Upload
marco-guimaraes
View
43
Download
3
Embed Size (px)
Citation preview
(GUIAPMBOK)QuartaEdioUMGUIADOCONHECIMENTOEMGERENCIAMENTODEPROJETOS
UmGuiado
ConhecimentoemGerenciamentodeProjetos
(GuiaPMBOK)QuartaEdio
ISBN:978-1-933890-70-8
Publicadopor:ProjectManagementInstitute,Inc.14CampusBoulevardNewtownSquare,Pennsylvania19073-3299EUA.Telefone:+610-356-4600Fax:+610-356-4647Email:[email protected]:www.pmi.org
2008ProjectManagementInstitute,Inc.Todososdireitosreservados.
PMI,ologotipodoPMI,PMP,ologotipodoPMP,PMBOK,PgMP,ProjectManagementJournal,PMNetworkeologotipodoPMITodaysomarcasregistradasdoProjectManagementInstitute,Inc.TheQuarterGlobeDesignumamarcacomercialdoProjectManagementInstitute,Inc.ParaobterumalistacompletadasmarcasdoPMI,entreemcontatocomoDepartamentojurdicodoPMI.
ODepartamentodepublicaesdoPMIagradeceoenviodecorreesecomentriossobreseuslivros.Sinta-sevontadeparaenviarcomentriossobreerrostipogrficos,deformataoououtroserros.Simplesmentefaaumacpiadapginarelevantedolivro,marqueoerroeenviepara:BookEditor[Editordelivros],PMIPublications[DepartamentodepublicaesdoPMI],14CampusBoulevard,NewtownSquare,PA19073-3299EUAouenvieumemailpara:[email protected].
Parapedirinformaessobredescontosparafinseducacionaisouderevenda,entreemcontatocomoPMIBookServiceCenter.
PMIBookServiceCenterP.O.Box932683,Atlanta,GA31193-2683EUATelefone:+1-866-276-4764(nosEUAounoCanad)ou+1-770-280-4129(emtodoomundo)Fax:+1-770-280-4113E-mail:book.orders@pmi.orgImpressonosEstadosUnidosdaAmrica.Nenhumapartedestetrabalhopoderserreproduzidaoutransmitidaemqualquerformaouporqualquermeio,eletrnico,manual,fotocpia,gravaoouporqualquersistemadearmazenamentoerecuperaodeinformaessemprviaautorizaoporescritodoeditor.OpapelutilizadonestelivroestemconformidadecomaNormaparapapispermanentesemitidapelaOrganizaonacionaldenormalizaodeinformaes(Z39.481984).
10987654321
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
NOTA
AspublicaesdediretrizesenormasdoProjectManagementInstitute,Inc.(PMI),dasquaisestedocumentofazparte,sopreparadasatravsdeumprocessovoluntriodedesenvolvimentodenormasdeconsenso.Esseprocessorenevoluntriose/oubuscaospontosdevistadepessoasinteressadasnostpicoscobertosporestapublicao.EmboraoPMIadministreoprocessoeestabeleaasregrasparapromoveraimparcialidadenodesenvolvimentodoconsenso,elenoredigeodocumentoenotesta,avaliaouconfirmadeformaindependenteaexatidoouaintegridadedequaisquerinformaesouasolidezdequaisqueropiniescontidasemsuaspublicaesdediretrizesenormas.OPMIseisentaderesponsabilidadeporquaisquerlesespessoais,danosapropriedadesououtrosdanosdequalquernatureza,especiais,indiretos,conseqenciaisoucompensatrios,diretaouindiretamenteresultantesdapublicao,usodeaplicaoouconfiananestedocumento.OPMIseisentaderesponsabilidadeenodgarantiaexpressaouimplcitaquantoexatidoouintegridadedequaisquerinformaespublicadasnestedocumentoetambmseisentaderesponsabilidadeenodgarantiadequeasinformaesdestedocumentoatenderoaquaisquerobjetivosounecessidadesespecficas.OPMInoseresponsabilizaporgarantirodesempenhodequaisquerprodutosouserviosdefornecedoresoufabricantesespecficoscombasenestanormaouguia.Aopublicaredisponibilizarestedocumento,oPMInoestseresponsabilizandopelofornecimentodeserviosprofissionaisououtrostiposdeserviosparaqualquerpessoaouentidadeouemnomedequalquerpessoaouentidadenemestseresponsabilizandopelarealizaodequalquertarefaqueumapessoaouentidadepreciserealizarparaoutrapessoa.Qualquerpessoaqueutilizeestedocumentodevesebasearemsuaprpriaopinioindependenteou,dependendodocaso,buscaraorientaodeumprofissionalcompetente,adotandoumadoserazoveldecuidadoemquaisquercircunstncias.possvelqueestejamdisponveisinformaeseoutrasnormassobreostpicoscobertosporestapublicaoapartirdeoutrasfontes,asquaisousuriopoderdesejarconsultarparaobteroutrospontosdevistaouinformaesnocobertasporestapublicao.OPMInotempodernemseresponsabilizaporcontrolarouimporaconformidadecomocontedodestedocumento.OPMInocertifica,testaouinspecionaprodutos,projetosouinstalaescomobjetivosdeseguranaousade.QuaisquercertificaesououtrasdeclaraesdeconformidadecomquaisquerinformaesrelacionadassadeousegurananestedocumentonodeveroseratribudasaoPMIesoderesponsabilidadeexclusivadocertificadoroudeclarante.
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
PREFCIODAQUARTAEDIO
EstedocumentosubstituioUmGuiadoConhecimentoemGerenciamentodeProjetos(GuiaPMBOK)Terceiraedio.Desdeasuapublicao,oProjectManagementInstitute(PMI)recebeumilharesderecomendaesvaliosasparamelhoriasdoGuiaPMBOKTerceiraedio,queforamrevisadase,quandoadequado,incorporadasquartaedio.ComoresultadodessasinseresedocrescimentodoConjuntodeconhecimentosemgerenciamentodeprojetos,osvoluntriosdoPMIprepararamumaversoatualizadadoGuiaPMBOK.OtermodeaberturadoprojetoparaaatualizaodoGuiaPMBOKTerceiraedioerapara:1.Revisaranorma,demodoanoconflitarcomnenhumaoutranormadoPMI.2.Assegurarqueasinformaescontidasnanormafossemconsistentesemtermosdeconceitoeclarasemsuaredao,equeaterminologiafossebemdefinidaecongruentecomadasoutraspublicaes.3.Pesquisaromodocomoosciclosdevidaestosendousadosemprojetosnomomentoerevis-losouexpandi-los,conformenecessrio.4.Examinaroscincogruposdeprocessosdegerenciamentodeprojetoseos44processosdedescriodegerenciamentodeprojetosparadeterminarseacombinao,exclusoouadiodenovosprocessosacrescentariaclarezanorma.5.Assegurarqueatualizaesreadeconhecimentosejamcongruentescomotrabalhorealizadoparadefinirosprocessos,asentradaseassadasdefinidospelogrupodenormas.AsprincipaisdiferenasentreaTerceiraeaQuartaediessoresumidasaseguir:1.Todososnomesdeprocessosestonoformatoverbo-substantivo.2.Foiempregadaumaabordagempadrodiscussodefatoresambientaisdaempresaedeativosdeprocessosorganizacionais.3.Foiempregadaumaabordagempadrodiscussodemudanas,aespreventivasecorretivasereparosdedefeitos.4.Onmerodeprocessosfoireduzidode44para42.Doisprocessosforamexcludos,doisforamadicionadoseseisforamreconfiguradosemquatroprocessosnareadeconhecimentoemgerenciamentodeaquisiesdoprojeto.5.Afimdeproporcionarclareza,umadistinofoifeitaentreoplanodegerenciamentodoprojetoeosdocumentosdeprojetousadosparagerenci-lo.6.AdistinoentreasinformaesnoTermodeaberturadoprojetoenaDeclaraodoescopodoprojetofoiesclarecida.7.OsdiagramasdefluxodoprocessonoinciodosCaptulos4a12foramexcludos.8.Umdiagramadefluxodedadosfoicriadoparacadaprocessoparamostrarosprocessosrelacionadosssuasentradasesadas.9.Umnovoapndicefoiadicionadoparaabordarasprincipaishabilidadesinterpessoaisusadasporumgerentedeprojetosduranteogerenciamento.
OGuiaPMBOKQuartaediomantmaorganizaodaterceiraedio,sendoorganizadoemtrssees:
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
ASeo1,Aestruturadogerenciamentodeprojetos,ofereceumabasecompreensodogerenciamentodeprojetos.Hdoiscaptulosnestaseo.OCaptulo1,Introduo,apresentaumabaseeoobjetivodanorma.Eledefineemqueconsisteumprojetoediscuteogerenciamentodeprojetosearelaoentregerenciamentodeprojetos,deprogramasedeportflios.Opapeldogerentedeprojetostambmdiscutido.OCaptulo2,Ciclodevidaeorganizaodoprojeto,forneceumavisogeraldociclodevidadoprojetoedesuarelaocomociclodevidadoproduto.Eledescreveasfasesearelaonosentreelas,mascomoprprioprojeto.Tambmincluiumavisogeraldaestruturaorganizacionalquepodeinfluenciaroprojetoeamaneiracomoestegerenciado.
ASeo2,Anormadegerenciamentodeprojetos,defineosprocessosdegerenciamentodeprojetos,bemcomoasentradasesadasdecadaprocesso.OCaptulo3,Processosdegerenciamentodeprojetoseumprojeto,defineoscincogruposdeprocessos:Iniciao,Planejamento,Execuo,MonitoramentoecontroleeEncerramento.Estecaptulomapeiaasreasdeconhecimentoemgerenciamentodeprojetosparaosgruposespecficosdeprocessosdegerenciamento.
ASeo3,Asreasdeconhecimentoemgerenciamentodeprojetos,descreveasreasdeconhecimentoemgerenciamentodeprojetos;listaosprocessosdegerenciamentodeprojetosedefineasentradas,asferramentasetcnicaseassadasdecadarea.Cadaumdosnovecaptulosconcentra-seemumareadeconhecimentoespecfica.OCaptulo4,Gerenciamentodeintegraodoprojeto,defineosprocessoseasatividadesqueintegramosdiversoselementosdogerenciamentodeprojetos.Estecaptuloinclui:Desenvolverotermodeaberturadoprojeto;Desenvolveroplanodegerenciamentodoprojeto;Orientaregerenciaraexecuodoprojeto;Monitorarecontrolarotrabalhodoprojeto;Realizarocontroleintegradodemudanas;Encerraroprojetoouafase.
OCaptulo5,Gerenciamentodoescopodoprojeto,descreveosprocessosrelativosgarantiadequeoprojetoincluatodootrabalhonecessrio,eapenasotrabalhonecessrio,paraquesejaterminadocomsucesso.Estecaptuloinclui:Coletarrequisitos;Definiroescopo;CriarEAP;Verificaroescopo;Controlaroescopo.
OCaptulo6,Gerenciamentodetempodoprojeto,seconcentranosprocessosrelativosaotrminodoprojetonoprazocorreto.Estecaptuloinclui:Definiratividades;Sequenciaratividades;Estimarrecursosdaatividade;
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Estimarduraesdaatividade;Desenvolverocronograma;Controlarcronograma.
OCaptulo7,Gerenciamentodecustosdoprojeto,descreveosprocessosenvolvidosemplanejamento,estimativa,determinaodooramentoecontroledecustos,demodoqueoprojetoterminedentrodooramentoaprovado.Estecaptuloinclui:Estimarcustos;Determinarooramento;Controlarcustos.
OCaptulo8,Gerenciamentodaqualidadedoprojeto,descreveosprocessosenvolvidosnoplanejamento,monitoramento,controleenagarantiadequeoprojetosatisfarosrequisitosdequalidadeespecificados.Estecaptuloinclui:Planejaraqualidade;Realizaragarantiadaqualidade;Realizarocontroledaqualidade.
OCaptulo9,Gerenciamentoderecursoshumanosdoprojeto,descreveosprocessosenvolvidosnoplanejamento,contrataooumobilizao,desenvolvimentoegerenciamentodaequipedoprojeto.Estecaptuloinclui:Desenvolveroplanoderecursoshumanos;Contrataroumobilizaraequipedoprojeto;Desenvolveraequipedoprojeto;Gerenciaraequipedoprojeto.
OCaptulo10,Gerenciamentodascomunicaesdoprojeto,identificaosprocessosrelativosgerao,coleta,disseminao,armazenamentoedestinaofinaldasinformaesdoprojetodeformaoportunaeapropriada.Estecaptuloinclui:Identificaraspartesinteressadas;Planejarascomunicaes;Distribuirinformaes;GerenciarasexpectativasdaspartesinteressadasRelatardesempenho.
OCaptulo11,Gerenciamentoderiscosdoprojeto,descreveosprocessosenvolvidosemidentificao,anliseecontroledosriscosdoprojeto.Estecaptuloinclui:Planejarogerenciamentoderiscos;Identificarriscos;Realizaranlisequalitativaderiscos;Realizaranlisequantitativaderiscos;Planejarrespostasaosriscos;Monitorarecontrolarriscos.
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
OCaptulo12,Gerenciamentodeaquisiesdoprojeto,descreveosprocessosenvolvidosnacompraouaquisiodeprodutos,serviosouresultadosparaoprojeto.Estecaptuloinclui:Planejaraquisies;Conduziraquisies;Administraraquisies;Encerraraquisies;ApndicesGlossrio
OGuiaPMBOKQuartaediofoiapresentadoemumdocumentopreliminarnoinciode2008.Muitosdoscomentriosenviadospelosrevisoresforamincorporadosnestaediofinal.
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
SeoI
Aestruturadogerenciamentodeprojetos
Captulo1IntroduoCaptulo2Ciclodevidaeorganizaodoprojeto
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Captulo1Introduo
OGuiadoConhecimentoemGerenciamentodeProjetos(GuiaPMBOK)umanormareconhecidaparaaprofissodegerenciamentodeprojetos.Umpadroumdocumentoformalquedescrevenormas,mtodos,processoseprticasestabelecidas.Assimcomoemoutrasprofissescomoadvocacia,medicinaecontabilidade,oconhecimentocontidonessepadroevoluiuapartirdasboasprticasreconhecidasdeprofissionaisdegerenciamentodeprojetosquecontriburamparaoseudesenvolvimento.OsdoisprimeiroscaptulosdoGuiaPMBOKsoumaintroduoaosprincipaisconceitosnocampodegerenciamentodeprojetos.OCaptulo3opadroparaogerenciamentodeprojetos.Comotal,eleresumeosprocessos,entradasesadasquesoconsideradosboasprticasnamaioriadosprojetos,amaiorpartedasvezes.OsCaptulosde4a12sooguiaparaoconjuntodeconhecimentosemgerenciamentodeprojetos.Elesampliamasinformaesdopadrodescrevendoasentradasesadas,bemcomoasferramentasetcnicasusadasnogerenciamentodeprojetos.OGuiaPMBOKfornecediretrizesparaogerenciamentodeprojetosindividuais.Eledefineogerenciamentoeosconceitosrelacionadosedescreveociclodevidadogerenciamentodeprojetoseosprocessosrelacionados.Estecaptulodefinediversostermos-chaveeidentificafatoresambientaisexternoseorganizacionaisinternosquecercamouinfluenciamosucessodeumprojeto.UmresumodoGuiaPMBOKapresentadonasseguintessees:1.1ObjetivodoGuiaPMBOK1.2Oqueumprojeto?1.3Oquegerenciamentodeprojetos?1.4Relaesentregerenciamentodeprojetos,gerenciamentodeprogramasegerenciamentodeportflios1.5Gerenciamentodeprojetosegerenciamentodeoperaes1.6Papeldeumgerentedeprojetos1.7Conhecimentosemgerenciamentodeprojetos1.8Fatoresambientaisdaempresa
1.1ObjetivodoGuiaPMBOKAcrescenteaceitaodogerenciamentodeprojetosindicaqueaaplicaodeconhecimentos,processos,habilidades,ferramentasetcnicasadequadospodeterumimpactosignificativonosucessodeumprojeto.OGuiaPMBOKidentificaessesubconjuntodoconjuntodeconhecimentosemgerenciamentoamplamentereconhecidocomoboaprtica.Amplamentereconhecidosignificaqueoconhecimentoeasprticasdescritassoaplicveismaioriadosprojetosnamaiorpartedotempoequeexisteumconsensoemrelaoaoseuvaloresuautilidade.Boaprticasignificaqueexisteumconsensogeraldequeaaplicaocorretadessashabilidades,ferramentasetcnicaspodeaumentaraschancesdesucessoemumaamplagamadeprojetos.Umaboaprticanosignificaqueoconhecimentodescritodevasersempreaplicadouniformementeemtodososcasos;aorganizaoe/ouaequipedegerenciamentodoprojetoresponsvelpordeterminaroqueapropriadoparaumprojetoespecfico.
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
OGuiaPMBOKtambmforneceepromoveumvocabulriocomumdentrodaprofissodegerenciamentodeprojetosparasediscutir,escrevereaplicarconceitosdegerenciamentodeprojetos.Essevocabulriopadroumelementoessencialdaprofisso.OProjectManagementInstitute(PMI)consideraestanormacomoumarefernciabsicadegerenciamentodeprojetosparaseusprogramasdedesenvolvimentoprofissionalecertificaes.Comoumarefernciabsica,essanormanoabrangentenemcompleta.Elamaisumguiaqueumametodologia.possvelusarmetodologiaseferramentasdistintasparaimplementaraestrutura.OApndiceDdiscuteextensesdareadeaplicaoeoApndiceErelacionafontesdeinformaesadicionaissobregerenciamentodeprojetos.Almdospadresqueestabelecemdiretrizesparaprocessos,ferramentasetcnicasdegerenciamentodeprojetos,oCdigodeticaeCondutaProfissionaldoPMI(ProjectManagementInstituteCodeofEthicsandProfessionalConduct)orientaospraticantesdegerenciamentodeprojetosedescreveasexpectativasqueospraticantestmdesimesmosedeoutros.Omencionadocdigodeticaecondutaespecficoquantoobrigaobsicaderesponsabilidade,respeito,justiaehonestidade.Eleexigequeosprofissionaisdemonstremumcompromissocomacondutaticaeprofissional.Almdisso,transmiteaobrigaoderespeitosleis,regulamentosepolticasorganizacionaiseprofissionais.Comoosprofissionaissoprovenientesdeculturaseambientesdistintos,omesmoaplicadoglobalmente.Aolidarcomaspartesinteressadas,osprofissionaisdevemestarcomprometidoscomprticashonestasejustaserelacionamentorespeitoso.OCdigodeticaeCondutaProfissionalestpublicadonositedoPMI(http://www.pmi.org).AaceitaodocdigoumrequisitoparaacertificaoProfissionaldeGerenciamentodeProjetos(PMP)doPMI.
1.2Oqueumprojeto?Umprojetoumesforotemporrioempreendidoparacriarumproduto,servioouresultadoexclusivo.Asuanaturezatemporriaindicaumincioeumtrminodefinidos.Otrminoalcanadoquandoosobjetivostiveremsidoatingidosouquandoseconcluirqueessesobjetivosnoseroounopoderoseratingidoseoprojetoforencerrado,ouquandoomesmonoformaisnecessrio.Temporrionosignificanecessariamentedecurtadurao.Almdisso,geralmenteotermotemporrionoseaplicaaoproduto,servioouresultadocriadopeloprojeto;amaioriadosprojetosrealizadaparacriarumresultadoduradouro.Porexemplo,umprojetoparaaconstruodeummonumentonacionalcriarumresultadoquedevedurarsculos.Osprojetostambmpodemterimpactossociais,econmicoseambientaiscomduraomaislongaqueadosprpriosprojetos.Cadaprojetocriaumproduto,servioouresultadoexclusivo.Emboraelementosrepetitivospossamestarpresentesemalgumasentregasdoprojeto,essarepetionomudaasingularidadefundamentaldotrabalhodoprojeto.Porexemplo,prdiosdeescritriossoconstrudoscomosmateriaisidnticosousimilaresoupelamesmaequipe,mascadaumexclusivocomdiferentesprojetos,circunstncias,fornecedores,etc.Umesforodetrabalhocontnuogeralmenteumprocessorepetitivoporquesegueosprocedimentosexistentesdeumaorganizao.Poroutrolado,devidonaturezaexclusivadosprojetos,podehaverincertezasquantosaosprodutos,serviosouresultadoscriadospeloprojeto.Astarefaspodemsernovasparaaequipedoprojeto,oquedemandaplanejamentomaisdedicadodoqueoutrotrabalhorotineiro.Almdisso,osprojetossoempreendidosemtodososnveisorganizacionais.Umprojetopodeenvolverumanicapessoa,umanicaoumltiplasunidadesorganizacionais.
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Umprojetopodecriar:Umprodutoquepodeserumitemfinalouumitemcomponentedeoutroitem;Umacapacidadederealizarumservio,comofunesdenegciosquedosuporteproduooudistribuioouUmresultado,comoumprodutoouumdocumento(porexemplo,umprojetodepesquisadesenvolveumconhecimentoquepodeserusadoparadeterminarseumatendnciaestpresenteouseumnovoprocessobeneficiarasociedade).Exemplosdeprojetosincluem,masnoselimitama:Desenvolvimentodeumnovoprodutoouservio;Efetuarumamudanadeestrutura,depessoaloudeestilodeumaorganizao;Desenvolvimentoouaquisiodeumsistemadeinformaesnovooumodificado;Construodeprdioouinfra-estruturaouImplementaodeumnovoprocedimentoouprocessodenegcios.
1.3Oquegerenciamentodeprojetos?Ogerenciamentodeprojetosaaplicaodeconhecimento,habilidades,ferramentasetcnicassatividadesdoprojetoafimdeatenderaosseusrequisitos.Ogerenciamentodeprojetosrealizadoatravsdaaplicaoeintegraoapropriadasdos42processosagrupadoslogicamenteabrangendoos5grupos.Os5gruposdeprocessosso:Iniciao;Planejamento;Execuo;MonitoramentoecontroleeEncerramento.Gerenciarumprojetoinclui:Identificaodosrequisitos;Adaptaosdiferentesnecessidades,preocupaeseexpectativasdaspartesinteressadasmedidaqueoprojetoplanejadoerealizado;Balanceamentodasrestriesconflitantesdoprojetoqueincluem,masnoselimitama:oEscopo;oQualidade;oCronograma;oOramento;oRecursoseoRisco.Oprojetoespecficoinfluenciarasrestriesnasquaisogerenteprecisaseconcentrar.Arelaoentreessesfatoresocorredetalformaquesealgumdelesmudar,pelomenosumoutrofatorprovavelmenteserafetado.Porexemplo,seocronogramaforreduzido,muitasvezesooramentoprecisarseraumentadoparaincluirrecursosadicionaisafimde
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
realizaramesmaquantidadedetrabalhoemmenostempo.Senoforpossvelumaumentonooramento,oescopoouaqualidadepoderserreduzidoparaentregarumprodutoemmenostempocomomesmooramento.Aspartesinteressadasnoprojetopodemteridiasdivergentesquantoaquaisfatoressoosmaisimportantes,criandoumdesafioaindamaior.Amudanadosrequisitosdoprojetopodecriarriscosadicionais.Aequipedoprojetodevesercapazdeavaliarasituaoeequilibrarasdemandasafimdeentregarumprojetobem-sucedido.Devidoaopotencialdemudana,oplanodegerenciamentodoprojetoiterativoepassaporumaelaboraoprogressivanodecorrerdociclodevidadoprojeto.Aelaboraoprogressivaenvolvemelhoriacontnuaedetalhamentodeumplanoconformeinformaesmaisdetalhadaseespecficaseestimativasmaisexatastornam-sedisponveis.Isto,conformeoprojetoevolui,aequipedegerenciamentopodergerenciarcomumnvelmaiordedetalhes.
1.4Relacionamentoentregerenciamentodeprojetos,gerenciamentodeprogramasegerenciamentodeportfliosEmorganizaesdegerenciamentodeprojetosmaduras,ogerenciamentodeprojetosexisteemumcontextomaisamploregidopelogerenciamentodeprogramasegerenciamentodeportflios.ConformeilustraaFigura1-1,asestratgiaseprioridadesorganizacionaisestovinculadasepossuemrelaesentreportflioseprogramas,bemcomoentreprogramaseprojetosindividuais.Oplanejamentoorganizacionalimpactaoprojetoatravsdeumapriorizaodeprojetosbaseadaemrisco,financiamentoenoplanoestratgicodaorganizao.Oplanejamentoorganizacionalpodeorientarofinanciamentoedarsuporteaosprojetoscomponentescombasenascategoriasderisco,linhasespecficasdenegciosoutiposgeraisdeprojetos,comoinfra-estruturaemelhoriadeprocessosinternos.
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Figura1-1.Interaesdegerenciamentodeprojetos,programaseportfliosOsprojetos,programaseportfliospossuemabordagensdistintas.ATabela1-1apresentaacomparaodevisesdeprojeto,programaeportflioemvriosdomnios,incluindomudana,liderana,gerenciamentoeoutros.1.4.1GerenciamentodeportfliosUmportfliorefere-seaumconjuntodeprojetosouprogramaseoutrostrabalhos,agrupadosparafacilitarogerenciamentoeficazdessetrabalhoafimdeatingirosobjetivosdenegciosestratgicos.Osprojetosouprogramasdoportfliopodemnosernecessariamenteinterdependentesoudiretamenterelacionados.Porexemplo,umaempresadeinfra-estruturaquetenhaoobjetivoestratgicodemaximizaroretornosobreosseusinvestimentospodecomporumportflioqueincluaumamescladeprojetosempetrleoegs,energia,gua,estradas,ferroviaseaeroportos.Apartirdessamescla,aempresapodeescolhergerenciarprojetosrelacionadoscomoumprograma.Todososprojetosdeenergiapodemseragrupadoscomoumprogramadeenergia.Damesmaforma,todososprojetosdeguapodemseragrupadoscomoumprogramadegua.Ogerenciamentodeportfliosserefereaogerenciamentocentralizadodeumoumaisportflios,queincluiidentificao,priorizao,autorizao,gerenciamentoecontroledeprojetos,programaseoutrostrabalhosrelacionados,paraatingirobjetivosdenegciosestratgicosespecficos.Ogerenciamentodeportfliosseconcentraemgarantirqueosprojetoseprogramassejamanalisadosafimdepriorizaraalocaoderecursos,equeogerenciamentodoportfliosejaconsistenteeestejaalinhadosestratgiasorganizacionais.
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Tabela1-1.Resumocomparativodegerenciamentodeprojetos,programaseportflios
1.4.2GerenciamentodeprogramasUmprogramadefinidocomoumgrupodeprojetosrelacionadosgerenciadosdemodocoordenadoparaaobtenodebenefciosecontrolequenoestariamdisponveisseelesfossemgerenciadosindividualmente.Osprogramaspodemincluirelementosdetrabalhorelacionadoforadoescopodeprojetosdistintosnoprograma.Umprojetopodeounofazerpartedeumprograma,masumprogramasempreterprojetos.Ogerenciamentodeprogramasdefinidocomoogerenciamentocentralizadoecoordenadodeumprogramaparaatingirosobjetivosebenefciosestratgicosdomesmo.Osprojetosdentrodeumprogramasorelacionadosatravsdoresultadocomumoudacapacidadecoletiva.Searelaoentreprojetosforsomenteadeumcliente,vendedor,tecnologiaourecursocompartilhado,oesforodevesergerenciadocomoumportfliodeprojetosenocomoumprograma.Ogerenciamentodeprogramasseconcentranasinterdependnciasdoprojetoeajudaadeterminaramelhorabordagemparagerenci-los.Asaesrelacionadasaessasinterdependnciaspodemincluir:Soluoderestriese/ouconflitosderecursosquepossamafetarmltiplosprojetosnosistema;Alinhamentodaorientaoestratgica/organizacionalqueafetaasmetaseobjetivosdoprojetoedoprogramae
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Soluodeproblemasegerenciamentodemudanasemumaestruturadegovernanacompartilhada.Umexemplodeprogramaseriaumnovosistemadesatlitedecomunicaocomprojetosparaodesigndosatliteedasestaesterrestres,construodecadaumadelas,integraodosistemaelanamentodosatlite.1.4.3ProjetoseplanejamentoestratgicoOsprojetossofrequentementeutilizadoscomomeiodeatingiroplanoestratgicodeumaorganizao.Osprojetossonormalmenteautorizadoscomoresultadodeumaoumaisdasseguintesconsideraesestratgicas:Demandademercado(porexemplo,umacompanhiaautomobilsticaautorizandoumprojetoparafabricarcarrosmaiseconmicosemrespostaescassezdegasolina);Oportunidade/necessidadeestratgicadenegcios(porexemplo,umaempresadetreinamentoautorizandoumprojetoparacriarumnovocursoafimdeaumentarasuareceita);Solicitaodecliente(porexemplo,umacompanhiadeenergiaeltricaautorizaumprojetodeconstruodeumanovasubestaoparaatenderaumnovoparqueindustrial);Avanotecnolgico(porexemplo,umaempresadeprodutoseletrnicosautorizaumnovoprojetoparadesenvolverumlaptopmaisrpido,maisbaratoemenorapsavanosobtidosemtecnologiaparamemriaecircuitoseletrnicosdecomputador)eRequisitolegal(porexemplo,umfabricantedeprodutosqumicosautorizaumprojetoparaestabelecerdiretrizesparaomanuseiodeumnovomaterialtxico).Osprojetos,emprogramasouportflios,soummeiodeatingirmetaseobjetivosorganizacionais,geralmentenocontextodeumplanejamentoestratgico.Emboraumgrupodeprojetosemumprogramapossaterbenefciosdistintos,elestambmpodemcontribuirparaosbenefciosdoprograma,paraosobjetivosdoportflioeparaoplanoestratgicodaorganizao.Asorganizaesgerenciamportflioscombaseemseuplanoestratgico,oquepodeditarumahierarquiaparaoportflio,programaouprojetosenvolvidos.Umobjetivodogerenciamentodeportfliosmaximizarovalordoportflioatravsdoexamecuidadosodeseuscomponentes:osprojetoseprogramasintegranteseoutrostrabalhosrelacionados.Oscomponentesquecontribuemmenosparaosobjetivosestratgicosdoportfliopodemserexcludos.Dessaforma,oplanoestratgicodeumaorganizaotorna-seoprincipalfatordeorientaoparainvestimentosemprojetos.Aomesmotempo,osprojetosfornecemfeedbackaosprogramaseportfliosatravsderelatriosdeprogressoesolicitaesdemudanasquepossamimpactaroutrosprojetos,programasouportflios.Asnecessidadesdosprojetos,incluindoasnecessidadesderecursos,soencaminhadasecomunicadasnonveldoportflio,oqual,porsuavez,determinaaorientaoparaoplanejamentoorganizacional.1.4.4EscritriodeprojetosUmescritriodeprojetos(ProjectManagementOffice,PMO)umcorpoouentidadeorganizacionalqualsoatribudasvriasresponsabilidadesrelacionadasaogerenciamentocentralizadoecoordenadodosprojetossobseudomnio.AsresponsabilidadesdeumPMO
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
podemvariardesdefornecerfunesdesuporteaogerenciamentodeprojetosatserresponsvelpelogerenciamentodiretodeumprojeto.OsprojetosapoiadosouadministradospeloPMOpodemnoestarrelacionadosdeoutraformaquenosejaporseremgerenciadosconjuntamente.Aforma,funoeestruturaespecficasdeumPMOdependedasnecessidadesdaorganizaoqualeledsuporte.UmPMOpodereceberumaautoridadedelegadaparaatuarcomoparteinteressadaintegraleumimportantedeliberanteduranteoinciodecadaprojeto,fazerrecomendaesouencerrarprojetos,ouaindatomaroutrasmedidasconformeanecessidadeparamanterosobjetivosdenegciosconsistentes.Almdisso,oPMOpodeestarenvolvidonaseleo,nogerenciamentoenamobilizaoderecursosdeprojetoscompartilhadosoudedicados.AprincipalfunodeumPMOdarsuporteaosgerentesdeprojetosdediversasmaneiras,queincluemmasnoselimitama:GerenciamentoderecursoscompartilhadosentretodososprojetosadministradospeloPMO;Identificaoedesenvolvimentodemetodologia,melhoresprticasepadresdegerenciamentodeprojetos;Orientao,aconselhamento,treinamentoesuperviso;Monitoramentodaconformidadecomaspolticas,procedimentosemodelospadresdegerenciamentodeprojetospormeiodeauditoriasdoprojeto;Desenvolvimentoegerenciamentodepolticas,procedimentos,formulrioseoutrasdocumentaescompartilhadasdoprojeto(ativosdeprocessosorganizacionais)eCoordenaodascomunicaesentreprojetos.OsgerentesdeprojetoseosPMOsbuscamobjetivosdiferentese,porisso,soorientadosporrequisitosdiferentes.Noentanto,todosessesesforosestoalinhadoscomasnecessidadesestratgicasdaorganizao.AsdiferenasentreopapeldosgerentesdeprojetoedeumPMOpodemincluir:Ogerentedeprojetosconcentra-senosobjetivosespecificadosdoprojeto,enquantooPMOgerenciaasprincipaismudanasdoescopodoprogramaquepodemservistascomopossveisoportunidadesparamelhoralcanarosobjetivosdenegcios;Ogerentedeprojetoscontrolaosrecursosatribudosaoprojetoparaatenderdamelhorformapossvelaosobjetivosdoprojeto,enquantoqueoPMOotimizaousodosrecursosorganizacionaiscompartilhadosentretodososprojetos;Ogerentedeprojetosgerenciaasrestries(escopo,cronograma,custoequalidade,etc.)dosprojetosindividuais,enquantooPMOgerenciaasmetodologias,padres,orisco/oportunidadeglobaleasinterdependnciasentreosprojetosnonveldaempresa.1.5GerenciamentodeprojetosegerenciamentodeoperaesAsoperaessoumafunoorganizacionalquerealizaaexecuocontnuadeatividadesqueproduzemomesmoprodutooufornecemumserviorepetitivo.Exemplosincluem:operaesdeproduo,defabricaoedecontabilidade.Emboratemporriosemnatureza,osprojetospodemajudaraatingirosobjetivosorganizacionaisquandoestoalinhadoscomaestratgiadaorganizao.svezes,asorganizaesmudamsuasoperaes,produtosousistemaspela
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
criaodeiniciativasestratgicasdenegcios.Osprojetosexigemumgerenciamentodeprojetosenquantoqueasoperaesexigemgerenciamentodeprocessosdenegciosougerenciamentodeoperaes.Osprojetospodemcruzarcomasoperaesemvriospontosduranteociclodevidadoproduto,taiscomo:Nafasedeencerramentodecadaum;Nodesenvolvimentoouatualizaodeumnovoproduto,ouampliaodesadas;NamelhoriadeoperaesoudoprocessodedesenvolvimentodoprodutoouAtavendadeativosdasoperaesnofinaldociclodevidadoproduto.Emcadaponto,asentregaseoconhecimentosotransferidosentreoprojetoeasoperaesparaimplementaodotrabalhoentregue.Issoocorrepormeiodatransfernciaderecursosdoprojetoparaoperaespertodotrminodomesmooupelatransfernciaderecursosoperacionaisparaoprojetonoseuincio.Asoperaessoesforospermanentesquegeramsadasrepetitivas,comrecursosdesignadosarealizarbasicamenteomesmoconjuntodeatividades,deacordocomasnormasinstitucionalizadasnociclodevidadeumproduto.Diferentedanaturezacontnuadasoperaes,osprojetossoesforostemporrios.
1.6PapeldeumgerentedeprojetosOgerentedeprojetosapessoadesignadapelaorganizaoexecutoraparaatingirosobjetivosdoprojeto.Opapeldeumgerentedeprojetosdiferentedeumgerentefuncionalougerentedeoperaes.Normalmente,ogerentefuncionalestconcentradoemproporcionarasupervisodegerenciamentodeumareaadministrativaeosgerentesdeoperaessoresponsveisporumaspectodonegcioprincipal.Dependendodaestruturaorganizacional,umgerentedeprojetospodesereportaraumgerentefuncional.Emoutroscasos,umgerentedeprojetospodeserumdosvriosgerentesdeprojetosquesereportaaumgerentedeportfliosoudeprogramasque,emltimainstncia,oresponsvelpelosprojetosnombitodaempresa.Nessetipodeestrutura,ogerentedeprojetostrabalhaestreitamentecomogerentedeportfliosoudeprogramasparaatingirosobjetivosdoprojetoegarantirqueoplanodomesmoestejaalinhadocomoplanodoprogramacentral.Muitasdasferramentasetcnicasdegerenciamentodeprojetossoespecficasaogerenciamentodeprojetos.Noentanto,compreendereaplicaroconhecimento,asferramentaseastcnicasreconhecidascomoboasprticasnosuficienteparaumgerenciamentoeficaz.Almdetodasashabilidadesdareaespecficaedasproficinciasoucompetnciasdegerenciamentogeralexigidas,ogerenciamentodeprojetoseficazrequerqueogerentetenhaasseguintestrscaractersticas:.1Conhecimento.Refere-seaoqueogerentedeprojetossabesobregerenciamentodeprojetos..2Desempenho.Refere-seaoqueogerentedeprojetoscapazderealizarenquantoaplicaseuconhecimentoemgerenciamentodeprojetos..3Pessoal.Refere-seaocomportamentodogerentenaexecuodoprojetooudeatividaderelacionada.Aefetividadepessoalabrangeatitudes,principaiscaractersticasdepersonalidadeeliderana;acapacidadedeorientaraequipedoprojetoaomesmotempoemqueatingeobjetivoseequilibraasrestriesdomesmo.
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
1.7ConjuntodeconhecimentosemgerenciamentodeprojetosOGuiaPMBOKopadroparagerenciaramaioriadosprojetosnamaiorpartedasvezesemvriostiposdesetoresdaindstria.Descreveosprocessos,ferramentasetcnicasdegerenciamentodeprojetosusadosataobtenodeumresultadobem-sucedido.Essepadroexclusivoaocampodegerenciamentodeprojetosetemrelacionamentocomoutrasdisciplinasdegerenciamentodeprojetos,comogerenciamentodeprogramasegerenciamentodeportflios.Asnormasdegerenciamentodeprojetosnoabordamtodososdetalhesdetodosostpicos.Essepadrolimita-seaprojetosindividuaiseaosprocessosdegerenciamentodeprojetosamplamentereconhecidoscomoboaprtica.Outrospadrespodemserconsultadasparaaobtenodeinformaesadicionaissobreocontextomaisamplonoqualosprojetossorealizados.OgerenciamentodeprogramasabordadoemANormaparaGerenciamentodeProgramas(TheStandardforProgramManagement)eogerenciamentodeportfliosabordadoemANormaparaGerenciamentodePortflios(TheStandardforPortfolioManagement).OexamedascapacidadesdoprocessodegerenciamentodeprojetosdeumaempresaabordadoemModelodeMaturidadedeGerenciamentodeProjetosOrganizacionais(OrganizationalProjectManagementMaturityModel,OPM3).
1.8FatoresambientaisdaempresaOsfatoresambientaisdaempresareferem-setantoaosfatoresambientaisinternosquantoexternosquecercamouinfluenciamosucessodeumprojeto.Essesfatoressodequalquerumaoudetodasasempresasenvolvidasnoprojeto.Osfatoresambientaisdaempresapodemaumentarourestringirasopesdegerenciamentodeprojetosepodemterumainflunciapositivaounegativanoresultado.Elessoconsideradoscomoentradasnamaioriadosprocessosdeplanejamento.Osfatoresambientaisdaempresaincluem,masnoselimitama:Cultura,estruturaeprocessosorganizacionais;Normasgovernamentaisoudosetor(porexemplo,regulamentosdeagnciasreguladoras,cdigosdeconduta,padresdeproduto,padresdequalidadeepadresdemo-de-obra);Infra-estrutura(porexemplo,equipamentoseinstalaesexistentes);Recursoshumanosexistentes(porexemplo,habilidades,disciplinaseconhecimento,taiscomoprojeto,desenvolvimento,departamentojurdico,contrataoecompras);Administraodepessoal(porexemplo,diretrizesderecrutamento,reteno,demisso,anlisesdedesempenhodosfuncionrioseregistrosdetreinamento,polticadehorasextrasecontroledotempo);Sistemasdeautorizaodotrabalhodaempresa;Condiesdomercado;Tolernciaariscodaspartesinteressadas;Climapoltico;Canaisdecomunicaoestabelecidosdaorganizao;
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Bancosdedadoscomerciais(porexemplo,dadospadronizadosdeestimativadecustos,informaessobreestudosderiscodosetorebancosdedadosderiscos)eSistemasdeinformaesdogerenciamentodeprojetos(porexemplo,umaferramentaautomatizada,comoumaferramentadesoftwareparaelaboraodecronogramas,umsistemadegerenciamentodeconfigurao,umsistemadecoletaedistribuiodeinformaesouinterfacesWebparaoutrossistemason-lineautomatizados).
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Captulo2Ciclodevidaeorganizaodoprojeto
Osprojetoseseugerenciamentosoexecutadosemumambientemaisamploqueodoprojetopropriamentedito.Acompreensodessecontextomaisamploajudaagarantirqueotrabalhosejaconduzidoemalinhamentoaosobjetivosdaempresaegerenciadodeacordocomasmetodologiaseprticasestabelecidaspelaorganizao.Estecaptulodescreveaestruturabsicadeumprojeto,bemcomooutrasconsideraesimportantes,incluindocomoosmesmosimpactamotrabalhooperacionalemandamento,ainflunciadaspartesinteressadasalmdaequipedeprojetoimediata,ecomoaestruturaorganizacionalafetaomodocomoaequipeformadaecomooprojetogerenciadoeexecutado.Asprincipaisseesdiscutidasaquiso:2.1OCiclodevidadoprojetoResumo2.2Projetoversustrabalhooperacional2.3Partesinteressadas2.4Influnciasorganizacionaisnogerenciamentodeprojetos
2.1OCiclodevidadoprojetoResumoOciclodevidadeumprojetoconsistenasfasesdomesmoquegeralmentesosequenciaisequesvezessesobrepem,cujonomeenmerosodeterminadospelasnecessidadesdegerenciamentoecontroleda(s)organizao(es)envolvidas,anaturezadoprojetoemsiesuareadeaplicao.Umciclodevidapodeserdocumentadocomumametodologia.Ociclodevidapodeserdefinidooumoldadodeacordocomaspectosexclusivosdaorganizao,indstriaoutecnologiaempregada.Aopassoemquetodososprojetostmumincioeumfimdefinidos,asentregaseatividadesespecficasconduzidasnestenterimpoderovariarmuitodeacordocomoprojeto.Ociclodevidaofereceumaestruturabsicaparaogerenciamentodoprojeto,independentementedotrabalhoespecficoenvolvido.2.1.1CaractersticasdociclodevidadoprojetoOsprojetosvariamemtamanhoecomplexidade.Noimportasegrandesoupequenos,simplesoucomplexos,todososprojetospodemsermapeadosparaaestruturadeciclodevidaaseguir(vejaaFigura2-1):Inciodoprojeto;Organizaoepreparao;ExecuodotrabalhodoprojetoeEncerramentodoprojeto.Estaestruturagenricadeciclodevidafrequentementereferenciadanacomunicaocomaaltaadministraoououtrasentidadesmenosfamiliarizadascomosdetalhesdoprojeto.Estavisodealtonvelpodeoferecerumquadroderefernciacomumparacomparaodeprojetosmesmoque,emsuanatureza,elesnosejamsemelhantes.
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Figura2-1.NveltpicodecustosepessoalaolongodoseuciclodevidaAestruturagenricadociclodevidageralmenteapresentaasseguintescaractersticas:Osnveisdecustoedepessoalsobaixosnoincio,atingemumvalormximoenquantooprojetoexecutadoecaemrapidamenteconformeoprojetofinalizado.AlinhapontilhadanaFigura2-1ilustraestepadrotpico.Ainflunciadaspartesinteressadas,osriscoseasincertezas(conformeilustradonaFigura2-2)somaioresduranteoinciodoprojeto.Estesfatorescaemaolongodavidadomesmo.Acapacidadedeinfluenciarascaractersticasfinaisdoprodutodoprojeto,semimpactosignificativosobreoscustos,maisaltanoincioetorna-secadavezmenorconformeoprojetoprogrideparaoseutrmino.AFigura2-2ilustraaidiadequeoscustosdasmudanasecorreesdeerrosgeralmenteaumentamsignificativamenteconformeoprojetoseaproximadotrmino.
Figura2-2.Impactodavarivelcombasenotempodecorridodoprojeto
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Dentrodocontextodaestruturagenricadociclodevida,umgerentedeprojetospodedeterminaranecessidadedeumcontrolemaiseficazsobrecertasentregas.Projetosgrandesecomplexosemparticularpodemrequererestenveladicionaldecontrole.Nestescasos,otrabalhorealizadoparaatingirosobjetivosdoprojetopodesebeneficiarcomadivisoformalemfases.2.1.2RelaesentreociclodevidadoprojetoedoprodutoOciclodevidadoprodutoconsisteemfasesdoproduto,geralmentesequenciaiseno-sobrepostas,determinadaspelanecessidadedeproduoecontroledaorganizao.Altimafasedociclodevidadeumprodutogeralmentearetiradadecirculaodoproduto.Geralmenteociclodevidadeumprojetoestcontidoemumoumaisciclosdevidadoproduto.necessriotercuidadoparadistinguirociclodevidadoprojetodociclodevidadoproduto.Todososprojetostmumfimouobjetivo,masnoscasosondeoobjetivoumservioouresultado,pode-sedefinirumciclodevidaparaoservioouresultadoemvezdeumciclodevidadeproduto.Quandoasadadoprojetoestrelacionadaaumproduto,existemmuitasrelaespossveis.Porexemplo,odesenvolvimentodeumnovoprodutopodeserumprojetoemsi.Aomesmotempo,umprodutoexistentepodesebeneficiardeumprojetoparaoacrscimodenovasfunesoucaractersticas,oupode-secriarumprojetoparadesenvolverumnovomodelo.Vriosaspectosdociclodevidadoprodutoprestam-seexecuocomoprojetos;porexemplo,arealizaodeumestudodeviabilidade,aconduodepesquisasdemercado,aexecuodecampanhaspublicitrias,ainstalaodeumproduto,realizaodedinmicasdegrupoedeavaliaesdeprodutosemmercadosdeteste,etc.Emcadaumdestesexemplos,ociclodevidadoprojetodifere-sedociclodevidadoproduto.Comoumprodutopodetermuitosprojetosassociadosaele,possvelobterganhosdeeficinciaadicionaisgerenciando-setodososprojetosrelacionadosemconjunto.Porexemplo,umasriedeprojetosdistintospodeserrelacionadaaodesenvolvimentodeumnovoautomvel.Cadaprojetopodeserdistinto,masaindaassimcontribuircomumaentrega-chavenecessriaparalevaroautomvelaomercado.Asupervisodetodososprojetosporumaautoridadesuperiorpodeaumentarsignificativamenteaprobabilidadedesucesso.2.1.3FasesdoprojetoAsfasesdoprojetosodivisesdeumprojetoondecontroleadicionalnecessrioparagerenciardeformaefetivaotrminodeumaentregaimportante.Geralmenteasfasessoterminadassequencialmente,maspodemsesobreporemalgumassituaes.Anaturezadealtonveldasfasesdeumprojetoastornaumelementodociclodevidadoprojeto.Umafasenoumgrupodeprocessosdegerenciamentodeprojetos.Aestruturadefasespermitequeoprojetosejasegmentadoemsubconjuntoslgicosparafacilitarogerenciamento,oplanejamentoecontrole.Onmerodefases,anecessidadedefaseseograudecontroleaplicadodependedotamanho,graudecomplexidadeeimpactopotencialdoprojeto.Independentementedonmerodefasesquecompemumprojeto,todastmcaractersticassemelhantes:Quandoasfasessosequenciais,oencerramentodeumafaseterminacomalgumaformadetransfernciaouentregadoprodutodotrabalhoproduzidocomoentregadafase.Ofinaldestafaserepresentaumpontonaturaldereavaliaodosesforosemandamentoedemodificaooutrminodoprojeto,casonecessrio.Essespontos
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
tambmsochamadosdesadasdefase,marcos,passagensdefase,passagensdeestgio,portesdedecisooupontosdetrmino.Otrabalhotemumfocodiferentedequaisqueroutrasfases.Issogeralmenteenvolvediferentesorganizaeseconjuntosdehabilidades.Aprincipalentregaouobjetivodafaserequerumgrausuperiordecontroleparaseratingidocomsucesso.Arepetiodeprocessosentretodososcincogruposdosmesmos,conformedescritonoCaptulo3,proporcionaograudecontroleadicionaledefineoslimitesdafase.
Emboramuitosprojetospossamternomesdefasessimilarescomentregassimilares,poucossoidnticos.Algunsterosomenteumafase,conformeexibidonaFigura2-3.Outrosprojetospodemtermuitasfases.AFigura2-4mostraumexemplodeprojetocomtrsfases.Fasesdistintasnormalmentetmduraesouextensesdiferentes.
Figura2-3.Exemplodeprojetodefasenica
Nohumaformanicadedefiniraestruturaidealparaumprojeto.Emboraprticascomunsnosetornormalmentelevemutilizaodeumaestruturapreferida,projetosnomesmosetor,oumesmodentrodamesmaorganizao,podemapresentarvariaessignificativas.Algumasorganizaesestabelecerampolticasquepadronizamtodososprojetos,enquantooutraspermitemqueaequipedegerenciamentoescolhaaspolticasmaisapropriadasparaseuprojetoespecfico.Porexemplo,umaorganizaopodetratarumestudodeviabilidadecomoumatarefarotineiradafasepr-projeto,outrapodetrataromesmoestudocomoaprimeirafasedeumprojetoeumaterceirapodetrataroestudodeviabilidadecomoumprojetodistintoeindependente.Damesmamaneira,umaequipedeprojetopodedividirumprojetoemduasfasesondeumaequipediferentepodeescolhergerenciartodootrabalhocomoumanicafase.Muitodependedanaturezadoprojetoespecficoedoestilodaequipedeprojetooudaorganizao..1GovernanadeprojetosaolongodociclodevidaAgovernanadeprojetosofereceummtodoabrangenteeconsistentedecontroleegarantiadesucessodoprojeto.Aabordagemdagovernanadoprojetodeveserdescritanoplanodegerenciamentodoprojeto.Agovernanadoprojetodeveseadequaraocontextomaisamplodoprogramaoudaorganizaopatrocinadora.Consideradastaisrestrieseaslimitaesadicionaisdetempoeoramento,cabeaogerentedeprojetoseequipedegerenciamentodeterminaromtodomaisapropriadodeexecuodoprojeto.Decisesdevemsertomadassobrequaispessoasseroenvolvidas,
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
quaisrecursosseronecessriosequalaabordagemgeraladotadaparaotrminodotrabalho.Outraconsideraoimportantesehavermaisdeumafaseenvolvidae,emcasoafirmativo,determinaraestruturadefasesespecficadoprojetoindividual.Aestruturadefasespropiciaumabaseformalparaocontrole.Cadafaseformalmenteiniciadaparaespecificaroquepermitidoeesperadodela.Umaanlisedogerenciamentocostumaserfeitaparasechegaraumadecisosobreoinciodasatividadesdeumafase.Issoseaplicaemespecialquandoumafaseanterioraindanofoiconcluda.Umexemploseriaquandoumaorganizaooptaporumciclodevidaemquemaisdeumafasedoprojetoavanasimultaneamente.Oinciodeumafasetambmomomentoderevalidarantigaspremissas,analisarriscosedefinirmaisdetalhadamenteosprocessosnecessriospararealizara(s)entrega(s)dafase.Porexemplo,seumafaseespecficanoexigiracompradenovosmateriaisouequipamentos,nosernecessrioexecutarasatividadesouprocessosdeaquisio.Umafasedeprojetogeralmenteconcludaeformalmentefechadacomumarevisodasentregasparaquesedetermineotrminoeaaceitao.Podeserrealizadaumaanlisedefinaldefasecomosobjetivoscombinadosdeseobterautorizaoparaencerraraatualeiniciaraseguinte.Ofinaldeumafaserepresentaumpontonaturaldereavaliaodoesforoemandamentoedemodificaooutrminodoprojeto,senecessrio.Considera-seumaboaprticaavaliarasprincipaisentregaseodesempenhodoprojetoatadataemquestoparaa)determinarseoprojetodevecontinuarparasuaprximafaseeb)detectarecorrigirerrosdeformaeficaz.Otrminoformaldafasenoincluinecessariamenteumaautorizaodaseguinte.Porexemplo,seoriscoconsideradograndedemaisparaqueacontinuaodoprojetosejapermitidaouseosobjetivosnoforemmaisnecessrios,umafasepoderserencerradacomadecisodenoseiniciarqualqueroutrafasesubsequente..2RelaesentrefasesQuandoosprojetostmvriasfases,estassoparte,emgeral,deumprocessosequencialprojetadoparagarantirumcontroleadequadodoprojetoeobteroproduto,servioouresultadodesejado.Contudo,hsituaesemqueumprojetopodesebeneficiardefasessobrepostasousimultneas.Htrstiposbsicosderelaesentrefases:Umarelaosequencial,emqueumafasespoderiniciardepoisqueaanteriorterminar.AFigura2-4mostraumexemplodeumprojetocomfasesinteiramentesequenciais.Anaturezapassoapassodestaabordagemreduzincertezas,maspodeeliminaropesdereduodocronograma.Umarelaosobreposta,emqueafasetemincioantesdotrminodaanterior(vejaaFigura2-5).svezes,elapodeseraplicadacomoumexemplodatcnicadecompressodecronogramadenominadaparalelismo.Asfasessobrepostaspodemaumentaroriscoeresultaremretrabalhocasoumafasesubsequenteprogridaantesqueinformaesprecisassejamdisponibilizadaspelafaseanterior.
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Figura2-4.Exemplodeumprojetodetrsfases
Figura2-5.Exemplodeumprojetocomfasessobrepostas
Umarelaoiterativa,emqueapenasumafaseestplanejadaaqualquermomentoeoplanejamentodaprximafeitomedidaqueotrabalhoavananafaseatualenasentregas.Estaabordagemtilemambientesmuitoindefinidos,incertosouemrpidatransformao,comopesquisas,maspodereduziracapacidadedefornecerumplanejamentodelongoprazo.Nessescasos,oescopogerenciadoporentregascontnuasdeincrementosdoprodutoepriorizaodosrequisitosparaminimizarriscosdoprojetoemaximizarovalorcomercialdoproduto.Essarelaotambmpodefazercomquetodososmembrosdaequipe(porexemplo,projetistas,desenvolvedores,etc.)tenhamqueficardisponveisdurantetodooprojetoou,pelomenos,porduasfasesconsecutivas.Emprojetosdevriasfases,podeocorrermaisdeumarelaoentreasmesmasduranteociclodevidadoprojeto.Consideraescomo,porexemplo,onveldecontrolenecessrio,aeficciaeograudeincertezadeterminamarelaoaseraplicadaentreasfases.Combasenessasconsideraes,todasastrsrelaespodemocorrerentrefasesdiferentesdeumnicoprojeto.2.2ProjetoversustrabalhooperacionalAsorganizaesrealizamumtrabalhoparaatingirumconjuntodeobjetivos.Emmuitasdelas,otrabalhorealizadopodesercategorizadocomotrabalhodeprojetooutrabalhodeoperaes.Essesdoistiposdetrabalhocompartilhamvriascaractersticas,comosesegue:Realizadosporpessoas;
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Limitadosporrestries,incluindorestriesderecursos;Planejado,executado,monitoradoecontroladoseRealizadosparaatingirobjetivosorganizacionaisouplanosestratgicos.Osprojetoseasoperaesdiferemprincipalmentenofatodequeasoperaessocontnuaseproduzemprodutos,serviosouresultadosrepetitivos.Osprojetos(juntamentecomosmembrosdaequipee,muitasvezes,aoportunidade)sotemporrioseterminam.Poroutrolado,otrabalhodeoperaescontnuoemantmaorganizaoaolongodotempo.Otrabalhooperacionalnoterminaquandoseusobjetivosatuaissoatingidos,mas,emvezdisso,seguenovasdireesparaapoiarosplanosestratgicosdaorganizao.Otrabalhodeoperaesapiaoambienteempresarialemqueosprojetossoexecutados.Comoresultado,hgeralmenteumainteraosignificativaentreosdepartamentosdeoperaeseaequipedoprojeto,poiselestrabalhamjuntosparaatingirosobjetivosdoprojeto.Umexemplodissoquandoumprojetocriadoparareprojetarumproduto.Ogerentedeprojetospodetrabalharcomvriosgerentesoperacionaisparapesquisarasprefernciasdoconsumidor,redigirespecificaestcnicas,construirumprottipo,test-loeiniciarafabricao.Aequipefarinterfacecomosdepartamentosoperacionaisparadeterminaracapacidadedefabricaodosequipamentosatuaisouparadeterminaromomentomaisadequadodatransiodaslinhasdeproduoparaafabricaodonovoproduto.Aquantidadederecursosfornecidapelasoperaesvariardeacordocomoprojeto.Umexemplodessainteraoquandopessoasdeoperaessodesignadascomorecursosdeprojetodedicados.Suaexperinciaoperacionalusadaparaexecutareauxiliarnotrminodasentregasdoprojetotrabalhandocomorestantedaequipedoprojetoparatermin-lo.Dependendodanaturezadoprojeto,asentregaspodemmodificaroucontribuirparaotrabalhodasoperaesexistentes.Nessecaso,odepartamentodeoperaesintegrarasentregasemprticasempresariasfuturas.Exemplosdessestiposdeprojetosincluem,masnoselimitama:Desenvolvimentodeumnovoprodutoouservioqueadicionadolinhadeprodutosdaorganizaoparasercomercializadoevendido;Instalaodeprodutosouserviosqueprecisarodesuportecontnuo;Projetosinternosqueafetaroaestrutura,osrecursoshumanosouaculturadeumaorganizao,ouDesenvolvimento,aquisioouaperfeioamentodosistemadeinformaesdeumdepartamentooperacional.
2.3PartesinteressadasAspartesinteressadassopessoasouorganizaes(porexemplo,clientes,patrocinadores,organizaoexecutoraouopblico)ativamenteenvolvidasnoprojetooucujosinteressespodemserpositivaounegativamenteafetadospelaexecuooutrminodoprojeto.Elastambmpodemexercerinflunciasobreoprojeto,suasentregasesobreosmembrosdaequipedoprojeto.Aequipedegerenciamentodoprojetoprecisaidentificaraspartesinteressadas,tantointernasquantoexternas,afimdedeterminarosrequisitoseasexpectativasemrelaoaoprojetodetodasaspartesenvolvidas.Almdisso,ogerentedoprojetoprecisagerenciarainflunciadasvriaspartesinteressadasemrelaoaosrequisitosdoprojetoparagarantirumresultadobem-sucedido.AFigura2-6ilustraarelaoentreoprojeto,asuaequipeeoutraspartesinteressadascomuns.
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Figura2-6.ArelaoentreaspartesinteressadaseoprojetoAspartesinteressadaspossuemdiversosnveisderesponsabilidadeedeautoridadequandoparticipamdeumprojetoeelespodemmudaraolongodociclodevidadomesmo.Suaresponsabilidadeeautoridadevariamdesdecontribuiesocasionaisemestudosedinmicasdegrupoatopatrocniototaldoprojeto,queincluiofornecimentodeapoiofinanceiroepoltico.Aspartesinteressadaspodemterumimpactoprejudicialnosobjetivosdoprojeto.Aidentificaodaspartesinteressadasumprocessocontnuoepodeserdifcil.Porexemplo,algumaspessoaspoderiamargumentarqueumtrabalhadordelinhademontagemcujoempregonofuturodependedoresultadodoprojetodedesigndeumnovoprodutoumaparteinteressada.Aidentificaodaspartesinteressadaseoentendimentodeseugraurelativodeinflunciaemumprojetocrtico.Anoidentificaodeumaparteinteressadapodeestenderocronogramaeaumentarsubstancialmenteoscustos.Porexemplo,oreconhecimentotardiodequeodepartamentojurdicoumaparteinteressadasignificativa,quegeraatrasoseaumentaasdespesas,devidoarequisitoslegais.Aspartesinteressadaspodemterinflunciapositivaounegativaemumprojeto.Algumassebeneficiamdeumprojetobem-sucedido,enquantooutrasenxergamresultadosnegativosoriundosdosucessodeumprojeto.Porexemplo,lderesdenegciosdeumacomunidadequesebeneficiardeumprojetodeexpansoindustrialatravsdosbenefcioseconmicospositivoscomunidade.Nocasodaspartesinteressadascomexpectativaspositivasdoprojeto,seusinteressesseroatendidosdamelhorformapossvelseajudaremomesmoatersucesso.Osinteressesdaspartesinteressadasnegativasseriamatendidosdemelhorformaseimpedissemoprogressodoprojeto.Negligenciaraspartesinteressadasnegativaspodeaumentaraprobabilidadedefalha.Umaparteimportantedaresponsabilidadedeumgerentedeprojetosgerenciarasexpectativasdaspartesinteressadas.Issopodeserdifcilpoiselasemgeraltmobjetivosmuitodiferentesouconflitantes.Partedaresponsabilidadedogerentebalancearessesinteressesegarantirqueaequipedoprojetointerajacomaspartesinteressadasdeumamaneiraprofissionalecooperativa.Aspartesinteressadasemprojetosincluem:Clientes/usurios.Pessoasouorganizaesqueusarooproduto,servioouresultadodoprojeto.Osclientes/usuriospodemserinternose/ouexternosemrelao
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
organizaoexecutora.Podemexistirtambmvriascamadasdeclientes.Porexemplo,osclientesdeumnovoprodutofarmacuticopodemincluirosmdicosqueoreceitam,ospacientesqueoutilizameasempresasdesadequepagamporele.Emalgumasreasdeaplicao,ostermosclienteseusuriossosinnimos;enquantoemoutras,clientessereferementidadequeadquireoprodutodoprojetoeusuriossoosqueoutilizarodiretamente.Patrocinador.Apessoaouogrupoqueforneceosrecursosfinanceiros,emdinheiroouemespcie,paraoprojeto.Quandoumprojetoconcebidopelaprimeiravez,opatrocinadorodefende.Issoincluiservirdeporta-vozparaosnveisgerenciaismaiselevadosbuscandoobteroapoiodetodaaorganizaoepromoverosbenefciosqueoprojetotrar.Opatrocinadorconduzoprojetoatravsdoprocessodecomprometimentoouseleoataautorizaoformaledesempenhaumpapelsignificativonodesenvolvimentodoescopoinicialedotermodeabertura.Nasquestesqueestoalmdocontroledogerentedeprojetos,opatrocinadorpodeencaminh-lasparanveishierrquicossuperiores.Opatrocinadortambmpodeseenvolveremoutrasquestesimportantes,comoaautorizaodemudanasnoescopo,anlisesdefinaldefaseedecisesdecontinuao/cancelamentoquandoosriscossoparticularmentealtos.Gerentesdeportflios/comitdeanlisedeportflios.Osgerentesdeportfliossoresponsveispelagovernanadealtonveldeumconjuntodeprojetosouprogramas,quepodemounoserinterdependentes.Oscomitsdeanlisedeportfliossogeralmenteconstitudosporexecutivosdaorganizaoqueatuamcomoumpaineldeseleodeprojetos.Elesanalisamcadaprojetodeacordocomoretornosobreoinvestimento,oseuvalor,osriscosassociadosadoodoprojetoeoutrosatributosdomesmo.Gerentesdeprogramas.Soresponsveispelogerenciamentodeprojetosrelacionadosdeformacoordenadavisandoobterbenefciosecontrolenodisponveisnogerenciamentoindividual.Osgerentesdeprogramasinteragemcomcadagerentedeprojetosparaoferecerapoioeorientaoemprojetosindividuais.Escritriodeprojetos.Umescritriodeprojetos(ProjectManagementOffice,PMO)umcorpoouentidadeorganizacionalqualsoatribudasvriasresponsabilidadesrelacionadasaogerenciamentocentralizadoecoordenadodosprojetossobseudomnio.AsresponsabilidadesdeumPMOpodemvariardesdeofornecimentodefunesdeapoioaogerenciamentodeprojetosataresponsabilidaderealpelogerenciamentodiretodeumprojeto.OPMOpodeserumaparteinteressadaseeletiverresponsabilidadediretaouindiretapeloresultadodoprojeto.OPMOpodeoferecer,masnoselimitaa:oServiosdesuporteadministrativo,comopolticas,metodologiasemodelos;oTreinamento,aconselhamentoeorientaodegerentesdeprojetos;oSuporte,orientaoetreinamentoemrelaoacomogerenciarprojetoseusarasferramentas;oAlinhamentodosrecursoshumanosdosprojetose/ouoComunicaocentralizadaentregerentesdeprojetos,patrocinadores,gerenteseoutraspartesinteressadas.Gerentesdeprojetos.Osgerentesdeprojetossodesignadospelaorganizaoexecutoraparaatingirosobjetivosdoprojeto.Esteumpapelconspcuocomgrandesdesafios,degranderesponsabilidadeecomprioridadesmutveis.Elarequer
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
flexibilidade,bomsenso,lideranaforteehabilidadesdenegociao,almdeumconhecimentoslidodasprticasdegerenciamentodeprojetos.Umgerentedeprojetosprecisasercapazdeentenderosdetalhesdoprojeto,masgerenci-locomumaperspectivaglobal.Comoresponsvelpelosucessodoprojeto,umgerentedeprojetosficaencarregadodetodososaspectosdomesmoqueincluem,masnoselimitama:oDesenvolvimentodoplanodegerenciamentodoprojetoetodososplanoscomponentesrelacionados;oManteroprojetonadireocorretaemrelaoaocronogramaeoramento;oIdentificao,monitoramentoerespostaaosriscoseoFornecimentoderelatriosprecisoseoportunosdasmtricasdosprojetos.Ogerentedeprojetosolderresponsvelpelacomunicaocomtodasaspartesinteressadas,particularmentecomopatrocinador,aequipedoprojetoeoutrasprincipaispartesinteressadas.Ogerentedeprojetosocupaocentrodasinteraesentreaspartesinteressadaseoprojetoemsi.Equipedoprojeto.Umaequipedeprojetocompostapelogerentedoprojeto,pelaequipedegerenciamentodoprojetoeporoutrosmembrosdaequipequeexecutamotrabalhomasnoestonecessariamenteenvolvidoscomogerenciamentodoprojeto.Essaequipecompostadepessoasdegruposdiferentes,comconhecimentodeumassuntoespecficooucomumconjuntoespecficodehabilidadesequeexecutamotrabalhodoprojeto.Gerentesfuncionais.Gerentesfuncionaissopessoas-chavequedesempenhamumafunogerencialdentrodeumareaadministrativaoufuncionaldonegcio,comorecursoshumanos,finanas,contabilidadeouaquisio.Elestmoseuprpriopessoalpermanenteparaexecutarotrabalhocontnuoetmumadiretivaclaraparagerenciartodasastarefasdentrodesuareaderesponsabilidadefuncional.Ogerentefuncionalpodefornecerconsultoriasobredeterminadoassuntoouserviosaoprojeto.Gerenciamentodeoperaes.Osgerentesdeoperaessoindivduosquetmumafunogerencialemumareadenegcioprincipal,comopesquisaedesenvolvimento,design,fabricao,aprovisionamento,testeoumanuteno.Diferentementedosgerentesfuncionais,estegerenteslidamdiretamentecomaproduoemanutenodosprodutosouserviosvendveisdaempresa.Dependendodotipodeprojeto,umaentregaformalacontecenoseutrminoparapassaradocumentaotcnicaeoutrosregistrospermanentesdomesmoparaasmosdogrupodegerenciamentodeoperaesapropriado.Ogerenciamentodeoperaesincorporaentooprojetoentreguenasoperaesnormaiseforneceosuportedelongoprazo.Fornecedores/parceiroscomerciais.Vendedores,fornecedores,oucontratadas,soempresasexternasqueassinamumcontratoparafornecimentodecomponentesouserviosnecessriosaoprojeto.Parceiroscomerciaissotambmempresasexternas,mastmumarelaoespecialcomaempresa,svezesobtidaatravsdeumprocessodecertificao.Osparceiroscomerciaisfornecemconsultoriaespecializadaoupreenchemumpapelespecfico,comoinstalao,personalizao,treinamentoousuporte.
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
2.4InflunciasorganizacionaisnogerenciamentodeprojetosAcultura,oestiloeaestruturaorganizacionaisinfluenciamamaneiracomoosprojetossoexecutados.Osprojetostambmpodemserinfluenciadospelograudematuridadedaorganizaoemrelaoaogerenciamentodeprojetoseseussistemasdegerenciamentodosmesmos.Quandoumprojetoenvolveentidadesexternascomopartedejointventuresouparcerias,eleserinfluenciadopormaisdeumaempresa.Asseesaseguirdescrevemcaractersticaseestruturasorganizacionaisdeumaempresa,queprovavelmenteinfluenciarooprojeto.2.4.1CulturaseestilosorganizacionaisAsculturaseosestilospodemterumaforteinfluncianacapacidadedeumprojetodeatingirseusobjetivos.Culturaseestilossonormalmenteconhecidoscomo"normasculturais".As"normas"incluemumconhecimentocomumcomrelaoacomoabordaraexecuodotrabalho,quaismeiossoconsideradosaceitveisparatalequemteminfluncianafacilitaodaexecuodotrabalho.Amaioriadasorganizaesdesenvolveuculturasexclusivas,quesemanifestamdeinmerasmaneiras,incluindo,masnoselimitandoa:Visescompartilhadas,valores,normas,crenaseexpectativas,Polticas,mtodoseprocedimentos;Visodasrelaesdeautoridadeeticadotrabalhoehorasdetrabalho.Aculturaorganizacionalumfatorambientaldaempresa,conformedescritonaSeo1.8.Portanto,umgerentedeprojetosdevecompreenderosdiferentesestiloseculturasorganizacionaisquepodemafetarumprojeto.Porexemplo,emalgunscasos,apessoanotopodeumorganogramapodeserumaautoridadesimblica,quenaverdadenoestnocomando.Ogerentedeprojetosprecisasaberquaispessoasnaorganizaosodeliberantesetrabalharcomelasparainfluenciarosucessodoprojeto.2.4.2EstruturaorganizacionalAestruturaorganizacionalumfatorambientaldaempresaquepodeafetaradisponibilidadedosrecursoseinfluenciaramaneiracomoosprojetossoconduzidos.Asestruturasorganizacionaisvariamdefuncionaisaprojetizadas,comdiversasestruturasmatriciaisentreelas.ATabela2-1mostraasprincipaiscaractersticasrelacionadasaprojetosdosprincipaistiposdeestruturasorganizacionais.
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Tabela2-1.Influnciasorganizacionaisnosprojetos
Aorganizaofuncionalclssica,mostradanaFigura2-7,umahierarquiaemquecadafuncionriopossuiumsuperiorbemdefinido.Nonvelsuperior,osfuncionriossoagrupadosporespecialidade,comoproduo,marketing,engenhariaecontabilidade.Asespecialidadespodemsersubdivididasemorganizaesfuncionais,comoengenhariamecnicaeeltrica.Cadadepartamentoemumaorganizaofuncionalfaroseutrabalhodoprojetodemodoindependentedosoutrosdepartamentos.
Figura2-7.OrganizaofuncionalAsorganizaesmatriciais,conformemostradonasFiguras2-8a2-10,soumacombinaodecaractersticasdasorganizaesfuncionaiseprojetizadas.Asmatrizesfracasmantmmuitasdascaractersticasdeumaorganizaofuncionaleopapeldogerentedeprojetosmaisparecidocomadeumcoordenadoroufacilitadordoquecomodeumgerentedeprojetospropriamentedito.Asmatrizesfortespossuemmuitasdascaractersticasdaorganizaoprojetizadaepodemtergerentesdeprojetosemtempointegralcomautoridadeconsidervelepessoaladministrativotrabalhandoparaoprojetoemtempointegral.Enquanto
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
aorganizaomatricialbalanceadareconheceanecessidadedeumgerentedeprojetos,elanoforneceaeleautoridadetotalsobreoprojetoesobreseufinanciamento.ATabela2-1fornecedetalhesadicionaisdasvriasestruturasorganizacionaismatriciais.
Figura2-8.Organizaomatricialfraca
Figura2-9.Organizaomatricialbalanceada
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Figura2-10.OrganizaomatricialforteNaextremidadeopostadoespectroparaaorganizaofuncionalestaorganizaoprojetizada,mostradanaFigura2-11.Emumaorganizaoprojetizada,osmembrosdaequipesogeralmentecolocadosjuntos.Amaiorpartedosrecursosdaorganizaoestenvolvidanotrabalhodoprojetoeosgerentesdeprojetospossuemgrandeindependnciaeautoridade.Asorganizaesprojetizadasemgeralpossuemunidadesorganizacionaisdenominadasdepartamentos,masessesgrupossereportamdiretamenteaogerentedeprojetosouoferecemserviosdesuporteaosvriosprojetos.
Figura2-11.Organizaoprojetizada
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Figura2-12.OrganizaocompostaMuitasorganizaesenvolvemtodasessasestruturasemvriosnveis,conformemostradonaFigura2-12(organizaocomposta).Porexemplo,mesmoumaorganizaofundamentalmentefuncionalpodecriarumaequipedeprojetoespecialparacuidardeumprojetocrtico.Essaequipepodetermuitasdascaractersticasdeumaequipedeprojetoemumaorganizaoprojetizada.Aequipepodeincluirpessoaldediferentesdepartamentosfuncionaistrabalhandoemtempointegral,podedesenvolverseuprprioconjuntodeprocedimentosoperacionaisepodeoperarforadaestruturahierrquicaformalpadro.2.4.3AtivosdeprocessosorganizacionaisOsativosdeprocessosorganizacionaisincluemqualquerumoutodososativosrelacionadosaprocessos,dequaisqueroutodasasorganizaesenvolvidasnoprojetoquepodemserusadosparainfluenciarosucessodoprojeto.Essesativosdeprocessosincluemplanosformaiseinformais,polticas,procedimentosediretrizes.Osativosdeprocessosorganizacionaistambmincluemasbasesdeconhecimentodasorganizaes,comoliesaprendidaseinformaeshistricas.Elespodemincluircronogramasterminados,dadossobreriscosedadosdevaloragregado.Normalmente,aresponsabilidadeporatualizareadicionaraosativosdeprocessosorganizacionaisconformenecessrionotranscorrerdoprojetocabeaosmembrosdaequipedeprojeto.Osativosdeprocessosorganizacionaispodemseragrupadosemduascategorias:.1ProcessoseprocedimentosOsprocessoseprocedimentosdaorganizaoparaaconduodotrabalhoincluem,masnoselimitama:Processosorganizacionaispadres,comonormas,polticas(porexemplo,polticadeseguranaesade,deticaedegerenciamentodeprojetos),ciclosdevidapadrodeprodutoseprojetos,epolticaseprocedimentosdequalidade(porexemplo,auditoriasdeprocessos,metasdemelhorias,listasdeverificaoedefiniespadronizadasdeprocessosparausonaorganizao);Diretrizespadronizadas,instruesdetrabalho,critriosdeavaliaodepropostasecritriosdemediodedesempenho;
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Modelos(porexemplo,modelosderisco,estruturaanalticadoprojeto,diagramaderededocronogramadoprojetoecontrato);Diretrizesecritriosparaadaptaodoconjuntodeprocessospadrodaorganizaodemodoasatisfazerasnecessidadesespecficasdoprojeto;Requisitosdecomunicaodaorganizao(porexemplo,tecnologiadecomunicaoespecficadisponvel,mdiadecomunicaopermitida,polticaderetenoderegistroserequisitosdesegurana);Diretrizesourequisitosdeencerramentodoprojeto(porexemplo,auditoriasfinaisdoprojeto,avaliaesdoprojeto,validaodoprodutoecritriosdeaceitao);Procedimentosdecontrolesfinanceiros(porexemplo,relatriodetempo,anlisesobrigatriasdegastosedespesas,cdigoscontbeiseclusulascontratuaispadres);Procedimentosdegerenciamentodequestesedefeitosquedefinemosseuscontroles,identificaoesoluodequestesedefeitoseacompanhamentodosseusitensdeao;Procedimentosdecontroledemudanas,inclusiveospassosparamodificaodenormas,polticas,planoseprocedimentosoficiaisdaempresa,oudequalquerdocumentodoprojeto,eomodocomoquaisquermudanasseroaprovadasevalidadas;Procedimentosdecontrolederiscos,inclusivecategoriasderisco,definiodeprobabilidadeematrizdeprobabilidadeeimpactoeProcedimentosdepriorizao,aprovaoeemissodeautorizaesdetrabalho..2BasedeconhecimentocorporativaAbasedeconhecimentoorganizacionalcorporativaparaarmazenamentoerecuperaodeinformaesinclui,masnoselimitaa:Bancosdedadosdemediodeprocessosusadosparacoletaredisponibilizardadosdemediodeprocessoseprodutos;Arquivosdoprojeto(porexemplo,linhasdebasedeescopo,custo,cronogramaequalidade,linhasdebasedemediodedesempenho,cronogramasdeprojeto,diagramasderededocronogramadoprojeto,registrosderiscos,aesderespostaplanejadaseimpactodefinidodosriscos);Basesdeconhecimentodeinformaeshistricaseliesaprendidas(porexemplo,registrosedocumentosdeprojetos,todasasinformaesedocumentaodeencerramentodosprojetos,informaessobreosresultadosdedecisesdeseleodeprojetosanterioresedodesempenhodeprojetosanteriores,assimcomoinformaesdoesforodegerenciamentoderiscos);Bancosdedadosdegerenciamentodequestesedefeitos,quecontmostatusdosmesmos,informaesdecontrole,soluodeproblemasedefeitoseresultadosdeitensdeao;Bancosdedadosdegerenciamentodeconfigurao,quecontmasverseselinhasdebasedetodasasnormas,polticas,procedimentosequaisqueroutrosdocumentosoficiaisdeprojetosdaempresaeBancosdedadosfinanceiros,quecontminformaescomohorasdemo-de-obra,custosincorridos,oramentosequalquerestourodoscustosdoprojeto.
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
SeoIII
OPadrodeGerenciamentodeProjetosdeumProjeto
Captulo3Processosdegerenciamentodeprojetosemumprojeto
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Captulo3:Processosdegerenciamentode
projetosemumprojeto
Ogerenciamentodeprojetosaaplicaodeconhecimentos,habilidades,ferramentasetcnicassatividadesdoprojetoafimdecumprirseusrequisitos.Estaaplicaodeconhecimentosrequerogerenciamentoeficazdeprocessosapropriados.Umprocessoumconjuntodeaeseatividadesinter-relacionadas,quesoexecutadasparaalcanarumproduto,resultadoouserviopredefinido.Cadaprocessocaracterizadoporsuasentradas,asferramentaseastcnicasquepodemseraplicadaseassadasresultantes.ComofoiexplicadonosCaptulos1e2,ogerentedeprojetosdeveconsiderarosativosdeprocessosorganizacionaiseosfatoresambientaisdaempresa.Devemserconsideradosparatodososprocessos,mesmoquenoestejamexplicitamentelistadoscomoentradasnaespecificaodoprocesso.Osativosdeprocessosorganizacionaisfornecemdiretrizesecritriosparaadaptaodosprocessosdaorganizaosnecessidadesespecficasdoprojeto.Osfatoresambientaisdaempresapodemrestringirasopesdegerenciamentodoprojeto.Paraqueumprojetosejabem-sucedido,aequipedoprojetodeve:Selecionarosprocessosapropriadosnecessriosparacumprirosobjetivosdoprojeto;Usarumaabordagemdefinidaquepossaseradotadaparaatenderaosrequisitos;CumprirosrequisitosparaatendersnecessidadeseexpectativasdaspartesinteressadaseObterumequilbrioentreasdemandasconcorrentesdeescopo,tempo,custo,qualidade,recursoseriscos,parageraroproduto,oservioouoresultadoespecificado.Osprocessosdoprojetotambmsoexecutadospelaequipedoprojetoe,emgeral,podemserclassificadosemumadeduascategoriasprincipais:Osprocessosdegerenciamentodeprojetosgarantemofluxoeficazdoprojetoaolongodesuaexistncia.EssesprocessosabrangemasferramentaseastcnicasenvolvidasnaaplicaodehabilidadesecapacidadesdescritasnasreasdeConhecimento(Captulos4at12).Osprocessosorientadosaprodutosespecificamecriamoprodutodoprojeto.Emgeral,sodefinidospelociclodevidadoprojeto(conformediscutidonaSeo2.1.2)evariamdeacordocomareadeaplicao.Oescopodoprojetonopodeserdefinidosemalgumentendimentobsicodecomocriaroprodutoespecificado.Porexemplo,diversastcnicaseferramentasdeconstruodevemserconsideradasaodeterminaracomplexidadegeraldacasaqueserconstruda.Estepadrodescreveapenasosprocessosdegerenciamentodeprojetos.Emboraosprocessosorientadosaprodutosestejamforadoescopodestepadro,nodevemserignoradospelogerentedeprojetos.Osprocessosdegerenciamentodeprojetoseosprocessosorientadosaprodutossobrepem-seeinteragemaolongodavidadeumprojeto.Osprocessosdegerenciamentodeprojetossoaplicadosglobalmenteenosmaisvariadossetoreseindstrias.Boaprticasignificaqueexisteumacordogeraldequeaaplicaodosprocessosdegerenciamentodeprojetospodeaumentaraschancesdesucessoemumaamplasriedeprojetos.
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Issonosignificaqueosconhecimentos,ashabilidadeseosprocessosdescritossempredevemseraplicadosdeformauniformeemtodososprojetos.Paraqualquerprojetoespecfico,ogerentedeprojetos,emcolaboraocomaequipedeprojetos,sempreresponsvelpordeterminarquaisprocessossoapropriadoseograuderigorapropriadoparacadaum.Osgerentesdeprojetosesuasequipesdevemabordarcomcuidadocadaprocessoeasentradasesadasqueoconstituem.Estecaptulodeveserusadocomoumguiaparaosprocessosquedevemserconsideradosaogerenciaroprojeto.Esteesforoconhecidocomoadequao.Ogerenciamentodeprojetosumempreendimentointegrado,erequerquecadaprocessodeprojetoouprodutosejaalinhadoeconectadodeformaapropriadacomosoutrosprocessosparafacilitaracoordenao.Asaesadotadasduranteumprocessoemgeralafetamesseeoutrosprocessosrelacionados.Porexemplo,umamudananoescopocostumaafetarocustodoprojeto,mastalveznoafeteoplanodecomunicaesouaqualidadedoproduto.Comfrequncia,essasinteraesentreprocessosrequeremcompensaesentreosrequisitoseosobjetivosdoprojeto,eascompensaesdedesempenhoespecificasvovariardeumprojetoparaoutroedeumaorganizaoparaoutra.Ogerenciamentodeprojetosbem-sucedidoincluigerenciarativamenteessasinteraesparacumprirosrequisitosdopatrocinador,doclienteedeoutraspartesinteressadas.Emalgumascircunstncias,umprocessoouconjuntodelesdeverseriteradovriasvezesparaalcanaroresultadodesejado.Osprojetosexistememumaorganizaoenopodemoperarcomoumsistemafechado.Requeremaentradadedadosdaorganizaoeexternoseentregamcapacidadesorganizao.Osprocessosdeprojetopodemgerarinformaesparaaprimorarogerenciamentodeprojetosfuturos.Estepadrodescreveanaturezadosprocessosdegerenciamentodeprojetosemtermosdaintegraoentreosprocessos,suasinteraeseseusobjetivos.Osprocessosdegerenciamentodeprojetossoagrupadosemcincocategorias,conhecidascomogruposdeprocessosdegerenciamentodeprojetos(ougruposdeprocessos):Grupodeprocessosdeiniciao.Soosprocessosrealizadosparadefinirumnovoprojetoouumanovafasedeumprojetoexistenteatravsdaobtenodeautorizaoparainiciaroprojetoouafase;Grupodeprocessosdeplanejamento.Osprocessosrealizadosparadefiniroescopodoprojeto,refinarosobjetivosedesenvolverocursodeaonecessrioparaalcanarosobjetivosparaosquaisoprojetofoicriado;Grupodeprocessosdeexecuo.Osprocessosrealizadosparaexecutarotrabalhodefinidonoplanodegerenciamentodoprojetoparasatisfazerasespecificaesdomesmo;Grupodeprocessosdemonitoramentoecontrole.Osprocessosnecessriosparaacompanhar,revisareregularoprogressoeodesempenhodoprojeto,identificartodasasreasnasquaisseronecessriasmudanasnoplanoeiniciarasmudanascorrespondentes;Grupodeprocessosdeencerramento.Osprocessosexecutadosparafinalizartodasasatividadesdetodososgruposdeprocessos,visandoencerrarformalmenteoprojetoouafase.Orestantedestecaptuloforneceinformaesdegerenciamentodeprojetosparaumnicoprojetoorganizadocomoumarededeprocessosintervinculados,detalhaosprocessoseincluiasseguintesseesprincipais:
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
3.1Interaescomunsemprocessosdegerenciamentodeprojetos3.2Gruposdeprocessosdegerenciamentodeprojetos3.3Grupodeprocessosdeiniciao3.4Grupodeprocessosdeplanejamento3.5Grupodeprocessosdeexecuo3.6Grupodeprocessosdemonitoramentoecontrole3.7Grupodeprocessosdeencerramento
3.1InteraescomunsemprocessosdegerenciamentodeprojetosOsprocessosdegerenciamentodeprojetossoapresentadoscomoelementosdistintoscominterfacesbemdefinidas.Porm,naprticaelessesobrepemeinteragemdeformasquenosodetalhadasintegralmenteaqui.Osprofissionaisdegerenciamentodeprojetosmaisexperientesreconhecemquehmaisdeumaformadegerenciarumprojeto.Osgruposdeprocessosnecessrioseosprocessosqueosconstituemsoguiasparaaaplicaodeconhecimentosehabilidadesdegerenciamentodeprojetosapropriadosduranteoprojeto.Aaplicaodosprocessosdegerenciamentodeprojetositerativaemuitosdelessorepetidosduranteoprojeto.Anaturezaintegrativadogerenciamentodeprojetosrequerqueogrupodeprocessosdemonitoramentoecontroleinterajacomosoutrosgruposdeprocessos,conformemostraaFigura3-1.Almdisso,comoogerenciamentodeumprojetoumesforofinito,ogrupodeprocessosdeiniciaocomeaoprojetoeogrupodeprocessosdeencerramentootermina.
Figura3-1.Gruposdeprocessosdegerenciamentodeprojetos
Osgruposdeprocessosdegerenciamentodeprojetossovinculadospelassadasqueproduzem.Raramenteosgruposdeprocessossoeventosdistintosouqueocorremumanicavez;soatividadessobrepostasqueocorremaolongodetodooprojeto.Asadadeumprocessoemgeraltorna-seumaentradaemoutroprocessoouumaentregadoprojeto.Ogrupodeprocessosdeplanejamentoforneceaogrupodeprocessosdeexecuooplanodegerenciamentoeosdocumentosdoprojetomedidaqueoprojetoavana,comfrequnciaenvolveatualizaesnoplanodegerenciamentoedocumentosdoprojeto.AFigura3-2
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
ilustracomoosgruposdeprocessosinteragememostraonveldesobreposioemdiversasocasies.Seoprojetoestiverdivididoemfases,osgruposdeprocessosinteragemdentrodecadafase.
Figura3-2.Osgruposdeprocessosinteragememumafaseouemumprojeto
Umexemplodissoseriaasadadeumafasedeconcepo,querequeraaceitaodoclienteparaodocumentodeconcepo.Quandoestiverdisponvel,odocumentodeconcepoforneceadescriodoprodutoparaosgruposdeprocessosdeplanejamentoeexecuoemumaoumaisfasesposteriores.Quandoumprojetodivididoemfases,osgruposdeprocessossousadosconformeapropriadoparaorientaroprojetocomeficciaemdireoconclusodeformacontrolada.Emprojetoscomvriasfases,osprocessossorepetidosemcadafaseatqueoscritriosparaaconclusodasfasessejamcumpridos.InformaesadicionaissobreosciclosdevidaeasfasesdosprojetossofornecidasnoCaptulo2.
3.2GruposdeprocessosdegerenciamentodeprojetosAsseesaseguiridentificamedescrevemoscincogruposdeprocessosdegerenciamentodeprojetosnecessriosemqualquerprojeto.Essesgrupostmdependnciasclaraseemgeralsoexecutadosnamesmasequnciaemqualquerprojeto.Elesindependemdereasdeaplicaoousetores.Osgruposdeprocessosindividuaiseosprocessosconstituintesindividuaiscomfrequnciasoiteradosantesdaconclusodoprojeto.Osprocessosconstituintespodemterinteraesdentrodeumgrupoeentreosgruposdeprocessos.Anaturezadessasinteraesvariadeumprojetoparaoutroepodemounoserexecutadasemumaordemespecfica.Odiagramadefluxodeprocessos,Figura3-3,forneceumresumogeraldofluxobsicoedasinteraesentregruposdeprocessosepartesinteressadasespecficas.Umgrupodeprocessosincluiosprocessosdegerenciamentodeprojetosqueoconstituemequeestovinculadospelasrespectivasentradasesadas,ondeoresultadodeumprocessotorna-seaentradadeoutro.Osgruposdeprocessosnosofasesdoprojeto.Quandoprojetoscomplexosoudegrandeportesoseparadosemfasesousubprojetosdistintostalcomoestudodeviabilidade,desenvolvimentodeconceito,design,prottipo,construo,teste,etc.),todososgruposdeprocessosnormalmenteseriamrepetidosparacadafaseousubprojeto.
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
ATabela3-1refleteomapeamentodos42processosnoscincoGruposdeProcessosdeGerenciamentodeProjetosenasnovereasdeConhecimentodeGerenciamentodeProjetos.Osprocessossomostradosnogrupoemqueamaiorpartedasatividadesocorre.Porexemplo,quandoumprocessoquenormalmenteocorrenogrupodeplanejamentoatualizadonogrupodeexecuo,noconsideradoumnovoprocesso.
Figura3-3.Interaesnosprocessosdegerenciamentodeprojetos
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Tabela3-1.Mapeamentodegruposdeprocessosdegerenciamentodeprojetosereasdeconhecimento.
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
3.3GrupodeprocessosdeiniciaoOgrupodeprocessosdeiniciaoconsistenosprocessosrealizadosparadefinirumnovoprojetoouumanovafasedeumprojetoexistente,obtendoautorizaoparatal.Nosprocessosdeiniciao,oescopoinicialdefinidoeosrecursosfinanceirosiniciaissocomprometidos.Aspartesinteressadasinternaseexternasquevointeragireinfluenciaroresultadogeraldoprojetosoidentificadas.Seaindanofoidesignado,ogerentedeprojetosserselecionado.Estasinformaessocapturadasnotermodeaberturadoprojetoenoregistrodaspartesinteressadas.Quandootermodeaberturadoprojetoaprovado,oprojetosetornaoficialmenteautorizado.Emboraaequipedegerenciamentodeprojetospossaajudaraescreverotermodeaberturadoprojeto,aaprovaoeofinanciamentosoexternosaoslimitesdoprojeto(Figura3-4).Comopartedogrupodeprocessosdeiniciao,muitosprojetosgrandesoucomplexospodemserdivididosemfasesseparadas.Nessesprojetos,osprocessosdeiniciaosorealizadosdurantefasessubsequentesparavalidarasdecisestomadasduranteosprocessosoriginaisdedesenvolvimentodotermodeaberturadoprojetoedeidentificaodaspartesinteressadas.Ousodosprocessosdeiniciaonoinciodecadafaseajudaamanterofocodoprojetonanecessidadeempresarialparaqualomesmofoicriado.Oscritriosparaosucessosoverificadoseainflunciaeosobjetivosdaspartesinteressadasdoprojetosoanalisados.Entodecididoseoprojetodevesercontinuado,adiadoouinterrompido.Emgeral,oenvolvimentodosclientesedeoutraspartesinteressadasduranteainiciaoaumentaaprobabilidadedepropriedadecompartilhada,aceitaodaentregaesatisfaodoclienteedasoutraspartesinteressadas.
Figura3-4.LimitesdoprojetoOsprocessosdeiniciaopodemserexecutadosporprocessosorganizacionais,deprogramasoudeportfliosexternosaoescopodecontroledoprojeto.Porexemplo,antesdeseiniciarumprojeto,anecessidadederequisitosdealtonvelpodeserdocumentadacomopartedeumainiciativaorganizacionalmaior.Aviabilidadedonovoempreendimentopodeserdeterminadacomumprocessodeavaliaodealternativas.Sodesenvolvidasdescriesclarasdosobjetivosdoprojeto,incluindoosmotivosporqueumprojetoespecficoamelhoralternativaparacumprirosrequisitos.Adocumentaoparaestadecisotambmpodeconteradeclaraoinicialdoescopodoprojeto,entregas,duraodoprojetoeumaprevisodosrecursosparaaanlisedoinvestimentodaorganizao.Comopartedos
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
processosdeiniciao,ogerentedeprojetosrecebeaautoridadeparaaplicarrecursosorganizacionaissatividadessubsequentesdoprojeto.
Figura3-5.GrupodeprocessosdeiniciaoOgrupodeprocessosdeiniciao(Figura3-5)incluiosseguintesprocessosdegerenciamentodeprojetos(Figuras3-6e3-7):3.3.1DesenvolverotermodeaberturadoprojetoDesenvolveroTermodeAberturadoProjetooprocessodedesenvolvimentodeumdocumentoqueformalmenteautorizaumprojetoouumafaseeadocumentaodosrequisitosiniciaisquesatisfaamasnecessidadeseexpectativasdaspartesinteressadas.Emprojetoscomvriasfases,esteprocessousadoparavalidarourefinarasdecisestomadasduranteaiteraoanteriordeDesenvolveroTermodeAberturadoProjeto.
Figura3-6.Desenvolverotermodeaberturadoprojeto:entradasesadas
3.3.2IdentificaraspartesinteressadasIdentificarasPartesInteressadasoprocessodeidentificaodetodasaspessoasouorganizaesquepodemserafetadaspeloprojetoededocumentaodasinformaesrelevantesrelacionadasaosseusinteresses,envolvimentoeimpactonosucessodoprojeto.
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Figura3-7.Identificaraspartesinteressadas:entradasesadas
3.4GrupodeprocessosdeplanejamentoOGrupodeProcessosdePlanejamentoconsistenosprocessosrealizadosparaestabeleceroescopototaldoesforo,definirerefinarosobjetivosedesenvolverocursodeaonecessrioparaalcanaressesobjetivos.Osprocessosdeplanejamentodesenvolvemoplanodegerenciamentoeosdocumentosdoprojetoqueserousadosparaexecut-lo.Anaturezamultidimensionaldogerenciamentodeprojetoscrialoopsdefeedbackperidicosparaanliseadicional.medidaquemaisinformaesoucaractersticasdoprojetosocoletadaseentendidas,podesernecessrioumplanejamentoadicional.Mudanassignificativasocorridasaolongodociclodevidadoprojetoacionamumanecessidadederevisitarumoumaisdosprocessosdeplanejamentoepossivelmente,algunsdosprocessosdeiniciao.Estedetalhamentoprogressivodoplanodegerenciamentodoprojetocomfrequnciadenominadoplanejamentoporondassucessivas,indicandoqueoplanejamentoeadocumentaosoprocessositerativosecontnuos.
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Figura3-8.GrupodeprocessosdeplanejamentoOplanodegerenciamentoeosdocumentosdoprojetodesenvolvidoscomosadasdogrupodeprocessosdeplanejamentoexplorarotodososaspectosdeescopo,tempo,custos,qualidade,comunicao,riscoeaquisies.Asatualizaesresultantesdemudanasaprovadasduranteoprojetopodemterumimpactosignificativosobrepartesdoplanodegerenciamentoedosdocumentosdoprojeto.Asatualizaesnessesdocumentosfornecemmaiorprecisoemrelaoaocronograma,custoserequisitosderecursosparacumpriroescopodefinidoparaoprojeto.Aequipedoprojetodeveestimularoenvolvimentodetodasaspartesinteressadasapropriadasaoplanejaroprojetoedesenvolveroplanodegerenciamentoeosdocumentosdomesmo.Comooprocessodefeedbackerefinamentonopodecontinuarindefinidamente,
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
osprocedimentosdefinidospelaorganizaodeterminamquandooesforodeplanejamentoinicialtermina.Essesprocedimentosseroafetadospelanaturezadoprojeto,peloslimitesdefinidosparaomesmo,pelasatividadesdemonitoramentoecontroleapropriadasetambmpeloambienteemqueoprojetoserexecutado.Outrasinteraesnogrupodeprocessosdeplanejamentodependemdanaturezadoprojeto.Porexemplo,paraalgunsprojetos,haverpoucoounenhumriscoidentificvelapsaexecuodeumplanejamentosignificativo.Nessaocasio,aequipepoderreconhecerqueasmetasdecustosecronogramasomuitoagressivase,portanto,envolvemconsideravelmentemaisriscodoqueoentendimentoanterior.Osresultadosdasiteraessodocumentadoscomoatualizaesnoplanodegerenciamentoounosdocumentosdoprojeto.Ogrupodeprocessosdeplanejamento(Figura3-8)incluiosprocessosdegerenciamentodeprojetosidentificadosnasFiguras3-9at3-28(consulteasSees3.4.1at3.4.20):3.4.1DesenvolveroplanodegerenciamentodoprojetoDesenvolveroPlanodeGerenciamentodoProjetooprocessodedocumentaodasaesnecessriasparadefinir,preparar,integrarecoordenartodososplanosauxiliares.Oplanodegerenciamentodoprojetotorna-seafonteprincipaldeinformaessobrecomoomesmoserplanejado,executado,monitorado,controladoeencerrado.
Figura3-9.Desenvolveroplanodegerenciamentodoprojeto:entradasesadas
3.4.2ColetarosrequisitosColetarosRequisitosoprocessodedefiniredocumentarasnecessidadesdaspartesinteressadasparaalcanarosobjetivosdoprojeto.
Figura3-10.Coletarosrequisitos:entradasesadas
3.4.3DefiniroescopoDefiniroEscopooprocessodedesenvolvimentodeumadescriodetalhadadoprojetoedoproduto.
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Figura3-11.DefiniroEscopo:entradasesadas
3.4.4Criaraestruturaanalticadoprojeto(EAP)CriaraEstruturaAnalticadoProjeto(EAP)oprocessodesubdivisodasentregasedotrabalhodoprojetoemcomponentesmenoresedegerenciamentomaisfcil.
Figura3-12.Criaraestruturaanalticadoprojeto(EAP):entradasesadas3.4.5DefinirasatividadesDefinirasAtividadesoprocessodeidentificaodasaesespecficasaseremrealizadasparaproduzirasentregasdoprojeto.
Figura3-13.Definirasatividades:entradasesadas3.4.6SequenciarasAtividadesSequenciarasAtividadesoprocessodeidentificaoedocumentaodosrelacionamentosentreasatividadesdoprojeto.
Figura3-14.SequenciarasAtividades:entradasesadas3.4.7EstimarosrecursosdasatividadesEstimarosRecursosdasAtividadesoprocessodeestimativadostiposequantidadesdematerial,pessoas,equipamentosousuprimentosqueseronecessriospararealizarcadaatividade.
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Figura3-15.Estimarosrecursosdasatividades:entradasesadas3.4.8EstimarasduraesdasatividadesEstimarasDuraesdasAtividadesoprocessodeestimativadonmerodeperodosdetrabalhoqueseronecessriosparaexecutaratividadesespecficascomosrecursosestimados.
Figura3-16.Estimarasduraesdasatividades:entradasesadas3.4.9DesenvolverocronogramaDesenvolveroCronogramaoprocessodeanlisedesequnciasdasatividades,suasduraes,recursosnecessrioserestries,visandocriarocronogramadoprojeto.
Figura3-17.Desenvolverocronograma:entradasesadas
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
3.4.10EstimaroscustosEstimarosCustosoprocessodedesenvolvimentodeumaestimativadosrecursosmonetriosnecessriosparaexecutarasatividadesdoprojeto.
Figura3-18.Estimaroscustos:entradasesadas
3.4.11DeterminarooramentoDeterminaroOramentooprocessodeagregaodoscustosestimadosdeatividadesindividuaisoupacotesdetrabalhoparaestabelecerumalinhadebasedoscustosautorizada.
Figura3-19.Determinarooramento:entradasesadas3.4.12PlanejaraqualidadePlanejaraQualidadeoprocessodeidentificaodosrequisitose/oupadresdequalidadedoprojetoedoproduto,almdadocumentaodecomooprojetoatingiraconformidade.
Figura3-20.Planejaraqualidade:entradasesadas3.4.13DesenvolveroplanoderecursoshumanosDesenvolveroPlanodeRecursosHumanosoprocessodeidentificaoedocumentaodepapis,responsabilidades,habilidadesnecessriaserelaeshierrquicasdoprojeto,almdacriaodeumplanodegerenciamentodepessoal.
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Figura3-21.Desenvolveroplanoderecursoshumanos:entradasesadas3.4.14PlanejarascomunicaesPlanejarasComunicaesoprocessodedeterminaodasnecessidadesdeinformaodaspartesinteressadasnoprojetoedefiniodeumaabordagemdecomunicao.
Figura3-22.Planejarascomunicaes:entradasesadas3.4.15PlanejarogerenciamentoderiscosPlanejaroGerenciamentodeRiscosoprocessodedefiniodecomoconduzirasatividadesdegerenciamentoderiscosdeumprojeto.
Figura3-23.Planejarogerenciamentoderiscos:entradasesadas3.4.16IdentificarosriscosIdentificarosRiscosoprocessodedeterminaodosriscosquepodemafetaroprojetoededocumentaodesuascaractersticas.
Figura3-24.Identificarosriscos:entradasesadas
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
3.4.17RealizaraanlisequalitativaderiscosRealizaraAnliseQualitativadeRiscosoprocessodepriorizaoderiscosparaanliseouaoadicionalatravsdaavaliaoecombinaodesuaprobabilidadedeocorrnciaeimpacto.
Figura3-25.Realizaraanlisequalitativaderiscos:entradasesadas
3.4.18RealizaraanlisequantitativaderiscosRealizaraAnliseQuantitativadeRiscosoprocessodeanalisarnumericamenteoefeitodosriscosidentificadosnosobjetivosgeraisdoprojeto.
Figura3-26.Realizaraanlisequantitativaderiscos:entradasesadas
3.4.19PlanejarrespostasariscosPlanejarRespostasaRiscosoprocessodedesenvolvimentodeopeseaesparaaumentarasoportunidadesereduzirasameaasaosobjetivosdoprojeto.
Figura3-27.Planejarasrespostasariscos:entradasesadas
3.4.20PlanejarasaquisiesPlanejarasAquisiesoprocessodedocumentaodasdecisesdecomprasdoprojeto,especificandoaabordagemeidentificandofornecedoresempotencial.
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Figura3-28.Planejarasaquisies:entradasesadas
3.5GrupodeprocessosdeexecuoOGrupodeProcessosdeExecuoconsistenosprocessosrealizadosparaconcluirotrabalhodefinidonoplanodegerenciamentodoprojetodeformaacumprirasespecificaesdoprojeto.Estegrupodeprocessosenvolvecoordenarpessoaserecursosetambmintegrareexecutarasatividadesdoprojetoemconformidadecomoplanodegerenciamentodomesmo(Figura3-29).
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Figura3-29.GrupodeprocessosdeexecuoDuranteaexecuodoprojeto,osresultadospoderorequereratualizaesnoplanejamentoemudanasnaslinhasdebase.Issopodeincluirmudanasnasduraesprevistasparaasatividades,naprodutividadeenadisponibilidadedosrecursoseriscosimprevistos.Essasvariaespodemafetaroplanodegerenciamentoouosdocumentosdoprojeto,epodemexigirumaanlisedetalhadaeodesenvolvimentoderespostasapropriadasdegerenciamentodeprojetos.Osresultadosdaanlisepodemacionarsolicitaesdemudanasque,seforemaprovadas,poderomodificaroplanodegerenciamentoouosoutrosdocumentosdoprojetoetalvezexigiradefiniodenovaslinhasdebase.Umagrandepartedooramentodoprojetoserconsumidanaexecuodosprocessosdogrupodeprocessosdeexecuo.Essegrupoincluiosseguintesprocessosdegerenciamentodeprojetos(Figuras3-30at3-37):
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
3.5.1OrientaregerenciaraexecuodoprojetoOrientareGerenciaraExecuodoProjetooprocessoderealizaodotrabalhodefinidonoplanodegerenciamentodoprojetoparaatingirosobjetivosdomesmo.
Figura3-30.Orientaregerenciaraexecuodoprojeto:entradasesadas
3.5.2RealizaragarantiadaqualidadeRealizaraGarantiadaQualidadeoprocessodeauditoriadosrequisitosdequalidadeedosresultadosdasmediesdecontroledequalidadeparagarantirquesejamusadosospadresdequalidadeedefiniesoperacionaisapropriados.
Figura3-31.Realizaragarantiadaqualidade:entradasesadas3.5.3MobilizaraequipedoprojetoMobilizaraEquipedoProjetooprocessodeconfirmaodadisponibilidadedosrecursoshumanoseobtenodaequipenecessriaparaterminarasdesignaesdoprojeto.
Figura3-32.Mobilizaraequipedoprojeto:entradasesadas3.5.4DesenvolveraequipedoprojetoDesenvolveraEquipedoProjetooprocessodemelhoriadecompetncias,dainteraodaequipeedoambienteglobaldaequipeparaaprimorarodesempenhodoprojeto.
Figura3-33.Desenvolveraequipedoprojeto:entradasesadas
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
3.5.5GerenciaraequipedoprojetoGerenciaraEquipedoProjetooprocessodeacompanharodesempenhodosmembrosdaequipe,fornecerfeedback,resolverquestesegerenciarmudanasparaotimizarodesempenhodoprojeto.
Figura3-34.Gerenciaraequipedoprojeto:entradasesadas
3.5.6DistribuirinformaesDistribuirInformaesoprocessodecolocarasinformaesrelevantesdisposiodaspartesinteressadasnoprojetoconformeplanejado.
Figura3-35.Distribuirinformaes:entradasesadas
3.5.7GerenciarasexpectativasdaspartesinteressadasGerenciarasExpectativasdasPartesInteressadasoprocessodecomunicaoeinteraocomaspartesinteressadasparaatenderssuasnecessidadeseresolverasquestesmedidaqueocorrerem.
Figura3-36.Gerenciarasexpectativasdaspartesinteressadas:entradasesadas
3.5.8RealizaraquisiesRealizarAquisiesoprocessodeobtenoderespostasdefornecedores,seleodeumfornecedoreadjudicaodeumcontrato.
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Figura3-37.Realizaraquisies:entradasesadas
3.6GrupodeprocessosdemonitoramentoecontroleOGrupodeProcessosdeMonitoramentoeControleconsistenosprocessosnecessriosparaacompanhar,revisareregularoprogressoeodesempenhodoprojeto,identificartodasasreasnasquaisseronecessriasmudanasnoplanoeiniciarasmudanascorrespondentes.Oprincipalbenefciodestegrupodeprocessosqueodesempenhodoprojetoobservadoemensuradodeformaperidicaeuniformeparaidentificarvariaesemrelaoaoplanodegerenciamentodomesmo.Ogrupodeprocessosdemonitoramentoecontroletambminclui:Controlarasmudanaserecomendaraespreventivasemantecipaoapossveisproblemas;MonitorarasatividadesdoprojetoemrelaoaoplanodegerenciamentoelinhadebasededesempenhodomesmoeInfluenciarosfatoresquepoderiamimpedirocontroleintegradodemudanas,paraquesomenteasmudanasaprovadassejamimplementadas.Estemonitoramentocontnuoforneceequipedoprojetoumavisomelhorsobreasadedomesmoeidentificaquaisquerreasquerequeiramatenoadicional.Ogrupodeprocessosdemonitoramentoecontrolenoapenasmonitoraecontrolaotrabalhoqueestsendofeitoduranteumgrupodeprocessos,mastambmmonitoraecontrolaoprojetointeiro.Emprojetoscomvriasfases,ogrupodeprocessosdemonitoramentoecontrolecoordenaasfasesdoprojetoparaimplementaraescorretivasoupreventivas,afimdequeoprojetomantenhaaconformidadecomoplanodegerenciamentodomesmo.Estarevisopoderesultarematualizaesrecomendadaseaprovadasparaoplanodegerenciamentodoprojeto.Porexemplo,umadatadetrminodeatividadenocumpridapodeexigirajustesnoplanodepessoalatual,dependnciadehorasextrasoucompensaesentreosobjetivosdeoramentoecronograma.
PMIMemberCopy-NotforReproductionorDistribution
Figura3-38.GrupodeprocessosdemonitoramentoecontroleOGrupodeProcessosdeMonitoramentoeControle(Figura3-38)incluiosseguintesprocessosdegerenciamentodeprojetos(Figuras3-39at3-48):3.6.1MonitorarecontrolarotrabalhodoprojetoMonitorareControlaroTrabalhonoProjetooprocessodeacompanhamento,avaliaoeregulaod