Rede Museística ProvincialArea de Cultura Excma. Deputación Provincial de Lugo
M
Museo Provincial do Mar
INDICE
1. LIMIAR......................................................................................................2
2. MELLORAS DO EDIFICIO.......................................................................3
3. RESUMO ANUAL DE VISITANTES.........................................................8
4. PROGRAMACION..................................................................................13
4.1. ACTIVIDADES ESCOLARES.....................................................13
4.2. PROGRAMA INTERXERACIONAL............................................20
4.3. PROGRAMA DA TERCEIRA IDADE..........................................21
4.4. SEMANA DOS MUSEOS............................................................22
4.5. OBRADOIROS DE VERÁN.........................................................25
4.6. OBRADOIROS DE NADAL.........................................................51
4.7. OUTRAS ACTIVIDADES............................................................57
4.8. EXPOSICIÓNS............................................................................75
5. PROGRAMAS EXTRAORDINARIOS....................................................77
5.1. PROXECTO MUSEOLÓXICO.............................................................77
5.2. PLAN DE ACCESIBILIDADE............................................................137
Museo Provincial do Mar
1. LIMIAR
San Cibrao é terra de mar. San Cibrao foi berce de facedores de barcos e
de homes afoutados, que a bordo deles peneiraron o mar para sacar del os seus
froitos e foron quen de navegar ata lonxanos mundos.
Mundos descoñecidos…
mundos da memoria…
historias para ser contadas…
O Museo do Mar é o seu mellor narrador. Non en van dende hai mais de
corenta anos, este museo, que nunca deixou de ser escola; levamos de man polo
rousel de pegadas herdadas dos nosos devanceiros.
Os Facedores de mundo
Museo Provincial do Mar
2. MELLORAS DO EDIFICIO
Colocación de pantalla no teito
Colocación de altavoces
Pintado de teito e todo ao redor
Instalación eléctrica de regreta e focos
Colocación de estor en porta
Selado de ventás no exterior
Raspillado e vernizado dos solos de madeira
Arranxo de vitrinas, cortado en altura, rodas novas, etc.
Pintado de todas as vitrinas
Pintado de todas as portas e rexas
Colocación das rexas nas portas
Chorreo, pintado e vernizado de pezas do interior do museo
Colocación de focos, enchufes, etc
Limpeza de pezas e vitrinas
Colocación de cadros, pezas, etc en vitrinas, paredes e teito
Urnas novas, e arranxo das vellas
Exterior: chorreo e pintado de pezas, canons, áncoras, rixos, pasamáns, temóns,
bolas, etc.
Exterior: cambio de grifo
Exterior: construción e pintado de rampla
Folletos e follas de sala, en pictogramas, braile, varias linguas
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Resultado Final das obras feitas:
Braile
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
3. RESUMO ANUAL DE VISITANTES.
Xaneiro Nº total de visitantes 429
Visitas individuais 429
Febreiro Nº total de visitantes 499
2 grupos escolares 28
2 grupos adultos 33
Visitas individuais 438
Marzo Nº total de visitantes 913
4 grupos escolares 78
7 grupos adultos 240
Visitas individuais 595
Abril Nº total de visitantes 740
3 grupos escolares 74
3 grupos adultos 44
Visitas individuais 642
Maio Nº total de visitantes 1014
2 grupos escolares 79
8 grupo adultos 279
Visitas individuais 656
Xuño Nº total de visitantes 1003
6 grupos escolares 227
1 grupos adultos 25
Visitas individuais 751
Museo Provincial do Mar
Xullo Nº total de visitantes 2011
10 obradoiros 175
10 grupos adultos 322
Visitas individuais 1514
Agosto Nº total de visitantes 2198
12 obradoiros 261
4 grupos adultos 170
Visitas individuais 1767
Setembro Nº total de visitantes 1145
1 grupo escolar 15
10 grupos adultos 439
Visitas individuais 691
Outubro Pechado por reformas
Novembro Nº total de visitantes 830
3 Grupos escolares 73
4 Grupos adultos 89
Visitas individuais 658
Decembro Nº total de visitantes 751
8 Grupos escolares 125
1 Grupos adultos 30
Visitas individuais 596
Total visitantes anuais 11533
Museo Provincial do Mar
XANE FEBR MARZ ABRIL MAIO XUÑO XULLO AGOS SET OUT NOV DEC0
500
1000
1500
2000
2500
Por número de visitantes
10
1000
2000
3000
4000
5000
6000
Por procedencia
LUGO CIDADE LUGO PROVINCIAGALICIA ANDALUCIAARAGON ASTURIASBALEARES CANARIASCANTABRIA CATALUÑACASTILLA-LEON CASTILLA-LA MANCHAEUSKADI EXTREMADURAMADRID MURCIANAVARRA LA RIOJAVALENCIA ESTRANXEIROS
Museo Provincial do Mar
10%7% 4%
4%
14%46%
14%
Por idades0 - 10
11-14
15-18
19-25
26-40
41-65
66
1
0 500 1000 1500 2000 2500 3000
Por días da semana
DOMINGO
SABADO
VENRES
XOVES
MERCORES
MARTES
LUNS
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
4. PROGRAMACIÓN
4.1. Actividades escolares
Ao longo do curso ofrécese a posibilidade de solicitar dous tipos de visitas:
guiada e con actividade. Para realizar estas visitas é necesario a concertación
previa das mesmas.
Visita de iniciación:
Comprende un recorrido por todo o museo, recomendase para os grupos
que visitan o centro por primeira vez, independentemente do seu nivel educativo.
Duración aproximada de 60 minutos.
Para un mellor aproveitamento do Museo Provincial do Mar, xa que existe
unha variedade e riqueza de contidos, e na procura dun novo concepto de visita
máis participativa, como alternativa as tradicionais visitas guiadas e que implique
a colaboración directa de profesores e alumnos, ofrecemos no 2010 un programa
de itinerarios os distintos niveis de ensino:
Tea mariñeira
¿As baleas comen ou engulan?
Arriba a bandeira
Descubre a balea
Mergúllate
Nada coa balea
Pinta mariñeiro
Sae a navegar
Sopa de aleta
Museo Provincial do Mar
Vento mareiro
Visita de iniciación
Nivel: Todos os ciclos
Data: Curso escolar
Obxectivo: Comprender o oficio do mar e como as sociedades actuais están
condicionadas polo seu pasado histórico. Recoñecer as ferramentas mariñeiras e
analizar a súa evolución e continuidade, así como a necesidade de conservalas
para outras xeracións.
Tea mariñeira
Nivel: 3º e 4º da ESO e BAC
Data: Curso escolar
Obxectivo: Fomentar o interese polas materias vinculadas coa navegación.
Asentar conceptos vistos anteriormente na visita guiada.
Metodoloxía: Actividade que consiste en unir con frechas. Relacionaranse fotos
de obxectos da Sala de Navegación coas definicións que teñen noutra columna.
¿As baleas comen ou engulan?
Nivel: 5º e 6º de Primaria
Data: Curso escolar
Museo Provincial do Mar
Obxectivo: Achegar o alumnado ós museos e á cultura dun modo atractivo.
Potenciar o traballo e a participación en equipo. Inculcar a protección
conservacionista do medio ambiente mariño.
Metodoloxía: Na Sala das Baleas, os nenos en grupos estarán sentados no
chan, onde escoitarán unha pequena explicación sobre se as baleas mastigan ou
non. De seguido responderán verdadeiro ou falso a unhas frases e terán unha
folla de consulta ante as posibles dúbidas.
Arriba a bandeira
Nivel: 3º e 4º de Primaria
Data: Curso escolar
Obxectivo: Dar a coñecer como se transmite información codificada entre barcos
próximos. Aínda que agora, se utilizan algunhas bandeiras, que as novas
tecnoloxías as deixaron en desuso.
Metodoloxía: Sentados diante das bandeiras que forman o Código de Sinais
escoitarán o significado e utilidade deste. Como un grupo de bandeiras
representan o abecedario, cada neno debuxará nunha cartolina branca, tamaño
folio, a bandeira que lle corresponda coa súa inicial. Para iso terán un panel
informativo de consulta. Despois pegarán un pau a un extremo da mesma. Os
nenos agruparanse polas súas iniciais e realizarán un xogo como se fosen barcos
comunicándose en alta mar.
Museo Provincial do Mar
Descubre a balea
Nivel: 1º e 2º de Primaria
Data: Curso escolar
Obxectivo: Achegar o alumnado ós museos e ó mundo do mar dunha maneira
amena e atractiva. Fomentar a expresión oral e artística. Potenciar o interese pola
cetoloxía.
Metodoloxía: Na Sala das Baleas repartiranse follas co debuxo dunha balea
animada con números. Os rapaces terán que coloreala según as cores que levan
asociadas os números. Así cando rematen descubrirán a balea.
Mergúllate
Nivel: 1º e 2º da ESO
Data: Curso escolar
Museo Provincial do Mar
Obxectivo: Fomentar a capacidade de asimilar novos conceptos mediante un
xogo atractivo. Achegar os rapaces á cultura dunha forma práctica e divertida.
Metodoloxía: En parellas, cubrirán o pasatempo coas palabras que adiviñen.
Sempre axudados polo persoal do museo.
Nada coa balea
Nivel: Ed. Infantil
Data: Curso escolar
Obxectivo: Potenciar o desenvolvemento educativo achegando os rapaces ós
museos. Fomentar a participación en grupo. Familiarizarse coa representación
plástica.
Metodoloxía: Na Sala das Baleas haberá un panel onde está debuxada unha
balea. Os nenos formarán grupos collendo cada un seis pezas revoltas do
quebracabezas. Terán que colocalas ordenadamente ata completar a imaxe que
teñen diante.
Museo Provincial do Mar
Pinta mariñeiro
Nivel: 1º e 2º de Primaria
Data: Curso escolar
Obxectivo: Achegar ós rapaces ó mundo da navegación dunha maneira amena
e sinxela. Fomentar tanto as aptitudes creativas como a expresión oral. Espertar o
interese polo mundo náutico.
Metodoloxía: Os nenos, sentados no chan, na Sala de Navegación pintarán un
debuxo dun veleiro en alta mar. Colorearán este coas cores que eles queiran,
para fomentar o desenvolvemento artístico. Cando rematen, os mariñeiros
responderán unhas sinxelas preguntas referidas ao barco: ás súas partes e
porque se move no auga.
Sae a navegar
Nivel: Ed. Infantil
Data: Curso escolar
Obxectivo: Potenciar o interese creativo e construtivo. Coñecemento dos
distintos elementos que constitúen un barco: casco, ponte de mando, portillos,
Museo Provincial do Mar
áncora, … Familiarizar os nenos coas formas dun barco montando as pezas do
quebracabezas.
Metodoloxía: Na sala de navegación haberá un panel grande cun debuxo dun
barco. Os nenos formarán pequenos grupos. Cada un terá seis pezas revoltas
que colocarán ordenadamente ata formar a imaxe que teñen diante.
Sopa de aleta
Nivel: 3º e 4º de Primaria
Data: Curso escolar
Obxectivo: Achegar o alumnado ós museos e a cultura mariña. Engadir
coñecementos elementais da bioloxía mariña. Fomentar o aprendizaxe mediante
un xogo didáctico.
Metodoloxía: Na Sala das Baleas repartiranse follas coa sopa de letras onde
terán que atopar partes da anatomía externa e interna da balea. Na outra sopa de
aleta encóntranse agochados os familiares das baleas como son: o arroaz,
rorcual, candorca, cachalote, golfiño e balea vasca.
Museo Provincial do Mar
Vento mareiro
Nivel: 5º e 6º de Primaria
Data: Curso escolar
Obxectivo: Recoñecer as partes principias dun barco. Potenciar o interese polo
mundo do mar. Coñecer o deseño dunha embarcación tradicional galega. Valorar
a historia, cultura e tradicións galegas.
Metodoloxía: Entregarase unha folla cun debuxo con números dunha Traiñeira a
cada alumno. Debaixo desta haberá unha listaxe con nomes referidos ás partes
dunha embarcación. Os rapaces teñen que relacionar os números da imaxe cos
nomes.
4.2. Programa interxerenacional
A través deste programa o que pretendemos é o coñecemento duns
medios artesáns que forman parte da nosa cultura e que tende a desaparecer
ante os novos procesos industrial e tecnolóxicos.
Museo Provincial do Mar
4.3 Programa da terceira idade
Ninguén como as persoas maiores de San Cibrao, isto é a terceira idade,
pode valorar o patrimonio inmaterial que tiña a transmisión oral da súa época, xa
que era o seu medio de comunicación, e nós os traballadores de museo somos os
encomendados de traspasar o noso legado a outros conecllos, iso é o que imos a
facer cos nosos visitantes da terceira idade.
Museo Provincial do Mar
4.4 Semana dos museos
Ç
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
4.5 Obradoiros de verán
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Campamento de Arqueoloxía
Este obradoiro de verán pretende achegar aos participantes, á historia de
Roma, a través dos recursos dos que dispoñemos.
As partes dun barco: O galeón
Obxectivos: Manexo dun vocabulario náutico básico.
Darémoslle ós rapaces un listado co vocabulario básico que designa as partes
dun barco. Así mesmo aportarémoslles uns sinxelos debuxos que representan o
corte lonxitudinal dun barco destas características, para que poidan ver os usos
de cada un dos seus compartimentos. Usaremos como modelo descritivo, as
maquetas deste tipo de navíos cos que conta o museo.
Museo Provincial do Mar
Tripulación a bordo
Obxectivos: comprensión das dimensións e das diferentes partes do navío.
Representación da vida a bordo, indicando as diferentes funcións dos
membros da tripulación e as múltiples tarefas a realizar ó longo da viaxe.
Xogo de expresión corporal e estímulo da imaxinación, no que tentaremos
representar un barco cos nosos corpos e ó mesmo tempo as personaxes máis
relevantes da tripulación.
Tomando como referencia as medidas reais dun galeón, iremos colocando os
rapaces de forma que cada un represente unha parte fundamental da súa
estructura:
4 rapaces constituirán a proa, popa, babor e estribor.
3 rapaces serán os paus: trinquete, maior, mesana e bauprés.
2 rapaces farán de temón.
1 rapaz exercerá de vixía dentro da cofa (un cápacho) dotado dun catalexo.
2 rapaces serán as áncoras.
Outras dependencias a representar: santabárbara, adega, camarote capitán,
zonas de descanso dos mariñeiros, coles, etc..
Mentres uns fan de barco, os demais representarán o papel da tripulación,
destacando a labor do capitán, temonel, contramestre, grumete, paxe... Deste
xeito interpretarán as diferentes rutinas do barco: rezos, cántico das horas,
limpeza de cubertas, elaboración da comida, descansos, guardias, etc.
Localizacións das personaxes: o vixía arriba cun catalexo, o capitán
sobre a cabina ou dentro do camarote, o que manexa o temón xunto a él, detrás
del, o grumete ou o paxe co reloxo de area cantando as horas, etc.
Localizacións de conceptos espaciais: alto (pau maior), baixo (pau
menor). O pau de mesana na parte de atrás. A vela alta de trinquete, e a vela de
trinquete están diante. A proa está diante, a popa detrás, a bandeira estaba
encima do vixía.
Museo Provincial do Mar
Localizacións das diferentes partes do barco: o barco está oco. Dentro
están os camarotes, os piratas durmían nos cois. A carga gárdase nas bodegas.
A comida facíase na cociña que estaba abaixo. O capitán tiña un camarote
cómodo que acostumaba estar na parte de arriba. A cofa estaba arriba, no pau
maior, etc..
O barco pirata
Metodoloxía:
Exercicios de expresión mímica. Proporcionarémoslles ós rapaces atrezzo
pirata para que cada un se caracterice como queira: pinturas, perrucas, garfos,
patas de pau, parches, xoias, roupas, etc.
Imitar de forma moi esaxerada:
- A un pirata que ri a gargalladas.
- A un pirata que acaban de ferir
- A dous piratas que se baten a cámara lenta.
- A un pirata borracho.
- A un pirata que ten a pata de pau.
- A un pirata que ten garfo por man
- Ó vixía.
- A un pirata que leva a un compañeiro ferido.
Á abordaxe!
Metodoloxía:
Xógase en grupos de 4 ou 5 nenos, uns agarrados ás costas dos outros e
cos ollos pechados menos o último que conduce. Cada grupo é un barco que
parte co obxectivo de perseguir e abordar ós outros barcos en xogo.
O capitán que dirixe o barco, ten un sistema de ordes que debe empregar:
- Un golpe nas costas, o barco navega recto cara adiante: “Avante toda”.
- Dos golpes nas costas, o barco bota a áncora e fondea.
- Tres golpes nas costas, o barco navega marcha atrás: “Atrás toda”.
- Un golpe no ombreiro dereito, o barco vira a estribor.
- Un golpe no ombreiro esquerdo, o barco vira a babor.
Museo Provincial do Mar
Cando o capitán berra ¡CAMBIO!, toda a tripulación se separa e intentan
formar un novo barco con compañeiros doutros grupos.
O mapa do tesouro
Entre tódolos rapaces inventaremos a historia dun grupo de piratas á caza
dun tesouro. O monitor proporcionará o comezo do conto e un mapa do tesouro.
Os rapaces, organizados en grupos de 3 ou 4, terán que continuar inventado o
resto da historia. Así mesmo, cada grupo deseñará unha montaxe que represente
a parte da historia que lles corresponde. Cada unha destas escenas será
fotografada e servirá para ilustrar o conto que adoptará o formato de libro.
Eureka!: O Principio de Arquímedes
A continuación procederemos a expoñer unha serie de experimentos
sinxelos que servirán para proporcionarlle ós rapaces unha explicación científica
de porqué un barco, como por ex. un galeón, é capaz de manterse a flote a pesar
da súa tonelaxe.
¿POR QUÉ FLOTAN LOS BARCOS?
Cando somerxemos un corpo na auga este desaloxa certa cantidade de
líquido. Nese momento o corpo sofre un empuxe da auga cara arriba. Pola forza
da gravidade, o peso do corpo exerce á súa vez unha forza en sentido oposto. O
principio de Arquímedes exprésao deste xeito: “Todo corpo somerxido nun fluído
sofre una forza ascendente (empuxe) cuxo valor é igual ó peso do fluído
desaloxado polo corpo”. Se o empuxe da auga sobre o corpo é maior có peso do
corpo, este flotará.
Calquera corpo cuxa densidade sexa menor ca da auga terá que flotar.
Os barcos flotan porque aínda que o casco sexa de metal, a maior parte do
seu volume é aire, e a densidade do aire é menor que a da auga.
Museo Provincial do Mar
Así pues, vamos a propoñerlle algunhas cuestións para que pensen sobre
este tema e logo procederemos a experimentalas:
- ¿Por qué un barco flota e un anaco de ferro non?
- Hai materiais que flotan mellor ca outros, ¿a flotabilidade depende do tipo
de material?
- ¿Depende a flotabilidade da forma do obxecto
- ¿De qué está feito un barco? ¿Por qué flota?
- A madeira flota, pero los barcos de madeira pódense afundir, ¿Por qué?
¿ POR QUÉ FLOTA?
Materiais:
1 anaco de madeira
1 tapa dunha botella de plástico
2 anacos de papel de aluminio
Un pouco de plastilina
Barreños cheos de auga.
Procedemento:
Suxeita nunha man o anaco de madeira e na outra a tapa de plástico, ¿cal
pesa máis?, ¿cres que a madeira vai flotar ou vai afundirse?, ¿e a tapa de
plástico?
Para comprobalo pon ámbolos obxectos na auga, ¿qué sucede?. Somerxe
ámbolos dous baixo a auga, ¿qué pasa agora?
Toma un anaco de papel de aluminio e fai unha bola ben compacta con el,
apretándoa ben. Déixaa caer na auga, ¿flota?
Toma outro anaco pequeno de papel de aluminio e fai un barquiño. Pono
na auga, ¿flota agora?
Fai o mesmo experimento coa plastilina. Fai unha bola e déixaa caer á
auga. ¿Qué sucede?
Fai un bote coa plastilina e nono na auga, ¿flota agora?
Museo Provincial do Mar
Explicación:
As bolas de plastilina e a folla de aluminio afúndense porque se comprimen
en formas pequenas, e só un pouco de auga está tratando de manter a flote o seu
peso. Cando se estende a plastilina ou a folla de aluminio, flotan porque o seu
peso se reparte sobre moita máis auga.
¿FLOTA? ¿AFÚNDESE? (Densidade da auga do mar: salinidade)
Materiais:
3 recipientes grandes
un ovo
auga
sal
Procedemento:
Enchemos dous vasos con auga. Nun deles engadimos sal pouco a pouco
e removemos para disolver a maior cantidade de sal posible. Como cantidade de
referencia, usaremos 50 g de sal para 200 cm3.
Colocamos o ovo no vaso que ten só auga. Irase ó fondo xa que o aire
contido na cámara non será suficiente para mantelo a flote.
Agora repetimos a mesma operación colocando o ovo no vaso onde
disolvemos o sal. ¿Qué sucede? Neste caso o ovo flota.
A continuación poñemos o ovo no terceiro vaso e cubrímolo de auga.
Engadimos auga salgada ata conseguir que o ovo quede suspendido na auga, en
equilibrio. Neste momento, se engadimos auga doce o ovo afundirá . Pero se
poñemos auga salgada, ¿qué ocorrerá?
Explicación:
Sobre o ovo actúan dúas forzas, o seu peso (a forza con que o atrae a
Terra) e o empuxe (a forza que a auga exerce cara arriba).
Se o peso é maior có empuxe, o ovo afúndese. En caso contrario, flota, e
se son iguais, queda entre dúas augas.
O empuxe que sofre un corpo nun líquido, depende de tres factores:
Museo Provincial do Mar
A densidade do líquido.
O volume do corpo que se encontra somerxido.
A forza con que a Terra atrae ó corpo.
Ó engadir sal á auga, conseguimos un líquido máis denso ca auga pura, o
que fai que o empuxe que sofre o ovo sexa maior e supere o peso do ovo: este
flota. Da mesma maneira podemos explicar por qué resulta máis fácil flotar na
auga do mar que na dos ríos e piscinas.
A afundir a lata!
Materiais:
Lata de refresco
Barreño con auga
Cinta adhesiva e plastilina
Procedemento:
Trátase de estudar o afundimento dunha lata de refresco en distintas
situacións.
Deposítase a lata no barreño. Deixamos que se encha de auga. ¿Qué
ocorre?
Repítese a experiencia tapando a abertura con cinta adhesiva e afundímola
facendo forza sobre ela ou poñéndolle pesos de plastilina encima. Soltámola,
¿qué pasa?
Esmagamos un pouco a lata e deposítase na auga. Repetímolo varias
veces, esmagándoa cada vez máis ata que se afunda. ¿Qué conclusión se pode
sacar?
Explicación:
A lata de refresco valeira flota. Aínda que a densidade do aluminio é maior
que a da auga, o volume da auga que desaloxa a lata favorece a flotación. A lata
é como un barco e para facer que se funda hai que deixar que lle entre a auga. Ó
Museo Provincial do Mar
esmagala diminuímos o aire que tiña dentro, por iso o seu afundimento é máis
rápido.
¿SABES QUE... máis do 70% da Terra está ocupado por auga?. Na auga
escomenzou a vida, é fonte de mitos e unha xigantesca vía de comunicación. Os
mares e os océanos seguen ocultando grandes misterios.
Cómo funciona un submarino?
Materiais:
Unha botella de plástico
Un globo
Unha palliña
Cinta adhesiva e plastilina
Procedemento:
Colócase dentro dunha botella un globo unido a un tubo (palliña).
Somérxese a botella. Cando o globo está descinchado, a botella énchese de auga
e afunde pero cando se incha o globo polo tubo, este despraza a auga fóra da
botella e esta flota.
Museo Provincial do Mar
Obradoiro de Orientación
Os mariños e científicos da Idade Moderna desenvolveron métodos e
instrumentos cun único obxectivo: buscar o Norte. O cálculo exacto da lonxitude e
da latitude van a ser determinantes para o desenvolvemento da navegación.
Neste obradoiro explicaremos as nocións básicas sobre a orientación, tanto
diúrna como nocturna, e fabricaremos algúns dos instrumentos de navegación
máis importantes.
A ROSA DOS VENTOS: OS PUNTOS CARDINAIS E A ORIENTACIÓN
Orientarse é saber a situación do Norte e, por conseguinte, a dos demais
puntos cardinais. Tamén consiste tomar continuamente puntos de referencia e
saber situarse respecto a eles en calquera desprazamento.
Hai moitos xeitos de orientarse: tomar como referencia a posición do SOL
ou das ESTRELAS, ou o uso de MAPA ou CARTAS DE NAVEGACIÓN e da
BRÚXULA ou COMPÁS.
Os puntos cardinais son: Norte (N), Sur (S), Leste (L) e Oeste (O/W).
Ademais existen outros puntos intermedios:
- Noroeste (NO/NW), entre o Norte e o Oeste.
- Norleste ou Nordeste (NE), entre o
Norte e o Leste.
- Suroeste ou Sudoeste (SO/SW), entre
o Sur e o Oeste.
- Surleste ou Sudeste (SE), entre o Sur
e o Leste.
O conxunto dos puntos cardinais e os
seus intermedios forman a ROSA DOS
VENTOS.
Museo Provincial do Mar
Orientarse consiste en determinar a posición dun lugar respecto dos
puntos cardinais.
SEGUNDO A POSICIÓN DO SOL: O Sol sae polo Leste (L) e ponse polo el
Oeste (W), de xeito que se trazamos unha liña recta que una o Leste e o Oeste e
outra perpendicular a ela, os extremos desta perpendicular sinalarán o Norte e o
Sur. Así pois:
Pola mañá: ó sair o sol polo L a proxección da sombra apuntará ó
W.
Pola tarde: ó poñerse o Sol polo W, a proxección da sombra
apuntará ó L.
Ó mediodía: no Hemisferio Norte, a sombra sempre nos indicará o
N.
Para comprobar isto colocaremos os brazos en cruz de xeito que a man
dereita sinale o Leste (lugar por onde sae o Sol), e a man esquerda sinale o
Oeste. O Norte quedará fronte a nosoutros e o Sur, detrás.
Museo Provincial do Mar
MÉTODO DA PUNTA DA SOMBRA:
Chantaremos un pau no chan de xeito que
proxecte unha sombra ben clara. Marcamos
cunha sinal a punta da sombra. Esperaremos un
cuarto de hora e sinalaremos a posición
da nova sombra. Uniremos ámbolos
puntos cunha liña recta que nos mostrará,
aproximadamente, a dirección Leste-Oeste. A
primeira sinal indica o Oeste.
MÉTODO DO RELOXO:
Primeiro temos que facer corresponder a hora do reloxo coa hora solar,
restando 2 horas ou unha segundo sexa verán ou inverno. Se apuntamos a agulla
pequena do reloxo cara o Sol, e trazamos a bisectriz do ángulo que forma a agulla
coa marca das 12 sinala, esta liña sinalará con bastante precisión o Sur.
Museo Provincial do Mar
ORIENTACIÓN NOCTURNA:
SEGUNDO A POSICIÓN DAS ESTRELAS:
En noites claras, as estrelas axudaron durante séculos a navegantes e
viaxeiros. No hemisferio norte, a estrela Polar sinala o N; mentres que no
hemisferio sur toman como referencia e guía a Cruz do Sur.
Para atopala, temos que localizar primeiro a Osa Maior, unha constelación
formada por un gran carro de catro estrelas e tres máis que tiran dela. As dúas
estrelas da base do carro apuntan directamente á Polar, que pertence á Osa
Menor.
MÉTODO DA LÚA:
A Lúa é unha mentirosa, porque cando está en fase minguante (forma de
C), Decrece; e cando está en fase crecente (forma de D), Crece. Os cornos da
lúa, en fase crecente (D) sinalan ó Leste, e en fase minguante (C) cara ó Oeste.
Museo Provincial do Mar
FABRICACIÓN DUN COMPÁS
A brúxula, compás ou agulla de marear é unha agulla magnética que sinala
sempre cara o Norte. A propiedade de orientarse de la magnetita, descuberta
polos chinos no século I a. C., deulles ós navegantes de temos antergos a
posibilidade de alonxarse das costas sen ter que depender exclusivamente da
orientación polo Sol ou as estrelas.
Vamos fabricar una brúxula sinxela cos seguintes materiais:
Un CD
Un imán pequeno
A tapa dun bote de CD,s
Pegamento.
Pegamos o imán no borde do CD, enchemos a tapa do bote de CD,s de
auga, e soltámolo dentro. O imán sinalará o norte.
Cun rotulador permanente debuxaremos unha rosa dos ventos, tomando
como modelo as que decoran os compases que hai no museo e marcaremos con
claridade os catro puntos cardinais principais (N, S, L, O).
Museo Provincial do Mar
FABRICACIÓN DUN ASTROLABIO OU SEXTANTE
Etimoloxicamente a palabra astrolabio provén do grego e significa “o
buscador de astros”.
En Europa o astrolabio chegou a ser un instrumento de uso imprescindible
para astrónomos, astrólogos, navegantes... ata finais do século XVII, cando foi
sustituído por instrumentos máis exactos.
Usábase para situarse xeograficamente, permitía a medición da altura del
sol, das estrelas ou da Estrela Polar e así calcular o tempo solar e astral. Deste
xeito podíase deducir a latitude, é dicir, a posición con respecto ó Ecuador.
Materiais:
1 cartolina ou cartón.
30 cm de fío escuro.
Unha torca.
Palliñas.
Copia do debuxo do astrolabio.
Pegamento.
Tesoiras.
Cinta aislante.
Taladradora de papel.
Modo de construción:
Hai que pegar a imaxe do astrolabio no cartón ou cartolina. Despois
recortaremos a figura do astrolabio.
Usando o perforador faremos unha abertura pequena en cada unha das
liñas marcadas na beira curva do astrolabio. Estes pequenos buratos
axudarannos á hora de medir os ángulos entre dous corpos celestes.
Seguidamente cortaremos a palliña para que teña o mesmo tamaño cos
lados rectos do astrolabio. Pegaremos a palliña na beira marcada, coa cinta
aislante. Non debemos pegala palliña sobre o cartón senón que ten que quedar
pegada xustamente no borde.
Faremos un pequeno burato sinalado nun dos vértices da figura e
pasaremos un fío.
Museo Provincial do Mar
Para suxeitar o fío faremos un nó nun dos lados y no outro ataremos a
torca. Desta maneira xa temos o noso propio astrolabio.
Cómo utilizar un astrolabio
O astrolabio utilízase para medir a altura dun astro (estrela, Sol, planeta...)
sobre o horizonte.
Para encontrar a altura angular dun obxecto celeste sobre o horizonte
temos que observar o obxecto a través da palliña e despois temos que tomar a
medida en grados. Para coñecer a medida temos que fixarnos no fío e anotar a
numeración que marca.
O ángulo que mide a altura sobre o horizonte dun astro respecto dun
observador está representado no seguinte debuxo pola letra a.
O ángulo ß é idéntico ó ángulo a. O ángulo que nosoutros medimos
directamente no astrolabio é o ángulo y. Este ángulo é idéntico ó ángulo ß porque
ámbolos dous teñen os lados perpendiculares entre si.
Museo Provincial do Mar
Por tanto, a = ß = y. A medición
indícannos la separación angular do astro
desde o horizonte (altura).
Mirar directamente ó Sol pode ser
prexudicial para a vista. Por iso podemos
utilizar outro método diferente:
Orientaremos a palliña cara ó Sol ata
que este pase a través da palla e se debuxe
un circulo de luz na nosa man. Cando o astrolabio estea apuntando directamente
ó Sol poderemos ler a súa altura, o fío indicaranos a
numeración
dos grados. Pódese facer o
mesmo con determinadas
estrelas, a lúa...
Para averiguar en qué dirección está a estrela só teremos que pararnos en
fronte dela, cunha brúxula á altura dos ollos, fixándonos en que a agulla coincida
co Norte, e determinar en qué dirección está a estrela.
Construción dunha ampolleta (reloxo de area)
Materiais:
Dúas botellas de plástico pequenas e idénticas
Sal fina ou area fina ben seca
Un corcho ou tapón
Cinta aislante
Agulla ou varilla
Museo Provincial do Mar
Modo de construción:
Nunha das botellas meteremos o sal ou a area. Uniremos ámbalas botellas
provisionalmente con celo, usando o tapón ou corcho, ó que previamente lle
fixemos un burato usando unha agulla ou varilla quente.
Deixaremos caer a area, a través do furado, controlando o tempo.
Quitaremos ou engadiremos area ata conseguir que caia durante o tempo que
queremos que marque. Unha vez axustado o tempo á cantidade de area
pegaremos ámbalas dúas botellas. Selaremos a unión das botellas con cinta
aislante. Despois podemos decoralo ó noso gusto.
Tragapeixes
Definición: evitar ser comido polo “tragapeixes”
Obxectivos:
Crear un ambiente distendido.
Favorecer o quecemento e actividade física.
Participantes:
Grupo, aula…, a partir dos 4 anos.
Desenvolvemento:
Cando quen dirixe (tragapeixes) berra “barco”, tódolos xogadores (peixes)
corren cara á parede que sinala. Ó berro de “costa”, cambian rapidamente de
dirección e corren cara á parede oposta. Á sinal de “tragapeixes”, tíranse axiña ó
chan, boca abaixo e enlazan os seus brazos, pernas e corpos con un ou máis
participantes. O tragapeixes móvese polo espazo de xogo cos brazos estendidos
como un grande paxaro voando cara ós outros xogadores, pero sen chegar a
tocar a ningún. Os peixes están seguros mentres todos están enlazados
fisicamente. Se algún se trabuca nesta fase ou nos berros anteriores pasa a ser
“tragapeixes”, continuando cos berros.
Pódense introducir novos berros: “estrelas de mar”, poríanse en círculos de
máis de dous, cos pés xuntos e xirando continuamente no sentido das agullas do
reloxo. “Sardiñas”, xuntaríanse no centro o máis apretados posíbeis, como nunha
lata. “Cangrexos”, uniríanse por parellas, apoiándose de costas no cu dun
compañeiro, inclinándose cara adiante e xuntando as mans por debaixo das
pernas e camiñando de lado, etc..
Museo Provincial do Mar
A sobreexplotación pesqueira e as redes de deriva
Área: Xogo de exterior
Metodoloxía: xogo de exterior, reflexión colectiva e debate final.
Material necesario: espazo amplo para correr
Desenvolvemento:
Delimítase a zona de xogo, ampla para correr.
A motivación comeza coa transformación simbólica dos participantes no
animal mariño que eles prefiran: merluza, cangrexo, polbo, estrela, sardiña,
golfiño, …
Este xogo desenvólvese en tres fases, cun pequeno debate do resultado
final observado:
1º) Introdúcese un barco pesqueiro, 2 persoas, que irán capturando
animais. Cada vez que alguén é capturado, forma parte do barco, que será
entonces de tres persoas, é dicir, un barco con maior capacidade de pesca; ó
capturar a outro participante, o barco que sería de catro, dividiríase en dous de
dous. O resultado, despois duns minutos de xogo, (cando tódolos participantes
tiveran sido atrapados), é a práctica desaparición de tódolos animais mariños,
debido ó aumento incesante do número de barcos. Desta maneira visualízase o
concepto de sobreexplotación, ademais da captura inútil de especies irrelevantes
comercialmente.
2º) Comeza de novo o barco pesqueiro formado por dúas persoas, pero
nesta ocasión, cada vez que se produce unha captura, o barco vai medrando e en
ningún momento se divide, polo que tenderá a formarse unha larga rede, que
simbolizará as redes de deriva, nas cales, as capturas
que se producen chegan a desbotarse ata un 80% das especies. Tan so 20 de
cada 100 especies capturadas son útiles, o resto devólvese mortas ó mar.
3º) O barco tan so irá capturar un grupo de persoas que representan á
especie obxectivo concreta. Anteriormente os “barcos” xa se puxeran de acordo e
elixiron algún elemento físico fácil de recoñecer, por exemplo, zapatillas brancas,
que representan os bonitos grandes.
Cada vez que capturen un diranlle a consigna de cál é a especie obxectivo,
para que se sigan perseguindo so a eses. Os barcos iranse dividindo de dous en
Museo Provincial do Mar
dous e irán deixando de lado ó resto de especies mariñas. Tras uns minutos de
xogo compréndese facilmente como este tipo de pesca respeta a diversidade
mariña e os recursos do mar. Como dato interesante e esclarecedor para a fase
de debate: “por cada quilo de pescado inmaduro que se deixa medrar, este chega
a transformarse en 200 quiilos de pescado grande, que á súa vez tivo tempo de
reproducirse”.
Preguntas suxeridas para a reflexión e o debate:
¿Os recursos dos océanos e dos mares son inesgotables?
¿Qué significa sobreexplotación?
¿Qué diferenza hai entre as artes de pesca selectivas e non
selectivas? ¿Cómo son unhas e outras? ¿Cáles son máis sostibles?
¿Por qué?
Pesca submarina
Definición: Hai que conseguir pescar o maior número de peixes sen afogar.
Obxectivos:
Favorecer o contacto entre o grupo.
Aumentar a capacidade para cambiar de papel.
Divertirse.
.
Desenvolvemento:
Hai que dividir o espazo en dúas metades iguais trazando unha liña no
chan. Unha metade é a praia e a outra é o mar. Divídese ó grupo tamén en dúas
metades: pescadores e peixes. Os submarinistas poden enviar ata tres xogadores
(ou outro nº a determinar) ó mar simultaneamente. Estes poden ir tocando peixes
mentres teñan aire, é dicir, mentres manteñan o son “Aaaaaaaaaa…” sen parar a
tomar aire. Os “peixes” tocados son pescados e pasan ó campo da praia se o
submarinista consegue voltar antes de perder o aire. Se non o consegue, afoga e
pasa a ser un “peixe”. Os peixes que sexan tocados poden seguir ó submarinista
e tentar por medios lexítimos inmobilizalo ata que perda o aire. O obxectivo é que
todos e todas acaben no mesmo campo.
Museo Provincial do Mar
Neste porto hai lume?
Definición: Os participantes intercambian a súa posición pasando polo
medio, evitando quedar sen porto.
Obxectivos:
Distensión.
Desenvolvemento dos reflexos.
Desinhibir ós participantes.
Participantes:
Grupo, aula…, a partir dos 6 anos.
Desenvolvemento:
Dispóñense en corro. Marcan o seu “porto” cun círculo pequeno. Haberá
tantos círculos como participantes menos un. A que estea no centro apandando
diríxese a un dos participantes e pregúntalle “Neste porto hai lume?” e o outro
contesta “Non, naquel corra o fume”, sinalando a outro co que debe
intercambiarse, momento no que debe aproveitar o que está no centro para
facerse co seu “porto”.
Museo Provincial do Mar
Videorede
Obradoiro de introdución ao mundo da informática, onde os nenos
aprenden as vantaxes e inconvintes da web, como facer unha, así como
programas de radio, tv e redes sociais.
Obxectivos:
Coñecer as ferramentas necesarias para a creación de arquivos sonoros e
visuais e para a súa posterior publicación na rede.
Museo Provincial do Mar
Participar na creación de contidos para os diferentes canais abertos no
museo.
Coñecer, utilizar e transformar os diferentes tipos de formatos sonoros e
audiovisuais.
Obradoiro de transmisión de saberes dende a mirada da experiencia:
inciación a cesteria.
Esta actividade forma parte dun programa mais amplo que ten unha
finalidade didáctica consistente nun concepto de educación integral en valores.
Do que se trata é de que os nenos aprendan a ser, a coñecer, a facer e a convivir
xuntos; desenvolvendo deste xeito as catro categorías básicas definidas no ano
1996 pola UNESCO sobre a Educación en Valores.
Estes obradoiros teñen unha duración media dunha semana ademais de
explicar a técnica falase das orixes, e das distintas tipoloxías de cestos, segundo
a zona; e as utilidades que se lle queiran dar a estes obxectos artesanais de tanta
tradición; en definitiva, trátase de coñecer a cultura e o patrimonio de cada zona a
través dos cestos.
Museo Provincial do Mar
O curso foi impatido por Pilar Yañez, invidente, mestra que hai dez anos
perdeu a vista e que se integrou no proxecto, rescatando deste xeito a súa
competencia docente ao acercala de novo ao mundo da infancia, onde fixo unha
grande aportación, tanto polas súas ensinanzas no eido da artesanía cesteira,
como no que atinxe ao aspecto docente e á posta en valor das escolas unitarias,
que ela defende por considerar beneficiosa a convivencia de nenos de diferentes
idades polo que se aportan entre si, algo que se reproduce nos obradoiros.
Re-trato te retrato: obradoiro para avós e netos
A primeira parte do programa consiste nunha pequena introdución ao tema
do RETRATO: que é?, de qué se compón?, como foi a súa evolución no mundo
da arte?... e tódalas conversas e dúbidas que o retrato poida espertar tanto nos
nenos coma no seus acompañantes de viaxe, os seus avós.
Obxectivos:
Entender o concepto de retrato
Comprender a evolución do concepto na historia da arte
Comentar as características dos retratos expostos
Museo Provincial do Mar
Debatir sobre os posibles puntos de vista dos participantes
Reflexionar sobre o retrato no seu entorno.
Taller de autoretratos
Coa axuda dos seus avós e compañeiros cada participante fará o seu
propio autorretrato.
Obxectivos:
Imaxinar unha imaxe de sí mesmos
Exteriorizar trazos da súa personalidade
Compartir cousas íntimas cos seus compañeiros
Aprender a indagar nos seus gustos, aficións, estados de ánimo,
carácter, formas de actuar, recordos, …
Os xogos romanos de taboleiros
Museo Provincial do Mar
Actividade realizada polos monitores da Asociación Cultural “Caetra
Lucensium MMX”
Obxectivos:
Estimular a curiosidade pola patrimonio histórico e cultural de Lucus
Augusti e promover de modo lúdico compentencias ligadas ás áreas das
matemáticas e da historia.
4.6 Obradoiros de Nadal
Neste Nadal preparamos un programa especial coa memoria como eixo
temático central, que só é un anticipo dunha amplia e variada oferta adicada a
memoria que poñeremos en marcha durante todo o ano no 2011.
Concienciar a sociedade sobre a rehabilitación da memoria cultural e
lingüística dos que nos precendenron na vida e asegurar a transmisión do nosos
patrimonio ás seguinte xeracións é o obxectivo.
Museo Provincial do Mar
Todas as actividades incluídas neste programa
potencian novas capacidades cognitivas:
- Aprender a coñecer
- Aprender a ser
- Aprender a vivir xuntos
- Aprender a facer
E sobre todo: Emoción, a importancia da
emoción e o asombro na arte de medrar.
BLOQUE 1: O MUSEO CONTA A SÚA HISTORIA… A NOSA/VOSA HISTORIA
Dedicaremos este bloque á reconstrución da memoria de cada museo de maneira
que forme parte da memoria de cada un.
OBRADOIRO DE MONICREQUES
Museo Provincial do Mar
BLOQUE 2: OS OBXECTOS CONTAN A TÚA HISTORIA
¿Que información nos facilitan os obxectos? Trataremos de responder neste
bloque esta pregunta e probaremos como un pequeno fragmento cerámico nos
pode dar información fiable, veraz e a abundante para a reconstrución da historia.
OBRADOIROS DE CERÁMICA: “COCENDO A VERDADE”
Museo Provincial do Mar
OBRADOIROS SOBRE A MEMORIA DOS SOPORTES: “DO PAPEL Á WEB”
BLOQUE 3: EL/ELA CONTA A TÚA HISTORIA
A memoria conta na tradición oral cun dos seus máis antigos aliados para
perpetuarse ao longo do tempo. Neste bloque veremos diferentes formas de
tradición oral que serviron e aínda serven como vehículo da memoria. Como se
escribe a historia oral: os relatos , as crónicas, as pequenas historias… , que
investiga a historia oral: mentalidades, cultura, cotidaniedade.
Museo Provincial do Mar
BLOQUE 4: TODOS CONTAMOS NESTA HISTORIA
Neste bloque traballaremos a diversidade e a inclusión. Abordaremos a inclusión
desde o punto de vista da xestión pública. E gozaremos dun obradoiro de coiro
que nos botará moita luz sobre a memoria.
OBRADOIRO: DENDE A LUZ DA ESCURIDADE
Museo Provincial do Mar
XORNADAS SOBRE XESTIÓN PÚBLICA INCLUSIVA E ACCESIBLE
PELEXAR POLO POSIBLE, LOITAR POLO INVISIBLE
(Avance do programa específico destas xornadas que precisarán inscrición
previa)
Museos, temas e datas:
Museo Provincial do Mar, San Cibrao.
Sábado, 18 de decembro
Temas: As barreiras da comunicación. Programa de Xestión Pública Inclusiva:
Presentación do proxecto de eliminación de barreiras. Comunicación e nova
montaxe do Museo Provincial do Mar.
Venres, 7 de xaneiro
Temas: Programa de Xestión Pública Inclusiva: Teatro aplicado á
responsabilidade social (Programa aberto, inscrición previa mañá e tarde).
Museo Provincial do Mar
Museo de San Paio de Narla, Friol
Domingo, 19 de decembro
Temas: A responsabilidade social dun museo. Actos solidarios: Sahara, memoria
e esquecemento.
Domingo, 9 de xaneiro
Temas: Arte como Integración. San Paio de Narla
Museo Pazo de Tor, Monforte de Lemos
Luns, 20 de decembro
Temas (Actividades prácticas): Programa Museos e Memoria 2007-2011:
Alzheimer. Reminiscencias e lembranzas. A cociña da memoria con AFAMON
(Programa pechado para afectados, familiares e coidadores AFAMÓN).
Sábado, 8 de xaneiro
Temas (Actividades prácticas): Programa Xestión Pública Inclusiva. Tratamos
capacidades e diversidades: capacitemos, recapacitemos, non discapacitemos
(Programa aberto, inscrición previa mañá e tarde).
4.7. Outras actividades
Programa de Actos de Apoio ao Labirinto Ario
Febreiro 2010
Santa Eulalia de Bóveda perdida no Labirinto Ario
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
“Pariuno o mar”
Silvia Fiallega Lorenzo
“Pariuno o mar”, iso é o que dicían todos. Deixouno a marea na bazante
envoltiño en olga coma se fora un novelo de la. De pequeno que era case non se vía,
parecía unha mincha, pero oíase, abofé que si, ouveaba coma se o estivesen mazando
a paus. O pobo en ristre acudiu a aquel reclamo, e para cando a xente toda chegou á
praia non souberon que facer, ficaron alí parados, coa boca aberta dunha cuarta e os
ollos aínda máis recachados pola incredulidade. Alí mesmo, ó seu carón, había un
meniño pousado na area, louro e cuns enormes ollos azul mar, que miraba para eles
con impaciencia, esixindo a súa atención cun enérxico batir de brazos e pernas. ¡Era
un milagre! Tiña que selo, era imposible de todo que aquela criatura indefensa puidese
sobrevivir a aquel temporal. Sen dúbida, era un milagre, porque aquilo escapaba a
todo entendemento...
E así foi como Xuxiño apareceu en Portomaior. Entre todos lle puxeron o nome
(chamáronlle así por aquilo da milagre) e entre todos o criaron. Sempre había un prato
para el en cada mesa e unha cama en cada casa. Acordaron facelo así porque no
fondo sabían que aquilo non podía durar, e que Xuxo había desaparecer un día do
mesmo xeito que aparecera, sen previo aviso.
Museo Provincial do Mar
Portomaior era un pequeno pobo mariñeiro que facía centos de anos conseguira
agromar nunha estreita lingua de terra, entremetida no mar case como por descoido.
As casas circaban a península coma un parapeto, para poder mirar ó mar de frente e
velo vir; achegábanse unhas a outras para abrigarse dos irados embates das augas.
Polas noites o pobo era como se desaparecera, agochábase na escuridade, á única luz
do facho, que se prendía aló enriba no curuto para guiar e dar compaña ós mariñeiros
no seu traballo.
Neste mundo salgado medrou Xuxiño, o Gaivoto, como axiña lle chamaron
polos seus anceios de fuxir cara o mar. De pequeno so conseguían durmilo levándoo á
praia para ouvir o esmorecer das ondas cando pisan terra firme; e cando faltaba,
sempre o atopaban no alto do facho coa mirada perdida lonxe na liña do horizonte.
Cando lle preguntaban que facía alí, el dicía que falar coa súa nai, e que cando fora
grande collería un barco e iría ata aquela raia do fondo para ir buscala.
“Iso son cousas de pícaros”, “a este cativo dálle moitas voltas o maxín”, dicían
os veciños para calmar o seu desasosego. Pero o certo era que, ó que máis, ó que
menos, unha voceciña aló dentro lles dicía que o neno non contaba mentira. Por iso,
cando a verdade se desvelou, non colleu a ninguén de sorpresa.
Todo ocorreu o día que Xuxo cumplía 18 anos. Esa noite, aproveitando a lúa
chea, amigos e veciños tíñanlle preparada unha boa troula, con música e bo xantar ó
redor do lume do facho. Alí estaba todos celebrando, cando de súpeto escomenzou a
levantarse unha lixeira brisa. Naquel preciso intre foi como se o aire sorbera tódolos
sons do tempo; ninguén era capaz de pronunciar un chío. O único que se sentía era o
lene bruar do mar, coma se de voces lonxanas se tratase. E daquela, oírona:
- “É a hora. Ven meu fillo, vente comigo”
E Xuxiño foise, subiu ó seu chálano e marchou cara aquela raia do fondo que
tanto o abraiaba cando era neno. E nunca máis volveu.
Desde entonces, todos volveron a fondar naquela pregunta abandonada xa
facía tantos anos: “¿De dónde demo sairía este cativo?”. E sen ningún tipo de dúbida
atoparon a resposta que buscaban.
Os máis vellos do lugar lembraron unha lenda, que nos tempos antigos se
pasaba de pais a fillos ó chegaren á maioría de idade. Contaba a historia de Laia, unha
serea que polas noites se pasaba horas observando o sufrido traballo dos mariñeiros. A
ela dábanlle moita pena e non entendía porqué, aínda por riba, tiña ela que enganalos
para levalos ó naufraxio. “Non era xusto, non señor, e non o faría”. Nestas cavilacións
andaba cando unha noite de luar, unha onda traidora conseguiu envorcar unha
daquelas lanchas. Viuno caer, e el mirou para ela coa faciana desencaixada polo
pánico, suplicándolle a súa axuda.
Museo Provincial do Mar
- “Espíritos das ondas, prégovos, aínda é un mozo, non pode ser a súa
hora”. E sen esperar máis resposta, somerxeuse na procura daquela vida, tan valiosa
para ela.
Desde aquel día, agradecido, Breixo, que así se chamaba aquel mozo, ía vela
tódalas noites; falaban durante horas e horas ata o amencer. E como non podía ser
doutra maneira namoráronse perdidamente. Pero ese amor era imposible, dado o
distinto ser da súa natureza. Consumidos pola tristura e a anguria, suplicáronlle
indulxencia ós espíritos do mar e ós espíritos da terra. Impresionados pola intensidade
dos seus sentimentos, os espíritos chegaron a un pacto: cada dez vidas unha serea e
un home terían unha noite para facer posible o seu amor. Desta unión sairía un neno,
que sería como un agasallo do mar ás súas xentes, case unha desculpa polas moitas
vidas que se quedaba.
Esta era a resposta que levaban tanto tempo agardando: Xuxiño foi o seu
agasallo, foi o regalo que o mar lle deu a Portomaior.
Desde que Xuxo marchou, todo o pobo se reunía, cada día, ó redor do facho a
escoitar os sons da noite, espreitando na escuridade, coa esperanza de sentir entre a
oleaxe as voces perdidas do mar.
Día internacional da lingua materna
Febreiro 2010
O Día Internacional da Lingua Materna, foi proclamado pola Conferencia
Xeneral da UNESCO en novembro de 1999. Anualmente, dende febreiro de 2000,
esta fecha é observada co obxectivo de promover o multilingüismo e a
diversidade cultural
Proxecto Buxiganga
Febreiro 2010
Museo Provincial do Mar
21de febreiro de 2010
Museo Provincial do Mar de San Cibrao, reunión proxecto teatral Buxiganga
Coordinador : Rubén Pérez Pombo
co obxecto de ter unha reunión dos grupos de teatro da zona norte incluídos dentro do proxecto Buxiganga.
Festa do Ourizo
Marzo 2010
Durante a mañá do sábado, 6 de marzo de 2010, desenvolveuse no Museo
Provincial do Mar de San Cibrao as X Xornadas Técnicas sobre o Ourizo, no
marco da XIX Festa do Ourizo que organiza o concello de Cervo na mesma
localidade. Interveu como relator don Antonio Rodríguez Fernández, Xefe do
Servizo de Mercados da Consellería do Mar, quen impartirá as 12:15 h. o relatorio
"O ourizo: a comercialización como estratexia de futuro"
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Obradoiro de igualdade
Marzo 2010
Desde o 4 ata o 15 de marzo os museos da Rede Museística da
Deputación de Lugo súmanse ás conmemoracións arredor do Día da Muller, 8 de
marzo, e do Ano Internacional do Achegamento entre Culturas, promovido pola
UNESCO, con diversos actos e actividades
A celebración do Día da Muller cada 8 de marzo serve para visibilizar as
loitas e demandas que significaron avances na vida de millóns de mulleres
creando novas formas de pensamento.
A Área de Cultura da Deputación de Lugo, a través da Rede Museística,
programa unha serie de actos para amosar distintas experiencias, culturas,
políticas e orixes étnicas, que comparten o obxectivo común de superar a
violencia e a pobreza para contribuír a que mundo que queremos sexa de paz,
xustiza , liberdade, igualdade e a solidariedade.
Museo Provincial do Mar
Obradoiro “Follas Novas, Novas Follas”
Follas Novas. Novas Follas é un proxecto de intercomunicación dos
museos da Rede Museística da Deputación de Lugo coa sociedade no que
participan profesorado e alumnado de diversos centros escolares, xunto con pais
e nais ,avos , avoas. Un experimento comunicativo que pretende, como grande
obxectivo, o achegamento dos máis novos ao marabilloso mundo da lectura.Que
mellor forma de homenaxear a Rosalía de Castro que lendo e analizando a súa
obra para educar en valores neste ano que a Unesco adica o achegamento entre
culturas.
Fixémoslle chegar ós centros educativos das diferentes zonas onde se
enmarcan os museos da Rede, esta folla de carballo para que traballasen cos
nenos o tema da inmigración dende a obra de Rosalía.
Museo Provincial do Mar
As follas seguirán a súa viaxe primeiro pola Casa-Museo Rosalía de Castro
e logo pola "Biblioteca Nacional de la República Argentina" e o "Museo de la
Inmigración Argentina.
Para ver toda a información referente ao proxecto temos as páxinas:
http://www.wix.com/redemuseistica/follas-novas
http://follasnovasnovasfollas.blogspot.com
http://facebook.es
Con este proxecto gañamos o “Premio de Experiencias Pedagóxicas”,
organizado pola Casa-Museo de Rosalía.
Museo Provincial do Mar
Miércoles 19 de enero del 2011
Lugo
Carlos Vázquez
lugo/la voz 11/6/2010
O proxecto «Follas novas, Novas follas» que desenvolve a Rede Museística de Lugo vén de acadar onte o Premio Rosalía de Castro para Experiencias Pedagóxicas. Este galardón concédeo a Fundación Rosalía e participan no mesmo a Consellería de Educación, a Dirección Xeral de Política Linguístia e o Concello de Santiago. Para optar a este recoñecemento pedíase unha unidade didáctica que empregara metodoloxía axeitada, contara con material de apoio e demostrara a labor realizada polo alumnado.
A idoneidade da selección de contidos e sentidos, a escolla de textos rosalianos, o carácter innovador, a atención a diversidade, o emprego de novas tecnoloxías e a implicación de toda a comunicade educativa, foron outros dos requisitos que se tiveron moi en conta á hora de seleccionar o proxecto gañador. O certame pedagóxico que organiza a fundación que preside a lucense Helena Villar Janeiro cumpre este ano súa sexta edición.
O premio será entregado o vindeiro 15 de xullo.
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
A voz dos Carraos
Marzo 2010
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Presentación do libro “Senderos para el viajero” Pablo Mosquera
Recital concerto Casahamlet
Novembro 2010
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Presentación do libro de Pilar García
Novembro 2010
4.8. Exposicións
Exposición “ Ás Porta de Rinlo”
“Ás portas de Rinlo” forma parte da iniciativa cidadá “A prol de Rinlo BIC”
que promove a difusión, defensa, e conservación dos valores patrimoniais de
Rinlo e a súa declaración como Ben de Interese Cultural de Galicia (BIC) na
categoría de Lugar Etnográfico.
O catálogo da exposición que publica a Área de Cultura da Deputación de
Lugo reúne cincuenta imaxes tomadas por Fernando Paéz os primeiros meses do
2009. Estas fotografías documentan a paisaxe de Rinlo mediante un estudo
minucioso das xentes, das casas e do medio buscando unha xenuina
comprensión dos códigos estéticos. O fin último é mostrar a beleza do vernáculo e
Museo Provincial do Mar
da paisaxe histórica reclamando actuacións que respecten a memoria e manteñan
viva a identidade local dos nosos núcleos tradicionais.
Exposición Luis Seoane
Exposición Rosalía sempre viva. Viva Rosalía!
Con motivo da celebración do125 aniversario do pasamento de Rosalía de Castro
a Fundación Manuel María promove varios actos, entre eles esta exposición.
Museo Provincial do Mar
5. PROGRAMAS EXTRAORDINARIOS
5.1. PROXECTO MUSEOLÓXICO
Museo Provincial do Mar
PLAN ESTRATÉXICO DA REDE MUSEISTICA PROVINCIAL
1.- Presentación O MUSEO PROVINCIAL DO MAR na Rede Museistica
A rede Museística Provincial, foi constituída oficialmente no mes de xuño
do ano 2006, aglutina os catro Museos actualmente dependentes da Diputación
provincial de Lugo. MPL, NARLA, TOR E MAR.
Estes catro museos xa se viñan gestionando desde o Museo Provincial de
Lugo, algúns desde o momento da súa creación e outros desde a súa
incorporación ao ente provincial.
PROXECTO MUSEOLÓXICO
PROGRAMA ARQUITECTÓNICO
PROGRAMA COLECCIÓNS
PROGRAMA CONSERVACIÓN
PROGRAMA COMUNICACIÓN
PROGRAMA ACCESIBILIDADE
Museo Provincial do Mar
A Rede Museística Provincial pretende, en resumo, unificar criterios e obxectivos,
incentivar a colaboración, optimizar os recursos, e que todos benefíciense da
condición de ser museos de acordo coa definición do ICOM, recordemos que a
iso contribúe o MPL na Rede xa que é único que ten CONSERVACIÓN,
RESTAURACION e CATALOGACIÓN, como xa expuxen ao principio.
O PROCESO ADMINISTRATIVO DE CREACIÓN
Podemos resumir o proceso de creación nas seguintes fases:
Deséñase e elabora pola Gerencia do MPL unha proposta que eleva ao Sr.
Presidente da Diputación, na que detalla a necesidade da Rede e dunha
restructuración dos departamentos do MPL.
Dáselle forma no instrumento organizativo que dispón a Diputación
Provincial de Lugo a RPT (Relación de Postos de Traballo).
Créase a Rede Museística Provincial como a Unidade 8 da RPT da
Diputación, sométese a súa aprobación ao Pleno en xuño de 2006, e publícase no
BOP do 30 de setembro de 2006, xunto co Reglamento de Postos de Traballo.
Unha vez cumpridos devanditos trámites preceptivos, tamén se dá a
coñecer a mesma cun relatorio da Gerente, no Coloquio Galego de Museos, que
se celebra en Lugo no mes de outubro de 2006.
ORGANIZACIÓN
UN MUSEO DE TITULARIDAD PÚBLICA. O MUSEO PROVINCIAL DO MAR é
un museo público cuxa titularidad é da Diputación Provincial de Lugo, que é unha
Administración Pública Local de acordo co art. 103 da Constitución Española.
SEN PERSONALIDADE XURÍDICA:, O MUSEO PROVINCIAL DO MAR non ten
personalidade xurídica propia, xa que por se mesmo non ten capacidade para
establecer relacións xurídicas, é dicir capacidade para ter dereitos e obrigacións.
É un Museo Público, dependente da Diputación Provincial de Lugo, que a que ten
personalidade Xurídica de acordo co art. 141 CE DE ÁMBITO PROVINCIAL
Porque o seu titular a Diputación Provincial de Lugo.
Museo Provincial do Mar
GESTIONADO DIRECTAMENTE O PROVINCIAL DO MAR é gestionado
directamente pola Deputación Provincial de Lugo como un servizo máis da súa
estrutura interna. Plasmada na RPT (Relación de Postos de Traballo).DE ENTRE
As DIFERENTES FORMAS DE ORGANIZACIÓN CA DEPUTACIÓN podería
levar a cabo (Organismo Autónomo Administrativo como o INLUDES, Consorcio,
formas organizativas privadas como a Fundación(TIC) ou a Sociedade Mercantil
SOCIEDADE URBANISTICA) a Deputación optou por gestionarlo directamente.
2.- Finalidade
3.- Ámbito de actuación
4.- Estrutura, obxectivos e horizonte temporal
4.1.- Área institucional
4.2.- Área de recursos humanos
4.3.- Área de coleccións
4.4.- Área de infraestructuras
4.5.- Área de difusión e comunicación
5.- Recursos económicos e humanos
6.- descrición das áreas de desenvolvemento do plan
6.1.- Área institucional
6.2.- Área de recursos humanos
6.3.- Área de coleccións
6.4.- Área de infraestructuras
6.5.- Área de difusión e comunicación
6.6.- Área de cooperación e desenvolvemento
Museo Provincial do Mar
A. PRESENTACIÓN
No exercicio desta responsabilidade, a rede de Museos
iniciou un proceso de reflexión e estudo sobre a identidade do museo como
institución pública que, ademais de cumprir as funcións co identifican :
a conservación, adquisición, documentación, investigación e difusión,
adquiriu un novo perfil que o converteu nun referente cultural de primeira
orde na sociedade actual.
A permanente análise da situación dos museos da rede por parte desta
Gerencia feitos os distintos DAFOS de San Paio de Narla, Museo Provincial do
Mar,Pazo de tor e Museo Provinicial de Lugo permitiunos evaluar os obxectivos
alcanzados durante os últimos anos, e detectar as novas necesidades e carencias
dos 4 museos.
O diagnóstico ha facultado ao Area de cultura da Diputacion para o
establecemento dun novo esquema de traballo primeiro no Museo Provincial de
Lugo, trazado por unha orde de prioridades e renovados criterios profesionais nos
que prima a mirada sobre o museo como unha institución comprometida coa
sociedade na súa vocación de servizo público e agora debe centrar os seus
esforzos nos outros tres Museos.
O fortalecimiento do vínculo establecido entre os museos e a
sociedade é esencial co fin de favorecer a identidade do museo cos
cidadáns e coas coleccións que estes custodian. É a través deste
vínculo entre a institución e o público cando cobra sentido o concepto de
propiedade colectiva dos bens culturais que integran as coleccións dos
museos da rede. Precisamente par cumprir ese obxectivo suscitamos a efemerido
do 40 aniversario do Museo Provincial do Mar.
Museo Provincial do Mar
B. FINALIDADE
Esta nova percepción serviu de premisa para definir a finalidade
deste novo Plan: A redefinición e renovación da Rede Museistica Provincial.
Este fin significa a redefinición e renovación de todos e cada un dos
museos que a integran, a partir do fortalecimiento dos dezasete
museos de titularidad e xestión do Ministerio de Cultura e unha posta en valor
dos catro museos de xestión da Diputacion Provincial.
O fin último será suscitar novas fórmulas de xestión que garantan
as características que deben definir aos museos integrantes da
Rede e que son:
a) Correcto funcionamento e cumprimento estrito das funcións
propias da institución.
b) Máxima calidade no servizo ofrecido ao cidadán.
Do mesmo xeito, a definición desta renovada Rede de Museos
aconsella a articulación de redes temáticas de museos que
permitan establecer patróns comúns de funcionamento entre museos de
similares disciplinas. Esta vertebración permitirá, en cada ámbito científico,
establecer relacións directas entre os museos e fomentar a colaboración e
cooperación en iniciativas comúns, así como compartir preocupacións e
procuras de solucións. O Museo Provincial de maior dimensión, en canto a
recursos e proxección, debe actuar como museo de cabecera e tutelar
e apoiar os labores dos demais museos. Estes últimos serán pezas craves
na articulación do novo mapa de museos da Provincia; o seu reforzamiento
será un dos aspectos que máis atención mereza.
Este criterio de vertebración dos catro museos esixe que cada unha das
institucións integrantes da Rede adquira unhasingularidade que garanta a súa
pertenencia á mesma, ao mesmo tempo que convértalles en institucións
complementarias entre si. Este obxectivoúnicamente pode ser conseguido coa
Museo Provincial do Mar
posta en valor das coleccións baixo discursos expositivos trazados cun criterio
selectivo e de máxima calidade.
C. AMBITO DE ACTUACIÓN
Os catro Museos integrados na Rede Museistica Provincial
D. ESTRUTURA, OBXECTIVOS E HORIZONTE TEMPORAL.
Desde a Rede de Museos como órgano xestor e responsable da
coordinación dos catro museos, deseñouse un Plan de traballo baseado en
criterios de racionalidad e operatividad.
O Plan se estrutura en seis áreas de acción, cinco de carácter vertical
e outra de carácter horizontal que afecta de forma transversal ás anteriores
áreas. Cada área, á súa vez, se articula en diferentes ámbitos de acción que
desenvolven diferentes programas de actuación e que marcan as directrices
para a ejecución de moi diferentes proxectos, con obxectivos precisos a curto,
medio e longo prazo:
Áreas verticais:
1. Área institucional
2. Área de recursos humanos
3. Área de coleccións
4. Área de infraestructuras
5. Área de comunicación
Área Horizontal:
1. Área de cooperación e coordinación
Museo Provincial do Mar
A planificación, como instrumento básico para a xestión dun
museo, convértese nunha das principais ferramentas deste novo
Plan. Por esta razón, o Plan nace co compromiso de manter unha
programación e planificación actualizada, con carácter bianual, por considerar
este prazo o mínimo necesario para a posta en marcha e
conclusión de gran parte dos proxectos contemplados, facéndose
constar que a complejidad de moitas das actuacións en museos (así como
os procesos de tramitación administrativa) obrigarán a prazos
superiores, que serán encadrados no marco temporal do Plan, que
alcanza os catro anos de duración, sendo o ano final o 2011. Neste
último ano procederase á avaliación final do Plan e, no seu caso, ao
establecemento dunhas novas directrices que permitan trazar os obxectivos
para anos sucesivos, ao tratarse dun Plan baseado nun método de traballo
que permite o seu prolongación no tempo.
Con independencia desta planificación bianual, o plan será
sometido a avaliación con carácter anual, co fin de analizar o desenvolvemento
do mesmo e adoptar as decisións e solucións aos problemas que poidan
haberse xerado. Do mesmo xeito esta avaliación permitirá incorporar
novos proxectos considerados necesarios para a consecución dos
obxectivos.
Este compromiso na planificación e programación esixe un
compromiso de todas as partes implicadas na xestión dos catro Museos.
Especial atención merece neste compromiso de planificación a
responsabilidade dos museos e de quen deberán desenvolver os seus
correspondentes plans museológicos cos obxectivos de cada institución. Os
programas de cada museo serán englobados, á súa vez, nas equivalentes áreas
e programas deste Plan Estratéxico da Rede de Museos.
Con independencia desta programación por obxectivos, de carácter
bianual, e dos obxectivos establecidos en cada unha das áreas, o Plan de
Museos nace cuns obxectivos principais que afectan a diferentes áreas e que,
pola súa importancia, resáltanse a continuación:
Museo Provincial do Mar
1. Área institucional
- Proxecto lei de Museos Galegos
- Establecemento de criterios para a elaboración do Plan Museolóxico
2. Área de recursos humanos
Desenvolvemento dun programa de formación reglada.
Maior implicación en todos os proxectos(Non subcontratar,idear e realizar o propio
persoal)
3. Área de coleccións
Completar os inventarios informatizados das coleccións dos Museos da Rede a
traves de becarios e bolseros.
Elaboración e publicación de Tesauros de Patrimonio de todos os Museos da
Rede.(San Paio de Narla, Museo Provincial do Mar están en INMUS inventariadas
a maior parte das coleccións pero precisamos becarios cumplimentadores.
4. Área de infraestructuras
Re- inauguración / reapertura do Museo Provincial do Mar :Outubro do 2009 e
Decembro 2010 é un Museo Accesible.
5. Área de Difusión e Comunicación
Creación da Rede Digital de Museos (A Rede Digital é un paso mais alla da web).
Foi o primeiro Museo da Provincia en ter Faceboock, tuenti, blog, youtube, wix...
etc.
Temos que traballar na elaboración dun portal de museos e páxinas web
accesibles a usuarios discapacitados.
Museo Provincial do Mar
E. RECURSOS ECONÓMICOS E HUMANOS.
Do mesmo xeito o desenvolvemento do Plan significa unha implicación
directa
de todo o persoal da Rede de Museos e de todo o dependente desta.
No ano 2010 houbo unha escasa colaboración do persoal do Museo de
Lugo no resto dos Museos da Rede Museística o que supuxo un esforzo maior
por parte do persoal dos outros tres museos.
Aínda que os recursos dispoñibles para a ejecución do Plan da Rede son
limitados, a racionalización do gasto e a cooperación no seo da Diputacion
Provincial son as dúas claves para a ejecución do Plan, aínda que se subliña o
compromiso de Area de Cultura en mellorar todas as prestaciones.
F. DESCRICIÓN DAS ÁREAS DE DESENVOLVEMENTO DO PLAN:
1. Área Institucional:
1.1.Ámbito de carácter normativo e xurídico
1.1.1. Programa de carácter xeral
1.1.2 Programa de carácter particular
1.2. Ámbito de proxección exterior
A actividade xerada na Rede Museística Provincial e o debate aberto sobre temas
de máxima actualidade no ámbito da Museoloxía, obrigaron a trazar un liña de
traballo cuxa finalidade sexa comunicar os avances e estudos nesta materia tanto
no ámbito nacional como internacional, con especial desenvolvemento nos países
iberoamericanos. A Xerente da Rede(Tecnica Superior en Cooperación
Internacional ) ten varios proxectos iberoamericanos para axudar ao dialogo
intercultural, como no seu día tívoos en distintos paises de
Museo Provincial do Mar
Europa(Rumania,Polonia,Bruxelas...) e outros paises iberoamericanos(Chile,
Mexico etc)
Tamén os museos da rede deben ser dotados dos instrumentos necesarios
para participar en actividades xeradas por outras institucións, tanto do
ámbito nacional,estatal, como internacional, e así reforzar a presenza destes en
eventos organizados por outras institucións.
Do mesmo xeito os museos deben ser dotados de iniciativas que
incentiven tanto o desenvolvemento da Museoloxía, como a investigación,
difusión e conservación das súas respectivas disciplinas científicas; polo que se
deberán poñer en marcha actuacións que beneficien o recoñecemento
exterior dos labores efectuados nos museos.
1.2.1. Programa de encontros profesionais
1.2.2. Programa de fomento da actividade museística
2. Área de Recursos Humanos
2.1. Ámbito de formación
A responsabilidade de formar ao persoal de museos é, quizais, unha das
principais medidas dirixidas a asegurar o adecuado funcionamento dos
museos e a garantir o correcto servizo ao cidadán. Os programas de formación
deben ir destinados a persoal de moi diferente categoría profesional, coa
finalidade de atender todos os flancos de coñecemento e asegurar a correcta
formación do persoal de museos tanto na súa vertente técnica, científica, xestora,
administrativa, etc.
Do mesmo xeito A Xerencia da Rede Museística suscítase, como gran obxectivo
desta área, establecer as bases para un programa de formación reglada en
distintos ambitos.
2.1.1. Programa de formación para persoal(o Persoal de San Paio de Narla,
Museo do Mar e Pazo de Tor asistiron a cursos no ano 2010)
Museo Provincial do Mar
2.1.2. Programa de formación de persoal de vixilancia e atención ao
público
2.1.3. Programa de formación para profesionais no estranxeiro
2.1.4. Programa de formación de profesionais externos non adscritos á Rede
pero que prestan servizos para a mesma.
2..1.4. Programa de Becas Formativas (Bolsas)
2.1.5. Programa de prácticas profesionais(fomos titores do Master de
Xestión Cultural)
2.2. Ámbito de Planificación
A correcta dotación de persoal, as adecuadas condicións de traballo
e unha acertada motivación, son aspectos craves na xestión dun
museo.
O Plan dá Rede de Museos debe atender con absoluta preocupación ao
persoal do museo na súa dobre vertente, como profesionais ao servizo do
público e das coleccións.
2.2.1. Programa de dotación e melloras administrativas das diversas
áreas funcionales do museo.
3. Área de coleccións:
Os museos dá rede albergan un importante número dos
bens culturais integrantes do Patrimonio Histórico Galego, o que os
converte en institucións cunha máxima responsabilidade na
conservación do Patrimonio. Os fondos que integran estas coleccións
deben ser, xa que logo, o obxecto de todos os traballos, e a elas débense
dedicar todos os esforzos. A colección é a razón de ser dun museo.
As actuacións do área de coleccións débense vertebrar a partir de diferentes
programas de acción, que resultan do desenvolvemento das
funcións básicas do museo: conservación, documentación, investigación,
adquisición e difusión.
Museo Provincial do Mar
3.1. Programa de conservación
3.2. Programa de documentación
3.3. Programa de investigación
3.4. Programa de adquisición
3.5. Programa de difusión
4. Área de infraestructuras:
A diversidad, tanto en número como en natureza, dos edificios
que albergan os museos da rede Provincial, obriga ao establecemento de dúas
importantes liñas de acción. Por unha banda a dirixida a emprender
ambiciosos proxectos arquitectónicos de mellora integral dos museos,
como sé das coleccións e espazos públicos, e outra, de carácter
parcial, dirixida ao mantemento dos edificios e ao cumprimento das
normativas esixidas. Estes labores engloban actuacións paralelas en mellóraa
de instalacións de seguridade, iluminación, climatización, etc.; así como
xestións patrimoniales derivadas das necesidades espaciais dos
centros e da obrigación de regulación patrimonial de moitos inmuebles.
Este área se estrutura en:
4.1. Ámbito de intervención
4.1.1. Programa de reformas integrales.
4.1.2. Programa de reformas parciais
4.2. Ámbito de xestión:
4.2.1. Programa de xestión patrimonial.
4.3. Ámbito de equipamientos e instalacións:
4.3.1. Programa de seguridade :solicitáronse reiteradamente medidas
técnicas e humanas para garantir a seguridade de todos os museos da
Rede.
Museo Provincial do Mar
4.3.2. Programa de comunicación:Presencia nas redes sociais sendo dos
primeiros museos de Galicia en formar parte das mesmas.
5. Área de Comunicación:
5.1. Ámbito de divulgación
Os museos como institucións públicas e abertas á sociedade esixen
unhas canles de difusión fluídos que garantan o diálogo continuo co
cidadán. Neste sentido a Rede debe asegurar as canles de comunicación
necesarios para trasladar á sociedade a oferta destas institucións, de forma áxil e
dinámica, de modo que esta chegue con facilidade e sen esforzo aos seus
destinatarios, e sexa identificada con claridade co perfil da institución que a xera.
O fin último desta área será atraer ao visitante ao museo, e invitarlle a gozar
dunha oferta de calidade e competitiva.
Este ámbito se estrutura en:
5.1.1. Programa Museos en Rede
5.1.2. Programa Editorial
5.1.3. Programa de publicidade
5.1.4. Programa de imaxe corporativa
5.1.5. Programa de fomento á visita
5.1.6. Programa de actividades divulgativas
5.1.7. Programa de comunicación externa
5.2. Ámbito de servizos
O visitante, ou o actualmente denominado usuario de museos, esixe
calidade tanto na exposición permanente e as súas actividades relacionadas,
como no servizo e oferta complementaria á súa visita. Por esta razón a
Rede debe garantir todos os recursos necesarios para facer
realidade esta calidade no servizo.
Museo Provincial do Mar
A Deputacion Provincial preocúpase por aumentar o número de visitantes
de museos, pero aínda é maior a súa preocupación por elevar o nivel
de calidade no servizo.
Este ámbito se estrutura en :
5.2.1. Programa de mellora das condicións de visita
5.2.2. Programa de accesibilidad á información
5.2.3. Programa de servizos complementarios
5.2.4. Programa de avaliación do servizo
5.3. Ámbito de tratamento da información.
A Rede de Museos, xera, na súa actividade diaria, información procedente de
moi diferentes ámbitos (económica, social, cultural) que debe ser analizada e
evaluada coa finalidade, non só de diagnosticar a situación actual, senón de
extraer conclusións que permitan replantear, no seu caso, liñas de acción.
Esta información debe ser accesible a todas as persoas con competencias no
ámbito dos museos e a calquera cidadán que mostre interese en coñecer a
situación dos Museos.
Este ámbito se estrutura en:
5.3.1. Programa de explotación estatística da información xerada
nos museos de titularidad provincial
5.3.2. Programa Censo de Museos
5.3.3. Programa de Estatística bianual de museos de Lugo
6. Área de cooperación e coordinación
A diversidad de traballos realizados no ámbito da Rede de museos esixe
un alto nivel de coordinación e dunha posta en común de criterios co
fin de facilitar o traballo nos museos e rentabilizar esforzos e aproveitar a
experiencia de todos os profesionais dos catro museos.
6.1. Programa de traballo de carácter xestor
Museo Provincial do Mar
6.2. Programa de traballo de carácter ordinario
6.3. Programa de traballo en órganos colegiados
6.4. Programa de convenios
APUNTES PARA UNHA REDEFINICIÓN DO PLAN MUSEOLÓGICO DO
MUSEO PROVINCIAL DO MAR DE SAN CIBRAO.
1. DEFINICIÓN DA INSTITUCIÓN:
1.1. PLANTEXAMENTO CONCEPTUAL.
1.2. ANÁLISIS E AVALIACIÓN.
2. PROGRAMA EXPOSITIVO
1. DEFINICIÓN DA INSTITUCIÓN:
1.1. PLANTEXAMENTO CONCEPTUAL
O Museo Provincial do Mar de San Cibrao (Cervo) é un dos catro museos
integrados dentro da Rede Museística Provincial de Lugo, xestionada pola
Diputación Provincial.
Este é un museo de tipo etnográfico, cuxos contidos están directamente
relacionados co mar e co estreito vínculo que desde antaño manten con el os
poboadores da comarca, e máis en particular os de San Cibrao.
A singularidade deste museo nace do sentir especial que desprende, máis
alá das propias funcións que como institución cultural lle corresponden. O Museo
de San Cibrao iniciou a súa andadura xa fai máis de corenta anos. Xurdeu da
iniciativa do maestro da escola, que cos seus alumnos foron capaces de reunir
unha colección de obxectos, todos eles relacionados co mar, a partir do cal naceu
o primeiro museo do mar de Galicia de carácter público. A implicación no proxecto
foise extendendo ao conxunto da comunidade, feito que ao longo do tempo foi
tecendo un forte nexo de unión entre museo e sociedade, que fai que cada veciño
perciba que, dalgún modo, o museo lle pertence e que necesita deles para
continuar vivo. Polo que, este museo, máis que calquer outro, está dotado dunha
Museo Provincial do Mar
honda raigambre social, cuhna relación de recíproca correspondencia co seu
entorno sociocultural inmediato.
O museo naceu cunha vocación claramente didáctica: deu os seus
primeros pasos nunha escola e foi feito polos nenos e para os nenos.
Actualmente segue mantenendo, en parte, esta intencionalidade, posto que
pretende acercar o mar e o mundo que o rodea a todos os visitantes que queiran
sumerxirse nel, tanto sexan entendidos como totalmente inexpertos na materia.
Unha boa parte da actividade docente do museo desenvolvese con grupos
escolares, que ao longo do curso acercanse a visitalo, e aos que se lles plantexan
diversas actividades didácticas adaptadas a cada grupo de idade.
ANÁLISIS E AVALIACIÓN
O edificio que ocupa o museo foi construido a principios dos anos trinta por
expresa voluntade de D. José María Fernández Montenegro e da sua dona Dña.
Manuela Goñi Maíste, emigrantes, vecinos de San Cibrao, que quixeron dotar ao
seu pobo dunha escola para nenos e nenas. Dende os anos corenta
complementouse esta función coa de Escola de Orientación Marítimo-Pesqueira.
Como era habitual nas escolas daquela época, é un edificio de pedra, de
planta baixa cunha gran escalinata central de acceso. As divisións internas
distribuironse seguindo un eixe lonxitudinal, é dicir, cada unha das salas da
acceso á anexa inmediata.
O museo presenta a colección en catro salas:
Sala de Navegación: mostra diversos modelos de embarcacións,
instrumentos náuticos, pezas de barcos, carpintería de ribeira...
Sala da Documentación Gráfica e Mecánica Naval: en torno a un
motor a vapor dun barco, dispoñense unha serie de paneles que
conteñen imáxenes antigas de barcos e do vivir mariñeiro da
comarca.
Sala da Balea: rememora o pasado da vila como antigo porto
baleeiro. Exponse algún óso de balea recuperado nas praias do
entorno inmediato e instrumentos de caza e despece das mesmas.
Museo Provincial do Mar
Sala Sonidos do Mar: actualmente ocupada por una exposición
temporal adicada á Malacoloxía.
As salas articulanse de forma desigual en torno ao vestíbulo de entrada,
que aproveitase para recordarlle ao visitante o pasado escolar do recinto e ao
mesmo tiempo homenaxear aos seus benfeitores: a sala da Navegación ocupa
íntegramente a ala dereita do edificio, mentras que as outras tres comparten o
lado esquerdo cos baños e dous pequenos ocos anexos ás oficinas, que
aproveitanse para o montaxe dos paneis de documentación gráfica.
AVALIACIÓN:
Como xa mencionamos anteriormente, todos os contidos desenvolvense
dentro dun mesmo marco temático,o mar, pero carece dun fio argumental sólido
que relacione as pezas entre sí e dote a cada unha delas dunha contextualización
adecuada que facilite a súa compresión máis alá da mera contemplación estética.
Isto dificulta que a mensaxe chegue clara a aquel público foráneo que carece de
coñecementos sobre o tema marino ou, o que é o mesmo, é inaccesible en todo
ou en parte para a maioría dos visitantes.
Idéntico argumento pode aplicarse á importante colección de fotografías
antigas que se expoñen na sala de Mecánica Naval e Documentación Gráfica,
froito dun minucioso traballo de recopilación, pero cuxo montaxe, en forma de
mosaico de pequenas fotos, provoca que a maior parte da información sexa
“ilexible” para o observador. Podríase dicir que as árbores non nos deixan ver o
bosque.
O feito de que sexa de carácter etnográfico non ten porqué condicionar ao
museo a ser unha cámara dos recordos ou unha burbulla do tempo, axeno ao seu
entorno e á realidade social que lle toca vivir. En definitiva, non ten porqué ser
castrante nin limitar a súa evolución. O museo constitúe unha icona para a
comarca e sobre todo para o pobo de San Cibrao, que o considera parte
intrínseca da súa identidade. Esta é unha potencialidade que é convinte
aproveitar e fomentar, facilitando de novo a participación activa da sociedade que
o fai posible.
Museo Provincial do Mar
É máis, o novo reto estará en achegar o museo a aquel público que sufre
algún tipo de minusvalía: cegueira, total ou parcial; xordeira; movilidade reducida,
autismo, etc. Agora mesmo, o plantexamento museolóxico do centro non cubre as
necesidades requeridas para este segmento de público potencial. Unha
renovación do proxecto debería incluir como principio prioritario a
ACCESIBILIDADE TOTAL, tanto física como os contidos teóricos, circunstancia
que vai a optimizar o aproveitamento da visita para a totalidad do público.
Tomando en conta todo o exposto, vaise definindo con claridade os
camiños a seguir nun futuro a medio – largo prazo:
MUSEO DIDÁCTICO: o museo foi unha escola e debe seguir sendo unha
escola, un instrumento para o aprendizaxe e a educación social, pero non
nunha soa dirección, debe ser un intercambio recíproco de coñecemento,
xa que a memoria, os recordos da xente son o activo máis valioso de
calquer museo e máis especialmente dos etnográficos. A este respecto,
apoiaremos este argumento nunhas palabras do vello mestre de San
Cibrao, D. Francisco Rivera Casás, nas que alababa o xiro didáctico que
convirteu aos museos “deliberadamente en algo vivo, palpitante e
comunicativo”.
MUSEO ADAPTADO: un museo accesible, tanto no discurso como na
adaptación da montaxe expositiva e na distribución dos espazos.
RAIGAMBRE, SELO DE IDENTIDADE, SELO DE CALIDADE: como xa
comentamos no primeiro punto, o patrimonio material agoniza dende o
momento no que se perde o derradeiro recordo da súa vida. Os museos
etnográficos son depositarios da memoria histórica dunha sociedade e os
recordos da xente tamén forman parte do seu patrimonio inmaterial. O
museo debe ser o vertebrador desos recordos, establecendo un diálogo
directo coa xente que facilite unha mellor comprensión do pasado para que
se asente sólidamente no futuro (MUSEO SOCIAL).
MUSEO DENTRO-FUERA: o museo non se acaba fora dos seus muros.
Os fondos dos que é depositario o Museo do Mar de San Cibrao non son
máis que unha mínima representación do patrimonio que o rodea
soamente a uns pocos pasos. A interacción entre ambas realidades é
Museo Provincial do Mar
imprescindible para unha correcta comprensión do patrimonio e para
establecer unha conexión viva do museo coa súa orixe sociocomunitaria.
Por este motivo, buscaremos a complicidade da comunidade para contar a
historia de San Cibrao, que será o eixe que integrará o discurso expositivo
coa realidad circundante.
MUSEO INTERACTIVO-DINÁMICO: o resultado desta acción social será
un museo en constante evolución e en continua construción, que xenerará
unha sinerxia positiva que exercerá como centro gravitacional de novas
iniciativas.
INVESTIGACIÓN, COÑECEMENTO E DIFUSIÓN: o froito do diálogo entre
o museo e o seu entorno debe encontrar nas TIC’s un medio de difusión
que amplifique o efecto desta colaboración. O museo ten que implementar
as tradicionais formas de comunicación co público con novos soportes de
información, que aporten unha maior fluidez á conexión do museo co
exterior. A mensaxe debe potenciarse principalmente a través de dous
canais:
1. O DISCURSO EXPOSITIVO: equilibrado e coherente, accesible, con
diversos niveis de interpretación. Recurrirase aos medios
audiovisuais para refrescar o discurso e facilitar a contextualización
e, por ende,a comprensión do mesmo.
2. O MUSEO VIRTUAL: ten que converterse nunha ventá aberta ao
mundo, que ademáis da información técnica sexa capaz de
transmitir as sensacións, anécdotas e experiencias acumuladas por
máis de corenta anos. O museo virtual, ao igual que o físico, ten que
ser un museo vivo, humano, que invite á participación directa.
MUSEO DO FUTURO: o museo do futuro será un museo cercano pero
aberto ao mundo. Dadas as limitacións físicas do edificio, o novo montaxe
museográfico está pensado para lograr un museo funcional, flexible e
versátil, capaz de adaptarse cómodamente aos usos alternativos que se
queiran dar ás distintas salas (actividades, actos públicos, etc.).
Museo Provincial do Mar
Todas estas directrices axustanse á perfección ao pensamento de
Georges Henri Riviere, padre da Nova Museoloxía, que afirmaba que “o éxito
dun museo non se mide polo número de visitantes que recibe senón polo número
de visitantes aos que enseñó algunha cousa”.
PROXECTO MUSEOLÓXICO E MUSEOGRÁFICO
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
5.2. PLAN DE ACCESIBILIDADE
Nos últimos 20 anos desenvolveu a "Nova Museologia", unha corrente que busca
a democratización dos valores e produtos culturais. O museo cambiou o seu foco
do obxecto para o visitante aumentar exposicións temporais, "eventos", espazos
de tecnoloxía audiovisual, onde reinou unha vez invadiu despachos cheos de
obxectos. Novas formas de visitar o museo están cada vez máis atractivo e
acadar os obxectivos propostos, pero na forma na que se esqueceron de levar
esta mensaxe a un grupo grande de persoas. Persoas que teñen algo en común,
as persoas que non se aproban a semellantes, que teñen unha discapacidade e
foron esquecidos, como apuntado polo profesor Espinosa: "O interese sobre o
obxecto do visitante, pero non todos os visitantes." Na práctica, museo, ten en
conta a diversidade social, a diversidade de coñecementos, idades, culturas,
xéneros ...?
O Museo Provincial de Lugo ten máis de 10 anos loitando para facer os museos
accesibles a todos os visitantes con discapacidade. O noso obxectivo é eliminar a
etiqueta na aplicación excepcional accesibilidade e facelo un factor común a ser
considerado na planificación de calquera sociais e culturais
O 8 de outubro de 2007, no Museo Provincial de Lugo, pedir a modificación do
TOR para incluír a creación dun novo departamento para prestar especial
atención á diversidade.
A creación do Departamento de discapacidade e Habilidades Diferentes ligado ao
xestión de rede, foi aprobada polo Pleno do Consello Provincial, o 26 de febreiro
de 2008.
No 2008, a Cultura do Consello Provincial aproba o plan global de reforma e
construción do Museo Provincial de Lugo, que tería establecido un plan
estratéxico para a accesibilidade. Este plan de acción global foi presentado pola
administración, a seren incluídos nos orzamentos do Consello do Condado de
2007-2008.
En outubro de 2008 o traballo comezou, en teoría, debería executar o plan de
capital Lugo:, iluminación pintura, mudando pisos, armarios, etc, de conformidade
cos criterios de accesibilidade. É dicir, eles puxeron o proxecto do museo escrito
Museo Provincial do Mar
máis de nove anos en estreita colaboración coa asociación. Actualmente
traballando en proxectos do Museo Provincial de San Cibrao Mar e do Museo
Solar do Tor, por unha mellora continua nesta liña de traballo.
Os obxectivos do noso modelo de xestión son:
1. Achegarse ao público, dialogar coas distintas realidades, facer que a institución
que xestionamos se reinvente continuamente. Defender unha estrutura de xestión
autónoma, profesional e participativa, permitindo unha máis sólida Lugo Provincial
Museo do sistema, facendo os nosos museos pon máis preto de todos os
cidadáns, creando novas condicións para a distribución e accesibilidade da
cultura e da do noso patrimonio.
2. O modelo de xestión e estamos a aposta é que entende que traballamos con
diñeiro público e non podemos restrinxir o acceso á cultura, ao contrario, o noso
deber de afondar, mellorar a capacidade da rede de museos Lugo como espazo
de ensino e investigación, a apertura de novas audiencias, para crear redes con
outras institucións e con aqueles, sociais e culturais, aspectos artísticos da nosa
área, nun ambiente que debe ser totalmente descentralizado. O reto é estender
os efectos da nosa acción cultural e artística que moitas minorías en público, sen
comprometer o rigor ea calidade que deben determinar a natureza das
actividades. Non existe un gran público maioritario, senón moitos públicos
minoritarios diferenciados, con intereses, gustos e formaciones distintos..
3. "Capacidades diferentes e Accesibilidade" son os parámetros que temos
focado a nosa actividade no últimos dez anos e esperamos seguir a servir no
futuro.
PROTOCOLO DE ACCIÓN: Como somos?
Entre as estratexias para a inclusión de colectivos con risgo de exclusión social,
sinalamos unhas pautas de actuación co obxectivo presente de facer un “Museo
para todos, entre todos” :
1. Enfoque diagnóstico
2. Programación e planificación en función das necesidades. Con planificación e
necesidades de programación.
Museo Provincial do Mar
3. Proxectos - Solucións
4. Avaliación e rectificacións
1. O acercamento e diagnóstico do Museo para propoñer solucións: coñecer as
personas, coñecer as realidades.
No periodo 2000-2002 establecimos reunóns periódicas con todos os colectivos
vinculados á discapacidade (personas con deficiencias visuales, auditivas,
motrices , cognitivas e de linguaxe). Entre todos fixemos un primer diagnóstico da
accesibilidade do Museo de Lugo.
2. A organización.
Reunións periódicas para compartir ideas e buscar solucións para suplir as
carencias do museo mediante a planificación entre todos os grupos sectoriais.
Búsqueda de asesoramento e formación a través da elaboración de xornadas
dedicadas ás distintas discapacidades. Nestes cursos e xornadas participaron
reputados profesionais de toda España vinculados á discapacidade. Estuvimos
asesorados por varios especialistas destacar a Pedro Lavado, que foi quen nos
guiou e aún nos guía no noso titubeante pero decidido camiño hacia… UN
MUSEO PARA TODOS ENTRE TODOS.
3. EXECUCIÓN: Proxectos…Programas…Solucións…
Execución e redación de programas a corto, medio e largo prazo. Plantexámonos
avanzar en círculos concéntricos para ir aumentado o seu diámetro de alcance
pouco a pouco. No ano 2002, o proxecto comenza a despegar ante unha
perspectiva desafiante. Había tanto que facer…
O noso proxecto centrouse en distintos PROGRAMAS, que se aplicaron a
todos os museos que forman parte da Rede:
PAZO DE TOR (Monforte de Lemos)
No ano 1998 a Deputación recibe como legado o Pazo de Tor, iniciándose nese
momento o proxecto para convertirlo en Museo. Como responsables da montaxe
Museo Provincial do Mar
deste museo e da supervisión das obras durante estos doce anos cumplimos a
vontade da súa anterior propietaria que quería facer deste centro un Museo para
todos. Un Museo da memoria, un museo da emoción, un museo onde as persoas
se encontran cun espazo onde ainda é posible leer o espíritu do lugar no so os
feitos históricos. Un museo autentico, palpable orixinal.
MUSEO FORTALEZA DE SAN PAIO DE NARLA (Friol)
Co seu nome indica este fantástico continente é unha Fortaleza e non por iso é
inaccesible. Un museo cheo de barreiras físicas pero cun programa de
actividades e un material de apoio para facelo accesible. A atención do persoal é
fundamental e neste museo encontrámonos con funcionarios que foron formados
e posúen coñecementos básicos no trato e a atención aos diversos tipos de
usuarios, o cal garantiza a eficacia real das actuacións que realizamos. A
formación do noso persoal foi realizada por técnicos das asociacións
correspondentes.
MUSEO PROVINCIAL DEL MAR EN SAN CIPRIÁN
San Cibrao é terra de mar. É unha península, unha lingua de terra que sae sen
medo a encontrarse co mar. Duro, perigoso, bravo, escravo..., pero tamén unha
porta aberta a novos horizontes, incertos mais aínda así esperanzadores.
San Cibrao foi berce de construtores de barcos e de homes intrépidos. A bordo
deses barcos votáronse ao mar e escudriñaron nas súas profundidades para
extraer os seus froitos e lanzáronse a navegar ata lonxanos mundos.
Mundos descoñecidos, mundos da memoria, historias sen parangón, que forxan o
espírito dun pobo. Historias para ser contadas...
O noso Museo é o seu mellor narrador. Non en vano, desde fai máis de corenta
anos, este museo, que nunca deixou de ser escola, lévanos da man pola estela
que os nosos antepasados, os “creadores” de mundos, deixaron tras de sí.
A cultura é unha experiencia interactiva, nos facemos cultura, e o museo é un
instrumento de mediación que ten a responsabilidade de comunicar, de establecer
un diálogo co público. Polo que, o novo proxecto deseñado para o Museo
Provincial del Mar de San Cibrao que será inaugurado no mes de decembro do
Museo Provincial do Mar
2010,pretende seguir esta filosofía e converterse nun modelo de museo aberto a
todos os sentidos, inclusivo, con atención plena á diversidade, que sexa capaz de
acercar o seu mensaxe e facer partícipe da súa actividade a todos os seus
visitantes.
O proxecto inclúe medidas para eliminar barreiras de comunicación entre o museo
e as persoas, Traballamos sobre o deseño da exposición, o material de apoio e o
tratamento da información.
Para o novo proxecto contamos co asesoramento de persoas e asociacións
ligadas ao mundo da discapacidade, pero tamén coa total implicación dos veciños
de San Cibrao. Quixemos que aqueles que fixeron posible o museo, fosen
partícipes activos da nova proposta, coa súa colaboración e opinión; xa que a
singularidade do Museo de San Cibrao é resultado do sentir especial que
desprende, máis alá das propias funcións que como institución cultural lle
corresponden.
Desde o seu nacemento como escola, sempre existiu unha honda implicación
social coa institución. Isto mesmo foi o que converteu á institución no primeiro
museo do mar de Galicia de carácter público. Incluso compatibilizó durante anos
ambas funcións, como escola durante o inverno e museo polo verán (1969-1988).
O museo constitúe un icono para a comarca e sobre todo para o pobo de San
Cibrao, como elemento esencial de su identidade.
Por todo o dito, queremos:
Un MUSEO DIDÁCTICO: un museo que debe seguir sendo unha escola, un
instrumento para o aprendizaxe e a educación social, un medio para o
intercambio recíproco de coñecemento, depositario non soamente de obxectos
sen vida, senón do seu patrimonio inmaterial, da memoria histórica e dos recordos
que constitúen a identidade dun pobo.
Un MUSEO ADAPTADO: un museo accesible, tanto no discurso como na
montaxe expositiva. Diferentes linguaxes sensoriais: visuais, orais, táctiles e
cenestésicos de forma que tanto a legibilidade como a motivación a
interactividade e a comprensión, adquiran o alto grado de accesibilidade global.
Museo Provincial do Mar
Un MUSEO SOCIAL, que estableza un diálogo permanente co seu entorno; un
MUSEO DENTRO-FORA, que sexa capaz de estender a súa acción fora dos
seus muros e manter unha conexión viva co seu orixe sociocomunitario.
Un MUSEO INTERACTIVO E DINÁMICO, en constante evolución e en
permanente construción, que xenere unha sinergia positiva que o converte no
centro gravitacional de novas accións. As novas tecnoloxías de comunicación
aportarán unha maior fluidez á conexión do museo co público e ampliará de forma
ilimitada o seu ámbito de acción.
Un MUSEO DEL FUTURO: un museo cercano, pero aberto ao mundo. Queremos
un museo vivo, humano, un museo no que, en palabras de Georges Henri Riviere,
“o éxito non se mida polo número de visitantes que recibe, senón polo número de
visitantes aos que ensinou algunha cousa”.
Estes son algúns dos PROGRAMAS que se executaron, están en vías de
aplicarse nos nosos museos:
Programa eliminación barreiras arquitectónicas:
Museo Provincial de Lugo (accesible para físicos)
Primeiras rectificacións pertinentes e posibles tendo en conta os
condicionamentos dun edificio histórico: ramplas provisionais año 2003-2007,
timbre adaptado 2003, baños accesibles 2003, rampla definitiva 2010
Museo Pazo de Tor (programas especiais de inclusión 2006-2011):
Na restauración do edificio levando a cabo un amplo programa arquitectónico[1]
(tendo en conta que é un edificio do século XVIII que conserva incluso vestixios
anteriores) no que se loitaron por dotalo da maior accesibilidade e comodidade
Museo Provincial do Mar
posible para todos os usuarios: ascensor, baños accesibles, ramplas,
aparcamentos, portas…
Está incluído na guía Predif como un dos tres puntos de interés accesibles de
Lugo1.
Museo Provincial del Mar (previsión melloras condiciones inclusión 2010-
2011)
Diagnostico final: 2007-2010
Aparcamento adaptado : dúas prazas diante do museo. Presenza de símbolo
internacional.
Sinalización de chegada
Portas estándar accesible
Panel
Baño accesible un único baño para todos os públicos: previsto 2010
Rampla: prevista 2010
Iluminación adaptada
Pavimentos adaptados
Sinalización táctil
Pintura de paredes, portas e véntanas de acordo a criterios de contraste.
- Programa eliminación barreiras coleccións e montaxe museográfico:
1 http://www.europapress.es/epsocial/fundaciones/noticia-predif-lanza-guia-
recoge-mas-160-puntos-interes-turistico-accesibles-espana-20100608150123.html
Museo Provincial do Mar
Museo del Mar 2010: pretendemos que sexa un paradigma na eliminación de
barreiras e como modelo de museo inclusivo. Iniciamos o traballo en onde
podemos sen apenas medios : as barreiras de comunicación a través do
noso novo proxecto museográfico: “Pelexamos por lo posible, loitamos por
lo invisible”. Non focalizamos no edificio senón no contexto.
Interviñemos na:
Iluminación
Vitrinas
Montaxe
Sinalética
- Programa eliminación barreiras comunicación cronograma:
Museo del Mar: año 2007 -2011.
Pazo de Tor: 2010-2011.
San Paio de Narla: 2010-2011.
- Programa actividades inclusivas cronoloxías:
Museo Provincial de Lugo: Intenso programa de xornadas, cursos, exposicións,
concertos, psico-balet, teatro, concursos , talleres años 2000-2008.
Museo Pazo de Tor: 2006-2010
San Paio de Narla: 2009-2010
Museo del Mar: 2005-2010
Museo Provincial do Mar
- Programa formación para el persoal(2003-2010): Cursos de LSE, Técnicas de
acompañamento e guiado de persoas con deficiencias visuais, cognitivas e de
linguaxe.
- Programa de dotación de personal(2007-2008):
2003-2005: Programa labora de contratación de persoal en risco de exclusión
social. A través dese programa, persoal da comunidade de xitanos, inmigrantes
e colectivos con diversidade funcional accederon a postos nos Museos.
2007-2008: en outubro do 2008 chegouse ao 50% por cento de contratos
temporais de prazas reservadas para persoas con discapacidade.
Actualmente traballamos e xa mantivemos reunións cos colectivos para solicitar
temarios adaptados na oferta pública de emprego da Deputación de Lugo.
-Temos un Programa de inclusión vinculado a Muller e discapacidade: “O Arte de
ser muller nun mundo por compartir)
- Programa eliminación de barreiras desde o outro lado: o persoal
discapacitado e a súa socialización e barreiras: o discapacitado tamén pon
barreiras, traballamos con proxectos de socialización e adaptación laboral:
Programa experiencia laboral sordo- cego.
- Programa de actividades para a inclusión social na Rede Museística:
2000- 2010: Intenso programa de actividades para a inclusión social: xornadas,
cursos, mesas redondas, concertos, talleres, concursos, teatro, psico-balet, etc.
Sirvan de exemplo:
Xornadas Museos y Accesibilidade(2003): Xornadas Capacidades Diferentes
Museos sen Límites (2007); A maleta de sensacións. Programa especial
psiquiatría: O teu Museo, Programa especial Agrupación Sordos Lugo: O
museo en signos Programa especial autismo: Ti en mi, eu en ti; A expresión
Museo Provincial do Mar
plástica como instrumento didáctico. O Museo en pictos Programa especial
alzheimer: O Nobelo da memoria; Tirando do fío; ; Xunto co teus recordos; Álbum
de recordos compartidos: coidador-afectado: Primavera, verano, outono e inverno
da vida. Comemos Recordamos… Programa síndrome de Down: A maleta
viaxeira; Redes de historias; Arqueoloxía sonora (2008-2010); Un Xogo de cartas
(2010). Programa Interxeneracional: Re-trato te trato. Programa intercultural:
Africa Sabi Sabi… Follas novas, Novas Follas, Expres-arte. Programa especial
muller e discapacidade (2009-2010):
- Talleres de formación para persoal de servizos culturais (2009-2010).
-Programa de voluntariado de invidentes e outras persoa con discapacidade como
monitores de museo.
-Previa solicitude e concertación a Rede Museística facilita Guías-interpretes en
lingua de signos (LSE).
-Visitas guiadas telefónicas (técnica audiodescripción)
-Visitas guiadas, miradas táctiles.
- Intercambios culturais con outros países e organización de semanas
monográficas: Romanía, Cuba, Polonia,Italia,Bélxica,Croacia,Uruguai,Chile...
- Exposicións específicas: 123 exposicións vinculadas a la diversidade.
- Algún exemplo de material de apoio:
-Publicación de una guía de autonomía persoal (2003)
-Folletos en 18 linguas
-Guía en Braille: Museo Provincial de Lugo (2003), Museo Provincial del Mar de
San Cibrao (2010), Fortaleza San Paio de Narla, Pazo de Tor (2010).
-Follas de sala en braille (2010)
Museo Provincial do Mar
-Follas de sala con información adaptada a distintos niveles de linguaxe e
comprensión en distintos tamaños de carácteres - Follas de sala e sinalización en
pictogramas para autismo. Contraste e cores adaptados. Cantidade de
Información adaptada. Referencias espaciais e temporais na descrición.
- Planos en releve: Museo Provincial de Lugo (2007)
- Maquetas táctiles e pezas en releve.
- MP4 con explicacións sonoras e visuais (2007); Ipod LSE Museo del Mar.
- PIM: deseño de puntos de información multimedia (Traballamos na redacción
dun proxecto da Deputación Provincial de innovatec para a eliminación de
barreiras)
4.-AVALIACIÓNS CONTINUAS DAS CONDICIONS DE INCLUSIÓN NA NOSA
REDE DE MUSEOS
É necesario actualizar o noso servizo público con avaliacións e
rectificacións periódicas.
“Se queremos de verdade que alguén forme parte da nosa vida, faremos o
posible para dar a benvida a estas persoas e acomodarnos as súas
necesidades” Torrest-1988
Museo Provincial do Mar
Pictogramas
ELIMINACIÓN BARREIRAS
COMUNICACIÓN
PICTOGRAMAS AUTISMO
BRAILE
TIPOGRAFÍAS
LINGUAS
INTERPRETACIÓN
NIVELES DE COMPRESIÓN
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Braile
Tipografías (Follas en A3 con letras en gran tamaño)
Folletos en varias linguas
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar
Museo Provincial do Mar