424
Exercícios Sobre Adjetivos ADJETIVO: Sempre se refere a um substantivo. Substantivo=nomeia o ser Adjetivo=caracteriz a o ser Pessoa/coisa <----- adjetivo Ruimcoisa ruim,pessoa ruim

EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Exercícios Sobre Adjetivos

ADJETIVO:Sempre se refere a um substantivo.Substantivo=nomeia o serAdjetivo=caracteriza o serPessoa/coisa <-----adjetivoRuimcoisa ruim,pessoa ruimGostosacoisa gostosa,pessoa “gostosa”Plural dos adjetivos compostos:Regra geral: só varia o último .

Page 2: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Ex.:Moço moreno-claro:moços moreno-clarosMoça moreno - clara:moças moreno - clarasBandeira verde-amarela: bandeiras verde-amarelasOlho azul-claro:olhos azul-claros

FLEXÃO DOS ADJETIVOS COMPOSTOS DESIGNATIVOS DE CORES:

Page 3: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

1 - Só varia o segundo elemento, quando constituídos de adjetivosBlusas amarelo- claras/ Fitas verde-amarelas /Roupas amarelo-escuras/ Tonalidades amarelo-claras/ Vestidos verde-amarelos Chapéus azul-claros/

Gravatas vermelho-roxas/Blusas azul- claras/ Gravatas

verde-amarelas /Saias vermelha-claras

2 - Sendo um deles substantivo nenhum elemento varia (= ficam invariáveis.).Blusões amarelo-canário Vestidos verde-mar Blusas rosa-chumbo Fitas verde-alface

Page 4: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Papéis verde-montanha Blusas verde- pavão Pedras azul- turquesa Fazendas branco- marfim Cor rosa-carvão Tonalidades rosa- alface Olhos verde-garrafa

OBSERVAÇÃO: O plural de:Surdo-mudo é surdos-mudos Surda-muda é surdas-mudas

- Azul-marinho e azul-celeste ficam invariáveis

Page 5: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Exemplo:Ternos azul-marinho Camisas azul-celeste Blusas azul-celeste Calção azul-marinho

ATENÇÃO:

chapéus rosa :São chapéus?

sim,são rosas?nãosó varia o 1º

papéis marfim(subst.): São

papéis?sim,são marfins?nãosó varia o 1º

3 - Ocorrendo a preposição "de" ou as locuções cor de ,

Page 6: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

da cor de, não há variação nenhuma:olhos de verde-mar olhos cor de safra olhos de cor do prado fitas de cor azulramagens da cor verde esperança (devendo ter cuidado com os galicismos)

GALICISMO:Em vez de dizer:Sedas lilás Vestidos marrom Vestidos creme

Devemos dizer:

Page 7: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Vestidos cor de palha cor de castanha Sedas cor de liláscor de salmão cor de cereja cor de avelã cor de limão

4 - Atenção-Deve-se dizer

raios ultravioleta e não raios ultravioletas.

- Quando se diz raios infravermelhos não se esqueça de que vermelho é adjetivo , sendo que no

Page 8: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

outro caso a cor é designada por nome de planta e não por adjetivo.

Ex.:As garotas surdas-mudas,usavam saias azul-marinho e blusas azul-celeste.

GRAUS DO ADJETIVO:Grau Comparativo:De superioridade:MAIS mesmo aparecendo não ou uma característica inferiorEx.:Tudo ficou mais tranquilo.—>apareceu mais é superioridade e sem o,a ;será comparativo de

Page 9: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

superioridade.Pode ser comparativo de superioridade analítico:mais...que(do que) ou sintético:em or...que(do que)De inferioridade: MENOS ...que(do que) De igualdade:tão-quanto,que nem,tão-como, ,tal-qualtraz no segundo termo da comparação as conjunções acima.Exs.:Ele é tão esperto quanto o irmão. A moça é tão bela como a mãe. Você é rico que nem ele. José é rápido tal qual você.Grau Superlativo RELATIVO:De

Page 10: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

superioridade:O,A(OS,AS) + MAIS De inferioridade:O,A + MENOSEx.:Ela foi das menos exigidas. apareceu menos é inferioridade;e das=de + as;logo apareceu “as” Grau superlativo relativo de inferioridade

#OR,ORESsuperioridade-OR,ORES é tudo MAIS. Maior,melhor;menormais pequenosuperioridadePiorruim;Superior;Inferioré maisEx.:Ela foi das piores da turma. é de superioridade,pois tem ORES;e tem “as”=de+as;será

Page 11: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

superlativo relativo de superioridade

Sua nota foi inferior à do colega.(nota) comparativo de superioridade

Grau Superlativo Absoluto:Sintético:IMO,IMA... Analítico:MUITO...mais de uma palavra.

Ex.:Ela foi espertíssima. sintético Ela foi esperta demais.absoluto analítico. Ele é surdo feito uma porta. =muito surdo absoluto analítico.

Page 12: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

P.s:Amargopopular=amarguíssimo ;erudito=amaríssimo* Belopopular=belíssimo;erudito=pulquérrimo* Bompopular=boníssimo;erudito=ótimo

Os adjetivos compostos como greco-turco, hispano-suíço, primeiro termo obedece a forma de origem erudita e não a usual, popularem vez de grego- turco, espanhol-suíço devemos dizer: greco-turco, hispano-suíçoanglo (= inglês)--amizade anglo-americana

Page 13: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

austro (= austríaco) -- império austro-húngaroeuro (= europeu)-relações euro-africanas franco (= francês)-cantares franco-provençais indo (= indiano)-línguas indo-européias ítalo (= italiano)-atlas ítalo-suíço galaico (= galego)- trovadores galaico-portugueses sino (= chinês)-guerra sino-japonesa teuto (= teutônico, alemão) ginásio teuto-brasileiro luso (= lusitano, português)-glossário luso-

Page 14: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

asiático hispano,espanhol,hispânico os termos sublinhados não podem estar no final,porque não variam;só são usado nos adjetivos compostosnipo,japonês,nipônico

Ex.:Vitória(Espanha,Japão,China)Vitória hispano-nipo-chinesaAcordos(China,Japão,Espanha)Acordos sino-nipo-hispânicos.

274 - Assinale o item correto:

Page 15: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

a) No Brasil só há homens fiéis. – adjetivo é explicativo.

Sectários de uma religião. 2. Restr. Os católicos. [Cf. fieis, do v. fiar.]Nem todos homens são fiéisqualidade acidental,logo é restritivo

b) Não esqueço aqueles olhos azuis-claros –

plural correto.azul-claros

c)Este é o curso mais eficiente do Brasil – grau comparativo. superlativo relativo de superioridade

Page 16: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

d)Nossos políticos são inteligentérrimos – grau superlativo analítico sintéticoXe) A casa é mais grande que bonita – graucomparativo analítico●

Obs.:comparando qualidades do mesmo substantivo(pessoa/coisa) Comparativo de superioridade analítico(mais de uma palavra)

277 - Complete o quadro com o grau superlativo absoluto sintético erudito:

Page 17: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

ADJETIVO-------- SUPERLATIVO ERUDITO 01. agudo------------acutíssimo02. bélico------------ belacíssimo03. cruel--------------crudelíssimoerudito04. capaz--------------capacílimo---- capacíssimo05. geral--------------- generalíssimo06. incrível------------- incredibilíssimo07. magro--------------macérrimo08. jovem-------------- juveníssimo

Page 18: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

09. manso--------------- mansuetíssimo10. miúdo---------------miudíssimo----- minutíssimo11. pio------------------- pientíssimo12.preguiçoso------------- pigérrimo13.semelhante------------semelhantíssimo----- simílimo14. soberbo----------------superbíssimo15. tenro-------------------- teneríssimo

278 - Complete o quadro abaixo com o grau

Page 19: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

superlativo absoluto sintético erudito: SIMPLES ERUDITO VERNÁCULO 1 tétrico------- tetérrimo2 velho--------- vetérrimo 3 magro— macérrimo e magríssimo 4 manso—mansuetíssimo e mansíssimo 5 alto----supremo(sumo) e altíssimo 6 frio----frigidíssimo e friíssimo 7 bom---ótimo e boníssimo 8 mau----péssimo e malíssimo

Page 20: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

9 grande----máximo e grandíssimo 10 pequeno----mínimo e pequenissimo 11 baixo---ínfimo e baixíssimo 12 humilde---humílimo e humildíssimo 13 doce---dulcíssimo e docíssimo 14 semelhante---simílimo e semelhantíssimo

NOTA: Existem certos adjetivos que, ao lado da forma regular, possuem outra forma anômala regular (de raiz diversa)., para o superlativo absoluto

Page 21: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

sintético.

Grau normal

Forma regular de superlativo absoluto sintético

Forma irregular de superlativo absoluto sintético

Bom Boníssimo Ótimo

Mau malíssimo PéssimoPequeno Pequeníssimo MínimoGrande Grandíssimo MáximoBaixo Baixíssimo ínfimoAlto Altíssimo Supremo/sumo

Page 22: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

*279 - Assinale a alternativa incorreta:a) “Um chimarrão é melhor que um trago de canha. comparando-se dois seres com a mesma qualidade

b) “Este chimarrão está pior do que o tereré” comparando-se dois seres com a mesma qualidade

c) “Aquela prenda é mais ruim que bondosa”. comparando-se duas qualidades do mesmo ser

d) “A boiada está mais boa do que má” comparando-se duas qualidades do mesmo ser

Xe) “Sua fazenda é maior do que produtiva” mais grande:comparando-se duas qualidades do mesmo ser

Page 23: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

comparando-se dois seres com a mesma qualidade

comparando-seduas qualidadesdo mesmo ser

ADJETIVOnormal

comparativo de superioridade SINTÉTICO

comparativo de superioridadeANALÍTICO

Bom

Melhor

Mais bom

Mau Pior

Mais mau

Grande Maior

Mais grande

Page 24: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Pequeno Menor

Mais pequeno

Atenção:Quando se comparam duas qualidades diferentes do mesmo ser,usa-se a forma analítica desses adjetivos.Ex.:O professor é mais bom que eficiente.O tigre é mais grande do que perigoso.Ela é mais pequena do que gordinha.

280 - O termo destacado é um nome(subst.,adj.,adv.) desempenhando a função adjetivo em:

Page 25: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Xa) Às vezes iam com ele alguns companheiros: às vezes ia só? b) Dentro em pouco uma fumacinha preta apontava longe?c) Ele encontrou a estrada bastante movimentada? d) Então ganhava rápido a

superfície sabendo que morreria?

Na letra a,o substantivo ele está subtendido:às vezes ia ele só?(pessoa só)só se refere a ele*Nome pode ser substantivo,adjetivo ou advérbio.Só=sozinho(pessoa sozinha)

282 - Em qual dos casos o primeiro elemento do

Page 26: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

adjetivo composto não corresponde ao substantivo entre parênteses?a) indo-europeu ( Índia) b) fino- irlandês ( Finlândia)c) teuto- lusitano ( Alemanha)Xd) sino-americano (Japão)

Sino=chinês,do Japão é nipo

285 - Assinale a alternativa em que o termo “cego” é um adjetivo:a) Os cegos(subst), habitantes de um mundo esquemático, sabem aonde ir....artigo “os”

Page 27: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

b) O cego(subst) de Ipanema representava naquele momento as alegorias... artigo “o”

Xc) ... da Terra que é um globo← cego... cego se refere ao globo,logo é adjetivo

d) Naquele instante era só um pobre cego (adj).

o,asubstantivo;se couber artigo será substantivopessoa ,coisa adjetivo

cegopessoa cegaruimcoisa ruim,pessoa ruimObs.:deve-se observar o contexto.

Page 28: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

286 - “... eu não sou propriamente um autor ←defunto, mas um defunto ←autor.”I – No primeiro caso, autor é substantivo: defunto é adjetivo VII – No segundo caso, defunto é substantivo: autor é adjetivo VIII – Em ambos os casos, tem-se um adjetivo composto FMarque Xa) se I e II forem verdadeirasb) se I e III forem verdadeira

Page 29: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

c) se II e III forem verdadeirasc) se todas forem

verdadeiras

defunto=morto

289 - Observe as proposições abaixo e assinale a que contém flexão errada.a) Poucos autores escrevem poemas herói-cômicos.Xb) Os cabelos castanhos- escuros emolduravam-lhe o semblante juvenil.só varia o último

c) Vestidos vermelhos e amarelo-laranja foram os mais vendidos.

Page 30: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

b) Discutiu-se muito a respeito de ciências político-sociais.

Cabelos castanho-escuros

290 - Os acidentados foram encaminhados a clínicas ___________a) médicas- cirúrgicasb) médica- cirúrgicasXc) médico- cirúrgicasd) médica- cirúrgica

291 - A torre é muito alta, a expressão destacada é:a) superlativo relativo de superioridade . A torre é a mais alta...

Page 31: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

b) superlativo absoluto sintético. A torre é altíssima. c) comparativo de superioridade . A torre é mais alta que(do que)...

Xd) superlativo absoluto analítico. duas palavras :muito...(+ 1 palavra)

292 - Nas orações “Este livro é melhor que aquele” e “Este livro é mais lindo(2 pal.) que aquele", há os graus comparativos:Xa) de superioridade, respectivamente, sintético e analítico. Tem or e mais sem preposição

antes b) de superioridade, ambos analíticos

Page 32: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

c) de superioridade, ambos sintéticos d) relativos

293 - Assinale a frase incorreta, quanto a flexão do grau do adjetivo:Xa) Que tristezas são mais ruins que as nossas. piorescomparando-se 2 seres com a mesma qualidade

b) A proposta era mais boa que má . comparando-se 2 qualidades do mesmo ser

c) Minha casa é mais grande que pequena. comparando-se 2 qualidades do mesmo ser

d) Minha casa é maior que a tua. comparando-se 2 seres com a mesma qualidade

Page 33: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

294 - Quanto ao grau superlativo erudito(do latim), há uma proporção errada em:a) Amargo/amaríssimo, doce/dulcíssimob) Feroz/ferocíssimo, nobre/nobilíssimo c) Magro/macérrimo, nobre/nobilíssimo Xd) Sábio/sapientíssimo, humilde/humildíssimo. humílimo

298 - Assinale a alternativa ema que se encontram formas corretas do superlativo erudito dos adjetivos soberbo, malévolo e magro:

Page 34: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

a) soberbíssimo, malevolíssimo, magérrimo b) soberbílimo, malevolérriimo, magríssimo Xc) superbíssimo, malevolentíssimo, macérrimo d) superbíssimo, malevolentíssimo, magérrimo >vernáculo(popular)-magríssimo;erudito=macérrimo

299 - Na oração “Os jovens estão mais ágeis que seus pais”, temos:Xa) um comparativo de superioridade b) um superlativo absoluto c) um superlativo relativo de superioridade

Page 35: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

d) um superlativo analítico

300 - Assinale a flexão incorreta:a) cabelos castanho- escuros regra geral-só varia o último

b) poemas épico- líricos regra geral-só varia o último

Xc) raios ultravioletas raios ultravioleta

d)olhos azul- claros regra geral-só varia o último

301 – Flexão errada:Xa) camisas verde- clara o certo é verde-claras

b) bandeiras rubro- negrasc) sessão poético- musicald) xales cinza colocamos xales?sim,colocamos cinzas?não

Page 36: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

304 - Assinale a alternativa em que a substituição foi feita errada:a) relações entre Japão e a Rússia – nipo- russab) acordo entre a Alemanha e o Brasil – teuto- brasileiro c) Literatura de Portugal e do Brasil – luso- brasileira Xd) produção da China e do Líbano – chino- libanesas sino-libanesa

Page 37: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Exercícios Sobre Substantivos

Substantivo:Concreto:Ser real ou imaginário;pode ser percebido pelos sentidos:está vindo de fora de você.Abstrato:ação,estado,qualidade/defeito do concreto;verbos dão origem a substantivos abstratos.Obs.:às vezes depende do contexto.o,asubstantivo

Page 38: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Plural dos substantivos compostos

Regra geral:variam as palavras que tiverem pluralExs.:obra-primaobras-primas,João-ninguémJões-ninguém,sempre-vivasempre-vivas,beija-florbeija-floresDois Substantivos:manga-espadamangas-espada;colhemos mangas?sim,colhemos espadas?não,logo só varia o 1º

Page 39: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

couve-florcouves-flores;comemos couves?

sim,comemos flores?sim,logo variam os 2;manga-rosamangas-rosa;peixe-boipeixes-boi ou peixes-bois

De,do,sem,para,a(às vezes ocultas) só varia o 1º Exs.:porco-do-matoporcos-do-mato;vale-refeiçãovales-refeição(para subt.);cavalo-vaporcavalos-vapor(a subt.);mula-sem-cabeçamulas-sem-cabeça;pé-de-molequepés-de-moleque

Page 40: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Plurais metafônicos:qdo é animal segue o timbre do femininoporco-porca-porcos;cachorro-cachorra-cachorros

Palavras que só se usam no plural:alvíssaras,exéquias,bodas,parabéns,núpcias*o lápisos lápis,o tóraxos tórax,o ônibusos ônibus

241) Assinale a alternativa com plural incorreto, Não esqueça

Page 41: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

que alguns admitem mais de um plural.a) peão (peões) ,

ancião ( anciães) , alão (alões)

Peães ou peões;anciãos ou anciães ou anciões;aceita-se também as 3 formasb) aldeão (aldeães) ,

sultão (sultães) , ermitão (ermitães)

Xc) sacristão (sacristãos) , vilão (vilães) , alazão (alazãos)

Page 42: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Sacristãos ou sacristães;vilões ou vilães ou vilãos;alazães ou alazõesd)cristão (cristãos) , capitão (capitães) , pagão (pagãos)e) vulcão (vulcães) , guardião (guardiães) , verão (verãos) •verões e verãos

1 - Os terminados em "ÃO "fazem o plural.

a) em "AES"Alemão/alemães Capitão/capitães Catalão/catalães Escrivão/escrivães Pão/pães Tabelião/tabeliães

Page 43: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Cão/cãesSacristão/sacristãesAldeão/aldeães

b) em "ÕES"Canção/canções Mamão/mamões Limão/limões Eleição/eleiçõesRazão/razões

c)em ‘ãos”Cidadão/cidadãosVerão/verãos/verões

Page 44: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Plural dos Compostos*242) Assinale a alternativa com o plural incorreto:a) couves-flores,

mangas-espada, amores-perfeitos

b) pães-de-ló, altos-fornos, alto-falantes

Xc) guardas- freios, guardas-civis, segundas-feiras -----guarda-freios

Page 45: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Xd) os pisa-mansinho, téu-téus, corre-corres

e) os deus-nos-acuda, guardas-marinhas, xeques-mates

Plural com Metafonia

Page 46: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

*243) Assinale a alternativa em que todas as palavras têm o plural com som aberto (metafonia):a) acordo, encosto, moço b) caroço, esforço, reboco caroços(ó),esforços(ó)

Xc) miolo, troco, tijolo trocos(ó)d) estojo, morro, repolho Xe) forno, socorro, rosto fornos(ó)

Page 47: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Plural metafônico de alguns adjetivos Gostoso-gostosos Feioso-feiosos Dengoso-dengosos Precioso-preciosos Portentoso-portentososPlural MetafônicoO plural de alguns substantivos trocam o "o" fechado tônico pelo "o" tônico aberto.singular (ô) plural (ó) fogo fogos corpo corpos olho olhos miolo miolos forno fornos tijolo tijolos

corno cornos caroço caroços esforço esforços

Page 48: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

coro corosimposto impostosjogo jogososso ossosovo ovospoço poçosporto portosposto postos

MUITOS SUBSTANTIVOS,PORÉM,CONSERVAM o “o” FECHADO NO PLURAL:acordos-acordos-almoço-almoços-bolo-bolos-bolso-bolsos-cachorro-cachorros-encosto-encostos-molho-molhos-esposo-esposos-piloto-pilotos-suborno-subornos-globo-globos-sopros-

oposto-opostos.

*245) Em todos os

Page 49: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

versos de Cecília Meireles, transcritos abaixo há pelo menos dois substantivos, exceto em:a) “Em que espelho ficou perdida a minha face?” o espelho e a face

b) “Repara na canção tardia que oferece a um mundo desfeito a sua flor de melancolia.” c) “Morrem nos mares da vida todos os rios do amor.”

Page 50: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

XXd) “Eu não tinha este rosto de hoje, assim calmo, assim triste, assim magro.” o,a>substantivoSUBSTANTIVO: “É a palavra que designa todo tipo de ser:pessoas,coisas,lugares,divindades,sentimentos.

Toda e qualquer palavra

antecedida de artigo torna-se automaticamente substantivo.Ex:O não,o viver,o verde.

*246) Em todos os versos de Vinícius de

Page 51: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Moraes, transcritos abaixo, há pelo menos dois substantivos, exceto em:

a) “Na melancolia de teus olhos eu sinto a noite se inclinar e ouço as cantigas antigas do velho mar.”XXb) “Não deixes nunca partir a filha que tu me deste, a fim de que eu não prefira a outra, que é mais

Page 52: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

agreste, mas não parte de mim.” c) “Era ele que erguia casas onde antes só havia chão.” d) “Nasço amanhã, ando onde há espaço, meu tempo é quando.”

*248) Assinale o item em que o plural dos substantivos está correto:a) alto-falantes, coraçõezinhos, pé-de-cabras pés-de-cabra

Page 53: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

b) frutas-pão, peixe-bois, baixos-relevos peixes-boi ou peixes-boisXXc) vaivéns, pores-do-sol, salvos-condutos.pores-do-sol,sem acentoMovimento de pessoa ou coisa que vai e vem 2. Movimento oscilatório; balanço. [F. paral.: vai-e-vem. Pl.: vaivéns.]forma paralela?

d)cabeças-dura, diretores-gerentes, guardas-volumes cabeças-duras;diretores-gerentes;guarda-volumes

149) Assinale a frase

Page 54: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

que no plural terá um substantivo com metafonia:XXa) O forno ficou paralizado por falta de energia [Pl.: fornos (ó). Cf. alto-forno.];alto-fornoaltos-fornos(ó)b) O dorso do animal já sangrava c) Para esta nota, nego meu endosso c) Globo coberto de

fuligem.

Page 55: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

*250) Plural errado:XXa) Com esses vai-voltas ninguém suporta andar de ônibus.O vai-e-volta :os vai-e-voltab) O resto ficou por conta dos leva-e-traz. c) Já participei de muitos corre-corres d) A decisão não pode ficar aos bel-prazeres dos burocratas

Page 56: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

*251) Assinale a alternativa em que há um plural incorreto:a) sol/sóis, réptil/répteis aceita-se também reptis(reptil)b) cristão/cristãos, anã/anães Xc) túnel/tunéis, peão/peões ---peãos(errado) Peães ou peões; Pl.: túneis pegadinha!!!!!d)cidadão/cidadãos, aval/avais cidadões-errado

Page 57: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

*252) Assinale o item com as duas palavras corretamente no plural:Xa) grãos- duques, gatos- pingados. grão-duques Xb) pés- de- cabra, quartas- feiras c) peixe- espadas, guardas- pós. peixes-espada;guarda-pós d)erva- doces, abelha- mestras. ervas-doce;abelhas-mestras;são ervas?sim;são doces?não;só o 1º variaQuando o primeiro elemento for uma

Page 58: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

palavra reduzida só o segundo irá para o plural:Ex.:grão-mestres bel-prazeresOs compostos com as combinações do qualificativo "BEL" - "GRÃO" - "GRÃ" com substantivo. Só o 2º termo varia.Exemplo: Grão-prior/grão-priores Grão-duque/grão-duques Grão-mestre/grão-mestres Grão-ducado/grão-ducados Grã-cruz/grã-cruzes Bel-prazer/bel-prazeres Grão-ducal/grão-ducais Grão-lama/grão-lamasObs.:Grão vai para o plural quando indica grânulo,a unidade:grãos de bico

*253) Assinale o item com erro:a) alto- falantes© b) pisca- piscas

Page 59: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

XXc) couve- flores couves-floresd) porta- jóias

*269) Substantivos compostos – plural com erro:a) os pés- de- chumbo b) os corre- corres Xc) as públicas- forma as públicas-formas d) os cavalos- vapor cavalos-a-vapor(o a está subtendido)

*270) Idem ao anterior:a) os vaivéns

Page 60: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

XXb) os guardas-comida os guarda-comidasc) os quebra-luzes d) os bons-dias

*271) Idem ao anterior:XXa) os puro-sangues os puros-sanguesb) os pisca-piscas c) as ave-marias d) os papéis-moeda

*272) Idem ao anterior:a) as mangas- rosa b) os leva- e- traz XXc) os capim- limões capins-limão;são

Page 61: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

capins?sim;são limões?não;só varia o 1ºd) os guarda- metas

Exercícios:plural de substantivos compostos:

Releia a teoria enviada na última lição e passe os substantivos compostos abaixo para o plural:

alto-relevo:altos-relevos

Page 62: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

alto=adjetivo(rapaz alto;coisa alta,pessoa alta);relevo=substantivo(o relevo)regra geral

amor- perfeito:amores-perfeitos amor=substantivo(o amor),perfeiro=adjetivo(rapaz perfeito;coisa perfeita,pessoa perfeita)as duas vão para o plural;Regra geral:variam as palavras que tiverem plural

banho-maria:banhos-maria tomamos

Page 63: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

banhos?sim;tomamos marias?não;logo,só varia a 1ª

couve-flor:couves-flores comemos couves?sim;comemos flores?simas duas se pluralizam

erva-doce:ervas-doce dois substantivos(a erva,o doce);tomamos ervas?sim;tomamos doce?não;só varia a 1ª

guarda-civil:guardas-civis guarda=subst.(o guarda);civil=adjetivo(pe

Page 64: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

ssoa civil,coisa civil)regra geral

guarda-roupa:guarda-roupasguarda=verbo guardar;regra geral

guarda-sol:guarda-sóisregra geral

obra-prima:obras-primasprima=primeira=numeralregra geral

pára-quedas:pára-quedassó se usa no plural

Page 65: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

quebra-mar:quebra-mares regra geral

sempre-viva:sempre-vivas sempre=advérbio(invariável),viva=adjetivo; regra geral

vira-lata:vira-latas vira do verbo virar regra geral

João-ninguém:Jões-ninguém nome próprio tem plural;ninguém=pronome indefinido-invariável regra geral

Page 66: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Beija-flor:beija-flores regra geral

Porta-estandarte:porta-estandartes regra geral

Dois Substantivos:

Manga-espada:mangas-espadaO pé está carregado de mangas?sim;O pé está carregado de espadas?não;logo,só varia a 1ª

Page 67: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Manga-rosa:mangas-rosa São mangas?sim;São rosas?não,logo só varia a 1ª

Peixes-boi:peixes-boi ou peixes-boisambas aceitas São peixes?não;São bois?não;como não são nenhum nem outro,aceita-se os dois também

DE,do,sem,para,a-(às vezes ocultas) só a 1ª varia

Page 68: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Porco-do-mato:porcos-do-mato

Pé-de-moleque:pés-de-moleque

Mula-sem-cabeça:mulas-sem-cabeça

Vale-refeição:vales-refeição;neste caso está omitida a preposição para

Cavalo-vapor:cavalos-vapor; neste caso está omitida a preposição a

Page 69: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Exercícios sobre NOMEInstrução: Reescreva os períodos abaixo corrigindo-os, quando for o caso: podem ter ou não ERROS quanto ao emprego dos nomes. 01 - Mário desceu do carro e foi ao orelhão dar uma telefonema

_...um telefonema________________________________________

Page 70: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

02 - O personagem alegre disse que tinha muita dó do homem

_A personagem_...muita dó...__________O personagem...muito dó_____________________________

03 - Maria, a empregada, queria apenas trezentas gramas de feijão e quinhentas de arroz._...trezentos gramas...quinhentos...___...__apenas trezentos gramas___________________________________

04 - Após o jogo, o treinador

Page 71: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

procurou erguer a moral do jogador.

...o moral..._________________________________________

05 - O sentinela tinha machucado o tíbia e fraturado o omoplata direito._A sentinela...o tíbia...o omoplata_...________A sentinela...a tíbia....a omoplata____________________________

06 - Os tabeliães diziam aos escrivães que os anciães escorregaram nos corrimões.

Page 72: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Os tabeliões...aos escrivães..os anciãos...nos corrimões.tabeliães...escrivães...anciães...corrimões---correta 1 - Os terminados em "ÃO "fazem o plural.a) em "AES"Alemão/alemães Capitão/capitães Catalão/catalães Escrivão/escrivães Pão/pães Tabelião/tabeliãesCão/cãesSacristão/sacristães?Aldeão/aldeães?b) em "ÕES"Canção/canções Mamão/mamões Limão/limões Eleição/eleiçõesRazão/razõesc)em ‘ãos”

Page 73: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Cidadão/cidadãos

07 - A empregada comprou três pãozinhos, três florzinhas e cinco pão-de-queijo.

...pãezinhos...florzinhas? ou florezinhas...pães-de-queijo.____..._pãezinhos_...florezinhas...pães-de-queijo___________________________________

Obs.:Os diminutivos plurais apresentam as seguintes características:O grau normal vai para o plural,menos o ‘s”;depois,acrescenta-se o sufixo zinhos:Ex.:balão-----balões----balõezinhos Pão------pães------pãezinhos

Plural dos nomes terminados em ZINHO, ZITO:Regra:

Page 74: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Põe-se, no plural, os dois elementos e suprime-se o ''s'' do primeiro Flor+zinha = flores+zinha = florezinhas ...florzinasPapel = zinho = papéis+zinho = papeizinhos Colar+zito = colares+zitos = colarezitos Réptil+zito = répteis+zitos = repteizitos Coração+zito = corações+zito = coraçõezitosLimãozito---limão-limões-limõezitos

*08 - Os quarda-civis discutiam

sobre o roubo dos quarda-roupas e dos altos-falantes.

_Os guardas-civis...guarda-roupas...alto-falantes.______guardas-civis...guarda-

Page 75: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

roupas...*alto-falantes______________________________

b) Nos compostos formados por verbo ou palavras invariáveis mais substantivo ou adjetivo. Só o 2º termo varia.-Verbo + substantivo:guarda-roupas/guarda-roupas-palavra invariável ou prefixo + palavra variável:sempre-viva/sempre-vivas,ex-diretor/ex-diretoresExemplo:Beija-flor/beija-flores Guarda-roupa/guarda-roupas Abaixo-assinado/abaixo-assinados Vice-rei/vice-reis Salva-vida/salva-vidas Mata-borrão/mata-borrões Ante-sala/ante-salas Bate-papo/bate-papos Pára-choque/pára-choquesA palavra guarda(verbo guardar) fica

Page 76: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

invariável e quando substantivo fica pluralizada:.Os guarda-chuvas(verbo)----Os guardas-florestais(subst.).Os guarda-comidas(verbo)-----Os guardas-civis(subst.).Os guarda-sóis(verbo)-----Os guardas-noturnos(subst.)

09 - Será que você sabe o plural de "caráter" e "projétil" ?___carácter_...projétil_____; caracteres,projéteis_____caráter(caracteres),projéteis

OBSERVAÇÃO:a) Réptil e projétil, como

paroxítona, fazem plural répteis e projéteis, fóssil/fósseis ;como oxítonos, fazem o plural: reptis e projetis...

Obs.:existe a variante projetil

Page 77: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

10 - Inebriados pelo amor, eles rolaram pelos sofás-camas como animais no cio

__...sofás-camas________sofás-camas_______________________________

Ambos os elementos (termos) variam.

Nos compostos de palavras variáveis (substantivos, adjetivos, numerais).-substantivo+substantivo:couve-flor/couves-flores-substantivo+adjetivo:amor-perfeito/amores-perfeitos-adjetivo+substantivo:bom-dia/bons-dias-numeral+substantivo:Segunda-feira/segundas-feirasCirurgião-dentista/cirurgiões-dentistas Gentil-homem/gentis-homens

Page 78: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Carta-bilhete/cartas-bilhetes Obra-prima/obras-primas Parede-mestra/paredes-mestras Rico-homem/ricos-homens Água-marinha/águas-marinhas Vitória-régia/vitórias-régias Amor-perfeito/amores-perfeitos Tenente-coronel/tenetes-coronéis

*Couve-ébano/couves-ébanos Salvo-conduto/salvos-condutos Chave-mestra/chaves-mestras Pronto-socorro/prontos-socorros Cobra-cega/cobras-cegas

*Guarda-mor/guardas-mores Quarta-feira/guartas-feiras Guarda-civil/gurardas-civisPorco-espinho/porcos-espinhos Redator-chefe/redatores-chefesMeio-termo/meios-termosPrimeiro ministro/primeiros ministrosCouve-flor/couves-floresGuarda-noturno/guardas-noturnos

Page 79: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

11 - Às quintas-feiras, ele ia à casa da moça, às Sextas-feiras, procurava a senhora casada....sextas-feiras... quintas-feiras,sextas-feiras

12 - Eram duas produções ítalo-franco-germânicas de baixíssima qualidade.

_correto____ítalo-franco-germânicasAdjetivo pátrios/gentílicos:

Luso,português,lusitanoHispano,espanhol,hispânicoNipo,japonês,nipônico

Page 80: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Sino,chinês,chineses,chinesasGreco,gregoAnglo,inglês,ingleses,inglesasFranco,francês,franceses,francesasObs.:O termo sublinhado não pode vir no final,porque não variam;só usados no adjetivo composto

13 - Apesar de macérrimo, o pobre menino lutava para sobreviver.Corretovem de macer(latim)formação erudita

Page 81: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

14 - Era um assunto agradabilíssimo aquele. Ninguém deixava de estudá-lo.

_correto____estudá-lo_________________correto___________________

15 - Ele mais bom do que mau, dizia a moça, aflita e macerada pelo tempo.

_...à moça,aflito e macerado pelo tempo________.....à moça....aflita.....________________________________

16 - Nos países desenvolvidos o ensino secundário é gratuito.

____correta______correta_________________________

GRATUITO/CIRCUITO/FLUIDO

Page 82: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Qual a pronúncia correta: Gratúito ou gratuíto? Circúito ou circuíto? Flúido ou fluído?A forma de pronunciar certas palavras

nos deixa muitas vezes atrapalhados. A pronúncia correta é gratuito, circuito, fluido. Está surpreso? Ficou surpresa? Afinal, é muito comum ouvirmos essas palavras pronunciadas de forma errada, dando ênfase à letra í.Agora, você já sabe; portanto, respeite a norma culta. Nunca mais diga: O

ingresso é gratuíto. O certo é: O ingresso é gratuito.Lembre-se da pronúncia da palavra muito. É uma dica simples, que realmente funciona, porque ninguém fala muíto, não é verdade?E as palavras “fluido” e “fluído”? Aí, temos outra história. Nesse caso, as duas palavras existem, mas tem significados

Page 83: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

diferentes. Fluido é uma substância líquida ou gasosa. E fluído é particípio do verbo “fluir”.

Fluido = substantivoFluído = particípio do verbo “fluir”Exemplos de substantivo:A água e os gases são fluidos.Fluido vitalFluido para os freios.

Exemplos de particípio do verbo fluir:O tempo havia fluído rapidamente.A enfermeira estancou o sangue que tinha fluído do ferimento do paciente.

Page 84: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Lembrando a você que fluir significa: proceder, provir, correr, manar, dirigir-se:Ex: O trânsito flui mais livremente nos fins de semana.

17 - Eram apartamentos bons e confortáveis, muito mais grandes que os nossoscorreto comparando-se 2 qualidades diferentes do mesmo ser,usa-se o comparativo analítico.Ser=apartamento,1ª qualidade=bons e confortáveis,2ª qualidade=grandes

18 - O homem era considerado muito mais superior que os demais

Page 85: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

_correto____ comparando-se dois seres com a mesma qualidade

19 - O assunto fora mais bem explicado que o anteriorcorreto_________________________________________

20 - Não consigo entender por que "menor" 'é comparativo de superioridade._...__porque...____________correta__________________________

Page 86: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

21 - Muito estudiosa e aplicada, ela ficou meia triste por causa da nota que tirara.__...meio...____________meio___________________________

22 - Eles estavam no meio da rua, quando o relógio da igreja bateu meio-dia e meio._...meio-dia e meia.______________meio-dia e meia__________________________

23 - Os dois estavam só, no cimo da montanha, a contemplar os astros do céu.

Page 87: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

__correta____...sós.....___________________________________

24 - "O seu mal é ser mal", incisiva e firmemente__...mal...mau..._______...é ser mau________________________________

25 - Todos sairam mau na prova, pois ninguém estudava na véspera_...mal..._____...mal na prova...___________________________________

26 - "Eu gostei da deputada", disse o homem,-"ela falou bonito e

Page 88: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

claro.

_correta________________________________________

27 - Eis aí a carreira porque sempre lutei e porque sempre hei de lutar___correta____por que_____________por que_____________________

28 - Os alunos sempre aprendem Português no Salesiano. Será porque?___...por que?_________será por quê?

Page 89: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

_____________________________

29 - Não sei porque eles ainda não chegaram. O encontro estava marcado para meio-dia e meio.____...porque_... meio-dia e meia________...o porquê____________________________

Escreve-se "porque"-junto e sem acento- sendo uma conjunção causal ou explicativa ( = geralmente equivale a pois).

Exemplo: Tirou uma ótima nota porque(pois) estudou muito

Page 90: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Estude, porque(pois) as provas estão próximasEstudo porque(pois) preciso

Escreve-se "por que"-separado-

- Refere-se a preposição "por" seguida de pronome relativo que-eqüivale a "pelo qual" e "flexões".Exemplo:Este é o assunto por que(pelo qual) estudas bem.

- Referindo-se a preposição "por" seguida do pronome interrogativo "que"-quando

depois dele vier escrita ou subentendida a palavra "razão". Isto ocorrerá no final da frase e deverá ser acentuado

Exemplo:Por que razão não estudou ? Você precisa de quê ?

Page 91: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Maria faltou por quê ? Pedro e Paulo não vieram por quê ?- No início da frase, fazendo-se uma pergunta.

Exemplo: Por que chegou atrasado ?

Escreve-se "porquê"-junto e com acento- sendo um substantivo- neste caso estará precedido de artigo ou palavra determinante.

Exemplo: Nem o Presidente sabe o porquê da corrupção. Li pouco, eis o porquê da questão. Tirou boa nota porque(pois) estudou. Eis o porquê.

30 - Será que você fixou os principais aspectos do nome? Se não conseguiu é por que você é

Page 92: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

muitíssimo...

porque

Justificar o plural------adjetivoscerto ou errado? Por quê? Regra Geral:só varia o último.Verde bandeira verdes-bandeiras

Page 93: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Verde-bexiga certo é verde-bexigasverdes- bexiga—errado,certo é verde-bexigasVerde-cinza: verdes-cinzas-errado,certo é verde-cinzasVerdes-cinza-errado,certo é verde-cinzasverde-claro: verdes clarosverde-clarosverdes-claroerrado,certo é verde-clarosverde escuro :verdes-escurosverde-escurosverdes escuro:errado,certo é verde-escurosverde-mar: verdes- marescerto

Page 94: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

verdes-marerrado,certo é verdes-maresPlural de substantivos compostosRegra geral:variam as palavras que tiverem pluralazul-celeste azuis- celestes-----errado,ambas invariáveis(se houver idéia de comparação,o adjetivo fica invariável).

céus azul- celesteazul-do-céu---- azuis- do- céu—certa

azulão-bicudo :azulões- bicudos

azulão- da- serra azulões-da-serra

Page 95: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

azulão -do-campo azulões-do-campoazulão-de cabeça-encarnada azulões-de-cabeça-encarnada

Faça o plural:

Chá-de-cozinha-----chás-de-cozinhaPé-de-moleque-----pés-de-molequeÁgua-de-colônia---águas-de-colôniaMula-sem-cabeça---mulas-sem-cabeçaTesta-de-ferro----testas-de-ferro

Page 96: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Pai-de-santo----pais-de-santo

Caneta-tinteiro---canetas-tinteiros-----canetas-tinteiroPeixe-boi—peixes-bois-----peixes-boiambas aceitasBanana-maçã---bananas-maçãs-----bananas-maçã;são bananas?sim;São maçãs?não,logo só o 1º variaManga-rosa---mangas-rosas-----mangas-rosaPeixe-espada---peixes-espadas------peixes-espadaSalário-família---salários-família

Tico-tico---tico-ticosReco-reco---reco-recosPingue-pongue---pingue-

Page 97: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

ponguesTique-taque---tique-taquesNos compostos cujos elementos denotam sons de coisas só o 2º elemento varia. Exmplo:reco-reco/reco-recos tique-taque/tique-taquesbem-te-vi/bem-te-viscorre-corre/corre-corres

Vira-lata—vira-latasregra geral de substantivos compostosBeija-flor---beija-flores

Guarda-roupa---guarda-roupasGuarda-comida---guarda-comidas

Page 98: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Guarda-chuva---guarda-chuvas

Guarda-civil---guardas-civisGuarda-noturno---guardas-noturnosGuarda-marinha--- -----guarda-marinhasBem-amado---bem-amadosSempre-viva---sempre-vivasAbaixo-assinado---abaixo-assinadosEx-aluno---ex-alunosVice-reitor---vice-reitoresCo-autor---co-autoresNos compostos formados por verbo ou palavras invariáveis mais substantivo ou adjetivo. Só o 2º termo varia.-Verbo + substantivo:guarda-roupas/guarda-roupas

Page 99: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

-palavra invariável ou prefixo + palavra variável:sempre-viva/sempre-vivas,ex-diretor/ex-diretoresExemplo:Beija-flor/beija-flores Guarda-roupa/guarda-roupas Abaixo-assinado/abaixo-assinados Vice-rei/vice-reis Salva-vida/salva-vidas Mata-borrão/mata-borrões Ante-sala/ante-salas Bate-papo/bate-papos Pára-choque/pára-choques

Couve-flor---couves-floresAmor-perfeito---amores-perfeitosBoa-vida---boas-vidasSegunda-feira---segundas-feiras

Pontapé---pontapésAguardente---aguardentesPassatempo---passatempos

Page 100: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Alto-falante---alto-falantesSaca-rolhas--- os saca-rolhas(o saca-rolhas-os saca-rolhas)Troca-tintas--- os troca-tintasAmbos os elementos (termos) invariáveis:a) Nas formas substantivas:Exemplo:A estou-fraca/as estou-fraca O disse-me-disse/os disse-me-disse O bumba-meu-boi/os bumba-meu-boi

b) Nos compostos de verbo e palavra invariável:Exemplo:O ganha- pouco - Os ganha- pouco. O pisa- mansinho - Os pisa- mansinho. O cola- tudo - Os cola- tudo. O bota- fora - Os bota- fora -----verbo+advérbioO leva-e-traz-os leva-e-trazPára-choque-pára-choques

Page 101: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

c) Nos compostos de verbo de sentido oposto

Exemplo:O leva-e-traz/os leva-e-traz O vai-e-volta/os vai-e-voltad)Verbo+substantivo no plural:O saca-rolhas/os saca-rolhas

Bota-fora---os bota-foraTeco-teco ---teco-tecos

ExercíciosReleia a teoria enviada na última lição e passe os substantivos

Page 102: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

compostos abaixo para o plural:alto-relevo:----altos-relevosamor- perfeito:---amores-perfeitosbanho-maria:-----banhos-mariacouve-flor:----couves-floreserva-doce:-----ervas-doceguarda-civil:----guardas-civisguarda-roupa:----guarda-roupasguarda-sol:----guarda-sóis

Page 103: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

obra-prima:---obras-primaspára-quedas:----os pára-quedasquebra-mar:----quebra-maressempre-viva:---sempre-vivasvira-lata:---vira-latas

Adjetivo

Português Lição Adjetivo

19-05-2000 BÁSICOO adjetivo se usa em português para qualificar um substantivo, ou seja, para introduzir alguma característica peculiar a um

Page 104: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

nome. Assim, por ex.: "Minha casa é bonita" ou "O lápis daquela menina é roxo".Que tal brincar de poeta? Retiramos alguns adjetivos e os colocamos nas colunas debaixo do poema. Você tem que tentar encontrar o lugar adequado de cada um deles. Sabemos que como se trata de uma poesia pode haver mais de uma solução possível, talvez até possamos criar outra poesia, não?

RetratoCecília Meireles

Eu não tinha este rosto de hoje,assim _calmo_________, assim _triste_________, assim

Page 105: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

magro__________,nem estes olhos tão __vazios_________, nem o lábio __amargo___________.Eu não tinha estas mãos sem força,tão paradas e _frias_________ e __mortas________; eu não tinha este coraçãoque nem se mostra.Eu não dei por esta mudança,tão ___certa_____, tão __fácil________, tão ____simples_______:- Em que espelho ficou perdidaa minha face?calmofriastristecertafácil

Page 106: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

simplesmortasvaziosmagroamargo

EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-PARTE II

275 - Numere a 2ª coluna de acordo com a 1ª, fazendo associação correta:

01) baço a) ( 7 7 ) axial eixo

Page 107: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

02) bexiga b) (10 10 ) coreográfico dança

03) bode c) ( 1 ) esplênico baço

04) brejo d) ( 4 ) palustre brejo

05) caça e) ( 5 ) venatório caça

06) chumbo f) ( 8 ) pueril criança

07) eixo f) ( 3 ) hircino bode

Page 108: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

08) criança h) ( 2 ) vesical bexiga

09) diamante i) ( 9 ) adamantino diamante

10) dança j) ( 6 6) plúmbeo Chumbo

276 - Marque o item em que não há correspondência entre a locução e o adjetivo correspondente:a) de cobra (colubrino) , de cinza (cinéreo) , de enxofre (sulfúrico)

Page 109: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

b) de pesca (piscatório) , de lobo (lupino) , de moeda (numismático)c) de prata (argênteo) , de neve( níveo) , de pele (cutâneo)d) de vento (eólico,) de rato (murino) , de ouvido(ótico) ●Xe) de linho (lígneo) , de lepra (leporino, de religião (ecumênico) lígneo=lenhoso;leporino=próprio da lebre;ecumênico= Diz-se do crente que manifesta disposição à convivência e diálogo com outras confissões religiosas.

Característica das locuções adjetiva:

Page 110: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

1 Nem sempre haverá um adjetivo correspondenteAmizade de colegas (?)União de motoristas (?) Produto de primeira (?)Mulher à-toa (?)2. Locuções cujo adjetivo correspondente é ”vernáculo” (derivado do substantivo)Aves da noite (noturnas)Homem de coragem ( corajoso)Paixão sem freio ( desenfreada)3. Locuções cujo adjetivo correspondente é ”erudito” ( derivado da raiz latina)Pescoço de touro (taurino)

Page 111: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Espaço dos astros (sideral)Nervos do ouvido ( ótico)

281 - Assinale o item que apresenta somente adjetivos explicativos:a) homem mau, água limpa, fogo fraco. b) homem feliz, água suja, fogo frioXc) homem mortal, água mole, fogo quented) homem apaixonado, água

mineral, fogo vermelho

Explicativo:é aquele que exprime uma qualidade essencial do substantivo.Ex.:gelo frio,neve

Page 112: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

branca...........toda neve essencialmente é branca,qdo falamos neve já lembramos da cor branca; Céu azul?, Mata verdeRestritivo:é aquele que atribui uma qualidade acidental ao substantivo.Ex.:parede branca Terno preto

283 - Adjetivo, respectivamente, biforme e uniforme:a) desconcertante - surpreendenteb) sagrado - devotoc) impressionante - escuroXd) extenso - celeste

Page 113: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Quanto ao gênero,o adjetivo pode ser:Uniforme:apresenta uma só forma para os dois gêneros:capaz,impaciente,responsável,competente,alegre,horrível,pontual,exemplar...Biforme:apresenta uma forma típica para cada gênero:atencioso(a),idôneo(a),magro(a)distraído(a),corrupto(a),injusto(a),idoso(a),velho(a),mau,má,ateu,atéia

Page 114: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Nota: Entre os adjetivos há alguns de uma sóterminação como: jovem, azul, prudente, cortês. Estes não têm flexão de gênero, são os chamados adjetivos uniformes.

284 - Assinale a opção que ambos não admitem flexão de gênero:a) inglesa pálidab) jovem leitorc) alguns mestresXd) semelhante criatura

287 - Assinale a correspondência certa:Xa) água de chuva - pluvial

Page 115: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

b) exageros da paixão - paixonalc) atitude de criança - senil d) formação de gelo - boreal

água do rio=fluvialSenil= Muito velho; decrépitoBoreal=Do lado do norte; situado ao norte; setentrional

288 - As lacunas abaixo deverão ser preenchidas conforme o modelo:“A lua não é constante: é inconstante.”Apresentou uma redação sem mácula: uma redação _imaculada__________Um argumento sem defesa: um argumento

Page 116: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

_indefensável________________Aquela casa não é habitada: aquela casa é __inabitada_______________O rapaz não teve escrúpulo:o rapaz foi __inescrupuloso_________________

Qual das alternativas contém as palavras apropriada?a) imaculada, indefensível inabitável desescrupuloso c) imaculável, indefensível,

inabitada, desescrupuloso

Page 117: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Xc) imaculada, indefensável, inabitada ,inescrupuloso d) imaculável, indefensável, inabitável, desescrupuloso

295 - Assinale a opção em que todos os adjetivos não se flexionam em gênero:Xa) feroz, exterior, enorme b) delgado, móbil, forte c) oval, preto, simples d) brilhante agradável, esbelto

296 - Assinale o adjetivo incorretamente relacionado ao substantivo:a) leite - lácteo

Page 118: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

b) coração - cordial c) ilha - insular Xd) boca - bocal bucal

LOCUÇÃO ADJETIVA:A locução adjetiva é o conjunto de duas ou mais palavras com valor de adjetivo.Exemplo:Luz do sol = luz solarar do campo = ar campestreestrela da tarde = estrela vespertinapagamento por mês = pagamento mensalAtenção: A locução adjetiva, em análise

Page 119: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

sintática, é muito usada. Eis outras expressões interessantes:Exemplo:planta da água = planta aquáticateor de açúcar = teor sacarinoárea de acampamento militar = área castrensevoracidade de abutre = voracidade vulturinasentença de absolvição = sentença absolutóriadoçura de anjo -doçura angelicalpoder de aquisição = poder aquisitivopoder de arcebispo = poder

Page 120: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

arquiepiscopalanimal de asas = animal aladoteimosia de asno = teimosia asinimabrilho de astro = brilho sideraltradição dos avós = tradição avoengador no braço = dor esplênicamal da bexiga = mal vesicalpaço do bispo = paço episcopalforça de boi = força bovinaasas de borboleta = asas papilionáceasosso do braço = osso braquial

Page 121: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

massa da cabeça = massa cefálicatônico do cabelo = tônico capilarleite de cabra = leite caprinoproduto de cal = produtos calcáriosvida no campo = vida campestre ou rural ou campesina ou agresteplantação de cana = plantação arundináceafúria de cão = fúria caninachapéu de cardeal = chapéu cardinalício etc -tecosmaterial argênteo-de pratamaterial bélico-de guerra

Page 122: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

frutas cítricas-relativas a plantas de gênero Citrus-limão e laranjacorpo discente-de alunoscorpo docente-de professorescarta episcopal-de bispocriação eqüina-de cavaloágua fluvial-de rioera glacial-de gelopedra ígnea-de fogonavegação lacustre-de lagolimite meridional ou austral-relativo ao sulchapa plúmbea-de chumbodesenho rupestre-relativo a rochalimite setentrional-relativo ao norte

Page 123: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

atitudes simiescas-de macacohomem sem capacidade-incapazamoe sem limites-ilimitadosem fim------infindávelsem remédio-----irremediávelda boca---bucalda cabeça-----cefálicoda chuva-----pluvialde anjo---angelicalda barriga-----abdominalda voz-------vocalde leite---lácteode pai---paternode dia-----diário

Page 124: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

297 - Dadas as afirmações de que os adjetivos correspondem aos substantivos:1) enxofre - sulfúreo 2) chumbo - plúmbeo 3) prata - argênteo

Verificamos que está ( estão) correta (s) a (s) afirmação (ões):a) apenas a afirmação 1b) apenas a afirmação 2 e 3 c) apenas a afirmação 1 e 3Xd) todas as afirmações

298 - Assinale a alternativa ema que se encontram formas corretas do

Page 125: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

superlativo erudito dos adjetivos soberbo, malévolo e magro:a) soberbíssimo, malevolíssimo, magérrimo b) soberbílimo, malevolérriimo, magríssimo Xc) superbíssimo, malevolentíssimo, macérrimo d) superbíssimo, malevolentíssimo, magérrimo >vernáculo(popular)-magríssimo;erudito=macérrimo

302 - Assinale ao item em que ambos os adjetivos são uniformes:

Page 126: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

a) criança feliz, amor fraterno Xb) discípulo hindu, cantor célebre c) ato cruel, bandeira amarela d) atleta veloz, rapaz judeu

303 - Relacione corretamente as colunas:1) céu de chumbo ( 4 ) capilar2) pedra de fogo ( 3 ) argêntea3) cor de prata ( 1 ) plúmbeo4) loção de cabelo ( 2 ) ígnea

Page 127: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

XXa) 4-3-1-2-b) 2-1-3-4-c) 4-1-2-3-d) 4-1-3-2

ALGUNS ADJETIVOS PÁTRIOS:O adjetivo pátrio é aquele que se refere a continentes, países, regiões, Estados, cidades...

ATENÇÃO: não se pode confundir com ADJETIVOS GENTÍLICO, que se refere apenas a RAÇAS e POVOS.

Page 128: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Exemplos assim:Israelense é adjetivo pátrio, israelito é adjetivo gentílico.

Eis alguns adjetivos pátrios: os mais interessantes:

Afeganistão - afegane ou afegão Assunção - assuncionenho Bagdá - bagdali Bélgica - belga Belo Horizonte - belo-horizontino Bogotá - bogotano Cápri - capriota Catalunho -catalão

Page 129: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Ceilão - cingalês Checoslováquia -checoslovaco ou checo Chicago - chigaguense Chipre - chipriota Coimbra - coimbricense ou coimbrão Córsego -corso Damasco -damasceno El Salvador- salvadorenho Espírito Santo - espiro santense, ou capixaba Estados Unidos -estadonidense ou norte americano ou ianque Estocolmo - holmiense Etiópia -etíope Fernando de Noronha-noronhense

Page 130: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Flandres -flamengo Florianópolis - florianopolitano Formosa -formosano Fortaleza-fortalezense Guatemala guatemalteco Honduras -hondurenho Índia -indiano ou hindu Jerusalem - hierosolimitano ou hierosolimita La Paz - pacense ou pacenho Lima -limenho Madagascar -malgaxe Madri-madrilenho ou madrilense Malásia, malaio Manaus -manausense (e

Page 131: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

não manauara) Manauense?Marajó -marajoara Moçambique -moçambicano Mônaco - monegasco Mongólia -mongol ou mongólico Montevidéu -montivideano Moscou - moscovita Natal natalense ou papa-jerimum Oxford -oxiniano ou oxfordiano Palermo - panormitano Paraná - paranense, +ingui Parma - parmesão ou parmense Patagônia - patagão

Page 132: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Petrópólis - petropolitano Pisa - pisano Porto - portuense Quito - quitenho Salamanca - salamanquino ou salamantino ou salamanticense Salvador - salvadorense ou soteropolitano Santiago - soteropolitano sautiaguense (RS) Santiaguino (capital de chile) São Paulo - paulista (est) paulistano (cidade) São vicente - vicentino Sertãozinho - sertanesino Sófia - sofiano Somália - somali

Page 133: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Tegucigalpa - tegucigalpenhoBelém-BelenenseBarbacena-BarbacenenseEspírito Santo-EspiritosantenseGoiânia-goianenseGoiás-GoianoJoão Pessoa-PessoenseMaceió-MaceioensePiauí-PiauienseRio de Janeiro-FluminenseSão Paulo(cidade)-PaulistanoSão Paulo(Estado)-paulistaRio Grande do Norte-norte-rio-grandenseRibeirão Preto-riberopretano

Page 134: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Campos-campistaNiterói-niterienseMoscou-MoscovitaLisboa-Lisboeta,lisbonenseNova Iorque-Nova-iorquinoChipre-CipriotaSão Salvador-SalvadorenhoTrás-os-Montes-transmontanoMoçambique-moçambicanoPorto Rico-Porto-riquenhoMadri-MadrilenoBarcelona-BarcelonêsArgel-ArgelinoCeilão-CingalêsBuenos Aires-Portenho

Page 135: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Bretanha-Bretão

EMPREGO DO ADJETIVO:

a) Mais pequeno Pode ser usado em qualquer circunstância,

Mais grandeSó pode usar na comparação de qualidades de um mesmo ser

Exemplos:Antônio é mais grande que fraco

Page 136: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Magna é mais grande que pequena Atenção Também podemos usar MAIS BOM e MAIS MAU quando se comparam qualidades de um mesmo ser:

Exemplo:Ronaldo é mais bom que ingênuo Magana é mais má que boa

b) SUPERIOR e INFERIOR em se tratando de norma culta, não admitem a anteposição de MAIS ou

Page 137: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

MENOS (mais superior, menos inferior) Já MAIS RUIM E MENOS RUIM) Porem são combinações boas.

c) Podemos usar o ADJETIVO com valor de SUBSTANTIVO . Para tanto, basta colocar antecedendo de um artigo, ou seja, basta colocar um artigo antes do adjetivo.

Exemplo:"O pouco com Deus é muito" "Devemos contemplar o azul do céu".

Page 138: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Precisamos conservar o verde

Nesses casos: pouco, azul ,verde, são adjetivos substantivados

d) Implica mudança de significado a ANTEPOSIÇÃO ou a POSPOSIÇÃO de alguns adjetivos aos substantivos

Exemplo:Alto funcionário = funcionário de posição elevadaFuncionário alto = funcionário de alta

Page 139: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

estatura Bela moça = moça de bons princípios Moça bela = moça bonita Bom homem = homem de grandes virtudes Homem bom = homem bondoso, de bom coração grande homem = homem eminente homem grande = homem alto pobre gente = gente infeliz gente pobre = gente sem recurso santo homem = homem puro homem santo = homem miraculoso

Page 140: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

velho amigo = amigo de há muito amigo velho = amigo idoso

Observações finais:

Enquanto o substantivo designa o nome do ser,o adjetivo é a palavra que expressa qualidade,propriedade ou estado do ser.Para que possamos nos expressar de forma correta,é imprescindível perceber as relações entre as palavras,sobretudo

Page 141: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

entre substantivos e adjetivos,que devem sempre concordar em gênero e número.essa relação denomina-se Concordância Nominal._

EXERCÍCIOS SOBRE SUBSTANTIVOS Para responder as perguntas de 198 a 207 segue o quadro abaixo:

Page 142: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

1. comum COMUM: quando se refere a todos

os seres de uma mesma espécie. Qualquer elemento de um conjunto

da mesma espécie. Exemplo: Revista (esse nome se refere a toda

a espécie de revista) Cidade (esse nome identifica toda

a espécie de cidade) Cheque Livro Escola

2.próprio PRÓPRIO: quando se refere a um

só ser de uma mesma espécie. Exemplos: A GAZETA (esse nome se refere a

um só ser da espécie jornal), Recife; (esse nome identifica um

ser da espécie cidade) França Ricardo Os Sertões

3 .concreto

Page 143: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

CONCRETO: quando indica um ser de existência independente, real ou não.

Designa o ser que tem existência própria,independente de outros.

Exemplo: Menino, Deus, alma, terreiro,

couve-flor,casa,saci,sol,fada...

SUBSTANTIVOS CONCRETOS:Ser real ou imaginário;pode ser percebido pelos sentidos:tato,olfato,paladar,audição,visãoestá vindo de fora de você:nuvem,ar,mús

Page 144: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

ica,mula-sem-cabeçaExemplo: Mulher, Pedro, Benedito, Deus, Stela, Giovanni, cão, cavalo, burro, égua, boi, macaco, elefante, capela, tronco, galho, Acaiaca, ipê, folha, fruto, diabo, Paris, Belém, Piauí, Maranhão, Brasília, Mato Grosso, borracha, tinta, prato, lápis, saci, régua, caneta, papel, livro etc.

4. abstrato Ação,estado,qualid

ade/defeito do concreto--honradez

Exemplo: Prazer, beijo, saída, beleza, glória, dor, formosura, alegria, tristeza, doença, firmeza, quentura, largura, coragem, opinião, franqueza, polidez, juventude, pessimismo,

Page 145: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

otimismo, ociosidade, brancura, feiura, entrada, saída, etc. Amor, saudade, inveja, entrada, dor,beleza,ingenuidade,demolição,viuvez...

5. simples SIMPLES: quando o substantivo

for formado por um só radical. Exemplo: Árvore, flor, repolho, menino, pé,

mão,discos,vitrola,couve...

6 .composto COMPOSTO: quando o

substantivo for formado por mais de um radical

Exemplo: Salário-família Azul-marinho Pé- de- moleque Couve-florGuarda-chuva

7. primitivo PRIMITIVO: dá origem a outro

Page 146: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

substantivo.Foi criado antes de outro.

Exemplo; Carro, terra,livro,pedra...

8. derivado DERIVADO: quando se origina

de outro substantivo, primitivo.foi criado depois de outro.

Exemplo:

Carroça, carroceiro, carretel, carruagem, terreiro, terreno, terremoto,livreiro,pedreiro...

9. coletivo São os substantivos comuns que, no singular, designam um conjunto de seres ou coisas da mesma espécie.

É assim chamado o substantivo comum que, embora na forma singular, exprime, quanto à idéia, diversos seres ou coisas da mesma espécie.

Page 147: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

198) honradez _4_5___8_1-4-5-8______ 1.comum, 4.abstrato,5.simples, 8.derivado

199) rodapé _______6__3_1-3-6-7____ 1.comum, 3.concreto 6.composto7.primitivo

Page 148: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

200) camiseiro _____8 e 9_1-3-5-8______ 1.comum, 3.concreto 5.simples, 8.derivado

201) Madona _____6__2-3-5-7______ 2.próprio,3.concreto 5.simples,7.primitivo

202) ninhada ______8

Page 149: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

e 9_1-3-5-8-9______ 1.comum, 3.concreto 5.simples, 8.derivado ,9.coletivo

203) súcia _1-3-5-7-9______________ 1.comum, 3.concreto 5.simples, 7.primitivo, 9.coletivo Agrupamento de pessoas de má índole e/ou mal-afamadas; matula, mamparra, malta, manada, corja,

Page 150: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

caterva

204) fuga ______7_1-4-5-8________ 1.comum, 4.abstrato,5.simples,8.derivado

205) hidrelétrica ___6__1-3-6-7_____ 1.comum, 3.concreto 6.composto7.primitivo

Page 151: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

206) gilete __1-5-3___1-3-5-8_________ 1.comum, 3.concreto 5.simples, 8.derivado

207) vocabulário ____8-9_1-3-5-8-9_____ 1.comum, ,3.concreto ,5.simples, 8.derivado ,9.coletivo

208) Numere a 2ª ( Segunda ) coluna de acordo com a 1ª

Page 152: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

( primeira):

01 – armada-de navios de guerra

02 – boana- peixes miúdos

03 – cabilda- selvagens, ciganos04 – cáfila-de camelos05 – capela- de macacos06 – carrilhão-de sinos07 – chusma- marinheiros, criados08 – cingel-junta de bois09 – código-de leis,regras

Page 153: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

10 – correição-de formigas11 – dactilioteca- anéis, jóias12 – farândola- maltrapilhos13 – fressura- víceras14 – girândola- fogos de artifícios15 – madeixa- cabelos16 – plêiade- poetas, escritores17 – récua- burros, cavalos18 – réstia- cebolas, alhos

Page 154: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

19 – saraivada- vaias, protestos, balas20 – terúlia- amigos, parentes

a) (15 15 ) cabelos

b) ( 3 ) selvagens, ciganos

c) (13 ) víceras

d) (19 19 ) vais, protestos, balas

e) ( 12 ) maltrapilhos

Page 155: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

f) ( 6 ) sinos

g) ( 10 ) formigas

h) (9 9 ) leis, regras

i) ( 220 ) amigos, parentes

j) ( 1 1) navios de guerra

l) ( 8 ) bois

Page 156: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

m) (14 ) fogos de artifícios

n) (18 18 ) cebolas, alhos

o) ( 2 ) peixes miúdos

p) ( 11 ) anéis, jóias

q) ( 5 ) macacos

r) (16 16 ) poetas, escritores

s) ( 4 4 ) camelos

Page 157: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

t) (7 ) marinheiros, criados

u) (17 ) burros, cavalos

Obs.: Às vezes, ao usar um coletivo- miríade, por exemplo - não basta escrever miríade, é necessário acrescentar o especificativo, "de estrelas", um "cardume de peixes", "um enxame de abelhas" e não basta simplesmente - "um cardume, um enxame", a menos que o contexto já esclareça o coletivo

Para as perguntas de 209 a 218, classifique

Page 158: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

os substantivos, usando o código abaixo:a) epiceno b) comum-de-dois c) sobrecomumd)209) crocodilo –a--a

210) mascote-b----c

211) servente-b----b

212) testemunha-c---c

213) jacaré-a--a

Page 159: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

214) verdugo-c--c

215) ídolo-c--c

216) vítima-c--c

217) sósia-b--c

218) Defunto-b—c

Aparecem substantivos que têm uma só forma para os dois sexos. São chamados COMUM DE DOIS, distingue-se o sexo, quando se lhe antepõe o "o" para o masculino e o "a" para o feminino:o camarada a camarada o estudante a estudante o mártir a mártir o capitalista a capitalista o doente a doente

Page 160: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Muitos substantivos com os nomes de animais empregamos as palavras: MACHO e FÊMEA para distinção do sexo:cobra macho cobra fêmea jacaré macho jacaré fêmea OBSERVAÇÃO:Estes nomes de animais são chamados EPICENOS.

São SOBRECOMUNS os nomes de um só gênero gramatical que se aplicam, indiferentemente, a homens e a mulheres: o cônjuge, o ser, o algoz, o carrasco, a testemunha, a vítima

219) Assinale a alternativa com feminino incorreto:

Page 161: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Xa) dragão (dragoa) , czar (czarina) , bacharel (bacharela) ----Xb) filisteu (filistéia, frei (freira) , jogral (jogralesa) ?c) pavão (pavoa) , faisão (faisoa) , ilhéus (ilhoa) d) elefante (elefanta) , doge (dogaresa) , hóspede (hospeda) e) sultão (sultana) ,

tabelião (tabeliã) , prior (priora)

Page 162: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

bacharel bacharela zagal zagala oficial oficiala juiz juízaalfaiate alfaiata elefante elefanta infante infanta monge monja

Page 163: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

anfitrião anfitrioa ou anfitriãermitão ermitoahortelão horteloa bode cabracarneiro ovelha etíope etiopisabispo episcopisa píton pitonisavisconde viscondessa

Page 164: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

capiau capioagrou gruapierrô pierrete sandeu sandiailhéu ilhoa marajá maranitabaréu tabaroa

Page 165: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Atenção: a mulher do embaixador é embaixadora

220) Assinale a alternativa com todos os femininos corretos:a) alfaiate (alfaiata) , faquir (faquiresa) , hindu (hinduína)

Page 166: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Xb) marajá (marani) , rinoceronte (abada) , veado (veada) c) búfalo (búfala) , cavaleiro (caavaleira) , cônego (cônega) d) peixe-boi (peixe-mulher) , rico-homem (rica-dona) , cuco (cuca)e) hortelão (hortelã) , cupim(arará) , javali (gironda)

Page 167: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Substantivos do Gênero "Duvidoso"

Para as questões de 221 a 240 identifique o gênero dos substantivos abaixo, usando o seguinte código:a) se for masculinob) se for feminino

221) ( a b) agravante—a agravante

Page 168: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

222) ( b b) aguardente-----a aguardente

223) ( a a) amálgama----o amálgama

224) (a b ) apendicite---a apendicite

225) (b b ) dinamite

Page 169: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

226) ( a b ) usucapião-----a usucapião

227) ( a b) picape-----a picape

228) ( b b) alface----a alface

229) ( a b) mascote---a mascote

230) (b b) entorse

Page 170: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

231) (a b ) bacanal-----a bacanal

232) ( a a) herpes----o herpes

233) ( a a) puma

234) (a b) cal

235) ( a b) puxa-puxa

236) (a a) alvará

237) ( a a) formicida

Page 171: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

238) ( b b) libido

239) ( a a) sósia

240) ( b b) comichão

SUBSTANTIVOS MASCULINOS:O açucar,o ágape,o alvará,o alpiste,o amálgama,o apêndice,o avestruz,o clã,o clarinete,o coma,o cônjugue,o cós,o decalque,o diagrama,o diabetes,o dó,o eczema,o estigma,o formicida,o grama,o herpes,o lança-perfume,o sósia,o tapa,o suéter,o aneurisma,o dó,o eclipseo proclama,o trema,o estratagema,o fibroma,o gengibre,o guaraná,o plasma,o telefonema.

Page 172: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

SUBSTANTIVOS FEMININOS:A AGUARDENTE,A ALFACE,A ALUVIÃO,A BACANAL,A ALCUNHA,A CATAPLASMA,A CLARINETA,A COMICHÃO,A DERME,A ÊNFASE,A LIBIDO,A MATINÊ,A PERSONAGEM,A TÍBIA,A USURPIÃO,A ENCHARQUE,A HÉLICE,A APENDICITE,A BÍLIS,A CAL,A DINAMITE,A OMOPLATA,A SENTINELA,A ORDENANÇA,A ELIPSE,A RÊS,A AMIDALITE,A FERRUGEM.

244) Assinale alternativa em que o artigo determina corretamente o gênero dos substantivos:

Page 173: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

a) A lança-perfume foi proibida neste carnaval XXb) Os astrônomos observaram o eclipse da lua c) O dinamite é um explosivo à base de nitroglicerina d) O mascote do regimento desfilava orgulhoso

247) Todas as palavras são masculinas:XXa) amálgama, anátema, apêndice

Page 174: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

b) cós, herpes, áspide, bacanal c) aguardente, axioma, estigma d) alface, milhar, penicilina

254) Assinale o item em que todos os vocábulos mudam de significado ao mudarem de gênero:a) cabeça, colega, cliente XXb) águia, nascente, banana

Page 175: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

c) cisma, crisma, sofisma d) guarda, coma, gambá

255) Idem ao anterior:XXa) nascente, moral, lente b) foca, guia, pobre c) coral, dó, rádio d) sabiá, guia, caixa

SUBSTANTIVO que muda de gênero e muda de significado:

Atenção: Existem substantivos que são femininos ou masculinos conforme o significado que

Page 176: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

possuem na frase.

Exemplos:O águia -esperto, velhaco, vigarista... A águia -ave, perspicácia O banana -palerma, imbecil A banana -fruta da bananeira O cabeça -chefe, líder A cabeça -parte co corpo O cabra -homem valente A cabra -animal O caixa -funcionário(a) A caixa -objeto O capital -dinheiro A capital -cidade sede do governo O cisma -separação religiosa A cisma -receio, desconfiança O coma -sono mórbido A coma -cabeleira, juba O foca -jornalista principiante A foca -animal O grama-peso, medida de massa

Page 177: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

A grama-capim O guarda-soldado A guarda-vigilância, corporação O guia-cicerone A guia-documento O lente-professor A lente-vidro de aumento O moral-coragem, estado de espírito A moral-ética, conclusão O nascente-lado onde nasce o sol A nascente-fonte O rádio-aparelho receptorA rádio-estação emissora

256) Assinale a alternativa em que os substantivos foram classificados corretamente:

Page 178: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

XXa) artista, pianista, dentista, comuns-de-dois b) criança, jacaré, vítima - sobrecomum c) jacaré, cobra, javali - epicenos d) cão, boi, homem - sobrecomuns

257) Examinando as definições abaixo:

Atilho: grupo de ilhas de coral que tem o formato de círculo ou anel, circundando um lago interno.------ Aquilo

Page 179: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

com que se ata ou amarra: fita, fio, cordel, cordão, corda, etc.; atacador. 2. Bras. Feixe de espigas de milho:

Conciliábulo: qualquer assembléia de prelados católicos

Baixela: conjunto de instrumentos científicos de pouca precisão---errada---- O conjunto dos utensílios necessários ao serviço de mesa, em especial os de metal nobre: & [Cf. serviço (12).] 2. Coleção de objetos litúrgicos de valor usados numa igreja.

Page 180: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Tertúlia: reunião de amigos

Verifica-se que:a) apenas uma está corretaXb) apenas duas estão corretasXc) três estão corretasd) todas estão corretas

*258) Somente substantivos abstratos:

Page 181: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

a) Deus, papai-noel, fantasma c) fada, amor, fumaça, boneca XXc) amor, casamento, morte, sorriso d) lobisomen, assombração., alma

*259) Assinale a alternativa onde aparecem substantivos simples, respectivamente, concretos e abstratos:

Page 182: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

a) água, vinho b) Pedro, Jesus XXc) Jesus, verdade d) Pilatos, Deus

*260) Não há relação quanto à classificação dos substantivos:a) madeira - concreto b) árvore - concreto c) maravilha - abstrato XXd) ramalhete - abstrato

Page 183: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

261) Assinale o item em que todos os substantivos são derivados:a) vermelho, corrimão, guarda-roupa b) camelo, fidalgote, petroleiro XXc) luta, gilete, combate d) champanha, distância, pedreiro

262) Em qual das alternativas o gênero

Page 184: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

está indicado corretamente?a) a ágape, a eclipse, a milhar XXb) o alvará, o diabetes, o apostema c) a apêndice, o herpes, o gengibre d) o cós, a formicida, o telefonema

263) O gênero está determinado corretamente:a) o alface, a aluvião, a bacanal

Page 185: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

XXb) a ênfase, a cal, a mascote c) o dinamite, a cataplasma, as cãs d) o cônjuge, a sócia, a testemunha

264) Assinale a alternativa em que o gênero de uma palavra está incorreta:a) a libido, o guaraná, o estigma XXb) o aneurisma, o anátema, a eczema

Page 186: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

c) a estigma, a matriz, a delta d) a áspide, a mascote, a omoplata

265) Assinale a alternativa correta:a) uma champanha francesa XXb) uma entorse no joelho c) uma guaraná gelada d) a eclipse da lua

266) Todas as palavras são femininas:

Page 187: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Xa) cal, faringe, dó, alface, afã Xb) omoplata, apendicite, ferrugem c) criança, cônjuge, comichão d) dinamite, sósia, mascote

267) Coletivos – assinale a associação incorreta:Xa) mó - gente b) fressura - vísceras Xc) récua - carros d) alavão - ovelhas

Page 188: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

268) Idem ao anterior:a) carrinhão - sinos XXb) girândola - rodas c) tertúlia - amigos d) réstia - cebolas

273) Assinale a alternativa em que há um feminino errado:a) cupim/arará, bode/cabra Xb) cuco/crió, javali/gironda Xc) frade/sóror, burro/burra

Page 189: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

d) burro/besta, carneiro/ovelha

Atenção: Os substantivos que vêm após palavras de idéia coletiva devem ficar sempre no plural.Exemplos:Caixa de fósforos Maço de velas Dúzia de ovos Grupo de estudantes

Page 190: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Par de chinelos Porção de batatas Boa parte de mulheres*Cuidado: De modo nenhum se aceita, na norma culta, uso de: um bules, um chopes, um clipes, um chicletes, um ciúmes, um dropes, um parênteses, um pastéis. Mas se emprega: um bule,

Page 191: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

um chope, um clipe*, um chiclete*, um ciúme, um drope*, um parêntese*, um pastel.

O substantivo mudando de número, muda de significado.Exemplos:O amor-afeto Os amores-namoro A ânsia-aflição

Page 192: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

As ânsias-nauseas O ar-vento Os ares-clima, aparência A arte-ofício As artes-astúcia A costa-litoral, região à beira-mar As costas -dorso A féria-renda diária *As férias-repouso, descanso O fogo-lume Os fogos-pirotecnia A honra-dignidade As honras-distinção A letra-símbolo gráfico As letras-literatura A liberdade-livre arbítrio

Page 193: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

As liberdades-atrevimento A meia-metade As meias-peça do vestuário O meio-metade Os meios-recursos O sapinho-animal Os sapinhos-doença O sentimento-sensibilidade Os sentimentos-condolências O vencimento-fim Os vencimentos-salário A vontade-desejo As vontades-caprichos

Page 194: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Existem certos diminutivos irregulares como:A artéria-a arteríola A árvore-a arvoreta, o arbusto O astro-o asteróide A barba-a barbicha O beijo-o beijota A câmara-o camarim, o camarote O caminhão-a caminhonete, a caminhoneta A casa-o casebre O corpo-o corpete A cruz-a cruzeta O diabo-o diabrete

Page 195: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

A espada-o espadim A estátua-a estatueta O farol-o farolete A fazenda-a fazendola O galo-o galispo A laje-a lajota O palácio-o palacete A pedra-o pedrisco A perdiz-o perdigoto A porta-a portinhola O rabo-o rabicho O rio-o riacho A rua-a ruela A via-a viela O verão-o veranico

Eis uma relação dos principais

Page 196: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

diminutivos eruditosExemplos:A cela-a célula O corpo-o corpúsculo O eixo-axículo O feixe-o fascículo A folha-a folícula O globo-o glóbulo A gota-a gotícula O grão-o grânuloO homem-o homúnculo O nó-o nódulo A obra-o opúsculo A orelha-a aurícula O ovo-o óvulo A parte-a partícula A pele-a película

Page 197: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

A porção-a porciúncula *A questão-a questiúncula O verso-o versículo

Substantivos que Mudam de Significado Conforme o Gênero

Exemplos:

SUBSTANTIVO: cabeça FEMININO: parte do corpo MASCULINO: líder SUBSTANTIVO: capital

Page 198: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

FEMININO: cidade MASCULINO: dinheiro

SUBSTANTIVO: cisma FEMININO: desconfiança MASCULINO: separação

SUBSTANTIVO: crismaFEMININO: sacramentoMASCULINO: óleo santo

SUBSTANTIVO: curaFEMININO: ato de curarMASCULINO: pároco

SUBSTANTIVO: comaFEMININO: cabeleiraMASCULINO:estado de

Page 199: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

inconsciência-------

SUBSTANTIVO: coralFEMININO: cobraMASCULINO: coro

SUBSTANTIVO: estepeFEMININO: vegetaçãoMASCULINO: reserva (pneu)

SUBSTANTIVO: guiaFEMININO: documentoMASCULINO: cicerone

SUBSTANTIVO: grama FEMININO: relva MASCULINO: peso

Page 200: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

SUBSTANTIVO: lenteFEMININO: vidroMASCULINO: catedrático

SUBSTANTIVO: nascente FEMININO: de água MASCULINO: do sol

SUBSTANTIVO: rádioFEMININO: emissoraMASCULINO: receptor

Há dois graus de significação do substantivo:a) Aumentativo = homenzarrãob) Diminutivo =

Page 201: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

homenzinho

A flexão do grau do substantivo realiza-se por dois processos:1 - Sintético: acréscimo de um final especial chamado sufixo aumentativo ou diminutivo:Meninão - menininhoHomenzarrão - homenzinho

2 - Analítico: emprego de uma palavra de aumento ou de diminuição (grande, enorme, pequeno, etc.) junto ao substantivo.Homem grande - homem

Page 202: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

pequeno Menino grande - menino pequeno

NOTA - Fora da idéia de tamanho, as formas aumentativas e diminutivas podem traduzir o nosso desprezo, a nossa crítica, o nosso pouco caso para certos objetos e pessoas:

Exemplo:Coisinha, livreco, padreco, poetastro

Page 203: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Dizemos, então, que os substantivos estão em sentido pejorativo. A idéia da pequenez se associa facilmente à de carinho que transparece nas formas diminutivas:Paizinho, irmãozinho, mãezinha, avovozinha, queridinha.

AUMENTATIVOS:(aço,alha,arra,ázio,orra,ão,az,etc.)

Carta------cartaz

Page 204: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Lobo------lobazLadrão-----ladravazRico-------ricaçoBala-------balaçoMulher----mulheraçaVidro-----vidraçaVaga------vagalhãoBala------balázioCopo-----copázioPrato------pratázioBeiço------beiçorraCabeça-----cabeçorraMão---------manzorraVoz----------vozeirãoHomem-----homenzarrãoCão---------canzarrãoBoca--------bocarraNavio-------naviarra

Page 205: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Diminutivos:Mosquito,cabrito,senhorita,fogacho(fogo),riacho,populacho,penacho(pena),animálculo(animal),febríola(febre),gotícula(gota),versículo,montículo,partícula(parte),radícula(raiz),glóbulo(globo),célula(cela),animalejo,lugarejo,vilarejo,ilhota,fortim(forte),espadim(espada),camarim(cãmara),casebre...

Page 206: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

O diminutivo pode exprimir carinho ou desprezo:Carinho:filhinho,mãezinhaDesprezo:padreco,jornaleco,lugarejo

Aumentativo Sintético:copázio,barcaça,muralhaAumentativo Analítico:letra grande,pedra enorme,estátua colossalDiminutivo Sintético:casebreDiminutivo Analítico:chave pequena,casa

Page 207: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

pequenina,semente minúscula

OBSERVAÇÃO 2:O mesmo acontecendo com as palavras que só se usam no plural. São chamadas "pluralia tantum"

O Estados Unidos/os Estados UnidosO lápis/os lápis O pires/os pires

6 - Os substantivos

Page 208: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

terminados em "x"-“s” , ficam invariáveisO ônix-os ônix O fênix-os fênix O tórax-os tórax O lápis-os lápisO ônibus-os ônibusO atlas-os atlas

Os substantivos terminados em "s", sendo monossílabos, acrescentam- se- lhes "es".

Page 209: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

mês/meses camponês/camponeses francês/franceses português/portugueses inglês/ingleses chinês/chineses holandês/holandesesgás/gases

Sendo os substantivos paroxítonos ficam invariáveis, o adjunto adnominal indicar-lhe-á o número

Page 210: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

O lápis/os lápis O cais/os cais O xis/os xis

6-Substantivos empregados apenas no plural:Alvíssaras, exéquias, condolências, olheiras, núpcias,víveres,pêsames,belas-artes,anais,férias,Copas(naipe),ouros(naipe)Óculos,primícias,

Page 211: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

cãs,Paus(naipe),arredores,fezes.

PLURAL DAS SIGLAS:

Algumas siglas passam a ser verdadeiros substantivos com flexão de número.Costuma-se acrescentar à sigla um “s” minúsculo (sem apóstrofo).Ex.:A correção será em URVs. 5000 UPCs foi o que paguei.

Page 212: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Devo à Receita Federal S 200 UFIRs.

OBSERVAÇÕES:1 - Já o composto MAPA-MUNDI, faz o plural MAPAS-MUNDI

2 - Os compostos tendo o segundo termo no plural, sendo o primeiro termo invariável, serão assim flexionado.Exemplo:

Page 213: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Um quebra-nozes/dois quebra-nozes Um saca-rolhas/dois saca-rolhas

Os compostos sendo o último termo um verbo. Antepondo-lhe o pronome. Só o 2º termo varia.

ExemploBem-te-vi/bem-te-vis Bem-me-quer/bem-me-queres

Os compostos de

Page 214: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

palavras repetidas. Só o segundo termo varia.

Exemplo:Luze-luze/luze-luzes Ruge-ruge/ruge-ruges Corre-rorre/corre-corres Lufa-lufa/lufa-lufas/ Lenga-lenga/lenga-lengas Zunzum/zunzuns

Os termos que indicam nomes de preces. Só o segundo termo

Page 215: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

varia.Exemplo:Ave-Maria/Ave-Marias Padre-Nosso/Padre-Nossos Glória-patri/glória-patris Pai-nosso/pai-nossos

b) Quando o 2º elemento exprime idéias de finalidade ou semelhança do 1º, só o 1º varia.Salário-família/salários-família Navio-escola/navios-escola Saia-balão/saias-balão

Page 216: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Manga-rosa/mangas-rosa Peixe-boi/peixes-boi Escola-modelo/escolas-modelo Caneta-tinteiro/canetas-tinteiro Café-concerto/cafés-concerto Laranja-pêra/laranjas-pêra Banana-maçã/bananas-maçãSofá-cama/sofás-camaDecreto-lei/decretos-leiBanana-prata/bananas-prataLivro-caixa/livros-caixaHora-aula/horas-aulaOperário-padrão/operários-padrãoVale-refeição/vales-refeição

Page 217: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Obs.:às vezes,torna-se difícil perceber essa idéia de especificação ou de finalidade entre os dois elementos.Nesse caso,aceitam-se as duas formas.Ex.:homens-macaco ou homens-macacos,horas-aula ou horas-aulas,decreto-lei ou decretos-leis.

Page 218: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Nos compostos cujos elementos denotam sons de coisas só o 2º elemento varia.

Exemplo:reco-reco/reco-recos tique-taque/tique-taquesbem-te-vi/bem-te-viscorre-corre/corre-corres

Substantivos Compostos ligados sem hífen, formam o plural

Page 219: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

normalmente.

Exemplo: Pontapé/pontapés Aguardente/aguardentes Clarabóia/clarabóias Madrepérola/madrepérolas Planalto/planaltos Fidalgo/fidalgos Girassol/girassóis Pernalta/pernaltas Madressilva/madressilvas Lobisomem/lobisomens Varapau/varapaus Montepio/montepios Terrapleno/terraplenos Cantochão/cantochãos Passatempo/passatemposVaivém/vaivéns

Page 220: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Girassol/girassóis

Plural dos nomes terminados em ZINHO, ZITO:

Regra:Põe-se, no plural, os dois elementos e suprime-se o ''s'' do primeiro

Flor+zinha = flores+zinha = florezinhas ...florzinasPapel = zinho = papéis+zinho = papeizinhos Colar+zito = colares+zitos =

Page 221: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

colarezitos Réptil+zito = répteis+zitos = repteizitos Coração+zito = corações+zito = coraçõezitosLimãozito---limão-limões-limõezitos

Obs.:Os diminutivos plurais apresentam as seguintes características:O grau normal vai para o plural,menos o

Page 222: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

‘s”;depois,acrescenta-se o sufixo zinhos:Ex.:balão-----balões----balõezinhos Pão------pães------pãezinhos

OBSERVAÇÃO: Podemos incluir nesta relação os substantivos terminados em "m", havendo simplesmente a

Page 223: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

troca do "m" por "n" e o acréscimo do "s".

Exemplo: Álbum/álbuns Bem/bens Som/sons Flautim/flautins Boletim/boletinsTom/tons

Forma-se o plural dos substantivos, acrescentando-se um "s " ao singular quando terminados em vogal ou ditongo oral:Exemplos:

Page 224: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Cadeira/cadeiras Livro/livros Baú/baús Boi/bois Pai/pais Rapé/rapés Caderno/cadernos Chapéu/chapéus Vaca/vacas Cavalo/cavalos Boné/bonés Boneca/bonecasLuva/luvasGaroto/garotos

Eis alguns

Page 225: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

coletivos:Abelhas - colmeia, cortiço, enxameAmigo - quando em assembléia - tertúliaAnedota - anedotário, repertórioApetrecho - apeiragemAplaudidor - quando pagos - claqueArgumento - carradaArmada=de navios de guerraAsneira - chorrilho, acervoAssassino - choldra, choldraboldraAtor - elencoAve - em geral, quando em grande quantidade bando,

Page 226: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

nuvemBêbedo - corja, súcia, farândulaBorboleta - panapanáBotão - abotoaduraBurro - manada, tropa, récuaCabelo - cacho, trança, madeixaCobra - fatoCálice - baixelaCamelo - cáfilaCão - matilha, canzoada, chusmaCapim - feixe, paveiaCarta - correspondência, carta geográfica, AtlasCem anos - séculoChave - molhoCigano - bando, cabildo

Page 227: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Cinco anos - quinquênio, lustroCobra - quando instaladas em lugar especial - serpentárioColuna - colunata, renqueCorda - cordoalhaCredor - juntaDez - dezenaDez anos - décadaDisco - discotecaDois animais - casal, parDuas pessoas - casal, parDoze - dúziaÉgua - piaraErro - barbaEscravo - na mesma morada - senzalaEstrela - constelação

Page 228: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Feiticeiro - conciliábuloGaroto - cambada, bando, chusmaGato - cambadaGravura - quando colecionadas - iconotecaHabitante - povo, populaçãoHerói - falangeIlha - arquipélagoÍndio - quando formam bando - malocaJornal, revista - hemerotecaLadrão - bando, cáfila, malta, quadrilha, tropaLivro - bibliotecaLobo - alcatéia, catervaMacaco - capelaMapa - Atlas - quando ordenados em volume

Page 229: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Mapoteca - quando em coleçãoMáquina - maquinariaMil anos - milênioMontanha - cordilheira, serrania, serraMóvel - mobília, aparelho, tremNove dias - novenaOito dias - oitavaOvelha - rebanho, grei, chafordel, malhada, oviárioPadre - clero, clereziaPalavra - vocabulárioPantera - alcatéiaPeixe - cardumePeixe miúdo - boanaPena - na ave - plumagemPeregrino - caravana,

Page 230: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

romariaPlanta - de uma região - floraPorco - vara, piara, manada, vezeiraQuadro - de pintura - pinacoteca, galeriaQuarenta dias...quarentenaQuatro anos - quadriênioQuatro vozes - quartetoTrês dias tríduoTrês meses - trimestreTrês versos - tercetoTrês vozes - tercetoVaca - armento, armentioVinte - vintenaVinte e cinco anos - quartel de séculoAssembléia-de parlamentares

Page 231: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Banda-de músicosCacho-de bananas,de uvasCambada-de caranguejos,de malandrosBando-de aves,de ciganosCoro-de anjos,de cantoresElenco-de atoresEsquadra-de navios de guerraEsquadrilha-de aviõesEsquadrão-de soldados de cavalariaFeixe-de lenha,de capimManada-de bois,búfulos,de elefantesMolho-de chavesTropa-de burrosVara-de porcosPlêiade-de poetas,de artistas

Page 232: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Acervo-obras de um museuAlcatéia-de lobosAntologia-de textos literáriosArquipélago-de ilhasCorja-de indivíduos de má índoleFrota-de navios,ônibus,carrosGabinete-de Ministros de EstadoHerbáreo-de plantasHinário-de hinosResma-quinhentas folhas de papelCocílio-de religiososConciliábulo-de feiticeirosCongregação-de professores,religiososConselho-de

Page 233: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

profissionais,vereadoresConclave-cardeais para eleger o PapaConsistório-cardeais sob a presidência do PapaCódigo-de leisClaque-espectadorespara aplaudirJunta-de médicos,de boisSaraivada-de balasMapoteca-de mapas Réstia-de alho,cebolaRebanho-de ovelhasProle-de filhosBanca-de examinadores

-----------------------------------------------------------------

Page 234: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

ADJETIVO:

Classificação:

a)Restritivo:é aquele que atribui uma qualidade acidental ao substantivo.Ex.:parede branca Terno preto

b)Explicativo:é aquele que exprime uma qualidade essencial do substantivo.Ex.:gelo frio,neve branca

Obs.:Entre os adjetivos restritivos estão os adjetivos pátrios ou gentílicos?(indicam

Page 235: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

nacionalidade,origem,procedência).Ex.:escritor inglês

Exemplo:Inteligência lúcida Homem perverso Pessoa descontraída Céu azul explicativoMulher bonita Jovem sentimental Homem mortal Água morna Mata verde explicativoMenino estudioso Praia limpa Laranjeiras floridas Terras secas Animais lindos

Page 236: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Roupa suja Papel branco Água moleexplicativo Gelo pequeno

Característica das locuções adjetiva:1 Nem sempre haverá um adjetivo correspondenteAmizade de colegas (?)União de motoristas (?) Produto de primeira (?)Mulher à-toa (?)2. Locuções cujo adjetivo correspondente é ”vernáculo” (derivado do substantivo)Aves da noite (noturnas)

Page 237: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Homem de coragem ( corajoso)Paixão sem freio ( desenfreada)3. Locuções cujo adjetivo correspondente é ”erudito” ( derivado da raiz latina)Pescoço de touro (taurino)Espaço dos astros (sideral)Nervos do ouvido ( ótico)

NOTA: Existem certos adjetivos que, ao lado da forma, possuem outra forma anômala regular (de raiz diversa)., para o superlativo absoluto sintético.

Page 238: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Grau normal

Forma regular de superlativo absoluto sintético

Forma irregular de superlativo absoluto sintético

Bom Boníssimo Ótimo

Mau malíssimo PéssimoPequeno Pequeníssimo MínimoGrande Grandíssimo MáximoBaixo Baixíssimo ínfimoAlto Altíssimo Supremo/sumo

O adjetivo concorda com o substantivo em gênero e número.Trata-se de um termo dependente do

Page 239: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

substantivo.

Explicativo:é aquele que exprime uma qualidade essencial do substantivo.Ex.:gelo frio,neve branca...........toda neve essencialmente é branca,qdo falamos neve já lembramos da cor branca; Céu azul?, Mata verdeRestritivo:é aquele que atribui uma qualidade acidental ao substantivo.Ex.:parede branca Terno preto

Quanto ao gênero,o adjetivo pode ser:

Page 240: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Uniforme:apresenta uma só forma para os dois gêneros:capaz,impaciente,responsável,competente,alegre,horrível,pontual,exemplar...Biforme:apresenta uma forma típica para cada gênero:atencioso(a),idôneo(a),magro(a)distraído(a),corrupto(a),injusto(a),idoso(a),velho(a),mau,má,ateu,atéiaNota: Entre os adjetivos há alguns de uma só terminação como: jovem, azul, prudente, cortês.

Page 241: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Estes não têm flexão de gênero, são os chamados adjetivos uniformes.

GRAU DO ADJETIVO:São dois os graus do adjetivo:o comparativo e o superlativo.Comparativo:Analítico:-De igualdade:Ele é tão estudioso quanto Ari.Ele é tão estudioso como Ari.A casa é tão antiga quanto o homem.

- De superioridade:

Page 242: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Ele é mais esperto que Ari. Ele é mais esperto do que eu.A casa é mais antiga do que o homem.Esta nação é mais desenvolvida que aquela.

- De inferioridade:Ele é menos estudioso do que eu Ele é menos estudioso do que Ari.Este decreto é menos abrangente que o anterior.

Comparativo Sintético:É empregado com alguns adjetivos especiais(formas

Page 243: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

herdadas do latim):Ex.:Bom-melhor(mais bom) Mau-pior(mais mau) Grande-maior(mais grande) Pequeno-menor(mais pequeno) Alto superior Baixo inferior

GRAU SUPERLATIVO:O grau superlativo divide-se em:1)Absoluto: a)Analítico:A menina é muito bela.

Page 244: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

b)Sintético:A menina é belíssima

2)Relativo: a)De superioridade: -Analítico:João é o mais alto de todos. Escolheram o mais hábil mediador. -Sintético:Este monte é o maior de todos.

b)De inferioridade:João é o menos rápido de todos. Ele foi o menos veloz de todos.

Atenção:Quando se comparam duas qualidades

Page 245: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

diferentes da mesma pessoa,usa-se a forma analítica desses adjetivos.Ex.:O professor é mais bom que eficiente.Grau - Absoluto Sintéticodificílimoespertíssimopaupérrimo

- Superlativo analíticomuito esperto

- Superlativo relativo de superioridadeo mais espetro

- Superlativo relativo de

Page 246: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

inferioridadeo menos esperto

NOTA; Alguns adjetivos no grau superlativo absoluto sintético apresentam formas eruditas.Exemplo:Acre----------------- acérrimoágil------------------ agílimo agradável---------- agradabilíssimoagudo-------------- acutíssimoamargo------------ amaríssimoamável ------------amabilíssimo

Page 247: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

amigo------------- amicíssimoantigo -------------antiqüíssimoáspero------------- aspérrimoatroz ---------------atrocíssimo audaz-------------- audacíssimo belo---------------- belíssimobenéfico----------- beneficentíssimobenévolo---------- benevolentíssimobom ----------------boníssimocapaz-------------- capacíssimocélebre---------------------

Page 248: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

celebríssimo ,celebérrimo?claro----------------------- claríssimo comum------------------- comuníssimo contumaz----------------- contumacíssimocristão --------------------cristianíssimo cru------------------------- crudelíssimocruel----------------------- crudelíssimodifícil---------------------- dificílimodoce------------------------ dulcíssimo dócil------------------------docílimo

Page 249: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

eficaz----------------------- eficacíssimo fácil-------------------------- facílimo feliz--------------------------- felicíssimoferoz-------------------------- ferocíssimo fiel ----------------------------fidelíssimofrágil-------------------------- fragílimofrio-------------------------- frigidíssimo / friíssimogeral------------------------- generalíssimo honorífico----------------- honorificentíssimohumilde-------------------

Page 250: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

humílimoincrível-------------------- incredibilíssimoinimigo --------------------inimicíssimoíntegro--------------------- integérrimo livre -----------------------libérrimo loquaz --------------------loquacíssimo legal----------------------- legalíssimo magnífico --------------magnificentíssimomagro------------------ macérrimo / magérrimomaledicente------------ maledicentíssimo

Page 251: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

maléfico---------------- maleficentíssimomalévolo--------------- malevolentíssimomiserável-------------- miserabilíssimo miúdo----------- minutíssimonegro------------ nigérrimonotável----------- notabilíssimonobre-------------nobilíssimoparco------------- parcíssimo pessoal---------- personalíssimopobre -----------paupérrimo possível---------- possibilíssimopródigo----------

Page 252: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

prodigalíssimo próspero------------ prospérrimoprovável------------ probabilíssimopúblico------------ publicíssimo regular------------- regularíssimosábio -------------sapientíssimo sagrado----------- sacratíssimosalubre------------ salubérrimosensível------------ sensibilíssimo singular-------------- singularíssimo

Page 253: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

simpático------------ simpaticíssimo simples--------------- simplicíssimo soberbo--------------- superbíssimotenaz------------------- tenacíssimo terrível---------------- terribilíssimotrivial------------------ trivialíssimoútil--------------------- utilíssimo veloz ----------------velocíssimo voraz------------------ voracíssimovulnerável-----------

Page 254: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

vulnerabilíssimo vulgar------------------ vulgaríssimo

LOCUÇÃO ADJETIVA:A locução adjetiva é o conjunto de duas ou mais palavras com valor de adjetivo.Exemplo:Luz do sol = luz solarar do campo = ar campestreestrela da tarde = estrela vespertinapagamento por mês = pagamento mensalAtenção: A locução adjetiva, em análise

Page 255: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

sintática, é muito usada. Eis outras expressões interessantes:Exemplo:planta da água = planta aquáticateor de açúcar = teor sacarinoárea de acampamento militar = área castrensevoracidade de abutre = voracidade vulturinasentença de absolvição = sentença absolutóriadoçura de anjo -doçura angelicalpoder de aquisição = poder aquisitivopoder de arcebispo = poder

Page 256: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

arquiepiscopalanimal de asas = animal aladoteimosia de asno = teimosia asinimabrilho de astro = brilho sideraltradição dos avós = tradição avoengador no braço = dor esplênicamal da bexiga = mal vesicalpaço do bispo = paço episcopalforça de boi = força bovinaasas de borboleta = asas papilionáceasosso do braço = osso braquial

Page 257: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

massa da cabeça = massa cefálicatônico do cabelo = tônico capilarleite de cabra = leite caprinoproduto de cal = produtos calcáriosvida no campo = vida campestre ou rural ou campesina ou agresteplantação de cana = plantação arundináceafúria de cão = fúria caninachapéu de cardeal = chapéu cardinalício etc -tecosmaterial argênteo-de pratamaterial bélico-de guerra

Page 258: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

frutas cítricas-relativas a plantas de gênero Citrus-limão e laranjacorpo discente-de alunoscorpo docente-de professorescarta episcopal-de bispocriação eqüina-de cavaloágua fluvial-de rioera glacial-de gelopedra ígnea-de fogonavegação lacustre-de lagolimite meridional ou austral-relativo ao sulchapa plúmbea-de chumbodesenho rupestre-relativo a rochalimite setentrional-relativo ao norte

Page 259: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

atitudes simiescas-de macacohomem sem capacidade-incapazamoe sem limites-ilimitadosem fim------infindávelsem remédio-----irremediávelda boca---bucalda cabeça-----cefálicoda chuva-----pluvialde anjo---angelicalda barriga-----abdominalda voz-------vocalde leite---lácteode pai---paternode dia-----diário

Page 260: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

ALGUNS ADJETIVOS PÁTRIOS:O adjetivo pátrio é aquele que se refere a continentes, países, regiões, Estados, cidades...

ATENÇÃO: não se pode confundir com ADJETIVOS GENTÍLICO, que se refere apenas a RAÇAS e POVOS.

Exemplos assim:Israelense é adjetivo pátrio, israelito é adjetivo gentílico.

Page 261: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Eis alguns adjetivos pátrios: os mais interessantes:

Afeganistão - afegane ou afegão Assunção - assuncionenho Bagdá - bagdali Bélgica - belga Belo Horizonte - belo-horizontino Bogotá - bogotano Cápri - capriota Catalunho -catalão Ceilão - cingalês Checoslováquia -checoslovaco ou checo Chicago - chigaguense Chipre - chipriota

Page 262: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Coimbra - coimbricense ou coimbrão Córsego -corso Damasco -damasceno El Salvador- salvadorenho Espírito Santo - espiro santense, ou capixaba Estados Unidos -estadonidense ou norte americano ou ianque Estocolmo - holmiense Etiópia -etíope Fernando de Noronha-noronhense Flandres -flamengo Florianópolis - florianopolitano Formosa -formosano Fortaleza-fortalezense

Page 263: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Guatemala guatemalteco Honduras -hondurenho Índia -indiano ou hindu Jerusalem - hierosolimitano ou hierosolimita La Paz - pacense ou pacenho Lima -limenho Madagascar -malgaxe Madri-madrilenho ou madrilense Malásia, malaio Manaus -manausense (e não manauara) Manauense?Marajó -marajoara Moçambique -moçambicano

Page 264: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Mônaco - monegasco Mongólia -mongol ou mongólico Montevidéu -montivideano Moscou - moscovita Natal natalense ou papa-jerimum Oxford -oxiniano ou oxfordiano Palermo - panormitano Paraná - paranense, +ingui Parma - parmesão ou parmense Patagônia - patagão Petrópólis - petropolitano Pisa - pisano Porto - portuense Quito - quitenho Salamanca - salamanquino

Page 265: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

ou salamantino ou salamanticense Salvador - salvadorense ou soteropolitano Santiago - soteropolitano sautiaguense (RS) Santiaguino (capital de chile) São Paulo - paulista (est) paulistano (cidade) São vicente - vicentino Sertãozinho - sertanesino Sófia - sofiano Somália - somali Tegucigalpa - tegucigalpenhoBelém-BelenenseBarbacena-BarbacenenseEspírito Santo-

Page 266: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

EspiritosantenseGoiânia-goianenseGoiás-GoianoJoão Pessoa-PessoenseMaceió-MaceioensePiauí-PiauienseRio de Janeiro-FluminenseSão Paulo(cidade)-PaulistanoSão Paulo(Estado)-paulistaRio Grande do Norte-norte-rio-grandenseRibeirão Preto-riberopretanoCampos-campistaNiterói-niterienseMoscou-MoscovitaLisboa-Lisboeta,lisbonenseNova Iorque-Nova-

Page 267: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

iorquinoChipre-CipriotaSão Salvador-SalvadorenhoTrás-os-Montes-transmontanoMoçambique-moçambicanoPorto Rico-Porto-riquenhoMadri-MadrilenoBarcelona-BarcelonêsArgel-ArgelinoCeilão-CingalêsBuenos Aires-PortenhoBretanha-Bretão

EMPREGO DO

Page 268: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

ADJETIVO:

a) Mais pequeno Pode ser usado em qualquer circunstância,

Mais grandeSó pode usar na comparação de qualidades de um mesmo ser

Exemplos:Antônio é mais grande que fraco Magna é mais grande que pequena Atenção Também podemos usar MAIS BOM e MAIS MAU

Page 269: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

quando se comparam qualidades de um mesmo ser:

Exemplo:Ronaldo é mais bom que ingênuo Magana é mais má que boa

b) SUPERIOR e INFERIOR em se tratando de norma culta, não admitem a anteposição de MAIS ou MENOS (mais superior, menos inferior) Já MAIS RUIM E MENOS RUIM) Porem são combinações boas.

Page 270: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

c) Podemos usar o ADJETIVO com valor de SUBSTANTIVO . Para tanto, basta colocar antecedendo de um artigo, ou seja, basta colocar um artigo antes do adjetivo.

Exemplo:"O pouco com Deus é muito" "Devemos contemplar o azul do céu". Precisamos conservar o verde

Nesses casos: pouco, azul ,verde, são adjetivos

Page 271: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

substantivados

d) Implica mudança de significado a ANTEPOSIÇÃO ou a POSPOSIÇÃO de alguns adjetivos aos substantivos

Exemplo:Alto funcionário = funcionário de posição elevadaFuncionário alto = funcionário de alta estatura Bela moça = moça de bons princípios Moça bela = moça bonita Bom homem = homem de

Page 272: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

grandes virtudes Homem bom = homem bondoso, de bom coração grande homem = homem eminente homem grande = homem alto pobre gente = gente infeliz gente pobre = gente sem recurso santo homem = homem puro homem santo = homem miraculoso velho amigo = amigo de há muito amigo velho = amigo idoso

Page 273: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Observações finais:

Enquanto o substantivo designa o nome do ser,o adjetivo é a palavra que expressa qualidade,propriedade ou estado do ser.Para que possamos nos expressar de forma correta,é imprescindível perceber as relações entre as palavras,sobretudo entre substantivos e adjetivos,que devem sempre concordar em gênero e número.essa relação denomina-se

Page 274: EXERCÍCIOS SOBRE ADJETIVOS E SUBSTANTIVOS-RESUMO

Concordância Nominal._