52
Griego I. Dr. Raúl Torres 2013-1 1 peria&gwn ou]n e0mauto\n ei0j pa&saj ta_j a)guia_j kai\ pro\j th\n o1yin duserwtiw~n, ei]pon kamw&n: o)fqalmoi/, nenikh/meqaAquiles Tacio, citado por Alfonso Reyes Sumario de temas para el primer semestre (2013-1) I. Introducción Límites geográficos y cronológicos de la lengua griega El griego en México 1 El alfabeto El problema de las pronunciaciones II. Primera lección. El sistema fónico griego vocales simples; diptongos propios e impropios consonantes: mudas, líquidas, nasales, sibilantes III. Segunda lección. El sistema acentual griego tonica, atona proclitica, atona enclitica signos de puntuación. “Espíritus” y acentos apóstrofo IV. Tercera lección. Nombres en oj (singular); verbos en w (sing. pres. act. ind.) categorías gramaticales flexión: declinación, conjugación caso, raíz, radical, tiempo el artículo V. Cuarta lección. Nombres en oj (plural) el pronombre soj funciones de los casos la negaciones: ou0 y mh/ preguntas directas VI. Quinta lección. Neutros en on. Infinitivo en ein. Futuro ind. act. lu/sw, le/cw el infinitivo como sujeto y como objeto iniciación a la métrica: el trímetro yámbico VII. Sexta lección. El imperfecto activo el aumento verbal desinencias primarias y secundarias. Vocal temática 1 Para este tema, consúltese Ignacio OSORIO ROMERO: “El helenismo en México. De Trento a los ‘filólogos sensualistas’”, en Nova Tellus. Anuario del Centro de Estudios Clásicos 4 (1986), pp. 63-117.

griego i 2013-1

  • Upload
    trago6

  • View
    57

  • Download
    5

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

1

periaampgwn ou]n e0mauton ei0j paampsaj ta_j a)guia_j kai proj

thn o1yin duserwtiw~n ei]pon kamwampn

lsquoo)fqalmoi nenikhmeqarsquo

Aquiles Tacio citado por Alfonso Reyes

Sumario de temas para el primer semestre (2013-1)

I Introduccioacuten

mdashLiacutemites geograacuteficos y cronoloacutegicos de la lengua griega mdashEl griego en Meacutexico1 mdashEl alfabeto mdashEl problema de las pronunciaciones

II Primera leccioacuten El sistema foacutenico griego

mdashvocales simples diptongos propios e impropios mdashconsonantes mudas liacutequidas nasales sibilantes

III Segunda leccioacuten El sistema acentual griego

mdashtonica atona proclitica atona enclitica mdashsignos de puntuacioacuten ldquoEspiacuteritusrdquo y acentos apoacutestrofo

IV Tercera leccioacuten Nombres en ndashoj (singular) verbos en ndashw (sing pres act ind)

mdashcategoriacuteas gramaticales mdashflexioacuten declinacioacuten conjugacioacuten mdashcaso raiacutez radical tiempo mdashel artiacuteculo

V Cuarta leccioacuten Nombres en ndashoj (plural) mdashel pronombre ndashsoj mdashfunciones de los casos mdashla negaciones ou0 y mh mdashpreguntas directas

VI Quinta leccioacuten Neutros en ndashon Infinitivo en ndashein Futuro ind act lusw lecw mdashel infinitivo como sujeto y como objeto mdashiniciacioacuten a la meacutetrica el triacutemetro yaacutembico

VII Sexta leccioacuten El imperfecto activo

mdashel aumento verbal mdashdesinencias primarias y secundarias Vocal temaacutetica

1 Para este tema consuacuteltese Ignacio OSORIO ROMERO ldquoEl helenismo en Meacutexico De Trento a los lsquofiloacutelogos sensualistasrsquordquo en Nova Tellus Anuario del Centro de Estudios Claacutesicos 4 (1986) pp 63-117

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

2

VIII Seacuteptima leccioacuten repaso de las lecciones 3 a 6

mdashconstruccioacuten sintaacutectica de ldquooirrdquo (a)kouw) y ldquooir decirrdquo (manqaampnw) mdashel aumento en los verbos compuestos mdashconjugacioacuten y declinacioacuten ldquotemaacuteticasrdquo

IX Octava leccioacuten Nombres en ndasha (filia)

mdashsustantivos en ndasha y en ndashh (formas joacutenicas aacuteticas y doacutericas) mdashacentuacioacuten de los adverbios en ndashwj

X Novena leccioacuten Nombres en ndashh (timh)

mdashel artiacuteculo o to h9 mdashel pronombre demostrativo o3de tode h3de mdashmeacutetrica el daacutectilo

XI Deacutecima leccioacuten Sustantivos masculinos de la declinacioacuten en ndasha Adjetivos en

-oj -on -a (-h) mdashlista de palabras encliacuteticas mdashindicativo presente de ei0mi y fhmi mdashmeacutetrica el tetraacutemetro trocaico cataleacutectico

XII Oncena leccioacuten Nombres en ndasha (breve) Comparacioacuten de los adjetivos en ndashoj -on -a -h mdashsignificado y construccioacuten del comparativo y superlativo (genitivo griego y ablativo latino) mdashacentuacioacuten de las encliacuteticas

XIII Duodeacutecima leccioacuten Recapitulacioacuten de los adjetivos en ndashoj Femeninos en -oj 70Anaampgnwsma (Platoacuten Hipias) mdashgeacutenero lsquogramaticalrsquo y lsquonaturalrsquo mdashcrasis coroniacutes y elisioacuten mdashmeacutetrica el hexaacutemetro dactiacutelico

XIV Decimotercera leccioacuten Adjetivos de lsquodos terminacionesrsquo El pronombre

relativo e0kei=noj alloj au0toj e9autou= mdashattractio relativi mdashuso pronominal del artiacuteculo

XV Decimocuarta leccioacuten h(mei=j u9mei=j (au0tw~n) El aoristo lsquodeacutebilrsquo (e1lusa ind

imper inf) mdashel pronombre personal en plural tercera persona y reflexivo mdashtiempo y aspecto verbal mdashoraciones condicionales irreales La partiacutecula an

XVI Decimoquinta leccioacuten Sustantivos contractos

mdashde la declinacioacuten en ndasho (nooj gt nou=j)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

3

mdashde la declinacioacuten en ndasha (gai=a gt gh=) mdashel imperativo de tercera persona (iussivus)

XVII Decimosexta leccioacuten Adjetivos contractos xrusou=j a(plou=j eu1nouj

mdashefectos foneacuteticos de la lsquoyodrsquo y la lsquodigammarsquo mdashformas de invocacioacuten a los dioses (maamp nh proj w)

XVIII Decimoseacuteptima leccioacuten El perfecto activo accusativus cum infinitivo

mdashformas de la reduplicacioacuten de perfecto mdashsignificado del perfecto griego mdashldquoatraccioacutenrdquo del predicado nominal mdashpeculiaridades del infinitivo

XIX Decimoctava leccioacuten La lsquodeclinacioacuten aacuteticarsquo (o9 newampj i3lewj) ou]toj

mdashmethatesis quantitatum mdashau3th y au(th

XX Breve lectura de recapitulacioacuten Los adjetivos verbales

mdashlos adjetivos verbales en ndashtoj mdashlos adjetivos verbales ndashteoj mdashgrammatikaamp tina 79Omhrikaamp

Nota bibliograacutefica Gramaacuteticas Jaime BERENGUER AMENOacuteS Gramaacutetica griega Barcelona Bosch 1999 William W GOODWIN A Greek Grammar (1892) en wwwtextkitcom Raphael KUumlHNER Bernhard GERTH Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache

[en cuatro tomos] Hannover Hahn1992 (31898) Francisco RODRIacuteGUEZ ADRADOS Nueva sintaxis del griego antiguo Madrid Gredos 1992

(Manuales) Manuel SANZ LEDESMA Gramaacutetica griega Madrid Ediciones Claacutesicas 2005 Eduard SCHWYZER Griechische Grammatik [en tres tomos] Muacutenich Beck 1968

(Handbuch der Altertumswissenschaften)Herbert Weir SMYTH Greek Grammar (1920) en wwwtextkitcom

Manuales

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

4

Hardy HANSEN Gerald M QUINN Greek An Intensive Course Nueva York

Fordham 1978 Eusebio HERNAacuteNDEZ Feacutelix RESTREPO Llave del griego Coleccioacuten de trozos claacutesicos Comentario semaacutentico etimologiacutea y sintaxis Barcelona Herder 1959 Pedro TAPIA ZUacuteNtildeIGA Lecturas Aacuteticas Introduccioacuten a la filologiacutea griega [en varios tomos]

Meacutexico UNAM 1994ssJohn Williams WHITE The First Greek Book (1896) en wwwtextkitcomGuumlnther ZUNTZ Griechischer Lehrgang [en tres tomos] Gotinga Vandenhoeck amp

Ruprecht 1991 Diccionarios y vocabulario Henry George LIDDLE Robert SCOTT Henry Stuart JONES A Greek-English Lexicon

Oxford At the Clarendon Press 1843ss [disponible en liacutenea]Thomas MEYER Hermann STEINTHAL Vocabulario fundamental y constructivo del

griego Meacutexico UNAM 1993Joseacute Mariacutea PABOacuteN DE URBINA Diccionario manual griego claacutesico-espantildeol Barcelona

Vox 11967 Juan CODERCH SANCHO Diccionario espantildeol-griego Madrid Ediciones Claacutesicas 1997 Materiales auxiliares Wilhelm BRANDENSTEIN Linguumliacutestica griega Madrid Gredos 1964 (Manuales)Jean CARRIEgraveRE Estiliacutestica griega Meacutexico UNAM IIFL 2009 (Coleccioacuten Didaacutectica

del Centro de Estudios Claacutesicos 1)Manuel FERNAacuteNDEZ-GALIANO Manual praacutectico de morfologiacutea verbal griega

Madrid Gredos 1989 ________ La transcripcioacuten castellana de los nombres propios griegos Madrid

Sociedad Espantildeola de Estudios Claacutesicos 1969 Otto HOFFMANN Albert DEBRUNNER Historia de la lengua griega Madrid

Gredos 1969 (Biblioteca Universitaria Gredos Manuales 13) Christos KARVOUNIS Aussprache und Phonologie im Altgriechischen Darmstadt

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

5

WBG 2008 Pedro TAPIA ZUacuteNtildeIGA ldquoReflexiones en torno a la metodologiacutea del griego claacutesicordquo en

Cuadernos de apoyo a la docencia UNAM FFyL 1990 algunas consideraciones sobre la pronunciacioacuten del griego antiguo 1 La pronunciacioacuten del griego antiguo es un tema debatido desde el siglo XV En el debate tuvieron lugar consideraciones de caraacutecter no soacutelo foneacutetico o linguumliacutestico sino sobre todo ideoloacutegico-religioso De hecho el debate se desarrolloacute paralelamente tanto al desprecio occidental por Bizancio (el Patriarca de Constantinopla teniacutea quinientos antildeos de haber sido excomulgado por el Papa [1054]) como a los grandes movimientos religiosos europeos de la eacutepoca reforma contrarreforma calvinismo erasmismo 2 El humanista Desiderio Erasmo de Rotterdam viacutectima de una broma (pues era mire credulus) llegoacute a creer que los eruditos griegos de su tiempo ldquoutilizabanrdquo (usurparent) una nueva y ldquoauteacutenticardquo pronunciacioacuten del griego antiguo Presuroso publicoacute en Basilea el DE RECTA LATINI GRAEligciqve sermonis pronuntiatione en 1528 y luego en 15582 Alegando alliacute que la eta griega deberiacutea sonar como la ldquoa de los escoceses y de ciertos holandesesrdquo () quizaacute no hizo maacutes que difundir y malentender ideas del humanista griego Janus Lascaris En el mundo hispaacutenico fue Antonio de Nebrija quien defendioacute la pronunciacioacuten etacista por lo que hay quien quizaacute no sin razoacuten propone el nombre de nebrisense en lugar de ldquoerasmianardquo para esta pronunciacioacuten 3 El alemaacuten de origen Heinrich Christian Henning (avecindado en Holanda con su nombre latinizado lsquoHenricus Christianus Henniniusrsquo) publicoacute en 1684 un panfleto escolar con el curioso nombre de ldquodissertatio paradoxardquo que proponiacutea una curiosa simplificacioacuten de la pronunciacioacuten propuesta por Erasmo Dado que el griego ldquoclaacutesicordquo no se pronuncioacute en la Antiguumledad jamaacutes seguacuten siacutembolo ortograacutefico alguno (acentos espiacuteritus y demaacutes signos auxiliares de la pronunciacioacuten son producto tardoantiguo y bizantino) y supuesta su cercaniacutesima afinidad con el latiacuten la pronunciacioacuten deberiacutea ser igual a la de eacuteste y no la que prescriben los signos diacriacuteticos bizantinos Naturalmente el latiacuten veniacutea pronunciaacutendose desde la alta Edad Media de manera cada vez maacutes cercana a la foneacutetica lsquoaborigenrsquo (holandesa francesa e inglesa principalmente) Asiacute la propuesta pedagoacutegica de Henning acaboacute por identificarse con una pronunciacioacuten de base lsquoerasmianarsquo con color lsquolocalrsquo 4 La mal llamada ldquopronunciacioacuten modernardquo del griego (tambieacuten conocida como lsquoitacistarsquo lsquoyotacistarsquo o lsquoreuchlinianarsquo por el erudito hebraiacutesta alemaacuten Johannes Reuchlin) es un modo de pronunciar que puede atestiguarse a maacutes tardar desde fines del siglo V ante3 (cf vgr Tuciacutedides II 54 BRANDENSTEIN p 91) Esto significa que la literatura griega desde Jenofonte (ca 430 ndash post 355) hasta Yanis Ritsos (dagger1990) y Odiseas Elitis (premio Nobel 1979 dagger1996) pasando claramente por Platoacuten (cf Crat 418 c) y Caliacutemaco (cf ep 2 2 El Dialogus se volvioacute a imprimir en 1643 1704 1740 y 1832 La edicioacuten criacutetica moderna data del 1973 3 Cf Euriacutepides Heacutecuba 104s donde el juego de palabras soacutelo tiene efecto dramaacutetico si el diptongo ai se pronuncia e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

6

[Asper]) los romanos filheleacutenicos todos de Ciceroacuten (cf ad fam IX 22) a la tardiacutea antiguumledad y desde luego la eacutepoca bizantina completa y toda la historia de la Grecia turca e independiente esto es unos dos mil cuatrocientos antildeos de cultura griega (frente a los ldquoclaacutesicosrdquo pero escasos trescientos mdashde ldquoHomerordquo a Soacutefocles []) pronunciaron como lo haciacutean todaviacutea en eacutepoca moderna el Tractado de Orthographiacutea y accentos del gramaacutetico toledano Alejo Venegas lo mismo que el mencionado Reuchlin Lutero Gœthe y entre nosotros el maacutes insigne grecista Francisco Javier Alegre Todaviacutea la Preparatoria Nacional en 1887 proponiacutea el itacismo como ldquopronunciacioacuten adoptadardquo4 Huelga decir que los filoacutelogos griegos han pronunciado siempre ndashy siguen hacieacutendolondash correctamente su lengua 5 La pronunciacioacuten erasmiana o etacista adquirioacute carta de naturalizacioacuten y soberaniacutea en los estudios griegos desde que la filologiacutea alemana del s XIX por obra del ministerio de cultura prusiano (re)fundoacute la Filologiacutea Claacutesica e instituyoacute el griego como materia escolar Entre nosotros se adoptoacute sin mayor juicio criacutetico desde que se reanudaron en el siglo XX los estudios universitarios interrumpidos por Maximiliano emperador de Meacutexico y paradoacutejicamente filheleno y buen conocedor (itacista) de la lengua griega 6 Que la transcripcioacuten latina tampoco es un punto de partida seguro para conocer la foneacutetica griega antigua lo prueban palabras como Bh=roj (=Verus) koiaistwr (=quaeligstor) o Noma~ (= Numa) 7 Escribe Manuel FERNAacuteNDEZ GALIANO eximio helenista espantildeol5 ldquoEn efecto para que pudieacuteramos llegar a escribir los nombres griegos en su auteacutentica pronunciacioacuten de la eacutepoca claacutesica (que parece la maacutes importante y digna de imitacioacuten) seriacutea menester [] utilizar los signos del alfabeto foneacutetico internacional y aun asiacute nuestro remedo de la foneacutetica griega seriacutea imperfectiacutesimo pues ni sabriacuteamos en modo alguno reproducir la cadencia tonal de los acentos hoy perdida por nosotros ni acertariacuteamos a dar a las vocales su auteacutentica cantidad larga o breve cuya matizacioacuten tambieacuten ha desaparecido ni sabemos a ciencia cierta coacutemo se pronunciaba la z ni seriacutean admisibles la j (x del alfabeto foneacutetico) para la x claacutesica (que no es fricativa velar sorda sino kh o ch esto es oclusiva palatal sorda maacutes h aspirada [] la z para la q claacutesica (tampoco fricativa interdental sorda sino th es decir oclusiva dental sorda maacutes h aspirada []) y la f para la f (ph oclusiva labial sorda maacutes h []) ni la y sino la uuml del alfabeto foneacutetico para la u ni ei ou para los falsos diptongos ei ou procedentes de contraccioacuten o alargamiento por compensacioacuten que en realidad maacutes bien debiacutean de ser ē ō esto es e y o largas cerradas respectivamente En

4 Cf Rafael ROMERO Leoacuten MALPICA Meacutetodo de lengua griega por el sistema Ollendorff Obra de texto en la Escuela Nacional Preparatoria Meacutexico Imprenta de Ignacio Escalante 1879 p II 5 En La transcripcioacuten castellana de los nombres propios griegos Madrid SEEC 1969 p 23 Veacuteanse tambieacuten Wilhelm BRANDENSTEIN Linguumliacutestica griega Madrid Gredos 1964 Engelbert DRERUP Die Schulaussprache des Griechischen von der Renaissance bis zur Gegenwart im Rahmen einer allgemeinen Geschichte des griechischen Unterrichts Paderborn Schoumlningh 1930 (Studien zur Geschichte und Kultur des Altertums VI u VII Ergaumlnzungsbaumlnde) D C HESSELING H PERNOT ldquoEacuterasme et les origines de la prononciation eacuterasmiennerdquo en Revue des Eacutetudes Grecques 32 [Pariacutes] (1921) pp 278-301 tambieacuten Chrys C CARAGOUNIS ldquoThe error of Erasmus and Un-greek Pro-nunciations of Greekrdquo en Filologiacutea Neotestamentaria 8 (1995) p 153 [asequible por Internet] Christos KARVOUNIS Aussprache und Phonologie im Altgriechischen Darmstadt 2007

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

7

una palabra el intento seriacutea vano y grotesco [] el adoptar la foneacutetica del griego moderno [hellip] tendriacutea la ventaja de permitir una mayor coherencia al acogerse a un idioma realmente hablado y no a una mera abstraccioacuten heterogeacuteneardquo [7 Por uacuteltimo el argumento jocoso si bien las vacas no ldquomigenrdquo6 (aunque de manera foneacuteticamente significativa Erasmo falso paladiacuten de la ldquopronunciacioacuten erasmianardquo se sirve en su tratado de la pronunciacoacuten correcta del ejemplo ldquovacca mingitrdquo y no de ldquovacca mugitrdquo de pron sect 1001) los gallos hacen aparentemente ldquoki-ki-ri-kirdquo pero tambieacuten ldquogu-gu-ri-gurdquo( ررييقوقو قو ) y los perros ldquovau vaurdquo bau= bau= (no ldquobau baurdquo aunque creamos que hacen ldquoguau guaurdquo) y las palomas no hacen soacutelo ldquocu-cu-rru-cu-curdquo sino tambieacuten ldquorām-rāri-rāri-rāmrdquo رراامم) ررااررىى ررااررىى ejemplos todos de onomatopeyas animales que (ررااممalejaacutendose tanto de la filologiacutea como de la historia de la cultura convierten graciosamente en falaz el argumento de las cabras que hacen ldquomerdquo pero no hacen ldquomirdquo y las ovejas que no hacen ldquobirdquo pero hacen ldquoberdquo]

DIDAGMA PRWTON

El sistema foacutenico griego

A Vocales

1 Vocales simples

a) e o e2 yilon kai o2 mikron E O e0n o1n o9 qeoj

lege legete o9 logoj to teloj to meloj o99 e1leoj

b) h w h]ta kai w mega H W wra79Rwampmh

h1dh h9 h3bh h9 fhmh Dwdwampnh to dw~ron tw~n dwamprwn Swampfrwn

c) a i u alfa kai i0w~ta kai u2 yilon A I U

ara ara a)ra mi=moj filoj muriaampdej to muron

73Hra faampma filosofia traamppeza mala gaampla

7]Isij7]Irij nikh diaamplogoj biblion Libuh

mu=qoj nu=n su=j lurikh murtoj tupoj

2 Diptongos

a) breves

1 ai ei oi ai0wampn ei0rwneia oi]noj boi5

ai970Aqh=nai Gai=a e1rxomai ei] ei]doj legei oi9 polloi legoi

6 Cf TAPIA tomo I p 8

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

8

2 au eu ou ui au] eu] ou0k ui99oj

Bau=kij trau=ma au0toj70Odusseuj basileuj leukoj Mou=sa Oi0dipouj

au0tou= h9 mui=a h9 nekuia h9 a)guiaamp prau5nw

b) largos 1 hu hurhka = eu3rhka hu1xeto = eu1xeto

2 ai hi wi73Aidhj basilh=i (= basilh=|) w)idh (= w)|dh)7

tima~| (= tima~i) timh=| (= timh=i) to70Widei=on th=| filh| (= th=i filhi) tw~| filw| (= tw~i

filwi) legh|j (= leghij) filh=| (= filh=i)

B Consonantes

1 mutaelig

a) g k x gaampmma kaampppa xi= G K X Baampkxoj Gai=a

to gaampla tou= gaamplaktoj o9 xarakthr h9 kraugh e0gguj e1gxoj agkura Sfigc

b) b p f bh=ta pi= fi= B P F Sapfwamp baampptw fuw

blepw h9 fusij h9 fugh filoj o9 paampppaj [cf o9 Pappaj] filoppapoj h9

bafh o9 baptismoj

c) d t q delta tau= qh=ta D T Q Didwamp Qetij

Diquramboj ton qeon thn qeaampn tiqhmi tode taampde

2 liquidaelig et nasales

l r m n laampmbda r(w~ mu= nu= L R M N leimwampn r(h=ma

Leroj lh=roj r(wampmh menei nemei mh=lon e1rre (= e1r)r(e) Purroj (= Pur)r(oj)

mw~roj (= mwroj)

3 sibilantes

s c z c y si=gma zh=ta ci= yi= S C Z C Y sizw yecw

sw|ampzw swampsw se legei o9 swthr Zeuj zwampnh yalmoj yeu=doj laampc

7 La llamada ldquoyota subscritardquo (i0w~ta u9pogegrammenon) carecioacute de valor foneacutetico muy tempranamente Seguacuten Otto HOFFMANN (p 314) ya en el siglo VI ante hay indicios de su desaparicioacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

9

Canqipph

Ejercicio de lectura

arsquo7h9 filosofia Swkraampthj Plaamptwn7o9 dialogoj70Aristotelhj7oi9

Stwi+koi70Epikouroj oi970Epikoureioi Puqagoraj oi9 Puqagoreioi brsquo7h9 r9htorikh o9 r9htwr Lusiaj70Isokraampthj Dhmosqenhj Kikerwn grsquo7h9 gewgrafia h9 gh= ai970Aqh=nai h9 polij h9 a)kropolij o9 Parqenwampn h9

Korinqoj h9 Spaamprth Lakedaimwn ai9 Qh=bai

drsquo7h970Attikh h9 Boiwtiagt h970Axai5agt h9 Makedoniagt h9 Sikeliagt h970Italiagt h970Asiagt

h970Indiagt o971Indoj h9 Ai1guptoj

ersquo ai9 Mou=sai to Mousei=on h9 mousikh h9 lura h9 kiqaampragt o9 r9uqmoj o9 tonoj h9 a(rmoniagt o9 xoroj o9 u3mnoj o9 yalmoj h9 fwnh vrsquo7h9 polij o9 polithj ta politikaamp h9 a)ristokratiagt o9 dh=moj o9 dhmagwgoj h9

dhmokratiagt o9 plou=toj h9 ploutokratiagt

zrsquo7o9 turannoj h9 turannij h9 a)narxiagt o9 arxwn o9 despothj h9 despoteiagt o9

dunaampsthj h9 dunasteiagt o9 strathgoj o9 stratoj h9 strathgiagt e0leuqeroj h9

e0leuqeriagt

DIDAGMA DEUTERON

El sistema de acentos griego

I tonica

A 1 ma~870Aqhna~ tima~| (= tima~i) th|~ qea~| th=i qea~i th=j qea~j (lt h9 qeagt) tw|~ qew~|

tw~i qew~i tw~n qew~n toi=j qeoi=j Periklh=j79Hraklh=j Sofoklh=j

2 mu=qoj (logoj) mu=qon (muqou) dou=loj (doloj) dou=lon (doulwn) cei=noj (cenoj)

cei=non (ceinou) h[ke (h3kei) h[kon (h3kwn) bai=ne (bainete) sw~ma (swampmata) tou=to

(toutwn) tau=ta (tautagtj)

misma que fue casi completa desde el 400 ante Se trata de un signo meramente ortograacutefico Algunos editores prefieren ldquoadscribirlardquo (iōta adscriptum) pero en cualquier caso su valor foneacutetico es nulo 8 ma~ es la forma eoacutelica y doacuterica abreviada de maampthr (= mhthr) en la expresioacuten ma~ ga~ (= mh=ter gh=)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

10

B 1 qeoj qeon (qew~n) qeagtamp qeagtampn (qea~j) xoroj xorouj (xorou=) kakoj (kakw~j)

a)gaqoja)gaqona)gaqhn (a)gaqai=j)79Ellaampj79Ellaampdoj79Ellaampdi79Ellada7

Eu0ripidhj79Ellaampdoj79Ella_j70Aqh=nai

2 taampcij (pra~cij) toutwn (tou=ton) e0n Dhlw| (ei0j Dh=lon) tau=ta (tauthn)

bainei (bai=ne) shmainei (shmai=non)

3 aggeloj aggelon (a)ggelou) anqrwpoj anqrwpon (a)nqrwamppou) qaamplassa

qaamplassan (qalaampsshj)

C a)gaqoj h2 kakoj kakoj h2 a)gaqoj thn yuxhn kai to sw~ma to sw~ma kai thn

yuxhn ton a)delfon kai thn a)delfhn thn a)delfhn kai ton a)delfon

II atona proclitica

A o9 qeoj h9 qeaamp oi9 qeoi ai9 qeai ai9 qeoi o9 dou=loj h9 doulh oi9 dou=loi ai9 dou=lai

[los diptongos -oi y -ai del nominativo plural de las primeras dos declinaciones son siempre BREVES]

B [o9 oi]koj] ei0j oi]kon e0n oi1kw| e0c oi1kou [h9 Korinqoj] ei0j Korinqon e0n Korinqw| e0k Korinqou

C w(j qeleij poiei ei0 qeleij h[ke ou0 blepw ou0k e1xw ou0x h[kw

III atona enclitica

A dou=loj tij doulh tij anqrwpoj te kai gunh gunh te kai anqrwpoj ou0x e9kaampj pou B qew~| tini qea~| tini qeou= tinoj qea~j tinoj ou0k an dh pote (Il XIX2719) C ei0 ei1 pwj ei1 pwampj tij ei1 pwampj tij tina ei1 pwampj tij tinaamp poi pempei

IV Ejercicios de lectura

A7e0k tw~n Ai0swamppou

korac nosw~n ei]pe th=| mhtri eu1xou toi=j qeoi=j kai mh qrhnei h9 d 0 u9polabou=sa e1fh

tij se teknon tw~n qew~n e0lehsei tinoj ga_r kreaj u9po sou= ge ou0k e0klaampph

9 Habla Aquiles nunca jamaacutes [podriacutea enojarme el Atrida]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

11

mui=a e0mpesou=sa ei0j xutran kreatoj e0pei u9po tou= zwmou= a)popnigesqai h1mellen

e1fh proj e9authn a)ll 0 e1gwge kai bebrwka kai pepwka kai leloumai kai

qnh|skoush| ou0 melei moi

B kata_70Iwaampnnhn

e0n a)rxh|= h]n o9 logoj kai o9 logoj h]n proj ton qeon kai qeoj h]n o9 logoj ou[toj h]n

e0n a)rxh=| proj ton qeon paampnta di 0 au0tou= e0geneto kai xwrij au0tou= e0geneto ou0de e3n

o4 gegonen e0n au0tw~| zwh h]n kai h9 zwh h]n to fw~j tw~n a)nqrwamppwn

DIDAGMA TRITON

o9 logoj tou= logou legw legeij legei sofoj - sofw~j ara tij pou=

A arsquo u3ei brsquo neifei grsquo u3ei kai neifei drsquo ara neifei -neifei ersquo ara u3ei -u3ei

vrsquo ara neifei kai u3ei -nai kai neifei kai u3ei

B arsquo o9 qeoj u3ei brsquo u3ei o9 Zeuj grsquo tij u3ei -o9 Zeuj u3ei G arsquo u9etoj e0stin brsquo e1sti nifetoj grsquo u9etoj e0sti nifetoj te drsquo ar 0 e1sti

nifetoj -nai e1sti nifetoj te kai u9etoj ersquo ar 0 u3ei -ou0x u3ei vrsquo ara neifei -

ou1 (ou0xi ou0 neifei) zrsquo ara nifetoj e0stin -ou0xi ou1k e0stin ou1te nifetoj ou1q 0

u9etoj

D arsquo e1stin u9etoj brsquo u9eton poiei= o9 qeoj grsquo nifeton poiei= drsquo tij poiei= nifeton

-o9 qeoj ersquo ar 0 u9eton poiei= -ou0xi ou0 poiei= ou0q 0 u9eton ou1te nifeton vrsquo e1stin o9

qeoj

E arsquo Xristoj qeoj kai anqrwpoj brsquo70Ihsou=j Xristoj Qeou= ui9oj grsquo qeou= ui9oj

kai79Hraklh=j drsquo o9 logoj o9 tou= qeou= Qeou= logoj ou0k a)nqrwamppou10

10 actus Apostolorum 12 22

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

12

v a xrhstou= a)nqrwamppou logoj xrhstoj b ti legeij a1nqrwpe -ou0k a)koueij

xrhston legw logon g tij e0stin o9 logoj sou o9 xrhstoj -akoue o4 legw d o9

kosmoj kaloj11 e ton kosmon qeon legw12 v logikoj o9 kosmoj13

Z a kalw~j legeij filosofe kaloj e0stin o9 logoj sou b sofoj ei] w Xrusippe

kai sofw~j legeij g ti legei o9 filosofoj -kalon legei mu=qon d kaloj e0sti tou=

filosofou o9 mu=qoj e o9 filomuqoj filosofoj pwampj e0stin (Aristoacuteteles met 982b 18)

H a o1noj e0stin ou0x i3ppoj b onon keireij g onw| mu=qon legeij Q meletai A a pou= e0stin o9 filosofoj -e0n tw~| oi1kw| e0stin

b poi= h]lqen o9 filosofoj -ei0j ton oi1kon h]lqen

g poqen h3kei o9 filosofoj -o9 filosofoj e0k tou= oi1kou h3kei

d e0n Korinqw| - ei0j Korinqon - e0k Korinqou

e a)f 0 i3ppou e0p 0 onon a)p 0 onou e0f 0 i3ppon

vmanqaampneij o4 legw -ou0 manqaampnw ti dh legeij -akoue dh o4 legw

z kalw~j legeij w filosofe kai lege moi ti e0stin anqrwpoj -o9

anqrwpoj mikroj kosmoj e0stin B 1 Pronuncia escribe y aprende en griego todos los casos del singular de las frases o9 kaloj anqrwpoj y o9 mikroj kosmoj 2 Traduce al griego las siguientes oraciones a Llueve y nieva b El dios enviacutea lluvia y nieve (dos posibilidades de traduccioacuten) c Hablas bien Crisipo d iquestQueacute dice el filoacutesofo e El discurso de un hombre bueno es [tambieacuten] bueno f Escucho el discurso de un hombre sabio g No comprendo lo que dices amigo 3 Traduce al espantildeol los apartados 5 6 y 7

11 70Aetioj (doxoacutegrafo del s I dC) a)reskonta (placita) I 6 12 Eu0sebioj (de Kaisareia en Asia Menor) praeligparatio evangelica [ca 312-322] XV 15 13 Sexto llamado e0mpeirikoj (ca 180-200) proj maqhmatikouj (contra los partidarios de todo dogmatismo) IX 104

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

13

DIDAGMA TETARTON

oi9 logoi touj logouj legomen legete legousi[n]

A a oi9 e9pta_ sofoi b oi9 plei=stoi anqrwpoi kakoi g polloi kakoi o0ligoi d 0

a)gaqoi d kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi

B a anemon diwampkeij b a)nemouj diwampkete g mh diwampkete a)nemouj G a xrhston legw logon b logouj legeij g mh logouj legete D a oi9 baamprbaroi dou=loi oi9 d 0 3Ellhnej e0leuqeroi ei0sin E a -a)kouete ton logon tou= qeou= -a)kouomen b a)kouete touj logouj [touj] tw~n

sofw~n gpaideue ui9on d ui9ouj paideuete

v a mh douleue qumw~| b mh douleue toi=j douloij g mh douleue tw~| doulw|

d barbaamproij ou0 douleuomen e oi973Ellhnej toi=j barbaamproij ou0 douleuousin

Z a a)kouete mou b a)kouomen sou g -ar 0 a)kouete ton qorubon -nai a)kouomen

d a)kouete tw~n sofw~n

H a ti luete ton pw~lon14 b fonw| fonon ou0 luete Q a didaske kai maampnqane to ariston b didaampskete kai manqaampnete peri qew~n

g peri qew~n lege w(j ei0sin d qeraamppeue qeouj e Qeoj e0n a)nqrwamppoij h]n

DIALOGOI a a]ra dou=loi ei0sin oi973Ellhnej -ou0xi

b ara douleueij qumw~|

g o9 de filosofoj ara douleuei qumw~|

d ar 0 a)koueij tou= filosofou -nai

e ar 0 a)kouete tw~n filosofwn

v ara filomuqoj o9 filosofoj -nai filomuqoj pwj o9

z ara filosofoj o9 filomuqoj

h ara kaloj tou= filosofou o9 mu=qoj

14 Cf Lucas 19 33

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

14

q ara fonoj fonon luei -ou0xi

i to d 0 ariston e0sti ti

MELETAI A a o9 xrhstoj logoj b o9 logoj xrhstoj g o9 logoj o9 xrhstoj d xrhstoj o9

logoj

B a o9 palaioj oi]noj b o9 oi]noj palaioj g palaioj oi]noj d palaioj o9

oi]noj e o9 palaioj oi]noj xrhstoj v palaioj o9 oi]noj xrhstoj z xrhstoj o9

oi]noj o9 palaioj

1 Pronuncia escribe y aprende en griego la declinacioacuten completa en singular y plural de la frase o9 kaloj dou=loj 2 Pronuncia escribe y aprende en griego todas las formas del presente de indicativo activo y la segunda persona singular y plural del presente de imperativo de los verbos paideuw y luw 3 Traduce al castellano tratando de captar los matices del artiacuteculo determinado o de su ausencia las frases de los apartados A y B 4 Traduce al griego las siguientes oraciones [las palabras entre corchetes no se traducen] a La mayoriacutea [de los hombres] [son] malvados b iquestQueacute dicen los filoacutesofos c iexclHablaacuteis [muy] bien oh filoacutesofos d El hombre es [un] pequentildeo mundo e iexclNo digaacuteis tonteriacuteas (= logoj) f Perseguimos quimeras g iexclNo desates el potrillo h Las palabras de los [hombres] buenos son buenas i iexclNo seaacuteis esclavos de los baacuterbaros j iexclNo seas esclavo de tus [propios] esclavos k Escuchad las palabras de los filoacutesofos l Los baacuterbaros [son] esclavos de los [hombres] libres

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

15

DIDAGMA PEMPTON

to teknon ta_ tekna luw lusw -eij -ei to biblion ta_ biblia legw lecw -eij -ei

I A a metron ariston b anqrwpoj zw~|on logikon (w(j legousin oi9 Stwi+koi) g o9

anqrwpoj politikon zw|~on e0sti (w(j legei70Aristotelhj) d ariston e0n tw~|

kosmw| anqrwpoj e0stin15 epara_ ta_ alla zw~|a wsper qeoi oi9 anqrwpoi

bioteuousin16

B a e1sti moi kalon paidion b kalon paidion e1xw g w teknon h3keij d xai~r 0

w teknon ekalon to teknon sou

G a anqrwpoj tij ei]xe duo tekna b xairet 0 w tekna D a to biblion pente o0bolw~n e0stin b ta_ duo biblia deka o0bolw~n e0stin g

Puqagorou ou0k e1sti biblia

E a fere dw~ron qew~| b dw~ra qeouj peiqei g u3mnoj e0gkwmiou diaferei o9 men

ga_r u3mnoj e0sti qew~n to d e0gkwampmion a)nqrwamppwn17

v a a)nqrwamppou xrhstou= e1rga xrhstaamp b tou=to ou0 logoj a)ll 0 e1rgon h1dh g

logw| su xrhstoj e1rgw| de kakoj

II

A a fonw| fonon ou0 luseij b tij me qerapeusei g lusei se o9 qeoj d tij qeoj

lusei me e lusei s 070Apollwn v Foi=bon qerapeusw

B a ara douleusete toi=j barbaamproij b barbaamproij ou0 douleusomen g oi9 de

baamprbaroi douleusousin70Alecaampndrw|

G a a)kouein qelw ton logon sou b e0pei legein xrh lecw g oi1moi ti lecei

d xrh legein ta_ kala e a)kouete h1dh ga_r lecomen ti lecete z kalon

15 Aristoacuteteles eth Nic 1141a 21 16 Jenofonte mem I 414 17 Definicioacuten tomada del Amonio leacutexico bizantino de palabras semejantes y afines de adfinium vocabulorum differentia

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

16

poihma lecomen

D poihma pou= moi ta_ r9oda pou= moi ta_ i1a pou= moi ta_ kala_ selina tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a tadi ta_ kala_ selina18 E diaamplogoi a ti e0stin anqrwpoj o9 anqrwpoj v ar 0 e1sti soi paidion

b ar 0 e1sti Puqagorou biblia z ar 0 e1xeij teknon

g ara fonw| fonon lusomen h ta_ r9oda ara tou= teknou e0stin

d ara douleusete toi=j barbaamproij q ara mu=qon legeij tw~| teknw|

e ara xrh legein ta_ kakaamp ou0xi a)lla_ xrh i ti lecousin oi9 filosofoi oi9 kaloi

v a Declina en todos los casos rsaquola bella rosalsaquo y rsaquolos libros uacutetileslsaquo b Construye el infinitivo presente activo y el imperativo presente activo sing y pl de luw didaampskw manqaampnw qerapeuw c Conjuga el futuro activo de legw y de qerapeuw Traduce al griego 1 Los hombres son seres poliacuteticos 2 Los libros valen diez oacutebolos 3 El filoacutesofo es bueno [soacutelo] de palabra mas no en sus obras (sing) 4 Debe uno (= xrh) aprender lo bueno que dicen los filoacutesofos 5 No debe uno decir lo malo 6 iexclFebo te liberaraacute (luw) amigo 7 No servireacuteis como esclavos a los baacuterbaros 8 No sirvaacuteis como esclavos a los baacuterbaros 9 iquestQueacute diraacute el filoacutesofo 10 Los nintildeos diraacuten lo mejor (neutr pl) 11 Las obras de los hombres malvados son malas 12 En comparacioacuten con los demaacutes seres vivos dice el filoacutesofo el hombre vive como un dios e Traduce al espantildeol la primera parte de la leccioacuten

18 Cancioacuten popular bizantina Teacutengase en cuenta que r9odon rosa dio su nombre a la isla de Rodas selinon apio a la ciudad siciliana de Selinunte

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

17

DIDAGMA EKTON

o9 a)gaqoj ta_ a)gaqaamp legw e1legon -ej -e a)kouw h1kouon -ej -e oi0ktirw w|ktiron -ej -e A a o9 dikaioj dikaia praampttei b ta_ dikaia kalaamp e0stin g xrh legein ta_ kalaamp

d mw~roj mw~ra legei e ou0 xrh a)kouein ta_ mw~ra

B a Puqagorou mh e0n polloi=j o0liga lege a)ll 0 e0n o0ligoij pollaamp b xrh

manqaampnein te kai didaampskein ta_ arista

G a tij me kwlusei poiei=n ta_ kalaamp b xalepa_ ta_ kalaamp g alla d 0 alloij kalaamp

d Biaj o9 sofoj e1legen oi9 plei=stoi kakoi

D a70Ihsou=j e0didaske o9 a)gaqoj anqrwpoj e0k tou= a)gaqou= qhsaurou= e0kbaampllei

a)gaqaamp kai o9 ponhroj anqrwpoj e0k tou= ponhrou= qhsaurou= e0kbaampllei ponhraamp19

b oi97a)postoloi h]kon ei0j to i9eron kai e0didaskon20

E a e1gwge ta_ arista e0didaskon se b ti e1legon soi g mu=qon e1legej moiv a e0luomen ton pw~lon b ti e0luete ton pw~lon21 Z a xrh e0lpizein ta_ arista b ti e0lpizete -ta_ arista h0lpizomen H a ar h1kouej a$ e1legon -paampnt h1kouon b ti o1nomaamp soi g Paamptrokloj (=Patroklw|) o1nomaamp moi Q a oi1mwze22 dou=le kai proteron w|mwzej pollaamp b ar ou0k oi0ktireij me kai ga_r o9 turannoj w|ktire ton ui9on I Sofoklh=j legein su deinoj manqaampnein d e0gw_ kakoj IA Plaamptwn ta_ dikaia kai kala_ a)gaqaamp e0sti ta_ d adika kai ai0sxra_ kakaamp DIALOGOI a ti e1lege Biaj o9 sofoj Biaj e1legen o3ti23 b ti praampttei o9 dikaioj 19 Mateo 12 35 20 actus Apostolorum 5 21 21 cf Lucas 1933 22 Amenaza de palos contra los esclavos en la comedia oi0mwampzw = digo oi1moi

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

18

g ti legei mw~roj d ti xrh legein xrh legein e ara xrh legein o0liga e0n polloi=j ou0 v a)lla_ pw~j xrh legein z ti xrh manqaampnein i ti xrh didaampskein ia ti e0didasken o970Ihsou=j o970Ihs o3ti ib pou= e0didaskon oi9 a)postoloi ig ti xrh e0lpizein id ti e0lpizeij i v ti e0lpizomen iz ti h0lpizete Repaso a ar e0douleuej qumw~| ou0xi b ar e0douleuete qumw~| ou0xi g ar h1kouej o4 e1legon nai d ar h0kouete a$ e1legon ou0xi e ar h0kouete a$ e0legomen nai v ara xrh douleuein qumw~| Derivacioacuten a h9 e0lpij (esperanza tercera declinacioacuten) - e0lpizw - h1lpizon b to o1noma (nombre tercera declinacioacuten) - o0nomaampzw - w)nomazon g o9 oi]ktoj (conmiseracioacuten) - oi0ktirw - w|ktiron d oi1moi (iexclay de miacute interjeccioacuten indeclinable) - oi0mwampzw - w|mwzon e o9 oi]koj (casa) - oi0kizw - MELETAI A Analiza y traduce las siguientes formas verbales24 e1legon e0manqaampnete e1fere(n) e0didaskon e0qeraamppeuon e1xaire e0peiqomen e0praampttete e0kwampluon h0lpizomen h1koue(n) h[kej u[e(n) w|)ktirete B Declina en singular y plural las frases to logikon zw~|on y o9 aristoj pw~loj G Conjuga en presente de indicativo e imperativo asiacute como en imperfecto los verbos kwluw legw a)kouw D Traduce al griego

a Di mucho en pocas [palabras] no poco en muchas b Los tontos25 dicen tonteriacuteas c Los hombres son animales racionales d No vengareacuteis los criacutemenes mediante criacutemenes e Te impediremos hacer (poiei=n) cosas malvadas f No te impediacuteamos hacer lo bueno g No somos ni (noni= ou1teou1te) seremos esclavos de los baacuterbaros h El hombre probo (= xrhstoj) actuacutea probamente (= hace cosas uacutetiles) i Escucheacute lo mejor de los filoacutesofos j Esperaacutebamos todo (= todas las cosas)

23 o3ti al igual que w(j es conjuncioacuten subordinante que introduce oraciones declarativas 24 Indica persona nuacutemero tiempo modo voz enunciado y da la traduccioacuten de la forma correspondiente Las formas subrayadas admiten dos posibilidades 25 Tonto (adjetivo) mwroj la forma [dialectal] aacutetica es sin embargo mw~roj

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

19

DIDAGMA EBDOMON

[fagtampmagt = lat fama] qeagtamp filiagt e1xqragt fhmh [cf ingl fame] kagtloj kalw~j dikaioj dikaiwj a)gaqoj eu] makroj makragtampn dw~ron dwreagtampn A70Aristotelhj peri filiaj26 a oi9 o3moioi filoi ei0sin b tw~n o9moiwn h9 filia e0stin g h9 filia a)gaqon

d h9 filia megiston a)nqrwpoij a)gaqon e0stin e w filia w megiston

a)nqrwamppoij a)gaqon v teleiagt d e0stin h9 tw~n a)gaqw~n filia

B70Isokraampthj peri filiaj

a a)rxh filiaj men e1painoj e1xqraj de yogoj b touj filouj e0n tai=j

a)tuxiaij diagignwampskomen

G a logoj e1rgou skiagtamp b e0k tou= Eu0aggeliou e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou27

g70Ihsou=j e0didasken kai h1kouon paampnta oi9 Farisai=oi28

D a ar h3kete ei0j70Aqhnaj -ma touj qeouj kai ta_j qeaampj ou0x h3komen b menete e0n

th=| oi0kia| mh metabainete e0c oi0kiaj ei0j oi0kian29

E a pou= e0sti qew~n bwmoj b e0n th=| a)gora~| qew~n bwmoj e0stin g eu1xesqe qeoi=j te

kai qeai=j

v a Plaamptwn30 legei w(j h9 agan e0leuqeria ei0j agan douleian metabaampllei

b70Aristotelhj trei=j ei0si politei=ai a)ristokratia kai o0ligarxia kai

dhmokratia kai a)ristokratiaj men o3roj a)reth o0ligarxiaj de plou=toj dhmou

d e0leuqeria31 g tw~n politeiw~n a)risth h9 e0k tw~n a)ristwn

Z a h9mera h9meran didaampskei b nh thn qeaampn kalw~j e1legej w filosofe g kalw~j

legein dei= peri tw~n kalw~n d eu] legeij w didaampskale

26 Cf eth Nic 1155amdash1156b 27 Mateo 4 16 cf Isaiacuteas 9 1 oi9 katoikou=ntej e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou fw~j laampmyei e0f u9ma~j 28 Lucas 16 14 29 Lucas 10 7 30 politeia 564a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

20

H a eu] legei se ou0deij polloi de kakw~j b kakw~j e1xw dia_ ton polemon g su

de w file pw~j e1xeij -xalepw~j e1xw u9po tou= xqej potou32 -kai dikaiwj

MELETAI A a tij me qerapeusei o9 b tij se qerapeusei oi9 g tij e0sti didaampskaloj tou= biou o9 d ti e0stin e0leuqerou e1rgon e ar e0stin e0leuqerou e1rgon to eu] legein ou0 v tij qerapeusei touj qeouj oi9 z tij e0qeraamppeue ton qeon o9 h ar a)kouete tw~n qew~n q ar h0kouete touj tw~n filosofwn logouj i ar h1kouon touj tw~n kakw~n logouj ia ar e0maampnqanej ton logon ib ar e0didaskon to didagma B a Conjuga el presente imperfecto e imperativo del modo indicativo de los verbos manqaampnw didaampskw e0lpizw b Declina en todos los casos del singular y del plural la frase o9 koinoj e0xqroj c Traduce al griego a iquestQuieres aprender No te [lo] impediremos b Queremos llegar a Atenas pues

(gaampr) en Atenas (70Aqh=nai) estaacuten los altares de las diosas y de los dioses c Los filoacutesofos soliacutean ensentildear (imperfecto) en el templo de la diosa d El filoacutesofo es un maestro para (genitivo) la vida e Serviremos (qerapeuw) a los dioses y a las diosas de Atenas f Les ensentildeaacutebamos a los nintildeos lo mejor g Los [hombres] libres ensentildeaban a sus hijos tanto lo bello como lo uacutetil h iexclOh amigo de la libertad no seas esclavo de tus pasiones (= qumoj en singular)

31 politica 1294a 10 32 sumposion 176a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

21

OGDOON DIDAGMA

h9 fhmh th=j fhmhj o9 to h9 h9 a)reth th=j a)reth=j o3de tode h3de A peri fhmhj kai mnhmhj

a70Odusseuj e1xaire th=| fhmh| th=| qeia| b kata_ touj e0painouj kai thn fhmhn kai

thn mnhmhn a)qanasiaj metexomen [Isoacutecr] g e0k pollw~n mnhmw~n e0mpeiria mia

e0stin [Arist] d Eu0ripidhj a( d a)reta_ bainei dia_ moxqwn dika dikan ferei kai

fonoj fonon

B70Aristotelhj

a h9 filia e0stin a)reth tij h2 met a)reth=j e1ti d a)nagkai=on ei0j ton bion b h9

tw~n newn filia di h9donhn ei]nai dokei= kai e0rwtikoi d oi9 neoi teleia d e0stin h9

tw~n a)gaqw~n filia kai kat a)rethn o9moiwn33 g h9 timh megiston tw~n e0ktoj

a)gaqw~n e0stin34

G a i1sxue sofia| ka)reth|= b h9 yuxh=j a)reth sofia g paampmpollai a)retai ei0sin

tw~n d a)retw~n allh men e0stin e0leuqerou allh de doulou35

D paroimiai

a ou0 sxolh douloij b dokei= de h9 eu0daimonia e0n th=| sxolh=| ei]nai36 g h9

eu0daimonia h2 sofia e0stin h2 a)reth yuxh=j d th=| tuxh| mh pisteue e ta_ megaampla

dw~ra th=j Tuxhj e1xei fobon

E a spondai ei0sin70Aqhnaioij kai Lakedaimonioij b mh luete ta_j spondaampj g

e0n tai=j70Olumpiakai=j spondai=j ou0k e1cestin o3pla ei0sferein ei0j thnde thn xwampran

v a taampd e0sti Peloponnhsoj b o3de e0gwamp ei0mi g o9 tw~n79Ellhnwn strathgoj

e1lege taampde d h3de h9 h9mera a)rxh kakw~n e0stin e kalh h9mera e0stin laampmpei ga_r o9

h3lioj v ferw soi tonde ton stefanon z prbl (= paraampbale confer compara)

didagma e D tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a ktt (= kai ta_ toiau=ta y las demaacutes

33 eth Nic 1156 a b 34 eth Nic 1123b 35 Menon 71e 36 eth Nic 1177b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

22

cosas semejantes = etc)

Z Kleaampnqhj37 legei o3ti qeoj e0stin h9 tou= kosmou yuxh MELETAI A a pw~j metexomen a)qanasiaj 70Isokraampthj legei o3ti b poqen e1xomen e0mpeirian70Aristotelhj legei wj g tij e0stin h9 th=j sofiaj a)reth d ti e0sti megiston tw~n e0ktoj a)gaqw~n e ara mia a)reth e0stin h2 pollai v ar e0n th=| sxolh=| h9 eu0daimonia e0stin B a ar a)reth tij e0stin h9 filia b ei0 mh a)reth ti e0stin h9 filia 70Aristotelhj legei o3ti g ara pisteuomen tai=j a)retai=j d tij e1legen w(j paampmpollai ei0si ai9 a)retai e tij e1lege pampollaj ei]nai ta_j a)retaampj G Traduce al griego A a La criacutetica es el comienzo de la enemistad b En la desgracia acabeacute de conocer (un solo verbo) a mis amigos c Decidme iquestcuaacutel es la amistad perfecta d iquestPor queacute hablas mal de Protaacutegoras e En las plazas puacuteblicas hay (= las pl puacutebl tienen) altares a (= gen) los dioses y a las diosas (concebidos como un conjunto) f [La experiencia de] un diacutea ensentildea al otro B a Somos fuertes por nuestras virtudes b [La] virtud [es el] maacuteximo bien c Honor y virtud son los maacutes grandes bienes (de las cosas buenas gen) d La sabiduriacutea de este filoacutesofo es muy grande e iquestQueacute es el hombre El suentildeo (o1nar) de una sombra [es] el hombre dice Piacutendaro [Piacutetica VIII 95s] f Sentimos placer (xairw) en las cosas divinas g En estos diacuteas prevalece (es fuerte) la maldad (= las cosas malas) h Dios es el alma del mundo

37 Cleantes (33130mdash23029) de lento entendimiento y dedicado en un principio al pugilato dirigioacute la escuela estoica tras la muerte (262261) de su fundador Zenoacuten Veacutease la nota 41

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

23

ENATON DIDAGMA

o9 poihthj tou= poihtou= a)gaqoj a)gaqh a)gaqon o9 neaniaj tou= neaniou dikaioj dikaiagt dikaion A a Mousw~n profhthj e0stin o9 poihthj b o9 nomoqethj nomwn poihthj e0stin g

Eu0ripidhj tragw|diw~n poihthj h]n d70Aristofaampnhj kai Menandroj kwmw|diw~n

poihtai h]san

B a poihthn71Erwj didaampskei b h9 texnh ton texnithn trefei (ai9 texnai touj

texnitaj trefousin) g o9 kubernhthj nautw~n arxei b o9 kubernhthj keleuei to

tw~| nauth| sumferon (oi9 kubernh=tai keleuousin ta_ toi=j nautaij sumferonta)

G a o9 xrhstoj neaniaj kaqeudei b akoue tou= filosofou w xrhste neania g

sigh neania| timhn ferei d ara gignwampskeij tonde ton xrhston neanian e xai=re

despota38 e dou=le despotw~n akoue kai dikaia kadika

D Eu0ripidhj o9 poihthj ui9oj h]n Mnhsarxidou o9 de Mnhsarxidhj w(j legetai h9

kwmw|dia kaampphloj h]n h1koue de70Anacagorou kai Prodikou kai Protagorou

tw~n filosofwn

E Eu0ripidhj h]n maqhthj70Anacagorou kai e0qaumaze ton men70Anacagoran o9

Eu0ripidhj ton d Eu0ripidhn70Anacagoraj tw~n d70Aqhnaiwn o9 dh=moj ou0k

e0pisteuen ou1te70Anacagora| ou1te7Eu0ripidh| wste a)ph=lqon a)p70Aqhnw~n kai o9

filosofoj kai o9 poihthj

38 El vocativo de los sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten es de uso relativamente escaso y presenta las siguientes caracteriacutesticas lo forman en -agt los terminados en -agtj los terminados en -hj en cambio lo hacen en -a breve Asimismo lo forman en -a breve tanto todos los terminados en -thj (que constituyen la mayoriacutea de los ca 6 400 sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten [de un total de ca 19 000 sustantivos no se trata pues de ninguna excepcioacuten cf P Tapia Lecturas Aacuteticas I p 944]) como los que presentan las terminaciones -aamprxhj -pwamplhj -wampnhj -metrhj -laamptrhj y -tribhj A eacutestos hay que agregar los gentilicios como persa (Pershj Persa) escita (Skuqhj Skuqa) etc los pocos sustantivos restantes mdashen ocasiones por razones diacriacuteticas (como Pershj [hermano de Hesiacuteodo no persa] Persh)mdash forman el vocativo en -h En cuanto a la posicioacuten del acento eacutesta es la misma del nominativo teniendo en cuenta las constantes generales de la acentuacioacuten vgr poliltthj poli=ta la uacutenica excepcioacuten (maacutes que excepcioacuten una huella de la posibilidad linguumliacutestica originaria de subrayar el vocativo retrayendo el acento H Rix Historische Grammatik des Griechischen Darmstadt 1976 pp 131s) la constituye el sustantivo despothj que forma el vocativo como se ve en el ejemplo retrayendo el acento hacia la primera siacutelaba (En Homero y fuera del dialecto aacutetico las cosas son muy distintas la terminacioacuten -a y sobre todo -tagt es maacutes bien nominativa mientras en el beocio Piacutendaro por ejemplo -a breve o larga es terminacioacuten constante de nominativo y de vocativo)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

24

v a Ku=roj o9 Pershj ui9on ei]xen Kambushn b Kurw| tw~| Persh| ui9oj h]n Kambushj

g Kambushj ui9oj h]n Kurou tou= Persou d oi9 Persai touj neaniaj toceuein kai

a)lhqeuein e0didaskon

Z a eu0xhn dikaian a)kouei o9 qeoj b eu0xh=j dikaiaj a)kouousin oi9 qeoi g eu0xa_j

dikaiaj a)kouein touj qeouj legousin d eu0xw~n dikaiwn xrh touj qeouj a)kouein

e dei= touj neaniaj touj tw~n filosofwn logouj e0pimeleia| a)kouein v ton

Eu0ripidhn legousin 70Anacagorou didaskaamplou a)kouein

MELETAI A a tij h]n tragw|diw~n poihthj b tij h]n kwmw|diw~n poihthj g tinej h]san kwmw|diw~n poihtai d tinej h]san tragw|diw~n poihtai e tij arxei nautw~n v ti ferei neaniaij timhn z tij h]n Eu0ripidou didaampskaloj h tij h]n Eu0ripidou pathr B a kalw~j legeij w maqhtaamp b kalw~j e1legej w xrhste g kalw~j e1legej w xrhste maqhtaamp d kalw~j e0legete w maqhtai C Traduce al griego a Euriacutepides fue un poeta traacutegico (= de tragedias) b Euriacutepides el poeta traacutegico era hijo de Mnesaacuterquides c Tanto Aristoacutefanes como Menandro fueron poetas coacutemicos d Los pilotos ordenaraacuten lo provechoso para los marineros e Anaxaacutegoras el maestro ensentildeoacute (impf) en Atenas a Euriacutepides a componer (=poiei=n) tragedias f Dicen que Anaxaacutegoras y Proacutedico los filoacutesofos fueron maestros de Euriacutepides g Los dioses no escucharaacuten las plegarias de los hombres injustos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

25

DIDAGMA DEKATON

h9 a)lhqeia th=j a)lhqeiaj sofoj sofwampteroj sofwamptatoj h9 qaamplassa th=j qalaampsshj deinoj deinoteroj deinotatoj

I A peri a)gkurw~n

a agkuraamp moi th=j tuxhj o9 filoj b h3kei anemoj deinoj thn agkuran

e0kbaampllete g e0pi mia~j a)gkuraj ou1k e0stin a)sfaampleia tw~| ploiw| d duo agkurai

a)sfaampleian parexousin e0p a)sfaleia| ou]n duo e0kbaampllete a)gkuraj e agkuran

e0n toi=j deinoi=j e1xw ton qeon th=|de pisteuw th=| a)gkura|

B a h9 qaamplassa douleuei a)nemoij b thn th=j qalaampsshj a)rxhn pote Minwj ei]xen G peri Mousw~n

a h9 Mou=sa sunesti tw~| poihth=| b o9 poihthj qerapeuei ta_j Mousaj kai ga_r

Mousw~n profhthj e0stin g ai9 Mou=sai a|dousin e0n70Olumpw| d qu=e tai=j

Mousaij w poihta e thn Mou=san a)ei qerapeusw v quw th=| Moush| z

xai=re w Mou=sa h xairete Mou=sai qeai

D peri eu0sebeiaj

a eu0sebeian fulasse b70Anacagora| dikh a)sebeiaj h]n par70Aqhnaioij

E peri a)lhqeiaj

a ti e0stin a)lhqeia39 b h9 filosofia e0pisthmh th=j a)lhqeiaj e0stin40 g i0atrw~|

thn a)lhqeian lege

v Platwnikaamp

a e3teron e0pisthmhj doca b a)nti dochj thn a)lhqeian tw~n kalw~n diwke g thn

met a)lhqeiaj docan e0pisthmhn ei]nai legw d diaferei e0pisthmh o0rqh=j dochj

Z a doch| ge th=| e0mh|= h9 filia megiston a)nqrwamppoij a)gaqon e0stin b diwke docan

ka)rethn g doca e0n u9yistoij Qew|~41

II

39 Juan 18 38 40 Aristoacuteteles met 993b 41 Lucas 2 14

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 2: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

2

VIII Seacuteptima leccioacuten repaso de las lecciones 3 a 6

mdashconstruccioacuten sintaacutectica de ldquooirrdquo (a)kouw) y ldquooir decirrdquo (manqaampnw) mdashel aumento en los verbos compuestos mdashconjugacioacuten y declinacioacuten ldquotemaacuteticasrdquo

IX Octava leccioacuten Nombres en ndasha (filia)

mdashsustantivos en ndasha y en ndashh (formas joacutenicas aacuteticas y doacutericas) mdashacentuacioacuten de los adverbios en ndashwj

X Novena leccioacuten Nombres en ndashh (timh)

mdashel artiacuteculo o to h9 mdashel pronombre demostrativo o3de tode h3de mdashmeacutetrica el daacutectilo

XI Deacutecima leccioacuten Sustantivos masculinos de la declinacioacuten en ndasha Adjetivos en

-oj -on -a (-h) mdashlista de palabras encliacuteticas mdashindicativo presente de ei0mi y fhmi mdashmeacutetrica el tetraacutemetro trocaico cataleacutectico

XII Oncena leccioacuten Nombres en ndasha (breve) Comparacioacuten de los adjetivos en ndashoj -on -a -h mdashsignificado y construccioacuten del comparativo y superlativo (genitivo griego y ablativo latino) mdashacentuacioacuten de las encliacuteticas

XIII Duodeacutecima leccioacuten Recapitulacioacuten de los adjetivos en ndashoj Femeninos en -oj 70Anaampgnwsma (Platoacuten Hipias) mdashgeacutenero lsquogramaticalrsquo y lsquonaturalrsquo mdashcrasis coroniacutes y elisioacuten mdashmeacutetrica el hexaacutemetro dactiacutelico

XIV Decimotercera leccioacuten Adjetivos de lsquodos terminacionesrsquo El pronombre

relativo e0kei=noj alloj au0toj e9autou= mdashattractio relativi mdashuso pronominal del artiacuteculo

XV Decimocuarta leccioacuten h(mei=j u9mei=j (au0tw~n) El aoristo lsquodeacutebilrsquo (e1lusa ind

imper inf) mdashel pronombre personal en plural tercera persona y reflexivo mdashtiempo y aspecto verbal mdashoraciones condicionales irreales La partiacutecula an

XVI Decimoquinta leccioacuten Sustantivos contractos

mdashde la declinacioacuten en ndasho (nooj gt nou=j)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

3

mdashde la declinacioacuten en ndasha (gai=a gt gh=) mdashel imperativo de tercera persona (iussivus)

XVII Decimosexta leccioacuten Adjetivos contractos xrusou=j a(plou=j eu1nouj

mdashefectos foneacuteticos de la lsquoyodrsquo y la lsquodigammarsquo mdashformas de invocacioacuten a los dioses (maamp nh proj w)

XVIII Decimoseacuteptima leccioacuten El perfecto activo accusativus cum infinitivo

mdashformas de la reduplicacioacuten de perfecto mdashsignificado del perfecto griego mdashldquoatraccioacutenrdquo del predicado nominal mdashpeculiaridades del infinitivo

XIX Decimoctava leccioacuten La lsquodeclinacioacuten aacuteticarsquo (o9 newampj i3lewj) ou]toj

mdashmethatesis quantitatum mdashau3th y au(th

XX Breve lectura de recapitulacioacuten Los adjetivos verbales

mdashlos adjetivos verbales en ndashtoj mdashlos adjetivos verbales ndashteoj mdashgrammatikaamp tina 79Omhrikaamp

Nota bibliograacutefica Gramaacuteticas Jaime BERENGUER AMENOacuteS Gramaacutetica griega Barcelona Bosch 1999 William W GOODWIN A Greek Grammar (1892) en wwwtextkitcom Raphael KUumlHNER Bernhard GERTH Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache

[en cuatro tomos] Hannover Hahn1992 (31898) Francisco RODRIacuteGUEZ ADRADOS Nueva sintaxis del griego antiguo Madrid Gredos 1992

(Manuales) Manuel SANZ LEDESMA Gramaacutetica griega Madrid Ediciones Claacutesicas 2005 Eduard SCHWYZER Griechische Grammatik [en tres tomos] Muacutenich Beck 1968

(Handbuch der Altertumswissenschaften)Herbert Weir SMYTH Greek Grammar (1920) en wwwtextkitcom

Manuales

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

4

Hardy HANSEN Gerald M QUINN Greek An Intensive Course Nueva York

Fordham 1978 Eusebio HERNAacuteNDEZ Feacutelix RESTREPO Llave del griego Coleccioacuten de trozos claacutesicos Comentario semaacutentico etimologiacutea y sintaxis Barcelona Herder 1959 Pedro TAPIA ZUacuteNtildeIGA Lecturas Aacuteticas Introduccioacuten a la filologiacutea griega [en varios tomos]

Meacutexico UNAM 1994ssJohn Williams WHITE The First Greek Book (1896) en wwwtextkitcomGuumlnther ZUNTZ Griechischer Lehrgang [en tres tomos] Gotinga Vandenhoeck amp

Ruprecht 1991 Diccionarios y vocabulario Henry George LIDDLE Robert SCOTT Henry Stuart JONES A Greek-English Lexicon

Oxford At the Clarendon Press 1843ss [disponible en liacutenea]Thomas MEYER Hermann STEINTHAL Vocabulario fundamental y constructivo del

griego Meacutexico UNAM 1993Joseacute Mariacutea PABOacuteN DE URBINA Diccionario manual griego claacutesico-espantildeol Barcelona

Vox 11967 Juan CODERCH SANCHO Diccionario espantildeol-griego Madrid Ediciones Claacutesicas 1997 Materiales auxiliares Wilhelm BRANDENSTEIN Linguumliacutestica griega Madrid Gredos 1964 (Manuales)Jean CARRIEgraveRE Estiliacutestica griega Meacutexico UNAM IIFL 2009 (Coleccioacuten Didaacutectica

del Centro de Estudios Claacutesicos 1)Manuel FERNAacuteNDEZ-GALIANO Manual praacutectico de morfologiacutea verbal griega

Madrid Gredos 1989 ________ La transcripcioacuten castellana de los nombres propios griegos Madrid

Sociedad Espantildeola de Estudios Claacutesicos 1969 Otto HOFFMANN Albert DEBRUNNER Historia de la lengua griega Madrid

Gredos 1969 (Biblioteca Universitaria Gredos Manuales 13) Christos KARVOUNIS Aussprache und Phonologie im Altgriechischen Darmstadt

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

5

WBG 2008 Pedro TAPIA ZUacuteNtildeIGA ldquoReflexiones en torno a la metodologiacutea del griego claacutesicordquo en

Cuadernos de apoyo a la docencia UNAM FFyL 1990 algunas consideraciones sobre la pronunciacioacuten del griego antiguo 1 La pronunciacioacuten del griego antiguo es un tema debatido desde el siglo XV En el debate tuvieron lugar consideraciones de caraacutecter no soacutelo foneacutetico o linguumliacutestico sino sobre todo ideoloacutegico-religioso De hecho el debate se desarrolloacute paralelamente tanto al desprecio occidental por Bizancio (el Patriarca de Constantinopla teniacutea quinientos antildeos de haber sido excomulgado por el Papa [1054]) como a los grandes movimientos religiosos europeos de la eacutepoca reforma contrarreforma calvinismo erasmismo 2 El humanista Desiderio Erasmo de Rotterdam viacutectima de una broma (pues era mire credulus) llegoacute a creer que los eruditos griegos de su tiempo ldquoutilizabanrdquo (usurparent) una nueva y ldquoauteacutenticardquo pronunciacioacuten del griego antiguo Presuroso publicoacute en Basilea el DE RECTA LATINI GRAEligciqve sermonis pronuntiatione en 1528 y luego en 15582 Alegando alliacute que la eta griega deberiacutea sonar como la ldquoa de los escoceses y de ciertos holandesesrdquo () quizaacute no hizo maacutes que difundir y malentender ideas del humanista griego Janus Lascaris En el mundo hispaacutenico fue Antonio de Nebrija quien defendioacute la pronunciacioacuten etacista por lo que hay quien quizaacute no sin razoacuten propone el nombre de nebrisense en lugar de ldquoerasmianardquo para esta pronunciacioacuten 3 El alemaacuten de origen Heinrich Christian Henning (avecindado en Holanda con su nombre latinizado lsquoHenricus Christianus Henniniusrsquo) publicoacute en 1684 un panfleto escolar con el curioso nombre de ldquodissertatio paradoxardquo que proponiacutea una curiosa simplificacioacuten de la pronunciacioacuten propuesta por Erasmo Dado que el griego ldquoclaacutesicordquo no se pronuncioacute en la Antiguumledad jamaacutes seguacuten siacutembolo ortograacutefico alguno (acentos espiacuteritus y demaacutes signos auxiliares de la pronunciacioacuten son producto tardoantiguo y bizantino) y supuesta su cercaniacutesima afinidad con el latiacuten la pronunciacioacuten deberiacutea ser igual a la de eacuteste y no la que prescriben los signos diacriacuteticos bizantinos Naturalmente el latiacuten veniacutea pronunciaacutendose desde la alta Edad Media de manera cada vez maacutes cercana a la foneacutetica lsquoaborigenrsquo (holandesa francesa e inglesa principalmente) Asiacute la propuesta pedagoacutegica de Henning acaboacute por identificarse con una pronunciacioacuten de base lsquoerasmianarsquo con color lsquolocalrsquo 4 La mal llamada ldquopronunciacioacuten modernardquo del griego (tambieacuten conocida como lsquoitacistarsquo lsquoyotacistarsquo o lsquoreuchlinianarsquo por el erudito hebraiacutesta alemaacuten Johannes Reuchlin) es un modo de pronunciar que puede atestiguarse a maacutes tardar desde fines del siglo V ante3 (cf vgr Tuciacutedides II 54 BRANDENSTEIN p 91) Esto significa que la literatura griega desde Jenofonte (ca 430 ndash post 355) hasta Yanis Ritsos (dagger1990) y Odiseas Elitis (premio Nobel 1979 dagger1996) pasando claramente por Platoacuten (cf Crat 418 c) y Caliacutemaco (cf ep 2 2 El Dialogus se volvioacute a imprimir en 1643 1704 1740 y 1832 La edicioacuten criacutetica moderna data del 1973 3 Cf Euriacutepides Heacutecuba 104s donde el juego de palabras soacutelo tiene efecto dramaacutetico si el diptongo ai se pronuncia e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

6

[Asper]) los romanos filheleacutenicos todos de Ciceroacuten (cf ad fam IX 22) a la tardiacutea antiguumledad y desde luego la eacutepoca bizantina completa y toda la historia de la Grecia turca e independiente esto es unos dos mil cuatrocientos antildeos de cultura griega (frente a los ldquoclaacutesicosrdquo pero escasos trescientos mdashde ldquoHomerordquo a Soacutefocles []) pronunciaron como lo haciacutean todaviacutea en eacutepoca moderna el Tractado de Orthographiacutea y accentos del gramaacutetico toledano Alejo Venegas lo mismo que el mencionado Reuchlin Lutero Gœthe y entre nosotros el maacutes insigne grecista Francisco Javier Alegre Todaviacutea la Preparatoria Nacional en 1887 proponiacutea el itacismo como ldquopronunciacioacuten adoptadardquo4 Huelga decir que los filoacutelogos griegos han pronunciado siempre ndashy siguen hacieacutendolondash correctamente su lengua 5 La pronunciacioacuten erasmiana o etacista adquirioacute carta de naturalizacioacuten y soberaniacutea en los estudios griegos desde que la filologiacutea alemana del s XIX por obra del ministerio de cultura prusiano (re)fundoacute la Filologiacutea Claacutesica e instituyoacute el griego como materia escolar Entre nosotros se adoptoacute sin mayor juicio criacutetico desde que se reanudaron en el siglo XX los estudios universitarios interrumpidos por Maximiliano emperador de Meacutexico y paradoacutejicamente filheleno y buen conocedor (itacista) de la lengua griega 6 Que la transcripcioacuten latina tampoco es un punto de partida seguro para conocer la foneacutetica griega antigua lo prueban palabras como Bh=roj (=Verus) koiaistwr (=quaeligstor) o Noma~ (= Numa) 7 Escribe Manuel FERNAacuteNDEZ GALIANO eximio helenista espantildeol5 ldquoEn efecto para que pudieacuteramos llegar a escribir los nombres griegos en su auteacutentica pronunciacioacuten de la eacutepoca claacutesica (que parece la maacutes importante y digna de imitacioacuten) seriacutea menester [] utilizar los signos del alfabeto foneacutetico internacional y aun asiacute nuestro remedo de la foneacutetica griega seriacutea imperfectiacutesimo pues ni sabriacuteamos en modo alguno reproducir la cadencia tonal de los acentos hoy perdida por nosotros ni acertariacuteamos a dar a las vocales su auteacutentica cantidad larga o breve cuya matizacioacuten tambieacuten ha desaparecido ni sabemos a ciencia cierta coacutemo se pronunciaba la z ni seriacutean admisibles la j (x del alfabeto foneacutetico) para la x claacutesica (que no es fricativa velar sorda sino kh o ch esto es oclusiva palatal sorda maacutes h aspirada [] la z para la q claacutesica (tampoco fricativa interdental sorda sino th es decir oclusiva dental sorda maacutes h aspirada []) y la f para la f (ph oclusiva labial sorda maacutes h []) ni la y sino la uuml del alfabeto foneacutetico para la u ni ei ou para los falsos diptongos ei ou procedentes de contraccioacuten o alargamiento por compensacioacuten que en realidad maacutes bien debiacutean de ser ē ō esto es e y o largas cerradas respectivamente En

4 Cf Rafael ROMERO Leoacuten MALPICA Meacutetodo de lengua griega por el sistema Ollendorff Obra de texto en la Escuela Nacional Preparatoria Meacutexico Imprenta de Ignacio Escalante 1879 p II 5 En La transcripcioacuten castellana de los nombres propios griegos Madrid SEEC 1969 p 23 Veacuteanse tambieacuten Wilhelm BRANDENSTEIN Linguumliacutestica griega Madrid Gredos 1964 Engelbert DRERUP Die Schulaussprache des Griechischen von der Renaissance bis zur Gegenwart im Rahmen einer allgemeinen Geschichte des griechischen Unterrichts Paderborn Schoumlningh 1930 (Studien zur Geschichte und Kultur des Altertums VI u VII Ergaumlnzungsbaumlnde) D C HESSELING H PERNOT ldquoEacuterasme et les origines de la prononciation eacuterasmiennerdquo en Revue des Eacutetudes Grecques 32 [Pariacutes] (1921) pp 278-301 tambieacuten Chrys C CARAGOUNIS ldquoThe error of Erasmus and Un-greek Pro-nunciations of Greekrdquo en Filologiacutea Neotestamentaria 8 (1995) p 153 [asequible por Internet] Christos KARVOUNIS Aussprache und Phonologie im Altgriechischen Darmstadt 2007

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

7

una palabra el intento seriacutea vano y grotesco [] el adoptar la foneacutetica del griego moderno [hellip] tendriacutea la ventaja de permitir una mayor coherencia al acogerse a un idioma realmente hablado y no a una mera abstraccioacuten heterogeacuteneardquo [7 Por uacuteltimo el argumento jocoso si bien las vacas no ldquomigenrdquo6 (aunque de manera foneacuteticamente significativa Erasmo falso paladiacuten de la ldquopronunciacioacuten erasmianardquo se sirve en su tratado de la pronunciacoacuten correcta del ejemplo ldquovacca mingitrdquo y no de ldquovacca mugitrdquo de pron sect 1001) los gallos hacen aparentemente ldquoki-ki-ri-kirdquo pero tambieacuten ldquogu-gu-ri-gurdquo( ررييقوقو قو ) y los perros ldquovau vaurdquo bau= bau= (no ldquobau baurdquo aunque creamos que hacen ldquoguau guaurdquo) y las palomas no hacen soacutelo ldquocu-cu-rru-cu-curdquo sino tambieacuten ldquorām-rāri-rāri-rāmrdquo رراامم) ررااررىى ررااررىى ejemplos todos de onomatopeyas animales que (ررااممalejaacutendose tanto de la filologiacutea como de la historia de la cultura convierten graciosamente en falaz el argumento de las cabras que hacen ldquomerdquo pero no hacen ldquomirdquo y las ovejas que no hacen ldquobirdquo pero hacen ldquoberdquo]

DIDAGMA PRWTON

El sistema foacutenico griego

A Vocales

1 Vocales simples

a) e o e2 yilon kai o2 mikron E O e0n o1n o9 qeoj

lege legete o9 logoj to teloj to meloj o99 e1leoj

b) h w h]ta kai w mega H W wra79Rwampmh

h1dh h9 h3bh h9 fhmh Dwdwampnh to dw~ron tw~n dwamprwn Swampfrwn

c) a i u alfa kai i0w~ta kai u2 yilon A I U

ara ara a)ra mi=moj filoj muriaampdej to muron

73Hra faampma filosofia traamppeza mala gaampla

7]Isij7]Irij nikh diaamplogoj biblion Libuh

mu=qoj nu=n su=j lurikh murtoj tupoj

2 Diptongos

a) breves

1 ai ei oi ai0wampn ei0rwneia oi]noj boi5

ai970Aqh=nai Gai=a e1rxomai ei] ei]doj legei oi9 polloi legoi

6 Cf TAPIA tomo I p 8

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

8

2 au eu ou ui au] eu] ou0k ui99oj

Bau=kij trau=ma au0toj70Odusseuj basileuj leukoj Mou=sa Oi0dipouj

au0tou= h9 mui=a h9 nekuia h9 a)guiaamp prau5nw

b) largos 1 hu hurhka = eu3rhka hu1xeto = eu1xeto

2 ai hi wi73Aidhj basilh=i (= basilh=|) w)idh (= w)|dh)7

tima~| (= tima~i) timh=| (= timh=i) to70Widei=on th=| filh| (= th=i filhi) tw~| filw| (= tw~i

filwi) legh|j (= leghij) filh=| (= filh=i)

B Consonantes

1 mutaelig

a) g k x gaampmma kaampppa xi= G K X Baampkxoj Gai=a

to gaampla tou= gaamplaktoj o9 xarakthr h9 kraugh e0gguj e1gxoj agkura Sfigc

b) b p f bh=ta pi= fi= B P F Sapfwamp baampptw fuw

blepw h9 fusij h9 fugh filoj o9 paampppaj [cf o9 Pappaj] filoppapoj h9

bafh o9 baptismoj

c) d t q delta tau= qh=ta D T Q Didwamp Qetij

Diquramboj ton qeon thn qeaampn tiqhmi tode taampde

2 liquidaelig et nasales

l r m n laampmbda r(w~ mu= nu= L R M N leimwampn r(h=ma

Leroj lh=roj r(wampmh menei nemei mh=lon e1rre (= e1r)r(e) Purroj (= Pur)r(oj)

mw~roj (= mwroj)

3 sibilantes

s c z c y si=gma zh=ta ci= yi= S C Z C Y sizw yecw

sw|ampzw swampsw se legei o9 swthr Zeuj zwampnh yalmoj yeu=doj laampc

7 La llamada ldquoyota subscritardquo (i0w~ta u9pogegrammenon) carecioacute de valor foneacutetico muy tempranamente Seguacuten Otto HOFFMANN (p 314) ya en el siglo VI ante hay indicios de su desaparicioacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

9

Canqipph

Ejercicio de lectura

arsquo7h9 filosofia Swkraampthj Plaamptwn7o9 dialogoj70Aristotelhj7oi9

Stwi+koi70Epikouroj oi970Epikoureioi Puqagoraj oi9 Puqagoreioi brsquo7h9 r9htorikh o9 r9htwr Lusiaj70Isokraampthj Dhmosqenhj Kikerwn grsquo7h9 gewgrafia h9 gh= ai970Aqh=nai h9 polij h9 a)kropolij o9 Parqenwampn h9

Korinqoj h9 Spaamprth Lakedaimwn ai9 Qh=bai

drsquo7h970Attikh h9 Boiwtiagt h970Axai5agt h9 Makedoniagt h9 Sikeliagt h970Italiagt h970Asiagt

h970Indiagt o971Indoj h9 Ai1guptoj

ersquo ai9 Mou=sai to Mousei=on h9 mousikh h9 lura h9 kiqaampragt o9 r9uqmoj o9 tonoj h9 a(rmoniagt o9 xoroj o9 u3mnoj o9 yalmoj h9 fwnh vrsquo7h9 polij o9 polithj ta politikaamp h9 a)ristokratiagt o9 dh=moj o9 dhmagwgoj h9

dhmokratiagt o9 plou=toj h9 ploutokratiagt

zrsquo7o9 turannoj h9 turannij h9 a)narxiagt o9 arxwn o9 despothj h9 despoteiagt o9

dunaampsthj h9 dunasteiagt o9 strathgoj o9 stratoj h9 strathgiagt e0leuqeroj h9

e0leuqeriagt

DIDAGMA DEUTERON

El sistema de acentos griego

I tonica

A 1 ma~870Aqhna~ tima~| (= tima~i) th|~ qea~| th=i qea~i th=j qea~j (lt h9 qeagt) tw|~ qew~|

tw~i qew~i tw~n qew~n toi=j qeoi=j Periklh=j79Hraklh=j Sofoklh=j

2 mu=qoj (logoj) mu=qon (muqou) dou=loj (doloj) dou=lon (doulwn) cei=noj (cenoj)

cei=non (ceinou) h[ke (h3kei) h[kon (h3kwn) bai=ne (bainete) sw~ma (swampmata) tou=to

(toutwn) tau=ta (tautagtj)

misma que fue casi completa desde el 400 ante Se trata de un signo meramente ortograacutefico Algunos editores prefieren ldquoadscribirlardquo (iōta adscriptum) pero en cualquier caso su valor foneacutetico es nulo 8 ma~ es la forma eoacutelica y doacuterica abreviada de maampthr (= mhthr) en la expresioacuten ma~ ga~ (= mh=ter gh=)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

10

B 1 qeoj qeon (qew~n) qeagtamp qeagtampn (qea~j) xoroj xorouj (xorou=) kakoj (kakw~j)

a)gaqoja)gaqona)gaqhn (a)gaqai=j)79Ellaampj79Ellaampdoj79Ellaampdi79Ellada7

Eu0ripidhj79Ellaampdoj79Ella_j70Aqh=nai

2 taampcij (pra~cij) toutwn (tou=ton) e0n Dhlw| (ei0j Dh=lon) tau=ta (tauthn)

bainei (bai=ne) shmainei (shmai=non)

3 aggeloj aggelon (a)ggelou) anqrwpoj anqrwpon (a)nqrwamppou) qaamplassa

qaamplassan (qalaampsshj)

C a)gaqoj h2 kakoj kakoj h2 a)gaqoj thn yuxhn kai to sw~ma to sw~ma kai thn

yuxhn ton a)delfon kai thn a)delfhn thn a)delfhn kai ton a)delfon

II atona proclitica

A o9 qeoj h9 qeaamp oi9 qeoi ai9 qeai ai9 qeoi o9 dou=loj h9 doulh oi9 dou=loi ai9 dou=lai

[los diptongos -oi y -ai del nominativo plural de las primeras dos declinaciones son siempre BREVES]

B [o9 oi]koj] ei0j oi]kon e0n oi1kw| e0c oi1kou [h9 Korinqoj] ei0j Korinqon e0n Korinqw| e0k Korinqou

C w(j qeleij poiei ei0 qeleij h[ke ou0 blepw ou0k e1xw ou0x h[kw

III atona enclitica

A dou=loj tij doulh tij anqrwpoj te kai gunh gunh te kai anqrwpoj ou0x e9kaampj pou B qew~| tini qea~| tini qeou= tinoj qea~j tinoj ou0k an dh pote (Il XIX2719) C ei0 ei1 pwj ei1 pwampj tij ei1 pwampj tij tina ei1 pwampj tij tinaamp poi pempei

IV Ejercicios de lectura

A7e0k tw~n Ai0swamppou

korac nosw~n ei]pe th=| mhtri eu1xou toi=j qeoi=j kai mh qrhnei h9 d 0 u9polabou=sa e1fh

tij se teknon tw~n qew~n e0lehsei tinoj ga_r kreaj u9po sou= ge ou0k e0klaampph

9 Habla Aquiles nunca jamaacutes [podriacutea enojarme el Atrida]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

11

mui=a e0mpesou=sa ei0j xutran kreatoj e0pei u9po tou= zwmou= a)popnigesqai h1mellen

e1fh proj e9authn a)ll 0 e1gwge kai bebrwka kai pepwka kai leloumai kai

qnh|skoush| ou0 melei moi

B kata_70Iwaampnnhn

e0n a)rxh|= h]n o9 logoj kai o9 logoj h]n proj ton qeon kai qeoj h]n o9 logoj ou[toj h]n

e0n a)rxh=| proj ton qeon paampnta di 0 au0tou= e0geneto kai xwrij au0tou= e0geneto ou0de e3n

o4 gegonen e0n au0tw~| zwh h]n kai h9 zwh h]n to fw~j tw~n a)nqrwamppwn

DIDAGMA TRITON

o9 logoj tou= logou legw legeij legei sofoj - sofw~j ara tij pou=

A arsquo u3ei brsquo neifei grsquo u3ei kai neifei drsquo ara neifei -neifei ersquo ara u3ei -u3ei

vrsquo ara neifei kai u3ei -nai kai neifei kai u3ei

B arsquo o9 qeoj u3ei brsquo u3ei o9 Zeuj grsquo tij u3ei -o9 Zeuj u3ei G arsquo u9etoj e0stin brsquo e1sti nifetoj grsquo u9etoj e0sti nifetoj te drsquo ar 0 e1sti

nifetoj -nai e1sti nifetoj te kai u9etoj ersquo ar 0 u3ei -ou0x u3ei vrsquo ara neifei -

ou1 (ou0xi ou0 neifei) zrsquo ara nifetoj e0stin -ou0xi ou1k e0stin ou1te nifetoj ou1q 0

u9etoj

D arsquo e1stin u9etoj brsquo u9eton poiei= o9 qeoj grsquo nifeton poiei= drsquo tij poiei= nifeton

-o9 qeoj ersquo ar 0 u9eton poiei= -ou0xi ou0 poiei= ou0q 0 u9eton ou1te nifeton vrsquo e1stin o9

qeoj

E arsquo Xristoj qeoj kai anqrwpoj brsquo70Ihsou=j Xristoj Qeou= ui9oj grsquo qeou= ui9oj

kai79Hraklh=j drsquo o9 logoj o9 tou= qeou= Qeou= logoj ou0k a)nqrwamppou10

10 actus Apostolorum 12 22

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

12

v a xrhstou= a)nqrwamppou logoj xrhstoj b ti legeij a1nqrwpe -ou0k a)koueij

xrhston legw logon g tij e0stin o9 logoj sou o9 xrhstoj -akoue o4 legw d o9

kosmoj kaloj11 e ton kosmon qeon legw12 v logikoj o9 kosmoj13

Z a kalw~j legeij filosofe kaloj e0stin o9 logoj sou b sofoj ei] w Xrusippe

kai sofw~j legeij g ti legei o9 filosofoj -kalon legei mu=qon d kaloj e0sti tou=

filosofou o9 mu=qoj e o9 filomuqoj filosofoj pwampj e0stin (Aristoacuteteles met 982b 18)

H a o1noj e0stin ou0x i3ppoj b onon keireij g onw| mu=qon legeij Q meletai A a pou= e0stin o9 filosofoj -e0n tw~| oi1kw| e0stin

b poi= h]lqen o9 filosofoj -ei0j ton oi1kon h]lqen

g poqen h3kei o9 filosofoj -o9 filosofoj e0k tou= oi1kou h3kei

d e0n Korinqw| - ei0j Korinqon - e0k Korinqou

e a)f 0 i3ppou e0p 0 onon a)p 0 onou e0f 0 i3ppon

vmanqaampneij o4 legw -ou0 manqaampnw ti dh legeij -akoue dh o4 legw

z kalw~j legeij w filosofe kai lege moi ti e0stin anqrwpoj -o9

anqrwpoj mikroj kosmoj e0stin B 1 Pronuncia escribe y aprende en griego todos los casos del singular de las frases o9 kaloj anqrwpoj y o9 mikroj kosmoj 2 Traduce al griego las siguientes oraciones a Llueve y nieva b El dios enviacutea lluvia y nieve (dos posibilidades de traduccioacuten) c Hablas bien Crisipo d iquestQueacute dice el filoacutesofo e El discurso de un hombre bueno es [tambieacuten] bueno f Escucho el discurso de un hombre sabio g No comprendo lo que dices amigo 3 Traduce al espantildeol los apartados 5 6 y 7

11 70Aetioj (doxoacutegrafo del s I dC) a)reskonta (placita) I 6 12 Eu0sebioj (de Kaisareia en Asia Menor) praeligparatio evangelica [ca 312-322] XV 15 13 Sexto llamado e0mpeirikoj (ca 180-200) proj maqhmatikouj (contra los partidarios de todo dogmatismo) IX 104

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

13

DIDAGMA TETARTON

oi9 logoi touj logouj legomen legete legousi[n]

A a oi9 e9pta_ sofoi b oi9 plei=stoi anqrwpoi kakoi g polloi kakoi o0ligoi d 0

a)gaqoi d kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi

B a anemon diwampkeij b a)nemouj diwampkete g mh diwampkete a)nemouj G a xrhston legw logon b logouj legeij g mh logouj legete D a oi9 baamprbaroi dou=loi oi9 d 0 3Ellhnej e0leuqeroi ei0sin E a -a)kouete ton logon tou= qeou= -a)kouomen b a)kouete touj logouj [touj] tw~n

sofw~n gpaideue ui9on d ui9ouj paideuete

v a mh douleue qumw~| b mh douleue toi=j douloij g mh douleue tw~| doulw|

d barbaamproij ou0 douleuomen e oi973Ellhnej toi=j barbaamproij ou0 douleuousin

Z a a)kouete mou b a)kouomen sou g -ar 0 a)kouete ton qorubon -nai a)kouomen

d a)kouete tw~n sofw~n

H a ti luete ton pw~lon14 b fonw| fonon ou0 luete Q a didaske kai maampnqane to ariston b didaampskete kai manqaampnete peri qew~n

g peri qew~n lege w(j ei0sin d qeraamppeue qeouj e Qeoj e0n a)nqrwamppoij h]n

DIALOGOI a a]ra dou=loi ei0sin oi973Ellhnej -ou0xi

b ara douleueij qumw~|

g o9 de filosofoj ara douleuei qumw~|

d ar 0 a)koueij tou= filosofou -nai

e ar 0 a)kouete tw~n filosofwn

v ara filomuqoj o9 filosofoj -nai filomuqoj pwj o9

z ara filosofoj o9 filomuqoj

h ara kaloj tou= filosofou o9 mu=qoj

14 Cf Lucas 19 33

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

14

q ara fonoj fonon luei -ou0xi

i to d 0 ariston e0sti ti

MELETAI A a o9 xrhstoj logoj b o9 logoj xrhstoj g o9 logoj o9 xrhstoj d xrhstoj o9

logoj

B a o9 palaioj oi]noj b o9 oi]noj palaioj g palaioj oi]noj d palaioj o9

oi]noj e o9 palaioj oi]noj xrhstoj v palaioj o9 oi]noj xrhstoj z xrhstoj o9

oi]noj o9 palaioj

1 Pronuncia escribe y aprende en griego la declinacioacuten completa en singular y plural de la frase o9 kaloj dou=loj 2 Pronuncia escribe y aprende en griego todas las formas del presente de indicativo activo y la segunda persona singular y plural del presente de imperativo de los verbos paideuw y luw 3 Traduce al castellano tratando de captar los matices del artiacuteculo determinado o de su ausencia las frases de los apartados A y B 4 Traduce al griego las siguientes oraciones [las palabras entre corchetes no se traducen] a La mayoriacutea [de los hombres] [son] malvados b iquestQueacute dicen los filoacutesofos c iexclHablaacuteis [muy] bien oh filoacutesofos d El hombre es [un] pequentildeo mundo e iexclNo digaacuteis tonteriacuteas (= logoj) f Perseguimos quimeras g iexclNo desates el potrillo h Las palabras de los [hombres] buenos son buenas i iexclNo seaacuteis esclavos de los baacuterbaros j iexclNo seas esclavo de tus [propios] esclavos k Escuchad las palabras de los filoacutesofos l Los baacuterbaros [son] esclavos de los [hombres] libres

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

15

DIDAGMA PEMPTON

to teknon ta_ tekna luw lusw -eij -ei to biblion ta_ biblia legw lecw -eij -ei

I A a metron ariston b anqrwpoj zw~|on logikon (w(j legousin oi9 Stwi+koi) g o9

anqrwpoj politikon zw|~on e0sti (w(j legei70Aristotelhj) d ariston e0n tw~|

kosmw| anqrwpoj e0stin15 epara_ ta_ alla zw~|a wsper qeoi oi9 anqrwpoi

bioteuousin16

B a e1sti moi kalon paidion b kalon paidion e1xw g w teknon h3keij d xai~r 0

w teknon ekalon to teknon sou

G a anqrwpoj tij ei]xe duo tekna b xairet 0 w tekna D a to biblion pente o0bolw~n e0stin b ta_ duo biblia deka o0bolw~n e0stin g

Puqagorou ou0k e1sti biblia

E a fere dw~ron qew~| b dw~ra qeouj peiqei g u3mnoj e0gkwmiou diaferei o9 men

ga_r u3mnoj e0sti qew~n to d e0gkwampmion a)nqrwamppwn17

v a a)nqrwamppou xrhstou= e1rga xrhstaamp b tou=to ou0 logoj a)ll 0 e1rgon h1dh g

logw| su xrhstoj e1rgw| de kakoj

II

A a fonw| fonon ou0 luseij b tij me qerapeusei g lusei se o9 qeoj d tij qeoj

lusei me e lusei s 070Apollwn v Foi=bon qerapeusw

B a ara douleusete toi=j barbaamproij b barbaamproij ou0 douleusomen g oi9 de

baamprbaroi douleusousin70Alecaampndrw|

G a a)kouein qelw ton logon sou b e0pei legein xrh lecw g oi1moi ti lecei

d xrh legein ta_ kala e a)kouete h1dh ga_r lecomen ti lecete z kalon

15 Aristoacuteteles eth Nic 1141a 21 16 Jenofonte mem I 414 17 Definicioacuten tomada del Amonio leacutexico bizantino de palabras semejantes y afines de adfinium vocabulorum differentia

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

16

poihma lecomen

D poihma pou= moi ta_ r9oda pou= moi ta_ i1a pou= moi ta_ kala_ selina tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a tadi ta_ kala_ selina18 E diaamplogoi a ti e0stin anqrwpoj o9 anqrwpoj v ar 0 e1sti soi paidion

b ar 0 e1sti Puqagorou biblia z ar 0 e1xeij teknon

g ara fonw| fonon lusomen h ta_ r9oda ara tou= teknou e0stin

d ara douleusete toi=j barbaamproij q ara mu=qon legeij tw~| teknw|

e ara xrh legein ta_ kakaamp ou0xi a)lla_ xrh i ti lecousin oi9 filosofoi oi9 kaloi

v a Declina en todos los casos rsaquola bella rosalsaquo y rsaquolos libros uacutetileslsaquo b Construye el infinitivo presente activo y el imperativo presente activo sing y pl de luw didaampskw manqaampnw qerapeuw c Conjuga el futuro activo de legw y de qerapeuw Traduce al griego 1 Los hombres son seres poliacuteticos 2 Los libros valen diez oacutebolos 3 El filoacutesofo es bueno [soacutelo] de palabra mas no en sus obras (sing) 4 Debe uno (= xrh) aprender lo bueno que dicen los filoacutesofos 5 No debe uno decir lo malo 6 iexclFebo te liberaraacute (luw) amigo 7 No servireacuteis como esclavos a los baacuterbaros 8 No sirvaacuteis como esclavos a los baacuterbaros 9 iquestQueacute diraacute el filoacutesofo 10 Los nintildeos diraacuten lo mejor (neutr pl) 11 Las obras de los hombres malvados son malas 12 En comparacioacuten con los demaacutes seres vivos dice el filoacutesofo el hombre vive como un dios e Traduce al espantildeol la primera parte de la leccioacuten

18 Cancioacuten popular bizantina Teacutengase en cuenta que r9odon rosa dio su nombre a la isla de Rodas selinon apio a la ciudad siciliana de Selinunte

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

17

DIDAGMA EKTON

o9 a)gaqoj ta_ a)gaqaamp legw e1legon -ej -e a)kouw h1kouon -ej -e oi0ktirw w|ktiron -ej -e A a o9 dikaioj dikaia praampttei b ta_ dikaia kalaamp e0stin g xrh legein ta_ kalaamp

d mw~roj mw~ra legei e ou0 xrh a)kouein ta_ mw~ra

B a Puqagorou mh e0n polloi=j o0liga lege a)ll 0 e0n o0ligoij pollaamp b xrh

manqaampnein te kai didaampskein ta_ arista

G a tij me kwlusei poiei=n ta_ kalaamp b xalepa_ ta_ kalaamp g alla d 0 alloij kalaamp

d Biaj o9 sofoj e1legen oi9 plei=stoi kakoi

D a70Ihsou=j e0didaske o9 a)gaqoj anqrwpoj e0k tou= a)gaqou= qhsaurou= e0kbaampllei

a)gaqaamp kai o9 ponhroj anqrwpoj e0k tou= ponhrou= qhsaurou= e0kbaampllei ponhraamp19

b oi97a)postoloi h]kon ei0j to i9eron kai e0didaskon20

E a e1gwge ta_ arista e0didaskon se b ti e1legon soi g mu=qon e1legej moiv a e0luomen ton pw~lon b ti e0luete ton pw~lon21 Z a xrh e0lpizein ta_ arista b ti e0lpizete -ta_ arista h0lpizomen H a ar h1kouej a$ e1legon -paampnt h1kouon b ti o1nomaamp soi g Paamptrokloj (=Patroklw|) o1nomaamp moi Q a oi1mwze22 dou=le kai proteron w|mwzej pollaamp b ar ou0k oi0ktireij me kai ga_r o9 turannoj w|ktire ton ui9on I Sofoklh=j legein su deinoj manqaampnein d e0gw_ kakoj IA Plaamptwn ta_ dikaia kai kala_ a)gaqaamp e0sti ta_ d adika kai ai0sxra_ kakaamp DIALOGOI a ti e1lege Biaj o9 sofoj Biaj e1legen o3ti23 b ti praampttei o9 dikaioj 19 Mateo 12 35 20 actus Apostolorum 5 21 21 cf Lucas 1933 22 Amenaza de palos contra los esclavos en la comedia oi0mwampzw = digo oi1moi

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

18

g ti legei mw~roj d ti xrh legein xrh legein e ara xrh legein o0liga e0n polloi=j ou0 v a)lla_ pw~j xrh legein z ti xrh manqaampnein i ti xrh didaampskein ia ti e0didasken o970Ihsou=j o970Ihs o3ti ib pou= e0didaskon oi9 a)postoloi ig ti xrh e0lpizein id ti e0lpizeij i v ti e0lpizomen iz ti h0lpizete Repaso a ar e0douleuej qumw~| ou0xi b ar e0douleuete qumw~| ou0xi g ar h1kouej o4 e1legon nai d ar h0kouete a$ e1legon ou0xi e ar h0kouete a$ e0legomen nai v ara xrh douleuein qumw~| Derivacioacuten a h9 e0lpij (esperanza tercera declinacioacuten) - e0lpizw - h1lpizon b to o1noma (nombre tercera declinacioacuten) - o0nomaampzw - w)nomazon g o9 oi]ktoj (conmiseracioacuten) - oi0ktirw - w|ktiron d oi1moi (iexclay de miacute interjeccioacuten indeclinable) - oi0mwampzw - w|mwzon e o9 oi]koj (casa) - oi0kizw - MELETAI A Analiza y traduce las siguientes formas verbales24 e1legon e0manqaampnete e1fere(n) e0didaskon e0qeraamppeuon e1xaire e0peiqomen e0praampttete e0kwampluon h0lpizomen h1koue(n) h[kej u[e(n) w|)ktirete B Declina en singular y plural las frases to logikon zw~|on y o9 aristoj pw~loj G Conjuga en presente de indicativo e imperativo asiacute como en imperfecto los verbos kwluw legw a)kouw D Traduce al griego

a Di mucho en pocas [palabras] no poco en muchas b Los tontos25 dicen tonteriacuteas c Los hombres son animales racionales d No vengareacuteis los criacutemenes mediante criacutemenes e Te impediremos hacer (poiei=n) cosas malvadas f No te impediacuteamos hacer lo bueno g No somos ni (noni= ou1teou1te) seremos esclavos de los baacuterbaros h El hombre probo (= xrhstoj) actuacutea probamente (= hace cosas uacutetiles) i Escucheacute lo mejor de los filoacutesofos j Esperaacutebamos todo (= todas las cosas)

23 o3ti al igual que w(j es conjuncioacuten subordinante que introduce oraciones declarativas 24 Indica persona nuacutemero tiempo modo voz enunciado y da la traduccioacuten de la forma correspondiente Las formas subrayadas admiten dos posibilidades 25 Tonto (adjetivo) mwroj la forma [dialectal] aacutetica es sin embargo mw~roj

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

19

DIDAGMA EBDOMON

[fagtampmagt = lat fama] qeagtamp filiagt e1xqragt fhmh [cf ingl fame] kagtloj kalw~j dikaioj dikaiwj a)gaqoj eu] makroj makragtampn dw~ron dwreagtampn A70Aristotelhj peri filiaj26 a oi9 o3moioi filoi ei0sin b tw~n o9moiwn h9 filia e0stin g h9 filia a)gaqon

d h9 filia megiston a)nqrwpoij a)gaqon e0stin e w filia w megiston

a)nqrwamppoij a)gaqon v teleiagt d e0stin h9 tw~n a)gaqw~n filia

B70Isokraampthj peri filiaj

a a)rxh filiaj men e1painoj e1xqraj de yogoj b touj filouj e0n tai=j

a)tuxiaij diagignwampskomen

G a logoj e1rgou skiagtamp b e0k tou= Eu0aggeliou e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou27

g70Ihsou=j e0didasken kai h1kouon paampnta oi9 Farisai=oi28

D a ar h3kete ei0j70Aqhnaj -ma touj qeouj kai ta_j qeaampj ou0x h3komen b menete e0n

th=| oi0kia| mh metabainete e0c oi0kiaj ei0j oi0kian29

E a pou= e0sti qew~n bwmoj b e0n th=| a)gora~| qew~n bwmoj e0stin g eu1xesqe qeoi=j te

kai qeai=j

v a Plaamptwn30 legei w(j h9 agan e0leuqeria ei0j agan douleian metabaampllei

b70Aristotelhj trei=j ei0si politei=ai a)ristokratia kai o0ligarxia kai

dhmokratia kai a)ristokratiaj men o3roj a)reth o0ligarxiaj de plou=toj dhmou

d e0leuqeria31 g tw~n politeiw~n a)risth h9 e0k tw~n a)ristwn

Z a h9mera h9meran didaampskei b nh thn qeaampn kalw~j e1legej w filosofe g kalw~j

legein dei= peri tw~n kalw~n d eu] legeij w didaampskale

26 Cf eth Nic 1155amdash1156b 27 Mateo 4 16 cf Isaiacuteas 9 1 oi9 katoikou=ntej e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou fw~j laampmyei e0f u9ma~j 28 Lucas 16 14 29 Lucas 10 7 30 politeia 564a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

20

H a eu] legei se ou0deij polloi de kakw~j b kakw~j e1xw dia_ ton polemon g su

de w file pw~j e1xeij -xalepw~j e1xw u9po tou= xqej potou32 -kai dikaiwj

MELETAI A a tij me qerapeusei o9 b tij se qerapeusei oi9 g tij e0sti didaampskaloj tou= biou o9 d ti e0stin e0leuqerou e1rgon e ar e0stin e0leuqerou e1rgon to eu] legein ou0 v tij qerapeusei touj qeouj oi9 z tij e0qeraamppeue ton qeon o9 h ar a)kouete tw~n qew~n q ar h0kouete touj tw~n filosofwn logouj i ar h1kouon touj tw~n kakw~n logouj ia ar e0maampnqanej ton logon ib ar e0didaskon to didagma B a Conjuga el presente imperfecto e imperativo del modo indicativo de los verbos manqaampnw didaampskw e0lpizw b Declina en todos los casos del singular y del plural la frase o9 koinoj e0xqroj c Traduce al griego a iquestQuieres aprender No te [lo] impediremos b Queremos llegar a Atenas pues

(gaampr) en Atenas (70Aqh=nai) estaacuten los altares de las diosas y de los dioses c Los filoacutesofos soliacutean ensentildear (imperfecto) en el templo de la diosa d El filoacutesofo es un maestro para (genitivo) la vida e Serviremos (qerapeuw) a los dioses y a las diosas de Atenas f Les ensentildeaacutebamos a los nintildeos lo mejor g Los [hombres] libres ensentildeaban a sus hijos tanto lo bello como lo uacutetil h iexclOh amigo de la libertad no seas esclavo de tus pasiones (= qumoj en singular)

31 politica 1294a 10 32 sumposion 176a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

21

OGDOON DIDAGMA

h9 fhmh th=j fhmhj o9 to h9 h9 a)reth th=j a)reth=j o3de tode h3de A peri fhmhj kai mnhmhj

a70Odusseuj e1xaire th=| fhmh| th=| qeia| b kata_ touj e0painouj kai thn fhmhn kai

thn mnhmhn a)qanasiaj metexomen [Isoacutecr] g e0k pollw~n mnhmw~n e0mpeiria mia

e0stin [Arist] d Eu0ripidhj a( d a)reta_ bainei dia_ moxqwn dika dikan ferei kai

fonoj fonon

B70Aristotelhj

a h9 filia e0stin a)reth tij h2 met a)reth=j e1ti d a)nagkai=on ei0j ton bion b h9

tw~n newn filia di h9donhn ei]nai dokei= kai e0rwtikoi d oi9 neoi teleia d e0stin h9

tw~n a)gaqw~n filia kai kat a)rethn o9moiwn33 g h9 timh megiston tw~n e0ktoj

a)gaqw~n e0stin34

G a i1sxue sofia| ka)reth|= b h9 yuxh=j a)reth sofia g paampmpollai a)retai ei0sin

tw~n d a)retw~n allh men e0stin e0leuqerou allh de doulou35

D paroimiai

a ou0 sxolh douloij b dokei= de h9 eu0daimonia e0n th=| sxolh=| ei]nai36 g h9

eu0daimonia h2 sofia e0stin h2 a)reth yuxh=j d th=| tuxh| mh pisteue e ta_ megaampla

dw~ra th=j Tuxhj e1xei fobon

E a spondai ei0sin70Aqhnaioij kai Lakedaimonioij b mh luete ta_j spondaampj g

e0n tai=j70Olumpiakai=j spondai=j ou0k e1cestin o3pla ei0sferein ei0j thnde thn xwampran

v a taampd e0sti Peloponnhsoj b o3de e0gwamp ei0mi g o9 tw~n79Ellhnwn strathgoj

e1lege taampde d h3de h9 h9mera a)rxh kakw~n e0stin e kalh h9mera e0stin laampmpei ga_r o9

h3lioj v ferw soi tonde ton stefanon z prbl (= paraampbale confer compara)

didagma e D tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a ktt (= kai ta_ toiau=ta y las demaacutes

33 eth Nic 1156 a b 34 eth Nic 1123b 35 Menon 71e 36 eth Nic 1177b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

22

cosas semejantes = etc)

Z Kleaampnqhj37 legei o3ti qeoj e0stin h9 tou= kosmou yuxh MELETAI A a pw~j metexomen a)qanasiaj 70Isokraampthj legei o3ti b poqen e1xomen e0mpeirian70Aristotelhj legei wj g tij e0stin h9 th=j sofiaj a)reth d ti e0sti megiston tw~n e0ktoj a)gaqw~n e ara mia a)reth e0stin h2 pollai v ar e0n th=| sxolh=| h9 eu0daimonia e0stin B a ar a)reth tij e0stin h9 filia b ei0 mh a)reth ti e0stin h9 filia 70Aristotelhj legei o3ti g ara pisteuomen tai=j a)retai=j d tij e1legen w(j paampmpollai ei0si ai9 a)retai e tij e1lege pampollaj ei]nai ta_j a)retaampj G Traduce al griego A a La criacutetica es el comienzo de la enemistad b En la desgracia acabeacute de conocer (un solo verbo) a mis amigos c Decidme iquestcuaacutel es la amistad perfecta d iquestPor queacute hablas mal de Protaacutegoras e En las plazas puacuteblicas hay (= las pl puacutebl tienen) altares a (= gen) los dioses y a las diosas (concebidos como un conjunto) f [La experiencia de] un diacutea ensentildea al otro B a Somos fuertes por nuestras virtudes b [La] virtud [es el] maacuteximo bien c Honor y virtud son los maacutes grandes bienes (de las cosas buenas gen) d La sabiduriacutea de este filoacutesofo es muy grande e iquestQueacute es el hombre El suentildeo (o1nar) de una sombra [es] el hombre dice Piacutendaro [Piacutetica VIII 95s] f Sentimos placer (xairw) en las cosas divinas g En estos diacuteas prevalece (es fuerte) la maldad (= las cosas malas) h Dios es el alma del mundo

37 Cleantes (33130mdash23029) de lento entendimiento y dedicado en un principio al pugilato dirigioacute la escuela estoica tras la muerte (262261) de su fundador Zenoacuten Veacutease la nota 41

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

23

ENATON DIDAGMA

o9 poihthj tou= poihtou= a)gaqoj a)gaqh a)gaqon o9 neaniaj tou= neaniou dikaioj dikaiagt dikaion A a Mousw~n profhthj e0stin o9 poihthj b o9 nomoqethj nomwn poihthj e0stin g

Eu0ripidhj tragw|diw~n poihthj h]n d70Aristofaampnhj kai Menandroj kwmw|diw~n

poihtai h]san

B a poihthn71Erwj didaampskei b h9 texnh ton texnithn trefei (ai9 texnai touj

texnitaj trefousin) g o9 kubernhthj nautw~n arxei b o9 kubernhthj keleuei to

tw~| nauth| sumferon (oi9 kubernh=tai keleuousin ta_ toi=j nautaij sumferonta)

G a o9 xrhstoj neaniaj kaqeudei b akoue tou= filosofou w xrhste neania g

sigh neania| timhn ferei d ara gignwampskeij tonde ton xrhston neanian e xai=re

despota38 e dou=le despotw~n akoue kai dikaia kadika

D Eu0ripidhj o9 poihthj ui9oj h]n Mnhsarxidou o9 de Mnhsarxidhj w(j legetai h9

kwmw|dia kaampphloj h]n h1koue de70Anacagorou kai Prodikou kai Protagorou

tw~n filosofwn

E Eu0ripidhj h]n maqhthj70Anacagorou kai e0qaumaze ton men70Anacagoran o9

Eu0ripidhj ton d Eu0ripidhn70Anacagoraj tw~n d70Aqhnaiwn o9 dh=moj ou0k

e0pisteuen ou1te70Anacagora| ou1te7Eu0ripidh| wste a)ph=lqon a)p70Aqhnw~n kai o9

filosofoj kai o9 poihthj

38 El vocativo de los sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten es de uso relativamente escaso y presenta las siguientes caracteriacutesticas lo forman en -agt los terminados en -agtj los terminados en -hj en cambio lo hacen en -a breve Asimismo lo forman en -a breve tanto todos los terminados en -thj (que constituyen la mayoriacutea de los ca 6 400 sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten [de un total de ca 19 000 sustantivos no se trata pues de ninguna excepcioacuten cf P Tapia Lecturas Aacuteticas I p 944]) como los que presentan las terminaciones -aamprxhj -pwamplhj -wampnhj -metrhj -laamptrhj y -tribhj A eacutestos hay que agregar los gentilicios como persa (Pershj Persa) escita (Skuqhj Skuqa) etc los pocos sustantivos restantes mdashen ocasiones por razones diacriacuteticas (como Pershj [hermano de Hesiacuteodo no persa] Persh)mdash forman el vocativo en -h En cuanto a la posicioacuten del acento eacutesta es la misma del nominativo teniendo en cuenta las constantes generales de la acentuacioacuten vgr poliltthj poli=ta la uacutenica excepcioacuten (maacutes que excepcioacuten una huella de la posibilidad linguumliacutestica originaria de subrayar el vocativo retrayendo el acento H Rix Historische Grammatik des Griechischen Darmstadt 1976 pp 131s) la constituye el sustantivo despothj que forma el vocativo como se ve en el ejemplo retrayendo el acento hacia la primera siacutelaba (En Homero y fuera del dialecto aacutetico las cosas son muy distintas la terminacioacuten -a y sobre todo -tagt es maacutes bien nominativa mientras en el beocio Piacutendaro por ejemplo -a breve o larga es terminacioacuten constante de nominativo y de vocativo)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

24

v a Ku=roj o9 Pershj ui9on ei]xen Kambushn b Kurw| tw~| Persh| ui9oj h]n Kambushj

g Kambushj ui9oj h]n Kurou tou= Persou d oi9 Persai touj neaniaj toceuein kai

a)lhqeuein e0didaskon

Z a eu0xhn dikaian a)kouei o9 qeoj b eu0xh=j dikaiaj a)kouousin oi9 qeoi g eu0xa_j

dikaiaj a)kouein touj qeouj legousin d eu0xw~n dikaiwn xrh touj qeouj a)kouein

e dei= touj neaniaj touj tw~n filosofwn logouj e0pimeleia| a)kouein v ton

Eu0ripidhn legousin 70Anacagorou didaskaamplou a)kouein

MELETAI A a tij h]n tragw|diw~n poihthj b tij h]n kwmw|diw~n poihthj g tinej h]san kwmw|diw~n poihtai d tinej h]san tragw|diw~n poihtai e tij arxei nautw~n v ti ferei neaniaij timhn z tij h]n Eu0ripidou didaampskaloj h tij h]n Eu0ripidou pathr B a kalw~j legeij w maqhtaamp b kalw~j e1legej w xrhste g kalw~j e1legej w xrhste maqhtaamp d kalw~j e0legete w maqhtai C Traduce al griego a Euriacutepides fue un poeta traacutegico (= de tragedias) b Euriacutepides el poeta traacutegico era hijo de Mnesaacuterquides c Tanto Aristoacutefanes como Menandro fueron poetas coacutemicos d Los pilotos ordenaraacuten lo provechoso para los marineros e Anaxaacutegoras el maestro ensentildeoacute (impf) en Atenas a Euriacutepides a componer (=poiei=n) tragedias f Dicen que Anaxaacutegoras y Proacutedico los filoacutesofos fueron maestros de Euriacutepides g Los dioses no escucharaacuten las plegarias de los hombres injustos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

25

DIDAGMA DEKATON

h9 a)lhqeia th=j a)lhqeiaj sofoj sofwampteroj sofwamptatoj h9 qaamplassa th=j qalaampsshj deinoj deinoteroj deinotatoj

I A peri a)gkurw~n

a agkuraamp moi th=j tuxhj o9 filoj b h3kei anemoj deinoj thn agkuran

e0kbaampllete g e0pi mia~j a)gkuraj ou1k e0stin a)sfaampleia tw~| ploiw| d duo agkurai

a)sfaampleian parexousin e0p a)sfaleia| ou]n duo e0kbaampllete a)gkuraj e agkuran

e0n toi=j deinoi=j e1xw ton qeon th=|de pisteuw th=| a)gkura|

B a h9 qaamplassa douleuei a)nemoij b thn th=j qalaampsshj a)rxhn pote Minwj ei]xen G peri Mousw~n

a h9 Mou=sa sunesti tw~| poihth=| b o9 poihthj qerapeuei ta_j Mousaj kai ga_r

Mousw~n profhthj e0stin g ai9 Mou=sai a|dousin e0n70Olumpw| d qu=e tai=j

Mousaij w poihta e thn Mou=san a)ei qerapeusw v quw th=| Moush| z

xai=re w Mou=sa h xairete Mou=sai qeai

D peri eu0sebeiaj

a eu0sebeian fulasse b70Anacagora| dikh a)sebeiaj h]n par70Aqhnaioij

E peri a)lhqeiaj

a ti e0stin a)lhqeia39 b h9 filosofia e0pisthmh th=j a)lhqeiaj e0stin40 g i0atrw~|

thn a)lhqeian lege

v Platwnikaamp

a e3teron e0pisthmhj doca b a)nti dochj thn a)lhqeian tw~n kalw~n diwke g thn

met a)lhqeiaj docan e0pisthmhn ei]nai legw d diaferei e0pisthmh o0rqh=j dochj

Z a doch| ge th=| e0mh|= h9 filia megiston a)nqrwamppoij a)gaqon e0stin b diwke docan

ka)rethn g doca e0n u9yistoij Qew|~41

II

39 Juan 18 38 40 Aristoacuteteles met 993b 41 Lucas 2 14

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 3: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

3

mdashde la declinacioacuten en ndasha (gai=a gt gh=) mdashel imperativo de tercera persona (iussivus)

XVII Decimosexta leccioacuten Adjetivos contractos xrusou=j a(plou=j eu1nouj

mdashefectos foneacuteticos de la lsquoyodrsquo y la lsquodigammarsquo mdashformas de invocacioacuten a los dioses (maamp nh proj w)

XVIII Decimoseacuteptima leccioacuten El perfecto activo accusativus cum infinitivo

mdashformas de la reduplicacioacuten de perfecto mdashsignificado del perfecto griego mdashldquoatraccioacutenrdquo del predicado nominal mdashpeculiaridades del infinitivo

XIX Decimoctava leccioacuten La lsquodeclinacioacuten aacuteticarsquo (o9 newampj i3lewj) ou]toj

mdashmethatesis quantitatum mdashau3th y au(th

XX Breve lectura de recapitulacioacuten Los adjetivos verbales

mdashlos adjetivos verbales en ndashtoj mdashlos adjetivos verbales ndashteoj mdashgrammatikaamp tina 79Omhrikaamp

Nota bibliograacutefica Gramaacuteticas Jaime BERENGUER AMENOacuteS Gramaacutetica griega Barcelona Bosch 1999 William W GOODWIN A Greek Grammar (1892) en wwwtextkitcom Raphael KUumlHNER Bernhard GERTH Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache

[en cuatro tomos] Hannover Hahn1992 (31898) Francisco RODRIacuteGUEZ ADRADOS Nueva sintaxis del griego antiguo Madrid Gredos 1992

(Manuales) Manuel SANZ LEDESMA Gramaacutetica griega Madrid Ediciones Claacutesicas 2005 Eduard SCHWYZER Griechische Grammatik [en tres tomos] Muacutenich Beck 1968

(Handbuch der Altertumswissenschaften)Herbert Weir SMYTH Greek Grammar (1920) en wwwtextkitcom

Manuales

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

4

Hardy HANSEN Gerald M QUINN Greek An Intensive Course Nueva York

Fordham 1978 Eusebio HERNAacuteNDEZ Feacutelix RESTREPO Llave del griego Coleccioacuten de trozos claacutesicos Comentario semaacutentico etimologiacutea y sintaxis Barcelona Herder 1959 Pedro TAPIA ZUacuteNtildeIGA Lecturas Aacuteticas Introduccioacuten a la filologiacutea griega [en varios tomos]

Meacutexico UNAM 1994ssJohn Williams WHITE The First Greek Book (1896) en wwwtextkitcomGuumlnther ZUNTZ Griechischer Lehrgang [en tres tomos] Gotinga Vandenhoeck amp

Ruprecht 1991 Diccionarios y vocabulario Henry George LIDDLE Robert SCOTT Henry Stuart JONES A Greek-English Lexicon

Oxford At the Clarendon Press 1843ss [disponible en liacutenea]Thomas MEYER Hermann STEINTHAL Vocabulario fundamental y constructivo del

griego Meacutexico UNAM 1993Joseacute Mariacutea PABOacuteN DE URBINA Diccionario manual griego claacutesico-espantildeol Barcelona

Vox 11967 Juan CODERCH SANCHO Diccionario espantildeol-griego Madrid Ediciones Claacutesicas 1997 Materiales auxiliares Wilhelm BRANDENSTEIN Linguumliacutestica griega Madrid Gredos 1964 (Manuales)Jean CARRIEgraveRE Estiliacutestica griega Meacutexico UNAM IIFL 2009 (Coleccioacuten Didaacutectica

del Centro de Estudios Claacutesicos 1)Manuel FERNAacuteNDEZ-GALIANO Manual praacutectico de morfologiacutea verbal griega

Madrid Gredos 1989 ________ La transcripcioacuten castellana de los nombres propios griegos Madrid

Sociedad Espantildeola de Estudios Claacutesicos 1969 Otto HOFFMANN Albert DEBRUNNER Historia de la lengua griega Madrid

Gredos 1969 (Biblioteca Universitaria Gredos Manuales 13) Christos KARVOUNIS Aussprache und Phonologie im Altgriechischen Darmstadt

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

5

WBG 2008 Pedro TAPIA ZUacuteNtildeIGA ldquoReflexiones en torno a la metodologiacutea del griego claacutesicordquo en

Cuadernos de apoyo a la docencia UNAM FFyL 1990 algunas consideraciones sobre la pronunciacioacuten del griego antiguo 1 La pronunciacioacuten del griego antiguo es un tema debatido desde el siglo XV En el debate tuvieron lugar consideraciones de caraacutecter no soacutelo foneacutetico o linguumliacutestico sino sobre todo ideoloacutegico-religioso De hecho el debate se desarrolloacute paralelamente tanto al desprecio occidental por Bizancio (el Patriarca de Constantinopla teniacutea quinientos antildeos de haber sido excomulgado por el Papa [1054]) como a los grandes movimientos religiosos europeos de la eacutepoca reforma contrarreforma calvinismo erasmismo 2 El humanista Desiderio Erasmo de Rotterdam viacutectima de una broma (pues era mire credulus) llegoacute a creer que los eruditos griegos de su tiempo ldquoutilizabanrdquo (usurparent) una nueva y ldquoauteacutenticardquo pronunciacioacuten del griego antiguo Presuroso publicoacute en Basilea el DE RECTA LATINI GRAEligciqve sermonis pronuntiatione en 1528 y luego en 15582 Alegando alliacute que la eta griega deberiacutea sonar como la ldquoa de los escoceses y de ciertos holandesesrdquo () quizaacute no hizo maacutes que difundir y malentender ideas del humanista griego Janus Lascaris En el mundo hispaacutenico fue Antonio de Nebrija quien defendioacute la pronunciacioacuten etacista por lo que hay quien quizaacute no sin razoacuten propone el nombre de nebrisense en lugar de ldquoerasmianardquo para esta pronunciacioacuten 3 El alemaacuten de origen Heinrich Christian Henning (avecindado en Holanda con su nombre latinizado lsquoHenricus Christianus Henniniusrsquo) publicoacute en 1684 un panfleto escolar con el curioso nombre de ldquodissertatio paradoxardquo que proponiacutea una curiosa simplificacioacuten de la pronunciacioacuten propuesta por Erasmo Dado que el griego ldquoclaacutesicordquo no se pronuncioacute en la Antiguumledad jamaacutes seguacuten siacutembolo ortograacutefico alguno (acentos espiacuteritus y demaacutes signos auxiliares de la pronunciacioacuten son producto tardoantiguo y bizantino) y supuesta su cercaniacutesima afinidad con el latiacuten la pronunciacioacuten deberiacutea ser igual a la de eacuteste y no la que prescriben los signos diacriacuteticos bizantinos Naturalmente el latiacuten veniacutea pronunciaacutendose desde la alta Edad Media de manera cada vez maacutes cercana a la foneacutetica lsquoaborigenrsquo (holandesa francesa e inglesa principalmente) Asiacute la propuesta pedagoacutegica de Henning acaboacute por identificarse con una pronunciacioacuten de base lsquoerasmianarsquo con color lsquolocalrsquo 4 La mal llamada ldquopronunciacioacuten modernardquo del griego (tambieacuten conocida como lsquoitacistarsquo lsquoyotacistarsquo o lsquoreuchlinianarsquo por el erudito hebraiacutesta alemaacuten Johannes Reuchlin) es un modo de pronunciar que puede atestiguarse a maacutes tardar desde fines del siglo V ante3 (cf vgr Tuciacutedides II 54 BRANDENSTEIN p 91) Esto significa que la literatura griega desde Jenofonte (ca 430 ndash post 355) hasta Yanis Ritsos (dagger1990) y Odiseas Elitis (premio Nobel 1979 dagger1996) pasando claramente por Platoacuten (cf Crat 418 c) y Caliacutemaco (cf ep 2 2 El Dialogus se volvioacute a imprimir en 1643 1704 1740 y 1832 La edicioacuten criacutetica moderna data del 1973 3 Cf Euriacutepides Heacutecuba 104s donde el juego de palabras soacutelo tiene efecto dramaacutetico si el diptongo ai se pronuncia e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

6

[Asper]) los romanos filheleacutenicos todos de Ciceroacuten (cf ad fam IX 22) a la tardiacutea antiguumledad y desde luego la eacutepoca bizantina completa y toda la historia de la Grecia turca e independiente esto es unos dos mil cuatrocientos antildeos de cultura griega (frente a los ldquoclaacutesicosrdquo pero escasos trescientos mdashde ldquoHomerordquo a Soacutefocles []) pronunciaron como lo haciacutean todaviacutea en eacutepoca moderna el Tractado de Orthographiacutea y accentos del gramaacutetico toledano Alejo Venegas lo mismo que el mencionado Reuchlin Lutero Gœthe y entre nosotros el maacutes insigne grecista Francisco Javier Alegre Todaviacutea la Preparatoria Nacional en 1887 proponiacutea el itacismo como ldquopronunciacioacuten adoptadardquo4 Huelga decir que los filoacutelogos griegos han pronunciado siempre ndashy siguen hacieacutendolondash correctamente su lengua 5 La pronunciacioacuten erasmiana o etacista adquirioacute carta de naturalizacioacuten y soberaniacutea en los estudios griegos desde que la filologiacutea alemana del s XIX por obra del ministerio de cultura prusiano (re)fundoacute la Filologiacutea Claacutesica e instituyoacute el griego como materia escolar Entre nosotros se adoptoacute sin mayor juicio criacutetico desde que se reanudaron en el siglo XX los estudios universitarios interrumpidos por Maximiliano emperador de Meacutexico y paradoacutejicamente filheleno y buen conocedor (itacista) de la lengua griega 6 Que la transcripcioacuten latina tampoco es un punto de partida seguro para conocer la foneacutetica griega antigua lo prueban palabras como Bh=roj (=Verus) koiaistwr (=quaeligstor) o Noma~ (= Numa) 7 Escribe Manuel FERNAacuteNDEZ GALIANO eximio helenista espantildeol5 ldquoEn efecto para que pudieacuteramos llegar a escribir los nombres griegos en su auteacutentica pronunciacioacuten de la eacutepoca claacutesica (que parece la maacutes importante y digna de imitacioacuten) seriacutea menester [] utilizar los signos del alfabeto foneacutetico internacional y aun asiacute nuestro remedo de la foneacutetica griega seriacutea imperfectiacutesimo pues ni sabriacuteamos en modo alguno reproducir la cadencia tonal de los acentos hoy perdida por nosotros ni acertariacuteamos a dar a las vocales su auteacutentica cantidad larga o breve cuya matizacioacuten tambieacuten ha desaparecido ni sabemos a ciencia cierta coacutemo se pronunciaba la z ni seriacutean admisibles la j (x del alfabeto foneacutetico) para la x claacutesica (que no es fricativa velar sorda sino kh o ch esto es oclusiva palatal sorda maacutes h aspirada [] la z para la q claacutesica (tampoco fricativa interdental sorda sino th es decir oclusiva dental sorda maacutes h aspirada []) y la f para la f (ph oclusiva labial sorda maacutes h []) ni la y sino la uuml del alfabeto foneacutetico para la u ni ei ou para los falsos diptongos ei ou procedentes de contraccioacuten o alargamiento por compensacioacuten que en realidad maacutes bien debiacutean de ser ē ō esto es e y o largas cerradas respectivamente En

4 Cf Rafael ROMERO Leoacuten MALPICA Meacutetodo de lengua griega por el sistema Ollendorff Obra de texto en la Escuela Nacional Preparatoria Meacutexico Imprenta de Ignacio Escalante 1879 p II 5 En La transcripcioacuten castellana de los nombres propios griegos Madrid SEEC 1969 p 23 Veacuteanse tambieacuten Wilhelm BRANDENSTEIN Linguumliacutestica griega Madrid Gredos 1964 Engelbert DRERUP Die Schulaussprache des Griechischen von der Renaissance bis zur Gegenwart im Rahmen einer allgemeinen Geschichte des griechischen Unterrichts Paderborn Schoumlningh 1930 (Studien zur Geschichte und Kultur des Altertums VI u VII Ergaumlnzungsbaumlnde) D C HESSELING H PERNOT ldquoEacuterasme et les origines de la prononciation eacuterasmiennerdquo en Revue des Eacutetudes Grecques 32 [Pariacutes] (1921) pp 278-301 tambieacuten Chrys C CARAGOUNIS ldquoThe error of Erasmus and Un-greek Pro-nunciations of Greekrdquo en Filologiacutea Neotestamentaria 8 (1995) p 153 [asequible por Internet] Christos KARVOUNIS Aussprache und Phonologie im Altgriechischen Darmstadt 2007

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

7

una palabra el intento seriacutea vano y grotesco [] el adoptar la foneacutetica del griego moderno [hellip] tendriacutea la ventaja de permitir una mayor coherencia al acogerse a un idioma realmente hablado y no a una mera abstraccioacuten heterogeacuteneardquo [7 Por uacuteltimo el argumento jocoso si bien las vacas no ldquomigenrdquo6 (aunque de manera foneacuteticamente significativa Erasmo falso paladiacuten de la ldquopronunciacioacuten erasmianardquo se sirve en su tratado de la pronunciacoacuten correcta del ejemplo ldquovacca mingitrdquo y no de ldquovacca mugitrdquo de pron sect 1001) los gallos hacen aparentemente ldquoki-ki-ri-kirdquo pero tambieacuten ldquogu-gu-ri-gurdquo( ررييقوقو قو ) y los perros ldquovau vaurdquo bau= bau= (no ldquobau baurdquo aunque creamos que hacen ldquoguau guaurdquo) y las palomas no hacen soacutelo ldquocu-cu-rru-cu-curdquo sino tambieacuten ldquorām-rāri-rāri-rāmrdquo رراامم) ررااررىى ررااررىى ejemplos todos de onomatopeyas animales que (ررااممalejaacutendose tanto de la filologiacutea como de la historia de la cultura convierten graciosamente en falaz el argumento de las cabras que hacen ldquomerdquo pero no hacen ldquomirdquo y las ovejas que no hacen ldquobirdquo pero hacen ldquoberdquo]

DIDAGMA PRWTON

El sistema foacutenico griego

A Vocales

1 Vocales simples

a) e o e2 yilon kai o2 mikron E O e0n o1n o9 qeoj

lege legete o9 logoj to teloj to meloj o99 e1leoj

b) h w h]ta kai w mega H W wra79Rwampmh

h1dh h9 h3bh h9 fhmh Dwdwampnh to dw~ron tw~n dwamprwn Swampfrwn

c) a i u alfa kai i0w~ta kai u2 yilon A I U

ara ara a)ra mi=moj filoj muriaampdej to muron

73Hra faampma filosofia traamppeza mala gaampla

7]Isij7]Irij nikh diaamplogoj biblion Libuh

mu=qoj nu=n su=j lurikh murtoj tupoj

2 Diptongos

a) breves

1 ai ei oi ai0wampn ei0rwneia oi]noj boi5

ai970Aqh=nai Gai=a e1rxomai ei] ei]doj legei oi9 polloi legoi

6 Cf TAPIA tomo I p 8

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

8

2 au eu ou ui au] eu] ou0k ui99oj

Bau=kij trau=ma au0toj70Odusseuj basileuj leukoj Mou=sa Oi0dipouj

au0tou= h9 mui=a h9 nekuia h9 a)guiaamp prau5nw

b) largos 1 hu hurhka = eu3rhka hu1xeto = eu1xeto

2 ai hi wi73Aidhj basilh=i (= basilh=|) w)idh (= w)|dh)7

tima~| (= tima~i) timh=| (= timh=i) to70Widei=on th=| filh| (= th=i filhi) tw~| filw| (= tw~i

filwi) legh|j (= leghij) filh=| (= filh=i)

B Consonantes

1 mutaelig

a) g k x gaampmma kaampppa xi= G K X Baampkxoj Gai=a

to gaampla tou= gaamplaktoj o9 xarakthr h9 kraugh e0gguj e1gxoj agkura Sfigc

b) b p f bh=ta pi= fi= B P F Sapfwamp baampptw fuw

blepw h9 fusij h9 fugh filoj o9 paampppaj [cf o9 Pappaj] filoppapoj h9

bafh o9 baptismoj

c) d t q delta tau= qh=ta D T Q Didwamp Qetij

Diquramboj ton qeon thn qeaampn tiqhmi tode taampde

2 liquidaelig et nasales

l r m n laampmbda r(w~ mu= nu= L R M N leimwampn r(h=ma

Leroj lh=roj r(wampmh menei nemei mh=lon e1rre (= e1r)r(e) Purroj (= Pur)r(oj)

mw~roj (= mwroj)

3 sibilantes

s c z c y si=gma zh=ta ci= yi= S C Z C Y sizw yecw

sw|ampzw swampsw se legei o9 swthr Zeuj zwampnh yalmoj yeu=doj laampc

7 La llamada ldquoyota subscritardquo (i0w~ta u9pogegrammenon) carecioacute de valor foneacutetico muy tempranamente Seguacuten Otto HOFFMANN (p 314) ya en el siglo VI ante hay indicios de su desaparicioacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

9

Canqipph

Ejercicio de lectura

arsquo7h9 filosofia Swkraampthj Plaamptwn7o9 dialogoj70Aristotelhj7oi9

Stwi+koi70Epikouroj oi970Epikoureioi Puqagoraj oi9 Puqagoreioi brsquo7h9 r9htorikh o9 r9htwr Lusiaj70Isokraampthj Dhmosqenhj Kikerwn grsquo7h9 gewgrafia h9 gh= ai970Aqh=nai h9 polij h9 a)kropolij o9 Parqenwampn h9

Korinqoj h9 Spaamprth Lakedaimwn ai9 Qh=bai

drsquo7h970Attikh h9 Boiwtiagt h970Axai5agt h9 Makedoniagt h9 Sikeliagt h970Italiagt h970Asiagt

h970Indiagt o971Indoj h9 Ai1guptoj

ersquo ai9 Mou=sai to Mousei=on h9 mousikh h9 lura h9 kiqaampragt o9 r9uqmoj o9 tonoj h9 a(rmoniagt o9 xoroj o9 u3mnoj o9 yalmoj h9 fwnh vrsquo7h9 polij o9 polithj ta politikaamp h9 a)ristokratiagt o9 dh=moj o9 dhmagwgoj h9

dhmokratiagt o9 plou=toj h9 ploutokratiagt

zrsquo7o9 turannoj h9 turannij h9 a)narxiagt o9 arxwn o9 despothj h9 despoteiagt o9

dunaampsthj h9 dunasteiagt o9 strathgoj o9 stratoj h9 strathgiagt e0leuqeroj h9

e0leuqeriagt

DIDAGMA DEUTERON

El sistema de acentos griego

I tonica

A 1 ma~870Aqhna~ tima~| (= tima~i) th|~ qea~| th=i qea~i th=j qea~j (lt h9 qeagt) tw|~ qew~|

tw~i qew~i tw~n qew~n toi=j qeoi=j Periklh=j79Hraklh=j Sofoklh=j

2 mu=qoj (logoj) mu=qon (muqou) dou=loj (doloj) dou=lon (doulwn) cei=noj (cenoj)

cei=non (ceinou) h[ke (h3kei) h[kon (h3kwn) bai=ne (bainete) sw~ma (swampmata) tou=to

(toutwn) tau=ta (tautagtj)

misma que fue casi completa desde el 400 ante Se trata de un signo meramente ortograacutefico Algunos editores prefieren ldquoadscribirlardquo (iōta adscriptum) pero en cualquier caso su valor foneacutetico es nulo 8 ma~ es la forma eoacutelica y doacuterica abreviada de maampthr (= mhthr) en la expresioacuten ma~ ga~ (= mh=ter gh=)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

10

B 1 qeoj qeon (qew~n) qeagtamp qeagtampn (qea~j) xoroj xorouj (xorou=) kakoj (kakw~j)

a)gaqoja)gaqona)gaqhn (a)gaqai=j)79Ellaampj79Ellaampdoj79Ellaampdi79Ellada7

Eu0ripidhj79Ellaampdoj79Ella_j70Aqh=nai

2 taampcij (pra~cij) toutwn (tou=ton) e0n Dhlw| (ei0j Dh=lon) tau=ta (tauthn)

bainei (bai=ne) shmainei (shmai=non)

3 aggeloj aggelon (a)ggelou) anqrwpoj anqrwpon (a)nqrwamppou) qaamplassa

qaamplassan (qalaampsshj)

C a)gaqoj h2 kakoj kakoj h2 a)gaqoj thn yuxhn kai to sw~ma to sw~ma kai thn

yuxhn ton a)delfon kai thn a)delfhn thn a)delfhn kai ton a)delfon

II atona proclitica

A o9 qeoj h9 qeaamp oi9 qeoi ai9 qeai ai9 qeoi o9 dou=loj h9 doulh oi9 dou=loi ai9 dou=lai

[los diptongos -oi y -ai del nominativo plural de las primeras dos declinaciones son siempre BREVES]

B [o9 oi]koj] ei0j oi]kon e0n oi1kw| e0c oi1kou [h9 Korinqoj] ei0j Korinqon e0n Korinqw| e0k Korinqou

C w(j qeleij poiei ei0 qeleij h[ke ou0 blepw ou0k e1xw ou0x h[kw

III atona enclitica

A dou=loj tij doulh tij anqrwpoj te kai gunh gunh te kai anqrwpoj ou0x e9kaampj pou B qew~| tini qea~| tini qeou= tinoj qea~j tinoj ou0k an dh pote (Il XIX2719) C ei0 ei1 pwj ei1 pwampj tij ei1 pwampj tij tina ei1 pwampj tij tinaamp poi pempei

IV Ejercicios de lectura

A7e0k tw~n Ai0swamppou

korac nosw~n ei]pe th=| mhtri eu1xou toi=j qeoi=j kai mh qrhnei h9 d 0 u9polabou=sa e1fh

tij se teknon tw~n qew~n e0lehsei tinoj ga_r kreaj u9po sou= ge ou0k e0klaampph

9 Habla Aquiles nunca jamaacutes [podriacutea enojarme el Atrida]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

11

mui=a e0mpesou=sa ei0j xutran kreatoj e0pei u9po tou= zwmou= a)popnigesqai h1mellen

e1fh proj e9authn a)ll 0 e1gwge kai bebrwka kai pepwka kai leloumai kai

qnh|skoush| ou0 melei moi

B kata_70Iwaampnnhn

e0n a)rxh|= h]n o9 logoj kai o9 logoj h]n proj ton qeon kai qeoj h]n o9 logoj ou[toj h]n

e0n a)rxh=| proj ton qeon paampnta di 0 au0tou= e0geneto kai xwrij au0tou= e0geneto ou0de e3n

o4 gegonen e0n au0tw~| zwh h]n kai h9 zwh h]n to fw~j tw~n a)nqrwamppwn

DIDAGMA TRITON

o9 logoj tou= logou legw legeij legei sofoj - sofw~j ara tij pou=

A arsquo u3ei brsquo neifei grsquo u3ei kai neifei drsquo ara neifei -neifei ersquo ara u3ei -u3ei

vrsquo ara neifei kai u3ei -nai kai neifei kai u3ei

B arsquo o9 qeoj u3ei brsquo u3ei o9 Zeuj grsquo tij u3ei -o9 Zeuj u3ei G arsquo u9etoj e0stin brsquo e1sti nifetoj grsquo u9etoj e0sti nifetoj te drsquo ar 0 e1sti

nifetoj -nai e1sti nifetoj te kai u9etoj ersquo ar 0 u3ei -ou0x u3ei vrsquo ara neifei -

ou1 (ou0xi ou0 neifei) zrsquo ara nifetoj e0stin -ou0xi ou1k e0stin ou1te nifetoj ou1q 0

u9etoj

D arsquo e1stin u9etoj brsquo u9eton poiei= o9 qeoj grsquo nifeton poiei= drsquo tij poiei= nifeton

-o9 qeoj ersquo ar 0 u9eton poiei= -ou0xi ou0 poiei= ou0q 0 u9eton ou1te nifeton vrsquo e1stin o9

qeoj

E arsquo Xristoj qeoj kai anqrwpoj brsquo70Ihsou=j Xristoj Qeou= ui9oj grsquo qeou= ui9oj

kai79Hraklh=j drsquo o9 logoj o9 tou= qeou= Qeou= logoj ou0k a)nqrwamppou10

10 actus Apostolorum 12 22

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

12

v a xrhstou= a)nqrwamppou logoj xrhstoj b ti legeij a1nqrwpe -ou0k a)koueij

xrhston legw logon g tij e0stin o9 logoj sou o9 xrhstoj -akoue o4 legw d o9

kosmoj kaloj11 e ton kosmon qeon legw12 v logikoj o9 kosmoj13

Z a kalw~j legeij filosofe kaloj e0stin o9 logoj sou b sofoj ei] w Xrusippe

kai sofw~j legeij g ti legei o9 filosofoj -kalon legei mu=qon d kaloj e0sti tou=

filosofou o9 mu=qoj e o9 filomuqoj filosofoj pwampj e0stin (Aristoacuteteles met 982b 18)

H a o1noj e0stin ou0x i3ppoj b onon keireij g onw| mu=qon legeij Q meletai A a pou= e0stin o9 filosofoj -e0n tw~| oi1kw| e0stin

b poi= h]lqen o9 filosofoj -ei0j ton oi1kon h]lqen

g poqen h3kei o9 filosofoj -o9 filosofoj e0k tou= oi1kou h3kei

d e0n Korinqw| - ei0j Korinqon - e0k Korinqou

e a)f 0 i3ppou e0p 0 onon a)p 0 onou e0f 0 i3ppon

vmanqaampneij o4 legw -ou0 manqaampnw ti dh legeij -akoue dh o4 legw

z kalw~j legeij w filosofe kai lege moi ti e0stin anqrwpoj -o9

anqrwpoj mikroj kosmoj e0stin B 1 Pronuncia escribe y aprende en griego todos los casos del singular de las frases o9 kaloj anqrwpoj y o9 mikroj kosmoj 2 Traduce al griego las siguientes oraciones a Llueve y nieva b El dios enviacutea lluvia y nieve (dos posibilidades de traduccioacuten) c Hablas bien Crisipo d iquestQueacute dice el filoacutesofo e El discurso de un hombre bueno es [tambieacuten] bueno f Escucho el discurso de un hombre sabio g No comprendo lo que dices amigo 3 Traduce al espantildeol los apartados 5 6 y 7

11 70Aetioj (doxoacutegrafo del s I dC) a)reskonta (placita) I 6 12 Eu0sebioj (de Kaisareia en Asia Menor) praeligparatio evangelica [ca 312-322] XV 15 13 Sexto llamado e0mpeirikoj (ca 180-200) proj maqhmatikouj (contra los partidarios de todo dogmatismo) IX 104

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

13

DIDAGMA TETARTON

oi9 logoi touj logouj legomen legete legousi[n]

A a oi9 e9pta_ sofoi b oi9 plei=stoi anqrwpoi kakoi g polloi kakoi o0ligoi d 0

a)gaqoi d kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi

B a anemon diwampkeij b a)nemouj diwampkete g mh diwampkete a)nemouj G a xrhston legw logon b logouj legeij g mh logouj legete D a oi9 baamprbaroi dou=loi oi9 d 0 3Ellhnej e0leuqeroi ei0sin E a -a)kouete ton logon tou= qeou= -a)kouomen b a)kouete touj logouj [touj] tw~n

sofw~n gpaideue ui9on d ui9ouj paideuete

v a mh douleue qumw~| b mh douleue toi=j douloij g mh douleue tw~| doulw|

d barbaamproij ou0 douleuomen e oi973Ellhnej toi=j barbaamproij ou0 douleuousin

Z a a)kouete mou b a)kouomen sou g -ar 0 a)kouete ton qorubon -nai a)kouomen

d a)kouete tw~n sofw~n

H a ti luete ton pw~lon14 b fonw| fonon ou0 luete Q a didaske kai maampnqane to ariston b didaampskete kai manqaampnete peri qew~n

g peri qew~n lege w(j ei0sin d qeraamppeue qeouj e Qeoj e0n a)nqrwamppoij h]n

DIALOGOI a a]ra dou=loi ei0sin oi973Ellhnej -ou0xi

b ara douleueij qumw~|

g o9 de filosofoj ara douleuei qumw~|

d ar 0 a)koueij tou= filosofou -nai

e ar 0 a)kouete tw~n filosofwn

v ara filomuqoj o9 filosofoj -nai filomuqoj pwj o9

z ara filosofoj o9 filomuqoj

h ara kaloj tou= filosofou o9 mu=qoj

14 Cf Lucas 19 33

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

14

q ara fonoj fonon luei -ou0xi

i to d 0 ariston e0sti ti

MELETAI A a o9 xrhstoj logoj b o9 logoj xrhstoj g o9 logoj o9 xrhstoj d xrhstoj o9

logoj

B a o9 palaioj oi]noj b o9 oi]noj palaioj g palaioj oi]noj d palaioj o9

oi]noj e o9 palaioj oi]noj xrhstoj v palaioj o9 oi]noj xrhstoj z xrhstoj o9

oi]noj o9 palaioj

1 Pronuncia escribe y aprende en griego la declinacioacuten completa en singular y plural de la frase o9 kaloj dou=loj 2 Pronuncia escribe y aprende en griego todas las formas del presente de indicativo activo y la segunda persona singular y plural del presente de imperativo de los verbos paideuw y luw 3 Traduce al castellano tratando de captar los matices del artiacuteculo determinado o de su ausencia las frases de los apartados A y B 4 Traduce al griego las siguientes oraciones [las palabras entre corchetes no se traducen] a La mayoriacutea [de los hombres] [son] malvados b iquestQueacute dicen los filoacutesofos c iexclHablaacuteis [muy] bien oh filoacutesofos d El hombre es [un] pequentildeo mundo e iexclNo digaacuteis tonteriacuteas (= logoj) f Perseguimos quimeras g iexclNo desates el potrillo h Las palabras de los [hombres] buenos son buenas i iexclNo seaacuteis esclavos de los baacuterbaros j iexclNo seas esclavo de tus [propios] esclavos k Escuchad las palabras de los filoacutesofos l Los baacuterbaros [son] esclavos de los [hombres] libres

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

15

DIDAGMA PEMPTON

to teknon ta_ tekna luw lusw -eij -ei to biblion ta_ biblia legw lecw -eij -ei

I A a metron ariston b anqrwpoj zw~|on logikon (w(j legousin oi9 Stwi+koi) g o9

anqrwpoj politikon zw|~on e0sti (w(j legei70Aristotelhj) d ariston e0n tw~|

kosmw| anqrwpoj e0stin15 epara_ ta_ alla zw~|a wsper qeoi oi9 anqrwpoi

bioteuousin16

B a e1sti moi kalon paidion b kalon paidion e1xw g w teknon h3keij d xai~r 0

w teknon ekalon to teknon sou

G a anqrwpoj tij ei]xe duo tekna b xairet 0 w tekna D a to biblion pente o0bolw~n e0stin b ta_ duo biblia deka o0bolw~n e0stin g

Puqagorou ou0k e1sti biblia

E a fere dw~ron qew~| b dw~ra qeouj peiqei g u3mnoj e0gkwmiou diaferei o9 men

ga_r u3mnoj e0sti qew~n to d e0gkwampmion a)nqrwamppwn17

v a a)nqrwamppou xrhstou= e1rga xrhstaamp b tou=to ou0 logoj a)ll 0 e1rgon h1dh g

logw| su xrhstoj e1rgw| de kakoj

II

A a fonw| fonon ou0 luseij b tij me qerapeusei g lusei se o9 qeoj d tij qeoj

lusei me e lusei s 070Apollwn v Foi=bon qerapeusw

B a ara douleusete toi=j barbaamproij b barbaamproij ou0 douleusomen g oi9 de

baamprbaroi douleusousin70Alecaampndrw|

G a a)kouein qelw ton logon sou b e0pei legein xrh lecw g oi1moi ti lecei

d xrh legein ta_ kala e a)kouete h1dh ga_r lecomen ti lecete z kalon

15 Aristoacuteteles eth Nic 1141a 21 16 Jenofonte mem I 414 17 Definicioacuten tomada del Amonio leacutexico bizantino de palabras semejantes y afines de adfinium vocabulorum differentia

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

16

poihma lecomen

D poihma pou= moi ta_ r9oda pou= moi ta_ i1a pou= moi ta_ kala_ selina tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a tadi ta_ kala_ selina18 E diaamplogoi a ti e0stin anqrwpoj o9 anqrwpoj v ar 0 e1sti soi paidion

b ar 0 e1sti Puqagorou biblia z ar 0 e1xeij teknon

g ara fonw| fonon lusomen h ta_ r9oda ara tou= teknou e0stin

d ara douleusete toi=j barbaamproij q ara mu=qon legeij tw~| teknw|

e ara xrh legein ta_ kakaamp ou0xi a)lla_ xrh i ti lecousin oi9 filosofoi oi9 kaloi

v a Declina en todos los casos rsaquola bella rosalsaquo y rsaquolos libros uacutetileslsaquo b Construye el infinitivo presente activo y el imperativo presente activo sing y pl de luw didaampskw manqaampnw qerapeuw c Conjuga el futuro activo de legw y de qerapeuw Traduce al griego 1 Los hombres son seres poliacuteticos 2 Los libros valen diez oacutebolos 3 El filoacutesofo es bueno [soacutelo] de palabra mas no en sus obras (sing) 4 Debe uno (= xrh) aprender lo bueno que dicen los filoacutesofos 5 No debe uno decir lo malo 6 iexclFebo te liberaraacute (luw) amigo 7 No servireacuteis como esclavos a los baacuterbaros 8 No sirvaacuteis como esclavos a los baacuterbaros 9 iquestQueacute diraacute el filoacutesofo 10 Los nintildeos diraacuten lo mejor (neutr pl) 11 Las obras de los hombres malvados son malas 12 En comparacioacuten con los demaacutes seres vivos dice el filoacutesofo el hombre vive como un dios e Traduce al espantildeol la primera parte de la leccioacuten

18 Cancioacuten popular bizantina Teacutengase en cuenta que r9odon rosa dio su nombre a la isla de Rodas selinon apio a la ciudad siciliana de Selinunte

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

17

DIDAGMA EKTON

o9 a)gaqoj ta_ a)gaqaamp legw e1legon -ej -e a)kouw h1kouon -ej -e oi0ktirw w|ktiron -ej -e A a o9 dikaioj dikaia praampttei b ta_ dikaia kalaamp e0stin g xrh legein ta_ kalaamp

d mw~roj mw~ra legei e ou0 xrh a)kouein ta_ mw~ra

B a Puqagorou mh e0n polloi=j o0liga lege a)ll 0 e0n o0ligoij pollaamp b xrh

manqaampnein te kai didaampskein ta_ arista

G a tij me kwlusei poiei=n ta_ kalaamp b xalepa_ ta_ kalaamp g alla d 0 alloij kalaamp

d Biaj o9 sofoj e1legen oi9 plei=stoi kakoi

D a70Ihsou=j e0didaske o9 a)gaqoj anqrwpoj e0k tou= a)gaqou= qhsaurou= e0kbaampllei

a)gaqaamp kai o9 ponhroj anqrwpoj e0k tou= ponhrou= qhsaurou= e0kbaampllei ponhraamp19

b oi97a)postoloi h]kon ei0j to i9eron kai e0didaskon20

E a e1gwge ta_ arista e0didaskon se b ti e1legon soi g mu=qon e1legej moiv a e0luomen ton pw~lon b ti e0luete ton pw~lon21 Z a xrh e0lpizein ta_ arista b ti e0lpizete -ta_ arista h0lpizomen H a ar h1kouej a$ e1legon -paampnt h1kouon b ti o1nomaamp soi g Paamptrokloj (=Patroklw|) o1nomaamp moi Q a oi1mwze22 dou=le kai proteron w|mwzej pollaamp b ar ou0k oi0ktireij me kai ga_r o9 turannoj w|ktire ton ui9on I Sofoklh=j legein su deinoj manqaampnein d e0gw_ kakoj IA Plaamptwn ta_ dikaia kai kala_ a)gaqaamp e0sti ta_ d adika kai ai0sxra_ kakaamp DIALOGOI a ti e1lege Biaj o9 sofoj Biaj e1legen o3ti23 b ti praampttei o9 dikaioj 19 Mateo 12 35 20 actus Apostolorum 5 21 21 cf Lucas 1933 22 Amenaza de palos contra los esclavos en la comedia oi0mwampzw = digo oi1moi

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

18

g ti legei mw~roj d ti xrh legein xrh legein e ara xrh legein o0liga e0n polloi=j ou0 v a)lla_ pw~j xrh legein z ti xrh manqaampnein i ti xrh didaampskein ia ti e0didasken o970Ihsou=j o970Ihs o3ti ib pou= e0didaskon oi9 a)postoloi ig ti xrh e0lpizein id ti e0lpizeij i v ti e0lpizomen iz ti h0lpizete Repaso a ar e0douleuej qumw~| ou0xi b ar e0douleuete qumw~| ou0xi g ar h1kouej o4 e1legon nai d ar h0kouete a$ e1legon ou0xi e ar h0kouete a$ e0legomen nai v ara xrh douleuein qumw~| Derivacioacuten a h9 e0lpij (esperanza tercera declinacioacuten) - e0lpizw - h1lpizon b to o1noma (nombre tercera declinacioacuten) - o0nomaampzw - w)nomazon g o9 oi]ktoj (conmiseracioacuten) - oi0ktirw - w|ktiron d oi1moi (iexclay de miacute interjeccioacuten indeclinable) - oi0mwampzw - w|mwzon e o9 oi]koj (casa) - oi0kizw - MELETAI A Analiza y traduce las siguientes formas verbales24 e1legon e0manqaampnete e1fere(n) e0didaskon e0qeraamppeuon e1xaire e0peiqomen e0praampttete e0kwampluon h0lpizomen h1koue(n) h[kej u[e(n) w|)ktirete B Declina en singular y plural las frases to logikon zw~|on y o9 aristoj pw~loj G Conjuga en presente de indicativo e imperativo asiacute como en imperfecto los verbos kwluw legw a)kouw D Traduce al griego

a Di mucho en pocas [palabras] no poco en muchas b Los tontos25 dicen tonteriacuteas c Los hombres son animales racionales d No vengareacuteis los criacutemenes mediante criacutemenes e Te impediremos hacer (poiei=n) cosas malvadas f No te impediacuteamos hacer lo bueno g No somos ni (noni= ou1teou1te) seremos esclavos de los baacuterbaros h El hombre probo (= xrhstoj) actuacutea probamente (= hace cosas uacutetiles) i Escucheacute lo mejor de los filoacutesofos j Esperaacutebamos todo (= todas las cosas)

23 o3ti al igual que w(j es conjuncioacuten subordinante que introduce oraciones declarativas 24 Indica persona nuacutemero tiempo modo voz enunciado y da la traduccioacuten de la forma correspondiente Las formas subrayadas admiten dos posibilidades 25 Tonto (adjetivo) mwroj la forma [dialectal] aacutetica es sin embargo mw~roj

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

19

DIDAGMA EBDOMON

[fagtampmagt = lat fama] qeagtamp filiagt e1xqragt fhmh [cf ingl fame] kagtloj kalw~j dikaioj dikaiwj a)gaqoj eu] makroj makragtampn dw~ron dwreagtampn A70Aristotelhj peri filiaj26 a oi9 o3moioi filoi ei0sin b tw~n o9moiwn h9 filia e0stin g h9 filia a)gaqon

d h9 filia megiston a)nqrwpoij a)gaqon e0stin e w filia w megiston

a)nqrwamppoij a)gaqon v teleiagt d e0stin h9 tw~n a)gaqw~n filia

B70Isokraampthj peri filiaj

a a)rxh filiaj men e1painoj e1xqraj de yogoj b touj filouj e0n tai=j

a)tuxiaij diagignwampskomen

G a logoj e1rgou skiagtamp b e0k tou= Eu0aggeliou e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou27

g70Ihsou=j e0didasken kai h1kouon paampnta oi9 Farisai=oi28

D a ar h3kete ei0j70Aqhnaj -ma touj qeouj kai ta_j qeaampj ou0x h3komen b menete e0n

th=| oi0kia| mh metabainete e0c oi0kiaj ei0j oi0kian29

E a pou= e0sti qew~n bwmoj b e0n th=| a)gora~| qew~n bwmoj e0stin g eu1xesqe qeoi=j te

kai qeai=j

v a Plaamptwn30 legei w(j h9 agan e0leuqeria ei0j agan douleian metabaampllei

b70Aristotelhj trei=j ei0si politei=ai a)ristokratia kai o0ligarxia kai

dhmokratia kai a)ristokratiaj men o3roj a)reth o0ligarxiaj de plou=toj dhmou

d e0leuqeria31 g tw~n politeiw~n a)risth h9 e0k tw~n a)ristwn

Z a h9mera h9meran didaampskei b nh thn qeaampn kalw~j e1legej w filosofe g kalw~j

legein dei= peri tw~n kalw~n d eu] legeij w didaampskale

26 Cf eth Nic 1155amdash1156b 27 Mateo 4 16 cf Isaiacuteas 9 1 oi9 katoikou=ntej e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou fw~j laampmyei e0f u9ma~j 28 Lucas 16 14 29 Lucas 10 7 30 politeia 564a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

20

H a eu] legei se ou0deij polloi de kakw~j b kakw~j e1xw dia_ ton polemon g su

de w file pw~j e1xeij -xalepw~j e1xw u9po tou= xqej potou32 -kai dikaiwj

MELETAI A a tij me qerapeusei o9 b tij se qerapeusei oi9 g tij e0sti didaampskaloj tou= biou o9 d ti e0stin e0leuqerou e1rgon e ar e0stin e0leuqerou e1rgon to eu] legein ou0 v tij qerapeusei touj qeouj oi9 z tij e0qeraamppeue ton qeon o9 h ar a)kouete tw~n qew~n q ar h0kouete touj tw~n filosofwn logouj i ar h1kouon touj tw~n kakw~n logouj ia ar e0maampnqanej ton logon ib ar e0didaskon to didagma B a Conjuga el presente imperfecto e imperativo del modo indicativo de los verbos manqaampnw didaampskw e0lpizw b Declina en todos los casos del singular y del plural la frase o9 koinoj e0xqroj c Traduce al griego a iquestQuieres aprender No te [lo] impediremos b Queremos llegar a Atenas pues

(gaampr) en Atenas (70Aqh=nai) estaacuten los altares de las diosas y de los dioses c Los filoacutesofos soliacutean ensentildear (imperfecto) en el templo de la diosa d El filoacutesofo es un maestro para (genitivo) la vida e Serviremos (qerapeuw) a los dioses y a las diosas de Atenas f Les ensentildeaacutebamos a los nintildeos lo mejor g Los [hombres] libres ensentildeaban a sus hijos tanto lo bello como lo uacutetil h iexclOh amigo de la libertad no seas esclavo de tus pasiones (= qumoj en singular)

31 politica 1294a 10 32 sumposion 176a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

21

OGDOON DIDAGMA

h9 fhmh th=j fhmhj o9 to h9 h9 a)reth th=j a)reth=j o3de tode h3de A peri fhmhj kai mnhmhj

a70Odusseuj e1xaire th=| fhmh| th=| qeia| b kata_ touj e0painouj kai thn fhmhn kai

thn mnhmhn a)qanasiaj metexomen [Isoacutecr] g e0k pollw~n mnhmw~n e0mpeiria mia

e0stin [Arist] d Eu0ripidhj a( d a)reta_ bainei dia_ moxqwn dika dikan ferei kai

fonoj fonon

B70Aristotelhj

a h9 filia e0stin a)reth tij h2 met a)reth=j e1ti d a)nagkai=on ei0j ton bion b h9

tw~n newn filia di h9donhn ei]nai dokei= kai e0rwtikoi d oi9 neoi teleia d e0stin h9

tw~n a)gaqw~n filia kai kat a)rethn o9moiwn33 g h9 timh megiston tw~n e0ktoj

a)gaqw~n e0stin34

G a i1sxue sofia| ka)reth|= b h9 yuxh=j a)reth sofia g paampmpollai a)retai ei0sin

tw~n d a)retw~n allh men e0stin e0leuqerou allh de doulou35

D paroimiai

a ou0 sxolh douloij b dokei= de h9 eu0daimonia e0n th=| sxolh=| ei]nai36 g h9

eu0daimonia h2 sofia e0stin h2 a)reth yuxh=j d th=| tuxh| mh pisteue e ta_ megaampla

dw~ra th=j Tuxhj e1xei fobon

E a spondai ei0sin70Aqhnaioij kai Lakedaimonioij b mh luete ta_j spondaampj g

e0n tai=j70Olumpiakai=j spondai=j ou0k e1cestin o3pla ei0sferein ei0j thnde thn xwampran

v a taampd e0sti Peloponnhsoj b o3de e0gwamp ei0mi g o9 tw~n79Ellhnwn strathgoj

e1lege taampde d h3de h9 h9mera a)rxh kakw~n e0stin e kalh h9mera e0stin laampmpei ga_r o9

h3lioj v ferw soi tonde ton stefanon z prbl (= paraampbale confer compara)

didagma e D tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a ktt (= kai ta_ toiau=ta y las demaacutes

33 eth Nic 1156 a b 34 eth Nic 1123b 35 Menon 71e 36 eth Nic 1177b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

22

cosas semejantes = etc)

Z Kleaampnqhj37 legei o3ti qeoj e0stin h9 tou= kosmou yuxh MELETAI A a pw~j metexomen a)qanasiaj 70Isokraampthj legei o3ti b poqen e1xomen e0mpeirian70Aristotelhj legei wj g tij e0stin h9 th=j sofiaj a)reth d ti e0sti megiston tw~n e0ktoj a)gaqw~n e ara mia a)reth e0stin h2 pollai v ar e0n th=| sxolh=| h9 eu0daimonia e0stin B a ar a)reth tij e0stin h9 filia b ei0 mh a)reth ti e0stin h9 filia 70Aristotelhj legei o3ti g ara pisteuomen tai=j a)retai=j d tij e1legen w(j paampmpollai ei0si ai9 a)retai e tij e1lege pampollaj ei]nai ta_j a)retaampj G Traduce al griego A a La criacutetica es el comienzo de la enemistad b En la desgracia acabeacute de conocer (un solo verbo) a mis amigos c Decidme iquestcuaacutel es la amistad perfecta d iquestPor queacute hablas mal de Protaacutegoras e En las plazas puacuteblicas hay (= las pl puacutebl tienen) altares a (= gen) los dioses y a las diosas (concebidos como un conjunto) f [La experiencia de] un diacutea ensentildea al otro B a Somos fuertes por nuestras virtudes b [La] virtud [es el] maacuteximo bien c Honor y virtud son los maacutes grandes bienes (de las cosas buenas gen) d La sabiduriacutea de este filoacutesofo es muy grande e iquestQueacute es el hombre El suentildeo (o1nar) de una sombra [es] el hombre dice Piacutendaro [Piacutetica VIII 95s] f Sentimos placer (xairw) en las cosas divinas g En estos diacuteas prevalece (es fuerte) la maldad (= las cosas malas) h Dios es el alma del mundo

37 Cleantes (33130mdash23029) de lento entendimiento y dedicado en un principio al pugilato dirigioacute la escuela estoica tras la muerte (262261) de su fundador Zenoacuten Veacutease la nota 41

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

23

ENATON DIDAGMA

o9 poihthj tou= poihtou= a)gaqoj a)gaqh a)gaqon o9 neaniaj tou= neaniou dikaioj dikaiagt dikaion A a Mousw~n profhthj e0stin o9 poihthj b o9 nomoqethj nomwn poihthj e0stin g

Eu0ripidhj tragw|diw~n poihthj h]n d70Aristofaampnhj kai Menandroj kwmw|diw~n

poihtai h]san

B a poihthn71Erwj didaampskei b h9 texnh ton texnithn trefei (ai9 texnai touj

texnitaj trefousin) g o9 kubernhthj nautw~n arxei b o9 kubernhthj keleuei to

tw~| nauth| sumferon (oi9 kubernh=tai keleuousin ta_ toi=j nautaij sumferonta)

G a o9 xrhstoj neaniaj kaqeudei b akoue tou= filosofou w xrhste neania g

sigh neania| timhn ferei d ara gignwampskeij tonde ton xrhston neanian e xai=re

despota38 e dou=le despotw~n akoue kai dikaia kadika

D Eu0ripidhj o9 poihthj ui9oj h]n Mnhsarxidou o9 de Mnhsarxidhj w(j legetai h9

kwmw|dia kaampphloj h]n h1koue de70Anacagorou kai Prodikou kai Protagorou

tw~n filosofwn

E Eu0ripidhj h]n maqhthj70Anacagorou kai e0qaumaze ton men70Anacagoran o9

Eu0ripidhj ton d Eu0ripidhn70Anacagoraj tw~n d70Aqhnaiwn o9 dh=moj ou0k

e0pisteuen ou1te70Anacagora| ou1te7Eu0ripidh| wste a)ph=lqon a)p70Aqhnw~n kai o9

filosofoj kai o9 poihthj

38 El vocativo de los sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten es de uso relativamente escaso y presenta las siguientes caracteriacutesticas lo forman en -agt los terminados en -agtj los terminados en -hj en cambio lo hacen en -a breve Asimismo lo forman en -a breve tanto todos los terminados en -thj (que constituyen la mayoriacutea de los ca 6 400 sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten [de un total de ca 19 000 sustantivos no se trata pues de ninguna excepcioacuten cf P Tapia Lecturas Aacuteticas I p 944]) como los que presentan las terminaciones -aamprxhj -pwamplhj -wampnhj -metrhj -laamptrhj y -tribhj A eacutestos hay que agregar los gentilicios como persa (Pershj Persa) escita (Skuqhj Skuqa) etc los pocos sustantivos restantes mdashen ocasiones por razones diacriacuteticas (como Pershj [hermano de Hesiacuteodo no persa] Persh)mdash forman el vocativo en -h En cuanto a la posicioacuten del acento eacutesta es la misma del nominativo teniendo en cuenta las constantes generales de la acentuacioacuten vgr poliltthj poli=ta la uacutenica excepcioacuten (maacutes que excepcioacuten una huella de la posibilidad linguumliacutestica originaria de subrayar el vocativo retrayendo el acento H Rix Historische Grammatik des Griechischen Darmstadt 1976 pp 131s) la constituye el sustantivo despothj que forma el vocativo como se ve en el ejemplo retrayendo el acento hacia la primera siacutelaba (En Homero y fuera del dialecto aacutetico las cosas son muy distintas la terminacioacuten -a y sobre todo -tagt es maacutes bien nominativa mientras en el beocio Piacutendaro por ejemplo -a breve o larga es terminacioacuten constante de nominativo y de vocativo)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

24

v a Ku=roj o9 Pershj ui9on ei]xen Kambushn b Kurw| tw~| Persh| ui9oj h]n Kambushj

g Kambushj ui9oj h]n Kurou tou= Persou d oi9 Persai touj neaniaj toceuein kai

a)lhqeuein e0didaskon

Z a eu0xhn dikaian a)kouei o9 qeoj b eu0xh=j dikaiaj a)kouousin oi9 qeoi g eu0xa_j

dikaiaj a)kouein touj qeouj legousin d eu0xw~n dikaiwn xrh touj qeouj a)kouein

e dei= touj neaniaj touj tw~n filosofwn logouj e0pimeleia| a)kouein v ton

Eu0ripidhn legousin 70Anacagorou didaskaamplou a)kouein

MELETAI A a tij h]n tragw|diw~n poihthj b tij h]n kwmw|diw~n poihthj g tinej h]san kwmw|diw~n poihtai d tinej h]san tragw|diw~n poihtai e tij arxei nautw~n v ti ferei neaniaij timhn z tij h]n Eu0ripidou didaampskaloj h tij h]n Eu0ripidou pathr B a kalw~j legeij w maqhtaamp b kalw~j e1legej w xrhste g kalw~j e1legej w xrhste maqhtaamp d kalw~j e0legete w maqhtai C Traduce al griego a Euriacutepides fue un poeta traacutegico (= de tragedias) b Euriacutepides el poeta traacutegico era hijo de Mnesaacuterquides c Tanto Aristoacutefanes como Menandro fueron poetas coacutemicos d Los pilotos ordenaraacuten lo provechoso para los marineros e Anaxaacutegoras el maestro ensentildeoacute (impf) en Atenas a Euriacutepides a componer (=poiei=n) tragedias f Dicen que Anaxaacutegoras y Proacutedico los filoacutesofos fueron maestros de Euriacutepides g Los dioses no escucharaacuten las plegarias de los hombres injustos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

25

DIDAGMA DEKATON

h9 a)lhqeia th=j a)lhqeiaj sofoj sofwampteroj sofwamptatoj h9 qaamplassa th=j qalaampsshj deinoj deinoteroj deinotatoj

I A peri a)gkurw~n

a agkuraamp moi th=j tuxhj o9 filoj b h3kei anemoj deinoj thn agkuran

e0kbaampllete g e0pi mia~j a)gkuraj ou1k e0stin a)sfaampleia tw~| ploiw| d duo agkurai

a)sfaampleian parexousin e0p a)sfaleia| ou]n duo e0kbaampllete a)gkuraj e agkuran

e0n toi=j deinoi=j e1xw ton qeon th=|de pisteuw th=| a)gkura|

B a h9 qaamplassa douleuei a)nemoij b thn th=j qalaampsshj a)rxhn pote Minwj ei]xen G peri Mousw~n

a h9 Mou=sa sunesti tw~| poihth=| b o9 poihthj qerapeuei ta_j Mousaj kai ga_r

Mousw~n profhthj e0stin g ai9 Mou=sai a|dousin e0n70Olumpw| d qu=e tai=j

Mousaij w poihta e thn Mou=san a)ei qerapeusw v quw th=| Moush| z

xai=re w Mou=sa h xairete Mou=sai qeai

D peri eu0sebeiaj

a eu0sebeian fulasse b70Anacagora| dikh a)sebeiaj h]n par70Aqhnaioij

E peri a)lhqeiaj

a ti e0stin a)lhqeia39 b h9 filosofia e0pisthmh th=j a)lhqeiaj e0stin40 g i0atrw~|

thn a)lhqeian lege

v Platwnikaamp

a e3teron e0pisthmhj doca b a)nti dochj thn a)lhqeian tw~n kalw~n diwke g thn

met a)lhqeiaj docan e0pisthmhn ei]nai legw d diaferei e0pisthmh o0rqh=j dochj

Z a doch| ge th=| e0mh|= h9 filia megiston a)nqrwamppoij a)gaqon e0stin b diwke docan

ka)rethn g doca e0n u9yistoij Qew|~41

II

39 Juan 18 38 40 Aristoacuteteles met 993b 41 Lucas 2 14

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 4: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

4

Hardy HANSEN Gerald M QUINN Greek An Intensive Course Nueva York

Fordham 1978 Eusebio HERNAacuteNDEZ Feacutelix RESTREPO Llave del griego Coleccioacuten de trozos claacutesicos Comentario semaacutentico etimologiacutea y sintaxis Barcelona Herder 1959 Pedro TAPIA ZUacuteNtildeIGA Lecturas Aacuteticas Introduccioacuten a la filologiacutea griega [en varios tomos]

Meacutexico UNAM 1994ssJohn Williams WHITE The First Greek Book (1896) en wwwtextkitcomGuumlnther ZUNTZ Griechischer Lehrgang [en tres tomos] Gotinga Vandenhoeck amp

Ruprecht 1991 Diccionarios y vocabulario Henry George LIDDLE Robert SCOTT Henry Stuart JONES A Greek-English Lexicon

Oxford At the Clarendon Press 1843ss [disponible en liacutenea]Thomas MEYER Hermann STEINTHAL Vocabulario fundamental y constructivo del

griego Meacutexico UNAM 1993Joseacute Mariacutea PABOacuteN DE URBINA Diccionario manual griego claacutesico-espantildeol Barcelona

Vox 11967 Juan CODERCH SANCHO Diccionario espantildeol-griego Madrid Ediciones Claacutesicas 1997 Materiales auxiliares Wilhelm BRANDENSTEIN Linguumliacutestica griega Madrid Gredos 1964 (Manuales)Jean CARRIEgraveRE Estiliacutestica griega Meacutexico UNAM IIFL 2009 (Coleccioacuten Didaacutectica

del Centro de Estudios Claacutesicos 1)Manuel FERNAacuteNDEZ-GALIANO Manual praacutectico de morfologiacutea verbal griega

Madrid Gredos 1989 ________ La transcripcioacuten castellana de los nombres propios griegos Madrid

Sociedad Espantildeola de Estudios Claacutesicos 1969 Otto HOFFMANN Albert DEBRUNNER Historia de la lengua griega Madrid

Gredos 1969 (Biblioteca Universitaria Gredos Manuales 13) Christos KARVOUNIS Aussprache und Phonologie im Altgriechischen Darmstadt

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

5

WBG 2008 Pedro TAPIA ZUacuteNtildeIGA ldquoReflexiones en torno a la metodologiacutea del griego claacutesicordquo en

Cuadernos de apoyo a la docencia UNAM FFyL 1990 algunas consideraciones sobre la pronunciacioacuten del griego antiguo 1 La pronunciacioacuten del griego antiguo es un tema debatido desde el siglo XV En el debate tuvieron lugar consideraciones de caraacutecter no soacutelo foneacutetico o linguumliacutestico sino sobre todo ideoloacutegico-religioso De hecho el debate se desarrolloacute paralelamente tanto al desprecio occidental por Bizancio (el Patriarca de Constantinopla teniacutea quinientos antildeos de haber sido excomulgado por el Papa [1054]) como a los grandes movimientos religiosos europeos de la eacutepoca reforma contrarreforma calvinismo erasmismo 2 El humanista Desiderio Erasmo de Rotterdam viacutectima de una broma (pues era mire credulus) llegoacute a creer que los eruditos griegos de su tiempo ldquoutilizabanrdquo (usurparent) una nueva y ldquoauteacutenticardquo pronunciacioacuten del griego antiguo Presuroso publicoacute en Basilea el DE RECTA LATINI GRAEligciqve sermonis pronuntiatione en 1528 y luego en 15582 Alegando alliacute que la eta griega deberiacutea sonar como la ldquoa de los escoceses y de ciertos holandesesrdquo () quizaacute no hizo maacutes que difundir y malentender ideas del humanista griego Janus Lascaris En el mundo hispaacutenico fue Antonio de Nebrija quien defendioacute la pronunciacioacuten etacista por lo que hay quien quizaacute no sin razoacuten propone el nombre de nebrisense en lugar de ldquoerasmianardquo para esta pronunciacioacuten 3 El alemaacuten de origen Heinrich Christian Henning (avecindado en Holanda con su nombre latinizado lsquoHenricus Christianus Henniniusrsquo) publicoacute en 1684 un panfleto escolar con el curioso nombre de ldquodissertatio paradoxardquo que proponiacutea una curiosa simplificacioacuten de la pronunciacioacuten propuesta por Erasmo Dado que el griego ldquoclaacutesicordquo no se pronuncioacute en la Antiguumledad jamaacutes seguacuten siacutembolo ortograacutefico alguno (acentos espiacuteritus y demaacutes signos auxiliares de la pronunciacioacuten son producto tardoantiguo y bizantino) y supuesta su cercaniacutesima afinidad con el latiacuten la pronunciacioacuten deberiacutea ser igual a la de eacuteste y no la que prescriben los signos diacriacuteticos bizantinos Naturalmente el latiacuten veniacutea pronunciaacutendose desde la alta Edad Media de manera cada vez maacutes cercana a la foneacutetica lsquoaborigenrsquo (holandesa francesa e inglesa principalmente) Asiacute la propuesta pedagoacutegica de Henning acaboacute por identificarse con una pronunciacioacuten de base lsquoerasmianarsquo con color lsquolocalrsquo 4 La mal llamada ldquopronunciacioacuten modernardquo del griego (tambieacuten conocida como lsquoitacistarsquo lsquoyotacistarsquo o lsquoreuchlinianarsquo por el erudito hebraiacutesta alemaacuten Johannes Reuchlin) es un modo de pronunciar que puede atestiguarse a maacutes tardar desde fines del siglo V ante3 (cf vgr Tuciacutedides II 54 BRANDENSTEIN p 91) Esto significa que la literatura griega desde Jenofonte (ca 430 ndash post 355) hasta Yanis Ritsos (dagger1990) y Odiseas Elitis (premio Nobel 1979 dagger1996) pasando claramente por Platoacuten (cf Crat 418 c) y Caliacutemaco (cf ep 2 2 El Dialogus se volvioacute a imprimir en 1643 1704 1740 y 1832 La edicioacuten criacutetica moderna data del 1973 3 Cf Euriacutepides Heacutecuba 104s donde el juego de palabras soacutelo tiene efecto dramaacutetico si el diptongo ai se pronuncia e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

6

[Asper]) los romanos filheleacutenicos todos de Ciceroacuten (cf ad fam IX 22) a la tardiacutea antiguumledad y desde luego la eacutepoca bizantina completa y toda la historia de la Grecia turca e independiente esto es unos dos mil cuatrocientos antildeos de cultura griega (frente a los ldquoclaacutesicosrdquo pero escasos trescientos mdashde ldquoHomerordquo a Soacutefocles []) pronunciaron como lo haciacutean todaviacutea en eacutepoca moderna el Tractado de Orthographiacutea y accentos del gramaacutetico toledano Alejo Venegas lo mismo que el mencionado Reuchlin Lutero Gœthe y entre nosotros el maacutes insigne grecista Francisco Javier Alegre Todaviacutea la Preparatoria Nacional en 1887 proponiacutea el itacismo como ldquopronunciacioacuten adoptadardquo4 Huelga decir que los filoacutelogos griegos han pronunciado siempre ndashy siguen hacieacutendolondash correctamente su lengua 5 La pronunciacioacuten erasmiana o etacista adquirioacute carta de naturalizacioacuten y soberaniacutea en los estudios griegos desde que la filologiacutea alemana del s XIX por obra del ministerio de cultura prusiano (re)fundoacute la Filologiacutea Claacutesica e instituyoacute el griego como materia escolar Entre nosotros se adoptoacute sin mayor juicio criacutetico desde que se reanudaron en el siglo XX los estudios universitarios interrumpidos por Maximiliano emperador de Meacutexico y paradoacutejicamente filheleno y buen conocedor (itacista) de la lengua griega 6 Que la transcripcioacuten latina tampoco es un punto de partida seguro para conocer la foneacutetica griega antigua lo prueban palabras como Bh=roj (=Verus) koiaistwr (=quaeligstor) o Noma~ (= Numa) 7 Escribe Manuel FERNAacuteNDEZ GALIANO eximio helenista espantildeol5 ldquoEn efecto para que pudieacuteramos llegar a escribir los nombres griegos en su auteacutentica pronunciacioacuten de la eacutepoca claacutesica (que parece la maacutes importante y digna de imitacioacuten) seriacutea menester [] utilizar los signos del alfabeto foneacutetico internacional y aun asiacute nuestro remedo de la foneacutetica griega seriacutea imperfectiacutesimo pues ni sabriacuteamos en modo alguno reproducir la cadencia tonal de los acentos hoy perdida por nosotros ni acertariacuteamos a dar a las vocales su auteacutentica cantidad larga o breve cuya matizacioacuten tambieacuten ha desaparecido ni sabemos a ciencia cierta coacutemo se pronunciaba la z ni seriacutean admisibles la j (x del alfabeto foneacutetico) para la x claacutesica (que no es fricativa velar sorda sino kh o ch esto es oclusiva palatal sorda maacutes h aspirada [] la z para la q claacutesica (tampoco fricativa interdental sorda sino th es decir oclusiva dental sorda maacutes h aspirada []) y la f para la f (ph oclusiva labial sorda maacutes h []) ni la y sino la uuml del alfabeto foneacutetico para la u ni ei ou para los falsos diptongos ei ou procedentes de contraccioacuten o alargamiento por compensacioacuten que en realidad maacutes bien debiacutean de ser ē ō esto es e y o largas cerradas respectivamente En

4 Cf Rafael ROMERO Leoacuten MALPICA Meacutetodo de lengua griega por el sistema Ollendorff Obra de texto en la Escuela Nacional Preparatoria Meacutexico Imprenta de Ignacio Escalante 1879 p II 5 En La transcripcioacuten castellana de los nombres propios griegos Madrid SEEC 1969 p 23 Veacuteanse tambieacuten Wilhelm BRANDENSTEIN Linguumliacutestica griega Madrid Gredos 1964 Engelbert DRERUP Die Schulaussprache des Griechischen von der Renaissance bis zur Gegenwart im Rahmen einer allgemeinen Geschichte des griechischen Unterrichts Paderborn Schoumlningh 1930 (Studien zur Geschichte und Kultur des Altertums VI u VII Ergaumlnzungsbaumlnde) D C HESSELING H PERNOT ldquoEacuterasme et les origines de la prononciation eacuterasmiennerdquo en Revue des Eacutetudes Grecques 32 [Pariacutes] (1921) pp 278-301 tambieacuten Chrys C CARAGOUNIS ldquoThe error of Erasmus and Un-greek Pro-nunciations of Greekrdquo en Filologiacutea Neotestamentaria 8 (1995) p 153 [asequible por Internet] Christos KARVOUNIS Aussprache und Phonologie im Altgriechischen Darmstadt 2007

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

7

una palabra el intento seriacutea vano y grotesco [] el adoptar la foneacutetica del griego moderno [hellip] tendriacutea la ventaja de permitir una mayor coherencia al acogerse a un idioma realmente hablado y no a una mera abstraccioacuten heterogeacuteneardquo [7 Por uacuteltimo el argumento jocoso si bien las vacas no ldquomigenrdquo6 (aunque de manera foneacuteticamente significativa Erasmo falso paladiacuten de la ldquopronunciacioacuten erasmianardquo se sirve en su tratado de la pronunciacoacuten correcta del ejemplo ldquovacca mingitrdquo y no de ldquovacca mugitrdquo de pron sect 1001) los gallos hacen aparentemente ldquoki-ki-ri-kirdquo pero tambieacuten ldquogu-gu-ri-gurdquo( ررييقوقو قو ) y los perros ldquovau vaurdquo bau= bau= (no ldquobau baurdquo aunque creamos que hacen ldquoguau guaurdquo) y las palomas no hacen soacutelo ldquocu-cu-rru-cu-curdquo sino tambieacuten ldquorām-rāri-rāri-rāmrdquo رراامم) ررااررىى ررااررىى ejemplos todos de onomatopeyas animales que (ررااممalejaacutendose tanto de la filologiacutea como de la historia de la cultura convierten graciosamente en falaz el argumento de las cabras que hacen ldquomerdquo pero no hacen ldquomirdquo y las ovejas que no hacen ldquobirdquo pero hacen ldquoberdquo]

DIDAGMA PRWTON

El sistema foacutenico griego

A Vocales

1 Vocales simples

a) e o e2 yilon kai o2 mikron E O e0n o1n o9 qeoj

lege legete o9 logoj to teloj to meloj o99 e1leoj

b) h w h]ta kai w mega H W wra79Rwampmh

h1dh h9 h3bh h9 fhmh Dwdwampnh to dw~ron tw~n dwamprwn Swampfrwn

c) a i u alfa kai i0w~ta kai u2 yilon A I U

ara ara a)ra mi=moj filoj muriaampdej to muron

73Hra faampma filosofia traamppeza mala gaampla

7]Isij7]Irij nikh diaamplogoj biblion Libuh

mu=qoj nu=n su=j lurikh murtoj tupoj

2 Diptongos

a) breves

1 ai ei oi ai0wampn ei0rwneia oi]noj boi5

ai970Aqh=nai Gai=a e1rxomai ei] ei]doj legei oi9 polloi legoi

6 Cf TAPIA tomo I p 8

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

8

2 au eu ou ui au] eu] ou0k ui99oj

Bau=kij trau=ma au0toj70Odusseuj basileuj leukoj Mou=sa Oi0dipouj

au0tou= h9 mui=a h9 nekuia h9 a)guiaamp prau5nw

b) largos 1 hu hurhka = eu3rhka hu1xeto = eu1xeto

2 ai hi wi73Aidhj basilh=i (= basilh=|) w)idh (= w)|dh)7

tima~| (= tima~i) timh=| (= timh=i) to70Widei=on th=| filh| (= th=i filhi) tw~| filw| (= tw~i

filwi) legh|j (= leghij) filh=| (= filh=i)

B Consonantes

1 mutaelig

a) g k x gaampmma kaampppa xi= G K X Baampkxoj Gai=a

to gaampla tou= gaamplaktoj o9 xarakthr h9 kraugh e0gguj e1gxoj agkura Sfigc

b) b p f bh=ta pi= fi= B P F Sapfwamp baampptw fuw

blepw h9 fusij h9 fugh filoj o9 paampppaj [cf o9 Pappaj] filoppapoj h9

bafh o9 baptismoj

c) d t q delta tau= qh=ta D T Q Didwamp Qetij

Diquramboj ton qeon thn qeaampn tiqhmi tode taampde

2 liquidaelig et nasales

l r m n laampmbda r(w~ mu= nu= L R M N leimwampn r(h=ma

Leroj lh=roj r(wampmh menei nemei mh=lon e1rre (= e1r)r(e) Purroj (= Pur)r(oj)

mw~roj (= mwroj)

3 sibilantes

s c z c y si=gma zh=ta ci= yi= S C Z C Y sizw yecw

sw|ampzw swampsw se legei o9 swthr Zeuj zwampnh yalmoj yeu=doj laampc

7 La llamada ldquoyota subscritardquo (i0w~ta u9pogegrammenon) carecioacute de valor foneacutetico muy tempranamente Seguacuten Otto HOFFMANN (p 314) ya en el siglo VI ante hay indicios de su desaparicioacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

9

Canqipph

Ejercicio de lectura

arsquo7h9 filosofia Swkraampthj Plaamptwn7o9 dialogoj70Aristotelhj7oi9

Stwi+koi70Epikouroj oi970Epikoureioi Puqagoraj oi9 Puqagoreioi brsquo7h9 r9htorikh o9 r9htwr Lusiaj70Isokraampthj Dhmosqenhj Kikerwn grsquo7h9 gewgrafia h9 gh= ai970Aqh=nai h9 polij h9 a)kropolij o9 Parqenwampn h9

Korinqoj h9 Spaamprth Lakedaimwn ai9 Qh=bai

drsquo7h970Attikh h9 Boiwtiagt h970Axai5agt h9 Makedoniagt h9 Sikeliagt h970Italiagt h970Asiagt

h970Indiagt o971Indoj h9 Ai1guptoj

ersquo ai9 Mou=sai to Mousei=on h9 mousikh h9 lura h9 kiqaampragt o9 r9uqmoj o9 tonoj h9 a(rmoniagt o9 xoroj o9 u3mnoj o9 yalmoj h9 fwnh vrsquo7h9 polij o9 polithj ta politikaamp h9 a)ristokratiagt o9 dh=moj o9 dhmagwgoj h9

dhmokratiagt o9 plou=toj h9 ploutokratiagt

zrsquo7o9 turannoj h9 turannij h9 a)narxiagt o9 arxwn o9 despothj h9 despoteiagt o9

dunaampsthj h9 dunasteiagt o9 strathgoj o9 stratoj h9 strathgiagt e0leuqeroj h9

e0leuqeriagt

DIDAGMA DEUTERON

El sistema de acentos griego

I tonica

A 1 ma~870Aqhna~ tima~| (= tima~i) th|~ qea~| th=i qea~i th=j qea~j (lt h9 qeagt) tw|~ qew~|

tw~i qew~i tw~n qew~n toi=j qeoi=j Periklh=j79Hraklh=j Sofoklh=j

2 mu=qoj (logoj) mu=qon (muqou) dou=loj (doloj) dou=lon (doulwn) cei=noj (cenoj)

cei=non (ceinou) h[ke (h3kei) h[kon (h3kwn) bai=ne (bainete) sw~ma (swampmata) tou=to

(toutwn) tau=ta (tautagtj)

misma que fue casi completa desde el 400 ante Se trata de un signo meramente ortograacutefico Algunos editores prefieren ldquoadscribirlardquo (iōta adscriptum) pero en cualquier caso su valor foneacutetico es nulo 8 ma~ es la forma eoacutelica y doacuterica abreviada de maampthr (= mhthr) en la expresioacuten ma~ ga~ (= mh=ter gh=)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

10

B 1 qeoj qeon (qew~n) qeagtamp qeagtampn (qea~j) xoroj xorouj (xorou=) kakoj (kakw~j)

a)gaqoja)gaqona)gaqhn (a)gaqai=j)79Ellaampj79Ellaampdoj79Ellaampdi79Ellada7

Eu0ripidhj79Ellaampdoj79Ella_j70Aqh=nai

2 taampcij (pra~cij) toutwn (tou=ton) e0n Dhlw| (ei0j Dh=lon) tau=ta (tauthn)

bainei (bai=ne) shmainei (shmai=non)

3 aggeloj aggelon (a)ggelou) anqrwpoj anqrwpon (a)nqrwamppou) qaamplassa

qaamplassan (qalaampsshj)

C a)gaqoj h2 kakoj kakoj h2 a)gaqoj thn yuxhn kai to sw~ma to sw~ma kai thn

yuxhn ton a)delfon kai thn a)delfhn thn a)delfhn kai ton a)delfon

II atona proclitica

A o9 qeoj h9 qeaamp oi9 qeoi ai9 qeai ai9 qeoi o9 dou=loj h9 doulh oi9 dou=loi ai9 dou=lai

[los diptongos -oi y -ai del nominativo plural de las primeras dos declinaciones son siempre BREVES]

B [o9 oi]koj] ei0j oi]kon e0n oi1kw| e0c oi1kou [h9 Korinqoj] ei0j Korinqon e0n Korinqw| e0k Korinqou

C w(j qeleij poiei ei0 qeleij h[ke ou0 blepw ou0k e1xw ou0x h[kw

III atona enclitica

A dou=loj tij doulh tij anqrwpoj te kai gunh gunh te kai anqrwpoj ou0x e9kaampj pou B qew~| tini qea~| tini qeou= tinoj qea~j tinoj ou0k an dh pote (Il XIX2719) C ei0 ei1 pwj ei1 pwampj tij ei1 pwampj tij tina ei1 pwampj tij tinaamp poi pempei

IV Ejercicios de lectura

A7e0k tw~n Ai0swamppou

korac nosw~n ei]pe th=| mhtri eu1xou toi=j qeoi=j kai mh qrhnei h9 d 0 u9polabou=sa e1fh

tij se teknon tw~n qew~n e0lehsei tinoj ga_r kreaj u9po sou= ge ou0k e0klaampph

9 Habla Aquiles nunca jamaacutes [podriacutea enojarme el Atrida]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

11

mui=a e0mpesou=sa ei0j xutran kreatoj e0pei u9po tou= zwmou= a)popnigesqai h1mellen

e1fh proj e9authn a)ll 0 e1gwge kai bebrwka kai pepwka kai leloumai kai

qnh|skoush| ou0 melei moi

B kata_70Iwaampnnhn

e0n a)rxh|= h]n o9 logoj kai o9 logoj h]n proj ton qeon kai qeoj h]n o9 logoj ou[toj h]n

e0n a)rxh=| proj ton qeon paampnta di 0 au0tou= e0geneto kai xwrij au0tou= e0geneto ou0de e3n

o4 gegonen e0n au0tw~| zwh h]n kai h9 zwh h]n to fw~j tw~n a)nqrwamppwn

DIDAGMA TRITON

o9 logoj tou= logou legw legeij legei sofoj - sofw~j ara tij pou=

A arsquo u3ei brsquo neifei grsquo u3ei kai neifei drsquo ara neifei -neifei ersquo ara u3ei -u3ei

vrsquo ara neifei kai u3ei -nai kai neifei kai u3ei

B arsquo o9 qeoj u3ei brsquo u3ei o9 Zeuj grsquo tij u3ei -o9 Zeuj u3ei G arsquo u9etoj e0stin brsquo e1sti nifetoj grsquo u9etoj e0sti nifetoj te drsquo ar 0 e1sti

nifetoj -nai e1sti nifetoj te kai u9etoj ersquo ar 0 u3ei -ou0x u3ei vrsquo ara neifei -

ou1 (ou0xi ou0 neifei) zrsquo ara nifetoj e0stin -ou0xi ou1k e0stin ou1te nifetoj ou1q 0

u9etoj

D arsquo e1stin u9etoj brsquo u9eton poiei= o9 qeoj grsquo nifeton poiei= drsquo tij poiei= nifeton

-o9 qeoj ersquo ar 0 u9eton poiei= -ou0xi ou0 poiei= ou0q 0 u9eton ou1te nifeton vrsquo e1stin o9

qeoj

E arsquo Xristoj qeoj kai anqrwpoj brsquo70Ihsou=j Xristoj Qeou= ui9oj grsquo qeou= ui9oj

kai79Hraklh=j drsquo o9 logoj o9 tou= qeou= Qeou= logoj ou0k a)nqrwamppou10

10 actus Apostolorum 12 22

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

12

v a xrhstou= a)nqrwamppou logoj xrhstoj b ti legeij a1nqrwpe -ou0k a)koueij

xrhston legw logon g tij e0stin o9 logoj sou o9 xrhstoj -akoue o4 legw d o9

kosmoj kaloj11 e ton kosmon qeon legw12 v logikoj o9 kosmoj13

Z a kalw~j legeij filosofe kaloj e0stin o9 logoj sou b sofoj ei] w Xrusippe

kai sofw~j legeij g ti legei o9 filosofoj -kalon legei mu=qon d kaloj e0sti tou=

filosofou o9 mu=qoj e o9 filomuqoj filosofoj pwampj e0stin (Aristoacuteteles met 982b 18)

H a o1noj e0stin ou0x i3ppoj b onon keireij g onw| mu=qon legeij Q meletai A a pou= e0stin o9 filosofoj -e0n tw~| oi1kw| e0stin

b poi= h]lqen o9 filosofoj -ei0j ton oi1kon h]lqen

g poqen h3kei o9 filosofoj -o9 filosofoj e0k tou= oi1kou h3kei

d e0n Korinqw| - ei0j Korinqon - e0k Korinqou

e a)f 0 i3ppou e0p 0 onon a)p 0 onou e0f 0 i3ppon

vmanqaampneij o4 legw -ou0 manqaampnw ti dh legeij -akoue dh o4 legw

z kalw~j legeij w filosofe kai lege moi ti e0stin anqrwpoj -o9

anqrwpoj mikroj kosmoj e0stin B 1 Pronuncia escribe y aprende en griego todos los casos del singular de las frases o9 kaloj anqrwpoj y o9 mikroj kosmoj 2 Traduce al griego las siguientes oraciones a Llueve y nieva b El dios enviacutea lluvia y nieve (dos posibilidades de traduccioacuten) c Hablas bien Crisipo d iquestQueacute dice el filoacutesofo e El discurso de un hombre bueno es [tambieacuten] bueno f Escucho el discurso de un hombre sabio g No comprendo lo que dices amigo 3 Traduce al espantildeol los apartados 5 6 y 7

11 70Aetioj (doxoacutegrafo del s I dC) a)reskonta (placita) I 6 12 Eu0sebioj (de Kaisareia en Asia Menor) praeligparatio evangelica [ca 312-322] XV 15 13 Sexto llamado e0mpeirikoj (ca 180-200) proj maqhmatikouj (contra los partidarios de todo dogmatismo) IX 104

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

13

DIDAGMA TETARTON

oi9 logoi touj logouj legomen legete legousi[n]

A a oi9 e9pta_ sofoi b oi9 plei=stoi anqrwpoi kakoi g polloi kakoi o0ligoi d 0

a)gaqoi d kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi

B a anemon diwampkeij b a)nemouj diwampkete g mh diwampkete a)nemouj G a xrhston legw logon b logouj legeij g mh logouj legete D a oi9 baamprbaroi dou=loi oi9 d 0 3Ellhnej e0leuqeroi ei0sin E a -a)kouete ton logon tou= qeou= -a)kouomen b a)kouete touj logouj [touj] tw~n

sofw~n gpaideue ui9on d ui9ouj paideuete

v a mh douleue qumw~| b mh douleue toi=j douloij g mh douleue tw~| doulw|

d barbaamproij ou0 douleuomen e oi973Ellhnej toi=j barbaamproij ou0 douleuousin

Z a a)kouete mou b a)kouomen sou g -ar 0 a)kouete ton qorubon -nai a)kouomen

d a)kouete tw~n sofw~n

H a ti luete ton pw~lon14 b fonw| fonon ou0 luete Q a didaske kai maampnqane to ariston b didaampskete kai manqaampnete peri qew~n

g peri qew~n lege w(j ei0sin d qeraamppeue qeouj e Qeoj e0n a)nqrwamppoij h]n

DIALOGOI a a]ra dou=loi ei0sin oi973Ellhnej -ou0xi

b ara douleueij qumw~|

g o9 de filosofoj ara douleuei qumw~|

d ar 0 a)koueij tou= filosofou -nai

e ar 0 a)kouete tw~n filosofwn

v ara filomuqoj o9 filosofoj -nai filomuqoj pwj o9

z ara filosofoj o9 filomuqoj

h ara kaloj tou= filosofou o9 mu=qoj

14 Cf Lucas 19 33

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

14

q ara fonoj fonon luei -ou0xi

i to d 0 ariston e0sti ti

MELETAI A a o9 xrhstoj logoj b o9 logoj xrhstoj g o9 logoj o9 xrhstoj d xrhstoj o9

logoj

B a o9 palaioj oi]noj b o9 oi]noj palaioj g palaioj oi]noj d palaioj o9

oi]noj e o9 palaioj oi]noj xrhstoj v palaioj o9 oi]noj xrhstoj z xrhstoj o9

oi]noj o9 palaioj

1 Pronuncia escribe y aprende en griego la declinacioacuten completa en singular y plural de la frase o9 kaloj dou=loj 2 Pronuncia escribe y aprende en griego todas las formas del presente de indicativo activo y la segunda persona singular y plural del presente de imperativo de los verbos paideuw y luw 3 Traduce al castellano tratando de captar los matices del artiacuteculo determinado o de su ausencia las frases de los apartados A y B 4 Traduce al griego las siguientes oraciones [las palabras entre corchetes no se traducen] a La mayoriacutea [de los hombres] [son] malvados b iquestQueacute dicen los filoacutesofos c iexclHablaacuteis [muy] bien oh filoacutesofos d El hombre es [un] pequentildeo mundo e iexclNo digaacuteis tonteriacuteas (= logoj) f Perseguimos quimeras g iexclNo desates el potrillo h Las palabras de los [hombres] buenos son buenas i iexclNo seaacuteis esclavos de los baacuterbaros j iexclNo seas esclavo de tus [propios] esclavos k Escuchad las palabras de los filoacutesofos l Los baacuterbaros [son] esclavos de los [hombres] libres

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

15

DIDAGMA PEMPTON

to teknon ta_ tekna luw lusw -eij -ei to biblion ta_ biblia legw lecw -eij -ei

I A a metron ariston b anqrwpoj zw~|on logikon (w(j legousin oi9 Stwi+koi) g o9

anqrwpoj politikon zw|~on e0sti (w(j legei70Aristotelhj) d ariston e0n tw~|

kosmw| anqrwpoj e0stin15 epara_ ta_ alla zw~|a wsper qeoi oi9 anqrwpoi

bioteuousin16

B a e1sti moi kalon paidion b kalon paidion e1xw g w teknon h3keij d xai~r 0

w teknon ekalon to teknon sou

G a anqrwpoj tij ei]xe duo tekna b xairet 0 w tekna D a to biblion pente o0bolw~n e0stin b ta_ duo biblia deka o0bolw~n e0stin g

Puqagorou ou0k e1sti biblia

E a fere dw~ron qew~| b dw~ra qeouj peiqei g u3mnoj e0gkwmiou diaferei o9 men

ga_r u3mnoj e0sti qew~n to d e0gkwampmion a)nqrwamppwn17

v a a)nqrwamppou xrhstou= e1rga xrhstaamp b tou=to ou0 logoj a)ll 0 e1rgon h1dh g

logw| su xrhstoj e1rgw| de kakoj

II

A a fonw| fonon ou0 luseij b tij me qerapeusei g lusei se o9 qeoj d tij qeoj

lusei me e lusei s 070Apollwn v Foi=bon qerapeusw

B a ara douleusete toi=j barbaamproij b barbaamproij ou0 douleusomen g oi9 de

baamprbaroi douleusousin70Alecaampndrw|

G a a)kouein qelw ton logon sou b e0pei legein xrh lecw g oi1moi ti lecei

d xrh legein ta_ kala e a)kouete h1dh ga_r lecomen ti lecete z kalon

15 Aristoacuteteles eth Nic 1141a 21 16 Jenofonte mem I 414 17 Definicioacuten tomada del Amonio leacutexico bizantino de palabras semejantes y afines de adfinium vocabulorum differentia

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

16

poihma lecomen

D poihma pou= moi ta_ r9oda pou= moi ta_ i1a pou= moi ta_ kala_ selina tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a tadi ta_ kala_ selina18 E diaamplogoi a ti e0stin anqrwpoj o9 anqrwpoj v ar 0 e1sti soi paidion

b ar 0 e1sti Puqagorou biblia z ar 0 e1xeij teknon

g ara fonw| fonon lusomen h ta_ r9oda ara tou= teknou e0stin

d ara douleusete toi=j barbaamproij q ara mu=qon legeij tw~| teknw|

e ara xrh legein ta_ kakaamp ou0xi a)lla_ xrh i ti lecousin oi9 filosofoi oi9 kaloi

v a Declina en todos los casos rsaquola bella rosalsaquo y rsaquolos libros uacutetileslsaquo b Construye el infinitivo presente activo y el imperativo presente activo sing y pl de luw didaampskw manqaampnw qerapeuw c Conjuga el futuro activo de legw y de qerapeuw Traduce al griego 1 Los hombres son seres poliacuteticos 2 Los libros valen diez oacutebolos 3 El filoacutesofo es bueno [soacutelo] de palabra mas no en sus obras (sing) 4 Debe uno (= xrh) aprender lo bueno que dicen los filoacutesofos 5 No debe uno decir lo malo 6 iexclFebo te liberaraacute (luw) amigo 7 No servireacuteis como esclavos a los baacuterbaros 8 No sirvaacuteis como esclavos a los baacuterbaros 9 iquestQueacute diraacute el filoacutesofo 10 Los nintildeos diraacuten lo mejor (neutr pl) 11 Las obras de los hombres malvados son malas 12 En comparacioacuten con los demaacutes seres vivos dice el filoacutesofo el hombre vive como un dios e Traduce al espantildeol la primera parte de la leccioacuten

18 Cancioacuten popular bizantina Teacutengase en cuenta que r9odon rosa dio su nombre a la isla de Rodas selinon apio a la ciudad siciliana de Selinunte

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

17

DIDAGMA EKTON

o9 a)gaqoj ta_ a)gaqaamp legw e1legon -ej -e a)kouw h1kouon -ej -e oi0ktirw w|ktiron -ej -e A a o9 dikaioj dikaia praampttei b ta_ dikaia kalaamp e0stin g xrh legein ta_ kalaamp

d mw~roj mw~ra legei e ou0 xrh a)kouein ta_ mw~ra

B a Puqagorou mh e0n polloi=j o0liga lege a)ll 0 e0n o0ligoij pollaamp b xrh

manqaampnein te kai didaampskein ta_ arista

G a tij me kwlusei poiei=n ta_ kalaamp b xalepa_ ta_ kalaamp g alla d 0 alloij kalaamp

d Biaj o9 sofoj e1legen oi9 plei=stoi kakoi

D a70Ihsou=j e0didaske o9 a)gaqoj anqrwpoj e0k tou= a)gaqou= qhsaurou= e0kbaampllei

a)gaqaamp kai o9 ponhroj anqrwpoj e0k tou= ponhrou= qhsaurou= e0kbaampllei ponhraamp19

b oi97a)postoloi h]kon ei0j to i9eron kai e0didaskon20

E a e1gwge ta_ arista e0didaskon se b ti e1legon soi g mu=qon e1legej moiv a e0luomen ton pw~lon b ti e0luete ton pw~lon21 Z a xrh e0lpizein ta_ arista b ti e0lpizete -ta_ arista h0lpizomen H a ar h1kouej a$ e1legon -paampnt h1kouon b ti o1nomaamp soi g Paamptrokloj (=Patroklw|) o1nomaamp moi Q a oi1mwze22 dou=le kai proteron w|mwzej pollaamp b ar ou0k oi0ktireij me kai ga_r o9 turannoj w|ktire ton ui9on I Sofoklh=j legein su deinoj manqaampnein d e0gw_ kakoj IA Plaamptwn ta_ dikaia kai kala_ a)gaqaamp e0sti ta_ d adika kai ai0sxra_ kakaamp DIALOGOI a ti e1lege Biaj o9 sofoj Biaj e1legen o3ti23 b ti praampttei o9 dikaioj 19 Mateo 12 35 20 actus Apostolorum 5 21 21 cf Lucas 1933 22 Amenaza de palos contra los esclavos en la comedia oi0mwampzw = digo oi1moi

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

18

g ti legei mw~roj d ti xrh legein xrh legein e ara xrh legein o0liga e0n polloi=j ou0 v a)lla_ pw~j xrh legein z ti xrh manqaampnein i ti xrh didaampskein ia ti e0didasken o970Ihsou=j o970Ihs o3ti ib pou= e0didaskon oi9 a)postoloi ig ti xrh e0lpizein id ti e0lpizeij i v ti e0lpizomen iz ti h0lpizete Repaso a ar e0douleuej qumw~| ou0xi b ar e0douleuete qumw~| ou0xi g ar h1kouej o4 e1legon nai d ar h0kouete a$ e1legon ou0xi e ar h0kouete a$ e0legomen nai v ara xrh douleuein qumw~| Derivacioacuten a h9 e0lpij (esperanza tercera declinacioacuten) - e0lpizw - h1lpizon b to o1noma (nombre tercera declinacioacuten) - o0nomaampzw - w)nomazon g o9 oi]ktoj (conmiseracioacuten) - oi0ktirw - w|ktiron d oi1moi (iexclay de miacute interjeccioacuten indeclinable) - oi0mwampzw - w|mwzon e o9 oi]koj (casa) - oi0kizw - MELETAI A Analiza y traduce las siguientes formas verbales24 e1legon e0manqaampnete e1fere(n) e0didaskon e0qeraamppeuon e1xaire e0peiqomen e0praampttete e0kwampluon h0lpizomen h1koue(n) h[kej u[e(n) w|)ktirete B Declina en singular y plural las frases to logikon zw~|on y o9 aristoj pw~loj G Conjuga en presente de indicativo e imperativo asiacute como en imperfecto los verbos kwluw legw a)kouw D Traduce al griego

a Di mucho en pocas [palabras] no poco en muchas b Los tontos25 dicen tonteriacuteas c Los hombres son animales racionales d No vengareacuteis los criacutemenes mediante criacutemenes e Te impediremos hacer (poiei=n) cosas malvadas f No te impediacuteamos hacer lo bueno g No somos ni (noni= ou1teou1te) seremos esclavos de los baacuterbaros h El hombre probo (= xrhstoj) actuacutea probamente (= hace cosas uacutetiles) i Escucheacute lo mejor de los filoacutesofos j Esperaacutebamos todo (= todas las cosas)

23 o3ti al igual que w(j es conjuncioacuten subordinante que introduce oraciones declarativas 24 Indica persona nuacutemero tiempo modo voz enunciado y da la traduccioacuten de la forma correspondiente Las formas subrayadas admiten dos posibilidades 25 Tonto (adjetivo) mwroj la forma [dialectal] aacutetica es sin embargo mw~roj

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

19

DIDAGMA EBDOMON

[fagtampmagt = lat fama] qeagtamp filiagt e1xqragt fhmh [cf ingl fame] kagtloj kalw~j dikaioj dikaiwj a)gaqoj eu] makroj makragtampn dw~ron dwreagtampn A70Aristotelhj peri filiaj26 a oi9 o3moioi filoi ei0sin b tw~n o9moiwn h9 filia e0stin g h9 filia a)gaqon

d h9 filia megiston a)nqrwpoij a)gaqon e0stin e w filia w megiston

a)nqrwamppoij a)gaqon v teleiagt d e0stin h9 tw~n a)gaqw~n filia

B70Isokraampthj peri filiaj

a a)rxh filiaj men e1painoj e1xqraj de yogoj b touj filouj e0n tai=j

a)tuxiaij diagignwampskomen

G a logoj e1rgou skiagtamp b e0k tou= Eu0aggeliou e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou27

g70Ihsou=j e0didasken kai h1kouon paampnta oi9 Farisai=oi28

D a ar h3kete ei0j70Aqhnaj -ma touj qeouj kai ta_j qeaampj ou0x h3komen b menete e0n

th=| oi0kia| mh metabainete e0c oi0kiaj ei0j oi0kian29

E a pou= e0sti qew~n bwmoj b e0n th=| a)gora~| qew~n bwmoj e0stin g eu1xesqe qeoi=j te

kai qeai=j

v a Plaamptwn30 legei w(j h9 agan e0leuqeria ei0j agan douleian metabaampllei

b70Aristotelhj trei=j ei0si politei=ai a)ristokratia kai o0ligarxia kai

dhmokratia kai a)ristokratiaj men o3roj a)reth o0ligarxiaj de plou=toj dhmou

d e0leuqeria31 g tw~n politeiw~n a)risth h9 e0k tw~n a)ristwn

Z a h9mera h9meran didaampskei b nh thn qeaampn kalw~j e1legej w filosofe g kalw~j

legein dei= peri tw~n kalw~n d eu] legeij w didaampskale

26 Cf eth Nic 1155amdash1156b 27 Mateo 4 16 cf Isaiacuteas 9 1 oi9 katoikou=ntej e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou fw~j laampmyei e0f u9ma~j 28 Lucas 16 14 29 Lucas 10 7 30 politeia 564a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

20

H a eu] legei se ou0deij polloi de kakw~j b kakw~j e1xw dia_ ton polemon g su

de w file pw~j e1xeij -xalepw~j e1xw u9po tou= xqej potou32 -kai dikaiwj

MELETAI A a tij me qerapeusei o9 b tij se qerapeusei oi9 g tij e0sti didaampskaloj tou= biou o9 d ti e0stin e0leuqerou e1rgon e ar e0stin e0leuqerou e1rgon to eu] legein ou0 v tij qerapeusei touj qeouj oi9 z tij e0qeraamppeue ton qeon o9 h ar a)kouete tw~n qew~n q ar h0kouete touj tw~n filosofwn logouj i ar h1kouon touj tw~n kakw~n logouj ia ar e0maampnqanej ton logon ib ar e0didaskon to didagma B a Conjuga el presente imperfecto e imperativo del modo indicativo de los verbos manqaampnw didaampskw e0lpizw b Declina en todos los casos del singular y del plural la frase o9 koinoj e0xqroj c Traduce al griego a iquestQuieres aprender No te [lo] impediremos b Queremos llegar a Atenas pues

(gaampr) en Atenas (70Aqh=nai) estaacuten los altares de las diosas y de los dioses c Los filoacutesofos soliacutean ensentildear (imperfecto) en el templo de la diosa d El filoacutesofo es un maestro para (genitivo) la vida e Serviremos (qerapeuw) a los dioses y a las diosas de Atenas f Les ensentildeaacutebamos a los nintildeos lo mejor g Los [hombres] libres ensentildeaban a sus hijos tanto lo bello como lo uacutetil h iexclOh amigo de la libertad no seas esclavo de tus pasiones (= qumoj en singular)

31 politica 1294a 10 32 sumposion 176a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

21

OGDOON DIDAGMA

h9 fhmh th=j fhmhj o9 to h9 h9 a)reth th=j a)reth=j o3de tode h3de A peri fhmhj kai mnhmhj

a70Odusseuj e1xaire th=| fhmh| th=| qeia| b kata_ touj e0painouj kai thn fhmhn kai

thn mnhmhn a)qanasiaj metexomen [Isoacutecr] g e0k pollw~n mnhmw~n e0mpeiria mia

e0stin [Arist] d Eu0ripidhj a( d a)reta_ bainei dia_ moxqwn dika dikan ferei kai

fonoj fonon

B70Aristotelhj

a h9 filia e0stin a)reth tij h2 met a)reth=j e1ti d a)nagkai=on ei0j ton bion b h9

tw~n newn filia di h9donhn ei]nai dokei= kai e0rwtikoi d oi9 neoi teleia d e0stin h9

tw~n a)gaqw~n filia kai kat a)rethn o9moiwn33 g h9 timh megiston tw~n e0ktoj

a)gaqw~n e0stin34

G a i1sxue sofia| ka)reth|= b h9 yuxh=j a)reth sofia g paampmpollai a)retai ei0sin

tw~n d a)retw~n allh men e0stin e0leuqerou allh de doulou35

D paroimiai

a ou0 sxolh douloij b dokei= de h9 eu0daimonia e0n th=| sxolh=| ei]nai36 g h9

eu0daimonia h2 sofia e0stin h2 a)reth yuxh=j d th=| tuxh| mh pisteue e ta_ megaampla

dw~ra th=j Tuxhj e1xei fobon

E a spondai ei0sin70Aqhnaioij kai Lakedaimonioij b mh luete ta_j spondaampj g

e0n tai=j70Olumpiakai=j spondai=j ou0k e1cestin o3pla ei0sferein ei0j thnde thn xwampran

v a taampd e0sti Peloponnhsoj b o3de e0gwamp ei0mi g o9 tw~n79Ellhnwn strathgoj

e1lege taampde d h3de h9 h9mera a)rxh kakw~n e0stin e kalh h9mera e0stin laampmpei ga_r o9

h3lioj v ferw soi tonde ton stefanon z prbl (= paraampbale confer compara)

didagma e D tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a ktt (= kai ta_ toiau=ta y las demaacutes

33 eth Nic 1156 a b 34 eth Nic 1123b 35 Menon 71e 36 eth Nic 1177b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

22

cosas semejantes = etc)

Z Kleaampnqhj37 legei o3ti qeoj e0stin h9 tou= kosmou yuxh MELETAI A a pw~j metexomen a)qanasiaj 70Isokraampthj legei o3ti b poqen e1xomen e0mpeirian70Aristotelhj legei wj g tij e0stin h9 th=j sofiaj a)reth d ti e0sti megiston tw~n e0ktoj a)gaqw~n e ara mia a)reth e0stin h2 pollai v ar e0n th=| sxolh=| h9 eu0daimonia e0stin B a ar a)reth tij e0stin h9 filia b ei0 mh a)reth ti e0stin h9 filia 70Aristotelhj legei o3ti g ara pisteuomen tai=j a)retai=j d tij e1legen w(j paampmpollai ei0si ai9 a)retai e tij e1lege pampollaj ei]nai ta_j a)retaampj G Traduce al griego A a La criacutetica es el comienzo de la enemistad b En la desgracia acabeacute de conocer (un solo verbo) a mis amigos c Decidme iquestcuaacutel es la amistad perfecta d iquestPor queacute hablas mal de Protaacutegoras e En las plazas puacuteblicas hay (= las pl puacutebl tienen) altares a (= gen) los dioses y a las diosas (concebidos como un conjunto) f [La experiencia de] un diacutea ensentildea al otro B a Somos fuertes por nuestras virtudes b [La] virtud [es el] maacuteximo bien c Honor y virtud son los maacutes grandes bienes (de las cosas buenas gen) d La sabiduriacutea de este filoacutesofo es muy grande e iquestQueacute es el hombre El suentildeo (o1nar) de una sombra [es] el hombre dice Piacutendaro [Piacutetica VIII 95s] f Sentimos placer (xairw) en las cosas divinas g En estos diacuteas prevalece (es fuerte) la maldad (= las cosas malas) h Dios es el alma del mundo

37 Cleantes (33130mdash23029) de lento entendimiento y dedicado en un principio al pugilato dirigioacute la escuela estoica tras la muerte (262261) de su fundador Zenoacuten Veacutease la nota 41

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

23

ENATON DIDAGMA

o9 poihthj tou= poihtou= a)gaqoj a)gaqh a)gaqon o9 neaniaj tou= neaniou dikaioj dikaiagt dikaion A a Mousw~n profhthj e0stin o9 poihthj b o9 nomoqethj nomwn poihthj e0stin g

Eu0ripidhj tragw|diw~n poihthj h]n d70Aristofaampnhj kai Menandroj kwmw|diw~n

poihtai h]san

B a poihthn71Erwj didaampskei b h9 texnh ton texnithn trefei (ai9 texnai touj

texnitaj trefousin) g o9 kubernhthj nautw~n arxei b o9 kubernhthj keleuei to

tw~| nauth| sumferon (oi9 kubernh=tai keleuousin ta_ toi=j nautaij sumferonta)

G a o9 xrhstoj neaniaj kaqeudei b akoue tou= filosofou w xrhste neania g

sigh neania| timhn ferei d ara gignwampskeij tonde ton xrhston neanian e xai=re

despota38 e dou=le despotw~n akoue kai dikaia kadika

D Eu0ripidhj o9 poihthj ui9oj h]n Mnhsarxidou o9 de Mnhsarxidhj w(j legetai h9

kwmw|dia kaampphloj h]n h1koue de70Anacagorou kai Prodikou kai Protagorou

tw~n filosofwn

E Eu0ripidhj h]n maqhthj70Anacagorou kai e0qaumaze ton men70Anacagoran o9

Eu0ripidhj ton d Eu0ripidhn70Anacagoraj tw~n d70Aqhnaiwn o9 dh=moj ou0k

e0pisteuen ou1te70Anacagora| ou1te7Eu0ripidh| wste a)ph=lqon a)p70Aqhnw~n kai o9

filosofoj kai o9 poihthj

38 El vocativo de los sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten es de uso relativamente escaso y presenta las siguientes caracteriacutesticas lo forman en -agt los terminados en -agtj los terminados en -hj en cambio lo hacen en -a breve Asimismo lo forman en -a breve tanto todos los terminados en -thj (que constituyen la mayoriacutea de los ca 6 400 sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten [de un total de ca 19 000 sustantivos no se trata pues de ninguna excepcioacuten cf P Tapia Lecturas Aacuteticas I p 944]) como los que presentan las terminaciones -aamprxhj -pwamplhj -wampnhj -metrhj -laamptrhj y -tribhj A eacutestos hay que agregar los gentilicios como persa (Pershj Persa) escita (Skuqhj Skuqa) etc los pocos sustantivos restantes mdashen ocasiones por razones diacriacuteticas (como Pershj [hermano de Hesiacuteodo no persa] Persh)mdash forman el vocativo en -h En cuanto a la posicioacuten del acento eacutesta es la misma del nominativo teniendo en cuenta las constantes generales de la acentuacioacuten vgr poliltthj poli=ta la uacutenica excepcioacuten (maacutes que excepcioacuten una huella de la posibilidad linguumliacutestica originaria de subrayar el vocativo retrayendo el acento H Rix Historische Grammatik des Griechischen Darmstadt 1976 pp 131s) la constituye el sustantivo despothj que forma el vocativo como se ve en el ejemplo retrayendo el acento hacia la primera siacutelaba (En Homero y fuera del dialecto aacutetico las cosas son muy distintas la terminacioacuten -a y sobre todo -tagt es maacutes bien nominativa mientras en el beocio Piacutendaro por ejemplo -a breve o larga es terminacioacuten constante de nominativo y de vocativo)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

24

v a Ku=roj o9 Pershj ui9on ei]xen Kambushn b Kurw| tw~| Persh| ui9oj h]n Kambushj

g Kambushj ui9oj h]n Kurou tou= Persou d oi9 Persai touj neaniaj toceuein kai

a)lhqeuein e0didaskon

Z a eu0xhn dikaian a)kouei o9 qeoj b eu0xh=j dikaiaj a)kouousin oi9 qeoi g eu0xa_j

dikaiaj a)kouein touj qeouj legousin d eu0xw~n dikaiwn xrh touj qeouj a)kouein

e dei= touj neaniaj touj tw~n filosofwn logouj e0pimeleia| a)kouein v ton

Eu0ripidhn legousin 70Anacagorou didaskaamplou a)kouein

MELETAI A a tij h]n tragw|diw~n poihthj b tij h]n kwmw|diw~n poihthj g tinej h]san kwmw|diw~n poihtai d tinej h]san tragw|diw~n poihtai e tij arxei nautw~n v ti ferei neaniaij timhn z tij h]n Eu0ripidou didaampskaloj h tij h]n Eu0ripidou pathr B a kalw~j legeij w maqhtaamp b kalw~j e1legej w xrhste g kalw~j e1legej w xrhste maqhtaamp d kalw~j e0legete w maqhtai C Traduce al griego a Euriacutepides fue un poeta traacutegico (= de tragedias) b Euriacutepides el poeta traacutegico era hijo de Mnesaacuterquides c Tanto Aristoacutefanes como Menandro fueron poetas coacutemicos d Los pilotos ordenaraacuten lo provechoso para los marineros e Anaxaacutegoras el maestro ensentildeoacute (impf) en Atenas a Euriacutepides a componer (=poiei=n) tragedias f Dicen que Anaxaacutegoras y Proacutedico los filoacutesofos fueron maestros de Euriacutepides g Los dioses no escucharaacuten las plegarias de los hombres injustos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

25

DIDAGMA DEKATON

h9 a)lhqeia th=j a)lhqeiaj sofoj sofwampteroj sofwamptatoj h9 qaamplassa th=j qalaampsshj deinoj deinoteroj deinotatoj

I A peri a)gkurw~n

a agkuraamp moi th=j tuxhj o9 filoj b h3kei anemoj deinoj thn agkuran

e0kbaampllete g e0pi mia~j a)gkuraj ou1k e0stin a)sfaampleia tw~| ploiw| d duo agkurai

a)sfaampleian parexousin e0p a)sfaleia| ou]n duo e0kbaampllete a)gkuraj e agkuran

e0n toi=j deinoi=j e1xw ton qeon th=|de pisteuw th=| a)gkura|

B a h9 qaamplassa douleuei a)nemoij b thn th=j qalaampsshj a)rxhn pote Minwj ei]xen G peri Mousw~n

a h9 Mou=sa sunesti tw~| poihth=| b o9 poihthj qerapeuei ta_j Mousaj kai ga_r

Mousw~n profhthj e0stin g ai9 Mou=sai a|dousin e0n70Olumpw| d qu=e tai=j

Mousaij w poihta e thn Mou=san a)ei qerapeusw v quw th=| Moush| z

xai=re w Mou=sa h xairete Mou=sai qeai

D peri eu0sebeiaj

a eu0sebeian fulasse b70Anacagora| dikh a)sebeiaj h]n par70Aqhnaioij

E peri a)lhqeiaj

a ti e0stin a)lhqeia39 b h9 filosofia e0pisthmh th=j a)lhqeiaj e0stin40 g i0atrw~|

thn a)lhqeian lege

v Platwnikaamp

a e3teron e0pisthmhj doca b a)nti dochj thn a)lhqeian tw~n kalw~n diwke g thn

met a)lhqeiaj docan e0pisthmhn ei]nai legw d diaferei e0pisthmh o0rqh=j dochj

Z a doch| ge th=| e0mh|= h9 filia megiston a)nqrwamppoij a)gaqon e0stin b diwke docan

ka)rethn g doca e0n u9yistoij Qew|~41

II

39 Juan 18 38 40 Aristoacuteteles met 993b 41 Lucas 2 14

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 5: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

5

WBG 2008 Pedro TAPIA ZUacuteNtildeIGA ldquoReflexiones en torno a la metodologiacutea del griego claacutesicordquo en

Cuadernos de apoyo a la docencia UNAM FFyL 1990 algunas consideraciones sobre la pronunciacioacuten del griego antiguo 1 La pronunciacioacuten del griego antiguo es un tema debatido desde el siglo XV En el debate tuvieron lugar consideraciones de caraacutecter no soacutelo foneacutetico o linguumliacutestico sino sobre todo ideoloacutegico-religioso De hecho el debate se desarrolloacute paralelamente tanto al desprecio occidental por Bizancio (el Patriarca de Constantinopla teniacutea quinientos antildeos de haber sido excomulgado por el Papa [1054]) como a los grandes movimientos religiosos europeos de la eacutepoca reforma contrarreforma calvinismo erasmismo 2 El humanista Desiderio Erasmo de Rotterdam viacutectima de una broma (pues era mire credulus) llegoacute a creer que los eruditos griegos de su tiempo ldquoutilizabanrdquo (usurparent) una nueva y ldquoauteacutenticardquo pronunciacioacuten del griego antiguo Presuroso publicoacute en Basilea el DE RECTA LATINI GRAEligciqve sermonis pronuntiatione en 1528 y luego en 15582 Alegando alliacute que la eta griega deberiacutea sonar como la ldquoa de los escoceses y de ciertos holandesesrdquo () quizaacute no hizo maacutes que difundir y malentender ideas del humanista griego Janus Lascaris En el mundo hispaacutenico fue Antonio de Nebrija quien defendioacute la pronunciacioacuten etacista por lo que hay quien quizaacute no sin razoacuten propone el nombre de nebrisense en lugar de ldquoerasmianardquo para esta pronunciacioacuten 3 El alemaacuten de origen Heinrich Christian Henning (avecindado en Holanda con su nombre latinizado lsquoHenricus Christianus Henniniusrsquo) publicoacute en 1684 un panfleto escolar con el curioso nombre de ldquodissertatio paradoxardquo que proponiacutea una curiosa simplificacioacuten de la pronunciacioacuten propuesta por Erasmo Dado que el griego ldquoclaacutesicordquo no se pronuncioacute en la Antiguumledad jamaacutes seguacuten siacutembolo ortograacutefico alguno (acentos espiacuteritus y demaacutes signos auxiliares de la pronunciacioacuten son producto tardoantiguo y bizantino) y supuesta su cercaniacutesima afinidad con el latiacuten la pronunciacioacuten deberiacutea ser igual a la de eacuteste y no la que prescriben los signos diacriacuteticos bizantinos Naturalmente el latiacuten veniacutea pronunciaacutendose desde la alta Edad Media de manera cada vez maacutes cercana a la foneacutetica lsquoaborigenrsquo (holandesa francesa e inglesa principalmente) Asiacute la propuesta pedagoacutegica de Henning acaboacute por identificarse con una pronunciacioacuten de base lsquoerasmianarsquo con color lsquolocalrsquo 4 La mal llamada ldquopronunciacioacuten modernardquo del griego (tambieacuten conocida como lsquoitacistarsquo lsquoyotacistarsquo o lsquoreuchlinianarsquo por el erudito hebraiacutesta alemaacuten Johannes Reuchlin) es un modo de pronunciar que puede atestiguarse a maacutes tardar desde fines del siglo V ante3 (cf vgr Tuciacutedides II 54 BRANDENSTEIN p 91) Esto significa que la literatura griega desde Jenofonte (ca 430 ndash post 355) hasta Yanis Ritsos (dagger1990) y Odiseas Elitis (premio Nobel 1979 dagger1996) pasando claramente por Platoacuten (cf Crat 418 c) y Caliacutemaco (cf ep 2 2 El Dialogus se volvioacute a imprimir en 1643 1704 1740 y 1832 La edicioacuten criacutetica moderna data del 1973 3 Cf Euriacutepides Heacutecuba 104s donde el juego de palabras soacutelo tiene efecto dramaacutetico si el diptongo ai se pronuncia e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

6

[Asper]) los romanos filheleacutenicos todos de Ciceroacuten (cf ad fam IX 22) a la tardiacutea antiguumledad y desde luego la eacutepoca bizantina completa y toda la historia de la Grecia turca e independiente esto es unos dos mil cuatrocientos antildeos de cultura griega (frente a los ldquoclaacutesicosrdquo pero escasos trescientos mdashde ldquoHomerordquo a Soacutefocles []) pronunciaron como lo haciacutean todaviacutea en eacutepoca moderna el Tractado de Orthographiacutea y accentos del gramaacutetico toledano Alejo Venegas lo mismo que el mencionado Reuchlin Lutero Gœthe y entre nosotros el maacutes insigne grecista Francisco Javier Alegre Todaviacutea la Preparatoria Nacional en 1887 proponiacutea el itacismo como ldquopronunciacioacuten adoptadardquo4 Huelga decir que los filoacutelogos griegos han pronunciado siempre ndashy siguen hacieacutendolondash correctamente su lengua 5 La pronunciacioacuten erasmiana o etacista adquirioacute carta de naturalizacioacuten y soberaniacutea en los estudios griegos desde que la filologiacutea alemana del s XIX por obra del ministerio de cultura prusiano (re)fundoacute la Filologiacutea Claacutesica e instituyoacute el griego como materia escolar Entre nosotros se adoptoacute sin mayor juicio criacutetico desde que se reanudaron en el siglo XX los estudios universitarios interrumpidos por Maximiliano emperador de Meacutexico y paradoacutejicamente filheleno y buen conocedor (itacista) de la lengua griega 6 Que la transcripcioacuten latina tampoco es un punto de partida seguro para conocer la foneacutetica griega antigua lo prueban palabras como Bh=roj (=Verus) koiaistwr (=quaeligstor) o Noma~ (= Numa) 7 Escribe Manuel FERNAacuteNDEZ GALIANO eximio helenista espantildeol5 ldquoEn efecto para que pudieacuteramos llegar a escribir los nombres griegos en su auteacutentica pronunciacioacuten de la eacutepoca claacutesica (que parece la maacutes importante y digna de imitacioacuten) seriacutea menester [] utilizar los signos del alfabeto foneacutetico internacional y aun asiacute nuestro remedo de la foneacutetica griega seriacutea imperfectiacutesimo pues ni sabriacuteamos en modo alguno reproducir la cadencia tonal de los acentos hoy perdida por nosotros ni acertariacuteamos a dar a las vocales su auteacutentica cantidad larga o breve cuya matizacioacuten tambieacuten ha desaparecido ni sabemos a ciencia cierta coacutemo se pronunciaba la z ni seriacutean admisibles la j (x del alfabeto foneacutetico) para la x claacutesica (que no es fricativa velar sorda sino kh o ch esto es oclusiva palatal sorda maacutes h aspirada [] la z para la q claacutesica (tampoco fricativa interdental sorda sino th es decir oclusiva dental sorda maacutes h aspirada []) y la f para la f (ph oclusiva labial sorda maacutes h []) ni la y sino la uuml del alfabeto foneacutetico para la u ni ei ou para los falsos diptongos ei ou procedentes de contraccioacuten o alargamiento por compensacioacuten que en realidad maacutes bien debiacutean de ser ē ō esto es e y o largas cerradas respectivamente En

4 Cf Rafael ROMERO Leoacuten MALPICA Meacutetodo de lengua griega por el sistema Ollendorff Obra de texto en la Escuela Nacional Preparatoria Meacutexico Imprenta de Ignacio Escalante 1879 p II 5 En La transcripcioacuten castellana de los nombres propios griegos Madrid SEEC 1969 p 23 Veacuteanse tambieacuten Wilhelm BRANDENSTEIN Linguumliacutestica griega Madrid Gredos 1964 Engelbert DRERUP Die Schulaussprache des Griechischen von der Renaissance bis zur Gegenwart im Rahmen einer allgemeinen Geschichte des griechischen Unterrichts Paderborn Schoumlningh 1930 (Studien zur Geschichte und Kultur des Altertums VI u VII Ergaumlnzungsbaumlnde) D C HESSELING H PERNOT ldquoEacuterasme et les origines de la prononciation eacuterasmiennerdquo en Revue des Eacutetudes Grecques 32 [Pariacutes] (1921) pp 278-301 tambieacuten Chrys C CARAGOUNIS ldquoThe error of Erasmus and Un-greek Pro-nunciations of Greekrdquo en Filologiacutea Neotestamentaria 8 (1995) p 153 [asequible por Internet] Christos KARVOUNIS Aussprache und Phonologie im Altgriechischen Darmstadt 2007

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

7

una palabra el intento seriacutea vano y grotesco [] el adoptar la foneacutetica del griego moderno [hellip] tendriacutea la ventaja de permitir una mayor coherencia al acogerse a un idioma realmente hablado y no a una mera abstraccioacuten heterogeacuteneardquo [7 Por uacuteltimo el argumento jocoso si bien las vacas no ldquomigenrdquo6 (aunque de manera foneacuteticamente significativa Erasmo falso paladiacuten de la ldquopronunciacioacuten erasmianardquo se sirve en su tratado de la pronunciacoacuten correcta del ejemplo ldquovacca mingitrdquo y no de ldquovacca mugitrdquo de pron sect 1001) los gallos hacen aparentemente ldquoki-ki-ri-kirdquo pero tambieacuten ldquogu-gu-ri-gurdquo( ررييقوقو قو ) y los perros ldquovau vaurdquo bau= bau= (no ldquobau baurdquo aunque creamos que hacen ldquoguau guaurdquo) y las palomas no hacen soacutelo ldquocu-cu-rru-cu-curdquo sino tambieacuten ldquorām-rāri-rāri-rāmrdquo رراامم) ررااررىى ررااررىى ejemplos todos de onomatopeyas animales que (ررااممalejaacutendose tanto de la filologiacutea como de la historia de la cultura convierten graciosamente en falaz el argumento de las cabras que hacen ldquomerdquo pero no hacen ldquomirdquo y las ovejas que no hacen ldquobirdquo pero hacen ldquoberdquo]

DIDAGMA PRWTON

El sistema foacutenico griego

A Vocales

1 Vocales simples

a) e o e2 yilon kai o2 mikron E O e0n o1n o9 qeoj

lege legete o9 logoj to teloj to meloj o99 e1leoj

b) h w h]ta kai w mega H W wra79Rwampmh

h1dh h9 h3bh h9 fhmh Dwdwampnh to dw~ron tw~n dwamprwn Swampfrwn

c) a i u alfa kai i0w~ta kai u2 yilon A I U

ara ara a)ra mi=moj filoj muriaampdej to muron

73Hra faampma filosofia traamppeza mala gaampla

7]Isij7]Irij nikh diaamplogoj biblion Libuh

mu=qoj nu=n su=j lurikh murtoj tupoj

2 Diptongos

a) breves

1 ai ei oi ai0wampn ei0rwneia oi]noj boi5

ai970Aqh=nai Gai=a e1rxomai ei] ei]doj legei oi9 polloi legoi

6 Cf TAPIA tomo I p 8

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

8

2 au eu ou ui au] eu] ou0k ui99oj

Bau=kij trau=ma au0toj70Odusseuj basileuj leukoj Mou=sa Oi0dipouj

au0tou= h9 mui=a h9 nekuia h9 a)guiaamp prau5nw

b) largos 1 hu hurhka = eu3rhka hu1xeto = eu1xeto

2 ai hi wi73Aidhj basilh=i (= basilh=|) w)idh (= w)|dh)7

tima~| (= tima~i) timh=| (= timh=i) to70Widei=on th=| filh| (= th=i filhi) tw~| filw| (= tw~i

filwi) legh|j (= leghij) filh=| (= filh=i)

B Consonantes

1 mutaelig

a) g k x gaampmma kaampppa xi= G K X Baampkxoj Gai=a

to gaampla tou= gaamplaktoj o9 xarakthr h9 kraugh e0gguj e1gxoj agkura Sfigc

b) b p f bh=ta pi= fi= B P F Sapfwamp baampptw fuw

blepw h9 fusij h9 fugh filoj o9 paampppaj [cf o9 Pappaj] filoppapoj h9

bafh o9 baptismoj

c) d t q delta tau= qh=ta D T Q Didwamp Qetij

Diquramboj ton qeon thn qeaampn tiqhmi tode taampde

2 liquidaelig et nasales

l r m n laampmbda r(w~ mu= nu= L R M N leimwampn r(h=ma

Leroj lh=roj r(wampmh menei nemei mh=lon e1rre (= e1r)r(e) Purroj (= Pur)r(oj)

mw~roj (= mwroj)

3 sibilantes

s c z c y si=gma zh=ta ci= yi= S C Z C Y sizw yecw

sw|ampzw swampsw se legei o9 swthr Zeuj zwampnh yalmoj yeu=doj laampc

7 La llamada ldquoyota subscritardquo (i0w~ta u9pogegrammenon) carecioacute de valor foneacutetico muy tempranamente Seguacuten Otto HOFFMANN (p 314) ya en el siglo VI ante hay indicios de su desaparicioacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

9

Canqipph

Ejercicio de lectura

arsquo7h9 filosofia Swkraampthj Plaamptwn7o9 dialogoj70Aristotelhj7oi9

Stwi+koi70Epikouroj oi970Epikoureioi Puqagoraj oi9 Puqagoreioi brsquo7h9 r9htorikh o9 r9htwr Lusiaj70Isokraampthj Dhmosqenhj Kikerwn grsquo7h9 gewgrafia h9 gh= ai970Aqh=nai h9 polij h9 a)kropolij o9 Parqenwampn h9

Korinqoj h9 Spaamprth Lakedaimwn ai9 Qh=bai

drsquo7h970Attikh h9 Boiwtiagt h970Axai5agt h9 Makedoniagt h9 Sikeliagt h970Italiagt h970Asiagt

h970Indiagt o971Indoj h9 Ai1guptoj

ersquo ai9 Mou=sai to Mousei=on h9 mousikh h9 lura h9 kiqaampragt o9 r9uqmoj o9 tonoj h9 a(rmoniagt o9 xoroj o9 u3mnoj o9 yalmoj h9 fwnh vrsquo7h9 polij o9 polithj ta politikaamp h9 a)ristokratiagt o9 dh=moj o9 dhmagwgoj h9

dhmokratiagt o9 plou=toj h9 ploutokratiagt

zrsquo7o9 turannoj h9 turannij h9 a)narxiagt o9 arxwn o9 despothj h9 despoteiagt o9

dunaampsthj h9 dunasteiagt o9 strathgoj o9 stratoj h9 strathgiagt e0leuqeroj h9

e0leuqeriagt

DIDAGMA DEUTERON

El sistema de acentos griego

I tonica

A 1 ma~870Aqhna~ tima~| (= tima~i) th|~ qea~| th=i qea~i th=j qea~j (lt h9 qeagt) tw|~ qew~|

tw~i qew~i tw~n qew~n toi=j qeoi=j Periklh=j79Hraklh=j Sofoklh=j

2 mu=qoj (logoj) mu=qon (muqou) dou=loj (doloj) dou=lon (doulwn) cei=noj (cenoj)

cei=non (ceinou) h[ke (h3kei) h[kon (h3kwn) bai=ne (bainete) sw~ma (swampmata) tou=to

(toutwn) tau=ta (tautagtj)

misma que fue casi completa desde el 400 ante Se trata de un signo meramente ortograacutefico Algunos editores prefieren ldquoadscribirlardquo (iōta adscriptum) pero en cualquier caso su valor foneacutetico es nulo 8 ma~ es la forma eoacutelica y doacuterica abreviada de maampthr (= mhthr) en la expresioacuten ma~ ga~ (= mh=ter gh=)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

10

B 1 qeoj qeon (qew~n) qeagtamp qeagtampn (qea~j) xoroj xorouj (xorou=) kakoj (kakw~j)

a)gaqoja)gaqona)gaqhn (a)gaqai=j)79Ellaampj79Ellaampdoj79Ellaampdi79Ellada7

Eu0ripidhj79Ellaampdoj79Ella_j70Aqh=nai

2 taampcij (pra~cij) toutwn (tou=ton) e0n Dhlw| (ei0j Dh=lon) tau=ta (tauthn)

bainei (bai=ne) shmainei (shmai=non)

3 aggeloj aggelon (a)ggelou) anqrwpoj anqrwpon (a)nqrwamppou) qaamplassa

qaamplassan (qalaampsshj)

C a)gaqoj h2 kakoj kakoj h2 a)gaqoj thn yuxhn kai to sw~ma to sw~ma kai thn

yuxhn ton a)delfon kai thn a)delfhn thn a)delfhn kai ton a)delfon

II atona proclitica

A o9 qeoj h9 qeaamp oi9 qeoi ai9 qeai ai9 qeoi o9 dou=loj h9 doulh oi9 dou=loi ai9 dou=lai

[los diptongos -oi y -ai del nominativo plural de las primeras dos declinaciones son siempre BREVES]

B [o9 oi]koj] ei0j oi]kon e0n oi1kw| e0c oi1kou [h9 Korinqoj] ei0j Korinqon e0n Korinqw| e0k Korinqou

C w(j qeleij poiei ei0 qeleij h[ke ou0 blepw ou0k e1xw ou0x h[kw

III atona enclitica

A dou=loj tij doulh tij anqrwpoj te kai gunh gunh te kai anqrwpoj ou0x e9kaampj pou B qew~| tini qea~| tini qeou= tinoj qea~j tinoj ou0k an dh pote (Il XIX2719) C ei0 ei1 pwj ei1 pwampj tij ei1 pwampj tij tina ei1 pwampj tij tinaamp poi pempei

IV Ejercicios de lectura

A7e0k tw~n Ai0swamppou

korac nosw~n ei]pe th=| mhtri eu1xou toi=j qeoi=j kai mh qrhnei h9 d 0 u9polabou=sa e1fh

tij se teknon tw~n qew~n e0lehsei tinoj ga_r kreaj u9po sou= ge ou0k e0klaampph

9 Habla Aquiles nunca jamaacutes [podriacutea enojarme el Atrida]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

11

mui=a e0mpesou=sa ei0j xutran kreatoj e0pei u9po tou= zwmou= a)popnigesqai h1mellen

e1fh proj e9authn a)ll 0 e1gwge kai bebrwka kai pepwka kai leloumai kai

qnh|skoush| ou0 melei moi

B kata_70Iwaampnnhn

e0n a)rxh|= h]n o9 logoj kai o9 logoj h]n proj ton qeon kai qeoj h]n o9 logoj ou[toj h]n

e0n a)rxh=| proj ton qeon paampnta di 0 au0tou= e0geneto kai xwrij au0tou= e0geneto ou0de e3n

o4 gegonen e0n au0tw~| zwh h]n kai h9 zwh h]n to fw~j tw~n a)nqrwamppwn

DIDAGMA TRITON

o9 logoj tou= logou legw legeij legei sofoj - sofw~j ara tij pou=

A arsquo u3ei brsquo neifei grsquo u3ei kai neifei drsquo ara neifei -neifei ersquo ara u3ei -u3ei

vrsquo ara neifei kai u3ei -nai kai neifei kai u3ei

B arsquo o9 qeoj u3ei brsquo u3ei o9 Zeuj grsquo tij u3ei -o9 Zeuj u3ei G arsquo u9etoj e0stin brsquo e1sti nifetoj grsquo u9etoj e0sti nifetoj te drsquo ar 0 e1sti

nifetoj -nai e1sti nifetoj te kai u9etoj ersquo ar 0 u3ei -ou0x u3ei vrsquo ara neifei -

ou1 (ou0xi ou0 neifei) zrsquo ara nifetoj e0stin -ou0xi ou1k e0stin ou1te nifetoj ou1q 0

u9etoj

D arsquo e1stin u9etoj brsquo u9eton poiei= o9 qeoj grsquo nifeton poiei= drsquo tij poiei= nifeton

-o9 qeoj ersquo ar 0 u9eton poiei= -ou0xi ou0 poiei= ou0q 0 u9eton ou1te nifeton vrsquo e1stin o9

qeoj

E arsquo Xristoj qeoj kai anqrwpoj brsquo70Ihsou=j Xristoj Qeou= ui9oj grsquo qeou= ui9oj

kai79Hraklh=j drsquo o9 logoj o9 tou= qeou= Qeou= logoj ou0k a)nqrwamppou10

10 actus Apostolorum 12 22

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

12

v a xrhstou= a)nqrwamppou logoj xrhstoj b ti legeij a1nqrwpe -ou0k a)koueij

xrhston legw logon g tij e0stin o9 logoj sou o9 xrhstoj -akoue o4 legw d o9

kosmoj kaloj11 e ton kosmon qeon legw12 v logikoj o9 kosmoj13

Z a kalw~j legeij filosofe kaloj e0stin o9 logoj sou b sofoj ei] w Xrusippe

kai sofw~j legeij g ti legei o9 filosofoj -kalon legei mu=qon d kaloj e0sti tou=

filosofou o9 mu=qoj e o9 filomuqoj filosofoj pwampj e0stin (Aristoacuteteles met 982b 18)

H a o1noj e0stin ou0x i3ppoj b onon keireij g onw| mu=qon legeij Q meletai A a pou= e0stin o9 filosofoj -e0n tw~| oi1kw| e0stin

b poi= h]lqen o9 filosofoj -ei0j ton oi1kon h]lqen

g poqen h3kei o9 filosofoj -o9 filosofoj e0k tou= oi1kou h3kei

d e0n Korinqw| - ei0j Korinqon - e0k Korinqou

e a)f 0 i3ppou e0p 0 onon a)p 0 onou e0f 0 i3ppon

vmanqaampneij o4 legw -ou0 manqaampnw ti dh legeij -akoue dh o4 legw

z kalw~j legeij w filosofe kai lege moi ti e0stin anqrwpoj -o9

anqrwpoj mikroj kosmoj e0stin B 1 Pronuncia escribe y aprende en griego todos los casos del singular de las frases o9 kaloj anqrwpoj y o9 mikroj kosmoj 2 Traduce al griego las siguientes oraciones a Llueve y nieva b El dios enviacutea lluvia y nieve (dos posibilidades de traduccioacuten) c Hablas bien Crisipo d iquestQueacute dice el filoacutesofo e El discurso de un hombre bueno es [tambieacuten] bueno f Escucho el discurso de un hombre sabio g No comprendo lo que dices amigo 3 Traduce al espantildeol los apartados 5 6 y 7

11 70Aetioj (doxoacutegrafo del s I dC) a)reskonta (placita) I 6 12 Eu0sebioj (de Kaisareia en Asia Menor) praeligparatio evangelica [ca 312-322] XV 15 13 Sexto llamado e0mpeirikoj (ca 180-200) proj maqhmatikouj (contra los partidarios de todo dogmatismo) IX 104

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

13

DIDAGMA TETARTON

oi9 logoi touj logouj legomen legete legousi[n]

A a oi9 e9pta_ sofoi b oi9 plei=stoi anqrwpoi kakoi g polloi kakoi o0ligoi d 0

a)gaqoi d kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi

B a anemon diwampkeij b a)nemouj diwampkete g mh diwampkete a)nemouj G a xrhston legw logon b logouj legeij g mh logouj legete D a oi9 baamprbaroi dou=loi oi9 d 0 3Ellhnej e0leuqeroi ei0sin E a -a)kouete ton logon tou= qeou= -a)kouomen b a)kouete touj logouj [touj] tw~n

sofw~n gpaideue ui9on d ui9ouj paideuete

v a mh douleue qumw~| b mh douleue toi=j douloij g mh douleue tw~| doulw|

d barbaamproij ou0 douleuomen e oi973Ellhnej toi=j barbaamproij ou0 douleuousin

Z a a)kouete mou b a)kouomen sou g -ar 0 a)kouete ton qorubon -nai a)kouomen

d a)kouete tw~n sofw~n

H a ti luete ton pw~lon14 b fonw| fonon ou0 luete Q a didaske kai maampnqane to ariston b didaampskete kai manqaampnete peri qew~n

g peri qew~n lege w(j ei0sin d qeraamppeue qeouj e Qeoj e0n a)nqrwamppoij h]n

DIALOGOI a a]ra dou=loi ei0sin oi973Ellhnej -ou0xi

b ara douleueij qumw~|

g o9 de filosofoj ara douleuei qumw~|

d ar 0 a)koueij tou= filosofou -nai

e ar 0 a)kouete tw~n filosofwn

v ara filomuqoj o9 filosofoj -nai filomuqoj pwj o9

z ara filosofoj o9 filomuqoj

h ara kaloj tou= filosofou o9 mu=qoj

14 Cf Lucas 19 33

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

14

q ara fonoj fonon luei -ou0xi

i to d 0 ariston e0sti ti

MELETAI A a o9 xrhstoj logoj b o9 logoj xrhstoj g o9 logoj o9 xrhstoj d xrhstoj o9

logoj

B a o9 palaioj oi]noj b o9 oi]noj palaioj g palaioj oi]noj d palaioj o9

oi]noj e o9 palaioj oi]noj xrhstoj v palaioj o9 oi]noj xrhstoj z xrhstoj o9

oi]noj o9 palaioj

1 Pronuncia escribe y aprende en griego la declinacioacuten completa en singular y plural de la frase o9 kaloj dou=loj 2 Pronuncia escribe y aprende en griego todas las formas del presente de indicativo activo y la segunda persona singular y plural del presente de imperativo de los verbos paideuw y luw 3 Traduce al castellano tratando de captar los matices del artiacuteculo determinado o de su ausencia las frases de los apartados A y B 4 Traduce al griego las siguientes oraciones [las palabras entre corchetes no se traducen] a La mayoriacutea [de los hombres] [son] malvados b iquestQueacute dicen los filoacutesofos c iexclHablaacuteis [muy] bien oh filoacutesofos d El hombre es [un] pequentildeo mundo e iexclNo digaacuteis tonteriacuteas (= logoj) f Perseguimos quimeras g iexclNo desates el potrillo h Las palabras de los [hombres] buenos son buenas i iexclNo seaacuteis esclavos de los baacuterbaros j iexclNo seas esclavo de tus [propios] esclavos k Escuchad las palabras de los filoacutesofos l Los baacuterbaros [son] esclavos de los [hombres] libres

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

15

DIDAGMA PEMPTON

to teknon ta_ tekna luw lusw -eij -ei to biblion ta_ biblia legw lecw -eij -ei

I A a metron ariston b anqrwpoj zw~|on logikon (w(j legousin oi9 Stwi+koi) g o9

anqrwpoj politikon zw|~on e0sti (w(j legei70Aristotelhj) d ariston e0n tw~|

kosmw| anqrwpoj e0stin15 epara_ ta_ alla zw~|a wsper qeoi oi9 anqrwpoi

bioteuousin16

B a e1sti moi kalon paidion b kalon paidion e1xw g w teknon h3keij d xai~r 0

w teknon ekalon to teknon sou

G a anqrwpoj tij ei]xe duo tekna b xairet 0 w tekna D a to biblion pente o0bolw~n e0stin b ta_ duo biblia deka o0bolw~n e0stin g

Puqagorou ou0k e1sti biblia

E a fere dw~ron qew~| b dw~ra qeouj peiqei g u3mnoj e0gkwmiou diaferei o9 men

ga_r u3mnoj e0sti qew~n to d e0gkwampmion a)nqrwamppwn17

v a a)nqrwamppou xrhstou= e1rga xrhstaamp b tou=to ou0 logoj a)ll 0 e1rgon h1dh g

logw| su xrhstoj e1rgw| de kakoj

II

A a fonw| fonon ou0 luseij b tij me qerapeusei g lusei se o9 qeoj d tij qeoj

lusei me e lusei s 070Apollwn v Foi=bon qerapeusw

B a ara douleusete toi=j barbaamproij b barbaamproij ou0 douleusomen g oi9 de

baamprbaroi douleusousin70Alecaampndrw|

G a a)kouein qelw ton logon sou b e0pei legein xrh lecw g oi1moi ti lecei

d xrh legein ta_ kala e a)kouete h1dh ga_r lecomen ti lecete z kalon

15 Aristoacuteteles eth Nic 1141a 21 16 Jenofonte mem I 414 17 Definicioacuten tomada del Amonio leacutexico bizantino de palabras semejantes y afines de adfinium vocabulorum differentia

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

16

poihma lecomen

D poihma pou= moi ta_ r9oda pou= moi ta_ i1a pou= moi ta_ kala_ selina tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a tadi ta_ kala_ selina18 E diaamplogoi a ti e0stin anqrwpoj o9 anqrwpoj v ar 0 e1sti soi paidion

b ar 0 e1sti Puqagorou biblia z ar 0 e1xeij teknon

g ara fonw| fonon lusomen h ta_ r9oda ara tou= teknou e0stin

d ara douleusete toi=j barbaamproij q ara mu=qon legeij tw~| teknw|

e ara xrh legein ta_ kakaamp ou0xi a)lla_ xrh i ti lecousin oi9 filosofoi oi9 kaloi

v a Declina en todos los casos rsaquola bella rosalsaquo y rsaquolos libros uacutetileslsaquo b Construye el infinitivo presente activo y el imperativo presente activo sing y pl de luw didaampskw manqaampnw qerapeuw c Conjuga el futuro activo de legw y de qerapeuw Traduce al griego 1 Los hombres son seres poliacuteticos 2 Los libros valen diez oacutebolos 3 El filoacutesofo es bueno [soacutelo] de palabra mas no en sus obras (sing) 4 Debe uno (= xrh) aprender lo bueno que dicen los filoacutesofos 5 No debe uno decir lo malo 6 iexclFebo te liberaraacute (luw) amigo 7 No servireacuteis como esclavos a los baacuterbaros 8 No sirvaacuteis como esclavos a los baacuterbaros 9 iquestQueacute diraacute el filoacutesofo 10 Los nintildeos diraacuten lo mejor (neutr pl) 11 Las obras de los hombres malvados son malas 12 En comparacioacuten con los demaacutes seres vivos dice el filoacutesofo el hombre vive como un dios e Traduce al espantildeol la primera parte de la leccioacuten

18 Cancioacuten popular bizantina Teacutengase en cuenta que r9odon rosa dio su nombre a la isla de Rodas selinon apio a la ciudad siciliana de Selinunte

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

17

DIDAGMA EKTON

o9 a)gaqoj ta_ a)gaqaamp legw e1legon -ej -e a)kouw h1kouon -ej -e oi0ktirw w|ktiron -ej -e A a o9 dikaioj dikaia praampttei b ta_ dikaia kalaamp e0stin g xrh legein ta_ kalaamp

d mw~roj mw~ra legei e ou0 xrh a)kouein ta_ mw~ra

B a Puqagorou mh e0n polloi=j o0liga lege a)ll 0 e0n o0ligoij pollaamp b xrh

manqaampnein te kai didaampskein ta_ arista

G a tij me kwlusei poiei=n ta_ kalaamp b xalepa_ ta_ kalaamp g alla d 0 alloij kalaamp

d Biaj o9 sofoj e1legen oi9 plei=stoi kakoi

D a70Ihsou=j e0didaske o9 a)gaqoj anqrwpoj e0k tou= a)gaqou= qhsaurou= e0kbaampllei

a)gaqaamp kai o9 ponhroj anqrwpoj e0k tou= ponhrou= qhsaurou= e0kbaampllei ponhraamp19

b oi97a)postoloi h]kon ei0j to i9eron kai e0didaskon20

E a e1gwge ta_ arista e0didaskon se b ti e1legon soi g mu=qon e1legej moiv a e0luomen ton pw~lon b ti e0luete ton pw~lon21 Z a xrh e0lpizein ta_ arista b ti e0lpizete -ta_ arista h0lpizomen H a ar h1kouej a$ e1legon -paampnt h1kouon b ti o1nomaamp soi g Paamptrokloj (=Patroklw|) o1nomaamp moi Q a oi1mwze22 dou=le kai proteron w|mwzej pollaamp b ar ou0k oi0ktireij me kai ga_r o9 turannoj w|ktire ton ui9on I Sofoklh=j legein su deinoj manqaampnein d e0gw_ kakoj IA Plaamptwn ta_ dikaia kai kala_ a)gaqaamp e0sti ta_ d adika kai ai0sxra_ kakaamp DIALOGOI a ti e1lege Biaj o9 sofoj Biaj e1legen o3ti23 b ti praampttei o9 dikaioj 19 Mateo 12 35 20 actus Apostolorum 5 21 21 cf Lucas 1933 22 Amenaza de palos contra los esclavos en la comedia oi0mwampzw = digo oi1moi

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

18

g ti legei mw~roj d ti xrh legein xrh legein e ara xrh legein o0liga e0n polloi=j ou0 v a)lla_ pw~j xrh legein z ti xrh manqaampnein i ti xrh didaampskein ia ti e0didasken o970Ihsou=j o970Ihs o3ti ib pou= e0didaskon oi9 a)postoloi ig ti xrh e0lpizein id ti e0lpizeij i v ti e0lpizomen iz ti h0lpizete Repaso a ar e0douleuej qumw~| ou0xi b ar e0douleuete qumw~| ou0xi g ar h1kouej o4 e1legon nai d ar h0kouete a$ e1legon ou0xi e ar h0kouete a$ e0legomen nai v ara xrh douleuein qumw~| Derivacioacuten a h9 e0lpij (esperanza tercera declinacioacuten) - e0lpizw - h1lpizon b to o1noma (nombre tercera declinacioacuten) - o0nomaampzw - w)nomazon g o9 oi]ktoj (conmiseracioacuten) - oi0ktirw - w|ktiron d oi1moi (iexclay de miacute interjeccioacuten indeclinable) - oi0mwampzw - w|mwzon e o9 oi]koj (casa) - oi0kizw - MELETAI A Analiza y traduce las siguientes formas verbales24 e1legon e0manqaampnete e1fere(n) e0didaskon e0qeraamppeuon e1xaire e0peiqomen e0praampttete e0kwampluon h0lpizomen h1koue(n) h[kej u[e(n) w|)ktirete B Declina en singular y plural las frases to logikon zw~|on y o9 aristoj pw~loj G Conjuga en presente de indicativo e imperativo asiacute como en imperfecto los verbos kwluw legw a)kouw D Traduce al griego

a Di mucho en pocas [palabras] no poco en muchas b Los tontos25 dicen tonteriacuteas c Los hombres son animales racionales d No vengareacuteis los criacutemenes mediante criacutemenes e Te impediremos hacer (poiei=n) cosas malvadas f No te impediacuteamos hacer lo bueno g No somos ni (noni= ou1teou1te) seremos esclavos de los baacuterbaros h El hombre probo (= xrhstoj) actuacutea probamente (= hace cosas uacutetiles) i Escucheacute lo mejor de los filoacutesofos j Esperaacutebamos todo (= todas las cosas)

23 o3ti al igual que w(j es conjuncioacuten subordinante que introduce oraciones declarativas 24 Indica persona nuacutemero tiempo modo voz enunciado y da la traduccioacuten de la forma correspondiente Las formas subrayadas admiten dos posibilidades 25 Tonto (adjetivo) mwroj la forma [dialectal] aacutetica es sin embargo mw~roj

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

19

DIDAGMA EBDOMON

[fagtampmagt = lat fama] qeagtamp filiagt e1xqragt fhmh [cf ingl fame] kagtloj kalw~j dikaioj dikaiwj a)gaqoj eu] makroj makragtampn dw~ron dwreagtampn A70Aristotelhj peri filiaj26 a oi9 o3moioi filoi ei0sin b tw~n o9moiwn h9 filia e0stin g h9 filia a)gaqon

d h9 filia megiston a)nqrwpoij a)gaqon e0stin e w filia w megiston

a)nqrwamppoij a)gaqon v teleiagt d e0stin h9 tw~n a)gaqw~n filia

B70Isokraampthj peri filiaj

a a)rxh filiaj men e1painoj e1xqraj de yogoj b touj filouj e0n tai=j

a)tuxiaij diagignwampskomen

G a logoj e1rgou skiagtamp b e0k tou= Eu0aggeliou e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou27

g70Ihsou=j e0didasken kai h1kouon paampnta oi9 Farisai=oi28

D a ar h3kete ei0j70Aqhnaj -ma touj qeouj kai ta_j qeaampj ou0x h3komen b menete e0n

th=| oi0kia| mh metabainete e0c oi0kiaj ei0j oi0kian29

E a pou= e0sti qew~n bwmoj b e0n th=| a)gora~| qew~n bwmoj e0stin g eu1xesqe qeoi=j te

kai qeai=j

v a Plaamptwn30 legei w(j h9 agan e0leuqeria ei0j agan douleian metabaampllei

b70Aristotelhj trei=j ei0si politei=ai a)ristokratia kai o0ligarxia kai

dhmokratia kai a)ristokratiaj men o3roj a)reth o0ligarxiaj de plou=toj dhmou

d e0leuqeria31 g tw~n politeiw~n a)risth h9 e0k tw~n a)ristwn

Z a h9mera h9meran didaampskei b nh thn qeaampn kalw~j e1legej w filosofe g kalw~j

legein dei= peri tw~n kalw~n d eu] legeij w didaampskale

26 Cf eth Nic 1155amdash1156b 27 Mateo 4 16 cf Isaiacuteas 9 1 oi9 katoikou=ntej e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou fw~j laampmyei e0f u9ma~j 28 Lucas 16 14 29 Lucas 10 7 30 politeia 564a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

20

H a eu] legei se ou0deij polloi de kakw~j b kakw~j e1xw dia_ ton polemon g su

de w file pw~j e1xeij -xalepw~j e1xw u9po tou= xqej potou32 -kai dikaiwj

MELETAI A a tij me qerapeusei o9 b tij se qerapeusei oi9 g tij e0sti didaampskaloj tou= biou o9 d ti e0stin e0leuqerou e1rgon e ar e0stin e0leuqerou e1rgon to eu] legein ou0 v tij qerapeusei touj qeouj oi9 z tij e0qeraamppeue ton qeon o9 h ar a)kouete tw~n qew~n q ar h0kouete touj tw~n filosofwn logouj i ar h1kouon touj tw~n kakw~n logouj ia ar e0maampnqanej ton logon ib ar e0didaskon to didagma B a Conjuga el presente imperfecto e imperativo del modo indicativo de los verbos manqaampnw didaampskw e0lpizw b Declina en todos los casos del singular y del plural la frase o9 koinoj e0xqroj c Traduce al griego a iquestQuieres aprender No te [lo] impediremos b Queremos llegar a Atenas pues

(gaampr) en Atenas (70Aqh=nai) estaacuten los altares de las diosas y de los dioses c Los filoacutesofos soliacutean ensentildear (imperfecto) en el templo de la diosa d El filoacutesofo es un maestro para (genitivo) la vida e Serviremos (qerapeuw) a los dioses y a las diosas de Atenas f Les ensentildeaacutebamos a los nintildeos lo mejor g Los [hombres] libres ensentildeaban a sus hijos tanto lo bello como lo uacutetil h iexclOh amigo de la libertad no seas esclavo de tus pasiones (= qumoj en singular)

31 politica 1294a 10 32 sumposion 176a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

21

OGDOON DIDAGMA

h9 fhmh th=j fhmhj o9 to h9 h9 a)reth th=j a)reth=j o3de tode h3de A peri fhmhj kai mnhmhj

a70Odusseuj e1xaire th=| fhmh| th=| qeia| b kata_ touj e0painouj kai thn fhmhn kai

thn mnhmhn a)qanasiaj metexomen [Isoacutecr] g e0k pollw~n mnhmw~n e0mpeiria mia

e0stin [Arist] d Eu0ripidhj a( d a)reta_ bainei dia_ moxqwn dika dikan ferei kai

fonoj fonon

B70Aristotelhj

a h9 filia e0stin a)reth tij h2 met a)reth=j e1ti d a)nagkai=on ei0j ton bion b h9

tw~n newn filia di h9donhn ei]nai dokei= kai e0rwtikoi d oi9 neoi teleia d e0stin h9

tw~n a)gaqw~n filia kai kat a)rethn o9moiwn33 g h9 timh megiston tw~n e0ktoj

a)gaqw~n e0stin34

G a i1sxue sofia| ka)reth|= b h9 yuxh=j a)reth sofia g paampmpollai a)retai ei0sin

tw~n d a)retw~n allh men e0stin e0leuqerou allh de doulou35

D paroimiai

a ou0 sxolh douloij b dokei= de h9 eu0daimonia e0n th=| sxolh=| ei]nai36 g h9

eu0daimonia h2 sofia e0stin h2 a)reth yuxh=j d th=| tuxh| mh pisteue e ta_ megaampla

dw~ra th=j Tuxhj e1xei fobon

E a spondai ei0sin70Aqhnaioij kai Lakedaimonioij b mh luete ta_j spondaampj g

e0n tai=j70Olumpiakai=j spondai=j ou0k e1cestin o3pla ei0sferein ei0j thnde thn xwampran

v a taampd e0sti Peloponnhsoj b o3de e0gwamp ei0mi g o9 tw~n79Ellhnwn strathgoj

e1lege taampde d h3de h9 h9mera a)rxh kakw~n e0stin e kalh h9mera e0stin laampmpei ga_r o9

h3lioj v ferw soi tonde ton stefanon z prbl (= paraampbale confer compara)

didagma e D tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a ktt (= kai ta_ toiau=ta y las demaacutes

33 eth Nic 1156 a b 34 eth Nic 1123b 35 Menon 71e 36 eth Nic 1177b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

22

cosas semejantes = etc)

Z Kleaampnqhj37 legei o3ti qeoj e0stin h9 tou= kosmou yuxh MELETAI A a pw~j metexomen a)qanasiaj 70Isokraampthj legei o3ti b poqen e1xomen e0mpeirian70Aristotelhj legei wj g tij e0stin h9 th=j sofiaj a)reth d ti e0sti megiston tw~n e0ktoj a)gaqw~n e ara mia a)reth e0stin h2 pollai v ar e0n th=| sxolh=| h9 eu0daimonia e0stin B a ar a)reth tij e0stin h9 filia b ei0 mh a)reth ti e0stin h9 filia 70Aristotelhj legei o3ti g ara pisteuomen tai=j a)retai=j d tij e1legen w(j paampmpollai ei0si ai9 a)retai e tij e1lege pampollaj ei]nai ta_j a)retaampj G Traduce al griego A a La criacutetica es el comienzo de la enemistad b En la desgracia acabeacute de conocer (un solo verbo) a mis amigos c Decidme iquestcuaacutel es la amistad perfecta d iquestPor queacute hablas mal de Protaacutegoras e En las plazas puacuteblicas hay (= las pl puacutebl tienen) altares a (= gen) los dioses y a las diosas (concebidos como un conjunto) f [La experiencia de] un diacutea ensentildea al otro B a Somos fuertes por nuestras virtudes b [La] virtud [es el] maacuteximo bien c Honor y virtud son los maacutes grandes bienes (de las cosas buenas gen) d La sabiduriacutea de este filoacutesofo es muy grande e iquestQueacute es el hombre El suentildeo (o1nar) de una sombra [es] el hombre dice Piacutendaro [Piacutetica VIII 95s] f Sentimos placer (xairw) en las cosas divinas g En estos diacuteas prevalece (es fuerte) la maldad (= las cosas malas) h Dios es el alma del mundo

37 Cleantes (33130mdash23029) de lento entendimiento y dedicado en un principio al pugilato dirigioacute la escuela estoica tras la muerte (262261) de su fundador Zenoacuten Veacutease la nota 41

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

23

ENATON DIDAGMA

o9 poihthj tou= poihtou= a)gaqoj a)gaqh a)gaqon o9 neaniaj tou= neaniou dikaioj dikaiagt dikaion A a Mousw~n profhthj e0stin o9 poihthj b o9 nomoqethj nomwn poihthj e0stin g

Eu0ripidhj tragw|diw~n poihthj h]n d70Aristofaampnhj kai Menandroj kwmw|diw~n

poihtai h]san

B a poihthn71Erwj didaampskei b h9 texnh ton texnithn trefei (ai9 texnai touj

texnitaj trefousin) g o9 kubernhthj nautw~n arxei b o9 kubernhthj keleuei to

tw~| nauth| sumferon (oi9 kubernh=tai keleuousin ta_ toi=j nautaij sumferonta)

G a o9 xrhstoj neaniaj kaqeudei b akoue tou= filosofou w xrhste neania g

sigh neania| timhn ferei d ara gignwampskeij tonde ton xrhston neanian e xai=re

despota38 e dou=le despotw~n akoue kai dikaia kadika

D Eu0ripidhj o9 poihthj ui9oj h]n Mnhsarxidou o9 de Mnhsarxidhj w(j legetai h9

kwmw|dia kaampphloj h]n h1koue de70Anacagorou kai Prodikou kai Protagorou

tw~n filosofwn

E Eu0ripidhj h]n maqhthj70Anacagorou kai e0qaumaze ton men70Anacagoran o9

Eu0ripidhj ton d Eu0ripidhn70Anacagoraj tw~n d70Aqhnaiwn o9 dh=moj ou0k

e0pisteuen ou1te70Anacagora| ou1te7Eu0ripidh| wste a)ph=lqon a)p70Aqhnw~n kai o9

filosofoj kai o9 poihthj

38 El vocativo de los sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten es de uso relativamente escaso y presenta las siguientes caracteriacutesticas lo forman en -agt los terminados en -agtj los terminados en -hj en cambio lo hacen en -a breve Asimismo lo forman en -a breve tanto todos los terminados en -thj (que constituyen la mayoriacutea de los ca 6 400 sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten [de un total de ca 19 000 sustantivos no se trata pues de ninguna excepcioacuten cf P Tapia Lecturas Aacuteticas I p 944]) como los que presentan las terminaciones -aamprxhj -pwamplhj -wampnhj -metrhj -laamptrhj y -tribhj A eacutestos hay que agregar los gentilicios como persa (Pershj Persa) escita (Skuqhj Skuqa) etc los pocos sustantivos restantes mdashen ocasiones por razones diacriacuteticas (como Pershj [hermano de Hesiacuteodo no persa] Persh)mdash forman el vocativo en -h En cuanto a la posicioacuten del acento eacutesta es la misma del nominativo teniendo en cuenta las constantes generales de la acentuacioacuten vgr poliltthj poli=ta la uacutenica excepcioacuten (maacutes que excepcioacuten una huella de la posibilidad linguumliacutestica originaria de subrayar el vocativo retrayendo el acento H Rix Historische Grammatik des Griechischen Darmstadt 1976 pp 131s) la constituye el sustantivo despothj que forma el vocativo como se ve en el ejemplo retrayendo el acento hacia la primera siacutelaba (En Homero y fuera del dialecto aacutetico las cosas son muy distintas la terminacioacuten -a y sobre todo -tagt es maacutes bien nominativa mientras en el beocio Piacutendaro por ejemplo -a breve o larga es terminacioacuten constante de nominativo y de vocativo)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

24

v a Ku=roj o9 Pershj ui9on ei]xen Kambushn b Kurw| tw~| Persh| ui9oj h]n Kambushj

g Kambushj ui9oj h]n Kurou tou= Persou d oi9 Persai touj neaniaj toceuein kai

a)lhqeuein e0didaskon

Z a eu0xhn dikaian a)kouei o9 qeoj b eu0xh=j dikaiaj a)kouousin oi9 qeoi g eu0xa_j

dikaiaj a)kouein touj qeouj legousin d eu0xw~n dikaiwn xrh touj qeouj a)kouein

e dei= touj neaniaj touj tw~n filosofwn logouj e0pimeleia| a)kouein v ton

Eu0ripidhn legousin 70Anacagorou didaskaamplou a)kouein

MELETAI A a tij h]n tragw|diw~n poihthj b tij h]n kwmw|diw~n poihthj g tinej h]san kwmw|diw~n poihtai d tinej h]san tragw|diw~n poihtai e tij arxei nautw~n v ti ferei neaniaij timhn z tij h]n Eu0ripidou didaampskaloj h tij h]n Eu0ripidou pathr B a kalw~j legeij w maqhtaamp b kalw~j e1legej w xrhste g kalw~j e1legej w xrhste maqhtaamp d kalw~j e0legete w maqhtai C Traduce al griego a Euriacutepides fue un poeta traacutegico (= de tragedias) b Euriacutepides el poeta traacutegico era hijo de Mnesaacuterquides c Tanto Aristoacutefanes como Menandro fueron poetas coacutemicos d Los pilotos ordenaraacuten lo provechoso para los marineros e Anaxaacutegoras el maestro ensentildeoacute (impf) en Atenas a Euriacutepides a componer (=poiei=n) tragedias f Dicen que Anaxaacutegoras y Proacutedico los filoacutesofos fueron maestros de Euriacutepides g Los dioses no escucharaacuten las plegarias de los hombres injustos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

25

DIDAGMA DEKATON

h9 a)lhqeia th=j a)lhqeiaj sofoj sofwampteroj sofwamptatoj h9 qaamplassa th=j qalaampsshj deinoj deinoteroj deinotatoj

I A peri a)gkurw~n

a agkuraamp moi th=j tuxhj o9 filoj b h3kei anemoj deinoj thn agkuran

e0kbaampllete g e0pi mia~j a)gkuraj ou1k e0stin a)sfaampleia tw~| ploiw| d duo agkurai

a)sfaampleian parexousin e0p a)sfaleia| ou]n duo e0kbaampllete a)gkuraj e agkuran

e0n toi=j deinoi=j e1xw ton qeon th=|de pisteuw th=| a)gkura|

B a h9 qaamplassa douleuei a)nemoij b thn th=j qalaampsshj a)rxhn pote Minwj ei]xen G peri Mousw~n

a h9 Mou=sa sunesti tw~| poihth=| b o9 poihthj qerapeuei ta_j Mousaj kai ga_r

Mousw~n profhthj e0stin g ai9 Mou=sai a|dousin e0n70Olumpw| d qu=e tai=j

Mousaij w poihta e thn Mou=san a)ei qerapeusw v quw th=| Moush| z

xai=re w Mou=sa h xairete Mou=sai qeai

D peri eu0sebeiaj

a eu0sebeian fulasse b70Anacagora| dikh a)sebeiaj h]n par70Aqhnaioij

E peri a)lhqeiaj

a ti e0stin a)lhqeia39 b h9 filosofia e0pisthmh th=j a)lhqeiaj e0stin40 g i0atrw~|

thn a)lhqeian lege

v Platwnikaamp

a e3teron e0pisthmhj doca b a)nti dochj thn a)lhqeian tw~n kalw~n diwke g thn

met a)lhqeiaj docan e0pisthmhn ei]nai legw d diaferei e0pisthmh o0rqh=j dochj

Z a doch| ge th=| e0mh|= h9 filia megiston a)nqrwamppoij a)gaqon e0stin b diwke docan

ka)rethn g doca e0n u9yistoij Qew|~41

II

39 Juan 18 38 40 Aristoacuteteles met 993b 41 Lucas 2 14

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 6: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

6

[Asper]) los romanos filheleacutenicos todos de Ciceroacuten (cf ad fam IX 22) a la tardiacutea antiguumledad y desde luego la eacutepoca bizantina completa y toda la historia de la Grecia turca e independiente esto es unos dos mil cuatrocientos antildeos de cultura griega (frente a los ldquoclaacutesicosrdquo pero escasos trescientos mdashde ldquoHomerordquo a Soacutefocles []) pronunciaron como lo haciacutean todaviacutea en eacutepoca moderna el Tractado de Orthographiacutea y accentos del gramaacutetico toledano Alejo Venegas lo mismo que el mencionado Reuchlin Lutero Gœthe y entre nosotros el maacutes insigne grecista Francisco Javier Alegre Todaviacutea la Preparatoria Nacional en 1887 proponiacutea el itacismo como ldquopronunciacioacuten adoptadardquo4 Huelga decir que los filoacutelogos griegos han pronunciado siempre ndashy siguen hacieacutendolondash correctamente su lengua 5 La pronunciacioacuten erasmiana o etacista adquirioacute carta de naturalizacioacuten y soberaniacutea en los estudios griegos desde que la filologiacutea alemana del s XIX por obra del ministerio de cultura prusiano (re)fundoacute la Filologiacutea Claacutesica e instituyoacute el griego como materia escolar Entre nosotros se adoptoacute sin mayor juicio criacutetico desde que se reanudaron en el siglo XX los estudios universitarios interrumpidos por Maximiliano emperador de Meacutexico y paradoacutejicamente filheleno y buen conocedor (itacista) de la lengua griega 6 Que la transcripcioacuten latina tampoco es un punto de partida seguro para conocer la foneacutetica griega antigua lo prueban palabras como Bh=roj (=Verus) koiaistwr (=quaeligstor) o Noma~ (= Numa) 7 Escribe Manuel FERNAacuteNDEZ GALIANO eximio helenista espantildeol5 ldquoEn efecto para que pudieacuteramos llegar a escribir los nombres griegos en su auteacutentica pronunciacioacuten de la eacutepoca claacutesica (que parece la maacutes importante y digna de imitacioacuten) seriacutea menester [] utilizar los signos del alfabeto foneacutetico internacional y aun asiacute nuestro remedo de la foneacutetica griega seriacutea imperfectiacutesimo pues ni sabriacuteamos en modo alguno reproducir la cadencia tonal de los acentos hoy perdida por nosotros ni acertariacuteamos a dar a las vocales su auteacutentica cantidad larga o breve cuya matizacioacuten tambieacuten ha desaparecido ni sabemos a ciencia cierta coacutemo se pronunciaba la z ni seriacutean admisibles la j (x del alfabeto foneacutetico) para la x claacutesica (que no es fricativa velar sorda sino kh o ch esto es oclusiva palatal sorda maacutes h aspirada [] la z para la q claacutesica (tampoco fricativa interdental sorda sino th es decir oclusiva dental sorda maacutes h aspirada []) y la f para la f (ph oclusiva labial sorda maacutes h []) ni la y sino la uuml del alfabeto foneacutetico para la u ni ei ou para los falsos diptongos ei ou procedentes de contraccioacuten o alargamiento por compensacioacuten que en realidad maacutes bien debiacutean de ser ē ō esto es e y o largas cerradas respectivamente En

4 Cf Rafael ROMERO Leoacuten MALPICA Meacutetodo de lengua griega por el sistema Ollendorff Obra de texto en la Escuela Nacional Preparatoria Meacutexico Imprenta de Ignacio Escalante 1879 p II 5 En La transcripcioacuten castellana de los nombres propios griegos Madrid SEEC 1969 p 23 Veacuteanse tambieacuten Wilhelm BRANDENSTEIN Linguumliacutestica griega Madrid Gredos 1964 Engelbert DRERUP Die Schulaussprache des Griechischen von der Renaissance bis zur Gegenwart im Rahmen einer allgemeinen Geschichte des griechischen Unterrichts Paderborn Schoumlningh 1930 (Studien zur Geschichte und Kultur des Altertums VI u VII Ergaumlnzungsbaumlnde) D C HESSELING H PERNOT ldquoEacuterasme et les origines de la prononciation eacuterasmiennerdquo en Revue des Eacutetudes Grecques 32 [Pariacutes] (1921) pp 278-301 tambieacuten Chrys C CARAGOUNIS ldquoThe error of Erasmus and Un-greek Pro-nunciations of Greekrdquo en Filologiacutea Neotestamentaria 8 (1995) p 153 [asequible por Internet] Christos KARVOUNIS Aussprache und Phonologie im Altgriechischen Darmstadt 2007

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

7

una palabra el intento seriacutea vano y grotesco [] el adoptar la foneacutetica del griego moderno [hellip] tendriacutea la ventaja de permitir una mayor coherencia al acogerse a un idioma realmente hablado y no a una mera abstraccioacuten heterogeacuteneardquo [7 Por uacuteltimo el argumento jocoso si bien las vacas no ldquomigenrdquo6 (aunque de manera foneacuteticamente significativa Erasmo falso paladiacuten de la ldquopronunciacioacuten erasmianardquo se sirve en su tratado de la pronunciacoacuten correcta del ejemplo ldquovacca mingitrdquo y no de ldquovacca mugitrdquo de pron sect 1001) los gallos hacen aparentemente ldquoki-ki-ri-kirdquo pero tambieacuten ldquogu-gu-ri-gurdquo( ررييقوقو قو ) y los perros ldquovau vaurdquo bau= bau= (no ldquobau baurdquo aunque creamos que hacen ldquoguau guaurdquo) y las palomas no hacen soacutelo ldquocu-cu-rru-cu-curdquo sino tambieacuten ldquorām-rāri-rāri-rāmrdquo رراامم) ررااررىى ررااررىى ejemplos todos de onomatopeyas animales que (ررااممalejaacutendose tanto de la filologiacutea como de la historia de la cultura convierten graciosamente en falaz el argumento de las cabras que hacen ldquomerdquo pero no hacen ldquomirdquo y las ovejas que no hacen ldquobirdquo pero hacen ldquoberdquo]

DIDAGMA PRWTON

El sistema foacutenico griego

A Vocales

1 Vocales simples

a) e o e2 yilon kai o2 mikron E O e0n o1n o9 qeoj

lege legete o9 logoj to teloj to meloj o99 e1leoj

b) h w h]ta kai w mega H W wra79Rwampmh

h1dh h9 h3bh h9 fhmh Dwdwampnh to dw~ron tw~n dwamprwn Swampfrwn

c) a i u alfa kai i0w~ta kai u2 yilon A I U

ara ara a)ra mi=moj filoj muriaampdej to muron

73Hra faampma filosofia traamppeza mala gaampla

7]Isij7]Irij nikh diaamplogoj biblion Libuh

mu=qoj nu=n su=j lurikh murtoj tupoj

2 Diptongos

a) breves

1 ai ei oi ai0wampn ei0rwneia oi]noj boi5

ai970Aqh=nai Gai=a e1rxomai ei] ei]doj legei oi9 polloi legoi

6 Cf TAPIA tomo I p 8

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

8

2 au eu ou ui au] eu] ou0k ui99oj

Bau=kij trau=ma au0toj70Odusseuj basileuj leukoj Mou=sa Oi0dipouj

au0tou= h9 mui=a h9 nekuia h9 a)guiaamp prau5nw

b) largos 1 hu hurhka = eu3rhka hu1xeto = eu1xeto

2 ai hi wi73Aidhj basilh=i (= basilh=|) w)idh (= w)|dh)7

tima~| (= tima~i) timh=| (= timh=i) to70Widei=on th=| filh| (= th=i filhi) tw~| filw| (= tw~i

filwi) legh|j (= leghij) filh=| (= filh=i)

B Consonantes

1 mutaelig

a) g k x gaampmma kaampppa xi= G K X Baampkxoj Gai=a

to gaampla tou= gaamplaktoj o9 xarakthr h9 kraugh e0gguj e1gxoj agkura Sfigc

b) b p f bh=ta pi= fi= B P F Sapfwamp baampptw fuw

blepw h9 fusij h9 fugh filoj o9 paampppaj [cf o9 Pappaj] filoppapoj h9

bafh o9 baptismoj

c) d t q delta tau= qh=ta D T Q Didwamp Qetij

Diquramboj ton qeon thn qeaampn tiqhmi tode taampde

2 liquidaelig et nasales

l r m n laampmbda r(w~ mu= nu= L R M N leimwampn r(h=ma

Leroj lh=roj r(wampmh menei nemei mh=lon e1rre (= e1r)r(e) Purroj (= Pur)r(oj)

mw~roj (= mwroj)

3 sibilantes

s c z c y si=gma zh=ta ci= yi= S C Z C Y sizw yecw

sw|ampzw swampsw se legei o9 swthr Zeuj zwampnh yalmoj yeu=doj laampc

7 La llamada ldquoyota subscritardquo (i0w~ta u9pogegrammenon) carecioacute de valor foneacutetico muy tempranamente Seguacuten Otto HOFFMANN (p 314) ya en el siglo VI ante hay indicios de su desaparicioacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

9

Canqipph

Ejercicio de lectura

arsquo7h9 filosofia Swkraampthj Plaamptwn7o9 dialogoj70Aristotelhj7oi9

Stwi+koi70Epikouroj oi970Epikoureioi Puqagoraj oi9 Puqagoreioi brsquo7h9 r9htorikh o9 r9htwr Lusiaj70Isokraampthj Dhmosqenhj Kikerwn grsquo7h9 gewgrafia h9 gh= ai970Aqh=nai h9 polij h9 a)kropolij o9 Parqenwampn h9

Korinqoj h9 Spaamprth Lakedaimwn ai9 Qh=bai

drsquo7h970Attikh h9 Boiwtiagt h970Axai5agt h9 Makedoniagt h9 Sikeliagt h970Italiagt h970Asiagt

h970Indiagt o971Indoj h9 Ai1guptoj

ersquo ai9 Mou=sai to Mousei=on h9 mousikh h9 lura h9 kiqaampragt o9 r9uqmoj o9 tonoj h9 a(rmoniagt o9 xoroj o9 u3mnoj o9 yalmoj h9 fwnh vrsquo7h9 polij o9 polithj ta politikaamp h9 a)ristokratiagt o9 dh=moj o9 dhmagwgoj h9

dhmokratiagt o9 plou=toj h9 ploutokratiagt

zrsquo7o9 turannoj h9 turannij h9 a)narxiagt o9 arxwn o9 despothj h9 despoteiagt o9

dunaampsthj h9 dunasteiagt o9 strathgoj o9 stratoj h9 strathgiagt e0leuqeroj h9

e0leuqeriagt

DIDAGMA DEUTERON

El sistema de acentos griego

I tonica

A 1 ma~870Aqhna~ tima~| (= tima~i) th|~ qea~| th=i qea~i th=j qea~j (lt h9 qeagt) tw|~ qew~|

tw~i qew~i tw~n qew~n toi=j qeoi=j Periklh=j79Hraklh=j Sofoklh=j

2 mu=qoj (logoj) mu=qon (muqou) dou=loj (doloj) dou=lon (doulwn) cei=noj (cenoj)

cei=non (ceinou) h[ke (h3kei) h[kon (h3kwn) bai=ne (bainete) sw~ma (swampmata) tou=to

(toutwn) tau=ta (tautagtj)

misma que fue casi completa desde el 400 ante Se trata de un signo meramente ortograacutefico Algunos editores prefieren ldquoadscribirlardquo (iōta adscriptum) pero en cualquier caso su valor foneacutetico es nulo 8 ma~ es la forma eoacutelica y doacuterica abreviada de maampthr (= mhthr) en la expresioacuten ma~ ga~ (= mh=ter gh=)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

10

B 1 qeoj qeon (qew~n) qeagtamp qeagtampn (qea~j) xoroj xorouj (xorou=) kakoj (kakw~j)

a)gaqoja)gaqona)gaqhn (a)gaqai=j)79Ellaampj79Ellaampdoj79Ellaampdi79Ellada7

Eu0ripidhj79Ellaampdoj79Ella_j70Aqh=nai

2 taampcij (pra~cij) toutwn (tou=ton) e0n Dhlw| (ei0j Dh=lon) tau=ta (tauthn)

bainei (bai=ne) shmainei (shmai=non)

3 aggeloj aggelon (a)ggelou) anqrwpoj anqrwpon (a)nqrwamppou) qaamplassa

qaamplassan (qalaampsshj)

C a)gaqoj h2 kakoj kakoj h2 a)gaqoj thn yuxhn kai to sw~ma to sw~ma kai thn

yuxhn ton a)delfon kai thn a)delfhn thn a)delfhn kai ton a)delfon

II atona proclitica

A o9 qeoj h9 qeaamp oi9 qeoi ai9 qeai ai9 qeoi o9 dou=loj h9 doulh oi9 dou=loi ai9 dou=lai

[los diptongos -oi y -ai del nominativo plural de las primeras dos declinaciones son siempre BREVES]

B [o9 oi]koj] ei0j oi]kon e0n oi1kw| e0c oi1kou [h9 Korinqoj] ei0j Korinqon e0n Korinqw| e0k Korinqou

C w(j qeleij poiei ei0 qeleij h[ke ou0 blepw ou0k e1xw ou0x h[kw

III atona enclitica

A dou=loj tij doulh tij anqrwpoj te kai gunh gunh te kai anqrwpoj ou0x e9kaampj pou B qew~| tini qea~| tini qeou= tinoj qea~j tinoj ou0k an dh pote (Il XIX2719) C ei0 ei1 pwj ei1 pwampj tij ei1 pwampj tij tina ei1 pwampj tij tinaamp poi pempei

IV Ejercicios de lectura

A7e0k tw~n Ai0swamppou

korac nosw~n ei]pe th=| mhtri eu1xou toi=j qeoi=j kai mh qrhnei h9 d 0 u9polabou=sa e1fh

tij se teknon tw~n qew~n e0lehsei tinoj ga_r kreaj u9po sou= ge ou0k e0klaampph

9 Habla Aquiles nunca jamaacutes [podriacutea enojarme el Atrida]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

11

mui=a e0mpesou=sa ei0j xutran kreatoj e0pei u9po tou= zwmou= a)popnigesqai h1mellen

e1fh proj e9authn a)ll 0 e1gwge kai bebrwka kai pepwka kai leloumai kai

qnh|skoush| ou0 melei moi

B kata_70Iwaampnnhn

e0n a)rxh|= h]n o9 logoj kai o9 logoj h]n proj ton qeon kai qeoj h]n o9 logoj ou[toj h]n

e0n a)rxh=| proj ton qeon paampnta di 0 au0tou= e0geneto kai xwrij au0tou= e0geneto ou0de e3n

o4 gegonen e0n au0tw~| zwh h]n kai h9 zwh h]n to fw~j tw~n a)nqrwamppwn

DIDAGMA TRITON

o9 logoj tou= logou legw legeij legei sofoj - sofw~j ara tij pou=

A arsquo u3ei brsquo neifei grsquo u3ei kai neifei drsquo ara neifei -neifei ersquo ara u3ei -u3ei

vrsquo ara neifei kai u3ei -nai kai neifei kai u3ei

B arsquo o9 qeoj u3ei brsquo u3ei o9 Zeuj grsquo tij u3ei -o9 Zeuj u3ei G arsquo u9etoj e0stin brsquo e1sti nifetoj grsquo u9etoj e0sti nifetoj te drsquo ar 0 e1sti

nifetoj -nai e1sti nifetoj te kai u9etoj ersquo ar 0 u3ei -ou0x u3ei vrsquo ara neifei -

ou1 (ou0xi ou0 neifei) zrsquo ara nifetoj e0stin -ou0xi ou1k e0stin ou1te nifetoj ou1q 0

u9etoj

D arsquo e1stin u9etoj brsquo u9eton poiei= o9 qeoj grsquo nifeton poiei= drsquo tij poiei= nifeton

-o9 qeoj ersquo ar 0 u9eton poiei= -ou0xi ou0 poiei= ou0q 0 u9eton ou1te nifeton vrsquo e1stin o9

qeoj

E arsquo Xristoj qeoj kai anqrwpoj brsquo70Ihsou=j Xristoj Qeou= ui9oj grsquo qeou= ui9oj

kai79Hraklh=j drsquo o9 logoj o9 tou= qeou= Qeou= logoj ou0k a)nqrwamppou10

10 actus Apostolorum 12 22

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

12

v a xrhstou= a)nqrwamppou logoj xrhstoj b ti legeij a1nqrwpe -ou0k a)koueij

xrhston legw logon g tij e0stin o9 logoj sou o9 xrhstoj -akoue o4 legw d o9

kosmoj kaloj11 e ton kosmon qeon legw12 v logikoj o9 kosmoj13

Z a kalw~j legeij filosofe kaloj e0stin o9 logoj sou b sofoj ei] w Xrusippe

kai sofw~j legeij g ti legei o9 filosofoj -kalon legei mu=qon d kaloj e0sti tou=

filosofou o9 mu=qoj e o9 filomuqoj filosofoj pwampj e0stin (Aristoacuteteles met 982b 18)

H a o1noj e0stin ou0x i3ppoj b onon keireij g onw| mu=qon legeij Q meletai A a pou= e0stin o9 filosofoj -e0n tw~| oi1kw| e0stin

b poi= h]lqen o9 filosofoj -ei0j ton oi1kon h]lqen

g poqen h3kei o9 filosofoj -o9 filosofoj e0k tou= oi1kou h3kei

d e0n Korinqw| - ei0j Korinqon - e0k Korinqou

e a)f 0 i3ppou e0p 0 onon a)p 0 onou e0f 0 i3ppon

vmanqaampneij o4 legw -ou0 manqaampnw ti dh legeij -akoue dh o4 legw

z kalw~j legeij w filosofe kai lege moi ti e0stin anqrwpoj -o9

anqrwpoj mikroj kosmoj e0stin B 1 Pronuncia escribe y aprende en griego todos los casos del singular de las frases o9 kaloj anqrwpoj y o9 mikroj kosmoj 2 Traduce al griego las siguientes oraciones a Llueve y nieva b El dios enviacutea lluvia y nieve (dos posibilidades de traduccioacuten) c Hablas bien Crisipo d iquestQueacute dice el filoacutesofo e El discurso de un hombre bueno es [tambieacuten] bueno f Escucho el discurso de un hombre sabio g No comprendo lo que dices amigo 3 Traduce al espantildeol los apartados 5 6 y 7

11 70Aetioj (doxoacutegrafo del s I dC) a)reskonta (placita) I 6 12 Eu0sebioj (de Kaisareia en Asia Menor) praeligparatio evangelica [ca 312-322] XV 15 13 Sexto llamado e0mpeirikoj (ca 180-200) proj maqhmatikouj (contra los partidarios de todo dogmatismo) IX 104

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

13

DIDAGMA TETARTON

oi9 logoi touj logouj legomen legete legousi[n]

A a oi9 e9pta_ sofoi b oi9 plei=stoi anqrwpoi kakoi g polloi kakoi o0ligoi d 0

a)gaqoi d kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi

B a anemon diwampkeij b a)nemouj diwampkete g mh diwampkete a)nemouj G a xrhston legw logon b logouj legeij g mh logouj legete D a oi9 baamprbaroi dou=loi oi9 d 0 3Ellhnej e0leuqeroi ei0sin E a -a)kouete ton logon tou= qeou= -a)kouomen b a)kouete touj logouj [touj] tw~n

sofw~n gpaideue ui9on d ui9ouj paideuete

v a mh douleue qumw~| b mh douleue toi=j douloij g mh douleue tw~| doulw|

d barbaamproij ou0 douleuomen e oi973Ellhnej toi=j barbaamproij ou0 douleuousin

Z a a)kouete mou b a)kouomen sou g -ar 0 a)kouete ton qorubon -nai a)kouomen

d a)kouete tw~n sofw~n

H a ti luete ton pw~lon14 b fonw| fonon ou0 luete Q a didaske kai maampnqane to ariston b didaampskete kai manqaampnete peri qew~n

g peri qew~n lege w(j ei0sin d qeraamppeue qeouj e Qeoj e0n a)nqrwamppoij h]n

DIALOGOI a a]ra dou=loi ei0sin oi973Ellhnej -ou0xi

b ara douleueij qumw~|

g o9 de filosofoj ara douleuei qumw~|

d ar 0 a)koueij tou= filosofou -nai

e ar 0 a)kouete tw~n filosofwn

v ara filomuqoj o9 filosofoj -nai filomuqoj pwj o9

z ara filosofoj o9 filomuqoj

h ara kaloj tou= filosofou o9 mu=qoj

14 Cf Lucas 19 33

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

14

q ara fonoj fonon luei -ou0xi

i to d 0 ariston e0sti ti

MELETAI A a o9 xrhstoj logoj b o9 logoj xrhstoj g o9 logoj o9 xrhstoj d xrhstoj o9

logoj

B a o9 palaioj oi]noj b o9 oi]noj palaioj g palaioj oi]noj d palaioj o9

oi]noj e o9 palaioj oi]noj xrhstoj v palaioj o9 oi]noj xrhstoj z xrhstoj o9

oi]noj o9 palaioj

1 Pronuncia escribe y aprende en griego la declinacioacuten completa en singular y plural de la frase o9 kaloj dou=loj 2 Pronuncia escribe y aprende en griego todas las formas del presente de indicativo activo y la segunda persona singular y plural del presente de imperativo de los verbos paideuw y luw 3 Traduce al castellano tratando de captar los matices del artiacuteculo determinado o de su ausencia las frases de los apartados A y B 4 Traduce al griego las siguientes oraciones [las palabras entre corchetes no se traducen] a La mayoriacutea [de los hombres] [son] malvados b iquestQueacute dicen los filoacutesofos c iexclHablaacuteis [muy] bien oh filoacutesofos d El hombre es [un] pequentildeo mundo e iexclNo digaacuteis tonteriacuteas (= logoj) f Perseguimos quimeras g iexclNo desates el potrillo h Las palabras de los [hombres] buenos son buenas i iexclNo seaacuteis esclavos de los baacuterbaros j iexclNo seas esclavo de tus [propios] esclavos k Escuchad las palabras de los filoacutesofos l Los baacuterbaros [son] esclavos de los [hombres] libres

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

15

DIDAGMA PEMPTON

to teknon ta_ tekna luw lusw -eij -ei to biblion ta_ biblia legw lecw -eij -ei

I A a metron ariston b anqrwpoj zw~|on logikon (w(j legousin oi9 Stwi+koi) g o9

anqrwpoj politikon zw|~on e0sti (w(j legei70Aristotelhj) d ariston e0n tw~|

kosmw| anqrwpoj e0stin15 epara_ ta_ alla zw~|a wsper qeoi oi9 anqrwpoi

bioteuousin16

B a e1sti moi kalon paidion b kalon paidion e1xw g w teknon h3keij d xai~r 0

w teknon ekalon to teknon sou

G a anqrwpoj tij ei]xe duo tekna b xairet 0 w tekna D a to biblion pente o0bolw~n e0stin b ta_ duo biblia deka o0bolw~n e0stin g

Puqagorou ou0k e1sti biblia

E a fere dw~ron qew~| b dw~ra qeouj peiqei g u3mnoj e0gkwmiou diaferei o9 men

ga_r u3mnoj e0sti qew~n to d e0gkwampmion a)nqrwamppwn17

v a a)nqrwamppou xrhstou= e1rga xrhstaamp b tou=to ou0 logoj a)ll 0 e1rgon h1dh g

logw| su xrhstoj e1rgw| de kakoj

II

A a fonw| fonon ou0 luseij b tij me qerapeusei g lusei se o9 qeoj d tij qeoj

lusei me e lusei s 070Apollwn v Foi=bon qerapeusw

B a ara douleusete toi=j barbaamproij b barbaamproij ou0 douleusomen g oi9 de

baamprbaroi douleusousin70Alecaampndrw|

G a a)kouein qelw ton logon sou b e0pei legein xrh lecw g oi1moi ti lecei

d xrh legein ta_ kala e a)kouete h1dh ga_r lecomen ti lecete z kalon

15 Aristoacuteteles eth Nic 1141a 21 16 Jenofonte mem I 414 17 Definicioacuten tomada del Amonio leacutexico bizantino de palabras semejantes y afines de adfinium vocabulorum differentia

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

16

poihma lecomen

D poihma pou= moi ta_ r9oda pou= moi ta_ i1a pou= moi ta_ kala_ selina tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a tadi ta_ kala_ selina18 E diaamplogoi a ti e0stin anqrwpoj o9 anqrwpoj v ar 0 e1sti soi paidion

b ar 0 e1sti Puqagorou biblia z ar 0 e1xeij teknon

g ara fonw| fonon lusomen h ta_ r9oda ara tou= teknou e0stin

d ara douleusete toi=j barbaamproij q ara mu=qon legeij tw~| teknw|

e ara xrh legein ta_ kakaamp ou0xi a)lla_ xrh i ti lecousin oi9 filosofoi oi9 kaloi

v a Declina en todos los casos rsaquola bella rosalsaquo y rsaquolos libros uacutetileslsaquo b Construye el infinitivo presente activo y el imperativo presente activo sing y pl de luw didaampskw manqaampnw qerapeuw c Conjuga el futuro activo de legw y de qerapeuw Traduce al griego 1 Los hombres son seres poliacuteticos 2 Los libros valen diez oacutebolos 3 El filoacutesofo es bueno [soacutelo] de palabra mas no en sus obras (sing) 4 Debe uno (= xrh) aprender lo bueno que dicen los filoacutesofos 5 No debe uno decir lo malo 6 iexclFebo te liberaraacute (luw) amigo 7 No servireacuteis como esclavos a los baacuterbaros 8 No sirvaacuteis como esclavos a los baacuterbaros 9 iquestQueacute diraacute el filoacutesofo 10 Los nintildeos diraacuten lo mejor (neutr pl) 11 Las obras de los hombres malvados son malas 12 En comparacioacuten con los demaacutes seres vivos dice el filoacutesofo el hombre vive como un dios e Traduce al espantildeol la primera parte de la leccioacuten

18 Cancioacuten popular bizantina Teacutengase en cuenta que r9odon rosa dio su nombre a la isla de Rodas selinon apio a la ciudad siciliana de Selinunte

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

17

DIDAGMA EKTON

o9 a)gaqoj ta_ a)gaqaamp legw e1legon -ej -e a)kouw h1kouon -ej -e oi0ktirw w|ktiron -ej -e A a o9 dikaioj dikaia praampttei b ta_ dikaia kalaamp e0stin g xrh legein ta_ kalaamp

d mw~roj mw~ra legei e ou0 xrh a)kouein ta_ mw~ra

B a Puqagorou mh e0n polloi=j o0liga lege a)ll 0 e0n o0ligoij pollaamp b xrh

manqaampnein te kai didaampskein ta_ arista

G a tij me kwlusei poiei=n ta_ kalaamp b xalepa_ ta_ kalaamp g alla d 0 alloij kalaamp

d Biaj o9 sofoj e1legen oi9 plei=stoi kakoi

D a70Ihsou=j e0didaske o9 a)gaqoj anqrwpoj e0k tou= a)gaqou= qhsaurou= e0kbaampllei

a)gaqaamp kai o9 ponhroj anqrwpoj e0k tou= ponhrou= qhsaurou= e0kbaampllei ponhraamp19

b oi97a)postoloi h]kon ei0j to i9eron kai e0didaskon20

E a e1gwge ta_ arista e0didaskon se b ti e1legon soi g mu=qon e1legej moiv a e0luomen ton pw~lon b ti e0luete ton pw~lon21 Z a xrh e0lpizein ta_ arista b ti e0lpizete -ta_ arista h0lpizomen H a ar h1kouej a$ e1legon -paampnt h1kouon b ti o1nomaamp soi g Paamptrokloj (=Patroklw|) o1nomaamp moi Q a oi1mwze22 dou=le kai proteron w|mwzej pollaamp b ar ou0k oi0ktireij me kai ga_r o9 turannoj w|ktire ton ui9on I Sofoklh=j legein su deinoj manqaampnein d e0gw_ kakoj IA Plaamptwn ta_ dikaia kai kala_ a)gaqaamp e0sti ta_ d adika kai ai0sxra_ kakaamp DIALOGOI a ti e1lege Biaj o9 sofoj Biaj e1legen o3ti23 b ti praampttei o9 dikaioj 19 Mateo 12 35 20 actus Apostolorum 5 21 21 cf Lucas 1933 22 Amenaza de palos contra los esclavos en la comedia oi0mwampzw = digo oi1moi

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

18

g ti legei mw~roj d ti xrh legein xrh legein e ara xrh legein o0liga e0n polloi=j ou0 v a)lla_ pw~j xrh legein z ti xrh manqaampnein i ti xrh didaampskein ia ti e0didasken o970Ihsou=j o970Ihs o3ti ib pou= e0didaskon oi9 a)postoloi ig ti xrh e0lpizein id ti e0lpizeij i v ti e0lpizomen iz ti h0lpizete Repaso a ar e0douleuej qumw~| ou0xi b ar e0douleuete qumw~| ou0xi g ar h1kouej o4 e1legon nai d ar h0kouete a$ e1legon ou0xi e ar h0kouete a$ e0legomen nai v ara xrh douleuein qumw~| Derivacioacuten a h9 e0lpij (esperanza tercera declinacioacuten) - e0lpizw - h1lpizon b to o1noma (nombre tercera declinacioacuten) - o0nomaampzw - w)nomazon g o9 oi]ktoj (conmiseracioacuten) - oi0ktirw - w|ktiron d oi1moi (iexclay de miacute interjeccioacuten indeclinable) - oi0mwampzw - w|mwzon e o9 oi]koj (casa) - oi0kizw - MELETAI A Analiza y traduce las siguientes formas verbales24 e1legon e0manqaampnete e1fere(n) e0didaskon e0qeraamppeuon e1xaire e0peiqomen e0praampttete e0kwampluon h0lpizomen h1koue(n) h[kej u[e(n) w|)ktirete B Declina en singular y plural las frases to logikon zw~|on y o9 aristoj pw~loj G Conjuga en presente de indicativo e imperativo asiacute como en imperfecto los verbos kwluw legw a)kouw D Traduce al griego

a Di mucho en pocas [palabras] no poco en muchas b Los tontos25 dicen tonteriacuteas c Los hombres son animales racionales d No vengareacuteis los criacutemenes mediante criacutemenes e Te impediremos hacer (poiei=n) cosas malvadas f No te impediacuteamos hacer lo bueno g No somos ni (noni= ou1teou1te) seremos esclavos de los baacuterbaros h El hombre probo (= xrhstoj) actuacutea probamente (= hace cosas uacutetiles) i Escucheacute lo mejor de los filoacutesofos j Esperaacutebamos todo (= todas las cosas)

23 o3ti al igual que w(j es conjuncioacuten subordinante que introduce oraciones declarativas 24 Indica persona nuacutemero tiempo modo voz enunciado y da la traduccioacuten de la forma correspondiente Las formas subrayadas admiten dos posibilidades 25 Tonto (adjetivo) mwroj la forma [dialectal] aacutetica es sin embargo mw~roj

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

19

DIDAGMA EBDOMON

[fagtampmagt = lat fama] qeagtamp filiagt e1xqragt fhmh [cf ingl fame] kagtloj kalw~j dikaioj dikaiwj a)gaqoj eu] makroj makragtampn dw~ron dwreagtampn A70Aristotelhj peri filiaj26 a oi9 o3moioi filoi ei0sin b tw~n o9moiwn h9 filia e0stin g h9 filia a)gaqon

d h9 filia megiston a)nqrwpoij a)gaqon e0stin e w filia w megiston

a)nqrwamppoij a)gaqon v teleiagt d e0stin h9 tw~n a)gaqw~n filia

B70Isokraampthj peri filiaj

a a)rxh filiaj men e1painoj e1xqraj de yogoj b touj filouj e0n tai=j

a)tuxiaij diagignwampskomen

G a logoj e1rgou skiagtamp b e0k tou= Eu0aggeliou e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou27

g70Ihsou=j e0didasken kai h1kouon paampnta oi9 Farisai=oi28

D a ar h3kete ei0j70Aqhnaj -ma touj qeouj kai ta_j qeaampj ou0x h3komen b menete e0n

th=| oi0kia| mh metabainete e0c oi0kiaj ei0j oi0kian29

E a pou= e0sti qew~n bwmoj b e0n th=| a)gora~| qew~n bwmoj e0stin g eu1xesqe qeoi=j te

kai qeai=j

v a Plaamptwn30 legei w(j h9 agan e0leuqeria ei0j agan douleian metabaampllei

b70Aristotelhj trei=j ei0si politei=ai a)ristokratia kai o0ligarxia kai

dhmokratia kai a)ristokratiaj men o3roj a)reth o0ligarxiaj de plou=toj dhmou

d e0leuqeria31 g tw~n politeiw~n a)risth h9 e0k tw~n a)ristwn

Z a h9mera h9meran didaampskei b nh thn qeaampn kalw~j e1legej w filosofe g kalw~j

legein dei= peri tw~n kalw~n d eu] legeij w didaampskale

26 Cf eth Nic 1155amdash1156b 27 Mateo 4 16 cf Isaiacuteas 9 1 oi9 katoikou=ntej e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou fw~j laampmyei e0f u9ma~j 28 Lucas 16 14 29 Lucas 10 7 30 politeia 564a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

20

H a eu] legei se ou0deij polloi de kakw~j b kakw~j e1xw dia_ ton polemon g su

de w file pw~j e1xeij -xalepw~j e1xw u9po tou= xqej potou32 -kai dikaiwj

MELETAI A a tij me qerapeusei o9 b tij se qerapeusei oi9 g tij e0sti didaampskaloj tou= biou o9 d ti e0stin e0leuqerou e1rgon e ar e0stin e0leuqerou e1rgon to eu] legein ou0 v tij qerapeusei touj qeouj oi9 z tij e0qeraamppeue ton qeon o9 h ar a)kouete tw~n qew~n q ar h0kouete touj tw~n filosofwn logouj i ar h1kouon touj tw~n kakw~n logouj ia ar e0maampnqanej ton logon ib ar e0didaskon to didagma B a Conjuga el presente imperfecto e imperativo del modo indicativo de los verbos manqaampnw didaampskw e0lpizw b Declina en todos los casos del singular y del plural la frase o9 koinoj e0xqroj c Traduce al griego a iquestQuieres aprender No te [lo] impediremos b Queremos llegar a Atenas pues

(gaampr) en Atenas (70Aqh=nai) estaacuten los altares de las diosas y de los dioses c Los filoacutesofos soliacutean ensentildear (imperfecto) en el templo de la diosa d El filoacutesofo es un maestro para (genitivo) la vida e Serviremos (qerapeuw) a los dioses y a las diosas de Atenas f Les ensentildeaacutebamos a los nintildeos lo mejor g Los [hombres] libres ensentildeaban a sus hijos tanto lo bello como lo uacutetil h iexclOh amigo de la libertad no seas esclavo de tus pasiones (= qumoj en singular)

31 politica 1294a 10 32 sumposion 176a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

21

OGDOON DIDAGMA

h9 fhmh th=j fhmhj o9 to h9 h9 a)reth th=j a)reth=j o3de tode h3de A peri fhmhj kai mnhmhj

a70Odusseuj e1xaire th=| fhmh| th=| qeia| b kata_ touj e0painouj kai thn fhmhn kai

thn mnhmhn a)qanasiaj metexomen [Isoacutecr] g e0k pollw~n mnhmw~n e0mpeiria mia

e0stin [Arist] d Eu0ripidhj a( d a)reta_ bainei dia_ moxqwn dika dikan ferei kai

fonoj fonon

B70Aristotelhj

a h9 filia e0stin a)reth tij h2 met a)reth=j e1ti d a)nagkai=on ei0j ton bion b h9

tw~n newn filia di h9donhn ei]nai dokei= kai e0rwtikoi d oi9 neoi teleia d e0stin h9

tw~n a)gaqw~n filia kai kat a)rethn o9moiwn33 g h9 timh megiston tw~n e0ktoj

a)gaqw~n e0stin34

G a i1sxue sofia| ka)reth|= b h9 yuxh=j a)reth sofia g paampmpollai a)retai ei0sin

tw~n d a)retw~n allh men e0stin e0leuqerou allh de doulou35

D paroimiai

a ou0 sxolh douloij b dokei= de h9 eu0daimonia e0n th=| sxolh=| ei]nai36 g h9

eu0daimonia h2 sofia e0stin h2 a)reth yuxh=j d th=| tuxh| mh pisteue e ta_ megaampla

dw~ra th=j Tuxhj e1xei fobon

E a spondai ei0sin70Aqhnaioij kai Lakedaimonioij b mh luete ta_j spondaampj g

e0n tai=j70Olumpiakai=j spondai=j ou0k e1cestin o3pla ei0sferein ei0j thnde thn xwampran

v a taampd e0sti Peloponnhsoj b o3de e0gwamp ei0mi g o9 tw~n79Ellhnwn strathgoj

e1lege taampde d h3de h9 h9mera a)rxh kakw~n e0stin e kalh h9mera e0stin laampmpei ga_r o9

h3lioj v ferw soi tonde ton stefanon z prbl (= paraampbale confer compara)

didagma e D tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a ktt (= kai ta_ toiau=ta y las demaacutes

33 eth Nic 1156 a b 34 eth Nic 1123b 35 Menon 71e 36 eth Nic 1177b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

22

cosas semejantes = etc)

Z Kleaampnqhj37 legei o3ti qeoj e0stin h9 tou= kosmou yuxh MELETAI A a pw~j metexomen a)qanasiaj 70Isokraampthj legei o3ti b poqen e1xomen e0mpeirian70Aristotelhj legei wj g tij e0stin h9 th=j sofiaj a)reth d ti e0sti megiston tw~n e0ktoj a)gaqw~n e ara mia a)reth e0stin h2 pollai v ar e0n th=| sxolh=| h9 eu0daimonia e0stin B a ar a)reth tij e0stin h9 filia b ei0 mh a)reth ti e0stin h9 filia 70Aristotelhj legei o3ti g ara pisteuomen tai=j a)retai=j d tij e1legen w(j paampmpollai ei0si ai9 a)retai e tij e1lege pampollaj ei]nai ta_j a)retaampj G Traduce al griego A a La criacutetica es el comienzo de la enemistad b En la desgracia acabeacute de conocer (un solo verbo) a mis amigos c Decidme iquestcuaacutel es la amistad perfecta d iquestPor queacute hablas mal de Protaacutegoras e En las plazas puacuteblicas hay (= las pl puacutebl tienen) altares a (= gen) los dioses y a las diosas (concebidos como un conjunto) f [La experiencia de] un diacutea ensentildea al otro B a Somos fuertes por nuestras virtudes b [La] virtud [es el] maacuteximo bien c Honor y virtud son los maacutes grandes bienes (de las cosas buenas gen) d La sabiduriacutea de este filoacutesofo es muy grande e iquestQueacute es el hombre El suentildeo (o1nar) de una sombra [es] el hombre dice Piacutendaro [Piacutetica VIII 95s] f Sentimos placer (xairw) en las cosas divinas g En estos diacuteas prevalece (es fuerte) la maldad (= las cosas malas) h Dios es el alma del mundo

37 Cleantes (33130mdash23029) de lento entendimiento y dedicado en un principio al pugilato dirigioacute la escuela estoica tras la muerte (262261) de su fundador Zenoacuten Veacutease la nota 41

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

23

ENATON DIDAGMA

o9 poihthj tou= poihtou= a)gaqoj a)gaqh a)gaqon o9 neaniaj tou= neaniou dikaioj dikaiagt dikaion A a Mousw~n profhthj e0stin o9 poihthj b o9 nomoqethj nomwn poihthj e0stin g

Eu0ripidhj tragw|diw~n poihthj h]n d70Aristofaampnhj kai Menandroj kwmw|diw~n

poihtai h]san

B a poihthn71Erwj didaampskei b h9 texnh ton texnithn trefei (ai9 texnai touj

texnitaj trefousin) g o9 kubernhthj nautw~n arxei b o9 kubernhthj keleuei to

tw~| nauth| sumferon (oi9 kubernh=tai keleuousin ta_ toi=j nautaij sumferonta)

G a o9 xrhstoj neaniaj kaqeudei b akoue tou= filosofou w xrhste neania g

sigh neania| timhn ferei d ara gignwampskeij tonde ton xrhston neanian e xai=re

despota38 e dou=le despotw~n akoue kai dikaia kadika

D Eu0ripidhj o9 poihthj ui9oj h]n Mnhsarxidou o9 de Mnhsarxidhj w(j legetai h9

kwmw|dia kaampphloj h]n h1koue de70Anacagorou kai Prodikou kai Protagorou

tw~n filosofwn

E Eu0ripidhj h]n maqhthj70Anacagorou kai e0qaumaze ton men70Anacagoran o9

Eu0ripidhj ton d Eu0ripidhn70Anacagoraj tw~n d70Aqhnaiwn o9 dh=moj ou0k

e0pisteuen ou1te70Anacagora| ou1te7Eu0ripidh| wste a)ph=lqon a)p70Aqhnw~n kai o9

filosofoj kai o9 poihthj

38 El vocativo de los sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten es de uso relativamente escaso y presenta las siguientes caracteriacutesticas lo forman en -agt los terminados en -agtj los terminados en -hj en cambio lo hacen en -a breve Asimismo lo forman en -a breve tanto todos los terminados en -thj (que constituyen la mayoriacutea de los ca 6 400 sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten [de un total de ca 19 000 sustantivos no se trata pues de ninguna excepcioacuten cf P Tapia Lecturas Aacuteticas I p 944]) como los que presentan las terminaciones -aamprxhj -pwamplhj -wampnhj -metrhj -laamptrhj y -tribhj A eacutestos hay que agregar los gentilicios como persa (Pershj Persa) escita (Skuqhj Skuqa) etc los pocos sustantivos restantes mdashen ocasiones por razones diacriacuteticas (como Pershj [hermano de Hesiacuteodo no persa] Persh)mdash forman el vocativo en -h En cuanto a la posicioacuten del acento eacutesta es la misma del nominativo teniendo en cuenta las constantes generales de la acentuacioacuten vgr poliltthj poli=ta la uacutenica excepcioacuten (maacutes que excepcioacuten una huella de la posibilidad linguumliacutestica originaria de subrayar el vocativo retrayendo el acento H Rix Historische Grammatik des Griechischen Darmstadt 1976 pp 131s) la constituye el sustantivo despothj que forma el vocativo como se ve en el ejemplo retrayendo el acento hacia la primera siacutelaba (En Homero y fuera del dialecto aacutetico las cosas son muy distintas la terminacioacuten -a y sobre todo -tagt es maacutes bien nominativa mientras en el beocio Piacutendaro por ejemplo -a breve o larga es terminacioacuten constante de nominativo y de vocativo)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

24

v a Ku=roj o9 Pershj ui9on ei]xen Kambushn b Kurw| tw~| Persh| ui9oj h]n Kambushj

g Kambushj ui9oj h]n Kurou tou= Persou d oi9 Persai touj neaniaj toceuein kai

a)lhqeuein e0didaskon

Z a eu0xhn dikaian a)kouei o9 qeoj b eu0xh=j dikaiaj a)kouousin oi9 qeoi g eu0xa_j

dikaiaj a)kouein touj qeouj legousin d eu0xw~n dikaiwn xrh touj qeouj a)kouein

e dei= touj neaniaj touj tw~n filosofwn logouj e0pimeleia| a)kouein v ton

Eu0ripidhn legousin 70Anacagorou didaskaamplou a)kouein

MELETAI A a tij h]n tragw|diw~n poihthj b tij h]n kwmw|diw~n poihthj g tinej h]san kwmw|diw~n poihtai d tinej h]san tragw|diw~n poihtai e tij arxei nautw~n v ti ferei neaniaij timhn z tij h]n Eu0ripidou didaampskaloj h tij h]n Eu0ripidou pathr B a kalw~j legeij w maqhtaamp b kalw~j e1legej w xrhste g kalw~j e1legej w xrhste maqhtaamp d kalw~j e0legete w maqhtai C Traduce al griego a Euriacutepides fue un poeta traacutegico (= de tragedias) b Euriacutepides el poeta traacutegico era hijo de Mnesaacuterquides c Tanto Aristoacutefanes como Menandro fueron poetas coacutemicos d Los pilotos ordenaraacuten lo provechoso para los marineros e Anaxaacutegoras el maestro ensentildeoacute (impf) en Atenas a Euriacutepides a componer (=poiei=n) tragedias f Dicen que Anaxaacutegoras y Proacutedico los filoacutesofos fueron maestros de Euriacutepides g Los dioses no escucharaacuten las plegarias de los hombres injustos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

25

DIDAGMA DEKATON

h9 a)lhqeia th=j a)lhqeiaj sofoj sofwampteroj sofwamptatoj h9 qaamplassa th=j qalaampsshj deinoj deinoteroj deinotatoj

I A peri a)gkurw~n

a agkuraamp moi th=j tuxhj o9 filoj b h3kei anemoj deinoj thn agkuran

e0kbaampllete g e0pi mia~j a)gkuraj ou1k e0stin a)sfaampleia tw~| ploiw| d duo agkurai

a)sfaampleian parexousin e0p a)sfaleia| ou]n duo e0kbaampllete a)gkuraj e agkuran

e0n toi=j deinoi=j e1xw ton qeon th=|de pisteuw th=| a)gkura|

B a h9 qaamplassa douleuei a)nemoij b thn th=j qalaampsshj a)rxhn pote Minwj ei]xen G peri Mousw~n

a h9 Mou=sa sunesti tw~| poihth=| b o9 poihthj qerapeuei ta_j Mousaj kai ga_r

Mousw~n profhthj e0stin g ai9 Mou=sai a|dousin e0n70Olumpw| d qu=e tai=j

Mousaij w poihta e thn Mou=san a)ei qerapeusw v quw th=| Moush| z

xai=re w Mou=sa h xairete Mou=sai qeai

D peri eu0sebeiaj

a eu0sebeian fulasse b70Anacagora| dikh a)sebeiaj h]n par70Aqhnaioij

E peri a)lhqeiaj

a ti e0stin a)lhqeia39 b h9 filosofia e0pisthmh th=j a)lhqeiaj e0stin40 g i0atrw~|

thn a)lhqeian lege

v Platwnikaamp

a e3teron e0pisthmhj doca b a)nti dochj thn a)lhqeian tw~n kalw~n diwke g thn

met a)lhqeiaj docan e0pisthmhn ei]nai legw d diaferei e0pisthmh o0rqh=j dochj

Z a doch| ge th=| e0mh|= h9 filia megiston a)nqrwamppoij a)gaqon e0stin b diwke docan

ka)rethn g doca e0n u9yistoij Qew|~41

II

39 Juan 18 38 40 Aristoacuteteles met 993b 41 Lucas 2 14

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 7: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

7

una palabra el intento seriacutea vano y grotesco [] el adoptar la foneacutetica del griego moderno [hellip] tendriacutea la ventaja de permitir una mayor coherencia al acogerse a un idioma realmente hablado y no a una mera abstraccioacuten heterogeacuteneardquo [7 Por uacuteltimo el argumento jocoso si bien las vacas no ldquomigenrdquo6 (aunque de manera foneacuteticamente significativa Erasmo falso paladiacuten de la ldquopronunciacioacuten erasmianardquo se sirve en su tratado de la pronunciacoacuten correcta del ejemplo ldquovacca mingitrdquo y no de ldquovacca mugitrdquo de pron sect 1001) los gallos hacen aparentemente ldquoki-ki-ri-kirdquo pero tambieacuten ldquogu-gu-ri-gurdquo( ررييقوقو قو ) y los perros ldquovau vaurdquo bau= bau= (no ldquobau baurdquo aunque creamos que hacen ldquoguau guaurdquo) y las palomas no hacen soacutelo ldquocu-cu-rru-cu-curdquo sino tambieacuten ldquorām-rāri-rāri-rāmrdquo رراامم) ررااررىى ررااررىى ejemplos todos de onomatopeyas animales que (ررااممalejaacutendose tanto de la filologiacutea como de la historia de la cultura convierten graciosamente en falaz el argumento de las cabras que hacen ldquomerdquo pero no hacen ldquomirdquo y las ovejas que no hacen ldquobirdquo pero hacen ldquoberdquo]

DIDAGMA PRWTON

El sistema foacutenico griego

A Vocales

1 Vocales simples

a) e o e2 yilon kai o2 mikron E O e0n o1n o9 qeoj

lege legete o9 logoj to teloj to meloj o99 e1leoj

b) h w h]ta kai w mega H W wra79Rwampmh

h1dh h9 h3bh h9 fhmh Dwdwampnh to dw~ron tw~n dwamprwn Swampfrwn

c) a i u alfa kai i0w~ta kai u2 yilon A I U

ara ara a)ra mi=moj filoj muriaampdej to muron

73Hra faampma filosofia traamppeza mala gaampla

7]Isij7]Irij nikh diaamplogoj biblion Libuh

mu=qoj nu=n su=j lurikh murtoj tupoj

2 Diptongos

a) breves

1 ai ei oi ai0wampn ei0rwneia oi]noj boi5

ai970Aqh=nai Gai=a e1rxomai ei] ei]doj legei oi9 polloi legoi

6 Cf TAPIA tomo I p 8

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

8

2 au eu ou ui au] eu] ou0k ui99oj

Bau=kij trau=ma au0toj70Odusseuj basileuj leukoj Mou=sa Oi0dipouj

au0tou= h9 mui=a h9 nekuia h9 a)guiaamp prau5nw

b) largos 1 hu hurhka = eu3rhka hu1xeto = eu1xeto

2 ai hi wi73Aidhj basilh=i (= basilh=|) w)idh (= w)|dh)7

tima~| (= tima~i) timh=| (= timh=i) to70Widei=on th=| filh| (= th=i filhi) tw~| filw| (= tw~i

filwi) legh|j (= leghij) filh=| (= filh=i)

B Consonantes

1 mutaelig

a) g k x gaampmma kaampppa xi= G K X Baampkxoj Gai=a

to gaampla tou= gaamplaktoj o9 xarakthr h9 kraugh e0gguj e1gxoj agkura Sfigc

b) b p f bh=ta pi= fi= B P F Sapfwamp baampptw fuw

blepw h9 fusij h9 fugh filoj o9 paampppaj [cf o9 Pappaj] filoppapoj h9

bafh o9 baptismoj

c) d t q delta tau= qh=ta D T Q Didwamp Qetij

Diquramboj ton qeon thn qeaampn tiqhmi tode taampde

2 liquidaelig et nasales

l r m n laampmbda r(w~ mu= nu= L R M N leimwampn r(h=ma

Leroj lh=roj r(wampmh menei nemei mh=lon e1rre (= e1r)r(e) Purroj (= Pur)r(oj)

mw~roj (= mwroj)

3 sibilantes

s c z c y si=gma zh=ta ci= yi= S C Z C Y sizw yecw

sw|ampzw swampsw se legei o9 swthr Zeuj zwampnh yalmoj yeu=doj laampc

7 La llamada ldquoyota subscritardquo (i0w~ta u9pogegrammenon) carecioacute de valor foneacutetico muy tempranamente Seguacuten Otto HOFFMANN (p 314) ya en el siglo VI ante hay indicios de su desaparicioacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

9

Canqipph

Ejercicio de lectura

arsquo7h9 filosofia Swkraampthj Plaamptwn7o9 dialogoj70Aristotelhj7oi9

Stwi+koi70Epikouroj oi970Epikoureioi Puqagoraj oi9 Puqagoreioi brsquo7h9 r9htorikh o9 r9htwr Lusiaj70Isokraampthj Dhmosqenhj Kikerwn grsquo7h9 gewgrafia h9 gh= ai970Aqh=nai h9 polij h9 a)kropolij o9 Parqenwampn h9

Korinqoj h9 Spaamprth Lakedaimwn ai9 Qh=bai

drsquo7h970Attikh h9 Boiwtiagt h970Axai5agt h9 Makedoniagt h9 Sikeliagt h970Italiagt h970Asiagt

h970Indiagt o971Indoj h9 Ai1guptoj

ersquo ai9 Mou=sai to Mousei=on h9 mousikh h9 lura h9 kiqaampragt o9 r9uqmoj o9 tonoj h9 a(rmoniagt o9 xoroj o9 u3mnoj o9 yalmoj h9 fwnh vrsquo7h9 polij o9 polithj ta politikaamp h9 a)ristokratiagt o9 dh=moj o9 dhmagwgoj h9

dhmokratiagt o9 plou=toj h9 ploutokratiagt

zrsquo7o9 turannoj h9 turannij h9 a)narxiagt o9 arxwn o9 despothj h9 despoteiagt o9

dunaampsthj h9 dunasteiagt o9 strathgoj o9 stratoj h9 strathgiagt e0leuqeroj h9

e0leuqeriagt

DIDAGMA DEUTERON

El sistema de acentos griego

I tonica

A 1 ma~870Aqhna~ tima~| (= tima~i) th|~ qea~| th=i qea~i th=j qea~j (lt h9 qeagt) tw|~ qew~|

tw~i qew~i tw~n qew~n toi=j qeoi=j Periklh=j79Hraklh=j Sofoklh=j

2 mu=qoj (logoj) mu=qon (muqou) dou=loj (doloj) dou=lon (doulwn) cei=noj (cenoj)

cei=non (ceinou) h[ke (h3kei) h[kon (h3kwn) bai=ne (bainete) sw~ma (swampmata) tou=to

(toutwn) tau=ta (tautagtj)

misma que fue casi completa desde el 400 ante Se trata de un signo meramente ortograacutefico Algunos editores prefieren ldquoadscribirlardquo (iōta adscriptum) pero en cualquier caso su valor foneacutetico es nulo 8 ma~ es la forma eoacutelica y doacuterica abreviada de maampthr (= mhthr) en la expresioacuten ma~ ga~ (= mh=ter gh=)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

10

B 1 qeoj qeon (qew~n) qeagtamp qeagtampn (qea~j) xoroj xorouj (xorou=) kakoj (kakw~j)

a)gaqoja)gaqona)gaqhn (a)gaqai=j)79Ellaampj79Ellaampdoj79Ellaampdi79Ellada7

Eu0ripidhj79Ellaampdoj79Ella_j70Aqh=nai

2 taampcij (pra~cij) toutwn (tou=ton) e0n Dhlw| (ei0j Dh=lon) tau=ta (tauthn)

bainei (bai=ne) shmainei (shmai=non)

3 aggeloj aggelon (a)ggelou) anqrwpoj anqrwpon (a)nqrwamppou) qaamplassa

qaamplassan (qalaampsshj)

C a)gaqoj h2 kakoj kakoj h2 a)gaqoj thn yuxhn kai to sw~ma to sw~ma kai thn

yuxhn ton a)delfon kai thn a)delfhn thn a)delfhn kai ton a)delfon

II atona proclitica

A o9 qeoj h9 qeaamp oi9 qeoi ai9 qeai ai9 qeoi o9 dou=loj h9 doulh oi9 dou=loi ai9 dou=lai

[los diptongos -oi y -ai del nominativo plural de las primeras dos declinaciones son siempre BREVES]

B [o9 oi]koj] ei0j oi]kon e0n oi1kw| e0c oi1kou [h9 Korinqoj] ei0j Korinqon e0n Korinqw| e0k Korinqou

C w(j qeleij poiei ei0 qeleij h[ke ou0 blepw ou0k e1xw ou0x h[kw

III atona enclitica

A dou=loj tij doulh tij anqrwpoj te kai gunh gunh te kai anqrwpoj ou0x e9kaampj pou B qew~| tini qea~| tini qeou= tinoj qea~j tinoj ou0k an dh pote (Il XIX2719) C ei0 ei1 pwj ei1 pwampj tij ei1 pwampj tij tina ei1 pwampj tij tinaamp poi pempei

IV Ejercicios de lectura

A7e0k tw~n Ai0swamppou

korac nosw~n ei]pe th=| mhtri eu1xou toi=j qeoi=j kai mh qrhnei h9 d 0 u9polabou=sa e1fh

tij se teknon tw~n qew~n e0lehsei tinoj ga_r kreaj u9po sou= ge ou0k e0klaampph

9 Habla Aquiles nunca jamaacutes [podriacutea enojarme el Atrida]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

11

mui=a e0mpesou=sa ei0j xutran kreatoj e0pei u9po tou= zwmou= a)popnigesqai h1mellen

e1fh proj e9authn a)ll 0 e1gwge kai bebrwka kai pepwka kai leloumai kai

qnh|skoush| ou0 melei moi

B kata_70Iwaampnnhn

e0n a)rxh|= h]n o9 logoj kai o9 logoj h]n proj ton qeon kai qeoj h]n o9 logoj ou[toj h]n

e0n a)rxh=| proj ton qeon paampnta di 0 au0tou= e0geneto kai xwrij au0tou= e0geneto ou0de e3n

o4 gegonen e0n au0tw~| zwh h]n kai h9 zwh h]n to fw~j tw~n a)nqrwamppwn

DIDAGMA TRITON

o9 logoj tou= logou legw legeij legei sofoj - sofw~j ara tij pou=

A arsquo u3ei brsquo neifei grsquo u3ei kai neifei drsquo ara neifei -neifei ersquo ara u3ei -u3ei

vrsquo ara neifei kai u3ei -nai kai neifei kai u3ei

B arsquo o9 qeoj u3ei brsquo u3ei o9 Zeuj grsquo tij u3ei -o9 Zeuj u3ei G arsquo u9etoj e0stin brsquo e1sti nifetoj grsquo u9etoj e0sti nifetoj te drsquo ar 0 e1sti

nifetoj -nai e1sti nifetoj te kai u9etoj ersquo ar 0 u3ei -ou0x u3ei vrsquo ara neifei -

ou1 (ou0xi ou0 neifei) zrsquo ara nifetoj e0stin -ou0xi ou1k e0stin ou1te nifetoj ou1q 0

u9etoj

D arsquo e1stin u9etoj brsquo u9eton poiei= o9 qeoj grsquo nifeton poiei= drsquo tij poiei= nifeton

-o9 qeoj ersquo ar 0 u9eton poiei= -ou0xi ou0 poiei= ou0q 0 u9eton ou1te nifeton vrsquo e1stin o9

qeoj

E arsquo Xristoj qeoj kai anqrwpoj brsquo70Ihsou=j Xristoj Qeou= ui9oj grsquo qeou= ui9oj

kai79Hraklh=j drsquo o9 logoj o9 tou= qeou= Qeou= logoj ou0k a)nqrwamppou10

10 actus Apostolorum 12 22

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

12

v a xrhstou= a)nqrwamppou logoj xrhstoj b ti legeij a1nqrwpe -ou0k a)koueij

xrhston legw logon g tij e0stin o9 logoj sou o9 xrhstoj -akoue o4 legw d o9

kosmoj kaloj11 e ton kosmon qeon legw12 v logikoj o9 kosmoj13

Z a kalw~j legeij filosofe kaloj e0stin o9 logoj sou b sofoj ei] w Xrusippe

kai sofw~j legeij g ti legei o9 filosofoj -kalon legei mu=qon d kaloj e0sti tou=

filosofou o9 mu=qoj e o9 filomuqoj filosofoj pwampj e0stin (Aristoacuteteles met 982b 18)

H a o1noj e0stin ou0x i3ppoj b onon keireij g onw| mu=qon legeij Q meletai A a pou= e0stin o9 filosofoj -e0n tw~| oi1kw| e0stin

b poi= h]lqen o9 filosofoj -ei0j ton oi1kon h]lqen

g poqen h3kei o9 filosofoj -o9 filosofoj e0k tou= oi1kou h3kei

d e0n Korinqw| - ei0j Korinqon - e0k Korinqou

e a)f 0 i3ppou e0p 0 onon a)p 0 onou e0f 0 i3ppon

vmanqaampneij o4 legw -ou0 manqaampnw ti dh legeij -akoue dh o4 legw

z kalw~j legeij w filosofe kai lege moi ti e0stin anqrwpoj -o9

anqrwpoj mikroj kosmoj e0stin B 1 Pronuncia escribe y aprende en griego todos los casos del singular de las frases o9 kaloj anqrwpoj y o9 mikroj kosmoj 2 Traduce al griego las siguientes oraciones a Llueve y nieva b El dios enviacutea lluvia y nieve (dos posibilidades de traduccioacuten) c Hablas bien Crisipo d iquestQueacute dice el filoacutesofo e El discurso de un hombre bueno es [tambieacuten] bueno f Escucho el discurso de un hombre sabio g No comprendo lo que dices amigo 3 Traduce al espantildeol los apartados 5 6 y 7

11 70Aetioj (doxoacutegrafo del s I dC) a)reskonta (placita) I 6 12 Eu0sebioj (de Kaisareia en Asia Menor) praeligparatio evangelica [ca 312-322] XV 15 13 Sexto llamado e0mpeirikoj (ca 180-200) proj maqhmatikouj (contra los partidarios de todo dogmatismo) IX 104

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

13

DIDAGMA TETARTON

oi9 logoi touj logouj legomen legete legousi[n]

A a oi9 e9pta_ sofoi b oi9 plei=stoi anqrwpoi kakoi g polloi kakoi o0ligoi d 0

a)gaqoi d kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi

B a anemon diwampkeij b a)nemouj diwampkete g mh diwampkete a)nemouj G a xrhston legw logon b logouj legeij g mh logouj legete D a oi9 baamprbaroi dou=loi oi9 d 0 3Ellhnej e0leuqeroi ei0sin E a -a)kouete ton logon tou= qeou= -a)kouomen b a)kouete touj logouj [touj] tw~n

sofw~n gpaideue ui9on d ui9ouj paideuete

v a mh douleue qumw~| b mh douleue toi=j douloij g mh douleue tw~| doulw|

d barbaamproij ou0 douleuomen e oi973Ellhnej toi=j barbaamproij ou0 douleuousin

Z a a)kouete mou b a)kouomen sou g -ar 0 a)kouete ton qorubon -nai a)kouomen

d a)kouete tw~n sofw~n

H a ti luete ton pw~lon14 b fonw| fonon ou0 luete Q a didaske kai maampnqane to ariston b didaampskete kai manqaampnete peri qew~n

g peri qew~n lege w(j ei0sin d qeraamppeue qeouj e Qeoj e0n a)nqrwamppoij h]n

DIALOGOI a a]ra dou=loi ei0sin oi973Ellhnej -ou0xi

b ara douleueij qumw~|

g o9 de filosofoj ara douleuei qumw~|

d ar 0 a)koueij tou= filosofou -nai

e ar 0 a)kouete tw~n filosofwn

v ara filomuqoj o9 filosofoj -nai filomuqoj pwj o9

z ara filosofoj o9 filomuqoj

h ara kaloj tou= filosofou o9 mu=qoj

14 Cf Lucas 19 33

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

14

q ara fonoj fonon luei -ou0xi

i to d 0 ariston e0sti ti

MELETAI A a o9 xrhstoj logoj b o9 logoj xrhstoj g o9 logoj o9 xrhstoj d xrhstoj o9

logoj

B a o9 palaioj oi]noj b o9 oi]noj palaioj g palaioj oi]noj d palaioj o9

oi]noj e o9 palaioj oi]noj xrhstoj v palaioj o9 oi]noj xrhstoj z xrhstoj o9

oi]noj o9 palaioj

1 Pronuncia escribe y aprende en griego la declinacioacuten completa en singular y plural de la frase o9 kaloj dou=loj 2 Pronuncia escribe y aprende en griego todas las formas del presente de indicativo activo y la segunda persona singular y plural del presente de imperativo de los verbos paideuw y luw 3 Traduce al castellano tratando de captar los matices del artiacuteculo determinado o de su ausencia las frases de los apartados A y B 4 Traduce al griego las siguientes oraciones [las palabras entre corchetes no se traducen] a La mayoriacutea [de los hombres] [son] malvados b iquestQueacute dicen los filoacutesofos c iexclHablaacuteis [muy] bien oh filoacutesofos d El hombre es [un] pequentildeo mundo e iexclNo digaacuteis tonteriacuteas (= logoj) f Perseguimos quimeras g iexclNo desates el potrillo h Las palabras de los [hombres] buenos son buenas i iexclNo seaacuteis esclavos de los baacuterbaros j iexclNo seas esclavo de tus [propios] esclavos k Escuchad las palabras de los filoacutesofos l Los baacuterbaros [son] esclavos de los [hombres] libres

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

15

DIDAGMA PEMPTON

to teknon ta_ tekna luw lusw -eij -ei to biblion ta_ biblia legw lecw -eij -ei

I A a metron ariston b anqrwpoj zw~|on logikon (w(j legousin oi9 Stwi+koi) g o9

anqrwpoj politikon zw|~on e0sti (w(j legei70Aristotelhj) d ariston e0n tw~|

kosmw| anqrwpoj e0stin15 epara_ ta_ alla zw~|a wsper qeoi oi9 anqrwpoi

bioteuousin16

B a e1sti moi kalon paidion b kalon paidion e1xw g w teknon h3keij d xai~r 0

w teknon ekalon to teknon sou

G a anqrwpoj tij ei]xe duo tekna b xairet 0 w tekna D a to biblion pente o0bolw~n e0stin b ta_ duo biblia deka o0bolw~n e0stin g

Puqagorou ou0k e1sti biblia

E a fere dw~ron qew~| b dw~ra qeouj peiqei g u3mnoj e0gkwmiou diaferei o9 men

ga_r u3mnoj e0sti qew~n to d e0gkwampmion a)nqrwamppwn17

v a a)nqrwamppou xrhstou= e1rga xrhstaamp b tou=to ou0 logoj a)ll 0 e1rgon h1dh g

logw| su xrhstoj e1rgw| de kakoj

II

A a fonw| fonon ou0 luseij b tij me qerapeusei g lusei se o9 qeoj d tij qeoj

lusei me e lusei s 070Apollwn v Foi=bon qerapeusw

B a ara douleusete toi=j barbaamproij b barbaamproij ou0 douleusomen g oi9 de

baamprbaroi douleusousin70Alecaampndrw|

G a a)kouein qelw ton logon sou b e0pei legein xrh lecw g oi1moi ti lecei

d xrh legein ta_ kala e a)kouete h1dh ga_r lecomen ti lecete z kalon

15 Aristoacuteteles eth Nic 1141a 21 16 Jenofonte mem I 414 17 Definicioacuten tomada del Amonio leacutexico bizantino de palabras semejantes y afines de adfinium vocabulorum differentia

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

16

poihma lecomen

D poihma pou= moi ta_ r9oda pou= moi ta_ i1a pou= moi ta_ kala_ selina tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a tadi ta_ kala_ selina18 E diaamplogoi a ti e0stin anqrwpoj o9 anqrwpoj v ar 0 e1sti soi paidion

b ar 0 e1sti Puqagorou biblia z ar 0 e1xeij teknon

g ara fonw| fonon lusomen h ta_ r9oda ara tou= teknou e0stin

d ara douleusete toi=j barbaamproij q ara mu=qon legeij tw~| teknw|

e ara xrh legein ta_ kakaamp ou0xi a)lla_ xrh i ti lecousin oi9 filosofoi oi9 kaloi

v a Declina en todos los casos rsaquola bella rosalsaquo y rsaquolos libros uacutetileslsaquo b Construye el infinitivo presente activo y el imperativo presente activo sing y pl de luw didaampskw manqaampnw qerapeuw c Conjuga el futuro activo de legw y de qerapeuw Traduce al griego 1 Los hombres son seres poliacuteticos 2 Los libros valen diez oacutebolos 3 El filoacutesofo es bueno [soacutelo] de palabra mas no en sus obras (sing) 4 Debe uno (= xrh) aprender lo bueno que dicen los filoacutesofos 5 No debe uno decir lo malo 6 iexclFebo te liberaraacute (luw) amigo 7 No servireacuteis como esclavos a los baacuterbaros 8 No sirvaacuteis como esclavos a los baacuterbaros 9 iquestQueacute diraacute el filoacutesofo 10 Los nintildeos diraacuten lo mejor (neutr pl) 11 Las obras de los hombres malvados son malas 12 En comparacioacuten con los demaacutes seres vivos dice el filoacutesofo el hombre vive como un dios e Traduce al espantildeol la primera parte de la leccioacuten

18 Cancioacuten popular bizantina Teacutengase en cuenta que r9odon rosa dio su nombre a la isla de Rodas selinon apio a la ciudad siciliana de Selinunte

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

17

DIDAGMA EKTON

o9 a)gaqoj ta_ a)gaqaamp legw e1legon -ej -e a)kouw h1kouon -ej -e oi0ktirw w|ktiron -ej -e A a o9 dikaioj dikaia praampttei b ta_ dikaia kalaamp e0stin g xrh legein ta_ kalaamp

d mw~roj mw~ra legei e ou0 xrh a)kouein ta_ mw~ra

B a Puqagorou mh e0n polloi=j o0liga lege a)ll 0 e0n o0ligoij pollaamp b xrh

manqaampnein te kai didaampskein ta_ arista

G a tij me kwlusei poiei=n ta_ kalaamp b xalepa_ ta_ kalaamp g alla d 0 alloij kalaamp

d Biaj o9 sofoj e1legen oi9 plei=stoi kakoi

D a70Ihsou=j e0didaske o9 a)gaqoj anqrwpoj e0k tou= a)gaqou= qhsaurou= e0kbaampllei

a)gaqaamp kai o9 ponhroj anqrwpoj e0k tou= ponhrou= qhsaurou= e0kbaampllei ponhraamp19

b oi97a)postoloi h]kon ei0j to i9eron kai e0didaskon20

E a e1gwge ta_ arista e0didaskon se b ti e1legon soi g mu=qon e1legej moiv a e0luomen ton pw~lon b ti e0luete ton pw~lon21 Z a xrh e0lpizein ta_ arista b ti e0lpizete -ta_ arista h0lpizomen H a ar h1kouej a$ e1legon -paampnt h1kouon b ti o1nomaamp soi g Paamptrokloj (=Patroklw|) o1nomaamp moi Q a oi1mwze22 dou=le kai proteron w|mwzej pollaamp b ar ou0k oi0ktireij me kai ga_r o9 turannoj w|ktire ton ui9on I Sofoklh=j legein su deinoj manqaampnein d e0gw_ kakoj IA Plaamptwn ta_ dikaia kai kala_ a)gaqaamp e0sti ta_ d adika kai ai0sxra_ kakaamp DIALOGOI a ti e1lege Biaj o9 sofoj Biaj e1legen o3ti23 b ti praampttei o9 dikaioj 19 Mateo 12 35 20 actus Apostolorum 5 21 21 cf Lucas 1933 22 Amenaza de palos contra los esclavos en la comedia oi0mwampzw = digo oi1moi

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

18

g ti legei mw~roj d ti xrh legein xrh legein e ara xrh legein o0liga e0n polloi=j ou0 v a)lla_ pw~j xrh legein z ti xrh manqaampnein i ti xrh didaampskein ia ti e0didasken o970Ihsou=j o970Ihs o3ti ib pou= e0didaskon oi9 a)postoloi ig ti xrh e0lpizein id ti e0lpizeij i v ti e0lpizomen iz ti h0lpizete Repaso a ar e0douleuej qumw~| ou0xi b ar e0douleuete qumw~| ou0xi g ar h1kouej o4 e1legon nai d ar h0kouete a$ e1legon ou0xi e ar h0kouete a$ e0legomen nai v ara xrh douleuein qumw~| Derivacioacuten a h9 e0lpij (esperanza tercera declinacioacuten) - e0lpizw - h1lpizon b to o1noma (nombre tercera declinacioacuten) - o0nomaampzw - w)nomazon g o9 oi]ktoj (conmiseracioacuten) - oi0ktirw - w|ktiron d oi1moi (iexclay de miacute interjeccioacuten indeclinable) - oi0mwampzw - w|mwzon e o9 oi]koj (casa) - oi0kizw - MELETAI A Analiza y traduce las siguientes formas verbales24 e1legon e0manqaampnete e1fere(n) e0didaskon e0qeraamppeuon e1xaire e0peiqomen e0praampttete e0kwampluon h0lpizomen h1koue(n) h[kej u[e(n) w|)ktirete B Declina en singular y plural las frases to logikon zw~|on y o9 aristoj pw~loj G Conjuga en presente de indicativo e imperativo asiacute como en imperfecto los verbos kwluw legw a)kouw D Traduce al griego

a Di mucho en pocas [palabras] no poco en muchas b Los tontos25 dicen tonteriacuteas c Los hombres son animales racionales d No vengareacuteis los criacutemenes mediante criacutemenes e Te impediremos hacer (poiei=n) cosas malvadas f No te impediacuteamos hacer lo bueno g No somos ni (noni= ou1teou1te) seremos esclavos de los baacuterbaros h El hombre probo (= xrhstoj) actuacutea probamente (= hace cosas uacutetiles) i Escucheacute lo mejor de los filoacutesofos j Esperaacutebamos todo (= todas las cosas)

23 o3ti al igual que w(j es conjuncioacuten subordinante que introduce oraciones declarativas 24 Indica persona nuacutemero tiempo modo voz enunciado y da la traduccioacuten de la forma correspondiente Las formas subrayadas admiten dos posibilidades 25 Tonto (adjetivo) mwroj la forma [dialectal] aacutetica es sin embargo mw~roj

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

19

DIDAGMA EBDOMON

[fagtampmagt = lat fama] qeagtamp filiagt e1xqragt fhmh [cf ingl fame] kagtloj kalw~j dikaioj dikaiwj a)gaqoj eu] makroj makragtampn dw~ron dwreagtampn A70Aristotelhj peri filiaj26 a oi9 o3moioi filoi ei0sin b tw~n o9moiwn h9 filia e0stin g h9 filia a)gaqon

d h9 filia megiston a)nqrwpoij a)gaqon e0stin e w filia w megiston

a)nqrwamppoij a)gaqon v teleiagt d e0stin h9 tw~n a)gaqw~n filia

B70Isokraampthj peri filiaj

a a)rxh filiaj men e1painoj e1xqraj de yogoj b touj filouj e0n tai=j

a)tuxiaij diagignwampskomen

G a logoj e1rgou skiagtamp b e0k tou= Eu0aggeliou e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou27

g70Ihsou=j e0didasken kai h1kouon paampnta oi9 Farisai=oi28

D a ar h3kete ei0j70Aqhnaj -ma touj qeouj kai ta_j qeaampj ou0x h3komen b menete e0n

th=| oi0kia| mh metabainete e0c oi0kiaj ei0j oi0kian29

E a pou= e0sti qew~n bwmoj b e0n th=| a)gora~| qew~n bwmoj e0stin g eu1xesqe qeoi=j te

kai qeai=j

v a Plaamptwn30 legei w(j h9 agan e0leuqeria ei0j agan douleian metabaampllei

b70Aristotelhj trei=j ei0si politei=ai a)ristokratia kai o0ligarxia kai

dhmokratia kai a)ristokratiaj men o3roj a)reth o0ligarxiaj de plou=toj dhmou

d e0leuqeria31 g tw~n politeiw~n a)risth h9 e0k tw~n a)ristwn

Z a h9mera h9meran didaampskei b nh thn qeaampn kalw~j e1legej w filosofe g kalw~j

legein dei= peri tw~n kalw~n d eu] legeij w didaampskale

26 Cf eth Nic 1155amdash1156b 27 Mateo 4 16 cf Isaiacuteas 9 1 oi9 katoikou=ntej e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou fw~j laampmyei e0f u9ma~j 28 Lucas 16 14 29 Lucas 10 7 30 politeia 564a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

20

H a eu] legei se ou0deij polloi de kakw~j b kakw~j e1xw dia_ ton polemon g su

de w file pw~j e1xeij -xalepw~j e1xw u9po tou= xqej potou32 -kai dikaiwj

MELETAI A a tij me qerapeusei o9 b tij se qerapeusei oi9 g tij e0sti didaampskaloj tou= biou o9 d ti e0stin e0leuqerou e1rgon e ar e0stin e0leuqerou e1rgon to eu] legein ou0 v tij qerapeusei touj qeouj oi9 z tij e0qeraamppeue ton qeon o9 h ar a)kouete tw~n qew~n q ar h0kouete touj tw~n filosofwn logouj i ar h1kouon touj tw~n kakw~n logouj ia ar e0maampnqanej ton logon ib ar e0didaskon to didagma B a Conjuga el presente imperfecto e imperativo del modo indicativo de los verbos manqaampnw didaampskw e0lpizw b Declina en todos los casos del singular y del plural la frase o9 koinoj e0xqroj c Traduce al griego a iquestQuieres aprender No te [lo] impediremos b Queremos llegar a Atenas pues

(gaampr) en Atenas (70Aqh=nai) estaacuten los altares de las diosas y de los dioses c Los filoacutesofos soliacutean ensentildear (imperfecto) en el templo de la diosa d El filoacutesofo es un maestro para (genitivo) la vida e Serviremos (qerapeuw) a los dioses y a las diosas de Atenas f Les ensentildeaacutebamos a los nintildeos lo mejor g Los [hombres] libres ensentildeaban a sus hijos tanto lo bello como lo uacutetil h iexclOh amigo de la libertad no seas esclavo de tus pasiones (= qumoj en singular)

31 politica 1294a 10 32 sumposion 176a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

21

OGDOON DIDAGMA

h9 fhmh th=j fhmhj o9 to h9 h9 a)reth th=j a)reth=j o3de tode h3de A peri fhmhj kai mnhmhj

a70Odusseuj e1xaire th=| fhmh| th=| qeia| b kata_ touj e0painouj kai thn fhmhn kai

thn mnhmhn a)qanasiaj metexomen [Isoacutecr] g e0k pollw~n mnhmw~n e0mpeiria mia

e0stin [Arist] d Eu0ripidhj a( d a)reta_ bainei dia_ moxqwn dika dikan ferei kai

fonoj fonon

B70Aristotelhj

a h9 filia e0stin a)reth tij h2 met a)reth=j e1ti d a)nagkai=on ei0j ton bion b h9

tw~n newn filia di h9donhn ei]nai dokei= kai e0rwtikoi d oi9 neoi teleia d e0stin h9

tw~n a)gaqw~n filia kai kat a)rethn o9moiwn33 g h9 timh megiston tw~n e0ktoj

a)gaqw~n e0stin34

G a i1sxue sofia| ka)reth|= b h9 yuxh=j a)reth sofia g paampmpollai a)retai ei0sin

tw~n d a)retw~n allh men e0stin e0leuqerou allh de doulou35

D paroimiai

a ou0 sxolh douloij b dokei= de h9 eu0daimonia e0n th=| sxolh=| ei]nai36 g h9

eu0daimonia h2 sofia e0stin h2 a)reth yuxh=j d th=| tuxh| mh pisteue e ta_ megaampla

dw~ra th=j Tuxhj e1xei fobon

E a spondai ei0sin70Aqhnaioij kai Lakedaimonioij b mh luete ta_j spondaampj g

e0n tai=j70Olumpiakai=j spondai=j ou0k e1cestin o3pla ei0sferein ei0j thnde thn xwampran

v a taampd e0sti Peloponnhsoj b o3de e0gwamp ei0mi g o9 tw~n79Ellhnwn strathgoj

e1lege taampde d h3de h9 h9mera a)rxh kakw~n e0stin e kalh h9mera e0stin laampmpei ga_r o9

h3lioj v ferw soi tonde ton stefanon z prbl (= paraampbale confer compara)

didagma e D tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a ktt (= kai ta_ toiau=ta y las demaacutes

33 eth Nic 1156 a b 34 eth Nic 1123b 35 Menon 71e 36 eth Nic 1177b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

22

cosas semejantes = etc)

Z Kleaampnqhj37 legei o3ti qeoj e0stin h9 tou= kosmou yuxh MELETAI A a pw~j metexomen a)qanasiaj 70Isokraampthj legei o3ti b poqen e1xomen e0mpeirian70Aristotelhj legei wj g tij e0stin h9 th=j sofiaj a)reth d ti e0sti megiston tw~n e0ktoj a)gaqw~n e ara mia a)reth e0stin h2 pollai v ar e0n th=| sxolh=| h9 eu0daimonia e0stin B a ar a)reth tij e0stin h9 filia b ei0 mh a)reth ti e0stin h9 filia 70Aristotelhj legei o3ti g ara pisteuomen tai=j a)retai=j d tij e1legen w(j paampmpollai ei0si ai9 a)retai e tij e1lege pampollaj ei]nai ta_j a)retaampj G Traduce al griego A a La criacutetica es el comienzo de la enemistad b En la desgracia acabeacute de conocer (un solo verbo) a mis amigos c Decidme iquestcuaacutel es la amistad perfecta d iquestPor queacute hablas mal de Protaacutegoras e En las plazas puacuteblicas hay (= las pl puacutebl tienen) altares a (= gen) los dioses y a las diosas (concebidos como un conjunto) f [La experiencia de] un diacutea ensentildea al otro B a Somos fuertes por nuestras virtudes b [La] virtud [es el] maacuteximo bien c Honor y virtud son los maacutes grandes bienes (de las cosas buenas gen) d La sabiduriacutea de este filoacutesofo es muy grande e iquestQueacute es el hombre El suentildeo (o1nar) de una sombra [es] el hombre dice Piacutendaro [Piacutetica VIII 95s] f Sentimos placer (xairw) en las cosas divinas g En estos diacuteas prevalece (es fuerte) la maldad (= las cosas malas) h Dios es el alma del mundo

37 Cleantes (33130mdash23029) de lento entendimiento y dedicado en un principio al pugilato dirigioacute la escuela estoica tras la muerte (262261) de su fundador Zenoacuten Veacutease la nota 41

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

23

ENATON DIDAGMA

o9 poihthj tou= poihtou= a)gaqoj a)gaqh a)gaqon o9 neaniaj tou= neaniou dikaioj dikaiagt dikaion A a Mousw~n profhthj e0stin o9 poihthj b o9 nomoqethj nomwn poihthj e0stin g

Eu0ripidhj tragw|diw~n poihthj h]n d70Aristofaampnhj kai Menandroj kwmw|diw~n

poihtai h]san

B a poihthn71Erwj didaampskei b h9 texnh ton texnithn trefei (ai9 texnai touj

texnitaj trefousin) g o9 kubernhthj nautw~n arxei b o9 kubernhthj keleuei to

tw~| nauth| sumferon (oi9 kubernh=tai keleuousin ta_ toi=j nautaij sumferonta)

G a o9 xrhstoj neaniaj kaqeudei b akoue tou= filosofou w xrhste neania g

sigh neania| timhn ferei d ara gignwampskeij tonde ton xrhston neanian e xai=re

despota38 e dou=le despotw~n akoue kai dikaia kadika

D Eu0ripidhj o9 poihthj ui9oj h]n Mnhsarxidou o9 de Mnhsarxidhj w(j legetai h9

kwmw|dia kaampphloj h]n h1koue de70Anacagorou kai Prodikou kai Protagorou

tw~n filosofwn

E Eu0ripidhj h]n maqhthj70Anacagorou kai e0qaumaze ton men70Anacagoran o9

Eu0ripidhj ton d Eu0ripidhn70Anacagoraj tw~n d70Aqhnaiwn o9 dh=moj ou0k

e0pisteuen ou1te70Anacagora| ou1te7Eu0ripidh| wste a)ph=lqon a)p70Aqhnw~n kai o9

filosofoj kai o9 poihthj

38 El vocativo de los sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten es de uso relativamente escaso y presenta las siguientes caracteriacutesticas lo forman en -agt los terminados en -agtj los terminados en -hj en cambio lo hacen en -a breve Asimismo lo forman en -a breve tanto todos los terminados en -thj (que constituyen la mayoriacutea de los ca 6 400 sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten [de un total de ca 19 000 sustantivos no se trata pues de ninguna excepcioacuten cf P Tapia Lecturas Aacuteticas I p 944]) como los que presentan las terminaciones -aamprxhj -pwamplhj -wampnhj -metrhj -laamptrhj y -tribhj A eacutestos hay que agregar los gentilicios como persa (Pershj Persa) escita (Skuqhj Skuqa) etc los pocos sustantivos restantes mdashen ocasiones por razones diacriacuteticas (como Pershj [hermano de Hesiacuteodo no persa] Persh)mdash forman el vocativo en -h En cuanto a la posicioacuten del acento eacutesta es la misma del nominativo teniendo en cuenta las constantes generales de la acentuacioacuten vgr poliltthj poli=ta la uacutenica excepcioacuten (maacutes que excepcioacuten una huella de la posibilidad linguumliacutestica originaria de subrayar el vocativo retrayendo el acento H Rix Historische Grammatik des Griechischen Darmstadt 1976 pp 131s) la constituye el sustantivo despothj que forma el vocativo como se ve en el ejemplo retrayendo el acento hacia la primera siacutelaba (En Homero y fuera del dialecto aacutetico las cosas son muy distintas la terminacioacuten -a y sobre todo -tagt es maacutes bien nominativa mientras en el beocio Piacutendaro por ejemplo -a breve o larga es terminacioacuten constante de nominativo y de vocativo)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

24

v a Ku=roj o9 Pershj ui9on ei]xen Kambushn b Kurw| tw~| Persh| ui9oj h]n Kambushj

g Kambushj ui9oj h]n Kurou tou= Persou d oi9 Persai touj neaniaj toceuein kai

a)lhqeuein e0didaskon

Z a eu0xhn dikaian a)kouei o9 qeoj b eu0xh=j dikaiaj a)kouousin oi9 qeoi g eu0xa_j

dikaiaj a)kouein touj qeouj legousin d eu0xw~n dikaiwn xrh touj qeouj a)kouein

e dei= touj neaniaj touj tw~n filosofwn logouj e0pimeleia| a)kouein v ton

Eu0ripidhn legousin 70Anacagorou didaskaamplou a)kouein

MELETAI A a tij h]n tragw|diw~n poihthj b tij h]n kwmw|diw~n poihthj g tinej h]san kwmw|diw~n poihtai d tinej h]san tragw|diw~n poihtai e tij arxei nautw~n v ti ferei neaniaij timhn z tij h]n Eu0ripidou didaampskaloj h tij h]n Eu0ripidou pathr B a kalw~j legeij w maqhtaamp b kalw~j e1legej w xrhste g kalw~j e1legej w xrhste maqhtaamp d kalw~j e0legete w maqhtai C Traduce al griego a Euriacutepides fue un poeta traacutegico (= de tragedias) b Euriacutepides el poeta traacutegico era hijo de Mnesaacuterquides c Tanto Aristoacutefanes como Menandro fueron poetas coacutemicos d Los pilotos ordenaraacuten lo provechoso para los marineros e Anaxaacutegoras el maestro ensentildeoacute (impf) en Atenas a Euriacutepides a componer (=poiei=n) tragedias f Dicen que Anaxaacutegoras y Proacutedico los filoacutesofos fueron maestros de Euriacutepides g Los dioses no escucharaacuten las plegarias de los hombres injustos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

25

DIDAGMA DEKATON

h9 a)lhqeia th=j a)lhqeiaj sofoj sofwampteroj sofwamptatoj h9 qaamplassa th=j qalaampsshj deinoj deinoteroj deinotatoj

I A peri a)gkurw~n

a agkuraamp moi th=j tuxhj o9 filoj b h3kei anemoj deinoj thn agkuran

e0kbaampllete g e0pi mia~j a)gkuraj ou1k e0stin a)sfaampleia tw~| ploiw| d duo agkurai

a)sfaampleian parexousin e0p a)sfaleia| ou]n duo e0kbaampllete a)gkuraj e agkuran

e0n toi=j deinoi=j e1xw ton qeon th=|de pisteuw th=| a)gkura|

B a h9 qaamplassa douleuei a)nemoij b thn th=j qalaampsshj a)rxhn pote Minwj ei]xen G peri Mousw~n

a h9 Mou=sa sunesti tw~| poihth=| b o9 poihthj qerapeuei ta_j Mousaj kai ga_r

Mousw~n profhthj e0stin g ai9 Mou=sai a|dousin e0n70Olumpw| d qu=e tai=j

Mousaij w poihta e thn Mou=san a)ei qerapeusw v quw th=| Moush| z

xai=re w Mou=sa h xairete Mou=sai qeai

D peri eu0sebeiaj

a eu0sebeian fulasse b70Anacagora| dikh a)sebeiaj h]n par70Aqhnaioij

E peri a)lhqeiaj

a ti e0stin a)lhqeia39 b h9 filosofia e0pisthmh th=j a)lhqeiaj e0stin40 g i0atrw~|

thn a)lhqeian lege

v Platwnikaamp

a e3teron e0pisthmhj doca b a)nti dochj thn a)lhqeian tw~n kalw~n diwke g thn

met a)lhqeiaj docan e0pisthmhn ei]nai legw d diaferei e0pisthmh o0rqh=j dochj

Z a doch| ge th=| e0mh|= h9 filia megiston a)nqrwamppoij a)gaqon e0stin b diwke docan

ka)rethn g doca e0n u9yistoij Qew|~41

II

39 Juan 18 38 40 Aristoacuteteles met 993b 41 Lucas 2 14

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 8: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

8

2 au eu ou ui au] eu] ou0k ui99oj

Bau=kij trau=ma au0toj70Odusseuj basileuj leukoj Mou=sa Oi0dipouj

au0tou= h9 mui=a h9 nekuia h9 a)guiaamp prau5nw

b) largos 1 hu hurhka = eu3rhka hu1xeto = eu1xeto

2 ai hi wi73Aidhj basilh=i (= basilh=|) w)idh (= w)|dh)7

tima~| (= tima~i) timh=| (= timh=i) to70Widei=on th=| filh| (= th=i filhi) tw~| filw| (= tw~i

filwi) legh|j (= leghij) filh=| (= filh=i)

B Consonantes

1 mutaelig

a) g k x gaampmma kaampppa xi= G K X Baampkxoj Gai=a

to gaampla tou= gaamplaktoj o9 xarakthr h9 kraugh e0gguj e1gxoj agkura Sfigc

b) b p f bh=ta pi= fi= B P F Sapfwamp baampptw fuw

blepw h9 fusij h9 fugh filoj o9 paampppaj [cf o9 Pappaj] filoppapoj h9

bafh o9 baptismoj

c) d t q delta tau= qh=ta D T Q Didwamp Qetij

Diquramboj ton qeon thn qeaampn tiqhmi tode taampde

2 liquidaelig et nasales

l r m n laampmbda r(w~ mu= nu= L R M N leimwampn r(h=ma

Leroj lh=roj r(wampmh menei nemei mh=lon e1rre (= e1r)r(e) Purroj (= Pur)r(oj)

mw~roj (= mwroj)

3 sibilantes

s c z c y si=gma zh=ta ci= yi= S C Z C Y sizw yecw

sw|ampzw swampsw se legei o9 swthr Zeuj zwampnh yalmoj yeu=doj laampc

7 La llamada ldquoyota subscritardquo (i0w~ta u9pogegrammenon) carecioacute de valor foneacutetico muy tempranamente Seguacuten Otto HOFFMANN (p 314) ya en el siglo VI ante hay indicios de su desaparicioacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

9

Canqipph

Ejercicio de lectura

arsquo7h9 filosofia Swkraampthj Plaamptwn7o9 dialogoj70Aristotelhj7oi9

Stwi+koi70Epikouroj oi970Epikoureioi Puqagoraj oi9 Puqagoreioi brsquo7h9 r9htorikh o9 r9htwr Lusiaj70Isokraampthj Dhmosqenhj Kikerwn grsquo7h9 gewgrafia h9 gh= ai970Aqh=nai h9 polij h9 a)kropolij o9 Parqenwampn h9

Korinqoj h9 Spaamprth Lakedaimwn ai9 Qh=bai

drsquo7h970Attikh h9 Boiwtiagt h970Axai5agt h9 Makedoniagt h9 Sikeliagt h970Italiagt h970Asiagt

h970Indiagt o971Indoj h9 Ai1guptoj

ersquo ai9 Mou=sai to Mousei=on h9 mousikh h9 lura h9 kiqaampragt o9 r9uqmoj o9 tonoj h9 a(rmoniagt o9 xoroj o9 u3mnoj o9 yalmoj h9 fwnh vrsquo7h9 polij o9 polithj ta politikaamp h9 a)ristokratiagt o9 dh=moj o9 dhmagwgoj h9

dhmokratiagt o9 plou=toj h9 ploutokratiagt

zrsquo7o9 turannoj h9 turannij h9 a)narxiagt o9 arxwn o9 despothj h9 despoteiagt o9

dunaampsthj h9 dunasteiagt o9 strathgoj o9 stratoj h9 strathgiagt e0leuqeroj h9

e0leuqeriagt

DIDAGMA DEUTERON

El sistema de acentos griego

I tonica

A 1 ma~870Aqhna~ tima~| (= tima~i) th|~ qea~| th=i qea~i th=j qea~j (lt h9 qeagt) tw|~ qew~|

tw~i qew~i tw~n qew~n toi=j qeoi=j Periklh=j79Hraklh=j Sofoklh=j

2 mu=qoj (logoj) mu=qon (muqou) dou=loj (doloj) dou=lon (doulwn) cei=noj (cenoj)

cei=non (ceinou) h[ke (h3kei) h[kon (h3kwn) bai=ne (bainete) sw~ma (swampmata) tou=to

(toutwn) tau=ta (tautagtj)

misma que fue casi completa desde el 400 ante Se trata de un signo meramente ortograacutefico Algunos editores prefieren ldquoadscribirlardquo (iōta adscriptum) pero en cualquier caso su valor foneacutetico es nulo 8 ma~ es la forma eoacutelica y doacuterica abreviada de maampthr (= mhthr) en la expresioacuten ma~ ga~ (= mh=ter gh=)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

10

B 1 qeoj qeon (qew~n) qeagtamp qeagtampn (qea~j) xoroj xorouj (xorou=) kakoj (kakw~j)

a)gaqoja)gaqona)gaqhn (a)gaqai=j)79Ellaampj79Ellaampdoj79Ellaampdi79Ellada7

Eu0ripidhj79Ellaampdoj79Ella_j70Aqh=nai

2 taampcij (pra~cij) toutwn (tou=ton) e0n Dhlw| (ei0j Dh=lon) tau=ta (tauthn)

bainei (bai=ne) shmainei (shmai=non)

3 aggeloj aggelon (a)ggelou) anqrwpoj anqrwpon (a)nqrwamppou) qaamplassa

qaamplassan (qalaampsshj)

C a)gaqoj h2 kakoj kakoj h2 a)gaqoj thn yuxhn kai to sw~ma to sw~ma kai thn

yuxhn ton a)delfon kai thn a)delfhn thn a)delfhn kai ton a)delfon

II atona proclitica

A o9 qeoj h9 qeaamp oi9 qeoi ai9 qeai ai9 qeoi o9 dou=loj h9 doulh oi9 dou=loi ai9 dou=lai

[los diptongos -oi y -ai del nominativo plural de las primeras dos declinaciones son siempre BREVES]

B [o9 oi]koj] ei0j oi]kon e0n oi1kw| e0c oi1kou [h9 Korinqoj] ei0j Korinqon e0n Korinqw| e0k Korinqou

C w(j qeleij poiei ei0 qeleij h[ke ou0 blepw ou0k e1xw ou0x h[kw

III atona enclitica

A dou=loj tij doulh tij anqrwpoj te kai gunh gunh te kai anqrwpoj ou0x e9kaampj pou B qew~| tini qea~| tini qeou= tinoj qea~j tinoj ou0k an dh pote (Il XIX2719) C ei0 ei1 pwj ei1 pwampj tij ei1 pwampj tij tina ei1 pwampj tij tinaamp poi pempei

IV Ejercicios de lectura

A7e0k tw~n Ai0swamppou

korac nosw~n ei]pe th=| mhtri eu1xou toi=j qeoi=j kai mh qrhnei h9 d 0 u9polabou=sa e1fh

tij se teknon tw~n qew~n e0lehsei tinoj ga_r kreaj u9po sou= ge ou0k e0klaampph

9 Habla Aquiles nunca jamaacutes [podriacutea enojarme el Atrida]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

11

mui=a e0mpesou=sa ei0j xutran kreatoj e0pei u9po tou= zwmou= a)popnigesqai h1mellen

e1fh proj e9authn a)ll 0 e1gwge kai bebrwka kai pepwka kai leloumai kai

qnh|skoush| ou0 melei moi

B kata_70Iwaampnnhn

e0n a)rxh|= h]n o9 logoj kai o9 logoj h]n proj ton qeon kai qeoj h]n o9 logoj ou[toj h]n

e0n a)rxh=| proj ton qeon paampnta di 0 au0tou= e0geneto kai xwrij au0tou= e0geneto ou0de e3n

o4 gegonen e0n au0tw~| zwh h]n kai h9 zwh h]n to fw~j tw~n a)nqrwamppwn

DIDAGMA TRITON

o9 logoj tou= logou legw legeij legei sofoj - sofw~j ara tij pou=

A arsquo u3ei brsquo neifei grsquo u3ei kai neifei drsquo ara neifei -neifei ersquo ara u3ei -u3ei

vrsquo ara neifei kai u3ei -nai kai neifei kai u3ei

B arsquo o9 qeoj u3ei brsquo u3ei o9 Zeuj grsquo tij u3ei -o9 Zeuj u3ei G arsquo u9etoj e0stin brsquo e1sti nifetoj grsquo u9etoj e0sti nifetoj te drsquo ar 0 e1sti

nifetoj -nai e1sti nifetoj te kai u9etoj ersquo ar 0 u3ei -ou0x u3ei vrsquo ara neifei -

ou1 (ou0xi ou0 neifei) zrsquo ara nifetoj e0stin -ou0xi ou1k e0stin ou1te nifetoj ou1q 0

u9etoj

D arsquo e1stin u9etoj brsquo u9eton poiei= o9 qeoj grsquo nifeton poiei= drsquo tij poiei= nifeton

-o9 qeoj ersquo ar 0 u9eton poiei= -ou0xi ou0 poiei= ou0q 0 u9eton ou1te nifeton vrsquo e1stin o9

qeoj

E arsquo Xristoj qeoj kai anqrwpoj brsquo70Ihsou=j Xristoj Qeou= ui9oj grsquo qeou= ui9oj

kai79Hraklh=j drsquo o9 logoj o9 tou= qeou= Qeou= logoj ou0k a)nqrwamppou10

10 actus Apostolorum 12 22

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

12

v a xrhstou= a)nqrwamppou logoj xrhstoj b ti legeij a1nqrwpe -ou0k a)koueij

xrhston legw logon g tij e0stin o9 logoj sou o9 xrhstoj -akoue o4 legw d o9

kosmoj kaloj11 e ton kosmon qeon legw12 v logikoj o9 kosmoj13

Z a kalw~j legeij filosofe kaloj e0stin o9 logoj sou b sofoj ei] w Xrusippe

kai sofw~j legeij g ti legei o9 filosofoj -kalon legei mu=qon d kaloj e0sti tou=

filosofou o9 mu=qoj e o9 filomuqoj filosofoj pwampj e0stin (Aristoacuteteles met 982b 18)

H a o1noj e0stin ou0x i3ppoj b onon keireij g onw| mu=qon legeij Q meletai A a pou= e0stin o9 filosofoj -e0n tw~| oi1kw| e0stin

b poi= h]lqen o9 filosofoj -ei0j ton oi1kon h]lqen

g poqen h3kei o9 filosofoj -o9 filosofoj e0k tou= oi1kou h3kei

d e0n Korinqw| - ei0j Korinqon - e0k Korinqou

e a)f 0 i3ppou e0p 0 onon a)p 0 onou e0f 0 i3ppon

vmanqaampneij o4 legw -ou0 manqaampnw ti dh legeij -akoue dh o4 legw

z kalw~j legeij w filosofe kai lege moi ti e0stin anqrwpoj -o9

anqrwpoj mikroj kosmoj e0stin B 1 Pronuncia escribe y aprende en griego todos los casos del singular de las frases o9 kaloj anqrwpoj y o9 mikroj kosmoj 2 Traduce al griego las siguientes oraciones a Llueve y nieva b El dios enviacutea lluvia y nieve (dos posibilidades de traduccioacuten) c Hablas bien Crisipo d iquestQueacute dice el filoacutesofo e El discurso de un hombre bueno es [tambieacuten] bueno f Escucho el discurso de un hombre sabio g No comprendo lo que dices amigo 3 Traduce al espantildeol los apartados 5 6 y 7

11 70Aetioj (doxoacutegrafo del s I dC) a)reskonta (placita) I 6 12 Eu0sebioj (de Kaisareia en Asia Menor) praeligparatio evangelica [ca 312-322] XV 15 13 Sexto llamado e0mpeirikoj (ca 180-200) proj maqhmatikouj (contra los partidarios de todo dogmatismo) IX 104

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

13

DIDAGMA TETARTON

oi9 logoi touj logouj legomen legete legousi[n]

A a oi9 e9pta_ sofoi b oi9 plei=stoi anqrwpoi kakoi g polloi kakoi o0ligoi d 0

a)gaqoi d kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi

B a anemon diwampkeij b a)nemouj diwampkete g mh diwampkete a)nemouj G a xrhston legw logon b logouj legeij g mh logouj legete D a oi9 baamprbaroi dou=loi oi9 d 0 3Ellhnej e0leuqeroi ei0sin E a -a)kouete ton logon tou= qeou= -a)kouomen b a)kouete touj logouj [touj] tw~n

sofw~n gpaideue ui9on d ui9ouj paideuete

v a mh douleue qumw~| b mh douleue toi=j douloij g mh douleue tw~| doulw|

d barbaamproij ou0 douleuomen e oi973Ellhnej toi=j barbaamproij ou0 douleuousin

Z a a)kouete mou b a)kouomen sou g -ar 0 a)kouete ton qorubon -nai a)kouomen

d a)kouete tw~n sofw~n

H a ti luete ton pw~lon14 b fonw| fonon ou0 luete Q a didaske kai maampnqane to ariston b didaampskete kai manqaampnete peri qew~n

g peri qew~n lege w(j ei0sin d qeraamppeue qeouj e Qeoj e0n a)nqrwamppoij h]n

DIALOGOI a a]ra dou=loi ei0sin oi973Ellhnej -ou0xi

b ara douleueij qumw~|

g o9 de filosofoj ara douleuei qumw~|

d ar 0 a)koueij tou= filosofou -nai

e ar 0 a)kouete tw~n filosofwn

v ara filomuqoj o9 filosofoj -nai filomuqoj pwj o9

z ara filosofoj o9 filomuqoj

h ara kaloj tou= filosofou o9 mu=qoj

14 Cf Lucas 19 33

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

14

q ara fonoj fonon luei -ou0xi

i to d 0 ariston e0sti ti

MELETAI A a o9 xrhstoj logoj b o9 logoj xrhstoj g o9 logoj o9 xrhstoj d xrhstoj o9

logoj

B a o9 palaioj oi]noj b o9 oi]noj palaioj g palaioj oi]noj d palaioj o9

oi]noj e o9 palaioj oi]noj xrhstoj v palaioj o9 oi]noj xrhstoj z xrhstoj o9

oi]noj o9 palaioj

1 Pronuncia escribe y aprende en griego la declinacioacuten completa en singular y plural de la frase o9 kaloj dou=loj 2 Pronuncia escribe y aprende en griego todas las formas del presente de indicativo activo y la segunda persona singular y plural del presente de imperativo de los verbos paideuw y luw 3 Traduce al castellano tratando de captar los matices del artiacuteculo determinado o de su ausencia las frases de los apartados A y B 4 Traduce al griego las siguientes oraciones [las palabras entre corchetes no se traducen] a La mayoriacutea [de los hombres] [son] malvados b iquestQueacute dicen los filoacutesofos c iexclHablaacuteis [muy] bien oh filoacutesofos d El hombre es [un] pequentildeo mundo e iexclNo digaacuteis tonteriacuteas (= logoj) f Perseguimos quimeras g iexclNo desates el potrillo h Las palabras de los [hombres] buenos son buenas i iexclNo seaacuteis esclavos de los baacuterbaros j iexclNo seas esclavo de tus [propios] esclavos k Escuchad las palabras de los filoacutesofos l Los baacuterbaros [son] esclavos de los [hombres] libres

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

15

DIDAGMA PEMPTON

to teknon ta_ tekna luw lusw -eij -ei to biblion ta_ biblia legw lecw -eij -ei

I A a metron ariston b anqrwpoj zw~|on logikon (w(j legousin oi9 Stwi+koi) g o9

anqrwpoj politikon zw|~on e0sti (w(j legei70Aristotelhj) d ariston e0n tw~|

kosmw| anqrwpoj e0stin15 epara_ ta_ alla zw~|a wsper qeoi oi9 anqrwpoi

bioteuousin16

B a e1sti moi kalon paidion b kalon paidion e1xw g w teknon h3keij d xai~r 0

w teknon ekalon to teknon sou

G a anqrwpoj tij ei]xe duo tekna b xairet 0 w tekna D a to biblion pente o0bolw~n e0stin b ta_ duo biblia deka o0bolw~n e0stin g

Puqagorou ou0k e1sti biblia

E a fere dw~ron qew~| b dw~ra qeouj peiqei g u3mnoj e0gkwmiou diaferei o9 men

ga_r u3mnoj e0sti qew~n to d e0gkwampmion a)nqrwamppwn17

v a a)nqrwamppou xrhstou= e1rga xrhstaamp b tou=to ou0 logoj a)ll 0 e1rgon h1dh g

logw| su xrhstoj e1rgw| de kakoj

II

A a fonw| fonon ou0 luseij b tij me qerapeusei g lusei se o9 qeoj d tij qeoj

lusei me e lusei s 070Apollwn v Foi=bon qerapeusw

B a ara douleusete toi=j barbaamproij b barbaamproij ou0 douleusomen g oi9 de

baamprbaroi douleusousin70Alecaampndrw|

G a a)kouein qelw ton logon sou b e0pei legein xrh lecw g oi1moi ti lecei

d xrh legein ta_ kala e a)kouete h1dh ga_r lecomen ti lecete z kalon

15 Aristoacuteteles eth Nic 1141a 21 16 Jenofonte mem I 414 17 Definicioacuten tomada del Amonio leacutexico bizantino de palabras semejantes y afines de adfinium vocabulorum differentia

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

16

poihma lecomen

D poihma pou= moi ta_ r9oda pou= moi ta_ i1a pou= moi ta_ kala_ selina tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a tadi ta_ kala_ selina18 E diaamplogoi a ti e0stin anqrwpoj o9 anqrwpoj v ar 0 e1sti soi paidion

b ar 0 e1sti Puqagorou biblia z ar 0 e1xeij teknon

g ara fonw| fonon lusomen h ta_ r9oda ara tou= teknou e0stin

d ara douleusete toi=j barbaamproij q ara mu=qon legeij tw~| teknw|

e ara xrh legein ta_ kakaamp ou0xi a)lla_ xrh i ti lecousin oi9 filosofoi oi9 kaloi

v a Declina en todos los casos rsaquola bella rosalsaquo y rsaquolos libros uacutetileslsaquo b Construye el infinitivo presente activo y el imperativo presente activo sing y pl de luw didaampskw manqaampnw qerapeuw c Conjuga el futuro activo de legw y de qerapeuw Traduce al griego 1 Los hombres son seres poliacuteticos 2 Los libros valen diez oacutebolos 3 El filoacutesofo es bueno [soacutelo] de palabra mas no en sus obras (sing) 4 Debe uno (= xrh) aprender lo bueno que dicen los filoacutesofos 5 No debe uno decir lo malo 6 iexclFebo te liberaraacute (luw) amigo 7 No servireacuteis como esclavos a los baacuterbaros 8 No sirvaacuteis como esclavos a los baacuterbaros 9 iquestQueacute diraacute el filoacutesofo 10 Los nintildeos diraacuten lo mejor (neutr pl) 11 Las obras de los hombres malvados son malas 12 En comparacioacuten con los demaacutes seres vivos dice el filoacutesofo el hombre vive como un dios e Traduce al espantildeol la primera parte de la leccioacuten

18 Cancioacuten popular bizantina Teacutengase en cuenta que r9odon rosa dio su nombre a la isla de Rodas selinon apio a la ciudad siciliana de Selinunte

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

17

DIDAGMA EKTON

o9 a)gaqoj ta_ a)gaqaamp legw e1legon -ej -e a)kouw h1kouon -ej -e oi0ktirw w|ktiron -ej -e A a o9 dikaioj dikaia praampttei b ta_ dikaia kalaamp e0stin g xrh legein ta_ kalaamp

d mw~roj mw~ra legei e ou0 xrh a)kouein ta_ mw~ra

B a Puqagorou mh e0n polloi=j o0liga lege a)ll 0 e0n o0ligoij pollaamp b xrh

manqaampnein te kai didaampskein ta_ arista

G a tij me kwlusei poiei=n ta_ kalaamp b xalepa_ ta_ kalaamp g alla d 0 alloij kalaamp

d Biaj o9 sofoj e1legen oi9 plei=stoi kakoi

D a70Ihsou=j e0didaske o9 a)gaqoj anqrwpoj e0k tou= a)gaqou= qhsaurou= e0kbaampllei

a)gaqaamp kai o9 ponhroj anqrwpoj e0k tou= ponhrou= qhsaurou= e0kbaampllei ponhraamp19

b oi97a)postoloi h]kon ei0j to i9eron kai e0didaskon20

E a e1gwge ta_ arista e0didaskon se b ti e1legon soi g mu=qon e1legej moiv a e0luomen ton pw~lon b ti e0luete ton pw~lon21 Z a xrh e0lpizein ta_ arista b ti e0lpizete -ta_ arista h0lpizomen H a ar h1kouej a$ e1legon -paampnt h1kouon b ti o1nomaamp soi g Paamptrokloj (=Patroklw|) o1nomaamp moi Q a oi1mwze22 dou=le kai proteron w|mwzej pollaamp b ar ou0k oi0ktireij me kai ga_r o9 turannoj w|ktire ton ui9on I Sofoklh=j legein su deinoj manqaampnein d e0gw_ kakoj IA Plaamptwn ta_ dikaia kai kala_ a)gaqaamp e0sti ta_ d adika kai ai0sxra_ kakaamp DIALOGOI a ti e1lege Biaj o9 sofoj Biaj e1legen o3ti23 b ti praampttei o9 dikaioj 19 Mateo 12 35 20 actus Apostolorum 5 21 21 cf Lucas 1933 22 Amenaza de palos contra los esclavos en la comedia oi0mwampzw = digo oi1moi

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

18

g ti legei mw~roj d ti xrh legein xrh legein e ara xrh legein o0liga e0n polloi=j ou0 v a)lla_ pw~j xrh legein z ti xrh manqaampnein i ti xrh didaampskein ia ti e0didasken o970Ihsou=j o970Ihs o3ti ib pou= e0didaskon oi9 a)postoloi ig ti xrh e0lpizein id ti e0lpizeij i v ti e0lpizomen iz ti h0lpizete Repaso a ar e0douleuej qumw~| ou0xi b ar e0douleuete qumw~| ou0xi g ar h1kouej o4 e1legon nai d ar h0kouete a$ e1legon ou0xi e ar h0kouete a$ e0legomen nai v ara xrh douleuein qumw~| Derivacioacuten a h9 e0lpij (esperanza tercera declinacioacuten) - e0lpizw - h1lpizon b to o1noma (nombre tercera declinacioacuten) - o0nomaampzw - w)nomazon g o9 oi]ktoj (conmiseracioacuten) - oi0ktirw - w|ktiron d oi1moi (iexclay de miacute interjeccioacuten indeclinable) - oi0mwampzw - w|mwzon e o9 oi]koj (casa) - oi0kizw - MELETAI A Analiza y traduce las siguientes formas verbales24 e1legon e0manqaampnete e1fere(n) e0didaskon e0qeraamppeuon e1xaire e0peiqomen e0praampttete e0kwampluon h0lpizomen h1koue(n) h[kej u[e(n) w|)ktirete B Declina en singular y plural las frases to logikon zw~|on y o9 aristoj pw~loj G Conjuga en presente de indicativo e imperativo asiacute como en imperfecto los verbos kwluw legw a)kouw D Traduce al griego

a Di mucho en pocas [palabras] no poco en muchas b Los tontos25 dicen tonteriacuteas c Los hombres son animales racionales d No vengareacuteis los criacutemenes mediante criacutemenes e Te impediremos hacer (poiei=n) cosas malvadas f No te impediacuteamos hacer lo bueno g No somos ni (noni= ou1teou1te) seremos esclavos de los baacuterbaros h El hombre probo (= xrhstoj) actuacutea probamente (= hace cosas uacutetiles) i Escucheacute lo mejor de los filoacutesofos j Esperaacutebamos todo (= todas las cosas)

23 o3ti al igual que w(j es conjuncioacuten subordinante que introduce oraciones declarativas 24 Indica persona nuacutemero tiempo modo voz enunciado y da la traduccioacuten de la forma correspondiente Las formas subrayadas admiten dos posibilidades 25 Tonto (adjetivo) mwroj la forma [dialectal] aacutetica es sin embargo mw~roj

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

19

DIDAGMA EBDOMON

[fagtampmagt = lat fama] qeagtamp filiagt e1xqragt fhmh [cf ingl fame] kagtloj kalw~j dikaioj dikaiwj a)gaqoj eu] makroj makragtampn dw~ron dwreagtampn A70Aristotelhj peri filiaj26 a oi9 o3moioi filoi ei0sin b tw~n o9moiwn h9 filia e0stin g h9 filia a)gaqon

d h9 filia megiston a)nqrwpoij a)gaqon e0stin e w filia w megiston

a)nqrwamppoij a)gaqon v teleiagt d e0stin h9 tw~n a)gaqw~n filia

B70Isokraampthj peri filiaj

a a)rxh filiaj men e1painoj e1xqraj de yogoj b touj filouj e0n tai=j

a)tuxiaij diagignwampskomen

G a logoj e1rgou skiagtamp b e0k tou= Eu0aggeliou e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou27

g70Ihsou=j e0didasken kai h1kouon paampnta oi9 Farisai=oi28

D a ar h3kete ei0j70Aqhnaj -ma touj qeouj kai ta_j qeaampj ou0x h3komen b menete e0n

th=| oi0kia| mh metabainete e0c oi0kiaj ei0j oi0kian29

E a pou= e0sti qew~n bwmoj b e0n th=| a)gora~| qew~n bwmoj e0stin g eu1xesqe qeoi=j te

kai qeai=j

v a Plaamptwn30 legei w(j h9 agan e0leuqeria ei0j agan douleian metabaampllei

b70Aristotelhj trei=j ei0si politei=ai a)ristokratia kai o0ligarxia kai

dhmokratia kai a)ristokratiaj men o3roj a)reth o0ligarxiaj de plou=toj dhmou

d e0leuqeria31 g tw~n politeiw~n a)risth h9 e0k tw~n a)ristwn

Z a h9mera h9meran didaampskei b nh thn qeaampn kalw~j e1legej w filosofe g kalw~j

legein dei= peri tw~n kalw~n d eu] legeij w didaampskale

26 Cf eth Nic 1155amdash1156b 27 Mateo 4 16 cf Isaiacuteas 9 1 oi9 katoikou=ntej e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou fw~j laampmyei e0f u9ma~j 28 Lucas 16 14 29 Lucas 10 7 30 politeia 564a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

20

H a eu] legei se ou0deij polloi de kakw~j b kakw~j e1xw dia_ ton polemon g su

de w file pw~j e1xeij -xalepw~j e1xw u9po tou= xqej potou32 -kai dikaiwj

MELETAI A a tij me qerapeusei o9 b tij se qerapeusei oi9 g tij e0sti didaampskaloj tou= biou o9 d ti e0stin e0leuqerou e1rgon e ar e0stin e0leuqerou e1rgon to eu] legein ou0 v tij qerapeusei touj qeouj oi9 z tij e0qeraamppeue ton qeon o9 h ar a)kouete tw~n qew~n q ar h0kouete touj tw~n filosofwn logouj i ar h1kouon touj tw~n kakw~n logouj ia ar e0maampnqanej ton logon ib ar e0didaskon to didagma B a Conjuga el presente imperfecto e imperativo del modo indicativo de los verbos manqaampnw didaampskw e0lpizw b Declina en todos los casos del singular y del plural la frase o9 koinoj e0xqroj c Traduce al griego a iquestQuieres aprender No te [lo] impediremos b Queremos llegar a Atenas pues

(gaampr) en Atenas (70Aqh=nai) estaacuten los altares de las diosas y de los dioses c Los filoacutesofos soliacutean ensentildear (imperfecto) en el templo de la diosa d El filoacutesofo es un maestro para (genitivo) la vida e Serviremos (qerapeuw) a los dioses y a las diosas de Atenas f Les ensentildeaacutebamos a los nintildeos lo mejor g Los [hombres] libres ensentildeaban a sus hijos tanto lo bello como lo uacutetil h iexclOh amigo de la libertad no seas esclavo de tus pasiones (= qumoj en singular)

31 politica 1294a 10 32 sumposion 176a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

21

OGDOON DIDAGMA

h9 fhmh th=j fhmhj o9 to h9 h9 a)reth th=j a)reth=j o3de tode h3de A peri fhmhj kai mnhmhj

a70Odusseuj e1xaire th=| fhmh| th=| qeia| b kata_ touj e0painouj kai thn fhmhn kai

thn mnhmhn a)qanasiaj metexomen [Isoacutecr] g e0k pollw~n mnhmw~n e0mpeiria mia

e0stin [Arist] d Eu0ripidhj a( d a)reta_ bainei dia_ moxqwn dika dikan ferei kai

fonoj fonon

B70Aristotelhj

a h9 filia e0stin a)reth tij h2 met a)reth=j e1ti d a)nagkai=on ei0j ton bion b h9

tw~n newn filia di h9donhn ei]nai dokei= kai e0rwtikoi d oi9 neoi teleia d e0stin h9

tw~n a)gaqw~n filia kai kat a)rethn o9moiwn33 g h9 timh megiston tw~n e0ktoj

a)gaqw~n e0stin34

G a i1sxue sofia| ka)reth|= b h9 yuxh=j a)reth sofia g paampmpollai a)retai ei0sin

tw~n d a)retw~n allh men e0stin e0leuqerou allh de doulou35

D paroimiai

a ou0 sxolh douloij b dokei= de h9 eu0daimonia e0n th=| sxolh=| ei]nai36 g h9

eu0daimonia h2 sofia e0stin h2 a)reth yuxh=j d th=| tuxh| mh pisteue e ta_ megaampla

dw~ra th=j Tuxhj e1xei fobon

E a spondai ei0sin70Aqhnaioij kai Lakedaimonioij b mh luete ta_j spondaampj g

e0n tai=j70Olumpiakai=j spondai=j ou0k e1cestin o3pla ei0sferein ei0j thnde thn xwampran

v a taampd e0sti Peloponnhsoj b o3de e0gwamp ei0mi g o9 tw~n79Ellhnwn strathgoj

e1lege taampde d h3de h9 h9mera a)rxh kakw~n e0stin e kalh h9mera e0stin laampmpei ga_r o9

h3lioj v ferw soi tonde ton stefanon z prbl (= paraampbale confer compara)

didagma e D tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a ktt (= kai ta_ toiau=ta y las demaacutes

33 eth Nic 1156 a b 34 eth Nic 1123b 35 Menon 71e 36 eth Nic 1177b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

22

cosas semejantes = etc)

Z Kleaampnqhj37 legei o3ti qeoj e0stin h9 tou= kosmou yuxh MELETAI A a pw~j metexomen a)qanasiaj 70Isokraampthj legei o3ti b poqen e1xomen e0mpeirian70Aristotelhj legei wj g tij e0stin h9 th=j sofiaj a)reth d ti e0sti megiston tw~n e0ktoj a)gaqw~n e ara mia a)reth e0stin h2 pollai v ar e0n th=| sxolh=| h9 eu0daimonia e0stin B a ar a)reth tij e0stin h9 filia b ei0 mh a)reth ti e0stin h9 filia 70Aristotelhj legei o3ti g ara pisteuomen tai=j a)retai=j d tij e1legen w(j paampmpollai ei0si ai9 a)retai e tij e1lege pampollaj ei]nai ta_j a)retaampj G Traduce al griego A a La criacutetica es el comienzo de la enemistad b En la desgracia acabeacute de conocer (un solo verbo) a mis amigos c Decidme iquestcuaacutel es la amistad perfecta d iquestPor queacute hablas mal de Protaacutegoras e En las plazas puacuteblicas hay (= las pl puacutebl tienen) altares a (= gen) los dioses y a las diosas (concebidos como un conjunto) f [La experiencia de] un diacutea ensentildea al otro B a Somos fuertes por nuestras virtudes b [La] virtud [es el] maacuteximo bien c Honor y virtud son los maacutes grandes bienes (de las cosas buenas gen) d La sabiduriacutea de este filoacutesofo es muy grande e iquestQueacute es el hombre El suentildeo (o1nar) de una sombra [es] el hombre dice Piacutendaro [Piacutetica VIII 95s] f Sentimos placer (xairw) en las cosas divinas g En estos diacuteas prevalece (es fuerte) la maldad (= las cosas malas) h Dios es el alma del mundo

37 Cleantes (33130mdash23029) de lento entendimiento y dedicado en un principio al pugilato dirigioacute la escuela estoica tras la muerte (262261) de su fundador Zenoacuten Veacutease la nota 41

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

23

ENATON DIDAGMA

o9 poihthj tou= poihtou= a)gaqoj a)gaqh a)gaqon o9 neaniaj tou= neaniou dikaioj dikaiagt dikaion A a Mousw~n profhthj e0stin o9 poihthj b o9 nomoqethj nomwn poihthj e0stin g

Eu0ripidhj tragw|diw~n poihthj h]n d70Aristofaampnhj kai Menandroj kwmw|diw~n

poihtai h]san

B a poihthn71Erwj didaampskei b h9 texnh ton texnithn trefei (ai9 texnai touj

texnitaj trefousin) g o9 kubernhthj nautw~n arxei b o9 kubernhthj keleuei to

tw~| nauth| sumferon (oi9 kubernh=tai keleuousin ta_ toi=j nautaij sumferonta)

G a o9 xrhstoj neaniaj kaqeudei b akoue tou= filosofou w xrhste neania g

sigh neania| timhn ferei d ara gignwampskeij tonde ton xrhston neanian e xai=re

despota38 e dou=le despotw~n akoue kai dikaia kadika

D Eu0ripidhj o9 poihthj ui9oj h]n Mnhsarxidou o9 de Mnhsarxidhj w(j legetai h9

kwmw|dia kaampphloj h]n h1koue de70Anacagorou kai Prodikou kai Protagorou

tw~n filosofwn

E Eu0ripidhj h]n maqhthj70Anacagorou kai e0qaumaze ton men70Anacagoran o9

Eu0ripidhj ton d Eu0ripidhn70Anacagoraj tw~n d70Aqhnaiwn o9 dh=moj ou0k

e0pisteuen ou1te70Anacagora| ou1te7Eu0ripidh| wste a)ph=lqon a)p70Aqhnw~n kai o9

filosofoj kai o9 poihthj

38 El vocativo de los sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten es de uso relativamente escaso y presenta las siguientes caracteriacutesticas lo forman en -agt los terminados en -agtj los terminados en -hj en cambio lo hacen en -a breve Asimismo lo forman en -a breve tanto todos los terminados en -thj (que constituyen la mayoriacutea de los ca 6 400 sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten [de un total de ca 19 000 sustantivos no se trata pues de ninguna excepcioacuten cf P Tapia Lecturas Aacuteticas I p 944]) como los que presentan las terminaciones -aamprxhj -pwamplhj -wampnhj -metrhj -laamptrhj y -tribhj A eacutestos hay que agregar los gentilicios como persa (Pershj Persa) escita (Skuqhj Skuqa) etc los pocos sustantivos restantes mdashen ocasiones por razones diacriacuteticas (como Pershj [hermano de Hesiacuteodo no persa] Persh)mdash forman el vocativo en -h En cuanto a la posicioacuten del acento eacutesta es la misma del nominativo teniendo en cuenta las constantes generales de la acentuacioacuten vgr poliltthj poli=ta la uacutenica excepcioacuten (maacutes que excepcioacuten una huella de la posibilidad linguumliacutestica originaria de subrayar el vocativo retrayendo el acento H Rix Historische Grammatik des Griechischen Darmstadt 1976 pp 131s) la constituye el sustantivo despothj que forma el vocativo como se ve en el ejemplo retrayendo el acento hacia la primera siacutelaba (En Homero y fuera del dialecto aacutetico las cosas son muy distintas la terminacioacuten -a y sobre todo -tagt es maacutes bien nominativa mientras en el beocio Piacutendaro por ejemplo -a breve o larga es terminacioacuten constante de nominativo y de vocativo)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

24

v a Ku=roj o9 Pershj ui9on ei]xen Kambushn b Kurw| tw~| Persh| ui9oj h]n Kambushj

g Kambushj ui9oj h]n Kurou tou= Persou d oi9 Persai touj neaniaj toceuein kai

a)lhqeuein e0didaskon

Z a eu0xhn dikaian a)kouei o9 qeoj b eu0xh=j dikaiaj a)kouousin oi9 qeoi g eu0xa_j

dikaiaj a)kouein touj qeouj legousin d eu0xw~n dikaiwn xrh touj qeouj a)kouein

e dei= touj neaniaj touj tw~n filosofwn logouj e0pimeleia| a)kouein v ton

Eu0ripidhn legousin 70Anacagorou didaskaamplou a)kouein

MELETAI A a tij h]n tragw|diw~n poihthj b tij h]n kwmw|diw~n poihthj g tinej h]san kwmw|diw~n poihtai d tinej h]san tragw|diw~n poihtai e tij arxei nautw~n v ti ferei neaniaij timhn z tij h]n Eu0ripidou didaampskaloj h tij h]n Eu0ripidou pathr B a kalw~j legeij w maqhtaamp b kalw~j e1legej w xrhste g kalw~j e1legej w xrhste maqhtaamp d kalw~j e0legete w maqhtai C Traduce al griego a Euriacutepides fue un poeta traacutegico (= de tragedias) b Euriacutepides el poeta traacutegico era hijo de Mnesaacuterquides c Tanto Aristoacutefanes como Menandro fueron poetas coacutemicos d Los pilotos ordenaraacuten lo provechoso para los marineros e Anaxaacutegoras el maestro ensentildeoacute (impf) en Atenas a Euriacutepides a componer (=poiei=n) tragedias f Dicen que Anaxaacutegoras y Proacutedico los filoacutesofos fueron maestros de Euriacutepides g Los dioses no escucharaacuten las plegarias de los hombres injustos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

25

DIDAGMA DEKATON

h9 a)lhqeia th=j a)lhqeiaj sofoj sofwampteroj sofwamptatoj h9 qaamplassa th=j qalaampsshj deinoj deinoteroj deinotatoj

I A peri a)gkurw~n

a agkuraamp moi th=j tuxhj o9 filoj b h3kei anemoj deinoj thn agkuran

e0kbaampllete g e0pi mia~j a)gkuraj ou1k e0stin a)sfaampleia tw~| ploiw| d duo agkurai

a)sfaampleian parexousin e0p a)sfaleia| ou]n duo e0kbaampllete a)gkuraj e agkuran

e0n toi=j deinoi=j e1xw ton qeon th=|de pisteuw th=| a)gkura|

B a h9 qaamplassa douleuei a)nemoij b thn th=j qalaampsshj a)rxhn pote Minwj ei]xen G peri Mousw~n

a h9 Mou=sa sunesti tw~| poihth=| b o9 poihthj qerapeuei ta_j Mousaj kai ga_r

Mousw~n profhthj e0stin g ai9 Mou=sai a|dousin e0n70Olumpw| d qu=e tai=j

Mousaij w poihta e thn Mou=san a)ei qerapeusw v quw th=| Moush| z

xai=re w Mou=sa h xairete Mou=sai qeai

D peri eu0sebeiaj

a eu0sebeian fulasse b70Anacagora| dikh a)sebeiaj h]n par70Aqhnaioij

E peri a)lhqeiaj

a ti e0stin a)lhqeia39 b h9 filosofia e0pisthmh th=j a)lhqeiaj e0stin40 g i0atrw~|

thn a)lhqeian lege

v Platwnikaamp

a e3teron e0pisthmhj doca b a)nti dochj thn a)lhqeian tw~n kalw~n diwke g thn

met a)lhqeiaj docan e0pisthmhn ei]nai legw d diaferei e0pisthmh o0rqh=j dochj

Z a doch| ge th=| e0mh|= h9 filia megiston a)nqrwamppoij a)gaqon e0stin b diwke docan

ka)rethn g doca e0n u9yistoij Qew|~41

II

39 Juan 18 38 40 Aristoacuteteles met 993b 41 Lucas 2 14

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 9: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

9

Canqipph

Ejercicio de lectura

arsquo7h9 filosofia Swkraampthj Plaamptwn7o9 dialogoj70Aristotelhj7oi9

Stwi+koi70Epikouroj oi970Epikoureioi Puqagoraj oi9 Puqagoreioi brsquo7h9 r9htorikh o9 r9htwr Lusiaj70Isokraampthj Dhmosqenhj Kikerwn grsquo7h9 gewgrafia h9 gh= ai970Aqh=nai h9 polij h9 a)kropolij o9 Parqenwampn h9

Korinqoj h9 Spaamprth Lakedaimwn ai9 Qh=bai

drsquo7h970Attikh h9 Boiwtiagt h970Axai5agt h9 Makedoniagt h9 Sikeliagt h970Italiagt h970Asiagt

h970Indiagt o971Indoj h9 Ai1guptoj

ersquo ai9 Mou=sai to Mousei=on h9 mousikh h9 lura h9 kiqaampragt o9 r9uqmoj o9 tonoj h9 a(rmoniagt o9 xoroj o9 u3mnoj o9 yalmoj h9 fwnh vrsquo7h9 polij o9 polithj ta politikaamp h9 a)ristokratiagt o9 dh=moj o9 dhmagwgoj h9

dhmokratiagt o9 plou=toj h9 ploutokratiagt

zrsquo7o9 turannoj h9 turannij h9 a)narxiagt o9 arxwn o9 despothj h9 despoteiagt o9

dunaampsthj h9 dunasteiagt o9 strathgoj o9 stratoj h9 strathgiagt e0leuqeroj h9

e0leuqeriagt

DIDAGMA DEUTERON

El sistema de acentos griego

I tonica

A 1 ma~870Aqhna~ tima~| (= tima~i) th|~ qea~| th=i qea~i th=j qea~j (lt h9 qeagt) tw|~ qew~|

tw~i qew~i tw~n qew~n toi=j qeoi=j Periklh=j79Hraklh=j Sofoklh=j

2 mu=qoj (logoj) mu=qon (muqou) dou=loj (doloj) dou=lon (doulwn) cei=noj (cenoj)

cei=non (ceinou) h[ke (h3kei) h[kon (h3kwn) bai=ne (bainete) sw~ma (swampmata) tou=to

(toutwn) tau=ta (tautagtj)

misma que fue casi completa desde el 400 ante Se trata de un signo meramente ortograacutefico Algunos editores prefieren ldquoadscribirlardquo (iōta adscriptum) pero en cualquier caso su valor foneacutetico es nulo 8 ma~ es la forma eoacutelica y doacuterica abreviada de maampthr (= mhthr) en la expresioacuten ma~ ga~ (= mh=ter gh=)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

10

B 1 qeoj qeon (qew~n) qeagtamp qeagtampn (qea~j) xoroj xorouj (xorou=) kakoj (kakw~j)

a)gaqoja)gaqona)gaqhn (a)gaqai=j)79Ellaampj79Ellaampdoj79Ellaampdi79Ellada7

Eu0ripidhj79Ellaampdoj79Ella_j70Aqh=nai

2 taampcij (pra~cij) toutwn (tou=ton) e0n Dhlw| (ei0j Dh=lon) tau=ta (tauthn)

bainei (bai=ne) shmainei (shmai=non)

3 aggeloj aggelon (a)ggelou) anqrwpoj anqrwpon (a)nqrwamppou) qaamplassa

qaamplassan (qalaampsshj)

C a)gaqoj h2 kakoj kakoj h2 a)gaqoj thn yuxhn kai to sw~ma to sw~ma kai thn

yuxhn ton a)delfon kai thn a)delfhn thn a)delfhn kai ton a)delfon

II atona proclitica

A o9 qeoj h9 qeaamp oi9 qeoi ai9 qeai ai9 qeoi o9 dou=loj h9 doulh oi9 dou=loi ai9 dou=lai

[los diptongos -oi y -ai del nominativo plural de las primeras dos declinaciones son siempre BREVES]

B [o9 oi]koj] ei0j oi]kon e0n oi1kw| e0c oi1kou [h9 Korinqoj] ei0j Korinqon e0n Korinqw| e0k Korinqou

C w(j qeleij poiei ei0 qeleij h[ke ou0 blepw ou0k e1xw ou0x h[kw

III atona enclitica

A dou=loj tij doulh tij anqrwpoj te kai gunh gunh te kai anqrwpoj ou0x e9kaampj pou B qew~| tini qea~| tini qeou= tinoj qea~j tinoj ou0k an dh pote (Il XIX2719) C ei0 ei1 pwj ei1 pwampj tij ei1 pwampj tij tina ei1 pwampj tij tinaamp poi pempei

IV Ejercicios de lectura

A7e0k tw~n Ai0swamppou

korac nosw~n ei]pe th=| mhtri eu1xou toi=j qeoi=j kai mh qrhnei h9 d 0 u9polabou=sa e1fh

tij se teknon tw~n qew~n e0lehsei tinoj ga_r kreaj u9po sou= ge ou0k e0klaampph

9 Habla Aquiles nunca jamaacutes [podriacutea enojarme el Atrida]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

11

mui=a e0mpesou=sa ei0j xutran kreatoj e0pei u9po tou= zwmou= a)popnigesqai h1mellen

e1fh proj e9authn a)ll 0 e1gwge kai bebrwka kai pepwka kai leloumai kai

qnh|skoush| ou0 melei moi

B kata_70Iwaampnnhn

e0n a)rxh|= h]n o9 logoj kai o9 logoj h]n proj ton qeon kai qeoj h]n o9 logoj ou[toj h]n

e0n a)rxh=| proj ton qeon paampnta di 0 au0tou= e0geneto kai xwrij au0tou= e0geneto ou0de e3n

o4 gegonen e0n au0tw~| zwh h]n kai h9 zwh h]n to fw~j tw~n a)nqrwamppwn

DIDAGMA TRITON

o9 logoj tou= logou legw legeij legei sofoj - sofw~j ara tij pou=

A arsquo u3ei brsquo neifei grsquo u3ei kai neifei drsquo ara neifei -neifei ersquo ara u3ei -u3ei

vrsquo ara neifei kai u3ei -nai kai neifei kai u3ei

B arsquo o9 qeoj u3ei brsquo u3ei o9 Zeuj grsquo tij u3ei -o9 Zeuj u3ei G arsquo u9etoj e0stin brsquo e1sti nifetoj grsquo u9etoj e0sti nifetoj te drsquo ar 0 e1sti

nifetoj -nai e1sti nifetoj te kai u9etoj ersquo ar 0 u3ei -ou0x u3ei vrsquo ara neifei -

ou1 (ou0xi ou0 neifei) zrsquo ara nifetoj e0stin -ou0xi ou1k e0stin ou1te nifetoj ou1q 0

u9etoj

D arsquo e1stin u9etoj brsquo u9eton poiei= o9 qeoj grsquo nifeton poiei= drsquo tij poiei= nifeton

-o9 qeoj ersquo ar 0 u9eton poiei= -ou0xi ou0 poiei= ou0q 0 u9eton ou1te nifeton vrsquo e1stin o9

qeoj

E arsquo Xristoj qeoj kai anqrwpoj brsquo70Ihsou=j Xristoj Qeou= ui9oj grsquo qeou= ui9oj

kai79Hraklh=j drsquo o9 logoj o9 tou= qeou= Qeou= logoj ou0k a)nqrwamppou10

10 actus Apostolorum 12 22

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

12

v a xrhstou= a)nqrwamppou logoj xrhstoj b ti legeij a1nqrwpe -ou0k a)koueij

xrhston legw logon g tij e0stin o9 logoj sou o9 xrhstoj -akoue o4 legw d o9

kosmoj kaloj11 e ton kosmon qeon legw12 v logikoj o9 kosmoj13

Z a kalw~j legeij filosofe kaloj e0stin o9 logoj sou b sofoj ei] w Xrusippe

kai sofw~j legeij g ti legei o9 filosofoj -kalon legei mu=qon d kaloj e0sti tou=

filosofou o9 mu=qoj e o9 filomuqoj filosofoj pwampj e0stin (Aristoacuteteles met 982b 18)

H a o1noj e0stin ou0x i3ppoj b onon keireij g onw| mu=qon legeij Q meletai A a pou= e0stin o9 filosofoj -e0n tw~| oi1kw| e0stin

b poi= h]lqen o9 filosofoj -ei0j ton oi1kon h]lqen

g poqen h3kei o9 filosofoj -o9 filosofoj e0k tou= oi1kou h3kei

d e0n Korinqw| - ei0j Korinqon - e0k Korinqou

e a)f 0 i3ppou e0p 0 onon a)p 0 onou e0f 0 i3ppon

vmanqaampneij o4 legw -ou0 manqaampnw ti dh legeij -akoue dh o4 legw

z kalw~j legeij w filosofe kai lege moi ti e0stin anqrwpoj -o9

anqrwpoj mikroj kosmoj e0stin B 1 Pronuncia escribe y aprende en griego todos los casos del singular de las frases o9 kaloj anqrwpoj y o9 mikroj kosmoj 2 Traduce al griego las siguientes oraciones a Llueve y nieva b El dios enviacutea lluvia y nieve (dos posibilidades de traduccioacuten) c Hablas bien Crisipo d iquestQueacute dice el filoacutesofo e El discurso de un hombre bueno es [tambieacuten] bueno f Escucho el discurso de un hombre sabio g No comprendo lo que dices amigo 3 Traduce al espantildeol los apartados 5 6 y 7

11 70Aetioj (doxoacutegrafo del s I dC) a)reskonta (placita) I 6 12 Eu0sebioj (de Kaisareia en Asia Menor) praeligparatio evangelica [ca 312-322] XV 15 13 Sexto llamado e0mpeirikoj (ca 180-200) proj maqhmatikouj (contra los partidarios de todo dogmatismo) IX 104

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

13

DIDAGMA TETARTON

oi9 logoi touj logouj legomen legete legousi[n]

A a oi9 e9pta_ sofoi b oi9 plei=stoi anqrwpoi kakoi g polloi kakoi o0ligoi d 0

a)gaqoi d kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi

B a anemon diwampkeij b a)nemouj diwampkete g mh diwampkete a)nemouj G a xrhston legw logon b logouj legeij g mh logouj legete D a oi9 baamprbaroi dou=loi oi9 d 0 3Ellhnej e0leuqeroi ei0sin E a -a)kouete ton logon tou= qeou= -a)kouomen b a)kouete touj logouj [touj] tw~n

sofw~n gpaideue ui9on d ui9ouj paideuete

v a mh douleue qumw~| b mh douleue toi=j douloij g mh douleue tw~| doulw|

d barbaamproij ou0 douleuomen e oi973Ellhnej toi=j barbaamproij ou0 douleuousin

Z a a)kouete mou b a)kouomen sou g -ar 0 a)kouete ton qorubon -nai a)kouomen

d a)kouete tw~n sofw~n

H a ti luete ton pw~lon14 b fonw| fonon ou0 luete Q a didaske kai maampnqane to ariston b didaampskete kai manqaampnete peri qew~n

g peri qew~n lege w(j ei0sin d qeraamppeue qeouj e Qeoj e0n a)nqrwamppoij h]n

DIALOGOI a a]ra dou=loi ei0sin oi973Ellhnej -ou0xi

b ara douleueij qumw~|

g o9 de filosofoj ara douleuei qumw~|

d ar 0 a)koueij tou= filosofou -nai

e ar 0 a)kouete tw~n filosofwn

v ara filomuqoj o9 filosofoj -nai filomuqoj pwj o9

z ara filosofoj o9 filomuqoj

h ara kaloj tou= filosofou o9 mu=qoj

14 Cf Lucas 19 33

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

14

q ara fonoj fonon luei -ou0xi

i to d 0 ariston e0sti ti

MELETAI A a o9 xrhstoj logoj b o9 logoj xrhstoj g o9 logoj o9 xrhstoj d xrhstoj o9

logoj

B a o9 palaioj oi]noj b o9 oi]noj palaioj g palaioj oi]noj d palaioj o9

oi]noj e o9 palaioj oi]noj xrhstoj v palaioj o9 oi]noj xrhstoj z xrhstoj o9

oi]noj o9 palaioj

1 Pronuncia escribe y aprende en griego la declinacioacuten completa en singular y plural de la frase o9 kaloj dou=loj 2 Pronuncia escribe y aprende en griego todas las formas del presente de indicativo activo y la segunda persona singular y plural del presente de imperativo de los verbos paideuw y luw 3 Traduce al castellano tratando de captar los matices del artiacuteculo determinado o de su ausencia las frases de los apartados A y B 4 Traduce al griego las siguientes oraciones [las palabras entre corchetes no se traducen] a La mayoriacutea [de los hombres] [son] malvados b iquestQueacute dicen los filoacutesofos c iexclHablaacuteis [muy] bien oh filoacutesofos d El hombre es [un] pequentildeo mundo e iexclNo digaacuteis tonteriacuteas (= logoj) f Perseguimos quimeras g iexclNo desates el potrillo h Las palabras de los [hombres] buenos son buenas i iexclNo seaacuteis esclavos de los baacuterbaros j iexclNo seas esclavo de tus [propios] esclavos k Escuchad las palabras de los filoacutesofos l Los baacuterbaros [son] esclavos de los [hombres] libres

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

15

DIDAGMA PEMPTON

to teknon ta_ tekna luw lusw -eij -ei to biblion ta_ biblia legw lecw -eij -ei

I A a metron ariston b anqrwpoj zw~|on logikon (w(j legousin oi9 Stwi+koi) g o9

anqrwpoj politikon zw|~on e0sti (w(j legei70Aristotelhj) d ariston e0n tw~|

kosmw| anqrwpoj e0stin15 epara_ ta_ alla zw~|a wsper qeoi oi9 anqrwpoi

bioteuousin16

B a e1sti moi kalon paidion b kalon paidion e1xw g w teknon h3keij d xai~r 0

w teknon ekalon to teknon sou

G a anqrwpoj tij ei]xe duo tekna b xairet 0 w tekna D a to biblion pente o0bolw~n e0stin b ta_ duo biblia deka o0bolw~n e0stin g

Puqagorou ou0k e1sti biblia

E a fere dw~ron qew~| b dw~ra qeouj peiqei g u3mnoj e0gkwmiou diaferei o9 men

ga_r u3mnoj e0sti qew~n to d e0gkwampmion a)nqrwamppwn17

v a a)nqrwamppou xrhstou= e1rga xrhstaamp b tou=to ou0 logoj a)ll 0 e1rgon h1dh g

logw| su xrhstoj e1rgw| de kakoj

II

A a fonw| fonon ou0 luseij b tij me qerapeusei g lusei se o9 qeoj d tij qeoj

lusei me e lusei s 070Apollwn v Foi=bon qerapeusw

B a ara douleusete toi=j barbaamproij b barbaamproij ou0 douleusomen g oi9 de

baamprbaroi douleusousin70Alecaampndrw|

G a a)kouein qelw ton logon sou b e0pei legein xrh lecw g oi1moi ti lecei

d xrh legein ta_ kala e a)kouete h1dh ga_r lecomen ti lecete z kalon

15 Aristoacuteteles eth Nic 1141a 21 16 Jenofonte mem I 414 17 Definicioacuten tomada del Amonio leacutexico bizantino de palabras semejantes y afines de adfinium vocabulorum differentia

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

16

poihma lecomen

D poihma pou= moi ta_ r9oda pou= moi ta_ i1a pou= moi ta_ kala_ selina tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a tadi ta_ kala_ selina18 E diaamplogoi a ti e0stin anqrwpoj o9 anqrwpoj v ar 0 e1sti soi paidion

b ar 0 e1sti Puqagorou biblia z ar 0 e1xeij teknon

g ara fonw| fonon lusomen h ta_ r9oda ara tou= teknou e0stin

d ara douleusete toi=j barbaamproij q ara mu=qon legeij tw~| teknw|

e ara xrh legein ta_ kakaamp ou0xi a)lla_ xrh i ti lecousin oi9 filosofoi oi9 kaloi

v a Declina en todos los casos rsaquola bella rosalsaquo y rsaquolos libros uacutetileslsaquo b Construye el infinitivo presente activo y el imperativo presente activo sing y pl de luw didaampskw manqaampnw qerapeuw c Conjuga el futuro activo de legw y de qerapeuw Traduce al griego 1 Los hombres son seres poliacuteticos 2 Los libros valen diez oacutebolos 3 El filoacutesofo es bueno [soacutelo] de palabra mas no en sus obras (sing) 4 Debe uno (= xrh) aprender lo bueno que dicen los filoacutesofos 5 No debe uno decir lo malo 6 iexclFebo te liberaraacute (luw) amigo 7 No servireacuteis como esclavos a los baacuterbaros 8 No sirvaacuteis como esclavos a los baacuterbaros 9 iquestQueacute diraacute el filoacutesofo 10 Los nintildeos diraacuten lo mejor (neutr pl) 11 Las obras de los hombres malvados son malas 12 En comparacioacuten con los demaacutes seres vivos dice el filoacutesofo el hombre vive como un dios e Traduce al espantildeol la primera parte de la leccioacuten

18 Cancioacuten popular bizantina Teacutengase en cuenta que r9odon rosa dio su nombre a la isla de Rodas selinon apio a la ciudad siciliana de Selinunte

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

17

DIDAGMA EKTON

o9 a)gaqoj ta_ a)gaqaamp legw e1legon -ej -e a)kouw h1kouon -ej -e oi0ktirw w|ktiron -ej -e A a o9 dikaioj dikaia praampttei b ta_ dikaia kalaamp e0stin g xrh legein ta_ kalaamp

d mw~roj mw~ra legei e ou0 xrh a)kouein ta_ mw~ra

B a Puqagorou mh e0n polloi=j o0liga lege a)ll 0 e0n o0ligoij pollaamp b xrh

manqaampnein te kai didaampskein ta_ arista

G a tij me kwlusei poiei=n ta_ kalaamp b xalepa_ ta_ kalaamp g alla d 0 alloij kalaamp

d Biaj o9 sofoj e1legen oi9 plei=stoi kakoi

D a70Ihsou=j e0didaske o9 a)gaqoj anqrwpoj e0k tou= a)gaqou= qhsaurou= e0kbaampllei

a)gaqaamp kai o9 ponhroj anqrwpoj e0k tou= ponhrou= qhsaurou= e0kbaampllei ponhraamp19

b oi97a)postoloi h]kon ei0j to i9eron kai e0didaskon20

E a e1gwge ta_ arista e0didaskon se b ti e1legon soi g mu=qon e1legej moiv a e0luomen ton pw~lon b ti e0luete ton pw~lon21 Z a xrh e0lpizein ta_ arista b ti e0lpizete -ta_ arista h0lpizomen H a ar h1kouej a$ e1legon -paampnt h1kouon b ti o1nomaamp soi g Paamptrokloj (=Patroklw|) o1nomaamp moi Q a oi1mwze22 dou=le kai proteron w|mwzej pollaamp b ar ou0k oi0ktireij me kai ga_r o9 turannoj w|ktire ton ui9on I Sofoklh=j legein su deinoj manqaampnein d e0gw_ kakoj IA Plaamptwn ta_ dikaia kai kala_ a)gaqaamp e0sti ta_ d adika kai ai0sxra_ kakaamp DIALOGOI a ti e1lege Biaj o9 sofoj Biaj e1legen o3ti23 b ti praampttei o9 dikaioj 19 Mateo 12 35 20 actus Apostolorum 5 21 21 cf Lucas 1933 22 Amenaza de palos contra los esclavos en la comedia oi0mwampzw = digo oi1moi

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

18

g ti legei mw~roj d ti xrh legein xrh legein e ara xrh legein o0liga e0n polloi=j ou0 v a)lla_ pw~j xrh legein z ti xrh manqaampnein i ti xrh didaampskein ia ti e0didasken o970Ihsou=j o970Ihs o3ti ib pou= e0didaskon oi9 a)postoloi ig ti xrh e0lpizein id ti e0lpizeij i v ti e0lpizomen iz ti h0lpizete Repaso a ar e0douleuej qumw~| ou0xi b ar e0douleuete qumw~| ou0xi g ar h1kouej o4 e1legon nai d ar h0kouete a$ e1legon ou0xi e ar h0kouete a$ e0legomen nai v ara xrh douleuein qumw~| Derivacioacuten a h9 e0lpij (esperanza tercera declinacioacuten) - e0lpizw - h1lpizon b to o1noma (nombre tercera declinacioacuten) - o0nomaampzw - w)nomazon g o9 oi]ktoj (conmiseracioacuten) - oi0ktirw - w|ktiron d oi1moi (iexclay de miacute interjeccioacuten indeclinable) - oi0mwampzw - w|mwzon e o9 oi]koj (casa) - oi0kizw - MELETAI A Analiza y traduce las siguientes formas verbales24 e1legon e0manqaampnete e1fere(n) e0didaskon e0qeraamppeuon e1xaire e0peiqomen e0praampttete e0kwampluon h0lpizomen h1koue(n) h[kej u[e(n) w|)ktirete B Declina en singular y plural las frases to logikon zw~|on y o9 aristoj pw~loj G Conjuga en presente de indicativo e imperativo asiacute como en imperfecto los verbos kwluw legw a)kouw D Traduce al griego

a Di mucho en pocas [palabras] no poco en muchas b Los tontos25 dicen tonteriacuteas c Los hombres son animales racionales d No vengareacuteis los criacutemenes mediante criacutemenes e Te impediremos hacer (poiei=n) cosas malvadas f No te impediacuteamos hacer lo bueno g No somos ni (noni= ou1teou1te) seremos esclavos de los baacuterbaros h El hombre probo (= xrhstoj) actuacutea probamente (= hace cosas uacutetiles) i Escucheacute lo mejor de los filoacutesofos j Esperaacutebamos todo (= todas las cosas)

23 o3ti al igual que w(j es conjuncioacuten subordinante que introduce oraciones declarativas 24 Indica persona nuacutemero tiempo modo voz enunciado y da la traduccioacuten de la forma correspondiente Las formas subrayadas admiten dos posibilidades 25 Tonto (adjetivo) mwroj la forma [dialectal] aacutetica es sin embargo mw~roj

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

19

DIDAGMA EBDOMON

[fagtampmagt = lat fama] qeagtamp filiagt e1xqragt fhmh [cf ingl fame] kagtloj kalw~j dikaioj dikaiwj a)gaqoj eu] makroj makragtampn dw~ron dwreagtampn A70Aristotelhj peri filiaj26 a oi9 o3moioi filoi ei0sin b tw~n o9moiwn h9 filia e0stin g h9 filia a)gaqon

d h9 filia megiston a)nqrwpoij a)gaqon e0stin e w filia w megiston

a)nqrwamppoij a)gaqon v teleiagt d e0stin h9 tw~n a)gaqw~n filia

B70Isokraampthj peri filiaj

a a)rxh filiaj men e1painoj e1xqraj de yogoj b touj filouj e0n tai=j

a)tuxiaij diagignwampskomen

G a logoj e1rgou skiagtamp b e0k tou= Eu0aggeliou e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou27

g70Ihsou=j e0didasken kai h1kouon paampnta oi9 Farisai=oi28

D a ar h3kete ei0j70Aqhnaj -ma touj qeouj kai ta_j qeaampj ou0x h3komen b menete e0n

th=| oi0kia| mh metabainete e0c oi0kiaj ei0j oi0kian29

E a pou= e0sti qew~n bwmoj b e0n th=| a)gora~| qew~n bwmoj e0stin g eu1xesqe qeoi=j te

kai qeai=j

v a Plaamptwn30 legei w(j h9 agan e0leuqeria ei0j agan douleian metabaampllei

b70Aristotelhj trei=j ei0si politei=ai a)ristokratia kai o0ligarxia kai

dhmokratia kai a)ristokratiaj men o3roj a)reth o0ligarxiaj de plou=toj dhmou

d e0leuqeria31 g tw~n politeiw~n a)risth h9 e0k tw~n a)ristwn

Z a h9mera h9meran didaampskei b nh thn qeaampn kalw~j e1legej w filosofe g kalw~j

legein dei= peri tw~n kalw~n d eu] legeij w didaampskale

26 Cf eth Nic 1155amdash1156b 27 Mateo 4 16 cf Isaiacuteas 9 1 oi9 katoikou=ntej e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou fw~j laampmyei e0f u9ma~j 28 Lucas 16 14 29 Lucas 10 7 30 politeia 564a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

20

H a eu] legei se ou0deij polloi de kakw~j b kakw~j e1xw dia_ ton polemon g su

de w file pw~j e1xeij -xalepw~j e1xw u9po tou= xqej potou32 -kai dikaiwj

MELETAI A a tij me qerapeusei o9 b tij se qerapeusei oi9 g tij e0sti didaampskaloj tou= biou o9 d ti e0stin e0leuqerou e1rgon e ar e0stin e0leuqerou e1rgon to eu] legein ou0 v tij qerapeusei touj qeouj oi9 z tij e0qeraamppeue ton qeon o9 h ar a)kouete tw~n qew~n q ar h0kouete touj tw~n filosofwn logouj i ar h1kouon touj tw~n kakw~n logouj ia ar e0maampnqanej ton logon ib ar e0didaskon to didagma B a Conjuga el presente imperfecto e imperativo del modo indicativo de los verbos manqaampnw didaampskw e0lpizw b Declina en todos los casos del singular y del plural la frase o9 koinoj e0xqroj c Traduce al griego a iquestQuieres aprender No te [lo] impediremos b Queremos llegar a Atenas pues

(gaampr) en Atenas (70Aqh=nai) estaacuten los altares de las diosas y de los dioses c Los filoacutesofos soliacutean ensentildear (imperfecto) en el templo de la diosa d El filoacutesofo es un maestro para (genitivo) la vida e Serviremos (qerapeuw) a los dioses y a las diosas de Atenas f Les ensentildeaacutebamos a los nintildeos lo mejor g Los [hombres] libres ensentildeaban a sus hijos tanto lo bello como lo uacutetil h iexclOh amigo de la libertad no seas esclavo de tus pasiones (= qumoj en singular)

31 politica 1294a 10 32 sumposion 176a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

21

OGDOON DIDAGMA

h9 fhmh th=j fhmhj o9 to h9 h9 a)reth th=j a)reth=j o3de tode h3de A peri fhmhj kai mnhmhj

a70Odusseuj e1xaire th=| fhmh| th=| qeia| b kata_ touj e0painouj kai thn fhmhn kai

thn mnhmhn a)qanasiaj metexomen [Isoacutecr] g e0k pollw~n mnhmw~n e0mpeiria mia

e0stin [Arist] d Eu0ripidhj a( d a)reta_ bainei dia_ moxqwn dika dikan ferei kai

fonoj fonon

B70Aristotelhj

a h9 filia e0stin a)reth tij h2 met a)reth=j e1ti d a)nagkai=on ei0j ton bion b h9

tw~n newn filia di h9donhn ei]nai dokei= kai e0rwtikoi d oi9 neoi teleia d e0stin h9

tw~n a)gaqw~n filia kai kat a)rethn o9moiwn33 g h9 timh megiston tw~n e0ktoj

a)gaqw~n e0stin34

G a i1sxue sofia| ka)reth|= b h9 yuxh=j a)reth sofia g paampmpollai a)retai ei0sin

tw~n d a)retw~n allh men e0stin e0leuqerou allh de doulou35

D paroimiai

a ou0 sxolh douloij b dokei= de h9 eu0daimonia e0n th=| sxolh=| ei]nai36 g h9

eu0daimonia h2 sofia e0stin h2 a)reth yuxh=j d th=| tuxh| mh pisteue e ta_ megaampla

dw~ra th=j Tuxhj e1xei fobon

E a spondai ei0sin70Aqhnaioij kai Lakedaimonioij b mh luete ta_j spondaampj g

e0n tai=j70Olumpiakai=j spondai=j ou0k e1cestin o3pla ei0sferein ei0j thnde thn xwampran

v a taampd e0sti Peloponnhsoj b o3de e0gwamp ei0mi g o9 tw~n79Ellhnwn strathgoj

e1lege taampde d h3de h9 h9mera a)rxh kakw~n e0stin e kalh h9mera e0stin laampmpei ga_r o9

h3lioj v ferw soi tonde ton stefanon z prbl (= paraampbale confer compara)

didagma e D tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a ktt (= kai ta_ toiau=ta y las demaacutes

33 eth Nic 1156 a b 34 eth Nic 1123b 35 Menon 71e 36 eth Nic 1177b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

22

cosas semejantes = etc)

Z Kleaampnqhj37 legei o3ti qeoj e0stin h9 tou= kosmou yuxh MELETAI A a pw~j metexomen a)qanasiaj 70Isokraampthj legei o3ti b poqen e1xomen e0mpeirian70Aristotelhj legei wj g tij e0stin h9 th=j sofiaj a)reth d ti e0sti megiston tw~n e0ktoj a)gaqw~n e ara mia a)reth e0stin h2 pollai v ar e0n th=| sxolh=| h9 eu0daimonia e0stin B a ar a)reth tij e0stin h9 filia b ei0 mh a)reth ti e0stin h9 filia 70Aristotelhj legei o3ti g ara pisteuomen tai=j a)retai=j d tij e1legen w(j paampmpollai ei0si ai9 a)retai e tij e1lege pampollaj ei]nai ta_j a)retaampj G Traduce al griego A a La criacutetica es el comienzo de la enemistad b En la desgracia acabeacute de conocer (un solo verbo) a mis amigos c Decidme iquestcuaacutel es la amistad perfecta d iquestPor queacute hablas mal de Protaacutegoras e En las plazas puacuteblicas hay (= las pl puacutebl tienen) altares a (= gen) los dioses y a las diosas (concebidos como un conjunto) f [La experiencia de] un diacutea ensentildea al otro B a Somos fuertes por nuestras virtudes b [La] virtud [es el] maacuteximo bien c Honor y virtud son los maacutes grandes bienes (de las cosas buenas gen) d La sabiduriacutea de este filoacutesofo es muy grande e iquestQueacute es el hombre El suentildeo (o1nar) de una sombra [es] el hombre dice Piacutendaro [Piacutetica VIII 95s] f Sentimos placer (xairw) en las cosas divinas g En estos diacuteas prevalece (es fuerte) la maldad (= las cosas malas) h Dios es el alma del mundo

37 Cleantes (33130mdash23029) de lento entendimiento y dedicado en un principio al pugilato dirigioacute la escuela estoica tras la muerte (262261) de su fundador Zenoacuten Veacutease la nota 41

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

23

ENATON DIDAGMA

o9 poihthj tou= poihtou= a)gaqoj a)gaqh a)gaqon o9 neaniaj tou= neaniou dikaioj dikaiagt dikaion A a Mousw~n profhthj e0stin o9 poihthj b o9 nomoqethj nomwn poihthj e0stin g

Eu0ripidhj tragw|diw~n poihthj h]n d70Aristofaampnhj kai Menandroj kwmw|diw~n

poihtai h]san

B a poihthn71Erwj didaampskei b h9 texnh ton texnithn trefei (ai9 texnai touj

texnitaj trefousin) g o9 kubernhthj nautw~n arxei b o9 kubernhthj keleuei to

tw~| nauth| sumferon (oi9 kubernh=tai keleuousin ta_ toi=j nautaij sumferonta)

G a o9 xrhstoj neaniaj kaqeudei b akoue tou= filosofou w xrhste neania g

sigh neania| timhn ferei d ara gignwampskeij tonde ton xrhston neanian e xai=re

despota38 e dou=le despotw~n akoue kai dikaia kadika

D Eu0ripidhj o9 poihthj ui9oj h]n Mnhsarxidou o9 de Mnhsarxidhj w(j legetai h9

kwmw|dia kaampphloj h]n h1koue de70Anacagorou kai Prodikou kai Protagorou

tw~n filosofwn

E Eu0ripidhj h]n maqhthj70Anacagorou kai e0qaumaze ton men70Anacagoran o9

Eu0ripidhj ton d Eu0ripidhn70Anacagoraj tw~n d70Aqhnaiwn o9 dh=moj ou0k

e0pisteuen ou1te70Anacagora| ou1te7Eu0ripidh| wste a)ph=lqon a)p70Aqhnw~n kai o9

filosofoj kai o9 poihthj

38 El vocativo de los sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten es de uso relativamente escaso y presenta las siguientes caracteriacutesticas lo forman en -agt los terminados en -agtj los terminados en -hj en cambio lo hacen en -a breve Asimismo lo forman en -a breve tanto todos los terminados en -thj (que constituyen la mayoriacutea de los ca 6 400 sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten [de un total de ca 19 000 sustantivos no se trata pues de ninguna excepcioacuten cf P Tapia Lecturas Aacuteticas I p 944]) como los que presentan las terminaciones -aamprxhj -pwamplhj -wampnhj -metrhj -laamptrhj y -tribhj A eacutestos hay que agregar los gentilicios como persa (Pershj Persa) escita (Skuqhj Skuqa) etc los pocos sustantivos restantes mdashen ocasiones por razones diacriacuteticas (como Pershj [hermano de Hesiacuteodo no persa] Persh)mdash forman el vocativo en -h En cuanto a la posicioacuten del acento eacutesta es la misma del nominativo teniendo en cuenta las constantes generales de la acentuacioacuten vgr poliltthj poli=ta la uacutenica excepcioacuten (maacutes que excepcioacuten una huella de la posibilidad linguumliacutestica originaria de subrayar el vocativo retrayendo el acento H Rix Historische Grammatik des Griechischen Darmstadt 1976 pp 131s) la constituye el sustantivo despothj que forma el vocativo como se ve en el ejemplo retrayendo el acento hacia la primera siacutelaba (En Homero y fuera del dialecto aacutetico las cosas son muy distintas la terminacioacuten -a y sobre todo -tagt es maacutes bien nominativa mientras en el beocio Piacutendaro por ejemplo -a breve o larga es terminacioacuten constante de nominativo y de vocativo)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

24

v a Ku=roj o9 Pershj ui9on ei]xen Kambushn b Kurw| tw~| Persh| ui9oj h]n Kambushj

g Kambushj ui9oj h]n Kurou tou= Persou d oi9 Persai touj neaniaj toceuein kai

a)lhqeuein e0didaskon

Z a eu0xhn dikaian a)kouei o9 qeoj b eu0xh=j dikaiaj a)kouousin oi9 qeoi g eu0xa_j

dikaiaj a)kouein touj qeouj legousin d eu0xw~n dikaiwn xrh touj qeouj a)kouein

e dei= touj neaniaj touj tw~n filosofwn logouj e0pimeleia| a)kouein v ton

Eu0ripidhn legousin 70Anacagorou didaskaamplou a)kouein

MELETAI A a tij h]n tragw|diw~n poihthj b tij h]n kwmw|diw~n poihthj g tinej h]san kwmw|diw~n poihtai d tinej h]san tragw|diw~n poihtai e tij arxei nautw~n v ti ferei neaniaij timhn z tij h]n Eu0ripidou didaampskaloj h tij h]n Eu0ripidou pathr B a kalw~j legeij w maqhtaamp b kalw~j e1legej w xrhste g kalw~j e1legej w xrhste maqhtaamp d kalw~j e0legete w maqhtai C Traduce al griego a Euriacutepides fue un poeta traacutegico (= de tragedias) b Euriacutepides el poeta traacutegico era hijo de Mnesaacuterquides c Tanto Aristoacutefanes como Menandro fueron poetas coacutemicos d Los pilotos ordenaraacuten lo provechoso para los marineros e Anaxaacutegoras el maestro ensentildeoacute (impf) en Atenas a Euriacutepides a componer (=poiei=n) tragedias f Dicen que Anaxaacutegoras y Proacutedico los filoacutesofos fueron maestros de Euriacutepides g Los dioses no escucharaacuten las plegarias de los hombres injustos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

25

DIDAGMA DEKATON

h9 a)lhqeia th=j a)lhqeiaj sofoj sofwampteroj sofwamptatoj h9 qaamplassa th=j qalaampsshj deinoj deinoteroj deinotatoj

I A peri a)gkurw~n

a agkuraamp moi th=j tuxhj o9 filoj b h3kei anemoj deinoj thn agkuran

e0kbaampllete g e0pi mia~j a)gkuraj ou1k e0stin a)sfaampleia tw~| ploiw| d duo agkurai

a)sfaampleian parexousin e0p a)sfaleia| ou]n duo e0kbaampllete a)gkuraj e agkuran

e0n toi=j deinoi=j e1xw ton qeon th=|de pisteuw th=| a)gkura|

B a h9 qaamplassa douleuei a)nemoij b thn th=j qalaampsshj a)rxhn pote Minwj ei]xen G peri Mousw~n

a h9 Mou=sa sunesti tw~| poihth=| b o9 poihthj qerapeuei ta_j Mousaj kai ga_r

Mousw~n profhthj e0stin g ai9 Mou=sai a|dousin e0n70Olumpw| d qu=e tai=j

Mousaij w poihta e thn Mou=san a)ei qerapeusw v quw th=| Moush| z

xai=re w Mou=sa h xairete Mou=sai qeai

D peri eu0sebeiaj

a eu0sebeian fulasse b70Anacagora| dikh a)sebeiaj h]n par70Aqhnaioij

E peri a)lhqeiaj

a ti e0stin a)lhqeia39 b h9 filosofia e0pisthmh th=j a)lhqeiaj e0stin40 g i0atrw~|

thn a)lhqeian lege

v Platwnikaamp

a e3teron e0pisthmhj doca b a)nti dochj thn a)lhqeian tw~n kalw~n diwke g thn

met a)lhqeiaj docan e0pisthmhn ei]nai legw d diaferei e0pisthmh o0rqh=j dochj

Z a doch| ge th=| e0mh|= h9 filia megiston a)nqrwamppoij a)gaqon e0stin b diwke docan

ka)rethn g doca e0n u9yistoij Qew|~41

II

39 Juan 18 38 40 Aristoacuteteles met 993b 41 Lucas 2 14

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 10: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

10

B 1 qeoj qeon (qew~n) qeagtamp qeagtampn (qea~j) xoroj xorouj (xorou=) kakoj (kakw~j)

a)gaqoja)gaqona)gaqhn (a)gaqai=j)79Ellaampj79Ellaampdoj79Ellaampdi79Ellada7

Eu0ripidhj79Ellaampdoj79Ella_j70Aqh=nai

2 taampcij (pra~cij) toutwn (tou=ton) e0n Dhlw| (ei0j Dh=lon) tau=ta (tauthn)

bainei (bai=ne) shmainei (shmai=non)

3 aggeloj aggelon (a)ggelou) anqrwpoj anqrwpon (a)nqrwamppou) qaamplassa

qaamplassan (qalaampsshj)

C a)gaqoj h2 kakoj kakoj h2 a)gaqoj thn yuxhn kai to sw~ma to sw~ma kai thn

yuxhn ton a)delfon kai thn a)delfhn thn a)delfhn kai ton a)delfon

II atona proclitica

A o9 qeoj h9 qeaamp oi9 qeoi ai9 qeai ai9 qeoi o9 dou=loj h9 doulh oi9 dou=loi ai9 dou=lai

[los diptongos -oi y -ai del nominativo plural de las primeras dos declinaciones son siempre BREVES]

B [o9 oi]koj] ei0j oi]kon e0n oi1kw| e0c oi1kou [h9 Korinqoj] ei0j Korinqon e0n Korinqw| e0k Korinqou

C w(j qeleij poiei ei0 qeleij h[ke ou0 blepw ou0k e1xw ou0x h[kw

III atona enclitica

A dou=loj tij doulh tij anqrwpoj te kai gunh gunh te kai anqrwpoj ou0x e9kaampj pou B qew~| tini qea~| tini qeou= tinoj qea~j tinoj ou0k an dh pote (Il XIX2719) C ei0 ei1 pwj ei1 pwampj tij ei1 pwampj tij tina ei1 pwampj tij tinaamp poi pempei

IV Ejercicios de lectura

A7e0k tw~n Ai0swamppou

korac nosw~n ei]pe th=| mhtri eu1xou toi=j qeoi=j kai mh qrhnei h9 d 0 u9polabou=sa e1fh

tij se teknon tw~n qew~n e0lehsei tinoj ga_r kreaj u9po sou= ge ou0k e0klaampph

9 Habla Aquiles nunca jamaacutes [podriacutea enojarme el Atrida]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

11

mui=a e0mpesou=sa ei0j xutran kreatoj e0pei u9po tou= zwmou= a)popnigesqai h1mellen

e1fh proj e9authn a)ll 0 e1gwge kai bebrwka kai pepwka kai leloumai kai

qnh|skoush| ou0 melei moi

B kata_70Iwaampnnhn

e0n a)rxh|= h]n o9 logoj kai o9 logoj h]n proj ton qeon kai qeoj h]n o9 logoj ou[toj h]n

e0n a)rxh=| proj ton qeon paampnta di 0 au0tou= e0geneto kai xwrij au0tou= e0geneto ou0de e3n

o4 gegonen e0n au0tw~| zwh h]n kai h9 zwh h]n to fw~j tw~n a)nqrwamppwn

DIDAGMA TRITON

o9 logoj tou= logou legw legeij legei sofoj - sofw~j ara tij pou=

A arsquo u3ei brsquo neifei grsquo u3ei kai neifei drsquo ara neifei -neifei ersquo ara u3ei -u3ei

vrsquo ara neifei kai u3ei -nai kai neifei kai u3ei

B arsquo o9 qeoj u3ei brsquo u3ei o9 Zeuj grsquo tij u3ei -o9 Zeuj u3ei G arsquo u9etoj e0stin brsquo e1sti nifetoj grsquo u9etoj e0sti nifetoj te drsquo ar 0 e1sti

nifetoj -nai e1sti nifetoj te kai u9etoj ersquo ar 0 u3ei -ou0x u3ei vrsquo ara neifei -

ou1 (ou0xi ou0 neifei) zrsquo ara nifetoj e0stin -ou0xi ou1k e0stin ou1te nifetoj ou1q 0

u9etoj

D arsquo e1stin u9etoj brsquo u9eton poiei= o9 qeoj grsquo nifeton poiei= drsquo tij poiei= nifeton

-o9 qeoj ersquo ar 0 u9eton poiei= -ou0xi ou0 poiei= ou0q 0 u9eton ou1te nifeton vrsquo e1stin o9

qeoj

E arsquo Xristoj qeoj kai anqrwpoj brsquo70Ihsou=j Xristoj Qeou= ui9oj grsquo qeou= ui9oj

kai79Hraklh=j drsquo o9 logoj o9 tou= qeou= Qeou= logoj ou0k a)nqrwamppou10

10 actus Apostolorum 12 22

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

12

v a xrhstou= a)nqrwamppou logoj xrhstoj b ti legeij a1nqrwpe -ou0k a)koueij

xrhston legw logon g tij e0stin o9 logoj sou o9 xrhstoj -akoue o4 legw d o9

kosmoj kaloj11 e ton kosmon qeon legw12 v logikoj o9 kosmoj13

Z a kalw~j legeij filosofe kaloj e0stin o9 logoj sou b sofoj ei] w Xrusippe

kai sofw~j legeij g ti legei o9 filosofoj -kalon legei mu=qon d kaloj e0sti tou=

filosofou o9 mu=qoj e o9 filomuqoj filosofoj pwampj e0stin (Aristoacuteteles met 982b 18)

H a o1noj e0stin ou0x i3ppoj b onon keireij g onw| mu=qon legeij Q meletai A a pou= e0stin o9 filosofoj -e0n tw~| oi1kw| e0stin

b poi= h]lqen o9 filosofoj -ei0j ton oi1kon h]lqen

g poqen h3kei o9 filosofoj -o9 filosofoj e0k tou= oi1kou h3kei

d e0n Korinqw| - ei0j Korinqon - e0k Korinqou

e a)f 0 i3ppou e0p 0 onon a)p 0 onou e0f 0 i3ppon

vmanqaampneij o4 legw -ou0 manqaampnw ti dh legeij -akoue dh o4 legw

z kalw~j legeij w filosofe kai lege moi ti e0stin anqrwpoj -o9

anqrwpoj mikroj kosmoj e0stin B 1 Pronuncia escribe y aprende en griego todos los casos del singular de las frases o9 kaloj anqrwpoj y o9 mikroj kosmoj 2 Traduce al griego las siguientes oraciones a Llueve y nieva b El dios enviacutea lluvia y nieve (dos posibilidades de traduccioacuten) c Hablas bien Crisipo d iquestQueacute dice el filoacutesofo e El discurso de un hombre bueno es [tambieacuten] bueno f Escucho el discurso de un hombre sabio g No comprendo lo que dices amigo 3 Traduce al espantildeol los apartados 5 6 y 7

11 70Aetioj (doxoacutegrafo del s I dC) a)reskonta (placita) I 6 12 Eu0sebioj (de Kaisareia en Asia Menor) praeligparatio evangelica [ca 312-322] XV 15 13 Sexto llamado e0mpeirikoj (ca 180-200) proj maqhmatikouj (contra los partidarios de todo dogmatismo) IX 104

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

13

DIDAGMA TETARTON

oi9 logoi touj logouj legomen legete legousi[n]

A a oi9 e9pta_ sofoi b oi9 plei=stoi anqrwpoi kakoi g polloi kakoi o0ligoi d 0

a)gaqoi d kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi

B a anemon diwampkeij b a)nemouj diwampkete g mh diwampkete a)nemouj G a xrhston legw logon b logouj legeij g mh logouj legete D a oi9 baamprbaroi dou=loi oi9 d 0 3Ellhnej e0leuqeroi ei0sin E a -a)kouete ton logon tou= qeou= -a)kouomen b a)kouete touj logouj [touj] tw~n

sofw~n gpaideue ui9on d ui9ouj paideuete

v a mh douleue qumw~| b mh douleue toi=j douloij g mh douleue tw~| doulw|

d barbaamproij ou0 douleuomen e oi973Ellhnej toi=j barbaamproij ou0 douleuousin

Z a a)kouete mou b a)kouomen sou g -ar 0 a)kouete ton qorubon -nai a)kouomen

d a)kouete tw~n sofw~n

H a ti luete ton pw~lon14 b fonw| fonon ou0 luete Q a didaske kai maampnqane to ariston b didaampskete kai manqaampnete peri qew~n

g peri qew~n lege w(j ei0sin d qeraamppeue qeouj e Qeoj e0n a)nqrwamppoij h]n

DIALOGOI a a]ra dou=loi ei0sin oi973Ellhnej -ou0xi

b ara douleueij qumw~|

g o9 de filosofoj ara douleuei qumw~|

d ar 0 a)koueij tou= filosofou -nai

e ar 0 a)kouete tw~n filosofwn

v ara filomuqoj o9 filosofoj -nai filomuqoj pwj o9

z ara filosofoj o9 filomuqoj

h ara kaloj tou= filosofou o9 mu=qoj

14 Cf Lucas 19 33

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

14

q ara fonoj fonon luei -ou0xi

i to d 0 ariston e0sti ti

MELETAI A a o9 xrhstoj logoj b o9 logoj xrhstoj g o9 logoj o9 xrhstoj d xrhstoj o9

logoj

B a o9 palaioj oi]noj b o9 oi]noj palaioj g palaioj oi]noj d palaioj o9

oi]noj e o9 palaioj oi]noj xrhstoj v palaioj o9 oi]noj xrhstoj z xrhstoj o9

oi]noj o9 palaioj

1 Pronuncia escribe y aprende en griego la declinacioacuten completa en singular y plural de la frase o9 kaloj dou=loj 2 Pronuncia escribe y aprende en griego todas las formas del presente de indicativo activo y la segunda persona singular y plural del presente de imperativo de los verbos paideuw y luw 3 Traduce al castellano tratando de captar los matices del artiacuteculo determinado o de su ausencia las frases de los apartados A y B 4 Traduce al griego las siguientes oraciones [las palabras entre corchetes no se traducen] a La mayoriacutea [de los hombres] [son] malvados b iquestQueacute dicen los filoacutesofos c iexclHablaacuteis [muy] bien oh filoacutesofos d El hombre es [un] pequentildeo mundo e iexclNo digaacuteis tonteriacuteas (= logoj) f Perseguimos quimeras g iexclNo desates el potrillo h Las palabras de los [hombres] buenos son buenas i iexclNo seaacuteis esclavos de los baacuterbaros j iexclNo seas esclavo de tus [propios] esclavos k Escuchad las palabras de los filoacutesofos l Los baacuterbaros [son] esclavos de los [hombres] libres

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

15

DIDAGMA PEMPTON

to teknon ta_ tekna luw lusw -eij -ei to biblion ta_ biblia legw lecw -eij -ei

I A a metron ariston b anqrwpoj zw~|on logikon (w(j legousin oi9 Stwi+koi) g o9

anqrwpoj politikon zw|~on e0sti (w(j legei70Aristotelhj) d ariston e0n tw~|

kosmw| anqrwpoj e0stin15 epara_ ta_ alla zw~|a wsper qeoi oi9 anqrwpoi

bioteuousin16

B a e1sti moi kalon paidion b kalon paidion e1xw g w teknon h3keij d xai~r 0

w teknon ekalon to teknon sou

G a anqrwpoj tij ei]xe duo tekna b xairet 0 w tekna D a to biblion pente o0bolw~n e0stin b ta_ duo biblia deka o0bolw~n e0stin g

Puqagorou ou0k e1sti biblia

E a fere dw~ron qew~| b dw~ra qeouj peiqei g u3mnoj e0gkwmiou diaferei o9 men

ga_r u3mnoj e0sti qew~n to d e0gkwampmion a)nqrwamppwn17

v a a)nqrwamppou xrhstou= e1rga xrhstaamp b tou=to ou0 logoj a)ll 0 e1rgon h1dh g

logw| su xrhstoj e1rgw| de kakoj

II

A a fonw| fonon ou0 luseij b tij me qerapeusei g lusei se o9 qeoj d tij qeoj

lusei me e lusei s 070Apollwn v Foi=bon qerapeusw

B a ara douleusete toi=j barbaamproij b barbaamproij ou0 douleusomen g oi9 de

baamprbaroi douleusousin70Alecaampndrw|

G a a)kouein qelw ton logon sou b e0pei legein xrh lecw g oi1moi ti lecei

d xrh legein ta_ kala e a)kouete h1dh ga_r lecomen ti lecete z kalon

15 Aristoacuteteles eth Nic 1141a 21 16 Jenofonte mem I 414 17 Definicioacuten tomada del Amonio leacutexico bizantino de palabras semejantes y afines de adfinium vocabulorum differentia

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

16

poihma lecomen

D poihma pou= moi ta_ r9oda pou= moi ta_ i1a pou= moi ta_ kala_ selina tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a tadi ta_ kala_ selina18 E diaamplogoi a ti e0stin anqrwpoj o9 anqrwpoj v ar 0 e1sti soi paidion

b ar 0 e1sti Puqagorou biblia z ar 0 e1xeij teknon

g ara fonw| fonon lusomen h ta_ r9oda ara tou= teknou e0stin

d ara douleusete toi=j barbaamproij q ara mu=qon legeij tw~| teknw|

e ara xrh legein ta_ kakaamp ou0xi a)lla_ xrh i ti lecousin oi9 filosofoi oi9 kaloi

v a Declina en todos los casos rsaquola bella rosalsaquo y rsaquolos libros uacutetileslsaquo b Construye el infinitivo presente activo y el imperativo presente activo sing y pl de luw didaampskw manqaampnw qerapeuw c Conjuga el futuro activo de legw y de qerapeuw Traduce al griego 1 Los hombres son seres poliacuteticos 2 Los libros valen diez oacutebolos 3 El filoacutesofo es bueno [soacutelo] de palabra mas no en sus obras (sing) 4 Debe uno (= xrh) aprender lo bueno que dicen los filoacutesofos 5 No debe uno decir lo malo 6 iexclFebo te liberaraacute (luw) amigo 7 No servireacuteis como esclavos a los baacuterbaros 8 No sirvaacuteis como esclavos a los baacuterbaros 9 iquestQueacute diraacute el filoacutesofo 10 Los nintildeos diraacuten lo mejor (neutr pl) 11 Las obras de los hombres malvados son malas 12 En comparacioacuten con los demaacutes seres vivos dice el filoacutesofo el hombre vive como un dios e Traduce al espantildeol la primera parte de la leccioacuten

18 Cancioacuten popular bizantina Teacutengase en cuenta que r9odon rosa dio su nombre a la isla de Rodas selinon apio a la ciudad siciliana de Selinunte

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

17

DIDAGMA EKTON

o9 a)gaqoj ta_ a)gaqaamp legw e1legon -ej -e a)kouw h1kouon -ej -e oi0ktirw w|ktiron -ej -e A a o9 dikaioj dikaia praampttei b ta_ dikaia kalaamp e0stin g xrh legein ta_ kalaamp

d mw~roj mw~ra legei e ou0 xrh a)kouein ta_ mw~ra

B a Puqagorou mh e0n polloi=j o0liga lege a)ll 0 e0n o0ligoij pollaamp b xrh

manqaampnein te kai didaampskein ta_ arista

G a tij me kwlusei poiei=n ta_ kalaamp b xalepa_ ta_ kalaamp g alla d 0 alloij kalaamp

d Biaj o9 sofoj e1legen oi9 plei=stoi kakoi

D a70Ihsou=j e0didaske o9 a)gaqoj anqrwpoj e0k tou= a)gaqou= qhsaurou= e0kbaampllei

a)gaqaamp kai o9 ponhroj anqrwpoj e0k tou= ponhrou= qhsaurou= e0kbaampllei ponhraamp19

b oi97a)postoloi h]kon ei0j to i9eron kai e0didaskon20

E a e1gwge ta_ arista e0didaskon se b ti e1legon soi g mu=qon e1legej moiv a e0luomen ton pw~lon b ti e0luete ton pw~lon21 Z a xrh e0lpizein ta_ arista b ti e0lpizete -ta_ arista h0lpizomen H a ar h1kouej a$ e1legon -paampnt h1kouon b ti o1nomaamp soi g Paamptrokloj (=Patroklw|) o1nomaamp moi Q a oi1mwze22 dou=le kai proteron w|mwzej pollaamp b ar ou0k oi0ktireij me kai ga_r o9 turannoj w|ktire ton ui9on I Sofoklh=j legein su deinoj manqaampnein d e0gw_ kakoj IA Plaamptwn ta_ dikaia kai kala_ a)gaqaamp e0sti ta_ d adika kai ai0sxra_ kakaamp DIALOGOI a ti e1lege Biaj o9 sofoj Biaj e1legen o3ti23 b ti praampttei o9 dikaioj 19 Mateo 12 35 20 actus Apostolorum 5 21 21 cf Lucas 1933 22 Amenaza de palos contra los esclavos en la comedia oi0mwampzw = digo oi1moi

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

18

g ti legei mw~roj d ti xrh legein xrh legein e ara xrh legein o0liga e0n polloi=j ou0 v a)lla_ pw~j xrh legein z ti xrh manqaampnein i ti xrh didaampskein ia ti e0didasken o970Ihsou=j o970Ihs o3ti ib pou= e0didaskon oi9 a)postoloi ig ti xrh e0lpizein id ti e0lpizeij i v ti e0lpizomen iz ti h0lpizete Repaso a ar e0douleuej qumw~| ou0xi b ar e0douleuete qumw~| ou0xi g ar h1kouej o4 e1legon nai d ar h0kouete a$ e1legon ou0xi e ar h0kouete a$ e0legomen nai v ara xrh douleuein qumw~| Derivacioacuten a h9 e0lpij (esperanza tercera declinacioacuten) - e0lpizw - h1lpizon b to o1noma (nombre tercera declinacioacuten) - o0nomaampzw - w)nomazon g o9 oi]ktoj (conmiseracioacuten) - oi0ktirw - w|ktiron d oi1moi (iexclay de miacute interjeccioacuten indeclinable) - oi0mwampzw - w|mwzon e o9 oi]koj (casa) - oi0kizw - MELETAI A Analiza y traduce las siguientes formas verbales24 e1legon e0manqaampnete e1fere(n) e0didaskon e0qeraamppeuon e1xaire e0peiqomen e0praampttete e0kwampluon h0lpizomen h1koue(n) h[kej u[e(n) w|)ktirete B Declina en singular y plural las frases to logikon zw~|on y o9 aristoj pw~loj G Conjuga en presente de indicativo e imperativo asiacute como en imperfecto los verbos kwluw legw a)kouw D Traduce al griego

a Di mucho en pocas [palabras] no poco en muchas b Los tontos25 dicen tonteriacuteas c Los hombres son animales racionales d No vengareacuteis los criacutemenes mediante criacutemenes e Te impediremos hacer (poiei=n) cosas malvadas f No te impediacuteamos hacer lo bueno g No somos ni (noni= ou1teou1te) seremos esclavos de los baacuterbaros h El hombre probo (= xrhstoj) actuacutea probamente (= hace cosas uacutetiles) i Escucheacute lo mejor de los filoacutesofos j Esperaacutebamos todo (= todas las cosas)

23 o3ti al igual que w(j es conjuncioacuten subordinante que introduce oraciones declarativas 24 Indica persona nuacutemero tiempo modo voz enunciado y da la traduccioacuten de la forma correspondiente Las formas subrayadas admiten dos posibilidades 25 Tonto (adjetivo) mwroj la forma [dialectal] aacutetica es sin embargo mw~roj

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

19

DIDAGMA EBDOMON

[fagtampmagt = lat fama] qeagtamp filiagt e1xqragt fhmh [cf ingl fame] kagtloj kalw~j dikaioj dikaiwj a)gaqoj eu] makroj makragtampn dw~ron dwreagtampn A70Aristotelhj peri filiaj26 a oi9 o3moioi filoi ei0sin b tw~n o9moiwn h9 filia e0stin g h9 filia a)gaqon

d h9 filia megiston a)nqrwpoij a)gaqon e0stin e w filia w megiston

a)nqrwamppoij a)gaqon v teleiagt d e0stin h9 tw~n a)gaqw~n filia

B70Isokraampthj peri filiaj

a a)rxh filiaj men e1painoj e1xqraj de yogoj b touj filouj e0n tai=j

a)tuxiaij diagignwampskomen

G a logoj e1rgou skiagtamp b e0k tou= Eu0aggeliou e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou27

g70Ihsou=j e0didasken kai h1kouon paampnta oi9 Farisai=oi28

D a ar h3kete ei0j70Aqhnaj -ma touj qeouj kai ta_j qeaampj ou0x h3komen b menete e0n

th=| oi0kia| mh metabainete e0c oi0kiaj ei0j oi0kian29

E a pou= e0sti qew~n bwmoj b e0n th=| a)gora~| qew~n bwmoj e0stin g eu1xesqe qeoi=j te

kai qeai=j

v a Plaamptwn30 legei w(j h9 agan e0leuqeria ei0j agan douleian metabaampllei

b70Aristotelhj trei=j ei0si politei=ai a)ristokratia kai o0ligarxia kai

dhmokratia kai a)ristokratiaj men o3roj a)reth o0ligarxiaj de plou=toj dhmou

d e0leuqeria31 g tw~n politeiw~n a)risth h9 e0k tw~n a)ristwn

Z a h9mera h9meran didaampskei b nh thn qeaampn kalw~j e1legej w filosofe g kalw~j

legein dei= peri tw~n kalw~n d eu] legeij w didaampskale

26 Cf eth Nic 1155amdash1156b 27 Mateo 4 16 cf Isaiacuteas 9 1 oi9 katoikou=ntej e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou fw~j laampmyei e0f u9ma~j 28 Lucas 16 14 29 Lucas 10 7 30 politeia 564a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

20

H a eu] legei se ou0deij polloi de kakw~j b kakw~j e1xw dia_ ton polemon g su

de w file pw~j e1xeij -xalepw~j e1xw u9po tou= xqej potou32 -kai dikaiwj

MELETAI A a tij me qerapeusei o9 b tij se qerapeusei oi9 g tij e0sti didaampskaloj tou= biou o9 d ti e0stin e0leuqerou e1rgon e ar e0stin e0leuqerou e1rgon to eu] legein ou0 v tij qerapeusei touj qeouj oi9 z tij e0qeraamppeue ton qeon o9 h ar a)kouete tw~n qew~n q ar h0kouete touj tw~n filosofwn logouj i ar h1kouon touj tw~n kakw~n logouj ia ar e0maampnqanej ton logon ib ar e0didaskon to didagma B a Conjuga el presente imperfecto e imperativo del modo indicativo de los verbos manqaampnw didaampskw e0lpizw b Declina en todos los casos del singular y del plural la frase o9 koinoj e0xqroj c Traduce al griego a iquestQuieres aprender No te [lo] impediremos b Queremos llegar a Atenas pues

(gaampr) en Atenas (70Aqh=nai) estaacuten los altares de las diosas y de los dioses c Los filoacutesofos soliacutean ensentildear (imperfecto) en el templo de la diosa d El filoacutesofo es un maestro para (genitivo) la vida e Serviremos (qerapeuw) a los dioses y a las diosas de Atenas f Les ensentildeaacutebamos a los nintildeos lo mejor g Los [hombres] libres ensentildeaban a sus hijos tanto lo bello como lo uacutetil h iexclOh amigo de la libertad no seas esclavo de tus pasiones (= qumoj en singular)

31 politica 1294a 10 32 sumposion 176a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

21

OGDOON DIDAGMA

h9 fhmh th=j fhmhj o9 to h9 h9 a)reth th=j a)reth=j o3de tode h3de A peri fhmhj kai mnhmhj

a70Odusseuj e1xaire th=| fhmh| th=| qeia| b kata_ touj e0painouj kai thn fhmhn kai

thn mnhmhn a)qanasiaj metexomen [Isoacutecr] g e0k pollw~n mnhmw~n e0mpeiria mia

e0stin [Arist] d Eu0ripidhj a( d a)reta_ bainei dia_ moxqwn dika dikan ferei kai

fonoj fonon

B70Aristotelhj

a h9 filia e0stin a)reth tij h2 met a)reth=j e1ti d a)nagkai=on ei0j ton bion b h9

tw~n newn filia di h9donhn ei]nai dokei= kai e0rwtikoi d oi9 neoi teleia d e0stin h9

tw~n a)gaqw~n filia kai kat a)rethn o9moiwn33 g h9 timh megiston tw~n e0ktoj

a)gaqw~n e0stin34

G a i1sxue sofia| ka)reth|= b h9 yuxh=j a)reth sofia g paampmpollai a)retai ei0sin

tw~n d a)retw~n allh men e0stin e0leuqerou allh de doulou35

D paroimiai

a ou0 sxolh douloij b dokei= de h9 eu0daimonia e0n th=| sxolh=| ei]nai36 g h9

eu0daimonia h2 sofia e0stin h2 a)reth yuxh=j d th=| tuxh| mh pisteue e ta_ megaampla

dw~ra th=j Tuxhj e1xei fobon

E a spondai ei0sin70Aqhnaioij kai Lakedaimonioij b mh luete ta_j spondaampj g

e0n tai=j70Olumpiakai=j spondai=j ou0k e1cestin o3pla ei0sferein ei0j thnde thn xwampran

v a taampd e0sti Peloponnhsoj b o3de e0gwamp ei0mi g o9 tw~n79Ellhnwn strathgoj

e1lege taampde d h3de h9 h9mera a)rxh kakw~n e0stin e kalh h9mera e0stin laampmpei ga_r o9

h3lioj v ferw soi tonde ton stefanon z prbl (= paraampbale confer compara)

didagma e D tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a ktt (= kai ta_ toiau=ta y las demaacutes

33 eth Nic 1156 a b 34 eth Nic 1123b 35 Menon 71e 36 eth Nic 1177b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

22

cosas semejantes = etc)

Z Kleaampnqhj37 legei o3ti qeoj e0stin h9 tou= kosmou yuxh MELETAI A a pw~j metexomen a)qanasiaj 70Isokraampthj legei o3ti b poqen e1xomen e0mpeirian70Aristotelhj legei wj g tij e0stin h9 th=j sofiaj a)reth d ti e0sti megiston tw~n e0ktoj a)gaqw~n e ara mia a)reth e0stin h2 pollai v ar e0n th=| sxolh=| h9 eu0daimonia e0stin B a ar a)reth tij e0stin h9 filia b ei0 mh a)reth ti e0stin h9 filia 70Aristotelhj legei o3ti g ara pisteuomen tai=j a)retai=j d tij e1legen w(j paampmpollai ei0si ai9 a)retai e tij e1lege pampollaj ei]nai ta_j a)retaampj G Traduce al griego A a La criacutetica es el comienzo de la enemistad b En la desgracia acabeacute de conocer (un solo verbo) a mis amigos c Decidme iquestcuaacutel es la amistad perfecta d iquestPor queacute hablas mal de Protaacutegoras e En las plazas puacuteblicas hay (= las pl puacutebl tienen) altares a (= gen) los dioses y a las diosas (concebidos como un conjunto) f [La experiencia de] un diacutea ensentildea al otro B a Somos fuertes por nuestras virtudes b [La] virtud [es el] maacuteximo bien c Honor y virtud son los maacutes grandes bienes (de las cosas buenas gen) d La sabiduriacutea de este filoacutesofo es muy grande e iquestQueacute es el hombre El suentildeo (o1nar) de una sombra [es] el hombre dice Piacutendaro [Piacutetica VIII 95s] f Sentimos placer (xairw) en las cosas divinas g En estos diacuteas prevalece (es fuerte) la maldad (= las cosas malas) h Dios es el alma del mundo

37 Cleantes (33130mdash23029) de lento entendimiento y dedicado en un principio al pugilato dirigioacute la escuela estoica tras la muerte (262261) de su fundador Zenoacuten Veacutease la nota 41

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

23

ENATON DIDAGMA

o9 poihthj tou= poihtou= a)gaqoj a)gaqh a)gaqon o9 neaniaj tou= neaniou dikaioj dikaiagt dikaion A a Mousw~n profhthj e0stin o9 poihthj b o9 nomoqethj nomwn poihthj e0stin g

Eu0ripidhj tragw|diw~n poihthj h]n d70Aristofaampnhj kai Menandroj kwmw|diw~n

poihtai h]san

B a poihthn71Erwj didaampskei b h9 texnh ton texnithn trefei (ai9 texnai touj

texnitaj trefousin) g o9 kubernhthj nautw~n arxei b o9 kubernhthj keleuei to

tw~| nauth| sumferon (oi9 kubernh=tai keleuousin ta_ toi=j nautaij sumferonta)

G a o9 xrhstoj neaniaj kaqeudei b akoue tou= filosofou w xrhste neania g

sigh neania| timhn ferei d ara gignwampskeij tonde ton xrhston neanian e xai=re

despota38 e dou=le despotw~n akoue kai dikaia kadika

D Eu0ripidhj o9 poihthj ui9oj h]n Mnhsarxidou o9 de Mnhsarxidhj w(j legetai h9

kwmw|dia kaampphloj h]n h1koue de70Anacagorou kai Prodikou kai Protagorou

tw~n filosofwn

E Eu0ripidhj h]n maqhthj70Anacagorou kai e0qaumaze ton men70Anacagoran o9

Eu0ripidhj ton d Eu0ripidhn70Anacagoraj tw~n d70Aqhnaiwn o9 dh=moj ou0k

e0pisteuen ou1te70Anacagora| ou1te7Eu0ripidh| wste a)ph=lqon a)p70Aqhnw~n kai o9

filosofoj kai o9 poihthj

38 El vocativo de los sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten es de uso relativamente escaso y presenta las siguientes caracteriacutesticas lo forman en -agt los terminados en -agtj los terminados en -hj en cambio lo hacen en -a breve Asimismo lo forman en -a breve tanto todos los terminados en -thj (que constituyen la mayoriacutea de los ca 6 400 sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten [de un total de ca 19 000 sustantivos no se trata pues de ninguna excepcioacuten cf P Tapia Lecturas Aacuteticas I p 944]) como los que presentan las terminaciones -aamprxhj -pwamplhj -wampnhj -metrhj -laamptrhj y -tribhj A eacutestos hay que agregar los gentilicios como persa (Pershj Persa) escita (Skuqhj Skuqa) etc los pocos sustantivos restantes mdashen ocasiones por razones diacriacuteticas (como Pershj [hermano de Hesiacuteodo no persa] Persh)mdash forman el vocativo en -h En cuanto a la posicioacuten del acento eacutesta es la misma del nominativo teniendo en cuenta las constantes generales de la acentuacioacuten vgr poliltthj poli=ta la uacutenica excepcioacuten (maacutes que excepcioacuten una huella de la posibilidad linguumliacutestica originaria de subrayar el vocativo retrayendo el acento H Rix Historische Grammatik des Griechischen Darmstadt 1976 pp 131s) la constituye el sustantivo despothj que forma el vocativo como se ve en el ejemplo retrayendo el acento hacia la primera siacutelaba (En Homero y fuera del dialecto aacutetico las cosas son muy distintas la terminacioacuten -a y sobre todo -tagt es maacutes bien nominativa mientras en el beocio Piacutendaro por ejemplo -a breve o larga es terminacioacuten constante de nominativo y de vocativo)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

24

v a Ku=roj o9 Pershj ui9on ei]xen Kambushn b Kurw| tw~| Persh| ui9oj h]n Kambushj

g Kambushj ui9oj h]n Kurou tou= Persou d oi9 Persai touj neaniaj toceuein kai

a)lhqeuein e0didaskon

Z a eu0xhn dikaian a)kouei o9 qeoj b eu0xh=j dikaiaj a)kouousin oi9 qeoi g eu0xa_j

dikaiaj a)kouein touj qeouj legousin d eu0xw~n dikaiwn xrh touj qeouj a)kouein

e dei= touj neaniaj touj tw~n filosofwn logouj e0pimeleia| a)kouein v ton

Eu0ripidhn legousin 70Anacagorou didaskaamplou a)kouein

MELETAI A a tij h]n tragw|diw~n poihthj b tij h]n kwmw|diw~n poihthj g tinej h]san kwmw|diw~n poihtai d tinej h]san tragw|diw~n poihtai e tij arxei nautw~n v ti ferei neaniaij timhn z tij h]n Eu0ripidou didaampskaloj h tij h]n Eu0ripidou pathr B a kalw~j legeij w maqhtaamp b kalw~j e1legej w xrhste g kalw~j e1legej w xrhste maqhtaamp d kalw~j e0legete w maqhtai C Traduce al griego a Euriacutepides fue un poeta traacutegico (= de tragedias) b Euriacutepides el poeta traacutegico era hijo de Mnesaacuterquides c Tanto Aristoacutefanes como Menandro fueron poetas coacutemicos d Los pilotos ordenaraacuten lo provechoso para los marineros e Anaxaacutegoras el maestro ensentildeoacute (impf) en Atenas a Euriacutepides a componer (=poiei=n) tragedias f Dicen que Anaxaacutegoras y Proacutedico los filoacutesofos fueron maestros de Euriacutepides g Los dioses no escucharaacuten las plegarias de los hombres injustos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

25

DIDAGMA DEKATON

h9 a)lhqeia th=j a)lhqeiaj sofoj sofwampteroj sofwamptatoj h9 qaamplassa th=j qalaampsshj deinoj deinoteroj deinotatoj

I A peri a)gkurw~n

a agkuraamp moi th=j tuxhj o9 filoj b h3kei anemoj deinoj thn agkuran

e0kbaampllete g e0pi mia~j a)gkuraj ou1k e0stin a)sfaampleia tw~| ploiw| d duo agkurai

a)sfaampleian parexousin e0p a)sfaleia| ou]n duo e0kbaampllete a)gkuraj e agkuran

e0n toi=j deinoi=j e1xw ton qeon th=|de pisteuw th=| a)gkura|

B a h9 qaamplassa douleuei a)nemoij b thn th=j qalaampsshj a)rxhn pote Minwj ei]xen G peri Mousw~n

a h9 Mou=sa sunesti tw~| poihth=| b o9 poihthj qerapeuei ta_j Mousaj kai ga_r

Mousw~n profhthj e0stin g ai9 Mou=sai a|dousin e0n70Olumpw| d qu=e tai=j

Mousaij w poihta e thn Mou=san a)ei qerapeusw v quw th=| Moush| z

xai=re w Mou=sa h xairete Mou=sai qeai

D peri eu0sebeiaj

a eu0sebeian fulasse b70Anacagora| dikh a)sebeiaj h]n par70Aqhnaioij

E peri a)lhqeiaj

a ti e0stin a)lhqeia39 b h9 filosofia e0pisthmh th=j a)lhqeiaj e0stin40 g i0atrw~|

thn a)lhqeian lege

v Platwnikaamp

a e3teron e0pisthmhj doca b a)nti dochj thn a)lhqeian tw~n kalw~n diwke g thn

met a)lhqeiaj docan e0pisthmhn ei]nai legw d diaferei e0pisthmh o0rqh=j dochj

Z a doch| ge th=| e0mh|= h9 filia megiston a)nqrwamppoij a)gaqon e0stin b diwke docan

ka)rethn g doca e0n u9yistoij Qew|~41

II

39 Juan 18 38 40 Aristoacuteteles met 993b 41 Lucas 2 14

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 11: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

11

mui=a e0mpesou=sa ei0j xutran kreatoj e0pei u9po tou= zwmou= a)popnigesqai h1mellen

e1fh proj e9authn a)ll 0 e1gwge kai bebrwka kai pepwka kai leloumai kai

qnh|skoush| ou0 melei moi

B kata_70Iwaampnnhn

e0n a)rxh|= h]n o9 logoj kai o9 logoj h]n proj ton qeon kai qeoj h]n o9 logoj ou[toj h]n

e0n a)rxh=| proj ton qeon paampnta di 0 au0tou= e0geneto kai xwrij au0tou= e0geneto ou0de e3n

o4 gegonen e0n au0tw~| zwh h]n kai h9 zwh h]n to fw~j tw~n a)nqrwamppwn

DIDAGMA TRITON

o9 logoj tou= logou legw legeij legei sofoj - sofw~j ara tij pou=

A arsquo u3ei brsquo neifei grsquo u3ei kai neifei drsquo ara neifei -neifei ersquo ara u3ei -u3ei

vrsquo ara neifei kai u3ei -nai kai neifei kai u3ei

B arsquo o9 qeoj u3ei brsquo u3ei o9 Zeuj grsquo tij u3ei -o9 Zeuj u3ei G arsquo u9etoj e0stin brsquo e1sti nifetoj grsquo u9etoj e0sti nifetoj te drsquo ar 0 e1sti

nifetoj -nai e1sti nifetoj te kai u9etoj ersquo ar 0 u3ei -ou0x u3ei vrsquo ara neifei -

ou1 (ou0xi ou0 neifei) zrsquo ara nifetoj e0stin -ou0xi ou1k e0stin ou1te nifetoj ou1q 0

u9etoj

D arsquo e1stin u9etoj brsquo u9eton poiei= o9 qeoj grsquo nifeton poiei= drsquo tij poiei= nifeton

-o9 qeoj ersquo ar 0 u9eton poiei= -ou0xi ou0 poiei= ou0q 0 u9eton ou1te nifeton vrsquo e1stin o9

qeoj

E arsquo Xristoj qeoj kai anqrwpoj brsquo70Ihsou=j Xristoj Qeou= ui9oj grsquo qeou= ui9oj

kai79Hraklh=j drsquo o9 logoj o9 tou= qeou= Qeou= logoj ou0k a)nqrwamppou10

10 actus Apostolorum 12 22

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

12

v a xrhstou= a)nqrwamppou logoj xrhstoj b ti legeij a1nqrwpe -ou0k a)koueij

xrhston legw logon g tij e0stin o9 logoj sou o9 xrhstoj -akoue o4 legw d o9

kosmoj kaloj11 e ton kosmon qeon legw12 v logikoj o9 kosmoj13

Z a kalw~j legeij filosofe kaloj e0stin o9 logoj sou b sofoj ei] w Xrusippe

kai sofw~j legeij g ti legei o9 filosofoj -kalon legei mu=qon d kaloj e0sti tou=

filosofou o9 mu=qoj e o9 filomuqoj filosofoj pwampj e0stin (Aristoacuteteles met 982b 18)

H a o1noj e0stin ou0x i3ppoj b onon keireij g onw| mu=qon legeij Q meletai A a pou= e0stin o9 filosofoj -e0n tw~| oi1kw| e0stin

b poi= h]lqen o9 filosofoj -ei0j ton oi1kon h]lqen

g poqen h3kei o9 filosofoj -o9 filosofoj e0k tou= oi1kou h3kei

d e0n Korinqw| - ei0j Korinqon - e0k Korinqou

e a)f 0 i3ppou e0p 0 onon a)p 0 onou e0f 0 i3ppon

vmanqaampneij o4 legw -ou0 manqaampnw ti dh legeij -akoue dh o4 legw

z kalw~j legeij w filosofe kai lege moi ti e0stin anqrwpoj -o9

anqrwpoj mikroj kosmoj e0stin B 1 Pronuncia escribe y aprende en griego todos los casos del singular de las frases o9 kaloj anqrwpoj y o9 mikroj kosmoj 2 Traduce al griego las siguientes oraciones a Llueve y nieva b El dios enviacutea lluvia y nieve (dos posibilidades de traduccioacuten) c Hablas bien Crisipo d iquestQueacute dice el filoacutesofo e El discurso de un hombre bueno es [tambieacuten] bueno f Escucho el discurso de un hombre sabio g No comprendo lo que dices amigo 3 Traduce al espantildeol los apartados 5 6 y 7

11 70Aetioj (doxoacutegrafo del s I dC) a)reskonta (placita) I 6 12 Eu0sebioj (de Kaisareia en Asia Menor) praeligparatio evangelica [ca 312-322] XV 15 13 Sexto llamado e0mpeirikoj (ca 180-200) proj maqhmatikouj (contra los partidarios de todo dogmatismo) IX 104

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

13

DIDAGMA TETARTON

oi9 logoi touj logouj legomen legete legousi[n]

A a oi9 e9pta_ sofoi b oi9 plei=stoi anqrwpoi kakoi g polloi kakoi o0ligoi d 0

a)gaqoi d kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi

B a anemon diwampkeij b a)nemouj diwampkete g mh diwampkete a)nemouj G a xrhston legw logon b logouj legeij g mh logouj legete D a oi9 baamprbaroi dou=loi oi9 d 0 3Ellhnej e0leuqeroi ei0sin E a -a)kouete ton logon tou= qeou= -a)kouomen b a)kouete touj logouj [touj] tw~n

sofw~n gpaideue ui9on d ui9ouj paideuete

v a mh douleue qumw~| b mh douleue toi=j douloij g mh douleue tw~| doulw|

d barbaamproij ou0 douleuomen e oi973Ellhnej toi=j barbaamproij ou0 douleuousin

Z a a)kouete mou b a)kouomen sou g -ar 0 a)kouete ton qorubon -nai a)kouomen

d a)kouete tw~n sofw~n

H a ti luete ton pw~lon14 b fonw| fonon ou0 luete Q a didaske kai maampnqane to ariston b didaampskete kai manqaampnete peri qew~n

g peri qew~n lege w(j ei0sin d qeraamppeue qeouj e Qeoj e0n a)nqrwamppoij h]n

DIALOGOI a a]ra dou=loi ei0sin oi973Ellhnej -ou0xi

b ara douleueij qumw~|

g o9 de filosofoj ara douleuei qumw~|

d ar 0 a)koueij tou= filosofou -nai

e ar 0 a)kouete tw~n filosofwn

v ara filomuqoj o9 filosofoj -nai filomuqoj pwj o9

z ara filosofoj o9 filomuqoj

h ara kaloj tou= filosofou o9 mu=qoj

14 Cf Lucas 19 33

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

14

q ara fonoj fonon luei -ou0xi

i to d 0 ariston e0sti ti

MELETAI A a o9 xrhstoj logoj b o9 logoj xrhstoj g o9 logoj o9 xrhstoj d xrhstoj o9

logoj

B a o9 palaioj oi]noj b o9 oi]noj palaioj g palaioj oi]noj d palaioj o9

oi]noj e o9 palaioj oi]noj xrhstoj v palaioj o9 oi]noj xrhstoj z xrhstoj o9

oi]noj o9 palaioj

1 Pronuncia escribe y aprende en griego la declinacioacuten completa en singular y plural de la frase o9 kaloj dou=loj 2 Pronuncia escribe y aprende en griego todas las formas del presente de indicativo activo y la segunda persona singular y plural del presente de imperativo de los verbos paideuw y luw 3 Traduce al castellano tratando de captar los matices del artiacuteculo determinado o de su ausencia las frases de los apartados A y B 4 Traduce al griego las siguientes oraciones [las palabras entre corchetes no se traducen] a La mayoriacutea [de los hombres] [son] malvados b iquestQueacute dicen los filoacutesofos c iexclHablaacuteis [muy] bien oh filoacutesofos d El hombre es [un] pequentildeo mundo e iexclNo digaacuteis tonteriacuteas (= logoj) f Perseguimos quimeras g iexclNo desates el potrillo h Las palabras de los [hombres] buenos son buenas i iexclNo seaacuteis esclavos de los baacuterbaros j iexclNo seas esclavo de tus [propios] esclavos k Escuchad las palabras de los filoacutesofos l Los baacuterbaros [son] esclavos de los [hombres] libres

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

15

DIDAGMA PEMPTON

to teknon ta_ tekna luw lusw -eij -ei to biblion ta_ biblia legw lecw -eij -ei

I A a metron ariston b anqrwpoj zw~|on logikon (w(j legousin oi9 Stwi+koi) g o9

anqrwpoj politikon zw|~on e0sti (w(j legei70Aristotelhj) d ariston e0n tw~|

kosmw| anqrwpoj e0stin15 epara_ ta_ alla zw~|a wsper qeoi oi9 anqrwpoi

bioteuousin16

B a e1sti moi kalon paidion b kalon paidion e1xw g w teknon h3keij d xai~r 0

w teknon ekalon to teknon sou

G a anqrwpoj tij ei]xe duo tekna b xairet 0 w tekna D a to biblion pente o0bolw~n e0stin b ta_ duo biblia deka o0bolw~n e0stin g

Puqagorou ou0k e1sti biblia

E a fere dw~ron qew~| b dw~ra qeouj peiqei g u3mnoj e0gkwmiou diaferei o9 men

ga_r u3mnoj e0sti qew~n to d e0gkwampmion a)nqrwamppwn17

v a a)nqrwamppou xrhstou= e1rga xrhstaamp b tou=to ou0 logoj a)ll 0 e1rgon h1dh g

logw| su xrhstoj e1rgw| de kakoj

II

A a fonw| fonon ou0 luseij b tij me qerapeusei g lusei se o9 qeoj d tij qeoj

lusei me e lusei s 070Apollwn v Foi=bon qerapeusw

B a ara douleusete toi=j barbaamproij b barbaamproij ou0 douleusomen g oi9 de

baamprbaroi douleusousin70Alecaampndrw|

G a a)kouein qelw ton logon sou b e0pei legein xrh lecw g oi1moi ti lecei

d xrh legein ta_ kala e a)kouete h1dh ga_r lecomen ti lecete z kalon

15 Aristoacuteteles eth Nic 1141a 21 16 Jenofonte mem I 414 17 Definicioacuten tomada del Amonio leacutexico bizantino de palabras semejantes y afines de adfinium vocabulorum differentia

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

16

poihma lecomen

D poihma pou= moi ta_ r9oda pou= moi ta_ i1a pou= moi ta_ kala_ selina tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a tadi ta_ kala_ selina18 E diaamplogoi a ti e0stin anqrwpoj o9 anqrwpoj v ar 0 e1sti soi paidion

b ar 0 e1sti Puqagorou biblia z ar 0 e1xeij teknon

g ara fonw| fonon lusomen h ta_ r9oda ara tou= teknou e0stin

d ara douleusete toi=j barbaamproij q ara mu=qon legeij tw~| teknw|

e ara xrh legein ta_ kakaamp ou0xi a)lla_ xrh i ti lecousin oi9 filosofoi oi9 kaloi

v a Declina en todos los casos rsaquola bella rosalsaquo y rsaquolos libros uacutetileslsaquo b Construye el infinitivo presente activo y el imperativo presente activo sing y pl de luw didaampskw manqaampnw qerapeuw c Conjuga el futuro activo de legw y de qerapeuw Traduce al griego 1 Los hombres son seres poliacuteticos 2 Los libros valen diez oacutebolos 3 El filoacutesofo es bueno [soacutelo] de palabra mas no en sus obras (sing) 4 Debe uno (= xrh) aprender lo bueno que dicen los filoacutesofos 5 No debe uno decir lo malo 6 iexclFebo te liberaraacute (luw) amigo 7 No servireacuteis como esclavos a los baacuterbaros 8 No sirvaacuteis como esclavos a los baacuterbaros 9 iquestQueacute diraacute el filoacutesofo 10 Los nintildeos diraacuten lo mejor (neutr pl) 11 Las obras de los hombres malvados son malas 12 En comparacioacuten con los demaacutes seres vivos dice el filoacutesofo el hombre vive como un dios e Traduce al espantildeol la primera parte de la leccioacuten

18 Cancioacuten popular bizantina Teacutengase en cuenta que r9odon rosa dio su nombre a la isla de Rodas selinon apio a la ciudad siciliana de Selinunte

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

17

DIDAGMA EKTON

o9 a)gaqoj ta_ a)gaqaamp legw e1legon -ej -e a)kouw h1kouon -ej -e oi0ktirw w|ktiron -ej -e A a o9 dikaioj dikaia praampttei b ta_ dikaia kalaamp e0stin g xrh legein ta_ kalaamp

d mw~roj mw~ra legei e ou0 xrh a)kouein ta_ mw~ra

B a Puqagorou mh e0n polloi=j o0liga lege a)ll 0 e0n o0ligoij pollaamp b xrh

manqaampnein te kai didaampskein ta_ arista

G a tij me kwlusei poiei=n ta_ kalaamp b xalepa_ ta_ kalaamp g alla d 0 alloij kalaamp

d Biaj o9 sofoj e1legen oi9 plei=stoi kakoi

D a70Ihsou=j e0didaske o9 a)gaqoj anqrwpoj e0k tou= a)gaqou= qhsaurou= e0kbaampllei

a)gaqaamp kai o9 ponhroj anqrwpoj e0k tou= ponhrou= qhsaurou= e0kbaampllei ponhraamp19

b oi97a)postoloi h]kon ei0j to i9eron kai e0didaskon20

E a e1gwge ta_ arista e0didaskon se b ti e1legon soi g mu=qon e1legej moiv a e0luomen ton pw~lon b ti e0luete ton pw~lon21 Z a xrh e0lpizein ta_ arista b ti e0lpizete -ta_ arista h0lpizomen H a ar h1kouej a$ e1legon -paampnt h1kouon b ti o1nomaamp soi g Paamptrokloj (=Patroklw|) o1nomaamp moi Q a oi1mwze22 dou=le kai proteron w|mwzej pollaamp b ar ou0k oi0ktireij me kai ga_r o9 turannoj w|ktire ton ui9on I Sofoklh=j legein su deinoj manqaampnein d e0gw_ kakoj IA Plaamptwn ta_ dikaia kai kala_ a)gaqaamp e0sti ta_ d adika kai ai0sxra_ kakaamp DIALOGOI a ti e1lege Biaj o9 sofoj Biaj e1legen o3ti23 b ti praampttei o9 dikaioj 19 Mateo 12 35 20 actus Apostolorum 5 21 21 cf Lucas 1933 22 Amenaza de palos contra los esclavos en la comedia oi0mwampzw = digo oi1moi

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

18

g ti legei mw~roj d ti xrh legein xrh legein e ara xrh legein o0liga e0n polloi=j ou0 v a)lla_ pw~j xrh legein z ti xrh manqaampnein i ti xrh didaampskein ia ti e0didasken o970Ihsou=j o970Ihs o3ti ib pou= e0didaskon oi9 a)postoloi ig ti xrh e0lpizein id ti e0lpizeij i v ti e0lpizomen iz ti h0lpizete Repaso a ar e0douleuej qumw~| ou0xi b ar e0douleuete qumw~| ou0xi g ar h1kouej o4 e1legon nai d ar h0kouete a$ e1legon ou0xi e ar h0kouete a$ e0legomen nai v ara xrh douleuein qumw~| Derivacioacuten a h9 e0lpij (esperanza tercera declinacioacuten) - e0lpizw - h1lpizon b to o1noma (nombre tercera declinacioacuten) - o0nomaampzw - w)nomazon g o9 oi]ktoj (conmiseracioacuten) - oi0ktirw - w|ktiron d oi1moi (iexclay de miacute interjeccioacuten indeclinable) - oi0mwampzw - w|mwzon e o9 oi]koj (casa) - oi0kizw - MELETAI A Analiza y traduce las siguientes formas verbales24 e1legon e0manqaampnete e1fere(n) e0didaskon e0qeraamppeuon e1xaire e0peiqomen e0praampttete e0kwampluon h0lpizomen h1koue(n) h[kej u[e(n) w|)ktirete B Declina en singular y plural las frases to logikon zw~|on y o9 aristoj pw~loj G Conjuga en presente de indicativo e imperativo asiacute como en imperfecto los verbos kwluw legw a)kouw D Traduce al griego

a Di mucho en pocas [palabras] no poco en muchas b Los tontos25 dicen tonteriacuteas c Los hombres son animales racionales d No vengareacuteis los criacutemenes mediante criacutemenes e Te impediremos hacer (poiei=n) cosas malvadas f No te impediacuteamos hacer lo bueno g No somos ni (noni= ou1teou1te) seremos esclavos de los baacuterbaros h El hombre probo (= xrhstoj) actuacutea probamente (= hace cosas uacutetiles) i Escucheacute lo mejor de los filoacutesofos j Esperaacutebamos todo (= todas las cosas)

23 o3ti al igual que w(j es conjuncioacuten subordinante que introduce oraciones declarativas 24 Indica persona nuacutemero tiempo modo voz enunciado y da la traduccioacuten de la forma correspondiente Las formas subrayadas admiten dos posibilidades 25 Tonto (adjetivo) mwroj la forma [dialectal] aacutetica es sin embargo mw~roj

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

19

DIDAGMA EBDOMON

[fagtampmagt = lat fama] qeagtamp filiagt e1xqragt fhmh [cf ingl fame] kagtloj kalw~j dikaioj dikaiwj a)gaqoj eu] makroj makragtampn dw~ron dwreagtampn A70Aristotelhj peri filiaj26 a oi9 o3moioi filoi ei0sin b tw~n o9moiwn h9 filia e0stin g h9 filia a)gaqon

d h9 filia megiston a)nqrwpoij a)gaqon e0stin e w filia w megiston

a)nqrwamppoij a)gaqon v teleiagt d e0stin h9 tw~n a)gaqw~n filia

B70Isokraampthj peri filiaj

a a)rxh filiaj men e1painoj e1xqraj de yogoj b touj filouj e0n tai=j

a)tuxiaij diagignwampskomen

G a logoj e1rgou skiagtamp b e0k tou= Eu0aggeliou e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou27

g70Ihsou=j e0didasken kai h1kouon paampnta oi9 Farisai=oi28

D a ar h3kete ei0j70Aqhnaj -ma touj qeouj kai ta_j qeaampj ou0x h3komen b menete e0n

th=| oi0kia| mh metabainete e0c oi0kiaj ei0j oi0kian29

E a pou= e0sti qew~n bwmoj b e0n th=| a)gora~| qew~n bwmoj e0stin g eu1xesqe qeoi=j te

kai qeai=j

v a Plaamptwn30 legei w(j h9 agan e0leuqeria ei0j agan douleian metabaampllei

b70Aristotelhj trei=j ei0si politei=ai a)ristokratia kai o0ligarxia kai

dhmokratia kai a)ristokratiaj men o3roj a)reth o0ligarxiaj de plou=toj dhmou

d e0leuqeria31 g tw~n politeiw~n a)risth h9 e0k tw~n a)ristwn

Z a h9mera h9meran didaampskei b nh thn qeaampn kalw~j e1legej w filosofe g kalw~j

legein dei= peri tw~n kalw~n d eu] legeij w didaampskale

26 Cf eth Nic 1155amdash1156b 27 Mateo 4 16 cf Isaiacuteas 9 1 oi9 katoikou=ntej e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou fw~j laampmyei e0f u9ma~j 28 Lucas 16 14 29 Lucas 10 7 30 politeia 564a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

20

H a eu] legei se ou0deij polloi de kakw~j b kakw~j e1xw dia_ ton polemon g su

de w file pw~j e1xeij -xalepw~j e1xw u9po tou= xqej potou32 -kai dikaiwj

MELETAI A a tij me qerapeusei o9 b tij se qerapeusei oi9 g tij e0sti didaampskaloj tou= biou o9 d ti e0stin e0leuqerou e1rgon e ar e0stin e0leuqerou e1rgon to eu] legein ou0 v tij qerapeusei touj qeouj oi9 z tij e0qeraamppeue ton qeon o9 h ar a)kouete tw~n qew~n q ar h0kouete touj tw~n filosofwn logouj i ar h1kouon touj tw~n kakw~n logouj ia ar e0maampnqanej ton logon ib ar e0didaskon to didagma B a Conjuga el presente imperfecto e imperativo del modo indicativo de los verbos manqaampnw didaampskw e0lpizw b Declina en todos los casos del singular y del plural la frase o9 koinoj e0xqroj c Traduce al griego a iquestQuieres aprender No te [lo] impediremos b Queremos llegar a Atenas pues

(gaampr) en Atenas (70Aqh=nai) estaacuten los altares de las diosas y de los dioses c Los filoacutesofos soliacutean ensentildear (imperfecto) en el templo de la diosa d El filoacutesofo es un maestro para (genitivo) la vida e Serviremos (qerapeuw) a los dioses y a las diosas de Atenas f Les ensentildeaacutebamos a los nintildeos lo mejor g Los [hombres] libres ensentildeaban a sus hijos tanto lo bello como lo uacutetil h iexclOh amigo de la libertad no seas esclavo de tus pasiones (= qumoj en singular)

31 politica 1294a 10 32 sumposion 176a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

21

OGDOON DIDAGMA

h9 fhmh th=j fhmhj o9 to h9 h9 a)reth th=j a)reth=j o3de tode h3de A peri fhmhj kai mnhmhj

a70Odusseuj e1xaire th=| fhmh| th=| qeia| b kata_ touj e0painouj kai thn fhmhn kai

thn mnhmhn a)qanasiaj metexomen [Isoacutecr] g e0k pollw~n mnhmw~n e0mpeiria mia

e0stin [Arist] d Eu0ripidhj a( d a)reta_ bainei dia_ moxqwn dika dikan ferei kai

fonoj fonon

B70Aristotelhj

a h9 filia e0stin a)reth tij h2 met a)reth=j e1ti d a)nagkai=on ei0j ton bion b h9

tw~n newn filia di h9donhn ei]nai dokei= kai e0rwtikoi d oi9 neoi teleia d e0stin h9

tw~n a)gaqw~n filia kai kat a)rethn o9moiwn33 g h9 timh megiston tw~n e0ktoj

a)gaqw~n e0stin34

G a i1sxue sofia| ka)reth|= b h9 yuxh=j a)reth sofia g paampmpollai a)retai ei0sin

tw~n d a)retw~n allh men e0stin e0leuqerou allh de doulou35

D paroimiai

a ou0 sxolh douloij b dokei= de h9 eu0daimonia e0n th=| sxolh=| ei]nai36 g h9

eu0daimonia h2 sofia e0stin h2 a)reth yuxh=j d th=| tuxh| mh pisteue e ta_ megaampla

dw~ra th=j Tuxhj e1xei fobon

E a spondai ei0sin70Aqhnaioij kai Lakedaimonioij b mh luete ta_j spondaampj g

e0n tai=j70Olumpiakai=j spondai=j ou0k e1cestin o3pla ei0sferein ei0j thnde thn xwampran

v a taampd e0sti Peloponnhsoj b o3de e0gwamp ei0mi g o9 tw~n79Ellhnwn strathgoj

e1lege taampde d h3de h9 h9mera a)rxh kakw~n e0stin e kalh h9mera e0stin laampmpei ga_r o9

h3lioj v ferw soi tonde ton stefanon z prbl (= paraampbale confer compara)

didagma e D tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a ktt (= kai ta_ toiau=ta y las demaacutes

33 eth Nic 1156 a b 34 eth Nic 1123b 35 Menon 71e 36 eth Nic 1177b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

22

cosas semejantes = etc)

Z Kleaampnqhj37 legei o3ti qeoj e0stin h9 tou= kosmou yuxh MELETAI A a pw~j metexomen a)qanasiaj 70Isokraampthj legei o3ti b poqen e1xomen e0mpeirian70Aristotelhj legei wj g tij e0stin h9 th=j sofiaj a)reth d ti e0sti megiston tw~n e0ktoj a)gaqw~n e ara mia a)reth e0stin h2 pollai v ar e0n th=| sxolh=| h9 eu0daimonia e0stin B a ar a)reth tij e0stin h9 filia b ei0 mh a)reth ti e0stin h9 filia 70Aristotelhj legei o3ti g ara pisteuomen tai=j a)retai=j d tij e1legen w(j paampmpollai ei0si ai9 a)retai e tij e1lege pampollaj ei]nai ta_j a)retaampj G Traduce al griego A a La criacutetica es el comienzo de la enemistad b En la desgracia acabeacute de conocer (un solo verbo) a mis amigos c Decidme iquestcuaacutel es la amistad perfecta d iquestPor queacute hablas mal de Protaacutegoras e En las plazas puacuteblicas hay (= las pl puacutebl tienen) altares a (= gen) los dioses y a las diosas (concebidos como un conjunto) f [La experiencia de] un diacutea ensentildea al otro B a Somos fuertes por nuestras virtudes b [La] virtud [es el] maacuteximo bien c Honor y virtud son los maacutes grandes bienes (de las cosas buenas gen) d La sabiduriacutea de este filoacutesofo es muy grande e iquestQueacute es el hombre El suentildeo (o1nar) de una sombra [es] el hombre dice Piacutendaro [Piacutetica VIII 95s] f Sentimos placer (xairw) en las cosas divinas g En estos diacuteas prevalece (es fuerte) la maldad (= las cosas malas) h Dios es el alma del mundo

37 Cleantes (33130mdash23029) de lento entendimiento y dedicado en un principio al pugilato dirigioacute la escuela estoica tras la muerte (262261) de su fundador Zenoacuten Veacutease la nota 41

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

23

ENATON DIDAGMA

o9 poihthj tou= poihtou= a)gaqoj a)gaqh a)gaqon o9 neaniaj tou= neaniou dikaioj dikaiagt dikaion A a Mousw~n profhthj e0stin o9 poihthj b o9 nomoqethj nomwn poihthj e0stin g

Eu0ripidhj tragw|diw~n poihthj h]n d70Aristofaampnhj kai Menandroj kwmw|diw~n

poihtai h]san

B a poihthn71Erwj didaampskei b h9 texnh ton texnithn trefei (ai9 texnai touj

texnitaj trefousin) g o9 kubernhthj nautw~n arxei b o9 kubernhthj keleuei to

tw~| nauth| sumferon (oi9 kubernh=tai keleuousin ta_ toi=j nautaij sumferonta)

G a o9 xrhstoj neaniaj kaqeudei b akoue tou= filosofou w xrhste neania g

sigh neania| timhn ferei d ara gignwampskeij tonde ton xrhston neanian e xai=re

despota38 e dou=le despotw~n akoue kai dikaia kadika

D Eu0ripidhj o9 poihthj ui9oj h]n Mnhsarxidou o9 de Mnhsarxidhj w(j legetai h9

kwmw|dia kaampphloj h]n h1koue de70Anacagorou kai Prodikou kai Protagorou

tw~n filosofwn

E Eu0ripidhj h]n maqhthj70Anacagorou kai e0qaumaze ton men70Anacagoran o9

Eu0ripidhj ton d Eu0ripidhn70Anacagoraj tw~n d70Aqhnaiwn o9 dh=moj ou0k

e0pisteuen ou1te70Anacagora| ou1te7Eu0ripidh| wste a)ph=lqon a)p70Aqhnw~n kai o9

filosofoj kai o9 poihthj

38 El vocativo de los sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten es de uso relativamente escaso y presenta las siguientes caracteriacutesticas lo forman en -agt los terminados en -agtj los terminados en -hj en cambio lo hacen en -a breve Asimismo lo forman en -a breve tanto todos los terminados en -thj (que constituyen la mayoriacutea de los ca 6 400 sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten [de un total de ca 19 000 sustantivos no se trata pues de ninguna excepcioacuten cf P Tapia Lecturas Aacuteticas I p 944]) como los que presentan las terminaciones -aamprxhj -pwamplhj -wampnhj -metrhj -laamptrhj y -tribhj A eacutestos hay que agregar los gentilicios como persa (Pershj Persa) escita (Skuqhj Skuqa) etc los pocos sustantivos restantes mdashen ocasiones por razones diacriacuteticas (como Pershj [hermano de Hesiacuteodo no persa] Persh)mdash forman el vocativo en -h En cuanto a la posicioacuten del acento eacutesta es la misma del nominativo teniendo en cuenta las constantes generales de la acentuacioacuten vgr poliltthj poli=ta la uacutenica excepcioacuten (maacutes que excepcioacuten una huella de la posibilidad linguumliacutestica originaria de subrayar el vocativo retrayendo el acento H Rix Historische Grammatik des Griechischen Darmstadt 1976 pp 131s) la constituye el sustantivo despothj que forma el vocativo como se ve en el ejemplo retrayendo el acento hacia la primera siacutelaba (En Homero y fuera del dialecto aacutetico las cosas son muy distintas la terminacioacuten -a y sobre todo -tagt es maacutes bien nominativa mientras en el beocio Piacutendaro por ejemplo -a breve o larga es terminacioacuten constante de nominativo y de vocativo)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

24

v a Ku=roj o9 Pershj ui9on ei]xen Kambushn b Kurw| tw~| Persh| ui9oj h]n Kambushj

g Kambushj ui9oj h]n Kurou tou= Persou d oi9 Persai touj neaniaj toceuein kai

a)lhqeuein e0didaskon

Z a eu0xhn dikaian a)kouei o9 qeoj b eu0xh=j dikaiaj a)kouousin oi9 qeoi g eu0xa_j

dikaiaj a)kouein touj qeouj legousin d eu0xw~n dikaiwn xrh touj qeouj a)kouein

e dei= touj neaniaj touj tw~n filosofwn logouj e0pimeleia| a)kouein v ton

Eu0ripidhn legousin 70Anacagorou didaskaamplou a)kouein

MELETAI A a tij h]n tragw|diw~n poihthj b tij h]n kwmw|diw~n poihthj g tinej h]san kwmw|diw~n poihtai d tinej h]san tragw|diw~n poihtai e tij arxei nautw~n v ti ferei neaniaij timhn z tij h]n Eu0ripidou didaampskaloj h tij h]n Eu0ripidou pathr B a kalw~j legeij w maqhtaamp b kalw~j e1legej w xrhste g kalw~j e1legej w xrhste maqhtaamp d kalw~j e0legete w maqhtai C Traduce al griego a Euriacutepides fue un poeta traacutegico (= de tragedias) b Euriacutepides el poeta traacutegico era hijo de Mnesaacuterquides c Tanto Aristoacutefanes como Menandro fueron poetas coacutemicos d Los pilotos ordenaraacuten lo provechoso para los marineros e Anaxaacutegoras el maestro ensentildeoacute (impf) en Atenas a Euriacutepides a componer (=poiei=n) tragedias f Dicen que Anaxaacutegoras y Proacutedico los filoacutesofos fueron maestros de Euriacutepides g Los dioses no escucharaacuten las plegarias de los hombres injustos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

25

DIDAGMA DEKATON

h9 a)lhqeia th=j a)lhqeiaj sofoj sofwampteroj sofwamptatoj h9 qaamplassa th=j qalaampsshj deinoj deinoteroj deinotatoj

I A peri a)gkurw~n

a agkuraamp moi th=j tuxhj o9 filoj b h3kei anemoj deinoj thn agkuran

e0kbaampllete g e0pi mia~j a)gkuraj ou1k e0stin a)sfaampleia tw~| ploiw| d duo agkurai

a)sfaampleian parexousin e0p a)sfaleia| ou]n duo e0kbaampllete a)gkuraj e agkuran

e0n toi=j deinoi=j e1xw ton qeon th=|de pisteuw th=| a)gkura|

B a h9 qaamplassa douleuei a)nemoij b thn th=j qalaampsshj a)rxhn pote Minwj ei]xen G peri Mousw~n

a h9 Mou=sa sunesti tw~| poihth=| b o9 poihthj qerapeuei ta_j Mousaj kai ga_r

Mousw~n profhthj e0stin g ai9 Mou=sai a|dousin e0n70Olumpw| d qu=e tai=j

Mousaij w poihta e thn Mou=san a)ei qerapeusw v quw th=| Moush| z

xai=re w Mou=sa h xairete Mou=sai qeai

D peri eu0sebeiaj

a eu0sebeian fulasse b70Anacagora| dikh a)sebeiaj h]n par70Aqhnaioij

E peri a)lhqeiaj

a ti e0stin a)lhqeia39 b h9 filosofia e0pisthmh th=j a)lhqeiaj e0stin40 g i0atrw~|

thn a)lhqeian lege

v Platwnikaamp

a e3teron e0pisthmhj doca b a)nti dochj thn a)lhqeian tw~n kalw~n diwke g thn

met a)lhqeiaj docan e0pisthmhn ei]nai legw d diaferei e0pisthmh o0rqh=j dochj

Z a doch| ge th=| e0mh|= h9 filia megiston a)nqrwamppoij a)gaqon e0stin b diwke docan

ka)rethn g doca e0n u9yistoij Qew|~41

II

39 Juan 18 38 40 Aristoacuteteles met 993b 41 Lucas 2 14

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 12: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

12

v a xrhstou= a)nqrwamppou logoj xrhstoj b ti legeij a1nqrwpe -ou0k a)koueij

xrhston legw logon g tij e0stin o9 logoj sou o9 xrhstoj -akoue o4 legw d o9

kosmoj kaloj11 e ton kosmon qeon legw12 v logikoj o9 kosmoj13

Z a kalw~j legeij filosofe kaloj e0stin o9 logoj sou b sofoj ei] w Xrusippe

kai sofw~j legeij g ti legei o9 filosofoj -kalon legei mu=qon d kaloj e0sti tou=

filosofou o9 mu=qoj e o9 filomuqoj filosofoj pwampj e0stin (Aristoacuteteles met 982b 18)

H a o1noj e0stin ou0x i3ppoj b onon keireij g onw| mu=qon legeij Q meletai A a pou= e0stin o9 filosofoj -e0n tw~| oi1kw| e0stin

b poi= h]lqen o9 filosofoj -ei0j ton oi1kon h]lqen

g poqen h3kei o9 filosofoj -o9 filosofoj e0k tou= oi1kou h3kei

d e0n Korinqw| - ei0j Korinqon - e0k Korinqou

e a)f 0 i3ppou e0p 0 onon a)p 0 onou e0f 0 i3ppon

vmanqaampneij o4 legw -ou0 manqaampnw ti dh legeij -akoue dh o4 legw

z kalw~j legeij w filosofe kai lege moi ti e0stin anqrwpoj -o9

anqrwpoj mikroj kosmoj e0stin B 1 Pronuncia escribe y aprende en griego todos los casos del singular de las frases o9 kaloj anqrwpoj y o9 mikroj kosmoj 2 Traduce al griego las siguientes oraciones a Llueve y nieva b El dios enviacutea lluvia y nieve (dos posibilidades de traduccioacuten) c Hablas bien Crisipo d iquestQueacute dice el filoacutesofo e El discurso de un hombre bueno es [tambieacuten] bueno f Escucho el discurso de un hombre sabio g No comprendo lo que dices amigo 3 Traduce al espantildeol los apartados 5 6 y 7

11 70Aetioj (doxoacutegrafo del s I dC) a)reskonta (placita) I 6 12 Eu0sebioj (de Kaisareia en Asia Menor) praeligparatio evangelica [ca 312-322] XV 15 13 Sexto llamado e0mpeirikoj (ca 180-200) proj maqhmatikouj (contra los partidarios de todo dogmatismo) IX 104

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

13

DIDAGMA TETARTON

oi9 logoi touj logouj legomen legete legousi[n]

A a oi9 e9pta_ sofoi b oi9 plei=stoi anqrwpoi kakoi g polloi kakoi o0ligoi d 0

a)gaqoi d kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi

B a anemon diwampkeij b a)nemouj diwampkete g mh diwampkete a)nemouj G a xrhston legw logon b logouj legeij g mh logouj legete D a oi9 baamprbaroi dou=loi oi9 d 0 3Ellhnej e0leuqeroi ei0sin E a -a)kouete ton logon tou= qeou= -a)kouomen b a)kouete touj logouj [touj] tw~n

sofw~n gpaideue ui9on d ui9ouj paideuete

v a mh douleue qumw~| b mh douleue toi=j douloij g mh douleue tw~| doulw|

d barbaamproij ou0 douleuomen e oi973Ellhnej toi=j barbaamproij ou0 douleuousin

Z a a)kouete mou b a)kouomen sou g -ar 0 a)kouete ton qorubon -nai a)kouomen

d a)kouete tw~n sofw~n

H a ti luete ton pw~lon14 b fonw| fonon ou0 luete Q a didaske kai maampnqane to ariston b didaampskete kai manqaampnete peri qew~n

g peri qew~n lege w(j ei0sin d qeraamppeue qeouj e Qeoj e0n a)nqrwamppoij h]n

DIALOGOI a a]ra dou=loi ei0sin oi973Ellhnej -ou0xi

b ara douleueij qumw~|

g o9 de filosofoj ara douleuei qumw~|

d ar 0 a)koueij tou= filosofou -nai

e ar 0 a)kouete tw~n filosofwn

v ara filomuqoj o9 filosofoj -nai filomuqoj pwj o9

z ara filosofoj o9 filomuqoj

h ara kaloj tou= filosofou o9 mu=qoj

14 Cf Lucas 19 33

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

14

q ara fonoj fonon luei -ou0xi

i to d 0 ariston e0sti ti

MELETAI A a o9 xrhstoj logoj b o9 logoj xrhstoj g o9 logoj o9 xrhstoj d xrhstoj o9

logoj

B a o9 palaioj oi]noj b o9 oi]noj palaioj g palaioj oi]noj d palaioj o9

oi]noj e o9 palaioj oi]noj xrhstoj v palaioj o9 oi]noj xrhstoj z xrhstoj o9

oi]noj o9 palaioj

1 Pronuncia escribe y aprende en griego la declinacioacuten completa en singular y plural de la frase o9 kaloj dou=loj 2 Pronuncia escribe y aprende en griego todas las formas del presente de indicativo activo y la segunda persona singular y plural del presente de imperativo de los verbos paideuw y luw 3 Traduce al castellano tratando de captar los matices del artiacuteculo determinado o de su ausencia las frases de los apartados A y B 4 Traduce al griego las siguientes oraciones [las palabras entre corchetes no se traducen] a La mayoriacutea [de los hombres] [son] malvados b iquestQueacute dicen los filoacutesofos c iexclHablaacuteis [muy] bien oh filoacutesofos d El hombre es [un] pequentildeo mundo e iexclNo digaacuteis tonteriacuteas (= logoj) f Perseguimos quimeras g iexclNo desates el potrillo h Las palabras de los [hombres] buenos son buenas i iexclNo seaacuteis esclavos de los baacuterbaros j iexclNo seas esclavo de tus [propios] esclavos k Escuchad las palabras de los filoacutesofos l Los baacuterbaros [son] esclavos de los [hombres] libres

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

15

DIDAGMA PEMPTON

to teknon ta_ tekna luw lusw -eij -ei to biblion ta_ biblia legw lecw -eij -ei

I A a metron ariston b anqrwpoj zw~|on logikon (w(j legousin oi9 Stwi+koi) g o9

anqrwpoj politikon zw|~on e0sti (w(j legei70Aristotelhj) d ariston e0n tw~|

kosmw| anqrwpoj e0stin15 epara_ ta_ alla zw~|a wsper qeoi oi9 anqrwpoi

bioteuousin16

B a e1sti moi kalon paidion b kalon paidion e1xw g w teknon h3keij d xai~r 0

w teknon ekalon to teknon sou

G a anqrwpoj tij ei]xe duo tekna b xairet 0 w tekna D a to biblion pente o0bolw~n e0stin b ta_ duo biblia deka o0bolw~n e0stin g

Puqagorou ou0k e1sti biblia

E a fere dw~ron qew~| b dw~ra qeouj peiqei g u3mnoj e0gkwmiou diaferei o9 men

ga_r u3mnoj e0sti qew~n to d e0gkwampmion a)nqrwamppwn17

v a a)nqrwamppou xrhstou= e1rga xrhstaamp b tou=to ou0 logoj a)ll 0 e1rgon h1dh g

logw| su xrhstoj e1rgw| de kakoj

II

A a fonw| fonon ou0 luseij b tij me qerapeusei g lusei se o9 qeoj d tij qeoj

lusei me e lusei s 070Apollwn v Foi=bon qerapeusw

B a ara douleusete toi=j barbaamproij b barbaamproij ou0 douleusomen g oi9 de

baamprbaroi douleusousin70Alecaampndrw|

G a a)kouein qelw ton logon sou b e0pei legein xrh lecw g oi1moi ti lecei

d xrh legein ta_ kala e a)kouete h1dh ga_r lecomen ti lecete z kalon

15 Aristoacuteteles eth Nic 1141a 21 16 Jenofonte mem I 414 17 Definicioacuten tomada del Amonio leacutexico bizantino de palabras semejantes y afines de adfinium vocabulorum differentia

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

16

poihma lecomen

D poihma pou= moi ta_ r9oda pou= moi ta_ i1a pou= moi ta_ kala_ selina tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a tadi ta_ kala_ selina18 E diaamplogoi a ti e0stin anqrwpoj o9 anqrwpoj v ar 0 e1sti soi paidion

b ar 0 e1sti Puqagorou biblia z ar 0 e1xeij teknon

g ara fonw| fonon lusomen h ta_ r9oda ara tou= teknou e0stin

d ara douleusete toi=j barbaamproij q ara mu=qon legeij tw~| teknw|

e ara xrh legein ta_ kakaamp ou0xi a)lla_ xrh i ti lecousin oi9 filosofoi oi9 kaloi

v a Declina en todos los casos rsaquola bella rosalsaquo y rsaquolos libros uacutetileslsaquo b Construye el infinitivo presente activo y el imperativo presente activo sing y pl de luw didaampskw manqaampnw qerapeuw c Conjuga el futuro activo de legw y de qerapeuw Traduce al griego 1 Los hombres son seres poliacuteticos 2 Los libros valen diez oacutebolos 3 El filoacutesofo es bueno [soacutelo] de palabra mas no en sus obras (sing) 4 Debe uno (= xrh) aprender lo bueno que dicen los filoacutesofos 5 No debe uno decir lo malo 6 iexclFebo te liberaraacute (luw) amigo 7 No servireacuteis como esclavos a los baacuterbaros 8 No sirvaacuteis como esclavos a los baacuterbaros 9 iquestQueacute diraacute el filoacutesofo 10 Los nintildeos diraacuten lo mejor (neutr pl) 11 Las obras de los hombres malvados son malas 12 En comparacioacuten con los demaacutes seres vivos dice el filoacutesofo el hombre vive como un dios e Traduce al espantildeol la primera parte de la leccioacuten

18 Cancioacuten popular bizantina Teacutengase en cuenta que r9odon rosa dio su nombre a la isla de Rodas selinon apio a la ciudad siciliana de Selinunte

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

17

DIDAGMA EKTON

o9 a)gaqoj ta_ a)gaqaamp legw e1legon -ej -e a)kouw h1kouon -ej -e oi0ktirw w|ktiron -ej -e A a o9 dikaioj dikaia praampttei b ta_ dikaia kalaamp e0stin g xrh legein ta_ kalaamp

d mw~roj mw~ra legei e ou0 xrh a)kouein ta_ mw~ra

B a Puqagorou mh e0n polloi=j o0liga lege a)ll 0 e0n o0ligoij pollaamp b xrh

manqaampnein te kai didaampskein ta_ arista

G a tij me kwlusei poiei=n ta_ kalaamp b xalepa_ ta_ kalaamp g alla d 0 alloij kalaamp

d Biaj o9 sofoj e1legen oi9 plei=stoi kakoi

D a70Ihsou=j e0didaske o9 a)gaqoj anqrwpoj e0k tou= a)gaqou= qhsaurou= e0kbaampllei

a)gaqaamp kai o9 ponhroj anqrwpoj e0k tou= ponhrou= qhsaurou= e0kbaampllei ponhraamp19

b oi97a)postoloi h]kon ei0j to i9eron kai e0didaskon20

E a e1gwge ta_ arista e0didaskon se b ti e1legon soi g mu=qon e1legej moiv a e0luomen ton pw~lon b ti e0luete ton pw~lon21 Z a xrh e0lpizein ta_ arista b ti e0lpizete -ta_ arista h0lpizomen H a ar h1kouej a$ e1legon -paampnt h1kouon b ti o1nomaamp soi g Paamptrokloj (=Patroklw|) o1nomaamp moi Q a oi1mwze22 dou=le kai proteron w|mwzej pollaamp b ar ou0k oi0ktireij me kai ga_r o9 turannoj w|ktire ton ui9on I Sofoklh=j legein su deinoj manqaampnein d e0gw_ kakoj IA Plaamptwn ta_ dikaia kai kala_ a)gaqaamp e0sti ta_ d adika kai ai0sxra_ kakaamp DIALOGOI a ti e1lege Biaj o9 sofoj Biaj e1legen o3ti23 b ti praampttei o9 dikaioj 19 Mateo 12 35 20 actus Apostolorum 5 21 21 cf Lucas 1933 22 Amenaza de palos contra los esclavos en la comedia oi0mwampzw = digo oi1moi

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

18

g ti legei mw~roj d ti xrh legein xrh legein e ara xrh legein o0liga e0n polloi=j ou0 v a)lla_ pw~j xrh legein z ti xrh manqaampnein i ti xrh didaampskein ia ti e0didasken o970Ihsou=j o970Ihs o3ti ib pou= e0didaskon oi9 a)postoloi ig ti xrh e0lpizein id ti e0lpizeij i v ti e0lpizomen iz ti h0lpizete Repaso a ar e0douleuej qumw~| ou0xi b ar e0douleuete qumw~| ou0xi g ar h1kouej o4 e1legon nai d ar h0kouete a$ e1legon ou0xi e ar h0kouete a$ e0legomen nai v ara xrh douleuein qumw~| Derivacioacuten a h9 e0lpij (esperanza tercera declinacioacuten) - e0lpizw - h1lpizon b to o1noma (nombre tercera declinacioacuten) - o0nomaampzw - w)nomazon g o9 oi]ktoj (conmiseracioacuten) - oi0ktirw - w|ktiron d oi1moi (iexclay de miacute interjeccioacuten indeclinable) - oi0mwampzw - w|mwzon e o9 oi]koj (casa) - oi0kizw - MELETAI A Analiza y traduce las siguientes formas verbales24 e1legon e0manqaampnete e1fere(n) e0didaskon e0qeraamppeuon e1xaire e0peiqomen e0praampttete e0kwampluon h0lpizomen h1koue(n) h[kej u[e(n) w|)ktirete B Declina en singular y plural las frases to logikon zw~|on y o9 aristoj pw~loj G Conjuga en presente de indicativo e imperativo asiacute como en imperfecto los verbos kwluw legw a)kouw D Traduce al griego

a Di mucho en pocas [palabras] no poco en muchas b Los tontos25 dicen tonteriacuteas c Los hombres son animales racionales d No vengareacuteis los criacutemenes mediante criacutemenes e Te impediremos hacer (poiei=n) cosas malvadas f No te impediacuteamos hacer lo bueno g No somos ni (noni= ou1teou1te) seremos esclavos de los baacuterbaros h El hombre probo (= xrhstoj) actuacutea probamente (= hace cosas uacutetiles) i Escucheacute lo mejor de los filoacutesofos j Esperaacutebamos todo (= todas las cosas)

23 o3ti al igual que w(j es conjuncioacuten subordinante que introduce oraciones declarativas 24 Indica persona nuacutemero tiempo modo voz enunciado y da la traduccioacuten de la forma correspondiente Las formas subrayadas admiten dos posibilidades 25 Tonto (adjetivo) mwroj la forma [dialectal] aacutetica es sin embargo mw~roj

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

19

DIDAGMA EBDOMON

[fagtampmagt = lat fama] qeagtamp filiagt e1xqragt fhmh [cf ingl fame] kagtloj kalw~j dikaioj dikaiwj a)gaqoj eu] makroj makragtampn dw~ron dwreagtampn A70Aristotelhj peri filiaj26 a oi9 o3moioi filoi ei0sin b tw~n o9moiwn h9 filia e0stin g h9 filia a)gaqon

d h9 filia megiston a)nqrwpoij a)gaqon e0stin e w filia w megiston

a)nqrwamppoij a)gaqon v teleiagt d e0stin h9 tw~n a)gaqw~n filia

B70Isokraampthj peri filiaj

a a)rxh filiaj men e1painoj e1xqraj de yogoj b touj filouj e0n tai=j

a)tuxiaij diagignwampskomen

G a logoj e1rgou skiagtamp b e0k tou= Eu0aggeliou e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou27

g70Ihsou=j e0didasken kai h1kouon paampnta oi9 Farisai=oi28

D a ar h3kete ei0j70Aqhnaj -ma touj qeouj kai ta_j qeaampj ou0x h3komen b menete e0n

th=| oi0kia| mh metabainete e0c oi0kiaj ei0j oi0kian29

E a pou= e0sti qew~n bwmoj b e0n th=| a)gora~| qew~n bwmoj e0stin g eu1xesqe qeoi=j te

kai qeai=j

v a Plaamptwn30 legei w(j h9 agan e0leuqeria ei0j agan douleian metabaampllei

b70Aristotelhj trei=j ei0si politei=ai a)ristokratia kai o0ligarxia kai

dhmokratia kai a)ristokratiaj men o3roj a)reth o0ligarxiaj de plou=toj dhmou

d e0leuqeria31 g tw~n politeiw~n a)risth h9 e0k tw~n a)ristwn

Z a h9mera h9meran didaampskei b nh thn qeaampn kalw~j e1legej w filosofe g kalw~j

legein dei= peri tw~n kalw~n d eu] legeij w didaampskale

26 Cf eth Nic 1155amdash1156b 27 Mateo 4 16 cf Isaiacuteas 9 1 oi9 katoikou=ntej e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou fw~j laampmyei e0f u9ma~j 28 Lucas 16 14 29 Lucas 10 7 30 politeia 564a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

20

H a eu] legei se ou0deij polloi de kakw~j b kakw~j e1xw dia_ ton polemon g su

de w file pw~j e1xeij -xalepw~j e1xw u9po tou= xqej potou32 -kai dikaiwj

MELETAI A a tij me qerapeusei o9 b tij se qerapeusei oi9 g tij e0sti didaampskaloj tou= biou o9 d ti e0stin e0leuqerou e1rgon e ar e0stin e0leuqerou e1rgon to eu] legein ou0 v tij qerapeusei touj qeouj oi9 z tij e0qeraamppeue ton qeon o9 h ar a)kouete tw~n qew~n q ar h0kouete touj tw~n filosofwn logouj i ar h1kouon touj tw~n kakw~n logouj ia ar e0maampnqanej ton logon ib ar e0didaskon to didagma B a Conjuga el presente imperfecto e imperativo del modo indicativo de los verbos manqaampnw didaampskw e0lpizw b Declina en todos los casos del singular y del plural la frase o9 koinoj e0xqroj c Traduce al griego a iquestQuieres aprender No te [lo] impediremos b Queremos llegar a Atenas pues

(gaampr) en Atenas (70Aqh=nai) estaacuten los altares de las diosas y de los dioses c Los filoacutesofos soliacutean ensentildear (imperfecto) en el templo de la diosa d El filoacutesofo es un maestro para (genitivo) la vida e Serviremos (qerapeuw) a los dioses y a las diosas de Atenas f Les ensentildeaacutebamos a los nintildeos lo mejor g Los [hombres] libres ensentildeaban a sus hijos tanto lo bello como lo uacutetil h iexclOh amigo de la libertad no seas esclavo de tus pasiones (= qumoj en singular)

31 politica 1294a 10 32 sumposion 176a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

21

OGDOON DIDAGMA

h9 fhmh th=j fhmhj o9 to h9 h9 a)reth th=j a)reth=j o3de tode h3de A peri fhmhj kai mnhmhj

a70Odusseuj e1xaire th=| fhmh| th=| qeia| b kata_ touj e0painouj kai thn fhmhn kai

thn mnhmhn a)qanasiaj metexomen [Isoacutecr] g e0k pollw~n mnhmw~n e0mpeiria mia

e0stin [Arist] d Eu0ripidhj a( d a)reta_ bainei dia_ moxqwn dika dikan ferei kai

fonoj fonon

B70Aristotelhj

a h9 filia e0stin a)reth tij h2 met a)reth=j e1ti d a)nagkai=on ei0j ton bion b h9

tw~n newn filia di h9donhn ei]nai dokei= kai e0rwtikoi d oi9 neoi teleia d e0stin h9

tw~n a)gaqw~n filia kai kat a)rethn o9moiwn33 g h9 timh megiston tw~n e0ktoj

a)gaqw~n e0stin34

G a i1sxue sofia| ka)reth|= b h9 yuxh=j a)reth sofia g paampmpollai a)retai ei0sin

tw~n d a)retw~n allh men e0stin e0leuqerou allh de doulou35

D paroimiai

a ou0 sxolh douloij b dokei= de h9 eu0daimonia e0n th=| sxolh=| ei]nai36 g h9

eu0daimonia h2 sofia e0stin h2 a)reth yuxh=j d th=| tuxh| mh pisteue e ta_ megaampla

dw~ra th=j Tuxhj e1xei fobon

E a spondai ei0sin70Aqhnaioij kai Lakedaimonioij b mh luete ta_j spondaampj g

e0n tai=j70Olumpiakai=j spondai=j ou0k e1cestin o3pla ei0sferein ei0j thnde thn xwampran

v a taampd e0sti Peloponnhsoj b o3de e0gwamp ei0mi g o9 tw~n79Ellhnwn strathgoj

e1lege taampde d h3de h9 h9mera a)rxh kakw~n e0stin e kalh h9mera e0stin laampmpei ga_r o9

h3lioj v ferw soi tonde ton stefanon z prbl (= paraampbale confer compara)

didagma e D tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a ktt (= kai ta_ toiau=ta y las demaacutes

33 eth Nic 1156 a b 34 eth Nic 1123b 35 Menon 71e 36 eth Nic 1177b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

22

cosas semejantes = etc)

Z Kleaampnqhj37 legei o3ti qeoj e0stin h9 tou= kosmou yuxh MELETAI A a pw~j metexomen a)qanasiaj 70Isokraampthj legei o3ti b poqen e1xomen e0mpeirian70Aristotelhj legei wj g tij e0stin h9 th=j sofiaj a)reth d ti e0sti megiston tw~n e0ktoj a)gaqw~n e ara mia a)reth e0stin h2 pollai v ar e0n th=| sxolh=| h9 eu0daimonia e0stin B a ar a)reth tij e0stin h9 filia b ei0 mh a)reth ti e0stin h9 filia 70Aristotelhj legei o3ti g ara pisteuomen tai=j a)retai=j d tij e1legen w(j paampmpollai ei0si ai9 a)retai e tij e1lege pampollaj ei]nai ta_j a)retaampj G Traduce al griego A a La criacutetica es el comienzo de la enemistad b En la desgracia acabeacute de conocer (un solo verbo) a mis amigos c Decidme iquestcuaacutel es la amistad perfecta d iquestPor queacute hablas mal de Protaacutegoras e En las plazas puacuteblicas hay (= las pl puacutebl tienen) altares a (= gen) los dioses y a las diosas (concebidos como un conjunto) f [La experiencia de] un diacutea ensentildea al otro B a Somos fuertes por nuestras virtudes b [La] virtud [es el] maacuteximo bien c Honor y virtud son los maacutes grandes bienes (de las cosas buenas gen) d La sabiduriacutea de este filoacutesofo es muy grande e iquestQueacute es el hombre El suentildeo (o1nar) de una sombra [es] el hombre dice Piacutendaro [Piacutetica VIII 95s] f Sentimos placer (xairw) en las cosas divinas g En estos diacuteas prevalece (es fuerte) la maldad (= las cosas malas) h Dios es el alma del mundo

37 Cleantes (33130mdash23029) de lento entendimiento y dedicado en un principio al pugilato dirigioacute la escuela estoica tras la muerte (262261) de su fundador Zenoacuten Veacutease la nota 41

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

23

ENATON DIDAGMA

o9 poihthj tou= poihtou= a)gaqoj a)gaqh a)gaqon o9 neaniaj tou= neaniou dikaioj dikaiagt dikaion A a Mousw~n profhthj e0stin o9 poihthj b o9 nomoqethj nomwn poihthj e0stin g

Eu0ripidhj tragw|diw~n poihthj h]n d70Aristofaampnhj kai Menandroj kwmw|diw~n

poihtai h]san

B a poihthn71Erwj didaampskei b h9 texnh ton texnithn trefei (ai9 texnai touj

texnitaj trefousin) g o9 kubernhthj nautw~n arxei b o9 kubernhthj keleuei to

tw~| nauth| sumferon (oi9 kubernh=tai keleuousin ta_ toi=j nautaij sumferonta)

G a o9 xrhstoj neaniaj kaqeudei b akoue tou= filosofou w xrhste neania g

sigh neania| timhn ferei d ara gignwampskeij tonde ton xrhston neanian e xai=re

despota38 e dou=le despotw~n akoue kai dikaia kadika

D Eu0ripidhj o9 poihthj ui9oj h]n Mnhsarxidou o9 de Mnhsarxidhj w(j legetai h9

kwmw|dia kaampphloj h]n h1koue de70Anacagorou kai Prodikou kai Protagorou

tw~n filosofwn

E Eu0ripidhj h]n maqhthj70Anacagorou kai e0qaumaze ton men70Anacagoran o9

Eu0ripidhj ton d Eu0ripidhn70Anacagoraj tw~n d70Aqhnaiwn o9 dh=moj ou0k

e0pisteuen ou1te70Anacagora| ou1te7Eu0ripidh| wste a)ph=lqon a)p70Aqhnw~n kai o9

filosofoj kai o9 poihthj

38 El vocativo de los sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten es de uso relativamente escaso y presenta las siguientes caracteriacutesticas lo forman en -agt los terminados en -agtj los terminados en -hj en cambio lo hacen en -a breve Asimismo lo forman en -a breve tanto todos los terminados en -thj (que constituyen la mayoriacutea de los ca 6 400 sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten [de un total de ca 19 000 sustantivos no se trata pues de ninguna excepcioacuten cf P Tapia Lecturas Aacuteticas I p 944]) como los que presentan las terminaciones -aamprxhj -pwamplhj -wampnhj -metrhj -laamptrhj y -tribhj A eacutestos hay que agregar los gentilicios como persa (Pershj Persa) escita (Skuqhj Skuqa) etc los pocos sustantivos restantes mdashen ocasiones por razones diacriacuteticas (como Pershj [hermano de Hesiacuteodo no persa] Persh)mdash forman el vocativo en -h En cuanto a la posicioacuten del acento eacutesta es la misma del nominativo teniendo en cuenta las constantes generales de la acentuacioacuten vgr poliltthj poli=ta la uacutenica excepcioacuten (maacutes que excepcioacuten una huella de la posibilidad linguumliacutestica originaria de subrayar el vocativo retrayendo el acento H Rix Historische Grammatik des Griechischen Darmstadt 1976 pp 131s) la constituye el sustantivo despothj que forma el vocativo como se ve en el ejemplo retrayendo el acento hacia la primera siacutelaba (En Homero y fuera del dialecto aacutetico las cosas son muy distintas la terminacioacuten -a y sobre todo -tagt es maacutes bien nominativa mientras en el beocio Piacutendaro por ejemplo -a breve o larga es terminacioacuten constante de nominativo y de vocativo)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

24

v a Ku=roj o9 Pershj ui9on ei]xen Kambushn b Kurw| tw~| Persh| ui9oj h]n Kambushj

g Kambushj ui9oj h]n Kurou tou= Persou d oi9 Persai touj neaniaj toceuein kai

a)lhqeuein e0didaskon

Z a eu0xhn dikaian a)kouei o9 qeoj b eu0xh=j dikaiaj a)kouousin oi9 qeoi g eu0xa_j

dikaiaj a)kouein touj qeouj legousin d eu0xw~n dikaiwn xrh touj qeouj a)kouein

e dei= touj neaniaj touj tw~n filosofwn logouj e0pimeleia| a)kouein v ton

Eu0ripidhn legousin 70Anacagorou didaskaamplou a)kouein

MELETAI A a tij h]n tragw|diw~n poihthj b tij h]n kwmw|diw~n poihthj g tinej h]san kwmw|diw~n poihtai d tinej h]san tragw|diw~n poihtai e tij arxei nautw~n v ti ferei neaniaij timhn z tij h]n Eu0ripidou didaampskaloj h tij h]n Eu0ripidou pathr B a kalw~j legeij w maqhtaamp b kalw~j e1legej w xrhste g kalw~j e1legej w xrhste maqhtaamp d kalw~j e0legete w maqhtai C Traduce al griego a Euriacutepides fue un poeta traacutegico (= de tragedias) b Euriacutepides el poeta traacutegico era hijo de Mnesaacuterquides c Tanto Aristoacutefanes como Menandro fueron poetas coacutemicos d Los pilotos ordenaraacuten lo provechoso para los marineros e Anaxaacutegoras el maestro ensentildeoacute (impf) en Atenas a Euriacutepides a componer (=poiei=n) tragedias f Dicen que Anaxaacutegoras y Proacutedico los filoacutesofos fueron maestros de Euriacutepides g Los dioses no escucharaacuten las plegarias de los hombres injustos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

25

DIDAGMA DEKATON

h9 a)lhqeia th=j a)lhqeiaj sofoj sofwampteroj sofwamptatoj h9 qaamplassa th=j qalaampsshj deinoj deinoteroj deinotatoj

I A peri a)gkurw~n

a agkuraamp moi th=j tuxhj o9 filoj b h3kei anemoj deinoj thn agkuran

e0kbaampllete g e0pi mia~j a)gkuraj ou1k e0stin a)sfaampleia tw~| ploiw| d duo agkurai

a)sfaampleian parexousin e0p a)sfaleia| ou]n duo e0kbaampllete a)gkuraj e agkuran

e0n toi=j deinoi=j e1xw ton qeon th=|de pisteuw th=| a)gkura|

B a h9 qaamplassa douleuei a)nemoij b thn th=j qalaampsshj a)rxhn pote Minwj ei]xen G peri Mousw~n

a h9 Mou=sa sunesti tw~| poihth=| b o9 poihthj qerapeuei ta_j Mousaj kai ga_r

Mousw~n profhthj e0stin g ai9 Mou=sai a|dousin e0n70Olumpw| d qu=e tai=j

Mousaij w poihta e thn Mou=san a)ei qerapeusw v quw th=| Moush| z

xai=re w Mou=sa h xairete Mou=sai qeai

D peri eu0sebeiaj

a eu0sebeian fulasse b70Anacagora| dikh a)sebeiaj h]n par70Aqhnaioij

E peri a)lhqeiaj

a ti e0stin a)lhqeia39 b h9 filosofia e0pisthmh th=j a)lhqeiaj e0stin40 g i0atrw~|

thn a)lhqeian lege

v Platwnikaamp

a e3teron e0pisthmhj doca b a)nti dochj thn a)lhqeian tw~n kalw~n diwke g thn

met a)lhqeiaj docan e0pisthmhn ei]nai legw d diaferei e0pisthmh o0rqh=j dochj

Z a doch| ge th=| e0mh|= h9 filia megiston a)nqrwamppoij a)gaqon e0stin b diwke docan

ka)rethn g doca e0n u9yistoij Qew|~41

II

39 Juan 18 38 40 Aristoacuteteles met 993b 41 Lucas 2 14

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 13: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

13

DIDAGMA TETARTON

oi9 logoi touj logouj legomen legete legousi[n]

A a oi9 e9pta_ sofoi b oi9 plei=stoi anqrwpoi kakoi g polloi kakoi o0ligoi d 0

a)gaqoi d kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi

B a anemon diwampkeij b a)nemouj diwampkete g mh diwampkete a)nemouj G a xrhston legw logon b logouj legeij g mh logouj legete D a oi9 baamprbaroi dou=loi oi9 d 0 3Ellhnej e0leuqeroi ei0sin E a -a)kouete ton logon tou= qeou= -a)kouomen b a)kouete touj logouj [touj] tw~n

sofw~n gpaideue ui9on d ui9ouj paideuete

v a mh douleue qumw~| b mh douleue toi=j douloij g mh douleue tw~| doulw|

d barbaamproij ou0 douleuomen e oi973Ellhnej toi=j barbaamproij ou0 douleuousin

Z a a)kouete mou b a)kouomen sou g -ar 0 a)kouete ton qorubon -nai a)kouomen

d a)kouete tw~n sofw~n

H a ti luete ton pw~lon14 b fonw| fonon ou0 luete Q a didaske kai maampnqane to ariston b didaampskete kai manqaampnete peri qew~n

g peri qew~n lege w(j ei0sin d qeraamppeue qeouj e Qeoj e0n a)nqrwamppoij h]n

DIALOGOI a a]ra dou=loi ei0sin oi973Ellhnej -ou0xi

b ara douleueij qumw~|

g o9 de filosofoj ara douleuei qumw~|

d ar 0 a)koueij tou= filosofou -nai

e ar 0 a)kouete tw~n filosofwn

v ara filomuqoj o9 filosofoj -nai filomuqoj pwj o9

z ara filosofoj o9 filomuqoj

h ara kaloj tou= filosofou o9 mu=qoj

14 Cf Lucas 19 33

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

14

q ara fonoj fonon luei -ou0xi

i to d 0 ariston e0sti ti

MELETAI A a o9 xrhstoj logoj b o9 logoj xrhstoj g o9 logoj o9 xrhstoj d xrhstoj o9

logoj

B a o9 palaioj oi]noj b o9 oi]noj palaioj g palaioj oi]noj d palaioj o9

oi]noj e o9 palaioj oi]noj xrhstoj v palaioj o9 oi]noj xrhstoj z xrhstoj o9

oi]noj o9 palaioj

1 Pronuncia escribe y aprende en griego la declinacioacuten completa en singular y plural de la frase o9 kaloj dou=loj 2 Pronuncia escribe y aprende en griego todas las formas del presente de indicativo activo y la segunda persona singular y plural del presente de imperativo de los verbos paideuw y luw 3 Traduce al castellano tratando de captar los matices del artiacuteculo determinado o de su ausencia las frases de los apartados A y B 4 Traduce al griego las siguientes oraciones [las palabras entre corchetes no se traducen] a La mayoriacutea [de los hombres] [son] malvados b iquestQueacute dicen los filoacutesofos c iexclHablaacuteis [muy] bien oh filoacutesofos d El hombre es [un] pequentildeo mundo e iexclNo digaacuteis tonteriacuteas (= logoj) f Perseguimos quimeras g iexclNo desates el potrillo h Las palabras de los [hombres] buenos son buenas i iexclNo seaacuteis esclavos de los baacuterbaros j iexclNo seas esclavo de tus [propios] esclavos k Escuchad las palabras de los filoacutesofos l Los baacuterbaros [son] esclavos de los [hombres] libres

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

15

DIDAGMA PEMPTON

to teknon ta_ tekna luw lusw -eij -ei to biblion ta_ biblia legw lecw -eij -ei

I A a metron ariston b anqrwpoj zw~|on logikon (w(j legousin oi9 Stwi+koi) g o9

anqrwpoj politikon zw|~on e0sti (w(j legei70Aristotelhj) d ariston e0n tw~|

kosmw| anqrwpoj e0stin15 epara_ ta_ alla zw~|a wsper qeoi oi9 anqrwpoi

bioteuousin16

B a e1sti moi kalon paidion b kalon paidion e1xw g w teknon h3keij d xai~r 0

w teknon ekalon to teknon sou

G a anqrwpoj tij ei]xe duo tekna b xairet 0 w tekna D a to biblion pente o0bolw~n e0stin b ta_ duo biblia deka o0bolw~n e0stin g

Puqagorou ou0k e1sti biblia

E a fere dw~ron qew~| b dw~ra qeouj peiqei g u3mnoj e0gkwmiou diaferei o9 men

ga_r u3mnoj e0sti qew~n to d e0gkwampmion a)nqrwamppwn17

v a a)nqrwamppou xrhstou= e1rga xrhstaamp b tou=to ou0 logoj a)ll 0 e1rgon h1dh g

logw| su xrhstoj e1rgw| de kakoj

II

A a fonw| fonon ou0 luseij b tij me qerapeusei g lusei se o9 qeoj d tij qeoj

lusei me e lusei s 070Apollwn v Foi=bon qerapeusw

B a ara douleusete toi=j barbaamproij b barbaamproij ou0 douleusomen g oi9 de

baamprbaroi douleusousin70Alecaampndrw|

G a a)kouein qelw ton logon sou b e0pei legein xrh lecw g oi1moi ti lecei

d xrh legein ta_ kala e a)kouete h1dh ga_r lecomen ti lecete z kalon

15 Aristoacuteteles eth Nic 1141a 21 16 Jenofonte mem I 414 17 Definicioacuten tomada del Amonio leacutexico bizantino de palabras semejantes y afines de adfinium vocabulorum differentia

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

16

poihma lecomen

D poihma pou= moi ta_ r9oda pou= moi ta_ i1a pou= moi ta_ kala_ selina tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a tadi ta_ kala_ selina18 E diaamplogoi a ti e0stin anqrwpoj o9 anqrwpoj v ar 0 e1sti soi paidion

b ar 0 e1sti Puqagorou biblia z ar 0 e1xeij teknon

g ara fonw| fonon lusomen h ta_ r9oda ara tou= teknou e0stin

d ara douleusete toi=j barbaamproij q ara mu=qon legeij tw~| teknw|

e ara xrh legein ta_ kakaamp ou0xi a)lla_ xrh i ti lecousin oi9 filosofoi oi9 kaloi

v a Declina en todos los casos rsaquola bella rosalsaquo y rsaquolos libros uacutetileslsaquo b Construye el infinitivo presente activo y el imperativo presente activo sing y pl de luw didaampskw manqaampnw qerapeuw c Conjuga el futuro activo de legw y de qerapeuw Traduce al griego 1 Los hombres son seres poliacuteticos 2 Los libros valen diez oacutebolos 3 El filoacutesofo es bueno [soacutelo] de palabra mas no en sus obras (sing) 4 Debe uno (= xrh) aprender lo bueno que dicen los filoacutesofos 5 No debe uno decir lo malo 6 iexclFebo te liberaraacute (luw) amigo 7 No servireacuteis como esclavos a los baacuterbaros 8 No sirvaacuteis como esclavos a los baacuterbaros 9 iquestQueacute diraacute el filoacutesofo 10 Los nintildeos diraacuten lo mejor (neutr pl) 11 Las obras de los hombres malvados son malas 12 En comparacioacuten con los demaacutes seres vivos dice el filoacutesofo el hombre vive como un dios e Traduce al espantildeol la primera parte de la leccioacuten

18 Cancioacuten popular bizantina Teacutengase en cuenta que r9odon rosa dio su nombre a la isla de Rodas selinon apio a la ciudad siciliana de Selinunte

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

17

DIDAGMA EKTON

o9 a)gaqoj ta_ a)gaqaamp legw e1legon -ej -e a)kouw h1kouon -ej -e oi0ktirw w|ktiron -ej -e A a o9 dikaioj dikaia praampttei b ta_ dikaia kalaamp e0stin g xrh legein ta_ kalaamp

d mw~roj mw~ra legei e ou0 xrh a)kouein ta_ mw~ra

B a Puqagorou mh e0n polloi=j o0liga lege a)ll 0 e0n o0ligoij pollaamp b xrh

manqaampnein te kai didaampskein ta_ arista

G a tij me kwlusei poiei=n ta_ kalaamp b xalepa_ ta_ kalaamp g alla d 0 alloij kalaamp

d Biaj o9 sofoj e1legen oi9 plei=stoi kakoi

D a70Ihsou=j e0didaske o9 a)gaqoj anqrwpoj e0k tou= a)gaqou= qhsaurou= e0kbaampllei

a)gaqaamp kai o9 ponhroj anqrwpoj e0k tou= ponhrou= qhsaurou= e0kbaampllei ponhraamp19

b oi97a)postoloi h]kon ei0j to i9eron kai e0didaskon20

E a e1gwge ta_ arista e0didaskon se b ti e1legon soi g mu=qon e1legej moiv a e0luomen ton pw~lon b ti e0luete ton pw~lon21 Z a xrh e0lpizein ta_ arista b ti e0lpizete -ta_ arista h0lpizomen H a ar h1kouej a$ e1legon -paampnt h1kouon b ti o1nomaamp soi g Paamptrokloj (=Patroklw|) o1nomaamp moi Q a oi1mwze22 dou=le kai proteron w|mwzej pollaamp b ar ou0k oi0ktireij me kai ga_r o9 turannoj w|ktire ton ui9on I Sofoklh=j legein su deinoj manqaampnein d e0gw_ kakoj IA Plaamptwn ta_ dikaia kai kala_ a)gaqaamp e0sti ta_ d adika kai ai0sxra_ kakaamp DIALOGOI a ti e1lege Biaj o9 sofoj Biaj e1legen o3ti23 b ti praampttei o9 dikaioj 19 Mateo 12 35 20 actus Apostolorum 5 21 21 cf Lucas 1933 22 Amenaza de palos contra los esclavos en la comedia oi0mwampzw = digo oi1moi

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

18

g ti legei mw~roj d ti xrh legein xrh legein e ara xrh legein o0liga e0n polloi=j ou0 v a)lla_ pw~j xrh legein z ti xrh manqaampnein i ti xrh didaampskein ia ti e0didasken o970Ihsou=j o970Ihs o3ti ib pou= e0didaskon oi9 a)postoloi ig ti xrh e0lpizein id ti e0lpizeij i v ti e0lpizomen iz ti h0lpizete Repaso a ar e0douleuej qumw~| ou0xi b ar e0douleuete qumw~| ou0xi g ar h1kouej o4 e1legon nai d ar h0kouete a$ e1legon ou0xi e ar h0kouete a$ e0legomen nai v ara xrh douleuein qumw~| Derivacioacuten a h9 e0lpij (esperanza tercera declinacioacuten) - e0lpizw - h1lpizon b to o1noma (nombre tercera declinacioacuten) - o0nomaampzw - w)nomazon g o9 oi]ktoj (conmiseracioacuten) - oi0ktirw - w|ktiron d oi1moi (iexclay de miacute interjeccioacuten indeclinable) - oi0mwampzw - w|mwzon e o9 oi]koj (casa) - oi0kizw - MELETAI A Analiza y traduce las siguientes formas verbales24 e1legon e0manqaampnete e1fere(n) e0didaskon e0qeraamppeuon e1xaire e0peiqomen e0praampttete e0kwampluon h0lpizomen h1koue(n) h[kej u[e(n) w|)ktirete B Declina en singular y plural las frases to logikon zw~|on y o9 aristoj pw~loj G Conjuga en presente de indicativo e imperativo asiacute como en imperfecto los verbos kwluw legw a)kouw D Traduce al griego

a Di mucho en pocas [palabras] no poco en muchas b Los tontos25 dicen tonteriacuteas c Los hombres son animales racionales d No vengareacuteis los criacutemenes mediante criacutemenes e Te impediremos hacer (poiei=n) cosas malvadas f No te impediacuteamos hacer lo bueno g No somos ni (noni= ou1teou1te) seremos esclavos de los baacuterbaros h El hombre probo (= xrhstoj) actuacutea probamente (= hace cosas uacutetiles) i Escucheacute lo mejor de los filoacutesofos j Esperaacutebamos todo (= todas las cosas)

23 o3ti al igual que w(j es conjuncioacuten subordinante que introduce oraciones declarativas 24 Indica persona nuacutemero tiempo modo voz enunciado y da la traduccioacuten de la forma correspondiente Las formas subrayadas admiten dos posibilidades 25 Tonto (adjetivo) mwroj la forma [dialectal] aacutetica es sin embargo mw~roj

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

19

DIDAGMA EBDOMON

[fagtampmagt = lat fama] qeagtamp filiagt e1xqragt fhmh [cf ingl fame] kagtloj kalw~j dikaioj dikaiwj a)gaqoj eu] makroj makragtampn dw~ron dwreagtampn A70Aristotelhj peri filiaj26 a oi9 o3moioi filoi ei0sin b tw~n o9moiwn h9 filia e0stin g h9 filia a)gaqon

d h9 filia megiston a)nqrwpoij a)gaqon e0stin e w filia w megiston

a)nqrwamppoij a)gaqon v teleiagt d e0stin h9 tw~n a)gaqw~n filia

B70Isokraampthj peri filiaj

a a)rxh filiaj men e1painoj e1xqraj de yogoj b touj filouj e0n tai=j

a)tuxiaij diagignwampskomen

G a logoj e1rgou skiagtamp b e0k tou= Eu0aggeliou e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou27

g70Ihsou=j e0didasken kai h1kouon paampnta oi9 Farisai=oi28

D a ar h3kete ei0j70Aqhnaj -ma touj qeouj kai ta_j qeaampj ou0x h3komen b menete e0n

th=| oi0kia| mh metabainete e0c oi0kiaj ei0j oi0kian29

E a pou= e0sti qew~n bwmoj b e0n th=| a)gora~| qew~n bwmoj e0stin g eu1xesqe qeoi=j te

kai qeai=j

v a Plaamptwn30 legei w(j h9 agan e0leuqeria ei0j agan douleian metabaampllei

b70Aristotelhj trei=j ei0si politei=ai a)ristokratia kai o0ligarxia kai

dhmokratia kai a)ristokratiaj men o3roj a)reth o0ligarxiaj de plou=toj dhmou

d e0leuqeria31 g tw~n politeiw~n a)risth h9 e0k tw~n a)ristwn

Z a h9mera h9meran didaampskei b nh thn qeaampn kalw~j e1legej w filosofe g kalw~j

legein dei= peri tw~n kalw~n d eu] legeij w didaampskale

26 Cf eth Nic 1155amdash1156b 27 Mateo 4 16 cf Isaiacuteas 9 1 oi9 katoikou=ntej e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou fw~j laampmyei e0f u9ma~j 28 Lucas 16 14 29 Lucas 10 7 30 politeia 564a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

20

H a eu] legei se ou0deij polloi de kakw~j b kakw~j e1xw dia_ ton polemon g su

de w file pw~j e1xeij -xalepw~j e1xw u9po tou= xqej potou32 -kai dikaiwj

MELETAI A a tij me qerapeusei o9 b tij se qerapeusei oi9 g tij e0sti didaampskaloj tou= biou o9 d ti e0stin e0leuqerou e1rgon e ar e0stin e0leuqerou e1rgon to eu] legein ou0 v tij qerapeusei touj qeouj oi9 z tij e0qeraamppeue ton qeon o9 h ar a)kouete tw~n qew~n q ar h0kouete touj tw~n filosofwn logouj i ar h1kouon touj tw~n kakw~n logouj ia ar e0maampnqanej ton logon ib ar e0didaskon to didagma B a Conjuga el presente imperfecto e imperativo del modo indicativo de los verbos manqaampnw didaampskw e0lpizw b Declina en todos los casos del singular y del plural la frase o9 koinoj e0xqroj c Traduce al griego a iquestQuieres aprender No te [lo] impediremos b Queremos llegar a Atenas pues

(gaampr) en Atenas (70Aqh=nai) estaacuten los altares de las diosas y de los dioses c Los filoacutesofos soliacutean ensentildear (imperfecto) en el templo de la diosa d El filoacutesofo es un maestro para (genitivo) la vida e Serviremos (qerapeuw) a los dioses y a las diosas de Atenas f Les ensentildeaacutebamos a los nintildeos lo mejor g Los [hombres] libres ensentildeaban a sus hijos tanto lo bello como lo uacutetil h iexclOh amigo de la libertad no seas esclavo de tus pasiones (= qumoj en singular)

31 politica 1294a 10 32 sumposion 176a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

21

OGDOON DIDAGMA

h9 fhmh th=j fhmhj o9 to h9 h9 a)reth th=j a)reth=j o3de tode h3de A peri fhmhj kai mnhmhj

a70Odusseuj e1xaire th=| fhmh| th=| qeia| b kata_ touj e0painouj kai thn fhmhn kai

thn mnhmhn a)qanasiaj metexomen [Isoacutecr] g e0k pollw~n mnhmw~n e0mpeiria mia

e0stin [Arist] d Eu0ripidhj a( d a)reta_ bainei dia_ moxqwn dika dikan ferei kai

fonoj fonon

B70Aristotelhj

a h9 filia e0stin a)reth tij h2 met a)reth=j e1ti d a)nagkai=on ei0j ton bion b h9

tw~n newn filia di h9donhn ei]nai dokei= kai e0rwtikoi d oi9 neoi teleia d e0stin h9

tw~n a)gaqw~n filia kai kat a)rethn o9moiwn33 g h9 timh megiston tw~n e0ktoj

a)gaqw~n e0stin34

G a i1sxue sofia| ka)reth|= b h9 yuxh=j a)reth sofia g paampmpollai a)retai ei0sin

tw~n d a)retw~n allh men e0stin e0leuqerou allh de doulou35

D paroimiai

a ou0 sxolh douloij b dokei= de h9 eu0daimonia e0n th=| sxolh=| ei]nai36 g h9

eu0daimonia h2 sofia e0stin h2 a)reth yuxh=j d th=| tuxh| mh pisteue e ta_ megaampla

dw~ra th=j Tuxhj e1xei fobon

E a spondai ei0sin70Aqhnaioij kai Lakedaimonioij b mh luete ta_j spondaampj g

e0n tai=j70Olumpiakai=j spondai=j ou0k e1cestin o3pla ei0sferein ei0j thnde thn xwampran

v a taampd e0sti Peloponnhsoj b o3de e0gwamp ei0mi g o9 tw~n79Ellhnwn strathgoj

e1lege taampde d h3de h9 h9mera a)rxh kakw~n e0stin e kalh h9mera e0stin laampmpei ga_r o9

h3lioj v ferw soi tonde ton stefanon z prbl (= paraampbale confer compara)

didagma e D tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a ktt (= kai ta_ toiau=ta y las demaacutes

33 eth Nic 1156 a b 34 eth Nic 1123b 35 Menon 71e 36 eth Nic 1177b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

22

cosas semejantes = etc)

Z Kleaampnqhj37 legei o3ti qeoj e0stin h9 tou= kosmou yuxh MELETAI A a pw~j metexomen a)qanasiaj 70Isokraampthj legei o3ti b poqen e1xomen e0mpeirian70Aristotelhj legei wj g tij e0stin h9 th=j sofiaj a)reth d ti e0sti megiston tw~n e0ktoj a)gaqw~n e ara mia a)reth e0stin h2 pollai v ar e0n th=| sxolh=| h9 eu0daimonia e0stin B a ar a)reth tij e0stin h9 filia b ei0 mh a)reth ti e0stin h9 filia 70Aristotelhj legei o3ti g ara pisteuomen tai=j a)retai=j d tij e1legen w(j paampmpollai ei0si ai9 a)retai e tij e1lege pampollaj ei]nai ta_j a)retaampj G Traduce al griego A a La criacutetica es el comienzo de la enemistad b En la desgracia acabeacute de conocer (un solo verbo) a mis amigos c Decidme iquestcuaacutel es la amistad perfecta d iquestPor queacute hablas mal de Protaacutegoras e En las plazas puacuteblicas hay (= las pl puacutebl tienen) altares a (= gen) los dioses y a las diosas (concebidos como un conjunto) f [La experiencia de] un diacutea ensentildea al otro B a Somos fuertes por nuestras virtudes b [La] virtud [es el] maacuteximo bien c Honor y virtud son los maacutes grandes bienes (de las cosas buenas gen) d La sabiduriacutea de este filoacutesofo es muy grande e iquestQueacute es el hombre El suentildeo (o1nar) de una sombra [es] el hombre dice Piacutendaro [Piacutetica VIII 95s] f Sentimos placer (xairw) en las cosas divinas g En estos diacuteas prevalece (es fuerte) la maldad (= las cosas malas) h Dios es el alma del mundo

37 Cleantes (33130mdash23029) de lento entendimiento y dedicado en un principio al pugilato dirigioacute la escuela estoica tras la muerte (262261) de su fundador Zenoacuten Veacutease la nota 41

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

23

ENATON DIDAGMA

o9 poihthj tou= poihtou= a)gaqoj a)gaqh a)gaqon o9 neaniaj tou= neaniou dikaioj dikaiagt dikaion A a Mousw~n profhthj e0stin o9 poihthj b o9 nomoqethj nomwn poihthj e0stin g

Eu0ripidhj tragw|diw~n poihthj h]n d70Aristofaampnhj kai Menandroj kwmw|diw~n

poihtai h]san

B a poihthn71Erwj didaampskei b h9 texnh ton texnithn trefei (ai9 texnai touj

texnitaj trefousin) g o9 kubernhthj nautw~n arxei b o9 kubernhthj keleuei to

tw~| nauth| sumferon (oi9 kubernh=tai keleuousin ta_ toi=j nautaij sumferonta)

G a o9 xrhstoj neaniaj kaqeudei b akoue tou= filosofou w xrhste neania g

sigh neania| timhn ferei d ara gignwampskeij tonde ton xrhston neanian e xai=re

despota38 e dou=le despotw~n akoue kai dikaia kadika

D Eu0ripidhj o9 poihthj ui9oj h]n Mnhsarxidou o9 de Mnhsarxidhj w(j legetai h9

kwmw|dia kaampphloj h]n h1koue de70Anacagorou kai Prodikou kai Protagorou

tw~n filosofwn

E Eu0ripidhj h]n maqhthj70Anacagorou kai e0qaumaze ton men70Anacagoran o9

Eu0ripidhj ton d Eu0ripidhn70Anacagoraj tw~n d70Aqhnaiwn o9 dh=moj ou0k

e0pisteuen ou1te70Anacagora| ou1te7Eu0ripidh| wste a)ph=lqon a)p70Aqhnw~n kai o9

filosofoj kai o9 poihthj

38 El vocativo de los sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten es de uso relativamente escaso y presenta las siguientes caracteriacutesticas lo forman en -agt los terminados en -agtj los terminados en -hj en cambio lo hacen en -a breve Asimismo lo forman en -a breve tanto todos los terminados en -thj (que constituyen la mayoriacutea de los ca 6 400 sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten [de un total de ca 19 000 sustantivos no se trata pues de ninguna excepcioacuten cf P Tapia Lecturas Aacuteticas I p 944]) como los que presentan las terminaciones -aamprxhj -pwamplhj -wampnhj -metrhj -laamptrhj y -tribhj A eacutestos hay que agregar los gentilicios como persa (Pershj Persa) escita (Skuqhj Skuqa) etc los pocos sustantivos restantes mdashen ocasiones por razones diacriacuteticas (como Pershj [hermano de Hesiacuteodo no persa] Persh)mdash forman el vocativo en -h En cuanto a la posicioacuten del acento eacutesta es la misma del nominativo teniendo en cuenta las constantes generales de la acentuacioacuten vgr poliltthj poli=ta la uacutenica excepcioacuten (maacutes que excepcioacuten una huella de la posibilidad linguumliacutestica originaria de subrayar el vocativo retrayendo el acento H Rix Historische Grammatik des Griechischen Darmstadt 1976 pp 131s) la constituye el sustantivo despothj que forma el vocativo como se ve en el ejemplo retrayendo el acento hacia la primera siacutelaba (En Homero y fuera del dialecto aacutetico las cosas son muy distintas la terminacioacuten -a y sobre todo -tagt es maacutes bien nominativa mientras en el beocio Piacutendaro por ejemplo -a breve o larga es terminacioacuten constante de nominativo y de vocativo)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

24

v a Ku=roj o9 Pershj ui9on ei]xen Kambushn b Kurw| tw~| Persh| ui9oj h]n Kambushj

g Kambushj ui9oj h]n Kurou tou= Persou d oi9 Persai touj neaniaj toceuein kai

a)lhqeuein e0didaskon

Z a eu0xhn dikaian a)kouei o9 qeoj b eu0xh=j dikaiaj a)kouousin oi9 qeoi g eu0xa_j

dikaiaj a)kouein touj qeouj legousin d eu0xw~n dikaiwn xrh touj qeouj a)kouein

e dei= touj neaniaj touj tw~n filosofwn logouj e0pimeleia| a)kouein v ton

Eu0ripidhn legousin 70Anacagorou didaskaamplou a)kouein

MELETAI A a tij h]n tragw|diw~n poihthj b tij h]n kwmw|diw~n poihthj g tinej h]san kwmw|diw~n poihtai d tinej h]san tragw|diw~n poihtai e tij arxei nautw~n v ti ferei neaniaij timhn z tij h]n Eu0ripidou didaampskaloj h tij h]n Eu0ripidou pathr B a kalw~j legeij w maqhtaamp b kalw~j e1legej w xrhste g kalw~j e1legej w xrhste maqhtaamp d kalw~j e0legete w maqhtai C Traduce al griego a Euriacutepides fue un poeta traacutegico (= de tragedias) b Euriacutepides el poeta traacutegico era hijo de Mnesaacuterquides c Tanto Aristoacutefanes como Menandro fueron poetas coacutemicos d Los pilotos ordenaraacuten lo provechoso para los marineros e Anaxaacutegoras el maestro ensentildeoacute (impf) en Atenas a Euriacutepides a componer (=poiei=n) tragedias f Dicen que Anaxaacutegoras y Proacutedico los filoacutesofos fueron maestros de Euriacutepides g Los dioses no escucharaacuten las plegarias de los hombres injustos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

25

DIDAGMA DEKATON

h9 a)lhqeia th=j a)lhqeiaj sofoj sofwampteroj sofwamptatoj h9 qaamplassa th=j qalaampsshj deinoj deinoteroj deinotatoj

I A peri a)gkurw~n

a agkuraamp moi th=j tuxhj o9 filoj b h3kei anemoj deinoj thn agkuran

e0kbaampllete g e0pi mia~j a)gkuraj ou1k e0stin a)sfaampleia tw~| ploiw| d duo agkurai

a)sfaampleian parexousin e0p a)sfaleia| ou]n duo e0kbaampllete a)gkuraj e agkuran

e0n toi=j deinoi=j e1xw ton qeon th=|de pisteuw th=| a)gkura|

B a h9 qaamplassa douleuei a)nemoij b thn th=j qalaampsshj a)rxhn pote Minwj ei]xen G peri Mousw~n

a h9 Mou=sa sunesti tw~| poihth=| b o9 poihthj qerapeuei ta_j Mousaj kai ga_r

Mousw~n profhthj e0stin g ai9 Mou=sai a|dousin e0n70Olumpw| d qu=e tai=j

Mousaij w poihta e thn Mou=san a)ei qerapeusw v quw th=| Moush| z

xai=re w Mou=sa h xairete Mou=sai qeai

D peri eu0sebeiaj

a eu0sebeian fulasse b70Anacagora| dikh a)sebeiaj h]n par70Aqhnaioij

E peri a)lhqeiaj

a ti e0stin a)lhqeia39 b h9 filosofia e0pisthmh th=j a)lhqeiaj e0stin40 g i0atrw~|

thn a)lhqeian lege

v Platwnikaamp

a e3teron e0pisthmhj doca b a)nti dochj thn a)lhqeian tw~n kalw~n diwke g thn

met a)lhqeiaj docan e0pisthmhn ei]nai legw d diaferei e0pisthmh o0rqh=j dochj

Z a doch| ge th=| e0mh|= h9 filia megiston a)nqrwamppoij a)gaqon e0stin b diwke docan

ka)rethn g doca e0n u9yistoij Qew|~41

II

39 Juan 18 38 40 Aristoacuteteles met 993b 41 Lucas 2 14

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 14: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

14

q ara fonoj fonon luei -ou0xi

i to d 0 ariston e0sti ti

MELETAI A a o9 xrhstoj logoj b o9 logoj xrhstoj g o9 logoj o9 xrhstoj d xrhstoj o9

logoj

B a o9 palaioj oi]noj b o9 oi]noj palaioj g palaioj oi]noj d palaioj o9

oi]noj e o9 palaioj oi]noj xrhstoj v palaioj o9 oi]noj xrhstoj z xrhstoj o9

oi]noj o9 palaioj

1 Pronuncia escribe y aprende en griego la declinacioacuten completa en singular y plural de la frase o9 kaloj dou=loj 2 Pronuncia escribe y aprende en griego todas las formas del presente de indicativo activo y la segunda persona singular y plural del presente de imperativo de los verbos paideuw y luw 3 Traduce al castellano tratando de captar los matices del artiacuteculo determinado o de su ausencia las frases de los apartados A y B 4 Traduce al griego las siguientes oraciones [las palabras entre corchetes no se traducen] a La mayoriacutea [de los hombres] [son] malvados b iquestQueacute dicen los filoacutesofos c iexclHablaacuteis [muy] bien oh filoacutesofos d El hombre es [un] pequentildeo mundo e iexclNo digaacuteis tonteriacuteas (= logoj) f Perseguimos quimeras g iexclNo desates el potrillo h Las palabras de los [hombres] buenos son buenas i iexclNo seaacuteis esclavos de los baacuterbaros j iexclNo seas esclavo de tus [propios] esclavos k Escuchad las palabras de los filoacutesofos l Los baacuterbaros [son] esclavos de los [hombres] libres

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

15

DIDAGMA PEMPTON

to teknon ta_ tekna luw lusw -eij -ei to biblion ta_ biblia legw lecw -eij -ei

I A a metron ariston b anqrwpoj zw~|on logikon (w(j legousin oi9 Stwi+koi) g o9

anqrwpoj politikon zw|~on e0sti (w(j legei70Aristotelhj) d ariston e0n tw~|

kosmw| anqrwpoj e0stin15 epara_ ta_ alla zw~|a wsper qeoi oi9 anqrwpoi

bioteuousin16

B a e1sti moi kalon paidion b kalon paidion e1xw g w teknon h3keij d xai~r 0

w teknon ekalon to teknon sou

G a anqrwpoj tij ei]xe duo tekna b xairet 0 w tekna D a to biblion pente o0bolw~n e0stin b ta_ duo biblia deka o0bolw~n e0stin g

Puqagorou ou0k e1sti biblia

E a fere dw~ron qew~| b dw~ra qeouj peiqei g u3mnoj e0gkwmiou diaferei o9 men

ga_r u3mnoj e0sti qew~n to d e0gkwampmion a)nqrwamppwn17

v a a)nqrwamppou xrhstou= e1rga xrhstaamp b tou=to ou0 logoj a)ll 0 e1rgon h1dh g

logw| su xrhstoj e1rgw| de kakoj

II

A a fonw| fonon ou0 luseij b tij me qerapeusei g lusei se o9 qeoj d tij qeoj

lusei me e lusei s 070Apollwn v Foi=bon qerapeusw

B a ara douleusete toi=j barbaamproij b barbaamproij ou0 douleusomen g oi9 de

baamprbaroi douleusousin70Alecaampndrw|

G a a)kouein qelw ton logon sou b e0pei legein xrh lecw g oi1moi ti lecei

d xrh legein ta_ kala e a)kouete h1dh ga_r lecomen ti lecete z kalon

15 Aristoacuteteles eth Nic 1141a 21 16 Jenofonte mem I 414 17 Definicioacuten tomada del Amonio leacutexico bizantino de palabras semejantes y afines de adfinium vocabulorum differentia

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

16

poihma lecomen

D poihma pou= moi ta_ r9oda pou= moi ta_ i1a pou= moi ta_ kala_ selina tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a tadi ta_ kala_ selina18 E diaamplogoi a ti e0stin anqrwpoj o9 anqrwpoj v ar 0 e1sti soi paidion

b ar 0 e1sti Puqagorou biblia z ar 0 e1xeij teknon

g ara fonw| fonon lusomen h ta_ r9oda ara tou= teknou e0stin

d ara douleusete toi=j barbaamproij q ara mu=qon legeij tw~| teknw|

e ara xrh legein ta_ kakaamp ou0xi a)lla_ xrh i ti lecousin oi9 filosofoi oi9 kaloi

v a Declina en todos los casos rsaquola bella rosalsaquo y rsaquolos libros uacutetileslsaquo b Construye el infinitivo presente activo y el imperativo presente activo sing y pl de luw didaampskw manqaampnw qerapeuw c Conjuga el futuro activo de legw y de qerapeuw Traduce al griego 1 Los hombres son seres poliacuteticos 2 Los libros valen diez oacutebolos 3 El filoacutesofo es bueno [soacutelo] de palabra mas no en sus obras (sing) 4 Debe uno (= xrh) aprender lo bueno que dicen los filoacutesofos 5 No debe uno decir lo malo 6 iexclFebo te liberaraacute (luw) amigo 7 No servireacuteis como esclavos a los baacuterbaros 8 No sirvaacuteis como esclavos a los baacuterbaros 9 iquestQueacute diraacute el filoacutesofo 10 Los nintildeos diraacuten lo mejor (neutr pl) 11 Las obras de los hombres malvados son malas 12 En comparacioacuten con los demaacutes seres vivos dice el filoacutesofo el hombre vive como un dios e Traduce al espantildeol la primera parte de la leccioacuten

18 Cancioacuten popular bizantina Teacutengase en cuenta que r9odon rosa dio su nombre a la isla de Rodas selinon apio a la ciudad siciliana de Selinunte

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

17

DIDAGMA EKTON

o9 a)gaqoj ta_ a)gaqaamp legw e1legon -ej -e a)kouw h1kouon -ej -e oi0ktirw w|ktiron -ej -e A a o9 dikaioj dikaia praampttei b ta_ dikaia kalaamp e0stin g xrh legein ta_ kalaamp

d mw~roj mw~ra legei e ou0 xrh a)kouein ta_ mw~ra

B a Puqagorou mh e0n polloi=j o0liga lege a)ll 0 e0n o0ligoij pollaamp b xrh

manqaampnein te kai didaampskein ta_ arista

G a tij me kwlusei poiei=n ta_ kalaamp b xalepa_ ta_ kalaamp g alla d 0 alloij kalaamp

d Biaj o9 sofoj e1legen oi9 plei=stoi kakoi

D a70Ihsou=j e0didaske o9 a)gaqoj anqrwpoj e0k tou= a)gaqou= qhsaurou= e0kbaampllei

a)gaqaamp kai o9 ponhroj anqrwpoj e0k tou= ponhrou= qhsaurou= e0kbaampllei ponhraamp19

b oi97a)postoloi h]kon ei0j to i9eron kai e0didaskon20

E a e1gwge ta_ arista e0didaskon se b ti e1legon soi g mu=qon e1legej moiv a e0luomen ton pw~lon b ti e0luete ton pw~lon21 Z a xrh e0lpizein ta_ arista b ti e0lpizete -ta_ arista h0lpizomen H a ar h1kouej a$ e1legon -paampnt h1kouon b ti o1nomaamp soi g Paamptrokloj (=Patroklw|) o1nomaamp moi Q a oi1mwze22 dou=le kai proteron w|mwzej pollaamp b ar ou0k oi0ktireij me kai ga_r o9 turannoj w|ktire ton ui9on I Sofoklh=j legein su deinoj manqaampnein d e0gw_ kakoj IA Plaamptwn ta_ dikaia kai kala_ a)gaqaamp e0sti ta_ d adika kai ai0sxra_ kakaamp DIALOGOI a ti e1lege Biaj o9 sofoj Biaj e1legen o3ti23 b ti praampttei o9 dikaioj 19 Mateo 12 35 20 actus Apostolorum 5 21 21 cf Lucas 1933 22 Amenaza de palos contra los esclavos en la comedia oi0mwampzw = digo oi1moi

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

18

g ti legei mw~roj d ti xrh legein xrh legein e ara xrh legein o0liga e0n polloi=j ou0 v a)lla_ pw~j xrh legein z ti xrh manqaampnein i ti xrh didaampskein ia ti e0didasken o970Ihsou=j o970Ihs o3ti ib pou= e0didaskon oi9 a)postoloi ig ti xrh e0lpizein id ti e0lpizeij i v ti e0lpizomen iz ti h0lpizete Repaso a ar e0douleuej qumw~| ou0xi b ar e0douleuete qumw~| ou0xi g ar h1kouej o4 e1legon nai d ar h0kouete a$ e1legon ou0xi e ar h0kouete a$ e0legomen nai v ara xrh douleuein qumw~| Derivacioacuten a h9 e0lpij (esperanza tercera declinacioacuten) - e0lpizw - h1lpizon b to o1noma (nombre tercera declinacioacuten) - o0nomaampzw - w)nomazon g o9 oi]ktoj (conmiseracioacuten) - oi0ktirw - w|ktiron d oi1moi (iexclay de miacute interjeccioacuten indeclinable) - oi0mwampzw - w|mwzon e o9 oi]koj (casa) - oi0kizw - MELETAI A Analiza y traduce las siguientes formas verbales24 e1legon e0manqaampnete e1fere(n) e0didaskon e0qeraamppeuon e1xaire e0peiqomen e0praampttete e0kwampluon h0lpizomen h1koue(n) h[kej u[e(n) w|)ktirete B Declina en singular y plural las frases to logikon zw~|on y o9 aristoj pw~loj G Conjuga en presente de indicativo e imperativo asiacute como en imperfecto los verbos kwluw legw a)kouw D Traduce al griego

a Di mucho en pocas [palabras] no poco en muchas b Los tontos25 dicen tonteriacuteas c Los hombres son animales racionales d No vengareacuteis los criacutemenes mediante criacutemenes e Te impediremos hacer (poiei=n) cosas malvadas f No te impediacuteamos hacer lo bueno g No somos ni (noni= ou1teou1te) seremos esclavos de los baacuterbaros h El hombre probo (= xrhstoj) actuacutea probamente (= hace cosas uacutetiles) i Escucheacute lo mejor de los filoacutesofos j Esperaacutebamos todo (= todas las cosas)

23 o3ti al igual que w(j es conjuncioacuten subordinante que introduce oraciones declarativas 24 Indica persona nuacutemero tiempo modo voz enunciado y da la traduccioacuten de la forma correspondiente Las formas subrayadas admiten dos posibilidades 25 Tonto (adjetivo) mwroj la forma [dialectal] aacutetica es sin embargo mw~roj

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

19

DIDAGMA EBDOMON

[fagtampmagt = lat fama] qeagtamp filiagt e1xqragt fhmh [cf ingl fame] kagtloj kalw~j dikaioj dikaiwj a)gaqoj eu] makroj makragtampn dw~ron dwreagtampn A70Aristotelhj peri filiaj26 a oi9 o3moioi filoi ei0sin b tw~n o9moiwn h9 filia e0stin g h9 filia a)gaqon

d h9 filia megiston a)nqrwpoij a)gaqon e0stin e w filia w megiston

a)nqrwamppoij a)gaqon v teleiagt d e0stin h9 tw~n a)gaqw~n filia

B70Isokraampthj peri filiaj

a a)rxh filiaj men e1painoj e1xqraj de yogoj b touj filouj e0n tai=j

a)tuxiaij diagignwampskomen

G a logoj e1rgou skiagtamp b e0k tou= Eu0aggeliou e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou27

g70Ihsou=j e0didasken kai h1kouon paampnta oi9 Farisai=oi28

D a ar h3kete ei0j70Aqhnaj -ma touj qeouj kai ta_j qeaampj ou0x h3komen b menete e0n

th=| oi0kia| mh metabainete e0c oi0kiaj ei0j oi0kian29

E a pou= e0sti qew~n bwmoj b e0n th=| a)gora~| qew~n bwmoj e0stin g eu1xesqe qeoi=j te

kai qeai=j

v a Plaamptwn30 legei w(j h9 agan e0leuqeria ei0j agan douleian metabaampllei

b70Aristotelhj trei=j ei0si politei=ai a)ristokratia kai o0ligarxia kai

dhmokratia kai a)ristokratiaj men o3roj a)reth o0ligarxiaj de plou=toj dhmou

d e0leuqeria31 g tw~n politeiw~n a)risth h9 e0k tw~n a)ristwn

Z a h9mera h9meran didaampskei b nh thn qeaampn kalw~j e1legej w filosofe g kalw~j

legein dei= peri tw~n kalw~n d eu] legeij w didaampskale

26 Cf eth Nic 1155amdash1156b 27 Mateo 4 16 cf Isaiacuteas 9 1 oi9 katoikou=ntej e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou fw~j laampmyei e0f u9ma~j 28 Lucas 16 14 29 Lucas 10 7 30 politeia 564a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

20

H a eu] legei se ou0deij polloi de kakw~j b kakw~j e1xw dia_ ton polemon g su

de w file pw~j e1xeij -xalepw~j e1xw u9po tou= xqej potou32 -kai dikaiwj

MELETAI A a tij me qerapeusei o9 b tij se qerapeusei oi9 g tij e0sti didaampskaloj tou= biou o9 d ti e0stin e0leuqerou e1rgon e ar e0stin e0leuqerou e1rgon to eu] legein ou0 v tij qerapeusei touj qeouj oi9 z tij e0qeraamppeue ton qeon o9 h ar a)kouete tw~n qew~n q ar h0kouete touj tw~n filosofwn logouj i ar h1kouon touj tw~n kakw~n logouj ia ar e0maampnqanej ton logon ib ar e0didaskon to didagma B a Conjuga el presente imperfecto e imperativo del modo indicativo de los verbos manqaampnw didaampskw e0lpizw b Declina en todos los casos del singular y del plural la frase o9 koinoj e0xqroj c Traduce al griego a iquestQuieres aprender No te [lo] impediremos b Queremos llegar a Atenas pues

(gaampr) en Atenas (70Aqh=nai) estaacuten los altares de las diosas y de los dioses c Los filoacutesofos soliacutean ensentildear (imperfecto) en el templo de la diosa d El filoacutesofo es un maestro para (genitivo) la vida e Serviremos (qerapeuw) a los dioses y a las diosas de Atenas f Les ensentildeaacutebamos a los nintildeos lo mejor g Los [hombres] libres ensentildeaban a sus hijos tanto lo bello como lo uacutetil h iexclOh amigo de la libertad no seas esclavo de tus pasiones (= qumoj en singular)

31 politica 1294a 10 32 sumposion 176a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

21

OGDOON DIDAGMA

h9 fhmh th=j fhmhj o9 to h9 h9 a)reth th=j a)reth=j o3de tode h3de A peri fhmhj kai mnhmhj

a70Odusseuj e1xaire th=| fhmh| th=| qeia| b kata_ touj e0painouj kai thn fhmhn kai

thn mnhmhn a)qanasiaj metexomen [Isoacutecr] g e0k pollw~n mnhmw~n e0mpeiria mia

e0stin [Arist] d Eu0ripidhj a( d a)reta_ bainei dia_ moxqwn dika dikan ferei kai

fonoj fonon

B70Aristotelhj

a h9 filia e0stin a)reth tij h2 met a)reth=j e1ti d a)nagkai=on ei0j ton bion b h9

tw~n newn filia di h9donhn ei]nai dokei= kai e0rwtikoi d oi9 neoi teleia d e0stin h9

tw~n a)gaqw~n filia kai kat a)rethn o9moiwn33 g h9 timh megiston tw~n e0ktoj

a)gaqw~n e0stin34

G a i1sxue sofia| ka)reth|= b h9 yuxh=j a)reth sofia g paampmpollai a)retai ei0sin

tw~n d a)retw~n allh men e0stin e0leuqerou allh de doulou35

D paroimiai

a ou0 sxolh douloij b dokei= de h9 eu0daimonia e0n th=| sxolh=| ei]nai36 g h9

eu0daimonia h2 sofia e0stin h2 a)reth yuxh=j d th=| tuxh| mh pisteue e ta_ megaampla

dw~ra th=j Tuxhj e1xei fobon

E a spondai ei0sin70Aqhnaioij kai Lakedaimonioij b mh luete ta_j spondaampj g

e0n tai=j70Olumpiakai=j spondai=j ou0k e1cestin o3pla ei0sferein ei0j thnde thn xwampran

v a taampd e0sti Peloponnhsoj b o3de e0gwamp ei0mi g o9 tw~n79Ellhnwn strathgoj

e1lege taampde d h3de h9 h9mera a)rxh kakw~n e0stin e kalh h9mera e0stin laampmpei ga_r o9

h3lioj v ferw soi tonde ton stefanon z prbl (= paraampbale confer compara)

didagma e D tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a ktt (= kai ta_ toiau=ta y las demaacutes

33 eth Nic 1156 a b 34 eth Nic 1123b 35 Menon 71e 36 eth Nic 1177b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

22

cosas semejantes = etc)

Z Kleaampnqhj37 legei o3ti qeoj e0stin h9 tou= kosmou yuxh MELETAI A a pw~j metexomen a)qanasiaj 70Isokraampthj legei o3ti b poqen e1xomen e0mpeirian70Aristotelhj legei wj g tij e0stin h9 th=j sofiaj a)reth d ti e0sti megiston tw~n e0ktoj a)gaqw~n e ara mia a)reth e0stin h2 pollai v ar e0n th=| sxolh=| h9 eu0daimonia e0stin B a ar a)reth tij e0stin h9 filia b ei0 mh a)reth ti e0stin h9 filia 70Aristotelhj legei o3ti g ara pisteuomen tai=j a)retai=j d tij e1legen w(j paampmpollai ei0si ai9 a)retai e tij e1lege pampollaj ei]nai ta_j a)retaampj G Traduce al griego A a La criacutetica es el comienzo de la enemistad b En la desgracia acabeacute de conocer (un solo verbo) a mis amigos c Decidme iquestcuaacutel es la amistad perfecta d iquestPor queacute hablas mal de Protaacutegoras e En las plazas puacuteblicas hay (= las pl puacutebl tienen) altares a (= gen) los dioses y a las diosas (concebidos como un conjunto) f [La experiencia de] un diacutea ensentildea al otro B a Somos fuertes por nuestras virtudes b [La] virtud [es el] maacuteximo bien c Honor y virtud son los maacutes grandes bienes (de las cosas buenas gen) d La sabiduriacutea de este filoacutesofo es muy grande e iquestQueacute es el hombre El suentildeo (o1nar) de una sombra [es] el hombre dice Piacutendaro [Piacutetica VIII 95s] f Sentimos placer (xairw) en las cosas divinas g En estos diacuteas prevalece (es fuerte) la maldad (= las cosas malas) h Dios es el alma del mundo

37 Cleantes (33130mdash23029) de lento entendimiento y dedicado en un principio al pugilato dirigioacute la escuela estoica tras la muerte (262261) de su fundador Zenoacuten Veacutease la nota 41

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

23

ENATON DIDAGMA

o9 poihthj tou= poihtou= a)gaqoj a)gaqh a)gaqon o9 neaniaj tou= neaniou dikaioj dikaiagt dikaion A a Mousw~n profhthj e0stin o9 poihthj b o9 nomoqethj nomwn poihthj e0stin g

Eu0ripidhj tragw|diw~n poihthj h]n d70Aristofaampnhj kai Menandroj kwmw|diw~n

poihtai h]san

B a poihthn71Erwj didaampskei b h9 texnh ton texnithn trefei (ai9 texnai touj

texnitaj trefousin) g o9 kubernhthj nautw~n arxei b o9 kubernhthj keleuei to

tw~| nauth| sumferon (oi9 kubernh=tai keleuousin ta_ toi=j nautaij sumferonta)

G a o9 xrhstoj neaniaj kaqeudei b akoue tou= filosofou w xrhste neania g

sigh neania| timhn ferei d ara gignwampskeij tonde ton xrhston neanian e xai=re

despota38 e dou=le despotw~n akoue kai dikaia kadika

D Eu0ripidhj o9 poihthj ui9oj h]n Mnhsarxidou o9 de Mnhsarxidhj w(j legetai h9

kwmw|dia kaampphloj h]n h1koue de70Anacagorou kai Prodikou kai Protagorou

tw~n filosofwn

E Eu0ripidhj h]n maqhthj70Anacagorou kai e0qaumaze ton men70Anacagoran o9

Eu0ripidhj ton d Eu0ripidhn70Anacagoraj tw~n d70Aqhnaiwn o9 dh=moj ou0k

e0pisteuen ou1te70Anacagora| ou1te7Eu0ripidh| wste a)ph=lqon a)p70Aqhnw~n kai o9

filosofoj kai o9 poihthj

38 El vocativo de los sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten es de uso relativamente escaso y presenta las siguientes caracteriacutesticas lo forman en -agt los terminados en -agtj los terminados en -hj en cambio lo hacen en -a breve Asimismo lo forman en -a breve tanto todos los terminados en -thj (que constituyen la mayoriacutea de los ca 6 400 sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten [de un total de ca 19 000 sustantivos no se trata pues de ninguna excepcioacuten cf P Tapia Lecturas Aacuteticas I p 944]) como los que presentan las terminaciones -aamprxhj -pwamplhj -wampnhj -metrhj -laamptrhj y -tribhj A eacutestos hay que agregar los gentilicios como persa (Pershj Persa) escita (Skuqhj Skuqa) etc los pocos sustantivos restantes mdashen ocasiones por razones diacriacuteticas (como Pershj [hermano de Hesiacuteodo no persa] Persh)mdash forman el vocativo en -h En cuanto a la posicioacuten del acento eacutesta es la misma del nominativo teniendo en cuenta las constantes generales de la acentuacioacuten vgr poliltthj poli=ta la uacutenica excepcioacuten (maacutes que excepcioacuten una huella de la posibilidad linguumliacutestica originaria de subrayar el vocativo retrayendo el acento H Rix Historische Grammatik des Griechischen Darmstadt 1976 pp 131s) la constituye el sustantivo despothj que forma el vocativo como se ve en el ejemplo retrayendo el acento hacia la primera siacutelaba (En Homero y fuera del dialecto aacutetico las cosas son muy distintas la terminacioacuten -a y sobre todo -tagt es maacutes bien nominativa mientras en el beocio Piacutendaro por ejemplo -a breve o larga es terminacioacuten constante de nominativo y de vocativo)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

24

v a Ku=roj o9 Pershj ui9on ei]xen Kambushn b Kurw| tw~| Persh| ui9oj h]n Kambushj

g Kambushj ui9oj h]n Kurou tou= Persou d oi9 Persai touj neaniaj toceuein kai

a)lhqeuein e0didaskon

Z a eu0xhn dikaian a)kouei o9 qeoj b eu0xh=j dikaiaj a)kouousin oi9 qeoi g eu0xa_j

dikaiaj a)kouein touj qeouj legousin d eu0xw~n dikaiwn xrh touj qeouj a)kouein

e dei= touj neaniaj touj tw~n filosofwn logouj e0pimeleia| a)kouein v ton

Eu0ripidhn legousin 70Anacagorou didaskaamplou a)kouein

MELETAI A a tij h]n tragw|diw~n poihthj b tij h]n kwmw|diw~n poihthj g tinej h]san kwmw|diw~n poihtai d tinej h]san tragw|diw~n poihtai e tij arxei nautw~n v ti ferei neaniaij timhn z tij h]n Eu0ripidou didaampskaloj h tij h]n Eu0ripidou pathr B a kalw~j legeij w maqhtaamp b kalw~j e1legej w xrhste g kalw~j e1legej w xrhste maqhtaamp d kalw~j e0legete w maqhtai C Traduce al griego a Euriacutepides fue un poeta traacutegico (= de tragedias) b Euriacutepides el poeta traacutegico era hijo de Mnesaacuterquides c Tanto Aristoacutefanes como Menandro fueron poetas coacutemicos d Los pilotos ordenaraacuten lo provechoso para los marineros e Anaxaacutegoras el maestro ensentildeoacute (impf) en Atenas a Euriacutepides a componer (=poiei=n) tragedias f Dicen que Anaxaacutegoras y Proacutedico los filoacutesofos fueron maestros de Euriacutepides g Los dioses no escucharaacuten las plegarias de los hombres injustos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

25

DIDAGMA DEKATON

h9 a)lhqeia th=j a)lhqeiaj sofoj sofwampteroj sofwamptatoj h9 qaamplassa th=j qalaampsshj deinoj deinoteroj deinotatoj

I A peri a)gkurw~n

a agkuraamp moi th=j tuxhj o9 filoj b h3kei anemoj deinoj thn agkuran

e0kbaampllete g e0pi mia~j a)gkuraj ou1k e0stin a)sfaampleia tw~| ploiw| d duo agkurai

a)sfaampleian parexousin e0p a)sfaleia| ou]n duo e0kbaampllete a)gkuraj e agkuran

e0n toi=j deinoi=j e1xw ton qeon th=|de pisteuw th=| a)gkura|

B a h9 qaamplassa douleuei a)nemoij b thn th=j qalaampsshj a)rxhn pote Minwj ei]xen G peri Mousw~n

a h9 Mou=sa sunesti tw~| poihth=| b o9 poihthj qerapeuei ta_j Mousaj kai ga_r

Mousw~n profhthj e0stin g ai9 Mou=sai a|dousin e0n70Olumpw| d qu=e tai=j

Mousaij w poihta e thn Mou=san a)ei qerapeusw v quw th=| Moush| z

xai=re w Mou=sa h xairete Mou=sai qeai

D peri eu0sebeiaj

a eu0sebeian fulasse b70Anacagora| dikh a)sebeiaj h]n par70Aqhnaioij

E peri a)lhqeiaj

a ti e0stin a)lhqeia39 b h9 filosofia e0pisthmh th=j a)lhqeiaj e0stin40 g i0atrw~|

thn a)lhqeian lege

v Platwnikaamp

a e3teron e0pisthmhj doca b a)nti dochj thn a)lhqeian tw~n kalw~n diwke g thn

met a)lhqeiaj docan e0pisthmhn ei]nai legw d diaferei e0pisthmh o0rqh=j dochj

Z a doch| ge th=| e0mh|= h9 filia megiston a)nqrwamppoij a)gaqon e0stin b diwke docan

ka)rethn g doca e0n u9yistoij Qew|~41

II

39 Juan 18 38 40 Aristoacuteteles met 993b 41 Lucas 2 14

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 15: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

15

DIDAGMA PEMPTON

to teknon ta_ tekna luw lusw -eij -ei to biblion ta_ biblia legw lecw -eij -ei

I A a metron ariston b anqrwpoj zw~|on logikon (w(j legousin oi9 Stwi+koi) g o9

anqrwpoj politikon zw|~on e0sti (w(j legei70Aristotelhj) d ariston e0n tw~|

kosmw| anqrwpoj e0stin15 epara_ ta_ alla zw~|a wsper qeoi oi9 anqrwpoi

bioteuousin16

B a e1sti moi kalon paidion b kalon paidion e1xw g w teknon h3keij d xai~r 0

w teknon ekalon to teknon sou

G a anqrwpoj tij ei]xe duo tekna b xairet 0 w tekna D a to biblion pente o0bolw~n e0stin b ta_ duo biblia deka o0bolw~n e0stin g

Puqagorou ou0k e1sti biblia

E a fere dw~ron qew~| b dw~ra qeouj peiqei g u3mnoj e0gkwmiou diaferei o9 men

ga_r u3mnoj e0sti qew~n to d e0gkwampmion a)nqrwamppwn17

v a a)nqrwamppou xrhstou= e1rga xrhstaamp b tou=to ou0 logoj a)ll 0 e1rgon h1dh g

logw| su xrhstoj e1rgw| de kakoj

II

A a fonw| fonon ou0 luseij b tij me qerapeusei g lusei se o9 qeoj d tij qeoj

lusei me e lusei s 070Apollwn v Foi=bon qerapeusw

B a ara douleusete toi=j barbaamproij b barbaamproij ou0 douleusomen g oi9 de

baamprbaroi douleusousin70Alecaampndrw|

G a a)kouein qelw ton logon sou b e0pei legein xrh lecw g oi1moi ti lecei

d xrh legein ta_ kala e a)kouete h1dh ga_r lecomen ti lecete z kalon

15 Aristoacuteteles eth Nic 1141a 21 16 Jenofonte mem I 414 17 Definicioacuten tomada del Amonio leacutexico bizantino de palabras semejantes y afines de adfinium vocabulorum differentia

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

16

poihma lecomen

D poihma pou= moi ta_ r9oda pou= moi ta_ i1a pou= moi ta_ kala_ selina tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a tadi ta_ kala_ selina18 E diaamplogoi a ti e0stin anqrwpoj o9 anqrwpoj v ar 0 e1sti soi paidion

b ar 0 e1sti Puqagorou biblia z ar 0 e1xeij teknon

g ara fonw| fonon lusomen h ta_ r9oda ara tou= teknou e0stin

d ara douleusete toi=j barbaamproij q ara mu=qon legeij tw~| teknw|

e ara xrh legein ta_ kakaamp ou0xi a)lla_ xrh i ti lecousin oi9 filosofoi oi9 kaloi

v a Declina en todos los casos rsaquola bella rosalsaquo y rsaquolos libros uacutetileslsaquo b Construye el infinitivo presente activo y el imperativo presente activo sing y pl de luw didaampskw manqaampnw qerapeuw c Conjuga el futuro activo de legw y de qerapeuw Traduce al griego 1 Los hombres son seres poliacuteticos 2 Los libros valen diez oacutebolos 3 El filoacutesofo es bueno [soacutelo] de palabra mas no en sus obras (sing) 4 Debe uno (= xrh) aprender lo bueno que dicen los filoacutesofos 5 No debe uno decir lo malo 6 iexclFebo te liberaraacute (luw) amigo 7 No servireacuteis como esclavos a los baacuterbaros 8 No sirvaacuteis como esclavos a los baacuterbaros 9 iquestQueacute diraacute el filoacutesofo 10 Los nintildeos diraacuten lo mejor (neutr pl) 11 Las obras de los hombres malvados son malas 12 En comparacioacuten con los demaacutes seres vivos dice el filoacutesofo el hombre vive como un dios e Traduce al espantildeol la primera parte de la leccioacuten

18 Cancioacuten popular bizantina Teacutengase en cuenta que r9odon rosa dio su nombre a la isla de Rodas selinon apio a la ciudad siciliana de Selinunte

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

17

DIDAGMA EKTON

o9 a)gaqoj ta_ a)gaqaamp legw e1legon -ej -e a)kouw h1kouon -ej -e oi0ktirw w|ktiron -ej -e A a o9 dikaioj dikaia praampttei b ta_ dikaia kalaamp e0stin g xrh legein ta_ kalaamp

d mw~roj mw~ra legei e ou0 xrh a)kouein ta_ mw~ra

B a Puqagorou mh e0n polloi=j o0liga lege a)ll 0 e0n o0ligoij pollaamp b xrh

manqaampnein te kai didaampskein ta_ arista

G a tij me kwlusei poiei=n ta_ kalaamp b xalepa_ ta_ kalaamp g alla d 0 alloij kalaamp

d Biaj o9 sofoj e1legen oi9 plei=stoi kakoi

D a70Ihsou=j e0didaske o9 a)gaqoj anqrwpoj e0k tou= a)gaqou= qhsaurou= e0kbaampllei

a)gaqaamp kai o9 ponhroj anqrwpoj e0k tou= ponhrou= qhsaurou= e0kbaampllei ponhraamp19

b oi97a)postoloi h]kon ei0j to i9eron kai e0didaskon20

E a e1gwge ta_ arista e0didaskon se b ti e1legon soi g mu=qon e1legej moiv a e0luomen ton pw~lon b ti e0luete ton pw~lon21 Z a xrh e0lpizein ta_ arista b ti e0lpizete -ta_ arista h0lpizomen H a ar h1kouej a$ e1legon -paampnt h1kouon b ti o1nomaamp soi g Paamptrokloj (=Patroklw|) o1nomaamp moi Q a oi1mwze22 dou=le kai proteron w|mwzej pollaamp b ar ou0k oi0ktireij me kai ga_r o9 turannoj w|ktire ton ui9on I Sofoklh=j legein su deinoj manqaampnein d e0gw_ kakoj IA Plaamptwn ta_ dikaia kai kala_ a)gaqaamp e0sti ta_ d adika kai ai0sxra_ kakaamp DIALOGOI a ti e1lege Biaj o9 sofoj Biaj e1legen o3ti23 b ti praampttei o9 dikaioj 19 Mateo 12 35 20 actus Apostolorum 5 21 21 cf Lucas 1933 22 Amenaza de palos contra los esclavos en la comedia oi0mwampzw = digo oi1moi

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

18

g ti legei mw~roj d ti xrh legein xrh legein e ara xrh legein o0liga e0n polloi=j ou0 v a)lla_ pw~j xrh legein z ti xrh manqaampnein i ti xrh didaampskein ia ti e0didasken o970Ihsou=j o970Ihs o3ti ib pou= e0didaskon oi9 a)postoloi ig ti xrh e0lpizein id ti e0lpizeij i v ti e0lpizomen iz ti h0lpizete Repaso a ar e0douleuej qumw~| ou0xi b ar e0douleuete qumw~| ou0xi g ar h1kouej o4 e1legon nai d ar h0kouete a$ e1legon ou0xi e ar h0kouete a$ e0legomen nai v ara xrh douleuein qumw~| Derivacioacuten a h9 e0lpij (esperanza tercera declinacioacuten) - e0lpizw - h1lpizon b to o1noma (nombre tercera declinacioacuten) - o0nomaampzw - w)nomazon g o9 oi]ktoj (conmiseracioacuten) - oi0ktirw - w|ktiron d oi1moi (iexclay de miacute interjeccioacuten indeclinable) - oi0mwampzw - w|mwzon e o9 oi]koj (casa) - oi0kizw - MELETAI A Analiza y traduce las siguientes formas verbales24 e1legon e0manqaampnete e1fere(n) e0didaskon e0qeraamppeuon e1xaire e0peiqomen e0praampttete e0kwampluon h0lpizomen h1koue(n) h[kej u[e(n) w|)ktirete B Declina en singular y plural las frases to logikon zw~|on y o9 aristoj pw~loj G Conjuga en presente de indicativo e imperativo asiacute como en imperfecto los verbos kwluw legw a)kouw D Traduce al griego

a Di mucho en pocas [palabras] no poco en muchas b Los tontos25 dicen tonteriacuteas c Los hombres son animales racionales d No vengareacuteis los criacutemenes mediante criacutemenes e Te impediremos hacer (poiei=n) cosas malvadas f No te impediacuteamos hacer lo bueno g No somos ni (noni= ou1teou1te) seremos esclavos de los baacuterbaros h El hombre probo (= xrhstoj) actuacutea probamente (= hace cosas uacutetiles) i Escucheacute lo mejor de los filoacutesofos j Esperaacutebamos todo (= todas las cosas)

23 o3ti al igual que w(j es conjuncioacuten subordinante que introduce oraciones declarativas 24 Indica persona nuacutemero tiempo modo voz enunciado y da la traduccioacuten de la forma correspondiente Las formas subrayadas admiten dos posibilidades 25 Tonto (adjetivo) mwroj la forma [dialectal] aacutetica es sin embargo mw~roj

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

19

DIDAGMA EBDOMON

[fagtampmagt = lat fama] qeagtamp filiagt e1xqragt fhmh [cf ingl fame] kagtloj kalw~j dikaioj dikaiwj a)gaqoj eu] makroj makragtampn dw~ron dwreagtampn A70Aristotelhj peri filiaj26 a oi9 o3moioi filoi ei0sin b tw~n o9moiwn h9 filia e0stin g h9 filia a)gaqon

d h9 filia megiston a)nqrwpoij a)gaqon e0stin e w filia w megiston

a)nqrwamppoij a)gaqon v teleiagt d e0stin h9 tw~n a)gaqw~n filia

B70Isokraampthj peri filiaj

a a)rxh filiaj men e1painoj e1xqraj de yogoj b touj filouj e0n tai=j

a)tuxiaij diagignwampskomen

G a logoj e1rgou skiagtamp b e0k tou= Eu0aggeliou e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou27

g70Ihsou=j e0didasken kai h1kouon paampnta oi9 Farisai=oi28

D a ar h3kete ei0j70Aqhnaj -ma touj qeouj kai ta_j qeaampj ou0x h3komen b menete e0n

th=| oi0kia| mh metabainete e0c oi0kiaj ei0j oi0kian29

E a pou= e0sti qew~n bwmoj b e0n th=| a)gora~| qew~n bwmoj e0stin g eu1xesqe qeoi=j te

kai qeai=j

v a Plaamptwn30 legei w(j h9 agan e0leuqeria ei0j agan douleian metabaampllei

b70Aristotelhj trei=j ei0si politei=ai a)ristokratia kai o0ligarxia kai

dhmokratia kai a)ristokratiaj men o3roj a)reth o0ligarxiaj de plou=toj dhmou

d e0leuqeria31 g tw~n politeiw~n a)risth h9 e0k tw~n a)ristwn

Z a h9mera h9meran didaampskei b nh thn qeaampn kalw~j e1legej w filosofe g kalw~j

legein dei= peri tw~n kalw~n d eu] legeij w didaampskale

26 Cf eth Nic 1155amdash1156b 27 Mateo 4 16 cf Isaiacuteas 9 1 oi9 katoikou=ntej e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou fw~j laampmyei e0f u9ma~j 28 Lucas 16 14 29 Lucas 10 7 30 politeia 564a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

20

H a eu] legei se ou0deij polloi de kakw~j b kakw~j e1xw dia_ ton polemon g su

de w file pw~j e1xeij -xalepw~j e1xw u9po tou= xqej potou32 -kai dikaiwj

MELETAI A a tij me qerapeusei o9 b tij se qerapeusei oi9 g tij e0sti didaampskaloj tou= biou o9 d ti e0stin e0leuqerou e1rgon e ar e0stin e0leuqerou e1rgon to eu] legein ou0 v tij qerapeusei touj qeouj oi9 z tij e0qeraamppeue ton qeon o9 h ar a)kouete tw~n qew~n q ar h0kouete touj tw~n filosofwn logouj i ar h1kouon touj tw~n kakw~n logouj ia ar e0maampnqanej ton logon ib ar e0didaskon to didagma B a Conjuga el presente imperfecto e imperativo del modo indicativo de los verbos manqaampnw didaampskw e0lpizw b Declina en todos los casos del singular y del plural la frase o9 koinoj e0xqroj c Traduce al griego a iquestQuieres aprender No te [lo] impediremos b Queremos llegar a Atenas pues

(gaampr) en Atenas (70Aqh=nai) estaacuten los altares de las diosas y de los dioses c Los filoacutesofos soliacutean ensentildear (imperfecto) en el templo de la diosa d El filoacutesofo es un maestro para (genitivo) la vida e Serviremos (qerapeuw) a los dioses y a las diosas de Atenas f Les ensentildeaacutebamos a los nintildeos lo mejor g Los [hombres] libres ensentildeaban a sus hijos tanto lo bello como lo uacutetil h iexclOh amigo de la libertad no seas esclavo de tus pasiones (= qumoj en singular)

31 politica 1294a 10 32 sumposion 176a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

21

OGDOON DIDAGMA

h9 fhmh th=j fhmhj o9 to h9 h9 a)reth th=j a)reth=j o3de tode h3de A peri fhmhj kai mnhmhj

a70Odusseuj e1xaire th=| fhmh| th=| qeia| b kata_ touj e0painouj kai thn fhmhn kai

thn mnhmhn a)qanasiaj metexomen [Isoacutecr] g e0k pollw~n mnhmw~n e0mpeiria mia

e0stin [Arist] d Eu0ripidhj a( d a)reta_ bainei dia_ moxqwn dika dikan ferei kai

fonoj fonon

B70Aristotelhj

a h9 filia e0stin a)reth tij h2 met a)reth=j e1ti d a)nagkai=on ei0j ton bion b h9

tw~n newn filia di h9donhn ei]nai dokei= kai e0rwtikoi d oi9 neoi teleia d e0stin h9

tw~n a)gaqw~n filia kai kat a)rethn o9moiwn33 g h9 timh megiston tw~n e0ktoj

a)gaqw~n e0stin34

G a i1sxue sofia| ka)reth|= b h9 yuxh=j a)reth sofia g paampmpollai a)retai ei0sin

tw~n d a)retw~n allh men e0stin e0leuqerou allh de doulou35

D paroimiai

a ou0 sxolh douloij b dokei= de h9 eu0daimonia e0n th=| sxolh=| ei]nai36 g h9

eu0daimonia h2 sofia e0stin h2 a)reth yuxh=j d th=| tuxh| mh pisteue e ta_ megaampla

dw~ra th=j Tuxhj e1xei fobon

E a spondai ei0sin70Aqhnaioij kai Lakedaimonioij b mh luete ta_j spondaampj g

e0n tai=j70Olumpiakai=j spondai=j ou0k e1cestin o3pla ei0sferein ei0j thnde thn xwampran

v a taampd e0sti Peloponnhsoj b o3de e0gwamp ei0mi g o9 tw~n79Ellhnwn strathgoj

e1lege taampde d h3de h9 h9mera a)rxh kakw~n e0stin e kalh h9mera e0stin laampmpei ga_r o9

h3lioj v ferw soi tonde ton stefanon z prbl (= paraampbale confer compara)

didagma e D tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a ktt (= kai ta_ toiau=ta y las demaacutes

33 eth Nic 1156 a b 34 eth Nic 1123b 35 Menon 71e 36 eth Nic 1177b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

22

cosas semejantes = etc)

Z Kleaampnqhj37 legei o3ti qeoj e0stin h9 tou= kosmou yuxh MELETAI A a pw~j metexomen a)qanasiaj 70Isokraampthj legei o3ti b poqen e1xomen e0mpeirian70Aristotelhj legei wj g tij e0stin h9 th=j sofiaj a)reth d ti e0sti megiston tw~n e0ktoj a)gaqw~n e ara mia a)reth e0stin h2 pollai v ar e0n th=| sxolh=| h9 eu0daimonia e0stin B a ar a)reth tij e0stin h9 filia b ei0 mh a)reth ti e0stin h9 filia 70Aristotelhj legei o3ti g ara pisteuomen tai=j a)retai=j d tij e1legen w(j paampmpollai ei0si ai9 a)retai e tij e1lege pampollaj ei]nai ta_j a)retaampj G Traduce al griego A a La criacutetica es el comienzo de la enemistad b En la desgracia acabeacute de conocer (un solo verbo) a mis amigos c Decidme iquestcuaacutel es la amistad perfecta d iquestPor queacute hablas mal de Protaacutegoras e En las plazas puacuteblicas hay (= las pl puacutebl tienen) altares a (= gen) los dioses y a las diosas (concebidos como un conjunto) f [La experiencia de] un diacutea ensentildea al otro B a Somos fuertes por nuestras virtudes b [La] virtud [es el] maacuteximo bien c Honor y virtud son los maacutes grandes bienes (de las cosas buenas gen) d La sabiduriacutea de este filoacutesofo es muy grande e iquestQueacute es el hombre El suentildeo (o1nar) de una sombra [es] el hombre dice Piacutendaro [Piacutetica VIII 95s] f Sentimos placer (xairw) en las cosas divinas g En estos diacuteas prevalece (es fuerte) la maldad (= las cosas malas) h Dios es el alma del mundo

37 Cleantes (33130mdash23029) de lento entendimiento y dedicado en un principio al pugilato dirigioacute la escuela estoica tras la muerte (262261) de su fundador Zenoacuten Veacutease la nota 41

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

23

ENATON DIDAGMA

o9 poihthj tou= poihtou= a)gaqoj a)gaqh a)gaqon o9 neaniaj tou= neaniou dikaioj dikaiagt dikaion A a Mousw~n profhthj e0stin o9 poihthj b o9 nomoqethj nomwn poihthj e0stin g

Eu0ripidhj tragw|diw~n poihthj h]n d70Aristofaampnhj kai Menandroj kwmw|diw~n

poihtai h]san

B a poihthn71Erwj didaampskei b h9 texnh ton texnithn trefei (ai9 texnai touj

texnitaj trefousin) g o9 kubernhthj nautw~n arxei b o9 kubernhthj keleuei to

tw~| nauth| sumferon (oi9 kubernh=tai keleuousin ta_ toi=j nautaij sumferonta)

G a o9 xrhstoj neaniaj kaqeudei b akoue tou= filosofou w xrhste neania g

sigh neania| timhn ferei d ara gignwampskeij tonde ton xrhston neanian e xai=re

despota38 e dou=le despotw~n akoue kai dikaia kadika

D Eu0ripidhj o9 poihthj ui9oj h]n Mnhsarxidou o9 de Mnhsarxidhj w(j legetai h9

kwmw|dia kaampphloj h]n h1koue de70Anacagorou kai Prodikou kai Protagorou

tw~n filosofwn

E Eu0ripidhj h]n maqhthj70Anacagorou kai e0qaumaze ton men70Anacagoran o9

Eu0ripidhj ton d Eu0ripidhn70Anacagoraj tw~n d70Aqhnaiwn o9 dh=moj ou0k

e0pisteuen ou1te70Anacagora| ou1te7Eu0ripidh| wste a)ph=lqon a)p70Aqhnw~n kai o9

filosofoj kai o9 poihthj

38 El vocativo de los sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten es de uso relativamente escaso y presenta las siguientes caracteriacutesticas lo forman en -agt los terminados en -agtj los terminados en -hj en cambio lo hacen en -a breve Asimismo lo forman en -a breve tanto todos los terminados en -thj (que constituyen la mayoriacutea de los ca 6 400 sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten [de un total de ca 19 000 sustantivos no se trata pues de ninguna excepcioacuten cf P Tapia Lecturas Aacuteticas I p 944]) como los que presentan las terminaciones -aamprxhj -pwamplhj -wampnhj -metrhj -laamptrhj y -tribhj A eacutestos hay que agregar los gentilicios como persa (Pershj Persa) escita (Skuqhj Skuqa) etc los pocos sustantivos restantes mdashen ocasiones por razones diacriacuteticas (como Pershj [hermano de Hesiacuteodo no persa] Persh)mdash forman el vocativo en -h En cuanto a la posicioacuten del acento eacutesta es la misma del nominativo teniendo en cuenta las constantes generales de la acentuacioacuten vgr poliltthj poli=ta la uacutenica excepcioacuten (maacutes que excepcioacuten una huella de la posibilidad linguumliacutestica originaria de subrayar el vocativo retrayendo el acento H Rix Historische Grammatik des Griechischen Darmstadt 1976 pp 131s) la constituye el sustantivo despothj que forma el vocativo como se ve en el ejemplo retrayendo el acento hacia la primera siacutelaba (En Homero y fuera del dialecto aacutetico las cosas son muy distintas la terminacioacuten -a y sobre todo -tagt es maacutes bien nominativa mientras en el beocio Piacutendaro por ejemplo -a breve o larga es terminacioacuten constante de nominativo y de vocativo)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

24

v a Ku=roj o9 Pershj ui9on ei]xen Kambushn b Kurw| tw~| Persh| ui9oj h]n Kambushj

g Kambushj ui9oj h]n Kurou tou= Persou d oi9 Persai touj neaniaj toceuein kai

a)lhqeuein e0didaskon

Z a eu0xhn dikaian a)kouei o9 qeoj b eu0xh=j dikaiaj a)kouousin oi9 qeoi g eu0xa_j

dikaiaj a)kouein touj qeouj legousin d eu0xw~n dikaiwn xrh touj qeouj a)kouein

e dei= touj neaniaj touj tw~n filosofwn logouj e0pimeleia| a)kouein v ton

Eu0ripidhn legousin 70Anacagorou didaskaamplou a)kouein

MELETAI A a tij h]n tragw|diw~n poihthj b tij h]n kwmw|diw~n poihthj g tinej h]san kwmw|diw~n poihtai d tinej h]san tragw|diw~n poihtai e tij arxei nautw~n v ti ferei neaniaij timhn z tij h]n Eu0ripidou didaampskaloj h tij h]n Eu0ripidou pathr B a kalw~j legeij w maqhtaamp b kalw~j e1legej w xrhste g kalw~j e1legej w xrhste maqhtaamp d kalw~j e0legete w maqhtai C Traduce al griego a Euriacutepides fue un poeta traacutegico (= de tragedias) b Euriacutepides el poeta traacutegico era hijo de Mnesaacuterquides c Tanto Aristoacutefanes como Menandro fueron poetas coacutemicos d Los pilotos ordenaraacuten lo provechoso para los marineros e Anaxaacutegoras el maestro ensentildeoacute (impf) en Atenas a Euriacutepides a componer (=poiei=n) tragedias f Dicen que Anaxaacutegoras y Proacutedico los filoacutesofos fueron maestros de Euriacutepides g Los dioses no escucharaacuten las plegarias de los hombres injustos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

25

DIDAGMA DEKATON

h9 a)lhqeia th=j a)lhqeiaj sofoj sofwampteroj sofwamptatoj h9 qaamplassa th=j qalaampsshj deinoj deinoteroj deinotatoj

I A peri a)gkurw~n

a agkuraamp moi th=j tuxhj o9 filoj b h3kei anemoj deinoj thn agkuran

e0kbaampllete g e0pi mia~j a)gkuraj ou1k e0stin a)sfaampleia tw~| ploiw| d duo agkurai

a)sfaampleian parexousin e0p a)sfaleia| ou]n duo e0kbaampllete a)gkuraj e agkuran

e0n toi=j deinoi=j e1xw ton qeon th=|de pisteuw th=| a)gkura|

B a h9 qaamplassa douleuei a)nemoij b thn th=j qalaampsshj a)rxhn pote Minwj ei]xen G peri Mousw~n

a h9 Mou=sa sunesti tw~| poihth=| b o9 poihthj qerapeuei ta_j Mousaj kai ga_r

Mousw~n profhthj e0stin g ai9 Mou=sai a|dousin e0n70Olumpw| d qu=e tai=j

Mousaij w poihta e thn Mou=san a)ei qerapeusw v quw th=| Moush| z

xai=re w Mou=sa h xairete Mou=sai qeai

D peri eu0sebeiaj

a eu0sebeian fulasse b70Anacagora| dikh a)sebeiaj h]n par70Aqhnaioij

E peri a)lhqeiaj

a ti e0stin a)lhqeia39 b h9 filosofia e0pisthmh th=j a)lhqeiaj e0stin40 g i0atrw~|

thn a)lhqeian lege

v Platwnikaamp

a e3teron e0pisthmhj doca b a)nti dochj thn a)lhqeian tw~n kalw~n diwke g thn

met a)lhqeiaj docan e0pisthmhn ei]nai legw d diaferei e0pisthmh o0rqh=j dochj

Z a doch| ge th=| e0mh|= h9 filia megiston a)nqrwamppoij a)gaqon e0stin b diwke docan

ka)rethn g doca e0n u9yistoij Qew|~41

II

39 Juan 18 38 40 Aristoacuteteles met 993b 41 Lucas 2 14

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 16: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

16

poihma lecomen

D poihma pou= moi ta_ r9oda pou= moi ta_ i1a pou= moi ta_ kala_ selina tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a tadi ta_ kala_ selina18 E diaamplogoi a ti e0stin anqrwpoj o9 anqrwpoj v ar 0 e1sti soi paidion

b ar 0 e1sti Puqagorou biblia z ar 0 e1xeij teknon

g ara fonw| fonon lusomen h ta_ r9oda ara tou= teknou e0stin

d ara douleusete toi=j barbaamproij q ara mu=qon legeij tw~| teknw|

e ara xrh legein ta_ kakaamp ou0xi a)lla_ xrh i ti lecousin oi9 filosofoi oi9 kaloi

v a Declina en todos los casos rsaquola bella rosalsaquo y rsaquolos libros uacutetileslsaquo b Construye el infinitivo presente activo y el imperativo presente activo sing y pl de luw didaampskw manqaampnw qerapeuw c Conjuga el futuro activo de legw y de qerapeuw Traduce al griego 1 Los hombres son seres poliacuteticos 2 Los libros valen diez oacutebolos 3 El filoacutesofo es bueno [soacutelo] de palabra mas no en sus obras (sing) 4 Debe uno (= xrh) aprender lo bueno que dicen los filoacutesofos 5 No debe uno decir lo malo 6 iexclFebo te liberaraacute (luw) amigo 7 No servireacuteis como esclavos a los baacuterbaros 8 No sirvaacuteis como esclavos a los baacuterbaros 9 iquestQueacute diraacute el filoacutesofo 10 Los nintildeos diraacuten lo mejor (neutr pl) 11 Las obras de los hombres malvados son malas 12 En comparacioacuten con los demaacutes seres vivos dice el filoacutesofo el hombre vive como un dios e Traduce al espantildeol la primera parte de la leccioacuten

18 Cancioacuten popular bizantina Teacutengase en cuenta que r9odon rosa dio su nombre a la isla de Rodas selinon apio a la ciudad siciliana de Selinunte

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

17

DIDAGMA EKTON

o9 a)gaqoj ta_ a)gaqaamp legw e1legon -ej -e a)kouw h1kouon -ej -e oi0ktirw w|ktiron -ej -e A a o9 dikaioj dikaia praampttei b ta_ dikaia kalaamp e0stin g xrh legein ta_ kalaamp

d mw~roj mw~ra legei e ou0 xrh a)kouein ta_ mw~ra

B a Puqagorou mh e0n polloi=j o0liga lege a)ll 0 e0n o0ligoij pollaamp b xrh

manqaampnein te kai didaampskein ta_ arista

G a tij me kwlusei poiei=n ta_ kalaamp b xalepa_ ta_ kalaamp g alla d 0 alloij kalaamp

d Biaj o9 sofoj e1legen oi9 plei=stoi kakoi

D a70Ihsou=j e0didaske o9 a)gaqoj anqrwpoj e0k tou= a)gaqou= qhsaurou= e0kbaampllei

a)gaqaamp kai o9 ponhroj anqrwpoj e0k tou= ponhrou= qhsaurou= e0kbaampllei ponhraamp19

b oi97a)postoloi h]kon ei0j to i9eron kai e0didaskon20

E a e1gwge ta_ arista e0didaskon se b ti e1legon soi g mu=qon e1legej moiv a e0luomen ton pw~lon b ti e0luete ton pw~lon21 Z a xrh e0lpizein ta_ arista b ti e0lpizete -ta_ arista h0lpizomen H a ar h1kouej a$ e1legon -paampnt h1kouon b ti o1nomaamp soi g Paamptrokloj (=Patroklw|) o1nomaamp moi Q a oi1mwze22 dou=le kai proteron w|mwzej pollaamp b ar ou0k oi0ktireij me kai ga_r o9 turannoj w|ktire ton ui9on I Sofoklh=j legein su deinoj manqaampnein d e0gw_ kakoj IA Plaamptwn ta_ dikaia kai kala_ a)gaqaamp e0sti ta_ d adika kai ai0sxra_ kakaamp DIALOGOI a ti e1lege Biaj o9 sofoj Biaj e1legen o3ti23 b ti praampttei o9 dikaioj 19 Mateo 12 35 20 actus Apostolorum 5 21 21 cf Lucas 1933 22 Amenaza de palos contra los esclavos en la comedia oi0mwampzw = digo oi1moi

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

18

g ti legei mw~roj d ti xrh legein xrh legein e ara xrh legein o0liga e0n polloi=j ou0 v a)lla_ pw~j xrh legein z ti xrh manqaampnein i ti xrh didaampskein ia ti e0didasken o970Ihsou=j o970Ihs o3ti ib pou= e0didaskon oi9 a)postoloi ig ti xrh e0lpizein id ti e0lpizeij i v ti e0lpizomen iz ti h0lpizete Repaso a ar e0douleuej qumw~| ou0xi b ar e0douleuete qumw~| ou0xi g ar h1kouej o4 e1legon nai d ar h0kouete a$ e1legon ou0xi e ar h0kouete a$ e0legomen nai v ara xrh douleuein qumw~| Derivacioacuten a h9 e0lpij (esperanza tercera declinacioacuten) - e0lpizw - h1lpizon b to o1noma (nombre tercera declinacioacuten) - o0nomaampzw - w)nomazon g o9 oi]ktoj (conmiseracioacuten) - oi0ktirw - w|ktiron d oi1moi (iexclay de miacute interjeccioacuten indeclinable) - oi0mwampzw - w|mwzon e o9 oi]koj (casa) - oi0kizw - MELETAI A Analiza y traduce las siguientes formas verbales24 e1legon e0manqaampnete e1fere(n) e0didaskon e0qeraamppeuon e1xaire e0peiqomen e0praampttete e0kwampluon h0lpizomen h1koue(n) h[kej u[e(n) w|)ktirete B Declina en singular y plural las frases to logikon zw~|on y o9 aristoj pw~loj G Conjuga en presente de indicativo e imperativo asiacute como en imperfecto los verbos kwluw legw a)kouw D Traduce al griego

a Di mucho en pocas [palabras] no poco en muchas b Los tontos25 dicen tonteriacuteas c Los hombres son animales racionales d No vengareacuteis los criacutemenes mediante criacutemenes e Te impediremos hacer (poiei=n) cosas malvadas f No te impediacuteamos hacer lo bueno g No somos ni (noni= ou1teou1te) seremos esclavos de los baacuterbaros h El hombre probo (= xrhstoj) actuacutea probamente (= hace cosas uacutetiles) i Escucheacute lo mejor de los filoacutesofos j Esperaacutebamos todo (= todas las cosas)

23 o3ti al igual que w(j es conjuncioacuten subordinante que introduce oraciones declarativas 24 Indica persona nuacutemero tiempo modo voz enunciado y da la traduccioacuten de la forma correspondiente Las formas subrayadas admiten dos posibilidades 25 Tonto (adjetivo) mwroj la forma [dialectal] aacutetica es sin embargo mw~roj

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

19

DIDAGMA EBDOMON

[fagtampmagt = lat fama] qeagtamp filiagt e1xqragt fhmh [cf ingl fame] kagtloj kalw~j dikaioj dikaiwj a)gaqoj eu] makroj makragtampn dw~ron dwreagtampn A70Aristotelhj peri filiaj26 a oi9 o3moioi filoi ei0sin b tw~n o9moiwn h9 filia e0stin g h9 filia a)gaqon

d h9 filia megiston a)nqrwpoij a)gaqon e0stin e w filia w megiston

a)nqrwamppoij a)gaqon v teleiagt d e0stin h9 tw~n a)gaqw~n filia

B70Isokraampthj peri filiaj

a a)rxh filiaj men e1painoj e1xqraj de yogoj b touj filouj e0n tai=j

a)tuxiaij diagignwampskomen

G a logoj e1rgou skiagtamp b e0k tou= Eu0aggeliou e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou27

g70Ihsou=j e0didasken kai h1kouon paampnta oi9 Farisai=oi28

D a ar h3kete ei0j70Aqhnaj -ma touj qeouj kai ta_j qeaampj ou0x h3komen b menete e0n

th=| oi0kia| mh metabainete e0c oi0kiaj ei0j oi0kian29

E a pou= e0sti qew~n bwmoj b e0n th=| a)gora~| qew~n bwmoj e0stin g eu1xesqe qeoi=j te

kai qeai=j

v a Plaamptwn30 legei w(j h9 agan e0leuqeria ei0j agan douleian metabaampllei

b70Aristotelhj trei=j ei0si politei=ai a)ristokratia kai o0ligarxia kai

dhmokratia kai a)ristokratiaj men o3roj a)reth o0ligarxiaj de plou=toj dhmou

d e0leuqeria31 g tw~n politeiw~n a)risth h9 e0k tw~n a)ristwn

Z a h9mera h9meran didaampskei b nh thn qeaampn kalw~j e1legej w filosofe g kalw~j

legein dei= peri tw~n kalw~n d eu] legeij w didaampskale

26 Cf eth Nic 1155amdash1156b 27 Mateo 4 16 cf Isaiacuteas 9 1 oi9 katoikou=ntej e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou fw~j laampmyei e0f u9ma~j 28 Lucas 16 14 29 Lucas 10 7 30 politeia 564a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

20

H a eu] legei se ou0deij polloi de kakw~j b kakw~j e1xw dia_ ton polemon g su

de w file pw~j e1xeij -xalepw~j e1xw u9po tou= xqej potou32 -kai dikaiwj

MELETAI A a tij me qerapeusei o9 b tij se qerapeusei oi9 g tij e0sti didaampskaloj tou= biou o9 d ti e0stin e0leuqerou e1rgon e ar e0stin e0leuqerou e1rgon to eu] legein ou0 v tij qerapeusei touj qeouj oi9 z tij e0qeraamppeue ton qeon o9 h ar a)kouete tw~n qew~n q ar h0kouete touj tw~n filosofwn logouj i ar h1kouon touj tw~n kakw~n logouj ia ar e0maampnqanej ton logon ib ar e0didaskon to didagma B a Conjuga el presente imperfecto e imperativo del modo indicativo de los verbos manqaampnw didaampskw e0lpizw b Declina en todos los casos del singular y del plural la frase o9 koinoj e0xqroj c Traduce al griego a iquestQuieres aprender No te [lo] impediremos b Queremos llegar a Atenas pues

(gaampr) en Atenas (70Aqh=nai) estaacuten los altares de las diosas y de los dioses c Los filoacutesofos soliacutean ensentildear (imperfecto) en el templo de la diosa d El filoacutesofo es un maestro para (genitivo) la vida e Serviremos (qerapeuw) a los dioses y a las diosas de Atenas f Les ensentildeaacutebamos a los nintildeos lo mejor g Los [hombres] libres ensentildeaban a sus hijos tanto lo bello como lo uacutetil h iexclOh amigo de la libertad no seas esclavo de tus pasiones (= qumoj en singular)

31 politica 1294a 10 32 sumposion 176a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

21

OGDOON DIDAGMA

h9 fhmh th=j fhmhj o9 to h9 h9 a)reth th=j a)reth=j o3de tode h3de A peri fhmhj kai mnhmhj

a70Odusseuj e1xaire th=| fhmh| th=| qeia| b kata_ touj e0painouj kai thn fhmhn kai

thn mnhmhn a)qanasiaj metexomen [Isoacutecr] g e0k pollw~n mnhmw~n e0mpeiria mia

e0stin [Arist] d Eu0ripidhj a( d a)reta_ bainei dia_ moxqwn dika dikan ferei kai

fonoj fonon

B70Aristotelhj

a h9 filia e0stin a)reth tij h2 met a)reth=j e1ti d a)nagkai=on ei0j ton bion b h9

tw~n newn filia di h9donhn ei]nai dokei= kai e0rwtikoi d oi9 neoi teleia d e0stin h9

tw~n a)gaqw~n filia kai kat a)rethn o9moiwn33 g h9 timh megiston tw~n e0ktoj

a)gaqw~n e0stin34

G a i1sxue sofia| ka)reth|= b h9 yuxh=j a)reth sofia g paampmpollai a)retai ei0sin

tw~n d a)retw~n allh men e0stin e0leuqerou allh de doulou35

D paroimiai

a ou0 sxolh douloij b dokei= de h9 eu0daimonia e0n th=| sxolh=| ei]nai36 g h9

eu0daimonia h2 sofia e0stin h2 a)reth yuxh=j d th=| tuxh| mh pisteue e ta_ megaampla

dw~ra th=j Tuxhj e1xei fobon

E a spondai ei0sin70Aqhnaioij kai Lakedaimonioij b mh luete ta_j spondaampj g

e0n tai=j70Olumpiakai=j spondai=j ou0k e1cestin o3pla ei0sferein ei0j thnde thn xwampran

v a taampd e0sti Peloponnhsoj b o3de e0gwamp ei0mi g o9 tw~n79Ellhnwn strathgoj

e1lege taampde d h3de h9 h9mera a)rxh kakw~n e0stin e kalh h9mera e0stin laampmpei ga_r o9

h3lioj v ferw soi tonde ton stefanon z prbl (= paraampbale confer compara)

didagma e D tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a ktt (= kai ta_ toiau=ta y las demaacutes

33 eth Nic 1156 a b 34 eth Nic 1123b 35 Menon 71e 36 eth Nic 1177b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

22

cosas semejantes = etc)

Z Kleaampnqhj37 legei o3ti qeoj e0stin h9 tou= kosmou yuxh MELETAI A a pw~j metexomen a)qanasiaj 70Isokraampthj legei o3ti b poqen e1xomen e0mpeirian70Aristotelhj legei wj g tij e0stin h9 th=j sofiaj a)reth d ti e0sti megiston tw~n e0ktoj a)gaqw~n e ara mia a)reth e0stin h2 pollai v ar e0n th=| sxolh=| h9 eu0daimonia e0stin B a ar a)reth tij e0stin h9 filia b ei0 mh a)reth ti e0stin h9 filia 70Aristotelhj legei o3ti g ara pisteuomen tai=j a)retai=j d tij e1legen w(j paampmpollai ei0si ai9 a)retai e tij e1lege pampollaj ei]nai ta_j a)retaampj G Traduce al griego A a La criacutetica es el comienzo de la enemistad b En la desgracia acabeacute de conocer (un solo verbo) a mis amigos c Decidme iquestcuaacutel es la amistad perfecta d iquestPor queacute hablas mal de Protaacutegoras e En las plazas puacuteblicas hay (= las pl puacutebl tienen) altares a (= gen) los dioses y a las diosas (concebidos como un conjunto) f [La experiencia de] un diacutea ensentildea al otro B a Somos fuertes por nuestras virtudes b [La] virtud [es el] maacuteximo bien c Honor y virtud son los maacutes grandes bienes (de las cosas buenas gen) d La sabiduriacutea de este filoacutesofo es muy grande e iquestQueacute es el hombre El suentildeo (o1nar) de una sombra [es] el hombre dice Piacutendaro [Piacutetica VIII 95s] f Sentimos placer (xairw) en las cosas divinas g En estos diacuteas prevalece (es fuerte) la maldad (= las cosas malas) h Dios es el alma del mundo

37 Cleantes (33130mdash23029) de lento entendimiento y dedicado en un principio al pugilato dirigioacute la escuela estoica tras la muerte (262261) de su fundador Zenoacuten Veacutease la nota 41

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

23

ENATON DIDAGMA

o9 poihthj tou= poihtou= a)gaqoj a)gaqh a)gaqon o9 neaniaj tou= neaniou dikaioj dikaiagt dikaion A a Mousw~n profhthj e0stin o9 poihthj b o9 nomoqethj nomwn poihthj e0stin g

Eu0ripidhj tragw|diw~n poihthj h]n d70Aristofaampnhj kai Menandroj kwmw|diw~n

poihtai h]san

B a poihthn71Erwj didaampskei b h9 texnh ton texnithn trefei (ai9 texnai touj

texnitaj trefousin) g o9 kubernhthj nautw~n arxei b o9 kubernhthj keleuei to

tw~| nauth| sumferon (oi9 kubernh=tai keleuousin ta_ toi=j nautaij sumferonta)

G a o9 xrhstoj neaniaj kaqeudei b akoue tou= filosofou w xrhste neania g

sigh neania| timhn ferei d ara gignwampskeij tonde ton xrhston neanian e xai=re

despota38 e dou=le despotw~n akoue kai dikaia kadika

D Eu0ripidhj o9 poihthj ui9oj h]n Mnhsarxidou o9 de Mnhsarxidhj w(j legetai h9

kwmw|dia kaampphloj h]n h1koue de70Anacagorou kai Prodikou kai Protagorou

tw~n filosofwn

E Eu0ripidhj h]n maqhthj70Anacagorou kai e0qaumaze ton men70Anacagoran o9

Eu0ripidhj ton d Eu0ripidhn70Anacagoraj tw~n d70Aqhnaiwn o9 dh=moj ou0k

e0pisteuen ou1te70Anacagora| ou1te7Eu0ripidh| wste a)ph=lqon a)p70Aqhnw~n kai o9

filosofoj kai o9 poihthj

38 El vocativo de los sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten es de uso relativamente escaso y presenta las siguientes caracteriacutesticas lo forman en -agt los terminados en -agtj los terminados en -hj en cambio lo hacen en -a breve Asimismo lo forman en -a breve tanto todos los terminados en -thj (que constituyen la mayoriacutea de los ca 6 400 sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten [de un total de ca 19 000 sustantivos no se trata pues de ninguna excepcioacuten cf P Tapia Lecturas Aacuteticas I p 944]) como los que presentan las terminaciones -aamprxhj -pwamplhj -wampnhj -metrhj -laamptrhj y -tribhj A eacutestos hay que agregar los gentilicios como persa (Pershj Persa) escita (Skuqhj Skuqa) etc los pocos sustantivos restantes mdashen ocasiones por razones diacriacuteticas (como Pershj [hermano de Hesiacuteodo no persa] Persh)mdash forman el vocativo en -h En cuanto a la posicioacuten del acento eacutesta es la misma del nominativo teniendo en cuenta las constantes generales de la acentuacioacuten vgr poliltthj poli=ta la uacutenica excepcioacuten (maacutes que excepcioacuten una huella de la posibilidad linguumliacutestica originaria de subrayar el vocativo retrayendo el acento H Rix Historische Grammatik des Griechischen Darmstadt 1976 pp 131s) la constituye el sustantivo despothj que forma el vocativo como se ve en el ejemplo retrayendo el acento hacia la primera siacutelaba (En Homero y fuera del dialecto aacutetico las cosas son muy distintas la terminacioacuten -a y sobre todo -tagt es maacutes bien nominativa mientras en el beocio Piacutendaro por ejemplo -a breve o larga es terminacioacuten constante de nominativo y de vocativo)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

24

v a Ku=roj o9 Pershj ui9on ei]xen Kambushn b Kurw| tw~| Persh| ui9oj h]n Kambushj

g Kambushj ui9oj h]n Kurou tou= Persou d oi9 Persai touj neaniaj toceuein kai

a)lhqeuein e0didaskon

Z a eu0xhn dikaian a)kouei o9 qeoj b eu0xh=j dikaiaj a)kouousin oi9 qeoi g eu0xa_j

dikaiaj a)kouein touj qeouj legousin d eu0xw~n dikaiwn xrh touj qeouj a)kouein

e dei= touj neaniaj touj tw~n filosofwn logouj e0pimeleia| a)kouein v ton

Eu0ripidhn legousin 70Anacagorou didaskaamplou a)kouein

MELETAI A a tij h]n tragw|diw~n poihthj b tij h]n kwmw|diw~n poihthj g tinej h]san kwmw|diw~n poihtai d tinej h]san tragw|diw~n poihtai e tij arxei nautw~n v ti ferei neaniaij timhn z tij h]n Eu0ripidou didaampskaloj h tij h]n Eu0ripidou pathr B a kalw~j legeij w maqhtaamp b kalw~j e1legej w xrhste g kalw~j e1legej w xrhste maqhtaamp d kalw~j e0legete w maqhtai C Traduce al griego a Euriacutepides fue un poeta traacutegico (= de tragedias) b Euriacutepides el poeta traacutegico era hijo de Mnesaacuterquides c Tanto Aristoacutefanes como Menandro fueron poetas coacutemicos d Los pilotos ordenaraacuten lo provechoso para los marineros e Anaxaacutegoras el maestro ensentildeoacute (impf) en Atenas a Euriacutepides a componer (=poiei=n) tragedias f Dicen que Anaxaacutegoras y Proacutedico los filoacutesofos fueron maestros de Euriacutepides g Los dioses no escucharaacuten las plegarias de los hombres injustos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

25

DIDAGMA DEKATON

h9 a)lhqeia th=j a)lhqeiaj sofoj sofwampteroj sofwamptatoj h9 qaamplassa th=j qalaampsshj deinoj deinoteroj deinotatoj

I A peri a)gkurw~n

a agkuraamp moi th=j tuxhj o9 filoj b h3kei anemoj deinoj thn agkuran

e0kbaampllete g e0pi mia~j a)gkuraj ou1k e0stin a)sfaampleia tw~| ploiw| d duo agkurai

a)sfaampleian parexousin e0p a)sfaleia| ou]n duo e0kbaampllete a)gkuraj e agkuran

e0n toi=j deinoi=j e1xw ton qeon th=|de pisteuw th=| a)gkura|

B a h9 qaamplassa douleuei a)nemoij b thn th=j qalaampsshj a)rxhn pote Minwj ei]xen G peri Mousw~n

a h9 Mou=sa sunesti tw~| poihth=| b o9 poihthj qerapeuei ta_j Mousaj kai ga_r

Mousw~n profhthj e0stin g ai9 Mou=sai a|dousin e0n70Olumpw| d qu=e tai=j

Mousaij w poihta e thn Mou=san a)ei qerapeusw v quw th=| Moush| z

xai=re w Mou=sa h xairete Mou=sai qeai

D peri eu0sebeiaj

a eu0sebeian fulasse b70Anacagora| dikh a)sebeiaj h]n par70Aqhnaioij

E peri a)lhqeiaj

a ti e0stin a)lhqeia39 b h9 filosofia e0pisthmh th=j a)lhqeiaj e0stin40 g i0atrw~|

thn a)lhqeian lege

v Platwnikaamp

a e3teron e0pisthmhj doca b a)nti dochj thn a)lhqeian tw~n kalw~n diwke g thn

met a)lhqeiaj docan e0pisthmhn ei]nai legw d diaferei e0pisthmh o0rqh=j dochj

Z a doch| ge th=| e0mh|= h9 filia megiston a)nqrwamppoij a)gaqon e0stin b diwke docan

ka)rethn g doca e0n u9yistoij Qew|~41

II

39 Juan 18 38 40 Aristoacuteteles met 993b 41 Lucas 2 14

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 17: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

17

DIDAGMA EKTON

o9 a)gaqoj ta_ a)gaqaamp legw e1legon -ej -e a)kouw h1kouon -ej -e oi0ktirw w|ktiron -ej -e A a o9 dikaioj dikaia praampttei b ta_ dikaia kalaamp e0stin g xrh legein ta_ kalaamp

d mw~roj mw~ra legei e ou0 xrh a)kouein ta_ mw~ra

B a Puqagorou mh e0n polloi=j o0liga lege a)ll 0 e0n o0ligoij pollaamp b xrh

manqaampnein te kai didaampskein ta_ arista

G a tij me kwlusei poiei=n ta_ kalaamp b xalepa_ ta_ kalaamp g alla d 0 alloij kalaamp

d Biaj o9 sofoj e1legen oi9 plei=stoi kakoi

D a70Ihsou=j e0didaske o9 a)gaqoj anqrwpoj e0k tou= a)gaqou= qhsaurou= e0kbaampllei

a)gaqaamp kai o9 ponhroj anqrwpoj e0k tou= ponhrou= qhsaurou= e0kbaampllei ponhraamp19

b oi97a)postoloi h]kon ei0j to i9eron kai e0didaskon20

E a e1gwge ta_ arista e0didaskon se b ti e1legon soi g mu=qon e1legej moiv a e0luomen ton pw~lon b ti e0luete ton pw~lon21 Z a xrh e0lpizein ta_ arista b ti e0lpizete -ta_ arista h0lpizomen H a ar h1kouej a$ e1legon -paampnt h1kouon b ti o1nomaamp soi g Paamptrokloj (=Patroklw|) o1nomaamp moi Q a oi1mwze22 dou=le kai proteron w|mwzej pollaamp b ar ou0k oi0ktireij me kai ga_r o9 turannoj w|ktire ton ui9on I Sofoklh=j legein su deinoj manqaampnein d e0gw_ kakoj IA Plaamptwn ta_ dikaia kai kala_ a)gaqaamp e0sti ta_ d adika kai ai0sxra_ kakaamp DIALOGOI a ti e1lege Biaj o9 sofoj Biaj e1legen o3ti23 b ti praampttei o9 dikaioj 19 Mateo 12 35 20 actus Apostolorum 5 21 21 cf Lucas 1933 22 Amenaza de palos contra los esclavos en la comedia oi0mwampzw = digo oi1moi

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

18

g ti legei mw~roj d ti xrh legein xrh legein e ara xrh legein o0liga e0n polloi=j ou0 v a)lla_ pw~j xrh legein z ti xrh manqaampnein i ti xrh didaampskein ia ti e0didasken o970Ihsou=j o970Ihs o3ti ib pou= e0didaskon oi9 a)postoloi ig ti xrh e0lpizein id ti e0lpizeij i v ti e0lpizomen iz ti h0lpizete Repaso a ar e0douleuej qumw~| ou0xi b ar e0douleuete qumw~| ou0xi g ar h1kouej o4 e1legon nai d ar h0kouete a$ e1legon ou0xi e ar h0kouete a$ e0legomen nai v ara xrh douleuein qumw~| Derivacioacuten a h9 e0lpij (esperanza tercera declinacioacuten) - e0lpizw - h1lpizon b to o1noma (nombre tercera declinacioacuten) - o0nomaampzw - w)nomazon g o9 oi]ktoj (conmiseracioacuten) - oi0ktirw - w|ktiron d oi1moi (iexclay de miacute interjeccioacuten indeclinable) - oi0mwampzw - w|mwzon e o9 oi]koj (casa) - oi0kizw - MELETAI A Analiza y traduce las siguientes formas verbales24 e1legon e0manqaampnete e1fere(n) e0didaskon e0qeraamppeuon e1xaire e0peiqomen e0praampttete e0kwampluon h0lpizomen h1koue(n) h[kej u[e(n) w|)ktirete B Declina en singular y plural las frases to logikon zw~|on y o9 aristoj pw~loj G Conjuga en presente de indicativo e imperativo asiacute como en imperfecto los verbos kwluw legw a)kouw D Traduce al griego

a Di mucho en pocas [palabras] no poco en muchas b Los tontos25 dicen tonteriacuteas c Los hombres son animales racionales d No vengareacuteis los criacutemenes mediante criacutemenes e Te impediremos hacer (poiei=n) cosas malvadas f No te impediacuteamos hacer lo bueno g No somos ni (noni= ou1teou1te) seremos esclavos de los baacuterbaros h El hombre probo (= xrhstoj) actuacutea probamente (= hace cosas uacutetiles) i Escucheacute lo mejor de los filoacutesofos j Esperaacutebamos todo (= todas las cosas)

23 o3ti al igual que w(j es conjuncioacuten subordinante que introduce oraciones declarativas 24 Indica persona nuacutemero tiempo modo voz enunciado y da la traduccioacuten de la forma correspondiente Las formas subrayadas admiten dos posibilidades 25 Tonto (adjetivo) mwroj la forma [dialectal] aacutetica es sin embargo mw~roj

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

19

DIDAGMA EBDOMON

[fagtampmagt = lat fama] qeagtamp filiagt e1xqragt fhmh [cf ingl fame] kagtloj kalw~j dikaioj dikaiwj a)gaqoj eu] makroj makragtampn dw~ron dwreagtampn A70Aristotelhj peri filiaj26 a oi9 o3moioi filoi ei0sin b tw~n o9moiwn h9 filia e0stin g h9 filia a)gaqon

d h9 filia megiston a)nqrwpoij a)gaqon e0stin e w filia w megiston

a)nqrwamppoij a)gaqon v teleiagt d e0stin h9 tw~n a)gaqw~n filia

B70Isokraampthj peri filiaj

a a)rxh filiaj men e1painoj e1xqraj de yogoj b touj filouj e0n tai=j

a)tuxiaij diagignwampskomen

G a logoj e1rgou skiagtamp b e0k tou= Eu0aggeliou e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou27

g70Ihsou=j e0didasken kai h1kouon paampnta oi9 Farisai=oi28

D a ar h3kete ei0j70Aqhnaj -ma touj qeouj kai ta_j qeaampj ou0x h3komen b menete e0n

th=| oi0kia| mh metabainete e0c oi0kiaj ei0j oi0kian29

E a pou= e0sti qew~n bwmoj b e0n th=| a)gora~| qew~n bwmoj e0stin g eu1xesqe qeoi=j te

kai qeai=j

v a Plaamptwn30 legei w(j h9 agan e0leuqeria ei0j agan douleian metabaampllei

b70Aristotelhj trei=j ei0si politei=ai a)ristokratia kai o0ligarxia kai

dhmokratia kai a)ristokratiaj men o3roj a)reth o0ligarxiaj de plou=toj dhmou

d e0leuqeria31 g tw~n politeiw~n a)risth h9 e0k tw~n a)ristwn

Z a h9mera h9meran didaampskei b nh thn qeaampn kalw~j e1legej w filosofe g kalw~j

legein dei= peri tw~n kalw~n d eu] legeij w didaampskale

26 Cf eth Nic 1155amdash1156b 27 Mateo 4 16 cf Isaiacuteas 9 1 oi9 katoikou=ntej e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou fw~j laampmyei e0f u9ma~j 28 Lucas 16 14 29 Lucas 10 7 30 politeia 564a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

20

H a eu] legei se ou0deij polloi de kakw~j b kakw~j e1xw dia_ ton polemon g su

de w file pw~j e1xeij -xalepw~j e1xw u9po tou= xqej potou32 -kai dikaiwj

MELETAI A a tij me qerapeusei o9 b tij se qerapeusei oi9 g tij e0sti didaampskaloj tou= biou o9 d ti e0stin e0leuqerou e1rgon e ar e0stin e0leuqerou e1rgon to eu] legein ou0 v tij qerapeusei touj qeouj oi9 z tij e0qeraamppeue ton qeon o9 h ar a)kouete tw~n qew~n q ar h0kouete touj tw~n filosofwn logouj i ar h1kouon touj tw~n kakw~n logouj ia ar e0maampnqanej ton logon ib ar e0didaskon to didagma B a Conjuga el presente imperfecto e imperativo del modo indicativo de los verbos manqaampnw didaampskw e0lpizw b Declina en todos los casos del singular y del plural la frase o9 koinoj e0xqroj c Traduce al griego a iquestQuieres aprender No te [lo] impediremos b Queremos llegar a Atenas pues

(gaampr) en Atenas (70Aqh=nai) estaacuten los altares de las diosas y de los dioses c Los filoacutesofos soliacutean ensentildear (imperfecto) en el templo de la diosa d El filoacutesofo es un maestro para (genitivo) la vida e Serviremos (qerapeuw) a los dioses y a las diosas de Atenas f Les ensentildeaacutebamos a los nintildeos lo mejor g Los [hombres] libres ensentildeaban a sus hijos tanto lo bello como lo uacutetil h iexclOh amigo de la libertad no seas esclavo de tus pasiones (= qumoj en singular)

31 politica 1294a 10 32 sumposion 176a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

21

OGDOON DIDAGMA

h9 fhmh th=j fhmhj o9 to h9 h9 a)reth th=j a)reth=j o3de tode h3de A peri fhmhj kai mnhmhj

a70Odusseuj e1xaire th=| fhmh| th=| qeia| b kata_ touj e0painouj kai thn fhmhn kai

thn mnhmhn a)qanasiaj metexomen [Isoacutecr] g e0k pollw~n mnhmw~n e0mpeiria mia

e0stin [Arist] d Eu0ripidhj a( d a)reta_ bainei dia_ moxqwn dika dikan ferei kai

fonoj fonon

B70Aristotelhj

a h9 filia e0stin a)reth tij h2 met a)reth=j e1ti d a)nagkai=on ei0j ton bion b h9

tw~n newn filia di h9donhn ei]nai dokei= kai e0rwtikoi d oi9 neoi teleia d e0stin h9

tw~n a)gaqw~n filia kai kat a)rethn o9moiwn33 g h9 timh megiston tw~n e0ktoj

a)gaqw~n e0stin34

G a i1sxue sofia| ka)reth|= b h9 yuxh=j a)reth sofia g paampmpollai a)retai ei0sin

tw~n d a)retw~n allh men e0stin e0leuqerou allh de doulou35

D paroimiai

a ou0 sxolh douloij b dokei= de h9 eu0daimonia e0n th=| sxolh=| ei]nai36 g h9

eu0daimonia h2 sofia e0stin h2 a)reth yuxh=j d th=| tuxh| mh pisteue e ta_ megaampla

dw~ra th=j Tuxhj e1xei fobon

E a spondai ei0sin70Aqhnaioij kai Lakedaimonioij b mh luete ta_j spondaampj g

e0n tai=j70Olumpiakai=j spondai=j ou0k e1cestin o3pla ei0sferein ei0j thnde thn xwampran

v a taampd e0sti Peloponnhsoj b o3de e0gwamp ei0mi g o9 tw~n79Ellhnwn strathgoj

e1lege taampde d h3de h9 h9mera a)rxh kakw~n e0stin e kalh h9mera e0stin laampmpei ga_r o9

h3lioj v ferw soi tonde ton stefanon z prbl (= paraampbale confer compara)

didagma e D tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a ktt (= kai ta_ toiau=ta y las demaacutes

33 eth Nic 1156 a b 34 eth Nic 1123b 35 Menon 71e 36 eth Nic 1177b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

22

cosas semejantes = etc)

Z Kleaampnqhj37 legei o3ti qeoj e0stin h9 tou= kosmou yuxh MELETAI A a pw~j metexomen a)qanasiaj 70Isokraampthj legei o3ti b poqen e1xomen e0mpeirian70Aristotelhj legei wj g tij e0stin h9 th=j sofiaj a)reth d ti e0sti megiston tw~n e0ktoj a)gaqw~n e ara mia a)reth e0stin h2 pollai v ar e0n th=| sxolh=| h9 eu0daimonia e0stin B a ar a)reth tij e0stin h9 filia b ei0 mh a)reth ti e0stin h9 filia 70Aristotelhj legei o3ti g ara pisteuomen tai=j a)retai=j d tij e1legen w(j paampmpollai ei0si ai9 a)retai e tij e1lege pampollaj ei]nai ta_j a)retaampj G Traduce al griego A a La criacutetica es el comienzo de la enemistad b En la desgracia acabeacute de conocer (un solo verbo) a mis amigos c Decidme iquestcuaacutel es la amistad perfecta d iquestPor queacute hablas mal de Protaacutegoras e En las plazas puacuteblicas hay (= las pl puacutebl tienen) altares a (= gen) los dioses y a las diosas (concebidos como un conjunto) f [La experiencia de] un diacutea ensentildea al otro B a Somos fuertes por nuestras virtudes b [La] virtud [es el] maacuteximo bien c Honor y virtud son los maacutes grandes bienes (de las cosas buenas gen) d La sabiduriacutea de este filoacutesofo es muy grande e iquestQueacute es el hombre El suentildeo (o1nar) de una sombra [es] el hombre dice Piacutendaro [Piacutetica VIII 95s] f Sentimos placer (xairw) en las cosas divinas g En estos diacuteas prevalece (es fuerte) la maldad (= las cosas malas) h Dios es el alma del mundo

37 Cleantes (33130mdash23029) de lento entendimiento y dedicado en un principio al pugilato dirigioacute la escuela estoica tras la muerte (262261) de su fundador Zenoacuten Veacutease la nota 41

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

23

ENATON DIDAGMA

o9 poihthj tou= poihtou= a)gaqoj a)gaqh a)gaqon o9 neaniaj tou= neaniou dikaioj dikaiagt dikaion A a Mousw~n profhthj e0stin o9 poihthj b o9 nomoqethj nomwn poihthj e0stin g

Eu0ripidhj tragw|diw~n poihthj h]n d70Aristofaampnhj kai Menandroj kwmw|diw~n

poihtai h]san

B a poihthn71Erwj didaampskei b h9 texnh ton texnithn trefei (ai9 texnai touj

texnitaj trefousin) g o9 kubernhthj nautw~n arxei b o9 kubernhthj keleuei to

tw~| nauth| sumferon (oi9 kubernh=tai keleuousin ta_ toi=j nautaij sumferonta)

G a o9 xrhstoj neaniaj kaqeudei b akoue tou= filosofou w xrhste neania g

sigh neania| timhn ferei d ara gignwampskeij tonde ton xrhston neanian e xai=re

despota38 e dou=le despotw~n akoue kai dikaia kadika

D Eu0ripidhj o9 poihthj ui9oj h]n Mnhsarxidou o9 de Mnhsarxidhj w(j legetai h9

kwmw|dia kaampphloj h]n h1koue de70Anacagorou kai Prodikou kai Protagorou

tw~n filosofwn

E Eu0ripidhj h]n maqhthj70Anacagorou kai e0qaumaze ton men70Anacagoran o9

Eu0ripidhj ton d Eu0ripidhn70Anacagoraj tw~n d70Aqhnaiwn o9 dh=moj ou0k

e0pisteuen ou1te70Anacagora| ou1te7Eu0ripidh| wste a)ph=lqon a)p70Aqhnw~n kai o9

filosofoj kai o9 poihthj

38 El vocativo de los sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten es de uso relativamente escaso y presenta las siguientes caracteriacutesticas lo forman en -agt los terminados en -agtj los terminados en -hj en cambio lo hacen en -a breve Asimismo lo forman en -a breve tanto todos los terminados en -thj (que constituyen la mayoriacutea de los ca 6 400 sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten [de un total de ca 19 000 sustantivos no se trata pues de ninguna excepcioacuten cf P Tapia Lecturas Aacuteticas I p 944]) como los que presentan las terminaciones -aamprxhj -pwamplhj -wampnhj -metrhj -laamptrhj y -tribhj A eacutestos hay que agregar los gentilicios como persa (Pershj Persa) escita (Skuqhj Skuqa) etc los pocos sustantivos restantes mdashen ocasiones por razones diacriacuteticas (como Pershj [hermano de Hesiacuteodo no persa] Persh)mdash forman el vocativo en -h En cuanto a la posicioacuten del acento eacutesta es la misma del nominativo teniendo en cuenta las constantes generales de la acentuacioacuten vgr poliltthj poli=ta la uacutenica excepcioacuten (maacutes que excepcioacuten una huella de la posibilidad linguumliacutestica originaria de subrayar el vocativo retrayendo el acento H Rix Historische Grammatik des Griechischen Darmstadt 1976 pp 131s) la constituye el sustantivo despothj que forma el vocativo como se ve en el ejemplo retrayendo el acento hacia la primera siacutelaba (En Homero y fuera del dialecto aacutetico las cosas son muy distintas la terminacioacuten -a y sobre todo -tagt es maacutes bien nominativa mientras en el beocio Piacutendaro por ejemplo -a breve o larga es terminacioacuten constante de nominativo y de vocativo)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

24

v a Ku=roj o9 Pershj ui9on ei]xen Kambushn b Kurw| tw~| Persh| ui9oj h]n Kambushj

g Kambushj ui9oj h]n Kurou tou= Persou d oi9 Persai touj neaniaj toceuein kai

a)lhqeuein e0didaskon

Z a eu0xhn dikaian a)kouei o9 qeoj b eu0xh=j dikaiaj a)kouousin oi9 qeoi g eu0xa_j

dikaiaj a)kouein touj qeouj legousin d eu0xw~n dikaiwn xrh touj qeouj a)kouein

e dei= touj neaniaj touj tw~n filosofwn logouj e0pimeleia| a)kouein v ton

Eu0ripidhn legousin 70Anacagorou didaskaamplou a)kouein

MELETAI A a tij h]n tragw|diw~n poihthj b tij h]n kwmw|diw~n poihthj g tinej h]san kwmw|diw~n poihtai d tinej h]san tragw|diw~n poihtai e tij arxei nautw~n v ti ferei neaniaij timhn z tij h]n Eu0ripidou didaampskaloj h tij h]n Eu0ripidou pathr B a kalw~j legeij w maqhtaamp b kalw~j e1legej w xrhste g kalw~j e1legej w xrhste maqhtaamp d kalw~j e0legete w maqhtai C Traduce al griego a Euriacutepides fue un poeta traacutegico (= de tragedias) b Euriacutepides el poeta traacutegico era hijo de Mnesaacuterquides c Tanto Aristoacutefanes como Menandro fueron poetas coacutemicos d Los pilotos ordenaraacuten lo provechoso para los marineros e Anaxaacutegoras el maestro ensentildeoacute (impf) en Atenas a Euriacutepides a componer (=poiei=n) tragedias f Dicen que Anaxaacutegoras y Proacutedico los filoacutesofos fueron maestros de Euriacutepides g Los dioses no escucharaacuten las plegarias de los hombres injustos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

25

DIDAGMA DEKATON

h9 a)lhqeia th=j a)lhqeiaj sofoj sofwampteroj sofwamptatoj h9 qaamplassa th=j qalaampsshj deinoj deinoteroj deinotatoj

I A peri a)gkurw~n

a agkuraamp moi th=j tuxhj o9 filoj b h3kei anemoj deinoj thn agkuran

e0kbaampllete g e0pi mia~j a)gkuraj ou1k e0stin a)sfaampleia tw~| ploiw| d duo agkurai

a)sfaampleian parexousin e0p a)sfaleia| ou]n duo e0kbaampllete a)gkuraj e agkuran

e0n toi=j deinoi=j e1xw ton qeon th=|de pisteuw th=| a)gkura|

B a h9 qaamplassa douleuei a)nemoij b thn th=j qalaampsshj a)rxhn pote Minwj ei]xen G peri Mousw~n

a h9 Mou=sa sunesti tw~| poihth=| b o9 poihthj qerapeuei ta_j Mousaj kai ga_r

Mousw~n profhthj e0stin g ai9 Mou=sai a|dousin e0n70Olumpw| d qu=e tai=j

Mousaij w poihta e thn Mou=san a)ei qerapeusw v quw th=| Moush| z

xai=re w Mou=sa h xairete Mou=sai qeai

D peri eu0sebeiaj

a eu0sebeian fulasse b70Anacagora| dikh a)sebeiaj h]n par70Aqhnaioij

E peri a)lhqeiaj

a ti e0stin a)lhqeia39 b h9 filosofia e0pisthmh th=j a)lhqeiaj e0stin40 g i0atrw~|

thn a)lhqeian lege

v Platwnikaamp

a e3teron e0pisthmhj doca b a)nti dochj thn a)lhqeian tw~n kalw~n diwke g thn

met a)lhqeiaj docan e0pisthmhn ei]nai legw d diaferei e0pisthmh o0rqh=j dochj

Z a doch| ge th=| e0mh|= h9 filia megiston a)nqrwamppoij a)gaqon e0stin b diwke docan

ka)rethn g doca e0n u9yistoij Qew|~41

II

39 Juan 18 38 40 Aristoacuteteles met 993b 41 Lucas 2 14

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 18: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

18

g ti legei mw~roj d ti xrh legein xrh legein e ara xrh legein o0liga e0n polloi=j ou0 v a)lla_ pw~j xrh legein z ti xrh manqaampnein i ti xrh didaampskein ia ti e0didasken o970Ihsou=j o970Ihs o3ti ib pou= e0didaskon oi9 a)postoloi ig ti xrh e0lpizein id ti e0lpizeij i v ti e0lpizomen iz ti h0lpizete Repaso a ar e0douleuej qumw~| ou0xi b ar e0douleuete qumw~| ou0xi g ar h1kouej o4 e1legon nai d ar h0kouete a$ e1legon ou0xi e ar h0kouete a$ e0legomen nai v ara xrh douleuein qumw~| Derivacioacuten a h9 e0lpij (esperanza tercera declinacioacuten) - e0lpizw - h1lpizon b to o1noma (nombre tercera declinacioacuten) - o0nomaampzw - w)nomazon g o9 oi]ktoj (conmiseracioacuten) - oi0ktirw - w|ktiron d oi1moi (iexclay de miacute interjeccioacuten indeclinable) - oi0mwampzw - w|mwzon e o9 oi]koj (casa) - oi0kizw - MELETAI A Analiza y traduce las siguientes formas verbales24 e1legon e0manqaampnete e1fere(n) e0didaskon e0qeraamppeuon e1xaire e0peiqomen e0praampttete e0kwampluon h0lpizomen h1koue(n) h[kej u[e(n) w|)ktirete B Declina en singular y plural las frases to logikon zw~|on y o9 aristoj pw~loj G Conjuga en presente de indicativo e imperativo asiacute como en imperfecto los verbos kwluw legw a)kouw D Traduce al griego

a Di mucho en pocas [palabras] no poco en muchas b Los tontos25 dicen tonteriacuteas c Los hombres son animales racionales d No vengareacuteis los criacutemenes mediante criacutemenes e Te impediremos hacer (poiei=n) cosas malvadas f No te impediacuteamos hacer lo bueno g No somos ni (noni= ou1teou1te) seremos esclavos de los baacuterbaros h El hombre probo (= xrhstoj) actuacutea probamente (= hace cosas uacutetiles) i Escucheacute lo mejor de los filoacutesofos j Esperaacutebamos todo (= todas las cosas)

23 o3ti al igual que w(j es conjuncioacuten subordinante que introduce oraciones declarativas 24 Indica persona nuacutemero tiempo modo voz enunciado y da la traduccioacuten de la forma correspondiente Las formas subrayadas admiten dos posibilidades 25 Tonto (adjetivo) mwroj la forma [dialectal] aacutetica es sin embargo mw~roj

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

19

DIDAGMA EBDOMON

[fagtampmagt = lat fama] qeagtamp filiagt e1xqragt fhmh [cf ingl fame] kagtloj kalw~j dikaioj dikaiwj a)gaqoj eu] makroj makragtampn dw~ron dwreagtampn A70Aristotelhj peri filiaj26 a oi9 o3moioi filoi ei0sin b tw~n o9moiwn h9 filia e0stin g h9 filia a)gaqon

d h9 filia megiston a)nqrwpoij a)gaqon e0stin e w filia w megiston

a)nqrwamppoij a)gaqon v teleiagt d e0stin h9 tw~n a)gaqw~n filia

B70Isokraampthj peri filiaj

a a)rxh filiaj men e1painoj e1xqraj de yogoj b touj filouj e0n tai=j

a)tuxiaij diagignwampskomen

G a logoj e1rgou skiagtamp b e0k tou= Eu0aggeliou e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou27

g70Ihsou=j e0didasken kai h1kouon paampnta oi9 Farisai=oi28

D a ar h3kete ei0j70Aqhnaj -ma touj qeouj kai ta_j qeaampj ou0x h3komen b menete e0n

th=| oi0kia| mh metabainete e0c oi0kiaj ei0j oi0kian29

E a pou= e0sti qew~n bwmoj b e0n th=| a)gora~| qew~n bwmoj e0stin g eu1xesqe qeoi=j te

kai qeai=j

v a Plaamptwn30 legei w(j h9 agan e0leuqeria ei0j agan douleian metabaampllei

b70Aristotelhj trei=j ei0si politei=ai a)ristokratia kai o0ligarxia kai

dhmokratia kai a)ristokratiaj men o3roj a)reth o0ligarxiaj de plou=toj dhmou

d e0leuqeria31 g tw~n politeiw~n a)risth h9 e0k tw~n a)ristwn

Z a h9mera h9meran didaampskei b nh thn qeaampn kalw~j e1legej w filosofe g kalw~j

legein dei= peri tw~n kalw~n d eu] legeij w didaampskale

26 Cf eth Nic 1155amdash1156b 27 Mateo 4 16 cf Isaiacuteas 9 1 oi9 katoikou=ntej e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou fw~j laampmyei e0f u9ma~j 28 Lucas 16 14 29 Lucas 10 7 30 politeia 564a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

20

H a eu] legei se ou0deij polloi de kakw~j b kakw~j e1xw dia_ ton polemon g su

de w file pw~j e1xeij -xalepw~j e1xw u9po tou= xqej potou32 -kai dikaiwj

MELETAI A a tij me qerapeusei o9 b tij se qerapeusei oi9 g tij e0sti didaampskaloj tou= biou o9 d ti e0stin e0leuqerou e1rgon e ar e0stin e0leuqerou e1rgon to eu] legein ou0 v tij qerapeusei touj qeouj oi9 z tij e0qeraamppeue ton qeon o9 h ar a)kouete tw~n qew~n q ar h0kouete touj tw~n filosofwn logouj i ar h1kouon touj tw~n kakw~n logouj ia ar e0maampnqanej ton logon ib ar e0didaskon to didagma B a Conjuga el presente imperfecto e imperativo del modo indicativo de los verbos manqaampnw didaampskw e0lpizw b Declina en todos los casos del singular y del plural la frase o9 koinoj e0xqroj c Traduce al griego a iquestQuieres aprender No te [lo] impediremos b Queremos llegar a Atenas pues

(gaampr) en Atenas (70Aqh=nai) estaacuten los altares de las diosas y de los dioses c Los filoacutesofos soliacutean ensentildear (imperfecto) en el templo de la diosa d El filoacutesofo es un maestro para (genitivo) la vida e Serviremos (qerapeuw) a los dioses y a las diosas de Atenas f Les ensentildeaacutebamos a los nintildeos lo mejor g Los [hombres] libres ensentildeaban a sus hijos tanto lo bello como lo uacutetil h iexclOh amigo de la libertad no seas esclavo de tus pasiones (= qumoj en singular)

31 politica 1294a 10 32 sumposion 176a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

21

OGDOON DIDAGMA

h9 fhmh th=j fhmhj o9 to h9 h9 a)reth th=j a)reth=j o3de tode h3de A peri fhmhj kai mnhmhj

a70Odusseuj e1xaire th=| fhmh| th=| qeia| b kata_ touj e0painouj kai thn fhmhn kai

thn mnhmhn a)qanasiaj metexomen [Isoacutecr] g e0k pollw~n mnhmw~n e0mpeiria mia

e0stin [Arist] d Eu0ripidhj a( d a)reta_ bainei dia_ moxqwn dika dikan ferei kai

fonoj fonon

B70Aristotelhj

a h9 filia e0stin a)reth tij h2 met a)reth=j e1ti d a)nagkai=on ei0j ton bion b h9

tw~n newn filia di h9donhn ei]nai dokei= kai e0rwtikoi d oi9 neoi teleia d e0stin h9

tw~n a)gaqw~n filia kai kat a)rethn o9moiwn33 g h9 timh megiston tw~n e0ktoj

a)gaqw~n e0stin34

G a i1sxue sofia| ka)reth|= b h9 yuxh=j a)reth sofia g paampmpollai a)retai ei0sin

tw~n d a)retw~n allh men e0stin e0leuqerou allh de doulou35

D paroimiai

a ou0 sxolh douloij b dokei= de h9 eu0daimonia e0n th=| sxolh=| ei]nai36 g h9

eu0daimonia h2 sofia e0stin h2 a)reth yuxh=j d th=| tuxh| mh pisteue e ta_ megaampla

dw~ra th=j Tuxhj e1xei fobon

E a spondai ei0sin70Aqhnaioij kai Lakedaimonioij b mh luete ta_j spondaampj g

e0n tai=j70Olumpiakai=j spondai=j ou0k e1cestin o3pla ei0sferein ei0j thnde thn xwampran

v a taampd e0sti Peloponnhsoj b o3de e0gwamp ei0mi g o9 tw~n79Ellhnwn strathgoj

e1lege taampde d h3de h9 h9mera a)rxh kakw~n e0stin e kalh h9mera e0stin laampmpei ga_r o9

h3lioj v ferw soi tonde ton stefanon z prbl (= paraampbale confer compara)

didagma e D tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a ktt (= kai ta_ toiau=ta y las demaacutes

33 eth Nic 1156 a b 34 eth Nic 1123b 35 Menon 71e 36 eth Nic 1177b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

22

cosas semejantes = etc)

Z Kleaampnqhj37 legei o3ti qeoj e0stin h9 tou= kosmou yuxh MELETAI A a pw~j metexomen a)qanasiaj 70Isokraampthj legei o3ti b poqen e1xomen e0mpeirian70Aristotelhj legei wj g tij e0stin h9 th=j sofiaj a)reth d ti e0sti megiston tw~n e0ktoj a)gaqw~n e ara mia a)reth e0stin h2 pollai v ar e0n th=| sxolh=| h9 eu0daimonia e0stin B a ar a)reth tij e0stin h9 filia b ei0 mh a)reth ti e0stin h9 filia 70Aristotelhj legei o3ti g ara pisteuomen tai=j a)retai=j d tij e1legen w(j paampmpollai ei0si ai9 a)retai e tij e1lege pampollaj ei]nai ta_j a)retaampj G Traduce al griego A a La criacutetica es el comienzo de la enemistad b En la desgracia acabeacute de conocer (un solo verbo) a mis amigos c Decidme iquestcuaacutel es la amistad perfecta d iquestPor queacute hablas mal de Protaacutegoras e En las plazas puacuteblicas hay (= las pl puacutebl tienen) altares a (= gen) los dioses y a las diosas (concebidos como un conjunto) f [La experiencia de] un diacutea ensentildea al otro B a Somos fuertes por nuestras virtudes b [La] virtud [es el] maacuteximo bien c Honor y virtud son los maacutes grandes bienes (de las cosas buenas gen) d La sabiduriacutea de este filoacutesofo es muy grande e iquestQueacute es el hombre El suentildeo (o1nar) de una sombra [es] el hombre dice Piacutendaro [Piacutetica VIII 95s] f Sentimos placer (xairw) en las cosas divinas g En estos diacuteas prevalece (es fuerte) la maldad (= las cosas malas) h Dios es el alma del mundo

37 Cleantes (33130mdash23029) de lento entendimiento y dedicado en un principio al pugilato dirigioacute la escuela estoica tras la muerte (262261) de su fundador Zenoacuten Veacutease la nota 41

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

23

ENATON DIDAGMA

o9 poihthj tou= poihtou= a)gaqoj a)gaqh a)gaqon o9 neaniaj tou= neaniou dikaioj dikaiagt dikaion A a Mousw~n profhthj e0stin o9 poihthj b o9 nomoqethj nomwn poihthj e0stin g

Eu0ripidhj tragw|diw~n poihthj h]n d70Aristofaampnhj kai Menandroj kwmw|diw~n

poihtai h]san

B a poihthn71Erwj didaampskei b h9 texnh ton texnithn trefei (ai9 texnai touj

texnitaj trefousin) g o9 kubernhthj nautw~n arxei b o9 kubernhthj keleuei to

tw~| nauth| sumferon (oi9 kubernh=tai keleuousin ta_ toi=j nautaij sumferonta)

G a o9 xrhstoj neaniaj kaqeudei b akoue tou= filosofou w xrhste neania g

sigh neania| timhn ferei d ara gignwampskeij tonde ton xrhston neanian e xai=re

despota38 e dou=le despotw~n akoue kai dikaia kadika

D Eu0ripidhj o9 poihthj ui9oj h]n Mnhsarxidou o9 de Mnhsarxidhj w(j legetai h9

kwmw|dia kaampphloj h]n h1koue de70Anacagorou kai Prodikou kai Protagorou

tw~n filosofwn

E Eu0ripidhj h]n maqhthj70Anacagorou kai e0qaumaze ton men70Anacagoran o9

Eu0ripidhj ton d Eu0ripidhn70Anacagoraj tw~n d70Aqhnaiwn o9 dh=moj ou0k

e0pisteuen ou1te70Anacagora| ou1te7Eu0ripidh| wste a)ph=lqon a)p70Aqhnw~n kai o9

filosofoj kai o9 poihthj

38 El vocativo de los sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten es de uso relativamente escaso y presenta las siguientes caracteriacutesticas lo forman en -agt los terminados en -agtj los terminados en -hj en cambio lo hacen en -a breve Asimismo lo forman en -a breve tanto todos los terminados en -thj (que constituyen la mayoriacutea de los ca 6 400 sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten [de un total de ca 19 000 sustantivos no se trata pues de ninguna excepcioacuten cf P Tapia Lecturas Aacuteticas I p 944]) como los que presentan las terminaciones -aamprxhj -pwamplhj -wampnhj -metrhj -laamptrhj y -tribhj A eacutestos hay que agregar los gentilicios como persa (Pershj Persa) escita (Skuqhj Skuqa) etc los pocos sustantivos restantes mdashen ocasiones por razones diacriacuteticas (como Pershj [hermano de Hesiacuteodo no persa] Persh)mdash forman el vocativo en -h En cuanto a la posicioacuten del acento eacutesta es la misma del nominativo teniendo en cuenta las constantes generales de la acentuacioacuten vgr poliltthj poli=ta la uacutenica excepcioacuten (maacutes que excepcioacuten una huella de la posibilidad linguumliacutestica originaria de subrayar el vocativo retrayendo el acento H Rix Historische Grammatik des Griechischen Darmstadt 1976 pp 131s) la constituye el sustantivo despothj que forma el vocativo como se ve en el ejemplo retrayendo el acento hacia la primera siacutelaba (En Homero y fuera del dialecto aacutetico las cosas son muy distintas la terminacioacuten -a y sobre todo -tagt es maacutes bien nominativa mientras en el beocio Piacutendaro por ejemplo -a breve o larga es terminacioacuten constante de nominativo y de vocativo)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

24

v a Ku=roj o9 Pershj ui9on ei]xen Kambushn b Kurw| tw~| Persh| ui9oj h]n Kambushj

g Kambushj ui9oj h]n Kurou tou= Persou d oi9 Persai touj neaniaj toceuein kai

a)lhqeuein e0didaskon

Z a eu0xhn dikaian a)kouei o9 qeoj b eu0xh=j dikaiaj a)kouousin oi9 qeoi g eu0xa_j

dikaiaj a)kouein touj qeouj legousin d eu0xw~n dikaiwn xrh touj qeouj a)kouein

e dei= touj neaniaj touj tw~n filosofwn logouj e0pimeleia| a)kouein v ton

Eu0ripidhn legousin 70Anacagorou didaskaamplou a)kouein

MELETAI A a tij h]n tragw|diw~n poihthj b tij h]n kwmw|diw~n poihthj g tinej h]san kwmw|diw~n poihtai d tinej h]san tragw|diw~n poihtai e tij arxei nautw~n v ti ferei neaniaij timhn z tij h]n Eu0ripidou didaampskaloj h tij h]n Eu0ripidou pathr B a kalw~j legeij w maqhtaamp b kalw~j e1legej w xrhste g kalw~j e1legej w xrhste maqhtaamp d kalw~j e0legete w maqhtai C Traduce al griego a Euriacutepides fue un poeta traacutegico (= de tragedias) b Euriacutepides el poeta traacutegico era hijo de Mnesaacuterquides c Tanto Aristoacutefanes como Menandro fueron poetas coacutemicos d Los pilotos ordenaraacuten lo provechoso para los marineros e Anaxaacutegoras el maestro ensentildeoacute (impf) en Atenas a Euriacutepides a componer (=poiei=n) tragedias f Dicen que Anaxaacutegoras y Proacutedico los filoacutesofos fueron maestros de Euriacutepides g Los dioses no escucharaacuten las plegarias de los hombres injustos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

25

DIDAGMA DEKATON

h9 a)lhqeia th=j a)lhqeiaj sofoj sofwampteroj sofwamptatoj h9 qaamplassa th=j qalaampsshj deinoj deinoteroj deinotatoj

I A peri a)gkurw~n

a agkuraamp moi th=j tuxhj o9 filoj b h3kei anemoj deinoj thn agkuran

e0kbaampllete g e0pi mia~j a)gkuraj ou1k e0stin a)sfaampleia tw~| ploiw| d duo agkurai

a)sfaampleian parexousin e0p a)sfaleia| ou]n duo e0kbaampllete a)gkuraj e agkuran

e0n toi=j deinoi=j e1xw ton qeon th=|de pisteuw th=| a)gkura|

B a h9 qaamplassa douleuei a)nemoij b thn th=j qalaampsshj a)rxhn pote Minwj ei]xen G peri Mousw~n

a h9 Mou=sa sunesti tw~| poihth=| b o9 poihthj qerapeuei ta_j Mousaj kai ga_r

Mousw~n profhthj e0stin g ai9 Mou=sai a|dousin e0n70Olumpw| d qu=e tai=j

Mousaij w poihta e thn Mou=san a)ei qerapeusw v quw th=| Moush| z

xai=re w Mou=sa h xairete Mou=sai qeai

D peri eu0sebeiaj

a eu0sebeian fulasse b70Anacagora| dikh a)sebeiaj h]n par70Aqhnaioij

E peri a)lhqeiaj

a ti e0stin a)lhqeia39 b h9 filosofia e0pisthmh th=j a)lhqeiaj e0stin40 g i0atrw~|

thn a)lhqeian lege

v Platwnikaamp

a e3teron e0pisthmhj doca b a)nti dochj thn a)lhqeian tw~n kalw~n diwke g thn

met a)lhqeiaj docan e0pisthmhn ei]nai legw d diaferei e0pisthmh o0rqh=j dochj

Z a doch| ge th=| e0mh|= h9 filia megiston a)nqrwamppoij a)gaqon e0stin b diwke docan

ka)rethn g doca e0n u9yistoij Qew|~41

II

39 Juan 18 38 40 Aristoacuteteles met 993b 41 Lucas 2 14

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 19: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

19

DIDAGMA EBDOMON

[fagtampmagt = lat fama] qeagtamp filiagt e1xqragt fhmh [cf ingl fame] kagtloj kalw~j dikaioj dikaiwj a)gaqoj eu] makroj makragtampn dw~ron dwreagtampn A70Aristotelhj peri filiaj26 a oi9 o3moioi filoi ei0sin b tw~n o9moiwn h9 filia e0stin g h9 filia a)gaqon

d h9 filia megiston a)nqrwpoij a)gaqon e0stin e w filia w megiston

a)nqrwamppoij a)gaqon v teleiagt d e0stin h9 tw~n a)gaqw~n filia

B70Isokraampthj peri filiaj

a a)rxh filiaj men e1painoj e1xqraj de yogoj b touj filouj e0n tai=j

a)tuxiaij diagignwampskomen

G a logoj e1rgou skiagtamp b e0k tou= Eu0aggeliou e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou27

g70Ihsou=j e0didasken kai h1kouon paampnta oi9 Farisai=oi28

D a ar h3kete ei0j70Aqhnaj -ma touj qeouj kai ta_j qeaampj ou0x h3komen b menete e0n

th=| oi0kia| mh metabainete e0c oi0kiaj ei0j oi0kian29

E a pou= e0sti qew~n bwmoj b e0n th=| a)gora~| qew~n bwmoj e0stin g eu1xesqe qeoi=j te

kai qeai=j

v a Plaamptwn30 legei w(j h9 agan e0leuqeria ei0j agan douleian metabaampllei

b70Aristotelhj trei=j ei0si politei=ai a)ristokratia kai o0ligarxia kai

dhmokratia kai a)ristokratiaj men o3roj a)reth o0ligarxiaj de plou=toj dhmou

d e0leuqeria31 g tw~n politeiw~n a)risth h9 e0k tw~n a)ristwn

Z a h9mera h9meran didaampskei b nh thn qeaampn kalw~j e1legej w filosofe g kalw~j

legein dei= peri tw~n kalw~n d eu] legeij w didaampskale

26 Cf eth Nic 1155amdash1156b 27 Mateo 4 16 cf Isaiacuteas 9 1 oi9 katoikou=ntej e0n xwampra| kai skia~| qanaamptou fw~j laampmyei e0f u9ma~j 28 Lucas 16 14 29 Lucas 10 7 30 politeia 564a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

20

H a eu] legei se ou0deij polloi de kakw~j b kakw~j e1xw dia_ ton polemon g su

de w file pw~j e1xeij -xalepw~j e1xw u9po tou= xqej potou32 -kai dikaiwj

MELETAI A a tij me qerapeusei o9 b tij se qerapeusei oi9 g tij e0sti didaampskaloj tou= biou o9 d ti e0stin e0leuqerou e1rgon e ar e0stin e0leuqerou e1rgon to eu] legein ou0 v tij qerapeusei touj qeouj oi9 z tij e0qeraamppeue ton qeon o9 h ar a)kouete tw~n qew~n q ar h0kouete touj tw~n filosofwn logouj i ar h1kouon touj tw~n kakw~n logouj ia ar e0maampnqanej ton logon ib ar e0didaskon to didagma B a Conjuga el presente imperfecto e imperativo del modo indicativo de los verbos manqaampnw didaampskw e0lpizw b Declina en todos los casos del singular y del plural la frase o9 koinoj e0xqroj c Traduce al griego a iquestQuieres aprender No te [lo] impediremos b Queremos llegar a Atenas pues

(gaampr) en Atenas (70Aqh=nai) estaacuten los altares de las diosas y de los dioses c Los filoacutesofos soliacutean ensentildear (imperfecto) en el templo de la diosa d El filoacutesofo es un maestro para (genitivo) la vida e Serviremos (qerapeuw) a los dioses y a las diosas de Atenas f Les ensentildeaacutebamos a los nintildeos lo mejor g Los [hombres] libres ensentildeaban a sus hijos tanto lo bello como lo uacutetil h iexclOh amigo de la libertad no seas esclavo de tus pasiones (= qumoj en singular)

31 politica 1294a 10 32 sumposion 176a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

21

OGDOON DIDAGMA

h9 fhmh th=j fhmhj o9 to h9 h9 a)reth th=j a)reth=j o3de tode h3de A peri fhmhj kai mnhmhj

a70Odusseuj e1xaire th=| fhmh| th=| qeia| b kata_ touj e0painouj kai thn fhmhn kai

thn mnhmhn a)qanasiaj metexomen [Isoacutecr] g e0k pollw~n mnhmw~n e0mpeiria mia

e0stin [Arist] d Eu0ripidhj a( d a)reta_ bainei dia_ moxqwn dika dikan ferei kai

fonoj fonon

B70Aristotelhj

a h9 filia e0stin a)reth tij h2 met a)reth=j e1ti d a)nagkai=on ei0j ton bion b h9

tw~n newn filia di h9donhn ei]nai dokei= kai e0rwtikoi d oi9 neoi teleia d e0stin h9

tw~n a)gaqw~n filia kai kat a)rethn o9moiwn33 g h9 timh megiston tw~n e0ktoj

a)gaqw~n e0stin34

G a i1sxue sofia| ka)reth|= b h9 yuxh=j a)reth sofia g paampmpollai a)retai ei0sin

tw~n d a)retw~n allh men e0stin e0leuqerou allh de doulou35

D paroimiai

a ou0 sxolh douloij b dokei= de h9 eu0daimonia e0n th=| sxolh=| ei]nai36 g h9

eu0daimonia h2 sofia e0stin h2 a)reth yuxh=j d th=| tuxh| mh pisteue e ta_ megaampla

dw~ra th=j Tuxhj e1xei fobon

E a spondai ei0sin70Aqhnaioij kai Lakedaimonioij b mh luete ta_j spondaampj g

e0n tai=j70Olumpiakai=j spondai=j ou0k e1cestin o3pla ei0sferein ei0j thnde thn xwampran

v a taampd e0sti Peloponnhsoj b o3de e0gwamp ei0mi g o9 tw~n79Ellhnwn strathgoj

e1lege taampde d h3de h9 h9mera a)rxh kakw~n e0stin e kalh h9mera e0stin laampmpei ga_r o9

h3lioj v ferw soi tonde ton stefanon z prbl (= paraampbale confer compara)

didagma e D tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a ktt (= kai ta_ toiau=ta y las demaacutes

33 eth Nic 1156 a b 34 eth Nic 1123b 35 Menon 71e 36 eth Nic 1177b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

22

cosas semejantes = etc)

Z Kleaampnqhj37 legei o3ti qeoj e0stin h9 tou= kosmou yuxh MELETAI A a pw~j metexomen a)qanasiaj 70Isokraampthj legei o3ti b poqen e1xomen e0mpeirian70Aristotelhj legei wj g tij e0stin h9 th=j sofiaj a)reth d ti e0sti megiston tw~n e0ktoj a)gaqw~n e ara mia a)reth e0stin h2 pollai v ar e0n th=| sxolh=| h9 eu0daimonia e0stin B a ar a)reth tij e0stin h9 filia b ei0 mh a)reth ti e0stin h9 filia 70Aristotelhj legei o3ti g ara pisteuomen tai=j a)retai=j d tij e1legen w(j paampmpollai ei0si ai9 a)retai e tij e1lege pampollaj ei]nai ta_j a)retaampj G Traduce al griego A a La criacutetica es el comienzo de la enemistad b En la desgracia acabeacute de conocer (un solo verbo) a mis amigos c Decidme iquestcuaacutel es la amistad perfecta d iquestPor queacute hablas mal de Protaacutegoras e En las plazas puacuteblicas hay (= las pl puacutebl tienen) altares a (= gen) los dioses y a las diosas (concebidos como un conjunto) f [La experiencia de] un diacutea ensentildea al otro B a Somos fuertes por nuestras virtudes b [La] virtud [es el] maacuteximo bien c Honor y virtud son los maacutes grandes bienes (de las cosas buenas gen) d La sabiduriacutea de este filoacutesofo es muy grande e iquestQueacute es el hombre El suentildeo (o1nar) de una sombra [es] el hombre dice Piacutendaro [Piacutetica VIII 95s] f Sentimos placer (xairw) en las cosas divinas g En estos diacuteas prevalece (es fuerte) la maldad (= las cosas malas) h Dios es el alma del mundo

37 Cleantes (33130mdash23029) de lento entendimiento y dedicado en un principio al pugilato dirigioacute la escuela estoica tras la muerte (262261) de su fundador Zenoacuten Veacutease la nota 41

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

23

ENATON DIDAGMA

o9 poihthj tou= poihtou= a)gaqoj a)gaqh a)gaqon o9 neaniaj tou= neaniou dikaioj dikaiagt dikaion A a Mousw~n profhthj e0stin o9 poihthj b o9 nomoqethj nomwn poihthj e0stin g

Eu0ripidhj tragw|diw~n poihthj h]n d70Aristofaampnhj kai Menandroj kwmw|diw~n

poihtai h]san

B a poihthn71Erwj didaampskei b h9 texnh ton texnithn trefei (ai9 texnai touj

texnitaj trefousin) g o9 kubernhthj nautw~n arxei b o9 kubernhthj keleuei to

tw~| nauth| sumferon (oi9 kubernh=tai keleuousin ta_ toi=j nautaij sumferonta)

G a o9 xrhstoj neaniaj kaqeudei b akoue tou= filosofou w xrhste neania g

sigh neania| timhn ferei d ara gignwampskeij tonde ton xrhston neanian e xai=re

despota38 e dou=le despotw~n akoue kai dikaia kadika

D Eu0ripidhj o9 poihthj ui9oj h]n Mnhsarxidou o9 de Mnhsarxidhj w(j legetai h9

kwmw|dia kaampphloj h]n h1koue de70Anacagorou kai Prodikou kai Protagorou

tw~n filosofwn

E Eu0ripidhj h]n maqhthj70Anacagorou kai e0qaumaze ton men70Anacagoran o9

Eu0ripidhj ton d Eu0ripidhn70Anacagoraj tw~n d70Aqhnaiwn o9 dh=moj ou0k

e0pisteuen ou1te70Anacagora| ou1te7Eu0ripidh| wste a)ph=lqon a)p70Aqhnw~n kai o9

filosofoj kai o9 poihthj

38 El vocativo de los sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten es de uso relativamente escaso y presenta las siguientes caracteriacutesticas lo forman en -agt los terminados en -agtj los terminados en -hj en cambio lo hacen en -a breve Asimismo lo forman en -a breve tanto todos los terminados en -thj (que constituyen la mayoriacutea de los ca 6 400 sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten [de un total de ca 19 000 sustantivos no se trata pues de ninguna excepcioacuten cf P Tapia Lecturas Aacuteticas I p 944]) como los que presentan las terminaciones -aamprxhj -pwamplhj -wampnhj -metrhj -laamptrhj y -tribhj A eacutestos hay que agregar los gentilicios como persa (Pershj Persa) escita (Skuqhj Skuqa) etc los pocos sustantivos restantes mdashen ocasiones por razones diacriacuteticas (como Pershj [hermano de Hesiacuteodo no persa] Persh)mdash forman el vocativo en -h En cuanto a la posicioacuten del acento eacutesta es la misma del nominativo teniendo en cuenta las constantes generales de la acentuacioacuten vgr poliltthj poli=ta la uacutenica excepcioacuten (maacutes que excepcioacuten una huella de la posibilidad linguumliacutestica originaria de subrayar el vocativo retrayendo el acento H Rix Historische Grammatik des Griechischen Darmstadt 1976 pp 131s) la constituye el sustantivo despothj que forma el vocativo como se ve en el ejemplo retrayendo el acento hacia la primera siacutelaba (En Homero y fuera del dialecto aacutetico las cosas son muy distintas la terminacioacuten -a y sobre todo -tagt es maacutes bien nominativa mientras en el beocio Piacutendaro por ejemplo -a breve o larga es terminacioacuten constante de nominativo y de vocativo)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

24

v a Ku=roj o9 Pershj ui9on ei]xen Kambushn b Kurw| tw~| Persh| ui9oj h]n Kambushj

g Kambushj ui9oj h]n Kurou tou= Persou d oi9 Persai touj neaniaj toceuein kai

a)lhqeuein e0didaskon

Z a eu0xhn dikaian a)kouei o9 qeoj b eu0xh=j dikaiaj a)kouousin oi9 qeoi g eu0xa_j

dikaiaj a)kouein touj qeouj legousin d eu0xw~n dikaiwn xrh touj qeouj a)kouein

e dei= touj neaniaj touj tw~n filosofwn logouj e0pimeleia| a)kouein v ton

Eu0ripidhn legousin 70Anacagorou didaskaamplou a)kouein

MELETAI A a tij h]n tragw|diw~n poihthj b tij h]n kwmw|diw~n poihthj g tinej h]san kwmw|diw~n poihtai d tinej h]san tragw|diw~n poihtai e tij arxei nautw~n v ti ferei neaniaij timhn z tij h]n Eu0ripidou didaampskaloj h tij h]n Eu0ripidou pathr B a kalw~j legeij w maqhtaamp b kalw~j e1legej w xrhste g kalw~j e1legej w xrhste maqhtaamp d kalw~j e0legete w maqhtai C Traduce al griego a Euriacutepides fue un poeta traacutegico (= de tragedias) b Euriacutepides el poeta traacutegico era hijo de Mnesaacuterquides c Tanto Aristoacutefanes como Menandro fueron poetas coacutemicos d Los pilotos ordenaraacuten lo provechoso para los marineros e Anaxaacutegoras el maestro ensentildeoacute (impf) en Atenas a Euriacutepides a componer (=poiei=n) tragedias f Dicen que Anaxaacutegoras y Proacutedico los filoacutesofos fueron maestros de Euriacutepides g Los dioses no escucharaacuten las plegarias de los hombres injustos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

25

DIDAGMA DEKATON

h9 a)lhqeia th=j a)lhqeiaj sofoj sofwampteroj sofwamptatoj h9 qaamplassa th=j qalaampsshj deinoj deinoteroj deinotatoj

I A peri a)gkurw~n

a agkuraamp moi th=j tuxhj o9 filoj b h3kei anemoj deinoj thn agkuran

e0kbaampllete g e0pi mia~j a)gkuraj ou1k e0stin a)sfaampleia tw~| ploiw| d duo agkurai

a)sfaampleian parexousin e0p a)sfaleia| ou]n duo e0kbaampllete a)gkuraj e agkuran

e0n toi=j deinoi=j e1xw ton qeon th=|de pisteuw th=| a)gkura|

B a h9 qaamplassa douleuei a)nemoij b thn th=j qalaampsshj a)rxhn pote Minwj ei]xen G peri Mousw~n

a h9 Mou=sa sunesti tw~| poihth=| b o9 poihthj qerapeuei ta_j Mousaj kai ga_r

Mousw~n profhthj e0stin g ai9 Mou=sai a|dousin e0n70Olumpw| d qu=e tai=j

Mousaij w poihta e thn Mou=san a)ei qerapeusw v quw th=| Moush| z

xai=re w Mou=sa h xairete Mou=sai qeai

D peri eu0sebeiaj

a eu0sebeian fulasse b70Anacagora| dikh a)sebeiaj h]n par70Aqhnaioij

E peri a)lhqeiaj

a ti e0stin a)lhqeia39 b h9 filosofia e0pisthmh th=j a)lhqeiaj e0stin40 g i0atrw~|

thn a)lhqeian lege

v Platwnikaamp

a e3teron e0pisthmhj doca b a)nti dochj thn a)lhqeian tw~n kalw~n diwke g thn

met a)lhqeiaj docan e0pisthmhn ei]nai legw d diaferei e0pisthmh o0rqh=j dochj

Z a doch| ge th=| e0mh|= h9 filia megiston a)nqrwamppoij a)gaqon e0stin b diwke docan

ka)rethn g doca e0n u9yistoij Qew|~41

II

39 Juan 18 38 40 Aristoacuteteles met 993b 41 Lucas 2 14

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 20: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

20

H a eu] legei se ou0deij polloi de kakw~j b kakw~j e1xw dia_ ton polemon g su

de w file pw~j e1xeij -xalepw~j e1xw u9po tou= xqej potou32 -kai dikaiwj

MELETAI A a tij me qerapeusei o9 b tij se qerapeusei oi9 g tij e0sti didaampskaloj tou= biou o9 d ti e0stin e0leuqerou e1rgon e ar e0stin e0leuqerou e1rgon to eu] legein ou0 v tij qerapeusei touj qeouj oi9 z tij e0qeraamppeue ton qeon o9 h ar a)kouete tw~n qew~n q ar h0kouete touj tw~n filosofwn logouj i ar h1kouon touj tw~n kakw~n logouj ia ar e0maampnqanej ton logon ib ar e0didaskon to didagma B a Conjuga el presente imperfecto e imperativo del modo indicativo de los verbos manqaampnw didaampskw e0lpizw b Declina en todos los casos del singular y del plural la frase o9 koinoj e0xqroj c Traduce al griego a iquestQuieres aprender No te [lo] impediremos b Queremos llegar a Atenas pues

(gaampr) en Atenas (70Aqh=nai) estaacuten los altares de las diosas y de los dioses c Los filoacutesofos soliacutean ensentildear (imperfecto) en el templo de la diosa d El filoacutesofo es un maestro para (genitivo) la vida e Serviremos (qerapeuw) a los dioses y a las diosas de Atenas f Les ensentildeaacutebamos a los nintildeos lo mejor g Los [hombres] libres ensentildeaban a sus hijos tanto lo bello como lo uacutetil h iexclOh amigo de la libertad no seas esclavo de tus pasiones (= qumoj en singular)

31 politica 1294a 10 32 sumposion 176a

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

21

OGDOON DIDAGMA

h9 fhmh th=j fhmhj o9 to h9 h9 a)reth th=j a)reth=j o3de tode h3de A peri fhmhj kai mnhmhj

a70Odusseuj e1xaire th=| fhmh| th=| qeia| b kata_ touj e0painouj kai thn fhmhn kai

thn mnhmhn a)qanasiaj metexomen [Isoacutecr] g e0k pollw~n mnhmw~n e0mpeiria mia

e0stin [Arist] d Eu0ripidhj a( d a)reta_ bainei dia_ moxqwn dika dikan ferei kai

fonoj fonon

B70Aristotelhj

a h9 filia e0stin a)reth tij h2 met a)reth=j e1ti d a)nagkai=on ei0j ton bion b h9

tw~n newn filia di h9donhn ei]nai dokei= kai e0rwtikoi d oi9 neoi teleia d e0stin h9

tw~n a)gaqw~n filia kai kat a)rethn o9moiwn33 g h9 timh megiston tw~n e0ktoj

a)gaqw~n e0stin34

G a i1sxue sofia| ka)reth|= b h9 yuxh=j a)reth sofia g paampmpollai a)retai ei0sin

tw~n d a)retw~n allh men e0stin e0leuqerou allh de doulou35

D paroimiai

a ou0 sxolh douloij b dokei= de h9 eu0daimonia e0n th=| sxolh=| ei]nai36 g h9

eu0daimonia h2 sofia e0stin h2 a)reth yuxh=j d th=| tuxh| mh pisteue e ta_ megaampla

dw~ra th=j Tuxhj e1xei fobon

E a spondai ei0sin70Aqhnaioij kai Lakedaimonioij b mh luete ta_j spondaampj g

e0n tai=j70Olumpiakai=j spondai=j ou0k e1cestin o3pla ei0sferein ei0j thnde thn xwampran

v a taampd e0sti Peloponnhsoj b o3de e0gwamp ei0mi g o9 tw~n79Ellhnwn strathgoj

e1lege taampde d h3de h9 h9mera a)rxh kakw~n e0stin e kalh h9mera e0stin laampmpei ga_r o9

h3lioj v ferw soi tonde ton stefanon z prbl (= paraampbale confer compara)

didagma e D tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a ktt (= kai ta_ toiau=ta y las demaacutes

33 eth Nic 1156 a b 34 eth Nic 1123b 35 Menon 71e 36 eth Nic 1177b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

22

cosas semejantes = etc)

Z Kleaampnqhj37 legei o3ti qeoj e0stin h9 tou= kosmou yuxh MELETAI A a pw~j metexomen a)qanasiaj 70Isokraampthj legei o3ti b poqen e1xomen e0mpeirian70Aristotelhj legei wj g tij e0stin h9 th=j sofiaj a)reth d ti e0sti megiston tw~n e0ktoj a)gaqw~n e ara mia a)reth e0stin h2 pollai v ar e0n th=| sxolh=| h9 eu0daimonia e0stin B a ar a)reth tij e0stin h9 filia b ei0 mh a)reth ti e0stin h9 filia 70Aristotelhj legei o3ti g ara pisteuomen tai=j a)retai=j d tij e1legen w(j paampmpollai ei0si ai9 a)retai e tij e1lege pampollaj ei]nai ta_j a)retaampj G Traduce al griego A a La criacutetica es el comienzo de la enemistad b En la desgracia acabeacute de conocer (un solo verbo) a mis amigos c Decidme iquestcuaacutel es la amistad perfecta d iquestPor queacute hablas mal de Protaacutegoras e En las plazas puacuteblicas hay (= las pl puacutebl tienen) altares a (= gen) los dioses y a las diosas (concebidos como un conjunto) f [La experiencia de] un diacutea ensentildea al otro B a Somos fuertes por nuestras virtudes b [La] virtud [es el] maacuteximo bien c Honor y virtud son los maacutes grandes bienes (de las cosas buenas gen) d La sabiduriacutea de este filoacutesofo es muy grande e iquestQueacute es el hombre El suentildeo (o1nar) de una sombra [es] el hombre dice Piacutendaro [Piacutetica VIII 95s] f Sentimos placer (xairw) en las cosas divinas g En estos diacuteas prevalece (es fuerte) la maldad (= las cosas malas) h Dios es el alma del mundo

37 Cleantes (33130mdash23029) de lento entendimiento y dedicado en un principio al pugilato dirigioacute la escuela estoica tras la muerte (262261) de su fundador Zenoacuten Veacutease la nota 41

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

23

ENATON DIDAGMA

o9 poihthj tou= poihtou= a)gaqoj a)gaqh a)gaqon o9 neaniaj tou= neaniou dikaioj dikaiagt dikaion A a Mousw~n profhthj e0stin o9 poihthj b o9 nomoqethj nomwn poihthj e0stin g

Eu0ripidhj tragw|diw~n poihthj h]n d70Aristofaampnhj kai Menandroj kwmw|diw~n

poihtai h]san

B a poihthn71Erwj didaampskei b h9 texnh ton texnithn trefei (ai9 texnai touj

texnitaj trefousin) g o9 kubernhthj nautw~n arxei b o9 kubernhthj keleuei to

tw~| nauth| sumferon (oi9 kubernh=tai keleuousin ta_ toi=j nautaij sumferonta)

G a o9 xrhstoj neaniaj kaqeudei b akoue tou= filosofou w xrhste neania g

sigh neania| timhn ferei d ara gignwampskeij tonde ton xrhston neanian e xai=re

despota38 e dou=le despotw~n akoue kai dikaia kadika

D Eu0ripidhj o9 poihthj ui9oj h]n Mnhsarxidou o9 de Mnhsarxidhj w(j legetai h9

kwmw|dia kaampphloj h]n h1koue de70Anacagorou kai Prodikou kai Protagorou

tw~n filosofwn

E Eu0ripidhj h]n maqhthj70Anacagorou kai e0qaumaze ton men70Anacagoran o9

Eu0ripidhj ton d Eu0ripidhn70Anacagoraj tw~n d70Aqhnaiwn o9 dh=moj ou0k

e0pisteuen ou1te70Anacagora| ou1te7Eu0ripidh| wste a)ph=lqon a)p70Aqhnw~n kai o9

filosofoj kai o9 poihthj

38 El vocativo de los sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten es de uso relativamente escaso y presenta las siguientes caracteriacutesticas lo forman en -agt los terminados en -agtj los terminados en -hj en cambio lo hacen en -a breve Asimismo lo forman en -a breve tanto todos los terminados en -thj (que constituyen la mayoriacutea de los ca 6 400 sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten [de un total de ca 19 000 sustantivos no se trata pues de ninguna excepcioacuten cf P Tapia Lecturas Aacuteticas I p 944]) como los que presentan las terminaciones -aamprxhj -pwamplhj -wampnhj -metrhj -laamptrhj y -tribhj A eacutestos hay que agregar los gentilicios como persa (Pershj Persa) escita (Skuqhj Skuqa) etc los pocos sustantivos restantes mdashen ocasiones por razones diacriacuteticas (como Pershj [hermano de Hesiacuteodo no persa] Persh)mdash forman el vocativo en -h En cuanto a la posicioacuten del acento eacutesta es la misma del nominativo teniendo en cuenta las constantes generales de la acentuacioacuten vgr poliltthj poli=ta la uacutenica excepcioacuten (maacutes que excepcioacuten una huella de la posibilidad linguumliacutestica originaria de subrayar el vocativo retrayendo el acento H Rix Historische Grammatik des Griechischen Darmstadt 1976 pp 131s) la constituye el sustantivo despothj que forma el vocativo como se ve en el ejemplo retrayendo el acento hacia la primera siacutelaba (En Homero y fuera del dialecto aacutetico las cosas son muy distintas la terminacioacuten -a y sobre todo -tagt es maacutes bien nominativa mientras en el beocio Piacutendaro por ejemplo -a breve o larga es terminacioacuten constante de nominativo y de vocativo)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

24

v a Ku=roj o9 Pershj ui9on ei]xen Kambushn b Kurw| tw~| Persh| ui9oj h]n Kambushj

g Kambushj ui9oj h]n Kurou tou= Persou d oi9 Persai touj neaniaj toceuein kai

a)lhqeuein e0didaskon

Z a eu0xhn dikaian a)kouei o9 qeoj b eu0xh=j dikaiaj a)kouousin oi9 qeoi g eu0xa_j

dikaiaj a)kouein touj qeouj legousin d eu0xw~n dikaiwn xrh touj qeouj a)kouein

e dei= touj neaniaj touj tw~n filosofwn logouj e0pimeleia| a)kouein v ton

Eu0ripidhn legousin 70Anacagorou didaskaamplou a)kouein

MELETAI A a tij h]n tragw|diw~n poihthj b tij h]n kwmw|diw~n poihthj g tinej h]san kwmw|diw~n poihtai d tinej h]san tragw|diw~n poihtai e tij arxei nautw~n v ti ferei neaniaij timhn z tij h]n Eu0ripidou didaampskaloj h tij h]n Eu0ripidou pathr B a kalw~j legeij w maqhtaamp b kalw~j e1legej w xrhste g kalw~j e1legej w xrhste maqhtaamp d kalw~j e0legete w maqhtai C Traduce al griego a Euriacutepides fue un poeta traacutegico (= de tragedias) b Euriacutepides el poeta traacutegico era hijo de Mnesaacuterquides c Tanto Aristoacutefanes como Menandro fueron poetas coacutemicos d Los pilotos ordenaraacuten lo provechoso para los marineros e Anaxaacutegoras el maestro ensentildeoacute (impf) en Atenas a Euriacutepides a componer (=poiei=n) tragedias f Dicen que Anaxaacutegoras y Proacutedico los filoacutesofos fueron maestros de Euriacutepides g Los dioses no escucharaacuten las plegarias de los hombres injustos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

25

DIDAGMA DEKATON

h9 a)lhqeia th=j a)lhqeiaj sofoj sofwampteroj sofwamptatoj h9 qaamplassa th=j qalaampsshj deinoj deinoteroj deinotatoj

I A peri a)gkurw~n

a agkuraamp moi th=j tuxhj o9 filoj b h3kei anemoj deinoj thn agkuran

e0kbaampllete g e0pi mia~j a)gkuraj ou1k e0stin a)sfaampleia tw~| ploiw| d duo agkurai

a)sfaampleian parexousin e0p a)sfaleia| ou]n duo e0kbaampllete a)gkuraj e agkuran

e0n toi=j deinoi=j e1xw ton qeon th=|de pisteuw th=| a)gkura|

B a h9 qaamplassa douleuei a)nemoij b thn th=j qalaampsshj a)rxhn pote Minwj ei]xen G peri Mousw~n

a h9 Mou=sa sunesti tw~| poihth=| b o9 poihthj qerapeuei ta_j Mousaj kai ga_r

Mousw~n profhthj e0stin g ai9 Mou=sai a|dousin e0n70Olumpw| d qu=e tai=j

Mousaij w poihta e thn Mou=san a)ei qerapeusw v quw th=| Moush| z

xai=re w Mou=sa h xairete Mou=sai qeai

D peri eu0sebeiaj

a eu0sebeian fulasse b70Anacagora| dikh a)sebeiaj h]n par70Aqhnaioij

E peri a)lhqeiaj

a ti e0stin a)lhqeia39 b h9 filosofia e0pisthmh th=j a)lhqeiaj e0stin40 g i0atrw~|

thn a)lhqeian lege

v Platwnikaamp

a e3teron e0pisthmhj doca b a)nti dochj thn a)lhqeian tw~n kalw~n diwke g thn

met a)lhqeiaj docan e0pisthmhn ei]nai legw d diaferei e0pisthmh o0rqh=j dochj

Z a doch| ge th=| e0mh|= h9 filia megiston a)nqrwamppoij a)gaqon e0stin b diwke docan

ka)rethn g doca e0n u9yistoij Qew|~41

II

39 Juan 18 38 40 Aristoacuteteles met 993b 41 Lucas 2 14

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 21: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

21

OGDOON DIDAGMA

h9 fhmh th=j fhmhj o9 to h9 h9 a)reth th=j a)reth=j o3de tode h3de A peri fhmhj kai mnhmhj

a70Odusseuj e1xaire th=| fhmh| th=| qeia| b kata_ touj e0painouj kai thn fhmhn kai

thn mnhmhn a)qanasiaj metexomen [Isoacutecr] g e0k pollw~n mnhmw~n e0mpeiria mia

e0stin [Arist] d Eu0ripidhj a( d a)reta_ bainei dia_ moxqwn dika dikan ferei kai

fonoj fonon

B70Aristotelhj

a h9 filia e0stin a)reth tij h2 met a)reth=j e1ti d a)nagkai=on ei0j ton bion b h9

tw~n newn filia di h9donhn ei]nai dokei= kai e0rwtikoi d oi9 neoi teleia d e0stin h9

tw~n a)gaqw~n filia kai kat a)rethn o9moiwn33 g h9 timh megiston tw~n e0ktoj

a)gaqw~n e0stin34

G a i1sxue sofia| ka)reth|= b h9 yuxh=j a)reth sofia g paampmpollai a)retai ei0sin

tw~n d a)retw~n allh men e0stin e0leuqerou allh de doulou35

D paroimiai

a ou0 sxolh douloij b dokei= de h9 eu0daimonia e0n th=| sxolh=| ei]nai36 g h9

eu0daimonia h2 sofia e0stin h2 a)reth yuxh=j d th=| tuxh| mh pisteue e ta_ megaampla

dw~ra th=j Tuxhj e1xei fobon

E a spondai ei0sin70Aqhnaioij kai Lakedaimonioij b mh luete ta_j spondaampj g

e0n tai=j70Olumpiakai=j spondai=j ou0k e1cestin o3pla ei0sferein ei0j thnde thn xwampran

v a taampd e0sti Peloponnhsoj b o3de e0gwamp ei0mi g o9 tw~n79Ellhnwn strathgoj

e1lege taampde d h3de h9 h9mera a)rxh kakw~n e0stin e kalh h9mera e0stin laampmpei ga_r o9

h3lioj v ferw soi tonde ton stefanon z prbl (= paraampbale confer compara)

didagma e D tadi ta_ r9oda tadi ta_ i1a ktt (= kai ta_ toiau=ta y las demaacutes

33 eth Nic 1156 a b 34 eth Nic 1123b 35 Menon 71e 36 eth Nic 1177b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

22

cosas semejantes = etc)

Z Kleaampnqhj37 legei o3ti qeoj e0stin h9 tou= kosmou yuxh MELETAI A a pw~j metexomen a)qanasiaj 70Isokraampthj legei o3ti b poqen e1xomen e0mpeirian70Aristotelhj legei wj g tij e0stin h9 th=j sofiaj a)reth d ti e0sti megiston tw~n e0ktoj a)gaqw~n e ara mia a)reth e0stin h2 pollai v ar e0n th=| sxolh=| h9 eu0daimonia e0stin B a ar a)reth tij e0stin h9 filia b ei0 mh a)reth ti e0stin h9 filia 70Aristotelhj legei o3ti g ara pisteuomen tai=j a)retai=j d tij e1legen w(j paampmpollai ei0si ai9 a)retai e tij e1lege pampollaj ei]nai ta_j a)retaampj G Traduce al griego A a La criacutetica es el comienzo de la enemistad b En la desgracia acabeacute de conocer (un solo verbo) a mis amigos c Decidme iquestcuaacutel es la amistad perfecta d iquestPor queacute hablas mal de Protaacutegoras e En las plazas puacuteblicas hay (= las pl puacutebl tienen) altares a (= gen) los dioses y a las diosas (concebidos como un conjunto) f [La experiencia de] un diacutea ensentildea al otro B a Somos fuertes por nuestras virtudes b [La] virtud [es el] maacuteximo bien c Honor y virtud son los maacutes grandes bienes (de las cosas buenas gen) d La sabiduriacutea de este filoacutesofo es muy grande e iquestQueacute es el hombre El suentildeo (o1nar) de una sombra [es] el hombre dice Piacutendaro [Piacutetica VIII 95s] f Sentimos placer (xairw) en las cosas divinas g En estos diacuteas prevalece (es fuerte) la maldad (= las cosas malas) h Dios es el alma del mundo

37 Cleantes (33130mdash23029) de lento entendimiento y dedicado en un principio al pugilato dirigioacute la escuela estoica tras la muerte (262261) de su fundador Zenoacuten Veacutease la nota 41

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

23

ENATON DIDAGMA

o9 poihthj tou= poihtou= a)gaqoj a)gaqh a)gaqon o9 neaniaj tou= neaniou dikaioj dikaiagt dikaion A a Mousw~n profhthj e0stin o9 poihthj b o9 nomoqethj nomwn poihthj e0stin g

Eu0ripidhj tragw|diw~n poihthj h]n d70Aristofaampnhj kai Menandroj kwmw|diw~n

poihtai h]san

B a poihthn71Erwj didaampskei b h9 texnh ton texnithn trefei (ai9 texnai touj

texnitaj trefousin) g o9 kubernhthj nautw~n arxei b o9 kubernhthj keleuei to

tw~| nauth| sumferon (oi9 kubernh=tai keleuousin ta_ toi=j nautaij sumferonta)

G a o9 xrhstoj neaniaj kaqeudei b akoue tou= filosofou w xrhste neania g

sigh neania| timhn ferei d ara gignwampskeij tonde ton xrhston neanian e xai=re

despota38 e dou=le despotw~n akoue kai dikaia kadika

D Eu0ripidhj o9 poihthj ui9oj h]n Mnhsarxidou o9 de Mnhsarxidhj w(j legetai h9

kwmw|dia kaampphloj h]n h1koue de70Anacagorou kai Prodikou kai Protagorou

tw~n filosofwn

E Eu0ripidhj h]n maqhthj70Anacagorou kai e0qaumaze ton men70Anacagoran o9

Eu0ripidhj ton d Eu0ripidhn70Anacagoraj tw~n d70Aqhnaiwn o9 dh=moj ou0k

e0pisteuen ou1te70Anacagora| ou1te7Eu0ripidh| wste a)ph=lqon a)p70Aqhnw~n kai o9

filosofoj kai o9 poihthj

38 El vocativo de los sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten es de uso relativamente escaso y presenta las siguientes caracteriacutesticas lo forman en -agt los terminados en -agtj los terminados en -hj en cambio lo hacen en -a breve Asimismo lo forman en -a breve tanto todos los terminados en -thj (que constituyen la mayoriacutea de los ca 6 400 sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten [de un total de ca 19 000 sustantivos no se trata pues de ninguna excepcioacuten cf P Tapia Lecturas Aacuteticas I p 944]) como los que presentan las terminaciones -aamprxhj -pwamplhj -wampnhj -metrhj -laamptrhj y -tribhj A eacutestos hay que agregar los gentilicios como persa (Pershj Persa) escita (Skuqhj Skuqa) etc los pocos sustantivos restantes mdashen ocasiones por razones diacriacuteticas (como Pershj [hermano de Hesiacuteodo no persa] Persh)mdash forman el vocativo en -h En cuanto a la posicioacuten del acento eacutesta es la misma del nominativo teniendo en cuenta las constantes generales de la acentuacioacuten vgr poliltthj poli=ta la uacutenica excepcioacuten (maacutes que excepcioacuten una huella de la posibilidad linguumliacutestica originaria de subrayar el vocativo retrayendo el acento H Rix Historische Grammatik des Griechischen Darmstadt 1976 pp 131s) la constituye el sustantivo despothj que forma el vocativo como se ve en el ejemplo retrayendo el acento hacia la primera siacutelaba (En Homero y fuera del dialecto aacutetico las cosas son muy distintas la terminacioacuten -a y sobre todo -tagt es maacutes bien nominativa mientras en el beocio Piacutendaro por ejemplo -a breve o larga es terminacioacuten constante de nominativo y de vocativo)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

24

v a Ku=roj o9 Pershj ui9on ei]xen Kambushn b Kurw| tw~| Persh| ui9oj h]n Kambushj

g Kambushj ui9oj h]n Kurou tou= Persou d oi9 Persai touj neaniaj toceuein kai

a)lhqeuein e0didaskon

Z a eu0xhn dikaian a)kouei o9 qeoj b eu0xh=j dikaiaj a)kouousin oi9 qeoi g eu0xa_j

dikaiaj a)kouein touj qeouj legousin d eu0xw~n dikaiwn xrh touj qeouj a)kouein

e dei= touj neaniaj touj tw~n filosofwn logouj e0pimeleia| a)kouein v ton

Eu0ripidhn legousin 70Anacagorou didaskaamplou a)kouein

MELETAI A a tij h]n tragw|diw~n poihthj b tij h]n kwmw|diw~n poihthj g tinej h]san kwmw|diw~n poihtai d tinej h]san tragw|diw~n poihtai e tij arxei nautw~n v ti ferei neaniaij timhn z tij h]n Eu0ripidou didaampskaloj h tij h]n Eu0ripidou pathr B a kalw~j legeij w maqhtaamp b kalw~j e1legej w xrhste g kalw~j e1legej w xrhste maqhtaamp d kalw~j e0legete w maqhtai C Traduce al griego a Euriacutepides fue un poeta traacutegico (= de tragedias) b Euriacutepides el poeta traacutegico era hijo de Mnesaacuterquides c Tanto Aristoacutefanes como Menandro fueron poetas coacutemicos d Los pilotos ordenaraacuten lo provechoso para los marineros e Anaxaacutegoras el maestro ensentildeoacute (impf) en Atenas a Euriacutepides a componer (=poiei=n) tragedias f Dicen que Anaxaacutegoras y Proacutedico los filoacutesofos fueron maestros de Euriacutepides g Los dioses no escucharaacuten las plegarias de los hombres injustos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

25

DIDAGMA DEKATON

h9 a)lhqeia th=j a)lhqeiaj sofoj sofwampteroj sofwamptatoj h9 qaamplassa th=j qalaampsshj deinoj deinoteroj deinotatoj

I A peri a)gkurw~n

a agkuraamp moi th=j tuxhj o9 filoj b h3kei anemoj deinoj thn agkuran

e0kbaampllete g e0pi mia~j a)gkuraj ou1k e0stin a)sfaampleia tw~| ploiw| d duo agkurai

a)sfaampleian parexousin e0p a)sfaleia| ou]n duo e0kbaampllete a)gkuraj e agkuran

e0n toi=j deinoi=j e1xw ton qeon th=|de pisteuw th=| a)gkura|

B a h9 qaamplassa douleuei a)nemoij b thn th=j qalaampsshj a)rxhn pote Minwj ei]xen G peri Mousw~n

a h9 Mou=sa sunesti tw~| poihth=| b o9 poihthj qerapeuei ta_j Mousaj kai ga_r

Mousw~n profhthj e0stin g ai9 Mou=sai a|dousin e0n70Olumpw| d qu=e tai=j

Mousaij w poihta e thn Mou=san a)ei qerapeusw v quw th=| Moush| z

xai=re w Mou=sa h xairete Mou=sai qeai

D peri eu0sebeiaj

a eu0sebeian fulasse b70Anacagora| dikh a)sebeiaj h]n par70Aqhnaioij

E peri a)lhqeiaj

a ti e0stin a)lhqeia39 b h9 filosofia e0pisthmh th=j a)lhqeiaj e0stin40 g i0atrw~|

thn a)lhqeian lege

v Platwnikaamp

a e3teron e0pisthmhj doca b a)nti dochj thn a)lhqeian tw~n kalw~n diwke g thn

met a)lhqeiaj docan e0pisthmhn ei]nai legw d diaferei e0pisthmh o0rqh=j dochj

Z a doch| ge th=| e0mh|= h9 filia megiston a)nqrwamppoij a)gaqon e0stin b diwke docan

ka)rethn g doca e0n u9yistoij Qew|~41

II

39 Juan 18 38 40 Aristoacuteteles met 993b 41 Lucas 2 14

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 22: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

22

cosas semejantes = etc)

Z Kleaampnqhj37 legei o3ti qeoj e0stin h9 tou= kosmou yuxh MELETAI A a pw~j metexomen a)qanasiaj 70Isokraampthj legei o3ti b poqen e1xomen e0mpeirian70Aristotelhj legei wj g tij e0stin h9 th=j sofiaj a)reth d ti e0sti megiston tw~n e0ktoj a)gaqw~n e ara mia a)reth e0stin h2 pollai v ar e0n th=| sxolh=| h9 eu0daimonia e0stin B a ar a)reth tij e0stin h9 filia b ei0 mh a)reth ti e0stin h9 filia 70Aristotelhj legei o3ti g ara pisteuomen tai=j a)retai=j d tij e1legen w(j paampmpollai ei0si ai9 a)retai e tij e1lege pampollaj ei]nai ta_j a)retaampj G Traduce al griego A a La criacutetica es el comienzo de la enemistad b En la desgracia acabeacute de conocer (un solo verbo) a mis amigos c Decidme iquestcuaacutel es la amistad perfecta d iquestPor queacute hablas mal de Protaacutegoras e En las plazas puacuteblicas hay (= las pl puacutebl tienen) altares a (= gen) los dioses y a las diosas (concebidos como un conjunto) f [La experiencia de] un diacutea ensentildea al otro B a Somos fuertes por nuestras virtudes b [La] virtud [es el] maacuteximo bien c Honor y virtud son los maacutes grandes bienes (de las cosas buenas gen) d La sabiduriacutea de este filoacutesofo es muy grande e iquestQueacute es el hombre El suentildeo (o1nar) de una sombra [es] el hombre dice Piacutendaro [Piacutetica VIII 95s] f Sentimos placer (xairw) en las cosas divinas g En estos diacuteas prevalece (es fuerte) la maldad (= las cosas malas) h Dios es el alma del mundo

37 Cleantes (33130mdash23029) de lento entendimiento y dedicado en un principio al pugilato dirigioacute la escuela estoica tras la muerte (262261) de su fundador Zenoacuten Veacutease la nota 41

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

23

ENATON DIDAGMA

o9 poihthj tou= poihtou= a)gaqoj a)gaqh a)gaqon o9 neaniaj tou= neaniou dikaioj dikaiagt dikaion A a Mousw~n profhthj e0stin o9 poihthj b o9 nomoqethj nomwn poihthj e0stin g

Eu0ripidhj tragw|diw~n poihthj h]n d70Aristofaampnhj kai Menandroj kwmw|diw~n

poihtai h]san

B a poihthn71Erwj didaampskei b h9 texnh ton texnithn trefei (ai9 texnai touj

texnitaj trefousin) g o9 kubernhthj nautw~n arxei b o9 kubernhthj keleuei to

tw~| nauth| sumferon (oi9 kubernh=tai keleuousin ta_ toi=j nautaij sumferonta)

G a o9 xrhstoj neaniaj kaqeudei b akoue tou= filosofou w xrhste neania g

sigh neania| timhn ferei d ara gignwampskeij tonde ton xrhston neanian e xai=re

despota38 e dou=le despotw~n akoue kai dikaia kadika

D Eu0ripidhj o9 poihthj ui9oj h]n Mnhsarxidou o9 de Mnhsarxidhj w(j legetai h9

kwmw|dia kaampphloj h]n h1koue de70Anacagorou kai Prodikou kai Protagorou

tw~n filosofwn

E Eu0ripidhj h]n maqhthj70Anacagorou kai e0qaumaze ton men70Anacagoran o9

Eu0ripidhj ton d Eu0ripidhn70Anacagoraj tw~n d70Aqhnaiwn o9 dh=moj ou0k

e0pisteuen ou1te70Anacagora| ou1te7Eu0ripidh| wste a)ph=lqon a)p70Aqhnw~n kai o9

filosofoj kai o9 poihthj

38 El vocativo de los sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten es de uso relativamente escaso y presenta las siguientes caracteriacutesticas lo forman en -agt los terminados en -agtj los terminados en -hj en cambio lo hacen en -a breve Asimismo lo forman en -a breve tanto todos los terminados en -thj (que constituyen la mayoriacutea de los ca 6 400 sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten [de un total de ca 19 000 sustantivos no se trata pues de ninguna excepcioacuten cf P Tapia Lecturas Aacuteticas I p 944]) como los que presentan las terminaciones -aamprxhj -pwamplhj -wampnhj -metrhj -laamptrhj y -tribhj A eacutestos hay que agregar los gentilicios como persa (Pershj Persa) escita (Skuqhj Skuqa) etc los pocos sustantivos restantes mdashen ocasiones por razones diacriacuteticas (como Pershj [hermano de Hesiacuteodo no persa] Persh)mdash forman el vocativo en -h En cuanto a la posicioacuten del acento eacutesta es la misma del nominativo teniendo en cuenta las constantes generales de la acentuacioacuten vgr poliltthj poli=ta la uacutenica excepcioacuten (maacutes que excepcioacuten una huella de la posibilidad linguumliacutestica originaria de subrayar el vocativo retrayendo el acento H Rix Historische Grammatik des Griechischen Darmstadt 1976 pp 131s) la constituye el sustantivo despothj que forma el vocativo como se ve en el ejemplo retrayendo el acento hacia la primera siacutelaba (En Homero y fuera del dialecto aacutetico las cosas son muy distintas la terminacioacuten -a y sobre todo -tagt es maacutes bien nominativa mientras en el beocio Piacutendaro por ejemplo -a breve o larga es terminacioacuten constante de nominativo y de vocativo)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

24

v a Ku=roj o9 Pershj ui9on ei]xen Kambushn b Kurw| tw~| Persh| ui9oj h]n Kambushj

g Kambushj ui9oj h]n Kurou tou= Persou d oi9 Persai touj neaniaj toceuein kai

a)lhqeuein e0didaskon

Z a eu0xhn dikaian a)kouei o9 qeoj b eu0xh=j dikaiaj a)kouousin oi9 qeoi g eu0xa_j

dikaiaj a)kouein touj qeouj legousin d eu0xw~n dikaiwn xrh touj qeouj a)kouein

e dei= touj neaniaj touj tw~n filosofwn logouj e0pimeleia| a)kouein v ton

Eu0ripidhn legousin 70Anacagorou didaskaamplou a)kouein

MELETAI A a tij h]n tragw|diw~n poihthj b tij h]n kwmw|diw~n poihthj g tinej h]san kwmw|diw~n poihtai d tinej h]san tragw|diw~n poihtai e tij arxei nautw~n v ti ferei neaniaij timhn z tij h]n Eu0ripidou didaampskaloj h tij h]n Eu0ripidou pathr B a kalw~j legeij w maqhtaamp b kalw~j e1legej w xrhste g kalw~j e1legej w xrhste maqhtaamp d kalw~j e0legete w maqhtai C Traduce al griego a Euriacutepides fue un poeta traacutegico (= de tragedias) b Euriacutepides el poeta traacutegico era hijo de Mnesaacuterquides c Tanto Aristoacutefanes como Menandro fueron poetas coacutemicos d Los pilotos ordenaraacuten lo provechoso para los marineros e Anaxaacutegoras el maestro ensentildeoacute (impf) en Atenas a Euriacutepides a componer (=poiei=n) tragedias f Dicen que Anaxaacutegoras y Proacutedico los filoacutesofos fueron maestros de Euriacutepides g Los dioses no escucharaacuten las plegarias de los hombres injustos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

25

DIDAGMA DEKATON

h9 a)lhqeia th=j a)lhqeiaj sofoj sofwampteroj sofwamptatoj h9 qaamplassa th=j qalaampsshj deinoj deinoteroj deinotatoj

I A peri a)gkurw~n

a agkuraamp moi th=j tuxhj o9 filoj b h3kei anemoj deinoj thn agkuran

e0kbaampllete g e0pi mia~j a)gkuraj ou1k e0stin a)sfaampleia tw~| ploiw| d duo agkurai

a)sfaampleian parexousin e0p a)sfaleia| ou]n duo e0kbaampllete a)gkuraj e agkuran

e0n toi=j deinoi=j e1xw ton qeon th=|de pisteuw th=| a)gkura|

B a h9 qaamplassa douleuei a)nemoij b thn th=j qalaampsshj a)rxhn pote Minwj ei]xen G peri Mousw~n

a h9 Mou=sa sunesti tw~| poihth=| b o9 poihthj qerapeuei ta_j Mousaj kai ga_r

Mousw~n profhthj e0stin g ai9 Mou=sai a|dousin e0n70Olumpw| d qu=e tai=j

Mousaij w poihta e thn Mou=san a)ei qerapeusw v quw th=| Moush| z

xai=re w Mou=sa h xairete Mou=sai qeai

D peri eu0sebeiaj

a eu0sebeian fulasse b70Anacagora| dikh a)sebeiaj h]n par70Aqhnaioij

E peri a)lhqeiaj

a ti e0stin a)lhqeia39 b h9 filosofia e0pisthmh th=j a)lhqeiaj e0stin40 g i0atrw~|

thn a)lhqeian lege

v Platwnikaamp

a e3teron e0pisthmhj doca b a)nti dochj thn a)lhqeian tw~n kalw~n diwke g thn

met a)lhqeiaj docan e0pisthmhn ei]nai legw d diaferei e0pisthmh o0rqh=j dochj

Z a doch| ge th=| e0mh|= h9 filia megiston a)nqrwamppoij a)gaqon e0stin b diwke docan

ka)rethn g doca e0n u9yistoij Qew|~41

II

39 Juan 18 38 40 Aristoacuteteles met 993b 41 Lucas 2 14

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 23: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

23

ENATON DIDAGMA

o9 poihthj tou= poihtou= a)gaqoj a)gaqh a)gaqon o9 neaniaj tou= neaniou dikaioj dikaiagt dikaion A a Mousw~n profhthj e0stin o9 poihthj b o9 nomoqethj nomwn poihthj e0stin g

Eu0ripidhj tragw|diw~n poihthj h]n d70Aristofaampnhj kai Menandroj kwmw|diw~n

poihtai h]san

B a poihthn71Erwj didaampskei b h9 texnh ton texnithn trefei (ai9 texnai touj

texnitaj trefousin) g o9 kubernhthj nautw~n arxei b o9 kubernhthj keleuei to

tw~| nauth| sumferon (oi9 kubernh=tai keleuousin ta_ toi=j nautaij sumferonta)

G a o9 xrhstoj neaniaj kaqeudei b akoue tou= filosofou w xrhste neania g

sigh neania| timhn ferei d ara gignwampskeij tonde ton xrhston neanian e xai=re

despota38 e dou=le despotw~n akoue kai dikaia kadika

D Eu0ripidhj o9 poihthj ui9oj h]n Mnhsarxidou o9 de Mnhsarxidhj w(j legetai h9

kwmw|dia kaampphloj h]n h1koue de70Anacagorou kai Prodikou kai Protagorou

tw~n filosofwn

E Eu0ripidhj h]n maqhthj70Anacagorou kai e0qaumaze ton men70Anacagoran o9

Eu0ripidhj ton d Eu0ripidhn70Anacagoraj tw~n d70Aqhnaiwn o9 dh=moj ou0k

e0pisteuen ou1te70Anacagora| ou1te7Eu0ripidh| wste a)ph=lqon a)p70Aqhnw~n kai o9

filosofoj kai o9 poihthj

38 El vocativo de los sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten es de uso relativamente escaso y presenta las siguientes caracteriacutesticas lo forman en -agt los terminados en -agtj los terminados en -hj en cambio lo hacen en -a breve Asimismo lo forman en -a breve tanto todos los terminados en -thj (que constituyen la mayoriacutea de los ca 6 400 sustantivos masculinos de la primera declinacioacuten [de un total de ca 19 000 sustantivos no se trata pues de ninguna excepcioacuten cf P Tapia Lecturas Aacuteticas I p 944]) como los que presentan las terminaciones -aamprxhj -pwamplhj -wampnhj -metrhj -laamptrhj y -tribhj A eacutestos hay que agregar los gentilicios como persa (Pershj Persa) escita (Skuqhj Skuqa) etc los pocos sustantivos restantes mdashen ocasiones por razones diacriacuteticas (como Pershj [hermano de Hesiacuteodo no persa] Persh)mdash forman el vocativo en -h En cuanto a la posicioacuten del acento eacutesta es la misma del nominativo teniendo en cuenta las constantes generales de la acentuacioacuten vgr poliltthj poli=ta la uacutenica excepcioacuten (maacutes que excepcioacuten una huella de la posibilidad linguumliacutestica originaria de subrayar el vocativo retrayendo el acento H Rix Historische Grammatik des Griechischen Darmstadt 1976 pp 131s) la constituye el sustantivo despothj que forma el vocativo como se ve en el ejemplo retrayendo el acento hacia la primera siacutelaba (En Homero y fuera del dialecto aacutetico las cosas son muy distintas la terminacioacuten -a y sobre todo -tagt es maacutes bien nominativa mientras en el beocio Piacutendaro por ejemplo -a breve o larga es terminacioacuten constante de nominativo y de vocativo)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

24

v a Ku=roj o9 Pershj ui9on ei]xen Kambushn b Kurw| tw~| Persh| ui9oj h]n Kambushj

g Kambushj ui9oj h]n Kurou tou= Persou d oi9 Persai touj neaniaj toceuein kai

a)lhqeuein e0didaskon

Z a eu0xhn dikaian a)kouei o9 qeoj b eu0xh=j dikaiaj a)kouousin oi9 qeoi g eu0xa_j

dikaiaj a)kouein touj qeouj legousin d eu0xw~n dikaiwn xrh touj qeouj a)kouein

e dei= touj neaniaj touj tw~n filosofwn logouj e0pimeleia| a)kouein v ton

Eu0ripidhn legousin 70Anacagorou didaskaamplou a)kouein

MELETAI A a tij h]n tragw|diw~n poihthj b tij h]n kwmw|diw~n poihthj g tinej h]san kwmw|diw~n poihtai d tinej h]san tragw|diw~n poihtai e tij arxei nautw~n v ti ferei neaniaij timhn z tij h]n Eu0ripidou didaampskaloj h tij h]n Eu0ripidou pathr B a kalw~j legeij w maqhtaamp b kalw~j e1legej w xrhste g kalw~j e1legej w xrhste maqhtaamp d kalw~j e0legete w maqhtai C Traduce al griego a Euriacutepides fue un poeta traacutegico (= de tragedias) b Euriacutepides el poeta traacutegico era hijo de Mnesaacuterquides c Tanto Aristoacutefanes como Menandro fueron poetas coacutemicos d Los pilotos ordenaraacuten lo provechoso para los marineros e Anaxaacutegoras el maestro ensentildeoacute (impf) en Atenas a Euriacutepides a componer (=poiei=n) tragedias f Dicen que Anaxaacutegoras y Proacutedico los filoacutesofos fueron maestros de Euriacutepides g Los dioses no escucharaacuten las plegarias de los hombres injustos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

25

DIDAGMA DEKATON

h9 a)lhqeia th=j a)lhqeiaj sofoj sofwampteroj sofwamptatoj h9 qaamplassa th=j qalaampsshj deinoj deinoteroj deinotatoj

I A peri a)gkurw~n

a agkuraamp moi th=j tuxhj o9 filoj b h3kei anemoj deinoj thn agkuran

e0kbaampllete g e0pi mia~j a)gkuraj ou1k e0stin a)sfaampleia tw~| ploiw| d duo agkurai

a)sfaampleian parexousin e0p a)sfaleia| ou]n duo e0kbaampllete a)gkuraj e agkuran

e0n toi=j deinoi=j e1xw ton qeon th=|de pisteuw th=| a)gkura|

B a h9 qaamplassa douleuei a)nemoij b thn th=j qalaampsshj a)rxhn pote Minwj ei]xen G peri Mousw~n

a h9 Mou=sa sunesti tw~| poihth=| b o9 poihthj qerapeuei ta_j Mousaj kai ga_r

Mousw~n profhthj e0stin g ai9 Mou=sai a|dousin e0n70Olumpw| d qu=e tai=j

Mousaij w poihta e thn Mou=san a)ei qerapeusw v quw th=| Moush| z

xai=re w Mou=sa h xairete Mou=sai qeai

D peri eu0sebeiaj

a eu0sebeian fulasse b70Anacagora| dikh a)sebeiaj h]n par70Aqhnaioij

E peri a)lhqeiaj

a ti e0stin a)lhqeia39 b h9 filosofia e0pisthmh th=j a)lhqeiaj e0stin40 g i0atrw~|

thn a)lhqeian lege

v Platwnikaamp

a e3teron e0pisthmhj doca b a)nti dochj thn a)lhqeian tw~n kalw~n diwke g thn

met a)lhqeiaj docan e0pisthmhn ei]nai legw d diaferei e0pisthmh o0rqh=j dochj

Z a doch| ge th=| e0mh|= h9 filia megiston a)nqrwamppoij a)gaqon e0stin b diwke docan

ka)rethn g doca e0n u9yistoij Qew|~41

II

39 Juan 18 38 40 Aristoacuteteles met 993b 41 Lucas 2 14

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 24: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

24

v a Ku=roj o9 Pershj ui9on ei]xen Kambushn b Kurw| tw~| Persh| ui9oj h]n Kambushj

g Kambushj ui9oj h]n Kurou tou= Persou d oi9 Persai touj neaniaj toceuein kai

a)lhqeuein e0didaskon

Z a eu0xhn dikaian a)kouei o9 qeoj b eu0xh=j dikaiaj a)kouousin oi9 qeoi g eu0xa_j

dikaiaj a)kouein touj qeouj legousin d eu0xw~n dikaiwn xrh touj qeouj a)kouein

e dei= touj neaniaj touj tw~n filosofwn logouj e0pimeleia| a)kouein v ton

Eu0ripidhn legousin 70Anacagorou didaskaamplou a)kouein

MELETAI A a tij h]n tragw|diw~n poihthj b tij h]n kwmw|diw~n poihthj g tinej h]san kwmw|diw~n poihtai d tinej h]san tragw|diw~n poihtai e tij arxei nautw~n v ti ferei neaniaij timhn z tij h]n Eu0ripidou didaampskaloj h tij h]n Eu0ripidou pathr B a kalw~j legeij w maqhtaamp b kalw~j e1legej w xrhste g kalw~j e1legej w xrhste maqhtaamp d kalw~j e0legete w maqhtai C Traduce al griego a Euriacutepides fue un poeta traacutegico (= de tragedias) b Euriacutepides el poeta traacutegico era hijo de Mnesaacuterquides c Tanto Aristoacutefanes como Menandro fueron poetas coacutemicos d Los pilotos ordenaraacuten lo provechoso para los marineros e Anaxaacutegoras el maestro ensentildeoacute (impf) en Atenas a Euriacutepides a componer (=poiei=n) tragedias f Dicen que Anaxaacutegoras y Proacutedico los filoacutesofos fueron maestros de Euriacutepides g Los dioses no escucharaacuten las plegarias de los hombres injustos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

25

DIDAGMA DEKATON

h9 a)lhqeia th=j a)lhqeiaj sofoj sofwampteroj sofwamptatoj h9 qaamplassa th=j qalaampsshj deinoj deinoteroj deinotatoj

I A peri a)gkurw~n

a agkuraamp moi th=j tuxhj o9 filoj b h3kei anemoj deinoj thn agkuran

e0kbaampllete g e0pi mia~j a)gkuraj ou1k e0stin a)sfaampleia tw~| ploiw| d duo agkurai

a)sfaampleian parexousin e0p a)sfaleia| ou]n duo e0kbaampllete a)gkuraj e agkuran

e0n toi=j deinoi=j e1xw ton qeon th=|de pisteuw th=| a)gkura|

B a h9 qaamplassa douleuei a)nemoij b thn th=j qalaampsshj a)rxhn pote Minwj ei]xen G peri Mousw~n

a h9 Mou=sa sunesti tw~| poihth=| b o9 poihthj qerapeuei ta_j Mousaj kai ga_r

Mousw~n profhthj e0stin g ai9 Mou=sai a|dousin e0n70Olumpw| d qu=e tai=j

Mousaij w poihta e thn Mou=san a)ei qerapeusw v quw th=| Moush| z

xai=re w Mou=sa h xairete Mou=sai qeai

D peri eu0sebeiaj

a eu0sebeian fulasse b70Anacagora| dikh a)sebeiaj h]n par70Aqhnaioij

E peri a)lhqeiaj

a ti e0stin a)lhqeia39 b h9 filosofia e0pisthmh th=j a)lhqeiaj e0stin40 g i0atrw~|

thn a)lhqeian lege

v Platwnikaamp

a e3teron e0pisthmhj doca b a)nti dochj thn a)lhqeian tw~n kalw~n diwke g thn

met a)lhqeiaj docan e0pisthmhn ei]nai legw d diaferei e0pisthmh o0rqh=j dochj

Z a doch| ge th=| e0mh|= h9 filia megiston a)nqrwamppoij a)gaqon e0stin b diwke docan

ka)rethn g doca e0n u9yistoij Qew|~41

II

39 Juan 18 38 40 Aristoacuteteles met 993b 41 Lucas 2 14

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 25: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

25

DIDAGMA DEKATON

h9 a)lhqeia th=j a)lhqeiaj sofoj sofwampteroj sofwamptatoj h9 qaamplassa th=j qalaampsshj deinoj deinoteroj deinotatoj

I A peri a)gkurw~n

a agkuraamp moi th=j tuxhj o9 filoj b h3kei anemoj deinoj thn agkuran

e0kbaampllete g e0pi mia~j a)gkuraj ou1k e0stin a)sfaampleia tw~| ploiw| d duo agkurai

a)sfaampleian parexousin e0p a)sfaleia| ou]n duo e0kbaampllete a)gkuraj e agkuran

e0n toi=j deinoi=j e1xw ton qeon th=|de pisteuw th=| a)gkura|

B a h9 qaamplassa douleuei a)nemoij b thn th=j qalaampsshj a)rxhn pote Minwj ei]xen G peri Mousw~n

a h9 Mou=sa sunesti tw~| poihth=| b o9 poihthj qerapeuei ta_j Mousaj kai ga_r

Mousw~n profhthj e0stin g ai9 Mou=sai a|dousin e0n70Olumpw| d qu=e tai=j

Mousaij w poihta e thn Mou=san a)ei qerapeusw v quw th=| Moush| z

xai=re w Mou=sa h xairete Mou=sai qeai

D peri eu0sebeiaj

a eu0sebeian fulasse b70Anacagora| dikh a)sebeiaj h]n par70Aqhnaioij

E peri a)lhqeiaj

a ti e0stin a)lhqeia39 b h9 filosofia e0pisthmh th=j a)lhqeiaj e0stin40 g i0atrw~|

thn a)lhqeian lege

v Platwnikaamp

a e3teron e0pisthmhj doca b a)nti dochj thn a)lhqeian tw~n kalw~n diwke g thn

met a)lhqeiaj docan e0pisthmhn ei]nai legw d diaferei e0pisthmh o0rqh=j dochj

Z a doch| ge th=| e0mh|= h9 filia megiston a)nqrwamppoij a)gaqon e0stin b diwke docan

ka)rethn g doca e0n u9yistoij Qew|~41

II

39 Juan 18 38 40 Aristoacuteteles met 993b 41 Lucas 2 14

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 26: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

26

A a timiwampteron dochj e0pisthmh b yuxh=j ou0den timiwampteron g tou=de tou=

a)nqrwamppou e0gw_ sofwampteroj ei0mi

B peri glwamptthj

a h9 glwampssa pollw~n e0stin ai0tia kakw~n b glwampsshj mataiaj ou0den

a)qliwampteron g kritikwamptaton h9donh=j thn glw~ttan legei Diogenhj o9

filosofoj

G a tropoj dikaioj timiwtaton paampntwn b Sofoklh=j sofoj sofwampteroj d

Eu0ripidhj paampntwn d a)nqrwamppwn Swkraampthj sofwamptatoj g paampntwn

a)nqrwamppwn Minwj dikaiotatoj h]n d73Aidhj paampntwn koinotaton e sofw~j

men o9 Prwtagoraj e1legen sofwampteron d e1legen70Anacagoraj paampntwn de

sofwamptata o9 Swkraampthj e1legen

D 70Antifw~n o9 sofisthj ai9 neai filiai a)nagkai=ai ai9 de palaiai a)nagkaioterai E Sofokleouj polla_ ta_ deinaamp kou0den a)nqrwamppou deinoteron pelei42 MELETAI a tij ei]xe th=j qalatthj thn a)rxhn b tij e0sti soi agkura th=j tuxhj g pou= h]|don ai9 Mou=sai d ara diaferei e0pisthmhj doca e ar e1sti dochj timiwampteron ti v ti e0sti paampntwn timiwamptaton z tij h]n paampntwn a)nqrwamppwn sofwamptatoj h ar a)nagkai=ai ai9 neai filai ai9 men neai q ar e3teron e0pisthmhj doca i ar e3teron dochj e0pisthmh ia ara diaferei a)lhqeiaj o0rqh doca ib ara th=| doch| th=| tw~n pollw~n ig ara dei= legein thn a)lhqeian a)ei pisteueij

id ara th=| a)lhqeia| th=| tw~n kalw~n pisteuein dei= Traduce al griego a Los vientos dominan (arxw) el mar b Rendimos culto a la verdad c Los poetas son profetas de las Musas d Soacutecrates fue maacutes sabio que muchos atenienses e iquestQuieacuten es maacutes justo que este filoacutesofo f iquestDebemos confiar en los maacutes sabios entre los filoacutesofos g Persigue la verdad en lugar (a)nti + gen) de la apariencia

42 pelei es sinoacutenimo de uso poeacutetico de e0sti

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 27: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

27

DIDAGMA 9ENDEKATON

h9 Ai1guptoj Egipto agw conducir h9 Dh=loj Delos (isla de las h9 a)naampgkh necesidad Ciacutecladas) h9 parqenoj doncella h9 penia escasez pobreza smikroj [adj] = mikroj h9 nosoj enfermedad h9 o9doj camino makroj [adj] largo basilikoj [adj] real ama [adv] al mismo tiempo badizw = bainw h9 Kuproj Chipre kainoj [adj] nuevo h9 diaqhkh disposicioacuten tes- h9 dikaiosunh justicia tamento o9 telwampnhj cobrador a)proshgoria falta de co- h9 pornh prostituta municacioacuten dia-luw cf luw o9 desmoj atadura cadena u9yhloj alto o9 Nei=loj el riacuteo Nilo to a)naampgnwsma el trozo de lectura43 o9 cenoj el extranjero adj cenoj cenh cenon h9 dikaiosunh la justicia ou0kou=n iquestno es acaso [que] ou3twj ou3tw asiacute e0kei=noj e0keinh e0kei=no aquel aqueacutel o3mwj autem o( oi]noj palaioj parqenoj kalh apiston qaamplassa h9 Dh=loj i9eraamp A a o9 palaioj oi]noj xrhstoj e0stin b palaioj o9 oi]noj o9 xrhstoj g o9 dikaioj

dikaia praampttei

B a kakon ferousi karpon oi9 kakoi filoi b a)ei ferei ti Libuh kainon kakon g to

xrhsta_ praampttein e1rgon e1strsquo e0leuqerou

G a xalepa_ ta_ kalaamp b koina_ ta_ filwn g pistoj o9 qeoj d piston gh= apiston

qaamplassa

D a kalw~j legei o9 poihthj

w(j ai0ei ton o3moion agei qeoj w(j ton o3moion

aneu metrou ton o3moion tw~| o9moiw| a)ei filon ei]nai a)naampgkh

E a parqenoj kalh kalon b penia ou0 smikra_ nosoj g h9 i9era_ nosoj ou0k e1stin

i9erwtera tw~n allwn noswn

v a makraamp e0stin h9 ei0j 73Aidou o9doj b ou0k e1sti basilikh o9doj ei0j gewmetrian

43 Distiacutengase entre to a)naampgnwsma (la lectura como texto) y h9 a)naampgnwsij (la lectura como actividad)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 28: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

28

(Eu0klidou proj Ptolemai=on) g xalepon polla_j ama o9douj tou= biou badizein

(Puqagorou ei0 gnhsion)

Z a poqen h3keij w nau=ta -e0k Dhlou th=j nhsou b i9era_ h9 Dh=loj g h1lqomen ei0j

Korinqon e0n de th=| o9dw~| h]san plaamptanoi kalai kuparissoi te u9yhlai d nh=son th=j

70Afrodithj thn Kupron legousin oi9 poihtai o3ti i9eraamp e0sti th=j qea~j h9 nhsoj

e7(Hrodotoj dw~ron tou= Neilou thn Ai1gupton legei

0Anaampgnwsma

Plaamptwnoj e0k tou=79Ippiou44 SWKRATHS w cene 70Hlei=e arrsquo ou0 dikaiosunh| dikaioi ei0sin oi9 dikaioi

9IPPIAS nai dikaiosunh|

SW ou0kou=n kai sofia| oi9 sofoi ei0si sofoi kai tw~| a)gaqw~| paampnta ta)gaqa_ a)gaqaamp

9IPP pw~j drsquo ou0

SW arrsquo ou]n ou0 kai ta_ kala_ paampnta tw~| kalw~| e0sti kalaamp

9IPP nai tw~| kalw~|

SW ei0pe dh w cene ti e0sti tou=to to kalon

9IPP arrsquo w Swampkratej tou=to e0rwta~j ti e0sti kalon

SW ou0x ou3twj a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP kai ti diaferei tou=trsquo e0keinou

SW ou0den soi dokei=

9IPP ou0den ga_r diaferei

SW o3mwj de w)gaqe e0rwtw~ se ou0 ti e0sti kalon a)lla_ ti e0sti to kalon

9IPP manqaampnw w)gaqe kai lecw soi e1sti gaampr w Swampkratej ei0 dei= to a)lhqej

legein parqenoj kalh kalon

SW kalw~j ge w 79Ippia legeij

44 Cf Hipias Mayor 287 c-e

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 29: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

29

DIDAGMA DWDEKATON adhloj -on confuso invisible a)qaampnatoj -on inmortal a)naitioj -on inocente (= ldquono causanterdquo) baamprbaroj -on no griego a)nohtoj -on insensato irracional e0rh=moj -on desierto solitario fronimoj -on sensato prudente razonable pa~j pa~sa pa~n todo qnhtoj -on mortal fasi[n] 3a ppl ltfhmi decir h9 foraamp transporte translado produccioacuten a)nqrwamppinoj -h ndashon humano logismoj caacutelculo pensamiento sw|ampzw conservar salvar tessaraampkonta quadraginta filew filw~ amar gustar de diaita modo de vida a)mfoteroi uterque au0toj ndashh -o is ea id45 efh 3apsingimpf lt fhmi despozw mandar gobernar anw kaamptw arriba abajo o9 potamoj el riacuteo e0mbainw entrar en meterse paamplai [adv] olim h9mei=j nosotros o1ntwj tw|~ onti en realidad th=| menth|= de por un ladopor otro proj + acc [aquiacute] en relacioacuten con kataamp + acc seguacuten

yuxh a)qaampnatoj o3j h3 o3 oi0kia e0rh=moj allo au0to e0kei=no A a ou0deij a)qaampnatoj b a)qaampnatoj o9 qaampnatoj g yuxh pa~sa a)qaampnatoj Pl B a para_ toi=j fronimoij ai9 men filiai a)qaampnatoi ei0sin ai9 d e1xqrai qnhtai b ai9

men h9donai qnhtai ai9 d a)retai a)qaampnatoi ei0sin

G ou0xi yuxhn thn men dikaian thn de adikon fasin ei]nai kai thn men fronimon thn

de a)nohton Pl

D o3roi Platwnikoi kai Stwi+koi

a tuxh fora_ e0c a)dhlou ei0j adhlon Pl

b tuxh ai0tia adhloj a)nqrwpinw| logismw|~ St

g kakw~n qeoj a)naitioj Pl

E a e0k barbaamprou gh=j sw~|ze me b o9douj e0rhmouj bainw g ei0j thn oi0kian e0rh=mon

h[kon d7Ihsou=j h]n e0n th=| e0rhmw| tessaraampkonta h9meraj46

v a o4n oi9 qeoi filou=sin a)poqnh|skei neoj Men b ou0k e1sti bioj o4j ou0k e1xei kakaamp

45 Como el latiacuten el griego tampoco conoce pronombre personal de tercera persona y lo sustituye por el pronombre au0toj (= lat is) que como adjetivo predicativo tiene un valor enfaacutetico (to paidion au0to ldquoel nintildeo mismordquo) mientras que como adjetivo atributivo significa ldquoel mismordquo to au0to paidion (ldquoel mismo nintildeordquo) 46 Marcos 1 13

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 30: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

30

g pisteuw oi[j legeij

Z (De la Samia de Menandro)

-ou0k a)koueij apiqi paampnta e1xeij a (= wn) soi dei=

-ti d e0sq o4 legeij

-e1xeij ta_ sauth=j paampnta apiqi

-mw~roj e0gwamp h4 e0pisteuon soi

H a lege moi h4n e1xeij diaitan b alloj bioj allh diaita g alla alloij

kalaamp

Q filosofwn gnw~mai

a ou0k e1stin allh men e0leuqerou a)reth allh de doulou all a)mfoterwn mia kai

h9 au0th Plat b Swkraampthj e0keinh e1fh a)risth e0sti politeia e0n h[| oi9 nomoi

despozousin g 9Hrakleitou o9doj anw kaamptw mia kai au9th potamoi=j toi=j

au0toi=j e0mbainomen te kai ou0k e0mbainomen

I a tou=t e0kei=no tou=t e1stin o4 paamplai legw b e0kei=noj e1lege tou=to ou0xi su g

allo ara tou=t e1sti kai ou0 tau0to

IA au0toj e1fa47 au0toj o9 Puqagoraj e1fh to kai to h9mei=j de oi9

Puqagoreioi pisteuomen au0tw~|

IB Plaamptwnoj

to o1ntwj kalon ou0 th=| men kalon e0sti th=| d ai0sxron ou0de proj men to kalon

proj de to ai0sxron a)ll au0to kaq au9to meq au9tou= a)ei kalon e0stin

MELETAI

a ti legousin oi9 Platwnikoi peri th=j tuxhj

b ti d e0stin h9 tuxh kata_ touj Stwi+kouj

g tij legei a)qanaampton ei]nai yuxhn pa~san

d pou= h]n kata_ to tou= Maamprkou eu0aggelion o9 Ihsou=j tessaraampkonta h9meraj

47 Origen de la expresioacuten medieval referida a Aristoacuteteles magister dixit como sello de un argumento de autoridad e1fa es la forma doacuterica de e1fh pues Pitaacutegoras ensentildeoacute en el sur de Italia regioacuten de habla doacuterica

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 31: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

31

Recuerda que en la segunda declinacioacuten unos 400 sustantivos de los 16 800 que la integran son femeninos (parqenoj nh=soj o9doj nosoj por ejemplo) cueacutentanse entre ellos tambieacuten los nombres de ciudades e islas (Dh=loj Korinqoj Saampmoj etc) Traduce a La joven (parqenoj) injusta actuacutea de manera bastante tonta (comparativo) b Las joacutevenes son algo hermoso c [Las] enfermedades largas [son] pesadas d Los jueces (dikasthj) actuaban muy injustamente (elativo) e El extranjero que hablaba bellamente en el aacutegora viene de (e0k) [la isla de] Delos f Los atenienses que estaban en el templo soliacutean actuar maacutes sabiamente que los extranjeros pues (gaampr pospositivo) escuchaban a Soacutecrates g [Las] amistades en las que confiamos [son] antiguas h El profeta mismo dijo que la amistad entre (= dativo) los buenos es para (ei0j) siempre Traduce

a e0n h[| nomoi despozousin politeia| a)risth e0sti

b h4n ei0sh=lqon kwampmhn mikraamp e0stin

g a)goraampsw wn moi dei=

d a$ e1xeij dei= moi [= su e1xeij tau=ta wn moi dei=]

e h[ke sun h|[ e1xeij stratia|~ [= h[ke sun th=| stratia~| h4n e1xeij]

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 32: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

32

DIDAGMA TRITON KAI DEKATON

speudw propero studeo h9 fwnh la voz ei]pe ei0pe dixit dic h9 blasfhmia la blasfemia o9 desmoj la cadena prw~toj ndashh ndashon primero an partiacutecula modal de uso en adv [to] prw~ton primeramente la apoacutedosis de una oracioacuten h9 stoaamp poacutertico columnata condicional h9 Stoaamp oi9 Stwi+koi la Estoa r(aamp|dioj faacutecil los [filoacutesofos] estoicos

h9mei=j u9mei=j ei0 e1legej e0pisteuomen an e1lusa -aj -e[n] ei0 e1lecaj e0pisteusamen an A70Epikthtoj

a mh pisteue Tuxh| kai pisteuseij qew~| b e0gw_ soi pisteuw su e0moi= ou0

pisteueij

B a h9mei=j u9mi=n pisteuomen u9mei=j h9mi=n ou0 pisteuete b tij u9mi=n pisteusei g dia_

ti ou0 pisteuete h9mi=n d mw~roi h9mei=j oi4 e0pisteuomen u9mi=n e e0gw_ pisteuw soi

kai ga_r ta_ au0ta_ speudeij e0moi v h9mei=j pisteuomen u9mi=n kai ga_r ta_ au0ta_

speudete h9mi=n

G e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj

a h]lqen4870Iwaampnnhj proj u9ma~j e0n o9dw~| dikaiosunhj kai ou0k e0pisteusate au0tw~| oi9

de telw~nai kai ai9 pornai e0pisteusan au0tw~|49 b79O de Sau=lojh1kouse fwnhn

legousan50 au0tw~| Saoul Saoul ti me diwampkeij ei]pe de tij ei] kurie o9 de e0gwamp

ei0mi70Ihsou=j o4n su diwampkeij g h1kousa fwnh=j legoushj moi Saoul Saoul ti me

diwampkeij51 d nu=n h0kousate thn blasfhmian52

D a akouson w)gaqe polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen53 b w cene

lu=son me desmw~n g lusate au0thn tw~n desmw~n d i0atre qeraamppeuson

48 h]lqon h]lqej h]lqe son aoristos asigmaacuteticos del verbo e1rxomai (= h3kw) Veacutease leccioacuten siguiente 49 Mateo 21 32 50 legousa gen legoushj (como qaamplassa qalaampsshj) es el femenino del participio presente de legw y equivale o a nuestro gerundio (diciendo) o a una oracioacuten relativa ([una voz] que deciacutea) 51 actus Apostolorum 9 4 y 22 8 52 Mateo 26 65 Palabras del Sumo Sacerdote ante Jesuacutes La Biblia de Jerusaleacuten comenta ldquoLa lsquoblasfemiarsquo de Jesuacutes consistiacutea no en presentarse como Mesiacuteas sino en reivindicar la dignidad del rango divinordquo 53 Cf Arist eth Nic 1157b

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 33: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

33

seauton54 e ou0xi su ei] o9 Xristoj sw~son seauton kai h9ma~j55

E70Epikthtou tou= Stwi+kou=

a pisteusate moi o3ti ou0den dei= a)nqrwamppw| pisteuein b ei0 qeleij a)gaqoj ei]nai

prw~ton pisteuson o3ti kakoj ei] g polla_j ga_r filiaj a)proshgoria dielusen

(Aristoacuteteles EN 1157b 13) d w cene lu=son me desmw~n e lusate au0thn tw~n

desmw~n

v a ei0 mh ga_r h]n Xrusippoj ou0k an h]n Stoaamp56 b ei0 men i1sxuej a)reth|=

e0qaumaampzomen an se nu=n de douleueij qumw~| wste ou0 qaumaampzomen se g ei0 mh

Filippoj eluse ta_j spondaampj e0qusamen an au0tw~| w(j qew~| d ei0 men e1legej thn

a)lhqeian e0pisteuomen an soi a)ll ou0 ga_r e1legej thn a)lhqeian wste ou0

pisteuomen soi

Traduce al griego a iquestAcaso confiacuteas en la Fortuna No no confiacuteo en ella pero confiacuteo en Dios b El placer es pasajero (= mortal) en cambio la virtud es inmortal c No creemos en los profetas pero creeriacuteamos en ellos (au0toi) si dijeran la verdad d iquestEscuchaste la blasfemia que pronuncioacute el soldado (= iquestla que el soldado dijo blasfemia escuchaste) e No pero escucheacute lo que deciacutean los jueces f iexclExtranjero libeacuterame de mis cadenas g iexclOh meacutedico cuacuterate a ti mismo h Si quisieras ser bueno creeriacuteas primero que eres malo i Si hubierais querido ser buenos habriacuteas creiacutedo primero que erais malos j Si hubieacuteramos dicho la verdad nos habriacutean creiacutedo k Si dijerais la verdad os creeriacutean l Di la verdad y te creeraacuten

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ Α α ἆρα πιστεύύεις τῇ Τύύχη

β ἆρα πιστεύύεις microμοι οὐ πιστ-

γ διὰ τίί οὐ πιστεύύεις microμοι οὐ π- ὅτι σπεύύδεις

δ ἆρ᾽ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ναίί

ε διὰ τίί ἐπιστεύύσατε τῷ διδασκάάλῳ ἐπιστευ-

Β α τίί ἤκουσε Παῦλος

β τίί ἔλεγεν ἡ φωνήή ἡ φωνὴ

γ τίίς ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ

δ τίίς οὐκ ἐπίίστευσεν Ἰωάάννῃ oἱ Φαρισαῖοι (ὑmicroμεῖς ἡmicroμεῖς)

54 Lucas 4 23 55 Lucas 23 39 56 Crisipo de Solos (colonia fundada por Soloacuten en Cilicia y rebautizada en 67 por el rival de Ceacutesar como Pompeiopolis cf el teacutermino solecismo) sucesor de Cleantes en la direccioacuten de la escuela estoica (veacutease nota 28) fue considerado por Carneacuteades el gran filoacutesofo acadeacutemico de la siguiente generacioacuten como refundador de la Estoa es a Carneacuteades a quien Dioacutegenes Laercio atribuye el apotegma Si no hubiera existido Crisipo no habriacutea Carneacuteades

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 34: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

34

Γ α ἆρα ῥᾴδιόόν ἐστι τὸ κελεῦσαι

β ἆρα ῥάάιδιόόν ἐστι τὸ ποιεῖν

γ λέέγε microμοι στίίχον περὶ τοῦ ποιεῖν καὶ κελεῦσαι

δ λέέγε microμοι στίίχον περὶ Χρυσίίππου καὶ τῆς Στοᾶς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α α τίί ἤκουσας ὦ Παῦλε φωνὴν (φωνῆς)

2 τίί ἤκουσας ὦ microμαθητάά οὐδὲν ἤκ- ὦ

3 τίί ἠκούύσατε ὦ microμαθηταίί οὐδὲν ὦ

Β α ἄκουσόόν microμου ὦ microμαθητάά ακούύω ὦ

β ἀκούύσατέέ microμου ὦ ἀκ- ὦ

γ ἀκούύσατέέ ἡmicroμῶν ὦ ἀκ- ὦ

δ ἆρ᾽ἤκουσας ἅ εἶπον

ΙΙΙ

1 Escribe las formas del imperfecto y del aoristo indicativo de θεραπεύω y ἀκούω 2 Escribe las formas del presente y del aoristo indicativo de θύω y πιστεύω 3 Escribe los imperativos singular y plural en aoristo y presente de κωλύω y κελεύω

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 35: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

35

DIDAGMA TETARTON KAI DEKATON

o9 nou=j -ou= inteligencia espiacuteritu to o0stou=n -ou= hueso o9 plou=j -ou= navegacioacuten h970Aqhna~ -a~j Atenea o9 periplouj -ou circunnavegacioacuten h9 gh= -h=j la tierra o97 9Ermh=j -ou= Hermes h9 mna~ -a~j mina = 100 dracmas h9 gunh la mujer e1neimi estar dentro allote en otro tiempo allote kai kleptw hacer algo ocultamente allote de vez en cuando nun ahora bien asiacute pues a)lloi=oj distinto diferente nu=n en este momento actualmente

allote a)lloi=oj tan pronto de una prosexw ton nou=n + dat poner manera tan pronto de otra atencioacuten a trexw correr h9 polumaqia erudicioacuten [inuacutetil] protrexw adelantarse corriendo h9 galhnh serenidad h9 troph vuelta solsticio eu1ce[i]noj hospitalario o9 pontoj el mar o9 liqoj la piedra o9 Euceinoj pontoj el Mar Negro o3sper h3per o3per = o3j h3 o3 to probaton la oveja propempw acompantildear pompai=oj acompantildeante kalw~ nombrar llamar o9 aggeloj mensajero h9 trofh alimentacioacuten au0tourgoj agricola patrw~|oj paterno tradicional

nooj noou nou=j nou= 0Aqhna= 79Ermh=j gh= o0steon o0stea o0stou=n o0sta~ legetw legontwn A Peri nou=

a Lusistraampth e0gw_ gunh men ei0mi nou=j d e1nesti moi57 b allote a)lloi=oj qeou=

nooj58 g r9a|diwj qeoi kleptousin a)nqrwamppwn noon d ti soi e0n now| e0sti poieein

(Heroacutedoto = ti e0n nw~| e1xeij poiei=n) e pou= ton nou=n e1xeij v akoue dh nun kai

prosexe ton nou=n e0moi z prosexe moi h o9 maqhthj prosexetw tw|~ didaskaamplw|

q oi9 maqhtai prosexontwn toi=j didaskaamploij i Xilwn ei]pe h9 glw~ssa mh

protrexetw tou= nou=

B filosofwn docai

a79Hrakleitou polumaqih noon e1xein ou0 didaampskei b Dhmokritoj tau0to legei

nou=n kai yuxhn g70Anacagoraj a)rxhn poiei= paampntwn ton nou=n kai Nou=n

Kosmopoion ton qeon legei

G paroimiai

57 Verso 1124 de la Lisiacutestrata de Aristoacutefanes tomado seguacuten el escoliasta de la Melanipa de Euriacutepides

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 36: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

36

a kaloj plooj e0n galhnh| b meta_ ta_j h(liou tropa_j kaloj plou=j e0stin

g70Arrianoj o(70Epikthtou maqhthj periploun tou= Eu0ceinou Pontou cunegrayen

D a ei]pen70Adaampm tou=to nu=n o0stou=n e0k tw~n o0stewn mou b Xoiriloj o9 poihthj

gh=j o0sta~ touj liqouj e1legen g kata_ touj Stwi+kouj o3per e0n zwamp|w| ta_ o0stea

tou=to e0n kosmw| h9 gh= e0stin d tou=to to probaton e1xei o0sta~ kalaamp qusomen au0to

toi=j qeoi=j

E a70Aqhna~n70Aqhnai=oi qerapeuousin b w xai=r70Aqhna~ xai=r h9 thnd e1xeij gh=n

g pisteuomen70Aqhna~| d pisteuomen70Aqhna~| th=| qew~| h9mw~n e proj th=j70Aqhna~j

akouson mou w)gaqe e h9 mna~ sou kurie e0poihsen pente mna~j59

v79Ermh=j ta_j yuxa_j ei0j73Aidou60 agei b w despoq79Ermh= o4j ta_j yuxa_j

propempeij akouson mou g a)kousate79Ermou= tou= tw~n qew~n a)ggelou

Z a h9 gh= parexei thn kaq h9meran trofhn b oi9 au0tourgoi monoi swamp|zousi thn

gh=n g a)poqanei=n qelw e0n gh|= patrw|ampa| e xai=r w filh gh=

Traduce al griego a iexclPon atencioacuten a mis palabras b iquestQuieacuten dice que la razoacuten y el alma son lo mismo c iexclQue diga lo que tiene planeado (= lo que tiene en el aacutenimo) d iexclQue los filoacutesofos eduquen a los joacutevenes e Los hombres no deben vivir (= que no vivan) como animales f iexclQue echen fuera a los malvados g El legislador no debe creer (= que no crea) en las bondades (neutr pl) de la fortuna h Si lloviera no brillariacutea el sol i Hermes no conduciriacutea al inframundo a las almas de los malvados si no fuera el mensajero de los dioses El aoristo asigmaacutetico (tambieacuten llamado fuerte o segundo) Los tiempos llamados segundos terceros o fuertes61 se construyen sin infijo temporal (en este caso sin la sigma propia del aoristo) La raiacutez del verbo sufre una transformacioacuten apofoacutenica o en algunos casos cambia del todo De hecho es soacutelo la conveniencia didaacutectica la que adjudica algunos aoristos segundos a determinadas raiacuteces de presente (ei]don a 58 Cf Hesiacuteodo e1rga kai h9merai 483 59 Lucas 19 18 60 Noacutetese la expresioacuten eliacuteptica ei0j73Aidou por ei0j ton tou=73Aidou domon lo mismo vale para otras expresiones similares e0n73Aidou e0c73Aidou ei0j70Anacagorou e0n Miltiaampdou etc 61 ldquoFuerterdquo (stark) es la denominacioacuten alemana introducida por Jakob Grimm en 1819 para llamar a los verbos alemanes que eran lo suficientemente ldquofuertesrdquo como para construir sus tiempos sin ldquoayudardquo externa es decir sin el empleo de infijos sino soacutelo por obra de la apofoniacutea de la raiacutez Por ejemplo singen (ldquocantarrdquo) hace el perfecto sang (ldquocantoacuterdquo) sin la participacioacuten del infijo ldquotrdquo propio de los perfectos ldquoregularesrdquo La denominacioacuten se puede emplear para los verbos griegos en las mismas condiciones leipw aoristo e1lipon formado por apofoniacutea de la raiacutez (leip- gt lip-) sin el uso del infijo ndashs- propio de los verbos ldquodeacutebilesrdquo Lo mismo vale para el latiacuten

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 37: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

37

o9raampw o a blepw ei]pon a a)goreuw o a legw) con las que en realidad no tienen nada que ver Los aoristos segundos mejor llamados simplemente asigmaacuteticos presentan en el indicativo las mismas terminaciones que el imperfecto Apreacutendanse los siguientes aoristos asigmaacuteticos fundamentales leipw e1lipon manqaampnw e1maqon feugw e1fugon tugxaampnw e1tuxon agw h1gagon a)poqnh|skw a)peqanon lambaampnw e1labon eu9riskw hu[ron eu[ron paampsxw e1paqon piptw e1peson tiktw e1tekon [a)goreuw] ei]pon ai9rew ei[lon [e1rxomai] h]lqon trexw e1dramon baampllw e1balon [o9raampw] ei]don kaampmnw e1kamon

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

α τίί ἔλεγε Λυσιστράάτη

β τίί ἔλεγεν Ἡράάκλειτος περὶ πολυmicroμαθίίας Ἡράάκλειτος

γ τίί ἔλεγεν Ἀναξαγόόρας περὶ τοῦ νοῦ

δ πόότε ἐστὶ καλὸς πλοῦς

ε Τίίς ἔγραψε τοῦ Εῦξείίνου Πόόντου Περίίπλουν

ϛ τίίς ἦν Ἀρριανόός ζ τίίς ἦν Ἐπίίκτητος

η τίίς παρέέχει ἀνθρώώποις τὴν καθ᾽ἡmicroμέέραν τρόόφην

ΙΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α α ποῦ τὸν νοῦν ἔχεις προσέέχω

β ποῦ τὸν νοῦν ἔχετε

γ τίί ἐν νῷ ἔχετε ποιεῖν

δ τίί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν

ΙΙΙ

Decline en singular ὁ καλὸς πλοῦς Ἑρmicroμῆς ποmicroμπαῖος ἡ βάάρβαρος γῆ Ἀθηνᾶ ἡ ἡmicroμετέέρα θεόός

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 38: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

38

DIDAGMA PEMPTON KAI DEKATON

anouj -oun a)rgurou=j -a~ -ou=n sidhrou=j -a~ -ou=n eu1nouj -oun xalkou=j -h~ -ou=n xrusou=j -h~ -ou=n a(plou=j -h= -ou=n diplou=j -h= -ou=n triplou=j -h= -ou=n o9 xrusoj o9 arguroj o9 sidhroj o9 xalkoj i0sxuroj to shmei=on h9 r9aampbdoj plousioj gou=n tritoj h9 pulh e1nqa o9 maampgoj wmoi o9 doloj monoj ta_ o1nta kaqaroj h9 eunoia dunatoj ma~llon ou0den ma~llon eij mia e3n summaxoj -on stergw diligere h9 ei0rhnh o3soj -h -on makaamprioj o9 o0doj el umbral no confundir con h9 o9doj el camino

xrusou=j -h= -ou=n a(plou=j -h= -ou=n a)rgurou=j -a= -ou=n eu1nouj eu1noun A a 9O stefanoj o9 xrusou=j a)reth=j e0sti shmei=on b79Ermou= e0stin h9 xrush=

r9aampbdoj g70Apollwn79Ermh=| thn xrush=n r9aampbdon e1dwke62 d xrusou=n genoj

a)nqrwamppwn wj fhsin6379Hsiodoj to prw~ton oi9 qeoi e0poihsan ei]ta a)rgurou=n kai

xalkou=n kai to nu=n to sidhrou=n legei gou=n64

xruseon men prwamptista genoj meropwn a)nqrwamppwn

a)qaampnatoi poihsan65

Zeuj de pathr triton allo genoj meropwn a)nqrwamppwn

xaamplkeion poihs ou0k a)rgurew|66 ou0den o3moion

e73Omhroj legei67 w(j tou= Tartaamprou h9 pulh sidhra~ e0stin o9 de o0doj xalkou=j e1nqa sidhreiai te pulai kai xaamplkeoj ou0doj

62 e1dwka -aj -e es el aoristo indicativo de didwmi (dar) verbo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 63 fhsi o fhsin es la tercera persona singular del verbo fhmi (decir) verbo defectivo de conjugacioacuten especial del grupo de los terminados en -mi 64 71Erga kai h9merai 109s y 143s 65 e0poihsa -aj -e etc es el aoristo indicativo del verbo contracto poiew Aquiacute se encuentra la tercera persona del plural sin aumento como es comuacuten en la poesiacutea eacutepica 66 De que las vocales largas puedan no serlo y de que las breves se alarguen tenemos suficientes testimonios en este verso por ejemplo vemos que una vocal breve maacutes una larga con yota suscrita mdashque deberiacutean constituir suficientemente una siacutelaba larga (de hecho se trata de cuatro moras)mdash se abrevian es decir se miden como una sola breve porque sigue una palabra que comienza por un fonema vocaacutelico Valga 67 Iliacuteada VIII 15

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 39: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

39

B a oi9 maampgoi ta_ xalka~ xrusa~ poiou=sin b a(plh= o(doj legei o9 Ai0sxuloj

ei0j73Aidou ferei kata_ de ton au0ton a(ploi= ei0sin th=j a)lhqeiaj logoi o9moiwj de

kai Eu0ripidhj legei

a(plou=j o9 mu=qoj th=j a)lhqeiaj e1fu68 kai Sofoklh=j wmoi dipla~ taampd e0stin e0c a(plw~n kakaamp G a70Aristotelhj a(plh= h9 fora_ tou= a(plou= a)naampgkh tw~n a(plw~n a(pla~j ei]nai ta_j

foraampj70Anacagoraj a)rxhn ton nou=n legei paampntwn monon gaampr fhsin au0ton tw~n

ontwn a(plou=n ei]nai kai kaqaron b tou= au0tou= peri eu0noiaj h9 eu1noia a)rxh e0sti

filiaj o9 men ga_r filoj pa~j eunouj o9 d eu1nouj ou0 pa~j filoj ou3tw dh kai filouj

ou0 dunaton ei]nai mh eu1nouj oi9 d eu]noi ou0den ma~llon filoi

D a eu1nouj e0moi h3de h9 parqenoj eu]noi de kai allai pollai b tw~n soi eu1nwn ei[j

e0gwamp ei0mi g tai=j eu1noij pisteuson d to eu1noun sou peiqei me e summaampxouj h9ma~j

e1xeij eu1nouj soi v eu1noaamp soi ta_ paampnta z oi9 o3moioi toi=j o9moioij eu]noi ei0sin69

E kata_ ton Eu0ripidhn a tij ou3twj anouj e0stin o4j mh stergei ei0rhnhn b anoi

ei0sin o3soi makariouj touj plousiouj legousin

Traduzca al griego a El espiacuteritu (como) uacutenico de los entes (tw~n o1ntwn) es puro y simple b Los cuerpos (= las cosas) simples tienen (un) movimiento sencillo c Seguacuten Aristoacuteteles el principio de la amistad es la benevolencia de tal manera que (wste) soacutelo los benevolentes pueden ser (= son) amigos d Anaxaacutegoras dice que las cosas simples son puras

Ι ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α α τίίς ἐστιν Ἑρmicroμῆς Ἑρmicroμῆς

β τίίς ἔδωκεν Ἑρmicroμῇ τὴν χρυσῆν ῥάάβδον Ἀπόόλλων

γ ἆρα σιδηροῦ ἰσχυρόότερόός ἐστιν ὁ χρυσόός οὐχίίmiddot ἀλλὰ

δ ἆρα τὸ χρυσοῦν γέένος τὸ πρῶτον ἦν ναὶmiddot οἱ γὰρ θεοίί

ε λέέγε Ἡσιόόδου τὰ ἔπη χρύύσεον microμὲν

ϛ τίί ἦν τὸ δεύύτερον γέένος ἀνθρώώπων

ζ τίί ἦν τὸ τρίίτον γέένος ἀνθρώώπων

68 e1fu es tercera persona de singular del aoristo radical (o tercero o fortiacutesimo) del verbo fuomai aoristo sinoacutenimo mutatis mutandis de ei0mi e1fu equivale muchas veces a pelei 69 Pseudo-Jenofonte70Aqhnaiwn politeia 3 10

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 40: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

40

η τίί ἐστι τὸ νῦν γέένος ἀνθρώώπων

Β κατὰ δὲ τὸν Ὅmicroμηρον

α ποίία εστὶ τοῦ Ταρτάάρου ἡ πύύλη ἡ τοῦ

β ποῖόός δ᾽ἐστιν ὁ ὁδος

Γ α τίί λέέγει Αἰσχύύλος περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εἰς Ἅιδου Αἰσχύύλος λέέγει

β τίί δὲ λέέγει περὶ τῆς ἀληθείίας

γ τίί δὲ λέέγει Εὐριπίίδης περὶ τοῦ αὐτοῦ Εὐριπίίδης λέέγει ὡς

δ λέέγε microμοι Εὐριπίίδου τὸν στίίχον ἁπλοῦς

ΙΙ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

α ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ὁ φίίλος ναίίmiddot∙

β ἆρ᾽εὔνους ἐστὶν ἡ παρθέένος ναίίmiddot∙

γ ἆρα πιστεύύεις τῷ φίίλῳ τῷ εὐν-

δ ἆρα πιστεύύεις τοῖς φίίλοις τοῖς εὐν-

ε ἆρα πιστεύύεις ταῖς παρθέένοις ταῖς εὐν-

ϛ ἆρα πιστεύύεις τῇ παρθ- τῇ εὐν-

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 41: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

41

DIDAGMA EKTON KAI DEKATON

eu9riskw hu[ron hu3rhka foneuw didwmi e1dwka dedwka to gumnaampsion polemioj -a -on acioj -a -on nikw~ e0nikhsa nenikhka o( progonoj h9 maampxh prin (adv) antes (conj) antes [de] que to e0gkwampmion + inf o vbo finito graampfw feugw bebaioj -on ta_ e0rwtikaamp o9 gewrgoj o9 Pershj o9 kairoj nomizw o3pou donde [relativo] donde quiera [que] ponhroj -a -on mhtemhte h9 meleth oi1koi cf domī hu3rhka leluka Pershj ei]nai legw teqeraamppeuka gegrafa Pershn se ei]nai legw sofoj ta_ e0rwtikaamp ou0den mhden

I

A a70Arximhdhj kata_ Ou0itrououion hu3rhka (= eu3rhka) b dedwka dwampdeka

e1dwka g pepisteuka d pepaideuka e pefoneuka v pepoihka70 z tequka

B a didaskaamplouj hu3rhka tou= biou touj filosofouj b pw~j pepaideukaj ton

ui9on -e0n tw~| gumnasiw| pepaideuka au0ton g kai tij pepaideuke se -oi9 filosofoi

pepaideukagtsi me

G a Filippoj thn ei0rhnhn leluken b oi9 polemioi ta_j sponda_j lelukagtsin g

u9mei=j w70Aqhnai=oi ta_j sponda_j lelukate

D a dedwkaamp soi ti tw~n e0mw~n b to dw~ron o4 dedwkaampj moi ou0k e1stin acion o0bolou= E a NENIKHKAMEN b oi9 progonoi h9mw~n kai kata_ gh=n kai kata_ qaamplattan

kala_j nenikhkasi maampxaj g su de w neania prin nenikhkenai ei0j seauton a|deij

e0gkwampmion

v a pepisteuka o3ti su ei] o9 ui9oj tou= qeou= b Plaamptwn peri tw~n megistwn r9a|diwj

pepisteukenai newn e0sti kai a)nohtwn

70 pepoihka perfecto de poiew

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 42: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

42

Z a o4 gegrafa gegrafa71 b pefeuga e0k qalaamptthj g oi9 strathgoi

pefeugasin d o0ligoi tw~n filosofwn o9don a(plh=n kai bebaion hu9rhkasi tou= biou

II

A a xalepon to poiei=n to de keleu=sai r9a|ampdion b xalepon polla_j ama o9douj

tou= biou badizein

B a legein dei= thn a)lhqeian b e0me xrh legein g thn a)lhqeiaampn se xrh legein d

legein kalw~j kalon e Periklh=j deinoj legein ei]nai legetai v Swkraampthj sofoj

e0sti ta_ e0rwtikaamp72

G ati e0n nw|~ e1xeij poiei=n b e0qelw gewrgei=n g ou0deij gewrgei=n se kwlusei d

gewrgei=n se keleuw e gewrgei=n e0keleuon au0ton v gewrgei=n e1cesti soi z e1cesti

soi gewrgon ei]nai (= e1cesti soi gewrgw|~ ei]nai)

D aPershj ei0mi b Pershj ei]nai legw (legei) g Pershn ei]nai legw (legei) d

legw (legei) w(j (o3ti) Pershj e0stin (ei0mi)

E a nu=n kairoj legein b acioj ei0mi arxein g acioj e0sti qanaamptou d acioj

ei]nai nomizw e nomizw au0ton acion ei]nai v h3cein e0lpizw z h3cein au0ton e0lpizw

v a e1cestin u9mi=n w70Aqhnai=oi filoij ei]nai Lakedaimonioij b pisteuw ei]nai

tau=ta w(j e1legej

docai sofw~n a)nqrwamppwn

a Pittakoj e1fh a)risth polij e0stin o3pou toi=j ponhroi=j ou0k e1cestin arxein kai

toi=j a)gaqoi=j ou0k e1cesti mh arxein b Prwtagoraj e1lege mhden ei]nai mhte texnhn

aneu melethj mhte melethn aneu texnhj g mhden agan speudein d Menaampndrou

oi1koi menein xrh kai menein e0leuqeron

Traduzca al griego

71 Mateo 27 22 72 Cf Cic de fato V 10 [Zopyrus dixit] Socraten [esse] mulierosum in quo Alcibiades cachinnum sustulisse Nietzsche hace de Soacutecrates ldquouna madriguera de todas las bajas pasiones [que] esconde en siacute mismo todos los vicios y concupiscenciasrdquo Tambieacuten lo llama ldquoein groszliger Erotikerrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 43: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

43

a Los enemigos rompieron el pacto (luw spondai) b iquestAcaso Filipo ha roto (perf) la tregua (= pacto) con (proj + acc) los atenienses c Los mensajeros dicen que los atenienses han triunfado tanto por mar como por tierra d Os ordenamos decir la verdad e Esperamos llegar a Atenas f Esperamos que Anaxaacutegoras venga (futuro) a Atenas g Consideramos al filoacutesofo digno de tener el poder sobre (arxw + gen) los atenienses h Le has dado (perf) al maestro diez minas i Sacrifican caballos a Patroclo (Paamptrokloj) iexclQue sacrifiquen caballos a Patroclo iquestAcaso habeacuteis sacrificado caballos a Patroclo iexclSacrificad caballos a Patroclo

DIDAGMA7EBDOMON KAI DEKATON

o9 lagwampj -wamp o9 laoj -ou= aacutet o9 lewampj -wamp Menelaoj -ou aacutet Menelewj -w o9 naoj -ou= aacutet o9 newampj -wamp i3laoj -on aacutet i3lewj -wn to eu0aggelion kataluw deiloj -h -on o9 Fruc -goj shmainw perimenw h9 diaampnoia o9 au0tokraamptwr periexw h9 bibloj to biblion h conj comp ldquoquerdquo conj disy ldquoordquo i9kanoj -h -on a0potrexw o9 h9 arktoj -ou ka0n a)diaampforoj -on h9 kakia metacu + gen h9 u9gieia h9 zwh o9 ponoj kruptw h9 paideia xoreuw h9 paidiaamp gou=n lt ge + ou]n mousikoj -h -on amousoj -on a)graampmmatoj -on amaxoj -on mhpote a)popempw aor a)pepemya zhtw~ h9 turannij o9 turannoj kinduneuw o9 kindunoj ei1per melei moi + gen h9 Pallaampj h9 71Ilioj -ou oi[oj -a -on toi=oj -a -on lagtoj -ou= gt lewampj -wamp73 i3laoj -on gt i3lewj -wn nagtoj -ou= gt newampj -wamp ou[toj au3th tou=to74 ta_ r(hmatika_ e0piqeta lutoj luteoj

73 Cf la llamada declinacioacuten aacutetica Berenguer Gramaacutetica sect 52 (en lo sucesivo referida como BGG + nuacutemero de paacuterrafo) Se trata de la llamada metathesis quantitatum vocalis ante vocalem corripitur 74 Cf BGG sect 108

nota bene el perfecto expresa 1 intensidad (pepisteuka = creo firmemente estoy convencido) o 2 estado (gegrafa = he escrito es decir escrito estaacute) no expresa en cambio idea de pasado como nuestro ante-presente (Andreacutes Bello) o preteacuterito perfecto (RAE)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 44: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

44

A e0k tou= Eu0aggeliou a70Ihsou=j e0didaske ton laon e0n tw~| naw~|75 b e0gw_

katalusw ton naon tou=ton76 g new_j qeou= sofoj nou=j d pro tou= new_ bwmoj

e0stin e o9 lagw_j deiloj v deiloi paampntej oi9 lagwamp| z deiloteroj lagw_ Fruc77

h70Agamemnwn kai Menelaoj (Menelewj) a)delfoi h]san q79Elenh h9 Tundareou

(Tundaamprew) Menelaampw| (Menelew|) sunh=n i w qeoi swamp|zete Menelaon (Menelewn)

ia touj Menelew qelw logouj a)kou=sai

B a i3laoj soi70Olumpioj e1stw Zeuj ou3twj73Omhroj b i3lewampj soi o9 qeoj

ou3twj70Attikoi g oi9 qeoi oi[j ei0sin i3lew| shmainousin78 d i3lewampn se dei=

katalu=sai ton bion e perimenein se dei= ton qaampnaton i3lew| th=| dianoia| legei

Ma~rkoj o9 au0tokraamptwr

G e0k tou= Eu0aggeliou

a ou[toj e0stin70Ihsou=j o9 basileuj tw~n70Ioudaiwn79 b u9mei=j e0k toutou tou= kosmou

e0ste e0gw_ ou1k ei0mi e0k tou= kosmou toutou80 g poqen toutw| h9 sofia au3th81 d

poqen toutw| tau=ta82

D Plaamptwnoj filosofou to qaumaampzein ou0 ga_r allh a)rxh filosofiaj h2 auth

(raquoTeetetolaquo 155d)70Epikourou w| o0ligon ou0x i9kanon toutw| ou0den i9kanon Kwmikon

-w ou[toj su ti poiei=j -ti poiw~ a)potrexw gri=foj ti tau0ton e0st e0n ou0ranw~|

ka)n gh=| te ka)n qalaamptth|

Adjetivos verbales en -teoj y en -toj

A a ta_ krupta_ pefhne83 b wta84 e1xomen wste a)kouein ta_ a)koustaamp g ara

didakton h9 a)reth -Prwtagoraj paideuthn ei]nai thn a)rethn e1fh d Plaamptwnoj

75 Cf Mc 12 35 Lc 20 1 76 Mc 14 58 77 prov apud Strabonem I 2 30 78 Jenofonte mem I 1 9 79 Mt 27 37 80 Jn 8 23 81 Mt 13 54 82 Mc 6 2 83 pefhne estaacute revelada literalmente estaacute clara brilla perfecto intransitivo de fainw hacer aparecer 84 to ou]j w)toj sustantivo irregular de la tercera declinacioacuten oreja

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 45: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

45

paideia prwampth dia_ Mousw~n o9 gou=n a)paideutoj a)xoreutoj85 e70Epikthtou pai=j

e0n mousikoi=j o9 amousoj e0n grammatikoi=j o9 a)graampmmatoj e0n biw| o9 a)paideutoj v

Plaamptwnoj amaxon te kai a)nikhton qumoj z Qeognidoj mhpot e0n a)praampktoij ton

nou=n e1xe h Qoukididou o9 kh=ruc tw~n70Aqhnaiwn a)ph=lqen apraktoj aprakton

a)pepemyan au0ton oi9 Boiwtoi q Sofokleouj ta_ men didakta_ manqaampnw ta_ d

eu9reta_ zhtw~

MELETAI 1 Decline en todos los casos del singular y plural las expresiones ou[toj o9 eu1nouj lewampj auth h9 a(plh= qerapeia 2 Traduzca I a Ofrecemos (ferw) estos dones a estos dioses pero otros a otros 2 Si los dioses me fueran beneacutevolos los venerariacutea 3 No existe otro origen de la filosofiacutea que (h1) el asombrarse 4 Yo no soy de este mundo 5 Los dioses deben ser venerados (adj verbal ) por nosotros 6 Se debe venerar a los dioses (imper 3a pers ) 7 Es necesario que veneremos a los dioses (ac i) 8 A los malos filoacutesofos no les es posible ser benevolentes 9 Platoacuten deciacutea que el alma es algo inmoacutevil 10 No prestes atencioacuten a lo que no es factible 11 Estas leyes deben ser derogadas por vosotros 12 Es necesario que aprendas las cosas que se pueden ensentildear (adj verbal ) 3 Traduzca II mdashiquestQuieacuten es eacuteste mdashmi hermano mdashiquestQuieacuten es eacutesta mdashmi hermana mdashiquestQueacute es esto tu regalo mdashiquestQuieacutenes son eacutestos mdashnuestros hermanos mdashiquestQuieacutenes son eacutestas mdashvuestras hermanas mdashiquestQueacute contienen estos libros mdashestos libros contienen las tragedias de Euriacutepides mdashiquestQueacute tragedia contiene este libro mdasheste libro contiene la tragedia Medea de Euriacutepides 4 Traduzca III 1 Debemos honrar a los dioses 2 Se debe honrar a los dioses 3 La tiraniacutea debe ser abolida 4 El tirano debe ser depuesto (kataluw) por nosotros 5 Se debe deponer al tirano 6 iquestQueacute debemos hacer 7 Se debe sacrificar a dioses 8 Es cosa necesaria ser esclavos de la Fortuna 9 Es necesario que luchemos por (peri) las leyes 10 a)kousteon moi sou 5 Traduzca tou=70Epikthtou

85 leg 654a La identificacioacuten antigua entre paideia y xoroj remite al origen de la enciclopedia (= artes liberales) el a)paideutoj es a)kuklioj es decir carece de la e0gkuklioj paideia concepto retomado por Quintiliano (inst I 10 1) y Vitruvio (6 praeligf 4) en el sentido moderno de orbis doctrinarum

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 46: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

46

tw~n o1ntwn ta_ men e0stin a)gaqaamp ta_ de kakaamp ta_ drsquo a)diaampfora a)gaqa_ men ou]n ai9

a)retai kai ta_ metexonta au0tw~n kaka_ de kakiai kai ta_ metexonta kakiaj

a)diaampfora de ta_ metacu toutwn plou=toj u9gieia zwh qaampnatoj h(donh ponoj

a ei1per melei u9mi=n th=j politeiaj luteoj ou[toj o9 nomoj o9 adikoj b ei1per ai1tioi

paampntwn oi9 qeoi thn 79Elenhn th=j ai0tiaj a)poluteon g Cenofw~ntoj ei0 touj qeouj

i3lewj ei]nai soi boulei qerapeuteon touj qeouj d logw| paideuteon touj

a)gaqouj e tw~n newn oi9 aristoi paideuteoi ei0sin e0n gewmetria|

7(Omhrikaamp

Palla_j 70Aqhnaih kourh Dioj ai0gioxoio

(Heacutector murioacute)

70Ilioo propaamproiqe pulaampwn te Skaiaampwn

Oi3h per fullwn geneh toih de kai a)ndrw~n

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 47: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

47

DIDAGMA 71OGDOON KAI DEKATON

h9 ai]c ai0goj h9 glau=c glaukoj o9 kh=ruc khrukoj o9 kolac kolakoj o9 korac korakoj o9 murmhc murmhkoj o9 tettic tettigoj o9 fulac fulakoj 70Aqhnaze 70Aqhnhsi axrhstoj -on e0j = ei0j to w)|on toiou=toj toiauth toiou=to[n] h9 xolh e3kastoj e9kaampsth e3kaston h9 boulh 71Areioj -a -on o9 paampgoj 70Indikoj -h -on khrussw att khruttw i0ambikoj -h -on o9 maampgeiroj o9 sumbouloj o9 kapnoj o9 fulac fulakoj o9 tettic tettigoj o9 murmhc murmhkoj h9 ai]c86 ai0goj

A paroimiai

a glau=c ei0j70Aqhnaj b glau=k ei0j70Aqhnaj g glau=kaj70Aqhnaze e0pi tw~n

a)xrhstwn o3ti pollai70Aqhnhsi glau=kej d korac koraki filoj e kakou= korakoj

kakon w)|on toutestin oi[oj o9 pathr toiou=toj kai o9 ui9oj v ai]gej ai0ci filai z

ai]ga quteon Dionusw|

B peri fulaampkwn kai khrukwn

a au0toj e9autou= e3kastoj aristoj fulac b e0pi Draampkontoj legei o970Aristotelhj

h9 boulh h9 e0n70Areiw| paampgw| fulac h]n tw~n nomwn g e1sti mu=qoj w(j fulakej

xrusou= ei0sin oi9 murmhkej oi970Indikoi87 d fulakaj xrusou= ei]nai touj murmhkaj

legousi touj70Indikouj e khrusse kh=ruc v prosexe tw~| khruki z prosexete

toi=j khrucin

86 ai]c asiacute como el siguiente glau=c y muchos de los llamados nombres de referente muacuteltiple (Alcina Blecua Gramaacutetica espantildeola p 500) monosiacutelabos (salvo las excepciones que se asimilan a ei[j y pa~n como bou=j nau=j dru=j pu=r mu=j etc) se encuentran casi siempre en la tradicioacuten manuscrita siguiendo la grafiacutea propia de la koinh con el acento agudo la grafiacutea con acento circunflejo es aacutetica e indicariacutea que originalmente todas las siacutelabas largas en sustantivos monosiacutelabos habriacutean sido pronunciadas con la doble cadencia del circunflejo (Cf Schwyzer Griechische Grammatik I 377s) Kuumlhner Blass (en su muy pedagoacutegica Ausfuumlhrliche Grammatik I 2 486) resumen de la siguiente manera el estado de la cuestioacuten sustantivos monosiacutelabos que en acusativo de singular terminan en -a son oxiacutetonos (qhr pouj) pero los monosiacutelabos que terminan en nominativo en sigma y en acusativo singular en -n lo mismo que los neutros son perispoacutemenos (mu=j su=j nau=j pu=r ou]j pa~n) Son excepcionales los sustantivos aacuteticos ai]c (aunque la koinh escribe ai1c) glau=c (koinh y doacuterico glauc) [] kij y lij (con acusativo ki=n y li=n) No obstante lo anterior el problema parece ser de naturaleza ideoloacutegica las obras eruditas anglosajonas (LSJ por ejemplo) leen ai1c mientras que las alemanas o son conciliantes (Schwyzer) o prefieren ai]c (Kuumlhner Zuntz) 87 Cf Heroacutedoto III 102ss

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 48: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

48

G a o9 par79Omhrw|70Axilleuj legei (Iliacuteada I 334) xairete khrugtkej Dioj aggeloi h0de kai a)ndrw~n b Ai0sxuloj ton79Ermh=n khruka tw~n qew~n legei (Coeacuteforas 165) kh=ruc megiste tw~n anw te kai kaamptw 9Ermh= D a o9 filoj e3teroj e0sti tou= kolakoj b mh pisteue toi=j kolacin g xalepoj o9

bioj o9 tw~n kolaampkwn

E Kraampthtoj tou= Qhbaiou stixoi i0ambikoi

tiqei88 mageirw| mna~j dekrsquo i0atrw|~ draxmhn

kolaki taamplanta pente sumboulw| kapnon

pornh| taamplanton filosofw| triwampbolon

Traduzca

1 En Atenas hay muchos buacutehos 2 De malos cuervos mala simiente (= huevos) 3 Las

cigarras son amigas de las cigarras y seguacuten Teofrasto las cabras [lo son] de las cabras 4

Los estoicos deciacutean que Hermes no era el mensajero de los dioses 5 Si los aduladores

vivieran mejor que nadie nadie (ou0-d-eij) querriacutea ser honesto (xrhstoj)

A DIALOGOI

a pou~ e0didasken o9 0Ihsou=j b pro tou= new ti e0stin g tij e0stin o9 Menelew a0delfoj d ti zw~|on deilon e0stin e tij e0sti lagw deiloteroj v pw~j dei~ katalu~sai ton bion z tij e0stin a0rxh filosofiaj h arrsquo e2stin a2llh a0rxh filosofiaj kata Platwna

B MELETHMATA

88 tiqei es imperativo presente de tiqhmi (ldquoponerrdquo) aquiacute en el sentido de ldquopagarrdquo Los pesos y monedas maacutes importantes en Aacutetica fueron 1 la dracma (h9 draxmh) de 436 gr 2 el oacutebolo (o9 o0boloj) un sexto de dracma 3 la mina (h9 mna~) equivalente a 100 dracmas 4 el talento (to taamplanton) igual a 60 minas o 6000 dracmas el trioacutebolo (to triwampbolon) igual a 3 oacutebolos

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 49: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

49

A a tij e0stin ai2tioj toutou tou~ fonou outoj e0stinhellip b tinej ei0sin ai2thellip toutwn tw~n fonwn outoi ei0sinhellip g tij sunegraye tou~ton ton dialogon Platwnhellip d tij sunegraye toutouj touj dialogouj Platwnhellip B a tiamp periexei auth h9 bibloj authhellip b ti periexousin tauamptai ai9 bibloi g ti e2nestin e0n tauth| th~| biblw| h9 Eu0rhellip d ti e2nestin e0n tautaij tai~j bibloij ai9 Eu0rhellip e tij sunegrayen thn biblon tauthn v tij sunegrayen taj biblouj tauamptaj z tiampj e0stin h9 timh tauthj th~j biblou htij e0stin h9 timh tautwn tw~n biblwn G Pon en el ejercicio B to biblion en lugar de h9 bibloj e intercambia la posicioacuten de los pronombres y los sustantivos D a outoj o9 neaniaj kaloj e0stin b h9 parqenoj e0stin g to paidion e0stin d tou~ton ton qeon qerapeuomen e thn noson qerapeuomen v to paidion qerapeuomen z toutou tou~ neaniou didaskaloampj ei0mi h paidiou didaskaloampj ei0mi q sofiaj didaskaloampj ei0mi i toutw| tw~| paidiw| dw~ron dedwka ia parqenw| dw~ron dedwka Ib neania| dw~ron dedwka E Pon el ejercicio D a-ib en plural

G 1 Diga en voz alta y escriba en todos los casos a) outoj o9 lewj b) auth h9 qerapeiampa 2 Traduzca al griego a) Nosotros no somos responsables de este crimen b) iquestQueacute contienen estos libros (utiliza dos sustantivos diferentes) c) Nosotros ofrecemos estos regalos a estos dioses pero unos [regalos] a unos [dioses] otros a otros d) iexclQue Dios te sea propicio e) Yo no soy de este mundo f) No hay otro origen de la filosofiacutea [maacutes] que el asombro (= el asombrarse)

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 50: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

50

DIDAGMA ENATON KAI DEKATON

h9 Sfiampgc Sfiggoj toiou=toj - oi[oj o9 o1nuc o1nuxoj wste h9 qric trixoj o9 onuc o1nuxoj h9 saamplpigc saamplpiggoj h9 Sfigc Sfiggoj h9 faamplagc faamplaggoj o9 salpigkthj -ou= (lt salpizw) polemikoj -h -on (cf to polemikon) e0celaunw ote (conj temp) cuando (cf lat ubi) o9 o9plithj -ou e0gguj + gen a)llhlouj a)llhlaj allhla h9 kraugh tosou=toj -h -o[n] h9 lura 7Hra h9 agra to ai1nigma (cf o9 gri=foj) a)pokteinw leukoj -h -on h9 mania h1goun kaqrsquo h9meran nemw pantaxou= paampreimi h9 e0rhmia o9 artoj posoj -h -on h9 basileia ou0keti A a o9 men kh=ruc khrussei o9 de salpigkthj salpizei b a)kousate h9 ga_r saamplpigc

shmainei to polemikon g a)nikhton tw~n Makedonwn h9 faamplagc d prw~toj

Filippoj hu[re thn Makedonikhn faamplagga e o3te tw~n o9plitw~n ai9 faamplaggej

e0gguj h]san a)llhlwn ai9 men saamplpiggej e0shmainon to polemikon oi9 de stratiw~tai

oi9 h9meteroi kraughn tosauthn e0poioun wste kai touj polemiouj a)kouein wste oi9

e0ggutata tw~n polemiwn kai e1fugon

B paroimiai

a o1noj luraj h1kouse89 kai salpiggoj u[j b e0c o0nuxwn leonta

G peri Sfiggwn

a73Hra toi=j Qhbaioij Sfigga e1pemyen b ai9 Sfiggej o1nuci thn agran

ferousin g Oi0dipouj e1luse th=j Sfiggoj to ai1nigma h9 de Sfigc au0th e9authn

a)pekteinen

D a Menaampndrou ou0x ai9 trixej poiou=sin ai9 leukai fronei=n oi1ei tosauthn touj qeouj agein sxolhn wste to kakon kai ta)gaqon kaq h9meran 89 Cf Cratino (fr 229 Kock) citado por Boecio consolatio Philosophiaelig prosa 4

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 51: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

51

nemein e9kaampstw| b ou0k e0n tai=j qricin h9 sofia g ou0k e1kleya tw~n sw~n acion ti kai trixoj d

Cenofw~ntoj to qei=on tosou=ton kai toiou=ton e0sti wsq ama paampnta o9ra~n kai paampnta

a)kouein kai pantaxou= parei=nai90 e Qeokritou91 e0gguj maniaj ei0mi qric a)na_

meson (h1goun o0ligon to metacu e0stin)

E e0k th=j Kainh=j Diaqhkhj92

a kai legousin au0tw~| oi9 maqhtai poqen h9mi=n e0n e0rhmia| artoi tosou=toi wste

xortaampsai o1xlon tosou=ton kai legei au0toi=j o970Ihsou=j posouj artouj e1xete oi9 de

ei]pan e9ptaamp kai o0liga i0xqudia a)lla_ tau=ta ti e0stin ei0j tosoutouj b mh kwluete

au0taamp tw~n ga_r toioutwn e0stin h9 basileia tou= qeou= g o9 de70Ihsou=j ou0keti ou0den

e1legen wste qaumaampzein ton Pila~ton93

Traduzca al griego 1 Los poetas traacutegicos llaman a Hermes heraldo de los dioses 2 Hay un (= tij encliacutetico) dicho de los atenienses que dice es inuacutetil (ver Ag de la leccioacuten 18) [llevar] buacutehos a Atenas 3 Heroacutedoto dice que las hormigas de la India son guardianas del oro y de la plata94 4 Seguacuten los filoacutesofos de Atenas el asombro (= infinitivo) es el principio de la filosofiacutea 5 Seguacuten el heraldo debe ser sacrificada (adjetivo verbal) una cabra delante del templo (declinacioacuten aacutetica) de Atenea

MELETAI

A DIALOGOI

α κατὰ τοὺς Στωϊκούύς τίίνα microμόόνα ἀγαθάά ἐστιν

τίίνα δὲ κακάά

τίί δὲ λέέγουσιν περὶ τῶν microμεταξὺ τούύτων

β τίί ἔφη Πρωταγόόρας περὶ τῆς ἀρετῆς

σὺ δὲ πῶς νοmicroμίίζεις ἆρα διδακτὸν ἡ ἀρετήή

γ ἆρα δουλευτέέον τῇ τύύχῃ

δ εἰ τοὺς θεοὺς ἵλεως εἶναίί σοι βούύλει τίί ποιητέέον

ε πῶς παιδευτέέον ἐστὶ τοὺς ἀγαθούύς

ϛ πρὸς τίί ὦτα ἔχοmicroμεν

90 memorabilia I 4 18 91 Cf Idilio XIV 9 92 Mt 15 33 Jn 6 9 El verbo xortaampzw en eacutepoca anterior al Helenismo se aplicoacute exclusivamente al forraje de los animales asimismo la palabra o1xloj tuvo en eacutepoca claacutesica siempre un sentido peyorativo 93 Mc 10 14 cf Mc 15 5 94 Cf Gœthe Faust II 7586-7601 ldquoChor der Ameisenrdquo

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ

Page 52: griego i 2013-1

Griego I Dr Rauacutel Torres 2013-1

52

B MELETHMATA

Siguiendo el mismo modelo forma los siguientes

α θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός ndash θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν

- θεραπευτέέοι microμοι οἱ θεοίί - λυτέέος ἡmicroμῖν οὗτος ὁ νόόmicroμος

- λυτέέοι ὑmicroμῖν οὗτοι οἱ νόόmicroμοι

- ἡ Ἑλέένη τῆς αἰτίίας ἀπολυτέέα

- λόόγῳ παιδευτέέοι εἰσὶν οἱ ἀγαθοίί

- οὗτοι οἱ νόόmicroμοι ὑmicroμῖν λυτέέοι εἰσίίν

- τῶν νέέον οἱ ἄριστοι παιδευτέέοι εἰσὶν ἐν γεωmicroμετρίίᾳ

β θεραπευτέέον microμοι τὸν θεόόν ndash θεραπευτέέος microμοι ὁ θεόός

- ἐπιστολάάς microμοι γραπτέέον

- ἐπιστολήήν microμοι γραπτέέον

- θεραπευτέέον microμοι τοὺς φίίλους

- τοὺς τυράάννους ἡmicroμῖν καταλυτέέον

G

1 Traduce a Se debe venerar al dios (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten) b Se debe

educar a los joacutevenes c Debes liberar al esclavo d El esclavo puede ser liberado por ti (= es ldquoliberablerdquo) e La voz puede ser oiacuteda por miacute (= es audible) f Debo escuchar esta voz (adjetivo verbal dos tipos de construccioacuten)

2 Forma los adjetivos verbales de los siguientes verbos y di lo que significan a) θύύω

b) καταλύύω

c) κωλύύω

d) θεραπεύύω

e) πράάττω

f) ἀκούύω

g) ποιῶ