Guia Cirurgia Digestiva II

Embed Size (px)

Citation preview

GUIA DE ESTUDO MESTRADO INTEGRADO EM MEDICINAMod. Cln.

UNIDADE CURRICULAR: NVEL: TIPO: ANO DO CURSO: SEMESTRE/DURAO: REA CIENTFICA: LNGUA DE ENSINO: CRDITOS ECTS: TOTAL DE HORAS: HORAS DE CONTACTO:

Patologia Cirurgica II (Valncia de Cirurgia Digestiva II) 2 Ciclo Obrigatria 4 Ano 2 Sem. Patologia Mdica(PM) Portugus

N de aulas

Durao(h)

N aulas/ semana

Total (h)

Tericas: Terico-Prticas: Prticas e laboratoriais: Seminrios:Descrio N horas

Outras:

REGENTE/COORDENADOR : EQUIPA DOCENTE:

Prof. Doutor Fernando Jos Oliveira

Assistentes Convidados (aulas prticas)Dr. Alexandre Duarte Dra. Ana Velez Dr. Fernando Manata Dr. Jorge Botelho

1

GUIA DE ESTUDO MESTRADO INTEGRADO EM MEDICINAMod. Cln.

Colaborao nas Aulas TericasProf. Doutor Joo Pimentel Prof. Doutor Joaquim Viana

Data da ltima actualizao:

2

GUIA DE ESTUDO MESTRADO INTEGRADO EM MEDICINAMod. Cln.

1. INTRODUO UNIDADE CURRICULAR (WOC: Apresentao)A Unidade Curricular de Cirurgia Digestiva I e II encontra-se integrada, conjuntamente com a Otorrinolaringologia e a Oftalmologia, na disciplina de Patologia Cirrgica I e II. O objectivo fundamental desta Unidade Curricular proporcionar a formao e a informao em Cirurgia Digestiva adequadas a um Licenciado em Medicina.

*Terminologia utilizada pelo Web On Campus

2. CONHECIMENTOS DE BASE RECOMENDADOS/ OUTROS PRREQUISITOSAnatomia, Fisiologia, Fisiopatologia, Anatomia Patolgica, Propedutica

3

GUIA DE ESTUDO MESTRADO INTEGRADO EM MEDICINAMod. Cln.

3. OBJECTIVOS Aprendizagem)

PEDAGGICOS

(WOC:

Resultados

De

1 Adquirir noes bsicas da resposta neuroendcrina e metablica ao stress e noes fundamentais de anestesia. 2 Proporcionar ao estudante os conhecimentos que lhe permitam compreender os mecanismos etiopatognicos e fisiopatolgicos e lhe possibilitem sistematizar o diagnstico e a estratgia teraputica das principais doenas cirrgicas do foro digestivo. 3 Sensibiliz-lo para as mais modernas opes teraputicas da patologia oncolgica digestiva. 4 Familiariz-lo com o ambiente, o funcionamento e a problemtica de um Servio de Cirurgia de um Hospital Central e Universitrio.

4

GUIA DE ESTUDO MESTRADO INTEGRADO EM MEDICINAMod. Cln.

4. PROGRAMA: TEMAS E OBJECTIVOSN de horas estimadas Tema Objectivos de Aprendizagem (Conhecimentos, Aptides e Atitudes)(preenchimento opcional) I Intestino Delgado Teor. Teor./ Prt. Prt. Semin. Estudo autnomo TOTAL

a) sndrome do intestino curto b) fstulas intestinais c) tumores benignos e malignos d) divertculos e) enterite rdica f) doena de Crohn g) apendicite aguda h) ocluses

II - Clon

a) ocluses b) plipos e sindromas polipsicos c) tumores malignos d) doena de Crohn e) colite ulcerosa

5

GUIA DE ESTUDO MESTRADO INTEGRADO EM MEDICINAMod. Cln.

f) doena diverticularIII Recto e nus

a) tumores malignos b) hemorridas c) fissura d) abcessos e fstulas e) patologia do pavimento plvico

IV - Fgado

a) tumores benignos e malignos b) quistos parasitrios e no

parasitrios c) hipertenso portal d) traumatismosV . Vescula e Vias Biliares

a) colecistite aguda e crnica b) ictercia obstrutiva c) litase das vias biliares d) tumores da vescula, vias biliares e ampola

6

GUIA DE ESTUDO MESTRADO INTEGRADO EM MEDICINAMod. Cln. VI - Pncreas

a) tumores benignos e malignos b) pancreatite aguda e crnica

Teor.: Aulas tericas. .Teor-Prt: Aulas terico-prticas. Prt.: Aulas Prticas. Semin.: Seminrios. 5. ORGANIZAO DAS SESSES DE ENSINO-APRENDIZAGEM 5.1. AULAS TERICAS As aulas tericas so destinadas a grandes grupos e servem prioritariamente os objectivos do domnio do conhecimento. So especialmente adequadas para a introduo dos temas da disciplina, para orientar os alunos para o seu estudo autnomo, visando proporcionar informao estruturada e sistematizada sobre os aspectos mais importantes da respectiva rea de conhecimento, bem como salientar a sua relevncia do ponto de vista da prtica clnica. Ao mesmo tempo, devem tambm promover nos alunos o desenvolvimento de competncias transversais, designadamente, as ligadas pesquisa, interaco, reflexo crtica e resoluo de problemas. Nas aulas tericas devem ser adoptados mtodos e tcnicas pedaggicas que promovam uma aprendizagem mais activa: grupos de discusso, fichas interactivas, perguntas, debates, etc.Descrio de Mtodos e Tcnicas Pedaggicas utilizadas. O que se espera dos professores. O que se espera dos alunos.

Aula N

Docente(s) Responsvel(is)

Tema

Objectivos Especficos (Conhecimentos, Aptides e Atitudes)

7

GUIA DE ESTUDO MESTRADO INTEGRADO EM MEDICINAMod. Cln. 1

Intestino Delgado

Tumores: benignos; malignos; carcinide e sndrome carcinide Diverticulos: congnitos (Meckel) e adquiridos. Enterite rdica: consideraes gerais; clnica; tratamento.

2

Intestino Delgado

Sndrome do Intestino Curto: consideraes gerais; fisiopatologia; clnica; tratamento Fistulas Intestinais: consideraes gerais; clnica; complicaes; tratamento e prognstico.

3

Apendicite Aguda Ocluses Intestinais

e Apendicite Aguda Etiopatogenia; classificao antomo-clinica; semiologia clnica e laboratorial; exames complementares; diagnstico diferencial; tratamento; complicaes. Ocluses Intestinais Classificao: ocluses mecnicas e funcionais; etiopatogenia; fisiopatologia; quadro clnico; meios complementares; tratamento; complicaes.

4e5

Tumores Clon Recto e

do do

Plipos e Sndromes Polipsicos Plipos: classificao; epidemiologia; diagnstico; tratamento. Sndromes Polipsicos: poliposes hereditrias e no hereditrias; caractersticas que distinguem os principais sndromes polipsicos; rastreio e diagnstico; complicaes; tratamento. 8

GUIA DE ESTUDO MESTRADO INTEGRADO EM MEDICINAMod. Cln.

Carcinoma do Clon e do Recto Epidemiologia. Factores de risco. Clnica e diagnstico. Estadiamento. Estratgia teraputica. Prognstico.6e7

Doenas Inflamatrias Intestinais Doena Diverticular do Clon e

Doena de Crohn e Colite Ulcerosa Epidemiologia. Etiopatogenia. Clnica e diagnstico. Diagnstico diferencial.

Complicaes. Tratamento. Prognstico. Doena Diverticular do Clon Diverticulose versus diverticulite. Etiopatogenia. Clnica e diagnstico. Tratamento.

8e9

Patologia Ano-Rectal e Exame proctocolgico. Semiologia, diagnstico e tratamento da patologia ano-rectal e do Pavimento do pavimento plvico: hemorridas; fissura anal; fistulas e abcessos anais; Plvico incontinncia fecal; prolapso rectal; obstruo defecatria. Leses Focais Classificao. Diagnstico. Consideraes sobre a incidncia, clnica, diagnstico, Hepticas Benignas diagnstico diferencial e tratamento das leses focais slidas mais frequentes: hemangioma, adenoma, hiperplasia nodular focal.

10

11 e 12

Tumores Malignos Fgado

Diagnstico e tratamento de leses quisticas parasitrias e no parasitrias Hepatocarcinoma do Epidemiologia. Factores de Risco. Clnica. Diagnstico. Sistemas de Estadiamento. Estratgia teraputica.

9

GUIA DE ESTUDO MESTRADO INTEGRADO EM MEDICINAMod. Cln.

Tumores Secundrios Metstases hepticas dos tumores colo-rectais: diagnstico; factores de prognstico; estratgia teraputica.

13

Ictercia Obstrutiva

Fisiopatologia. Classificao das ictercias. Estudo de um doente com ictercia Diagnstico. Diagnstico diferencial das ictercias.

14

Litiase Biliar

Litiase Biliar: patgnese, factores de risco, historia natural, diagnstico. Colecistite Crnica: clnica, diagnstico, diagnstico diferencial, tratamento. Colecistite Aguda: clnica, diagnstico, tratamento. Coledocolitiase: litiase primitiva e secundria. Quadro clnico, diagnstico e tratamento. Outras complicaes da litiase biliar: hidrpsia vesicular; fistulas, sndrome de Mirizzi, ileo biliar, pancreatite aguda biliar; colangite.

15

Tumores Malignos Pncreas

Adenocarcinoma Ductal do Epidemiologia, factores de risco; clnica; diagnstico; teraputica; prognstico. Breve referencia aos outros tumores malignos Tumores Benignos e borderline: breve referencia Tumores Neuroendcrinos: classificao e breve referencia aos sndromes especficos.

16

Pancreatite

Pancreatite Aguda 10

GUIA DE ESTUDO MESTRADO INTEGRADO EM MEDICINAMod. Cln.

Definio e classificao. Etiologia. Fisiopatologia. Clnica e diagnstico. Critrios de gravidade. Tratamento. Complicaes. Prognstico Pancreatite Crnica Definio. Classificao. Etiopatogenia. Clnica. Diagnstico. Diagnstico diferencial. Tratamento. Complicaes. Prognstico.

5.2. AULAS TERICO-PRTICAS As aulas terico-prticas partem de objectivos semelhantes aos das aulas tericas e expande-os na direco da resoluo de problemas. Podero incluir uma introduo de exposio oral mas focam-se essencialmente na demonstrao e treino da aplicao prtica desses conhecimentos: debates, pesquisa, grupos de trabalho, casos clnicos, estudo de artigos, planeamento de estudos, etc.Descrio de Mtodos e Tcnicas Pedaggicas utilizadas. O que se espera dos professores. O que se espera dos alunos.

Aula N

Docente(s) Responsvel(is)

Tema

Objectivos Especficos (Conhecimentos, Aptides e Atitudes)

11

GUIA DE ESTUDO MESTRADO INTEGRADO EM MEDICINAMod. Cln.

5.3. AULAS PRTICAS / LABORATORIAIS As aulas prticas e laboratoriais so leccionadas em pequenos grupos (turmas) e servem prioritariamente os objectivos do domnio das aptides e atitudes. Proporcionam uma aplicao do conhecimento abordado nas aulas tericas e implicam a adopo de tcnicas e estratgias de ensino orientadas para a resoluo de problemas, para o treino de procedimentos laboratoriais ou clnicos, para a promoo do trabalho em equipa, a pesquisa, o desenvolvimento de aptides relacionais e atitudes e posturas profissionais apropriadas, entre outras. O conceito de aulas laboratoriais poder aplicar-se s disciplinas clnicas se for preconizada visita ou trabalho em laboratrios de patologia clnica ou outros, ou ainda trabalho em laboratrio de competncias clnicas, por exemplo.Descrio de Mtodos e Tcnicas Pedaggicas utilizadas. O que se espera dos professores. O que se espera dos alunos.

Docentes Responsveis pelas turmas/temas prticosDocente DR. Alexandre Duarte Docente Dra. Ana Velez Docente Dr. Fernando Manata Docente Dr. Jorge Botelho Docente Seleccionar Turma ou Tema Seleccionar Turma ou Tema Seleccionar Turma ou Tema Seleccionar Turma ou Tema Seleccionar Turma ou Tema

12

GUIA DE ESTUDO MESTRADO INTEGRADO EM MEDICINAMod. Cln.

CASOS/CONDIES CLNICAS O contexto assistencial em que se desenrolam as aulas prticas clnicas no permite uma programao precisa das condies patolgicas a que os alunos sero expostos e, muito menos, a calendarizao dessas experincias. No obstante, o corpo docente envidar todos os esforos no sentido de que os alunos tenham uma experincia equilibrada, com maior peso para as competncias e condies clnicas mais relevantes. Os procedimentos e aptides clnicas ou laboratoriais a adquirir, bem como as atitudes e comportamentos, tm nveis definidos de desempenho desejado: 1. V fazer: Viu fazer e compreende as razes para se executar/exercitar um determinado procedimento/aptido; 2. Mostra como se faz: Capacidade para executar/exercitar o procedimento/aptido sob superviso; 3. Faz: Capacidade para executar/exercitar o procedimento/aptido autonomamente como rotina.Procedimentos e aptides Nvel de desempenhoSeleccionar Seleccionar Seleccionar Seleccionar Seleccionar Seleccionar

Meios preferenciais de aquisio

Atitudes e Comportamentos

Nvel de desempenhoSeleccionar Seleccionar Seleccionar

Meios preferenciais de aquisio

No quadro abaixo apresenta-se uma orientao genrica sobre a prioridade atribuda a cada tipo de condio ou doena abordadas nesta unidade curricular. Os itens ditos Obrigatrios tero que ser forosamente oferecidos aos alunos, As patologias ditas Muito relevantes devero ter sido observadas ao final do ano, pelo menos uma vez, com tempo suficiente para aprendizagem. O incumprimento desta regra dever ser comunicado pelo assistente ao

13

GUIA DE ESTUDO MESTRADO INTEGRADO EM MEDICINAMod. Cln.

Regente, com justificao escrita. As Desejveis merecero um esforo empenhado do docente no sentido de facultar a exposio dos alunos, sendo, contudo, compreensvel que tal no seja possvel.Condies Clnicas ou Doenas Prioridade Meios complementares de aquisio de conhecimentos/experincia

Seleccionar Seleccionar Seleccionar Seleccionar Seleccionar

5.4. SEMINRIOS Os seminrios so, por definio, multidisciplinares e visam dar aos alunos uma noo da complexidade multifacetada dos problemas e da complementaridade dos conhecimentos, mas tambm das estratgias empregues por peritos para lidar com a dvida e a diferena de opinio. Os temas e a bibliografia bsica so previamente divulgados e os alunos devem ser activamente envolvidos, individualmente ou em grupo, na discusso e ou apresentao de temas especficos. Visa-se, desta forma, optimizar o contributo dos seminrios para o desenvolvimento de competncias de pesquisa e seleco de bibliografia, capacidade de anlise e sntese do material bibliogrfico e capacidades de trabalho em equipa e de comunicao verbal e no verbal, entre outras.Descrio de Mtodos e Tcnicas Pedaggicas utilizadas. O que se espera dos professores. O que se espera dos alunos.

Seminrio

Tema

Docente(s)

14

GUIA DE ESTUDO MESTRADO INTEGRADO EM MEDICINAMod. Cln. N Responsvel(is) Data prevista Objectivos

5.5. ACTIVIDADES DE APRENDIZAGEM AUTO-DIRIGIDA A aprendizagem auto-dirigida inclui as horas que o aluno dedica aprendizagem de um dado tema ou contedo para alm das horas de contacto com docentes previstas no plano de estudos. Pode revestir as mais diversas formas de trabalho, designadamente, as horas dedicadas a estudo autnomo, projectos, trabalhos no terreno, entre outras. O seu contedo e distribuio so decididas, no essencial, pelo aluno. Todavia, os docentes devem apoiar os alunos no desenvolvimento dos seus prprios planos de aprendizagem auto-dirigida, sempre que solicitados. As horas de trabalho que o aluno despende em aprendizagem auto-dirigida numa determinada unidade curricular ou rea cientfica tm uma expresso em crditos ECTS.Descrio da Actividade Contributos para a formao do aluno

15

GUIA DE ESTUDO MESTRADO INTEGRADO EM MEDICINAMod. Cln.

6. RECURSOS E MATERIAIS PEDAGGICOS ACONSELHADOSReferncias. Onde encontrar. Tipo de Recurso ou Material* LT Descrio sumria. Objectivos que serve. Comentrios e sugestes

Cirurgia. C. Alves Pereira. Ed. Mc Grawhill, 2 edio, 2006 Textbook of Surgery. David C. Sabinston, Jr. Saunders Company, 1997, 5th edition Doenas do AparelhoLT LT

Digestivo. Diniz de Freitas. Ed. Astra Zeneca, 2002

*LT: Art: Web: Vid: CD/DVD: Sim: Prt/LgBK:

livro de texto artigo informao disponvel na web Vdeo CD-Rom ou DVD-Rom material de simulao (manequins, outros simuladores, etc.) LogBooks, Cadernetas ou Portfolios Reflexivos

16

GUIA DE ESTUDO MESTRADO INTEGRADO EM MEDICINAMod. Cln.

7. AVALIAO 7.1. MTODOS DE AVALIAOA avaliao final das disciplinas de Cirurgia Digestiva I e II compreende as seguintes vertentes:

1 Avaliao prtica: ser efectuada nas duas ltimas aulas prticas de cada semestre e ter, tambm, em considerao a assiduidade e o desempenho durante as aulas. A avaliao prtica eliminatria e contribui com 15% para a nota final. A presena nas aulas prticas obrigatria. O nmero de faltas permitido 20% do nmero total de aulas leccionadas.

2 Exame escrito: constitudo por um teste de escolha mltipla com 45 perguntas de resposta nica e 15 de resposta mltipla, com a durao de 60 minutos. A avaliao terica exige uma nota mnima de 10 valores e contribui com 85% para a nota final.

7.2. OPORTUNIDADES E MATERIAIS DE AVALIAO FORMATIVA / AUTO-AVALIAO Por avaliao formativa entendem-se actividades de apreciao de conhecimentos/competncias com o objectivo especfico de fornecer ao aluno e ao docente indicadores teis para optimizar o processo em curso: apreciar os progressos e sua comparao com os objectivos estabelecidos, identificar pontos fortes e fracos, reajustar estratgias de ensino e de aprendizagem e optimizar as probabilidades de atingir os objectivos propostos. Por auto-avaliao entende-se a apreciao estruturada individual que o aluno realiza sobre o seu prprio desempenho.Instrumento. Descrio sumria. Objectivos-alvo (Conhecimentos/Aptides /Atitudes) Perodo em que decorre a avaliao

17

GUIA DE ESTUDO MESTRADO INTEGRADO EM MEDICINAMod. Cln.

7.3. OPORTUNIDADES E MATERIAIS DE AVALIAO SUMATIVA A avaliao sumativa serve essencialmente a funo de seriao e classificao dos alunos para efeitos de promoo/reteno, comparando o seu nvel de desempenho com os objectivos de aprendizagem fixados e com o de outros colegas, segundo critrios previamente definidos.Instrumento. Descrio sumria. Objectivos-alvo (Conhecimentos/Aptides/Atitudes) Ponderao na Classificao Final (%) Perodo em que decorre a avaliao

8. COMENTRIOS, SUGESTES E OUTRA DISPONVEL SOBRE A REA DE ESTUDO

INFORMAO

9. CONTACTOS DO PESSOAL DOCENTE E OUTROSDocente ou outro Perodos de atendimento Meios de contacto preferenciais

18

GUIA DE ESTUDO MESTRADO INTEGRADO EM MEDICINAMod. Cln.

Disponibilidade constante mediante marcao no Secretariado da Direco do Servio de Cirurgia I

Servio de Cirurgia I dos HUC (5 Piso) Tel. 239 400 415 Email [email protected]

19