ြမကကငယ (Bandicota bengalensis)

ြမကကငယအ ကာငးသ ကာငးစရာ

သား ပါကနနး တစကမလင (၈-၉) ကာင

သား ပါကချန စပါးဖးချနမစ၍၊သးနရင မညချနတငသား ပါကမအ ြမငဆး

နထငကျကစားရာနငသား

ပါကရာ နရာ

ဥယျာဉ၊သစသးြခ၊ လယကနသငး၊ အ ဆာကအဦးများ၏နရ

နငကမးြပငများတငကျငးများတး၍ နထငကသည။

နထငသညအ လအထ တစ ကာငတညး န ကျငရ

ဖျကဆးမ လယယာနငနစရညသးနစ၊ သ လာငသးန၊ သ လာငရနင

လ နအ ဆာကအဦးများ

ြမကကငယကာကယနမနငးြခငး

• ပတ၀နးကျင သးနစကခငးထက စာစကလျင (သမဟတ) နာကကျစကလျင

ကကဖျကဆးခရမ ပမများနငသညအတက မမ ဘးပတ၀နးကျင စကခငးများ

နငစကချနည အာင/ တပ ငတညးရတနင အာငစကပျ းပါ။

• စကခငးနင ဘးပတ၀နးကျငတင ပါငးြမကကငး စင အာင ရငးလငးပါ။

• ကကခ အာငးရနကျငးများမတးနင အာင လယကနသငး များက (၁

ပ)ထကပမကျယ အာငထားပါ။

၁။ကက ထာင ချာက ထာငြခငး

ဝါးညပ၊ ပလတစတစ ထာင ချာက၊ သစသား ထာင ချာက၊ သ ထာင ချာက နင ဘ

အသးချနငသညပတဝနးကျင လယ၊ယာ၊ဥယျာဉြခ၊သ လာငရ။ ဆာငရကပ

-ကကလာရာလမး ကာငးနင ကကများ နထငရာ ပတဝနးကျင အနးတင ပတဝနးကျင ဒသနင သင လျာသည ထာင ချာကများက ထာငနငပါသည။ -ထြပငသးနခငးများတငလတတ လာဖျကဆး နသညလကခဏာ တရသည နရာများ၌လညး ထာင ချာကများက ထာငနငပါသည။

၂။ကကကျငးများတး ဖာ၍ကကဖမးြခငး

ကကကျငးထသ ရ လာငး ထည၍ကကဖမးြခငး (သမဟတ)

ကကကျငးထသမးခးမငးတက၍ ကကဖမးြခငး

အသးချနငသညပတဝနးကျင လယ၊ယာ၊ဥယျာဉြခ။

ဆာငရကပ

(၂-က) ကကကျငးများအားလးက ကကကျငးမတးခင ပထမ န၌ ြမကးြဖင ပတပါ။

(၂-ခ) နာကတစ နမနကတင ပင န သာ ကကကျငးက ဝါးတငြဖင အမတအသားလပပါ။ (၂-ဂ) ၄ငးကျငးများသည ကကအမနတကယ န သာ ကျငးြဖစ၍ ကျငးတး၍

ကကဖမး ြခငးလပငနးက ဆာငရကနငပါသည။ မတချက။ ။ ကကဖမးမဆးများ၏ အကအညကရယ ဆာငရကပါက လျငြမနထ ရာကစာ ဆာငရကနငပါသည။

၃။ ကကများအားလအငအားြဖင ြခာကလနဖမးဆးြခငး

အသးချနငသညပတဝနးကျင လယ၊ယာ၊ဥယျာဉြခ၊ပလပ ြမ

၄။ ကကကာပစစညးများအသးြပြခငး

အသးချနငသညပတဝနးကျင လယ၊ယာ။

၅။ ကကများ၏သဘာဝရနသများ မးြမြခငး

လင ကာငပ၊ ဇးကက၊ စန၊ မပါ၊ ကာင၊ ခး၊ မ နင

လများမဖမးယစား သာကြခငး

နမနငးနငသညကကအမျးအစား ြမကကအရယမ ရာက သးခငအ ကာင၊

အသးချနငသညပတဝနးကျင လယ၊ ယာ၊ ဥယျာဉြခ

ဆာငရကပ

သားရ ကာငငကများနား နနငရန သဘာဝနငနးစပ သာ ငကနား နနငသည နရာ

များြပလပ ပးပါ။ သဘာဝသားရ ကာငများက အလနအကျးသတြဖတြခငးမ

ရာငကဉပါ။

၆။ ကကသတ ဆးြဖငနမနငးြခငး

(၆-က)ချကချငး သ စ သာကကသတ ဆး

-ချကချငး သ စ သာ ကကသတ ဆးမျးသည ကကများစား ပးနာရပငးတငး

သ စ နငပါသည။

ဥပမာ- ဇင ဖာစဖက (Zinc Phosphide)

ထ ရာကစာနမနငးနငသညကကအမျးအစား-- ြမကကအမျးမျး

အသးချနငသညပတဝနးကျင -- လယ၊ယာနငဥယျာဉြခ (လ နပတဝနးကျငနင

နးစပ သာ နရာများတင”လးဝ” အသးမြပရပါ)

အသးြပပ

(က-၁) ကကကျငးများအားလးက ကကကျငးမတးခင ပထမ န၌ ြမကးြဖင ပတပါ။ (က-၂) နာကတစ နမနကတင ပင န သာကကကျငးက ဝါးတငြဖင အမတ အသားလပပါ။ (က-၃) ၄ငးကျငးများသည ကကအမနတကယ န သာကျငးြဖစ၍ ပင န သာကကကျငး များ၌ အစာအဆပြဖစ သာ ဇင ဖာစဖဒနငဆနက လာအချးကျ ရာစပ၍ ည နဘကတင ကကအစာ အဆပချြခငးလပငနးက ဆာငရကနငပါသည။ (က-၄) အစာအဆပ ဖ စပပ (၂၀)ဂရမအဆပ+(၉၇၅)ဂရမအစာ ြခာက+(၅)ဂရမစားဆ (၆-ခ) ြဖညးြဖညးချငး သ စ သာ ကကသတ ဆး

ဤကကသတ ဆးအမျးအစားကစားမပါက ကက၏ သးခ စမက

တားဆးသညအတက ခနဓာကယအတငး သးယစးမြဖစ ပး

နား၊နာ ခါငး၊ပါးစပစသညတမ သးများယစးလျက သကပါသည။

(၆-ခ-၁)တစကမစားရြဖင သ စ သာ (၆-ခ-၂)တစကမထကပစားမ သ စ သာ

ကကသတ ဆး

Brodifacoum၊ Difenacoum၊

Flocoumafen၊ Bromadiolone

ဥပမာ-မနတလာ (၂)

အဆပရပစစညး Bromadiolone

ကကသတ ဆး

Wafarin၊ Difacinon၊ Chlorfacinon၊

Coumatetralyl၊Coumachlor၊

Coumafury

ဥပမာမနတလာ (၁)

အဆပရပစစညး Coumatetraryl

အ မရကနြပည ထာငစ Department of Pesticide Regulation

မ ဆာငရကထား သာ ကကသတ ဆးအမျးမျး၏ ဓာတကငးအာနသငစမးသပမ

တရချကများအရ တစကမစားရြဖင သ စ သာ ကကသတ ဆး(Second

Generation Anticoagulant)များသည တစကမထကပစားမ သ စ သာ

ကကသတ ဆး (First Generation Anticoagulant)ထက အစမးထက သာလညး

၎ငးတ၏ Half Life များမာ ကျနဓါတကကသတ ဆးများထကကာြမင ပး

ငကနငအြခားနတကသတတ ဝါများက ပမအနတရာယြဖစ စနငပါသည။ သပါ ၍ Second

Generation Anticoagulant က Non target mammal species

များ ပါများသညပတဝနးကျငတငအသးြပမညဆပါက အထးကန သတ ဆးအြဖစ

သာ မတပတငခငြပကပါသည။

(၆-ဂ) အဆပ င မငးတကြခငး

ဥပမာ- အလမနယ ဖာစဖက

- များ သာအားြဖင လလ သာသ လာငသးနရများထတငသာ ဆာငရကကပး

လယကငးများနငမသင တာပါ။

- အနတရာယများသညအတကအဆပ င မငးတကကငတယသးစသများသငတနး

တက ရာက ပးသညကမးကျငသများသာသးစရမညြဖစပါသည။

ြမကကကး (Bandicota indica)

ြမကကကးအ ကာငးသ ကာငးစရာ

သား ပါကနနး တစကမလင (၉-၁၀) ကာင

သား ပါကချန အတအကျမသ သးပါ၊

နထငကျကစားရာနငသား

ပါကရာ နရာ

လ နအမဝနးကျင၊ ြမလတ ြမရငးများ၊ ဥယျာဉ၊

သစသးြခ၊ လယကနသငး၊များတငကျငးများတး၍

နထငကသည။

နထငသညအ လအထ တစ ကာငတညး န ကျငရ

ဖျကဆးမ လယယာနငနစရညသးနစ၊ သ လာငရနင

လ နအ ဆာကအဦးများ

ြမကကကးကာကယနမနငးြခငး

• ပတ၀နးကျင သးနစကခငးထက စာစကလျင (သမဟတ) နာကကျစကလျင

ကကဖျကဆးခရမ ပမများနငသညအတက မမ ဘးပတ၀နးကျင စကခငးများ

နငစကချနည အာင/ တပ ငတညးရတနင အာငစကပျ းပါ။

• စကခငးနင ဘးပတ၀နးကျငတင ပါငးြမကကငး စင အာင ရငးလငးပါ။

• ကကခ အာငးရနကျငးများမတးနင အာင လယကနသငး များက (၁

ပ)ထကပမကျယ အာငထားပါ။

၁။ကက ထာင ချာက ထာငြခငး

ဝါးညပ၊ ပလတစတစ ထာင ချာက၊ သစသား ထာင ချာက၊ သ ထာင ချာက နင ဘ

အသးချနငသညပတဝနးကျင လယ၊ယာ၊ဥယျာဉြခ၊သ လာငရ။ ဆာငရကပ

-ကကလာရာလမး ကာငးနင ကကများ နထငရာ ပတဝနးကျင အနးတင ပတဝနးကျင ဒသနင သင လျာသည ထာင ချာကများက ထာငနငပါသည။ -ထြပငသးနခငးများတငလတတ လာဖျကဆး နသညလကခဏာ တရသည နရာများ၌လညး ထာင ချာကများက ထာငနငပါသည။

၂။ကကကျငးများတး ဖာ၍ကကဖမးြခငး

ကကကျငးထသ ရ လာငး ထည၍ကကဖမးြခငး (သမဟတ)

ကကကျငးထသမးခးမငးတက၍ ကကဖမးြခငး

အသးချနငသညပတဝနးကျင လယ၊ယာ၊ဥယျာဉြခ။

ဆာငရကပ

(၂-က) ကကကျငးများအားလးက ကကကျငးမတးခင ပထမ န၌ ြမကးြဖင ပတပါ။

(၂-ခ) နာကတစ နမနကတင ပင န သာ ကကကျငးက ဝါးတငြဖင အမတအသားလပပါ။ (၂-ဂ) ၄ငးကျငးများသည ကကအမနတကယ န သာ ကျငးြဖစ၍ ကျငးတး၍

ကကဖမး ြခငးလပငနးက ဆာငရကနငပါသည။

မတချက။ ။ ကကဖမးမဆးများ၏ အကအညကရယ ဆာငရကပါက လျငြမနထ ရာကစာ ဆာငရကနငပါသည။

၃။ ကကများအားလအငအားြဖငး ြခာကလနဖမးဆးြခငး

အသးချနငသညပတဝနးကျင လယ၊ယာ၊ဥယျာဉြခ၊ပလပ ြမ

၄။ ကကကာပစစညးများအသးြပြခငး

အသးချနငသညပတဝနးကျင လယ၊ယာ။

၅။ ကကများ၏သဘာဝရနသများ၏ မးြမြခငး

လင ကာငပ၊ ဇးကက၊ စန၊ မပါ၊ ကာင၊ ခး၊ မ နင

လများမဖမးယစား သာကြခငး

နမနငးနငသညကကအမျးအစား ြမကကအရယမ ရာက သးခငအ ကာင၊

အသးချနငသညပတဝနးကျင လယ၊ ယာ၊ ဥယျာဉြခ

ဆာငရကပ

သားရ ကာငငကများနား နနငရန သဘာဝနငနးစပ သာ ငကနား နနငသည နရာ

များြပလပ ပးပါ။ သဘာဝသားရ ကာငများက အလနအကျးသတြဖတြခငးမ

ရာငကဉပါ။

၆။ ကကသတ ဆးြဖငနမနငးြခငး

(၆-က)ချကချငး သ စ သာကကသတ ဆး

-ချကချငး သ စ သာ ကကသတ ဆးမျးသည ကကများစား ပးနာရပငးတငး

သ စ နငပါသည။

ဥပမာ- ဇင ဖာစဖက (Zinc Phosphide)

ထ ရာကစာနမနငးနငသညကကအမျးအစား-- ြမကကအမျးမျး

အသးချနငသညပတဝနးကျင -- လယ၊ယာနငဥယျာဉြခ (လ နပတဝနးကျငနင

နးစပ သာ နရာများတင”လးဝ” အသးမြပရပါ)

အသးြပပ

(က-၁) ကကကျငးများအားလးက ကကကျငးမတးခင ပထမ န၌ ြမကးြဖင ပတပါ။ (က-၂) နာကတစ နမနကတင ပင န သာကကကျငးက ဝါးတငြဖင အမတ အသားလပပါ။ (က-၃) ၄ငးကျငးများသည ကကအမနတကယ န သာကျငးြဖစ၍ ပင န သာကကကျငး များ၌ အစာအဆပြဖစ သာ ဇင ဖာစဖဒနငဆနက လာအချးကျ ရာစပ၍ ည နဘကတင ကကအစာ အဆပချြခငးလပငနးက ဆာငရကနငပါသည။ (က-၄) အစာအဆပ ဖ စပပ (၂၀)ဂရမအဆပ+(၉၇၅)ဂရမအစာ ြခာက+(၅)ဂရမစားဆ (၆-ခ) ြဖညးြဖညးချငး သ စ သာ ကကသတ ဆး

ဤကကသတ ဆးအမျးအစားကစားမပါက ကက၏ သးခ စမက

တားဆးသညအတက ခနဓာကယအတငး သးယစးမြဖစ ပး

နား၊နာ ခါငး၊ပါးစပစသညတမ သးများယစးလျက သကပါသည။

(၇-ခ-၁)တစကမစားရြဖင သ စ သာ

ကကသတ ဆး

Brodifacoum၊ Difenacoum၊

Flocoumafen၊ Bromadiolone

(၇-ခ-၂)တစကမထကပစားမ သ စ သာ

ကကသတ ဆး

Wafarin၊ Difacinon၊ Chlorfacinon၊

Coumatetralyl၊Coumachlor၊

ဥပမာ-မနတလာ (၂)

အဆပရပစစညး Bromadiolone

Coumafury

ဥပမာမနတလာ (၁)

အဆပရပစစညး Coumatetraryl

အ မရကနြပည ထာငစ Department of Pesticide Regulation

မ ဆာငရကထား သာ ကကသတ ဆးအမျးမျး၏ ဓာတကငးအာနသငစမးသပမ

တရချကများအရ တစကမစားရြဖင သ စ သာ ကကသတ ဆး(Second

Generation Anticoagulant)များသည တစကမထကပစားမ သ စ သာ

ကကသတ ဆး (First Generation Anticoagulant)ထက အစမးထက သာလညး

၎ငးတ၏ Half Life များမာ ကျနဓါတကကသတ ဆးများထကကာြမင ပး

ငကနငအြခားနတကသတတ ဝါများက ပမအနတရာယြဖစ စနငပါသည။ သပါ၍ Second

Generation Anticoagulant က Non target mammal species

များ ပါများသညပတဝနးကျငတငအသးြပမညဆပါက အထးကန သတ ဆးအြဖစ

သာ မတပတငခငြပကပါသည။

(၆-ဂ) အဆပ င မငးတကြခငး

ဥပမာ- အလမနယ ဖာစဖက

- များ သာအားြဖင လလ သာသ လာငသးနရများထတငသာ ဆာငရကကပး

လယကငးများနငမသင တာပါ။

- အနတရာယများသညအတကအဆပ င မငးတကကငတယသးစသများသငတနး

တက ရာက ပးသညကမးကျငသများသာသးစရမညြဖစပါသည။

လယကကငယ (Bandicota savilei)

လယကကငယ အ ကာငးသ ကာငးစရာ

သား ပါကနနး တစကမလင (၅-၆) ကာင

သား ပါကချန အတအကျမသ သးပါ။

နထငကျကစားရာနငသား

ပါကရာ နရာ

စပါးခငး၊ ြမပခငးနင ယာစပါးခငးကနသငး များတငကျငးများ

တး၍ နထငကသည။

နထငသညအ လအထ အတအကျမသ သးပါ

ဖျကဆးမ စပါး၊ ြမပနင ယာစပါးခငး

လယကကငယ ကာကယနမနငးြခငး  

• ပတ၀နးကျင သးနစကခငးထက စာစကလျင (သမဟတ) နာကကျစကလျင

ကကဖျကဆးခရမ ပမများနငသညအတက မမ ဘးပတ၀နးကျင စကခငးများ

နငစကချနည အာင/ တပ ငတညးရတနင အာငစကပျ းပါ။

• စကခငးနင ဘးပတ၀နးကျငတင ပါငးြမကကငး စင အာင ရငးလငးပါ။

• ကကခ အာငးရနကျငးများမတးနင အာင လယကနသငး များက (၁

ပ)ထကပမကျယ အာငထားပါ။

၁။ကက ထာင ချာက ထာငြခငး

ဝါးညပ၊ ပလတစတစ ထာင ချာက၊ သစသား ထာင ချာက၊ သ ထာင ချာက နင ဘ

အသးချနငသညပတဝနးကျင လယ၊ယာ၊ဥယျာဉြခ၊သ လာငရ။ ဆာငရကပ

-ကကလာရာလမး ကာငးနင ကကများ နထငရာ ပတဝနးကျင အနးတင ပတဝနးကျင ဒသနင သင လျာသည ထာင ချာကများက ထာငနငပါသည။ -ထြပငသးနခငးများတငလတတ လာဖျကဆး နသညလကခဏာ တရသည နရာများ၌လညး ထာင ချာကများက ထာငနငပါသည။

၂။ကကကျငးများတး ဖာ၍ကကဖမးြခငး

ကကကျငးထသ ရ လာငး ထည၍ကကဖမးြခငး (သမဟတ)

ကကကျငးထသမးခးမငးတက၍ ကကဖမးြခငး

အသးချနငသညပတဝနးကျင လယ၊ယာ၊ဥယျာဉြခ။

ဆာငရကပ

(၂-က) ကကကျငးများအားလးက ကကကျငးမတးခင ပထမ န၌ ြမကးြဖင ပတပါ။

(၂-ခ) နာကတစ နမနကတင ပင န သာ ကကကျငးက ဝါးတငြဖင အမတအသားလပပါ။ (၂-ဂ) ၄ငးကျငးများသည ကကအမနတကယ န သာ ကျငးြဖစ၍ ကျငးတး၍

ကကဖမး ြခငးလပငနးက ဆာငရကနငပါသည။ မတချက။ ။ ကကဖမးမဆးများ၏ အကအညကရယ ဆာငရကပါက လျငြမနထ ရာကစာ ဆာငရကနငပါသည။

၃။ ကကများအားလအငအားြဖငး ြခာကလနဖမးဆးြခငး

အသးချနငသညပတဝနးကျင လယ၊ယာ၊ဥယျာဉြခ၊ပလပ ြမ

၄။ ကကကာပစစညးများအသးြပြခငး

အသးချနငသညပတဝနးကျင လယ၊ယာ။

၅။ ကကများ၏သဘာဝရနသများ၏ မးြမြခငး

လင ကာငပ၊ ဇးကက၊ စန၊ မပါ၊ ကာင၊ ခး၊ မ နင

လများမဖမးယစား သာကြခငး

နမနငးနငသညကကအမျးအစား ြမကကအရယမ ရာက သးခငအ ကာင၊

အသးချနငသညပတဝနးကျင လယ၊ ယာ၊ ဥယျာဉြခ

ဆာငရကပ

သားရ ကာငငကများနား နနငရန သဘာဝနငနးစပ သာ ငကနား နနငသည နရာ

များြပလပ ပးပါ။ သဘာဝသားရ ကာငများက အလနအကျးသတြဖတြခငးမ

ရာငကဉပါ။

၆။ ကကသတ ဆးြဖငနမနငးြခငး

(၆-က)ချကချငး သ စ သာကကသတ ဆး

-ချကချငး သ စ သာ ကကသတ ဆးမျးသည ကကများစား ပးနာရပငးတငး

သ စ နငပါသည။

ဥပမာ- ဇင ဖာစဖက (Zinc Phosphide)

ထ ရာကစာနမနငးနငသညကကအမျးအစား-- ြမကကအမျးမျး

အသးချနငသညပတဝနးကျင -- လယ၊ယာနငဥယျာဉြခ (လ နပတဝနးကျငနင

နးစပ သာ နရာများတင”လးဝ” အသးမြပရပါ)

အသးြပပ

(က-၁) ကကကျငးများအားလးက ကကကျငးမတးခင ပထမ န၌ ြမကးြဖင ပတပါ။ (က-၂) နာကတစ နမနကတင ပင န သာကကကျငးက ဝါးတငြဖင အမတ အသားလပပါ။ (က-၃) ၄ငးကျငးများသည ကကအမနတကယ န သာကျငးြဖစ၍ ပင န သာ ကကကျငး များ၌ အစာအဆပြဖစ သာ ဇင ဖာစဖဒနငဆနက လာအချးကျ ရာ စပ၍ ည နဘကတင ကကအစာ အဆပချြခငးလပငနးက ဆာငရကနငပါသည။ (က-၄) အစာအဆပ ဖ စပပ - (၂၀)ဂရမအဆပ+ (၉၇၅)ဂရမအစာ ြခာက+ (၅)ဂရမစားဆ (၆-ခ) ြဖညးြဖညးချငး သ စ သာ ကကသတ ဆး

ဤကကသတ ဆးအမျးအစားကစားမပါက ကက၏ သးခ စမက

တားဆးသညအတက ခနဓာကယအတငး သးယစးမြဖစ ပး

နား၊နာ ခါငး၊ပါးစပစသညတမ သးများယစးလျက သကပါသည။

(၇-ခ-၁)တစကမစားရြဖင သ စ သာ

ကကသတ ဆး

Brodifacoum၊ Difenacoum၊

Flocoumafen၊ Bromadiolone

ဥပမာ-မနတလာ (၂)

အဆပရပစစညး Bromadiolone

(၇-ခ-၂)တစကမထကပစားမ သ စ သာ

ကကသတ ဆး

Wafarin၊ Difacinon၊ Chlorfacinon၊

Coumatetralyl၊Coumachlor၊

Coumafury

ဥပမာမနတလာ (၁)

အဆပရပစစညး Coumatetraryl -

အ မရကနြပည ထာငစ Department of Pesticide Regulation

မ ဆာငရကထား သာ ကကသတ ဆးအမျးမျး၏ ဓာတကငးအာနသငစမးသပမ

တရချကများအရ တစကမစားရြဖင သ စ သာ ကကသတ ဆး(Second

Generation Anticoagulant)များသည တစကမထကပစားမ သ စ သာ

ကကသတ ဆး (First Generation Anticoagulant)ထက အစမးထက သာလညး

၎ငးတ၏ Half Life များမာ ကျနဓါတကကသတ ဆးများထကကာြမင ပး

ငကနငအြခားနတကသတတ ဝါများက ပမအနတရာယြဖစ စနငပါသည။ သပါ၍ Second

Generation Anticoagulant က Non target mammal species

များ ပါများသညပတဝနးကျငတငအသးြပမညဆပါက အထးကန သတ ဆးအြဖစ

သာ မတပတငခငြပကပါသည။

(၆-ဂ) အဆပ င မငးတကြခငး

ဥပမာ- အလမနယ ဖာစဖက

- များ သာအားြဖင လလ သာသ လာငသးနရများထတငသာ ဆာငရကကပး

လယကငးများနငမသင တာပါ။

- အနတရာယများသညအတကအဆပ င မငးတကကငတယသးစသများသငတနး

တက ရာက ပးသညကမးကျငသများသာသးစရမညြဖစပါသည။

 

    

ကကဝမးြဖ(Rattus rattus complex)

ကကဝမးြဖ အ ကာငးသ ကာငးစရာ

သား ပါကနနး တစ ကမလ င (၄-၅) ကာင

သား ပါကချန အတအကျမသ သးပါ၊

နထငကျကစားရာနင

သား ပါကရာ နရာ

ကျငး ပါကများ၊ ကျာကတးများကား၊ သစ ခါငး ပါက၊

သစလးကား၊ သစကငးခကား၊ ြခပတကား၊

အမ ခါငမး ကား၊ သးန (သမဟတ)

သစသးဝလသ လာငရ ကားတင အသက ဆာကလပ

နထငကသည။

နထငသညအ လအထ အပစလက နကျငရ

ဖျကဆးမ လယယာနငနစရညသးနစ၊ သ လာငသးန၊

သ လာငရနင လ နအ ဆာကအဦးများ

ကကဝမးြဖ ကာကယနမနငးြခငး

• ပတ၀နးကျင သးနစကခငးထက စာစကလျင (သမဟတ) နာကကျစကလျင

ကကဖျကဆးခရမ ပမများနငသညအတက မမ ဘးပတ၀နးကျင စကခငးများ

နငစကချနည အာင/ တပ ငတညးရတနင အာငစကပျ းပါ။

• စကခငးနင ဘးပတ၀နးကျငတင ပါငးြမကကငး စင အာင ရငးလငးပါ။

• ကကဝမးြဖသည အပငတကနင အြမငတကကမးကျငသညအတက ၎ငးတ

အသကဖ နနင သာ ပတဝနးကျငရအပငအကငးအလကများကရငးလငးထားရမည။

ကကကာကယနမနငးနညးအမျးမျး ၁။ကက ထာင ချာက ထာငြခငး

ဝါးညပ၊ ပလတစတစ ထာင ချာက၊ သစသား ထာင ချာက၊ သ ထာင ချာက၊ ဘ နင

အများဖမးအရငဖမး ထာင ချာက

၂။ ကကများအားလအငအားြဖငး ြခာကလနဖမးဆးြခငး

အသးချနငသညပတဝနးကျင လယ၊ယာ၊ဥယျာဉြခ၊ပလပ ြမ

၃။ ကကကာပစစညးများအသးြပြခငး

အသးချနငသညပတဝနးကျင လယ၊ယာ။

၄။ ထာ

နမနငးန

အသးချြပလပန

ဦးစာစက

ထာင

Barrier

ြဖစပါသ

(၄

(၄

(၄

ာင ချာကသ

နငသညက

ျနငသညပတနညး

ကပျး သာ

ချာကထည

r Syste

သည။

၄-က) အတစာရပတဝထာြဖစ ပ

၄-ခ) ယဘတစခ

၄-ဂ) အထနငကရသ

သးနြဖင က

ကကအမျ းအ

တဝနးကျင

ညသငး ပး

em ( ထ

တငးရ စရမည ဝနးကျငစပါင ချာကသပါသည။ ဘယျအားြဖခသည ၂၅ ဧးသတြပရမ

ကနသငးကာသငးထားမသ

ကကကာကယ

အစား က

င နငသးန

စကခငး

ကကကာ

ထာင ချာက

ပါးသးနသြဖစပါသညပါးစကခငးထသးနအြဖစ

ြဖင (၆၆)ဧကပတလမညအချကားတင (၆သာ ကက

ယနမနငးြခ

ကဝမးြဖ၊

လယ၊

းပတလညတ

ာကယနမန

ကသးနြဖင

သည ဘးပည။ သမထက (၃ကကများ

ပ ပတလလညရ ကကကမာ ၆) လကမကများ က

ြခငး (Trap

ကကဖ လ

၊ စပါး

တင

ငးသည

ကကက

ပတဝနးကျမသာ၃)ပတ စာလာ ရာက

လညတင Tကများက ကာ

Trap အကျယ

ကျငးတးြခ

Barrier S

လာငး

ပလ

လပငနးြဖစ

ကာကယနမ

ျငစကခငးထအတငးရ ာ၍ ဖး ပက အာင ြမ

Trap Barာကယနငပ

Barrier ရ ြမာငး

ြခငးမ က

ystem)

လတစတစက

စသည T

နငးသညစ

ထက (၃)စပါးသ

ပး ၄ငးသြမဆယနင

rrier Sysပါသည။

Sysရရမညြဖစ

ကာကယနင

ကာ၍

Trap

စနစ)

)ပတ သည သည မည

stem

stem စ ပး မည

ြဖစပါသည။

၅။ ကကများ၏သဘာဝရနသများ၏ မးြမြခငး

လင ကာငပ၊ ဇးကက၊ စန၊ မပါ၊ ကာင၊ ခး၊ မ

ဆာငရကပ

သားရ ကာငငကများနား နနငရန သဘာဝနငနးစပ သာ ငကနား နနငသည နရာ

များြပလပ ပးပါ။ သဘာဝသားရ ကာငများက အလနအကျးသတြဖတြခငးမ

ရာငကဉပါ။

၆။ ကကသတ ဆးြဖငနမနငးြခငး

(၆-က)ချကချငး သ စ သာကကသတ ဆး

-ချကချငး သ စ သာ ကကသတ ဆးမျးသည ကကများစား ပးနာရပငးတငး

သ စ နငပါသည။

ဥပမာ- ဇင ဖာစဖက (Zinc Phosphide)

ကကဝမးြဖသည အစာအဆပ ရာငသည အ လအထရသြဖင ဦး ရအလနြမငတကမ

နင က တ နသညအချနတငသာ ြမငတက န သာဦး ရက ဦးစာ လျာချရနအတက

ချကချငး သ စ သာ ကကသတ ဆးက အသးြပနငပါသည။

အသးြပပ

(က-၁) ကကကျငးများအားလးက ကကကျငးမတးခင ပထမ န၌ ြမကးြဖင ပတပါ။ (က-၂) နာကတစ နမနကတင ပင န သာကကကျငးက ဝါးတငြဖင အမတ အသားလပပါ။ (က-၃) ၄ငးကျငးများသည ကကအမနတကယ န သာကျငးြဖစ၍ ပင န သာကကကျငး များ၌ အစာအဆပြဖစ သာ ဇင ဖာစဖဒနငဆနက လာအချးကျ ရာစပ၍ ည နဘကတင ကကအစာ အဆပချြခငးလပငနးက ဆာငရကနငပါသည။ (က-၄) အစာအဆပ ဖ စပပ (၂၀)ဂရမအဆပ+ (၉၇၅)ဂရမအစာ ြခာက+ (၅)ဂရမစားဆ

(၆-ခ) ြဖညးြဖညးချငး သ စ သာ ကကသတ ဆး

ဤကကသတ ဆးအမျးအစားကစားမပါက ကက၏ သးခ စမက

တားဆးသညအတက ခနဓာကယအတငး သးယစးမြဖစ ပး

နား၊နာ ခါငး၊ပါးစပစသညတမ သးများယစးလျက သကပါသည။

(၆-ခ-၁)တစကမစားရြဖင သ စ သာ

ကကသတ ဆး

Brodifacoum၊ Difenacoum၊

Flocoumafen၊ Bromadiolone

ဥပမာ-မနတလာ (၂)

အဆပရပစစညး Bromadiolone

(၆-ခ-၂)တစကမထကပစားမ သ စ သာ

ကကသတ ဆး

Wafarin၊ Difacinon၊ Chlorfacinon၊

Coumatetralyl၊Coumachlor၊

Coumafury

ဥပမာမနတလာ (၁)

အဆပရပစစညး Coumatetraryl

အ မရကနြပည ထာငစ Department of Pesticide Regulation

မ ဆာငရကထား သာ ကကသတ ဆးအမျးမျး၏ ဓာတကငးအာနသငစမးသပမ

တရချကများအရ တစကမစားရြဖင သ စ သာ ကကသတ ဆး(Second

Generation Anticoagulant)များသည တစကမထကပစားမ သ စ သာ

ကကသတ ဆး (First Generation Anticoagulant)ထက အစမးထက သာလညး

၎ငးတ၏ Half Life များမာ ကျနဓါတကကသတ ဆးများထကကာြမင ပး

ငကနငအြခားနတကသတတ ဝါများက ပမအနတရာယြဖစ စနငပါသည။ သပါ၍ Second

Generation Anticoagulant က Non target mammal species

များ ပါများသညပတဝနးကျငတငအသးြပမညဆပါက အထးကန သတ ဆးအြဖစ

သာ မတပတငခငြပကပါသည။

(၆-ဂ) အဆပ င မငးတကြခငး

ဥပမာ- အလမနယ ဖာစဖက

- များ သာအားြဖင လလ သာသ လာငသးနရများထတငသာ ဆာငရကကပး

လယကငးများနငမသင တာပါ။

- အနတရာယများသညအတကအဆပ င မငးတကကငတယသးစသများသငတနး

တက ရာက ပးသညကမးကျငသများသာသးစရမညြဖစပါသည။

အမကက(Rattus exulans)

အမကကအ ကာငးသ ကာငးစရာ

သား ပါကနနး တစ ကမလ င (၁-၁၀) ကာင

သား ပါကချန အစာ ရစာရရမ ပ မတည၍

တစနစပတလးသား ပါကနငပါသည။

နထငကျကစားရာနင

သား ပါကရာ နရာ

ြမကပငရညများ၊ အပငပများ၊ ၊ အမ ခါငမး ကား တင

အသက ဆာကလပ နထငကသည။

နထငသညအ လအထ အပစလက နကျငရ

ဖျကဆးမ လ နအမနငနး သာသးနခငးများ၊ သ လာငသးန၊

သ လာငရနင လ နအ ဆာကအဦးများ

အမကကကာကယနမနငးြခငး  

• အမကကသည ြမကပငရညများ၊ အပငပများ၊ နင အမ ခါငမး ကား တင အသက

ဆာကလပ နထငတကကသည အတက ပတဝနးကျငတင သနရငး ရး ဂရတစက

ရငးလငးထားရမည။

၁။ကက ထာင ချာက ထာငြခငး

ဝါးညပ၊ ပလတစတစ ထာင ချာက၊ သစသား ထာင ချာက၊ သ ထာင ချာက၊ ဘ နင

အများဖမးအရငဖမး ထာင ချာက

၂။ ကကသတ ဆးြဖငနမနငးြခငး

(၂-က) ြဖညးြဖညးချငး သ စ သာ ကကသတ ဆး

ဤကကသတ ဆးအမျ းအစားကစားမပါက ကက၏ သးခ စမက တားဆးသညအတက

ခနဓာကယအတငး သးယစးမြဖစ ပး နား၊နာ ခါငး၊ပါးစပစသညတမ သးများယစးလျက

သကပါသည။

(၂-က-၁)တစကမစားရြဖင သ စ သာ

ကကသတ ဆး

Brodifacoum၊ Difenacoum၊

Flocoumafen၊ Bromadiolone

ဥပမာ-မနတလာ (၂)

အဆပရပစစညး Bromadiolone

(၂-က-၂)တစကမထကပစားမ သ စ သာ

ကကသတ ဆး

Wafarin၊ Difacinon၊ Chlorfacinon၊

Coumatetralyl၊Coumachlor၊ Coumafury

ဥပမာမနတလာ (၁)

အဆပရပစစညး Coumatetraryl

အ မရကနြပည ထာငစ Department of Pesticide Regulation မ ဆာငရကထား သာ

ကကသတ ဆးအမျ းမျ း၏ ဓာတကငးအာနသငစမးသပမ တရချကများအရ

တစကမစားရြဖင သ စ သာ ကကသတ ဆး(Second Generation

Anticoagulant)များသည တစကမထကပစားမ သ စ သာ ကကသတ ဆး (First

Generation Anticoagulant)ထက အစမးထက သာလညး ၎ငးတ၏ Half Life များမာ

ကျနဓါတကကသတ ဆးများထကကာြမင ပး ငကနငအြခားနတကသတတ ဝါများက

ပမအနတရာယြဖစ စနငပါသည။ သပါ၍ Second Generation Anticoagulant က Non

target mammal species များ ပါများသညပတဝနးကျငတငအသးြပမညဆပါက အထးကန

သတ ဆးအြဖစ သာ မတပတငခငြပကပါသည။

(၂-ခ) အဆပ င မငးတကြခငး

ဥပမာ- အလမနယ ဖာစဖက

- များ သာအားြဖင လလ သာသ လာငသးနရများထတငသာ ဆာငရကကပး

လယကငးများနငမသင တာပါ။

- အနတရာယများသညအတကအဆပ င မငးတကကငတယသးစသများသငတနးတက

ရာက ပးသညကမးကျငသများသာသးစရမညြဖစပါသည။

ကကဖ လာငး (Mus musculus)

ကကဖ လာငးအ ကာငးသ ကာငးစရာ

သား ပါကနနး တစကမလင (၅-၆) ကာင

သား ပါကချန သးနစကခငးတငသးန ပ ချနတငသား ပါကတတကပါသည။

လ နအမများတငအစာ ရစာရရမ ပ မတည၍

တစနစပတလးသား ပါကနငပါသည။

နထငကျကစားရာ

နငသား ပါကရာ နရာ

ဥယျာဉ၊သစသးြခ၊ လယကနသငး၊ ကာကရးပများတင

ကျငးများတး၍ နထငကသည။အ ဆာကအဦးများ၏နရနင

ကမးြပငများ၊သးန (သမဟတ) သစသးဝလသ လာငရ

ကားတငအသက ဆာကလပ နထငကသည။

နထငသညအ လအထ အပစလက နကျငရ

ဖျကဆးမ သးနစ၊ သ လာငသးန၊ လအသးအ ဆာငပစစညးများ

ကကဖ

• ပ

က

န

• စ

• က

ြခ

အ

ကကက၁။ကက

ဝါးညပ၊

အများဖ

၂။ ကက

အသးခ

၃။ ကက

အသးခ

၄။ ထာ

လာငး ကာ

ပတ၀နးကျင

ကကဖျကဆ

နငစကချနည

စကခငးနင

ကကဖ လာ

ြခပတများ၊

အသကဖ နင

ကာကယနမနက ထာင ချာ

ပလတစတ

ဖမးအရငဖမ

ကများအားလ

ချနငသညပ

ကကာပစစည

ချနငသညပ

ာင ချာကသ

ကယနမနင

င သးနစကခ

ဆးခရမ ပမမျ

ည အာင/ တ

ဘးပတ၀န

ငးများသည

ကာကရးပ

သာ နရာမ

မနငးနညးအာက ထာင

တစ ထာင

မး ထာင ခ

လအငအားြ

ပတဝနးကျ

ညးများအသး

ပတဝနးကျ

သးနြဖင က

ငးြခငး

ခငးထက စ

များနငသညအ

တပငတညးရ

နးကျငတင

ည အပငတက

ပ အာကများ

များက ရငးလ

အမျးမျး ငြခငး

ချာက၊ သ

ချာက

ြဖငး ြခာက

ျင လယ၊

းြပြခငး

ျင

ကကကာကယ

စာစကလျင

အတက မမ

ရတနင အာ

ပါငးြမကက

ကနင အြမင

းတငပါ အသ

လငးထားရ

စသား ထာ

ကလနဖမးဆ

၊ယာ၊ဥယျာ

လယ၊ယ

ယနမနငးြခ

(သမဟတ)

မ ဘးပတ၀

ာငစကပျးပါ

ကငး စင အ

တကကမးက

သကဖ နနင

ရမည။

ာင ချာက၊

ဆးြခငး

ဉြခ၊ပလပ

ယာ။

ြခငး (Trap

) နာကကျစ

၀နးကျင စက

ါ။

အာင ရငးလင

ကျငသညအ

င သာ ကာ

သ ထာင

ြမ

Barrier S

စကလျင

ကခငးများ

ငးပါ။

အြပင

ာင

ချာက၊ ဘ

ystem)

ဘ နင

နမနငးနငသညကကအမျးအစား ကကဝမးြဖ၊ ကကဖ လာငး

အသးချနငသညပတဝနးကျင နငသးန လယ၊ စပါး ြပလပနညး

ဦးစာစကပျး သာ စကခငးပတလညတင ပလတစတစကာ၍

ထာင ချာကထညသငး ပး ကကကာကယနမနငးသည လပငနးြဖစသည Trap

Barrier System ( ထာင ချာကသးနြဖင ကကကာကယနမနငးသညစနစ)

ြဖစပါသည။

(၄-က) အတငးရ စပါးသးနသည ဘးပတဝနးကျငစကခငးထက (၃)ပတ စာရမည ြဖစပါသည။ သမသာ အတငးရ စပါးသည ပတဝနးကျငစပါးစကခငးထက (၃)ပတ စာ၍ ဖး ပး ၄ငးသည ထာင ချာကသးနအြဖစ ကကများ လာ ရာက အာင ြမဆယနငမည ြဖစ ပါသည။

(၄-ခ) ယဘယျအားြဖင (၆၆) ပ ပတလညတင Trap Barrier System တစခသည ၂၅ ဧကပတလညရ ကကများက ကာကယနငပါသည။

(၄-ဂ) အထးသတြပရမညအချကမာ Trap Barrier System နငကနသငးကားတင (၆) လကမ အကျယ ရ ြမာငး ရရမညြဖစ ပး ရသငးထားမသာ ကကများ ကျငးတးြခငးမ ကာကယနငမည ြဖစပါသည။

၅။ ကကများ၏သဘာဝရနသများ၏ မးြမြခငး

လင ကာငပ၊ ဇးကက၊ စန၊ မပါ၊ ကာင၊ ခး၊ မ

ဆာငရကပ

သားရ ကာငငကများနား နနငရန သဘာဝနငနးစပ သာ ငကနား နနငသည နရာ

များြပလပ ပးပါ။ သဘာဝသားရ ကာငများက အလနအကျးသတြဖတြခငးမ

ရာငကဉပါ။

၆။ ကကသတ ဆးြဖငနမနငးြခငး

(၆-က)ချကချငး သ စ သာကကသတ ဆး

-ချကချငး သ စ သာ ကကသတ ဆးမျးသည ကကများစား ပးနာရပငးတငး

သ စ နငပါသည။

ဥပမာ- ဇင ဖာစဖက (Zinc Phosphide)

ကကဖ လာငးသည အစလက န လရသညအတက ဦး ရအလနြမငတကမ နင

က တ နသညအချနတငသာ ြမငတက န သာဦး ရက ဦးစာ လျာချရနအတက

ချကချငး သ စ သာ ကကသတ ဆးက အသးြပနငပါသည။

(၆-ခ) ြဖညးြဖညးချငး သ စ သာ ကကသတ ဆး

ဤကကသတ ဆးအမျးအစားကစားမပါက ကက၏ သးခ စမက

တားဆးသညအတက ခနဓာကယအတငး သးယစးမြဖစ ပး

နား၊နာ ခါငး၊ပါးစပစသညတမ သးများယစးလျက သကပါသည။

(၇-ခ-၁)တစကမစားရြဖင သ စ သာ

ကကသတ ဆး

Brodifacoum၊ Difenacoum၊

Flocoumafen၊ Bromadiolone

ဥပမာ-မနတလာ (၂)

အဆပရပစစညး Bromadiolone

(၇-ခ-၂)တစကမထကပစားမ သ စ သာ

ကကသတ ဆး

Wafarin၊ Difacinon၊ Chlorfacinon၊

Coumatetralyl၊Coumachlor၊

Coumafury

ဥပမာမနတလာ (၁)

အဆပရပစစညး Coumatetraryl

အ မရကနြပည ထာငစ Department of Pesticide Regulation

မ ဆာငရကထား သာ ကကသတ ဆးအမျးမျး၏ ဓာတကငးအာနသငစမးသပမ

တရချကများအရ တစကမစားရြဖင သ စ သာ ကကသတ ဆး(Second

Generation Anticoagulant)များသည တစကမထကပစားမ သ စ သာ

ကကသတ ဆး (First Generation Anticoagulant)ထက အစမးထက သာလညး

၎ငးတ၏ Half Life များမာ ကျနဓါတကကသတ ဆးများထကကာြမင ပး

ငကနငအြခားနတကသတတ ဝါများက ပမအနတရာယြဖစ စနငပါသည။ သပါ၍ Second

Generation Anticoagulant က Non target mammal species

များ ပါများသညပတဝနးကျငတငအသးြပမညဆပါက အထးကန သတ ဆးအြဖစ

သာ မတပတငခငြပကပါသည။

(၆-ဂ) အဆပ င မငးတကြခငး

ဥပမာ- အလမနယ ဖာစဖက

- များ သာအားြဖင လလ သာသ လာငသးနရများထတငသာ ဆာငရကကပး

လယကငးများနငမသင တာပါ။

- အနတရာယများသညအတကအဆပ င မငးတကကငတယသးစသများသငတနး

တက ရာက ပးသညကမးကျငသများသာသးစရမညြဖစပါသည။

ကကဖ လာငး (Mus cervicolor)

ကကဖ လာငးအ ကာငးသ ကာငးစရာ

သား ပါကနနး အတအကျမသ သးပါ။

သား ပါကချန အတအကျမသ သးပါ။

နထငကျကစားရာနငသား ပါကရာ နရာ လယကနသငး၊ များတငကျငးများတး၍ နထင

ကသည။

နထငသညအ လအထ အပစလက နကျငရ

ဖျကဆးမ စပါးခငး

ကကဖ 

• ပ

က

န

• စ

• က

ြခ

အ

ကကက၁။ကက

ဝါးညပ၊

အများဖ

၂။ ကက

အသးခ

၃။ ကက

အသးခ

၄။ ထာ

လာငး ကာ

ပတ၀နးကျင

ကကဖျကဆ

နငစကချနည

စကခငးနင

ကကဖ လာ

ြခပတများ၊

အသကဖ နင

ကာကယနမနက ထာင ချာ

ပလတစတ

ဖမးအရငဖမ

ကများအားလ

ချနငသညပ

ကကာပစစည

ချနငသညပ

ာင ချာကသ

ကယနမနင

င သးနစကခ

ဆးခရမ ပမမျ

ည အာင/ တ

ဘးပတ၀န

ငးများသည

ကာကရးပ

သာ နရာမ

မနငးနညးအာက ထာင

တစ ထာင

မး ထာင ခ

လအငအားြ

ပတဝနးကျ

ညးများအသး

ပတဝနးကျ

သးနြဖင က

ငးြခငး

ခငးထက စ

များနငသညအ

တပငတညးရ

နးကျငတင

ည အပငတက

ပ အာကများ

များက ရငးလ

အမျးမျး ငြခငး

ချာက၊ သ

ချာက

ြဖငး ြခာက

ျင လယ၊

းြပြခငး

ျင

ကကကာကယ

စာစကလျင

အတက မမ

ရတနင အာ

ပါငးြမကက

ကနင အြမင

းတငပါ အသ

လငးထားရ

စသား ထာ

ကလနဖမးဆ

၊ယာ၊ဥယျာ

လယ၊ယ

ယနမနငးြခ

(သမဟတ)

မ ဘးပတ၀

ာငစကပျးပါ

ကငး စင အ

တကကမးက

သကဖ နနင

ရမည။

ာင ချာက၊

ဆးြခငး

ဉြခ၊ပလပ

ယာ။

ြခငး (Trap

) နာကကျစ

၀နးကျင စက

ါ။

အာင ရငးလင

ကျငသညအ

င သာ ကာ

သ ထာင

ြမ

Barrier S

စကလျင

ကခငးများ

ငးပါ။

အြပင

ာင

ချာက၊ ဘ

ystem)

ဘ နင

နမနငးနငသညကကအမျးအစား ကကဝမးြဖ၊ ကကဖ လာငး

အသးချနငသညပတဝနးကျင နငသးန လယ၊ စပါး ြပလပနညး

ဦးစာစကပျး သာ စကခငးပတလညတင ပလတစတစကာ၍

ထာင ချာကထညသငး ပး ကကကာကယနမနငးသည လပငနးြဖစသည Trap

Barrier System ( ထာင ချာကသးနြဖင ကကကာကယနမနငးသညစနစ)

ြဖစပါသည။

(၄-က) အတငးရ စပါးသးနသည ဘးပတဝနးကျငစကခငးထက (၃)ပတ စာရမည ြဖစပါသည။ သမသာ အတငးရ စပါးသည ပတဝနးကျငစပါးစကခငးထက (၃)ပတ စာ၍ ဖး ပး ၄ငးသည ထာင ချာကသးနအြဖစ ကကများ လာ ရာက အာင ြမဆယနငမည ြဖစ ပါသည။

(၄-ခ) ယဘယျအားြဖင (၆၆) ပ ပတလညတင Trap Barrier System တစခသည ၂၅ ဧကပတလညရ ကကများက ကာကယနငပါသည။

(၄-ဂ) အထးသတြပရမညအချကမာ Trap Barrier System နငကနသငးကားတင (၆) လကမ အကျယ ရ ြမာငး ရရမညြဖစ ပး ရသငးထားမသာ ကကများ ကျငးတးြခငးမ ကာကယနငမည ြဖစပါသည။

၅။ ကကများ၏သဘာဝရနသများ၏ မးြမြခငး

လင ကာငပ၊ ဇးကက၊ စန၊ မပါ၊ ကာင၊ ခး၊ မ

ဆာငရကပ

သားရ ကာငငကများနား နနငရန သဘာဝနငနးစပ သာ ငကနား နနငသည နရာ

များြပလပ ပးပါ။ သဘာဝသားရ ကာငများက အလနအကျးသတြဖတြခငးမ

ရာငကဉပါ။

၆။ ကကသတ ဆးြဖငနမနငးြခငး

(၆-က)ချကချငး သ စ သာကကသတ ဆး

-ချကချငး သ စ သာ ကကသတ ဆးမျးသည ကကများစား ပးနာရပငးတငး

သ စ နငပါသည။

ဥပမာ- ဇင ဖာစဖက (Zinc Phosphide)

ကကဖ လာငးသည အစလက န လရသညအတက ဦး ရအလနြမငတကမ နင

က တ နသညအချနတငသာ ြမငတက န သာဦး ရက ဦးစာ လျာချရနအတက

ချကချငး သ စ သာ ကကသတ ဆးက အသးြပနငပါသည။

(၆-ခ) ြဖညးြဖညးချငး သ စ သာ ကကသတ ဆး

ဤကကသတ ဆးအမျးအစားကစားမပါက ကက၏ သးခ စမက

တားဆးသညအတက ခနဓာကယအတငး သးယစးမြဖစ ပး

နား၊နာ ခါငး၊ပါးစပစသညတမ သးများယစးလျက သကပါသည။

(၇-ခ-၁)တစကမစားရြဖင သ စ သာ

ကကသတ ဆး

Brodifacoum၊ Difenacoum၊

Flocoumafen၊ Bromadiolone

ဥပမာ-မနတလာ (၂)

အဆပရပစစညး Bromadiolone

(၇-ခ-၂)တစကမထကပစားမ သ စ သာ

ကကသတ ဆး

Wafarin၊ Difacinon၊ Chlorfacinon၊

Coumatetralyl၊Coumachlor၊

Coumafury

ဥပမာမနတလာ (၁)

အဆပရပစစညး Coumatetraryl

အ မရကနြပည ထာငစ Department of Pesticide Regulation မ ဆာငရက

ထား သာ ကကသတ ဆးအမျးမျး၏ ဓာတကငးအာနသငစမးသပမ တရ ချက

များအရ တစကမစားရြဖင သ စ သာ ကကသတ ဆး(Second Generation

Anticoagulant)များသည တစကမထကပစားမ သ စ သာ ကကသတ ဆး (First

Generation Anticoagulant)ထက အစမးထက သာလညး ၎ငးတ၏ Half Life

များမာ ကျနဓါတကကသတ ဆးများထကကာြမင ပး ငကနငအြခားနတကသတတ ဝါ

များက ပမအနတရာယြဖစ စနငပါသည။ သပါ၍ Second Generation Anticoagulant

က Non target mammal species များ ပါများသည ပတဝနးကျငတငအသးြပမည

ဆပါက အထးကန သတ ဆးအြဖစ သာ မတပတငခငြပကပါသည။  

(၆-ဂ) အဆပ င မငးတကြခငး

ဥပမာ- အလမနယ ဖာစဖက

- များ သာအားြဖင လလ သာသ လာငသးနရများထတငသာ ဆာငရကကပး

လယကငးများနငမသင တာပါ။

- အနတရာယများသညအတကအဆပ င မငးတကကငတယသးစသများသငတနး

တက ရာက ပးသညကမးကျငသများသာသးစရမညြဖစပါသည။

 

ပးငယ (Cannomys badius)

ပးငယအ ကာငးသ ကာငးစရာ

သား ပါကနနး တစကမလင (၂-၅) ကာင

သား ပါကချန အတအကျမသ သးပါ။

နထငကျကစားရာနငသား ပါကရာ နရာ ရာဘာ၊ ဆအနး၊ လကဖက၊ ြမပ

ခငးများတင ြမကးအတငးမ လဏ ခါငးတး

နထငသညအ လအထ တစ ကာငတညး န ကျငရ

ဖျကဆးမ ရာဘာ၊ ဆအနး၊ လကဖက၊ ြမပ၊

ပးငယကာကယနမနငးြခငး  ပးငယနငပတသကသည သ တသနလပငနးများက ဆာငရက ပးစးြခငးမရ သးပါ။ အာက ဖာြပပါ

နညးလမးများသည နငငတကာရ စာတမးများမ မြငမးထားြခငးြဖစသညအတက ြမနမာနငငနင ကကညမ

ရျ/မရက ဆကလက လလာရနလအပ နပါ သးသည။

• ပးများသည ကကဝမးြဖနင ြမကကများကသ မျးပားမနနး မြမင သညအတက ကျ ရာကမက

ကတငသရပါက လယကစာ ကာကယ နမနငးနငပါသည။

• ပးများသညကျငးတး နတတသညအ လအထရသညအတက မမစကခငးတင ပးစရ/မရပမန

ကငး ထာကရနလအပပါသည။

• မမစကခငးြပလပမည နရာတင ပးတငးရပါက ထယသား နကနက ြဖင ြမထနသင ကာငး

လမးညနထားပါသည။

• ပးသည ြမသားပသညက ကကနစသကသည အတက ပးများကျငး မတးနင အာင

ြဖစနငသည နရာများ တင ြမသပ အာင ြပလပ ပးနငပါသည

• စကခငးအကက ဖာြခငးသည ရသငး ရထတ၊ ြမသဇာ ကးြခငး နင ကနထတလမးများ

ဖာကလပရနအတက သာမဟတ ပးများစကခငးတစကကမ တစကကသ အလယတက

မကးနင အာင လညးဟနတား ပးနငပါသည

• ပးကျငးလမး ကာငးတစခတင ပး ထာင ချာက ၂-၃ ခ ထာငရပါမည။

အ ကာငးဆးအစာမာ အ မးနရ သာ အြမစြဖစပါသည။ မရခပါက ကကသနန (သမဟတ)

ကကသနြဖက အသးြပနငပါသည။

• ပးတငးထသ နား ချး ြခာကနင ငရတ ကာငးမန/ ငရတသး ြခာကထည၍

မးခးမငးတကနငပါသည။

• နား သး (သမဟတ) ဝက သးများ (သမဟတ) ကကဆဆက ကျငးထသ လာငးချနငသညဟ

ညနးဆထား သာလညး လက တ တင ဆာငရကရန မလယကပါ

• သဘာဝသားရ ကာငများ နထငနင အာငဖနတး ပးပါ

• Second generation anticoagulant အခ(wax blocks)အသးြပနငပါသည။

• လြဖငလကြခငး

ပးကး (Rhizomys sp.)

ပးကးအ ကာငးသ ကာငးစရာ

သား ပါကနနး အတအကျမသ သးပါ။

သား ပါကချန အတအကျမသ သးပါ။

နထငကျကစားရာနငသား ပါကရာ နရာ ဝါး တာများတင ြမကးအတငးမ လဏ ခါငးတး

နထငသညအ လအထ တစ ကာငတညး န ကျငရ

ဖျကဆးမ ဝါး တာ၊ က၊ ပ လာပန

ပးကးကာကယနမနငးြခငး  မသရ သးပါ။

ရဉ (Tamiops mcclellandii) 

ရဉအ ကာငးသ ကာငးစရာ

သား ပါကနနး တစကမလင (၂-၅) ကာင

သား ပါကချန အတအကျမသ သးပါ။

နထငကျကစားရာနငသား ပါကရာ နရာ သစပင ပ

နထငသညအ လအထ အပစလက နကျငရ

ဖျကဆးမ ဥယျာဉြခသးန၊ အနး နင ကမးသး

ရဉကာကယနမနငးြခငး  

ရဉနငပတသကသည သ တသနလပငနးများက ဆာငရက ပးစးြခငးမရ သးပါ။ အာက ဖာြပပါ

နညးလမးများသည နငငတကာရ စာတမးများမ မြငမးထားြခငးြဖစသညအတက ြမနမာနငငနင ကကညမ

ရျ/မရက ဆကလက လလာရနလအပ နပါ သးသည။  

• ရဉများသည မနက စာ စာပငးနင နလည နာငးပငးတင တကကစာ

လပရားသားလာတတကပါသည

• ရဉ များသည သစသးများ၊ သစ ခါကများ အ စ အဆ၊ အဖး အရကနင တစခါတစရတင

အငးဆကများက စားသးတတကပါသည

• အကငး အခက အလကများက ရဉများ တစပငမတစပင လယကစာမကးနင အာင

စနစတကျရငလငးထားပါ

• အပငငယများတင ကာလာများတပဆငထားပါ

• အြခားနငငများတင ရညများအားသတြဖတခငမရပါ

• လအပပါက ထာင ချာက ထာငြခငးနင ဆးချြခငးလပငနးများက စနစတကျ ဆာငရကပါ

ရဉ (Tamiops swinhoei)

ရဉအ ကာငးသ ကာငးစရာ

သား ပါကနနး တစကမလင (၂-၅) ကာင

သား ပါကချန အတအကျမသ သးပါ။

နထငကျကစားရာနငသား ပါကရာ နရာ သစပင ပ

နထငသညအ လအထ အပစလက နကျငရ

ဖျကဆးမ ဥယျာဉြခသးန၊ အနး နင ကမးသး

ရဉကာကယနမနငးြခငး ရဉနငပတသကသည သ တသနလပငနးများက ဆာငရက ပးစးြခငးမရ သးပါ။ အာက ဖာြပပါ

နညးလမးများသည နငငတကာရ စာတမးများမ မြငမးထားြခငးြဖစသညအတက ြမနမာနငငနင ကကညမ

ရျ/မရက ဆကလက လလာရနလအပ နပါ သးသည။

• ရဉများသည မနက စာ စာပငးနင နလည နာငးပငးတင တကကစာ

လပရားသားလာတတကပါသည

• ရဉ များသည သစသးများ၊ သစ ခါကများ အ စ အဆ၊ အဖး အရကနင တစခါတစရတင

အငးဆကများက စားသးတတကပါသည

• အကငး အခက အလကများက ရဉများ တစပငမတစပင လယကစာမကးနင အာင

စနစတကျရငလငးထားပါ

• အပငငယများတင ကာလာများတပဆငထားပါ

• အြခားနငငများတင ရညများအားသတြဖတခငမရပါ

• လအပပါက ထာင ချာက ထာငြခငးနင ဆးချြခငးလပငနးများက စနစတကျ ဆာငရကပါ

ြဖ Porcupine (Erethizon sp)

ြဖအ ကာငးသ ကာငးစရာ

သား ပါကနနး တစကမလင (၁) ကာင

သား ပါကချန အတအကျမသ သးပါ။

နထငကျကစားရာနငသား ပါကရာ နရာ ြမကးအတငးမ လဏ ခါငးတး

နထငသညအ လအထ တစ ကာငတညး န ကျငရ

ဖျကဆးမ ရာဘာ၊ ဆအနး၊

ြဖကာကယနမနငးြခငး  ြဖနငပတသကသည သ တသနလပငနးများက ဆာငရက ပးစးြခငးမရ သးပါ။ အာက ဖာြပပါ

နညးလမးများသည နငငတကာရ စာတမးများမ မြငမးထားြခငးြဖစသညအတက ြမနမာနငငနင ကကညမ

ရျ/မရက ဆကလက လလာရနလအပ နပါ သးသည။  

• ြဖများသည ကကဝမးြဖနင ြမကကများကသ မျးပားမနနး မြမငသညအတက ကျ ရာကမက

ကတငသရပါက လယကစာ ကာကယနမနငးနငပါသည။

• ြဖများသည အပငကးများ၊ ထပညနများနင သစ ခါကနများက ကကနစသကကပါသည

• ြဖများ၏ထးြခားချကမာ င သာအရသာ (သမဟတ) ဆားဓာတများ သာအပငများ/ သစပသားများက

ကကနစသကကပါသည

• ဆအနးခငးထသ က နား လတ ကျာငး ပးြခငး သည ပါငးနမနငး ပးသားြဖစသကသ

ြပနထကလာ သာ အရကနများက ြဖးများစားနငသြဖင ဆအနးပငများက

ဖျကဆးမ လျာနညး စပါသည

• အသငလပ ခးစာ/ ကာငစာကသ ဆားဓာတပါဝငမများ သာ အစာက အနညးစ

ထာကပ ပးြခငးြဖင ဆအနးပငများက ဖျကဆးမ လျာနညး စပါသည

• သဘာဝသားရ ကာငများ နထငနင အာငဖနတး ပးပါ

• ြဖများမလာ အာငဟနတားနငသည အကာပစစညးများရ သာလညး အကနအကျများ

သညအတကလက တတငအသးမကျ နငပါ

• ငရတသးဓါတပါဝင သာ ကကမလာ အာငဟနတား သည ဆးများကသးစနငပါသည။

• ထာင ချာက ထာငြခငး

• လြဖငလကြခငး