26
CONTEÚDOS DE CIÊNCIAS NATURAIS POR BIMESTRE PARA O ENSINO FUNDAMENTAL COM BASE NOS PARÂMETROS CURRICULARES DO ESTADO DE PERNAMBUCO

Conteudos de Ciencias Naturais EF

Embed Size (px)

DESCRIPTION

PARAMETROS PE

Citation preview

  • CONTEDOS DE CINCIAS NATURAIS

    POR BIMESTRE PARA O ENSINO FUNDAMENTALCOM BASE NOS PARMETROS CURRICULARES

    DO ESTADO DE PERNAMBUCO

  • GOVERNADOR DE PERNAMBUCO

    Paulo Henrique Saraiva Cmara

    SECRETRIO DE EDUCAO E ESPORTES

    Frederico da Costa Amancio

    SECRETRIO EXECUTIVO DE COORDENAO

    Severino Jos de Andrade Jnior

    SECRETRIA EXECUTIVA DE DESENVOLVIMENTO DA EDUCAO

    Ana Coelho Vieira Selva

    SECRETRIO EXECUTIVO DE EDUCAO PROFISSIONAL

    Paulo Fernando de Vasconcelos Dutra

    SECRETRIO EXECUTIVO DE GESTO

    Ednaldo Alves de Moura Jnior

    SECRETRIO EXECUTIVO DE GESTO DA REDE

    Joo Carlos de Cintra Charamba

  • CONTEDOS DE CINCIAS NATURAIS

    POR BIMESTRE PARA O ENSINO FUNDAMENTALCOM BASE NOS PARMETROS CURRICULARES

    DO ESTADO DE PERNAMBUCO

  • Equipe de Elaborao

    Jacineide Gabriel Arcanjo

    Sandra Vasconcelos Oliveira e Silva

    Ana Rita Franco Rgo

    Rosinete Salviano Feitosa

  • CONTEDOS

    6 ANO DO ENSINO FUNDAMENTAL - 1 BIMESTRE

    Expectativas de AprendizagemCAMPOS

    OU EIXOS

    Essas expectativas

    contemplam todos os

    contedos

    Origem do universo

    Os astros do universo

    Sol como fonte de energia

    Fontes naturais de energia

    Movimento de rotao e os dias

    Movimento de translao e

    os anos

    As estaes do ano e os movi-

    mentos de rotao e translao

    O movimento de rotao deter-

    minando os dias e as noites

    Origem do sistema solar e da terra

    Sistema solar e seus constituintes

    Teoria do Big-bang e as

    caractersticas dos astros

    EA1 - Aprender a observar fatos, levantar e testar hipteses, classificando, organizando informaes e argumentando dentro dos

    princpios da cincia.

    EA3 - Desenvolver o raciocnio lgico e proporcional, por meio do uso de charges, grficos e tabelas, entre outros.

    EA5 - Identificar as diversas teorias sobre a origem do Universo.

    EA4 - Interpretar e escrever textos sobre o conhecimento das cincias, fazendo uso da linguagem cientfica.

    EA6 - Compreender a teoria do Big-Bang sobre a origem do Universo e as caractersticas dos astros que o compem.

    EA2 - Justificar e construir modelos explicativos para os fenmenos e processos da cincia.

    TER

    RA

    E U

    NIV

    ER

    SO

    EA7 - Organizar e registrar informaes por meio de desenhos, quadros, listas e pequenos textos sobre os astros constituintes

    do Universo.

    EA8 - Identificar o Sol, a Terra e a Lua como constituintes do Sistema Solar.

    EA10 - Identificar as principais fontes de energia naturais existentes na Terra e no Universo.

    EA9 - Identificar o Sol como principal fonte de energia para a Terra.

    EA11 - Relacionar o movimento de rotao terrestre durao dos dias.

    EA12- Relacionar o movimento de translao terrestre durao do ano.

    EA13 - Compreender as evidncias dos movimentos de rotao e translao: o dia e a noite e as estaes do ano.

    EA14 - Compreender o movimento de rotao terrestre como determinante da existncia do dia e da noite.

    EA15 - Compreender a origem e a constituio do Sistema Solar e da Terra.

    CONTEDOS DE CINCIAS ENSINO FUNDAMENTAL

  • Teorias geocntrica e

    heliocntrica

    Conhecimentos astronmi-

    cos dos povos antigos

    Eclipse solar

    Caracterstica e estrutura da terra

    Campo magntico da terra

    Fora da gravidade

    EA22 - Relacionar os conhecimentos astronmicos dos povos antigos e de outras culturas com as aplicaes em diferentes

    atividades humanas, a partir de informaes oferecidas.

    EA21 - Reconhecer o eclipse solar como resultado da ocultao total ou parcial do Sol pela Lua.

    EA24 - Caracterizar a estrutura interna do planeta Terra.

    EA27 - Relacionar a queda dos objetos na superfcie terrestre existncia da fora gravitacional.

    EA26 - Reconhecer que a Terra dotada de um campo magntico.

    EA23 - Comparar a teoria geocntrica com a heliocntrica em relao ao movimento dos corpos celestes, reconhecendo as

    diferentes concepes de pensamento sobre a estrutura do universo.

    Ciclos bioqumicos

    Origem da vida

    EA29 - Compreender a origem, os constituintes e as caractersticas gerais dos subsistemas terrestres (atmosfera, hidrosfera,

    litosfera e biosfera).

    EA6 - Identificar os instrumentos tecnolgicos utilizados na observao do ambiente e dos seres vivos (lupa, microscpio,

    telescpio etc.).

    EA30 - Compreender os ciclos biogeoqumicos (gua, nitrognio, carbono e oxignio).

    EA7 - Reconhecer procedimentos de segurana, ao manipular objetos.

    EA43 - Reconhecer as explicaes existentes sobre a origem da vida.

    EA24 - Associar a ausncia de condies de saneamento bsico a fatores econmicos, sociais, polticos, ambientais e de sade.

    Fora da gravidade e os

    corpos terrestres

    Caractersticas dos

    subsistemas terrestres

    Uso de instrumentos

    tecnolgicos no ambiente

    EA28 - Compreender a ao gravitacional nos corpos terrestres.

    EA28 - Reconhecer os principais agentes fsicos, qumicos e biolgicos causadores de poluio ambiental (ar, gua e solo) no

    estado de Pernambuco.

    EA25 - Compreender as causas e as conseqncias do aquecimento global.

    Saneamento bsico e os

    fatores sociais e ambientais

    Agentes causadores da

    poluio ambiental

    Segurana ao manipular objetos

    Aquecimento global

    Fases da lua

    Astros luminosos e iluminados EA16 - Diferenciar os astros iluminados dos luminosos.

    EA18 - Compreender a ocorrncia e as implicaes das fases da Lua.TER

    RA

    E U

    NIV

    ER

    SO

    Eclipse lunar EA20 - Compreender o processo do eclipse lunar.

  • EA39 - Identificar os diferentes recursos tecnolgicos empregados na meteorologia e nos plos agroindustriais.Uso de recursos tecnolgicos na

    metereologia e na agroindustria

    EA29 - Compreender a importncia do desenvolvimento sustentvel.Desenvolvimento sustentvel

    EA50 - Identificar a produo de lixo como um grande problema que ameaa a vida na Terra, atraindo animais que transmitem

    doenas e poluindo o solo, a gua, o ar.Destino correto do lixo

    EA35 - Diferenciar o solo argiloso do arenoso.

    EA36 - Associar as caractersticas dos tipos de solo com o cultivo de produtos agrcolas.

    EA37 - Identificar impactos ambientais causados pelas aes humanas relacionadas a produtividade, agropecuria,

    monocultura, atividades mineradoras, entre outras.

    EA22 - Identificar as caractersticas e principais seres vivos existentes nos meios aquticos e terrestres.

    EA38 - Associar a adequao do solo para a agricultura a questes como contaminao da gua, do ar e do prprio solo.

    EA23 - Compreender a importncia da conservao ambiental.

    Diferenas entre os solos

    argilosos e arenosos

    Tipos de solo e suas

    caractersticas

    Impactos ambientais causados

    pelo homem na agricultura

    Caractersticas dos seres

    vivos aquticos e terrestres

    EA34 - Identificar os solos argilosos e arenosos, por meio das caractersticas fsicas observveis.Solo argiloso e solo arenoso

    TER

    RA

    E

    UN

    IVER

    SO

    CONTEDOS

    6 ANO DO ENSINO FUNDAMENTAL - 2 BIMESTRE

    Expectativas de AprendizagemCAMPOS

    OU EIXOS

    Essas expectativas

    contemplam todos os

    contedos

    EA1 - Aprender a observar fatos, levantar e testar hipteses, classificando, organizando informaes e argumentando dentro dos

    princpios da cincia.

    EA3 - Desenvolver o raciocnio lgico e proporcional, por meio do uso de charges, grficos e tabelas, entre outros.

    EA4 - Interpretar e escrever textos sobre o conhecimento das cincias, fazendo uso da linguagem cientfica.

    EA2 - Justificar e construir modelos explicativos para os fenmenos e processos da cincia.

    VID

    A E

    AM

    BIE

    NTE

    O solo interferindo no ambiente

    Importncia de conservar o

    ambiente

    CONTEDOS DE CINCIAS ENSINO FUNDAMENTAL

  • EA28 - Reconhecer os principais agentes fsicos, qumicos e biolgicos causadores de poluio ambiental (ar, gua e solo) no

    estado de Pernambuco.

    EA29 - Compreender a importncia do desenvolvimento sustentvel.

    Ea50 - Identificar a produo de lixo como um grande problema que ameaa a vida na Terra, atraindo animais que transmitem

    doenas e poluindo o solo, a gua, o ar.

    EA51 - Reconhecer a importncia da coleta seletiva e da reciclagem para a sociedade e o meio ambiente.

    EA52 - Diferenciar reciclagem, reutilizao e reduo de objetos produzidos pela ao humana.

    Agentes causadores da

    poluio ambiental

    Desenvolvimento sustentvel

    e sua importncia

    Destino correto do lixo

    Importncia da coleta

    seletiva e da reciclagem

    Diferena entre reciclagem, reu-

    tilizao e reduo de resduos

    EA6 - Identificar os instrumentos tecnolgicos utilizados na observao do ambiente e dos seres vivos (lupa, microscpio,

    telescpio etc.).

    EA7 - Reconhecer procedimentos de segurana, ao manipular objetos.

    EA8 - Associar os diversos tipos de cultivo praticados no estado de Pernambuco, relacionando-os a caractersticas fsicas do

    meio, matria-prima produzida, impactos ocasionados e importncia para os seres humanos.

    Uso de instrumentos

    tecnolgicos no ambiente

    Segurana ao manipular

    objetos

    EA39 - Identificar os diferentes recursos tecnolgicos empregados na meteorologia e nos polos agroindustriais.

    Uso de recursos tecnolgicos

    na metereologia e na

    agroindstria

    Agricultura em Pernambuco:

    caractersticas, matria

    prima produzida, impactos e

    importncia

    EA26 - Reconhecer os principais indicadores para qualidade de vida.

    EA30 - Compreender os ciclos biogeoqumicos (gua, nitrognio, carbono e oxignio).Ciclos biogeoqumicos

    Indicadores de qualidade

    de vidaV

    IDA

    E A

    MB

    IEN

    TE

  • CONTEDOS

    6 ANO DO ENSINO FUNDAMENTAL - 3 BIMESTRE

    Expectativas de AprendizagemCAMPOS

    OU EIXOS

    Essas expectativas

    contemplam todos os

    contedos

    Caractersticas da

    atmosferas

    Ciclos biogeoqunicos

    Presso atmosfrica

    Conservao do ambiente

    EA1 - Aprender a observar fatos, levantar e testar hipteses, classificando, organizando informaes e argumentando dentro dos

    princpios da cincia.

    EA29 - Compreender a origem, os constituintes e as caractersticas gerais dos subsistemas terrestres (atmosfera, hidrosfera,

    litosfera e biosfera).

    Destino do lixo na terra

    Poluio ambiental

    Saneamento bsico e as

    questes sociais e ambientais

    Fenmenos naturais

    EA50 - Identificar a produo de lixo como um grande problema que ameaa a vida na Terra, atraindo animais que transmitem

    doenas e poluindo o solo, a gua, o ar.

    EA28 - Reconhecer os principais agentes fsicos, qumicos e biolgicos causadores de poluio ambiental (ar, gua e solo) no

    estado de Pernambuco.

    EA24 - Associar a ausncia de condies de saneamento bsico a fatores econmicos, sociais, polticos, ambientais e de

    sade.

    Uso de instrumentos

    tecnolgicos no ambiente

    EA6 - Identificar os instrumentos tecnolgicos utilizados na observao do ambiente e dos seres vivos (lupa, microscpio,

    telescpio etc.).

    EA53 - Compreender a ocorrncia dos principais fenmenos naturais, como terremotos, maremotos, tsunamis, vulces, ventos,

    tempestades, raios, troves, chuva de granizo e neve.

    EA3 - Desenvolver o raciocnio lgico e proporcional, por meio do uso de charges, grficos e tabelas, entre outros.

    EA4 - Interpretar e escrever textos sobre o conhecimento das cincias, fazendo uso da linguagem cientfica.

    EA30 - Compreender os ciclos biogeoqumicos (gua, nitrognio, carbono e oxignio).

    EA33 - Compreender a presso atmosfrica, em funo da variao da altitude.

    EA23 - Compreender a importncia da conservao ambiental.

    Efeito estufa

    Camada de oznio

    EA54 - Compreender o efeito estufa como fenmeno natural e fundamental vida na Terra.

    EA55 - Compreender a importncia da camada de oznio para a manuteno a vida na Terra.

    EA2 - Justificar e construir modelos explicativos para os fenmenos e processos da cincia.

    SER

    HU

    MA

    NO

    E S

    A

    DE

    CONTEDOS DE CINCIAS ENSINO FUNDAMENTAL

  • CONTEDOS

    6 ANO DO ENSINO FUNDAMENTAL - 4 BIMESTRE

    Expectativas de AprendizagemCAMPOS

    OU EIXOS

    Essas expectativas

    contemplam todos os

    contedos

    EA1 - Aprender a observar fatos, levantar e testar hipteses, classificando, organizando informaes e argumentando dentro dos

    princpios da cincia.

    EA29 - Compreender a origem, os constituintes e as caractersticas gerais dos subsistemas terrestres (atmosfera, hidrosfera,

    litosfera e biosfera).

    EA3 - Desenvolver o raciocnio lgico e proporcional, por meio do uso de charges, grficos e tabelas, entre outros.

    EA4 - Interpretar e escrever textos sobre o conhecimento das cincias, fazendo uso da linguagem cientfica.

    EA2 - Justificar e construir modelos explicativos para os fenmenos e processos da cincia.

    SER

    HU

    MA

    NO

    E S

    A

    DE

    Recursos tecnolgicos utili-

    zados na metereologia e na

    agroindudtria

    EA39 - Identificar os diferentes recursos tecnolgicos empregados na meteorologia e nos polos agroindustriais.

    Procedimentos seguros para

    manipular objetosEA7 - Reconhecer procedimentos de segurana, ao manipular objetos.

    Propriedades do ar

    Processo de combusto

    Implicaes das fases da lua

    Fases da lua influenciando o

    comportamento das mares e

    dos animais

    Caractersticas dos

    ecossistemas

    EA22 - Identificar as caractersticas e principais seres vivos existentes nos meios aquticos e terrestres.Caractersticas dos seres

    vivos aquticos

    EA40 - Reconhecer as propriedades de compressibilidade e elasticidade do ar.

    EA23 - Compreender o processo de combusto, diferenciando e exemplificando combustveis e comburentes.

    EA18 - Compreender a ocorrncia e as implicaes das fases da Lua.

    Ciclos biogeoqumicos EA30 - Compreender os ciclos biogeoqumicos (gua, nitrognio, carbono e oxignio)

    Conservao do ambiente EA23 - Compreender a importncia da conservao ambiental.

    EA19 - Relacionar a influncia das fases da Lua ao comportamento de alguns animais e das mars.

    SER

    HU

    MA

    NO

    E S

    A

    DE

  • EA33 - Compreender o fluxo de matria e energia ao longo dos ambientes naturais e artificiais, considerando as cadeias e teias

    alimentares.

    EA34 - Classificar, em textos e imagens, os seres vivos que compem cadeias e teias alimentares quanto ao hbito alimentar

    (carnvoro, herbvoro e onvoro).

    EA35 - Compreender a cadeia alimentar como fluxo de matria e energia nos ecossistemas.

    EA36 - Diferenciar cadeia de teia alimentar.

    EA37 - Representar o fluxo de matria e energia das cadeias e teias alimentares, por meio de linguagem simblica.

    EA38 - Classificar os seres vivos de cadeias e teias alimentares, quanto ao hbito alimentar, grau de consumo e nvel trfico.

    EA40 - Reconhecer a importncia dos seres fotossintetizantes na sntese de alimento para outros seres vivos, para compreend-

    los como iniciadores das cadeias alimentares.

    O fluxo de energia nas

    cadeias e teias alimentares

    Hbitos alimentares dos

    seres vivos

    Fluxo de matria e energia

    nos ecossistemas

    Diferena entre cadeia e teia

    alimentar

    Fluxo da matria nas cadeias

    e teias alimentares

    Classificao das cadeias e

    teias alimentares

    EA28 - Reconhecer os principais agentes fsicos, qumicos e biolgicos causadores de poluio ambiental (ar, gua e solo) no

    estado de Pernambuco.

    EA29 - Compreender a importncia do desenvolvimento sustentvel.

    EA50 - Identificar a produo de lixo como um grande problema que ameaa a vida na Terra, atraindo animais que transmitem

    doenas e poluindo o solo, a gua, o ar.

    EA51 - Reconhecer a importncia da coleta seletiva e da reciclagem para a sociedade e o meio ambiente.

    EA52 - Diferenciar reciclagem, reutilizao e reduo de objetos produzidos pela ao humana.

    EA6 - Identificar os instrumentos tecnolgicos utilizados na observao do ambiente e dos seres vivos (lupa, microscpio,

    telescpio etc.).

    Poluio ambiental

    Importncia do

    desenvolvimento sustentvel

    Destino adequado do lixo

    Importncia da coleta

    seletiva e da reciclagem

    Diferencias reciclagem, reutili-

    zao e reduo de resduos

    Instrumentos tecnolgicos

    no ambiente

    Importncia dos seres

    fotossintetizantes na sntese

    de alimentos

    Caractersticas e tipos de gua EA27 - Diferenciar gua pura, gua potvel, gua poluda, gua contaminada.

    SER

    HU

    MA

    NO

    E S

    A

    DE

    CONTEDOS DE CINCIAS ENSINO FUNDAMENTAL

  • EA12 - Aplicar os conceitos de matria e energia a situaes cotidianas e cientficas.

    EA13 - Compreender as propriedades gerais e especficas da matria.

    EA14 - Reconhecer as diferentes fontes de energia e as sequncias das transformaes energticas realizadas para obteno da

    energia eltrica, identificando as vantagens e desvantagens de cada transformao.

    Propriedades gerais e

    especificas da matria

    Fontes de energia

    Matria e energia no cotidiano

    EA15 - Descrever situaes cotidianas que utilizem a energia.

    EA17 - Reconhecer as etapas de tratamento do esgoto.

    EA18 - Reconhecer os processos de separao de misturas.

    EA22 - Diferenciar transformao qumica de transformao fsica.

    EA34 - Relacionar os processos de fermentao qumica e biolgica produo de alimentos.

    Uso da energia no cotidiano

    Tratamento do esgoto

    EA36 - Reconhecer a constituio qumica da gua.

    EA37 - Compreender as propriedades fsicoqumicas da gua.

    EA38 - Elaborar explicaes sobre a flutuabilidade de objetos, com base no conceito de densidade.

    Constituio qumica da gua

    Propriedades fisioqumicas

    da gua

    Densidade e flutualidade

    de objetos

    Processo e separao de mis-

    turas no tratamento da gua

    Transformao qumica

    e fsica

    Fenmenos qumicos e biol-

    gicos na produo dos alimentos

    EA7 - Reconhecer procedimentos de segurana, ao manipular objetos.Segurana ao manipular objetos

    EA10 - Identificar, por meio de situaes cotidianas, matria e energia.

    EA11 - Conhecer conceitos de matria e energia.

    Matria e energia no ambiente

    Conceito de matria e energia

    SER

    HU

    MA

    NO

    E S

    A

    DE

  • CONTEDOS

    7 ANO DO ENSINO FUNDAMENTAL - 1 BIMESTRE

    Expectativas de AprendizagemCAMPOS

    OU EIXOS

    Essas expectativas

    contemplam todos os

    contedos

    EA1 - Aprender a observar fatos, levantar e testar hipteses, classificando, organizando informaes e argumentando dentro dos

    princpios da cincia.

    EA3 - Desenvolver o raciocnio lgico e proporcional, por meio do uso de charges, grficos e tabelas, entre outros.

    EA4 - Interpretar e escrever textos sobre o conhecimento das cincias, fazendo uso da linguagem cientfica.

    EA2 - Justificar e construir modelos explicativos para os fenmenos e processos da cincia.

    TER

    RA

    E U

    NIV

    ER

    SO

    VID

    A E

    AM

    BIE

    NTE

    Fontes Naturais de Energia

    Os ciclos biogeoqumicos

    Ondas, som e luz

    Diversidade Biolgica

    Os Biomas Brasileiros

    Caractersticas dos

    ecossistemas brasileiros

    Os Biomas Mundiais

    Vrus

    EA5 - Identificar as principais fontes de energia naturais existentes na Terra e no Universo.

    EA6 - Compreender os ciclos biogeoqumicos (gua, nitrognio, carbono e oxignio).

    EA7 - Compreender os processos de interao da luz com os materiais: refrao, reflexo, decomposio etc.

    EA1 - Diferenciar as caractersticas fundamentais nos animais e vegetais de uma regio.

    EA1 - Identificar, em representaes cartogrficas, os principais ecossistemas brasileiros.

    EA1 - Reconhecer as caractersticas fundamentais dos ecossistemas brasileiros, destacando os regionais.

    Biodiversidade, fatores

    fsicos e geogrficos dos

    ecossistemas brasileiros

    EA1 - Compreender a diversidade de ecossistemas existentes no Brasil, relacionando-os a biodiversidade, fatores fsicos e

    geogrficos.

    EA1 - Reconhecer a localizao e as caractersticas fundamentais dos principais biomas mundiais.

    EA1 - Reconhecer as caractersticas distintivas dos vrus em relao aos outros reinos biolgicos.

    CONTEDOS DE CINCIAS ENSINO FUNDAMENTAL

  • CONTEDOS

    CONTEDOS

    7 ANO DO ENSINO FUNDAMENTAL - 2 BIMESTRE

    7 ANO DO ENSINO FUNDAMENTAL - 3 BIMESTRE

    Expectativas de Aprendizagem

    Expectativas de Aprendizagem

    CAMPOS

    OU EIXOS

    CAMPOS

    OU EIXOS

    VID

    A E

    AM

    BIE

    NTE

    O Reino Animal

    Estrutura celular

    Diferenas entre a Clula

    animal e a clula vegetal

    Importncia da Fotossntese

    para os seres vivos

    Diferena entre fotossntese

    e respirao celular

    Respirao celular

    O Reino das Plantas

    Os Seres Vivos e Adaptaes

    Os Seres Vivos e

    diversidade biolgica

    EA5 - Diferenciar os animais vertebrados dos invertebrados.

    EA14 - Identificar as estruturas fundamentais existentes em uma clula.

    EA15 - Diferenciar clula animal da vegetal.

    EA16 - Concluir, por meio de situaes prticas, a importncia da fotossntese para os seres vivos que a realizam.

    EA18 - Diferenciar fotossntese de respirao celular.

    EA17 - Concluir, por meio de situaes prticas, a importncia da respirao celular para os seres vivos que a realizam.

    EA6 - Identificar as partes de uma planta.

    EA7 - Associar as caractersticas adaptativas dos seres vivos nos ecossistemas brasileiros, destacando os regionais.

    Diversidade biolgica

    Classificao dos seres vivos

    Caractersticas gerais

    dos seres vivos

    Diversidade biolgica

    terrestre e aqutica

    EA9 - Identificar os principais representantes dos reinos biolgicos.

    Conservao do ambiente EA14 - Compreender a importncia da conservao ambiental.

    EA10 - Classificar os seres vivos, a partir das caractersticas bsicas dos diferentes reinos biolgicos.

    EA11 - Identificar as semelhanas e diferenas entre seres humanos, outros animais e plantas.

    EA12 - Identificar as caractersticas e principais seres vivos existentes nos meios aquticos e terrestres.

    EA8 - Compreender a organizao e as caractersticas bsicas de cada um dos cinco reinos biolgicos.

    VID

    A E

    AM

    BIE

    NTE

  • Interaes entre os seres

    vivos e adaptaes

    Interaes entre

    os seres vivos

    Relaes ecolgicas nos

    ecossistemas brasileiros

    Seleo Natural

    Teorias Evolucionistas:

    semelhanas e diferenas

    EA8 - Relacionar a importncias dos componentes abiticos e biticos na adaptao dos seres vivos aos ambientes em que

    vivem.

    EA19 - Identificar as relaes de parasitismo e predatismo entre os seres vivos presentes nos ecossistemas regionais.

    EA20 - Identificar as relaes ecolgicas entre os seres vivos presentes nos ecossistemas brasileiros.

    EA21 - Associar as caractersticas morfofisiolgicas a seleo natural e adaptao dos seres vivos, nos diversos ecossistemas

    mundiais.

    EA23 - Comparar as teorias evolucionistas identificando as semelhanas e diferenas entre elas.

    Evoluo

    Teorias Evolucionistas

    Seleo Natural e evoluo

    Morfologia celular

    Nvel de organizao dos

    seres vivos

    Fisiologia celular

    EA9 - Compreender a importncia dos registros fsseis no estudo da origem e evoluo da vida.

    EA22 - Compreender as teorias evolucionistas sobre a origem e evoluo das formas de vida.

    EA24 - Diferenciar a adaptao da seleo natural das espcies.

    EA2 - Compreender a clula como unidade morfofisiolgica do ser humano.

    EA1 - Compreender os nveis de estruturao do organismo humano (clulas, tecidos, rgos, sistemas e individuo).

    EA3 - Compreender os processos celulares bsicos como crescimento, diviso celular, respirao, sntese de substncias,

    eliminao de excretas e digesto intracelular.

    Cadeia, teia alimentar e os

    hbitos alimentares

    EA7 - Classificar, em textos e imagens, os seres vivos que compem cadeias e teias alimentares quanto ao hbito alimentar

    (CARNVORO,HERBVORO E ONVORO).

    VID

    A E

    AM

    BIE

    NTE

    CONTEDOS

    7 ANO DO ENSINO FUNDAMENTAL - 4 BIMESTRE

    Expectativas de AprendizagemCAMPOS

    OU EIXOS

    EA1 - Identificar as drogas que alteram o sistema nervoso e as consequncias do uso das mesmas na sade e no convvio

    social.

    EA2 - Conhecer as diferentes fases de vida do ser humano ao nascer, na infncia, na adolescncia, na idade adulta e na velhice,

    para compreender algumas transformaes e valorizar as diferenas individuais.SER

    HU

    MA

    NO

    E S

    A

    DE

    As drogas e seus efeitos no

    organismo humano

    Desenvolvimento humano

    CONTEDOS DE CINCIAS ENSINO FUNDAMENTAL

  • EA3 - Identificar os instrumentos tecnolgicos utilizados na observao do ambiente e dos seres vivos (lupa, microscpio,

    telescpio etc.).

    EA5 - Associar os diversos tipos de cultivo praticados no estado de Pernambuco relacionando-os a caractersticas fsicas do

    meio, matria prima produzida, impactos ocasionados e importncia para os seres vivos.

    EA4 - Reconhecer procedimentos de segurana ao manipular objetos.

    TEC

    NO

    LO

    GIA

    E S

    OC

    IED

    AD

    E

    Microscopia

    Agricultura em Pernambuco:

    caractersticas, matria

    prima produzida, impactos e

    importncia.

    Biossegurana

    EA6 - Identificar, por meio de situaes cotidianas, matria e energia.

    EA7 - Conhecer conceitos de matria e energia.

    EA8 - Aplicar os conceitos de matria e energia a situaes cotidianas e cientficas.

    Descrever situaes cotidianas que utilizem a energia e maneiras de economia da mesma.

    Reconhecer as etapas de tratamento do esgoto.

    EA9 - Reconhecer as evidncias da ocorrncia das reaes qumicas.

    EA10 - Associar a ausncia de condies de saneamento bsico a fatores econmicos, sociais, polticos, ambientais e de sade.

    EA12 - Compreender a importncia econmica, industrial e ambiental dos microorganismos.

    EA13 - Compreender os processos de recuperao e degradao de ambientes por ocupao urbana desordenada, industrializa-

    o, desmatamento, inundao para construo de barragem ou minerao, ponderando os custos ambientais, benefcios

    sociais e a valorizao da qualidade de vida.

    EA14 - Identificar as situaes de uso de equipamentos tecnolgicos em diversas situaes (filtros industriais, termmetro,

    raios-X, tomografia, ultrassom, micro-ondas, telefone celular etc.).

    EA15 - Investigar o funcionamento e a utilizao de mquinas simples (abridor de latas, alavancas, tesoura, pina, carrinho de

    mo, braos e pernas humanos) como dispositivos mecnicos que facilitam a realizao de trabalho.

    Matria e energia

    Conceitos de Matria e energia

    Matria e energia no cotidiano

    Energia e suas utilizaes

    Tratamento de gua e esgoto

    Reaes qumicas

    EA11 - Reconhecer os principais indicadores para qualidade de vida.Indicadores de qualidade de vida

    Saneamento bsico

    e o meio ambiente

    Importncia dos

    microrganismos

    Ocupao urbana

    e meio ambiente

    Uso de equipamentos

    tecnolgicos no cotidiano

    Atividades mecnicas e a

    realizao de trabalho

  • CONTEDOS

    CONTEDOS

    8 ANO DO ENSINO FUNDAMENTAL - 1 BIMESTRE

    8 ANO DO ENSINO FUNDAMENTAL - 2 BIMESTRE

    Expectativas de Aprendizagem

    Expectativas de Aprendizagem

    CAMPOS

    OU EIXOS

    CAMPOS

    OU EIXOS

    EA7 - Aprender a observar fatos, levantar e testar hipteses, classificando, organizando informaes e argumentado dentro dos

    princpios da cincia.

    EA16 - Aprender a observar fatos, levantar e testar hipteses, classificando, organizando informaes e argumentado dentro dos

    princpios da cincia.

    EA8 - Justificar e construir modelos explicativos para os fenmenos e processos da cincia.

    EA17 - Justificar e construir modelos explicativos para os fenmenos e processos da cincia.

    EA9 - Desenvolver o raciocnio lgico e proporcional, por meio do uso de charges, grficos e tabelas entre outros.

    EA18 - Desenvolver o raciocnio lgico e proporcional, por meio do uso de charges, grficos e tabelas entre outros.

    EA10 - Interpretar e escrever textos sobre o conhecimento das cincias fazendo o uso da linguagem cientfica.

    EA19 - Interpretar e escrever textos sobre o conhecimento das cincias fazendo o uso da linguagem cientfica.

    EA5 - Identificar as principais fontes de energia naturais existentes na Terra e no Universo.

    EA11 - Compreender os processos de interao da luz com os materiais: refrao, reflexo, decomposio etc.

    EA12 - Compreender a importncia da conservao ambiental.

    TER

    RA

    E U

    NIV

    ER

    SO

    TER

    RA

    E U

    NIV

    ER

    SO

    VID

    A E

    AM

    BIE

    NTE

    Essa expectativa contempla

    todos os contedos

    Essa expectativa contempla

    todos os contedos

    Preservao do meio ambiente

    Energia e suas Fontes Naturais

    EA13 - Compreender os nveis de organizao dos seres vivos.

    EA14 - Reconhecer que os seres vivos, exceto os vrus, so constitudos por clulas.

    EA15 - Identificar as estruturas fundamentais existentes em uma clula.Estrutura Celular

    Caractersticas dos seres vivos

    Organizao dos seres vivos

    A luz em interao

    com os materiais.

    CONTEDOS DE CINCIAS ENSINO FUNDAMENTAL

  • EA5 - Identificar as partes do corpo humano, os principais rgos e funes.

    EA6 - Compreender os processos celulares bsicos, como crescimento, diviso celular, respirao, sntese de substncias,

    eliminao de excretas e digesto intracelular.

    EA7 - Compreender os principais constituintes e o funcionamento geral dos sistemas urinrio, genital, digestrio, cardiovascular,

    respiratrio, locomotor, hormonal, sensorial e nervoso.

    EA8 - Identificar as principais funes da pele humana: proteo contra organismos e corpos estranhos, sensibilidade presso,

    ao calor, ao frio e dor.

    EA9 - Compreender o organismo humano de forma sistmica, interpretando diferentes relaes e correlaes, reconhecendo os

    fatores internos e externos que concorrem para a homeostasia, as manifestaes e os modos de preveno de doenas comuns

    e o papel da sociedade humana na preservao da sade individual e coletiva.

    Organizao do corpo humano

    Processos celulares

    Sistemas Orgnicos

    Tecidos Orgnicos

    Corpo humano e Sade

    EA10 - Identificar as principais biomolculas que compem os seres humanos (protenas, carboidratos, vitaminas, lipdeos e

    cidos nuclicos).

    EA11 - Relacionar a nutrio com os processos de quebra dos alimentos, absoro e transporte de nutrientes pelo sangue a

    todas as partes do corpo.

    EA12 - Compreender a importncia da dieta balanceada e das atividades fsicas para a manuteno da sade.

    EA13 - Identificar o processo digestrio humano como promotor da transformao fsica e qumica dos alimentos para absoro

    de nutrientes.

    EA14 - Identificar as drogas que alteram o sistema nervoso e as consequncias do uso das mesmas na sade e no convvio

    social.

    Compostos Orgnicos

    Bioqumica dos nutrientes

    Nutrio e sade

    Digesto e absoro

    dos nutrientes

    Drogas e seus efeitos no

    organismo humano

    EA4 - Compreender os processos celulares bsicos como crescimento, diviso celular, respirao, sntese de substncias,

    eliminao de excretas e digesto intracelular.Metabolismo celular

    TER

    RA

    E U

    NIV

    ER

    SO

  • CONTEDOS

    8 ANO DO ENSINO FUNDAMENTAL - 3 BIMESTRE

    Expectativas de AprendizagemCAMPOS

    OU EIXOS

    EA20 - Aprender a observar fatos, levantar e testar hipteses, classificando, organizando informaes e argumentado dentro dos

    princpios da cincia.

    EA1 - Identificar os sintomas, formas de preveno e tratamento para as principais patologias que acometem os sistemas e

    rgos do corpo humano.

    EA2 - Reconhecer as causas e as formas de preveno das principais doenas sexualmente transmissveis (DST).

    EA3 - Caracterizar o ciclo menstrual regular, conhecendo sua durao mdia e os principais eventos durante a ovulao e a menstruao.

    EA21 - Justificar e construir modelos explicativos para os fenmenos e processos da cincia.

    SER

    HU

    MA

    NO

    E S

    A

    DE

    Essa expectativa contempla

    todos os contedos

    Doenas: tratamento e

    preveno

    EA4 - Conhecer as diferentes fases de vida do ser humano ao nascer, na infncia, na adolescncia, na idade adulta e na velhice,

    para compreender algumas transformaes e valorizar as diferenas individuais.

    EA5 - Compreender os processos relacionados a concepo, gravidez e parto, estabelecendo relaes com uso de

    preservativos, contracepo e preveno de doenas sexualmente transmissveis.

    EA6 - Reconhecer as manifestaes da sexualidade nas diferentes fases da vida, nos aspectos biolgico, afetivo, cultural e

    social.

    Desenvolvimento Humano

    Reproduo Humana

    Sexualidade e suas

    descobertas

    DST's

    Ciclo menstrual

    EA7 - Reconhecer que as caractersticas fsicas so herdadas da famlia.

    EA8 - Compreender as bases da herana gentica, possibilitando a relao com a biotecnologia.

    EA9 - Associar os processos de audio e fonao humana aos princpios fsicos do som (ondas sonoras).

    Gentica

    EA10 - Associar o processo da viso humana aos princpios fsicos da luz e da formao de imagens.Luz, cor e viso

    Hereditariedade e

    a biologia celular

    Audio, fonao e ondas

    sonoras

    EA23 - Interpretar e escrever textos sobre o conhecimento das cincias fazendo o uso da linguagem cientfica.

    EA22 - Desenvolver o raciocnio lgico e proporcional, por meio do uso de charges, grficos e tabelas entre outros.

    CONTEDOS DE CINCIAS ENSINO FUNDAMENTAL

  • EA11 - Identificar os instrumentos tecnolgicos utilizados na observao do ambiente e dos seres vivos (lupa, microscpio,

    telescpio etc.).

    EA13 - Associar os diversos tipos de cultivo praticados no estado de Pernambuco relacionando-os a caractersticas fsicas do

    meio, matria prima produzida, impactos ocasionados e importncia para os seres vivos.

    EA12 - Reconhecer procedimentos de segurana ao manipular objetos.Biossegurana

    Microscopia

    Agricultura em Pernambuco:

    caractersticas, matria

    prima produzida, impactos e

    importncia

    TEC

    NO

    LO

    GIA

    E

    SO

    CIE

    DA

    DE

    CONTEDOS

    8 ANO DO ENSINO FUNDAMENTAL - 4 BIMESTRE

    Expectativas de AprendizagemCAMPOS

    OU EIXOS

    EA24 - Aprender a observar fatos, levantar e testar hipteses, classificando, organizando informaes e argumentado dentro dos

    princpios da cincia.

    EA16 - Justificar e construir modelos explicativos para os fenmenos e processos da cincia.Essa expectativa contempla

    todos os contedos

    EA19 - Identificar os diversos materiais que so constitudos por matria e que podem sofrer transformaes.

    EA20 - Identificar, por meio de situaes cotidianas, matria e energia.

    EA21 - Conhecer conceitos de matria e energia.

    EA22 - Aplicar os conceitos de matria e energia a situaes cotidianas e cientficas.

    Transformaes da matria

    Matria, energia e o cotidiano

    Matria e Energia

    EA23 - Descrever situaes cotidianas que utilizem a energia e maneiras de economia da mesma.

    EA24 - Reconhecer as etapas de tratamento do esgoto.

    EA25 - Compreender o processo de combusto, diferenciando e exemplificando combustveis e comburentes.

    EA26 - Associar a ausncia de condies de saneamento bsico a fatores econmicos, sociais, polticos, ambientais e de sade.

    Economia e gesto de energia

    Sistema de tratamento de esgoto

    Fontes de energias

    Saneamento Bsico e

    a sociedade

    Matria, Energia e a

    investigao cientifica com

    situaes do cotidiano

    EA18 - Interpretar e escrever textos sobre o conhecimento das cincias fazendo o uso da linguagem cientfica.

    EA17 - Desenvolver o raciocnio lgico e proporcional, por meio do uso de charges, grficos e tabelas entre outros.

    TEC

    NO

    LO

    GIA

    E S

    OC

    IED

    AD

    E

  • EA28 - Compreender o soro e a vacina como tecnologias para o tratamento ou a preveno de doenas.

    EA29 - Compreender o sistema ABO e Rh, associando-os transfuso de sangue e ao transplante de rgos.

    Preveno e sade

    Grupo sanguneo

    EA27 - Reconhecer os principais indicadores para qualidade de vida.Indicadores de

    qualidade de vida

    EA30 - Identificar os avanos da tecnologia na sade humana quanto aos aspectos da reproduo, inseminao, clonagem,

    clulas-tronco, transgnicos.

    EA31 - Identificar as situaes de uso de equipamentos tecnolgicos em diversas situaes (filtros industriais, termmetro,

    raios-X, tomografia, ultrassom, micro-ondas, telefone celular etc.).

    EA32 - Investigar o funcionamento e a utilizao de mquinas simples (abridor de latas, alavancas, tesoura, pina, carrinho de

    mo, braos e pernas humanos) como dispositivos mecnicos que facilitam a realizao de trabalho.

    Engenharia Gentica

    Uso de equipamentos

    tecnolgicos no cotidiano

    Atividades mecnicas e a

    realizao de trabalho

    TEC

    NO

    LO

    GIA

    E S

    OC

    IED

    AD

    E

    CONTEDOS

    9 ANO DO ENSINO FUNDAMENTAL - 1 BIMESTRE

    Expectativas de AprendizagemCAMPOS

    OU EIXOS

    EA25 - Aprender a observar fatos, levantar e testar hipteses, classificando, organizando informaes e argumentado dentro dos

    princpios da cincia.

    EA26 - Justificar e construir modelos explicativos para os fenmenos e processos da cincia.Essa expectativa contempla

    todos os contedos

    EA29 - Identificar o Sol, a Terra e a Lua como constituintes do Sistema Solar.

    EA30 - Identificar o Sol como principal fonte de energia para a Terra.

    EA31 - Identificar as principais fontes de energia naturais existentes na Terra e no Universo.

    EA32 - Relacionar o movimento de translao terrestre durao do ano.

    Componentes do Sistema Solar

    Sol como Fonte Natural de Energia

    Fontes naturais de energia

    EA33 - Reconhecer que a Terra dotada de um campo magntico.

    EA34 - Relacionar a queda dos objetos na superfcie terrestre existncia da fora gravitacional.

    Campo magntico

    Fora Gravitacional

    Movimento de translao

    e os anos

    EA28 - Interpretar e escrever textos sobre o conhecimento das cincias fazendo o uso da linguagem cientfica.

    EA27 - Desenvolver o raciocnio lgico e proporcional, por meio do uso de charges, grficos e tabelas entre outros.

    TEC

    NO

    LO

    GIA

    E S

    OC

    IED

    AD

    E

    CONTEDOS DE CINCIAS ENSINO FUNDAMENTAL

  • EA35 - Compreender a ao gravitacional nos corpos terrestres.

    EA38 - Associar os movimentos dos astros do Sistema Solar aos princpios fsicos newtonianos.

    EA39 - Compreender a presso atmosfrica em funo da variao da altitude.

    EA36 - Compreender a origem, os constituintes e as caractersticas gerais dos subsistemas terrestres (atmosfera, hidrosfera,

    litosfera e biosfera).

    EA37 - Compreender os processos de interao da luz com os materiais: refrao, reflexo, decomposio, etc.

    Fora Gravitacional

    Movimentos dos Astros

    Fora Gravitacional

    As camadas da terra

    EA27 - Compreender o efeito estufa como fenmeno natural e fundamental vida na Terra.

    EA28 - Compreender a importncia da camada de oznio para a manuteno a vida na Terra.

    EA26 - Associar os processos de fotossntese, respirao celular e fermentao ao fluxo de matria e energia nos seres vivos.

    Compreender a definio de sade proposta pela Organizao Mundial de Sade (OMS), relacionando os aspectos biolgicos,

    afetivos, culturais, socioeconmicos, educacionais e psicolgicos com a manuteno de uma vida saudvel.

    EA15 - Compreender os processos celulares bsicos como crescimento, diviso celular, respirao, sntese de substncias,

    eliminao de excretas e digesto intracelular.

    Efeito Estufa

    Camadas da Atmosfera

    Processos Metablicos/

    Metabolismo Energtico

    Sade e OMS

    Processos celulares

    A luz e sua interao

    com os matrias

    TEC

    NO

    LO

    GIA

    E S

    OC

    IED

    AD

    E

    CONTEDOS

    CONTEDOS

    9 ANO DO ENSINO FUNDAMENTAL - 2 BIMESTRE

    9 ANO DO ENSINO FUNDAMENTAL - 3 BIMESTRE

    Expectativas de Aprendizagem

    Expectativas de Aprendizagem

    CAMPOS

    OU EIXOS

    CAMPOS

    OU EIXOS

    EA25 - Compreender a importncia da conservao ambiental.Conservao ambiental

    VID

    A E

    AM

    BIE

    NTE

    VID

    A E

    AM

    BIE

    NTE

  • EA33 - Identificar as drogas que alteram o sistema nervoso e as consequncias do uso das mesmas na sade e no convvio

    social.

    EA34 - Conhecer as diferentes fases de vida do ser humano ao nascer, na infncia, na adolescncia, na idade adulta e na velhice,

    para compreender algumas transformaes e valorizar as diferenas individuais.

    EA16 - Associar a locomoo dos seres humanos aos aspectos gerais das Leis de Newton.

    EA35 - Compreender as bases da herana gentica, possibilitando a relao com a biotecnologia.

    EA17 - Associar as estruturas locomotoras do corpo humano e em outras situaes cotidianas aos princpios de alavancas, fora e movimento.

    EA36 - Reconhecer o funcionamento mecnico e eltrico de alguns brinquedos, fazendo uso dos princpios da robtica.

    EA38 - Reconhecer procedimentos de segurana ao manipular objetos.

    EA37 - Identificar os instrumentos tecnolgicos utilizados na observao do ambiente e dos seres vivos (lupa, microscpio,

    telescpio etc.).

    EA39 - Associar os diversos tipos de cultivo praticados no estado de Pernambuco relacionando-os a caractersticas fsicas do

    meio, matria prima produzida, impactos ocasionados e importncia para os seres vivos.

    As drogas e seus efeitos no

    organismo humano

    Desenvolvimento humano

    Leis de Newton e suas

    aplicabilidades

    Herana Gentica

    Maquinas simples

    Princpios da robtica

    Biossegurana

    EA40 - Identificar os diversos materiais que so constitudos por matria e que podem sofrer transformaes.

    EA41 - Identificar, por meio de situaes cotidianas, matria e energia.

    EA42 - Conhecer conceitos de matria e energia.

    EA43 - Aplicar os conceitos de matria e energia a situaes cotidianas e cientficas.

    EA44 - Compreender as propriedades gerais e especficas da matria.

    EA45 - Reconhecer as diferentes fontes de energia e as sequncias das transformaes energticas realizadas para obteno da

    energia eltrica, identificando as vantagens e desvantagens de cada transformao.

    Transformao da matria

    Matria e energia no cotidiano

    Conceitos de Matria e energia

    Energia e suas utilizaes

    Propriedade da Matria

    Transformao da Energia

    Microscopia

    Agricultura em Pernambuco:

    caractersticas, matria pri-

    ma produzida, impactos e

    importncia

    CONTEDOS

    9 ANO DO ENSINO FUNDAMENTAL - 4 BIMESTRE

    Expectativas de AprendizagemCAMPOS

    OU EIXOSS

    ER

    HU

    MA

    NO

    E S

    A

    DE

    TEC

    NO

    LO

    GIA

    E S

    OC

    IED

    AD

    E

    CONTEDOS DE CINCIAS ENSINO FUNDAMENTAL

  • EA46 - Descrever situaes cotidianas que utilizem a energia e maneiras de economia da mesma.

    EA47 - Reconhecer os processos de separao de misturas.

    Racionalizar energia

    Separao de mistura

    EA47 - Compreender as caractersticas gerais de cido e base.

    EA49 - Reconhecer a escala de pH como indicadora da caractersticas cido-base de uma substncia.

    EA50 - Reconhecer as evidncias da ocorrncia das reaes qumicas.

    EA51 - Diferenciar transformao qumica da transformao fsica.

    EA52 - Compreender o processo de combusto, diferenciando e exemplificando combustveis e comburentes.

    EA53 - Associar a ausncia de condies de saneamento bsico a fatores econmicos, sociais, polticos, ambientais e de sade.

    EA54 - Compreender as causas e as consequncias do aquecimento global.

    EA56 - Diferenciar gua pura, gua potvel, gua poluda, gua contaminada.

    EA55 - Reconhecer os principais indicadores para qualidade de vida.

    EA57 - Reconhecer os principais agentes fsicos, qumicos e biolgicos causadores de poluio ambiental (ar, gua e solo) no

    estado de Pernambuco.

    EA58 - Compreender a importncia do desenvolvimento sustentvel.

    EA59 - Compreender o soro e a vacina como tecnologias para o tratamento ou a preveno de doenas.

    EA60 - Identificar os avanos da tecnologia na sade humana quanto aos aspectos da reproduo, inseminao, clonagem,

    clulas-tronco, transgnicos.

    EA61 - Relacionar os processos de fermentao qumica e biolgica produo de alimentos.

    Reaes qumicas

    Escala de PH

    Reaes qumicas

    Transformao qumica e fsica

    Fontes de energia

    Saneamento bsico e a

    sociedade

    Efeito Estufa

    Tipos de gua

    Qualidade de vida e seus

    indicadores

    Poluio ambiental da gua,

    ar e solo

    Importncia do

    desenvolvimento sustentvel

    Importncia dos

    microrganismos

    Engenharia Gentica

    Fermentao e a produo

    de alimentos

    EA62 - Reconhecer a constituio qumica da gua.

    EA63 - Compreender as propriedades fsico-qumicas da gua.

    Composio da gua

    Propriedades da gua

    TEC

    NO

    LO

    GIA

    E S

    OC

    IED

    AD

    E

  • EA64 - Elaborar explicaes sobre a flutuabilidade de objetos com base no conceito de densidade.

    EA66 - Reconhecer a construo de modelos como processo histrico para explicao da teoria atmica.

    EA69 - Identificar as interaes dos ims com materiais.

    EA65 - Identificar os diferentes recursos tecnolgicos empregados na meteorologia e nos polos agroindustriais.

    EA67 - Conhecer, a partir da compreenso do processo histrico da construo da tabela peridica dos elementos qumicos, o

    significado de nmero atmico, massa atmica e nmero de massa atmica, bem como dos perodos e colunas.

    EA70 - Identificar as situaes de uso de equipamentos tecnolgicos em diversas situaes (filtros industriais, termmetro, raios-

    X, tomografia, ultrassom, micro-ondas, telefone celular etc.).

    EA68 - Relacionar a existncia do campo magntico terrestre ao funcionamento de instrumentos e/ou a fenmenos.

    EA71 - Relacionar exemplos do cotidiano utilizao adequada de materiais condutores ou isolantes de calor ou eletricidade.

    EA72 - Investigar o funcionamento e a utilizao de mquinas simples (abridor de latas, alavancas, tesoura, pina, carrinho de

    mo, braos e pernas humanos) como dispositivos mecnicos que facilitam a realizao de trabalho.

    Conceito de densidade

    Teoria atmica

    Ims e materiais

    Uso de recursos tecnolgi-

    cos em plos agroindustriais

    e na metereologia

    Tabela peridica

    Uso de equipamentos

    tecnolgicos no cotidiano

    Campo magntico e sua rela-

    o com o funcionamento de

    instrumentos e fenmenos

    Condutores e isolantes de

    calor e eletricidade

    Atividades mecnicas e a

    realizao de trabalho

    TEC

    NO

    LO

    GIA

    E S

    OC

    IED

    AD

    E

    CONTEDOS DE CINCIAS ENSINO FUNDAMENTAL