View
218
Download
1
Category
Preview:
Citation preview
Foyeto gratis ku sugerensia praktiko
Bon mira, sabi traha!
Bo tin idea di bai traha bo propio kas?
Anto e or’ei bo mester lesa e foyeto aki. Bo ta haña diferente tep kon konstruí sabí na Kòrsou i Boneiru. Ku sabí nos ke men un kas ku un ambiente di bida agradabel i ku poko gastu di koriente i awa. Bo por praktiká e rekomendashonnan na e otro islanan di Antia tambe, pero bo tin ku tene kuenta si ku e eksigensianan di konstrukshon pa orkan.
Diseño i konstrukshon Ubikashoniorientashon Paginá 5 Tereno 6 Repartishondiebibienda 7 Dak 9 Murayanan 10 Bentanaiportanan 11Instalashon Erkondeshen;Sparmentudiawa 13 Aparatonandoméstiko;Rioleringitankiseptiko 14 Material 15Hardin Hardin 17Biba sabi Sakaboganashi 19
Contenido
Colofon
EfoyetoakitakomponépaMinisteriodiSalubridatPúblikoiDesaroyoSosialdiAntia,
afdelingmedioambienteinaturalesa.
Teksto i produkshon J.KleiniB.vanGeleuken.
Tradukshon AfdelingVoorlichting(RVD)
Un danki na senores L.Juliana,R.Kelder,E.Keur,Th.Lendering,R.Lobo,
F.Piket,K.Raymann,P.v.Rijswijk,P.Montanusitursobra.
Diseño Memento Vivi _ grafisch ontwerpbureau
E foyeto a wòrdu kompelá kuidadosemente.
editor no ta responsabel pa eventual erornan.
Paginá 2 Bon mira, sabi traha
Bon mira, sabi traha!Trahaunkastaundieinvershonnanmasgrandidenbobida.P’eseibomestertabonprepará.Strañokonaworaparabirakunostatenetikikuentakunaturalesa.P’eseinostinmesterdiaparatokutahalahopikorientepatenenoskasfresku.Kukonsekuensiaresibunandikorientehaltu.
Denefoyetoakitatrataváriostópikosistemátikamente.Undaikonmitakonstruímihó?Konmiporsparusodiawa?Kontaparákuaparatonandikorienteinanmantenshon?Esakitapreguntanankubotindihasipromébokuminsátraha.Kuerekomendashonnankubotabaihañaaki,denunratudiorabotanahalturaditurediferenteposibilidatnanpakonstrukshondiunkaskutaagradabel,freskuinamesmomentuekonómikodenusodiawaikoriente.Lesahenterefoyetosi,pasobradiferentedietópikonantindihaberkuotro.Inaturalmentebotinkubuskadrechidiereglananieksigensianandigobièrnu.
Pensalosiguientetambe:notaturrekomendashontaaplikabeldenkadasituashonitinmesbalor.P’eseipapiakuboarkitektoòfkontratistakoneksaktamentebokepa bo kas ta bai ta na final i kua rekomendashon ta pas mihó ku bo situashon.Kuefoyetoakinoskeinspirábopabomeswakkikotamihódenbosituashon.Éksitodenetrabounandikonstrukshoniturkosbondenbobibiendanobo.
Introdukson
Antes nos tabata tene mas
kuenta ku klima na momento
di konstrui kasPaginá 3
E freskura di bientu ta grátisPaginá 4 Bon mira, sabi traha
Sibokekonstruísabí,antoeor’eibotapurbahañaunkasfreskukamindatagastaménosawaikoriente.Ekonstrukshonsabíeitakuminsákueskohodietereno.Sieeseitabonsituáribabientu,eor’eirealisashondiunkasfreskutamuchumasfásil.P’eseibuskaunterenokamindatinhopibientu.Preferiblementeunterenounpokohaltukunotarondonápamuchukonstrukshonimurayahaltu.Efreskuradibientutagrátis.
Taimportantetambekonekastakonstruíteniendokuentakusoloidirekshondibientu. Paloketakonsernísolotamihóbokonstruíbokasdenlarguradiparibapa
paboukuménosmurayabandaparibaipabou.Efachadananpartiparibaipaboutakeintahopidordiesolopartimeintaiatardi.
PalagaebientudiparibakutasuplanaeIslananAboupasaoptimalmentedenbokas,tamihópakonstruíbokasdiparibapapaboukukarapabientu.
Asin’eibotatenekuentakutantusolokomobientu,dordiorientáekasdinortwest-suitostòfnortost-suitwest.Notaribaturterenodikonstrukshonesakipor.P’eseiorabotaskohetereno,pagatinutamberibaedirekshondibientu.
Nort
Suit
West Ost
Bientu
E konstrukshon sabí ei ta kuminsá ku
eskoho di e tereno. Si e esei ta bon situá
riba bientu, e or’ei realisashon di un kas
fresku ta muchu mas fásil.
Kas
Paginá 5
Ubikashon i orientashon
Diseño i konstrukshon
Dor di laga vegetashon di
naturalesa para, e bientu no ta
supla bo tera bai
Tereno
Paginá 6 Bon mira, sabi traha
Orabotinetereno,nokuminsálimpiahentereterenomesora.Hasieterenoklapakonstrukshonnamomentukutakuminsákukonstrukshon.Esakitapreveníkueteratahalabaiimolèsterdistof.Nokapmatanipalupaloko.Markaesakinanbonklapaekontratistakuunpidakabuyaòfsintadikonstrukshon.Dordilagavegetashondinaturalesapara,ebientunotasuplaboterabai.Eseitaperkurápaménosstofiménosteratalababaioraáwaserukaiduru.Epaluiematanantasòrutambepauntikisombra.Despuesnamomentudiplantabohardin,yabotinmatadenbokurakaba.
Skèrmudikonstrukshontayudadurantekonstrukshonpatenebolugádikonstrukshonibesindariolimpi.Santuisushidikonstrukshonnotabulabaieor’ei.
Diseño i konstrukshon
Bientu so no ta sufisiente pa tene bo kas fresku. Perkurá tambe pa airu por sirkulá denbokas.
Hasieseiporehèmpeldordiundiseñodidenlargurakubentananaámbosbanda.Òfdordiunmapadikashabríkamindaekambernantakedarondódiunpatio.
Preferiblementetrahaekushinapartipabou,dimanerakuebientudiparibanotasuplamandaeairukayenteiholódikumindadordihenterekas.Edormitorionanmestertapreferiblementenaepartipariba.Eor’eiesolodimaintasotapararibaemurayanandiekambernan.Anochiorabobaidrumi,yaemurayananeiafriakaba.
Repartishon di e bibienda
Nort
Suit
West
Bientu so no ta sufisiente pa tene
bo kas fresku. Perkurá tambe
pa airu por sirkulá den bo kas.
Bientu
kushina
dormitorionan
Sala
Paginá 7
Ost
Paginá 8 Bon mira, sabi traha
Plafòntnan haltu
ta duna un ambiente
den un vivienda
Dak
Paevitákubokastaparabiraunfòrnukayenteunbondaktahopiesensial.P’eseitenekuentakulosiguiente. Isoláedak.Konbotaisoláedak,tadependé.Sibonotabaiusaerkondeshen,
anto e or’ei folio ku ta reflektá bou di e dak ta un bon solushon. Esei ta wanta ekayentedisolopafóiperkuránamesmomentopabokastabonfreskudenatardiianochi.Sitinkamberkamindakusibotabaiusaerkondeshen,eoraeianochitambebokemantenéefrialdatdiboerkondeshen.Denekasoeiisolashondieplafòntkulanadiglasòfunmaterialparesidutaemihósolushon.Pamasinformashontokantematerialdiisolashonikontatrahakunan,buskaribaesitenandiInternetnaepartipatrasdiefoyetoaki.
Lagaedaktirauntikipafódiemurayanan.Epartinankutatirapafóyamarantdidak.Epartipafókuedaktatirataperkurápaemurayanantadensombra.Asin’einantakeintaménosantobokaspartipadentakedamasfresku.Erantnandidakakitafungikomorantnanhanchidiunsombré.
Fèrfedakunkolokla,preferiblementeblanku.Asin’eierayonandisolotareflektá.
Sòrupaeespasioboudiedaktaventiládordihabrinandenenòkdidakòfdenebandanan.Eor’eiebientutasuplaeairukayentekutaboudiedakmandapafó.
Pensabobonkulobokeunplafòntmasaboudenbokas.Plafòntnanhaltutadunaunambientedenunviviendaantoeor’eiboporusafennandenplafònt.Sòruakitambepatinlugánanhabripaeairukayenteporsalibaiafó.
Paginá 9
Diseño i konstrukshon
Sòru pa e espasio bou
di e dak ta ventilá dor di
habrinan den e bandanan
Pa laga lus di dia drenta
i solo afó bentana ku yalusí
ku por habri i sera ta ideal
Hasi uso di tapasolo
pa bentana kaminda
solo ta yega
Diseño i konstrukshon
Bentana i portananPaunbonventilashonnaturaldihenterekasebentanaiportanantadigranbalor.P’eseimesterskohenankuidadosamente. Kambernanmestertinporloménosdosbentananakadabanda,dimanera
kuebientupordrentaisali.Òfunbentanaiunportakuyalusíòfunrehadiventilashonkutalagabientupasa.
Palagalusdidiadrentaisoloafóbentanakuyalusíkuporhabriiserataideal.Eseinan tambe ta na benta kompleto ku skèrmu di waya fini i protekshon kontra kiebro.Dordiahustáeyalusínan,takedaagradabeloratinbientufuerteòfawatakai.
Hasiusoditapasolopabentanakamindasolotayega.
Emedidananakitapatenebokasfreskuievitáusodierkondeshenkutakaru.Eseitasparbohopisènakiratuibotalograunviviendasalúkubonventilashondiairu.
Paginá 11
Murayanan
Porteneemurayananfreskudidiferentemanera. Lagaemurayananhañaménosrayodisoloposibel.Yanosamenshonáemanera
kuekastakonstruíieusodiebandanandidakkutatirápafódjekas.Boporhasiusotambediesombradipalunanòfdiunterasakudakpegánaekas(pòrch),mirapaginá8.
Skoheblokinandibetònhòlpaemurayanandipafó(inolagapleisterehòlnanakiserakusemènt).Blokinanhòltalagaménoskayentepasa,dimanerakubokastamuchumasfreskuanochioradibaidrumi.
Fèrfmurayanankolonankla.Kolonanskurtaapsorbarayonandisolokutakeintaemurayananihasibokaspadenmaskalor.
Isolámurayaiplafontsitabaifriakambernankuerkondeshen.Unmurayadòbeltambetaisolá.
Skohe blokinan di betòn hòl pa
e murayanan di pafó i no laga pleister e
hòlnan aki sera ku semènt.
Paginá 10 Bon mira, sabi traha
Paginá 12 Bon mira, sabi traha
P’esei usa
un kranchi ku
reguladó di awa
Kumpra un tualèt
ku un kònòpi
pa spar awa
Erkondeshen
Instalashon
Dorditepsnanyamenshonhopibiahabonotinmesterdiusaerko.Sitinunkuartokurealmentebotahañakumesterdiunarko,antopagatinuribaesiguientepuntonan: Unerkondeshengrandinonesesariamentetamihó,masimaskaru.Informábo
mestokanteekapasidatapropiáieusodienergiadieerko. Sòrukueespasiotabonsera,sinoeairefreskutasalilihé.
Sparmentu di awa
Kumprauntualètkuunkònòpipasparawa.Buskaunbakidiawadimaksimal6liter.Etadiferensiadengastu.Deneehèmpelakibouesakitamasoménosun 500 florin pa aña.
Kuunkabesdiduchabonbotasparhopisèn.Unkabesdiduchaasinatakostaalgumasinotabashani6literpaminütkomparáku10literdiunkabesdiduchanormal.Pueskasimitar.Esatisfakshontadiebañotaigual.
Kukranchitambeboporspar.P’eseiusaunkranchikureguladódiawaprinsipalmentepawasbak.EKranchiakitabashamasoménos8literpaminüt.Unkranchinormaltabasha15literpaminüt.Atrobeunganshidikasi50%.
Awadilabatayo,duchaiwasmashin,awashinishi,porwòrduusapamuhamata.Porusaunbaripafanguawadiyobeloketambetabonpamuhamata.Esakitahasihopidiferenshadenkuentadiawa!
Sinkònòpipasparawa 66m3
Sinkònòpipasparawa 30m3
Ganshipaaña 36m3
Aplikashon di awa pa un tualèt den m3
pa aña pa famía de kuater hende
Paginá 13
Material
Instalashon
Traha sabi ta nifiká tambe uso di material adekuá/apropiá. P’esei, e siguiente teps: Usodiménosmaterialtasparsènimateria.Unkasmaschikitutamasbarataku
unkasgrandi.Pensabonpromékongrandibokasmesterta.Unsalagrandinotanesesarioorakubotahasimasusodipòrchòfhardin.Botasparbastasèn.
Buskamaterialkumesterménosmantenementu,maneraaluminio. Usaleimikitménosposibelpasonantakontenésupstansianandañino. Usamastantuposibelfèrfabasediawanalugádifèrfkuathetivo. Nousamaterialdikonstrukshonkutakontenéasbèst.
Usa fèrf a base di awa
Paginá 15
Aparatonan doméstiko
Nosolamenteerkondeshen,sinotambefrishidèriiluminashonporkomehopienergia.Informaserkaboservisiodiutilidat,doñodipakusihardwaretokanteposibilidatnanpaspar.Peranandilusekonómikotadunaresultadomesora.
Riolering i tanki septiko
Oranotinrioleringinstaláuntankiseptikopaawashushienbesdiunberpùt.Untankiseptikotaseparásushiiawadordikuaeawadenteratashushaménos.Esistematakueawashushitapasadordidiferentesegmentu,dordikuaesushitakedaseparádiawa.Dordiesakieawashinishienkombinashonun“sistemadidrep”.
Peranan di lus
ekonómiko ta duna
resultado mesora
Un tanki septiko ta separá
sushi i awa dor di kua e awa
den tera ta shusha ménosPaginá 14 Bon mira, sabi traha
Hardin
Hardin
Dennosklimasekusigurehardintinmesterdiawa.Muharondódibokastinkomobentaha,ménosstofimassombra.Esakitakreaunambientedibibamuchumasplasentero.Algunsugerensiapaunhardinplasenteroiekonómiko: Skohematanan(lokal)kumesterdipokoawa.Esakinantasobrevivíastaden
tèmposekukutikiawaiáwaseru. Usakosnanpakumbresuela,maneramulchofpiedra.Esakitasparbotèmpoi
dolódilomba,pasombrayerbanohañachènsdikrese.Ademasetainvitáusodivenenukontrayerba.Informátokanteeposibilidatnannabohardinero.
Unsistemadidreppadunamataawa,tasparusodiawa. Usaawadilabapañaibaña(eventualmentediseptictank)pabohardin.Informá
kuamatataresistíeawa(nan)aki. Muhamatadenoranandimaintaòfatardi.Vaporisashontaménose
momentunanei.Ademasmayoriamatatabebe(chupa)awadenoranandimaintaorasolotasali.
Yerbamesterdihopiawa.Sinesesariamentebokeunespasiokuyerbaantotenechikituihasimasusodiporehèmpelpiedra.
Plantamatakutabiragrandi(mas)serkabokasnapartiostiwestpahañasombraribamurayaidakdikas.Peropagatinupaeraisnandiemata(palu)noafektáefundeshidikas.
Skohe matanan (lokal)
ku mester di
poko awa
Un sistema di drep
pa duna mata awa,
ta spar uso di awa Paginá 17
Un kas sabi tin hopi bentaha:
temperatura agradabel i
pues plasentero pa biba aden
Kòrda ku un kas ta un
invershon pa bida.
P’esei invertí den bo kas!
Unbesboatrahabokasdiformasabi,boporspartambedordibibadiunformasabi.Nolagalussendesintanesesario,sendeeerkonamomentukubotadenkamberihasimantenshondiboaparato.Usaproduktonankímikopalimpiesamanerakloro,loménosposibel.Nantamalupabosalu.
Unmanerasimpelpasparawaisèntapadrechakranchinankulèkrápidamente.Unkranchikutalèkkontinuamentetakostabo4literdiawapaoraosea35m3paaña. Den un aña esaki ta mas o ménos 500 florin.
Botamira:unkassabitinhopibentaha:temperaturaagradabelipuesplasenteropabibaaden,saluibopabopòtmòni.Tinoramesterhasiuninvershonèkstrapalograesaki.Erendimenturibaeinvershonakibotasakalihébekdordigastuaboudienergia.Unkantidatdimedidataastatagrátismaneraunbonposishon(alokashon)diekaskomparákusoloidirekshondibientu.
Kòrdakugastunandimantenementutambetakedaevitádordiemedidananmenshonádenfoyetoaki.Erkomesterdimantenementu,bientuno.Kòrdakuunkastauninvershonpabida.P’eseiinvertídenbokas.EsakitakumbinítantuklimakomoambientedibidaakinaAntia.
Biba sabi
Saka bo ganashi!
Paginá 19Paginá 18 Bon mira, sabi traha
Bon mira, sabi traha!
Diseño i konstrukshon
Instalashon
Hardin
Biba sabi
Masakiboubotahañainformashonvaliosokuporyudadentrahamentudibokas.Unkassabi,manerabomes!
www.aqualectra.com/10.htmlwww.townsville.qld.gov.auwww.greenhouse.gov.au/yourhome/technical/index.htmwww.beachshack.aiwww.una.anafdelingBouwkundeenCivieletechniek
E foyeto aki bo por hañ’e riba e website www.mina.vomil.an bou di nomber ‘publications’
Recommended