View
216
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
1/47
101 de outubro de 2013
Duas décadas de desigualdadee pobreza no Brasil medidas
pela Pnad/IBGE
Nº 159
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
2/47
2
Comunicados do Ipea
Os Comunicados do Ipea têm por objetivoantecipar estudos e pesquisas mais amplasconduzidas pelo Instituto de PesquisaEconômica Aplicada, com umacomunicação sintética e objetiva e sem apretensão de encerrar o debate sobre ostemas que aborda, mas motivá-lo. Em geral,são sucedidos por notas técnicas, textospara discussão, livros e demais publicações.
Os Comunicados são elaborados pelaassessoria técnica da Presidência doInstituto e por técnicos de planejamento epesquisa de todas as diretorias do Ipea.Desde 2007, mais de cem técnicosparticiparam da produção e divulgação detais documentos, sobre os mais variadostemas. A partir do número 40, eles deixamde ser Comunicados da Presidência epassam a se chamar Comunicados do Ipea .A nova denominação sintetiza todo oprocesso produtivo desses estudos e suainstitucionalização em todas as diretorias eáreas técnicas do Ipea.
Governo Federal
Secretaria de Assuntos Estratégicos daPresidência da RepúblicaMinistro Marcelo Côrtes Neri (interino)
Fundação pública vinculada à Secretaria deAssuntos Estratégicos da Presidência daRepública, o Ipea fornece suporte técnico einstitucional às ações governamentais –possibilitando a formulação de inúmeras políticaspúblicas e programas de desenvolvimentobrasileiro – e disponibiliza, para a sociedade,pesquisas e estudos realizados por seustécnicos.
PresidenteMarcelo Côrtes Neri
Diretor de Desenvolvimento InstitucionalLuiz Cezar Loureiro de Azeredo
Diretor de Estudos e Relações Econômicase Políticas InternacionaisRenato Coelho Baumann das Neves
Diretor de Estudos e Políticas do Estado,das Instituições e da DemocraciaDaniel Ricardo de Castro Cerqueira
Diretor de Estudos e PolíticasMacroeconômicasCláudio Hamilton Matos dos Santos
Diretor de Estudos e Políticas Regionais,Urbanas e AmbientaisRogério Boueri Miranda
Diretora de Estudos e Políticas Setoriais deInovação, Regulação e InfraestruturaFernanda De Negri
Diretor de Estudos e Políticas SociaisRafael Guerreiro Osorio
Chefe de GabineteSergei Suarez Dillon Soares
Assessor-chefe de Imprensa e ComunicaçãoJoão Cláudio Garcia Rodrigues Lima
URL: http://www.ipea.gov.br Ouvidoria: http://www.ipea.gov.br/ouvidoria
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
3/47
3
Duas décadas de desigualdade e pobreza noBrasil medidas pela Pnad/IBGE
1 Id ............................................................................................................................. 4
2 E ................................................................................................................................ 6
2.1 Reda, e de be de e ace a e bc eeca. ..................... 6
2.2 Deadade ................................................................................................................. 8
2.3 BeEa .................................................................................................................... 13
2.4 Edca ..................................................................................................................... 14
2.5 Pbea ........................................................................................................................ 16
3 Paa ceede a edca ecee ......................................................................... 22
Dec e de daa a eda dca .................... 22
3.2 Dece e de eda da deadade de eda dca e caa 24
3.3 Dece de daa a cdca da eea bea ............................. 27
4 Deadade ee ................................................................................................ 30
4.1 O cece da eda d e ead .......................................... 30
4.2 A ea da deadade ee c a deadade a ........................... 324.3 Paca d e ead a bea .......................................... 35
5 2013 ea ca da PME .............................................................................................. 37
5.1 Mda e Medaa de Reda ........................................................................................ 37
5.2 Deadade ............................................................................................................... 39
5.3 Eea .................................................................................................................... 41
6 Cce........................................................................................................................... 43
7 Reeca bbca ................................................................................................... 45
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
4/47
4
Duas décadas de desigualdade e pobreza noBrasil medidas pela Pnad/IBGE1
1
E 2012, d e b (PIB) e caa da Ca a e deaca ce eaca, ead ea ea de 7,3%, ea d ea d cece a d e 1%. N e a, PIB e caa bae a e ae.Sb aea 0,1% e e ea. A e e, cdad de a de 360 ea eeada e d a a a Pea Naca Aa de Dc(Pad), e acaba de e dada e I Bae de Geaa e Eaca (IBGE),a e a eda dca e caa, decada a a, cece 8% Ba e2012, a d e PIB e caa c.
O decae ee PIB cacad a Ca Naca e a eda ada eaa e ea dcae . E ccad c ee, aade deeb , Ne (2012) aaa a dca ee b e e eaaaa aee a e ee cece e 12 ee d ae, e de ab, de eda d aba (6,8%), da edca (6,1%) e d Paa Ba Faa(12,2%). Maae e ee bead a Pad d ed 20042011 dea eee a a ed e a d a ca, a ea dada e eeb de 2013.
Me aa e acaaa ee e, a aa da dceca ee PIB e a eda dca da Pad 2012 eede. Ea PIB bae cece 0,9%e e ea, a eda a da aa cece 8,9% a a d e a a.
Ee ccad aeea a ea ae d I de Pea EccaAcada (Iea) a a d cdad da Pad 2012 d IBGE, cceada e dcadede bea, deadade, ace a be e, ca, cece da eda e caa e edeeae, c deae aa a edca. O dad da Pad cadc a e ca dede 1992, ed e e a eda e a, e eeaaa da dcada de e da bea e da deadade ed a eda dcae caa, e IBGE caca e a ee de dcade, a ee de bae eaa ca e a ae ca bca.
C ea ae da Pad dad ea da Pea Mea de Ee(PME), e e IBGE eaa a e ae ee eaa d Ba, a eaeda da deadade de eda dca e caa eeeada e a a a
dcada e deacee e 2012. P ad, cdad a ecee da PME, e aaa a a de 2013, ee a e a eda da deadade ca ea a aa a ee, a e ed a a e de eda ( aba)a ca ea de e ccea a a d a.
O cece da eda e 2012 ececaee e e da a caada dade ca baea. Ddd a a e de ae a deada ea edadca e caa, a e aa de cece beada a d ed ac, de 6,5%. O a cece d 10% a be, ca eda cece 14%,
1 Ee Ccad d Iea baead e e de Mace Ce Ne, Fab Me Va e Ped Feea de Sa.Ee eaad da a a bca d cdad da Pad 2012. Aadece eeca aca ece de Mac Hece, La Me, Aeade de Caa, Raae Baa e See Sae.
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
5/47
5
decada a a. O 10% a c bea cece de 8,3%. O 40% a be,de 9,9%.
Se a a ddda e ae ee, e bea e a eda d5% a c cece 9,4% e a d 1% a c cece 16,1%, a, a e e, a d5% a be cece 20%. A, edda de deadade a ee a aeca
de eda a a be, c dce L de Te, caa a d e a c dce de G, a ee a cece da edaa.
Ee 12% a c, a deadade b e 2012. E cea, a aa db ae aa ae a a be da a d a 88% d a. A,e c deaceead a eda da edda ca de deadade, aea beada a db de eda e a d a be caa de cba a aa a eda da eea bea e e cece d de 8%. C eead de a cece be, a de ea aba da a ca deeea bea (R$ 70 e caa e de 2011) cda ea a ca de 4,2% e2011 aa 3,6% e 2012, ad 6,5 e de ea a ea a.
Na edca, e e ee ee da aa de aaabe a a ee edade 2011, ca ead da Pad 2012 acaee b. A ecadadeda e a de ed da a cada e a deadade edcaca ead caee a da a dcada, a, a a deaceea e 2011, a de 2012 e e aa a e ca de ab dcade 20 a.
H ada a ee ae a ede. O Ba ce a ea de beada ONU? Qa e d ae d cece e da ed da deadade a ea daa? C ea a eda e ace a be de adcaee aecd, c aaabe, e, de, ade de aea d ca? Qaa a cbe da eda d aba, da edca, d Ba Faa e de
aa ca ea daa? Qa ae da ca edcaca e d a? Ee e a d c abdad a a ee.
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
6/47
6
2
Nea e, aa a e d ca dcade de ede,e de be de e ace a e bc eeca ead a a daPad/IBGE. E eda ae a e da bea e da deadade deede edda ea eda dca e caa. A e e ea ea ae :c a eda, a bea e a deadade de ede d dc ea a daa dcada? Paa aca a a, ee dcade caad c aeebd a a de a e, c a Ca Naca (CN) e a Pea Mea deEe (PME). C ca dea a dad da Pad, e a aea ed de 19922012, ee ceede ed a a Pad e a eaeda de caa de dad de eda, ca e ecadade, ee ea.Nee ed, a Pad a ca e 1994, 2000 e 2010, ee d a ca da eaa d Ce Dec.
2.1 ,
.
O Gc 1 a a dcade de ede edd a a da Pad e daCa Naca. Sed a edca beada dede 2004, a eda dca e caaae e 2012, ad a de R$ 871,77. E e ea, a eeae: cece de 8% e caa c 2011 (Tabea 1), acaee aea aa d de de ca d a ee b de 2011 e b de20122.
G 1. I , 19922012
Fe: Iea, a a d cdad da Pad 19922012. Sea de Ca Naca.
Na: Dad da Pad ece ea a da e Ne (ece Tca). Vae e R$ de 2012. Vae da Pad de 1994,
2000 e 2010 bd ea ea.
2 A caa d ae d ede ea ee b de 2011 e b de 2012 dece d ed de eeca daPad.
,200,00
,400,00
,600,00
,800,00
1,000,00
1,200,00
1,400,00
1,600,00
1,800,00
2,000,00
1 9 9 2
1 9 9 3
1 9 9 4
1 9 9 5
1 9 9 6
1 9 9 7
1 9 9 8
1 9 9 9
2 0 0 0
2 0 0 1
2 0 0 2
2 0 0 3
2 0 0 4
2 0 0 5
2 0 0 6
2 0 0 7
2 0 0 8
2 0 0 9
2 0 1 0
2 0 1 1
2 0 1 2
Reda e caa da(Pad)
Reda e caaedaa (Pad)
Sa M
PIB e caa (CN)
C da aae caa (CN)
Reda De Bae caa (CN)
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
7/47
7
A e da eda dca e caa edda ea Pad caa c a ee b d Sea de Ca Naca e de e aead a cecd: PIB ecaa e c da aa e caa. A aa de aa dee d e: PIB e caa cece 0,1% ee 2011 e 2012, e c da aa cece2,2% (Tabea 1). Ee decae ee a Pad e a Ca Naca e aa
d ead e dce ae d Iea (Ne e Sa, 2012). Aea de PIB ecaa e a eda de ba e caa ee a ee eca aa e ed ad de da da aa ceede a e de ede de d aeeda eca: aa, e, eea e e e ca deea eeea a e cedca ee a deea de c da aa caada eaCa Naca e a eda dca e caa caada ea Pad.
T 1. T (%)
I 1992/2012 1992/2002 2002/2012 2011/2012
PIB e caa 1,94 1,29 2,59 0,06
C da aa e caa 2,44 1,73 3,15 2,23
Reda e caa da 3,09 2,53 3,65 7,98
Reda e caa edaa 3,85 2,10 5,64 7,60
Sa 2,49 0,22 5,26 7,89
P. c c bc de be (..)* 1,78 1,72 1,84 2,16
P. c c bc de e (..)** 0,93 1,06 0,81 0,98
Fe: Iea, a a d cdad da Pad 1992, 2002, 2011 e 2012. Sea de Ca Naca.
Na: Dad da Pad ece ea a da e Ne (ece Tca). Taa de aa d a cacada de
b d e a a b d a.
A Tabea 1 a a aa de aa da eda e ed eecad. Nacaa de dcada, beae e ed de 2002 a 2012 acaeebec aa a aa: a eda dca e caa ae 3,6% a a 2,5%a dcada ae, e ead eeae a ed aa PIB e caa e aa c e caa da aa. O a , e e de de ca d0,22%, a a ee 1992 e 2002, a dcada ee b 5,26% aa a da a,cbd aa ae da eda da aa e aa a eda da deadade beadaee ed.
O aa ad ea Pad e ee aea eda dca; e2012 bee ab a ea e de ea c ace a ebc eeca e a a cba de be de c de (Gc 2). Oecea de ea e ea ace aeaee a eea eca, cea de (dea dea), eae a adead (ede ea a ca ada ede) e ace adead ede ea de a ae 1 ecea (..) e 2012,ad e de 59,2% da a. Da ea a, e ae de 2,2 ..da a ada e dc c eee, ee a ce, c da bca a, eadea, d e a de aa, e cedea a 46,6% da a e2012. N ed de 1992 a 2012, a a e ee ace a e bc eeca ea be de bc ae 0,9 .. e 1,8% . a a, eecaee. Ta aa
d ed a aa cada dcada eaadaee, a cc e e a d dad daPad e a cde ada de da da aa eeeada a ea eda
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
8/47
8
dca e caa a ea e de be de aaaa a d e a de e bc eeca ae d Ead.
G 2. P , 19922012
Fe: Iea, a a d cdad da Pad 19922012.
Na: C bc de be = eee ( cea), ee e ce, c da bca a, eadea, d e
a de aa. C bc de e = eecdade + cea de (dea dea) + eae a (ede
ea a ca ada ede) + a (ede ea). Ece ea a da e Ne (ece Tca). Vae de 1994,
2000 e 2010 bd ea ea.
2.2
Na e ae a a e da eda dca e caa a a dadcada. Nea ae, ee abe e ea aea da eda e ee dc e ce de aea deecada a da db de ede. Eaca, ee abe e e ccea da eda e a eea acea daa e dd a be aeaa a a aa b c ea d ede.
O Gc 3 a a aa da eda dca e caa de cada dc daa ee 2011 e 2012, deada d a be aa a c. Ea 10%a be eeeaa ae de 14% ede dcae e caa, ae de eda bd e 10% a c de 8,3%.
11,1
28,2
44,4
46,6
40,6
51,1
58,3
59,2
0
10
20
30
40
50
60
70
1 9 9 2
1 9 9 3
1 9 9 4 *
1 9 9 5
1 9 9 6
1 9 9 7
1 9 9 8
1 9 9 9
2 0 0 0 *
2 0 0 1
2 0 0 2
2 0 0 3
2 0 0 4
2 0 0 5
2 0 0 6
2 0 0 7
2 0 0 8
2 0 0 9
2 0 1 0 *
2 0 1 1
2 0 1 2
P. c c bc de be (%) P. c c bc de e (%)
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
9/47
9
G 3. T , 20112012 (%)
Fe: Iea, a a d cdad da Pad 2011 e 2012.
Na: Ece ea a da e Ne (ece Tca).
N bae cece da eda e d a aa dc a be, adeea de eda ee a aa eaecea eeada: ede d 40%a be de R$ 241,81 e caa, ea 5% a c ea eded de R$ 5.178,37 e caa (Tabea 2).
T 2. R
EM (R$) A (%)
1992 2002 2012 1992/2002 2002/2012 2011/2012
Dc
1 32,12 48,33 91,71 4,17 6,61 14,05
2 80,83 107,04 204,93 2,85 6,71 10,60
3 122,63 156,65 290,59 2,48 6,37 9,32
4 169,43 209,22 380,01 2,13 6,15 8,95
5 222,14 275,75 483,07 2,19 5,77 8,66
6 290,53 357,67 602,30 2,10 5,35 8,107 378,29 462,98 730,53 2,04 4,67 6,88
8 510,48 638,27 952,54 2,26 4,09 7,34
9 776,56 983,49 1350,09 2,39 3,22 6,45
10 2163,56 2853,57 3631,89 2,81 2,44 8,34
Eeca
1% a c 6.217,01 8.133,86 10.891,49 2,72 2,96 16,11
5% a c 3.070,02 4.075,25 5.178,37 2,87 2,42 9,43
40% a be 101,25 130,31 241,81 2,55 6,38 9,87
Fe: Iea, a a d cdad da Pad 1992, 2002, 2011 e 2012.
Na: Ece ea a da e Ne (ece Tca). Vae e R$ de 2012.
14,0
10,69,3 8,9 8,7
8,1
6,9 7,3
6,5
8,3
0,0
2,0
4,0
6,0
8,0
10,0
12,0
14,0
16,0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
D
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
10/47
10
A ae da da a dcada (Tabea 2) a e a ea a bea baae beecada 10 a: ea a eda da d 40% abe ae 6,4%, a a, ae aa 5% a c de 2,4%, a a. Eae baae dea daea cda a dcada ae: ed 19922002, cece da eda d 5% a c da a e aee d 40% a be
(2,87%, a a, ca 2,55% eecaee).P , ,
, G L T. A , 0 ()
1 () . E , , . A
G TL . H (1991) TL , G
, . O
Gc 4 a a e da deadade ed 19922012. A d dcede G e de TeL (ecaa e eed d c), ae ab a a 20+/20(ecaa e de d c). A a 20+/20 eeea a e 20% a cda a abcaa d b de ede e ea a 20% a be. Qaa ea a, a dea a cedade.
G 4. I , 19922012
Fe: Iea, a a d cdad da Pad 19922012.
Na: Ece ea a da e Ne (ece Tca). Vae de 1994, 2000 e 2010 bd ea ea.
O dad eea e dede 2002 e dd a deadade da eda dcae caa, aea de d dcade dce de G e eaecd acaeeee a caa ee 2011 e 2012.
A Tabea 3 caa ee dcade e a a 10+/40 e eecc da
da a dcada. Fca edee, aa da aae aa, a a d cea e e ae ed 20022012, de de a dcada de e
0,580 0,587
0,527
0,526
0,634
0,496
26,024,7
16,8
0
5
10
15
20
25
30
35
0,49
0,51
0,53
0,55
0,57
0,59
0,61
0,63
0,65
0,67
0,69
1 9 9 2
1 9 9 3
1 9 9 4
*
1 9 9 5
1 9 9 6
1 9 9 7
1 9 9 8
1 9 9 9
2 0 0 0
*
2 0 0 1
2 0 0 2
2 0 0 3
2 0 0 4
2 0 0 5
2 0 0 6
2 0 0 7
2 0 0 8
2 0 0 9
2 0 1 0
*
2 0 1 1
2 0 1 2
2 0 % +
/ 2 0 %
G , T
L
G
TeL
20+/20
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
11/47
11
ec e d ee e da deadade. Ea dcade c dcede G e a a 10+/40 aeeaa a ed cee de a, ed ae bee ee ae.
T 3. I
I (%)
1992 2002 2012 1992/2002 2002/2012 2011/2012
G 0,58 0,587 0,526 0,12 1,09 0,3
TeL 0,634 0,634 0,496 0,00 2,42 1,1
Ra 20+/20 26 24,7 16,8 0,51 3,78 3,4
Ra 10+/40 5,3 5,5 3,8 0,37 3,63 1,40
Fe: Iea, a a d cdad da Pad 1992, 2002, 2011 e 2012.
Na: Ece ea a da e Ne (ece Tca).
Ce d aeee, a d dcade de deadade aeeae cae e e deead ed deee ebdadedee dcade a aeca de eda e ce ee ea e deee da db. O ea, e dcad e ead: ee aea dee e dee a ae a e e be a deadade e deee dadb. Paa dce e aba ade ebdade aeca de eda eca ee a be, a c e ea cd a a c.
Ua a de caa a deadade e d ed e e ceed e ae a de e ea c da caada . A ca de Le ada a e a eeea ca ced e
a a a acada da a, deada ed a eda dca e caa(d a be aa a c), e e eca ced a a acada da edadea ea a. Se d dd ee a ea eda, aba a aeacada ada e (da eda e da a) ea a, e a ca de Leea eeeada a ea de 45 a ad da e a ea de adade eea.N ca da eda ee eeaee dbda, a ca de Le e eaeecea.
A ca d da ca de Le ede a de e ea de eada aa a ae de dca da deadade. U ead ea da eaa e e a ca de Le da a a ( , ca e ca da a e d e), ae edda de deadade da e e e e a ca eda e a a ca dada (Fed, 2002).
O Gc 5 a a ca de Le de a eecad. O e e deeede dc e a ca de 2011 e 2012 ae aca da ca de 1992 e 2002, ea,e dbaeee a eda a deadade baea a a da dcada.Adea, a a da a cda a ca de 2012, ecebee, ee e 40% a be dea a a de 11,1% da eda dca a, e e 60% abe dea a a de 23,5% d b de ede. Ta e d a deade dea a cedade baea, aea d aa ead a.
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
12/47
12
G 5. C L
Fe: Iea, a a d cdad da Pad 1992, 2002, 2011 e 2012.
Na: Ece ea a da e Ne (ece Tca).
A ca de Le ba aa aaa a deadade de eda e deeada. Se be aaa ae a eda da deadade e deee a, ea, a eeea ca da ca de Le eca. P ee,beade aea Gc 5, dc cc e a deadade e e 2011 e 2012, a ca de Le dee a e a a da a. Paa aae a a eca, dee bea a deea ee a ca de Le de d
a eecad. I ad Gc 6.
G 6. D L
Fe: Iea, a a d cdad da Pad 1992, 2002, 2011 e 2012.
Na: Ece ea a da e Ne (ece Tca).
0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,6
0,7
0,8
0,9
1
0,000 0,200 0,400 0,600 0,800 1,000
F
F
2012
2011
2002
1992
0,020
0,010
0,000
0,010
0,020
0,030
0,040
0,050
0,060
0,070
0,000 0,200 0,400 0,600 0,800 1,000 D
F
2012 1992
2002 19922012 2002
2012 2011
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
13/47
13
A ae da deea ee a ca de Le ada Gc 6 eeea aa cce eeae. E e a, ce aa d caad aa d Gc 5, a ca de Le de 2012 ae aee aca da ca de 1992 e2002. E ed a, caade 1992 e 2002, beae cae da cade Le. O ea, a aadaee ce 45 (45% a be), a a da eda
acada ee e 2002 ea a d e e 1992. A a dee ce, beae c: a aa d b acad da eda e a be ae e. O ea, e eabeece a cc e aa a e da deadade eeee d a: deeded d dce ecd e d e e ee ab a aeca edeee da db, a deadade de e aead de e dd.I eca a deea ee dce de G e de TeL ada a Tabea 3, a e dca ae a deadade de eda ee 1992 e 2002, ea ed aa aa a ea eda a deadade ee ed.
Faee, caade 2012 c 2011, ecebee e ab eece cdeae e a ee da e da deadade ee ed. Ie a ca de Le de 2012 ca a de 2011 aadaee ce 88, dead
a aa de dca de a ca e ea a. N ea, dca de ca deLe ee a cec dce de e be, e aea dce de deadadee ab ade ebdade aeca e ce ee dd a cea caa de aa ae a deadade aa ca e e ca aea ce 88. Paa a a ae d dce de deadade ace e cdead
ae a ebd e a ccee e a eda a deadadede ede ee 2011 e 2012.
2.3
A de ece a ee d aa de eda e deadade, aca ee da da e d dce de da ee aee a beea cae a Se (Se, 1992). Ea ca a eda da ea edda deedade, dada 1 e dce de G, , Mda * (1 G). L, a deadadeca c a ed de beea e ea a e da eda da. Pee, a eda da de R$ 872 ea bae ea a d beea caed a edda e de Se, e a edade e ea. Ma, dada a deadade, ead cede a 47,4% dee a, R$ 413 ea, dada a deadade aa baea.Aeea c 7 a e a a a da cba eda e deadade, dada ea edda de beea.
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
14/47
14
G 7. I BE S, 19922012
Fe: Iea, a a d cdad da Pad 19922012.
Na: Ece ea a da e Ne (ece Tca). Vae de 1994, 2000 e 2010 bd ea ea.
2.
O aa edcaca a a da ca daa ca Ba aa da dcada. A c de e de a a, a ea dace e a ae da ecadade da a a ed da deadadeedcaca, e, a e, ee ee aa a ed da deadade deeda.
O c 8 a a e dee d dcade da e deadade (eddae dce de G) aa a de ed da a cada eeada ee 1992 e2012. Aea aa ecaa, a de ed aa ee e (aa e caee eca) e 15 (aa e ce e e). P de, ecea E Fdaea e a de ed e e cea E Md,11.
O d dcade aeea aea caaee deee. Ea a dade a de ed cece eaee, a deadade ca. E 1992, a a de ababaea caa baa ecadade (da de 5,7 a) c ade deadade (G de0,435); da dcada de, a da b aa 8,8 a (cece de 54%) e G caaa 0,274 (eda de 37%).
Ma ada, dad da Pad 2012 ca a cdade deaedca, c e aaece ada a ae: a aa de 2011 aa 2012 a e e da a e a aa ae ab da da (0,3 a de ed)a aa a d d G (7%).
1 9 9 , 1
4
1 9 8 , 6
4 2 2 3 , 4
7 2 4 8 , 5
3
2 5 1 , 8
3
2 5 1 , 4
5
2 5 5 , 2
7
2 4 4 , 5
8
2 4 5 , 8
9
2 4 7 , 1
9
2 5 1 , 5
0
2 4 0 , 4
4
2 4 7 , 9
6
2 5 5 , 6
1
2 7 2 , 9
1 3 0 3 , 1
4
3 1 6 , 0
7 3 3 7 , 9 9
3 5 0 , 2
9 3 8 1 , 6
1
4 1 3 , 3
2
1 9
9 2
1 9
9 3
1 9
9 4
1 9
9 5
1 9
9 6
1 9
9 7
1 9
9 8
1 9
9 9
2 0
0 0
2 0
0 1
2 0
0 2
2 0
0 3
2 0
0 4
2 0
0 5
2 0
0 6
2 0
0 7
2 0
0 8
2 0
0 9
2 0
1 0
2 0
1 1
2 0
1 2
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
15/47
15
G 8. M G B,1992/2012
Fe: Iea a a d cdad da Pad 1992/2012.Obea: ece ea a da e Ne (ece Tca).
Nae e aca, aea da eaa da aa de aaabe e 2012, aea da da e deadade d a ce de ed aa a a cada
ada aa aea e ae a c 25 a a de dade e deae d a da e. A ca ece 2006 aa a a aca de 25 a dedade, e aeea aa de a ce de ed eaee e a de 2012.
O c 9 eece a a da da edca de ea edcaca ceda da deadade, a aeea a da de a de ed ce da eda daba aa 1992, 2002 e 2012.
C eead, ca a caa cea a ee aecadade e a ede, a a deea ee a ca caa ada a aae. Dede 1992, dee ecebe ade ea edcaca a de da adb, e eeca ee a be. Se, e 1992, aea 15% a c a
da e a a de ed cee aa cea E Fdaea ,e 2012 aea e a be da db e aba dee aaa.
Média
Índice de Gini
0,250
0,300
0,350
0,400
0,450
0,500
5
6
7
8
9
1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012
Í n d i c e d e G i n i d e a n o s d e e s t u d o
M é d i a d e a n o s d e e s t u d o
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
16/47
16
G 9. M B, 1992, 2002 2012
Fe: Iea a a d cdad da Pad 1992, 2002, 2011 e 2012.Obea: ece ea a da e Ne (ece Tca).
E a, e edcaca bae a a da dcada ee,eba ada ea ee dea ea ee, a aa aaa. Iae aa a e a a ea d ace a a
ea d eca, e e e a a de aba a edcada eea.
2.
A bea, a c a deadade, de e edda de deee a. Aedda de bea a ada aba acadc a de be. Sea a da a de bea e cdee a a de ea c eda deada dea acedee, ≤ ⋯ ≤ ≤ ⋯ ≤ . A de be (P) eee aa ee e de ea e e aba da a de bea () e a a a():
P e a de be a edda e decdea daa de eda
cda e da a be, a ae de bea eeeeeceeada c de a edda, a de bea:
−
1992
2002
2012
0123456789
101112
131415
1 100
M é d i a d e a n o s d e e s t u d
o
Centésimos da renda do trabalho
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
17/47
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
18/47
18
A Tabea 4 a ad ea da aa da bea ed, a a dada a. Uad a a d Pa Ba Se Ma (BSM), aada e INPC, aeea bea d de 13,7% aa 3,6% ee 1992 e 2012, ea a bea de31,5% aa 8,5%. Fa e 12 e de ea ed a a e e 28 ede ea ed a bea. Ee e de eda da bea ce ce e
2012: ee a da Pad, a e 3,5 e de ea a bea e e 1 de ea a eea bea, ed a a d BSM.
Na caa ee a dcada, ed de a ed da bea ceee 2002 e 2012: ad a a de US$ 1,25 PPP, a ed e de ea aeea bea de 10,4% a a, ca 4,2% a dcada ae. N e e eee bea, a ed de 12,1% a a ed 20022012 e caa a a edde 2,1% ed ae.
T 4. I
L
I
(%
.. )
1992 2002 2012 1992/2002 2002/2012 2011/2012
Eeabea
P(0) 13,7 8,8 3,6 0,5 0,5 0,7
P(1) 6,1 3,6 2 0,3 0,2 0,4
P(2) 3,9 2,4 1,5 0,2 0,1 0,2
Pa(M.)
19,1 14,9 6,5 2,5 7,9 14,1
Pbea
P(0) 31,5 24,3 8,5 0,7 1,6 2,1
P(1) 14,3 9,9 3,9 0,4 0,6 0,7
P(2) 8,9 5,8 2,6 0,3 0,3 0,5
Pa(M.) 44 41 15,7 0,7 9,2 18,1
PbeaUS$1,25PPP
P(0) 20,8 11,2 3,4 1,0 0,8 0,7
P(1) 9,2 4,8 1,9 0,4 0,3 0,4
P(2) 5,8 3 1,5 0,3 0,2 0,2
Pa(M.)
29 18,9 6,3 4,2 10,4 15,2
PbeaUS$2,00PPP
P(0) 34,7 23,2 5,9 1,2 1,7 1,5
P(1) 16,3 9,7 2,9 0,7 0,7 0,6
P(2) 10,2 5,7 2,1 0,5 0,4 0,4
Pa(M.) 48,5 39,2 10,8 2,1 12,1 18,1
Fe: Iea, a a d cdad da Pad 1992, 2002, 2011 e 2012.
Na: Ece ea a da e Ne (ece Tca).
Se a a a eaca de bea e de eea bea da ea d da ONU, a da cae de a caa, dede 2002, ad c a a ea
e 2008. De a deedee, Ba c c de a de ce aea 6 a. Acad a 2012, a dcada a, ed de 63,29% a a deeea bea e 74,8%, e a aa a a de U$ 2 PPP.
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
19/47
19
G 11. A P 2002 $ 1,25 PPP
Fe: Iea, a a d cdad da Pad 1992, 2002, 2011 e 2012.
Na: Ece ea a da e Ne (ece Tca).
G 12. A P 2002 $ 2 PPP
Fe: Iea, a a d cdad da Pad 1992, 2002, 2011 e 2012.
Na: Ece ea a da e Ne (ece Tca).
Icad a dcada de 90 ae ae e ad de 1992, ea ecee e db d e ( ea, 12 a) aa ae da ea. Nee eecc, Ba aca e 20 a a ed de 83% a aa de bea, edda ea daa eaca.
6,47%
13,75%
28,54%
40,24%46,42%
57,90% 58,22% 60,62%63,01%
69,29%80%70%60%50%40%30%20%10%
0%10%20%
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
1,53%
12,83%
26,43%
39,65%46,25%
59,62% 59,19% 63,88%68,56%
74,81%80%
70%
60%50%
40%
30%
20%
10%
0%
10%2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
20/47
20
G 13. A P 1992 $ 1,25 PPP
Fe: Iea, a a d cdad da Pad 1992, 2002, 2011 e 2012.
Na: Ece ea a da e Ne (ece Tca).
G 14. A P 1992 $ 2 PPP
Fe: Iea, a a d cdad da Pad 1992, 2002, 2011 e 2012.
Na: Ece ea a da e Ne (ece Tca).
A de a e edda de bea de ae ea e a ad dedeee c dea ea a cce deee a ee da e da bea.Feee ee a a de caa a dca da bea e a c a
bea de a, a c ce c dce de deadade. N ca da bea, e c da Paada de Pe (Gc ), e cede a a aa da
5 , 7
8 %
1 3 , 5
8 %
2 1 , 3
7 %
1 9 , 2
5 %
1 8 , 2
3 %
2 6 , 1
5 %
2 8 , 1
8 %
3 0 , 5
6 %
3 2 , 9
3 %
4 5 , 9
9 %
4 2 , 4
9 %
5 3 , 4
2 %
6 1 , 4
1 %
6 7 , 7
2 %
7 1 , 0
6 %
7 7 , 2
6 %
7 7 , 4
3 %
7 8 , 7
3 %
8
0 , 0
2 %
8 3 , 4
1 %95%
85%75%65%55%45%35%25%15%
5%5%
1 9
9 3
1 9
9 4
1 9
9 5
1 9
9 6
1 9
9 7
1 9
9 8
1 9
9 9
2 0
0 0
2 0
0 1
2 0
0 2
2 0
0 3
2 0
0 4
2 0
0 5
2 0
0 6
2 0
0 7
2 0
0 8
2 0
0 9
2 0
1 0
2 0
1 1
2 0
1 2
4 , 2
0 %
1 0 , 0
0 %
1 5 , 8
0 %
1 5 , 9
6 %
1 5 , 3
9 %
1 8 , 0
5 %
1 9 , 0
5 %
2 3 , 4
0 %
2 7 , 7
5 %
3 3 , 0
3 %
3 2 , 0
0 %
4 1 , 6
2 %
5 0 , 7
3 %
5 9 , 5
9 %
6 4 , 0
1 %
7 2 , 9
6 %
7 2 , 6
7 %
7 5 , 8
1 %
7 8 , 9
5 %
8 3 , 1
3 %
95%
85%75%65%55%45%35%25%15%
5%5%
1 9 9 3
1 9 9 4
1 9 9 5
1 9 9 6
1 9 9 7
1 9 9 8
1 9 9 9
2 0 0 0
2 0 0 1
2 0 0 2
2 0 0 3
2 0 0 4
2 0 0 5
2 0 0 6
2 0 0 7
2 0 0 8
2 0 0 9
2 0 1 0
2 0 1 1
2 0 1 2
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
21/47
21
eda dca e caa da ea ada e cada ece da db (Mede,2006). Se a ca e a aca da a, e, aa a a de bea aba a,a bea edda ae c e e.
O Gc 15 a e dca da ca de 2012 e ea a 2011, ea,aa ae a de bea a e ae edda e e e, a cc e e
be e e a ed a bea ee ed. Tad a de 1992, 2002,2011 e 2012, da a ca ee da a aee, ad ee eda eca ed da bea, edda b ae c.
G 15. P P
Fe: Iea, a a d cdad da Pad 1992, 2002, 2011 e 2012.
Na: Ece ea a da e Ne (ece Tca).
0,00
100,00
200,00
300,00
400,00
500,00
600,00
0 2 4 6 8 1 0
1 2
1 4
1 6
1 8
2 0
2 2
2 4
2 6
2 8
3 0
3 2
3 4
3 6
3 8
4 0
4 2
4 4
4 6
4 8
R
P
2011
2012
2002
1992
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
22/47
22
3
Na e 2, e a eda dca e caa ee cece eaacad de a de 80% a da dcada ee 1992 e 2012 e de 8% ee 2011 e 2012.Paa eede e a caa edaa dee cece, de dec e de eda. C , de abe e a eda e aead e decad de aba, da edca a.
Nee ccad, cdea e a eda dca e caa ca cc e da: ede d aba; beec edec; aeca dBeec de Pea Cada (BPC); aeca d Paa Ba Faa (PBF) eedecee; e ede.
L, a aa da eda e caa a d e deede da cb dea a dea e. Ea cbe, a e, deede de d ae ede ce e eaad aeaee: a aa ecea da a eecebe ede de a dada e (ee ecebede) e a aa a dbd cada ecebed (ee da).
A, ee, ecad de aba de cb aa ae da edae caa ca aa cece d ecea da a c cae eeada(ee ecebede) e/ ae d a d d cad (ee da).
C e caca a Pad a ecea de ecebede a eede d, de dec cece da eda e caa c eaeabca e. A abea 5 a a dece e e de ee aa ed: 1992 a 2012, 2002 a 2012 e 2011 a 2012.
Paa e ed, a , e e a eda e caa b ae R$ 400(e ae de 2012), ed e a eda d aba (71%) e a Pedca (23%) aee ae d ae. Ma ada, dee e ab e aea ae d a d d cad ede ae a eade (48%) de d cece da eda e caa. Ee 1992 e 2012, a d d cadeead b ae 45%, de R$ 1042 aa R$ 1510. A eea d ecea daa c aba eead cada, ee ae, daadeca cb c 23%. E 1992, c a de 37% da a baea
a ca eeada; e 2012 ea ae 45%.N ca da Pedca, ee ecebede e da ea e ae
dc. O e ead a de ca e ea e aaaa ec daPedca a de ae dec, ea ed cae, ee , ca aa d a .
A caa ee 2002 e 2012 a e ad, c ecad de abae a Pedca dad ca de ae d cece da eda e caa. A deaeaee ee ecebede e ee da ab eeae. A a deea e ea caa ee 1992 e 2012 e de cece: c a de d e dae da eda e caa a a da dcada ce de de 2002.
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
23/47
23
T 5. D
Fontes
Efeitos sobre a variação da renda per capita
1992/2012 2002/2012 2011/2012
Absoluta(R$ 2012)
Relativa(%)
Absoluta(R$ 2012)
Relativa(%)
Absoluta(R$ 2012)
Relativa(%)
Trabalho 283 71 201 76 48 74
Efeito recebedores 92 23 62 24 7 11
Efeito médias 191 48 138 53 40 63
Previdência 93 23 51 19 9 14
Efeito recebedores 47 12 22 9 3 5
Efeito médias 46 12 29 11 6 9
BPC 6 2 5 2 1 2
Efeito recebedores 3 1 4 1 1 1
Efeito médias 3 1 1 1 0 1
PBF 8 2 6 2 1 1
Efeito recebedores 4 1 3 1 0 0
Efeito médias 4 1 3 1 1 1
Outras rendas 8 2 0 0 6 9
Efeito recebedores -8 -2 -5 -2 2 3
Efeito médias 16 4 4 2 4 7
Total 397 100 262 100 64 100
Efeito recebedores 137 35 87 33 13 5
Efeito médias 260 65 176 67 51 20
Fe: Iea a a d cdad da Pad 1992, 2002, 2011 e 2012.Obea: ece ea a da e Ne (ece Tca).
P , a caa ee 2011 e 2012 ea a ceadade d ecad deaba aa ae da eda e caa. P e aa de ea c aea a e e ade aa a aa de deee, ee da ae de, aed a d ada a dae. Ee a da a ede da Pad, a d cece 6%, de R$ 1418 aa R$ 1510, a a aa aa dede 2006,ad e ae de 8% e ea a 2005.
P ad, a Pedca ee e ca, aea d ee eaea (14%) e ea (8%) d a ee 2011 e 2012. Oa dade acb d ede e ce a, edca ada, dae,
e a , be a d e a a da caae.
E a, cece da eda e caa baca a a da dcadae, e eeca, dede a ada d c. O ecad de aba e, e e a, aPedca a ade e dee e, e ab acad daa deca.
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
24/47
24
3.2
A deadade de eda dca e caa ab de e deca e de eda, ea e e ec dc. N e ca, a deca c a deee e eca e de deadade e dad e; ed, aaa a e cbe aa aae a deadade ee d e.
Vea, e, a ae eca, e de e ea de a aea. N c16 a a ee aa ea de cada e be a deadade (e(Lea e Ya, 1986). Ee ee eea baae a, e dca,aa cada a, a ea a aa ecea d dce de G ca ee aede 1% e deeada e de eda. P ee, ee aa de 0.5% eacad
a a aeca ca ca ca e a deadade caa 0.5% ca e deec aed aeae 1%.
E a aaa, ee aa ae d e e ca e dada eea a deadade aa ca; ee ee d e e ca , ,e dada e ada a d a deadade.
N c 16, e e, a da eda da deadade dede 1992, e aba daa ee aa. P ad, a Paa Ba Faa (ceedecee) a, e e a, BPC a e a ea, ea, ea cbe aa d a deadade. Se ee, ce, e a e a d e. C ee aa deede ab d aa de cada e
c a da eda a, ee e ada a e e eee a bacaa d d aa, e a e de 2% da eda a da Pad 2012.
P ad, c d a 1990 ede eeca a ae deadade, a a ecad de aba a ee .C da a e e aa e deaee dbda, e eca eae a de e: ) a eda a ccea d ede ada d e a d ecad de aba c d; e ) ede abedea baae ca c a da eda a.
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
25/47
25
G 16. E B, 1992/2012
Fe: Iea a a d cdad da Pad 1992, 2002, 2011 e 2012.
Obeae: ece ea a da e Ne (ece Tca). O ae aa 1994, 2000 e 2010 a
bd ea ea.
Oa eaea aa aa a ca eca de cada e be adeadade a c da ca de ccea. Sa eea dca ac da ca de Le, ad a e ae. C ee, a ca de cceada eda e caa a eaaee a ca de Le.
O c 17 a a ca de ccea aa 2012. Paa ecaa, ea a a a acada deada ea eda e caa a, d bae abe a a c; e eca a a a acada da eda de cada e a da db. A a ea daa a ea da adade eea: e ae e
e dbda de a eeaee aa ee a a, a ca deccea ea dca adade eea.
N c, ecebe caaee e Paa Ba Faa beecadecaee a be: 10% a be ecebe 30% da eda daa e 50% a be e aa de a de 90% d ec aed. O BPCab baae e, ed de e a ea da adade eea e cead aca aca dea a a de ce .
A a e e be aba da adade eea, e eca adaa e de deadade eee Ba. Aea da ea, ede ada a e a deaee dbda: 10% a c ecebe ae 60% dee
de eda. J a Pedca e a eda d aba aeea e db eeae,
-0,020-0,015
-0,010
-0,005
0,000
0,005
0,010
0,0150,020
0,025
1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012
E f e i t o m a r g i n a l s o b r e o G i n i ( % )
Anos
Trabalho Previdência BPC Bolsa Família Outras rendas
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
26/47
26
c aa aae aa a ea. C e aa da da ae e de eda, aca de Le da eda dca e caa ab ee e ad.
G 17. C L B, 2012
Fe: Iea a a d cdad da Pad 1992, 2002, 2011 e 2012.Obea: ece ea a da e Ne (ece Tca).
A ade dade dede 1992 , ca, a eda da deadade. Adece dca d dce d G a eaea aa eede acaa. C ea dece de ed a cada e de eda cabaa a ed da deadade e, a ada, dec cada cb e "eec" (acad a daa a a e cada e eeea da eda a) e "ee ccea" (acad a daa a de ccea de cada e) (Sae,2006; Ha, 2006 e 2013).
Nee ccad, e de ea, a aaa aea a cb ada e, ce aeeada a abea 6 aa ed: 1992/2012, 2002/2012 e2011/2012.
O e a e caa a ae, e e ad a e 2, e a edad G ee 2002 e 2012 (0,061) a d e ed d (0,055). C ee, adeadade da eda dca e caa ae c d a 1990 e ce aeca daee a da dcada, de d e G e 2002 (0,587) ea eeeea d e e 1992 (0,580). De da ada d c, c , e adeed da deadade, cead a G de 0,526 e 2012.
De ae a, ad aaa d ed 1992/2012, e e daa e cba aa d a deadade. A eda d aba eee ae eade da aa d G, eda e Paa Ba Faa e eaPedca, ae eaad.
0,00
0,20
0,40
0,60
0,80
1,00
0,00 1,00
R e n d a a c u m u l a d a
População acumulada ordenada por renda
Trabalho Previdência Outras rendas
BPC Bolsa Família Renda per capita total
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
27/47
27
Qad a aa ed 2002/2012, cd, deae da. Oaba ca a a, aa c cb eaa ada a, ea aPedca ‒ ada a ea a c a ea eea d a ‒ aa a ca ed a, c Ba Faa e ece. Ma a e, da ae cabaa aa ed a deadade.
A aa ee 2011 e 2012, a e, aeea ad d. C ee, aeda da deadade e e a e d e ead a edaeade d a 2000, e ada caee ea Pedca; a eeccaee,e ade ae ea d a . A a da aeca eaea ‒ BPC, ab aead e eae d a , e Ba Faa, e ce aea a ecee ee ed ‒ ab cba aa ae a aea deeda d dce de G. Dea e, eea, a eda d aba e edeaeeaa da edca aa a ccea, e ae eeedb da ca ca.
T 6. D
Fontes
Efeitos sobre a variação do índice de Gini da renda per capita
1992/2012 2002/2012 2011/2012
AbsolutoRelativo
(%)Absoluto
Relativo(%)
AbsolutoRelativo
(%)
Trabalho -0.0256 47 -0.0337 55 0.0003 -19
Previdência -0.0083 15 -0.0127 21 -0.0019 128
BPC -0.0041 7 -0.0034 6 -0.0008 55
Bolsa Família -0.0095 17 -0.0075 12 -0.0001 8
Outras rendas -0.0070 13 -0.0040 6 0.0010 -72
Total -0.0546 100 -0.0613 100 -0.0014 100
Fe: Iea a a d cdad da Pad 1992, 2002, 2011 e 2012.Obea: ece ea a da e Ne (ece Tca).
3.3
C a e 2, e a ade ed da eea bea Ba
dede 1992 e eecaee de de 2002, c ae a de beea aae de bae. O ecea de be ee ‒ ea, a cdca da eeabea, edda ea a aaada de R$ 70 e de 2011 ‒ deec de ae 14%aa e de 4% da a baea.
E ed cc, d cee eda e de caaae a cdca da bea eea: cece ecc, eedd c ae da eda da, e a edb de eda, , a d da deadade.A, de dec daa a bea eea aee aa ed aca eaa dee d cee (Kaa e Sbbaa, 1990; Da e Raa,1992; Kaa, 2000).
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
28/47
28
O c 18 a a cb acada de cada cee aa a eda decea de be ee dede 1992 a 2012. A a de ab eae aaacada a.
N e a da dcada, e eeca e d Pa Rea, a adecb d cece aa ed a deadade. O ac deee ee 1998 e
2003, daa, acae ee ece. See c a eada da adade ecca,e ead d a 2000, cee cece a a cb eee aa aeda da bea eea.
J cee edb aeea cae d: a 2003, acb a, , aa ae da bea eea e de daaeaa aa a be e ce da ca de Le. A a de 2003,ce a ada: c a cdade da eda da deadade, ab ceeedb aa a cb aa a ed da bea eea.
E a aaa, a a ae da eda da bea eea e d edce a a dcada, ada a e cece a ea edb,
eba e cee ea cb eceeee a.
G 18. (..) B, 1992/2012
Fe: Iea a a d cdad da Pad 1992, 2002, 2011 e 2012.
Obeae: ece ea a da e Ne (ece Tca). O ae aa 1994, 2000 e 2010 abd ea ea. La de bea eea de R$ 70 e caa e ae de de 2011 (cecade R$ 75 e caa e ae de b de 2012).
Paa aca a caa, a abea 7 a e aa e edaaad aeee: 1992/2012, 2002/2012 e 2011/2012. N ed d, cece da eda da ede ae 80% da eda de 10,1 ecea(..) a cdca da bea eea. N ed a ecee, cd, a
-12
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
4
1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012
V a r i a ç ã o a c u m u l a d a d a p o b r e
z a e x t r e m a ( p . p . )
Anos
Crescimento
Redistribuição
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
29/47
29
cece a edb ea cbe eeae, ce ad ea aea aa a aa ee 2011 e 2012. A eca aa , c e deeede dc 18, e ed de cece c a da edb dae a 1990.
T 7. D
(.)
Fe: Iea a a d cdad da Pad 1992, 2002, 2011 e 2012.
Obea: ece ea a da e Ne (ece Tca). La de bea eea de R$ 70 e ae de de 2011 (ceca de R$ 75 e ae de b de 2012).
Ee e eea a ca de ab cee aa e aed da da bea eea. C ee, ea ee 2011 e 2012 ee aa eda aa da aa de eea bea dede 2008 aee e e acba de b cece da eda e caa c edb a a d abe (e e ee caada c ec e dce c, c G, aee a daa e d e da db).
ComponentesVariação na incidência da pobreza extrema (p.p.)
1992/2012 2002/2012 2011/2012
Crescimento -7.8 -2.7 -0.3
Redistribuição -2.3 -2.6 -0.3
Total -10.1 -5.3 -0.7
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
30/47
30
.1
U d aec a e da daa ca Ba dede c d a1990 d ee d da deadade ee , c e cece daeda caee ee a caada caee e eada.
Paa a a ade d ee, c 19 aeea ceceecea (da aa) ee 1992 e 2012 da eda dca e caa ea de eecad da a: ade da e Ndee; ade de ea a;ade de c ee ( aeeea a Pad); ade dedc cead ee; ade de dc cead e ad;ade de dc cead dd e ea ecadade; e ade dedc cead dd e ceaa 5 a (aa 4 e). A a
a a cece d d Ba c d.
C e , a a ae dee ee cece bacaee a de a da aca, c deae aa ade de ea a e de dccead dd e ecadade, ca eda e caa ae 120% acade da dcada de 4% a a. O ca dee baae :e 1992, 19% d bae a e dc ca ea de eeca aecadade e a eda e caa da ea de R$ 198, c a de 40% da daaca. C a ea edcaca, e 2012 ee ecea ca aa 9% da a,c eda e caa da de R$ 437, 50% da da aca.
G 19. C (R$ 2012)
1992 2012
Fe: Iea a a d cdad da Pad 1992 e 2012.Obea: ece ea a da e Ne (ece Tca).
3,1
3,6
3,9 3,9 4,0 4,0
0
1
1
2
2
3
3
4
4
5
Primárioincompleto
Municípiopequeno
Nordeste Negro Área rural Semescolaridade
C r e s c i m e n t o a n u a l e n t r e
1 9 9 2 e 2 0 1 2 ( % )
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
31/47
31
O c 20 ee a ea ca, aed e aa a caa ee2002 e 2012. N bae eea daa deae, a edca aecda: c ece d dc c ee c ea de eeca, d dea cea aea a eda e caa e bacaee ad e a da aca, dd a deadade. N ca d ade de dc
c cee e ecadade e de ade de ea a, a aa de ceceaa a caa d 6,6% e 6% a a, a e a 3.6% ead aa Ba.
G 20. C (R$ 2012)
2002 2012
Fe: Iea a a d cdad da Pad 1992 e 2012.Obea: ece ea a da e Ne (ece Tca).
N c 21 e e aa a da Pad, , ed ee2011 e 2012. Nee ca, a daa deae a cada, a e ad de cece aca da da aa a a ae d eecad,aa c e a ee aa a e Ndee.
4,7 5,0 5,0 5,2
6,0
6,6
Municípiopequeno
Primárioincompleto
Nordeste Negro Área rural Semescolaridade
C r e s c i m e n t o
a n u a l e n t r e 2 0 0 2 e 2 0 1 2 ( % )
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
32/47
32
G 21. C (R$ 2012)
2011 2012
Fe: Iea a a d cdad da Pad 1992 e 2012.Obea: ece ea a da e Ne (ece Tca).
.2
O a cece da eda de caee ecd e a beeed da deadade ee ceca ae ab aa adb de eda c d.
Ea be e c be aaa ee dea daa a a dedece d dce GE(0), TeL, a edda de deadade eecee aade edda de Ea Geeaada. A, a deadade a eaada e d
cee: a deadade cada deea a eda da ee (cee "ee ") e a deadade cada ea eeeedade ea a (cee "a ").
Paa aca a aa, c 22 aeea ae ab dcee "ee " a d e aa a dece da deadadea edda e GE(0): e de ecadade d cee ea de eeca ddc (11 e); c aa d cee ea de eeca (bac e bac); ea de ada d dd (baa e a); e ee de ada ddd (Ne, Ndee, Sdee, S e CeOee).
Ee 1992 e 2012, a cb da deadade ee ea adee ca caaee. N c, a eda a ecee a da dec e de ecadade d cee d dc, e aa da de c acb: de de d cece e ead d a 1990, a aea
5,9
8,3
9,3 9,410,1
11,1
Negro Municípiopequeno
Área rural Primárioincompleto
Semescolaridade
Nordeste
C r e s c i m e n t o e n t r e 2 0 1 1 e 2 0 1 2 ( % )
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
33/47
33
15 a de eda ae ea. Paa ea de, a cb e 2012ea a de 40% e d e a bead e 1998.
A cbe da a dee be ee e a ede caea a a deadade ee da ee. De ae d, abde ecebe edca caa de eda a d e. Paa a deadade
ee ee, cee "ee " e 2012 ea 35% e d e e 1992: dede cece ee 1992 e 1997, e ed eada a 2012, caee aa de 2003.
Paa a dec ea baa e a, a eda de 58% dede 1992 e de48% dede 2002. Nee ca, ab e cece ee 1992 e 1997, ed eda ae ca a 2012. Paa a dec c aa da ea deeeca d dc, a d a de 31%, c ad eeae: aeee 1992 e 1997, de eda a 2012.
G 22. C GE(0) "" B, 1992/2012
Fe: Iea a a d cdad da Pad 1992, 2002, 2011 e 2012.Obeae: ece ea a da e Ne (ece Tca). O ae aa 1994, 2000 e 2010 abd ea ea.
P , c 23 ceaa ee e a aeea a cbeeaa d cee "ee ": aa cada a, ae ab d caca a ddd e GE(0), de a a eca a ecea da deadadeecad ea deadade caeca. Ua aae de dec GE(0) aeee a cb eaa de e eeada caacaee: ecea
c 23 dca aee a a deadade a caa ca a eda da d e dada de e ae dca.
0,00
0,04
0,08
0,12
0,16
0,20
0,24
0,28
1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012
C o m p o n e n t e " e n t
r e g r u p o s " d o G E ( 0 )
Anos
Regiões (5) Urbano vs rural
Cor ou raça do chefe (2) Escolaridade do chefe (11)
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
34/47
34
C a deadade "a " ab ca, a ca d c 23 ecada d e a da cbe aba. Me a, dee ecebe aedca de eda e da a dee, e eeca a dec ea baa ea. E a aaa, e eda a cbe aba c abea eda , a ca, a da d e a da deadade "a " e,
a, a cb eaa aa a deadade a ab ca.O ee da dec ea baa e a eece deae: e 1992,
ae 11% da deadade baea eaa d aa ea da ea a; e 2012, ecea ca ae ea eade, aa e de 6%. I ca de e, ca ee aa aaeaee a eda e caa e ea baa e a, GE(0)bae e 2012 da 6%.
G 24. C GE(0) "
" (%) B, 1992/2012
Fe: Iea a a d cdad da Pad 1992, 2002, 2011 e 2012.Obeae: ece ea a da e Ne (ece Tca). O ae aa 1994, 2000 e 2010 abd ea ea.
E a, a edca de d de deadade ee beedede d a 1990 e aeee a 2012, c aceea, e a ca, a ade 2002 2003. E e ee a eaa eabdade d dce de G e 2012, adece d GE(0) ea e a d da deadade caeca ‒ aede, ee ‒ eaece e c Ba.
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 C o m p o n e n t e "
e n t r e g r u p o s " d o G E ( 0 ) ( % )
Anos
Regiões (5) Urbano vs rural
Cor ou raça do chefe (2) Escolaridade do chefe (11)
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
35/47
35
.3
Ce , a a ae d e ead da aeee a baca de eda ee 2002 e 2012. C ceca,bee a eda eea da eea bea e d aaad(Gc 25). Ea eda da eea bea, ea, e ee :a dee e beecaa a ee ed.
O Gc a a a. Tad c bae 2012, beae e dcad Ndee, a ea a e aee c e a ade aa cdca a de bea d e dea e ead da a.N ea, ad a da dcada e, ecebee e a dca ee ea a: a deea ee a aa de eea bea d dc da ea a eea a dc cead ee ea de 20,8% e 1992, 13% e 2002 e caaa 5,2% e 2012. Ea ceca de aa de bea ee deee daa de e ecada e ae ea eda da deadade e ce a a
dcada.
G 25. E , 19922012
Fe: Iea a a d cdad da Pad de 19922012.Na: Ece ea a da e Ne (ece Tca). La de bea eea de R$ 70 eae de de 2011 (ceca de R$ 75 e ae de b de 2012). Vae aa 1994, 2000 e2010 a bd ea ea.
O ca a acae d dc c e a ade, e ee 2002e 2003 aee a acae eea a aa de bea, a ed ee a aa dececee a aceeadaee e a d dea . Paa ee ca,eeccaee, e de decaa ee da ea d Paa Ba Faa aeda da aa de bea dee .
O Gc 26 a a ca da bea, e a aca de cada ee cee de eeaee be. edda e a aa de bea de d
a e a de , e cee aca de deead aeaa e de , beae daa a c da bea.
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
1 9 9 2
1 9 9 3
1 9 9 4
1 9 9 5
1 9 9 6
1 9 9 7
1 9 9 8
1 9 9 9
2 0 0 0
2 0 0 1
2 0 0 2
2 0 0 3
2 0 0 4
2 0 0 5
2 0 0 6
2 0 0 7
2 0 0 8
2 0 0 9
2 0 1 0
2 0 1 1
2 0 1 2
P e c e a
d e
b e
P ( 0 )
Me
P ce
Mc ee
Ndee
Pe ad
ea a
Se a ade
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
36/47
36
A daa e a acaa a a dcada a, ad, ae daaca de ea ada de dc cead ee e e ead, e ad, a d da aca de ea c cee de dc ce c dc e a ade.
G 26. P , 19922012
Fe: Iea a a d cdad da Pad de 19922012.Na: Ece ea a da e Ne (ece Tca). La de bea eea de R$ 70 eae de de 2011 (ceca de R$ 75 e ae de b de 2012). Vae aa 1994, 2000 e2010 a bd ea ea.
A Tabea 8 ee a daa e ce e a a edade ec da bea de cada . Dea abea e ea a daee adaa deca aca, a abe, a ceca ee a aa de eea bea dde a d e, a eda da aca d dd e dc ce a ade c cee a e de edca ce, e ae da aca da ea de dc cead e ad e ee a da a ee.
T 8. D
GP (%)
P (%)
1992 2002 2012 1992 2002 2012
Caaceca d cee
Me 11,6 8,2 4,2 15,5 21,8 34,8
Pe ad 20,5 13,0 4,7 46,5 47,8 55,0
P ce 22,4 15,7 6,1 47,8 36,9 26,0
Caaceca d dc
Mc ee 21,3 12,8 5,2 48,5 47,5 43,8
Ndee 29,2 18,7 7,3 28,5 28,7 28,8ea a 32,4 21,2 9,4 21,3 15,9 13,8
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
1 9 9 2
1 9 9 3
1 9 9 4
1 9 9 5
1 9 9 6
1 9 9 7
1 9 9 8
1 9 9 9
2 0 0 0
2 0 0 1
2 0 0 2
2 0 0 3
2 0 0 4
2 0 0 5
2 0 0 6
2 0 0 7
2 0 0 8
2 0 0 9
2 0 1 0
2 0 1 1
2 0 1 2
P a c a
d
e e
b e
( % )
Me
P ce
Mc ee
Ndee
Pe ad
ea a
Se a ade
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
37/47
37
Se a ade 24,6 18,5 6,1 24,6 18,5 6,1
Ta 13,7 8,8 3,6 100,0 100,0 100,0
Fe: Iea a a d cdad da Pad de 19922012.Na: Ece ea a da e Ne (ece Tca). La de bea eea de R$ 70 eae de de 2011 (ceca de R$ 75 e ae de b de 2012).
2013
O cece d d e b (PIB) ea e caa bae e 2012decec cad e de 0,1%, caad c a ea de 7,98% da eda ea bae ed a Pad 2012. C , ee decae ee Pad e PIB eaceced dede 2003. Ne (2012) aec decae de ceca de 5 deceae ee cece Pad e da eda dca e caa d aba aeda
ea Pea Mea d Ee (PME) a e ca ee eaa baea.Peee, a PME e aeca a cea eaa da deadade a ade eee de 2012, e acab e cad a d a caa ee aPad 2011 e 2012, ad dce de G ca eaaee ee, aad de 0,527aa 0,526 ed.
Ea e ece a da PME aa aeca a daa a ee aeeadaea Pad d a e c e e cecda e 2014. Ma eeccaeeabda cece e deadade de eda dca e caa d aba.Peee, ead a ae da ca e de eda cda a Pad a ad de e ada de aa e a de 2013, cad ae a aae da eda d beec da edca ca e d beec d Ba
Faa.
O a de 2013 e eea deaad aa e aecad a cea ea aceeaeeada d PIB a ee e e ed ee, a cece,eecaee, a aa ea de 0,6% e 1,5%. Ee eae a a aa decece aaada de ceca 6%. A aeae de a acecda e adcaa ee be a daa d dae ca e ecc d a ec.
.1
Aaa caee a da da eda dca e caa d aba aba aa ee 15 e 60 a de dade aa d cce aba e ab ada Pad. Med a e da aa da da de eda PME aa ed de 12 eeead a 2013 eec ed d a ae. Ee cedeee edeea ee aa eee e e ea. O c 27 a e cece da eda da e edaa e caa c ea a e d aae, e a e aed ee e da aa e d a da eeea c ece d a da ce de 2009, eeea a e ca c decedee ee eee e de 2013 e a a e ecea ee de ea de 2013, eba c aa ca.
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
38/47
38
G 27. C 12 M M R P C T 15 60
Fe: Iea a a d cdad da PME/IBGE
O c 28 aa e de aa eca aa de da e de 12ee. Ee eea a aaa deaceea d cece da eda e caa ea dad aba de 12 ee a d e eee de 2013. Sad de 5,2% 12 eeead e ae de 2013 e ad 3,2% e de 2013 c aceea ead 3,31% e a de 2013. Nee e, ab deaceea da edaa de6,7% e ae aa 5,65% e , eda de ecea aa 5,77%. O ea, a edade cece de 2 de ceae cece da da e eee aed de 1 de ceae aa edaa de eda, dcad eda da deadade ed.
G 28. C 12 M M 12 M R P C T (15 60)
Fe: Iea a a d cdad da PME/IBGE
Abda a e a deea ee a edca da da e edaa de eda,
aada, ad d edce bae 100 ce da e da a PME.Obea c decae da edca da e a a de ead de 2004
4 , 7 %
6 , 1
%
3 , 4
3 % 4 ,
6 5 %
0 , 5
4 %
2 , 6
4 %
0 , 8
8 %
4 , 3
5 %
0 , 8
2 %
2 , 2
8 %
1 , 8
3 %
4 , 3
2 %
3 , 1
3 %
4 , 6 2 %
2 , 3
8 %
6 , 8
0 %
a13 e13 a13 ab13 a13 13 13 a13
Medaa
5 , 2
%
6 , 7
%
5 , 0
9 %
6 , 6
1 %
4 , 4
3 %
6 , 1
9 %
3 , 9
6 %
6 , 1
3 %
3 , 4
9 %
5 , 6
5 %
3 , 2
0 %
5 , 6
7 %
3 , 3
2 %
5 , 6
3 %
3 , 3
1 %
5 , 7
7 %
e a a /13 a a e /13 ab a a /13 a a ab /13
a a /13 a /13 a a /13 e a a /13
Mda Medaa
Mda
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
39/47
39
cad a deea acada de 28% ae a edaa e ae 72% decece ca 44,2% da da. N a ead e a de 2013bea decae de 11,1 de ceae c a da ceced 8,4%ca 19,5% da edaa.
G 29. R P C T (15 60 ) N M
2002=100
Fe: Iea a a d cdad da PME/IBGE
.2
Paa aa ed da e da deadade de eda e caa daba aa d dce de G e TeT. eeaa da e da, eabdade cae da edda de deadade de eda d aba eeeee e de 2013, ecead aceea de eda ae ed a daedda aaada.
G 30. C 12 M M D R P C T(15 60)
Fe: Iea a a d cdad da PME/IBGE
80,00
100,00
120,00
140,00
160,00
180,00
a / 0 2
/ 0 2
a / 0 3
d e / 0 3
/ 0 4
e / 0 5
e / 0 5
a b / 0 6
/ 0 6
/ 0 7
a / 0 8
a / 0 8
a / 0 9
/ 0 9
a / 1 0
d e / 1 0
/ 1 1
e / 1 2
e / 1 2
a b / 1 3
Meda Medaa
0 , 1
%
0 , 1 %
1 , 7
7 %
0 , 6
8 %
0 , 4
6 %
0 , 3
4 %
0 , 5
5 %
0 , 2
4 %
1 , 9
0 %
0 , 2
1 %
1 , 9
0 %
1 , 0
5 %
4 , 1
4 %
1 , 5
1 %
5 , 1
0 %
1 , 8
9 %
THEILT GINI
a13 e13 a13 ab13a13 13 13 a13
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
40/47
40
Aeea c 31 e 32 a e ea d dcade de deadadeacad de a a eece a a aa da daa de a a ae a daa ecee. A deaceea da eda da deadade d aba a PMEe 2012 e a da e aba, eda da e eada e ab de 2013.Eecad e dce de G e ca ee ee eee de 2012 e Ma de 2013
e de 0,561 de a a ca ad 0,547 e a de 2013.
G 31. D R P C T (15 60 ) I G
Fe: Iea a a d cdad da PME/IBGE
G 32. D R P C T (15 60 ) TT
Fe: Iea a a d cdad da PME/IBGE
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
41/47
41
.3
Reaa a PME, ee 2003 e 2012, eecc de ae da eda dca ecaa cada e de eee caaceca cdeca c e,dade, c, e eaa, a aa e ecadade d cee, de a a a ee ea da daa ea caaceca beada. Ua eeccaadca ea e ae ea de a a e a caa c ace c 2002, cad e a, e 2013, c de a. Odad a e a eda cada e ceced a a a e e a a e deee 2011 e 2012, a c edca de cdade de aa e 2013. O eeaacad ad c bae 2002 aa de 43,7% e 2012 aa 48,5% e 2013. Hcee de 4,83 ecea e da d ed 2002 a 2013, de 4,2 a. O ea, e caad ea a e a deee, 2013 de e cdead e e bead c d a a c adeae e e de cece de eda, e c.
G 33. E (Bae = 2002)
Fe: Iea a a d cdad da PME/IBGE.
U ed eecc eae a ae a c edca. Aaad a caeaa aa, de 11 a a de ed, ad c bae a ea c 1 a e
de ecadade, eda caa d e da edca a a de 2004. E 2012, aeda acada d e da edca e ea a 2002 de 28,7%, aad aa32,4% e 2013. Ee 2012 e 2013 a eda de 3,77 de ceae, dcad e,ee a e c, a aa da ecadade ca a cb aa a ed dadeadade e a d ed 2002 a 2013 (ceca de 3 ecea a).
0,00%
7,65% 7,64%1,56%
5,61%
12,47%18,06%
21,40%
28,42%
35,85%
43,67%48,50%
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
42/47
42
G 34. E (Vaa be 2002 e da aa edca)
Fe: Iea a a d cdad da PME/IBGE.
0,00%
4,47% 3,34%
6,51%
10,24%
13,52%
16,72%19,24%19,75%
25,03%
28,67%
32,44%
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
43/47
43
C O cece bae e 2012 decec, e a caac a ee a ea. A a d caad PIB caa c
ead d aa da da de eda ea Pad 2012, e ea ae d 30 a bae a ecee 1986, a d Cad, e 2006.
Se e a dee aad, dee deba de aea ecabe c de dad. A a ea bca : ed de e baebead dede 2003 e e 2012 e 2013? E e dee?
Ua aea e e dea de ea ee de daa cece ea deadade de eda a a edaa da eda. Se ed de 2002 a 2012 PIB e aeda da da Pad cecea a aa de 2,59% e 3,65% a a, a eda edaa da Padcece a 5,64% a a. O ea, J da Sa e aba e da db de edabaea cece ee ed a aa daa ca a aa bea d PIB.
A dceca de aa de cece ee PIB e a eda da aa adaa e 2012, a c caada ea Pad. E 2012, ea PIB cece 0,9% e PIBe caa cece a de e, a eda e caa da da aa cece 7,98%.
Ua da aae da PME a ecdade, e da ca aca. Ea ee aea e a ade da deaceea abaa d e eee d ade 2013, c ee da edca de ea de eda da e de deadade eea e a de 2013, c e ecea da edca aee. He abeeca a aa de cece de da e edaa de 2,38% e 6,8%, eecaee, acaa de a de 2013 c e ed d a ae. A eada ed ee cada e dad de deadade da PME de a, c
dce de G e TeT cae 1,89% e 5,1% ad caad a a e a.Aea de a ae, da a ca ee da db de eda
ce bae 30 a a caee aecada ea PME. Sed aPad, a eda d aba cede a 81% a e ca ea eaacbea ea PME. A d, a eda e caa a ada e ae eae caa de 13,1% e a (e a da d a a a) beec dBa Faa b a de d aae d Ba Ca e a de 2012 e ceaeae e eae d aa cd e eeb de 2012, deeb de 2012e a de 2013. J decada a a e INPC e cece aca, a eae caa d beec edec a e INSS cece 4,06% e de 2013ad caad c e a ae. E a aaa, a eaa de
cece ea eda d aba aeeada aa 2013 ceada.
I A deadade ed G e aee eabada e 2012 e de 0,526. Eea, ea cb c 50,5% aa a eda da eea bea beadade 15% a, ecdade cc ee a da e a eeda ea ea d da ONU.
Na eec edaa a aae da Pad, dee a ae a cecede eda d a c. De a 5% a c ea a cece de 9,4%,ca 7,98% da da ea da a. Cd, 40% a be ea cece de9,87%; e 10% a be, de 14%. Na edade, a deadade c acaee ee
e dce de G, a eda a ed a edda a ee bae dadb. Me acead a eabdade da deadade e G, a d
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
44/47
44
a e da db de eda cecea aca da da e 5% a bececea 20% e 2012, eaca de ae ea a ae c. C ceca, aeea bea ca.
Se d bae e a baea ee cece de eda de 8% ea,ae edda de deadade caa, de, aada. A bea caa, ca d
cece baacead. Eea, a eea bea ca db d e caa, , e adaa da db de eda aece a c, ea aece a ada abe. O ea, a aea da edda de deadade ca ee, a deae ( ae ). N a aad, a daa de eda aecea ad, e eeca a a be.
E a, de de e, aea da eaa aa d PIB e 2012, ab deee d deee e aea d ed de ece de 2003. A cea ea ade da ea da eda e caa caada a ade ea dcae, a eda da deadade eda ed adcade c G, a c a e 2013, c c aeda de eea bea da ee e ea beada ca d cecebaacead.
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
45/47
45
BARROS, R .P. de; MENDONA, R, Rae; NERI, M. C. P B: . I: Eca Baea e Peeca 1996, R de Jae:
CARDOSO, E.; BARROS, R.; URANI, A. I B: 1980, Cae 5. DORNBUSCH, R.; EDWARDS, S. (Ed.), a. Cca: Ue Cca Pe e NBER, 1995.
DATT, G.; RAVALLION, M. G ad edb ce cae eeae: a dec aca Ba ad Ida e 1980. J D E, . 38, . 275295, 1992.
FIELDS, G. S. Db ad Deee: A Ne L a e Dee Wd. Ne Y:
MIT Pe, 2002.
FOSTER, J., GREER, J., & THORBECKE, E. (1984). A ca decabe e eae.E, 52(3), 761766.
HOFFMANN, R. H eae e e a ce ce. AE L, . 20, . 4, . 328331, 2013.
HOFFMANN, R. O dce de deadade de TeA. R E, . 11, .2, . 143160. R de Jae, 1991.
HOFFMANN, R.. T B 1997 2004. , V. 8, N. 1, P. 5581, 2006.
KAKWANI, N.; NERI, M.; SON, H. L , : B . , 38, N.6, 2010
KAKWANI, N. O ea ad ea ce e aca Taad. J Q E, . 16, . 6780, 2000.
KAKWANI, N.; SUBBARAO, K. Ra Pe ad I Aea Ida. E P, . 25, . 13, . A2A16, 1990.
LERMAN, R. I.; YITZHAKI, S. Ice ea eec b ce ce: a e aac adaca e Ued Sae. T R E S, . 67, . 1, .151156, 1986.
MDS. M I S. De e: .
MEDEIROS, M. Ua Id eeeae ca da deadade de eda. Iea:Baa, 2006. (Te aa dc, . 1202).
MPS. B E P S. Baa: MPS, de e.
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
46/47
46
NERI, M. 2012: Deee Ic See?. Iea: Baa, 2012. (Ccad dIea, . 158)
NERI, M. C. A N C M: O L B B P, Eda Saaa, SPa, 2011. 312 .
NERI, M., SOUZA, P. A dcada ca (20012011): deadade, bea e ca deeda. Iea: Baa, 2012. (Ccad d Iea, . 155)
SEN, A. Iea eeaed. Haad Ue Pe, 1992.
SOARES, S. Ae de beea e dec ae da eda a deadade ee1995 e 2004. E, . 8, . 1, . 83115, 2006.
STIGLITZ, J.; SEN, A e FITOUSI, R C M EP S P, 2009. Seebe, 2009.
8/18/2019 Comunicado IPEA 159 - Duas décadas de desigualdade e pobreza no Brasil medidas pela Pnad-IBGE.pdf
47/47