A atmosfera terrestre

Unidade 2:A atmosfera terrestre

Unidade 2:A atmosfera terrestre

Unidade 9 do libro

Antes de empezar...Antes de empezar...Antes de empezar...Antes de empezar...

• Como posibilita a atmosfera a vida na Como posibilita a atmosfera a vida na Terra?Terra?

• Cal é o gas predominante na atmosfera?Cal é o gas predominante na atmosfera?

• Foi sempre igual a atmosfera na Terra?Foi sempre igual a atmosfera na Terra?

• É a capa da atmosfera homoxénea?É a capa da atmosfera homoxénea?

A atmosferaA atmosfera

• A atmosfera é a capa de gases que envolve un planeta.

• Na Terra está composta por unha mestura de gases denominada aire e partículas en suspensión.

• No noso planeta sería imposible a existencia de vida sen a atmosfera.

• A atmosfera é a capa de gases que envolve un planeta.

• Na Terra está composta por unha mestura de gases denominada aire e partículas en suspensión.

• No noso planeta sería imposible a existencia de vida sen a atmosfera.

Composición da atmosferaComposición da atmosfera

Este conxunto de gases é coñecido como aire

Gases da atmosfera

Nitróxeno (N2) 78 %

Gas inerte

Osíxeno(O2) 21%

Necesario para a respiración dalgúns seres vivos

Argón(O2) 0’93%

Gas inerte

Dióxido de carbono(CO2) 0’03%

Necesario para as plantas para a fotosínteseIntervén no efecto invernadoiro axudando a manter a temperatura da Terra

Outros gases 0’03%Vapor de auga, ozono, hidróxeno...

Estrutura da atmosferaEstrutura da atmosfera

A atmosfera pode chegar a ter nalgunhas zonas ata 1.000 km de grosor desde a superficie terrestre. A atmosfera pode chegar a ter nalgunhas zonas ata 1.000 km de grosor desde a superficie terrestre. Capas da atmosfera

Troposfera: amáis achegada á Terra, cun grosor medio de 12 km. Nela orixínanse os fenómenos atmosféricos coñecidos.Reúne as condicións necesarias para a vida.

Estratosfera: esténdese desde a troposfera ata unha altura de 50 km. Nesta capa atópase a capa de ozono que protexe os seres vivos ao absorber as radiacións ultravioleta nocivas emitidas polo Sol (por iso quéntase ascendendo nela a temperatura)

Mesosfera: chega ata os 80 km•Nela desintégranse as estrelas fugaces•A temperatura descende nela

Ionosfera: Acada unha altura de 400 km e nela case non hai gases. ou mesosfera Reflicte as ondas de radio e televisión, que despois se

devolven á Terra.•Nela localízanse as órbitas dos satélites artificiais.•

Exosfera: Capa que exténdese dende os 500 km ao final

•O contido en gases diminúe ata desaparecer

Capas da atmosfera Troposfera: amáis achegada á Terra, cun grosor medio de 12 km.

Nela orixínanse os fenómenos atmosféricos coñecidos.Reúne as condicións necesarias para a vida.

Estratosfera: esténdese desde a troposfera ata unha altura de 50 km. Nesta capa atópase a capa de ozono que protexe os seres vivos ao absorber as radiacións ultravioleta nocivas emitidas polo Sol (por iso quéntase ascendendo nela a temperatura)

Mesosfera: chega ata os 80 km•Nela desintégranse as estrelas fugaces•A temperatura descende nela

Ionosfera: Acada unha altura de 400 km e nela case non hai gases. ou mesosfera Reflicte as ondas de radio e televisión, que despois se

devolven á Terra.•Nela localízanse as órbitas dos satélites artificiais.•

Exosfera: Capa que exténdese dende os 500 km ao final

•O contido en gases diminúe ata desaparecer

Densidade do aire

300 km

80 km

10 km

Presión (mb)

200 400 600 800 1000

Alti

tud

(km

)

0

4

8

12

16

20

24

28

32

36

Atmosferas de Venus, Marte e a TerraAtmosferas de Venus, Marte e a Terra.

• Venus ten auga en estado gasoso, pero non xeo nin auga líquida. Venus ten auga en estado gasoso, pero non xeo nin auga líquida.

• Marte carece de auga na súa superficie e de existir podería estar conxeladaMarte carece de auga na súa superficie e de existir podería estar conxelada

Como cres que pode influir a súa atmosfera na existencia de auga líquida?Como cres que pode influir a súa atmosfera na existencia de auga líquida?

Que gas falta en Venus e Marte, e está presente na Terra? Para que o utilizan os Que gas falta en Venus e Marte, e está presente na Terra? Para que o utilizan os seres vivos? De onde procede?seres vivos? De onde procede?

Atmosferas de Venus, Marte e a TerraAtmosferas de Venus, Marte e a Terra.

Como cres que pode influir a súa atmosfera na existencia de auga líquida?Como cres que pode influir a súa atmosfera na existencia de auga líquida?A densidade da atmosfera inflúe no efecto invernadoiro do planeta, si este é moi alto coma en Venus as A densidade da atmosfera inflúe no efecto invernadoiro do planeta, si este é moi alto coma en Venus as

temperatruras serán moi altas estando a auga en estado gasoso, sen embargo se é moi baixo as temperatruras serán moi altas estando a auga en estado gasoso, sen embargo se é moi baixo as tempereaturas serán menor de 0ºC estando a auga conxelada.tempereaturas serán menor de 0ºC estando a auga conxelada.

Que gas falta en Venus e Marte, e está presente na Terra? Para que o utilizan os Que gas falta en Venus e Marte, e está presente na Terra? Para que o utilizan os seres vivos? De onde procede?seres vivos? De onde procede?

O osíxeno (OO osíxeno (O22) . É necesario para a maioría dos seres vivos para a respiración (so algunhas bacterias e ) . É necesario para a maioría dos seres vivos para a respiración (so algunhas bacterias e fungos poden respirar sen Ofungos poden respirar sen O22). Todo o O). Todo o O22 da Terra procede a partir do creado na fotosíntese . A presenza da Terra procede a partir do creado na fotosíntese . A presenza

de osíxeno nun planeta é un indicativo da presenza de seres vivos. de osíxeno nun planeta é un indicativo da presenza de seres vivos.

Funcións da atmosfera

• FUNCIÓN PROTECTORA• Radiacións solares Impacto meteoritos

Paisaxe lunar

Funcións da atmosfera

• ACHEGA GASES NECESARIOS PARA OS SERES VIVOS• Dióxido de carbono Osíxeno

Ollo! Non todos os seres vivos necesitan O2 para vivir,

hai bacterias e fungos que poden vivir sen el

Funcións da atmosfera• REGULA A TEMPERATURA DA SUPERFICIE TERRESTRE

• Grazas ao “EFECTO INVERNADOIRO”EFECTO INVERNADOIRO”

Estratosfera

Capa de ozono

Radiación solar

Gases de efecto invernadero

Radiaciónreflejada

Radiaciónque vuelve al espacio

O efecto invernadoiro

O solo moito máis frío, emite radiacións de baixa frecuencia (i.v.)

O chan moito máis frío, emite radiacións de baixa frecuencia (i.v.)

O efecto invernadoiroO efecto invernadoiroO efecto invernadoiroO efecto invernadoiro

• É un efecto normal da nosa atmosfera debido a diversos gases como o É un efecto normal da nosa atmosfera debido a diversos gases como o CO2, metano e vapor de auga.CO2, metano e vapor de auga.

• Fai que a Terra manteña unha Fai que a Terra manteña unha temperatura media de 15 ºC temperatura media de 15 ºC posibilitando posibilitando que haxa auga en estado líquido, necesaria para a existencia de vida.que haxa auga en estado líquido, necesaria para a existencia de vida.

• Sen a presenza de atmosfera a calor do Sol sería devolta ao espazo, e a Sen a presenza de atmosfera a calor do Sol sería devolta ao espazo, e a Terra arrefriaríase ata alcanzar unha temperatura media de – 18ºC.Terra arrefriaríase ata alcanzar unha temperatura media de – 18ºC.

Comparación temperatura Terra - LúaComparación temperatura Terra - Lúa

A Terra e a Lúa están á mesma distancia do Sol, pero ao non ter atmosfera a Lúa ten unha temperatura media de -15ºC

A contaminación atmosférica

Presenza na atmosfera de diversas substancias ou formas de enerxía en cantidades tales que son

prexudiciais para os seres vivos e o medio natural

Orixe

Contaminantes atmosféricos

Gases•

•

•

• Partículas en suspensión•

•

•

• Luz e ruído

Principais substancias contaminantes derivadas da actividade humana

Dióxido de carbonoDióxido de carbono.. • Procede da Procede da utilización de combustibles fósilesutilización de combustibles fósiles, como o , como o

carbón ou os derivados do petróleo. carbón ou os derivados do petróleo.

• É un dos compoñentes naturais da atmosfera e permite que a É un dos compoñentes naturais da atmosfera e permite que a Terra teña unha temperatura idónea para a vida polo Terra teña unha temperatura idónea para a vida polo efecto efecto invernadoiro naturalinvernadoiro natural. .


Óxidos de xofre e de nitróxenoÓxidos de xofre e de nitróxeno • .Proceden da .Proceden da combustión de carbóns e gasolinas combustión de carbóns e gasolinas

de mala calidade. de mala calidade.

• Cando estes óxidos se combinan co vapor de auga Cando estes óxidos se combinan co vapor de auga das nubes, as precipitacións orixinadas conteñen das nubes, as precipitacións orixinadas conteñen ácidos, como o sulfúrico e o nítrico. Isto coñecese ácidos, como o sulfúrico e o nítrico. Isto coñecese como como chuvia ácidachuvia ácida. .


Gases CFC.Gases CFC.

• Son gases que se utilizan como Son gases que se utilizan como aerosois, aerosois, refrixerantesrefrixerantes, etc. , etc.

• Provocan a Provocan a destrución da capa de ozonodestrución da capa de ozono da da estratosfera e, como consecuencia, o incremento estratosfera e, como consecuencia, o incremento das radiacións ultravioleta que chegan á superficie das radiacións ultravioleta que chegan á superficie terrestre. terrestre.


Partículas sólidas de pequeno tamaño,Partículas sólidas de pequeno tamaño,

• Producidas ao Producidas ao queimar carbón e outros combustibles.queimar carbón e outros combustibles.

• As consecuencias son As consecuencias son doenzas pulmonaresdoenzas pulmonares, cando se inhalan de xeito , cando se inhalan de xeito continuado.continuado.

Efectos contaminación atmosférica

Chuvia ácida•

•

•

• Destrución capa ozono•

•

•

•

•

• Incremento efecto invernadoiro

O efecto invernadoiroO efecto invernadoiro

O solo moito máis frío, emite radiacións de baixa frecuencia (i.v.)

O chan moito máis frío, emite radiacións de baixa frecuencia (i.v.)

O efecto invernadoiro

OS GASES DO EFECTO INVERNADOIRO

A natureza recicla o CO2

OS GASES DO EFECTO INVERNADOIRO

O CAMBIO CLIMÁTICO

Variación da concentración de CO2 na atmósfera no último milenio.

A partir do 1850 coa Revolución industrial incrementouse de forma considerable a

concentración de CO2

Podemos falar de cambio climático?

• Sí, xa que ainda e normal variacións periódicas no clima por diversos motivos como (variacións nas radiacións solares, traxectoria terrestre...) nos últimos 100 anos existe unha tendencia evidente de cambio climático aumentando a temperatura ata 1º C de media.

Baseándose no seguinte esquema, explique:Baseándose no seguinte esquema, explique:- Por que está a aumentar a temperaturana superficie da Terra (causas)? - Por que está a aumentar a temperaturana superficie da Terra (causas)? - Como se chama este fenómeno? - Como se chama este fenómeno? - Ca- Cales son as posibles consecuencias?les son as posibles consecuencias?

1 - A maior parte da enerxía solar que chega á Terra é absorbida pola superficie terrestre

2 - A superficie terrestre quente, emite radiación infravermella

3 - Certos gases presentes na atmosfera crean un efecto invernadoiro: absorben a calor que escapa dende a superficie terrestre e parte a radian de novo cara a superficie

4 - A actividade humana aumentou a cantidade de gases de invernadoiro na atmosfera e polo tanto a cantidade de calor que volve cara a superficie terrestre. De ahí o ascenso global das temperaturas

Por que está a aumentar a temperaturana superficie da Terra?Por que está a aumentar a temperaturana superficie da Terra?

**Gases de efecto invernadoiro producidos pola actividade Gases de efecto invernadoiro producidos pola actividade humanahumana

– Principalmente o aumento do CO2 Principalmente o aumento do CO2 por: por:

• Deforestación: diminue a fotosinteseDeforestación: diminue a fotosintese

• Aumento da contaminación das fábricas, vehículos...Aumento da contaminación das fábricas, vehículos...

– Outros gases:Outros gases:

• Metano (CH4): gandaría, arrozaisMetano (CH4): gandaría, arrozais

• Óxido nitroso N2O: fertilizantes nitroxenados, combustibles fósilesÓxido nitroso N2O: fertilizantes nitroxenados, combustibles fósiles

• CFCs: refrixerantes, aerosois, aire acondicionado, disolventesCFCs: refrixerantes, aerosois, aire acondicionado, disolventes

A actividade humana aumentou a cantidade de gases de invernadoiro* na atmosfera e polo tanto a cantidade de calor que volve cara a superficie terrestre. De ahí o ascenso global das temperaturas

Como se chama este fenómeno?Como se chama este fenómeno?

Denomínase efecto invernadoiro, xa que a atmosfera actúa de forma similar aos plásticos nos invernadoiros para cultivos de plantas

Os gases de efecto invernadoiro absorben a calor que escapa dende a superficie terrestre e parte a radian de novo cara a superficie, e polo tanto

incrementan a cantidade de calor que volve cara a superficie terrestre. De ahí o ascenso global das temperaturas.

Cales son as posibles consecuencias?Cales son as posibles consecuencias?

Produción dun cambio Produción dun cambio climático orixinando un climático orixinando un

quentamento globalquentamento globalA temperatura media da Terra podería incrementarse ata 0’5 º C cada década

neste século

Consecuencias:Consecuencias:● Desxeo dos glaciares e casquetes polares co consecuente aumento do nivel do mar

Elevación do nivel do marElevación do nivel do mar entre 50 e 110 cm pola fusión dos xeos e a dilatación da auga do mar. entre 50 e 110 cm pola fusión dos xeos e a dilatación da auga do mar.● Alteracións nos climas cun aumento das zonas desertizadas

Modificación do réxime de ventos e chuvias que producirá un cambio nos climas das distintas áreas da Terra producindo alteracións nos cultivos, e nos hábitats con consecuencias negativas para os seres vivos.

● Escaseza de auga e polo tanto de alimentos● Extinción de especies● Aumento de plagas e enfermidades en certas zonas

Cales son as posibles consecuencias?Cales son as posibles consecuencias?

Cambio climático

Que podes facer ti para evitar o cambio climático?

QUÉ PODES FACER TI?

Central térmica As Pontes

A CAPA DE OZONO (O3)

A CAPA DE OZONO (O3)

O BURATO DA CAPA DE OZONO


Indica as causas da formación do burato da capa de ozono

Destrucción da capa de ozono gases CFC


Indica as consecuencias da formación do burato da capa de ozono

-Cancro de pel

-Inmunosupresión (Disminución das defensas do organismo frente as infeccións)

A chuvia ácida

Chuvia con ácidos disoltos, principalmente ácido sulfúrico e nítrico, procedentes de combustibles fósiles e de motores de explosión.

A chuvia ácidaA chuvia ácida

Acidifica as augas e solos afectando aos seres vivos que viven nela

Altera os monumentos ocasionando o chamado mal da pedra

Destrúe as plantas

Corrección do impacto sobre a atmosfera

• Medidas dos gobernosMedidas dos gobernos• Adoptar protocolos internacionais para evitar a contaminación.Adoptar protocolos internacionais para evitar a contaminación.• Promulgar leis que prohiban a utilización de CFC e obriguen á instalación de Promulgar leis que prohiban a utilización de CFC e obriguen á instalación de

filtros para que non se vertan á atmosfera gases contaminantes, como os filtros para que non se vertan á atmosfera gases contaminantes, como os óxidos de xofre, ou partículas sólidas.óxidos de xofre, ou partículas sólidas.

• Promover campañas de concienciación da poboación para aforrar combustibles.Promover campañas de concienciación da poboación para aforrar combustibles.• Facilitar a reciclaxe.Facilitar a reciclaxe.

• Medidas individuaisMedidas individuais• Aforrar enerxía.Aforrar enerxía.• Non utilizar aerosois que conteñan CFC.Non utilizar aerosois que conteñan CFC.• Facilitar a reciclaxe do papel, o plástico e o vidro,Facilitar a reciclaxe do papel, o plástico e o vidro, separándoos e

depositándoos no colector axeitado.

Diminuír as emisións de gases contaminantes á atmosfera,Diminuír as emisións de gases contaminantes á atmosfera,

Education

A atmosfera terrestre