ΡΟΒΟΛΙΑΡΙΤΙΚΑ ΝΕΑΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΡΟΒΟΛΙΑΡΙΤΩΝ

Ταγιαπιέρα 3 - 5 Αθήνα, Τ.Κ. 11525 • Tηλ.- Fax: 210 6716 715 • e-mail:nellaselias39@gmail.com • Ιστοσελίδα: www.rovoliari.grΧρόνος 31ος • Αριθμός φύλλου 121 • Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2015

ΚΩΔ.: 011918

Πάσχα στο χωριόΜεγάλη Τρίτη, Μεγάλη Τετάρτη, Μεγάλη Πέμπτη. Το χωριό, χιονισμένο

και με αρκετό κρύο δεν θύμιζε σε τίποτε Πάσχα, παρά σε χριστουγεννιάτι-κο τοπίο. Ανασταλτικός παράγοντας για τον ερχομό των Ροβολιαριτών. Έτσιτη μέρα της Ανάστασης και της Λαμπρής ο κόσμος ήταν λιγότερος. Όλα, όμως,έγιναν όπως έπρεπε. Εκκλησιασμός καθημερινά. Όλοι μαζί συμμετείχαμε σταπάθη του Χριστού μας. Τελέστηκε τη Μεγάλη Τετάρτη το Ευχέλαιο, τη Με-γάλη Πέμπτη η Θεία Λειτουργία με τα Δώδεκα Ευαγγέλια και τη Σταύρωση

του Κυρίου. Ο παπα-Θωμάς μετις ψαλμωδίες και τη μελωδικήφωνή του μας μετέφερε νοεράστον Γολγοθά. Τη Μεγάλη Πα-ρασκευή έγινε ο στολισμός τουΕπιταφίου μας από τις παρευρι-σκόμενες γυναίκες και με την οι-κονομική συνδρομή πολλών, γιανα ακολουθήσει η τελετή τηςΑποκαθήλωσης.

Μεγάλη Παρασκευή βράδυ.Οι καμπάνες ηχούσαν πένθιμα,τα εγκώμια ψάλθηκαν από όλουςμας ακολουθώντας με πένθιμεςλαμπάδες στα χέρια μας τηνπεριφορά του Επιταφίου σταστενά δρομάκια. Όλα έγιναν μεθρησκευτική κατάνυξη.

Μεγάλο Σάββατο. Ο καιρός,επιτέλους, ανοιξιάτικος! Οι προ-ετοιμασίες για τη μέρα της Λαμ-πρής έχουν αρχίσει. Κατέφτασανκαι οι αργοπορημένοι επισκέ-πτες ενθαρρυμένοι από την αλ-λαγή του καιρού.

Η Ανάσταση στην ώρα της, μεπασχαλινές λαμπάδες, κόκκινααυγά και χαρμόσυνους ήχουςτης καμπάνας. Ανταλλαγές ευ-χών και φιλιών της αγάπης.

Χριστός Ανέστη. Αληθώς, ο Κύριος. Κυριακή του Πάσχα. Οι ψησταριές άναψαν και τα σουβλισμένα κατσίκια

και αρνιά περίμεναν υπομονετικά. Τα κοκορέτσια ήταν έτοιμα και ήταν τα πρώ-τα που βγήκαν από τη φωτιά και μοιράστηκαν στον διευρυμένο περίγυρο μεκρασί και ευχές. Το πασχαλινό τραπέζι έτοιμο, γιορτινό. Τα κόκκινα αυγά έστε-καν στη μέση. Παρέες, παρέες, οικογένειες μαζί. Ευχές. Χριστός Ανέστη.Χρόνια Πολλά.

Έτσι γιορτάστηκε και φέτος το Πάσχα, η Λαμπρή. Η ροβολιαρίτικη φύση άρχισε να ανθίζει δειλά-δειλά, να ντύνεται και αυτή

τα γιορτινά της παρόλο που ο καιρός δεν είχε ακόμη ζεστάνει. Ο παπά-Θωμάς μας θύμισε ότι πρέπει εκεί που γίνεται η Σταύρωση, εκεί

να γίνεται και η Ανάσταση. Αυτός ήταν και ο λόγος που δεν μοιράστηκαν πλέ-ον οι θρησκευτικές τελετές, όπως και πέρυσι. Φέτος όλες έγιναν στον ναότων Αγίων Αποστόλων ενώ πέρυσι έγιναν στον Άγιο Γεώργιο.

Τους Θωμάδες, που μας κέρασαν τους γιορτάσαμε στον Άγιο Γεώργιο καιτους ευχηθήκαμε Χρόνια Πολλά.

Έτσι πέρασαν οι πασχαλινές μέρες στο χωριό.Του χρόνου ευχόμαστε να είμαστε περισσότεροι και με καλύτερες και-

ρικές και οικονομικές συνθήκες. Χριστός Ανέστη!

Λούλα Σπυροπούλου

4194

ΚΕΜΠΑ

Εγκυκλοπαιδιστές ονομάστηκαν οιεπιφανείς Γάλλοι επιστήμονες, φιλό-σοφοι, λογοτέχνες και λόγιοι οι οποίοιεργάστηκαν ως συντάκτες της ΜεγάληςΓαλλικής Εγκυκλοπαίδειας η οποία εκ-δόθηκε από το 1751 έως το 1772 με επι-κεφαλής τον Ντιντερό και τον Ντ’ Αλαμ-πέρ.

Όλοι αυτοί ασπάστηκαν και ανέπτυ-ξαν το μεταρρυθμιστικό και επαναστα-τικό κίνημα του Διαφωτισμού.

Ο Διαφωτισμός, ως ιδεολογικό καιπολιτιστικό κίνημα αποσκοπούσε:

➤ Στην εκκοσμίκευση της γνώσης: ηγνώση είναι κατάκτηση της ανθρώπινηςσκέψης και όχι θεία παραχώρηση, όπωςήταν η μέχρι τότε κυρίαρχη αντίληψη,

➤ Στην αναγνώριση του αποφασι-στικού ρόλου της ανθρώπινης νόησης καιτων κριτικών ικανοτήτων της. Η ανθρώ-πινη διάνοια όφειλε να απαλλαγεί απότη νηπιακή εξάρτηση και να αποκτήσειτην ανεξαρτησία της από τη θεοκρατικήαντίληψη και τη θρησκευτική προκατά-ληψη και μισαλλοδοξία των διαφόρωνΕκκλησιών,

➤ Στην πίστη στον ορθό λόγο καιεπέκταση της ορθολογικής ανάλυσης,του πειράματος και της παρατήρησης,

➤ Στην ιδέα της προόδου και απαλ-λαγής από το βάρος του σκοταδισμούκαι της αμάθειας,

➤ Στην απαλλαγή από την απεριό-ριστη και αυθαίρετη εξουσία των από-λυτων μοναρχών και των εκπροσώπωντου Θεού,

➤ Στη διεκδίκηση της ιδέας ότι οι άν-θρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και γί-νονται μέλη της κοινωνίας για να υπε-ρασπίσουν το αναπαλλοτρίωτο δικαίω-μά τους στην ελευθερία, τη δικαιοσύνη,το δικαίωμα των ελεύθερων συγκεν-τρώσεων και του συνεταιρίζεσθαι, τηνελευθερία του λόγου και του Τύπου, τοδικαίωμα της ιδιοκτησίας,

➤ Στην καθιέρωση της ιδέας ότι οΝόμος δεσμεύει ταυτόχρονα πολίτες καιάρχοντες,

➤ Στην εδραίωση της αντίληψης ότιτο κράτος δεν πρέπει να έχει την εξου-σία να ελέγχει τις ηθικές και θρησκευ-τικές πεποιθήσεις των πολιτών, αλλά ναεγγυάται τον σεβασμό των Νόμων καιτην ελεύθερη συνύπαρξη απόψεων καιθελήσεων.

➤ Ξεκίνησε από την Αγγλία και τηΓαλλία, εξαπλώθηκε σε ολόκληρη τηνΕυρώπη και άφησε βαθιά τα ίχνη του καιστις περιοχές της Οθωμανικής Αυτο-κρατορίας. Σημαντικότερα ορόσημά τουυπήρξαν οι δύο πολιτικές επαναστάσεις:η φιλελεύθερη Αγγλική Επανάστασητου 1688 και η Γαλλική Επανάσταση του1789.

Ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός (1760– 1821) σποραδικός στην αρχή, πιο συ-στηματικός αργότερα, πήρε τη μορφήενός μεγάλου αναγεννητικού κινήματος,του σημαντικότερου ίσως πνευματικούκαι ανατρεπτικού κινήματος του νέου ελ-ληνισμού πριν το 1821. Για τον υπόδουλο

Ανάσταση Κυρίου

Ανάσταση ψυχών,

Ανάσταση πατρίδας

Ανάταση όλων μας!

Νεοελληνικός Διαφωτισμός – Λόγιοι του Διαφωτισμού:

Κοραής - Ρήγας Φεραίος και πολλοί άλλοι

Ο Ρήγας και ο Κοραής υποβαστάζουν την Ελλάδα(ο Θούριος, ο Φοίνικας και

άλλοι συμβολισμοί),πίνακας του Θεόφιλου.

Συνέχεια στη σελ. 3

ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΣΤΕΣ – ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ και ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ

Σε κάθε εορτασμό της Εθνικής μας Παλιγγενεσίας συνήθως επικεντρωνόμαστε

στα γεγονότα και τα πρόσωπα της Επανάστασης.Σε παλαιότερο φύλλο μας (φύλλο 109, του 2012)αναφερθήκαμε στις Εφημερίδες και τα Έντυπα

που προετοίμασαν τον ξεσηκωμό.Με το παρόν και όσα θα ακολουθήσουν

θα προσπαθήσουμε να σταθούμε καινα φωτίσουμε όσα προηγήθηκαν

στον Πολιτικό, Πολιτιστικό, Οικονομικό και Κοινωνικό τομέα και συνέβαλαν

στην εθνική παλιγγενεσία.Κρίθηκε επιβεβλημένο να ασχοληθούμε και

με τη φωτεινή πλευρά της Εθνεγερσίας, πέρα από τη μιζέρια της τουρκοκρατίας.

Θεωρούμε ότι είναι χρέος μας να αναδειχθεί και το ζωντανό, δραστήριο, φιλομαθές, μορφωμένο,

αγωνιστικό και αντιπροσωπευτικό κομμάτι ταυτότητας της φυλής μας.

◗ Έφυγαν από κοντά μας

Βασίλειος Ιωαν. Ρίζος 1930 - 2015

Γεννήθηκε στις 6Μαΐου 1930 στο Ρο-

βολιάρι Φθιώτιδοςκαι εκοιμήθη στις6 Ιανουαρίου2015. Γονείς τουήταν ο Ιωάννηςκαι η ΒαρβάραΡίζου. Έζησε στοΡοβολιάρι από

την παιδική τουηλικία μέχρι τη στιγ-

μή που γνώρισε καιπαντρεύτηκε την Σωτηρία

Αλεξίου και συνέχισαν τη ζωή τους στηνΜακρακώμη.

Απέκτησαν 3 παιδιά: τον Γιάννη, τηνΒέρα και την Μαρίνα, τα οποία τους χάρι-σαν 6 εγγόνια.

Στη ζωή του στη Μακρακώμη, αγωνί-στηκε εργαζόμενος επί 30 χρόνια σε ερ-γοστάσιο με πολύ κόπο και μόχθο. Η ερ-γατικότητα και η αστείρευτη, παράλληλα,αφοσίωση στην οικογένειά του, ήταν τα κύ-ρια χαρακτηριστικά του. Ήταν πάντα χα-ρούμενος και γλυκομίλητος. Ο Θεός επέ-λεξε να τον έχει κοντά του ανήμερα τωνΘεοφανίων.

Αγαπητέ μας σύζυγε, πατέρα και παπ-πού, οι αναμνήσεις και οι συμβουλές σουθα μας συνοδεύουν σε κάθε μας βήμα, απο-τελώντας για εμάς το φάρο μέσα στον απέ-ραντο ωκεανό της ζωής. Έχουμε να θυ-μόμαστε μόνο ευχάριστες στιγμές κοντάσου.

Ο Θεός ας αναπαύσει την ψυχή σου εκείψηλά στην γειτονιά των αγγέλων. Καλόσου ταξίδι.

Η σύζυγος, τα παιδιάκαι τα εγγόνια σου

Η οικογένεια θα ήθελε να ευχαριστή-σει θερμά όλους όσους της συμπαρα-στάθηκαν με οποιοδήποτε τρόπο.

2 Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2015ΡΟΒΟΛΙΑΡΙΤΙΚΑ ΝΕΑ

Κ ο ι ν ω ν ι κ άΓεννήσεις ◗ Ο Νίκος Νικολαΐδης και η Βάσω Κοτρωνιά απέκτησαν το

δεύτερο παιδί τους, ένα χαριτωμένο αγόρι.◗ Ο Ζαφείρης Μπεκερίδης και η Αργυρούλα Κέππα απέκτη-

σαν το τρίτο τους παιδί, μια αξιολάτρευτη κορούλα.◗ Ο Στέφανος Χανής και η Αργυρώ Συλεούνη απέκτησαν το

πρώτο τους παιδί, μια αξιολάτρευτη κορούλα. Το Δ.Σ. του Συλλόγου εύχεται στους ευτυχείς γονείς: Νατους ζήσουν και να τα καμαρώνουν να προοδεύουν και ναπροκόβουν!

Βαπτίσεις◗ Ο Στέφανος Κολυδάς και η Φανή Αργυρ. Βέλλου βάφτισαν

το γιο τους και του έδωσαν το όνομα Νικόλαος. Το Δ.Σ. του Συλλόγου εύχεται ολόψυχα στους ευτυχείς γο-νείς και συγγενείς: Να τους ζήσει και να είναι η ζωή τουόλο προκοπή, υγεία και μακροημέρευση.

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ

Αναγνώστου Ανδρέας του Δημ. ..................................... 20€Αναγνώστου Γιάννης του Αθαν. ..................................... 20€Αναγνώστου Ηλίας του Κων. .......................................... 20€Αναγνώστου Φώτιος του Ιωάν. ....................................... 20€Δεληγιάννης Ευάγγελος ................................................ 30€Δήμος Αθανάσιος ........................................................... 50€Ευθυμίου Κατίνα ............................................................ 20€ Ευθυμίου - Πατάκη Γεωργία ............................................ 50€Κοτρωνιάς Βασίλειος & Αντώνιος ................................ 100€Κουτσούκος Γεώργιος .................................................... 20€Κουφιώτη - Γιαννούλη Αμαλία ........................................ 50€Κυρούση Ειρήνη .............................................................. 20€Λάππας Παναγιώτης ....................................................... 20€Μπαρκιάς Βασίλειος ....................................................... 20€Νέλλας Σταύρος ............................................................. 30€Παναγιώτου Παναγιώτης ................................................ 20€Παπαγιάννης Απόστολος & Ελένη ................................. 40€Παπαθανασίου Κωνσταντίνος ........................................ 20€Παπαθανασίου - Βασιλοπούλου Μαντώ ......................... 15€Παπαθεοδώρου Γεώργιος του Κων. ................................ 20€Παπαθεοδώρου Φωτεινή ................................................. 20€Πατάκης Αλέξανδρος ..................................................... 50€ Ρίζος Γρηγόριος Αθαν. ................................................... 50€Ρίζος Δημήτριος του Χρ. ................................................ 20€ Ρίζος Ευάγγελος του Βασιλ. .......................................... 20€Ρίζου Αλίκη του Ευαγγ. .................................................. 50€Σαρματζόγλου Ευάγγελος, Μέγαρα .............................. 50€Σκαμάγκη Κωνσταντίνα του Κωνσταντ. ......................... 20€ Σκαμάγκης Γεώργιος........................................................ 30€Σπυρόπουλος Σεραφείμ .................................................. 20€Σπυροπούλου – Κυριακάκη Ειρήνη ................................. 20€Φώτης Παναγιώτης ......................................................... 10€

ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ

Στη μνήμη Βασιλικής Λιάπη, η οικογένειά της ..... 20€

ΓΡΑΦΕΙΟ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ Τηλ. και Fax: ............................. 22360-92877ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ: .................................... (22360) - 22222 και 22360-22331ΑΓΡΟΝΟΜΕΙΟ: ................................................................. 22360-22336ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ: ......................(22360) - 22225 και 22360-23700ΓΡΑΦΕΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ: .............................. 22360-22235ΓΡΑΦΕΙΟ Α /ΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: .......................... 22360-22100ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ: ................................................................. 22360-22775ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ:........................................................22360-22213ΓΥΜΝΑΣΙΟ: ....................................................................... 22360-22314ΛΥΚΕΙΟ:..............................................(22360) - 22555 και 22360-23481ΔΑΣΟΝΟΜΕΙΟ: ................................................................. 22360-22236ΔΕΗ: ........................................ (22360) -22247 Βλάβες 22360-23677 ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΟ ............................................................... 22360-22888ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ: .......................... (22360) - 22122 και 22360-22383 ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ: ................... (22360) - 22760 και 22360-22761ΕΝΩΣΗ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΩΝ: ......................... 22360-22760ΙΚΑ: ................................................................................... 22360-22242ΚΕΝΤΡΟ ΥΓΕΙΑΣ: ............................................................. 22363-50000 ΚΤΗΝΙΑΤΡΕΙΟ: ..................................................................22360-22262ΟΤΕ: .................................................................................. 22360-24399 ΚΤΕΛ: ........................................(22360) - 22553 ΤΑΞΙ: 22360-22441ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ: .................................. (22360) - 23732 /-23733/22299ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ: ............................................................... 22360-22319ΛΟΥΤΡΑ ΠΛΑΤΥΣΤΟΜΟΥ:........................... (22360) - 22510 και 22518ΤΑΒΕΡΝΑ: Παπαθεοδώρου Νίκος .............................. (22360) - 22937

ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ: έδρα Σπερχειάδα Ιστοσελίδα Δήμου: www.dimosmakrakomis.gov.gr

Τηλεφωνικό Κέντρο: για όλες τις Υπηρεσίες .. (22363) - 50200Δήμαρχος: Γραφείο (κ. Γκόλφη) ............(22363) - 50250 - F: 50202Δημοτικό Συμβούλιο: ............................. (22363) - 50201 - F: 50221Νομική Υπηρεσία: ................................................... (22363) - 50208Τεχνική Υπηρεσία: ............... (22363) - 50213 & 50258 & 252 & 255Διευθυντής : ...............................(22363) - 50210 & F: 22363-50211ΚΕΠ: .....................................(22363) - 50222 & 223 & 224 F: 50226ΚΕΦ .............................................................................. 22363-50218Αντιδήμαρχοι, Σπερχειάδα: .......................... (22363) - 50243 & 245Δημοτική Ενότητα Μακρακώμης: ........................... (22363) - 50100 Aντιδήμαρχος Ενότητας Μακρακώμης: ................. (22360) - 23450 Δημοτική Ενότητα Αγίου Γεωργίου:.............. (22363) - 50308 & 309Αντιδήμαρχος Ενότητας Αγίου Γεωργίου: ............. (22363) - 50313Δημοτολόγιο (Σπερχειάδα): ................................... (22363) - 50228Δημοτολόγιο – Ληξιαρχείο: ............... (22363) - 50227 - & F: 50229Πρωτόκολλο (Σπερχειάδα): .................................... (22363) - 50230 Οικονομική Υπηρεσία:......................... (22363) - 50233 & 231 & 232Tαμειακή Υπηρεσία: ................... (22363) - 50241 - F: 22363-50240 Βοήθεια στο σπίτι: ................................................... (22363) -50216ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ: Αργυρίου Βασ. ...................................... 22360-22240

Βασιλείου Χρήστος .............................. 22360-22671 Κελεσιάδου- Κούτρα Ευσ. .................. 22360-22766Λαμπρακόπουλος Χαρ. ......................... 22360-22384

ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΚΑΦΕΝΕΙΑ: ΧΡ. ΡΙΖΟΥ 22 360-92 818 Κ. ΠΛΑΣΤΑΡΑ: 6972 083309 / 6939 612 722 Π. ΣΚΟΥΡΑ: 22360-92830

Ροβολιαρίτικα ΝέαΤρίμηνη Έκδοση

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: Πολιτιστικός Σύλλογος ΡοβολιαριτώνΤαγιαπιέρα 3-5 Αθήνα 11525

Τηλ. & Fax: 210 6716 715 και 69 44 60 31 63Α.Φ.Μ.: 090085976 • Δ.Ο.Υ.: Αγίας Παρασκευής

Εκδότης-Διευθυντής: Ηλίας Νέλλας, Γραμματέας του Συλλόγου

*Διοικητικό Συμβούλιο

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Λούλα Σπυροπούλου, 210 6456301ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ: Γεώργιος Κουτσούκος, 69 74 41 87 76ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: Ηλίας Νέλλας, 210 6716715 & 69 44603163ΤΑΜΙΑΣ: Κώστας Δημ. Σακελλάρης, 693 11 50 200, 210 775 44 03ΜΕΛΗ: Ιωάννης Θάνος εκπρόσωπος στη ΛΑΜΙΑ τηλ.: 22310 44 264Ουρανία Ρίζου, Δημόσιες Σχέσεις 6972010069-2107716881 Ευάγγελος Β. Ρίζος, Έφορος 210 4971021 και 6974729117

Ηλεκτρονική σελιδοποίηση-διορθώσεις-εκτύπωση: Εκδόσεις – Γραφικές Τέχνες ΚΑΡΠΟΥΖΗ

Καρπούζη Αριστέα & Υιοί Ο.Ε.Θεοδοσίου 23 Ίλιον 131 21 • Τηλ.-Fax: 210 2619003

e-mail:karpouzi@otenet.gr*

Ενημέρωση• Τα ενυπόγραφα κείμενα αντιπροσωπεύουν τις απόψεις και το ύφος

γραφής των συγγραφέων τους. Διατηρείται όμως το δικαίωμα συν-τόμευσης εκτεταμένων κειμένων.

• Τα υπόλοιπα κείμενα είναι ευθύνη της Σύνταξης και του Δ.Σ.• Οι συνδρομές να στέλνονται στoν ταμία του Συλλόγου:

Κων/νο Δημ. Σακελλάρη, Νείλου 1, 15772 ΑΘΗΝΑ• Η εφημερίδα δέχεται διαφημίσεις.• Για να δημοσιευτούν: Γάμοι, Βαπτίσεις, ή άλλες κοινωνικές

ειδήσεις χρειάζεται γραπτή ενημέρωση.• Για αλλαγή της διευθύνσής σας, ενημερώνετε απευθείας

τις εκδόσεις Καρπούζη, ή οποιοδήποτε μέλος του Δ.Σ.*

• Παρατηρούνται επιστροφές. Βοηθήστε μας να σας ενημερώνουμε.

Η συνδρομή σας είναι η δύναμή μαςΠαράκληση, όταν προτιμάτε ταχυδρομική επιταγή, αυτή νααποστέλλεται στο όνομα του εκάστοτε ταμία και όχι στο όνοματης εφημερίδας. Είναι αδύνατο να εισπραχθεί.

Βασιλική Λιάπη, το γένος Παν. Παναγιώτου

(1940 – 2015)

Γεννήθηκε στο Ροβολιάρι στις 7 Σεπτεμβρίου 1940,λίγο πριν ξεσπάσει ο πόλεμος του ’40.Έζησε τα χρόνια της κατοχής και με-γάλωσε στο χωριό της.

Παντρεύτηκε τον συγχωριανότης Θρασύβουλο Λιάπη, απέ-κτησαν 3 κόρες και χάρηκε 7εγγόνια.

Τα τελευταία χρόνια διέμε-νε στη Μακρακώμη, κοντά σταπαιδιά και τα εγγόνια της,όπου και απεβίωσε στις 11 Φε-βρουαρίου 2015.

Οι οικογένειες των τεθνεώ-των εκφράζουν τις θερμές ευ-χαριστίες τους σε όλους όσοι συμ-μετείχαν στο πένθος τους.

Το Δ.Σ. του Συλλόγου εκφράζει προς τους οικείουςτους τα ειλικρινή συλλυπητήριά του.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟΗ αδελφή μου Σοφία και εγώ θέλουμε να ευχαριστήσουμε όλες

τις αρμόδιες Αρχές και Υπηρεσίες: Αστυνομία, ΕΜΑΚ, Πυρο-σβεστική, Δήμο καθώς και όλους τους ανθρώπους χωριανούς καιφίλους για το ενδιαφέρον που έδειξαν στην έρευνα για την εξα-φάνιση του πατέρα μας Γιάννη Κουφιώτη.

Προσωπικά εγώ, ως Αμαλία, θέλω να ευχαριστήσω δημόσια:τον Διοικητή Αστυνομίας Μακρακώμης, που πάνω από όλα είναιΆνθρωπος, τον Πρόεδρο του χωριού μας Γιώργο Ζιαγκουβά, τουςφίλους του γαμπρού μου Νίκο και Αποστόλη από τη Λαμία πουδεν έφυγαν ούτε στιγμή από κοντά μας όλες τις μέρες της έρευ-νας, τα πρώτα ξαδέρφια μου Γιώργο, Κώστα και Γιάννη, που καιαυτοί ήταν δίπλα μας σωματικά και ψυχικά, και όλους τους συγ-χωριανούς οι οποίοι, παρά τις δύσκολες καιρικές συνθήκες, συμ-μετείχαν σαν να ήταν και δικός τους πατέρας.

Δεν παραλείπω, επίσης, να ζητήσω συγγνώμη από όσους ο πα-τέρας μας ενόχλησε επηρεασμένος από την ασθένειά του.

Ευχαριστώ, επίσης, και τους ανθρώπους του χωριού που μένω,την Ευρωστίνη Κορινθίας, που κάθε μέρα έδειχναν το ενδιαφέ-ρον τους, με στήριζαν και ρωτούσαν για τον πατέρα μου.

Ακόμη θέλω να ευχαριστήσω την πρόεδρο του ΠολιτιστικούΣυλλόγου μας κ. Λούλα Σπυροπούλου για το ενδιαφέρον της καιγια το άρθρο που έγραψε για τον πατέρα μου στα «Ροβολιαρίτι-κα Νέα».

Είμαι περήφανη που είμαι Ροβολιαρίτισσα και περήφανη γιατους γονείς μου που τους αγαπάω πάρα πολύ και τους δύο. Εί-μαι περήφανη που γεννήθηκα στο Ροβολιάρι ανάμεσα σε συ-ναισθηματικούς και καλοσυνάτους συγχωριανούς.

Εύχομαι να μη ζήσει κανένας τέτοιο συμβάν. Αμαλία Κουφιώτη – Γιαννούλη

3Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2015ΡΟΒΟΛΙΑΡΙΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΤΟ ΑΝΗΦΟΡΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

Όταν ήμασταν παιδιάΌλα ήταν μια χαρά

Ο πατέρας και η ΜάναΜας ταΐζαν κουραμάνα.

Όταν γίναμε λεβέντες Δεν μας έπιανε κανέναςΉμαστ’ όλοι παλικάρια

Σαν της ζούγκλας τα λιοντάρια.

Όταν γίναμε μεγάλοιΚαι είχαν πήξει τα μυαλά μαςΜέναμε μες στις σπηλιές μας Με γεμάτες τις κοιλιές μας.

Κι όταν πέρασαν τα χρόνιαΓίναμ’ ένα μάτσο χάλια

Που μας φεύγαν οι πορδές μας Και μας τρέχανε τα σάλια.

Ελάτε φίλες μου και φίλοιΝα πιαστούμε χέρι-χέρι

Για να φτάσουμε με υγεία Σ’ ομορφότερο καρτέρι.

Αλέξανδρος ΠανόπουλοςΝέα Μάκρη, Αύγουστος 2014

ΝΕΕΣ ΜΗΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ

Ανεκτίμητος ο θηλασμός Η μεγαλύτερη διάρκειά του «παράγει» έξυπνα άτομα!

Η μεγαλύτερη διάρκεια θηλασμούενός μωρού σχετίζεται με αυξημένη νοη-μοσύνη στην ενήλικη ζωή του, καθώς επί-σης με υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο καιαπόκτηση μεγαλύτερων εισοδημάτων,σύμφωνα με μια νέα επιστημονική έρευ-να η οποία δημοσιεύτηκε στην έγκυρη επι-στημονική επιθεώρηση Lancet GlobalHealth.

Οι θετικές επιπτώσεις

Ερευνητές παρακολούθησαν σχεδόν3.500 νεογέννητα επί 30 χρόνια. Η έρευ-να παρέχει τις πρώτες ενδείξεις ότι ο πα-ρατεταμένος θηλασμός όχι μόνο βελ-τιώνει τη νοημοσύνη έως τουλάχιστον τηνηλικία των 30 ετών, αλλά επίσης έχει ευ-ρύτερες επιπτώσεις σε ατομικό και κοι-νωνικό επίπεδο, καθώς βελτιώνει το επί-πεδο μόρφωσης και εισοδήματος.

Αποκαλύφθηκε ότι υπάρχει σαφήςσχέση ανάμεσα στη χρονική διάρκειατου θηλασμού και στις κατοπινές επιδό-σεις του ατόμου (εξυπνάδα, μόρφωση, ει-σοδήματα). Όσο πιο πολύ καιρό είχε θη-λάσει κάποιος, τόσο πιο ωφελημένοςήταν αργότερα.

Ενδεικτικά, ένα μωρό που είχε θηλά-σει επί ένα έτος, εμφάνιζε ως ενήλικοάτομο μεγαλύτερο δείκτη Νοημοσύνηςτέσσερις μονάδες κατά μέσο όρο, είχεσπουδάσει ένα έτος περισσότερο καιείχε εισόδημα περίπου 30% πάνω από τονμέσο όρο, σε σχέση με κάποιον που ωςμωρό είχε θηλάσει λιγότερο από έναμήνα.

Ο βιολογικός μηχανισμός που εξηγείαυτή τη συσχέτιση, κατά τους ερευνητές,έχει να κάνει πιθανώς με την παρουσίατων κορεσμένων λιπαρών οξέων (DHAs)στο μητρικό γάλα του θηλασμού, ουσίεςπου παίζουν ζωτικό ρόλο στη σωστήανάπτυξη του εγκεφάλου. Όσο περισσό-τερο γάλα θηλάζει κανείς, τόσο μεγαλύ-τερη ποσότητα αυτών των ουσιών απορ-ροφά, πράγμα που έχει θετικό αντίκτυποστην κατοπινή ζωή του.

λαό σήμανε την έξοδο από το σκοταδισμό της τουρκο-κρατίας και του ύστερου μεσαίωνα μια και ο ελληνικός κό-σμος δεν γνώρισε την Αναγέννηση. Ήρθε να δώσει νόη-μα στις διαθέσεις και τις επιτυχίες που συνόδευσαν τηνάνοδο των φαναριωτών και της εμπορικής τάξης των Ελ-λήνων τόσο στα κέντρα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας(Πόλη, Σμύρνη), όσο και στις εμπορικές παροικίες των Ελ-λήνων στη βαλκανική χερσόνησο και σε άλλα κέντρα τηςΕυρώπης. Φυσικά και ήταν κίνημα των λογίων, των καλ-λιεργημένων και εγγράμματων ομάδων της ελληνικής κοι-νωνίας και δεν μπορούσε να συμμετέχει η πλειονότητα τουπληθυσμού (οι αγροτικοί πληθυσμοί και οι αναλφάβητοι τηςυπαίθρου και των πόλεων). Ωστόσο παρατηρήθηκε ταχείααφομοίωση των μηνυμάτων του. Τρανό παράδειγμα τα απο-μνημονεύματα που μας άφησαν αναλφάβητοι αγωνιστέςόπως ο Κολοκοτρώνης, ο Μακρυγιάννης και άλλοι.

Ανάμεσα στις επιδιώξεις του Νεοελληνικού Διαφωτι-σμού ήταν: • Η διεκδίκηση να αποδεσμεύεται η σκέψη και η πνευμα-

τική δημιουργία από τη θρησκευτική ακαμψία και αυθεντία,• Η στροφή προς την αρχαιότητα και το δημοκρατικό πα-

ράδειγμά της, με παράλληλη απόρριψη του Βυζαντίου τοοποίο εθεωρείτο φορέας απολυταρχικής και θρησκευτι-κής εξουσίας,

• Η καταπολέμηση των δεισιδαιμονιών και, μέσω αυτής, οπεριορισμός των κοσμικών εξουσιών του κλήρου,

• Η εξιδανίκευση των εννοιών του ορθού λόγου, της λο-γικής, της προόδου και της επιστήμης,

• Και, ως αποκορύφωμά του, η ανάδειξη της ελευθερίας ωςκεντρικό ζητούμενο τόσο για την πολιτική όσο και για τηνπνευματική ζωή: «να γράφει κανείς ό,τι θέλει κατά το δι-καίωμα της φυσικής ελευθερίας», «όποιος ελεύθερασυλλογάται, συλλογάται καλά»!

• Κινήθηκε σε τρία επίπεδα: (α) στον αναπροσανατολισμότης ελληνικής παιδείας και την αποκληρικοποίησή της,(β) στην εθνική απελευθέρωση η οποία θα προερχόταναπό τη διάδοση της παιδείας και από την εισαγωγή νέωνδημοκρατικών ιδεών, (γ) στην κοινωνική απελευθέρωση,με επιδίωξη τη δημιουργία στο μελλοντικό ελεύθερο κρά-τος, μιας κοινωνίας θεμελιωμένης στην αστική ισότητακαι τις δημοκρατικές ελευθερίες.

Στον Νεοελληνικό Διαφωτισμό κυριαρχεί η αντίληψηότι στη Δύση η πρόοδος του ανθρωπίνου πνεύματος έχειοδηγήσει σε πιο εξελιγμένες μορφές εμπειρίας και γνώ-σης. Ο Ιώσηπος Μοισιόδαξ γράφει: «Έχει χρείαν η Ελλάςαπό της Ευρώπης, διότι ενώ η Ελλάς στερείται από πάν-των, η Ευρώπη πλουτεί από πάντων».

Όπως ήταν αναμενόμενο υπήρξαν αντιδράσεις από τουςσυντηρητικούς λογίους – κοσμικούς και θρησκευτικούς –τόσο στην Ευρώπη όσο και στον ελληνικό κόσμο. Το 1753ο αρχιδιδάσκαλος της Σμύρνης Ιερόθεος Δενδρινός γρά-φει: «αθεΐζουσιν όσοι σπουδάζουσιν εν τη Φραγγία, καιμετά την επιστροφήν αυτών συναθεΐζουσιν ετέρους».

Ακόμη και το Οικουμενικό Πατριαρχείο, όχι μόνο επέ-βαλε προληπτική λογοκρισία για να δίνει πατριαρχική έγ-κριση κυκλοφορίας ενός βιβλίου, αλλά προέβη και σε κα-τασταλτικά μέτρα αφορισμού βιβλίων, συγγραφέων τουςκαι λογίων. Κατά καιρούς αφορίστηκαν οι: Μεθόδιος Αν-θρακίτης (1723), Βολταίρος (1776), Χριστόδουλος Παμ-πλέκης (1793), Ρήγας Φεραίος (1798), Παναγιώτης Κο-δρικάς (1794;) και βιβλία τους κάηκαν με προτροπή του Πα-τριαρχείου. Το σκεπτικό του για να λάβουν την πατριαρ-χική έγκριση ήταν: «να μην αντιβαίνουν εις τα της αμω-μήτου ημών πίστεως δόγματα» και να μην αντιφέρονται«κατά της επικρατούσης διοικήσεως της κραταιάς ταύτηςβασιλείας», εννοεί την Οθωμανική σουλτανική Διοίκηση.

Ως αντίδραση στις κατηγορίες για αθεϊσμό οι οπαδοίτου Διαφωτισμού παρέθεταν αποσπάσματα από ιερά κεί-μενα τα οποία έδειχναν με έμμεσο, αλλά πειστικό τρόπο,την απόσταση των τότε θρησκευτικών και εκκλησιαστικώνπρακτικών από τα ορθά ιερά κείμενα. Ο Αδαμάντιος Κοραήςαναδείχθηκε αποτελεσματικός διδάσκαλος του είδους.

Εργαλεία ανάπτυξης του Διαφωτισμού αναδείχθηκανη Τυπογραφία και το Βιβλίο. Βιβλία φιλοσοφικά, επιστη-μονικά, ιστορικά, λογοτεχνικά, αρχαιογνωσίας, μεταφρά-σεις, γραμματικές, ήρθαν να στηρίξουν και να πολλαπλα-σιάσουν την αποτελεσματικότητα του Διαφωτισμού.

Σημαντικά εκδοτικά κέντρα του ελληνικού βιβλίου με-ταξύ 1801 και 1820 κατά σειρά τίτλων ήταν: η Βενετία (742τίτλοι), η Βιέννη (268), η Κωνσταντινούπολη (82), η Κέρ-κυρα (50), το Παρίσι (44), η Μόσχα (29), η Λειψία (23), τοΙάσιο (22), η Τεργέστη (20), Πετρούπολη (12), Βουκουρέ-στι (12), Πέστη (12), Βούδα (11).

Ως προς τα είδη τους κατανέμονται σε: θρησκευτικά(41%), σχολικά (13%), λόγια λογοτεχνία (7,5%), λαϊκή λο-γοτεχνία (6,9%), αρχαιογνωσία (4,8%), επιστήμη (4,6%),ιστορία (4,6%), λεξικά–γραμματικές (3,5%), πρακτικέςγνώσεις (2%), χρηστοήθειες (1,7%), γλωσσικές έριδες

(1,6%), επικαιρότητα (1,6%), φιλοσοφία (1,1%), γεωγρα-φία (1%).

Το συγγραφικό δυναμικό είναι εντυπωσιακά ανανεω-μένο: μεταξύ 1780 και 1820 σε σύνολο 220 συγγραφέωνοι 205 ήταν πρωτοεμφανιζόμενοι, ήταν νέοι σε ηλικία, προ-έρχονταν από κοσμικές κοινωνικές ομάδες (Φαναριώτες,έμποροι) και ένα σημαντικό τμήμα τους ήταν ανεξίθρησκοικληρικοί του Διαφωτισμού.

Παρατηρώντας τον κατάλογο με τα εκδοτικά κέντρασυμπεραίνουμε ότι και τα Τυπογραφεία βρίσκονταν σε χώ-ρες της δυτικής Ευρώπης. Αυτό είχε το μειονέκτημα τηςδύσκολης διακίνησης των βιβλίων στην τουρκοκρατούμε-νη Ελλάδα, αλλά και το πλεονέκτημα ότι επέτρεπε σε συγ-γραφείς και εκδότες να κινούνται πιο ελεύθερα και χωρίςτην παρέμβαση εκκλησιαστικών λογοκριτικών μηχανι-σμών. Μόνο μετά το 1798 άρχισαν να λειτουργούν ελλη-νικά τυπογραφεία στην Κωνσταντινούπολη, την Κέρκυρα,στις παραδουνάβιες ηγεμονίες (Ιάσιο και Βουκουρέστι) καισε Κυδωνίες και Χίο.

Τα μεγαλύτερα εργαλεία προώθησης του Διαφωτισμούυπήρξαν τα ΣΧΟΛΕΙΑ και η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ. Έρχονται να ανα-τρέψουν τα παραδοσιακά εκπαιδευτικά συστήματα και,παρά τις αντιδράσεις, να διαμορφώσουν κάτι το διαφο-ρετικό.

Από τα τέλη του 18ου αιώνα σημειώθηκαν σημαντικέςαλλαγές στην ελληνική εκπαίδευση: αύξηση σχολείων καιμαθητών, εκσυγχρονισμός διδακτικών μεθόδων και προ-γράμματος σπουδών και περιορισμός της εξάρτησης τηςεκπαίδευσης από την Εκκλησία, ως αποτέλεσμα των με-ταβολών που συντελούνταν στην ελληνική κοινωνία τηςεποχής με την άνοδο της εμπορικής τάξης, τη σταδιακήανάπτυξη της εθνικής ιδεολογίας, τη θέληση για ανανέω-ση των δομών του σχολικού συστήματος και την ανα-γνώριση της αξίας της μόρφωσης.

Κατά την Τουρκοκρατία υπήρχαν δύο τύποι Σχολείων:ένα κατώτερο, το σχολείο των κοινών γραμμάτων και έναμέσου επιπέδου ή σχολείο των ελληνικών γραμμάτων. Τοσχολείο των κοινών γραμμάτων ξεκίνησε από το Βυζάντιο,συνέχισε να λειτουργεί σε όλη τη διάρκεια της Τουρκο-κρατίας και επιβίωσε έως πολύ αργότερα με τα λεγόμενα«γραμματοδιδασκαλεία» και ως βιβλία χρησιμοποιούσανδιάφορα θρησκευτικά βιβλία όπως η οκτώηχος, το ψαλτήρι,ο απόστολος και διάφορα άλλα βοηθήματα υπό μορφήνφυλλάδας. Από τα τέλη του 18ου αιώνα άρχισαν να κυ-κλοφορούν σύγχρονα αλφαβητάρια με απλά κείμενα καισε κατανοητή γλώσσα με πρώτο το «Μέγα Αλφαβητάριον»του Μιχαήλ Παπαγεωργίου (1771).

Από τα μέσα του 17ου αιώνα άρχισε να παγιώνεται καιτο «Σχολείο των ελληνικών μαθημάτων» ή «Φροντιστήριον»ως σχολείο μέσης εκπαίδευσης όπως η Πατριαρχική Σχο-λή της Κωνσταντινούπολης, των Αγράφων, των Ιωαννίνων,της Χίου, του Βουκουρεστίου, του Ιασίου, της Πάτμου, μετην επιχορήγηση πλουσίων εμπόρων, καραβοκύρηδων, κοι-νοτήτων, συντεχνιών, ή ηγεμόνων της Μολδοβλαχίας.

Σχολεία του Διαφωτισμού ιδρύθηκαν στα Γιάννενα, τηνΚαστοριά, τον Άθω, την Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη, τηΧίο, τις Κυδωνίες, την Αθήνα, την Καστοριά, τις Μηλιές Πη-λίου, τα Αμπελάκια, τη Σιάτιστα, την Τσαριτσάνη, τη Ζα-γορά, τον Τύρναβο, την Τεργέστη, τη Βιέννη, την Οδησσό,την Αδριανούπολη, το Βουκουρέστι, την Ύδρα, τη Μύκο-νο, τη Νάξο, την Άνδρο, τη Σίφνο. Οι αριθμοί των μαθητώνσυνεχώς αυξάνονταν και το πρόγραμμα περιελάμβανε αρ-χαιογνωσία, επιστήμες, φιλοσοφία, αλλά και πειράματα.

Η οθωμανική εξουσία δεν αντέδρασε και δεν ανακα-τεύτηκε. Τα όσα γράφονται για «κρυφά σχολειά» και «φεγ-γαράκι μου λαμπρό…» είναι στοχευμένες μυθοπλασίες.(Πώς να δεχτεί κανείς να σκέφτεται τα ελληνόπουλα ναφεύγουν από τη Ρεντίνα, το Ροβολιάρι ή την Παλιά Γιαν-νιτσού να περπατάνε στην ερημιά μέσα σε βροχές και χιό-νια για να πάνε στο «κρυφό σχολειό» του Μοναστηριούνα τα μάθει γράμματα ο καλόγερος και να επιστρέψουνκρυφά στο σπίτι τους ή τα παιδιά της Αθήνας-χωριού ναπερπατάνε 15 χιλιόμετρα για να φτάσουν στη ΜονήΠεντέλης για να πάρουν αυτό που μπορούσε να τους προ-σφέρει ελεύθερα ο ιερέας της ενορίας τους ή οποιοσδή-ποτε άλλος «γνώριζε γράμματα» μια και αυτά τα πράγματαήταν ξεκαθαρισμένα; Οι Τούρκοι δεν παρενέβαιναν σε θέ-ματα θρησκείας και εκπαίδευσης. Άλλωστε ούτε στο Βυ-ζάντιο, ούτε και στην Ευρώπη υπήρχε θεσμοποιημένη εκ-παίδευση, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα). Η υπονόμευση,όταν υπήρχε ορατή, προερχόταν από τους «αντιδιαφωτι-στές» της εκκλησιαστικής αντίδρασης και την πολιτική τουΠατριαρχείου.

Ηλίας Νέλλας

Στο επόμενο: οι Λόγιοι του Ελληνικού Διαφωτισμού:Ευγένιος Βούλγαρης, Ιώσηπος Μοισιόδαξ, Δημήτριος Καταρτζής,Αδαμάντιος ΚοραήςΠΗΓΕΣ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ, 1770 - 2000, Έκ-δοση: «Ελληνικά Γράμματα» ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΕΣ: Δομή, Πάπυρος - Λαρούς, Βικιπαιδεία.

Νεοελληνικός Διαφωτισμός – Λόγιοι του Διαφωτισμού: Κοραής - Ρήγας Φεραίος και πολλοί άλλοι

Συνέχεια από την 1η σελ.

Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2015ΡΟΒΟΛΙΑΡΙΤΙΚΑ ΝΕΑ 4

Μια ηλιόλουστη Κυριακή, 15 του Φλεβάρη, μα-ζευτήκαμε στην ταβέρνα των Αδελφών ΚΟΤΡΩΝΙΑ ναευχηθούμε Καλή Χρονιά, να κόψουμε τη βασιλόπιτακαι να ξανασυναντηθούμε όλοι οι χωριανοί.

Νωρίς το μεσημέρι η συμμετοχή έδειχνε μικρή. Δενάργησε η στιγμή που τα τραπέζια άρχισαν να γεμίζουνκαι η μεγάλη Ροβολιαρίτικη παρέα γέμισε τον χώρομε τη ζωντάνια της, τη διάθεσή της για φαγοπότι καιδιασκέδαση.

Το μενού ελεύθερης επιλογής και όπως πάντα κα-

θαρό και εύγευστο. Η μουσική ποικίλη και κατάλλη-λη για όλα τα γούστα. Όμως, ο χορός ρουμελιώτικος!

Οι καιροί δεν διευκολύνουν αλλαγές περιβάλ-λοντος. Άλλωστε η Ταβέρνα είναι γνωστή και η υπο-δοχή και περιποίηση ζεστή και ευχάριστη.

Το φλουρί της βασιλόπιτας πέτυχε η Λίτσα Β.Μπαρκιά. Της ευχόμαστε να είναι πάντα γερή και τυ-χερή.

Ο Σύλλογος μοίρασε βασιλόπιτα, πουλήθηκανημερολόγια τα οποία έχει εκδόσει για το 2015 και αρ-

κετοί έδωσαν τη συνδρομή τους. Όλα θα πρέπει να διατηρηθούν στο χρόνο και να

αντέξουν στις δυσκολίες των καιρών. Η παρουσίαόλων μας δίνει δύναμη να συνεχίσουμε την ύπαρξήμας.

Εύχομαι του χρόνου να είμαστε υγιείς, να ξανα-μαζευτούμε και να είμαστε περισσότεροι. Οι ευχέςδεν περισσεύουν ποτέ. Κάποιες μέρες του χρόνου αςείναι διαφορετικές.

Λούλα Σπυροπούλου

Φωτογραφικά στιγμιότυπα από την κοπή της πίτας από την Πρόεδρο του Συλλόγου περιστοιχισμένη από τα παρόντα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου

Η χειμερινή εκδήλωση του Συλλόγου

Χορός και κέφι καλά κρατούν.

Οι παιδικές παρουσίες δίνουν τον τόνο

Οι παρέες στα τραπέζια απολαμβάνουν φαγητό, ποτό και την καλή κουβέντα.

Οι παρέες στα τραπέζια απολαμβάνουν φαγητό, ποτό και την καλή κουβέντα.

5Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2015ΡΟΒΟΛΙΑΡΙΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΤΟ ΜΕΛΙΒ΄ ΜΕΡΟΣ:

Συνέχεια από το προηγούμενο

Ποιοτικά χαρακτηριστικά και συστατικά του μελιού

Το μέλι περιέχει μεγάλο αριθμό θρεπτικών συστα-τικών. Μέχρι στιγμής έχουν εντοπιστεί πάνω από 180θρεπτικές ουσίες. Παρά τις διαφορές που υπάρχουνανάμεσα στα μέλια διαφορετικής προέλευσης τα βα-σικά του συστατικά έχουν την εξής ποσοστιαία πα-ρουσία:

Υδατάνθρακες ή σάκχαρα (φρουκτόζη, σουκρόζηκαι άλλα 20 είδη σακχάρων) 75 – 80%.

Οργανικά οξέα, κυρίως μυρμηκικό οξύ, αλλά καιβουτυρικό, ταρταρικό, οξαλικό κ.ά.

Βιταμίνες: Β1 ή θειαμίνη, Β2 ή ριβοφλαμίνη, Β3 ήνιασίνη, Β6 ή πυριδοξίνη, C ή ασκουρβικό οξύ.

Μέταλλα ή ιχνοστοιχεία: κάλιο, χλώριο, θείο,ασβέστιο, νάτριο, φωσφόρος, μαγνήσιο, πυρίτιο, σί-δηρος ....

Ένζυμα ή βιοκαταλύτες: μετατρέπουν το νέκταρ σεμέλι.

Πρωτεΐνες, αμινοξέα προέρχονται κυρίως απότους κόκκους γύρεως που υπάρχουν στο μέλι.

Νερό, δηλαδή υγρασία 14 - 17%.Με υγρασία άνω του 17,1% το μέλι ξινίζει εύκολα.

Στην υγρασία 14 – 17% θεωρείται ώριμο. Λόγω της σχετικά χαμηλής υγρασίας, δεν ευνοεί-

ται η ανάπτυξη μικροοργανισμών. Είναι η μόνη τροφή χωρίς ημερομηνία λήξεως!! Στη χώρα μας οι μεγαλύτερες ποσότητες μελιού

προέρχονται από το πεύκο (55-60%), ενώ σημαντικήείναι και η παραγωγή μελιού ελάτης (5-10%) και θυ-μαριού (15%).

Ιδιότητες Από τις σημαντικότερες ιδιότητες του μελιού είναι,

όπως διατυπώθηκε ήδη, ότι σε αυτό δεν αναπτύσσονταιμικροοργανισμοί και έτσι λέμε ότι έχει αντιβακτηρι-διακή δράση η οποία οφείλεται στους εξής λόγους: • Το χαμηλό pH που έχει το μέλι, δηλαδή περιβάλλον

άκρως δυσμενές για την επιβίωση διαφόρων μυκή-των, βακτηρίων κ.ά. Στην κονσερβοποιία για τη δια-τήρηση των κονσερβοποιημένων προϊόντων προ-σθέτουν ειδικά οξέα.

• Την υψηλή συγκέντρωση σακχάρων πράγμα που δενεπιτρέπει την ανάπτυξη μικροοργανισμών.

• Την παρουσία του υπεροξειδίου του υδρογόνου(H2O2), το άριστο αντισηπτικό της ιατρικής, δηλ. οοξυζενές. Αυτός είναι και ο λόγος που από την επο-χή του Ιπποκράτη χρησιμοποιείται μέλι για επούλω-ση τραυμάτων και άλλων παθήσεων.

• Το μέλι δρα κατά της κοπώσεως και αυτό πετυχαίνεταιμε αποθήκευση της φρουκτόζης που περιέχει στο συ-κώτι ως γλυκογόνο. Ευκολύνει την αφομοίωση τουασβεστίου, δραστηριοποιεί την οστεοποίηση.

• Γιατρεύει ή ανακουφίζει τις εσωτερικές διαταραχές,τα έλκη του στομάχου, την αϋπνία, τους πονόλαι-μους, μερικές καρδιακές παθήσεις και γενικά έχειευεργετική επίδραση και στην καρδιά, αυξάνει τις αι-μογλοβίνες του αίματος και τη μυϊκή δύναμη, κ.ά.

• Σε εξωτερική χρήση θεραπεύει τα εγκαύματα, τις πλη-γές και τις ρινοφαρυγγικές παθήσεις χάρη στην ιν-χιδίνη (inhidine) που του προσδίδει βακτηριοστατικέςιδιότητες. Το μέλι, λοιπόν, είναι το βασικό προϊόν στημελισσοκομία αλλά και ένας πολύτιμος σύμμαχος τουανθρώπινου οργανισμού.

• Μια άλλη απίστευτη ιδιότητα του μελιού είναι η βα-κτηριοστατική του δράση: εμποδίζει με την παρου-σία του τον πολλαπλασιασμό των βακτηριδίων.

• Η καθημερινή κατανάλωσή του προσφέρει ευεξία, ρυθ-μίζει τον μεταβολισμό, προστατεύει από στομαχο-εντερικές παθήσεις, τονώνει την καρδιά και την κυ-κλοφορία του αίματος, βοηθά στην αντιμετώπιση τηςαναιμίας, προστατεύει το συκώτι και τα νεφρά.Στην κατανάλωση μελιού αποδίδεται η μακροβιότη-τα διάσημων μελισσοκόμων, που κυμαίνεται μεταξύ80 και 90 ετών. Τα μέλια με σκούρο χρώμα έχουν τις περισσότερεςτονωτικές ιδιότητες, όπως λ.χ. το πευκόμελο, που εί-ναι πλούσιο σε μεταλλικά ιχνοστοιχεία.

Πώς ξεχωρίζουμε το καλό μέλι Καλό μέλι είναι το αγνό μέλι. Δίπλα στο αγνό μέλι

υπάρχουν τα νοθευμένα ή τα χαλασμένα μέλια καθώςκαι τα μολυσμένα με ξένες ουσίες (αντιβιοτικά που

έχουν δοθεί στις μέλισσες για καταπολέμηση ασθε-νειών ή φυτοφάρμακα που τα έχουν πάρει οι μέλισσεςμαζί με το νέκταρ και τη γύρη από ραντισμένα φυτά).Ακόμη και για δικής μας παραγωγής μέλι δεν είμαστεβέβαιοι ότι οι μέλισσές μας δεν βόσκησαν σε ψεκα-σμένα με φυτοφάρμακα λουλούδια. Όλα αυτά συνο-ψίζονται σε στοιχεία ευσυνειδησίας, εντιμότητας καιστον επαγγελματισμό του παραγωγού και του εμπό-ρου - διακινητή.

Δίπλα σε αυτά θα πρέπει να διασφαλίζονται και κά-ποιες επιπλέον παράμετροι: να είναι διαυγασμένο μεφυσικό τρόπο (δεν είναι φιλτραρισμένο), είναι σωστάαποθηκευμένο (φυλάσσεται σε σκοτεινό και δροσερόμέρος και μακριά από τον ήλιο, σε γυάλινη, πήλινη ήανοξείδωτη και καλά σφραγισμένη συσκευασία), έχειελεγχθεί από έμπειρους και εξειδικευμένους επιστή-μονες με τα σωστά εργαλεία, και κυρίως είναι τυπο-ποιημένο από έγκυρη εταιρία τυποποίησης - συ-

σκευασίας, η οποία ενδιαφέρεται να έχει μια αξιόπιστηεικόνα στην αγορά και τους καταναλωτές και προς τηνοποία να μπορούμε να απευθυνθούμε για αναζήτησηευθυνών σε περίπτωση μη τήρησης όσων προβλέπει οσχετικός κώδικας τροφίμων.

Νόθευση – Αλλοίωση του μελιούΤο μέλι είναι ένα προϊόν το οποίο νοθεύεται εύκο-

λα και είναι πολύ δύσκολο να διαπιστωθεί η νοθεία του.Χρειάζονται ειδικές συσκευές και έμπειροι επιστήμο-νες. Συνήθως το μέλι νοθεύεται με διάφορα σιρόπια ήφθηνότερα μέλια, ή με θέρμανση για αφαίρεση ανε-πιθύμητων ποιοτικών στοιχείων, οπότε το αποτέλεσμαμπορεί να μην είναι κακό για την υγεία μας, είναι όμωςκακό για την τσέπη μας. Υπάρχει και η περίπτωση νακυκλοφορούν μέλια μολυσμένα με φυτοφάρμακα καιαντιβιοτικά.

Ο έλεγχος της αλλοίωσης και νόθευσης του μελι-ού γίνεται με δύο τρόπους: μακροσκοπικά (αν, με τομάτι, παρατηρούμε στην επιφάνειά του στρώμα αφρού,τότε το μέλι περιέχει μύκητες) και με χημικό τρόπο(ελέγχονται δύο ουσίες οι οποίες είναι χαρακτηριστι-κές της ποιότητάς του: η υδροξυμεθυλοφουρφουρά-λη ή HMF και η διαστάση).

Κρυστάλλωση

Η κρυστάλλωση – συνηθίζουμε να την ονομάζου-με λανθασμένα ζαχάρωμα – είναι φυσικό βιολογικό φαι-νόμενο του φυσικού ακατέργαστου μελιού, που δενπροξενεί καμία αλλαγή στις θρεπτικές και βιολογικέςιδιότητες του μελιού. Τα σάκχαρα του μελιού τείνουννα κρυσταλλωθούν μεταβάλλοντας την εμφάνισήτου, χωρίς να αλλάζει η σύνθεσή του ούτε η βιολογι-κή του αξία. Συνεπώς ένα κρυσταλλωμένο μέλι δεν εί-ναι χαλασμένο ούτε νοθευμένο. Απλώς γίνεται δύ-σχρηστο.

Η κρυστάλλωση αρχίζει από τον πυθμένα του δο-χείου και προχωρεί προς τα τοιχώματα, είναι ένδειξηότι το μέλι είναι γνήσιο και για την επαναφορά του στηναρχική του ρευστότητα το βάζουμε σε δοχείο με ζε-στό νερό, γύρω στους 40 βαθμούς, όχι παραπάνω.

Βασιλικός ΠολτόςΠαράγεται στους υποφαρυγγικούς αδένες των

νεαρών εργατριών, είναι άσπρος σαν το γάλα, κρε-μώδης, ισχυρά όξινος, με ιδιάζουσα οσμή και υπόξινηγεύση. Παράγεται σε πολύ μικρότερη ποσότητα απόό,τι το μέλι και είναι το γάλα με το οποίο τρέφονται οινεαρές προνύμφες τις τρεις πρώτες μέρες της ζωήςτους και καθορίζει τη μοίρα τους: θα εξελιχθούν σε ερ-γάτριες ή βασίλισσες; Είναι πλούσια πηγή βιταμινών,ανόργανων στοιχείων και αμινοξέων. Περιέχει ακόμηδιάφορα λιπαρά οξέα τα οποία είναι υπεύθυνα για τιςπερισσότερες βιολογικές ιδιότητες που έχει ο βασιλικόςπολτός.

Ορισμένες ευεργετικές επιδράσεις του αφορούν τηναντιμετώπιση των ρευματικών αρθρίτιδων, τη μείωσητης πίεσης του αίματος, τη θεραπεία της χρόνιας δυ-σκοιλιότητας, τις αντισηπτικές και μικροβιοκτόνους ιδιό-τητες, την ενίσχυση της δυναμικότητας του οργανισμούκαι την αντοχή στις αρρώστιες. Ακόμη, χρησιμοποιεί-ται στη θεραπεία της νεφρικής ανεπάρκειας, περιέχειγενετήσιες ορμόνες που βοηθούν τους άντρες να βελ-τιώσουν τη σεξουαλική τους ζωή και να αυξήσουν τημυϊκή δύναμη, συμβάλλει στην γαλακτοπαραγωγήμετά τη γέννα των γυναικών και στην αποφυγή της αγ-γείωσης του δέρματος. Γενικά ο βασιλικός πολτός βελ-τιώνει τη διάθεση, αυξάνει την ικανότητα για εργασίακαι την όρεξη και βοηθά στην απόκτηση μεγαλύτερηςδιανοητικής και σωματικής δύναμης. Παίζει σημαντι-κό ρόλο στον μεταβολισμό, στην ανανέωση των ιστώνκαι ιδιαίτερα στην αύξηση των ερυθρών αιμοσφαιρίων.

ΚερίΕίναι το προϊόν που παράγουν

σε μικρά λέπια οι νεαρές εργά-τριες από 4 ζεύγη κηρογόνωναδένων. Για την παραγωγή ενός κι-λού κεριού οι μέλισσες κατανα-λώνουν 5 κιλά μέλι. Το κερί είναιένα μίγμα από 300 περίπου ουσίες(υδρογονάνθρακες, μονοϋδρικές αλκοόλες, λιπαράοξέα, υδροξυοξέα, διόλες) που είναι απίθανο να συν-θέσει ο άνθρωπος.

Το κερί χρησιμοποιείται: στην παρασκευή παραδο-σιακών κεριών, στη βιομηχανία καλλυντικών, στην ια-τρική και στα φαρμακευτικά σκευάσματα (περιέχει αν-τιβιοτικές ουσίες και παρουσιάζει θεραπευτική δράσηγια παρειακές στοματικές παθήσεις και για προβλήματατου άνω αναπνευστικού αγωγού, για εγκαύματα, εκ-ζέματα, δερματίτιδα), στη βιομηχανία βερνικιών για κα-λύτερη συντήρηση πολλών επιφανειών και ως μονω-τικό υλικό.

Γύρη ή γυρεόκοκκοςΕίναι το προϊόν που συγκεντρώνουν οι μέλισσες

από διάφορα λουλούδια. Είναι η πλουσιότερη φυσικήτροφή σε πρωτεΐνες, ιχνοστοιχεία, βιταμίνες, απα-ραίτητα αμινοξέα, ορμόνες, ένζυμα και άλλα χρήσιμασυστατικά για τη διατροφή της μέλισσας και τη δικήμας. Οι γεύσεις ποικίλουν, ανάλογα με τα φυτά από ταοποία προέρχεται.

Χρησιμοποιείται στη φαρμακοβιομηχανία, στη βιο-μηχανία καλλυντικών, στη διατροφή ανθρώπων και οι-κιακών ζώων, στην κατασκευή υποκατάστατων γύρηςγια τη διατροφή των μελισσών, σε διάφορες έρευνεςγια τις αλλεργίες, σε προγράμματα βελτίωσης φυτώνκαι στην επικονίαση φρούτων και λαχανικών.

Συνιστάται για όσους υποφέρουν από: εντερικέςανωμαλίες, απώλεια βάρους, απώλεια μνήμης, ψύχω-ση – στρες – νευρασθένειες, κακό μεταβολισμό, προ-βλήματα προστάτη, τριχόπτωση, προβλήματα στοαναπαραγωγικό σύστημα τόσο του άντρα όσο και τηςγυναίκας.

ΠρόποληΕίναι ρητινώδης κολλητική ουσία που συλλέγουν οι

μέλισσες από διάφορα φυτά, την εμπλουτίζουν με κερί,γύρη, ένζυμα και άλλες ουσίες και τη χρησιμοποιούνγια να στεγανοποιήσουν και να απολυμάνουν το εσω-τερικό της φωλιάς τους. Αν εισχωρήσει στην κυψέληένα ποντικάκι, το θανατώνουν με το δηλητήριο τωντσιμπημάτων τους και μετά το καλύπτουν με πρόπο-λη ώστε να προστατευτεί η κυψέλη από μόλυνση κατάτην αποσύνθεσή του.

Χρησιμοποιείται στη βιομηχανία καλλυντικών και ωςαντιμικροβιακό. Ενισχύει τα τριχοειδή αγγεία, κατα-πολεμά την αναπνευστική ανεπάρκεια, αναστέλλει την

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΤΡΟΦΕΣ

Συνέχεια στη σελ. 7

Κηρήθρες σε κουβέλι. Για να γίνει συγκομιδή, καταστρέφονται οι κηρήθρες

6 Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2015ΡΟΒΟΛΙΑΡΙΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΝΤΑΗΔΕΣ: η Πληγή των ΣχολείωνΑυτό το κείμενο δημοσιεύτηκε στην

εφημερίδα για Γονείς του ΚΟΛΛΕΓΙΟΥΑΘΗΝΩΝ «Εμείς και τα Παιδιά μας» τηνΆνοιξη του 2004.

Δυο χρόνια αργότερα προέκυψε τοπρόβλημα με τον Άλεξ στη Βέροια πουσυγκλόνισε το πανελλήνιο.

Μια μητέρα – δημοσιογράφος που τογνώριζε μου ζήτησε την άδεια και το έβα-λε υπό μορφή συνεντεύξεως αυτούσιοστην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ».

Τώρα που το πανελλήνιο συγκλονί-στηκε και πάλι με την υπόθεση του Βαγ-γέλη Γιακουμάκη κρίνεται ως επιτακτικήανάγκη να μελετηθεί από όλους τους εμ-πλεκόμενους: παιδιά, γονείς, εκπαιδευ-τικούς, εκπαιδευτικές αρχές, μέσα μα-ζικής επικοινωνίας, θύτες, θύματα καιαπαθείς παρατηρητές.

Ηλίας Νέλλας

Οι δυνάστες ή ψευτοπαλληκαράδες ήνταήδες υπήρχαν από πάντα σε όλες τις κοι-νωνικές ομάδες και τα κοινωνικά στρώμα-τα. Πολλές κοινωνίες στο παρελθόν δενασχολήθηκαν ιδιαιτέρως με το φαινόμενο.

Όμως τις τελευταίες δεκαετίες, μεαφορμή την επιδείνωση του φαινομένου τηςκαταδυνάστευσης στο χώρο του σχολείουκαι των δυσάρεστων συνεπειών (αύξηση αυ-τοκτονιών εφήβων μαθητών, δημιουργίασυμμοριών εκμετάλλευσης θυμάτων, θύ-ματα με έντονα συναισθηματικά και ψυχο-λογικά προβλήματα) οι εκπαιδευτικές αρχές,οι γονείς και η κοινωνία άρχισαν να ασχο-λούνται συστηματικά πλέον με αυτό τα φαι-νόμενο, το οποίο, δυστυχώς, ενδημεί καιστο σχολείο μας.

Η κατάστασηΤο σχολείο με τους χώρους του (αί-

θουσες, διάδρομοι, προαύλια, γήπεδα, δά-σος, λεωφορεία) έχει πάψει να είναι έναασφαλές περιβάλλον για ένα σημαντικό πο-σοστό παιδιών.

Καταδυνάστευση ή bullying – σύμφωναμε έρευνες – παρατηρείται στο σχολικόχώρο κάθε πέντε λεπτά κατά μέσο όρο καιοι πληγές της παραμένουν για μια ζωή. Σεέρευνες στο εξωτερικό, το 10% του μαθη-τικού πληθυσμού είναι μόνιμα θύματα καιάλλο ένα 5% καταδυναστεύονται τουλάχι-στον μια φορά την εβδομάδα.

Οι θύτες ή απλώς ψευτοπαλληκαράδεςαπαρτίζουν το 8 – 10% του μαθητικού πλη-θυσμού.

Είναι αγόρια και κορίτσια και έχει πα-ρατηρηθεί ότι τα μεν αγόρια καταφεύγουνσε άμεσους σωματικούς τρόπους καταδυ-νάστευσης, τα δε κορίτσια καταδυνα-στεύουν έμμεσα με «θάψιμο», αποκλει-σμό, σπερμολογίες, κουτσομπολιά, εκδί-κηση εν ψυχρώ.

Το υπόλοιπο 75% του μαθητικού πλη-θυσμού είτε αγνοεί-παραβλέπει, είτε πα-ραμένει απαθές, είτε ενισχύει έμμεσα τοφαινόμενο άλλοτε διοχετεύοντας τον θαυ-μασμό του προς τους θύτες και άλλοτε απο-δεχόμενο τη διαμόρφωση ενός «κώδικασιωπής».

Η συζήτηση του προβλήματος με τουςγονείς, τους δασκάλους ή την αστυνομία σεκάτι πολύ σοβαρό είναι θέμα ταμπού. Κώ-δικας σιωπής ανάλογος με αυτόν των δια-φόρων μαφιών.

Κυκλοφορεί πολύ άνετα, ακόμα καιανάμεσα στα παιδιά των μικρών τάξεων τουΔημοτικού ο όρος «κάρφωμα-καρφί» γιακάθε απόπειρα διαμαρτυρίας κάθε φοράπου τσαλακώνεται η αξιοπρέπεια και η αυ-τοεκτίμηση κάποιου και αγνοούνται συ-στηματικά οι ανάγκες, τα δικαιώματα και τασυναισθήματα του άλλου ή των άλλων.

Το φαινόμενοΗ καταδυνάστευση – συνειδητά επι-

λεγμένη εχθρική συμπεριφορά που απο-σκοπεί να βλάψει τον άλλο – περιλαμβάνει:απειλές, εκφοβισμό, βρίσιμο, κορόιδεμα, γε-λοιοποίηση, καζούρα, επιδεικτική αγνόηση,απόδοση αρνητικών παρατσουκλιών, απα-ράδεκτες χειρονομίες, διάδοση αρνητικώνπληροφοριών, ταπείνωση του θύματος. Πε-ριλαμβάνει ακόμη αρπαγή χρημάτων ή προ-σωπικών αντικειμένων, ξυλοδαρμό, εκβια-σμούς, καταστροφή προσωπικών πραγμά-

των, βανδαλισμούς. Τελευταίως εμφανί-στηκε και στην ηλεκτρονική της μορφή σεκινητά ή μέσω διαδικτύου με μηνύματα ταοποία είναι απειλητικά, υβριστικά, ταπει-νωτικά.

Οι θύτες ή νταήδες ή ψευτοπαλληκαράδες

• Οι νταήδες διαθέτουν και τη φυσική δύ-ναμη και την τάση να καταδυναστεύουν.

• Για αυτούς η καταδυνάστευση είναι ένα ερ-γαλείο επιβολής και όχι ανεξέλεγκτηαντίδραση στο θυμό ή την ψυχολογική μα-ταίωση, όπως στα επιθετικά άτομα. Ενερ-γούν εσκεμμένα.

• Δεν συμπονούν τους άλλους και δεν εν-διαφέρονται καθόλου για το αν πονάει ήυποφέρει ένα άλλο παιδί.

• Ξεσπάνε και τα βάζουν με όσους δεν μπο-ρούν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους.

• Αγριεύουν εύκολα και τα βάζουν με παι-διά τα οποία δείχνουν ντροπαλά, μικρό-τερα, χωρίς αυτοπεποίθηση και αυτοε-κτίμηση.

• Δεν τους αρέσει να χάνουν. Συνήθως κά-νουν «βρώμικο» παιχνίδι, καταφεύγουν σεζαβολιές, αγνοούν τους κανόνες, κλέβουνστο παιχνίδι και ξυλοκοπούν όσους δεντους αφήνουν να νικήσουν.

• Ζηλεύουν την επιτυχία των άλλων επειδήοι ίδιοι, συνήθως, δεν τα καταφέρνουν.

• Απεχθάνονται να βλέπουν παρέες χα-ρούμενων, χαμογελαστών, φιλικών αν-θρώπων.

• Δεν καταφέρνουν να έχουν φίλους, να εί-ναι ευγενικοί, να νοιάζονται για τους άλ-λους, να τα πηγαίνουν καλά με τους άλ-λους, να μοιράζονται πράγματά τους.(κλασικό παράδειγμα ο ΤΡΙΚΑΣ στο «Αθά-νατο πουλί» του Παπαντωνίου).

• Η αντικοινωνική συμπεριφορά τους κα-θορίζεται από την οργή που κουβαλούνμέσα τους επειδή δεν είχαν και δενέχουν καλή αντιμετώπιση στο χώρο τηςοικογένειάς τους.

• Ωστόσο διαθέτουν περισσότερες κοινω-νικές δεξιότητες και περιορισμένα προ-βλήματα σε σύγκριση με τα επιθετικά άτο-μα. Αυτό δημιουργεί προϋποθέσεις αι-σιοδοξίας εφόσον υπάρξει παρέμβαση.

Τα θύματαΕίναι συνήθως παιδιά που δυσκο-

λεύονται να υπερασπιστούν τον εαυτότους: είναι σωματικά υποδεέστερα, με λι-γότερες δεξιότητες επικοινωνίας με τουςσυνομηλίκους τους, με μειωμένη αυτοε-κτίμηση και αυτοπεποίθηση, με περιορι-σμένες ικανότητες να προβάλλουν προς τρί-τους τον εαυτό τους με θετικό τρόπο. Ακό-μη, δείχνουν να ενοχλούνται εύκολα και εί-ναι αμήχανα μπροστά σε άλλα παιδιά ή πρό-σωπα που δεν γνωρίζουν ή ασυνήθιστες κα-ταστάσεις. Επιπλέον, ανήκουν στην κατη-γορία εκείνων που τα βάζουν με τον εαυτότους σε κάθε αντιξοότητα, δείχνουν φοβι-σμένα, θλιμμένα, απελπισμένα, ολομόναχα.

Δάσκαλοι και καθηγητές σκιαγραφούντα θύματα ως παιδιά με εμφανή εξωτερικάχαρακτηριστικά (μικρό ύψος, ασυνήθιστηπροφορά, τραυλισμό, φακίδες, κόκκιναμαλλιά) και περιορισμένη σωματική ρώμη.Ακόμη, τα θύματα παρουσιάζουν και κάποιακοινά συναισθηματικά και ψυχολογικά χα-ρακτηριστικά: ως ομάδα είναι περισσότεροπροσκολλημένα στους γονείς τους, είναιεμφανέστερα αγχώδη, λιγότερο ασφαλήκαι με λιγότερη αυτοπεποίθηση για τονεαυτό τους και την κατάστασή τους.

Πώς μπορεί να αλλάξει η κατάσταση

• Οι προσπάθειες πρόληψης χρειάζεται νααρχίσουν πολύ πιο πριν. Τα παιδιά δενγεννιούνται δυνάστες, επιθετικά ή θύμα-τα.

• Χρειάζεται να αλλάξουν στάση οι μεγά-λοι, πριν από τις προσπάθειες για αλλα-γή των παιδιών. Ανάγκη φροντίδας έχουντόσο τα θύματα όσο και οι θύτες.

• Οι έρευνες δείχνουν ότι η συχνότητα κα-ταδυνάστευσης στον σχολικό χώρο συ-σχετίζεται ευθέως με τον βαθμό επίβλε-ψης των χώρων: όσο μεγαλύτερος οαριθμός δασκάλων και καθηγητών στοπροαύλιο και τα γήπεδα, τόσο λιγότερηη καταδυνάστευση.

• Στις έρευνες οι μαθητές αναφέρουν ότιοι δάσκαλοι έκαναν σχετικώς λίγα για ναστηρίξουν τα θύματα ή να τιμωρήσουντους θύτες.

• Μόνο το ένα τρίτο των παιδιών του Δη-μοτικού και ακόμα λιγότερα των άλλωνβαθμίδων συζητούν το πρόβλημά τους μετους δασκάλους τους.

• Όσο μεγαλώνουν τα παιδιά, τόσο μει-ώνεται και η διάθεση δασκάλων και κα-θηγητών για παρέμβαση.

• Είναι σημαντικό, οι γονείς να δίνουν πε-ρισσότερη προσοχή στις αγωνίες, ταάγχη και τα παράπονα των παιδιών τους.Να επαγρυπνούν.

• Δεν βοηθάει η αντιμετώπιση: «Είσαι αρ-κετά μεγάλος, για να τα βγάζεις πέρα μό-νος σου».

• Δεν ελαχιστοποιούμε ή εκλογικεύουμετην συμπεριφορά. Λέμε στο παιδί ότι κα-ταλαβαίνουμε αυτό που του συμβαίνει,ώστε να μη νιώθει μόνο του και αβοήθη-το.

• Το διαβεβαιώνουμε ότι αυτό που τουσυμβαίνει δεν είναι από δικό του σφάλμα.

• Τα παιδιά βιώνουν όλο και περισσότερηκαταδυνάστευση και λιγότερη δράση. Ηαπάθεια εκπέμπει λάθος μηνύματα καιπρος τα θύματα και προς τους θύτες. Δενυπάρχουν αθώοι θεατές.

• Σε άλλες χώρες οι εκπαιδευτικές αρχές– και μετά από οδυνηρά φαινόμενα όπωςη αύξηση αυτοκτονιών των θυμάτων κα-ταδυνάστευσης – έχουν ξεκινήσει εκ-στρατεία ενημέρωσης: να πείσουν γονείςκαι δασκάλους να αντιμετωπίσουν σθε-ναρά το φαινόμενο, να δημιουργήσουνκλίμα μη-ανοχής, να προστατέψουν και ναστηρίξουν τα θύματα.

• Η εκστρατεία δεν επικεντρώνεται μόνοστο σχολείο και στο σπίτι, αλλά και σταΜέσα Μαζικής Επικοινωνίας. Βασικόςστόχος είναι να μεταφέρουν στα θύματατο μήνυμα ότι δεν είναι μόνα τους.

• Σε άλλες περιπτώσεις οι προσπάθειες επι-κεντρώνονται στην εκπαίδευση των γο-νέων: να αποκτήσουν καλύτερους τρό-πους διαπαιδαγώγησης των παιδιών τουςκαι αποτελεσματικότερες στρατηγικέςγια τον έλεγχο και την επίβλεψη της αν-τικοινωνικής συμπεριφοράς των παιδιώντους.

• Όπου πάρθηκαν μέτρα, η καταδυνά-στευση μειώθηκε στο μισό. Επίσης μει-ώθηκαν οι κλοπές, οι βανδαλισμοί, το σκα-σιαρχείο ... και οι μαθητές δήλωναν ότι εί-ναι περισσότερο ευχαριστημένοι από τησχολική τους ζωή.

• Αποτελεσματικές έχουν αποδειχθεί και οιπροσπάθειες εκπαίδευσης όλων των παι-

διών στην επίλυση συγκρούσεων, στηνανάπτυξη δεξιοτήτων επίλυσης προβλη-μάτων, σε επικέντρωση στην ειρηνικήσυμβίωση: με σεβασμό των δικαιωμά-των, των αναγκών και των συναισθημάτωντων άλλων. Τέτοια προγράμματα εφαρ-μόζονται – σε περιορισμένη κλίμακα – καιστα σχολεία μας.

• Όπου τα παιδιά είχαν παρακολουθήσει ει-δικά προγράμματα:

- Είχαν θετικότερες αντιδράσεις σε κοι-νωνικά θέματα της τάξης.

- Αντιλαμβάνονταν καλύτερα υποθετικέςσυγκρουσιακές καταστάσεις.

- Υπήρχαν περισσότερες πιθανότητες να λά-βουν υπόψη τους τις ανάγκες και τα συ-ναισθήματα των άλλων κατά την αντιμε-τώπιση της σύγκρουσης.

- Έδειχναν περισσότερη σιγουριά για τις πε-ποιθήσεις τους.

• Τα παιδιά χρειάζεται να μεγαλώνουνέτσι ώστε να νοιάζονται, να φροντίζουνκαι να βοηθούν ο ένας τον άλλο.

• Οι διαπροσωπικές σχέσεις στο σχολείο εί-ναι ένδειξη τόσο για την παρούσα όσο καιγια την μελλοντική προσαρμογή στη ζωή.

• Όταν αλλάζει η ατμόσφαιρα και κυριαρ-χεί κλίμα κοινωνικής συνύπαρξης, τότε καιοι θύτες θα περιορίσουν τις δραστηριό-τητές τους.

• Και μόνο με το να αρχίσουμε να ασχο-λούμαστε με το θέμα, εκπέμπουμε το μή-νυμα τόσο της επισήμανσης και απομό-νωσης των θυτών όσο και της προστασίαςτων ευάλωτων.

• Επιζητούμε μια υγιή ισορροπία ενδιαφέ-ροντος και έγνοιας για τον εαυτό και τουςάλλους.

Οδηγός επιβίωσης1. Κάνε κάτι για να δείχνεις σίγουρος για

τον εαυτό σου: σωστή στάση σώματος (τοκεφάλι ψηλά, όχι μάζεμα – καμπούρια-σμα), χαμόγελο αυτοπεποίθησης, χιού-μορ, αυτοσαρκασμός, αντιμίλημα.

2. Δήλωσέ τους – σε πρώτο πρόσωπο – τηναντίθεσή σου με σταθερό, θαρραλέοτόνο φωνής: «κόφ’ το», «άσε με ήσυχο»,«δε γουστάρω αυτό που κάνεις». Ανυπάρχουν άλλοι τριγύρω, βάλε τις φωνές,φώναξε δυνατά το μήνυμά σου.

3. Αναζήτησε τη συντροφιά άλλων, από-φευγε να βρίσκεσαι μόνος/μόνη σου.

4. Απόφυγέ τους, απομακρύνσου από κον-τά τους με σίγουρο, αποφασιστικό βήμα.Απόφευγε τις δύσκολες καταστάσεις αλ-λάζοντας πορεία.

5. Κάνε φίλους: οι φίλοι είναι για να σε στη-ρίζουν όταν έχεις δυσκολίες.

6. Μην δείχνεις ενόχληση, μη βάζεις τα κλά-ματα, μη δείχνεις ταραχή από την πα-ρουσία τους.

7. Για να αποφύγεις την ηλεκτρονική πα-ρενόχληση μην ανοίγεις μηνύματα αγνώ-στων, μην απαντάς σε εχθρικά μηνύματα,μην μπλέκεσαι σε φραστικούς πολέμουςμέσω διαδικτύου ή κινητών τηλεφώνων,μην αναρτάς ευαίσθητα προσωπικά δε-δομένα σε ιστοσελίδες κοινωνικής δι-κτύωσης.

8. Μην κάνεις στον εαυτό σου ό,τι προ-σπαθούν να σου κάνουν οι νταήδες: μηντον κάνεις να νιώθει φοβισμένος, θλιμ-μένος, οργισμένος, απελπισμένος, ολο-μόναχος. Άλλαξε την κατάσταση! Ζήτη-σε να μάθεις πώς!

9. Μην συμβάλλεις στη δημιουργία ενός«κώδικα σιωπής». Συζήτησε το θέμα μετους γονείς σου, τους φίλους σου, τουςδασκάλους, τον διευθυντή, τους σχολι-κούς ψυχολόγους.

10. Αναζήτησε βοήθεια από κάποιον ενήλικοή τα άλλα παιδιά.

11. Ενίσχυσε τον αυτοσεβασμό σου σκε-πτόμενος ποιος έχει το πρόβλημα.

12. Ξαναδιάβασε όσα γράφονται για τουςψευτοπαλληκαράδες.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Σε διπλανή στήλη θα διαβάσετε ένα εμ-

πνευσμένο, στοχαστικό κείμενο, μια εκβαθέων νεανική κραυγή.

Ευχαριστούμε τη φοιτήτρια ΓεωργίαΑναγνώστου που μοιράζεται μαζί μας τις δι-εισδυτικές σκέψεις και αγωνίες της.

7Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2015ΡΟΒΟΛΙΑΡΙΤΙΚΑ ΝΕΑ

Π Ω Λ Ε Ι ΤΑ ΙΚατοικία

σε κεντρικό σημείο του χωριού μαςμε εύκολη πρόσβαση

Πληροφορίες τηλ. 6976581358

Η μαύρη Κυριακή της πολύχρωμης Άνοιξης

Μεσημέρι Άνοιξης! Κυριακή 15 Μαρτίου 2015… Κυριαρχεί η αντίθεση: η ομορφιά και η ζωντάνια

της εποχής δεν συμβαδίζουν με τη διάθεση. Έφυγε!Έφυγε αυτός που αγαπήσαμε και συμπονέσαμε χω-ρίς να τον γνωρίζουμε. Έφυγε και άφησε πίσω του θλί-ψη, ένα αίσθημα αδικίας και μία νότα αισιοδοξίας γιατο αύριο, όπως άλλωστε κάθε τι που τελειώνει. Ο Βαγ-γέλης δεν είναι απλά ένα ακόμα θύμα bullying, αλλάέναυσμα – τροφή για σκέψη, φιλοσοφία και ριζικές διε-ρωτήσεις όσον αφορά το πού βαδίζει τελικά αυτός οκόσμος… Τι ήμασταν, τι είμαστε και τι σκοπεύουμε ναγίνουμε…

Η πάταξη του αδύναμου και η υπερίσχυση του δυ-νατού είναι ένας απ’ τους βασικούς νόμους της φύ-σης, που ωστόσο δεν χωράει σε μία κοινωνία πολιτι-σμένων ανθρώπων με τεράστια ιστορία, που υποτί-θεται ότι έχει καταφέρει να αποτάξει τα ζωώδη έν-στικτά της και να εφαρμόσει την έννοια του Homo Uni-versalis, που η ίδια έχει γεννήσει. Αν ωστόσο κάποι-οι συνεχίζουν να πιστεύουν πως η παραπάνω ρήσηισχύει, τότε θα ήταν σκόπιμο να επαναπροσδιορίσουμετην έννοια του δυνατός.

Ποιος είναι ο δυνατός; Κατακλυσμένη από συ-ναισθήματα και ιδέες αποφάσισα να ανατρέξω σε έναλεξικό. Η πολυσημία της λέξης με απογοήτευσε. Έψα-χνα απελπισμένα να δω αν έχει επιβιώσει μέχρι σή-μερα, το 2015, ο ορισμός που έχουμε περισσότερηανάγκη! «Σφοδρός», «ισχυρός», «που ασκεί επιρροή»,«με σωματική δύναμη» ήταν μερικοί απ’ τους βασικούςορισμούς της λέξης «δυνατός»! Και εκεί που είχα πλέ-ον πειστεί ότι η κατάσταση ηθικής κατάπτωσης της κοι-νωνίας είναι μη αναστρέψιμη, διάβασα με ανακούφι-ση και σχεδόν συγκινημένη πως ο δυνατός είναι αυ-τός που έχει Ψυχική Δύναμη. Αυτό το τμήμα του ορι-σμού, είναι το πιο παραμελημένο, το πιο αγνοημένο…Κατά λάθος; Δυστυχώς όχι!

«Νέος θα πει να θέλεις να αλλάξεις τον κόσμο»είχε αναφέρει κάποτε ο Ν. Καζαντζάκης. Η πραγμά-τωση της προηγούμενης φράσης απαιτεί ψυχική δύ-ναμη, κότσια και αντοχή! Ποιος όμως αντέχει; Ποιοςαντέχει να θυσιαστεί, να νιώσει, να παλέψει, να μορ-φωθεί και να οδηγηθεί στην εσωτερική ελευθερία; Ηαλλαγή του κόσμου απαιτεί μάχη που κοστίζει ακρι-βά, όπως άλλωστε κάθε νίκη. Οι σημερινοί νέοι χω-νεύονται από μάζες, υιοθετούν την υποκουλτούρα καιενστερνίζονται άκριτα δογματικές αντιλήψεις, πα-τροπαράδοτα. Αυτό είναι το εύκολο, αυτό είναι το λι-γότερα ψυχοφθόρο, αυτός είναι ο απερίσκεπτοςορισμός του «δυνατού». Το οξύμωρο είναι ότι ο ση-μερινός νέος γίνεται ό,τι κορόιδευε μικρός. Κατα-πατάει ξεδιάντροπα τα όνειρά του στο όνομα της άνε-σης και του πλούτου, και τελικά έχει την ψευδαίσθησηότι ζει αυτό που θέλει… Όμως όχι… Στην προσπάθειανα κατακλυστεί από ποσότητα, έχασε την ποιότητα,την ψυχική δύναμη. Η μόνη δύναμη που του έμεινε ναπροβάλλει, λοιπόν, είναι μία, είναι καταστροφική, υπο-νομεύει το ανθρώπινο πνεύμα και δυστυχώς ελλοχεύειπαντού. Σκοπός της; Η εξύψωση του «τίποτα»! Δενυπάρχει πιο επικίνδυνη ενέργεια απ’ την προσπάθειαμετατροπής του «τίποτα» σε «κάτι».

Τα αίτια; Θα μπορούσαμε να αναλωθούμε ανα-λύοντας πληθώρα αιτίων από τους ηθικοκοινωνικούςκαι τους πολιτικοοικονομικούς τομείς… Ωστόσο,αυτή η πληθώρα αιτίων έχει έναν κοινό παρονομαστή:την ευκολία. Την ευκολία ως προς όλα τα επίπεδα. Τηνμονομερή γνώση ως συνέπεια του στείρου διδακτι-σμού, την άκριτη αποδοχή ιδεών-αντιλήψεων ωςσυνέπεια του άκαμπτου συντηρητισμού και εν τέλειτην μετατροπή του νέου σε ένα φτηνό αντίγραφο τουγονιού του, με θυμό που δεν κατάφερε να γίνει ό,τιήθελε και θυμό που εν τέλει έγινε ό,τι απευχόταν. Οθυμός αυτός ξεσπά είτε ευθέως με φαινόμενα κοι-νωνικής παθογένειας είτε εμμέσως με την μεταμφίεσητου τίποτα σε κάτι. Το χιούμορ αποκτά τη διάστασητης μασκαρεμένης αναίδειας και ασέβειας, η φιλία έχειως βάση τον ωφελιμισμό και ο έρωτας είναι ένας ακό-μη παράγοντας που συμβάλλει στο image.

Τα αποτελέσματα; Ένας σωρός από ψυχικά τραυ-ματισμένους ανθρώπους που προσπαθούν να ανα-βιώσουν τους νόμους της ζούγκλας, που ευτελίζουντην αξία της ζωής, που τυφλωμένοι από την οίηση θε-ωρούν τους εαυτούς τους τόσο «δυνατούς» ώστε νακαταπατούν τα δικαιώματα του συνανθρώπου τους στοόνομα της δικής τους επιθυμίας.

Αλήθεια, αυτό ονειρευόσουν να γίνεις μικρός;

Γεωργία Φωτ. Αναγνώστου

ανάπτυξη του μελανώματος και τα κακοήθη νεοπλα-σματικά κύτταρα (καρκίνος) και είναι αντιδιαβητικό.

Αξίζει να γνωρίζουμε ότι:• Στο πλαίσιο της επικονίασης και της στενής συ-

νεργασίας φυτών και εντόμων η αμυγδαλιά δεν είναι«τρελή» - όπως βιαστήκαμε να τη χαρακτηρίσουμε -που ανθίζει μέσα στο χιονιά. Έχει να διαχειριστεί έναμειονέκτημά της και βρήκε αυτόν τον σοφό τρόπο:γνωρίζοντας ότι τα άνθη της δεν περιέχουν πολύ καικαλής ποιότητας νέκταρ, προτίμησε να είναι η μονα-δική που το προσφέρει στις μέλισσες γιατί, αν άνθι-ζε μαζί με τα άλλα, δεν θα μπορούσε να ανταγωνι-στεί τα άνθη άλλων δέντρων και φυτών που το δικότους νέκταρ είναι ποιοτικότερο.

• Όταν οι μέλισσες περιέλθουν σε κατάσταση έν-δειας, δηλαδή έλλειψης τροφής, κυρίως κατά τον χει-μώνα, και η κυψέλη έχει δυσκολίες διατροφής, το πρώ-το πράγμα που κάνουν είναι να πετάξουν έξω από τηνκυψέλη τους κηφήνες. Αυτοί, καθώς δεν γνωρίζουντο πώς να επιβιώνουν μόνοι τους, πεθαίνουν από ασι-τία.

• Ο σχεδιασμός των κελιών – ένα κανονικό εξά-γωνο – προκαλεί τον θαυμασμό μας τόσο για την επι-λογή του σχήματος όσο και για τον τρόπο με τονοποίο κατασκευάζεται: προκύπτει η καλύτερη δυνα-τή οικονομία χώρου και χρόνου, η άριστη μηχανικήστήριξη που προσφέρει το ένα δίπλα στο άλλο έχειως αποτέλεσμα να μπορεί να συγκρατεί πολλαπλά-σιο βάρος από το βάρος των δικών του υλικών, η κλί-ση (κατά 13° μοίρες) που παρουσιάζουν τα κελιά τακάνει να συγκρατούν με ασφάλεια το μέλι, δεν ει-σχωρούν στα μεσοδιαστήματα ξένα σώματα που νακαταστρέφουν το μέλι, χωράει περισσότερο μέλι απότο αντίστοιχο τετράγωνο κελί, το εξάγωνο σχήμα δί-νει περισσότερα κελιά σε ίδια επιφάνεια π. χ. ένα πλαί-σιο.

• Όπως γράψαμε ήδη η μέλισσα, ως έντομουπάρχει πάνω στον πλανήτη μας εδώ και 42 εκατ.χρόνια τουλάχιστον. Το μέλι, ως φυσικό γλυκό προ-ϊόν ο άνθρωπος άρχισε να το χρησιμοποιεί πριν απόπερίπου 10.000 χρόνια. Η εξημέρωση της μέλισσαςμε τη συστηματική μελισσοκομία ήρθε στον ελλαδι-κό χώρο από την Αίγυπτο περί το 2.500 π.Χ. Ανα-πτύχθηκε πρώτα στη Μινωική Κρήτη, διαδόθηκε στονκυκλαδικό χώρο και σταδιακά κατέκλυσε την υπό-λοιπη Ελλάδα. Κατά τη φάση της «άγριας» ζωής τουςοι μέλισσες έστηναν τις φωλιές τους σε σπηλιές ήκουφάλες δένδρων. Και πάλι χρησιμοποιούσαν τιςγνωστές κηρήθρες τους με τα εξάγωνα κελιά για απο-θήκευση του μελιού. Για κυψέλες οι πρώτοι μελισ-σοκόμοι και οι επόμενες γενιές χρησιμοποιούσαν κου-φάλες από κορμούς δέντρων (τα κουβέλια), πήλινεςκατασκευές, πλεκτά κοφίνια, κατασκευές από σανί-δες. Κατά την συγκομιδή καταστρεφόταν οι κηρήθρες.Η σύγχρονη κυψέλη με τα πλαίσια και τις επανα-χρησιμοποιούμενες κηρήθρες είναι εφεύρεση τουΑμερικανού ιερέα και μελισσοκόμου ΛορέντζοΛάνγκστροθ ο οποίος θεωρείται και ο πατέρας τηςσύγχρονης μελισσοκομίας.

• Αυτή η τόσο σημαντική εφεύρεση έχει τις ρίζεςτης στην ελληνική παραδοσιακή μελισσοκομία και ει-δικά στα κρητικά κουβέλια. Το 1790 ο Λάνγκστροθ επι-σκέφθηκε τη Σύρο. Ο ιερέας της Σύρου Δελαρόκας,μελισσοκόμος και ο ίδιος, του έδειξε τις κυψέλες πουχρησιμοποιούσε. Ο Λάνγκστροθ είδε τα κουβέλια, εν-τυπωσιάστηκε από την τεχνική με τα «κανονάκια» καιεμπνεύστηκε την κυψέλη με τα πλαίσια.

• Οι προνύμφες που προετοιμάζονται για βασί-λισσες είναι περισσότερες από μία. Μόλις βγει απότο κελί της η πρώτη βασίλισσα, για λόγους ισορρο-πίας, δεν επιτρέπει τη συμβίωσή της με άλλες γι’ αυτόκαι τις σκοτώνει προτού βγουν από τα κελιά τους. Εάνόμως ο καιρός είναι καλός και το επιτρέπουν οι συν-θήκες ανθοφορίας και νεκταρορροής, οι άλλες μέ-λισσες την εμποδίζουν να σκοτώσει τις άλλες βασί-λισσες και την αναγκάζουν να εγκαταλείψει την κυ-

ψέλη με ένα μέρος των κατοίκων της το οποίο πετάπρος αναζήτηση φωλιάς. Έτσι προκύπτει μια δεύτε-ρη σμηνουργία 9 – 10 ημέρες μετά την πρώτη.

• Η βασίλισσα είναι διπλάσια σε μέγεθος από τιςκοινές μέλισσες. Γεννά κάθε μέρα περίπου 2.000 αυγάπου το βάρος τους ισοδυναμεί περίπου με το ¼ τουβάρους του σώματός της, δηλαδή είναι σαν να είχα-με μία κότα που θα γεννά 20 αυγά την ημέρα.

• Η εργάτρια – μέλισσα, σε κάθε έξοδό της για ανα-ζήτηση γύρης, νέκταρος ή μελιτωμάτων και προκει-μένου να επιστρέψει φορτωμένη διανύει συνήθωςαποστάσεις οι οποίες ποικίλουν από 1.700 μέτρα μέ-χρι και τα 10.000 μέτρα, επισκέπτεται 200 – 300 άνθηκαι σε μια μέρα πραγματοποιεί 12 εξόδους. Αυτό ση-μαίνει ότι για να θεωρηθεί αρκετά εργατική και να αξί-ζει το μεροκάματό της πρέπει να επισκεφτεί 2.500 –3.500 λουλούδια, να διανύσει 36.000 μέτρα και αν σκε-φτούμε μια κυψέλη με 20.000 μέλισσες τότε έχουμεσε μια μέρα 50 έως 70 εκατομμύρια επισκέψεις σεάνθη ή δέντρα με μελιτώματα.

• Όραση – προσανατολισμός – εκτίμηση ταχύτη-τας ανέμου: Η μέλισσα για να βλέπει έχει δυο σύν-θετα μάτια (αποτελούνται από 4.000 έως 6.900 μι-κρότερα στοιχεία τα ομματίδια). Αυτού του είδους ηκατασκευή δίνει στη μέλισσα αναπτυγμένη όραση κάτιπου τη βοηθάει αφάνταστα στον προσανατολισμό τηςκατά τα μακρινά ταξίδια της. Επίσης η μέλισσα για τηναποτύπωση της διαδρομής της βάζει διάφορα σημά-δια: δέντρα, βράχια, άλλες φυσικές διαμορφώσεις. Μεαυτόν τον τρόπο βρίσκει τον δρόμο της επιστροφήςστη μακρινή απόσταση που διανύει. Στην ειδική κα-τασκευή των ματιών της οφείλεται και η ακριβής αί-σθηση της ταχύτητας και της διεύθυνσης του ανέμου.Χρειάζεται αυτή την πληροφόρηση γιατί, έτσι μικρο-σκοπική όπως είναι, κινδυνεύει να παρασυρθεί από δυ-νατούς ανέμους. Στην εξωτερική πλευρά των οφθαλ-μών της υπάρχουν μικρά τριχίδια, σαν βλεφαρίδες, ταοποία κινούνται και ανιχνεύουν την ταχύτητα του ανέ-μου. Η μέλισσα δεν βλέπει το κόκκινο χρώμα, βλέπειόμως το υπεριώδες.

• Μελιτώματα ή μελιτεκρίματα: ονομάζονται κά-ποιοι ζαχαρούχοι χυμοί που δημιουργούνται πάνω σεκάποια φυτά και τα οποία αποτελούν μιας πρώτης τά-ξεως τροφή για τις μέλισσες, όπως ακριβώς συμ-βαίνει και με το νέκταρ. Η δημιουργία του μελιτώ-ματος μπορεί να προκαλείται από το ίδιο το φυτό, οπό-τε μιλάμε για μελίτωμα φυτικής προέλευσης ή να προ-καλείται από την δραστηριότητα κάποιων παρασιτικώνεντόμων – τους γνωστούς μας εργάτες – οπότε μι-λάμε για μελίτωμα ζωικής προέλευσης. Τα φυτικά με-λιτώματα εκκρίνονται από το ίδιο το φυτό, εμφανί-ζονται πάνω στα φύλλα ή ακόμα και στα κλαδιά του,αναμειγνύονται με τις σταγόνες της πρωινής υγρα-σίας και στην συνέχεια πέφτουν με τη μορφή στα-γονιδίων. Το φαινόμενο αυτό είναι ιδιαίτερα έντονοστα κωνοφόρα δένδρα και ευνοείται αν προηγηθούνψυχρές νύχτες με μεγάλη υγρασία που θα τις δια-δεχτούν θερμές και ξηρές μέρες. Το μέλι αυτής τηςπροέλευσης έχει σκούρο χρώμα και ζαχαρώνει, αν οιθερμοκρασίες είναι χαμηλές. Τα μελιτώματα ζωικήςπροέλευσης προέρχονται από κάποια έντομα – τουςγνωστούς μας εργάτες – που παρασιτούν πάνω σταφυτά και από τα οποία απομυζούν τους χυμούς τουςκαι στην συνέχεια τους αποβάλουν σαν ζαχαρούχουςχυμούς, με την μορφή μικρών σταγονιδίων. Το μέλιπου προκύπτει από τα ζωικά μελιτώματα είναι λευκόέως υποκίτρινο, πηχτό και ζαχαρώνει επίσης και αυτόσε χαμηλές θερμοκρασίες. Τα κυριότερα φυτά που δί-νουν μελιτώματα στη χώρα μας, είναι το έλατο, ο ευ-κάλυπτος, η δρυς, η δαμασκηνιά και το πεύκο φυσι-κά. Τα μελίσσια όμως που πάνε στα φυτά που δίνουνμελιτώματα, εξασθενούν πολύ, για τον προφανήλόγο ότι αυτά δεν τους παρέχουν την απαιτούμενηγύρη για την ανάπτυξή τους.

• Το κερί της μέλισσας – για ένα κιλό κεριού οι μέ-λισσες καταναλώνουν 5 κιλά μέλι – πρωτοχρησιμο-ποιήθηκε για φωτισμό από τους Ρωμαίους.

ΤΟ ΜΕΛΙ

Συνέχεια από την 6η σελ.

ΛΕΥΚΑ ΕΙΔΗ Ιωάννης Σ. Συκουτρής

σύζυγος Κωνσταντίνας Βασιλείου Νέλλα

Νικίου 14 Αθήνα – Τηλ. 210 323 97 60

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟ ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΟ ΕΡΓΟ

ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΜΠΟΥΚΑ, τ. ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Παρουσιάζει ο Νικόλαος Κ. Παπανικολάου, τ. Επιθεωρητής Εκπαίδευσης

8 Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2015ΡΟΒΟΛΙΑΡΙΤΙΚΑ ΝΕΑ

Ειδήσεις - Σχόλια ñ Ειδήσεις - Σχόλια

Στο χωριό ψήφισαν 85, Έγκυρα 84, Άκυρο 1, Λευκό 1ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ, ΤΟΝ ΔΗΜΟ, ΤΟΝ ΝΟΜΟ, ΤΗ ΧΩΡΑ σε ποσοστά

ΚΟΜΜΑΤΑ ΧΩΡΙΟ ΔΗΜΟΣ ΝΟΜΟΣ ΧΩΡΑΨήφοι - % % % Εθν. – Ευρ.

ΣΥΡΙΖΑ 15 ή 18% 34,18 35,71 36,34%-26,57%ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ 31 ή 36% 28,52 29,13 27,81%-22,72%ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ 3 ή 0,03% 6,34 6,25 6,28%-9,39%ΠΟΤΑΜΙ 2 ή 0,02% 3,50 3,96 6,05%-6,60%ΚΚΕ 11 ή 13% 4,37 4,25 5,47%-6,11%Ανεξάρτητοι Έλληνες 10 ή 12% 9,04 6,05 4,75%-3,46%ΠΑΣΟΚ 3 ή 0,33% 3,40 3,57 4,68%-8%ΚΙΝΗΜΑ: Δημοκρατών-Σοσιαλ. 2 3,57 3,41 2,47%- ―ΠΡΑΣΙΝΟΙ - ΔΗΜΑΡ 0 0,30 0,37 0,9%-1,2%ΛΟΙΠΟΙ 10 ή 12% 6,38 7,30 4,25%-15,95%

Οι εθνικές εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015

Ο κ. Κώστας Γ. Μπούκας, φωτι-σμένος και χαρισματικός ΔΑΣΚΑΛΟΣκαι εξαίρετος Επιθεωρητής Εκπαίδευ-σης, απόλυτα καταξιωμένος στο χώροτου και στην κοινωνία, έχει στο ενερ-γητικό του πλούσια και αξιόλογη συγ-γραφική δράση. Έργα του είναι τα:«ΑΛΗΘΙΝΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ», «ΕΛΛΗΝΙΚΗΠΑΡΑΔΟΣΗ», «Η ΚΑΜΠΑΝΑ» κ.ά.

Το «ΑΛΗΘΙΝΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ» έργοπεντάτομο με 1.700 σελίδες συνολικάπεριλαμβάνει 500 άρθρα πάνω σε μιαμεγάλη ποικιλία θεμάτων κατανεμημέ-να στους 5 τόμους.

Ο συγγραφέας με τη διεισδυτική μα-τιά του μελέτησε το κάθε τι που τον κέντριζε, γεγονότα, καταστά-σεις, σκηνές ζωής, συμπεριφορές ανθρώπων. Τα βασάνισε στη σκέ-ψη του, κατέληξε σε συμπεράσματα και αποθησαύρισε, σαν διδαχήκαι νουθεσία, τα κείμενα του «ΑΛΗΘΙΝΟΥ ΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥ».

Η «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ», έργο μεστό και εύληπτο, καθώς δια-τηρεί ζωντανά τα ήθη και τα έθιμα και τα τραγούδια του τόπου μας,τρέφει και παιδαγωγεί κάθε ελληνική ψυχή. Είναι έργο διαχρονικό,γραμμένο με μεράκι. Διαβάζοντάς το κανείς έρχεται σε επαφή με χα-ρές και λύπες, με πόθους και όνειρα των απλών ανθρώπων, περα-σμένων εποχών και αισθάνεται ανείπωτη αγαλλίαση και συγκίνηση.

Όλα τα έργα του Κώστα Γ. Μπούκα είναι καλογραμμένα και κα-λοδιάβαστα καθώς η αυτοτελής παρουσίαση των θεμάτων με τρόπογλαφυρό, η ανεπιτήδευτη οικείωση με τα πρόσωπα, το πλούσιο ρου-μελιώτικο λεξιλόγιο αιχμαλωτίζουν τον αναγνώστη και προκαλούνευχαρίστηση και διδασκαλία. Ο λόγος μεστός, καλλιεπής και εναρ-γής κυλάει σαν τα δροσερά νερά των πηγών του όμορφου χωριούτου συγγραφέα (το Ροβολιάρι στις πλαγιές της Όρθρυος) και χαίρεταιο αναγνώστης να διαβάσει. Δύο μικρά δείγματα επιβεβαιώνουν τουλόγου το αληθές: «Η κυρία Λουκία, το μόνο που δεν λιγοθύμησε, ανα-στέναξε με πόνο και κλαίγοντας είπε: Δεν είναι η χρηματική του αξία,παιδιά μου, είναι ο συναισθηματικός δεσμός που έχω με αυτό το σερ-βίτσιο. Είναι οι αναμνήσεις που έχω μαζί του. Όσα χρήματα κι ανμου δώσετε, ακόμα και άλλο παρόμοιο, που δεν θα βρείτε, να μουαγοράσετε για μένα δεν είναι το ίδιο. Το σερβίτσιο αυτό το είχε ημακαρίτισσα η πεθερά μου, η οποία ήταν εξαιρετικός άνθρωπος, πουμε αγαπούσε περισσότερο από τις δύο κόρες της και με αυτό με πρω-τοσέρβιρε, όταν στο αρχοντικό της αλλάξαμε με τον σύζυγό μου ταδαχτυλίδια του αρραβώνα μας» (βλ. «Α. Π.» 5ος τ., σ. 157, «ΤΑ ΚΕΙ-ΜΗΛΙΑ»).

Και άλλο: «…Ο Λοχίας όμως νευρίασε και κάποια στιγμή σε τόνοαυστηρό λέει στους στρατιώτες του: «Καθίστε καλά γιατί θα σαςβάλω όλους τιμωρία όλη νύχτα στην ταράτσα να σας κάψει ο ήλιος».Όταν οι στρατιώτες γέλασαν και είπαν πού θα βρεθεί ο ήλιος τη νύ-χτα, κύριε λοχία, να μας κάψει στην ταράτσα, εκείνος απάντησε θασας αφήσω και την ημέρα που έχει ήλιο» (βλ. «Α. Π.», 5ος τ., σ. 189).

Εξάλλου επιτυχώς ο Κώστας Γ. Μπούκας με την αγχίνοια που τονδιακρίνει εμπλέκει αρμονικά σε κάθε διήγηση παροιμιακές φράσειςκαι έτσι τα «ΑΛΗΘΙΝΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ» βρίσκουν έρεισμα ισχυρό στησοφία του λαού, ενώ το πόνημα θεωρείται και οιονεί λαογραφική συλ-λογή.

Άλλο, επίσης, αξιόλογο στοιχείο των συγγραμμάτων του ΚώσταΓ. Μπούκα είναι η καλαισθητική εμφάνιση. Δεξιοτέχνης ζωγράφοςο ίδιος τα έχει διακοσμήσει μέσα και έξω με εξαιρετικά ίδια εικαστικάέργα, σκίτσα και πίνακες, που αποπνέουν «ζωή, κίνηση, δροσιά, αλλάκαι νοσταλγία».

Στα έργα του συγγραφέα αξίζει να συμπεριληφθούν το εκδοθέν«Λεύκωμα» (σελ. 171) και οι 49 βιβλιοπαρουσιάσεις – κριτικές μεταξύτων οποίων: «Ο Λόγος και το Χρέος» του Δ. Κ. Κουτσουλέλου, «Ρού-μελη και Ρουμελιώτες» του Ζάχου Ξηροτύρη κ.ά.

Τέλος η «Περιληπτική Αναφορά» του ίδιου στο συγγραφικό έργοτου, που τυπώθηκε με την ευκαιρία της απονομής Βραβείου Τιμής Α΄τάξεως από την «Εν Θεσσαλονίκη» Ακαδημία Κοινωνικών Εθνικώνκαι Πολιτιστικών Σχεδιασμών, προσυπογράφεται εκθύμως.

Τα πονήματα του Κώστα Γ. Μπούκα γραμμένα με αγάπη και πόνοψυχής, με ευαισθησία και ανάταση, με απλότητα και ειλικρίνεια, κα-θώς αναδεικνύουν με τόλμη και θάρρος ζωτικά θέματα της καθημε-ρινότητας, θα είναι στην επικαιρότητα για γενιές και γενιές. Το αξί-ζουν.

ΑνακοίνωσηΜια μεγάλη παρέα ετοιμάζεται

για εκδρομή στην Πάτμο τον Ιούνιο.Όποιοι θέλουν, μπορούν να συμμετάσχουν.

Επικοινωνία με την Πρόεδρο.

Από όλον τον Κόσμο για όλους εμάς!

ΕΥΕΡΓΕΤΙΚΟΣ Ο ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟΣ ΥΠΝΟΣΣτο έγκυρο ιατρικό περιοδικό «Επιθεώρηση Κλινικής Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού»

(Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism) δημοσιεύτηκαν τα αποτελέσματα έρευνας τηνοποία διεξήγαγαν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Paris Descartes-Sorbonne τα οποία δι-καιώνουν τους λάτρεις του μεσημεριανού υπνάκου συνήθεια για την οποία τις περασμένες δε-καετίες λοιδωρήθηκαν ως τεμπέληδες οι μεσογειακοί λαοί, οι Μεξικανοί και άλλοι λαοί της Λα-τινικής Αμερικής, από τους αγγλοσάξονες και άλλους βορειοευρωπαίους.

Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι ένας ύπνος 30 λεπτών: • Ανακουφίζει το άτομο από το άγχος (stress) της ως τότε δραστηριότητάς του,• Δίνει ώθηση στο ανοσοποιητικό σύστημα αποκαθιστώντας τις ορμόνες του οργανισμού σε φυ-

σιολογικά επίπεδα,• Ωφελεί το καρδιαγγειακό σύστημα (έχει επιβεβαιωθεί μέχρι και 37% μείωση σε στεφανιαία

επεισόδια),• Μειώνει την αρτηριακή πίεση, • Εξισορροπεί τις συνήθειες για υγιή και ικανοποιητικό ύπνο,• Επιδιορθώνει τις βλάβες που έχει προκαλέσει μια προηγούμενη άυπνη νύχτα,• Αποκαθιστά την ικανότητα για συγκέντρωση, αποδοτικότητα και παραγωγικότητα στα επίπεδα

του ξεκινήματος της ημέρας, • Βοηθά όσους υποφέρουν από αϋπνίες και τους εργαζόμενους σε βάρδιες.

Όλα αυτά τα είχαν ανακαλύψει διαισθητικά οι λαοί περιοχών με θερμές κλιματικές συνθή-κες και κατέληξαν σε πρακτικές εφαρμογές: έκλειναν τα καταστήματα τις μεταμεσημβρινές ώρες,σταματούσαν οι υπαίθριες εργασίες, τα σχολεία διέκοπταν τα μαθήματα και οι μαθητές επα-νέρχονταν για απογευματινά μαθήματα ...

Η βιομηχανική επανάσταση που επακολούθησε και η ένταση παραγωγής που τη συνόδευ-σε άλλαξε τις συνήθειες των ανθρώπων μέχρι που ήρθε η επιστημονική έρευνα να αποκατα-στήσει την τάξη.

Ωστόσο θα πρέπει να ομολογηθεί ότι και πριν από τα ευρήματα της έρευνας πολλοί εργο-δότες σε χώρες έντασης εργασίας είχαν ήδη συνειδητοποιήσει την ανάγκη του μεσημεριανούυπνάκου.

Θυμάμαι σε μια επίσκεψή μας σε ιαπωνικό εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρονικών συσκευώνστις αρχές της δεκαετίας του 1980 μας έδειξαν μία αίθουσα όπου οι εργαζόμενοι αποσύρον-ταν για ένα ημίωρο και ξάπλωναν σε ειδικές πολυθρόνες φορώντας ειδικές μάσκες στα μάτιαγια αποκλεισμό του φωτός, ώστε να μπορέσουν να ξεκουραστούν με έναν σύντομο ύπνο καινα ανακτήσουν την παραγωγικότητά τους. Ηλίας Νέλλας