Η πλατφόρμα Moodle στην εκπαίδευση

ενηλίκων: Δραστηριότητες και πρακτικές χρήσης

από την πρωτοβουλία εκπαιδευτικών ICT4ALL

Δήμητρα Θεοδοσιάδου, Msc e-learning, demiantheo@gmail.com

Χρήστος Πάππος, pchristosp@gmail.com

Άγγελος Κωνσταντινίδης, Open University of Catalonia, Spain & University of Nottingham, UK

Angelos.Konstantinidis@nottingham.ac.uk

Το ICT4ALL - Αρχές μάθησης

● Μάθηση: βιωματική διαδικασία, βασίζεται σε πραγματικές ανάγκες,

επιτυγχάνεται με αλληλεπίδραση εκπαιδευομένων/εκπαιδευτών

● Γόνιμη μάθηση > περιβάλλον συνεργασίας. Συνεργασία σε όλα τα επίπεδα.

Εμπλοκή εκπαιδευόμενων

● Στόχος > μάθηση της διαδικασίας της μάθησης > αυτονομία εκπαιδευόμενων

= προϋπόθεση της δια βίου μάθησης

● Μάθηση > διαδικασία μοιράσματος. Το περιεχόμενο μαθημάτων διαθέσιμο

online, ελεύθερα και δωρεάν για μελέτη, αναθεώρηση και ανάπτυξη

● Ενθάρρυνση διαμοιρασμού του εκπαιδευτικού υλικού και πρωτότυπων

δημιουργιών των εκπαιδευόμενων

Στόχος του ICT4ALL

Προώθηση ουσιαστικής ενσωμάτωσης των ψηφιακών εργαλείων στην

εκπαιδευτική διαδικασία.

Ανάπτυξη ικανοτήτων επιλογής και διαχείρισης ψηφιακών μέσων

Δημιουργική αξιοποίηση στα πλαίσια της καθημερινής εκπαιδευτικής διαδικασίας

Αύξηση ενδιαφέροντος, βελτίωση κατανόησης, ανάπτυξη δεξιοτήτων, αξιολόγηση

ICT4ALL & Moodle

Έκδοση του Moodle: 2.6.1

Θέμα εμφάνισης: Serenity τροποποιημένο στις ανάγκες μας

● Αρχική σελίδα μαθήματος

● Σελίδα οδηγιών

● Forum

● Library

● Σύνδεσμοι σε εξωτερικά sites

● Προ-εγγραφή συμμετεχόντων με αλλαγή password

Τα σεμινάρια: πλαίσιο, θεματικές, συμμετέχοντες

● 2013-2018: 9 σεμινάρια μεικτής μάθησης

● Διάρκεια: από 2 ως και 6 εβδομάδες

● Εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων και διαφορετικών ειδικοτήτων (23 ως 60 ανά

σεμινάριο)

● Ψηφιακή τεχνολογία (Web 2.0), Ψηφιακή αφήγηση

● 4 ή 5 ενότητες

● Εξοικείωση με το περιβάλλον του Moodle

● Εκμάθηση λογισμικών (blogger, prezi, wiki, google forms, padlet, storybird,

storyboardthat, Utellstory, Stripgenerator, Go!Animate κ.ά.)

● Περιβαλλοντική προσέγγιση, ευαισθητοποίηση

● Επικέντρωση στην παιδαγωγική αξιοποίηση, ενσωμάτωση στη διδασκαλία, χρήση από

τους μαθητές

Διαδικτυακή Κοινότητα Διερεύνησης (CoI)

Garisson, Anderson & Archer (2000):

❖ Μελέτη επίδρασης της χρήσης της τεχνολογίας στην ποιότητα εκπαιδευτικής διαδικασίας

❖ Δημιουργία πλαισίου ερμηνείας

Μοντέλο της Κοινότητας Διερεύνησης

● Τριτοβάθμια εκπαίδευση

● Διαδικτυακά περιβάλλοντα μάθησης

Μάθηση με αλληλεπίδραση των στοιχείων:

● γνωστική παρουσία (cognitive presence)

● κοινωνική παρουσία (social presence)

● διδακτική παρουσία (teaching presence)

Η εφαρμογή του μοντέλου CoI στο Moodle

● Έρευνα από τους εκπαιδευόμενους αντί άμεσης διδαχής αποτελέσματος

● Ανάγκη ενεργούς συμμετοχής σε κοινότητες εκπαιδευομένων

● Εκπαιδευτής σε ρόλο καθοδηγητή/διευκολυντή

● Διαχωρισμός προφορικής και γραπτής επικοινωνίας

● Γραπτή επικοινωνία σε ασύγχρονο διαδικτυακό μαθησιακό περιβάλλον

Γνωστική παρουσία (Cognitive presence)

● Διαδικασίες σκέψης υψηλής

ποιότητας

● Κριτική σκέψη, κατανόηση

● Ικανότητα διερεύνησης

● Ανάπτυξη δεξιοτήτων

● Αναστοχασμός

Μοντέλο πρακτικής διερεύνησης

● Γενεσιουργό γεγονός

● Εξερεύνηση

● Ενσωμάτωση

● Λύση/απόφαση

Κοινωνική παρουσία (social presence)

Προβολή του εαυτού ως πραγματικό άτομο σε μια διαδικτυακή μαθησιακή

κοινότητα

Υποστηρικτής της γνωστικής παρουσίας

Διευκολυντής κριτικής σκέψης

Συναισθηματική ικανοποίηση και προσωπική ολοκλήρωση

Πρόκληση για τα διαδικτυακά, ασύγχρονα, περιβάλλοντα μάθησης

Ανοιχτή επικοινωνία (openness), αποτελεσματική επικοινωνία, συνοχή ομάδας

Διδακτική παρουσία (teaching presence)

● Σχεδιασμός, διευκόλυνση & προσανατολισμός γνωστικής & κοινωνικής

παρουσίας

● Μαθησιακά αποτελέσματα με προσωπικό νόημα & εκπαιδευτική αξία

❏ Δημιουργία περιεχομένου, δραστηριοτήτων, χρονοδιαγράμματος μαθήματος

❏ Εποπτεία, διαχείριση ουσιαστικής συνεργασίας

❏ Υποβοήθηση αναστοχασμού

❏ Διασφάλιση επίτευξης στόχων❏ Διάγνωση αναγκών, έγκαιρη καθοδήγηση, πληροφόρηση

Ενίσχυση & υποστήριξη κοινωνικής & γνωστικής παρουσίας

Σπουδαιότητα ρόλου εκπαιδευτή

Ανάπτυξη της CoI στο περιβάλλον Moodle

❖ Ενσωμάτωση πίνακα/αρχική σελίδα μαθήματος

❖ Forums

➢ Nested threads

❖ Προφίλ εκπαιδευτών & εκπαιδευόμενων

❖ Οδηγίες πλοήγησης & χρήσης

➢ Εισαγωγική εβδομάδα, χρόνος εξοικείωσης, δραστηριότητες

❖ Ανάρτηση βιβλιογραφίας

❖ Δυνατότητα ανάρτησης υλικού

Γνωστική παρουσία στο περιβάλλον Moodle

● Εισαγωγικός χρόνος εξοικείωσης στο moodle

● Forum: αλληλεπίδραση, ανταλλαγή απόψεων/εμπειριών

● Ανοιχτότητα & προστατευμένο πλαίσιο για τους συμμετέχοντες

● Ενίσχυση & υποστήριξη των συζητήσεων για το περιεχόμενο του σεμιναρίου

● Παρακίνηση για αναστοχασμό

● Παρακίνηση για προσαρμογή στις ατομικές διδακτικές συνθήκες

● Δραστηριότητες σύμφωνες με ενδιαφέροντα & ανάγκες συμμετεχόντων

● Αυτοδιαχείριση λόγω της εξ αποστάσεως/ασύγχρονης φύσης σεμιναρίων

Διδακτική παρουσία στο περιβάλλον Moodle

● Σχεδιασμός περιεχομένου σεμιναρίων

● Προσωπικό νόημα - κάλυψη αναγκών εκπαιδευόμενων

● Υποστήριξη προϋπάρχουσας γνώσης & ατομικών ενδιαφερόντων

● Ελευθερία & δημιουργικότητα - ενθάρρυνση, υποστήριξη

● Συνεργατικές δραστηριότητες

● Δημοσιοποίηση εργασιών - πολλαπλή νέα γνώση, σύγκριση, αυτοβελτίωση

● Αρχική σελίδα πλοήγησης/βάση αναφοράς

● Οδηγίες & δραστηριότητες εξοικείωσης, ενημέρωσης προφιλ

● Forum για τεχνικά ερωτήματα, αμεσότητα ανταπόκρισης

● Συνεχής & διακριτική παρουσία εκπαιδευτών

● Οδηγίες σε blog - πρόσβαση μετά το σεμινάριο, διάχυση γνώσης

Κοινωνική παρουσία στο περιβάλλον Moodle

● Ενημέρωση προφίλ

● Δραστηριότητες γνωριμίας - συνεχής αλληλεπίδραση

● Πολλαπλά forum ανάλογα με ενότητες & θεματικές○ Φωλιασμένη μορφή, βοηθητική ειδικά για αρχάριους

● Ανοιχτότητα & ενθάρρυνση συζητήσεων○ Παρακίνηση αυτοβελτίωσης

○ Άνεση & υποστήριξη έκφρασης αναστοχασμού, αυτοκριτικής, ανησυχιών, ικανοποίησης

● Καλλιέργεια αισθήματος ισότητας & οικειότητας

● Δημοσίευση εργασιών○ ανατροφοδότηση/αξιολόγηση από εκπαιδευτές & συνεκπαιδευόμενους.

○ Παρακίνηση για ποιοτικά εποικοδομητικά σχόλια

● 1ο πληθυντικό, emoticons, χιούμορ, ανέβασμα προσωπικών αρχείων

Αποτελέσματα

Παραγόμενα σεμιναρίων - εργασίες επιμορφούμενων

● Εργασίες σε blog & padlet ○ Ελεύθερη πρόσβαση, διαμοιρασμός και μετά την ολοκλήρωση των σεμιναρίων

● Κοινοποίηση εργασιών στα forum για συζήτηση, σχολιασμό, αξιολόγηση

● Πλήθος εργασιών - πολλαπλή μάθηση○ Από την εμπειρία

○ Από το έργο συνεκπαιδευόμενων

○ Επεξηγηματικά συνοδευτικά κείμενα

○ Ανοιχτή ανατροφοδότηση από εκπαιδευτές

Αναρτήσεις των συμμετεχόντων στα forum

Τίτλος Σεμιναρίου Σύνολο

αναρτήσεων

Αναρτήσεις

ανά ημέρα

Αναρτήσεις ανά

συμμετέχοντα

Ψηφιακή αφήγηση για το

περιβάλλον: Ανιχνεύοντας

παρόχθια οικοσυστήματα

2856 52,9 32,5

Ψηφιακή Αφήγηση - Ένα

πολυδιάστατο εργαλείο

μάθησης

982 18,9 35

Η Ψηφιακή Αφήγηση στην

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

1058 29,3 37,8

Αναρτήσεις ανά ημέρα

Ψηφιακή αφήγηση για το

περιβάλλον: Ανιχνεύοντας

παρόχθια οικοσυστήματα

Ψηφιακή Αφήγηση - Ένα

πολυδιάστατο εργαλείο

μάθησης

Η Ψηφιακή Αφήγηση στην

Περιβαλλοντική

Εκπαίδευση

Αποτελέσματα - Αξιολόγηση σεμιναρίων από τους επιμορφούμενους

● Ερωτηματολόγια αξιολόγησης - Ποιοτική αξιολόγηση, διατύπωση εντυπώσεων○ Ανώνυμα

○ Προτάσεις βελτίωσης, θετικά αρνητικά συνολικής εμπειρίας

Επιφυλάξεις

➢ Το περιβάλλον ήταν ιδιαίτερα εύχρηστο αλλά θεωρώ πως κρατηθήκαμε σε

απόσταση…

➢ Είναι συνετό δίνουμε νέες αφορμήσεις στους μαθητές για ενασχόληση με υπολογιστές;

Αδυναμίες

➢ Διέθετα περιορισμένο χρόνο για την παράδοση των εβδομαδιαίων εργασιών…

➢ Ο χρόνος για την αξιοποίηση των εργαλείων με τους μαθητές είναι περιορισμένος

➢ Για μένα ήταν "βουτιά στα βαθιά"(αναφέρομαι σε τεχνικές γνώσεις,Η.Υ.).Με ενδεχόμενο

απογοήτευσης ως και παραίτησης.

Προσόν

➢ Η άμεση επικοινωνία, οι σαφείς οδηγίες, το περιβάλλον του moodle

➢ Καθένας μπορούσε να μελετήσει και να ασχοληθεί με τις εργασίες του όποια στιγμή μπορούσε

➢ Τα forum επικοινωνίας και υποστήριξης

➢ Δεν μας δίνονταν όλα έτοιμα και έπρεπε να πειραματιστούμε/δοκιμάσουμε/προσπαθήσουμε

➢ Η αλληλοβοήθεια, η αλληλεπίδραση, το προσεκτικά διαλεγμένο υλικό

➢ Το κλίμα της ομάδας και η συνεργασία με τους άλλους εκπαιδευόμενους ήταν άριστο, γεγονός που

σε έκανε να νιώθεις άνετα

➢ ...μπορούσα να έχω άμεση εικόνα της προόδου των "συμμαθητών" μου…

➢ Αν και ήταν εξ αποστάσεως η παρέμβαση των εκπαιδευτών, όπου και όταν είχα πρόβλημα, ήταν

άμεση και ουσιαστική.

➢ …πληροφορούμαι αυτά που δεν ξέρω μέσα από τις απαντήσεις και στις ερωτήσεις των άλλων…

➢ Δουλέψαμε συνάδελφοι διαφορετικών ειδικοτήτων και βαθμίδας στις ίδιες εφαρμογές...

Moodle & εκπαίδευση εκπαιδευτικών/ενηλίκων

Άνεση φιλοξενίας, ανάπτυξης mini courses

Σύγχρονες ανάγκες εκπαίδευσης, επαγγελματικής εξέλιξης από απόσταση

Εξοικείωση με την πλατφόρμα / ξεπέρασμα φόβων, επιφυλάξεων

Συνεχής υποστήριξη (εκπαιδευτές & συνεπιμορφούμενοι)

Βιβλιογραφία

Colwell, J., & Hutchison, A. C. (2015). Supporting teachers in integrating digital technology into language arts instruction to promote

literacy. Journal of Digital Learning in Teacher Education, 31(2), 56-63

Garrison, D. R. (2007). Online Community of Inquiry Review: Social, Cognitive, and Teaching Presence Issues. Journal of Asynchronous

Learning Networks, 11(1), 61-72.

Garrison, D. R., Anderson, T., & Archer, W. (2000), Critical Inquiry in a text-based environment: Computer conferencing in higher

education. The Internet and Higher Education, 2, 87-10.

Konstantinidis, A. (2012). Implementing Learning-Oriented Assessment in an eTwinning Online Course for Greek Teachers. MERLOT

Journal of Online Learning and Teaching, 8(1), 45-62.

Konstantinidis, A., Theodosiadou, D., & Pappos, C. (2013). Web 2.0 Tools for Supporting Teaching. Turkish Online Journal of Distance

Education, 14(4), 287-295.

Salmon, G. (2002). E-tivities: the key to active only learning. Stylus Publishing Inc., Sterling, U.S.A.

Theodosiadou, D., Konstantinidis, A., Pappos, C., Papadopoulos, N., & Marna, E. (2017). Community of Inquiry Development in a Blended

Learning Course for In-service Teachers. Journal of Education and Practice, 8(2), 62-66.