Upload
others
View
38
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
گران گندم، تعداد زيادي ارقـام و در طي قرن گذشته، اصالح
هـا ايـن فعاليـت . انـد كردههاي بهبود يافته ژنتيكي را توليد الين
هـا و افـزايش جـدي متوسـط منجر به پذيرش گـسترده واريتـه
اي در ده و سـهم عمـده شـ دهه گذشـته 4-5محصول گندم در
ميزان توليـد . ده است كرا كاهش فقر و برقراري امنيت غذايي ايف
معرفـي هاي اصالح شده و به تبع فاصـله بـين و پذيرش واريته
ها و استفاده گسترده از آنها در مناطق مختلف متغير بـوده واريته
ها موفقيت چشمگير بهبود گندم بر مدار تصميمات ميليون . است
كشاورزي است كه ارقام جديد را پذيرفته يا ارقام قـديمي را بـا
.اندكردهد برتر جايگزين رامو
هاي جديـد يافتهبا و كشاورزان نامروج، آشنايي كارشناسان
هـا و منـابع وري استفاده از ژنوتيپ زمينه افزايش بهره تحقيقاتي
.دكنمحيطي موجود را فراهم مي
2
مقدمه
ميليون مردم گرسنه دنيـا كـه تـامين 800 درصد از 50حدود
اراضي كم بـازده از طريق ،ستمعاش آنان متكي به كشاورزي ا
ـ غذاي مـورد نيـاز تـا مين أتمشكل . كنندزندگي مي د زيـادي ح
گذاري در علـوم سرمايه. تخريب اراضي است خشكي و معلول
و حفاظت منابع براي افزايش محصول و كاهش ريـسك توليـد
نسبت به ميزان توليد غالت در دنيا 2000در سال .ضروري است
درصـد ايـن نـود . ه برابـر رسـيده اسـت حدود س به 1950سال
. اسـت بـوده عملكرد در واحد سطح زياد شدن خاطرهبافزايش
.)2007بورالگ، (
تغييرات آب و هـوايي در چـارچوب كـشاورزي بـسياري از
گـذارد ثيرات منفي بر جـاي مـي أيقايي و آسيايي ت ركشورهاي آف
كليـدي اسـت كـه ياملعسازگاري گياه ). 2007بانك جهاني، (
تغيير آب و هوايي روي توليد مواد غـذايي را تعيـين ر ثاآشدت
ارزان نظير تغيير رقم، عواقب منفي تغييرات اموري نسبتاً . كندمي
). 2008آرائوس و ديگران، ( كندآب و هوايي را تعديل مي
سسه تحقيقات كـشاورزي ديـم ؤن م اهاي اخير محقق در سال
زارهـا، زراعي ديـم ليدات ثر در تو ؤكشور، با شناخت تنگناهاي م
زارها را ارائه راهكارهاي سازگار علمي براي رونق اقتصادي ديم
3
هـاي جديـد پژوهـشي، سـبب رشـد انتقال مطلوب يافته . كردند
.زارهاي كشور خواهد شدبيشتر توليدات زراعي در ديم
خالصه مطالب
دست آمده از آزمايشات بررسي سـازگاري در هبر اساس نتايج ب
3460، رقم كريم با ميانگين عملكـرد دانـه 1388 تا 1383اي ه سال
درصد نسبت بـه رقـم شـاهد كوهدشـت 8/10كيلوگرم در هكتار،
ــار 3122( ــوگرم در هكت ــت ) كيل ــته اس ــزايش داش پايــداري . اف
هـاي بيشترعملكرد دانـه نـسبت بـه شـاهد سـازگار و سـاير اليـن
ـ بارنـدگي ويـژه ميـزان هپيشرفته در شـرايط متنـوع آب و هـوايي ب
- درجه سـانتي 7/26 تا 7/22متر و متوسط دماي ميلي 658تا 172از
هـاي برداري بهتر از قابليـت گراد در دوره پر شدن دانه، امكان بهره
. دكنمختلف محيطي به وسيله رقم جديد را فراهم مي
نژادي گندم مزرعه آزمايشي به- 1تصوير
4
ــابي ــايج ارزي ــين نــشان دادنت ــد از هــا همچن كــه رقــم جدي
هـاي كيفـي و مقاومـت مطلـوبي در خصوصيات زراعي، ويژگي
. هاي مهم شايع برخوردار استمقابل بيماري
هاي زراعي رقم كريم عملكرد دانه و ويژگي
، گچـساران هـاي ايـستگاه در كريم ميانگين عملكرد دانه رقم
،3286 ،4248، 3453 بـه ترتيـب نبد، مغان و ايـالم ، گ آبادخرم
نسبت بـه شـاهد در هكتار بود كه كيلوگرم دانه 3389 و 2678
و 8/5 و 8/10، 1/12،6/8 منـاطق بـه ترتيـب كوهدشت در اين
. درصد برتري داشت 32
هاي پيـشرفته مـورد بررسـي و رقـم سـازگار و در بين الين
مورداستفاده كوهدشت، رقـم جديـد از بهتـرين ثبـات عملكـرد
.برخوردار بوده است
مزرعه گندم كريم� 2تصوير
5
نـسبي از زودرسـي كوهدشـت نـسبت بـه شـاهد رقم كريم
گرم بيشتر 6ها تا و وزن هزاردانه آن در برخي محيط برخوردار
گــرم از شــاهد 8/1هزاردانــه اليــن جديــد متوســط وزن. بــود
بـا ، داراي تيپ رشد بهـاره رقم اين .كوهدشت بيشتر بوده است
. سانتي متر بود83 متوسط ارتفاع بوته
دن عملكرد دانه به عنوان برآيند فعل و انفعـاالت كربا لحاظ
هاي متعدد بيوشيميايي و فيزيولوژيكي، رقم جديد نسبت به تنش
و بـه اسـت تـر بـوده خشكي و گرما در مقايسه با شاهد متحمـل
سنبله، كمتر با تنش خـشكي و گرمـاي آخـر علت ظهور سريع
تواند از رطوبـت و مـواد غـذايي هتر مي شود و ب فصل مواجه مي
. كندموجود در خاك براي پر شدن دانه و توليد مطلوب استفاده
خصوصيات كيفي
هـاي مهـم كيفـي نظيـر شـاخص رقم جديد از لحاظ اغلب
، شـاخص گلـوتن، عـدد )SDS(حجم نان، ميزان حجم رسـوب
زلني و درصد پروتئين نسبت به رقم مـورد اسـتفاده كوهدشـت
.مشهودي داردبرتري
6
نمونه بذر رقم كريم- 3تصوير
هاي شايع در مقابل بيماريواكنش
در آزمايـشات انجـام گرفتـه در رقـم كـريم ارزيابي واكنش
تحـت هاي كرج، مراغه، گرگان، كرمانشاه و كردسـتان، ايستگاه
نشان داد كـه ايـن رقـم اي مزرعه و كوبي مصنوعي شرايط مايه
اي، ي شايع مهم نظير زنگ زرد، زنـگ قهـوه ها نسبت به بيماري
سياهك پنهان معمولي، سياهك پنهان پاكوتاه و سفيدك سـطحي
.از مقاومت خوبي برخوردار بوده است
هاي به زراعيتوصيه
دهه سوم آبان ماه تـا پايـان دهـه دوم آذر مـاه : تاريخ كاشت -1
7
رژيـم بـه توجـه ثر و بـا ؤهـاي مـ بسته به زمان شروع بارنـدگي
زمان مناسـب كـشت رقـم كـريم ،بارندگي درازمدت هر منطقه
تـرين زمـان در اغلـب هرچند نيمـه اول آذر مـاه مناسـب . است
. مناطق است
الـي 300ان بذر مصرفي بر اساس وزن هزار دانه با تعداد ميز -2
در منـاطقي كـه ميـزان . شـود دانه در متر مربع توصـيه مـي 350
هـا بهتـر اسـت و همچنـين خـاك يـع آن بارندگي بيـشتر و توز
دانـه و در بقيـه منـاطق از تـراكم 350خيزترند، از تراكم حاصل
.دانه در متر مربع استفاده كنند 300
. سانتي متر18 الي 15: فاصله خطوط كشت مناسب -3مقدار كودهاي ازته بر اساس نتايج آزمون خاك : كود ازته -4
.هر منطقه مصرف شود
فره و پتاسه نيز بر اساس نتايج آزمون مصرف كودهاي فس -5
خاك در مناطق خواهد بود و تمام كودهاي پتاسه و فسفره قبل
. از كاشت مصرف خواهند شد
براي مبارزه با علف هاي هرز از سموم رايج در بازار در -6
. زمان پنجه زني استفاده شود
. است سانتي متر3-5 عمق مناسب كاشت -7
8
����� ���)��� � ������(
� �� ����� ����� ���� ����� ���!�� "#�$� %&�' (��)�� ��*
�! .+! ��,- ./0�� (����� 1��2�� .����34 ����5 6
�*0�7� � �����/#8 ./9���: � /3��;- 1�<�)0�� =��: 1�<
����� ����� �! ,�,2 1�<) ��>;< � ��>������.(
گرمسيريمناسب با شرايط ديم نيمه گندم كريم :عنوان
،مظفر روستاييزاده، رحمتاهللا كريميمحتشم محمدي، :گاننويسند
پرست،پور، رضا حق، طهماسب حسينحسني پور مقصود حسن
حسن خانزاده و مهدي كالته
دفتر ترويج كشاورزي و منابع طبيعي و :تهيه شده در
كشوريمدكشاورزي مؤسسه تحقيقات
نشر آموزش كشاورزي :ناشر
دفتر بسيج سازندگي و شبكه عاملين ترويج :هماهنگي چاپ
2000: شمارگان
1394
علمي كشاورزيشماره ثبت در مركز اطالعات و مدارك .باشد مي17/3/94 به تاريخ 47227