450

JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom
Page 2: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

iiJayats nanderac wüx miteatiiüts Jesucristo

New Testament in Huave, San Mateo Del Mar (MX:huv:Huave, SanMateo Del Mar)

copyright © 2009 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: Huave, San Mateo Del MarTranslation by: Wycliffe Bible Translators, Inc.

HuavehuvMexico

Copyright Information© 2009, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation text is made available to you under the terms of the Creative Commons License:Attribution-Noncommercial-No Derivative Works. (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) In addition, you have permission to port the text to different file formats, as long as you do notchange any of the text or punctuation of the Bible.You may share, copy, distribute, transmit, and extract portions or quotations from this work, providedthat you include the above copyright information:

You must give Attribution to the work.You do not sell this work for a profit.You do not make any derivative works that change any of the actual words or punctuation of the

Scriptures.Permissions beyond the scope of this license may be available if you contact us with your request.The New Testamentin Ikoots (Huave), San Mateo Del Mar

© 2009, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation is made available to you under the terms of the Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.You may share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format, provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures included with Scriptures and other documents on this site are licensed just for use with thoseScriptures and documents. For other uses, please contact the respective copyright owners.2014-04-25PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 11 Feb 2021 from source files dated 10 Feb 202103b08bf3-6708-5491-84af-10b8e34eb51c

Page 3: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

Contents

SAN MATEO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1SAN MARCOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58SAN LUCAS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94SAN JUAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153HECHOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196ROMANOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2531 CORINTIOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2782 CORINTIOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303GÁLATAS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319EFESIOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328FILIPENSES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336COLOSENSES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3421 TESALONICENSES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3482 TESALONICENSES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3531 TIMOTEO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3562 TIMOTEO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363TITO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368FILEMN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371HEBREOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373SANTIAGO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3911 PEDRO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3982 PEDRO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4051 JUAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4092 JUAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4163 JUAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417JUDAS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 418APOCALIPSIS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420

iii

Page 4: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 1:1 1 SAN MATEO 1:23

Najneaj nanderac leawtapiüng

SAN MATEOwüx Teat CristoAcualajtsüw mixejchiw mixeech Je-

sucristo(Lc. 3:23-38)

1 Aaga nawiig cam apiüng wüxacualajtsüw mixejchiw mixeech TeatJesucristo. Nop mixeech nej aag ayajnenüt David aaga natang nenajiüt;aaga David quiaj Abraham mixeechnej.

2 Aaga Abraham quiaj tacualüw aIsaac, Isaac tacualüw a Jacob, Jacobtacualüw a Judá, y alacas micojnej michiig nej. 3 Judá tacualüw aFares, at a Zara, Tamar mimümüwnejiw. Fares tacualüw a Esrom, Esromtacualüw a Aram. 4 Condom Aramtacualüw a Aminadab, Aminadabtacualüw a Naasón, Naasón tacualüwa Salmón. 5 Salmón tacualüw a Booz,mimüm Booz aag ayaj Rahab. Booztacualüw a Obed, mimüm Obed aagayaj Rut. Obed tacualüw a Isaí.6 Isaí tacualüw a David, áag tarangminatang nenajiüt. David tacualüwa Salomón, acual aweaag mintaj aUrías.

7 Salomón tacualüw a Roboam,Roboam tacualüw a Abías, Abíastacualüw a Asa. 8 Asa tacualüw aJosafat, Josafat tacualüw a Joram,Joram tacualüw a Uzías. 9 Uzíastacualüw a Jotam, Jotam tacualüwa Acaz, Acaz tacualüw a Ezequías.10 Ezequías tacualüw a Manasés,Manasés tacualüw a Amón, Amóntacualüw a Josías. 11 Josías tacualüwa Jeconías y alacas micual nej. Aagayaj wüx nüt ndeajtoj maquiiürajpüwnipilan judío andüyiw tiül iütBabilonia.

12 Wüx landoj aquiiübaranüwandüyiwBabilonia, Jeconías tacualüwa Salatiel, condom Salatiel tacualüwa Zorobabel. 13 Zorobabel tacualüwa Abiud, Abiud tacualüw a Eliaquim,Eliaquim tacualüw a Azor. 14 Azor

tacualüw a Sadoc, Sadoc tacualüwa Aquim, Aquim tacualüw a Eliud.15 Eliud tacualüw a Eleazar, Eleazartacualüw a Matán, Matán tacualüw aJacob. 16 Jacob tacualüw a José minojMaría. Aaga María quiaj tacual TeatJesús nasoic a Cristo.

17 Atquiaj tajlüy gajpopeic (14)nacualaran ajan wüx Abrahammatüch a David. At tajlüy alga-jpopeic nacualaran ajan wüx Davidmatüch wüx taquiürajpüw nipilanjudío andüy tiül Babilonia. Ndewüx tajlüyiw tiül Babilonia wüxtatüch wijquiam Teat Cristo tajlüyalgajpopeic nacualaran.

Wüx wijquiat Teat Jesucristo(Lc. 2:1-7)

18 Wüx wijquiat Teat Jesucristoatcüy tajlüy: María mimüm nej altiütmipoch aweaag José. Pero naleaingnganaw mequiiübayej, María tajiürteomeaats nej nop nine; tüüch nejaag ayaj Nangaj Espíritu ocueaj TeatDios. 19 Aaga José minench neja María nop nej nerang najneaj.Xeyay andiüm minüx nej, áag ngomandiüm majüiquich lacual man-guiayeran; tandiüm macueat atánanquiaj. 20 Naleaing José xeyay tambwüx omeaats. Ndoj, wüx tameay,quiaj taǘm majaw nop ángel ocueajTeat Dios. Tasaj nej:

―José acualaats David, nde meyacimeaats wüx aaga naél quiaj, iqui-iüb marang mintaj a María, cos aaganine apmawiquiach quiaj Nangaj Es-píritu ocueaj Teat Dios neech nej.21Nej apmawiquiach nop nine nenchapmeaach manüt Jesús, cos nej ap-mawün asoet minipilan nej ―aj nej.

22 Atquiaj tajlüy meáwan atnejlamapiüng nop nendeac andeac TeatDios, cos tapiüng:23 Nop leawa naleaing nüx nej ap-

mecual mawiquiach nop ninenench.

Aaga nine quiaj apmasoic Emanuel,ajow.

Aaga poch Emanuel quiaj, apiüng:Dios almaquiiüb icoots.

Page 5: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 1:24 2 SAN MATEO 2:1624 Ndoj quiaj tapac ameay a José.

Condom tarang atnej tasaj nej aagaángel; taquiiüb a María marangmintaj nej. 25 Naleaing nómban ngomajlüy aweaag, tacüliw wijquiammicual a María. Aaga nine tüündmanüt JESS.

2Tapeayiw mondüy wüx ocas

1 Teat Jesús wijquiat tiül cambajBelén tiül iüt Judea wüx Herodestarang minatang nenajiüt tiül aagaiüt quiaj. Tajlüy acas monxeymondüy wüx ocas tambüw andüyiwJerusalén imiünüw nonüt iüt.2 Tatüniw manguiayiw:

―¿Nguiane almajlüy aaga nine wi-jquian leaw apmarang minatang ne-najiüt tiül nipilan israele? Cos jay-ats majüic miocas nej; tajawasan wüxsaliünan nonüt tiül xeiütan. Nganüysajngoton naquiejliün xecosan teom-bas aaga nine ―awüw.

3 Wüx tanguiay aag ayaj a ReyHerodes, ngo majneaj mayaag,aton meáwan moncül Jerusalénlango majawüw cuane apmarangüw.4 Quiaj tatün mapeayiw meáwanmontangtang miteaats, aton meáwanmondüywüx aaga poch tüündMoisésocueaj nipilan judío. Tatün manguiaynguiane netam wijquiam a Cristo.

5Quiaj tasajüw nej:―Tiül cambaj Belén tiül iüt Judea,

cos atquiaj tapiüng tanomb nop nen-deac andeac Teat Dios wüx tapiüng:6 Cambaj Belén tiül iüt Judá,masey nine cambaj ic ajüic, naleaing

xeyay nertam;cos naw tiül ique apmaw nop ap-

matüch marang natang nena-jiüt,

nej apmambeol xecambaj Is-rael―ajüw nej.

7 Ndoj aaga Herodes quiaj tapajajcüwa mondüy, axotǘyan tatünmanguiay nejiw naleaing naleaingcuane minüt amelich majawüw aagaocas. 8 Condom tasaj nejiw mambüwBelén, tapiüng:

―Nganüy quiüran, nguineayan-tanej itüniün menguiayiün wüx anine. Wüx lamexoman, ndoj tewiü-nan mesajan xic, quiaj sanamb axique aton naquieel xecos teombasnej ―aw.

9 Wüx landoj masaj nejiw aHerodes, quiaj tambüw. Aaga ocasleawa tajawüw wüx aliw nonüt tiülmiiütüwnejiw tambombasnej. Tayacnejiw alareng niüng ajlüy a nine;quiaj tacǘlan cawüx, ngo majüy.10 Nejiw wüx tajawüw aag ayaj xeyaytapac omeajtsüw. 11 Almajmeliwtiül iüm, quiaj majawüw a ninealmaquiiüb mimüm nej. Tajmiücüwtiüt maquiejliw micosüw nejiwmanguejriw omalüw niüng ajlüy aaganine. Condom taleaijquiw iquialayejmawüniw müjchiw oro, pom, atnajmboc angan soex nasoic mirra.12 Condom wüx tameayiw, quiajtaümiwmajawüw asaj nejiw Teat Diosndemandilileawmajawüw aHerodes.Quiaj tandilileaw tiül miiütüw nejiw,ambüw tiül alinots tiiüd.

Tecuiürrüw andüy Egipto13 Wüx laambüw a mondüy wüx

ocas, quiaj José taǘm majaw nop án-gel tasaj nej:

―Witiür, quiür, iquiiüb mintaj,iquiüjpan a nine, icuiürran indüyiüntiül iüt Egipto. Icülíünan quiaj, ndemewiünan leaw sasaj icon, cos alinoicnüt Herodes apmayamb a nine mam-biy ―aw.

14 Wüx tapac ameay a José, quiajtaxainguiw a nine, taquiüjpüwmamb andüy Egipto aaga ongwiiütsquiaj. 15 Tacülíwan quiaj. Tiünüwmandilileaw wüx landeow Herodes.Quiaj tajlüy atnej lamapiüngTeat Dioswüx tapiüng nop nendeac andeac nej,cos tapiüng: “Imiün Egipto tatüniüsxecual mandilil”, aw.

Herodes tapiüng mambiyaranüwnamix nine

16 Wüx aliün mapac a Herodes,tajaw lamawaijchaw nej ajcüwamondüy wüx ocas, xeyay tajcüy.Tapiüng mambiyaranüw meáwan

Page 6: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 2:17 3 SAN MATEO 3:12namix nine monench naw wüx iümmineat, ndoj wüx naliw, meáwanmonlüy tiül Belén, at tiül namixcambaj monlüy quiájan. Cos landojmatün manguiay ajcüwa mondüy,ngüt tajawüw aaga ocas. 17 Atquiajtajlüy leaw lamapiüng nomb TeatDios masaj Jeremías aaga nendeacandeac nej, wüx tapiüng:18Apmanguiayaran tiül cambaj Ramá,xeyay monpaj, xeyay monjiünts;cos Raquel xeyay ajiünts wüx micual

nej.Nejinguind ngondom müüch nej ma-

jneaj omeaats,cos lango majlüyiw a namix nine.

19 Condom wüx landeow Herodes,quiaj teümeay a José tiül Egipto, taǘmmajaw nop ángel tasaj nej:

20 ―Nganüy quiür, iquiiüb a nineat mimüm nej, indililean indüyiüntiül miiütan Israel, cos landeowüwmondiüm mambiyaw a nine ―aj nej.

21 Quiaj tamb andüy tiül miiüt Is-rael, taquiiüb a nine, at mimümnej. 22 Wüx José tanguiay Arquelaolamayar minajiüt miteat nej Herodestiül Judea, quiaj timbol mambüwquiaj. Taǘm majaw tasoic mambüwandüyiw tiül iüt Galilea. 23 Wüxtatüchiw tiül miiütüw nejiw, quiajtambüw macüliw tiül noic cambajnenüt Nazaret. Atquiaj tajlüy coslamapiüngüw tanomb mondeac an-deac Teat Dios. Tapiüngüw Jesús ap-masoic Nazareno cos naw quiaj.

3Juan Bautista taquiaach tiül wa-

jchiüc(Mr. 1:1-8; Lc. 3:1-9, 15-17; Jn. 1:19-28)

1 Wüx aaga nüt quiaj, Juan, aaganeech yow nipilan, tamb mandeacandeac Teat Dios tiül iüt Judea niüngngo majlüy cambaj. 2Quiaj taquiaachnipilan, tapiüng:

―Ich leaam imeajtsan mecueatiünleaw ngo majneaj irangan, cos aaganüt wüx Teat Dios apmajlüy wüx mi-cambaj nej laliüc matüch ―aw.

3 Cos aaga Juan quiaj, tandeac wüxnej Isaías, aaga nendeac andeac TeatDios, wüx tapiüng:Apmanguiayaran aljane tenguial an-

deac tiül wajchiüc:“Itajcan majneaj mitiiüd a Teat

Naxey;ileainguijchan a tiiüd cos nej aliüc.”

4 Aaga Juan quiaj asooig apix nejnajüyeran miyeed camello, aóelteomeaats nej taag. Tatsamb mow,tanganeow micün xiül. 5 Tambüwmanguiayiw aquiaach nej nipilanmonaw tiül cambaj Jerusalén, monawtiül iüt Judea, at monaw tiül namixnine cambaj monlüy mbeay lamJordán. 6 Wüx tapiüngüw langomandiümüw marangüw aaga ngomajneaj tarangüw, quiaj Juan tüüchnejiw yow tiül lam Jordán.

7 Wüx Juan tajaw lapeayiw quiajxeyay fariseos at saduceos mayariwyow aton, quiaj tasaj nejiw:

―¿Jowa icona ponong ndiüc, janenesaj icon mercuiürran meriowantiül aaga xeyay ngo majneaj aliücmiün apmajlüye? 8 Sitiül naleainglaleaaw imeajtsan nguineay temeran-gan, ijüiquichan nómban irangan na-jneaj. 9 Nde merangrangayon wüxmepiüngan tíülan icona: “Abrahamxeteatiün”; cos xique sasaj icon TeatDios alndom müüch majlüy micualAbraham masey a piedra quiaj, ndotmandiüm. 10 Nganüy üech alwüxapmandooig mioxijchaw xiül; atquiajmeáwan xiül leaw ngo mayac najneajaóng nej, apndojquiüm majlos tiülbiümb. 11 Xique süüch icon yow janenaleaing lamacueat arang ngo ma-jneaj. Pero aliüc miün nop andǘübanxic miün, nej xeyay netam ajlüy, ngomat xic. Xique sayaag nicuajind xicniüng ajlüy nej; sayaag ngo natüchnandeaand tiüt apaj nej. Nej ap-müüch iconmejiüran Nangaj Espírituocueaj Teat Dios. Apmawün wüximbasan meáwan ngo majneaj atnejbiümb ambel nendeajndeaj. 12 Aagayaj atnej arang nop nerang najiüt,

Page 7: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 3:13 4 SAN MATEO 4:15cos alteowix nej minipüch nej, ap-maxaing osaab trigo matendeay, con-dom apmaxaing mayac tiül troj. Ndojaaga opang trigo apmambelich tiülbiümb ngondom xejquem―aw.

Wüx tayar yow Teat Jesús(Mr. 1:9-11; Lc. 3:21-22)

13 Teat Jesús imiün Galilea tambmajaw a Juan mbeay lam Jordán,müüch nej yow. 14 Juan ngomandiüm, tapiüng:

―Ngwüy Teat, ique netammeaachxic yow; ¿neol tewiün mejaw xicnüüch ic yowa? ―aw.

15Quiaj Teat Jesús tasaj nej:―Nganüy netam merang, cos ne-

tam marangar leaw lamapiüng TeatDios ―aw.

Quiaj lango mapiüng nicuajind aJuan. 16 Wüx landoj ayar yow TeatJesús, almaw tiül yow, quiaj tajawlejquiat a cielo, tiün Nangaj Espírituocueaj Teat Dios imiün tiül cielo at-nej noic palom andüy wüx ombasnej. 17 Condom tanguiayaran noicnanderac imiün cielo, apiüng:

―Aag ayaj xecual xowüy sandiüm,apac ximeaats najaw―aw.

4Tandiüm mayac nej wüx naél a

nimeech(Mr. 1:12-13; Lc. 4:1-13)

1 Condom Nangaj Espíritu ocueajTeat Dios taquiiüb mamb Teat Jesúsandüy tiül wajchiücmüüchmayac nejwüx naél minatang nimeech.

2Teat Jesús taíünd ngomet icmiow(40) nüt, ic miow ongwiiüts, condomxeyay tind üet. 3 Quiaj tapeay niüngajlüynej nimeech, tandiümmayacnejwüx naél, tasaj:

―Sitiül naleaing ique Micual Diosic, isaj aaga piedra quiaj marang pan―aj nej.

4Quiaj Teat Jesús tasaj nej:―Tiül Mipoch Teat Dios apiüng:

“Ngome áagan nüeteran ipacüy nip-ilan, leaw nembeat aag ayaj meáwanpoch andeac Teat Dios” ―aj.

5 Condom quiaj minatang nimeechtaquiiüb nej mamb andüy tiül nangajcambaj Jerusalén, mayac wüx omalnadam nangaj iüm. 6Quiaj tasaj nej:

―Sitiül ique Micual Dios ic, ijchictiüt cos ajlüy tiül Mipoch Teat Dios,apiüng:Teat Dios apmüüch mamb miángeles

nej mambeolüw ic.Apmangochiw ic naag owixaw

nejiw ngana maleamb ileajpiedra, aw ―aj nej minatangnimeech.

7Quiaj Teat Jesús tasaj nej:―Aton ajlüy tiül Mipoch Teat Dios,

apiüng: “Nde mendiüm mitsoj leawapiüng Teat Naxey Midios” ―aj nej.

8 Aaga minatang nimeech taquiiübnej mamb alinomb. Nganüy taquiiübnej andüy wüx nop najal oleaj tiüc.Quiaj tüüch nej majaw meáwan cam-baj leaw ajlüywüx iüt atmeáwan leawnajneaj almajiürüw. 9Quiaj tasaj TeatJesús:

―Meáwan aag ayaj sanüüch ic me-neay sitiül ique apmequieelmicos tix-imbas meyar sandeac ―aj nej.

10Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Iriow ningüy niüng sajlüy, Sa-

tanás, cos tiül Mipoch Teat Diosapiüng: “Áagan Teat Dios netammequieel micos teombas nej meyarandeac” ―aj nej.

11 Quiaj taw minatang nimeech.Condom tapeayiw miángeles TeatDios mambeolüw Teat Jesús.

Teat Jesús tamelich aquiaach tiülGalilea

(Mr. 1:14-15; Lc. 4:14-15)12 Wüx Teat Jesús tanguiay Juan

lajmel tiül manchiüc, quiaj tandililandüy tiül iüt Galilea. 13 Nej tatonngome tacül tiül Nazaret, tambmacül tiül Capernaum, noic cambajmbeay nadam yow nenüt Galilea,tiül miiütüw Zabulón y Neftalí,monlüy tanomb. 14 Atquiaj tajlüyatnej tanomb tapiüng Isaías nendeacandeac Teat Dios, cos tapiüng:15 Icona monaw tiül miiütüw Zabulón

y Neftalí,

Page 8: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 4:16 5 SAN MATEO 5:10najlüyiw mbeay tiiüd amb mbeay

ndec, nonüt necamb lamJordán;

aag ayaj tiül iüt Galilea, niüng xeyayacüliw nipilan ngome judío.

16 Ajcüwa nipilan quiaj arangüw ngomajneaj,

ajlüyiw atnej majlüyiw tiül pojniün,nejiw apmajawüw noic nadam ran.Leaw ajlüyiw tiül xeyay pojniün,apmachech nejiw a ran quiaj.

17 Ajan quiaj tapots maquiaach ne-jiw Teat Jesús, tapiüng:

―Icueatiün aaga ngomajneaj iran-gan, cos Teat Dios laliüc miün majlüywüx micambaj nej ―aw.

Teat Jesús arriiüd apiquiw mondoc(Mr. 1:16-20; Lc. 5:1-11)

18Noic nüt wüx Teat Jesús tamongamb mbeay aaga nadam yow nenütGalilea, quiaj tajaw ijpüwmonxeynopnecual nejiw, nop Simón nasoic Pe-dro, alinop Andrés michiig nej. Nejiwtenguial andocoj cos mondoc nejiw.19Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:

―Macaron tabaats, sanaquiaachicon nguineay alndom meyambannipilan mesajan mayariw sandeac.Langome apmeyamban cüet mendo-con, apmeyamban nipilan ―aj nejiw.

20 Tacueatíwan quiaj mindocoj ne-jiw, tandüjpiw mamb Teat Jesús.

21 Condom quiríwan iün majüyiw,quiaj Teat Jesús taxom alijpüw, nopnecual nejiw, nop Jacobo, alinop Juan,micual nejiw Zebedeo. Aliw tiül müxmaquiüjpüwmiteatiw nejiw, tenguialaxequiw ndoc. Quiaj tasaj nejiw TeatJesús mambüw maquiüjpüw. 22Nejiwtacueatíwan tiül müx miteatiw nejiw,tambüw mandüjpiw Teat Jesús.

Teat Jesús taquiaach xeyay nipilan(Lc. 6:17-19)

23 Teat Jesús tajüy meáwan tiüliüt Galilea. Taquiaach tiül meáwansinagoga ocueajiw a nipilan quiaj.Tandeac nguineay apmajlüy wüxTeat Dios apmajlüy wüx micambajnej. Aton tamongoch iün andeowüwcuajantanej monandeow leaw axomnejiw nipilan tiül ajcüwa cambaj

quiaj. 24 Wüx tanguiayaran tiüliüt Siria meáwan leawa nej arang,quiaj taquiüjpüw niüng ajlüy nejxeyay moniün andeow. Altiül xeyayteamamongochiw, lamix omeajtsüw;altiül nechach, üüch nejiwmichachiwnimeech; altiül ndron ombas, nawaagowix oleaj. Teat Jesús tüüch majneajmeáwan. 25 Quiaj tandüjpiw nejxeyay nipilan monaw Galilea, monawDecápolis, monaw Jerusalén, monawJudea, monaw nonüt necamb lamJordán.

5Teat Jesús taquiaach nipilan wüx

tiüc1 Wüx Teat Jesús tajaw xeyay

nipilan lapeayiw niüng ajlüy, quiajtajtep andüy wüx noic tiüc chetet.Tapeayiw niüng ajlüy nej minipilannej. 2 Quiaj tapots maquiaach nejiwTeat Jesús, tapiüng:

Jane xeyay apac omeaats(Lc. 6:20-23)

3 ―Najneajay ajlüyiw leaw ayaagnetam nejiw Nangaj Espíritu ocueajTeat Dios, cos apmajlüyiw tiülmicam-baj Teat Dios.

4 ’Najneajay ajlüyiw leaw amixomeajtsüw nganüy, cos apmüjndiwmapac omeajtsüw alinoic nüt.

5 ’Najneajay ajlüyiw leaw ngomerangrangayej; nejiw apmüjndiwa iüt cam leaw tasoiquiw apmüjndiw.

6 ’Najneajay ajlüyiw leaw xowüyandiümüw marangüw leaw andiümTeat Dios, nej apmambeol nejiw.

7 ’Najneajay ajlüyiw leaw ajiürüwlasta nop alinop, cos aton Teat Diosapmajiür nejiw lasta.

8 ’Najneajay ajlüyiw leaw nómbanlamawüniw wüx omeajtsüw ngo ma-jneaj; nejiw alinoic nüt apmajlüyiwniüng ajlüy Teat Dios.

9 ’Najneajay ajlüyiw leawmonyambmajlüy monajneaj, ngo majlüy mon-cüy, nejiw apmasoiquiw micual nejiwTeat Dios.

10 ’Najneajay ajlüyiw leaw amon-gochiw ngo majneaj masey arangüw

Page 9: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 5:11 6 SAN MATEO 5:26najneaj; nejiw apmajlüyiw tiül mi-cambaj Teat Dios tiül cielo.

11 ’Najneajay ijlüyiün wüx itso-jaranan memongochiün ngo majneaj.Aton awüníwanwüx omeajtsüwman-deacüw wüx imbasan xeyay ngo ma-jneaj cos iyariün sandeac. 12 Tanombatquiaj tamongochiw ajcüwa mon-deac andeac Teat Dios. Nganüy icona,ich mapac imeajtsan xeyay cos ajlüynoic najneajay tiül cielo leaw apmea-jndiün.

At icon quiniüc, at icon ran(Mr. 9:50; Lc. 14:34-35)

13 ’Icona ijlüyiün wüx a iüt camat icon najneaj quiniüc najtix.Pero sitiül quiniüc mamong ajtix,¿nguineay alndom majtix alinomba?Lango metam, netam majwichninguiün macuüüch nej tiüt nipilan.

14 ’Icona ningüy wüx aaga iüt camijlüyiün at icon ran. Ajawaats sitiülnoic cambaj ajlüy wüx tiüc ngondommexotüy. 15 Ngondom mechen notscandeal condom cas tepal omal tiülnop xor. Ngwüy, netam meyac cawüxmarraj meáwan leaw almajlüy tiüliüm. 16 Atquiaj icona aton, irangannajneaj tiül nipilan para mejlüyiünatnej aaga ran quiaj; cos wüx nipilanapmajawüw irangan najneaj, nejiwaton apmarangüw leaw andiüm TeatDios najlüy tiül cielo.

Teat Jesús aquiaach wüx aaga pochtüünd Moisés

17 ’Nde mepiüngan xique xiünnandrooch aaga poch leawa tüündMoisés, tengwüy leaw tandeacüwmondeac andeac Teat Dios. Ng-wüy, xique ngo niün nandroochnicuajind. Xique xiün najüiquichwüx nguineay ajlüy, narang atnejapiüng. 18 Naleaing sasaj icon,wǘxan almajlüy a cielo maquiiüba iüt, nómban ngome apmamongmasey noic nine punto, noic nineletra tiül aaga poch leawa tüündMoisés, cos meáwan leaw MipochTeat Dios apiüng netam majlüy.19 Atquiaj sitiül aljane mapiüng ngomembeat masey noic nine poch

leaw Teat Dios lamapiüng netammarangüch, ndot atquiaj maquiaachwüx nipilan, nej apmajlüy at nejnop chingüy, leaw ngo membeattiül minipilan Teat Dios. Pero sitiülaljane arang meáwan leaw TeatDios lamapiüng marangüch, atonmaquiaach wüx alinop marang atnej;nej apmarang nop natang tiül cieloniüng apmajlüyiw minipilan TeatDios. 20 Sasaj icon netam meranganatnej apiüng Teat Dios, ngo matnejarangüw ajcüwa mondüy wüx aagapoch tüünd Moisés, at leaw arangüwfariseos; cos sitiül ngo meranganatnej netam ngondommejmeliün tiülmicambaj Teat Dios.

Teat Jesús apiüng wüx moncüy(Lc. 12:57-59)

21 ’Lamenguiayiün nguineaytasoiquiw tanomb mixejchiün, costasoiquiw: “Nde membiyan nejin-guind, sitiül aljane apmambiy alinopnetam mangüy aaga nisoet”, ajowiw.22 Aag ayaj naleaing, xique nganüysasaj icon, jane ajcüycüy majawalinop netam mangüy aaga nisoet.Aton jangantanej leaw apmasaj chachaljane, netam mayacüw nej asoetmontangtang tiül nadam nangajiüm. At jangantanej leaw apmapaiichalinop, aag ayaj alndom mamb tiülnecoy tiül biümb.

23 ’Sitiül leriümb apmeyac erchech,quiaj leaaw imeaats aljane ajcüy ma-jaw ic, 24 ich majlüy, nde meyac.Quiür indeac anaag aaga najcüy ma-jaw ic quiaj, para majneaj imeajtsanmamong ijcüyiün, cas tendilil meyacerchech.

25 ’At sitiül aljane aleaic iriow anaagwüx, andiüm mayac ic teombasüwmonajiüt, indeac anaag, ijaw cuaneiriowan wüx, ijneajiün wǘxannganaw mepeay anaag teowixawmonajiüt, cos teat xan alndommasaj mimongot nej mayacüw ic tiülmanchiüc. 26 Naleaing sasaj ic, wüxlerpeay tiül manchiüc langondommeriow najen, apmeriow wüx

Page 10: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 5:27 7 SAN MATEO 5:44lamembich mengüy leaw apmatüniwicueaj.

Aquiaach wüx monjiür najtaj, mon-jiür naxey

27 ’Lamenguiayiün nguineaytasoiquiw tanomb, cos asoiquiw:“Nde mejiüran minajtajan, ndemejiüran minaxeyiün”, ajowiw.28 Aag ayaj naleaing. Pero nganüyxique sasaj icon jangantanej leawapmajaw nop najtaj mandiümdiüm,aag ayaj atanej lamarang aweaagnisoet.

29 ’Sitiül miác iniiüg laliüc mayacic wüx merang ngo majneaj, isoond,ndoj telox ninguiün; cos más na-jneaj masey noic iniiüg, ngome atnejmejlos tiül xeyay necoy tiül biümb.30 At sitiül miác iwix apmayac ic wüxmerang ngo majneaj, ich ndojquiümmajlos ninguiün; cos más najneajmasey nots iwix, ngome atnej mejlostiül xeyay necoy tiül biümb.

Teat Jesús aquiaach wüx mon-cueateay

(Mt. 19:9; Mr. 10:11-12; Lc. 16:18)31 ’Aton tanomb tasoiquiw: “Jan-

gantanej macueat mintaj nej, netammarang noic nawiig mecueatayej”,ajowiw. 32 Nganüy xique sasaj iconsitiül nop naxey macueat mintaj nej,acueátan, ngome nejiür naxey a na-jtaj; nej a naxey quiaj ajiür nisoet,cos tenguial mayac wüxmajiür naxeymintaj nej. Aton jane apmaquiiübaaga najcueat najtaj quiaj, apmajiürnisoet, cos apmajlüy atnej minajtajnej.

Aquiaach wüx monwaiich monpajminüt Teat Dios

33 ’Aton lamenguiayiün nguineaytasoiquiw tanomb mixejchiün: “Ndealeaic mendeacan mepajan minütTeat Dios sitiül ndoj ngo meranganleaw lamepiüngan apmerangan”,ajowiw. 34 Aag ayaj naleaing.Pero nganüy xique sasaj icon ndemendeacan aleaic mepajan wüxminüt cielo cos aag ayaj niüngchetej Teat Dios. 35 Nde mepajanwüx minüt iüt, cos aag ayaj niüng

acuüüch oleaj Teat Dios. Aton ndemepajan wüx minüt Jerusalén cosaag ayaj micambaj aaga Teat natangtiül meáwan monajiüt. 36 Aton ndemepajan wüx imalan, cos cuaneicon, ngondom meajchiün mambeormasey nots miondeats imalan, atonngondom meajchiün marang ngweal.37Xique sasaj icon netam mendeacan“naleaing” sitiül naleaing, at netammepiüngan “ngo maleaing” sitiülngwüy. Cos sitiül apmepajan minütaljane, aag ayaj ngo majneaj, ocueajnimeech.

Wüx monpalüch ombas(Lc. 6:29-30)

38 ’Lamenguiayiün nguineaytasoiquiw tanomb, cos atcüytasoiquiw: “Jangantanej macuiaachoniiüg alinop, atanej netam macuia-jchich oniiüg nej. Aton jangantanejleaw apmapol olüic alinop, atanejnetam mapolich olüic nej”, aw.39 Pero xique sasaj icon, ndemepalüchiün ombas leawa nerangngomajneaj wüx imbasan. Ingow aagayaj sitiül aljane lamaleamb imbeay,iich maleamb ic alinots. 40 At sitiülaljane andiüm mayac ic tiül moncüy,mandiüm manood tarrang micamix,iich alinoicmajoy aton. 41Sitiül aljanemüüch ic memal tiüt alngün naǘm,nde mepiüng wüx masey memalalatownej. 42 Sitiül aljane apmatünicueaj alcuane, iich leaw alndom.Aton sitiül aljane andiüm majüch ic,iich sitiül alndom.

Ijiür lasta leaw ajcüy majaw ic(Lc. 6:27-28; 32-36)

43 ’Aton lamenguiayiün nguineaytasoiquiw nomb, cos asoiquiw: “Ne-tam mejiüran lasta alinop, pero leawajcüy majaw icon ijcüyiün mejawanaton”, ajowiw. 44Pero xique sasaj iconnetam mejiüran lasta moncüy majawicon. Indeacan najneaj wüx ombasleaw apaiich icon; irangan najneajwüx ombasüw leaw ngo mind majawicon. Itüniün Teat Dios mambeol ne-jiw leaw arangüw wüx imbasan ngo

Page 11: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 5:45 8 SAN MATEO 6:13

majneaj. 45 Atquiaj apmajüic iconamicual icon Teat Dios najlüy tiül cielo.Cos Teat Dios tenguial müüch ma-jntsop a nüt marraj meáwan nipi-lan; aton üüch majoet nguiajantanejmasey niüng ajlüy nerang najneaj,masey niüng ajlüy nerang ngo ma-jneaj. 46 Sitiül icona apmejiüran lastaáagan a nipilan leaw andiümüw icon,¿cuane najneaj aag ayaja? ¿Neol ng-wüy atquiaj arangüw ajcüwa monsapmitomiün cambaja, ajcüwa monrangxeyay ngo majneaja? 47 Sitiül áaganmicoj michiig ertepeay anaag, ¿cuanealwüx ajneaj irangana? ¿Neol ng-wüy, atquiaj aton arangüw nipilanleaw ngo mayamb Teat Dios? 48 Iconanetammerangan leaw najneaj, palan,atnej arang Miteatiiüts Dios najlüytiül cielo, cos nej nerang najneaj,palan.

6Nguineay netammarangüch najneaj

1 ’Leaw najneaj irangan, ndemerangrangayon wüx; cos sitiülirangan najneaj majaw icon nipilan,Miteatiiüts Dios najlüy tiül cielongome apmüüch iconmejiüran leawanej andiüm müüch. 2 Icona wüximbeolan aljane leaw ngo majiür, ndemendeacndeacan wüxmanguiay nip-ilanmatnej arangüwmonrangrangüytiül sinagogas, at tiül calle aton. Cosnejiw arangüw malombaranüw wüx.Naleaing sasaj icon, nejiw landojlamajiürüw leaw ayambüw wüx aagaalomboochayej quiaj. 3 Icona wüxaleaic meajchiün aljane leaw ngomajiür, ijchan nejinguind ngo majaw,masey miquiamb iwix ngo majawleaw arang miác iwix. 4 Ijchan leawindiüman, nejenguind ngo majaw.Quiaj Miteatiiüts Dios apmüüch iconxeyay monajneaj majawüw nipilan,cos nej ajaw masey ixotǘyan terang.

Nguineay netam matajcüch orarmesaj Teat Dios

(Lc. 11:2-4)

5 ’Wüx aleaic apmesajan TeatDios nde merangan matnej arangüwajcüwa monrángan ayamb TeatDios, cos nejiw xowüy andiümüwmapajüw minüt Teat Dios tiülsinagoga lombojówan. At ambüwmapajüw minüt Teat Dios niüngtenguial among monjüy, majawnejiw nipilan. Naleaing sasaj iconáagan ayaj apmaxomüw wüx aagaalomboochayej quiaj. 6 Pero xiquesasaj icon, wüx apmetajcan orarijmeliün tiül iüm, ipalan imbiüman,indeacanmequiüjpan, cos nej alniüngijlüyiün; néjan quiaj apmanguiay.Alinoic nüt apmeajndiün leawitüniün.

7 ’Wüx apmetajcan orar mesajanTeat Dios nde mepiüngpiüngánanmatnej arangüw nipilan leaw ngomayariw andeac Teat Dios, cos nejiwapiüngüw wüx apmandeacndeacüwxeyay, Teat Dios apmanguiay. 8 Iconande merangan atnej arangüw nejiw,cos Teat Dios lamajaw cuane netamicon wǘxan nganaw metüniün.9 Icona wüx apmesajan Teat Dios,atcüy ipiüngan:Xeteatiün Dios najlüy tiül cielo, ique

nangaj minüt.10 Sandiüman mejlüy wüx meáwan

nipilan nguiajantanej alma-jlüyiw.

Atnej iyambüch ninguiün tiül nan-gaj cielo, atquiaj aton netammeyambüch ningüy wüx aagaiüt cam, marangüch leaw iqueindiüm.

11 Teat, iich xicon nüeteran nganüynüt cam, atnej ique ijaw ne-tam.

12 Iwün wüx imeaats aaga ngo ma-jneaj tarangasan Teat, cos xi-cona aton lanawüniün wüxximeajtsan aaga ngo majneajnipilan arangüw wüx xim-basan.

13 Imbeol xicon nde narangan ngomajneaj Teat.

Iwün ninguiün meáwan ngo majneaj,nde matüch xicon nimeech.

Page 12: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 6:14 9 SAN MATEO 6:28Cos ique natang nenajiüt wüx

meáwan cambajiüt; iquealndom merang cuajantanej.

Ique najneajay ijlüy meáwan nüt, ngomajiür ümb. Amén.

14 ’Sitiül icona iwüniün wüx imea-jtsan leaw ngo majneaj arangüchwüx imbasan, Miteatiiüts Dios na-jlüy tiül cielo atquiaj apmarang wüximbasan aton. 15 Pero sitiül iconango mewüniün wüx imeajtsan leawngo majneaj arangüch wüx imbasan,átan quiaj Miteatiiüts Dios ngome ap-mawün wüx omeaats isoetiün leawijiüran.

Teat Jesús aquiaach wüx moniündlop

16 ’Wüx icona iiündan lop paramanguiay icon Teat Dios, nde meran-gan atnej xowüy amix imeajtsan atnejarangüw monrangrangüy, cos nejiwarangüw atnej niün andeowüw paramajaw nejiw nipilan mapiüngüwnejiw tenguial aiündüw. Naleaingsasaj icon nejiw áagan ayaj apmax-omüw wüx aag arangüw atquiayquiaj. 17 Pero icona wüx apmeiündanmetajcan orar, ertaagayon majneaj,ijonchiün imalan najneaj, ipejiüniniüjcan aton. 18 Atquiaj nipilanngome apmateotsüw wüx sitiül iconatenguial iiündan manguiay iconTeat Dios. Meáwan leawa tenguialmerangan masey ixotayon, Teat Diosajaw, ndoj nej apmüüch icon xeyaymonajneaj majaw icon nipilan.

Iyacan tiül cielo leaw nembeatmbeat(Lc. 12:33-34)

19 ’At aton sasaj icon ndemendiümdiümánan cuajantanejnembeatmbeat ningüy wüx iüt,cos alndom majtep miíüt pandiüm.Cuajantanej leaw ijiüran alndommemoen, aton need alndom majmelmaneed. 20Ngwüy icona irangan leawandiüm Miteatiiüts Dios cos aag ayajatnej mejiüran xeyay nembeatmbeattiül cielo niüng nicuajind ngondommajtep miiüt, ngondom memoen,ngondom majteor. 21 Cos niüng

ijiüran cuajantanej nembeatmbeat,quiaj iyacan imeajtsan aton.

Ran ocueajaran(Lc. 11:34-36)

22 ’Oniiügaran aag ayaj nerrajicoots. Sitiül iyacan iniüjcan wüxmejawan najneaj, apmambeol iconmerangan najneaj. Wüx iconairangan najneaj aag ayaj atnejmejlüyiün tiül ran. 23 Pero sitiülicona indiüman meyacan iniüjcanwüx mejawan leaw ngo majneaj,quiaj apmeranganxeyayngomajneaj;aag ayaj atnej ijlüyiün tiül pojniün.Sitiül icona irangan ngo majneaj,andüy quiaj apmexeyay ngo majneajtemerangan quiaj.

Wüx Teat Dios, at wüx tomiün(Lc. 16:13)

24 ’Nejinguind ngondom marangminajiüt ijpüw monxey nóiquian,cos ndot apmandiüm marang leawapiüng nop, ngome apmarang leawapiüng alinop. Tengwüy xeyaymandiüm mandüüb nop, quiajngome apmarang leaw apiüng alinop.Atquiaj ajlüy, nómban ngondommendüüb Teat Dios sitiül meyacimeaats wüx mendiümdiüm tomiün.

Teat Dios üüch meáwan leawa ten-guial atam

(Lc. 12:22-31)25 ’Xique sasaj icon nde mamb

wüx imeajtsan mepiüngan cuane ap-meatiün, cuane apmenganeowan, atwüx ipixan mepiüngan cuane apme-soijquiün. ¿Neol ngwa, icona alwüxitaman ngo matnej nüeteran; atonmicuerpojan alwüx atam ngo mat-nej napixeran? 26 Ijawan nguineayajlüyiw a quiec, nejiw ngo mepiürüwmaxainguiw omeaats corrül, ngo ma-palüw leaw apmüetiw alinoic nüt; cosMiteatiiüts Dios najlüy tiül cielo awiülnejiw. ¿Neol, ngome alwüx imbeat-iün a icona ngo mat nejiw a quieque?27 ¿Ngwüy jane tiül icona cos xowüyamb wüx omeaats alcuane, alndommatang wüx alpinawan metro?

28 ’¿Neol tapots amb imeajtsanwüx ipixana? Ijawan nguineay ajlüy

Page 13: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 6:29 10 SAN MATEO 7:13a mbaj tiül xiül. Nejiw atangüwngo marangüw najiüt nicuajind, ngomendileaw aton. 29 Nganüy sasajicon, aaga minatang nenajiüt nenütSalomón najlüy tanomb, masey tajiürxeyay najneajay apix nej cos nejtajiür xeyay tomiün, ngo matüchmatnej ajneajiw ajcüwambaj. 30SitiülTeat Dios ayac aaga mbaj soex na-jlüy tiül xiül leaw nganüy almajlüy,oxep lamarang asap andaab pow,cuane wüx ngo müüch icon meáwanleawa netam. ¿Neol ngo meyacanimeajtsan wüx neje? 31 Icona ndemeyacan imeajtsan wüx mepiüngan:“¿Cuane apmetiiüts manganeowaats,cuane apmasoijquiiüts?” merawan.32 Cos nipilan leaw ngo mayambüwTeat Dios, xeyay ayacüw omeajtsüwwüx aag ayaj. Miteatiiüts Dios na-jlüy tiül cielo, nej alwüx; nej ajawmeáwan leaw tenguial atam icon.33 Netam meyamban ombas mejlüy-iün tiül minipilan Teat Dios, meran-gan meáwan leawa nej andiüm. Quiajapmüüch icon meáwan leawa ne-tam. 34 Atquiaj icona nde mamb wüximeajtsan mepiüngan cuane apma-jlüy oxep, cos aaga oxep quiaj ap-maquiiüb miün alinoic cuane mambwüx imeajtsan. Meáwan nüt ajlüypalpálwüx naél.

7Nde meyacan asoet alinop(Lc. 6:37-38, 41-42)

1 ’Nde meyambyamban asoetalinop, quiaj nejinguind ngomeapmayamb isoetiün. 2Cos atnej iconaiyacan asoet alinop, atnej apmajmelisoetiün. Atnej icona irangan wüxalinop, atnej apmarangüch wüximbasan aton. 3 ¿Neol nguineayixom mejaw a najmel altiül oniiügalinop, nganüy a ique ngo mexommejaw aaga xiül alatsam tiül iniiüga?4 ¿Cuane wüx alndom mesaj alinop:“Chiün nawün aaga najmel altiüliniiüg quiaj”, meraj, sitiül nganawmewün a xiül alatsam tiül iniiüga?5 ¡Ndeac mbeay! Sasaj ic menguiay,

iwün ombas aaga xiül alatsam tiüliniiüg quiaj, ndoj quiaj apmejawnajneaj para alndom mewün aaganajmel altiül oniiüg alinop.

6 ’Nde meajchiün a pet leaw nan-gaj cos alndom majchic matsambmachiüt icon tiüt. Aton nde melox-iün nembeatmbeat perlas teombassow, cos alndom macuüüchcuüüchtiüt. Aag ayaj atnej mewijchan mea-jchiün pet leaw xeyay nembeat. Cossitiül pet ngo majaw jane ic, al-ndom matsamb iwix, masey tendiümmeaach leaw najneaj. Tengwüy ap-marangüw atnej arang sow, cos sowapmacuüüchcuüüch tiüt leaw ngomandiüm müet, masey xeyay najneajüünd.

Sitiül apmetüniün apmeajndiün(Lc. 11:9-13, 6:31)

7 ’Sitiül apmetüniün apmeajndiün;sitiül apmeyamban apmexoman;sitiül apmerndeacan apmengocha-ranan. 8 Cos jangantanej leawapmatün apmüünd; leaw apmayambapmaxom; at leaw apmendeacapmangocharan.

9 ’¿Ngwüy aljane tiül icona sitiülmicual nej matün pan, ingowüüch pan apmüüch noic piedra?10 ¿Jondot matün cüet, ingow üüchcüet apmüüch nop ndiüca? 11 Sitiülicona nerangan ngo majneaj, ijawannguineay meajchiün micualan noicnajneaj, cuantemas Miteatiiüts Diosnajlüy tiül cielo apmüüch najneajneajcuajantanej jane apmatün nej ocueaj.

12 ’Icona netam meranganwüx alinop atnej temendiümanmarangüch najneaj wüx imbasan, cosatquiaj apiüng tiül aaga poch leawatüünd Moisés. Aton atquiaj ajlüy tiülminawijquiaw mondeac andeac TeatDios.

Indüjpiün narix tiiüd(Lc. 13:24)

13 ’Ijmeliün iriümban tiülquicheech puerta niüng ajmeleran.Cos ajlüy alinoic nadam niüngajmeleran, nadam a tiiüd aton,ambüw tiül ajmeliw xeyay nipilan.

Page 14: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 7:14 11 SAN MATEO 8:4

Aaga nadam tiiüd quiaj amb andüytiül castigo. 14 Aaga alinoic puertaniüng ajmeleran, aag ayaj quicheech,at a tiiüd aton narix. Aag ayaj ambandüy tiül cielo niüng apmapacaranmeáwan nüt, pero naleaing napateaymonxom nej.

Xiül wüx aong ajaraw sitiül najneaj(Lc. 6:43-44)

15 ’Ijawan wüx ajcüwa monwaiich,cos aliücüw mapiüngüw nejiw an-deacüw andeac Teat Dios. Nejiwapmajüic at nejiw sap ngome nap-atüw; naleaing tiül omeajtsüw nejiwat nejiw napat sampüy. 16 Icona al-ndom mejawan jane nejiw wüx leawarangüw. ¿Ngwa alndom mepejtiünuvas wüx noic owil sats, ngwa al-ndom mepejtiün toc wüx patiürra?17Meáwan leaw najneaj xiül aóng na-jneaj, leaw xiül lango majneaj ngon-dom mayac najneaj aóng. 18 Noicowil najneaj xiül ngondom maóngngo majneaj, at noic owil xiül leawngo majneaj, ngondom maóng na-jneaj. 19 Leaw xiül ngo mayac najneajaóng nej, apmandoijquich majlos tiülbiümb. 20Atnej xiülwüx aóng alndommajaraw sitiül najneaj, atquiaj nipilanaton ajaraw jane nej wüx ajaraw leawarang.

Ngomemeáwan nipilan apmamb tiülcielo

(Lc. 13:25-27)21 ’Ngome meáwan monpiüng:

“Teat Naxey, Teat Naxey”, mawüw,apmajmeliw tiül micambaj TeatDios. Áagan leaw monrang atnejandiüm Xeteat najlüy tiül cielo, nejiwapmajmeliw. 22 Wüx aaga nüt quiajxeyay nipilan apmasajüw xic: “TeatNaxey, Teat Naxey, taquiaachasannipilan wüx minüt, aton wüx minüttawünasan nimeech wüx ombasüwnipilan. At tarangasan xeyay ateócanwüx minüt”, apmawüw. 23 Pero xiquequiaj sanasajüw: “Ngo najaw janeicon. Iriowan ningüy niüng sajlüymonrang ngo majneaj”, sanajüw.

Ijpüw monrang iüm(Lc. 6:47-49; Mr. 1:22)

24 ’Jangantanej leaw apmanguiayxepoch cam marang atnej sapiüng,apmajlüy atnej nop naxey nexomomeaats, tawitich ombiüm nej wüxpiedra. 25Camümmajoetmawnadamlam, mapac nadam iünd, ngo marangnej nicuajind aaga iüm quiaj, cos wüxpiedra witiow. 26 Nganüy jangan-tanej leaw apmanguiay xepoch camndoj ngo marang atnej, apmajlüy at-nej nop naxey nechach, tawitich om-biüm nej teomeaats lam tíülan wiiüd.27 Camüm majoet maw nadam lam,mapac nadam iünd, quiaj ajmiüc aiüm. ¡Nómban ndroj ombas! ―aw.

28 Wüx landoj mandeac meáwanaaga poch quiaj Teat Jesús, mbayajownipilanmanguiayiw leaw landojman-deac. 29 Cos taquiaach nejiw atnejandeac nop nendüy nejiür nadam na-jiüt, ngo matnej aquiajchiw mondüywüx aaga poch tüünd Moisés.

8Tamongoch napat monandeow

nenüt lepra(Mr. 1:40-45; Lc. 5:12-16)

1 Wüx taw tiüt Teat Jesús imiünwüx tiüc, tandüjpiw nej xeyay nip-ilan. 2 Condom quiaj ajngot majawnej nop naxey axom nej napat mo-nandeow nasoic lepra atextexíichanombas nej. Quiaj taquieel micos nejtiüt teombas Teat Jesús, tasaj:

―Teat Naxey, sitiül ique indiüm,sajaw alndom memongoch iünsandeow―aj.

3 Quiaj Teat Jesús taxaing owixmarreeg, tasaj:

―Xecual sandiüm, sanamongochiün indeow―aj.

Wǘxan ndoj masoic aag ayaj,andǘüban ndej minecoy nej aaganiün andeow quiaj. 4 Condom quiajtasaj nej Teat Jesús:

―Nde mesaj nejinguind, quiür,iich majaw ic miteaats, iyac erchechatnej tapiüng Moisés marangüch.Quiaj apmajawüw ique lerneaj ―ajnej.

Page 15: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 8:5 12 SAN MATEO 8:22

Tajneaj nop nerang minajiüt mi-natang soldado

(Lc. 7:1-10)5Almajmel tiül cambaj Capernaum

Teat Jesús, quiaj tiün majaw nej nopminatang soldado matün nej ocueaj.6 Tasaj:

―Teat Naxey, nop nerang xena-jiüt alwüx mats saniüng, lamalox nejtiüt noic monandeow. Nómban asolnej, xeyay necoy tenguial mamon-goch ―aw.

7Quiaj tapiüng Teat Jesús:―Saleamb quiaj namongoch iün

andeow―aw.8 Quiaj tapiüng a natang soldado

romano:―Teat Naxey, cuane xic, xique

ngo nembeat nicuajind para meambsaniüng. Xique sapiüng teat,mepiüng noic poch, quiaj apmajneaja nembeol xic. 9 Cos xique atonsajiür nesaj xic cuane narang, at axique sajiür xesoldado leaw sasajüwcuane netam marangüw. Sitiülxique sanasaj nop: “Quiür”, naj;nej apmamb. Sitiül sanasaj alinop:“Mac”, naj; nej aliüc. Tengwüysanasaj nerang xenajiüt: “Irang aagagüy”, naj; nej apmarang ―aw.

10Wüx tanguiay aag ayaj Teat Jesúsmbayaw manguiay, quiaj tasaj leawalmaquiiüb, tapiüng:

―Naleaing sasaj icon ngo naxommasey anop tiül nipilan judío leawayar sandeac matnej aaga naxeycam. 11 Aton sasaj icon, alinoic nütaliüc xeyay palpálwüx nipilan imiünnonüt, imiün noleat, apchetemojmaquiüjpüw teat Abraham, teatIsaac, teat Jacob tiül cielo tiül micam-baj Teat Dios. 12 Pero altiül nipilanjudío leaw apiüngüw apmajlüyiwtiül micambaj Teat Dios, apmajlosüwtiül pojniün, quiaj apmajiüntsüw,apmenchicnchic olüiquiw nejiw―aw.

13 Condom quiaj Teat Jesús tasajaaga natang soldado:

―Quiür ijtsor, cos teyar sandeacatquiaj apmajlüy ―aw.

Aaga nerangminajiüt nej a soldadotíülan aaga ores quiaj tajneaj.

Wüx tajneaj mümmiocuats Pedro(Mr. 1:29-31; Lc. 4:38-39)

14 Condom quiaj tamb Teat Jesúsandüy aniüng Pedro. Quiaj tajaw niünandeow najtaj miocuats Pedro, alwüxmats, tenguial müüch nej nerraar.15 Quiaj Teat Jesús tamb marreegowix aaga najtaj, ajneaj wüx üüchnej nerraar. Quiaj witiüt tarang nejüetiw.

Teat Jesús tüüch majneaj xeyaymoniün andeow

(Mr. 1:32-34; Lc. 4:40-41)16 Wüx langwiiüts taquiüjpüw

mamb niüng ajlüy Teat Jesús xeyaynipilan leaw alwüx ombasüw nejiwnimeech. Quiaj tawün nimeechwüx ombasüw nipilan wüx mipochnej, at aton tataag majneaj meáwanmoniün andeow. 17 Atquiaj tarangpara alndom majlüy atnej tarangnomb tiül minawiig nej teat Isaías,aaga nendeac andeac Teat Dios, costapiüng: “Nejáyan quiaj tawün iünandeowaats, aton tajoy wüx ombasnej meáwan necoy ocueajiiüts”, aw.

Leaw tandiüm mandüüb Teat Jesús(Lc. 9:57-62)

18 Wüx tajaw Teat Jesús laxeyaynipilan alniüng ajlüy nej, quiaj tasajminipilan nej:

―Tabaats amongoots andüynecamb a nadam yow quiaj ―aw.

19 Quiaj ajngot nop naxey nendüywüx aaga poch tüünd Moisés. TasajTeat Jesús:

―Teat Naxey, xique sanandüüb icmamb leaw niüng apmeamb―aj.

20Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Wiül ajiür ombiümnej, at a quiec

aton; nganüy a Teat Naxey ngomajiürnguiane mapiib omal ―aj nej.

21Nop minipilan nej tasaj nej:―Teat, sandiüm nacül leaw

ndoj andeow xeteat namiüt; quiajsanandüüb ic ―aw.

22Quiaj tasaj nej Teat Jesús:

Page 16: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 8:23 13 SAN MATEO 9:8―Tabar nganüy indüüb xic, icueat,

ich majlüy mondeow memiütayej ne-jeyéjan quiaj ―aj nej.

Teat Jesús talomboch iünd, at omalyow

(Mr. 4:35-41; Lc. 8:22-25)23 Condom quiaj tajtep tiül müx

Teat Jesús, tambüw maquiüjpüw nejminipilan nej. 24 Aleambüw tiülndec, quiaj taw noic nadam iünd, an-machaachaach tiül müx omal yow,pero Teat Jesús almameay. 25 Quiajtambüw minipilan nej mapacüjchiwnej, tasajüw:

―¡Teat, imbeol xicon; laliüc tsoy-omoots tiüt! ―ajüw nej.

26Quiaj tasaj nejiw:―¿Neol termbolana? ¿Neol tap-

ateay iyacan imeajtsan wüx xique?―aj nejiw.

Condom quiaj witiüt. Talic a iündlombom, at a yow majlǘyan. Quiajlambat. 27 Ajcüwa monxey mbayatoj,tapiüngüw:

―¿Cuame nipilan nej aaga naxeyquiaja? Cos iünd at a yow ayariw nejandeac ―awüw.

Monxey monaw Gadara alwüx om-basüw nimeech

(Mr. 5:1-20; Lc. 8:26-39)28 Wüx tajtepiw necamb aaga

nadamyowquiaj tiül iüt Gadara, quiajtajngotoj ijpüwmonxey imiünüw tiülniüng amiüraad mondeow. Alwüxombasüw nimeech, lamüüch nejiwmichachiw. Nejiw xowüy lapatüw,nejinguind ngondom mamong ambtiül aaga tiiüd quiaj. 29Wüx tajngotoj,tendeacüw napac, tapiüngüw:

―¿Cuane indiüm merang wüxximbasan a ique Jesús micual TeatDios? ¿Neol tewiün meaach xiconnamongochiün ngo majneaja, sitiülnganaw matüch a nüte? ―ajüw nej.

30 Alquiaj noic ajlüy sow tenguialüetiw, miünquiájan tam niüngajlüyiw nejiw. 31 Quiaj a nimeechtatüniw nej ocueaj, tasajüw nej:

―Sitiül apmewün xicon, iich xiconnamban najmeliün tiül a sow quiün―awüw.

32Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Quiüran ―aw.Quiaj tambüw tandüyiw tiül a sow.

Almajmeliw tiül, quiaj tecuiürrüw asow, ambüw wüx tiüc tajmiücüw tiülyow, tümb mandeowüw.

33 Condom ajcüwa monjiür sowmbayajow; quiaj tecuiürrüw andüyiwtiül cambaj. Tapots masajüw nipilancuane tajlüy; at tapiüngüw nguineaytarangüchwüx ombasüw ajcüw leawaüüch nejiw michachiw nimeech.34 Quiaj tambüw majawüw TeatJesús meáwan nipilan imiünüw tiüla cambaj quiaj. Wüx tapeayiwquiaj, tatüniw ocueaj maw quiaj tiülmiiütüw nejiw.

9Wüx tajneaj nop ndron ombas(Mr. 2:1-12; Lc. 5:17-26)

1 Condom quiaj tandilil alinombTeat Jesús majtep tiül müx, ta-mongoj andüyiw necamb, tandüyiwtiül micambaj nej Capernaum.2 Almapeayiw quiaj, quiaj taquiüraabniüng ajlüy nej nop naxey ndronombas, amb wüx mats. Teat Jesústajaw nguineay ayacüw omeajtsüwwüx nej, quiaj tasaj a niün andeow:

―Ich mapac imeaats, xecual, coslanawün isoet ―aw.

3 Wüx tanguiayiw aag ayaj, acasmondüywüx aaga poch tüündMoiséstandeacüw nejíwan quiaj, tapiüngüw:“Aaga naxey quiaj xeyay ngo majneajandeac, cos andeac atnej nej Diosnej”, awüw. 4 Teat Jesús tajaw cuanetenguial mapiüngüw tiül omeajtsüw,quiaj tasaj nejiw:

―¿Neol tendeacan atquiaj tiülimeajtsana? 5 ¿Cuane ngo maél iya-jcan nasaj, nasaja: “Isoet lanawün”,ngwüy nasaja: “Witiür, ijüy”, naja?6 Nganüy apmejawan a Teat Naxeynaleaing alndom mawün nisoetningüy wüx iüt ―aw.

Quiaj tasaj a niün andeow:―Witiür, ixaing mimats, quiür ijt-

sor ―aj.7 Quiaj witiüt tajtsor. 8 Nipilan

wüx tajawüw aag ayaj mbayatoj.

Page 17: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 9:9 14 SAN MATEO 9:23Tandeacüw xeyay najneaj wüx TeatDios, cos lamambeol nop nipilan ndojombas marang aag ayaj.

Wüx Teat Jesús tarriiüd Mateo(Mr. 2:13-17; Lc. 5:27-32)

9 Almaw quiaj Teat Jesús, quiajtajaw nop naxey nenüt Mateo,alchetem wüx bang niüng angüyeranmitomiün cambaj. Quiaj tasaj:

―Mac tabar ―aj.Quiaj witiüt a naxey quiaj, tamb

maquiiüb nej.10 Alinoic nüt Teat Jesús alchetem

tiül nden, tenguial üetiw maquiiübminipilan nej. Aliw quiaj xeyaymonsap mitomiün cambaj; at aliwquiaj atonxeyaynipilanmonrangngomajneaj. Nóiquian tenguial üetiwmaquiüjpüw. 11 Wüx tajawüw aagayaj a fariseos, quiaj tasajüw minipi-lan nej Teat Jesús:

―¿Neol minatangan nequiaachicon tapots üet aweaag monsapmitomiün cambaj, at aldemás nipilanleaw ngo mayambüw Teat Dios?―ajüw.

12Wüx tanguiay aag ayaj Teat Jesús,quiaj tasaj nejiw:

―Leaw ayaag najneaj ajlüy ngometammayambnejawnej, áagannip-ilan leaw ayaag niün andeow mbichnetam mayamb nejaw nej. 13Quiüraniyamban imeajtsan cuane amb apiüngaaga poch cam: “Xique sandiümmer-jiürayon lasta, ngome áagan iyacanerchechiün”, aw. Xique ngo niünnayamb leaw ayaag najneaj arang,xique xiün nayamb leaw monrangngomajneaj, nüüch leaamomeajtsüwnguineay tenguial marangüw, paramarangüw leaw andiüm Teat Dios―aj nejiw Teat Jesús.

Tatüniw manguiayiw wüx aiündüch(Mr. 2:18-22; Lc. 5:33-39)

14 Condom quiaj tapeayiw niüngajlüy nej minipilan Juan aaga neechyow nipilan, tasajüw nej:

―Teat, xicona saiündan xeyay, atnipilan fariseos aton. Jow nganüyminipilan, ¿neol ngo maiündüwa?―ajüw nej.

15 Teat Jesús quiaj tasaj nejiw.Tapiüng:

―¿Alndom nop nengoch owixemamix omeajtsüw miamigo nejesitiül nej alquiaj almaquiüjpüwa?Alinoic nüt wüx lango majlüya nench, aaga nüt quiaj mbichapmaiündüw.

16 ’Nejinguind ngondom macan-cham tiül noic nguirich napixeranquiripite jayats jael, cos aag ayajsitiül apmacanchamaran tiül, wüxaptsontsocom, quiaj apmachiütalquiriw aaga nguirich jael quiaj.17At aton ngondommayacaran jayatsvin tiül nguirich taag iquial vin, cossitiül apmajmel tiül, apchiütam ataag, condom quiaj apmajünch tiüta vin, at a taag aton apndrom ombas.Ngwüy, jayats vin netam majmel tiüljayats taag; quiaj ngome apndromombasüw, apmaiücüw noic miün―aw.

Micual Jairo, at a najtaj nerreeg apixTeat Jesús

(Mr. 5:21-43; Lc. 8:40-56)18 Teat Jesús tenguialeámban man-

deac aag ayaj masaj nejiw, quiaj ajn-got nop naxey, natang nenajiüt tiülnipilan judío, maquieel micos nej tiütteombas nej, tapiüng:

―Teat, xecual les tandeow. Tabarteat, meyac iwix wüx ombas nejmepacüüch―aw.

19 Quiaj witiüt Teat Jesús, tandüübmamb a naxey quiaj, at minipilan nejtandüjpiw nej mamb aton. 20 Quiajajngot nop najtaj niün andeow, lama-jiür gajpic (12) neat tatow majiür,xeyay atsambiich nej miquiej nej.Quiaj tatüch niüng ajlüy Teat Jesúsamb wanopech marreeg apix. 21 Costapiüng tiül omeaats: “Sitiül narreegmasey apix nej, quiaj sanajneaj”, aw.22 Teat Jesús ndiliteay majaw, tasajnej:

―Xecual, ich mapac imeaats,nganüy lerneaj cos teyac imeaats wüxxic ―aw.

Quiájan tajneaj a najtaj nómban.23 Wüx Teat Jesús tapeay aniüng

aaga natang nenajiüt quiaj, tajaw aliw

Page 18: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 9:24 15 SAN MATEO 10:4quiaj monind at xeyay nipilan an-cayajyaj. 24Quiaj tasaj a nipilan:

―Iriowan ningüy, aaga nüx camngome landeow, nej almameay ―ajnejiw.

Nipilan quiaj titsojow nej.25 Wüx laawüw meáwan nipilan,

quiaj Teat Jesús tajmel tiül iüm. Con-dom tasap owix anüxmawitich. Quiajwitiüt a nüx. 26 Meáwan cambaj na-jlüy quiaj tanguiayiw nguineay lama-rang Teat Jesús.

Teat Jesús tüüchmajneaj ijpüw somb27 Teat Jesús almaw quiaj,

tandüjpiw nej mamb ijpüw monxeynesombüw. Tenguial apajüwmasajüw nej:

―¡Teat naxey micual David, ijiürxicon lasta! ―awüw.

28 Wüx tapeay tiül nden, tapeayiwniüng ajlüy nej ajcüwa monxey ne-sombüw quiaj. Quiaj Teat Jesús tasajnejiw:

―¿Ipiüngana naleaing xique al-ndom narang aag ayaja? ―aj nejiw.

Quiaj tapiüngüw:―Ajaj teat, sapiüngan alndom

―awüw.29 Quiaj Teat Jesús tayac owix wüx

oniüjcüw nejiw, tasaj:―Sitiül atquiaj iyajcan tiül imeajt-

san, atquiaj apmajlüy ―aj nejiw.30Quiaj rat oniüjcüw. Condom Teat

Jesús tasaj nejiw, tapiüng:―Ijawan, nde mesajan nejinguind

―aj nejiw.31 Pero nejiw almawüw quiaj,

tapots mandeacndeacüw wüx aagayaj meáwan tiül aaga iüt quiaj,manguiayeran nguineay tarang TeatJesús.

Teat Jesús tüüch mendeac nop jew32 Almawüw quiaj ajcüwa monxey

quiaj, quiaj ajngot maquiüraab miünnop naxey alwüx ombas nej nimeech,lamüüch nej mejew. 33 Quiaj TeatJesús tawün nimeech wüx ombasa naxey quiaj, tajneaj mendeac.Meáwan nipilan mbayatoj majawüw,tapiüngüw:

―Ngomeaag ajlüy tiül micamba-jaats Israel atquiay quiaj ―awüw.

34 Pero ajcüwa fariseos tapiüngüw:―Aaganaxey quiaj alndommawün

nimeech cos minatang nimeech ten-guial mambeol nej ―awüw.

Teat Jesús xeyay ajiür lasta nipilan35 Teat Jesús tajüy tiül meáwan

cambaj, tiül rünch aton, maquiaachnipilan tiül palpálwüx sinagoga.Tandeac xeyay najneaj pochmanguiayeran nguineay alndommajlüyeran tiül micambaj TeatDios. Aton tamongoch palpálwüxmonandeow, at meáwan necoytandendiich. 36 Wüx tajaw nguineayajlüyiw meáwan nipilan, tajiür nejiwlasta, cos ajcueatíwan, ngo majlüyiwnóiquian, at nejiw sap ngo majlüywüx nop nejiür nejiw. 37 Quiaj tasajminipilan nej, tapiüng:

―Naleaing sasaj icon, najiüt ajlüyxeyay, pero monrang najiüt nap-ateay. 38 Itüniün ocueaj a teat neneaynajiüt müüch miün xeyay monrangnajiüt ―aj nejiw.

10Teat Jesús tarriiüd gajpiüp apóstoles(Mr. 3:13-19; Lc. 6:12-16)

1 Condom quiaj Teat Jesús tawüngajpiüp (12) naw tiül minipilan nej,tüüch nejiw ndoj ombasüwmawüniwnimeech wüx ombas nipilan, at atonmamongochiw cuajantanej monan-deow at necoy.

2 Ajcüwa gajpiüp (12) apóstolesatcüyminütiw nejiw: nop Simón aaganasoic Pedro, aquiiüb Andrés michiignej; alinop Jacobo, at a Juan michiignej, micual nejiw Zebedeo. 3 AtonFelipe, Bartolomé, Tomás; at Mateoaaga tarang nesap mitomiün cambaj;Jacobo micual Alfeo; Lebeo aaga na-soic Tadeo; 4aton Simón naw tiül noicajlüy nipilan nasoiquiw Cananista; ata Judas Iscariote aton, aaga ndoj tayacTeat Jesús teowixaw monajiüt.

Teat Jesús tüüch mambüw man-deacüw mipoch nej

(Mr. 6:7-13; Lc. 9:1-6)

Page 19: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 10:5 16 SAN MATEO 10:255Ndoj quiaj Teat Jesús tüüch mam-

büw ajcüwa gajpiüp (12) minipilannej, tasaj nejiw:

―Nde meamban tiül miiütüwnipilan ngome Israel, aton ndemejmeliün tiül nicuajind cambajtiül iüt Samaria. 6 Quiüran ombas,imbeolan ajcüwa nipilan judío, cosnejiw ajlüyíwan at nejiw najcueat sap.7Quiüran isajan nipilan laliücmatücha nüt majlüy wüx micambaj nej TeatDios. 8 Aton itajcan majneaj leawaxomnejiw napatmonandeow nasoiclepra, at cuajantanej monandeow.Ipacüjchiün leaw landeow, iwüniünnimeech wüx ombas leaw alwüx om-bas nej nimeech. Xique sǘüchan iconndoj imbasan merangan meáwanaag ayaj, ata icona nganüy imbeolannipilan, nde metüniün nicuajind.

9 ’Nde mejoyiün tomiün, ndemejoyiün oro, nde mejoyiün plata,tengwüy bronce. 10 Nde mejoyiünminchiüjtsan tiül tiiüd, aton ndemejoyiün ijquiaw camix. Átan ndemesoijquiün napüic, nde mejoyiüningotan. Cos leaw nerang najiütnetam mawiülaran.

11 ’Wüx apmepeayiün tiül noiccambaj, tengwüy tiül noic rünch,iyamban jane apmexoman quiaj leawajneaj omeaats majaw icon. Ixojtananiüng nej; naw quiaj apmeriowanwüx lamatüch a nüt meriowan.12 Wüx apmejmeliün tiül noic ndenertepeayiün, itüniün monapacüy.13 Sitiül apac omeajtsüw majawüwicon, itüniün monapacüy; sitiülndot ngo mandiümüw icon ndemetüniün. 14 Sitiül ngo mandiümüwmangochiw icon, ngo mandiümüwmanguiayiw leaw apmesajan, iriowantiül aaga nden quiaj, tengwüy tiülaaga cambaj quiaj. Itajtan quiajminajndot ileajiün. 15 Naleaingsasaj icon, wüx nüt apmajaraw wüxasoeteran, alwüx quiriw apateay ngomajneaj apmamongochiw monawcambaj Sodoma maquiiüb Gomorra,ngo mat nejiw ajcüwa nipilan quiaj.

Apmemongochiün naél

16 ’Nganüy xique süüch iconmeamban at icon sap indüyiün tiültegüy sampüy. Netam mejlüyiün aticon ndiüc leawa necuiür nexotüy,ngo majlǘyan ndeaam. Aton iranganatnej arang palom, cos palom ngomarangüw ngo majneaj wüx ombasalinop. 17 Ijawan wüx ajcüwa nipilanquiaj, cos apmayacüw icon teom-basüw monajiüt, apmawüjchiw icontiül sinagogas. 18Aton apmaquiüjpüwicon teombasüw montangtangmonajiüt cos iyariün sandeac.Atquiaj alndom mendeacan xic wüxmanguiayiw ajcüwa montangtangmonajiüt, at palpálwüx nipilanleaw ngome judío. 19 Naleaingwüx apmayacüw icon teombasüwmonajiüt, nde meyambyambanimeajtsan mepiüngan cuane ap-mepiüngan, nguineay apmendeacan,cos wüx apmerndeacan, quiaj TeatDios apmüüch icon poch cuaneapmepiüngan. 20 Cos ngome iconaapmerndeacan, Nangaj MiespírituMiteatiiüts Dios apmendeac tiül icon.

21 ’Nachiigueran apmayac teow-ixaw monajiüt micoj nej mandeow.At nateateran apmayacüw teowixawmonajiüt micual nej mandeow.Nacualaran aton apmayacüw teow-ixaw monajiüt miteatiw nejiw man-deow. 22Meáwan nipilan apmajcüyiwmajawüw icon cos iyariün sandeac.Jane ngo macueat xic, jane apmaíücwüx mamongoch meáwan aag ayajleawa ndoj, apmaw wüx. 23 Wüxayambüw imbasan tiül noic cambajalndom mercuiürran indüyiün tiülalinoic cambaj. Naleaing sasaj icon,nganaw membichan mejüyiün tiülmeáwan cambaj tiül iüt Israel, quiajapmandilil Teat Naxey.

24 ’Nop nequiajchay ngomealwüx ajaw, napateay ajaw; nganüynequiaach nej alwüx ajaw. Atonnop nerang najiüt ngome alwüxatam, napateay atam; nganüy aaganeneay najiüt alwüx atam. 25 Nopnequiajchay ich mapac omeaats sitiüllamatüch ajaw nequiaach nej, nde

Page 20: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 10:26 17 SAN MATEO 10:42matün wüx alquiriw; at nop nerangnajiüt aton netam mapac omeaatssitiül lamüünd marang leawa netam,atnej neneay najiüt, nde mandiümmamong wüx. Sitiül nateaterantasoic nimeech nej, nenüt Beelzebú,¿jowa nganüy a micual neje, cuanengome apmasoiquiwe?

Áagan Teat Dios netam mermbolanmendüyiün

(Lc. 12:2-9)26 ’Nde mermbolan mendüyiün

ajcüwa nipilan, cos leaw ngo majüicnganüy apmajüic alinoic nüt; atonleaw nganüy ngo majüic alinoicnüt apmajaraw. 27 Leaw tenguialnasaj icon nganüy wüx icóotsanquiaj cam, alinoic nüt netammesajan meáwan nipilan. Leawtenguial nandex tiül ilajcan nganüy,alinoic nüt netam mendeacan napacmanguiay meáwan nipilan. 28 Ndemermbolan mendüyiün leaw alndommambiy icon, cos espíritu ngondommandeow. Leaw naleaing netammermbolan mendüyiün, aag ayajleaw alndom mandrooch imbasan, atmiespíritujan tiül biümb.

29 ’¿Neol, ngome noic tomiünombeat ijquiaw nine quiec ajnapa?Naleaing sapiüng ngomajmiücmaseynoic tiül nejiw mandeow sitiül TeatDios ngo mandiüm. 30 Aton meáwanmiondeats omalaran nateoraw.31 Pares sapiüng nde mermbolan cosicona alwüx ermbeatiün ngomat iconajcüwa nine quiec quiaj.

Jane ngo mexotüy wüx ayar andeacTeat Jesús

(Lc. 12:8-9)32 ’Jangantanej leaw ngo mexotüy

wüx ayar sandeac masaj nipilan,xique aton sanasaj Xeteat najlüytiül cielo xenipilan nej. 33 Atonjangantanej leaw apmarang atnejngo metam nej xic, ata xique atonsanasaj Xeteat najlüy tiül cielo ngomexenipilan nej.

Mbajcaw nipilan wüx Teat Jesús(Lc. 12:51-53, 14:26-27)

34 ’Nde mepiüngan xique xiünnüüchmajlüymonajneajwüx aaga iütcam. Ngwüy, xique ngo niün nayacmonajneaj wüx iüt, xique xiün nayacmoncüy. 35 Cos áag tiünas, altiülnaxey apmajcüy aweaag miteat nej,ata nüx apmajcüy aweaag mimümnej; at altiül mintaj nacualaranapmajcüy aweaag mimümüw nejiw.36Nop naxey tiül ndenmiün apmajiürmoncüy majaw nej.

37 ’Jane alwüx andiüm miteatnej mimüm nej, pero napateayandiüm xic, aag ayaj ngo membeatmarang xenipilan. At aton leawalwüx andiüm micual nej, napateayandiüm xic, aton ngo membeatmarang xenipilan. 38 At jane ngomandiüm mamongoch meáwan naélmasey mambiyaran wüx cruz cosayar sandeac, aag ayaj ngo membeatmarang xenipilan. 39 Sitiül aljane ngomayar sandeac cos imbol mandeow,nej wüx apmandeow apmamongochxeyay ngo majneaj tiül biümbmeáwan nüt. Pero sitiül aljanengo mapiüng wüx, masey mandeowcos ayar sandeac, nej alinoic nütapmajlüy xeyay najneaj tiül cielo.

Leaw apmüünderan(Mr. 9:41)

40 ’Jane apmayar indeacan, sandeacayar aton. Jane ayar sandeac, ayarandeac neech xic niün. 41 Jane ap-mayar andeac nop nendeac andeacTeat Dios cos ajaw Teat Dios neechnej miün, nej apmüünd atnej leawapmüünd aaga nendeac andeac TeatDios quiaj. Aton sitiül aljane ap-mayar andeac nop nerang minajiütTeat Dios cos ajaw tenguial marangnajneaj, nej aton apmüünd atnej ap-müünd aaga nerang minajiüt TeatDios quiaj. 42 Aton jangantanej leawapmüüchmasey tegüy yowmangane-owüw ajcüwa namix nine quiaj, cosajaw xenipilan nejiw; naleaing sasajicon, nej ngome apmajnot ocueajleaw apmüünd―aj nejiw Teat Jesús.

Page 21: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 11:1 18 SAN MATEO 11:2011

Minipilan Juan tambüw majawüwTeat Jesús

(Lc. 7:18-35)1 Wüx Teat Jesús landoj masaj ne-

jiw cuane netam marangüw ajcüwagajpiüp (12) minipilan nej, quiaj tawquiaj, tamb maquiaach nipilan tiülmeáwan cambaj tiül aaga iüt quiaj.

2 Juan, aaga neech yow nipilan,altiül manchiüc. Wüx tanguiaynguineay tenguial marang TeatCristo, quiaj tüüch mambüw ijpüwminipilan nej majawüw Teat Jesús.3 Tatüniw nej manguiayiw, tasajüw:

―¿Teat, ique aaga Cristo leaw al-iüc miüna, ngwüy netam nacüliünalinopa? ―ajüw.

4Quiaj Teat Jesús tasaj nejiw:―Quiüran isajan teat Juan

meáwan leawa temejawan at leawatemenguiayiün. 5 Isajan nguineaylarraw oniüjcüw leaw nesomb, leawnecoex lajüy, leaw nexom nej napatmonandeow nasoic lepra lajneaj,leaw nelaag lamanguiay, at aton leawtandeow nganüy lapac, at ajcüwanipilan ngo majiürüw tenguialmanguiayiw nguineay alndom mawasoetiw nejiw. 6Najneajay ajlüy leawngo machiw omeaats wüx xique ―ajnejiw Teat Jesús.

7 Wüx laambüw minipilan Juan,quiaj Teat Jesús tapots mandeacmasaj nipilan wüx Juan, tapiüng:

―¿Cuane teamban mejawan tiülwajchiüca? ¿Ngwüy tejawan nots na-jchowa tenguial majowjow nej iünda?8 ¿Ngwüy, cuane teamban mejawana?¿Tejawan nop naxey asooig najnea-jay apix neje? Icona ijawan leawasooig najneaj apix nej aag ayaj na-jlüy aniüng nop natang nenajiüt.9 ¿Ngwüy, cuane teamban mejawana?¿Teamban mejawan nop nendeac an-deac Teat Diosa? Ajaj áag, naleaingnej alwüx atam ngo matnej nop nen-deac andeac Teat Dios. 10 Cos wüxaaga Juan quiaj, andeac aaga pochnarangüch tiül minawiig Teat Dios,niüng apiüng:

Xecual, sanüüch mamb nop nejoy xe-poch mamong ombas, teoj il-iüc.

Nej apmataag majneaj mitiiüd ap-memong tiül.

11 Naleaing sasaj icon, tiül meáwannipilan ngo maw tiül nop majntsopwüx atam ajlüy matnej atam a Juan.Pero naleaing tiül minipilan TeatDios, leawa chingüy aag ayaj alwüxatam ngo matnej a Juan.

12 ’Ajan wüx tiün a Juan andüymiün cam, xeyay nipilan tenguialapacüw wüx majmeliw tiül micambajTeat Dios. Pero leaw ngo mimboloj,ajcüw ayaj alndom majmeliw. 13 Cosmeáwan mondeac andeac Teat Dios,at a poch tüünd Moisés tandeacüwwüx leaw aliüc miün apmajlüy aleawniüng tapeay a Juan. 14 Nganüysitiül icona indiüman meyariün,apmejawan nej aaga Juan quiaj tiünatnej Elías leaw lapiürang aliüc.15 Netam menguiayiün at mexomanimeajtsan wüx leaw sandeac quiaj.

16 ’¿Cuane at nejiw sanapiüngwüx ajcüwa nipilan monlüy nganüycama? Cos at nejiw namix monguichmontsoj tiül plas, tenguial masajüwaquiüjpüw nejiw, 17 apiüngüw:“Xicona tenguial saindean pero iconango mejiüngan; átan sajiüntsanpero icona ngo merangan amiximeajtsan”, awüw. 18 Cos tiün a Juan,nej nguiaj ngo met ngo manganeow,icona tepiüngan nej alwüx ombasnej nimeech. 19 Nganüy tiün a TeatNaxey, nej üet aweaag jangantanej,at anganeow aweaag. Icona ipiüngannej nerrombüy nangüngün; ajlüyaymaquiiüb nipilan leaw ngo mayambTeat Dios, at monsap mitomiüncambaj. Alinoic nüt apmajüic sitiülnajneaj sandeac, sitiül sajiür fis,at apmajüic sitiül najneaj sarangtengwangwüy―aw.

Nipilan nadam omeajtsüw(Lc. 10:13-15)

20 Condom quiaj Teat Jesústapots mandeac wüx ajcüwa cambajniüng lamarang xeyay ateócan, cosajcüwa nipilan quiaj ngo macueatiw

Page 22: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 11:21 19 SAN MATEO 12:8marangüwngomajneaj, ngomayariwandeac nej. Tapiüng:

21―¡Jaa, icona monaw tiül cambajCorazín! ¡Jaa, icona monaw tiülcambaj Betsaida! Cos jondot tiülcambaj Tiro y Sidón tarangüchmeáwan ateócan leaw tarangüch tiülicona, catsats tsotojow tiül ngwiatmasoijquiw nambeor apixaw nejiwmajüiquichaw leaaw omeajtsüwwüx meáwan ngo majneaj tenguialmarangüw. 22 Áag sasaj icon,alinoic nüt wüx apmajaraw wüxasoeteran, napateay quiriw ngomajneaj apmamongochiw monawTiro y Sidón, ngo matnej icona. 23Ataicona monaw cambaj Capernaum,¿iyajcan icona apmeamban tiül cielo?¡Niquimas! Aleáingan apmejlosantiül aaga xeyay ngo majneaj, tiülmondeow. Cos sitiül ndot tiül cambajSodoma marangüch ateócan atnejtarangüch tiül icona, Sodoma aliünmajlüy nganüy. 24 Áag sasaj iconnganüy, alinoic nüt wüx Teat Diosapmajaw wüx asoeteran, napateayquiriw ngo majneaj apmamongochiwnipilan monaw Sodoma, ngo matnejicona ―aw.

Macaron niüng sajlüy, ixojtan(Lc. 10:21-22)

25 Tiül aaga nüt quiaj Teat Jesústasaj Teat Dios, tapiüng:

―Xeyay najneajay irang Teat, iquenatang nenajiüt tiül cielo at wüx iüt.Cos meáwan leawa lajlüy quiaj, texotngo meaach majawüw leaw mondüy,leaw monxomxom omeaats. Nganüylameaachmajawüw ajcüwa atnej ninemonguich quiaj. 26 Najneaj Teat, cosatquiaj indiüm―aw.

27 Condom tapiüng:―Meáwan cuajantanej leaw

almajlüy, xeteat lamayac tiül xiwix.Nejinguind ngomajaw jane xic, áaganxeteat ajaw. Aton nejinguind ngomajaw jane xeteat, xíquian quiajsajaw, ata nejiw leawa xique sandiümnüjchiw majawüw. 28Macaron niüngsajlüy leawa laǘmb apac marang

cuajantanej, leaw ajiür xeyay naél.Xique sanüüch maxood. 29 Iyariünsandeac, irangan leaw sanaquiaachicon, cos xique xeyay ajneaj ximeaatsngo nerangrangüy. Quiaj apmajneajimeajtsan, apmexojtan. 30 Cos leawaxique sandiüm merangan, aag ayajngo maél; ngome apaxiüm meranganleawa sapiüng ―aw.

12Tajeliw trigo wüx nüt axoodaran(Mr. 2:23-28; Lc. 6:1-5)

1 Tiül aaga nüt quiaj wüx noic nütaxoodaran, Teat Jesús tamong ambtiül noic corrül. Minipilan nej tindüetiw, quiaj tapots majeliw natangaól trigo matajtüw müetiw. 2 Ajcüwafariseos wüx tajawüw aag ayaj, quiajtasajüw Teat Jesús, tapiüngüw:

―Ijaw minipilan nguineay ten-guial marangüw wüx nüt axoodaran,aag ayaj ngondommarangüw―ajüw.

3Nej tasaj nejiw:―¿Neol ngomeaagmeteowana tiül

Mipoch Teat Dios mejawan nguineaytarang mixejchiiüts David wüx nejtind üete, at leaw almaquiüjpüw nejatona? 4 Nejiw tajmeliw tiül nangajiüm, tüetiw pan leawa najmelmarangnichech ocueaj Teat Dios; aag ayajnejinguind ngondom müet, áaganmiteaats alndom müetiw. 5 ¿Neolngomeaag meteowan tiül a pochtüünd Moisés nguineay arangüwmiteaats tiül nadam nangaj iüma?Cos masey nüt axoodaran nejiwnetam marangüw najiüt, aag ayajngome nisoet. 6 Xique sasaj iconnganüy ajlüy ningüy nop alwüxatam, ngo matnej aaga nadamnangaj iüm. 7 Icona ngo mejawancuane amb apiüng Mipoch TeatDios niüng apiüng: “Xique sandiümmejiürayon lasta, ngome áaganiyacan erchechiün”, aw. Sitiül iconatejawan aag ayaj, ngome apmeyacanasoet jane ngo marang nicuajind.8 Aaga Teat Naxey alwüx atam, ngomatnej aaga nüt axoodaran quiaj―aw Teat Jesús.

Page 23: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 12:9 20 SAN MATEO 12:28

Nop naxey ndron ombas nechey owix(Mr. 3:1-6; Lc. 6:6-11)

9 Condom Teat Jesús taw quiaj,tamb andüy tiül sinagoga ocueaj nip-ilan judío. 10 Alquiaj nop naxeyndron ombas, nechey nots owix.Quiaj tatüniwmanguiayiw Teat Jesús,tasajüw:

―¿Alndom mamongocharan iünandeow nipilan wüx nüt axoodarana?―ajüw nej.

Tapiüngüw aag ayaj cos andiümüwmaxomüw cuane wüx alndom may-acüw asoet.

11 Teat Jesús tasaj nejiw:―Jondot nop tiül icona almajiür

nop sap, ndot majmiüc ocueaj nejtiül noic lol wüx nüt axoodaran,¿quia ngondommajmele maxaingue?12 Sitiül sap alndommajwan, jow nip-ilan, cuane wüx ngondom mambe-olaran. ¿Neol ngwa alwüx atama?Naleaing alndommarangüch noic na-jneaj wüx nüt axoodaran ―aj nejiw.

13 Condom quiaj tasaj aaga ndronombas quiaj:

―Ileainguiich iwix ―aj.Camüm maleainguiich, lajneaj

nómban atanej alinots owix nej.14 Quiaj tawüw quiaj ajcüwa fariseos.Tapots mayambüw nguineay alndommambiyaw Teat Jesús.

Tanomb tanderac wüx Teat Jesús15 Teat Jesús tajaw nguineay ten-

guial mandiümüw marangüw. Quiajtaw quiaj, tandüjpiw nej mamb xeyaynipilan. Tamongoch iün andeowmeáwan moniün andeow. 16 Tasajnejiw nde majüiquichaw jane nej.17 Atquiaj tarang para majlüy atnejlamarang wüx nawiig tanomb teatIsaías, áag nendeac andeac Teat Dios,cos tapiüng:18 Jogüy nerang xenajiüt, áag leawa

lanarriiüd,xeyay sajiür nej lasta, nej üüchmapac

ximeaats.Sanayac wüx ombas nej xeespíritu;nej apmasaj palpálwüx nipi-

lan nguineay sandiümmarangüw.

19 Nej ngome apmajcüy aweaag al-jane, ngome apmepaj.

Nejinguind ngome apmanguiay an-deac nej tiül calle.

20 Nej ngome apmapol masey notstongoy najchow,

ngome apmaxejquen leaw aliünmayac quiriw nasop;

apmacül leaw ajlüy teowix nej mi-cambaj nej.

21 Nipilan tiül palpálwüx nación ap-mayacüw omeajtsüw wüx nej.

Apiüngüw ambeol nej nimeech(Mr. 3:20-30; Lc. 11:14-23; 12:10)

22 Condom quiaj taquiüraab niüngajlüy nej nop naxey nesomb, aton ne-jew, ngondom mendeac, alwüx om-bas nej nimeech. Quiaj Teat Jesústüüch majneaj a naxey quiaj, rat oni-iüg at tendeac. 23 Meáwan nipilanmbayatoj, tapiüngüw:

―¿Quia aag ayaj micual mixejchi-iüts Davida? ―awüw.

24Wüx tanguiayiw aag ayaj ajcüwafariseos, quiaj tapiüngüw:

―Aaga naxey quiaj awün nimeechcos ambeol nej Beelzebú, aaga mi-natang nimeech ―awüw.

25 Teat Jesús tajaw nguineaytenguial mapiüngüw tiül omeajtsüw,quiaj tasaj nejiw:

―Meáwan montangtang monajiüttiül noic iüt, sitiül apmbajcamojmajcüyiw nejeyéjan quiaj, apmen-droochayej ombasüw. At meáwancambaj, tengwüy tiül noic nden, sitiülmbajcamoj ngo majlüyiw nóiquian,ngome apmaiücüw, apndajrriümoj.26 Atquiaj aton sitiül nimeechapmawün alinop nimeech wüxombasaran, ¿nguineay apmajlüyiwe?Sitiül ngo majlüyiw nóiquian,¿nguineay alndom marangüwcuajantanej ngo majneaja? 27 Sitiülnaleaing Beelzebú nembeol xicnawün nimeech, isajan xic, jowminipilanan, ¿jane nembeol nejiwmawüniw nimeeche? Nejiw minip-ilanan apmajüiquichaw ngomaleaingipiüngan. 28 Pero sitiül NangajEspíritu ocueaj Teat Dios nembeol xic

Page 24: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 12:29 21 SAN MATEO 12:44nawün nimeech wüx ombas nipilan,naleaing sasaj icon lamatüch iconmejmeliün tiül micambaj Teat Dios.

29 ’¿Cos nguineay alndom aljanemajmel aniüng nop napac naxey ma-need leaw andiüm, sitiül ngome om-bas maóel owix aaga naxey quiaj, castawün majoy leaw andiüma?

30 ’Jangantanej leaw ngo mandüübxic, ajcüy majaw xic. Jangantanejleaw ngo mambeol xic wüx leawteanaxejneng, aag ayaj teamawiichninguiün.

31 ’Pares sasaj icon, meáwan nisoetleaw arangüw nipilan, Teat Dios al-ndom mawün wüx omeaats. At cua-jantanej ngo majneaj poch anderacaton alndom mawün wüx omeaatsnej. Pero jane apmandeac ngo ma-jneaj wüx Nangaj Espíritu ocueaj TeatDios, aag ayaj mbich nómban ngon-dom mawün wüx omeaats nej TeatDios. 32 Jangantanej apmandeac ngomajneaj poch wüx Teat Naxey, al-ndom maw aaga nisoet quiaj; perojane apmandeac ngo majneaj wüxNangaj Espíritu ocueaj Teat Dios, aaganisoet quiaj mbich ngondom mawwüx ombas nej wüx aliün ningüywüxaaga iüt cam, at alinoic nüt ngondom.

Noic owil xiül wüx aong ajaraw(Lc. 6:43-45)

33 ’Leaw xiül nüeteran aóng, sitiülnajneaj atang, apmayac najneajaóng. At noic owil xiül sitiül ngomajneaj atang apmayac ngo majneajaóng aton. Cos noic owil xiülajüic nguineay ajlüy wüx apmayacaóng nej. 34 ¡Cuane icona, aticon ndiüc! ¿Nguineay alndommepiüngan cuane najneaj, sitiülicona xeyay ngo majneaj irangana?Cos leaw anderac, aag ayaj ajlüy tiülomeaatsaran. 35 Nop nipilan leawandeac najneaj ajüiquich nej xeyaynajneaj altiül omeaats. Pero nopnipilan leaw andeac ngo majneaj,aag ayaj ajüiquich nej xeyay ngomajneaj altiül omeaats. 36Xique sasajicon, alinoic nüt wüx apmajarawwüx asoeteran, meáwan nipilan

apmasajüw Teat Dios neol tapiüngüwmeáwan ngo majneaj poch leawtsajmbiüt ombeayiw mapiüngüw.37 Cos wüx mipoch apmajaraw sitiülapmajmel isoet tengwüy apmaw ―ajnejiw Teat Jesús.

Nipilan atüniw ateócan(Mr. 8:12; Lc. 11:29-32)

38 Altiül fariseos, at mondüy wüxaaga poch tayac Moisés tasajüw TeatJesús, tapiüngüw:

―Teat, sandiüman najawanmerang noic nadam ateócan―awüw.

39Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Ajcüwa nipilan monlüy nganüy

monrang xeyay ngo majneaj, ngomandüjpiw Mipoch Teat Dios,andiümüw majawüw ateócan.Naleaing nicuajind ngome ap-müjndiw majawüw, áagan ateócantajlüy wüx Jonás aaga nendeacandeac Teat Dios tajlüy nomb. 40 Cosatnej Jonás tacül teomeaats nadamcüet er nüt er ongwiiüts, atquiaj TeatNaxey aton apmacül tiül loliüt er nüter ongwiiüts. 41 Alinoic nüt wüx TeatDios apmajaw wüx asoeteran, ajcüwanipilan monaw Nínive leaw tajlüyiwtanomb, apmayacüw isoetiün. Cosajcüwa nipilan quiaj tayambüw TeatDios wüx a Jonás tapaj nej ocueajiw.Nganüy ajlüy tiül icona nop alwüxxeyay atam ngo matnej a Jonás.42 Nop najtaj najlüy tanomb, natangnenajiüt nej naw cawac. Aaganajtaj quiaj wüx apmajaraw wüxasoeteran apwitiüm mayac isoetiün;cos nej imiün xeyay miünquiaj tambmanguiay najneajay mipoch aagaminatang nenajiüt nenüt Salomón.Nganüy ajlüy ningüy tiül iconanop alwüx xeyay atam ngo matnejSalomón.

Wüx nimeech andilil wüx ombasaran(Lc. 11:24-26)

43 ’Nop nimeech wüx apmaw wüxombas aljane, apmajüyjüy tiül wa-jchiüc mayamb nguiane apmaxood.Wüx lapaxiow ajüyjüy, ngo maxom,quiaj apmapiüng: 44 “Sanandilil,sandüy tiül niüng tawas”, apmaw.

Page 25: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 12:45 22 SAN MATEO 13:15Camüm mapeay quiaj, apmaxomaaga nipilan atnej nop iüm najneajaynajirimb najmel mimbaj, ngo majlüytiül nejinguind. 45 Almajaw atquiaj,quiaj apmamb majan alayaíw aquiiübnej alwüx apatüw, ngo matnej. Quiajapmambüw andüyiw wüx ombasa nipilan quiaj. Ndójwüx aaganipilan quiaj xeyay ngo majneajapmajlüy, ngo matnej tajlüy nomb.Atquiaj apmajlüy wüx ajcüwa nipilanmonrang ngomajneaj cam―aj nejiw.

Mimüm Teat Jesús y michiig nej(Mr. 3:31-35; Lc. 8:19-21)

46 Teat Jesús tealeámban andeacmasaj nipilan, quiaj ajngot mimümnej y michiig nej, pero ngo ma-jmeliw. Tapiüngüw andiümüw man-deacüw maquiüjpüw. 47 Aljane tasajnej:

―Aliw ninguiaj mimüm ymichiig. Andiümüw mendeacüwchüc mequiüjpüw―ajow.

48 Quiaj tasaj aaga nesaj nej,tapiüng:

―¿Jane ipiüng xemüma, jane ip-iüng xechiigue? ―aj.

49 Quiaj tandic owix andüy niüngajlüyiw minipilan nej, tapiüng:

―Jogüy ajcüw agüy xemüm,xechiig. 50 Cos meáwan leawa nerangatnej andiüm Xeteat najlüy tiül cielo,ajcüw ayaj xemüm, xecoj, at xechiigaton ―aw.

13Andeac wüx nop nepiür(Mr. 4:1-9; Lc. 8:4-8)

1 Tiül aaga nüt quiaj taw tiül iümTeat Jesús, tamb andüymbeay nadamyow nenüt Galilea, chetem quiaj.2 Canchiütoj niüng ajlüy nej xeyaynipilan. Quiaj tajtep tiül nop müxtiül yow, chetem. Ajcüwa nipilantacülíwan wüx iüt mbeay yow. 3Quiajtapots mandeac masaj nejiw xeyaynajneaj poch, pero ngome aleaingmiün, tapiüng:

―Tajlüy nop naxey tamb apiür.4 Wüx tenguial mawiich leawateamapiür, quiaj tajmiüc tigüy mbeay

tiiüd, ndoj wüx tajngotoj quiectambichaw mamileaw. 5 Tigüytajmiüc wüx piedra niüng ngomajlüyomeaats iüt. Tajntsop najen. 6 Wüxtajntsop nüt terraar, quiaj tambelnej. Cos ngo majiür mioxiich nej,quiaj tawaag a nine soex quiaj.7 Altigüy tajmiüc tiül sats, condomtajntsop. Naleaing cos sats najenatangüw, áag taxotüw tiüt a nine soexquiaj. 8 Altigüy tajmiüc tiül najneajiüt, najneajay terangüy. Tigüynapateay taóng, altigüy tayac wüxquiriw, altigüy tayac wüx xeyay aóng.9Netam meajchiün ilajcan, mexomanimeajtsan wüx aaga sandeac quiaj―aw.

¿Neol, cuane ajpar aaga andeacquiaja?

(Mr. 4:10-12; Lc. 8:9-10)10 Condom minipilan nej tatüchiw

niüng ajlüy nej masajüw:―Teat, ¿neol tendeac atquiaj,

ngome aleaíngan mesajüw nipilana?―ajüw nej.

11Quiaj Teat Jesús tasaj nejiw:―Icona tenguial meajndiün

mejawan leaw nomb ngo ma-jüiquicharan, nguineay alndommajmeleran tiül micambaj TeatDios najlüy tiül cielo. Pero nejiwngome apmasoiquiw aleaing miün.12 Cos sitiül aljane ayac wüx omeaatsxepoch, apmüünd manguiay maxomxeyay. Pero sitiül nop ngomayac wüxomeaats, aaga quiriw anguiay quiajapndrom omeaats. 13 Áag tandeacasatquiaj ngome aleáingan, cos sajawmasey ajawüw ngome apmajawüwcuane, at masey anguiayiw ngomeapmajawüw cuane wüx amb apiüng.14 Atquiaj alndom majlüy wüxombasüw ajcüwa nipilan quiaj, atnejnomb tarang tiül minawiig nej teatIsaías, aaganendeac andeacTeatDios,niüng apiüng:Apmenguiayiün naag ilajcan, pero

ngome apmejawan cuane;apmejawan naag iniüjcan, pero

ngome apmejawan cuane wüxandeac.

15 Cos icona xeyay adam imeajtsan;

Page 26: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 13:16 23 SAN MATEO 13:30imontsotsan iniüjcan cos ngo

mendiüman mejawan.Ipalan ilajcan cos ngo mendiüman

menguiayiün.Ngo mendiüman meyacan imeajtsan

wüx,mejawan cuanewüxambapiüng; cos ngo mendiümanmeyariün.

Ngo mendiüman namongoch iün in-deowan.

16 ’Xique sasaj icon, najneajayijlüyiün, apac imeajtsan cos iconalameajndiün mejawan, at lamea-jndiün menguiayiün. 17 Naleaingsasaj icon, xeyay mondeac andeacTeat Dios at xeyay monyamb TeatDios tandiümüw majawüw leawnganüy lamejawan, pero taton ngomajawüw; tandiümüw manguiayiwleaw lamenguiayiün nganüy, perotaton ngo manguiayiw.

Cuane wüx amb apiüng wüx nepiür(Mr. 4:13-20; Lc. 8:11-15)

18 ’Nganüy inguiayiün cuane wüxamb apiüng aaga sandeac wüxnepiür. 19 Leaw lamanguiay anderacnguineay alndom majmeleran tiülmicambaj Teat Dios, ndoj ngo mayacwüx omeaats, andǘüban ajngot animeech mawün wüx omeaats nejleaw lamanguiay. Aag ayaj ajlüy atnejaaga osaab soex najmiüc mbeay tiiüd.20 Nganüy aaga osaab soex najmiüctiül piedra, aag ayaj apiüng wüxnipilan leawa anguiay Mipoch TeatDios, andǘüban mayar, apac omeaats.21 Naleaing aaga nipilan quiaj ajlüyatnej nine soex napateay mioxiichnej. Áag ngo maíüc, camüm majlüyquiriw naél ajcan ayar Mipoch TeatDios; andǘüban machiw omeaats.22 At aaga osaab soex najmiüc tiülsats, aag ayaj apiüngwüxnipilan leawanguiayMipoch Teat Dios, pero xeyayayac omeaats wüx mandiümndiümcuajantanej leaw alndom maxomwüx aaga iüt cam. Quiaj langoleaam omeaats wüx Mipoch TeatDios, lango müüch nej marang leawTeat Dios andiüm. Aag ayaj atnej

ngo mayac aóng. 23 Pero aaga osaabsoex leaw napiürüch tiül najneaj iüt,aag ayaj apiüng wüx nipilan leawanguiay Mipoch Teat Dios, ayac wüxomeaats, condom aaga poch ambeolnej marang leaw andiüm Teat Dios.Aag ayaj atnej mayac xeyay aóng.Altiül taóng napateay, altigüy tayacwüx quiriw, altigüy tayac wüx xeyayaóng ―aj nejiw Teat Jesús.

Ngo majneaj soex ajntsop tiül trigo24 Átan tandeac Teat Jesús andüy

wüx ngo majneaj soex, tapiüng:―Micambaj Teat Dios najlüy tiül

cielo ajlüy atnej tajlüywüx nop naxeytapiür osaab trigo tiül micorrül nej.25Naleaing aaga ongwiiüts quiaj wüxlameayiw, quiaj tamb nop najcüy ma-jaw aaga neneay iüt quiaj, tapotsmawiich tiül aaga iüt quiaj osaabngo majneaj soex niüng lapiürüchtrigo, condom cas tamb. 26 Camümmatang matüch a nüt maól, quiajlajüic ajcüwa ngo majneaj soex aliwtiül. 27 Almajawüw aag ayaj mon-rang minajiüt aaga neneay corrül,quiaj tambüw masajüw nej: “TeatXan, ¿neol ngwa, najneaj osaab trigoipiüre? ¿Jow nganüy, nguia nawtajntsop ajcüwa ngo majneaj soexe?”ajüw nej. 28 Quiaj tapiüng aaga ne-neay corrül: “Nop ajcüy majaw xicnerang aag ayaj”, aw. Quiaj tasajüwnej monrang minajiüt nej: “¿Maseynambana nalojquiün aaga ngo ma-jneaj soexe?” ajüw nej. 29 Quiajnej tasaj nejiw: “Ngwüy, ich ma-jlüy, cos sitiül apmelojquiün aagango majneaj soex quiaj, alndom lo-jquiüm a trigo aton. 30 Ich majlüymatangüwnóiquian, ndoj apmawüni-iüts wüx apmacojchich. Cos wüxapmacojchich, xique sanasajüw mon-cooch maxainguiw ombas aaga ngomajneaj soex, masojnongon noic noicponong, maoeliw, müjchiw mandaab.Condom cas taxainguiw a trigo may-acüw tiül xetroj, sanajüw” ―aw.

Tandeac wüx osaab mostaza(Mr. 4:30-32; Lc. 13:18-19)

Page 27: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 13:31 24 SAN MATEO 13:4831Teat Jesús tandeac alinoic andeac

andüy wüx mostaza, tapiüng:―Micambaj Teat Dios najlüy tiül

cielo ajlüy atnej osaab mostaza wüxnop naxey mapiür tiül micorrül nej.32 Naleaing tiül meáwan osaab soexleaw napiürüch, aaga osaab mostazaquiaj xowüy minine. Ndoj wüx ap-matang apmajal oleaj, alwüx ajal oleajtiül meáwan soex, apmatüch atnejnoic owil xiül. Quiec alndom marangombiüm wüx mipüüig nej ―aw.

Tandeac andüy wüx levadura(Lc. 13:20-21)

33 Átan tandeac alinoic andeacngome aleáingan, tandeac andüywüxlevadura, tapiüng:

―Micambaj Teat Dios najlüy tiülcielo ajlüy atnej arang levadura. Wüxnop najtaj ayac levadura tiül arej ne-peax arin, aaga levadura apmüüchmaxip aaga ajtsaj marang pan―aw.

Teat Jesús ngo mandeac aleáingan(Mr. 4:33-34)

34Teat Jesús atquiaj tandeac ngomealeáingan masaj nipilan. Nicuajindngo mandeac aleáingan. 35 Tandeacatquiaj para majlüy atnej lamapiüngnop nendeac andeac Teat Dios, costarang wüx nawiig:Xique ngome sanandeac aleáingan;sanapiüng wüx cuajantanej leaw ngo

majaraw nde ajan wüx TeatDios tarang aaga iüt cam.

Tapiüng cuane wüx amb apiüng ango majneaj soex

36 Wüx Teat Jesús landoj andeacmasaj nipilan, condom tajmel tiüliüm. Quiaj minipilan nej tambüwmasajüw nej:

―Isaj xicon teat, cuane wüx ambapiüng aaga leaw tendeacwüx ajcüwango majneaj soex tiül corrül ―ajüwnej.

37Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Aaga nepiür najneaj osaab soex,

aag ayaj Teat Naxey. 38 Nganüy aagacorrül, aag ayaj andeac wüx a iütcam. Aaga najneaj osaab soex, aagayaj apiüng wüx minipilan Teat Dios.Pero aaga osaab ngo majneaj soex

quiaj apiüng wüx minipilan nimeech.39 Aaga najcüy majaw neneay cor-rül nepiür ngo majneaj osaab soex,aag ayaj nejay nimeech. Aaga wüxapxaijnguiamomeaats corrül aag ayajapiüng wüx alinoic nüt wüx apmümbminüt a iüt cam. At ajcüwamonxaingomeaats corrül, aag ayaj apiüng wüxángeles. 40 Atnej tarriüjtüch ajcüwangomajneaj soexmajwich tiül biümb,atquiaj apmajlüy alinoic nüt wüx ap-mümb minüt a iüt cam. 41 Aaganüt quiaj Teat Naxey apmüüch miünmiángeles nej marriüjtüw mawüniwajcüw leaw monrang ngo majneaj,at leaw monyac wüx alinop marangngo majneaj, mawüniw tiül minipi-lan nej. 42 Apmajlosüw tiül biümbniüng apmajiüntsüw xeyay, apme-porros olüiquiw. 43 Quiaj ajcüwamonyamb Teat Dios apmajlüyiw na-jneajay tiül micambaj Teat Dios, an-calitlit at nejiw achech nüt. Ne-tam menguiayiün, mexoman imeajt-san wüx leaw sandeac quiaj.

Tandeac andüy wüx tomiün naxo-raad

44 ’Aton micambaj Teat Dios na-jlüy tiül cielo ajlüy atnej nembeattomiün naxoraad tiül corrül. Ndojnop naxey wüx taxom aaga tomiüntaton ngo mapiüng, taxot majneaj,apac omeaats, quiaj tamb manüübmeáwan leaw almajiür para alndommangal aaga iüt quiaj maneay.

Tandeac andüy wüx noic perla xeyaynembeat

45 ’Aton micambaj Teat Dios najlüytiül cielo ajlüy atnej nop nengalüyneyamb nembeat perla. 46 Cos wüxapmaxomnoic perla leaw xeyay nem-beat, quiaj apmambmanüübmeáwanleaw almajiür mangal aaga najneajayperla quiaj.

Tandeac andüy wüx ndoc47 ’Aton micambaj Teat Dios najlüy

tiül cielo ajlüy atnej arang notschinch wüx ajwich tiül ndec, cosapmasap cuajantanej cüet. 48 Wüxlachipiow a ndoc, quiaj ajcüwa

Page 28: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 13:49 25 SAN MATEO 14:8mondoc apmanotoj andüy wüx iüt.Condom apchetemoj marriüjtüw.Leaw najneaj cüet apmayacüw tiülnchep, leaw ngwüy apmawijchawninguiün. 49Atquiaj apmajlüy alinoicnüt wüx apmümb minüt a iüt cam.Quiaj ajcüwa ángeles apmawüniwleaw monrang ngo majneaj tiülmonrang najneaj. 50 Leaw monrangngo majneaj apmajlosüw tiül biümbniüng apmajiüntsüw xeyay, atapmeporros olüiquiw ―aj nejiw TeatJesús.

Leaw jayats, aton leaw ajlüyay51 Condom tasaj nejiw Teat Jesús:―¿Canüy lamejawan cuane wüx

sandeaca? ―aj nejiw.Quiaj tapiüngüw:―Lanajawan teat ―awüw.52Quiaj tapiüng:―Nop nendüy wüx aaga poch

tüünd Moisés, wüx laquiajchay wüxnguineay alndom majlüyeran tiülmicambaj Teat Dios najlüy tiül cielo,ajlüy atnej nop nateateran tiül noicnden. Cos meáwan leaw almajiürtiül nden atam nej, altiül jayats, altiülnajlüy tanomb―aw.

Teat Jesús ngo mandiüram tiülNazaret

(Mr. 6:1-6; Lc. 4:16-30)53 Teat Jesús taw quiaj wüx landoj

mapiüng wüx meáwan leawa tandeacquiaj. 54 Tamb andüy tiül micambajnej. Condom tapots maquiaach nip-ilan quiaj tiül a sinagoga ocueajiw ne-jiw. Ajcüwa nipilan wüx tanguiayiwaag ayaj mbayajow, tapiüngüw:

―¿Nguineay tendüy aaga naxeyquiaja? ¿Nguiane aquiajchay ndojombas marang ateócan? 55 ¿Neolngome nej micual aaga naxey nerangxiüla? Aton ngwa, ¿María minütmimüm neje? ¿Jow Jacobo, José,Simón, Judas, ngwa michiig neje?56 Meáwan michiig montaj nej aliwningüy maquiüjpaats. ¿Neol, jow nejnguineay ndot ombas meáwan aagayaja? ―awüw.

57Pares ngome tayariw nej andeac.Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:

―Nop nendeac andeac Teat Diosayarich andeac nej nguiajantanej;pero áagan tiül micambaj nej ngomayarich andeac, atmicoj nejmichiignej ngo mayariw nej andeac ―ajnejiw.

58Áag ngomarang quiaj xeyay cua-jantanej ateócan tiül a cambaj quiaj,cos ngo mayariw nej andeac.

14Wüx tambiyeran Juan Bautista(Mr. 6:14-29; Lc. 9:7-9)

1 Tiül aaga nüt quiaj, aaga Herodesnatang nenajiüt tiül iüt Galilea, tan-guiay nguineay tenguial marang TeatJesús. 2Quiaj tasaj monbeol nej:

―Aag ayaj a Juan neech yow nip-ilan lapac tiül mondeow. Áag ndotombas marang cuajantanej ―aj ne-jiw.

3 Atquiaj tapiüng a Herodes cos al-wüx omeaats nej leaw tarang. Nejtüüch mamb ndeaam a Juan, majmeltiül manchiüc, maoelich naag galen.Aag ayaj tarang cos atquiaj tandiüma Herodías mintaj Felipe, michiig aHerodes. 4 Cos Juan wüx aliün mapactasaj a Herodes:

―Ngo majneaj mequiiüb mintajmichiig ―aj.

5 Quiaj a Herodes tandiüm mam-biy a Juan, pero naleaing timbolmandüy nipilan, cos meáwan nipilanapiüngüw aaga Juan quiaj nop nejnendeac andeac Teat Dios. 6Noic nütaagaHerodes tayac nangos nüt, arangatüch mineat nej. Nop nüx micualaaga Herodías tejiüng niüng ajlü-yaran. Aaga Herodes xowüy tajneajmajaw. 7Quiaj tapiüng apmüüch aaganüx quiaj cuajantanej leaw apmatün,aton tapaj minüt midios nej majarawnaleaing apmüüch. 8 Condom aaganüx tamb matün manguiay mimümnej cuane netam matün. Wüx lan-doj manguiay, quiaj tamb masaj aHerodes:

―Teat, sandiümmembiy aaga Juanneech yow nipilan meaach xic omalnej, amb tiül noic polat ―aj.

Page 29: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 14:9 26 SAN MATEO 14:319 Masey aaga Herodes tamix

omeaats, naleaing cuane apmarangcos lamapaj minüt midios nej, atonnipilan tanguiayiw. Quiaj tapiüngmüünd. 10Tüüchmambmandojquichonic a Juan tiül manchiüc. 11 Quiajtajoyiw omal a Juan amb tiül noicpolat, tüjchiw a nüx, ndoj a nüxamongóchan tüüch mimüm nej.

12 Condom wüx tapeayiw quiajminipilan Juan, taxainguiw micuerponej maquiüjpüw mamb mamiütüw.Wüx landoj, quiaj tambüw masajüwTeat Jesús.

Teat Jesús tüüch üetiw acoquiaw milmonxey

(Mr. 6:30-44; Lc. 9:10-17; Jn. 6:1-14)13 Wüx Teat Jesús tanguiay aag

ayaj, taw quiaj, tamb amb tiül müxandüyniüngngomajlüynipilan. Wüxtanguiayaran laámb, quiaj tambüwmandüjpiw nej xeyay nipilan ambüwwüx iüt imiünüw tiül palpálwüx cam-baj. 14 Wüx Teat Jesús taw tiüt im-iün tiül müx, quiaj tajaw lapeayiwquiaj xeyay nipilan. Wüx tajaw nejiw,quiaj tajmiüc omal omeaats, condomtamongoch iün andeow xeyay nipi-lan leaw taquiüraab niüng ajlüy nej.15 Wüx langwiiüts, quiaj tasajüw nejminipilan nej:

―Teat, lamitiüt a nüt, aton ngomacüleran ningüy. Isajüw a nipilanquiaj majtsoriw, mambüw mangalüwüetiw tiül rünch―ajüw nej.

16Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Ngo metam mambüw, icona ne-

tam meajchiün üetiw―aj nejiw.17Quiaj tapiüngüw:―¿Cuane sanüjchiün? Cos áa-

gan acoquiaw pan alijpüw nine cüetsajiüran ―awüw.

18Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Ijamiünan, chiün najaw―aj.19 Condom quiaj Teat Jesús tasaj

nipilan chetemoj tiüt tiül nine soex.Quiaj tayar aaga acoquiaw pan ali-jpüw nine cüet, taxaing omal ma-jaw cawüx, tüüch gracias Teat Dios.Wüx tambaag, quiaj texeyay. Con-dom tüüch minipilan nej majineaw

müjchiw meáwan nipilan. 20Meáwannejiw tetiw paxiün. Condom taxain-guiw leaw nenaw, chipiüt gajpiüp (12)nchep. 21 Ajcüwa nipilan leaw tetiwatüch acoquiaw mil monxey, pálwüxmontaj at namix monguich aton.

Teat Jesús tajüy teomal yow(Mr. 6:45-52; Jn. 6:16-21)

22 Condom quiaj Teat Jesústasaj minipilan nej majtepiw tiülmüx mambüw ombas nejiw, nejteoj apmamb, mamongoj andüyiwnecamb a nadam yow quiaj. Cosnej apmacül quiaj alquiriw metepeayaweaag nipilan leaw ümb majtsoriw,cas taw quiaj. 23 Wüx laǘmbmajtsoriw nipilan, quiaj tamb andüywüx nop tiüc mandeac aweaag TeatDios. Wüx lapojniow, Teat Jesúsaliün quiaj. 24 Nganüy aaga müxnamb lamatüch pinawan aaga nadamyow quiaj, tenguial mapijpijliüt nejomal yow, cos xowüy lapac a iündangochiw. 25 Condom wüx landüywüx arraw, quiaj Teat Jesús tambmatüch nejiw, ajüy amb teomal yowatnej majüy wüx iüt. 26Wüx tajawüwnej minipilan nej tenguial ajüy ambteomal yow, mbayajow tepajüw costimboloj xeyay, tapiüngüw:

―¡Aag ayaj nembolooch! ―awüw.27 Teat Jesús tasaj nejiw:―¡Nde mbayameron, cos xique,

ngome aljane! ―aj nejiw.28Quiaj tendeac a Pedro masaj nej:―Teat Naxey, ata naleaing ique,

iich xic namb najüy teomal yow atonnatüch ic ―aj nej.

29Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Mac, teat ―aj nej.Almanguiay aag ayaj a Pedro

ajchíquian tiüt, tajüy amb teomal yowmamb matüch Teat Jesús. 30Naleaingwüx tajaw nguineay apac a iünd,timbol, tanaámb tsoyoj tiüt. Quiajtepaj:

―¡Teat Naxey, imbeol xic! ―aw.31 Quiaj Teat Jesús tandic owix nej

najénan masap nej, tapiüng:

Page 30: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 14:32 27 SAN MATEO 15:17―¿Neol techiw imeaatsa; neol

nganaw mejaw jane xique? ―aw.32 Condom wüx tajtepiw tiül müx,

quiaj lambat nómban. 33 Quiajajcüw monlüy tiül müx taquiejliwmicosüw nejiw tiüt teombas TeatJesús, tapiüngüw:

―¡Naleaing, ique Micual Teat Dios!―awüw.

Teat Jesús tüüchmajneajmoniün an-deow tiül Genesaret

(Mr. 6:53-56)34 Condom andojquíwan a nadam

yow, tapeayiw necamb, tiül iütGenesaret. 35 Wüx ajcüwa nipilanquiaj tajawüw nejay Teat Jesúsnapeay, najénan tüjchiw manguiayiwmeáwan nipilan tiül a iüt quiaj. Quiajtaquiüjpüw niüng ajlüy nej meáwanmoniün andeow. 36 Tatüniw ocueajTeat Jesús sitiül alndommüüch nejiwmasambüw masey apix nej. Meáwannejiw leaw tasambüw nej tajneajiwnómban.

15Leaw üüch majiür nisoet nipilan(Mr. 7:1-23)

1 Noic nüt acas fariseos tambüwmajawüw Teat Jesús, maquiüjpüwajcüw mondüy wüx aaga poch tüündMoisés, napeayiw imiünüw Jerusalén.Tatüniw manguiayiw nej:

2 ―¿Neol minipilan ngomandüjpiw leaw tayacüw tanombmixejchiiüts marangüche? ¿Neolwüx üetiw ngo majantsüw owixawxeyay atnej ajlüyay marangaatsa?―awüw.

3Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Jow icona, ¿neol ngo merangan

atnej apiüng Teat Diosa? ¿Neol ten-gowüjchiünpara alndommendüjpiünopech leaw tayacüw mixejchiüna?4 Cos Teat Dios tapiüng: “Iyar an-deacüw miteat, mimüm, indiümüw”,aw. Aton tapiüng: “Leawa nendeacngo majneaj wüx ombas miteatnej, mimüm nej, ich mambiyaran”,aw. 5 Pero nganüy icona ipiüngannop naxey alndom masaj miteatnej mimüm nej, mapiüng: “Leawa

sajiür langondom nüüch icon, cosmeáwan aag ayaj sanüüch TeatDios”, maj. 6 Ipiüngan wüx aljaneapmapiüng aag ayaj, lango metammambeol miteat nej mimüm nej.Quiaj temengowüjchiün leaw andiümTeat Dios para mendüjpiün opechleaw tayacüw mixejchiün. 7 ¡Ndeacmbeay! Naleaing leaw tarang teatIsaías tiülminawiig nej leaw Teat Diostasaj nej, cos tandeac wüx icona wüxtapiüng:8 Ajcüwa nipilan quiaj apiüngǘwan

ayariw sandeac, ngome wüxomeajtsüw, ombeayíwan.

9 Ngo membeat leaw arangüw wüxayambüw xic,

cos meáwan leaw aquiajchiw, aagayaj mipochiw nejiw ―aj ne-jiw Teat Jesús.

10 Condom Teat Jesús tapaj nipilanmasaj:

―Inguiayiün, iyacan wüximeajtsan leaw teanasaj icon:11 Cuajantanej leaw ajmel tiülombeayaran müeteran, aag ayajngome nisoet; leaw ngomajneaj pochaw teombeayaran aag ayaj mbichnisoet ―aj nejiw.

12 Quiaj tambüw masajüw nejminipilan nej, tapiüngüw:

―¿Tejaw Teat, nguineay tajcüyiwajcüwa fariseos wüx tanguiayiw in-deaca? ―ajüw nej.

13Nej tasaj nejiw:―Cuajantanej napiürüch leaw

Xeteat najlüy tiül cielo ngo mapiür,apmalojquich nómban. 14 Ichmajlüyiw cos nejiw ajlüyiw atnejarang nop somb wüx teamanetetowix alinop somb. Cos sitiül nopsomb apmanetet owix alinop somb,mijpüéj apmajmiücüw tiül loliüt ―ajnejiw Teat Jesús.

15Quiaj tasaj nej a Pedro:―Teat, isaj xicon cuane wüx amb

apiüng aaga tendeac quiaj ―aj.16Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―¿Neol, at a icona aton nganaw

mejawana cuane amb apiünga?17 ¿Ngo mejawan nguineay ajlüy wüx

Page 31: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 15:18 28 SAN MATEO 15:33nüeterana? Cos aag ayaj ajmel tiülombeayaran, among teomeaatsaran,ndoj apmaw. 18 Nganüy leaw ngomajneaj poch aw teombeayaran,aag ayaj mbich nisoet cos nawwüx omeaatsaran. 19 Imiün tiülomeaatsaran aw cuajantanej ngomajneaj alwüx omeaatsaran. Atonaltiül ambiyaw nipilan. Altiül ajiürüwminaxeyiw nejiw, minajtajüw nejiw,at altiül monüx ajlüyiw maquiüjpüwmonench, at monench ajlüyiwmaquiüjpüw monüx masey ngomengoch owixaw. Aton moneed,monwaiich, at mondeac ngo majneajwüx ombas alinop, tengwüy wüxombas Teat Dios. 20Meáwan aag ayajüüch majiür nisoet nipilan. Nganüy,wüx üeteran masey ngo marangüchaaga leaw ajlüyay merangan wüxajantsüch owixaran, cos aag ayajmbich ngome nisoet ―aw.

Nop najtaj Cananea tayamb TeatJesús

(Mr. 7:24-30)21 Condom Teat Jesús taw quiaj,

tamb andüy tiül iüt ocueaj cambajTiro maquiiüb Sidón. 22 Quiaj tajn-got majaw nej nop najtaj naw tiüliüt Canaán, nganüy acül tiül aaga iütquiaj. Tapots apaj, tapiüng:

―¡Teat Naxey, micual David, ichmajmiüc imal imeaats mejaw xic! Xe-cual xeyay ngo majneaj teamamon-goch, alwüx ombas nej nop nimeech―aw.

23 Teat Jesús ngo masaj nej nicua-jind. Quiaj tatüchiwnejminipilannej,tasajüw:

―Teat, isaj ich maw ningüy, cosaliüc almandüüb opechiiüts teapaj―awüw.

24Condomquiaj Teat Jesús tapiüng:―Xique tüjndiüs niün nambeol áa-

gan nipilan judío, cos nejiw ajlüyiw atnejiw najcueat sap ―aw.

25 Quiaj aaga najtaj tamb taquieelmicos nej tiüt, tapiüng:

―Teat Naxey, imbeol xic ―aw.26Quiaj tasaj nej Teat Jesús:

―Xenipilan judío ajlüyiw atnej xe-cual, netamnambeolüw ombas. Sitiülngo narang atquiaj, sanarang atnejnop naxey anood mipan micual nejmüüch nine pet müetiw―aj nej.

27Aaga najtaj tasaj nej:―Teat, naleaing aag ipiüng quiaj,

masey apmetiw ombas micual,pero aton masey nine pet alndommamilmil leaw najmiüc tiüt minawüet neneay nej ―aj nej.

28Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―¡Naleaing müm, xeyay iyac

imeaatswüx xique! Nganüy apmajlüyatnej indiüm―aj nej.

Quiaj tajneaj micual nej ajan wüxaaga ores quiaj.

Teat Jesús tüüch majneaj xeyaymoniün andeow

29 Condom Teat Jesús taw quiaj, ta-mong ambmbeay nadam yowGalilea,tamb andüy wüx nop tiüc, quiajchetet. 30 Tapeayiw niüng ajlüynej xeyay nipilan, aquiüjpüw mambxeyay moniün andeow; altiül necoex,nesomb, nejew, at leaw ndron ombas.Tayacüw tiüt niüng ajlüy Teat Jesús,condom nej meáwan tataag majneaj.31 Meáwan nipilan mbayatoj wüx ta-jawüw landeac leaw nejew, at leawndron ombas lajneaj, leaw necoex la-jüy, átan leaw nesomb larraw oniiüg.Tandeacüw xeyay najneaj wüxMidiosIsrael.

Teat Jesús tüüch üetiw apiquiw milmonxey

(Mr. 8:1-10)32 Condom Teat Jesús tapaj minipi-

lan nej, tasaj:―Sajiürüw lasta a nipilan cam, cos

lamatüch er nüt tatow acüliw ningüymaquiüjpaats, lango majiürüw cuaneapmetiw. Aton ngo nandiüm nüjchiwmajtsoriw sitiül nganaw metiw, cosalndom masap nejiw lop tiül tiiüd―aj.

33Quiaj tasajüw nej minipilan nej:―¿Teat, nguiane alndom naxoman

nüeteran ningüy tiül wajchiüc metiwmeáwan aaga nipilan quiaja? ―ajüwnej.

Page 32: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 15:34 29 SAN MATEO 16:1534Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―¿Cas pan aliün mejiürana? ―aj

nejiw.Quiaj tapiüngüw:―Áagan ayaíw pan alacas nine

cüet ―awüw.35 Quiaj tapiüng Teat Jesús chete-

moj tiüt nipilan. 36 Condom tayaraaga ayaíw pan at a nine cüet; tüüchgracias Teat Dios. Ndoj tambaagmüüch minipilan nej majineawmüjchiw meáwan nipilan. 37Meáwannejiw tetiw paxiün. Condom leawnenaw ocueajiw taxainguiw chipiütayaíw nchep. 38 Leaw monxey tetiw,atüch apiquiw mil, pálwüx montaj,pálwüx namix monguich. 39 Wüxlandoj aag ayaj, quiaj tetepeayayejmaquiüjpüw nipilan, condom tawquiaj, amb tiül müx. Tamb andüy tiüliüt Magdala.

16Atüniw nadam ateócan(Mr. 8:11-13; Lc. 12:54-56)

1Altiül fariseos y saduceos tambüwmajawüw Teat Jesús cos andiümüwmasapüw nej wüx naél. Tasajüwmarang nadam ateócan majawüwnaleaing Teat Dios tiül cielo ambeolnej.

2Nej tasaj nejiw:―Wüx langwiiüts, tenguial ajmel

nüt, icona ipiüngan: “Nganüy ap-marang najneaj cos ayac nacants oic”,irawan. 3Aton wüx ümb arraw ipiün-gan: “Nganüy ngome apmarang na-jneaj cos xowüy amococ, ayac nacantsoic”, irawan. ¡Ndeac mbeay icon!Cos icona ipiüngan ijawan cuajan-tanej wüx oic, wüx caaw, ¿neola nganüy ngo mejawan nicuajindwüx meáwan leawa tenguial ajlüye?4 Nipilan monlüy nganüy cam mon-rang ngomajneaj atüniw ateócanma-jawüw. Naleaing sasaj icon ngomeapmüjndiw majawüw. Apmüjndiwáagan ateócan leaw tajlüy wüx Jonás,aaga nendeac andeac Teat Dios ―ajnejiw Teat Jesús.

Ndoj quiaj tacueat nejiw, tamb.

Leaw aquiajchiw fariseos(Mr. 8:14-21)

5 Wüx tapeayiw necamb aaganadam yow, quiaj minipilan nejleaad omeajtsüw ngo majoyiw pan.6 Condom tasaj nejiw Teat Jesús:

―Inguiayiün, sanasaj icon, netammejawan wüx aaga levadura ocueajfariseos y saduceos ―aj nejiw.

7 Quiaj minipilan nej tandeacüwnejeyéjan quiaj, tapiüngüw:

―¿Neol tandeac atquiaja? Aag ayajtandeac cos ngo majamiünaats pan―awüw.

8 Teat Jesús tajaw cuane alwüxomeajtsüw. Quiaj tasaj nejiw:

―¿Neol tapots indeacndeacanwüxpan tíülan icona? ¿Neol tapateayiyacan imeajtsan wüx xique? 9 ¿Neolnganaw mejawan, ngo leaam imeajt-san nguineay tarangas wüx tajineasacoquiaw pan müetiw acoquiaw milmonxey? Jow leaw tenaw, ¿cas ncheptatücha? 10 ¿Neol ngo leaam imea-jtsana? Jow, wüx tajineas ayaíwpan müetiw apiquiw mil nipilan,¿jow leaw tenaw, cas nchep chipiüta?11 ¿Neol cuane nerang icon ngondommejawana? Cos xique ngome teanasajicon wüx pan wüx tasajas icon me-jawanwüx levadura ocueajiw fariseosat saduceos ―aj nejiw.

12 Quiaj tajawüw naleaing ngometeamasaj nejiw majawüw wüxlevadura ocueaj pan, asaj nejiwmajawüw wüx leaw aquiajchiwajcüwa fariseos y saduceos.

Pedro tapiüng Teat Jesús aaga Cristo(Mr. 8:27-30; Lc. 9:18-21)

13 Wüx tambüw andüyiw tiül iütocueaj Cesarea de Filipo, quiaj TeatJesús tatün manguiay minipilan nej,tasaj:

―¿Cuane apiüngüw nipilan janenej a Teat Naxey? ―aj nejiw.

14Quiaj tasajüw nej:―Altiül apiüngüw nej aaga Juan

neech yow nipilan. Altiül apiüngüwaaga Elías, altiül apiüngüw Jeremías,tengwüy alinop nendeac andeac TeatDios ―awüw.

15Quiaj Teat Jesús tasaj nejiw:

Page 33: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 16:16 30 SAN MATEO 17:4―Jow icona, ¿jane xic ipiüngana?

―aj nejiw.16Quiaj tasaj nej Simón Pedro:―Ique aaga Cristo leaw tapiürang

aliüc, Micual ic Teat Dios almapac―aw.

17 Quiaj tapiüng Teat Jesús, tasajPedro:

―Ich mapac imeaats, Simónmicual Jonás, cos aaga poch indeacquiaj ngome aljane tasaj ic, nejayXeteat Dios najlüy tiül cielo tüüchic mejaw. 18 Aton xique sasaj ic,ique tenüt Pedro, aag ayaj apiüngwüx nine piedra. Pero wüx aaganadam piedra cam sanawitich majlüyxeyay xenipilan. Nicuajind ngondommanood nejiw masey nimeechmarang leaw andiüm. 19 Xiquesanüüch ic llave meleaaig micambajTeat Dios majmeleran tiül. Leawapmeóel ningüywüx iüt apmaoelerantiül cielo; at leaw apmecheed ningüywüx iüt apchejtiüm tiül cielo aton―aj.

20 Condom quiaj tasaj minipilannej:

―Nde mesajan nejinguind xiqueaaga Cristo leaw lapiürang aliüc ―ajnejiw.

Teat Jesús tapiüng apmambiyaw nej(Mr. 8:31―9:1; Lc. 9:22-27)

21 Teat Jesús naw wüx aaga nütquiaj tapots masaj minipilan nej ne-tam mamb Jerusalén. Quiaj ap-mamongoch xeyay ngo majneaj te-owixaw montangtang tiül a nadamnangaj iüm, teowixaw montangtangmiteaats, at mondüy wüx aaga pochtüünd Moisés. Aton netam mandeowmambiyaran, ndoj wüx er nüt apma-pac alinomb. 22Condom quiaj a Pedrotawün nej ninguiün quiriw, tasaj:

―¡Teat, aag ayaj ngo mandiümTeat Dios; ique ngondommemongochaag ayaj! ―aj nej.

23 Teat Jesús ndiliteay majaw a Pe-dro, tasaj:

―Icueat xic, nde mendiüm mepalleaw netam narang. Nde mendeac at-nej andiüm Satanás. Cos aaga indeac

quiaj ocueaj nipilan, ngome ocueajTeat Dios ―aj.

24 Condom Teat Jesús tasaj minipi-lan nej, tapiüng:

―Sitiül aljane andiüm mayarsandeacmajlüy xenipilan, ichmawünwüx omeaats meáwan naél leawalndom mamongoch, ich mandüübwüx leawa sarangmaseymamongochxeyay ngo majneaj, masey mandeowwüx cruz cos andüüb xic. 25 Sitiülaljane ngomayar sandeac ajcan imbolmambiyawnej nipilan, alinoic nüt nejapmamongoch xeyay ngo majneaj.Pero sitiül aljane masey mandeowajcan andüüb xic ayar sandeac,alinoic nüt najneajay apmajlüy.26 ¿Jondot sitiül aljane alndommaneay meáwan cuajantanej leawajlüy wüx aaga iüt cam, cuane ajparsitiül apndrom ombas lango mambtiül cielo? ¿Nguineay alndom nopmangüy asoet nej maw wüxe? 27 Cosalinoic nüt wüx aaga Teat Naxey aliücalinomb xeyay najneajay apmajlüy,xeyay nelitlit atnej ajlüy Teat Dios,almaquiüjpüw nej a ángeles. Quiajapmangüy meáwan anopnop wüxleaw tarang. 28Naleaing nganüy sasajicon altiül icona nganaw mandeow,quiaj apmejawan nguineay ajlüya Teat Naxey wüx apmajlüy wüxmicambaj nej ―aj nejiw.

17Tewüneay majawüw nej Teat Jesús(Mr. 9:2-13; Lc. 9:28-36)

1 Wüx lamatüch anaíw nüt tatowndoj mapiüng aag ayaj, quiaj TeatJesús taquiiüb Pedro, Jacobo, at a Juanmichiig Jacobo. Tambüw wüx nopnadam tiüc nejíwan quiaj. 2 CondomTeat Jesús tewüneay majawüw nej.Quiaj tajawüw teombas nej xowüylalitlit atnej achech nüt; apix nejtajlüy rajnüy atnej ran. 3 Camümquiaj majawüw mixejchiw nejiwtajlüyiw tanomb, ajcüwa Moisésmaquiiüb Elías, tenguial andeacüwmaquiüjpüw Teat Jesús. 4 Condomquiaj a Pedro tasaj Teat Jesús:

Page 34: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 17:5 31 SAN MATEO 17:21―Teat, najneajay macüliiüts

ningüy nóiquian. Sitiül mendiümsanarangan ningüy arej nden, noicineay, alinoic aneay teat Moisés, atalinoic aneay teat Elías ―aj.

5 Pedro tealeámban mandeac aagayaj, quiaj ajngot noic rajnüy oictaxot nejiw. Imiün tiül aaga oic quiajtanguiayiw noic nanderac, apiüng:

―Aaga ayaj xecual, xeyaysandiüm, apac ximeaats najaw.Inguiayiün meáwan leawa nej asajicon ―aj nejiw aaga nendeac quiaj.

6 Almanguiayiw aag ayaj minipilannej, tanaámb mojcojow tiüt mbayatojxeyay. 7 Quiaj Teat Jesús tamb mar-reeg nejiw, tapiüng:

―Witiüron, nde mbayameron ―ajnejiw.

8Almaxainguiw omalüw, quiaj ma-jawüw ngo majlüy quiaj nejinguind,áagan Teat Jesús almaquiüjpüw.

9 Condom wüx teawüw tiüt im-iünüwwüx tiüc, quiaj tasaj nejiw TeatJesús:

―Nde mesajan nejinguind wüxaaga leaw Teat Dios tüüch icon me-jawan quiaj. Wüx Teat Naxey lan-doj lapac tiül mondeow, quiaj alndommendeacan wüx―aj nejiw.

10 Quiaj tatüniw nej manguiayiwminipilan nej, tasajüw:

―Teat, ¿neol ajcüwa mondüywüx aaga poch leawa tüünd Moisésapiüngüw netam miün aaga Elíasombas nej, teoj aliüc aaga Cristo?―ajüw nej.

11Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Naleaing leaw apiüngüw, Elías

netam miün ombas masaj nipilanleaam omeajtsüw wüx Teat Dios.12 Nganüy sasaj icon Elías laíünningüy. Naleaing ngome tajawüwjane nej. Tarangüw wüx ombasnej cuajantanej ngo majneaj leawandiümüw. Atquiaj Teat Naxey atonapmamongoch xeyay ngo majneajteowixaw nejiw―aj nejiw Teat Jesús.

13 Quiaj minipilan nej leaad omea-jtsüw, teamandeac wüx ombas aagaJuan neech yow nipilan.

Wüx tajneaj nop alwüx ombas nejnimeech

(Mr. 9:14-29; Lc. 9:37-43)14 Wüx tapeayiw niüng ajlüyiw

nipilan, quiaj tajngot nop naxeymaquieel micos nej tiüt teombas TeatJesús, tasaj:

15 ―Teat Naxey, ijiür lasta xecualcos nimeech alox nej tiüt, teama-mongoch xeyay ngo majneaj. Nguiajlamalox nej tiül biümb tengwüy tiülyow. 16 Saquiiüb miün nüüch ma-jawüw nej minipilan sitiül alndommatajcüw nej majneaj. Naleaingngondom ombasüw―aj nej.

17Quiaj Teat Jesús tasaj nipilan:―¡Jaa, icona nipilan ngo meyariün

sandeac, monrang ngo majneaj icon!¿Cas nüt ipiüngan sanajlüy ningüynaquiiüb icona? ¿Cas nüt ipiüngansanaíüc wüx leaw irangana? Iquiüj-pan miün aaga nench najaw ―aj ne-jiw.

18Condom quiaj talic aaga nimeechnajlüy wüx ombas a nench; tasajmacueat. Quiaj tacueat, tajneaj anench tíülan aaga ores quiaj.

19 Condom minipilan nej wüx ne-jíwan quiaj maquiüjpüw nej, quiajtasajüw:

―¿Neol xicona ngondomnawüniün aaga nimeech quiaja?―ajüw nej.

20Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Cos ajcan apateay iyacan imea-

jtsan wüx xique. Naleaing sasajicon sitiül icona meyacan imeajtsanwüx xic, masey atonej apateay os-aab mostaza, apndom mesajan aagatiüc quiaj: “Iriow ninguiaj, quiürindüy ninguiün”, merajan, y aagatiüc apmaw. Ngo majlüy nicua-jind leaw ngondom merangan sitiülnaleaing iyacan imeajtsan wüx xique.21 Pero aaga nimeech quiaj ngon-dommaw sitiül ngo matajcüch orar ymaiündüch xeyay ―aj nejiw.

Teat Jesús tapiüng alinomb apmam-biyaw nej

(Mr. 9:30-32; Lc. 9:43-45)

Page 35: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 17:22 32 SAN MATEO 18:922 Wüx tajlüyiw nóiquian tiül

iüt Galilea, quiaj Teat Jesús tapotsmasaj nejiw wüx nguineay TeatNaxey apmayacüch teowixawnipilan,23 apmambiyaw nej; ndoj, wüx er nütapmapac alinomb. Wüx tanguiayiwaag ayaj tamix omeajtsüw xeyay.

Tawün tomiün andüy tiül nadamnangaj iüm

24Wüx Teat Jesús tapeay tiül cam-baj Capernaum maquiiüb minipilannej, quiaj ajcüwa monxaing tomiünandüy tiül nadam nangaj iüm tam-büw majawüw teat Pedro. Tatüniwmanguiayiw nej, tasajüw:

―Jow aaga teat nequiaach icon,¿ngo mawün tomiüna andüy tiüla nadam nangaj iüm ocueajiiütsa?―ajüw nej.

25Quiaj teat Pedro tasaj nejiw:―Ajaj awün―aw.Wüx tajmel tiül iüm a Pedro,

andüübmasaj nej Teat Jesús, tapiüng:―¿Nguineay ipiüng teat Simón?

Jow monajiüt tiül noic cambaj, ¿janeocueaj atüniw tomiüna, micual mi-iütüw nejiwe, ngwüy napeay miünnipilana? ―aj nej.

26Quiaj tapiüng a Pedro:―Atüniw ocueaj napeay miün nip-

ilan ―aw.Teat Jesús tapiüng:―Nganüy micual iüt ngo metam

mangüy. 27 Naleaing, pero nganamandeacndeacüw wüx; quiür mbeayndec, erlech. Leaw apmelech ombas,apmexom teombeay nej tomiün. Aagayaj ngochan meajchiw ajcüwa mon-sap tomiün, aag ayaj ayacar icore―ajnej Teat Jesús.

18¿Jane alwüx atam ajlüy?(Mr. 9:33-37; Lc. 9:46-48)

1 Tiül aaga nüt quiaj, tatüniw nejmanguiayiw minipilan nej, tasajüw:

―¿Jane alwüx atam ajlüy tiül mi-cambaj Teat Dios najlüy tiül cielo?―ajüw nej.

2 Quiaj Teat Jesús tapaj miün nopnine, malembech pinawan nejiw.3 Condom tapiüng:

―Naleaing sasaj icon sitiül ngomendüyiün wüx merangan atnejarang nop nine, ngondommejmeliüntiül micambaj Teat Dios najlüy tiülcielo. 4 Atquiaj jangantanej leawapmarang atnej aaga nine cam, ngomerangrangüy nicuajind, aag ayajalwüx atam ajlüy tiül micambajTeat Dios najlüy tiül cielo. 5 Atonjangantanej apmajiür lasta nop nineatnej aaga nine cam, aag ayaj atnejxique tenguial majiür xic lasta.

Nde meyacüchiün wüx ngo majneaj(Mr. 9:42-48; Lc. 17:1-2)

6 ’Jangantanej apmandiüm mayacwüx marang ngo majneaj maseynop tiül ajcüwa namix nine monyarsandeac, najneaj wǘxan nganawmarang aaga ngo majneaj quiaj,maoelich teonic nej nop cow majlostiül ndec tsoyom tiüt nómban.7 ¡Xeyay ngo majneaj ajlüy wüxiüt, cos ajlüy leaw alndom müüchmajmiücaran tiül nisoet! Aag ayajmeáwan nüt ajlüy, pero ¡xeyayngo majneaj apmamongoch leawapmayac wüx nisoet alinop!

8 ’Atquiaj sitiül aljane ayaag owixnej tengwüy oleaj nej andiüm mayacnej wüx marang ngo majneaj, ichmandooig malox ninguiün. Cos másnajneaj majmel niüng apmapacaranmeáwan nüt masey ngo majiür notsowix tengwüy nots oleaj, cos cuaneambeol nej majlüy palan, ndoj ma-jlos tiül biümb niüng ngondom xe-jquem nómban. 9 Aton sitiül al-jane ayaag oniiüg nej andiüm ma-jaw leaw ngo majneaj, ich masoondmalox ninguiün. Cos najneaj ma-jmel niüng apmapacaranmeáwannütmasey noic oniiüg nej, cos cuane am-beol nej majiür palan oniiüg, ndojmajlos tiül biümb tiül necoy.

Tandeac wüx ndron sap(Lc. 15:3-7)

Page 36: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 18:10 33 SAN MATEO 18:3010 ’Nde mepiüngan jangantanej tiül

ajcüwa namix nine quiaj ngo mem-beat, cos sasaj icon ajcüwa ángelestiül cielo leaw tenguial mambeol ne-jiw, meáwan nüt teamajawüw miteyXeteat Dios najlüy tiül cielo. 11 CosTeat Naxey tiünmawün wüxmeáwannipilan leawa landoj apndrom om-basüw.

12 ’¿Cuane ipiüngan? Jondot nopnaxey almajiür coic miow (100)sap, camüm ndrot ocueaj nop.¿Neol ngome apmacueat aaga peicmiow gajpoquey (99) quiaja, mambmayamb aaga nop leaw ndrona?13 Sitiül ndot maxom, naleaing sasajicon apmapac omeaats xeyay majawaaga axom quiaj, ngo matnej meáwanleaw ngo ndrom. 14 Atquiaj atonMiteatiiüts Dios najlüy tiül cielo ngomandiüm majaw ndrom ombasüwnop tiül ajcüwa namix nine quiaj.

Wüxaljane aleaicmarangwüx imbas(Lc. 17:3)

15 ’Sitiül aljane aleaic marang wüximbas, quiür indeac anaag najneajicónan quiaj, meaach leaam omeaatsleaw tarang. Sitiül tayar leaw ip-iüng, lamembeol, lameaach majneajomeaats. 16 Nganüy sitiül ngo mayarleaw isaj, iyamb nop ijpüw mequi-iüb, meamban mejawan majlüyiwquiaj manguiayiw. 17 Sitiül nej ngomayar leaw isajan, isajan montang-tang tiül moncanchiün mandeacüwmaquiüjpüw. Ndot átan ngo mayarleaw asajüw nej, iyacan atnej nop ngomayar andeac Teat Dios, tengwüy at-nej nop nesap mitomiün cambaj leawxeyay ngo majneaj arang.

18 ’Naleaing sasaj icon, meáwanleaw apmeoeliün wüx aaga iüt camapmaoelich tiül cielo. Aton meáwanleaw apmechejtiün wüx aaga iüt cam,apmachejtich tiül cielo aton.

19 ’Sasaj icon alinomb, masey sitiülijpüw icona ningüy wüx iüt aleaicmetüniün, noic nej imeajtsan, XeteatDios najlüy tiül cielo apmüüch. 20 Cosnguiajantanej niüng xenenguejowmasey ijpüw arojpüw monyar

sandeac, xique sajlüy quiaj pinawannejiw―aj nejiw Teat Jesús.

21 Condom quiaj teat Pedro tambmatün manguiay Teat Jesús, tasaj:

―Teat, ¿jondot nop aleaic marangwüx ximbas, cas ombas netam nawünwüx ximeaats leawa taranga, leawatüch ayaíwe? ―aj.

22Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Ngo nasaj ic áagan ayaíw; al-

ndom mewün wüx imeaats maseyayaíw ermiow gajpowüw (77) ―aj.

Tandeac andüy wüx nop najonnerang najiüt

23 ’Tiül micambaj Teat Dios najlüytiül cielo ajlüy atnej tarang nop mi-natang nenajiüt wüx tandiüm ma-jaw nguitow ajüchiw nej anopnopojmimonbeol nej. 24 Tapots majawwüx nguitow ajüch, quiaj apeay quiajmaquiüraab niüng ajlüy nej nop leawajüch nej xeyay tomiün. 25 Aaganaxey quiaj ngondom mangüy leawajüch. Quiaj tapiüng aaga minatangnenajiüt majnapüw, majlüyiw ocueajalinop maquiiüb mintaj nej micualnej. At majnap meáwan leaw alma-jiürüw para mawün mitomiün nej.26 Condom aaga naxey quiaj taquieelmicos nej tiüt teoleaj minatang nena-jiüt matün ocueaj. Tasaj: “Teat, satünicueaj, ngwa mecül xic alquiripite,ndoj sanangüy meáwan leaw salna-jüch ic”, aj. 27Quiaj aaga natang nena-jiüt tajmiüc omal omeaats majaw nej.Tawünwüxomeaats nej nómban leawlamajüch aaga naxey quiaj, tapiüngtsajmbiüm mamb. 28 Almaw quiajaaga naxey nejüchay, quiaj mangochnop aquiiüb nej arang aweaag na-jiüt, almajüch nej quiriw tomiün.Quiaj tasap mapats onic, landüy wüxapmambiy. Quiaj tasaj: “Nganüynganüy ingüy xetomiün”, aj. 29 Quiajaaga naxey taquieel micos nej tiüt,matün ocueaj, tasaj: “Satün icueajteat, ngwa mecül xic alquiripite, ndojsanangüy meáwan leaw sajüch ic”, aj.30 Aaga naxey quiaj ngome tandiümmacül nej, andǘüban tamb mayactiül manchiüc leaw ambich mangüy

Page 37: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 18:31 34 SAN MATEO 19:14mitomiün nej. 31 Wüx tajawüw aagayaj alacas monrang najiüt, xeyayngo majneaj mayajcüw. Quiaj tam-büw masajüw aaga minatang nena-jiüt manguiay meáwan leaw lama-rang aag naxey quiaj. 32 Quiaj tapajnej miün alinomb aaga minatang ne-najiüt, tasaj nej: “¡Ique nop ic ngoma-jneaj nerang xenajiüt! Ique meáwanleaw tejüch xic, aag ayaj tawüniüswüx ximeaats nómban, cos tetün xi-cueaj. 33 Jow nganüy ique, ¿neol ngomejiür lasta alinop atnej tajiüras iclasta?” aj nej. 34 Tajcüy xeyay aaganatang nenajiüt, quiaj tüüch mambtiül manchiüc macǘlan quiaj leawambich mangüy meáwan ajüch.

35 ’Atquiaj apmarang wüx imbasanXeteat Dios najlüy tiül cielo sitiül ngomewüniün wüx imeajtsan meáwanleaw arang wüx imbasan alinop ―ajnejiw Teat Jesús.

19Teat Jesús apiüng wüx moncueateay(Mr. 10:1-12; Lc. 16:18)

1 Condom wüx Teat Jesús landojmasaj nejiw meáwan aaga poch quiaj,quiaj taw Galilea tamb andüy tiüliüt Judea, najlüy nonüt necamb lamJordán. 2 Tandüjpiw nej mamb xeyaynipilan. Meáwan tamongoch iün an-deowüw.

3 Condom acas fariseos tambüwmajawüw Teat Jesús matüntüniwmanguiayiw majawüw cuaneapmapiüng. Quiaj tasajüw:

―¿Alndom nop naxey macueatmintaj nej cos tarang cuajantanejleawa nej ngo mandiüm? ―ajüw nej.

4Quiaj tasaj nejiw:―¿Ngomeaag meteowan tiül

Mipoch Teat Dios, niüng apiüng nejnerang nipilan, cos apiüng: “Tarangnaxey at tarang najtaj”? 5 Atontapiüng: “Nop naxey netam macueatmiteat nej mimüm nej, maquiiübmintaj nej. Quiaj apmajlüyiwnóiquian, atnej nop nipilan nejiw.”6 Atquiaj langome apmajlüyiwijpüéj, apmajlüyiw nop nejiw cosnoic omeajtsüw. Pares nejinguind

ngondom müüch mecueatayej leawTeat Dios lamüüch majlüy nóiquian―aj nejiw Teat Jesús.

7Quiaj tasajüw nej:―¿Neol a Moisés tapiüng alndom

nop naxey macueat mintaj nej sitiülmarangüch minawijquiaw nejiwmüjndiw mecueatayej nómban?―ajüw nej.

8Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Moisés tapiüng alndom

mecueatiün mintajan cos tajawnadam imeajtsan. Naleaing nombngome atquiaj ajlüy. 9 Pero nganüyxique sasaj icon sitiül nop naxeymacueat mintaj nej, acueátan, ngomenejiür naxey mintaj nej, condomaaga naxey quiaj apmaquiiüb alinop,nej a naxey quiaj ajiür xeyay nisoetcos lamajiür minajtaj nej. Aton janeapmaquiiüb nop najcueat najtaj ajiürxeyaynisoet cos atnejmajiürminajtajnej aton ―aj nejiw.

10Quiaj tapiüngüw minipilan nej:―Sitiül atquiaj ajlüy naél wüx al-

jane macueat mintaj nej, nómbanngo majneaj majiüraran mintajaran―awüw.

11Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Ngome meáwan nipilan alndom

maiücüw wüx aaga ipiüngan quiaj.Áagan leaw Teat Dios lamambeolmüüch majlüyiw atánan quiaj.12 Ajlüy monxey ajiür cuane wüx ngomengoch owixaw: altiül atquiaj ajlüynde wijquiaw; altiül aljane tarang nejwüx ombas nej; at altiül ngomengochowix cos xeyay andiüm marangminajiüt micambaj Teat Dios. Leawayaag alndom majlüy atánan quiaj,ngo mengoch owix, pues najneaj ―ajnejiw.

Taquiüraab niüng ajlüy Teat Jesúsacas namix nine

(Mr. 10:13-16; Lc. 18:15-17)13 Condom taquiüraab niüng ajlüy

nej acas namix nine matepeayiw TeatJesús, mayac owix nej wüx oma-lüw nejiw, matün monajneaj ocueajTeat Dios müüch nejiw. Minipilannej taliquiaw ajcüwmonquiiüb namixnine. 14Quiaj Teat Jesús tapiüng:

Page 38: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 19:15 35 SAN MATEO 19:30

―Ijchan miünüw a namix nineniüng sajlüy, nde mepalan. Cosocueajiw nejiw micambaj Teat Diosnajlüy tiül cielo ―aw.

15Quiaj tajend omalüw namix nine,ndoj taw quiaj.

Nop nejiür xeyay, tandeac aweaagTeat Jesús

(Mr. 10:17-31; Lk. 18:18-30)16 Condom tajngot nop majaw Teat

Jesús, tatün nej manguiay, tasaj:―Teat, sajaw ique najneaj irang.

Nganüy isaj xic Teat, ¿cuane najneajnetam naranga para namb tiül cielonacül quiaj meáwan nüte? ―aj nej.

17Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―¿Neol tepiüng xique nerangas

najneaja? Nejinguind nipilan ngomarang najneaj. Áagan Teat Diosarang najneaj. Nganüy sitiül indiümmeamb tiül cielo, netam merangmeáwan leaw tapiüng Teat Diosmarangüch―aj.

18Quiaj tasaj nej aaga naxey quiaj:―¿Ngün? ―aj.Teat Jesús tasaj nej:―Nde membiy nejinguind; nde

mejiür pálwüx najtaj; nde merneed;nde mendeac ngo maleaing wüx om-bas alinop; 19 iyar andeac miteatmimüm; aton ijiür lasta alinop atnejijiürüy lasta iquiáyan quiaj ―aj nejTeat Jesús.

20Quiaj tasaj nej aaga naxey quiaj:―Teat, meáwan aag ayaj sayac

wüx ximeaats narang nde quich xic.¿Cuane alinoic netamnaranga? ―aw.

21Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Sitiül indiümmerang leawpalan,

quiür inüüb meáwan leaw almejiür,condom imbaag ombeat meaach leawnipilan ngo majiür. Ndoj tewiünmendüüb xic merang xenajiüt.Atquiaj apcanchiüm meáwan nem-beatmbeat leaw apmeaand alinoicnüt tiül cielo ―aj nej.

22 Wüx tanguiay aag ayaj, quiajtamix omeaats, taw quiaj, cosnej ajiür xeyay cuajantanej, ngomandiüm mandrooch ombas.

23 Quiaj Teat Jesús tasaj minipilannej:

―Naleaing sasaj icon xeyay naélocueajiw ajcüwa monjiür xeyay cua-jantanejmajmeliw tiülmicambaj TeatDios. 24 Sanandüy wüx nasaj iconalinomb, ngo maél mamong teowilnots ndiüc nop camello, ngo matnejaél ocueaj nop nejiür xeyay, majlüytiül micambaj Teat Dios ―aj nejiwTeat Jesús.

25Wüx tanguiayiw aag ayaj minip-ilan nej xeyay mbayatoj, tetünayejmenguiayayej:

―Sitiül atquiaj ajlüy, ¿jane alndommaw wüx asoet neje? ―awüw.

26 Quiaj Teat Jesús tajaw teom-basüw nejiw, tapiüng:

―Nipilan ngondom mawün wüxasoet nejinguind; pero Teat Dios ngomaél majaw aag ayaj cos nej alndommarang cuajantanej ―aj nejiw.

27 Condom Pedro quiaj tasaj nej:―Teat, xicona lanacueatiün

meáwan leaw tajiürasan paranandüjpiün ic. Jow nganüy, ¿cuanesanaxoman wüx? ―aj nej.

28Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Naleaing sasaj icon, alinoic nüt

wüx Teat Dios apmüüch marangjayats meáwan cuajantanej leawajlüy wüx iüt, wüx Teat Naxeyapmasap najneajay niüng chetejmarang natang nenajiüt, apmajlüyquiaj gajpiüp (12) niüng chetejowmontangtang monajiüt, niüng iconaleaw mondüüb xic apchetemeronmejawan wüx asoetiw ajcüwa gajpiüp(12) ajlüy nipilan acualaats Israel.29 At aton jangantanej monyarsandeac leaw acueat aniüng nej,acueat miteat nej, mimüm nej,micoj nej, michiig nej, mintaj nej,micual nej, tengwüy macueat miíütnej para mandüüb xic, apmajlüynajneaj. Apmüjndiw xeyay, ngomatnej leaw tacueatiw wüx a iüt cam,aton apmapacüw tiül cielo meáwannüt. 30 Naleaing jane ayaag atnejalwüx atam ajlüy nganüy, alinoicnüt apmajlüy chingüy; at jane ayaagchingüy nej nganüy, alinoic nütapmajlüy natang tiül micambaj TeatDios ―aj nejiw Teat Jesús.

Page 39: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 20:1 36 SAN MATEO 20:1920

Andeac andüy wüx monrang najiüt1Aton tasaj nejiw Teat Jesús:―Cos tiül micambaj Teat Dios

najlüy tiül cielo, ajlüy atnej tarangnop nateateran nejiür iüt. Cos nejtaw ǘmban arraw mayamb monrangnajiüt macojchiw najün uva. 2 Wüxtaxom monrang najiüt, tasoiquiwapmangüyaranüw noic nüt noicnoictomiün nasoic denario. Quiaj tüüchmambüw marangüw minajiüt nej.3 Condom taw alinomb wüx lapeaypinawan ajüy nüt. Quiaj taxomtiül plas alacas monxey tenguialayambüw najiüt. 4 Quiaj tasaj nejiw:“¿Ngwüy tabaatsa, merangan najiüttiül xecorrül mecojchiün xeúva?Ndoj sanangüy icon atnej netam”, ajnejiw. Quiaj tambüw. 5 Camüm tawalinomb aaga neneay najiüt laámbaplembem nüt, at wüx lanchejliownüt aton. Átan taxom monrangnajiüt atnej tilüy quiaj. 6 Condomtaw alinomb lamitiüt nüt, níüngantaxom alacas aliw tiül plas, ngomaxomüw najiüt. Quiaj tasaj nejiw:“¿Neol tejlüyíünan ningüy pal nüte;ngo mexoman najiüta?”, aj nejiw.7 Quiaj tapiüngüw: “Cos nejinguindngo miün mayamb xicon”, awüw.Quiaj aaga neneay najiüt tasaj nejiw:“Quiüran irangan najiüt tiül xecorrülaton, ndoj sanangüy icon atnejnetam”, aj nejiw. 8 Wüx laǘmb tiütaaga nüt, quiaj aaga neneay najiüttasaj aaga naxey leaw tayac majlüywüx majawmonrang najiüt: “Iwüniwtiül najiüt, ingüy minajiütüw nejiw.Ingüy ajanwüx teoj mapeay, ndójwüxleaw mbas mapeay”, aj. 9 Wüxtapeayiw ajcüw monrang najiüt leawtajmeliw lamitiüt nüt, tangüyeranüwpalan noicnoic denario anopnopoj.10 Condom wüx tatüch nejiw leawmbas majmeliw tiül najiüt, apiüngüwa nejiw apmüjndiw wüx alquiriw;naleaing tüjndiw atówan nej atonnoic denario. 11 Tayariw, peronaleaing tajcüyiw, tandeacndeacüwwüx ombas aaga neneay najiüt.

12 Tasajüw: “Ajcüwa teoj majmeliwtiül najiüt, ¿wül arangüw najiüta?Áagan noic ores tarangüw, peroique tengüy atow nej ingüy xicon.Nganüy xicona tarangasan xeyaynajiüt, sandeowan tiül nerraar mbichnüt”, ajüw nej. 13 Quiaj tapiüngaaga neneay najiüt, tasaj nop nerangnajiüt: “Amigo, xique ngo narangnicuajind ngo majneaj wüx imbasan.¿Neol ngwa, landoj lamandeacaatsasanangüy icon noic denario? 14 Iyarleaw sangüy ic quiaj, quiür. Xiquesandiüm nüüch aaga teoj mapeayatow nej süüch ic. 15 ¿Neol, ngomealndom narang leawa xic sandiümwüx xetomiüna? ¿Ngwüy, ngomajneaj mejaw xic ajcan sandiümnambeol nejiw aton?” aj. 16 Atontapiüng Teat Jesús:

―Altiül leawa mbas nejiw, apma-jlüyiw teoj, at leawa teoj nejiw ap-majlüyiw mbas. Cos xeyayiw leawnajpajüw, pero napateayiw leaw nar-riüjtüch ―aw.

Tandüy wüx mapiüng apmambiy-eran

(Mr. 10:32-34; Lc. 18:31-34)17 Wüx Teat Jesús aliw tiül tiiüd

laambüw andüyiw Jerusalén, quiajtawün nejiw mbiüjlatoj mbeay tiiüdajcüwa gajpiüp (12) minipilan nej,tasaj:

18 ―Nganüy laambaats andüyi-iüts Jerusalén niüng Teat Naxeyapmayacüch teowixaw montangtangmiteaats at ajcüwa mondüy wüxaaga poch tüünd Moisés. Quiajapmapiüngüw mandeow. 19 Atonapmayacüw nej teowixaw napeaymiün nipilan, apmitsojow nej,apmawüjchiw, ndoj apmambiyawwüx cruz. Pero naleaing wüx er nütapmapac alinomb ―aj nejiw TeatJesús.

Leaw tatün mimüm Jacobo y Juan(Mr. 10:35-45)

Page 40: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 20:20 37 SAN MATEO 21:520 Condom nop najtaj mimümüw a

Jacobo at a Juan, micual nejiw Zebe-deo, tamb nóiquian maquiüjpüw ma-jawüw Teat Jesús. Taquieel tiüt mi-cos nej teombas cos andiüm matünalcuane. 21Quiaj tasaj nej Teat Jesús:

―¿Cuane indiüm, müm? ―aj nej.Quiaj tapiüng aaga najtaj:―Teat, wüx nüt apchetemear

merang natang nenajiüt tiül micam-baj, ijchaw chetemoj ajcüwa xecualcam aton, nop amb wüx miác iwixalinop amb wüx miquiamb―aw.

22Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Ngomejawan leaw itüniün. ¿Ng-

wüy alndom memongochiün xeyaynecoye atnej xique sanamongoche?¿Ngwüy alndom mendeowana atnejxique sanandeowa? ―aj nejiw.

Quiaj tapiüngüw:―Alndom―awüw.23Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Naleaing, netammemongochiün

xeyay necoy atnej xique sanamon-goch, aton apmembiyaranan; peroaaga ipiüngan chetemeron wüx xeácy wüx xequiamb, mbich aag ayajngome xique alndom nüüch aljane,néjan quiaj Xeteat ajlüy wüx müüchleaw lamateots müüch―aj.

24 Wüx tanguiayiw aag ayaj ajcüwalgajpowüw (10) minipilan nej, quiajtajcüyiw; ngo majneaj majawüwajcüw alijpüw nechiigayej quiaj.25 Condom Teat Jesús tapaj masajnejiw, tapiüng:

―Lamejawan nguineay arangüwmonajiüt tiül meáwan cambaj, cosarangüw apatüw atnej lamaneayiwnómbanmeáwannipilan leawajlüyiwwüx; átanminatangüwnejiw ngoma-jiürüw lasta nejinguind. 26 Pero tiülicona ngondom merangan atquiaj.Cos jane andiüm marang natang tiülicona netam mambeol icon. 27 Atonsitiül aljane tiül icona andiümmarangmás netam ajlüy, netammarang atnejnop nembeol. 28 Atquiaj ajlüy wüx aTeat Naxey cos nej ngo miün mam-beolaran, nej tiün mambeol meáwannipilan, at mandeow mangüy asoetxeyay nipilan ―aj nejiw.

Teat Jesús tüüchmajneaj ijpüw somb(Mr. 10:46-52; Lc. 18:35-43)

29 Wüx tawüw tiül cambaj Jer-icó xeyay nipilan almandüjpiw TeatJesús. 30Aliw quiaj ijpüw monxey ne-somb, alchetemoj mbeay tiiüd. Wüxtanguiayiw Teat Jesús namong, quiajtepajüw, tapiüngüw:

―¡Teat Naxey, micual teat David,ijiür xicon lasta! ―awüw.

31 Ajcüwa nipilan taliquiaw nejiwmapalüw ombeayiw, naleaing nejiwtepajüw napac, tapiüngüw:

―¡Teat Naxey, micual teat David,ijiür xicon lasta! ―awüw.

32 Quiaj lembet Teat Jesús, tapajajcüwa somb quiaj, tatün manguiaynejiw, tapiüng:

―¿Cuane indiümanmetüniünwüxximbasa? ―aj nejiw.

33Quiaj tasajüw nej:―Teat, sandiüman ram xeniüjcan

―ajüw nej.34 Quiaj Teat Jesús tajmiüc omal

omeaats majaw nejiw, tayac owixwüx oniüjcüw nejiw. Andǘübanajneajiw, nómban rat oniüjcüw. Con-dom tambüw mandüjpiw Teat Jesúsaton.

21Teat Jesús tajmel tiül Jerusalén(Mr. 11:1-11; Lc. 19:28-40; Jn. 12:12-

19)1 Wüx laliüc matüchiw Jerusalén,

tapeayiw tiül cambaj Betfagé niüngajlüy mitiüc Olivos. Quiaj Teat Jesústüüch mamb ijpüw minipilan nej.2 Tasaj:

―Quiüran tiül aaga cambaj najlüyalareng niüng ajlüyiiüts. Quiaj ap-mexoman nop bur neóel, almaqui-iüb nop quicheech bur micual nej.Ichejtiün, iquiüjpan miün. 3 Sitiülaljane aleaic masaj icon, isajan: “TeatNaxey apmetam nej, ndoj apmatsori-ich alinomb”, irajan ―aj nejiw TeatJesús.

4 Atquiaj tajlüy para majlüy atnejtapiüng nop nendeac andeac TeatDios, cos tapiüng:5 Isajan a cambaj Jerusalén:

Page 41: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 21:6 38 SAN MATEO 21:22“Ijawan, jogüy minatang nenajiüt

icueajiün, aliüc majaw icon,Nej ngome nerangrangüy, najneaj

omeaats;ajtep nop quicheech bur, micual nej

nop bur nemalmal naǘm”, aw.6 Quiaj tambüw minipilan nej.

Tarangüw meáwan atnej lamasajnejiw Teat Jesús. 7 Taquiüjpüw miüna bur maquiiüb micual nej. Quiajtapojchiw teopechiw a bur apixawnejiw. Condom Teat Jesús tajtepchetem wüx. 8 Meáwan nipilan,tapüjchiw tiüt apixaw nejiw tiül tiiüd,altiül tapoliw omal xiül mayacüwtiüt tiül tiiüd. 9 Ajcüwa nipilanquiaj teapajüw napac, átan namongombas, átan aliüc tamiün, tenguialmapiüngüw:

―¡Najneajay arang micual teatDavid! ¡Nangaj ajlüy aaga niün, üüchnej miün Teat Dios! ¡Najneajay ajlüyTeat Dios tiül cielo! ―awüw.

10 Condom wüx Teat Jesús tajmeltiül cambaj Jerusalénmeáwan nipilantendeacndeacüw wüx, tatüniw man-guiayiw:

―¿Jane aag ayaja? ―awüw.11Altiül nipilan tapiüngüw:―Aag ayaj aaga Jesús naw tiül cam-

baj Nazaret tiül Galilea. Nej nop nen-deac andeac Teat Dios ―awüw.

Tawün tiül a nadamnangaj iüm leawngo metam majlüy quiaj

(Mr. 11:15-19; Lc. 19:45-48; Jn. 2:13-22)

12 Condom Teat Jesús tajmel tiülaaga nadam nangaj iüm ocueaj TeatDios. Quiaj tapots mawün meáwanmonüjpeay at mongalüy leaw aliwtiül. Aton tatech ninguiün mimesüwmongowüüch tomiün, at mibangüwmonüüb palom. 13 Tasaj nejiw:

―Tiül Nangaj Mipoch Teat Diosapiüng: “Saniüng ajlüy niüng ap-matajcüch orar”, aw Teat Dios. Peroicona lamerangan aaga nangaj iümcam atnej niüng axotüy moneed ―ajnejiw Teat Jesús.

14 Tambüw majawüw nej tiülnadam nangaj iüm leaw nesomb

at leaw necoex, nej tataag nejiwmajneaj. 15 Ajcüwa montangtangmiteaats at mondüy wüx aaga pochtüünd Moisés tajcüyiw wüx tajawüwmeáwan najneajay ateócan leawteamarang Teat Jesús; at wüx tan-guiayiw nguineay a namix monguichteapajüw tiül nadam nangaj iüm, costeamapiüngüw: “¡Najneajay arangmicual mixejchiiüts David!” awüw.16 Tasajüw Teat Jesús:

―¿Quia ngo menguiay cuaneteamapiüngüwwüx ique ajcüwayaja?―ajüw nej.

Quiaj tasaj nejiw:―Ajaj, teananguiay. ¿Jowa icona

ngomeaag meteowan tiül MipochTeat Dios? niüng apiüng atcüy:Xique lanayac teombeayiw namix

monguich at namix nine aagapoch mapiüngüw najneajayirang ―aj nejiw Teat Jesús.

17 Condom taw quiaj tacueat ne-jiw, tamb andüy tiül cambaj Betania.Quiaj tacül aaga ongwiiüts quiaj.

Teat Jesús talic a toc(Mr. 11:12-14, 20-26)

18 Wüx rat tiüt, quiaj tamb TeatJesús andüy Jerusalén alinomb. Wüxaleamb tiül tiiüd tind üet. 19 Tajawnoic owil toc almbeay tiiüd. Quiajtamb majaw, naleaing ngo maxomwüx nicuajind, áagan aóp majlüywüx. Quiaj Teat Jesús tasaj aaga toc:

―¡Aleaw atogüy ümb minüt, langomejiür ióng nómban! ―aj.

Quiaj tawaag a toc. 20 Wüx ta-jawüw aag ayaj minipilan nej mbaya-jow. Tasajüw Teat Jesús:

―¿Neol nguineay ajen awaag a tocquiaja? ―ajüw.

21Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Naleaing sasaj icon, sitiül

naleaing iyacan imeajtsan wüx xique,ngo mechiwean imeajtsan, alndommerangan cuajantanej. Ngome áaganwüx toc quiaj alndom merangan,alndom mesajan aaga tiüc quiaj:“Iriow ningüy, quiür indüy tiülndec”, merajan, y atquiaj apmajlüy.22 Meáwan leaw apmetüniün wüxapmetajcan orar, apmeajndiün sitiül

Page 42: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 21:23 39 SAN MATEO 21:36ipiüngan tiül imeajtsan alndommajlüy ―aj nejiw.

Tasajüw Teat Jesús nguiane tayarminajiüt nej

(Mr. 11:27-33; Lc. 20:1-8)23 Condom Teat Jesús tajmel tiül

nadam nangaj iüm. Wüx tenguialaquiaach nipilan, quiaj tambüw ma-jawüw nej montangtang miteaats atmontangtang monajiüt tiül nipilanisrael. Tatüniw nej manguiayiw,tapiüngüw:

―¿Nguiane iyar minajiüt merangaag ayaja? ¿Jane neech ique?―awüw.

24Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―At a xique aton sanatün nan-

guiay icon noic poch. Sitiül apmesa-jan xic, at a xique aton sanasaj iconnguiane nayar xenajiüt narang aagagüy. 25 Jow a Juan, wüx tüüch yownipilan, ¿jane tasaj nej marang aagayaja? ¿Diosa, ngwüy nipilana? ―ajnejiw.

Quiaj tendeacndeacüw nejeyéjanquiaj, tapiüngüw:

―Sitiül apmapiüngaats Teat Diosneech nej miün, quiaj apmasaj icoots:“¿Neol ngo meyariün andeac neje?”apmaw. 26 Sitiül apmapiüngaatsnipilan, pues imbolaats mandüyi-iüts cambaj, cos meáwan nipilanapiüngüw aaga Juan quiaj nop nen-deac andeac Teat Dios nej ―awüw.

27Áag tasajüw Teat Jesús:―Ngo najawan―awüw.Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―At a xique aton ngo nasaj icon

jane neech xic niün narang leaw tea-narang cam―aj nejiw.

Andeac andüy wüx ijpüwnacualaran

28Aton tasaj nejiw:―¿Cuane ajiür meyajcan aaga

sanandeac cama? Tajlüy nop naxeyajiür ijpüw micual nej. Condomtamb matüch niüng ajlüy nop, tasaj:“Nganüy xecual, quiür irang najiüttiül micorrül xeúva”, aj. 29Quiaj tasajnej micual nej: “Ngo mind”, aw. Ndojleaad omeaats ngo majneaj arang,quiaj tamb marang najiüt. 30 Condom

aaganaxey tambmajawalinopmicualnej. Tasaj níüngan atnej landoj masaja nop. Quiaj tapiüng micual nej:“Najneaj teat, sanamb”, aw. Ndojngo mamb. 31 ¿Jow nganüy, ngün tiülnejiw tarang leaw andiüm miteatiwnejiw? ―aj nejiw Teat Jesús.

Quiaj tapiüngüw:―Aaga nasoic ombas ―awüw.Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Naleaing sasaj icon, ajcüwamon-

sap mitomiün cambaj at monjüyjüymontaj apmajmeliw ombas tiül mi-cambaj Teat Dios, ngo mat icona.32 Cos aaga Juan neech yow tiünmasaj icon nguineay merangan na-jneaj, pero icona ngome teyariün an-deac nej. Pero altiül ajcüwa monsapmitomiün cambaj, aton altiül mon-jüyjüy montaj tayariw nej andeac.Icona masey tejawan aag ayaj, ngoleaam imeajtsan mecueatiün iranganngo majneaj, meyariün andeac nej.

Andeac andüy wüx ngo majneajmonrang najiüt

(Mr. 12:1-12; Lc. 20:9-19)33 ’Inguiayiün alinoic leaw sanasaj

icon: Tajlüy nop nateateran tapiürxeyay owil uva tiül micorrül nej,tarang najneaj owil corrül. Con-dom tarang noic pil tiüt tiül piedraniüng apmacuüücharan najün uvamaw miyow nej. Aton tarang nopnajal oleaj iüm nasoic torre niüngalndom macüleran cawüx majiürücha corrül.

’Ndoj tayac teowix nipilan aagacorrül quiaj, cas tamb andüy ali-noic iüt. 34 Wüx lamatüch a nütmapeederan najün uva, quiaj aaga ne-neay corrül tüüch mamb acas mon-beol nej majawüw monrang najiüt,mayariw leaw netam müünd neneayiüt. 35 Naleaing ajcüwa monrang na-jiüt tasapüw ajcüwa monbeol. Noptatoliw, alinop nómban tambiyaw,alinop taloxiw. 36 Aaga neneay iütquiaj tandüy wüx müüch mamb ala-cas monbeol nej. Atanej tarangüchwüx ombasüw aton.

Page 43: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 21:37 40 SAN MATEO 22:1237 ’Ndójwüx quiaj tüüch mamb

micual nej, cos tapiüng: “Netam ma-yariw andeac xecual”, aw. 38Naleaingajcüwamonrang najiüt, wüx tajawüwmicual neneay iüt, quiaj tapiüngüwnejíwan quiaj: “Nej aag ayaj apme-neay aaga corrül cam. Tabaats mam-biyaats, ndoj icoots apmaneayiiüts aiüt cam”, awüw. 39 Quiaj tasapüwmawüniw tiül corrül, ndoj tambiyawnómban.

40 ’Jow, wüx apmapeay aaga naxeyneneay iüt, ¿cuane apmarang wüxombasüw ajcüwa monrang najiütquiaja? ―aj nejiw.

41Quiaj tapiüngüw:―Aaga neneay iüt apmambiy

ajcüwa ngo majneaj monrangnajiüt quiaj, ngome apmajiür nejiwlasta. Condom aaga iüt apmayacteowix alinoic ajlüy monrang najiütpara alndom müjchiw nej leawnetam müünd wüx apmatüch a nütmapejtich najün uva ―awüw.

42 Condom tasaj nejiw Teat Jesús:―¿Neol, ngo meteowan nguineay

apiüng tiül Mipoch Teat Dios? cosapiüng:Aaga piedra leaw taloxiw ninguiün

monrang iüm,nganüy laíün marang xeyay netam

piedra tiül oxing iüm.Teat Dios nerang aag ayaj,ajawaats aag ayaj xeyay najneaj, aw.

43 ’Pares sasaj icon langome ap-mejlüyiün tiül micambaj Teat Dios.Apmüünd palpálwüx nipilan leawapmarang atnej andiüm Teat Dios.44 Jane apmajmiüc wüx aaga piedraquiaj apmapol nej. Pero sitiül aagapiedra quiaj apmajmiüc wüx ombasaljane, nómban apmacuiaach nej tiüt―aj nejiw.

45 Ajcüwa montangtang miteaatsy fariseos, wüx tanguiayiw leawteamandeac Teat Jesús, quiaj leaadomeajtsüw aag ayaj andüy wüx om-basüw nejiw amb apiüng. 46 Quiájantandiümüw masapüw nej; peronaleaing timboloj mandüyiw cambaj,cos meáwan nipilan apiüngüw Teat

Jesús nop nej nendeac andeac TeatDios.

22Andeac andüy wüx nop nengoch

owix1 Teat Jesús tandüy wüx alinomb

masaj nejiw acas poch ngome aleaingmiün, tapiüng:

2 ―Tiül micambaj Teat Diosajlüy atnej arang nop minatangnenajiüt, tayac nangos nüt wüxangoch owix micual nej. 3 Tüüchmambüw mimonbeol nej majanüwleaw najpajüw niüng aaga nengochowix. Naleaing ajcüwa najpajüwquiaj, ngo mandiümüw mambüw.4 Tandüy wüx müüch mamb alacasmimonbeol nej, tasaj: “Isajan ajcüwalandoj iün majpajüw: Landoj lajlüyleaw apmüeteran, lanambiy xeboy,at leaw naxipxip xenimal. Meáwanlajlüy, isajan miünüw niüng nengochowix”, aj nejiw. 5 Ajcüwa iünmajpajüw quiaj, ngo mandiümüw.Nop tamb tiül corrül, alinop tambmenüjpeay. 6 Alacas tasapüw ajcüwamonbeol, quiaj tapots matoliw, ndojtambiyaw nómban. 7 Wüx tanguiayaag ayaj a minatang nenajiüt tajcüyxeyay, tüüch mambüw misoldadosnej mandrojchiw ombas ajcüwango majneaj nipilan quiaj, mambelmicambajüw nejiw. 8 Condom quiajtasaj mimonbeol nej: “Meáwan lajlüy,pero ajcüwa najpajüw ngo metamüwnicuajind. 9 Nganüy quiüranmeáwan tiül tiiüd, isajan nipilanleaw apmexoman ichmiünüw ningüyniüng nengoch owix”, aj nejiw.10 Quiaj tambüw tiül tiiüd ajcüwamonbeol quiaj, tapots masojnongojmeáwan nipilan leaw axomüw, maseymonrang najneaj, masey monrangngomajneaj. Condom chipiow a ndenniüng nengoch owix.

11 ’Condomaagaminatang nenajiütquiaj tajmel majaw meáwan monlüyquiaj. Quiaj tajaw altiül nop ngomasooig apix nej atnej netam ma-jiür monamb niüng nengoch owix.12Quiaj tasaj: “Amigo, ¿neol nguineay

Page 44: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 22:13 41 SAN MATEO 22:32tejmel ningüy sitiül ngomesooig leawasoijquiw monamb niüng nengochowixe?” aj. Aaga naxey quiaj lom-bójan, ngo mendeac. 13 Quiaj aagaminatang nenajiüt tasaj mimonbeolnej: “Isapan, itsajcan oleaj owix, ilox-iün ninguiün tiül ngo majneaj tiülpojniün niüng ajlüy monjiünts, niüngaporros olüiqueran”, aj nejiw. 14 Cosxeyay najpajüw, pero napateay nar-riüjtüch ―aw Teat Jesús.

¿Netam majwan tomiün andüy tiülRoma?

(Mr. 12:13-17; Lc. 20:20-26)15 Condom tawüw quiaj ajcüwa

fariseos, tapots mandeacndeacüwnguineay alndom masapüw TeatJesús wüx leaw apmandeac. 16 Quiajtüjchiw mamb minipilanüw nejiw atalacas minipilan Herodes masajüwTeat Jesús, tapiüngüw:

―Teat, sajawan ique xeyay indiümmejaw manderac leaw naleaing, atoniquiaach leaw apiüng Teat Dios at-nej netam. Ique ngo mepiüng wüxleaw andeac nipilan. Aton ique ngomeamb wüx mejaw jane netam janengwüy. 17 Sandiüman nanguiayiünleaw apmepiüng Teat. ¿Naleainguenetam majwan tomiün müünd a mi-natang nenajiüt nenüt César, ngwüyngo metama? ―ajüw nej.

18 Naleaing Teat Jesús cos lamajawneol tatüniw manguiayiw, quiaj tasajnejiw:

―¡Icona monwüyay arang najneaj!¿Neol tendiüman mesapan xic wüxleawa sanapiünga? 19 Chiün najawaaga tomiün leawapmüündminatangnenajiüt ―aj nejiw.

Quiaj tüjchiw nej majaw noictomiün nasoic denario. 20 Almajaw,quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:

―¿Jane mitey, jane minüt alwüx atomiün cama? ―aj nejiw.

21Quiaj tasajüw nej:―César ―awüw.Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Ijchan a César leaw ocueaj nej, at

aton ijchan Teat Dios leaw ocueaj nej―aj nejiw.

22 Wüx tanguiayiw aag ayajmbayajow manguiayiw, acueatíwannej, tawüw quiaj.

Wüx apmapacaran tiül mondeow(Mr. 12:18-27; Lc. 20:27-40)

23 Tíülan aaga nüt quiaj tapeayiwmajawüw Teat Jesús acas saduceos.Ajcüw ayaj apiüngüw mondeow lan-gome apmapacüw alinomb. Tatüniwmanguiayiw:

24 ―Maestro, teat Moisés apiüngsitiül nop naxey mandeow, nganawmajiürüw micualüw nejiw, michiignej netam mengoch owix aweaagaaga lemben omal najtaj quiaj,majiürüw micualüw nejiw atnejmajlüy micual micoj nej. 25 Atquiajtajlüy tiül xicona, cos tajlüy ayaíwmonxey nop necual nejiw. Aaganatang tiül nacojaran tengoch owix,ndoj tandeow nganaw majiürüwmicualüw nejiw. Condom michiig nejtengoch owix aweaag aaga lembenomal quiaj. 26 Atanej tajlüy wüxmichiig nej, tandeow aton. Condomátan amb alinop michiig nej. Atquiajtengoch owixaw maquiüjpüw aaganajtaj meáwan ajcüwa ayaíwmonxey.27 Ndójwüx, nejay a najtaj tandeow.28 Jow alinoic nüt wüx apmapacarantiül mondeow, ¿ngün tiül nejiwajcüwa ayaíwmonxey apmaquiüjpüwaaga najtaj quiaja, cos meáwantengoch owixaw maquiüjpüw?―ajüw nej.

29Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―¡Ngo mejawan cuane tea-

mendeacan quiaj, cos ngo mejawancuane ajlüy tiül Mipoch TeatDios; aton ngo mejawan cuanealndom marang Teat Dios! 30 Coswüx apmapacaran alinomb ngomeapmequiiübayej, cos apmajlüyerannóiquian atnej ángeles ocueaj TeatDios najlüyiw tiül cielo. 31 Nganüywüx aaga ipiüngan apacaran tiülmondeow, ¿neol, nómban ngomeaagmeteowana nguineay apiüng TeatDiosa? Cos apiüng: 32 “Xique MidiosAbraham, Midios Isaac, Midios Jacob,ajcüw tajlüyiw tanomb”, aw. Cos Teat

Page 45: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 22:33 42 SAN MATEO 23:7Dios ngome Midiosüw mondeow, nejMidiosüw leaw almapac ―aj nejiwTeat Jesús.

33Nipilan wüx tanguiayiw aag ayajmbayajow manguiayiw aquiaach.

¿Ngün tiül a poch tüünd Moisés al-wüx atam?

(Mr. 12:28-34)34Wüx ajcüwa fariseos tanguiayiw

nguineay Teat Jesús lamüüch ma-palüw ombeayiw a saduceos, quiajcanchiütoj. 35 Condom nop tiül nejiw,nop nendüy wüx minawiig Moisés,tatün manguiay Teat Jesús majawcuane apmapiüng, tasaj:

36 ―Maestro, ¿ngün tiül aagapoch tüünd Moisés más xeyay netammarangüche? ―aj.

37Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―“Netam mendiüm Teat Dios

con imeaats, con miespíritu, conmifis aton.” 38 Aag ayaj alwüx atam,ombas netam marangüch. 39 Alinoicandǘüban landiüm atnej, apiüng:“Ijiür lasta jangantanej atnej ijiürüylasta iquiáyan quiaj”. 40 Naw wüxaaga ijquiaw poch andeac Teat Diosquiaj, ajlüy meáwan poch leawaMoisés tayac, at leaw taquiajchiwmondeac andeac Teat Dios ―aj nejTeat Jesús.

¿Jane mixeech a Cristo?(Mr. 12:35-37; Lc. 20:41-44)

41 Wǘxan canchiüjow quiaj afariseos, quiaj tatün manguiay nejiwTeat Jesús.

42 Tapiüng:―¿Cuane ipiüngan wüx aaga

Cristo, aag lapiürang aliüca? ¿Janemixeech neje? ―aj nejiw.

Quiaj tapiüngüw:―David ―awüw.43 Condom Teat Jesús tasaj nejiw:―Neol, nguineay a David tasaj:

“Teat Naxey”, maj, wüx tandeac leawtasaj nej Nangaj Espíritu ocueaj TeatDios, cos tapiüng:44 Teat Dios tasaj a Teat Naxey, aaga

Cristo:“Cheter ningüy amb wüx xeác,

leaw ndoj nayac moncüy majaw icmaquiejliw micosüw nejiwtimbas”, aw.

45 ¿Nguineay alndom mapiürangDavid mixeech aaga Cristo, sitiülnejay David tasaj: “Teat Naxey”,maja? ―aj nejiw Teat Jesús.

46Quiaj nejinguind ngondom man-goch nej andeac. Ajan wüx aaga nütquiaj nejinguind ngome tandüy wüxmatün manguiay nej nicuajind.

23Tandeac wüx fariseos y wüx mondüy

wüx a poch tüünd Moisés(Mr. 12:38-40; Lc. 11:37-54; 20:45-47)

1 Condom Teat Jesús tasaj minip-ilan nej, at altigüy nipilan aton,tapiüng:

2 ―Ajcüwa mondüy wüx aagapoch tüünd Moisés, at ajcüwafariseos chetetoj niüng chetet aMoisés maquiajchiw wüx leawa nejtapiüng. 3 Icona netam meyariünleaw aquiajchiw, netam meranganleaw apiüngüw; pero naleaing, ndemerangan atnej arangüw nejiw, cosnejiw aquiajchiw najneaj, pero ngomarangüw atnej. 4 Nejiw üjchiwnipilan mamalüw leaw xeyay naǘmngondom mamalüw; pero nejiw ngomandiümüw marrejquiw aag ayajmasey naag nots micual owixaw.5 Meáwan leaw arangüw, arangǘwanmajaw nejiw nipilan. Xeyayandiümüwmaoeliw teombas omalüwat wüx owixaw nejiw aaga nineiquial acas Mipoch Teat Dios atnejajlüyay marangüw. Naleaing nejiwxowüy andiümüw mayacüw leawnadamdam. Aton apixaw nejiw leawasoijquiw ajiür najaljal misoots nejngo matnej leaw asoijquiw meáwannipilan. 6 Aton wüx ajlüy monetxowüy ayambüw chetemoj niüngajlüy natangtang monajiüt. Átanayambüw chetemoj niüng alndommalombaranüw tiül sinagogas. 7Atonxowüy andiümüw matepeay nejiwnipilan tiül plas, xowüy andiümüwmasoiquiw Rabí, Rabí, majowiw.

Page 46: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 23:8 43 SAN MATEO 23:258 ’Icona nde meyambyamban

mesoiquiün Rabí, cos meáwanicona ijlüyiün atnej nerchiigayon,nercojayon itowtowíün ijlüyiün.Áagan nop nequiaach icon ajlüy, aagayaj a Cristo leaw lapiürang aliüc.9 Nde mepiüngan wüx nejinguindningüy wüx a iüt cam: miteatiiüts,merawan, cos áagan Teat Dios najlüytiül cielo alndom mepiüngan wüxmiteatiiüts. 10 Nde mendiümanmesoiquiün minatang icon, cosáagan a Cristo leaw lapiürang aliüc,nejay minatangan. 11 Jane ayambnguineay mambeol jangantanej tiülicona, aag ayaj ajlüy atnej natang tiülicona. 12 Cos jane ayaag nej natang,apmüünd marang nop ngo membeatnicuajind; aton jane ayaag nej ngomembeat, nej apmarang natang.

13 ’¡Pobre icona, mondüy wüx aagapoch tüünd Moisés, at aton iconafariseos, ndeac mbeay! ¿Neol ipalana nipilan, ngo meajchiün majmeliwtiül micambaj Teat Diosa? Icona ngomendiüman mejlüyiün tiül, aton ngomeajchiün majmeliw leaw andiümüwmajmeliw.

14 ’¡Pobre icona, mondüy wüx aagapoch tüünd Moisés, at icona fariseos,ndeac mbeay! Cos inojtiün aniüngüwmonlemben omal montaj at meáwanalmajiürüw; ndoj itajcan orar xeyayparamajaw icon nipilan, nguineay al-ndom mexotan irangan ngo majneaj,aag ayaj imbeayíünan. Cos temeran-gan atquiaj, apmajmel xeyay isoetiün.

15 ’¡Pobre icona, mondüy wüxa poch tüünd Moisés, at iconafariseos, ndeacmbeay! Cos ijüyjüyiünnguiajantanej wüx iüt, aton tiül ndec,meyamban nipilan mandüjpiw wüxnguineay irangan. Wüx lamandüjpiwleaw irangan, quiaj lameajchiünmarangüw xeyay ngo majneaj, alwüxquiriw ngo matnej leaw irangan.

16 ’¡Pobre icona, at icon somb mon-tiib mitiiüd alinop! Neol ipiüngan:“Sitiül aljane mapaj wüx minüt aaganadam nangaj iüm cam, aag ayajngo membeat; pero jane apmapaj

minüt a oro najlüy tiül nadam nan-gaj iüm, aag ayaj mbich nembeat,netam marang leaw tapiüng”, mer-awan. 17 ¡Icona nerchachiün, ner-somban! ¿Neol, ngün alwüx atam,aaga oro, ngwüy nadam nangaj iüma,aaga neech marang nangaj a oro?18 Aton ipiüngan: “Jangantanej leawapmapaj minüt aaga artül aag ayajngo membeat; pero jane apmapajminüt nichech najmel wüx artül, aagayaj mbich nembeat, netam marangleaw tapiüng”, irawan. 19 ¡Icona ner-chachiün, nersomban! ¿Ngün al-wüx atama, aaga nichech, ngwüyaaga artül leawa neech mangaj aaganicheche? 20 Leaw apaj minüt artül,aton apaj minüt meáwan leaw na-jmel wüx. 21 At leaw apaj minüta nadam nangaj iüm, ngome áaganminüt nadam nangaj iüm quiaj apaj,at apaj Teat Dios aton cos nej acülquiaj. 22 Aton jane apaj minüt cielo,apaj minüt niüng chetej Teat Dios.Ngome áagan aton apaj minüt TeatDios cos nej quiaj chetej.

23 ’¡Pobre icona, mondüy wüx apoch tüünd Moisés, at icona fariseos,ndeac mbeay! Icona iyacan diezmonaw tiül ajcüwa najmboc angan soexnenüt menta, inix, comino; peronaleaing icueatíünan ngo meranganleaw alwüx atam naw tiül aaga pochtüünd Moisés. Aag ayaj, meran-gan leaw najneaj, netam mejiüranlasta jangantanej, aton netam meya-can imeajtsan wüx Teat Dios. Ajcüwayaj xeyay netam meyacan imeajt-san wüx merangan. Aton ngondommecueatiün meyacan midiezmojan.24 ¡Icona at icon sombmontiibmitiiüdalinop, cos ilalan leaw apmengane-owan ngana melajan tiül xix, perongo meyajcan sitiül melajan tiül nopcamello!

25 ’¡Pobre icona mondüy wüx pochtüünd a Moisés, at icona fariseos,ndeac mbeay! Ijantsan ombas a tas,at a polat, pero ngo meyamban imea-jtsan nguineay texoman leaw apmey-acan tiül, cos meáwan ixomxománan

Page 47: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 23:26 44 SAN MATEO 24:3wüx inejtiün. Aton ngondom mer-sapayon wüx mecueatiün meranganngo majneaj. 26 ¡Icona fariseos somb!Netam ombas mejantsan amb tiül atas at a polat, quiaj mbich apmerixixamb wüx ombasüw.

27 ’¡Pobre icona mondüy wüx pochtüünd a Moisés, at icona fariseos,ndeac mbeay! Cos ijlüyiün at iconmioxiüt mondeow. Ajüic rajnüy om-bas; pero amb tiül chipiow olaats,najmboc. 28 Atquiaj ijlüyiün iconaaton, cos ajüic najneaj irangan, peronaleaing irangánan majaw icon nipi-lan. Tíülan icona xeyay ngo majneajambwüx imeajtsan, at irangrangayonwüx merangan cuajantanej ngo ma-jneaj.

29 ’¡Pobre icona mondüy wüx pochtüündMoisés, at icona fariseos, ndeacmbeay! Neol a icona itajcan majneajmioxiütüw ajcüwa mondeac andeacTeat Dios. At inchoman iranganmim-baj nej ajcüwa nine iüm tarangüchwüx oxiüt. 30 Ndoj ipiüngan: “Jon-dot sitiül xicona salnajlüyiün wüxaaga nüt apacüw xexejchiün, nóm-ban ngo naquiüjpan wüx, wüx tam-biyaw mondeac andeac Teat Dios”,irawan. 31 Icónan quiaj tenguialmejüiquichan naleaing icona micualicon monbiy mondeac andeac TeatDios. 32 ¡Nganüy neol jane nepal iconngo merangan atnej tarangüw mixe-jchiün!

33 ’¡At icon ndiüc, micual iconndiüc! ¿Nguineay apmeriowanwüx, ngo meamban tiül biümba?34Nganüy sanüüch miün xeyay mon-deac andeac Teat Dios, at mondüy,at monquiaach wüx xique. Iconaapmembiyan, altiül apmeyacan wüxcruz, altiül apmewüjchiün tiül nangajiüm. Aton apmeyamban ombasüwtiül tiül cambaj. 35 Quiaj apmejiüranxeyay isoetiün, meáwan quiej leawtajünch tiüt naw wüx tambiyeranAbel, nop nerang najneaj, ndoj wüxa Zacarías micual Berequías, áagtembiyan tiül asapüy nadam nangajiüm maquiiüb artül. 36Naleaing sasaj

icon, meáwan aag ayaj apmamb wüximbasan.

Teat Jesús tajiünts majaw moncülJerusalén

(Lc. 13:34-35)37 ’¡Jerusalén, monaw tiül cambaj

Jerusalén! ¿Neol tenguial membiym-biyan ajcüwa mondeac andeac TeatDiosa? ¿Neol teloxiün leawa TeatDios üüch miün masajüw icon wüxneje? ¡Xique xeyay tandiümas naxe-jneng icon atnej arang noic quit max-ejneng micual nej teombas miolümbnej; pero naleaing icona ngo mendiü-man! 38Nganüy apmejawan nguineayapmajcueat aaga nadam nangaj iümicueajiün. 39 Cos sasaj icon langomeapmexoman mejawan xic. Apme-jawan xic alinomb wüx apmatüch anüt, quiaj apmepiüngan: “Najneajayajlüy aaga üüch nej miün Teat Dios”,apmerawan―aj nejiw Teat Jesús.

24Wüx apjarriüm a nadam nangaj iüm(Mr. 13:1-2; Lc. 21:5-6)

1 Wüx Teat Jesús taw tiül a nadamnangaj iüm laámb apmamb, quiajminipilan nej tapots masajsajüw nejwüx najneajay ajlüy aaga nadam nan-gaj iüm maquiiüb ajcüwa nadamdamiüm andüüch aweaag nadam nangajiüm. 2Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:

―¿Ijawan meáwan aag ayaj?Naleaing sasaj icon, alinoic nütngome apmajlüy noic piedramesapüy maquiiüb alinoic, cosmeáwan apmümbmajarricharan―ajnejiw.

Wüx laliüc ndrom ombas a iüt cam(Mr. 13:3-23; Lc. 21:7-24; 17:22-24)

3 Condom tambüw andüyiw wüxmitiüc Olivos. Wüx Teat Jesúsalchetem, quiaj tatüniw manguiayiwnej minipilan nej wüx tajlüyiwnejíwan quiaj, tasajüw:

―Teat, sandiüman mesaj xicon,¿ngow apmajlüy meáwan aag ipiüngquiaja? ¿Cuane apmajüic majarawwüx iliüc alinomb, wüx apmümbminüt a iüt cama? ―ajüw nej.

Page 48: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 24:4 45 SAN MATEO 24:284Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Ijawan, nde mawaiich icon

nejinguind. 5 Cos xeyay nipilanaliücüw miün, apmayariw xenüt,apmapiüngüw: “Xique aaga Cristo”,apmawüw; quiaj apmawaijchawxeyay nipilan. 6 Aton apmen-guiayiün apmanderac wüx montsojmapiüngüw lajlüy, tengwüy laliücmajlüy. Masey, nde mbayameron, cosatquiaj netam majlüy; pero nganawmatüch mümb minüt a iüt cam. 7 Cosmonaw tiül noic iüt apmembiyayejmaquiüjpüw monaw tiül alinoiciüt, at monaw tiül noic cambajmaquiiüb monaw alinoic cambaj.Aton apmajlüy lop, monandeow, ataton apmajlang nadamdam ateamtiül palpálwüx iüt. 8Meáwan aag ayajles tamelich ajlüy xeyay ngo majneaj,xeyay necoy.

9 ’Apmayacüw icon teowixawmon-ajiüt müjchiw icon memongochiünnecoy, aton apmembiyaranan.Apmajcüyiw majawüw icon meáwannipilan ajcan iyariün sandeac. 10Wüxaaga nüt quiaj xeyay leaw tapiüngüwayariw sandeac apmacueatiw. Altiülapmajcüyiw majawüw icon, altiülapmayacüw icon teowixaw monajiüt.11 Apmajlüy xeyay monwaiich.Apmapiüngüw mondeac andeac TeatDios nejiw. Quiaj apmawaijchawxeyay nipilan. 12 Cos apmajlüy xeyayngo majneaj, langome apmajiürüwlasta alinop. 13 Jane ngo macueat,pero apmaíüc wüx meáwan aagayaj leawa ümb mamong, Teat Diosapmawün nej wüx. 14 Aaga najneajnanderac cam leaw apiüng wüxnguineay Teat Dios andiüm meáwannipilan majlüyiw tiül micambajnej, netam manguiayiw meáwanpalpálwüx nipilanwüx iüt. Quiaj ndojapmümb minüt aaga iüt cam.

15 ’Tanomb teat Daniel, nop nen-deac andeac Teat Dios, tarang wüxnawiig, tapiüng wüx aaga xeyay ngomajneaj leaw apmüüch ndrom ombascambaj. Wüx apmejawan aag ayajlajlüy lapeay tiül aaga nadam nangaj

iüm ―jane teamateow ich mayambomeaats majaw cuane wüx apiüng.16 Quiaj leaw altiül Judea ich mecuiürandüy tiül tiüc. 17Sitiül aaga nüt quiajaljane ngome altiül iüm, nde majmelmawün leaw ajiür. 18 Aton sitiül al-jane altiül corrül, aton nde mandililandüy aniüng nej maxaing apix nej.19 ¡Pobre nejiw ajcüwa müm montajleaw alteomeajtsüw micualüw nejiw,at leawa tenguial achech micualüwnejiw wüx aaga nüt quiaj! 20 Itüniünocueaj TeatDios ndemüüch iconmer-cuiürran wüx ajlüy naquind, teng-wüy wüx nüt axoodaran. 21 Cos ap-mamongocharan xeyay ngo majneaj,leaw nómban ngomeaag ajaraw ndewüx Teat Dios tarang aaga iüt, atonngome apmajaraw alinomb. 22 Wüxaaga nüt quiaj, sitiül Teat Dios ap-müüchmajlüy aaga ngomajneaj quiajxeyay nüt, nejinguind ngondom ma-pac. Naleaing Teat Dios apmandon-doch najen aag nüt quiaj, cos xeyayajiür lasta minipilan nej leawa lamar-riiüd.

23 ’Sitiül aljane apmasaj icon:“Jogüy a Cristo”, maw, tengwüymapiüng: “Joyaj a Cristo”, maw,nde meyariün andeac nej. 24 Cosaliücüw xeyay monwaiich, altiülapmapiüngüw Cristo nejiw, altiülapmapiüngüw mondeac andeac TeatDios nejiw. Apmarangüw ateócanmambaijchawnipilan, apmawaijchawxenipilan leaw lanarriiüd jondotalndom. 25 Nganüy lanasaj iconaag ayaj wǘxan nganaw majlüy.26 Atquiaj sitiül apmasajüw icon:“Ijawan, alninguiün aaga Cristotiül wajchiüc”, majüw icon, ndemeamban mejawan. Tengwüyapmasajüw icon: “Joíün altiül iüm”,majüw icon, nde meyariün andeacüwnejiw. 27 Cos Teat Naxey, wüx aliücaag ayaj apmajlüy najen, atnej noicajlip nómban alipiich naw nonütandüy noleat. 28Nquiajantanej niüngajlüy mondeow, quiaj alponongompotwit.

Page 49: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 24:29 46 SAN MATEO 25:1Wüx apmandilil Teat Naxey(Mr. 13:24-37; Lc. 21:25-33; 17:26-30,

34-36)29 ’Wüx landoj ajlüy aaga xeyay ngo

majneaj quiaj, nüt lango merraj, ata caaw aton; at ocas apmajmiüc im-iün tiül cielo. Meáwan leaw ajlüycawüx apmajüyjüy apmelanglangüy.30 Condom apmajaraw tiül cielo aliüca Teat Naxey. Quiaj apmajiüntsüwmeáwan nipilanwüx a iüt cam; apma-jawüwaTeat Naxey laliüc amb tiül oicxeyay najneajay ajlüy, nelitlit. Nopnej minatang nenajiüt. 31 Quiaj ap-masaj ángeles maindeaw trompet na-pac, masojnongoj meáwan minipilannej wüx iüt, imiünüw nonüt, noleat,calüy, cawac.

32 ’Ijawan nguineay arang a toc:Cos wüx latsatsawmipüüig nej mayacaóp, quiaj ajüic laliüc matüch a nütmerraar. 33 At icona aton wüx ap-mejawan lajlüy aag lanasaj icon quiaj,quiaj netam mejawan laliüc matücha nüt mapeay aaga nüünd miün.34 Naleaing sasaj icon meáwan aagayaj apmajlüy wǘxan aliün majlüyiwajcüwa nipilan quiaj. 35 Masey a iüt,at a cielo apndrom ombasüw, xepochnómban ngo ndrom ombas.

36 ’Wüx aaga nüt, at wüx aaga oreswüx apmajlüy aag ayaj, nejinguindngo majaw. Ángeles tiül cielo ngomajawüw aton. Néjan quiaj XeteatDios ajaw.

37 ’Wüx aliüc Teat Naxey, apma-jlüy atnej tajlüy tanomb wüx alma-pac Noé. 38 Cos atnej tajlüy wüxnganaw ndilimeay a iüt cam tiül yow,nipilan ngo mapiüngüw wüx, netiw,nanganeowüw, angoch owixaw atnejmbójan marangüw. Atquiaj tatüch anüt majmel tiül nadam müx a Noé.39 Nejiw ngo meteotsüw nicuajind.Wüx tajngot a napac ijchiür, tajal ayow anmambich mandrooch nej om-basüw meáwan nipilan. Atquiaj ap-majlüy aton wüx aliüc Teat Naxey.40Wüx aaga nüt quiaj apmajlüy ijpüwmonxey tenguial arangüw najiüt tiülcorrül. Nop apxaijnguiam, alinop

apmacǘlan. 41 Aton apmajlüy ijpüwmontaj teanchiülüw, nop apxaijn-guiam, alinop apmacǘlan.

42 ’Icona netam mecüliünipacüjchiün iniüjcan cos ngo me-jawan cojores aliüc a Teat Naxey.43 Ijawan, jondot nop nateateranmajaw cuame ores apmajmel aniüngnej need, ngome apmameay, ngomüüch majmel tiül nden maneed.44Atquiaj icona aton netammecüliünnej, cos Teat Naxey apmandilil wüxngome teateotsaran.

Nop nembeol nerang najneaj, alinopnerang ngo majneaj

(Lc. 12:41-48)45 ’Tajlüy nop neneay najiüt tajiür

nop nembeol nej, xeyay axomomeaats, najneaj arang. Aaga neneaynajiüt tayac teowix nembeol nejaniüng nej majaw nej ocueaj, mawiülmonlüy quiaj, müüch nejiw leawnetam; ndoj tamb. 46 Najneajayapmajlüy aaga nembeol quiaj wüxapmandilil aaga neneay najiüt sitiülapmaxom nej teamarang meáwanleaw lamasaj. 47 Naleaing sasaj icon,aaga neneay najiüt quiaj ndójwüxapmayac teowix aaga nembeolquiaj meáwan leaw almajiür majawnej ocueaj. 48 Nganüy sitiül ndotaaga nembeol quiaj marang ngomajneaj, mapiüng neneay najiütnequiy apmapeay; 49 ndoj tapotsmawüüch aquiüjpüwnej, at üetǘetan,angüngǘnan maquiiüb mongün.50 Ndot tealeámban aag ayaj, quiajapeay aaga neneay najiüt wüx nütngo leaam omeaats a nembeol macülnej. 51 Quiaj apmüüch majwüch ma-mongoch xeyay necoy, ndoj apmayacmaquiiüb tiül ajcüwa monrang ngomajneaj, niüng ajlüymonjiünts niüngapmeporros olüiqueran.

25Tandeac andüy wüx gajpowüw

monüx1 ’Micambaj Teat Dios najlüy tiül

cielo apmajlüy atnej tajlüy wüxgajpowüw monüx leaw tambüw

Page 50: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 25:2 47 SAN MATEO 25:26mangochiw nengoch owix, ajoyiwcandil. 2 Acoquiaw nejiw ajcüwamonüx quiaj leaad omeajtsüwmajoyiw leaw netam, alacoquiawngo leaam omeajtsüw nicuajind.3Nejiw masey ajoyiw candil, naleaingngo majoyiw aceite. 4 Pero ajcüwleaw leaad omeajtsüw leaw netam,ngome áagan candil ajoyiw, atontajoyiw altegüy aceite amb tiül limet.5 Cos nengoch owix tequiy mapeay,quiaj tind ameayiw, ndoj tameayiw.6 Wüx tatüch pinawan ongwiiüts,quiaj tanguiayiw noic nanderac,tapiüng: “¡Jogüy lapeay a nengochowix; witiüron ingochiün!” aw.7 Quiaj witiütoj a monüx macheniwmicandileaw nejiw. 8 Ajcüwango majoyiw leaw netam tasajüwaquiüjpüw nejiw: “Ijchan xiconnoic pite miaceitejan cos teapiniowxecandilean”, ajüw. 9 Ajcüwamonüx leawa tajoyiw leaw netamtapiüngüw: “Ngwüy cos condomlangome apmatüch xicueajiün, atonngome apmatüch icon. Neol ngomeriümban niüng ajnap mengalan”,awüw. 10 Ajcüwa acoquiaw monüxleaw ngo majoyiw leaw netam, wüxlaambüw angalüw aceite, quiaj apeaya nengoch owix. Leawmonüx tajoyiwleaw netam tajmeliw tiül ndenmaquiüjpüw nengoch owix. Quiajtapalüch ombeay nden. 11 Condomquiaj tapeayiw ajcüw alacoquiawmonüx, tapiüngüw: “¡Teat, teat,ileaaig ombeay nden najmeliün!”awüw. 12 Quiaj tasoiquiw: “Naleaingsapiüng, ngo najaw jane icon”,ajowiw―aw Teat Jesús.

13 Condom Teat Jesús tasaj nejiw:―Icona netam mecüliün

ipacüjchiün iniüjcan, cos ngomejawan ngün nüt, cuame oresapmandilil a Teat Naxey.

Teat Jesús tandeac wüx tomiün14 ’Micambaj Teat Dios ajlüy atnej

tarang nop naxey, cos wüx laliücmamb tiül alanoic iüt, quiaj tapaj mi-monbeol nej, tayac teowixaw mito-miün nej.

15 ’Nop tiül nejiw tüüch acoquiawmil tomiün, alinop ijquiaw mil,at alinop noic mil. Tüüch nejiwanopnopoj leaw ajaw alndommaxaing tiüt marangayej najiüt nawwüx aaga tomiün quiaj. Condomtamb. 16 Aaga nembeol leawtüünd acoquiaw mil tomiün tangalcuajantanej manüüb. Quiaj taxomwüx alacoquiaw mil. 17 Atanquiajtarang alinop leaw tüünd ijquiawmil;taxom wüx alijquiaw mil. 18 Peronganüy aaga leaw tüünd noic miltamb maxot, taood iüt mamiüt tiül.

19 ’Lamajiür xeyay nüt, quiaj tapeayaaga naxey majaw mimonbeol nej,mateow a tomiün majaw nguitowtaxomüw wüx. 20 Quiaj tajngotaaga nüünd acoquiaw mil tomiün,ajamiün wüx alacoquiaw leaw axomwüx, tapiüng: “Teaach xic acoquiawmil tomiün; jogüy alacoquiaw leawataxomas wüx”, aw. 21 Quiaj tasajnej aaga naxey: “Najneajay terangteat, cos masey napateay süüch ic,ique teyamb nguineay mexom wüxalquiriw. Nganüy sanüüch ic mejiürnadam najiüt. Ich mapac imeaats,apmecül ningüy niüng sacül”, aj nej.22 Condom tajngot alinop leaw tüündijquiaw mil tomiün, tapiüng: “Teat,teaach xic ijquiaw mil. Nganüy jogüymitomiün, alwüx alijquiaw leaw tax-omas wüx”, aw. 23Quiaj tasaj nej aaganeneay najiüt: “Najneajay terangteat, cos masey napateay süüch ic,ique teyamb nguineay mexom wüxalquiriw. Nganüy sanüüch ic mejiürnadam najiüt. Ich mapac imeaats,apmecül ningüy niüng sacül”, aj nej.24 Wüx tajngot alinop leaw tüündnoic mil, quiaj tapiüng: “Teat, xiquesapiüng xowüy apmejcüy. Sajaw iqueixaing omeaats corrül masey ngomeiquiay ipiür, aton iwit masey ngomeiquiay itendeay. 25 Áag timbolas,quiaj tambas naxot mitomiün tiülloliüt. Nganüy jogüy mitomiün, al-iün majlüy leaw ineay”, aw. 26 Quiajtasaj nej aaga neneay najiüt: “Iquengo majneaj irang, neranch. Sitiül

Page 51: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 25:27 48 SAN MATEO 25:46ipiüng saxaing masey ngome xiquesapiür, at sawit leaw ngome xiquesatendeay; 27 neol ngo meajchiw xe-tomiün leaw ijaw alndom maxomüwwüx alquiriw, condom wüx sanapeaysanayar xetomiün alwüx quiriw”, ajnej. 28 Condom quiaj tapiüng: “Ino-jtiün ocueaj a noic mil tomiün quiaj,ijchan leaw ajiür gajpowüwmil. 29Cosleaw almajiür apmüünd, ndoj apma-jiür xeyay; pero leaw ngo majiür ap-majnot ocueaj aaga quiriw leaw ajiür.30 Nganüy aaga neánch quiaj, iloxiünninguiün tiül pojniün, niüng apma-jiünts, apmenchicnchic olüic”, aj ne-jiw a neneay najiüt.

Wüx apmajaraw wüx asoeteran31 ’Wüx apmandilil a Teat Naxey,

xeyay najneajay apmajlüy; ancalitlit,ayeyiw nej tiüt meáwan miángelesnej. Quiaj apchetem wüx najneajayniüng chetej minatang nenajiüt.32 Condom apcanchiümoj niüng ajlüynej meáwan nipilan wüx iüt. Quiajnej apmarriiüd nejiw atnej arangnop nejiür sap, awün pálwüx sap,pálwüx teants. 33 Ndoj apmayacajcüwa sap ambwüxmiác nej, nganüya teants amb wüx miquiamb nej.34 Condom aaga minatang nenajiütapmasaj ajcüw ajlüyiw amb wüxmiác nej: “Macaron, cos najneajaylamambeol icon Xeteat. Nganüyijmeliün tiül aaga najneajay cambajtarangüch meneayiün wüx XeteatDios tarang a iüt cam. 35 Cos wüxtelopas, icona teajchiün xic süet; wüxtind sanganeow yow, icona teajchiünxic yow nanganeow. Tajlüyiüs atnejnop napeay miün nipilan, iconateajchiün xic niüng saxood. 36 Wüxngo najiür sapix icona teajchiünxic; tiün sandeow, icona teambanmejawan xic. Tajlüyiüs tiül manchiücicona temongonmejawan xic”, apmajnejiw. 37 Condom ajcüwa monrangnajneaj quiaj apmapiüngüw: “¡Teat!¿Ngüt sajawan ic iíünd, xiconatüüchasan ic ite? ¿Ngüt tindinganeow yow, xicona tüüchasanic menganeowa? 38 ¿Ngüt sajawan

ic ipeay, quiaj tüüchasan ic niüngixooda? ¿Ngüt ngo mejiür ipix,quiaj tüüchasan ique? 39 ¿Aton ngütsajawan ic niün indeow, aton ngütijmel tiül manchiüc, quiaj tambasannajawan ique?” apmawüw. 40 Quiajapmasaj nejiw aaga minatang mona-jiüt: “Naleaing sasaj icon, cuajantanejleaw terangan membeolan alinopxenipilan, aag ayaj sayac atnej xiquetemembeolan”, apmaj nejiw.

41 ’Condom quiaj apmasaj ajcüwanajlüyiw amb wüx miquiamb nej:“Iriowan ningüy niüng sajlüy, iconamonrang ngo majneaj. Apmeam-ban tiül biümb niüng ngondom xe-jquem, leaw tarangüch niüng ap-mamb nimeech maquiiüb monbeolnej. 42 Cos wüx telopas, icona ngomeajchiün xic süet, wüx tind sanga-neow yow, icona ngo meajchiün xicyow nanganeow. 43 Tajlüyiüs atnejnop napeay miün nipilan, icona ngomeajchiün xic niüng saxood. Wüxngo najiür sapix icona ngomeajchiünxic. Tiün sandeow, aton tajlüy-iüs tiül manchiüc, icona ngo mem-ongon mejawan xic”, apmaj nejiw.44 Condom quiaj nejiw apmapiüngüwaton: “Teat, ¿ngüt tajawasan ic ten-guial indeow lop, tind inganeow, ngonüjchiün ique? ¿Ngüt iyamb niüngixood xicona ngo nüjchiün ique?¿Ngüt ngo nüjchiün ic ipixe? ¿Ngüttiün indeow, teamb tiül manchiüc,xicona ngo nambeolan ique? ¿Ngütaag ayaja?” apmawüw. 45 Quiajapmasaj nejiw aaga minatang nena-jiüt: “Naleaing sasaj icon, cuajan-tanej ngomendiümanmeranganparamembeolan alinop, masey nop ajüicmás ngo metam tiül, pues atnej xiquetemerangan wüx ximbas”, apmaj ne-jiw. 46 Ndoj ajcüw ayaj apmam-büw tiül castigo meáwan nüt, peroleaw monrang najneaj apmambüwmacüliw tiül cielo meáwan nüt ―ajnejiw Teat Jesús.

26Ayambüw cuane wüx masapüw Teat

Page 52: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 26:1 49 SAN MATEO 26:19Jesús

(Mr. 14:1-2; Lc. 22:1-2; Jn. 11:45-53)1 Wüx Teat Jesús landoj mapiüng

meáwan aag ayaj, quiaj tasaj minipi-lan nej:

2 ―Icona lamejawan aliün ic nütapmajlüy a nangos nüt pascua. Quiaja Teat Naxey, apmayacüw nej teow-ixaw monajiüt mambiyaw nej wüxcruz ―aj nejiw.

3 Condom quiaj ajcüwa mon-tangtang miteaats, at mondüywüx aaga poch tüünd Moisés,aton monajiüt tiül nipilan judíocanchiütoj tiül nden aniüng Caifás,aaga minatang miteaats. 4 Tapotsmayambüw nguineay apmawaijchawpara masapüw Teat Jesús mambiyaw.5Ndoj tapiüngüw:

―Ngondom marangaats aagayaj wüx nangos nüt cos nipi-lan apmajcüyiw, apmajlüy xeyaymonyaingyaing ―awüw.

Nop najtaj tateng najmboc anganaceite wüx omal Jesús

(Mr. 14:3-9; Jn. 12:1-8)6 Teat Jesús altiül cambaj Betania

alaniüng Simón, nop laíün wüx axomnej noic ngo majneaj necoy nasoiclepra. 7 Quiaj tajngot nop najtajajamiün najmboc angan aceite xeyaynembeat, chipiow nop nine iquialnarangüch najneaj piedra nenüt al-abastro. Wüx aliw wüx mes tenguialüetiw, quiaj aaga najtaj tateng wüxomal Teat Jesús aaga najmboc an-gan aceite. 8 Minipilan nej wüx ta-jawüw aag ayaj altiül tajcüyiw, tapotsmapiüngüw:

―¿Neol tandrooch ombas aaganajmboc angan aceite quiaja? 9 Cossitiül majnap apmambeat xeyay,mambeolaran nipilan ngo majiür―awüw.

10 Teat Jesús tayaag leaw teaman-deacüw, quiaj tasaj nejiw:

―¿Neol tapots mesajsajan a mümnajtaj cama? Icueatiün; nej lama-rang noic xeyay najneaj wüx xim-bas. 11 Cos leaw nipilan ngo ma-jiür aliw ningüy mequiüjpan meáwan

nüt, alndom membeolan wüx indiü-man; xique ngomemeáwan nüt sana-jlüy ningüy naquiiüb icon. 12 Leawlamarang a müm najtaj quiaj, wüxtateng najmboc angan aceite wüxximbas, aag ayaj lamarang nóm-ban atnej apmarangüch wüx xim-bas wüx sanamiüraad. 13 Naleaingsasaj icon, nguiajantanej wüx aagaiüt cam niüng apmanderac wüx aaganajneajay nanderac nguineay alndomnawün wüx asoeteran, quiaj apman-derac wüx aaga müm najtaj camnguineay tarang, para leaam omeaat-saran wüx nej ―aj nejiw Teat Jesús.

Judas tapiüng apmayac teowixawmonajiüt a Teat Jesús

(Mr. 14:10-11; Lc. 22:3-6)14 Condom nop nenüt Judas Iscari-

ote, nop naw tiül ajcüwa gajpiüp (12)tamb mandeac aweaag montangtangmiteaats. 15 Tasaj nejiw:

―¿Nguitow apmeajchiün xic sitiülndot nayac tiül iwixan aaga Jesús?―aj nejiw.

Quiaj tüjchiw nej nimiowgajpowüw (30) tomiün plata. 16 Nawquiaj aaga Judas tapots mayambnguineay mayac Teat Jesús teowixawmonajiüt.

Teat Jesús üet aweaag minipilan nejndójwüx

(Mr. 14:12-25; Lc. 22:7-23; Jn. 13:21-30; 1 Co. 11:23-26)

17 Wüx amelich aaga nangos nütüeteran pan ngo majmel levadura,quiaj minipilan Teat Jesús tambüwmatüniw manguiayiw nej, tasajüw:

―¿Nguiane indiüm teat, nambannatajcan majneaj niüng apmetiiütswüx pascua? ―ajüw nej.

18Quiaj tasaj nejiw:―Quiüran tiül cambaj, indüyiün

aniüng nop naxey, isajan: “Teat Xanapiüng: Laliüc mümb xenüt, sandiümnarang nangos nüt pascua iniüng,naquiiüb xenipilan, aw”, irajan ―ajnejiw Teat Jesús.

19 Minipilan nej tarangüw atnejtasoiquiw, tayambüw meáwan leawapmüetiw wüx pascua.

Page 53: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 26:20 50 SAN MATEO 26:4120Wüx langwiiüts Teat Jesús chetet

wüx mes maquiiüb gajpiüp (12)minipilan nej. 21Wüx tenguial üetiw,quiaj tasaj nejiw:

―Naleaing sasaj icon, nop tiülicona apmayac xic teowixaw mona-jiüt ―aj nejiw.

22 Quiaj tamix omeajtsüw xeyay,tapots matüniw manguiayiwanopnopoj, tapiüngüw:

―¿Jane, ngwüy xique? ―awüw.23Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Nop teasüet anaag nóiquian tiül

polat, aag ayaj apmayac xic teowixawmonajiüt. 24 Teat Naxey apmamon-goch atnej apiüng tiül Mipoch TeatDios; pero xeyay ngo majneaj apma-mongoch aaga naxey leaw apmayacteowixaw monajiüt a Teat Naxey. Na-jneajay sitiül nej ngo wijquiam ―ajnejiw Teat Jesús.

25 Quiaj tendeac a Judas, áag tea-mandiüm mayac nej teowixaw mon-ajiüt, tasaj nej:

―Teat, ¿jane, ngwüy xique? ―aw.Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Ique lamepiüng ―aj.26Tenguial ámban üetiw, quiaj Teat

Jesús taxaing a pan, tataag orar, ndojtambaag, quiaj tüüch nejiw, tapiüng:

―Ixainguiün itean, cos aag ayajxecuerpo ―aw.

27 Condom tayar noic vas, tataagorar, ndoj tamongoch mangane-owüw, tapiüng:

―Inganeowan. 28 Cos aag agüy xe-quiej, ajüiquich wüx aaga jayats pochleaw lamarang Teat Dios müüch icon;cos xequiej apmajünch tiüt mawünwüx asoet xeyay nipilan. 29Aton sasajicon xique lango nanganeow miyowuva ningüy; alinoic nüt sananganeowjayats miyow uva nóiquian naquiiübicon tiül micambaj Teat Dios ―aj ne-jiw Teat Jesús.

Pedro apmapiüng ngo majaw janeTeat Jesús

(Mr. 14:26-31; Lc. 22:31-34; Jn. 13:36-38)

30 Condom wüx landoj matajcüwcantar noic himno, quiaj tambüwandüyiw wüx mitiüc Olivos. 31 Quiajtasaj nejiw Teat Jesús:

―Meáwan icona apmecueatiün xicaaga ongwiiüts cam, atnej apiüngtiül Mipoch Teat Dios: “Sanambiyaaga nejiür sap, quiaj apndajrriümmeáwan misap nej.” 32Naleaing wüxsanapac tiül mondeow, quiaj sanambtiül Galilea ombas xic, ndoj iliücantamiün―aj nejiw Teat Jesús.

33Quiaj tasaj nej a Pedro:―Teat, masey meáwan macueatiw

ic, xique ngome sanacueat ic ―aw.34Quiaj Teat Jesús tasaj nej:―Naleaing sasaj ic Pedro, aaga

ongwiiüts cam wüx nganaw mepaj agallo, ique lamepiüng arojmbüw ip-iüng ngo mejaw jane xic ―aj nej.

35Quiaj a Pedro tapiüng:―Teat, xique ngome sanapiüng

ngo najaw jane ic masey nandeownóiquian naquiiüb ic ―aw.

Atanquiaj tapiüngüw meáwanminipilan nej.

Teat Jesús ataag orar tiül Getsemaní(Mr. 14:32-42; Lc. 22:39-46)

36 Condom Teat Jesús tapeay tiülniüng nasoic Getsemaní maquiiübminipilan nej. Tasaj nejiw:

―Cheteron ningüy, cos xiquesanamb ninguiün nataag orar ―ajnejiw.

37 Condom taquiiüb mamb a Pe-dro at alijpüw micual Zebedeo, ndojtayaag xeyay amix omeaats. 38 Tasajnejiw:

―Xowüy amix ximeaats, sayaagatnej teasandeow. Nganüy icüliün xicningüy, nde memeayiün ―aj nejiw.

39 Condom Teat Jesús tambquiríwan iün majüy, quiaj mejquiettiüt, tatün ocueaj Teat Dios, tapiüng:

―Xeteat Dios, sitiül ique indiüm,alndommewün xic wüxmeáwan naélleaw sanamongoch. Naleaing Teat,nde merang leaw xic sandiüm, irangatnej ique indiüm―aw.

40 Condom tandilil majaw ajcüwarojpüw minipilan nej, tajawlameayiw. Quiaj tasaj a Pedro:

―¿Neol, ngondom mepacanamequiüjpan xic masey noic ores?41 Nde memeayiün, itüniün ocueajTeat Dios, nde matüch icon nimeech.

Page 54: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 26:42 51 SAN MATEO 26:60Masey tiül imeajtsan indiümanmeyamban Teat Dios, icona ngomeiücan wüx―aj nejiw.

42 Condom tandüy quiaj amb ijm-büw mataag orar masaj Teat Dios,tapiüng:

―Xeteat Dios, sitiül naleaing ne-tamnamongoch aaga naél cam, ngon-dom mamóngan, irang atnej ique in-diüm―aw.

43 Tandilil alinomb niüng ajlüyiwajcüw arojpüw quiaj. Taxom nejiwlameayiw alinomb, cos xeyay indameayiw, langondom maleaijquiwoniüjcüw. 44 Condom tacueat nejiw,tandüy quiaj amb arojmbüw mataagorar, matün ocueaj Teat Dios, tatünatnej landoj matün. 45 Condomtandüy niüng ajlüy minipilan nej,quiaj tasaj nejiw:

―¿Neol, aliün memeayiüna,tenguial ixojtana? Canüy landoj,lamatüch a ores. Apmayacüch a TeatNaxey teowixaw nipilan monrangngo majneaj. 46 Witiüron, tabaats,ijawan lapeay aaga apmayac xicteowixaw nipilan ―aj nejiw TeatJesús.

Aquiüjpüw mamb Teat Jesús(Mr. 14:43-50; Lc. 22:47-53; Jn. 18:2-

11)47 Tenguialeámban andeac Teat

Jesús, quiaj ajngot a Judas, aaga nawtiül gajpiüp minipilan nej, aquiiübmiün xeyay nipilan, ajamiünüwmachat, aton xiül. Üüch nejiwmiünüw montangtang miteaats atmontangtang monajiüt tiül nipilanjudío. 48 Aaga Judas lamasajnejiw nguineay apmajüiquich ngünmasapüw. Cos lamapiüng:

―Áag leaw sanacheech mimboynej, aag ayaj isapan ―aw.

49Condom wüx tajngot, quiaj tambmajaw Teat Jesús, tasaj:

―Ndic Teat, tamtámban ijlüy teat―aj.

Andüüb macheech mimboy nej.50Quiaj tasaj nej Teat Jesús:

―Amigo, ¿cuane tewiünmeranga?―aj.

Quiaj tajngotoj, tajmeliw masapüwnej, taquiüjpüw nej mamb.

51Naleaing nop tiül minipilan TeatJesús tasoond mimachat nej, tan-dooig nop olaag nembeol minatangmiteaats. 52Quiaj tasaj nej Teat Jesús:

―Isoc alinomb tiül ombiümmimachat, teat, cos meáwan janeandiüm matsoj wüx machat, naagmachat apmendeowüy. 53 ¿Neol,cuane ipiüng, ngondom natün ocueajXeteat Diosa, müüch miün peicmiow mil (80,000) miángeles nejmambeolüw xique? 54 Pero jondotnarang atquiaj, ¿nguineay apmajlüyleaw lamapiüng tiül Mipoch Teat Diosnetam majlüy? ―aj nej.

55 Condom quiaj Teat Jesús tasajajcüwa nipilan quiaj:

―¿Cuane imbichan machat, ataxiül wüx isapan xique? ¿Jow a xique,need xique? Meáwan nüt tajlüyiüsniüng ijlüyiün naquiaach icon tiül anadam nangaj iüm, pero icona ngomesapan xic. 56 Naleaing atcüy ne-tam majlüy, para majlüy atnej nombtapiüngüw tiül nawiig mondeac an-deac Teat Dios ―aj nejiw.

Quiájan tacueatiw nej minipilannej, tecuiürrüw.

Teat Jesús alniüng ajlüy monajiüt(Mr. 14:53-65; Lc. 22:54-55, 63-71; Jn.

18:12-14, 19-24)57Wüx landoj masapüw Teat Jesús,

quiaj taquiüjpüw nej mamb andüyniüng ajlüy Caifás, aaga minatangmiteaats, niüng canchiüjow ajcüwamondüy wüx aaga poch tüündMoisés, aton ajcüwa montangtangmonajiüt tiül nipilan judío. 58 Pedrotandüüb mamb miünquiájan ajngot,tatüch mbeay minden minatangmiteaats. Condom tajmel chetetmaquiüjpüw monjiür iüm, mambichmajaw nguineay apmajlüy.

59 Ajcüwa montangtang miteaats,montangtang monajiüt, atonmeáwan monajiüt tiül nipilan judíotayambüw jane matepich asoetTeat Jesús masey awaiich, paramüjchiw mamb mandeow. 60 Pero

Page 55: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 26:61 52 SAN MATEO 27:2ngo maxomüw, masey ajlüy xeyaymonwaiich wüx nej. Ndójwüx,tajngotoj ijpüw monwaiich. 61 Nejiwtapiüngüw:

―Aaga naxey quiaj tapiüng:“Xique alndom najarrich aag nadamnangaj iüm ocueaj Teat Dios,ndoj wüx er nüt alndom nawitichalinomb”, aw―awüw.

62Condom aaga minatang miteaatswitiüt matün manguiay Teat Jesús,tasaj:

―¿Neol ngo merndeaca? ¿Cuaneteamandeacüw wüx imbas quiaja?―aj.

63 Teat Jesús ndijchiówan, ngomasaj nej nicuajind. Quiaj aminatangmiteaats tasaj nej:

―Por minüt Teat Dios leawalmapac, isaj xicon sitiül naleaingique aaga Cristo lapiürang aliüc, aagMicual Teat Dios ―aj.

64Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Ajaj xique teat, atnej lamepiüng

quiaj; y sasaj icon alinoic nüt apme-jawan a Teat Naxey alchetem ambwüx miác Teat Dios; aton apmejawanwüx aliüc imiün tiül cielo, amb tiül oic―aj nej.

65 Quiaj aaga minatang miteaatstachiüt apix nej cos xeyay ajcüy,tapiüng:

―Aaga naxey cam lamandeac ngomajneaj, ayac atnej Dios nej. ¿Cuanetenguialeámban macüliiüts man-guiayiiütsa? Icona lamenguiayiünnguineay tandeac xeyay ngomajneaj.66 ¿Ngwüy, cuane ajiür meyajcana?―aw.

Quiaj tapiüngüw:―¡Nej ajiür xeyay nisoet, ich man-

deow! ―awüw.67 Quiaj tapots mateontsüw teom-

bas nej onts ombeayiw nejiw, tatoliw,altiül taleambüw nej. 68 Tasajüw nej:

―¡Sitiül ique aaga Cristo, isüet janeteamatol ic! ―ajüw.

Pedro apiüng ngo majaw jane TeatJesús

(Mr. 14:66-72; Lc. 22:56-62; Jn. 18:15-18, 25-27)

69 Teat Pedro aliün chetem quiajtiül nden, quiaj ajngot nop nüxnerang najiüt quiaj, tasaj nej:

―Ique aton almequiiüb aaga Jesúsnaw Galilea ―aj nej.

70 Quiaj a Pedro tawaiich niüngajlüyaran, tapiüng:

―Ngo najaw cuane ipiüng quiaj―aw.

71Pedro wüx laámb apmamong tiülombeay nden, quiajmajaw nej alinop,aton tasaj monlüy quiaj:

―Aaga naxey quiaj taquiiüb aagaJesús naw Nazaret ―aj.

72 Quiaj a Pedro tandüy wüx ali-nomb mawaiich, tapaj minüt Dios,tapiüng:

―¡Deda nej dios, ngo najaw janeaaga naxey quiaj! ―aw.

73 Ajóyan alquiriw ores, quiajajcüwa monlüy quiaj tatüchiw aPedro, tasajüw:

―Naleaing ique aton nop nejiw,cos ajüiquich ic indeac ―ajüw.

74 Quiaj a Pedro tapots mandeacngo majneaj, tapaiich, tapiüng:

―Sitiül ngo maleaing sandeac, ali-noic nüt sanangüy. ¡Naleaing ngonajaw jane aaga naxey temepiünganquiaj! ―aw.

Andǘüban tepaj a gallo. 75 Quiaja Pedro leaad omeaats leawalamasaj nej Teat Jesús, cos tasaj nej:“Wüx nganaw mepaj a gallo, iquelamepiüng arojmbüw ipiüng ngomejaw jane xic”, aj nej. Quiaj tawquiaj a Pedro, tajiünts xeyay.

27Teat Jesús taquiüraab niüng ajlüy

Pilato(Mr. 15:1; Lc. 23:1-2, Jn. 18:28-32)

1 Wüx lachiüjmbaw, quiaj can-chiütoj alinomb meáwan montang-tang miteaats at montangtang mon-ajiüt tiül nipilan judío. Tandeacüwnóiquian nguineay alndom mambi-yaran Teat Jesús. 2 Quiaj taquiüjpüwmamb a Teat Jesús neóel, tayacüwteowix Poncio Pilato, aaga natang ne-najiüt.

Judas tembiyay

Page 56: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 27:3 53 SAN MATEO 27:223 Condom a Judas, aaga neyac Teat

Jesús teowixaw monajiüt, wüx ta-jaw Teat Jesús landoj apmandeow,quiaj leaad omeaats ngo majneajlamarang. Tatsoriich alinomb aaganimiow gajpowüw (30) tomiün plata,tüüchmontangtangmiteaats at mon-ajiüt. 4Tasaj:

―Xique lanarang nadam nisoet,cos lanayac tiül iwixan nop naxey ngomajiür nicuajind nisoet ―aw.

Quiaj tasajüw nej:―Ic coen mejaw, jowa xicona

cuane sambichan ic ―ajüw nej.5 Condom quiaj a Judas tawiich

quiaj a tomiün tiül nadamnangaj iüm,taw quiaj, tamb merrondüy onic.

6 Ajcüwa montangtang miteaatstaxainguiw aaga tomiün quiaj, ndojtapiüngüw:

―Aag agüy ngo majneajmacanchichaats tiül iquial nichech,cos aag agüy ombeat miquiej nopapmandeow―awüw.

7 Ndoj andeacndeacüw wüx,tapiüngüw con aaga tomiün quiajapmangalüw noic iüt niüng arangüchxor, niüng alndom mamiüraadnapeay miün nipilan. 8 Naw quiaj,aaga iüt quiaj tanüt miíüt quiej.Nganüy nüt cam aliün manüt atquiaj.9 Atquiaj tajlüy para majlüy atnejtapiüng nomb Teat Jeremías, nopnendeac andeac Teat Dios, cos nejtapiüng: “Apmayariw aaga nimiowgajpowüw (30) tomiün plata leawnipilan judío lamayacüw ombeatnej, 10 mengalayej noic iüt niüngtarangüch xor, atnej tasaj xic TeatDios”, aw.

Teat Jesús alteombas Pilato(Mr. 15:2-5; Lc. 23:3-5; Jn. 18:33-38)

11 Teat Jesús wüx alteombas Pilatoaaga natang nenajiüt, quiaj tatün nejmanguiay:

―¿Naleaingue, ique aaga mi-natang nenajiüt ocueajiw nipilanisraele? ―aj.

Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Naleaing, atnej ipiüng quiaj ―aj

nej.

12 Masey tenguial mayacüw nejasoet ajcüwa montangtang miteaatsat monajiüt, nej ngo mapiüng nicua-jind. 13 Condom quiaj tasaj nej aPilato:

―¿Neol, ngo menguiay leaw ten-guial mandeacüw wüx imbas quiaja?―aj nej.

14 Nej Teat Jesús ngo mandeacnicuajind. Quiaj aaga natang nena-jiüt quiaj mbayat majaw, langomajawcuane apmarang.

Atüniw mandeow Teat Jesús(Mr. 15:6-20; Lc. 23:13-25; Jn.

18:38―19:16)15Wüx aaga nangos nüt quiaj, aaga

natang nenajiüt alndommatsambiichnopnajlüy tiülmanchiüc leaw cambajapmatün. 16 Aaga nüt quiaj altiülmanchiüc nop naxey xowüy anderacwüx nej, nenüt Barrabás. 17Wüx nip-ilan alcanchiümoj, quiaj tatün man-guiay nejiw a Pilato:

―¿Ngün indiüman natsambiich,Barrabása, ngwüy Jesúsa, aaga nasoicCristo? ―aj nejiw.

18 Tapiüng aag ayaj cos lamajawajcüyíwan majawüw Teat Jesús, áagtayacüw teowix nej.

19Wüx Pilato alchetem niüng ajawwüx asoeteran, quiajmintaj nej tüüchmamb masoic: “Nde aleaic merangwüx a naxey nerang najneaj quiaj, costepood xeyay mbayatos tiül sameay,taümiüs najaw wüx nej”, aw.

20 Pero naleaing ajcüwa mon-tangtang miteaats, at monajiüttiül cambaj tapots mawüywüyiwnipilan matüniw tsajmbiüm aagaBarrabás, nganüy a Teat Jesús ichmandeow. 21 Quiaj tatün manguiaynejiw alinomb aaga natang nenajiüt,tasaj nejiw:

―¿Ngün tiül ajcüwa ijpüw cam in-diüman natsambiiche? ―aj nejiw.

Quiaj tapiüngüw:―¡Aaga Barrabás! ―awüw.22 Condom Pilato tasaj nejiw:―¿Cuane ipiüngan, cuane sa-

narang wüx aaga Jesús nasoic Cristo?―aj nejiw.

Quiaj tapiüngüw nóiquian:

Page 57: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 27:23 54 SAN MATEO 27:42―¡Ich mandeow wüx cruz!

―awüw.23Quiaj tasaj nejiw a Pilato:―¿Mbich cuane nisoet ajiüre? ―aj

nejiw.Nejiw tayacüw wüx apajüw,

tapiüngüw:―¡Ich mandeow wüx cruz!

―awüw.24 Pilato wüx tajaw ngondom

marang nicuajind, cos nipilantenguial ajcüyiw, quiaj tatün mambmayarich yow. Ndoj tapots müüchmajants owix nej niüng ajlüymeáwannipilan. Tapiüng:

―Aag agüy sarang mejawan, xiquengo najlüy tiül wüx apmajünch tiütmiquiej aaga naxey nerang najneajcam, ijawan coen ninguiaj icona ―ajnejiw.

25 Yajnguiat tiüt a nipilan apajüw,tapiüngüw:

―Xiconamasey sanaquiüjpan wüxxecualan sanengüyiün miquiej nejleaw apmajünch tiüt ―awüw.

26 Quiaj a Pilato tatsambiich aBarrabás, ndoj, wüx landoj ajwüchTeat Jesús, quiaj tayac teowixaw nipi-lan mandeow wüx cruz.

27 Condom quiaj misoldados nejtaquiüjpüw Teat Jesús andüy tiül noicpüjchiün nasoic pretorio, canchiü-toj meáwan soldado, ayeyiw nej tiüt.28 Quiaj tasojndiw nej tiül apix, con-dom tasoijquiw nej tiül noic najalnapixeran morada. 29 Ndoj tayacüwwüx omal nej noic corona nepeatsats, aton tasocoj tiül miác owix nejnots najchow, aag ayaj nangoraadapiüngüw. Quiaj taquiejliw micosüwnejiw tiüt teombas nej mitsojow nej.Tapiüngüw:

―¡Najneajay ijlüy, mbich iqueminatang nenajiüt ocueajiw nipilanjudío! ―ajüw nej.

30 Tapots mateontsüw wüx om-bas nej onts ombeayiw nejiw, atontayariw aaga najchow mawüjchiwwüx omal nej. 31 Wüx lapaxiow mit-sojow nej, quiaj tasojndiw nej tiülaaga morada napixeran, ndoj tasoi-jquiw nej tiül apix nej. Condom quiaj

taquiüjpüw nej mamb mayacüw nejwüx cruz.

Teat Jesús tajmel wüx cruz(Mr. 15:21-32; Lc. 23:26-43; Jn. 19:17-

27)32 Almawüw quiaj, quiaj man-

gochiw nop naxey naw Cirene, nenütSimón. TasapüwnejmambiticmicruzTeat Jesús.

33 Quiaj tapeayiw tiül niüng na-soic Gólgota, aag ayaj amb apiüngomal mondeow. 34 Quiaj tüjchiw vinmanganeow aolüw tiül nangaag, wüxtapeay teombeay nej taton ngo man-ganeow.

35 Wüx landoj mayacüw nej wüxcruz, quiaj tembaagayej wüx apixnej, asüetiw wüx majawüw jane ap-majoy. Atquiaj tajlüy atnej tanombtapiüng nop nendeac andeac TeatDios wüx tapiüng: “Apmembaagayejwüx sapix, apmasüetiw wüx ma-jawüw jane apmeneay”, aw. 36 Ndojtsototójan quiajmajiürüwnej. 37Ndojtayacüw wüx omal cruz acas pochniüng apiüng cuane asoet nej, apiüng:“Aag agüy Jesús, minatang nenajiütocueajiw nipilan judío”, aw.

38 Aton tajmeliw wüx cruz maqui-iüb ijpüwmoneed, nop ambwüxmiácTeat Jesús, alinop ambwüxmiquiambnej. 39 Leaw tamongoj ambüw quiajtitsojow nej, talanglangüw omalüwmüjchiw majüiquichaw ajcüyiw.40 Tapiüngüw:

―¡Joow, ngwüy ique nepiüngapmejarrich aaga nadam nangajiüm, ndoj wüx er nüt apmelombochalinomb! ¡Nganüy erwüneay wüxiquiáyan quiaj; iriow tiüt wüx cruzsitiül ique Micual ic Teat Dios!―awüw.

41 Átan titsojow nej montangtangmiteaats, mondüy wüx aaga pochtüündMoisés, at ajcüwa fariseos, atonmontangtang monajiüt tiül cambajIsrael. Tandeacüw nejeyéjan quiaj,tapiüngüw:

42 ―Nej mbich tawün wüx alinop,nganüy nej ngondommewüneay wüxnejáyan quiaj. Sitiül naleaing nejnatang nenajiüt tiül nipilan judío, ich

Page 58: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 27:43 55 SAN MATEO 27:64maw tiüt imiün wüx cruz nganüy,mbich apmayariiüts andeac nej.43 Nej tayac omeaats wüx Teat Dios,ich mawün nej wüx a nganüy sitiülTeat Dios ajiür nej lasta. Cos nejtapiüng: “Micual xic Teat Dios”, aw,―awüw.

44 Ajcüwa moneed leaw tajlüyiwwüx cruz maquiüjpüw titsojow nejaton.

Wüx tandeow Teat Jesús(Mr. 15:33-41; Lc. 23:44-49; Jn. 19:28-

30)45 Condom wüx lalembej nüt, quiaj

pojniüt wüx iüt tamong lanchejliownüt. 46 Wüx nchejliüt nüt quiaj TeatJesús tepaj napac, tapiüng:

―Elí, Elí, ¿lama sabactani? Aagayaj apiüng: Xeteat Dios, Xeteat Dios,¿neol tecueat xic? ―aw.

47 Altiül leaw alquiaj tanguiayiw,tapiüngüw:

―Aaga naxey quiaj tenguial mapajteat Elías ―awüw.

48 Quiaj tamb nop acuiür mayarnoic walang sap. Wüx landojmacachiich, masoc tiül vinagre,quiaj tayac wüx omal nots najchow.Condom tayacwüx ombeay Teat Jesúsmachey. 49Alacas tapiüngüw:

―Ich majlüy, cawül majawaatssitiül aliüc a Elías mawün nej wüx―awüw.

50 Condom Teat Jesús tandüywüx alinomb mepaj napac, quiajtandeow. 51 Quiaj aaga nadam jaelnepal teomeaats a nadam nangajiüm nómban chiütaw pinawan, nawcawüx andüy tiüt. Nómban ajlang aiüt, at a nadamdam piedra tajpoet.52 At xeyay oxiüt aton lejquiat; xeyaymonyar andeac Teat Dios tapacüwtiül mondeow. 53 Tawüw tiül oxiüt,wüx Teat Jesús landoj apac tiülmondeow, quiaj tajmeliw tiül nangajcambaj Jerusalén. Tajarawüw, tajawnejiw xeyay nipilan.

54 Aaga minatang ocueajiw solda-dos, at leaw almaquiiüb nej majiürüwTeat Jesús, wüx tayajcüw ajlangateam, at wüx tajawüw meáwan

leawa tajlüy, quiaj mbayatoj xeyay,tapiüngüw:

―Naleaing aaga naxey quiajMicual nej Teat Dios ―awüw.

55 Aton aliw quiaj tigüy mümmontaj, miünquiájan alembemojtenguial majawüw. Ajcüw ayajtandüjpiwmiün a Teat Jesús imiünüwGalilea, tambeolüw nej. 56 Tiül ajcüwayaj altiül a María Magdalena, Maríamimüm Jacobo maquiiüb José, atmimümüw micual Zebedeo.

Tamiüraad Teat Jesús(Mr. 15:42-47; Lc. 23:50-56; Jn. 19:38-

42)57 Wüx langwiiüts tiül aaga nüt

quiaj, tapeay quiaj nop naxey ne-jiür xeyay, nenüt José, naw tiül cam-baj Arimatea. Nej aton tajlüy tiülminipilan Teat Jesús. 58 Nej tambmajaw Pilato matün micuerpo TeatJesús. Quiaj Pilato tapiüng müünd.59 Condom quiaj aaga José tamb max-aing micuerpo Teat Jesús, tawinchtiül noic najneaj püy nerixix. 60 Ndojtaquiiüb mamb mayac tiül noic jay-ats oxiüt leaw nej landoj marang tiülotüeng tiüc. Condom quiaj tapal wüxnoic nadam piedra, cas tamb. 61 Aliwquiaj a María Magdalena maquiiübalinopMaría, alchetemoj quiajmbeayoxiüt.

Tayacüw monjiür oxiüt62 Wüx lamatüch nüt axoodaran,

aag ayaj amb alinoic nüt ndoj ayam-byambüw meáwan leaw apmetamnejiw wüx pascua, quiaj montang-tangmiteaats at fariseos tambüwma-jawüw Pilato. 63 Tapiüngüw:

―Teat Xan, nganüy les leaadximeajtsan leaw tapiüng aaga naxeynewaiich quiaj. Cos wüx aliünmapac tapiüng nej apmapac tiülmondeowwüx er nüt. 64Nganüy teat,sandiüman meaach mamb majiürüchaag oxiüt quiaj leaw among ernüt, ngana majmeliw ongwiiütsminipilan nej mawüniw nej, ndojapmasajüw nipilan: “Nganüy lapactiül mondeow”, mawüw. Quiajapmawaijchaw xeyay nipilan más

Page 59: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 27:65 56 SAN MATEO 28:20xeyay, ngo matnej wüx aliün mapac―awüw.

65Quiaj tasaj nejiw Pilato:―Joyaj noic ajlüy soldados,

quiüran ipalan nandand nandandaaga oxiüt quiaj leaw niüng alndom―aj nejiw.

66 Condom quiaj tambüw mapalüwnandand a oxiüt. Tayacüw noicsello wüx aaga piedra apal nej, ndojtacueatiw quiaj soldados majiürüw.

28Teat Jesús tapac tiül mondeow(Mr. 16:1-8; Lc. 24:1-12; Jn. 20:1-10)

1Wüx lamong aaga nüt axoodaran,larraw tiüt amb alinoic nüt, aagayaj amelich seman; quiaj tambüwmajawüw oxiüt a María Magdalenamaquiiüb alinop María. 2 Condomquiaj tajlang noic nadam ateam, cosnop ángel ocueaj Teat Dios tiün im-iün cielo. Almapeay, quiaj tawüna piedra nepal oxiüt, chetet wüx.3 Ombas nej xowüy larraw atnej noicnajlip, at apix nej rajnüy atnej nieve.4 Ajcüwa soldados almajawüw aagayaj mbayajow, anmambeapmbeapnejiw, tajmiücüw nómban atnej lan-deowüw. 5 Quiaj aaga ángel tasajajcüwa montaj:

―Ndembayameron, cos sajaw iconiwiünan meyamban Teat Jesús, áagtayacüw wüx cruz. 6 Lango ma-jlüy ningüy cos nej lapac tiül mon-deow atnej lamapiüng. Macaronijawan niüng tapiiberan a Teat Naxey.7 Nganüy quiüran najenjénan, isajanminipilan nej: “Nej lapac tiül mon-deow, laámb andüy Galilea ombas nej,quiaj apmexoman”, irajan. Áaganayaj sajngot nasaj icon ―aj nejiw.

8 Condom ajcüwa montaj mbaya-toj, tawüw quiaj tiül oxiüt najénan;ndoj xeyay tapac omeajtsüw. Tam-büw acuiürrüw masajüw minipilanTeat Jesús meáwan leaw tasoiquiw.9Aliünüw tiül tiiüd, quiaj tangoch ne-jiw Teat Jesús, tatepeay nejiw. Quiajtambüw mangochiw, taquiejliw mi-cosüw nejiw, tapequiequiw nej oleaj.10Quiaj tasaj nejiw:

―Nde mbayameron. Quiüran isa-jan xecojow xechijquiaw mambüwandüyiw Galilea, quiaj sanexomayon―aj nejiw.

Leaw tapiüngüw monjiür oxiüt11 Ajcüwa montaj tealeámban

aliünüw tiül tiiüd, quiaj tawüw niüngajlüy oxiüt acas soldados. Tambüwtiül cambaj aton masajüw ajcüwamontangtang miteaats meáwanleaw tajlüy. 12 Condom ajcüwamiteaats sonongotoj maquiüjpüwmontangtang monajiüt tiül judíos.Wüx landoj mandeacüw nguineayapmarangüw, quiaj tüjchiw soldadosxeyay tomiün. 13 Tasajüw:

―Atcüy ipiüngan: “Aaga Jesús,tambüw mawüniw nej minipilannej ongwiiüts wüx salnameay-iün”, irawan. 14 Sitiül ndot aaganatang nenajiüt apmanguiay, xiconasanawüniün icon wüx, quiaj ngomeapmemongochiün nicuajind naél―ajüw nejiw.

15 Condom ajcüwa soldados, wüxlandoj mayariw a tomiün, quiajtarangüw atnej tasoiquiw. Meáwanaag ayaj aliün manderac wüx tiülnipilan judío nganüy nüt cam.

Teat Jesús üüch minajiütüw minipi-lan nej

(Mr. 16:14-18; Lc. 24:36-49; Jn. 20:19-23)

16 Ajcüwa gajpanop (11) minipi-lan nej tambüw andüyiw Galilea wüxnop tiüc niüng lamasaj nejiw TeatJesús. 17Wüx tajawüw nej taquiejliwmicosüw nejiw teombas nej; peronaleaing altiül tachiweaw omeajtsüw.18 Condom Teat Jesús tatüch nejiw,tapiüng:

―Lanüünd najlüy wüx meáwanleaw almajlüy ninguiün tiül cielo, atningüy wüx iüt. 19 Nganüy quiüranisajan palpálwüx nipilan wüx aagaiüt cam mandüjpiw xic aton. Ijchanmayariw yow wüx minüt Teat Dios,wüx minüt Micual nej, at wüx minütNangaj Espíritu ocueaj Teat Dios.20 Iquiajchiün mayacüw wüx omeajt-süw marangüw meáwan leaw lanasaj

Page 60: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MATEO 28:20 57 SAN MATEO 28:20icon; xique sanaquiiüb icona meáwannüt, leaw ümb minüt a iüt cam ―ajnejiw. Amén.

Page 61: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 1:1 58 SAN MARCOS 1:15

Najneaj nanderac leawtapiüng

SAN MARCOSwüx Teat CristoJuan Bautista aquiaach tiül wajchiüc(Mt. 3:1-12; Lc. 3:1-9, 15-17; Jn. 1:19-

28)1 Aaga najneaj nanderac wüx Teat

Jesucristo, aag Micual Teat Dios, tiünmajlüy atnej larangüch wüx nawiigtanomb.

2 Tanomb atcüy tarang tiül mi-nawiig nej a Isaías, nendeac andeacTeat Dios. Tarang wüx nawiig leawaTeat Dios tasaj nej, tapiüng:Sanüüchmamb nop naxey nerang xe-

najiüt mamong ombas, iqueteoj apmeamb.

Nej apmamb mataag majneaj a tiiüdniüng apmemong.

3 Apmanguiayaran andeac nop naxeytiül wajchiüc niüng ngo ma-jlüy cambaj. Nej apmapiüng:

“Itajcan majneaj a tiiüd, ileaingui-jchan, cos aliüc Miteatiiüts”,apmaj nejiw.

4 Condom atquiaj tajlüy, tiün aJuan, aaga neech yow nipilan. Tambmaquiaach nipilan niüng ngo majlüycambaj, masaj leaam omeajtsüw wüxasoetiw nejiw, macueatiw. Atquiajalndom maw asoetiw, y netam ma-yariw yow aton. 5 Tambüw ma-jawüw nej xeyay nipilan monaw tiülmeáwan cambaj tiül Judea, at monawJerusalén aton. Wüx tapiüngüwlango mandiümüw marangüw aagango majneaj teamarangüw quiaj, yapmacueatiw, quiaj Juan tüüch nejiwyow tiül lam Jordán.

6 Aaga Juan quiaj asooig apix nejnajüyaran miyeed camello, aton aóelteomeaats nej taag. Tatsamb mow,tanganeow micün xiül. 7 CondomJuan taquiaach nejiw, tapiüng:

―Aliüc miün andǘüban xic apma-jlüy nop teat naxey natang, xeyay ne-tam ajlüy; nganüy xique nicuajind xic

teombas nej. Sayaag xique ngondomnatüch mejquien nacheed aonts apajnej. 8 Xique áagan yow süüch icon,nganüy a nej apmüüch icon NangajEspíritu ocueaj Teat Dios ―aj nejiw aJuan.

Tayar yow Teat Jesús(Mt. 3:13-17; Lc. 3:21-22)

9Tíülan aaga acas nüt, quiaj tapeayTeat Jesús imiün tiül cambaj Nazarettiül iüt Galilea. Quiaj tamb majaw aJuan. Condom Juan tüüch nej yowtiül lam Jordán. 10Wüx taw tiül yow,quiaj Teat Jesús tajaw leajquiat a cielo,tiün Nangaj Espíritu ocueaj Teat Diosatnej noic palom andüy wüx ombasnej. 11 Condom tanguiayaran noicnanderac imiün tiül cielo, tapiüng:

―Naleaing ique xecual ic, sandiümic xeyay, apac ximeaats najaw ic―aw.

Nimeech tandiüm mayac wüx naélTeat Jesús

(Mt. 4:1-11; Lc. 4:1-13)12 Condom aaga Nangaj Espíritu

ocueaj Teat Dios tüüch mamb TeatJesús andüy tiül wajchiüc. 13 TeatJesús tacül quiaj ic miow (40) nütniüng ajlüy cuajantanej napat nimal.Quiaj tandiüm mayac nej wüx naélminatang nimeech nenüt Satanás.Ndoj ángeles tajlüyiw quiaj mambe-olüw Teat Jesús.

Teat Jesús tamelich aquiaach tiülGalilea

(Mt. 4:12-17; Lc. 4:14-15)14 Condom alinoic nüt wüx

monajiüt tayacüw tiül manchiüc aJuan, quiaj tamb Teat Jesús andüytiül Galilea mandeac aaga najneajnanderac wüx Teat Dios, mapiüngnguineay apmajlüy wüx Teat Diosapmajlüy wüx meáwan cambaj.15 Teat Jesús tapiüng:

―Lamatüch a nüt wüx TeatDios apmajlüy wüx meáwan leawalmajlüy. Nganüy ijchan imeajtsan,iyariün aaga najneaj nanderac wüxTeat Dios ―aw.

Teat Jesús arriiüd apiquiw mondoc(Mt. 4:18-22; Lc. 5:1-11)

Page 62: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 1:16 59 SAN MARCOS 1:3716Noic nüt wüx Teat Jesús tamong

amb mbeay aaga nadam yow nenütGalilea, quiaj tajaw Simón maquiiübAndrés michiig nej. Nejiw teandocojcos mondoc nejiw. 17Quiaj tasaj nejiwTeat Jesús:

―Macaron tabaats, sanaquiaachicon nguineay alndom meyambannipilan mesajan mayariw sandeac.Langome apmeyamban cüet mendo-con, apmeyamban nipilan ―aj nejiw.

18 Acueatíwan mindocoj nejiw,tandüjpiw mamb Teat Jesús.

19 Condom quiríwan iün majüyiw,quiaj tajawüw a Jacobo maquiiüb aJuan, micual nejiw Zebedeo. Nejiwaton aliw tiül mimüxiw nejiw,tenguial axequiw ndoc. 20 At atontapaj nejiw miün Teat Jesús. Quiajtacueatiw tiül müx miteatiw nejiwZebedeo maquiiüb mimosüw nejiw.Tambüw maquiüjpüw mamb TeatJesús.

Nop naxey alwüx ombas nej nimeech(Lc. 4:31-37)

21 Condom tandüyiw tiül cambajCapernaum. Quiaj Teat Jesús tajmeltiül a sinagoga maquiaach, cos aaganüt quiaj nüt axoodaran. 22Mbayatojmanguiayiw aquiaach, cos taquiaachnejiw atnej nop natang nenajiütnendüy, ngo matnej aquiajchiwajcüwamondüywüx aaga poch tüündMoisés. 23 Alquiaj tiül sinagoga nopnaxey alwüx ombas nej nimeech,üüch nej michach, tepaj napac.24 Tapiüng:

―Jow ique Jesús naw Nazaret,¿cuane indiüm merang wüx xim-basana? ¿Tewiün mendrooch xim-basana? Xique sajaw jane ic, iqueaaga Nangaj Micual Teat Dios ―aw.

25Quiaj Teat Jesús talic nej, tasaj:―¡Tapots ipaj, iriow wüx ombas a

naxey quiaj! ―aj.26 Condom aaga nimeech tepaj,

tambeapmbeap a naxey quiaj, ndojquiaj tacueat nej. 27 Xeyay mbaya-toj nipilan majawüw, tetünayej men-guiayayej nejeyéjanquiaj, tapiüngüw:

―¿Cuane aag ayaja? ¿Cuane aagajayats aquiaach quiaja? ¿Nguineay al-ndommalic aaga nimeechquiajmaw?¡Quiaj aaga nimeech tayar andeac nej,taw! ―awüw.

28 Meáwan nipilan monaw tiülpalpálwüx cambaj tiül iüt Galileatandeacndeacüw wüx leaw tarangTeat Jesús.

Tajneaj mümmiocuats Simón Pedro(Mt. 8:14-15; Lc. 4:38-39)

29 Condom Teat Jesús taw tiüla sinagoga, tambüw andüyiwaniüngüw Simón maquiiüb Andrés,at a Jacobo maquiiüb a Juan tambüwmaquiüjpüw. 30 Aaga müm najtajmiocuats Simón niün andeow, alwüxmats, xeyay üüch nej nerraar. Quiajtasajüw Teat Jesús wüx aaga niünandeow quiaj. 31 Teat Jesús tambmatüch niüng ajlüy a niün andeowquiaj, tasap owix mawitich; amongwüx iün andeow. Condom aaga najtajquiaj tarang nejiw üetiw.

Teat Jesús tüüch majneaj xeyaymoniün andeow

(Mt. 8:16-17; Lc. 4:40-41)32Wüx langwiiüts, lajmel nüt, quiaj

taquiüjpüw niüng ajlüy Teat Jesúsxeyay moniün andeow, at nipilan al-wüx ombasüw nimeech. 33 Condommeáwan nipilan monaw tiül aagacambaj quiaj, sonongotoj teombeayiüm niüng ajlüy Teat Jesús. 34 Nejtamongoch iün andeow xeyay nip-ilan leaw axom nejiw cuajantanejmonandeow. At aton tataag ma-jneaj xeyay nipilan alwüx ombasüwnimeech. Teat Jesús ngome tüüchmendeacüw nimeech wüx nej, coslamajawüw jane nej.

Teat Jesús aquiaach tiül Galilea(Lc. 4:42-44)

35Amb alinoic nüt Teat Jesús witiütaliün pojniüm. Tamb néjan quiajandüy tiül wajchiüc mataag orar.36 Condom Teat Simón y leaw al-maquiüjpüw tambüwmayambüwnej.37Wüx taxomüw, tasajüw:

―Teat, meáwan nipilan tea-mayambüw ic ―ajüw.

Page 63: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 1:38 60 SAN MARCOS 2:1238Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Masey, nganüy tabaats tiül

meáwan cambaj najlüy ninguiájannaquiaach quiaj aton, cos áag tiünasnarang ―aj nejiw.

39 Quiaj tambüw tiül meáwan cam-baj tiül iüt Galilea. Teat Jesús tapotsaquiaach tiül palpálwüx sinagogas;aton tataag majneaj xeyay nipilanleaw alwüx ombasüw nimeech.

Tamongoch napat monandeownenüt lepra

(Mt. 8:1-4; Lc. 5:12-16)40 Condom quiaj tamb majaw nej

nop naxey axom nej napat monan-deow nasoic lepra, ngo majiür mis-üüig, atextexíichan ombas nej. Quiajtaquieel micos nej, tasaj Teat Jesús:

―Teat, sitiül ique indiüm sajaw al-ndom memongoch iün sandeow―aj.

41 Teat Jesús quiaj tajmiüc omalomeaats, taxaing owix marreeg nej,tasaj:

―Neol ngo nandiüm xecual,sandiüm, sanamongoch iün indeow―aj.

42 Wǘxan ndoj mapiüng aag ayajTeat Jesús, aaga niün andeow quiajandǘüban ndet minecoy nej, tajneajnómban. 43 Condom Teat Jesús tasajnej acas poch cuane netam marang,ndoj tasaj majtsor. Tapiüng:

44 ―Nde mesaj nejinguindnguineay tejneaj. Nganüy quiür, iichmajaw miteaats ique lerjneaj; irangatnej apiüng tiül aaga poch tüündMoisés. Iyac ichech para majawüwmeáwan nipilan ique lerjneaj ―aj nejTeat Jesús.

45 Áwan quiaj a naxey tapots man-deac masaj meáwan nipilan nguineaytajneaj iün andeow. Ndoj quiaj TeatJesús ngondom majmel tiül ngünan-tanej cambaj, cos xeyay nipilan tea-macüliw nej. At masey nej tacǘlantiül wajchiüc, xeyay nipilan tambüwmajawüw nej quiaj.

2Tajneaj nop ndron ombas(Mt. 9:1-8; Lc. 5:17-26)

1 Camüm aw alacas nüt tandililalinomb Teat Jesús andüy tiül cambajCapernaum; tanguiayaran al aniüngnej. 2 Najénan canchiütoj quiajxeyay nipilan, lango majoy a iüm; atteombeay iüm lapatsayej quiaj. TeatJesús tenguial maquiaach nejiw wüxMipochTeat Dios. 3Condom tapeayiwquiaj apiquiw monxey aquiüjpüwmamb nop naxey ndron ombas,ambitiquiaw nej tiüt amb wüx mats.4 Pero naleaing ngondom matüchiwTeat Jesús cos laxowüy nipilan. Quiajtajtepiw cawüx machaijquiw omaliüm alareng niüng ajlüy Teat Jesús,amb tiül tamongochiw mimats nejaaga ndron ombas quiaj. 5 Wüx TeatJesús tajaw nejiw naleaing ayariwleawa nej aquiaach, quiaj tasaj aagandron ombas:

―Xecual, landoj laáw isoet ―aj.6 Altsotomoj quiaj acas mondüy

wüx aaga poch tüündMoisés tanomb,tapiüngüw tíülan omeajtsüw nejiw:7 “¿Neol tandeac atquiaj aaga naxeyquiaja, neol tawaiiche? Cos tandeacatnej Dios nej. ¿Jane alndom mawünnisoete? Néjan quiaj Teat Dios”,awüw. 8 Teat Jesús tajaw nguineaytenguial mateotsüw tiül omeajtsüwnejiw, quiaj tasaj nejiw:

―¿Neol teteotsan atquiaj tiülimeajtsana? 9 ¿Cuane iyajcan ngomaél nasaj aaga naxey cama: “Landojlaáw isoete”, ngwüy nasaja: “Witiür,ixaing mimats, ijüy”, naja? 10Nganüyapmejawan aaga Teat Naxey alndommawünnisoet ningüywüx iüt. Ijawan―aj nejiw.

Quiaj tasaj aaga ndron ombas:11―Ique sasaj ic teat, witiür ixaing

mimats, quiür ijtsor ―aj.12Condom aaga ndron ombas quiaj

witiüt, taxaing mimats nej, najénantamb, teamajawüw nej meáwan nipi-lan. Mbayajow majawüw, tapiüngüw:

―Teat Dios nerang aag ayaj, nóm-ban ngomeaag majawaats ―awüw.

Page 64: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 2:13 61 SAN MARCOS 2:28

Teat Jesús tapaj Leví(Mt. 9:9-13; Lc. 5:27-32)

13 Teat Jesús tamb alinomb andüymbeay nadam yow nenüt Galilea.Xeyay nipilan tambüw majawüw nej,quiaj tapots maquiaach nejiw. 14Wüxtaw quiaj, al mamong niüng angü-yaran tomiün ocueaj cambaj, quiajtajaw a Leví micual Alfeo alchetemquiaj. Tasaj:

―Mac indüüb xic, tabar ―aj.Quiaj witiüt, tamb mandüüb nej

mamb.15Noic nüt Teat Jesús alaniüng Leví

maquiiüb minipilan nej, teaüetiwmaquiüjpüw xeyay monsap tomiünocueaj cambaj. Aliw quiaj xeyaymonrang ngomajneaj aton, cos xeyaynipilan almandüjpiw nej. 16 Condomajcüwamondüywüx aaga poch tüündMoisés, at ajcüwa fariseos, wüxtajawüw nej teaǘet maquiüjpüw anipilan quiaj, quiaj tasajüw minipilannej:

―¿Cuane ayaj, neol a Jesús teaǘetaweaag, teanganeow aweaag monsaptomiün, at nipilan monrang ngo ma-jneaj quiaja? ―ajüw nejiw.

17WüxTeat Jesús tanguiay aag ayaj,tasaj nejiw:

―Jane ayaag napacüy ngo metamnop nejaw nej; pero jane ayaag niünandeow mbich netam nej. Xiquengo niün nayamb nipilan leawa ayaagnajneaj arang; xique tiünas nayambleaw ayaag ngo majneaj arang, aj ne-jiw.

Tatüniw nej manguiayiw wüx aiün-daran

(Mt. 9:14-17; Lc. 5:33-39)18 Noic nüt wüx minipilan Juan

maquiiüb minipilan fariseos tenguialaiündüw, tapeayiw quiaj acas nipi-lan matüniw manguiayiw Teat Jesús,tasajüw:

―¿Neol taiündüw minipilanJuan maquiiüb minipilan fariseos?Jow nganüy minipilan, ¿neol ngomaiündüw? ―ajüw nej.

19 Quiaj Teat Jesús tasaj nejiw,tandeac atnej nej nop nengoch owix.Tapiüng:

―¿Alndommiamigos nopnengochowix maiündüw wüx nej alquiajmaquiüjpüw? Sitiül almaquiüjpüwa nench, ngondom maiündüw.20 Alinoic nüt wüx lango majlüy anench, quiaj mbich apmaiündüw―ajnejiw Teat Jesús.

21Aton tasaj nejiw:―Nejinguind ngondom macan-

cham tiül noic nguirich napixeranquiripite jayats jael, cos sitiül ap-macanchamaran tiül, wüx aptsontso-com, quiaj apmachiüt a nguirichjael. 22 At aton nejinguind ngondommayac jayats vin tiül nguirich taagiquial vin, cos apmajpoet a nguirichiquial vin quiaj, quiaj apndromombasa vin, at a taag aton. Aaga jayats vinnetam majmel tiül jayats taag ―ajnejiw.

Tajeliw trigo wüx nüt axoodaran(Mt. 12:1-8; Lc. 6:1-5)

23Condomwüx noic nüt axoodaranocueaj judíos, quiaj Teat Jesús tamongtiül noic corrül aquiiübminipilan nej.Minipilan nej tajeliw müetiw aongtrigo leaw napiürüch quiaj. 24 Quiajajcüwa fariseos tasajüw Teat Jesús:

―¡Ijaw! ¿Neol arangüw minipi-lan atquiaj wüx nüt axoodaran leawngondom marangüche? ―ajüw.

25 Teat Jesús, quiaj tasaj nejiw:―¿Neol ngo meteowan nguineay

tarang mixejchiiüts David wüx nejtind üet, at leaw almaquiüjpüw nejaton? 26 Cos wüx Abiatar tarangnatang miteaats, quiaj David tajmeltiül a nangaj iüm ocueaj Teat Dios,tüet pan leaw najmel marang nichechpara Teat Dios. Aag ayaj nejinguindngondom müet, áagan miteaats al-ndom müetiw. Pero nej tüet, átanleaw almaquiüjpüw nej tüetiw aton―aj nejiw.

27At tasaj nejiw:―Aaga nüt axoodaran quiaj

tarangüch mambeol nipilan müüchnejiw maxojtüw noic nüt; ngomenipilan tarangüch mandüjpiw opechaaga nüt quiaj. 28Nganüy inguiayiün,aaga Teat Naxey al wüx atam xeyay,

Page 65: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 3:1 62 SAN MARCOS 3:21ngo matnej aaga nüt axoodaran quiaj―aw Teat Jesús.

3Naxey ndron ombas, nechey owix(Mt. 12:9-14; Lc. 6:6-11)

1 Teat Jesús tajmel alinomb tiüla sinagoga. Al quiaj nop naxeyndron ombas, nechey owix. 2 Ajcüwafariseos teamacüliw majawüw cuaneapmarang Teat Jesús, sitiül nej ap-mataag majneaj owix a naxey quiajwüx nüt axoodaran, para mayacüwasoet. 3Ndoj Teat Jesús tasaj a naxeynechey owix quiaj:

―Witiür, lember ningüy pinawan―aj.

4 Condom tatün manguiay nejiw:―¿Cuane ipiüngan, alndom

marangüch najneaj wüx nüt ax-oodaran, ngwüy ngo majneaja?¿Alndom mawünaran wüx nop,ngwüy apmambiyarana? ―aj nejiw.

Nejiw ngo mendeacüw. 5 Quiajtajcüy Teat Jesús, tajaw nejiw, tamixomeaats cos arangüw adam omeajt-süw. Ndoj tasaj a naxey quiaj:

―Ileainguiich iwix ―aj.Quiaj aaga naxey taleainguiich

owix nej, nómban ajneaj. 6 Condomquiaj tawüw ajcüwa fariseos najénanmayambüw minipilan Herodes,matüniw manguiayiw nguineayalndom mambiyaw Teat Jesús.

Aliw mbeay yow xeyay nipilan7 Teat Jesús taw quiaj maquiiüb

minipilan nej, andüyiw mbeay aaganadam yow. Átan tandüjpiw nejxeyay nipilan monaw Galilea, atmonaw Judea. 8 Aton tambüwmajawüw nej xeyay nipilan monawJerusalén, monaw Idumea, monawnecamb lam Jordán, at monaw tiülajcüwa cambaj ayey tiüt Tiro y Sidón.Tapeayiw quiaj xeyay nipilan costanguiayiw wüx meáwan najneajleaw arang. 9 Quiaj Teat Jesús tasajminipilan nej mayambüw nop müxmayacüw quiaj mbeay yow, paraalndom majtep tiül sitiül apmachar-rüw nej. 10 Cos lamamongoch iün

andeow xeyay nipilan, áag meáwanmoniün andeow tiünüw acharrayejwüx ombas nej, marrejquiw. 11 Wüxtajawüw nej ajcüwa nipilan leawalwüx ombasüw nimeech, quiajtaquiejliw micosüw nejiw teombasnej, tepajüw, tapiüngüw:

―¡Ique Micual Teat Dios ic!―awüw.

12 Teat Jesús talic nejiw xeyay cosnganaw mandiüm majaraw jane nej.

Teat Jesús tarriiüd gajpiüpminipilannej

(Mt. 10:1-4; Lc. 6:12-16)13 Condom Teat Jesús tamb andüy

wüx nop tiüc, tandüjpiw nej mambxeyay nipilan. Quiaj tasaj nejiw leawlamandiüm marriiüd mambüw ma-jawüw nej nejíwan quiaj. 14 Tarriiüdgajpiüp (12)monxeymaquiüjpüwnej,müüch nejiw mambüw masajüw nip-ilan nguineay alndom maw asoetiwnejiw. 15 Tüüch ndoj ombasüw ma-mongochiw iün andeow nipilan, atmatajcüw majneaj leaw alwüx om-basüw nimeech. 16 Ajcüwa gajpiüpmonxey quiaj tajlüyiw: nop Simónaaga tüünd manüt Pedro. 17 Átana Jacobo maqiiüb michiig nej Juan,micual nejiw Zebedeo, leaw TeatJesús tüüch nejiw manütiw Boan-erges; aaga poch quiaj amb apiüng:micual atearriür monteoc. 18 Atontajlüyiw tiül aaga gajpiüp: Andrés,Felipe, Bartolomé, Mateo, Tomás, Ja-cobo micual Alfeo, Tadeo, at Simónnaw tiül noic ajlüy nipilan nasoiquiwCananista. 19At aton talüy tiül a JudasIscariote, aaga ndoj tayac teowixawmonajiüt Teat Jesús. Ndoj tajmeliwtiül nop iüm.

Apiüngüw ambeol nej nimeech(Mt. 12:22-32; Lc. 11:14-23; 12:10)

20 Quiaj canchiütoj alinomb niüngajlüyiw nejiw xeyay nipilan, ngomüjchiw nejiw metiw. 21 Wüxtanguiayiw acualaats nej Teat Jesúsnguineay teamarang, quiaj tambüwmajanüw nej, cos lapiürang nejlamichach.

Page 66: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 3:22 63 SAN MARCOS 4:922 At aton wüx tapeayiw

quiaj mondüy wüx aaga pochtüünd Moisés, imiünüw Jerusalén,tapiüngüw:

―Aaga Jesús quiaj, alwüx om-bas nej minatang nimeech nenütBeelzebú; aaga nimeech quiaj ambeolnej mataag majneaj leaw alwüx om-bas nej nimeech ―awüw.

23Quiaj tapaj nejiw Teat Jesús, tasajnejiw acas poch, pero ngome aleáin-gan. Tapiüng:

―¿Nguineay alndom a Satanásmawün nejay a Satanás wüx ombasnipilana? 24 Jondot monajiüt tiülnoic cambaj majcüyiw nejeyéjanquiaj mbajcamoj, aaga cambaj quiajngondom majlüy najneaj, apndromombas. 25 At aton sitiül nacualarantiül noic nden majcüyiw nejeyéjanquiaj, apndajrriümoj. 26 Pero sitiülSatanás ajcüy majaw aquiiüb nej, ngomajlüyiw nóiquian, quiaj langondommarangüw nicuajind.

27 ’Nejinguind ngondom maneedaniüng nop napac naxey sitiül ngomeombas maóel owix, cas tajmel ma-need leaw andiüm.

28 ’Naleaing sasaj icon, meáwannisoet leaw arangüw nipilan, TeatDios alndom mawün wüx omeaats.At cuajantanej ngo majneaj pochandeacüw alndom mawün wüxomeaats aton. 29 Pero jangantanejleaw apmandeac ngo majneaj wüxNangaj Espíritu ocueaj Teat Dios, aagayaj mbich ngondom mawün wüxomeaats nej Teat Dios. Cos aaganisoet quiaj nómban ngondom maw―aw Teat Jesús.

30 Atquiaj tasaj nejiw Teat Jesúscos nejiw tapiüngüw alwüx ombas nejnimeech.

MimümTeat Jesús ymichiig nej tam-büw majawüw nej

(Mt. 12:46-50; Lc. 8:19-21)31 Condom tapeayiw quiaj mimüm

Teat Jesús maquiiüb michiig nejmajawüw nej, pero ngome tajmeliw.Quiaj tapiüngüw mamb majpaj.

32 Ajcüwa nipilan alchetemoj quiajayeyiw nej tiüt, tasajüw nej:

―Joyaj mimüm aquiiüb michiigteamayambüw ic ―ajüw nej.

33Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―¿Jane ipiüngan xemüm, jane ip-

iüngan xechiig? ―aj nejiw.34 Quiaj taxaing omal majaw leaw

alchetemoj quiaj niüng ajlüy nej,tapiüng:

―Icona ijlüyiün atnej xemüm,xechiig. 35 Cos jangantanej sitiülarang leaw andiümTeat Dios, aag ayajsayaag ajlüy atnej xemüm, xechiigaton ―aw.

4Andeac andüy wüx nop nepiür(Mt. 13:1-9; Lc. 8:4-8)

1 Noic nüt Teat Jesús tamelichaquiaach nipilan mbeay nadam yowGalilea. Cos canchiütoj niüng ajlüynej xeyay nipilan; áag Teat Jesústajmel tiül yow, tajtep tiül nop müxchetem. Meáwan nipilan tacüliwwüx iüt mbeay yow. 2 Ndoj quiajtasaj nejiw acas poch ngome aleáin-gan, tandeac andüy wüx cuajantanejmaquiaach nejiw. Tapiüng:

3 ―Inguiayiün leawa sanandeac:Tajlüy nop naxey tamb apiür. 4 Wüxteamawiich osaab soex, quiaj tajmiüctigüy mbeay tiiüd. Condom tajngotoja quiec, tüetiw. 5 Altigüy tajmiüctiül piedra niüng ngo majlüy xeyayiüt. Tajntsop najen cos ngo ma-jlüy xeyay iüt. 6 Wüx tajntsop nütterraar, quiaj tambel nej. Cos ngomajiür mioxiich nej, quiaj tawaag anine soex quiaj. 7Altigüy tajmiüc tiülsats. Wüx tajntsop, cos sats najenatangüw, quiaj taxotüw tiüt a ninesoex quiaj. Atquiaj taton ngondommeongoj. 8 Altigüy tajmiüc tiül na-jneaj iüt, tatang najneaj, tayac aóng.Tigüy taóng napateay, altigüy tayacwüx quiriw, altigüy tayac wüx xeyayaóng ―aj nejiw Teat Jesús.

9Andǘüban Teat Jesús tasaj nejiw:―Netam menguiayiün, mexoman

imeajtsan wüx leaw sandeac quiaj―aj nejiw.

Page 67: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 4:10 64 SAN MARCOS 4:26Cuane wüx amb apiüng aaga andeac

quiaj(Mt. 13:10-17; Lc. 8:9-10)

10Wüx lango majlüyiw quiaj xeyaynipilan, quiaj leawa tajlüyiw niüngajlüy Teat Jesús maquiüjpüw ajcüwagajpiüp (12) minipilan nej, tatüniwmanguiayiw nej cuane wüx ambapiüng aaga andeac quiaj. 11 QuiajTeat Jesús tasaj nejiw:

―Icona tenguial meajndiünmejawan leawa nomb ngo ma-jüiquicharan, nguineay alndommajmelaran tiül minipilan Teat Dios.Pero pálwüx nipilan ngome apma-soiquiw aleáingan. 12 Atquiaj sarangpara majawǘwan, manguiayíwan,pero naleaing ngome apmajawüwcuane wüx amb apiüng. Cos sitiülapmajawüw, alndom mayariw, mawasoetiw nejiw―aj nejiw Teat Jesús.

Cuane wüx amb apiüng wüx nepiür(Mt. 13:18-23; Lc. 8:11-15)

13 Condom Teat Jesús tatün man-guiay nejiw:

―¿Ngo mejawana cuane wüxamb apiüng leawa sandeac quiaja?¿Nguineay apmejawanmeáwan leawasanandeaca? ―aj nejiw.

14Quiaj tapiüng:―Aaga nepiür quiaj apiüng wüx

nop nendeac Mipoch Teat Dios.15 Ajcüwa osaab soex najmiücüwmbeay tiiüd, aag ayaj nipilan leawasoiquiw wüx Mipoch Teat Dios.Ndoj manguiayiw, andǘüban ajngotnimeech mawün wüx omeajtsüwnejiw aaga Mipoch Teat Dios leawatanguiayiw. 16 Aton ajlüy nipilanatnej aaga osaab soex leawa tajmiüctiül piedra. Cos wǘxan asoiquiw wüxMipoch Teat Dios, apac omeajtsüwayariw. 17Naleaing nejiw, cos ajlüyiwatnej aaga soex najntsop tiül piedra,ngo majiür mioxiich nej; áag ngomaíüc. Cos wüx apmajlüy naél,majcüy majaw nejiw nipilan ajcanandüjpiw Mipoch Teat Dios, quiajmachiweaw omeajtsüw. 18 At atonalmajlüy nipilan atnej aaga osaabsoex napiürüch tiül sats. Aaga nipilan

quiaj anguiayiw Mipoch Teat Dios.19 Pero xeyay amb wüx omeajtsüwleaw alndom maxomüw wüx aagaiüt cam. Cos andiümüw majiürüwxeyay tomiün, andiümdiümǘwancuajantanej. Meáwan aag ayaj üüchnejiw ndrom omeajtsüw Mipoch TeatDios; ngo müüch nejiw marangüwleawa Teat Dios apiüng. 20Aton altiülnipilan leaw anguiayiw Mipoch TeatDios, ayariw mipoch nej, ayacüw wüxomeajtsüw. Nejiw ajlüyiw atnej aagaosaab soex napiürüch tiül najneaj iütcos teongoj. Tegüy taóng napateay,altegüy tayac wüx quiriw, altegüytayac wüx xeyay aóng ―aw TeatJesús.

Tandeac andüy wüx ran(Lc. 8:16-18)

21Condom tandeac alinoic tasaj ne-jiw:

―Sitiül aljane andiüm marraj tiüliüm jondot apmapal omal noic candiltiül nop xor, tengwüy apmayac tiütteoleaj mats, ¿nguineay aprram tiüliüma? Cos netam mayacüch cawüx,quiaj apmarraj najneaj tiül iüm.22 Atquiaj sasaj icon, cos meáwanleaw ngo majaraw nganüy, naleaingalinoic nüt apmajaraw nguineay.Ngo majlüy noic nanderac mexotüynganüy leaw ngome apmajüic alinoicnüt ―aj nejiw.

23 Condom tapiüng:―Meáwan icona lamenguiayiün

aaga poch cam, nganüy iyacan wüximeajtsan ―aw.

24Aton tasaj nejiw:―Iyacan wüx imeajtsan xepoch

leawa temenguiayiün, iyariün. Cossitiül apmeyacan wüx imeajtsanleawa lamenguiayiün, teamteámanapmeajndiün mejawan alquiriw.25 Cos sitiül aljane apmayar xepoch,nej apmüünd manguiay altegüy.Pero sitiül ngo mayar xepoch,masey lamanguiay quiripite apndromomeaats ―aj nejiw.

Andeac andüywüx nguineay atang asoex

26 Condom Teat Jesús tapiüng:

Page 68: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 4:27 65 SAN MARCOS 5:6―Sanasaj icon nguineay arang

wüx micambaj nej Teat Dios.Cos ajlüy atnej arang osaab soexlapiürüch. 27 Quiaj aaga nepiürapmaxood mameay, ndoj apmapac.Atquiaj apmamong acas nüt acas ong-wiiüts. Aaga osaab soex napiürüchquiaj apmajntsop, masey aaga nepiürquiaj ngondom majaw nguineayteajntsop, nguineay teatang. 28 Cosaaga iüt teamatangüch aaga soexquiaj. Apmawün mbas onic nej, ndojapmaól, ndoj quiaj apmatang osaabnej. 29 Condom wüx latang, quiajapmandojquich cos lamatüch a nütxaijnguiammatajtüch―aj nejiw TeatJesús.

Andeac andüy wüx osaab mostaza(Mt. 13:31-32; Lc. 13:18-19)

30Aton tasaj nejiw Teat Jesús:―¿Nguineay alndom nasaj icon

cuane atnej ajlüymicambaj Teat Dios,ngwüy cuane wüx alndom nandeacmejawan? 31 Ajlüy atnej noic nineosaab soex nenüt mostaza. Aagayaj noic osaab soex leawa napiürüchxowüy minine. 32 Ndoj apiürüch, ap-majntsop, apmarang noic najal oleajsoex, alwüx ajal oleaj tiül meáwansoex. Apmayac nadam mipüüig nejniüng quiec alndom marangüw om-biümüw nejiw maxojtüw―aj nejiw.

Nguineay taquiaach Teat Jesús(Mt. 13:34-35)

33 Atquiaj taquiaach nejiw TeatJesús wüx Mipoch Teat Dios, ngomealeáingan, leaw tayaag alndom man-guiayiw. 34 Ngo maquiaach nicua-jind aleáingan manguiayiw nipilan.Wüx laawüw quiaj nipilan, quiaj tasajminipilan nej cuane wüx tandeac.

Teat Jesús talomboch iünd, at omalyow

(Mt. 8:23-27; Lc. 8:22-25)35 Aaga nüt quiaj wüx langwiiüts,

quiaj tasaj minipilan nej:―Tabaats andüyiiüts necamb aaga

nadam yow cam―aj nejiw.36 Tacueatíwan quiaj meáwan nip-

ilan. Quiaj tambüw nejíwan quiaj

maquiüjpüw Teat Jesús amb tiül aagamüx alchetem tiül. Aton tambüw ala-cas müx maquiüjpüw nejiw. 37 Wüxaleambüw tiül najal, quiaj taw noicnapac iünd, tayac nadamdam omalyow anmachaachaach tiül müx, ten-guial chipiow a müx. 38 Teat Jesúsal wil müx almameay, ayac aliigomal. Quiaj tapacüjchiw tiül ameay,tasajüw:

―¡Teat! ¿Neol ngo mejaw, laliüctsoyomoots tiüt? ¡Apmandeowaats!―ajüw.

39 Quiaj witiüt Teat Jesús, tasaj aiünd lombom, at a yow majlǘyan.Quiaj lombot a iünd, at a yow tajlǘyan.

40 Condom tasaj nejiw:―¿Neol termbolana, neol ngome

teyacan imeajtsan wüx leawa xiquealndom naranga? ―aj nejiw.

41 Mbayatoj xeyay, tesajayej ne-jeyéjan quiaj, tapiüngüw:

―¿Cuaane nej aaga naxey cama?¿Nguineay alndom mayar nej andeaca iünd at a yow? ―awüw.

5Nop naxey alwüx ombas nej nimeech(Mt. 8:28-34; Lc. 8:26-39)

1 Condom Teat Jesús maquiiübminipilan nej tapeayiw necambaaga nadam yow quiaj, tiül miiütüwmonaw Gadara. 2 Almawüw tiütimiünüw tiül müx, quiaj tapeayniüng ajlüy Teat Jesús nop naxeyimiün tiül niüng amiüraad mondeow,alwüx ombas nej nimeech, üüchnej mechach 3 Aaga naxey quiajacül tiül niüng amiüraad mondeow.Nejinguind ngondom maóel nej,masey naag galen. 4 Cos mbójanmaoeliw owix nej oleaj nej naaggalen. Nej ngo mapiüng wüx,andooigndooigmiün, nómban acolot.Nejinguind ngondom masap nej.5 Aaga naxey quiaj, nüt ongwiiütsapaj tiül tiüc, at niüng amiüraadmondeow. Aton achiüt ombas nejnaag piedra. 6 Alíücan miünquiajtajaw Teat Jesús, tecuiür tambmangoch, taquieel micos nej tiüt

Page 69: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 5:7 66 SAN MARCOS 5:28teombas Teat Jesús. 7 Quiaj tendeacnapac, tapiüng:

―¿Cuane indiüm merang wüxximbas Teat Jesús? Ique Micual TeatDios najlüy tiül cielo. Satün icueajwüx minüt Teat Dios, nde merangwüx ximbas nicuajind ngo majneaj―aw.

8 Atquiaj tapiüng cos Teat Jesúslamasaj nej:

―¡Ique nimeech, sasaj ic, iriowwüx ombas a naxey cam, icueat!―aw.

9Ndoj Teat Jesús tatün manguiay:―¿Cuane minüt? ―aj.Quiaj tapiüng:―Legión xenüt cos sajlüyiün xeyay

―aw.10 Quiaj tatün xeyay ocueaj Teat

Jesús nde mawün nejiw tiül aagaiüt quiaj. 11 Tajlüy quiaj wüx noptiüc noic ajlüy xeyay sow, teaüetiw.12 Ajcüwa nimeech tatüniw ocueajTeat Jesús, tapiüngüw:

―Iich xicon namban najmeliüntiül ajcüwa sow quiün ―awüw.

13 Quiaj Teat Jesús tasaj nejiwmambüw. Tacueatiw a naxeyquiaj, tajmeliw tiül sow. Ajcüwasow ajlüyiw xeyay, atüch ijquiawmil, tecuiürrüw ambüw wüx tiüctajchiquiaw tiüt tajmiücüw tiül aaganadam yow quiaj, tsoyotoj tiüt,tandeowüw tiül yow.

14 Condom ajcüwa monjiür sowquiaj, tambüw acuiürrüw masajüwnipilan tiül cambaj, tiül rünch aton.Quiaj tambüw nipilan majawüwcuane najlüy.

15 Wüx tapeayiw niüng ajlüy TeatJesús, quiaj tajawüw aaga naxeytajlüy wüx ombas nej xeyay nimeechalchetem quiaj, lamasooig apix nej,lamajiür mifis nej. Mbayatoj xeyaymajawüw. 16 Condom nipilan leawatajawüw aag ayaj, tapots mapiüngüwnguineay tawüw nimeech wüxombas aaga naxey quiaj, nguineaytandeowüw tiül yow meáwan sow.17 Ndoj tapots masajüw Teat Jesúsmaw tiül miiütüw nejiw.

18 Teat Jesús almajtep tiül müx,laámb apmaw quiaj, quiaj aaga naxeytajlüy wüx ombas nej nimeech tatünocueaj xeyay sitiül alndom maquiiübnejmamb. 19Pero Teat Jesús tasaj nej:

―Quiür ijtsor teat, isaj icualaatsnguineay tejneaj. Isajüw meáwanaaga najneaj leaw Teat Dios lamarangwüx imbas, nguineay tajiür ic lasta―aj.

20 Quiaj tamb a naxey mandeac,masaj nipilan tiül meáwan cam-baj tiül Decápolis. Tasaj nejiwnguineay tataag nej majneaj TeatJesús. Meáwan nipilan mbayatojmanguiayiw.

Micual Jairo, at aaga najtaj nerreegapix Teat Jesús

(Mt. 9:18-26; Lc. 8:40-56)21 Condom Teat Jesús tandilil

alinomb maquiiüb minipilan nej,ambüw tiül müx, andüyiw necambaaga nadam yow quiaj. Almapeayiwnecamb, quiájan tacül Teat Jesúsmbeay yow, cos tapeayiw niüng ajlüynej xeyay nipilan. 22 Condom tapeayquiaj nop naxey nenüt Jairo, nopnatang nenajiüt tiül a sinagoga; wüxtajaw Teat Jesús, quiaj taquieel micosnej tiüt. 23 Tatün xeyay, tapiüng:

―Teat, xecual nüx laxeyay iün an-deow, laliüc mandeow. Mac Teat,tabar meyac iwix wüx ombas nej paramajneaj ―aw.

24 Quiaj Teat Jesús tamb maquiiübnej. Xeyay nipilan tandüjpiw, lachar-rayej wüx ombas nej. 25 Tiül a nipilanquiaj tajlüy nop najtaj lamajiür gajpic(12) neat iün andeow, atsambiich nejmiquiej nej. 26 Lamamongoch xeyaywüx aaga monandeow quiaj. Maseylamong teombas xeyay mondüy,lamandrooch meáwan leaw ajiür,pero ngo mambeol nej nicuajind,teaxeyay marang nej. 27 Aaganajtaj quiaj wüx tanguiay nguineayandeacüw wüx Teat Jesús, quiajtamb matüch, amb wanopech TeatJesús tarreeg apix nej. 28 Atquiajtarang, cos lamapiüng tiül omeaatsnej: “Sitiül narreeg masey apix

Page 70: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 5:29 67 SAN MARCOS 6:6nej, quiaj sanajneaj”. 29 Andǘübantayaag lajneaj, nómban lamong amonandeow quiaj. 30 Teat Jesústayaag nej lamataag majneaj aljane,quiaj wantsat majaw tiül nipilan,tatün manguiay:

―¿Jane tarreeg sapixe? ―aw.31Quiaj minipilan nej tasajüw nej:―¿Neol ngo mejaw Teat, xeyay

nipilan teamatechtechiw ic? Neoltepiüng: “¿Jane tarreeg xic?” ―ajüw.

32 Teat Jesús tayamb tiül nipilanmajaw jane tarreeg nej. 33 Aaga naj-taj mbayat cos tajaw teamayamb nej,tambeapmbeap nej. Pero cos tayaaglajneaj, quiaj tamb maquieel micosnej tiüt teombas Teat Jesús, tasajnguineay tarang nej. 34Quiaj tasaj nejTeat Jesús:

―Xecual, lerjneaj cos teyacimeaats wüx xic. Nganüy quiür, ichmapac imeaats, lerjneaj nómban ―ajnej.

35 Teat Jesús tenguialeámban an-deac aweaag a najtaj, quiaj tapeayiwmasajüw a Jairo, aaga nenajiüt tiülsinagoga, tapiüngüw:

―Teat, micual landeow, icueatmesajsaj aaga Teat Naxey quiaj―ajüw.

36 Naleaing Teat Jesús, maseytanguiay andeacüw ajcüwa monxeyquiaj, nej tasaj aaga nenajiüt:

―Nde mbayamear teat, iyacimeaats wüx xique ―aj.

37 Ndoj ngome tüüch mambüwmaquiiüb nejiw meáwan minipilannej, áagan a Pedro maquiiüb Jacobo,at a Juan michiig Jacobo taquiiübmamb. 38Wüx tapeayiw aniüng aaganenajiüt tiül sinagoga, Teat Jesús ta-jaw alquiaj xeyay nipilan teajiüntsüwnapac, y altiül teapajüw. 39 Wüxtajmel tiül iüm, quiaj tasaj nejiw:

―¿Neol tapots ijiüntsana? Aaganüx cam ngome landeow, almameay―aj nejiw Teat Jesús.

40 Quiaj titsojow nej, cos ajawüwnaleaing landeow a nüx quiaj. Con-dom Teat Jesús tawün nejiw tiül iüm,taquiiüb áagan miteat nej mimümnej a nüx, at leaw almaquiüjpüw

nej. Tajmeliw matüchiw niüng ajlüya nüx. 41Quiaj Teat Jesús tasap owix anüx, tasaj wüx ombeayiw nejiw:

―Talita cumi ―aj. Aag ayaj ambapiüng: Xecual sasaj ic, witiür.

42 Quiaj witiüt a nüx, tajüy.Meáwan nipilan xeyay mbayatojmajawüw. Aaga nüx quiaj lamajiürgajpic (12) mineat nej. 43 CondomTeat Jesús tasaj nejiw nde man-deacüw manguiayaran leawa tarang.Tasaj nejiw aton mayambüw üet anüx quiaj.

6Teat Jesús ngo mandiüram tiül

Nazaret(Mt. 13:53-58; Lc. 4:16-30)

1 Condom Teat Jesús taw quiaj,tandilil alinomb andüy tiül miíütnej, minipilan nej aton tandüjpiwnej. 2 Wüx tatüch a nüt axoodaran,quiaj tapots aquiaach tiül a sinagoga.Xeyay nipilan wüx tanguiayiw an-deac nej mbayatoj. Tapiüngüw:

―¿Nguiaane tequiajchay aaganaxey quiaja? ¿Nguineay tendüye?¿Nguineay ndot ombas marangcuajantanej ateócan? 3 ¿Neol ngomenop icoots aaga naxey quiaja?¿Ngome nej nerang xiül, micualnej María? Aton alningüy tiülmicambajaats acüliw michiig nejJacobo, José, Judas, Simón, at michiigmonüx nej aton aliw ningüy―awüw.

Taton ngome tandiümüw mayariwandeac nej. 4 Quiaj Teat Jesús tasajnejiw:

―Xique samongoch atnej amon-goch nop nendeac andeac Teat Dioscos ayarich andeac nej nguiajantanej,áagan tiül miíüt nej ngo mandiüram.Átan acualaats nej, micoj nej, michiignej, ngo mayariw nej andeac ―aj ne-jiw.

5 Tiül a cambaj quiaj ngome tarangnadam ateócan. Áagan acas moniünandeow tataag majneaj, tayac owixwüx nejiw. 6 Nej ayaag xeyayngo majneaj cos ngo mayariw nejandeac. Ndoj taw quiaj, tamb andüy

Page 71: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 6:7 68 SAN MARCOS 6:21tiül namix nine cambaj quiájan,maquiaach.

Teat Jesús tüüch mambüw man-deacüw wüx nej

(Mt. 10:5-15; Lc. 9:1-6)7 Condom quiaj tapaj miünüw

niüng ajlüy nej ajcüwa gajpiüp (12)minipilan nej. Quiaj tapots masajnejiw mambüw ijpüwpüw. Atontüüch nejiw ndoj ombasüw matajcüwmajneaj nipilan alwüx ombasüwnimeech. 8 At aton tasaj nejiw ndemajoyiw nicuajind tiül tiiüd. Alndommajoyiw áagan notsnots angotoj,mambeol nejiw. Ngondom majoyiwnchiiüts, pemb, nüeteran; atontomiün ngondom majoyiw. 9 Netammasoijquiw napüic, pero ngondommajoyiw ijquiaw najal camix. 10 Atontasaj nejiw:

―Wüxapmepeayiün tiül noic cam-baj, apmexojtan quiaj tíülan noicnden. Nde membiülüjchiün niüngixojtan. Apmeriowan quiaj wüx ap-meamban tiül alinoic cambaj. 11Sitiülnoic cambaj ngo mangochiw icon,ngo mandiümüw manguiayiw indea-can, icueatiün, iriowan quiaj. Wüxapmeriowan quiaj, itajtan minajn-dot ileajiün majüic nejiw ngo ma-jneaj arangüw cos ngo müjchiw iconmendeacan quiaj xepoch. Naleaingsasaj icon, alinoic nüt wüx Teat Diosapmajaw wüx asoeteran, nejiw xeyayngo majneaj apmamongochiw cosngo mandiümüw manguiayiw indea-can. Alwüx apmamongochiw, ngomatnej leaw apmamongochiw nipi-lan tandeowüwnomb, ajcüwamonawtiül cambaj Sodoma maquiiüb Go-morra ―aj nejiw Teat Jesús.

12 Quiaj tawüw ajcüwa gajpiüpminipilan nej, tambüw masajüwnipilan leaam omeajtsüw wüxaaga ngo majneaj teamarangüw,macueatiw.

13 At aton wüx minüt Teat Jesústatajcüw majneaj nipilan alwüxombasüw nimeech, üüch nejiwmichachiw. At tajendiw aceitewüx omal moniün andeow, quiajtajneajiw.

Tambiyaw a Juan Bautista(Mt. 14:1-12; Lc. 9:7-9)

14 Condom aaga rey Herodes tan-guiay nguineay teamarang Teat Jesús,cos meáwan nipilan teamandeacüwwüx nej. Quiaj Herodes tapiüng:

―¿Ngwüy naleaingue, Juan,aaga neech yow nipilan lapac tiülmondeowa? ¿Pares ndot ombasmarang xeyay cuajantanej ateócanaaga naxey quiaja? ―aw.

15Altiül tapiüngüw:―Ngwüy, aag ayaj mixejchiiüts

Elías, awüw. Altiül tapiüngüw: Aagayaj alinop nendeac andeac Teat Diostajlüy tanomb―awüw.

16 Pero wüx Herodes tanguiay aagaandeacüw quiaj, tapiüng:

―Ngwüy, aag ayaj sapiüng Juan,aaga tüjchiüs mamb ndojquiüm onicnej, nganüy lapac tiül mondeow―awa Herodes.

17 Atquiaj tapiüng Herodes cos al-wüx omeaats leawa tarang, cos nejtüüch mamb ndeaam a Juan, majmeltiül manchiüc, naoelich naag galen.Aag ayaj tarang Herodes cos atquiajtandiümminajtaj nej nenüt Herodías.Aaga Herodías quiaj mintaj Felipe,michiig Herodes, nganüy Herodeslamaquiiüb. 18 Cos Juan wüx aliünmapac tasaj Herodes:

―Ngo majneaj mequiiüb mintajmichiig ―aj.

19 Quiaj Herodías xeyay tajcüymajaw a Juan. Tandiüm mambiy;pero ngome taxom nguineaymarang.20 Cos Herodes lamajaw Juan arangleaw andiüm Teat Dios, aton andeacleaw naleaing, pares tembol mandüy,ngo müüch a Herodías marang ngomajneaj wüx ombas a Juan. Herodesmasey ngo maxom omeaats wüxleaw tandeac a Juan, nej xeyaytandiüm manguiay. 21 Noic nüt wüxHerodes tarang noic nangos nüt ajcanlamatüch alinoic mineat nej, quiajaaga najtaj Herodías taxom nguineaymarang. Cos Herodes tapaj meáwanmonajiüt, at nipilan monjiür tomiüntiül aaga iüt Galilea, marang noic

Page 72: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 6:22 69 SAN MARCOS 6:41nadam nangos nüt. 22 Quiaj tambnop nüx, micual aaga najtaj Herodías,tajmel niüng ajlüy monet mejiüng.Herodes y leaw aliw quiaj tandiümüwmajawüw ajiüng a nüx quiaj. Condoma rey Herodes tasaj a nüx:

―Itün xicueaj leaw indiüm, xiquesanüüch ic ―aj.

23 Nej tapaj minüt dios mapiüngnaleaing apmüüch, ngo mawaiich,tapiüng:

―Cuajantanej apmetün, xiquesanüüch ic, masey pinawan leawalnajiür ―aw a Herodes.

24 Quiaj taw a nüx, tamb matünmanguiay mimüm nej. Tasaj:

―Müm, ¿cuane indiüm mejawnatüna? ―aj.

Quiaj mimüm nej tapiüng:―Itün omal aaga Juan, áag neech

yow nipilan ―aj.25Andilílan tiüt a nüx, tamb andüy

niüng ajlüy Herodes, tapiüng:―Teat, sandiüm nganüy nganüy

meaach xic omal aaga Juan amb tiülnoic polat ―aj.

26 Quiaj Herodes tamix omeaatsxeyay; pero cos nej lamapaj minütdios, aton tandeac manguiayiw nipi-lan. Nganüy netam marang, müüchleaw atün a nüx quiaj. 27 Najénantüüch mamb nop soldado, tasaj man-dooig onic a Juan majamiün omal.28 Quiaj tamb a soldado majaw tiülmanchiüc mandooig onic a Juan.Condom tajoy omal a Juan amb tiülnoic polat, tüüch a nüx. Quiaj a nüxtamb müüch mimüm nej.

29 Wüx minipilan Juan tanguiayiwnej landeow, quiaj tambüw maxain-guiw, tajoyiw mamiütüw. Atquiajtarang Herodes wüx tambiy aagaJuan.

Teat Jesús tüüch üetiw acoquiaw milmonxey

(Mt. 14:13-21; Lc. 9:10-17; Jn. 6:1-14)30 Condom wüx tapeayiw ajcüwa

gajpiüp (12) monamb ijpüwpüw,tapots masajüw Teat Jesús nguineaytarangüw, nguineay taquiajchiwnipilan. 31Quiaj tasaj nejiwTeat Jesús:

―Nganüy macaron, tabaats maxo-jtaats quiripite niüng ngomajlüy nip-ilan ―aj nejiw.

Cos xeyay nipilan tenguial apeayiwquiaj niüng ajlüy nej, pálwüxteawüw. Ngo müjchiw nejiw matüchmetiw. 32 Ndoj quiaj tajtepiw tiülnop müx, tambüw nejíwan quiaj,andüyiw niüng ngo majlüy nipilan.33 Pero xeyay nipilan tajawüw nejiwambüw, aton tajawüw jane nejiw;quiaj tambüw acuiürrüw imiünüwtiül micambajüw nejiw. Ombasmapeayiw quiaj, teoj mapeay TeatJesús. 34 Wüx Teat Jesús taw tiütimiün tiül müx maquiiüb minipilannej, tajaw xeyay nipilan teamacüliwnej. Quiaj tajmiüc omal omeaats, costajaw ajlüyiw atnej tigüy najcueatsap, ngo majlüy wüx nejiür nejiw.Quiaj tapots maquiaach nejiw xeyaycuajantanej. 35Wüx langwiiüts laliücmajmel nüt, quiaj minipilan nejtambüw masajüw nej:

―Teat, langwiiüts ¿nguineay ap-marangaats? Cos nejinguind ngomacül ningüy. 36 Isajüw mambüw tiülcambaj y tiül rünch mangalüw üetiw,cos ngomajiürüw üetiw nejiw―ajüwnej.

37Quiaj Teat Jesús tasaj nejiw:―Icona iyamban üetiw―aj nejiw.Quiaj tapiüngüw:―¿Teat, nguineaye? ¿Ngwüy

sanamban nangalan ijquiaw acoicmiow (200) denario pan müjchiiütsmüetiwe? ―awüw.

38 Teat Jesús tasaj nejiw:―Quiüran ijawan cas pan ijiüran

ningüy ―aj nejiw.Wüx tajawüw cas pan ajlüy, quiaj

tasajüw nej:―Ajlüy acoquiaw pan alijpüw cüet

―ajüw.39 Quiaj Teat Jesús tasaj nejiw

masajüw nipilan chetemoj noicnoicajlüy tiül nine nateaic soex. 40 Quiajchetetoj; al tiül atüch coic miow(100), al tiül ic miow gajpowüw(50) noicnoic ajlüy. 41 CondomTeat Jesús taxaing aaga acoquiawpan al ijpüw cüet. Taxaing omal

Page 73: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 6:42 70 SAN MARCOS 7:5

majaw cawüx, tüüch gracias TeatDios. Condom wüx tambaag aaga pantexeyay. Quiaj tüüch minipilan nejmajineaw müjchiw meáwan nipilan.At aaga ijpüw cüet aton tambaagmüüch nejiw majineaw. 42 Condomtatüch müetiw meáwan nipilanpaxiünüy üetiw. 43Wüx landoj, quiajtaxainguiw leawa minaw a pan, ata cüet, chipiüt gajpiüp (12) nchep.44 Ajcüwa tetiw quiaj atüch acoquiawmil monxey.

Teat Jesús tajüy teomal yow(Mt. 14:22-27; Jn. 6:16-21)

45 Quiaj Teat Jesús tasaj minipi-lan nej majtepiw tiül müx mamon-goj andüyiw necamb a nadam yowquiaj. Tasaj nejiw mambüw om-bas nejiw mandüyiw tiül cambaj Bet-saida. Cos nej apmacül quiaj leawaümb majtsor nipilan, quiaj apmawquiaj. 46 Wüx laǘmb majtsor nipi-lan, quiaj tamb andüy wüx nop tiücmataag orar, mandeac aweaag TeatDios. 47 Wüx lapojniow, aaga müxnamb lamatüch pinawan aaga nadamyow quiaj, nganüy Teat Jesús néjanquiaj aliün wüx iüt. 48 Nej tajawlaǘmb apacüw majombüw a yow ma-jüyichaw amüx, cos angochiw a iünd.Wüx landüy wüx arraw, quiaj TeatJesús tamb matüch nejiw, ajüy ambteomal yow. Tarang atnej apmamón-gan. 49Wüx tajawüw nop najüy ambteomal yow, quiaj tepajüw:

―¡Aag ayaj nembolooch! ―awüw.50 Meáwan nejiw tajawüw, xeyaymbayatoj. Quiaj Teat Jesús tasajnejiw:

―Nde mbayameron, ich mapacimeajtsan cos xique, ngome aljane―aj nejiw.

51 Condom tajtep tiül müx maqui-iüb nejiw; quiaj lomboj a iünd. Mbay-atoj majawüw, ndoj tapac omeajtsüw52 Nejiw nganaw majawüw nguineaytarang wüx tüüch mexeyay a pan,aliün mapac omalüw.

Teat Jesús tüüchmajneajmoniün an-deow tiül Genesaret

(Mt. 14:34-36)53 Tapeayiw necamb a yow tiül

iüt Genesaret. Quiaj tawüw tiüt,taoeliw mimüxiw nejiw mbeay yow.54 Wǘxan tajtepiw wüx iüt, quiajnipilan tajawüw nejay Teat Jesúsnapeay. 55 Condom quiaj tambüwacuiürrüw masajüw meáwan nipilantiül aaga iüt quiaj. Quiaj tapotsapeayiw nipilan maquiüjpüw miünmoniün andeow amb wüx mats,andüy niüng tanguiayiw alquiaj TeatJesús. 56 Nguiajantanej leaw niüngtamb, masey tiül cambaj, masey tiülrünch, tacüliw nej xeyay nipilan.Tayacüw ajcüwa moniün andeowmbeay plas pinawan cambaj, at tiültiiüd aton. Tatüniw xeyay ocueaj TeatJesús sitiül alndom ajcüwa moniünandeow masambüw nej masey apixnej. Meáwan leaw tasambüw nejtajneajiw nómban.

7Leaw üüch majiür nisoet nipilan(Mt. 15:1-20)

1 Noic nüt acas fariseos tambüwmajawüw Teat Jesús, maquiüjpüwajcüwamondüywüx aaga poch tüündMoisés, napeayiw imiünüw Jerusalén.2 Quiaj tajawüw altiül minipilan TeatJesús teaüetiw; pero ngo marangüwatnej ajlüyaymarangüwmeáwan nip-ilan judío wüx ajantsüw owixaw.Áag tandeacndeacüw ngo majneajwüx ombasüw nejiw. 3 (Cos ajcüwafariseos at meáwan judíos ajlüyayejwüx marangüw atnej arangüw mix-ejchiw nejiw, cos ngo metiw sitiülngo majantsüw owixaw nejiw xeyayatnej apiüngüw netam. 4 Wüx nejiwapeayiw ajüyiw tiül plas angalayej,ngondommüetiw nicuajind sitiül ngomajantsüw owixaw atnej apiüngüwnetam marangüw. Aton ajiürüwpalpálwüx arangüwwüx ajantsüw in-ganeowayej, xar iüt, xar manchiüc, atmimatsüw nejiw aton.) 5Quiaj ajcüwafariseos at mondüy wüx aaga poch

Page 74: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 7:6 71 SAN MARCOS 7:23tüünd Moisés, tatüniw manguiayiwTeat Jesús. Tasajüw:

―¿Neol minipilan ngo mandüjpiwleaw tarangüw mixejchiiütsa? ¿Neolngo majantsüw owixaw wüx üetiwatnej ajlüyay marangaatsa? ―ajüw.

6Quiaj Teat Jesús tasaj nejiw:―Iconamonwaiich, iwüyayonwüx

irangan najneaj, naleaing tarangIsaías tiül minawiig nej aaga pochniüng Teat Dios tapiüng:Ajcüwa nipilan quiaj apiüngǘwan

ayariw sandeac,ngome con omeajtsüw, ombeayíwan.7 Ngo membeat marangüw atnej

arangüw xic casa,cosmeáwan leaw aquiajchiw, aag ayaj

mipochíwan nejiw.8 Pero icona landroj imeajtsan leawTeat Dios apiüng netam merangan,cos tenguial ipacan wüx leaw ngometam, leaw mixejchiün tarangüw.Atnej wüx ijantsan ajcüwa xar, tas,at teamendüjpiün cuajantanej leawatayacüw mixejchiün, aj nejiw TeatJesús.

9Tasaj nejiw aton:―Icona tewüniün ninguiün

meáwan leawa tasaj icon Teat Diosmerangan, cas tendüjpiün opechleawa tayacüw mixejchiün. 10 TeatMoisés tarang tiül minawiig nej,tapiüng: “Iyar andeacüw miteat,mimüm, indiümüw”, aw. Atontapiüng: “Jane apmapaiich mandeacngo majneaj wüx ombas miteat nej,mimüm nej, ich mambiyaran”, awa Moisés. 11 Pero icona xeyay ngomajneaj irangan, cos ipiüngan aljanealndom masaj miteat nej, mimümnej, mapiüng: “Leawa alnajiürlangondom nüüch icon, cos aag ayajCorbán”. (Amb apiüng meáwan leawajiür lamüüch Teat Dios.) 12 Wüxapmapiüng aag ayaj, quiaj langometam mambeol miteat nej mimümnej cos icona iquiajchiün ombeay.13 Wüx irangan aag ayaj, quiajtemewüniün ninguiün Mipoch TeatDios, teyacan ingow leawa tayacüwmixejchiün marangüch. Ajlüy xeyay

cuajantanej atnej aag ayaj leaw iconateyacan marangüch ―aj nejiw TeatJesús.

14Quiaj Teat Jesús tapaj nipilan ali-nomb masaj:

―Inguiayiün, iyacan wüx imeajt-san leaw sanasaj icon. 15 Cuajantanejleaw alndom müeteran, manga-neowaran ngo müüch nop majiürnisoet; pero leawa alwüx omeaatsmandeac mbich alndom mayac nejasoet. 16 Jane andiüm manguiay, ichmanguiay mayac wüx omeaats ―ajnejiw Teat Jesús.

17 Condom wüx Teat Jesús tawniüng ajlüy meáwan nipilan, quiajtajmel tiül iüm. Ndoj minipilan nejquiaj tapots matüniw manguiayiwnej, tasajüw:

―¿Cuane wüx tendeac aaga lesndot mendeac quiaja? ―ajüw nej.

18Quiaj tasaj nejiw:―¿Neol, ata icona aton ngo

mejawan leawa tandeacas? ¿Neolngo mejawana, meáwan leaw alndommüeteran ngo müüch majiür nisoetnipilan? 19 Cos nüeteran andǘyanteomeaatsaran apmamb, ndojapmaw. Aaga nüeteran quiaj ngomüüch majiür nisoet nipilan ―ajnejiw Teat Jesús.

Nej tandeac wüx aag ayajmajüiquich meáwan cuajantanejnüeteran alndom müeteran, ngomenisoet. 20Aton tapiüng:

―Leawa nop apmandeac wüxomeaats, mbich aag ayaj alndommüüch nej majiür nisoet. 21 Cosimiün wüx omeaatsaran aw leawngo majneaj arangüch. Áag altiülnipilan ajiürüw minajtajüw nejiw,minaxeyiw nejiw, at altiül monenchajlüyiw maquiüjpüw monüx, átanmonüx maquiüjpüw monench, atmonbiy nipilan aton. 22 At ajlüymoneed, ajlüy reech, ajlüy monrangxeyay ngo majneaj, at monwaiich,ajlüy monjüyjüy, ajlüy mondiümocueaj alinop. Aton ajlüy monpaiich,monrangrangüy, ajlüy nerangrangmichach. 23 Meáwan aaga ngomajneaj arangüch quiaj, imiün tiül

Page 75: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 7:24 72 SAN MARCOS 8:5omeaatsaran. Aag ayaj mbich üüchmajiüraran nisoet ―aw Teat Jesús.

Nop najtaj ngome micual iüt tayarandeac Teat Jesús

(Mt. 15:21-28)24 Condom Teat Jesús taw quiaj

tamb andüy niüng ajlüy cambaj Tiroy Sidón. Tandüy tiül noic naniün-garan, maxood quiaj, cos nej ngomandiüm majawüw nej nipilan. Peronaleaing ngondom mexotüy. 25 Nopnajtaj najénan tanguiay Teat Jesús la-peay quiaj. Aaga najtaj quiaj ajiürnop micual nej nüx, alwüx ombas nejnimeech, üüch nej michach. Quiajtamb maquieel micos nej tiüt teom-bas Teat Jesús. 26 Aaga najtaj quiajngome micual iüt Israel, nej nop siro-feniciana. Nej tatün xeyay ocueajTeat Jesús mamb mawün nimeechwüx ombas micual nej. 27 Quiaj TeatJesús tasaj nej:

―Icül, cos ombas netam metiwnacualaran, cos ngo majneaj majnotüetiw nejiw majlos müjndiw a namixnine pet müetiw―aj nej.

28Aaga najtaj tasaj nej:―Teat, naleaing aag ipiüng quiaj,

masey ombas apmetiw a nacualaran,pero aton nine pet alndom mamilmilleawa najmiüc tiüt minaw üetnacualaran ―aj nej.

29Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Xecual, najneajay indeac quiaj.

Nganüy quiür ijaw micual, coslanüüch majneaj, lamacueat nejnimeech ―aj nej.

30 Naleaing tasoic, cos wüx tapeayaniüng nej, quiaj tajaw micual nejalpiiüm wüx mats, lajneaj, lamacueatnej nimeech.

Teat Jesús tüüchmajneaj nop nelaag,nejew

31 Condom Teat Jesús taw quiajtiül miíüt monaw Tiro, tamong ambtiül Sidón, at tamong amb tiül miíütDecápolis, tatüch mbeay aaga nadamyow Galilea. 32 Taquiiübaran mambquiaj majaw nej Teat Jesús nop naxeynelaag, aton ngondom mendeac.Quiaj tatüniw ocueaj Teat Jesús

sitiül alndom mayac owix wüx aaganaxey quiaj müüch majneaj. 33 QuiajTeat Jesús tawün ninguiün quiriwaaga naxey quiaj nejeweáagan quiaj.Condom Teat Jesús taxec micualowix nej teolaag a naxey quiaj, ndojtateonts onts ombeay nej cas tarreegoniw a naxey quiaj. 34 Condom quiajtaxaing omal majaw andüy cawüx,tawün miíünd nej, tapiüng:

―¡Efata! ―aw. Aaga poch quiajamb apiüng: ¡Lejquiar!

35 Quiaj lejquiat olaag a naxeyy oniw nej taley, lajneaj. Quiajtajneaj mendeac. 36 Ndoj tasaj nejiwTeat Jesús nde masajüw nejinguind.Pero masey atquiaj tasoiquiw,nejiw xeyay tandeacndeacüw wüx.37 Mbayajow wüx, xeyay tapacomeajtsüw majawüw leaw Teat Jesústarang, tapiüngüw:

―Nej arang cuajantanej najneaj,cos üüch manguiay nelaag nipilan,at üüch mendeac jane ngondommendeac ―awüw.

8Teat Jesús tüüch üetiw apiquiw mil

nipilan(Mt. 15:32-39)

1 Tiül aaga nüt quiaj, canchiütojxeyay nipilan niüng ajlüy nej. Wüxtind üetiw ngo majiürüw cuane ap-müetiw. Quiaj Teat Jesús tapaj minip-ilan nej, tasaj:

2 ―Sajiürüw lasta ajcüwa nipilanquiaj, cos lamajiür er nüt ajlüyiwningüy maquiüjpaats, lango ma-jiürüw üetiw. 3 Sitiül sanasajüwmajtsoriw wǘxan nganaw metiw,ngondom maiücüw, apmajmiücüwtiül tiiüd cos altiül imiünüw miün-quiaj ―aj nejiw Teat Jesús.

4Quiaj tasajüw nej minipilan nej:―¿Nguineay alndom maxoram

cuane apmüetiw ningüy tiül awajchiüc cam? Cos ngo macüleranningüy ―ajüw.

5 Quiaj Teat Jesús tatün manguiaynejiw:

―¿Cas pan aliün mejiürana? ―ajnejiw.

Page 76: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 8:6 73 SAN MARCOS 8:25Nejiw tapiüngüw:―Alíünan ayaíw pan―awüw.6 Quiaj tasaj ajcüwa nipilan chete-

moj tiüt, taxaing aaga ayaíw panquiaj. Tüüch gracias Teat Dios, castambaag a pan, tüüch minipilan nejmajineaw. 7 At aliün majiürüw acasnine cüet aton. Quiaj Teat Jesús tüüchgracias Teat Dios alinomb. Condomtüüch nejiwmajineaw. 8Meáwan nip-ilan tetiw paxiün. Wüx landoj üetiw,quiaj taxainguiw chipiüt ayaíw nchepminaw üetiw. 9 Ajcüwa monet quiajtatüch maseyme apiquiw mil nipilan.Wüx landoj üetiw, quiaj Teat Jesústüüch nejiw majtsoriw. 10 Condomnej tajtep tiül müx maquiiüb minip-ilan nej. Tambüw andüyiw tiül iütDalmanuta.

Fariseos atüniw nadam ateócan(Mt. 16:1-4; Lc. 12:54-56)

11 Wüx tapeayiw quiaj, altiülfariseos tambüw majawüw nej,tasajsajüw cuajantanej, majawüwcuane apmapiüng. Tasajüw:

―Irang noic nadam ateócannajawan, quiaj alndom napiüngannaleaing Teat Dios najlüy tiül cieloteamambeol ic ―ajüw.

12 Quiaj Teat Jesús tamix omeaats,tawün miíünd nej, tapiüng:

―¿Cuane nerang icon? ¿Neoltendiümanmejawan nadam ateócan?Naleaing sasaj icon ngome sanarangnicuajind ateócan mejawan ―awTeat Jesús.

13 Condom quiaj taw niüng ajlüyiwa nipilan quiaj maquiiüb minipilannej, tajtepiw tiül müx, tambüwtandüyiw necamb a nadam yow.

Leaw aquiajchiw fariseos(Mt. 16:5-12)

14Minipilan nej ngo leaam omeajt-süw majoyiw üetiw nejiw, áagan noicpan tajiürüw tiül müx. 15 Quiaj tasajnejiw Teat Jesús:

―Inguiayiün sanasaj icon. Netammejawan wüx leaw irangan. Nde me-yariün andeacüw Fariseos, at andeacHerodes. Cos aag ayaj arang atnejarang levadura ―aj nejiw.

16 Quiaj minipilan nej tandeacüwnejeyéjan quiaj, tapiüngüw:

―¿Neol tandeac atquiaja? ¿Ng-wüy ajcan ngo majamiünaats pana?―awüw.

17 Teat Jesús tajaw cuane teaman-deacüw. Quiaj tasaj nejiw:

―¿Neol tapots indeacndeacanwüxpana? ¿Neol nganawmejawana, mey-acan wüx imeajtsana? ¿Aliün palamimalana? 18 ¿Neol ngome tejawancon iniüjcan? ¿Neol ngome ten-guiayiün con ilajcan? ¿Neol ngoleaam imeajtsan? 19 Jow, wüx tajineasacoquiaw pan müetiw acoquiaw milmonxey, jow leaw tenaw, ¿cas ncheptechipichana? ―aj nejiw Teat Jesús.

Quiaj tapiüngüw:―Gajpiüp (12) nchep ―awüw.20 Condom tandüy wüx matün

manguiay, tapiüng:―Jow wüx tajineas ayaíw pan

müetiw apiquiw mil nipilan, leawatenaw, ¿cas nchep texainguiüna?―aj nejiw Teat Jesús.

Quiaj tapiüngüw:―Ayaíw nchep―awüw.21Quiaj Teat Jesús tapiüng:―¿Neol nganaw mejawana jane

xic? ―aw.Teat Jesús tüüch ram oniiüg nop naw

Betsaida22 Wüx tapeayiw tiül cambaj Bet-

saida, quiaj acas nipilan taquiüjpüwmamb niüng ajlüy Teat Jesús nopnaxey nesomb. Tasajüw nej mayacowix nej wüx a naxey quiaj para ma-jneaj. 23Quiaj Teat Jesús tasap owix anesomb quiaj, tanetet owix maquiiübmamb andüy mbeay cambaj. Ndojtajendjend wüx oniiüg a naxey quiajaonts ombeay nej, tayac owix nej wüxa naxey quiaj. Cas tatün manguiaysitiül larraw oniiüg lamaxom majawquiripite. 24 Aaga nesomb quiaj tax-aing omal, tapiüng:

―Nganüy saxom najaw quiripite,sajaw nipilan atnej xiül, pero nejiwteajüyiw―aj nej.

25 Condom Teat Jesús tayac owixnej alinomb wüx oniiüg a naxeyquiaj. Quiaj aaga naxey tajaw teáman,

Page 77: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 8:26 74 SAN MARCOS 9:2tajneaj oniiüg nej, tajaw ranüy maseymiünquiaj. 26 Quiaj tasaj nej TeatJesús:

―Quiür ijtsor, ndememong iriümbtiül cambaj, nde mesaj nejinguindnguineay tejneaj ―aj.

Pedro tapiüng Teat Jesús aaga Cristo(Mt. 16:13-20; Lc. 9:18-21)

27 Condom quiaj tamb Teat Jesúsmaquiiüb minipilan nej, tamongojambüw tiül namix nine cambaj ocueajCesarea de Filipo. Wüx aliw tiül tiiüd,quiaj Teat Jesús tasaj minipilan nej:

―¿Jane xic apiüngüw nipilana?―aj nejiw.

28Quiaj tasajüw nej:―Altiül apiüngüw ique aaga Juan

lapac alinomb. Altiül apiüngüw iqueaaga Elías tajlüy tanomb. Aton al-tiül apiüngüw ique alinop nendeacandeac Teat Dios ―ajüw nej.

29 Quiaj Teat Jesús tatün manguiaynejiw:

―Jow icona, ¿cuane ipiüngan, janexic? ―aj nejiw.

Quiaj tapiüng a Pedro:―Iquiay aaga Cristo, aaga

lapiürang aliüc ―aj nej.30 Teat Jesús quiaj tasaj nejiw nde

masajüw nejinguind jane nej.Teat Jesús tapiüng apmambiyaw nej(Mt. 16:21-28; Lc. 9:22-27)

31 Condom quiaj tapots masaj ne-jiw, tapiüng aaga Teat Naxey ne-tam mamongoch xeyay ngo majneaj.Ngome apmayariw nej andeac mon-tangtang monajiüt, at montangtangmiteaats, at mondüy wüx aaga pochleaw tüünd a Moisés aton. Tapiüngalinoic nüt nej apmandeow, apmam-biyaw nej ajcüwa nipilan quiaj. Con-dom wüx er nüt apmapac alinomb.32 Tasaj nejiw atquiaj ranüy. Quiaja Pedro tawün nej ninguiün quiriw,tapots malic.

33 Pero Teat Jesús ndiliteay majawniüng ajlüy alacasminipilan nej, quiajtalic a Pedro, tasaj:

―¡Icueat xic, nde mendeac atnejandiüm Satanás! Cos aaga indeacquiaj ocueaj nipilan, ngome ocueajTeat Dios ―aj nej Teat Jesús.

34 Quiaj Teat Jesús tapaj meáwannipilan miünüw canchiümojmaquiüjpüw minipilan nej. Tasajnejiw:

―Sitiül aljane andiüm mayarsandeac, ich mawün wüx omeaatsmeáwan naél leaw alndom ma-mongoch, ich mandüüb wüx leawasarang, masey mamongoch xeyayngo majneaj, masey mandeow wüxcruz ajcan andüüb xic. 35 Sitiülaljane ngo mayar sandeac cos imbolmambiy nej nipilan, alinoic nüt nejapmamongoch xeyay ngo majneaj, yngome apmamb tiül cielo. Pero sitiülaljane masey mandeow ajcan andüübxic ayar sandeac, nej apmamb tiülcielo alinoic nüt―aj nejiw Teat Jesús.

36Aton tapiüng:―Jondot aljane alndom maneay

meáwan cuajantanej leaw ajlüy wüx aiüt cam, ¿cuane ambich sitiül nej ngomamb tiül cielo? 37 ¿Mbich nguineayalndom nop nipilan mangüy asoetnej, nguineay alndom maw wüx parango mamb tiül aaga xeyay ngo ma-jneaja? 38 Sitiül aljane ngo ma-yar sandeac cos axing wüx xepoch,ngo mind mitsoj nej ajcüwa nipilanmonrang xeyay ngo majneaj, ajcüwmondüüb narangüch dios, pues ataTeat Naxey apmaxing majaw nej wüxapmandilil. Cos aliüc alinomb imiünniüng ajlüy Teat Dios. Apmaquiiübmiün xeyay ángeles, xeyay najneajayapmajlüy ―aw Teat Jesús.

91 Condom tasaj nejiw Teat Jesús:―Naleaing sasaj icon, altiül icona

leaw alningüy nganüy cam, nganawmendeowan apmejawan noic nadamateócan, apmejawan aliüc Teat Naxeymarang natang nenajiüt tiül micam-baj nej ―aj nejiw.

Wüx Teat Jesús tewüneay majawüw(Mt. 17:1-13; Lc. 9:28-36)

2 Wüx lamatüch anaíw nüt tatowndoj mapiüng aag ayaj, quiaj TeatJesús taquiiüb Pedro, Jacobo, y Juan,

Page 78: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 9:3 75 SAN MARCOS 9:19tambüw wüx nop nadam tiüc ne-jíwan quiaj. Condom quiaj Teat Jesústewüneay majawüw nej. 3 Xeyaynelitlit apix nej, rajnüy. Nejinguindwüx a iüt cam ngondom majantsnoic raan jael müüch merixix mat-nej. 4 Quiaj tajawüw mixejchiw nejiwtajlüyiw tanomb, aaga Elías maqui-iüb Moisés, teandeacüw maquiüjpüwTeat Jesús. 5Condomquiaj Pedro tasajTeat Jesús:

―Teat, ¡najneajay macüliiütsningüy, marangaats arej nden! Noicineay, alinoic apmaneay teat Moisés,alinoic apmaneay teat Elías ―aj nej aPedro.

6 Atquiaj tapiüng a Pedro cos ngomajaw cuane apmandeac, mbayatojxeyay majawüw. 7 Condom quiajtajlüy oic cawüx alareng niüngajlüyiw, tanden nejiw. Imiün tiül aagaoic quiaj tanguiayiw noic nanderac,tapiüng:

―Aaga Teat Naxey quiaj nejay xe-cual, xeyay sandiüm. Inguiayiün leawnej apmasaj icon―aj nejiw aaga nen-deac quiaj.

8 Wǘxan ndoj manguiayiw aagananderac quiaj, quiaj tajawüw langomajlüy nejinguind, néjan Teat Jesúsalmaquiüjpüw.

9 Condom wüx teawüw tiüt im-iünüw wüx tiüc, quiaj Teat Jesús tasajnejiw nde masajüw nejinguind leawaTeat Dios tüüch nejiw majawüw.Leawa ndoj apac tiül mondeowaaga Teat Naxey, quiaj alndommandeacüw wüx aag ayaj. 10 Atquiajnejiw ngo masajüw nejinguind, perotíülan nejiw tetünayej menguiayayejnguineay amb aaga apiüng quiajwüx tapiüng apmapac tiül mondeow.11 Condom quiaj tatüniw manguiayiwTeat Jesús, tapiüngüw:

―¿Neol tapiüngüw ajcüw mondüywüx aaga poch tüünd Moisés netammiün ombas nej aaga Elías, ndoj aliücaaga Cristo? ―awüw.

12Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:

―Naleaing Elías netam miün om-bas nej masaj nipilan leaam omeajt-süw wüx Teat Dios. ¿Neol ngo me-jawana, nguineay apiüng Teat Diostiül Mipoch nej wüx Teat Naxey, aagatüünd miün imiün tiül cielo? Cosapiüng nej apmamongoch xeyay ngomajneaj, ngome apmayarich andeacnej. 13Nganüy sanasaj icon wüx Elías,cos nop atnej Elías tiün. Tarangüwxeyay ngo majneaj wüx ombas nej,tarangüw leawa tandiümüw. Atnejlandoj lamapiüng tiül Mipoch TeatDios wüx nej, atquiaj tajlüy―aj nejiwTeat Jesús.

Tajneaj nop nench alwüx ombas nejnimeech

(Mt. 17:14-21; Lc. 9:37-43)14Wüx tapeayiw niüng ajlüyiw ala-

cas minipilan Teat Jesús, quiaj ta-jawüw aliw quiaj xeyay nipilan ayeynejiw tiüt. Aton aliw quiaj mondüywüx aaga poch tüünd a Moisés, ten-guial asajsajayej maquiüjpüw minipi-lan Teat Jesús. 15Wüx tajawüw lapeayniüng ajlüyiw nejiw Teat Jesús, mbay-atoj majawüw, acuiürrüw tambüwmangochiw matepeayiw. 16 QuiajTeat Jesús tatün manguiay nejiw:

―¿Cuane wüx tenguial indeacn-deacana? ―aj nejiw.

17Quiaj taw nop tiül a nipilan quiaj,tapiüng:

―Teat, jogüy saquiiüb miün nopxecual mejaw, cos alwüx ombas nejnimeech, ngondom mendeac. 18Wüxapeay mimonandeow nej, alox nejtiüt, atepich teombeay nej popox, an-caporros olüic nej. Tenguial amb arix,lango majiür apac. Landoj nasajüwminipilan sitiül alndom mawüniwwüx ombas xecual aaga nimeechquiaj, pero ngondom ombasüw―aw.

19Quiaj Teat Jesús tasaj nejiw:―¡Jaa, icona nipilan! ¿Neol ngo

meyariün sandeaca? ¿Cas nüt ipiün-gan sanajlüy ningüy naquiiüb icona?¿Ngow apmeyariün sandeaca? ―ajnejiw.

Condom tapiüng:

Page 79: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 9:20 76 SAN MARCOS 9:38―Iquiüjpanmiün aaga nench quiaj

―aj nejiw.20 Quiaj taquiüjpüw mamb. Wüx

aaga nimeech najlüy wüx ombasa nench quiaj tajaw Teat Jesús,quiaj tambeapmbeap a nench napac,tajmiüc ambiülmbiülüy tiüt, tatepichteombeay nej popox. 21 Quiaj TeatJesús tatünmanguiaymiteat a nench:

―¿Nde ngüt tapots marang nejatquiaja? ―aj.

Quiaj tapiüng a naxey:―Wüx nine nej. 22 Mbójan malox

nej tiül biümb, at tiül yow, andiümmambiy nej. Nganüy Teat, sitiül al-ndom membeol xicon, sitiül majmiücimal imeaats, Teat, imbeol xicon―awmiteat a nench.

23Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―¿Neol tepiüng sitiül alndom

nambeola? Cos jane ayar sandeac,cuajantanej leaw apmatün xicueaj,xique sanarang ―aj nej.

24 Condom quiaj tapiüng miteat anench:

―¡Sayar indeac teat, imbeol xicnde nachiw ximeaats! ―aw.

25Teat Jesús tajaw teapeayiw xeyaynipilan acuiürrüw sonongomoj niüngajlüy nej. Quiaj talic a nimeech najlüywüx ombas a nench. Tasaj:

―Ique nimeech, neech ngomendeac a nench cam, at neechmelaag aton, iriow wüx ombas nej,icueat nómban. ¡Nde mendüy wüxalinomb! ―aj nej Teat Jesús.

26Quiaj aaga nimeech tepaj, tandüywüxmalanglang alinomb aaga nench.Quiaj taw, tacueat nej. Ndoj aaganench píiüdan tiüt atnej landeow.Xeyay nipilan tapiüngüw landeow.27 Teat Jesús tasap owix a nenchmawitich. Quiaj witiüt a nench.

28 Condom wüx Teat Jesús tajmeltiül nop iüm, quiaj minipilan nejtatüniw manguiayiw nej nejíwanquiaj, tasajüw:

―¿Neol xicona ngondomnawüniün aaga nimeech quiaj?―ajüw.

29Quiaj Teat Jesús tasaj nejiw:

―Ajcüwa nimeech quiaj ngomawüw sitiül ngo metüniün ocueajTeat Dios, meiündan lop aton ―ajnejiw.

Teat Jesús alinomb tapiüng apmam-biyaw nej

(Mt. 17:22-23; Lc. 9:43-45)30 Condom tawüw quiaj, tajüyiw

ambüw tiül iüt Galilea. Pero TeatJesús ngomandiümmajawnejiwnipi-lan, 31 cos nej tealeámban maquiaachminipilan nej. Tasaj nejiw nguineayapmarangüch wüx Teat Naxey. Atontapiüng aljane apmayac nej teowixawnipilan, apmambiyaw nej, ndoj wüxer nüt apmapac alinomb. 32Nejiw ngomajawüw cuane wüx teamasaj nejiw,pero imboloj matüniw manguiayiw.

¿Jane alwüx atam ajlüy?(Mt. 18:1-5; Lc. 9:46-48)

33 Condom tapeayiw tiül cambajCapernaum. Wüx aliw tiül iüm, quiajTeat Jesús tatün manguiay nejiw:

―¿Cuane tendeacndeacanwüx ali-iüts tiül tiiüda? ―aj nejiw.

34 Nejiw ngo mendeacüw, ndi-jchiüjówan, cos wüx aliw tiül tiiüdtandeacüw wüx jane tiül nejiwapmarang natang. 35 Condom quiajTeat Jesús chetet, tasaj ajcüwagajpiüp (12) minipilan nej, tapiüng:

―Sitiül aljane andiüm marangnatang, netam marang chingüy tiülmeáwan nipilan, marang cuajantanejmambeol meáwan―aj nejiw.

36 Alquiaj nop nine. Condom TeatJesús tayac pinawan nejiw a nine.Quiaj taxaing mapeic, tasaj nejiw:

37 ―Sitiül aljane apmajiür lastamasey nop nine atnej aaga nine cam,aag ayaj atnej xique teamajiür lasta.At sitiül aljane ajiür xic lasta, aag ayajngome xíquian quiaj ajiür xic lasta, atXeteat aton, cos nej tüüch xic niün―aj nejiw.

Jane ngo majcüy majaw icoots, na-jneaj majaw icoots

(Mt. 10:42; Lc. 9:49-50)38 Condom quiaj tasaj nej a Juan:―Teat, tajawasan nop naxey

tawün nimeech wüx ombas nipilan,

Page 80: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 9:39 77 SAN MARCOS 10:9apaj wüx minüt. Tapajasan ocueajcos ngo maquiiüb icoots ―aj nej aJuan.

39Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Ich majlüy, nde mepalan. Cos

nejinguindngondommarang ateócanwüx xenüt, ndoj andǘüban mandeacngo majneaj wüx ximbas. 40Cos sitiülnop ngo majcüy majaw icoots, aagayaj najneaj majaw icoots. 41 Sitiülaljane apmüüch icon masey noicpite yow, cos ajaw xenipilan icon,naleaing sasaj icon aag ayaj apmajiürcuane najneaj apmüünd alinoic nüt.

Ijawan wüx, nde meyacüchiün wüxngo majneaj

(Mt. 18:6-9; Lc. 17:1-2)42 ’Sitiül aljane mayac wüx nisoet

nop tiül ajcüwa jayats monyarsandeac, najneaj wǘxan nganawmarang aaga ngo majneaj quiajmaoelich teonic nej nop cow majlostiül ndec. 43 Aton sitiül aljane ayaagowix nej alndom mayac nej tiülnisoet, ich mandooig. Cos másnajneaj mapac ningüy masey ngomajiür nots owix nej, ingow ajiürmiijtsüw owix, ndoj alinoic nütmambtiül biümb niüng ngondom xejquem,mandaab meáwan nüt. 44 Cosninguiün ajcüwa ndiüc apmajlüy wüxombas nej ngome apmandeowüw, ata biümb ngondom xejquem. 45 Sitiülaljane ayaag oleaj nej alndom mayacnej tiül nisoet, ich mandooig notsoleaj nej. Cos más najneaj majlüyatquiaj ingow ajiür miijtsüw oleajnej, ndoj alinoic nüt mamb tiülbiümb niüng ngondom xejquem.46 Cos ninguiün ajcüwa ndiüc leawapmajlüy wüx ombas nej ngomeapmandeowüw, at a biümb ngondomxejquem. 47 At sitiül aljane ayaagoniiüg nej alndom mayac nej tiülnisoet, ich masoond noic oniiüg nej.Cosmás najneaj majlüy tiül minipilanTeat Dios noic oniiüg, ingow ajiürijquiaw oniiüg ndojmajlos tiül biümb;48 cos ninguiün tiül a castigo ajcüwandiüc apmajlüy wüx ombas nej

ngome apmandeowüw, at a biümbngondom xejquem.

49 ’Cos meáwan apmatajcüchmajneaj naag biümb, y meáwannichech apmüünd majtix naagquiniüc. 50 Najneaj quiniüc aag ayajnajtix; pero jondot lango majtix,¿cuane ajpar? ¿Nguineay apmajtixalinomb? At icona aton netammerangan atnej quiniüc cos üüchmaxix nüeteran; irangan najneaj, ndemejcüyiünmejawan nop alinop―aw.

10Teat Jesús apiüng wüx moncueateay(Mt. 19:1-12; Lc. 16:18)

1 Condom Teat Jesús taw tiülcambaj Capernaum maquiiüb minip-ilan nej, tambüw andüyiw tiüliüt Judea. At tambüw aton tiüla iüt nonüt necamb lam Jordán.Sonongotoj quiaj xeyay nipilanmajawüw nej. Quiaj taquiaach nejiwatnej mbójan marang. 2 Ndoj quiajacas fariseos tambüw majawüw TeatJesús matüntüniw manguiayiw nejmajawüw cuane apmapiüng. Tasajüwsitiül nop naxey alndom macueatmintaj nej nómban. 3Quiaj tasaj nejiwTeat Jesús:

―Jow mixejchiiüts a Moisés,¿nguineay tapiünga? ―aj nejiw.

4Quiaj tapiüngüw:―Teat Moisés tapiüng nop

naxey alndom macueat mintaj nej,pero naleaing netam marangüchminawijquiaw nejiw müjndiw paramecueatayej nómban―awüw.

5Quiaj Teat Jesús tasaj nejiw:―Teat Moisés tasaj icon merangan

atquiaj cos tajaw icona nadam imea-jtsan. 6 Pero tanomb wüx Teat Diostarang meáwan cuajantanej, “quiajtarang nipilan nop naxey nop naj-taj”. 7 “Wüx aag ayaj nop naxeyapmacueat miteat nej mimüm nej,apmaquiiüb mintaj nej. 8Quiaj apma-jlüyiw nóiquian, atnej majlüyiw nopnejiw ngome ijpüw, noic omeajtsüw.”9 Pares leawa Teat Dios lamüüchmequiiübayej nejinguind ngondom

Page 81: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 10:10 78 SAN MARCOS 10:26müüch nejiw mecueatayej ―aj nejiwTeat Jesús.

10Condomwüx tapeayiw tiül nden,quiaj minipilan nej tatüniw man-guiayiw nej aton wüx aaga les ndotmandeac quiaj. 11 Quiaj Teat Jesústasaj nejiw:

―Sitiül nop naxey apmacueatmintaj nej, ndoj apmaquiiüb alinopnajtaj, aag ayaj lamajiür nisoet, cosatnej lamajiürminajtaj nej. 12At sitiülnop najtaj apmacueat minoj nej ndojapmaquiiüb alinop naxey, nej atonajiür nisoet cos ajlüy atnej majiürminaxey nej ―aj nejiw.

Namix nine taquiiübaranüw ma-jawüw Teat Jesús

(Mt. 19:13-15; Lc. 18:15-17)13 Condom taquiiübaran niüng

ajlüy nej tegüy namix nine mate-peayiw Teat Jesús, majend nej oma-lüw. Minipilan nej taliquiaw mon-quiiüb namix nine, ngo mandiümüw.14Pero wüx Teat Jesús tajaw nguineayteamarangüw, quiaj tajcüy, tasajnejiw:

―Ijchan miünüw a namix nineniüng sajlüy, nde mepalan. Cos sitiülaljane andiüm majmel tiül micambajTeat Dios netam marang atnej nopnine. 15 Naleaing sasaj icon sitiülaljane ngo mayar sandeac atnej nopnine ayar cuajantanej masoic, ngon-dom majmel tiül micambaj Teat Dios―aj nejiw.

16 Quiaj taxaing mapeic namixnine, tajend omalüw, tasaj nejiw:

―Mambeol icon Teat Dios ―aj ne-jiw Teat Jesús.

Nop nejiür xeyay tandeac aweaagTeat Jesús

(Mt. 19:16-30; Lc. 18:18-30)17 Wüx Teat Jesús taw quiaj, quiaj

ajngot nop naxey acuiür, maquieelmicos nej teombas Teat Jesús, tatünmanguiay:

―Teat Naxey, sajaw ique najneajirang. Nganüy isaj xic cuane ne-tam narang, nguineay alndom napacmeáwan nüt tiül cielo ―aj nej.

18 Condom Teat Jesús tasaj nej:

―¿Neol tepiüng xique sarangnajneaja? Nejinguind nipilan ngomarang najneaj, néjan quiaj Teat Diosarang najneaj. 19 Ique lamenguiayleaw apiüng tiül Mipoch Teat Diosniüng apiüng: “Nde mejiür minajtaj,at najtaj nde mejiür naxey; ndemembiy nipilan; nde merneed;nde merndeac ngo maleaing; ndemewaiich nejinguind; netam meyarandeac miteat, mimüm”―aj nej TeatJesús.

20Quiaj tasaj nej aaga naxey:―Teat, meáwan aag ayaj sayac

wüx ximeaats narang ndewüx sarangquich ―aj nej.

21 Quiaj Teat Jesús tajaw nej,tajmiüc omal omeaats, tajiür nejlasta, tasaj:

―Alíünan alcuane nganawmerang. Quiür inüüb meáwanleaw almejiür. Condom imbaagombeat iich nipilan ngo majiür;quiaj apmejlüy najneajay tiül cielo.Ndoj tewiün mendüüb xic, maseymambiyaw ic wüx cruz ―aj.

22 Wüx tanguiay aag ayaj tayaagngomajneaj, taw quiaj amix omeaats;cos ngo mandiüm mandrooch ombasmeáwan leaw almajiür, cos nop nejnejiür xeyay.

23Condom Teat Jesús ndiliteay ma-jaw minipilan nej, tasaj nejiw:

―Xowüy laél ocueajiw monjiürxeyay cuajantanej majmeliw tiül mi-cambaj Teat Dios ―aw.

24 Minipilan nej mbayatoj man-guiayiw andeac Teat Jesús. Quiaj nejtasaj nejiw alinomb:

―Xecualüw, xowüy laél majmeliwtiül micambaj Teat Dios leawa xowüyayacüw omeajtsüw wüx leaw alma-jiürüw. 25 Sapiüng más ngo maél ma-mong nop camello teowil nots ndiüc,ngo matnej aél ocueaj nop nejiürxeyaymajmel tiülmicambaj Teat Dios―aj nejiw.

26 Wüx tanguiayiw aag ayaj,quiaj mbayatoj xeyay, tetünayejmenguiayayej:

Page 82: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 10:27 79 SAN MARCOS 10:43―Sitiül atquiaj ajlüy teat, ¿jane al-

ndom maw asoet nej? ―awüw.27 Quiaj Teat Jesús tajaw nejiw,

tapiüng:―Nejinguind nipilan ngondom

mawün asoet alinop, néjan TeatDios alndom marang. Cos Teat Diosalndom marang cuajantanej ―aw.

28 Condom Pedro quiaj tendeacmasaj Teat Jesús:

―Teat, xicona lanacueatiünmeáwan leawa tajiürasan nandüjpiünic ―aj nej.

29Quiaj Teat Jesús tapiüng:―Naleaing sasaj icon, ngo majlüy

nejinguind jane lamacueat aniüngnej, micoj nej, michiig nej, miteatnej, mimüm nej, mintaj nej, micualnej, tengwüy miíüt nej, cos áagiün mandüüb xic mandeac xepoch;30 jane ngo müünd majiür xeyayningüy wǘxan aliün mapac, apmajiüraniüng nej, micoj nej, michiig nej,mimüm nej, micual nej, átan miíütnej. Masey apmamongoch xeyaymoncüy nganüy, cos alinoic nüt ap-majlüy najneajay meáwan nüt tiülcielo. 31Aton altiül leaw ayaag natangnej nganüy, alinoic nüt apmarangchingüy; at altiül leaw ayaag chingüynej nganüy, alinoic nüt apmarangnatang ―aw Teat Jesús.

Tandüy wüx mapiüng apmambi-yaran

(Mt. 20:17-19; Lc. 18:31-34)32 Wüx aliw tiül tiiüd ambüw

andüyiw Jerusalén, Teat Jesús ombasnej, almandüjpiw nej minipilan nejmbayajówan, imboloj aton. QuiajTeat Jesús tawün ninguiün quiriwajcüwa gajpiüp (12), tapots masajnejiw wüx nguineay apmamongoch.33 Tapiüng:

―Inguiayiün, sanasaj icon, nganüyandüyiiüts Jerusalén niüng TeatNaxey apmayacüch teowixaw mon-tangtang miteaats maquiiüb mondüywüx aaga poch tüünd Moisés.Quiaj apmapiüngüw mandeow,apmayacüw nej teowixaw napeaymiünnipilan. 34Quiaj apmitsojownej,

apmawüjchiw nej, apmateontsüwonts ombeayiw wüx ombas nej, ndojapmambiyaw nej. Condom wüx ernüt apmapac alinomb ―aw TeatJesús.

Leawa tatüniw Jacobo y Juan(Mt. 20:20-28)

35Condom Jacobo maquiiüb a Juan,micual nejiw Zebedeo, tatüchiw nejmasajüw:

―Teat, sandiüman merang leawasanatüniün icueaj ―ajüw.

36 Quiaj Teat Jesús tatün manguiaynejiw:

―¿Cuane indiüman naranga? ―ajnejiw.

37 Tasajüw nej:―Teat, wüx lacheter merang

natang nenajiüt, iich xicon chetenonniüng ijlüy, nop wüx miác, alinopwüx miquiamb―ajüw nej.

38Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Teat, ngo mejawan cuane

teametüniün. ¿Alndom iconamemongochiün meáwan naél atnejxique sanamongoche? ¿Alndomicona mendeowan atnej xiquesanandeowa? ―aj nejiw.

39 Tapiüngüw:―Alndom―awüw.Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Naleaing, netammemongochiün

naél atnej xique sanamongoch, ne-tam memongochiün xeyay ngo ma-jneaj atnej xique. 40 Pero aaga ipiün-gan chetemeron wüx xeác xequiamb,aag ayaj ngondom nüüch icon, coslajlüy aljane apmüünd aag ayaj ―ajnejiw.

41 Wüx tanguiayiw aag ayaj alga-jpowüw (10) tajcüyiw majawüw Ja-cobo y Juan. 42 Quiaj Teat Jesús tapajnejiw miün, tasaj nejiw:

―Lamejawan nguineay arangüwmonajiüt tiül meáwan cambaj. Cosarangüw apatüw atnej lamaneayiw anipilan ajlüyiw wüx. At aton mon-tangtang tiül nejiw ngo majiürüwlasta nejinguind. 43 Pero tiül iconangome apmajlüy atquiaj. Cos janeandiüm majiür nadam najiüt tiülicona netam marang nop nembeol

Page 83: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 10:44 80 SAN MARCOS 11:13icon. 44Sitiül aljane tiül icona andiümmarang natang, netam marang at-nej najon mos. 45 Cos Teat Naxeyngo miün mambeol nej nipilan, nejtiünmambeol nipilan, mandeow paramangüy asoet meáwan nipilan ―ajnejiw Teat Jesús.

Teat Jesús tüüch ram oniiüg a Bar-timeo

(Mt. 20:29-34; Lc. 18:35-43)46 Condom tapeayiw Jericó.

Almawüw tiül aaga cambaj quiajTeat Jesús maquiiüb minipilan nejmaquiüjpüw altegüy nipilan, quiajnop nesomb alchetem mbeay tiiüdteatüneay, nenüt Bartimeo, micualnej Timeo. 47 Wüx tanguiay aaganesomb quiaj Teat Jesús naw tiülcambaj Nazaret, áag namong niüngajlüy nej. Quiaj tepaj:

―¡Teat Jesús, Micual David, ijiürxic lasta! ―aw.

48 Xeyay nipilan taliquiaw nej ma-pal ombeay, pero nej tayac wüxalquiriw apaj:

―¡Teat, Micual David, ich majmiücimal imeaats mejaw xic! ―aw.

49Quiaj lembet Teat Jesús, tapiüng:―Isajan miün ningüy ―aw.Quiaj tambüw masajüw a nesomb:―Ich mapac imeaats, witiür,

teamapaj ic ―ajüw.50 Quiaj awíichan tiüt apix nej

witiówan tiüt tamb matüch niüngajlüy Teat Jesús. 51CondomTeat Jesústatün manguiay nej:

―¿Teat, cuane indiüm narang wüximbasa? ―aj.

Quiaj tasaj nej aaga nesomb:―Teat, sandiüm ram xiniiüg

naxom najaw―aj nej.52Quiaj Teat Jesús tasaj nej:―Nganüy quiür ijtsor, lerjneaj cos

teyac imeaats wüx xic ―aj nej.Quiaj rat oniiüg nej, condom

tandüüb mamb Teat Jesús tiül tiiüd.11

Teat Jesús tajmel tiül Jerusalén(Mt. 21:1-11; Lc. 19:28-40; Jn. 12:12-

19)

1 Wüx laliüc mapeayiw tiülJerusalén, aliw niüng ajlüyiw cambajBetfagé y Betania, lareng mitiücOlivos, quiaj Teat Jesús tüüch mambijpüw minipilan nej, 2 tasaj:

―Quiüran tiül a nine cambajquiün. Wüx apmepeayiün quiaj,apmexoman nop quicheech burnetsaag, nganaw müünd memas.Ichejtiün, iquiüjpan miün. 3 Sitiülaljane matün manguiay icon neolterangan atquiaj, isajan cos TeatNaxey apmetam nej, ndoj apmatsori-ich alinomb―aj nejiw Teat Jesús.

4 Quiaj tambüw. Wüx tapeayiwquiaj, taxomüw nop quicheech burnetsaag mbeay nden, tachejtiw.5Altiül nipilan aliw quiaj tapiüngüw:

―¿Cua temerangana? ¿Neoltechejtiün a bur quiaja? ―awüw.

6 Condom nejiw tapiüngüw atnejlandoj masaj nejiw Teat Jesús. Quiajtüjndiw machejtiw. 7 Taquiüjpüwmamb a bur niüng ajlüy Teat Jesús.Tapojchiw teopech bur apixawnejiw. Condom quiaj Teat Jesústajtep chetem wüx. 8 Xeyay nipilantapüjchiw tiüt apixaw nejiw tiül tiiüd,altiül tapoliw omal xiül mayacüw tiütaton.

9 Meáwan monmong ombas átanaliüc tamiün teapajüw napac:

―¡Najneajay! ¡Ich mapac omeajt-saats, cos lapeay nop niün wüxminütTeat Dios! 10 ¡Najneajay! ¡Lapeay nopnatang nenajiüt marang atnej tarangmixejchiiüts David! ¡Najneajay ajlüyTeat Dios! ―awüw.

11 Wüx tatüchiw Jerusalén, quiajTeat Jesús tajmel tiül aaga nadamnangaj iüm ocueajiw. Wüx landojmajawmeáwan leaw ajlüy quiaj, quiajtaw cos langwiiüts. Tamb andüytiül cambaj Betania, aquiiüb ajcüwagajpiüp (12) minipilan nej.

Teat Jesús talic noic owil toc(Mt. 21:18-19)

12 Aw alinoic nüt tawüw tiül Be-tania, tandilileaw alinomb andüyiwJerusalén. Wüx aliw tiül tiiüd, TeatJesús tind üet. 13 Miünquiájan tajaw

Page 84: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 11:14 81 SAN MARCOS 11:32noic owil toc neóp xeyay. Quiaj tambmajaw sitiül neóng, pero ngo maxomnicuajind, aópan alwüx, cos ngomenüt ajiür aóng toc. 14 Condom TeatJesús talic a toc:

―Nejinguind langome apmüetióng nómban―aj.

Minipilan nej tanguiayiw aag ayaj.Tawün tiül nadam nangaj iüm leaw

ngo metam majlüy quiaj(Mt. 21:12-17; Lc. 19:45-48; Jn. 2:13-

22)15Condomwüx tapeayiw Jerusalén,

quiaj Teat Jesús tajmel tiül nadamnangaj iüm mawün quiaj meáwanmonüjpeay, mongalüy. Aton tapaagninguiün mimesiw mongowüüchtomiün, atmibangüwmonüübpalom.16 Ngo müüch mamong nejinguindmonjoy cuajantanej tiül a nadamnangaj iüm. 17 Condom quiaj tapotsmaquiaach nejiw, tapiüng:

―¿Neol ngo leaam imeajtsanleaw apiüng tiül Mipoch Teat Dios?Apiüng: “Saniüng ajlüy niüng alndommatajcüw orar meáwan nipilanmonaw palpálwüx cambaj wüx iüt”.Nganüy icona lameajchiün marangaaga nangaj iüm cam atnej niüngaxotayej moneed ―aw Teat Jesús.

18 Ajcüwa montangtang miteaats,at mondüy wüx aaga poch tüündMoisés, wüx tanguiayiw aag ayajtayambüw nguineay mambiyaw TeatJesús. Laimboloj mandüyiw, cosmeáwan nipilan najneaj majawüwleawa nej teamaquiaach. 19 Wüxlaquinüt, quiaj Teat Jesús taw tiülJerusalén maquiiüb minipilan nej,tandüyiw Betania alinomb.

Aaga toc lawaag(Mt. 21:20-22)

20 Amb alinoic nüt wüx lajwic nüt,tamongoj alinomb niüng ajlüy aagatoc. Quiaj tajawüw nómban lawaagnaw wüx mioxiich nej. 21 Pedro quiajleaad omeaats nguineay Teat Jesústasaj a toc. Quiaj tapiüng:

―Teat, ijaw a toc quiaj, áag telic,nganüy lawaag ―aw.

22 Condom Teat Jesús tasaj nejiw:

―Iyacan imeajtsan wüx Teat Dios.23 Naleaing sasaj icon, jangantanejapmasaj aaga tiüc quiaj: “Iriow,indüy tiül ndec”, maj, sitiül nejngo machiw omeaats, nej mapiüngnaleaing apmarangüch leawa atün,quiaj apmarangüch leaw atün.24Nganüy sasaj icon, wüx isajan TeatDios meáwan leaw itüniün, sitiülipiüngan naleaing apmeajndiün,atquiaj apmajlüy. 25 Sitiül iyajcanijcüyiün mejawan aljane, wüx itajcanorar netam mewüniün aag ayajwüx imeajtsan nómban. Cos sitiülatquiaj apmerangan, Miteatiiüts Diosnajlüy tiül cielo ngome apmayacwüx omeaats isoetiün. 26 Perositiül icona iyacan wüx imeajtsanijcüyiün, Miteatiiüts Dios najlüy tiülcielo, ngome apmawün wüx omeaatsisoetiün ―aj nejiw Teat Jesús.

Tasajüw Teat Jesús nguiane ayar mi-najiüt nej

(Mt. 21:23-27; Lc. 20:1-8)27 Condom tapeayiw alinomb tiül

Jerusalén. Wüx Teat Jesús tea-jüy tiül aaga nadam nangaj iüm,quiaj tiünüw majawüw nej montangmiteaats, mondüy wüx aaga pochtüünd Moisés, at montangtang mon-ajiüt. 28 Tatüniw nej manguiayiw:

―¿Jane tüüch ic mewiün merangleawa lamerang quiaja, nguiane teyarminajiüta? ―ajüw nej.

29Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Xique aton sanatün nanguiay

icon noic poch, sitiül apmesajan xic,quiaj xique aton sanasaj icon janetüüch xic niün narang leawa tea-narang. 30 Jow, wüx tüüch yownipilanaaga Juan, ¿jane tüüch nej maranga?¿Teat Diosa, ngwüy nipilana? Nganüyisajan xic ―aj nejiw.

31 Quiaj tesajsajayej nejeyéjanquiaj, tapiüngüw:

―¿Cuane apmasajaatsa? Cos sitiülapmapiüngaats Teat Dios tiül cielo,quiaj apmasaj icoots: “¿Neol ngo me-yariün andeaca?” 32 Aton sitiül ap-masajaats imiün tiül nipilan, meáwannipilan apmajcüyiw majawüw icoots―awüw.

Page 85: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 11:33 82 SAN MARCOS 12:15Imboloj mandüyiw nipilan, cos

ajawüw meáwan nipilan apiüngüwaaga Juan nop nej nendeac andeacTeat Dios. 33Quiaj tasajüw Teat Jesús:

―Ngo najawan―awüw.Quiaj Teat Jesús tasaj nejiw:―Ata xique ngo nasaj icon jane

tüüch xic niünnarang leaw teanarang―aj nejiw.

12Teat Jesús andeac andüy wüx ngo

majneaj monrang najiüt(Mt. 21:33-46; Lc. 20:9-19)

1 Condom Teat Jesús tapots masajnejiw, ngome aleaing miün. Tapiüng:

―Tajlüy nop naxey tapiür xeyayowil uva tiül micorrül nej. Tarangnajneaj otüeng corrül. Condomtaood tiüt tiül piedra marang niüngapmacuüücharan najün uva mawmiyow. Aton tarang nop najal oleajnine iüm nasoic torre niüng alndommacüleran cawüx majiürüch corrül.Ndoj tayac teowix nipilan a corrülquiaj. Condom nej taw, tamb andüymiünquiaj iüt. 2Wüx lamatüch a nütmapeederan aóng uva, quiaj neneaycorrül tüüch mamb mimos nej mambmajaw monrang najiüt quiaj, mayarleaw atüch nej neneay corrül. 3Nejiwtasapüw a mos quiaj, tatoliw, tüjchiwmandilil owíxan. 4 Condom neneayiüt tandüy wüx müüch mamb alinopmimos nej. Átan taloxiw, talojtiwomal nej, taliquiaw nej. 5Tandüy wüxmüüch mamb alinop, aag ayaj mbichtambiyaw. Ndoj tüüch mamb altigüy,átan altiül tatoliw, altiül tambiyawnómban.

6 ’Aag miün micual nej aliün ma-jlüy, leaw xeyay ajiür lasta. Ndójwüxtüüch mamb micual nej. Cos apiünga nej: “Xecual mbich ngome ap-marangüwwüx nicuajind”, aw. 7Peroajcüwa monrang najiüt quiaj wüxtajawüw aliüc aaga micual neneayiüt quiaj, tandeacüw nejeyéjan quiaj,tapiüngüw: “Aag ayaj micual ne-neay iüt, nej apmeneay a corrül cam.

Tabaats mambiyaats, ndoj icoots ap-maneayiiüts a corrül cam”, awüw.8 Quiaj tasapüw mambiyaw. Condomtaxainguiw maloxiw ninguiün.

9 ’¿Cuane apmarang aaga naxey ne-neay iüt quiaja? Apmamb mambiyajcüwa monrang najiüt quiaj. Con-dom apmayamb alinoic ajlüy mon-rang najiüt, mayac teowixaw aagacorrül.

10 ’¿Neol, nganaw meteowanleaw apiüng tiül Mipoch Teat Dios?Apiüng:Aaga piedra leaw taloxiw ninguiün

monrang iüm,nganüy laíün marang xeyay netam

piedra tiül oxing iüm.11 Teat Dios nerang aag ayaj, ajawaats

aag ayaj xeyaynajneaj―aj ne-jiw Teat Jesús.

12 Condom ajcüwa monajiüttandiümüw masapüw Teat Jesús, costayajcüw aaga tandeac quiaj tandeacandüy wüx ombasüw. Pero naleaingcos timboloj mandüyiw nipilan, quiajtacueatiw nej, tawüw quiaj.

¿Netam majwan tomiün andüyRoma?

(Mt. 22:15-22; Lc. 20:20-26)13 Condom tüjchiw mamb acas

fariseos at aton acas minipilanHerodes niüng ajlüy Teat Jesús,mayambüw nguineay masapüw nejwüx aleaic mandeac. 14 Quiaj tiünüwmasajüw nej:

―Teat, sajawan ique indeacnaleaing, ngo mewaiich, ngomermbol mendüy nejinguind. Ataton ngo mepiüng wüx jane netam,jane ngo metam. Ique iquiaachnaleaing wüx Teat Dios. Nganüy isajxicon, ¿naleaingue netam mangü-yaran leaw atün a César, ngwangwüyngo metama? ¿Mangüyiiütsa, ngwüyngo mangüyiiütsa? ―ajüw nej.

15 Pero Teat Jesús lamajawnguineay mindeac ombeayiw ajcüwanipilan quiaj, quiaj tasaj nejiw:

―¿Neol tendiüman mejawan ma-jüic cuane sanandeaca? Ichmiünnoictomiün najaw―aj nejiw.

Page 86: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 12:16 83 SAN MARCOS 12:3316 Quiaj tüjchiw. Almajaw, quiaj

Teat Jesús tatün manguiay nejiw:―¿Jane mitey alwüx a tomiün

cama, jane minüt alwüxe? ―aj nejiw.Quiaj tasajüw nej:―César ―ajüw.17 Teat Jesús tasaj nejiw:―Ijchan a César ocueaj César, aton

ijchan Teat Dios ocueaj Teat Dios ―ajnejiw.

Quiaj mbayatoj manguiayiw an-deac nej.

Wüx apmapacaran tiül mondeow(Mt. 22:23-33; Lc. 20:27-40)

18 Condom tapeayiw acas saduceosniüng ajlüy Teat Jesús. Ajcüw ayajnoic ajlüy nipilan apiüngüw mon-deow langome apmapacüw alinomb.Tatüniw nej manguiayiw:

19 ―Teat, Moisés tarang tiülminawiig nej, tapiüng sitiül nopnaxey mandeow, macül mintaj nejlemben omal, pero ngo majiürüwmicualüw nejiw, quiaj michiig nejnetam mengoch owix aweaag aagalemben omal quiaj, para alndom ma-jlüy micual micoj nej. 20 Pues tajlüyayaíw monxey nop necual nejiw.Aaga natang nacojaran tengoch owix,ndoj tandeow, nganaw majiürüwmicualüw nejiw. 21 Condom quiajmichiig nej tangoch owix aweaagaaga najtaj lemben omal quiaj.Aton tandeow a naxey wüx nganawmajiürüw micualüw nejiw. Atquiajtajlüy aton amb arojpüw. 22 Atquiajtengoch owixaw maquiüjpüw aaganajtaj quiaj meáwan aaga ayaíwmonxey quiaj. Nejinguind tiülnejiw ngo majiürüw micualüw nejiw.Ndójwüx nejay a najtaj tandeow.23 ¿Jow wüx apmapacaran alinomb,jane tiül nejiw apmaquiiüb a najtajquiaja? Cos ajcüwa ayaíw monxeyquiaj tengoch owixaw maquiüjpüw―ajüw.

24Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Icona ngo mejawan cuane wüx

teamendeacan quiaj, cos ngo me-jawan cuane ajlüy tiül Mipoch Teat

Dios. Aton ngo mejawan cuane al-ndom marang Teat Dios. 25 Pues wüxapmapacaran alinomb ngome apma-jlüymongoch owix, cos apmajlüyarannoic miün atnej ajcüw ángel najlüytiül cielo. 26 Nganüy aaga itüniünmenguiayiünwüx apacaran tiül mon-deow, ¿neol ngo meteowan tiül aagapoch tüünd Moisés nguineay tapiüngTeat Dios wüx tandeac imiün tiül noicowil nine xiül teandaab? Cos tapiüng:“Xique Teat Dios, Midios Abraham,Midios Isaac, at Midios Jacob, ajcüwtajlüyiw tanomb”. 27Teat Dios ngomeMidiosüw mondeow, nej Midiosüwjane almapac. Icona xeyay ngo me-jawan cuane teamepiüngan ―aj ne-jiw Teat Jesús.

¿Ngün tiül aaga poch tüünd Moisésmás xeyay netam?

(Mt. 22:34-40)28Tiün niüng ajlüy nej nop naw tiül

ajcüwamondüywüx aaga poch tüündMoisés cos tanguiay wüx teandeac-ndeacüw. Tajaw Teat Jesús tangochmasaj nejiw najneaj. Quiaj nej atontatün manguiay noic, tasaj:

―¿Ngün tiül aaga poch tüündMoisés más xeyay nembeate? ―ajnej.

29Quiaj Teat Jesús tasaj nej:―Aaga leaw najntsop wüx atam

apiüng: “Inguiayiün cambaj Israel,áagan nop Dios ajlüy aag ayaj TeatDios Midiosaats. 30 Netam mendiü-man Teat Dios con imeajtsan, conmiespiritujan, con mifisan; aton ne-tam mendiüman con meáwan ipacanijiüran”, aw. Aag ayaj a poch leawalwüx atam. 31 Alinoic aton landiümmatnej, apiüng: “Netam mejiüranlasta nop alinop atnej ijiürayon lastaicoyónan quiaj”, aw. Ngo majlüy ali-noic poch majntsop wüx ajcüw ayaj―aj nej Teat Jesús.

32 Quiaj aaga naxey nendüy wüxaaga poch tüünd Moisés tasaj nej:

―Teat, naleaing ipiüng. Cos aagipiüng quiaj naleaing áagan nopDios almajlüy, ngo majlüy alinop.33 At aag ipiüng quiaj nguineay

Page 87: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 12:34 84 SAN MARCOS 13:2netam mandiümaats Teat Dios conomeajtsaats, con mifisaats, conmiespiritujaats, aton con meáwanapacaats ajiüraats. At aton netammajiüraats lasta nop alinop atnejajiürayoots lasta icoyóotsan quiaj.Meáwan aag ayaj xeyay nembeatngo matnej meáwan nichech najmelmüünd Teat Dios, ngo matnejmeáwan nichech nambelaran wüxartül ―aj.

34Wüx Teat Jesús tajaw aaga naxeytandeac naleaing najneajay, quiajtasaj:

―Laliüc metüch mejmel tiül mi-cambaj Teat Dios ―aj nej.

Ndoj nejinguind ngome aleaictandiüm matün manguiay nej.

¿Jane mixeech a Cristo?(Mt. 22:41-46; Lc. 20:41-44)

35 Teat Jesús aliün tiül nadam nan-gaj iüm, tenguial aquiaach, tapiüng:

―¿Neol ajcüwa mondüy wüx aagapoch tüünd Moisés tapiüngüw wüxaaga Cristo, David mixeech neje?36 Cos aaga Nangaj Espíritu ocueajTeat Dios tayac wüx omeaats Davidmapiüng:Teat Dios tasaj a Teat Naxey:“Cheter ningüy amb wüx xeácleaw ndoj nayac moncüy majaw ic

maquiejliw micosüw nejiwtimbas.”

37 ¿Nguineay alndom mapiüngüwDavidmixeech aaga Cristo? Cos nejayDavid tapiüng “Teat Naxey” ―awTeat Jesús.

Ajcüwa xeyay nipilan leaw tajlüyiwquiaj, tapac omeajtsüw manguiayiwaquiaach.

Jesús andeac wüx ombasüw mondüywüx poch tüünd Moisés

(Mt. 23:1-36; Lc. 11:37-54; 20:45-47)38 Teat Jesús tasaj nejiw tíülan

aquiaach, tapiüng:―Ijawan wüx ajcüwa mondüy wüx

aaga poch tüünd Moisés, cos xowüyandiümüw majüyjüyiw tiül cambajasoijquiw najal apixaw para mate-peayaranüw cos áag teamayambüw.39 Aton xowüy andiümüw chetemoj

niüng alndom malombaranüw tiülsinagoga. At aton wüx ajlüy monetayambüw chetemoj niüng ajlüy aaganerang nangos nüt. 40 Nejiw anojtiwaniüngüw monlemben omal mon-taj, ndoj andiümüw maxotüw aagango majneaj arangüw quiaj, atajcüworar xeyay majaw nejiw nipilan, peroombeayíwan. Nejiw xeyay ngo ma-jneaj apmamongochiw alinoic nüt―aw Teat Jesús.

Minichech nop lemben omal najtaj(Lc. 21:1-4)

41 Noic nüt Teat Jesús alchetemtiül aaga nadam nangaj iüm niüngajlüy iquial nichech, teamajaw nip-ilan nguineay teamayacüw tomiüntiül. Tajaw xeyay nipilan monjiür,teamayacüw xeyay tomiün. 42 Ndojtapeay quiaj nop lemben omal naj-taj ngo majiür, mayac ijquiaw ninetomiün ichech nej, aag ayaj ngomem-beat. 43Quiaj Teat Jesús tapaj minipi-lan nej masaj:

―Naleaing sasaj icon aaga lembenomal najtaj quiaj alwüx ayac, ngomatnej meáwan leaw lamayacüwichechiw nejiw. 44 Cos meáwanlamayacüw nenaw ocueajiw, peroaaga pobre lemben omal najtaj quiaj,lamayac meáwan leaw almajiür,masey ndoj ngo majiür ombeat üetnej ―aj nejiw Teat Jesús.

13Apjarriüm a nadam nangaj iüm tiül

Jerusalén(Mt. 24:1-2; Lc. 21:5-6)

1 Wüx Teat Jesús taw tiül aaganadam nangaj iüm, quiaj nop minip-ilan nej tasaj nej:

―¡Teat, ijaw ajcüwa nadamdampiedra quiaj! ¡Najneajay tarangüchmarang nadamdam iüm quiaj! ―ajnej.

2Quiaj Teat Jesús tasaj nej:―Nganüy teamejaw ajcüwa

nadamdam iüm quiaj, pero alinoicnüt ngome apmajlüy noic piedra wüxalinoic, cos meáwan ayaj apmümbjarriüm―aj nej.

Page 88: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 13:3 85 SAN MARCOS 13:22Wüx laliüc ndrom ombas a iüt cam(Mt. 24:3-28; Lc. 21:7-24; 17:22-24)

3 Ndoj tambüw andüyiw wüx mi-tiüc Olivos najlüy lareng nadam nan-gaj iüm. Teat Jesús lachetej; quiaj Pe-dro, Jacobo, Juan, at Andrés tatüniwmanguiayiw nej wüx tajlüyiw ne-jíwan quiaj, tasajüw:

4―Teat, isaj xicon ngow apmajlüyaag ipiüng wüx apjarriüm nadamdamiüm quiaj. ¿Cuane apmajlüy sana-jawan wüx laliüc majlüy meáwanleawa ipiüng quiaja? ―ajüw nej.

5Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Ijawan wüx, nde mawaiich icon

nejinguind. 6 Cos xeyay nipilanaliücüw miün, apmandeacüw wüxxique, apmapiüngüw: “Xique aagaCristo”, apmawüw. Quiaj apmawai-jchaw xeyay nipilan.

7 ’Aton masey wüx apmen-guiayiün anderac wüx moncüy,at apmapiüngüw laliüc majlüymonbiyay, nde mbayameron cosatquiaj netam majlüy, pero nganawmümb minüt a iüt cam. 8 Cosmonaw tiül noic iüt apmembiyayejmaquiüjpüw monaw tiül alinoiciüt. At monaw tiül noic cambajapmembiyayej maquiiüjpüw monawalinoic cambaj. Aton apmajlangnadamdam ateam nguiajantanej.Apmajlüy xeyay lop, xeyay moncüy.Meáwan aaga ayaj les tamelich ajlüyngo majneaj, ajlüy necoy.

9 ’Icona netam mejawan wüxaag ayaj, cos apmayacüw iconteowixaw monajiüt, apmejwüchiüntiül sinagogas. Aton apmejpajanniüng ajlüyiw natang monajiüt cosiyariün sandeac. Quiaj alndommesajan nejiw wüx xique man-guiayiw aton. 10Wüx nganaw mümbminüt a iüt cam netam masoicmeáwan nipilan wüx iüt wüx aaganajneajaynanderac cam,manguiayiwnguineay alndom maw nisoet.11Wüx apmaquiüjpüw icon mayacüwicon teowixaw monajiüt, ndemeyamyamban imeajtsan wüx cuaneapmepiüngan, cos apmeajndiünleaw apmepiüngan quiájan. Nangaj

Espíritu ocueaj Teat Dios apmambeolicon mendeacan. 12 Nacojaranapmayac teowixaw monajiüt nachi-igueran; at nachiigueran apmayacteowixaw monajiüt nacojaran man-deow. Aton nateataran apmayacteowixaw monajiüt nacualaran,at nacualaran apmayac teowixawmonajiüt nateataran, namümaran,mandeowüw. 13 Meáwan nipilanapmajcüyiw majawüw icon ajcaniyariün sandeac. Pero naleaing janeapmaíüc wüx meáwan aag ayaj,apmaw tiül naél.

14 ’Tanomb aaga nendeac andeacTeat Dios nenüt Daniel tarang wüxnawiig, tapiüng wüx aaga xeyay ngomajneaj leaw apmüüch ndrom ombascambaj. Wüx ijawan aag ayaj lajlüyniüng ngo metam majlüy (jane tea-mateow ich mayamb omeaats majawcuane wüx apiüng aag ayaj), quiajjane ajlüy tiül iüt Judea ich mecuiürandüy wüx tiüc. 15Tiül aaga nüt quiajjane ngo majlüy tiül iüm, nde ma-jmel tiül iüm mawün leaw ajiür quiaj.16 Sitiül aljane altiül corrül, aton ndemandilil andüy aniüngnejmayar apixnej. 17 ¡Apmaél ocueajiw a mon-taj alteomeajtsüw micualüw nejiw, atleawa nejiür nine teachech wüx aaganüt quiaj! 18 Itüniün ocueaj Teat Diosnde müüch icon mercuiürran wüxnüt ajlüy naquind, 19 Cos aaga nütquiaj apmamongocharan xeyay ngomajneaj, leawa nómban ngomeaagajlüy ajan wüx Teat Dios tarang a iütcam, aton ngome apmajlüy alinomb.20 Sitiül Teat Dios ngo mapal aagango majneaj quiaj, nejinguind ngomeapmapac. Cos Teat Dios xeyay ajiürlasta minipilan nej leaw nej lamarri-iüd, áag tandondoch najen aaga nütajlüy ngo majneaj quiaj.

21 ’Sitiül aljane apmasaj icon:“Jogüy a Cristo”, maw; tengwüymapiüng: “Joyaj a Cristo”, maw,nde meyariün andeac nej. 22 Cosaliücüw xeyay monwaiich; altiülapmapiüngüw cristo nejiw. Altiülapmapiüngüw mondeac andeac Teat

Page 89: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 13:23 86 SAN MARCOS 14:6Dios nejiw; apmarangüw ateócanmambaijchaw nipilan, mawaijchawpara mayarich andeacüw nejiw. Ataltiül minipilan Teat Dios leawanej lamarriiüd apmawaiicharanüwaton sitiül ndot alndom. 23 Pero ichleaam imeajtsan, xique lanasaj iconnde nganüy para alndom mejawannguineay apmajlüy alinoic nüt.

Wüx aliüc Teat Naxey(Mt. 24:29-35, 42-44; Lc. 21:25-36)

24 ’Wüx aaga nüt quiaj, wüxapmamong meáwan aaga xeyayngo majneaj quiaj, nüt langomerraj átan a caaw lango merraj.25 At ocas apmajmiücüw imiüntiül cielo, meáwan leaw almajlüycawüx apmajüyjüy. 26 Condomquiaj apmajaraw aaga Teat Naxeyaliüc amb tiül oic xeyay najneajayajlüy, nelitlit ombas. 27 Quiajapmüüch mambüw miángeles nejmacanchichaw meáwan minipilannej wüx iüt, imiün nonüt, noleat,calüy, cawac.

28 ’Inguiayiün leaw sanasaj iconwüx nguineay arang a toc: Cos wüxlatsatsaw mipüüig nej mayac aóp,quiaj ajüic laliüc matüch a nüt arraar.29 Atquiaj icona wüx apmejawan la-jlüy aaga lanasaj icon quiaj, quiaj ap-mejawan laliüc matüch a nüt mapeayTeat Naxey. 30 Naleaing sasaj icon,meáwan aag ayaj apmajlüy wǘxan al-iün mapac nipilan ningüy wüx iüt.31Masey iüt, at a cielo apndrom om-bas, xepochnómbanngondomndromombas.

32 ’Wüx aaga nüt, aaga ores quiaj,nejinguind ngo majaw, at ajcüwa án-gel najlüy tiül cielo, at Micual TeatDios ngo majaw ngow. Néjan quiajTeat Dios ajaw.

33 ’Netam mepacan nde memeay-iün, icüliün, itajcan orar cos ngomejawan ngow apmajlüy aag ayaj.34 Cos aag ayaj atnej arang nopnaxey wüx amb majüy miünquiaj.Wǘxan nganaw maw aniüng nejapmapaj miünüw mimos nej, müüchminajiütüw anopnopoj. Aton nejiür

ombeay nden apmasaj nde mameay.35 At icona, icüliün, nde memeayiün,cos ngo mejawan ngow apmapeayneneay nden; sitiül apmapeay andüywüxquinüt, sitiül pinawanongwiiüts,sitiül andüywüx arraw, tengwüy ümbarraw; 36 nganandot maxom iconalmemeayiün wüx nej apmapeay.37 Leaw lanasaj icon, aton sasajmeáwan nipilan: Icüliün xic, ndememeayiün ―aj nejiw Teat Jesús.

14Tayambüw nguineay alndom mas-

apüw Teat Jesús(Mt. 26:1-5; Lc. 22:1-2; Jn. 11:45-53)

1 Alíünan ic nüt wüx nganawmatüch nangos nüt pascua wüxüeteran pan ngo majmel levadura.Ajcüwa montangtang miteaats, atmondüy wüx aaga poch tüündMoisés, tayambüw nguineay mawai-jchaw para masapüw Teat Jesúsmambiyaw. 2 Pero tapiüngüw:

―Ngondom marangaats aagayaj wüx nangos nüt, cos nipi-lan apmajcüyiw, apmajlüy xeyaymonyaingyaing ―awüw.

Nop najtaj tateng najmboc anganaceite wüx omal Teat Jesús

(Mt. 26:6-13; Jn. 12:1-8)3 Wüx Teat Jesús altiül cambaj Be-

tania, teaüetiw al aniüng Simón, aaglaíün wüx axom nej noic ngo majneajnecoy nasoic lepra. Quiaj tajngot nopnajtaj ajamiün najmboc angan aceite,nenüt nardo nembeat xeyay, chipiownop nine iquial narangüch atnej limetnenüt alabastro. Quiaj tajmbaj apal,tateng wüx omal Teat Jesús aaga na-jmboc angan aceite quiaj. 4 Altiülleaw aliw quiaj tajcüyiw, nejeyéjanquiaj tapiüngüw:

―¿Neol tandrooch ombas aaga na-jmboc angan aceite quiaja? 5 Jondotmajnap apmambeat arej acoic miow(300) tomiün nenüt denario, mam-beolaran nipilan leaw ngo majiür―awüw. Tandeacndeacüw wüx om-bas a najtaj.

6Quiaj Teat Jesús tasaj nejiw:

Page 90: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 14:7 87 SAN MARCOS 14:25

―Icueatiün, ¿neol tapots mesajsa-jana? Cos nej tarang najneaj wüxximbas. 7 Nipilan leaw ngo ma-jiür aliw ningüy mequiüjpan, alndommembeolan wüx indiüman; nganüy axique ngome sanajlüy ningüy naqui-iüb icon meáwan nüt. 8 Aaga najtajcam lamarang leaw alndom marang;cos wüx nganaw nandeow lamayacaag ayaj wüx ximbas atnej arangüchwüx amiüraad mondeow. 9 Naleaingsasaj icon, nguiajantanej wüx aagaiüt cam niüng apmanderac xepoch,quiaj apmanderac wüx aaga najtajcam nguineay tarang, para alndomleaam omeaatsaran wüx nej ―aj ne-jiw Teat Jesús.

Judas apmayac teowixaw monajiüt aTeat Jesús

(Mt. 26:14-16; Lc. 22:3-6)10 Condom Judas Iscariote, nop tiül

ajcüwa gajpiüp (12) minipilan TeatJesús, tamb majaw ajcüw montang-tang miteaats mandeacüw nguineayapmayac Teat Jesús teowixaw nejiw.11Camümmanguiayiw aag ayaj, quiajtapac omeajtsüw, tasajüw apmüjchiwnej tomiün. Quiaj tapots mayambnguineay alndom mayac teowixawnejiw.

Teat Jesús ndójwüx üet aweaagminipilan nej

(Mt. 26:17-29; Lc. 22:7-23; Jn. 13:21-30; 1 Co. 11:23-26)

12 Wüx lamatüch aaga nangosnüt wüx üeteran pan ngo majmellevadura, wüx ambiyaran sapmarangnichech wüx pascua, quiaj minipilanTeat Jesús tatüniw manguiayiw nej:

―¿Nguiane indiüm, Teat, nambannatajcan majneaj niüng apmatsam-baats a sap wüx pascua? ―ajüw nej.

13 Quiaj Teat Jesús tüüch mambüwijpüw minipilan nej, tasaj:

―Quiüran tiül cambaj. Quiaj ap-mexoman nop naxey ajoy nop nganyow, indüjpiün mamb. 14 Niüng ap-majmel a naxey, quiaj apmesajan ne-neay iüm: “Atcüy apiüng Teat Naxey:¿Nguiane ajlüy niüng sanetiün wüx

pascua naquiiüb xenipilana?” apmer-ajan. 15Quiaj apmatiib icueajiün noicnadam teomeaats iüm cawüx ambijpüw iüm, latajcüch majneaj. Andüyquiaj apmeyacan üetiiüts ―aj nejiwTeat Jesús.

16 Quiaj tambüw ijpüw. Wüxtapeayiw tiül cambaj Jerusalén, quiajtaxomüw meáwan atnej Teat Jesúslamasaj nejiw. Quiaj tayacüw leawaapmüetiw wüx nangos nüt pascua.

17 Wüx langwiiüts, quiaj tapeayTeat Jesús maquiiüb gajpiüp (12)minipilan nej. 18 Wüx alchetemojteaüetiw, quiaj tapiüng Teat Jesús:

―Naleaing sasaj icon, nop tiülicona leawa teasüet anaag apmayacxic teowixaw monajiüt ―aw.

19 Quiaj tamix omeajtsüw, tatüniwmanguiayiw Teat Jesús anopnopoj.Nop tapiüng:

―¿Jane, ngwa xique? ―aw.Alinop tapiüng:―¿Ngwa xique? ―aw.20Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Aag ayaj nop naw tiül aaga

gajpiüp ijlüyiün, áag tenguialmacheniiüts pan tiül polat nóiquianmaquiüjpaats. 21Naleaing Teat Naxeyapmamongoch atnej apiüng tiülMipoch Teat Dios, ¡pero aaga naxeyapmeyac nej teowixaw monajiütxeyay ngo majneaj apmamongoch,más najneaj ngo wijquiam! ―ajnejiw.

22 Wüx tenguialeámban üetiw,quiaj Teat Jesús taxaing a pan, tüüchgracias Teat Dios, ndoj tambaagmüüch nejiw, tapiüng:

―Ixainguiün itean, cos aag agüyxecuerpo ―aw.

23 Condom tachipich noic vasmiyow uva, tüüch gracias Teat Dios.Ndoj tüüch nejiw manganeowüw.24 Tapiüng:

―Aag agüy xequiej, ajüiquich wüxaaga jayats poch lamayac Teat Dios,cos xequiej apmajünch tiüt mawünwüx asoet xeyay nipilan. 25 Naleaingsasaj icon xique lango nanganeowmiyow uva; pero alinoic nüt sananga-neow jayats miyow uva tiül micambajTeat Dios ―aw Teat Jesús.

Page 91: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 14:26 88 SAN MARCOS 14:45

Pedro apmapiüng ngo majaw janeTeat Jesús

(Mt. 26:30-35; Lc. 22:31-34; Jn. 13:36-38)

26 Wüx landoj matajcüw cantarnoic himno, quiaj tambüw andüyiwwüx mitiüc Olivos. 27 Almambüw,quiaj Teat Jesús tasaj nejiw:

―Meáwan icona apmecueatiün xicaaga ongwiiüts cam, atnej apiüng tiülMipoch Teat Dios: “Sanambiy a ne-jiür sap, quiaj apndajrriüm meáwanmisap nej”, aw. 28 Wüx sanapac tiülmondeow, quiaj sanamb tiül Galileaombas xic, teoj icon ―aj nejiw TeatJesús.

29Quiaj tasaj nej a Pedro:―Teat, masey meáwan macueatiw

ic, xique ngwüy―aj nej.30Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Naleaing sasaj ic Pedro, aaga

ongwiiüts cam, wüx nganaw mepajijquiaw ombeay a gallo, iquelamepiüng arojmbüw ngomejaw janexic ―aj nej Teat Jesús.

31 Pedro tandeac napac, tapiüng:―Masey sanandeow naquiiüb ic,

xique ngome sanapiüng ngo najawjane ic ―aw.

Aton atquiaj tapiüngüw meáwanminipilan nej.

Teat Jesús ataag orar tiül Getsemaní(Mt. 26:36-46; Lc. 22:39-46)

32 Condom tapeayiw tiül Getse-maní. Quiaj Teat Jesús tasaj minipilannej:

―Cheteron ningüy; xique sanambnataag orar ―aj nejiw.

33 Taquiiüb mamb a Pedro, Jacobo,at a Juan. Quiaj tapots amix omeaats,tayaag xeyay ngo majneaj. 34 Tasajnejiw:

―Xeyay amix ximeaats, sayaag at-nej teasandeow. Icüliün xic ningüy,nde memeayiün ―aj nejiw.

35 Condom Teat Jesús tambquiríwan iün majüy, quiaj mejquiettiüt ataag orar. Tatün ocueajTeat Dios sitiül alndom mawün nejwüx meáwan leawa apmamongoch.36 Tapiüng:

―Teat, ngomajlüy nicuajind leawaique ngondom merang. Sandiüm

mewün xic wüx aaga nangaagnaél leawa laliüc namongoch.Pero naleaing Teat, nde merangsandíüman xique, irang atnej iqueindiüm―aw.

37 Condom tandilil majaw nejiw.Almapeay quiaj tajaw lameayiw.Quiaj tasaj a Pedro:

―Simón, ¿lermeaya? ¿Neolngondom meíüc noic ores? 38 Ndememeayiün, iyamban Teat Dios, ndematüch icon nimeech. Masey tiülimeajtsan indiüman mendüjpiünTeat Dios, pero naleaing icona ngomeiücan wüx, nind imeayiün ―ajnejiw.

39 Condom tandüy quiaj alinombmasaj Teat Dios atnej landoj man-deac. 40 Wüx tandilil alinombniüng ajlüyiw nejiw, taxom nejiwalinomb almameayiw, cos xeyay laíndameayiw. Quiaj lango majawüwcuane apmasajüw nej. 41Wüx tapeayamb arojmbüw, quiaj tasaj nejiw:

―¿Neol aliün memeayiüna, ten-guial ixojtana? Landoj, lamatüch aores. Nganüy apmayacüch a TeatNaxey teowixaw monrang ngo ma-jneaj. 42 Witiüron, tabaats, lapeayaaga apmetiib xic ―aj nejiw TeatJesús.

Aquiüjpüw mamb Teat Jesús(Mt. 26:47-56; Lc. 22:47-53; Jn. 18:2-

11)43 Tenguialeámban andeac Teat

Jesús, quiaj ajngot a Judas, áag tajlüytiül a gajpiüp (12). Aquiiüb miünxeyay nipilan, ajamiünüw espada,at xiül; üüch nejiw mambüw ajcüwamontangtang miteaats, mondüywüx aaga poch tüünd Moisés, atmontangtang monajiüt tiül nadamnangaj iüm. 44 Aaga Judas lamasajnejiw nguineay apmatiib majüiquichngün apmasapüw, cos lamapiüng:

―Áag sanacheechmimboy nej, aagayaj isapan, iquiüjpan nde mecuiür―aw.

45 Wǘxan apeay aleáingan niüngajlüy Teat Jesús, tapiüng:

―Teat ―aw.

Page 92: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 14:46 89 SAN MARCOS 14:66Andǘüban macheech mimboy

nej. 46 Quiaj tasapüw Teat Jesús,taquiüjpüw mamb.

47 Naleaing nop minipilan TeatJesús tasoond miespada nej, quiajtandooig nop olaag mimos minatangmiteaats. 48 Teat Jesús tasaj ajcüwanipilan:

―¿Cuane ijmbichan espadas y xiülwüx isapan xique? ¿Jowa xique, needxic, ngwüy neola? 49 Meáwan nüttajlüyiüs niüng ijluyiün naquiaachicon tiül nadam nangaj iüm, iconangomesapan xic. Pero naleaing atcüyapmajlüy, cos netam majlüy atnejlamapiüng tiül Mipoch Teat Dios ―ajnejiw Teat Jesús.

50 Quiaj tacueatiw nej meáwanminipilan nej, tecuiürrüw.

Nop nench tecuiür51 Nop nench tandüüb mamb Teat

Jesús, awinchay tiül noic püy, tas-apüw nej. 52 Quiaj nej sojndiüt tiülapix nej, tecuiür miotáagan.

Teat Jesús alniüng ajlüy monajiüt(Mt. 26:57-68; Lc. 22:54-55, 63-71; Jn.

18:12-14, 19-24)53 Condom taquiüjpüw mamb

Teat Jesús niüng ajlüy minatangmiteaats. Quiaj canchiütoj meáwanmontangtang miteaats, at montang-tang monajiüt tiül nadam nangajiüm, aton mondüy wüx aaga pochtüünd Moisés. 54 Ata Pedro atontandüüb Teat Jesús miünquiájanajngot. Tamb tatüch tiül püjchiünmbeay ombiüm minatang miteaats.Quiaj tsotot maquiüjpüw monjiüraniüngmiteaats, metsantsayejmbeaybiümb.

55 Ajcüwa montangtang miteaatsat meáwan monajiüt tiül judíostayambüw acas nipilan mapiüngüwnóiquian cuane ngo majneaj tandeacTeat Jesús, para mayacüw asoetmandeow, pero ngo maxomüw.56 Cos xeyayiw tandeacüw ngomaleaing wüx ombas nej, palpálwüxandeacüw, ngome nóiquian. 57 Altiülwitiütoj tewüyayej wüx mawaijchaw,tapiüngüw:

58 ―Xicona tanguiayasan wüxtandeac mapiüng nej apmajarrichaaga nadam nangaj iüm leawnipilan tarangüw, ndoj wüx ernüt apmawitich alinop nangaj iüm,ngome narangüch naag owixaran.Atquiaj tandeac aaga naxey quiaj―awüw.

59Pero ngome nóiquian tandeacüwmayacüw asoet.

60Condom aaga minatang miteaatswitiüt lombom pinawan, matünman-guiay Teat Jesús. Tasaj:

―¿Neol ngo merndeaca? ¿Cuaneaag teamandeacüw wüx imbasquiaja? ―aj.

61 Teat Jesús ndijchiówan, ngomasaj nej nicuajind. Quiaj tatünmanguiay alinomb, tasaj:

―¿Ique aaga Cristo, micual ic TeatDiosa? ―aj.

62Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Xícam aag ipiüng quiaj. Apme-

jawan xic salcheten amb wüx miácTeat Dios. Cos xique aaga Teat Naxey,apmejawan wüx saliüc ximiün tiülcielo samb tiül oic ―aj nej.

63 Quiaj minatang miteaats tachiütapix nej, xeyay tajcüy, tapiüng:

―¿Cuane tenguialeámban macüli-iüts manguiayiiütsa? 64Nganüy iconalamenguiayiünmeáwan aaga ngoma-jneaj lamandeac quiaj, cos andeac at-nej Teat Dios nej. ¿Cuane ajiür men-guiayiüna? ―aw.

Quiajmeáwannejiw tapiüngüwne-tam mandeow.

65 Altiül tapots mateontsüw ontsombeayiw nejiw wüx ombas nej.Aton tatsajcüw oniiüg nej, tatoliw.Condom tasajüw:

―¡Nganüy isüet jane netol ic!―ajüw.

At ajcüwa monajiüt quiaj taleam-büw nej aton.

Pedro apiüng ngo majaw jane TeatJesús

(Mt. 26:69-75; Lc. 22:56-62; Jn. 18:15-18, 25-29)

66 Pedro aliün quiaj tiül püjchiün,quiaj apeay niüng ajlüy nej nop nüxnerang minajiüt minatang miteaats.

Page 93: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 14:67 90 SAN MARCOS 15:1567 Wüx tajaw a Pedro teatsantsüymbeay biümb, quiaj lombot mapiürmajaw, tasaj:

―Ique aton tequiiüb aaga Jesúsnaw Nazaret ―aj.

68Quiaj a Pedro tapiüng:―Ngwüy, ngo najaw jane, ngo na-

jaw cuane leaw ipiüng quiaj ―aw.Ndoj taw quiaj andüy mbeay nden,

quiaj tepaj a gallo. 69 Aaga nüx tajawnej alinomb. Ndoj tapots masaj nipi-lan alquiaj, tapiüng:

―Aaga naxey quiaj nop naw tiülnejiw ―aw.

70 Pedro quiaj tawaiich alinomb.Ndoj ajoy miün quiriw ores, ajcüwanipilan aliw quiaj tasajüw nej ali-nomb:

―Naleaing ique nop naw tiülnejiw, cos indeac atnej andeacüwmonaw Galilea ―ajüw.

71 Quiaj a Pedro tapots mapiüngngo maleaing aag ayaj, tapaj minütTeat Dios, tapiüng:

―¡Por dios, ngo najaw jane aaganaxey temepiüngan quiaj! ―aw.

72 Aaga gallo tepaj amb ijmbüwapaj. Quiaj a Pedro leaad omeaatsleaw Teat Jesús lamasaj nej. Cos tasajnej: “Wǘxan nganaw mepaj ijmbüwapaj a gallo, ique lamepiüng arojm-büw ngo mejaw jane xic”, aj nej. Wüxleaad omeaats aag ayaj, quiaj tapotsajiünts.

15Teat Jesús alteombas Pilato(Mt. 27:1-2, 11-14; Lc. 23:1-5; Jn.

18:28-38)1 Wüx lachiüjmbaw, quiaj ajcüwa

montangtang miteaats canchiütojmaquiüjpüw montangtang monajiüttiül nadam nangaj iüm, at mondüywüx aaga poch tüünd Moisés,maquiüjpüw alacas monajiüt. Quiajtaquiüjpüwmamb Teat Jesús netsaag,mayacüw teowix Pilato. 2Aaga Pilatotatün nej manguiay:

―¿Naleaingue, ique aaga mi-natang nenajiüt ocueaj cambajIsraele? ―aj.

Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Atnej ipiüng quiaj ―aj nej.3 Ajcüwa montangtang miteaats

tayacüw nej xeyay asoet. 4 CondomPilato tatün nej manguiay alinomb,tasaj:

―¿Neol ngo merndeaca? Ijawnguineay teamayacüw isoet xeyay―aj.

5 Teat Jesús ngo masaj nej nicua-jind, quiaj a Pilato mbayat majaw nej.

Atüniw mandeow Teat Jesús(Mt. 27:15-31; Lc. 23:13-25; Jn.

18:38―19:16)6 Aaga Pilato quiaj ajlüyay

wüx matsambiich nop najlüy tiülmanchiüc wüx nangos nüt, leawnipilan apmatüniw tsajmbiüm. 7Aliwtiül manchiüc acas nipilan costambiyaw nipilan wüx tajcüyiwmaquiüjpüw monajiüt. Altiül nopnenüt Barrabás. 8 Xeyay nipilantambüw majawüw a Pilato. Tapotsmatüniw marang atnej mbójanmarang. 9Quiaj tasaj nejiw a Pilato:

―¿Cuane indiümana? ¿Ngwüy,sanatsambiich minatang nenajiüticueajiüna? ―aj nejiw.

10 Cos lamajaw ajcüwa montang-tang miteaats tayacüw teowix nej aTeat Jesús, ajcan ngo mandiümüwmajawüw mandüüb nej xeyaynipilan. 11 Ajcüwa montangtangmiteaats taquiajchiw ombeay nipilanmapiüngüw tsajmbiüm Barrabás.12 Quiaj a Pilato tatün manguiayalinomb:

―¿Cuane indiüman mejawannarang wüx aag ipiüngan minatangnenajiüt icueajiüna? ―aj nejiw.

13Nejiw tepajüw napac:―¡Ich mandeow wüx cruz!

―awüw.14Quiaj tasaj nejiw a Pilato:―¿Cuane asoet ajiür? ―aj nejiw.Meáwan nipilan tepajüw alinomb:―¡Ich mandeow wüx cruz!

―awüw.15 Cos aaga Pilato tandiüm majneaj

aweaag meáwan nipilan, quiajtatsambiich a Barrabás. Ndoj tapiüng

Page 94: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 15:16 91 SAN MARCOS 15:39majwüch Teat Jesús, quiaj tüüchmamb mayacüw wüx cruz.

16 Condom ajcüwa soldadostaquiüjpüw Teat Jesús andüy tiül noicpüjchiün niüng acül Pilato, nenütpretorio. Quiaj canchiütoj meáwansoldados. 17 Condom quiaj tasoijquiwtiül noic napixeran morada, ndojtayacüw wüx omal nej noic coronanepeat sats. 18 Quiaj tapots mitsojownej, tasajüw:

―¡Mbich ique minatang nenajiütocueaj judíos! ―ajüw.

19 Tawüjchiw omal nej naag xiül,aton tateontsüw onts ombeayiwnejiw wüx ombas nej. Ndoj taquiejliwmicosüw nejiw teombas nej, atnejteayambüwmonajneaj. 20Wüx lapax-iow mitsojow, quiaj tasojndiw aagamorada napixeran, cas tasoijquiwtiül apix nej alinomb. Ndoj quiajtaquiüjpüw mamb mayacüw wüxcruz.

Teat Jesús tajmel wüx cruz(Mt. 27:32-44; Lc. 23:26-43; Jn. 19:17-

27)21 Nop naxey naw tiül cambaj

Cirene, nenüt Simón, miteatiwAlejandro maquiiüb a Rufo, lestajngot imiün tiül wajchiüc. Wüxtamong amb quiaj, tasapüw nejmüjchiw mambitic micruz Teat Jesús.

22 Quiaj taquiüjpüw mamb a TeatJesús andüy tiül niüngnasoic Gólgota,aag ayaj amb apiüng: OmalMondeow.23 Condom tüjchiw nej vin aolüw tiülnoic süüig nenüt mirra, pero nej ngomayar manganeow. 24 Wüx landojmayacüw wüx cruz, quiaj tembaa-gayejwüx apix nej. Tasüetiwwüxma-jawüw ngün apmajoyiw anopnopoj.

25 Aleamb pinawan ajüy nüt tay-acüw nej wüx cruz.

26 Condom tarangüw acas pochmayacüw wüx omal cruz niüngapiüng cuane asoet nej. Apiüng: “Aagagüy minatang nenajiüt ocueajiwnipilan judío”, aw. 27 Aton tajmeliwwüx cruz ijpüw moneed, nop ambwüx miác Teat Jesús, alinop amb wüxmiquiamb nej. 28 Atquiaj tajlüy leaw

landoj lamapiüng tiül Mipoch TeatDios, cos apiüng: “Tayacüch atnej nopnerang ngo majneaj”, aw.

29 Leaw tamongoj quiaj titsojownej, talanglangüw omalüw müjchiwmajüiquichaw ajcüyiw. Tapiüngüw:

―¡Jaa, ngwüy ique nepiüng ap-mejarrich aag nadam nangaj iüm,ndoj wüx er nüt apmelomboch ali-nomb! 30 ¡Nganüy erwüneaywüx cruziquiáyan quiaj, iriow tiüt! ―ajüw.

31 At aton ajcüwa montangtangmiteaats at mondüy wüx aaga pochtüündMoisés titsojow nej, tapiüngüwnejeyéjan quiaj:

―Nej tawün wüx alinop, peronganüy a nej ngondom mewüneaywüx nejáyan quiaj. 32 Nganüy apma-jawaats sitiül naleaingnej aaga Cristo,minatang nenajiüt ocueaj cambaj Is-rael, cos sitiül apmaw tiüt imiün wüxcruz, mbich apmayariiüts andeac nej―awüw.

At monlüy wüx cruz aton titsojownej.

Wüx tandeow Teat Jesús(Mt. 27:45-56; Lc. 23:44-49; Jn. 19:28-

30)33Wüx lalimnüt, quiaj pojniüt wüx

iüt, tiün ram wüx lanchejliow nüt.34 Wüx lanchejliow nüt, quiaj TeatJesús tepaj napac, tapiüng:

―Eloi, Eloi, ¿lama sabactani?―aw. Aag ayaj apiüng: Teat Dios,Teat Dios, ¿neol tecueat xic?

35 Altiül leaw alquiaj tanguiayiwaag ayaj, tapiüngüw:

―Inguiayiün, teamapaj a Elías―awüw.

36Quiaj tamb nop, acuiür macachi-ich tiül vinagre noic esponja, aag ayajatnej walang sap. Tayac wüx notsxiül. Quiaj tüüch machey. Tapiüng:

―Cawül majawaats sitiül aliücElías mawün nej tiüt ―aw.

37 Quiaj Teat Jesús tepaj napac,ndoj tandeow. 38 Wüx tandeow TeatJesús, quiaj aaga nadam jael nepalteomeaats nadam nangaj iüm chiü-tat naw cawüx andüy tiüt, nómbanmbajcaw pinawan. 39 Alombom quiajniüng ajlüy micruz Teat Jesús nop

Page 95: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 15:40 92 SAN MARCOS 16:12minatang tiül soldados, teamajaw.Wüx nej tanguiay tepaj, ndoj tajawnguineay tandeow, quiaj tapiüng:

―¡Naleaing aaga naxey quiajMicual nej Teat Dios! ―aw.

40 Aton aliw quiaj acas montaj,miünquiájan alembemiw teama-jawüw. Altiül María Magdalena,Salomé, at a María mimümuwJosé maquiiüb Jacobo aag chingüy.41 Ajcüwa montaj quiaj, tandüjpiwTeat Jesús wüx tajüy tiül Galilea,tambeolüw nej. Aton aliw quiajaltigüy montaj, ajcüw tiünüwmandüjpiw nej matüchiw Jerusalén.

Wüx tamiüraad Teat Jesús(Mt. 27:57-61; Lc. 23:50-56; Jn. 19:38-

42)42 Wüx lamitiüt nüt, langwiiüts,

cos aaga nüt quiaj tenguial ayam-büch leaw apmetam wüx nüt ax-oodaran, cos oxep quiaj nüt ax-oodaran. 43 José naw tiül cambaj Ari-matea, nej nop nej natang tiül mon-ajiüt ocueaj judíos. Nej ngo mim-bol, tamb niüng ajlüy a Pilato matünmicuerpo Teat Jesús mamiüt. Cosnej aton teamacül majlüy tiül micam-baj Teat Dios. 44 Pilato mbayat wüxtanguiay najénan landeow Teat Jesús.Quiaj tapaj a minatang tiül solda-dos matün manguiay sitiül naleainglandeow. 45 Wüx minatang soldadotapiüng naleaing landeow, quiaj aPilato tasaj a José alndom maqui-iüb mamb mamiüt. 46 Condom quiajJosé tamb mangal noic najneaj püy.Ndoj tawün tiüt Teat Jesús, taw-inch tiül a püy, taxaing maquiiübmamb mayac tiül noic jayats ox-iüt narangüch tüeng tiüc tiül piedra.Ndoj tayacüw noic nadam piedra ma-pal. 47 María Magdalena, at Maríamimüm José, tajawüw nguiane tay-acüch.

16Teat Jesús tapac tiül mondeow(Mt. 28:1-10; Lc. 24:1-12; Jn. 20:1-10)

1 Wüx lamong a nüt axoodaran,quiaj María Magdalena, Salomé, at

Maríamimüm Jacobo tangalüwnajm-boc angan aceite majoyiw mayacüwwüx ombas Teat Jesús. 2 Ǘmban ar-raw doming almajnchep nüt, quiajtambüw andüyiw niüng ajlüy ox-iüt. 3 Tandeacüw nejeyéjan quiaj,tapiüngüw:

―¿Jane apmawün ocueajiiüts apiedra nepal ombeay aaga oxiüt?―awüw.

4 Wüx tatüchiw quiaj, quiaj ta-jawüw aaga nadampiedra nepal oxiütlaáw. 5Wüx tajmeliw tiül oxiüt, quiajtajawüw nop nench, asooig najal apixnej raan. Alchetem wüx miác niüngtayacüch a Teat Jesús. Quiaj mbaya-toj. 6 Pero nej tasaj nejiw:

―Nde mbayameron, cos sajawicona teameyamban Teat Jesúsnaw Nazaret, áag tambiyaw wüxcruz. Nganüy lapac, ngo majlüyningüy. Jogüy ijawan niüng tayacüw.7 Nganüy quiüran isajan a Pedroat meáwan minipilan nej. Isajan:“Teat Jesús laámb ombas nej andüytiül Galilea. Quiaj apmejawan, atnejlamasaj icon” ―aj nejiw.

8Quiaj tawüw tiül oxiüt acuiürrüw,cos xeyay mbayatoj, tambeapmbeapnejiw, ngo masajüw nejinguind cosxeyay mbayatoj.

Teat Jesús tejüiquichay majaw nejMaría Magdalena

(Jn. 20:11-18)9 Wüx Teat Jesús tapac tiül

mondeow ǘmban arraw doming,quiaj tejüiquichay ombas majawnej a María Magdalena, aag landojmawün wüx ombas ayaíw nimeech.10 Condom quiaj María tamb masajminipilan Teat Jesús, cos xeyayamix omeajtsüw, tenguial ajiüntsüw.11 Masey lamanguiayiw Teat Jesúslapac, aton a María landoj majaw nej,nejiw ngo mayariw andeac nej.

Teat Jesús tejüiquichaymajawüwnejijpüw minipilan nej

(Lc. 24:13-35)12 Wüx ndoj ayaj, quiaj Teat

Jesús tejüiquichay alinomb majawüw

Page 96: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN MARCOS 16:13 93 SAN MARCOS 16:20nej ijpüw minipilan nej wüx aliwtiül tiiüd andüyiw tiül wajchiüc,pero naleaing lango majüic matnej.13Nejiw aton tambüwmasajüw alacasminipilan nej, átan ngo mayariwnejiw andeacüw.

Teat Jesús tasaj minipilan nej cuanenetam marangüw

(Mt. 28:16-20; Lc. 24:36-49; Jn. 20:19-23)

14 Condom Teat Jesús tejüiquichaymajawüw nej ajcüwa gajpanop (11)minipilan nej wüx aliw wüx mesteaüetiw. Quiaj talic nejiw ajcan ngomayariw leaw tasoiquiw, aton cosadam omeajtsüw, ngo mayariw an-deacüw monjaw nej lapac. 15 Ndojtasaj nejiw:

―Quiüran tiül meáwan cambajwüx iüt, isajan meáwan nipilan wüxaaga najneajay nanderac nguineayalndom maw asoeteran. 16 Janeapmayar xepoch, mayar yow aton,apmaw asoet nej. Pero sitiülaljane ngo mayar xepoch, aag ayajapmamongoch xeyay ngo majneajtiül biümb alinoic nüt. 17 Jane ayarxepoch apndom ombasüwmarangüwateócan. Wüx xenüt apmatajcüwmajneaj nipilan leaw alwüx ombasüwnimeech; at apmandeacüw alinoicombeayiün. 18 Masey masapüwndiüc; at sitiül tüjndiw mangane-owüw leaw alndom mambiy nejiw,ngome apmarang nejiw nicuajind.Aton wüx apmayacüw owixaw wüxmoniün andeow apmajneajiw ―ajnejiw Teat Jesús.

Teat Jesús tamb andüy tiül cielo(Lc. 24:50-53)

19 Landoj masaj nejiw aag ayaj,quiaj tamb Teat Jesús andüy cawüxtiül cielo. Quiaj chetet amb wüxmiác Teat Dios. 20 Ndoj minipilannej tambüw tiül meáwan cambajmandeacüw aaga najneajay nanderacleaw apiüng wüx nguineay Teat Diosalndom mawün asoeteran. NejayTeat Cristo tambeol nejiw, tajüiquichmajaraw leaw tandeacüw, aag ayajnaleaing, cos tarang ateócan wüx

tandeacüw mipoch nej. Atquiajtajlüy. Amén.

Page 97: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 1:1 94 SAN LUCAS 1:20

Najneaj nanderac leawtapiüng

SAN LUCASwüx Teat CristoNeol tajlüy aaga nawiig cam

1 Xeyay lamarangüw wüx nawiignguineay andüübndüjpeay meáwanleawa tajaraw naleaing tajlüy, 2 atnejtaquiajchiw icoots ajcüw leawatajawüw tanomb con oniüjcüw; atontambeolüwwüxmandeacüwmeáwanpoch leaw tanguiayiw. 3 Nganüyxique laǘmb natüntün nanguiaymeáwan, nguineay alndom najawnaleaing cuane tajlüy. Áag tapiüngassanarang nasaj ic palan Teat Teófilo,nguineay andüübndüjpeay, 4 mejawnaleaing meáwan leaw lerquiaacha-ran wüx.

Nop ángel apiüng apwijquiam JuanBautista

5 Tiül mineat Herodes wüx nejtarang minatang monajiüt tiül iütJudea, tajlüy nopmiteaats tiül nipilanjudío nenüt Zacarías, ajlüy tiül noicajlüy miteaats ocueaj Abías. Mintajnej teat Zacarías nenüt müm Elisa-bet, naw tiül acualaats teat Aarón,áag tajlüy tanomb. 6Miijpüéj ayariwandeac Teat Dios, arangüw atnejlamapiüng Teat Dios. Nejinguindngondommapiüng nejiw alcuane ngomajneaj arangüw. 7 Naleaing ne-jiw ngo majiürüw micualüw nejiwcos müm Elisabet ngondom majiürmicual nej; aton cos miijpüéj xeyaylatang ombasüw.

8 Condom wüx tatüch nejiw aaganoic ajlüy miteaats marangüw najiüttiül nadam nangaj iüm, teat Zacaríastajlüy tiül. 9 Cos miteaats ajlüyayejwüx masüetiw majawüw cuanenajiüt apmarangüw anopnopoj. TeatZacarías tatüch nej majmel tiülnadam nangaj iüm ocueaj Teat Diosmayac pom. 10 Meáwan nipilanmonaw tiül cambaj acülíwan mbeay

nadam nangaj iüm teatajcüw orarwüx teajmel pom. 11 Teat Zacaríasaltiül nadam nangaj iüm, quiaj tajawnop ángel ocueaj Teat Dios alembemambwüxmiác artül niüng ajmel pom.12Wüx teat Zacarías tajaw aaga ángel,mbayat xeyay, lango majaw cuaneapmarang. 13Quiaj tasaj nej a ángel:

―Teat Zacarías, nde mbayamear,cos Teat Dios lamanguiay leaw itünocueaj nej. Nganüy müm Elisabetmintaj apmajiür nop micual nej. Ap-meaach manüt Juan. 14 Ique apma-pac imeaats xeyay. Aton xeyay nip-ilan apmapac omeajtsüw wüx apwi-jquiam, 15 cos nej xeyay najneaj ap-marang majaw Teat Dios. Ngomeapmanganeow vin, aton ngome ap-manganeow alinoic yow leaw alndommüüchmangün nipilan. Teat Dios ap-müüch nej majiür Nangaj MiespírituNej wüx aliün teomeaats mimüm nej.16Nej apmüüch leaam omeajtsüw ali-nomb xeyay nipilan tiül israel wüxTeat Dios, midiosüw nejiw. 17 Nejapmamong ombas marang minajiütnej, teoj aliüc aaga lapiürang al-iüc. Apmarang atnej tarang tanombteat Elías, müüch majneaj omeajtsüwnateateran majawüw micualüw ne-jiw. Aton müüch marangüw najneajleaw ngo mandiümüw mayariw leawasoiquiw. Atquiaj alndommüüchma-jlüy noic ajlüy nipilan mayariw an-deac aaga Cristo leaw lapiürang aliüc―aj nej aaga ángel.

18Quiaj tapiüng teat Zacarías, tasaja ángel:

―¿Nguineay alndom najawnaleaing aag ayaja? Cos xique xeyaylasataxey, at xantaj latang ombasaton ―aw.

19Quiaj tasaj nej a ángel:―Xique nenütiüs Gabriel nerangas

minajiüt Teat Dios. Nej tüüch xicniün nasaj ic aaga najneaj poch quiaj.20 Nganüy cos ngo meyar sandeac,langome apmerndeac leaw atüch anüt majlüy aaga lanasaj ic quiaj, ndojapmerndeac alinomb―aj nej.

Page 98: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 1:21 95 SAN LUCAS 1:4621 Ajcüwa nipilan leaw ngo

majmeliw, teamacüliw teat Zacarías,lambayajow ngo majawüw cuanerang nej, neol tequiy tiül nadamnangaj iüm. 22 Wüx taw tiül nadamnangaj iüm teat Zacarías langondommendeac masaj nejiw nicuajind.Quiaj tapiüngüw:

―Aleaic tüünd majaw tiül nadamnangaj iüm―awüw.

Nej tüüch nejiw majawüw cuaneapiüng naag owix nej, cos lamejew,langondom mendeac.

23Wüx tatüch a nüt ndomminajiütnej tiül nadam nangaj iüm, quiaj tajt-sor. 24 Naleaing ajiür miün acas nütlacual müm Elisabet mintaj nej. Quiajtacǘlan aniüng nej acoquiaw caaw,ngo maw majüy. Tapiüng: 25 “TeatDios lamajiür xic lasta, lamüüch xicnamongoch xemonxing teombas nip-ilan”, aw.

Ángel tapiüng apwijquiamTeat Jesús26 Wüx lamajiür anaíw caaw, quiaj

aaga ángel Gabriel tüüch nej mambTeat Dios andüy tiül iüt Galilea, tiülnoic cambaj nenüt Nazaret, 27majawnop nüx nenüt María. Aaga nüxquiaj altiütmipoch aweaagnopnenchnenüt José, naw tiül acualaats a ReyDavid tajlüy tanomb. 28 Aaga ángelwüx tapeay niüng ajlüy a nüx, tasaj:

―¡Jow müm, satepeay ic! Sasoicnasaj ic lamexom xeyay monajneaj,cos Teat Dios lamambeol ic. Xeyaynajneajay apmanderacwüx imbas tiülmeáwan montaj ―aj.

29 Nej a nüx wüx tajaw aaga ángel,mbayaw manguiay andeac, tapiüngtiül omeaats nej: “¿Neol tatepeay xicatquiaja?” aw. 30 Quiaj tasaj nej aagaángel:

―María, nde mbayamear, cos TeatDios apmambeol ic xeyay. 31 Nganüyapmejiür micual, apmewiquiach nopnine nench, apmeaach manüt JESS.32 Nej apmajlüy xeyay netam ajlüy.Apmanderac wüx nej apmapiürangmicual nej Teat Dios najlüy tiül cielo.Teat Dios apmüüch nej marang nopminatang nenajiüt atnej tarang wüx

a Rey David, mixeech nej najlüytanomb. 33 Nej apmajlüy wüxmeáwan nipilan judío micual teatJacob, apmarang natangmeáwan nüt,aag ayaj ngo majiür ndoj ―aj nej.

34María tasaj a ángel:―¿Nguineay alndom majlüy aaga

ipiüng quiaja, cos xique nganaw na-jiür xenoj? ―aj.

35Quiaj tasaj nej a ángel:―Aag ayaj Nangaj Espíritu ocueaj

Teat Dios apmerang. Nej Teat Diosapmajiür ic mewiquiach aaga nine,cos aaga nine quiaj nangaj nej MicualTeat Dios. 36 At icualaats müm Elisa-bet apmajiür nop nine. Masey xeyaylatang ombas, anderac nómbanngon-dom majiür micual nej. Nganüylacual lamajiür anaíw micaaw a nineteomeaats nej. 37 Cos para Teat Diosngo majlüy nicuajind naél ngondommarang ―aj nej a ángel.

38Quiaj tapiüng a María:―Xique nganüy sajlüy tiül owix

Teat Dios, ich marang wüx ximbasatnej lamepiüng apmarang ―aw.

Quiaj tamb a ángel.María tamb majaw Elisabet

39Tíülan aaga nüt quiaj María tambnajen andüy tiül tiüc tiül noic cambajtiül iüt Judea. 40 Wüx tapeay quiajtajmel aniüng teat Zacarías, quiajtatepeay müm Elisabet. 41Wüx Elisa-bet tanguiay atepeay nej María, quiajajwicwic teomeaats nej aaga nine.Quiaj Nangaj Espíritu ocueaj Teat Diostiün andüy wüx nej. 42 Quiaj tandeacnapac, tapiüng:

―Xeyay najneajay apmanderacwüx imbas tiül meáwan montaj, atonxeyay najneajay apmanderac wüxombas aaga nine alteomeaats quiaj.43 ¿Jow a xique, cuane xic, miünmajaw xic mimüm Micual XeteatDiosa? 44Cos wǘxan sanguiay itepeayxic, quiaj xecual apac omeaats,ajwic tiül ximeaats. 45 Najneajayapmapac imeaats cos teyar meáwanleaw lamasaj ic Teat Dios nguineayapmarang ―aw.

46 Condom quiaj tapiüng a María:

Page 99: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 1:47 96 SAN LUCAS 1:70Sayaag tiül ximeaats xeyay najneajay

arang Teat Dios.47 Apac ximeaats wüx Teat Dios, cos

nej newün xic wüx.48 Teat Dios najneaj majaw xic masey

xique ngo nembeat nicuajindtiül nipilan.

Naw wüx nganüy meáwan nipilanaliüc miün, apmandeacüwxeyay najneaj wüx ximbas.

49 Cos lamarang xeyay najneaj wüxximbas Teat Dios; nej cuajan-tanej alndom marang,

Xeyay nangaj minüt Teat Dios.50 Nej andiüm meáwan nipilan leawa

lajlüy nganüy, aton ajiür lastaleaw aliüc miün apmajlüy,meáwan leaw apmayariw nejandeac.

51 Naag owix nej lamarang xeyaynadamdam cuajantanej,

aton tandrooch ombasüw monpiüngnejiw alwüx atamüw.

52 Tawün niüng tsotojow montang-tang monajiüt,

tayac quiaj leaw ayajcüw ngo mem-beatiw.

53Nipilan leawa ngo majiür üetiw, nejtüüch meáwan najneaj;

nganüy nipilan monjiür xeyay, tüüchmambüw owixáwan, nicua-jind ngo maxomüw.

54Tambeol cambaj Israel, ajcüwmon-rang minajiüt nej;

ngo ndrom omeaats nejiw, tajiür ne-jiw lasta xeyay,

55 cos atquiaj tasaj mixejchiiüts Abra-ham wüx micual micual nej;

tapiüng tanaámb apmajiür nejiwlasta meáwan nüt ―aw aMaría.

56 Ndoj María tacül quiaj maqui-iüb müm Elisabet arej caaw, condomtandilil tajtsor alinomb.

Wijquiat Juan Bautista57 Wüx tatüch a nüt wijquiam

micual nej müm Elisabet, quiajwijquiat nop nine nench. 58 Wüxtanguiayiw acualaats nej, at moncülquiájan niüng acül nej, nguineay TeatDios lamajiür nej xeyay lasta, quiajtapac omeajtsüw aton maquiüjpüw.

59 Condom wüx tatüch ojpeacüw nüt,quiaj taquiüjpüw a nine matajcüchcircuncidar atnej mbójan arangüwjudíos. Tandiümüw müjchiw manütZacarías atnej minüt miteat nej.60Quiaj mimüm nej a nine tapiüng:

―Ngwüy, Juan apmanüt ―aw.61Quiaj tasajüw nej:―¿Neol ayaja? Cos ngo majlüy tiül

icualaats nejinguind manüt atquiaj―awüw.

62 Quiaj tatüniw manguiayiwmiteat a nine, arangüw owixawmajaw, majüic nguineay andiümmüüch manüt a nine. 63Teat Zacaríasquiaj tatün quiriw nine tirip xiül,condom tarang wüx, tapiüng: “Juanminüt nej”, aw. Meáwan monlüyquiaj mbayatoj majawüw. 64 Quiajtaley oniw nej a teat Zacarías, tajneajmendeac, andǘüban tasaj Teat Diosnajneajay arang. 65 Meáwan moncülquiájan niüng acüliw nejiw mbayatoj,aton meáwan cambaj najlüy tiül tiüctiül iüt Judea tümb manguiayiw wüxaag ayaj. 66 Meáwan nejiw leawatanguiayiw tayacüw wüx omeajtsüw,tapiüngüw:

―¿Jane aaga nine quiaja? ¿Cuaneapmarang alinoic nüte? ―awüw.

Atquiaj tapiüngüw nipilan cosTeat Dios teamambeol a nine, ngomacueat.

Zacarías tandeac leaw aliüc miün67Teat Zacarías miteat a nine, tam-

beol nej Nangaj Espíritu ocueaj TeatDios, tüüch nej poch cuane mandeac,tapiüng:68 Xeyay najneaj ajlüy Teat Dios

ocueaj Israel,cos nej laíün ningüy tiül icootsa

mawün asoet micambaj nej.69 Lamüüch icoots nop leaw alndom

mawün icoots wüx,aag ayaj imiün tiül acualaats mix-

ejchiiüts David, aaga nerangminajiüt nej.

70 Atnej lamandeac Teat Dios wüxtasaj nangaj mondeac andeacnej, ajcüwa tajlüyiw tanomb,cos tapiüng:

Page 100: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 1:71 97 SAN LUCAS 2:1471Nej apmawün icoots teowixaw leaw

andiümüw mambiyaw icoots,at apmawün icoots teowixawmeáwan ajcüy majaw icoots.

72Ajiür lasta meáwan mixejchiiüts,aton apleaam omeaats wüx meáwan

leawa lamapiüng apmarang.73 Cos aag agüy Teat Dios tasaj

miteatiiüts Abraham ap-marang:

74Apmawün icoots teowixawmoncüymajaw icoots,

marangaats leawa nej andiüm, ngomimbolaats.

75 Majlüyiiüts najneajay, ngo ma-jiüraats nicuajind nisoet,marangaats leawa nej andiümmeáwan nüt wüx aliünmapacaats.

76Aton ique xecual, apmenderac wüxapmapiürang ique nop ic nen-deac andeac Teat Dios najlüytiül cielo,

cos ique apmemong ombas, TeatNaxey teoj, apmetaag majneajmitiiüd nej.

77Apmesajüwminipilan nej nguineayTeat Dios alndommawün wüxomeaats meáwan asoetiw ne-jiw,

quiaj alndom mawüw wüx.78Cos xeyay ajiür icoots lasta Miteati-

iüts Dios,áag tüüch icoots noic najneaj atnej

ran, aag ayaj Micual nej imiüntiül cielo.

79 Nej apmüüch majlüyiw tiül ranleawajlüyiw atnej aliw tiül po-jniün, tenguial andeowüw tiülasoetiw nejiw.

Nej apmayac icoots wüx marangaatsnajneaj, lango majlüy mon-cüy, aw a Zacarías.

80 Aaga nine micual Zacarías quiajtatang najneaj, xeyay tayamb TeatDios. Tambmacül tiül wajchiüc niüngngo majlüy cambaj, leaw atüch a nütmejüiquichay majaw nej cambaj is-rael.

2Wijquiat Teat Jesús(Mt. 1:18-25)

1 Wüx aaga nüt quiaj minatangmonajiüt tiül Roma nenüt AugustoCésar tapiüng meáwan nipilan netammambüw mayacüw mineatüw nejiw.2 Ninguiaj amelich ajmel mineataranwüx Cerenio tarang nenajiüt tiül iütSiria. 3 Quiaj tambüw meáwan nipi-lanmayacüwmineatüwnejiw tiülmi-cambajüwnejiw. 4At a José tamb atonimiün tiül cambaj Nazaret tiül Galileaandüy Belén tiül Judea. Aag ayajmicambaj David, cos José micual nejacualaats David. 5 Quiaj tamb may-acüw mineatüw nejiw aquiiüb Maríaminüx nej. Aaga minüx nej laliücwijquiam micual nej. 6 Wüx aliwtiül Belén, quiaj tatüch a nüt wi-jquiam micual a María. 7 Quiaj wi-jquiatmicual nej, nopninenench; aagayaj ombas macual. Condom taxaingmawinch ombas tiül noic püy, tapiibtiül üeteaynimal, cos langomatüchiwtiül a iüm niüng axoodaran.

Monjiür sap tanguiayiw andeacüwángeles

8 Alíwan quiaj acas monjiür sap,acüliw tiül wajchiüc ongwiiüts ma-jiürüw misapüw nejiw. 9 Tapeayniüng ajlüyiw nejiw nop ángel ocueajTeat Dios. Xowüy larraj, nómban ar-raj nejiw ran ocueaj Teat Dios. Nejiwxeyay mbayatoj majawüw. 10 Quiajtasaj nejiw a ángel:

―Nde mbayameron, cos sanasajicon noic jayats majlüy leaw ngomeaag anguiayeran. Xeyay apmüüchmapac omeaats meáwan nipilan.11Nganüy nganüy cam tiül micambajDavid lawijquiaw nop newün iconwüx. Aag ayaj a CRISTO MicualTeat Dios. 12 Sanasaj icon nguineayalndom mexoman aaga nine. Ap-mexoman alpiiüm tiül üeteay nimal,newinch ombas tiül püy ―aj nejiw.

13 Ndójan mapiüng aag ayaj, quiajtapeayiw xeyay ángeles imiün tiülcielo maquiüjpüw aaga ángel quiaj.Condom tapots mandeacüwwüx TeatDios, tapiüngüw:14 ¡Najneajay lamarang Teat Dios na-

jlüy tiül cielo,

Page 101: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 2:15 98 SAN LUCAS 2:34najneajay apmajlüy wüx iüt, najnea-

jay apmajlüyiw meáwan nip-ilan leaw apmandüjpiw TeatDios!, awüw.

15 Condom wüx tandilileaw ajcüwaángeles andüyiw tiül cielo, lamacueatnejiw, quiaj tesajayej monjiür sap nopalinop, tapiüngüw:

―Tabaats matüchiiüts Belén ma-jawaats aaga apiüngüw lajlüy quiaj,cos Teat Dios lamüüch icoots man-guiayiiüts ―awüw.

16 Quiaj tambüw najénan. Wüxtapeayiw quiaj, naleaing taxomüwa María maquiiüb a José, átan a ninealpiiüm tiül üeteay nimal. 17 Wüxlandoj majawüw aag ayaj monjiürsap, quiaj tandeacüw manguiaymeáwan nipilan nguineay tasoiquiwwüx aaga nine quiaj. 18 Meáwannipilan leawa tanguiayiw andeacüwmonjiür sap ajchiquiaw cawüxmanguiayiw, apac omeajtsüw. 19Nej aMaría meáwan leawa tanguiay tayacwüx omeaats. 20 Condom monjiürsap wüx tandilileaw xeyay tapacomeajtsüw masajüw Teat Dios. Atontandeacüw wüx meáwan leawa TeatDios lamüüch nejiw manguiayiw,at leaw lamüjndiw majawüw atnejtasoiquiw.

Taquiüraab nine Jesús tiül nadamnangaj iüm

21 Wüx tatüch ojpeacüw nüt, quiajtarangüch wüx ombas a nine atnejajlüyay marangüw judíos matajcüwcircuncidar monench; tüjchiw manütJESS, atnej aaga ángel lamasaj Maríawüx nganaw majlüy teomeaats nej anine.

22 Condom tatüch a nüt mambüwtiül nadam nangaj iüm tiül Jerusalénmayacüw ichech mimüm nine at-nej ajlüyay marangüw judíos, cosatquiaj apiüng tiül aaga poch tüündMoisés. Quiaj tambüw José maqui-iüb María maquiüjpüw a nine, ma-jüiquichaw tiül nangaj iüm, müjchiwTeat Dios. 23 Tarangüw aag ayaj cosatquiaj apiüng tiül Mipoch Teat Dios,cos apiüng: “Meáwan monench mbasmacualaran apmajlüyiw ocueaj nejiw

Teat Dios”, aw. 24Quiaj tambüw may-acüw ichechiw nejiw atnej apiüng tiülMipoch Teat Dios, cos apiüng ma-jmel ijquiaw nguex tengwüy ijquiawpalom.

25 Tiül aaga nüt quiaj alquiaj tiülJerusalén nop teat naxey nenütSimeón. Aaga naxey quiaj xeyaynajneaj arang, cos ayar andeac TeatDios; nej teamacül aaga nüt wüxTeat Dios apmawün wüx cambajIsrael. Nangaj Espíritu ocueaj TeatDios alwüx ombas nej. 26 Atonlandoj lamasaj nej Nangaj Espírituocueaj Teat Dios ngome apmandeow,netam ombas majaw aaga Cristo leawapmüüch nej miün Teat Dios, ndojtandeow. 27 Aaga naxey quiaj tambandüy tiül nadam nangaj iüm cosNangaj Espíritu neech nej mamb.Wüx tapeayiw tiül nadam nangaj iüma José maquiiüb María maquiüjpüwa nine Jesús marangüw atnej apiüngtiül aaga poch tüünd Moisés. 28 QuiajTeat Simeón angóchan a nine, tasapmapeic. Tandeac najneajay masajTeat Dios, tapiüng:29Nganüy Teat Dios, najneájan sanan-

deowcos lameaach xic najaw aaga leaw

tesaj xic.30 Lanajaw con xiniiüg aag leaw

lameaach miün mawün wüxnipilan;

31 cos aaga leaw lamejüiquich quiaj,apmambeol meáwan nipilan.

32Nej ajlüy atnej noic ran leawapmar-raj mambeol meáwan nipilanmonaw tiül palpálwüx cam-baj;

aton apmarang xeyay najneajaytiül micambaj Israel, aw teatSimeón.

33 Condom quiaj teat José atmimüm a nine Jesús mbayatojmanguiayiw andeac a teat Simeónwüx a nine quiaj. 34Quiaj teat Simeóntandeac masaj nejiw, tapiüng:

―Teat Dios mambeol icon ―aw.Condom tasaj a María mimüm a

nine, tapiüng:

Page 102: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 2:35 99 SAN LUCAS 3:2―Por nej aaga nine cam apma-

jmiücüw tiül ngo majneaj xeyaynipilan tiül Israel. At altiül apmawünwüx meáwan ngo majneaj. At atonxeyay nipilan ngome apmandiümüwnej, ngome apmayariw nej andeac.35 Atquiaj apmajüiquich altiülomeaats meáwan anopnop nipilan.Nganüy ique müm, xeyay apmamiximeaats; apmeyaag atnej matsoel icnots espada ―aw.

36 Aton alquiaj tiül nadam nangajiüm nop müm najtaj nenüt Ana. Nejnopnendeac andeacTeatDios,micualnej Fanuel, nawüw tiül acualaats Aser.Nej xeyay latang ombas. Tajiür minojnej wüx monguich nej, tacül aweaagayaíw neat, quiaj tandeow minoj nej.37 Lacül peic miow apiquiw (84) neattatow lembej omal. Nej ngo macueatamb tiül nadam nangaj iüm marangnajiüt nüt ongwiiüts, xeyay ayambTeat Dios, xeyay aiünd. 38 Aaga mümnatajtaj quiaj andǘüban iün majawnejiw, tüüch gracias Teat Dios. Atontandeac wüx aag nine Jesús quiaj,masaj meáwan nipilan tiül Jerusalénleawa teamacüliw nop newün nejiwwüx.

Tandilileaw andüyiw Nazaret39 Wüx landoj marangüw meáwan

atnej ajlüy tiül mipoch Teat Dios,quiaj tandilileaw andüyiw tiül iütGalilea, tiül Nazaret micambajüw ne-jiw. 40 Aaga nine tatang najneajaynapac, taxomomeaats, Teat Dios tam-beol nej xeyay.

Teat Jesús tandüy tiül nadam nangajiüm

41 Miteat nej mimüm nej neat-neátan ambüw Jerusalén majawüwnangos nüt pascua. 42 Wüx lama-jiür gajpic (12) mineat nej a TeatJesús, tambüw Jerusalén atnej mbó-jan marangüw majawüw nangos nüt.43Condomwüx landoj nangos nüt ne-jiw tajtsoriw; nganüy a nench tacǘlanJerusalén. Naleaing José maqui-iüb mimüm a nench ngo majawüw.44 Lamajüyiw noic nüt, apiüngüw ne-jiw álan tiül acualajtsüw nejiw. Quiaj

tapots mayambüw pal nüt. Tayam-byambüw meáwan tiül acualajtsüwnejiw, at niüng leaw xowüy andeacüwmaquiüjpüw. 45 Wüx ngo maxomüw,quiaj tandilileaw alinomb andüyiwJerusalén mayambüw.

46 Wüx er nüt quiaj taxomüw; al-tiül nadam nangaj iüm, alchetempinawan mondüy wüx poch leawatüünd Moisés tanomb. Teamanguiayandeacüw, aton teamatün manguiaynejiw. 47Meáwan leawa teamanguiaynej andeac mbayajow manguiayiw,cos xeyay axom omeaats mangochmasaj nejiw. 48 Wüx taxomüw nejmiteat nej mbayajow majawüw. Con-dom tasaj nej mimüm nej:

―Xecual, ¿neol terang atquiayquiaja? Jogüy miteat ata xiquexeyay lanayamban ic, lanateowanximeajtsan wüx imbas ―aj.

49Quiaj tasaj nejiw a nench:―¿Neol teyamban xic, müm, ngo

mejawana netam narang minajiütXeteate? ―aj nejiw.

50 Naleaing nejiw ngo maxomüwomeajtsüw wüx leawa tasaj nejiwquiaj.

51 Condom taquiüjpüw mamb,tandilileaw andüyiw Nazaret.Tanaámb tarang leaw asoic. Mimümnej tayacwüx omeaatsmeáwan leawatajaw leawa tanguiay. 52 Teat Jesústanaámb tatang najneaj, aton taxomomeaats xeyay. Teat Dios tambeolnej, at nipilan najneájan majawüwnej aton.

3Juan Bautista aquiaach tiül wajchiüc(Mt. 3:1-12; Mr. 1:1-8; Jn. 1:19-28)

1 Lamajiür gajpocoic (15) neattatow arang natang nenajiüt TiberioCésar tiül Roma. Poncio Pilatonenajiüt nej tiül Judea; nganüy aHerodes nenajiüt nej tiül Galilea. Atmichiig nej Felipe nenajiüt nej tiülIturea, at tiül iüt Traconite. AagaLisanias nenajiüt nej tiül Abilinia.2 Teat Anás at Teat Caifás natangmiteaats nejiw tiül nipilan israel.

Page 103: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 3:3 100 SAN LUCAS 3:18Wüx aaga nüt quiaj aaga Juan micualteat xan Zacarías, tacül tiül wajchiücniüng ngo majlüy cambaj. QuiajTeat Dios tüüch nej poch leawanetam mandeac. 3 Quiaj a Juantapots mandeacMipoch Teat Dios tiülmeáwan cambaj ajlüyiw mbeay lamJordán. Tasaj nipilan leaw laleaawomeaats wüx Teat Dios mayariw yow,majüiquichaw naleaing lamacueatiwarangüw ngo majneaj. Quiaj TeatDios apmawün wüx omeaats nejasoetiw nejiw. 4 Atquiaj tajlüy atnejnomb tarang tiül minawiig nej Isaías,aaga nendeac andeac Teat Dios, costapiüng:Apmanguiayaran aljane teandeac tiül

wajchiüc niüng ngo majlüycambaj, teamapiüng:

“Xique xiün nüüch leaam imeajtsanmecueatiün merangan ngomajneaj, cos aliüc Teat Naxey,

netam meleainguijchan mitiiüd nej.5Meáwan nesojcolüy tiüc apmiütam,meáwan tiüc apndajrriüm tiüt mato-

tow;meáwan netojngoyay tiiüd ap-

maleaing,at leawa tiiüd nendojropüy apmato-

tow.6 Quiaj meáwan nipilan apmajawüw

nguineay Teat Dios alndommawün asoeteran.”

7 Wüx tambüw majawüw a Juanmüüch nejiw yow, quiaj tasaj nejiw:

―¿Neol cua iyamban ningüy iconamicual ndiüc? ¿Jane nesaj iconmercuiürran meriowan tiül aagaxeyay ngo majneaj leaw aliüc miünapmajlüye? 8 Sitiül naleaing laleaawimeajtsan nguineay temerangan,ijüiquichan nómban irangan na-jneaj. Nde merangrangayon wüxmepiüngan: “Abraham xeteatiün”,merawan; cos naleaing sasaj icon,Teat Dios alndom müüch majlüymicual Abraham masey a piedraquiaj, ndot mandiüm. 9 Aton nganüyaaga üech alwüx mioxijchaw xiül;atquiajmeáwan xiül leawa ngomayacnajneaj aóng, apndojquiüm majlostiül biümb―aj nejiw.

10 Condom quiaj nipilan tatüniwnej manguiayiw:

―¿Nguineay netam narangana?―ajüw nej.

11Quiaj tasaj nejiw a Juan:―Leawa nejiür ijquiaw apix nej ich

müüch noic leaw ngo majiür, at leawnejiür üet, ich müet aweaag leaw ngomajiür ―aj nejiw.

12 Átan tambüw majawüw aJuan acas monxaing tomiün, cosandiümüw mayariw yow. Tasajüwnej:

―Teat, ¿jow xicona, cuane netamnarangana? ―ajüw nej.

13Quiaj tasaj nejiw:―Itüniün aleaw wüx atow nej

isoiquiün, nde meyacan wüx nicua-jind ―aj nejiw.

14 Aton acas soldado tatüniw man-guiayiw nej:

―Jow xicona, ¿cuane netamnarangana? ―awüw.

Quiaj tasaj nejiw a Juan:―Nde mewaijchan aljane

mewüniün leaw almajiür, aton ndemeyacan asoet leaw ngo marangnicuajind. Ich mapac imeajtsan wüxleaw ingüyaranan―ajowiw.

15 Meáwan nipilan acülíwan, ngomajawüw jane aaga Juan sitiül nejngwüy aaga Cristo, leawa lapiürangaliüc mawün nejiw wüx. 16Quiaj tasajnejiw a Juan:

―Xique naleaing süüch icon yow,pero aliüc miün nop teat naxeyxeyay netam ajlüy ngo mat xic.Xique sayaag nicuajind xic, ngondomnatüch nacheed aónts apaj nej. Nejapmüüch icon Nangaj Espíritu ocueajTeat Dios, apmawün wüx imbasanmeáwan ngo majneaj atnej biümbambel nendeajndeaj. 17Aag ayaj atnejarang nop nerang najiüt, cos alteowixnej minipüch nej, apmaxaing osaabtrigo matendeay, condom apmaxaingmayac tiül troj. Ndoj aaga opang trigoapmambel niüng ngondom xejquem―aw.

18 Atquiaj tapaj nej ocueajiw, tasajmeáwan nipilan wüx aaga najneajleaw aliüc miün apmajlüy, nguineay

Page 104: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 3:19 101 SAN LUCAS 4:3alndom maw asoeteran. 19 At atona Juan talic a Herodes, aaga natangnenajiüt, cos ngo majneaj arang,lamaquiiüb Herodías, aag ayaj mintajFelipe michiig nej. Aton tapaj ocueajwüx meáwan ngo majneaj arang.20 Naleaing Herodes ngo mayar leawasoic, tarang alinoic xeyay ngo ma-jneaj, tayac tiül manchiüc a Juan.

Tayar yow Teat Jesús(Mt. 3:13-17; Mr. 1:9-11)

21 Wüx tenguial ayariw yow nip-ilan, at Teat Jesús aton tayar yow.Ndoj wüx tenguial andeac masaj TeatDios, quiaj tajüic tiül cielo, 22 tiünwüxombasnejNangaj Espíritu ocueaj TeatDios, ajüic atnej noic palom. Quiajtanguiayaran noic nanderac imiüntiül cielo, tapiüng:

―Ique xecual, xowüy sajiür iclasta, apac ximeaats najaw ic ―aw.

Acualajtsüwmixejchiwmixeech TeatJesús

(Mt. 1:1-17)23 Wüx Teat Jesús tamelich

aquiaach lamajiür nimiow gajpowüw(30) mineat nej. Ajaraw nej micualnej José; aaga José micual nej Elí.24 Aaga Elí micual nej Matat, Matatmicual nej Leví, Leví micual nejMelqui, Melqui micual nej Jana,Jana micual nej José. 25 José micualnej Matatías, Matatías micual nejAmós. Amós micual nej Nahum.Nahum micual nej Esli, Esli micualnej Nagai. 26 Aaga Nagai micual nejMaat. Maat micual nej Matatías,Matatías micual nej Semei, Semeimicual nej José. José micual nej Judá.27 Judámicual nej Joana, Joanamicualnej Resa, Resa micual nej Zorobabel,Zorobabel micual nej Salatiel, Salatielmicual nej Neri. 28 Neri micual nejMelqui, Melqui micual nej Adi, Adimicual nej Cosam, Cosam micualnej Elmodam, Elmodam micual nejEr. 29 Er micual nej Josué, Josuémicual nej Eliezer, Eliezer micualnej Jorim, Jorim micual nej Matat.30Matat micual nej Leví, Leví micual

nej Simeón, Simeón micual nej Judá,Judá micual nej José, José micual nejJonán, Jonán micual nej Eliaquim.31 Eliaquim micual nej Melea, Meleamicual nej Mainán, Mainán micualnej Matata, Matata micual nej Natán.32 Natán micual nej David, Davidmicual nej Isaí. Isaí micual nejObed, Obed micual nej Booz, Boozmicual nej Salmón, Salmón micualnej Naasón. 33 Naasón quiaj micualnej Aminadab, Aminadab micualnej Aram, Aram micual nej Esrom,Esrom micual nej Fares, Fares micualnej Judá. 34 Judá micual nej Jacob,Jacob micual nej Isaac, Isaac micualnej Abraham, Abraham micual nejTaré, Taré micual nej Nacor. 35Nacormicual nej Serug, Serug micual nejRagau, Ragau micual nej Peleg, Pelegmicual nej Heber, Heber micual nejSala. 36Salamicual nej Cainán, Cainánmicual nej Arfaxad, Arfaxad micualnej Sem, Sem micual nej Noé, Noémicual nej Lamec. 37 Lamec micualnej Matusalén, Matusalén micual nejEnoc, Enoc micual nej Jared, Jaredmicual nej Mahalaleel, Mahalaleelmicual nej Cainán. 38 Cainán micualnej Enós, Enós micual nej Set, Setmicual nej Adán, Adán micual nejTeat Dios.

4Nimeech tandiüm mayac wüx naél

Teat Jesús(Mt. 4:1-11; Mr. 1:12-13)

1Wüx ndoj ayar yow Teat Jesús tiüllam Jordán, xeyay tambeol nej NangajEspíritu ocueaj Teat Dios. Condomwüx tandilil imiün tiül lam Jordán,quiaj Nangaj Espíritu tüüch nejmambandüy tiül wajchiüc niüng ngomajlüycambaj. 2Tacül quiaj icmiow (40) nüt,quiaj tandiüm mayac nej wüx naélminatang nimeech. Teat Jesús taíündngo met meáwan tiül aaga nüt quiaj,condom xeyay tind üet. 3 Quiaj tasajnej a nimeech:

Page 105: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 4:4 102 SAN LUCAS 4:22―Sitiül ique Micual Dios ic, ¿neol

ngo mesaj aaga piedra quiaj marangpana? ―aj nej.

4Quiaj Teat Jesús tasaj nej:―Tiül Mipoch Teat Dios apiüng:

“Ngome áagan nüeteran ipacüy nipi-lan; leawa nembeat, aag ayaj meáwanpoch leaw andeac Teat Dios”, aw ―ajnej.

5 Condom quiaj nimeech taquiiübnej mamb andüy wüx nop najal oleajtiüc. Quiaj tüüch nej majaw najenmeáwan cambaj leaw almajlüy wüxiüt. 6Quiaj tasaj nej a nimeech:

―Sanüüch ic meyar mejlüy wüxmeáwan aaga najneajay cambaj quiaj,cos xique süünd, alndom nüüch janexic sandiüm nüüch. 7 Sitiül iqueapmequieel micos tiximbas meyarsandeac, meáwan aag ayaj sanüüch icmeneay ―aj nej.

8Quiaj nganüy tasaj nej Teat Jesús:―Iriow niüng sajlüy nimeech, cos

ajlüy tiül Mipoch Teat Dios, apiüng:“Aag miün Teat Dios netam mequieelmicos teombasnejmeyar andeac”, aw―aj nej.

9 Condom nimeech taquiiüb nejmamb andüy tiül cambaj Jerusalén,tambüw andüyiw mal aaga nadamnangaj iüm. Quiaj tasaj nej:

―Sitiül naleaing ique Micual Diosic, nguiam ijchic tiüt; 10 cos ajlüy tiülMipoch Dios, apiüng:Teat Dios apmüüch miün miángeles

nej mambeolüw ic.11Apmangochiw ic tiül owixaw nejiw,ngana maleamb ileaj piedra, aw ―aj

nej nimeech.12Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Aton ajlüy tiül Mipoch Teat Dios,

apiüng: “Nde mendiüm mertsoj leawapiüng Teat Naxey Midios”, aw ―ajnej.

13 Quiaj nimeech lango maxomcuane naél mayac wüx Teat Jesús;tacueat nej acas nüt, tamb.

Teat Jesús tamelich aquiaach tiülGalilea

(Mt. 4:12-17; Mr. 1:14-15)

14Teat Jesús tandilil alinomb andüyGalilea, xeyay tambeol nej Nangaj Es-píritu. Tanderac wüx nej tiül meáwancambaj najlüy quiaj. 15Nej taquiaachtiül ajcüwa sinagogas tiül meáwancambaj; meáwan nipilan xeyay na-jneaj tandeacüw wüx nej.

Teat Jesús ngo mandiüram tiülNazaret

(Mt. 13:53-58; Mr. 6:1-6)16Condom tandilil Teat Jesús andüy

Nazaret, tiül cambaj niüng tatang.Wüx noic nüt axoodaran tamb tiülsinagoga atnej mbójan marang,witiüt, lembem mateow Mipoch TeatDios. 17Quiaj tüünd aaganawiig leawatarang Isaías, aaga nendeac andeacTeat Dios. Andǘüban maleaaig niüngapiüng atcüy:18 Aaga Espíritu ocueaj Teat Dios al-

maquiiüb xic,cos nej lamarriiüd xic nasajüw

meáwan nipilan leaw ngomajiür, nasajüw wüx aaganajneajay nanderac.

Lamüüch xic niün nüüch mapacomeajtsüw leawa xeyay amixomeajtsüw.

Aton nasajüw apmawüw wüx leawayajcüw atnej aliw tiülmanchiüc.

At nüüch ram oniüjcüw leawa ne-somb,

aton nawüniwwüx leaw amongochiwxeyay ngo majneaj.

19 Tüüch xic niün nandeac wüxaaga najneajay neat leawapmarang Teat Dios alinoicnüt.

20 Condom quiaj tapal a nawiig,tüüch aaga nembeol tiül nangaj iüm,ndoj chetet. Meáwan nipilan leawaliw tiül a sinagoga ngo macueatiwmajawüw nej. 21Quiaj tasaj nejiw:

―Nganüy cam lajlüy aaga leawapiüng tiül a nawiig quiaj ningüyniüng ijlüyiün ―aj nejiw.

22 Meáwan nipilan tandeacüw na-jneaj wüx ombas Teat Jesús, mbaya-jow manguiayiw aaga najneaj pochleawa tandeac. Quiaj tandeacüw ne-jeyéjan quiaj:

Page 106: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 4:23 103 SAN LUCAS 4:41

―¿Neol, ngome aag ayaj micualJosé? ―awüw.

23 Condom Teat Jesús tasaj nejiw:―Lanayaag apmesajan xic aaga

poch cam: “Nendüy, ertajquiay ma-jneaj iquiáyan quiaj; cos lananguiay-iün xeyay cuajantanej lamerang tiülCapernaum, irang atquiaj ningüy tiülmicambaj aton”, apmerawan―aj ne-jiw.

24 Condom tasaj nejiw alquiriw:―Naleaing sasaj icon, nop nendeac

andeac Teat Dios ngo mayarich an-deac nej tiül miíüt nej. 25 At sasajicon, tajlüy xeyay monlemben omalmontaj tiül Israel wüx aliün mapacteat Elías, wüxngomajoet aroomneatal anaíw caaw. Quiaj tajlüy xeyay lopmeáwan wüx iüt. 26 Naleaing TeatDios ngo müüch mamb a Elías mam-beol meáwan monlemben omal mon-taj tiül Israel, tüüch mamb mambeolnop lemben omal najtaj tiül Sareptaniüng ajlüy cambaj Sidón. 27 At wüxaliün mapac teat Eliseo, aaga nen-deac andeac Teat Dios, tajlüy xeyaymoniün andeow tiül Israel, axom ne-jiw napat monandeow nasoic lepra.Naleaing nejinguind tiül nejiw ma-mongoch iün andeowüw, áagan nopnaw Siria nenüt Naamán ―aw TeatJesús.

28Almanguiayiw ayaj, meáwannip-ilan leaw aliw quiaj tiül a sinagogatajcüyiw xeyay. 29 Quiaj witiütoj,taquiüjpüw mamb Teat Jesús andüymbeay cambaj. Condom naw quiajtaquiüjpüw andüy cawüx wüx omaltiüc niüng ajlüy micambajüw nejiw,apmatechiw nej tiüt. 30 Teat Jesúsámban pinawan nejiw tamong tamb,ngo maxomüw majawüw.

Nopnaxey nechach, alwüx ombas nejnimeech

(Mr. 1:21-28)31 Condom Teat Jesús tamb tiül

cambaj Capernaum tiül iüt Galilea.Tamb tiül a sinagogawüx noic nüt ax-oodaran, tapots maquiaach nipilan.32 Mbayajow manguiayiw nguineayaquiaach, cos aquiaach nejiw atnejnop natang nenajiüt.

33 Tiül aaga sinagoga quiaj, alquiajnop naxey alwüx ombas nej nimeech,üüch nej michach. Aaga naxey quiajtandeac napac, tasaj Teat Jesús:

34 ―¡Icueat xicon Jesús nawNazaret! ¿Cuane indiüm merang wüxximbasana? ¿Tewiün mendroochximbasana? Xique sajaw jane ic. IqueNangaj Micual Teat Dios ―aj.

35Quiaj Teat Jesús talic nej, tasaj:―¡Tapots ipaj, iriow wüx ombas a

naxey quiaj! ―aj.Quiaj a nimeech talox tiüt a naxey

niüng ajlüy nipilan, ndoj quiaj tawwüx ombas nej. Tajneaj a naxey, ngomarang nej nicuajind. 36Meáwannip-ilan mbayajow majawüw, tesajayejnejeyéjan quiaj, tapiüngüw:

―¿Cuane aag andeac quiaja? cosayar nej andeac nej a nimeech wüxtalic maw―awüw.

37 Meáwan nipilan tandeacn-deacüw wüx Teat Jesús tiül meáwancambaj.

Tajneaj mümmiocuats Simón Pedro(Mt. 8:14-15; Mr. 1:29-31)

38CondomTeat Jesúswitiüt taw tiüla sinagoga, tamb andüy aniüng teatSimón. Müm najtaj miocuats Simónniün andeow, xeyay üüch nej nerraar.Tatüniw Teat Jesús mamongoch nejiün andeow. 39Quiaj Teat Jesús tatüchaaga niün andeow, tasaj a monan-deow maw; quiaj taw, tamong üüchnej nerraar a müm najtaj. Andǘübanwitiüt, tamb marang nejiw üetiw.

Teat Jesús tüüch majneaj xeyaymoniün andeow

(Mt. 8:16-17; Mr. 1:32-34)40 Wüx lajmel nüt meáwan leaw

ajiürüw monandeow, cuajantanejmonandeow, taquiüjpüw mambniüng ajlüy Teat Jesús. Nej tayacowix wüx ombasüw moniün andeow,quiaj tajneajiw. 41 Altiül moniünandeow leaw alwüx ombas nimeech,tawün wüx ombasüw nejiw. Tepajüwtasajüw Teat Jesús:

―¡Ique Micual Dios! ―awüw.Nej talic nejiw, ngo müüch nejiw

mendeacüw, cos nejiw lamajawüw

Page 107: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 4:42 104 SAN LUCAS 5:16naleaing nej aaga Cristo lapiürang al-iüc.

Teat Jesús aquiaach tiül Galilea(Mr. 1:35-39)

42Wüx larraw tiüt alinoic nüt TeatJesús taw tiül a cambaj, tamb andüytiül wajchiüc. Nipilan tayambüwnej. Wüx taxomüw, quiaj tandiümüwmapalüw nej, ngo müjchiw mambmacueat nejiw. 43Quiaj tasaj nejiw:

―Netam namb tiül palpálwüxcambaj aton nandeac nasaj nipilanwüx aaga najneajay nanderac andüywüx micambaj Teat Dios, cos áagtasoiquiüs niün ―aj nejiw.

44Quiaj tamb Teat Jesús maquiaachtiül meáwan sinagoga leaw ajlüy tiüliüt Galilea.

5Tandocoj xeyay cüet(Mt. 4:18-22; Mr. 1:16-20)

1 Noic nüt Teat Jesús almbeaynadam yow nenüt Genesaret. Xeyaynipilan tapeayiw quiaj, acharrayejniüng ajlüy nej, cos andiümüw man-guiayiw Mipoch Teat Dios. 2 QuiajTeat Jesús tajaw alquiaj ijpüw müxmbeay yow. Ajcüwa mondoc laawüwtiüt, teajantsüw ndoc. 3 Condom TeatJesús tajtep tiül nop müx, aaga müxocueaj teat Simón. Quiaj tasaj matechtiül yow alquiriw macueat mbeay iüt.Chetet tiül müx, tapots maquiaachnipilan. 4 Wüx landoj andeac, quiajtasaj teat Simón:

―Itech a müx andüy tiül najal,iyacan mindocon mesapan cüet ―ajnejiw.

5Quiaj tasaj nej teat Simón:―Teat, pal ongwiiüts sandocon

sapacüjchiün xiniüjcan ngo nasapannicuajind. Pero nganüy sitiül atquiajipiüng Teat, sanayacan ndoc coslamesaj xicon ―aj nej.

6 Wüx tayacüw ndoc xeyay cüettapalüw, ndoc tenguial chiütaw.7Condom tarangüw owixawmapajüwaquiüjpüw nejiw monlüy tiül alinopmüx, mambeolüw nejiw. Quiajtiünüw, tayacüw amal miijpüw a

müx. Tajlüy tsoyomoj tiüt cos xeyay acüet. 8Wüx tajaw aag ayaj teat SimónPedro, quiaj taquieel micos nej tiütniüng ajlüy Teat Jesús, tasaj:

―Xique Teat, sayaag ngo nembeatnicuajind, najneaj mecueat xic cosnop xic nipilan nejiüras nisoet ―aj.

9 Tandeac atquiaj cos mbayat ma-jaw andocoj xeyay cüet; at meáwanleawa tajlüyiw quiaj mbayatoj. 10 Atteat Jacobo maquiiüb teat Juan,micual nejiw teat Zebedeo, ajcüwayaj aquiüjpüw teat Simón, mbayatojaton. Quiaj Teat Jesús tasaj Simón:

―Nde mbayamear teat, cos ajanwüx nganüy langome apmeyambcüet mendoc, apmeyamb nipilanmesajüw mandüjpiw xic ―aj.

11Condomwüx tapeayiwmbeay iütmaquiüjpüw a müx, acueatíwan quiajmeáwan, tandüjpiwmamb Teat Jesús.

Tamongoch napat monandeownenüt lepra

(Mt. 8:1-4; Mr. 1:40-45)12 Noic nüt Teat Jesús altiül noic

cambaj, tapeay niüng ajlüy nej nopnaxey, axom nej napat monandeownasoic lepra. Aaga naxey quiaj wüxtajaw Teat Jesús taquieel micos nejtiüt, mejquiet tiüt nómban, tatünocueaj, tasaj:

―Teat, sitiül ique indiüm, sajaw al-ndom memongoch iün sandeow―aj.

13 Condom quiaj tandic owix TeatJesús marreeg nej, tasaj:

―Xecual sandiüm, sanamongochiün indeow―aj.

Wǘxan ndoj mapiüng aag ayaj,andǘüban tajneaj aaga naxey quiaj.14Quiaj Teat Jesús tasaj nej nde masajnejinguind. Aton tasaj:

―Quiür ijchaw majawüw icmiteaats, iyac erchech atnejnomb tapiüng teat Moisés netammarangüch. Quiaj apmajawüwnipilan ique lerneaj ―aj.

15Xeyay tenguial anguiayeran, ten-guial ajüic nguineay teamarang TeatJesús. Quiaj tapeayiw nipilan man-guiayiw nej andeac, aton mamon-goch nej iün andeowüw. 16 Naleaing

Page 108: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 5:17 105 SAN LUCAS 5:33

Teat Jesús tamb andüy tiül wajchiücniüng ngo majlüy nipilan, mataagorar, mandeac aweaag Teat Dios.

Tajneaj nop ndron ombas(Mt. 9:1-8; Mr. 2:1-12)

17Noic nüt wüx Teat Jesús tenguialaquiaach, altsotomoj quiaj acasfariseos at aton ajcüwa mondüy wüxpoch tüünd Moisés. Ajcüw ayajnapeayiw imiünüw tiül nguiajantanejcambaj tiül iüt Galilea, tiül iüt Judea,at monaw tiül cambaj Jerusalén.Quiaj Teat Dios xeyay tambeol TeatJesús mamongoch monandeow.18 Condom tapeayiw quiaj acasmonxey aquiüjpüw mamb nop ndronombas, amb wüx mats. Tandiümüwmamelichaw mayacüw niüng ajlüyTeat Jesús. 19Naleaing ngomaxomüwnguineay mamelichaw cos xeyaynipilan alquiaj. Quiaj tajtepiwmal iüm, tajarrichaw quiriw. Castamongochiw a ndron ombas ambtiül, alwüx mimats nej. Tayacüwpinawan niüng ajlüy Teat Jesús.20 Wüx Teat Jesús tajaw nguineaynejiw ayacüw wüx omeajtsüw andeacnej, quiaj tasaj a ndron ombas:

―Laáw isoet teat ―aj.21 Quiaj ajcüwa mondüy wüx aaga

poch tüündMoisés, at ajcüwa fariseostapots andeacndeacüw wüx nejeyé-jan quiaj, tapiüngüw: “¿Jane nejaaga naxey quiaj, neol tapots andeacngo majneaj wüx Teat Dios? Cosnejinguind nipilan ngondom mawünnisoet, néjan quiaj Teat Dios alndom”,awüw.

22 Naleaing Teat Jesús tajaw cuaneteamandeacndeacüw wüx, quiaj tasajnejiw:

―¿Cuane wüx ipiüngpiüngan tiülimeajtsana? 23 ¿Cuane ngo maél iya-jcan napiüng: “Laáw isoete”, ngwüynapiüng: “Witiür ijüy, naja”? ―ajnejiw.

24 Condom tasaj nejiw níüngan:―Nganüy apmejawan naleaing

Teat Naxey alndom mawün nisoetningüy wüx aaga iüt cam―aj nejiw.

Quiaj tasaj a ndron ombas:

―Witiür, ixaingmimats teat, quiürijtsor ―aj.

25 Andǘüban ajneaj, witiüt tax-aing mimats nej piiow wüx, tea-majawüw nej nipilan, tajtsor apacomeaats, tandeac xeyay najneaj wüxTeat Dios. 26Meáwan nipilan mbaya-jow majawüw, tandeacüw xeyay na-jneaj wüx Teat Dios, at xeyay tim-boloj, tapiüngüw:

―Nganüy landoj majawaats noicxeyay najneaj leaw ngome aag ajaraw―awüw.

Teat Jesús tapaj a Leví(Mt. 9:9-13; Mr. 2:13-17)

27 Condom Teat Jesús taw quiaj,taxom nop nesap mitomiün cambaj,nenüt Leví, alchetemwüx bang niüngangüyeran tomiün. Quiaj tasaj:

―Mac, indüüb xic ―aj.28 Quiaj witiüt a naxey, acueátan

quiaj meáwan, tandüüb mamb TeatJesús.

29 Condom teat Leví tarang noicnadam monet aniüng nej. Alquiajxeyay monsap tomiün, at aliwquiaj xeyay nipilan alwüx mesmaquiüjpüw. 30 Ajcüwa mondüy wüxaaga poch tüünd Moisés, at ajcüwafariseos tandeacndeacüw masajüwminipilan Teat Jesús:

―¿Neol teretiün tenganeowanmequiüjpan monsap mitomiüncambaj, at nipilan monrang nisoete?―ajüw.

31Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Jane ayaag napac najneaj, ngo

metam mayamb nop nendüy; perojane ayaag niün andeow ich mayambnop nendüy. 32 Xique ngo niünnayamb nipilan leaw ayaag najneajarang; xique tiünas nayamb leawngo mayamb Teat Dios, cos sandiümnüüch leaam omeajtsüw wüx TeatDios, marangüw leawa nej andiüm―aj nejiw.

Tatüniwmanguiayiw Teat Jesús wüxaiündaran

(Mt. 9:14-17; Mr. 2:18-22)33Nejiw tasajüw Teat Jesús:

Page 109: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 5:34 106 SAN LUCAS 6:12―¿Neol minipilan teat Juan

aiündüw xeyay, at atajcüw orar, átanajcüwa fariseos? Jow nganüy minip-ilan, ¿neol tetíwan, anganeowǘwan?―ajüw.

34Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―¿Alndom monamb niüng nen-

goch owixe maiündüwa wüx neja nench alquiaj almaquiüjpüwa?35 Alinoic nüt wüx lango majlüy anench, wüx aaga nüt quiaj mbichapmaiündüw―aj nejiw Teat Jesús.

36 At aton tandeac alacas pochngome aleáingan, andiümmaquiaachnejiw, tapiüng:

―Nejinguind ngo mandooigquiriw jayats jael macancham tiülnoic nguirich napixeran, cos sitiülapmarang atquiaj, apsojndiümalinomb aaga jayats jael. Ngomeáagan, aton aaga jayats jael quiajngome apmayar maquiiüb aaganguirich jael. 37 At aton nejinguindngo mayac jayats vin tiül nguirichtaag iquial vin, cos sitiül apmayactiül, apmapotiich nej, apmajünchtiüt a vin, apndrom ombas, at ataag aton. 38 Leaw jayats vin netammajmel tiül jayats taag, quiaj mbichngo ndrom ombasüw, apmaiücüw.39 Nejinguind nenganeow ajlüyayvin ngome apmandiüm manganeowjayats vin, cos anderac ajlüyay vinalwüx ajneaj, ngo matnej jayats vin―aj nejiw Teat Jesús.

6Tajeliw trigo wüx nüt axoodaran(Mt. 12:1-8; Mr. 2:23-28)

1 Wüx noic nüt axoodaran, TeatJesús tamongoj ambüw tiül corrül.Minipilan nej wǘxan amongoj tan-dojquiw aól trigo, ndoj tapots mal-iündüw teowixaw nejiw maw osaabmüetiw. 2 Quiaj acas fariseos teama-jawüw aag ayaj, tasajüw:

―¿Neol terangan leaw ngo metammerangan wüx nüt axoodarana?―ajüw.

3Quiaj Teat Jesús tasaj nejiw:

―¿Neol, jow icona ngomeaagmeteowana mejawana nguineaytarang mixejchiiüts David wüx tindüet maquiiüb minipilan neje? 4 Costajmel tiül nine nangaj iüm ocueajTeat Dios, tawünaagapannajmelwüxartül, tüetiw. Aag ayaj nejinguindngondom müet, ajcǘwan miteaatsalndom müetiw―aj nejiw.

5At tasaj nejiw:―Teat Naxey alwüx atam, ngo

matnej aaga nüt axoodaran quiaj ―ajnejiw.

Nop naxey nawaag nots owix(Mt. 12:9-14; Mr. 3:1-6)

6 At aton alinoic nüt wüx nüt ax-oodaran Teat Jesús tamb tiül sinagogamaquiaach. Tiül aaga nangaj iümquiaj alquiaj nop naxey ndron ombas,nandeow miác owix nej. 7 Mondüywüx aaga poch tüünd Moisés atajcüwa fariseos teamacüliwmajawüwmajüic sitiül Teat Jesús apmüüch ma-jneaj owix aaga naxey quiaj wüx nütaxoodaran, para alndom masapüwwüx, mayacüw asoet. 8 Nej lamajawcuane alwüx omeajtsüw. Quiaj tasajaaga naxey nandeow owix:

―Witiür lember pinawan―aj.Quiaj witiüt a naxey lembem.

9 Condom Teat Jesús tasaj nejiw:―Sanatün nanguiay icon: ¿Jow

wüx nüt axoodaran, alndommarangüch najneaja, ngwüy ngon-doma? ¿Alndom mambeolaranjangantaneje, ngwüy ich majlüyemandeowa? ―aj nejiw.

10 Condom tajaw nej teombasüwmeáwan monlüy quiaj niüng ajlüynej, quiaj tasaj a naxey:

―Ileainguiich iwix ―aj.Quiaj tarang a naxey atnej asoic;

nómban ajneaj owix nej. 11 Altiültajcüyiw, tandeacüw nejeyéjan quiajnguineay apmarangüw wüx TeatJesús.

Teat Jesús tarriiüd gajpiüpminipilannej

(Mt. 10:1-4; Mr. 3:13-19)12 Tiül aaga nüt quiaj tamb Teat

Jesús andüy wüx tiüc mataag orar,

Page 110: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 6:13 107 SAN LUCAS 6:31tacül quiaj aaga ongwiiüts matünocueaj Teat Dios. 13 Wüx larrawtiüt alinoic nüt, quiaj tapaj minipilannej xenenguemoj; tarriiüd gajpiüp(12) tiül nejiw. Ajcüw ayaj tüjndiwmanütiw apóstoles. 14 Ajcüw ayaj:nop Simón, aag ayaj nasoic Pedro, atAndrés michiig nej. Alinop Jacobo,alinop Juan, alinop Felipe, alinopBartolomé, 15 alinop Mateo, alinopTomás, alinop Jacobo micual Alfeo,alinop Simón nasoic Zelote, 16 alinopJudas michiig Jacobo. Ata Judas Iscar-iote, aaga ndoj tayac teowixawmona-jiüt a Teat Jesús.

Teat Jesús taquiaach xeyay nipilan(Mt. 4:23-25)

17 Condom taw tiüt alinomb TeatJesús imiün wüx tiüc aquiiüb minip-ilan nej. Wüx tatüchiw noic nadampüjchiün tacülíwan quiaj. Aliw quiajaton xeyay nipilan imiün tiül iütJudea, imiün tiül Jerusalén, at monawmbeay ndec niüng ajlüy cambaj Tiromaquiiüb Sidón. Ajcüw ayaj tam-büw niüng ajlüy Teat Jesús man-guiayiw andeac nej; at mamongochnej iün andeowüw. 18 Aton tajnea-jiw leaw alwüx ombasüw nimeech,üüch nejiw michachiw. 19 Meáwannipilan tandiümüw marrejquiw nej,cos ajawüw sitiül apmarrejquiw ap-majneaj iün andeowüw.

Leaw najneaj apmajlüy, at leaw ngomajneaj

(Mt. 5:1-12)20 Condom Teat Jesús taxaing omal

majaw minipilan nej, tasaj:―Najneajay ijlüyiün icona leaw

ngomejiüran xeyay, pero ijlüyiün tiülminipilan Teat Dios.

21 ’Najneajay ijlüyiün icona leawnganüy indeowan lop, cos alinoic nütapaxiüm iretiün.

’Najneajay ijlüyiün icona leawnganüy ngo majneaj imongochiün,ijiüntsan, cos alinoic nüt apmapacimeajtsan, apmecuiquian.

22 ’Najneajay ich mapac imeajtsanwüx apmajcüyiw majawüw icon nip-ilan, mawüniw icon ninguiün man-deacüwngomajneaj wüx imbasan. Atwüx apmandeacüw wüxminütiün at-nej monrang ngo majneaj cos iyariünandeac Teat Naxey. 23 Ich majneajimeajtsan wüx aaga nüt quiaj, ichmapac imeajtsan, cos xeyay najneajleaw apmeajndiün tiül cielo. Atquiajtamongochiw mondeac andeac TeatDios tanomb; cos aton tajcüy majawnejiw mixejchiün.

24 ’¡Jaa! Nganüy a icona monjiürcuajantanej, landoj lamejiüran apacimeajtsan ningüy wüx a iüt cam.

25 ’¡Jaa! Ata icona leaw nganüyayaag paxiünüy üet cos alinoic nütapmendeowan lop.

’¡Jaa! Aton icona leaw nganüy ten-guial icuiquian, cos alinoic nüt ap-mamix imeajtsan, apmejiüntsan.

26 ’¡Jaa! Icona ngo majneaj ap-mejlüyiünwüxnipilan apmandeacüwnajneajwüx imbasan, cos atquiaj atontandeacüwmixejchiünwüx ombasüwmonwüyay andeacüw andeac TeatDios.

Ijiüran lasta moncüy majaw icon(Mt. 5:38-48; 7:12)

27 ’Icona leaw ilean ningüy nganüysasaj icon: Ijiüran lasta leaw ajcüymajaw icon; irangan najneaj wüx om-basüw. 28 Indeacan najneaj wüx om-bas jane andeac ngo majneaj wüx im-basan. At itüniün Teat Dios mam-beol nejiw leaw andeacüw wüx im-basan ngo majneaj. 29 Sitiül al-jane maleamb imbeay, masey, ichmaleamb necamb, nde merang wüxnicuajind. Sitiül aljane masoond ictiül miquieed manood icueaj, iich mi-camix aton majoy. 30 Aton sitiüljangantanej apmatün icueaj cuajan-tanej ndot ngo majiür, iich sitiülijiür. Leaw lamanood icueaj cuajan-tanej nde metüntün mandilil müüchic. 31 Atnej indiüman marangüch na-jneaj wüx imbasan, irangan atnej wüxombas alinop.

Page 111: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 6:32 108 SAN LUCAS 6:4832 ’Cos sitiül najneaj mejawan áa-

gan nipilan leaw najneaj majaw icon,¿nguineay ajüic irangan najneaja?Atquiaj arangüw nipilan leaw ngomayamb Teat Dios, ajneaj majawüwleaw najneaj majaw nejiw. 33 Atonsitiül merangan najneaj wüx ombasnipilan leaw nerang najneaj wüx im-basan, ¿nguineay ajüic irangan na-jneaja? Cos atquiaj arangüw mon-rang ngo majneaj aton. 34 At sitiülijchan ajüchay áagan nipilan leawijawan alndom mangüy, mayac wüxalquiriw, ¿nguineay ajüic irangan na-jneaja? Cos atquiaj arangüwmonrangngo majneaj aton, üjchiw ajüchayleaw ajawüw alndom müüch nejiwalquiriw. 35 Icona netam mejiüranlasta leaw ajcüy majaw icon, iran-gan najneaj wüx ombasüw, ijchanajüchiw, nde mecüliün mayacüw wüxalquiriw. Atquiaj apmeajndiün xeyaynajneaj tiül cielo, aton apmejlüyiünmicual icon Teat Dios. Cos nej atonajiür lasta jangantanej, masey aljanengo mambeol nejinguind, tengwüymasey arang ngo majneaj. 36 Netammendiüman jangantanej atnej arangMiteatiiüts Dios, cos nej ajiür lastajangantanej.

Nde meyacan asoet alinop(Mt. 7:1-5)

37 ’Nde meyambyamban cuaneasoet alinop, quiaj nejinguind ngomeapmayamb isoetiün. Nde meyacanasoet alinop, quiaj nejinguind ngomeapmayac isoetiün. Aton iwüniünwüx imeajtsan leaw arangüch wüximbasan, quiaj apmajwan wüxomeaatsaran leawa icona iranganaton. 38 Nde merangan reech, im-beolan jangantanej, cos sitiül atquiajmerangan, Teat Dios apmambeol iconxeyay. Irangan atnej nop nenüjpeayleaw najneaj arang; apmapeax palanipeaxay. Cos atnej imbeolan alinop,atnej apmambeol icon Teat Dios aton―aj nejiw Teat Jesús.

39 Condom tasaj nejiw acas pochngome aleáingan, tandeac andüywüxnop somb, tapiüng:

―Jow nop somb ¿alndom manetetowix alinop somba? ¿Ngo majmiücaweaag tiül ndorropa maquiiüba?40 Nop nequiajchay ngondommajntsop wüx ajaw matnej ajawnequiaach nej. Naleaing wüx landojlaquiajchay xeyay, nej alndommatüch ajaw nequiaach nej.

41 ’¿Neol nguineay ixom mejawcuane nine najmel tiül oniiüg alinop,nganüy a ique ngo mexom mejawaaga xiül alatsam tiül iniiüga?42 ¿Cuane wüx alndom mesaj alinop:“Coj, chiün nawün aaga nine najmeltiül iniiüg quiaj”, meraj, sitiül iquengo mejaw aaga xiül alatsam tiüliniiüga? ¡Ndeac mbeay! Sasaj icmenguiay, iwün aaga xiül alatsamtiül iniiüg quiaj, ndoj quiaj apmejawnajneaj paramewün aaga nine najmelaltiül oniiüg alinop.

Noic owil xiül wüx aóng ajaraw(Mt. 7:17-20; 12:34-35)

43 ’Ngo majlüy noic owil najneajxiül maóng ngo majneaj, at noicowil ngo majneaj xiül maóng najneaj.44 Cos xiül wüx aóng ajaraw sitiülnajneaj tengwüy ngo majneaj. Ngon-dommapejtich tocwüxnoic owil sats;at ngondommapejtich uva wüx wajt-sats. 45 Nop nipilan andeac najneaj,aag ayaj ajüiquich nej najneaj altiülomeaats. Nganüy nop nipilan andeacngo majneaj; aag ayaj ajüiquich nejxeyay ngomajneaj altiül omeaats nej.Cos leawa ajlüy tiül omeaatsaran, aagayaj neech mendeacaran.

Ijpüw monrang iüm(Mt. 7:24-27)

46 ’¿Neol tesajan xic: “Teat Naxey,Teat Naxey”, merawan, sitiül ngomerangan atnej sasaj icon? 47 Sanasajicon jane atnej. Wüx nop aliüc man-guiay sandeac ndoj apmarang atnejanguiay, 48 aag ayaj atnej nop naxeytawitich nop iüm, taood tiüt xeyay,condom talomboch wüx piedra, lom-bom nandand. Ndoj, wüx taw noicnadam lam xeyay napac tamong ambwüx a iüm quiaj. Naleaing ngo

Page 112: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 6:49 109 SAN LUCAS 7:17marang nej nicuajind cos imiün wüxpiedra witiow. 49 Nganüy leawa nen-guiay xepoch ndoj ngo marang at-nej, aag ayaj atnej nop naxey tawitichombiüm nej tíülan wiiüd, ngo majiürcuane masap nej tiüt. Camüm majn-got nadam lam napac xeyay, ámbanmajarrich aaga iüm quiaj, aj nejiwTeat Jesús.

7Tajneaj nop nerang minajiüt mi-

natang soldado(Mt. 8:5-13)

1 Teat Jesús wüx landoj mandeacaag ayaj manguiayiw nipilan, quiajtamb andüy tiül cambaj Capernaum.2 Tiül Capernaum alquiaj nop mi-natang soldado naw Roma, ajiür nopnerangminajiüt nej xowüy ajiür lasta;pero laxeyay iün andeow, laliüc man-deow. 3 Aaga soldado quiaj wüx tan-guiay anderac wüx Teat Jesús, quiajtüüch mambüw acas montangtangmonajiüt tiül judíos masajüw TeatJesús mamb mamongoch iün andeowaaga nerangminajiüt nej. 4Quiaj tam-büw ajcüwa monxey quiaj majawüwTeat Jesús. Tapots masajüw matüniwocueaj, tapiüngüw:

―Teat, najneaj membeol aaga sol-dado quiaj; 5 cos nej xeyay na-jneaj omeaats majaw icoots, tapiüngmarangüch nop sinagoga ningüy tiülmicambajaats ―awüw.

6 Quiaj tamb Teat Jesús maquiiübnejiw. Wüx laliüc mapeayiw aniüngnej, aaga minatang soldado tüüchmamb acas minipilan nej mambüwmangochiw Teat Jesús, masajüw:

―Teat, nde mermbichay ipac.Xique ngo nembeat nicuajind, paramewiün saniüng. 7 Ngo nembeat,pares ngo namb natüch niüngijlüy. Xique sandiüm teat, mepiüngapmajneaj, quiaj apmajneaj aaganembeol xic. 8 Cos xique aton sajiürnesaj xic cuane narang, aton sajiürxesoldado sasajüw cuane netammarangüw. Sitiül xique sanasaj nop:“Quiür”, naj; nej apmamb. Sitiül

sanasaj alinop: “Mac”, naj, pues nejaliüc. Tengwüy sanasaj nembeolxic: “Irang aag agüy”, naj, pues nejapmarang ―ajüw nej.

9 Teat Jesús wüx tanguiay aagayaj mbayaw manguiay nguineayandeac aaga minatang soldado quiaj.Condom ndiliteay majaw nipilanmondüüb nej, tapiüng:

―Naleaing sasaj icon, ngo naxomnop tiül nipilan israel leawa neyarsandeac matnej aaga naxey quiaj―aw.

10Wüx tapeayiw tiül nden alinombajcüwa monamb quiaj, quiaj tajawüwaaga niün andeow lajneaj.

Tapacüüch micual nop lemben omalnajtaj

11 Condom alinoic nüt tamb TeatJesús andüy tiül noic cambaj nenütNaín, aquiiüb minipilan nej, at xeyayjangantanej nipilan aton. 12 Wüx la-peay quiaj mbeay cambaj, quiaj tajawlaámb apmamiüraad nop nandeow,aag ayaj micual nop lemben omalnajtaj ajcánan ajiür. Almaquiüjpüwnejmambxeyay nipilanmonawquiaj.13 Teat Jesús wüx tajaw aaga najtajtajiür lasta, tasaj:

―Nde mejiünts müm―aj.14 Condom tatüch quiaj marreeg

a nandeow, ndoj quiaj monbitic nejlombotoj. Andüüb miün Teat Jesústasaj a nandeow:

―¡Witiür xecual! ―aj.15 Quiaj witiüt chetem aaga nench

nandeow quiaj, tendeac. Condomquiaj Teat Jesús tasajmimümanench:

―Iquiiüb ijtsoriün müm―aj.16 Almajawüw aag ayaj a nipilan

mbayajow, tapiüngüw:―Xeyay najneaj arang Teat Dios.

Lajlüy tiül icoots nop nendeac andeacnej. Naleaing Teat Dios laíün majawmicambaj nej ―awüw.

17 Quiaj tanguiayaran nguineayarang Teat Jesús meáwan tiül iütJudea, at tiül meáwan cambaj nacülquiaj niüng ajlüy Judea.

Page 113: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 7:18 110 SAN LUCAS 7:35

Minipilan Juan Bautista tambüwmajawüw Teat Jesús

(Mt. 11:2-19)18 Condom minipilan teat Juan

tambüw masajüw nej meáwan aagajayats majlüy quiaj, leawa tarangTeat Jesús. Quiaj a Juan tapaj ijpüwminipilan nej. 19 Tüüch mambüwmatüniw manguiayiw Teat Jesússitiül nej aaga leaw lapiürang aliüc,ngwüy apmacüliw alinop. 20 Wüxtapeayiw niüng ajlüy Teat Jesús ajcüwa monxey quiaj, tasajüw:

―Asaj xicon teat Juan, aaganeech yow nipilan, niünan natüniünnanguiayiün ic sitiül ique aagaCristo leaw lapiürang aliüc, ngwüysanacüliün alinop ―ajüw.

21Tiül aaga ores quiaj Teat Jesús ta-mongoch iün andeow xeyay moniünandeow, nexom nejiw cuajantanejnecoy. Tawün wüx ombasüw leaw al-wüx ombasüw nimeech. Aton xeyaynesomb tüüch maxomüw majawüw.22Quiaj Teat Jesús tasaj nejiw:

―Quiüran isajan a teat Juanmeáwan leaw temejawan temen-guiayiün. Isajan nguineay larrawoniüjcüw leaw nesomb, leaw necoexlajüy, leaw nexom nej napat monan-deownasoic lepra lajneaj, leawnelaaglamanguiay, aton leaw tandeownganüy lapac. At leaw nipilan ngomajiür, temanguiayiw aaga najneajnanderac aton. 23 Najneajay ajlüyleaw ngo machiw omeaats wüx xique―aj nejiw Teat Jesús.

24 Wüx laambüw minipilan Juan,quiaj Teat Jesús tapots mandeacmasaj nipilan wüx a Juan, tapiüng:

―¿Cuane teamban mejawan tiülwajchiüca? ¿Teamban mejawan notsnajchowa tenguial majowjow nejiünda? 25 ¿Ngwüy, cuane teambanmejawana? ¿Teamban mejawannop naxey asooig najneajay apixneje? Cos icona ijawan leaw asooignajneajay apix nej najneaj ajlüy,ngo metam nej nicuajind, aag ayajleaw almajlüy aniüng nop natangnenajiüt. 26 ¿Ngwüy, cuane teamban

mejawana? ¿Teamban mejawan nopnendeac andeac Teat Diosa? Ajajáag, naleaing nej nop nej nendeacandeac Teat Dios leaw alwüx atam.27 Cos andeac wüx a Juan aaga pochnarangüch tiül Mipoch Teat Dios,niüng apiüng:Sanüüch mamb nop nendeac xepoch

mamong ombas, teoj iliüc.Nej apmataag majneaj mitiiüd niüng

apmemong.28 Naleaing sasaj icon, meáwan nipi-lan ngomaw tiül ni anop nendeac an-deac Teat Diosmajntsopwüx atam at-nej atamaaga Juanneechyownipilan.Pero naleaing, leawamás chingüy tiülmicambaj Teat Dios, aag ayaj alwüxatam―aj nejiw Teat Jesús.

29 Meáwan nipilan, at monsaptomiün ocueaj cambaj, ajcüw ayajleaw lamüüch nejiw yow a Juan,wüx tanguiayiw aag ayaj tandeacüwnaleaing Teat Dios najneaj lamarang.30Nganüy ajcüwa fariseos at mondüywüx aaga poch tüünd Moisés ngomayariw leaw Teat Dios tandiümmüüch nejiw, ngo mambüw müüchnejiw yow a Juan. 31 Condom tapiüngTeat Jesús:

―¿Cuane at nejiw sanapiüng wüxajcüwanipilanmonlüy nganüy cama?32 Aag ayaj at nejiw namix monguichmontsoton tiül plas matsojow,tenguial masajüw aquiüjpüw nejiw:“Xicona tenguial saindean, iconango mejiüngan; nganüy tenguialsajiüntsan, icona ngo meranganamix imeajtsan mejiüntsan aton”,awüw. 33 Tandeacas atquiaj coswüx tiün a Juan neech yow nipilan,ngo müet pan ngo manganeow vin,icona tepiüngan nej alwüx ombasnej nimeech. 34 Nganüy lapeaya Teat Naxey; nej net, anganeowaweaag jangantanej. Icona ipiüngannej nerrombüy, nangüngün, ajlüyaymaquiiüb monrang xeyay ngomajneaj, altiül monsap tomiün.35 Nganüy nipilan leaw Teat Diosüüch nejiw maxomüw omeajtsüw,ajcüw ayaj ajüic ajiürüw fis, ajawüw

Page 114: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 7:36 111 SAN LUCAS 8:3

naleaing Teat Dios najneaj arang―aw.

Teat Jesús alaniüng nop fariseonenüt Simón

36 Nop fariseo tasaj Teat Jesúsmamb met aniüng nej, quiaj tamb.Alquiaj wüx mes teaüetiw. 37 Quiajajngot nop najtaj nejiürjiür naxey,naw tiül aaga cambaj quiaj. Wüxnej tanguiay Teat Jesús alaniüng aagafariseo, quiaj tapeay ajoy najmbocangan aceite, amb tiül noic iquialarangüch alabastro. 38 Aaga naj-taj tajiünts, tamb matüch oleaj TeatJesús imiün wanopech. Condom ta-jants oleaj Teat Jesús naag miyowoniiüg nej, ndoj tajond naag mion-deats omal nej, tacheecheech oleaj,cas tatengwüx najmboc angan aceite.39 Aaga fariseo nequiiüb Teat Jesúsmet aniüng nej, wüx tajaw aag ayajtapiüng tiül omeaats nej: “Aag ayajsitiül naleaing nop nendeac andeacTeat Dios, nej apmajaw jane aaganajtaj nesamb nej quiaj nguineayarang, cos nerang xeyay ngo ma-jneaj”, aw. 40 Condom Teat Jesús tasajaaga fariseo:

―Teat Simón, sanasaj ic noic poch―aj.

Quiaj tapiüng a fariseo:―Ipiüng teat ―aw.41Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Tajlüy nop naxey ajüchiw

nej ijpüw monxey. Nop ajüchacoquiaw acoic miow (500) tomiünnasoic denario; alinop ajüch icmiow gajpowüw (50). 42 Ajcüwamonxey quiaj ngo majiürüw cuanemengüyayej ajüchiw. Quiaj tasajnejiw aaga naxey ich majlüy, coslandoj lamawün wüx omeaats nej.Nganüy ipiüng ¿ngün tiül nejiwalwüx apmajneaj majaw aaga naxeyquiaja? ―aj.

43Quiaj tapiüng a Simón:―Xique sapiüng aaga nejüch nej

xeyay ―aw.Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Áag, naleaing ipiüng ―ajow.

44 Quiaj ndiliteay Teat Jesús,wantsat majaw a najtaj, condom tasaja Simón:

―¿Lamejaw aaga najtaj quiaja?Wüx tajmeliüs ningüy iniüng, iquengome teaach xic yow nejantsüyxileaj; pero aaga najtaj cam naagmiyow oniiüg nej tajants xileaj, ndojtajond naag miondeats omal nej.45 Ique ngo mecheech ximboy, peroaaga najtaj cam wǘxan tajmeliüsningüy ngomacueatmacheech xileaj.46 Ique ngo mejend wüx ximal na-jmboc angan aceite, pero aaga naj-taj cam lamajend wüx xileaj najm-boc angan aceite. 47 Pares sasajic, nganüy lanawün wüx ximeaatsmeáwan xeyay ngo majneaj tarang,cos xeyay ajiür xic lasta. Nganüynop leaw apiüng napateay asoet nejnajwan, aag ayaj ngo mandiüm xicxeyay ―aj nej.

48 Condom tasaj a najtaj:―Isoet lanawün wüx ximeaats

müm―aj.49 Meáwan leaw alquiaj teaüetiw

maquiüjpüw tapots andeacndeacüwwüx nejeyéjan quiaj, tapiüngüw:

―¿Jane aaga naxey quiaja?¿Nguineay apiüng alndom mawünnisoete? ―awüw.

50 Pero Teat Jesús tasaj a najtaj:―Isoet lanawün wüx ximeaats.

Quiür, ichmapac imeaats cos lameyarsandeac ―aj.

8Montaj monbeol Teat Jesús

1 Condom quiaj tamb Teat Jesúsandüy tiül meáwan nadam cambaj atnamix cambaj, aquiiüb ajcüw gajpiüp(12) minipilan nej, maquiaach wüxaaga najneaj nanderac wüx micam-baj Teat Dios. 2 Aquiüjpüw acasmontaj, ajcüw ayaj tamongoch nejiün andeowüw Teat Jesús, cuajan-tanej monandeow leaw taxom nejiw.Altiül nop María nasoic Magdalena,nej tajwan wüx ombas nej ayaíwnimeech. 3Alinop Juanamintaj Chuzanajlüy wüx minajiüt Herodes; alinop

Page 115: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 8:4 112 SAN LUCAS 8:18Susana, at alacas montaj. Ajcüwayaj tayacüw leaw alndom mayacüwmambeolüw Teat Jesús.

Andeac wüx nop nepiür(Mt. 13:1-9; Mr. 4:1-9)

4 Noic nüt canchiütoj niüng ajlüyTeat Jesús xeyay nipilan, tapeayiwimiünüwnguiajantanej cambaj. Quiajtasaj nejiw acas poch andüy wüxnepiür, tapiüng:

5 ―Tajlüy nop naxey tamb apiür.Wüx tenguial maripip osaab soex,acas tajmiüc andüy tiül tiiüd,tacuüüch nej tiüt nipilan, camümmajngotoj a quiec, taxomüw tüetiw.6Altigüy tajmiüc tiül piedra, tajntsop,condom tawaag cos ngo masap acatsa iüt. 7 Altigüy tajmiüc tiül sats,tajntsop aweaag. Ndoj taxotüw tiüta nine soex quiaj, tandeow. 8 Altigüytajmiüc tiül najneaj iüt, tajntsopiw,terangüy najneajay ―aw.

Ndoj mapiüng ayaj, tasaj nejiw na-pac manguiayiw meáwan:

―Netam menguiayiün mexomanimeajtsan wüx leaw sandeac quiaj―aj nejiw Teat Jesús.

Cuane wüx tandeac atquiaj(Mt. 13:10-17; Mr. 4:10-12)

9 Minipilan nej tatüniw man-guiayiw, tapiüngüw:

―¿Cuane wüx apiüng aaga indeacquiaja? ―awüw.

10Nej tasaj nejiw:―Icona ijndean menguiayiün

nguineay alndom majlüyeran tiülminipilan Teat Dios, pero pálwüxnipilan ngome apmasoiquiw aleáin-gan; atquiaj masey majawüw, atnejngo majawüw. Masey manguiayiw,naleaing ngo majawüw cuane wüxandeac ―aj nejiw.

Cuane amb apiüng wüx nepiür(Mt. 13:18-23; Mr. 4:13-20)

11 Condom quiaj tasaj nejiw:―Sanasaj icon cuane wüx apiüng

aaga nanderac quiaj: Osaab soex, aagayaj Mipoch Teat Dios. 12 Ajcüwaosaab soex leawa najmiüc tiül tiiüd,ajcüw ayaj atnej nipilan leaw anguiay

Mipoch Teat Dios; condom aliüc mi-natang nimeech mawün tiül omeajt-süw nejiw. Atquiaj lango mayariwleawa tanguiayiw, lango mawüw wüxasoetiw nejiw. 13 Nganüy aaga os-aab soex najmiüc tiül piedra, aagayaj apiüng wüx nipilan leaw anguiayMipoch Teat Dios, ajüic xeyay tapacomeaats tayariw. Naleaing aaga nip-ilan quiaj ajlüy atnej nine soex nap-ateay mioxiich nej, ngome apmaíüc;cos acásannüt apmanguiayiwMipochTeatDios, camümmajlüy alngünnaél,quiaj macueatiw. 14 Átan aaga osaabsoexnajmiüc tiül sats, aag ayaj apiüngwüx nipilan anguiay Mipoch TeatDios; nejiw ayacüw omeajtsüw wüxandiümdiümüw cuajantanej leaw na-jlüy wüx aaga iüt cam. Wüx aag ayajngo müüch nejiw mandüjpiw leawlamanguiayiw. Ngo mambeol nejiwnicuajind, lacüliw miün. 15 Nganüyaaga osaab soex leaw najmiüc tiül na-jneaj iüt, aag ayaj apiüng wüx nipilananguiay Mipoch Teat Dios, ayacüwwüx omeajtsüw. Aaga poch ambeolnejiw marangüw leaw andiüm TeatDios, tanaámb ngo macueatiw ―ajnejiw Teat Jesús.

Tandeac wüx ran(Mr. 4:21-25)

16 Condom tasaj nejiw alinoic:―Nejinguind ngo machen noic

candil ndójan lamapal omal, atngo matool tiüt teoleaj mats;netam mayac cawüx marraj, atquiajjangantanej apmajmel alndommaxom majaw. 17 Cos meáwan leawnaxotaran apmajüic, at meáwan leawnexotüy apmajaraw, apmajüic ranüy.

18 ’Nganüy ijchan ilajcan inguiay-iün, sitiül aljane ayac wüx omeaatsxepoch, apmüünd manguiay altigüy.Pero sitiül nop ngome ayac wüxomeaats, aaga quiriw anguiay quiajapndrom omeaats, ngome apmam-beol nej nicuajind ―aj nejiw TeatJesús.

TapeaymimümTeat Jesús, atmichiignej

(Mt. 12:46-50; Mr. 3:31-35)

Page 116: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 8:19 113 SAN LUCAS 8:3519 Condom tapeay mimüm nej Teat

Jesús, at michiig nej; naleaing ngon-dom matüchiw niüng ajlüy nej cosxeyay nipilan. 20 Quiaj tasoic TeatJesús:

―Teat, mimüm at michiig aliwninguiaj, andiümüw mendeacüwmequiüjpüw―ajow.

21 Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús,tapiüng:

―Meáwan leaw nenguiay MipochTeat Dios, sitiül marang atnej an-guiay, aag ayaj sayaag atnej xemüm,atnej xechiig ―aj nejiw.

Teat Jesús talomboch iünd at omalyow

(Mt. 8:23-27; Mr. 4:35-41)22 Alinoic nüt Teat Jesús tajtep tiül

müx maquiiüb minipilan nej, tasajnejiw:

―Tabaats andüyiiüts necamb aaganadam yow cam―aj nejiw.

Quiaj tambüw. 23 Wǘxan ten-guial ajüy a müx Teat Jesús tameay.Quiaj taw noic nadam iünd anasopa ndec maxaing. Aaga müx lal-iüc tsoyom tiüt cos tamelich yow.Nejiw lamapiüngüw apmandeowüw.24 Quiaj tapacüjchiw a Teat Jesús,tasajüw:

―¡Teat! ¡Teat! ¡Laliüc tsoyomootstiüt! ―awüw.

Quiaj witiüt Teat Jesús, tasaj a iündlombom, at omal yowmajlǘyan. Quiajlambat, ayac ndar a yow. 25 Condomtasaj nejiw:

―¿Neol, wül ipiüngan lamejawannguineay xique alndom narang cua-jantaneje? ―aj nejiw.

Nejiw mbayajow majawüw leawalamarang Teat Jesús. Tesajayej nopalinop, tapiüngüw:

―¿Jane aaga teat naxey quiaja?cos wüx tasaj a iünd maquiiüb a yowmajlüyiw miün, quiaj tajlüyiw miün―awüw.

Nop alwüx ombas nej nimeech(Mt. 8:28-34; Mr. 5:1-20)

26 Condom tajtepiw wüx iüt tiülGadara, necamb aaga nadam yow

alareng Galilea. 27 Wüx taw tiüt im-iün tiül müx Teat Jesús, quiaj ajn-got nop naxey miotáagan mangochnej, naw quiaj tiül aaga cambaj quiaj.Lamajiür nüt acüliw wüx ombas nejnimeech. Aton ngo macül aniüngnej, acǘlan tiül niüng amiüraad mon-deow. 28 Aaga naxey quiaj wüx ta-jaw Teat Jesús tepaj napac, ndoj tambmaquieel micos nej niüng ajlüy, ten-deac napac:

―¿Cuane indiüm merang wüxximbas a ique, Jesús Micual Teat Diosnajlüy tiül cielo? Satün icueaj, ndemerang wüx ximbas nicuajind ―aw.

29 Cos Teat Jesús lamasaj nimeechmaw wüx ombas aaga naxey quiaj.Aaga naxey quiaj lamajiür xeyaynüt acül wüx ombas nej aaganimeech. Masey landeaaw maoelichnaag galen, ayacüw tiül oleaj nejaton. Nej andooigndóoigan, ndojlamacuarreech nej nimeech andüytiül wajchiüc. 30 Quiaj tatün nejmanguiay Teat Jesús:

―¿Cuane minüt? ―aj.Nej tapiüng:―Legión xenüt ―aw.Tapiüng atquiaj cos xeyay nimeech

alwüx ombas nej. 31Condomnimeechtatüniw ocueaj nej nde mayac nejiwtiül biümb. 32 Aleambüw quiaj tüengtiüc noic ajlüy sow teayambüw üetiw.Quiaj a nimeech tasajüw Teat Jesúsmüüch nejiw mambüw andüyiw tiülsow. Quiaj tüüch nejiw mambüwTeat Jesús. 33 Tacueatiw aaga naxey,tambüw majmeliw tiül a sow. Quiajtecuiürrüw a sow ambüw wüx tiüc,tajmiücüw tiül yow, tümb mande-owüw.

34 Ajcüwa monjiür sow wüx ta-jawüw aag ayaj mbayajow acuiür-rüw tambüw mapiüngüw tiül cam-baj masajüw nipilan nguiajantanej.35Quiaj tambüw meáwan nipilan ma-jawüw cuane najlüy. Wüx tapeayiwniüng ajlüy Teat Jesús, quiaj tajawüwaaga naxey laáw wüx ombas nejnimeech alchetem niüng ajlüy Teat

Page 117: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 8:36 114 SAN LUCAS 8:56Jesús. Almasooig apix, lajneaj, lama-jiür fis. Mbayajow majawüw. 36 Leawalquiaj tajawüw nguineay tajlüy. Ne-jiw tasajüw nipilan nguineay tajneajaaga naxey alwüx ombas nimeech.37Ajcüwa nipilan monaw tiül aaga iütGadara tasajüw Teat Jesús maw quiaj,cos xeyay imboloj mandüyiw. QuiajTeat Jesús tajtep tiül müx alinomb,tawüw quiaj. 38 Aaga naxey laáwwüx ombas nej nimeech quiaj, tapotsmasaj Teat Jesús maquiiüb nej mamb.Quiaj Teat Jesús tasaj nej macül, tasaj:

39 ―Indilil, ijtsor indeac meáwannajneaj leaw lamarang wüx imbasTeat Dios ―aj.

Quiaj tajtsor aaga naxey. Tapotsmandeac meáwan tiül a cambajnguineay najneaj lamarang wüxombas nej Teat Jesús.

Micual Jairo, at a najtaj nerreeg apixTeat Jesús

(Mt. 9:18-26; Mr. 5:21-43)40 Wüx Teat Jesús tandilil andüy

necamb aaga nadam yow, xeyay nip-ilan tangochiw nej. Apac omeajt-süw majawüw cos teamacüliw nej.41Condom tambmajaw nej nop naxeynenüt Jairo; nej nop natang tiül sina-goga. Taquieel micos nej niüng ajlüyTeat Jesús, tatün ocueajmamb aniüngnej. 42 Cos xeyay iün andeow micualnej, laliüc mandeow. Ajcánan nopnüx ajiür, lamajiür maseyme gajpic(12) mineat nej. Condom wüx tambTeat Jesús, xeyay nipilan acharrayejwüx ombas nej.

43 Altiül nop müm najtaj lama-jiür gajpic neat iün andeow, atsam-biich nej miquiej nej. Lamandroochwüx xeyay tomiün mangüy mondüy.Laímb meáwan leaw almajiür, peronejinguindngondommamongochnejiün andeow. 44Aaga najtaj quiaj tambamb wanopech Teat Jesús marreegapix. Andǘüban lomboj atsambiichnej miquiej nej.

45Quiaj tapiüng Teat Jesús:―¿Jane nerreeg xic? ―aw.

Meáwan nipilan tapiüngüw ngomenejiw. Quiaj teat Pedro y leaw al-maquiiüb tapiüngüw:

―Teat, nipilan teamacharrüwic, teamapatsüw ic, nganüy ipiüng:“¿Jane nerreeg xic?” meraw―awüw.

46 Teat Jesús tapiüng:―Aljane tarreeg xic, cos sayaag al-

jane lajneaj iün andeow―aw.47 Aaga müm najtaj wüx tajaw

ngondom maxot aag ayaj, quiaj tiünanmambeapmbeap nej, taquieel mi-cos nej niüng ajlüy Teat Jesús. Quiajtapots mapiüng manguiay meáwannipilan neol tarreeg Teat Jesús, atnguineay tajneaj iün andeow nej.48Quiaj tasaj nej Teat Jesús:

―Quiür xecual, ichmapac imeaats,nganüy lerneaj cos teyar sandeac―ajnej.

49 Teat Jesús tealeámban mandeacaag ayaj, quiaj ajngot nop imiünaniüng Jairo, aaga natang tiül sina-goga, tasaj a Jairo:

―Teat, landeow micual, icueatmesajsaj mamb a Teat Naxey ―aw.

50Teat Jesús wüx tanguiay aag ayaj,quiaj tasaj aaga naxey:

―Nde mbayamear, iyar sandeac,apmajneaj micual ―aj.

51 Wüx tapeay aniüng aaga naxeyquiaj, ngo müüch majmel nejinguind,áagan a Pedro, Jacobo, Juan; at miteatnej, mimüm nej aaga nüx landeowquiaj tajmeliw. 52 Meáwan nipilanteajiüntsüw wüx, teapajüw wüx aaganandeow quiaj. Quiaj tasaj nejiw TeatJesús:

―Nde mejiüntsan cos ngome lan-deow, almameay ―aj nejiw.

53 Nejiw itsojayéjan cos ajawüwnaleaing landeow. 54 Quiaj Teat Jesústasap owix a nüx, tasaj napac:

―Xecual, witiür ―aj.55 Quiaj tapac alinomb. Najénan

witiüt. Condom Teat Jesús tasaj nejiwmayambüw üet a nüx quiaj. 56Miteatnej mimüm nej a nüx lambayajow.Teat Jesús tasaj nejiw nde masajüwnejinguind wüx aag ayaj.

Page 118: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 9:1 115 SAN LUCAS 9:179

Tajwanüw a gajpiüp mambüw(Mt. 10:5-15; Mr. 6:7-13)

1 Condom Teat Jesús taxejneng agajpiüp (12) minipilan nej. Tüüchnejiw ndom ombasüw masajüwnimeech maw wüx ombas nipilan,aton matajcüw majneaj moniünandeow. 2 Tasaj nejiw mambüwmandeacüw nguineay ajlüy tiülmicambaj Teat Dios; aton tüüch ndomombasüw mamongochiw iün andeownipilan. 3 Condom tasaj nejiw:

―Ndemejoyiün nicuajind leawne-tam icon tiül tiiüd, nde mejoyiünnangoraad, morral, peats, tomiün.Aton nde mejoyiün ijquiaw camix.4Aton jangantanej aniüng mejmeliünicülíünan quiaj, naw quiaj apmeri-owan. 5 Ngünantanej cambaj niüngngo mandiümüw icon, iriowan quiajtiül aaga cambaj quiaj. Itajtan mina-jndot ileajiün majüic nejiw ngo ma-jneaj arangüw―aj nejiw.

6 Quiaj tambüw tamongoj tiülmeáwan nine cambaj mandeacüwwüx aaga najneaj nanderac, nguineayapmaw asoeteran; aton tajtajcüwma-jneaj moniün andeow nguiajantanejtamongoj.

Wüx tambiyaran Juan Bautista(Mt. 14:1-12; Mr. 6:14-29)

7Aaga natang nenajiüt tiül aaga iütquiaj nenüt Herodes, wüx tanguiaymeáwan nguineay arang Teat Jesús,langomajaw ngün naleaing, cos altiülapiüngüw aaga Juan neech yow nipi-lan lapac laáw tiül mondeow. 8 Altiültapiüngüw mixejchiiüts Elías landilil.Altiül tapiüngüw aag ayaj alinop nen-deac andeac Teat Dios leawa tajlüytanomb lapac, awüw. 9 Pero Herodestapiüng:

―Aaga Juan xique tüjchiüs mambndojquiüm onic nej. ¿Jane nganüyteananguiay arang xeyay cuajantanejquiaja? ―aw.

Tandiüm majaw jane.

Teat Jesús tüüch üetiw acoquiaw milnipilan

(Mt. 14:13-21; Mr. 6:30-44; Jn. 6:1-14)10Wüx tandilileaw miapóstoles nej

tapots masajüw Teat Jesús meáwannguineay tarangüw. Condomtaquiiüb nejiw mamb tiül wajchiücniüng ngo majlüy nejinguind, tiül iütocueaj noic cambaj nenüt Betsaida.11 Nipilan wüx tajawüw laámbtandüjpiw mamb. Wüx tapeayiwniüng ajlüy Teat Jesús nej tajiür nejiwlasta. Condom tapots mandeac masajnejiw nguineay alndommajlüyiw tiülminipilan Teat Dios. Aton tamongochiün andeow leaw niün andeow.

12 Wüx laquinüt aaga nüt quiaj,ajcüw minipilan nej tambüwmatüchiw Teat Jesús, tasajüw:

―Teat, isajüw a nipilan mambüwandüyiw tiül cambaj, tiül rünchmayambüw nguiane apmaxojtüw,aton mayambüw cuane apmüetiw,cos tiül wajchiüc almajlüyiiüts cam―ajüw.

13Quiaj Teat Jesús tasaj nejiw:―Ngwüy, icona netam meyamban

üetiw―aj nejiw.Nejiw tapiüngüw:―Teat, ngo najiüran cuane

sanüjchiün, ajcánan acoquiaw panalijpüw cüet alningüy. ¿Ngwüysanambana nangalan nüeteranmüetiw meáwan nipilan quiaja?―awüw.

14 Cos atüch maseyme acoquiawmil monxey. Condom Teat Jesús tasajminipilan nej:

―Isajan a nipilan chetemoj, icmiow gajpowüw (50) noicnoic ajlüy―aj nejiw.

15 Atquiaj tarangüw, tasajüw nipi-lan chetemoj. 16 Condom Teat Jesústayar acoquiaw pan alijpüw cüet.Ndoj taxaing omal majaw cawüx,tüüch gracias Teat Dios, ndoj tam-baag, tüüch minipilan nej majineawmüjchiw meáwan nipilan. 17Meáwannipilan tetiw paxiün, condom leawtenaw taxainguiw gajpiüp nchep.

Page 119: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 9:18 116 SAN LUCAS 9:35

Pedro apiüng nejay Teat Jesús aagaleaw lapiürang aliüc

(Mt. 16:13-19; Mr. 8:27-29)18 Noic nüt Teat Jesús teandeac

aweaag Teat Dios, ataag orar né-jan quiaj; minipilan nej alíwan quiajmaquiüjpüw. Condom nej tatünman-guiay nejiw:

―¿Cuane apiüngüw nipilan janexic? ―aj nejiw.

19Nejiw tasajüw:―Altiül nipilan apiüngüw Juan,

aaga neech yow nipilan. Altiülapiüngüw Teat Elías; altiül apiüngüwalngün nendeac andeac Teat Dios na-jlüy tanomb lapac. Atquiaj apiüngüw―ajüw.

20 Condom tatün manguiay nejiwalinomb:

―¿Jow icona, cuane ipiüngan janexic? ―aj nejiw.

Quiaj tapiüng a Pedro:―Ique aaga Cristo ocueaj Teat Dios

―aw.Teat Jesús tapiüng apmambiyaw nej(Mt. 16:20-28; Mr. 8:30―9:1)

21 Teat Jesús tasaj nejiw ndemasajüw nejinguind jane nej. 22 Ataton tasaj nejiw:

―Aaga Teat Naxey netammamon-goch xeyay ngo majneaj. Apmajcüymajaw nej montangtang tiül judíos,at montangtang miteaats, at ajcüwmondüywüx aaga poch tüündMoisésaton. Ndójwüx apmambiyaw nej.Pero naleaing wüx er nüt nej apma-pac alinomb―aw.

23 Condom tasaj meáwan leaw aliwquiaj:

―Sitiül aljane andiüm mandüübxic mayar sandeac, ich mawün wüxomeaats leawa nej andiüm marang.Ich mandüüb wüx leaw sarang maseymamongoch xeyay naél meáwan nüt;masey mambiyaw nej wüx cruz cosayar sandeac. 24 Sitiül aljane ngo ma-yar sandeac ajcan imbol mambiyawnej nipilan, alinoic nüt nej ngome ap-mamb tiül cielo. Pero sitiül aljane ngomapiüng wüx masey mandeow cosayar sandeac, alinoic nüt najneajayapmajlüy tiül cielo. 25 ¿Jondot sitiül

aljane maneay meáwan cuajantanejleawalmajlüywüx iüt cam, cuane am-bich sitiül nej apndrom ombas, langomamb tiül cielo? 26 Cos sitiül aljanengo mayar sandeac, axing mitsoj nejnipilan wüx xique, at wüx xepoch;atquiaj a Teat Naxey aton apmaxingmajaw nej wüx aliüc imiün tiül cielo,aquiiüb miün xeyay nelitlit, ranüy,najneajay ocueaj Teat Dios, at ocueajnangaj miángeles nej. 27 Naleaingsasaj icon alningüy acas tiül iconaaliün mapacüw apmajawüw a TeatNaxey niüng arang natang nenajiüt―aj nejiw Teat Jesús.

Tewüneay majawüw nej Teat Jesús(Mt. 17:1-8; Mr. 9:2-8)

28 Condom ajíüran ojpeacüw nüttatow ndoj mandeac aaga poch quiaj,quiaj taquiiüb a Pedro, Juan, at aJacobo, tajtepiw wüx nop tiüc, tambmataag orar. 29 Wüx teataag orarTeat Jesús, quiaj tajawüw mitey nejlangome atnej, at apix nej rajnüy,xowüy lalitlit. 30 Camüm majawüw,alquiaj mixejchiw nejiw leaw mon-lüy tanomb, ajcüw ayaj teat Moisésmaquiiüb a teat Elías, teandeacüwmaquiüjpüw Teat Jesús. 31 Niüngalembemoj xowüy lajneaj, ayey ne-jiw tiüt a ran. Teamandeacüw wüxleaw apmamongoch Teat Jesús wüxapmandeow tiül Jerusalén. 32 TeatPedro, at aquiüjpüw nej xeyay laíndameayiw, pero tapacüw wüx tajawüwaaga ran xowüy lajneaj niüng ajlüyTeat Jesús maquiiüb ajcüwa ijpüwmonxey quiaj. 33 Moisés ata Elíaslaámb apmawüw niüng ajlüy TeatJesús, quiaj tapiüng a Pedro:

―Teat, najneaj macüliiüts ningüynarangan arej nden, noic ineay, noicaneay teat Moisés, alinoic aneay teatElías ―aw.

Atquiaj tapiüng a Pedro coslango majaw cuane apmapiüng.34Tenguialeámbanmandeac aag ayaj,quiaj pojniüt, taxot nejiw noic oic.Xeyay timboloj wüx tajawüw aliw tiüloic. 35 Condom quiaj tanguiayiw noicnanderac imiün tiül oic, tapiüng:

Page 120: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 9:36 117 SAN LUCAS 9:53―Aag ayaj xecual xeyay sandiüm;

inguiayiün, iyacan wüx imeajtsanleaw andeac nej ―aw.

36 Wüx landoj andeac a nendeac,quiaj tajawüw a Teat Jesús néjan. Ne-jiw ngo mapiüngüw nicuajind. Tacülacas nüt nejinguind ngo mandeacüwwüx leaw tajawüw.

Tajneaj nop alwüx ombas nejnimeech

(Mt. 17:14-21; Mr. 9:14-29)37 Raw tiüt alinoic nüt wüx tawüw

tiüt imiünüw wüx tiüc, xeyay nipi-lan tambüw mangochiw Teat Jesús.38Nop naxey naw tiül aaga xeyay nip-ilan quiaj tendeac napac, tapiüng:

―Teat, satün icueaj meamb mejawxecual ajcánan sajiür. 39 Alwüxombas nej nimeech. Nguiaj aaganimeech xeyay üüch nej mepaj-paj, ambeapmbeap nej, awün nejteombeay popox. Xeyay ngo majneajlamarang nej, nómban ngo macueatnej. 40 Xique tasajasüw minipilanmawüniw a nimeech wüx ombasnej, pero ngondom ombasüw ―awa naxey.

41Quiaj tapiüng Teat Jesús:―¡Neol icona nipilan ngo me-

yariün sandeac, icona monrangngo majneaj! ¿Cas nüt ipiüngansanacül naquiiüb icon, naíüc wüxleaw irangan quiaj? ―aw.

Condom tasaj a naxey:―Iquiiüb miün micual, teat ―aj.42 Wüx tenguial ajüy aaga nench

quiaj matüch niüng ajlüy Teat Jesús,quiaj tambeapmbeap nej alinomb.Aaga nimeech alwüx ombas nejtalox nej tiüt. Teat Jesús talic animeech quiaj, maw macueat; quiajtajneaj aaga nench. Condom tüüchmamb maquiiüb miteat nej alinomb.43 Meáwan nipilan leaw alquiajmbayatoj majawüw nguineay xeyaynajneaj lamarang Teat Dios.

Teat Jesús tapiüng alinomb apmam-biyaw nej

(Mt. 17:22-23; Mr. 9:30-32)

Tealeámbanmbayajow nipilan ma-jawüw meáwan leaw lamarang TeatJesús, quiaj tasaj minipilan nej:

44 ―Iyacan wüx imeajtsan aagapoch sanasaj icon cam, cos TeatNaxey apmayacüch teowixaw nipilan―aj nejiw.

45 Naleaing minipilan nej ngo ma-jawüw cuane wüx asoiquiw quiaj, cosngo müjndiw majawüw, aton cos ne-jiw axinguiaw matüniw manguiayiwwüx aaga poch quiaj.

Jane apmarang natang(Mt. 18:1-5; Mr. 9:33-37)

46Condomminipilan nej tapots an-deacndeacüw wüx mapiüngüw janeapmarang natang. 47 Naleaing TeatJesús tajaw cuane teamapiüngüw tiülomeajtsüw nejiw. Quiaj taxaingnop nine mayac niüng ajlüy nej.48 Condom tasaj nejiw:

―Jangantanej leaw apmajiür lastaaaga nine cam, aag ayaj atnej teama-jiür xic lasta; jangantanej leaw ajiürxic lasta, aag ayaj ajiür lasta neech xicniün. Cos jane chingüy tiül icona, aagayaj natang ―aj nejiw.

Jane ngo majcüy majaw icoots, na-jneaj majaw icoots

(Mr. 9:38-40)49 Condom quiaj tasaj nej a Juan:―Teat, tajawasan nop naxey

teamapaj minüt wüx tawün nimeechwüx ombas nipilan, lanasajanmacueat cos ngome aquiüjpaats ―aj.

50Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Ich majlüy, nde mepalan cos

sitiül nop ngo majcüy majaw icoots,najneaj majaw icoots ―aj nej.

Teat Jesús talic a Jacobo y Juan51 Wüx lamatüch a nüt mamb

Teat Jesús andüy tiül cielo, quiajtapiüng netam mamb Jerusalén.52 Quiaj tüüch mamb acas mambüwombas nejiw. Ajcüw ayaj tambüwtatüchiw tiül noic nine cambaj tiüliüt Samaria mayambüw niüng ap-maxojtüw. 53Naleaing ajcüwa nipilanmonaw quiaj ngome tandiümüwmüjchiw maxojtüw quiaj Teat Jesúscos tajawüw andüyiw Jerusalén

Page 121: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 9:54 118 SAN LUCAS 10:12

apmambüw. 54 Minipilan nej, aagaJacobo maquiiüb a Juan wüx tajawüwaag ayaj, quiaj tasajüw Teat Jesús:

―Teat, ¿indiüm natüniün biümbimiün tiül cielo atnej nomb tarangmixejchiiüts Elíasa, mandajpüwajcüwa nipilan quiaja? ―ajüw.

55 Quiaj ndiliteay Teat Jesús majawnejiw, talic nejiw, tapiüng:

―Icona ngo mejawan cuane tea-mendeacan. 56 Cos Teat Naxey ngomiün mandrooch ombasüw nipilan,nej tiün mawün wüx nipilan ―aw.

Quiaj tambüw tandüyiw tiül alinoiccambaj.

Leaw tandiümüw mandüjpiw TeatJesús

(Mt. 8:19-22)57Condomwüx aleambüw tiül tiiüd

tajngot nop naxey masaj Teat Jesús:―Teat, sanamb nguiajantanej

niüng apmeamb―aj.58Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Wiül ajiürüw ombiümüw, at a

quiec ajiürüw; nganüy a Teat Naxeyngo majiür nguiane alndom maxood―aj nej.

59 Condom tasaj alinop:―Mac, indüüb xic, tabar ―aj.Aaga nasoic quiaj tapiüng:―Teat, sanamb nacül leaw andeow

xeteat, namiüt; ndoj sanandüüb icnarang leaw ipiüng ―aw.

60 Teat Jesús tasaj nej:―Icueat, ich majlüy ich memiü-

tayej. Ique quiür indeac wüxnguineay alndom majlüyeran tiülmicambaj Teat Dios ―aj nej.

61 Condom tapiüng alinop:―Sanamb teat, nguiajantanej

niüng apmeamb, pero netam nambsaniüng nasajüw manguiayiw―aw.

62Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―¿Sitiül nop nechiüt iüt almasap

owix arada, andüy wanopech teama-jaw, nguineay apmarang najneaja?Aag ayaj ngondom majmel tiül mi-cambaj Teat Dios ―aj nej.

10Teat Jesús tüüch mambüw er miow

gajpowüw minipilan nej

1 Wüx landoj aag ayaj, Teat Jesústawün er miow gajpowüw (70)minipilan nej. Ajcüw ayaj tüüchmambüw ijpüwpüw ombas nejiwtiül meáwan cambaj leaw niüng nejapmamb. 2Ndoj tasaj nejiw:

―Xeyay najiüt ajlüy, pero mon-rang najiüt napateay. Itüniün ocueaja Teat Naxey neneay najiüt, müüchmiün monrang najiüt. 3 Quiüran;xique süüch icon meamban at iconsap indüyiün tiül tegüy sampüy.4Ndemejoyiünmorral, iquial tomiün,at napüic; nde lomblombomeronmetepeayiün jangantanej tiül ti-iüd. 5 Ngünantanej nden niüngapmejmeliün, ombas mertepeayiün,itüniün monapacüy. 6 Sitiül alquiajaljane ajüic najneaj omeaats majawicon, indeacan najneaj mequiüjpan;pero sitiül ngwüy, nde mendeacanmequiüjpan xeyay. 7 Icüliün tiülaaga nden quiaj, itean, inganeowanleaw apmeajndiün quiaj, cos nopnerang najiüt netam müünd üetnej. Nde meamban mejüyjüyiün tiülngünantanej nden. 8 Nguiajantanejcambaj niüng apmejmeliün sitiülapmangochiw icon najneájan, iteanleaw apmeajndiün meatiün. 9 Atonimongochiün iün andeow moniünandeow leaw almajlüy tiül aagacambaj quiaj, at isajan nipilan:“Nganüy laliüc ndom mejmeliüntiül micambaj Teat Dios”, irajan.10 Pero nguiajantanej cambaj niüngapmejmeliün, sitiül ngo mangochiwicon najneaj, wüx apmeriowan ileantiül calle, isajan nipilan: 11 “Leawnajndot najlüy ningüy tiül micam-bajan ngo nandiüman macül wüxxileajiün nicuajind; satajtan majüicngo majneaj irangan. Pero ich leaamimeajtsan teajndiün mejmeliüntiül micambaj Teat Dios”, irajan.12 Xique sasaj icon, wüx apmajarawwüx asoet nipilan, napateay quiriwngo majneaj leaw apmamongochiwnipilan tajlüyiw tiül cambaj Sodoma,ngo matnej aaga cambaj niüng ngomangochiw icon najneaj.

Page 122: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 10:13 119 SAN LUCAS 10:28Nipilan ngo mayambüw Teat Dios(Mt. 11:20-24)

13 ’¡Jaa, icona monaw tiül cambajCorazín! ¡Jaa, icona monaw tiül cam-baj Betsaida! ¿Neol ngo meyariünsandeaca? Cos jondot tiül cam-baj Tiro y Sidón tarangüch meáwanateócan leaw tarangüch tiül iconamejawan, catsats tsotojow tiül ng-wiat masoijquiw nambeor apixaw ne-jiw, majüiquichaw leaam omeajtsüwwüx meáwan ngo majneaj tarangüw.14Áag sasaj icon, alinoic nüt wüx TeatDios apmajaw wüx asoeteran, nap-ateay ngo majneaj apmamongochiwmonaw Tiromaquiiüb Sidón, ngomaticona. 15 At icona monaw tiül cambajCapernaum, ¿iyajcan icona apmeam-ban tiül cielo? ¡Niquimas! Cos aleáin-gan apmejlosan tiül aaga xeyay ngomajneaj tiül Hades ―aw Teat Jesús.

16Ndoj tasaj minipilan nej:―Nganüy sasaj icon, leaw

apmanguiay indeacan, aag ayajatnej anguiay sandeac; leaw ngomandiümüw manguiayiw indeacan,ngo mandiümüw xic aton. Leaw ngomandiüm xic, ngo mandiüm aaganeech xic niün aton ―aj nejiw.

Tandilileaw ajcüwa er miowgajpowüw

17Wüx tandilileaw ajcüwa er miowgajpowüw (70) quiaj, apac omeajtsüw,tasajüw Teat Jesús:

―Teat, wüx minüt ique ajcüwanimeech ayariw sandeacan ―ajüw.

18Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Xique tajawas ajmiüc a Satanás

atnej ajlip imiün tiül cielo. 19 Xiquenganüy lanüüch icon mecuüjchiüntiüt ndiüc tengwüy napüp. Maseymoncüy majaw icoots apmarangüwleaw andiümüw, icona ngome ap-marang icon nicuajind. 20 Naleaingnde mapac imeajtsan ajcan imbolojmandüyiw icon nimeech ayariw in-deacan; ngwüy, ich mapac imeajtsancos minütiün lajlüy tiül cielo ―aj ne-jiw.

Apac omeaats Teat Jesús(Mt. 11:25-27; 13:16-17)

21 Ores quiaj aaga Nangaj EspíritutüüchTeat Jesúsmapac omeaats. TeatJesús tapiüng:

―Xique sasaj ic apac ximeaats wüxique Teat, ique natang nenajiüt tiülcielo at wüx iüt, cos meáwan leawlajlüy texot, ngo meaach majawüwmondüy monxom omeaats. Nganüylameaachmajawüw ajcüwa atnej ninemonguich quiaj. Atquiaj ajlüy, Teat,cos atquiaj indiüm―aw.

22 Condom tapiüng:―Meáwan cuajantanej tüjndiüs,

üüch xic Xeteat; nejinguind ngomajaw jane aaga micual nej, áaganXeteat Dios nejaw. Aton nejinguindngo majaw jane nej Xeteat Dios,áagan micual nej ajaw; at leawandiüm müüch nej majaw―aw.

23 Condom Teat Jesús wantsat ma-jaw minipilan nej, quiaj tasaj nejiw:

―Najneajay ajlüy jangantanejleaw axom majaw leaw iconaixoman mejawan nganüy. 24 Cosnaleaing sasaj icon, xeyay mondeacandeac Teat Dios at montangtangmonajiüt tandiümüw majawüw leawlamejawan; naleaing taton ngomajawüw. Tandiümüw manguiayiwleaw lamenguiayiün; naleaing tatonngo manguiayiw―aj nejiw.

Teat Jesús tandeac wüx nop nawSamaria

25 Alquiaj nop nequiaach wüx aagapoch tüünd Moisés, witiüt matünmanguiay majaw cuane apmapiüngTeat Jesús, tasaj:

―Teat ¿cuane netam naranga,nguineay alndom namb tiül cielonapac meáwan nüte? ―aj.

26 Teat Jesús tasaj nej:―¿Cuane apiüng tiül aaga poch

tüünd Moisésa? ¿Nguineay iyaag?―aj nej.

27Aaga naxey tasaj nej:―Netam mendiüm Teat Dios con

imeaats, con ipacüy, con mifis; atonnetam mejiür lasta jangantanej atnejijiürüy lasta iquiáyan quiaj ―aj nej.

28Quiaj tasaj nej Teat Jesús:

Page 123: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 10:29 120 SAN LUCAS 11:5―Najneaj aag ipiüng quiaj. Sitiül

atquiaj apmerang apmeamb tiül cieloniüng apmepac meáwan nüt ―aj nej.

29 Nej aaga naxey tandiüm ma-jüiquich arangmeáwanaag ayaj, quiajtasaj Teat Jesús:

―¿Jane alinop apiüng netam ma-jiürüch lasta quiaja? ―aj.

30Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Nop naxey imiün Jerusalén

andüy Jericó taxom nej need tiültiiüd, tanejtiw nej ocueaj meáwanleaw almajoy, tawüjchiw nej, laliücmandeow tacueatiw. 31 Condomtamong quiaj nop miteaats amb tiüla tiiüd quiaj. Wüx tajaw alpiiümaaga naxey quiaj, tayey tiüt tamong.32 Camüm tamong quiaj nop nembeolmiteaats ajcüw nasoic levita. Átanwüx tatüch quiaj majaw alpiiüma naxey, tamóngan aton. 33 Ndojtajngot nop naxey naw Samariaaleamb tiül aaga tiiüd quiaj. Wüxtajaw a naxey, xeyay tajiür lasta.34 Quiaj tamb matüch, tayac aceite,tayac a vin wüx aaga necoy quiaj.Condom taóel, cas taxaingmayacwüxmibur nej. Taquiiüb mamb andüyniüng axoodaran; tacül quiaj majaw.35 Aw alinoic nüt wüx taw quiaj,tawün ijquiaw tomiün nenüt denario,tüüch neneay nden niüng axoodaran.Ndoj tasaj: “Ijawningüy xicueaj, sitiülaleaic tetam, iyamb ocueaj nej. Xiquesanangüy icueaj leaw sapeay”, aj.36Tiül aaga arojpüw quiaj, ¿jane ajüictajiür lasta aaga naxey tajlüy mambiynej need quiaja? ―aj nej Teat Jesús.

37 Condom aaga nequiaach wüxaaga poch tüünd Moisés tapiüng:

―Pues aaga tambeol nej ―aw.Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Quiür a ique irang atnej aton―aj

nej.Teat Jesús al aniüngüw Marta y

María38 Teat Jesús wüx tatüch tiül noic

cambaj, alquiaj nop najtaj nenütMarta. Tüüchnejiwmaxojtüwaniüngnej. 39 Aaga Marta quiaj, almajiürnop michiig nej nenüt María. María

tamb chetem niüng ajlüy Teat Jesúsmanguiay andeac. 40 Naleaing Martatenguial amb wüx omeaats meáwanleaw teamarang tinden. Condomtamb matüch Teat Jesús masaj:

―Teat, ¿najneaj mejaw arangxechiig quiaja? Cos acueátan xic wüxnarang xenajiütan. Isaj mambeol xic,Teat ―aj.

41Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Marta, Marta, xeyay apal ic,

xeyay amb wüx imeaats cuajantanejirang quiaj. 42 Ajlüy noic leaw alwüxatam, María teamayac wüx omeaatsaaga leaw netam quiaj, nejinguindngome apmanood nej ocueaj―aj nej.

11Jesús aquiaach nguineay alndom

matajcaats orar(Mt. 6:9-15; 7:7-11)

1Noic nüt Teat Jesús teataag orar, ywüx landoj, quiaj tapiüng nop minip-ilan nej:

―Teat, iquiaach xicon nguineaynatajcan orar atnej tarang teat Juanwüx taquiaach minipilan nej ―aw.

2Quiaj tapiüng Teat Jesús:―Icona, wüx apmetajcan orar

atcüy ipiüngan:Xeteatiün Dios najlüy tiül cielo, ique

nangaj minüt.Sandiüman mejlüy wüx meáwan nip-

ilan nguiajantanej.Atnej iyambüch ninguiün tiül nan-

gaj cielo, atquiaj aton netammeyambüch ningüy wüx aagaiüt cam, marangüch leaw iqueindiüm.

3 Iich xicon nüeteran nganüy nüt camatnej mbójan irang.

4 Iwün wüx imeaats aaga ngo majneajtarangasan Teat, cos xiconaaton lanawüniün wüx ximea-jtsan meáwan ngo majneajtarangüch wüx ximbasan.

Imbeol xicon nde narangan ngo ma-jneaj, Teat,

Iwün ninguiün meáwan ngo majneaj,nde matüch xicon, irawan―aj nejiw Teat Jesús.

5Aton tasaj nejiw:

Page 124: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 11:6 121 SAN LUCAS 11:26―Jondot nop icona almajiür nop

miamigo nej pinawan ongwiiütsmapeay masaj nej: “Amigo, najüchicueaj arojpüw pan. 6 Cos napeaynop xeamigo, imiün miünquiajajngot, naleaing ngo najiür cuanesanüüch”, maj. 7 Pero aaga naxeyaltiül iüm, apmasaj nej: “Tapotsindeac, lanapal a iüm. Xecuallameayiw naquiüjpüw, ngondomwitiün nawün nüüch ic”, maj nej.8 Naleaing sasaj icon, masey ngomind witiow, nej apwitiüm mawünmüüch leaw netam, ngome ajcanajaw miamigo nej, apmarang cosngo mandiüm manguiay mapajpajnej. 9 Nganüy sasaj icon: Sitiülapmetüniün apmeajndiün; sitiülapmeyamban monajneaj ocueaj nejapmexoman; sitiül apmerndeacanapmengocheranan. 10 Cos meáwanleaw netün apmüünd; leaw neyambapmaxom; leaw nendeac apman-gocharan.

11 ’¿Mbich alndom nop nateateranwüx matün nej ocueaj pan micualnej, apmüüch noic piedra ingow üüchpana? ¿Tengwüywüxmatün cüet, in-gow üüch cüet apmüüch nop ndiüca?12 ¿Jondot matün omb quit, ingowüüch ombquit apmüüchnopnapüpa?13 Sitiül icona monrang ngo majneajicon, ijawan cuane najneaj meajchiünmicualan; cuantemasMiteatiiüts Diosnajlüy tiül cielo apmüüch Nangaj Es-píritu jane apmatün nej ocueaj ―ajnejiw Teat Jesús.

Apiüngüw ambeol nej nimeech(Mt. 12:22-30; Mr. 3:20-27)

14 Teat Jesús tawün nimeech wüxombas nop naxey nejew. Wüx tawaaga nimeech quiaj, quiaj tendeacaaga naxey. Meáwan nipilan mbaya-jow majawüw. 15 Naleaing altiültapiüngüw:

―Aaga naxey quiaj awün nimeechcos ambeol nej aaga minatangnimeech nenüt Beelzebú ―awüw.

16 Altiül tandiümüw majawüwcuane apmarang, tasajüw marangnoic ateócanmajawüw sitiül naleaingTeat Dios ambeol nej. 17 Teat Jesús

tajaw nguineay teamapiüngüw tiülomeajtsüw nejiw, áag tasaj nejiw:

―Tiül meáwan cambaj sitiülmonajiüt apmajcüyiw mbajcamoj,apmembiyayej apndrom ombasüw.Sitiül moncül tiül noic nden ma-jcüyiw, ngo majlüyiw nóiquian,apndajrriümoj. 18 Atánan quiajsitiül minatang nimeech ngo majlüynóiquian maquiiüb mimonbeolnej, ¿nguineay alndom marangüwcuajantanej ngo majneaja? Aagayaj sasaj icon cos ipiüngan xiquesawün nimeech, ambeol xic Beelzebú.19 Sitiül naleaing Beelzebú nembeolxic nawün nimeech, isajan xic,jow minipilanan, ¿jane ambeolnejiw mawüniw nimeech? ¿Ngwüynimeech ambeol nejiwe? Ninguiajajüic ngo mejawan cuane temepiün-gan. 20 Nganüy sitiül Teat Diosnembeol xic nawün nimeech wüxombas nipilan, naleaing sasaj iconlamatüch mejmeliün tiül minipilanTeat Dios.

21 ’Sitiül nop naxey natang nenajiütalmajiür xeyay monjiür nej aniüng,meáwan leaw almajiür aniüng nej na-jneaj ajlüy. 22 Nganüy sitiül aliücalinop xeyay minipilan nej aquiiübmiün, apmanojtiw aaga iüm quiaj,apmasapüw leaw monjiür, apmümbmayariwmembaagayej wüx leaw tax-omüw.

23 ’At sasaj icon, leaw ngomandiümxic, ajcüy majaw xic. Jane ngo mam-beol xic wüx leaw teanaxaing, aagayaj awíichan quiün.

Wüx nimeech andilil alinomb wüxombasaran

(Mt. 12:43-45)24 ’Nop nimeech wüx apmacueat

aljane, apmajüyjüy tiül wajchiücmayamb nguiane apmaxood. Wüxlapaxiow ajüyjüy ngo maxom, quiajapmapiüng: “Sanandilil sandüy tiülniüng tawas”, apmaw. 25 Camümmapeay quiaj, apmaxom aaga naxeyatnej nop iüm najneajay najirimbnajmel mimbaj. 26 Almajaw atquiaj,quiaj apmamb majan alayaíw aquiiübnej alwüx apatüw, ngo matnej. Quiaj

Page 125: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 11:27 122 SAN LUCAS 11:42

apmambüw andüyiw wüx ombas anaxey quiaj. Ndójwüx aaga naxeyquiaj xeyay ngo majneaj apmajlüy,ngo matnej tajlüy nomb ―aj nejiwTeat Jesús.

Najneajay leaw anguiayMipoch TeatDios

27 Teat Jesús wǘxan tealeámbanmandeac aag ayaj, quiaj tendeac nopnajtaj tiül nipilan, tapiüng:

―Najneajay ajlüy a müm najtajnewiquiach ic, neech ic ichech ―aw.

28Quiaj tapiüng Teat Jesús:―¡Najneajay aton ajlüyiw meáwan

leaw anguiayiw Mipoch Teat Diosndoj ayacüw wüx omeajtsüw! ―aw.

Nipilan atüniw ateócan(Mt. 12:38-42; Mr. 8:12)

29 Wüx laxeyay nipilan mayeyiwnej tiüt, quiaj tapots masaj nejiw:

―Nipilan nganüy cam ngo ma-jneaj arangüw, atüniw ateócan ma-jawüw. Naleaing ngome apmüjndiwmajawüw; apmüjndiw áagan leaamomeajtsüw leaw tajlüy wüx Jonás.30Atnej Jonás tajlüy tanomb, wüx nejtatiib ocueajiw nipilan monaw Nín-eve leaw ngo majneaj teamarangüw,atquiaj ajlüy nganüy a Teat Naxey,teamatiib icueajiün leaw ngo majneajteamerangan. 31 Alinoic nüt wüx ap-majaraw wüx asoet nipilan, quiaj nopnajtaj najlüy tanomb, natang nena-jiüt imiün cawac, nej apmajüiquichajcüwa nipilan aaga nüt cam alwüxaxeyay ngo majneaj teamarangüw;cos nej imiün xeyay miünquiaj tambmanguiay andeac Salomón. Nganüyajlüy ningüy tiül icona nop alwüxxeyay ajaw ngo matnej Salomón,icona ngo meyariün andeac nej. 32Atalinoic nüt wüx Teat Dios apma-jaw wüx asoeteran, ajcüwa nipilanmonaw Níneve leaw tajlüyiw tanombapmayacüw isoetiün. Cos ajcüwa nip-ilan quiaj tayambüw Teat Dios wüxJonás tapaj nej ocueajiw. Nganüyajlüy tiül icona nop alwüx xeyay atamngo matnej Jonás, pero icona ngomerangan leaw asaj icon.

Ran ocueajaran(Mt. 5:15; 6:22-23)

33 ’Nejinguind ngome apmachenran ndoj maxot, tengwüy mamoogomal tiül nop nchep. Ngwüy netammayac cawüx marraj, maxom majawjane apmajmel tiül iüm. 34Oniiügaranaag ayaj nerraj icoots. Sitiül iyac ini-iüg wüxmejaw leaw najneaj, apmam-beol ic merang najneaj. Wüx irangnajneaj, aag ayaj atnejmejlüy tiül ran.Nganüy sitiül indiüm meyac iniiügwüx mejaw leaw ngo majneaj, quiajapmerang xeyay ngo majneaj; aagayaj atnej ijlüy tiül pojniün. 35Netammejaw wüx aaga ran ijiür quiaj, ndemarang pojniün. 36 Sitiül ique ijlüytiül aaga ran quiaj, ngo mejlüy tiülpojniün, ranüy apmajlüy niüng ijlüyatnej wüx marraj ic noic nadam ran―aj nejiw Teat Jesús.

Teat Jesús ayac asoet fariseos ymondüy wüx mipoch Moisés

(Mt. 23:1-36; Mr. 12:38-40; Lc. 20:45-47)

37 Wüx landoj andeac Teat Jesús,quiaj tasaj nej nop fariseo mambmetiw aniüng nej maquiiüb. Quiajtamb Teat Jesús. Nganüy wüxchetet met, 38 aaga fariseo wüx tajawnguineay Teat Jesús ngomarang atnejajlüyay arangüw nejiw wüx ajantsüwowixaw, quiaj mbayat. 39 Quiaj TeatJesús tasaj nej:

―Icona fariseos ijantsan ombas atas, polat, pero amb tiül tan ajlüyngo majneaj. Icona atquiaj ijlüy-iün, masey ajüic irangan najneaj, tiülimeajtsan xeyay ngo majneaj ajlüy,cos inojtiün meyariün ocueaj alinop,at irangan cuajantanej ngo majneaj.40 ¡Nerchachiün! ¿Neol ngo me-jawana, aag nerang amb wüx ombas,nej nerang amb tiül aton? 41 Leawalmejiüran ijchan ajcüwa nipilan ngomajiür. Quiaj apmejlüyiün nerixixaynajneaj.

42 ’¡Jaa, icona fariseos! Iyacanerchechiün naw tiül menta, ruda, atnaw tiül cuajantanej soex napiürüch;

Page 126: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 11:43 123 SAN LUCAS 12:5

pero icona ngo merangan leaw na-jneaj, ngo mejiüran lasta alinop atnejandiüm Teat Dios. Netam meran-gan meáwan aag ayaj, aton ndemecueatiün meyacan erchechiün.

43 ’¡Jaa, icona fariseos! Wüxiriümban tiül sinagogas iyambannguiane chetemeron, nguineayalndom mejarawan. Aton iyambyam-ban merangüchiün casa niüng ajlüyxeyay nipilan.

44 ’¡Jaa, icona mondüy wüx aagapoch tüünd Moisés, aton iconafariseos! ¡Monlombojchay icon!At icon oxiüt wüx lajarriow, langomajüic, nipilan namong ambwüx ngomajaw sitiül aag ayaj oxiüt ―aj nejiwTeat Jesús.

45 Condom tapiüng nop naxeynendüy wüx aaga poch tüündMoisés,tasaj Teat Jesús:

―Teat, wüx indeac aag ayajajüic atnej andüy wüx ximbasantemendeac ―aj.

46Quiaj tapiüng Teat Jesús:―¡Jaa, icona aton mondüy wüx

aaga poch tüünd Moisés! Cos ijchannipilan mamalüw leaw ngondomma-malüw; pero icona ngo mendiümanmerrejquiün aag ayaj masey con notsmicual iwixan.

47 ’¡Jaa icona! Cos teametajcanmajneaj mioxiütüw mondeac andeacTeat Dios leaw tajlüyiw tanomb, leawtandeowüw ambiy nejiw mixejchiün.48 Aag ayaj ajüic icona najneaj me-jawan leaw tarangüwmixejchiün; ne-jiw monbiy, nganüy icona teameran-gan mioxiütüw.

49 ’Cos Teat Dios meáwan aag ayajlamajaw, áag tapiüng: “Sanüjchiwmambüw niüng ijlüyiün mandeacüwsandeac, at sanüjchiwmambüw após-toles aton. Altiül apmambiyaranüw,alacas apmayambüch ombasüw”,aw. 50 Aag ayaj tandeac Teat Dioscos ajcüwa nipilan najlüy nganüycam, apmengüyiw leaw tarangüchiwwüx ombasüw mondeac andeac nejtanomb, ajan wüx tarang iüt cam.51 Aag ayaj ajan wüx miquiej Abel,

ndójwüx wüx miquiej Zacarías, áagtambiyaw tiül nadam nangaj iümniüng ajlüy artül. Nganüy sasaj icon,Teat Dios apmüüch icon mengüyiünleaw tambiyaranüw quiaj.

52 ’¡Jaa, icona mondüy wüx aagapoch tüünd Moisés! Cos ijawan leawanetam, pero ngo merangan. Atlamepálan alinop, ngomeajchiünma-jaw, marang ―aw Teat Jesús.

53 Wüx teamandeac masaj nejiwaag ayaj, meáwan mondüy wüx aagapoch tüünd Moisés, at a fariseosxeyay tajcüyiw. Condom quiajtapots masajsajüw nej cuajantanej.54 Tayambüw nguineay masapüwwüx alngün poch leaw apmandeac,mayacüw asoet.

12Teat Jesús tandeac andüy wüx mon-

lombojchay1Wüx aaga nüt tapeay quiaj xeyay

nipilan, canchiütoj acas mil, lachar-rayej. Quiaj Teat Jesús ombas masajminipilan nej, tapiüng:

―Ijawan nguineay arangüw afariseos, nde mitsojow icon. Aagayaj alndom marang icon atnejarang levadura wüx ajmel tiülajtsaj marang pan, cos andüy quiajapmaxip mexeyay. Nejiw ajüicatnej arangüw najneaj; aag ayajngo maleaing, arangǘwan. 2 Cosmeáwan leaw naxotaran apmajüic,at meáwan leaw nexotüy apmajarawalinoic nüt. 3 Atquiaj leaw indeacanicónan quiaj masey tiül pojniün,alinoic nüt apmanguiayaran. Átanleaw tendeacan wüx indexeyon tiülilajcan, alinoic nüt apmanderacnapac manguiay cambaj.

Jane netam mermbolan mendüyiün(Mt. 10:26-31)

4 ’Xique sasaj icon xeamigojüw,nde mermbolan mendüyiün leaw al-ndom mambiy icon, cos áagan al-ndom marangüw. 5 Nganüy sanasajicon jane netammermbolanmendüy-iün: ermbolan mendüyiün aaga leawalndom mambiy icon, ndoj alndom

Page 127: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 12:6 124 SAN LUCAS 12:24mayac icon tiül xeyay ngo majneaj,tiül biümb. Nej netam mermbolanmendüyiün.

6 ’¿Neol ngo mejawana, acoquiawnine quiec ijquiaw tomiün ombeat?Naleaing Teat Dios ngo ndromomeaats masey noic tiül nejiw,cos meáwan ajaw. 7 At miondeatsomalaran lateoraw. Nde mermbolannicuajind, cos icona alwüx imbeatiün,ngo mat nejiw a nine quiec quiaj.

Leaw ngo mexotüy wüx mandeacsandeac

(Mt. 10:32-33; 12:32; 10:19-20)8 ’Aton sasaj icon, jangantanej

ngo mexotüy wüx masaj nipilanayar sandeac, xique aton sanandeacnasajüw miángeles Xeteat Diosxenipilan nejiw. 9 Nganüy jangan-tanej leaw apmapiüng xique ngomemicual xic Teat Dios, at a xique atonsanasaj miángeles Xeteat Dios ngomexenipilan nejiw.

10 ’Aton sasaj icon, jangantanejleaw apmandeac alngün ngo majneajwüx ombas Teat Naxey, nej alndomnawün wüx ximeaats. Nganüy leawanendeac ngo majneaj wüx ombasNangaj Espíritu ocueaj Teat Dios, aaganisoet quiaj mbich ngondom mawwüx ombas nej.

11 ’Sitiül alngün nüt apmequiüra-jpan mayacüw icon teombas mon-tangtang tiül ajcüwa sinagoga, teng-wüy niüng ajlüy montangtang mon-ajiüt, nde meyamban imeajtsan wüxcuane apmepiüngan; 12 cos wüx ap-merndeacan, aaga Nangaj Espírituocueaj Teat Dios apmüüch icon pochleaw netam mepiüngan ―aj nejiwTeat Jesús.

Ngo majneaj mandiümdiüram cua-jantanej

13 Condom nop naxey náwan tiülnipilan tasaj nej:

―Teat, isaj xecoj mambaagpinawan aaga najcueat camnüjndiün,müüch xic leaw saneay ―aj nej.

14Quiaj Teat Jesús tasaj nej:

―Teat ¿jane neyac xic najaw wüxleaw ijndean, nambaag icueajiün?―aj nej.

15 Condom tasaj meáwan nipilan:―Ijawan wüx, nde mendiümdiü-

man ocueaj alinop; cos ngome wüxlamejiüran cuajantanej alndommam-beol icon mepacan ―aj nejiw.

16Quiaj tasaj nejiw acas poch andüywüx corrül, tapiüng:

―Tajlüy nop naxey nejiür,meáwan omeaats micorrül nej tümbmerangüy. 17 Condom aaga naxeyquiaj tapiüng tiül omeaats nej:“¿Nguineay sanarang cos ngo najiürnguiane sanayac omeaats xecorrül?”,aw. 18 Quiaj tapiüng: “Atcüy sa-narang, sanambich najarrich xetroj,ndoj sanarang alacas nadamdam,nayac tiül meáwan sanaxaing, atmeáwan salnajiür. 19Quiaj sanapiüngxiquiáyan quiaj: Canüy najneajayijlüy cos almejiür meáwan leawnetam, apmaíüc ic xeyay neat. Canüyixood, iret, inganeow, ich mapacimeaats, sanaj ximeaats”, aw a naxey.20 Quiaj Teat Dios tasaj nej: “¡Chach!Aaga ongwiiüts cam apmendeow.Jow, leaw teamecanchich quiaj,¿cuane ajpare? ¿jane apmaneaye?”aj nej.

21 ’Atquiaj leaw necancanchichcuajantanej néjan quiaj wüx, ngomajiür nicuajind niüng ajlüy TeatDios ―aj nejiw Teat Jesús.

Teat Dios üüchmeáwan leawa netam(Mt. 6:25-34)

22 Condom Teat Jesús tasaj minipi-lan nej:

―Sasaj icon, nde mamb wüximeajtsan mepiüngan cuane ap-meatiün, cuane apmesojquiün.23 ¿Neol ngwa, icona alwüx ita-man, ngo matnej nüeteran; atonmicuerpojan alwüx atam, ngo matnejnapixerana? 24 Ijawan nguineayajlüyiw mimüm wiür, cos nejiwngo mepiürüw maxainguiw omeaatscorrül, ngo macanchichaw leawapmüetiw alinoic nüt, cos Teat Diosüüch nejiw. ¿Neol ngome alwüximbeatiüna, ngo matnej quieque?

Page 128: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 12:25 125 SAN LUCAS 12:4525 ¿Ngwüy jane tiül icona wüxxeyay ayambyamb omeaats alndommatang wüx alquiriwe? 26 Sitiülngondom merangan leaw ngo maél,¿neol tapots iyacan imeajtsan wüxcuajantanej leawa naéle?

27 ’Ijawan nguineay ajlüyiw ambaj, nguineay atangüw. Cos ngomarangüw najiüt nicuajind, at ngomendileaw. Nganüy sasaj icon,aaga minatang nenajiüt leaw tajlüynomb nenüt Salomón, nej tajiürxeyay tomiün. Masey tajiür xeyaynajneajay apix nej; ngo matüchmatnej ajneajiw a mbaj. 28 SitiülTeat Dios ayac mimbaj a soex leawalmajlüy nganüy, oxep lamarang asapandaab pow, cuanewüx ngomambeolicon. ¿Neol ngo meyacan imeajtsanwüx neje? 29 Icona nde meyacanimeajtsan wüx leaw apmeatiünmenganeowan. 30 Cos nipilan leawngo mayambüw Teat Dios, xeyayayacüw omeajtsüw wüx aag ayaj.Icona ijawan Miteatiiüts Dios, nejalwüx, nej ajaw meáwan leawateatam icon. 31 Netam meyambanmerangan meáwan leaw andiüm TeatDios; quiaj nej apmüüch iconmeáwanleawa netam.

Tiül cielo icanchichan leawa nem-beatmbeat

(Mt. 6:19-21)32 ’Nde mermbolan xecualüw,

masey nepateayiün, cos MiteatiiütsDios xeyay ajneaj omeaats, andiümmüüch icon mejlüyiün tiül micambajnej. 33 Inüjpiün leaw almejiüran,condom imbeolan leaw nipilan ngomajiür. Aag ayaj atnejmejiüran xeyaytiül iquial tomiün tiül cielo niüngmitomiünan ngo mümb, ngondompandiüm, ngondom majmel quiajneed maneed, átan a ndeoogngondom majlüy mandrooch ombas.34 Cos niüng ijiüran cuajantanejnembeatmbeat, quiaj almajlüyimeajtsan.

Netam mepacan mecüliün35 ’Ersooigayon, icüliün, icheniün

a ran. 36 Irangan atnej arangüw

monrang najiüt tiül noic ndenwüx teamacüliw neneay nden.Cos wüx apmapeay imiün niüngnengoch owix, camüm majngotmapaj nejiw, najénan maleaijquiw aiümmajmel. 37Najneajay apmajlüyiwajcüw monrang najiüt quiaj wüxapmapeay neneay ndenmaxomnejiwteamacüliw nej, ngo mameayiw.Naleaing sasaj icon, ndójwüx nejaya neneay nden apmayac mes, atnüeteran, masaj nejiw chetemojmetiw. 38 Masey mapeay pinawanongwiiüts, masey andüy wüx arraw,sitiül apmaxom nejiw teamacüliwnej ngo mameayiw, najneajayapmajlüyiw ajcüw leawa teamacüliwnej quiaj. 39 Aton sanasaj icon,jondot nop nateateran majaw cuameores apmajmel aniüng nej need, nejngome apmameay, ngome apmüüchmajmel tinden maneed leaw ajiür.40 Ata icona aton netam mecüliünmepacan, cos Teat Naxey apmandililwüx ngome teateotsaran ―aj nejiwTeat Jesús.

Nop mos nerang najneaj; alinopnerang ngo majneaj

(Mt. 24:45-51)41Quiaj Pedro tasaj Teat Jesús:―Teat, ¿indeac aag ayaj nanguiay-

iün xicona, ngwüy tendeac man-guiayiw meáwan nipilan atona? ―aj.

42Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―¿Jane aaga nerang najiüt, nerang

najneaj, nexomomeaats, leawneneaynden tayac teowix nej aniüng nej ma-jaw nej ocueaj, mawiül monlüy quiajmarang leaw netama? 43 Najneajayapmajlüy aaga nerang najiüt quiajwüx apmandilil neneay nden, cos ap-maxom nej teamarang meáwan leawlamasaj. 44 Naleaing sasaj icon, aaganeneay nden quiaj ndójwüx apmayacteowix nejmeáwan leaw almajiürma-jaw nej ocueaj. 45 Nganüy sitiül aaganerang najiüt quiaj mapiüng neneaynajiüt nequiy apmapeay, maw, ndojtapots mawüüch meáwan monrangnajiüt quiaj, monxey, montaj. At anej ngomarang nicuajind, metmétan,

Page 129: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 12:46 126 SAN LUCAS 13:4angüngǘnan. 46Ndot tealeámban aagayaj, quiaj apeay aaga neneay na-jiüt wüx a nüt lango leaam omeaatsnerang najiüt macül nej. Quiaj ap-müüch mamongoch xeyay ngo ma-jneaj, ndoj apmüüch maquiiüb tiülmeáwan leaw ngo mayariw nej an-deac.

47 ’Sasaj icon, leaw nerang najiütnejaw cuane andiüm neneay najiüt,ndoj ngo marang atnej, apmajwüchxeyay. 48 Nganüy nop leaw ngomajaw cuane andiüm neneay najiüt,ndoj tarang leaw ngo metammarang,apmajwüch napateay quiriw. Cosmeáwan leawa nüünd xeyay, apma-jtan ocueaj nej xeyay aton, leawnüünd xeyay leaw ajaraw alndommarang, nej netam marang xeyayaton.

Teat Jesús üüch mbajcam nipilan(Mt. 10:34-36)

49 ’Xique tiünas ningüy wüx aagaiüt cam, nganüy apmajlüy xeyaymoncüy, atnej xique tiünas nayacbiümb. ¡Malüy lajlüy aag ayaj!50 Xique netam namongoch xeyaynecoy. Xeyay ngo majneaj ximeaats¡Malüy sapiüng landoj lajlüy!51 ¿Ngwüy ipiüngana xique xiünningüy nayac majlüy monajneaj wüxiüt cama? Ngwüy, xique xiün nüüchmajlüy xeyay moncüy, mbajcanpalpálwüx. 52 Cos naw wüx nganüyalndom majlüy acoquiaw nipilan tiülnoic nden ngo majlüyiw nóiquian.Arojpüw apmajcüyiw majawüwijpüw, tengwüy ijpüw apmajcüyiwmajawüw arojpüw. 53 Nateateranapmajcüy majaw nacualaran, teng-wüy nacualaran apmajcüy majawnateateran. Namümaran apmajcüymajaw nacualaran, nacualaranapmajcüy majaw namümaran. Atonnamümaran apmajcüy majaw mintajnacualaran, mintaj nacualaranapmajcüy majaw napeweran―aj nej.

Apiüng wüx leaw aliüc miün apma-jlüy

(Mt. 16:1-4; Mr. 8:11-13)54At tasaj meáwan nipilan:

―Icona wüx ijawan lamawitichoic noleat lamepiüngan: Apmajoet,irawan. Naleaing atquiaj apmajlüy.55 At wüx apmapep tiüt ncherreclamepiüngan: Apmerraar, irawan.Naleaing atquiaj apmajlüy. 56 ¡Sasajicon ndeac mbeay! Icona ipiünganijawan wüx oic, wüx caaw, at wüxiüt. ¿Neol a nganüy ngo mejawannicuajind wüx meáwan leaw tenguialajlüy tiül aaga nüt cama?

Ijneaj anaag leaw ajcüy majaw ic(Mt. 5:25-26)

57 ’¿Neol ngo mejawan icónan quiajnguineay netam merangan najneaja?58 Cos sitiül aljane aleaic iriow anaagwüx, apmayac ic teombas monajiüt,pues indeac anaag, ijaw cuane ngomajneaj irang, isaj apmeyac ingowwǘxan nganaw mepeay anaag teom-basüw monajiüt. Cos teat xan al-ndom masaj mongot mayacüw ic tiülmanchiüc. 59 Naleaing sasaj ic, wüxlerpeay tiül manchiüc langondommeriow najen, apmeriow leaw imbichmengüy leaw apmatüniw icueaj ―ajnejiw Teat Jesús.

13Netam majcueat meáwan leaw ngo

majneaj1 Wüx aaga nüt quiaj acas nipilan

tasajüw Teat Jesús nguineay aPilato tapiüng mambiyaranüw acasnipilan monaw Galilea, ndoj taólmiquiejiw nejiw tiül miquiej nimalleaw teamambiyaw ajcüw monawGalilea, marang ichechiw nejiw.2Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:

―Cuane ipiüngan ¿jow ajcüwamonxey tandeowüw quiaj, más xeyayasoetiw ajiürüwa, ngo mat nejiwmeáwan nipilan monaw Galilea, áagtamongochiw atquiaja? 3 Xique sasajicon ngwüy, cos sitiül icona ngoleaam imeajtsan meyamban TeatDios, meáwan icona apmandrojchichimbasan aton. 4 Ngwüy, cuaneipiüngan ¿jow ajcüwa gajpopeac (18)nipilan tandeowüw achar nejiw tiütmitorre Siloé, alwüx ngo majneaj

Page 130: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 13:5 127 SAN LUCAS 13:23arangüwa, ngo matnejiw meáwannipilan monlüy tiül Jerusaléne?5 Xique sasaj icon ngwüy, cossitiül icona ngo leaam imeajtsanmeyamban Teat Dios, meáwan iconaapmandrojchich imbasan aton ―ajnejiw.

Tandeac wüx toc ngo meóng6Condom Teat Jesús tandeac masaj

nejiw, tapiüng:―Tajlüy nop naxey ajiür noic cor-

rül, altiül noic owil toc. Tamb majawsitiül alwüx aóng, pero ngo maxomwüx nicuajind. 7 Quiaj tasaj aaganaxey nejiür micorrül nej: “Aaga toccam aroomb neat wüx aag agüy xiünningüy nayamb aóng nej, ngo naxomwüx nicuajind. Indooig, cuane ajpar,cos teapalpálan iüt”, aj. 8 Aaga ne-jiür corrül tasaj nej: “Teat, ich macüláagan a neat cam; sanataag majneaj,sanatoxtox mapench a iüt wüx owil,ndoj sanayac omeaats iüt. 9 Sapiüngapmeóng, tengwüy sitiül ngo meóng,mbich quiaj sanandooig”, aw―aj ne-jiw Teat Jesús.

Tajneaj iün andeow nop najtaj wüxnüt axoodaran

10 Noic nüt axoodaran TeatJesús altiül sinagoga teaquiaach.11 Alquiaj nop müm najtaj ajiürnoic monandeow ayac nimeech,lamatüch gajpopeac (18) neat tatowmaxom nej. Lamandrooch nejombas, apejnguéxan ajüy, ngondommaleaing. 12Teat Jesús wüx tajaw nej,quiaj tasaj:

―Müm najtaj, canüy lerneaj, laáwmimonandeow―aj nej.

13 Quiaj tayac owix wüx omal amüm najtaj, andǘüban ajneaj, nóm-ban taleaing. Quiaj tapots masaj TeatDios najneaj arang. 14 Nganüy aaganatang tiül a sinagoga tajcüy cos TeatJesús lamataag majneaj monandeowwüx nüt axoodaran. Quiaj tasaj nip-ilan:

―Ajlüy anaíw nüt leaw alndommarangüch najiüt. Tiül aaga nütquiaj netam merwiünan matajcüch

majneaj iün indeowan, ngome wüxnüt axoodaran ―aj nejiw.

15Quiaj Teat Jesús tapiüng:―¡Ndeacmbeay! ¿Neol, jowa icona

ngo mechejtiün miboyiüna mibur-ranamequiüjpanmeajchiün yowwüxnüt axoodarana? 16 Aaga müm naj-taj cam, nej nop naw tiül acualaatsAbraham aton. Nimeech lamüüchnej mamongoch xeyay ngo majneajlamatüch gajpopeac (18) neat. ¿Neolngondommatajcüchmajneajwüxnütaxoodarana? ―aw.

17Wüx Teat Jesús tandeac aag ayajtaxinguiaw meáwan leaw teajcüyiwmajawüw nej. Pero altigüy nipi-lan tapac omeajtsüw xeyay majawüwmeáwan najneajay tarang Teat Jesús.

Tandeac wüx osaab mostaza(Mt. 13:31-32; Mr. 4:30-32)

18 Condom Teat Jesús tasaj nejiw:―¿Nguineay alndom nasaj icon

cuane atnej ajlüymicambaj Teat Dios,ngwüy cuane wüx alndom nandeacnaquiaach icon wüx, mejawana?19 Ajlüy atnej arang osaab mostazawüx nop naxey apmapiür tiülmicorrül nej. Cos apmadamapmatnejnadam xiül; quiec alndom marangüwombiümüw wüx mipüüig nej ―awTeat Jesús.

Tandeac wüx levadura(Mt. 13:33)

20 Teat Jesús tapiüng alinomb:―¿Cua wüx alndom nandeac

naquiaach icon mejawan nguineayajlüy micambaj Teat Diosa? 21 Ajlüyatnej arang levadura, cos wüx nopnajtaj apmayac tiül arej nepeax arin,aaga levadura apmüüch maxip ajtsajmarang pan―aw.

Iriümban tiül quicheech ombeay iüm(Mt. 7:13-14, 21-23)

22 Teat Jesús tanaámb amb andüyJerusalén. Tamong tiül nadamdamcambaj, tiül namix cambaj, tanaámbteaquiaach nipilan. 23 Aljane tatünmanguiay nej:

―Teat ¿ngwa naleaingue, nap-ateaynipilan apmawüwwüxasoetiw?―aj.

Page 131: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 13:24 128 SAN LUCAS 14:7Quiaj tapiüng Teat Jesús:24―Ipacanwüx, ijmeliün iriümban

tiül quicheech niüng ajmeleran.Cos xeyay nipilan apmandiümüwmajmeliw, pero ngome apmajmeliw.25 Sitiül nateateran lawitiow mapal aiüm, nganüy icona ngome tejmeliün,condom tapots ipajan mepiüngan:“Teat, teat, ileaaig a iüm najmeliün”,merajan. Nej apmasaj icon: “Ngonajaw jane icon, nguiane neriowan”,apmaj icon. 26 Icona quiaj apmesajan:“Xicona tetesan, tanganeowasannaquiüjpan ic; aton ique tequiaachtiül xecambajan”, apmerajan. 27 Nejapmapiüng: “Lanasaj icon ngo najawjane icon, nguiane neriowan. Iriowanningüy niüng sajlüy monrang ngomajneaj”, apmaj icon. 28 Quiajapmejiüntsan xeyay, apmenchic-nchiquian ilüiquiün wüx apmejawanteat Abraham, teat Isaac, teat Jacob,at meáwan mondeac andeac TeatDios aliw tiül micambaj Teat Dios;pero icona ngondom mejmeliün.29 Cos aliücüw imiün nonüt, imiünnoleat, imiün calüy, imiün cawac;apchetemoj wüx mes tiül micambajTeat Dios. 30 Altiül leaw ayaagchingüy nej nganüy, tiül aaga nütquiaj apmarang natang; aton altiülleaw ayaag atnej natang nganüy, tiülaaga nüt quiaj apmarang chingüy―aw Teat Jesús.

Teat Jesús tajiünts majaw moncülJerusalén

(Mt. 23:37-39)31 Tíülan aaga nüt quiaj tapeayiw

quiaj acas fariseos, tasajüw nej:―Iriow ningüy, quiür ijaw nguiane

apmendüy cos Herodes teamandiümmambiy ic ―ajüw nej.

32Nej tasaj nejiw:―Quiüran isajan aaga atnej wiül

quiaj: “Xique nganüy teanawünnimeech wüx ombas nipilan, teana-mongoch monandeow nganüy atoxep; nawiür landoj xenajiüt”, irajan.33 Xique tanaámb netam nandüübxetiiüd nganüy, oxep, at nawiür,cos nop nendeac andeac Teat Dios

ngondom mandeow nguiajantanej,netam matüch Jerusalén.

34 ’¡Jerusalén, Jerusalén! ¿Neoltembiy ajcüwa mondeac andeac TeatDios? ¿Neol teloxiw leaw Teat Diosüüch mamb masajüw ic wüx nej?¡Xique xeyay tandiümas naxejnengmicual, atnej arang noic quit maxe-jneng micual nej teombas miolümbnej, pero ngo mendiüm! 35 Nganüyapmejawan nguineay apmajcueat im-biüman. Aton sasaj icon langomeapmexoman mejawan xic; naleaingapmejawan xic wüx apmatüch a nütmepiüngan: “Najneajay ajlüy aaganiün, üüch nej miün Teat Dios”, mer-awan―aj nejiw Teat Jesús.

14Nop naxey apep nej

1 Noic nüt axoodaran, Teat Jesústamb met aniüng nop natang nena-jiüt ocueajiw fariseos. Nejiw teaman-dacüwiw Teat Jesús sitiül aleaic ap-marang. 2 Alquiaj niüng ajlüy TeatJesús nop naxey niün andeow, apepnej. 3 Quiaj Teat Jesús tasaj mondüywüx aaga poch tüünd Moisés, atajcüwa fariseos:

―¿Cuane ipiüngan, najneaj mata-jcüch majneaj nop niün andeow wüxnoic nüt axoodarana? ―aj nejiw.

4 Nejiw ndijchijówan. Condomquiaj Teat Jesús tasap owix a niünandeow, tüüch majneaj, ndoj tasajmamb. 5 Condom tandüy wüx masajnejiw:

―Jow icona, jondot mejawanmiburran, miboyiün lajmiüc tiül lol¿ngo mewüniünan najénan maseywüx nüt axoodarana? ―aj nejiw.

6 Nejiw ngondom mangochiwmasajüw nej nicuajind.

Leawa najpajüw aniüng nengochowix

7Wüx Teat Jesús tajaw ajcüwa nip-ilan nguineay ayambyambüw chete-moj niüng chetejow netamtamüwnipilan, quiaj tasaj nejiw nguineaynetam marangüw, tapiüng:

Page 132: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 14:8 129 SAN LUCAS 14:298 ―Wüx apmejpajan aniüng nop

nengochowix, ndememongonombaschetemeron quiaj, jondot aliüc alinopaton najpaj quiaj, alwüx atam ngomat icona. 9Condom aliüc aaga nepajicon masaj icon: “Witiüron ninguiajcos apchetem aaga alinop cam”,apmaj icon. Quiaj apmexinguianmeamban chetemeron niüng ajlüyiwümb wüx moncheten. 10Más najneaj,wüx apmejpajan niüng nengochowix, quiüran cheteron mequiüjpanümb wüx moncheten. Mbich wüxaliüc aaga nepaj icon apmapiüng:“Xeamigo, imongon ombas”, apmajicon. Quiaj apmapac imeajtsan,apmemongon mequiüjpan tiül leawnamongoj ombas. 11 Cos jangantanejleaw nerangrang adam apmüündmonxing. Pero leaw ayaag nicuajindnej, apmandiüram―aw Teat Jesús.

12 Condom tasaj aaga naxey nepajnej mamb met aniüng nej:

―Wüx apmerang noic nüeterannde mepajüw miamigo, micoj,michiig, icualaats, mivecin leaw ne-jiür. Cos nejiw alndom mandilileawmapajüw ic alinoic nüt, quiajapmatotow. 13 Ngwüy, wüx apmeyacnüeteran ipaj leaw nipilan ngomajiür, at leaw necoex, leaw nesomb.14 Quiaj apmapac imeaats cos nejiwngondom mapajüw ic matotow.Nganüy a ique, Teat Dios apmangüyic alinoic nüt wüx nej apmapacüüchleaw monrang najneaj ―aj nej TeatJesús.

Wüx apmajlüy nadam nüeteran15 Nop tiül ajcüw alchetemoj wüx

mesmaquiüjpüw Teat Jesús, tasaj nej:―Najneajay apmajlüy leaw apma-

jlüy tiül monet alinoic nüt tiül mi-cambaj Teat Dios ―aj.

16Quiaj Teat Jesús tapiüng:―Nop naxey tarang noic nadam

nüeteran, tapaj xeyay nipilan. 17Wüxlamatüch majlüy monet, quiaj tasajmamb aaga nembeol nej masaj leawlamapaj: “Tabaats, landoj lajmel anüeteran”, maw. 18 Quiaj meáwannejiw tayambüw nguineay ngo

mambüw. Nop tapiüng: “Sangal noiccorrül, nganüy netam namb najaw;nde mejcüy teat, naleaing ngondomnamb”, aw. 19 Alinop tapiüng:“Sangal acoquiaw mancuerna boy,netam namb najawüw; nde mejcüyteat, naleaing ngondom namb”, aw.20 Alinop tapiüng: “Lesndot angochxiwix; naleaing teat, ngondomnamb”, aw. 21 Quiaj tandilil aaganembeol quiaj masaj neneay ndenmeáwan leawa tasoic. Quiaj tajcüyaaga neneay nden quiaj, tasaj nej:“Nganüy nganüy quiür tiül cambaj,ipajüw miünüw meáwan nipilanleaw ngo majiür, leaw necoex, leawngo majiür owix, leaw nesomb;isajüw miünüw”, aj. 22 Ndoj marangaag ayaj, quiaj tasaj neneay nden:“Teat, lanarang atnej ipiüng, peronaleaing aliün majlüy nüeteran”, aw.23 Tandüy wüx masaj nej a neneaynden: “Quiür tiül meáwan tiiüd,tiül rünch, inetet owixaw miünüwleaw apmexom, para alndom chipiümsaniüng. 24 Cos naleaing sasaj ic,nejinguind leaw sapaj ombas ngomeapmiünüw saniüng chetemojmetiw”,aj ―aw Teat Jesús.

Minipilan Teat Jesús netammacueatiw cuajantanej

25 Xeyay nipilan tandüjpiw TeatJesús; condom nej ndiliteay majawnejiw, tapiüng:

26 ―Sitiül aljane andiüm majlüytiül xenipilan, netam mayac omeaatswüx xic. Nde mayac omeaats wüxmiteat nej, mimüm nej, mintaj nej,micual nej, micoj nej, michiig nej.At ngondom mayac omeaats wüxleaw apmamongoch. Sitiül ngomarang atquiaj ngondom majlüytiül xenipilan. 27 At sitiül aljanengo mandiüm mamongoch naél,masey mambiyaran wüx cruz ajcanayar sandeac, ngondom majlüytiül xenipilan. 28 ¿Cos jane tiülicona sitiül mandiüm marangnop torre, ngo chetem mayambomeaats majaw nguitow apmetamnej mandondoche? 29 Jondot

Page 133: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 14:30 130 SAN LUCAS 15:13lamawitich tiüt marang, condomlangondom mandondoch; quiajnipilan apmajawüw, apmitsojownej. 30 Apmapiüngüw: “Aaga naxeyquiaj íünan mawitich, nganüy langomajiür cuane naag mandondochay”,apmawüw. 31 Ndot nop natangnenajiüt wüx apmajaw apmajlüymontsoj, aliüc alinop natang nenajiütaquiiüb miün nimiow mil (20,000)soldados, nej ajcánan gajpowüw mil(10,000) ajiür, ¿quia, ngome ombasapchetem mayamb omeaats sitiülalndom mangoch aaga nimiow milquiaja? 32 Sitiül ajaw ngondommengoch aweaag, wǘxan aliünmiünquiaj ajngotoj ajcüwa alinoicajlüy quiaj, nej apmüüch mambminipilan nej mayambüw monajneaj.33 Atquiaj icon sitiül ngo mendiümanmecueatiün leaw almejiüran, ngon-dom mejlüyiün tiül xenipilan.

Wüx quiniüc larrew(Mt. 5:13; Mr. 9:50)

34 ’Najneaj quiniüc aag ayajnajtix, pero quiniüc lango majtix¿cuane ajpar, cos nguineay apmajtixalinomb? 35 Ngondom mamb tiüliüt, ngondom ponongom pandiümmarang omeaats iüt, netam majwichninguiün. Jane apmanguiay aag ayaj,ich mayamb omeaats majaw cuanewüx amb apiüng ―aw Teat Jesús.

15Andeac wüx ndron sap(Mt. 18:10-14)

1 Tatüchiw niüng ajlüy Teat Jesúsxeyaymonrang ngomajneaj; aliw tiülaton monsap tomiün ocueaj cambaj.Tambüw niüng ajlüy Teat Jesúsmanguiayiw aquiaach nej. 2 Ajcüwafariseos, at mondüy wüx aaga pochtüünd Moisés tendeacndeacüw,tapiüngüw:

―Aaga naxey quiaj aquiiüb tiülmonrang ngo majneaj, üet aweaag―awüw.

3Quiaj Teat Jesús tandeac acas pochandüy wüx nejiw, tapiüng:

4 ―¿Jondot aljane tiül icona ajiüracoic miow (100) sap, camüm ndrotocueaj nop, nguineay apmaranga?Apmacueat tiül wajchiüc ajcüwapeic miow gajpoquiy (99) quiaj,cas tamb mayamb aaga ndronocueaj leaw axom. 5 Wüx apmaxomapmaxaing mapiib wüx onic, apacomeaats. 6 Ndoj, wüx apmapeayaniüng nej apmaxejneng leaw xowüyajneaj aweaag, at moncǘlan quiajniüng acül nej, apmasaj: “Ndrotxesap, nganüy lanaxom. Ich mapacimeajtsan, mapac omeajtsaats”,apmaj. 7 Naleaing sasaj icon atquiajapac omeaatsaran xeyay tiül cielowüx nop nerang ngo majneaj laleaawomeaats wüx Teat Dios matün ocueaj,ngo matnej peic miow gajpoquiy (99)nipilan leaw ayajcüw ngo majiürüwnisoet, apiüngüw ngo metam majpajocueajiw ―aw Teat Jesús.

Andeac wüx tomiün leawa ndrot8Condom tandeac alinoic, tapiüng:―Jondot nop najtaj ajiür

gajpowüw tomiün, ndrot ocueaj noic,¿nguineay apmaranga? Apmachenran majimb tiül iüm leaw axom.9 Wüx apmaxom apmaxejneng leawxowüy ajneaj aweaag, at moncǘlanquiaj niüng acül nej, apmasaj: “Ndrotnoic xetomiün, nganüy lanaxom.Ich mapac imeajtsan, mapac omea-jtsaats”, apmaj. 10 Naleaing sasajicon, atquiaj xeyay apac omeajtsüwmiángeles Teat Dios wüx nop nerangngo majneaj laleaaw omeaats matünocueaj Teat Dios mawün asoet nej―aw Teat Jesús.

Nop nacualaran nexiül, arang ngomajneaj

11 Aton Teat Jesús tandeac alinoic,tapiüng:

―Tajlüy nop naxey ajiür ijpüwmicual nej. 12 Aaga chingüynacualaran tasaj miteat nej: “Teat,imbaag nómban, iich xic leawapmeaach xic”, aj. Miteat nej quiajtambaag, tüüch nejiw mianopnopoj.13 Ngome xeyay nüt aaga chingüy

Page 134: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 15:14 131 SAN LUCAS 16:3quiaj taxaing meáwan leawa tüünd.Tamb andüy alinoic iüt ninguiünmiünquiaj. Quiaj tambichmandroochmeáwan leaw ajoy mamb wüxcuajantanej ngo majneaj. 14 Condomwüx laǘmb mandrooch meáwanleaw almajiür, tajlüy noic nadamlop tiül aaga cambaj quiaj; nejxeyay tind üet pero ngo majiürcuane apmayar. 15 Quiaj mbiüjlatwüx ayamb arang najiüt. Tambmajaw nop naxey tiül aaga iüt quiaj;tüüch nej mamb tiül mirrünch nejmejiür sow. 16 Quiaj tind müet üetsow, cos nejinguind ngo müüchnej üet. 17 Quiaj leaad omeaats,tapiüng nejáyan quiaj: “¡Xeteatalmajiür xeyay monrang najiüt,nenaw ocueajiw nejiw nüeteran;nganüy a xique teasandeow lopningüy! 18 Leaw sanarang, sanandililalinomb sandüy niüng ajlüy xeteat.Sanasaj: Teat, lanarang xeyay ngomajneaj leawngomandiümTeat Dios,at ique ngo mendiüm. 19 Nde meyacxic tiül mepiüng micual xic. Ngwüy,iyac xic atnej nop nerang minajiüt,sanaj”, aw. 20Condom quiaj taw quiaj,tandilil andüy aniüng miteat nej.

’Alíücan ninguiün majaw nejmiteat nej, xeyay tapac omeaatsmajaw nej. Acuiür tamb mangochnej mapeiquiec nej onic, majendnej omal. 21 Andüüb miün tasajmiteat nej: “Teat, lanarang xeyay ngomajneaj leawngomandiümTeat Dios,ata ique ngo mendiüm. Nganüy ndemeyac xic tiül mepiüng micual xic”,aj. 22 Quiaj miteat nej tasaj monrangminajiüt nej: “Iyamban leaw najneajnapixeran ijchan masooig, aton noiciquial owixeran, at ijchan masooignajneaj napajaran. 23 ¡Quiüran ijananmiün aaga naxip quicheech wacüx;imbiyan matsambaats marangaatsnangos nüt! 24 Cos aaga xecual camlandoj lanapiüng landeow, nganüylanaxom almapac. Tapiüngas landojlaámb, nganüy lapeay”, aj nejiw.Quiaj tapots apac omeajtsüw ajlüynangos nüt.

25 ’Aaga alinop natang micual nejaltiül corrül nganaw mapeay. Wüxnganaw matüch aniüng nej, tanguiaytenguial ajlüy nangos nüt, at mon-jiüng. 26 Quiaj tapaj nop nerangminajiüt miteat nej, tatün manguiaycuane najlüy. 27 Quiaj tasaj nej:“Michiig lapeay, miteat tapiüng man-deow aaga quicheech wacüx naxiptiül, cos apac omeaats lapeay michiignapac najneájan”, aj nej aaga nerangnajiüt. 28 Quiaj tajcüy aaga natangquiaj, ngo mandiüm majmel tinden.Quiaj taw miteat nej mawüywüy nejmajmel. 29 Ndoj nej quiaj tasajmiteat nej: “Xique xeyay neat la-narang minajiüt, ngome áag narangadam ximeaats. Wül meaach xicmasey nop nine teants nambiy nat-samb anaag xeamigos. 30Nganüywüxapeay aaga micual quiaj, nej lamam-bichmandroochwüxmontajmeáwanleawa teaach; pero ique lamembiyaaga naxip wacüx mengoch ombas”,aj nej. 31 Quiaj tasaj nej miteat nej:“Xecual, ique meáwan nüt ilningüymequiiüb xic. Meáwan leawa alna-jiür, aag ayaj landoj ineay. 32 Nganüynetammarangaats nangos nütmapacomeajtsaats, cos aaga michiig camlandoj lanapiüng landeow, nganüylanaxom almapac. Tapiüngas landojlaámb, nganüy lapeay”, aj nej miteatnej ―aw Teat Jesús.

16Tandeac wüx nop minatang nerang

najiüt1 Condom Teat Jesús tasaj minipi-

lan nej aton:―Tajlüy nop naxey nejiür xeyay,

ajiür nop minatang nerang minajiütnej. Aaga nerang najiüt quiaj tajmelasoet; tapiüngüw nej androochn-dróochan ocueaj neneay najiüt.2 Condom neneay najiüt tapaj masajnej: “Lananguiay tenguial irangngo majneaj. Nganüy apmeaachxic meáwan leaw altiül iwix, cosninguiaj ndoj süüch ic najiüt”, ajnej. 3 Condom aaga naxey quiajtapiüng nejáyan quiaj: “Jow nganüy

Page 135: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 16:4 132 SAN LUCAS 16:19nguineay sanarang, cos neneay najiütlangome apmüüch xic najiüt. Xiquengondom ximbas satox iüt; at saxingnamb satüneay. 4 Lanajaw nguineaysanarang para alndom najiür amigoniüng alndom namb wüx lasajwantiül xenajiüt”, aw. 5 Condomquiaj tapaj anopnopoj leawa nejüchneneay najiüt. Tatün manguiay nop:“¿Nguitow ijüch neneay najiüta?”,aj. 6 Quiaj tapiüng: “Coic miow (100)ngan aceite”, aw. Quiaj tasaj: “Cheter,jogüy minawiig, irang alinoic, iyacáagan ic miow gajpowüw (50)”, aj.7 Condom tasaj alinop: “¿Jow ique,nguitow ijüch?” aj. Quiaj tasaj nej:“Coic miow (100) nepeax trigo”, ajnej. Quiaj tasaj: “Jogüy minawiig,irang alinoic, iyac áagan peic miow(80)”, aj. 8 Condom quiaj aaga neneaynajiüt talomb aaga naxey nerang ngomajneaj quiaj cos taxom omeaatsmayamb nguineay apmajlüy alinoicnüt. Nipilan tiül aaga nüt camxeyay axomüwomeajtsüwmarangüwcuajantanej. Pero ajcüw monyambTeat Dios ngo mayacüw omeajtsüwwüx maxomüw xeyay cuajantanejningüy wüx iüt.

9 ’Nganüy sasaj icon: Netammexoman imeajtsan wüx nguineayapmerangan wüx cuajantanej leawijiüran wüx aliün mepacan ningüywüx aaga ngo majneaj iüt cam,pero ngome atnej tarang aaganaxey quiaj. Pues netam mejiüranamigos leaw apmambeolüw iconwüx laǘmb meáwan leaw ijiüran.Ndoj apmejlüyiün najneaj tiül cielomeáwan nüt.

10 ’Cos leaw nerang najneaj wüxcuajantanej, masey wüx noic ninenajiüt, atanquiaj apmarang wüx noicnadam najiüt aton. Leaw arang ngomajneaj wüx noic nine najiüt, wüxnoic nadam najiüt aton ngo majneajapmarang. 11 Sitiül icona ngo meran-gan najneaj wüx leaw almejiüranningüy wüx iüt, ¿nguineay apmeran-gan najneaj wüx leawa más xeyay ne-tam, aag ayaj wüxminajiüt Teat Dios?12 Sitiül ngo merangan najneaj wüx

ocueaj alinop, ¿jane apmeech iconmejiüran ineayiüna?

13 ’Nejinguind nerang najiütngondom marang minajiüt ijpüwmonxey nóiquian, cos ndot ap-mandiüm marang leaw apiüng nop,ngome apmarang leaw apiüng alinop.Tengwüy xeyay mandiüm mandüübnop, quiaj ngome apmandüüb wüxleaw apiüng alinop. Atquiaj ajlüy,nómban ngondom mendüüb TeatDios sitiül meyac imeaats wüx xeyaytomiün aton ―aj nejiw Teat Jesús.

14 Ajcüwa fariseos wüx tanguiayiwaag ayaj, itsojayéjan Teat Jesús cosnejiw xowüy andiümdiümüw tomiün.15Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:

―Icona ipiüngan najneaj irangan,pero irangánan majaw icon nipilan.Nganüy Teat Dios lamajaw nguineayimeajtsan. Cos meáwan leawa nipilanayajcüw más netam, Teat Dios ngomind majaw aag ayaj.

Aaga poch tüünd Moisés tan ajlüy16 ’Aaga poch tüünd Moisés, at

leawa tandeacüw mondeac andeacTeat Dios ajlüyiw leaw tapeay aagaJuan neech yow nipilan. Naw quiajajmel anderac wüx aaga najneajaycambaj ocueaj Teat Dios. Nganüymeáwan nipilan tenguial mayambüwnguineay majmeliw tiül.

17 ’Ngo maél ndrom ombas a cielondrom ombas a iüt, ngo matnej aélmajcueat noic nine letra tiül MipochTeat Dios.

Teat Jesús apiüng wüx moncueateay(Mt. 19:1-12; Mr. 10:1-12)

18 ’Sitiül nop naxeymacueat mintajnejmaquiiüb alinop, aaga naxey quiajajiür xeyay nisoet. At jane apmaqui-iüb nop najcueat najtaj ajiür xeyaynisoet ―aj nejiw Teat Jesús.

Andeac wüx Lázaro, at wüx nop ne-jiür xeyay

19 Condom Teat Jesús tapiüng ali-noic:

―Tajlüy nop naxey ajiür xeyaytomiün, asooig najneajay apix nej.Meáwan nüt ajlüy monet, ajlüyatnej nadam nangos nüt aniüng

Page 136: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 16:20 133 SAN LUCAS 17:6nej. 20 At aton tajlüy nop naxeynetüneay nenüt Lázaro. Xeyaynecoy axom nej, lamambich nejombas. Nej mbójan amb mayacüchchetem mbeay minden a naxeynejiür quiaj. 21 Aaga netüneay quiajmalüy apiüng alndommamilmilmüetleawa najmiüc tiüt teoleaj mimesa naxey nejiür quiaj. Pet ambüwmalüpiw minecoy nej. 22 Noic nütaaga pobre Lázaro tandeow. Quiajángeles taquiüjpüw nej mamb andüyniüng ajlüy teat Abraham. Condomaaga nejiür quiaj, tandeow aton,ndoj tamiüraad. 23 Aaga naxeynejiür quiaj tapeay tiül Hades niüngambüw mondeow, teamamongochxeyay ngo majneaj. Condom quiajtaxaing omal majaw miünquiaj;quiaj tajaw a Lázaro najneajay ajlüyalmaquiiüb Teat Xan Abraham.24Quiaj tendeacnapac tapiüng: “¡TeatAbraham, ijiür xic lasta teat! Isaj aLázaro maxec tiül yow micual owixnej, miün matequeech wüx xeniwmendeyndey, cos langondom, xeyaynecoy teanamongoch tiül aaga biümbcam”, aw. 25 Quiaj Abraham tasaj nej:“Xecual, ich leaam imeaats nguineaytajneaj ijlüy wüx iüt, tejiür meáwanleawa tendiüm; pero a Lázaro ngomajneaj tamongoch. Nganüy nejnajneajay ajlüy ningüy, ique atüch icmemongoch aaga ngo majneaj quiaj.26 At ajiür noic niüng angochay najalandüy tiüt naw ningüy andüy quiaj,ngondom mamongaran andüy niüngijlüyiün; at imiün ninguiaj ngondommamongaran andüy ningüy”, aj nej.27 Quiaj tasaj nej a naxey: “TeatAbraham, satün icueaj teat, isaj aLázaro mamb aniüng xeteat. 28 Cosalnajiür acoquiaw xechiig, sandiümmamb masaj mayambüw Teat Dios;quiaj nejiw ngome aliücüw ningüyalinoic nüt tiül aaga biümb cam”,aj nej. 29 Condom tasaj nej teatAbraham: “Alquiaj almajiürüw aagapoch tüünd teat Moisés, at leawatarangüw mondeac andeac TeatDios. Áag ich manguiayiw”, aj nej.

30Quiaj tapiüng anaxey: “NgwüyTeatAbraham, ngome apmanguiayiw.Pero sitiül aljanemambniüng ajlüyiwnejiw imiün tiül mondeow, quiajnejiw apleaam omeajtsüw wüx TeatDios”, aw. 31 Teat Abraham tasajnej: “Sitiül ngo marangüw leawatapiüng teat Moisés, tengwüy ngomayariw leawa tandeacüw ajcüwamondeac andeac Teat Dios, maseymamb nop imiün tiül mondeowngome apmayariw andeac”, aj nej―aw Teat Jesús.

17Nde meyacüchiün wüx ngo majneaj(Mt. 18:6-7, 21-22; Mr. 9:42)

1 Condom Teat Jesús tasaj minipi-lan nej:

―Meáwan nüt apmajlüy leawandiüm mayac icon wüx meranganngo majneaj. Pero, ¡xeyay ngo ma-jneaj apmamongoch leaw apmayacwüx alinop marang ngo majneaj!2 Najneaj maoelich teonic nej nopcow majlos tiül ndec, wǘxan nganawmayac wüx marang ngo majneaj nopleaw jayats mayar sandeac. 3 Netammejawan nguineay apmerangan tiülicona.

’Sitiül aljane apmarang ngo ma-jneaj wüx imbas, ipaj ocueaj. Sitiülnej leaad omeaats wüx aaga ngo ma-jneaj tarang quiaj, matün perdon,pues iwün wüx imeaats leawa tarang.4 Jondot nop apmandeac wüx imbasngo majneaj ayaíw andeac tiül noicnüt, ndoj tatün icueaj ayaíw atünmewün wüx imeaats aaga ngo ma-jneaj lamandeac wüx imbas, ique ne-tam mewün wüx imeaats nguitówanquiaj ―aj nejiw Teat Jesús.

Netam mayacüch omeaatsaran wüxTeat Dios

5 Condom miapóstoles nej TeatJesús tasajüw nej:

―Teat, imbeol xicon naleaing nay-acan ximeajtsan más wüx Teat Dios―ajüw nej.

6Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Sitiül icona iyacan imeajtsan

wüx Teat Dios masey iyajcan

Page 137: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 17:7 134 SAN LUCAS 17:27nepateayiün alndommerangan, atnejapateay osaab mostaza, apndommesajan aaga xiül sicómoro quiaj:“Lojquiür, quiür piürar tiül ndec”,merajan, atquiaj apmajlüy ―aj nejiw.

Nguineay netammarang nop nerangnajiüt

7Aton tasaj nejiw Teat Jesús:―Jane nop tiül icona ajiür min-

erang najiüt nej nechiüt iüt, tengwüynejiür wacüx, wüx apmapeay arangnajiüt aaga nerang najiüt quiaj, ap-masaj: “Imong, cheter, iret”, maj.8 Sapiüng ngwüy, ingow asaj aagayaj apmasaj: “Irang süet, iyac mes.Leaw ndoj süet sanganeow ndoj tereta ique”, apmaj. 9 Ngwüy ¿netammasaja: “Dios mangüy ic”, apmaj,ajcan arang leaw netam maranga?¡Ngwüy! 10 Atquiaj wüx icona aton,wüx lamerangan leawa Teat Dioslamapiüng merangan, netam meya-jcan ngome alngün xeyay najneajterangan, cos terangan áagan leawatüch icon merangan ―aj nejiw TeatJesús.

Gajpowüwmonxey axomnejiwnapatmonandeow nasoic lepra

11 Teat Jesús tanaámb amb andüyJerusalén, tamong niüng angochayiüt ocueaj Samaria maquiiüb Galilea.12 Wüx tapeay tiül noic nine cam-baj, quiaj tambüw mangochiw nejgajpowüw monxey axom nejiw na-pat monandeow nenüt lepra. Miün-quiájan lombojow ngo matüchiw nej.13 Tepajüw napac, tapiüngüw:

―¡Teat Jesús, Teat Naxey! ¡Ijiürxicon lasta! ―awüw.

14Wüx Teat Jesús tajaw nejiw, quiajtasaj:

―Quiüran, ijchan majaw iconmiteaats ocueajiiüts ―aj nejiw.

Quiaj tambüw, condom wǘxantenguial ajüyiw, quiaj tayajcüwlajneajiw, nómban ndroj a necoy.15 Condom nop nejiw wüx tajawlajneaj, andilílan tiüt tamb, apacomeaats, teamandeac wüx leawalamarang Teat Dios. 16Taquieel micosnej mejquiet tiüt niüng ajlüy TeatJesús masaj Dios mangüy nej. Aaga

naxey quiaj naw Samaria. 17 CondomTeat Jesús tapiüng:

―Neol, sayaag gajpowüw lajneajiün andeowüw. ¿Jow al ojquiyej,wüliwe? 18 ¿Neol ngo majlüy alinoptiül nejiw miün müüch gracias TeatDiosa; neol áagan a napeay miünnaxey cama? ―aw Teat Jesús.

19 Condom quiaj tasaj aaga naxey:―Witiür quiür, nganüy lerneaj cos

teyar sandeac ―aj nej Teat Jesús.Nguineay apmajlüy minipilan Teat

Dios(Mt. 24:23-28, 36-41)

20 Condom fariseos tatüniw man-guiayiw Teat Jesús, tasajüw:

―¿Ngow ipiüng apmajlüy ningüymicambaj Teat Dios, aaga nüt wüx ne-jay Teat Dios apmajlüy wüxminipilanneje? ―ajüw nej.

Quiaj tasaj nejiw:―Wüx Teat Dios apmayac ningüy

micambaj nej, aag ayaj ngondommaxoram majaraw. 21 Ngondommapiürang wüx: “Jogüy”, tengwüymapiürang: “Joíün”, cos micambajTeat Dios lajlüy tiül icona ―aj nejiwTeat Jesús.

22 Condom tasaj minipilan nej:―Aliüc miün nüt apmendiüman

mejawan masey noic nüt tiülaaga nüt wüx Teat Naxey lajlüywüx micambaj nej; pero ngomeapmejawan. 23 Apmawaijchaw iconmapiüngüw: “Jogüy a Teat Naxey”,tengwüy: “Joíün.” Icona ndemeamban mendüjpiün. 24 Alinoicnüt wüx Teat Naxey aliüc apmajüic,cos apmajlüy atnej noic najlip wüxajlipiich ngondom mexotüy, nómbanarraj nguiajantanej. 25 Pero naleaingombas netam mamongoch xeyay ngomajneaj, majcüy majaw nej nipilannajlüy nganüy cam. 26 Aaga nütwüx aliüc Teat Naxey apmajlüy atnejtajlüy tanomb wüx almapac Noé.27Nipilan ngo meteotsüw wüx; netiwnanganeowüw, angoch owixaw atnejajlüyay marangüw. Wüx tatüch aaganüt wüx Noé tajmel tiül nadam müx;quiaj tajngot a yow, tandrooch nej

Page 138: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 17:28 135 SAN LUCAS 18:12ombasüw meáwan. 28 Aton atnejtajlüy tanomb wüx almapac a Lot,nipilan aton ngo meteotsüw wüx; cosnetiw, nanganeowüw, nengalayej,nenüübayej, nepiürüw, arangüwombiümüw. 29 Wüx taw quiaj a Lottiül cambaj Sodoma tajmiüc biümb,at azufre imiün tiül cielo atnej ajoet.Quiaj tandrooch ombas meáwanleaw almajlüy tiül aaga cambaj quiaj.30 Atnej wüx aaga nüt quiaj ngometeateotsaran wüx nicuajind, atquiajapmajlüy wüx a nüt aliüc Teat Naxey.

31 ’Wüx aaga nüt quiaj sitiül aljanengo majlüy aniüng nej, nde majmelmawün leaw almajiür tiül iüm. Sitiülaljane altiül corrül, nde mandililandüy aniüng nej. 32 Ich leaamimeajtsan nguineay tarang mintaj aLot. 33 Sitiül aljane ngo mayarsandeac cos imbolmambiyawnej nip-ilan, wüx apmandeow apmamongochxeyay ngo majneaj, ngome apmambtiül cielo. Nganüy sitiül aljane ngomapiüng wüx masey mandeow cosayar sandeac, nej alinoic nüt apma-jlüy xeyay najneaj tiül cielo.

34 ’Aton sasaj icon, wüx aaga ong-wiiüts quiaj ijpüw almameayiw wüxnoic mats, nop apxaijnguiam, alinopapmajcueátan. 35 Átan apmajlüyijpüw montaj teanchiülüw nóiquian,nop apxaijnguiam, alinop apmajcueá-tan. 36 Ijpüw monxey tearangüw na-jiüt tiül corrül, nop apxaijnguiam,alinop apmajcueátan ―aj nejiw TeatJesús.

37Wüx tanguiayiw aag ayaj minipi-lan nej, quiaj tasajüw nej:

―Teat ¿nguiane apmajlüy aagayaja? ―ajüw nej.

Quiaj tasaj nejiw:―Niüng ajlüy nop nandeow, quiaj

apsonongom a potwit ―aj nejiw TeatJesús.

18Nop lemben omal najtaj y nop juez

1 Condom Teat Jesús tasaj nejiwalacas poch ngome aleaing miün,

cos tandiüm müüch leaam omea-jtsüw nguineay netam mandeacüwmaquiüjpüw Teat Dios, matajcüworar meáwan nüt nde paxiüm. 2Quiajtapiüng:

―Tajlüy noic cambaj, ajlüy quiajnop nejaw wüx asoeteran, ngo ma-jiür lasta nipilan, at ngo mimbolmandüy Teat Dios. 3 Tiül aaga cam-baj quiaj alquiaj nop najtaj lem-ben omal, lambójan amb quiaj masajaaga naxey mandondoch noic mon-cüy. 4 Pero aaga naxey quiaj ngomandiüm. Ndójwüx tapiüng nejáyanquiaj: “Masey ngo najiür lasta nip-ilan, aton ngo nimbol nandüy TeatDios; 5 nganüy sanarang leaw netamwüxmimoncüy aaga lembenomal na-jtaj quiaj, wǘxan nganaw müüch xicnajcüy cos oleajleájan ningüy”, ―aw.

6Quiaj tapiüng Teat Jesús:―Inguiayiün nguineay tapiüng

aaga ngo majneaj nejaw wüxasoeteran quiaj. 7 ¿Jow icona cuaneipiüngana? ¿Jow Teat Dios ngondommambeol leaw monyamb neje,montün nej ocueaj nüt ongwiiütsa?¿Ngwüy ipiüngana nequiy mambeolnejiwe? 8Xique sasaj icon, nej ngomeapmequiy mambeol nejiw. Jow wüxaliüc Teat Naxey, ¿quia apmaxomwüx iüt nipilan leaw aliün mayacüwomeajtsüw wüx neje? ―aw TeatJesús.

Jesús tandeac wüx nop fariseo, atwüx nop nesap tomiün

9 Condom tandeac alinoic pochTeat Jesús manguiayiw leawapiüngüw nejiw xeyay najneajarangüw, ngo matnejiw jangantanejnipilan. Tapiüng:

10 ―Tajlüy ijpüw monxey, nopfariseo, alinop nesap mitomiün cam-baj. Tambüw tiül nadam nangaj iümmetajcüw orar. 11 Aaga fariseo wüxtataag orar, lombójan, atcüy tapiüng:“Süüch ic gracias Teat Dios, cosxique ngo mat xic jangantanej nipi-lan leaw moneed, monrang ngo ma-jneaj, monjiür pálwüx montaj; atonngo mat xic aaga nesap mitomiüncambaj quiaj. 12Xique saíünd ijmbüw

Page 139: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 18:13 136 SAN LUCAS 18:30

tiül noic seman; aton sayac xechechaaga diezmo naw tiül meáwan leawasaxom”, aw. 13 Nganüy aaga nesapmitomiün cambaj miünquiájan lem-bej, ngo mandiüm maxaing omal ma-jaw cawüx, atoltol mal miíünd nej,tapiüng: “¡Teat Dios, xique neran-gas ngo majneaj, ijiür xic lasta Teat!”aw. 14 Xique sasaj icon aaga naxeynesap mitomiün cambaj quiaj, ap-majtsor najneajay omeaats cos TeatDios tanguiay nej andeac. Nganüyaaga fariseo ngwüy. Atquiaj ajlüycos jane nelombojchay, nicuajind nej,apmamongoch monxing. Nganüyjane ayaag nicuajind nej, Teat Diosapmapiüng, najneajay arang ―awTeat Jesús.

Taquiüraab mamb namix nine ma-jawüw Teat Jesús

(Mt. 19:13-15; Mr. 10:13-16)15 Condom taquiüraab niüng

ajlüy Teat Jesús tegüy namix ninematepeayiw nej majend nej omalüw.Minipilan nej wüx tajawüw aagayaj, tapots maliquiaw monquiiübnamix nine. 16 Quiaj Teat Jesús tapajminipilan nej masaj:

―Ijchan miünüw a namix nineniüng sajlüy, nde mepalan. Jan-gantanej apmajmel tiül micambajTeat Dios netam majlüy atnej ajcüwanamix nine cam. 17 Naleaingsasaj icon jane andiüm majmeltiül micambaj Teat Dios, sitiül ngomandiüm marang atnej nop nine,nómban ngondom majlüy tiül ―ajnejiw Teat Jesús.

Nop nejiür xeyay tomiün tandeacaweaag Teat Jesús

(Mt. 19:16-30; Mr. 10:17-31)18 Nop nenajiüt tiül judíos tatün

manguiay Teat Jesús, tasaj:―Teat, sajaw ique najneaj irang.

Nganüy isaj xic Teat, ¿cuane ne-tam narang, nguineay alndom napacmeáwan nüt tiül cielo? ―aj.

19Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―¿Neol tepiüng xique nerangas

najneaja? Nejinguind nipilan ngomarang najneaj; áagan Teat Dios

arang najneaj. 20 Ique lamenguiayleaw andiüm Teat Dios, cos apiüng:“Nde mejiür minajtaj; nde membiynipilan; nde merneed; nde merwai-ich; iyar andeac miteat, mimüm”―ajnej Teat Jesús.

21Quiaj tasaj nej aaga naxey quiaj:―Teat,meáwan aag ayaj sayacwüx

ximeaats nde sajngot miün―aj nej.22Wüx tanguiay aag ayaj Teat Jesús,

quiaj tasaj:―Alíünan alinoic nganaw merang.

Quiür inüüb leaw almejiür, condomimbaag ombeat meaach leawa nipilanngo majiür, quiaj apmejiür tiül cieloxeyay nembeatmbeat, ndoj tewiünmendüüb xic ―aj.

23 Aaga naxey wüx tanguiay aagayaj ngo majneaj mayaag, tamixomeaats, ngo mandiüm mandroochombas leaw ajiür, cos nop nej nejiürxeyay. 24 Wüx Teat Jesús tajaw amixomeaats aaga naxey, quiaj tapiüng:

―¡Xowüy laél majmeliw tiül mi-cambaj Teat Dios ajcüwa monjiürxeyay! 25 Más ngo maél nop camellomamong amb tiül owil nots ndiüc,ngo matnej aél ocueajiw a nipilanmonjiürmajmeliw tiülmicambaj TeatDios ―aw.

26 Meáwan leawa tanguiayiw aagayaj tapiüngüw:

―Sitiül atquiaj ajlüy, ¿jane alndommaw wüx asoet neje? ―awüw.

27Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Leaw nipilan nómban ngondom

marang, Teat Dios alndom marang―aj nejiw.

28 Condom tasaj nej teat Pedro:―Teat, xicona tacueatasan

meáwan leaw tajiürasan paranandüjpiün ic ―aj nej.

29Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Naleaing sasaj icon, ngo ma-

jlüy nejinguind macueat aniüng nej,miteat nej, mimüm nej, micoj nej,michiig nej, mintaj nej, micual nej,para majlüy tiül micambaj Teat Dios,30 leaw ngome apmüünd majiür ali-nomb meáwan leawa tacueat ningüy

Page 140: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 18:31 137 SAN LUCAS 19:10wüx aaga iüt cam, at alinoic nüt ap-müünd mapac meáwan nüt tiül cielo―aj nej.

Tandüy wüx mapiüng apmambi-yaran

(Mt. 20:17-19; Mr. 10:32-34)31 Condom Teat Jesús tawün

ninguiün quiriw ajcüwa gajpiüpminipilan nej, tasaj:

―Nganüy tabaats matüchiiütsJerusalén. Quiaj apmajlüy atnejlamapiüngüw mondeac andeac TeatDios nguineay apmarangüch wüxombas a Teat Naxey. 32 Cos apmay-acüch teowixawnapeaymiünnipilan;apmitsojow nej mandeacüw ngomajneaj wüx ombas; apmateontsüwwüx ombas nej onts ombeayiw nejiw.33 Apmatoliw, condom apmambiyawnej nómban. Ndoj, wüx er nütapmapac alinomb ―aj nejiw TeatJesús.

34Pero nejiw ngo maxomüw omea-jtsüw wüx aag ayaj, ngo majawüwcuane wüx amb apiüng; cos ngomüjndiw majawüw.

Teat Jesús tüüch majneaj nop sombtiül Jericó

(Mt. 20:29-34; Mr. 10:46-52)35 Teat Jesús wüx laliüc mapeay

tiül cambaj Jericó, alquiaj nopnaxey nesomb alchetem mbeay tiiüdteatüneay. 36 Aaga naxey quiaj wüxtanguiay xeyay nipilan teamong,quiaj tatün manguiay cuane najlüy.37Quiaj tasoic Teat Jesús naw Nazaretnamong amb quiaj. 38 Condom tepajnapac:

―¡Teat Jesús, micual David, ijiürxic lasta! ―aw.

39 Quiaj taliquiaw nej leaw mon-mong ombas, macueat apaj. Pero nejtayac wüx alquiriw apaj, tapiüng:

―¡Micual David, ijiür xic lasta!―aw.

40 Quiaj Teat Jesús lembet, tapiüngmamb majanüch aaga naxey quiaj.Wüx tapeay niüng ajlüy nej, tatünmanguiay, tasaj:

41―¿Cuane ipiüng, teat? ―aj.Quiaj tasaj nej aaga naxey:

―Teat, sandiüm meaach majneajxiniiüg, sandiüm naxom najaw ―ajnej.

42Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Nganüy apmexom mejaw;

lerneaj cos teyac imeaats wüx xique―aj nej.

43 Andǘüban rat oniiüg, condomtandüüb mamb Teat Jesús, tüüch gra-cias Teat Dios. At meáwan nipilanwüx tajawüw aag ayaj tandeacüw na-jneaj wüx Teat Dios aton.

19Zaqueo tandiüm majaw Teat Jesús

1 Condom Teat Jesús tapeay Jericó,tamong amb tiül cambaj. 2 Alquiajnop naxey nejiür xeyay tomiün,nenüt Zaqueo, minatang ocueajiwmonsap mitomiün cambaj. 3 AagaZaqueo quiaj andiüm matüch niüngajlüy Teat Jesús majaw. Perongondom cos tequech oleaj, aton cosxeyay nipilan alquiaj. 4 Leawa tarang,tecuiür tamong ombas, tajtep noicowil xiül nenüt sicómoro paramaxommajaw, cos Teat Jesús netammamongamb quiaj. 5 Wüx tatüch quiaj TeatJesús, taxaing omal majaw cawüx.Tajaw a Zaqueo, quiaj tasaj:

―¡Zaqueo! ¡Ernguialeateay, iriowtiüt! Cos nganüy netam naxood in-iüng ―aj.

6 Almanguiay aag ayaj a Zaqueo,ajchícan tiüt tamb mangoch TeatJesús, apac omeaats. 7 Meáwan nip-ilan wüx tajawüw aag ayaj tapotsandeacndeacüw wüx. TapiüngüwTeat Jesús laámb maxood aniüng nopnerang xeyay ngo majneaj. 8 Pero Za-queo witiüt lembemmasaj Teat Jesús:

―Nganüy Teat, leaw alnajiürsanawün pinawan nüüch leawango majiür; at sitiül aljane aleaiclanayar ocueaj wüx sawaiich, nganüysanandilil nüüch alapiquiw atow nejsayar ―aj.

9Quiaj tapiüng Teat Jesús:―Wüx aag ayaj ajüiquich nej laáw

wüx asoet, cos aaga naxey cam atonnop micual mixejchiiüts Abraham.10 Teat Naxey iün mayamb meáwan

Page 141: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 19:11 138 SAN LUCAS 19:33nipilan mawün wüx asoetiw leawalandrojow tiül arangüw ngo majneaj―aw Teat Jesús.

Gajpowüw monrang najiüt tüjndiwtomiün

(Mt. 25:14-30)11 Wüx laliüc mapeayiw Jerusalén,

quiaj Teat Jesús tandeac alinoic pochmasaj ajcüwa nipilan quiaj müüch ne-jiw majawüw ngome laliüc matüchaaga nüt wüx Teat Dios apmajlüy wüxmicambaj nej. 12 Condom tasaj nejiw:

―Tajlüy nop naxey netamtamajlüy nipilan, tamb tiül noic cambajmiünquiaj mayar minajiüt nejmarang natang nenajiüt, cas tandilil.13 Wǘxan nganaw mamb, tapajgajpowüw monrang minajiüt nej.Tüüch anopnopoj noic tomiün xeyaynembeat, ndoj tasaj nejiw: “Iyambannguineay alndom mexoman wüxalquiriw aaga tomiün cam, ndoj ap-meajchiün xic leaw sapeay”, aj nejiw.14 Ajcüwa nipilan micual miíüt nejngo mandiümüw, ajcüyiw majawüwnej. Áag tüjchiw mamb noic ajlüynipilan mapiüngüw ngo mandiümüwaaga naxey quiaj marang natangnenajiüt tiül nejiw. 15 Masey atquiajtarangüw, aaga naxey tayar minajiütnej. Ndoj tandilil andüy tiül miíütnej. Wüx lapeay, quiaj tapaj monrangminajiüt nej leawa tüüch tomiün,majaw nguitow lamaxomüw wüxanopnopoj. 16 Aaga ombas mapeaytasaj nej: “Teat, jogüy mitomiün,lanaxom wüx algajpowüw”, aj nej.17 Quiaj tasaj nej aaga natang nena-jiüt: “Najneajay terang cos terangleaw sapiüng; masey napateay süüchic, ique teyambnguineaymexomwüxalquiriw. Nganüy sanüüch ic mejlüywüx gajpowüw cambaj”, aj nej.18 Condom wüx tapeay alinop tasajnej: “Teat, jogüy mitomiün, lanaxomwüx alacoquiaw”, aj nej. 19 At tasajnej aaga natang nenajiüt: “Nganüysanüüch ic mejlüy wüx acoquiawcambaj”, aj nej. 20Quiaj tapeay alinopmasaj nej: “Jogüy mitomiün, teat.Tayacas tiül noic nine püy. 21 Cos

ximbol nandüy ic teat, sayaag xowüyapmejcüy. Cos sajaw ique ixaingomeaats corrül masey ngome iqueipiür, at ique iwit masey ngome iqueitendeay”, aj nej. 22 Quiaj tasaj nejaaga natang nenajiüt: “Ngo majneajirang, aaga poch leaw indeac quiajayac isoet. Sitiül lamejaw xiquenapatas, sawit leaw ngo nayac, atsitiül ipiüng saxaing masey ngomexique sapiür; 23 ¿neol ngo meyactiül banco xetomiün? Quiaj wüxsanapeay nayar, lamaxom wüxalquiriw”, aj nej. 24Condomtasaj leawaliw quiaj: “Inojtiün ocueaj a tomiün;ijchan aaga nejiür gajpowüw”, ajnejiw. 25 Quiaj tasajüw nej: “¡Teat,aag ayaj lamajiür gajpowüw!”, ajüwnej. 26 Quiaj tasaj nejiw aaga natangnenajiüt quiaj: “Naleaing sasaj icon,leawa tayamb nguineay mayac wüxalquiriw, apmüünd xeyay; nganüyjane ngo mayamb nguineay maxomwüx alquiriw, apmajnot ocueaj aagaleawa tüünd”, aj nejiw. 27 At tapiüng:“Iquiüjpanmiün ningüy niüng sajlüy;imbiyan ajcüwa moncüy majawxic leaw ngo mandiümüw narangminatangüw nejiw”, aw a natangnenajiüt ―aj nejiw Teat Jesús.

Teat Jesús tajmel tiül Jerusalén(Mt. 21:1-11; Mr. 11:1-11; Jn. 12:12-19)

28 Ndoj mapiüng aag ayaj, TeatJesús tanaámb tamb andüy Jerusalén.29 Wüx laliüc matüchiw mal cambajBetfagé, at Betania, niüng ajlüy aagatiüc nasoic mitiüc Olivos, quiaj tüüchmamb ijpüw minipilan nej. 30 Tasaj:

―Quiüran tiül aaga cambaj quiün.Wüx apmepeayiün quiaj, apmexo-mannopquicheech bur netsaag quiaj,nganaw müünd memas. Ichejtiüniquiüjpanmiün. 31Sitiül aljanematünmanguiay icon neol techejtiün, isa-jan: “Cos Teat Naxey neech xiconniünan najanan apmetam nej”, irajan―aj nejiw Teat Jesús.

32 Condom ajcüwa minipilan nejtambüw, taxomüw a bur atnejlamasaj nejiw Teat Jesús. 33 Naleaing

Page 142: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 19:34 139 SAN LUCAS 20:4

wüx teamachejtiw, quiaj tasaj nejiwmoneay nej:

―¿Neol techejtiün a bur quiaja?―ajüw nejiw.

34Quiaj tasajüw:―Cos Teat Naxey nesaj xicon niü-

nan najanan, apmetam nej ―ajüw.35 Quiaj taquiüjpüw mamb a

bur andüy niüng ajlüy Teat Jesús.Condom tayacüw wüx opech abur apixaw nejiw, cas tatepichawwüx Teat Jesús. 36 Quiaj nipilantapots mapojchiw tiüt tiül tiiüdapixaw nejiw niüng apmamong TeatJesús. 37 Wüx laliüc matüchiw niüngamiücüch tiüt mitiüc Olivos, quiajmeáwan nipilan leaw almandüjpiwnej, ajcüwa monyar nej aquiaach,tepajüw apac omeajtsüw, tandeacüwnajneaj wüx Teat Dios cos tajawüwmeáwan najneaj leawa tarang TeatJesús. 38 Tapiüngüw:

―¡Apac omeajtsaats cos lapeaynop leaw iün wüx minüt Teat Dios!¡Nej natang nenajiüt! ¡Najneajayajlüy tiül cielo; najneajay ajlüy TeatDios! ―awüw.

39 Altiül nipilan acas fariseos,tasajüw Teat Jesús:

―Teat, iliquiaw mapalüwombeayiw ajcüwa minipilan quiaj―ajüw nej.

40Quiaj Teat Jesús tasaj nejiw:―Xique sasaj icon sitiül ajcüwa

nipilan cam ndijchiümoj, piedra ap-mangochiw apmendeacüw ―aj ne-jiw.

41 Wüx laliüc matüchiw cambajJerusalén, Teat Jesús taxom majaw acambaj, quiaj tamix omeaats, tajiüntsmajaw. 42 Tapiüng:

―¡Malüy ram iniüjcan mejawannganüy nüt cam, ajlüy leaw alndommüüch icon mejiüran monajneaj!Nganüy naél mejawan, nexotüy,ngondom mejawan. 43 Aliüc miünnüt apmajlüy xeyay ngo majneajapmatüch icon. Cos ajcüwa ijcüyiünmequiüjpan apmayeyiw icon tiüt;apmapalüw icon mayacüw iconpinawan. 44 Apndajrriüm tiütmeáwan imbiüman, ngome apmacül

noic piedra mesapüy maquiiüb ali-noic. At icona nóiquian mequiüjpanmicualan apmümb ndrom imbasan,cos ngome teyariün wüx Teat Diostiün mawün icon wüx ―aw TeatJesús.

Tawün tiül nadam nangaj iüm leawngo metam majlüy quiaj

(Mt. 21:12-17; Mr. 11:15-19; Jn. 2:13-22)

45 Condom Teat Jesús tajmeltiül nadam nangaj iüm, quiajtapots mawün meáwan monüjpeay,mongalüy leaw aliw tiül. 46 Tasajnejiw:

―¿Neol ngo leaam imeajtsananguineay apiüng tiül Mipoch TeatDiosa? Cos apiüng: “Saniüng ajlüyniüng alndom matajcüch orar”; peroicona lamerangan aaga nadamnangajiüm cam atnej niüng axotüy moneed―aj nejiw Teat Jesús.

47 Teat Jesús nütnǘtan aquiaachnipilan tiül nadam nangaj iüm.Ajcüwa montangtang miteaats, atmondüy wüx aaga poch tüündMoisés, at monajiüt ocueaj nipilanjudío, tapots mayambüw nguineayalndom mambiyaw nej. 48 Naleaingngo maxomüw cuane wüx masapüwnej, cos meáwan nipilan xeyayandiümüw manguiayiw andeac nej.

20Tasajüw Teat Jesús nguiane ayar na-

jiüt(Mt. 21:23-27; Mr. 11:27-33)

1 Noic nüt Teat Jesús teaquiaachnipilan tiül aaga nadam nangaj iümtiül Jerusalén, teamapiüng nguineayalndom mawaran wüx nisoet. Quiajtapeayiw niüng ajlüy nej montang-tang miteaats, mondüy wüx aagapoch tüünd Moisés, at natangtangmonajiüt tiül judíos. 2 Quiaj tasajüwnej:

―Isaj xicon nguiane teyarminajiütmerang aag ayaj. ¿Jane neech ic?―ajüw nej.

3Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Ata xique aton sanatünnanguiay

icon noic poch. Isajan xic: 4 Jow aaga

Page 143: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 20:5 140 SAN LUCAS 20:21Juan, wüx tüüch yow nipilan, ¿janeipiüngan nesaj nej marang aag ayaja?¿Diosa, ngwüy nipilana? ―aj nejiw.

5 Quiaj tendeacndeacüw nejeyéjanquiaj, tapiüngüw:

―¿Cuane apmapiüngaatsa? Cossitiül apmapiüngaats Teat Dios neechnej miün, quiaj apmasaj icoots:“¿Neol ngo meyariün andeac neje?”apmaw. 6 Sitiül apmapiüngaatsnipilan, apmambiyaw icoots cambaj,apmaloxiw icoots, cos meáwannipilan apiüngüw aaga Juan nopnendeac andeac Teat Dios nej―awüw.

7 Tapiüngüw ngo majawüw janeneech nej miün a Juan. 8 Quiaj tasajnejiw Teat Jesús:

―Ata xique aton ngo nasaj iconjane neech xic niün narang aaga tea-narang cam―aj nejiw.

Ngo majneaj monrang najiüt(Mt. 21:33-44; Mr. 12:1-11)

9 Condom quiaj Teat Jesús tapotsmasaj nipilan acas poch andüy wüxnapiürüch, tapiüng:

―Tajlüy nop naxey tapiür xeyayowil uva tiül micorrül nej, condomnej taw quiaj tamb xeyay nüt. Tayacteowix nipilan a corrül quiaj. 10Wüxtatüch a nüt mapeederan a uva, quiajaaga neneay corrül tüüch mamb nopnerang minajiüt nej mamb majawmonrang najiüt mayar leaw aneaynej neneay iüt. Pero tatoliw nej,ndoj tüjchiw mandilil owíxan, ngomüjchiw nicuajind. 11 Condom aaganeneay iüt tandüy wüx müüch mambalinop nerang minajiüt nej. Átanwüx tapeay quiaj angochiw miün nej,tapots matoliw. Condom tandililaton owíxan, ngo müjchiw nicuajind.12 Aaga neneay corrül tandüy wüxmüüch mamb alinop nerang mina-jiüt nej. Átan wüx tapeay quiaj,angochíwan mawüjchiw nej, landüywüx apmambiyaw. Tawüniw mal-oxiw ninguiün.

13 ’Ndójwüx quiaj tapiüng aaganaxey neneay corrül: “Jow nganüy,¿nguineay sanaranga? Sanüüch

mamb xecual, aag xowüy sajiürlasta. Sapiüng wüx apmajawüw nejapmarangüw leawa nej apiüng”, aw.14 Pero ajcüwa monrang najiüt tiülcorrül wüx tajawüw micual neneayiüt, quiaj tapiüngüw nejíwan quiaj:“Nej aag ayaj apmaneay aaga corrülcam. Tabaats mambiyaats, ndojicoots apmaneayiiüts a iüt cam”,awüw. 15 Quiaj tasapüw, tawüniw tiülcorrül, tambiyaw. ¿Cuane ipiünganapmarang a neneay iüt wüx ombasüwajcüwa monrang najiüt quiaja?16 Pues apmamb mambiy nejiw,condom apmayamb alinoic ajlüymonrangnajiütmayac teowixawaagacorrül quiaj ―aj nejiw Teat Jesús.

Ajcüwanipilanwüx tanguiayiw aagayaj, tapiüngüw:

―¡Malüy Dios ngo marang atquiaj!―awüw.

17 Teat Jesús tajaw teombasüw ne-jiw, quiaj tapiüng:

―¿Neol, cuane wüx amb apiüngtiül Mipoch Teat Dios? niüng apiüng:Aaga piedra leawa taloxiw ninguiün

monrang iüm,nganüy laíün marang xeyay netam

piedra tiül oxing iüm.18 Jane apmajmiüc wüx aaga piedraquiaj, apmapol nej; pero sitiül aagapiedra quiaj apmajmiüc wüx om-bas aljane, nómban apmacuiaach tiüt―aw Teat Jesús.

¿Netam majwan tomiün andüy tiülRoma?

(Mt. 21:45-46; 22:15-22; Mr. 12:12-17)19 Ajcüwa montangtang miteaats

at mondüy wüx aaga poch tüündMoisés quiájan tandiümüw masapüwnej, cos tayajcüw aaga andeac quiajandüy wüx ombasüw nejiw ambapiüng. Pero timboloj mandüyiwnipilan, áag taton ngo marangüwnicuajind. 20 Ndoj tüjchiw mambacas monxey mandacüwiw. Ajcüwayaj ajüic atnej najneaj arangüw,pero ambüw mayambüw nguineayalndommandacüwiw, masapüw wüx,mayambüw leaw andeac Teat Jesús,mayacüw nej teowix natang nenajiüt.21Quiaj tiünüw masajüw nej:

Page 144: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 20:22 141 SAN LUCAS 20:42―Teat, sajawan ique indeac

iquiaach leaw naleaing, ngo mewai-ich. At aton ique ngo mepiüngwüx jane tiül nipilan netam, janengo metam. Ique iquiaach MipochTeat Dios atnej netam. 22 Nganüyisaj xicon ¿naleaing netam majwantomiün müünd aaga César, ngwüyngo metama? ―ajüw nej.

23 Teat Jesús tajaw neol tatüniwnej manguiayiw aag ayaj, quiaj tasajnejiw:

―¿Neol tendiüman meyacan xicwüx naéle? 24 Ich miün noic tomiünmajawaats. ¿Jane mitey alwüxe, atonjane minüt alwüx a tomiün cama?―aj nejiw.

Quiaj tasajüw nej:―César ―ajüw.25Quiaj tasaj nejiw:―Ijchan a César leaw aneay nej,

aton ijchan Teat Dios leaw aneay TeatDios ―aj nejiw Teat Jesús.

26Ngomaxomüw alngün poch leawalndom masapüw wüx, áag leawatandeac niüng teamanguiayiw nipi-lan. Leawa tarang, nejiw mbaya-toj manguiayiw leaw asaj nejiw, ndi-jchiütójan.

Wüx apmapacaran tiül mondeow(Mt. 22:23-33; Mr. 12:18-27)

27 Condom acas saduceos tambüwmajawüw Teat Jesús. Ajcüwasaduceos quiaj apiüngüw mondeowlangome apmapacüw alinomb.28 Tasajüw Teat Jesús:

―Teat, Moisés tarang tiül mi-nawiig nej, tapiüng: Sitiül nop naxeymandeow, macül mintaj nej lembenomal, ngome tajiürüw micualüwnejiw, quiaj michiig nej netam men-goch owix aweaag aaga lemben omalquiaj, majiürüw micualüw majüicatnej micoj nej tajiür micual nej.29 Tajlüy ayaíw monxey nop necualnejiw. Aaga natang nacualarantengoch owix, ndoj tandeow wüxnganaw majiürüw micualüw nejiw.30 Condom quiaj michiig nej tengochowix aweaag aaga najtaj lembenomal quiaj. Átan tandeow aaga

naxey, nganaw majiürüw micualüwnejiw. 31 Atanquiaj tarang ambarojpüw. Ajcüw ayaíw monxey quiaj,tengoch owix maquiiüb aaga najtaj,pero ngome tajiürüw micualüwnejiw. 32 Ndójwüx nejay aaga najtajtandeow. 33 ¿Jow alinoic nüt wüxapmapacaran tiül mondeow, ngüntiül ajcüwa monxey apmaquiüjpüwaaga najtaja? Cos miayaíw tengochowixaw maquiüjpüw―ajüw nej.

34Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Nipilan tiül aaga nüt cam angoch

owixaw. 35 Pero jane apmapac tiülmondeowmamb tiül cielo, ngome ap-majlüy atquiaj, ngome apmajlüy an-goch owixeran. 36 Langondom man-deowüw alinomb, apmajlüyiw at ne-jiw ángeles, apmajlüyiw micual nejiwTeat Dios aton, cos nej lamapacüüchnejiw tiül mondeow. 37 Nganüy wüxaaga apacaran tiül mondeow quiaj,nejay teat Moisés taquiaach wüx tiülminawiig nej niüng tapiüng tajawnoic owil nine xiül leaw teandaab.Tiül aaga nawiig quiaj apiüng: TeatDios Midios Abraham, Midios Isaac,Midios Jacob. 38 Cos Teat Dios ajawmeáwan nipilan almapac, ngo majlüyleaw landeow nómban. Teat Diosngome midiosüw mondeow, nej mid-iosüw leaw almapac ―aj nejiw TeatJesús.

39 Condom acas mondüy wüx aagapoch tüünd Moisés tasajüw TeatJesús:

―Najneajay aaga ipiüng quiaj Teat―ajüw.

40 Quiaj lango matüntüniw man-guiayiw nej.

¿Jane mixeech a Cristo?(Mt. 22:41-46; Mr. 12:35-37)

41 Condom quiaj tasaj nejiw TeatJesús:

―¿Neol tapiürangwüx aaga Cristo,teat David mixeech neje? 42 Nejay aDavid tapiüng tiül aaga nawiig nenütSalmo:Teat Dios tasaj a Teat Naxey:“Cheter ningüy wüx xeác,

Page 145: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 20:43 142 SAN LUCAS 21:1243 leaw ndoj nayac ajcüwa moncüy

majaw ic maquiejliw micosüwnejiw timbas.”

44 ¿Nguineay alndom mapiürangDavidmixeech aaga Cristo sitiül nejayDavid tasaj: Teat Naxey? maj, ―ajnejiw Teat Jesús.

Teat Jesús andeac wüx ajcüwmondüy wüx poch tüünd Moisés

(Mt. 23: 1-36; Mr. 12:38-40; Lc. 11:37-54)

45Meáwan nipilan teamanguiayiw,quiaj Teat Jesús tasaj minipilan nej,tapiüng:

46 ―Nde merangan mat nejiwajcüwa mondüy wüx aaga pochtüünd Moisés, cos nejiw xowüyandiümüw majüyjüyiw niüng ajlüyxeyay nipilan, asoijquiw najaljalapixaw nejiw. Aton xowüy andiümüwmatepeayaranüw. Ayambüw leawnajneaj bang tiül sinagoga chetemojquiaj. At aton xowüy ayambüwchetemoj niüng chetejow netamtamnipilan niüng ajlüy monet. 47 Atanojtiw aniüngüw monlemben omalmontaj, at meáwan leaw almajiürüw.Ndoj andiümüw maxotüw arangüwaaga ngo majneaj quiaj, atajcüw orarxeyay majaw nejiw nipilan. Ajcüwayaj ombeayíwan, nejiw apmüjndiwmamongochiw xeyay ngo majneajalinoic nüt ―aj nejiw Teat Jesús.

21Ichech nop lemben omal najtaj(Mr. 12:41-44)

1 Wüx Teat Jesús altiül nadamnangaj iüm tajaw nipilan monjiürxeyay tomiün nguineay teamayacüwichechiw nejiw tiül iquial nichech.2 Átan tajaw nop lemben omal mümnajtaj tayac ichech nej ijquiaw ninetomiün. 3Ndoj quiaj tapiüng:

―Naleaing sasaj icon, aaga mümnajtaj lemben omal quiaj, nej teyacxeyay, ngo mat nejiw ajcüwa nipilanquiaj. 4 Cos meáwan lamayacüw leawnenaw ocueajiw. Nganüy aaga mümnajtaj quiaj tayacmeáwan leaw tajiür,

masey lango majiür ombeat üet nej―aw Teat Jesús.

Wüx apjarriüm nadam nangaj iüm(Mt. 24:1-2; Mr. 13:1-2)

5 Altiül teandeacndeacüw wüxaaga nadam nangaj iüm nguineayajneaj, nguineay atsajüy ombas aagapiedra, at cuajantanej najneajneajnichech leaw tayacüch tiül nangajiüm. Wǘxan teamandeacüw wüxmeáwan aag ayaj, quiaj tasaj nejiwTeat Jesús:

6 ―Meáwan aag leawa temejawannganüy cam, alinoic nüt apndromombas. Ngome apmajlüymasey anoicpiedra nesapüy maquiiüb alinoic, cosmeáwan apmateajquich ―aj nejiw.

Wüx laliüc ndrom ombas a iüt cam(Mt. 24:3-28; Mr. 13:3-23)

7 Condom quiaj tatüniw nej man-guiayiw, tasajüw:

―Teat ¿ngow apmajlüy aag ayaja?¿Cuane apmajlüy majaraw ngow ap-majlüy aag ipiüng quiaja? ―ajüw nej.

8Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Ijawan, nde mawaiich icon

nejinguind. Cos xeyay nipilanaliücüw miün, apmandeacüw wüxxique. Altiül apmapiüngüw: “Xiqueaaga Cristo, nganüy lamatüch anüt”, apmawüw. Xique sasaj iconnde meyariün andeacüw ajcüwanipilan quiaj. 9 Wüx apmenguiayiünlajlüy montsoj, lajlüy moncüy, ndembayameron cos atquiaj netammajlüy ombas; naleaing nganawmatüch a nüt ndrom ombas a iüt cam―aj nejiw Teat Jesús.

10 Condom tandüy wüx masaj ne-jiw:

―Noic iüt apmajcüyiw majawüwmonaw tiül alinoic iüt. 11 Aton ap-majlüy xeyay nadam ateam, apma-jlüy lop, apmajlüy monandeow tiülpalpálwüx cambaj; aton apmajlüyxeyay monbayan. Átan apmajarawxeyay cuajantanej cawüx tiül cielo.

12 ’Naleaing wüx nganaw majlüymeáwan aag ayaj, apmayambüchimbasan, apndeaameron mayacüw

Page 146: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 21:13 143 SAN LUCAS 21:36icon teombasüw monajiüt tiül sina-goga. Apmejmeliün tiül manchiüc;apmequiürajpan niüng ajlüyiwmontangtang monajiüt. Apmem-ongochiün aag ayaj ajcan iyariünsandeac. 13 Atquiaj icona alndommendeacan wüx xic nguiajantanej.14 Nde meyamban imeajtsan cuaneapmepiüngan, nguineay alndommeriowan wüx. 15 Cos xique sanüüchicon poch cuane apmepiüngan;sanüüch icon mexoman imeajtsan.Quiaj meáwan leawa teajcüyiwmajawüw icon ngondom maxomüwcuane apmapiüngüw mangochiwindeacan. 16Atonmiteatiün, micojon,michijquian, icualajtsan, miamigo-jan, apmayacüw icon teowixaw mon-ajiüt. Altiül icon apmembiyaranan.17 Meáwan nipilan apmajcüyiwmajawüw icon ajcan iyariün sandeac.18 Naleaing ngome apndrom ombasmasey nots miondeats imalan, costeamajiür icon Teat Dios. 19 Sitiülicona apmeiücan wüx meáwan aagayaj, najneajay apmejlüyiün alinoicnüt, cos apmepacan meáwan nüt tiülcielo.

20 ’Wüx apmejawan a cambajJerusalén laímb mayey nej tiütsoldados, quiaj alndom mepiünganlamatüch a nüt mandrojchich ombas.21 Pues leaw altiül Judea ich mecuiürandüy wüx tiüc; leaw altiül cambajJerusalén ich maw quiaj; at leawaltiül corrül nde mandilil andüy tiülcambaj. 22 Cos aaga nüt quiaj ap-mamongocharan xeyay ngo majneaj.Netam majlüy meáwan leawa lajlüytiül Mipoch Teat Dios. 23 ¡Pobre nejiwajcüwa montaj leaw alteomeajtsüwmicualüw nejiw, at leaw ajiür ninetealeámban achech wüx aaga nütquiaj! Apmajlüy xeyay necoy wüxaaga iüt cam, cos Teat Dios apmüüchmamongochiw ngo majneaj ajcüwanipilan cam. 24 Altiül apmandeowüwtiül montsoj; altiül apmambüw presandüy tiül palpálwüx iüt; pálwüxnipilan apmarangüw leaw andiümüwmarangüw wüx cambaj Jerusalén,

leaw palaw a nüt ocueajiw pálwüxnipilan ―aj nejiw Teat Jesús.

Wüx aliüc Teat Naxey(Mt. 24:29-35, 42-44; Mr. 13:24-37)

25 Condom Teat Jesús tandüy wüxmasaj nejiw, tapiüng:

―Apmajaraw xeyay cuajantanejwüx ocas, wüx nüt, wüx caaw, atningüy wüx iüt aton. Nipilan xeyayapmbayamoj, lango majawüw cuaneapmarangüw, cos apmeterriür napaca nadam ndec, apmajlüy nadamdamajponch aton. 26 Altiül nipilanapojniüm teombasüw cos xeyayapmbayamoj wüx apmajawüw leawaapmajlüy, cos meáwan leaw almajlüycawüx tiül cielo apmajüyjüy. 27 Quiajapmajaraw aaga Teat Naxey aliücamb tiül oic xeyay najneajay ajlüy,ayey nej tiüt nelitlit, cos lamarangminatang nenajiüt. 28 Wüx ijawanlawitiow majlüy meáwan aag ayaj,ich mapac imeajtsan xeyay, cos laliücmeriowan tiül meáwan ngo majneaj―aw Teat Jesús.

29 Condom tasaj nejiw alacas pochandüy wüx xiül, tapiüng:

―Ijawan nguineay arang a toc,tengwüy cuajantanej alinoic xiül.30 Cos wüx aptsatsam, quiaj ajüiclaliüc matüch nüt wüx apmerraar.31 At a nganüy wüx apmejawanlajlüy aag lanasaj icon quiaj, quiajapmejawan laliüc matüch a nüt wüxTeat Dios apmajlüy wüx micambajnej.

32 ’Naleaing sasaj icon, meáwan aagayaj apmajlüy wüx aliün majlüyiwajcüwa nipilan quiaj. 33 Masey a iütat a cielo apndrom ombasüw, xepochapmajlüy meáwan nüt, ngome apn-drom ombas.

34 ’Ijawan wüx, nde meatmeatíü-nan memongochiün wüx iretiün, ndemengüniün, nde meyacan imeajtsanwüx leaw alndom mexoman wüxaaga iüt cam, ndot quiaj matüch anüt. 35 Cos wüx aaga nüt aliüc,ngome teamateotsüw wüx meáwannipilan ningüy wüx iüt. 36 Wüx aagayaj netam mepacan, meáwan oresmeáwan nüt netam metajcan orar,

Page 147: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 21:37 144 SAN LUCAS 22:19metüniün ocueaj Teat Dios meriowantiül meáwan aaga ngo majneaj leawapmajlüy quiaj, mejlüyiün najneajayniüng ajlüy Teat Naxey ―aw TeatJesús.

37 Teat Jesús, noic nüt teaquiaachtiül nadam nangaj iüm. Wüx langwi-iüts taw quiaj; tamb andüy wüx aagatiüc nasoic mitiüc Olivos. 38 Xeyaynipilan tiül cambaj rawrráwan tiütambüw tiül nadam nangaj iüm man-guiayiw aquiaach nej.

22Ayambüw cuane wüx masapüw Teat

Jesús(Mt. 26:1-5, 14-16; Mr. 14:1-2, 10-11;

Jn. 11:45-53)1 Laliüc matüch nangos nüt ocuea-

jiw nipilan judío, aaga nasoic pascua,aaga nüt wüx üeteran pan ngo ma-jmel levadura. 2 Ajcüwa natangtangmiteaats at mondüy wüx aaga pochtüündMoisés tayambüw nguineay al-ndom mambiyaw Teat Jesús, perotimboloj mandüyiw nipilan.

3 Quiaj a natang nimeech Satanástajmel tiül omeaats a Judas Iscariote,nej nop tiül ajcüwa gajpiüp (12)minipilan Teat Jesús. 4 AagaJudas quiaj tamb masaj natangtangmiteaats, at montang monajiüt tiülnadam nangaj iüm, tasaj nejiwnguineay alndom mayac teowixawnejiw Teat Jesús. 5 Nejiw quiajtapac omeajtsüw, tasajüw apmüjchiwnej tomiün. 6 Condom nej tapiüngapmayac teowixaw nejiw; quiajtapots mayamb nguineaymarang aagayaj wǘxan ngo majlüy quiaj nipilan.

Teat Jesús ndójwüx üet aweaagminipilan nej

(Mt. 26:17-29; Mr. 14:12-25; Jn. 13:21-30; 1 Co. 11:23-26)

7Condom tatüch a nangos nüt wüxüeteran pan ngo majmel levadura.Aaga nüt quiaj netam mandeow sapmajmel marang nichech wüx pascua.8Quiaj Teat Jesús tüüchmamb a Pedromaquiiüb a Juan, tasaj:

―Quiüran ijawan cuane apmetamicoots wüx apmetiiüts wüx nangosnüt pascua ―aj nejiw.

9Nejiw quiaj tasajüw Teat Jesús:―¿Nguiane ijac indiüm, Teat, nam-

ban narangan aag ayaja? ―ajüw.10 Teat Jesús tasaj nejiw:―Wüx apmejmeliün tiül cambaj,

quiaj apmexomannopnaxey ajoy nopngan yow. Indüjpiün mamb aaganajüy quiaj, apmayac icon tindenniüng andüy quiaj. 11 Condom quiajapmesajan neneay iüm: “ApiüngTeat Naxey: ¿Nguiane ajlüy niüngsaxejnenguenon netiün wüx pascuanaquiiüb xenipilana? aw”, apmera-jan. 12 Quiaj apmatiib icueajiün nopnadam teomeaats iüm cawüx ambijpüw iüm, landoj lamatajcüw ma-jneaj. Andüy quiaj apmeyacan üeti-iüts ―aj nejiw Teat Jesús.

13 Condom quiaj tambüw. Tax-omüw meáwan atnej lamasaj nejiwTeat Jesús. Quiaj tambüw mayacüwleaw apmüeteran wüx nangos nütpascua.

14 Wüx tatüch metiw, quiaj tapeayquiaj Teat Jesús maquiiüb altigüy mi-apóstoles nej. Quiaj chetetoj. 15Wüxalchetemoj wüx mes, quiaj tasaj ne-jiw:

―¡Xeyay teanandiümnet naquiiübicon wüx aaga pascua cam, wǘxannganaw namongoch xeyay ngo ma-jneaj! 16 Cos ningüy ndoj, lango netnaquiiüb icon alinomb wüx pascua,leaw apmajlüyiiüts nóiquian niüngapmajlüyiiütsmaquiüjpaats Teat Dios―aj nejiw Teat Jesús.

17 Condom quiaj taxaing noic vas,tüüch gracias Teat Dios, ndoj tapiüng:

―Jogüy isapan inganeowan noic-noic pite. 18Nganüy sasaj icon, xiquelandoj langome sananganeow miyowuva naquiiüb icon; apndom wüx ap-matüch alinoic nüt niüng apmajlüyi-iüts maquiüjpaats Teat Dios ―aw.

19 Condom quiaj taxaing a pan,tüüch gracias Teat Dios. Quiaj tam-baag müüch nejiw, tapiüng:

Page 148: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 22:20 145 SAN LUCAS 22:37―Aag agüy xecuerpo, apmayacüch

mandeowmawün isoetiün. Atcüy ne-tam merangan para leaam imeajtsanxic wüx―aw.

20 Atanquiaj tarang wüx landojüetiw. Taxaing a vas, tapiüng:

―Aag agüy xequiej, ajüiquichwüx jayats poch lamarang Teat Diosmüüch icon, cos xequiej apmajünchtiüt mawün isoetiün.

21 ’Aaga naxey leaw apmayac xicteowixawmoncüymajaw xic, nganüyteasüet anaag nóiquian wüx mes.22Naleaing apmarangüch wüx ombasTeat Naxey atnej tanderac tanombwüx nej. ¡Nganüy aaga naxey leawapmayac nej teowixaw monajiütxeyay ngo majneaj apmamongoch!―aw Teat Jesús.

23 Condom minipilan nej atünayejmenguiayayej wüx jane tiül nejiw ap-mayac nej teowixaw monajiüt.

Andeacndeacüw wüx jane alwüxatam ajlüy

24 Condom minipilan Teat Jesústandeacndeacüw tíülan nejiw,tapiüngüw wüx jane tiül nejiw alwüxatam ajlüy, jane apmarang natang.25Quiaj Teat Jesús tasaj nejiw:

―Meáwan natangtang monajiüttiül meáwan iüt arangüw apatüw at-nej lamaneayiwmeáwan nipilan leawajlüyiw wüx. Átan ayambyambüwnguineay manderacüw wüx nejiwmajüic najneaj arangüw. 26 Icona ndemerangan atquiaj. Tiül icona janenatang netam mayaag atnej chingüy.Leaw najmel marang natang tiülicona netam mambeol jangantanej.27 Ngwüy, cuane ipiüngan, ¿ngünmás netam ajlüye? Sapiüng aagaapchetem mayambüch üet nej;ngome aaga neyac nüeteranwüxmes.Nganüy xique sajlüy naquiiüb iconatnej nop neyac nüeteran wüx mes,atnej nop nerang minajiütan.

28 ’Icona ijlüyiün mequiüjpanxic meáwan nüt wüx samongochcuajantanej naél. 29 Cos atnejXeteat Dios lamüüch xic narangnatang nenajiüt, ata xique sanüüchicon merangan natang nóiquian

mequiüjpan xic, 30 para metiiütsmanganeowaats nóiquian wüx xemesninguiün niüng sanarang natang.Átan apchetemeron niüng chetejowmontangtang monajiüt, mejawanwüx asoetiw ajcüwa gajpic ajlüynipilan monaw tiül micual micualüwIsrael ―aj nejiw Teat Jesús.

Pedro apmapiüng ngo majaw janeTeat Jesús

(Mt. 26:31-35; Mr. 14:27-31; Jn. 13:36-38)

31 Condom Teat Jesús tasaj a Pedro:―Simón, Simón inguiay, cos

Satanás minatang nimeech teamatünicon, teamandiüm mayac icon tiülnaél, atnej ajwüch trigo maw osaab.32 Xique lanatün ocueaj Teat Diosmambeol ic ngomecueat iyac imeaatswüx nej, atquiaj wüx apmendililapmembeolüw micojow michijquiaw―aj.

33Quiaj tasaj nej a Simón:―Xique teat, sajlüy nambnaquiiüb

ic nguiajantanej, masey majmeliürtiül manchiüc, masey mambiyaw icor―aj nej.

34Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Naleaing sasaj ic, Pedro, gallo

apmepaj nganüy leaw ndoj mepiüngarojmbüw ipiüng ngo mejaw jane xic―aj nej.

Laliüc majlüy xeyay ngo majneaj35 Condom Teat Jesús tatün man-

guiay nejiw:―Jow wüx tüjchiüs icon meam-

ban ngomejoyiünmorral, ngomejoy-iün iquial tomiün, ngo mesoijquiünnapüic, ¿tetam icon aleaic leaw nóm-ban ngome tejiürana? ―aj nejiw.

Quiaj tapiüngüw:―Nicuajind, Teat ―awüw.36 Condom quiaj tasaj nejiw:―Nganüy, leaw ajiür morral ich

majoy, at iquial tomiün. Sitiül nopngo majiür espada, ich manüüb mi-camix nej mangal nots. 37 Cos sasajicon xique netam marangüch wüxximbas atnej lasanderac wüx tiülMipoch Teat Dios, cos apiüng: “Tay-acüch atnej nopnerangngomajneaj”,

Page 149: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 22:38 146 SAN LUCAS 22:57aw. Meáwan leawa lasanderac wüxquiaj, netam majlüy atnej ―aj nejiw.

38Quiaj tasajüw nej:―Teat, alningüy ijtsüw espada

―ajüw.Quiaj tasaj nejiw:―¡Lajlüy, atówan ayaj! ―aj nejiw.Teat Jesús ataag orar tiül Getsemaní(Mt. 26:36-46; Mr. 14:32-42)

39 Condom Teat Jesús taw quiajmaquiiüb minipilan nej, tamb andüywüx mitiüc Olivos atnej mbójanmarang. 40Wüx tapeayiw quiaj, tasajminipilan nej:

―Itüniün ocueaj Teat Dios, nganaaleaic marang wüx imbasan nimeech―aj nejiw.

41Condom quiaj tacueat nejiw TeatJesús, tamb tajüy atow nej atüchniüng alndom majlos noic piedra.Quiaj taquieel tiüt micos nej masajTeat Dios, 42 tapiüng:

―Teat, ngwüy alndom mamónganwüx ximbas meáwan naél leaw aliücmiün; ique ijaw Teat, ngome leawaxique sandiüm, cos leaw ique ijawnetam―aw.

43 Condom quiaj tapeay nop ángelimiün tiül cielo mambeol nej, müüchnej apac. 44 Cos Teat Jesús xeyaytamix omeaats, ngo macueat matünocueaj Teat Dios; taw xeyay minalilnej, ancatectec tiüt atnej quiej.

45 Wüx ndot mataag orar, quiajwitiüt tamb majaw minipilan nej.Almajngot majaw almameayiw, coslaǘmb apacüw, xeyay amix omeajt-süw. 46Quiaj tasaj nejiw:

―¿Neol tapots imeayiüna?¡Ipacan, itüniün ocueaj Teat Dios,quiaj ngondom marang nicuajindwüx imbasan nimeech! ―aj nejiw.

Aquiüjpüw mamb Teat Jesús(Mt. 26:47-56; Mr. 14:43-50; Jn. 18:2-

11)47 Tenguialeámban andeac Teat

Jesús, quiaj ajngot noic ajlüy nipilan,aaga Judas ombas nej; nej nop nej tiülajcüwa gajpiüp (12) apóstoles. Wüxtajngot, nómban atüch Teat Jesús

macheech mimboy nej. 48 CondomTeat Jesús tasaj a Judas:

―¿Atquiaj lameteots metiibndeaam Teat Naxeye, wüx ap-mecheech mimboy neje? ―aj.

49 Minipilan nej wüx tajawüw aagayaj, quiaj tapiüngüw:

―Teat, ¿natsojon naquiüjpan naagespada? ―awüw.

50 Condom nop minipilan TeatJesús tamb mangoch nop nerangminajiüt natang miteaats, tandooigmiác olaag. 51 Quiaj Teat Jesús tasajnej:

―¡Ijlǘyan, icueat, ich majlüy! ―aj.Condom quiaj tarreeg olaag aaga

naxey quiaj, tataag majneaj nómban.52 Quiaj tasaj ajcüwa montangtangmiteaats, at monlüy wüx nadam nan-gaj iüm, at montangtang teat xeechmonajiüt tiül nejiw, leawa tiünüwmasapüw nej:

―¿Cuane imbichan espada maqui-iüb a tocots xiül quiaj, tewiünanamesapan xique? ¿Neol, jowa xiqueneed xique? 53 Meáwan nüt sambtiül nadam nangaj iüm. ¿Neolngo mesapan xique? Nganüy coslamatüch a nüt merangan aag ayaj,at nimeech lamüünd marang atquiaj―aj nejiw.

Pedro apiüng ngo majaw jane TeatJesús

(Mt. 26:57-58, 69-75; Mr. 14:53-54, 66-72; Jn. 18:12-18, 25-27)

54Condom quiaj ndeaad Teat Jesús,taquiüraab mamb andüy aniüngminatang miteaats. Teat Pedrotandüüb nej mamb, miünquiájanajngot. 55 Ajcüwa nipilan ajalüwbiümb quiaj tiül püjchiün mbeayombiüm minatang miteaats met-santsayej; alchetemoj ayeyiw tiütbiümb. At a Pedro aton tamb tsotomquiaj maquiüjpüw. 56 Alquiaj nopnüx nerang najiüt quiaj, wüx tajawaltsotommbeay biümb a Pedro, tajawmajneaj, quiaj tapiüng:

―At aaga naxey quiaj aton taqui-iüb aaga Jesús ―aw.

57 Aaga Pedro ngo mandiümmapiüng naleaing, quiaj tapiüng:

Page 150: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 22:58 147 SAN LUCAS 23:5

―Ngwüymüm, ngo najaw jane aagipiüng quiaj ―aw.

58Ajóyan quiripite ores, quiaj tajawnej alinop, tasaj nej:

―Ique aton nop tiül aquiüjpüw ne-jiw ―aj nej.

Quiaj tapiüng a Pedro:―Naxey, ngwüy ngome xique

―aw.59 Ǘüchan ores tatow ndoj masaj

nej aaga nop, quiaj tapiüng alinop:―Naleaing, aaga naxey quiaj aton

aquiiüb nej, cos naw Galilea ―aw.60 Aaga Pedro tandüy wüx

mapiüng:―Naxey, ngo najaw cuane ipiüng

quiaj ―aw.Tenguialeámban mandeac aag ayaj

a Pedro, quiaj tepaj a gallo. 61 TeatJesús ndiliteay majaw a Pedro. Quiajleaad omeaats aaga tapiüng TeatJesús: “Sasaj ic Pedro, aaga galloapmepaj nganüy leaw ndoj mepiüngarojmbüw ipiüng ngo mejaw janexic”, maj nej. 62 Wüx leaad omeaatsaag ayaj a Pedro, taw quiaj, tapotsmüüch ajiünts.

Tawüjchiw Teat Jesús(Mt. 26:67-68; Mr. 14:65)

63 Ajcüwa monxey monjiür TeatJesús itsojayéjan nej, tatoliw nej.64 Quiaj taoeliw oniiüg nej, cas tapotsmaleambüw mitey. Tasajüw:

―¡Isüet jane neleamb ic! ―ajüw.65 At tasajüw nej cuajantanej ngo

majneaj.Teat Jesús alniüng ajlüy monajiüt(Mt. 26:59-66; Mr. 14:55-64; Jn. 18:19-

24)66 Wüx larraw tiüt, quiaj can-

chiütoj montangtang monajiüt tiüljudíos, montangtang miteaats, átanmondüy wüx aaga poch tüündMoisés. Taquiüjpüwmamb Teat Jesúsandüy niüng alcanchiümoj altegüymontang monajiüt. Quiaj tatüniw nejmanguiayiw:

67 ―Isaj xicon, ¿cuane ipiüng, ng-wüy ique aaga Cristo tapiürang al-iüca? ―ajüw nej.

Quiaj tasaj nejiw:

―Masey nasaj icon, icona ngomeapmeyariün sandeac. 68 Aton sitiülaleaic natün nanguiay icon, ngomeapmesajan xic, ngome apmetsambi-jchan xic. 69 Naleaing, naw wüxnganüy Teat Naxey apchetem ambwüx miác Teat Dios, aag nerang cua-jantanej leaw almajlüy ―aj nejiwTeat Jesús.

70 Condom yajnguiat tiüt masajüwnej:

―¿Cuane ipiüng, ique micual icTeat Diosa? ―ajüw nej.

Quiaj tasaj nejiw:―Xique, atnej ipiüngan quiaj ―aj

nejiw.71 Condom quiaj tapiüngüw:―¡Cuane tenguialeámban macüli-

iüts manguiayiiüts, cos anguiayay-oots nguineay andeac! ―awüw.

23Teat Jesús alteombas Pilato(Mt. 27:1-2, 11-14; Mr. 15:1-5; Jn.

18:28-38)1 Condom quiaj tambüw meáwan

nejiw maquiüjpüw mamb Teat Jesúsandüy niüng ajlüy a Pilato. 2 Wüxtapeayiwquiaj tapotsmayacüwasoet,tapiüngüw:

―Aaga naxey cam taxomasan tea-maquiaach nipilan nde marangüchleaw netam marangüch. Apiüngngo metam majwan tomiün müünda César. Ngome áagan ayaj, atonapiüng nej aaga Cristo leaw lapiürangaliüc, nop minatang nenajiüt―awüw.

3Quiaj tatünmanguiay nej a Pilato:―¿Naleaingue, ique aaga mi-

natang nenajiüt tiül cambaj Israele?―aj.

Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Naleaing teat, atnej lamepiüng

quiaj ―aj nej.4Condom Pilato quiaj tasaj natang-

tang miteaats at meáwan nipilan:―Nicuajind nisoet ngo naxomwüx

ombas aaga naxey cam―aj nejiw.5Quiaj nejiw tayambyambüwxeyay

nguineay mawaijchaw, tapiüngüw:

Page 151: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 23:6 148 SAN LUCAS 23:26

―Lamüüch majcüy nipilan,lamaquiaach ngo majneaj meáwantiül Judea, tamelich tiül Galilea,nganüy lapeay ningüy ―awüw.

Teat Jesús alniüng ajlüy Herodes6Wǘxan tanguiay aag ayaj a Pilato,

quiaj tatün manguiay sitiül aaganaxey quiaj naw Galilea. 7 Wüxtapiüngüw naleaing, quiaj tüüchmamb andüy niüng ajlüy a Herodes,cos nej natang nenajiüt tiül Galilea.Aton aaga nüt quiaj Herodes ajlüytiül Jerusalén. 8 Condom Herodeswüx tajaw Teat Jesús, quiaj tapacomeaats xeyay, cos lamajiür nüttenguial mandiüm majaw. Xeyaylamanguiay anderac wüx Teat Jesúsnguineay arang. Nej aton tenguialmandiüm majaw marang noicateócan. 9 Ndoj quiaj tapots müüchmatüntün manguiay; pero Teat Jesúsngo mendeac nómban. 10 Ajcüwamontangtang miteaats, at mondüywüx aaga poch leaw nomb tarang aMoisés, aliw quiaj aton; tatepichawasoet nej xeyay. 11 Aaga Herodesmaquiiüb misoldados nej atsojayéjanmajawüw Teat Jesús. Tasoijquiw nejtiül noic najneajay napixeran majüicatnej nop minatang nenajiüt. Aagayaj itsojow nej. Condom tüüch nejmamb alinomb andüy niüng ajlüya Pilato. 12 Ninguinüt nej a Pilatonajcüy aweaag a Herodes; nganüywüx aaga nüt quiaj nómban ajneajiw.

Atüniw mandeow Teat Jesús(Mt. 27:15-26; Mr. 15:6-15; Jn.

18:39―19:16)13 Condom Pilato tapaj canchiü-

moj meáwan micual cambaj, at mon-tangtang miteaats maquiiüb mona-jiüt. 14Quiaj tasaj nejiw:

―Icona tequiüjpan miün aaganaxey cam. Tepiüngan nej tea-maquiaach nipilan wüx ngo ma-jneaj. Nganüy lamenguiayiün laímbnatüntün nanguiay, ngo naxom wüxombas nej nicuajind nisoet leawipiüngan. 15Átan a Herodes aton ngomaxom nicuajind, áag tüüch mandililalinomb. Nganüy lamejawan ngo

majiür nicuajind nisoet aaga naxeycammandeowwüx. 16 Leaw sanarangwüx nganüy, sanüüch majwüch,condom sanatsambiich ―aj nejiw aPilato.

17 Tapiüng aag ayaj Pilato cosalndom tsajmbiüm nop najlüy tiülmanchiüc wüx nangos nüt, leawacambaj atün. 18 Quiaj nipilananyajnguian tiüt apajüw, tapiüngüw:

―¡Ngwüy nde metsambiich aagayaj! ¡Itsambiich a Barrabás!―awüw.

19 Aaga Barrabás quiaj, tajmel tiülmanchiüc cos tasojnong nipilan ma-jcüyiw majawüw monajiüt; aton nejnop nembiy nipilan. 20 Quiaj Pi-lato tandüywüxmasaj nejiw alinomb,cos xeyay tandiüm matsambiich TeatJesús. 21 Quiaj a nganüy nipilan tepa-jüw xeyay napac, tapiüngüw:

―¡Ich mandeow wüx cruz, ichmandeow wüx cruz! ―awüw.

22 Pilato quiaj tasaj nejiw amb aro-jmbüw:

―Xique ngo naxom cuane ngomajneaj arang aaga naxey cam. Ngonaxom wüx ombas nej nicuajindnisoet mandeow wüx. Sǘpan nüüchmajwüch, ndoj sanatsambiich ―ajnejiw.

23Nejiw tepajüw napac, tapiüngüwmajmel wüx cruz. Ajcan laxeyayayajyajiw a nipilanmaquiüjpüwmon-tangtang miteaats, quiaj tajlüy atnejandiümüw. 24 Quiaj Pilato tapiüngapmarang leawa nejiw apiüngüw.25 Condom quiaj tatsambiich aaganaxey nembiy nipilan leaw tatüniwtsajmbiüm, áag leaw tajlüy tiülmanchiüc cos tasojnong nipilanmajcüyiw majawüw monajiüt. Ndojtayac teowixaw nejiw a Teat Jesúsmarangüw wüx leaw andiümüw.

Teat Jesús tajmel wüx cruz(Mt. 27:32-44; Mr. 15:21-32; Jn. 19:17-

27)26Condom quiaj taquiüjpüw mamb

Teat Jesús mayacüw wüx cruz. Ten-guiálan ajüyiw, quiaj mangochiw nopnaxey nenüt Simón, naw tiül cambaj

Page 152: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 23:27 149 SAN LUCAS 23:47Cirene, les tajngot imiün tiül cor-rül. Quiaj tüjchiw mambitic a cruz,mandüüb mamb Teat Jesús.

27 Tandüjpiw nej mamb xeyay nip-ilan. Altiül xeyay montaj teajiüntsüwteapajüw cos xeyay amix omeajtsüw.28Quiaj Teat Jesús wantsat majaw ne-jiw, tapiüng:

―Müm montaj monaw Jerusalén,nde mejiüntsan wüx ximbas,ijiüntsan wǘxan icona, at wüxmicualan. 29 Cos aliüc miün nütapmapiürang: “Najneajay ajlüy leawngondom majiür micual nej, at leawngo majiür nine tenguial achech.”30 Aaga nüt quiaj nipilan apmasajüwa tiüc: “Ijmiüc wüx ximbasan, ixotxicon”, apmajüw a lom. 31 Cos sitiülalndom marangüw aag agüy wüxnüt aliün majlüy nateaic xiül, ¿cuaneapmarangüwwüx nawaag nüt? ―aw.

32 Wüx taquiüjpüw mamb TeatJesús, aquiüjpüw mamb ijpüwmonxey leaw xeyay ngo majneajtarangüw; apmayacaranüw wüxcruz nóiquian maquiiüb. 33 Condomtapeayiw wüx Calvario, nasoic OmalMondeow, quiaj tayacüw wüx cruzTeat Jesús maquiiüb ajcüw ijpüwmonrang xeyay ngo majneaj quiaj.Nop tayacüw amb wüx miác nej,alinop amb wüx miquiamb nej.34Quiaj Teat Jesús tapiüng:

―Teat Dios, nde meyac wüximeaats aaga ngo majneaj teama-rangüw cam, cos ngomajawüw cuaneteamarangüw―aw.

Condom ajcüwa soldados tasuetiwwüx apix nej, membaagayej wüx.35 Meáwan nipilan aliw quiaj teama-jawüw. Monajiüt aton titsojow nej,tapiüngüw:

―Alinopmbich awünwüx; nganüyich mewüneay wüx nejáyan quiaj,majüic sitiül naleaing nej aaga Cristolapiürang aliüc ―awüw.

36 Átan ajcüwa soldados aton tit-sojow nej, tatüchiw nej müjchiwnachich vin. 37 Tasajüw:

―Sitiül ique minatang nenajiüttiül judíos, nganüy erwüneay wüxiquiáyan quiaj ―ajüw nej.

38 Tarangüch acas poch wüx omalcruz. Aag ayaj tarangüch wüxombeayiw griego, wüx ombeay latín,at wüx ombeay hebreo. Apiüng: “Aagagüy minatang nenajiüt ocueajiwjudíos.”

39 Camüm nop tiül nejiw ajcüwamonrang xeyay ngomajneaj najlüyiwwüx cruz, itsojǘyan Teat Jesús, tasaj:

―Sitiül ique aaga Cristo lapiürangaliüc, ¿neol nganüy ngo merwüneaywüx iquiáyan quiaj, mewün xiconaton? ―aj.

40 Pero aag aquiiüb nej talic nej,tasaj:

―¿Ngo mermbol mendüy TeatDiosa? Cos icora aton ajlüyiür tiülaaga naél cam. 41 Icora naleaingnetam mamongochiür atcüy, costarangar xeyay ngo majneaj. Nganüyaaga teat naxey cam ngo marangnicuajind ngo majneaj ―aj.

42 Condom aaga naxey tasaj TeatJesús:

―Teat Jesús, ich leaam imeaats xicwüx apmejlüy niüng irang natang ne-najiüt ―aj.

43Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Naleaing sasaj ic xecual, nganüy

apmajlüyiür tiül noic najneajay cam-baj nasoic paraíso ―aj nej.

Wüx tandeow Teat Jesús(Mt. 27:45-56; Mr. 15:33-41; Jn. 19:28-

30)44Wüx lamatüch limnüt, quiaj po-

jniüt nómban meáwan wüx iüt. Tiünram lapeay tiül pinawan nchejliownüt. 45 Nüt nómban ngo merraj,at aaga tarrang jael nepal teomeaatsnadam nangaj iüm nómban chiütawpinawan. 46 Condom Teat Jesús tepajnapac, tapiüng:

―Teat, sayac tiül iwix xeespíritu―aw.

Wüx landojmapiüng aag ayaj, quiajtandeow.

47 Condom aaga natang tiül solda-dos, wüx tajaw meáwan leawa tajlüyquiaj, tandeac najneaj wüx Teat Dios,tapiüng:

―Naleaing, aaga naxey quiaj ngomajiür nicuajind nisoet ―aw.

Page 153: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 23:48 150 SAN LUCAS 24:1248 Ajcüwa nipilan leaw tajlüyiw

quiaj, wüx tajawüw meáwannguineay tajlüy, tandilileaw atoltoliwmal miiündüw nejiw; xeyay ngomajneaj mayajcüw. 49 Nganüymeáwan leaw xowüy andeacüwmaquiüjpüw Teat Jesús aliw quiaj,átan montaj leawa tiünüw imiünüwGalilea mandüjpiw nej. Naleaingmiünquiájan almajlüyiw, teama-jawüw nguineay teajlüy.

Tamiüraad Teat Jesús(Mt. 27:57-61; Mr. 15:42-47; Jn. 19:38-

42)50 Tajlüy nop naxey nenüt José,

naw tiül cambaj Arimatea tiül iütJudea, xowüy ajneaj omeaats, arangnajneaj. Nej nop tiül natang mon-ajiüt tiül judíos. 51 Aaga José quiajteamacül majlüy tiül micambaj TeatDios. Nej ngomajneajmajawmeáwanleawa ngomajneaj lamarangüwmon-tangtang monajiüt. 52 Tamb majawa Pilato matün Teat Jesús mamiüt.53 Wüx landoj mawün wüx cruz TeatJesús, quiaj tawinch tiül noic napix-eran. Condom tamb mayac tiül noicoxiüt larangüch noic warraj tüengtiüc. Tiül aaga oxiüt quiaj nganawmamelichaw tiül nicuajindmondeow.54 Tiül aaga nüt quiaj tenguial ayam-büch leaw apmetam wüx nangos nüt,aton laliüc majmel nüt, quiaj amelicha nüt axoodaran.

55 Ajcüwa montaj mondüübmiün Teat Jesús imiünüw Galilea,tambüw majawüw oxiüt. Tajawüwnguineay tapiiberan tiül a Teat Jesús.56 Condom tawüw quiaj, tambüwmayambüw najmboc angan soex,at najmboc angan aceite. Condomtaxojtüw wüx nüt axoodaran atnejapiüng tiül aaga poch leawa Teat Diostüüch a Moisés tanomb.

24Teat Jesús tapac taw tiül mondeow(Mt. 28:1-10; Mr. 16:1-8; Jn. 20:1-10)

1 Ǘmban arraw domingo wüxamelich seman, ajcüwa montajtambüw niüng ajlüy oxiüt; ajoyiw

mamb najmboc angan soex leawalandoj lamayambüw. At aquiüjpüwmamb alacas montaj aton. 2 Camümmapeayiw, quiaj tajawüw aaga piedranapalaran wüx oxiüt lango majlüyniüng tayacüch. 3 Quiaj tajmeliwmajawüw. Teat Jesús ngo majlüyquiaj niüng tapiiberan. 4 Nejiwnómban mbayajow, ngo majawüwcuane apmarangüw. Quiaj majawüwijpüw monxey alembemoj niüngajlüyiw nejiw, xowüy lalitlit apixawnejiw. 5 Quiaj mbayatoj xeyay,taxequiw tiüt omalüw. Condomajcüwa monxey tasajüw nejiw:

―¿Neol, cuane temeyambanningüy niüng amiüraad mondeow?cos aaga Teat Naxey almapac. 6 Nejngomajlüy ningüy cos lapac alinomb.Ich leaam imeajtsan leaw tasaj iconwüx altiül Galilea. 7 Cos tapiüng,aaga Teat Naxey apmajmel teowixawnipilan monrang ngo majneaj,apmambiyaw nej wüx cruz. Condomwüx er nüt apmapac alinomb, aw―ajüw nejiw.

8Nejiw quiaj leaad omeajtsüw wüxaaga poch tasaj nejiw Teat Jesús.9 Wüx tandilileaw imiünüw niüngajlüy oxiüt, quiaj tambüw masajüwajcüwa gajpanop (11) miapóstolesTeat Jesús, maquiiüb alacas leawandüüb nej. 10Ajcüwa monamb mon-saj miapóstoles Teat Jesús, ajcüw ayajnop María Magdalena, alinop Juana,alinopMaríamimüm Jacobo, at alacasmontaj. 11Nejiw apóstoles tapiüngüwatnej nechachiw montaj tandeacüwa poch quiaj; ngome tapiüngüw aagayaj naleaing.

12 Condom teat Pedro witiüt tambacuiür andüy niüng ajlüy oxiüt.Almapeay quiaj talech onic majawtiül oxiüt, tajawngomajlüynicuajind,áagan apix Teat Jesús nawincharantiül alquiaj. Quiaj a nganüy tandililmbayánan, ngo majaw cuane najlüy.

Tiül tiiüd andüy Emaús(Mr. 16:12-13)

Page 154: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 24:13 151 SAN LUCAS 24:3513 Aaga nüt quiaj ijpüw minipilan

Teat Jesús aleambüw tiül tiiüd, laam-büw andüyiw tiül noic cambaj nenütEmaús. Ajiür coen gajpanoic (11)kilómetros naw Jerusalén. 14 Ajcüwanipilan quiaj tenguial mandeacüwwüx meáwan leawa tajlüy. 15 Nejiwtenguial mandeacüw wüx aag ayaj,quiaj tatüch nejiw Teat Jesús, tajüyiwnóiquian maquiüjpüw. 16 Naleaingatnej aleaic nexot nej oniüjcüw, ngomajawüw jane. 17Condom quiaj tatünmanguiay nejiw Teat Jesús:

―¿Cuane wüx temendeacan ten-guial ijüyiün tiül tiiüda? ¿Neol xeyayamix imeajtsana? ―aw.

18Quiaj tasaj nej nop nenüt Cleofas,tapiüng:

―¿Neol ngwüy, íquian quiaj iltiülJerusalén aaga nüt cam, pero ngome-jaw cuane tajlüy quiaja? ―aj nej.

19Quiaj tasaj nejiw:―¿Neol, cuane najlüy quiaja? ―aj

nejiw.Quiaj tasajüw nej:―¿Ngo menguiay leaw tajlüy

wüx Teat Jesús naw Nazarete? Nejnop nendeac andeac Teat Dios,cuajantanej alndom marang, atonnajneajay andeac wüx Teat Diosmanguiay nipilan. 20 Naleaingmontangtang miteaats, aton mon-ajiüt tiül xecambajan tayacüw nejteowixaw nipilanmayacüwwüx cruz,mandeow. 21 Xicona tapiüngasannej apmawün xicon wüx aaganaél leawa meáwan nipilan judíoteanamongochiün. Nganüy lamatücher nüt tatow ndoj marangüw atquiaj.22 Nganüy acas montaj tiül xiconateamambolojchiw xicon; cos wüxtambüw majawüw oxiüt ǘmbanarraw, 23 quiaj tajawüw lango majlüyquiaj Teat Jesús niüng tapiiberan.Ndoj tandilileaw masajüw xicon aagayaj. Aton apiüngüw tajawüw ijpüwángeles, tasajüwnejiw aaga Teat Jesúslapac. 24 Condom quiaj tambüw acassaquiüjpan majawüw oxiüt. Tajawüwnaleaing atnej tapiüngüw ajcüwa

montaj, cos ngo majlüy quiaj TeatJesús ―ajüw nej.

25Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―¡Nguitow apac imalan! ¡Ngow

apmepiüngan naleaing meáwanleawa tapiüngüw mondeac andeacTeat Dios! 26 ¿Neol cuane ipiüngan,ngo metam mamongoch atquiaj aagaCristo leaw lapiürang aliüca, wüxnganaw mamb andüy tiül cielo? ―ajnejiw Teat Jesús.

27Condom tapots müüch masaj ne-jiw wüx meáwan leaw apiüng tiülMipoch Teat Dios, ajan wüx aagapoch leawa tüünd a Moisés, tandüübmeáwan leaw tandeacüw wüx nejmondeac andeac Teat Dios.

28 Condom wüx lapeayiw tiül acambaj niüng andüyiw quiaj, quiajTeat Jesús tajüic atnej apmamóngan.29 Pero xeyay tasajsajüw:

―Icül teat, macüliiüts, langwiiütsagüy, laliüc majmel nüt ―ajüw.

Quiaj tacül Teat Jesús maquiiübnejiw, taquiüjpüw andüy niüngacüliw. 30 Condom wüx alchetemojmaquiüjpüw nóiquian wüx mes,quiaj Teat Jesús taxaing a pan,condom tataag orar, ndoj tambaagmüüch nejiw. 31 Quiaj rat oniüjcüw,leaad omeajtsüw majawüw jane nej.Naleaing Teat Jesús quiaj ndrot, langomaxomüw majawüw. 32 Condomquiaj tendeacndeacüw, tapiüngüw:

―¿Naleaing ngwüy, áag tapotsapac omeajtsar wüx aleambaats tiültiiüd, wüx teamasaj icor wüx MipochTeat Dios? ―awüw.

33 Condom aag ayaj, andilileawantiüt, tandüyiw Jerusalén ali-nomb. Taxomüw ajcüwa gajpanop(11) miapóstoles Teat Jesús, atmeáwan minipilan nej alcanchiümojmaquiüjpüw nóiquian. 34 Andǘübanmasoiquiw:

―Naleaing Teat Jesús lapac tiülmondeow, cos landoj axomayejmaquiiüb teat Simón―ajüw nejiw.

35 Condom ajcüwa ijpüw quiajtapiüngüw aton nguineay tandeacüwmaquiüjpüw Teat Jesús wüx aliw tiül

Page 155: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN LUCAS 24:36 152 SAN LUCAS 24:53tiiüd, at cos naleaing tajawüw ranüywüx tambaag a pan.

Teat Jesús tejüiquichay tiül minipi-lan nej

(Mt. 28:16-20; Mr. 16:14-18; Jn. 20:19-23)

36 Tealeámban mandeacüw aagayaj, quiaj majawüw Teat Jesúsalembem pinawan niüng ajlüyiwnejiw. Tatepeay nejiw, tapiüng:

―Tamtámban ijlüyiüna ―aw.37Nejiw mbayatoj xeyay, apiüngüw

nejiw nembolooch. 38 Quiaj tasaj ne-jiw Teat Jesús:

―¿Neol mbayaterona? ¿Neolteteotsan atquiaja? 39 Jogüy ijawanxiwix, xileaj. Xique tan sajlüy.Isamban xic mejawan, cos noicespíritu ngomajiür onij olaatsmatnejnganüy teamejawan sajlüy cam ―ajnejiw.

40 Wüx tasaj nejiw aag ayaj, quiajtüüch nejiw majawüw owix nej oleajnej. 41 Nejiw ngo majawüw cuanemarangüw, mbayajówan, pero apacomeajtsüw majawüw nej. Quiaj tasajnejiw Teat Jesús:

―¿Ijiüran ningüy nüeterana? ―ajnejiw.

42 Quiaj tüjchiw nej quiriwnechench cüet, alquiriw micün xiül.43 Tasap, tüet quiájan niüng ajlüyiwnejiw. 44 Condom tasaj nejiw:

―Aaga leaw teajlüy cam tasajasicon ninguinüt wüx saliün naqui-iüb icon. Tapiüngas netam ma-jlüy atnej lasanderac wüx tiül aagapoch leawa tüünd a Moisés nomb,at leaw tapiüngüw mondeac andeacTeat Dios, at tiül salmos aton ―ajnejiw.

45 Quiaj tüüch nejiw majawüwranüy nguineay lamapiüng wüx nejtiül Mipoch Teat Dios. 46 Tasaj nejiw:

―Atquiaj lajlüy larangüch wüxnawiig, cos aaga Cristo leaw lapiürangaliüc netam mambiyeran. Condomwüx er nüt apmapac alinomb nawtiül mondeow. 47 Netam manderacwüx nej manguiayiwmeáwan cambajwüx aaga iüt cam, masoiquiw netammayambüw Teat Dios, matüniw

ocueaj, para mawüw wüx asoetiw.Netam memelichan mendeacan wüxnej naw tiül Jerusalén andüy quiaj.48 Nganüy icona netam mejlüyiünwüx, mepiüngan meáwan aag ayajcos ijawan naleaing. 49Xique sanüüchmiün leawa lamapiüng Xeteat Diosapmüüch icon. Icülíünan ningüytiül cambaj Jerusalén leaw ndojmeajndiün aag ayaj imiün tiülcielo. Nej apmüüch icon merangancuajantanej ―aj nejiw Teat Jesús.

Teat Jesús tamb andüy tiül cielo(Mr. 16:19-20)

50Condomquiaj tawüw tiül cambaj,taquiiüb nejiw mamb andüy Betania.Quiaj tandic cawüx owix nej, tatünmonajneaj müüch nejiw Teat Dios.51 Tenguialeámban atün monajneaj,quiaj tacueat nejiw, tanaámb ambandüy cawüx tiül cielo. 52 Minipilannej wüx landoj maquiejliw micosüwnejiw mandeacüw najneajay wüxTeat Jesús, quiaj tandilileaw andüyiwJerusalén, najneajay apac omeajtsüw.53 Tanaámb ngo macueatiw ambüwtiül nadam nangaj iüm mandeacüwnajneajay arang Teat Dios.

Page 156: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 1:1 153 SAN JUAN 1:22

Najneaj nanderac leawtapiüng

SAN JUANwüx Teat Cristo

Nanderac tiün marang nipilan1 Tanomb wüx nganaw majlüy iüt,

nganaw majlüy nicuajind, pero aagaNanderac quiaj almajlüy. Aaga Nan-derac quiaj almajlüy maquiiüb TeatDios; nej Dios nej. 2 Nej ajlüynóiquian maquiiüb Teat Dios ndeajlüy. 3Meáwan leaw almajlüy, tajlüyarang nej. Nicuajind ngondom ma-jlüy leawa almajlüy nganüy, sitiülnej ngo marang. 4 Nej üüch mapacmeáwan cuajantanej leaw almajlüy.Aaga neech mapacaran quiaj, arrajnipilan atnej ran arraj cuajantanej.5Aaga ran quiaj arraj tiül pojniün; po-jniün ngondom mapeniich aaga ranquiaj.

6Tajlüy nopnaxeynenüt Juan, aaganeech yow nipilan; nej tiün üüch nejmiün Teat Dios. 7 Aaga naxey quiajtiün mandeac wüx aaga almajlüy at-nej ran quiaj, para mayariw andeacnej meáwan nipilan. 8 Juan ngomenej aaga ran quiaj. Nej tiün ma-jüiquich cuane amb apiüng aaga ranquiaj, jane wüx andeac. 9 Nej aagaran quiaj naleaing, tenguial marrajmeáwannipilan; nej tiünwüx aaga iütcam.

10 Aaga ran quiaj tajlüy wüx iütcam, pero nipilan ngo majawüw janenejmasey nej tarangmeáwan leaw al-majlüy. 11Nej tiün tiül micambaj nej;pero micambaj nej ngo mandiümüwnej. 12 Nganüy meáwan monyar an-deac nej, ajcüw ayaj tüjndiwmajlüyiwmicual nejiw Teat Dios. 13 Cos ngomewijquiatoj awiquiach nejiw nipilan,átan ngome aljane tandiüm majawwijquiamoj. Aton ngome nop naxeytandiüm majiür micual nej. Ngwüy,nejiw micual nejiw Teat Dios.

14 Aaga Nanderac quiaj tiün wi-jquiam marang nipilan atnej icoots;

at tacül ningüy maquiüjpaats. Ta-jawaats nej tarang xeyay cuajantanejnajneaj. Nej arang leaw naleaing, cosnaleaing nej anopǘyan micual TeatDios. 15 Juan tiün mandeac wüx nej,tapiüng:

―Tandeacas wüx aaga Teat Naxeycam wüx tapiüngas aliüc miün nopnatang, xeyay netam ajlüy, ngo matxic; cos wüx nganaw najlüy, nej alma-jlüy ―aw.

16 Xeyay ajüiquich mimonajneajnej tiül meáwan icoots, cos nej üüchicoots meáwan leaw netam, ǘüchan.17 Aaga ajlüyay poch tüünd teatMoisés tajlüy, para ndom majawaatsnguineaynetammarangaats. Nganüyaaga jayats poch Teat Jesucristotüüch icoots para alndom majawaatscuane naleaing, at para mayariiütsmimonajneaj nej. 18 Naleaingnejinguind ngo maxom majaw nejayTeat Dios. Áagan anopǘyan micualnej lamajaw cos almaquiiüb, nejajüiquichay majaw nguineay ajlüy.

Leawa tandeac Juan Bautista(Mt. 3:11-12; Mr. 1:7-8; Lc. 3:15-17)

19 Atcüy tapiüng a Juan wüxajcüwa monajiüt ocueaj nipilanjudío tiül Jerusalén tüjchiw mambacas miteaats ata levitas, matüniwmanguiayiw wüx aaga teamandeacquiaj. Tasajüw:

―¿Jowa ique jan ic? ―ajüw.20 Nej ngo mawaiich, aleáingan

tapiüng:―Xique ngome aaga Cristo

lapiürang aliüc ―aw.21 Tandüyiw wüx matüniw nej

manguiayiw:―¿Jane ic? ¿Ngwüy ique Elíasa?

―awüw.Juan tandüy wüx mapiüng:―Ngwüy, ngome xique ―aw.Condom tandüyiw wüx masajüw

nej:―¿Ngwüy ique alinop nendeac an-

deac Teat Diosa? ―ajüw nej.―Ngwüy―aw.22 Condom tasajüw nej alinomb:

Page 157: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 1:23 154 SAN JUAN 1:42―Ngwüy naleaing sapiüngan, ip-

iüng jane ic, isaj xicon. Cos netamnapiüngan wüx sanapeayiün niüngajlüyiw moneech xicon niünan. Ip-iüng jan ic ―ajüw nej.

23Quiaj tasaj nejiw a Juan:―Xique aaga nendeac tiül wa-

jchiüc atnej tapiüng Isaías wüxtapiüng: “Ileainguijchan mitiiüd TeatNaxey cos aliüc” ―aw.

24 Ajcüwa nasoiquiw mambüw ma-jawüw a Juan quiaj, üüch nejiw mam-büw fariseos. 25 Condom tasajüw aJuan:

―Sitiül ngome ique a Cristo, atngome aaga Elías, at ngome alinopnendeac andeac Teat Dios, ¿neoltapots meaach yow nipilan? ―ajüwnej.

26Quiaj tasaj nejiw a Juan:―Naleaing ipiüngan xique süüch

yow. Nganüy almajlüy nop tíülannipilan, icona ngo mejawan jane nej.27 Xique tapiüngas aliüc miün nopnatang netam ajlüy, ngo mat xic,cos wüx nganaw najlüy, nej lajlüy.Sayaag ngondom nacheed aonts apajnej, cos sayaag nicuajind xic ―aj ne-jiw.

28 Atquiaj tajlüy tiül cambajBetábara nonüt necamb lam Jordánniüng tenguial üüch yow nipilan aJuan.

Teat Jesús atnej sap ocueaj Teat Dios29 Aw alinoic nüt, Juan tajaw Teat

Jesús aliüc andüy niüng ajlüy nej.Quiaj tapiüng:

―Ijawan aaga naxey aliüc quiaj.Aag ayaj Teat Dios neech nejmiün. Apmarangüch wüx nejatnej arangüch wüx quicheech sapnambiyaran wüx pascua, cos nejapmangüy asoet nipilan. 30 Aag ayajlanapiüng wüx, cos tapiüngas: “Aliücmiün nop teat naxey xeyay netamajlüy, ngo mat xic. Nej ombas majlüy,xique teoj; cos wüx nganaw najlüy,nej almajlüy”, saw. 31 Xique ngonajaw jane nej, nguineay apmajawüwnipilan judío. Áag tiünas nüjchiwmayariw yow―aw.

32At tapiüng a Juan:―Xiquiay sajaw Nangaj Espíritu

ocueaj Teat Dios tiün imiün cielo at-nej noic palom mejquiem wüx ombasnej. 33 Xique nganaw najaw jane nej.Pero cos aaga nesaj xic niün nüüchyow nipilan lamasaj xic: “Wüx ap-mejaw Nangaj Espíritu miün andüywüx ombas nop teat naxey macülwüx nej, aag ayaj apmüüch nipilanNangaj Espíritu ocueaj Teat Dios.”34 Naleaing, nganüy lanajaw MicualTeat Dios nej, cos xiquiay tajawasatquiaj tajlüy ―aw a Juan.

Teat Jesús tarriiüd acasminipilan nej35 Aw alinoic nüt Juan alembem

quiaj almaquiiüb ijpüwminipilan nej.36 Quiaj majaw aleamb quiaj TeatJesús, tapiüng:

―Ijawan, jogüy lapeay aaga nasoicMisap Teat Dios ―aw.

37 Ajcüwa ijpüw minipilan Juanwüx tanguiayiw aag ayaj, quiaj tam-büw mandüjpiw Teat Jesús. 38 TeatJesús wantsat majaw almandüjpiwnej, tasaj nejiw:

―¿Cuane iyamban, teat? ―aj ne-jiw.

Quiaj tapiüngüw:―Rabí (amb apiüng nequiaach),

¿nguiane icül? ―ajüw nej.39 Tasaj nejiw Teat Jesús:―Tabaatsaron mejawan ―aj ne-

jiw.Quiaj tambüw majawüw nguiane

acül. Condom tacülíwan quiajmaquiüjpüw, cos langwiiüts.

40 Nop tiül aaga ijpüw quiaj leawtanguiayiw andeac teat Juan, condomtandüjpiw Teat Jesús, aag ayaj teatAndrés, michiig teat Simón Pedro.41 Condom aaga Andrés quiaj tsajm-biüt mayamb Simón micoj nej, tasaj:

―Lanaxoman aaga Mesías nasoic aCristo, aag lapiürang aliüc ―aj.

42 Condom teat Andrés taquiiübmamb teat Simón majaw Teat Jesús.Wüx Teat Jesús tajaw a Simón, quiajtasaj:

―Ique Simón micual teat Jonás,nde nganüy apmenüt Cefas, aag ayajnasoic Pedro ―aj nej.

Page 158: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 1:43 155 SAN JUAN 2:11Teat Jesús tarriiüd Felipe y Natanael

43 Aw alinoic nüt Teat Jesús tindamb andüy tiül iüt Galilea, quiajtaxom Felipe, tasaj:

―Mac, tabar ―aj.44 Aaga Felipe quiaj naw Betsaida

tiül micambajüw Andrés y Pedro.45 Condom aaga Felipe tamb mayambNatanael. Wüx taxom tasaj:

―Lanaxoman aaga teat naxeyleaw tanomb lamandeac wüx nejtiül aaga nawiig tarang Moisés. Atajcüwa mondeac andeac Teat Diostandeacüw wüx nej. Aag ayaj nenütJesús, micual José, naw cambajNazaret ―aj.

46Quiaj tapiüng Natanael:―Jow aaga cambaj Nazaret quiaj,

¿mbich cuane najneaj alndom mawquiaja? ―aw.

Quiaj tapiüng a Felipe:―Tabar mejaw―aw.47 Wüx Teat Jesús tajaw ajngot a

Natanael, quiaj tapiüng:―Jogüy aliüc nop nipilan judío

leaw ngome áag awaiich ―aw.48Quiaj tasaj nej Natanael:―¿Neol teat, nguianemeyaag xim-

bas? ―aj.Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Xique tajawas ic wüx nganaw

mapaj ic Felipe, wüx alchetemear te-owil toc ―aj nej.

49Condom quiaj tasaj nej Natanael:―Rabí, ique aaga Micual Teat Dios,

ique minatang nenajiüt tiül nipilanjudío ―aj nej.

50Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―¿Neol, aag sasaj ic tajawas ic te-

owil toc teyar sandeaca? Naleaingapmejaw aliüc miün apmajlüy xeyaynajneajneaj, ngome áagan ayaj ―ajnej.

51At tasaj nejiw Teat Jesús:―Naleaing naleaing sasaj icon,

nde nganüy andüy quiaj apmejawanlejquiaw nangaj cielo, apmejawanajcüwa ángeles ocueaj Teat Diosiünüw at andilileaw niüng ajlüy TeatNaxey ―aj nejiw.

2Nengoch owix tiül Caná

1 Wüx er nüt tajlüy nop nengochowix tiül cambaj Caná tiül iütGalilea. Alquiaj mimüm Teat Jesús.2 Teat Jesús maquiiüb minipilannej tasoiquiw mambüw quiaj aton.3 Camüm wüx tümb a vin, quiaj tasajnej mimüm nej Teat Jesús:

―Lango majlüy vin mangane-owaran ―aj nej.

4Quiaj Teat Jesús tapiüng:―Müm, ¿neol tesaj xic atquiaja?

Cos xique nganaw matüch a nütnarang cuajantanej ―aw.

5Quiaj tasoiquiw monbeol, asaj ne-jiw mimüm Teat Jesús:

―Irangan leaw apmasaj icon ―aj.6 Ajlüy quiaj anaíw xor iquial yow

narangüch piedra. Ajcüw ayaj atamnejiw a nipilan judío wüx arangüwleawa lambójan marangüw paramajlüyiw nerixix alinomb teombasTeat Dios. Ajcüwa xor quiaj ajoyojpeacüw tengwüy gajpowüw nganyow. 7 Condom Teat Jesús tasajmonbeol:

―Ichipichan yow a xor quiaj ―ajnejiw.

Quiaj tachipichaw. 8 Ndoj tasaj ne-jiw Teat Jesús:

―Nganüy itembiün noic pite, ijoy-iün mamb, ijchan aaga najlüy wüxnengoch owix ―aj nejiw.

Condom atquiaj tarangüw.9 Wüx ndoj manganeow aaga yownarangüch marang vin, aaga najlüywüx nengoch owix quiaj, nej ngomajaw nguia naw. Pero ajcüwamonbeol lamajawüw cos nejiwmonpiow yow. Condom aaga najlüywüx nengoch owix quiaj, tapaj aaganench, 10 tasaj:

―Meáwan nipilan ombas may-acüw najneajay vin. Wüx laxeyayanganeowaran, quiaj apmayacüwngomajneajay vin. Nganüy a ique tepalaaga najneajay vin, ndójwüx tewün―aj nej.

11 Ninguiaj amelich arang ateócanTeat Jesús tiül aaga cambaj Caná tiül

Page 159: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 2:12 156 SAN JUAN 3:5Galilea. Tüüch majaraw nguineay nejalndom marang cuajantanej. Quiajminipilan nej tayariw nej andeac.

12 Wüx ndoj ayaj, quiaj Teat Jesústamb andüy tiül cambaj Capernaum,taquiiüb mimüm nej, michiig nej,minipilan nej. Tacüliw quiaj acas nüt.

Jesús tawün leaw ngo metam majlüytiül nangaj iüm

(Mt. 21:12-13; Mr. 11:15-18; Lc. 19:45-46)

13 Laliüc matüch a nüt majlüy aaganangos nüt pascua ocueajiw nipilanjudío. Quiaj tamb Teat Jesús andüytiül cambaj Jerusalén. 14 Wüx tajmeltiül nadam nangaj iüm, taxom quiajmonüüb boy, monüüb sap, monüübpalom, atmongowüüch tomiün altso-tomoj quiaj. 15 Wüx tajaw aag ayaj,quiaj tarang nots newüjchay paramewüjchay. Condom tawün meáwantiül nadam nangaj iüm maquiüjpüwmisapüw nejiw, at miboyiw nejiw.Tawiich ninguiün mitomiünüw mon-gowüüch tomiün; tatech ninguiünmimesüw nejiw. 16 Tasaj monüübpalom:

―¡Iwüniün ningüy aag ayaj! Ndemerangan ombiüm Xeteat marangplas ―aj nejiw.

17 Minipilan nej quiaj leaad omea-jtsüw naleaing tarangüch tanombniüng apiüng: “Xeyay sanajcüy,cos ngo mind najaw marangüw ngomajneaj tiül ombiüm Xeteat”, aw.

18 Condom ajcüwa nipilan judíotatüniw manguiayiw nej:

―¿Neol terang atquiaja, cuane ap-mejüiquich merang najawan, ma-jüic nguiane iyar minajiüt merangatquiaja? ―ajüw nej.

19Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Indrojchiün ombas aaga nangaj

iüm cam, ndoj xique wüx er nütsanawitich alinomb―aj nejiw.

20Quiaj titsojow nej, tapiüngüw:―Aaga nadam nangaj iüm cam

tarangüch wüx ic miow anaíw (46)neat; ¿nguineay ipiüng ique apme-witich wüx er nüte? ―awüw.

21 Pero Teat Jesús ngo mandeacwüx aaga nadam nangaj iüm quiaj.Nej tandeac andüy wüx ombas nej.22 Wüx Teat Jesús tapac alinomb im-iün tiül mondeow, quiaj minipilannej leaad omeajtsüw aaga poch leawtandeac quiaj. Aton tayariw tay-acüw wüx omeajtsüw leawa nombtarangüw mondeac andeac Teat Dios,at aaga poch tasaj nejiw Teat Jesús.

Teat Jesús ayaag omeajtsüwmeáwannipilan

23 Wüx Teat Jesús altiül Jerusaléntiül nangos nüt pascua, xeyay nip-ilan tayariw leaw nej aquiaach costajawüw meáwan ateócan leaw nejtarang. 24 Naleaing Teat Jesús ngomasap ombas majaw nejiw, cos ajawnguineay ajlüyiw meáwan. 25 Nejngo metam nejinguind masaj nejnguineay omeaats nipilan, cos nejlamajaw nguineay omeaats meáwannipilan.

3Teat Jesús tandeac aweaagNicodemo

1 Tajlüy nop naxey tiül fariseosnenüt Nicodemo. Nej nop nenajiüttiül nipilan judío. 2 Aaga naxey quiajtamb majaw Teat Jesús noic ongwi-iüts. Tasaj:

―Rabí, sajawan Teat Dios tüüch icmewiün mequiaach xicon; cos nejin-guind ngondom marang ateócan at-nej ique irang sitiül ngome Teat Diosambeol nej ―aj.

3Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Naleaing naleaing sasaj ic, sitiül

aljane ngo wijquiam alinomb, ngomeapmajlüy tiül xenipilan majaw mi-cambaj Teat Dios ―aj nej.

4 Quiaj Nicodemo tatün nej man-guiay:

―¿Nguineay alndom nop natangnipilan mandilil wijquiam alinomba?¿Mbich alndom majmel teomeaatsmimüm nej alinomb wijquiama? ―ajnej.

5Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Naleaing naleaing sasaj ic, sitiül

nop nipilan ngo wijquiam alinomb

Page 160: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 3:6 157 SAN JUAN 3:26naag yow y Nangaj Espíritu ocueajTeat Dios, aag ayaj ngondom majmeltiül micambaj Teat Dios. 6 Leawmicual cambajiüt, cambajiüt nej;nganüy jane apwijquiam alinombnaag Nangaj Espíritu ocueaj TeatDios ajlüy atnej jayats wijquiam,awiquiach nej Nangaj Espíritu. 7 Ndembayamear menguiay sasaj ic quiaj:“Netam wijquiamaran alinomb”, najic. 8 Cos iünd apep nguiajantanejimiün, alndom menguiay aterriür,pero ngo mejaw nguiane imiün, atngo mejaw nguiane andüy. Atquiajajlüy wüx nop jayats wijquiam,awiquiach nej Nangaj Espíritu ocueajTeat Dios ―aj nej.

9 Nicodemo tandüy wüx matünmanguiay:

―¿Nguineay alndom marangüchatnej ipiüng quiaja? ―aj nej.

10Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Ique nop ic natang nequiaach

tiül nipilan judío. ¿Neol ngo mejawwüx aag ayaja? 11 Naleaing naleaingsasaj ic, xicona sandeacan wüx leawsajawan naleaing, at leaw sajawannaag xiniüjcan sandeacan manguia-yaran. Pero icona ngo mendiü-man meyariün sandeacan. 12 Sitiülngo meyariün sandeac wüx leaw al-majlüy ningüy wüx aaga iüt cam,¿nguineay apmeyariün sitiül sanan-deac wüx leaw almajlüy tiül cielo?

13 ’Nejinguind nganaw mambandüy cawüx tiül cielo, áag miüntiün imiün cawüx tiül cielo, aag ayajTeat Naxey, cos imiün quiaj tiün.14 Atnej tanomb tarang Moisés tiülwajchiüc wüx taxaing nop narangüchndiüc mayac cawüx wüx nots xiül,atanquiaj apxaijnguiam Teat Naxeymayacüch wüx cruz. 15 Paresmeáwan jangantanej leaw apmayarnej andeac, apmapac meáwan nütniüng ajlüy Teat Dios.

Teat Dios xeyay andiüm meáwannipilan

16 ’Cos Teat Dios xeyay andiümmeáwan nipilan wüx aaga iüt cam,áag tüüch miün anopǘyan Micual Nej

mawün wüx asoet jangantanej leawapmayar nej andeac. Atquiaj ngon-dom ndrom mamb tiül aaga xeyayngo majneaj; pero apmapac meáwannüt niüng ajlüy Teat Dios. 17Teat Diosngo müüch miün anopǘyan Micualnej wüx aaga iüt cam mayac asoetnipilan. Ngwüy, nej tiün mawün wüxasoetiwmeáwan nipilan wüx aaga iütcam. 18 Jane apmayar andeac MicualTeat Dios, Teat Dios lango mayac nejasoet; pero jane ngo mayar andeacnej, mbich landoj lamayac nej asoetTeat Dios, cos ngo mayar andeacanopǘyan Micual Nej. 19Nej tiün wüxaaga iüt cam majlüy atnej ran, cosaquiaach leaw naleaing. Pero altiülngo mandiümüw aaga ran quiaj, cosxeyay tandiümüwaaga pojniün niüngalndom mexotayej marangüw ngomajneaj. Ajcüw ayaj lamayac nejiwasoetiw Teat Dios. 20 Meáwan ajcüwleaw andiümüw marangüw ngo ma-jneaj ngomandiümüw aaga ran quiaj,ajcüyiw majawüw, ngo matüchiw.Cos sitiül apmambüw quiaj, aaga ranquiaj apmajüiquich ngo majneaj tea-marangüw. 21 Nganüy monrang na-jneaj, nejiwmbich ambüwniüng ajlüyaaga ran. Quiaj ajüiquichaw nguineayarangüw najneaj atnej andiüm TeatDios ―aj nej Teat Jesús.

Juan Bautista tandeac alinomb wüxTeat Jesús.

22 Ndoj Teat Jesús taw Jerusaléntamb andüy tiül iüt Judea aquiiübminipilan nej. Tacüliw quiaj acasnüt, tüjchiw yow nipilan. 23 AtonJuan tenguial üüch yow nipilan tiülEnon, quiájan niüng ajlüy Salim cosajlüy quiaj xeyay yow. Xeyay nipilanapeayiw quiaj müjndiw yow. 24 Aagayaj tajlüy wüx nganaw mayacüchtiül manchiüc a Juan.

25Condom tajlüy noicmondeac tiülnipilan judío maquiüjpüw minipilanJuan nguineay alndom najneajay ma-jlüyiw majaw nejiw Teat Dios. 26Ndojajcüw aaga nipilan quiaj, tambüwmasajüw a Juan:

Page 161: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 3:27 158 SAN JUAN 4:13―Rabí, ijaw nguineay teamarang

aaga naxey leaw tequiiüb nonütnecamb lam Jordán, áag tesaj xiconwüx. Nganüy nej aton tenguialüüch yow nipilan, meáwan laambüwmandüjpiw nej ―ajüw.

27Quiaj tasaj nejiw a Juan:―Nejinguind ngondom marang

aag ayaj sitiül Teat Dios najlüy tiülcielo ngo müüch nej marang. 28 Iconatenguiayiün wüx tapiüngas, xiquengome aaga Cristo lapiürang aliüc.Xique tüjndiüs niün ombas xic, nejaliüc tamiün. 29 Pues wüx nopnench apmaquiiüb nop nüx, aaganench quiaj almajiür miamigo nejalquiaj almaquiiüb nej. Wüx anguiaynej andeac xeyay apac omeaatsmanguiay. Ata xique nganüy wüxsanguiay nguineay Teat Jesús xeyayandüjpiw nej, xeyay apac ximeaatsnanguiay, cos leaw ninguiaj netamnarang. 30Nej netam marang natang,nganüy xique apmapateay satam.

Aaga niün imiün tiül cielo31 ’Aaga niün imiün tiül cielo, nej

ajlüy wüx meáwan leaw almajlüy.Nganüy nop najlüy wüx iüt, aag ayajnaw wüx iüt; nej andeac wüx leawajlüy wüx aaga iüt cam. Nganüy aaganiün imiün tiül cielo, nej ajlüy wüxmeáwan almajlüy. 32 Nej andeac wüxleaw ajaw, at andeac wüx leaw an-guiay; pero nejinguind ngomayar an-deac nej. 33 Jane apmayar andeac nej,aag ayaj apmajaw naleaing andeacTeat Dios. 34 Cos jane Teat Dios üüchmiün, nej andeac leaw andeac TeatDios, cos Teat Dios üüch nej NangajMiespíritu nej palanüy, ngo metammapeax. 35 Teat Dios xeyay andiümMicual Nej; meáwan leaw almajlüylamayac tiül owix nej. 36 Jane ayarandeac Micual Teat Dios apmapacmeáwan nüt niüng ajlüy Teat Dios.Nganüy jane ngomandiümmayar an-deac Micual Teat Dios, ngome apma-jaw aaga apacaran quiaj cos xeyayajcüy majaw nej Teat Dios ―aj nejiwa Juan.

4Teat Jesús tendeac aweaag nop najtaj

naw Samaria1 Wüx Teat Jesús tajaw nguineay

ajcüwa fariseos tandeacndeacüwwüxnej cos teaxeyay minipilan nej, atonxeyay teamüüch yow nipilan ngomatnej Juan; 2 masey ngome nejayTeat Jesús neech yow, minipilan nejarangüw. 3 Wüx Teat Jesús tajawaag ayaj, quiaj taw quiaj tiül Judea,tandilil andüy Galilea alinomb.

4 Pero netam mamong amb tiüliüt Samaria. 5 Condom tatüch tiülnoic nine cambaj nenüt Sicar tiül iütSamaria. Quiájanmbeay cambaj ajlüymiíüt aaga Jacob najlüy tanomb. Aagaiüt quiaj nej tüüch José micual nej.6Alquiaj aaga lol pil tarang teat Jacobtanomb. Teat Jesús cos laǘmb apacajüy, chetet quiaj mbeay lol, laliüclembemnüt. 7Quiaj tapeay nop najtajnaw Samaria mepiow yow. Teat Jesústasaj nej:

―Nachej tigüy miyow müm, nan-ganeow―aj.

8 Minipilan nej laambüw tiül cam-baj mangalüw nüeteran. 9Aaga najtajnaw Samaria tasaj Teat Jesús:

―¿Neol techej xicueaj yow, teat?Cos ique nop ic nipilan judío, nganüyxique nop najtaj nawas Samaria. Iqueijaw nipilan judío ngome áag an-deacüwmaquiüjpüwmonaw Samaria―aj.

10Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Sitiül mejaw leaw Teat Dios al-

ndommüüch, atonmejaw janenechejicueaj yow, sayaag apmetün xicueaj,condom sanüüch ic yow leaw üüchmapacaran meáwan nüt ―aj.

11Quiaj tasaj nej a najtaj:―Teat, iquengomejiür cuanemer-

wüneay yow, nganüy aaga lol camxeyay nequiliüt. ¿Nguia naw apme-yar aaga yow ipiüng quiaja? 12 Cosxexejchiün teat Jacob tacueat müüchxicon aaga lol cam. Nej tanganeowaaga yow, at micual nej, minimal nej.¿Jow nganüy ique, alwüx itama, ngomatneje? ―aj nej.

13Quiaj tasaj nej Teat Jesús:

Page 162: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 4:14 159 SAN JUAN 4:36―Jangantanej apmanganeow a

yow cam apmind anganeow yowalinomb. 14 Pero jane apmanganeowaaga yow xique sanüüch, langomeapmind anganeow yow alinomb. Cosaaga yow xique sanüüch, apmajlüytiül nej atnej noic lol teapacawmüüchnej mapac meáwan nüt ―aj nej.

15 Condom tasaj nej aaga najtaj:―Teat, iich xic aaga yow ipiüng

quiaj, quiaj langome apmind san-ganeow yow alinomb, atquiaj ngometam niün ningüy nayar yow ―ajnej.

16Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Quiür ipaj minoj, iquiiüb miün

―aj.17Quiaj tapiüng a najtaj:―Ngo najiür xenoj ―aw.Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Naleaing ipiüng ngo mejiür mi-

noj; 18 cos lamejiür acoquiaw. Nganüyaag almequiiüb, aag ayaj ngome mi-noj. Naleaing tepiüng ―aj nej.

19Camümmanguiay aag ayaj a naj-taj, quiaj tapiüng:

―Teat, sapiüng ique nop nendeacandeac Teat Dios. 20 Isaj xic neol xexe-jchiün tarangüw casa Teat Dios cawüxwüx aaga tiüc quiaj, nganüy iconanipilan judío ipiüngan áagan tiülJerusalén alndom marangüch casaTeat Dios ―aw.

21Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Netammeyar sandeac, müm, cos

aliüc miün nüt wüx ngome apmetammeamban wüx aaga tiüc quiaj, átanngome apmetam meamban Jerusalénmerangan casa Teat Dios. 22 Iconamonaw Samaria ngo mejawan janeteamerangan casa; xicona mbichsajawan jane sarangan casa, cosnaw tiül nipilan judío ajlüy janeapmawün wüx asoeteran. 23 Aliücapmatüch a nüt, aag ayaj nganüy, cosjane naleaing ayamb Teat Dios wüxomeaats, apmajüiquich naleaing wüxomeaats arang, ngo mitsoj. Cos TeatDios aton atquiaj andiüm marangüchcasa. 24 Teat Dios Espíritu nej; janeapmayamb nej netam marang con

omeaats, masey ngondom maxommajaw―aj nej.

25Quiaj tasaj nej a najtaj:―Lanajaw aliüc Mesías, aaga na-

soic Cristo. Wüx nej apmapeay ap-masaj icoots nguineay ajlüy meáwancuajantanej ―aj nej.

26 Teat Jesús tapiüng:―Xique aag ipiüng quiaj, tenguial

andeacar ―aw.27 Aliünüw wüx andeacüw, quiaj

ajngotoj minipilan Teat Jesús. Nejiwmbayajow wüx tajawüw Teat Jesústeandeac maquiiüb nop najtaj. Perotaton ngo matüniw nej manguiayiwcuane andiüm a najtaj, cuane wüxteamandeacüw. 28 Condom quiaj tawquiaj a najtaj, acueátan quiaj mingannej; tamb andüy tiül cambaj, tasajnipilan:

29 ―Macaron, ijawan nop naxeylamasaj xic meáwan leaw lanarang.¿Ngwüy ijaca, aaga Cristo neje? ―ajnejiw.

30Quiaj tawüw tiül cambaj, tambüwmajawüw Teat Jesús. 31 Wüx nipilannganaw mapeayiw quiaj, minipilannej teamasajüw nej:

―Teat, mac iret ―ajüw.32Nej tasaj nejiw:―Xique sajiür süet, icona ngo me-

jawan cuane ―aj nejiw.33 Condom minipilan nej tapots

atünayej menguiayayej:―¿Ngwüy, aljane tajamiün üet

neje? ―awüw.34Quiaj Teat Jesús tasaj nejiw:―Icona apac imeajtsan wüx landoj

iretiün, xique apac ximeaats wüxsarang leaw Xeteat Dios tüüchxic niün narang, cos sandiümnandondoch minajiüt nej. 35 Iconawüx lapiürüch corrül ipiüngan:“Wüx lamatüch apiquiw caaw, quiajapxaijnguiam omeaats corrül”,irawan. Nganüy xique sasaj icon:Netam mejawan a corrül, cos nganüylajneaj xaijnguiam omeaats corrül.36 Jane arang xenajiüt maxaingsapiür, sanangüy alinoic nüt, cosaaga arang quiaj apmajlüy meáwannüt. Aaga nepiür, maquiiüb nexaingomeaats corrül, apmapac omeajtsüw

Page 163: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 4:37 160 SAN JUAN 5:2nóiquian. 37 Ningüy ajüic naleaingleaw apiürang: “Pálwüx nepiür,pálwüx nexaing”. 38 Xique lanüüchicon meamban merangan xenajiüt.Aag ayaj apmajlüy atnej wüx nopmayambüch mamb maxaing omeaatscorrül, masey ngome nej nepiür;cos pálwüx nesaj nipilan wüx xique,nganüy icona ipeánan mesajüwmayambüw xic ―aj nejiw Teat Jesús.

39 Xeyay nipilan monaw tiül aagacambaj tiül iüt Samaria tayariw an-deac Teat Jesús wüx tanguiayiw an-deac aaga najtaj, cos tapiüng: “Tasajxic meáwan leaw lanarang”, maw.40 Wüx tapeayiw quiaj monaw tiülaaga cambaj quiaj, tapots masajüwTeat Jesús macül quiaj maquiüjpüw.Quiaj tacül quiaj ic nüt. 41 Xeyaynipilan tayariw nej andeac wüx tan-guiayiw nejay Teat Jesús tenguialaquiaach. 42Condom tasajüw a najtaj:

―Nganüy mbich lanayariün an-deac nej cos nejay tanguiayasan an-deac, ngome áagan leaw tesaj xiconwüx nej. Nganüy sajawan naleaingnej aaga Cristo leaw lapiürang aliücmawün wüx asoet nipilan meáwanwüx iüt ―ajüw nej.

Teat Jesús tamongoch iün andeowmicual nop nenajiüt

43 Wüx tamong ic nüt quiaj, TeatJesús taw Samaria, tamb andüyGalilea. 44 Masey nejay Teat Jesústandeac nguineay nop nendeacandeac Teat Dios ngome andiüramtiül miíüt nej, nganüy nej apmandililmandüy quiaj alinomb. 45 Wüxtapeay tiül Galilea, apac omeajtsüwmajawüw nej monaw quiaj, cos nejiwlaiünüw Jerusalén aton majawüwnangos nüt pascua. Tajawüw quiajmeáwan leaw nej tarang wüx nangosnüt.

46 Condom Teat Jesús tandilil ali-nomb andüy cambaj Caná tiül Galilea,niüng ninguinüt tangowüüch yowmarang vin. Ajlüy tiül cambaj Ca-pernaum nop natang nenajiüt ocueajcambaj, xeyay iün andeow micual

nej. 47 Aaga naxey quiaj wüx tan-guiay Teat Jesús lapeay Galilea im-iün Judea, tamb matüch quiaj ma-jaw. Tapots matün ocueaj Teat Jesúsmamb aniüng nej mamongoch iünandeow micual nej, cos laxeyay, lal-iüc mandeow. 48 Quiaj tasaj nej TeatJesús:

―Icona sitiül ngo mejawan ateó-can ngome apmeyariün sandeac―aj.

49 Naleaing aaga nenajiüt xeyaytatün ocueaj Teat Jesús, tasaj:

―Teat, ich majmiüc imal imeaats,tabar wǘxan nganaw mandeow xe-cual ―aj nej.

50 Condom quiaj tasaj nej TeatJesús:

―Quiür ijtsor, micual lajneaj ―aj.Aaga naxey tayar andeac Teat

Jesús, quiaj tajtsor. 51 Wüx laámbapmapeay aniüng nej, tambüw man-gochiw nej mimos nej, tapiüngüw:

―Micual lajneaj ―ajüw nej.52 Condom quiaj tatün manguiay

nejiw cuame ores tajneaj micual nej.Quiaj tapiüngüw:

―Tim lanchejliow nüt tacueatmüüch nej nerraar, quiaj tajneaj―awüw.

53 Quiaj leaad omeaats aaga naxey,naleaing aaga ores wüx tasaj nej TeatJesús: “Micual lajneaj”, maj nej. Quiajaaga naxey tayar andeac Teat Jesúsmaquiiüb meáwan leaw alaniüng nej.

54Aaga leaw tarang Teat Jesús wüxtandilil andüy Galilea imiün Judea,aag ayaj amb ijmbüw ateócan lama-rang quiaj.

5Tajneaj nop ndron ombas tiül

Betesda1 Wüx ndoj ayaj lamatüch a nüt

wüx nipilan judío ajiürüw noic nan-gos nüt. Quiaj Teat Jesús tamb ali-nomb andüy Jerusalén. 2 Ajlüy quiajtiül Jerusalén noic apal ombeay cam-baj niüng among sap. Alquiaj noicnadam oniiüg yow, minüt nej Betesdatiül ombeayiw nipilan judío. Ayeynej tiüt acoquiaw iüm ngo majiür

Page 164: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 5:3 161 SAN JUAN 5:28owil. 3 Ajlüyiw quiaj xeyay moniünandeow: altiül nesomb, altiül necoex,altiül ndron ombas ngondom majüy.Teamacüliw ngow, cojores apmen-dalalüy a yow quiaj. 4 Cos nguiajn-guiaj iün nop ángel ocueaj Teat Diosmaól a yow, ndoj jane ombas apma-jmel tiül a yow quiaj apmajneaj iünandeow. 5 Alquiaj nop naxey lama-jiür nimiow gajpopeac (38) neat iünandeow. 6 Teat Jesús tajaw alpiiümquiaj, lamajaw lamajiür xeyay neatiün andeow a naxey quiaj, quiaj tasaj:

―¿Ngwüy indiüm mejneaja? ―aj.7Quiaj tasaj nej aaga niün andeow:―Teat, ngo najiür jane mayac xic

tiül yow wüx apmendalalüy. Cos wüxlasamb sanajmel, quiaj lajmel alinopombas nej ―aj nej.

8Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Witiür, ixaing mitec ijüy ―aj.9 Andǘüban ajneaj a naxey quiaj,

taxaing mitec nej, tajüy. Pero cosaaga nüt quiaj, noic nüt axoodaran,10 quiaj ajcüwa monajiüt tiül judíostasajüw aaga naxey lajneaj quiaj:

―Nganüy nüt axoodaran, ngon-dom mexaing mejoy mitec ―ajüw.

11Quiaj tasaj nejiw aaga naxey:―Aaga neech xic najneaj, nej nesaj

xic: “Ixaing mitec, ijüy” ―aj xic.12Quiaj tatüniw nej manguiayiw:―¿Jane aaga nesaj ic: “Ixaing

mitec, ijüye”? ―ajüw nej.13 Naleaing aaga naxey quiaj ngo

majaw jane netaag nej majneaj, costajlüyiw quiaj xeyay nipilan, nganüyTeat Jesús laáw quiaj. 14Condom TeatJesús taxom nej tiül nadam nangajiüm. Tasaj:

―Ijaw nganüy lerneaj, ndemendüy wüx merang nisoet, nganamaxom ic alinoic xeyay ngo majneaj―aj nej.

15 Condom tamb a naxey quiajmasaj ajcüwa monajiüt tiül judíosTeat Jesús netaag nejmajneaj. 16Quiajajcüwa monajiüt tajcüyiw majawüwTeat Jesús, tayambüw ombas mam-biyaw cos arang cuajantanej wüx nütnetam maxoodaran. 17 Condom TeatJesús tasaj nejiw:

―Xeteatmeáwan nüt arang najiüt,ata xique aton ―aj nejiw.

18 Quiájan ajcüwa monajiüttandiümüwmambiyawnej cos ngomeáagan arangwüx nüt axoodaran, perocos tayac atnej Dios nej wüx tapiüngmiteat nej Teat Dios.

Leaw Micual Teat Dios alndommarang

19 Condom quiaj tasaj nejiw TeatJesús:

―Naleaing naleaing sasaj icon,Micual Teat Dios ngondom marangnicuajind arángan; nej arang leawajaw arang miteat nej. Cos meáwanleaw arang miteat nej, átan micualnej alndom marang aton. 20 TeatDios xeyay andiüm Micual Nej,üüch nej majaw meáwan leawa nejteamarang; aliüc miün apmüüchmajaw alngün xeyay najneaj leawaicona apmbayameron mejawan.21 Cos Teat Dios apacüüch mondeow,atquiajMicual Nej aton apmapacüüchjane nej andiüm. 22Ngome nejay TeatDios apmayac asoeteran, meáwanayaj lamayac teowix Micual Nej.23 Atquiaj meáwan nipilan netammarangüw casa Micual Nej atnejarangüw casa Teat Dios. Jane ngomandiüm Micual Teat Dios, átan ngomandiüm Teat Dios, cos Teat Diosneech nej miün.

24 ’Naleaing sasaj icon: Janeapmayac omeaats wüx manguiaysandeac, aton mayar andeac aaganeech xic niün, nej apmapac meáwannüt, lango majmel asoet. Apmapacmeáwan nüt niüng ajlüy Teat Dios.25Naleaing sasaj icon, aliüc apmatücha nüt, aag ayaj nganüy, wüxmondeowapmanguiayiw andeac Micual TeatDios. Jane apmanguiay mayarandeac apmapac. 26 Teat Diosüüch mapacaran, atquiaj Micual Nejaton alndom müüch mapacaran,cos atquiaj üüch nej Teat Diosmarang. 27 At lamüüch majaw wüxasoeteran cos nej Teat Naxey. 28 Ndembayameronmenguiayiün aaga sasajicon cam, cos aliüc miün nüt wüxmeáwan mondeow apmanguiayiw

Page 165: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 5:29 162 SAN JUAN 6:7nej andeac. 29 Jane tarangüw najneajapmawüw tiül mondeow mapacüwmeawan nüt tiül cielo; nganüymonarang ngo majneaj apmapacüwaton majmel asoetiw nejiw.

Ajlüy nejüiquich jane nej Teat Cristo30 ’Xique ngondom narang nicua-

jind sandíüman xique, sarang leawasasoic. Wüx xique sayac asoet aljane,sayac leaw naleaing nej tarang. Xiquengo nateots narang sandíüman xique,sarang leaw andiüm Xeteat Dios, cosnej tüüch xic niün. 31 Sitiül xiquiáyanquiaj teanandeac wüx leaw alndomnarang, alndom mapiürang aag ayajngo membeat. 32 Ajlüy nop nen-deac naleaing wüx xique nguineayalndom narang. Xique sajaw leawnej andeac wüx xique, aag ayaj xeyaynembeat. 33 Icona teajchiün mam-baranniüng ajlüy Juanmatüniwman-guiayiw nej. Leaw nej tapiüng wüxxique aag ayaj naleaing. 34 Xiquengo metam xic aljane mapiüng janexic. Aag ayaj sasaj icon cos sitiül ap-meyariün sandeac apmeriowan wüxisoetiün. 35Aaga teat Juan tajlüy atnejnots najquiol teatitit andaab marrajnipilan. At icona tapac imeajtsan acasnüt wüx tarraj icon cos tenguiayiünaquiaach nej. 36 Xique sajiür cuanenejüiquich jane xic; aag ayaj alwüxambeat, ngome áagan leaw tapiüng aJuan. Meáwan leawa xic sarang, leawtüjndiüs niün narang, ajüiquich ma-jawnaleaing Teat Dios neech xic niün.37 Aaga Teat neech xic niün quiaj,aton lamandeac wüx xique; maseyicona ngo menguiayiün andeac nej,ngo mexoman mejawan. 38 Meáwanandeac nej ngo macül wüx imeajt-san, cos ngo mendiüman meyariünandeac aaga leawa Teat Dios tüüchmiün. 39 Icona xeyay ipacan wüx me-teowan Mipoch Teat Dios cos ipiün-gan quiaj alndom mepacan meáwannüt tiül cielo. ¿Neol ngo mejawana,tiül Mipoch Teat Dios andeac wüxxique? 40Naleaing icona ngomendiü-man meyariün sandeac nüüch iconmepacan meáwan nüt tiül cielo.

41 ’Xique ngo nayamb nipilanmarangüw xic casa ombeayíwan.42 Xique sayaag imbasan, sajawicona ngo mendiüman Teat Dios.43 Jogüy xique tiünas, tüüch xicniün Xeteat Dios, pero icona ngomeyariün sandeac. Jondot miünnop nejáyan quiaj, aag ayaj mbichapmeyariün andeac nej. 44 ¿Nguineayicona apmeyariün andeac Teat Diossitiül mbich meaw ilombochayonicoyónan quiaj? Cos ngo meyacanwüx imeajtsan meyamban mandeacnajneaj wüx imbasan Teat Dios.45 Nde mepiüngan xique sanayacisoetiün niüng ajlüy Xeteat Dios;cos leaw arang atquiaj, aag ayaj apoch tüünd Moisés leaw ipiünganindüjpiün. Aag ayaj ajüiquichnguineay irangan. 46 Jondot naleaingiyariün andeac Moisés, apmeyariünsandeac aton, cos Moisés tapiüngwüx xique. 47 ¿Nguineay apmeyariünsandeaca, sitiül andeac teat Moisésngo meyariün? ―aj nejiw Teat Jesús.

6Teat Jesús tüüch üetiw acoquiaw mil

monxey(Mt. 14:13-21; Mr. 6:30-44; Lc. 9:10-

17)1 Noic nüt Teat Jesús tamb andüy

necamb nadam yow Galilea, aaga na-soic Tiberias aton. 2 Xeyay nipilantandüjpiw nej mamb cos lamajawüwtarang xeyay ateócan, tamongochiün andeow xeyay moniün andeow.3Condom Teat Jesús tamb andüy wüxnop tiüc chetet quiajmaquiiübminip-ilan nej. 4 Laliüc matüch aaga nan-gos nüt pascua ocueajiwnipilan judío.5Wüx Teat Jesús taxaing omal majawaliücüw xeyay nipilan, quiaj tasaj aFelipe:

―¿Nguiane apmangalaatsnüeteran müjchiiüts metiw meáwanajcüwa nipilan quiaja? ―aj.

6Aag ayaj tandeac cos andiüm ma-jaw cuane apmapiüng a Felipe, cosTeat Jesús lamajaw cuane apmarang.7Quiaj tasaj nej a Felipe:

Page 166: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 6:8 163 SAN JUAN 6:27―Teat, masey majlüy ijquiaw

coic miow (200) tomiün denariomajon pan, ngome apmatüch nejiwnequirquiriw―aj nej.

8 Condom quiaj alinop minipilannej Teat Jesús, aaga Andrés michiig aSimón Pedro, tapiüng:

9 ―Alningüy nop nench ajiür aco-quiaw pan cebada alijpüw nine cüet.Pero ¿nguitow apmawiül aaga atoyaynipilan quiaja? ―aw.

10 Condom quiaj tasaj nejiw TeatJesús:

―Isajan meáwan chetemoj ―ajnejiw.

Cos niüng almajlüyiw ajlüy xeyaynine nateaic soex, quiaj chetetoj tiüt,atüch tam acoquiaw mil monxey.11 Quiaj Teat Jesús taxaing aagaacoquiaw pan; condom wüx landojmüüch gracias Teat Dios, quiajtambaag müüch minipilan nej.Condom minipilan nej tajineawmüjchiw meáwan ajcüwa nipilan.Atanquiaj tarang wüx aaga cüetaton, tüüch nejiw leaw tandiümüw.12 Condom wüx lapaxiow üetiw, quiajtasaj minipilan nej:

―Ixainguiün meáwan leawa ne-naw, ngondom majcueat tiüt nicua-jind ―aj nejiw.

13 Almümb maxainguiw, leaw ne-naw üetiw tiül aaga acoquiaw pancebada leaw tajlüy, chipiüt gajpiüp(12) nchep. 14 Ajcüwa nipilan alma-jawüw aaga ateócan lamarang TeatJesús quiaj, tapiüngüw:

―Naleaing, nejay aaga nendeacandeac Teat Dios leaw netam miünningüy wüx iüt cam―awüw.

15 Nej a Teat Jesús wüx tajawandiümüw masapüw nej mayacüwmarang minatang nenajiüt ocuea-jiw nejiw, quiaj taw quiaj anopǘyan.Tamb andüy miünquiaj tiül tiüc.

Teat Jesús tajüy teomal yow(Mt. 14:22-27; Mr. 6:45-52)

16 Wüx langwiiüts, quiaj minipilannej Teat Jesús tawüw tiüt tambüwandüyiw mbeay aaga nadam yow.17Lapojniowüy, nganawmapeay quiaj

Teat Jesús, quiaj tajtepiw tiül nopmüx mamongoj a yow quiaj andüyiwcambaj Capernaum. 18 Condom quiajtaw noic nadam iünd xowüy lapac,tayac nadamdam omal yow. 19 Wüxlamiünquiaj ambüw, quiaj tajawüwTeat Jesús laliüc matüch nejiw, teajüyamb teomal yow. Quiaj mbayatoj.20Nej tasaj nejiw:

―Nde mbayameron, xique, ngomealjane ―aj nejiw.

21 Nejiw apac omeajtsüw, quiajtatepichaw nej tiül müx, camümmayajcüw lapeayiw niüng andüyiwquiaj.

Nipilan tayambüw Teat Jesús22 Ajcüwa nipilan tacülíwan

necamb yow aaga ongwiiüts quiaj.Wüx rat tiüt tealeámban mayambüwquiaj Teat Jesús; cos tajawüw ambüwtiül müx minipilan nej nejíwanquiaj, pero Teat Jesús ngo mamb;aton cos áagan a müx tajlüy quiaj.23 Aliünüw quiaj niüng Teat Jesústatün ocueaj Teat Dios metiw ajcüwanipilan quiaj; quiaj apeayiw quiaj acasmüx imiünüw tiül cambaj Tiberias.24Wüx tajawüw naleaing ngo majlüyquiaj Teat Jesús átan minipilannej, quiaj tajtepiw tiül ajcüwa müxquiaj, tambüw andüyiw Capernaummayambüw Teat Jesús.

Jesús, aaga pan üüch mapacaran25 Wüx tapeayiw necamb aaga

nadamyowquiaj, quiaj taxomüwTeatJesús, tasajüw:

―Rabí ¿ngüt tepeay ningüye?―ajüw.

26Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Naleaing sasaj icon, sajaw

tenguial meyamban xic cos paxiütiretiün, ngome teameyamban xiccos ijawan neol alndom narangcuajantanej. 27 Netam merangannajiüt meyamban cuane meatiün.Pero nde meyacan imeajtsan wüxleaw alndom mexoman ningüy wüxiüt cos ngome apmaíüc, apmamongnajen. Netam meyamban leawangome apmamong: aaga neechmapacaran meáwan nüt niüng ajlüy

Page 167: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 6:28 164 SAN JUAN 6:51Teat Dios. Aag ayaj Teat Naxeyapmüüch icon, cos Teat Dios lamayacteowix nej marang aag ayaj ―ajnejiw.

28 Condom quiaj tatüniw man-guiayiw nej:

―¿Cuane netam narangana?¿Nguineay alndom narangan leawTeat Dios andiüma? ―awüw.

29Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Leaw andiüm Teat Dios majaw

merangan, aag ayaj meyariün andeacjane üüch miün―aj nejiw.

30 Condom quiaj tasajüw nej:―¿Cuane alndommerang najawan

para nayariün indeaca? Jow nganüy,¿cuane apmeranga? 31Cos xexejchiüntüjndiw nüeteran wüx tajlüyiw tiülwajchiüc, atnej apiüng tiül MipochTeat Dios: “Tüjndiw nüeteran imiüncielo” ―ajüw nej.

32Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Naleaing sasaj icon, ngome

mixejchiün Moisés neech nejiw anüeteran quiaj; nejay Xeteat Diosneech nejiw. Nganüy nej lamüüchicon leaw najneajay nüeteran imiüntiül cielo. 33 Cos nüeteran leawa TeatDios üüch nganüy, aag ayaj tüüchmiün imiün tiül cielo, para meáwannipilan wüx iüt mapacüw meáwannüt ―aj nejiw.

34 Condom tasajüw nej:―Teat, iich xicon aaga nüeteran

ipiüng quiaj ―ajüw nej.35Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Xique aaga nüeteran alndom

müüch mapacaran meáwan nüt.Cos jane aliüc niüng sajlüy langomeapmind üet; jane apmayar sandeaclangome apmind anganeow yowalinomb. 36 Naleaing landoj nasajicon, pero cos icona ngo meyariünsandeac masey lamejawan xic.37 Meáwan leaw Xeteat Dios üüchxic majlüy xenipilan nejiw, nejiwaliücüw niüng sajlüy, xique ngomesanawüniw. 38 Xique tiünas ximiüncielo narang leaw andiüm aaga neechxic niün, ngome xiün narang leawxique sandiüm. 39 Xeteat Dios, aagneech xic niün, nej ngo mandiüm

majaw ndrom nop tiül nejiw leawnej lamüüch xic; leawa nej andiüm,aag ayaj napacüjchiw alinoic nüt.40 Leaw Xeteat Dios andiüm, aag ayajmeáwan jane apmajaw Micual nejmayar andeac, apmapacmeáwan nüt;xique sanapacüjchiw alinoic nüt ―ajnejiw Teat Jesús.

41 Quiaj ajcüwa monajiüt tiül nipi-lan judío tapots andeacndeacüw ngomajneaj wüx Teat Jesús cos apiüng:“Xique aaga nüeteran tiün imiüncielo”, maw. 42At tapiüngüw:

―¿Neol, ngome aag ayaj Jesúsmicual José? Icoots ajawaats janemiteat nej mimüm nej. Jow nganüy,¿neol tapiüng nej imiün tiül cielotiüna? ―awüw.

43 Condom quiaj tasaj nejiw TeatJesús:

―Icueatiün indeacndeacan quiaj.44 Nejinguind ngondom miün niüngsajlüy sitiül Xeteat Dios neech xicniün ngo mambeol nej miün. Atonxique sanapacüüch alinoic nütmajlüyniüng sajlüy. 45 Tiül minawijquiawmondeac andeac Teat Dios apiüng:“Teat Dios apmaquiaachmeáwannip-ilan.” Atquiaj a nganüy jane ayarandeac Teat Dios mayac wüx omeaatsaliüc niüng sajlüy.

46 ’Nejinguind alinop ngo maxommajaw Xeteat Dios, aag miün leawtiün imiün niüng ajlüy nej, nejajaw. 47 Naleaing naleaing sasaj icon,jane ayar sandeac aag ayaj lamajiürmapacaran nganüy, at apmajiürmapacaran meáwan nüt tiül cielo.48 Xique aaga nüeteran neech ma-pacaran meáwan nüt. 49 Mixejchiüntanomb tüjndiw nüeteran imiüncielo wüx tajlüyiw tiül wajchiüc,pero tandeowüw. 50 Nganüy xiqueteanasaj icon wüx leaw nüeteran tiünimiün tiül cielo, cos jane apmüet aagayaj langome apmandeow. 51 Xiqueaaga nüeteran almapac, tiün imiüncielo. Jane apmüet aaga nüeterancam apmapac meáwan nüt. Aaganüeteran leaw xique sanüüch, aagayaj xecuerpo. Cos sanandeow ingow

Page 168: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 6:52 165 SAN JUAN 7:1andeow meáwan nipilan wüx iüt ―ajnejiw Teat Jesús.

52 Condom ajcüwa nipilan judíoquiaj, tapots andeacndeacüw tíülannejiw, tapiüngüw:

―¿Nguineay apiüng aag ayaj nejnüeterana? ¡Mbich icoots apmatsam-baats nej! ―awüw.

53Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Naleaing sasaj icon, sitiül ngo

metsamban a Teat Naxey, ngomenganeowan miquiej nej, ngondommepacan meáwan nüt. 54 Janeapmatsamb xic manganeow xequiejapmapac meáwan nüt; cos xiquesanapacüüch alinoic nüt. 55 Xiqueaaga naleaing nüeteran, at xequiejaton aaga naleaing nanganeowaran.56 Jane apmatsamb xic manganeowxequiej apmaw wüx asoet nej;quiaj apmajlüy nóiquian maquiiübxic, ata xique sanajlüy nóiquiannaquiiüb. 57 Xeteat Dios neechxic niün almapac, ata xique atonsalnapac cos nej almapac. Atanquiajjane apmatsamb xic sanüüch mapacmeáwan nüt. 58 Xique aaga atnejnüeteran tiün imiün tiül cielo. Aaganüeteran quiaj ngome atnej TeatDios tüüch mixejchiiüts müetiw wüxtajlüyiw tiül wajchiüc. Masey tüetiw,pero tandeowüw. Jane apmüet aaganüeteran sasaj icon quiaj, apmapacmeáwan nüt ―aj nejiw Teat Jesús.

59 Atquiaj taquiaach Teat Jesús tiülnoic sinagoga tiül Capernaum niüngxenenguejow nipilan judío.

Leaw üüch mapacaran meáwan nüt60 Wüx tanguiayiw aag ayaj, altiül

minipilan nej tapiüngüw:―Aag ayaj xeyay naél. ¿Mbich

jane alndom manguiay mayac wüxomeaats aag ayaja? ―awüw.

61 Condom Teat Jesús wüx tajawteandeacndeacüwwüx aag ayaj, quiajtatün manguiay nejiw:

―¿Ngo majneaj meyajcan aagayaja? 62 ¿Cuane apmepiünganndot mejawan landilil Teat Naxeyandüy tiül cielo niüng tajlüy nomba?63 Áagan Nangaj Espíritu ocueaj TeatDios alndom müüch mapacaran;

nganüy aaga cuerpo ngondommambeol nicuajind. Meáwan pochleaw lanasaj icon quiaj NangajEspíritu üüch xic nendeac, ajcüwayaj üüch mapacaran. 64 Xiquesajaw ngome meáwan icona iyariünsandeac ―aj nejiw.

Tandeac atquiaj Teat Jesús coslamajaw jane ngo mayar nej andeac,at lamajaw jane apmayac nej teowixmonajiüt. 65Aton tasaj nejiw:

―Lanasaj icon, nejinguind ngon-dommiün niüng sajlüymayar xepochsitiül Xeteat Dios ngo mambeol nejmiün―aj nejiw.

66 Ajan quiaj xeyayiw tiül minipi-lan nej tanotoj tiüt, lango mandüjpiwnej. 67 Condom quiaj Teat Jesús tatünmanguiay ajcüwa gajpiüp (12) minip-ilan nej:

―¿Jow icona, ngwüy indiümanmeriümban mecueatiün xic atona?―aj nejiw.

68Quiaj tasaj nej Simón Pedro:―Teat ¿jane alinop alndom

nandüjpiün? Cos íquian quiajindeac a poch leaw alndom müüchmapacaran meáwan nüt. 69 Xiconalanayariün indeac, aton sajawannaleaing ique a Cristo lapiürang aliüc,aagaNangajMicual TeatDios almapac―aw.

70Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―¿Neol ngwüy, lanarriiüd icon

gajpiüp (12) xenipilan? Pero naleaingsajaw nop tiül icona minipilan nejnimeech ―aj nejiw.

71 Teat Jesús tandeac aag ayaj wüxombas Judas, aaga micual SimónIscariote, cos lamajaw aaga Judasquiaj apmayac nej teowixaw mona-jiüt, masey nej naw tiül a gajpiüp (12)minipilan nej.

7Michiig Teat Jesús ngo mayariw nej

andeac1 Wüx ndoj aag ayaj, Teat Jesús

tajüy maquiaach tíülan iüt Galilea;ngo mandiüm mamb tiül iüt Judea,cos ajcüwa monajiüt tiül judíos

Page 169: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 7:2 166 SAN JUAN 7:24andiümüw mambiyaw nej. 2 Laliücmatüch nangos nüt wüx nipilan judíoarangüw namix nine nden leaawomeajtsüwwüx tajlüyiw tiülwajchiücmixejchiw nejiw. 3 Quiaj michiig nejTeat Jesús tasajüw nej:

―¿Neol tecǘlan ningüye? Quiürindüy tiül iüt Judea; atquiaj minipilanmonlüyiw quiaj apndom majawüwleawa teamerang. 4 Cos sitiül nopandiüm majaraw, ngondom marangleaw arang axotǘyan. Nganüyique sitiül temendiüm mejaraw,ijüiquichay nómban majawüwmeáwan nipilan leaw alndommerang―ajüw nej.

5 Ninguiaj ajüiquich nejiw michiignej ngo mayariw nej andeac.6Condom quiaj Teat Jesús tasaj nejiw:

―Xique nganaw matüch a nütnamb quiaj, icona ngünantanejnüt alndom meamban. 7 Cosngome apmajcüyiw majawüw iconnipilan; pero ajcüyiw majawüw xic,cos aleáingan sapaj ocueajiw wüxarangüw ngo majneaj. 8 Quiüranicona ijawan anangos nüt quiaj; xiquengo namb cos nganaw matüch namb―aj nejiw.

9Ndoj masaj nejiw aag ayaj tacǘlantiül iüt Galilea.

Teat Jesús tamb majaw nangos nüt10 Condom wüx laambüw michiig

nej, ndoj Teat Jesús aton tambJerusalén tiül iüt Judea majaw aaganangos nüt quiaj, axotǘyan cos ngomandiüm majawüw nej nipilan.11 Ajcüwa monajiüt tiül judíostayambüw nej quiaj, tapiüngüw:

―¿Wül aaga naxey? ―awüw.12 At tiül a nipilan aton tandeacn-

deacüw wüx nej. Altiül tapiüngüw:“Aaga naxey najneaj arang”; altiültapiüngüw: “Ngo majneaj arang,xowüy awaiich nipilan”, awüw.

13 Pero nejinguind ngo mandeacwüx ombas nej manguiayaran, cosimboloj mandüyiw monajiüt.

14 Lapeay pinawan ajlüy a nan-gos nüt, quiaj Teat Jesús tajmel tiül

nadam nangaj iüm, tapots aquiaachnipilan. 15 Quiaj mbayatoj ajcüwamonajiüt, tapiüngüw:

―¿Nguineay tendüy aag ayaja,sitiül nej ngo mequiajchaya?―awüw.

16Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Leawa xique saquiaach, aag ayaj

ngome xepoch; xique saquiaach leawasaj xic aaga neech xic niün. 17 Sitiülaljane naleaing andiüm marang leawandiüm Teat Dios, nej apmajaw sitiülmeáwan saquiaach quiaj naleaingocueaj Teat Dios, tengwangwüysandeácan. 18 Jangantanej leawandeac awǘnan tiül omeaats, aagayaj teamayamb malomboocharan;nganüy jane ayamb nguineay alndommanderac najneajwüx aaga neechnejmiün, aag ayaj andeac naleaing, ngomawaiich.

19 ’¿Neol ngwa, teat Moisés tüüchicon aaga poch netam merangana?Naleaing nejinguind tiül icona ngomarang atnej tapiüng. Jow nganüy,¿neol tendiüman membiyan xique?―aj nejiw.

20Quiaj tasajüw nej nipilan:―¡Lamaxom ic nimeech! ¿Neol,

jane teamandiüm mambiy ique?―ajüw nej.

21Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Xeyay tamb wüx imeajtsan wüx

tarangas noic najneaj wüx nüt ax-oodaran. 22 Ipiüngan teat Moiséstüüch icon leaw ajlüyay arangüch,aaga circuncisión, masey ngome ne-jay tayac, cos nde tanomb lama-rangüw mixejchiün. Nganüy iconaitajcan circuncidar nop masey wüxnüt axoodaran. 23 Atquiaj ajlüyaymeranganmasey wüx nüt axoodaran,cos ipiüngan netam merangan aagapoch tayac teat Moisés. Jow nganüy,¿neol tejcüyiün mejawan xic cos sa-mongoch iün andeow nop naxey wüxnüt axoodarana? 24 Netam mejawannop cuane arang, ndoj cas teyacanasoet. Nde meyacyacánan asoet jan-gantanej sitiül ngo mejawan naleaingcuane arang ―aj nejiw Teat Jesús.

Page 170: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 7:25 167 SAN JUAN 7:44Teat Jesús apiüng nguiane imiün

25 Condom acas nejiw leaw monawquiaj tiül Jerusalén tapots andeacn-deacüw wüx Teat Jesús, tapiüngüw:

―¿Neol ngome aag ayaj leaw tea-mayambüw mambiyawa? 26 Nganüyjoyaj tenguial aquiaachnipilan, nejin-guind ngo mapal nej. ¿Ngwüy ijacamonajiüt lamapiüngüwnaleaing aaganaxey quiaj, nej aaga lapiürang ne-tam miüna? 27 Icootsa ajawaats nguianaw aaga naxey quiaj, pero wüx aliüca Cristo lapiürang aliüc nejinguindngome apmajaw nguia naw―awüw.

28Teat Jesús alquiaj teaquiaachnip-ilan tiül nadam nangaj iüm; tandeacnapac, tapiüng:

―Icona ijawan jane xic; ijawannguiane nawas. Naleaing xique ngoniün narang leaw sandíüman xique,tiünas cos Xeteat tüüch xic niün.Icona ngo mejawan jane nej, peronaleaing nej Teat Dios nej. 29 Xiquesajaw jane nej, cos nej tüüch xic niün―aw.

30 Quiaj tandiümüw masapüw nej;pero nejinguind ngo majntsop masapcos nganaw matüch a nüt ndeaam.31 Xeyay nipilan tayariw nej andeac,tapiüngüw:

―Aaga naxey quiaj naleaing nejáag lapiürang netam miün. ¿Mbichalndom majlüy alinop marang ateó-can atnej nej lamaranga? ―awüw.

Fariseos tasajüw mongot masapüwTeat Jesús

32Wüx ajcüwa fariseos tanguiayiwnipilan teandeacüw najneaj wüx TeatJesús, quiaj nejiwmaquiüjpüwajcüwamontangtang miteaats tasajüw mon-got monjiür aaga nadam nangaj iümmasapüw nej. 33 Tenguialeámban aagayaj, Teat Jesús tasaj nipilan:

―Áagan acas nüt sanacül ningüynaquiiüb icon, condom sanandililsandüy niüng ajlüy aaga neech xicniün. 34 Icona masey apmeyambanxic, naleaing ngome apmexoman, cosngondom meamban niüng sanamb―aj nejiw.

35 Quiaj ajcüwa monajiüt tapotsandeacndeacüw nejeyéjan quiaj,tapiüngüw:

―¿Nguiane apiüng apmambaniüng ngondom maxomaatsa?¿Ngwüy ijaca, apmamb maquiaachajcüwa icootsa leaw tambüw tiül iütGrecia, ngwüy tiül alinoic iüta; ngwüynaleaingue apmamb maquiaachpálwüx nipilana? 36 ¿Nguineayamb aag apiüng quiaj wüx tapiüng:“Apmeyamban xic pero ngomeapmexoman xic, cos ngondommeamban niüng sanajlüy”? ―awüw.

Yow neech mapacaran meáwan nüt37 Aaga nüt wüx ndojndojay nan-

gos nüt, wüxay chipiowaran quiaj,quiaj Teat Jesús witiüt, tandeac na-pac, tapiüng:

―Sitiül aljane nind anganeow yow,ich miün niüng sajlüy manganeow.38 Cos apiüng tiül Mipoch Teat Dios,jane ayar sandeac apmajlüy atnej tea-pacaw tiül omeaats nej aaga yow leawüüch mapacaran ―aw Teat Jesús.

39 Pues aaga yow quiaj apiüng wüxNangaj Espíritu ocueaj Teat Dios leawapmüjndiw meáwan monyar andeacTeat Jesús. Aaga Nangaj Espíritu quiajnganaw miün cos Teat Jesús nganawmandilil andüy tiül cielo.

Nipilan ngo mandeacüw nóiquian40 Altiül nipilan wüx tanguiayiw

aag ayaj tapiüngüw:―Naleaing aaga naxey quiaj nejay

aaga nendeac andeac Teat Dios leawnetam miün―awüw.

41Altiül tapiüngüw:―Aag ayaj a Cristo leawa Teat Dios

tapiüng apmüüch miün mawün asoetnipilan ―awüw.

Altiül tapiüngüw:―¿Mbich tiül Galilea alndom maw

quiaj aaga Cristo? 42 Cos Mipoch TeatDios apiüng aaga Cristo netammajlüynop naw tiül acualaats mixejchiiütsDavid. Aton netam maw tiül cambajBelén niüng tanomb wijquiat David―awüw.

43 Atquiaj tajlüy, palpálwüxtandeacüw wüx Teat Jesús. 44 Altiül

Page 171: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 7:45 168 SAN JUAN 8:12tandiümüw masapüw nej mambtiül manchiüc, pero nejinguind ngomajntsop masap.

Monajiüt ngo mayariw andeac TeatJesús

45 Wüx ajcüwa mongot monjiürnadam nangaj iüm tandilileaw niüngajlüyiw fariseos maquiiüb montang-tang miteaats, quiaj tatüneran man-guiayaranüw:

―¿Wül, neol ngo mequiüjpanmiün a naxeye? ―ajowiw.

46Quiaj tapiüngüw a mongot mon-jiür nadam nangaj iüm:

―Nejinguind ngome áag mandeacatnej teamandeac aaga naxey―awüw.

47Quiaj tasajüw nejiw a fariseos:―¿Ngwüy, at icona aton lamawai-

ich icon? 48 ¿Neol, cuane ijawan,mbich aljane monajiüt tiül icootsa,ngwüy aljane tiül fariseos lamayariwandeac neje? 49 Ajcǘwan a nipilanleaw ngo majawüw wüx aaga pochtüünd Moisés, nejiw monyar andeacnej. Nejiw cuajparüw, apmambüwtiül ngo majneaj ―ajüw nejiw.

50Alquiaj aaga Nicodemo, áag tambmajaw Teat Jesús noic ongwiiüts, cosnop nej fariseo aton. Quiaj tasaj ne-jiw:

51 ―¿Neol, nguiane tenguiayiünaag ayaja? Sajaw ngondom maya-caats asoet nop naxey sitiül ngomeombas mapajaats manguiayiiüts an-deac, majawaats cuane arang―aj ne-jiw.

52Quiaj tasajüw nej:―¿Ngwüy ique aton neriow

Galilea? Iyamb, iteow tiül MipochTeat Dios, quiaj apmejaw ngome áagajlüy nop nendeac andeac Teat Diosnaw Galilea ―ajüw nej.

53 Condom quiaj tacueatiw, tajt-soriw anopnopoj.

8Nop najtaj ndeaan wüx naxey

1 Condom Teat Jesús tamb andüywüx mitiüc Olivos. 2 Raw miüntiüt, quiaj tandilil andüy tiül nadam

nangaj iüm. Xeyay nipilan tambüwmajawüw nej; quiaj chetet tapotsmaquiaach nejiw. 3 Camüm tapeayiwquiaj mondüy wüx aaga pochtüünd Moisés, at ajcüwa fariseos.Aquiüjpüw mamb nop najtaj asapüwwüx naxey, mayacüw pinawannipilan niüng ajlüy Teat Jesús. 4Quiajtasajüw Teat Jesús:

―Teat, aaga najtaj cam ndeaanwüx naxey. 5 Tiül aaga pochtüünd Moisés apiüng netam majlosmandeow ajcüwa montaj monrangatquiaj. Jowa ique, ¿cuane ipiünga?―ajüw nej.

6 Aag ayaj asajǘwan majawüwcuane apmapiüng, nguineay max-omüw cuane wüxmayacüw nej asoet.Quiaj Teat Jesús mejquiet tiüt, tapotsmajenchjench tiüt owix nej. 7 Costanaámb matüniw manguiayiw nej,quiaj lembet, tasaj nejiw:

―Jangantanej tiül icona ayaag ngomajiür nisoet, nej ich malox ombasaaga najtaj cam―aj nejiw.

8 Ndoj mejquiet tiüt alinomb,tandüy wüx majenchjench tiüt owixnej. 9 Quiaj ajcüwa monajiüt wüxtanguiayiw aag ayaj tayajcüw ngomajneaj, taxinguiaw; tawüw quiajnopnópan, ajan wüx leaw natang,ndójwüx meáwan nejiw tawüw quiaj.Néjan quiaj Teat Jesús tacül quiajniüng ajlüy aaga najtaj. 10 Quiaj TeatJesús witiüt alinomb. Wüx tajawnéjan a najtaj aliün quiaj, quiaj tasaj:

―Mümnajtaj, ¿wüliwe? ¿Neol, ne-jinguind langomayacüw isoete? ―aj.

11Quiaj tasaj nej a najtaj:―Ngwüy teat, nejinguind ―aj nej.Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Ata xique aton ngo nayac isoet.

Quiür, nde mendüy wüx merangnisoet ―aj nej.

Teat Jesús atnej ran wüx iüt12 Teat Jesús tandüy wüx

maquiaach nipilan, tapiüng:―Xique sajlüy ningüy wüx aaga

iüt cam atnej ran. Jane andüübxic ngome apmajüy tiül pojniün; cosxique sanarraj mitiüjtüw nejiw, atonapmapacüw meáwan nüt ―aw.

Page 172: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 8:13 169 SAN JUAN 8:3213Quiaj tasajüwnej ajcüwa fariseos:―Ique indeácan aag ayaj; nguineay

sanajawan sitiül naleaing, cos wüxnop andeac wǘxan ombas nej, aagayaj ngo membeat ―ajüw nej.

14Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Masey sandeac wǘxan xique,

naleaing leaw sandeac aag ayajnembeat; cos sajaw nguiane ximiüntiünas, at sajaw nguiane sandüysanamb. Pero icona ngo mejawannguiane ximiün tiünas, átan ngomejawan nguiane sandüy sanamb.15 Icona iyacan asoet atnej ajlüyaymerangan ningüy wüx iüt. Xiquengo niün nayac asoet nejinguind.16 Ndot xique nayac asoet aljane,sanarang naleaing atnej netam; cosngome xíquian quiaj wüx sarang,saquiiüb wüx Xeteat, aaga neech xicniün. 17 Tiül minawijquian apiüngsitiül ajlüy ijpüwmonjawmandeacüwnóiquian leawa tajawüw, netammayarich andeacüw nejiw. 18Nganüysasaj icon xique nop nendeac leawasajaw wüx xique, alinop nejay Xeteataaga neech xic niün, nej aton apiüngwüx jane xique ―aj nejiw Teat Jesús.

19 Condom quiaj tatüniw man-guiayiw nej:

―¿Nguiane almajlüy miteate?―ajüw nej.

Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Icona ngomejawan jane xic, átan

Xeteat ngo mejawan jane nej. Sitiülicona mejawan jane xic, at Xeteataton apmejawan jane nej ―aj nejiw.

20 Atquiaj tapiüng Teat Jesúswüx tenguial aquiaach nipilan tiülnadam nangaj iüm niüng ajlüy iquialnichech. Nejinguind ngo masapnej cos nganaw matüch minüt nejndeaam.

Niüng sanamb icona ngondommeamban

21Condom tasaj nejiw alinombTeatJesús:

―Xique sanamb, icona apmeyam-ban xic. Naleaing icona apmende-owan tiül isoetiün. Niüng sanamb

icona ngondom meamban quiaj ―ajnejiw.

22Quiaj ajcüwamonajiüt tiül judíostandeacndeacüw wüx, tapiüngüw:

―¿Ngwüy, apmembiyay nejáyanquiaja, áag tapiüng ngondom mam-baats niüng apmamba? ―awüw.

23Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Icona neriowan wüx iüt; xique

nawas cawüx tiül cielo. Icona ijiüraniniüngan ningüy; xique tiül cielosaniüng. 24Áag tasajas icon apmende-owan wüx isoetiün, cos ngo me-yariün mepiüngan naleaing xiquiayaaga teanasaj icon wüx quiaj ―aj ne-jiw.

25 Condom quiaj tatüniw nej man-guiayiw:

―¿Neol, jane ique? ―ajüw nej.Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Landoj lanasaj icon jane xic.

26 Alndom nasaj icon xeyay cuajan-tanej, at alndom najüiquich nguineayirangan; pero ngo metam narang, cossandeac leaw asaj xic aaga neech xicniün. Aag ayaj sasaj meáwan nipilancos sajaw aag ayaj naleaing―aj nejiw.

27 Naleaing nejiw nómban ngomaxomüw omeajtsüw nguineay TeatJesús teamasaj nejiw wüx Teat Dios.28Áag tasaj nejiw Teat Jesús:

―Wüx landoj mexainguiün mey-acan cawüx aaga Teat Naxey, quiajapmejawan xique. Ngo narang nicua-jind xiquiáyan quiaj, xique sandeacleaw Teat Dios asaj xic nandeac.29Aaga neech xic niün tanaámb aqui-iüb xic; nej nómban ngo macueat xiccos xique meáwan nüt sarang leawnej andiüm―aj nejiw.

30Wüx tandeac atquiaj xeyay nipi-lan tayariw nej andeac.

Aaga naleaing nanderac quiaj al-ndom mawün wüx jangantanej

31 Condom quiaj Teat Jesús tasajajcüwa nipilan judío leawa lamayariwandeac nej:

―Sitiül icona tanaámb meyacanwüx imeajtsan leaw sasaj icon, apme-jlüyiün tiül xenipilan. 32 Quiaj ap-mejawan cuane naleaing; ndoj aaga

Page 173: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 8:33 170 SAN JUAN 8:53naleaing quiaj apmawün icon wüxisotiün ―aj nejiw.

33Quiaj tasajüw nej:―Xicona áagan Abraham xexe-

jchiün, ngome áag sarangan mimosaljane. Jow nganüy ¿neol tepiüngapmewün xicon wüxe? ―ajüw nej.

34Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Naleaing naleaing sasaj icon,

meáwan nipilan leaw arang nisoetajlüy atnej mos ocueaj nisoet.35 Nop mos ngondom mateoraw tiülnacualaran cos aag ayaj acas nütacül quiaj. Nganüy nop nacualaranmeáwan nüt acül quiaj. 36 SitiülMicual Teat Dios apmawün iconwüx, naleaing apmeriowan wüxnómban. 37 Xique lanajaw iconamixejchiün Abraham; pero altiülindiüman membiyan xic cos ngomind meyariün leawa sasaj icon.38 Xique sandeac leawa sajaw niüngajlüy Xeteat; nganüy icona iranganleawa inguiayiün asaj icon miteatiün―aj nejiw Teat Jesús.

39Quiaj tasajüw nej:―Néjan quiaj Abraham xeteatiün

―awüw.Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Sitiülme naleaing micual icon

Abraham, neol ngo merangan at-nej tarang. 40 Nganüy icona indiü-man membiyan xic masey teanasajicon naleaing leaw Teat Dios asaj xic.Mixejchiün Abraham ngome atquiajtarang. 41 Icona indüjpiün wüx atnejtarangüw miteatiün ―aj nejiw.

Quiaj tasajüw nej:―Xicona ngo macual xicon pál-

wüx; sajiüran nop xeteatiün, aag ayajTeat Dios ―ajüw nej.

42Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Sitiül naleaing Teat Dios

miteatiün, apmendiüman xic, cosxique ximiün niüng ajlüy Teat Diostiünas. Xique ngo níünan, nej tüüchxic niün. 43¿Neol ngondommexomanimeajtsan wüx leawa sandeaca?Cos ngo mendiüman menguiayiünmeyariün leawa teanasaj icon.44 Icona lamiteatiün nimeech cosajlüyay indiüman merangan leaw

andiüm nej. Aaga nimeech quiaj nopnej nembiy nipilan ajlüyay. Nómbanngo marang leaw naleaing, átan ngomapiüng leaw naleaing. Meáwanandeac awaiich, cos nej minatangnewaiich, aton nej miteatmonwaiich.45 Nganüy a xique sandeac leawnaleaing, áag ngo meyariün. 46 ¿Janetiül icona alndom majüiquich sitiülxique sajiür nisoete? Sitiül xiqueteanasaj icon leaw naleaing, ¿neolngomeyariün sandeaca? 47 Jane altiülminipilan Teat Dios, Mipoch Teat Diosandiüm manguiay. Nganüy icona cosngome ocueaj icon Teat Dios, áag ngomendiüman menguiayiün andeac nej―aj nejiw.

Wüx nganaw majlüy Abraham,Cristo almajlüy

48 Condom quiaj ajcüwa monajiüttiül nipilan judío tasajüw nej:

―¿Neol ngwa, naleaing tapiün-gasan, ique irang atnej nop nawSamaria? ¡Aton lamaxom ic nimeech!―ajüw nej.

49Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Xique ngo majlüy wüx ximbas

nimeech. Sarang leaw andiümXeteat, nganüy icona indeacan ngomajneaj wüx ximbas. 50 Xique ngonayamb nerangrangüy wüx majawxic nipilan. Ajlüy nop andiüm majawnarangüch casa. Nej apmajüiquichasoeteran. 51 Naleaing sasaj icon,jane apmayar sandeac mayac wüxomeaats ngome apmandeow nómban―aj nejiw.

52Condomquiaj tasajüwnej ajcüwanipilan:

―Nganüy mbich lanajawan alwüximbas nimeech. Cos teat Abrahamat meáwan mondeac andeac TeatDios tandeowüw; nganüy ique ip-iüng: “Jane ayar sandeac leaw xicsapiüng, nej nómban ngome apman-deow”, iraw. 53 ¿Neol, jowa ique,alwüx itam ijlüy, ngo matnej xex-ejchiün teat Abrahama? Cos nejtandeow, aton meáwan mondeac an-deac Teat Dios tandeowüw. ¿Jowaique, jane ic? ―ajüw nej.

Page 174: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 8:54 171 SAN JUAN 9:1554Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Sitiül ndot xiquiáyan quiaj teasa-

lombojchay, aag ayaj ngo membeatnicuajind. Pero cos Xeteat Dios, áagaipiüngan Midiosan, nej teamandeacnajneaj wüx xique. 55 Icona ngomejawan jane nej; xique sajaw jane.Sitiül napiüng ngo najaw, aag ayajtenguial sawaiich atnej icona team-erangan. Nganüy xique naleaingsajaw jane nej, aton sarang leawapiüng. 56Mixejchiün Abraham tapacomeaats wüx tajaw saliüc ―aj nejiw.

57Condomquiaj tasajüwnej ajcüwamonajiüt tiül judíos:

―Ique nganaw mejiür ic miowgajpowüw (50) mineat, ¿nguineay ip-iüng tejaw teat Abrahama? ―ajüwnej.

58Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Naleaing naleaing sasaj icon,

wüx nganaw majlüy Abraham, xiquesalnajlüy ―aj nejiw.

59Quiaj taxainguiw piedramaloxiwnej; pero nej texotüy, taw tiül nadamnangaj iüm, tamong ambpinawanne-jiw, quiaj tamb.

9Teat Jesús tüüch ram oniiüg nop

somb1 Teat Jesús wüx tamong tiül ti-

iüd, tajaw nop naxey nesomb ndewijquiaw. 2 Quiaj minipilan nej TeatJesús tatüniw nej manguiayiw:

―Rabí ¿neol wijquiat nesomb aaganaxey quiaja? ¿Jane tajiür nisoete,miteat neje ngwüy mimüm neje, ng-wüy nejay ajiür nisoete? ―ajüw nej.

3Teat Jesús tasaj nejiw:―Ngome cos nej nerang nisoet,

taton ngome miteat nej mimüm nej.Tajlüy atquiaj cos Teat Dios atquiajapmajüiquich leaw alndom marang.4Wǘxan aliün tiüt nüt netam narangminajiüt aaga neech xic niün, cos al-iüc apojniüm, quiaj nejinguind lan-gondom marang najiüt. 5Wǘxan sal-iün ningüy wüx iüt, sajlüy atnej ran―aj nejiw.

6 Ndójan mapiüng aag ayaj, quiajtateonts tiüt onts ombeay nej, tarangndeor. Condom tayac wüx oniiügaaga nesomb quiaj. 7Quiaj tasaj:

―Quiür ijants iniiüg tiül oniiügyow nenüt Siloé―aj. Aaga poch Siloéquiaj apiüng wüx leaw üünd mamb.

Quiaj aaga nesomb tamb mapejoniiüg; camüm mandilil lajneaj, lar-raw oniiüg. 8 Condom quiaj meáwanmonlüy niüng ajlüy aniüng nej, atmeáwan leaw tajawüw nej nesombtapiüngüw:

―¿Neol, ngome aag ayaj ajlüyaychetem, metüneaye? ―awüw.

9Altiül tapiüngüw:―Nejay ―awüw.Altiül tapiüngüw:―Ngome áag, masey ajüic atnej

―awüw.Quiaj tasaj nejiw aaga naxey:―Xiquiay ―aj nejiw.10 Condom tatüniw nej man-

guiayiw:―¿Nguineay tejneaja, rat iniiüga?

―ajüw nej.11Quiaj tasaj nejiw:―Aaga naxey nenüt Jesús tarang

ndeor mayac wüx xiniiüg, condomtasaj xic: “Quiür tiül Siloé, ipej iniiügquiaj”, aj xic. Quiaj tambas. Wüxtapejiüs xiniiüg, quiaj rat sajaw ―ajnejiw.

12Quiaj tatüniw nej manguiayiw:―¿Nguiane almajlüy aaga naxey

quiaja? ―awüw.Quiaj tapiüng:―Ngo najaw―aw.Fariseos atüntüniw manguiayiw

aaga lamong misomb quiaj13Condom quiaj taquiüjpüw mamb

aaga naxey lamong misomb andüyniüng ajlüyiw a fariseos. 14 Aaga nütwüx Teat Jesús tarang ndeor müüchmajneaj aaga somb, aag ayaj wüx nütaxoodaran. 15 Quiaj ajcüwa fariseostandüyiw wüx matüniw manguiayiwaaga naxey nguineay tajneaj oniiüg.Quiaj tasaj nejiw:

―Tayac wüx xiniiüg ndeor. Con-dom tapejiüs xiniiüg, nganüy saxomnajaw―aj nejiw.

Page 175: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 9:16 172 SAN JUAN 9:3516Altiül fariseos tapiüngüw:―Aaga naxey quiaj ngome ocueaj

Teat Dios, cos arang cuajantanej wüxnüt axoodaran ―awüw.

Altiül tapiüngüw:―Aaga naxey ngome nop nerang

ngo majneaj, cos nop nerang ngo ma-jneaj ngondom marang meáwan na-jneaj leaw nej arang quiaj ―awüw.

Atquiaj nejiw ngo mandeacüwnóiquian. 17 Condom tandüyiw wüxmatüniw manguiayiw aaga naxeylamong misomb quiaj, tasajüw:

―Jowa ique ¿cuane ipiüng, janenej aaga naxey ipiüng netaagmajneajiniiüga? ―ajüw.

Quiaj tasaj nejiw:―Xique sapiüng nej nop nendeac

andeac Teat Dios ―aj nejiw.18 Naleaing ajcüwa monajiüt tiül

judíos ngo mandiümüw mayariw an-deac aaga naxey quiaj; apiüngüwngome naleaing tesomb, nganüy la-jneaj. Quiaj tapajüw miteat nej,19 tatüniw manguiayiw:

―¿Aag agüy micualana, ipiüngannesomb wijquiata? Jow nganüy,¿nguineay rat oniiüga? ―ajüw.

20Quiaj miteat nej tapiüngüw:―Naleaing nej xecualan nde wi-

jquiaw nesomb. 21 Pero ngo najawannguineay tajneaj, jane neech nej ramoniiüg. Itüniün menguiayiün ne-jay; nej latang, alndom masaj iconnguineay tajlüy ―awüw.

22Atquiaj tapiüngüwmiteat nej costimboloj mandüyiw ajcüwa monajiüt,cos ajcüwa monajiüt lamandeacüwsitiül aljane mapiüng naleaing TeatJesús nej aaga Cristo lapiürang aliüc,nómban apmajwan tiül a sinagoga.23Áag tapiüngüwmiteat nej: “Itüniünmenguiayiün nejay cos nej latang”,awüw.

24Condommonajiüt tandüyiw wüxmapajüw masajüw aaga naxey lam-ong misomb quiaj, tasajüw:

―Nganüy mbich isaj xiconnaleaing, nde mewaiich; cos xiconasajawan Teat Dios netaag ic majneaj;aaga naxey quiaj nop nejiür nisoet,

ngondom mataag ic majneaj ―ajüwnej.

25Quiaj tasaj nejiw:―Xique ngo najaw sitiül nej nop

nejiür nisoet. Leaw xique sajawtajlüyiüs nesombas, nganüy larrawxiniiüg ―aj nejiw.

26 Tandüyiw wüx matüniw man-guiayiw:

―¿Nguineay tarang wüx imbasa?¿Nguineay tüüch ram iniiüga?―ajüw nej.

27Quiaj tasaj nejiw:―Lanasaj icon, pero naleaing

icona ngo mendiüman menguiayiün.¿Neol nganüy tendiüman napiüngalinomba? ¿Ngwüy, icona atonindiüman mendüjpiüna? ―aj nejiw.

28 Quiaj tajcüyiw, taliquiaw nej,tasajüw:

―Ique minipilan aaga naxey quiaj,nganüy xicona mbich minipilan xi-con teat Moisés. 29 Xicona sajawanTeat Dios tandeac aweaag teatMoisés;nganüy aaga naxey quiaj ngo najawannguia naw―ajüw nej.

30Quiaj tasaj nejiw aaga naxey:―¿Nguineay aag ayaja? Icona

ngo mejawan nguia naw, nganüy axique sajaw lamüüch ram xiniiüg, aagayaj xeyay najneajay. 31 AjawaatsTeat Dios ngo manguiay andeacnop nejiür nisoet; nej ambeol leawmonyamb nej, monrang leaw nejandiüm. 32 Ngome áag ajlüy aljanemüüch ram oniiüg nop nesomb ndewijquiaw. 33 Sitiül aaga naxey quiajngome Teat Dios neech nej miün,ngondom marang nicuajind ―ajnejiw.

34Quiaj tasajüw nej:―Cuane ique, cos ique wüx

wijquiatear lamejiür xeyay nisoet.Jow nganüy indiüm mequiaach xicon―ajüw nej.

Quiaj tawüniw nej tiül a sinagoga.Ajlüyiw atnej somb

35 Teat Jesús tanguiay lajwan tiülsinagoga aaga naxey quiaj. Condomwüx taxom, quiaj tasaj:

―¿Jowa ique, iyar andeac MicualTeat Diosa? ―aj.

Page 176: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 9:36 173 SAN JUAN 10:1936Quiaj tasaj nej aaga naxey:―Teat, isaj xic jane, para alndom

nayar andeac nej ―aj nej.37Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Lamejaw, cos nganüy nejay ten-

guial indeac anaag ―aj.38 Condom quiaj aaga naxey

taquieel micos nej tiüt teombas TeatJesús, tasaj:

―Sayar indeac Teat ―aj.39Quiaj Teat Jesús tapiüng:―Xique tiünas wüx aaga iüt cam

najaw wüx asoeteran. Jane nesombapndom maxom majaw; pero janeapíüngan ajaw apmajlüy atnej ne-somb―aw.

40 Condom altiül fariseos leaw aliwniüng ajlüy nej, wüx tanguiayiw aagayaj, quiaj tasajüw nej:

―¿Ngwüy ipiüng xicona nesom-basan atona? ―ajüw nej.

41Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Sitiül ndot icona nersomban,

ngome apmejiüran nisoet. Pero cosipiüngan ijawan meáwan, atquiaj ap-mecülíünan tiül isoetiün ―aj nejiw.

10Andeac wüx micorrül sap

1Aton Teat Jesús tapiüng:―Naleaing naleaing sasaj icon,

jane ngo majmel amb teombeaymicorrül sap, pero apmajmel ambwüxotüeng corrül, aag ayaj nopneed,nop nerang ngo majneaj. 2 Nganüynop nejiür sap ajmel amb teombeaycorrül. 3 Aaga najlüy wüx micorrülsap apmaleaaig ombeay corrülmajmel nejiür sap mawün misap nej.Ajcüwa sap anguiayiw nej andeac,aton apaj minüt misap nej mawüntiül corrül. 4Wüx lamawünmisap nej,condomapmamong ombas, misap nejapmandüjpiw nej, cos anguiayiw nejandeac. 5Nejiw ngome apmandüjpiwnop pálwüx, apmecuiürrüw cos ngomanguiayiw andeac pálwüx nipilan―aw.

6 Aaga poch quiaj tasaj nejiw TeatJesús, pero nejiw ngomajawüw cuanewüx apiüng.

Teat Jesús aaga najneaj nejiür sap

7 Condom Teat Jesús tandüy wüxmasaj nejiw, tapiüng:

―Naleaing naleaing sasaj icon:Xique aaga ombeay micorrül sap.8 Meáwan leawa ombas miünüw,moneed nejiw, monrang ngomajneaj.Naleaing ajcüwa sap ngo manguiayiwandeacüw, ngo mandüjpiw nejiw.9 Xique atnej ombeay corrül; janeapmajmel amb niüng sajlüy apmawwüx asoet nej. Nej apmajmel tiülmicorrül nej, aton apmaw maxomnateaic soex.

10 ’Nop need aliüc ǘpan maneed,mambiy, mandrooch ombas. Nganüyxique xiün nawün icon wüx isoetiünpara mapac imeajtsan meáwan nüt.11Xique sarang atnej nop najneaj ne-jiür sap, cos nop najneaj nejiür sapapmandeow mawün misap nej wüxnaél. 12Nganüy nop nangüyaran ngomaneay nej a sap, wüx apmajaw aliücsampüy acueátan a sap apmecuiür,cos ngo maneay a sap. Condom aagasampüy apmatsamb a sap, apmüüchsajrriüm. 13 Aaga naxey quiaj acuiürcos nangüyaran, ngo mapiüng wüxleaw alndom marang nejiw a sap.

14 ’Xique aaga najneaj nejiür sap.Sajaw jane nejiw xesap, ata nejiwajawüw jane xic. 15 Atquiaj Teat Diosajaw jane xic, aton xique sajaw janenej. Xique sanandeow para nawünwüx xesap. 16 Átan salnajiür ali-noic ajlüy sap tiül alinoic corrül, ne-tam naquiüjpüw miün aton. Nejiwapmanguiayiw sandeac; condom ap-canchiümoj majlüyiw noic ajlüy, nopnejiür nejiw.

17 ’Xeteat Dios xeyay andiüm xic,cos saneyacüy teowix nipilan mam-biyaw xic. Condom sanapac alinombxiquiáyan quiaj. 18 Nejinguind ngon-dom mambiy xic sitiül ngo nandiüm,cos xique alndom nandeow, aton al-ndomnapac alinomb xiquiáyan quiaj,nicuajind ngondom mapal xic. Cosaag ayaj asaj xic Xeteat Dios narang―aw.

19 Camüm manguiayiw aag ayajajcüwa monajiüt tiül nipilan judío,

Page 177: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 10:20 174 SAN JUAN 10:42

quiaj tapots andeacndeacüw wüx ali-nomb. 20Xeyay tiül nejiw tapiüngüw:

―Alwüx ombas nej nimeech,lamichach. ¿Neol tapots menguiay-iün andeaca? ―awüw.

21Nganüy altiül tapiüngüw:―Aaga poch quiaj ngondom

mandeac nop naxey alwüx ombasnej nimeech. ¿Mbich alndom nopnimeech müüch ram oniiüg nopsomba? ―awüw.

Monajiüt tiül judíos ngomandiümüw Teat Jesús

22 Wüx nüt aquind tearangüwnangos nüt tiül nadam nangaj iümtiül Jerusalén. Aaga nangos nütquiaj arangüw cos leaaw omeajtsüwwüx tatajcüch majneaj alinomb aaganadam nangaj iüm quiaj. 23 Tiülaaga nüt quiaj Teat Jesús alquiaj tiülnadam nangaj iüm; aleamb quiaj tiülnoic nden apiürang wüx Portal deSalomón. 24 Quiaj ajcüwa monajiüttiül nipilan judío tayeyiw nej tiüt,tasajüw nej:

―¿Ngow sanajawan naleaingjane ique? Sitiül ique aaga Cristolapiürang aliüc, isaj xicon aleáingan―ajüw nej.

25Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Landoj lanasaj icon, pero icona

ngo meyariün sandeac. Meáwanleaw asaj xic Xeteat Dios, aag ayajteanarang. Meáwan leaw sarangquiaj, ajüiquich aleáingan jane xic.26 Naleaing icona ngo meyariünsandeac cos ngomejlüyiün tiül xesap,atnej lanasaj icon. 27Xesap anguiayiwsandeac, andüjpiw xic; xique sajawjane nejiw. 28Xique süjchiwmapacüwmeáwan nüt, ngome apndrom om-basüw; nejinguind ngondom mawünnejiw tiül xiwix. 29 Xeteat Diosneech xic, nej natang wüx meáwanleaw almajlüy; pares nejinguindngondom mawün nejiw teowix nej.30Xique saquiiüb Xeteat Dios, nop nejsajlüyiün ―aj nejiw Teat Jesús.

31 Condom quiaj ajcüwa monajiüttandüyiw wüx maxainguiw piedras

maloxiw nej. 32Quiaj tasaj nejiw TeatJesús:

―Xeteat Dios lamambeol xicnarang xeyay cuajantanej najneajmejawan. Jow nganüy ¿ngün tiülaaga najneaj sarang quiaj indiümanmeloxiün xic wüxe? ―aj nejiw.

33Quiaj tasajüw nej:―Ngome sanaloxiün ic cos alngün

najneaj irang, sanaloxiün cos ertsojminüt Teat Dios. Ique nipilánan ic,nganüy temepiüngDios ic―ajüwnej.

34 Condom quiaj tasaj nejiw TeatJesús:

―¿Neol ngometeowan tiülMipochTeat Dios? niüng apiüng: “Iconaijlüyiün at icon dios”, aw. 35Ajawaatsmeáwan leaw apiüng tiül MipochTeat Dios ngondom mapiürang ngomaleaing andeac. Naleaing Teat Diosapiüng atnej dios nejiw leaw arangüwminajiüt nej masajüw nipilan leawnej asaj nejiw. 36 ¿Nguineay alndommepiüngan lanatsoj minüt Teat Diosaag tapiüngas xique Micual Teat Diosxic, sitiül nejay Teat Dios tawün xicmüüch xic niün narang minajiütneje? 37 Sitiül ngome teanarangcuajantanej najneaj leaw Xeteat üüchxic narang, nde meyariün sandeac.38 Pares ngo nacueat narang, maseyicona ngo meyariün sandeac, perosandiüm meyariün leawa teanarang.Quiaj alndom mejawan naleaingXeteat Dios ambeol xic, cos ajlüy tiülxique, ata xique sajlüy tiül nej ―ajnejiw Teat Jesús.

39 Quiaj tandiümüw alinomb mas-apüw nej; pero Teat Jesús tsajmbiütteowixaw nejiw.

40 Condom Teat Jesús tandüynonüt necamb lam Jordán niüng Juanninguinüt tüüch yow nipilan. Tacülquiaj. 41 Tambüw majawüw nej quiajxeyay nipilan, tapiüngüw:

―Naleaing, masey teat Juan ngomarang nicuajind ateócan majaraw,pero nganüy ajüic meáwan leawtapiüngwüx aaganaxey camnaleaing―awüw.

42 Quiájan xeyay nipilan tayariwandeac Teat Jesús.

Page 178: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 11:1 175 SAN JUAN 11:2511

Lázaro tandeow1 Tajlüy nop naxey niün andeow,

nenüt Lázaro, michiig Marta maqui-iüb María, nawüw tiül cambaj Beta-nia. 2 Aaga María micoj Lázaro quiaj,nej apmateng najmboc angan aceitewüx oleaj Teat Jesús alinoic nüt, con-dom apmajond naag miondeats omalnej. 3 Nganüy ajcüwa micoj Lázaroquiaj, wüx tajawüw michijquiaw ne-jiw laxeyay iün andeow, quiaj tüjchiwmamb masoic Teat Jesús:

―Teat, aaga teat naxey xowüyijneaj anaag laxeyay iün andeow―ajow.

4Wüx tanguiay aag ayaj Teat Jesús,quiaj tapiüng:

―Aaga monandeow quiaj ngomeapmambiy nej nómban. Taxom nejcos atquiaj alndom majüiquicharanmimonajneaj Teat Dios; aton cosatquiaj alndom majüiquich najneajayarang Micual Teat Dios ―aw.

5 Masey Teat Jesús xeyay ajneajaweaag mümMarta, aton mümMaríamichiig nej, at teat Lázaro; 6 perowüx tanguiay iün andeow a Lázaro,ngo mamb majaw, tacǘlan mamongic nüt. 7 Condom wüx lamong ic nüt,quiaj tasaj minipilan nej:

―Tabaats alinomb andüyiiüts tiülJudea ―aj nejiw.

8Quiaj tasajüw nej minipilan nej:―Rabí, ngome lamajiür xeyay nüt

wüx ajcüwa nipilan moncül quiajtandiümüw maloxiw ic, nganüy ¿in-diümmeamb quiaj alinomba? ―ajüwnej.

9Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Ajawaats arraj nüt ajiür gajpic

(12) ores. Sitiül nop apmajüy tiülarraj nüt ngome apmajtoch, cos aagaran quiaj ambeol nej maxom majaw.10 Pero sitiül nop ajüy ongwiiüts, al-ndommajtoch, cos nej ngomajiür ran―aj nejiw.

11 Condom tasaj nejiw:―Miamigojaats Lázaro lameay,

nganüy sanamb napacüüch ―ajnejiw.

12Quiaj tasajüw nej minipilan nej:―Teat, sitiül lameay, aag ayaj ajüic

teaámb ajneaj ―awüw.13 Teat Jesús tandeac atquiaj cos

ajaw Lázaro landeow; pero minipi-lan nej apiüngüw naleaing almameay.14Condom quiaj Teat Jesús tasaj nejiwaleáingan:

―Lázaro landeow. 15 Najneajngo najlüy quiaj wüx tandeow, cosnganüy icona apmejawan leawasanarang, quiaj alndom meyariünsandeac. Nganüy tabaats majawaats―aj nejiw.

16 Condom quiaj teat Tomás, aaganasoic Cuüch, tasaj alacas minipilanTeat Jesús:

―Tabaats icoots aton mande-owaats maquiüjpaats Teat Jesús ―ajnejiw.

Teat Jesús üüch mapacaran meáwannüt

17 Wüx tapeay quiaj Teat Jesús,Lázaro lamiüraad lamatüch peic nüt.18 Aaga cambaj Betania ngome miün-quiaj, ajlüy ijquiaw kilómetro alwüxpinawan naw Jerusalén. 19 Xeyaynipilan monaw Jerusalén lapeayiwquiaj majawüwmümMarta maquiiübmüm María, para mawüywüyiw ne-jiw majneaj omeajtsüw, cos tandeowmichijquiaw nejiw. 20 Müm Martawüx tanguiay aliüc Teat Jesús, quiajtamb mangoch; nganüy müm Maríatacǘlan tinden. 21 Quiaj müm Martatasaj Teat Jesús:

―Teat, sitiül ique mejlüy ningüysapiüng xechiig ngo mandeow. 22 Atnganüy aton sajaw Teat Dios ap-marang cuajantanej leaw apmetünocueaj ―aj nej.

23Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Michiig apmapac alinomb müm

―aj nej.24Quiaj mümMarta tasaj nej:―Naleaing teat, sajaw apmapac

alinoic nüt wüx Teat Dios apma-pacüüch meáwan mondeow―aj nej.

25 Condom quiaj tasaj nej TeatJesús:

―Xique nepacüüch mondeow,xique neech mapacaran. Jane ayar

Page 179: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 11:26 176 SAN JUAN 11:48sandeac masey mandeow apmapacalinomb. 26 Meáwan leaw almapacnganüy, sitiül ayar sandeac ngomeapmandeow nómban. ¿Cuane ipiüngmüm, naleaingue aag ayaja? ―aj nej.

27Quiaj tasaj nej mümMarta:―Sajaw naleaing ipiüng Teat, ique

aaga Cristo leaw lapiürang aliüc,Micual Teat Dios ―aj nej.

Tajiünts Teat Jesús28 Ndoj mapiüng aag ayaj müm

Marta, quiaj tamb mapaj mümMaría,tandex teolaag:

―Lapeay a Maestro, atün icmeamb mejaw―aj nej.

29 Müm María camüm manguiayayaj, quiaj tamb najen majaw TeatJesús. 30 Teat Jesús nganaw majmeltiül cambaj, alíünan niüng tangochnej müm Marta. 31 Ajcüwa nipilanleaw aliw tiül ndenmaquiüjpüwmümMaría mawüywüyiw nej müjchiwmapac omeaats, wüx tajawüwamb acuiür tandüjpiw mamb cosapiüngüw nej laámb apmajiüntsniüng ajlüy oxiüt.

32 Müm María camüm mapeayniüng ajlüy Teat Jesús, quiaj taquieeltiüt micos nej, tapiüng:

―Teat, sitiül ndot mejlüy ningüyngo mandeow xechiig ―aw.

33 Wüx Teat Jesús tajaw ajiüntsmüm María, at ajcüwa mondüübnej mamb aton, quiaj tajngot amixomeaats. 34 Tatün manguiay nejiw:

―¿Nguiane temiütana? ―aj nejiw.Quiaj tasajüw:―Teat, tabaats mejaw―ajüw.35 Teat Jesús tajiünts. 36 Quiaj

tapiüngüw ajcüwa nipilan quiaj:―Ijawan, xeyay andiüm a Lázaro

―awüw.37Altiül tapiüngüw:―Neol ngwüy, tüüch ram oniiüg a

somb, jow nganüy, ¿neol ngo mam-beol a Lázaro mapac, ngomandeowa?―awüw.

Tapac imiün tiül mondeow a Lázaro38 Teat Jesús tamix omeaats ali-

nomb, quiaj tamb matüch aaga ox-iüt. Aaga oxiüt quiaj noic warraj tiüc

narangüch, nepal wüx noic nadampiedra. 39Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:

―Iwüniün a piedra apal oxiüt quiaj―aj nejiw.

Quiaj tasaj nej müm Marta, micojaaga nandeow quiaj:

―Teat, nganüy lango majneaj, la-jmboc, cos lamajiür peic nüt tatowandeow―aj nej.

40 Teat Jesús tasaj nej:―¿Neol, ngome tasajas ic sitiül ap-

meyar sandeac apmejaw noic najnea-jay leaw Teat Dios apmaranga? ―ajnej.

41 Condom quiaj tawüniw a piedra.Quiaj Teat Jesús taxaing omal majawcawüx, tasaj Teat Dios:

―Teat, süüch ic gracias Teat, cossajaw inguiay sandeac. 42 Xiquesajaw meáwan nüt teamenguiaysandeac. Nganüy sasaj ic aag ayajmanguiayiw ajcüwa nipilan cam,majawüw naleaing ique teaach xicniün ―aj.

43Ndojmapiüng aag ayaj, quiaj ten-deac napac:

―¡Lázaro, mac, iriow ninguiaj!―aj.

44 Quiaj aaga nandeow quiaj taw,tan ajlüy awincharan ombas, nawwüx omal andüy wüx oleaj. Quiajtasaj nejiw Teat Jesús:

―Ipüjliün ombas nej para majneajmajüy ―aj nejiw.

Tayambüw nguineay masapüw TeatJesús

(Mt. 26:1-5; Mr. 14:1-2; Lc. 22:1-2)45 Ndoj aag ayaj, xeyayiw nipilan

judío leaw tambüwmaniüngüw mümMaría tayariw andeac Teat Jesús, cosajawayej nguineay tarang. 46 Peroaltiül aleáingan tambüw majawüwajcüwa fariseos. Tapots masajüwmeáwan nguineay lamarang TeatJesús. 47 Condom quiaj ajcüwafariseos, at montangtang miteaats,tapajüw monajiüt tiül nipilan judíocanchiütoj mandeacüw, tapiüngüw:

―¿Cuane apmarangaatsa? Cosaaga naxey quiaj xeyay cuajantanejteamarang. 48 Sitiül müjchiiütsmajlǘyan marang leaw andiüm,

Page 180: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 11:49 177 SAN JUAN 12:9meáwan nipilan apmayariw andeacnej; ndoj ajcüwa monajiüt monawRoma apmandrojchiw ombas aaganadam nangaj iüm ocueajiiüts;apmanojtiw miiütaats aton ―awüw.

49 Nop nejiw nenüt Caifás, mi-natang miteaats nej tiül aaga neatquiaj, tasaj nejiw:

―Icona ngo mejawan nicuajind.50Neol ngo leaam imeajtsan mepiün-gan más najneaj mandeow nop naxeyingow ndroj ombas cambaj Israel―ajnejiw.

51 Aaga Caifás tandeac aag ayajngome wüx omeaats. Nej minatangmiteaats tiül aaga neat quiaj,pares Teat Dios tüüch nej mapiüngnguineay Teat Jesús apmandeowmawün wüx cambaj Israel. 52 Yngome áagan nipilan judío, atapmawün wüx asoetiw meáwanmicual Teat Dios leaw ajlüyiw wüxaaga iüt cam. Atquiaj alndommajlüyiw nóiquian. 53 Ajan wüxaaga nüt quiaj ajcüwa monajiüt tiüljudíos tapots mayambüw nguineaymambiyaw Teat Jesús.

54 Nde quiaj Teat Jesús langomejüiquichay niüng ajlüy ajcüwamonajiüt tiül nipilan judío; taw tiülJudea, tamb andüy tiül cambaj Efraín,noic cambaj niüng ajlüy wajchiüc.Quiaj tacül aquiiüb minipilan nej.

55 Laliüc matüch nangos nüt pas-cua, aaga nadam nangos nüt ocuea-jiw nipilan judío. Xeyay nipilanmonaw tiültiül nine cambaj laam-büw Jerusalén marangüw leaw mbó-janmarangüwwüx ajantsaranüwma-jlüyiw nerixixay teombas Teat Dios.Cos andiümüw marangüw aag ayajwǘxan nganaw matüch nangos nüt.56Nipilan tayambyambüw Teat Jesús.Wǘxan aliw tiül nadam nangaj iümtetünayej menguiayayej:

―¿Cuane ipiüngana? ¿Quia aliücajaw nangos nüt, ngwüy ngo miüna?―awüw.

57 Cos ajcüwa montangtangmiteaats, átan ajcüwa fariseoslamayacüw mipochiw nejiw sitiül

aljane majaw nguiane almajlüy TeatJesús, ich mapiüng nguineay alndommasapüw.

12Nop najtaj tajend najmboc angan

aceite wüx oleaj Teat Jesús(Mt. 26:6-13; Mr. 14:3-9)

1 Alíünan anaíw nüt nganawmatüch pascua, quiaj Teat Jesústamb Betania aniüng teat Lázaro, áagtapacüüch tiül mondeow. 2 Quiajtarangüw noic nüeteran metiwmaquiüjpüw Teat Jesús. Müm Martatenguial ayac nüeteran, nganüy teatLázaro alchetem nóiquian maquiiübTeat Jesús. 3 Condom quiaj mümMaría tayar pinawan litro najmbocangan aceite nenüt nardo, aag ayajnembeat xeyay. Tateng wüx oleajTeat Jesús, condom tajend naagmiondeats omal nej. Ndoj xowüytajmboc angan meáwan tiül aaga iümquiaj. 4 Quiaj micual Simón Iscariote,aaga Judas, nop minipilan TeatJesús leaw apmayac nej teowixawmonajiüt, tapiüng:

5 ―Aaga najmboc angan aceitequiaj xeyay nembeat. ¿Neol ngomajnapa, majineran ombeatmüjndiwnipilan ngo majiüre? ―aw.

6 Aaga Judas quiaj andeácan,ngome naleaing andiüm mambeo-laran nipilan ngo majiür, pero cosneed nej. Alteowix nej iquial tomiün,nguiajnguiaj awün maxot tomiünleaw ayacüw tiül. 7Condomquiaj TeatJesús tasaj nej:

―Icueat, ich majlüy. Aag ayajlamarang wǘxan nganaw namiüraad.8 Nipilan leaw ngo majiür, meáwannüt aliw ningüy mequiüjpan; nganüyxique ngome sanajlüy ningüy tiülicona meáwan nüt ―aj nej.

Tayambüw a Lázaro aton9 Xeyay nipilan judío wüx tan-

guiayiw al Betania Teat Jesús, quiajtambüw majawüw. Naleaing ngomenéjan tambüw majawüw; atontambüw cos andiümüw majawüw aLázaro, aaga naxey leaw Teat Jesús

Page 181: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 12:10 178 SAN JUAN 12:29tapacüüch tiül mondeow. 10 Condomquiaj ajcüwa montangtang miteaatstapiüngüw netam mandeow a Lázaroaton; 11 cos wüx tajawüw Lázaroalmapac, xeyay nipilan tiül cambajIsrael lamacueatiw nejiw, lamayariwandeac Teat Jesús.

Teat Jesús ajmel tiül Jerusalén(Mt. 21:1-11; Mr. 11:1-11; Lc. 19:28-

40)12 Xeyay nipilan aliw Jerusalén

majawüw nangos nüt pascua. Ráwantiüt tanguiayiw aliüc Teat Jesús.13 Condom quiaj tacojchiw opnit, andeaandeajndiw tiüt tam-büw mangochiw nej. Teapajüwteamapiüngüw:

―¡Najneajay arang Teat Dios!¡Najneajay leaw Teat Dios üüchmiün marang Minatang Nenajiüt tiülicoots! ―awüw.

14 Teat Jesús taxom nop quicheechbur; tajtep wüx opech atnejlamapiüng tiül Mipoch Teat Dios, cosapiüng:15Nde mermbolan cambaj Israel;ijawan, aliüc Minatang Nenajiüt

icueajiün,alchetem wüx opech nop quicheech

bur.16 Wǘxan tenguial ajlüy aag ayaj

minipilan nej ngo majawüw neol.Ndoj, wüx Teat Jesús landilil andüytiül cielo, quiaj leaad omeajtsüwnaleaing meáwan leaw tajlüy quiaj;aag ayaj landoj lamarangüch wüxnawiig nde tanomb.

17 Ajcüwa nipilan leaw tajlüyiwniüng ajlüy Teat Jesús wüx tapacüüchteat Lázaro, lamandeacüw manguia-yaran leaw tajawüw arang Teat Jesús.18 Pares meáwan nipilan tambüwmangochiw nej cos lamanguiayiwnguineay arang. 19 Condom ajcüwafariseos tandeacüw nejeyéjan quiaj,tapiüngüw:

―Nganüy lamajawaats ngondommarangaats nicuajind cos meáwannipilan almandüjpiw nej ―awüw.

Acas nipilan griego andiümüw ma-jawüw Jesús

20 Tiül ajcüwa monjaw nangos nütquiaj, ajlüyiw tiül acas nipilan griego.21Tambüwmajawüw teat Felipe, aaganaw cambaj Betsaida tiül Galilea.Tasajüw:

―Teat, xicona xiünan cos sandiü-man najawan aaga Jesús ―ajüw.

22 Quiaj tamb teat Felipe masajteat Andrés, ndoj tambüw nóiquianmasajüw Teat Jesús. 23 Condom quiajTeat Jesús tasaj nejiw:

―Lamatüch a nüt wüx TeatNaxey netam mandilil andüy tiülcielo, niüng apmajlüy najneajay.24 Naleaing naleaing sasaj icon, sitiülnoic osaab trigo ngo majmiüc tiül iütndrom ombas, ngome apmajntsop,apmajlǘyan noic nej. Nganüy sitiülapmapiürüch, apndrom ombas,mbich apmajntsop, ndoj apmayacaltegüy. 25 Jane xeyay andiüm leawalndom maxom wüx iüt cam, ngomeapmaxom leaw andiüm. Pero janeapmayamb Teat Dios, ngo mayacomeaats wüx leaw alndom maxomwüx iüt cam, nej teamacül mapacmeáwan nüt maquiiüb Teat Dios.26 Sitiül aljane andiüm marangxenajiüt, ich mandüüb xic. Niüngxique sanajlüy, nej apmajlüy aton.Jane arang xenajiüt, Xeteat Diosapmapiüng nej najneaj arang.

Teat Jesús tapiüng apmambiyaw nej27 ’Nganüy xeyay ngo majneaj

ximeaats. ¿Cuane sanapiüng? ¿Quianapiüng: “Teat, iwün xic wüx, ndenamongoch aaga xeyay ngo majneajleaw aliüc”, nawa? Ngwüy, cosxiün namongoch aag ayaj. 28 Teat,ijüiquich mimonajneaj majaraw―aw.

Condom tanguiayaran noic nan-derac imiün tiül cielo, tapiüng:

―Lanajüiquich, pero nganüy sana-jüiquich alinomb―aw.

29 Meáwan nipilan leaw aliw quiajteamanguiayiw, tapiüngüw monteocteaterriür; altiül tapiüngüw:

―Ngwüy, nop ángel ocueaj TeatDios tendeac ―awüw.

Page 182: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 12:30 179 SAN JUAN 12:5030 Condom quiaj tasaj nejiw Teat

Jesús:―Teat Dios tandeac aag ayaj

ngome cos netam nanguiay xique;tandeac para menguiayiün icona.31 Lamatüch a nüt majaraw wüxasoetiw monlüy wüx iüt cam; nganüyminatang nimeech leaw ajlüy teowixnej aaga iüt cam apmajwan teowixnej. 32 Wüx xique saxaijnguiannayacüch cawüx, ndoj sanüjchiwmiünüwniüng sajlüymeáwan nipilan―aj nejiw.

33 Aag ayaj tandeac manguiayarannguineay apmandeow. 34 Quiajtasajüw nej nipilan:

―Teat, xicona lananguiayiünnguineay apiüng tiül Mipoch TeatDios, cos apiüng aaga Cristo leawnetam miün apmapac meáwan nüt.Jow nganüy, ¿neol tepiüng TeatNaxey netam xaijnguiam mayacüchcawüxe? ¿Jane aaga Teat Naxeyipiüng quiaja? ―ajüw nej.

35Condomquiaj Teat Jesús tapiüng:―Nganüy acásannüt sajlüy ningüy

naquiiüb icon. Netam mendüjpiünxic wǘxan nganüy, cos xique sajlüyatnej ran. Sanambeol icon nganamejlüyiün tiül aaga ngomajneaj atnejpojniün; cos jane ajüy tiül pojniünngomajawcuane teamarang, ngoma-jaw nguiane apmandüy. 36 Wǘxanalningüy aaga ran quiaj, netam me-yariün andeac nej paramejlüyiün tiülmicual aaga ran ―aw.

Ndoj mapiüng aag ayaj Teat Jesús,texotüy taw quiaj.

Napateay nipilan tayariw andeacTeat Jesús

37Masey Teat Jesús lamarang xeyaycuajantanej majawüw, aliün majlüyxeyay nipilan leaw ngo mayariw an-deac nej; 38 cos netam majlüy atnejnomb tarang tiül minawiig nej Isaías,aaga nendeac andeac Teat Dios, cosapiüng:Teat, ¿jane lamayar leaw teaach xic

nandeaca?

¿Jane lamayac wüx omeaats meáwanleaw iwix tarang majawüwa?aw.

39 Pares ngo mayariw, cos aaga Isaíasaton lamapiüng:40 Teat Dios tüüch majlüyiw at nejiw

somb.Aton tüüch madam omeajtsüw.

Atquiaj ngondom majawüw.Ngondom leaam omeajtsüw wüx

xic, miünüw niüng sajlüynawüniw wüx asoetiw nejiw,aw.

41Atquiaj tanomb tandeac Isaías wüxTeat Dios tüüch nej majaw nguineayajneaj ajlüy Teat Jesús, at leawa nejapmarang.

42 Masey atquiaj tajlüy, naleaingaltiül monajiüt tiül nipilan judíotayariw andeac Teat Jesús. Pero im-boloj mandüyiw ajcüwa fariseos, ngomajüiquichaw nómban, cos ajawüwalndom majwanüw tiül sinagoga.43 Xeyay andiümüw malomb nejiwnipilan ingow ayambüw Teat Dios.

Mipoch Teat Jesús apmajüiquichasoet nipilan

44 Ndoj Teat Jesús tasaj nipilan,tandeac napac:

―Jane ayar sandeac ngomesandeácan xique ayar, aton ayarandeac Xeteat Dios, aaga neechxic niün. 45 Jane ajaw xique, ajawjane neech xic niün aton. 46 Xique,aag atnej ran quiaj, laxiün wüxiüt; jane apmayar sandeac langomeapmacül tiül pojniün. 47 Sitiül aljaneapmanguiay sandeac, ndoj ngomayacwüx omeaats marang atnej, xiquengome sanayac asoet nej, cos ngoniün nayac asoet nipilan; tiünasnawüniw wüx asoetiw. 48 Jane ngomind majaw xic, ngo mayar xepoch,lajlüy neyac nej asoet alinoic nüt, cosaaga poch leawa lanandeac apmayacnej asoet. 49 Xique ngo nandeac leawsandíüman xique. Xeteat Dios neechxic niün lamasaj xic cuane netamnandeac, cuane netam naquiaach.50 Sajaw leaw Xeteat asaj xic napiüng,aag ayaj üüch mapacaran meáwan

Page 183: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 13:1 180 SAN JUAN 13:21nüt. Xique áagan sandeac, leaw asajxic Xeteat Dios ―aj nejiw Teat Jesús.

13Teat Jesús ajants oleaj minipilan nej

1Raw tiüt nangos nüt pascua, quiajTeat Jesús ajaw laliüc matüch a nütmaw ningüy wüx aaga iüt cam, mambniüng ajlüy Teat Dios. Nej tanaámbxeyay andiümminipilan nej leaw aliwningüy wüx iüt, pero nganüy apma-jüiquich nguineay andiüm nejiw masxeyay.

2 Aaga ongwiiüts quiaj wüxteaüetiw, alquiaj Judas Iscariotemicual Simón. Nimeech lamayac tiülomeaats nej mandiüm mayac TeatJesús teowixawmonajiüt. 3Teat Jesúsajaw Teat Dios lamüüch nej marangcuajantanej. Aton ajawnej tiün imiünniüng ajlüy Teat Dios; nganüy laliücmandilil alinomb andüy niüng ajlüyTeat Dios. 4Wüx alchetemoj teaüetiw,quiaj witiüt Teat Jesús, taxeend najalapix mapeech quiaj, tayar noic püytatsaag teomeaats. 5Quiaj tayar tigüyyow mateng tiül palangan, tapotsmajants oleaj minipilan nej. Condomtajond naag aaga püy leaw almatsaagteomeaats nej.

6 Wüx laámb apmajants oleaj teatSimón Pedro, quiaj tasaj nej:

―Teat, ¿ique apmerjants xileaja?―aj nej.

7Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Nganüy ngo mejaw neol

tarangas, pero alinoic nüt apmejaw―aj nej.

8Quiaj tasaj nej teat Pedro:―Ngwüy teat, ngome apmejants

xileaj ―aj nej.Teat Jesús tasaj nej:―Sitiül ngomeaach xic narang aag

ayaj, ngome apmejlüy tiül xenipilan―aj nej.

9Quiaj tasaj nej teat Simón Pedro:―Sitiül atquiaj ajlüy Teat, ngome

áagan xileaj ijants, at xiwix, ximalaton ―aj nej.

10 Teat Jesús tasaj nej:―Jan les ndot axeeb lango metam

maxeeb alinomb cos nerixix ombas,

áagan oleaj nej netam majants. Iconaijlüyiün nerixixan, pero naleaingngome meáwan―aj nej.

11 Cos Teat Jesús lamajaw jane ap-mayac nej teowixaw monajiüt, áagtapiüng: “Ngome meáwan icona ner-ixixan ijlüyiün”, maw.

12 Wüx landoj majants nej oleajiw,quiaj tasooig apix nej chetet alinomb.Tasaj nejiw:

―¿Ijawana neol tarangas aagayaja? 13 Icona isajan xic Maestro,at isajan xic Teat Xan. Najneaj,atquiaj netam cos xique minatangan,aton xique nequiaach icon. 14 Sitiülxique minatangan, aton xiquenequiaach icon, nganüy lanajantsileajiün, atquiaj icona aton netammejantsayon ileajiün. 15 Xiquelanüüch icon mejawan aag ayaj al-ndommerangan atnej xique lanarangwüx icona. 16Naleaing naleaing sasajicon, nop mos ngondom marangnatang teombas neneay nej. Atonnop nüünd miün ngondom marangnatang teombas neech nej miün.17 Sitiül ijawan aag ayaj, meranganatnej, najneajay apmejlüyiün.

18 ’Ngome teanandeac aag ayaj wüxmeáwan icona, cos xique nerriüj-tas icon, sajaw imeajtsan. Peronaleaing netam majlüy atnej apiüngtiül Mipoch Teat Dios: “Nop leawteasüet anaag apmarroob xileaj na-jmiüc”, aw. 19 Xique lanasaj icon aagayaj wǘxan nganaw majlüy, cos wüxapmajlüy, quiaj apmejawan xiqueaaga naxey leaw lanasaj icon wüx.20 Naleaing naleaing sasaj icon, janeapmangoch mayar andeac nop leawaxique süüch mamb, aag ayaj atnejmangoch xic; jane apmangoch xic ap-mangoch Xeteat aton, cos nej neechxic niün ―aj nejiw Teat Jesús.

Apiüng Judas apmayac nej teowixawmonajiüt

(Mt. 26:20-25; Mr. 14:17-21; Lc. 22:21-23)

21Wüx ndoj mapiüng aag ayaj TeatJesús, quiaj xeyay tamix omeaats.Condom ranüy tandeac masaj nejiw:

Page 184: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 13:22 181 SAN JUAN 14:5―Naleaing sasaj icon, nop tiül

icona apmayac xic teowixaw mona-jiüt ―aj nejiw.

22 Minipilan nej wüx tanguiayiwaag ayaj, quiaj tejawayej teombasüw,ngo majawüw jane. 23 Tajlüy noptiül nejiw leawa Teat Jesús xeyaytandiüm, alchetem aweaag nóiquianteaüetiw. 24 Quiaj teat Simón Pedrotarang owix müüch nej matün man-guiay jane wüx ombas teamandeac.25 Condom aaga nasoic quiaj tatüchalquiriw Teat Jesús, matünmanguiay:

―Teat, ¿jane aag ipiüng quiaja?―aw.

26 Teat Jesús tasaj nej:―Jane sanüüch lopon pan―aw.Quiaj talop a pan, tüüch a Judas,

micual Simón Iscariote. 27 Wüx Ju-das landoj müet a pan, quiaj tajmeltiül omeaats nej aaga natang nimeechnenüt Satanás. Condom tasaj nej TeatJesús:

―Leaw apmerang, quiür irang na-jen ―aj nej.

28 Nejinguind tiül leaw teaǘetaweaag ngo maxomüw omeajtsüwneol tasaj atquiaj. 29 Cos aaga Judasnesap iquial tomiün, altiül tapiüngüwTeat Jesús tasaj nej mamb mangalleaw netam nejiw wüx nangosnüt. Altiül tapiüngüw tasoic mambmambeol nipilan ngo majiür. 30 Judaswüx landoj müet a pan, quiaj tawquiaj, langwiiüts.

Noic jayats poch leaw netammarangüch

31 Wüx laáw quiaj a Judas, quiajtapiüng Teat Jesús:

―Nganüy apmajüic najneajayajlüy Teat Naxey; aton nej apma-jüiquich nguineay ajneaj ajlüy TeatDios. 32 Teat Naxey teamajüiquichnguineay ajneaj ajlüy Teat Dios,at Teat Dios aton apmajüiquichnguineay ajneaj ajlüy Teat Naxey;aag ayaj laliüc majlüy. 33 Xecualüw,langome sanajlüy ningüy naquiiübicon alacas nüt. Icona apmeyambanxic; pero sasaj icon atnej tasajasüwmonajiüt ninguinüt: Ngondom

meamban niüng sanamb. 34 Netammendiüman nop alinop atnej xiquesandiüm icon. Aag ayaj jayats pochleaw sasaj icon merangan. 35 Sitiülicona mendiüman nop alinop, quiajnipilan apmajawüw xenipilan icon―aw Teat Jesús.

Teat Pedro apmapiüng ngo majawjane Teat Jesús

(Mt. 26:31-35; Mr. 14:27-31; Lc. 22:31-34)

36 Teat Simón Pedro quiaj tatünmanguiay Teat Jesús:

―Teat, ¿nguiane apmeamba? ―aj.Teat Jesús tasaj nej:―Niüng sanamb, ngondom

mendüüb xic mamb nganüy; alinoicnüt alndom mendüüb xic mamb ―ajnej.

37 Condom quiaj teat Pedro tasajnej:

―Teat, ¿neol ngondom nandüüb icmamb nganüye? Xique sajlüy maseynandeow ingow indeow―aj nej.

38Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―¿Neol tepiüng ique apmendeow

ingow sandeowa? Naleaing naleaingsasaj ic menguiay Pedro, wüx nganawmepaj a gallo, ique lamepiüng arojm-büw ngo mejaw jane xic ―aj nej.

14Teat Jesús atnej tiiüd andüy niüng

ajlüy Teat Dios1Aton tasaj nejiw Teat Jesús:―Nde mechiwean imeajtsan wüx

inguiayiün sanamb. Iyacan imeajt-san wüx Teat Dios; iyacan imeajtsanwüx xique aton. 2 Aniüng Xeteattiül cielo ajlüy quiaj xeyay najnea-jneaj iüm niüng alndom macüleran.Sitiül ngo maleaing, xique ngomesanasaj icon atquiaj. Nganüy sanambnataag majneaj niüng apmecüliün.3 Wüx landoj nataag majneaj niüngapmecüliün, quiaj sanandilil najanicon, apmajlüyiiüts nóiquian niüngsanajlüy. 4 Icona lamejawan nguianesanamb; aton iyajcan a tiiüd ―aj ne-jiw Teat Jesús.

5Quiaj tasaj nej teat Tomás:

Page 185: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 14:6 182 SAN JUAN 14:27―Teat, ngo najawan nguiane ap-

meamb, ¿nguineay sanayajcan a ti-iüd? ―aj nej.

6Teat Jesús tapiüng:―Xique aaga tiiüd, xique nequia-

jchiüs palan leawa naleaing, at xiquenejchiüs mapacaran. Nejinguindngondom mamb niüng ajlüy XeteatDios sitiül ngo mayar sandeac. 7 Sitiülnaleaing lamejawan jane xic, atonapmejawan jane Xeteat. Nde nganüylamejawan jane nej ―aw.

8Quiaj tasaj nej teat Felipe:―Teat, iich xicon najawan miteat,

quiaj apmajneaj ximeajtsan ―aj nej.9Tasaj nej Teat Jesús:―Felipe, ijaw cas nüt sajlüy

naquiiüb icon, ¿neol nganaw mejawjane xique? Cos jane ajaw xic,atanej majaw Teat Dios aton. ¿Neoltepiüng nüüch icon mejawan TeatDios? 10 ¿Neol ngo meyar sandeacmepiüng naleaing xique sajlüy tiülXeteat, at Xeteat aton ajlüy tiülxique? Meáwan leaw sasaj icon, aagayaj ngome sapíüngan xique. Xeteatnajlüy tiül xic, nej arangminajiüt nej.11 Netam mepiüngan naleaing xiquesajlüy tiül Xeteat, at Xeteat ajlüy tiülxique. Sitiül ngwüy netam meyariünmepiüngan naleaing leawa sarang.12 Naleaing naleaing sasaj icon, janeayar sandeac, aton apmarang leawsarang. Nej apmantsopiichwüx leawaxique tarangas, cos xique sanambniüng ajlüy Xeteat Dios. 13 Meáwanleaw apmetüniün ocueaj Teat Dioswüx xenüt, xique sanarang, cosatquiaj sanajüiquich mimonajneajTeat Dios. 14 Xique sanarangcuajantanej leaw apmetüniün xicueajwüx xenüt.

Teat Jesús apiüng apmüüch miünNangaj Espíritu

15 ’Sitiül icona indiüman xic, ap-merangan meáwan leaw lanasaj icon.16Quiaj sanatün ocueaj Xeteat müüchmiün alinop nembeol icon müüchmapac imeajtsan. Aag ayaj NangajEspíritu ocueaj Teat Dios. Nej ap-macül maquiiüb icon meáwan nüt.

17 Nipilan leaw ngo mayambüw TeatDios ngondom mayariw aag ayaj,cos nejinguind ngondommaxomma-jaw aaga Nangaj Espíritu ocueaj TeatDios. Icona lamejawan, nej arangleaw naleaing, cos nej almaquiiübicon, ndoj meáwan nüt apmacül tiülimeajtsan. 18 Ngome sanacueat iconnómban mejlüyiün atnej ndeoj; sal-iüc alinomb. 19 Nipilan wüx aagaiüt cam acásan nüt ajawüw xic, ndojlangome apmaxomüw majawüw xic;pero icona apmejawan xic alinombcos sanapac. Atquiaj icona aton ap-mepacan meáwan nüt niüng sajlüy.20 Wüx aaga nüt quiaj apmejawannaleaing xique sajlüy tiül Xeteat Dios;at icona ijlüyiün tiül xique, y xiquesajlüy tiül icona. 21 Jane anguiayleawaxic sapiüng, sitiül apmayacwüxomeaats marang atnej, quiaj ajüicnaleaing andiüm xic. Xeteat atonandiüm jane andiüm xic, ata xiqueaton sanandiüm, sanüüch maxomomeaats majaw wüx xique, ―aj nej.

22 Quiaj teat Judas, ngome aaga Is-cariote, tasaj:

―Teat ¿neol tepiüng xicónanquiaj apmeaach xicon najawan ic,jow meáwan nipilan wüx iüt, neolngondoma? ―aj nej.

23Quiaj Teat Jesús tasaj nej:―Leaw nendiüm xic apmarang

leawa sapiüng. At Xeteat atonapmandiüm nej, quiaj saliücannajlüyiün nóiquian naquiüjpan.24 Nganüy leaw ngo mandiüm xicngome apmarang leawa sapiüng.Aaga poch leawa teanasaj icon quiaj,ngome sandeácan xique, Xeteat áaganeech xic niün nesaj xic.

25 ’Teanasaj icon meáwan aag ayajwǘxan saliün ningüy naquiiüb icon.26Nganüy Nangaj Espíritu, aaga Nem-beol, leawa Xeteat apmüüch miünwüx xenüt, nej apmaquiaach iconwüx meáwan leaw netam. Nej ap-müüch leaam imeajtsanmeáwan leawlanasaj icon.

27 ’Nganüy sanacueat ningüy xe-monajneaj nüüch icon, müüchmapac

Page 186: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 14:28 183 SAN JUAN 15:17imeajtsan; aag ayaj ngome nóiquianamong atnej apac omeajtsüw nipilanmonrang ngo majneaj. Ngo metammechiwean imeajtsan, ngo metammermbolan. 28 Lamenguiayiünlanasaj icon xique sanamb, condomsaliüc alinomb najan icon. Sitiülnaleaing indiüman xic, apmapacimeajtsan wüx inguiayiün sanambniüng ajlüy Xeteat Dios, cos nejxenatang. 29 Nganüy lanasajicon nguineay apmajlüy; atquiajwüx apmajlüy meáwan aag ayaj,quiaj apmepiüngan naleaing leawtandeacas.

30 ’Lango matüch nendeac naqui-iüb icon alquiriw, cos laliüc majngotminatang nerang ngo majneaj wüxaaga iüt cam. Nej nicuajind ngondommarang wüx ximbas. 31 Nganüy cosnetammajawüwmeáwannipilanwüxiüt nguineay sandiüm Teat Dios, sa-narang leawa nej lamapiüng. Nganüywitiüron, tabaats.

15Andeac wüx noic owil uva

1 ’Xique sajlüy atnej noic owiluva leawa Teat Dios tapiür; nejajlüy wüx, teamajiür. 2 Meáwanxepüüig leaw ngo mayac aóngapmandojquiüm; nganüy meáwanleaw neóng apmajorrǘchan omalpara tsatsammayac altegüy aóng. 3Aticona aton, Teat Dios lamawün wüximbasan meáwan ngo majneaj, coslameyariünxepoch. 4Netam tanaámbmejlüyiün nóiquian mequiüjpan xic;ata xique aton sanajlüy nóiquiannaquiiüb icon. Sitiül ngo mejlüyiünnóiquian mequiüjpan xic, ngondommerangan nicuajind. Cos atnej arangmipüüig xiül sitiül landojquiow,langondom mayac aóng.

5 ’Xique sajlüy atnej noic owil uva;icona ijlüyiün atnej mipüüig aaga uvaquiaj. Jane tanaámb ajlüy nóiquianmaquiiüb xic, xique sanaquiiüb; nejapmarang xeyay xenajiüt. Iconangondom merangan nicuajind sitiülngo majlüyiiüts nóiquian. 6 Jane ngo

macül nóiquian naquiiüb, apmajwanmajlos ninguiün atnej arangüch wüxmipüüig uva leaw ngo mayac aong.Quiaj apmawaag, ndoj apxaijnguiammajwich tiül biümb mandaab.

7 ’Sitiül tanaámb mejlüyiünnóiquian mequiüjpan xic, ngo ndromimeajtsan leaw lanaquiaach icon,alndom metüniün xicueaj leawindiüman, quiaj apmeajndiün. 8Wüxicona irangan xeyay xenajiüt, quiajapmanderac najneajay wüx ombasXeteat Dios; aton atquiaj ijüiquichannaleaing xenipilan icon. 9 Xiquesandiüm icon atnej Xeteat Diosandiüm xic. Tanaámb ich leaamimeajtsan nguineay xique sandiümicon. 10 Xeteat Dios andiüm xiccos sarang leawa nej apiüng. Sitiülatquiaj icona tanaámb meranganleaw lanapiüng, ata xique atontanaámb sanandiüm icon.

11 ’Aag ayaj sasaj icon para mapacimeajtsan xeyay meáwan nüt atnejapac ximeaats. 12 Leawa xic sasajicon merangan: Aag ayaj mendiümannop alinop atnej xique sandiüm icon.13 Wüx nop naleaing andiüm aljane,ngo mapiüng wüx, masey mandeowingow andeow aaga xeyay ajneajaweaag. 14 Icona, sitiül apmeranganleawa sasaj icon, apmajlüyiiüts xeyaynajneaj. 15Ngonapiüng icona ijlüyiünatnej mos, cos nop mos ngo majawcuane arang neneay najiüt. Xiquelanasaj icon mejlüyiün xeyay ajnea-jiiüts, cos lanüüch icon menguiayiünmeáwan leaw lamasaj xic Xeteat Dios.16 Ngome icona teyamban xic, xiquetayambas icon mejlüyiün xenipilan.Lanüüch icon meamban meranganxenajiüt mesajan meáwan nipilanmayariw sandeac, para nejiw atontanaámb marangüw leaw sapiüng.Atquiaj Teat Dios apmüüch iconmeáwan leaw apmetüniün wüxxenüt. 17 Inguiayiün, sanasaj iconalinomb: Netam mendiüman nopalinop.

Nipilan apmajcüyiw majawüw icon

Page 187: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 15:18 184 SAN JUAN 16:1318 ’Sitiül meáwan nipilan ajcüyiw

majawüw icon, ich leaam imeajtsannejiw landoj lajcüyiw majawüw xicaton. 19Sitiül ndot icona apmeranganatnej arangüwmeáwan nipilan, nejiwapmajneaj majawüw icon atnej ajneajmejawayej nejeyéjan quiaj. Nganüycos xique lanawün icon tiül nejiw,áag ajcüyiw majawüw icon, cos langomerangan meáwan ngo majneaj leawnejiw arangüw. 20 Ich leaam imea-jtsan leaw lanasaj icon wüx tapiün-gas: “Nop najon mos ngome al-wüx atam minajiüt nej; ajaraw al-wüx atam minajiüt neneay najiüt.”Sitiül ayambüw ximbas, ata iconaaton apmayambüw imbasan xeyay.Sitiül nipilan lamayacüw wüx omea-jtsüw leawa sandeac, atquiaj apmay-acüw wüx omeajtsüw leaw indeacan.21Meáwan aag ayaj apmarangüwwüximbasan cos iyariün sandeac. Ngomajawüw jane neech xic niün.

22 ’Sitiül xique ngo niün nasajüwwüx asoetiw nejiw, ngome apmaya-jcüw ajiürüw nisoet. Nganüy costiünas nasajüw, áag ngo majiürüwcuane mewüyayej wüx. 23 Jane ajcüymajaw xic, ajcüy majaw Xeteat aton.24 Sitiül ndot ngo narang xeyaycuajantanej najneaj tiül nejiw, leawnejinguind ngondommarang, ngomeapmayajcüw ajiürüw nisoet. Nganüymasey tajawüw leawa tarangas,tanaámb ajcüyiw majawüw xic,átan Xeteat aton ajcüyiw majawüw.25 Atquiaj netam majlüy atnejtapiüngüwmondeac andeac Teat Dioswüx tapiüngüw: “Ngomajlüy cuaneoltajcüyiw majawüw xic”, awüw.

26 ’Sanüüch miün nop nembeolicon, aagaNangaj Espíritu ocueaj TeatDios. Aliüc imiün niüng ajlüy TeatDios. Nej aton apmajüiquich wüxxic. 27 At icona aton apmejüiquichannaleaing wüx xique, cos nde wüxtamelichas saquiaach, icona alme-quiüjpan xic.

161 ’Nganüy lanasaj icon meáwan

aag ayaj, nganandot mepiüngan

alinoic nüt xique ngo nasaj icon.2 Cos apmejwanaranan tiül sinagoga.Aton aliüc miün nüt wüx apmam-biyaw icon. Ajcüwa monbiy quiajapmapiüngüw tearangüw minajiütTeat Dios. 3 Atquiaj apmarangüwcos ngo majawüw jane nej Xeteat,átan ngo majawüw jan xic. 4 Nganüylanasaj icon aag ayaj cos wüxapmajlüy atnej lanapiüng quiaj, quiajapleaam imeajtsan nguineay xiquelandoj lanapiüng wüx aag ayaj.

Leaw apmarang Nangaj Espíritu’Xique nganaw nasaj icon wüx

aag ayaj cos saliün naquiiüb icon.5 Nganüy sanandilil, sandüy niüngajlüy aaga neech xic niün; iconango metüniün menguiayiün nguiajsüp. 6 Cos lanasaj icon meáwan aagayaj, nganüy xeyay lamix imeajtsan.7 Naleaing sasaj icon, najneaj sitiülxique sanamb; cos ndot ngo namb,aaga Nembeol müüch mapac imeajt-san ngome aliüc macül mequiüjpan.Nganüy sitiül sanamb, xique sanüüchmiün aaga Nembeol quiaj. 8 Wüxnej aliüc, apmüüch leaam omeaatsmeáwan nipilan mayajcüw ajiürüwnisoet; aton apmüüch mayajcüw ne-tam marangüw leawa najneaj. Ap-müüch leaam omeajtsüw nguineayTeat Dios apmajaw wüx asoeteranalinoic nüt. 9 Ajiürüw nisoet cosngo mayariw sandeac. 10 Nej apma-jüiquich leaw naleaing, leaw najneajmarangüch, cos xique sanamb niüngajlüy Xeteat Dios, langome apmexo-man mejawan xic. 11 Nej apmüüchleaam omeaats nipilan nguineay TeatDios apmajaw wüx asoeteran; cos Sa-tanás, aagaminatang nerang ngoma-jneaj wüx aaga iüt cam landoj lay-acüch asoet.

12 ’Aliün najiür cuane sanasaj icon;pero icona nganüy ngondom me-jawan cuane wüx sandeac. 13Wüx al-iüc Nangaj Espíritu ocueaj Teat Dios,nej apmüüch icon mejawan meáwanleaw naleaing; cos nej ngo mandeá-can leawa andíüman nej, apmandeacleaw anguiay, aton apmüüch icon

Page 188: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 16:14 185 SAN JUAN 16:33mejawan leaw aliüc miün apmajlüy.14Nej apmandeac najneaj wüx xique.Apmayar meáwan leawa sapiüng, ap-müüch icon mejawan cuane wüxapiüng. 15 Meáwan leaw ocueajXeteat, aag ayaj xicueaj aton. Áagtapiüngas leaw Nangaj Espíritu ap-mandeac masaj icon, aag ayaj ajngotimiün wüx xique.

Apmamix imeajtsan, ndójwüx apma-pac imeajtsan

16 ’Alacas nüt langome apmexo-manmejawan xic, cos sanamb sandüyniüng ajlüy Xeteat. Condom alinoicnüt apmejawan xic alinomb ―aj ne-jiw Teat Jesús.

17 Altiül minipilan nej tatünayejmenguiayayej, tapiüngüw:

―¿Quia nguineay amb aag apiüngquiaja? Cos asaj icoots: “Alquiriwnüt alíünan wüx icona langome ap-mexoman mejawan xic, cos sanambsandüy niüng ajlüy Xeteat. Condomalinoic nüt apmejawan xic alinomb”,maw. 18 ¿Cuane aag apiüng: “Alíü-nan alquiriw nüt quiaja”? Ngondommajawaats cuane wüx amb apiüng―awüw.

19 Teat Jesús tajaw teamandiümüwmatüniw nej manguiayiw. Quiaj tasajnejiw:

―¿Tenguial ertünayon men-guiayayon wüx áag sasaj icon quiaja,alacas nüt langome apmexomanmejawan xic, condom alinoic nütapmejawan xic alinomba? 20Naleaingnaleaing sasaj icon, apmejiüntsanapmamix imeajtsan, pero altegüynipilan apmapac omeajtsüw. Maseyicona apmamix imeajtsan, ndójwüxapmapac imeajtsan xeyay. 21 Atnejarang nop najtaj wüx apwijquiammicual nej, apmecoy omeaatscos lamatüch a ores. Ndoj, wüxlawijquiaw a nine, lango leaamomeaats aaga necoy tamongochquiaj, cos xeyay apac omeaatsmajaw lawijquiaw nop nine. 22 Aticona, nganüy amix imeajtsan; perowüx saliüc alinomb najaw icon,quiaj apmapac imeajtsan xeyay;

nejinguind ngome apndom mawünaaga apac imeajtsan quiaj.

23 ’Wüx aaga nüt quiaj nicuajindlangome apmetam metüniün men-guiayiün xic. Naleaing naleaingsasaj icon meáwan leaw apmetüniünocueaj Xeteat wüx xenüt, nej ap-müüch icon. 24 Nganüy nicuajindnganaw metüniün ocueaj Xeteat wüxxenüt; pero sitiül icona apmetüniünapmeajndiün, quiaj apmapac imeajt-san xeyay.

Xique altiül xiwix aaga iüt cam25 ’Meáwan leawa lanasaj icon

ngo najüiquich aleaing miün cuanewüx sandeac. Laliüc matüch anüt wüx xique langome sanandeacatquiaj, sanandeac aleáingan wüxXeteat. 26 Wüx aaga nüt quiaj iconaapmetüniün leaw indiüman wüxxenüt, ngome apmetam natün ocueajXeteat Dios müüch icon. 27 XeteatDios andiüm icon cos indiüman xic.Aton cos lameyariün mepiüngannaleaing tiünas ximiün niüng ajlüynej. 28 Xique tiünas ningüy wüxiüt ximiün niüng ajlüy Xeteat Dios.Nganüy sanaw ningüy, sanambalinomb sandüy niüng ajlüy nej ―ajnejiw Teat Jesús.

29Quiaj tasajüw nej minipilan nej:―¡Ajaj teat, nganüy mbich

lamejüiquich aleáingan leaw indeac!30 Nganüy lanajawan ique ijawmeáwan cuajantanej. Nejinguindngo metam masaj ic cuane andiüm,cos ique lamejaw. Atquiaj sajawannaleaing Teat Dios neech ic mewiün―ajüw nej.

31Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―¿Lameyariün sandeac nganüye?

32 Nganüy lamatüch a nüt nda-jrriümeron, mejawan nguianeapmendüyiün inopnopon, cosapmecueatiün xic. Naleaing ngomesanajlüy xíquian quiaj cos Xeteatalmaquiiüb xic. 33 Lanasaj iconmeáwan aag ayaj para mapacimeajtsan wüx xic. Masey wüx aagaiüt cam apmemongochiün xeyayngo majneaj, pero alndom meiücanwüx sitiül apmeyacan imeajtsan wüx

Page 189: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 17:1 186 SAN JUAN 17:22xique, cos najntsopiüs wüx aaga iütcam―aj nejiw.

17Teat Jesús atün ocueaj Teat Dios

mambeol minipilan nej1 Wüx ndoj mapiüng aag ayaj Teat

Jesús, quiaj taxaing omal majawcawüx, tataag orar, tapiüng:

―Xeteat Dios, nganüy lamatücha nüt, ijüiquich mimonajneaj wüxMicual, para nej majüiquich mimon-ajneaj aton. 2Atnej ique lameaach nejmajlüy wüx meáwan nipilan, atan-quiaj aton iich mapacüwmeáwan nütajcüwa nipilan leawa ique lameaachnej. 3 Apmapacüw meáwan nüt cosajawüw naleaing ique inopǘyan TeatDios, at apiüngüw ique teaach miünJesucristo.

4 ’Xique lanandeac najneajay wüxique ningüy tiül nipilan. Lanambichnarangmeáwan leawa teaachxic niünnarang. 5 Nganüy Teat, sanandililsandüy niüng ijlüy, majlüyiür najnea-jay atnej tajlüyiür wüx nganaw ma-jlüy aaga iüt cam.

6 ’Ajcüwa nipilan leawa terriüjtüwmeajchiw xic, lanüjchiw majawüwjane ic. Ajcüw ayaj minipilanüw,nganüy ique lameajchiw xic. Nejiwlamayacüw wüx omeajtsüw Mipoch,Teat. 7 Nganüy lamajawüw naleaingique tesaj xic meáwan leawa tandea-cas. 8 Aaga poch leawa teaach xiclanasajüw, nejiw lamayariw. Lama-jawüw aag ayaj naleaing cos iqueteaach xic niün, ximiün niüng ijlüysajngot.

9 ’Satün icueaj Teat, membeolüwajcüwa leaw teajchiw xic, cos icuea-jiw. Xique ngo natün membeolmeáwan nipilan leaw ngo mayambic. 10 Meáwan xenipilan ajcüw ayajineay; aton meáwan leaw ijiür, ajcüwayaj saneay. Nejiw teamajüiquichawxemonajneaj.

11 ’Nganüy Teat, xique laliüc nawningüy wüx iüt cam, sanamb sandüyniüng ijlüy; nejiw apmacülíwanningüy. Xeteat Dios, nangaj ic,

imbeolüw meáwan nüt ajcüwaleaw lameajchiw xic, para alndommajlüyiw nóiquian atnej ajlüyiür.12 Cos wüx xique sajlüy ningüynaquiüjpüw, ique teamembeol xicnayacüw tiül iwix meáwan leawateajchiw xic. Nejinguind tiül nejiwngo ndromoj tiül aaga xeyay ngomajneaj, áagan anop minipilannimeech; cos netam majlüy atnejlajlüy tiül Nangaj Mipoch.

13 ’Nganüy Teat, sanamb sandüyniüng ijlüy. Wǘxan saliün ningüywüx aaga iüt cam, teanandeac aagayaj manguiayiw, mapac omeajtsüwxeyay atnej apac ximeaats. 14 Xiquelanasajüw wüx mipoch. Naleaingnipilan ajcüyiw majawüw nejiw, coslango marangüw ngo majneaj atnejarang jangantanej nipilan, Xique atonngo narang leaw arang jangantanejnipilan. 15 Teat, ngo natün mewünnejiw ningüy wüx aaga iüt cam;satün icueaj membeolüw nganandotmatüch nejiw nimeech. 16 Cosxique ngo narang atnej jangantanejnipilan wüx iüt, atanquiaj nejiwaton lango marangüw ngo majneajatnej arangüw jangantanej nipilan.17 Iwüniw pálwüx, majlüyiw icueaj,cos atquiaj alndom marangüwnajneaj. Nangaj Mipoch apmambeolnejiw cos andeac naleaing. 18 Atnejique teaach xic niün wüx iüt,atanquiaj xique aton lanasajüwmambüw meáwan wüx aaga iütcam. 19 Xique lanüüch ximeaatsnamongoch leaw netam namongoch.Atanquiaj aton nejiw netam müjchiwomeajtsüw marangüw leaw iqueindiüm, cos aag ayaj naleaing.

20 ’Aton Teat, ngo natün wǘxannejiw; satün membeol meáwan leawaliüc miün apmayariw sandeac wüxnejiw apmandeacüwmasajüw nipilanwüx xic. 21 Satün majlüyiw nóiquianomeajtsüw atnej icora ajlüyiürnóiquian Teat, atanquiaj majlüyiwaton; cos atquiaj jangantanej nipilanalndom majawüw naleaing iqueteaach xic niün. 22 Atnej xique

Page 190: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 17:23 187 SAN JUAN 18:14sajüiquich wüx ique Teat, nguineayajneaj ijlüy, atanquiaj aton lanüjchiwmajüiquichaw xemonajneaj. Wüx aagayaj alndom majlüyiw nóiquian atnejicora ajlüyiür. 23 Xique sajlüy tiülnejiw, ata ique Teat, ijlüy tiül xique.Atanquiaj aton alndom majlüyiwnóiquian omeajtsüw, para meáwannipilan majawüw naleaing iqueteaach xic niün. Aton indiümüwxeyay atnej indiüm xic.

24 ’Teat, ajcüwa leawa teaach xic,sandiüm majlüyiw niüng sajlüy,majawüw nguineay ajneaj sajlüy.Cos ique Teat, indiüm xic tanaámbatnej wüx nganaw majlüy aaga iütcam. 25 Xeteat Dios, najneajayirang. Masey nipilan ngo majawüwjane ic, xique naleaing sajaw janeic. At ajcüwa xenipilan lamajawüwique teaach xic niün. 26 Xiquelanüjchiw majawüw jane ic Teat;tanaámb teanasajüw nguineay ijlüy.Atnej indiüm xic Teat, atanquiajnganüy sandiüm mendiümüw. Xiquesanajlüy naquiüjpüw aton ―aw.

18Ndeaad Teat Jesús(Mt. 26:47-56; Mr. 14:43-50; Lc. 22:47-

53)1 Wüx landoj mapiüng aag ayaj

Teat Jesús, tawüw quiaj. Tambüwandüyiw necamb nine lam nasoicCedrón. Tandüyiw quiaj niüng ajlüyacas owil nateaic xiül, maquiiübminipilan nej. 2 Aaga Judas, leawapmayac nej teowixaw monajiüt,ayaag quiaj cos ajlüyay canchiüjowquiaj maquiüjpüw Teat Jesús. 3 Quiajtapeay aaga Judas, aquiiüb mambnoic ajlüy soldados, at acas monjiürnadam nangaj iüm, üüch nejiwmambüw montangtang miteaatsmaquiiüb fariseos. Ajoyiw linternas,at najquiol irrajayej; aton ajoyiwespadas. 4 Teat Jesús cos lamajawcuane aliüc miün apmamongoch,quiaj witiüt tamb mangoch nejiw.Tapiüng:

―¿Jane iyambana? ―aj nejiw.5Quiaj tasajüw nej:

―Aaga Jesús naw Nazaret ―ajüwnej.

Teat Jesús tasaj nejiw:―Jogüy xic ―aj nejiw.Aaga Judas, leaw apmayac nej te-

owixaw monajiüt, altiül nipilan aton.6 Wüx tasaj nejiw Teat Jesús: “Jogüyxic”, maj nejiw, tanaámb tanotojopechiw, ajmiücüw pajcajow tiüt.7 Condom Teat Jesús tandüy wüxmatün manguiay nejiw:

―¿Jane iyambana? ―aj nejiw.Quiaj tasajüw nej alinomb:―Aaga Jesús naw Nazaret ―ajüw

nej.8Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Lanasaj icon jogüy xic. Sitiül

xique temeyamban, ijchan mambüwxenipilan ―aj nejiw.

9 Atquiaj tajlüy atnej lamapiüngTeat Jesús wüx tapiüng: “Meáwanleawa teaach xic, nejinguind tiül ne-jiw ngome apndrom”, aw. 10 SimónPedro almajoy nots espada, tasoondtiül ombiüm, tandooigmiác olaagnopnaxey nenüt Malco, mimos minatangmiteaats. 11 Quiaj Teat Jesús tasaj aPedro:

―¡Pedro, isoc alinomb tiül om-biüm nej miespada! ¿Neol, iyaaga ique ngo metam namongoch aaganaél leaw lamapiüng Xeteat netamnamongoche? ―aj nej.

Teat Jesús alteombas minatangmiteaats

(Mt. 26:57-58; Mr. 14:53-54; Lc. 22:54)12 Ajcüwa soldados maquiüjpüw

minatangüw nejiw, at monjiürnadam nangaj iüm ocueajiw nipilanjudío, tasapüw Teat Jesús maoeliw.13 Condom taquiüjpüw mamb andüyaniüng Anás, miocuats Caifás. AagaCaifás quiaj, nej minatang miteaatstiül aaga neat quiaj. 14Nej aaga Caifásquiaj, nejay nesaj monajiüt najneajmandeow nop naxey ingow ndrojombas aaga cambaj Israel, maw.

Pedro apiüng ngo majaw jane TeatJesús

(Mt. 26:69-70; Mr. 14:66-68; Lc. 22:55-57)

Page 191: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 18:15 188 SAN JUAN 18:3115 Simón Pedro aquiiüb alinop

minipilan Teat Jesús, tambüwmandüjpiw mamb Teat Jesús. Aagaalinop quiaj, ayaag nej ombasminatang miteaats. Áag tüündmajmel tinden maquiiüb TeatJesús; 16 pero Pedro tacǘlan mbeaynden. Quiaj aaga naxey neyaag nejombas minatang miteaats taw, tambmandeac aweaag nejiür ombeay ndenmamelich a Pedro aton.

17Condom aaga nüx nejiür ombeaynden tatün manguiay a Pedro:

―¿Neol ngome ique nopminipilanaaga Jesús quiaja? ―aj.

Pedro quiaj tapiüng:―Ngwüy ngome xique ―aw.18 Ores quiaj naquind, pares ta-

jalüw biümb ajcüwamosmaquiüjpüwmonjiür nangaj iüm, alombomoj teat-santsayej. At a Pedro aton alembemquiaj teatsantsüy mbeay biümb.

Minatang miteaats atün manguiayTeat Jesús

(Mt. 26:59-66; Mr. 14:55-64; Lc. 22:66-71)

19 Condom minatang miteaatstatün manguiay Teat Jesús janeminipilan nej, at cuane wüx tea-maquiaach. 20 Quiaj tasaj nej TeatJesús:

―Xique ngo naxot, sandeac niüngajlüy nipilan; samb tiül tiül ajcüwa sinagogas, aton samb tiül aaganadam nangaj iüm, niüng canchiüjowmeáwan micual miiütaats. Xiquengo nexotüy wüx sandeac. 21 ¿Jownganüy, neol tetün menguiay xique?Itün menguiayiw ajcüwa tanguiayiwsandeac. Nejiw ichmapiüngüw cuanewüx tandeacas, cos lamajawüw ―ajnej.

22Wüx ndoj mapiüng aag ayaj TeatJesús, nop nejiür nadam nangaj iümtaleamb nej, tapiüng:

―¿Neol tesaj atquiaj minatangmiteaatsa? ―aw.

23Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Sitiül ngo majneaj sasaj, ipiüng

cuane ngo majneaj sasaj; sitiül na-jneaj, ¿neol teleamb xique? ―aj nej.

24 Condom quiaj aaga Anás tüüchmamb Teat Jesús neóel, andüy niüngajlüy alinop minatang miteaats, aagaCaifás.

Teat Pedro tandüy wüx alinombmawaiich

(Mt. 26:71-75; Mr. 14:69-72; Lc. 22:58-62)

25 Teat Pedro tealeámban aliünlembem quiaj, teatsantsüy. Quiajtasajüw nej:

―¿Ngome ique nop minipilan nejeaaga naxey quiaja? ―ajüw nej.

Quiaj tapiüng teat Pedro:―Ngwüy, ngome xique ―aw.26 Condom nop mimos minatang

miteaats, acualaats aaga naxey nan-dooigaran olaag, andooig nej teat Pe-dro, tasaj nej:

―¿Ngome ique sajaw almequiiübnej niüng ajlüy acas owil nateaicxiüla? ―aj nej.

27 Teat Pedro quiaj tandüy wüx ali-nomb mawaiich, tapiüng ngome nej.Quiaj apaj a gallo.

Teat Jesús alteombas a Pilato(Mt. 27:1-2, 11-14; Mr. 15:1-5; Lc.

23:1-5)28Ǘmban arraw taquiüjpüw mamb

Teat Jesús imiün aniüng a Caifásandüy awan niüng ajlüy a gobernadorromano. Nejiw ngo majmeliw costiül aaga ajlüyay netam marangüwquiaj, sitiül majmeliw aniüng nopngome nipilan judío wüx aaga nütquiaj, apmajlüyiw ngo merixix, lan-gondom metiw tiül nangos nüt pas-cua. 29Quiaj taw a Pilato mandeacüwmaquiüjpüw, tasaj nejiw:

―¿Cuane ngo majneaj arang aaganaxey cama? ―aj nejiw.

30Quiaj tasajüw nej:―Sitiül nej ngomealeaic arangngo

naquiüjpan miün niüng ijlüy ―ajüwnej.

31Quiaj tapiüng a Pilato:―Icona iquiüjpan mamb, ijawan

wüx asoet nej atnej apiüng tiül mi-nawijquian ―aw.

Quiaj tasajüw nej ajcüwa nipilan:

Page 192: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 18:32 189 SAN JUAN 19:10―Xicona ngondom nambiyan ne-

jinguind ―ajüw nej.32 Atquiaj tajlüy para majlüy atnej

lamapiüng Teat Jesús nguineay ap-mandeow. 33 Condom a Pilato tandililalinomb tajmel tiül awan, tapaj TeatJesús matün manguiay, tasaj:

―¿Ique minatangüw nipilan is-raele? ―aj.

34 Teat Jesús tasaj nej:―¿Aag ayaj itün menguiay cos in-

diüm mejawa, ngwüy aljane tasaj icwüx xique? ―aj nej.

35Quiaj tapiüng a Pilato:―¿Neol jow xiquembich nop icona

xique? Cos micual miíüt at mon-tangtangmiteaatsmonquiiüb icmiünniüng sajlüy. ¿Neol, cuane iranga?―aw.

36 Condom tasaj nej Teat Jesús:―Ngome ningüy wüx aaga iüt cam

sarang natang. Jondot wüx aaga iütcam sarang natang xenipilan apmat-sojow; ngome apmüjchiw ndeaan na-jmel teowixaw monajiüt tiül judíos.Nganüy cos ngwüy, ngome ningüysarang natang ―aj nej.

37 Pilato tasaj nej:―¿Naleaingue, ique nop minatang

nenajiüt tiül nejiw ipiünga? ―aj nej.Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Xique natang atnej lamepiüng

quiaj. Áag wijquiatos tiünas wüxaaga iüt cam najüiquich cuanenaleaing. Meáwan leawa andiümüwmarangüw leawa naleaing, ajcüw ayajapmandiümüw manguiayiw sandeac―aj nej.

38Quiaj tasaj nej a Pilato:―¡Mbich jane ajawcuanenaleaing!

―aj nej.Atüniw mandeow Teat Jesús(Mt. 27:15-31; Mr. 15:6-20; Lc. 23:13-

25)Ndoj mapiüng aag ayaj a Pilato,

quiaj taw alinomb masaj nipilan,tapiüng:

―Xique sapiüng aaga naxey camngo majiür asoet. 39 Icona ipiünganalndom natsambiich nop najlüy tiülmanchiüc wüx nangos nüt pascua.

¿Jow nganüy, indiüman natsambiichaaga naxey minatangana? ―aj nejiw.

40Quiaj tepajüw tapiüngüw:―¡Ngwüy, nde metsambiich

aag ayaj! ¡Barrabás aptsajmbiüm!―awüw.

Pues aaga Barrabás quiaj, need nej.19

1 Condom a Pilato tapiüng ma-jwüch Teat Jesús. 2 Ajcüwa soldadostapeatiw sats masoijquiw wüx omalTeat Jesús. At tasoijquiw nej tiülnoic napixeranmorada. 3Quiaj tapotsmitsojow, tasajüw:

―¡Nganüy mbich ique minatangnenajiüt ocueaj nipilan judío! ―ajüw.

Quiaj tapots maleambüw nej.4 Condom a Pilato taw alinomb,

tasaj a nipilan:―Jogüy lanawün miün mejawan,

naleaing sasaj icon xique ngo naxomnicuajind nisoet wüx ombas nej ―ajnejiw.

5 Quiaj taw Teat Jesús, alwüx omalnej aaga nepeat sats, at almasooigmorada napixeran. Quiaj tasaj nejiwa Pilato:

―¡Jogüy aaga naxey! ―aj nejiw.6 Quiaj montangtang miteaats

maquiüjpüw monjiür nadam nangajiüm camüm majawüw ajntsop TeatJesús, yajnguiatoj tiüt apajüw,tapiüngüw:

―¡Ich mandeow wüx cruz! ¡Ichmandeow wüx cruz! ―awüw.

Pilato tasaj nejiw:―Iquiüjpan, icona iyacan wüx

cruz, cos xique ngo naxom cuaneasoet aaga naxey cam―aj nejiw.

7Ajcüwa nipilan judío tapiüngüw:―Xicona salnajiüran poch tiül xe-

nawijquian niüng apiüng netamman-deow cos awaiich, apiüng Micual nejTeat Dios ―awüw.

8 Wüx a Pilato tanguiay aag ayaj,mbayat xeyay. 9 Condom tajmel awanalinomb, tatün manguiay Teat Jesús:

―¿Nguiane neriowa? ―aj.Teat Jesús ngome tasaj nej nicua-

jind.10Quiaj tasaj nej a Pilato:

Page 193: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 19:11 190 SAN JUAN 19:26―¿Neol ngo merndeaca? ¿Neol

ngo mejaw xique alndom nayac icwüx cruz, aton alndom natsambiichique? ―aj nej.

11Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Ngwüy, nicuajind ngondom

merangwüx ximbas sitiül Xeteat Diosngo müüch ic merang. Naleaing sasajic, najntsop asoet aaga neyac xic tiüliwix ―aj nej.

12 Ajan quiaj a Pilato tayambnguineay alndom matsambiich TeatJesús, pero ajcüwa monajiüt tiüljudíos tepajüw napac, tapiüngüw:

―¡Sitiül apmetsambiich, ngomajüic ijneaj aweaag a César;cos jangantanej nendiüm marangminatangüy nenajiüt, aag ayaj ngomajneaj aweaag a César! ―awüw.

13 Wüx tanguiay aag ayaj a Pilatotawün tiül iüm Teat Jesús. Condomnej tsotot niüng ajaw wüx asoeteran,tiül noic nden nenüt Gabata tiülombeayiw nipilan judío. Aag ayajamb apiüng niüng nequiand tiütpiedra. 14 Wüx laliüc lembem nütaaga nüt quiaj, oxep quiaj pascua,quiaj a Pilato tasaj ajcüwa nipilanjudío:

―¡Jogüy minatang nenajiüt! ―ajnejiw.

15 Nejiw tepajüw napac,tapiüngüw:

―¡Iwün, iwün, ich mandeow wüxcruz! ―awüw.

Quiaj tasaj nejiw a Pilato:―¿Quia netam nayac wüx cruz

aaganatangnenajiüt icueajiüna? ―ajnejiw.

Quiaj montangtang miteaatstasajüw nej:

―¡Xicona ngo najiüran alinopminatang nenajiüt, áagan a César!―ajüw nej.

16 Quiaj a Pilato tayac teowixawnejiw Teat Jesús mayacüw wüx cruz,taquiüjpüw mamb.

Teat Jesús tajmel wüx cruz(Mt. 27:32-44; Mr. 15:21-32; Lc. 23:26-

43)17 Teat Jesús tamb, tüjchiw mam-

bitic a cruz. Taquiüjpüwmamb andüy

tiül niüng nasoic omal mondeow.Tiül ombeayiw nejiw apiüngüw Gól-gota. 18 Quiaj tayacüw wüx cruzTeat Jesús maquiiüb alijpüw. Nopamb wüx miác nej, alinop amb wüxmiquiamb nej; nganüy Teat Jesúsamb pinawan. 19 Condom a Pilatotarang acas pochmayacüchwüx omala cruz. Aaga poch quiaj apiüng:“Jesús naw Nazaret, minatang nena-jiüt ocueaj judíos.” 20 Xeyay nipilanjudío tateowüw aaga poch quiaj, cosniüng tayacüch wüx cruz Teat Jesúsngomemiünquiaj, aton cos aaga pochtarangüch wüx ombeayaran hebreo,griego, at wüx latín. 21 Pero ajcüwamontangtang miteaats tasajüw a Pi-lato:

―Nde meyac: “Minatang nena-jiüt ocueaj judíos.” Leaw netammeyac: “Nej nepiüngminatang nena-jiüt ocueaj judíos,” ―ajüw nej.

22Quiaj tasaj nejiw a Pilato:―Leaw lanarang landoj lanarang

―aj nejiw.23 Ajcüwa soldados wüx landoj

mayacüw wüx cruz Teat Jesús, quiajtayariw apix nej, tambajcüw apiquiwquiriw mayariw noicnoic quiriw.Condom tayariw a najal micamix nej,aag ayaj ngo majiür niüng ambeteay,najüyeran naw cawüx andüy tiüt.24 Quiaj tandeacüw nejeyéjan quiaj,tapiüngüw:

―Ngome apmambajcaats micamixnej, apmasüetiiüts wüx, majüic janeapmayar ―awüw.

Atquiaj tajlüy cos landoj lamapiüngtiül Mipoch Teat Dios, niüng apiüng:“Tambajcüw sapix mayariw, tasüetiwmajawüw jane apmayar xecamix”,aw. Atquiaj tarangüw soldados.

25 Aliw quiaj niüng ajlüy a cruzmimüm nej Teat Jesús, at michiigmimüm nej; at müm María mintajteat Cleofas, at müm María Mag-dalena. 26 Teat Jesús wüx tajawmimüm nej, at nop minipilan nej,aaga xeyay tandiüm alquiaj aton,quiaj tasaj mimüm nej:

―Müm, joyaj nganüy apmajlüy at-nej micual ―aj.

Page 194: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 19:27 191 SAN JUAN 20:227 Condom quiaj tasaj aaga nop

minipilan nej:―Joyaj teat, nganüy apmajlüy at-

nej mimüm―aj.Naw quiaj aaga nop minipilan

nej taquiiüb mamb mimüm TeatJesús andüy aniüng nej atnej majiürmimüm nej.

Tandeow Teat Jesús(Mt. 27:45-56; Mr. 15:33-41; Lc. 23:44-

49)28Wüx landoj aag ayaj, nej lamajaw

meáwan lamapalüch marang. Cosnetam majlüy atnej apiüng wüx nejtiül Mipoch Teat Dios, quiaj tapiüng:

―Nind sanganeow yow―aw.29 Ajlüy quiaj nop xar chipiow

nachich vino, quiaj tasocoj tiül noicesponja, aag ayaj atnej walang sap.Ndoj cas tayacüw wüx omal notsnarix xiül mipüüig hisopo. Quiajtayacüw wüx ombeay Teat Jesús.30 Teat Jesús wüx landoj machey aaganachich vino, quiaj tapiüng:

―Canüy lanambich narangmeáwan leawa tiünas narang ―aw.

Quiaj manguieer omal nej; tayacmiespíritu nej teowix Teat Dios;tanaámb andeow.

Tajtiül teombas micostil Teat Jesús31Oxepquiaj pascua, y nipilan judío

ngo mandiümüw macǘlan wüx cruzmondeow, cos aaga nüt axoodaranquiaj xeyay nangaj. Quiaj tatüniwocueaj a Pilato majmbajüch oleajiwleaw monlüy wüx cruz para alndommawüniw tiüt najen. 32Quiaj tambüwa soldados tajmbajüw oleajiw ajcüwtajmeliw wüx cruz maquiüjpüw TeatJesús. 33 Pero wüx tapeayiw niüngajlüy Teat Jesús, quiaj tajawüw lan-deow, taton ngomajmbajüw oleaj nej.

34 Condom nop soldado tatil teom-bas micostil Teat Jesús naag notslanza, quiaj taw quiej maquiiüb tiülyow. 35 Jan tajaw meáwan aag ayajteamandeac wüx; leawa andeac aagayaj ajaw naleaing. Alndom mepiün-gan icona aton naleaing. 36 Meáwanaag ayaj tajlüy atnej lamapiüng tiül

Mipoch Teat Dios wüx tapiüng: “Mi-olaats nej ngo majmbajaran”, maw.37 Aton apiüng tiül Mipoch Teat Dios:“Apmajawjawüw aaga naxey tatileranquiaj”, aw.

Tamiüraad Teat Jesús(Mt. 27:57-61; Mr. 15:42-47; Lc. 23:50-

56)38 Wüx landoj meáwan aag ayaj,

quiaj teat José naw tiül cambaj Ari-matea tamb majaw a Pilato matünocueaj, müüch nej maquiiüb mambTeat Jesús mamiüt. Pilato taneam,quiaj tawün maquiiüb mamb. AagaJosé quiaj nop nej minipilan TeatJesús, pero naleaing axotǘyan cosimbol mandüy monajiüt tiül judíos.39 At teat Nicodemo, aaga tamb man-deac aweaag Teat Jesús noic ongwi-iüts, nej tamb quiaj aton, ajoy mambmaseyme nimiow gajpowüw (30) kilonajmboc angan süüig naolüch omaltiül mirra maquiiüb áloes. 40 Quiajteat José maquiiüb teat Nicodemotaxainguiw, tawinchaw tiül noic püynajneajay, ayacüw wüx aaga najm-boc angan süüig, cos atquiaj arangüwnipilan judío wüx apmamiütüw nopnandeow. 41Niüng tayacüw wüx cruzTeat Jesús, quiájan ajlüy acas owilnateaic xiül. Alquiaj noic oxiüt jayat-süy, nganaw mamiütaran quiaj nejin-guind. 42 Quiájan tayacüw Teat Jesús,cos aaga oxiüt quiaj ngomemiünquiajajlüy, aton ajcan lami nangos nüt pas-cua ocueajiw judíos.

20Teat Jesús tapac imiün tiül mondeow(Mt. 28:1-10; Mr. 16:1-8; Lc. 24:1-12)

1 Ǘmban arraw domingo wüx al-iün mexemem, quiaj tamb niüngajlüy oxiüt müm María Magdalena,tajaw aaga piedra nayacüch mapaloxiüt ngo majlüy niüng tayacüch.2 Andilílan tiüt tamb majaw teatSimón Pedro maquiiüb alinop aagaxowüy andiüm nej Teat Jesús. Quiajtasaj nejiw:

Page 195: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 20:3 192 SAN JUAN 20:21―Lamawüniw tiül oxiüt Teat

Naxey, ngo majawaats nguianetambüw mayacüw―aj nejiw.

3 Camüm manguiayiw aag ayaj,quiaj tamb teat Pedro maquiiübalinop minipilan Teat Jesús andüyiwniüng ajlüy oxiüt. 4 Ijpüéj tambüwacuiürrüw nóiquian, pero aaga alinopquiaj alwüx acuiür, tamong wüxombas teat Pedro, ombas mapeayniüng ajlüy oxiüt. 5 Quiaj tapiürmajaw tiül. Tajaw aaga püy tanajlüy quiaj; nej taton ngo majmel.6 Condom quiaj tapeay teat SimónPedro andǘüban nej. Nej mbichnómban tajmel tiül oxiüt, tajawaaga püy alquiaj. 7 At aaga püynawincheran wüx omal Teat Jesúsngo majlüy nóiquian maquiiüb aagaalinoic püy; alpejchiüm pálwüx, tanajlüy awinchay. 8 Condom quiajalinop minipilan Teat Jesús, aaganapeay ombas, tajmel tiül oxiüt aton.Wüx tajaw aag ayaj, aleáingan tajawnaleaing lapac. 9 Cos ores quiajnganaw majawüw leawa lamapiüngtiül Mipoch Teat Dios niüng apiüngTeat Jesús apmapac tiül mondeow.10 Condom ajcüwa ijpüw minipilanTeat Jesús quiaj, tandilileaw alinombandüyiw aniüngüw nejiw.

Teat Jesús tejüiquichay majaw nejmümMaría Magdalena

(Mr. 16:9-11)11MümMaría wüx tapeay alinomb,

tacǘlanmbeay oxiüt, tenguial ajiünts,tapiür majaw tiül oxiüt. 12 Quiaj ta-jaw ijpüw ángeles alchetemoj niüngtayacüch Teat Jesús; nop amb wüxomal, alinop amb wüx oleaj, apixawnejiw rajnüy. 13 Quiaj tatüniw nejmanguiayiw, tasajüw:

―Müm najtaj, ¿Neol tapotsijiüntsa? ―ajüw nej.

Quiaj tasaj nejiw aaga najtaj:―Cos lajwan aaga Teat Naxey, ngo

najaw nguiane tamb mayacüch ―ajnejiw.

14 Wǘxan ndoj mapiüng aag ayaj,wantsat majaw wanopech nej. Quiajmajawalembemquiaj Teat Jesús, pero

nej ngo majaw majneaj sitiül aag ayajTeat Jesús. 15 Condom quiaj tasaj nejTeat Jesús:

―Mümnajtaj ¿neol tapots ijiüntsa,jane teameyamba? ―aj nej.

MümMaría apiüngnej aag ayaj nopnerang najiüt quiaj. Quiaj tasaj:

―Teat, sitiül ique nerwün, isaj xicnguiane almeyac para namb naxaing―aj.

16Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―¡María! ―aj nej.Müm María quiaj wantsat majaw

nej, tasaj nej wüx ombeayiw nejiw,tiül hebreo:

―¡Raboni! ―aj. Aag ayaj wüxombeayiw nejiw apiüng Nequiaach.

17 Teat Jesús tasaj nej:―Nde mesamb xic müm, cos

nganaw namb sandüy niüng ajlüyXeteat Dios. Quiür isajüw xenipilan,xique sanamb sandüy niüng ajlüyXeteat, aag ayaj Miteatiün aton;niüng ajlüy Xedios, aag ayaj Midiosanaton ―aj nej.

18 Quiaj tamb müm María Mag-dalena masaj minipilan Teat Jesúsnej landoj majaw Teat Jesús. Atontapiüng meáwan leawa tasaj nej.

Teat Jesús tejüiquichay tiül minipi-lan nej

(Mt. 28:16-20; Mr. 16:14-18; Lc. 24:36-49)

19 Tíülan aaga nüt domingo quiaj,wüx langwiiüts, minipilan nej aliwtiül iüm canchiünoj; apalüw ombeayiüm cos imboloj mandüyiw monajiütocueaj judíos. Camüm majawüw TeatJesús alembem pinawan nejiw. Quiajtatepeay nejiw, tapiüng:

―Tamtámban ijlüyiüna ―aw.20 Wüx ndoj mapiüng aag ayaj,

quiaj tüüch nejiw majawüw owix nejat micostil nej. Xeyay tapac omea-jtsüw wüx tajawüw nej. 21 Condomtandüywüxmatepeay nejiw alinomb.Tapiüng:

―Tamtámban ijlüyiün. AtnejXeteat Dios tüüch xic niün, atanquiajnganüy xique süüch icon meambanmeáwan wüx aaga iüt cam―aj nejiw.

Page 196: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 20:22 193 SAN JUAN 21:622 Wüx ndoj mapiüng aag ayaj,

quiaj tapep miíünd nej wüx ombasüwnejiw. Tasaj nejiw:

―Iyariün Nangaj Espíritu ocueajTeat Dios. 23Nganüy jangantanej leawicona apmeajchiün macueat arangngo majneaj, mewüniün wüx imeajt-san asoet nej, at Teat Dios aton ap-mawün wüx omeaats. Sitiül aljanengomandiümmacueat arangngoma-jneaj, TeatDios atonngomeapmawünwüxomeaats asoet nej―aj nejiwTeatJesús.

Teat Jesús tejüiquichay majaw nejTomás

24 Tomás, aaga nasoic Cuüch, nejnop tiül ajcüwagajpiüp (12)minipilanTeat Jesús, ngome tajlüy quiaj wüxtapeay Teat Jesús. 25Alacas minipilanTeat Jesús tasajüw nej:

―¡Landoj najawan Teat Naxey!―ajüw nej.

Quiaj tasaj nejiw a Tomás:―Sitiül ngo najaw aóp owix nej

niüng tapaparan clavos, sitiül ngonaxec tiül nots micual xiwix niüngtapaparan clavos; aton sitiül ngonaxec xiwix teombas micostil nej,nómban ngo nayar indeacan ―aj ne-jiw.

26 Wüx lamajiür ojpeacüw (8) nüttatow ndoj aag ayaj, minipilan TeatJesús canchiütoj alinomb tiül iüm;alquiaj a Tomás maquiüjpüw. Tanajlüy palaw ombeay iüm, camümma-jawüw Teat Jesús alembem pinawannejiw, tatepeay nejiw, tapiüng:

―Tamtámban ijlüyiüna ―aw.27 Condom quiaj Teat Jesús tasaj a

Tomás:―Ijaw aop xiwix teat, ixec ningüy

nots micual iwix, condom iwind iwixandüy ningüy, ixec teombas xecostil.Ipiüng naleaing, nde mechiw imeaats―aj.

28Quiaj tapiüng a Tomás:―¡Teat Naxey, Xeteat Dios! ―aw.29Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Tomás ¿neol, ajcan lamejaw xic

tepiüng naleaing lasapaca? Najnea-jay apmajlüyiw jane apmapiüngüw

naleaing lasapacmasey ngomajawüwxic naag oniüjcüw―aj nej.

Neol tarangüch a nawiig cam30 Teat Jesús tarang xeyay cua-

jantanej ngome aag ajaraw, müüchmajaw minipilan nej; pero atonngome meáwan tarangüch tiül aaganawiig cam. 31 Nganüy meáwanleawa tarangüch tiül aaganawiig cam,tarangüch para alndom mepiüngannaleaing Teat Jesús Micual Teat Diosnej; aton mepiüngan nej aaga Cristolapiürang aliüc. Cos jangantanej leawapmayar mapiüng naleaing aag ayaj,apmapac meáwan nüt.

21Teat Jesús tejüiquichaymajawüwnej

ayaíw minipilan nej1Wüx landoj aag ayaj, tejüiquichay

alinomb Teat Jesús majawüw nejminipilan nej. Atcüy tajlüy wüxtajlüyiw mbeay nadam yow Tiberias.2 Cos acas minipilan nej ajlüyiw quiajnóiquian, nop teat Simón Pedro,nop teat Tomás aaga nasoic Cuüch,alinop teat Natanael naw tiül cambajCaná tiül iüt Galilea, at ijpüw micualteat Zebedeo, maquiüjpüw alijpüwminipilan nej. 3 Condom tasaj nejiwteat Simón Pedro:

―Sanamb sandoc ―aj nejiw.Quiaj tasajüw nej:―Ata xicona sanamban, tabaats

―ajüw nej.Quiaj tambüw, ambüw tiül nop

müx. Aaga ongwiiüts quiaj ngo man-docoj nicuajind. 4 Wüx ümb chiüjm-baw raw, quiaj majawüw Teat Jesúsalembem mbeay yow. Naleaing nejiwngo mateotsüw wüx sitiül aag ayajTeat Jesús. 5Condom quiaj tasaj nejiwTeat Jesús:

―Xecualüw ¿tesapan indocona?―aj nejiw.

Quiaj tasajüw:―Ngo nasapan―ajüw.6Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:―Iyacan mindocon amb wüx miác

otüeng müx, mbich apmesapan ―ajnejiw.

Page 197: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 21:7 194 SAN JUAN 21:23Tarangüw atnej tasoiquiw. Ndoj

ngondom maxainguiw mindocoj ne-jiw cos chipiow a cüet. 7Quiaj nop tiülnejiw, aaga xowüy andiüm nej TeatJesús, tasaj teat Pedro:

―¡Aaga iün Teat Naxey! ―aj.Teat Pedro camüm manguiay aag

ayaj, quiaj masooig micamix nej costasoond, tanaámb ajchic tiül yow.8 Condom ajcüwa aquiüjpüw nejtaquiüjpüw mamb aaga müx andüywüx iüt. Átan ndoc tanototoj mambchipiow a cüet, cos ngome miünquiajwüx iüt, ajiür maseyme coic miow(100) metros. 9Wüx tajtepiw wüx iüt,tajawüw olüic biümb quiaj. Alpiiümwüx nop cüet, aton alquiaj pan.10Quiaj tasaj nejiw Teat Jesús:

―Ijamiünan acas cüet leawa lesndot mesapan quiaj ―aj nejiw.

11Quiaj teat Simón Pedro tajtep tiülmüx macheed a ndoc manot andüywüx iüt. Aaga ndoc ngo chiütammasey chipiüt tiül nadamdam cüet.Atüch coic miow ic miow gajparoob(153) cüet. 12Condom tasaj nejiw TeatJesús:

―Macaron metiiüts ―aj nejiw.Nejinguind tiül nejiwngomajntsop

matüniw nej manguiayiw jane nej,cos lamajawüw nejay Teat Jesús.13Quiaj tatüch nejiw Teat Jesús, tayara pan müüch nejiw, at a cüet.

14 Aag ayaj arojmbüw wüxajüiquichay majaw nej minipilan nej,wüx landoj apac tiül mondeow.

Teat Jesús tandeac aweaag teatSimón Pedro

15 Wüx landoj üetiw, quiaj TeatJesús tasaj teat Simón Pedro:

―Simón, micual teat Jonás ¿cuaneipiüng, indiüm xic, ngwüy ajntsopwüx indiüm meáwan aag ayaja? ―aj.

Quiaj tapiüng teat Pedro:―Teat, ique ijaw xique sandiüm ic

―aw.Quiaj Teat Jesús tasaj nej:―Ijiürüw quicheech xesapüw ―aj

nej.16 Condom tandüy wüx masaj nej

amb ijmbüw:

―Simón, micual teat Jonás¿naleaing indiüm xic? ―aj nej.

Quiaj teat Pedro tasaj nej:―Teat, ique ijaw xique sandiüm ic

―aj nej.Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Ijiürüw xesap ―aj nej.17 Condom quiaj tasaj nej amb aro-

jmbüw:―Simón, micual teat Jonás

¿naleaingue indiüm xique? ―aj nej.Teat Pedro quiaj tamix omeaats aj-

can lamasaj nej amb arojmbüw sitiülandiüm nej, quiaj tapiüng:

―Teat, ique ijaw meáwan cuajan-tanej; ique ijaw naleaing sandiüm ic―aj.

Tasaj nej Teat Jesús alinomb:―Ijiürüw xesap. 18 Naleaing

naleaing sasaj ic, wüx aliün mer-monguich, iquiáyan quiaj isooig ipix,iriümb leaw niüng indiüm; pero wüxapmertaxey pálwüx apmasooig ic tiülipix, apmendic iwix, apmequiüraabniüng ngo mendiüm meamb―aj nej.

19 Tasaj nej aag ayaj majüiquichnguineay netam mandeow teat Pe-dro, cos apmandeowwüxarangmina-jiüt Teat Dios. Ndojmandeac aag ayaj,tapiüng:

―Indüüb xic tanaámb―aj.Nop minipilan nej aaga xeyay

andiüram20 Wüx wantsat teat Pedro, quiaj

tajaw almandüüb nejiw aaga xeyayandiüm nej Teat Jesús, aaga leawchetet aweaag nóiquian maquiiübTeat Jesús wüx tetiw, wüx tatün man-guiay: “Teat ¿jane apmayac ic teow-ixaw monajiüt?” maw. 21 Teat Pe-dro wüx tajaw almandüüb nejiw aagaalinop quiaj, quiaj tasaj Teat Jesús:

―Teat ¿jowa neje aaga alinopquiaja? ―aj.

22Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Sitiül xique nandiüm ngo man-

deow, aliün mapac wüx sanandilil ali-nomb, ¿neol, cuane imbiche? Iquetanaámb indüüb xic ―aj nej.

23 Condom aaga poch quiajtejüiquichay manguiayiw meáwanmonyar andeac Teat Jesús, tapiürang

Page 198: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SAN JUAN 21:24 195 SAN JUAN 21:25aaga nop minipilan nej ngomeapmandeow. Pero naleaing TeatJesús ngo mapiüng lango mandeow.Nej tapiüng: “Sitiül xique nandiümngo mandeow, aliün mapac wüxsanandilil alinomb, ¿neol, cuaneimbich?”, aw.

24 Nej aaga nop tiül minipilan TeatJesús teamarang aaga nawiig cam.Meáwan aag agüy tajaw, tanguiay.Atquiaj alndom majawaats meáwanleaw tarang, aag ayaj naleaing.

25 Aliün majlüy xeyay leaw tarangTeat Jesús. Naleaing sapiüng sitiülapmarangüch wüx nawiig meáwanleawa tarang, ngome apmajoy aagaiüt cam. Atanquiaj tajlüy. Amén.

Page 199: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 1:1 196 HECHOS 1:16

Leawa tarangüwmiapóstoles Teat Jesucristo

Los HECHOS de losapóstolesApmüüch miün Nangaj Espíritu

1 Teat Teófilo, tiül aaga nawiigtarangas ninguinüt tasajas icmeáwanleaw tarang Teat Jesús, at leaw tapotsmaquiaach. 2 Ndójwüx tasajas icnguineay tamb andüy cawüx tiülcielo. Naleaing wüx nganaw mambandüy tiül cielo tarriiüd miapóstolesnej. Condom tasaj nejiw nguineay ne-tammarangüw, atnej tasaj nej NangajEspíritu ocueaj Teat Dios. 3 Condomtandeow, pero naleaing wüx tapacalinomb tejüiquichay majawüw nejminipilan nej tiül ic miow (40) nüt.Atquiaj tarang majaraw naleaing nejalmapac. At tasaj nejiw nguineayajlüy tiül micambaj Teat Dios.

4 Wüx Teat Jesús aliün maquiiübnejiw, tasaj nejiw nde mawüw tiülJerusalén, tapiüng:

―Icüliün aag leaw lamapiüngTeat Dios aliüc miün apmajlüy. Aagayaj landoj lanasaj icon ninguinüt.5 Naleaing Juan tüüch yow nipilan,pero aag ayaj náagan yow. Nganüyicona alningüy alacas nüt apme-yariün Nangaj Espíritu ocueaj TeatDios ―aw.

Wüx Teat Jesús tamb andüy tiül cielo6 Condom alinoic nüt wüx aliün

maquiüjpüwTeat Jesús, tatüniwman-guiayiw:

―Teat, ¿nganüy nüt cam ap-meaach majlüyiiüts wüx micamba-jaats Israel alinomba? ―ajüw.

7Teat Jesús tasaj nejiw:―Icona ngo metam mejawan

ngow, ngün nüt apmajlüy aag ayaj.Cos néjan quiaj Teat Dios ajaw ngowapmüüch majlüy aag ayaj. 8 Iconaapmeajndiün Nangaj Espíritu ocueajTeat Dios majlüy wüx imbasan, quiaj

alndom merangan cuajantanej. Ap-memelichan mendeacan wüx xiquenaw ningüy tiül cambaj Jerusalén. Atapmeamban tiül meáwan cambaj tiülJudea, at meáwan tiül Samaria. Atapmeamban meáwan tiül palpálwüxcambaj wüx iüt ―aj nejiw.

9 Condom wüx Teat Jesús landojmapiüng aag ayaj, tanaámb ambandüy cawüx tiül cielo, teamajawüwnej. Ndoj tajngot noic oic taxot nej,lango maxomüw majawüw. 10 Nejiwtealeámban majawüw andüy cawüxniüng amb Teat Jesús, quiaj tajawüwijpüw teat monxey alembemojniüng ajlüyiw nejiw, xowüy larrawapixaw nejiw. 11 Condom tendeacüwmasajüw nejiw, tapiüngüw:

―Teat monxey monaw Galilea¿neol teleámban lembemeron ningüymejawan andüy cawüxe? Cos aagaTeat Jesús les ndotmejawan aw niüngijlüyiün amb andüy cawüx tiül oicquiaj, atquiaj aliüc alinomb wüx aliücimiün tiül cielo ―awüw.

Tarriüjtüch Matías marang ingowJudas

12 Condom quiaj tandilileawandüyiw Jerusalén imiünüw wüxtiüc nasoic mitiüc Olivos. Aagatiüc quiaj ngome miünquiaj ajlüynaw Jerusalén; ajiür atonej alndommajüyiw wüx noic nüt axoodaran.13 Nejiw wüx tapeayiw tiül cambajJerusalén, quiaj tajtepiw andüyiwcawüx tiül amb ijpüw iüm niüngaxojtüw Pedro, Jacobo, Juan, Andrés,Felipe, Tomás, Bartolomé, Mateo,Jacobo micual Alfeo, Simón nasoicZelote, at a Judas michiig Jacobo.14Meáwan nejiw noic nej omeajtsüwtanaámb canchiüjow quiaj matajcüworar, aquiüjpüw michiig Teat Jesús,at a María mimüm nej, aton alacasmontaj.

15 Noic nüt wüx tajlüyiw quiaj,atüch maseyme acoic miow nimiow(120) nipilan, quiaj witiüt a teat Pedromasaj nejiw, tapiüng:

16 ―Xecojow xechijquiaw,naleaing tajlüy meáwan atnej apiüng

Page 200: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 1:17 197 HECHOS 2:11tiül Mipoch Teat Dios tarang teatDavid, wüx Nangaj Espíritu tambeolnej mapiüng nguineay apmarang aJudas, aaga nequiiüb monsap TeatJesús. 17 Cos Judas tateoraw tiülnaquiüjpan, at tajlüy tiül marangaaga najiüt sarangan. 18 Aaga Judasquiaj, tamb mangal noic iüt naagmitomiün nej, aag tangüyeran wüxtarang aaga xeyay ngo majneajquiaj. Condom tamb terrondüy onic,tandeow. Ndoj tajmiüc mojcoj tiüt,tajpoet otüeng nej, taw meáwanmixiüt aonts nej. 19 Meáwannipilan moncül Jerusalén tanguiayiwnguineay tajlüy. Áag tüjchiw manütaaga iüt quiaj Acéldama. Aaga pochAcéldama quiaj, apiüng Miíüt Quiej.

20 ’Cos larangüch tiül Mipoch TeatDios tiül Salmo, apiüng:Ich majlǘyan aaga iüt niüng acül nej,nde macül quiaj nejinguind, aw.At aton tiül alinoic Salmo apiüng:Ich majmel alinop marang ingow nej,

aw.21 ’Nganüy netam mayacaats

nop naxey leaw almaquiiüb icootsmeáwan nüt wüx Teat Jesús almaqui-iüb icoots, 22 ajan wüx a nüt Juantüüch yow Teat Jesús, ndójwüx quiajTeat Jesús tamb andüy tiül cielo.Cos netam maquiüjpaats alinop leawnaleaing tajaw Teat Jesús nguineaytapac alinomb―aw a Pedro.

23 Quiaj tayacüw ijpüw monxeynáwan tiül nejiw, nop José nasoicBarsabás, at ajiür alinoic minüt nejnasoic Justo. At tayacüw alinop nenütMatías. 24 Ndoj, quiaj tatajcüw orar,tapiüngüw:

―Xeteatiün Dios, ique ijaw tiülomeaatsmeáwannipilan, nganüy iichmajüic najawan ngün lamerriiüd tiülajcüwa ijpüw cam. 25 Netam alinopmajmel marang apóstol, cos aaga Ju-das tacueat aaga najiüt quiaj wüxtarang aaga nadam nisoet, ndoj tambtiül aaga xeyay ngo majneaj niüngatüch nej mamb―awüw.

26Ndoj, quiaj tasüetiw jane nop tiülnejiw, quiaj tajawüw Matías netam

marang. Quiaj tateoraw tiül ajcüwagajpanop (11) apóstoles.

2Wüx tapeay Nangaj Espíritu ocueaj

Teat Dios1 Wüx tatüch a nüt, nangos

nüt nasoic Pentecostés, meáwanminipilan Teat Jesús alxenenguemojnóiquian. 2 Camüm manguiayiwaliüc noic neterriür napac imiün tiülcielo, atnej aterriür napac iünd. Aaganeterriür quiaj tajmel tiül iüm niüngalchetemoj. Meáwan monlüy quiajtanguiayiw. 3 Quiaj tajawüw atnejxeyay oniwbiümb, ajcüwayaj tajmiücwüx ombasüw anopnopoj. 4Meáwanmonlüy quiaj tajlüy wüx ombasüwnejiw Nangaj Espíritu ocueaj TeatDios. Ndoj tapots andeacüw pálwüxombeayaran leaw tüüch nejiw NangajEspíritu mandeacüw.

5 Tiül aaga nüt quiaj, aliw tiülJerusalén xeyay nipilan judío,monyamb Teat Dios monaw tiülpalpálwüx cambaj wüx iüt. 6 Wüxtanguiayaran aaga neterriür quiaj,quiaj sonongotoj quiaj xeyay nipilan.Mbayatoj xeyay wüx tanguiayiwandeacüw ombeayiw nejiw meáwananopnop minipilan Teat Cristo.7 Xeyay mbayatoj majawüw aag ayaj,quiaj tesajayej, tapiüngüw:

―¿Neol, ngome monaw Galileanejiw ajcüwa teandeacüw quiaja?8 ¿Neol, nguineay andeacüwombeayiiütsa, leaw andeacaats ndeajngotoots miüna? 9 Cos alningüypalpálwüx nipilan, altiül monawPartia, monaw Media, monaw Elam,monaw Mesopotamia, monaw Judea,monaw Capadocia, monaw Ponto,monaw Asia, 10 monaw Frigia,monaw Panfilia, monaw Egipto,at monaw tiül Africa niüng ajlüycambaj Cirene. Alningüy monjüymiün nipilan naw Roma. Altiülnejiw wijquian ningüy judíos nejiw;altiül aton nipilan ngome judío leawlamayambüw Teat Dios aton. 11 Atalningüy monaw Creta, at monawArabia. Pero nganüy meáwan icoots

Page 201: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 2:12 198 HECHOS 2:28ranüy manguiayiiüts teamandeacüwombeayiiüts, nguineay Teat Dioslamarang xeyay najneaj leaw ngomeáag ajaraw―awüw.

12 Cos xeyay mbayajow, ngo ma-jawüw cuane najlüy, áag tesajayej ne-jeyéjan quiaj, apiüngüw:

―¿Cuane aag ayaja? ―awüw.13 Nganüy altiül itsojayéjan,

tapiüngüw:―Nangüniw, amongochiwwüx an-

ganeowüw vin ―awüw.Pedro tandeac tiül xeyay nipilan

14Ndoj Pedro, quiaj tamongmaqui-iüb ajcüwa gajpanop (11) minipilanTeat Jesús, lembemoj niüng ajlüy nip-ilan. Condom tendeac napac man-guiayiw, tasaj nejiw:

―Teat cambaj Israel, at meáwanleawa jayats mapeay tiül Jerusalén,nganüy inguiayiün leaw sanasaj icon:15 Ajcüwa monxey teamenguiayiünandeacüw cam ngome nangüniw at-nej icona ipiüngan. Cos nganüy lestatüch pinawan ajüy nüt. 16 Aagaleaw tenguial mejawan quiaj, aag ayajlamapiüng tiül Mipoch Teat Dios, tiülnawiig tarang Joel, aaga nendeac an-deac Teat Dios, cos apiüng:17 Teat Dios apiüng: Alningüy alinoic

nüt,sanüjchiw mayariw Nangaj

Xeespíritu meáwan nipilan;quiaj micualan monench at monüx

apmandeacüw sandeac,monguich sanüüch maxomüw

omeajtsüw leaw ajawüw atnejaümiw,

y montangtang ombas nipilansanüjchiw maxomüw omea-jtsüw wüx aümiw.

18 Wüx aaga nüt quiaj, sanüüchmayariw Nangaj Xeespíritumeáwan monrang xenajiüt,monxey at montaj;

condom nejiw aton apmandeacüwsandeac.

19 Sanarang ateócan cawüx tiül cielomajaraw,

tiüt wüx iüt sanarang cuajantanejleaw ngomeaag ajaraw.

Apmajlüy xeyay quiej, apmajlüyxeyay biümb, at apmajlüyxeyay nasop.

20 Quiaj a nüt lango merraj, apmajlüypojniün,

at a caaw apmacants atnej quiej.Aag ayaj apmajlüy wüx laliüc

matüch a najneajay nüt wüxapmandilil Teat Naxey.

21 Meáwan nipilan leaw apmayam-büw Teat Dios,

matüniw Teat Dios mawün nejiw wüxasoetiw, apmawüw wüx, aw.

22 ’Teat cambaj Israel, inguiayiünleaw sanasaj icon: Icona tejawanaaga Teat Jesús naw Nazaret tarangxeyay ateócan wüx tajlüy ningüymaquiüjpaats. Tajüic naleaing TeatDios neech nej miün, cos tambeolnej marang xeyay cuajantanej, leawicona tejawan aton. 23 Condomtayacüch tiül iwixan merangan wüxleaw tendiüman. Atquiaj netam ma-jlüy, para majlüy atnej lamapiüngTeat Dios. Icona teyacan teowixawnipilan monrang ngo majneaj, tesa-janüw mayacüw wüx cruz mandeow.24 Naleaing Teat Dios tapacüüch nejalinomb, tawün nej tiül mondeow,cos nej ngondom macül niüng acülmondeow. 25 Teat David tanombtandeac wüx nej tiül minawiig nej,tapiüng:Xique tajawas Teat Dios tanaámb al-

maquiiüb xic;cos nej alwüx xeác, ngo nimbol

nandüy nicuajind.26 Xeyay apac ximeaats, ngo paxiüm

nandeac wüx aag ayaj.At ngo napiüng wüx masey nandeow,

cos sanapac alinomb.27 Ique ngome apmecueat xic tiül

niüng acüliw mondeow, ap-mepacüüch xic alinomb.

Ngome apmeaach majmboc xe-cuerpo, cos nangaj micual xic.

28 Ique Teat, teaach xic najaw ngüna tiiüd amb andüy niüngapacaran meáwan nüt.

Apmeaach mapac ximeaats cos sana-jlüy niüng ijlüy, aw.

Page 202: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 2:29 199 HECHOS 2:4729 ’Teat monxey micual iüt, in-

guiayiün. Aaga miteatiiüts Davidnaleaing tandeow tamiüraad; miox-iüt nej alningüy ajawaats nganüy nütcam aliün majlüy. 30 Naleaing cosnej nop nej nendeac andeac Teat Diostajaw naleaing apmajlüy leaw tasajnej Teat Dios, nguineay Teat Cristoaliüc miün apmajlüy naw tiül micualmicual nej. Aag ayaj apchetem niüngchetej nej, apmarang natang nena-jiüt. 31 Teat David, cos tajaw aag ayaj,áag tandeac wüx nguineay apmapacalinomb Teat Cristo, ngo macül tiülniüng acüliw mondeow, at micuerponej ngome apmajmboc. 32 Nej aagaJesús quiaj, Teat Dios tapacüüch nejalinomb. Meáwan xicona tajawasannaleaing aag ayaj. 33 Teat Dios taqui-iüb nejmamb andüy tiül cielomarangnatang quiaj. Nej lamüünd aaga Nan-gaj Espíritu ocueaj Teat Dios leawatasoic apmüünd. Nganüy lamüüchmiün. Meáwan aaga leaw ijawanquiaj, leaw inguiayiün nganüy cam,aag ayaj Nangaj Espíritu ocueaj TeatDios nerang. 34Teat David ngo mapacalinomb mamb tiül cielo, pero nejtapiüng:Teat Dios tasaj a Teat Naxey:“Cheter ningüy amb wüx xeác,35 leaw ndoj nayac moncüy majaw ic,melembech wüx ileaj”.

36 ’Nganüy ich manguiay meáwanmicual iüt Israel, aaga Teat Jesús tem-biyan wüx cruz, Teat Dios lamayacnej nganüy marang natang, cos nejayaaga Cristo ―aj nejiw.

37 Wüx tanguiayiw aag ayajajcüwa nipilan quiaj, tayajcüw tiülomeajtsüw nejiw xeyay ngo majneajarangüw. Quiaj tasajüw a Pedro yalacas apóstoles:

―Teat monxey, jow nganüy¿cuane sanarangana? ―ajüw.

38Quiaj tasaj nejiw a Pedro:―Ich leaam imeajtsan xeyay

ngo majneaj irangan, nde nganüyirangan najneaj. Ndoj iyariün yowmeáwan inopnopon wüx minüt TeatJesucristo, majüic laáw isoetiün.

Quiaj Teat Dios apmüüch meyariünNangaj Miespíritu nej. 39 Cos TeatDios lamapiüng apmüüch miünNangaj Miespíritu nej müüch icon,müüch micualan, at meáwan leawapmayamb Teat Dios alinoic nüt.Cos aag ayaj apmüjndiw meáwannipilan leawMiteatiiüts Dios apmapajmiünüw―aj nejiw.

40 Condom tasaj nejiw xeyay wüxaag ayaj, tapaj nej ocueajiw, tapiüng:

―Iyamban Teat Dios, isajanmawün isoetiün, cos atquiaj alndommeriowan tiül ajcüwa nipilanmonrang ngo majneaj quiaj ―aw.

41 Condom meáwan leawa tayariw,at leawa tayacüw wüx omeajtsüwandeac teat Pedro tayariw yow. Aaganüt quiaj tajlüyiw xeyay jayats mon-yar andeac Teat Dios, atüch maseymearej mil nipilan. 42 Nejiw tanaámbarangüw atnej taquiajchiw nejiwmiapóstoles Teat Jesús. Tajlüyiwnóiquian maquiüjpüw meáwanmonyar andeac Teat Dios, tatajcüworar, at tajineaw a pan müetiwnóiquian para leaam omeajtsüw wüxneol tandeow Teat Cristo.

Leaw tarangüw ajcüw ombas mon-yar mipoch Teat Cristo

43Meáwan nipilan xeyay mbayatoj,cos minipilan Teat Jesús tarangüwxeyay ateócan, xeyay cuajantanejleaw ngome aag ajaraw. 44 Meáwanleaw tayariw andeac Teat Jesústajlüyiw nóiquian. At meáwan leawalmajiürüw tacanchichaw nóiquian.45 Wüx anüjpiw iüt, iüm, tengwüycuajantanej leaw ajiürüw, ajineawombeat müjchiw anopnop leawnetam nejiw. 46Nejiw ngo macueatiwambüw canchiümoj tiül nadamnangaj iüm. At tanaámb canchiüjownóiquian müetiw pan aniüngüwnejiw. Ajlüyay apac omeajtsüw,xeyay ajneaj omeajtsüw. 47 Nejiwpalǘyan tandeacüw najneaj wüxTeat Dios, at meáwan nipilan ajneajmajaw nejiw. Meáwan nüt Teat Diosteamayac wüx majlüy xeyay monyarandeac nej.

Page 203: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 3:1 200 HECHOS 3:213

Tajneaj nop coex1 Noic nüt teat Pedro maquiiüb

teat Juan tambüw nóiquian andüyiwtiül nadam nangaj iüm, andüy wüxnchejliow nüt, ores atajcüch orar.2 Alquiaj nop naxey necoex ndewijquiaw. Meáwan nüt aquiüraabmamb machetecharan mbeay nadamnangaj iüm metüneay, matün ocueajjane apmajmel tiül a nadam nangajiüm. Aaga ombeay nangaj iüm quiajnasoic Natsajüy Ombas. 3 Aaganecoex quiaj, wüx tajaw a Pedroy Juan laambüw apmajmeliw tiülnadam nangaj iüm, quiaj tatün nejocueajiw. 4 Quiaj lembetoj majawüwnej. Condom tasaj nej a Pedro:

―Ijaw xicon ―aj.5 Quiaj tajaw nejiw apac omeaats,

teamacül cuane apmüjchiw. 6 Quiaj aPedro tasaj nej:

―Ngo najiür plata, ngo najiür oro;pero naleaing leawa sajiür sanüüchic: wüx minüt Teat Jesucristo nawNazaret, sasaj ic witiür ijüy ―aj nej.

7 Quiaj teat Pedro tasap miác owixnej mawitich. Andǘüban tajneaj oleajnej, at nic oleaj nej. 8 Condomajchic cawüx witiow lombom, quiajtajüy. Ndoj tajmel tiül nadam nangajiüm maquiiüb nejiw, teajüy, teajchic,teamapiüng najneajay lamarang TeatDios. 9 Meáwan nipilan tajawüwnej lajüy, at teamapiüng najneajaylamarang Teat Dios. 10 Tajawüw ne-jay aaga naxey quiaj lambójan chetejmetüneay mbeay nadam nangaj iümnasoic Natsajüy Ombas, áag mbayatojxeyay wüx tajawüw lajneaj.

Pedro tandeac tiül minden iüm na-soic ocueaj Salomón

11Aaga naxey lajneaj micoex quiaj,ngomatsambiich a Pedro y Juan. Con-dom meáwan nipilan mbayatoj, tam-büw acuiürrüw majawüw nejiw tiülminden iüm nasoic ocueaj Salomón.12 Pedro wüx tajaw ajcüwa nipilanquiaj, tapiüng:

―Teat cambaj Israel, ¿Neol mbay-ateron wüx aag ayaja? ¿Neol tejaw-jawan xicona? Atnej ajüic ipiünganxicona süjchiün majneaj aaga naxeyquiaj, atnej xicona süjchiün majüynde ajneaj ximeajtsan. 13 Ngwüy,xicona ngondom narangan aag ayaj.Teat Dios nerang aag ayaj, Mid-ios miteatiiüts Abraham, Midios teatIsaac, Midios teat Jacob, at Mid-iosüw mixejchiiüts monlüy tanomb.Nejay aaga Teat Dios quiaj tataagmajneaj aaga naxey cam, para al-ndom mayarich andeac Teat Jesús,aaga Micual Nej. Aag ayaj iconateyacan teowix monajiüt mandeow.Wüx tandiüm a Pilato matsambiich,icona ngome tendiüman, tepiünganich mandeow. 14 Icona ingow itüniüntsajmbiüm aaga nangaj nerang na-jneaj quiaj, tetüniün maw wüx aaganerang ngo majneaj nembiy nipilan.15 Atquiaj terangan, tembiyan aagatenguial mepacüüch meáwan leawalmajlüy. Pero naleaing Teat Diostapacüüch nej alinomb. Aag ayaj xi-cona tajawasan naleaing. 16 Nganüyaaga naxey cam leaw ijawan, TeatDios tataag nej majneaj, cos sayacanximeajtsanwüxTeat Jesús, ngonachi-wean ximeajtsan. Áag nganüy ijawannej lajneaj nómban.

17 ’Teat monxey, xique sajawnaleaing icona wüx tembiyan TeatJesús mequiüjpan minatanganmonajiüt, terangan aag ayaj cosngo mejawan nicuajind; ipiüngannajneaj temerangan. 18 Quiajtajlüy atnej tanomb lamapiüngTeat Dios. Cos meáwan mondeacandeac nej tapiüngüw aaga Cristo,Micual Teat Dios, apmamongochxeyay ngo majneaj. 19 Nganüy ichleaam imeajtsan naleaing xeyay ngomajneaj temerangan. Indilileaniyamban Teat Dios cos nej alndommawün isoetiün. Quiaj Teat Diosapmüüch icon mapac imeajtsan,20wüx apmüüchmiünTeat Jesucristo,aaga lamapiüng apmüüch miünmambeol icon. 21 Nganüy naleaingnej netam macül tiül cielo, leaw

Page 204: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 3:22 201 HECHOS 4:15atüch a nüt wüx Teat Dios apmataagmajneaj meáwan ngo majneaj, atnejlamapiüngüw mondeac andeac nejnajlüyiw tanomb. 22Teat Moisés atontasaj mixejchiiüts, tapiüng: “TeatDios apmayac nop nendeac andeacnej imiün tiül icona, atnej tayacxic. Netam menguiayiün meáwanleaw apmasaj icon. 23 Cos meáwannipilan leaw ngo mayar andeac aaganendeac andeac Teat Dios quiaj,apmajwan nómban, ngondom macültiül micambaj nej.”

24 ’Meáwan mondeac andeac TeatDios leaw tajlüyiw tanomb ajan wüxSamuel tapiüngüw wüx aaga leaw al-majlüy nganüy cam. 25 Icona micualicon Israel, atnej tajlüyiw mondeacandeac Teat Dios. At ijlüyiün tiül aagapoch Teat Dios tüüch mixejchiiüts,cos tasaj Abraham: “Meáwan nipilanwüx iüt apmaxomüw monajneaj wüxombas micual leaw aliüc miün apma-jlüy.” 26 Teat Dios wüx tapacüüchalinombMicualNej,mbas tüüchmiünmambeol icon, müüch icon mejiüranmonajneaj; aton müüch icon inopno-pon mecueatiün irangan ngo majneaj―aj nejiw a Pedro.

4Teat Pedro y teat Juan tajlüyiw teom-

basüw monajiüt1 Pedro y Juan tenguialeámban

mandeacüw aag ayaj masajüwnipilan, quiaj ajngotoj miteaatsaquiüjpüw minatang monjiür nadamnangaj iüm, aton aquiüjpüw sa-duceos. 2 Quiaj tajcüyiw xeyay, cosPedro y Juan tenguial maquiajchiwnipilan, teamasajüw mondeowapmapacüw alinomb cos TeatJesús tapac alinomb. 3 Quiajtasaparanüw maquiibaranüw mambmayacaranüw tiül manchiüc coslangwiiüts. Tawüniw amb alinoic nüt.4 Pero naleaing xeyay nipilan leawtanguiayiw andeacüw Pedro y Juantayariw Mipoch Teat Dios. Ajcüwayaj atüch maseyme acoquiaw milmonxey.

5 Larraw tiüt amb alinoic nüt, quiajsonongotoj tiül Jerusalén meáwanmonajiüt ocueajiw judíos, aquiüjpüwmontangtang monajiüt tiül nejiw,at mondüy wüx aaga poch tüündMoisés. 6 Aquiüjpüw aton aagaminatang miteaats nenüt Anás,aquiüjpüw Caifás, Juan, Alejandro,at meáwan acualajtsüw natangtangmiteaats. 7Quiaj tapiüngüwmajanüwa Pedro y Juan. Wüx lapeayiw, quiajtamongochiw lembemoj pinawan.Ndoj cas tatüniw manguiayiw,tasajüw:

―¿Nguiane meyariün minajiütanmerangan aag ayaja? ¿Ngwüy janenesaj icon merangana? ―ajüw.

8 Teat Pedro, ambeol nej NangajEspíritu ocueaj Teat Dios, quiaj tasajnejiw:

―Teat Xan monajiüt, montang-tang monajiüt tiül Israel: 9 Iconalametüniün menguiayiün xicon wüxaaga najneaj larangüch wüx ombasnop naxey lajneaj micoex, nguineaytajneaj. Najneaj, sanapiüngan.10 Nganüy meáwan icona inguiayiün,ich manguiay aton meáwan cambajIsrael. Aaga naxey alningüy timbasancam, tajneaj wüx minüt Teat Jesúsnaw Nazaret, áag icona teyacanwüx cruz, ndoj Teat Dios tapacüüchalinomb. 11 Aaga Teat Jesús quiaj,nejay aaga piedra icona monrangiüm teloxiün ninguiün, nganüy laíünmarang xeyay netam piedra tiüloxing iüm. 12 Nejinguind alinopngondom mawün asoeteran; cos TeatDios ngo mayac alinop ningüy wüxaaga iüt cam leaw alndom mawünasoetiiüts, áagan Teat Jesús alndom―aj nejiw.

13 Monajiüt wüx tajawüw a Pedroy Juan nómban ngo mimboloj wüxandeacüw, at tajawüw nejiw ngomenequiaachayej, ajlüyiw at nejiw jan-gantanej, quiaj mbayatoj. At tajawüwajcüw ayaj taquiüjpüw Teat Jesús.14 Cos aaga naxey lajneaj micoex nejalembem niüng ajlüyiw nejiw, quiajlango majiürüw cuane mapiüngüw.15 Quiaj tasoiquiw a Pedro y Juan

Page 205: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 4:16 202 HECHOS 4:33mawüw tiül moncanchiün para al-ndom mandeacüw wüx nguineay ap-marangüw. 16Quiaj tapiüngüw:

―¿Cuane apmarangaats wüxombasüw ajcüwa monxey quiaja?Cos naleaing nadam ateócan lama-rangüw, aag ayaj lajüic, laman-guiayiw meáwan nipilan moncül tiülJerusalén. Icootsa ngondom mapiün-gaats ngo maleaing. 17 Nganüy,ngana majüy aag ayaj manguiaycambajiüt, netam maliquiajtsüwmambolojchiiüts, masajaats ndemandüyiw wüx alinomb mandeacüwwüx minüt aaga Jesús quiaj ―awüw.

18 Ndoj, quiaj tapajüw a Pedroy Juan maliquiaw, tasajüw nómbanngondom mandeacüw, aton ngon-dom maquiajchiw nipilan wüx TeatJesús. 19 Quiaj tapiüngüw a Pedro yJuan:

―Nganüy ipiüngan teat, ¿quianajneaj majaw Teat Dios nayariünindeacana, ngwüy nayariün andeacneje? 20 Naleaing xicona ngondomnacueatiün nandeacan leaw lana-jawan, leawa lananguiayiün ―awüw.

21 Quiaj tandüyiw wüx maliquiawalinomb, tasajüw apmamongochiwxeyay ngo majneaj sitiül mandilileawmarangüw alinomb. Ndoj tatsambi-jchaw, cos ngo maxomüw nguineaymüjchiwmamongochiw ngomajneaj.At imboloj mandüyiw nipilan, cosmeáwan nipilan tapiüngüw Teat Diosnetaag majneaj aaga necoex quiaj.22 Pues aaga naxey lajneaj micoexquiaj, lamong icmiow (40)mineat nej.

Tatüniw ocueaj Teat Dios mambeolnejiw nde mimboloj

23 Pedro y Juan, wüx landojtsajmbiüjow, quiaj tambüw majawüwaquiüjpüw nejiw. Tapiüngüwmeáwan leaw tasajüw nejiw mon-tangtang miteaats at montangtangmonajiüt tiül nangaj iüm. 24 Wüxlandoj manguiayiw aag ayaj, quiajtatajcüw orar, tasajüw Teat Dios noicnej omeajtsüw, tapiüngüw:

―Xeteatiün Dios, ique terangcielo, terang iüt, terang ndec, atterang meáwan leaw almajlüy.

25 Naleaing nde tanomb tapiüng ateat David, aag nerang minajiüt,cos timbeol nej marang wüx nawiignguineay ipiüng. Nej tapiüng:¿Neol tapots ajcüyiw meáwan nipilan

tiül meáwan cambaja?¿Neol tamb wüx omeajtsüw

leaw nómban ngondommarangüwa?

26 Meáwan monajiüt monaw tiülpalpálwüx cambaj sonongo-toj,

at montangtang tiül cambaj canchiü-toj nóiquian,

majcüyiw majawüw Teat Dios, atonmajcüyiw majawüw TeatCristo, aw.

27 ’Cos naleaing canchiütoj tiül aagacambaj cam a Herodes maquiiüb aPoncio Pilato maquiüjpüw nipilanjudío, at pálwüx nipilan ngomejudíos, majcüyiw majawüw nangajmicual, aaga Teat Jesús, leaw lameyacmarangminajiüt. 28Atquiaj tarangüwpara majlüy atnej lamepiüng nombatquiaj apmajlüy. 29 Nganüy Teat,ijaw nguineay tandeacüw wüxximbasan ajcüwa monajiüt. Aagsatüniün meaach xicon naranganminajiüt, nandeacan mipoch ndenimbolan. 30 At tanaámb Teat,iyac iwix wüx xicona, para alndomnamongochiün iün andeow nipilan,narangan ateócan, at cuajantanejngomeaag ajaraw, wüx nangaj minütmicual Teat Jesús, ―awüw.

31 Ndoj matüniw ocueaj Teat Dios,quiaj tajlang atnej noic ateam niüngcanchiüjow. Quiaj tiün wüx ombasüwnejiw meáwan anopnopoj aaga Nan-gaj Espíritu ocueaj Teat Dios; ndoj ngomimboloj mandeacüw Mipoch TeatDios.

Tacanchichaw nóiquian meáwanajiürüw

32 Meáwan nejiw leaw lamayariwmipoch Teat Cristo tajlüyiw noic nejomeajtsüw, noic nej ayajcüw. Atquiajnejinguind ngo mapiüng aneáyannej leaw ajiür, tajlüy ocueajiw nejiwmeáwan. 33 Miapóstoles Teat Jesústanaámb mandeacüw, ngo memboloj

Page 206: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 4:34 203 HECHOS 5:17masajüw wüx nipilan nguineay tapacalinomb Teat Jesús, cos Teat Diosxeyay ambeol nejiw. 34 Atquiaj ngomajlüy tiül nejiw nejinguind leawngo majiür leaw netam. Cos meáwanleaw ajiür iüt tengwüy iüm, wüx ndojmanüüb lamajoy ombeat 35mayacüwteowixaw miapóstoles Teat Jesús.Condom nejiw lamajineaw müjchiwanopnop leaw netam nej. 36 Tajlüynop tiül nejiw nenüt José, leaw ajcüwapóstoles tüjchiw manüt Bernabé.Aaga poch quiaj amb apiüng micualneech mapac omeaatsaran. Nej levitanej naw Chipre. 37 Tajiür noic miíütnej, tanüüb. Condom tajoy ombeattayac teowixaw miapóstoles TeatJesús.

5Tajiürüw nisoet Ananías maquiiüb

Safira1At aton nop naxey nenüt Ananías

y mintaj nej nenüt Safira, nej tanüübnoicmiíüt nej. 2Aaga naxey quiaj ngomambich majoy ombeat iüt anüüb,tawün quiriw, taxot aweaag mintajnej. Condom tajoy alquiriwmayac te-owixaw apóstoles. Tawaiich, tapiüngáagan ayaj ombeat. 3 Quiaj tasaj nejteat Pedro:

―Ananías ¿neol nguineaynimeech tayac tiül imeaats mewaiichNangaj Espíritu, mexot ombeatmiíüta? 4 ¿Neol jondot majlüy ngomenüüba, neol ngome ineaye? Atonwüx lamenüüb, ¿neol ngome ineaya tomiün ombeate? ¿Neol tendiümmerang aaga ngomajneaj quiaja? Aagayaj Teat Dios iwaiich, ngome nipilan―aj nej.

5 Ananías wǘxan tanguiay aagapoch quiaj, quiaj ajmiüc andeowwüx.Condom meáwan leawa tanguiayiwaag ayaj mbayatoj. 6Quiaj tawüw acasmonguich monxey, tambüw mawin-chaw ombas, taxainguiw, taquiüjpüwmamiütüw.

7Lamajoymaseyme arej ores tatowndoj aag ayaj, quiaj tapeay quiaj

mintaj nej. Nej ngo majaw cuanelandoj ajlüy. 8Quiaj tasaj nej a Pedro:

―Isaj xic ¿naleaingue, atogüytenüjpiün miiütana? ―aj nej.

Nej tapiüng:―Naleaing atoyaj ―aw.9 Pedro tasaj nej:―¿Neol tendeacan nóiquian

mewaijchan Nangaj Espíritu?Nganüy, joyaj lapeayiw teombeayiüm monmiüt minoj. At a ique atonapmaxainguiw ic ―aj nej.

10 Quiaj ajmiüc aaga najtaj quiajniüng ajlüy a Pedro, andeow wüx.Wüx tajngotoj ajcüwa monguichmonxey majawüw landeow níüngan,quiaj taxainguiw aton, taquiüjpüwmamiütüw niüng ajlüy minoj nej.11 Condom xeyay mbayatoj meáwanmonyar andeac Teat Cristo, atmeáwan leaw tanguiayiw aag ayaj.

Xeyay cuajantanej ateócan tajlüy12Ajcüw apóstoles tarangüw xeyay

ateócan tiül nipilan, at cuajantanejngome aag ajaraw. Cos noic nejomeajtsüw, canchiütoj nóiquian tiülminden nadam nangaj iüm, niüngnasoic ocueaj Salomón. 13 Meáwannipilan apac omeajtsüw majawüwnejiw, pero altiül imboloj, ngomandiümüw mambüw maquiüjpüwwüx canchiüjow. 14 Xeyay nipilan,monxey at montaj, tayariw mipochTeat Cristo. 15 Altiül nipilan tawüniwmoniün andeow mayacüw tiül calle;altiül napeaaberan wüx mats, altiülwǘxan tec, cos atquiaj wüx apma-mong a Pedro, masey mindiw nejmamong wüx ombasüw apmajneajiw.16 At xeyay nipilan monaw tiültiülcambaj najlǘyan quiaj, tambüwJerusalénmaquiüjpüwmambmoniünandeow, at leaw alwüx ombasüwnimeech, lamüüch nej michachiw.Meáwan tümb majneajiw.

Tayambüch ombasüw a Pedro y Juan17 Quiaj tajcüy aaga minatang

miteaats maquiiüb meáwan minip-ilan nej. Ajcüw ayaj noic ajlüynipilan nasoic saduceos. Nejiw xeyayngo majneaj majawüw aag ayaj.

Page 207: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 5:18 204 HECHOS 5:3618Tasapüw ajcüw apóstoles mayacüwtiül manchiüc. 19 Naleaing aagaongwiiüts quiaj, nop ángel ocueajTeat Dios taleaaig ombeay manchiüc,tawün nejiw. Condom tasaj nejiw:

20 ―Quiüran indüyiün tiül nadamnangaj iüm, isajan meáwan nipilanwüx aaga najneajay poch neech ma-pacaran ―aj nejiw.

21 Nejiw wüx landoj manguiayiwaag ayaj, ǘmban arraw tajmeliw tiülnadam nangaj iümmaquiajchiw nipi-lan.

Tíülan aaga ores quiaj minatangmiteaats canchiütoj maquiiüb minip-ilan nej. Condom tapajüw meáwanmontangtang ombas tiül cambajIsrael mandeacüw. Ndoj cas tüjchiwmamb majanaranüw miün ajcüwaapóstoles imiün tiül manchiüc.22 Naleaing wüx monjiür nangajiüm tapeayiw mbeay manchiücmaleaijquiw, tajawüw ngo majlüyiwtiül manchiüc. Quiaj tandilileawmapiüngüw. 23 Wüx tajngotojtapiüngüw:

―Naleaing wüx tapeayasan quiaj,manchiüc tan palaw nandand; atajcüwa monjiür aliün lombomojquiaj mbeay manchiüc. Perowüx taleaaigasan, quiaj tajawasannejinguind ngo majlüy tiül ―awüw.

24 Wüx tanguiay aag ayaj aagaminatang miteaats, at a minatangocueajiw monjiür nadam nangaj iüm,at alacas montangtang miteaats,quiaj titsoj nej omalüw, ngomajawüwnguineay apndom aaga tenguial ajlüyquiaj. 25 Quiaj tajngot nop naxeymasaj nejiw:

―Joyajiw, aliw ninguiaj tiül nadamnangaj iüm ajcüwa monxey teyacantiül manchiüc, tenguial aquiajchiwnipilan ―aj nejiw.

26 Quiaj tamb a minatang monjiürnadam nangaj iüm, aquiiüb minip-ilan nej majanüw miün. Ngo ma-jcüyiw nicuajind, taquiüjpüw miünnajneájan, cos imboloj mandüyiwnipilan, ngana maloxiw nejiw. 27Wüxtapeayiw quiaj maquiüjpüw, quiaj

tamelichaw tiül moncanchiün. Con-dom aaga minatang miteaats tatünmanguiay nejiw, tapiüng:

28 ―Xicona lanasajan icon ngon-dom mequiajchiün nipilan wüx aagaJesús quiaj. ¿Neol ngo mecueatiüna?Nganüy laǘmb meajchiün manguiaymeáwan nipilan tiül Jerusalén wüxaaga indeacan quiaj. Nganüy indiü-man meyacan sasoetiün mepiünganxicona nembiyasan aaga naxey quiaj―aj nejiw.

29 Quiaj tendeac a Pedro maquiiübalacas apóstoles, tapiüngüw:

―Xicona netam narangan leawasaj xicon Teat Dios, ngome leawasaj xicon nipilan. 30 Aaga Teat Diosquiaj Midiosüw mixejchiiüts, nejnepacüüch alinomb a Teat Jesús, leawicona teyacan wüx cruz, tembiyan.31 Nganüy Teat Dios lamayac nejmarang natang, mawün wüx asoetnipilan. Atquiaj tarang Teat Diosmüüch leaam omeajtsüw nipilanisrael wüx meáwan ngo majneajteamarangüw, macueatiw, paramarangüw leaw najneaj. Atquiajnej apmawün wüx omeaats asoetiwnejiw. 32 Meáwan aag ayaj xiconatajawasan. At a Nangaj Espíritu leawTeat Dios lamüüch ajcüw monyarandeac nej üüch nejiw majawüw aagayaj naleaing ―awüw.

33Wüx tanguiayiw aag ayaj ajcüwanipilan tiül moncanchiün, quiajtajcüyiw, tandiümüw mambiyawnejiw nómban. 34 Altiül nejiw nopfariseo nenüt Gamaliel. Nej nopnequiaach wüx aaga poch tüündMoisés. Meáwan nipilan ayariw nejandeac. Aaga naxey quiaj witiüt, tasajnejiw mawüniw quiaj noic ores ajcüwapóstoles. 35 Condom tapiüng:

―Teat cambaj Israel, ijawanmajneaj leaw apmerangan wüxombasüw ajcüwa monxey quiaj.36 Cos atquiaj nomb tajlüy nopnaxey nenüt Teúdas. Nej apiüngnop nej xeyay atam ajlüy. Aaganaxey quiaj tandüjpiw nej xeyaynipilan; atüch maseyme piquiw acoic

Page 208: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 5:37 205 HECHOS 6:10miow (400) nipilan. Ndoj, wüxtandeow, meáwan leawa tandüjpiwnej tümb ndajrriümoj, ngo majlüynicuajind. 37 Ndoj aag ayaj tajlüyalinop naxey nenüt Judas nawGalilea. At tandüjpiw nej xeyaycambaj wüx nüt ajmel mineataran.Aaga naxey quiaj tandeow aton.Condom meáwan leaw tandüjpiw nejtümb ndajrriümoj. 38 Nganüy sasajicon, icueatiün ajcüwa teat monxeyquiaj, ijchan mambüw. Cos sitiülaaga aquiajchiw quiaj, aaga najiütarangüw quiaj, ocueájan nipilanapndrom ombas. 39 Nganüy sitiülaaga arangüw quiaj ocueaj TeatDios, icona ngondom mendarrijchan.Netam mejawan, jondot Teat Diostenguial ijcüyiün mequiüjpan ―aw.

40 Quiaj tayariw andeac nej. Ndojtapajüw alinomb ajcüwa apóstoles,tapots mawüjchiw. Condom tasajüwmacueatiw nómban andeacüw wüxTeat Jesús. Ndoj cas tatsambijchaw.41 Ajcüwa apóstoles wüx tawüwtiül moncanchiün, tapac omeajtsüwxeyay, cos Teat Dios lamüüch nejiwmamongochiw aaga monxing quiajteowix monajiüt, cos lamayariwandeac Teat Jesús. 42 Nejiw ngomacueatiw maquiajchiw nipilan,mandeacüw wüx leaw tarang TeatJesucristo. Atquiaj tarangüwmeáwannüt, átan tiül nadam nangaj iüm, átantiül aniüng nipilan.

6Tarriüjtüch ayaíw monxey

marangüw diáconos1 Tiül aaga nüt quiaj, teaxeyayiw

monyar andeac Teat Cristo. Noicnüt ajcüwa judíos tiül nejiw leawmondeac griego ngo majneaj ma-jawüw ajcüwa judíos mondeac he-breo. Cos leawa mondeac griegoapiüngüw ajcüwa monlemben omalmontaj tiül nejiw ngo müjndiw palanwüx ajineran cuajantanej meáwannüt. 2Quiaj ajcüwa gajpiüp (12) após-toles tapajüw canchiümoj meáwanmonyar andeac Teat Cristo. Tasajüw:

―Ngo majneaj sitiül xiconanacueatiün saquiajchiünMipoch TeatDios najinean nüeteran. 3 Paresnganüy xecojow xechijquiaw, ir-riüjtan tiül icona ayaíw monxeyleaw ijawan arangüw najneaj, janexeyay ambeol nejiw Nangaj Espíritu,at jane xowüy axomüw omeajtsüwwüx cuajantanej. Ajcüw ayajapmüjchiiüts marangüw aaga najiütquiaj. 4 Nganüy a xicona tanaámbsaquiajchiün Mipoch Teat Dios, atsatajcan orar tanaámb―ajüw.

5 Meáwan monyar andeac TeatCristo tandiümüw marangüw leawapiüngüw apóstoles. Quiaj tayacüwa Esteban. Aaga naxey quiaj, xeyayayac omeaats wüx Teat Dios, atonxeyay ambeol nej Nangaj Espírituocueaj Teat Dios. Tayacüw alacas, nopFelipe, nop Prócoro, nopNicanor, nopTimón, nop Parmenas, alinop Nicolásnaw Antioquía. Aaga Nicolás quiajngome judío nej, pero lamandüübTeat Dios, Midios Israel. 6 Ajcüwanipilan quiaj taquiiübaranüw niüngajlüyiw apóstoles. Ndoj, wüx ajcüwapóstoles tatüniw ocueaj Teat Diosmambeol nejiw, tayacüw owixawwüxomalüw nejiw anopnopoj.

7 Atquiaj tajüy Mipoch Teat Dios,nguiajantanej tanguiayaran. Quiajtexeyay monyar andeac Teat Cristotiül Jerusalén, at xeyay miteaatsocueaj israel tandüjpiw Teat Cristoaton.

Ndeaad teat Esteban8 Aaga Esteban quiaj, xeyay

tambeol nej Teat Dios. Áag ndotombas marang cuajantanej ateócantiül cambaj leaw ngome aag ajaraw.9 Quiaj acas monxey monaw tiül asinagoga nenüt Esclavos Libertados,ajcüw ayaj altiül monaw Cirene,monaw Alejandría, monaw tiülCilicia, at monaw tiül Asia. Ajcüwayaj witiütoj majcüyiw wüx leawtaquiaach Esteban. Tambüw tapotsasajayej maquiüjpüw. 10 Naleaingngondom mangochiw andeac, cosEsteban xeyay axom omeaats,

Page 209: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 6:11 206 HECHOS 7:10tandeac atnej netam, cos ambeolnej Nangaj Espíritu. 11 Condomajcüwa monxey quiaj, tayambüwacas nipilan, tangüyiw para mawai-jchaw mapiüngüw nejiw tanguiayiwnguineay andeac aaga Esteban, cosandeac xeyay ngo majneaj wüxombas Moisés at wüx ombas TeatDios aton. 12 Ajcüwa monxey quiaj,tambüw tapots masajüw meáwannipilan, at montangtang monajiüttiül cambaj, at ajcüwa mondüywüx aaga poch tüünd Moisés,müüch majcüyiw majawüw Esteban.Condom, quiaj tambüw masapüw aEsteban, tanototoj mamb taquiüjpüwandüy teombasüwmonajiüt ocueajiwIsrael. 13 Condom tayambüw acasmonxey mawaijchaw. Ajcüw ayajtapiüngüw:

―Aaga naxey quiaj ngo paxiümocueaj andeac ngo majneaj wüxaaga nangaj iüm cam at wüx aagapoch tüünd Moisés. 14 Xiconatanguiayasan andeac, apiüng aagaJesús naw Nazaret apmandroochombas aaga nadam nangaj iüm cam,at apmambiülüüch meáwan leawarangaats, leawa tüüch icoots teatMoisés ―awüw.

15 Quiaj meáwan monajiüt ajlüyiwtiül moncanchiün taxainguiw oma-lüw majawüw teombas teat Esteban.Quiaj tajawüw atnej teombas nop án-gel.

7Teat Esteban tandeac tiül monajiüt

1 Condom aaga minatang miteaatstasaj a Esteban:

―¿Naleaingue meáwan leawapiüngüw quiaja? ―aj.

2Quiaj tapiüng a Esteban:―Teat cambaj micual iüt Israel,

inguiayiün sanasaj icon. Naleaingaaga Teat Dios xeyay najneajay ajlüy,tejüiquichay majaw nej mixejchiiütsAbraham. Aag ayaj wüx Abrahamaliün tiül iüt Mesopotamia, nganawmamb macül tiül Harán. 3 TeatDios quiaj tasaj nej: “Iriow tiül

miíüt, icueat icualaats, quiür in-düy tiül aaga iüt niüng sanüüch icmejaw”, aj nej. 4 Quiaj Abrahamtaw tiül aaga iüt niüng acüliw nip-ilan Caldeos, tiün macül tiül Harán.Naw quiaj, wüx tandeow miteat nej,tawün nej quiaj Teat Dios; tayacnej tiül aaga iüt cam niüng acüli-iüts nganüy. 5 Naleaing Teat Diosngo müüch nej noic iüt maneay tiülaaga iüt cam, masey quiripite atonejniüng acuüüch oleaj. Teat Dios tasajnej apmüüch nej meáwan aaga iütcam maneayiw micual nej alinoicnüt wüx nej landeow. Aag ayajtasoic wüx nganawmajiürmicual nej.6 Aton Teat Dios tasaj nej: “Micualapmarangüw napeay miün nipilantiül miíüt pálwüx nipilan, ngomemiiütüw nejiw, apmarangüw najonmonrang najiüt ocueaj pálwüx nipi-lan, apmüjndiw mamongochiw xeyayngo majneaj apiquiw acoic miow(400) neat. 7 Ndoj xique sanüjchiwmamongochiw xeyay ngo majneajajcüwa nipilan niüng apmarangüwnajon monrang najiüt. Wüx landojaag ayaj, nejiw apmawüw quiaj, al-iücüw mayambüw xic tiül aaga iütcam”, aj nej. 8 Teat Dios tayac noicpoch müüch a Abraham nguineay ap-marang aweaag. Tasaj mataag cir-cuncidar micual nej majüic naleaingteamandüüb aaga poch leawa lay-acaranüw wüx marangüw. Atquiajwüx wijquiat Isaac micualüw ne-jiw, tataag circuncidar wüx tajiür oj-peacüw nüt tatow wijquiaw. CondomIsaac aton atquiaj tarang wüx Jacobmicual nej, at a Jacob atnej tarangwüx ajcüwa gajpiüp (12) micual nej.Ajcüw ayaj mixejchiiüts tanomb.

9 ’Ajcüwa mixejchiiüts quiaj,tanüjpiw José michijquiaw nejiw,cos ngo majneaj majawüw. Condommongalüy taquiüjpüw manüjpiw tiülEgipto. Pero naleaing Teat Dios ngomacueat a José. 10 Meáwan ngomajneaj leaw tamongoch José, TeatDios tawün nej tiül. At tüüch nejmendüy xeyay, majneaj majaw nej a

Page 210: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 7:11 207 HECHOS 7:32Faraónminatang nenajiüt tiül Egipto.Condom aaga Faraón tayac nej majiürnajiüt majlüy wüx meáwan cambajtiül Egipto, at tiül aniüng a Faraónaton tarang natang.

11 ’Condom tajlüy nadam montiünandüy tiül meáwan cambaj tiülEgipto. At tiülmeáwan cambaj tiül iütCanaán ngo majlüy nüeteran. Quiajmixejchiiüts aton ngo maxomüwnüeteran. 12 Wüx Jacob tanguiayaliün majlüy trigo tiül Egipto, quiajtüüch mambüw micual nej tiülEgipto. Ajcüw ayaj mixejchiiütstajlüyiw nomb. Quiaj tambüw nomboleajiw. 13 Wüx tambüw amb iwicoleajiw, quiaj José tüüch majawüwmicoj nej jane nej. At a Faraónaton quiaj tanguiay nguia naw, ngünminipilan a José. 14 Condom Josétatün mapeay miteat nej Jacob,maquiiüb miün meáwan micualnej macüliw tiül Egipto. Ajcüwayaj ajlüyiw er miow gajpocoic (75)nipilan. 15 Naw quiaj tamb a Jacobmacül tiül Egipto. Tiül aaga iütquiaj tandeow. At ajcüwa gajpiüpmixejchiiüts tandeowüw quiaj aton.16 Condom ajcüw ayaj, tajoyaranmiolajtsüw nejiw mamiüraad tiülcambaj Siquem. Tamiürajtüw tiülaaga oxiüt tangal Abraham tanomb,angal ocueajiw micual Hamor tiülSiquem.

17 ’Wüx laliüc matüch aaga nütlamapiüng Teat Dios wüx tasajAbraham nguineay apmambeolnejiw, quiaj micual Jacob laxeyayiwtiül Egipto. 18 Tiül aaga nüt quiaj,tajmel alinop minatang nenajiüttiül Egipto, leaw ngo majaw janenej a José. 19 Aaga nenajiüt quiaj,xeyay ngo majneaj arang, tawaiichajcüwa nipilan acualajtsaats tanomb.Tüüch nejiw mamongochiw xeyayngo majneaj. Tapiüng netammaloxiw ninguiün micualüw nejiwajcüw namix nine monench jayatswijquiam, mandeowüw, cos ngomandiüm majaw mexeyayiw. 20 Tiülaaga nüt quiaj, wijquiat a Moisés.

Teat Dios tandiüm nej, tatangüjchiwnej miteat nej mimüm nej arej caaw.21 Wüx langondom maxotüw nej,netam macueatiw; quiaj taxom nejnop nüx micual a Faraón, taxaingmaquiiüb. Condom tatangüüch atnejmajiür micual nej. 22 Atquiaj Moiséswüx latang taquiajchichwüxmeáwanleaw ajawüw mondüy tiül Egipto,áag tayarich meáwan leaw tandeacat leaw tarang.

23 ’Wüx lamajiür ic miow (40)mineat nej, quiaj tateots mambmajawmicualmiíüt nej, ajcüwmicualIsrael, quiaj tamb. 24 Naleaing wüxtajaw nguineay nop tiül micualIsrael, teamambiy nej nop nawEgipto, quiaj tamb mawün. CondomMoisés tambiy aaga naxey nawEgipto mapalüch ombas. 25 Cos nejapiüng tiül omeaats nej micual Israelapmajawüw Teat Dios apmambeolnej mawün nejiw quiaj. Naleaingnejiw ngomapiüngüw atquiaj. 26Wüxrat tiüt amb alinoic nüt tamb quiajalinomb a Moisés. Quiaj tajawteajcüyiw ijpüw micual Israel. Quiajtasaj nejiw macueatiw, tapiüng:“Teat, icona nercualaatsayon; ¿neoltapots ermbiyayona?” aj nejiw.27 Quiaj aaga naxey tenguial ambiyquiaj, tatech nej ninguiün, tasaj:“¿Jow a ique cuane minajiüta, janneyac ic merang xenatangana, mejawwüx sasoetiüna? 28 ¿Ngwüy, indiümmembiy xic aton, atnej tembiy timaaga naxey naw Egipto?” aj nej.29 Moisés wüx tanguiay aag ayaj,quiaj tawün oleaj, tamb macül tiüliüt Madián. Condom quiaj tajiürüwmicualüw nejiw ijpüw monench.

30 ’Condom wüx lamajiür ic miow(40) neat tatow acül quiaj, noic nütaltiül wajchiüc niüng ajlüy nop tiücnenüt Sinaí. Quiaj tajaw teandaabnoic owil sats. Tajaw nop ángeltiül aaga biümb quiaj. 31 Moisésmbayat wüx tajaw aag ayaj, tatüchquiaj alquiriw majaw majneaj. Quiajtanguiay andeac Teat Dios, tasaj nej:32 “Xique Teat Dios xic, Midiosüw

Page 211: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 7:33 208 HECHOS 7:47miteatiün, Midios Abraham, MidiosIsaac, Midios Jacob”, aj nej. Moisésquiaj tambeapmbeap nej, timbolmajaw. 33 Quiaj tasaj nej Teat Dios:“Isoond a napüic altiül ileaj quiaj, cosaaga niüng alembemear quiaj nangaj.34Xique sajaw nguineay amongochiwtiül Egipto xenipilan, lananguiaynguineay aiümüw, ümb apacüw.Pares nganüy sajngot nawüniw quiaj.Nganüy mac, sanüüch ic meambindüy Egipto”, aj nej.

35 ’Aaga Moisés quiaj, ngometandiüram, tasoic: “¿Jan neyac icmerang xenatangan mejaw wüxsasoetiüna?” ajow. Pero nganüyTeat Dios tayac nej marang natangtiül nejiw, mawün nejiw tiül Egipto.Aaga ángel tajaw tiül biümb wüxtandaab aaga sats, aag ayaj tembeolnej. 36Aaga Moisés quiaj tawün nejiwtiül Egipto wüx landoj marang xeyaycuajantanej ateócan leaw ngomeaag ajaraw tiül aaga iüt quiaj. Attarang ateócan tiül a ndec nasoicNacants Ndec, at wüx tacüliw tiülwajchiüc ic miow (40) neat. 37 Nejaaga Moisés quiaj, tasaj micualIsrael, tapiüng: “Alningüy alinoicnütMidiosaats apmayac nop nendeacandeac nej tiül icona, atnej tayac xic.Aag ayaj apmaw tiül icona. Netammenguiayiün leaw nej apmasaj icon”,aw. 38 Nej aaga Moisés quiaj, tajlüytiül nipilanwüx tacüliw tiül wajchiüc.Aton nej tandeac aweaag nop ángelwüx tajlüy wüx aaga tiüc Sinaí.Condom nej tandeac masaj ajcüwamiteatiiüts leawa tasaj nej a ángel.Nej tüünd Mipoch Teat Dios, leawalndom müüch mapacüw nipilan.Aag ayaj atüch icootsa aton.

39 ’Naleaing nejiw mixejchiiütsngome tandiümüwmayariw aag ayaj;tandiümüw mandilileaw alinombandüyiw Egipto. 40 Áag tasajüwAarón: “Xicona sandiüman merangnop midiosaats maquiiüb icoots.Cos aaga Moisés newün icoots tiülEgipto, nganüy ngo majawaats nguiatandüy”, ajüw. 41Quiaj tarangüw nopdios atnej nop nine wacüx. Condom

tambiyaw nimal mayacüw teombasaaga narangüch dios quiaj, marangichechiw nejiw. Tapac omeajtsüwmajawüw aaga narangüch naagowixan quiaj. 42 Quiaj tacueat nejiwTeat Dios marangüw leaw andiümüw.Tayambüw ocas najlüy cawüx, atnejapiüng tiül Mipoch Teat Dios leawtarangüw mondeac andeac nej, cosapiüng:Inguiayiün cambaj Israel: ¿jow wüx

tejlüyiün tiül wajchiüc icmiow (40) neat,

mbich tembiyan nimal meyacanerchechiün meajchiün xique?

43 Ingow aag ayaj, icona tejoyiün om-biüm midiosan Moloc nguia-jantanej niüng teamban.

Aton tejoyiün aaga irangan atnejocas, ipiüngan aag ayaj mid-iosan Renfán.

Ajcüw ayaj terangan, tequiejliün mi-cosan teombasüw nejiw.

Ajcan irangan aag ayaj sanawün iconningüy tiül miiütan, sanayacicon miünquiaj necamb acambaj Babilonia.

44 ’Mixejchiiüts, wüx tajüyiw tiülwajchiüc tajiürüw nop nine nangajiüm narangüch taag. Tiül aaga ninenangaj iüm quiaj tacül aaga piedraalwüx ajcüw gajpowüw poch tayacTeat Dios. Aaga nine nangaj iüm quiajtarangüch atnej Teat Dios lamapiüngwüx tasaj a Moisés marang atnejlamüüch majaw. 45 Aaga nine nan-gaj iüm taag quiaj tamong teowixawajcüwamixejchiiüts tajlüyiw tanomb.Wüx taquiiüb nejiw miün Josué, ata nine nangaj iüm taquiüjpüw miünaton. Aag ayaj wüx tasapüw aagaiüt camniüng tacüliw pálwüx nipilan.Teat Dios tandrooch ombas ajcüwapálwüx nipilan quiaj, para macüliwningüy mixejchiiüts. Aaga nangajiüm quiaj, aliün majlüy ningüy wüxtajlüy David. 46 David xeyay tambeolnej Teat Dios, nej tandiüm marangnop jayats nangaj iüm nadam, macültiül Teat Dios, aaga midios Jacob.47Taton ngo marang, Salomón tarang

Page 212: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 7:48 209 HECHOS 8:6aaga nadam nangaj iüm ocueaj TeatDios. 48 Pero naleaing Teat Dios na-jlüy tiül cielo, ngo macül tiül nangajiüm narangüch naag owixan, atnejtapiüng wüx nawiig nop nendeac an-deac Teat Dios:49 Nangaj cielo aag ayaj niüng chete-

jos,aaga iüt niüng sacuüüch xileaj.¿Nguineay ajlüy a iüm apmerangan

meajchiün xique?¿Ngwüy nguiane alndom naxooda?50 ¿Neol, ngome xique nerangas

meáwan leaw almajlüye naagxiwixe?, aw.

51 ’Nganüy icona xeyay adamimeajtsan, ngo meyacan wüximeajtsan andeac Teat Dios, ngomeajchiün ilajcan menguiayiün. Aticon nipilan ngo mayamb Teat Dios;ngome áag merangan atnej andiüma Nangaj Espíritu ocueaj Teat Dios.Icona irangan leaw indiüman, atnejtarangüw mixejchiün. 52 ¿Cas mon-deac andeac Teat Dios ngo majcüyiwmajawüw nejiw mixejchiüna? Nejiwtambiyaw mondeac andeac TeatDios tajlüyiw tanomb, cos nejiwtandeacüw naleaing wüx aliüc nopnerang najneaj. Aaga nerang najneajquiaj, icona teyacan teowixawnipilanmonrang ngo majneaj, mandeow;atquiaj tembiyan. 53 Masey nangajángeles tüüch icon aaga Mipoch TeatDios mejiüran, naleaing icona ngomeyacan wüx imeajtsan, aj nejiw ateat Esteban.

Tambiyaw a Esteban54 Nejiw wüx tanguiayiw aag ayaj,

quiaj tajcüyiw xeyay, ancaporrosolüiquiw majawüw a Esteban.55 Naleaing Esteban, cos altiül nejNangaj Espíritu ocueaj Teat Dios, wüxtaxaing omal majaw cawüx tiül cielo,quiaj taxom majaw nguineay ajneajajlüy Teat Dios; aton tajaw a TeatJesús alembem amb wüx miác TeatDios. 56Quiaj tapiüng:

―¡Joyaj lanaxom najaw tiül cielo!Saxom najaw a Teat Naxey alembemamb wüx miác Teat Dios ―aw.

57 Quiaj nipilan tepajüw napac,tapalüw olajcüw ngana manguiayiw.Quiaj tajmeliw masapüw a Esteban.58 Ndoj taquiüjpüw andüy mbeaycambaj, tapots maloxiw. Ajcüwamonlox quiaj, tasojndiw micamixawnejiw mayacüw niüng ajlüy nopnaxey nenüt Saulo. 59 Wüx tenguialmaloxiw, Esteban tasaj Teat Dios,tapiüng:

―Teat Jesús, ingoch xic ―aw.60 Condom taquieel micos nej tiüt,

tendeac napac, tapiüng:―Teat Dios, nde meyac wüx

ombasüw nejiw aaga nisoet teama-rangüw cam―aw.

Landoj mapiüng aag ayaj, quiajtandeow.

8Saulo tayamb ombas monyar andeac

Teat Jesús1 Aaga naxey nenüt Saulo quiaj,

aton tajneaj majaw mandeow a Este-ban.

Tiül aaga nüt quiaj, witiüt noicnadam moncüy wüx ombasüwmonyar andeac Teat Jesús monlüytiül Jerusalén. Ndoj meáwan tümbmawüniw oleajiw, tambüw andüyiwtiül iüt Judea, at tiül iüt Samaria.Áagan ajcüw apóstoles ngo mawüwquiaj. 2 Ndoj acas monxey monyambTeat Dios taxainguiw a Esteban,taquiüjpüw mamiütüw, xeyaytajiüntsüw wüx ombas. 3 Condomaaga naxey nenüt Saulo quiaj, tapotsmayamb ombasüw monyar andeacTeat Jesús. Tajmel tiültiül ndenmasap mayac tiül manchiüc monxeyat montaj.

Tanderac wüx Teat Jesús tiülSamaria

4 Meáwan monwün oleaj tasajüwnipilan leaw niüng tambüw wüx aaganajneajay nanderac. 5 Felipe atontamb andüy tiül noic cambaj tiülSamaria, tapots masaj nipilan wüxTeat Cristo. 6Meáwan nipilan tüjchiwolajcüw manguiayiw leaw apiüng Fe-lipe, aton tajawüw xeyay ateócan

Page 213: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 8:7 210 HECHOS 8:27leaw tarang. 7 Xeyay nipilan leawalwüx ombasüw nimeech, tajneajiw.Wüx tawüwaaga nimeech quiaj, tepa-jüw napac. At xeyay nipilan axom ne-jiw napat monandeow, altiül landeowowix landeow oleaj, altiül necoex,pero tümb majneajiw. 8 Quiaj xeyaytapac omeajtsüw ajcüwa nipilan tiülaaga cambaj quiaj.

9 Alquiaj nop naxey nenüt Simón.Nej aton arang quiripite ateócan tiülaaga cambaj quiaj. Naleaing nejaxot oniiügaranmawaiich nipilan tiülSamaria. Apiüng nej nop naxey xeyaynetam ajlüy. 10 Aaga naxey quiaj, an-guiayiw andeac nej namix monguichat natangtang nipilan, apiüngüw:

―Aaganaxey quiaj, naleaing xeyayambeol nej Teat Dios ―awüw.

11 Xeyay ayariw nej andeac, cosnej axot oniiügaran arang quiripiteateócan. Lamawaiich nejiw xeyaynüt wüx aag ayaj. 12 Nganüy wüxtanguiayiw nguineay andeac a Felipecos tasaj nejiw nguineay alndom ma-jlüyeran tiül micambaj Teat Dios; ytasaj nejiw aton wüx Teat Jesucristo,quiaj tayariw. Condom tayariw yow,monxey at montaj. 13 Quiaj aagaSimón tapiüng lamayar Mipoch TeatDios, ndoj tayar yow. Condom tambmaquiiüb a Felipe nguiajantanej. Nejxeyay mbayaw wüx ajaw nguineay aFelipe arang cuajantanej nadam ateó-can leaw ngomeaag ajaraw.

14 Ajcüwa apóstoles monlüyJerusalén, wüx tanguiayiw nipilanmonaw Samaria lamayariw MipochTeatDios, quiaj tüjchiwmambaPedromaquiiüb a Juan mambüw quiaj,mambeolüw a Felipe. 15 Nejiw wüxtapeayiw quiaj, tatüniw ocueaj TeatDios müüch Nangaj Espíritu ajcüwanipilan quiaj. 16 Cos nejinguindtiül nejiw nganaw mayariw NangajEspíritu ocueaj Teat Dios. Nejiwtayariw áagan yow wüx minüt TeatJesús. 17Quiaj a Pedro y Juan tayacüwowixaw wüx omalüw ajcüwa nipilanquiaj, quiaj tiün wüx ombasüw nejiwNangaj Espíritu ocueaj Teat Dios.

18 Aaga Simón wüx tajaw nguineayajcüwa apóstoles ayacüw owixawwüx omalüw nipilan, quiaj apeaywüxombasüw nejiw aaga Nangaj Espírituocueaj Teat Dios. Quiaj tandiümmüüch nejiw tomiün. 19 Tasaj nejiw:

―Ijchan xic aton narang aag ayaj,nüjchiw mayariw Nangaj Espírituocueaj Teat Dios jangantanej nipilanleaw sanayac xiwix wüx omal nej―ajnejiw.

20Quiaj tasaj nej a Pedro:―Ijoy ninguiün aaga tomiün quiaj,

ich ndrom imbas anaag, cos iquetendiüm mengal aaga leaw Teat Diosüüch, ǘüchan. 21 Ique ngo matüchic meaand aag ayaj, ngome minajiüt,cos Teat Dios ajaw imeaats ngomenajneaj. 22Nganüy icueat aaga xeyayngo majneaj temerang quiaj, itünocueaj Teat Dios sitiül alndommawünwüx omeaats aaga xeyay ngo majneajipiüng tiül imeaats quiaj. 23 Xiquesajaw ique xeyay ngo majneaj alwüximeaats. Ijlüyay wüx irang ngo ma-jneaj ―aj nej.

24Quiaj tasaj nejiw a Simón:―Itüniün ocueaj Teat Dios mam-

beol xic, ngana namongoch aaga ip-iüngan quiaj ―aj nejiw.

25 Condom a Pedro y Juan, wüxlandoj majüiquichaw wüx Teat Jesús,at wüx landoj mandeacüw MipochTeat Dios, quiaj tandilileaw alinombandüyiw Jerusalén. Xeyay cambajtiül Samaria leaw niüng tamongoj,tasajüw nipilan wüx Mipoch TeatDios.

Felipe tangoch nop naxey nawEtiopía

26 Condom nop ángel ocueaj TeatDios tasaj a Felipe, tapiüng:

―Ernguialeateay, quiür indüycawac, ingoch aaga tiiüd imiünJerusalén andüy Gaza. Aaga tiiüdquiaj, amb tiül wajchiüc among―aw.

27 Quiaj tamb a Felipe. Ndoj tan-goch nop naxey naw tiül iüt Etiopía,eunuco nej, pero ajiür nadam na-jiüt ocueaj nop najtaj nenüt Candace.Aaga najtaj quiaj minatang nenajiüt

Page 214: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 8:28 211 HECHOS 9:5nej tiül iüt Etiopía. Aaga naxey quiaj,acül teowix nej meáwan tomiün. Nejtamb Jerusalén marang casa TeatDios. 28Wüx tajtsor alchetem tiül mi-carret nej, tenguial mateow MipochTeat Dios tiül aaga nawiig tarangIsaías, nendeac andeac Teat Dios.29 Quiaj Nangaj Espíritu ocueaj TeatDios tasaj a Felipe:

―Quiür itüch aaga carret quiün,indüüb mamb―aj nej.

30 Quiaj tamb a Felipe matüch acarret. Tanguiay aaga naxey quiajtenguial mateow Mipoch Teat Diosleaw tarang Isaías. Tatün manguiay,tasaj:

―¿Teat, ixom imeaats wüx aagtemeteow quiaja? ―aj.

31Quiaj tapiüng aaga naxey:―¿Nguineay sanaxom ximeaats

sitiül ngo majlüy aljane maquiaachxic? ―aw.

Ndoj quiaj tasaj a Felipe majtep tiüla carret chetem aweaag.

32 Aaga Mipoch Teat Dios niüngtenguial mateow, apiüng:Wüx taquiüraab mamb mandeow,

ajlǘyan ngo menojteay, atnejnop sap.

Atnej nop quicheech sap wüx ajerepmilan nej, ngo mepaj.

Atquiaj a nej aton wüx tandeow, ngomajcüy majaw monbiy nej.

33 Nej tüünd mamongoch monxing,ndoj ngome tajaraw cuaneasoet.

¿Jane alndom mapiüng meáwan ngomajneaj tarangüw wüx ombasnej ajcüwa nipilan quiaja?

Cos tambiyaw nej ningüy wüx iüt.34Quiaj tatünmanguiay aaga naxey

quiaj, tasaj a Felipe:―Isaj xic teat, ¿jane wüx ombas

apiüng aaga nendeac andeac TeatDios quiaja? ¿Apiüng wüx nejáyanquiaja, ngwüy apiüng wüx alinop al-jane? ―aj.

35CondomFelipe tapotsmaquiaachnej ajan wüx aaga poch quiaj. Tapotsmasaj nej wüx Mipoch Teat Diosleaw tandeac Teat Jesús. 36 Condom

wüx tatüchiw niüng ajlüy yow, quiajtapiüng aaga naxey quiaj:

―Joyaj yow ¿quia ngondom nayaryowa? ―aw.

37Quiaj tapiüng a Felipe, tasaj nej:―Alndom sitiül iyaag naleaing la-

jmel tiül imeaats Mipoch Teat Dios―aj nej.

Quiaj tapiüng aaga naxey quiaj:―Nganüy lanapiüng naleaing aaga

Teat Jesucristo quiaj Micual nej TeatDios ―aw.

38 Quiaj tapiüng lombom a carret.Condom tawüw tiüt ijpüéj, tambüwtajmeliw tiül yow, Felipe maquiiübaaga naxey quiaj. Quiaj tüüch nej yowa Felipe. 39 Condom wüx tawüw im-iün tiül yow, quiaj a Nangaj Espírituocueaj Teat Dios tawün quiaj a Felipe.Aaga naxey quiaj, ngo maxom majawnguia tandüy a Felipe. Condom tambmaquiiüb mitiiüd nej apac omeaats.40Felipe camümmayaag altiül cambajAzoto. Quiaj tamb tapots mandeacMipoch Teat Dios tiültiül meáwancambaj niüng tamong, atánan quiajtatüch tiül cambaj Cesarea.

9Saulo tayar andeac Teat Jesús(Hch. 22:6-16; 26:12-18)

1 Pues aaga Saulo ngo mamongajcüy majaw minipilan Teat Jesús,andiüm mambich mambiy meáwan.Quiaj tamb majaw natang miteaats.2 Tatün nawiig majoy majüiquich tiülnangaj iüm tiül Damasco, alndommasap matsaag meáwan mondüübTeat Jesús leaw apmaxom, maseymonxey masey montaj. Ndojapmaquiiüb mamb andüy Jerusalén.3 Naleaing wüx aleamb tiül tiiüdlaliüc matüch Damasco, quiaj tajawnoic ran imiün cielo, anmarraj nej,ayey nej tiüt. 4 Quiaj tajmiüc aSaulo. Condom tanguiay andeac nopnendeac, tapiüng:

―Saulo, Saulo ¿neol tapotsmeyamb ximbas mejcüy mejawxique? ―aw.

5Nej, quiaj tapiüng:―¿Jan ic teat? ―aw.

Page 215: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 9:6 212 HECHOS 9:22Quiaj tasaj nej aaga nendeac quiaj:―Xique aaga Jesús, leaw ique ten-

guial meyamb ombas mejcüy mejaw.Ngo majneaj mejcüy, cos andüy miünwüx imbas irang memongoch ngomajneaj, atnej nop jayats wacüx wüxatoel, quiaj atileran ―aj nej.

6 Quiaj mbayaw, ancambeapmbea-peay. Tapiüng:

―Jow nganüy Teat ¿cuane indiümmejaw naranga? ―aw.

Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Witiür, quiür itüch tiül aaga cam-

baj quiün. Quiaj apmesoic cuane ne-tam merang ―aj nej.

7Ajcüwa monxey monquiiüb Sauloalombomoj quiaj, xeyay lambayajowaton. Cos anguiayayej andeac aaganendeac, pero naleaing ngo max-omüw majawüw nejinguind. 8 Quiajwitiüt tiüt a Saulo; pero wüx taleaaigoniiüg ngo maxom majaw nicuajind.Quiaj taquiüraab mamb, naneteteranowix, tamb andüy Damasco. 9 Tajlüyquiaj er nüt ngomaxommajaw nicua-jind nicuajind, ngo met, ngo manga-neow.

10 Tiül aaga nüt quiaj altiülDamasco nop minipilan Teat Jesúsnenüt Ananías. Aaga naxey quiajaleaic tajaw atnej aǘm, cos Teat Jesústejüiquichay majaw nej. Tasaj:

―¡Ananías! ―aj.Ananías tapiüng:―Sal ningüy Teat ―aw.11Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Ernguialeateay, quiür iquiiüb

aaga calle nasoic Naleainguiay, itünmenguiay aniüng Judas. Alquiaj nopnaxey nenüt Saulo naw Tarso, nejnganüy nganüy cam tenguial ataagorar. 12Nej aton lanüüch majaw atnejaǘm, nop naxey nenüt Ananías lajmelniüng nej axood, apmayac owix nejwüx omal nej, quiaj aprram oniiügnej alinomb―aj nej.

13 Ananías wüx tanguiay aag ayaj,tapiüng:

―Teat, xique lananguiay xeyaynipilan andeacüw wüx aaga naxeyquiaj, apiüngüw nej xeyay ngo

majneaj teamarang wüx ombasüwminipilan tiül Jerusalén. 14 Nganüylapeay ningüy, ajamiün nawiigocueajiw montangtang miteaats,quiaj alndommasapmatsaagmeáwanmondüüb ic ―aw.

15Quiaj tasaj nej Teat Jesús:―Quiür, cos aaga naxey quiaj la-

narriiüd marang xenajiüt. Nej ap-mamb mandeac xic wüx tiül palpál-wüx nipilan, at niüng ajlüyiw mi-natangüwmonajiüt, at tiül micual iütIsrael aton. 16 Cos xique sanüüch ma-jaw nguineay apmamongoch xeyayngo majneaj áag andüüb xic ―aj nej.

17 Quiaj tamb a Ananías andüy tiülaaga nden niüng axood Saulo. Wüxtapeay quiaj, tayac owix wüx omal aSaulo. Tasaj:

―Teat Saulo, aaga Teat Jesústejüiquichay mejaw tiül tiiüd wüxtewiün, nej nesaj xic niün nüüch raminiiüg alinomb. Aton aliüc NangajEspíritu ocueaj Teat Dios majlüy wüximbas ―aj.

18 Andǘüban ajmiüc imiün teoni-iüg nej atnej milil cüet. Quiaj ratoniiüg nej a Saulo. Condom quiajwitiüt, tamb mayar yow. 19 Saulo wüxlandoj üet, landoj anganeow, quiajtayar apac alinomb. Condom tacülquiaj acas nüt maquiiüb minipilanTeat Jesús monlüy tiül Damasco.

Saulo tandeac wüx Teat Jesús tiülDamasco

20 Quiájan tamb meáwan tiülajcüwa sinagogas tiül Damascomandeac masaj nipilan, naleaingaaga Teat Jesús Micual Teat Diosnej. 21 Quiaj mbayatoj meáwan janetanguiayiw andeac nej, tapiüngüw:

―¿Neol, ngome nej aag ayajtasap xeyay minipilan Teat Jesústiül Jerusalén? ¿Neol ngome áagiün marang ningüy, masap matsaagminipilan Teat Jesús maquiiüb andüyteombasüw montangtang miteaatsa?―awüw.

22 Naleaing aaga Saulo taxomomeaats xeyay masaj nipilan, áagngondom mangochiw nej andeac

Page 216: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 9:23 213 HECHOS 9:40ajcüwa judíos moncül tiül Damasco,cos tasaj nejiwnaleaing Teat Jesús aagayaj a Cristo leaw netam miün.

Saulo tawün oleaj23 Wüx lamajiür xeyay nüt acül

quiaj, quiaj ajcüwa judíos tandeacüwnóiquian apmambiyaw nej. 24 PeroSaulo tanguiay aag ayaj. Maseytajiürüw mbeay mbeay cambajnüt ongwiiüts cos andiümüw mas-apüw mambiyaw, pero ngondommambiyaw. 25 Condom minipilanTeat Jesús tawüniw nej ongwiiüts;tayacüw nej tiül nop nadam nchep,tamongochiw nej amb nic coetneyey tiüt cambaj. Aaga coet quiaj,najtep oleaj xeyay, narangüch piedra.Atquiaj taw wüx.

Saulo al Jerusalén26 Wüx tapeay tiül Jerusalén a

Saulo, tandiüm maquiüjpüw tiülminipilan Teat Jesús; pero naleaingnejiw timboloj mandüyiw nej; aya-jcüw ngome naleaing minipilan nejTeat Jesús. 27Quiaj a Bernabé tambeolnej, taquiiüb nej mamb andüy niüngajlüyiw apóstoles. Condom tapotsmasaj nejiw wüx a Saulo nguineaytajaw Teat Jesús tiül tiiüd. At tasajnejiw cuane tasaj nej Teat Jesús, atontasaj nejiw nguineay tandeac wüxTeat Jesús tiül Damasco, ngo mimbol.28 Condom quiaj tacül tiül Jerusaléna Saulo maquiiüb nejiw, ambüwnguiajantanej maquiüjpüw. 29 Nejngo mimbol mandeac wüx Teat Jesús.At aton tasajsaj ajcüwa mondeacgriego; pero nejiw ngo mayariwnej andeac; tayambüw nguineaymambiyaw. 30 Wüx minipilan TeatJesús tanguiayiw aag ayaj, quiajtaquiüjpüw nej mamb andüy Cesarea.Condom naw quiaj tüjchiw nej mambandüy Tarso.

31Tiül aaga nüt quiaj tajlüy najneá-jan tiül meáwan niüng canchiüjowminipilan Teat Jesús. Lango majcü-yaran majarawüw tiül meáwan cam-baj tiül Judea, tiül Galilea, at tiülSamaria. Tayacüw wüx omeajtsüw

mandüjpiw leawa tandeac Teat Jesús,tarangüw leaw andiüm Teat Dios.Quiaj texeyayiw, cos tambeol nejiwNangaj Espíritu ocueaj Teat Dios.

Tajneaj Eneas32 Condom alinoic nüt wüx tamb

a Pedro mamong tiül tiül cambajniüng ajlüyiw minipilan Teat Jesúsmajaw cuane arangüw, quiaj tambaton tiül cambaj Lida. 33 Taxom quiajnop naxey nenüt Eneas. Aaga naxeyquiaj lamajiür ojpeacüw neat acülwüx mats, androoch nej ombas mo-nandeow. 34Quiaj tasaj nej a Pedro:

―Teat Eneas, Teat Jesucristolamataag ic majneaj, witiür, ixaingmimats ―aj.

Andǘüban ajneaj aaga naxey quiaj,witiüt. 35 Wüx tajawüw nej lajneaj,meáwan nipilan tiül Lida, at monawtiül cambaj Sarón aton tandüjpiwTeat Jesús.

Dorcas tapac alinomb36Tiül aaga nüt quiaj, altiül cambaj

Jope nop najtaj minipilan Teat Jesúsnej aton, nenüt Tabita. Aag ayaj na-soic Dorcas tiül ombeay griego. Nejxeyay najneaj arang, at ambeol nip-ilan ngo majiür. 37 Wüx aaga nütquiaj, tiün andeow a Dorcas, tandeow.Condomwüx landoj axejmbeacharan,taquiüraab majmel cawüx tiül ambijpüw iüm. 38 Pues aaga cambaj Jopengome xeyay miünquiaj ajlüy aweaagcambaj Lida, niüng ajlüy Pedro. Wüxminipilan Teat Jesús monaw Jopetanguiayiw Pedro altiül cambaj Lida,quiaj tüjchiw mamb ijpüw monxeymasajüw:

―Teat, irang favor, mac najen me-jaw xicon ningüy tiül Jope ―awüw.

39Quiaj tamb a Pedro maquiiüb ne-jiw. Wüx tapeay quiaj, taquiüjpüwnej mamb andüy cawüx tiül ambijpüw iüm. Camüm mapeay quiaj,andǘüban mayeyiw nej tiüt monlem-ben omal montaj, ajiüntsüw. Tüjchiwnej majaw apixaw nejiw arang Dor-cas wüx almapac. 40 Condom Pe-dro tawün nejiw quiaj meáwan, ndojtaquieel tiüt micos nej mataag orar

Page 217: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 9:41 214 HECHOS 10:19Teat Dios. Condom ndiliteay majawaaga nandeow quiaj, tasaj:

―Tabita, witiür ―aj.Quiaj taleaaig oniiüg aaga najtaj

quiaj, wüx tajaw a Pedro quiajwitiüt chetem. 41 Pedro, quiajtandic owix nej masap owix a najtaj,tawitich lembem. Condom, quiajtapaj miünüw minipilan Teat Jesúsat monlemben omal montaj. Wüxtajngotoj majawüw, quiaj tajawüwlapac. 42 Aag ayaj tanguiayaranmeáwan tiül cambaj Jope, ndojxeyay nipilan tandüjpiw Teat Jesús.43 Condom Pedro tacül tiül cambajJope xeyay nüt, aniüng nop naxeynenüt Simón, nop nerang najiüt wüxtaag.

10Pedro alaniüng Cornelio

1 Altiül cambaj Cesarea nop naxeynenüt Cornelio, minatang noic ajlüysoldados nasoic Italiana. 2Aaga naxeyquiaj, xeyay ayamb Teat Dios, xeyayandiüm marang leaw andiüm TeatDios, nóiquian maquiiüb meáwanleaw al aniüng nej. At aton xeyayambeol nipilan tiül aaga cambaj quiaj.Nej ajlüyay matün ocueaj Teat Diosmambeol nej. 3 Aaga naxey quiaj,ranüy tüünd majaw atnej aǘm, tajawnop ángel ocueaj Teat Dios andüywüxnchejliow nüt. Tajaw aaga ángel quiajtajmel niüng ajlüy nej. Condom tasajnej:

―¡Teat Cornelio! ―aj nej.4Cornelio mbayat xeyay wüx tajaw

a ángel. Quiaj tapiüng:―¿Cuane Teat? ―aw.Quiaj tasaj nej a ángel:―Teat Dios teamanguiay aag itün

ocueaj, teamajaw nguineay imbeolnipilan ngo majiür. 5 Nganüy iichmambüw acas monxey tiül cambajJope,majanüwmiünnopnaxeynenütSimón, aag ayaj nasoic Pedro. 6 Nejacül aniüng nop naxey nenüt Simón,aaga nerang najiüt wüx taag. Aaganden quiaj ajlüy mbeay ndec. Nej a

Pedro quiaj, apmasaj ic cuane netammerang ―aj nej.

7 Wüx laámb aaga ángel tenguialandeac aweaag, quiaj Cornelio tapajijpüwmonrangminajiüt nej, at alinopsoldado neyamb Teat Dios. 8 CondomCornelio wüx landoj masaj nejiwmeáwan cuane tajaw, quiaj tüüch ne-jiw mambüw tiül cambaj Jope ma-janüw miün a Pedro.

9 Amb alinoic nüt nejiw aliw tiültiiüd, laliüc mapeayiw Jope. Aagayaj laliüc lembem nüt. Pedro tajtepandüy cawüx mal iüm mataag orar.10 Condom tind üet a Pedro. Ten-guialeámban arangüch üet nej, aleaictajaw atnej aǘm. 11 Quiaj taxom ma-jaw atnej lejquiat a cielo. Tajaw aliücimiün tiül cielo andüy wüx iüt atnejnoic nadam püy, naoeloeleran oxing,tenguial aw tiüt. 12 Tiül aaga püyquiaj, altiül cuajantanej nimal. Altiülnimal nejiür apiquiw oleaj; altiül ni-mal nesatatüy tiüt ajüy; altiül quiecaton. 13 Quiaj tanguiay a Pedro an-deac nop nendeac, tasaj nej:

―Pedro, witiür imbiy aag ayaj, it-samb―aj nej.

14Quiaj tapiüng a Pedro:―Ngwüy Teat, cos xique nómban

ngome aag natsamb ajcüwa ngo ma-jneaj nimal quiaj leaw xicona ngon-dom natsamban―aw.

15 Quiaj tendeac amb ijmbüw aaganendeac quiaj, tasaj nej:

―Leaw lamapiüng Teat Diosnajneaj matsaramb, ique ngondommepiüng ngo majneaj ―aj nej.

16 Aag ayaj tajaw arojmbüw. Con-dom, quiaj xaijnguiat alinomb aagapüy quiaj, andüy tiül cielo. 17 Pedroaliün wüx aag ayaj, tenguialeámbanmayamb omeaats nguineay amb aagalandoj majaw quiaj. Quiaj apeayiwmbeay nden ajcüwa monxey üüchnejiw mambüw a Cornelio, cos lan-doj matüniw manguiayiw nguianeacül a Simón. 18 Quiaj tendeacüw,tatüniw manguiayiw, sitiül quiaj ax-ood nop naxey nenüt Simón na-soic Pedro. 19 Pedro tenguialeámban

Page 218: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 10:20 215 HECHOS 10:38mayamb omeaats wüx aaga landojmajaw quiaj, quiaj tasaj nej NangajEspíritu ocueaj Teat Dios:

―Joyaj arojpüw monxey lapeayiwmayambüw ic. 20 Nganüy iriow tiütquiür ijawüw, iquiüjpüw mamb ndemechiw imeaats. Cos xique nejchiüsmiünüw ningüy ―aj nej.

21 Quiaj taw tiüt a Pedro majawajcüwa monxey neech nejiw miünüwa Cornelio. Condom tasaj nejiw:

―Jogüy xic, teat. ¿Aleaic iyambanxic wüx tewiünan ningüye? ―aj ne-jiw.

22Nejiw quiaj tapiüngüw:―Nop minatang soldado nenüt

Cornelio nesaj xicon niünan. Aaganaxey quiaj xeyay najneaj arang,ayamb Teat Dios. Aton meáwan nip-ilan judío apiüngüw nej xeyay na-jneaj arang. Nop ángel ocueaj TeatDios landoj masaj nej miün mejanüchmeamb aniüng nej manguiay leawique apmesaj ―awüw.

23 Quiaj tamelich nejiw a Pedro,tüüch nejiw nguiane maxojtüw. Wüxlarraw tiüt amb alinoic nüt, quiajtamb a Pedromaquiiüb nejiw. At atontambüw alacas minipilan Teat Jesúsmoncül tiül Jope.

24Larraw tiüt amb alinoic nüt, quiajtatüchiw tiül cambaj Cesarea. Corne-lio tenguial macül nejiw; laǘmb ma-paj meáwan acualaats nej, at meáwanleaw xowüy andeac aweaag. 25 Wüxtajmel tiül nden a Pedro, quiaj tamba Cornelio mangoch nej, taquieel tiütmicos nej teombas a Pedro. 26Quiaj aPedro tawitich nej, tasaj:

―Witiür teat, cos xique aton nipi-lan xic sat ic ―aj nej.

27 Tenguial andeac aweaagtajmeliw tiül iüm. Quiaj tajawxeyay nipilan lacanchiüjow quiaj.28 Condom quiaj tasaj nejiw a Pedro:

―Icona lamejawan nguineay nopnipilan judío ngondom maquiiüb tiülpálwüx nipilan; at ngondom majmelaniüngüw nejiw. Pero Teat Dioslamüüch xic najaw, nejinguind nip-ilan ngondom mapiürang ngo ma-jneaj, ngo metam nej. 29 Pares wüx

tasoiquiüs niün, quiaj tiünas, ngonapiüng nicuajind. Nganüy sandiümnanguiay ¿neol tepajan xic niün? ―ajnejiw.

30 Quiaj tapiüng a Cornelio, tasajnej:

―Xique lamajiür apeic nüt, aagaores cam andüy wüx nchejliow nüttaiündas, tenguial sataag orar ningüysaniüng. Quiaj tajawas nop naxeyalembem niüng sajlüy, xowüy lalitlitapix nej. 31 Condom tasaj xic aaganaxey quiaj, tapiüng: “Cornelio, TeatDios teamanguiay leaw itün ocueaj,aton teamajaw nguineay imbeol nipi-lan ngo majiür. 32Nganüy iich mambmajanüchmiünnopnaxey altiül cam-baj Jope, nenüt Simón nasoic Pedro.Aaga naxey quiaj axood aniüng Simónaaga nerang najiüt wüx taag, acülmbeay ndec. Wüx apmapeay aaganaxey quiaj, nej apmasaj ic cuane ne-tam merang”, aw. 33 Quiaj tüjchiüsmamb mejanüch. Nganüy ique na-jneaj irang cos lerpeay. Meáwanxicona sajlüyiün ningüy naranganleaw Teat Dios andiüm, nanguiayiünmeáwan leaw nej lamasaj ic mesajxicon ―aj nej.

Pedro tandeac aniüng Cornelio34 Quiaj a Pedro tendeac masaj ne-

jiw, tapiüng:―Nganüy lanajaw Teat Dios

andiüm jangantanej nipilan, ngomapiüng wüx jane netam, janengwüy. 35 Nej najneaj majawmeáwan nipilan tiül meáwan cambajwüx iüt jane apmayamb nej, janeapmarang najneaj. 36 Teat Diostüüch manguiayiw mipoch nej aagacambaj Israel, pero tapiüng nejnajneájan majaw meáwan nipilanleaw apmayar andeac Teat Jesucristo.Aaga Teat Jesús quiaj, minatangocueaj meáwan nipilan. 37 Iconalamenguiayiün cuane tajlüy meáwantiül iüt Judea. Aag ayaj tamelich tiülGalilea, wüx Juan landoj maquiaachnipilan cuane netam marangüw paraalndom mayariw yow. 38 Lamejawanaton nguineay Teat Dios tayac Nangaj

Page 219: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 10:39 216 HECHOS 11:12Miespíritu nej wüx ombas TeatJesús naw Nazaret para marangcuajantanej. At lamejawan nguineayTeat Jesús tarang xeyay najneaj cosTeat Dios almaquiiüb nej. Nej atontüüch majneaj meáwan nipilan leawüüch nejiw michachiw nimeech.39Xicona tajawasan naleaingmeáwanleaw tarang Teat Jesús tiül iüt Judea,at tiül Jerusalén. Condom tayacüwnej wüx cruz mandeow. 40 AagaJesús quiaj Teat Dios tapacüüch nejwüx er nüt; tüüch nej mejüiquichaynajawan. 41 Ngome meáwan nipilantajawüw nej, áagan xicona leawlasarriiüdaranan nandeacan wüx nejcuane tarang. Xicona tajawasan, costetesan, tanganeowasan naquiüjpanwüx landoj apac alinomb. 42 Nejtasaj xicon namban nasajan nipilan,napiüngan naleaing Teat Dioslamayac nej majaw wüx asoetmeáwan nipilan, leaw aliün mapac atleaw landeow. 43 Meáwan mondeacandeac Teat Dios lamapiüngüw wüxnej tanomb. Tapiüngüw meáwanleaw apmayar andeac Teat Jesús,Teat Dios apmawün wüx omeaats nejasoetiw nejiw―aw.

Nipilan ngome judio ayariw NangajEspíritu

44 Tenguialeámban mandeac aPedro wüx aag ayaj, quiaj tiünNangaj Espíritu ocueaj Teat Dios,tajmiüc wüx ombasüw meáwannipilan leaw teamanguiayiw andeacnej. 45 Quiaj mbayatoj ajcüwa judíosmonyar andeac Teat Jesús leawtambüw maquiüjpüw teat Pedro, costajawüw nguineay ajcüwa nipilanngome judío lamayariw NangajEspíritu aton. 46 Cos teamanguiayiwlamandeacüw alinoic ombeayiün,teamapiüngüw najneajay lamarangTeat Dios. 47 Condom tasaj nejiw aPedro:

―¿Alndom aljane mapal, ngo ma-yariw yow ajcüwa nipilan quiaja? Cosnejiw aton lamayariwNangaj Espírituatnej icootsa ―aj nejiw.

48 Quiaj a Pedro tapiüng müüchnejiw mayariw yow wüx minüt TeatJesús. Condom tasajüw a Pedromacülquiaj alacas nüt maquiiüb nejiw.

11Teat Pedro tamb Jerusalén masaj

minipilan Teat Jesús nguineay tarang1 Condom ajcüw apóstoles y alde-

mas minipilan Teat Jesús monlüy tiülJudea tanguiayiw nguineay ajcüwanipilan ngome judíos aton lamayariwMipoch Teat Dios. 2 Wüx tapeayJerusalén a Pedro, quiaj taliquiaw nejajcüwa judíos leaw lamandüjpiw TeatJesús. 3Tasajüw:

―¿Neol teamb aniüngüw nipilanngome icootsa meretiün mequiüj-pana? ―ajüw nej.

4Quiaj tapotsmasaj nejiw a teat Pe-dro andüübndüjpeay nguineay tajlüy,tapiüng:

5 ―Xique sal tiül cambaj Jope,tenguial sataag orar. Quiaj tajawasaleaic atnej saǘm. Tajawas aliücimiün tiül cielo atnej noic nadampüy, ndeaan oxingxing; aag ayajtiün andüy niüng sajlüy. 6 Tajawasmajneaj tiül aag ayaj. Quiaj tajawasaltiül cuajantanej nimal nejiürapiquiw oleaj; altiül napat nimal,altiül nimal nesatatüy tiüt ajüy,altiül quiec aton. 7 Quiaj tanguiayiüsandeac nop nendeac, tasaj xic:“Pedro, witiür imbiy cuajantanejaag ayaj, itsamb”, aj xic. 8 Quiaja xique tasajas: “Ngwüy Teat, cosxique nómban ngomeaag natsambajcüwa ngo majneaj nimal quiaj,leaw xicona ngondom natsamban”,saj. 9 Quiaj tasaj xic amb ijmbüwaaga nendeac imiün tiül cielo:“Leaw lamapiüng Teat Dios najneajmatsaramb, ique ngondom mepiüngngo majneaj”, aj xic. 10 Aag ayajtajawas arojmbüw. Condom, quiajxaijnguiat alinomb andüy tiül cielo.11 Condom, quiaj tapeayiw quiajarojpüw monxey niüng saxoodmayambüw xic, müjndiw miünüwimiün Cesarea. 12 Quiaj tasaj xic

Page 220: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 11:13 217 HECHOS 11:30a Nangaj Espíritu ocueaj Teat Diosnamb naquiüjpüw nde nachiwximeaats. Tambüw aton maquiüjpüwxic ajcüwa anaíw monyar andeacTeat Jesús cam. Tajmelasan aniüngnop teat naxey. 13 Aaga teat naxeyquiaj tasaj xicon nguineay tajaw nopángel aniüng nej, lembet niüng ajlüynej, tasaj nej: “Ijchaw mambüw acasmonxey andüyiw Jope, majanüwmiün nop naxey nenüt Simón, nasoicPedro. 14 Aaga naxey quiaj apmasajic nguineay alndom maw isoetiün,mequiiüb meáwan leaw al iniüng”,aj nej. 15 Wüx tandeacas nasajüw,quiaj tayariw Nangaj Espíritu ocueajTeat Dios atnej tayariiüts nomb.16 Quiaj leaad ximeaats nguineaytasaj icoots Teat Jesús wüx tapiüng:“Juan naleaing tüüch yow nipilan,aag ayaj náagan yow. Nganüy a iconaapmeajndiün Nangaj Espíritu”, aw.17 Sitiül Teat Dios lamüüch nejiwNangaj Espíritu aton, atnej tüüchicoots wüx tayariiüts andeac TeatJesucristo ¿jow nganüy a xique, janexic napiüng napal leaw andiüm TeatDios? ―aj nejiw a Pedro.

18 Wüx ndot manguiayiw aag ayaj,quiaj ndijchiütoj, apac omeajtsüw,tapiüngüw:

―¡Najneajay lamarang Teat Dios!Nganüy naleaing Teat Dios lamüüchnipilan ngome judíos leaam omea-jtsüw ngo majneaj teamarangüw ymacueatiw, cos atquiaj nejiw atonalndom mapacüw meáwan nüt tiülcielo ―awüw.

Minipilan Teat Jesús monlüy tiül An-tioquía

19 Nganüy ajcüwa minipilan TeatJesús leawa tawüniw oleajiw ajanwüxtajlüy nadam moncüy wüx tambi-yaran Esteban, altiül tatüchiw tiüliüt Fenicia; altiül tambüw Chipre; al-tiül tatüchiw tiül cambaj Antioquía.Nejiw ngo masajüw meáwan nipilanwüx aaga najneaj nanderac wüx TeatJesús, áagan nipilan judío tasajüw.20 Condom acas monyar andeac TeatJesús monaw tiül Chipre, at monaw

tiül cambaj Cirene, tambüw tiül cam-baj Antioquía. Wüx tapeayiw quiaj,tasajüw nipilan griegos wüx aaga na-jneaj nanderacwüx Teat Jesús. 21TeatDios xeyay tambeol nejiw; quiaj xeyaynipilan tayariw Mipoch Teat Dios,tacueatiwmeáwanngomajneaj leawatarangüw.

22Minipilan Teat Jesús monlüy tiülJerusalén wüx tanguiayiw aag ayaj,quiaj tüjchiw mamb andüy Antioquíaa teat Bernabé mamb mambeol ne-jiw. 23Wüx tapeay quiaj a teat Bern-abé, xeyay tapac omeaats wüx ta-jaw nguineay lamambeol nejiw TeatDios. Quiaj tasaj nejiw mayacüwwüx omeajtsüw Mipoch Teat Diostanaámb, nde macueatiw. 24 TeatBernabé najneaj omeaats, nómbanngo machiw omeaats wüx Teat Dios.At cos xeyay ambeol nej Nangaj Es-píritu, xeyay nipilan tayariw MipochTeat Dios.

25 Ndoj tamb a Bernabé andüytiül cambaj Tarso mayamb a Saulo.Wüx taxom, quiaj taquiiüb mambandüy Antioquía. 26 Quiaj tacüliwmaquiüjpüw monyar andeac TeatJesús nomb neat; taquiajchiw xeyaynipilan wüx Mipoch Teat Dios.Tiül Antioquía tamelich masoiquiwCristiano nejiw leaw monyar andeacTeat Cristo.

27 Tiül aaga nüt quiaj, tapeayiwAntioquía acas mondeac andeac TeatDios monaw Jerusalén. 28 Nop tiülnejiw nenüt Agabo. Aaga naxeyquiaj tasaj nej Nangaj Espíritu ocueajTeat Dios nguineay apmajlüy alinoicnüt. Quiaj witiüt masaj monyar an-deac Teat Jesús wüx alcanchiümoj;tapiüng laliüc majlüy montiün andüytiül meáwan cambaj, ngome apma-jlüy nüeteran. Aag ayaj naleaingtajlüy wüx Claudio tarang natang ne-najiüt tiül Roma. 29 Quiaj minipi-lan Teat Jesús monlüy tiül Antioquíatapiüngüw anopnopoj apmambeolüwmonyar andeac Teat Jesús monlüytiül Judea; apmüjchiw leaw alndom.30Naleaing atquiaj tarangüw, tüjchiw

Page 221: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 12:1 218 HECHOS 12:16mamb aaga leaw üjchiw quiaj ma-joyiw mamb a Bernabé maquiiüba Saulo, müjchiw montangtang tiülmonyar andeac Teat Jesús monlüytiül Judea.

12Tandeow Jacobo, Pedro tayacüch tiül

manchiüc1Wüx aaga nüt quiaj, aaga Herodes

minatang nenajiüt tayamb ombasminipilan Teat Jesús. Tasap acasmüüch mamongochiw xeyay ngomajneaj. 2Ndoj tapiüng mambiyarana Jacobo (Santiago minüt nej aton)micoj a Juan, tambiyaw naag espada.3 Condom Herodes wüx tajaw ajcüwajudíos najneájan majawüw aagaarang quiaj, quiaj tasap teat Pedromayac tiül manchiüc aton. Naleaingtiül aaga nüt quiaj arangüw nangosnüt wüx üetiw pan ngo majmellevadura. 4 Wüx lamasap a Pedromayac tiül manchiüc, quiaj tayacteowixaw apiquiw ajlüy soldadosmonjiür manchiüc, majiürüw. Aagayaj ajlüy apiquiw soldados tiülnoicnoic ajlüy. Cos Herodes apiüngwüx landoj pascua, quiaj apmawün aPedro mayac teowix cambaj. 5 Pedrotajiürüch majneaj tiül manchiüc.Nganüy ajcüwa minipilan TeatJesús xeyay tatajcüw orar Teat Diosmambeol nej.

Teat Dios tawün tiül manchiüc a Pe-dro

6 Tiül aaga ongwiiüts quiaj,wüx Herodes apmawün a Pedromüüch cambaj ráwan tiüt, Pedroalmameay pinawan niüng ajlüyiwijpüw soldados. Netsaag naag ijtsüwgalen; aliw tiül ombeay manchiücalijpüw soldados tenguial majiürüwnej. 7Quiaj tapeay niüng ajlüy nej nopángel ocueaj Teat Dios, anmarraj tiülmanchiüc, tareeg teombaj a Pedromapacüüch, tasaj:

―Witiür najénan―aj.Tanaámb sojndiow aaga galen net-

sajcüy owix nej. 8 Quiaj tasaj nej aángel:

―Ersoijquiay, aton isooig ipaj ―ajnej.

Pedro atquiaj tarang. Condomaagaángel tasaj nej alinomb:

―Isooig najal micamix, mac tabar―aj nej.

9Quiaj taw a Pedro tandüüb mamba ángel. Naleaing ngo majaw sitiülnaleaingmeáwan leaw lamarang aagaángel quiaj, tengwüy ajáwan. Nejapiüng aag ayaj ajáwan atnej maǘm.10 Condom tamongoj noic ombeaymanchiüc niüng ajlüy nop soldadonejiür manchiüc. Condom tamongojamb ijquiaw ombeay manchiüc niüngajlüy alinop soldado. Wüx tatüchiwaaga nadam ombeay manchiüc niüngawaran andüy tiül cambaj, aag ayajnarangüch manchiüc, lejquiat ne-jáyan quiaj. Quiaj tambüw. Condomwüx tatüchiw nots calle, quiaj tacueatnej a ángel. 11Quiaj rat andüy a Pedro,tapiüng:

―Nganüy sajaw naleaing Teat Diostüüch miün miángel nej mawün xicteowix Herodes, ngana majlüy atnejandiümüw marangüw ajcüwa nipilanjudío quiaj ―aw.

12 Atquiaj tapiüng tiül omeaats,condom tamb andüy aniüng Maríamimüm a Juan, aaga nasoic Mar-cos aton. Quiaj alcanchiümoj xeyayminipilan Teat Jesús tenguial atajcüworar. 13 Wüx tapeay mbeay nden,quiaj tendeac. Quiaj tiün nop nüxnenüt Rode majaw jane. 14 Aaga nüxquiaj wüx tanguiay andeac a Pedro,xeyay apac omeaats, ngo maleaaigombeay nden, andilílan tiüt andüytiül nden masaj nejiw lapeay a Pedro,al mbeay nden. 15 Quiaj tasajüw nejmonlüy quiaj:

―¡Nerchach! ―ajüw nej.Nej nomb apiüng naleaing. Quiaj

tapiüngüw:―Ngome nej, aag ayaj miángel nej

―awüw.16 Pedro nde asap andeac mbeay

nden. Wüx tambüw maleajquiw,

Page 222: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 12:17 219 HECHOS 13:6quiaj tajawüw naleaing. Quiaj mbay-atoj xeyay. 17 Pedro tarang owix ndi-jchiümoj. Quiaj tapots masaj nejiwnguineay tawün nej tiül manchiücTeat Dios. At tasaj nejiw:

―Ijchan manguiay a Jacobo, atmeáwanminipilan Teat Jesús―aj ne-jiw.

Condom taw quiaj, tamb.18Camüm ram tiüt mbayajow a sol-

dados. Xeyay tendeacndeacüw wüx,cos ngo majawüw nguineay taw a Pe-dro. 19 Condom Herodes tüüch mambmayambüch a Pedro. Wüx laímbmayamb ngo maxom, quiaj tandüywüx matüntün manguiay ajcüwa sol-dados monjiür manchiüc. Condomtüüch mamb maquiürajpüw mande-owüw. Ndoj Herodes taw Judea, tambmacül tiül cambaj Cesarea.

Tandeow Herodes20 Herodes xeyay tajcüy majaw

nipilan monaw tiül cambaj Tiro atmonaw tiül cambaj Sidón. Peronipilan monaw Tiro maquiiüb Sidóntandeacüw nóiquian, mambüwmajawüw aaga nenajiüt quiaj.Tandeacüw maquiüjpüw a Blastomambeol nejiw. Aaga naxey quiaj,natang nejiür najiüt ocueaj Herodes.Quiaj tatüniw ocueaj a Herodesnde majcüyaran majarawüw. Cosnejiw teamaxomüw nüeteran nawtiül meáwan cambaj leaw Herodesajlüy wüx. 21 Herodes tayac noicnüt sonongom nipilan manguiayiwandeac nej. Condom wüx tatüch anüt, tasooig najneaj apix nej, apixminatang nenajiüt. Ndoj tsotot tiülapal nej. Quiaj tapots andeac masajnipilan. 22 Quiaj tepajüw nipilannapac. Tapiüngüw:

―¡Nop dios teandeac quiaj, ngomenipilan! ―awüw.

23 Quiaj ajngot iün andeow aHerodes, tüüch nej miün andeow nopángel ocueaj Teat Dios, cos tayaag nejxeyay atam ajlüy; nganüy Teat Diosngo metam. Quiaj tandeow, tendiüc.

24Naleaing Mipoch Teat Dios tajüyxeyay, tanguiayaran nguiajantanej.

25 Bernabé maquiiüb a Saulo wüxlandoj marangüw minajiütüw nejiwtiül Jerusalén, quiaj tandilileawalinomb andüyiw Antioquía,taquiüjpüw mamb a Juan nasoicMarcos.

13Bernabé y Saulo tambüw man-

deacüw andeac Teat Dios1 Tiül nipilan monyar andeac Teat

Jesús monlüy tiül Antioquía altiülacas mondeac andeac Teat Dios, atonaltiül monquiaach wüx Mipoch TeatDios. Ajcüw ayaj nop Bernabé, alinopSimón nasoic Niger, alinop Lucio nawCirene, alinop Manaén, alinop Saulo.Aaga naxey nenüt Manaén quiaj,tatang aweaag a Herodes, aaga nena-jiüt tiül Galilea. 2 Noic nüt wüx alxe-nenguemoj tenguial anderac MipochTeat Dios aton wüx teaiündüw, quiajtasaj nejiw Nangaj Espíritu ocueajTeat Dios, tapiüng:

―Iwüniün xicueaj a Bernabémaquiiüb a Saulo marangüw xenajiütleawa lanateots nüjchiw―aw.

3 Quiaj wüx landoj aiündüw, lan-doj matüniw ocueaj Teat Dios, tay-acüw owixaw wüx omalüw a Bern-abé maquiiüb a Saulo. Condom tete-peayayej maquiüjpüw, quiaj tawüwquiaj.

Bernabé y Saulo tandeacüw MipochTeat Dios tiül Chipre

4 Condom tambüw niüng NangajEspíritu ocueaj Teat Dios lamüüch ne-jiw mayajcüw netam mambüw. Quiajtambüw andüyiw tiül cambaj Seleu-cia. Condom nawüw quiaj tajtepiwtiül nadam müx, tandüyiw wüx noiciüt tiül ndec nasoic Chipre. 5 Wüxtajtepiw wüx iüt tiül cambaj Salam-ina, quiaj tandeacüw Mipoch TeatDios tiül meáwan sinagogas. At al-maquiüjpüw a Juan mambeol nejiw.6 Wüx laǘmb majüyiw tiül aaga nineiüt tiül ndec, quiaj tatüchiw tiül cam-baj Pafos. Taxomüw quiaj nop naxeynenüt Barjesús, nop judío nej. Aaganaxey quiaj nop nesüet, y apiüng nejnop nendeac andeac Teat Dios, pero

Page 223: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 13:7 220 HECHOS 13:24aag ayaj ngo maleaing. 7 Aaga naxeymbich meaw maquiiüb nop nenajiütnenüt Sergio Paulo, nenajiüt nej tiülaaga iüt quiaj. Aaga nenajiüt quiaj,xeyay fis ajiür. Nej tüüch mambmajpajüw miün a Bernabé y Saulo,cos andiüm manguiay Mipoch TeatDios. 8 Pero aaga newüyay asüet atonnasoic Elimas tiül ombeayiw Griegos;nej tandiüm mapal nejiw, cos ngomandiüm majaw mayar Mipoch TeatDios aaga nenajiüt quiaj. 9 Quiaj aSaulo nasoic Pablo aton, tayaag tiülomeaats nej a Nangaj Espíritu ocueajTeat Dios, quiaj tajaw teombas aaganaxey quiaj. 10 Tasaj:

―¡Ique minaj ic newaiich, nerangxeyay ngo majneaj, micual ic mi-natang nimeech, cos ijcüy mejawmonrang najneaj! ¿Neol tapots iwai-ich nipilan nde mayariw Mipoch TeatDios? 11 Nganüy Teat Dios apmüüchic memongoch xeyay ngo majneaj,apmersomb, ngome apmexommejawa nüt acas nüt ―aj.

Quiaj pojniüt oniiüg aaga naxeyquiaj, nómban ngo maxom majawnicuajind. Ndoj tapots ajüyjüy, ambninguiün amb ninguiünmayamb janemanetet nej owix. 12 Aaga naxeynenajiüt quiaj wüx tajaw aag ayaj,quiaj tayar Mipoch Teat Dios, mbayatmanguiay leaw aquiajchiw wüx TeatDios.

Pablo maquiiüb Bernabé aliw Antio-quía tiül Pisidia

13 Condom tawüw Pafos a Pablomaquiiüb leaw aquiiüb mamb, tam-büw ambüw tiül müx, tandüyiw tiülcambaj Perge tiül Panfilia. Condomwüx tapeayiw quiaj, quiaj tacueat ne-jiw a Juan, tandilil alinomb andüyJerusalén. 14 Condom nejiw tawüwPerge, tandüyiw tiül cambaj Antio-quía tiül Pisidia. Wüx tapeayiwquiaj, tambüw tajmeliw tiül nangajiüm wüx nüt axoodaran, chetemoj.15 Wüx landoj ateoraw tiül MipochTeat Dios leaw tüünd aMoisés, at leawtarangüw mondeac andeac Teat Dios,quiaj montangtang tiül a sinagoga,

tüjchiw mamb masoiquiw a Pablo ya Bernabé sitiül ajiürüw noic pochmapiüngüw. Tasoiquiw:

―Teat monxey, sitiül almejiüranalngün poch mepiüngan man-guiayiw nipilan, alndom mepiüngan―ajowiw.

16 Quiaj witiüt a Pablo lembem,tarang owix nej ndijchiümójan. Con-dom tasaj nejiw:

―Teat monxey micual iüt Israel,at icona monyar andeac Teat Dios,inguiayiün sanasaj icon: 17 AagaTeat Dios Midiosüw cambaj Israel,nej tarriiüd ajcüwa mixejchiiütsmonlüy tanomb. Condom tüüchnejiw mexeyayiw wüx tacüliw tiülEgipto, tiül miíüt pálwüx nipilan.Ndoj tawün nejiw quiaj. 18 Condomwüx tacüliw tiül wajchiüc ic miow(40) neat, taíüc wüx meáwan leawtarangüw. 19 Wüx tajmeliw tiül iütCanaán, nej tandrooch ombas ayaíwnadamdam cambaj tiül aaga iüt quiaj,müüch mixejchiiüts maneayiw aagaiüt quiaj. 20 Condom tatüch apiquiwacoic miow ic miow gajpowüw (450)neat, meáwan tiül aaga neat quiaj,Teat Dios tayac jueces majawüw wüxasoetiw nipilan. Tiün mandondochwüx tajlüy aaga Samuel, nop nendeacandeac Teat Dios. 21 Condom tatüniwocueaj Teat Dios mayac nop natangnenajiüt tiül nejiw, aaga nasoic rey.Quiaj Teat Dios tayac a Saúl, micualCis, marang natang nenajiüt tiülnejiw ic miow neat. Aaga naxeyquiaj naw tiül acualaats Benjamín.22 Ndoj, wüx Teat Dios tawün a Saúl,tayac a David mingow. Cos TeatDios lamapiüng aag ayaj tanombwüx tapiüng: “Lanaxom a Davidmicual Isaí. Aaga naxey quiaj xeyayapac ximeaats najaw, nej apmarangmeáwan leaw xique sandiüm”, aw.23Naw tiül micual nej aaga rey Davidquiaj, wüx lamong xeyay neat, quiajtiün majlüy Teat Jesús. Teat Diostayac nej mawün asoetiw cambajIsrael, atnej lamapiüng apmarang.24 Pero nganaw mapeay a Teat

Page 224: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 13:25 221 HECHOS 13:43Jesús, quiaj aaga Juan neech yownipilan tasaj a cambaj Israel leaamomeajtsüw wüx aaga xeyay ngomajneaj teamarangüw, macueatiw,cas tayariw yow. 25 Juan wüx laliücndom minajiüt nej, tasaj nipilan:“¿Jane xic ipiüngan? Ngome xiqueleawa temepiüngan quiaj. Aliücmiün nop, aag ayaj xeyay netamajlüy, xique ngo nembeat nicuajind,ngondom natüch nasoond apaj nej”,aj nejiw.

26 ’Nganüy xique sasaj iconmenguiayiün Teat monxey, micualacualaats Abraham, at iconamonyamb Teat Dios: Aaga pochnepiüng wüx nguineay Teat Diosalndom mawün asoet nipilan, iconanetam menguiayiün, meyariün.27 Cos ajcüwa micual miiütaatsmoncül tiül Jerusalén, at monajiüttiül nejiw ngome tajawüw jane nejTeat Jesús. Cos ngo maxomüwomeajtsüw wüx Mipoch Teat Diosleaw tarangüw mondeac andeac TeatDios, nateoraw wüx nüt axoodaran.Áag nejiw tayacüw asoet Teat Jesúsmandeow. Quiaj tajlüy atnej landojlajlüy tiül Mipoch Teat Dios. 28Maseyngo maxomüw wüx ombas Teat Jesúsnicuajind nisoet para mandeow,nejiw tasajüw a Pilato mapiüngmandeow. 29 Nejiw ngo leaamomeajtsüw, tarangüw meáwan leawlarangüch tiül Mipoch Teat Diosnguineay apmajlüy wüx ombas TeatJesús. Wüx landeow, quiaj tajwantiüt imiün wüx cruz. Condomtamiüraad. 30 Pero naleaing TeatDios tapacüüch nej alinomb. 31 Ndojtejüiquichay xeyay nüt majawüw nejajcüw leawa taquiüjpüw nej naw tiülGalilea, andüy Jerusalén. Nganüynejiw tenguial masajüw nipilan leawtajawüw.

32 ’Nganüy xicona aton teanasajanicon wüx aaga najneajay majlüy,cos aag ayaj Teat Dios lamasajmixejchiiüts. 33 Nganüy lajlüy atnejTeat Dios lamapiüng apmajlüy tiülmicualüw nejiw mixejchiiüts; ajcüwayaj icootsa. Teat Dios tapacüüch

alinomb Teat Jesús atnej larangüchtiül amb ijquiaw Salmo, cos apiüng:“Ique Xecual ic, nganüy lanüüchic wijquiamear”, aw. 34 Teat Diostapacüüch nej alinomb, ngo müüchnej majmboc, cos atquiaj lajlüy tiülMipoch Teat Dios, niüng Teat Diosapiüng: “Xique naleaing sanajiüricon lasta, cos sanarang atnej tasajasa David”, aw. 35 Áag Teat Diostapiüng tiül alinoic Salmo, wüxDavid tarang wüx nawiig, tapiüng:“Nde meaach majmboc aaga nangajmicual”, aw. 36 Cos naleaing Davidwüx landoj arang natang tiül nipilanatnej lamasaj nej Teat Dios, quiajtandeow. Condom tamiüraad niüngtamiürajtüw montangtang tajlüyiwtanomb, micuerpo nej tajmboc.37 Nganüy micuerpo Teat Jesús ngomajmboc, cos Teat Dios tapacüüchnej alinomb. 38 Teat monxey micualxeíüt, netam mejawan, nganüytenguial nasajan icon áagan wüxTeat Jesús alndom meriowan wüxisoetiün. 39Meáwan nisoet leaw aagapoch tüünd Moisés apiüng ngondommaw, aaga nisoet quiaj alndom mawocueaj jane apmayar andeac TeatJesús. 40 Nganüy netam mejawan,nde memongochiün atnej lamapiüngtiül Mipoch Teat Dios leaw tarangüwmondeac andeac Teat Dios, apiüng:41 Icona mondam omeaats, ijawan

wüx, cos apmbayameron apn-dromeron.

Cos xique aleaic sanarang wüx aliünmepacan.

Aag ayaj icona apmepiüngan ngomaleaing, masey aljane ap-masaj icon, aw―aj nejiw.

42Wüx tawüw imiünüw tiül a sina-goga ocueajiw judíos, quiaj tatüniwnej ocueajiw nipilan ngome judío,sitiül apmandüyiw quiaj alinombwüxapmatüch alinoic nüt maxoodaranmasajüw nejiw alquiriw wüx aagapoch quiaj. 43 Wüx landajrriüjowimiünüw tiül a sinagoga, quiajtandüjpiw a Pablo y Bernabé xeyaynipilan judío, at nipilan ngome

Page 225: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 13:44 222 HECHOS 14:9judío leaw lamayambüw Teat Dios.Condom Pablo y Bernabé tasajüwnejiw mayacüw wüx omeajtsüwMipoch Teat Dios y mimonajneaj nej.

44 Wüx tatüch alinoic nüt ax-oodaran, tajlüy mümb mambmeáwan nipilan monaw tiül cambajmanguiayiw Mipoch Teat Dios.45 Pero wüx ajcüwa judíos tajawüwlaxeyay nipilan, quiaj tajcüyiw,ngo majneaj majawüw. Xeyay ngomajneaj tandeacüw wüx leaw Pablotaquiaach, tapiüngüw aag ayaj ngomaleaing. 46Quiaj tandeacüw a Pabloy Bernabé, ngo mimboloj, tasajüwnejiw:

―Naleaing icona ombas nasajanicon wüx Mipoch Teat Dios cos judíosicon. Pero icona ngo meyariün,pares ngome apmeajndiün mepacanmeáwan nüt niüng ajlüy Teat Dios.Nganüy sanamban nasajan nipilanngome judío. 47 Cos atquiaj lamasajxicon Teat Dios narangan, atnejlamapiüng tiül Mipoch nej:Lanayac ic mejlüy atnej ran ocuea-

jiw palpálwüx nipilan ngomejudío,

meamb mesajüw meáwan nipilanwüx iüt nguineay alndommaw asoetiw nejiw―aj nejiw.

48 Ajcüwa nipilan ngome judíos,wüx tanguiayiw aag ayaj, xeyay tapacomeajtsüw, najneajay majawüwMipoch Teat Dios. Tüjchiw omeajt-süw Teat Dios meáwan leaw landojlamapaj nejiw Teat Dios majlüyiwnajneajay, mapacüw meáwan nüttiül cielo. 49 Quiaj tanguiayaranMipoch Teat Dios meáwan tiül aagaiüt quiaj. 50 Pero ajcüwa judíosleawa ngo mayariw mipoch TeatDios tasajüw montangtang ombasmontaj leaw andüjpiw Mipoch TeatDios, at montangtang ombas monxeytiül aaga cambaj quiaj, majcüyiwmajawüw a Pablo y Bernabé. Quiajwitiüt noic nadam moncüy wüxombasüw Pablo y Bernabé, tawüniwnejiw nómban tiül aaga iüt quiaj.51 Nejiw quiaj tatajtüw minajndot

oleajiw nejiw, cas tambüw tandüyiwtiül cambaj Iconio. 52 Meáwanleaw lamayariw andeac Teat Jesúsxeyay tapac omeajtsüw, tajlüy wüxombasüw nejiw Nangaj Espírituocueaj Teat Dios, tambeol nejiw.

14Pablo y Bernabé aliw tiül Iconio

1 Pablo y Bernabé tapeayiwtiül cambaj Iconio; tambüw tiül asinagoga ocueajiw nipilan judío. Wüxtandeacüw wüx Teat Jesús, tayariwaag ayaj xeyay nipilan judío, at xeyaynipilan griego aton. 2 Pero ajcüwajudíos leaw ngo mayariw aaga pochquiaj, tambüw tapots mawaijchawajcüw pálwüx nipilan, mapiüngüwnipilan monyar andeac Teat Jesúsngo majneaj teamarangüw. 3 Parestacüliw quiaj a Pablo y Bernabéxeyay nüt. Nejiw tandeacüw wüxTeat Jesús ngo mimboloj cos ayacüwomeajtsüw wüx nej. Aton nej tüüchnejiw ndoj ombasüw marangüwcuajantanej ateócan leawa ngome aagajaraw. Atquiaj tarang majüiquichnaleaing meáwan leaw andeacüwquiaj. 4 Nipilan tiül aaga cambajquiaj, ngo majlüyiw nóiquian; altiültambeolüw ajcüwa judíos, altiültambeolüw apóstoles. 5 Condomajcüwa judíos maquiüjpüw nipilanngome judíos, witiütoj nóiquianmaquiüjpüw monajiüt majcüyiwmajawüw apóstoles, andiümüwmaloxiw naag piedra, mambiyaw.6 Nejiw a Pablo y Bernabé, wüxtanguiayiw aag ayaj, quiaj tawüniwoleajiw, tandüyiw tiül ajcüwa cambajListra y Derbe tiül iüt Licaonia, attambüw tiül meáwan nine cambajquiájan. 7Meáwan tiül niüng tambüwtasajüw nipilan aaga najneajay pochwüx Teat Jesús.

Taloxiw a Pablo tiül Listra8 Tiül cambaj Listra, alquiaj nop

naxey chetéjan ngondom majüy,necoex nde wijquiaw, ngome aagajüy. 9Aaga naxey quiaj teamanguiaymeáwan leaw teamandeac a Pablo.

Page 226: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 14:10 223 HECHOS 14:26Wüx Pablo tajaw nej majneaj, quiajtajaw aaganaxey quiaj ajüic ayaag tiülomeaats naleaing Teat Dios alndommataag nej majneaj. 10 Quiaj tendeaca Pablo, tasaj nej napac:

―Witiür lember ―aj.Aaga naxey quiaj, ajchic lembem,

quiaj tajüy. 11 Nipilan wüx ta-jawüw nguineay lamarang a Pablo,quiaj tepajüw napac, tandeacüw wüxombeayiw nejiw, tapiüngüw:

―¡Lapeayiw a dios imiünüwcawüx, at nejiw nipilan! ―awüw.

12 Condom tüjchiw manüt a Bern-abé, Júpiter, atnej minüt nop mid-iosüw nejiw, nganüy a Pablo tüjchiwmanüt Mercurio, atnej minüt alinopmidiosüw nejiw, cos Pablo nendeac.13 Condom nop miteaats ocueaj aagadios Júpiter, taquiiüb mamb acasboy, aton ajoy mbaj nembet mandiiga boy, laámb andüy mbeay cam-baj niüng ajlüy ombiüm aaga diosJúpiter. Xeyay nipilan taquiüjpüwnej mamb; apmambiyaw a boy may-acüw ichechiw nejiw. 14 Ajcüw após-toles Bernabé y Pablowüx tanguiayiwaag ayaj, quiaj tachiütüw apixaw ne-jiw, tajmeliw tiül a xeyay nipilanmapalüw teombas, tendeacüw napac,tapiüngüw:

15 ―¡Monxey! ¿Neol tepiünganmerangan aag ayaja? Xicona atonnipilan xicon atnej ijlüyiün. Xi-cona xiünannasajan iconmecueatiüniyamban cuajantanej narangüch dios,mendüjpiün áaganTeatDios almapac,aag nerang cielo, nerang iüt, nerangndec, nerang meáwan leaw almajlüy.16 Naleaing tanomb nej tüüch ma-jlüyíwan meáwan nipilan, marangüwleaw andiümüw. 17 Pero naleaingTeat Dios ngo macueat nejiw nóm-ban, cos tenguial majüiquich jane nejwüx arang meáwan najneaj; nej üüchmajoet, üüch mayac aóng meáwancuajantanej napiürüch. Aton üüchicoots nüeteran, üüch mapac omeajt-saats ―awüw.

18Masey atquiaj tapiüngüw a Pabloy Bernabé, pero xeyay taél ocuea-jiw para mapalüw teombas a nipilan,ngana mambiyaw a nimal mayacüwichechiw, müjndiw.

19 Condom tapeayiw quiaj acasjudíos monaw Antioquía at monawIconio. Ajcüw ayaj taquiajchiwombeay nipilan majcüyiw majawüwa Pablo, mambiyaw. Quiaj tajcüyiwa nipilan, tapots maloxiw a Pablonaag piedra. Condom tanototojtiüt, taquiüjpüw mamb maloxiwmbeay cambaj, apiüngüw landeownómban. 20 Ndoj, wüx xenenguetojmonyar andeac Teat Dios niüng ajlüynej, quiaj tapac witiüt. Condomtandüy tiül cambaj alinombmaquiiübnejiw. Wüx rat tiüt amb alinoic nüt,quiaj taw quiaj maquiiüb Bernabé,tandüyiw Derbe.

21 Wüx landoj mandeacüw aaganajneajay poch tiül cambaj Derbe,y wüx lajlüy xeyay monyar andeacTeat Jesús, quiaj tandilileaw alinombandüyiw Listra. Condom tandüyiwIconio, naw quiaj tandüyiw Antio-quía. 22 Meáwan leaw niüng tamon-goj, tüjchiw mapac omeajtsüw leawmonyar andeac Teat Jesús, tasajüwnde machiweaw omeajtsüw wüx TeatDios, tasajüw:

―Netam mamongochiiüts xeyayngo majneaj, cos atquiaj alndom ma-jmeliiüts tiül micambaj Teat Dios―ajüw. 23At aton tayacüw acas mon-tangtang tiül monyar andeac TeatJesús leaw niüng tamongoj. Aag ayajwüx ndoj aiündüw matüniw ocueajTeat Dios, quiaj lamayacüw teowixTeat Dios ajcüwa nipilan lamayariwnej andeac, mambeol nejiw.

Tandilileaw andüyiw Antioquía tiülSiria

24 Condom nawüw Antioquíatambüw tamongoj tiül Pisidia,quiaj tatüchiw Panfilia. 25 Ndojmandeacüw Mipoch Teat Dios tiülcambaj Perge, quiaj tambüw andüyiwtiül cambaj Atalia. 26 Condom nawüwquiaj, tajtepiw tiül müx, tandüyiw

Page 227: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 14:27 224 HECHOS 15:15Antioquía tiül Siria niüng tayacüchiwteowix Teat Dios, mambeol nejiwwüxaaga najiüt leaw landoj marangüwquiaj. 27 Wüx tapeayiw Antioquía,taxejnenguiw meáwan monyarandeac Teat Dios. Condom tapotsmasajüw nguineay tambeol nejiwTeat Dios, nguineay lamayariwMipoch Teat Dios xeyay nipilan leawngome israel. 28Ndoj Pablo y Bernabétacüliw quiaj xeyay nüt maquiüjpüwmonyar andeac Teat Dios.

15Tarangüw moncanchiün tiül

Jerusalén1 Condom tapeayiw tiül Antioquía

acas monquiaach imiünüw tiül Judea.Ajcüw ayaj taquiajchiw monyarandeac Teat Cristo monlüy quiaj;tasajüw sitiül ngo majlüyiw circunci-dado atnej apiüngMoisésmarangüch,Teat Dios ngome apmawün asoetiwnejiw.

2 Quiaj tajlüy noic nadam mon-deacndeac, cos Pablo y Bernabé ngomajneaj majawüw aag ayaj. Quiajtasoiquiw a Pablo y BernabémambüwJerusalén maquiüjpüw alacas monawquiaj, majawüw ajcüw apóstoles atmontangtangmonajiüt tiül mondüübTeat Cristo, majawüw wüx aaga mon-deac quiaj.

3 Condom ajcüw minipilan TeatJesús tambeolüw nejiw mambüw.Quiaj tambüw. Wüx tamongoj tiülFenicia at tiül Samaria tandeacüwmasajüw minipilan Teat Jesúsnguineay lamayariw Mipoch TeatDios xeyay palpálwüx nipilan ngomejudíos. Wüx tanguiayiw aag ayaj,xeyay tapac omeajtsüw.

4 Wüx tapeayiw Jerusalén, apacomeajtsüw majawüw nejiw meáwanminipilan Teat Jesús, átan apóstoles,átan montangtang. Quiaj nejiw aPablo y Bernabé tapots masajüw ne-jiw nguineay tambeol nejiw Teat Diosmarangüw minajiüt nej. 5 Condomacas monxey monaw tiül fariseos,leaw lamayariw andeac Teat Jesús,witiütoj tapiüngüw:

―Netam matajcüchiw circuncidarajcüwa nipilan ngome judíos, atonmasoiquiw marangüw meáwan atnejapiüng tiül aaga poch tüünd Moisés―awüw.

6 Quiaj xenenguetoj ajcüw após-toles at montangtang majawüwnguineay apmajlüy wüx aagamondeac quiaj. 7 Wüx laxeyaymandeacüw wüx aag ayaj, quiajwitiüt a Pedro masaj nejiw:

―Xecojow xechijquiaw, lamajiürnüt icona tejawan nguineay tarri-iüd xic Teat Dios namb nasajüwaaga najneajay poch nguineay TeatCristo awün asoeteran, manguiayiwajcüwa nipilan ngome judíos y ma-yariw aag ayaj aton. 8 Teat Diosnejaw tiül omeaatsaran, tajüiquichmajaraw naleaing lamayar nejiw costiünwüxnejiwNangaj Espíritu ocueajTeat Dios atnej tiün wüx icoots. 9TeatDios ngo marang pálwüx tiül icootsa,pálwüx tiül nejiw, cos nej tawünasoetiw nejiw aton, wüx tayacüwomeajtsüw wüx nej. 10 Jow nganüy,¿neol tendiüman meajchiün majcüyTeat Dios? ¿Neol icona tendiü-man meajchiün marangüw monyarandeac Teat Jesús leaw mixejchiiütsátan icootsa ngome tarangaats palanatnej netama? 11 Masey nganüyicootsa ajawaats Teat Jesús nde ajneajomeaats lamawün asoetiiüts, ngomecos aleaic arangaats; atquiaj arangwüx nejiw aton ―aj nejiw.

12 Quiaj ndijchiütoj meáwan, con-dom tanguiayiw meáwan tandeacüwBernabé y Pablo cos tasajüwnguineaytambeol nejiw Teat Dios marangüwtiül palpálwüx nipilan cuajantanejateócan leaw ngome aag ajaraw.13 Wüx landoj andeacüw a Pablomaquiiüb a Bernabé, quiaj tapiünga Jacobo:

―Xecojow xechijquiaw, inguiay-iün sanasaj icon: 14 Teat Simón Pedrolandoj mandeac nguineay tajlüy wüxTeat Dios tamelich mambeol ajcüwanipilan ngome judíosmayariw nej an-deac marangüw minipilan nej aton.15 Aag ayaj lamapiüng tiül Mipoch

Page 228: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 15:16 225 HECHOS 15:33Teat Dios leaw tarangüwmondeac an-deac nej niüng apiüng:16Ndoj aag ayaj sanandilil alinomb,sanawitich alinomb aniüng David cos

lajmiüc;sanataag majneaj leaw ndrot ombas,

sanalomboch alinomb.17Atquiaj sanarang para mayariw an-

deac Teat Naxey meáwan nip-ilan leaw alíünan.

Aton meáwan nipilan monaw palpál-wüx iüt apmarangüw xenipi-lan, aw.

18 Atquiaj tapiüng Teat Dios, cos nejlamüüch majaraw wüx aagayaj nde tanomb.

19 ’Nganüy xique sapiüng ndemaxolaats ajcüwa nipilan ngomejudíos sitiül lamacueatiw arangüwngo majneaj y lamandüjpiw TeatDios. 20 Ǘpan marangaats noicnawiig masajajtsüw macueatiw üetiwcuajantanej najmel teombas dioses,aton nde majlüyiw maquiüjpüwpálwüxnaxey pálwüxnajtaj, atonndematsambüw mionij nimal napatsüchonic andeow, nde matsambüw quiej.21 Cos tiül ngünantanej cambaj ajlüyjanemequiaach wüx aaga poch tüündMoisés. Nde tanomb ajlüyay ateorawaag ayaj tiül meáwan sinagogas wüxnüt axoodaran ―aw.

22 Condom ajcüwa apóstoles atmontangtang at meáwan mon-yar andeac Teat Dios, wüx ndotmanguiayiw aag ayaj, najneájanmajawüw. Condom quiaj tarriüjtüwacas monxey tiül nejiw müjchiwmamb andüy Antioquía maquiüjpüwa Pablo y Bernabé. Quiaj tayacüw aJudas nasoic Barsabás, alinop Silas.Ajcüwa monxey quiaj, natang nejiwtiül minipilan Teat Jesús. 23 Quiajtarangüw noic nawiigmajoyiwmambajcüwa monxey quiaj. Tiül aaganawiig quiaj apiüng:

“Xicona micojon michijquian,xicona apóstoles y montangtangtiül monyar andeac Teat Jesucristo,satepeayiün icon leaw ngome judíosmoncül tiül Antioquía, tiül Siria, at

tiül Cilicia. Tambtámban ijlüyiün.24 Xicona lananguiayiün nguineayacas monxey monáwan tiül xiconatambüw masajüw icon meranganleaw ngo metam merangan. Cossanguiayiün tasajüw icon netammejlüyiün circuncidado, y atonmerangan meáwan atnej apiüngtiül aaga poch tüünd Moisés.Ajcüwa monxey quiaj, xiconangome sasajan mambüw. 25 Wüxcanchiütason tandeacasan nóiquian,quiaj tapiüngasan najneaj narriüjtanacas monxey nüjchiün mambüwniüng ijlüyiün maquiüjpüw teatBernabé y teat Pablo. 26 Nejiw xeyaylamamongochiw cos aag andeacüwwüx Miteatiiüts Jesucristo. 27 Aagnganüy süjchiün mambüw a Judasy Silas mambüw maquiüjpüw. Nejiwaton apmasajüw icon wüx meáwanaag ayaj. 28CosNangaj Espíritu ocueajTeat Dios, átan xicona aton, najneajnajawan sitiül ngo nüjchiün iconmerangan leawnaél. Áagan acas pochcam mbich netam merangan: 29 Ndemeatiün alngün nüeteran leawalandoj ajmel teombas dioses marangnichech. Nde metsamban quiej, ndemetsamban mionij nimal napatsüchonic andeow, aton nde mejlüyiünmequiüjpan pálwüx naxey pálwüxnajtaj. Sitiül apmecueatiün meáwanaag ayaj, najneajay irangan. Áagansasajan icon, tamtámban ajlüyiiüts”,aw.

30 Condom quiaj tambüw, ajcüwanüjndiw mambüw quiaj andüyiwAntioquía. Wüx tapeayiw quiaj,tapajüw canchiümojmeáwanmonyarandeac Teat Cristo müjchiw a nawiig.31Meáwanmonyar andeac Teat Cristowüx ndot manguiayiw ateoraw aaganawiig quiaj, xeyay tapac omeajtsüwmanguiayiw nguineay tasoiquiw tiüla nawiig. 32Condom Judasmaquiiüb aSilas aton, cos nejiw mondeac andeacTeat Dios nejiw áag tendeacüwmasajüw monyar andeac Teat Cristo,tüjchiw mapac omeajtsüw xeyay,tasajüw nde mimboloj. 33 Condom

Page 229: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 15:34 226 HECHOS 16:11wüx lamacüliw quiaj acas nüt, quiajtandilileaw alinomb andüyiw niüngajngotoj, tayacüchiw teowix Teat Diosmambeol nejiw. 34 Naleaing Silastapiüng apmacül quiaj, ngo majtsor.35 Pablo y Bernabé aton tacülíwantiül Antioquía. Tanaámb aquiajchiwaaga poch wüx Teat Cristo. Attambeolüw nejiw xeyaymonaw quiaj,cos taquiajchiw aton.

Teat Pablo tamb amb ijmbüw oleajmandeac wüx Teat Dios tiül palpálwüxcambaj

36 Wüx lamacüliw quiaj acas nüt,quiaj a Pablo tasaj a Bernabé:

―Tabar andililear majawar mon-yar andeac Teat Jesús tiül meáwancambaj niüng lamasajarüw wüxMipoch Teat Dios, majawar cuanetarangüw―aj.

37 Quiaj a Bernabé tapiüngmaquiüjpüw mamb alinomb a Juan,nasoic Marcos. 38 Naleaing Pablongo majneaj majaw maquiüjpüwmamb alinomb, cos landoj macueatnejiw tiül Panfilia nomb, ngomamb maquiiüb nejiw wüx aaganajiüt tarangüw. 39 Ndoj ajcanngo meyarayej andeacüw, quiajtecueatayej. Bernabé taquiiüb aMarcos, tandüyiw Chipre ambüw tiülmüx. 40 Condom Pablo tasaj a Silasmaquiiüb mamb. Wüx tatüch a nütmambüw, ajcüwa monyar andeacTeat Cristo tayacüw nejiw teowixTeat Dios mambeol nejiw. Ndojquiaj tambüw. 41 Condom nejiwtambüw tamongoj tiül Siria at tiülCilicia, tasajüw monyar andeac TeatCristo monlüy quiaj, nde macueatiwayambüw Teat Dios.

16Pablo y Silas taquiüjpüw a Timoteo

1Condomtambüw tandüyiwDerbe,naw quiaj tandüyiw Listra. Quiajtaxomüw nop neyar andeac TeatJesús nenüt Timoteo, micual nopnajtaj judía nendüüb Teat Jesús,pero miteat nej a Timoteo griegonej. 2 Meáwan minipilan Teat Jesús

monaw Listra at monaw Iconioapiüngüw aaga Timoteo quiaj xeyaynajneaj arang. 3 Quiaj a Pablotandiüm maquiiüb mamb a Timoteomambeol nej. Ndoj taquiiüb mataagcircuncidar nganamüjchiwmajcüyiwajcüwa judíos monlüy tiül aaga iütniüng apmambüw, cos meáwanajawüw aaga Timoteo quiaj, griegomiteat nej. 4Condommeáwan cambajniüng tamongoj, tüjchiw hermanosmajawüw aaga nawiig leaw tarangüwapóstoles y montangtang minipilanTeat Jesús monlüy tiül Jerusalén.5 Atquiaj meáwan noic noic ajlüyminipilan Teat Cristo leaw niüngtamongoj tüjndiw mapac omeajtsüw,y nütnǘtan tenguial axeyayiw aton.

Pablo tüünd majaw nop naxey nawMacedonia atnej aüm

6 Condom tambüw tamongojtiültiül cambaj tiül Frigia at tiültiülcambaj tiül Galacia. Tatüchiwtiül Asia, pero tamongójan, ngomandeacüw quiaj aaga najneajaypoch quiaj; cos Nangaj Espíritu ocueajTeat Dios ngo müüch nejiw man-deacüw. 7 Wüx tapeayiw tiül niüngangochay iüt ocueajiw monaw Misia,tapiüngüw apmambüw andüyiwBitinia, pero naleaing aaga NangajEspíritu ngo müüch nejiw mambüwquiaj. 8Quiaj tamongójan ambüw tiülMisia, tandüyiw cambaj Troas mbeayndec. 9 Noic ongwiiüts, Pablo aleaictajaw atnej aǘm, tajaw nop naxeynaw Macedonia alembem niüng ajlüynej. Aaga naxey quiaj, teamatünnej ocueaj, tasaj: “Imong indüyMacedonia membeol xicon”, aj nej.10Wüx landoj majaw aag ayaj a Pablo,quiaj najénan tambasan sandüyiünMacedonia, cos sajawannaleaing TeatDios nepaj xicon namban nasajanüwwüx aaga najneajay poch wüx TeatJesucristo.

Pablo y Silas aliw tiül Filipos11 Condom tawasan Troas samban

tiül nadam müx, saleainguíünansandüyiün wüx noic iüt tiül ndec

Page 230: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 16:12 227 HECHOS 16:28nenüt Samotracia. Amb alinoicnüt, quiaj tambasan sandüyiün tiülcambaj Neápolis. 12Condom nawasanquiaj, tandüyasan Filipos. Tiül aagacambaj quiaj acüliw xeyay nipilanRomanos; aton aag ayaj más xeyaynembeat cambaj tiül Macedonia.Tacülasan quiaj acas nüt. 13 Wüxnoic nüt axoodaran tawasan tiülcambaj, tambasan sandüyiün mbeaylam niüng mbójan ambüw matajcüworar. Quiaj chetetason. Condomtasajasanüw wüx Mipoch Teat Diosmeáwan montaj leaw lapeayiw quiaj.14Alquiaj nop najtaj nenüt Lidia, nawtiül cambaj Tiatira, nenüüb najneajnacants jael. Aaga jael quiaj xeyaynembeat. Nej xeyay ayamb TeatDios, teamanguiay meáwan cuaneteanderac. Cos Teat Dios tambeolnej mayac wüx omeaats manguiayy mayar leaw teamandeac a Pablo.15 Wüx landoj ayar yow maquiiübmicual nej, quiaj tasaj xicon nambananiüng nej naxojtan quiaj, tapiüng:

―Sitiül icona ipiüngan naleaingxique sayar andeac Teat Dios, nganüytabaats saniüng mexojtan ―aj xicon.

Tatün xicon namban, quiaj tam-basan.

16 Condom alinoic nüt wüx tam-basan sandüyiün niüng atajcüch orar,tangochasan nop nüx nesüet, cos al-wüx ombas nej nimeech. Aaga nüxquiaj almajiür moneay nej, axomüwwüx ombas nej xeyay tomiün wüxaaga asüet quiaj. 17 Aaga nüx quiajtapots mandüüb xicon, teandeac na-pac manguiay nipilan, apiüng:

―Ajcüwa monxey quiaj, monrangminajiüt Teat Dios najlüy tiül cielo.Nejiw teamasajüw icon nguineay al-ndom maw isoetiün ―aw.

18 Palüy atquiaj tarang xeyay nüt.Ndoj Teat Pablo lapaxiow manguiay,quiaj ndiliteay majaw. Condom tasajaaga nimeech najlüy wüx ombas anüx:

―Sasaj ic menguiay wüx minütTeat Jesucristo, iriowwüxombas aaganüx quiaj ―aj.

Quiaj taw aaga nimeech, tacueatnej najénan.

19 Ajcüwa moneay nej, wüx ta-jawüw langome apmaxomüw tomiünwüx ombas aaga nüx quiaj, quiaj tas-apüw a Pablo maquiiüb a Silas. Con-dom taquiüjpüw mamb andüy awanniüng ajlüyiw monajiüt. 20 Wüxtapeayiw niüng ajlüy monajiüt, quiajtapiüngüw:

―Ajcüwa monxey cam judíos ne-jiw, nganüy xeyay moncüy teamay-acüw tiül micambajaats. 21Nejiw ten-guial maquiajchiw nipilan wüx mid-iosüw nejiw leaw icootsa ngondommayariiüts marangaats, cos icootsaromanos icoots ―awüw.

22 Quiaj a cambaj tajcüyiw ma-jawüw a Pablo y Silas wüx tan-guiayiw aag ayaj. Condom monajiüttapiüngüw masojndich tiül apixaw;ndoj tapots awüjchiw. 23 Wüx landojmawüjchiw xeyay, quiaj tayacüw tiülmanchiüc. Condom tasajüw aaga ne-jiür manchiüc majiür nejiw majneaj.24 Aaga naxey quiaj, wüx ndoj man-guiay nguineay netam marang, quiajtayac nejiw tiül manchiüc, tiül ümbwüx palaw teomeaats iüm. Condomtapünaran oleajiw nejiw tiül xiül.

25 Lapeay pinawan ongwiiüts,Pablo y Silas tenguial atajcüw orarmatüniw ocueaj Teat Dios, y tenguialatajcüw cantar himnos müjchiwTeat Dios. Meáwan leaw aliw tiülmanchiüc tenguial manguiayiw.26 Condom, quiaj tajlang noic nadamateam, nómban alangüüch oleaj amanchiüc. Quiaj lejquiat meáwanapal ombeay manchiüc. Atonsojndiüt meáwan galen netsajcüymonlüy tiül manchiüc. 27Camümma-pac a nejiür manchiüc majaw laímblejquiam meáwan apal manchiüc,quiaj tasoond micochil nej membiyaynejáyan quiaj. Cos apiüng a nej laǘmbmecuiürrüw meáwan monlüy tiülmanchiüc. 28 Quiaj a Pablo tendeacnapac, tapiüng:

―Nde mermbiyay, jogüy meáwanxicon saliün ningüy ―aw.

Page 231: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 16:29 228 HECHOS 17:629Quiaj tatün ran aaga naxey quiaj.

Condom tajmel tiül manchiüc acuiürancambeapmbeapeay. Quiaj taquieelmicos nej teombasüw a Pablo y Silas.30 Condom quiaj tawün nejiw, tatünmanguiay nejiw:

―Teat monxey ¿cuane netamnarang para naw wüx sasoete? ―ajnejiw.

31Nejiw quiaj tasajüw nej:―Iyar andeac Miteatiiüts Jesu-

cristo, quiaj apmeriow wüx isoet, atmeáwan leaw monlüy iniüng ―ajüwnej.

32Condom tasajüw nej wüxMipochTeat Dios, at meáwan monlüy aniüngnej. 33 Tíülan aaga ongwiiüts quiaj,aaga naxey quiaj tajants minecoyombasüw nejiw. Ndoj tayar yowmaquiiüb meáwan monlüy aniüngnej. 34 Condom tamelich nejiw tiüliüm, tayac nüeteran metiw. Xeyaytapac omeaats aaga naxey quiajmaquiiüb meáwan monlüy aniüngnej, cos lamayariw Mipoch Teat Dios.

35 Ajcüwa monajiüt wüx larrawtiüt, quiaj tüjchiw mamb mongotmasajüw a nejiür manchiüc matsam-biich a Pablo y Silas. 36 Quiaj aaganejiür manchiüc tasaj a Pablo:

―Monajiüt lamüjchiwmiünnasoicnatsambiich icon. Nganüy alndommeriowan, quiüran ngomajlüy nicua-jind naél ―aj.

37Quiaj a Pablo tasaj a mongot:―Xicona nipilan romano xicon,

nejiw tawüjchiw xicon majawüwmeáwan nipilan. Taton ngometajawüwwüx sasoetiün, ndoj tayacüwxicon tiül manchiüc. ¿Neol nganüytapiüngüw mawüniw xicon axotayé-jan? ¡Ngwüy ngo mat! Ich miünüwnejeyej mawüniw xicon ―aj nejiw.

38Quiaj tambüw amongotmüjchiwmanguiay monajiüt aaga poch quiaj.Ajcüwa monajiüt xeyay mbayatojwüx tanguiayiw aaga Pablo y Silasromanos nejiw. 39 Quiaj tambüwmatüniw monajneaj teombasüw aPablo y Silas; tawüniw tiül manchiüc,pero tatüniw ocueajiw mawüw tiülaaga cambaj quiaj. 40 Wüx tawüw

tiül manchiüc, tandüyiw aniüngLidia. Condom wüx landoj andeacüwmaquiüjpüw minipilan Teat Cristomonlüy quiaj, masajüw tanaámbmapac omeajtsüw mayambüw TeatDios, quiaj tambüw.

17Witiüt noic moncüy tiül Tesalónica

1 Pablo maquiiüb a Silas wüx tam-büw, tamongoj ambüw tiül cambajAnfípolis, ambüw tiül cambaj Apolo-nia, ndoj tatüchiw Tesalónica. Alquiajnop sinagoga ocueaj nipilan judío.2 Pablo tamb tiül aaga sinagoga atnejmbójan marang nguiajantanej niüngamb. Nej tamb tiül aaga nangaj iümmiarojmbüw nüt axoodaran, tandeacmaquiüjpüw nipilan. 3 Tasaj nejiwmajawüw leaw apiüng tiül MipochTeat Dios, niüng apiüng aaga Cristonetam mamongoch xeyay ngo ma-jneaj, netam mandeow. Condom ne-tammapac alinomb. Aton tasaj nejiw:

―Aaga Teat Jesús teanasajicon wüx quiaj, aag ayaj a Cristotemecüliün ―aj nejiw.

4 Altiül nejiw tayariw, tüjchiwomeajtsüw Teat Dios; condomtaquiüjpüw a Pablo y Silas. Atonxeyay nipilan griego monyamb TeatDios tayariw mipoch Teat Jesúsaton, at xeyay montangtang ombasmontaj monaw quiaj. 5 Pero ajcüwajudíos leaw ngo mayariw andeac TeatJesús, xeyay ngo majneaj majawüwaag ayaj. Quiaj tayambüw acasmonjüyjüy nipilan leaw ngo majiürcuane marang, mambeolüw nejiw.Condom tambüw masajüw nipilantiül a cambaj, mawitichaw noicnadam moncüy. Condom tajmeliwaniüng Jasón mayambüw a Pabloy Silas mawüniw mayacüw teowixcambaj. 6 Pero ngo maxomüw aPablo y Silas, quiaj tasapüw a Jasón,at alacas monyar andeac Teat Jesús,tanototoj mamb andüy teombasüwmonajiüt tiül aaga cambaj quiaj.Wüx tapeayiw quiaj, tepajüw napac,tapiüngüw:

Page 232: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 17:7 229 HECHOS 17:23―Ajcüwa monxey tenguial

awitichaw moncüy tiül meáwancambaj, nganüy lamatüchiw ningüytiül micambajaats. 7 Aaga Jasón camlamayac aniüng nej ajcüwa monxeyquiaj. Ajcüwa nipilan quiaj, arangüwleaw ngo mandiüm a César minatangnenajiüt ocueajiiüts. Cos apiüngüwalmajlüy alinop natang nenajiüt, aagayaj aaga Jesús ―awüw.

8 Xeyay nipilan at monajiüt wüxtanguiayiw aag ayaj, quiaj tajcüyiwxeyay. 9 Quiaj a Jasón at alacas mon-yar andeac Teat Dios leaw almaqui-iüb, wüx landoj mayacüw mipochiwnejiwmapiüngüwPablo apmawquiaj,langome apmüüch majcüy nipilan,quiaj tsajmbiütoj.

Pablo y Silas aliw tiül Berea10Condommeáwanmonyar andeac

Teat Cristo najénan tüjchiw mamba Pablo maquiiüb a Silas andüyiwtiül cambaj Berea ores ongwiiüts.Nejiw wüx tapeayiw Berea, tambüwtiül a sinagoga ocueajiw nipilanjudío. 11 Ajcüwa judíos monlüy quiaj,alwüx ajneaj omeajtsüw ngo matnejiw monlüy Tesalónica, cos ayacüwwüx omeajtsüw manguiayiw MipochTeat Dios. Meáwan nüt tateowüwMipoch Teat Dios majawüw sitiülnaleaing leaw apiüngüw a Pablo ya Silas. 12 Atquiaj xeyayiw tayariwMipoch Teat Dios, at xeyay nipilangriego tayariwMipochTeat Dios aton;átan natangtang ombas montaj tiülcambaj, átan monxey. 13Wüx ajcüwajudíosmonlüyTesalónica, tanguiayiwnguineay a Pablo lamayac MipochTeat Dios tiül Berea aton, quiajtambüw matüchiw quiaj. Condomtapots maquiajchiw ombeay nipilanmajcüyiw majawüw a Pablo. 14 Quiajajcüwa monyar andeac Teat Jesúsnajénan tüjchiwmamb a Pablo andüymbeayndec. Nganüy a Silasmaquiiüba Timoteo tacülíwan Berea. 15Ajcüwamonquiiüb mamb Pablo, taquiüjpüwmamb andüy tiül cambaj Atenas.Condom wüx tandilileaw, tasaj nejiw

a Pablo masajüw a Silas y Timoteo,mambüwnajénanmajawüwnej quiaj.

Pablo altiül Atenas16 Pablo altiül cambaj Atenas

tealeámban macül a Silas y Timoteo,pero almajaw xeyay narangüch diosajlüy tiül aaga cambaj quiaj, xeyayngo majneaj mayaag. 17Nej tamb tiüla sinagoga, tandeac masaj nipilanjudío at pálwüx nipilan monyambTeat Dios monlüy quiaj. At meáwannüt tamb mbeay plas aton mandeacMipoch Teat Diosmanguiayiwnipilanleaw axom quiaj. 18 Tapeayiwquiaj acas monxey mondüy wüxminawijquiaw nasoic epicúreos atajcüwa nasoic estoicos. Ajcüw ayajtapots andeacüw maquiüjpüw aPablo, altiül tapiüngüw:

―¿Cuane andiüm mapiüng aaganaxey ngo majaw ndijchiow ombeayquiaja? ―awüw.

Altiül tapiüngüw:―Ajüic atnej teamandeac wüx pál-

wüx dioses ―awüw.Atquiaj tapiüngüw, cos Pablo

tandeac wüx Teat Jesús, aton tandeacnguineay tapac alinomb. 19 Condomquiaj taquiüjpüw nej andüy tiül nopnadam iüm nasoic Areópago. Wüxtapeayiw quiaj, tasajüw nej:

―¿Alndom nanguiayiüna cuaneaaga jayats iquiaach quiaja? 20 Cosique sanguiayiün temendeac xeyaycuajantanej ngome aag nanguiayiün.Nganüy sandiüman nanguiayiüncuane amb apiüng aag ayaj ―awüw.

21 Cos meáwan nipilan micual iüttiül Atenas atmonaw alinoic iütmon-cǘlan quiaj, ngo majlüy alinoic cua-jantanej marangüw, sitiül ngo man-deacüw tengwüy manguiayiw alngünjayats manderac wüx.

22 Quiaj lembet pinawan nejiwa Pablo tiül Areópago. Condomtapiüng:

―Teat monxey micual iüt Atenas,sajaw icona irangan casa xeyaypalpálwüx dioses. 23Cos wüx tajüyiüsningüy tiül micambajan, tajawasxeyay artül niüng irangan casa

Page 233: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 17:24 230 HECHOS 18:6midiosan. Ndoj tamongos niüngajlüy noic artül narangüch wüxpoch apiüng: “Ocueaj aaga dios ngomajaraw jane nej”. Pues aaga diosquiaj, leawa icona ngo mejawan janemasey irangan nej casa, aag Dios quiajxique nganüy xiün nasaj icon wüx.

24 ’Aag ayaj Teat Dios nerang iüt,nerang meáwan cuajantanej najlüyningüy wüx iüt, cos nej natang tiülcielo at wüx iüt. Nej ngo macül tiülcuajantanej nangaj iüm narangüchnaag owixaran. 25Nej ngo metam nejnicuajind, ngondom aljane mambeolnej müüch nej aleaic, cos nej üüchicoots miiündaats, y teamepacüüchmajlüy meáwan leaw almajlüy.

26 ’Nej nerang meáwan nipilan ajanwüx nop. Condom naw wüx aaganop quiaj tajlüy palpálwüx nipilanmacüliw wüx aaga iüt cam, pero noicmiquiejiw. Nej lamajaw ngow ap-majlüyiw anopnopoj, aton lamüüchiüt niüng apmacüliw. 27 Nej andiümmayambüw nej, müjchiw nej omeajt-süw. Nej ngome miünquiaj almajlüy,álan niüng ajlüyiiüts anopnopoots.28 Cos nej neech icoots mapacaats,nej nerang icoots. Sitiül nej ngomarang icoots, ngomajlüyiiüts. Atnejlamarangüw wüx nawiig aton altiülmonáwan tiül icona leaw monxomomeaats, apiüngüw: “Icootsa micualicoots Dios.” 29 Sitiül naleaing micualicoots Dios, ngondom mapiüngaatsTeat Dios ajlüy atnej alngün cuajan-tanej narangüch oro, tengwüy plat,tengwüy piedra. Meáwan ajcüwayaj nipilan tarangüw, cos nejiw aya-jcüw atquiaj ajlüy Dios. 30 Aag ayajarangrangǘwan, cos ngo majawüwnguineay ajlüy Teat Dios. Pares TeatDios ngome apmateow tiül leaw ngomajneaj tarangüw; pero nganüy nejapiüng netam manguiayiw wüx nejmeáwan nipilan wüx iüt y macueatiwmeáwan ngo majneaj arangüw. 31 CosTeat Dios lamayac noic nüt apma-jaraw wüx asoet meáwan nipilan wüxiüt. Aag ayaj apmajlüy cos nejlamayac nop Teat Naxey majaw wüx

asoeteran. Aag ayaj tajüiquich ma-jaraw wüx tapacüüch nej alinombmaw tiül mondeow―aw a Pablo.

32 Ajcüwa nipilan wüx tanguiayiwaaga poch apacaran alinomb, altiültitsojówan nej, altiül tasajüw:

―Alinoic nüt ndoj sananguiayiünindeac ―ajüw nej.

33 Condom quiaj tacueat nejiw, tawquiaj a Pablo. 34 Pero altiül tandüjpiwmamb a Pablo, tüjchiw omeajtsüwTeat Dios. Tiül ajcüw ayaj, altiül nopnaxey nenüt Dionisio. Aaga naxeyquiaj, ajiür najiüt tiül Areópago. At al-tiül nop najtaj nenüt Dámaris. Ngomeáagan, aton tajlüyiw alacas.

18Pablo altiül Corinto

1 Ndoj aag ayaj, quiaj taw tiül Ate-nas a Pablo, tamb andüy tiül cambajCorinto. 2Wüx tapeay Corinto, quiajtaxom nop naxey nenüt Aquila, judíonej naw tiül iüt Ponto, jayats ma-peayiw imiün Italia, aquiiüb mintajnej nenüt Priscila. Cos aaga Claudiominatang nenajiüt tiül Roma, tapiüngnetam mawüw quiaj meáwan nipi-lan judío, pares nejiw tawüw quiaj.Teat Pablo tamb majaw nejiw man-deacüw maquiüjpüw. 3 Condom tacülquiaj maquiüjpüw, cos nej aton arangaaga najiüt arangüw Aquila y Priscila,tarangüw najiüt nóiquian; aag ayajarangüw iüm taag manüjpiw. 4 TeatPablo mbójan amb tiül sinagoga wüxnüt axoodaran maquiaach MipochTeat Dios manguiayiw nipilan judío,at nipilan griego aton.

5 Wüx Silas y Timoteo tapeayiwimiünüw tiül iüt Macedonia, quiaja Pablo tarang áagan minajiüt TeatDios pal nüt. Tenguial müüch a nipi-lan judío majawüw majneaj naleaingTeat Jesús, aag ayaj a Cristo leawalapiürang aliüc. 6 Pero ajcüwa nipi-lan judío tajcüyiw majawüw a Pablo;tandeacüw xeyay ngo majneaj wüxombas nej. Quiaj a Pablo tataad apixnej, ndoj tasaj nejiw:

Page 234: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 18:7 231 HECHOS 18:24―Ich macül wüx imbasan aaga

nisoet mandrooch imbasan, aag ayajxique ngo najiür naél. Ajan wüxnganüy sanamb nasajüw meáwannipilan ngome judío ―aj nejiw.

7 Quiaj taw tiül a sinagoga, tambandüy aniüng nop naxey nenüt Justo,nop neyamb Teat Dios. Aaga naxeyquiaj ajiür aniüng nej niüng ajlüy asinagoga. 8 Condom nop naxey nenütCrispo, natang nej tiül a sinagoga, nejaton tüüch omeaats Teat Jesúsmaqui-iübmeáwanmonlüy aniüng nej. Atonxeyay nipilan tiül Corinto wüx tan-guiayiw andeac Pablo, tüjchiw omea-jtsüw Teat Dios, ndoj tayariw yow.9Ndoj, noic ongwiiüts Teat Dios tüüchmanguiay a Pablo atnej maǘm, tasaj:

―Nde mermbol, indeac xic wüx,nde ndijchiümear. 10 Cos xiquesalnaquiiüb ic, nejinguind ngondommarang alngün ngo majneaj wüx im-bas. Cos sajiür xeyay xenipilan tiülaaga cambaj cam―aj nej.

11 Quiaj tacül quiaj a Pablo nombneat pinawan, maquiaach nipilanwüx Mipoch Teat Dios.

12 Pero wüx Galión tarang nenajiüttiül iüt Acaya, quiaj a judíos sonon-gotoj nóiquian mapiüngüw masapüwa Pablo. Quiaj tasapüw, taquiüjpüwmamb andüy awan. 13 Condom quiajtasajüw nenajiüt:

―Aaga naxey cam tenguialmaquiaach ombeay nipilan müjchiwomeajtsüw Teat Dios, pero naleaingalinoic aquiaach, ngome atnej apiüngaaga poch tüünd Moisés ―ajüw.

14 Pablo laámb apmendeac, quiajtendeac a Galiónmasaj ajcüwa judíos:

―Sitiül aaga naxey quiaj ajiüralngün nisoet, tengwüy alngünxeyay ngo majneaj arang, najneajsananguiay leaw apmepiüngan cuanearang. 15 Pero nganüy cos ijcüyíünanmejawan ajcan aleaic aquiaach, ajcanandeac wüx minüt aljane, aton aagayaj wüx poch leaw icona indüjpiün;pues ijawan coen ninguiaj, xique ngonandiüm najaw wüx aag ayaj ―ajnejiw.

16Ndoj quiaj tawünnejiw tiül awan.17 Condom ajcüwa nipilan griego tas-apüw a Sóstenes, nop nej natangtiül sinagoga. Tapots matoeliw nejquiaj mbeay awan. Aaga Galión ngomapiüng nicuajind, masey teamajaw.

Pablo tandilil andüy Antioquía, con-dom tandüy quiaj amb arojmbüw oleaj

18 Teat Pablo tacül tiül Corinto ala-cas nüt, condom wüx taw quiaj, tate-peay meáwan monyar andeac TeatJesús monlüy quiaj, cas tamb andüySiria amb tiül müx, taquiüjpüw nejmamb a Priscila y Aquila. Quiaj tam-büw ambüw wüx iüt andüyiw Cen-crea majtepiw tiül müx. Tiül Cen-crea tajerep omal nej a Pablo nang-wing, majüic nej lamarang leawalamasaj Teat Dios apmarang. Condomquiaj tawüw quiaj, tambüw. 19 Wüxtapeayiw tiül Éfeso, quiaj a Pablotecueatayej maquiüjpüw a Priscila yAquila. Ndoj nej tamb andüy tiül asinagoga, mandeac maquiüjpüw nip-ilan judío. 20 Condom tasajüw nejmacül quiaj xeyay nüt maquiüjpüw,pero nej ngo mandiüm. 21 Wüxtandiüm maw quiaj, tatepeay nejiw,tapiüng:

―Netam namb najaw aaga nangosnüt laliüc majlüy tiül Jerusalén. Ndojsaliüc alinomb najaw icon sitiül TeatDios mapiüng ―aj nejiw.

Quiaj taw Éfeso amb tiül nadammüx. 22 Wüx tapeay Cesarea, quiajtamb andüy Jerusalén, matepeaymeáwan minipilan Teat Cristomonlüy quiaj. Ndoj naw quiaj,tamb andüy Antioquía. 23 Ndojacül quiaj acas nüt taw quiaj, tambalinomb andüy tiül meáwan cambajtiül Galacia, at tiül Frigia, müüchmapac omeajtsüw mambeol meáwanmonyar andeac Teat Cristo monlüytiül aaga iüt quiaj.

Apolos tandeac mipoch Teat Dios tiülÉfeso

24 Ndoj tapeay tiül Éfeso nopnaxey judío nenüt Apolos nawAlejandría. Aaga naxey quiaj xeyay

Page 235: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 18:25 232 HECHOS 19:12axom omeaats wüx andeac, y ajawxeyay leaw apiüng tiül Mipoch TeatDios. 25 Nej laquiaacharan wüxTeat Jesús, y ngo paxiüm mandeacwüx leaw taquiaach Teat Jesús,masey nej tajlüy minipilan nej aagaJuan neech yow nipilan. 26 Apolostapots mandeac tiül a sinagoga ngomimbol; pero wüx Priscila y Aquilatanguiayiw nguineay aquiaach, quiajtaquiüjpüw andüy aniüngüw nejiw.Condom taquiajchiw nej alquiriwwüx Teat Jesús leaw nej nganawmanguiay. 27 Condom wüx tandiümApolos mamb andüy tiül Acaya, quiajtambeolüw nej minipilan Teat Cristomonlüy Éfeso. Tarangüw noic nawiigmüjchiw nej majoy, majawüw minip-ilan Teat Cristo monlüy tiül Acaya,cos atquiaj alndom mangochiw nejnajneájan. Wüx nej tapeay tiülAcaya, xeyay tambeol ajcüw monyarandeac Teat Cristomonlüy quiaj, leawTeat Dios lamambeol mayambüwnej. 28 Nej wüx tandeac wüx TeatJesús manguiayiw nipilan, tajüiquichnguineay ajcüwa judíos ngo majneajarangüw. Ngondom mapiüngüw ngomaleaing cos tasaj nejiw nguineayapiüng tiül Mipoch Teat Dios. Tasajnejiw aaga Cristo leawa tealeámbanmacüliw, aag ayaj Teat Jesús.

19Pablo altiül Éfeso

1WüxApolos aliün tiül cambaj Cor-into, Pablo laímb majüy tiül meáwancambaj tiül tiüc; nganüy lamatüchÉfeso. Quiaj taxom acas monyar an-deac Teat Jesús. 2Condom tatünman-guiay nejiw:

―¿Jow icona, wüx teajchiün imea-jtsan Teat Dios, teyariün Nangaj Es-píritu ocueaj neje? ―aj nejiw.

Nejiw tapiüngüw:―Xicona ngo nanguiayiün sitiül

almajlüy aaga Nangaj Espíritu ocueajTeat Dios ―awüw.

3Quiaj tasaj nejiw:―¿Cuane wüx teyariün yow? ―aj

nejiw.

Nejiw tapiüngüw:―Wüx leaw tapiüng a Juan wüx

tüüch yow nipilan ―awüw.4Quiaj tasaj nejiw a Pablo:―Juan wüx tüüch yow nipilan,

aag ayaj tarang majüic jane laleaawomeaats wüx aaga ngo majneaj tea-marang ymacueat, para marang leawnajneaj. At a Juan tasaj nipilan ma-yariw andeac aaga nop aliüc miünandǘüban nej. Aaga apiüng aliücmiün quiaj, aag ayaj Teat Jesús, aagaCristo ―aj nejiw.

5 Wüx tanguiayiw aag ayaj, quiajtayariw yow wüx minüt Teat Jesús.6 Ndoj, wüx Pablo tayac owix wüxomalüw nejiw, quiaj tiün wüxombasüw nejiw Nangaj Espírituocueaj Teat Dios. Condom quiajtandeacüw pálwüx ombeayiün. Ataton tandeacüw leaw Teat Dios tasajnejiw mandeacüw. 7 Ajcüwa monxeyquiaj ajlüyiw maseyme gajpiüp (12)nejiw.

8 Condom Pablo nde asap amb tiüla sinagoga. Ngo mimbol mandeacMipoch Teat Dios manguiayiwnipilan; tamb quiaj arej caaw. Tapotsmasaj nejiw mayariw mipoch TeatJesús para majlüyiw tiül micambajTeat Dios. 9 Pero naleaing altiülnipilan nadam omeajtsüw ngomandiümüwmayariw aaga poch wüxTeat Jesús. Tapots mandeacüw xeyayngo majneaj manguiay nipilan wüxleaw tandeac a Pablo. Ndoj quiajtacueat nejiw a Pablo, taquiiübmambleaw lamayariw mipoch Teat Jesús;taquiaach nejiwmeáwan nüt tiül noicescuela niüng aquiaach nop naxeynenüt Tiranno. 10 Atquiaj taranga Pablo iüm neat. Quiaj meáwannipilan judío at nipilan griegomoncül tiül iüt Asia tanguiayiwmipoch Teat Jesús. 11 Teat Diosxeyay tambeol a Pablo marang xeyaycuajantanej nadam ateócan. 12 Altiültajoyiw masey mipüy nej, tengwüycuajantanej apix nej leaw naw wüxombas nej, majoyiw mayacüw wüxombas ajcüwa moniün andeow, quiaj

Page 236: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 19:13 233 HECHOS 19:30tajneajiw; at masey nimeech alwüxombasüw, tawüw aton.

13 Alquiaj acas nipilan judío leawajüyjüyíwan, ngo macüliw tiül noiccambaj. Nejiw aton apiüngüw al-ndom ombasüw mawüniw nimeechwüx ombas nipilan. Wüx taxomüwnop nipilan alwüx ombas nimeech,quiaj tasajüw a nimeech:

―Sasajan ic wüx minüt aaga Jesús,leawa teamandeac wüx a Pablo, iriow―ajüw.

14 Ajcüwa monxey monrang aagayaj, ajlüyiw ayaíw, micual nejiw nopjudío nenüt Esceva. Aaga naxeyquiaj natang miteaats nej. 15 Wüxtarangüw aag ayaj, quiaj tendeac animeech, tasaj nejiw:

―Xique sajaw jane a Jesús, sajawjane a Pablo aton; pero icona ¿janeicona? ―aj nejiw.

16 Quiaj tajmel masap nejiw aaganaxey alwüx ombas nej nimeechquiaj. Tapots atsojow maquiüjpüw.Tajntsop wüx cos napac, tapotsmambiy nejiw. Quiaj tenoodayejtecuiürrüw tajtsoriw miotaagta-jcǘwan, anmecoy ombasüw ajm-biyaw. 17 Meáwan nipilan moncültiül Éfeso, átan nipilan judío átannipilan griego, wüx tanguiayiw aagayaj timboloj xeyay. Tandeacüwnajneaj wüx minüt Teat Jesús.

18 Condom xeyay nipilan leawlamandüjpiw Teat Jesús tiünüwmapiüngüw nguineay laiünüw wüxarangüw ngo majneaj. 19 At xeyaynipilan leaw ateowüw nawiig ocueajnimeech, tajamiünüw minawijquiawnejiw mambeliw niüng ajlüy meáwannipilan. Condom mawüniw nguitowombeat meáwan aaga nawiig quiaj,tajawüw atüch ic miow gajpowüwmil (50,000) tomiün plat. 20 Atquiajtajüy aaga poch wüx Teat Jesús,ngo majcueat, cos tajüic naleaingcuajantanej alndom.

21 Landoj meáwan aag ayaj, quiaj aPablo tapiüng apmamb tiül iüt Mace-donia at tiül iüt Acaya, ndoj apmambJerusalén. At tapiüng naw Jerusalénnetam mamb tiül Roma aton.

22 Condom tüüch mambüw ijpüwmonbeol nej tiül Macedonia: nopTimoteo alinop Erasto; nganüy a nejtacǘlan quiaj tiül Asia alacas nüt.

Witiüt noic nadammoncüy tiül Éfeso23 Tiül aaga nüt quiaj, witiüt noic

nadam moncüy wüx aaga najneajnanderac nguineay Teat Cristo awünasoeteran. 24 Aag ayaj tawitich nopnaxey nerang plat, nenüt Demetrio,cos nej arang plat nine ombiümdiosa nasoic Diana. Ajcüw monbeolnej marangüw aaga najiüt quiaj, ax-omüw wüx xeyay tomiün. 25 Quiaj aDemetrio tasojnong nejiw, at altigüymonrang aaga najiüt quiaj, tasaj ne-jiw:

―Teat monxey, icona ijawan ax-omaats xeyay tomiün wüx aaga na-jiüt arangaats cam. 26 Nganüy lame-jawan lamenguiayiün nguineay aagaPablo tenguial maquiaach ombeaynipilan masaj ngome dios nej leawnarangüch naag owixaran. Xeyaynipilan lamayariw nej andeac, ngomeáagan nipilan ningüy tiül Éfeso, atonlaliüc mambich masaj meáwan nip-ilan ningüy tiül iüt Asia. 27 Xeyayngo majneaj ajlüy, cos ngome áa-gan minajiütaats apmümb, at atonapmajcueat ayambüch aaga nangajiüm ocueaj natang müm dios Di-ana, camüm apmajcueat ayambüch amümdios aton, leawmeáwanmoncülningüy tiül Asia, at meáwan nipilanwüx iüt üjchiw omeajtsüw―aj nejiw.

28 Wüx nejiw tanguiayiw aag ayaj,quiaj tajcüyiw xeyay, tepajüw napac,tapiüngüw:

―¡Xeyay netam ajlüy aaga mümdios Diana, midiosaats meáwan nipi-lan ningüy tiül Éfeso! ―awüw.

29 Quiaj tajcüyiw xeyay nipilan tiülaaga cambaj quiaj. Condom tasapüwteat Gayo maquiiüb teat Aristarco,tanototoj mamb andüy niüng lam-bójan ajlüy moncanchiün. Ajcüwaijpüw monxey quiaj monaw Macedo-nia, aquiüjpüw a Pablo. 30 Teat Pablo

Page 237: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 19:31 234 HECHOS 20:7tandiüm mamb majmel niüng ten-guial ajcüyiw quiaj, pero ajcüwamon-yar andeac Teat Jesús ngo müjchiwnej mamb. 31 At aton acas mon-ajiüt tiül Asia leaw miamigos nej,tüjchiw mamb masoic nde mamb tiüla moncanchiün quiaj. 32 Nejiw anipilan tiül aaga moncanchiün quiajngo mandeacüw nóiquian, palpál-wüx tandeacüw cos ngo majawüwcuane najlüy, neol sonongot nipi-lan. 33 Quiaj acas judíos tasajüw noptiül nejiw nenüt Alejandro cuane na-jlüy. Condom tatechiw nej teopechmamong mendeac. Quiaj tarangowix nej ndijchiümójan. Tandiümmandeac noic poch ngana majcü-yaran majarawüw meáwan nipilanjudío. 34Wüxnipilan tajawüwnej nopjudío nej, quiaj yajnguiat tiüt apa-jüw, tepajüw maseyme ijquiaw ores,tapiüngüw:

―¡Xeyay netam ajlüy aaga mümdios Diana, midiosaats monaw Éfeso!―awüw.

35 Condom quiaj aaga nerangnawiig ocueaj cambaj, tasaj nipilanndijchiümoj. Tapiüng:

―Teat cambaj micual iüt Éfeso,meáwan nipilan wüx iüt ajawüw aagacambaj Éfeso cam ajlüyay majiüraaga nangaj iüm ocueaj natang mümdios Diana. Cos aaga müm diosquiaj, najmiüc imiün cielo. 36 Aagayaj nejinguind ngondom mapiüngngo maleaing. Nganüy netamndijchiümeron, ngondom merangannicuajind irangánan. 37 Icona tequiüj-panüw miün ningüy ajcüwa monxeyquiaj; nejiw ngo manejtiw nicuajindtiül a nangaj iüm ocueaj müm dios;at ngo mandeacüw ngo majneaj wüxombas aaga mimümaats dios quiaj.38 Nganüy sitiül teat Demetrio yajcüwa monrang najiüt atnej arangnej, andiümüw maquiüjpüw teombasmonajiüt aljane, ich mambüw awanmajawüw monajiüt. Quiaj ichmapiüngüw jane nejiür asoet paramajaraw wüx. 39 At sitiül ijiüranalngün pálwüx indiüman manderac

wüx, quiaj alndom majlüy noicnadam moncanchiün majaraw wüx.40 Icootsa alndom majlüyiiüts tiülnaél; cos sitiül apmanderac wüxaag agüy teombas natang monajiütmapiüngüw ningüy lawitiow mon-cüy, cuane apmapiüngaats ―aw.

41 Ndoj mapiüng aag ayaj, quiajtasaj nipilan ndajrriümoj majtsoriw.

20Pablo tamong tiül Macedonia at tiül

Grecia aton1 Wüx lalomboj moncüy, quiaj a

Pablo tapaj miünüw meáwan mon-yar andeac Teat Jesús; tasaj nejiwtanaámb mandüjpiw. Condom tate-peay nejiw cos apmaw quiaj. Ndojquiaj taw quiaj, tamb andüy tiül iütMacedonia. 2Tajüy tiül meáwan cam-baj tiül aaga iüt quiaj majaw mon-yar andeac Teat Jesús, masaj nejiwtanaámb mandüjpiw Teat Dios, ndemacueatiw. Quiaj tamb matüch tiüliüt Grecia. 3 Condom tacül quiaj arejcaaw. Wüx lamatüch a nüt mawquiaj, mamb amb tiül nopnadammüxandüy Siria, quiaj tanguiay nguineaylamapiüngüw ajcüwa judíos moncülquiaj, cos lamapiüngüw apmasapüwnej. Quiaj tapiüng lango mamb ambtiül müx, apmamb amb wüx iüt,apmamong tiül Macedonia alinomb.4 Taquiüjpüw nej acas monxey: nopnaw Berea nenüt Sópater; alijpüwmonaw Tesalónica, nop Aristarco,alinop nenüt Segundo; alinop nawDerbe nenüt Gayo; alinop Timoteo; atalijpüw monaw tiül Asia, nop Tíquicoalinop Trófimo. 5Ajcüw ayaj tambüwombas nejiw macüliw xicon tiül cam-baj Troas. 6 Condom xicona wüx lam-ong aaga nangos nütwüxüeteran panngo majmel levadura, quiaj tawasanFilipos, samban tiül müx. Wüx aco-quiaw nüt tatüchasan Troas. Quiajtexomasayon naquiüjpanüw. Con-dom tacülasan quiaj ayaíw nüt.

Pablo tamong tiül Troas7 Wüx tamelich semán, minipilan

Teat Jesús canchiütason nüetiün pan

Page 238: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 20:8 235 HECHOS 20:26atnej tapiüng Teat Jesús. Ndoj Pablotaquiaach xicon cos arraw tiüt apmawquiaj. Nej tandeac xeyay najal, tatüchpinawan ongwiiüts. 8 Pues aaga iümniüng canchiütason, cawüx tiül ambarojpüw iüm, y teandaab xeyay candilquiaj. 9 Alquiaj nop nench nenüt Eu-tico, alchetem tiül ventan. Cos Pabloxeyay najal tandeac, áag tind ameayaaga nench quiaj. Wüx lamasap nejameay nómban, quiaj tajmiüc andüytiüt imiün cawüx tiül amb arojpüwiüm. Wüx tamb xaijnguiam, landeownómban. 10 Condom teat Pablo tawtiüt majaw. Wüx tajngot majaw, quiajtaquieel micos tiüt mejquiet wüx,mapeic. Ndoj tapiüng:

―Nde mbayameron, nej almapac―aw.

11 Condom tajtep alinomb a Pabloandüy cawüx tiül aaga iüm niüngcanchiütason, quiaj tambaag a pan.Condom wüx landoj üet, tandüy wüxandeac; atquiaj tatüch ümb arraw.Ndoj taw quiaj. 12 Aaga nench alma-pac, taquiüraab mambmajtsor, xeyaytapac omeajtsüw meáwan minipilanTeat Jesús.

Pablo taw Troas tandüy Mileto13 Condom xicona tambasan

ombas xicon, samban tiül nadammüx, tandüyasan tiül cambaj Asón,nangochiün quiaj a Pablo. Cosnej lamapiüng andiüm majüytiüt amb wüx iüt. 14 Wüx tex-omasayon naquiüjpan tiül Asón,quiaj tajtepasan tiül müx, tambasansandüyiün tiül cambaj Mitilene.15 Condom tawasan quiaj. Larrawtiüt tamongasan mbas noic iüttiül ndec nenüt Quío. Condomamb alinoic nüt tajtepasan wüxnoic iüt tiül ndec nenüt Samos,ndoj taxoodasan tiül cambaj nenütTrogilio. Condom amb alinoic nüt,quiaj tatüchasan tiül cambaj Mileto.16 Pablo lamapiüng apmamóngan tiülÉfeso, ngana mequiy tiül Asia. Cosandiüm mamb najen, sitiül alndommatüch Jerusalén, majlüy quiaj wüxnangos nüt Pentecostés.

Pablo tequiaach tiül Mileto17 Wüx altiül Mileto, tüüch mamb

masoiquiw montangtang monajiüttiül minipilan Teat Jesús tiül Éfesomiünüw majawüw nej. 18 Wüxtapeayiw majawüw nej, quiaj tasajnejiw:

―Icona tejawan nguineay mbójannarang tiül icona ajan wüx aaganüt tapeayiüs tiül Asia. 19 Tejawannguineay tarangas minajiüt TeatDios, ngo nerangrangüy wüx, perotajiüntsas. At tejawan nguineaytamongochiüs xeyay ngo majneajwüx ajcüwa judíos tandiümüwmambiyaw xic. 20 Naleaing xiquengo nacueat nasaj icon wüx meáwannajneaj. Atquiaj tarangas, tandeacasniüng canchiowaran, aton tambasnajüy tiül ndennandeac. 21Tasajasüwmeáwan nipilan, masey judíos,masey pálwüx nipilan, ich leaamomeajtsüw macueatiw aaga ngomajneaj teamarangüw, marangüwnajneaj atnej Teat Dios andiüm,mayacüw omeajtsüw wüx MiteatiiütsJesucristo. 22 Nganüy sanamóngan,sanamb Jerusalén. Naleaing ngonajaw cuane sanamongoch quiaj.Pero sanamb cos Nangaj Espírituocueaj Teat Dios lamapiüng netamnamb. 23 Leaw xique sajaw, aagayaj tiül ngünantanej cambaj niüngsamong, Nangaj Espíritu ocueaj TeatDios asaj xic nguineay tenguial sajcalndeaand, namongoch ngo majneaj.24 Meáwan aag ayaj, xique ngonapiüng wüx, ngo netajquiay lastanapiüng ngondom nandeow. Cosleaw sayac ximeaats wüx, aag ayajmapac ximeaats nambich meáwanxenajiüt leaw lamasaj xic Teat Jesúsnarang, napiüng wüx aaga najneajaypoch manguiayeran nguineay TeatDios andiüm mawün wüx asoetnipilan.

25 ’Nganüy sajaw aleaw ningüy aj-awayoots; nejinguind tiül icona niüngtamongos nasaj icon nguineay al-ndom mejlüyiün tiül micambaj TeatDios, langome apmejawan xic ali-nomb. 26 Pares nganüy sasaj icon,

Page 239: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 20:27 236 HECHOS 21:7nejinguind ngondom mayac sasoetsitiül aljane ngo maw wüx asoet nej;27 cos xique ngo naxot, tambichasnasaj icon meáwan leaw lamapiüngTeat Dios. 28Nganüy icona montang-tang, netam mejawan cuane iran-gan; at netam membeolan meáwanmonyar andeac Teat Jesús. Cosaaga Nangaj Espíritu ocueaj Teat Dioslamayac iconmejlüyiünminatangüw,membeolan meáwan, mejiüranüw at-nej arangüw monjiür sap; cos TeatJesús lamangüy asoetiw nejiw naagmiquiej nej. 29 Sajaw wüx xiquelango najlüy ningüy, apmajmeliw tiülicona nipilan atnej rombüy sampüy;ngome apmawüniw wüx ajcüwa sap.30 At tíülan icona apmaw altiül ap-maquiajchiw leaw ngo maleaing; ap-mandiümüw müüch mandüjpiw ne-jiw minipilan Teat Jesús. 31 Nganüynetam mepacan wüx aag ayaj. Ichleaam imeajtsan nguineay tarangaswüx tacüliüs tiül icona aroomb neat,cos ngo lombom napaj icueajiün nütongwiiüts, nguiaj sajiünts wüx nasajicon inopnopon.

32 ’Nganüy teat, sayac icon teowixTeat Dios. Sasaj icon meranganatnej apiüng tiül Mipoch nej, cosaag ayaj apmambeol icon xeyay,ngo müüch icon mermbolan. Atapmüüch icon mejlüyiün niüngajlüyiw aldemas leawa lajwanüw wüxasoetiw. 33 Xique ngo nandiümdiümocueaj aljane nicuajind, ngo nandiümtomiün at ngo nandiüm napixeran;34 pero icona tejawan nguineaytarangas najiüt naag xiwix paranaxom leaw netam xic y leawnetam nejiw leaw saquiüjpüw.35 Atquiaj tarangas para naquiaachicon nguineay netam merangannajiüt, membeolan leaw ngo majiür.Ich leaam imeajtsan wüx aaga pochleaw tapiüng Teat Jesús: “Najneajayapmajlüy jane ambeol alinop ingowimbeolaranan” ―aj nejiw teat Pablo.

36 Wüx ndot mapiüng aag ayaj,quiaj teat Pablo taquieel tiütmicos nej, tataag orar maquiiübnejiw nóiquian. 37 Meáwan nejiw

tajiüntsüw xeyay, mejquietoj wüxonic a Pablo, y tachejchiw mimboynej. 38 Tamix omeajtsüw xeyay wüxtanguiayiw aaga poch apiüng lan-gome apmajawüw nej alinomb. Ndojquiaj taquiüjpüwmambmayacüw nejniüng ajlüy a nadam müx.

21Pablo tamb andüy Jerusalén

1Wüx landoj sacueatayon naquiüj-panüw, quiaj tawasan quiaj, sambantiül nadam müx, saleainguíünantambasan sandüyiünwüx noic iüt tiülndec nenüt Cos. Condom amb alinoicnüt tatüchasan alinoic iüt tiül ndecnenüt Rodas, samongónan tambasannajtepiün wüx iüt tiül noic cambajnenüt Pátara. 2 Quiaj taxomasanalinop müx apmamb andüy Fenicia;tajtepasan tiül. Ndoj tawasan quiajtambasan. 3 Tamongasan niüngajlüy noic iüt tiül ndec nenütChipre, tajlüy amb wüx miquiamb amüx, samongónan sandüyiün wüxiüt nenüt Siria. Tajtepasan wüxiüt tiül cambaj Tiro, cos a müxquiaj netam majwan amal. 4 Wüxtaxomasan monyar andeac TeatJesús monlüy quiaj, tacülasan quiajayaíw nüt naquiüjpanüw. Naleaingnejiw tasajüw a Pablo nde mambJerusalén, cos Nangaj Espíritu ocueajTeat Dios lamasaj nejiw nguineayapmamongoch a Pablo tiül Jerusalén.5 Wüx lamong aag ayaíw nüt, quiajtawasan quiaj. Taquiüjpüw xiconmeáwan monyar andeac Teat Jesúsat mintajüw nejiw y micualüwnejiw, mayacüw xicon mbeay cambajmbeay ndec. Quiaj taquieelasanxacosan, tataagasan orar. 6 Wüxlandoj satepeayayon naquiüjpanüwanopnopoj, quiaj tajtepasan tiülmüx. Ndoj nejiw tandilileaw alinomb,tajtsoriw.

7 Xicona nawasan Tiro, tambasantiül cambaj Tolemaida, sambantiül nadam müx. Ndoj tambasannatepeayiünmeáwanmonyar andeacTeat Jesús monlüy quiaj. Condom

Page 240: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 21:8 237 HECHOS 21:25tacülasan quiaj noic nüt naquiüj-panüw. 8 Amb alinoic nüt, quiaj teatPablo y leaw saquiüjpan tawasanquiaj, tambasan sandüyiün Cesarea.Wüx tatüchasan quiaj, tandüyasananiüng nop nendeac wüx MipochTeat Dios, nenüt Felipe, aag ayaj noptiül ayaíw diáconos. Quiaj taxoodasananiüng nej. 9 Nej almajiür apiquiwmicual nej monüx. Ajcüwa monüxquiaj, andeacüw leaw asaj nejiw TeatDios. 10 Xicona tacülasan quiaj acasnüt. Ndoj tapeay quiaj nop nendeacandeac Teat Dios imiün Judea nenütAgabo. 11 Aaga naxey quiaj, wüxtiün majaw xicon, tayar misiend aPablo. Condom taóel oleaj nej owixnej nejáyan quiaj. Ndoj tapiüng:

―Atcüy apiüng Nangaj Espírituocueaj Teat Dios, apiüng atquiaj ap-marangüw a judíos, cos apmaoeliwtiül Jerusalén aaga naxey neneay asiend cam, ndoj apmayacüwnej teow-ixaw napeay miün nipilan ―aw.

12 Xicona wüx tanguiayasanaag ayaj, quiaj tasajasan a Pablonaquiüjpanüw meáwan monyarandeac Teat Jesús tiül Cesarea, ndemamb Jerusalén. 13 Quiaj tasaj xicona Pablo:

―¿Neol tapots ijiüntsan mea-jchiün mamix ximeaatsa? Cos xiquesajlüy ngome áagan naoeleran, atsajlüy masey nandeow tiül Jerusalénwüx minüt Teat Jesús ―aj xicon.

14 Pues wüx tajawasan ngondomnapalan, quiaj tacueatasan nasajan,tapiüngasan:

―Teat Dios ajaw nguineay ap-marang ―sawan.

15Wüx lamatüch a nüt nawan quiaj,wüx laímb naxainguiünmeáwan leawsanajoyiün, quiaj tambasan sandüy-iün Jerusalén. 16 Taquiüjpüw xi-con acas monyar andeac Teat Jesúsmonaw Cesarea. Altiül nop naxeynenüt Mnasón naw Chipre, lamajiürnüt ayar mipoch Teat Jesús; aniüngnej sanaxojtan.

Teat Pablo amb majaw a teat Jacobo

17 Wüx tapeayasan Jerusalén, na-jneájan tangochiw xicon monyar an-deac Teat Jesús, apac omeajtsüw ma-jawüw xicon. 18 Aw alinoic nüt, quiajtamb a Pablo majaw a Jacobo, taqui-iübasan mamb aton. AlcanchiümojquiajmeáwanmontangtangmonajiüttiülminipilanTeat Jesús. 19Teat Pablotatepeay nejiw. Condom tapots man-deac masaj nejiw andüübndüjpeaynguineay Teat Dios lamarang tiül nip-ilan ngome judío wüx nej tamb man-deac Mipoch Teat Dios tiül meáwancambaj. 20Nejiw wüx tanguiayiw aagayaj, tapiüngüw najneajay lamarangTeat Dios. Ndoj tasajüw a Pablo:

―Pero naleaing teat, ique ijawcas mil judíos almajlüy leawlamayariw mipoch Teat Jesús.Meáwan nejiw andiümüw marangüwatnej apiüng tiül aaga poch tüündMoisés. 21 Nejiw lamanguiayiw,asoiquiw ique iquiaach meáwanjudíos moncül tiül palpálwüxcambaj, macueatiw marangüwatnej apiüng aaga poch tüündMoisés. Teamesajüw lango metammatajcüw circuncidar micualüwnejiw. Teamesajüw aton langometam marangüw meáwan leawalambójan arangaats. 22 ¿Nguineayapmarangaats a nganüy? Cos nipilanapsonongomoj, apmajlüy nadammoncüy wüx apmanguiayiw iquelerpeay. 23 Nganüy sapiüngannajneaj merang atcüy: Alningüytiül xicona apiquiw monxey, nejiwnetam marangüw leaw lamapiüngüwapmarangüw. 24 Alndom meambmequiüjpüw merangan atnej ajlüyaymarangaats wüx üjchiiüts merixixajlüyiiüts. Aton netam mengüyleaw apmandrojchiw. Condomapmajerep omalüw nangwang, quiajapmajawüw nipilan ngo maleaingleaw tanguiayiw nguineay irang. Cosapmajawüw at a ique aton ijlüy tiül,irang atnej apiüng tiül aaga pochtüünd Moisés. 25 Pero ajcüwa nipilanngome judíos leaw lamayariwmipochTeat Jesús, ngo metam marangüw

Page 241: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 21:26 238 HECHOS 21:39meáwan aag ayaj. Cos icootsalamarangaats nawiig masajajtsüwngondom müetiw alngün nüeteranlandoj arang nichech teombas dioses;ngondom matsambüw quiej, átanmionij nimal napatsüch onic andeow.Aton ngondom majiürüw pálwüxnaxey pálwüx najtaj ―ajüw nej.

Asapüw Teat Pablo tiül nadam nan-gaj iüm

26 Teat Pablo quiaj taquiiüb mambajcüwa piquiw monxey quiaj. Con-dom amb alinoic nüt tarangüw leawajlüyay marangüw wüx üjchiw mer-ixix ajlüyiw. Quiaj tajmel tiül nadamnangaj iüm mapiüng ngün nüt apn-domaaga teamarangüwquiajwüx ap-mayacüw nimal mambiyaran majmelmarang ichechiw nejiw anopnopoj.

27Pero wüx laliüc palam ayaíw nüt,quiaj tajawüw nej tiül nadam nangajiüm acas judíosmonaw tiül Asia. Con-domquiaj tapotsmasajsajüwmeáwannipilanmonlüy quiaj, nguineay ndommajcüyiw majawüw a Pablo. Quiajtambüwmasapüw a Pablo. 28Condomtepajüw napac, tapiüngüw:

―¡Teat cambaj Israel, macaronimbeolan xicon! Jogüy lanasapanaaga naxey tenguial aquiaachombeay nipilan tiül meáwan cambajmajcüyiw majawüw micambajaats,aton macueatiw marangüw meáwanleaw apiüng tiül aaga poch tüündMoisés. At aton andeac ngo majneajwüx aaga nadam nangaj iüm cam. Yngome áagan ayaj, átan lamamelichtiül aaga nadam nangaj iüm cam acasnipilan griego; atquiay lamitsojowaaga nadam nangaj iüm cam―awüw.

29 Atquiaj tapiüngüw cos laiünüwquiaj majawüw a teat Pablo alquiajtiül cambaj, almaquiiüb nop naxeyngome judío nej, naw Éfeso, nenütTrófimo. Pares tapiüngüw Pablonemelich nej tiül nadam nangaj iüm.

30 Quiaj witiüt noic nadam mon-cüy, sonongot meáwan nipilan. Quiajtawüniw a Pablo, tanototoj imiüntiül nadam nangaj iüm. Condom

andüüb mapalüw meáwan ombeaynangaj iüm. 31 Cos lamapiüngüw ap-mambiyaw nómban, quiaj tamb ma-soic nop minatang ocueajiw solda-dos, nguineay nipilan tiül Jerusalénlamawitichaw noic nadam moncüy.32 Aaga naxey quiaj wüx ndot man-guiay aag ayaj, quiaj tamb maqui-iüb mamb tigüy soldados, at alacasmontangtang ocueaj nej, acuiürrüwmajawüw cuane najlüy. Wüx nipilantajawüw aliücüwmonajiüt aquiüjpüwsoldados, quiaj tacueatiw matoeliwa Pablo. 33 Wüx tapeayiw quiaj amonajiüt, quiaj tüüch mamb ndeaama Pablo maoeleran naag ijtsüw galen.Condom tatün manguiay jane nej,cuane arang. 34 Nipilan ancaya-jyaj ngomajüic cuane teamapiüngüw.Altiül teapajüw teamapiüngüw pál-wüx, altiül teamapiüngüw pálwüx.Quiaj aaga nenajiüt ngondommaxomomeaats wüx nicuajind cos tenguialapajüw. Quiaj tapiüng maquiüraaba Pablo andüy niüng acüliw solda-dos. 35Wüx lapeayiw tiül ombeay iümmaquiüjpüw a Pablo, ajcüwa solda-dos quiaj tandeajndiw tiüt, cos nip-ilan xeyay lajcüyiw majawüw nej.36 Xeyay nipilan almandüjpiw nejiw,tenguial apajüw, apiüngüw:

―¡Ich mandeow nómban!―awüw.

Teat Pablo tandeac nguineay arangmanguiay nipilan

37 Pablo wüx laámb apmamelichawnej niüng acüliw soldados, quiaj tasaja nenajiüt:

―¿Ngwüy, alndom nendeac nasajic noic poch? ―aj.

Aaga naxey quiaj tasaj nej:―¿Alndom mendeac griego?

38 ¿Neol, ngome ique aaga naxey nawEgipto, teawitich moncüy ninguinüt,ndoj temelich tiül wajchiüc apiquiwmil monbiy nipilana? ―aj nej.

39Quiaj tasaj nej a Pablo:―Xique naleaing judío xic, nawas

Tarso. Aaga cambaj quiaj najntsopatam tiül iüt Cilicia. Nganüy satün

Page 242: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 21:40 239 HECHOS 22:19icueaj meaach xic nendeac nasajüwnipilan ―aj nej.

40 Quiaj tüünd mendeac, Pabloníüngan lembej tiül ombeay iüm,tarang owix nej ndijchiüm nipilan.Wüx ndijchiütoj, quiaj tamelich an-deac, tandeac wüx hebreo, tapiüng:

221 ―Teat monxey micual xeíüt,

nganüy inguiayiün, sanapiüngmenguiayiün nguineay sarang ―aw.

2Wüx nipilan tanguiayiw nguineayteamasaj nejiw a Pablo wüxombeayiw nejiw, quiaj ndijchiütójan.Condom Pablo tapiüng:

3 ―Xique judío xic, wijquianostiül cambaj Tarso, tiül Cilicia.Naleaing ningüy satang tiül a cambajcam, taquiaach xic teat Gamaliel.Tequiaachayos wüx aaga poch tüündMoisés, leaw tüjndiw mixejchiiüts.Xique xeyay tayacas ximeaats wüxnarang, cos sapiüng minajiüt TeatDios teanarang, atnej teamerangannganüy cam. 4 Xique tayambasombasüw monyar andeac Teat Jesús.Tasapasüw nayacüw tiül manchiücmonxey y montaj, mandeowüw. 5 Ata natangtang miteaats, at meáwanmontangtang monajiüt tiül nipilanjudío, alndom mapiüngüw wüxaag ayaj aton. Cos nejiw tüjchiwxic nawiig najoy nüjchiw nipilanjudío micual miiütaats monlüy tiülDamasco, para müjchiw xic nasapnatsaag meáwanmonyar andeac TeatJesús leaw sanaxom quiaj, naquiiübmiün andüy ningüy tiül Jerusalén,müjndiwmamongochiwngomajneaj.

Pablo tapiüng nguineay tandüübTeat Jesús

(Hch. 9:1-19; 26:12-18)6 ’Quiaj tambas, y wüx saleamb tiül

tiiüd laliüc natüch Damasco, limnütcamüm nayaag lamarraj xic noic ranimiün cielo, xowüy larraw. 7 Quiajtajmiücas. Condom tanguiayiüsandeac nop nendeac, tasaj xic:“Saulo, Saulo, ¿neol tapots ijcüymejaw xique?” aj xic. 8Quiaj tatüniüsnanguiay: “¿Jan ic Teat?” saj. Quiaj

tasaj xic: “Xique Jesús naw Nazaret,leaw ique tenguial ijcüy mejaw”,aw. 9 At leaw alnaquiiüb tajawüwaaga ran quiaj aton, xeyay mbayatojmajawüw; pero ngo manguiayiwcuane andeac aaga nendeac masajxic. 10 Xique quiaj tapiüngas: “¿Jownganüy Teat, cuane netam naranga?”saj. Quiaj tasaj xic aaga nendeacquiaj, tapiüng: “Witiür, quiür indüyDamasco. Quiaj apmesoic meáwancuane netam merang”, aj xic. 11 Cosxique nómban ngo naxom najaw,nde ndoj machech xiniiüg aaga ran.Quiaj ajcüwa monxey saquiüjpüw,tanetetiw xiwix natüch Damasco.

12 ’Altiül Damasco nop naxeynenüt Ananías, nej xowüy ayac wüxomeaats marang atnej apiüng tiülaaga poch tüünd Moisés. Meáwannipilan judíosmoncül quiaj apiüngüwnej xeyay najneaj arang. 13 AagaAnanías quiaj, tamb majaw xic. Wüxtapeay niüng sajlüy, quiaj tasaj xic:“Teat Saulo, nganüy aprram iniiüg”,aj xic. Quiaj rat xiniiüg tíülan a oresquiaj, taxomas najaw aaga naxeyquiaj. 14 Condom tasaj xic: “AagaTeat Dios Midiosüw mixejchiiüts, nejlamarriiüd ic, müüch ic menguiaycuane andiüm merang, aton mejawaaga nerang najneaj, menguiayandeac nej. 15 Cos netam mepiüngwüx nej, mesaj meáwan nipilan tiülmeáwan cambaj leaw tejaw leawtenguiay. 16 Nganüy ngo metammecül, witiür iyar yow, itün ocueajnej, isaj mawün isoet”, aj xic.

Pablo tapiüng nguineay tüündmamb tiül nipilan ngome judíos

17 ’Condom wüx tandilileas sandüyJerusalén, sal tiül nadam nangaj iümtenguial nataag orar nasaj Teat Dios,quiaj atnej aleaic tajawas atnej saǘm.18Quiaj tajawas a Teat Jesús, tasaj xic:“Ernguialeateay, iriow ningüy tiülJerusalénnajénan. Cos nipilanngomeapmayariw indeac wüx apmepiüngxic wüx”, aj xic. 19 Xique tasa-jas: “Teat, nejiw tajawüw nguineaytarangas wüx tasapas xeyay monyarindeac nayacüw tiül manchiüc, wüx

Page 243: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 22:20 240 HECHOS 23:5tawüüchasüw tiültiül sinagogas leawniüng saxomüw. 20 Aton wüx tam-biyaw aaga Esteban nendeac ic wüx,xique aton sal quiaj, tajawas, ajneá-jan najaw mandeow, aton xique ne-sapas micamixaw monbiy nej”, saj.21 Quiaj nej tasaj xic: “Quiür, cosxique sanüüch ic meamb miünquiajtiül nipilan ngome judío”, aj xic ―awa Pablo.

Pablo alteowix monajiüt22Nipilan aleaw ninguiaj taiündüw

manguiayiw. Condom tepajüw napac,tapiüngüw:

―¡Ich mandeow aaga naxey quiaj;ngo metam mapac! ―awüw.

23 Nipilan tajcüyiw xeyay, tepajüw,andalalüw cawüx micamixaw nejiw,apüchiw cawüx najndot. 24 Quiajtapiüng a nenajiüt mamelicharan aPablo andüy niüng acüliw soldados.Ndoj tapiüng majwüch, mapiüngcuane arang, neol tapots apajüwatquiaj a nipilan, cuane wüx ajcüyiwmajawüw nej. 25 Naleaing Pablowüx landoj aoelich, wüx laámbapmajwüch, quiaj tasaj nop natangocueaj soldados najlüy quiaj:

―¿Ngwüy, alndom majwüch nopnipilan romano, sitiül ngome ombasmajaraw wüx asoet neje? ―aj.

26 Wüx aaga minatang ocueaj sol-dados tanguiay aag ayaj, tsajmbiütmasaj a nenajiüt, camüm majngottasaj:

―¿Cuane apmeranga? Cos aaganaxey quiaj romano nej ―aj.

27 Quiaj tamb a nenajiüt majaw aPablo, tasaj:

―Isaj xic, ¿naleaingue, nipilan ro-mano ique? ―aj.

Quiaj tapiüng a Pablo:―Naleaing ―aw.28Quiaj tasaj nej a nenajiüt:―Xique tayacas xeyay tomiünpara

narang romano―aj nej.Quiaj tapiüng a Pablo:―Xique wijquiajos romano xic

―aw.29 Atquiaj ajcüwa soldados laámb

apmewüjchiw nej, pero wüx ndotmanguiayiw aag ayaj, acueatíwan

tawüw quiaj. At a nenajiüt atonwüx tajaw naleaing Pablo romanonej, quiaj mbayat xeyay, cos ajcanlamüüch maoeleran.

Pablo alteombas montang monajiütocueaj judíos

30 Rat tiüt amb alinoic nüt, aaganenajiüt quiaj tandiüm manguiaymajneaj, neol cuane wüx tayacüwasoet a Pablo ajcüwa nipilan. Áagtüüch mamb macheederan a Pablo,cos aoeliw naag galen. Condomtapaj mapeayiw canchiümoj meáwanmontangtang miteaats, at meáwanajcüwa noic ajlüy monjiür najiüt tiüljudíos. Wüx lacanchiüjow meáwan,quiaj tawün a Pablo maquiiüb andüyniüng ajlüyiw.

231 Condom quiaj taxaing omal a

Pablo majaw teombasüw ajcüwamonxey montangtang monajiüt tiüljudíos. Quiaj tapiüng:

―Teat monxey, micual iüt. Xiquesayaag tiül ximeaats tanaámb sarangnajneaj majaw Teat Dios ―aw.

2 Quiaj tapiüng a Ananías natangmiteaats, tasaj monlüy niüng ajlüy aPablo müjchiw wüx ombeay. 3Quiaj aPablo tasaj a Ananías:

―¡Teat Dios apmüüch wüx im-beay a ique newüyay arang najneaj!¿Neol ngome chetetear ninguiaj me-jaw wüx sasoete atnej apiüng tiülaaga poch tüünd Moisésa? ¿Neol anganüy terang leaw ngomapiüng tiülaaga poch tüündMoisésa, cos tepiüngmaleambüch ximbeaye? ―aj.

4 Quiaj tapiüngüw alacas monxeymonlüy niüng ajlüy a Pablo, tasajüwa Pablo:

―¿Neol tesap mendeac ngo ma-jneaj wüx ombas teat natangmiteaatsocueaj Teat Dios? ―ajüw nej.

5Quiaj tasaj nejiw a Pablo:―Teat, cos xique ngo najaw sitiül

nej natang miteaats nej. Naleaingatquiaj larangüch wüx nawiig tiülMipoch Teat Dios, apiüng: “Ndemendeac ngo majneaj wüx ombas

Page 244: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 23:6 241 HECHOS 23:20nop natang nenajiüt tiül micambaj”―aj nejiw.

6 Pablo tajaw ajcüwa monxey mon-lüy tiülmoncanchiün quiaj, noic ajlüysaduceos nejiw, alinoic ajlüy fariseosnejiw, quiaj tapiüng:

―Teat monxey, xique aton fariseoxic, micual xic fariseo. Xique sajlüyningüy majaraw wüx sasoet, cosxique sapiüng ajcüwa mondeowapmapacüw alinoic nüt ―aw.

7 Wüx ndot mapiüng aag ayaj,quiaj witiüt noic mondeac tiülfariseos maquiüjpüw saduceos. Quiajmbajcatoj ajcüwa nipilan quiaj. 8 Cossaduceos apiüngüw nipilan landeowlango mapacüw alinoic nüt. Atapiüngüw ngo majlüy ángeles, átanespíritus aton ngo majlüy. Nganüyajcüwa fariseos apiüngüw almajlüymeáwan aag ayaj. 9 Tepajüw napaccos lajcüyiw. Condom acas monxeymondüy wüx aaga poch tüündMoisés, aquiüjpüw tiül fariseos,witiütoj, tapiüngüw:

―Aaga naxey quiaj, ngo majiürnicuajind nisoet. Cos ngo majaraw,jondot miespíritu Teat Dios tendeacmasaj nej, tengwüy alngün ángel.Ngondom majcüyiiüts maquiüjpaatsTeat Dios ―awüw.

10 Cos nipilan tapots ajcüyiw, quiajmbayat a natang nenajiüt, lango ma-jaw cuane marang, ngwüy apmam-biyaw a Pablo. Quiaj tapaj miünüwa soldados mawüniw quiaj a Pablomaquiüjpüw andüy niüng acüliw.

11 Aw alinoic ongwiiüts, Teat Jesústajüiquichay niüng ajlüy a Pablo, tasajnej:

―Nde mermbol teat, cos at-nej tepiüng xic wüx ningüy tiülJerusalén, atquiaj netammepiüng xicwüx tiül Roma aton ―aj nej.

Tayambüw nguineay mambiyaw aPablo

12Wüx rat tiüt, acas judíos teyam-bayej nejeyéjan quiaj, tayambüwnguineay mambiyaw a Pablo. Wüxlamaxomüw nguineay apmarangüw,quiaj tayacüw mipochiw nejiw

müjchiw Teat Dios, tapiüngüwlango metiw lango manganeowüwnicuajind sitiül ngo mambiyaw aPablo. 13 Ajcüwa monxey monyacüwmipochiw wüx aaga ngo majneajapmarangüw quiaj, ajlüyiw maseymeic miow (40) monxey. 14 Tambüwmajawüw montangtang miteaats atmontangtang monajiüt tiül nejiw,tasajüw:

―Xicona lanayacan xepochiünnasajan Teat Dios, sapiüngan langonetiün ngo nanganeowan nicua-jind sitiül ngo nambiyan a Pablo.15 Nganüy indeacan mequiüjpanüwajcüwa monajiüt tiül icootsa mesajana nenajiüt mawün oxep a Pablomaquiiübmiünmayac niüng ijlüyiün,atnej indiümanmenguiayiünmajneajcuane arang. Xicona sanajlüyiünninguiün nambiyan wǘxan nganawmapeay niüng ijlüyiün ―awüw.

16Naleaing nopmicual michiig naj-taj a Pablo tanguiay andeacüw ajcüwanipilan quiaj, nguineay apmarangüwmambiyaw a Pablo. Quiaj tamb,tajmel niüng acüliw soldados müüchmanguiay a Pablo. 17 Condom Pablowüx landoj manguiay, quiaj tapaj nopminatang soldado, tasaj:

―Teat, iquiiüb aaga nench cam,iyac niüng ajlüy nenajiüt, cos nejandiümmüüchmanguiay noic poch anenajiüt ―aj.

18 Aaga minatang soldado quiajtaquiiüb mamb a nench andüy niüngajlüy nenajiüt. Wüx tapeay quiaj,tapiüng:

―Aaga Pablo najlüy tiül manchiüctapaj xic, tasaj xic naquiiüb miünandüy ningüy niüng ijlüy aaga nenchcam, cos nej andiüm masaj ic noicpoch ―aw.

19 Quiaj aaga nenajiüt tasap owix anench quiaj, taquiiüb andüy ninguiünquiriw, tatün manguiay:

―¿Cuane indiüm mesaj xique?―aj.

20Quiaj tapiüng a nench:―Teat, ajcüwa judíos lamapiüngüw

apmasajüw ic mewün oxep a Pablo,

Page 245: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 23:21 242 HECHOS 24:4mequiiüb andüy niüng apcanchiümojmontangtang monajiüt tiül nejiw,atnej andiümüwmanguiayiwmajneajcuane arang. 21 Naleaing iquende meyar andeacüw nejiw, cosajlüy maseyme ic miow monxeyteamacüliw nej axotayéjan. Nejiwlamayacüw mipochiw nejiw masajüwTeat Dios, lamapiüngüw lango metiwlango manganeowüw nicuajind sitiülngo mambiyaw a Pablo. Nganüylandojay, tenguial macüliw ic cuaneapmepiüng ―aj nej.

22 Condom quiaj aaga nenajiütquiaj, tasaj a nench majtsor, naleaingtasaj nde masaj nejinguind wüx aagalamüüch nej manguiay quiaj.

Pablo tüünd mamb andüy teombas aFélix tiül Cesarea

23 Ndójan manguiay, quiaj tapajijpüw montangtang ocueaj soldados.Tasaj nejiw netam majlüyiw quiajijquiaw acoic miow (200) soldados,al ermiow gajpowüw (70) montepcawüy, al ijquiaw acoic miow monjoylanzas, majlüyiw quiaj aaga ongwiiütsquiaj, cos ǘmbanpojniow apmambüwCesarea. 24 At tasaj nejiw mayam-büw cawüy majtep wüx a Pablo, paramapeay quiaj najneaj, mayacüw nejteowix a Félix, aaga natang nenajiüttiül Cesarea. 25 Condom tarang noicnawiig majoyiw mamb. Tiül a nawiigquiaj, apiüng:

26 “Xique Claudio Lisias, sarangaaga nawiig cam nüüch ic teat Félix,satepeay ic Teat Xan nenajiüt. 27Aaganaxey cam ndeaad, tasapüw nej nipi-lan judío; tandiümüw mambiyaw nej.Naleaing xique tawüniüs saquiüjpüwxesoldados, cos tajawas nej nipilanromano nej. 28 Condom tandiümasnajaw neol tayacüw nej asoet. Quiajtaquiüjpas andüy niüng ajlüyiwmon-tangtang monajiüt tiül nejiw. 29Quiajtajawas tayacüw nej asoet imiün wüxajlüyay mipochiw nejiw. Naleaingnej ngo marang nicuajind leaw ne-tam mandeow wüx, aton ngo metammamb tiül manchiüc. 30 Nganüywüx tanguiayiüs nguineay ajcüwa

judíos lamayambüw nguineay mam-biyaw aaga naxey quiaj, quiaj xiquenajénan tüjchiüs miün andüy niüngijlüy. At lanasajüw ajcüwa monyacnej asoet, mambüwmapiüngüwmen-guiay cuane asoet aaga naxey quiaj.Tamtámban teat”, aw.

31 Ajcüwa soldados taquiüjpüwmamb a Pablo aaga ongwiiüts quiaj,atnej tasoiquiw, tambüw matüchiwtiül cambaj Antípatris. 32 Larrawtiüt, quiaj tandilileaw alinomb ajcüwasoldados monjüy tiüt, andüyiwJerusalén niüng acüliw. Tacueatiwmüjchiw ajcüwa montep cawüy aPablo maquiüjpüw mamb. 33 Wüxtapeayiw Cesarea ajcüwa soldados,quiaj tüjchiw nawiig a nenajiüt; atontayacüw teowix nej a Pablo. 34 Aaganenajiüt quiaj, wüx landoj mateow anawiig, quiaj tatün manguiay a Pablonguia naw. Wüx landoj manguiayPablo naw Cilicia, 35 quiaj tasaj:

―Najneaj, ndoj sananguiay indeac,leaw apeayiw monyac isoet ―aj.

Condom quiaj tüüch mamb ma-jiürüch a Pablo tiül noic najneaj iümocueaj Herodes.

24Teat Pablo tasaj Félix nguineay

arang1 Lamajiür acoquiaw nüt, quiaj

tapeay Cesarea aaga natang miteaatsnenüt Ananías, aquiiüb acas mon-tangtang monajiüt tiül judíos. Atonaquiiüb nop teat xeech nexomomeaats, nenüt Tértulo. Camümmapeayiw quiaj, tambüw niüng ajlüynenajiüt mayacüw asoet a Pablo.2 Wüx tapeay maquiüraab miün aPablo, quiaj tapots andeac a Tértulomayac asoet. Tasaj a nenajiüt:

―Teat xan, sajawan ique neechnamongochiün najneájan; at sajawanique xeyay najneaj lamerang tiülmeáwan cambaj, cos ique xeyay ixomimeaats. 3 Pares sapiüngan Diosmangüy ic teat Félix, cos meáwan nütajlüy najneaj nguiajantanej. 4Nganüy

Page 246: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 24:5 243 HECHOS 24:23teat, ngana napalan ic xeyay, nan-deac xeyay najal, satüniün icueaj teat,menguiay sandeacan. 5 Xicona lana-jawan aaga naxey cam, xeyay ngomajneaj teamarang, xeyay awitichmoncüy tiül judíos tiül meáwan cam-baj wüx iüt. Nej natang aton tiülnoic ajlüy nipilan nasoic nazareno.6 Ngome áagan ayaj, aton tandiümmitsoj leaw nangaj najlüy tiül nadamnangaj iüm tiül Jerusalén. Áagxicona tasapasan, tandiümasan na-jawan wüx asoet nej, atnej apiüngtiül aaga poch tüünd Moisés tanomb.7 Condom, quiaj tajngot a nenajiütLisias aquiiüb misoldados nej, na-jcüyiw tajngotoj tanojtiw xicueajiün.8Ndoj, tapiüng netam niünan ningüyniüng ijlüy napiüngan cuane asoetaaga naxey quiaj. Nganüy ique atonteat, alndom metün menguiay nejsitiül naleaing meáwan leaw sapiün-gan quiaj ―aj.

9 Quiaj tapiüngüw ajcüwa judíosalquiaj:

―Naleaing teat, atquiaj tajlüymeáwan―awüw.

10 Quiaj aaga nenajiüt tarang owixnej müüch a Pablo mendeac. Quiajtendeac a Pablo, tapiüng:

―Najneaj teat xan, sanandeacmenguiay nguineay sarang, cossajaw lamajiür xeyay neat irangnenajiüt ocueaj aaga iüt cam. 11Xiquelamajiür gajpic (12) nüt tatow sapeayJerusalén narang casa Teat Dios. Aagayaj alndom metün menguiay sitiülnaleaing, tengwüy ngo maleaing.12 Nejiw ngome taxomüw xicteasajcüy anaag nipilan; tatonngome tenguial sawitich moncüytiül nadam nangaj iüm, tengwüytiül alngün sinagoga, tengwüy tiülcambaj. 13 Nejiw ajcüwa monyacsasoet monlüy ningüy cam, ngondommüjchiw ic mejaw sitiül naleaingmeáwan leaw tenguial mandeacüwwüx ximbas quiaj. 14 Leawa xiquealndom nasaj ic naleaing, aag ayajsandüüb leaw taquiaach Teat Jesús,leaw nejiw apiüngüw ngo maleaing.

Atquiaj sarang minajiüt Midiosüwxexejchiünmonlüy tanomb. Sandüübopech leaw apiüng tiül a poch tüündMoisés, at leaw tarangüw mondeacandeac Teat Dios. 15 Xique sapiüngTeat Dios alinoic nüt apmapacüüchmeáwan nipilan leaw landeow, maseymonrang najneaj, masey monrangngo majneaj. At nejiw aton atquiajapiüngüw. 16 Wüx aag ayaj a xiquesayamb nguineay narang najneajmeáwan nüt majaw Teat Dios, atnipilan aton.

17 ’Xique, lamajiür acas neat ngonajlüy tiül xecambaj Jerusalén, aag anganüy tapeayiüs quiaj. Sajoy xeyaycuajantanej nüjchiw nipilan tiülxecambaj jane ngo majiür. Condomtambas tiül nadam nangaj iüm nayacxechech. 18 Sal wüx aag ayaj, quiajtaxomüw xic acas judíos monaw Asia,sal tiül nadam nangaj iüm tenguialnarang atnej netam marangüch.Ngo majlüy quiaj xeyay nipilan,aton ngome tenguial süüch majcüynipilan. 19 Nejiw ajcüwa nipilanquiaj netam miünüw ningüy niüngijlüy teat xan, mapiüngüw cuanesawan wüx naquiüjpüw. 20 Tengwüyjoyajiw ajcüwa monxey quiaj, ichmapiüngüw sitiül taxomüw wüxximbas alngün nisoet, alngün ngomajneaj sarang wüx tajlüyiüs niüngajlüyiw montangtang monajiüt tiülnejiw. 21 Tengwüy mapiüngüw ngomajneaj tarangas wüx tandeacas tiülnejiw. Tapiüngas: “Xique nganüysajlüy ningüy majaraw wüx sasoet,cos xique sapiüng alinoic nütmeáwannipilan leawa landeow apmapacalinomb”, sajüw―aw.

22 Aaga Félix lamajaw nguineayajlüymonyar andeac Teat Cristo; perocos ngo mandiümmandondoch nóm-ban, quiaj tasaj nejiw:

―Leaw apeay a nenajiüt Lisias,quiaj sanambich nanguiay meáwanleaw ipiüngan―aj nejiw.

23 Condom, quiaj tasaj nop mi-natang soldado maquiiüb alinomb aPablo majiür. Tasaj ngondom mapalnejinguind, sitiül aljaneminipilan nej

Page 247: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 24:24 244 HECHOS 25:11a Pablo andiüm mamb majaw nej,ndot aljane andiüm mambeol nej.

24 Wüx lamajiür acas nüt, quiajtapeay alinomb a Félix maquiiübmiün mintaj nej Drusila. Aaganajtaj quiaj, judía nej. Ndoj tüüchmamb majpaj a Pablo mandeacmanguiayiw wüx mipoch TeatJesucristo. 25 Naleaing wüx tasaj neja Pablo nguineay alndom marangüchnajneaj, tasaj nej nguineay anopnopnipilan netam majaw cuane teama-rang. Tasaj nej nguineay Teat Diosapmajaw wüx asoet meáwan nipilanalinoic nüt. Quiaj mbayat a Félix,condom tasaj a Pablo:

―Canüy lajlüy, quiür. Alinoic nütwüx sanajlǘyan ndoj sanapaj ic ali-nomb―aj nej.

26 At aton aaga Félix teamacülsitiül Pablo apmüüch nej tomiün paratsajmbiüm. Pares catscatsǘyanmapaja Pablo mandeac aweaag. 27 Wüxlamajiür iüm neat, quiaj tajmel in-gow a Félix, tangoch a Porcio Festomarang nenajiüt. Pero aaga Félix cosandiüm majneaj aweaag judíos, paresngo matsambiich a Pablo.

25Pablo alteombas a Festo

1Aaga Festo tapeaymayarminajiütnej. Condom wüx lamajiür ernüt tatow ndoj ayar minajiüt nej,quiaj tamb andüy Jerusalén imiünCesarea. 2 Wüx tapeay Jerusalén,quiaj montangtang miteaats atmontangtang monajiüt tiül judíostambüw majawüw a Festo, mayacüwasoet a Pablo. 3 Tatüniw ocueaj,tasajüw müüch mamb majanücha Pablo andüy Jerusalén. Cosnejiw lamandeacüw axotayéjanapmambiyaw tiül tiiüd. 4 Quiaj aFesto tasaj nejiw, Pablo tenguialajiürüch tiül manchiüc tiül Cesarea, ynej apmandilil najénan andüy quiaj.5Ndoj tasaj nejiw:

―Sitiül ajlüy acas monajiüt tiülicona alndom mambüw, alndom

naquiüjpüw mamb mapiüngüw sitiülnaleaing ajiür alngün nisoet aaganaxey quiaj, alngün ngo majneajarang ―aj nejiw.

6 Festo tacül maseyme oj-peacüw tengwüy gajpowüw nüt tiülJerusalén, condom quiaj tandililandüy Cesarea. Wüx larraw tiüt ambalinoic nüt, quiaj chetet tiül apalnej. Ndoj tüüch mamb majanücha Pablo. 7 Wüx tapeay maquiüraabmiün a Pablo, quiaj sonongotoj niüngajlüy nej ajcüwa judíos napeayiwimiünüw Jerusalén. Quiaj tapotsmayacüw asoet a Pablo, mapiüngüwxeyay ngo majneaj arang. Pero ngomaw ocueajiw, cos ngo maxomüwcuane wüx alndom majüiquichawmapiüngüw naleaing meáwan aagayaj. 8 Condom, quiaj tandeac a Pablonguineay arang, tapiüng:

―Xique ngo najiür nicuajindnisoet, ngo narang alngün ngomajneaj leaw apiüng tiül aaga pochtüünd Moisés. At ngo narang alngünngo majneaj tiül nadam nangaj iümtiül Jerusalén. Aton ngo nandeac ngomajneaj wüx ombas a César ―aw.

9 Pero a Festo, cos andiüm majneajmajawüw nej ajcüwa judíos, áag tasaja Pablo:

―¿Indiüm meamb Jerusalén, ma-jaraw wüx isoet quiaj niüng sajlüye?―aj.

10Quiaj a Pablo tasaj nej:―Xique sajlüy tiül iwix, cos ique

nop ic nenajiüt ocueaj a César natangnenajiüt tiül Roma. Ningüy ne-tam majaraw wüx sasoet, ngome tiülJerusalén. Xique ngo narang nicua-jind ngo majneaj tiül a judíos, iqueaton lamejaw. 11 Cos sitiül alngünxeyay ngo majneaj sarang, leaw al-ndom nandeow wüx, xique ngondomnapiüng ngo nandeow. Pero cosxique ngonajiür nicuajind sasoetwüxmeáwan leaw lamapiüngüwquiaj, ne-jinguind ngondom mayac xic teow-ixaw nejiw. Nganüy a xique sanambmajaraw wüx sasoet teombas a César,

Page 248: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 25:12 245 HECHOS 26:1aaga natang nenajiüt tiül Roma ―ajnej.

12CondomFestowüx landoj andeacaweaag a monxey monbeol nej wüxleaw arang, quiaj tasaj a Pablo:

―Sitiül indiüm meamb teombas aCésar tiül Roma, pues najneaj, ap-meamb quiaj ―aj.

Pablo alteombas Rey Agripa13 Wüx lamajiür acas nüt, quiaj

tamb tiül cambaj Cesarea nop ne-najiüt nenüt Agripa, aquiiüb mintajnej nenüt Berenice, metepeayayejmaquiüjpüw a Festo. 14 Tacüliw quiajxeyay nüt, quiaj a Festo tasaj aaga ne-najiüt quiaj nguineay arangüch wüxombas a Pablo, tasaj:

―Wüx taw a Félix, tacueat tiülmanchiüc nop naxey. 15 Condomwüx tambas Jerusalén, quiaj tambüwmajawüw xic ajcüwa montangtangmiteaats at montangtang monajiüttiül judíos. Tasajüw xic natepichasoet aaga naxey quiaj, mandeow.16 Quiaj a xique tasajasüw, monajiütocueaj Roma ngondom mayacteowixaw nipilan nop najlüy tiülmanchiüc mandeow sitiül nganawmanguiay andeacüw monyac nejasoet, cos atquiaj nej alndommewüneay. 17 Condom nejiw tiünüwmaquiüjpüw xic miün ningüy. Xiquengome tequiyas; ráwan tiüt ambalinoic nüt, quiaj chetetos najawwüx asoet nej. Ndoj tüjchiüsmamb majanüch aaga naxey najlüytiül manchiüc. 18 Ajcüwa monyacnej asoet, wüx tendeacüw, quiajtanguiayiüs nguineay andeacüw. Ngomandeacüw wüx atnej xique tayajcasapmandeacüw. 19 Nejiw tandeacüwwüx midiosüw nejiw, aton wüx aaganop naxey tandeow, nenüt Jesús.Naleaing cos a Pablo apiüng aaganaxey quiaj almapac. 20 Xique ngonaxom ximeaats nguineay najawwüxaag ayaj, quiaj tatüniüs nanguiay aPablo. Tasajas sitiül andiüm mambJerusalén majaw wüx asoet nej.21 Pero nej tapiüng andiüm mambmajaraw wüx asoet nej teombas

Augusto César tiül Roma, quiajtüjchiüs mamb majiürüch; ndoj,wǘxan apmatüch sanamongochmamb andüy teombas a César ―aj.

22 Quiaj tapiüng Agripa, tasaj aFesto:

―Xique aton sandiüm nanguiayandeac aaga naxey quiaj ―aj.

Festo tasaj nej:―Najneaj, oxep apmenguiay ―aj

nej.23 Rat tiüt amb alinoic nüt, quiaj

tamb Agripa aquiiüb a Bereniceandüyiw awan. Nejiw xeyay najneajambüw, aquiiüb nejiw nangosnüt. Aton aquiüjpüw meáwanmonajiüt ocueaj soldados, aquiüjpüwmontangtang ombas monxey tiülaaga cambaj quiaj. Condom Festotüüch mamb majanüch miün a Pablo.24Wüx lapeay, quiaj tapiüng a Festo:

―Teat Xan Agripa, at iconateat monxey leaw iliünan ningüymequiüjpan xicon, nganüy jogüyijawan aaga naxey cam. Xeyayjudíos tasajüw xic aaga naxey camxeyay ngo majneaj arang. Átantiül Jerusalén, átan ningüy Cesarea,tepajüw apiüngüw aaga naxey camnetam mandeow. 25 Naleaing xiquetajawas nej ngo majiür nicuajindnisoet cuane wüx apmandeow,aton cos nejay tapiüng andiümmamb teombas César tiül Roma;áag tapiüngas sanüüch mamb. 26 Ataton cos ngo najaw cuane sanarangwüx nawiig nasaj xenatang, áagnganüy tapiüngasmiün ningüy niüngijlüyiün, teat monxey. At cos sajawique Teat Xan Agripa alwüx xeyayatam ijlüy. Cos wüx landoj mapiüngmenguiay nguineay arang, quiajsanajaw cuane alndom narang wüxnawiig. 27 Cos xique sapiüng ngomajneaj nüüch mamb nop najlüy tiülmanchiüc sitiül ngo napiüng cuaneasoet ajiür ―aw a Festo.

26Pablo tasaj Agripa nguineay arang

1 Condom quiaj tapiüng Agripa,tasaj a Pablo:

Page 249: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 26:2 246 HECHOS 26:18―Nganüy apmendeac mepiüng

nguineay irang ―aj.Quiaj a Pablo tarang owix nej

ndijchiümoj. Condom quiaj tapotsmüüch mapiüng nguineay arang,tapiüng:

2―Teat Xan Agripa, apac ximeaatscos nganüy ningüy niüng ijlüy al-ndomnapiüngmeáwan cuane sarang,neol tayacüw sasoet ajcüwa judíosquiaj. 3 Aton xeyay apac ximeaats,cos sajaw ique ijaw meáwan leawaxicona nipilan judío sarangan, ijawcuane naél ajlüy tiül xicona. Nganüyteat, sandiüm meíüc wüx menguiaysandeac.

Pablo tapiüng nguineay tarang wüxnganaw mandüüb Teat Jesús

4 ’Meáwan judíos tajawüwnguineay sajngot miün sarang quich,cos xique tatangas tiül micualxeíüt, átan tiül xecambaj, átantiül Jerusalén. 5 At aton tajawüwnguineay xique nde wüx sarangnench tajlüyiüs fariseo xic. Aag ayajnejiw alndom mapiüngüw wüx atonsitiül andiümüw, cos fariseos xeyayapacüwwüxmarangüwmeáwan leawiün tiül a nawiig sajiüran. 6 Nganüysajlüy ningüy majaraw wüx sasoet,cos xique sapiüng sayac ximeaatswüx nguineay Teat Dios alinoicnüt apmapacüüch meáwan nipilanleaw landeow, atnej tanomb tasajxexejchiün. 7 Meáwan micualüw agajpiüp (12) monxey micual Israelapiüngüw naleaing aag ayaj aton;áag arangüw, ayambüw Teat Diosnüt ongwiiüts. Teat Xan Agripa,xique aton sayac ximeaats wüxaag ayaj atnej nejiw, áag tayacüwsasoet. 8 Jow icona, monyac sasoet¿neol tepiüngan Teat Dios ngomeapmapacüüch alinoic nüt nipilanleaw landeowa?

Pablo tapiüng nguineay tayamb om-bas minipilan Teat Jesús

9 ’Naleaing xique aton tanombngo majneaj tarangas, tapiüngasnetam narang xeyay ngo majneajwüx ombasüw mondüüb Teat Jesús

naw Nazaret. 10Aag ayaj tarangas tiülJerusalén. Tayacasüw tiül manchiücxeyay minipilan Teat Jesús, costajiüras nawiig ocueajiw montang-tang miteaats narang aag ayaj. Atwüx tambiyaw minipilan Teat Jesús,at a xique aton sal tiül, tapiüngasnajneaj mandeowüw. 11 Ngomenomb tarangas, tawüüchasüwtiül meáwan sinagogas, nguineayndom mapiüngüw apmacueatiwmandüjpiw Teat Jesús. Cos xeyaytajcüyiüs najawüw; tapots nayambombasüw masey tiül ngünantanejcambaj tiül palpálwüx iüt.

Teat Pablo tandüy wüx mandeacnguineay tandüüb Teat Jesús

(Hch. 9:1-19; 22:6-16)12 ’Aag ayaj sanarang, ndoj tambas

sandüy tiül cambaj Damasco, sajoynawiig ocueajiw montangtangmiteaats. 13 Teat Xan Agripa, wüxsaleamb tiül tiiüd lalimnüt, quiajtajawas noic ran imiün tiül cielo,xowüy larraw, alwüx arraw ngomatnej achech nüt. Nómban arrajxic naquiüjpüw saquiüjpüw. 14 Quiajtajmiücas, condom tanguiayiüsandeac nop nendeac, andeac wüxombeay hebreo, tasaj xic: “Saulo,Saulo, ¿neol tapots ijcüy mejawxique? Ngo majneaj mejcüy, cos ngomajneaj apmemongoch, atnej arangboy wüx atoel, andüüb atileran”, ajxic. 15 Xique quiaj tasajas: “¿Janic Teat?” saj. Nej tapiüng: “XiqueJesús, leaw ique tenguial ijcüy mejaw.16 Nganüy witiür lember. Xiquetejüiquichayosmejaw xic, cos lanayacicmerang xenajiüt,mendeacmeáwanleawa lamejaw nganüy, at leawasanüüch ic mejaw alinoic nüt, 17wüxxique sanawün ic teowixaw nipilanjudío, at tiül pálwüx nipilan niüngsanüüch ic meamb nganüy, 18 paraalndom meajchiw majawüw cuanenetam marangüw. Cos nganüyngo majawüw cuane teamarangüw,atnej aliw tiül pojniün. At atonapmesajüw macueatiw marangüwmeáwan ngo majneaj ocueaj Satanásquiaj, marangüw najneaj leaw Teat

Page 250: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 26:19 247 HECHOS 27:1Dios andiüm. Cos netam müjchiw xicomeajtsüw nejiw para alndom nawünasoetiw nejiw. Atquiaj nejiw alndommajlüyiw niüng apmajlüyiw meáwanleaw apmayar xepoch”, aj xic teatJesús.

Pablo tarang leawa tasoic19 ’Teat Xan Agripa, xique sarang

leaw Teat Dios tüüch xic najawimiün tiül cielo. 20 Ombas tambasnandeac nasajüw nipilan monlüytiül Damasco. Condom tandeacasnasajüw monlüy tiül Jerusalén.Condom tandeacas nasajüw monlüytiül meáwan cambaj tiül iüt Judea.Ndójwüx tambas nasajüw meáwanpalpálwüx nipilan. Tasajasüw leaamomeajtsüw macueatiw meáwanngo majneaj leaw teamarangüw,marangüw najneaj, mayariw andeacTeat Dios. 21 Ajcan sarang aagayaj tasapüw xic judíos tiül nadamnangaj iüm tiül Jerusalén; tandiümüwmambiyaw xic. 22 Pero naleaing cosTeat Dios xeyay ambeol xic, áag saliünnajlüy nganüy nüt cam, tealeámbannandeac Mipoch nej manguiaymeáwannipilanmaseymontangtang,masey monguich. Cos xique ngonandeac nicuajind pálwüx; xiquesandeac meáwan leaw lamapiüngüwtanomb ajcüwa mondeac andeacTeat Dios. At Moisés lamandeacaton nguineay aliüc miün apmajlüy.23 Cos lamapiüngüw nguineay aagaCristo netam mamongoch xeyay ngomajneaj, apmandeow, ndoj nej ombasapmapac tiül mondeow; condomapmüüch manguiayiw mipoch nejnipilan judío at pálwüx nipilan, cosmipoch nej ambeol nipilan atnej aagaran ambeol nipilan maxom majaw―aw a Pablo.

Pablo tandiüm müüch aaga Agripamayamb Teat Jesús

24 Wüx tapiüng a Pablo meáwanaag ayaj, quiaj tendeac a Festo napac,tasaj a Pablo:

―¡Nerchach Pablo! lamüüch icmerchach iteowteow nawiig ―aj.

25Quiaj Pablo tasaj nej:

―Ngwüy teat xan Festo, xiquengome nechachiüs, xique sandeacnaleaing leaw alndommajlüy. 26 JoyajTeat xan Agripa, nej aton lamajawmeáwan aag ayaj, pares xique ngonimbol nandeac manguiay. Sayaagnej ajaw wüx aag ayaj aton cos aagayaj ngome nexotüy. 27 ¿Ngwüycuane ipiüng Teat xan Agripa, ngomenaleaing leaw lamapiüngüwmondeacandeac Teat Diosa? Xique sajaw iqueijaw naleaing aag ayaj ―aj.

28 Quiaj tapiüng a Agripa, tasaj aPablo:

―¡Laliüc meaach xic nayaraquiaach Teat Cristo! ―aj.

29Quiaj tasaj nej a Pablo:―Masey laliüc tengwüy masey

nequiy, Teat Dios andiüm ngome icmiün quiaj, aton nej andiüm meáwanleawa lamanguiayiw sandeac nganüycam, atonmayariwmipoch Teat Jesúspara majlüyiw atnej sajlüy. Perongome naoeleranüw naag galen atnejsajlüy cam―aj.

30 Wüx landoj mapiüng aag ayaja Pablo, quiaj witiüt aaga natangnenajiüt maquiiüb alinop nenajiüt,at a Berenice, at meáwan montsotonquiaj maquiüjpüw. 31 Condomtawüw andüyiw ninguiün quiriwmandeacüw nguineay apmarangüw.Quiaj tendeacüw nejeyéjan quiaj,tapiüngüw:

―Aaga naxey quiaj ngo majiürnicuajind asoet cuane wüx apman-deow, at cuane wüx macül tiülmanchiüc ―awüw.

32 Condom Agripa tasaj a Festo:―Aaga naxey quiaj alndom tsajm-

biüm sitiül nej ngo mapiüng mambteombas a César ―aj.

27Teat Pablo tüündmambandüyRoma

1 Wüx tapiüngüw sanambansandüyiün tiül iüt Italia, sambantiül nadam müx, quiaj tayacüwa Pablo, at alacas monlüy tiülmanchiüc, teowix nop naxey nenütJulio, natang nej ocueaj noic ajlüy

Page 251: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 27:2 248 HECHOS 27:20soldados nenüt Augusto. 2 Condomtajtepasan tiül nop nadam müxnaw tiül cambaj Adramitio. Aagamüx quiaj apmamong mbeay acascambaj tiül Asia. Quiaj tambasan,saquiüjpan mamb teat Aristarconaw tiül cambaj Tesalónica tiülMacedonia. 3 Amb alinoic nüt,quiaj tatüchasan wüx iüt mbeaycambaj Sidón. Aaga teat capitánJulio xeyay najneaj tarang, tüüchmamb a Pablomatepeaymiamigo nej,mambeolüw nej. 4 Condom nawasanquiaj, tateajquiw a vela, tambasansandüyiün calüy, tamongasan milaniüt Chipre najlüy tiül ndec, sambanwüx ombas nonüt, cos xowüy lapaca iünd imiün noleat, ngondomnangochiün. 5 Wüx lasamongon tiülmindequiw monaw Cilicia, at tiülmindequiw monaw Panfilia, quiajtajtepasan wüx iüt mbeay cambajMira tiül iüt Licia.

6 Quiaj aaga minatang soldadotaxom nop nadam müx naw Ale-jandría. Aaga müx quiaj apmambandüy Italia. Quiaj tasaj xiconnajtepiün tiül. 7 Ndoj tawasan quiaj,tambasan teamteáman, tajüyasanxeyay nüt. Tajlüy ngo natüchiünniüng ajlüy cambaj Gnido, cos aliünmapac a iünd imiün noleat, ngomüüch xicon najüyiün najen. Áagtasapasan andüy cawac, sasapanmilan iüt Creta. Condom tamongasonsamban niüng ajlüy oxing iüt Cretanasoic Salmón. Sayeyiün tiüt aagaiüt, tandüyasan noleat. 8 Tambasansasapan mbeaymbeay iüt amb cawac.Xowüy laél, tajlüy ngo natüchiünmbeay iüt nasoic Najneaj Puerto.Naw quiaj ngome miünquiaj ajlüy acambaj Lasea.

9 Lasaquiyan xeyay nüt, nganüylaliüc matüch maw napac iünd, ap-maquind. Tiül aaga nüt quiaj naélmajüy müx, áag tapaj nej ocueajiw aPablo. 10 Tasaj nejiw:

―Teat monxey, sajaw laliücmatüch a nüt maél majüy müx. Sitiülapmambaats, apmamongochiiüts

xeyay ngo majneaj. Ngome áagana müx maquiiüb amal nej alndomndrom ombas, at a icootsa atonalndom mandeowaats ―aj nejiw.

11 Pero aaga minatang soldadotayar leaw andeacüw nejüyich amüx maquiiüb neneay müx, ingowayar andeac a Pablo. 12 Cos atonaaga niüng lomboj müx, niüngsaxojtan quiaj, ngome najneaj macülquiaj a müx wüx apac iünd, áagxeyayiw nejiw tapiüngüw nawanquiaj, natüchiün najtepiün wüx iütmbeay cambaj Fenice tiül iüt Cretanacüliün quiaj. Cos aaga niünglomboj a müx quiaj andüy ombeaynonüt, at najneaj macül quiaj wüxapac iünd.

Tangoch nejiw nadam iünd tiül ndec13 Wüx tawün nine ncherec imiün

cawac, quiaj tapiüngüw najneaj nam-ban. Quiaj taxainguiw aaga piedra ne-sap müx. Condom tambasan, sasapanmbeaymbeay iüt Creta. 14 Naleaingngome xeyay lasajüyiün, quiaj tan-goch xicon noic napac xeech iündimiün calüy nonüt, atnej leaw al-ndom mayac ndiüc oic, Euroclidónminüt nej. 15 Aaga xeech iünd quiaj,tapots mawün a müx, ngondom nan-gochiün. Quiaj tajlüyasánan maqui-iüb xicon a iünd. 16 Wüx tatüchasanmilan noic nine iüt najlüy tiül ndecnenüt Clauda, quiaj taxaingasan anine müx rondon wil a nadam müx,masey taél naxainguiün. 17Wüx lan-doj natepichan tiül nadam müx aaganine müx, quiaj tatsajcüw pinawanotüeng a müx nandand naag tsapajlas mambeol nej. Condom tawüniwa vela cos imboloj malox xicon wüxnoic nawaag tiül ndec nasoic Sirte.Ndoj quiaj tajlüyasánan maquiiüb xi-con mamb a iünd. 18 Naleaing coswüx rat tiüt amb alinoic nüt aaga iündnde asap apac, teamachach xiconomal yow. Quiaj tapots mawijchawtiül ndec amal a müx para tejyemquiriw. 19 Wüx amb er nüt, quiajtawiichasan tiül ndec altigüy leawanetam tiül nadam müx. 20 Tamong

Page 252: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 27:21 249 HECHOS 27:41xeyay nüt ngomajüic nüt, ngomajüicocas, cos xeyay apac aaga xeech iünd.Ndójwüx lanapiüngan lango nawanwüx, sanandeowan.

21 Wüx lamajiür xeyay nüt ngonetiün, quiaj witiüt a Pablo masajnejiw, tapiüng:

―Teat monxey, xique tasajas iconsitiül meyariün sandeac ngomawaatsCreta, ngomiünaats mamongochiiütsaaga naél cam, aton ngo ndromombas nicuajind. 22 Nganüy sasajicon nde mermbolan, nde mamiximeajtsan, cos masey a müx apndromombas, icootsa nejinguind ngomeapmandeowaats. 23 Cos Xeteat Diosleawaxique sandüüb, tenguial narangminajiüt nej, tüüchmiün niüng sajlüynop miángel nej tepood. 24 Aagaángel quiaj, tasaj xic: “Pablo, ndembayamear, cos ique netam memongteombas a César. Langome apman-deow nejinguind leaw almequiiübtiül müx; cos almaquiüjpüw ic”, ajxic a ángel. 25 Xique nganüy sasajicon teat monxey, nde mermbolan,ich mapac imeajtsan, cos xiquesayac ximeaats wüx Teat Dios,sajaw naleaing apmajlüy atnejlanasoic. 26 Nguineayantanej netammajtochiiüts wüx alngün nine iüt tiülndec ―aj nejiw a Pablo.

27Noic ongwiiüts lamatüch ijquiawsemán sajlüyiün tiül ndec, saleambantiül ndec nasoic Adriático, aquiiübxicon a xeech iünd. Aleamb pinawanongwiiüts, quiaj tapiüngüw ajcüwamonrang najiüt tiül müx ayajcüwatnej ajüic laliüc natüchiün iüt.28 Quiaj tapeaxiw majawüw nguitowajal a ndec. Tajawüw atüch nimiowgajponüy (36) metro. Ndoj tajüyasanalquiripite. Condom tandüyiwwüx mapeaxiw alinomb. Quiajtajawüw ajiür nimiow ayaíw (27)metro. 29 Quiaj taloxiw tiüt apiquiwpiedra nesap müx amb wüx owil amüx, apmacüliw ram, cos imbolojmajtochiw wüx piedra. Nejiw malüyapiüngüw larraw. 30 Condom ajcüwamonrang najiüt tiül a nadam müx

tandiümüw mecuiürrüw macueatiwamüx. Quiaj tawüniw tiüt a ninemüxmayacüw tiül ndec, arangǘwan atnejajüic apmaloxiw tiüt nesap müx ambteombas. 31Pero teat Pablo wüx tajawaag ayaj, quiaj tasaj a natang soldado,at misoldados nej:

―Sitiül nejiw ayaj apmecuiürrüw,ngo macüliw tiül müx, icona atonngondom meriowan wüx―aj nejiw.

32Quiaj a soldados tambüwmando-jquiw milas a nine müx, mamb nóm-ban.

33 Condom wüx lajngot chiüjm-baw, quiaj tasaj nejiw a Pablo metiw,tapiüng:

―Nganüy amb gajpopeic nüt(14) tatow apacaats aiündaats, ngometiiüts nicuajind. 34 Nganüy netammeretiün, müüch icon mejiüranipacan. Cos nejinguind ngomeapmandeow, ngome apndrom maseynots miondeats imalan ―aw.

35 Wüx landoj mapiüng aag ayaj,quiaj tayar a pan. Condom tüüch gra-cias Teat Dios niüng ajlüyiw. Ndoj castaquiiw a pan müet. 36Quiaj meáwannejiw tajneaj omeajtsüw, tetiw aton.37 Leaw sajlüyiün tiül aaga nadammüx quiaj, sajlüyiün ijquiaw acoicmiow ermiow gajponüy (276) nipilan.38 Wüx landoj üetiw paxiün, quiajtawijchaw tiül ndec meáwan trigo,tejyem alquiriw a müx.

Tsoyot tiüt a nadam müx39 Wüx larraw, quiaj tajüic a iüt,

naleaing ngo mayajcüw nguiane.Tajawüw aaga iüt quiaj almajiür noicsocol ayac püjchiün. Quiaj tapiüngüwsitiül alndom matepichaw quiaj amüx. 40Quiaj tandojquiw milas nesapnine müx, tacueatíwan tiül ndec.Aton tachejtiw aaga las neoeleayremo neleainguiich a müx. Condomtateapiw a vela najlüy teoxinga nadam müx mangoch a iünd.Quiaj tajüy a müx aleáingan andüytiül aaga socol quiaj. 41 Naleaingiünd talox xicon andüy wüx noicoxing niüng angochay ndec. Quiajtajtoch a müx, nómban tajtsot tiüt

Page 253: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 27:42 250 HECHOS 28:14teombas. Quiaj tapots ajmbaj imiünwüx owil, ajmbaj nej omal yow.42 Condom tapiüngüw a soldadosmambiyawmeáwan leaw apmambüwtiülmanchiüc nganamecuiürrüw, cosndot apmajchiquiaw tiüt majrrocoj.43 Naleaing aaga minatang ocueajiwsoldados ngomüüchnejiwmarangüwcos andiüm mawün wüx a Pablo.Quiaj tapiüng jane ndoj ombasajrroc, ich majchiquiaw tiüt ombasnejiw, majtepiw wüx iüt. 44 Nganüyjane ngondom ombas ajrroc, ichmayambüw xiül tengwüy maseyquiriw najmbaj müx leaw axomüwmambüw wüx. Atquiaj tawasanwüx ngo mandeow nejinguind, tümbnajtepiün wüx iüt.

28Teat Pablo alwüx nine iüt tiül ndec

nenüt Malta1Wüx landoj laǘmb najtepiün wüx

iüt, quiaj tanguiayasan aaga nine iüttiül ndec quiaj, nenüt Malta. 2Ajcüwanipilan micual iüt moncül quiaj, na-jneájan majawüw xicon, tambeolüwxicon xeyay, tajalüw biümb najüetiüncos xowüy laquind, tenguial ajoet.3 Condom tamb a Pablo mayambnawaag soex mandaab. Wüx tapeaymayac tiül biümb a soex, quiaj tawnop ndiüc naw tiül a soex quiaj, coslarraar mayaag. Quiaj matsamb nejowix nej, rondótan wüx. 4 Ajcüwanipilan micual iüt moncül quiaj, wüxtajawüw aaga ndiüc alrrondom wüxowix a Pablo, quiaj tendeacüw ne-jeyéjan quiaj, tapiüngüw:

―Aaga naxey quiaj naleaing nem-biy nipilan nej. Cos masey laáwwüx, ngo mandeow tiül ndec, nganüymbich apmandeow; cos midiosaatsngondom müüch macül mapac nopnembiy nipilan ―awüw.

5 Naleaing Pablo tawiich owix nejandüy tiül biümb, quiaj tajmiüc andiüc andüy tiül biümb; ndoj nej ngomarang nej nicuajind. 6 Nejiw ten-guial macüliw cajores apmapep nej,

tengwüy cajores apmajmiüc man-deow. Pero wüx paxiüt macüliw ngomajüic marang nej nicuajind; quiajtambiülüjchiw andeacüw, tapiüngüwPablo lamidios nej.

7 Tiül aaga iüt niüng tajtepasanquiaj, ajlüy quiaj miíüt nop naxeynenüt Publio. Aaga naxey quiaj ne-najiüt nej tiül aaga nine iüt tiül ndecquiaj. Nej tangoch ximbasan, attüüch xicon nguiane naxojtan na-jneajay er nüt. 8 Wüx aaga nüt quiajtiün andeow miteat a Publio, tasapmats üüch nej nerraar, arang nejnequixquix. Quiaj tamb a Pablo ma-jaw nej, condom tataag orar. Wüxlandoj masaj Teat Dios, tayac owixwüx ombas aaga niün andeow quiaj,quiaj tajneaj. 9Wüx tanguiayaran aagayaj, quiaj tapeayiw altigüy moniünandeow monaw tiül aaga nine iütquiaj majaw nejiw a Pablo. Meáwantajneajiw. 10 Condom ajcüwa nipi-lan quiaj, tapac omeajtsüw majawüwxicon, tambeolüw xicon. Ndoj wüxlaliüc nawan quiaj, tüjchiw xiconmeáwan leaw netam xicon najoyiün.

Teat Pablo tapeay Roma11 Wüx laǘmb arej caaw tatow

sacüliün wüx aaga nine iüt tiül ndec,quiaj tawasan quiaj, samban tiülnop nadam müx naw tiül cambajAlejandría, cos aaga müx quiajtacǘlan quiaj wüx nüt aquind iünd.Aaga nadam müx quiaj narangüchwüx oxing ijpüw dios, nop nenütCástor alinop nenüt Pólux. 12Condomtajtepasan wüx iüt tiül cambajSiracusa. Tacülasan quiaj er nüt.13 Ndoj nawasan quiaj, tambasansasapan mbeaymbeay iüt, nómbansamban tatüchasan cambaj Regio.Amb alinoic nüt tawasan quiaj, coslamawün ncherec imiün cawac.Quiaj tatüchasan cambaj Puteoli wüxamb ic nüt. 14 Quiaj taxomasanüwacas monyar andeac Teat Jesús,tasajüw xicon nacüliün quiaj noicsemán naquiüjpanüw. Condomnawasan quiaj, tambasan natüchiün

Page 254: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 28:15 251 HECHOS 28:27tiül cambaj Roma, samban wüxiüt. 15 Ajcüwa monyar andeac TeatJesús monaw Roma lamanguiayiwxicona saliücan, quiaj tambüwmangochiw xicon tiül cambaj Forode Apio, altiül tangochiw xicon tiülcambaj Tres Tabernas. Wüx Pablotajaw nejiw, quiaj tapac omeaatsxeyay, tüüch gracias Teat Dios.16 Wüx tapeayasan Roma, quiaj aagaminatang soldado tayac teowixawmonajiüt meáwan monamb tiülmanchiüc. Naleaing Pablo tüjchiwmacül pálwüx anopǘyan, tajiür nejnop soldado.

Teat Pablo tandeac Mipoch Teat Diostiül Roma

17 Laǘmb er nüt tatow sapeayiünRoma, quiaj tapiüng a Pablo majpa-jüw miün montangtang tiül nipilanjudío leaw aliw quiaj. Condom wüxlaímbmapeayiwniüng ajlüynej, quiajtasaj nejiw, tapiüng:

―Teat monxey micual xeíüt,masey xique ngo narang nicuajindngo majneaj wüx ombasüw micualmiiütaats, at ngo napiüng ngomajneaj marangüch meáwan leawtarangüw mixejchiiüts, nganüymicual miiütaats tasapüw xic tiülJerusalén, mayacüw xic teowixawmonajiüt monaw ningüy Roma nambtiül manchiüc. 18Nejiwmonajiüt wüxlaǘmb manguiayiw nguineay sarang,quiaj tandiümüw matsambijchawxic, cos ngo maxomüw wüx ximbasnicuajind nisoet para nandeow.19 Pero nejiw micual miiütaats ngomandiümüw majawüw tsajmbiün.Pares tapiüngas netam niün ningüyteombas a César majaraw wüx sasoet.Naleaing, xique ngo niün nayacasoet micual xeíüt. 20 Nganüytapajas icon mewiünan mejawanxic, nasaj icon neol tayacüw sasoetmicual miiütaats. Nganüy xiquetatsaagaranas naag a galen cam,cos sayac wüx ximeaats nacül leawlamapiüng tiülMipoch Teat Dios aliücmiün apmajlüy, atnejmeáwan icootsa

micual Israel teamacüliiüts ―aw aPablo.

21Nejiw quiaj tapiüngüw:―Xicona ngo nanguiayiün nicua-

jind, ngo mapeay alngün nawiigimiün Judea mapiüng wüx ique,aton ngo miün alngün micualmiiütaatsmasajüw xiconmandeacüwsitiül ique ngo majneaj temerang.22 Naleaing nganüy sandiümannanguiayiün mesaj xicon nguineayindeac. Cos xicona lananguiayiünnguiajantanej anderac ngo majneajwüx ombasüw leaw monquiajchaywüx aaga poch quiaj ―ajüw nej.

23 Condom tayacüw alinoic nütmiünüw. Wüx tatüch aaga nüt,quiaj tapeayiw niüng acül nej xeyaynipilan. Nej tamelich masaj nejiwwüxMipoch Teat Dios leaw taquiaachTeat Jesús, tamelich andeac ümbarraw, ndot laquinüt. At tasajnejiw nguineay alndom majlüyiwtiül micambaj Teat Dios. Nej tüüchnejiw majawüw nguineay lamapiüngwüx Teat Jesús tiül Mipoch Teat Diosleaw tarang Moisés at leaw tarangüwmondeac andeac Teat Dios. 24 Altiültajawüw naleaing, aton tayariw leawtandeac a Pablo; nganüy altiül ngomayariw. 25 Cos ngo mandeacüwnóiquian, altiül tapiüng naleaing,altiül tapiüng ngo maleaing; quiajtandiümüw majtsoriw. Wǘxannganaw majtsoriw, quiaj tasaj nejiw aPablo:

―Naleaing lamapiüng tiül MipochTeat Dios tarang teat Isaías aaga nen-deac andeac Teat Dios, wüx tüüchnej poch a Nangaj Espíritu ocueajTeat Dios mandeac masaj mixejchi-iüts. Tapiüng:26Quiür isajüw a cambaj quiaj:Masey apmenguiayiün naag ilajcan,ngome apmejawan cuane amb

apiüng.Masey apmejawan naag iniüjcan,

naleaing ngome apmejawancuane.

27 Cos ajcüwa nipilan quiaj nadamomeajtsüw,

nelajcüw, pares ngo manguiayiw,

Page 255: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HECHOS 28:28 252 HECHOS 28:31amontsotsüw oniüjcüw,gana maxomüw majawüw;cos ngo mandiümüwmajawüw cuane

amb apiüng,ngo müjchiw olajcüw manguiayiw,at ngomayacüwwüx omeajtsüw leaw

anguiayiw,cos ngo mandiümüw leaam omea-

jtsüw wüx aaga ngo ma-jneaj teamarangüw, ndojmarangüw najneaj.

Pares xique ngondom nawün asoetiwnejiw, irajüw, aj nej a Isaías.

28 Nganüy inguiayiün, cos ngomendiüman meyariün aag ayaj,pares Teat Dios lamüüch mambmasoiquiw nipilan ngome judíosalndom maw asoetiw nejiw. Nejiwmbich apmanguiayiw ―aj nejiw aPablo.

29Wüx landoj masaj nejiw aag ayaja Pablo, quiaj tajtsoriw, tapots asa-jayej wüx aag leaw tanguiayiw quiaj.

30 Pablo tacül quiaj palanüy iümneat tiül nop iüm angüy, xeyay tapacomeaats majaw meáwan leaw tam-büw quiaj majawüw nej. 31 Nejtasaj nejiw nguineay alndom ma-jlüyiw tiül micambaj Teat Dios, attaquiaach nejiw wüx Teat Jesucristo,ngo mimbol manguiay jangantanej,nejinguind ngo mapal nej.

Page 256: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

ROMANOS 1:1 253 ROMANOS 1:17

Poch tarang wüx nawiigSan Pablo müüch mondüübTeat Cristo monlüy tiül

cambaj RomaROMANOS

Pablo atepeay mondüüb Teat Cristotiül Roma

1 Xique nenütiüs Pablo nerangasminajiüt Teat Jesucristo. Teat Diostayac xic narang miapóstol nej, nambnasaj meáwan nipilan wüx aaganajneaj nanderac nguineay alndommawüw wüx asoetiw nejiw.

2 Aaga najneaj nanderac quiaj, aagayaj tanomb Teat Dios lamapiüngapmajlüy, lamarangüw wüx nawiigajcüw mondeac andeac nej. 3 Aagaleawa lamapiüng Teat Dios quiaj, aagayaj apiüng wüx Miteatiiüts TeatCristo, micual nej. Teat Cristo tajlüynipilan nej, micual micualüw David.4 Tajüic naleaing Micual Teat Diosnej cos alndom marang cuajantanej,y cos Nangaj Espíritu ocueaj TeatDios tapacüüch nej imiün tiül mon-deow. 5 Nej lamambeol xic xeyay,lamüüch xic narang nop miapóstolnej namb nasaj nipilan tiül meáwancambaj wüx iüt mayariw nej andeac,mandiümüwnej. 6 Icona aton ijlüyiüntiül ajcüwanipilan quiaj, cos Teat Dioslamayamb icon müüch icon mejlüy-iün tiül minipilan Teat Jesucristo.

7 Xique sarang aaga nawiig camnüüch icon leawa iliün tiül cambajRoma, cos Teat Dios ajiür icon lasta,aag tayamb icon mejlüyiün micualnej. Miteatiiüts Dios y Teat Jesucristomambeol icon, müüch icon mona-jneaj tiül imeajtsan.

Pablo andiüm mamb tiül cambajRoma

8 Xique süüch gracias MiteatiiütsDios wüx minüt Teat Cristo pormeáwan icona, cos tiül meáwancambaj andeacüw nguineay iconango mechiwean imeajtsan wüx TeatDios. 9 Teat Dios ajaw xique ngo

nacueat natün ocueaj nej mambeolicon. Xique xeyay apac ximeaatsnarangminajiüt nej; cos xenajiüt, aagayaj nasaj nipilan nguineay lamarangTeat Cristo. 10 Xique ngo nacueatnatün ocueaj Teat Dios malüy alndomnamb najaw icon, sitiül nej andiüm.11 Sandiüm namb najaw icon nasajiconwüxnoicmimonajneaj Teat Dios,leaw Nangaj Miespíritu nej alndommüüch icon, mapac imeajtsan wüxnej. 12 Aag ayaj sasaj icon cossandiüm membeolayoots mayacaatsomeajtsaats wüx Teat Dios.

13 Xecojow xechijquiaw, sandiümmenguiayiün nguineay xique xeyaysandiüm namb najaw icon, nam-beol icon wüx Mipoch Teat Dios,atnej sarang tiül pálwüx nipilantiül meáwan cambaj. Pero ajlüycuane mepal xic ngondom namb.14Xique netam nasaj meáwan nipilannguineay apiüng Teat Dios, maseynipilan griego, masey pálwüx nipilan,masey nipilan mondüy nawiig,masey nipilan ngo majaw xeyay.15 Xique sayaag atnej lango naíücwüx sandiüm namb nasaj icon atonmonlüy tiül Roma, wüx aaga najneajnanderac nguineay alndom mawasoeteran.

Aaga najneaj nanderac alndommawün wüx nipilan

16 Aaga najneajay nanderac leawalamapiüng Teat Cristo, ngo naxingnandeac wüx, cos aag ayaj alndommawün wüx asoet meáwan nipilanleaw apmayar, ombas nejiw a nip-ilan judío, condom aldemas nipilanngome judío. 17 Tiül aaga leawalamapiüng Teat Cristo quiaj, ajawaatsnguineay nej alndom mawün asoeti-iüts, majlüyiiüts ocueaj nej: aag ayajsitiül mapiüngaats tiül omeajtsaatsaag ayaj naleaing, ngo machiweaatsomeajtsaats. Cos apiüng tiül MipochTeat Dios: “Sitiül aljane naleaing ne-yar andeac Teat Dios, aag ayaj apma-pac”, aw.

Leaw ngo majneaj arangüw nipilan

Page 257: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

ROMANOS 1:18 254 ROMANOS 1:3218 Ajawaats nguineay Teat Dios

imiün tiül cielo, apmajcüy majawmeáwan nipilan leaw ngo mayar nejandeac, leaw nerang ngo majneaj.Nejiw ngo mayariw leawa naleaing,cos andiümüw marangüw ngo ma-jneaj. 19 Leaw alndom majaraw wüxTeat Dios, nejiw ajawüw. Cos TeatDios lamüüch nejiw majawüw aagayaj. 20 Cos nde wüx Teat Dios taranga iüt cam, quiaj tajüic naleaing nejalmajlüy, at alndom marang cuajan-tanej meáwan nüt masey nej ngomaxoram majaraw. Cos wüx meáwanleawa Teat Dios lamarang, nipilan al-ndom majawüw nej almajlüy. Quiajnejinguind ngo majiür cuane ap-mewüyay wüx. 21Masey ajcüwa nip-ilan quiaj ajawüw naleaing Teat Diosalmajlüy, nejiw ngo mapiüngüw na-jneaj tarang, at ngo müjchiw graciasTeat Dios. Ingow ayambüw Teat Dios,nejiw alomboochayej, ayambüw leawngo metam. Quiaj nómban ngon-dom mayacüw omeajtsüw wüx leawnajneaj. 22 Nejiw apiüngüw ajiürüwxeyay fis, pero naleaing nejiw xeyaynechachiw. 23 Cos ingow müjchiwomeajtsüw Teat Dios leaw almapac,mapiüngüw najneajay ajlüy, nejiwüjchiw omeajtsüw leawa narangüchdios ngome almapac; ajlüyiw at-nej nipilan. At üjchiw omeajtsüwnarangüch dios, aag atnej quiec, atnejnimal nejiür piquiw oleaj, atnej nimalnesatatüy tiüt ajüy.

24 Áag tacueat nejiw Teat Diosmarangüwmeáwan ngomajneaj leawnejiw andiümüw marangüw; altiülnejíwan quiaj itsojow micuerpojüwnejiw. 25 Nejiw arangüw aag ayaj costangowüjchiw meáwan aaga naleaingleaw apiüng Teat Dios; tandüjpiwleaw ngo maleaing. Nejiw ingowüjchiw omeajtsüw Teat Dios nerangmeáwan leaw almajlüy, tüjchiwomeajtsüw meáwan cuajantanej leawTeat Dios tarang. Néjan quiaj TeatDios netam masoic najneajay arang,aton müjchiiüts gracias meáwan nüt.Amén, aag ayaj naleaing.

26 Por aag ayaj Teat Dios tacueatnejiw marangüw xeyay monxing ma-jaw nipilan. Montaj y monüx langomind anojow, cos andiümüw ma-jiürüw najtaj. 27 At monxey y mo-nench lango mind aquiüjpüw najtaj,cos andiümüw majiürüw naxey. Aagayaj xeyay monxing wüx nop naxeymajiür naxey. Cos arangüw atquiaj,áag taxom nejiw cuajantanej monan-deow. Aaga ngo majneaj teamamon-gochiw quiaj, aag ayaj netam nejiwcos xeyay ngomajneaj arangüw quiaj.

28 Nejiw cos ngo mandiümüwmayambüwTeat Diosmapiüngüw ne-tamnejiw, quiaj Teat Dios tüüch nejiwmarangüw aaga ngo majneaj ambwüx omeajtsüw quiaj, marangüwleaw ngometammarangüch. 29Nejiwxeyay arangüw cuajantanej ngomajneaj, monxey ajiürüw pálwüxnajtaj, montaj ajiürüw pálwüx naxey.At monxey ajiürüw naxey, montajajiürüw najtaj. Altiül nerrejchiw,napatüw, ngo mind majawüwmajiür cuajantanej alinop, ambiyawnipilan. Ayambyambüw moncüy,newaijchaw; andeacüw ngo majneajwüx ombas alinop. 30Nejeyéjan quiajandeacndeacayej wüx ombasüw,apaijchaw; ajcüyiw majawüw TeatDios, ngo majiürüw lasta alinop,nelomboochayej, nerangrangayej.Ayambüw nguineay marangüwalngün ngo majneaj leaw ngomajlüy tanomb; at ngo mayariwandeac miteatiw, mimümüw ne-jiw, 31 nechachiw, ngo majawüwcuane najneaj, ngo marangüwleaw apiüngüw apmarangüw.Ngo mandiümüw nejinguind, ngomawüniw wüx omeajtsüw leawarang alinop, ngo majiürüw lastanejinguind. 32Nejiw ajawüw naleaingTeat Dios lamapiüng netammandeowmeáwan leaw nerang atquiaj; ngomeáagan arangüw aaga ngo majneajquiaj, aton apac omeajtsüw wüxalinop apmarang atnej arangüwnejiw.

Page 258: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

ROMANOS 2:1 255 ROMANOS 2:202

Teat Dios ajaw wüx asoeteran1 Nganüy sanasaj ic, ngo mejiür

cuane apmewüyay wüx, ¿pues janeic meyac asoet alinop? Cos wüxiyac asoet alinop iquiáyan quiajiyacüy isoet, cos atanej temerangaton. 2 Icootsa ajawaats naleaingTeat Dios ajaw monrang ngo majneaj;apmüüchmamongochiw ngomajneajatow nej arangüw. 3 Nganüy iqueneryac asoet alinop, ique atanejtemerang. ¿Nguineay ipiünga,Teat Dios langome apmüüch icmemongoch ngo majneaja, ipiüngapmeriow wüxe? 4 ¿Ngwüy, iqueipiüng ngo metam ic mimonajneajneje, iyaag Teat Dios apmaíüc wüxleaw irang, ngome apmajcüye? Neolngo mejaw sitiül nej teamaíüc wüxmeáwan, aag ayaj cos andiüm majawmeyaag xeyay ngomajneaj temerang,mecueat. 5 Nganüy cos nadamimeaats, ngo meyaag ngo majneajteamerang. Atquiaj ique tenguialmeaach majcüy Teat Dios, ndojalinoic nüt nej apmajüiquich cuanengo majneaj netam memongoch wüxnüt apchetem majaw wüx asoeteran.6 Quiaj apmüüch anopnop atow nejtarang. 7 Wüx aaga nüt quiaj, TeatDios apmüüch mapac meáwan nüttiül cielo leaw tanaámb arang najneaj,majlüy najneajaymapacmeáwan nüt.8 Nganüy leaw nelombojchay, leawngo mandiüm mayariw andeac TeatDios, leaw monrang ngo majneaj;ajcüw ayaj Teat Dios ajcüy majaw.9 Meáwan nipilan monrang ngo ma-jneaj apmamongochiw xeyay necoy,apmamix omeajtsüw. Meáwan aagayaj nipilan judío ombas apmüjndiwmamongochiw, andǘüban a nipilanngome judío. 10 Nganüy meáwanmonrang najneaj, Teat Dios apmüüchmajlüyiw najneaj, apmasoiquiwnajneaj arangüw, apmüüch nejiwmajneaj omeajtsüw. Meáwan aagayaj Teat Dios ombas apmüüchajcüwa nipilan judío, ndoj andǘübanapmüüch a nipilan ngome judío aton.

11 Atquiaj arang Teat Dios atotow,cos ngo mapiüng wüx jane nembeatjane ngo membeat. 12 Meáwan leawnerang ngomajneaj wüx nganawma-jlüy aaga poch tüünd Moisés; pueswüx Teat Dios apmayac nej asoet,ngome apmasaj nej wüx aaga pochtüünd Moisés. Pero leaw nerangngo majneaj masey lamanguiay aagapoch tüünd Moisés, Teat Dios ap-mayac nej asoet atnej apiüng aagapoch tüünd Moisés. 13 Cos Teat Diosngo mawün asoet jane nenguiáyancuane apiüng tiül aaga poch tüündMoisés. Nej awün asoet leaw nerangpalan aaga poch. 14 Jane ngome nipi-lan judío ngo majiür aaga poch tüündMoisés. Naleaing wüx arangüw ne-jeyéjan quiaj atnej apiüng tiül aagapoch, aag ayaj nembeat poch ocuea-jiw nejiw, masey ngo majiürüw aagapoch tüünd Moisés. 15 Cos wüxarangüw najneaj atnej apiüng, quiajajüic meáwan aaga poch quiaj ajlüywüx omeajtsüw. Ayajcüw tiül omea-jtsüw nejiw aaga nembeat poch quiaj,cos nguiaj leaaw omeajtsüw sitiül na-jneaj arangüw tengwüy ayajcüw ngomajneaj arangüw. 16 Atquiaj apma-jlüy aaga nüt quiaj wüx Teat Diosapmüüch Teat Jesucristo majaw wüxasoetiw nejiw leawa tarangüw axo-tayéjan. Cos Teat Cristo apmajawwüxasoeteran atnej tüüch xic nasaj icon.

Nipilan judío y aaga ley ocueajMoisés

17 Nganüy sanasaj ic jangantanejnaw tiül nipilan judío, ique ipiüngjudío ic. At ipiüng irang atnej apiüngtiül aaga poch tüünd Moisés. Iran-grangüy wüx cos ipiüng ijaw janenej Teat Dios. 18 Ijaw cuane andiümTeat Dios merang, at ijaw cuane na-jneaj, cos tequiaacharan wüx a pochtüünd Moisés. 19 Ipiüng alndommetiib mitiiüd nop somb; ipiüng al-ndom meaach majlüy tiül ran nopleaw ajlüy tiül pojniün. 20 Ipiüngalndom mequiaach jane ngo ma-jaw nicuajind; at alndom mequiaachmonguich, cos ijaw cuane apiüng tiül

Page 259: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

ROMANOS 2:21 256 ROMANOS 3:8aaga poch tüünd Moisés. Ipiüng aagayaj üüch icmerndüymexom imeaatswüx cuane naleaing. 21 Sitiül iqueiquiaach alinop, ¿neol ngo merquia-jchay iquiáyan quiaja? Ique iquiaachnipilan ngo maneed, nganüy a iquetenguial erneed. 22 Ique ipiüngngondom nop naxey majiür minaj-taj nej, at nop najtaj ngondom ma-jiür minaxey nej. ¿Jow a ique neolteranga? At ipiüng ngo mind mejawnarangüch dios. ¿Jow a ique neolteneed aaga nembeat najlüy tiül nan-gaj iüm ocueaj ajcüwa dioses quiaja?23 Irangrangüy, cos ipiüng ijiür aagapoch tüünd Moisés. ¿Neol ngo me-jaw, tenguial meaach majcüy TeatDios wüx irang leaw apiüng Moisésngondom marangüch? 24 Naleaingtarangüch tiül Mipoch Teat Dios,apiüng: “Nipilan leaw ngome judíoandeacüw ngo majneaj wüx ombasTeat Dios cos icona ngo majneaj iran-gan”, aw.

25 Naleaing aaga circuncisión iran-gan, aag ayaj nembeat sitiül iyacwüx imeaats leaw apiüng tiül aagapoch tüünd Moisés. Pero sitiül ngomerang atnej, aaga circuncisión quiajngo membeat nicuajind, atanej ngomejiür masey ijiür. 26 Sitiül pálwüxnipilan ngome judío leaw ngo majlüycircuncidado ayac wüx omeaats atnejapiüng tiül aaga poch tüünd Moisés,Teat Dios apmajaw nej atanej ma-jlüy circuncidado, masey ngo majlüy.27 Masey aljane ngo majlüy circun-cidado, sitiül nej arang atnej apiüngtiül aaga poch tüünd Moisés, nej al-ndom mayac isoet, cos ique irangngo majneaj, masey ijiür meáwanaaga poch tüünd Moisés narangüchwüx nawiig, masey ijlüy circunci-dado aton. 28 Cos nop ngo ma-jlüy merrey judío nej masey nawtiül nipilan judío, cos aaga circun-cisión arangüch wüx cuerpo ngomenembeat sitiül nej ngo mayac wüxomeaats Mipoch Teat Dios. 29 Puesnop merrey judío, aag ayaj nop neyacwüxomeaatsmarang leawapiüng tiül

Mipoch Teat Dios. Aton aaga circun-cisión quiaj apiüng wüx leawa Nan-gaj Espíritu arang sitiül nop apmayacwüx omeaats marang najneaj atnejandiüm Teat Dios. Aag ayaj Teat Diosapiüng najneaj arang, masey nipilanngo mapiüngüw najneaj arang.

31 ¿Cuane axomüw wüx nipilan

sitiül judío nejiw; aton cuane axomüwwüx sitiül ajlüyiw circuncidado?2 Pues xeyay axomüw wüx, cosTeat Dios ombas tüüch nejiwmajiürüw Mipoch nej. 3 Naleaingngome meáwan nipilan tiül Israeltarangüw atnej apiüng Teat Dios.Nganüy cuane ipiüngan, ¿ndotngo marangüw meáwan aag ayaj,Teat Dios langome apmarang leawlamapiüng apmaranga? 4 Ngwüy,Teat Dios apmarang leaw lamapiüng,cos nej ngomawaiich, maseymeáwannipilan awaijchaw. Aag ayaj apiüngtiül Mipoch nej, cos apiüng:Apmajaraw naleaing meáwan leaw

indeac.Wüx apmajaraw wüx isoet,

apmapiüngüw ique ngomejiür nicuajind nisoet, aw.

5 Sitiül wüx arangaats ngo ma-jneaj, quiaj ajüiquichaats Teat Diosarangmás najneaj, ¿cuane apmapiün-gaats wüx aag ayaja? ¿Apmapiün-gaatsa Teat Dios ngo majneaj arangsitiül apmüüch icoots mamongochi-iüts ngo majneaja por aaga ngo ma-jneaj arangaats? (Sandeac atquiaj cosnipilan atquiaj apiüngüw.) 6 ¡Ngwüy,Teat Dios nómban ngondom marangngo majneaj! Cos sitiül Teat Dios ngomajneaj arang, ¿nguineay apmajawwüx asoet nipilan?

7 Nganüy sitiül xique sawaiich,quiaj sajüiquich Teat Dios nómbanngo mawaiich; ¿neol apmanderacwüx ximbas at xic nop nejiür nisoete?8 Sitiül atquiaj ajlüy, ¿neol ngomarangaats ngo majneaj para majlüymás najneaja? Cos atquiaj andeacüwacas nipilan apiüngüw xicona atquiajsaquiajchiün. Aag ayaj apiüngǘwan

Page 260: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

ROMANOS 3:9 257 ROMANOS 3:30cos andeacüw ngo majneaj wüxximbasan. Ajcüwa nipilan quiajapmamongochiw xeyay ngo majneajcos áag netam nejiw.

Meáwan icootsa ajiüraats nisoet9 Nganüy cuane ipiüngan, ¿jowa

icootsa nipilan judío, más najneajma-jaw icoots Teat Diosa, ngo mat icootsmeáwan pálwüx nipilana? Aag ayajngo maleaing, cos lanapiüng meáwannipilan arangüw ngo majneaj, maseyjudíos, masey nipilan ngome judío.10Atcüy apiüng tiül Mipoch Teat Dios:Ngo majlüy nejinguind nerang palan

najneaj, ngome nop;11 nejinguind ngo mandiüm majaw

leaw andiüm Teat Dios,nejinguind ngo mayamb nej.12 Meáwan nipilan lambiüjlajow wüx

arangüw ngo majneaj;nómban lamandüjpiw aaga ngo ma-

jneaj tiiüd.Ngo majlüy nejinguind marang na-

jneaj, ngome nop.13 Xeyay ngo majneaj poch aw

teombeayiw nejiw,atnej najmboc naw tiül niüng

amiüraad mondeow.Oniweaw nejiw ayac nejiw wüx

mewaijchaw.Apal ombeayiw nejiw ajlüy atnej

micüy napat ndiüc;14 apaijchaw, ngo mandeacüw najneaj

poch.15 Najénan acuiürrüw mambiyaw

alinop.16 Nguiajantanej mambüw andro-

jchiw ombas cuajantanej,üjchiw mamix omeaatsaran.

17Nómban ngondommayajcüwmon-ajneaj.

18 Ngo mapiüngüw wüx mimbolojmandüyiw Teat Dios.

19 Icootsa ajawaats meáwan leawapiüng tiül aaga poch tüünd Moisés,aag ayaj nembeat ocueajiw ajcüwanipilan leaw ajiürüw aaga pochquiaj. Aaga poch quiaj ajüiquichnguineay meáwan nipilan arangüwngo majneaj. Aaga poch apal ombea-yaran, quiaj nejinguind ngondom

mapiüng Teat Dios ngondom mayacnej asoet. 20 At nejinguind ngondommapiüng apmaw asoet nej, cos arangatnej apiüng tiül aaga poch tüündMoisés. Cos aaga mipoch Moisésquiaj, üüch icoots majawaats cuanenisoet ajiüraats.

Néjan Teat Dios alndom mawünicoots wüx

21Nganüy Teat Dios lamüüch icootsmajawaats nguineay alndom mawünasoetiiüts. Aaga poch tüünd Moisésngo mambeol nicuajind, maseynaleaing tandeac wüx. At mondeacandeac Teat Dios tapiüngüw wüx aagayaj. 22 Nganüy ajawaats Teat Diosawün asoet meáwan nipilan monyarandeac Teat Jesucristo. Atquiaj arangTeat Dios wüx meáwan nipilan leawapmüüch nej omeaats nej, maseyjudíos, masey jangantanej nipilan.23 Cos meáwan nipilan arangüwnisoet, nejinguind ngondom matüchmimonajneaj Teat Dios maw asoetnej. 24 Pero Teat Dios alndom mawünasoetiiüts, ngo metam mangüyiiütsnicuajind, cos Teat Cristo tandeowmawün icoots wüx asoetiiüts. 25 TeatDios tayac Teat Cristo mandeowingow andeowaats maw asoetiiütssitiül apmüjchiiüts omeajtsaats.Atquiaj tarang Teat Dios majüiquichnaleaing nej najneaj arang; taíüc wüxmeáwan nisoet tajiüraats. 26 Nganüynej ajüiquich tanaámb najneaj arangcos awün asoet meáwan nipilan leawüüch omeaats Teat Jesús.

27 Pares ngondom merangrangay-oots, cos ngome ajcan lamarangaatsatnej apiüng tiül a poch tüündMoisésapmaw asoetiiüts; asoetiiüts aw wüxayariiüts mipoch Teat Cristo. 28 Quiajajawaats Teat Dios lamawün asoeti-iüts cos ayariiüts mipoch Teat Cristo,ngome aag arangaats atnej apiüngtiül a poch tüünd Moisés.

29 ¿Jow Teat Dios, áagan Midiosannipilan judío neje? ¿Ngwüye,ngome Midiosüw pálwüx nipilanatona? Pues naleaing, nej Midiospálwüx nipilan aton. 30 Cos TeatDios nop nej, alndom mawün asoet

Page 261: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

ROMANOS 3:31 258 ROMANOS 4:16meáwan nipilan leaw ayar nejandeac, masey ajlüy circuncidado,masey ngo majlüy. 31 ¿Jow nganüy,cuane apmapiüngaatsa? ¿Alndommapiüngaatsa aaga poch tüündMoisés lango metama, cos lamayari-iüts andeac Teat Cristo? ¡Ngwüyngondom mapiüngaats atquiaj! Coswüx ayariiüts andeac Teat Cristo,arangaats atnej apiüng tiül aaga pochtüünd Moisés. Quiaj ajüic aaga pochleaw Moisés tüünd naleaing aliünmetam.

4Nguineay Abraham taw wüx asoet

1¿Jownganüynguineay apmapiün-gaats wüx mixejchiiüts Abrahama,nguineay taw asoet neje? 2 Cossitiül Abraham taw asoet nej ajcanarang najneaj, nej alndom meran-grangüy wüx, pero naleaing ngomearangrangüy majaw nej Teat Dios.3¿Neol cuane apiüng tiülMipoch TeatDios wüx aag ayaja? Apiüng: “Abra-ham tayar andeac Teat Dios, parestaw asoet nej”, aw. 4 Cos sitiül aljanemarang najiüt apmangüyeran mina-jiüt nej, naleaing aag ayaj ngomeǘün-dan, aag ayaj ombeat arang najiüt.5 Pero wüx aljane apmüüch omeaatsTeat Dios, mapiüng Teat Dios alndommawün wüx nisoet jangantanej leawapmayar nej andeac; quiaj Teat Diosapmawün nej asoet cos ayar nej an-deac, masey nej ngome aleaicmarangpara alndom maw wüx. 6 Aaga ReyDavid tandeac wüx aag ayaj aton,cos tapiüng najneajay ajlüy leaw TeatDios apmawün asoetiw nejiw maseyngondom marangüw nicuajind. 7 ReyDavid tapiüng:Najneajay apac omeaats leaw Teat

Dios lamawün nej asoet, nóm-ban lango majüic asoet nej.

8 Najneajay apac omeaats leaw TeatDios lamasaj nej lango majiürnicuajind nisoet, aw.

9 ¿Jow nganüy cuane apmapiün-gaats wüx aag ayaja? ¿Apmapiün-gaatsa aaga najneajay quiaj,

tasoiquiw áagan nipilan judíomonlüycircuncidado? ¿Ngwüy aag ayaj atontasoiquiw ajcüwa nipilan ngomejudío leaw ngo majlüyiw circunci-dado? Lanapiüng Teat Abrahamtawün nej asoet nej Teat Dios costayar nej andeac. 10 ¿Ngüt tajwanasoet nej? ¿Tajwan asoet nej wüxlandoj ajlüy circuncidado, ngwüywüx nganawa? Pues nej tajwan asoetnejwüxnganawmajlüy circuncidado.11 Abraham tayar andeac Teat Dios,ndoj quiaj tajlüy circuncidado.Aag ayaj tajlüy para majüiquichnaleaing lamayar andeac Teat Dios.Cos Teat Dios lamawün nej asoetwüx nganaw majlüy circuncidado,quiaj a Abraham tiün marang atnejnateataran ocueajiwmeáwanmonyarandeac Teat Dios, ajcüw leawa TeatDios lamawün asoetiw masey ngomajlüyiw circuncidado. 12 AtonAbraham arang atnej nateataranocueajiw meáwan nipilan monlüycircuncidado, para nejiw atonalndom mayariw andeac Teat Diosatnej nej tayar wüx nganaw majlüycircuncidado.

Teat Dios apmarang leawalamapiüng sitiül mayariiüts andeac nej

13 Cos Teat Dios ngome tasaj aAbrahamapmüjndiwmayariwmicualnej meáwan iüt leaw almajlüy, ajcanandüjpiw aaga poch tüünd Moisés.¡Ngwüy! Aag ayaj cos ayacüw omeajt-süwwüxMipoch Teat Diosmarangüwleaw apiüng. 14 Cos sitiül ajcǘwan anipilan monrang leaw apiüng tiül apoch tüünd Moisés apmüjndiw leawlamapiüng Teat Dios, quiaj langometammayariiüts andeacTeat Cristo.At leaw Teat Dios lamasaj Abra-ham apmüüch, lango membeat aton.15 Meáwan nipilan leaw ngo marangatnej apiüng tiül mipochMoisés üüchmajcüy Teat Dios. Nganüy sitiül ngomajlüy aaga mipoch Moisés quiaj, ne-jinguind ngondom majiür asoet wüxaag ayaj.

16 Leawa Teat Dios lamapiüngapmüüch quiaj, aag ayaj apmüüch

Page 262: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

ROMANOS 4:17 259 ROMANOS 5:10jane neyar nej andeac, apmüüchǘüchan. Teat Dios apmüüch meáwanmicual Abraham. Aag ayaj ngomeajcǘwan judíos mondüüb mipochMoisés, aton apmüjndiw meáwannipilan ngome judío leaw lamayariwandeac Teat Dios atnej Abrahamtayar, cos nej miteatiiüts. 17 Aagayaj apiüng wüx aton tiül MipochTeat Dios, cos apiüng: “Lanayac icmerang miteatiw xeyay palpálwüxnipilan”, aw. Aaga leaw apiüngquiaj, nembeat majaw Teat Dios,aaga Dios leaw alndom mapacüüchalinomb mondeow. Aton nej alndommüüch majlüy cuajantanej maseynganaw majlüy. Aaga Teat Dios quiaj,Abraham tayar nej andeac.

18 Abraham tayar leaw lamapiüngTeat Dios wüx tapiüng apmajiürüwxeyay micualüw nejiw, maseylangondom majiürüw. Nej tayarwüx tasoic: “Apmejiüran xeyaymicualan”, ajow. 19 Abrahamngome tachiw omeaats wüx TeatDios masey langondom majiürüwmicualüw nejiw, cos tayaag nejlatang laliüc mandeow, cos laliücmajiür coic miow (100) mineat nej.Aton Sara mintaj nej ngondommajiür micual nej. 20 Abrahamngo machiw omeaats mapiüng ngomaleaing leaw lamapiüng Teat Dios.Nej tüüch gracias Teat Dios, tapacomeaats. 21Nómban tapiüngnaleaingTeat Dios alndom marang meáwanleaw lamapiüng apmarang. 22 CosAbraham tapiüng naleaing apmajlüymeáwan leaw lamasoic, áag Teat Diostawün nej asoet.

23 Ngome néjan quiaj apiüng tiülMipoch Teat Dios taw asoet nej,24 Aton aag ayaj apiüng wüx icootsaleaw lamayariiüts andeac Teat Dios,áag tapacüüch alinomb MiteatiiütsJesús. 25 Cos Teat Jesús tayacüchteowixaw nipilan mandeow ingowandeowaats, condom tapacüüch nejTeat Dios alinomb para majlüyiiütsatnej nómban ngome aag arangaatsnisoet.

5Nganüy ajaw icoots Teat Dios atnej

ngo majiüraats nisoet1 Nganüy lango majiüraats nisoet

majaw icoots Teat Dios; lamawünasoetiiüts cos ayariiüts andeac nej,aton cos ayacaats omeajtsaats wüxTeat Cristo. Najneajay ajlüyiiütslango majcüy majaw icoots, cosaquiüjpaats Teat Dios. 2 At icootsaajawaats lamaxomaats xeyay mona-jneaj wüx nej cos tanaámb ayariiütsandeac nej, ngo macueatiiüts. Xeyayapac omeajtsaats cos ajawaatsapmajlüyiiüts najneaj maquiüjpaatsTeat Dios. 3 Ngome áagan ayaj, apacomeajtsaats aton masey amongochi-iüts naél. Cos wüx amongochiiütsnaél, ambeol icoots xeyay maiücaatswüx cuajantanej. 4 Sitiül icootsamaiücaats wüx alndom mawaats tiülnaél; wüx laawaats tiül aaga naélquiaj, quiaj alndom macüliiüts leawaliüc miün. 5Aaga leaw teamacüliiütsaliüc miün quiaj, aag ayaj naleaingapmajlüy atnej lamapiüng Teat Dios.Cos nej xeyay lamajiür icoots lasta,lamüüch icoots majiüraats NangajMiespíritu nej tiül omeajtsaats.

6 Wüx icootsa nómban ngo ma-jiüraats apacaats, quiaj tatüch a nütmapiüng Teat Dios, miün Teat Cristomandeow mawün wüx monrangnisoet. 7 Naleaing naél maxoramaljane mandiüm mandeow ingowandeow alinopmasey nerang najneaj.¿Ngwüy naleaingue aljane alndommapiüng mandeowa ingow andeownop nerang najneaja? 8 NganüyTeat Dios tajüiquich nguineaynej ajiür icoots lasta, cos tüüchmiün mandeow Teat Cristo ingowandeowaats wüx aliün marangaatsngo majneaj. 9 Pares nganüy cosTeat Cristo tandeow taw miquiejnej para mawün asoetiiüts, TeatDios lango majcüy majaw icoots.10 Cos icootsa nomb tajcüy majawicoots Teat Dios; nganüy najneajmajaw icoots, cos Micual nej tandeowingow andeowaats. Nganüy ajlüyiiüts

Page 263: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

ROMANOS 5:11 260 ROMANOS 6:4najneájan maquiüjpaats Teat Dios,apmawaats wüx asoetiiüts cos TeatCristo almapac. 11 Ngome áagan,xeyay apac omeajtsaats aton wüxTeat Dios, cos Miteatiiüts Jesucristotüüch icoots majlüyiiüts nóiquianmaquiüjpaats Teat Dios, langomajcüymajaw icoots.

Adán y Teat Cristo12 Cos nisoet tajlüy ningüy wüx iüt

imiün wüx nop naxey nenüt Adán,aaga nisoet quiaj üüchmandeowaran.Naw quiaj meáwan nipilan wüx iütandeowüw, cos meáwan nipilanajiürüw nisoet. 13 Tanomb wüxnganaw majlüy aaga poch tüündMoisés, meáwan nipilan tarangüwngo majneaj. Naleaing wüx ngomajlüy mipoch Moisés, nejinguindngo majmel asoet nej wüx aag ayaj.14 Pero naleaing meáwan nipilantandeowüw ajan wüx Adán aleawwüx Moisés, masey ngo majiürüwnisoet atnej leaw tajiür Adán. AagaAdán quiaj ajlüy landiümmatnej leawtapiürang aliüc.

15 Leawa Teat Dios üüch icoots,ǘüchan, aag ayaj xeyay najneaj, ngomatnej leaw Adán tüüch icoots. Cossitiül meáwan nipilan andeowüw aj-can tarang nisoet nop naxey, aagayaj Adán, cuantemas nganüy TeatDios alndom mawün wüx meáwannipilan, cos nop naxey, aag ayajTeat Jesucristo xeyay tajiür icootslasta. 16 Aaga leaw Teat Dios ǘüchanicoots, aag ayaj ngomatnej leaw tayacicoots wüx nop naxey wüx tarangnisoet. Cos tajmel asoetiiüts ajan wüxaaga nisoet tarang Adán. Nganüyaaga leaw üüch icoots Teat Dios,ǘüchan, tüüch icoots masey xeyaynisoet arangaats, cos atquiaj alndommaw asoetiiüts. 17 Sitiül meáwannipilan netam mandeow ajan wüxaaga nisoet tarang nop naxey, cuan-temas nganüy xeyay nipilan apma-pacüw por nop naxey. Ajcüw ayajleaw lamüjndiwmajiürüwmonajneaj,üjndíwan. Lamawün nej asoetiwTeat Dios cos ayariw andeac nop

Teat Naxey aag ayaj Teat Jesucristo.18 Atnej nganüy ajlüy noic xeyayngo majneaj apmamongochiw nipi-lan, ajcan nop naxey ngo marangleaw apiüng Teat Dios. Atquiaj atonalndom maw asoeteran mapacaranmeáwan nüt, cos Teat Cristo xeyaynajneaj tarang wüx tandeow wüxcruz. 19 Cos atquiaj atnej wüx nopnaxey ngo marang atnej apiüng TeatDios, meáwan nipilan lajlüyiw mon-rang nisoet. Atquiaj nganüy cosnop naxey tarang atnej apiüng TeatDios, xeyay nipilan apmajlüyiw na-jneaj majaw nejiw Teat Dios, cos laáwasoetiw nejiw.

20 Teat Dios tüüch Moisés aagapoch majüiquich ajlüy xeyay nisoet.Naleaing masey nipilan tarangüwxeyay ngo majneaj, Teat Dios tajiürnejiw lasta xeyay. 21 Ajawaatsmeáwan nipilan netam mandeowcos ajiürüw nisoet, pero Teat Diostüüch icoots mimonajneaj nej,tajiür icoots lasta. Nganüy alndommajlüyiiüts najneaj teombas TeatDios, mapacaats meáwan nüt tiülcielo, cos Miteatiiüts Jesucristotandeow mawün asoetiiüts.

6Por Teat Cristo icoots almapacaats,

langome aliünaats tiül nisoet1 ¿Cuane apmapiüngaats nganüye?

¿Netam tanaámb marangaats nisoetepara alndom majiür icoots lastaTeat Dios? 2 ¡Ngwüy ngo matquiaj!Cos ajlüyiiüts atnej landeowaats.¿Nguineay alndom mandüyiiütswüx marangaats nisoete? 3 ¿Neolngo mejawana, meáwan leawalamayariiüts yow, majüiquichaatsajlüyiiüts nóiquian maquiüjpaatsTeat Cristo, aton tajlüyiiüts nóiquianmaquiüjpaats wüx tandeowa? 4 Coswüx ayariiüts yow ajlüyiiüts atnejtamiürajtaats maquiüjpaats TeatCristo. Ndoj Teat Dios tapacüüchTeat Cristo, cos nej alndom marangcuajantanej najneaj. Atquiaj icootsaton ajlüyiiüts atnej tapacaats

Page 264: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

ROMANOS 6:5 261 ROMANOS 6:23

alinomb marangaats leaw najneaj,ngo matnej tarangaats nomb.

5 Sitiül tajlüyiiüts nóiquianmaquiüjpaats wüx tandeow, naleaingaton apmajlüyiiüts nóiquianmaquiüjpaats wüx apmapacaats tiülmondeow atnej tapac. 6 Ajawaatsmeáwan ngo majneaj tarangaatsnomb, aag ayaj atnej tamb wüx cruznóiquian maquiiüb nej ndrom ombasnómban. Aaga nganüy ngo metammandüyiiüts wüx marangaats leawngo majneaj. 7 Cos sitiül aljanelandeow nóiquian maquiiüb TeatCristo aag ayaj laáw asoet nej. 8 Cossitiül tandeowaats maquiüjpaats TeatCristo, ajawaats aton alinoic nütapmapacaats maquiüjpaats tiül cielo.9 Ajawaats Teat Cristo tapac imiüntiül mondeow, nej langondom man-deow alinomb, nómban ngondommandeow. 10 Cos Teat Cristo wüxtandeow tandrooch ombas meáwannisoet, ndojwüx tapac alinomb, tapacmajlüy nóiquian maquiiüb Teat Dios.11Nganüy icona atonnetammeyajcanijlüyiün atnej nop nandeow, cosnop nandeow langondom marangngo majneaj. Pero naleaing netammeyajcan lamüüch icon mepacanTeat Dios, cos ijlüyiün nóiquianmequiüjpan Teat Cristo.

12 Nde merangan ngo majneajleaw andiüm micuerpojan mayacicon wüx, cos nisoet lango marangminatangan, lango metam meranganleaw andiüm. 13At nde meyacan wüxmicuerpojan marang ngo majneaj;ingow aag ayaj ijchan imeajtsanTeat Dios. Nej apmüüch merangannajneaj, cos nganüy ijlüyiün atnejlamapacüüch icon alinomb. At netammeajchiün micuerpojan merangannajneaj atnej Teat Dios andiüm.14 Nganüy nisoet langondom müüchicon merangan leaw ngo majneaj, coslangome temeyamban mawün iconwüx aaga poch tüünd Moisés. Iconanganüy ijlüyiün tiül mimonajneajTeat Dios.

Nop najon marang najiüt ngondom

marang andíüman nej15 ¿Jow nganüy cuane ap-

marangaatsa? ¿Ngome apmacueati-iüts arangaats nisoete, cos nganüylango metam marangaats atnejapiüng tiül aaga poch tüünd Moisésajcan ajlüyiiüts tiül mimonajneajTeat Diosa? ¡Ngwüy ngondom!16 Cos icona ijawan sitiül iranganminajiüt alinop ngondom meranganleaw indiüman; netam meranganleaw apiüng neneay najiüt. Atquiajaton sitiül apmerangan leaw andiümmicuerpojan ndójwüx apmende-owan. Tengwüy sitiül apmeranganleaw andiüm Teat Dios, nej apmawünisoetiün. 17 Süüch gracias Teat Dios,cos nganüy ijchan imeajtsan me-yariün aaga leawa tequiaacharananwüx, masey nomb terangan xeyaynisoet. 18 Temerangan najneaj atnejandiüm Teat Dios; leriowan tiülirangan ngo majneaj leaw terangannomb. 19 (Aag ayaj sasaj iconleaw nipilan arang, cos nganawmejawan nguineay amb leaw teanasajicon quiaj.) Atquiaj atnej nombteajchiün micuerpojan majlüy tiülnisoet marang ngo majneaj; atquiaja nganüy ijchan marang najneajmicuerpojan, marang leaw andiümTeat Dios.

20 Cos nomb wüx ngondommecueatiün merangan nisoet, ngon-dom merangan nicuajind najneajatnej andiüm Teat Dios. 21 ¿Naleaingcuane texomanwüx aagangomajneajterangan nomb leaw üüch iconmonxing nganüy? Nicuajind ngomexoman wüx, cos andüy wüxapmayac icon tiül ngo majneajmeáwan nüt. 22 Nganüy Teat Dioslamawün icon tiül nisoet, lamüüchicon mejlüyiün ocueaj nej. Aag ayajapmexoman xeyay najneaj nganüy,ndójwüx apmepacan meáwan nütniüng ajlüy Teat Dios. 23 Cos sitiülaljane tanaámb arang nisoet, wüxapmandeow, quiaj apmangüy xeyayngo majneaj; pero jane apmayar aaganajneajay leaw Teat Dios ǘüchan, aag

Page 265: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

ROMANOS 7:1 262 ROMANOS 7:15ayaj apmapac meáwan nüt tiül cielomaquiiüb Miteatiiüts Cristo Jesús.

7Andeac wüx mongoch owix

1 Xecojow xechijquiaw, sasaj iconleaw ijawanwüx apoch tüündMoisés.¿Neol ngo mejawana? Cos wǘxan al-jane aliünmapac netammarang atnejapiüng tiül mipoch Moisés. 2 Moiséstapiüng nop najtaj netam mayar an-deac minoj nej wüx aliün mapac.Pero sitiül minoj nej landeow, quiajnej lajlǘyan, lango membeat aagapoch. 3 Nganüy sitiül almapac minojnej, ndoj nej maquiiüb alinop naxey,aag ayaj atnej nop nejiür minaxeynej. Pero sitiül minoj nej landeow,quiaj nej lajlǘyan lango membeataaga poch quiaj, masey majiür alinopminoj nej, aag ayaj ngome nisoet.

4 Atquiaj icona ijlüyiün nganüy,xecojow xechijquiaw, cos wüx TeatCristo tandeow, icona atnej tende-owan mequiüjpan aton. Nganüylango metam mendüjpiün aagapoch leaw tarang Moisés; ijlüyiǘnanpara mendüjpiün alinop, aag ayajTeat Cristo, cos nej tapac alinomb.Atquiaj ijlüyiün para merangannajneaj atnej andiüm Teat Dios.5 Wüx icootsa aliün marangaatsleaw andiümdiümaats, tandiümaatsmarangaats ngo majneaj, cos wüxtanguiayiiüts nguineay apiüng tiüla poch tüünd Moisés, quiaj tajüicxeyay ngo majneaj arangaats, aagayaj andüy wüx apmayac icootstiül ngo majneaj. 6 Nganüy langometam mandüjpiiüts aaga pochtüünd Moisés, cos wüx tandeowaatsmaquiüjpaats Teat Cristo, quiajlango metam icoots aaga poch quiaj.Nganüy ajlüyíiütsan marangaatsleaw andiüm Teat Dios. Cos NangajMiespíritu nej lamüüch icootsmarangaats najneaj, ngo matnejarangaats nomb, wüx arangaats atnejapiüng tiül aaga poch tüünd Moisés.

Nisoet ngo mandiüm macueat xic

7¿Jownganüynguineay apmapiün-gaats wüx aag ayaja? ¿Apmapiün-gaats aaga poch tüünd Moisés quiaj,aag ayaj nisoete? ¡Ngwüy, ngomeáag! Cos sitiül ngo majlüy aagapoch tüünd Moisés, xique ngometajawas cuane nisoet. Sitiül aagapoch tüünd Moisés ngo mapiüng:“Nde mendiümdiüm ocueaj alinop”,¿nguineay sanajaw sarang nisoetwüx sandiümdiüm ocueaj alinopa?8 Naleaing aaga poch tüünd Moiséstüüch xic najaw wüx apmandiümdiü-maran cuajantanej, aag ayaj nisoet,quiaj xique tandiümdiümas cua-jantanej. Pero sitiül ngo majlüy apoch tüünd Moisés ngo majarawcuane nisoet. 9 Nomb xique sapiüngsalnapac sarang najneaj, cos ngonayaag ximeaats cuane ajlüy tiül aagapoch tüünd Moisés. Naleaing wüxtateowas aaga poch tüünd Moisés,quiaj tajawas sarang nisoet, sajlüyatnej nop nandeow. 10 Quiaj tajawasaaga poch tüünd Moisés leaw tajlüypara mambeol mapacaran, tüüch xicnayaag atnej lasandeow. 11Cos maseyaaga poch tüünd Moisés tüüch xicnajaw aaga nisoet teanarang quiaj,pero tawaiich xic, cos ngondomnacueat narang.

12 Naleaing aaga poch tüündMoisés quiaj, nangaj najneaj; yleaw apiüng netam marangüch, aagayaj nangaj najneaj aton. 13 ¿Jownganüy, aaga poch tüünd Moisésquiaj masey najneaj, pero tiünmüüchxic nandeow tiül ngo majneaja?¡Ngwüy! Nisoet nerang aag ayaj,tüüch xic nandeow tiül ngo majneajpara majüic sarang nisoet, aagtayamb leaw najneaj mejüiquichaywüx. Cos wüx ajaraw cuane apiüngtiül mipoch Moisés, quiaj ajaraw anisoet nguineay ngo majneaj ajlüy.

14 Cos ajawaats aaga poch tüündMoisés, aag ayaj Nangaj Espírituocueaj Teat Dios neyac. Nganüyxique cos nipilan xic, sarang leawnisoet andiüm. 15 Xique ngo najawneol tarangas leawa sarang, cosngo narang leawa sandiüm narang,

Page 266: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

ROMANOS 7:16 263 ROMANOS 8:10sarang leawa ngo nandiüm narang.16 Pero sitiül sarang leawa ngonandiüm narang, quiaj ajüic aagapoch tüünd Moisés quiaj najneaj.17 Atquiaj ngome xique sarang aagango majneaj quiaj, nisoet leawsajiür tiül ximeaats nerang aag ayaj.18 Sajaw xíquian quiaj ngondomnarang nicuajind najneaj, maseyalwüx ximeaats sandiüm narangnajneaj, pero naleaing ngondomnarang. 19 Cos ngondom narangnajneaj leaw sandiüm narang, sarangngo majneaj leaw ngo nandiümnarang. 20 Sitiül sarang leaw ngonandiüm, ngome xique sarang aagayaj, nisoet leaw ajlüy tiül ximeaatsnerang aag ayaj.

21 Atquiaj wüx sandiüm narangnajneaj, quiaj sayaag aliün nandiümnarang ngo majneaj. 22 Tiül xique,tiül ximeaats sandiümnarang najneajleaw Teat Dios andiüm. 23 Peronaleaing sayaag altiül xique alngünngo majneaj leaw ngo müüch xicnarang leaw najneaj sayaag tiülximeaats. Aag ayaj nisoet leawüüch xic najlüy atnej nop najlüy tiülmanchiüc.

24 ¡Pares xeyay ngo majneajximeaats! ¿Nganüy jane alndommambeol xic nacueat narang aagango majneaj leaw sandiüm? Cosandüy wüx apmambiy xic. 25 Süüchgracias Teat Dios, cos MiteatiiütsTeat Cristo lamambeol xic. Nganüysayar Mipoch Teat Dios tiül ximeaats,masey xecuerpo aliün mandiümmarang nisoet.

8Nangaj Espíritu ocueaj Teat Dios am-

beol icoots1 Nganüy meáwan mondüüb

Teat Cristo lango majmel nicua-jind asoetiw. Cos nejiw langomandiümüw marangüw atnejandiüm micuerpojüw nejiw; nejiwandiümüw marangüw leaw andiümNangaj Espíritu ocueaj Teat Dios.2 Cos Dios Nangaj Espíritu, aaga

neech icoots mapacaats nóiquianmaquiüjpaats Teat Cristo, lamawünicoots tiül nisoet; langomandeowaatsmambaats tiül castigo. 3 Aaga pochtüünd Moisés ngondom mawün wüxombasaats nisoet, cos nipilan icoots.Naleaing Teat Dios tawün asoetiiütscos tüüch miün micual nej majlüynipilan atnej ajlüyiiüts. Nej tandeowatnej nichech mangüy asoetiiüts.Quiaj tawün meáwan nisoet najlüywüx ombasaats. 4 Atquiaj tarangTeat Dios para alndom marangaatspalan atnej apiüng tiül aaga pochtüünd Moisés, cos lango marangaatsatnej icoyóotsan quiaj andiümaats;nganüy arangaats atnej andiümNangaj Espíritu ocueaj Teat Dios.

5 Cos jane arang atnej néjanquiaj andiüm marang, aag ayajayac wüx omeaats leaw andiümmicuerpo nej. Nganüy jane arangatnej andiüm Nangaj Espíritu ocueajTeat Dios, ayac wüx omeaats leawandiüm Nangaj Espíritu. 6 Cossitiül arangaats atnej icoyóotsanquiaj andiümaats, apmüüch icootsmandeowaats mambaats tiül castigo.Nganüy sitiül arangaats atnej andiümNangaj Espíritu ocueaj Teat Dios,apmapacaats meáwan nüt tiül cielo,najneajay apmajlüyiiüts. 7 Perojane ayac omeaats wüx leawa néjanquiaj andiüm, Teat Dios ngo majneajmajaw, cos ngo mandiüm mandüübleaw apiüng tiül Mipoch Teat Dios,at ngondom marang. 8 Atquiajjane neyac omeaats wüx marangleaw néjan quiaj andiüm, nómbanngondom majneaj majaw nej TeatDios.

9 Pero nganüy icona nde meran-gan leaw icoyónan quiaj indiüman.Sitiül naleaing ijiüran Nangaj Espírituocueaj Teat Dios tiül imeajtsan, iran-gan leaw andiüm Nangaj Espíritu.Nganüy sitiül aljane ngo majiür Nan-gaj Espíritu tiül omeaats nej, ngomeocueaj nej Teat Cristo. 10 Nganüysitiül Teat Cristo ajlüy tiül imeajtsanquiaj imeajtsan almapac cos lamawün

Page 267: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

ROMANOS 8:11 264 ROMANOS 8:29isoetiün; pero micuerpojan atnej lan-deow cos ajlüy tiül nisoet. 11 Sitiülajlüy tiül imeajtsan Nangaj Espírituocueaj Teat Dios, áag tapacüüch TeatJesús alinomb imiün tiül mondeow;pues nej aton apmapacüüch alinombmicuerpojan ijiüran nganüy. CosTeat Dios apmarang aag ayaj naagMiespíritu nej najlüy tiül imeajtsan.

12 Nganüy xecojow xechijquiaw,ngometammarangaats leaw icoyóot-san quiaj andiümaats. 13Cos sitiül ap-merangan atnej indiüman icoyónanquiaj, apmendeowan. Nganüy sitiülapmeajchiün mambeol icon NangajEspíritu ocueaj Teat Dios mawün wüximeajtsan leaw icónan quiaj indiü-man merangan, quiaj apmepacan.

14 Meáwan leaw arang atnejandiüm Nangaj Espíritu ocueaj TeatDios, ajcüw ayaj micual nejiw TeatDios. 15 Cos aaga Nangaj Espíritulameajndiün quiaj, ngo müüch iconmermbolan alinomb mejlüyiün atnejiw najonüw monrang najiüt. AagaEspíritu lameajndiün quiaj, aag ayajlamüüch icon mejlüyiün micual iconTeat Dios. Áag nganüy üüch iconmepiüngan: “¡Xeteatiün Teat Dios!”,merawan. 16 Nejay Miespíritu TeatDios quiaj, üüch icoots mayajcaatstiül omeajtsaats icootsa ajlüyiiütsmicual icoots Teat Dios. 17 Sitiülajlüyiiüts micual icoots Teat Dios,quiaj apmüjndiiüts ocueaj Teat Dios.At apmüjndiiüts maquiüjpaats TeatCristo nóiquian leaw apmüünd.Sitiül apmamongochiiüts atnej nejtamongoch, quiaj apmajlüyiiütsnóiquian najneajay maquiüjpaats.

18 Xique sayaag meáwan leawapmamongochiiüts ningüy cam,aag ayaj nicuajind, cos ajawaatsapmajlüyiiüts xeyay najneaj alinoicnüt tiül cielo. 19 At meáwan leawalmajlüy tarang Teat Dios, teamacülaaga nüt wüx apmajüiquicharanmeáwan micual Teat Dios. 20 Cosmeáwan leaw tarang Teat Dios, aagayaj lango majneaj nganüy, ngomatnej tajlüy nomb. Atquiaj ajlüyajanwüx tajlüy nisoet, langomajneaj.

Naleaing tenguial acüleran aaga nütwüx meáwan leaw almajlüy apmajlüynajneajay alinomb. 21 Alinoic nütmeáwan leaw Teat Dios taranglango ndrom ombas, apmajlüynajneajay alinomb, atnej micualTeat Dios. 22 Ajawaats meáwan leawTeat Dios tarang tanomb, nganüyatnej teamamongoch necoy, atnejnop najtaj amongoch necoy wüxapmawiquiach micual nej. 23 Ngomenejíwan quiaj amongochiw ngomajneaj nganüy, pero icootsa atonamongochiiüts, masey ajiüraatsNangaj Espíritu ocueaj Teat Diostiül omeajtsaats. Aag ayaj üüchicoots majawaats apmajlüyiiütsnajneaj alinoic nüt. Icootsa aiümaats,teamacüliiüts aaga nüt wüx Teat Diosapmaquiiüb icoots atanej micual nej,andüy tiül cielo. Quiaj apmajiüraatsjayats micuerpojaats. 24 Icootsatajwanaats wüx asoetiiüts cosapiüngaats apmüjndiiüts leawa tea-macüliiüts. Pues sitiül lamaxomaatsleawa teamacüliiüts, langondommapiüngaats tealeámban macüliiütsaag ayaj. ¿Cos jane apmacül müündleawa lamüünd? 25 Pero sitiülngo maxomaats majawaats aagaleawa teamacüliiüts quiaj, netammaiündaats wüx macüliiüts aag ayaj.

26Atquiaj aton aagaNangaj Espírituocueaj Teat Dios ambeol icoots wüxngomajawaats nguineay apmasajaatsTeat Dios wüx atajcaats orar. QuiajNangaj Espíritu apmasaj Teat Diosmasey ngo maxomaats poch alndommandeacaats. 27 Teat Dios ajawomeaatsaran, ajaw nguineay andiümNangaj Espíritu wüx atün ocueaj TeatDios ingow atüniiüts, cos nej arangleaw andiüm Teat Dios.

Apmajntsopiiüts wüx cuajantanej28 Icootsa ajawaats meáwan leaw

amongochiiüts, Teat Dios apmam-beol icoots, apmüüch maw najneajatnej andiüm nej, cos lamapaj icootsmandüjpiiüts, marangaats leawa nejandiüm. 29 Cos meáwan monyarandeac Teat Dios, ajcüw ayaj Teat

Page 268: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

ROMANOS 8:30 265 ROMANOS 9:7Dios tarriiüd nejiw wüx nganaw ma-jlüyiw; tayac nejiw majlüyiw atnejajlüy Micual nej. Aag ayaj tarang TeatDios para majlüy Teat Cristo ombasnej tiül meáwan monyar andeac TeatDios. 30 Pues ajcüw leawa Teat Diostajaw wüx nganaw wijquiamoj apma-yariw nej andeac, ajcüw ayaj tarri-iüd. Ajcüw leawa Teat Dios tarriiüdquiaj, aton tawün asoetiw nómban.At ajcüw leawa tawün asoetiw quiaj,lamüüch nejiw majlüyiw najneajay.

31 ¿Cuane alndom mapiüngaatswüx aag ayaja? Cos sitiül TeatDios almaquiiüb icoots, nejinguindngondom marang alcuane wüxombasaats. 32 Teat Dios ngo mapiüngwüx, tüüch mamb wüx cruz micualnej mandeow mawün asoetiiüts;aton ngome apmapiüng wüx müüchicoots meáwan leawa lamapiüngapmüüch. 33 Jow nganüy ¿janeapmayac nej asoetiw leaw lamarriiüdnejiw Teat Dios? Cos Teat Diosnepiüng najneaj ajlüyiw maquiüjpüwnej. 34 ¿Jane apmeyac asoetiiütsa?Nejinguind, cos Teat Cristo tandeowcondom tapac alinomb; nganüyajlüy amb wüx miác Teat Dios niüngtenguial masaj Teat Dios mambeolicoots. 35 Teat Cristo xeyay ajiüricoots lasta. ¿Nguineay alndommecueateyoots maquiüjpaats TeatCristo? ¿Ngwüy, wüx amongochiiütsnaéle? ¿Wüx amix omeajtsaatsaxeyaye? ¿Ngwüy, wüx ajcüy majawicoots nipilana? ¿Wüx aiündaatslopa? ¿Ngwüy, wüx ngo majiüraatsapixaatsa? ¿Wüx aliiüts tiül naéle,alndom mandeowaatsa? ¿Ngwüy,wüx ambiyaranaatsa? 36Wüx aag ayajapiüng tiül Mipoch Teat Dios:Ajcan sayariün indeac, sajlüyiün

meáwan nüt atnej laliücnandeowan;

cos sajlüyiün at xicon sap najon man-deow, matsambaran.

37 Pero icootsa, masey amongochiiütsmeáwan aaga ngo majneaj quiaj,apmajntsopiiüts wüx cuajantanejnaél, cos Teat Dios xeyay ajiür icoots

lasta. 38 Pares xique sajaw majneaj,nicuajind ngondom müüch macueatmajiür icoots lasta Teat Dios. Maseyapmandeowaats, masey aliün ma-pacaats; ata ángeles, nimeech, teng-wüy leaw amongochiiüts nganüy,tengwüy leaw apmamongochiiütsoxep nawiür, 39 leaw ajlüy cawüxtiül cielo, tengwüy leaw ajlüy ningüywüx iüt, tengwüy cuajantanej leawtarang Teat Dios; nicuajind ngondommüüch macueat majiür icoots lastaTeat Dios cos Teat Cristo tandeowmawün icoots wüx.

9Teat Dios tayamb nipilan monaw Is-

rael1 Leawa xique teanasaj icon, aag

ayaj naleaing, ngo nawaiich, cos sayarandeac Teat Cristo. Aton NangajEspíritu ocueaj Teat Dios üüch xicnayaag tiül ximeaats meáwan aagayaj naleaing. 2 Xique xeyay amixximeaats, ngo majneaj ximeaats.3 Nguiaj sayaag malüy xique alndomnamb tiül castigo ingow ambüwmicual xeíüt, ajcüw xecojow, xechi-jquiaw. 4 Teat Dios xeyay lamambeolmicual xeíüt cos xicona micualxicon cambaj Israel. Teat Dioslamaquiiüb xicon atanej micual nej,tüüch xexejchiün tanomb majawüwnej atnej noic ran. Aton tayacpoch maquiüjpüw, tüüch a Moisésaaga poch müüch nejiw majawüwnguineay netam marangüw. Atontüüch nejiwmayambüw nej, müjchiwnej omeajtsüw, tasaj nejiw atonapmarang meáwan leaw lamapiüng.5 Ajcüwa xexejchiün quiaj, imiün tiülnejiw tajlüy Teat Cristo, tajiür cuerpoatnej meáwan nipilan, pero naleaingnej Midiosüw meáwan leaw almajlüy.Nej netam masoic najneajay ajlüymeáwan nüt. Amén, atquiaj netammajlüy.

6 Teat Dios tarang leaw lamapiüngtiül Mipoch nej apmarang, perongome meáwan nipilan micual Israelnaleaing nipilan israel nejiw. 7 Aton

Page 269: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

ROMANOS 9:8 266 ROMANOS 9:26ngome meáwan micual micualüwAbrahamnaleaingmicual nejiwAbra-ham; cos Teat Dios tasaj Abraham:“Ajcüwa leaw apmasoiquiw naleaingmicual, aag ayaj apmajlüyiw nawüwtiül micual Isaac”. 8 Aag ayaj apiüngngomemeáwan leawanaw tiülmicualAbraham ajcüw ayajmicual Teat Dios;ngwüy, micual Teat Dios aag ayajjane Teat Dios lamapiüng apmajlüymicual nej, ajcüw ayaj ateoraw tiülmicual Abraham. 9Cos Teat Dios tasajAbraham: “Wüx apmatüch aaga nüttapiüngas, saliüc alinomb, quiaj mümSara apmajiür nop micual nej”, aw.

10 Ngome áagan ayaj, aton wüxmüm Rebeca mintaj Isaac tajlüyteomeaats nej micual nej, tajiürmicual nej cuüch, micual aweaagIsaac minoj nej. 11 Wüx nganaw wi-jquiamoj a cuüch, nganaw marangüwnicuajind najneaj nicuajind ngomajneaj; quiaj Teat Dios tarriiüd tiülnejiw leawa nej tandiüm marangmicual nej, ngome aag tarang najneajtengwüy arang ngo majneaj. 12 TeatDios tasaj müm Rebeca: “Aaga natangtiül a cuüch quiaj, apmarangminajiütchingüy”, aj. 13 Aag ayaj aton apiüngtiül Mipoch Teat Dios, cos Teat Diosapiüng: “Aaga Jacob sajiür lasta,nganüy aaga Esaú ngo mind najaw”,aw.

14 ¿Jowa nganüy cuane apmapiün-gaats wüx aag ayaja? ¿Apmapiün-gaats Teat Dios arang ngo majneaja?¡Ngwüy ngondom! 15 Cos Teat Diostasaj a Moisés: “Sanajiür lasta janexique sandiüm najiür lasta, sanam-beol jane xique sandiüm nambeol”.16 Aag ayaj ajüiquich nejinguindngondom maxom monajneaj ocueajTeat Dios por nejáyan quiaj andiüm,at ngome ajcan alcuane arang, aagayaj cos Teat Dios tandiüm majiürlasta. 17 Wüx aag ayaj apiüng tiülMipoch Teat Dios, cos Teat Diostasaj a Moisés masaj a Faraón,aaga natang nenajiüt tiül Egipto:“Tayacas ic merang natang nenajiüt,najüiquich wüx imbas nguineay

xique alndom narang cuajantanejsitiül ngo marangüch atnej sandiüm.Aag ayaj sanarang para alndommanguiayiw wüx xique meáwannipilan wüx iüt”, aw Teat Dios.18 Atquiaj ajüic nguineay Teat Diosajiür lasta jane andiüm majiür lasta,aton jane nej andiüm müüch madamomeaats, aag ayaj üüch madamomeaats.

19 Jondot aljane apmasaj xic: “Sitiülnaleaing aag ayaj, ¿neol Teat Diosayac asoet nipilan wüx arangüw ngomajneaja? cos ngondom mbiüjlamleaw andiüm Teat Dios”, maj xic.20 Pero nde mepiüng aag ayaj, ¿coscuane ic mendiüm mengoch andeacTeat Diosa? Jondot nop xor mendeacmasaj nerang nej: “¿Neol terang xicatcüy?” maj. 21 Nop nerang xoralndom marang leawa nej andiümmarang. Nej alndom marang nopxor natsüjyay ombas, aton alndommarang alinop nawan tiül ndeor,quiaj ngo matsüjyay ombas.

22 Atquiaj Teat Dios aton alndommüüch majaw nipilan nguineay nejalndom marang leawa nej andiüm.Naleaing nej aíüc wüx leaw arangüwmonrang ngo majneaj, pero atonnganaw müüch mamongochiw ngomajneaj ajcüwa nipilan leawa laliücmandroocheran ombasüw. 23 TeatDios arang aag ayaj majüiquichnguineay nej xeyay najneaj arangwüx ombasaats, cos lamajiür icootslasta; at lamapiüng majlüyiiütsmicual nej icoots, majlüyiiütsnajneajay tiül cielo. 24 Teat Diostayamb icoots aton, ngome ajcǘwan anipilan judío; tayamb nipilan ngomejudío aton. 25Atnej tapiüng Teat Diostiül a nawiig tarang Oseas:Leawa tanomb ngome xenipilan,

nganüy sanasajüw xenipilan;at ajcüwa leaw ngo najiürüw lasta

nomb, nganüy sanajiürüwlasta.

26 Aton niüng tasajasüw: “Ngome xe-cambaj icon”,

Page 270: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

ROMANOS 9:27 267 ROMANOS 10:10nganüy sanasajüw xecual icon, cos

xique Dios almapac.27 Pero Isaías tandeac wüx nipilanisrael aton, wüx tapiüng: “Maseyapmajlüyiw xeyay micual micualüwIsrael atnej wiiüd mbeay ndec, peronaleaing nejiw napateayiw apmawüwwüx asoetiw. 28Cos Teat Dios najénanapmajaw wüx ombasüwmeáwan nip-ilan; apmüüch mamongoch ngo ma-jneaj jane ngo mayar nej andeac”, aw.29Wüx aag ayaj nde tanomb tandeacIsaías wüx tapiüng:Sitiül Teat Dios najlüy tiül cielo

y nerang cuajantanej, ngomawün wüx nejinguindmajlüyiw micual nej,

quiaj xicona landroj ximbasan atnejmeáwan nipilan tiül ajcüwacambaj Sodoma y Gomorrandrot ombasüw.

Alndommawüwwüx asoetiw nipilanjudío

30 ¿Cuane apmapiüngaats nganüy?Sandiüm nasaj icon, ajcüwa nipi-lan leaw ngome judíos nganüy al-ndom maw asoetiw nejiw nómban.Masey ngome nejiw ayambüw aagayaj, pero naleaing apmaw asoetiwnejiw sitiül apmayacüw omeajtsüwwüx Teat Dios. 31 Pero ajcüwa nip-ilan israel leaw teamarangüw atnejapiüng tiül aaga poch tüünd Moisés,nejiw ngondom maw asoetiw ne-jiw wüx aag ayaj. 32 ¿Pero neola?Cos nejiw masey teamarangüw atnejapiüng tiül aaga poch tüünd Moisés,ngo mayacüw omeajtsüw wüx TeatDios. Arangǘwan, cos lasap ombasüwwüx cuajantanej leaw arangüw. Ngomandiümüw mayariw andeac TeatCristo, aaga apiüng tiül Mipoch TeatDios nasoic “noic piedra najtocharanwüx”. 33Aag ayaj apiüngTeatDios tiülMipoch nej, cos apiüng:Xique sanayac wüx tiüc nenüt Sion

noic piedra najtocharan wüx,najmiücaran wüx;

jangantanej leaw apmayar nej an-deac, ngome apmaxing.

101 Xecojow xechijquiaw, xique

naleaing sayac wüx ximeaats malüynipilan israel mawüw wüx asoetiwnejiw, pares satün ocueaj Teat Diosmambeol nejiw. 2 Xique alndomnapiüng nejiw xeyay ayambüw TeatDios atnej ajlüyay marangüw, peroaag ayaj ngomatnej apiüng Teat Dios.3 Nejiw ngo majawüw nguineay TeatDios tarang para mawün asoetiwnejiw. Apacüw wüx andiümüwmarangüw cuajantanej leaw ajlüyaymarangüw para mawüw wüx asoetiwnejiw. Áag ngo mandiümüwmarangüw atnej apiüng Teat Dios.4Cos Teat Cristo tarang meáwan leawapiüng tiül aaga poch tüünd TeatMoisés, nganüy meáwan monyar nejandeac, apmawwüx asoetiw nómban.

5 Teat Moisés tarang tiül mipochnej mapiüng nguineay alndom ma-jlüyaran najneaj teombas Teat Dios,cos tapiüng: “Jane apmarang palanmeáwan leaw apiüng tiül a poch camapmapac”. 6 Nganüy leaw tapiüngnguineay Teat Dios alndom mawünasoetiiüts ajcan ayariiüts andeac TeatCristo apiüng: “Nde mepiüngan tiülimeajtsan: ¿Jane apmamb cawüx tiülcielo? ―cos aag ayaj atnej paramüüch miün Teat Cristo alinomb―;7 tengwüy mepiüngan: ¿Jane ap-mamb tiüta?” ―cos aag ayaj at-nej majtep Teat Cristo alinomb imiüntiül mondeow. 8 ¿Nguineay apiüngaag ayaja? Apiüng: “Aaga pochleaw alndom mawün isoetiün, aagayaj ajlüy tiül imeajtsan, indeacanwüx”. Aaga poch quiaj leawa sasajanicon netam meyariün, meyacan wüximeajtsan. 9 Cos sitiül apmepiüngTeat Jesús, aag ayaj Cristo nej leawatapiürang aliüc, aton sitiül mepiüngtiül imeaats Teat Dios tapacüüch nejnaw tiül mondeow, quiaj apmeriowwüx isoet, lango meamb tiül castigo.10Cos wüx nop ayar andeac Teat Jesúscon omeaats, quiaj Teat Dios lajneajmajaw nej. Pero aton netam masajnipilan nguineay tawün nej wüx Teat

Page 271: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

ROMANOS 10:11 268 ROMANOS 11:6Jesucristo.

11 Tiül Mipoch Teat Dios apiüng:“Meáwan monyar andeac Teat Cristo,ngome apmamongoch alngün monx-ing”, aw. 12Teat Dios ngo mayac nipi-lan judío pálwüx, nganüy pálwüx nip-ilan griego, cos nop Dios ajlüy ocueajmeáwan nipilan; nej xeyay ambeolmeáwanmonyambüw nej. 13Aag ayajaton apiüng tiül Mipoch Teat Dios:“Meáwan jane apmasaj Teat Diosmawün nejiw wüx, aag ayaj apmawasoetiw nejiw”. 14 Sitiül nganaw ma-yariw andeac Teat Cristo, ¿nguineayalndom masajüw Teat Cristo mawünnejiw wüxe? Sitiül nganaw man-guiayiw wüx Teat Cristo, ¿nguineayalndom mayariw andeac neje? Atsitiül nejinguind ngo mamb masajnejiw, ¿nguineay apmanguiayiw wüxneje? 15Cos sitiül ngo müjndiwmam-büw, ¿nguineay alndom mandeacüwwüx neje? Wüx aag ayaj apiüngtiül Mipoch Teat Dios: “¡Najneajayoleaj, najneajay arang leaw apmambmasaj nipilan aaga najneaj poch leawapiüng nguineay Teat Dios alndommawün nipilan wüx asoetiw!”

16 Pero naleaing ngome meáwannipilan ayariw aaga najneajay poch,cos atnej tapiüng teat Isaías: “TeatDios, nejinguind ngo mayar sandea-can”, aw. 17 Pues jangantanej al-ndom mayar aaga najneajay pochwǘxan anguiay; y nipilan apman-guiayiw aaga najneajay poch wüx al-jane apmasaj nejiw wüx Teat Cristo.

18 Nganüy sapiüng: ¿Neol, nganawmanguiayiw andeac Teat Dios ajcüwanipilan? ¡Naleaing nejiw laman-guiayiw! Cos aag ayaj aton apiüngMipoch Teat Dios:Meáwan nipilan tiül palpálwüx cam-

baj lamanguiayiw andeacüwnejiw,

y aaga poch quiaj tanguiayaranmeáwan wüx a iüt cam.

19 Pero sapiüng alinomb: ¿Jow Israel,ngo majawüw wüx aag ayaja? Ngwüytajawüw, cos Teat Dios tapiüng tiülaaga poch tüünd Moisés:

Xique sanüüch icon mejcüyiün wüxombasüw alinoic nipilan im-iün alinoic iüt;

sanüüch icon mejcüyiün me-jawan ajcüwa nipilan ngomandiümüw manguiayiwwüx Teat Dios.

20Aton Teat Isaías tapiüng:Ajcüwa nipilan leaw ngo mayambüw

xic, taxomüw xic;y leaw ngo matüniw manguiay wüx

xique, tüjchiüs majawüw xic.21 Teat Isaías wüx andeac wüx Israel,apiüng: “Pal nüt tandiquias xiwixnapajüwmandilileawmayambüwxic,pero nejiw ngo mandiümüw, ngo ma-yariw sandeac”, aw Teat Dios.

11Altiül nipilan israel tawüw wüx

asoetiw1 Nganüy sanatün nanguiay icon:

¿Cuane ipiüngan, naleaingue, TeatDios lango mandiüm micambaj nejeIsrael? ¡Ngwüy ngome atquiaj! Cosxique aton nawas tiül nipilan israel,acualaats xic teat Abraham, nawastiül micual teat Benjamín. 2 TeatDios ngome lamacueat minipilannej, cos nde tanomb tayamb nejiw.¿Ngwüy ngo mejawan nguineayapiüng teat Elías tiül Mipoch TeatDios wüx nej tasaj Teat Dios wüxaaga ngo majneaj arangüw Israele?3 Tapiüng: “Teat Dios, lamambiyawajcüwa monxey mondeac indeac,lamajarrijchaw meáwan miartül, yxíquian quiaj saliün napac, peroandiümüw mambiyaw xic aton”, aw.4 Pero Teat Dios tapiüng: “Aliünnajiür ayaíw mil nipilan leaw ngomaquiejliw micosüw nejiw teombasaaga narangüch dios nenüt Baal”,aw Teat Dios. 5 At nganüy aliünmajlüy noic ajlüy nipilan leaw TeatDios tarriiüd nde ajneaj omeaats,andiüm mambeol nejiw. 6 Cos TeatDios tajiür nejiw lasta, quiaj tayambnejiw majlüyiw micual nej; y wüxarang aag ayaj, quiaj ajüic nejiw ngomarangüw nicuajind para maxomüwaaga monajneaj quiaj. Cos sitiül

Page 272: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

ROMANOS 11:7 269 ROMANOS 11:20aljane netam marang aleaic, quiajajüic ngome ǘündan.

7 ¿Condom cuane apmapiüngaats?Alndom mapiüngaats altiül nipilanisrael tandiümüwmaw asoetiw nejiw,pero ngo maxomüw; áagan ajcüwaleaw Teat Dios tarriiüd, tajwanasoetiw nejiw; pero altegüy nipilantadam omeajtsüw. 8 Atquiaj apiüngtiül Mipoch Teat Dios: “Teat Diostüüch nejiwmajlüyiw atnej ngondommayambüw omeajtsüw wüx nej;ajlüyiw atnej nop somb ngo maxommajaw; ajlüyiw atnej nop laag ngomanguiay. Atquiaj aliün majlüyiwnganüy”, aw. 9 Aton teat Davidtapiüng wüx nejiw:Ich mandrooch nej ombasüw, cos

palüy ambüw tiül nangos nüt.Ich mandeowüw atnej cüet andeow

wüx asap nej ndoc wüx ngomateots andeow.

Ich mamongochiw leaw netam nejiw.10 Ich majlüyiw atnej nesomom

oniüjcüw, ngo majawüwcuane teamarangüw.

Ich mamongochiw ngo majneajmeáwan nüt atnej nop naxeyanmejquien wüx amal naǘm.

Nguineay alndom mawüw wüxasoetiw nipilan ngome judío

11 Nganüy satün nanguiay: ¿Jowacambaj Israel, ajcan ngo mayariw an-deac Teat Dios, lamacueat nejiw nóm-ban? ¡Ngwüy ngo matquiaj! Cosnejiw tarangüwngomajneaj, ngoma-yariw andeac Teat Cristo, quiaj TeatDios tawün wüx asoetiw xeyay nipi-lan ngome judío. Atquiaj tarang TeatDios müüch mandiümüw a nipilanjudío mawün nejiw wüx asoetiw TeatDios. 12 Sitiül ajcan nipilan judío ngomayariw andeac Teat Cristo, paresTeat Dios tawün wüx asoetiw xeyaynipilan ngome judío, ¡cuantemas wüxnejiw apmayariw andeac Teat Cristoxeyay najneajay apmajlüyiw!

13 Nganüy icona ngome nipilanjudío icon, sanasaj icon Teat Diostayac xic namb nasaj icon wüxMipoch Nej, xique sayac wüx

ximeaats narang najneaj leawtüjndiüs narang. 14 Xique sandiüm,malüy micual xeíüt majawüwnguineay iyamban Teat Cristo, ymandiümüw aton mayariw andeacnej, para mawüw wüx asoetiw.15Teat Dios tawün wüx asoetiw xeyaynipilan ngome judío, cos nej tacueata cambaj Israel. Jow nganüy wüx TeatDios apmawün wüx nipilan judío,¿nguineay apmajlüy? Apmajlüynajneajay, atnej wüx apacaran janelandeow. 16Sitiül aaga pan narangüchombas apmajmel marang nichechocueaj Teat Dios, pues aldemas pannangaj aton. Sitiül noic owil xiülalmapac y nangaj mioxiich nej,mipüüig nej aton almapac, nangaj.

17 Altiül nipilan judío ajlüyiw atnejnoic owil najneaj xiül nenüt olivo;nganüy icona nipilan ngome judíoijlüyiün atnej noic owil olivo na-jntsopeáyan tiül xiül. Pues tando-jquiüt mipüüig a najneaj xiül olivoquiaj, condom tapech mipüüig na-jntsopeáyan xiül wüx aaga najneajxiül quiaj. Nganüy almapac mipüüigaaga najntsopeáyan xiül cos ayarmiyow mioxiich aaga najneaj olivoquiaj. 18Nganüy icona nipilan ngomejudío, nde merangrangayon wüx me-jawannipilan judío. Ich leaam imeajt-san aaga newün isoetiün ngome nawtiül icona; mioxiich nej nipilan judío.Iconangomeajchiünmapac aaga xiül;más naleaing mioxiich aaga najneajxiül üüch icon mepacan.

19 Jondot nganüy icona nipi-lan ngome judío apmepiüngan:“Naleaing, pero Teat Dios tandooigtalox ninguiün nipilan judío paramapech xicon wüx; nganüy sajlüyiünnajneajay ngo mat nejiw”, merawan.20 Naleaing, pero icona ngome alwüxijneajiün, cos Teat Dios tandooignejiw, tacueat nejiw ajcan ngomayariw andeac. Nganüy icona,Teat Dios lamawün icon wüx isoetiüncos teyariün andeac nej. Pero ndemerangrangayon mejawan nejiw,netam mermbolan mendüyiün Teat

Page 273: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

ROMANOS 11:21 270 ROMANOS 12:1Dios. 21Cos sitiül Teat Dios ngomajiürlasta mawün wüx omeaats nej leawatarangüw nipilan judío, cuantemaste icona ngome apmajiür icon lastasitiül ngo meyariün nej andeac.22 Nganüy ich leaam imeajtsan TeatDios xeyay najneaj omeaats, peroat aton alndom majcüy, mapajocueajiiüts. Naleaing xeyay tajcüymajaw jane ngo mayar nej andeac,pero tajiür icon lasta. Nej ngomeapmacueat majiür icon lasta sitiültanaámb meyariün andeac nej,pero sitiül ngwüy, nej apmacueaticon aton. 23 Pues nejiw nipilanjudío, ndot apmandilileaw mayariwandeac Teat Dios, nej apmaquiiübnejiw mambeol nejiw alinomb. Aagayaj atnej apmapech nejiw alinombtiül aaga najneaj owil olivo. CosTeat Dios alndom marang leawnipilan ngondom marang. 24 SitiülTeat Dios lamaquiiüb icon leawngome judío, mejlüyiün micual nejnóiquian mequiüjpan nipilan judíocos teyariün nej andeac; cuantemasnganüy apmaquiiüb alinomb nipilanjudío leawa tacueat, sitiül apmayariwnej andeac.

Ndójwüx a cambaj Israel apma-jwanüw wüx asoetiw

25 Xechijquiaw xecojow, xiquesandiüm nüüch icon mejawan leawTeat Dios ngo müüch icon mejawannde tanomb; pero nde mepiünganicona xeyay lerndüyiün. Cos netammejawan masey altiül nipilan judíoxowüy ladam omeajtsüw nganüy;pero aag ayaj apmajlüy leaw apalamjane apmayariw andeac Teat Diosmonaw tiül nipilan ngome judío.26 Condom Teat Dios apmawün wüxasoetiw cambaj Israel, atnej nombtapiüng Teat Dios tiül minawiig nej,cos apiüng:Aaga newün wüx asoeteran aliüc im-

iün Sion,quiaj apmawün asoetiw meáwan

micual a Jacob, macueatiwarangüw ngo majneaj.

27 Quiaj apmümb majlüy meáwanleaw tasajasüw apmajlüy,

wüx sanawün asoetiw nejiw.28 Cos cambaj Israel ngo mayariw

nej andeac, áag tacueat nejiw TeatDios, quiaj tawün icon wüx isoetiün.Naleaing Teat Dios aliün majiür lastaIsrael cos tarriiüd mixejchiw nejiw.29 Teat Dios ngo mangowüüch leawnej lamapiüng apmarang, cos leawanej lamapiüng apmüüch, aag ayaj ap-müüch. At leawnej lamapiüngmicualnej, aag ayaj micual nej. 30 Iconanipilan leaw ngome naw tiül Israel,icona nomb ngo meyariün andeacTeat Dios, pero nganüy lamajiür iconlasta, cos nipilan judío ngo mayariwnej andeac. 31Nganüy icona lamajiüricon lasta Teat Dios cos nipilan judíongo mayariw andeac nej. Ndoj nejiwapmajiürüchiw lasta atnej tajiür iconlasta Teat Dios. 32 Teat Dios tacueatmeáwan nipilan leaw ngo mayariwnej andeac. Condom meáwan atotowtajiür nejiw lasta.

33 Quiaj ajawaats nguineay TeatDios xeyay najneajay ajlüy, xeyaynendüy, xeyay axom omeaats. Ne-jinguind ngondom majaw nguineayteamapiüng apmarang, cuane ap-marang. 34 “¿Jane ajaw cuane al-wüx omeaats nej Teat Diosa, ng-wüy jane nesaj nej cuane netammaranga? 35 ¿Jane alndom mangüyTeat Dios, müüch nej cuajantaneje?”36 Nejinguind, cos meáwan leaw al-majlüy naw teowix nej, nej tarang;alteowix nej meáwan leaw almajlüy.Pares netam mayarich andeac TeatDios meáwan nüt. ¡Amén!

12Netam marangaats casa Teat Dios

1Nganüy xecojow xechijquiaw, cosTeat Dios lamüüch icoots xeyay mi-monajneaj nej, áag sasaj icon nganüynetam meajchiün Teat Dios imea-jtsan y micuerpojan, para mejlüy-iün at icon noic nichech almapac,mejlüyiün nangaj, atnej andiüm Teat

Page 274: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

ROMANOS 12:2 271 ROMANOS 12:19Dios. Cos aag ayaj najneajay ma-jaw Teat Dios merangan. 2 Ndemendüjpiün wüx merangan ngo ma-jneaj atnej arangüw meáwan nipilannganüy cam. Netam mengowüjchiünmeáwan ngo majneaj leaw iyajcantiül imeajtsan,merangannajneaj, ngomatnej irangan nomb. Cos atquiajalndom mejawan cuane andiüm TeatDios merangan. Nej andiüm meran-gan najneaj, merangan palan; aagayaj andiüm majaw.

3 Por mimonajneaj nej Teat Diostayac xic nasaj icon: Nejinguind tiülicona nde mapiüng tiül omeaats nejalwüx ajaw ngo matnej alinop. Ne-tam meyajcan icona ijawan atow nejTeat Dios lamüüch anopnop majawleaw netam majaw, para meranganleawa nej andiüm. 4 Cos atnej icootsaajawaats, micuerpojaats ajiür oleaj,ajiür owix, ajiür omal, ajiür oniiüg,ajiür olaag, ajiür oxing, ajiür ombeay,pero ngome meáwan aag ayaj noicnej arangüw. 5 Atquiaj aton icootsa,masey xeyay ajlüyiiüts, pero ajlüyi-iüts nóiquian wüx Teat Cristo, atnejmajlüyiiüts nop nipilan.

6Aton cos Teat Dios lamajiür icootslasta, lamüüch icoots anopnopootscuane alndom marangaats palpál-wüx. Netam marangaats atnejlamüüch icoots Teat Diosmarangaats.Sitiül Teat Dios lamüüch nopmandeac andeac nej, netam man-deac leaw Teat Dios asaj nej, ndemayac wüx. 7 Tengwüy sitiül TeatDios lamüüch alinop ndoj ombasmambeol, ich mambeol najneajay.Tengwüy sitiül Teat Dios lamüüchalinop ndoj ombas maquiaach,ich mayac omeaats wüx aquiaach.8 Tengwüy sitiül Teat Dios lamüüchalinop ndoj ombas müüch mapacomeaats alinop, ich müüch mapacomeaats alinop najneajay. Tengwüysitiül aljane lamüüch nej Teat Diosmajiür, ich mapac omeaats mambeolleaw ngo majiür. Tengwüy sitiül TeatDios lamüüch aljane marang natang,ichmayac omeaats wüxmarang atnej

netam. Aton sitiül aljane lamüüchnej Teat Dios majiür lasta alinop, ichmapac omeaats wüx mambeol.

Leaw netam marangüw monyar an-deac Teat Cristo

9 Ijiüran lasta meáwan nipilan conimeajtsan, nde merangánan. Ndemendiüman merangan leaw ngo ma-jneaj, ngwüy irangan leawa najneaj.10 Aton ijiürayon lasta nop alinopatnej mejiüran micojon michijquian,ermbeolayon.

11 Leaw irangan, iyacan wüx imea-jtsan merangan najneaj. Nde meran-gan anch wüx irangan minajiüt TeatDios.

12 Ich mapac imeajtsan, icüliünTeat Cristo imiün tiül cielo. Ne-tam meiücan wüx imongochiün ngomajneaj, tanaámb itajcan orar, ndemecueatiün.

13 Imbeolan monyar andeac TeatDios sitiül aljane ngo majiür. Ijchanmaxood iniüngan monyar andeacTeat Dios napeay miün.

14 Nde mendeacan ngo majneajwüx ombas nipilan leaw arangüw ngomajneaj wüx imbasan, itüniün ma-jiürüw mimonajneaj Teat Dios, ndemepaijchan nejiw.

15 Ichmapac imeajtsanmequiüjpanleaw apac omeaats, at jane ajiünts,ijiüntsan mequiüjpan aton.

16 Ijlüyiün nóiquian nop alinop,nde merangrangayon atnej alwüxijawan, pero ijlüyiün at icon nipilanleaw ajüic ngo membeat. Ndemepiüngan tiül imeajtsan iconanerndüyiün.

17 Nde merangan ngo majneajwüx ombas jane arang ngo majneajwüx imbasan; iyamban imeajtsannguineay merangan leaw najneajmajaw nipilan. 18 Ipacan wüx sitiülalndom mejlüyiün najneaj mequiüj-pan meáwan nipilan. 19 Xecojowxechijquiaw, sitiül aljane arangngo majneaj wüx imbasan, ndemepalüchiün ombas. Ich majlüy, TeatDios apmepalüch. Cos apiüng tiülMipoch Teat Dios: “Xique sanüüch

Page 275: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

ROMANOS 12:20 272 ROMANOS 13:14mangüy, xique sanapalüch ombas”,aw. 20 Aton apiüng: “Sitiül aljanenajcüy majaw ic mind üet, pues iich;tengwüy sitiül mind anganeow yow,iich manganeow. Cos wüx apmerangaag ayaj, quiaj apmaxing xeyay costerang wüx ombas najneaj”, aw.21Nde meaach majntsop ngo majneajwüx imbas; netam merang najneajmasey aljane arang ngo majneaj wüximbas.

131Meáwan nipilan netammayar an-

deacüw monajiüt. Cos Teat Diosneyac nejiw, nej neech nejiw ma-jiürüw najiüt. 2 Jane ngo mayar an-deacüw monajiüt, aag ayaj ngo ma-yar andeacüw leaw tayac nejiw TeatDios. Jane ngo mayar andeac mona-jiüt, nejiw apmamongochiw ngo ma-jneaj. 3 Nop nerang najneaj ngometam mimbol mandüy monajiüt;pero nop nerang ngo majneaj netammimbol mandüy monajiüt. ¿Jowaique, ngo mendiüm mermbol mejawmonajiüta? Pues irang najneaj, quiajmonajiüt apmandeacüw najneaj wüximbas. 4 Teat Dios tayac nejiw mam-beolüw ic, pero sitiül apmerang ngomajneaj, quiaj netam mermbol; cosmonajiüt alndom müjchiw ic memo-ngoch ngo majneaj. Teat Dios tüüchnejiw marangüw aag ayaj; tayac ne-jiw müjchiw mangüyiw monrang ngomajneaj leaw arangüw. 5 Netam me-yariün andeacüw monajiüt, ngomeajcan ermbolan müjchiw icon memo-ngochiün ngomajneaj, netammeran-gan cos tiül imeajtsan ijawan ne-tam merangan najneaj. 6 At ne-tam mengüyiün leaw atüniw ocueajcambaj, cos Teat Dios tayac nejiwmarangüw najiüt ocueaj cambaj.

7 Ingüyiün meáwan leaw ijüchiün.Netam memiücüchiün leaw atüniw;at netam memiücüchiün leaw netammengüyiün monajiüt. Aton leawnetam meyariün andeac, iyariünandeac; leaw netam mesajan najnea-jay ajlüy, netam mesajan najneajayajlüy. 8 Nde mejüchiün alinop, aton

netammejiüran lasta nipilanmeáwannüt. Cos leaw ajiür lasta alinop,aag ayaj arang palan atnej apiüngtiül aaga poch tüünd Moisés. 9 Costiül aaga gajpowüw poch apiüng:“Nde mejiür minajtaj, nde mejiürminaxey, nde membiy nipilan, ndemerneed, nde mewüy ombasaran,nde mendiümdiüm ocueaj alinop”,aw. Meáwan aaga poch quiaj, ataltegüy poch leaw alíünan, atonapiüng andüy wüx aaga poch leawapiüng: “Netam mejiürayon lastaatnej iquiáyan quiaj merjiürüy lasta”,aw. 10 Cos sitiül ajiürayoots lasta,quiaj ngo mandiümaats marangaatsngo majneaj wüx alinop. Aag ayajajüiquich sitiül ajiürayoots lasta,quiaj arangaats palan atnej apiüngtiül aaga poch tüünd Moisés.

11 Aag ayaj netam marangaats,cos ajawaats acüliiüts tiül nipilanmonrang ngo majneaj. Nganüy ne-tam mapacaats, cos Teat Cristo aliücmawün icoots wüx, laliüc matüch anüt mapeay, ngo matnej wüx nütayariiüts andeac nej. 12 Minütiiütsajlüyiiüts ningüy wüx a iüt cam, aagayaj tequech atnej noic ongwiiüts.Aaga nüt aliüc Teat Cristo laliücmatüch. Nganüy netam macueatiiütsmarangaats meáwan ngo majneajarangüch tiül pojniün, marangaatsleaw najneaj arangüch tiül ran.13 Netam marangaats leaw najneajatnej majlüyiiüts tiül ran. Ngondommangüniiüts majlüyiiüts tiül alngünnangos nüt, ngondom majiüraatsminajtajaats, minaxeyiiüts. Atngondom mitsojoots micuerpojaats,marangaats cuajantanej ngo majneaj.At ngondom majcüyiiüts majawaatsnop alinop, ngondom mayajcaatsngo majneaj ajcan ngo majiüraatsleaw ajiür alinop. 14 Ingow aagayaj, netam müjchiiüts nejay TeatCristomambeol icoots ngomayacaatsomeajtsaats wüx ajcüwa ngo majneajquiaj leaw micuerpojaats andiümmayac icoots wüx.

Page 276: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

ROMANOS 14:1 273 ROMANOS 14:1714

Nde mendeac wüx ombas alinop1 Sitiül aljane lamayar andeac

Teat Cristo, pero naleaing nganawmajaw xeyay, iquiüjpan najneájantiül icona, nde mendeacndeacan wüxleaw nej nganaw majaw. 2 Cos altiülajaw alndom müeteran matsarambcuajantanej, pero altiül leaw nganawmajaw xeyay wüx Mipoch TeatCristo, apiüng áagan soex alndommüeteran. 3 Jane lamajaw alndommüeteran matsaramb cuajantanej,ngondom maneoc ombas leaw ngomüet meáwan aag ayaj. At leaw ngomüet meáwan aag ayaj ngondommandeac ngo majneaj wüx ombasleaw üet cuajantanej, cos Teat Dioslamawün nej asoet aton. 4 Nganüysanasaj ic, ¿neol tendeac ngo majneajwüx ombas nop nerang minajiütalinopa? Ngo majneaj mendeac aagayaj, cos nej ngome minajiüt arang,nej arang minajiüt Teat Dios. Sitiülnej arang najneaj tengwüy arang ngomajneaj, Teat Dios apmajaw wüx aagayaj, ngome ique. Nej alndommarangnajneaj, cos Teat Dios apmambeol nej.

5 Nop apiüng noic nüt alwüxatam mayambüch Teat Dios ngomatnej alinoic; pero alinop apiüng:Ngwüy, meáwan nüt atanej ajlüy,aw. Naleaing, wüx aag ayaj meáwananopnop ich marang leaw nej ayaagtiül omeaats najneaj. 6 Cos leawnepiüngnoic nüt alwüx atammayam-büch Teat Dios, aag ayaj najneaj, ngomajiür nicuajind, cos ayamb TeatDios. At leaw nepiüng meáwan nütatanej alndommayambüch Teat Dios,aag ayaj najneaj aton, cos ayamb TeatDios. Aton leawa andüy matsambcuajantanej natsambaran, aag ayajnajneaj majaw Teat Dios, cos üüchgracias Teat Dios, at leawngomandüymatsamb leaw natsambaran, aag ayajnajneaj aton majaw Teat Dios, cos nejüüch gracias Teat Dios wüx apmüet.

7 Nejinguind icootsa ngondommapiüngaats icóotsan quiaj nguineayapmapacaats oxep nawiür, at

nguineay apmandeowaats. 8Cos sitiülalmapacaats, alndom marangaatsleawa Teat Dios andiüm; sitiül ap-mandeowaats, aag ayaj cos Teat Diosandiüm. Atquiaj masey almapacaatsmasey landeowaats ajlüyiiüts ocueajTeat Dios. 9 Cos Teat Cristo tandeowndoj tapac alinomb para marangnatang ocueajiw meáwan nipilan,masey landeow, masey almapac.

10 ¿Jowa ique, neol teyambyambcuane asoet alinopa? ¿Neol teneocombasüw micojow michijquiawa?Cos ajawaats alinoic nüt apmajlüyi-iüts nóiquian niüng ajlüy Teat Cristo,majaraw wüx cuane tarangaats.11Atquiaj ajlüy tiül Mipoch Teat Dios,niüng apiüng:Cos naleaing xique salnapac, meáwan

nipilan apmaquiejliw mi-cosüw nejiw tiximbas.

Meáwan anopnop apmapiüngüwxique Teat Dios, aw.

12 Quiaj meáwan anopnopoots netammasajaats Teat Dios cuane tarangaats.

Ndemeyac wüxmarang ngomajneajalinop

13 Pares netam macueatiiütsmayambyambaats nisoet wüx ombasnop alinop. Netam mayambaatsnguineay marangaats najneaj, nganamüjchiiüts majtoch alinop micojootsmichijquiaats, müjchiiüts majiürnisoet. 14 Xique sayaag meáwannatsaramb najneaj matsambaats,cos Teat Jesús lamüüch xic nayaagatquiaj. Pero naleaing, aljanenepiüng almajlüy natsaramb ngon-dom matsamb, quiaj ngo majneajsitiül nej apmatsamb aag ayaj, cosnetam marangüch leaw apiüngomeaats. 15 Sitiül icona wüxitsamban cuajantanej, quiaj alinopmihermanojan apmamix omeaats,quiaj apmajüic icona ngo mejiürannej lasta. Ijawan, nde meajchiünmajcüy wüx leaw iretiün, nganamacueat andüüb Teat Cristo, cosTeat Cristo tandeow mawün nej wüxaton. 16 Nde meajchiün manderacngo majneaj wüx aaga najneaj leawirangan. 17 Cos Teat Dios ngo metam

Page 277: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

ROMANOS 14:18 274 ROMANOS 15:11nej leaw inganeowan, leaw itsamban;pero leaw netam nej, aag ayaj leawaasaj icon merangan. Irangan najneaj,ijlüyiün nóiquian nop alinop, mapacimeajtsan atnej andiüm NangajMiespíritu nej. 18 Cos sitiül atquiajirangan minajiüt Teat Cristo, TeatDios najneajay majaw icon, at nipilanaton apmapiüngüw najneaj irangan.

19 Icootsa netam marangaatsnajneaj, ngo majcüyiiüts majawaatsnop alinop; netam mambeolaatsnop alinop mayacaats omeajtsaatswüx Teat Cristo. 20 Nde meajchiünaljane majcueat minajiüt Teat Dioswüx nüetaran. Naleaing meáwannüetaran najneaj müeteran. Nganüysitiül apmeyacan wüx naél alinopwüx ajaw leaw itean, aag ayaj mbichngo majneaj. 21 Najneaj sitiül ngometsamban onij, sitiül ngo mengane-owan yow neech mangüneran, atonsitiül ngo merangan nicuajind leawalndom mayac wüx naél alinop. Ndemerangan leaw alndom müüch nopmandüy wüx marang ngo majneaj.Nde merangan leaw alndom müüchmachiw omeaats alinop. 22 Meáwananopnop nejáyan quiaj ich majawnguineay ayar andeac Teat Dios,nguineay andiüm Teat Dios majawmarang. Najneajay apac omeaatsleaw ngo metam machiw omeaatswüx leaw arang. 23 Pero naleaingsitiül ichiwean imeajtsan wüx leawitean itsamban, aag ayaj üüch iconmejiüran nisoet, cos iyajcan aag ayajngo majneaj. Meáwan leaw irangansitiül ichiwean imeajtsan wüx, ngomejawan sitiül najneaj tengwüyngo majneaj, aag ayaj nisoet sitiülirangan.

15Ijchan majneaj omeaats alinop,

ngome icónan quiaj1 Icootsa leaw lamajawaats wüx

Mipoch Teat Dios xeyay netam mam-beolaats leaw aliün mapateay ajaw,ngondom marangaats leaw andiü-maats. 2 Meáwan anopnopoots ne-tammarangaats atnej andiüm alinop;

aag ayaj apmambeol nej apmüüchnej mapac omeaats wüx Teat Dios.3 Cos nej Teat Cristo ngome tarangleaw andiüm; nej tarang atnej apiüngtiül Mipoch Teat Dios, cos apiüng:“Meáwan ngomajneaj leaw asajüw ic,leaw arangüw, tiün andüy wüx xim-bas”. 4 Cos meáwan leaw tarangüchtiül Mipoch Teat Dios tanomb, aagayaj tarangüch maquiaacheranaatswüx. Aag ayaj ambeol icoots ma-jawaats majneaj wüx leaw teamacüli-iüts, müüch icoots maiücaats wüx,majawaats apmambeol icoots TeatDios. 5 Malüy Teat Dios neechmapac omeaatsaran, neech icootsmaiücaats wüx cuajantanej, müüchicoots majlüyiiüts nóiquian omeajt-saats nop alinop atnej Teat Cristoandiüm. 6 Quiaj nóiquian masa-jaats najneajay arangTeat DiosmiteatMiteatiiüts Teat Cristo.

Tasoiquiw nipilan ngome judío al-ndom mawüw wüx asoetiw

7Atquiaj icona erndeacanmequiüj-pan nop alinop, ijiürayon lasta atnejTeat Cristo ajiür icoots lasta. Quiajapmanderac najneaj wüx Teat Dios.8Naleaing sasaj icon, Teat Cristo tiünmambeol nipilan judío majüiquichnaleaing Teat Dios lamarang leawlamapiüng apmarang. Atquiaj tarangTeat Cristo para alndom majlüy leawTeat Dios tasaj tanomb xexejchiün.9 Aton Teat Cristo tiün para ma-pac omeajtsüw mayambüw Teat Diosajcüwa nipilan ngome judío, cos ajiürnejiw lasta. Atnej apiüng tiül MipochTeat Dios:Xique sanandeac wüx minüt tiül nip-

ilan ngome judío,sanataag cantar himnos wüx ique.10 Apiüng alinoic tiül Mipoch TeatDios:Ich mapac imeajtsan icona nipilan

ngome judíonóiquian mequiüjpan nipilan judío.11At apiüng alinomb:Icona nipilan monaw palpálwüx iüt

isajan Teat Dios najneajayajlüy.

Page 278: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

ROMANOS 15:12 275 ROMANOS 15:30Aton meáwan nipilan indeacan

nguineay najneajay arangTeat Dios.

12 Isaías aton tarang wüx nawiig:Apmajmel nop nenajiüt naw tiül

micualüw micual Isaí,nej apmajlüy wüx palpálwüx iüt;nejiw apmacüliw aaga nenajiüt quiaj

mambeol nejiw.13 Malüy Teat Dios, aaga nembeol

meiücan wüx leaw almajlüy, müüchicon mapac imeajtsan xeyay, mejlüy-iün najneaj mejawan nop alinop,meyacan imeajtsan wüx nej. Quiajaaga Nangaj Espíritu ocueaj Teat Diosapmüüch icon meiücan wüx, nganapaxiüm mecüliün leaw temecüliün.

14 Xecojow xechijquiaw, xiquesajaw majneaj icona xeyay najneajimeajtsan, at ijawan nguineayalndom mepajan ocueaj nop alinop.15 Naleaing tiül a nawiig cam nguiajtayacas tiül napacpac poch nüüchleaam imeajtsan wüx meáwan aagayaj. Teat Dios tajiür xic lasta; 16 tayacxic narang najiüt ocueaj Teat Cristo,nasaj nipilan ngome judío mayariwandeac Teat Dios, para majlüyiwat nejiw noic najneajay nichechleawa Teat Dios andiüm. Cos NangajEspíritu lamüüch nejiw majlüyiwocueaj Teat Dios.

17 Xique nganüy xeyay apacximeaats wüx aaga najiüt lanarangocueaj Teat Dios, cos sajlüy nóiquiannaquiiüb Teat Cristo. 18 Xique ngonandiüm napiüng wüx alinoic najiüt,sandeac áagan wüx najiüt ocueaj TeatCristo, cos nej ambeol xic nüüchmayariw andeac nej ajcüwa nipilanngome judío. Nejiw andüjpiw TeatCristo wüx leaw sandeac, at wüx leawTeat Dios üüch xic narang. 19 CosNangaj Espíritu ocueaj Teat Diostüüch xic narang ateócan leawngomeaag ajaraw. Atquiaj tasajas nipilannguineay Teat Cristo awün nisoet,nawas tiül cambaj Jerusalén sajüytiül meáwan cambaj leaw tatüchiüstiül iüt Ilírico. 20 Xique sayambnamb nasaj nipilan niüng nganawmanguiayiw aaga najneaj nanderac

wüx Teat Cristo, ngana narang najiütniüng alinop lamawitich marang.21 Tarangas atnej larangüch tiülMipoch Teat Dios, cos apiüng:Apmajawüw nej ajcüwa leawa nóm-

ban ngome áag masoiquiwwüx nej,

jane nganaw manguiayiw wüx nej,nejiw apmayariw andeac nej.

Teat Pablo apiüng apmamb andüyRoma

22 Pares ngo matüch namb najawicon, masey xeyay tandiümas namb.23 Pero nganüy cos lanandondochxenajiüt ocueaj Teat Dios tiül aagacambaj cam, aton cos lamajiürxeyay neat sandiüm namb najawicon; 24 nganüy sapiüng wüxsanamb España sanamong niüngijlüyiün. Quiaj apmandeacaatsmaquiüjpaats nop alinop, mapacomeajtsaats nóiquian. Condomsandiüm membeolan xic namongnamb más ninguiün. 25 Nganüyombas sanamb Jerusalén najoymamb tomiün nambeolüw mondüübTeat Cristo tiül Jerusalén. 26 Cosmondüüb Teat Cristo monaw tiül iütMacedonia, at monaw tiül iüt Acayatapiüngüw najneaj mamiücüchiwquiriw tomiünmambeolüwmondüübTeat Cristo leaw ngo majiür, mon-lüy Jerusalén. 27 Naleaing nejiwtapiüngüw najneaj mambeolüw leawngo majiür, monlüy tiül Jerusalén,cos nejiw masey ngome judío nejiw,tüjndiw aaga najneajay mipoch TeatCristo. Nganüy nejiw aton netammambeolüw mondüüb Teat Cristomonlüy tiül Israel wüx cuajantanejleaw ngo majiürüw. 28 Nganüysapiüng wüx landoj xiün nayacmeáwan tomiün, nandondoch leawteanarang, quiaj sanamong niüngijlüyiün, ndoj sanamb España.29Xique sajaw majneaj nguineay TeatCristo apmambeol xic, müüch mapacximeaats xeyay wüx sanapeay niüngijlüyiün.

30 Xecojow xechijquiaw, nganüysatün icueajiün membeolan xic,

Page 279: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

ROMANOS 15:31 276 ROMANOS 16:18metüniün ocueaj Teat Dios mambeolxic xeyay. Aag ayaj sasaj icon, cosajlüyiiüts nóiquian maquiüjpaatsMiteatiiüts Teat Cristo, aton cosajiürayoots lasta atnej andiümNangajEspíritu ocueaj Teat Dios. 31 Itüniünocueaj Teat Dios mambeol xic, nganamasapüw xic nipilan moncüy majawxic monlüy tiül iüt Judea. Atonitajcan orar para mayariw najneájanleaw sajoy mamb nüüch ajcüwamondüüb Teat Cristo leaw ngomajiür, ajcüwa monlüy tiül Jerusalén.32 Atquiay alndom natüch niüngijlüyiün mapac ximeaats naquiiübicon, sitiül Teat Dios andiüm. Quiajsanaxood quiriw naquiiüb icon.33 Teat Dios, aaga neech monajneajtiül omeajtsaats majlüy maquiiübicon. Amén.

16Atepeay anopnopoj

1 Nganüy sanüüch mamb mümFebe, apmamb quiaj majaw icon, in-gochiün najneaj. Cos nej ajiür najiüttiül mondüüb Teat Cristo monlüy tiülcambaj Cencrea. 2 Itepeayiün, in-gochiün najneájan atnej netam man-gocheran meáwan monyar andeacTeat Dios. At imbeolan wüx cuajan-tanej netam nej, cos nej lamambeolxeyay jangantanej; ata xique atonlamambeol xic.

3 At aton itepeayiün teat Aquilaat mintaj nej müm Priscila. Ne-jiw xeyay tambeolüw xic wüx sarangminajiüt Teat Cristo. 4 Cos nejiwaton tajlüyiw tiül xeyay naél wüxtambeolüw xic ngana mambiy xicnipilan. Pares süüch nejiw gra-cias xeyay, ngome xíquian quiaj,aton meáwan monyar andeac TeatCristo leawngome judío nejiw, üjchiwnejiw gracias aton. 5 Itepeayiünmeáwan mondüüb Teat Cristo leawcanchiüjow aniüngüw teat Aquila. Atitepeayiün xeamigo teat Epeneto, cosnej ombas mayar andeac Teat Cristotiül iüt Acaya. 6 Itepeayiün aton mümMaría, cos nej lamarang xeyay na-jiüt ocueaj Teat Dios tiül icona. 7 At

itepeayiün teat Andrónico at teat Ju-nias, ajcüw ayaj micual xeíüt, atontaquiiübasüw tiül manchiüc. Nejiwxowüy ajiür nejiw lastameáwan após-toles, aton ombas mayariw andeacTeat Cristo, teoj a xique.

8 Itepeayiün teat Amplias, xiquexowüy sajiür lasta wüx minüt TeatDios. 9 Itepeayiün teat Urbano,nej nembeol xicon wüx minajiütTeat Cristo. At a teat Estaquisitepeayiün. Xique xowüy sajiürlasta. 10 Itepeayiün teat Apeles, nejxeyay ajüiquich andüüb Teat Cristo.At itepeayiün meáwan acualaatsteat Aristóbulo. 11 Itepeayiünteat Herodión, micual xeíüt. Atitepeayiün acualaats teat Narciso,ajcüw monyar andeac Teat Cristo.12 Itepeayiün müm Trifena, at mümTrifosa, nejiw mimonrang minajiütTeat Cristo; átan mimümaats Pérsida,cos nej lamarang xeyay najiüt aton.13 Itepeayiün teat Rufo, nej nop naxeyleaw tarriiüd nej Teat Cristo. Atonmimüm nej itepeayiün, cos ajlüyatnej xemüm aton. 14 Itepeayiünteat Asíncrito, teat Flegonte, mümHermas, teat Patrobas, teat Hermes,at meáwan leaw aquiüjpüw nejiwitepeayiün aton. 15 Itepeayiün teatFilólogo, müm Julia, teat Nereo, atmichiig najtaj nej. Aton itepeayiünteat Olimpas at meáwan monyarandeac Teat Cristo monlüy quiaj.

16 Meáwan icon itepeayiün nopalinop, müüch mapac imeajtsan.Aton meáwan noicnoic ajlüymondüüb Teat Cristo atepeayiw iconaton.

17 Xecojow xechijquiaw, sasajicon netam mejawan wüx ajcüwanipilan leaw andiümüw mayacüwicon wüx naél, mayacüw mon-cüy tiül icona. Ajcüw ayaj ngomarangüw atnej terquiaachayonwüx. Icueatiün ajcüw ayaj, ndemequiüjpan. 18 Cos ajcüwa nipilanquiaj ngomeminajiütMiteatiiüts TeatCristo arangüw; ajcüw ayaj nejíwanquiaj andiümüw. Nejiw ajiürüwnguineay mawüywüyiw nipilan;

Page 280: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

ROMANOS 16:19 277 ROMANOS 16:27alndom mawaijchaw mondüüb TeatCristo leaw nganaw majaw xeyay.19 Cos xeyay languiayaran nguineayicona xeyay iyacan imeajtsan wüxmerangan andiüm Teat Dios, paresapac ximeaats xeyay. Pero atonsandiüm mexoman imeajtsan másxeyay wüx irangan najneaj; ngometam mexoman imeajtsan paramerangan ngo majneaj. 20 Teat Diosaaga neech monajneaj tiül omeajt-saats, apmambeol icon mecuüjchiüntiüt aaga Satanás. Miteatiiüts TeatCristo mambeol icon, müüch iconmonojneaj.

21 At aton atepeay icon teat Timo-teo, nej nembeol xic wüx aaga najiütsarang. At atepeayiw icon teat Lucio,teat Jasón, y teat Sosípater. Nejiwmicual xeíüt aton.

22 At a xique Tercio nerangas aaganawiig cam ocueaj teat Pablo, xiqueaton satepeay icon wüx minüt TeatCristo.

23 At aton teat Gayo atepeay icon,xique aniüng nej sacül. Aton aniüngnej canchiüjow meáwan monyar an-deac Teat Cristo. At teat Erasto, nesapmitomiün aaga cambaj cam, atepeayicon aton; at teat Cuarto atepeay icon.

24Miteatiiüts Teat Cristo mambeolmeáwan icon. Amén.

Andondoch andeac, andeac najnea-jay wüx Teat Dios

25 Nganüy marangaats casa TeatDios, masajaats najneaj arang, cosnej alndom mambeol icon mejawanmás xeyay wüx leaw tasajas icon,nguineay lamawün isoetiün Teat Je-sucristo. Aag ayaj Teat Dios ngomüüch nejinguind majaw aaga ayajtanomb. 26 Pero nganüy Teat Dioslamüüch icoots majawaats aag ayaj,cos mondeac andeac Teat Dios mon-lüy tanomb tarangüw wüx nawiig.Nganüy meáwan nipilan netam man-guiayiw aag ayaj, cos Teat Dios alma-pac meáwan nüt, y tapiüng meáwanpalpálwüx ajlüy nipilan netam man-guiay andeac nej, marangüw leawanej andiüm.

27 Pares apmarangaats casa TeatDios meáwan nüt, néjan quiaj

nendüy; masajaats najneajay arangwüx minüt Teat Jesucristo. Amén.

Page 281: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 CORINTIOS 1:1 278 1 CORINTIOS 1:19

Anoic nanderac arang wüxnawiig San Pablo müüchminipilan Teat Cristomoncül tiül Corinto1ª CORINTIOS

Atepeay1 Xique Pablo nop apóstol ocueaj

Teat Jesucristo, cos Teat Dios tayacxic narang. Nganüy cam saquiiüb teatSóstenes. 2 Xicona satepeayiün iconmeáwan monyar andeac Teat Cristomoncül tiül cambaj Corinto; iconaatonmicual iconTeatDios cos tayambicon mejlüyiün nangaj nóiquianmequiüjpan meáwan nipilan leawandüjpiw Miteatiiüts Jesucristo.3 Sandiüman Miteatiiüts Dios atMiteatiiüts Jesucristo müjchiw iconmimonajneajiw, at mejiüran noicomeajtsan najneajay.

Teat Pablo üüch gracias Teat Dios4 Xique ajlüyay nüüch gracias Teat

Dios cos nej lamüüch icon mimon-ajneaj nej ajcan ijlüyiün nóiquianmequiüjpan Teat Cristo Jesús. 5 Cosindüjpiün Teat Cristo Jesús, quiaj TeatDios lamambeol icon wüx meáwanindeacan, at meáwan leaw netammexoman imeajtsan wüx. 6 Ninguiajajüic naleaing leaw tasajas icon wüxTeat Cristo. 7 Pares nganüy lame-jiüran meáwan najneaj leaw NangajEspíritu ocueaj Teat Dios tapiüng ap-müüch. Lamejiüran aag ayaj tatowtam mecüliün mapeay Miteatiiüts Je-sucristo. 8 Nej apmambeol icon ngomejiüran nicuajind nisoet wüx aaganüt apmajaw wüx asoeteran wüx nejaliüc alinomb. 9 Cos Teat Dios leawalamayac mipoch nej marang, aag ayajapmarang. Nejay Teat Dios tayambicon mejlüyiün nóiquian mequiüjpanMicual nej Miteatiiüts Jesucristo.

Ngo majlüyiw nóiquian10 Xecojow xechijquiaw, satün

xeyay icueajiün wüx minüt Miteati-iüts Jesucristo; malüy sapiüng

nguineay mejlüyiün nóiquian. Ndembajcameron meriowan palpálwüx;netam mejlüyiün noic nej imalan,noic nej imeajtsan. 11 Xecojowxechijquiaw, sasaj icon aag ayaj cosxique lanasoic nguineay tenguialijlüyiün; tasajüw xic altiül monawaniüng Cloé. Apiüngüw ajlüymoncüytiül icona. 12 Nganüy sandiümnasaj icon nguineay sanguiaytemendeacan; cos altiül icon apiüng:“Xique sandüüb teat Pablo”, aw;altiül apiüng: “Xique sandüüb teatApolos”, aw; altiül apiüng: “Xiquesandüüb teat Cefas”, aw; aton altiülapiüng: “Xique sandüüb nejay TeatCristo”, aw. 13 ¿Neola, mbich ajlüyacas Teat Cristo? ¿Ngwüy, tambwüx cruz a Pablo mangüy isoetiün?¿Ngwüy, teyariün yow wüx minütPablo? 14 Xique süüch gracias TeatDios, cos ngo nüüch yow nejinguindicon; áagan teat Crispo tüjchiüs yow,aton teat Gayo. 15 Pares nejinguindngondom mapiüng nej tayar yowwüx minüt Pablo. 16 At aton tüjchiüsyow acualaats Estéfanas. Langoleaam ximeaats sitiül tüjchiüs yowalinop. 17 Cos Teat Cristo ngomüüch xic niün nüüch yow nipilan;nej tüüch xic niün napiüng wüxnguineay alndom mawaran wüxasoeteran. Áag ngo nandeac naélpoch nerangrangüy wüx atnej xiquexeyay saxom ximeaats. Naleaingsandeac ngo maél ngana mapiürangngomembeat tandeowwüx cruz TeatCristo.

Teat Cristo ajüiquich nguineayomeaats Teat Dios

18 Ajcüwa nipilan leaw apndromombasüw tiül aaga xeyay ngomajneajapiüngüw chach miün aaga tenguialanderac wüx nguineay Teat Cristotandeow mangüy asoetiiüts. Peroaaga najneaj nanderac wüx nguineayTeat Cristo lamawün icoots wüxasoetiiüts ajüiquich Teat Dios alndommarang cuajantanej. 19 Cos Teat Diosapiüng tiül mipoch nej:

Page 282: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 CORINTIOS 1:20 279 1 CORINTIOS 2:4Xique sanandrooch mifis leawa

nepiüng xowüy landüy;sanajüiquichngomajawüwnicuajind.

20 Jow nganüy, ¿wül, cuajpar leawnepiüng xeyay andüye? ¿Wül leawanepiüng xeyay andüy wüx aaga pochtüünd Moisésa? ¿Wül leawa nepiüngndoj ombas mandeac leaw almajlüywüx aaga nganüy nüt cama? Wüxmeáwan aag ayaj Teat Dios lamapiüngnejiw ngo mandüyiw nicuajind,ajlüyiw atnej nop chach. 21 Cos TeatDios nde tanomb lamajaw nipilanngondom maxomüw nej nejeyéjanquiaj, pares tajaw najneaj mawünwüx asoeteran ajcüw leawapmayariwandeac nej, masey nipilan apiüngüwchach poch sandeacan, ngomembeat.

22 Nipilan israel apiüngüw aagapoch sandeacan ngo membeatcos andiümüw majawüw ateócan;at nipilan griego ayambyambüwnguineay alndom majawüw wüxmeáwan cuajantanej con mifisüwnejiw. 23 Naleaing xicona sandeacanwüx nguineay Teat Cristo tandeowwüx cruz; aag ayaj nipilan israelajtochiw wüx cos ngo mandiümüwmanguiayiw. Nganüy nipilan ngomeisrael apiüngüw ngo membeat aagananderac quiaj, cháchan. 24 Peroajcüw leawa Teat Dios lamapajmajlüyiw micual nej, masey nipilanisrael, masey nipilan griego, nejiwajawüw áagan Teat Cristo alndommüüch nejiw mayariw nej andeac,at majiürüw fis maxomüw TeatDios. 25 Masey altiül apiüngüwngo membeat leawa tarang TeatDios, pero Teat Dios axom omeaatsxeyay, ngo matnej nipilan monpiüngnendüyiw. At masey apiüngüwTeat Dios ngondom marang nicua-jind, naleaing ajawaats Teat Diosalndom marang xeyay cuajantanej,ngo matnej ajcüwa nipilan leawamonpiüng nejiw alndom marangüwcuajantanej. 26 Xecojow xechijquiaw,ich leaam imeajtsan nguineaytejlüyiün wüx tarriiüd icon Teat Dios.Ngo majlüy tiül icona mondüyndüy

wüx cuajantanej wüx aaga iüt cam.Aton ngo majlüy tiül icona xeyaynatangtang monajiüt; at ngo majlüytiül icona xeyay netam ajlüy nipilan.27Naleaing, Teat Dios lamarriiüd leawngome nendüy xeyay cos atquiajapmüüch maxing leaw apiüng xowüylandüy. At tarriiüd leaw napiürangngo membeatiw, cos atquiaj alndommüüch maxing monpiüng nejiwxowüy lambeatiw. 28 Aton tarriiüdnipilan leaw apiürang ngo membeat,at leaw napiürang cuane ajpar.Atquiaj tarang Teat Dios paramajüiquich lango membeatiw leawapiürang wüx ombasüw nejiw xeyaynembeatiw. 29 Atquiaj nejinguindngondom merangrangüy teombasTeat Dios. 30 Naleaing cos Teat Diosandiüm, pares ijlüyiün nóiquianmequiüjpan Teat Cristo. At TeatDios lamüüch icoots mendüyiiütswüx andüjpiiüts Teat Cristo. Nganüyajlüyiiüts najneaj, ngo majiüraatsnicuajind nisoet teombas Teat Dioscos nej tawün icoots wüx. 31MipochTeat Dios apiüng: “Jane nind arangüycasa, ich marang casa Teat Dios”, aw.

2Taquiaach nejiw áagan wüx Teat

Cristo1 Pares xecojow xechijquiaw,

ninguinüt wüx tambas niüng ijlüyiünnasaj icon nguineay tarang TeatDios mawün icoots wüx asoetiiüts,ngo nasaj icon at xic nop xowüylandüy, at ngo nasaj icon naél poch.2 Tapiüngas ngome sanaquiaachicon wüx cuajantanej alinoic,sanaquiaach áagan wüx Teat Cristoleaw tamb wüx cruz mandeowmangüy asoetiiüts. 3 Ijawan wüxtajlüyiüs niüng ijlüyiün, xique ngonerangrangüy napiüng xíquian quiajalndomnarang cuajantanej. Naleaingtimbolas, tambeapmbeap xic. 4 Wüxtandeacas nasaj icon wüx TeatCristo, ngo nandeac atnej xowüylasandüy. Tejawan nguineay tambeolxic Nangaj Espíritu ocueaj Teat Dios

Page 283: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 CORINTIOS 2:5 280 1 CORINTIOS 3:3majüiquich leaw tarangas aag ayajminajiüt Teat Dios. 5Atquiaj tarangaspara mepiüngan nejay Teat Diosnembeol icon meyariün andeac nej,ngome alngün nipilan xeyay axomomeaats mandeac.

Nangaj Espíritu üüch majawaatsnguineay ajlüy Teat Dios

6Naleaing nguiaj saquiajchiün wüxleaw xowüy laél, cos leawa latangüwwüx Mipoch Teat Dios alndommanguiayiw. Aaga sandeacan quiajngome ocueaj monpiüng nendüyiwwüx a iüt cam, at ngome mifismontang monajiüt, cos ajcüw ayajnajen apndrom ombasüw. 7 Naleaingsandeacan aaga poch leaw TeatDios üüch xicon. Aag ayaj nombngo manguiayaran cos nej ngomajüiquich nguineay apmarang.Naleaing nej tajaw nguineay ap-marang, nguineay apmawün icootswüx, nde wüx nganaw marang aiüt cam. 8 Nejinguind montangtangmonajiüt monlüy nganüy cam ngomajawüw nguineay andiüm marangTeat Dios. Cos sitiül tajawüw aagayaj, ngome tayacüw wüx cruz TeatCristo, aaga najneajay imiün tiülcielo. 9 Atquiaj aton tarangüch tiülMipoch Teat Dios, cos apiüng:Ajlüy cuajantanej najneajay leaw

ngome áag ajaraw,ngome áag anguiayaran,ngome áag ajmel tiül omalaran.Teat Dios lamarang aag ayaj müüch

meáwan mondiüm nej.10 Teat Dios tüüch miün aaga NangajEspíritu mambeol icoots majawaatsaag ayaj. Cos Nangaj Espíritu ajawmeáwan cuajantanej ocueaj TeatDios,masey xowüy laxotüy.

11 ¿Jane alndommajaw cuajantanejleawa almajlüy tiül omeaats nop nip-ilana? Nejáyan quiaj ajaw cuane ajlüytiül omeaats nej. Atquiaj aton ne-jinguind ngondom majaw leawa al-majlüy tiül omeaats Teat Dios, áagana Nangaj Espíritu ocueaj Teat Diosnejaw aag ayaj. 12 Icootsa ngo maya-jcaats tiül omeajtsaats atnej ayajcüw

altiül nipilan; pero ayajcaats tiülomeajtsaats atnej andiüm Nangaj Es-píritu, aag ayaj lamüüch icoots TeatDios. Quiaj alndom majawaats leawalamüüch icoots Teat Dios. 13Wüx aagayaj xicona sandeacan, ngome atnejaxom omeaats nipilan ningüy wüxiüt; ngwüy sandeacan leaw aquiaachxicon Nangaj Espíritu. Cos aaga pochleawa saquiajchiün, aag ayaj pochleawasaj xiconNangaj Espíritu ocueajTeat Dios.

14 Meáwan nipilan leawa ngo ma-jiür Nangaj Espíritu tiül omeaats nejngondom majaw cuane Nangaj Es-píritu andiüm müüch, cos nej apiüngaag ayaj atnej ngo membeat nicua-jind. Cos niquimas ngondom ma-jaw wüx aag ayaj sitiül Nangaj Es-píritu ngo mambeol nej majaw. 15Cosleaw nembeol nej Nangaj Espírituocueaj Teat Dios alndommajaw cuanenajneaj, cuane ngo majneaj. Peropálwüx nipilan ngondom majawüwnguineay omeaats leaw ambeol nejNangaj Espíritu. 16 Atnej ajlüy tiülMipoch Teat Dios, cos apiüng: “¿Janealndom majaw leaw alwüx omeaatsTeat Diosa? ¿Ngwüy, jane alndommaquiaach neje?” Nganüy icootsaleaw ajiüraats Nangaj Espíritu al-ndom maxomaats omeajtsaats wüxleaw apiüng Teat Cristo.

3Monbeol wüx minajiüt Teat Dios

1 Xecojow xechijquiaw, ninguinütngondom naquiaach icon matnejnipilan leaw ambeol nejiw NangajEspíritu ocueaj Teat Dios, costealeámban merangan leaw indiü-man icona, ngome leaw andiümTeat Cristo. Pares taquiajchiüs iconatnej maquiajchich nop nine leawnganaw majaw nicuajind. 2 Cosicona tejlüyiün atnej nop ninetealeámban achech, nganaw ndomombas üet, pares ngondomnaquiaachicon matnej natang nipilan. Átannganüy, nganaw ndom cos ngondommeyariün. 3 Tealeámban nganaw

Page 284: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 CORINTIOS 3:4 281 1 CORINTIOS 3:22merangan leaw andiüm Teat Dios;naleaing temerangan leaw iconaindiüman. Cos tealeámban ngomajneaj mejawan nop alinop,ijcüyiün icoyónan quiaj, at lambaj-caron mejlüyiün palpálwüx. ¿Neolterangan atquiaja? Cos tealeámbanmerangan atnej arangüw pálwüxnipilan. 4Altiül icona apiüng: “Xiquesandüüb teat Pablo”, aw. Altiülapiüng: “Xique sandüüb teat Apolos”,aw. ¿Pues neol terangan atquiaja?Cos nganaw merangan atnej andiümTeat Cristo; aliün merangan atnejarangüw meáwan nipilan.

5 ¿Cuane neje a Pablo? ¿Cuane nejeApolos? Xicona monrang minajiütTeat Dios xicon, masey tasajasan iconmeyariün andeac Teat Cristo; cosTeat Dios tüüch xicon sanopnoponaaga najiüt leaw netam narangan.6 Xique tapiüras Mipoch Teat Diostiül icona; condom tiün Apolostambeol icon alquiriw. Aag ayajatnej wüx nop apmateow leaw landojapiürüch. Condom Teat Dios tüüchicon metangan wüx Mipoch Nej.7Aaga nepiür nicuajind nej; at neteownicuajind nej. Leawa más nembeat,aag ayaj Teat Dios, cos nej nerangmeáwan, nej netangüch cuajantanej.8 Pues leawa nepiür, at leawa neteowatanej ajlüyiw. Teat Dios apmüüchanopnopoots leaw netammaxomaatswüx aaga najiüt tarangaats. 9 Xiconamonrang minajiüt Teat Dios, nganüyicona ijlüyiün atnej noic corrül ocueajnej.

At ijlüyiün atnej nop iüm ocueajTeat Dios leaw nej teamawitich.10 Teat Dios lamambeol xic narangminajiüt nej, najlüy atnej nopnerang iüm leawa neyac tiüt piedrawitiow wüx iüm. Condom alinoptenguial mambeol icon, aag ayajatnej teamajüyich wüx alquiriw.Nganüy netam majaraw nguineayapmajüyicheran wüx alquiriw. 11 Cosaaga najiüt lawitiow marangüch, aagayaj minajiüt Teat Dios. Teat Cristoajlüy atnej aaga piedra witiow wüxiüm. Naleaing nejinguind alinop

ngondom mayac alinoic witiow wüxiüm. 12 Jane tanaámb matangüüchaaga najiüt lawitiow quiaj, ich majawcuane apmayac wüx. Cos sitiülapmayac oro, tengwüy plat, tengwüynatsüjyay ombas piedra, aag ayajngo mandaab. Pero sitiül apmayacxiül, tengwüy soex, tengwüy miolamnaxiül, pues apmandaab. 13 Nganüyapmajüic nguineay arangüw najiüt,cos wüx nüt Teat Dios apmajawwüx asoeteran, quiaj aaga biümbapmajüiquich sitiül tarang najneaj.Condom apmajüic jane taíüc minajiütnej, jane tandaab ocueaj, cos biümbapmajüiquich. 14 Sitiül aljane taíücminajiüt nej, ngo mandaab, nejapmüünd leaw netam maxom wüx.15 Pero sitiül aljane tandaab minajiütnej, quiaj nej ngome apmaxom wüxnicuajind; masey nej apmaw wüx,biümb ngome apmambel nej.

16 ¿Neol ngo mejawana, icona aticon noic templo ocueaj Teat Dios, atNangaj Espíritu acül tiül imeajtsana?17 Sitiül aljane apmaquiaach icon ngomatnej apiüng Teat Dios, Teat Diosapmandrooch nej ombas, cos iconaaaga templo ocueaj Teat Dios, aagatemplo quiaj nangaj.

18 Nde merwaiichayon icoyónanquiaj; cos sitiül aljane tiül iconamapiüng nej xeyay ajaw wüxcuajantanej leaw almajlüy nganüycam, ich marang atnej ngo majawnicuajind, cos quiaj alndommambeolnej Teat Dios maxom omeaats wüxcuajantanej. 19 Cos aaga fis leaw ajiürnipilan ningüy wüx iüt, Teat Diosajaw aag ayaj chach miün. Atquiajapiüng tiül Mipoch Teat Dios: “TeatDios apmasap nejiw wüx aaga fisapiüngüw ajiürüw, aag ayaj nejeyéjanquiaj ayacayej tiül naél”, aw. 20 Atapiüng: “Teat Dios ajaw nguineayapiüngüw ajcüw leaw apiüngüwxeyay ajawüw, aag ayaj ngo membeatnicuajind”, aw. 21 Nde meran-grangayon mendüjpiün nipilan cosicona ineayiün meáwan cuajantanejalmajlüy. 22 Masey Pablo, masey

Page 285: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 CORINTIOS 3:23 282 1 CORINTIOS 4:15Apolos, masey Pedro, masey a iütcam, masey wüx nepacan nejneajiün,tengwüy masey mendeowan, maseyleaw apmemongochiün nganüy,tengwüy leaw apmemongochiünalinoic nüt; pues najneaj meáwan aagayaj. 23 Cos icona micual icon TeatCristo, at Teat Cristo naleaing Micualnej Teat Dios.

4Minajiütüw apóstoles

1 Sandiüman majaw nipilan quexicona mimonrang minajiüt TeatCristo; sajlüyiün wüx minajiüt nejnaquiajchiün meáwan leaw Teat Dioslamüüch xicon najawan, leawa nombngo majüiquich. 2 Nganüy ajawaatsjangantanej ajlüy wüx minajiütalinop, netam marang najneaj leawasaj nej minatang nej. 3 Xique ngometam mesajan xic cuane sarang, atleaw apmapiüngüw monajiüt wüxxique. At xique aton ngondomnapiüng nguineay sarang. 4Naleaingxique sayaag tiül ximeaats ngonarang nicuajind ngo majneaj; perongome wüx aag ayaj alndom napiüngngo najiür nisoet, cos Teat Dios ajawmeáwan leaw sarang. 5 At icona ndemeyacan asoet alinop wüx nganawmandilil Teat Cristo, cos wüx nejlapeay, nej apmüüch majüic leawnaxoraad, leaw ngo majaraw. Atonapmajüiquich leaw altiül omeajtsaatsanopnopoots. Condom Teat Diosapmandeac nguineay tarangaatsanopnopoots.

6 Xecojow xechijquiaw, aag ayajteanasaj icon wüx xique, at wüxApolos, nguineay sarangan, paramejawan nguineay netam meranganleaw apiüng tiül Mipoch TeatDios. Ngondom mepiüngan pálwüx,nganandot aljane apmarang casanop, tengwüy majcüy majaw alinop.7 Jow ique, ¿neol tepiüng ique irangnajneaj, nganüy alinop ngwüye?Jow ique, ¿cuane almejiür sitiül ngomüüch ic Teat Diosa? Ngwüy sitiül

teaand, ¿neol terangrangüy wüxatnej íquian quiaj texoma?

8 Nganüy iyajcan ijiüran meáwancuajantanej leaw netam icon wüxminajiüt Teat Dios; at iyajcan atnejngo majlüy nicuajind leaw ngondomimbasan merangan; ajüic atnej langonetaman. Malüy naleaing iranganatnej arang nop natang niüng ajlüyTeat Dios, cos quiaj alndom majlüyi-iüts nóiquian wüx minajiüt Teat Dios.9Nguiaj sapiüng Teat Dios tayac xiconnarangan apóstoles para najarawanatnej ngo nembeatiün nicuajind.Sajlüyiün atnej nipilan layacüchasoet mandeow. At lasajlüyiün atnejteasayacan majaw xicon nipilan;aton ángeles teamajawüw xicon.10 Pues apiürang wüx xicona atnejnechachasan cos sandüjpiün TeatCristo; nganüy icona ajüic nerndüy-iün wüx indüjpiün Teat Cristo.Apiürang xicona ngondom narangannicuajind; nganüy icona ajüic alndommerangan cuajantanej, masey icónanquiaj. Icona najneaj mejarawan;nganüy xicona ngo majneaj majawxicon nipilan. 11 Masey tanaámbnganüy saiündan lop, saiündan yow,ngo najiüran sapixan, sajtolan, ngonajiüran saniüngan. 12 Aton sam-bichayon sapacan narangan najiütnaag xiwixan. Sitiül aljane andeacngo majneaj wüx ximbasan, xiconasasajan Dios mambeol nej. Wüx ajlüyxeyay moncüy, xicona saiücánanwüx. 13 Masey nipilan andeacüwngo majneaj wüx ximbasan, xiconango nangochiün ombeayiw cossandiüman najneajiün naquiüjpantanaámb. Sajlüyiün at xiconnendeajndeaj, atnej nequiachquiachleaw nejinguind ngo metam nej.

14 Ngo narang aaga nawiig campara nüüch icon monxing, ngwüysarang para nambeol icon cossayaag atnej xecual icon, sandiümicon xeyay. 15 Masey lamejiüranagajpowüw mil (10,000) monquiaachicon wüx Teat Cristo, naleaingngo mejiüran xeyay miteatiün, cosxíquian quiaj ombas naquiaach icon

Page 286: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 CORINTIOS 4:16 283 1 CORINTIOS 5:11meyariün andeac Teat Cristo. 16Paressasaj icon netam mendüjpiün wüxleawa sarang.

17 Áag tüjchiüs mamb Timoteomajaw icon, cos sayaag nej ajlüyatnej xecual leaw sandiüm xeyay;aton nej tanaámb andüüb Teat Cristo.Nej apmüüch leaam imeajtsan wüxnguineay netam mendüjpiün wüxleaw sarang cos sandüüb Teat Cristo.Aag ayaj saquiaach tiül meáwancambaj tiül meáwan niüng ajlüyminipilan Teat Cristo. 18Naleaing sa-jaw altiül icona nganüy apac omeaats,apiüngüw xique lasamb nómban,lango nandilil najaw icon, parestenguial alombojchayej timbasan.19 Nganüy sapiüng najen sanambnajaw icon sitiül Teat Dios mandiüm.Quiaj sanajaw nguineay arangüwajcüwa monlombojchay quiaj, ngomeáagan leaw andeacndeacüw sanajaw,at sanajaw leaw arangüw. 20 Cosnajiüt tiül micambaj Teat Dios, aagayaj ngome anderac miün, ajüicwüx leaw Teat Dios arang. 21 ¿Ngünindiüman? ¿Sanamb ninguiaj nalicicona? ¿Ngwüy najneaj najaw iconanajiür icon lasta, ngo najcüye?

5Nop nerang xeyay ngo majneaj

1 Naleaing languiayaran lajlüytiül icona nop nejiür minajtaj nej,lamaquiiüb ingow mimüm nej. Aagayaj ngondom marangüch masey tiülnipilan leaw ngo mayar andeac TeatDios, pero tiül icona lajlüy. 2 ¡Nganüyicona irangan ngomejawan, tanaámberlomboochayon! ¿Neol, ngo metammamix imeajtsana, mejiüntsana?Netam mewüniün tiül icona aaganerang atquiay quiaj. 3 Masey xiquenaleaing ngo najlüy niüng ijlüyiün,pero tíülan ximeaats sayaag atnejsalniüng ijlüyiün. Áag tapiüngasnguineay netam marangüch wüxombas aaga nerang atquiay quiaj.4 Cos xique lanapiüng netam can-chiümeron metüniün mambeol iconMiteatiiüts Jesucristo. Xique sayaag

atanej najlüy naquiiüb icon, atonMiteatiiüts Jesucristo apmambeolicon maw icueajiün najneaj leawapmerangan. 5 Condom, iyacanaaga naxey nerang atquiay quiajteowix Satanás masey ndrom ombasmicuerpo nej, cos miespíritu nejalndommaw wüx, wüx nüt aliüc TeatCristo.

6 ¿Cuane wüx apmelomboochayonsitiül lamitsoj icon aaga nerangatquiay quiaj? Cos aaga ngo majneajquiaj arang atnej arang levadurawüx apmayacüch tiül ajtsaj marangpan. Masey quiripite ayacüch,ndoj apmambich majüy tiül, müüchmaxip meáwan ajtsaj. 7 Paresnetam mewüniün aaga ngo majneajtiül icona para mejlüyiün najneaj.Condom apmejlüyiün at icon jayatsajtsaj ngo majiür levadura. Aag ayajapiüng wüx lajwan isoetiün, cos TeatCristo tandeow atnej quichech sapmarang ichechiiüts wüx tamb wüxcruz, aag ayaj wüx nangos nüt pascua.8Netam marangaats aaga nangos nütpascua quiaj, naleaing atnej apiüngomeajtsaats. Aag ayaj atnej müetiiütspan ngo majmel levadura, cos aagalevadura quiaj apiüng wüx nisoet.Ngondom marangaats aaga pascuawüx arangaats ngo majneaj, cos aagayaj atnej müetiiüts pan leaw ajiürlevadura.

9 Tasajas icon tiül alinoic nawiig,nde mequiüjpan tiül leaw ajiürüwpálwüx najtaj tengwüy pálwüxnaxey. 10 Aag ayaj ngo nasaj iconwüx meáwan nipilan leaw arangüwaaga nisoet quiaj, tengwüy leawnerreech, tengwüy neneed, tengwüymonrang casa pálwüx dios. Cossitiül apmerangan aag ayaj, quiajnetam meriowan ningüy wüx iüt.11 Tarangas aaga nawiig quiaj nasajicon nde mequiüjpan nejinguindmasey apiüng ayar andeac Teat Dios,sitiül tanaámb arang aaga nisoetquiaj; tengwüy nerreech, tengwüynerang casa pálwüx dios, tengwüyandeac ngo majneaj wüx alinop,tengwüy nangün, tengwüy neneed.

Page 287: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 CORINTIOS 5:12 284 1 CORINTIOS 6:15Pues aaga nerang atquiay quiaj,ngondom meretiün mequiüjpan.12 Ngo metam najaw wüx asoetiwnipilan leaw ngo mayar andeac TeatDios, pero leaw ajlüyiw tiül icootsnetam mejawan wüx asoetiw nejiw.13 Pares iwüniün tiül icona aaganerang ngo majneaj quiaj. Pero leawngo mayar andeac Teat Dios, TeatDios apmajaw wüx asoetiw nejiw.

6Ngo metam masoic monajiüt wüx

noic moncüy tíülan icona1 ¿Jondot nop tiül icona apmajcüy

aweaag alinop, neol tamb teombasmonajiüt leaw ngo mandüüb TeatDiosa? Netam mamb teombas mon-yar andeac Teat Cristo. 2 ¿Neol ngomejawana, minipilan Teat Cristo ap-majawüw wüx asoet meáwan nipilanwüx iüta? Sitiül icona apmejawanwüx ombasüwmeáwan nipilan, ¿neolngondom mejawan wüx leaw másngo maéle? 3 ¿Neol ngo mejawana,icootsa apmajawaats wüx ombasüwángeles? ¿Neol ngondom majawaatswüx leawmás napateay ningüywüx aiüt cama? 4 Sitiül icona ijcüyiün mer-jawayon wüx cuajantanej leaw ajlüynganüy cam; ¿neol teriümban teom-bas monajiüt leaw ngo majlüyiw tiülicona? 5 Aag agüy sasaj icon cosnetam mexinguian wüx. ¿Neola, ngomajlüy tiül icona masey anop nexomomeaatsa, majaw wüx cuajantanejnaél leaw ajlüy tiül monyar andeacTeat Cristo? 6 ¿Neol nganüy netamnop icona mayac asoet alinop iconateombas jostis leaw ngo mandüjpiwTeat Cristo?

7 Naleaing xeyay ngo majneaj wüxaljane icona apmayac alinop teom-bas jostis. ¿Neol ngome más na-jneaj meiücan wüx aaga ngo majneajarangüch wüx imbasan quiaja? ¿Neolngome más najneaj meiücan wüxleaw najnot icueajiün quiaja? 8 Perosanguiay altiül iconamásngomajneajteamarang, cos awaijchaw y anojtiwocueaj alinop.

9 ¿Neol ngomejawana, leaw nerangngo majneaj ngome apmajlüy tiülmicambaj Teat Diosa? Nde mer-waiichayon wüx aag ayaj, mepiün-gan masey marangüw nisoet mon-ench tengwüy monüx. Nde mepiün-gan najneaj marangüch casa pálwüxdios. Nde mepiüngan masey nopmajiür minajtaj, tengwüy minaxey,tengwüy najtaj nejiür najtaj, teng-wüy naxey nejiür naxey. 10 Atnde menejtiün, nde merangan reech,nde mengüniün, nde mendeacndea-can wüx ombas alinop, nde meno-jtiün aneay alinop. Cos meáwanleaw monarang atquiaj, ngome ap-majlüyiw tiül micambaj Teat Dios.11 Altiül icona nomb tarang meáwanaag ayaj, pero nganüy Teat Dioslamawün icon wüx. Aag ayaj atnejlamajants iconmüüch iconmerangannajneaj. Lamawün isoetiün nómbancos teyariün andeac Teat Cristo, atcos Nangaj Espíritu ocueaj Teat Diosteamambeol icon.

Minipilan Teat Cristo netammarangüw najneaj

12 Apiürang: “Nop alndom marangleaw andiüm, nejinguind ngomapal”.Aag ayaj naleaing, pero ngomemeáwan aag ayaj najneaj marangüch.Cos masey nop alndom marangmeáwan, pero ngo majneaj sitiülapmarangüch leaw apmayac nejwüx marang ngo majneaj. 13 Aljanetapiüng: “Nüeteran netam majmeltiül otüengueran, at otüenguerannetam nej nüeteran”. Nganüy sasajicon Teat Dios apmandrooch ombasmiijquiaw. Pares sasaj icon ngomeaagatam micuerpojaats merangayootsnisoet, pero naleaing tarangüchiiütspara marangaats casa Teat Dios, ndojnej apmambeol icoots. 14 Atnej TeatDios tapacüüch alinomb Teat Jesús,atquiaj apmapacüüch icoots alinomb,cos nej cuajantanej alndom marang.

15 ¿Neol ngo mejawana ajlüyiiütsnóiquian maquiüjpaats Teat Cristo?¿Nguineay apmüjchiiüts micuerpo-jaats majlüy nóiquian maquiiüb nop

Page 288: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 CORINTIOS 6:16 285 1 CORINTIOS 7:14najüyjüy najtaja? ¡Ngwüy, aag ayajniquimas! 16 ¿Neol, ngo mejawana,leaw ajlüy aweaag nop najüyjüy na-jtaj ajlüy nóiquian maquiiüba? Cosapiüng tiül Mipoch Teat Dios: “Maseyajlüyiw ijpüw, pero atnej noic nejajlüyiw”, aw. 17 Nganüy leaw lajlüynóiquian maquiiüb Teat Cristo lajlüynóiquian wüx miespíritu nej aton.

18 Nde mejiüran minajtajan teng-wüy minaxeyiün. Cos cuajantanejalinoic nisoet leawa narangüch, aagayaj andüy wüx ombas alinop; peroleaw ajiür najtaj tengwüy naxey, aagayaj arang nisoet andüy miün wüxombas nej. 19 ¿Neol ngo mejawana,icootsa ajlüyiiüts atnej templo ocueajNangaj Espíritu leaw Teat Diostüüch miüna? Ngome icoyóotsanquiaj aneayayoots, marangaatsleaw andiümaats. 20 Cos Teat Dioslamangüy xowüy lambeat mawünicoots wüx asoetiiüts. Nganüy netammarangaats casa Teat Dios wüxmicuerpojaats at wüx miespiritu-jaats, cos ocueaj icoots Teat Dios.

7Andeac wüx angoch owixaran

1 Nganüy sanasaj icon wüx alacaspoch leaw tetüniün menguiayiünxic tiül aaga nawiig terangan.Sapiüng naleaing najneaj sitiülnop naxey ngo majiür mintajnej. 2 Pero cos nots quiaj alndommarangüw ngo majneaj, paresnajneaj anopnopoj majiür mintaj nej,at montaj ich majiürüw minojownejiw. 3 Nanojaran ich marang leawnetam marang maquiiüb mintajnej; at aton najtajaran ich marangleaw netam marang maquiiüb minojnej. 4 Najtajaran ngome aneay nejmicuerpo nej, cos ocueaj minojnej. At nanojaran ngome nej aneaymicuerpo nej, cos ocueaj mintaj nej.5 Pero jondot tendeacan mejlüyíünanacas nüt ngo mertüchayon, parametajcan orar mesajan Teat Dioswüx alcuane; aag ayaj najneaj sitiülngome lercueatayon, nganandot aaga

minatang nimeech Satanás mayacicon wüx merangan ngo majneaj.

6Meáwan leawa lanasaj icon quiaj,aag ayaj sasaj icon najneaj meran-gan; ngo napiüng netam merangan.7Xique sapiüngnajneaj sitiülmeáwanmonxey majlüy atnej sajlüy cam,cos ngo najiür xantaj; pero naleainginopnopon ich marang leaw ayaagtiül omeaats Teat Dios lamüüch nejmarang.

8 Xique sapiüng leaw nganaw ma-jiür mintaj nej, tengwüy leaw lembenomal, najneaj majlüy néjan quiaj at-nej sajlüy cam. 9 Pero sitiül ngondommaíücwüx, pues najneaj ichmengochowix ingow andiümdiüm alinop.

10 Nganüy sasaj icon leawa landojangoch iwixan, masey ngome xiquesapiüng, aag agüy asaj icon Teat Dios:Najtajaran ngondom macueat minojnej. 11 Naleaing sitiül najtajaranapmacueat minoj nej nde maquiiübalinop, ich majlüy néjan quiaj, teng-wüy ich maquiiüb minoj nej alinomb.Átan nanojaran nde macueat mintajnej.

12 At aton meáwan aldemas, ichmanguiayiw leawa sanapiüng, maseyaag agüy ngome Teat Dios nesajxic, ngwüy xiquiáyan quiaj sapiüng:Sitiül nop neyar andeac Teat Cristoajiür mintaj nej nganaw mayar an-deac Teat Cristo, pero aaga naj-taj najneaj ajlüy maquiiüb nej, ndemacueat. 13 Átan nop najtaj neyarandeac Teat Cristo, sitiül ajiür mi-noj nej ngome neyar andeac TeatCristo, pero sitiül aaga naxey na-jneaj ajlüymaquiiübnej, ndemacueataton. 14 Cos aaga naxey nganaw ma-yar andeac Teat Cristo, nots quiaj ap-mandiümwüx apmambeol nej mintajnej. At nop najtaj leaw nganaw ma-yar andeac Teat Cristo, nots quiajapmandiüm sitiül minoj nej apmam-beol nej. Cos sitiül apmecueatayej,micualüw nejiw naél mayariw andeacTeat Cristo. Nganüy sitiül tanaámbaquiiübayej, nots quiaj Teat Dios ap-mambeolmicualüwnejiwmandüjpiw

Page 289: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 CORINTIOS 7:15 286 1 CORINTIOS 7:34nej. 15 Sitiül aaga ngo mandüüb TeatCristo quiaj, apmandiüm macueatminoj nej tengwüy mintaj nej, ichmecueatayej. Condom aaga neyar an-deac Teat Cristo, masey naxey teng-wüy najtaj, apmajlüy néjan quiaj, cosTeat Dios ngo mandiüm majlüy mon-cüy. 16 ¿Nguineay alndom mejawique najtajaran, sitiül alndom mem-beol minoj mayar andeac Teat Cristoalinoic nüte? ¿Jow ique nanojaran,nguineay alndom mejaw sitiül al-ndommembeol mintaj mayar andeacTeat Cristo alinoic nüte?

17 Pues wüx meáwan aag ayaj,inopnopon ich mayar marang leawTeat Dios lamasaj nejmarang. Atquiajsasajüw marangüw tiül meáwannoicnoic ajlüy minipilan Teat Cristo.18 Sitiül aljane lajlüy circuncidadowüx tayar andeac Teat Cristo, ichmajlüy atnej ajlüy. At sitiül aljanenganaw majlüy circuncidado, ichmajlüy atánan quiaj. 19Cos ngo mem-beat sitiül nop ajlüy circuncidado,sitiül ngwüy. Leaw netam xeyay,aag ayaj marangaats leaw lamapiüngTeat Dios. 20 Pares inopnopon ichmajlüy atnej tajlüy wüx tayar andeacTeat Dios. 21 Sitiül aljane ajlüy najonmos nej wüx tayar andeac Teat Dios,nde mapiüng wüx. Pero naleaingsitiül axom nguineay alndom mawwüx aag ayaj, ich marang sitiülalndom. 22 Cos jane tajlüy najon moswüx tayar andeac Teat Dios, nganüyngome najon mos ocueaj Teat Cristo.Aton leaw ngome najon mos wüxtayar andeac Teat Cristo, nganüyajlüy atnej najon mos, cos TeatCristo apmüüch nej cuane marang.23 Teat Cristo tangüy nembeat xeyaypara mawün icoots wüx asoetiiüts;pares nde merangan atnej nop mosleaw netam marang apiüng nipilan.24 Xecojow xechijquiaw, netaminopnopon tanaámb mejlüyiün atnejtejlüyiün wüx tapaj icon Teat Dios.

25 Nganüy xique sanapiüngnguineay alndom marangüw leawnganaw mengoch owix. Pero

naleaing ngome asaj xic Teat Dios;sanapiüng leaw sajaw cos Teat Dioslamajiür xic lasta, lamajaw xiquesanandeac leaw andiüm nej. 26 Xiquesapiüng najneaj sitiül nop nipilanalndom majlüy atnej ajlüy, sitiül nopajiür mintaj nej, tengwüy ngo majiür;cos ajüic tenguial ajlüy xeyay naélnganüy cam. 27 Pero leaw almajiürmintaj nej, nde mandiüm macueat;at leaw ngo majiür mintaj nej, ndemandiüm mayamb. 28 Pero sitiül nopnench apmengoch owix, aag ayajngome nisoet. At sitiül nop nüxapmengoch owix, aag ayaj ngomenisoet. Pero leaw apmengoch owixawapmamongochiw naél. Aag ayaj sasajicon, nganandotmemongochiün aaganaél quiaj.

29 Nganüy xecojow xechijquiaw,sanasaj icon: Aaga nüt cam late-quechej, laliüc mümb. Pares leawnejiür mintaj nej, ndemayac omeaatsáagan wüx mintaj nej, netam mayacomeaats wüx minajiüt Teat Dios.30 Sitiül aljane ajiünts, amix omeaats,pues ich mapac omeaats; at sitiül al-jane apac omeaats, netam majiünts,majlüy triste. Leaw nengalüy, ndemayac omeaats wüx leaw apmangalcos aag ayaj ngome apmaíüc meáwannüt. 31At leawnejiür cuajantanejwüxa iüt cam nde mayac omeaats wüxáagan, cos meáwan najlüy wüx a iütcam apndrom ombas.

32 Aag ayaj sasaj icon ngana meya-can imeajtsan wüx cuajantanej leawalndom mapalpal icon. Cos leawngo majiür mintaj nej alndom mayacomeaats wüx minajiüt Teat Dios,wüx áagan leaw andiüm Teat Dios.33 Naleaing leaw nejiür mintaj nejnetam mayac omeaats wüx cuajan-tanej leaw netam marang. At ne-tam majaw nguineay alndommarangaag andiüm majaw mintaj nej; paresapalpal nej. 34 Pues nop nüx al-ndom mayac omeaats wüx nguineayalndom marang minajiüt Teat Dios,nguineay alndom marang áagan na-jneaj leaw andiüm Teat Dios. Pero

Page 290: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 CORINTIOS 7:35 287 1 CORINTIOS 8:11nop nejiür minoj nej, netam mayacomeaats wüx cuajantanej leaw netammarang, para marang leaw minoj nejnajneaj majaw.

35 Aag ayaj sasaj icon nguineayalndom nambeol icon, ngo nandiümnapal icon nganandot mengochiwixan. Sandiüm merangan áagannajneaj, ngo majlüy nicuajindmerpalayon wüx merangan minajiütTeat Dios atnej apiüng imeajtsan.

36 Nop nateataran sitiül ayaagngo majneaj cos micual nej nüxteatang nganaw majiür minoj nej,ich mengoch owix sitiül andiüm.At sitiül minench nej xeyay ayaagandiüm maquiiüb nej, mengoch owixaweaag, pues ich mengoch owixaw,aag ayaj ngome nisoet. 37 Perositiül nateataran naleaing ayaag tiülomeaats, nejinguind ngo masaj nej,lamayac omeaats wüx micual nejmacül marang nüx, pues najneajaton, aag ayaj ngome nisoet. 38 Wüxaag ayaj, leaw neech majiür minojmicual nej, najneaj arang. Naleaingleaw ngo müüch majiür minoj micualnej, sapiüng más najneaj arang.

39 Nop najtaj nejiür minoj nej ne-tam tanaámb maquiiüb wüx aliünmapac minoj nej. Pero sitiül lan-deowminoj nej, nej alndommengochowix aweaag alinop leaw andüüb TeatCristo sitiül andiüm. 40 Pero xiquesapiüng apmajlüy najneaj sitiül ap-macül atánan quiaj, ngo mengochowix alinomb. Xique sayaag NangajEspíritu ocueaj Teat Dios ambeol xicwüx sasaj icon aag ayaj.

8Nüeteran najmel teombas

narangüch dios1 Nganüy sanasaj icon wüx

nüeteran najmel teombas narangüchdios. Wüx aag ayaj apiürang ajawüwnguineay netam marangüch. Sitiülaljane apmapiüng aag ayaj, quiajajüic nej arangrangüy wüx leaw ajaw,aag ayaj ngo majneaj. Pero sitiülarangaats casa nop alinop, quiaj ajüicajiürayoots lasta. 2 Pues sitiül aljane

apiüng nej najntsop wüx andüy, aagayaj ngomajawnicuajind atnej netammajaw. 3 Sitiül aljane arang casa TeatDios, Teat Dios najneaj majaw nej.

4 Nganüy sanasaj icon wüx aaganüeteran najmel teombas ajcüwnarangüch dios quiaj; cos ajawaatsajcüw narangüch dios ngo membeatnicuajind; áagan nop Dios almajlüy.5Masey anderac wüx dioses najlüyiwcawüx, tengwüy leaw najlüyiw wüxiüt, cos apiürang almajlüy xeyaydioses, masey chingüy masey natang.6 Naleaing icoots ajawaats áagan nopDios almajlüy, aag ayaj Teat Dios.Imiün wüx nej almajlüy meáwanleaw almajlüy. Nej tayac icootsningüy wüx iüt marangaats nejcasa. At almajlüy nop MiteatiiütsJesucristo, cos imiün wüx nejalmajlüy cuajantanej leaw almajlüy.At aton nej tenguial mapacüüchicoots.

7 Ngome meáwan ajawüw aagayaj. Cos aliün masap ombasüw wüxaaga ajlüyay narangüch, cos ayacüchnüeteran teombas narangüch dios.Masey ngome nej neyac, nganüy wüxüet leaw najmel teombas dioses, aagayaj ayaag tiül omeaats ngo majneajarang. 8 Teat Dios ngo mamb wüxleaw üetiiüts. Cos sitiül tetiiütstengwüy ngo metiiüts, ngome wüxaag ayaj alndom majlüyiiüts najneajteombas Teat Dios. 9 Ijawan wüxaag ayaj, cos masey aag ayaj ngomarang icon nicuajind wüx itean,pero cos alinop jayats nendüüb TeatCristo nganaw majaw wüx meáwanaag ayaj; nots quiaj nej alndommayaag ngo majneaj teamerangan.10 Masey lamejawan aag ayaj ngomajiür nicuajind; jondot alinop jayatsnendüüb Teat Cristo leaw aliünmapateay ajaw apmajaw icon niüngarangüch casa dioses, alchetemerontenguial meatiün leaw najwanteombas dioses, quiaj apmandiümmüet aton leaw najmel teombasdioses, ndoj ngo majneaj mayaagleaw tarang. 11 Pares netam mejawanwüx, cos sitiül apmeajchiün mamong

Page 291: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 CORINTIOS 8:12 288 1 CORINTIOS 9:17ngana wüx alinop leaw nganawmaxom omeaats wüx mandüüb TeatCristo, aag ayaj ngo majneaj, cos TeatCristo tandeow mawün nej wüx aton.12 Wüx irangan atquiay majaw nopleaw nganaw maxom omeaats, aagayaj ngo majneaj irangan, cos nejngo majaw cuane najneaj marangtengwüy cuane ngo majneaj. Wüxirangan aag ayaj, Teat Cristo ngomajneaj majaw leaw irangan. 13 Paresxique, sitiül sajaw xecoj tengwüyxechiig ngo majneaj majaw wüxsüet cuajantanej, nómban sanacueatnüet leaw najmel teombas narangüchdioses, nganandot nayac wüx nisoetxecoj tengwüy xechiig.

9Leaw netam marang nop apóstol

1 Cuane ipiüngan, ¿neol ngomeapóstol xique? ¿Ngome sajlüyendom narang leaw andiüm TeatDiosa? ¿Neol ngome xiquiay tajawasMiteatiiüts Teat Cristo? ¿Neol ngomeicona teyariün andeac Teat Jesúscos tarangas najiüt wüx imbasana?2 Sitiül aljane apiüng xique ngomeapóstol xic, pero icona lamejawannaleaing xique nop apóstol xic, costeyariün andeac Teat Cristo wüxtasajas icon wüx nej. Quiaj tajüicnejay Teat Dios neyac xic narangapóstol.

3 Sitiül aljane andiüm mayacsasoet, sanasaj: 4 ¿Neol jow xicona,neol ngondom netiün, nanganeowanatnej irangana? 5 ¿Neol ngondomnajiüran xantajana atnej arangüwmeáwan apóstoles, atnej arangüwmichiig Teat Jesús, atnej arang TeatPedro aton? 6 ¿Neol áagan a xiquenaquiiüb a Bernabé netam naranganpálwüx najiüt para naxomansüetiüna? ¿Neol atquiaj arangüwaldemas apóstoles? 7 ¿Nguianeajlüy nop soldado ngo müündmajiür meáwan leaw netam neje?¿Nguiane ajlüy nop naxey mapiürtiül micorrül nej cuajantanej xiülneóng, naleaing ngondom mapeed

müete? ¿Nguiane ajlüy nop nejiürsap, ngondom mapats onts mijiwmisap nej manganeowa? 8 Áag sasajicon quiaj ngome nanderacan cosatánan quiaj apiüng aton aaga pochtüünd a Moisés. 9Atcüy apiüng: “Ndemeyac minchiiüts ombeay a boy leawtearang najiüt teawiig osaab soex”,aw. ¿Teat Dios tapiüng aag ayajawǘxan boye; 10 ngwüy, apiüng aagayaj wüx icootsa? Naleaing, aagayaj tandeac wüx icoots. Cos nopnechiüt iüt, nepiür, netam macülleaw ayac aóng aag apiür. Atonnop netaad osaab soex netam macülmawaag, cas taxaing najneaj. 11 Puesxicona tapiürasan Mipoch Teat Diostiül icon. ¿Jow nganüy, ngwüyiyajcana laxowüy saxoman wüxe,sitiül apmeajchiün xicon nüeterana?12 Sitiül alacas monquiaach icon ngomaxinguiaw wüx matüniw icueajiünleaw netam nejiw, cuantemas xiconaalndom natüniün icueajiün.

Naleaing ngo narangan aag ayaj.Teanamongochiün nguineayantanejcos ngo nandiüman nüjchiün majcüynejinguind. Tanaámb sanaranganminajiüt Teat Cristo. 13 ¿Ngomejawana, miteaats ocueaj nipilanisrael axomüw leawa netam nejiwwüx arangüw minajiüt Teat Dios?At wüx ajmel nichech wüx artülalndommayariwmionij nimal najmelwüx artül. 14 Cos atquiay tapiüngTeat Cristo: Meáwan leaw nerangminajiüt Teat Dios, wüx aaga najiütquiaj alndom maxom leawa netamnej. 15Xique, wüx aag ayaj ngo natünnicuajind. At ngo narang aaga nawiigcam nasaj icon meajchiün xic leawnetam xic. Cos sapiüng más najneajnandeow wüx nganaw mapiürangxique satüntün leaw alnajiür.

16Masey sandeacMipoch Teat Dios,ngo metam nerangrangüy wüx, cossajaw netam narang aag ayaj. ¡Ngomajneaj nayaag sitiül ngo nandeacMipoch Teat Dios! 17 Sitiül sanan-deac Mipoch Teat Dios cos xiquesandiüm narang, quiaj lanajiür leaw

Page 292: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 CORINTIOS 9:18 289 1 CORINTIOS 10:5saxom wüx. Nganüy sitiül sanandeacMipoch Teat Dios cos nej nesaj xicnarang, puesmasey aton, cos aagana-jiüt quiaj lanüünd narang. 18 ¿Cuanesaxom wüx, wüx sanandeac MipochTeat Diosa? Áagan agüy saxom: Apacximeaats cos ngome alcuane saxomwüx. Cos masey alndom natün icuea-jiün wüx sarang minajiüt Teat Dios,naleaing ngo natün nicuajind.

19 Xique sajlüy miün, masey nejin-guind ngondommasaj xic leawnetamnarang; naleaing sandiüm narangatnej najon mos ocueaj meáwan nip-ilan, para nasajüw mayariw andeacTeat Cristo. 20 Wüx salnaquiüjpüwnipilan israel, sarang at xic nop nejiwpara alndom nasajüw mandüjpiwTeat Cristo. At wüx alnaquiüjpüwajcüwa nipilan ngome israel leawnepiüng netam marangüch aagapoch tayac Moisés, xique aton sarangatnej arangüw, para alndommayariwsandeac, masey xique lango metamnarang aaga ajlüyay narangüchleawa tayac Moisés. 21 Nganüy wüxsalnaquiüjpüw leaw ngo mandüjpiwaaga poch tayac Moisés, xiqueaton sarang atnej arangüw nejiw,para alndom manguiayiw sandeac.22Wüx salnaquiüjpüw leaw napateayajawüw wüx Mipoch Teat Dios,xique teamteáman sasajüw. Xiquesarang nguineayantanej cos sandiümnawüniw alacas, mawüwwüx asoetiwnejiw. 23 Meáwan aag ayaj sarangpara manguiayaran wüx Teat Cristo,cos sandiüm nüünd aaga najneajayleawa Teat Dios lamapiüng apmüüch.

24 ¿Ngo mejawana nguineayarangüw leawmonambwüx apuesta?Cos meáwan andiümüw majntsopiwwüx, pero naleaing netam maw tiüláagan nop najntsop acuiür. Áagannop alndom mayar leaw apmüündcos tajntsop wüx. Nganüy iconaaton netam merangan leaw alndomwüx minajiüt Teat Dios, aag ayajatnej mecuiürran napac para alndommeyariün aaga najneajay leaw TeatDios apmüüch. 25 Pues meáwan

leaw andiüm mamb tiül cuajantanejapuesta netammaíünd wüx, macueatcuajantanej leaw ngo mambeol nej.Nejiw naleaing arangüw aag ayaj paramayariw noic corona arangüch naagop xiül, masey aag ayaj apndromombas najen. Nganüy icootsanetam marangaats leaw alndom,cos atquiaj apmüjndiiüts leaw TeatDios lamapiüng apmüüch. Aag ayajngondom ndrom ombas. 26 Puesxique leaw sarang, sacuiür leawalndom, cos sajaw nguiane sandüy.Sarang at xic nop natsoj ndoj ombasatsoj, ngomeatnej nop atsójan. 27Másnaleaing, ngo nejiürüy lasta, xiquesasapüy nandand nganandot neyacüywüx naél. Cos ndot xeyay nipilanlanasajwüxTeat Cristo, ndoj tarangasngo majneaj, nots quiaj najcueat, ngomambeol xic nicuajind meáwan aaganajiüt lanarang.

10Ngo metam marangüch casa

narangüch dios1 Xecojow xechijquiaw, sandiüm

nüüch leaam imeajtsan nguineaytamongochiw tanomb mixejchiiütswüx tawüw tiül iüt Egipto, tawünnejiw Moisés. Cos Teat Dios tangochnejiw, taquiiüb nejiw ambüw tiülminden oic. At wüx tatüchiwnots ndec nenüt Nacants Ndec, nejtambaag noic ores aaga ndec quiaj,nguineay alndom mamongoj. 2 Aagayaj tajüiquich atanej mayariw yow,cos tamongoj tiül aaga ndec quiaj, attaquiiüb nejiw mamb a oic. Tajlüyiwnóiquian cos tayariw andeac Moisés.3 At meáwan nejiw tüetiw nüeteranleaw tüüch nejiw Teat Dios. 4Meáwantanganeowüw aton aaga yow tüüchnejiw Teat Dios imiün tiül piedra wüxtiüc. Aaga piedra quiaj ajüiquichwüx Teat Cristo, cos nej taquiiübnejiw tiül wajchiüc. 5 Naleaingxeyayiw ngo majneaj majaw nejiwTeat Dios; tandeowüw patayatójantiül wajchiüc.

Page 293: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 CORINTIOS 10:6 290 1 CORINTIOS 10:246 Meáwan aag ayaj tajlüy para

alndom leaam omeajtsaats wüx,nganandot mandiümaats marangaatsngo majneaj atnej tarangüw. 7 Paresnde merangan casa narangüchdioses atnej altiül tarangüw, cos tiülMipoch Teat Dios apiüng: “Nejiwchetetoj müetiw, manganeowüwleaw ayacüw teombas midiosüwnejiw. Condom witiütoj mejiüngüw”,aw. 8 At ngondom mesapayootsmarangaats nisoet atnej tarangüwaltiül, ndoj tandeowüw nóiquiannimiow arojpüw mil (23,000) nipilantiül noic nüt. 9 Ngondom müjchiiütsmajcüy Teat Dios atnej tarangüwaltiül; condom tapots andeowüw,tatsamb nejiw ndiüc. 10 Ngondommandeacaats wüx ombas Teat Diosatnej tandeacüw altiül; condomtambiy nejiw nop ángel ocueaj TeatDios.

11 Meáwan aag ayaj tamon-gochiw para majawaats icootsaaton nguineay tarangüw ngo ma-jneaj. Tarangüch wüx nawiig paramüüch icoots majawaats, nganandotmandüjpiiüts wüx atnej tarangüw,cos nganüy cam ajlüyiiüts tiülǘmbwüx nüt. 12 Pares leaw nepiüngtiül omal tiül omeaats nej ngondommajmiüc tiül nisoet netam majawwüx, nganandot majmiüc. 13 Cosmeáwan leaw ngo majneaj arangnipilan, nots quiaj alndommalocoochicon mendiüman merangan aton.Naleaing Teat Dios apmambeolicon atnej lamapiüng, ngo müüchmalocooch icon cuajantanej leawngondom meiücan wüx. Cos wüxapmalocooch icon cuajantanej, quiajTeat Dios apmüüch icon nguineayalndom meiücan wüx, nganandotmerangan aag ayaj.

14 Xecojow xechijquiaw, niquimasnde metepeayiün narangüch dios.15 Xique sasaj icon ayaj, cos sa-jaw alndommexoman imeajtsanwüx.Nganüy netam mejawan leaw sanasajicon, sitiül naleaing tengwüy ngomaleaing. 16 Pues wüx anganeowaats

vin wüx arangaats aaga Cena delSeñor, aag ayaj ajüiquich ajlüyiiütsnóiquian wüx miquiej Teat Cristo.At aton wüx ajineran a pan müeti-iüts, quiaj ajüiquichaats ajlüyiiütsnóiquian maquiüjpaats Teat Cristo.17Masey xeyayoots, nganüy ajlüyiiütsnóiquian wüx üetiiüts aaga pan quiaj.Aaga pan quiaj apiüng wüx micuerpoTeat Cristo.

18 Ajawaats nguineay ajlüy tiülnipilan israel. Cos wüx atsambüwmionij nimal najmel wüx artülmarang nichech müjchiw TeatDios, quiaj ajüic nóiquian arangüwcasa Teat Dios. 19 At sasaj icon:Ajcüw narangüch dios ngo membeatnicuajind; at ngomembeat leawajmelteombas ajcüwa dioses quiaj. 20 Sasajicon, sitiül jangantanej nipilan leawngo mayariw andeac Teat Cristoayacüw ichechiw wüx artül, aag ayajnimeech üjchiw, ngome Teat Dios.Pares xique ngo nandiümmetsambanleaw najmel wüx artül ocueajnimeech, cos aag ayaj ajüic ijlüyiünnóiquian mequiüjpan nimeech.21 Pues ngondom merangan ijquiaw,cos ngondommenganeowan aaga vinnajlüy tiül Cena del Señor condomapmenganeowan leaw najmel wüxartül ocueaj nimeech. At ngondommeatiün aaga pan najlüy tiül Cenadel Señor, condom apmeatiün leawnajmel wüx mes ocueaj nimeech.22 ¿Pues nguineay apmarangaatsa,masey müjchiiüts majcüy Teat Diosa?¿Ngwüy ipiüngana icootsa xowüylapacaatsa, pero Teat Dios ngo majiürapaca?

Minipilan Teat Cristo netammandiümüw meáwan nipilan

23 Altiül apiüngüw nop alndommarang leaw andiüm, pero naleaingngome meáwan leaw nandiüram na-jneaj marangüch. Masey nop alndommarang leaw andiüm, naleaing al-tiül ngome apmambeol nej matangwüx Mipoch Teat Cristo. 24 Paresnejinguind nde mayac omeaats wüxmayamb áagan leawa néjan quiaj

Page 294: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 CORINTIOS 10:25 291 1 CORINTIOS 11:13andiüm; ngwüy ich marang leawa na-jneaj, leaw apmambeol alinop.

25 Nganüy sanasaj icon wüx onijnajnap tiül plas. Nde metüniün men-guiayiün nejinguind nguia naw aagayaj. 26 Naleaing Teat Dios tarang aiüt, ndoj meáwan leaw almajlüy wüxaaga iüt cam ocueaj nej.

27 Pares sitiül aljane leaw ngomayar andeac Teat Cristo mandiümmaquiiüb icon meamban meretiünaniüng nej, quiüran sitiül indiüman.Meáwan leaw apmayac metsamban,pues itsamban. Nde metüniünmenguiayiün nejinguind nguia nawaag ayaj. 28 Pero sitiül aljane apmasajicon: “Aag ayaj nichech najmelteombas narangüch dios”, maj icon,pues nde metsamban. Cos nots quiajnej ngo majneaj mayaag tiül omeaatssitiül apmetsamban. 29 Pues aagalanasaj icon ngome cos icona iyajcanngo majneaj metsamban, ngwüy,pero cos alinop alndom mayaag ngomajneaj.

Jondot aljane tiül icona apmasajxic: “¿Neol ngondom natsamb leawsandiüma, neol netammapal xic leawayaag alinop quiaja? 30 Cos sitiülsüüch gracias Teat Dios wüx sat-samb aag ayaj, ¿neol alinop nipilanapmapiüng ngo majneaj saranga?”maw. 31 Sanasaj icon neol: Cosmeáwan leaw irangan, masey wüxitsamban tengwüy inganeowan, ne-tam merangan meáwan atnej najneajmajaw Teat Dios. 32 Nde merangannicuajind leaw alndom mayac wüxalinop marang leaw nej ayaag ngomajneaj; ngome wüx nipilan israel,tengwüy wüx pálwüx nipilan ngomeisrael, tengwüy wüx leawa neyar an-deac Teat Dios. 33 Xique sarang leawalndom, nganandot majcüyiw ma-jawüw xic aljane. Ngo narang áaganleaw najneaj sajaw xique, sarang leawnajneaj majaw aldemas, cos sandiümmeáwannipilanmayariw andeac TeatCristo y mawüw wüx asoetiw.

111 Indüjpiün wüx merangan atnej

sarang, cos xique sandüüb wüxnarang atnej tarang Teat Cristo.

Nguineay netam marangüw montaj2 Xecojow xechijquiaw, xeyay apac

ximeaats cos sajaw leaaw imeajtsanxic, at ngo ndrom imeajtsan leawtaquiajchiüs icon. 3 Nganüy ajlüyalinoic sandiüm mejawan: Cos TeatCristo ajlüy natang wüx meáwanmonxey, at naxey netam majlüynatang wüx najtaj, at aton TeatDios ajlüy natang wüx Teat Cristo.4 Sitiül nop naxey apooch omal wüxataag orar, tengwüy wüx aquiaachMipoch Teat Dios, aag ayaj monxingocueaj minatang nej. 5 Nganüy sitiülnop najtaj ngo mapooch omal wüxataag orar tengwüy wüx andeacleaw üüch nej mandeac Teat Dios,pues aag ayaj monxing ocueaj minojnej, cos aag ayaj atanej majep omalnej nangwang. 6 Sitiül nop najtajngo mapooch omal, más najneaj ichmajerep omal nej nómban. Perositiül axing majerep omal nangwang,más najneaj ich mapooch omal nej.7 Nop naxey ngo metam mapoochomal nej, cos Teat Dios tarang naxeymajlüy najneajay atnej mindiw nej,majüiquich nej natang. Nganüynajtaj tarangüch najneajay atnejmindiw naxey. 8 Cos Teat Diostarang a najtaj imiün wüx micostilnaxey, ngome imiün wüx micostilnajtaj tajlüy naxey. 9 Teat Dios ngomarang a naxey ajcan lajlüy a najtaj;ngwüy, najtaj tarangüch cos ajcanlajlüy a naxey. 10 Por aag ayaj nopnajtaj netam mapooch omal, cos aagayaj ajüic arang casa naxey, atonángeles alndom majawüw aag ayaj.11 Teat Dios tayac a naxey, átantayac a najtaj, cos naxey netam nejnajtaj, aton najtaj netam nej naxey.12 Naleaing najtaj tajlüy imiün wüxmicostil naxey, condom naxeymicualnej najtaj, masey Teat Dios nerangmeáwan leaw almajlüy.

13 Cuane ipiüngan, ¿jow nop naj-taj, najneaja sitiül mataag orar ngo

Page 295: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 CORINTIOS 11:14 292 1 CORINTIOS 11:32mapooch omala? 14 ¿Neol ngo me-jawana nguineay netam majlüy omalnop naxeye? Cos sitiül nop naxeymatangüüch omal nej najaljal, aagayaj monxing. 15 Pero sitiül naj-taj matangüüch omal nej najaljal aagayaj ambeol nej mataag nej majneaj,cos aaga ondeats quiaj apooch nejomal. 16 Sitiül aljane ngo majneajmajaw aag ayaj, pues xicona ngonajiüran alinoic poch wüx aag ayaj.At aton tiül meáwan noicnoic ajlüyminipilan Teat Cristo ngo majlüy ali-noic leaw arangüw wüx aag ayaj.

Ngo marangüw Cena del Señor atnejnetam

17 Nganüy leaw sanasaj icon cam,ngondom napiüng najneaj najawleaw irangan. Cos sanguiay wüx can-chiüron ingow mambeol icon müüchmapac imeajtsan, más naleaing ayacicon wüx ngo majneaj. 18 Nganüysanasaj icon, cos tanguiayiüs wüxcanchiüteron indeacan palpálwüx,ngo mejlüyiün nóiquian. Xiquesapiüng nots quiaj naleaing atquiajirangan. 19 Jonde ngwa, atquiajnetam majlüy para majüiquich janetiül icona naleaing almandüüb TeatCristo. 20 Pues aag irangan quiaj wüxcanchiüron, aag ayaj naleaing ngomeCena del Señor irangan. 21 Cos wüxteretiün, inopnopon üet leaw aneaynej, at altiül angün wüx. Pero alinopleaw ngo majiür netam maíünd.22 ¿Cuane aag ayaja? ¿Neol, ngomejiüran iniüngana niüng alndommeretiün, menganeowan quiaja?Cos leaw irangan quiaj, ajüic ngomembeat mejawan nopnop nendüübTeat Cristo, cos teajchiün monxingleaw ngo majiür nicuajind nüeteran.¿Pues cuane sanasaj icon wüx aagayaja? ¿Sanasaj icon najneaj najawa?¡Ngwüy niquimas!

Teat Cristo tayac Cena del Señor(Mt. 26:26-29; Mr. 14:22-25; Lc. 22:14-

20)23 Teat Cristo tüüch xic najaw

nguineay netam marangaats aagaCena del Señor. Lanasaj icon

nguineay tarang Teat Jesús wüx aagaongwiiüts apmayacüch teowix mona-jiüt, cos taxaing a pan mandeaand.24 Condom wüx landoj müüchgracias Teat Dios, quiaj tambaag.Tapiüng: “Iyariün, itean, cos aagagüy xecuerpo, saneyacüy mangüyasoeteran. Wüx itean aag ayaj netamleaam imeajtsan xic”, aw. 25 Condomwüx landoj müetiw, taxaing a vas,tapiüng: “Aaga vin tiül a vas camapiüng wüx jayats poch üüch TeatDios, cos xequiej apmajünch tiütwüx sanandeow. Wüx aag ayaj TeatDios apmawün isoetiün. Meáwannüt wüx apmenganeowan aag ayajich leaam imeajtsan wüx xique”,aw. 26 Pares wüx apmetiün aagapan, menganeowan aaga vin, aagayaj ijüiquichan nguineay Teat Jesústandeow. Atquiay netam merangantanaámb, leaw nej andilil miünalinomb.

Leaw ngo metam marangüch wüxayarich Cena del Señor

27 Wüx aag ayaj, jangantanej leawapmüet aaga pan quiaj, leaw ap-manganeow aaga vin quiaj, naleaingsitiül ngo marang atnej apiüng TeatJesús netam marang, pues aag ayajlamajiür xeyay nisoet, cos atnej ngomarang casa leaw tamongoch TeatJesús wüx taw miquiej nej, tandeowwüx cruz. 28 Pares wüx apmeranganaaga Cena del Señor netam meyam-ban imeajtsan nganandot teranganalngün ngo majneaj, para alndommetüniün mesajan Teat Dios mawünwüx omeaats leaw terangan. Quiajalndom metiün aaga pan quiaj, men-ganeowan aaga vin. 29 Cos jan-gantanej leaw apmüet, leaw apman-ganeow, ndot ngo leaam omeaatswüx nguineay tamongoch Teat Jesús,Teat Dios apmajaw wüx aaga nisoetquiaj. 30 Por aag ayaj ajlüy tiül iconaxeyay moniün andeow, altiül ngo ma-jiür monapacüy, at altiül landeowüw.31 Nganüy sitiül icootsa apmapiün-gaats cuane nisoet ajiüraats, quiajTeat Dios apmawün wüx omeaatsaaga nisoet quiaj. 32 Naleaing sitiül

Page 296: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 CORINTIOS 11:33 293 1 CORINTIOS 12:15ajiüraats nisoet, más najneaj TeatDios majaw wüx aag ayaj nganüynómban, quiaj langome apmajlüyi-iüts tiül, wüx aaga nüt Teat Diosapmajaw wüx asoet meáwan nipilanwüx iüt.

33 Xecojow xechijquiaw, wüxapcanchiümeron merangan aagaCena del Señor, ercülayon merangannóiquian. 34 Sitiül aljane ayáaganapmind üet, ich met aniüng nej, cosatquiaj mbich ngome apmejiürannaél wüx apmerangan aaga Cena delSeñorniüng canchiüron. Sanasaj iconwüx leaw aliün majlüy wüx sanambnajaw icon.

12Nangaj Espíritu üüch anopnop leaw

alndom marang1 Xecojow xechijquiaw, sandiüm

mejawan wüx leaw üüch icootsanopnopoots Nangaj Espíritu ocueajTeat Dios nguineay marangaatsminajiüt nej.

2 Lamejawan wüx nganaw me-yariün andeac Teat Cristo, nimeechtayac iconwüxmerangan casa ajcüwadios narangüch leaw ngondommendeac. 3 Naleaing sandiümmejawan: Nangaj Espíritu ocueaj TeatDios ngo müüch nejinguind mapaiichTeat Jesús. Átan nejinguind ngondommapiüng Teat Jesús miteatiiüts,sitiül Nangaj Espíritu ngo müüch nejmandeac aag ayaj.

4 Leaw üüch icoots TeatDios anopnopoots para alndommarangaats minajiüt nej, puesNangaj Espíritu neech icoots aagayaj. 5 Masey Teat Dios lamüüchicoots palpálwüx najiüt marangaatsocueaj nej, naleaing aaga najiütarangaats quiaj, wüx minüt nejTeat Dios arangaats. 6 At meáwancuajantanej najiüt leaw üjndiiütsanopnopoots marangaats, nej TeatDios neech icoots ndom ombasaatsmarangaats aaga najiüt quiaj. 7 Puesmeáwan leaw Nangaj Espíritu üüchanopnopoots marangaats, aag ayajüüch para alndom mambeolaats

meáwan minipilan Teat Cristo.8 Cos Nangaj Espíritu ocueaj TeatDios üüch altiül maxom omeaatsmandeac wüx cuajantanej najneaj.At Nangaj Espíritu üüch altiül majawcuajantanej para maquiaach alinop.9 Átan Nangaj Espíritu üüch altiülmajaw xeyay wüx leawa nej andiüm,ngo machiw omeaats wüx. At nejayNangaj Espíritu üüch alinop ndomombas mamongoch iün andeowmoniün andeow. 10 At alinop üündndom ombas marang ateócan leawngomeaag ajaraw. Alinop üündmaxom omeaats mandeac leawlamasaj nej Teat Dios. Alinop üüchnej Teat Dios majaw jane teamambeolnej, sitiül Nangaj Espíritu ocueajTeat Dios, tengwüy ambeol nejnimeech. Alinop üünd mandeacalinoic ombeayiün leaw nej ngomajaw; alinop üünd maxom omeaatsmapiüng cuane andeac aaga nendeacalinoic ombeayiün quiaj. 11 Puesmeáwan aag ayaj Nangaj Espírituocueaj Teat Dios ajaw cuane nejandiüm müüch, cos nej üüch icootsanopnopoots palpálwüx leaw alndommarangaats.

Meáwan monyar andeac Teat Cristoajlüyiw noic miün

12 Nop nipilan ajiür omal, owix,oleaj, meáwan ajiür, pero aag ayaj nopnej. Atquiaj aton ajlüy monyar an-deac Teat Cristo. Cos masey ajlüyiiütsxeyay, ajlüyiiüts nóiquian maquiüj-paats Teat Cristo. 13 Aaga NangajEspíritu ocueaj Teat Dios tayac icootsmajlüyiiüts nóiquian maquiüjpaatsatnej nop nipilan, masey nipilan is-rael, masey nipilan griego; maseynipilan arang najon mos teombasalinop, masey nipilan ngomemos ne-jiw. Nganüy meáwan icootsa tüjndi-iüts aaga Nangaj Espíritu ocueaj TeatDios.

14 Noic cuerpo ngome noic quiriwajlüy, cos ajiür palpálwüx. 15 Jondotoleajaran mapiüng: “Xique ngomeowixaranxic, pares ngome sajlüywüxcuerpo”, maw. Masey mapiüng ayaj,

Page 297: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 CORINTIOS 12:16 294 1 CORINTIOS 13:2naleaing nej tanaámb alwüx cuerpo.16 Jondot olaagaran mapiüng: “Xiquengome oniiügaran xic, pares ngomesajlüy wüx ombasaran”, maw. Maseymapiüng aag ayaj, naleaing tanaámbalwüx cuerpo. 17 Cos sitiül nop nip-ilan palüy miün oniiügaran alwüx,¿nguineay alndom manguiayarana?Jondot nop nipilan palüy miün olaa-garan alwüx, ¿nguineay alndommax-imarana? 18 Cos Teat Dios tayacmeáwan niüng netam majlüy wüxcuerpo atnej andiüm nej. 19 Sitiülndot áagan oniiügaran ajiür, tengwüyáagan olaagaran ajiür, quiaj apmajüicngo palamaaga cuerpo. 20Peromaseyxeyay palpálwüx ajiür, naleaing nopnej.

21 Pares oniiügaran ngondommasaj owixaran: “Ngo metam xic ic”,maj. Aton omalaran ngondom masajoleajaran: “Ngo metam xic icona”,maj. 22 At leaw ajawaats najlüy wüxcuerpo leaw ajüic ngo majiür apac,naleaing xeyay netamüw. 23Ajawaatswüx noic cuerpo leaw ajüic ngomembeat, aag ayaj atajcaats majneajatnej xeyay nembeat. Pero leawaxinguiaats majawaats najlüy wüxcuerpo, aag ayaj ayambaats nguineayalndom maxotaats. 24 Naleaingleaw ngo maxinguiaats majawaatswüx cuerpo, ngo metam maxotaats.Atquiaj ajawaats Teat Dios tüüchmajlüy xeyay nembeat leaw ajüic ngomembeat. 25 Atquiaj tarangüchiiüts,ngo majüic noic quiriw xeyay netam,alinoic ngwüy, ajlüyiw atotow,meáwan ambeolayej. 26 Paressitiül alngün maxom nej necoy,meáwan apmayaag acoy. Nganüysitiül apmajneaj nop, meáwan atonapmbixiüm.

27 Nganüy icootsa ajlüyiiüts aticoots micuerpo Teat Cristo; atanopnopoots ajiüraats atamaatswüx nej. 28 Teat Dios tayacanopnopoots marangaats leawa nejandiüm tiül noicnoic ajlüy minipilanTeat Cristo. Leaw natangüw,ajcüw ayaj apóstoles. Condom

andǘüban mondeac andeac TeatDios. Andǘüban marangüw natangmonquiaach. Condom andǘübanleaw üüch nejiw Teat Dios marangüwateócan. Condom ajcüw moneechmajneaj moniün andeow. Condommonbeol jangantanej tiül monyarandeac Teat Cristo. Andǘübannejiw monlüy wüx cuajantanejnajiüt. Ndójwüx ajcüw ayaj mondeacalinoic ombeayaran leaw Teat Diosüüch nejiw mandeacüw. 29 ¿Jownganüy cuane ipiüngana, jangantanejalndom marang apóstol? ¿Ngwa,palǘyan mondeac andeac TeatDiosa? ¿Ngwa, palǘyan monquiaachtiül noicnoic ajlüy minipilan TeatCristo? ¿Ngwa, meáwan leawa neechnejiw Teat Dios ndom ombasüwmarangüw ateócana? 30 ¿Ngwüye,jangantanej alndom müüch majneajmoniün andeowa? ¿Ngwüye,jangantanej alndom mandeac alinoicombeayarana? ¿Ngwüye, jangan-tanej alndom mapiüng cuane ambapiüng alinop wüx andeac alinoicombeayarana? ¡Ngwüy ngondom!31 Netam mandiüm imeajtsan leawamás najneaj, quiaj Teat Dios apmüüchicon aaga najiüt leawa más xeyayatam. Pero nganüy sanasaj icon wüxleaw ajntsop wüx ajneaj merangan.

13Netam mandiümaats nop alinop

1 Jondot xique lanüünd nandeacombeay pálwüx nipilan, at lanüündnandeac andeacüw ángeles aton,naleaing sitiül ngo nandiüm nopalinop, sanajlüy at xic manchiücnentsarar ajiünts, tengwüy sanajlüyat xic platilla ngo majneaj ajiüntswüx atsünderan. 2 Masey lanüündnandeac leaw asaj xic Teat Dios,at lanüünd najaw wüx leaw nombngo majüic nguineay ajlüy, atlanüünd najaw wüx meáwan leawalmajlüy; masey sajaw Teat Diosalndom maxaing noic tiüc mawünmayac niüng andiüm nej, ngo

Page 298: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 CORINTIOS 13:3 295 1 CORINTIOS 14:5nachiw ximeaats wüx; pero sitiülngo nandiüm nop alinop, pues ngonembeat nicuajind. 3 Sitiül sanüüchmeáwan leawa sajiür nambeol nipilanleaw ngo majiür nicuajind; at sitiülsanüüch xecuerpo mandaab atnejnoic nichech, pero naleaing sitiül ngonandiüm nop alinop, cuane saxomtiül, nicuajind.

4 Cos sitiül aljane andiüm nopalinop apmaíüc wüx cuajantanej,xeyay ajneaj omeaats. At ngomeapmandiümdiüm majiür leaw ajiüralinop, ngo merangrangüy, ngomelombojchay, 5 ngome itsojǘyan,ngo mayambyamb marangüch leawandiüm nej, ngome najen ajcüy, ngomayac wüx omeaatsmapalüch ombascuajantanej. 6 Ngo mapac omeaatswüx leaw ngo majneaj arangüwnipilan; naleaing apac omeaats wüxnipilan arangüw najneaj. 7 Janenaleaing ajiür lasta alinop, ngomapiüng wüx nicuajind, masey ngomajneaj apmamongoch. At ngomachiw omeaats wüx cuajantanej,ayar meáwan leaw najneaj asoic.Tiül omeaats nej apiüng nipilanapmarangüw najneaj. At aíüc wüxcuajantanej masey naél, nej tanaámbarang najneaj.

8 Sitiül andiümaats nop alinop, aagayaj ngomamong. Alinoic nüt ngomeapmetam aljane mandeac andeacTeat Dios; ngome apmetam aljanemandeac pálwüx ombeayaran; atTeat Dios langome apmetam müüchaljane majaw wüx cuajantanej. 9 Cosleaw ajawaats nganüy, aag ayajngome palan ajlüy; at leaw lamasajicoots Teat Dios, aag ayaj quiripiteajawaats, ngome palan. 10 Naleaingwüx apmatüch a nüt apmajawaatspalan wüxmeáwan cuajantanej, quiajlangomeapmetam leawngomepalan.

11 Pues wüx nine xic, tandeacas at-nej andeac nine monguich, tapiüngastiül ximeaats atnej arang nop nine,xefis atnej mifis nop nine. Nganüywüx lasatang lanarang naxey, quiajtacueatiüs narang atnej arang nop

nine. 12 Nganüy ngondom max-omaats majawaats nicuajind palan;aag ayaj atnejmajawaats teombasaatstiül noic nesomom cheeg. Nganüyngo nambich najaw meáwan, peroalinoic nüt sanajaw meáwan cua-jantanej atnej Teat Dios ajaw tiülximeaats nganüy nguineay sarang.13 Pero ajlüy arej sanasaj icon wüxleaw netam meyacan wüx imeajtsanmeáwan nüt. Netammeyacan imeajt-san wüx leaw apiüng Teat Dios, ngon-dom mechiwean imeajtsan wüx. Ali-noic: Netam meyajcan tiül imeajtsanTeat Dios apmarang meáwan leawalamapiüng apmarang. At alinoic: Ne-tam mejiüran lasta nop alinop. Peroleaw ajntsop wüx atam tiül ajcüw arejquiaj, aag ayaj merndiümayon, mer-jiürayon lasta.

14Wüx anderac alinoic ombeayaran

1 Irangan leaw niüng alndommendiüman nop alinop. At atoniyacan imeajtsan wüx leaw alndommüüch icon Nangaj Espíritu meran-gan. Cos leaw xeyay netam meyacanimeajtsan wüx, aag ayaj ndomimbasanmesajan nipilan leaw andeacTeat Dios. 2 Wüx nop apmandeacalinoic ombeayaran, aag ayaj ngomambeol alinop, cos Teat Diosajaw cuane; nejinguind alinop ngomanguiay cuane teamapiüng. MaseyNangaj Espíritu ambeol nej mandeacaag ayaj, nipilan ngondom majawüwcuane. 3 Pero leaw üünd mandeacleaw asaj nej Teat Dios, aag ayajandeac manguiay nipilan, ambeolnejiw mapacüw wüx mandüjpiwTeat Cristo, üüch mapac omeajtsüw,at üüch nejiw mambeolüw aljanemamong amix omeaats. 4 Cos leawanendeac alinoic ombeayaran, aag ayajnejáyan quiaj ambeolüy. Pero leawnendeac leaw asaj nej Teat Dios, aagayaj ambeol meáwan noicnoic ajlüyminipilan Teat Cristo.

5 Xique malüy sapiüng meawaró-nan mendeacan alinoic ombeayaran,

Page 299: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 CORINTIOS 14:6 296 1 CORINTIOS 14:21pero más xeyay sandiüm sitiül al-ndom mendeacan mesajan nipilanleaw asaj icon Teat Dios, cos aagayaj xowüy latam. Nganüy sitiülaljane üünd mandeac cuane apiüngaaga nendeac alinoic ombeayaranquiaj, aag ayaj alndommambeolmon-yar andeac Teat Cristo matangüwwüx Mipoch Teat Dios. 6 Xecojowxechijquiaw, jondot xique nganüysanamb niüng ijlüyiün nandeac ali-noic ombeayaran, ¿cuane apmambeolicon wüx? ¡Nicuajind! Pero sanam-beol icon sitiül sanandeac nasaj iconleaw tasaj xic Teat Dios, tengwüysitiül sanasaj icon leaw tüjndiüs na-jaw, tengwüy sitiül sanasaj icon leawtasoiquiüs nandeac, asaj xic Teat Dios,tengwüy sitiül sanaquiaach icon leawapiüng tiül Mipoch Teat Dios.

7 Jondot cuajantanej natsünderantengwüy nainderan ngo mayambüchonic, ngondom mawün najneajton. ¿Nguineay apmajüic cuanesoen tawüne? 8 Sitiül a trompetngo maw onic, nguineay apmapajsoldados mambüw tiül montsoj.¿Jane apmetajquiay majneaj mambtiül montsoja? 9 Pues atquiayicona aton wüx indeacan sitiülngo mendeacan ranüy, ¿nguineayapmajüic cuane teamendeacana?Aag ayaj atnej mendeacndeacan tiülnepepep. 10 Naleaing, masey ajlüyxeyay ombeayaran ningüy wüx iüt,meáwan nanderac ajiür cuane ambapiüng. 11 Sitiül xique ngo nanguiayaaga ombeayaran leaw andeacalinop, sanajlüy at xic napeayiüsmiün; at aaga nendeac masaj xicquiaj, apmajlüy atnej napeay miün.12 At icona aton cos lamendiümanmejiüran meáwan leaw apmüüchicon Nangaj Espíritu ocueaj Teat Dios,netam merangan aaga najiüt leawapmambeol meáwan monyar andeacTeat Cristo mapacüw wüx minajiütnej.

13 Pares sitiül aljane andeac alinoicombeayaran, ich matün ocueaj TeatDios müüch nej majaw nguineay

alndom masaj alinop cuane landojmapiüng quiaj. 14 Jondot sitiülxique sanataag orar wüx alinoicombeayaran, masey Nangaj Espírituüüch xic narang, jondot ngo najawcuane teanandeac, pues ngondommambeol nejinguind. 15 Pero,¿nguineay netam naranga? Cosalndom nataag orar wüx alinoicombeayiün leaw üüch xic NangajEspíritu, pero aton netamnataag orarleaw alndomnajaw cuane sandeac. Ataton alndom nataag cantar himnosleaw üüch xic Nangaj Espíritu, peronetam najaw cuane sataag cantar.16 Pero icona sitiül isajan Teat Diosleaw najneajay lamarang wüx iconawüx alinoic ombeayiün, ¿nguineayalndom alinop jayats leaw ngomajaw mapiüng “amén” nóiquianmaquiiüb icona wüx aag leawipiüngan quiaja, sitiül ngo manguiaycuane temendeacana? 17 Naleaingicona alndom meajchiün gracias TeatDios najneajay, pero alinop leawngo manguiay ngo mambeol nejnicuajind. 18 Xique süüch graciasTeat Dios cos más alndom nandeacpalpálwüx ombeayaran ngo matnejicona. 19 Pero wüx sajlüy niüng can-chiüjow monyar andeac Teat Cristo,sandiüm nandeac masey acoquiawpoch leaw alndom manguiayiw, leawapmambeol nejiw; ngo nandiümnandeac agajpowüw mil (10,000)poch wüx alinoic ombeayaran leawngo mambeol nejinguind.

20 Xecojow xechijquiaw, ndemepiüngan tiül imalan atnejapiüngüw naliw monguich. Netammepiüngan atnej natang nipilan,menguiayiün leaw sasaj icon quiaj.Pero wüx cuajantanej ngo majneaj,netam mejlüyiün atnej naliwmonguich leaw nganaw majawcuane ngo majneaj. 21 Tiül aagaajlüyay poch tarang Isaías apiüngnipilan israel apmasoiquiw wüxalinoic ombeayaran, cos Teat Diostapiüng: “Xique sanüüch mambüwniüng ijlüyiün nipilan mondeac

Page 300: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 CORINTIOS 14:22 297 1 CORINTIOS 14:35palpálwüx ombeayaran. Sanandeacnasaj icon wüx ombeayiw. Maseyatquiaj sanarang, nejiw ngomeapmayariw sandeac”, aw Teat Dios.22 Atquiaj ajlüy nganüy aton, cossitiül aljane apmandeac alinoicombeayaran wüx canchiüron, aagayaj alndom mambeol leaw nganawmayariw andeac Teat Cristo, ngomeapmambeol leaw lamayariw andeacTeat Cristo. Nganüy wüx aljaneapmandeac noic poch leaw asajnej Teat Dios, aaga andeac quiajapmambeol monyar andeac TeatCristo, ngome apmambeol leawnganaw mayar andeac Teat Cristo.23 Sitiül meáwan monyar andeacTeat Cristo apcanchiüm, condomteamandeacüw alinoic ombeayaran,jondotmapeayiw acas jayats leawngomajawüw xeyay, tengwüy mapeayiwalacas leaw ngo mayariw andeacTeat Cristo, ¿cuane apmapiüngüwa?¿Ngome apmapiüngüw nerchachiünwüx indeacan aag ayaja? 24 Nganüysitiül meáwan teamandeacüw leawasaj nejiw Teat Dios, pues maseyapmapeay nop ngo mayar andeacTeat Cristo, tengwüy nop jayatsleaw nganaw majaw xeyay, perowüx apmanguiay leaw indeacan,apmayaag tiül omeaats nej ngomajneaj arang, apleaam omeaatsnetam macueat arang ngo majneaj.25 Wüx apleaam omeaats leawngo majneaj lamarang, pues quiajapmaquieel micos nej marang casaTeatDios,mapiüngnaleaingTeatDiosalniüng ijlüyiün.

Wüx apcanchiümeron netammeran-gan meáwan najneaj

26 Xecojow xechijquiaw, nganüysanasaj icon nguineay netammerangan. Wüx apcanchiümeron,jangantanej tiül icona alndom majiürcuane apmarang. Nop alndommapiüng matajcüch cantar noicsalmo, alinop alndom maquiaach,alinop alndom mapiüng cuanelamüüch nej Teat Dios majaw, alinopalndommüüchnej Teat Diosmandeac

alinoic ombeayaran, alinop alndommüünd mapiüng cuane tapiüng aaganendeac alinoic ombeayaran quiaj.Meáwan leaw irangan quiaj, aag ayajapmembeolayon mapac imeajtsan,metangan wüx Mipoch Teat Dios.27 Sitiül almajlüy acas alndommandeacüw alinoic ombeayaran,pues ich mandeacüw masey ijpüwtengwüy arojpüw, pero nopnopojich mandeacüw; aton alinop ichmapiüng cuane teamapiüngüw.28 Sitiül ngo majlüy aljane alndommapiüng wüx cuane teamapiüngüw,más najneaj ich ndijchiümoj, ndemandeacüw niüng canchiowaran. Ichmandeacüw tíülan omeajtsüw nejiw,at masajüw Teat Dios, ngome tiülnipilan. 29 At aton leaw mondeacleaw asaj nejiw Teat Dios, puesleaw wüx ijpüw tengwüy arojpüwalndom mandeacüw. Aldemas ichmüjchiw olajcüw manguiayiw sitiülaag ayaj naleaing tengwüy ngomaleaing. 30 Sitiül aljane ajcüwamoncheten quiaj, lamasaj nej TeatDios cuane alndom mapiüng, puesich müünd mendeac; pero alinopich macueat andeac. 31 Iconaalndom mendeacan inopnopon leawlamasaj icon Teat Dios, cos atquiajalndommerquiaachayon, at apmapacimeajtsanwüx Teat Cristo. 32Meáwanleaw nendeac leaw asaj nej TeatDios alndom ndijchiüm wüx andiüm.33 Cos leaw andiüm Teat Dios aag ayajmajlüy najneájan tiül moncanchiün,ngome aolǘyan andeacüw.

Meáwan niüng apcanchiümojmonyar andeac Teat Cristo, atquiajnetam majlüy. 34 Cos montaj netamndijchiümójan wüx canchiowaran;ngo metam mendeacüw, netammayariw andeac minojow nejiwatnej apiüng tiül ajlüyay MipochTeat Dios. 35 Sitiül andiümüwmanguiayiw leaw ngo majawüw,ich matüniw manguiayiw minojownejiw aniüngüw nejiw, cos monxingsitiül nop najtaj apmandeac tiülmoncanchiün.

Page 301: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 CORINTIOS 14:36 298 1 CORINTIOS 15:1836 Ich leaam imeajtsan Mipoch

Teat Dios ngome tíülan icona witiüt,at ngome áagan icona lameyariün.37 Sitiül aljane tiül icona apiüng nejalndom mandeac leaw asaj nej TeatDios, tengwüy apiüng Nangaj Espíritulamüüch nej marang cuajantanej,nej netam mayaag mapiüng leawsarang wüx nawiig cam, aag ayaj asajxic Teat Cristo. 38 Pero sitiül aljanengo mandiüm mayar aag ayaj, ndemerangan casa.

39 Xecojow xechijquiaw, indeacanleaw lameajndiün mendeacan, leawalamasaj icon Teat Dios; at ndemepalan leaw nendiüm mandeacalinoic ombeayaran. 40 Pero iranganmeáwan najneaj, nendüübndüjpeay,nde meolǘyan.

15Wüx Teat Cristo tapac alinomb

1 Nganüy xecojow xechijquiaw,sanasaj icon alinomb para alndomleaam imeajtsan leawa landoj nasajicon, nguineay lamawün icon wüxisoetiün Teat Cristo. Aag ayajicona teyariün, at nganüy tanaámbtemendüjpiün. 2 Cos wüx aaga pochtasajas icon quiaj, landoj leriowanwüx isoetiün sitiül temeyacan wüximeajtsan. Pero sitiül ngo meyacanwüx imeajtsan, ajüic ipiüngánaniyariün andeac Teat Cristo.

3 Xique taquiajchiüs icon wüxleawa xeyay atam menguiayiün atnejtasoiquiüs, cos tiül Mipoch TeatDios apiüng Teat Cristo tandeowmawün asoetiiüts. 4 Ndoj tamiüraad,pero tapac alinomb wüx er nüt,atnej lapiürang wüx nej tiül MipochTeat Dios. 5 Condom tejüiquichaymajaw nej néjan teat Pedro nasoicCefas. Ndoj tejüiquichay majawüwnej meáwan gajpiüp (12) miapóstolesnej aton. 6 Ndoj tejüiquichaymajawüw nej among acoquiaw acoicmiow (500) minipilan Teat Cristonóiquian. Ajcüw ayaj xeyayiwaliünüw mapacüw nganüy, altiül acaslandeowüw. 7 Condom tejüiquichay

majaw nej teat Jacobo. Ndojtejüiquichay majawüw nej alinombmeáwan miapóstoles nej.

8Ndójwüx tejüiquichaynajawaton,masey xique atnej wijquiatos ǘmb-wüx, atnej nop nine nganaw matücha nüt wijquiam. 9 Xique chingüytiül meáwan apóstoles, ngo nembeatnicuajind, ngo metam nasoic apóstolxic, cos tanomb xeyay tajcüyiüs na-jawüw; tayambas ombasüw monyarandeac Teat Cristo. 10 Cos Teat Diostajiür xic lasta xeyay, pares tajlüy-iüs atnej nganüy sajlüy cam. Ngomepor gana miün tajiür xic lasta, cossarang xeyay najiüt, ngo matüchiwxic meáwan apóstoles. Naleaing aagayaj ngome xíquian quiaj sarang, cosTeat Dios nembeol xic narang. 11Ngometammandeacaats wüx jane tarangaaga najiüt tiül icona, sitiül xiquetengwüy nejiw. Naleaing leaw xeyaynembeat, aag ayaj cos lameyariün an-deac Teat Cristo.

Wüx apmapacüw alinomb leawa lan-deowüw

12 Sitiül lamapiüngaats Teat Cristotapac alinomb, ¿nguineay altiülapiüngüw leaw landeow langomeapmapacüw alinomba? 13 Cos sitiülnaleaing leaw landeow langomeapmapacüwalinomb, atonTeat Cristongome tapac alinomb. 14 Sitiül TeatCristo taton ngo mapac alinomb,por gana miün andeacaats wüx,at por gana miün ayariiüts andeacTeat Cristo. 15 At xicona ajüic atnejmonwaiich xicon wüx tandeacasannguineay tarang Teat Dios, costapiüngasanTeatDios tapacüüchTeatCristo. Sitiül naleaing mondeow ngomapacüw alinomb, quiaj Teat Diostaton ngome tapacüüch Teat Cristo.16 Cos sitiül mondeow ngo mapacüw,at aton Teat Cristo ngome tapacalinomb. 17 Átan sitiül Teat Cristongome tapac alinomb, por ganaiyariün andeac nej, aliün mejiüranisoetiün. 18 At aton sitiül atquiajajlüy, nipilan leaw tayariw andeacTeat Cristo ndoj tandeowüw, ngo

Page 302: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 CORINTIOS 15:19 299 1 CORINTIOS 15:39maw asoetiw, lambüw tiül castigo.19 Jondot niüngancüy wüx iüt camambeat andüjpiiüts Teat Cristo, notsquiaj ngo membeat leaw arangaats,quiaj ajüic najntsop tiül michachiiüts.

20 Naleaing Teat Dios tapacüüchalinomb Teat Cristo. Cos Teat Cristoombas mapac tiül mondeow, paresajawaats Teat Dios apmapacüüchalinomb meáwan nipilan leaw ayarnej andeac. 21 Tamelich andeowaranwüx leaw tarang nop naxey; at nawwüx leawa tarang nop naxey tamelichapacaran tiül mondeow. 22 Meáwannipilan wüx iüt tenguial andeowaatscos acualaats icoots Adán; peromeáwan nipilan leaw lamayariwandeac Teat Cristo apmapacüwalinomb. 23 Andüübndüjpeayapmapacüw, cos Teat Cristo ombasmapac. Condom wüx nüt apmandililTeat Cristo, apmapacüw meáwanleaw minipilan nej. 24 Condom aliücmiün nüt apmümb aaga iüt cam wüxTeat Cristo landoj mandrooch ombasmeáwan montangtang monajiüt,at meáwan moncüy majaw nej.Condom apmayac teowix Teat Diosmeáwan leaw almajlüy. 25 Cosnaleaingnej Teat Cristo netammajlüywüx meáwan leaw almajlüy, leawndoj mayac teoleaj nej meáwanmoncüy majaw nej. 26 Condomaaga ǘmbwüx ngo majneaj leawnej apmandrooch ombas, aag ayajandeowaran. 27 Lajlüy tiül MipochTeat Dios niüng apiüng: “Meáwanleaw almajlüy, Teat Dios tayac teoleajTeat Cristo, cos nej netammajlüywüxmeáwan”, aw. Naleaing wüx tapiüngaag ayaj ajüic ngome teandeacwüx Teat Dios cos nejay Teat Diostayac meáwan teoleaj Teat Cristo.28Condomwüx Teat Cristo lajlüy wüxmeáwan leaw almajlüy, nej aton quiajapmeyacüy teowix Teat Dios, cos TeatDios tayac teowix nej meáwan. QuiajTeat Dios apmajlüywüxmeáwan leawalmajlüy. 29 Nganüy sanasaj iconalinoic. Sitiül naleaing mondeow ngomapacüw alinomb, ¿cuajpar altiülicona ayariw yow ingow ayar yownop

leaw landeowa?30 Aton sitiül mondeow ngo ma-

pacüw alinomb, ¿cuane saxomanwüxsitiül ajcüyiw majawüw xicon nip-ilana? 31 Nganüy xique, xecojowxechijquiaw, sayaag ngünantanej nütaljane alndom mambiy xic. Aag ayajnaleaing sasaj icon cos xeyay apacximeaats lameyariün andeac Miteati-iüts Jesucristo. 32 Sitiül wüx xiquetambas natsoj anaag napat nimal tiülEfeso, ¿cuane ambeol xic wüx sitiülmondeow ngo mapacüw alinomba?¡Nicuajind! Más najneaj marangaatsatnej apiürang, cos apiüng: “Meti-iüts manganeowaats, cos ngünan-tanej nüt alndom mandeowaats”, aw.

33 Nde mawaiich icon nejinguind,cos ajawaats atnej apiürang: “Nip-ilan monrang ngo majneaj apmay-acüwwüx alinopmarang ngomajneajaton sitiül ajlüyay maquiiüb nguia-jantanej”, maw. 34 Ich leaam imea-jtsan, indüyiün wüx alinomb irangannajneaj, nde merangan ngo majneaj.Cos almajlüy nipilan tiül icona nóm-ban nganaw maxomüw omeajtsüwmajawüw nguineay apiüng Teat Dios.Aag ayaj sasaj icon nguineay alndommexinguian.

Nguineay apmapacüw alinomb leawlandeowüw

35 Aljane apmapiüng: “¿Nguineayalndom mapacüüch mondeowalinomb Teat Diosa? ¿Nguineayapmajlüyiw nejiw wüx apmapacüwalinomba?” apmaw. 36 ¡Nechachleaw nepiüng atquiaj! ¿Neol ngomejaw nguineay arang osaab soexwüx apiürüche? Cos cuajantanejosaab leaw apmapiürüch, sitiülngo majtex mipang, ngo majntsop.37 Aton ngo mapiürüch natang soex,aag miün osaab apiürüch, masey osmasey trigo, tengwüy cuajantanejosaab leaw napiürüch. 38 PeroTeat Dios üüch majntsop noicnoicosaab majlüy atnej andiüm nej; wüxajntsop, Teat Dios üüch nej majlüyatnej netam majlüy. 39 Aton ngomemeáwan cuerpo atanej ajlüy, cos

Page 303: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 CORINTIOS 15:40 300 1 CORINTIOS 15:58palpálwüx ajlüy. Cos ajlüy noicmicuerpo nipilan, alinoic ajlüy nimal,alinoic ajlüy quiec, at alinoic ajlüycüet. 40 Aton pálwüx leaw najlüyiwcawüx tiül cielo, at pálwüx leawnajlüy ningüy wüx iüt. Leaw najlüycawüx tiül cielo tarangüch najneajaypara majlüy cawüx. Aton leawnajlüy wüx iüt tarangüch najneajaypara majlüy wüx iüt. 41 Ajawaatsaaga nüt alinoic arraj, at a caawalinoic arraj, ocas alinoic arrajüw;nganüy tíülan ajcüw ocas alinoicarrajüw anoicnoiquiw. 42 Atquiajwüx meáwan mondeow apmapacüwalinomb, cos wüx amiüraad anandeow apndrom ombas; pero wüxapmapac alinomb langondom ndromombas. 43 Pues aaga nandeow wüxamiüraad ngo metam, cuane ajpar.Pero wüx apmapac alinomb, quiajapmajlüy najneajay. Wüx amiüraadlajlǘyan, ngondommarang nicuajind;pero wüx apmapac alinomb, quiajapndom marang cuajantanej. 44 Atwüx amiüraad, ajlüy atnej meáwanmondeow; pero wüx apmapacalinomb lami alinoic, cos TeatDios lamangowüüch marang jayats.Nganüy ajlüy micuerpojaats atnejajlüy meáwan nipilan. Pero alinoicnüt apmajlüy pálwüx, cos Teat Diosapmangowüüch marang jayats.

45 Atquiaj apiüng tiül Mipoch TeatDios, cos apiüng: “Teat Dios om-bas marang Adán, tüüch mapac”, aw.Condom tajlüy alinop atnej Adán,aag ayaj Teat Cristo; Miespíritu nejapacüüch nipilan alinomb. 46Nganüymicuerpojaats cam ajlüyay nipilannej, pero alinoic nüt apmajlüy jay-ats. Quiaj ajüiquich ngome aaga jay-ats cuerpo espiritual ombas tajlüy,cos aaga ajlüyay cuerpo ombas ma-jlüy. 47Aaga naxey ombas marangüchningüy wüx iüt, Teat Dios tarang iütnej. Condom tajlüy alinop naxey im-iün tiül cielo, aag ayaj Teat Cristo.48 Atnej tajlüy micuerpo aaga naxeyombas marangüch iüt nej, atnej ajlüymicuerpojaats nganüy. At aton at-

nej ajlüy micuerpo aaga naxey im-iün tiül cielo, atnej apmajlüy micuer-pojaats alinoic nüt wüx apmajlüyi-iüts tiül cielo. 49 Cos ajlüyiiüts atnejtajlüy aaga naxey ombas marangüchiüt nej, at aton apmajlüyiiüts atnejaaga naxey tajlüy imiün cielo.

50 Xecojow xechijquiaw sanasajicon, aaga micuerpojaats ajiüraatsnganüy cam ngondom majmel tiülmicambaj Teat Dios tiül cielo; cosleaw apndrom ombas ngondommajmel niüng lango ndrom ombasnicuajind. 51 Nganüy sanasaj iconleaw nomb ngo majaraw. Ngomemeáwan icoots apmandeowaats;naleaing Teat Dios apmangowüüchmicuerpojaats. 52Apmarang najénan,atnej noic ameecharan oniiügaranwüx ndójwüx ajiünts trompet ocueajTeat Dios. Quiaj apmapacüw alinombmeáwan monyar andeac Teat Cristoleawa tandeowüw, apmajiürüw jayatsmicuerpojüw nejiw, langondomndrom ombasüw alinomb. At icootsaleaw aliün mapacaats, Teat Diosapmangowüüch micuerpojaats aton.53 Aaga micuerpojaats leaw apndromombas netam mangowüücharan coslangondom ndrom ombas. Nganüyalndom mandeowaats, áag netammangowüücharan micuerpojaats,quiaj langondom mandeowaats.54 Cos wüx langowüücharan micuer-pojaats majlüy jayats, quiaj langon-dom ndrom ombas; apmajlüy atnejapiüng tiül Mipoch Teat Dios, cosapiüng: “Ninguiaj ndoj andeowaran,langondom mandeowaran alinomb”,aw. 55 ¿Wül nganüy andeow nipilana?¿Nguiane ajlüye? ¿Wül nganüyoxiüta? ¿Nguiane ajlüye? 56 Cos ajlüynisoet, quiaj netam mandeowaran;at cos aaga ajlüyay poch ayac TeatDios, aag ayaj ajüiquich ajiüraatsnisoet. 57 Nganüy netam müjchiiütsgracias Teat Dios, cos lamüüchicoots majntsopiiüts wüx meáwancuajantanej. Aag ayaj tarangMiteatiiüts Jesucristo.

58 Pares xecojow xechijquiaw, iran-

Page 304: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 CORINTIOS 16:1 301 1 CORINTIOS 16:20gan tanaámb leaw alndommerangan,nde paxiüm icueajiün wüx iyariünandeac Teat Cristo. Irangan mina-jiüt Teat Dios meáwan nüt, cos lame-jawanwüx iranganminajiüt Teat Diosngome irangánan.

16Amiücücharan tomiün mambeol

minipilan Teat Cristo1 Nganüy sanasaj icon nguineay

alndom mecanchichan aaga tomiünleaw apmeyacan membeolan monyarandeac Teat Cristo tiül Jerusalén.Irangan atnej tasajasüw noicnoicajlüy minipilan Teat Cristo tiülGalacia. 2 Wüx noic nüt domingiwüniün quiriw leaw ixoman tiülnamong seman; quiaj ngo metammemiücüchiün nicuajind wüxsanapeay quiaj. 3 Wüx sanapeayniüng ijlüyiün, quiaj sanarangnawiig majoyiw ajcüwa monxeyleaw lamepiüngan alndom mambüwmayacüw tiül Jerusalén leawnajmiüc.4 Sitiül sapiüng najneaj namb a xiqueaton, quiaj sanamb naquiüjpüw.

Pablo apiüng nguineay apmarang5 Ombas netam namb namong tiül

Macedonia, condom sanamb tiül Cor-into najaw icon. 6 Nots quiaj nacülacas nüt niüng ijlüyiün, tengwüysanacül ninguiaj tiül meáwan nütwüx aquind. Condom quiaj alndommembeolan xic meajchiün xic nambniüng sanandüy quiaj. 7Naleaing ngonandiüm namóngan niüng ijlüyiün,cos sitiül Teat Dios mandiüm, sanacülnaquiiüb icon xeyay nüt. 8 Sanacültiül cambaj Efeso leaw ndoj nan-gos nüt Pentecostés. 9 Cos ningüylanaxom xeyay najiüt ocueaj TeatDios leaw alndom narang; áag sa-narang wǘxan alndom, masey alma-jlüyiw xeyay leaw ajcüyiw majawüwxic.

10 Wüx apmapeay niüng ijlüyiün aTimoteo, imbeolan para alndom ma-pac omeaats macül maquiiüb icon,cos nej arangminajiüt Teat Dios atnejxique sarang. 11Pares ndemepiüngan

nej ngo metam, imbeolan mapeayningüy najneajaymapac omeaats, costeanacül mapeay nóiquian maquiiübalacas micojoots michijquiaats.

12Nganüy sanasaj icon wüx michi-jquiaats teat Apolos. Xeyay tasajassitiül alndom mamb niüng ijlüyiünmaquiüjpüw alacas monyar andeacTeat Cristo wǘxan ambüw. Pero ngomandiüm mamb nganüy; apmambwüx apmatüch ocueaj.

Ndójwüx atepeay13 Netam mepacan wüx meran-

gan najneaj; tanaámb indüjpiün leawlameyariün ocueaj Teat Cristo, ndemermbolan, iyacan imeajtsan wüxmerangan leaw andiüm nej. 14 Atmeáwan leaw irangan, ijüiquichannaleaing indiümayon nop alinop.

15 Nganüy xecojow xechijquiaw,icona lamejawan meáwan acualaatsteat Estéfanas, nejiw ombas mayariwandeac Teat Cristo tiül iüt Acaya.Nejiw tanaámb ayacüw omeajtsüwwüx mambeolüw monyar andeacTeat Cristo. 16 Xique xowüy satünicueajiün meyariün andeacüw nejiw,at netam meyariün andeacüwmeáwan monarang atnej arangüwnejiw, cos ambeolüw icon wüxaaga najiüt quiaj. 17 Pues wüxtapeayiw ajcüw teat Estéfanas, teatFortunato, at teat Acaico, xeyay tapacximeaats, cos nejiw tajlüyiw ningüymambeolüw xic ingow ijlüyiünningüy. 18Nejiw xeyay tüjchiwmapacximeaats, at sajaw nejiw tüjchiwmapac imeajtsan. Netam meyajcanmesajan najneaj arangüw.

19 Meáwan noicnoic ajlüy mon-yar andeac Teat Cristo monlüy tiüliüt Asia atepeayiw icon. At teatAquila, aton müm Priscila mintajnej, y meáwan monyar andeac TeatCristo leaw canchiüjow aniüngüw ne-jiw, xeyay andiümüw matepeayiwicon wüx minüt Teat Cristo. 20At ate-peayiw icon meáwan monyar andeacTeat Cristo leaw alningüy. At iconaitepeayiün nop alinop najneájan.

Page 305: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 CORINTIOS 16:21 302 1 CORINTIOS 16:2421 Nganüy xiquiay sarang aaga

ǘmbwüx poch cam naag xiwixnatepeay icon.

22 Sitiül aljane ngo mandiüm TeatCristo, ich maw ninguiün nómbanmamb tiül castigo. ¡Teat Cristo aliücnajen!

23 Miteatiiüts Jesucristo mam-beol icon tamtámban. 24 Xiquexeyay sandiüm icon, cos nóiquianteamandüjpiiüts Teat Cristo Jesús.Amén.

Page 306: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 CORINTIOS 1:1 303 2 CORINTIOS 1:16

Amb iwic nanderac arangwüx nawiig San Pablomüüch minipilan Teat

Cristo moncül tiül Corinto2ª CORINTIOSAtepeay

1Xique Pablo sajlüy miapóstol TeatJesucristo cos Teat Dios tayac xic.At alningüy michijquiaats Timoteoalnaquiiüb. Xique sarang aaga nawiigcam nüüch monyar andeac TeatCristo monlüy tiül cambaj Corinto.At aton süüch mamb manguiayiwmeáwan micual Teat Dios moncültiül iüt Acaya. 2 Sandiüm MiteatiiütsDios atMiteatiiüts Jesucristomüjchiwicon mimonajneajiw, at mejlüyiünnajneájan tiül imeajtsan.

Teat Pablo tamongoch xeyay3 Najneajay ajlüy Teat Dios,

miteat Miteatiiüts Jesucristo. Nejandiüm meáwan nipilan, at tanaámbteamüüch majneaj omeaatsaran.4 Nej üüch majneaj omeajtsaats wüxmeáwan naél amongochiiüts. Atquiajalndom icootsa aton müjchiiütsmajneaj omeajtsüw jangantanejteamamongoch naél. Cos atnejteambeol icoots Teat Dios, atnej al-ndom müjchiiüts majneaj omeajtsüwjangantanej aton. 5 Masey teama-mongochiiüts xeyay ngo majneajatnej tamongoch Teat Cristo, atquiajnej apmüüch majneaj omeajtsaatsxeyay. 6 Xicona samongochiün xeyaynaél cos atquiaj alndom nambeolanicon necamb wüx imongochiün naél.Tamongochasan xeyay naél alndomnasajan icon nguineay Teat Cristoalndom mawün icon wüx isoetiün.Cos Teat Dios teamambeol xicon,pares xicona aton alndomnambeolanicon meiücan wüx cuajantanejapmemongochiün atnej xiconasaiücan wüx leaw samongochiün.7 Xicona sajawan icona apmeiücanwüxmeáwan leaw apmemongochiün,

cos sajawan sitiül apmemongochiünngo majneaj atnej samongochiün,quiaj Teat Dios apmambeol icon atnejambeol xicon.

8 Xecojow xechijquiaw, nganüysanasaj icon menguiayiün nguineaytamongochasan tiül iüt Asia. Cosxeyay tamongochasan ngo majneajquiaj, langondom narangan nicua-jind, lanüjchiün ximeajtsan sanande-owan quiaj. 9 Lanapiüngan landoj,sanandeowan. Nganüy sajaw aagayaj tamongochasan niüng ngondomnapiüngan sanawan wüx xicónanquiaj. Naleaing nejay Teat Dios áagnepacüüch mondeow tawün xiconwüx. 10 Najneaj tarang Teat Dios costawün xicon wüx, tajlüy nandeowan;at nganüy tanaámb teamawün xiconwüx. Sajawan naleaing nej apmawünxicon wüx alinomb. 11 Naleaingnetam membeolan xicon metüniünmambeol xicon Teat Dios. Cos atquiajxeyay nipilan leaw atüniw ocueajTeat Dios mambeol xicon, apmüjchiwgracias Teat Dios cos nej xeyaytambeol xicon.

Pablo tequiy mamb andüy Corinto12 Xicona xeyay apac ximeajtsan

cos sayajcan tiül ximeajtsan sarangannajneaj tiül nipilan, sarangan áa-gan leaw andiüm Teat Dios; ngonawaijchan nejinguind, cuantemas teicona ngo nawaijchan icon. TeatDios teamambeol xicon narangan aagayaj, ngome xicónan quiaj alndomnarangan. 13 Xique sarang wüxnawiig áagan ngo maél leaw alndommeteowan mexoman imeajtsan wüx.Malüy naleaing apmexoman imeajt-san wüx meáwan leaw sarang wüxaaga nawiig cam. 14 Sapiüng iconalamejawan quiriw. Wüx aaga nütTeat Jesús apmandilil sandiüm ma-pac imeajtsan wüx xique; at sandiümmapac ximeaats wüx icona cos xiquetambeolas iconmeyariün andeac TeatCristo.

15 Cos tapiüngas atquiaj ipiünganwüx xique; pares tandiümas om-bas namong quiaj, nambeol iconamb ijmbüw. 16 Tapiüngas naw

Page 307: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 CORINTIOS 1:17 304 2 CORINTIOS 2:13

quiaj sanandüy tiül Macedonia,ndoj nawas Macedonia tapiüngassanandilil alinomb najaw icon ambijmbüw. Condom tapiüngas alndommembeolan xic namb sandüy tiül iütJudea. Nganüy naleaing ngondomnamb ombas najaw icon atnejtapiüngas. 17 Cuane ipiüngan, ¿jowwüx tapiüngas sanamb najaw icon,aag ayaj sapíüngan, lango narangleaw tapiüngasa? Ngwüy, naleaingsapiüng, cos ngo narang atnejarang jangantanej nipilan. Xiqueleawa lanapiüng sanarang, puesnetam narang, ngondom napíüngan.18 Teat Dios ajaw leaw sasaj iconngo napíüngan, naleaing sanarang.19 Xicona, xique, teat Silvano atteat Timoteo tasajasan icon wüxTeat Cristo, Micual Teat Dios. Nejmbójan marang leaw lamapiüng, ngomapíüngan. 20 Teat Cristo tarangmeáwan leaw lamapiüng Teat Dios,pares apiüngaats “Amén, aag ayajnaleaing” wüx arangaats casa TeatDios, cos najneaj lamarang TeatCristo. 21Nejay Teat Dios neech icootslembemoots nandand mandüjpiiütsTeat Cristo, cos nej nerriiüd icoots.22 Aton nej tayac tiül omeajtsaatsaagaNangaj Espíritu ocueaj Teat Dios,majlüy tiül omeajtsaats, majüiquichajlüyiiüts micual nej icoots.

23 Nganüy sanasaj icon neol ngonamb tiül cambaj Corinto najaw iconwüx aaga nüt tapiüngas. Teat Diosajaw ngo nawaiich. Naleaing ngonamb najaw icon cos ngo nandiümnalic icon xeyay. 24 Xicona langometam nasajan icon más wüx TeatCristo cos lamejawan wüx aag ayaj.Más naleaing, sandiüman nambeolanicon nüjchiün mapac imeajtsan.

21 Xique taton ngo nandilil najaw

icon, cos ngo nandiüm nüüch iconmamix imeajtsan alinomb. 2 Sitiülxique nüüch mamix imeajtsan, ¿puesjane apmeech mapac ximeaatsa?Nejinguind, cos icónan quiaj alndom

müüch mapac ximeaats. ¿Peronguineay alndom, ndot nüüch iconmamix imeajtsana? 3 Tarangasalinoic nawiig cos ngo nandiümmamix ximeaats wüx sanatüch niüngijlüyiün. Cos áagan icona alndommeajchiün mapac ximeaats; sajawngondom mapac imeajtsan sitiülxique amix ximeaats. 4 Xique xeyayngomajneaj ximeaats, tajiüntsas wüxtarangas aaga alinoic nawiig nüüchicon. Ngo narang aag ayaj nüüchmamix imeajtsan, naleaing tarangaspara mejawan nguineay sajiür iconlasta.

Pablo awün wüx omeaats leawtarang alinop

5 Naleaing sitiül aljane tiül iconatüüch mamix ximeaats, ngomexíquian quiaj, cos meáwan iconaaton tüüch mamix imeajtsan.Malüy naleaing meawarónan tamiximeajtsan. 6 Sapiüng ngocháyanaaga naél leaw icona teajchiünmamongoch aaga naxey quiaj, coslamamongoch xeyay. 7 Nganüynetam mewüniün wüx imeajtsanleaw tarang, netam membeolan,nganandot mamix omeaats nómban.8 Nganüy sasaj icon mejüiquichanalinomb ijiüran lasta. 9 Tarangasaaga nawiig nasaj icon wüx aagayaj cos tandiümas nambich najawsitiül icona naleaing apmeranganmeáwan leaw sasaj icon. 10 Sapiüngnajneaj mewüniün wüx imeajtsanleaw tarang aaga naxey quiaj, cosxique aton lanawün wüx ximeaats.Sitiül aleaic aliün majlüy netamnawün wüx ximeaats, Teat Cristoajaw sanarang para alndom nambeolicon. 11 Sitiül atquiaj apmarangaats,quiaj Satanás ngondom mayac icootswüx naél, cos lamajawaats nguineaymbójan arang.

Pablo ngo majneaj omeaats tiül cam-baj Troas

12Wüx tapeayiüs tiül cambaj Troas,Teat Dios tambeol xic xeyay nasajnipilan wüx Teat Cristo. 13 Peronaleaing xique ngomajneaj ximeaats,

Page 308: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 CORINTIOS 2:14 305 2 CORINTIOS 3:11cos ngonaxomquiaj teat Tito. Por aagayaj tasajasüw sanaw quiaj; tambastandüyiüs tiül iüt Macedonia.

Teamambeol xicon Teat Cristo14 Nganüy süüch gracias Teat

Dios, nej teamambeol xicon nasajanmeáwan nipilan nguineay Teat Cristotandeow mawün wüx asoetaran.Aaga süjndiün nandeacan quiaj,najen ajüy miünquiaj atnej ajüy noicnajmboc angan. 15 Xicona sajlüyiünatnej najmboc angan pom leaw TeatCristo teamayac müüch Teat Dios.Aaga najmboc angan quiaj, ajüic tiüljane laáw wüx asoetiw nejiw, at ajüicmasey tiül nipilan apndromombasüwtiül aaga xeyay ngo majneaj. 16 Janengo mayariw andeac Teat Cristo,wüx apmaximeaw aaga najmbocangan quiaj, ayajcüw ngo majneajcos apmambüw tiül aaga xeyay ngomajneaj. Pero monyar andeac TeatCristo, wüx aximeaw aaga najmbocangan quiaj, ayajcüw najneaj cosajawüwTeatDios apmapacüüchnejiwmapacüwmeáwan nüt. ¿Jane alndommarang aaga najiüt cama? Xiconaalndom, cos Teat Dios teamambeolxicon. 17 Pero ngo narangan atnejarangüw ajcüwa mondeac MipochTeat Dios mexomxomayej wüx.Xicona sandeacan naleaing, ngonawaijchan, cos Teat Dios tayac xiconwüx narangan aag ayaj, nej teamajawnaleaing aaga sandeacan quiaj, cosminipilan Teat Cristo xicon.

3Monrang minajiüt Teat Cristo

1 Jow nganüy, ¿cuane ipiüngana?¿Netam natüniün noic nawiigmapiüng jane xicon, mejawannguineay sarangana? ¿Ngwüye,netam najoyiün nawiig atnej ajoyiwaltiül, para alndom natüchiün niüngijlüyiüna? ¿Ngwüy netam natüniünicueajiün noic nawiig atnej arangüwaltiüla? 2 Ngwüy, ngo metam xiconalngün nawiig; cos áagan leawnetam xicon, aag ayaj icona. Coswüx nipilan ajawüw nguineay TeatDios tangowüüch imeajtsan wüx

taquiaachasan icon wüx MipochTeat Dios, quiaj alndom majawüwnguineay tarangasan najneaj tiülicona. 3 Nipilan alndom majawüwicon at icon nawiig imiün tiül owixTeat Cristo, tajamiünasan. Aag ayajngomenoic nanderac tarangüch naagtinta, at ngome wüx piedra; peroNangaj Espíritu ocueaj Teat Diosalmapac tarang wüx imeajtsan aagayaj.

4 Sajawan aag ayaj naleaing, TeatDios tambeol xicon ajcan teyariünandeac Teat Cristo. 5 Meáwanleaw sarangan ngome xicónan quiajsarangan, Teat Dios nembeol xiconnarangan meáwan. 6 Nej lamüüchxicon naxoman ximeajtsan nasajannipilan nguineay Teat Cristo awünwüx asoeteran. Jane ngo marangpalan meáwan leaw apiüng tiül aagapoch tüünd Moisés, nej apmamb tiülcastigo. Pero nganüy sasajan icon,aaga Nangaj Espíritu ocueaj Teat Diosüüch mapacaran meáwan nüt.

7 Cos aaga poch narangüch wüxpiedra tapiüng apmamb tiül castigomeáwan leaw ngo mandüüb leawapiüng. Wüx Moisés tüünd aaga pochquiaj, nipilan Israel ngondom ma-jawüw teombas nej cos xowüy lalitlit,condom aag ayaj tamong. 8 Sitiülxowüy lajneaj aaga poch quiaj, cuan-temas nganüy aaga nanderac leawNangaj Espíritu üüch, aag ayaj másnajneaj ajlüy. 9 Pues sitiül xowüy la-jneaj aaga poch tüünd Moisés, maseytarangüch majüiquich jane nejiw ap-mambüw tiül castigo, puesmás xeyaynajneaj arang nganüy Nangaj Es-píritu, cos nej apiüng nguineay al-ndom mawün asoetiiüts Teat Dios,lango mambaats tiül aaga xeyay ngomajneaj quiaj. 10 Cos aaga poch leawnomb tajlüy najneajay, aag ayaj tayacMoisés, nganüy lajüic atnej ngo ma-jneaj cos ngo matüch matnej leawlajlüy nganüy. 11 Sitiül aaga ajlüyayarangüch leaw tayacMoisés xeyayna-jneaj tajlüy, masey nganüy lamong,pues más xowüy lajneaj leaw tüüch

Page 309: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 CORINTIOS 3:12 306 2 CORINTIOS 4:11icoots Teat Cristo cos aag ayaj apma-jlüy meáwan nüt.

12 Xicona sajawan aag ayajnaleaing, pares ngo nimbolan nasajannipilan. 13Xicona ngo nexotayonwüxsandeacanMipoch Teat Dios, ngomatxicon Moisés, cos taxot teombas nejnaag noic püy nganandot majawüwnej nipilan israel nguineay teámbndroj alitlit teombas nej. 14 Ngomaxomüw omeajtsüw cos tanaámbnganüy camnadam omeajtsüw. Paresnganüy wüx ateowüw aaga ajlüyayMipoch Teat Dios, ngo majawüwcuane, cos atnej aliün teombasüwpüy. Néjan Teat Cristo alndommawün aag ayaj. 15 Pares nganüynipilan israel wüx apmateowüwaaga ajlüyay poch tüünd Moisés,ngo majawüw cuane wüx apiüng,cos atnej aleaic nexot nej oniüjcüw.16 Nganüy wüx aljane nejiw apmayarandeac Teat Cristo, quiaj apmaw aaganexot nej oniüjcüw quiaj. 17 AagaNangaj Espíritu ocueaj Teat Diosajlüy nóiquian maquiiüb Teat Cristo.Pares jangantanej leaw ajiür NangajEspíritu langometammayac omeaatswüx marang leaw apiüng tiül aagaajlüyay poch tüünd Moisés. 18 Icootsaleaw lamayariiüts andeac Teat Cristolango majiüraats alcuane mexotteombasaats; cos Nangaj Espírituüüch icoots majawaats nguineay TeatCristo xowüy lajneajay ajlüy. Quiajnütnǘtan teajlüyiiüts najneaj atnejajlüy nej.

41 Teat Dios tayac xicon najlüy-

iün wüx aaga najiüt teanarangancam. Nej ajiür xicon lasta, áagngo paxiüm xicueajiün. 2 Xiconango narangan nexotayon wüx nicua-jind; ngo narangan nicuajind müüchmonxing. At ngo nawaijchan, ngonambiülüjchiün andeac Teat Dios.Sandeacan áagan naleaing manguiaymeáwan nipilan. Wüx aag ayaj nip-ilan ajawüw, at Teat Dios teamajaw

xicon sandeacannaleaing, ngonawai-jchan. 3 Nganüy sitiül aljane ngomajaw nguineay ajlüy aaga NajneajNanderac wüx Teat Cristo, aag ayajngome cos ngondom majaw, perocos ngo mandiüm mayar andeac TeatCristo; por aag ayaj apmamb tiülcastigo. 4 Ajcüwa nipilan quiaj ngomandiümüw mayariw andeac TeatCristo, cosminatangüwnimeech leawajlüy wüx a iüt cam apal nejiwnganandot mayariw. Teat Cristo na-jneajay ajlüy; nej ajlüy atanej TeatDios. 5 Xicona sandeacan áagan wüxTeat Cristo; ngo nandeacan leawasarangan xicona para narangüchiüncasa. Sandeacan wüx áagan leawalamarang Miteatiiüts Jesucristo. Xi-cona sajlüyiün atnej mimos nej paraalndom nambeolan icon, cos sandiü-man Teat Jesús. 6 Teat Dios om-bas mapiüngmajlüy ranmasey áaganpojniün tajlüy. Pues nejay nganüylamüüch icoots maxomaats omeajt-saatsmajawaats nguineay ajneaj ajlüyTeat Dios wüx ajawaats Teat Cristoxeyay najneaj ajlüy.

Mayacaats omeajtsaats wüxmandüjpiiüts Teat Cristo

7 Masey xicona atnej nop xornarangüch iüt cos ngo nembeatiün,pero Teat Dios lamüüch xiconnandeacan leaw nembeat xeyay.Leaw sarangan, aag ayaj ocueaj TeatDios, ngome sarangánan xicona.8 Masey apalpal xicon nipilan cosajcüyiw majawüw xicon, pero TeatDios awün xicon wüx meáwan aaganaél quiaj. Nguiaj ngo najawancuane sanarangan, pero ngo mamixximeajtsan dedaámb. 9Masey ayambximbasan nipilan, naleaing Teat Diosngo macueat xicon. Masey awüjchiwxicon tiüt, ngo nandeowan. 10Xiconanguiajnguiaj laliüc nandeowan atnejtamongoch Teat Cristo; cos Teat Diosneech xicon namongochiün aag ayajmajüic Teat Cristo almapac, tenguialmambeol xicon. 11 Wǘxan saliünannapacan samongochiün xeyay, saya-jcan laliüc nandeowan, cos wüx Teat

Page 310: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 CORINTIOS 4:12 307 2 CORINTIOS 5:10Jesús sasajan nipilan. Samongochiünaag ayaj para majüic nguineay TeatJesús almapac, teamambeol xiconmasey aliün najiüran aaga cuerpoleaw apndrom ombas. 12 Xiconasamongochiün xeyay ngo majneaj,laliüc nandeowan; cos atquiajalndom nambeolan icon nasajan iconnguineay alndom mepacan meáwannüt.

13 Xicona lanayariün andeac TeatDios atnej apiüng tiül Mipoch Nejniüng apiüng: “Xique tayariüsandeac Teat Dios, nganüy alndomnandeac wüx”, maw. At xiconaaton sayariün andeac Teat Dios,pares nandeacan. 14 Cos sajawanTeat Dios nepacüüch alinomb TeatJesús, nejay apmepacüüch xiconaton, cos sanajlüyiün nóiquiannaquiüjpan Teat Jesús. Quiajapmaquiiüb icoots nóiquian andüyniüng ajlüy nej. 15 Pues meáwan leawsamongochiün, aag ayaj ajlüy paraalndom mejlüyiün más najneaj, coswüx Teat Dios ambeol xeyay nipilan,quiaj apmayajcüwmasajüwnajneajaylamarang, marangüw nej casa.

16 ¡Pares ngo paxiüm xicueajiün!Masey tenguial satangan, laǘmbsapacan; pero tiül ximeajtsansayajcan nütnǘtan xeyay sandiümannarangan minajiüt Teat Dios. 17 Cosleawa ngo majneaj amongochiiütsningüy wüx aaga iüt cam, aag ayajamóngan, ngome apmaíüc. Naleaingwüx aag ayaj apmarangüchiiüts casaxeyay ninguiün tiül cielo, ngo majiürümb. 18 Pues atquiaj apmajlüyiiüts,cos ngo mayacaats omeajtsaatswüx leaw axomaats majawaatsningüy wüx iüt cam; pero naleaingayacaats omeajtsaats wüx leaw altiülcielo, leaw ngondom maxomaatsmajawaats nganüy. Cos meáwan leawalmajlüy naxoram majaraw nganüy,aag ayaj apndrom ombas; pero leawngo maxoram majaraw, aag ayajapmajlüy meáwan nüt.

5Aniüngaats ninguiün tiül cielo

1 Ajawaats micuerpojaats ajlüyatnej nop iüm ningüy wüx iüt,ngome apmaíüc xeyay. Pero wüxapmandeowaats, quiaj micuerpojaatsapmajlüy jayats atnej nop jayatsiüm. Aag ayaj Teat Dios apmarang,ngome nipilan apmerang, langondrom ombas nómban cos tiül cieloalmajlüy. 2 Nganüy aiümaats, costeamamongochiiüts xeyay naél wüxaaga cuerpo cam. Pares xeyayandiümaats majiüraats aaga jayatscuerpo leaw apmüjndiiüts ninguiüntiül cielo. 3 Atquiaj ngome apma-jlüyiiüts ninguiün tiül cielo atnejmiotajcáatsan, apmajiüraats jayatsmicuerpojaats. 4 Pero nganüy wüxajlüyiiüts ningüy tiül micuerpojaatscam aiümaats cos amongochiiütsxeyay ngo majneaj. Pares xeyayandiümaats majlüyiiüts tiül jayatsmicuerpojaats leaw ngome apman-deow; más naleaing andiümaatsmangowüjchiiüts micuerpojaatsleaw apmandeow, para majiüraatsjayats micuerpojaats leaw ngomeapmandeow. 5Ajawaats apmajiüraatsjayats micuerpojaats tiül cielo. Aagayaj ajawaats, cos nej lamüüchicoots majiüraats Nangaj Espíritu tiülomeajtsaats.

6 Ajawaats wüx ajlüyiiüts tiülmicuerpojaats cam ningüy wüx iüt,miünquiaj ajlüyiiüts niüng ajlüyTeat Dios, cos nganaw majlüyiiütstiül cielo niüng ajlüy nej. 7 Aagayaj ajawaats naleaing cos ayariiütsandeac Teat Cristo, masey ngomeaxomaats majawaats. 8 Apacomeajtsaats cos ajawaats más najneajsitiül apmacueatiiüts aaga cuerpocam para mambaats tiül cielo niüngajlüy Teat Dios. 9 Pares netammarangaats atnej andiüm Teat Dios,masey aliünaats ningüy, tengwüylapeayiiüts tiül cielo. 10 Cos meáwanicoots netam matüchiiüts teombasTeat Cristo manguiayiiüts nguineaytarangaats, sitiül tarangaats najneaj

Page 311: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 CORINTIOS 5:11 308 2 CORINTIOS 6:5tengwüy tarangaats ngomajneaj wüxaliün mapacaats. Quiaj apmüjndiiütsleaw nej andiüm müüch icoots.

Teat Dios lajneaj majaw icoots11 Cos lanajawan nguineay Teat

Dios apmajaw wüx asoeteran, paresxicona sasajan nipilan mayariwandeac Teat Cristo. Teat Dios ajawnguineay sarangan. Malüy iconaaton mejawan nguineay sarangan.12 Xicona ngo metam narangannawiigmenguiayiün jane xicon cuanesarangan, cos lamejawan nguineaysarangan. Nganüy sasajan icon ichleaam imeajtsan nguineay sarangan,para mejiüran cuane apmesajanajcüwa nipilan monrangrangüyteombas nipilan, ngo metam nejiwleaw altiül omeaatsaran. 13 Sitiülajüic xicona nechachasan, aag ayajcos sandiüman narangan xeyaynajiüt ocueaj Teat Dios. Tengwüysitiül ajüic saxoman ximeajtsan wüxcuajantanej, aag ayaj cos sandiümannambeolan icon. 14 Xicona sandiü-man narangan áagan andiüm TeatCristo, cos nej xeyay ajiür icootslasta. Sajawan nej tandeow ingowandeow meáwan nipilan; pares ajüicatnej meáwan icoots tandeowaatsnóiquian maquiüjpaats. 15 Naleaingnej tandeow ingow andeowaats,pares jane apmayar nej andeacapmapac meáwan nüt niüng ajlüyTeat Dios; pero naleaing langondommarangüw leaw andiümüw. Netammarangüw leaw andiüm Teat Cristo,áag tandeow ingow andeowaats, ytapac alinomb. 16 Xicona nganüyngondom nateotsan wüx ombasalinop atnej arangüw altiül, maseynomb atquiaj tateotsasan wüx ombasTeat Cristo, nganüy ngo naranganatquiaj. 17 Pares sitiül aljane ajlüynóiquian maquiiüb Teat Cristo, puesnej lajlüy atnej jayats wijquiam; langomapiüng tiül omeaats atnej tapiüngnomb, cos nej jayats ajlüy, lamialinoic.

18 Meáwan aag ayaj Teat Diosnerang, cos nganüy lajneaj omeaats,

lango majcüy majaw icoots, cos TeatCristo tiün mandeow mangüy asoeti-iüts. At tasaj xicon namban nasajannipilan mandilileaw mayambüw nej,cos nej lango majcüy majaw nejiw.19 Teat Dios tajneaj majaw nipilancos Teat Cristo tiün mangüy asoetnipilan, pares nej nganüy langoleaam omeaats wüx asoetiiüts. Nejtasaj xicon namban nasajan meáwannipilan nganüy lajneaj majaw nejiwwüx apmayambüw nej. 20 Naleaingtasaj xicon Teat Cristo nambannasajan nipilan, napiüngan leawapiüng nej. Xeyay sasajan icon wüxminüt Teat Cristo, netammendilileanmeyamban Teat Dios. 21 Teat Cristomasey ngo majiür nicuajind nisoet,condom tajlüy atnej tajiür nisoet,cos Teat Dios tacanchich wüx ombasnej meáwan asoetiiüts. Atquiajtarang para majlüyiiüts najneaj atnejandiüm Teat Dios. Aag ayaj tajlüycos Teat Cristo tandeow mangüyasoetiiüts.

61 Xicona sarangan najiüt ocueaj

Teat Dios nüjchiün iconmenguiayiün,pares sasajan icon nde mecueatiün,nde ndrom imeajtsan leaw najneajaylamüüch icon Teat Dios. 2 Cos tiülMipoch Teat Dios apiüng:Wüx tatüch a nüt tanguiayiüs indea-

can;wüx tatüch a nüt meriowan wüx

isoetiün, quiaj tambeolasicon, aw.

Nganüy lamatüch aaga nüt wüx TeatDios andiümmambeol icon; lamatücha nüt mawaran wüx asoeteran.

3 Xicona ngo narangan nicuajindngo majneaj, para maxomüwnguineay mandeacüw ngo majneajwüx aaga najiüt sarangan ocueajTeat Dios. 4 Meáwan leaw sarangan,sarangan najneaj, majüic xiconanerangasan minajiüt Teat Dios.Ajüic aag ayaj naleaing, cos saiücanwüx samongochiün ngo majneaj,wüx ngo najiüran nicuajind, atwüx sajlüyiün wüx naél. 5 Nguiajsajwüchiün, nguiaj sajmeliün tiül

Page 312: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 CORINTIOS 6:6 309 2 CORINTIOS 7:4

manchiüc, nguiaj sajlüyiün tiülnadam moncüy, nguiaj xeyay ümbsapacan cos xeyay najiüt sarangan,nguiaj ngo nameayiün, nguiajsaiündan lop wüx ngo majlüy. 6 Ajüicsarangan minajiüt Teat Dios cossarangan palǘyan najneaj. Saxomanximeajtsan wüx cuajantanej, saiücanwüx leaw arang jangantanej nipilan,sambeolan jangantanej, saranganleaw andiüm Nangaj Espíritu, yxeyay sandiüman nop alinop. 7 Atwüx sasajan nipilan wüx Teat Cristosandeacan naleaing, ngo nawaijchan.Meáwan leaw alndom narangan, aagayaj cos Teat Dios ambeol xicon,üüch xicon najiüran xengochayonjane apmajngot amb wüx xeacanat wüx xequiambiün. 8 Nguiajsarangüchiün casa, nguiaj ngonarangüchiün casa; nguiaj anderacwüx ximbasan ngo majneaj, nguiajanderac najneaj; nguiaj anderacxicona newaiichasan, pero xiconasandeacan leaw naleaing. 9 Nguiajsajlüyiün atnej ngo nembeatiün;nguiaj sajlüyiün atnej nembeatasan.Nguiaj laliüc nandeowan, perotapacasan. Nguiaj xeyay sayacüchiünwüx naél, pero ngo nandeowan.10 Nguiaj amix ximeajtsan, nguiajxeyay apac ximeajtsan. Masey ngonajiüran nicuajind, naleaing süjchiünxeyay nipilan majiürüw leaw TeatDios üüch nejiw. Masey ajüic ngonajiüran nicuajind ningüy, naleaingalnajiüran meáwan leaw almajlüy.

11 Xecojow xechijquiaw monlüytiül cambaj Corinto, xicona lanasajanicon meáwan leaw alwüx ximeajtsancos sajiüran icon lasta. 12 Puesxicona najneaj ximeajtsan najawanicon, pero icona ngo mendiümanmejawan xicon. 13 Sanasaj icon atnejnateataran asajmicual nej: Ijiüran xiclasta atnej sajiür icon lasta.

Teat Dios acül tiül omeajtsaats14 Nde mejlüyiün wüx yugo

mequiüjpan jangantanej leaw ngomayar andeac Teat Cristo, cos ngomarangüw atnej irangan. ¿Nguineay

alndom nop nerang najneaj majlüymaquiiüb nop nerang ngo majneaja?¿Nguineay alndom a ran maquiiübpojniün nóiquian? 15 At, ¿nguineayalndom majlüy Teat Cristo nóiquianmaquiiüb nimeeche? ¿Nguineayalndom nop neyar andeac TeatCristo majlüy nóiquian maquiiüb nopleaw ngo mayar andeac Teat Cristo?16 ¿Nguineay alndommacül Teat Diosnóiquian maquiiüb niüng ajlüyiwnarangüch dios? Cos aaga Teat Diosalmapac ajlüy tiül omeajtsaats. Aagayaj apiüng Teat Dios tiül Mipoch nej:Sanacül tiül omeajtsüw, sanaquiüjpüw;xique Midiosüw nejiw,nejiw apmajlüyiw xecambaj.17 Pares Teat Dios tapiüng aton:Iriowan niüng ajlüy nipilan ngo

marang xic casa, icueatiün;nómban nde merangan ngo majneaj.Quiaj xique sanaquiiüb icon;18 sanajlüy Miteatiün,icona apmejlüyiün xecual, aw Teat

Dios nerang meáwan cuajan-tanej.

71 Xecojow xechijquiaw, laman-

guiayiiüts nguineay Teat Dioslamapiüng apmarang; pares netammacueatiiüts arangaats meáwan ngomajneaj, masey leaw icóotsan quiajandiümaats marangaats, tengwüyleaw omalaats andiüm mayac icootswüx. Netam marangaats najneajatnej andiüm Teat Dios, müjchiiütsomeajtsaats.

Pablo apac omeaats cos arangüw na-jneaj alinomb

2 Xeyay sandiüm mejiüran xiconlasta, cos xicona nejinguind ngonarangan ngo majneaj wüx ombas;nejinguind ngo nüjchiün macueatandüüb Teat Cristo; nejinguindngo nawaijchan nawüniün ocueajalcuane. 3 Ngo nasaj icon aag ayajpara nayac isoetiün, cos lanasaj iconxique xeyay sajiür icon lasta. Niquemandeowaats, niquemapacaats, peroajlüyiiüts nóiquian. 4 Xique sajaw

Page 313: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 CORINTIOS 7:5 310 2 CORINTIOS 8:4apmerangan najneaj atnej lanasajicon. Aton xeyay apac ximeaats wüxicona, xeyay ajneaj ximeaats, maseysamongochiün xeyay ngo majneaj.

5 Naleaing, nde wüx tapeayasanningüy tiül iüt Macedonia ngondomnaxojtan. Xeyay samongochiünngo majneaj, ajlüy xeyay moncüy.Tiül ximeajtsan ximbolan xeyay cosngo najawan nguineay apmajlüy.6 Naleaing Teat Dios, áag neech ma-jneaj omeaats jane namix omeaats,tüüchmajneaj ximeajtsan, cos tapeayniüng sajlüyiün michijquiaats Tito.7 Pues ngome áagan wüx apeay aTito najneaj ximeajtsan, nganüy costapiüng nguineay teajchiün majneajomeaats nej aton wüx tapeay niüngijlüyiün. Tasaj xicon nguineaytendiüman mejawan xic alinomb,nguineay amix imeajtsan wüx leawaterangan. Wüx tapiüng nguineayijiüran xic lasta, quiaj más xeyaytapac ximeaats.

8 Masey tüjchiüs icon mamiximeajtsan wüx aaga nawiig tarangas,nganüy lajneaj ximeaats wüx icona.Masey tamix ximeaats quiriw wüxtarangas aaga nawiig, cos tajawaswüx aag ayaj apmamix imeajtsanacas nüt. 9 Nganüy apac ximeaatsngome por aaga amix imeajtsan,pero cos tamix imeajtsan wüx leaadimeajtsan cuane terangan. Quiajterangan leaw andiüm Teat Dios.Pares aaga nawiig tarangas tambeolicon. 10 Wüx amix omeajtsaats atnejandiüm Teat Dios, aag ayaj üüchmandiümaatsmacueatiiüts arangaatsngo majneaj; atquiaj alndom mawünicoots wüx asoetiiüts Teat Dios. Peromasey amix omeaats jangantanejleawa ngo mandüüb Teat Cristoaag ayaj andüy wüx ayac nejiw tiülcastigo. 11 Nganüy ajüic teranganleaw andiüm Teat Dios, cos tamiximeajtsan wüx aaga naél tejiüran. Atalndom mejawan leaw ixoman wüxnganüy, cos nejay Teat Dios tüüchicon membeolan xic, tüüch iconmejcüyiün, at mermbolan; condomtendiüman mejawan xic alinomb.Quiaj aton tendiüman meajchiün

mamongoch ngo majneaj aaga naxeynerang a nisoet quiaj. Wüx aagayaj ajüic ngo mequiüjpan wüx leawtarang. 12Wüx tarangas aaga alinoicnawiig nüüch icon, ngome tarangaswǘxan nej aaga naxey nequiiübingow mimüm nej, aton ngomewüx nej aaga naxey najnot mintajnej. Naleaing tarangas aaga nawiignüjchiün leaam imeajtsan wüx leawandiüm Teat Dios; at sandiümannajüiquichan nguineay sajiüran iconlasta.

13 Xeyay tajneaj ximeajtsannanguiayiün nguineay irangan. Attapac ximeajtsan wüx tanguiayasannguineay teat Tito xeyay tapacomeaats cos icona teajchiün majneajomeaats. 14 Xique tasajas teat Titonguineay irangan najneaj, paresnganüy ngo naxing nicuajind, costerangan atnej tapiüngas. Meáwanleaw tasajas icon wüx tajlüyiüsniüng ijlüyiün, aag ayaj naleaingngo nawaiich. At leaw tasajas teatTito wüx icona, aag ayaj naleaing.15 Pues teat Tito xeyay ajiür iconlasta wüx leaad omeaats nguineayterangan, cos tengochiün najneajwüx tapeay quiaj, terangan casa.Tajüic tendiüman merangan meáwanleaw tapiüng merangan. 16 Nganüyxeyay apac ximeaats cos najneajterangan, ngo nachiw ximeaats wüxicona.

8Apac omeajtsüw tayacüw tomiün

1 Xecojow xechijquiaw, nganüysanasaj icon nguineay ambeol nejiwTeat Dios ajcüw noicnoic ajlüy mon-yar andeac Teat Cristo moncanchiüntiül iüt Macedonia. 2 Cos maseyteamamongochiw xeyay naél, at ngomajiürüw nicuajind, pero xeyay apacomeajtsüw, tayacüw leaw alndommayacüw. 3 Xique tajawas naleaingtayacüw leaw alndom mayacüw,ngome aleaw wüx tayacüw, tayacüwmás xeyay. 4 Tasajüw xicon sitiülalndom nüjchiün mambeolüw leawngo majiür tiül ajcüw minipilan Teat

Page 314: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 CORINTIOS 8:5 311 2 CORINTIOS 8:21Cristo. 5 Pues ngome áagan ayajtarangüw, naleaing tarangüw alwüxleaw ngo nateotsan apmarangüw.Cos ombas müjchiw omeajtsüwTeat Dios, condom tapiüngüw nejiwapmarangüw leawa sandiüman, cosaag ayaj andiüm Teat Dios. 6 Parestasajas teat Tito najneaj mambmajawicon para alndom mendondochiünmeyacan leaw apmeajchiün, cosninguinüt nej najlüy wüx maxaingaaga tomiün tiül icona. 7 Sajawanicona tenguial ijntsopiün wüxmeáwan cuajantanej: Ijntsopiünwüx iyariün andeac Teat Cristo;at ijntsopiün wüx mesajan nipilanwüx Teat Cristo; aton ijntsopiünwüx leaw nipilan alndom majawüwwüx cuajantanej; ijntsopiün wüxindiüman merangan leaw andiümTeat Dios; aton ijntsopiün wüxmejiüran xicon lasta. Pares nganüysandiüman aton mejntsopiün wüxmeyacan leaw apmeyacan.

8Xique ngo napiüng netammeran-gan aag ayaj, pero sasaj icon paramenguiayiün nguineay arangüw al-tiül. Aag ayaj sasaj icon nguineay al-ndom mejüiquichan naleaing ijiüranlasta nipilan. 9 Icona lamejawannguineay lamambeol icoots Miteati-iüts Jesucristo. Masey nej neneaymeáwan leaw almajlüy tiül cielo,tacueat meáwan aag ayaj para mam-beol icoots. Nganüy cos nej tarangaag ayaj, pares icootsa apmajlüyiiütstiül cielo alinoic nüt.

10Nganüy sandiüm nasaj icon wüxaaga leaw iyacan membeolan nipilanleaw ngo majiür. Sapiüng najneajmernguialeatayon meyacan aag ayaj,cos nde namong neat tapots meyacantomiün cos icona xeyay tendiümanmerangan. 11 Najneaj sitiül apmen-dondochiün aag ayaj, pero naleaingirangan nde ajneaj imeajtsan atnejterangan ninguinüt. Nganüy iranganatnej, indondochiün najen meyacanleaw alndommeyacan. 12 Sitiül aljaneandiüm mayac, ich mayac leaw alma-jiür, masey quiripite, cos Teat Dios

ajneaj majaw; nej ngo matün ocueajaljane mayac xeyay sitiül ngo majiür.

13 Ngome samb wüx aag ayaj paramajiürüw xeyay ajcüw leaw ap-membeolan, nganüy icona mecüliünngo mejiüran leaw netam icon.14 Naleaing sandiüm mejlüyiünatotow. Pero cos icona almejiüran,pares alndom meajchiün leaw netamwüx nüt nejiw ngo majiürüw. Maseyalinoic nüt nejiw sitiül apmajiürüw,quiaj alndom müjchiw mambeolüwicon wüx nüt ngo mejiüran. Atquiajapmejlüyiün atotow. 15 Ich leaamimeajtsan nguineay apiüng tiülMipoch Teat Dios, cos apiüng: “Leawnexaing xeyay ngome apmenawocueaj, at leaw nexaing napateayapmatüch ocueaj majiür meáwanleaw netam”, aw.

Teat Tito y ajcüw monbeol nej16 Süüch gracias Teat Dios cos

nej tayac wüx omeaats teat Titomandiüm mamb mambeol icon atnejtarangas. 17 Cos nej andiüm marangleaw tasajas; at nejáyan quiaj xeyayandiüm; pares nganüy apmamb ma-jaw icon.

18 Sanüjchiün mamb maquiiübteat Tito nop teat naxey naw tiülicootsa leaw ajaraw najneaj arangnguiajantanej niüng ajlüy noicnoicajlüy minipilan Teat Cristo. Nejamb nguiajantanej mandeac wüxnguineay lamawün asoetiiüts TeatCristo. 19 Ngome áagan ayaj, coslamarriüjtüw nej monyar andeacTeat Cristo mambeol xicon tiültiiüd naquiüjpan mamb najoyiünleaw sanajoyiün nayacan. Aag ayajsarangan cos sandiüman narangancasa Teat Dios, at para majüicicona naleaing wüx imeajtsaniyacan leaw ijchan. 20 Atquiajsarangan, nganandot majlüy aljanemandeacndeac ngo majneaj wüxaaga najiüt sarangan, cos sajlüyiünwüx aaga xeyay tomiün leawanajmel. 21 Sandiüman narangannajneaj, ngome áagan wüx Teat Diosteamajaw, naleaing meáwan nipilan

Page 315: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 CORINTIOS 8:22 312 2 CORINTIOS 9:13aton netam mambichaw majawüwsarangan najneaj wüx aag ayaj.

22 At sanüjchiün maquiüjpüwmamb alinop mihermanojaats. Lana-jawan meáwan leaw sasajan marang,apmarang najneaj. At nganüy xeyayandiüm mamb majaw icon, cos ajawnguineay imeajtsan. 23 Pues sitiülaljane apmatün manguiay jane nejteat Tito, isajan nop saquiiüb, nejnembeol xic wüx sambeol icon.Nganüy alijpüw quiaj, tarriiüd nejiwnoicnoic ajlüy minipilan Teat Cristocos nejiw aton xeyay arangüw casaTeat Cristo. 24 Nganüy ijüiquichanicona naleaing irangan casa, para al-ndom manguiayiw meáwan noicnoicajlüy monyar andeac Teat Cristo; atnetam majüic naleaing icona irangannajneaj atnej lanapiüngan wüx icona.

9Leaw najmel müjndiw monyar an-

deac Teat Cristo1 Pues wüx aaga tomiün leaw

teameyacan membeolan monyarandeac Teat Cristo, ngo metamnarang wüx nawiig alinomb nasajicon. 2 Cos lanajaw icona aliünwüx imeajtsan indiüman meyacan.Wüx aag ayaj apac ximeaats nasajüwnipilan tiül iüt Macedonia nguineayicona tiül iüt Acaya tendiümanmeyacan tomiün nde tajneat.Pares xeyay monyar andeac TeatCristo andiümüw müjchiw aton,cos lamanguiayiw nguineay iconaindiüman mepalüchiün meyacannajen. 3 Nganüy sanüüch mambüwajcüw ayaj, mambüw masajüw iconalinomb mernguialeatayon wüx aagayaj, cos ngo nandiüm manderacndeacmbeayxic cos lanasajannipilannguineay lamerangan icona. 4 Jondotapmambüw acas monaw Macedoniamaquiüjpüw xic wüx sanamb najawicon, ndoj apmajawüw icona nganawmembichan meyacan aaga tomiün,quiaj sanaxinguian xeyay, cuantemasicona. Cos lanandeacndeacanxeyay wüx icona nguineay tenguial

meyacan aaga tomiün. 5 Parestapiüngas sanüjchiw mamb ajcüwahermanos quiaj, mambüw ombasquiriw masajüw icon meyacan leawlamepiüngan apmeajchiün. Quiajapmejüiquichan naleaing irangannde ajmiüc imalan imeajtsan, ngomecos sasajan icon.

6 Ich leaam imeajtsan, leaw nepiürxeyay apmaxaing xeyay; nganüy leawnapateay apiür, napateay apmax-aing. 7Meawarónan ich mayac leawalamapiüng tiül omeaats mayac, ngomapiüng wüx; at nde mapiüng netammayac, cos Teat Dios andiüm meya-can nde apac imeajtsan. 8 Teat Diosalndommüüch icon cuajantanej leawnetam mejiüran. Atquiaj alndommejiüran leaw netam para alndommermbeolayon leaw ngo majiür. Atapmajlüy leaw netam para mermbe-olayon wüx meáwan najneaj najiüt.9 Pues atanquiaj apiüng tiül MipochTeat Dios, cos apiüng:Teat Dios apac omeaats majaw leaw

ngo majiür, üüch leaw netam,ngo masap owix.

Nej arang palan, ngo majiür ümb.10 Teat Dios neyac osaab leawnapiürüch, at neyac meáwannüeteran leaw netam; nejay ap-müüch mexeyay icueajiün leawijiüran. Quiaj apmejiüran leawnetam para membeolan jangantanejleaw ngo majiür. 11 Nej apmüüchicon mejiüran cuajantanej, paramembeolan jangantanej aton. Coswüx atquiaj imbeolan, xeyay nipilanapmüjchiw gracias Teat Dios wüxsanüjchiün nejiw leawa tenguialmeajchiün. 12 Wüx aaga leawijchan quiaj, aag ayaj ngome áaganmembeolan monyar andeac TeatCristo leaw ngo majiürüw, perowüx aag ayaj apmayajcüw ambeolnejiw Teat Dios, apmüjchiw gracias.13Wüx aaga leaw ijchan quiaj, ajcüwanipilan leaw ngomajiür apmarangüwcasa Teat Dios, cos por aag ayajijüiquichan irangan atnej apiüngTeat Cristo. Apmarangüw casa Teat

Page 316: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 CORINTIOS 9:14 313 2 CORINTIOS 10:17Dios cos icona xeyay temembeolan;at aton tembeolan pálwüx nipilan.14 Nejiw apmatüniw ocueaj Teat Diosmambeol icon, apmajiürüw iconlasta xeyay, cos Teat Dios lamayacmimonajneaj nej tiül imeajtsan.15 Netam mapiüngaats najneajayarang Teat Dios cos nej tüüchmiün micual nej Teat Cristo. Aagayaj lamong wüx ajneaj, ngondommapiüngaats nguitow ajneaj.

10Pablo apac wüx aaga najiüt arang

1 Nganüy xique Pablo satünicueajiün nde ajneaj ximeaats, atnejTeat Cristo tasaj nipilan. Altiülapiüngüw, wüx xique sajlüy niüngijlüyiün xeyay ajneaj sandeac, perowüx sarang nawiig nasaj icon,ajüic atnej napatas. 2 Pues xiquesasaj icon meyacan wüx imeajtsanmerangan najneaj, cos ngo nandiümnalic icon wüx sanapeay niüngijlüyiün. Naleaing sanarang sapatnajawüw ajcüwa leawa monpiüngxicona sarangan atnej jangantanejnipilan leaw ngo mandüüb TeatCristo. 3 Masey sajlüyiün ningüywüx iüt atnej meáwan nipilan,naleaing meáwan leaw sarangan ngonarangan atnej arang nipilan leawngo mandüüb Teat Cristo. 4 Puesxicona satsojon naquiüjpan nimeechcos ambeol xicon Teat Dios. Ngomexicónan quiaj satsojon, pares alndomnajntsopiünwüx, ngondommajntsopwüx xicona nimeech. 5 Teat Diosambeol xicon nangochiün ombeayleaw ngo mayar andeac Teat Cristo;at ambeol najntsopiün wüx janenepiüng nej más xeyay ajaw, atleaw nepiüng ngo maleaing leawlamapiüng Teat Dios. Aton ambeolxicon nüjchiün nipilan maxomüwomeajtsüw marangüw leaw andiümTeat Cristo. 6 Sandiüman ombasnajawan sitiül icona apmeranganmeáwan najneaj, condom quiajalndom nalic jane ngo marangnajneaj.

7 Icona netam membichan me-jawan nguineay irangan inopnopon.Cos sitiül aljane apiüng tiül omeaatsocueaj nej Teat Cristo, ich leaamomeaats xicona aton ocueaj TeatCristo xicon. 8 Masey ajüic atnejsarangrangüy quiripite wüx sasajicon, aag ayaj cos sajlüy wüx icon.Naleaing ngo naxing, cos TeatDios neech xicon nambeolan iconmepacan wüx áag andüjpiiüts, ngonandiüm nandarriich icon. 9 Ngonandiüm mepiüngan xique sarangaaga nawiig cam nambolooch icon.10 Naleaing altiül apiüngüw xiquenapatas, ngo najiür lasta wüx sarangwüx nawiig; pero wüx sajlüy niüngijlüyiün xiquiay, ajüic atnej ngonajiür sapac, atnej ngo naxomximeaats nandeac. 11 Leaw nepiüngatquiaj, ich majaw leaw sarang wüxnawiig atnej sanarang aton wüxsanajlüyiün niüng ijlüyiün.

12 Xicona ngo najlüyiün tiülajcüwamonrangǘyan casa, apiüngüwnajneajay arangüw. Ninguiaj ajüicnechachiw, cos mbójan ajawayejnguineay najneaj arang nop alinoptíülan nejiw. 13 Pero xicona ngonelomboochayon wüx nayacan wüxleaw sarangan, sarangan aleaw wüxasaj xiconTeat Dios. Pares tatüchasanniüng ijlüyiün. 14Xicona ngo nambannajmeliün leaw niüng Teat Dios ngomapiüng. Pares alndom nasajan icon,cos xicona ombas namban niüngijlüyiün nasajan icon wüx Teat Cristonguineay tandeow mawün asoetiiüts.15 Xicona ngo nelomboochayon wüxleaw lamarang alinop wüx minajiütTeat Dios. Pero sandiüman mepacanwüx leaw andiüm Teat Dios, cosatquiaj alndom membeolan xicnamb nguiajantanej, 16 nandeacannguineay alndom maw wüx asoetiwnipilan leaw acül miünquiaj necambniüng ijlüyiün. Cos ngo nandiümnajmeliün niüng alinop lamarangnajiüt, nerangrangayon wüx leawanej lamarang.

17 Pares sitiül aljane nind mandeac

Page 317: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 CORINTIOS 10:18 314 2 CORINTIOS 11:16nguineay arang, nde mandeac leawarang nej, ich mandeac leaw arangTeat Dios. 18 Cos leaw arangrangüywüx leaw arang nej, aag ayaj nicua-jind ngo membeat; pero sitiül TeatDios najneajmajaw leaw arang aljane,aag ayaj nembeat.

11Pablo andeac wüx leaw monpíüngan

apóstoles nejiw1 Malüy meiündan wüx leaw

sanapiüng, cos sanasaj icon quiriwatnej andeac nop chach. Netammeiündan, nde mejcüyiün. 2 Xiquexeyay ajiünts ximeaats wüx imbasan,atnej Teat Dios ajiünts omeaats wüximbasan. Cos xique lanasaj iconapmecüliün nóiquian mequiüjpanTeat Cristo, atnej nop nüx nayam-büch, awün nej miteat nej, apmacülnóiquian maquiiüb minench nej.3 Nganüy ngo majneaj ximeaats,ndot aljane lamawaiich icon ngomendüjpiün Teat Cristo con imea-jtsan, atnej tanomb Eva ngo mayarandeac Teat Dios, cos tawaiich nejndiüc. 4 Icona aton wüx aljane ambniüng ijlüyiün, masey mandeac wüxTeat Jesús pálwüx ngomatnej sasajanicon; tengwüy wüx aljane apmasajicon meajndiün alinoic espíritungo matnej aaga Nangaj Espírituocueaj Teat Dios leaw teajndiün wüxtasajasan icon; tengwüy wüx aljaneapmamb maquiaach icon pálwüx ngomatnej taquiaachasan icon wüx TeatCristo nguineay awün asoetiiüts, peronaleaing icona temeyariün meáwanaag ayaj. 5 Xique sapiüng nejiwajcüwa monwaiich monpiüng xeyaynetamüw, aag ayaj ngo maleaing cosxique ngome chingüy xic. 6 Notsquiaj naleaing ngo nendeac najneajayngo matnej andeac altiül. Masey, coslamejawan nguineay saxom ximeaatsnaquiaach icon.

7 ¿Cuane ipiüngan, jow wüxtarangas najiüt quiaj para naxomombeat süet, aag ayaj ngo majneajtarangas cos ngo nayar icueajiün

nicuajind wüx tasajas icon nguineaylamawün icon wüx Teat Cristo?Ngwüy niquimas, aag ayaj ngomengo majneaj, cos aag ayaj tarangaspara nambeol icon meyariün andeacTeat Cristo. 8 Xique tayariüs tomiünocueaj palpálwüx noicnoic ajlüyminipilan Teat Cristo, cos atquiajalndom naquiaach icon. 9 Wüxtajlüyiüs ninguiaj niüng ijlüyiünmasey xeyay ngo najiür leaw tetamxic, nejinguind icon ngo natün ocueajmambeol xic. Cos wüx alcuane tetamxic tambeolüw xic minipilan TeatCristo monaw Macedonia. Pues wüxmeáwan aag ayaj taiündas wüx, ngonasaj icon nicuajind. At aton nganüyngome sanasaj icon membeolan xic.10 Teat Cristo ajaw meáwan leawsandeac ngo nawaiich, pares ngonacueat nasaj meáwan nipilan tiül iütAcaya, xique ngometamnangüyaran.11 ¿Neol tapiüngas sarang atquiaja,cos ngo najiür icon lasta? Ngwüyniquimas, Teat Dios ajaw sajiür iconlasta xeyay.

12 Xique tanaámb sanarangatnej tenguial narang, cos atquiajngome apmajiürüw andeacüwajcüwa monpíüngan apóstoles nejiw,aton ngondom mapiüngüw nejiwarangüw atnej sarangan. 13 Nejiwngome naleaing apóstoles nejiw,cos awaijchaw, arangǘwan at nejiwapóstoles ocueaj Teat Cristo. 14 Ngometam mbayameron wüx aag ayaj,cos aaga minatangüw nimeechnenüt Satanás alndom mawaiichmejüiquichay atanej nop ángel ocueajTeat Dios. 15 Pares nejinguindngo metam mbayameron wüx aagayaj, cos mimonrang najiüt Satanásalndom majüiquichaw arangüw atnejmonrang najneaj. Naleaing wüxǘmbwüx nüt, quiaj apmaxomüw leawnetam nejiw.

Pablo tamongoch xeyay cos apóstolnej

16 Nganüy sanasaj icon alinomb,pero nejinguind nde mapiüng xiquenechachiüs wüx leaw sanandeac.

Page 318: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 CORINTIOS 11:17 315 2 CORINTIOS 11:33Cos sitiül aljane apiüng nechachiüs,masey ich mapiüng, pero ichmanguiay leaw sanapiüng majüicxique aton alndom nerangrangüy,masey quiriw. 17 Nganüy leawsanapiüng aag ayaj ngome leawasaj xic Teat Dios; sanapiüng atnejnechachiüs cos sanerangrangüy.18 Cos almajlüy xeyay leaw tear-angrangayej wüx leaw arangüw, ataxique aton sanerangrangüy wüxleaw sarang. 19 Icona ipiünganxeyay ixoman imeajtsan, pares apacimeajtsan menguiayiün andeac leawnechach. 20 Wüx nejiw asajüw iconmerangan leaw andiümüw nejiw,icona terangan. At wüx tandiümüwmambichaw leaw ijiüran, iconateajchiün. Wüx tandiümüw mawai-jchaw icon, teyariün andeacüw. Atsitiül arangrangayej, ngo mepiüngannicuajind. Masey apmaleambüwicon, icona ngo mejcüyiün. 21Maseysaxing nasaj icon timbasan, peroximbol narang atnej nejiw arangüw.

Nejiw arangrangayej wüx leawtarangüw. Pues ata xique nganüysanerangrangüy wüx leaw tarangas,masey apmajüic teanandeac atnejnechachiüs. 22 Pues sitiül nejiwhebreos nejiw, ¿jow xique, ngomehebreo xic? Sitiül nipilan israelnejiw, ¿jow xique, ngome nipilanisrael xic? Sitiül nejiw monaw tiülacualaats teat Abraham, ¿jow xique,ngome nawas tiül acualaats teatAbraham atona? 23 Sitiül nejiwapiüngüw monrang najiüt ocueajTeat Cristo nejiw, nganüy xiquenajntsop wüx sarang, masey atnejnechachiüs sandeac. Xeyay najiütlanarang, ngomatnej nejiw. Najntsopwüx sajwüch, najntsop wüx sajmeltiül manchiüc, najntsop wüx ajlüynandeow. 24 Nipilan israel tawüjchiwxic acoquiaw awüjchiw, nimiowgajpoquey (39) tawüjchiw noicnoic.25 Arojmbüw tajwüchiüs naag xiül.Alinoic tajlosas. Arojmbüw ajlüynandeow tiül ndec wüx tajmbaja nadam müx. Alinoic tajlüyiüs

pinawan nadam ndec noic nüt noicongwiiüts. 26 Xeyay tambas tiültiiüd namb nguiajantanej. Nguiajtajlüy nandeow tiül lam. Nguiajtajlüy mambiy xic need. Nguiajtajlüy mambiyaw xic micual xeíüt.Nguiaj tajlüy mambiy xic pálwüxnipilan ngome israel. Nguiajtajlüy nandeow tiül alinoic cambaj.Nguiaj tajlüy nandeow tiül wajchiüc.Nguiaj tajlüy nandeow tiül ndec.Nguiaj tajlüy mambiyaw xic leawmonpíüngan ayariw andeac TeatDios. 27 Nguiajnguiaj xeyay laǘmbsapac cos xeyay najiüt sarang. Nguiajngo nameay, nguiaj saíünd lop, nguiajsaíünd yow, nguiaj ngo net cos ngomajlüy, nguiaj ambiy xic naquind,nguiaj ngo najiür sapix.

28 Aliün majlüy xeyay alndomnapiüng, pero leaw xeyay amb wüxximeaats meáwan nüt, aag ayajnguineay teajlüyiw noicnoic ajlüyminipilan Teat Cristo. 29 Sitiülaljane ngo majiür apac, tengwüy ngomayac omeaats wüx mandüüb TeatCristo, xique ngo majneaj ximeaatsnanguiay. At sitiül aljane ayacwüx alinop marang ngo majneaj,xique aton xeyay sajcüy wüx aagayaj. 30 Más najneaj nerangrangüywüx leaw arang Teat Dios, aag ayajleaw ngondom narang xiquiáyanquiaj. 31 Teat Dios, miteat MiteatiiütsJesucristo, aaga almajlüy meáwannüt, nej ajaw naleaing meáwanleawa lanapiüng quiaj, ngo nawaiich.32 At aton wüx tajlüyiüs tiül cambajDamasco, aaga natang nenajiütocueaj aaga rey Aretas tapiüngmajiürjiürüch niüng ajmeleran.Tajiüraran a cambaj masapüw xic.33 Pero tajwanas samb tiül noicventana tiül muro leaw ayey nej tiüt acambaj. Samb tiül noic nadam nchep,quiaj tawas wüx.

12Teat Dios tüüch nej majaw atnej

maǘm

Page 319: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 CORINTIOS 12:1 316 2 CORINTIOS 12:151 Ngo metam nerangrangüy cos

ngo naxom wüx nicuajind. Naleaingsanapiüng nguineay tüjndiüs najawatnej saǘm, at nguineay tasaj xic TeatDios. 2 Sajaw nop naxey leaw andüübTeat Cristo, lamajiür gajpopeic (14)neat taquiiüb nej mamb Teat Diosmatüch tiül amb arej cielo. Ngonajaw sitiül tajiür micuerpo nej tiülcielo, tengwüy ngomajiür, néjan TeatDios ajaw. 3 Xique sajaw naleaingaaga naxey quiaj taquiiüb nej mambTeat Dios andüy tiül cielo, perongo najaw sitiül tajiür micuerponej tiül cielo, tengwüy ngo majiür,áagan Teat Dios ajaw. 4 Quiaj tiülcielo tanguiay xeyay nanderac leawnaleaing, ngondom mapiüng wüxnguineay amb leaw tanguiay, cosaag ayaj nejinguind nipilan ngomüünd mandeac wüx. 5 Pero leawtajaw tiül cielo aaga naxey, xiquewüx aag ayaj alndom nerangrangüy.Pero wüx leaw sarang xique nganüyngo metam nandeacndeac wüx.Sanandeac wüx áagan leaw tambeolxic wüx Teat Dios, cos ngondomnarang nicuajind xiquiáyan quiaj.6 Sitiül nandiüm nerangrangüy,aag ayaj ngome nechachiüs, cosnaleaing meáwan leaw sanapiüng.Pero ngo nandiüm nandeac wüx aagayaj, nganandot mayacüw wüx leawsarang, at leaw sandeac, cos ngonandiüm malombüw xic nipilan.

7 Nganandot nerangrangüy wüxleaw tüüch xic najaw Teat Dios,pares taxom xic noic necoy, atnejsayaag altiül sats. Aag ayaj tüüchxic minatangüw nimeech nenütSatanás para mambiy xic, müüchmecoy nayaag. 8 Pues wüx aag ayaj,arojmbüw tasajas Teat Dios sitiülalndom mawün aag ayaj wüx ximbas.9 Pero Teat Dios tasaj xic: “Ich mapacimeaats cos ijaw sandiüm ic. Wüxique ngondom merang nicuajind,quiaj xique alndom najüiquich leawalndom narang”, aj xic. Paresapac ximeaats masey langondomnarang nicuajind, cos quiaj apmajüic

meáwan leaw sarang ngome xiquesarang, Teat Cristo nerang. 10 Por aagayaj apac ximeaats wüx samongochngo majneaj wüx sandüüb TeatCristo, masey wüx sayaag langondomnarang nicuajind, masey wüx aljaneasaj xic ngo majneaj, masey ngonajiür leaw sapiüng netam, maseywüx ajlüy moncüy, masey wüx sajlüytiül naél. Pares wüx lango najawnguineay sanarang, quiaj ambeol xicTeat Dios narang cuajantanej.

Xeyay amb wüx omeaats teat Pablowüx minipilan Teat Cristo tiül Corinto

11 Lanarang at xic nop chach,cos lasarangrangüy wüx nguineaytarangas najneaj, pero tarangasaag ayaj cos icona teyacan xic wüxnandeac. Icona netam mendeacanwüx xique nguineay tambeol xicTeat Dios narang najneaj. Maseyajüic ngo nembeat nicuajind, peroajcüwa monpíüngan apóstoles nejiwngome más nembeatiw. 12 Tajüicxique naleaing apóstol xic, cos wüxtajlüyiüs niüng ijlüyiün tarangasxeyay najiüt ocueaj Teat Dios, ngonacueat. At tarangas xeyay ateócany tarangas cuajantanej leaw ngomeaag ajaraw. 13 Xique tambeolas iconatanej tambeolas minipilan TeatCristo nguiajantanej, pero naleaingngo natün icueajiün nicuajind, ngomatnej tarangas nguiajantanej. Ajcanngo natüntün icueajiün nicuajind,aag ayaj ngo majneaj tarangas.Iwüniün wüx imeajtsan aaga ngomajneaj tarangas quiaj.

Teat Pablo apiüng apmamb majawnejiw amb iwear

14 Nganüy lanapiüng amb arojm-büw sanamb najaw icon. Naleaingngo natün membeolan xic, cos ngonamb wüx leaw ijiüran, samb wüxicona. Cos nop nacualaran ngomenej netam müüch miteat nej cua-jantanej; nateataran netam mambeolmicual nej. 15 Xique apac ximeaatsmasey sanüüch icon meáwan leawsajiür, at masey sanembichay sapacwüx imbasan para alndom metangan

Page 320: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 CORINTIOS 12:16 317 2 CORINTIOS 13:7wüx Teat Cristo. Masey ajüic ngomejiüran xic lasta nicuajind, xiquexeyay sandiüm icon.

16Masey xique ngo nayar icueajiünnicuajind, pero altiül apmapiüngüwxique xeyay sayambyamb nguineayalndom nawaiich icon. 17 ¿Jow, wüxtüjchiüs mamb niüng ijlüyiün aljane,tatüniw icueajiün leaw ijiürana, ma-joyiw müjchiw xique? ¡Ngwüy, ngonarang! 18 Pues wüx tasajas teatTito mamb niüng ijlüyiün, tüjchiüsmamb alinop aton maquiiüb mamb.Ngomatüniw icueajiün nicuajind, costeat Tito aton apiüng tiül omeaatsatnej sapiüng, aton arang atnej xiquesarang.

19 ¿Ngwüy icona ipiüngan xiconasandeacan atquiaja para mewüniünwüx imeajtsan leawa tarangasana?Ngwüy, cos Teat Dios ajaw leawsandeacan, aag ayaj cos sandüjpiünTeat Cristo. Meáwan leawa sandea-can, aag ayaj alndom müüch iconmejiüran ipacan wüx indüjpiün TeatCristo. 20 Ximbol, jondot wüx sana-peay niüng ijlüyiün sanaxom iconngome teamerangan atnej sandiüm;at icona ngome apmexoman xic atnejindiüman. Cos ximbol naxom iconmajlüy mondeacndeac tiül icona,tengwüy indiüman leaw ocueajalinop, tengwüy ijcüyiün, tengwüynerrejchiün, tengwüy nerndeacayonwüx imbasan ngo majneaj, tengwüynerndeacndeacayon, tengwüy ner-lomboochayon, tengwüy ngo mejlüy-iün nóiquian. 21 Ximbol aton, jondotwüx sanamb niüng ijlüyiün alinomb,Xeteat Dios apmüüch xic naxing wüxleaw irangan. Nots quiaj najiüntswüx ajcüw leaw tanaámb arangüwngo majneaj, cos nganaw leaamomeajtsüw cuane teamarangüw,nganaw macueatiw. Altiül monxeyngo macueatiw ajiürüw minajtajüwnejiw, aton montaj ngo macueatiwajiürüwminaxeyiw nejiw, at tanaámbteamarangüw ngo majneaj leawandiümüw.

13Ndójwüx apaj ocueajiw

1 Pues nganüy amb arojmbüwsanamb niüng ijlüyiün. Ich leaamimeajtsan, wüx ajlüy alcuane ma-jaraw, netam ijpüw tengwüy arojpüwmonjaw mapiüngüw nguineay tajlüy.2 Cos atnej lanasaj icon ninguinüt,nganüy sanasaj icon alinomb atanejtasajas icon wüx xiün quiaj ambijmbüw. Wǘxan nganaw napeayniüng ijlüyiün sandiüm nasajüw leawtealeámban arangüw ngo majneaj,at meáwan icona, sitiül tapeayiüsniüng ijlüyiün alinomb, langomesanajiür lasta leaw tealeámban arangngo majneaj. 3 Atquiaj sanarang,cos indiüman mejawan sitiül TeatCristo naleaing teamasaj xic nguineaynetam narang. Nej lamajüiquichmejawan nguineay alndom marangcuajantanej tiül icona. 4 NaleaingTeat Cristo tajüic atnej ngondommarang nicuajind wüx tajmel wüxcruz mandeow, pero nganüy lapac,cos Teat Dios tapacüüch nej alinomb.Ata xique aton masey ajüic atnejngondom narang nicuajind, atnejtajüic wüx Teat Cristo wüx tandeow.Cos xique nganüy teanarang atnejtarang Teat Cristo, pares wüxsanapeay niüng ijlüyiün, quiajapmajüic Teat Dios neech xic najawwüx cuajantanej wüx icona.

5 Pues icónan quiaj netam meyaj-can sitiül naleaing lameyariün andeacTeat Cristo. ¿Ngwüy ngo meyajcana,Teat Cristo ajlüy tiül icona? Tengwüysitiül altiül ngo mandüüb TeatCristo, quiaj naleaing ngo majlüytiül icon Teat Cristo. 6 Malüymejawan xicona ngo nawaijchan,cos naleaing xicona miapóstol TeatCristo xicon. 7 Satüniün mambeolicon Teat Dios nganandot meranganngo majneaj. Atquiaj satüniüncos sandiüman icon, ngome cossandiüman najüiquichan nguineaytarangasan najneaj najiüt tiül icona.Más najneaj, irangan leaw najneajmasey altiül apiüngüw ngo narangan

Page 321: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 CORINTIOS 13:8 318 2 CORINTIOS 13:14leawa netam narangan tiül icona.8 Xicona ngo nandiüman narangannicuajind leaw ngo mambeol nipilanmandüjpiw Teat Cristo, ngo nandiü-man napalan nejinguind. 9 Xiconaapac ximeajtsan wüx ngo metamnapaj icueajiün cos teamerangannajneaj. Tanaámb teanasajan TeatDios mambeol icon merangan másnajneaj. 10Pares tarangas aaga nawiigcam wüx nganaw napeay niüngijlüyiün, cos ngo nandiüm nalic iconwüx sanapeay quiaj, masey alndomnalic icon cos apóstol xic. Sandiümnambeol icon metangan wüx MipochTeat Dios; ngonandiümnüüchmamiximeajtsan, nasarriich icon.

Ndójwüx atepeay11 Ndójwüx sasaj icon xecojow

xechijquiaw, lasamb. Ich mapacimeajtsan irangan najneaj atnejlanasaj icon, ermbeolayon nop alinoppara alndom mejlüyiün nóiquian;nde merneocayon imbasan. Quiajapmajlüy tiül icon Teat Dios, aaganeech icon monajneaj, merjiürayonlasta. 12 Itepeayiün nop alinop cosijlüyiün nóiquian wüx Teat Cristo.Tamtámban ijlüyiün. 13 Meáwanminipilan Teat Cristo leaw alningüyatepeayiw icon.

14 Sandiüm mambeol icon Teat Je-sucristo, majiür icon lasta Teat Dios,tanaámb majlüy nóiquian mequiüj-pan aaga Nangaj Espíritu ocueaj TeatDios. Amén.

Page 322: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

GÁLATAS 1:1 319 GÁLATAS 1:20

Noic nanderac tarang wüxnawiig San Pablo müüchminipilan Teat Cristomoncül tiül Galacia

GÁLATASPablo atepeay nejiw

1 Xique Pablo nop apóstol, ngomeayac xic nipilan, at ngome nipilantarriiüd xic. Teat Jesucristo nejaytarriiüd xic, at miteatiiüts Teat Diostarriiüd xic aton. Nej tapacüüchTeat Cristo tiül mondeow. 2 Xiquenaquiüjpüw ajcüw mondüüb TeatCristo leaw aliw ningüy, satepeayiünicon noicnoic ajlüy minipilan TeatCristo tiül iüt Galacia. 3 Tanaámbich mambeol icon Miteatiiüts Dios atTeat Jesucristo müüch icon mejiüranmonajneaj. 4 Cos Teat Jesucristotiün mandeow mawün asoetiiüts,ngo mapiüng wüx nicuajind, tarangatnej andiümMiteatiiüts Dios alndommawün icoots wüx tiül aaga ngomajneaj najlüy nganüy nüt cam.5 Teat Dios netam masoic najneajayarang meáwan nüt. ¡Amén!

Ngo majlüy alinoic najneaj nanderacalndom mawün asoeteran

6 Xeyay mbayajos wüx sanguiaynguineay icona najen teamecueatiünTeat Dios, aaga nepaj icon mexomanaaga monajneaj arang Teat Cristo.Nganüy tenguial meyariün mipochpálwüx nipilan, ngo matnej aaga na-jneaj nanderac wüx Teat Cristo. 7Ngomajlüy alinoic najneaj nanderac wüxTeat Cristo. Naleaing aljane lamitsojimalan, andiümüw mambiülüjchiwleaw tapiüng Teat Cristo nguineayalndom mawaran wüx asoeteran.8 Sitiül aljane maquiaach icon alinoicngo matnej lanaquiajchiün icon wüxaaga najneaj nanderac wüx TeatCristo, aaga nipilan quiaj ich mayacnej tiül aaga xeyay ngo majneaj TeatDios; masey sitiül ndot xicona, maseynop ángel imiün tiül cielo. 9 Atnej

nomb tasajas icon wüx aag ayaj,nganüy sandilil nasaj icon alinomb:Sitiül aljane teamandiüm maquiaachicon pálwüx poch wüx aaga najneajnanderacwüxTeat Cristo, ngomatnejlamenguiayiün, ¡ich mayac tiül aagaxeyay ngo majneaj Teat Dios!

10 Jow nganüy, ¿jane sayamb mon-ajneaj wüx ombas? ¿Nipilan, ngwüyTeat Diosa? ¿Ngwüy ajüic sayambnguineay majneaj majawüw xic nip-ilana? Cos sitiül aliün narang leawandiüm nipilan ngondom narang mi-najiüt Teat Cristo.

Pablo tüünd majlüy nop apóstol11 Xecojow xechijquiaw, xique

sandiüm menguiayiün aaga najneajnanderac wüx Teat Cristo leawa xicsaquiaach, aag ayaj ngome nipilantaxom omeaats mandeac. 12 Ngonayar ocueaj nipilan, aton ngomaquiaach xic aljane; nejay TeatJesucristo tüüch xic najaw.

13 Icona lamenguiayiün nguineaysarang nombwüx saquiüjpüw nipilanjudío, nguineay tayambas ombasüwmondüüb Teat Cristo, at tandarri-ichasüw. 14 Xique tajntsopiüs wüxsandüy tiül nipilan judío, ngo mat-nej saquiüjpüw, cos xeyay tandiümasnarang leaw tarangüw xexejchiün.15Naleaing Teat Dios tarriiüd xic wüxnganaw wijquian; xeyay tajiür xiclasta, pares tayamb xic, 16 müüchxic najaw Teat Cristo. Atquiaj al-ndom nandeac wüx nej nasaj wüxnipilan ngome judío. Wüx ndojaag ayaj ngo namb najaw nejinguind.17 Ngome tambas Jerusalén najawüwajcüw ombas marangüw apóstoles;tambas sandüy tiül iüt Arabia; con-dom tandilileas sandüy tiül cambajDamasco alinomb.

18 Condom wüx laǘmb aroombneat, quiaj tambas sandüy Jerusalénnajaw a Teat Pedro, tacüliüs anaaggajpacoic (15) nüt. 19 Naleaing ngonaxom najaw altegüy apóstoles; áa-gan Jacobo michiig Teat Jesús taxo-mas. 20Naleaing sasaj icon, Teat Dios

Page 323: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

GÁLATAS 1:21 320 GÁLATAS 2:13ajawmeáwan aaga poch teanasaj iconcam, aag ayaj naleaing.

21 Condom tambas tiül iüt Siria attiül iüt Cilicia. 22 Pero nganaw ma-jawüw jane xic ajcüw noicnoic ajlüyminipilan Teat Cristo monlüy tiülJudea. 23Nejiw tanguiayiw teombeaymiün nipilan, tanderac: “Aaga naxeyleawnomb xowüy tayamb ombasaats,nganüy tenguial maquiaach nipilanwüxmipoch Teat Cristo, masey nombxowüy tandiüm masarriich icoots”,awüw. 24 Condom xeyay tapac omea-jtsüw majawüw leaw Teat Dios lama-rangwüx xique, tapiüngüwnajneajaylamarang Teat Dios.

2Altigüy apóstoles ajneájan majawüw

leaw arang a Pablo1 Ndoj, wüx laǘmb gajpopeic

(14) neat, quiaj tandilileas sandüyJerusalén alinomb saquiiüb teat Bern-abé; at teat Tito aton salnaquiüjpan.2 Xique tambas, cos Teat Dios tüüchxic najaw netam namb. Condom tiülJerusalén, wüx tajlüyasan xicónanquiaj naquiüjpan monajiüt tiülminipilan Teat Cristo, quiaj tapotsnasajüw nguineay saquiaach wüxaaga najneaj nanderac wüx TeatCristo tiül nipilan ngome judío. Xiquetarangas aag ayaj cos ngo nandiümmapiürang ngo metam meáwanleaw lanarang, at leaw teanarangnganüy. 3 Naleaing, masey teat Titoaag alnaquiiüb ningüy, nipilan griegonej, ngomapiüngüwwüx sitiül netammarangüch wüx ombas nej aagacircuncisión. 4 Pero nganüy ajcüwaleaw ngome naleaing andüjpiwTeat Cristo axotayej ajmeliw tiülicoots. Tajmeliw mandacüwiwnguineay ajlüyiiüts nóiquian wüxTeat Cristo, cos andiümüw mayacüwicoots alinomb wüx meáwan leawnipilan judío ajlüyay marangüw.5 Naleaing xicona ngo mbiüjlanonwüx narangan leaw apiüngüw maseynoic ores, cos sandiüman mejiürantiül imeajtsan leawa naleaing wüx

aaga najneaj nanderac wüx TeatCristo.

6 Leawa natangtang monjiür najiüttiül minipilan Teat Cristo, nicuajindjayats ngo masajüw xic nguineay ne-tam narang. Xique ngo napiüng wüxjane nejiw cos Teat Dios ngomarriiüdjane netam ajlüy, jane ngwüy. 7Nejiwíünan mapiüngüw Teat Dios lamüüchxic aaga najiüt quiaj, para naquiaachnipilan ngome judío nguineay al-ndom mawüw wüx asoetiw. Aagayaj atnej najiüt tüünd teat Pedromasaj wüx nipilan judío. 8 Cos ne-jay Teat Dios neech mamb teat Pedromaquiaach nipilan judío, aton nejayTeat Dios tüüch xic namb naquiaachnipilan ngome judío.

9 Ndoj ajcüwa montangtangmonajiüt tiül minipilan Teat Cristo,ajcüwa teat Jacobo, teat Pedro, atateat Juan, tapiüngüw naleaing TeatDios lamüüch xic narang aaga najiütquiaj; ndoj tesapasayon xiwixannaquiüjpanüw, xique naquiiüb ateat Bernabé. Tarangasan aag ayajnajüiquichan sajiüran monajneaj.Quiaj tapiüngüw najneaj nambannarangan najiüt tiül nipilan ngomejudío; pero nejiw apmarangüw najiüttiül nipilan judío. 10 At tasajüw xiconleaam ximeajtsan wüx nipilan leawngo majiür; pero xique meáwan aagayaj ngo nacueat narang.

Pablo apaj ocueaj teat Pedro tiül An-tioquía

11 Naleaing noic nüt wüx teatPedro tamb tiül cambaj Antioquía,quiaj tasajas teombas nguineayarang, cos tarang leaw ngo metammarang. 12 Cos nej tet aweaag nipilanngome judío wüx nganaw mapeaynejinguind imiün niüng ajlüy teatJacobo. Condom wüx lapeayiw,quiaj tacueat üet maquiüjpüw,cos imbol majawüw nej ajcüwanipilan monpiüng netam majlüycircuncidado meáwan minipilan TeatCristo. 13 Altegüy minipilan TeatCristo tiül nipilan judío tarangüwatnej arang teat Pedro. Ata teat

Page 324: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

GÁLATAS 2:14 321 GÁLATAS 3:7Bernabé tandüübwüx aton, tarangüwaaga ayaj masey ajawüw nguineaynetam marangüw. 14 Wüx tajawaslamarangüw pálwüx ngome atnejaquiaach aaga najneaj nanderac wüxTeat Cristo, quiaj tapots nasaj a teatPedro niüng ajlüyeran: “Sitiül iquemasey nipilan judío ic, pero temerangatnej nop nipilan ngome judío, ¿neoltesajüw nipilan ngome judío netammarangüw atnej arangüw nipilanjudío?” saj.

Atotow alndommawaats wüx asoeti-iüts por Teat Cristo

15 Xicona wijquiatason nipilanjudío xicon, ngome nawasan tiül pál-wüx nipilan monrang ngo majneaj.16 Pero nganüy ajawaats nejinguindngondom maw asoet nej ajcanarang leaw apiüng aaga poch tüündMoisés. Ajcǘwanmonyar andeac TeatJesucristo apmawüw wüx asoetiw.Ata xicona aton lanayariün andeacTeat Jesucristo, pares alndom majawicoots Teat Dios ngomajiüraats nisoetajcan ayariiüts andeac Teat Cristo,ngome ajcan sarangan leaw apiüngtiül aaga poch tüünd Moisés.

17 Nganüy sitiül xicona maseyjudío xicon, sayamban aton nguineayalndomnajlüyiün najneaj naquiüjpanTeat Dios por leaw tarang TeatCristo; quiaj ajüic xicona sajiürannisoet aton. ¿Wüx aag ayaj alndommapiürang Teat Cristo ayac icootswüx nisoete? ¡Ngwüy ngo matquiaj!18 Cos sitiül tapiüngas ngo metamnarang leaw apiüng aaga poch tüündMoisés, condom tandilileas narangaag ayaj alinomb, quiaj lanajiürsasoet. 19 Cos xique sayaag tajlüyiüsatnej tüüch xic nandeow aaga pochtüünd Moisés, cos apiüng netamnandeow por sasoet. Nganüy langometam xic aag ayaj, cos sayaaglamapacüüch xic Teat Dios nguineayalndom narang leaw andiüm nej.20 Nganüy xique sajlüy atnej laxiünwüx sandeow nóiquian naquiiüb TeatCristo wüx tamb wüx cruz. Aaganganüy cam ngome xique salnapac,

cos Teat Cristo almapac tiül ximeaats.Leaw sarang nganüy ngo narang leawsandíüman xique, cos sayar andeacMicual Teat Dios. Nej tandiüm xicxeyay, tiün nejáyan quiaj mandeowingow sandeow. 21 ¿Nguineayalndom napiüng ngo metam xic aaganajneajay lamarang Teat Diosa? Cossitiül aljane alndom majlüy najneajmaquiiüb Teat Dios ajcan arang leawapiüng tiül aaga poch tüünd Moisés,quiaj ajüic andeówan Teat Cristo,atnej ngo metam.

3¿Ngün alwüx ambeat, aaga poch

tüünd Moisésa, ngwüy mipoch TeatCristo?

1 ¡Nguitow merchachiün monawGalacia! ¿Jane netsoj imalanmecueatiün mendüjpiün leawalamenguiayiüna? Cos leawa lamen-guiayiün aag ayaj naleaing. Xiconatasajasan icon naleaing nguineayTeat Jesucristo tamb wüx cruz.2 Nganüy sandiüm mesajan xic wüxaag ayaj. ¿Teyariün Nangaj Espírituocueaj Teat Dios ajcan iranganleaw apiüng tiül aaga poch tüündMoisésa? ¿Ngwüy, ajcan teyariünleaw inguiayiün wüx Teat Cristo?3 ¿Neol terchachiüna? Cos wüxtemelichan indüjpiün Teat Cristo,quiaj teajndiün Nangaj Espíritumambeol icon. ¿Nguineay tendilileanalinomb mendüyiün wüx meranganleaw alndommerangan icona? 4Ajüicatnej ngo mambeol icon nicuajindmeáwan leawa temongochiün.¡Ngwüy, ngome por ngana miüntemongochiün aag ayaj! 5 Wüx TeatDios üüch icon Nangaj Miespíritu nej,at wüx arang ateócan tiül icona, ¿nejarang aag ayaj ajcan irangan leawapiüng tiül aaga poch tüünd Moisésa,ngwüy arang ajcan iyariün leawalamenguiayiün wüx Teat Cristo?

6 Atquiaj teat Abraham tayar an-deac Teat Dios, quiaj Teat Dios tajneajmajawnej. 7Nganüy icona netamme-jawan leaw naleaing ayariw andeac

Page 325: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

GÁLATAS 3:8 322 GÁLATAS 3:21Teat Dios, ajcüw ayaj atnej acualaatsteat Abraham. 8TiülMipochTeat Dioslamapiüng tanomb nguineay TeatDios apmawün wüx asoetiw nipilanngome judío leaw apmayariw nej an-deac. Áag Teat Dios tasaj a teatAbraham tanombwüx aaga najneajaynanderac, tapiüng: “Meáwan nipi-lan wüx iüt apmajlüyiw najneaj sitiülapmayariw sandeac atnej ique teyarsandeac”, aw. 9 Atquiaj meáwanleawapmayariwandeacTeatDios, na-jneajay apmajlüyiw maquiüjpüw teatAbraham cos nej aton tayar andeacTeat Dios.

10 Leaw nepiüng alndom maw wüxasoet nej cos arang leaw apiüng tiülaaga poch tüünd Moisés, aag ayaj ap-mamongoch xeyay ngo majneaj. CosMipoch Teat Dios apiüng: “Apmambtiül castigo jane ngo marang palanatnej apiüng tiül aaga poch tüündMoisés”. 11 Cos naleaing nejinguindngondom majneaj majaw Teat Diosajcan arang leaw apiüng minawiigMoisés, cos Mipoch Teat Dios apiüng:“Jane ayac omeaats wüx Teat Diosapmapacmeáwannüt cos lamayar nejandeac”. 12 Aaga poch tüünd Moisésngo mapiüng netam mayacüch wüxomeaatsaran. Apiüng: “Leaw arangpalan, nej apmapac majlüy najneajcos arang palan”.

13 Teat Cristo lamawün icoots tiülaaga ngo majneaj atnej apiüng tiülminawiig Moisés, cos apiüng netammamongochiiüts aagangomajneaj aj-can ngo marangaats palan. Cos TeatCristo tamongoch meáwan ngo ma-jneaj ingow amongochiiüts, alndommawün icoots wüx asoetiiüts. Cosapiüng tiül Mipoch Teat Dios: “Leawnajntsop arang ngo majneaj aag ayajapmamb wüx cruz”. 14 Atquiaj tajlüyalndommayariw nipilan ngome judíoaagamonajneaj leawaTeat Dios tüüchteat Abraham. At apmüjndiiüts Nan-gaj Miespíritu nej leaw Teat Dioslamapiüng apmüjndiiüts ajcan ayari-iüts andeac Teat Cristo.

Mipoch Moisés y leaw Teat Dios

lamapiüng apmüüch15 Xecojow xechijquiaw, sanasaj

icon menguiayiün wüx leaw nipilanalndom marang. Wüx alngünnipilan mayac mipoch nej mapiüngapmarang alcuane, nejinguindngondommapiüng ngo membeat aagayaj, tengwüy mapiüng mayac wüxalquiriw. 16 Teat Abraham tasoic, nejapmüünd leaw Teat Dios lamapiüngapmüüch nej at micual nej. Nej ngomasoic andüy wüx meáwan micualnej, pares tasoic: “Micual”, ajow.Aag ayaj andeac wüx nop, aag ayajTeat Cristo. 17Nganüy atcüy sapiüng:Wüx Teat Dios tasaj Abraham leawapmüüch nej, nganaw majlüy aagapoch tüünd Moisés. Aaga pochquiaj tajlüy wüx lamajiür piquiwacoic miow nimiow gajpowüw (430)neat. Aaga poch tüünd Moisés quiaj,ngondom mangowüüch leaw TeatDios lamapiüng apmarang. 18 Cossitiül aaga leaw apmaxomüw alinoicnüt apmaxoram wüx arangüch leawapiüng tiül aaga poch tüünd Moisés,quiaj ajüic ngomembeat leaw tapiüngTeat Dios apmüüch. Pero TeatDios tapiüng apmüüch, ǘüchan teatAbraham aag ayaj.

19 Jow nganüy, ¿neol tajlüy aagapoch tayac Moisésa? Aag ayaj tajmelmajüiquich arangüch nisoet. TeatDios tüüch ángeles mandeacüw aagapoch quiaj manguiay Moisés, con-dom Moisés tajlüy wüx masaj nipilanjudío. Aaga poch tüünd Moisés quiajtetam leaw apeay aaga nacualaranleaw lamapiüng Teat Dios apmüüchmiün. 20Wüx Teat Dios tayac mipochnej masaj a Abraham leaw apmüüch,nejay tarang, ngo metam mambeo-laran, ngo matnej wüx tüüch poch aMoisés.

¿Neol tajlüy aaga poch tüündMoisésa?

21 ¿Jow nganüy ngo majlüyiwnóiquian aaga poch tüünd Moisésamaquiiüb leaw Teat Dios tasaj aAbraham apmüüche? Ngwüy ngo

Page 326: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

GÁLATAS 3:22 323 GÁLATAS 4:12matquiaj, cos sitiül aaga poch tayacMoisés alndom mawün asoeteran,quiaj naleaing alndom majneajajlüyiiüts teombas Teat Dios wüxarangaats palan leaw apiüng. 22 Coslamapiüng tiül Mipoch Teat Diosmeáwan nipilan ajlüyiw tiül nisoet.Atquiaj ajlüy alndom müjndiw leawapmayar andeac Teat Jesucristo aagaleaw Teat Dios lamapiüng apmüüch.

23Wüxnganawmapeay Teat Cristo,aaga poch tüünd aMoisés tapal icootsatnej ajpal tiül manchiüc aljane,cos netam macüliiüts mapeay TeatCristo mayacaats omeajtsaats wüxnej. 24Aaga poch tüünd Moisés tajlüyatnej nop new nine. Cos tajiür icoots,tambeol icoots dedacasap; tiünmacueat wüx tapeay Teat Cristo, cosalndom majlüyiiüts najneaj teombasTeat Dios sitiül ayariiüts andeac TeatCristo. 25 Nganüy cos lapeay TeatCristo, lango membeat aaga pochtayac Moisés, aaga atnej new nine.

26 Nganüy meáwan icootsamicual icoots Teat Dios icoots cosayariiüts andeac Teat Cristo Jesús.27 Meáwan icona leaw lameyariünyow mejüiquichan ijlüyiün nóiquianwüx Teat Cristo, nganüy ijlüyiünnoic nej imeajtsan mequiüjpan TeatCristo. 28 Nganüy lango metammepiüngan jane nipilan judío, janenipilan ngome judío, jane najonnipilan marang najiüt, jane nangüy-eran minajiüt nej, jane monxey, janemontaj; cosmeáwan icootsa nóiquianajlüyiiüts, atowtowiiüts ajlüyiiütswüx Teat Cristo. 29 Pero sitiülicona ocueaj icon Teat Cristo, átanijlüyiün micual icon teat Abraham,quiaj apmeajndiün leaw Teat Dioslamapiüng apmüüch.

41 At aton sasaj icon: Wüx nop

nacualaran aliün mapateay, ajlüy at-nej nop najon marang najiüt, maseyalinoic nüt nej apmeneay meáwanleaw almajiür miteat nej. Ngo ma-jüic sitiül nej apmeneay meáwan.

2 Nej netam mayar andeac mon-beol nej, at netam mayar andeacüwjane ajlüyiw wüx minajiüt nej, leawatüch a nüt mapiüng miteat nejmüünd meáwan leaw almajlüy na-jcueat cam. 3Atquiaj tajlüyiiüts icootsaton, tajlüyiiüts atnej namix ninemonguich. Cos tarangaats cuajan-tanej atnej ajlüyayej wüx marangüwjangantanej nipilan. 4 Wüx tatücha nüt, Teat Dios tüüch miün Micualnej, mawiquiach nej nop nüx nipi-lan judío nej, wijquiat wüx aaga nüttealeámban atam marangüch leawapiüng tiül aaga poch tüünd Moisés.5Nej tiün mawün icoots tiül meáwanleawa mipoch Moisés apiüng netammarangüch, atquiaj alndom majlüyi-iüts alinomb macual icoots Teat Dios.

6 Nganüy micual nej icoots, parestüüch miün Miespíritu Micual nejmacül tiül omeajtsaats, alndommasa-jaats Teat Dios: “¡Xeteat, necual xic!”majaats. 7 Nganüy ique ijlüy micualic Teat Dios, lango mejlüy at ic nopnajon nerang najiüt. Sitiül micualnej ic, aton apmüüch ic aaga leawlamapiüng apmüüch por Teat Cristo.

Pablo xeyay ayac wüx omeaatsmeáwan mondüüb Teat Cristo

8Naleaing iconanombwüxnganawmejawan jane Teat Dios, teajchiünimeajtsan leaw ngome naleaing diosnejiw. 9 Pero nganüy lamejawan janeTeat Dios, aton alndom napiüng TeatDios lamüüch leaam imeajtsan wüxnej. Jow nganüy, ¿nguineay tendiü-man mendililean meajchiün imeajt-san merangan alinomb cuajantanejleaw ngo metam, leaw ngo mem-beate? 10 ¿Neol tendüyiün wüx leawtanomb teranganwüx atüch nüt, wüxatüch caaw, wüx atüch neat, at ala-cas nüt leaw mixejchiün tarangüwa?11Sateowximeaatswüx icona cos jon-dot aaga najiüt tarangaswüx imbasanngome tembeat.

12 Xecojow xechijquiaw, xiquesatün icueajiünmejlüyiün atnej xiquesajlüy nganüy cam, cos xique langonandüüb leaw apiüng tiül aaga poch

Page 327: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

GÁLATAS 4:13 324 GÁLATAS 4:31tüünd Moisés, sajlüy atnej iconatejlüyiün nomb; icona ngome alngünngomajneaj teyacan xic wüx. 13 Iconalamejawannguineay tamelichas nasajicon wüx a najneaj nanderac wüxTeat Cristo, masey axom xic noicmonandeow wüx aaga nüt quiaj.14 Masey aaga monandeow tajiürasquiaj, aag ayaj tajiüras majarawnguitow sanaíüc wüx. Naleaing iconango mepiüngan ngo mind mejawanxic, ngo mepiüngan ngo netam ajcansajiür monandeow. Ingow aag ayajicona teajchiün ilajcan menguiayiünsaquiaach, atnej nejay nop ángelocueaj Teat Dios, atnej nejay TeatJesucristo xic. 15 Jow nganüy, ¿wülapac imeajtsan tejiüran nomba?Cos tiül aaga nüt quiaj sayaag sitiülndot alndom icona apmesojndiünosaab iniüjcan meajchiün xic. 16 Jownganüy, ¿ijcüyiün mejawan xic aagsasaj icon leaw naleaingue?

17 Nejiw ajcüwa nipilan quiajawüywüyíwan icon; ngome arangüwleawa alndom mambeolüw icon.Nejiw andiümüw mecueatiün leawsaquiajchiün, para mendüjpiün leawandiümüw. 18 Najneaj xeyay mawüy-wüyaran jangantanej sitiül naleaingapmayac nej wüx leaw najneaj.Xique meáwan nüt sandiüm nüüchmapac imeajtsan, ngome áagan wüxsalnaquiiüb icon. 19 Xecualüw, xeyayngo majneaj nayaag. Sayaag atnejnecoy, sapiüng atnej ayaag necoymontaj wüx apwijquiam micualnej. Aag ayaj sanayaag tanaámbsitiül icona ngome apmendiümanmerangan leaw andiüm Teat Cristo.20 Malüy sapiüng alndom najlüyninguiaj niüng ijlüyiün nganüy cam,para nasaj icon xiquiay, cos langonajaw cuane alinoic sanasaj icon.

Nguineay tajlüy wüx Agar, at wüx aSara

21 Jow icona leaw indiümanmendüjpiün aaga poch tüündMoisés,nganüy isajan xic: ¿Ngwa nganawmejawana cuane apiünga? 22 Cosapiüng Abraham tajiür ijpüw micualnej. Nop micual aweaag nop najon

najtaj nerang najiüt, alinop micualaweaag mintaj nej ngome najon.23 Aaga micual aweaag najtaj najonmarang najiüt, aag ayaj wijquianatnej jangantanej. Pero aaga micualaweaag mintaj nej, aag ayaj tajiürüwcos Teat Dios lamapiüng apmüüchmajiürüw micualüw nejiw. 24 Aagayaj ajiür cuane amb apiüng. Ajcüwaijpüw montaj quiaj, apiüng wüxijquiaw ajlüy poch leaw Teat Diostayac müüch nipilan. Noic aag ayajleaw tayac müüch nejiw wüx tiücSinaí, aag ayaj tüüch a Moisés. Leawandüüb aaga poch quiaj, ajlüyiw atnejajcüwa najon monrang najiüt, atnejaaga Agar quiaj. 25 Cos Agar, aag ayajapiüngwüx a tiüc Sinaí tiül iüt Arabia;at apiüng wüx aaga cambaj Jerusalén,at wüx meáwan nipilan judío, cosajlüyiw at nejiwnajonnipilanmarangnajiüt. 26 Pero icootsa ajlüyiiütsnajneajay, ngo matnej ajcüwa najonmonrang najiüt quiaj, cos micualicoots aaga Jerusalén najlüy tiül cielo.27Altiül Mipoch Teat Dios apiüng:Ich mapac imeaats najtaj leaw ngon-

dom mejiür micual;erpaj napac majüic apac imeaats,ique nganaw meyaag necoy wüx wi-

jquiaw nop nine.Cos aaga najcueat najtaj nganüy ap-

majiür más xeyay micual nej,ngo matnej nop najtaj nejiür minoj

nej.28 Xecojow xechijquiaw, icona

ijlüyiün atnej tajlüy teat Isaac, cosijlüyiün necualaranan leawa TeatDios lamapiüng apmüüch. 29 Peroicootsa wijquiajoots, üüch icootswijquiamoots Nangaj Espíritu ocueajTeat Dios, ayambüw ombasaatsajcüwa monpiüng netammandüjpichaag arangüw nipilan judío. Aag ayajatnej tajlüywüx teat Isaac, cosmicualAgar tayamb nej ombas nej. 30 ¿Cuaneapiüng tiül Mipoch Teat Diosa? TeatDios tasaj teat Abraham: “Iwüniniüng aaga najon nerang minajiütanmaquiiüb micual nej, cos micual nejngondom müünd nicuajind leawaapmaneay micualan”, aw. 31 Atquiaj

Page 328: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

GÁLATAS 5:1 325 GÁLATAS 5:17icootsa xecojow xechijquiaw, ngomajlüyiiüts matnej micual aaga najonnerang najiüt quiaj; icootsa ajlüyiiütsatnej micual mintaj teat Abraham.

5Nde mendüyiün wüx mendüjpiün

aaga poch tüünd Moisés1 Pero cos Teat Cristo lamawün

icoots tiül arangaats leaw apiüng tiülaaga poch tüünd Moisés, tanaámbnetam mendüjpiün Teat Cristo; ndemendüyiün wüx alinomb mejlüyiünat icon najon monrang najiüt.

2 Nganüy inguiayiün, xiquePablo sanasaj icon, cos sitiül iconamendüjpiün wüx merangan aagacircuncisión, quiaj ijüiquichan atnejngo membeat tandeow Teat Cristo,ngo metam. 3 Sandiüm nasaj iconalinomb menguiayiün, sitiül nopnaxey andiüm majlüy circuncidado,at netam marang palan leaw apiüngtiül aaga poch tüünd Moisés. 4 Sitiülaljane tiül icona apiüng wüx noplamarang leaw apiüng tiül aagapoch tüünd Moisés, quiaj Teat Diosapmawün nej asoet, pues quiaj ajüicnej tenguial macueat andüüb TeatCristo; at tenguial macueat aagamonajneaj leaw andiüm müüch nejTeat Dios. 5 Pero icootsa ambeolicoots Nangaj Espíritu macüliiüts anüt wüx apmajlüyiiüts najneajay, cosayacaats omeajtsaats wüx Teat Cristo.6 Cos sitiül apmayariiüts andeac TeatCristo Jesús, quiaj ngomembeat sitiülajlüyiiüts circuncidado, tengwüyngwüy. Leaw nembeat aag ayajmayacaats omeajtsaats wüx TeatCristo, cos üüch icoots mapacomeajtsaats majawaats nop alinop.

7 Icona ninguiün nüt terangan na-jneaj. Jow nganüy, ¿jane tepalicon mecueatiün mendüjpiün leawijawan naleaingue? 8Aag ayaj ngomeTeat Dios nerang, cos tasaj iconmendüjpiünwüxmerangan leawa nejandiüm. 9 Ich leaam imeajtsan noicnanderac: quiripite nine levadura al-ndommajüy tiül ajtsaj, müüchmaxip,

mexeyay. 10Xique sajaw Teat Dios ap-mambeol icon, ngome apmecueatiünmendüjpiün. Pero jangantanej tea-mandiüm mitsoj imalan, Teat Diosapmüüch nej mamongoch xeyay ngomajneaj alinoic nüt.

11 Xecojow xechijquiaw, jondotxique aliün naquiaach netammarangüch aaga circuncisión quiajwüx ombas aljane andiüm mandüübTeat Cristo, nipilan judío ngomeapmayambüw ximbas; at langomayajcüw necoy wüx apmanguiayiwaaga najneaj nanderac wüx TeatCristo tandeow wüx cruz. 12 Nejiwajcüwa mondiüm mayacüw iconwüx circuncisión quiaj, ¿neol ngomarangüw wǘxan ombasüw nejiwmandoijquiw nómbana?

13 Cos icona xecojow xechijquiaw,tepajaranan meriowan tiül indüjpiünaaga poch tüünd Moisés. Naleaingnetammejawan wüx, ndemepiünganijlüyíünan mendüjpiün meranganleaw icona indiüman. Leaw netammerangan aag ayaj mejiürayon lasta,membeolan nop alinop. 14 Cosmeáwan apiüng tiül a poch tüündMoisés alndom marangüch palansitiül apmarangüch atcüy, cosapiüng: “Ijiür lasta jangantanejatnej erjiürüy lasta.” 15 Ndemerangan atnej arangüwnapat nimalleaw acüüchcüüchayej, atsambayej.Ijawan wüx, nde mejcüyiün mejawannop alinop, nganandot mümbndajrriümeron.

Leaw ngo mandiüm Nangaj Espíritu16 Xique sandiüm nasaj icon: Iran-

gan leaw andiüm Nangaj Espírituocueaj Teat Dios, quiaj ngome ap-merangan leaw indiüman. 17 Cosleaw nipilan andiüm, Nangaj Espírituocueaj Teat Dios ngo mandiüm. Peroleaw andiüm Nangaj Espíritu, nipi-lan ngo mandiüm. Wüx aag ayajngondom mejlüyiün nóiquian; paresngondom merangan leaw najneaj iün

Page 329: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

GÁLATAS 5:18 326 GÁLATAS 6:10

tiül imeajtsan. 18 Sitiül apmea-jchiün a Nangaj Espíritumatiib icuea-jiün nguineay netammerangan, quiajlango metam mendüjpiün aaga pochtüünd Moisés.

19 Ngo maél mejaw nguineayajlüyiw nipilan leaw andüjpiwleaw nejíwan quiaj andiümüw:aag ayaj leawa nejiür minajtaj,nejiür minaxey, leaw aquiiübayéjanngo mengoch owixaw, at leawarang cuajantanej ngo majneaj wüxaag ayaj. 20 At monyac omeaatswüx narangüch dios, monsüet,monwüneay, monyambüy ombas,moncüy, moneocüy ombas, mon-biyay, monsojnongüy majcüyiw,leaw ngo majlüyiw nóiquian, atmonquiaach leaw ngo mandiümTeat Dios. 21 At leaw moncüy wüxajaw alinop ajiür, at monbiy nipilan,mongün, monétan, at almajlüy xeyaycuajantanej ngo majneaj arangüw.Áag sasaj icon atnej landoj napiüng,leaw teamarang aag ayaj ngondommajlüy tiül micambaj Teat Dios.

22 Pero leaw Nangaj Espírituüüch marangaats, aag ayaj majneajmajawaats nop alinop, majiüraatsapac omeajtsaats, majiüraats mon-ajneaj, at maiücaats wüx cuajantanej,marangaats najneaj wüx alinop, ma-jneaj omeajtsaats ngo merrejchiiütswüx nicuajind, nde macueatiiütsmarangaats leaw netam marangaats.23 Nde merangrangayoots, ndemarangaats leaw andiüm micuerpo-jaats. Jane apmarang meáwan aaganajneaj quiaj, ngo majlüy alngünpoch mayac nej asoet. 24 Jane ocueajTeat Cristo ngo metam marangandíüman nej. Cos wüx tandeow wüxcruz Teat Cristo, quiaj tajlüy atnejtandeowaats nóiquian maquiüjpaats.25 Sitiül Nangaj Espíritu ajlüy wüxicootsa, ambeol icoots marangaatsleaw andiüm Teat Dios, netammüjchiiüts mayac icoots wüx leawandiüm nej.

26 Ngo majneaj sitiül meran-grangayoots, müjchiiüts majcüy

nop alinop; aton ngo majneajmeyambayoots ombasaats.

6Netam mermbeolayon

1 Xecojow xechijquiaw, sitiül al-jane majaraw wüx arang ngo ma-jneaj, icona leawa xowüy ipacan wüxiyariün andeac Teat Cristo netammeyamban nguineay meajchiün ma-jaw cuane ngo majneaj teamarang,nde mejcüyiün mequiüjpan. Netammejawan wüx, nde merangrangayonwüx mepiüngan icona najneaj iran-gan, nganandot alndom wüx imalaniconamejiürannaél. 2Netammembe-olan nop alinop wüx aljane ajiür naél,cos sitiül apmembeolan alinop, quiajirangan leaw andiüm Teat Cristo.

3 Sitiül aljane ayaag nej alwüx ajawngo matnej alinop, nicuajind nej,aag ayaj nejáyan quiaj teawaijchay.4 Meáwan anopnop ich mayambomeaats wüx majaw nguineay arang,quiaj alndommapac omeaats nejáyanquiaj, ngo metam mayambyambnguineay arang alinop. 5Cos meáwananopnopoots netam mayajcaatsáagan asoetiiüts.

6 Leawa naquiaacharanüw wüxMipoch Teat Dios, nejiw netammambeolüw wüx cuajantanej ajcüwamonquiaach nejiw.

7 Nde merwaiichayon icoyónanquiaj, cos nejinguind ngondommitsoj Teat Dios. Ajawaats atnejarang nop nepiür wüx apmatücha nüt maxaing omeaats micorrülnej, apmaxaing leaw tapiür. 8 Sitiülaljane arang andíüman nej, nejáyanquiaj apmendrojchay ombas. Perojane arang leaw andiüm NangajEspíritu, Nangaj Espíritu apmüüchmapac meáwan nüt tiül cielo. 9 Ndepaxiüm ocueajiiüts marangaatsnajneaj. Cos sitiül ngo paxiümocueajiiüts, wüx lamatüch a nütapmüjndiiüts leaw axomaats wüxleaw tarangaats. 10 Atquiaj wüx al-ndom, netam mayambaats nguineaymambeolaats jangantanej nipilan;

Page 330: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

GÁLATAS 6:11 327 GÁLATAS 6:18pero leaw micojoots michijquiaatsmonyar andeac Teat Cristo, netammambeolaats alwüx quiriw.

Andondoch atepeay11 Ijawan nganüy nguitoptop adam

a poch. Aag agüy xiquiay sarangnaag xiwix nüüch icon. 12 Ajcüwleawa andiümüw majlüyiw najnéajanmaquiüjpüw nipilan judío, ajcüwayaj mondiüm mayacüw icon wüxmerangan aaga circuncisión quiaj,nganandot mayambüch ombasüwcos áag andüjpiw Teat Cristo leawatandeow wüx cruz. 13 Nejiw ajcüwamonjiür circuncisión quiaj, ngomarangüwmeáwan leaw apiüng tiül apoch tüünd Moisés; nejiw andiümüwmejiüran circuncisión para meran-grangayej wüx mapiüngüw iconaaton almejoyiün aag ayaj wüximbasan. 14 Pero xique ngo nandiümnerangrangüy wüx nicuajind. Leawsandiüm, aag ayaj mapac ximeaatswüx Teat Cristo cos tandeow wüxcruz mawün asoetiiüts. Cos atquiajtajlüy, pares nganüy lango metamxic meáwan ngo majneaj leaw arangnipilanwüx iüt, at nejiw langometamnejiw xic. 15 Cos sitiül ajlüyiiütsnóiquian wüx Teat Cristo Jesús, langomembeat sitiül ajiüraats circuncisióntengwüy ngwüy. Pero leaw nembeataag ayaj macueatiiüts meáwan ngomajneaj, marangaats leaw najneaj.16Meáwan icona leaw irangan atquiaj,ich müüch icon Teat Dios xeyaymonajneaj, majiür icon lasta, atmeáwan nipilan judío leaw naleaingayariw andeac Teat Dios, cos nejiwaton micambaj Teat Dios.

17Pero nawningüy andüyninguiünnde mayac xic wüx naél nejinguind.Cos ajcüwa ndooch alwüx ximbas, aagayaj ajüiquich xique nop xic nerangminajiüt Teat Jesús, cos wüx sarangminajiüt nej saxom aag ayaj.

18 Xecojow xechijquiaw, tanaámbich mambeol icon Miteatiiüts Jesu-cristo. Amén.

Page 331: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

EFESIOS 1:1 328 EFESIOS 1:18

Noic nanderac tarang wüxnawiig San Pablo müüchminipilan Teat Cristomoncül tiül EfesoEFESIOS

Pablo atepeay minipilan Teat Cristotiül Efeso

1 Xique Pablo miapóstol Teat Jesu-cristo, cos Teat Dios andiüm. Xiquesarang aaga nawiig cam nüjchiwmonyar andeac Teat Jesucristo mon-lüy tiül cambaj Efeso, leaw tanaámbngo macueatiw nej. 2 Tanaámb ichmambeol icon Miteatiiüts Dios atTeat Jesucristo müüch icon mejiüranmonajneaj.

Teat Dios lamüüch icoots mimona-jneaj Teat Cristo

3 Najneajay ajlüy Teat Diosmiteat Miteatiiüts Jesucristo, coslamüüch icootsamajlüyiiüts nóiquianmaquiüjpaats Teat Cristo. Lamüüchmajiüraats meáwan najneaj leawüüch Nangaj Espíritu ocueaj TeatDios cos ayariiüts andeac TeatCristo; lamüüch majneaj omeajtsaatsnajneajay atnej wüx apmajlüyiiütstiül cielo. 4 Cos Teat Dios tarriiüdicoots wüx nganaw majlüy a iüt cam,para alndom majlüyiiüts najneajay,ngo majiüraats nicuajind nisoet.5 Teat Dios tajneaj majaw icoots,pares tarriiüd icoots wüx nganaw wi-jquiamoots, majlüyiiüts atnej micualnej por Teat Jesucristo, cos atquiajtandiüm marang. 6 Pares tanaámbapmandeacaats najneajay tarangTeat Dios wüx icoots, cos ajlüyiiütsnóiquian maquiüjpaats Micual nej,aag xowüy andiüm. 7 Nganüy pormicual nej alndom mawaats wüxasoetiiüts cos tajünch tiüt miquiejnej. Quiaj tarang xeyay najneaj wüxicoots; tawün wüx omeaats meáwannisoet leaw tajiüraats. 8Lamajüiquichxeyay andiüm icoots cos tüüchicoots mendüyiiüts, maxomaatsomeajtsaats xeyay; 9 at lamüüch

icoots majawaats leaw nómbanngomeaag ajaraw, leaw tapiüngapmarang. 10 Teat Dios lamapiüngwüx apmatüch a nüt meáwanapmajlüy atnej lamapiüng. Quiaj TeatCristo apmajlüy wüx meáwan leawalmajlüy tiül cielo, at meáwan leawalmajlüy wüx a iüt cam.

11 Nganüy ajlüyiiüts nóiquianmaquiüjpaats Teat Cristo, cos TeatDios tarriiüd icoots wüx nganawmajlüyiiüts, nguineay alndommüjndiiüts leaw tapiüng apmüüchicoots. Meáwan aag ayaj tajlüyatnej lamapiüng apmajlüy, cosarang meáwan atnej andiüm nej.12 Atquiaj tarang para meáwanicootsa leawa ombas majlüyiiütsminipilan icoots Teat Cristo alndommarangaats najneaj, cos atquiajnipilan apmapiüngüw najneajaytarang Teat Dios. 13 At iconawüx tenguiayiün aaga poch leawanaleaing, at tenguiayiün nguineayalndom meriowan wüx isoetiün,teyariün andeac Teat Cristo. QuiajTeat Dios tüüch icon NangajMiespíritu nej atnej lamapiüng,majüic minipilan nej icon. 14 AagaNangaj Miespíritu nej quiaj, aag ayajnejüiquich naleaing apmüjndiiütsaaga lamapiüng apmüüch icoots,leaw apmatüch a nüt mawün wüxjane lamarriiüd, quiaj apmandeacüwnajneajay arang Teat Dios.

Pablo atün ocueaj Teat Diosmambeolmontaag creer monaw Efeso

15 Nganüy xique aton, wüxtanguiayiüs nguineay icona ngomechiwean imeajtsan wüx Teat Jesús,nguineay apac imeajtsan mejawanmonyar andeac nej cos indiüman nopalinop, 16quiaj ngo nacueat nasaj TeatDios najneajay arang cos lamambeolicon. Ajlüyay leaaw ximeaats iconawüx sataag orar. 17 Satün ocueaj TeatDios, Midios Miteatiiüts Jesucristo,aaga najneaj Nateataran najlüytiül cielo, müüch icon merndüyiünmexoman imeajtsan nguineay ambapiüng, müüch icon mejawan ranüyjane nej. 18 Aton satün ocueaj

Page 332: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

EFESIOS 1:19 329 EFESIOS 2:13nej müüch ram imalan mejawancuane aaga najneajay temecüliünapmejawan alinoic nüt, at mejawancuane aaga najneajay nembeat leawaTeat Dios apmüüch meáwan monyarnej andeac. 19 Átan satün mejawannguineay Teat Dios alndom marangxeyay cuajantanej ngomeaag ajaraw,para mambeol meáwan monyarandeac nej. Nej cuajantanej alndommarang, ngomajiür ümb; 20atnej wüxtapacüüch alinomb Teat Cristo tiülmondeow, ndoj tüüch chetem ambwüx miác nej tiül cielo. 21 NganüyTeat Cristo lamarang natang tiülmeáwan montangtang, tiül meáwanmonjiür najiüt, tiül meáwan monlüywüx alngün cambaj. Nejinguindalinop ngondom matüch ajneaj ajlüy,ngome áagan nganüy nüt cam, atmeáwan nüt aliüc miün. 22 Teat Diostayacmeáwan leaw almajlüy tiül owixTeat Cristomarangwüx leaw andiüm.At tüüch Teat Cristo majlüy natangwüx meáwan noicnoic ajlüy monyarandeac nej. 23 Pues minipilan TeatCristo ajlüyiw atnej micuerpo nej, yTeat Cristo ajlüy tiül nejiw meáwannüt para ndommajlüyiw palanüy, cosnej ajlüy nguiajantanej, y aton ajlüywüx cuajantanej leaw almajlüy.

2Teat Dios tawün icootswüx asoetiiüts

cos ajiür icoots lasta1 Teat Dios tapacüüch icon cos

nomb tejlüyiün atnej lerndeowan tiülmeáwan ngo majneaj leaw terangan,tiül meáwan nisoet. 2 Aaga nüt quiajwüx icona aliünmendüjpiünmeáwanngo majneaj leawa narangüch ningüywüx iüt, tendüjpiün leaw andiümnimeech, aaga minatangüw meáwanjane ngo mandiüm marang leawandiüm Teat Dios. 3 Nomb icootsaaton tajlüyiiüts tiül ajcüwa nipilanquiaj. Cos tarangaats ngo majneajatnej tandiümaats; tarangaats leawango majneaj aw tiül omeajtsaats.Icootsa aton netam majcüy majawicoots Teat Dios atnejmeáwannipilan

leaw ngo mayar andeac. 4 Pero TeatDios xeyay ajneaj omeaats, xeyaytandiüm icoots. 5 Masey icootsatajlüyiiüts atnej landeowaats cosxeyay asoetiiüts tajiüraats. NaleaingTeat Dios tajiür icoots lasta, tawünicoots wüx asoetiiüts, tüüch icootsmapacaats nóiquian maquiüjpaatsTeat Cristo. 6 Teat Dios tapacüüchicoots tiül mondeow nóiquianmaquiüjpaats Teat Cristo, átan tüüchicoots chetemoots tiül cielo nóiquianmaquiüjpaats Teat Cristo Jesús.7Atquiaj tarang Teat Dios paramüüchmajaraw alinoic nüt nej lamambeolicoots xeyay, at najneaj omeaatsmajaw icoots cos ajlüyiiüts nóiquianmaquiüjpaats Teat Cristo Jesús. 8TeatDios xeyay andiüm icoots, parestawün icoots wüx asoetiiüts, aag ayajcos ayacaats omeajtsaats wüx nej,ngome alcuane najneaj tarangaats.Aag ayaj mimonajneaj Teat Diosüjndíiütsan. 9 Atquiaj nejinguindngondom merangrangüy wüx, cosaag ayaj ngome por arangaatsnajneaj. 10 Teat Dios tarang icootsatnej nganüy ajlüyiiüts, ndoj tayacicoots nóiquian maquiüjpaats TeatCristo para marangaats najneaj atnejlamapiüng.

Teat Cristo neech majlüyiiüts na-jneájan

11 Icona netam leaam imeajtsanjane icon, nguineay tejlüyiün nomb.Cos ngome nipilan judío icon, atngo mejlüyiün circuncidado; parestesoiquiün ngome circuncidadoicon. Atquiaj tasajüw icon leawmonlüy circuncidado, pero naleaingnejiw arangüw aag ayaj wǘxan acuerpo. 12 Tiül aaga nüt quiaj,icona ngome tejlüyiün nóiquianmequiüjpan Teat Cristo, at atonngo mejlüyiün tiül micual micualüwIsrael. Pares ngo mejlüyiün tiül aaganajneajay leawa Teat Dios tapiüngapmarang wüx nipilan judío. Ngomejawan nguineay apmeriowan wüxisoetiün, at ngo meyajcan jane TeatDios. 13 Nganüy ijlüyiün nóiquianmequiüjpan Teat Cristo Jesús, masey

Page 333: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

EFESIOS 2:14 330 EFESIOS 3:9icona nomb tejlüyiün miünquiaj,cos ngo mejawan jane Teat Dios.Nganüy Teat Dios lamüüch iconmetüchiün niüng ajlüy nej, cosTeat Cristo tandeow tajünch tiütmiquiej nej. 14 Nganüy Teat Cristolamüüch nipilan judío at nipilanngome judío majlüyiw nóiquian,majlüyiw najneájan, lango majcüyiwmejawayej. Tawün aaga nepalnoicnoic ajlüy nipilan quiaj. 15 TeatCristo wüx tandeow, tandarriichnómban aaga poch tüünd Moisés,maquiiüb meáwan leaw nipilan judíotapacüw wüx marangüw. Condomtüüch judíos y nipilan ngome judíosmajlüyiw nóiquian maquiüjpüw nej,lango majcüyiw mejawayej. 16 WüxTeat Cristo tamb wüx cruz, quiajtüüch majlüyiw najneájan miijquiawajlüy palpálwüx nipilan. At tüüchmajlüyiw nóiquian maquiüjpüw TeatDios, majlüyiw atnej nop nejiw.

17 Teat Cristo tiün masaj meáwannipilan nguineay alndom majlüyiwnajneájanmaquiüjpüwTeat Dios. Aagayaj tasaj nipilan leaw aliwmiünquiajcos ngo mayambüw Teat Dios, ngomajawüw jane Teat Dios. At aton tasajnipilan judío leawa ngo majlüyiwmiünquiaj, cos ajawüw jane Teat Dios.18Por leaw tarang Teat Cristo alndommatüchiiüts niüng ajlüy MiteatiiütsDios, noic nej Nangaj Espíritu ap-mambeol icoots, masey nipilan judíomasey nipilan ngome judío icoots.19 Nganüy icona leaw ngome judíoslango mejlüyiün atnej nerpeayiünmiün nipilan, langome atnej ner-mongon miün; nganüy icona ijlüyiüntiül minipilan Teat Dios, lamequiüj-pan tiül micual Teat Dios. 20 Iconaat icon nop iüm witiow tiüt wüxpiedra. Aaga piedra apiüng wüx leawtapiüngüw apóstoles y mondeac an-deacTeatDios. Aagapiedra leawüüchmetotow iüm, aag ayaj apiüng wüxTeat Cristo. 21Wüx aaga piedra quiaj,leaw apiüng wüx Teat Cristo, imiünwüx witiow a iüm, meáwan nesooignajneajay ajlüy, andüy quiaj teadamnajneajay, macül nangaj ocueaj Teat

Dios. 22Atquiaj ijlüyiün atonnóiquianmequiüjpan Teat Cristo mejlüyiünnop iüm icon niüng acül MiespírituTeat Dios.

3Teat Dios tayac a Pablo mandeac

mipoch nej masaj nipilan ngome judío1 Xique Pablo sajlüy tiül manchiüc

ajcan saquiaach icon wüx MipochTeat Cristo, icona nipilan ngomeisrael. 2 Xique sajaw lamenguiayiünnguineay Teat Dios tajiür xic lasta,cos tayac xic najlüy wüx nasajicon wüx mimonajneaj Teat Cristo.3 Teat Dios tüüch xic najaw aagaleawa nejinguind nganaw majaw,nguineay lamapiüng apmarang,cos tasaj xic sanopǘyan. Aag ayajlanarang wüx nawiig quiriw nasajicon. 4 Wüx apmeteowan aag ayaj,quiaj apmejawan naleaing xiquelanajaw nguineay apiüng Teat Cristoapmarang, aaga leawanejinguindngomajaw nomb. 5 Aag ayaj tanombngo müjndiw nipilan majawüw.Nganüy Nangaj Espíritu ocueaj TeatDios lamüüch majawüw aag ayajmiapóstoles nej, at mondeac andeacnej. 6 Cos aaga leaw nejinguindnganaw majaw nomb quiaj, aagayaj apiüng wüx nganüy maseynipilan ngome judío apmüjndiw atonmajlüyiw minipilan Teat Dios; atapmajlüyiw nóiquian maquiüjpüwnipilan judío, noic ajlüy monyarandeac Teat Cristo. Aton nejiwapmüjndiw aaga leaw Teat Dioslamapiüng apmüüch nipilan judío,cos ayariw apiüng Teat Cristo leawalndom mawün nejiw wüx asoetiw.7 Nejay Teat Dios tayac xic nandeacwüx aag ayaj, cos xeyay tajiür xiclasta. Aag ayaj tarangas cos TeatDios tambeol xic. 8 Masey xiquesayaag ngo nembeat nicuajind tiülmeáwan minipilan Teat Dios, peroTeat Dios tambeol xic xeyay paranasaj nipilan ngome judío nguineayxowüy lajneaj tarang Teat Cristo, aagngo majiür ümb. 9 Teat Dios tasaj xic

Page 334: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

EFESIOS 3:10 331 EFESIOS 4:8

nüüchmajawüwmeáwannipilanwüxaag lamapiüng apmarang, aag leawanejinguind ngo majaw nomb; cosmasey Teat Dios nerangmeáwan leawalmajlüy, pero nomb ngo majüiquichnguineay apmarang. 10 Atquiajtajlüy nguineay ndom meáwanmontangtang ángeles at monjiürnajiüt monlüy tiül cielo, majawüwnguineay Teat Dios axom omeaatsxeyay, wüx apmajawüw nguineayajlüyiw najneajay meáwan minipilanTeat Cristo. 11Meáwan aag ayaj TeatDios tarang, cos atquiaj lamapiüngtanomb apmarang. Meáwan aag ayajtajlüy wüx Teat Cristo Jesús tiünmandeow. 12 Nganüy cos ayariiütsandeac Teat Cristo, quiaj alndommatüchiiüts niüng ajlüy Teat Dios ngomimbolaats. 13 Áag sasaj icon ndepaxiüm icueajiün masey mejawansamongoch xeyay ngo majneaj wüxicona, cos wüx aag ayaj ambeol iconmejlüyiün najneaj.

Teat Cristo xeyay andiüm icoots14Wüx aag ayaj xique saquieel xe-

cos teombas Miteatiiüts Dios, MiteatMiteatiiüts Jesucristo, 15 cos xeyaynetam ajlüy, majawüw nej micual nejmonlüy tiül cielo at monlüy ningüywüx iüt, cos Teat Dios miteat meáwannipilan. 16 Satün ocueaj Teat Diosmüüch icon Nangaj Miespíritu nejpara mejiüran meáwan mimonajneajnej, mepacan wüx merangan cuajan-tanej andiüm nej. 17 At aton satünocueaj Teat Dios nguineay alndommacül tiül imeajtsan Teat Cristo cosiyariün andeac nej, mejiürayon lastameáwan nüt. 18 Satün mexomanimeajtsan tiül aag ayaj, mejawanmequiüjpan meáwan monyar andeacnej nguitow adam tiüt mimonajneajTeat Dios, nguitow ajal tiüt, ngui-tow ajmiüc tiüt, nguitow ajtep andüycawüx xeyay ajiür icoots lasta TeatCristo. 19 Satün mejawan nguineayandiüm icoots Teat Cristo, maseyngondommayajcaats nguitow axeyayandiümaranaats. Satün majlüy tiülimeajtsan Teat Dios.

20 Nganüy xeyay netam mayam-baats Teat Dios; nej alndom marangxeyay cuajantanej, meáwan leawicootsa apmatüniiüts. Nej apmayacmás xeyay, masey icootsa ngomaxomaats omeajtsaats tiül. Nejapmambeol icoots marangaatscuajantanej. 21 Néjan quiaj netammanderac najneajay wüx ombas nejmeáwan monyar andeac Teat Cristomeáwan nüt ngo majiür ümb. Amén.

4Nangaj Espíritu ocueaj Teat Dios

üüch majlüyiiüts nóiquian1 Xique sal tiül manchiüc cos

sarang minajiüt Teat Jesús. Satünicueajiün merangan atnej netammarang meáwan leawa Teat Dioslamapaj, cos tayamb icon. 2 Ndemerangrangayon mepiüngan alwüxijawan ngo matnej alinop. Netammejiüran najneaj imeajtsan; netammeiücanwüx cuajantanej, inguiayiünandeac nop alinop con najneajayimeajtsan. 3 Netam meyambannguineay mejlüyiün nóiquian, cosNangaj Espíritu ocueaj Teat Diosandiüm mambeol icon mejiüranmonajneaj. 4Meáwanmonyar andeacTeat Dios ajlüy atnej majlüy noiccuerpo, y noic Nangaj Espíritu alme-jiüran. At meáwan icona temecüliünaaga najneajay apmejawan alinoicnüt. 5 Átan nop Teat Cristo almajlüy,at nop ayariiüts andeac nej, y noicayarich yow. 6 Áagan nop Diosalmajlüy, aag ayaj miteat meáwanmonyar andeac Teat Cristo. Nej ajlüywüx meáwan monyar nej andeac,tanaámb almaquiiüb nejiw.

7 Pero meáwan anopnopootstüjndiiüts leaw alndom marangaats,atnej Teat Cristo lamajaw alndommarangaats. 8 Pares, tiül Mipoch TeatDios atcüy apiüng:Teat Cristo wüx tamb andüy cawüx,

taquiiüb mamb andüy tiülcielo jane ndeajnoj,

nej tüüch nopnop nipilan leaw ndojombas marang.

Page 335: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

EFESIOS 4:9 332 EFESIOS 4:309 Aaga tamb andüy cawüx quiaj,

¿cuane apiüng wüx aag ayaja? Aagayaj apiüng wüx nej ombas tamb tiüttiül iüt (Hades).

10 Aaga leawa tamb tiüt tiül iütquiaj, nejay tamb andüy cawüx tiülmeáwan cielo; nganüy nej almajlüynguiajantanej. 11 Teat Cristo tüüchnipilan leaw alndom marangüw.Nej tayac acas apóstoles, aton tayacacas mondeac andeac Teat Dios,at tayac acas mondeac masajüwnipilan nguineay alndom mawüwwüx asoetiw. Aton tayac acas pastor,at monquiaach tiül minipilan nej.12 Atquiaj tarang Teat Cristo, tüüchmarangüw minajiüt nej meáwanmonyar nej andeac, para müüchmatangüw wüx nej. 13 Atquiajnetam majlüy, leaw apmajlüyiiütsnóiquian wüx ayariiüts andeac nej,at majawaats meáwan nguineayajlüy Micual Teat Dios. Quiaj apma-jlüyiiüts atnej nop natang nipilan;apmatüchiiüts majlüyiiüts más atnejajlüy Teat Cristo. 14 Quiaj langomeapmajlüyiiüts at icoots nop nine,leaw najénan apmayar cuajantanejasoic, camüm najénan apmbiüjlamwüx mayar leaw apmaquiaach nejnipilan monxom omeaats nguineaymawaiich, maquiaach nej leawngo maleaing. 15 Icootsa tanaámbnetam mandüjpiiüts leawa naleaing,mejiürayoots lasta. At netammayam-baats nguineay alndom majlüyiiütsatnej ajlüy Teat Cristo, cos nej natang,y ajlüy atnej ajlüy omalaran ocueajcuerpo. 16 Aaga cuerpo quiaj apiüngwüx meáwan monyar andeac nej coscuerpo ajlüy nóiquian, ajiür niüngasapüy para alndom membeolüy,meáwan anoicnoic ajiür cuanemarang. Wüx meáwan arang najiütnajneaj, quiaj apmatang. At icootsaaton wüx apmajlüyiiüts najneájanapmejiürayoots lasta.

Nganüy alinoic ajlüyiiüts17 Nganüy sanasaj icon wüx

minüt Teat Cristo nguineay netammerangan. Pero nde merangan

atnej arangüw nipilan leaw ngomandüjpiw Teat Dios, cos nejiwpalǘyan ngo majneaj alwüx omea-jtsüw. 18 Ajlüyiw atnej aliw tiülpojniün, ngo ram omalüw; Teat Diosngo müüch nejiw mapacüw. Nadamomeajtsüw cos ngo mandiümüwmajawüw nguineay apiüng TeatDios marangüch. 19 Ajcüw ayajlango mayajcüw sitiül ngo majneajteamarangüw, cos nómban lam-biüjlajow wüx, palǘyan arangüw ngomajneaj leaw andiümüw. 20 Iconango matquiaj tequiaacharananwüx Teat Cristo, 21 sitiül ndottenguiayiün naleaing wüx nej, atnejaquiajchiw monrang minajiüt nej,cos meáwan aag ayaj naleaing.22 Netam mecueatiün meáwan leawngo majneaj terangan nomb, cosaag ayaj andüy wüx apmandroochimbasan. 23 Ingowüjchiün ijchanmajlüy jayats meáwan leaw alwüximeajtsan, leaw altiül imalan aton.24 Netam mejlüyiün atnej nop jayatsnipilan, arang nej Teat Dios; cosapmarang palan, apmajlüy najneajatnej Teat Dios andiüm.

25Pares nganüy netammecueatiüniwaijchan, netam mendeacan áagannaleaing mequiüjpan nop alinop, cosnóiquian ajlüyiiüts.

26 Wüx apmejcüyiün nde meyacanwüx imeajtsan pal nüt, cos alndommayac iconwüxnisoet. 27Ndemeran-gan leaw andiüm nimeech.

28Sitiül aljane teneed, ichmacueat,ndemandüywüxmarang; ichmarangnajiüt para majiür cuane apmüüchnop ngo majiür.

29 At nde mendeacan ngo majneajpoch, indeacan leaw najneaj, leawnetam, cos atquiaj alndommeajchiünmapac omeajtsüw mandüjpiw TeatDios. Apmembeolan meáwan leawapmanguiayiw indeacan. 30 Ndemerangan ngo majneaj meajchiünmamix omeaats Nangaj Espírituocueaj Teat Dios, cos nej ajüiquichmicual Teat Dios icon, leaw atüch anüt mejiüran jayats micuerpojan.

Page 336: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

EFESIOS 4:31 333 EFESIOS 5:2231 Icueatiün ipatan, ndemejcüyiün,

ndemerpajpajanmendeacan ngoma-jneaj, nde merpaijchan, nde mendea-can ngo majneaj wüx ombas alinop.32 Ich majneaj imeajtsan mequiüj-pan nop alinop, merjiürayon lasta;iwüniün wüx imeajtsan aaga ngo ma-jneaj tarang alinop, atnej Teat Cristotawün wüx omeaats isoetiün.

5Nguineay netam majlüyiw micual

Teat Dios1 Nganüy cos icona micual icon

Teat Dios, netam merangan atnejarang nej. 2Netam merjiürayon lastaatnej Teat Cristo ajiür icoots lasta,cos ngo menojteay wüx tandiümüwmambiyaw nej; tandiüm marangnichech mawün asoetiiüts. Aaganichech quiaj xeyay najneaj majawTeat Dios.

3 Cos icona micual icon Teat Dios,pares monxey ngondom majiürüwminajtajüw nejiw, at montaj ngon-dom majiürüw minaxeyiw nejiw.Átan ngondom majlüy tiül micualTeat Dios cuajantanej ngo majneajarangüch, at meáwan nerreech,nendiümdiüm ocueaj alinop. 4 Ndemendeacan ngo majneaj wüx ombasalinop mereechayon monxing. Ndemendeacan cuajantanej ngo metammendeacan; nde mertsoj alinop.Meáwan aag ayaj ngo metam; leawnetam aag ayaj meajchiün graciasTeat Dios, mesajan najneaj arang.5 Cos icona netam mejawan sitiülaljane ajiür minajtaj nej tengwüyminaxey nej, at meáwan nerangngo majneaj atquiaj; aton leawanendiümdíüman tomiün atnejlamayac marangmidios nej a tomiün.Ajcüw ayaj ngome apmajmeliw tiülmicambaj Teat Dios maquiiüb TeatCristo. 6 Nde mawaiich icon nejin-guind wüx aaga ngo majneaj quiaj,masajüw icon najneaj merangan aagayaj. Cos imiünwüx aaga ngomajneajquiaj, Teat Dios xeyay apmajcüymajaw jane ngo mayar nej andeac.7 Icona nde mequiüjpan tiül.

8 Cos nomb tejlüyiün atnej ileantiül pojniün, ajcan terangan ngo ma-jneaj, nganüy atnej ilean tiül ran, cosijlüyiün nóiquian mequiüjpan TeatCristo. Netam merangan najneajcos micual Teat Dios icon. 9 Leawamicual Teat Dios, aag ayaj ambeolalinop, andeac naleaing, arang na-jneaj. 10 Iyamban cuane najneajmerangan atnej Teat Dios andiüm.11 Nde mequiüjpan tiül ajcüwa mon-rang ngo majneaj quiaj, cos ajlüyiwatnej aliw tiül pojniün. Icona netammesajanmacueatiw arangüwngoma-jneaj. 12Naleaing monxing manderacwüx leawa nejiw arangüw axotayé-jan. 13 Mipoch Teat Dios ajlüy atnejran; pares meáwan cuajantanej ngomajneaj narangüch, nej apmüüchma-jüic. 14Wüx aag ayaj atcüy apiürang:Ique leaw almemeay, ipac,witiür tiül mondeow,ndoj apmarraj ic Teat Cristo.

15Pares sasaj icon, ijawan nguineaynetam merangan; nde merangan at-nej nop ngo majaw nicuajind, iran-gan atnej nop nendüy. 16 At iran-gan najneaj wǘxan alndom, maseytiül aaga nüt cam teajlüy xeyay ngomajneaj. 17 Nde merangan atnejnop ngo majaw nicuajind, iyambanimeajtsan ijawan cuane andiüm TeatCristo majaw merangan. 18 Aton ndemengüniün, cos aag ayaj apmayacicon wüx merangan ngo majneaj. In-gow irangan aag ayaj, ijchan imeajt-san Nangaj Espíritu ocueaj Teat Diosmambeol icon. 19 Indeacan mequiüj-pan nop alinopwüx salmos, wüx him-nos, wüx atajcüch cantar müünd TeatDios. Icona itajcan cantar con imeajt-san; isajan najneajay arang Teat Dios.20 Meáwan nüt ijchan gracias TeatDios wüx meáwan cuajantanej, wüxminüt Miteatiiüts Jesucristo.

Nguineaynetammejiürayej lasta tiülnden

21 Irangan con najneaj imeajtsanleaw atün icueajiün alinop, cosatquiaj apmajüic indüjpiün Teat Dios.

22 Montaj ich mayariw andeac mi-nojow nejiw, atnej ayariw andeac

Page 337: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

EFESIOS 5:23 334 EFESIOS 6:11Teat Cristo. 23 Cos nanojaran ajlüyminatang ocueaj mintaj nej atnejTeat Cristo ajlüy minatangüw mon-yar andeac nej, cos ajcüw ayaj at-nej micuerpo nej, nej newün nejiwwüx. 24 Cos monyar andeac TeatCristo ajlüyiw nóiquian maquiüjpüwTeat Cristo, pares nantajaran atonichmajiür noic nej omeaatsmaquiiübminoj nej.

25 At nanojaran ich majiür lastamintaj nej, atnej Teat Cristo ajiürlasta monyar nej andeac, pares tiünmandeow ingow andeowüw. 26 Nejtarang aag ayaj paramajlüyiw pálwüxmonyar andeac nej, ndoj müüch ne-jiwmajneaj ajlüyiw atnej ajants nejiwnaag yow, cos lamayariw mipoch nej.27Atquiaj tarang Teat Cristo para ma-jiür noic ajlüy minipilan nej najnea-jay, ngo manchom nejiw nicuajindnisoet, majlüy najneajay, ngo majlüycuane wüx manderac ngo majneajwüx ombasüw nejiw. 28Atquiaj nano-jaran netam majiür lasta mintaj nej,atnej mejiürüy lasta nejáyan quiaj.Leaw nejiür lasta mintaj nej, nejáyanquiaj ajiürüy lasta. 29 Cos nejinguindngo mandiüm marang ngo majneajwüxmicuerpo nej, ingow aag ayaj nejüüch meáwan leaw netam. AtquiajTeat Cristo ajaw wüx monyar andeacnej. 30 Cos icoots ajlüyiiüts atnejmicuerpo Teat Cristo, atnejmionij nejatnej miolaats nej. 31Apiürang: “Wüxaag ayaj nop naxey apmacueat miteatnej, mimüm nej, apmaquiiüb mintajnej majlüyiw noic nej omeajtsüw”.32 Aag ayaj nejinguind ngo majawnomb, pero xique teanasaj icon aagayaj andüy wüx nguineay ajlüy TeatCristo maquiiüb monyar nej andeac.33 At apiüng wüx nguineay inopno-pon netam mejiüran lasta minta-jan, atnej merjiürayon lasta icoyónanquiaj. Aton montaj ich mayariw an-deac minojow nejiw.

61 Nganüy icona nacualaranüw,

iyariün andeacüw miteatiün mimü-man, atnej andiüm Teat Dios; cos

aag ayaj najneaj y netam merangan.2Tiül aaga poch leaw Teat Dios ombastayac, apiüngwüxnguineay apmajlüynop sitiül apmarang atnej apiüng, cosatcüy apiüng: “Iyariün andeacüwmiteatiün, mimüman; 3 atquiaj al-ndom mejlüyiün najneájan, mejiüranxeyay minütiün ningüy wüx iüt”.

4 At icona nateataranüw, ndemeajchiün majcüy micualan,itangüjchiün najneaj, ipajan ocueaj,iquiajchiün wüx marangüw atnejandiüm Teat Cristo.

5At icona najon monrang minajiütalinop, netam meyariün andeacüwmoneay najiüt ningüy wüx a iüt cam;irangan leaw apmasajüw icon, iyacanwüx imeajtsan minajiütan majüic na-jneaj irangan, atnej merangan mina-jiüt Teat Cristo. 6 Nde merangan na-jiüt áaganwüx tenguial ijarawan paramexoman monajneaj, ngwüy iconairangan najneaj mimonrang najiütTeat Cristo, irangan con imeajtsan cosatquiaj andiümTeat Dios. 7Aton iran-gan minajiütan wüx monajneaj. Iya-can imeajtsan wüx atnej temeranganminajiüt Teat Dios, ngome minajiütnipilan. 8 Cos lamejawan inopnoponmeáwan najneaj temerangan ningüy,alinoic nüt Teat Dios apmüüch iconatanej. Masey najon monrang najiüticon, masey nangüyeran monrangnajiüt. 9At icona aton moneay najiüt,irangan najneaj wüx monrang mina-jiütan, nde meajchiün mamix omea-jtsüw. Netam leaam imeajtsan janeminatangüw nejiw, jane minatanganaton. Aag ayaj Teat Dios najlüy tiülcielo. Nej ngome amb wüx majawjane nejiür, jane ngo majiür.

Leaw nembeol monyar andeac TeatDios

10 Xecojow xechijquiaw, nganüysanasaj icon, iyamban Teat Cristomüüch icon mepacan wüx mipochnej, cos alndom mambeol icon.11 Netam merangan meáwan leawTeat Dios apiüng, ngana mawaiichicon nimeech. Cos sitiül iranganapiüng Teat Dios, quiaj apmejlüyiünatnej nop soldado leaw asooig apix

Page 338: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

EFESIOS 6:12 335 EFESIOS 6:24nej manchiüc ngana mambiy nejmoncüy majaw nej tiül montsoj.12 Cos ngome teambiyayootsmaquiüjpaats nipilan; nimeechteambiyayoots maquiüjpaats, ajcüwmonrang xeyay ngo majneaj, ajcüwmonlüy nquiajantanej wüx iüt at tiülcielo. Ajcüwa nimeech arangüw leawandiüm minatang nimeech najlüytiül pojniün najlüy aaga nüt cam.13 Netam merangan meáwan leawaTeat Dios lamapiüng, cos atquiajalndom meiücan wüx cuajantanejwüx nüt apmandiüm mayac icontiül naél minatang nimeech. Con-dom wüx landoj memongochiünmeáwan aag ayaj, quiaj apmeyajcannejinguind ngondom müüch iconmecueatiün Teat Dios. 14 Tanaámbnde mecueatiün indüjpiün TeatDios. Netam mesapayon nandandatnej arang nop soldado wüx ajlüytiül montsoj. Tanaámb irangannajneaj, indeacan naleaing, cos aagayaj atnej nop soldado asooig noiccamix manchiüc para mambeolnej tiül montsoj. 15 Itaagayonmajneaj cos netammeamban najénanmesajan nipilan nguineay lamarangTeat Cristo para müüch nejiwmimonajneaj nej. Irangan atnejarang soldado wüx asooig apaj nejmamb nguiajantanej. 16 Netammeyacan imeajtsan wüx Teat Diosmambeol icon, ngana meranganleawa nimeech apmayac icon wüxmendiüman merangan; cos wüxapmeyacan imeajtsan wüx Teat Diosnej apmambeol icon atnej ambeolsoldado aaga nengoch nitil, nganamalood nej nitil wüx apmatileran.17 At aton iyacan imeajtsan wüxnguineay Teat Dios lamawün iconwüx isoetiün. Cos aag ayaj ap-mambeol icon, atnej nop soldadoambeol nej aaga sombrer manchiücamoog wüx omal. At iyacan wüximeajtsan leawa Teat Dios lamapiüngtiül Mipoch nej, quiaj aaga NangajEspíritu apmambeol icon atnej nopsoldado ambeol nej miespada nej tiül

montsoj. 18 Icona netam metajcanorar, metüniün ocueaj Teat Diosmeáwan nüt, cos atquiaj andiümNangaj Espíritu. Ipacan wüx, ndepaxiüm icueajiün; netam tanaámbmetüniün ocueaj Teat Dios mambeolmeáwan monyar andeac nej. 19 Ataton itüniün mambeol xic Teat Dios,müüch xic a poch netam nandeac,nde nimbol wüx sandeacmanguiayiwmeáwan nipilan nguineay alndommaw asoetiw nejiw. Cos aag ayajTeat Cristo tarang y nejinguind ngomanguiay wüx aag ayaj nomb. 20TeatDios tayac xic nasaj nipilan aaga pochcam, pares sal tiül manchiüc nganüy.Itüniün nguineay alndom nandeacngo nimbol atnej netam nandeac.

Ndójwüx atepeay21 Teat Tíquico apmasaj icon men-

guiayiün cuane teanarang, nguineayteanamongoch. Nop nej najneajnerang minajiüt Teat Cristo, xowüysajiür lasta. 22 Xique tüjchiüs mambniüng ijlüyiün menguiayiün cuanesarangan, aton cos apmüüch iconma-pac imeajtsan.

23 Miteatiiüts Teat Dios at TeatJesucristo müüch monajneaj meáwanmonyar nej andeac, at mejiürayejlasta, nde machiweaw omeajtsüw.24 Teat Dios tanaámb mambeolmeáwan leawa andiümüwMiteatiiütsJesucristo con omeajtsüw, para ngomacueatiw mandiümüw nej. Amén.

Page 339: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

FILIPENSES 1:1 336 FILIPENSES 1:20

Noic nanderac tarang SanPablo müüch minipilanTeat Cristo moncül tiülFilipos

FILIPENSESAltiül manchiüc Teat Pablo, atepeay

nejiw1 Xique Pablo naquiiüb Timoteo,

sarangan najiüt ocueaj Teat Jesu-cristo, satepeayiün meáwan minipi-lan Teat Cristo Jesúsmoncül tiül cam-baj Filipos. At satepeayiün meáwanmontangtang monajiüt y diáconostiül minipilan Teat Cristo. 2 Tanaámbich mambeol icon Miteatiiüts Dios atTeat Jesucristo müüch icon mejiüranmonajneaj.

Pablo ataag orar wüx minipilan TeatCristo

3 Xique süüch gracias Teat Dioswüx leaaw ximeaats icon. 4 Atmeáwan nüt wüx sasaj Teat Dioswüx icona, níüngan apac ximeaatsxeyay. 5 Cos naw wüx aaga nüttamelichaats marangaats najiütnóiquian masajaats nipilan mayariwandeac Teat Cristo; 6 sajaw naleaingTeat Dios nembeol icon meyariünandeac nej. Nej aton tanaámbapmambeol icon wüx aaga najneajnajiüt, leaw atüch a nüt mandililTeat Jesucristo. 7 Xique apacximeaats wüx icona, sajiür icon lastaxeyay. Teat Dios ambeol meáwanicoots majlüyiiüts nóiquian, maseywüx sal tiül manchiüc, tengwüywüx sajlüy niüng ajlüy monajiüt,alndom napiüng nguineay xiquesaquiaach nipilan aaga NajneajayNanderac wüx Teat Cristo. 8 TeatDios ajaw xique xeyay sajiür iconlasta atnej xeyay ajiür icon lastaTeat Jesucristo. 9 At satün ocueajTeat Dios wüx icona, merjiürayonlasta xeyay. At satün mexomanimeajtsan wüx cuajantanej, mejawannguineay netam merangan. 10 Cosnetam merriüjtan cuane najneaj,

quiaj apmejlüyiün najneajay, ngomajlüy cuane apmesoiquian wüx nütapmandilil Teat Cristo. 11 Teat Cristoapmüüch icon merangan cuajantanejnajneaj. Wüx aag ayaj Teat Diosapmarangüch casa, apmanderac wüxnej xeyay najneaj.

Wǘxan salnapac sanarang atnejandiüm Teat Cristo

12 Xecojow xechijquiaw, sandiümmenguiayiün meáwan leawa samon-goch, coswüx aag ayaj naleaing xeyayteanderac wüx nguineay Teat Cristoawün asoet nipilan. 13 Meáwan sol-dados leaw ajlüyiw ningüy, at pálwüxnipilan, lamanguiayiw xique sal tiülmanchiüc cos sandüüb Teat Cristo.14Cos sal ningüy tiül manchiüc, paresxeyayminipilan Teat Cristo ngomim-boloj, ngo maxinguiaw mandeacüwwüx nej nganüy.

15 Altiül monquiaach wüx TeatCristo nind ajcüyiw majawüw xic cosandiümüw malombaranüw. Masey,cos álan tiül nejiw asajüw nipilanwüxTeat Cristo con omeajtsüw, ngomealeaic ambüw wüx. 16 Naleaingajcüwa leaw mondiüm manderacnajneaj wüx ombasüw, ajcüw ayajarangüw wüx omeajtsüw, cosandiümüw müjchiw mamix ximeaatswüx nganüy sal tiül manchiüc cam.17 Masey, cos alacas andeacüw wüxTeat Cristo nde ajneaj majawüwxic, ajawüw Teat Dios neyac xicnasaj nipilan nguineay lamawünasoetiiüts Teat Cristo. 18 ¿Jow nganüycuane ajiür aag ayaja? Masey altiülandeacüw con omeajtsüw wüx TeatCristo, altiül ngwüy. Naleaing TeatCristo tanaámb teanderac wüx nej;aag ayaj üüch mapac ximeaats.

19 Apac ximeaats xeyay cos sajawwüx itajcan orar, quiaj aaga NangajEspíritu ocueaj Teat Dios leaw TeatJesucristo tüüch miün, nej apmam-beol xic namongoch najneajay leawanaél sal wüx cam. 20 Xique nganüyleawa teanandiüm, malüy ngo nax-ing wüx nicuajind leaw teanarang,

Page 340: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

FILIPENSES 1:21 337 FILIPENSES 2:10nandeac najneajay leaw netam nan-deac nde nganüy cam, at meáwannüt alndom marangüch casa TeatCristo, masey nganüy wüx salnapac,tengwüy alinoic nüt wüx lasandeow.21 Wǘxan salnapac sandiüm narangmeáwan leaw andiüm Teat Cristo; atwüx sanandeow, quiaj más najneajaysanajlüy. 22 Masey sitiül tealeámbanaliün napac, quiaj alndom narang na-jiüt leaw andiüm Teat Dios; pues ngonajaw ngün sanarriiüd. 23 Xique ngonajaw ngün más najneaj, Cos noicsandiüm nandeow namb naquiiübTeat Cristo, aag ayaj najntsop ajneajnajaw a xique. 24 Alinoic aton leawnetam icon xeyay, aag ayaj malüyngo nandeow, nacül ningüy wüx iüttanaámb nambeol icon. 25 Pares sa-jaw naleaing sanacül ningüy wüx iütalacas nüt naquiiüb icon, para nam-beol icon metangan wüx Teat Cristo,nüüch mapac imeajtsan xeyay wüxindüjpiün nej. 26 Sapiüng apmapacimeajtsan xeyay wüx sanajlüy naqui-iüb icon alinomb. Quiaj apmerangancasa Teat Cristo, cos lamambeol xic.

27 Nganüy aag agüy sandiüm nasajicon: netam meyamban nguineayalndom mejlüyiün atnej apiüngaaga najneaj nanderac wüx TeatCristo. Masey sanamb najaw icon,tengwüy ngo namb, xique sandiümnanguiay icona tan iriümban mejlüy-iün nóiquian wüx merangan leawandiüm Nangaj Espíritu; tanaámbmendüjpiün nóiquian wüx aagaleaw lameajndiün meyajcan tiülimeajtsan, wüx tenguiayiünnguineayalndom meriowan wüx isoetiün.28 Nde mermbolan mendüyiün janeajcüyiw majawüw icon, cos aaga leawarangüw quiaj ajüiquich apmambüwtiül castigo alinoic nüt. Pero iconaleriowan wüx isoetiün, ngomeapmeamban tiül aaga xeyay ngomajneaj quiaj. Atquiaj apmarang TeatDios. 29 Naleaing icona ngome áaganmeyariün andeac Teat Cristo, atnetam memongochiün ngo majneajwüx minüt nej. 30 Tanaámb tenguial

memongochiün atnej tamongochiüswüx tajlüyiüs niüng ijlüyiün; nganüyaton temenguiayiün nguineayteanamongoch.

2Teat Cristo tajüic atnej ngomembeat,

ndójwüx tembeat1 Teat Cristo üüch icon mbixiüm

imeajtsan; nej ambeol icon üüch ma-jneaj imeajtsan cos andiüm icon; atonNangaj Espíritu üüch icon mejlüy-iün nóiquian. Lamejawan nguineaymimonajneaj Teat Cristo cos ajiüricon lasta. 2 Pares netam meajchiünmapac ximeaats. Atquiaj apmajlüysitiül apmejlüyiün noic nej imeajt-san merjiüran monajneaj nop alinop,atonmejlüyiün nóiquian wüx cuajan-tanej. 3 Wüx irangan cuajantanej,nde merangan para mexoman wüxalcuane, tengwüy merangrangayonwüx; ngwüy irangan najneaj, ndemerlomboochayon wüx. Meáwan in-opnopon ich mayaag nej ngome al-wüx atam. 4Nejinguind nde mayambwǘxan nej majlüy najneaj, ngwüyich mayamb aton nguineay alndommeáwan majlüyiw najneaj.

5 Netam meyajcan tiül imeajtsanatnej Teat Cristo aton tayaag tiülomeaats nej. 6Masey Dios nej, ngometapac wüx mapiüng nej ngondommasüüd macueat majlüy atnej ajlüyTeat Dios. 7 Tacueat meáwan leawtajiür tiül cielo; tiün majlüy atnejnop nerang minajiüt nipilan wüxtiün wijquiam wüx iüt cam marangnipilan. 8 Wüx tajlüy atnej nipilan,nej ngome telombojchay; tarangnajneajay atnej andiüm Teat Dios;tiünmandeowwüx cruz,masey xeyaymonxing tamongoch. 9 Pares TeatDios tüüch nej majlüy más natangwüx meáwan leaw almajlüy, meáwanmontangtang monajiüt tanguejriwomalüw teombas nej; at tüüch nejminüt nej najneajay tiül meáwanminüteran leaw almajlüy. 10 Coswǘxan apmanguiayiw minüt TeatJesús apmaquiejliw micosüw nejiw

Page 341: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

FILIPENSES 2:11 338 FILIPENSES 3:1marangüw casa minüt nej meáwanmonlüy tiül cielo, meáwan monlüywüx iüt, at meáwan ajcüw aliwtiüt landeowüw. 11 Quiaj meáwannipilan apmapiüngüw Teat Jesucristonatang tiül meáwan almajlüy, quiajapmarangüch casa Teat Dios.

Minipilan Teat Cristo ajlüyiw atnejran ningüy wüx iüt

12 Nganüy xecojow xechijquiaw,tilüy nüt tilüy ores wüx sal ninguiajnaquiiüb icon, terangan najneaj atnejtasajas icon. Nganüy wüx lango na-jlüy cos sal miünquiaj, sandiüm na-jaw merangan alwüx alquiriw. Ne-tam mejawan wüx, nde tegüy ndromimeajtsan nguineay laáw isoetiün.13 Cos Teat Dios ambeol icon meáwannüt, nej üüch mendiüman merangannajneaj atnej andiüm nej.

14 Meáwan leaw irangan, irangannajneaj, ngo metam majlüy wüxmondeac, tengwüy moncüy. 15 Quiajnejinguind ngondom mapiüng ngomerangan palan. Netam merangannajneaj, cos icona micual icon TeatDios masey ijlüyiün tiül nipilanmonrang ngo majneaj. Quiaj alndommajüic at icon ran para membeolanmeáwan nipilan wüx aaga iüt cam,16 mesajan wüx meáwan nipilannguineay alndom mawüw wüxasoetiw. Wüx aag ayaj apmapacximeaats xeyay wüx nüt aliüc TeatCristo, cos quiaj apmajüic ngometembichayos miün sapac, atonngome tarangrangas miün najiüttiül icona. 17 Masey netam mawxequiej nandeow nambich napalücherchechiün, meajchiün Teat Diosajcan lanambeol icon menguiayiünandeac nej. Wüx aag ayaj ngomamix ximeaats, apac ximeaatsnóiquian naquiiüb icon. 18 At atonicona ich mapac imeajtsan nóiquianmequiüjpan xic.

Timoteo y Epafrodito19 Sitiül Teat Jesús mandiüm, xique

tenguial nandiüm nüüch mambTimoteo najen majaw icon, paramapac ximeaats wüx apmandilil

masaj xic cuane terangan. 20 Cos ngomajlüy alinop mandiüm mayac wüxomeaats mambeol icon atnej arangteat Timoteo. 21 Meáwan ayambüwleaw nejíwan quiaj andiümüwmarangüw, ngo mayambüw leawandiüm Teat Cristo Jesús. 22 Iconalamejawan nguineay arang Timoteo;xeyay najneaj arang cos ambeolxic wüx minajiüt Teat Dios atnejnop nacualaran ambeol miteat nej.23 Tenguial napiüng sanüüch mambmajaw icon, wüx landoj najawnguineay sanajlüy ningüy. 24 SajawTeat Jesús apmambeol xic aton nambnajaw icon najen.

25Tapiüngas netam nüüchmandililandüy niüng ijlüyiün michijquiaatsEpafrodito, aag ayaj icona teajchiünmiün mambeol xic wüx meáwanleawa netam. Tembeolasayonxeyay atnej arangüw tiül soldados.26 Sajaw xeyay andiüm mamb majawicon, xeyay leaaw omeaats icon.Ninguinüt tenguiayiün niün andeow.27 Naleaing tiün andeow, tajlüymandeow. Apmandeow jondot TeatDios ngomajüiquichmimonajneaj nejwüx nej, at wüx xique, cos apmamixximeaats xeyay, ngome quiriw.28 Wüx aag ayaj ayac xic wüx nüüchmamb majaw icon najen, müüchmapac imeajtsan wüx apmejawanalinomb; ata xique lango mamixximeaats xeyay. 29Nganüy ich mapacimeajtsan wüx apmengochiün, cosarang najiüt ocueaj Teat Dios. At ichmapac imeajtsan mejawan meáwanmonrang najneaj atnej nej arang.30 Cos wüx minajiüt Teat Cristo tajlüymandeow. Nej ngo mapiüng wüx,masey mandeow cos nind mambeolxic, cos icona ngondom mewiünanmembeolan xic.

3Néjan quiaj Teat Cristo alndom

mawün asoetiiüts1 Nganüy xecojow xechijquiaw,

sanasaj icon alinomb, ich mapacimeajtsan wüx Teat Jesús. Xique ngopaxiüm narang wüx nawiig alinomb

Page 342: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

FILIPENSES 3:2 339 FILIPENSES 3:18leaw landoj lanasaj icon, cos sajawaag ayaj netam menguiayiün; quiajngome apmechiwean imeajtsan wüxaaga landoj menguiayiün. 2 Netammepacan wüx ajcüwa nipilan leawarangüw ngo majneaj, at nejiwpet. Cos ngo maquiajchiw atnejapiüng Teat Dios; apiüngüw nejiwarangüw atnej apiüng Teat Diosajcan ajlüyiw circuncidado. 3 Icootsalajlüyiiüts tiül minipilan Teat Dioscos ayambaats Teat Dios, ngomecos ajlüyiiüts circuncidado. NangajEspíritu ambeol icoots mandiümaatsTeat Dios; üüch mapac omeajtsaatscos ajlüyiiüts ocueaj icoots TeatCristo Jesús. Icootsa ngo mayajcaatsmás netam cuajantanej leaw alndommarangaats icóotsan quiaj. 4 Sitiülmealjane alndom mapiüng nembeatleawa tarang, ndot aag apmambaranwüx, xique najntsopiüs tiül. 5 Cosxique tajlüyiüs circuncidado wüxtajiüras ojpeacüw nüt. Xiquenacualaranas tiül cambaj Israel,nawas tiül acualaats Benjamín.Xeteatiün palǘyan hebreo nejiw,at a xique. Tajlüyiüs tiül noicajlüy nipilan nasoiquiw fariseos,leaw xowüy andüjpiw aaga pochtüünd Moisés. 6 Tapacas wüx xeyayleaw taquiaachasan, cos tayambasombasüw minipilan Teat Cristo.Tarangas meáwan palan atnej apiüngtiül aaga poch tüünd Moisés; ngomajlüy cuane alndom nasoic wüx.7 Pero meáwan leawa tarangasquiaj, leawa tayajcas nembeat xeyay,nganüy sapiüng ngo membeatnicuajind, cos nganüy sandiümTeat Cristo. 8 Naleaing meáwanleaw tarangas nomb, nganüy langomembeat nicuajind najaw. Leawsarang nganüy aag ayaj xeyaynembeat cos teanandüüb Teat CristoJesús Xeteat Dios. Ajcan sandüübTeat Cristo lanacueat meáwan leawatajiüras nomb, at leawa tarangas.Lanawiich ninguiün aag ayaj atnejnendeajndeaj. Nganüy leaw xeyaysandiüm, aag ayaj naxom monajneaj

wüx ombas Teat Cristo, 9 najlüynóiquian naquiiüb. Nganüy Teat Dioslamawün sasoet wüx tarangas apiüngTeat Cristo, ngome wüx sarangapiüng tiül aaga poch tüünd Moisés.Cos aaga awaran wüx quiaj, Teat Diostarang wüx tujchiüs ximeaats TeatCristo. 10 Nganüy leaw sandiüm,najaw xeyay wüx Teat Cristo, ynayaag tiül ximeaats nguineay TeatDios tapacüüch nej tiül mondeow.Sandiüm naquiiüb wüx namongochatnej nej tamongoch,masey nandeowatnej tandeow. 11 Nganüy leawateanacül, matüch a nüt mapacarantiül mondeow.

Netam marangaats leaw niüng al-ndom

12 Xique ngo napiüng lanatüchmeáwan aag ayaj, at ngo napiünglanarang palan; ngwüy xiquesandiüm sitiül alndom natüch narangleaw apaj xic wüx Teat Cristo. Costawün xic wüx para najlüy micualnej. 13 Xecojow xechijquiaw, xiquengondom napiüng lanapalüch leawniüng netam natüch. Ngwüy,leawa xique sarang, aag ayaj ndromximeaats leawa lamong; sayacximeaats wüx leaw aliücmiün, 14paraalndom natüch niüng netam natüch.Cos quiaj sanüünd aaga najneajayleaw apmüüch icoots Teat Diostiül cielo wüx ajlüyiiüts nóiquianmaquiüjpaats Teat Cristo.

15Meáwan icootsa leawa latangaatswüx aaga leawa Teat Dios lamüüchicoots majawaats, netam mayajcaatsatquiaj aton. Nganüy sitiül aljaneayaag alinoic tiül aaga les ndotnapiüng quiaj, Teat Dios apmüüchmaxom omeaats wüx aag ayaj.16 Pares netam mandüjpiiüts leawaniüng lamanguiayiiüts wüx TeatCristo.

17 Xecojow xechijquiaw, indüjpiünwüx leawa sarang. At leaw ijawanarangüw atnej sarangan, indüjpiünwüx aton. 18 Cos almajlüy xeyayleaw apiüngüw arangüw leaw andiümTeat Cristo, pero naleaing ajcüyiw

Page 343: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

FILIPENSES 3:19 340 FILIPENSES 4:13majawüw Teat Cristo, aag tandeowwüx cruz mawün asoetiiüts. Lanasajicon xeyay wüx ajcüw ayaj, y nganüysajiünts wüx nasaj icon alinomb.19 Alinoic nüt ajcüw ayaj apmambüwtiül castigo cos pálwüx arangüw,áagan leaw andiümüw marangüw;ayacüw aag ayaj atnej midiosüwnejiw. At leawa netam maxinguiawwüx, aag ayaj arangrangayej wüx.Nejiw a nipilan quiaj palüy miünayacüw omeajtsüw wüx leawa najlüyningüy wüx iüt cam. 20 Pero icootsa,micambajaats ajlüy tiül cielo. Imiünquiaj teamacüliiüts mapeay Miteati-iüts Jesucristo, aaga newün icootswüx asoetiiüts. 21 Wüx nej aliüc,quiaj apmangowüüch micuerpojaatscam leawngomembeat; apmajiüraatsalinoic najneajay atnej micuerpo nej.Cos nej alndom marang ayaj, atnejarang wüx cuajantanej leaw almajlüy.

4Meáwan nüt ich mapac imeajtsan

wüx Teat Cristo1 Xecojow xechijquiaw, xowüy

apac ximeaats wüx icona, xeyaysandiüm najaw icon. Meáwan nütapac ximeaats wüx icona, cos wüxicona saxom sarang xenajiüt. Nganüysandiüm tanaámb mapac imeajtsanwüx Teat Jesús, nde mecueatiün.

2 Sandiüm nasajüw müm Evodiaat müm Síntique majlüyiw nóiquianwüx Teat Cristo, macueatiw ajcüy-cüyiw. 3 Átan sandiüm nasaj icxechiig, imbeolüw ajcüwa montajquiaj, cos nejiw naleaing tambeolüwxic xeyay wüx tarangas minajiüt TeatDios maquiüjpüw xechiig Clemente, yalacas leawa tambeolüw xic. Minütiwnejiw altiül aaga nawiig niüng ajmelminüt leaw apmapacüw meáwan nüttiül cielo.

4 Ich mapac imeajtsan meáwan nütwüx Teat Cristo. Sasaj icon ali-nomb ich mapac imeajtsan. 5 At ndemejcüyiün najen, ijüiquichan ijiüranlasta; atquiaj alndom majaw meáwannipilan nguineay irangan najneaj.Teat Jesús laliüc mandilil.

6 Nde meyacan wüx imeajtsan al-cuane naél leaw ijlüyiün tiül; aleáin-gan itüniün ocueaj Teat Dios leawaindiüman metüniün; y wüx itüniünisajan Teat Dios apac imeajtsan wüxleaw ixoman. 7 Quiaj Teat Diosapmüüch majneaj imeajtsan leawanejinguind wüx cambajiüt ngondommaxom omeaats wüx. Aaga mon-ajneaj quiaj apmambeol icon wüxleawa iyajcan tiül imeajtsan, at ap-müüch mexoman imeajtsan cos ijlüy-iün nóiquian mequiüjpan Teat CristoJesús.

Iyacan imeajtsan wüx leawa najneaj8 Xecojow xechijquiaw, sandon-

doch leaw sandiüm nasaj icon.Iyacan imeajtsan wüx meáwan leawanaleaing, leawa najneaj majaraw,leawa najneaj marangüch atnejnetam, leawa palǘyan najneaj,leawa najneajay nandiüram, leawanajneaj anderac wüx. Meáwancuajantanej leawa najneaj, leawalndom marangüch casa, wüx aagayaj iyacan imeajtsan.

9 Leawa taquiajchiüs icon at leawteyariün, leaw tenguiayiün, aton leawtejawan nguineay sarang, atquiajirangan. Quiaj Teat Dios, aaga neechmonajneaj apmajlüy maquiiüb icon.

Hermanosmonaw tiül cambaj Filiposambeolüw a Pablo

10 Nganüy xeyay apac ximeaatssarang casa Teat Dios, cos sajawicona laleaaw imeajtsan wüx xiquealinomb. Ngome teanapiüng nómbanndrot imeajtsan xic, cos tajawasngondom membeolan xic maseytendiüman. 11 Xique ngo nasajicon aag ayaj ajcan ngo najiür;ngwüy, cos lasap ximbas wüx leawalnajiür. 12 Lanajaw nguineayalndom namongoch, masey ngonajiür nicuajind, tengwüy maseysajiür xeyay. Cuajantanej majngot,xique lanajaw nguineay sanarang,masey netiüs paxiün, tengwüy ngonaxom nicuajind; masey sajiür xeyay,tengwüy masey ngo najiür nicuajind.13 Cuajantanej alndom namongoch,

Page 344: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

FILIPENSES 4:14 341 FILIPENSES 4:23cos Teat Cristo ambeol xic, üüch xicsapac. 14 Masey atquiaj ajlüy, iconnajneaj terangan cos tembeolan xicwüx samong tiül naél.

15 Icona monaw Filipos, icoyónanquiaj lamejawan nguineay tembe-olan xic wüx tawas ninguiaj tiülMacedonia; tamelichas nasaj wüxnipilan nguineay tandeow Teat Cristomawün asoeteran. Icónan quiajtiül Filipos teajchiün xic tomiünmembeolan xic wüx aaga najiütsarang. 16 At wüx tajlüyiüs tiülcambaj Tesalónica, teajchiün mambtomiün nomb iwic, meajchiün xicleawa netam. 17Xique ngo namb wüxsitiül alndom meajchiün xic alcuane;ngwüy, cos xique sandiüm najawmexoman wüx xeyay leaw iranganquiaj ninguiün tiül cielo. 18 Meáwanleaw teajchiünmiün lapeay tiül xiwix,tüüch xic teat Epafrodito. Nganüylamong wüx alnajiür. Leaw teajchiünxic, aag ayaj atnej najmboc anganpom, atnej noic najneaj nichechleawa Teat Dios najneajay majaw.19 Midiosaats apmüüch icon meáwanleaw ngo mejiüran, cos Teat Cristoajiür xeyay cuajantanej tiül cielo.20Miteatiiüts Dios netam marangüchcasa meáwan nüt ngo majiür ümb.

Ndójwüx atepeay21 Itepeayiün quiaj meáwan minip-

ilan Teat Cristo Jesús. Atepeayiwicon meáwan minipilan Teat Cristoleawa aliw ningüy naquiüjpüw.22 Ningüy meáwan monyar andeacTeat Cristo atepeayiw icon, atonandiümüw matepeayiw icon xeyayajcüwa monlüy aniüng a César,natang nenajiüt ningüy tiül Roma.

23 Tanaámb mambeol icon Miteati-iüts Jesucristo, müüch icon mimona-jneaj nej. Amén.

Page 345: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

COLOSENSES 1:1 342 COLOSENSES 1:18

Noic nanderac tarang SanPablo müüch minipilanTeat Cristo moncül tiülcambaj Colosas

COLOSENSESPablo atepeay minipilan Teat Cristo

moncül tiül Colosas1 Xique Pablo miapóstol Teat

Jesucristo, ayac xic Teat Dios.Alnaquiiüb michijquiaats Timoteo.2 Xique sarang aaga acas poch wüxnawiig cam nüüch meáwan micualTeat Dios monyar andeac nej moncültiül cambaj Colosas, cos tanaámbandüjpiw Teat Cristo. Ich mambeolicon Miteatiiüts Dios y MiteatiiütsJesucristo, müüch icon mejiüranmonajneaj.

Pablo atün ocueaj Teat Diosmambeolmoncül Colosas

3Xiconameáwan nütwüx satüniünocueaj Teat Dios mambeol icona,süjchiün gracias Teat Dios, miteatMiteatiiüts Jesucristo. 4 Cos xiconalananguiayiün ngo mechiweanimeajtsan wüx Teat Cristo Jesús,y sanguiayiün nguineay indiümanmeáwan monyar andeac nej. 5 Aagayaj teamerangan cos aton icüliünaaga leawa lamejawan apmeajndiüntiül cielo. Aag ayaj landoj lame-neayiün nde wüx tenguiayiün aaganajneajay poch, aaga naleaing wüxTeat Cristo. 6Aaga nanderacwüx TeatCristo leawa tenguiayiün, tenguialajüy meáwan wüx iüt. Atquiaj teajlüyxeyay mondüüb Teat Cristo. At iconaaton teyariün andeac nej, coswüxnüttenguiayiün tejawan naleaing TeatDios lamawün icon wüx. 7 Aag ayajtenguiayiün wüx taquiaach icon teatEpafras, aaga nerang najiüt nóiquiannaquiüjpan. Nej nop najneaj nerangminajiüt Teat Cristo, teamambeolicon. 8 Nej nesaj xicon nguineayerjiürayon lasta, cos ambeol iconNangaj Espíritu ocueaj Teat Dios.

9 Xicona aton wüx nüt tan-guiayasan aag ayaj, ngo nacueatiünnatüniün ocueaj Teat Dios mam-beol icon. Satüniün müüch iconmejawan nguineay andiüm TeatDios merangan; y müüch iconmexoman imeajtsan leaw andiümNangaj Espíritu ocueaj Teat Dios.10 Satüniün merangan atnej netammarangüw monyar andeac TeatDios, merangan leawa najneaj majawTeat Dios. Meáwan leaw irangannetam merangan atnej Teat Diosandiüm, y metangan wüx Mipochnej. 11 Satüniün ocueaj Teat Diosmüüch icon mejiüran xeyay ipacanwüx nej, müüch icon ndoj imbasanmerangan leawa nej andiüm, ymeiücan wüx meáwan leaw aliücmiün apmajlüy, mapac imeajtsanwüx. 12 Isajan Teat Dios najneajaylamarang cos lamambeol icootsmayariiüts aaga apmüjndiiüts, leawTeat Dios apmüüch meáwan micualnej. 13 Teat Dios lamawün icoots tiülpojniün niüng nimeech arang natang;lamayac icoots tiül niüng Micual nejarang natang, áag xowüy lamajiürlasta. 14 Cos aaga Micual nej quiaj,lamangüy naag miquiej nej leaw ngomajneaj tarangaats, lamawün wüxomeaats meáwan asoetiiüts.

Teat Dios tajneaj majaw icoots wüxtandeow Teat Cristo

15 Teat Cristo ajlüy atnej mejawTeat Dios, cos Teat Dios ngo max-oram majaraw. Nej a Teat Cristombas majlüy, teoj majlüy meáwanleaw almajlüy. 16Meáwan leaw alma-jlüy, Teat Cristo tarang atnej tapiüngTeat Dios, meáwan leaw almajlüy tiülcielo, leaw almajlüy wüx iüt, leaw al-ndom maxoram majaraw, aton leawangondom maxoram majaraw; maseymontangtang monajiüt, masey án-geles, masey jangantanej monajiüt.Meáwan leaw almajlüy, Teat Cristotarang ocueaj nej. 17Teat Cristo lajlüywüx nganaw majlüy meáwan leaw al-majlüy nganüy. Nej ajaw nguineaynetam majlüy, nguiane netam ma-jlüy. 18 At aton nej ajlüy atnej omal,

Page 346: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

COLOSENSES 1:19 343 COLOSENSES 2:7nganüy monyar andeac nej ajlüyiwatnej micuerpo nej. Nej newitichmajlüy meáwan cuajantanej. Nejombas mapac tiül mondeow, atquiajajüic naleaing nej ombas nej wüxmeáwan cuajantanej. 19 MiteatiiütsDios tapac omeaats cos Teat Cristomeáwan nüt ajlüy atnej nej ajlüy.20 Teat Dios najneaj majaw meáwanleaw almajlüy, masey leawa alma-jlüy wüx iüt, masey leawa alma-jlüy tiül cielo. Meáwan tajlüyiw na-jneájan maquiüjpüw Teat Dios ndewüx tandeow Teat Cristo wüx cruz,tajünch tiüt miquiej nej. 21 Iconaaton nomb ngo mejlüyiün nóiquianmequiüjpan Teat Dios. Tejcüyiünmejawan nej cos ngo majneaj teran-gan; pero nganüy ijlüyiün najneajmequiüjpan Teat Dios, 22 cos TeatCristo tandeowwüx cruz para maqui-iüb icon niüng ajlüy Teat Diosmejlüy-iün ocueaj nej, ngo mejiüran nicua-jind nisoet. 23 Nganüy tanaámbnetam meyacan imeajtsan wüx in-düjpiün Mipoch Teat Dios. Ndembiüjlameron wüx alcuane, cos aagayaj alndom mawün wüx imeajt-san leawa lamenguiayiün wüx ten-guiayiün aaga najneaj nanderac wüxTeat Cristo. Aag ayaj teanderactiül meáwan cambaj ningüy wüx iüt.Xique Pablo tüjndiüs nambeol y nan-deac wüx aag ayaj aton.

Teat Pablo tüünd mambeol monyarandeac Teat Cristo

24 Xique nganüy apac ximeaatswüx meáwan necoy leaw samongochwüx icona, cos nganüy tenguial nam-bich namongoch atnej Teat Cristo ta-mongoch para mawün wüx asoetiwminipilan nej, ajcüwa monyar andeacnej. 25 Teat Dios tayac xic narangnajiüt tiül minipilan nej, nambeolicon namb nasaj nipilan manguiayiwmeáwan leawa tapiüng. 26 At netamnüüch icon mejawan aaga leaw ne-jinguind ngo majaw nde wüx tajlüyaaga iüt cam. Pero nganüy TeatDios lamajüiquich manguiayiw mon-yar andeac nej. 27 Teat Dios tandiüm

müüch majawüw ajcüwa nipilan leawngome israel nguineay xeyay ajneajajlüy áag leawa nomb ngo manguia-yaran. Pero nipilan leawngome israelalndom majawüw aton. Aaga ngomanguiayaran quiaj, apiüngwüx TeatCristo ajlüy tiül imeajtsan, wüx nejnganüy temecüliün mejlüyiün xeyaynajneajay alinoic nüt tiül cielo.

28 Xicona sandeacan wüx TeatCristo, sapajan ocueajiw meáwannipilan, saquiajchiün wüx atnejTeat Dios üüch xicon najawan, paraalndom marangüw palan meáwanleaw andiüm Teat Cristo. 29 Wüxaag ayaj xique sarang xeyay najiüt,sambichay sapac wüx narang leawlamüüch xic Teat Cristo narang, cosnej teamambeol xic.

21 Xique sandiüm menguiayiün

nguineay sapac wüx nambeol icon,y meáwan monlüy tiül cambajLaodicea, at meáwan leaw nganawnejawayon naquiüjpüw. 2 Sapac wüxpara mapac omeajtsüw, mejiürayejlasta nóiquian, matüchiw majawüwmeáwan leaw andiüm Teat Cristomarangüch. At para majawüwwüx aaga leaw nomb Teat Diostaxot ngo majaraw; aag ayaj wüxTeat Cristo. 3 Cos wüx Teat Cristoalmajlüy meáwan fis, meáwan leawngomeaag maxom omeaats wüxnipilan, nej ajaw meáwan. 4 Aagayaj sasaj icon ngana mawaiich iconaljane masey ajüic xowüy lajneajandeac. 5Cos masey ngo najlüy niüngijlüyiün mejawan xic, naleaing xiquesayaag atnej sal niüng ijlüyiün, apacximeaats, cos sajaw nguineay irangannajneaj, tanaámb ngo mecueatiünindüjpiün Teat Cristo.

6 Nganüy cos lameyariün andeacMiteatiiüts Jesucristo, netam meran-gan atnej apiüng nej. 7 Nde mechi-wean imeajtsan wüx Teat Cristo ymecueatiün. Irangan atnej noic owilxiül nemiücüch tiüt mioxiich, aplom-bom nandand. Atquiaj netam mey-acan imeajtsan wüx Teat Dios, atnej

Page 347: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

COLOSENSES 2:8 344 COLOSENSES 3:1lerquiaacharanan wüx. Ich majüicapac imeajtsan wüx ijchan graciasTeat Dios.

Nganüy alinoic arangaats cosandüjpiiüts Teat Cristo

8 Ijawan wüx, nde mawaijchawicon ajcüwa leaw monquiaachpálwüx poch masey ajüic atnejnaleaing. Nejiw ngo maquiajchiwleaw apiüng Teat Cristo; aquiajchiwatnej ajlüyayej wüx marangüw, leawaaxomüw omeajtsüw.

9 Pues Teat Cristo masey nipilannej, tanaámb Dios nej aton. 10 Ngometam icon alcuane, cos wüx TeatCristo ijiüran meáwan. Nej ajlüywüx meáwan montangtang monajiütwüx iüt, átan tiül cielo. 11 Wüxteyariün andeac Teat Cristo, quiajatnej tejlüyiün circuncidado; peronaleaing aag ayaj ngo matnej leawarangüw wüx ombas nipilan. Aagayaj apiüng wüx icona lamewüniünninguiün ngo majneaj, langomendiümanmerangan leaw terangannomb. 12 At wüx teyariün yow,aag ayaj atnej temiürajtan nóiquianmequiüjpan Teat Cristo. Atontepacan mequiüjpan nóiquian, coslamepiüngan naleaing Teat Diosalndom mapacüüch mondeow atnejtapacüüch Teat Jesús. 13 Icona wüxnganawmeyariün andeac Teat Cristo,tejlüyiün atnej lerndeowan cosirangan ngo majneaj; nganaw mawwüx imeajtsan meáwan ngo majneajleaw tendiümanmerangan. Pero TeatDios lamawün wüx omeaats isoetiün,atnej lerpacan alinomb nóiquianmequiüjpan Teat Cristo. 14 Teat Diostandarriich meáwan asoetiiüts tajlüywüx nawiig, cos aag andeac wüxngo marangaats palan leaw apiüngtiül aaga poch tüünd Moisés. PeroTeat Cristo tangüy aaga nisoet quiajwüx tandeow wüx cruz. 15 TeatCristo talox tiüt meáwan nimeechleaw arangüw natang, langondommarangüw leaw andiümüw. TeatCristo tüüch majaw nipilan nguineaytajntsopwüx nejiwwüx tandeowwüxcruz.

Iyamban ocueaj Teat Dios16 Nganüy nejinguind ngondom

mayac isoetiün wüx leaw itean, leawinganeowan; at wüx nangos nüt,wüx aliw caaw, tengwüy wüx nütaxoodaran, sitiül irangan tengwüyngo merangan. 17 Cos meáwan aagayaj atnej minden leawa lapiürangaliüc apmajlüy. Aaga lapiürang aliücquiaj nganüy lapeay; aag ayaj TeatCristo. 18 Nde meajchiün nejinguindmawün icueajiün leaw apmeajndiüntiül cielo, cos altiül apiüngüw netammajtan ocueajiw ángeles matüniwocueaj Teat Dios mambeol icoots.Nejiw apiüngüw ajawüw alcuaneatnej aümiw, arangrangayej wüx leawaxomüw omeajtsüw wüx nejíwanquiaj. 19 Nejiw ngo majlüyiwnóiquian maquiüjpüw Teat Cristo,aaga minatangaats. Cos Teat Cristoasaj icoots cuane netam marangaats,üüch icoots matangaats wüx MipochTeat Dios, ambeol icoots majlüyiiütsnóiquian, matangaats atnej Teat Diosandiüm.

20 Sitiül naleaing atnej lerndeowannóiquian mequiüjpan Teat Cristo,icona lamecueatiün meáwan ngomajneaj leaw arangüw nipilan.Jow nganüy ¿neol tendüyiün wüxalinomb merangan atnej nipilanajlüyayej wüx marangüwa? 21 Cosapiüngüw: “Nde merreeg ayaj, ndemeat aíün, nde mexaing mendeaandayaj”. 22 Meáwan aaga ajlüyayarangüch quiaj, apndrom wüx landojatam, cos meáwan aag ayaj nipilanmonyac, maquiajchiw wüx. 23 Aagaajlüyay narangüch quiaj naleaingajüic atnej najneaj. Nejiw arangüwayaj majüic naleaing ayambüw TeatDios, atnej ngo merangrangayej,ngo majiürüw lasta micuerpojüwnejiw. Pero meáwan aag ayaj ngomembeat, cos ngondom mambeolnejiw macueatiw aaga ngo majneajleaw andiümüw marangüw.

31 Atquiaj sitiül icona naleaing

lerpacan alinomb mequiüjpan Teat

Page 348: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

COLOSENSES 3:2 345 COLOSENSES 3:19Cristo, iyamban leaw najlüy cawüxtiül cielo niüng alchetem Teat Cristoamb wüx miác Teat Dios. 2 Iyacanimeajtsan wüx leaw altiül cielo,ngome leaw alningüy wüx iüt. 3 Cosicona atnej tendeowan mequiüjpanTeat Cristo wüx nej tandeow; nganüyalmepacan almequiüjpan niüng ajlüyTeat Dios. 4Wüx aliüc Teat Cristo ali-nomb, aaga neech icoots mapacaats,quiaj icona aton apmequiüjpan,apmejlüyiün najneajay atnej ajlüynej.

Alinoic arangaats nganüy ngo mat-nej nomb

5 Iwüniün wüx imeajtsan meáwanngo majneaj leaw almajlüy ningüywüx iüt cam. Aag ayaj apiüngwüx: nde merangan nisoet mejiüranminajtajan, nde mejiüran minax-eyiün; nde mendiüman leaw ngomajneaj; nde mendiümdiümanmerangan leaw ijawan; at ndemendiümdiüman cuajantanej leawalmajlüy ningüy wüx iüt cam,meyacan atnejmidiosan. 6Cos ajcüwanipilan ngo mayamb Teat Dios, ajcüwmonrang aagangomajneaj quiaj, TeatDios apmüüch nejiw mamongochiwxeyay ngo majneaj tiül Castigo.7 Icona wüx nganaw meyamban TeatCristo terangan meáwan aag ayajaton. 8 Nganüy netam mecueatiünmeáwan aaga teanasaj icon cam:aag ayaj moncüy, monteots ngomajneaj wüx ombas alinop, mondeacngo majneaj wüx Teat Dios; atonmeáwan ngo majneaj poch leawalndom maw teombeayaran. 9At ndemerwaiichayon, cos lamecueatiünmerangan leaw terangan nomb.10 Nganüy lame alinoic ijlüyiün.Meáwan nüt Teat Dios tenguialmawün wüx imeajtsan ngo majneaj,para mejlüyiün najneajay atnejajlüy nej. 11 Quiaj nganüy ngometam sitiül nipilan griego icon,tengwüy nipilan judío icon; sitiülijlüyiün circuncidado, tengwüy ngomejlüyiün; sitiül icona nipilan iconnaw alinoic iüt, tengwüy sitiül

icona neriowan tiül noic cambajocueajiw nemeechmeech nipilan;tengwüy sitiül icona nipilan najonmarang minajiüt alinop, tengwüysitiül icona nipilan leaw ngo metammerangan minajiüt alinop. Aag ayajlango metam, cos nganüy nóiquianajlüyiiüts wüx Teat Cristo; néjan quiajmás nembeat nguiajantanej.

12Cos Teat Dios lamajiür icon lasta,nej lamarriiüd icon mejlüyiün minip-ilan nej. Pares netam merjiürayonlasta, mermbeolayon. Lango mer-lomboochayon; netam majneaj imea-jtsan, y netam meiücan wüx cua-jantanej. 13 Netam meiücan wüxleaw arang nop alinop; sitiül aljanetarangüch alcuanewüx ombas alinop,ich mawün wüx omeaats. Atnej TeatCristo tawün wüx omeaats leaw ngomajneaj terangan, atquiaj icona atonnetam merangan. 14 Pero leaw másxeyay netam, aag ayaj merjiürayonlasta, cos atquiaj alndom mejlüy-iün nóiquian najneajay. 15 Aagamonajneaj ocueaj Teat Cristo majlüytiül imeajtsan müüch icon meyajcancuane netam merangan, cos áag tar-riiüd icon Teat Dios para mejlüyiünnóiquian atnej majlüy nop nipilan.Netam meajchiün gracias Teat Dioscos najneajay arang.

16Meáwan leaw apiüng Teat Cristo,ich macül wüx imeajtsan meáwannüt. At iquiajchiün, ipajan ocueaj nopalinop atnej netam. Ijchan imeajtsanTeat Dios, ijüiquichan apac imeajtsanwüx itajcan cantar salmos, himnos,y leaw üüch icon Nangaj Miespíritunej metajcan cantar. 17Meáwan leawirangan, masey wüx indeacan, teng-wüy wüx cuajantanej irangan, netammerangan meáwan wüx minüt TeatCristo. Ijchan gracias Teat Dios wüxminüt Teat Cristo.

Nguineay netam marang nop minip-ilan Teat Cristo

18 Nganüy sanasaj icon montaj,irangan leaw apiüng minojon. Aagayaj netam merangan cos iyariünandeac Teat Cristo. 19 At icona

Page 349: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

COLOSENSES 3:20 346 COLOSENSES 4:16nanojaran, netam mejiüran lastamintajan, nde mejcüyiün mejawan.20 At icona monguich, iyariün andeacmiteatiün wüx meáwan leaw netammerangan, cos Teat Dios aag ayajnajneaj majaw. 21 Aton iconanateateran, nde meajchiün majcüymicualan ngana paxiüm ocueajiw.22 At icona najonüw monrang najiüt,irangan leaw asaj icon neneaynajiüt. Nde merangan áagan wüxtenguial ijarawan, majüic najneajirangan. Irangan meáwan conimeajtsan, majüic naleaing iyariünandeac Teat Dios. 23 Meáwan leawirangan, irangan con imeajtsan atnejmerangan ocueaj Teat Dios, ngomeocueaj nipilan. 24 Cos lamejawan TeatDios apmüüch icon alinoic nüt noicnajneajay, cos temerangan minajiütTeat Cristo. 25 Pero leawa nerang ngomajneaj apmüünd mamongoch ngomajneaj atnej tarang, cos Teat Diosngo marriiüd jane nembeat, jane ngomembeat.

41 At icona moneay najiüt, irangan

najneaj wüx ijchan najiüt monrangminajiütan, cos lamejawan icona atonalmejiüran tiül cielo nopminatangan.

2 Pero tanaámb itajcan orar ndemecueatiün. Wüx itajcan orar ijchangracias Teat Dios cos najneajay lama-rang. 3 At isajan Teat Dios mam-beol xicon nüjchiün manguiayiw nip-ilan wüx aaga poch ngomeaag an-guiayaran tanomb, nguineay TeatCristo apmawün nipilan wüx asoetiw.Nganüy sal tiül manchiüc cos ajcansandeac wüx nej. 4 Itüniün ocueajTeat Dios para alndomnandeac ranüyleaw netam nandeac.

5 Irangan najneaj wüx ajcüwanipilan ngo mayambüw Teat Dios,cos atquiaj apmajawüw icon naleaingirangan najneaj. Iyamban nguineayalndom mesajan wüx Teat Cristo.6 Wüx indeacan mequiüjpanüw,indeacan najneaj; atquiaj jangantanejapmandiümmanguiay leaw ipiüngan.

At netam mejawan wüx leaw indea-can, nguineay apmesajan anopnopnipilan wüx cuajantanej apmatüniwmanguiayiw icon.

Ndójwüx atepeay7 Teat Tíquico apmasaj icon

meáwan cuane teanarang, nguineayteanamongoch. Nej nop najneajnerang minajiüt Teat Dios, sarangnajiüt naquiiüb. 8 Xique süüch nejmamb majaw icon masaj icon cuanesarangan, nguineay samongochiün,para majneaj imeajtsan. 9 Atapmaquiiüb mamb teat Onésimo;nej aton nop nej najneaj nerangminajiüt Teat Dios. Aag ayaj micualmicambajan. Nejiw apmasajüw iconcuane teajlüy ningüy.

10At teat Aristarco, áag salnaquiiübningüy tiül manchiüc atepeay icon.At atepeay icon teat Marcos micualmichiig teat Bernabé. Xique lanasajicon wüx teat Marcos cuane ap-marang. Sitiül apmamb majaw icon,ingochiün najneaj. 11 At a Jesús, áagnenüt Justo aton, atepeay icon. Cosnejíwan quiaj nipilan judío mondüübTeat Cristo leawa tambeolüw xic wüxminajiüt Teat Dios; nejiw nejchiwmajneaj ximeaats. 12 At atepeayicon teat Epafras. Nej aton micualmicambajan, arang minajiüt TeatCristo. Nej ngo macueat mataag orarmatünocueaj Teat Diosmambeol iconmendüjpiün Teat Cristo tanaámb,y merangan palan meáwan atnejandiüm Teat Dios. 13 Xique sajawnguineay nej naleaing arang xeyaynajiüt mambeol icona, at mondüübTeat Cristo monlüy tiül cambajLaodicea, y monlüy tiül Hierápolis.14 At atepeay icon teat Lucas, aaganejaw moniün andeow, nej xeyayandiümaats. At teat Demas atonatepeay icon.

15 Itepeayiün meáwan minipilanTeat Cristo moncül tiül Laodicea.Itepeayiün teat Ninfas aton, ymeáwan minipilan Teat Cristo leawacanchiüjow aniüng nej. 16Wüx landojmeteowan aaga nawiig cam, ijoyiünijchan mateowüw minipilan Teat

Page 350: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

COLOSENSES 4:17 347 COLOSENSES 4:18Cristo monlüy Laodicea aton. Ata nawiig süüch mamb andüy tiülLaodicea, at icona iteowan aton.17 Isajan teat Arquipo mayac omeaatswüx aaga najiüt tüüch nej Teat Diosmarang.

18 Xique Pablo sarang naag xiwixaaga acas poch ndójwüx satepeayicon cam. Ich leaam imeajtsan wüxxique cos sal tiül manchiüc. Teat Diostanaámb mambeol icon, müüch iconmimonajneaj nej. Amén.

Page 351: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 TESALONICENSES 1:1 348 1 TESALONICENSES 2:4

Anoic nanderac arang wüxnawiig San Pablo müüchminipilan Teat Cristomoncül tiül Tesalónica1ª TESALONICENSESAtepeay

1 Xique Pablo saquiüjpüw Silvanoy Timoteo, sarang aaga acas pochcam natepeayiün icon meáwan mon-cül tiül cambaj Tesalónica, monlüynóiquian mequiüjpan Teat Dios atMiteatiiüts Jesucristo. SandiümanTeat Dios müüch icon mimonajneajnej, at mejlüyiün najneájan.

Monaw Tesalónica ajüiquichawnguineay ayacüw omeajtsüw wüx TeatJesucristo

2 Meáwan nüt süjchiün graciasTeat Dios, y leaam ximeaats iconmeawaron wüx satajcan orar. 3 Atmeáwan nüt leaaw ximeajtsannasajan Miteatiiüts Dios wüx aaganajiüt teamerangan, cos aag ayajijüiquichan lameyariün Mipoch TeatDios, at ijiürayon lasta. Maseyimongochiün xeyay ngo majneaj,tenguial meiücan wüx meáwan aagayaj cos teamecüliün mandilil TeatJesucristo. 4 Xecojow xechijquiaw,sajawan Teat Dios xeyay andiümicon, y lamarriiüd icon. 5 Wüxtasajasan icon wüx aaga najneajnanderac wüx Teat Jesucristo,aag ayaj ngo nandéacan, naleaingtayaagasan Nangaj Espíritu ocueajTeat Dios xeyay tambeol xicon, costajawasan meáwan aag ayaj naleaing.Lamejawan nguineay tarangasanwüxajlüyiiüts nóiquian naquiüjpan icon,cos sandiüman nambeolan icon.

6 Icona tendüjpiün wüx leawsarangan, at tendüjpiün wüx leawarang Teat Jesucristo. Teyariün aaganajneaj nanderac wüx Teat Cristo,masey xeyay tajcüyiw majawüw iconnipilan, cos naleaing aaga NangajEspíritu ocueaj Teat Dios tüüch iconmapac imeajtsan xeyay. 7 Por aag

ayaj tejüiquichan irangan najneaj;tajawüw icon meáwan monyarandeac Teat Jesús monlüy tiül iütMacedonia at moncül tiül Acaya.8 Atquiaj tajüiquichay aaga nanderacwüx Teat Jesús manguiayaran ngomeáagan tiül Macedonia y tiül Acaya,pero at aton tiül meáwan cambajteajaraw nguineay indüjpiün TeatDios. Pares ngo metam nandeacanwüx nguineay indüjpiün TeatDios. 9 Cos nipilan teamandeacüwwüx nguineay tapac imeajtsanmengochiün xicon wüx tasajasanicon wüx Teat Jesús; nguineaytecueatiün ajcüwa narangüch dios,mendüjpiün aaga naleaing Teat Diosalmapac. 10 Aton apiüngüw iconateamecüliün Micual Teat Dios, aagaTeat Jesús aliüc imiün tiül cielo,aaga leaw Teat Dios tapacüüch tiülmondeow. Nej apmawün icoots wüxaaga ngo majneaj leaw aliüc miünapmajlüy wüx Teat Dios apmajawwüx asoeteran.

2Leaw tarang teat Pablo tiül

Tesalónica1 Xecojow xechijquiaw, icona

lamejawan wüx tambasan quiajniüng ijlüyiün ngome sambánan.2 Lamejawan nguineay tamon-gochasan xeyay ngo majneaj,nguineay tandeacüw ngo majneajwüx ximbasan nipilan monaw tiülcambaj Filipos. Aag ayaj tajlüywüx nganaw namban najawan icon.Masey teajlüy nadam moncüy tiülmicambajan aton, pero Teat Diostambeol xicon nasajan icon aaganajneaj nanderac, nguineay alndommawaats wüx asoetiiüts. 3 Cos leawataquiaachasan icon, aag ayaj palanüynaleaing; ngonarangannicuajindngomajneaj, ngo nawaijchan icon. 4 TeatDios tajaw sanarangan meáwan leawapiüng, quiaj tüüch xicon nambannaquiajchiün aaga najneaj nanderacwüx Teat Jesús. Aag sandeacan,ngome leaw nipilan andiüm man-guiay, sandeacan áagan leaw andiüm

Page 352: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 TESALONICENSES 2:5 349 1 TESALONICENSES 3:2Teat Dios, cos nej lamajaw nguineayximeajtsan. 5 Icona lamejawan xiconango nawüywüyiün aljane; at TeatDios ajaw xicona ngo newüyayonwüx saquiajchiün para naxoman wüxalcuane. 6 At ngo nayamban malombxicon aljane, ngome icona tengwüypálwüx nipilan. Masey xiconaalndom narangan, cos miapóstolesTeat Cristo xicon. 7 Tarangasannajneaj wüx imbasan, atnej nopnamümaran ajiür lasta micual nej.8 Atquiaj xicona aton xeyay leaawximeajtsan icon. Ngome áagantandiümasan nasajan icon wüxaaga najneaj nanderac leawa tüüchTeat Dios; at tajlüyasan nandeowaningow indeowan sitiül netam, cosxeyay sandiüman icon. 9 Xecojowxechijquiaw, sajawan nganaw ndromimeajtsan nguineay tümb sapacanwüx tarangasan xeyay najiüt tiülicona. Nüt ongwiiüts sarangannajiüt cos ngo nandiüman natüniünicueajiün nicuajind wüx tasajasanicon wüx aaga najneaj nanderactüüch Teat Dios.

10 Icona ijawan, at Teat Dios ajawnguineay tarangasan wüx tajlüyasanninguiaj tiül icona. Tarangasanleaw andiüm Teat Dios, nejinguindngondom mayac sasoetiün. 11 Atlamejawan nguineay taquiaachasanicon, y tambeolasan icon inopnoponwüx amix imeajtsan. At tapajasanicueajiün xeyay atnej nop nateataranarang wüx micual nej. 12 Atquiajtasajasan icon merangan najneaj,atnej netam marang jane ocueaj TeatDios, cos lamapaj icon mejlüyiün tiülaaga najneajay cambaj niüng ajlüynej.

13 Pares ngo nacueatiün nüjchiüngracias Teat Dios, cos wüx ten-guiayiün sasajan icon wüx aaganajneaj nanderac, icona ngometenguiayíünan, teyariün aag ayajcos aag ayaj naleaing Mipoch TeatDios, ngo matnej poch andeacnipilan. Aaga najneaj nanderacocueaj Teat Dios quiaj, ayac iconwüx merangan najneaj. 14 Xecojow

xechijquiaw, icona temongochiünatnej tamongochiw noicnoic ajlüymondüüb Teat Dios tiül iüt Judeawüx tayariw andeac Teat Cristo Jesús.Pues ajcüwmicualmiiütan tayambüwimbasan aton, atnej ajcüwa judíostayambüw ombasüw minipilan TeatCristo tiül Judea. 15 Ajcüwa judíostambiyaw Teat Jesús. Átan ndetanomb tambiyaw mondeac andeacTeat Dios monáwan tiül nejiw; yaton tawüniw xicon quiaj. Nejiwngo marangüw leaw andiüm TeatDios, y ajcüyiw majawüw meáwannipilan. 16 Andiümüw mapalüwxicon para ngo nasajan wüx TeatJesucristo pálwüx nipilan ngomejudíos, nganandot mawüw wüxasoetiw. Atquiaj teaxeyay asoetiwnejiw; Teat Dios lajcüy majaw nejiwxeyay.

Pablo andiümmambmajaw alinombmoncül Tesalónica

17Xecojow xechijquiaw, masey ngomexomayoots acas nüt, ngo ndromximeajtsan icon. Nganüy xeyaylanandiüman mejawayoots alinomb.18 Naleaing xicona tandiümasannamban najawan icon. Masey xiquePablo tajlüy namb nomb ijmbüw,pero aaga Satanás tayac naél mapalxicon. 19 ¿Jane apmüüch xicon xeyayapac ximeajtsan wüx aliüc alinombMiteatiiüts Jesucristo majlüyiiütsnóiquian maquiüjpaatsa? ¿Jane üüchxicon nayajcan najneaj tarangasanminajiüt Teat Dios tiül icona? Puesiconan quiaj. 20 Naleaing, iconaapmeajchiün xicon nayajcan xeyayapac ximeajtsan.

31 Lango naiündan wüx cos laínd

nanguiayiün wüx icona, quiajtandeacasan sanacüliün xicónanquiaj tiül cambaj Atenas, 2 condomsanüjchiün mamb michijquiaatsTimoteo mambeol icon. Cos nejnop nerang minajiüt Teat Dios, atnop nembeol xicon wüx sandeacanaaga najneaj nanderac wüx TeatCristo. Tasajas maquiaach icon cuane

Page 353: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 TESALONICENSES 3:3 350 1 TESALONICENSES 4:11najneaj merangan, mambeol iconmüüch mejlüyiün nandand wüxindüjpiün Teat Cristo. 3 Atquiajtarangasan nganandot mbayameronwüx aaga naél imongochiün quiaj.Cos icona lamejawan aag ayajnetam mamongochiiüts. 4 Cos wüxsaliünan ninguiaj naquiüjpan icontasajasan icon apmamongochiiütsnaél. Nganüy mbich lamejawanatquiaj teajlüy. 5 Wüx xique langonaíündwüx, quiaj tüjchiüsmamb teatTimoteo cos sandiümnanguiay cuaneterangan, nguineay temendüjpiünTeat Dios, nganandot nimeech mayacicon wüx merangan ngo majneaj,ndot cuajpar sarangan aaga najiüttiül icona.

6 Pero wüx tandilil teat Timo-teo imiün niüng ijlüyiün, taquiiübmiün najneaj poch nguineay iconatanaámb temendüjpiün Teat Cristo.At tapiüng nguineay indiüman nopalinop, y tanaámb leaaw imeajtsan xi-con. Apiüng indiüman mexomayootsmejawayoots atnej xicona teanandiü-man najawan icon aton. 7 Wüxaag ayaj xecojow xechijquiaw, tajneajximeajtsan wüx tanguiayasan iconatanaámb temeyacan imeajtsan wüxTeat Cristo, masey xicona sajlüyiüntiül xeyay naél cos ajcüy majaw xiconnipilan. 8 Nganüy apac ximeajtsanwüx icona cos tanaámb ersapayonnandandwüx Teat Jesucristo. 9Xeyaysüjchiün gracias Teat Dios wüx icona;nej ajaw xeyay apac ximeajtsan costanaámb teamendüjpiün Teat Cristo.10Nüt ongwiiüts satüniün ocueaj TeatDios sitiül alndom mejawayoots ali-nomb, para nasajan icon meáwanleaw nganawmejawanwüx indüjpiünTeat Cristo.

11 Sandiüman Teat Dios yMiteatiiüts Jesucristo mambeolxicon natüchiün niüng ijlüyiün.12 Sandiüman Teat Jesucristo müüchmejiüran xeyay monajneaj, müüchmejiürayon lasta, at mendiümanmeáwan nipilan aton, atnej sajiüranicon lasta. 13 Tanaámb ndemechiwean imeajtsan; irangan leaw

andiüm Miteatiiüts Dios, cos atquiajapmaxom icona tenguial meran-gan najneaj wüx nüt apmandililMiteatiiüts Jesucristo maquiiüb miünmeáwan minipilan nej.

4Netammarangüch leawandiümTeat

Dios1 Nganüy xecojow xechijquiaw,

sasajan icon alinomb, satüniünwüx minüt Teat Jesús tanaámbmerangan leaw andiüm Teat Diosatnej tenguiayiün wüx taquiaachasanicon. Masey sajawan temeranganatquiaj, nganüy sandiüman tanaámbmerangan más xeyay najneaj.

2 Tenguiayiün nguineay tasajasanicon merangan leaw andiüm TeatJesús, cos nej atquiaj tasaj xicon.3 Leawa Teat Dios andiüm, aag ayajirangan palan najneaj. Pues naxeyngondom maquíiüban najtaj, at atonnajtaj ngondom maquíiüban naxeysitiül nganaw mengoch owixaw;at monguich ngondom marangüwaag ayaj. 4 Pues inopnopon netammequiüjpan mintajan najneajaymejiürayon lasta; 5 ngondom meran-gan wüx ombas leaw indiüman atnejarangüw altiül nipilan leawa ngomandüjpiw Teat Dios. 6 Nejinguindngo metam mitsoj alinop wüx aagayaj, cos Teat Dios apmapalüchombas jane arang atquiaj, atnejlanasajan icon. 7 Cos Teat Diosngo marriiüd icoots marangaatsaaga ngo majneaj quiaj; nej andiümmarangaats palǘyan najneaj. 8 Leawitsojǘyan aag ayaj ngome nipilanitsoj, Teat Dios itsoj, aaganeech icootsaaga Nangaj Espíritu.

9 Xecojow xechijquiaw, ngometam nasajan icon nguineay netammejiürayon lasta, cos lamenguiay-iün nguineay apiüng Teat Dios.10 Sanguiayiün atquiaj temeranganwüx meáwan minipilan Teat Cristomoncül tiül iüt Macedonia. Perosandiüman tanaámb mejiüran lastamás xeyay. 11 Iyamban nguineayalndom mejlüyiün najneájan,

Page 354: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 TESALONICENSES 4:12 351 1 TESALONICENSES 5:11merangan leawa netam merangan;irangan minajiütan con iwixan,atnej lanasajan icon. 12 Atquiajpálwüx nipilan apmajawüw nguineayirangan najneaj; ngome apmaxomüwcuane wüx mandeacndeacüw wüximbasan, aton ngome apmetammeyariün nicuajind ocueaj alinop.

Wüx apmandilil Teat Jesús13 At aton xecojow xechijquiaw,

ngo nandiümanmejlüyíünanngome-jawan nguineay ajlüy wüx mondeow.Ngo metam mamix imeajtsan atnejnipilan ngo mandüjpiw Teat Cristo,cos ngo majawüw nguineay apma-jlüyiw alinoic nüt. 14 Ajawaats TeatJesús tandeow, ndoj tapac alinomb.At ajawaats Teat Dios apmüüch miünmandilileaw nóiquian maquiüjpüwTeat Jesús meáwan monyar andeacnej leawa landeow.

15 Nganüy sasajan icon aag agüyleaw tapiüng Teat Jesucristo, cosicootsa leaw aliünaats mapacaatslapeay Teat Jesucristo, ngondommamongoots ombas nejiw leawa lan-deowüw. 16 Cos nejay Teat Jesucristoaliüc imiün cielo, apmandeac napacmüüch manguiayaran. Aaga natangángel apmendeac napac, y notstrompet ocueaj Teat Dios apmajiünts.Quiaj ombas apmapacüw meáwanmondeow leawa tayariw andeac TeatCristo. 17 Condom icootsa leawaaliünaats mapacaats ningüy wüxiüt, aton apxaijnguiamoots nóiquianmaquiüjpaats tiül oic mangochiiütsTeat Jesucristo. Quiaj apmajlüyiiütsnóiquian maquiüjpaats Teat Jesúsmeáwan nüt. 18Nganüy ijchan mapacimeajtsan nop alinop wüx aaga pochquiaj.

51 Xecojow xechijquiaw, ngo

narangan wüx nawiig ngün neatngün nüt apmajlüy aag ayaj, cos ngometam majawaats ngow. 2 Cos iconalamejawan wüx nüt aliüc Teat Jesu-cristo, aag ayaj wüx ngomateotsaran,atnej arang nop need wüx apmajmelongwiiüts maneed. 3 Wüx nipilan

apmapiüngüw: “Nganüy najneajayajlüyiiüts ngomajlüy nicuajind naél”,mawüw, quiaj aliüc miün najénanapndrom ombasüw. Aag ayaj atnejarang nop najtaj, cos ngondommewüneay wüx, netam mamongochaaga necoy wüx apwijquiam micualnej. 4 Nganüy icona xecojowxechijquiaw, langome apmejlüyiüntiül aaga ngo majneaj atnej pojniünquiaj. Aaga nüt wüx aliüc TeatJesucristo ngome apmasap icon wüx,ngome atnej arang nop need wüxngo mateotsaran. 5 Meawarónanijlüyiün tiül ran, ngo mejlüyiün tiülpojniün. Lango majlüyiiüts tiülpojniün, at aton ngo majlüyiiütstiül ongwiiüts. 6 Pares ngondommarangaats atnej arangüw jangan-tanej nipilan, cos ajlüyíwan at nejiwmonmeay. Nganüy icoots netammapacaats wüx leaw aliüc miün,marangaats palanüy najneaj. Netammajiüraats fis, ngo matnej mongün.7 Ajawaats ameayaran ongwiiüts.At aton mongün ongwiiüts másangüniw. 8 Pero icootsa ajlüyiiütstiül ran, cos ayariiüts andeac TeatDios. Netam maxomaats omeajtsaatswüx marangaats najneaj, ngo matnejarang mongün. Cos sitiül ajawaatsnaleaing teamandüjpiiüts TeatJesucristo, at sitiül ajiürayoots lasta,aag ayaj apmambeol icoots atnejcamix manchiüc ambeol soldadostiül montsoj. Aton cos ajawaatsnaleaing apmawaats wüx meáwanngo majneaj; aag ayaj apmambeolicoots atnej sombrer manchiücambeol soldados. 9 Cos Teat Diosngo marriiüd icoots mayac icootstiül ngo majneaj, nej tüüch miünMiteatiiüts Jesucristo mawün icootswüx asoetiiüts. 10Nej tandeow ingowandeowaats. Masey almapacaatsmasey landeowaats, almajlüyiiütsnóiquian maquiüjpaats meáwan nüt.11 Pares ich mapac imeajtsan nopalinop wüx leaw indüjpiün atnejtanaámb teamerangan quiaj. Atonermbeolayon membichan mejawanwüx Mipoch Teat Dios.

Page 355: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 TESALONICENSES 5:12 352 1 TESALONICENSES 5:28Pablo asaj nejiw nguineay netam

marangüw12 Xecojow xechijquiaw, sasajan

icon netam merangan casa ajcüwamonajiüt leaw Teat Dios ayacmarangüw minajiüt nej tiül icona,mambeolüw icon y mapaj icueajiün.13 Netam merangan nejiw casamendiüman, cos arangüw minajiütTeat Dios tiül icona; najneájanmejawan nop alinop tíülan icona, ndemejcüyiün.

14 At aton sasajan icon xecojowxechijquiaw, ipajan ocueaj leawneánch, isajan netam marang najiüt.Netam meajchiün mapac omeaatsmonmix omeaats, at imbeolan leawnapateay ajaw. Netam meiücan wüxcuajantanej arangüw nipilan.

15 Ijawan wüx, nde mepalüchiünombas jane arang ngo majneaj wüximbasan, iyamban merangan najneajwüx nop alinop, at wüx meáwan nip-ilan.

16Netammapac imeajtsanmeáwannüt. 17 Itajcan orar Teat Dios, itüniünocueaj, nde paxiüm. 18 Ijchan graciasTeat Dios wüx meáwan cuajantanej.Aag ayaj andiüm Teat Dios merangan,cos lameyariün andeac Teat CristoJesús.

19 Nde mepalan Nangaj Espírituocueaj Teat Dios; ijchan marangleaw andiüm tiül icona. 20 Ndemepiüngan ngo membeat leawNangaj Espíritu üüch nop alinopmequiaachayonwüx. 21Peronaleaingnetam mejawan wüx meáwan leawaquiajchich, meyariün áagan leawnaleaing najneaj. 22 Leawa ngomajneaj nde meyariün merangan.

23 Nejay Teat Dios, aaga neechmajlüy monajneaj, alndom müüchicon merangan palan najneaj. Nejapmajaw wüx miespíritujan, imeajt-san, at micuerpojan. Quiaj alndommejlüyiün najneajay, ngo mejiürannisoet wüx aliüc alinomb Miteati-iüts Jesucristo. 24 Cos aaga nerriiüdicon quiaj, najneajay ajlüy, apmarangleawa lamapiüng.

Ndójwüx atepeay25 Xecojow xechijquiaw, itüniün

Teat Dios mambeol xicon.26 Aton itepeayiün tamtámban

meáwan minipilan Teat Cristo.27 Sasaj icon wüx minüt Teat Dios,

netam meteowan aaga nawiig cammanguiayiw meáwan minipilan TeatCristo.

28 Sandiüman Miteatiiüts Je-sucristo tanaámb mambeol icon,tambtámban ijlüyiün. Amén.

Page 356: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 TESALONICENSES 1:1 353 2 TESALONICENSES 2:2

Amb iwic nanderac arangwüx nawiig San Pablomüüch minipilan TeatCristo moncül tiülTesalónica2ª TESALONICENSES

Atepeay1 Xique Pablo salnaquiüjpüw

Silvano y Timoteo, sarang aagaacas poch cam, natepeayiün iconmeáwan hermanos moncül tiülcambaj Tesalónica, cos icona ijlüyiünnóiquian mequiüjpan Teat Dios atMiteatiiüts Jesucristo. 2 SandiümanTeat Dios at Miteatiiüts Jesucristomüjchiw icon mimonajneajiw, atmejlüyiün najneájan tiül imeajtsan.

Teat Dios apmajaw wüx asoeteranwüx aliüc Teat Cristo

3 Xecojow xechijquiaw, meáwannüt netam nüjchiün gracias Teat Dioscos icona almendüjpiün Teat Cristo.Icona ajüic tenguial itangan xeyaywüx indüjpiün Teat Jesucristo cosxeyay ijiürayon lasta. 4 Por aagayaj sandeacan najneaj wüx iconatiül meáwan noicnoic ajlüy mondüübTeat Dios. Sandeacan nguineay iiü-can wüx cuajantanej, at tanaámb in-düjpiün Teat Jesús, masey tenguialmemongochiün xeyay naél, xeyaymoncüy. 5 Meáwan aaga imon-gochiün quiaj ajüiquich Teat Dios na-jneaj arang, teambeol icon,mejlüyiünnajneajay wüx apmejmeliün tiül mi-cambaj nej.

6Teat Dios apmepalüch ombas janenerang ngo majneaj wüx imbasan,cos nej atquiaj arang, apalüch om-bas jane arang ngo majneaj. 7 Icona,cos atquiaj tememongochiün, apmea-jndiün mejlüyiün najneaj alinoic nüt,ata xicon aton. Apmajlüy aag ayajwüx Teat Jesús apmandilil imiüntiül cielo tiül oniw biümb, maquiiübmiün napac miángeles nej. 8 Cos

nej aliüc mapalüch ombas wüx om-basüw jane ngo mandiüm Teat Dios,aton jane ngo mayar aaga najneajnanderac wüx Miteatiiüts Jesucristo.9 Ajcüwa nipilan quiaj apmambüwtiül xeyay ngo majneaj, tiül cas-tigo niüng apmajlüyiw meáwan nüt,ngondom mawüw mambüw niüngajlüy Teat Dios; at ngondommajawüwnguineay ajneaj niüng ajlüy Teat Dios,nguineay Teat Dios arang cuajantanejnajneaj. 10 Aag ayaj apmajlüy wüxnüt aliüc Teat Jesucristo maxejnengminipilan nej, apmapac omeajtsüwxeyay, apmandeacüw najneaj wüxnej, apmarangüw nej casa meáwanmondüüb nej. At icon aton apme-quiüjpan cos teyariün sandeacanwüxnej.

11 Por aag ayaj xicona tanaámbsatajcan orar por icona. Satüniünocueaj Teat Dios mambeol iconmerangan aaga najneaj leawa nejlamarriiüd icon para merangan.Satüniün mambeol icon, müüch iconndoj imbasan merangan meáwannajneaj leaw indiüman merangan,at meáwan najiüt leaw alndommerangan cos iyariün andeac TeatCristo. 12 Por aag ayaj meáwannipilan apmandeacüw xeyay najneajwüx minüt Miteatiiüts Jesucristo,cos ajawüw nej teamambeol iconmerangan najneaj. At apmandeacüwnajneaj wüx imbasan cos ajawüwicona ocueaj icon Teat Jesucristo.Aag ayaj apmajlüy cos Teat Diosy Miteatiiüts Jesucristo üüch iconmimonajneajiw.

2Apmajüiquich nop nerang xeyay ngo

majneaj1 At aton xecojow xechijquiaw,

sanasaj icon wüx nguineay aliücMiteatiiüts Jesucristo maxejnengicoots majlüyiiüts niüng nej ajlüy.2 Sasajan icon nde meajchiün aljanemitsoj imalan, nde mbayameron.Cos sitiül aljane mapiüng alngünespíritu tüüch nej majaw lamatücha nüt lapeay Teat Cristo alinomb,

Page 357: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 TESALONICENSES 2:3 354 2 TESALONICENSES 3:2tengwüy aljane tasaj nej, tengwüymapiüng xique tarangas nawiignapiüng aag ayaj, nde mepiüngannaleaing. 3 Ndeme aljane mawaiichicon, cos ngondom mapeay aaganüt quiaj sitiül ngome ombasmajlüy nadam moncüy, at xeyaynipilan apmacueatiw mandüjpiwTeat Dios. Apmejüiquichay nopnaxey nerang xeyay ngo majneaj;aag ayaj nerang minajiüt nimeech;alinoic nüt apmamb tiül castigo.4 Nej ajcüy majaw Teat Dios, at ajcüymajaw meáwan cuajantanej leawajiür minüt dios, y cuajantanej leawarangüch casa. Nej apmajmel tiülaaga nadam nangaj iüm ocueaj TeatDios, apchetem quiaj mapiüng diosnej.

5 ¿Ngo leaam imeajtsana, tasajasicon aag ayaj wüx sal ninguiaja?6 Nganüy icona ijawan cuaneteamepal aaga nerang minajiütnimeech quiaj; condom leaw atüch anüt, quiaj apmejüiquichay. 7 Maseyminajiüt aaga ngo majneaj naxeyquiaj tearangüch nganüy, peronganawmejüiquichay. Wüx Teat Diosapmawün aaga nepal nej, 8 quiaj aagango majneaj naxey apmejüiquichaynómban. Condom wüx apmandililTeat Jesús con xeyay najneajay,quiaj apmambiy nej wüx apmapepmiíünd nej, quiaj apndrom ombasaaga naxey. 9 Aaga naxey nerang ngomajneaj quiaj, minatangüw nimeechnenüt Satanás tüüch nej miün. Paresndot ombas marang xeyay cuajan-tanej, at alndom marang ateócanmawaiich nipilan. 10Apmayambyambxeyay cuajantanej nguineay alndommawaiich ajcüwa leaw apndromombasüw, apmambüw tiül castigocos ngo mandiümüw mayariw aaganaleaing poch leaw alndom mawünnejiw wüx asoetiw nejiw. 11 QuiajTeat Dios apmüüch mawaiicharanüwxeyay, apmandüjpiw leaw ngomaleaing, leaw apiüng aaga newaiichquiaj. 12 Por aag ayaj apmambüwtiül castigo meáwan nejiw leawa

ngo mandiümüw mayariw aagapoch naleaing leawa taquiaach TeatJesucristo, cos xeyay apac omeajtsüwmarangüw ngo majneaj.

Lamarriiüd icon Teat Dios13 Xecojow xechijquiaw, netam

müjchiiüts gracias Teat Dios cossajawan xeyay andiüm icon. Ndetanomb lamarriiüd icon mawün iconwüx isoetiün; tüüch icon NangajMiespíritu nej mejneajiün, müüchmendüjpiün leawa naleaing. 14 Wüxtasajasan icon wüx aaga najneajnanderac nguineay alndom mawnisoet, quiaj Teat Dios tarriiüd iconmejlüyiün najneajay, mejlüyiünnóiquian mequiüjpan Teat Jesucristoalinoic nüt.

15 Nganüy xecojow xechijquiaw,irangan leaw alndom imbasan, ndemecueatiün leaw taquiaachasanicon, masey leaw lanasajan iconwüx tajlüyasan niüng ijlüyiün,tengwüy leaw sarangan wüx nawiig.16 Sandiüman Miteatiiüts Jesucristoy Miteatiiüts Dios, áag nejiür icootslasta, neech majneaj omeajtsaatsmeáwan nüt, áag nembeol icootsneech majlüyiiüts najneájan wüxteamacüliiüts mandilil Teat Cristo.17 Sandiüman nej müüch mapacimeajtsan, mambeol icon mendeacannajneaj wüx nej, tanaámb meranganmeáwan minajiüt nej.

3Itüniün ocueaj Teat Dios mambeol

xicon1 Nganüy xecojow xechijquiaw,

itüniün ocueaj Teat Dios mambeolxicon. Isajan Teat Dios müüch majüynajen aaga najneaj nanderac wüxTeat Jesucristo manguiayaran tiülmeáwan cambaj, müüch mayarichaaga najneaj nanderac atnej iconatenguiayiün, ndoj teyariün. 2 Itüniünaton ocueaj Teat Dios mambeolxicon nganandot aleaic marangüwwüx ximbasan nipilan monrang ngomajneaj, cos ngome meáwan nipilanandiümüwmayariw andeac Teat Dios.

Page 358: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 TESALONICENSES 3:3 355 2 TESALONICENSES 3:183 Nganüy ich leaam imeajtsan, TeatJesucristo ngome apmacueat icon;apmajiür icon nganandot matüchicon nimeech. 4 Teat Dios lamüüchmapac ximeajtsan wüx icona cossajawan tanaámb teamerangan leawsaquiajchiün icon; at sajawan taniriümban apmerangan aag ayaj.5 Aton satüniün Teat Dios mambeolicon meyajcan tiül imeajtsan nejxeyay andiüm icon, müüch meiücanwüx cuajantanej naél atnej tarangTeat Cristo.

Netam merangan najiüt6 Xecojow xechijquiaw, sasajan

icon wüx minüt Miteatiiüts Jesu-cristo, nde mequiüjpan nop leawaneánch ngo mandiüm marang najiüt,tengwüy nop leawa ngo mandiümmarang leawa saquiajchiün icon.7 Icona lamejawan netam meranganatnej tarangasan, cos wüx tacülasanninguiaj naquiüjpan icon, ngoneanchiün. 8 Ngo nayariün ocueajnejinguind netnetíünan aniüng nej.Ngwüy tarangasan xeyay najiüt,sambichayon sapacan nüt ongwiiüts,ngana nüjchiün icon mejiüran naél.9 Masey alndom natüniün naw-iülaranan, ngwüy xicona tarangasannajiüt mejawan nguineay netammerangan aton. 10Coswüx tajlüyasanninguiaj tasajasan icon sitiül aljanengo mandiüm marang najiüt, ichmaíünd. 11 Sanguiayiün altiülacas icona ajlǘyan, ngo marangüwnicuajind najiüt, pero apalpalǘwanalinop. 12 Ajcüwa nipilan quiaj,sasajan y sapajan ocueajiwwüxminütMiteatiiüts Jesucristo, marangüwnajiüt najneájan para maxomüwüetiw.

13 Xecojow xechijquiaw, ndepaxiüm icueajiün merangan najneaj.14 Sitiül aljane ngo mayar leawateanasajan icon tiül aaga nawiigcam, iyacan wüx iniüjcan, ndemequiüjpan, para maxing. 15 Ndemejcüyiün mejawan, pero ipajanocueaj cos nej aton ayamb Teat Dios.

Ndójwüx atepeay

16 Sandiüm nejay Teat Jesucristo,aaga neech monajneaj, tanaámbmüüch icon monajneaj wüx meáwancuajantanej irangan, maquiiüb iconnguiajantanej.

17 Nganüy xique Pablo sarangnaag xiwix satepeay icon cam. Aagagüy sarang tiül meáwan xenawiig.18 Miteatiiüts Jesucristo mambeolicon meawarónan. Amén.

Page 359: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 TIMOTEO 1:1 356 1 TIMOTEO 1:16

Anoic nanderac tarang SanPablo müüch Timoteo1ª TIMOTEOTeat Pablo atepeay teat Timoteo

1 Miteatiiüts Dios aaga newünicoots wüx asoetiiüts, aton Miteati-iüts Jesucristo aaga teamacüliiüts,tayacüw xique Pablo narang nopapóstol ocueajiw. 2 Timoteo, xiquesarang aaga acas poch cam nüüchique, cos sayaag atnej naleaing xecualic cos lamayariiüts andeac Teat Dios.Tanaámb ich mambeol ic MiteatiiütsDios y Miteatiiüts Cristo Jesús, majiüric lasta, müüch ic xeyay monajneaj.

Ijawan wüx ajcüwa monquiaach ngomaleaing

3 Nganüy sanasaj ic alinomb aagatnej tasajas ic wüx nganaw nambsandüy tiül iüt Macedonia. Costasajas ic mecǘlan tiül cambaj Efesomesajüw ajcüwa monquiaach quiajngo metam maquiajchiw leawateamaquiajchiw, cos altiül aquiajchiwngo maleaing. 4 Isajüw macueatiwandeacndeacüw leaw ngo metam;nde mayambyambüw mandeacüwwüx mixejchiw nde tanomb. Cosaag ayaj ngo mambeol icon nicuajindmejawan leaw Teat Dios andiümmerangan wüx indüjpiün Teat Cristo;más naleaing para miün majlüy wüxmondeacndeac.

5 Sasaj ic aaga poch quiaj, cossandiüm merjiürayon lasta, meyaj-can tiül imeajtsan irangan najneaj,y mejawan naleaing indüjpiün TeatCristo. 6 Cos altiül lamambiülüjchiwayaj, andeacndeacüw pálwüx leawngo metam. 7Masey nejiw apiüngüwnendüyiw wüx aquiajchiw aaga pochtüünd Moisés, pero nejiw ngo ma-jawüw cuane aquiajchiw, ngo ma-jawüw cuane naleaing.

8 Icootsa ajawaats aaga poch tüündMoisés, aag ayaj najneaj cos ajawaatscuane ajpar, neol tajlüy. 9 AjawaatsTeat Dios ngo müüch Moisés aaga

poch para nipilan arang najneaj. Ng-wüy, tayac majüiquich asoet janenerang ngo majneaj, jane nepiüngngo metam nej monajiüt, nemal nipi-lan, leawa xowüy arang ngo majneaj,jane ngo metam nej Teat Dios, janengo mayar andeac Teat Dios, janenembiy miteat nembiy mimüm, atmeáwan monbiy nipilan. 10At Moiséstüünd aaga poch majüiquich ngo ma-jneaj arang leaw monjiür minajtaj,leaw monjiür minaxey, leaw naxeyaquiiüb naxey, leaw najtaj aquiiübnajtaj, leaw neneed nipilan manüüb,leaw newaiich wüx cuajantanej, leawnewaiich apaj wüx minüt dios, leawngo mayar leaw apiüng Mipoch TeatDios. 11 Meáwan aag ayaj lamapiüngtiül aaga najneajay nanderac wüxTeat Cristo, nguineay awün asoeti-iüts. Aaga nanderac quiaj tüjndiüsnandeac, tüüch xic najneajayMiteati-iüts Dios.

Teat Pablo üüch gracias12 Süüch gracias Miteatiiüts Jesu-

cristo, aaga nembeol xic narang aagayaj, cos tajaw xique sanarang leawapmapiüng. Áag tayac xic narangminajiüt nej. 13Masey nomb titsojosTeat Cristo, tayambas ombasüwmon-yar nej andeac, tandeacas xeyay ngomajneaj wüx nej. Pero tajiürüchiüslasta cos tarangas ayaj wüx ngo najawnicuajind, wüx nganaw nandüüb TeatCristo. 14 Miteatiiüts Dios tüüch xicxeyay mimonajneaj nej, xeyay tajiürxic lasta, tambeol xic nandüüb TeatCristo Jesús.

15 Aaga poch cam naleaing, netammayar meáwan nipilan: Teat CristoJesús tiün wüx iüt mawün wüxasoetiw nipilan, cos meáwan nipilanarangüw ngo majneaj. Sayaagxique najntsop sarang ngo majneaj,cos xeyay ngo majneaj tarangas.16 Masey najntsop sarang xeyayngo majneaj, tajiürüchiüs lasta cosatquiaj alndom majüic nguineayMiteatiiüts Jesucristo xeyay aíücwüx leaw arangüw nipilan. Wüxaag ayaj nipilan alndom majawüw

Page 360: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 TIMOTEO 1:17 357 1 TIMOTEO 2:14nguineay tajiürüchiüs lasta. Quiajapmandiümüw mayariw andeac nej,mapacüw meáwan nüt majlüyiwnajneaj niüng ajlüy Teat Dios.17Najneajay ajlüy Minatang Nenajiüt,nej aaga Rey almapac meáwan nüt,nej ngo majiür ümb, masey ngondommaxomaats majawaats. Néjan TeatDios, ngo majlüy alinop dios. Netammüjchiiüts gracias meáwan nüt,masajaats najneajay ajlüy meáwanneat, ¡Amén!

18 Timoteo, sayaag ique ijlüy at-nej xecual. Sasaj ic netam merangatnej tanderac tanomb wüx imbas.Nganüy irang atnej tesoic, irang conimeaats atnej arang nop soldado wüxajlüy tiül montsoj. 19 Tanaámb in-düüb leawa lameyar ocueaj Teat Dios.Irang leaw iyaag tiül imeaats najneaj.Cos ajlüy acas masey ayajcüw cuanenajneaj, ngo marangüw leaw ayajcüwquiaj, arangüw leaw andiümüw ne-jiw. Ngo mayacüw omeajtsüw wüxmayariw andeac Teat Dios. 20 Atquiajtarangüw Himeneo y Alejandro. Con-dom xique tayacasüw teowix a Sa-tanás majawüw ngondom mitsojowTeat Dios.

2Aquiaach wüx atajcüch orar

1Nganüy sanasaj ic wüx leawa másnetam. Itün ocueaj Teat Dios mam-beol meáwan nipilan, isaj Teat Diosmüüch leawa netam nej nopnop nipi-lan nguiajantanej ajlüyiw. At netammüünd gracias Teat Dios wüx leawlamarang. 2Netammetün ocueaj TeatDios mambeol meáwan montangtangmonajiüt. Itün Teat Dios mambeolmonajiüt nguiajantanej ajlüyiw, cosatquiaj alndom majlüyiiüts najneá-jan, ngo majlüy xeyay naél, ngo ma-jlüy monstoj y monbiy. Atquiaj al-ndom mayajcaats, marangaats leawandiüm Teat Dios, cos aag ayaj másxeyay netam. 3 Miteatiiüts Diosnewün icoots wüx asoetiiüts, najneajmajaw aag ayaj. 4 Teat Dios andiümmawünwüx asoetiwmeáwan nipilan,

müüch majawüw naleaing leawa nejtapiüng. 5 Áagan nop Teat Dios al-majlüy, aton áagan nop ajlüy de teatmambeol nipilan niüng ajlüy TeatDios. Aag ayaj Teat Jesucristo cosnipilan nej aton. 6Nejáyan quiaj tey-acüy mandeow mawün wüx asoetiwmeáwan nipilan. Cos wüx tatüch anüt, quiaj tejüiquichay, tajüic janenej. 7 Wüx aag ayaj tarriiüd xicTeat Dios nandeac andeac nej, na-jlüy apóstol, naquiajchiw pálwüx nip-ilan ngome judíos majawüw cuanenaleaing, mayariw andeac Teat Dios.Xique aag ayaj sandeac wüx, aag ayajnaleaing, ngondom nawaiich.

8 Sandiüm nipilan nguiajan-tanej matajcüw orar, mandeacüwmaquiüjpüw Teat Dios. Wüx aljaneandic cawüx owix mataag orar netammayaag tiül omeaats ngo majiürnisoet, ngondom majcüy majawaljane, at ngondom masajsaj aljanewüx cuajantanej. 9 At montaj netammasoijquiw apixaw nejiw najneaj,ngo merangrangayej wüx leaw asoi-jquiw, ngome para majarawüw. Atngometammerangrangayej wüxma-peatiw omalüw nejiw atnej arangüwaltiül. Ngo metam mandijquiawxeyay oro, tengwüy xeyay perla,tengwüy masooig xeyay nembeatnapixeran melombochayej wüx.10 Cos montaj leaw ayariw andeacTeat Dios, ingow merangrangayejwüx napixeran netam marangüwnajneaj, majüiquichaw naleaingandüjpiw Teat Dios. 11 Montajich ndijchiümójan manguiayiwleawa teaquiajchich; nejiw ngondommarangüw natang. 12 Xique ngonüüch montaj maquiajchiw tiül nip-ilan; at sapiüng ngondom majlüyiwwüx masajüw monxey nguineaynetam marangüw. Naleaing ich man-guiayiw ndijchiümójan. 13 Sandeacatquiaj cos Adán ombas tarangüch,tarang nej Teat Dios, ndoj tarang aEva. 14Condomaagamümnajtaj quiajombas mawaiicheran, ngome Adán.Ndoj aaga najtaj quiaj tarang nisoet.

Page 361: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 TIMOTEO 2:15 358 1 TIMOTEO 3:1615 Masey tarang xeyay ngo majneaj,Teat Dios apmawün nej wüx, ngomandeow wüx apmawiquiach micualnej sitiül tanaámb andiüm Teat Dios,ajiür lasta jangantanej, arang najneaj,y ngo merangrangüy wüx nicuajind.

3Nguineay netam marangüw natang

monajiüt tiül noic ajlüy minipilan TeatCristo

1 Naleaing leaw anderac: Sitiülaljane andiüm marang natangnenajiüt, aag ayaj najneaj, ichmarang. 2 Sitiül aljane apmarangnatang nenajiüt tiül icona, netammayac wüx omeaats marang palanüynajneaj. Netam majiür áagan nopmintaj nej, majlüy najneájan, majawcuane najneaj netam marang. Netammapac omeaats majaw jangantanejmasey müüch maxood aniüng nej;netam majlüy nop ndoj ombasmaquiaach najneaj. 3 Ngondommangün, ngondom mayambyambmoncüy, ngondom mayac omeaatswüx mandiümdiüm tomiün. Netammajiür lasta nipilan, majüic ajneajomeaats. 4 At netam majaw wüxaniüng nej, mambeol mintaj nejmicual nej, cos atquiaj apmayariw nejandeac, marangüw leawa apmapiüng.5 Sitiül aljane ngondom majaw wüxaniüng nej, nguineay alndom majawwüx noic ajlüy monyar andeac TeatDios. 6 Nop jayats ngondom marangnatang nenajiüt tiül monyar andeacTeat Dios, jondot merangrangüywüx atnej nimeech tarang, ndojapmajmiüc tiül xeyay nisoet. 7 Nopnatang nenajiüt tiül icona netammayamb nguineay alndom majiürmonajneaj maquiiüb nipilan leawango mayariw Mipoch Teat Dios. Cossitiül apmandeacndeacüw wüx leawanej arang, ajan wüx aag ayaj nimeechalndom malox nej tiüt.

Nguineay netam marang diáconos8 At ajcüwa diáconos aton netam

majlüyiw najneájan, ngondommarangüw ndeac mbeay, ngondom

mangüniw, ngondom mayacüw wüxomeajtsüw mawaijchaw maxomüwtomiün. 9 At aton netam mandüjpiwaaga najneaj poch leaw Teat Diostüüch icoots mayariiüts, mayajcüwtiül omeajtsüw arangüw najneaj.10Ombasnetammajarawüwnguineayarangüw, condom sitiül ngo max-oram ngo majneaj wüx aag ayaj,ich marangüw diáconos. 11 Átanmintajüw nejiw netam majlüyiwnajneájan, nde mandeacüw wüxombas aljane. Nde marangüwnicuajind arangǘwan; ich marangüwleaw asoiquiw najneaj miün. 12 Ataton ajcüwa diáconos alndommajiürüw áagan nop mintajüw nejiw.Netam ndom ombasüw majawüwwüx, mambeolüw mintajüw nejiw,micualüw nejiw, y mimosüw nejiw.13Cos sitiül ajcüwa diáconos arangüwminajiütüw nejiw najneaj, quiajapmarangüchiw casa, at apmajiürüwandeacüw nguineay andüjpiw TeatCristo Jesús.

Lamajawaats nganüy leawa nombngo mejüiquichay

14Tarangas aaga nawiig cammaseytealeámban napiüng sanamb najawic najen. 15 Cos nganandot nequiynamb, lamenguiay tam nguineaynetam marangüch tiül noic ajlüymonyar andeac Teat Dios, ajcüw ayajiglesia ocueaj Teat Dios almapac;cos ajiürüw aaga naleaing poch, yaquiajchiw áagan leawa naleaing.16 Ajawaats nejinguind nejáyan quiajngondom mambich majaw nguineayTeat Jesús lamawün icoots wüxasoetiiüts. Pero naleaing ajawaatsleawa tarang:Cos tejüiquichay marang nipilan;Nangaj Espíritu tajüiquich Teat Jesu-

cristo palǘyan najneaj arang,tajawüw nej nangaj ángeles.Tanderac wüx nej tiül meáwan

palpálwüx nipilan;tayariwmipoch nejmeáwanwüx a iüt

cam;ndoj tandilil najneajay andüy cawüx

tiül cielo.

Page 362: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 TIMOTEO 4:1 359 1 TIMOTEO 5:44

Altiül apmandüjpiw monquiaachngo majneaj

1 Pero aaga Nangaj Espíritu ranüyapiüng laliüc ǘmbwüx nüt, wüxaltiül apmacueatiw mandüjpiwleawa naleaing, apmandüjpiw mon-quiaach leaw ajiürüw ngo majneajespíritu, aton altiül apmandüjpiwleawa lamawaiich nejiw nimeech.2 Ajcüwa monquiaach quiaj ap-melomboochayej, apmewaijchaw,cos xowüy ladam omeajtsüw. 3 Atapmaquiajchiw ngondom majiürüchmintajaran. Átan apmapiüngüwaltiül nüeteran ngondom müeteran.Pero Teat Dios andiüm monyarandeac nej müjchiw nej gracias cosnejiw ajawüw naleaing meáwan aaganüeteran quiaj nej neyac. 4 Meáwanleawa Teat Dios lamarang, aagayaj najneaj. Nicuajind nüeteranngondom mapiürang wüx ngomajneaj ajlüy sitiül apmayajcaatsTeat Dios neyac meáwan y müjchiiütsgracias. 5Aaga nüeteran quiaj najneajcos Mipoch Teat Dios apiüng najneaj;aton najneaj cos üjchiiüts gracias TeatDios.

Nop najneaj nerang najiüt ocueajTeat Cristo

6 Sitiül aag ayaj apmequiajchiwwüx meáwan monyar andeac TeatDios, apmejlüy nop najneaj nerangminajiüt Teat Jesucristo. Tanaámbapmejaw más, aton apmepac wüxaaga poch leawa lamendüüb. 7 Ndemeyac wüx imeaats andeacüw mon-deacndeac; aag ayaj ngo mambeolnicuajind. Pero iyac imeaats wüxmendiüm leaw andiüm Teat Dios.8 Cos wüx iwind xiüt merang cuajan-tanej, aag ayaj ngomambeol ic xeyay;nganüy wüx irang leaw andiüm TeatDios aag ayaj apmambeol ic xeyay, cosaag ayaj meáwan nüt apmambeol ic,ngome áagan nganüy. 9 Aaga pochquiaj naleaing, meáwan nipilan ne-tam mayariw. 10Wüx aag ayaj icootsarangaats xeyay najiüt masey ajlüy

naél, cos teamandüjpiiüts Teat Dios.Nej almapac, alndom mawün wüxasoetiw meáwan nipilan jane ayariwandeac nej.

11 Ajcüwa poch quiaj netammequiajchiw wüx nipilan, mesajüwmayacüw wüx omeajtsüwmarangüw.12 Nganüy ique Timoteo, ijaw wüxleaw irang, irang najneaj nganandotngo mayariw iquiaach cos monguichic. Irang najneaj majawüw meáwanmonyar andeac Teat Dios nguineayindeac, mejüiquich nguineay mi-monajneaj, nguineay ijiür lastanop alinop, nguineay ambeol icNangaj Espíritu meyar andeac nej,nguineay irang palǘyan najneaj.13 Masey nganaw napeay ninguiaj,ique tanaámb iteow Mipoch TeatDios manguiayiw, iquiajchiw, isajüwnguineay netam marangüw. 14 Ijawwüx, tanaámb indüüb opech irangleawa landerac wüx imbas nombnguineay apmerang. Aag ayaj wüxtayacüw owixaw wüx imal ajcüwamontangtang monajiüt tiül monyarandeac Teat Dios, ndoj tatüniw TeatDios mambeol ic.

15 Irang aaga najiüt quiaj najneaj,quiaj apmajüic ique tenguial ijntsopwüx minajiüt Teat Dios. 16 Ijaw wüxiquiáyan quiaj, y wüx leawa iquiaach.Tanaámb indüüb wüx aag ayaj, cossitiül atquiaj irang, apmeriow wüxiquiáyan quiaj, y apmewüniw wüxleawa anguiayiw iquiaach.

5Nguineay netam merang tiül noic

ajlüy mondüüb Teat Cristo1 Nde melic nop natang ombas

naxey, isaj najneaj atnejmesajmiteat.At jane chingüy ipaj ocueaj atnejmesaj michiig. 2 Átan montang om-basmontaj isajüw najneaj atnejmesajmimüm. At monüx aton isajüw at-nej mesaj michiig, pero nde aleaicmepiüng wüx ombasüw.

3 Imbeol ajcüwa lemben omalmontaj jane naleaing landeowminojow nejiw. 4 Pero sitiül aljane

Page 363: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 TIMOTEO 5:5 360 1 TIMOTEO 5:21najtaj lemben omal almajiür micualnej tengwüy micual micual nej, nejiwa monguich quiaj ich mambeolüwmimümüw nejiw atnej tambeo-laranüw wüx almapac miteatiwnejiw, cos atquiaj najneaj majawTeat Dios. 5 Nganüy jane naleainglemben omal najtaj tiül mondüübTeat Dios sitiül néjan ajlüy, ngomajiür nejinguind, nej naleaingáagan Teat Dios apmayac wüxomeaats matün ocueaj nüt ongwiiüts.6 Pero jane lemben omal ndojapmajüyjüy marang leaw andiüm,masey almapac, ajlüy atnej nopnandeow. 7 Isajüw meáwan mondüübTeat Dios wüx aaga sasaj ic quiaj, cosatquiaj ngome apmeliquiaw. 8 Sitiülaljane ngo mambeol acualaats nej,ngo mambeol moncül aniüng nej, aagayaj xeyay ngo majneaj arang, atnejlango mayar Mipoch Teat Dios, langoleaam omeaats nguineay apiüng tiülMipoch Teat Dios.

9 Leawa lemben omal najtaj lama-jiür er miow (60) mineat nej, y áa-gan nop minoj nej tajiür, alndommajmel minüt nej wüx noic nawiigmambeolaranüw. 10 Pero netam ma-jüic nej mbójan arang najneaj. Sitiülnajneaj tatangüüch micual nej, sitiülapac omeaats müüch maxood aniüngnej napeay miün nipilan; sitiül ajantsoleajiw napeay miün monyar andeacTeat Cristo; sitiül ajiür lasta mambeoljane teamongoch ngo majneaj; sitiülayac omeaats wüx marang meáwannajneaj; quiaj alndom majmel wüxaaga nawiig ocueajiw monlembenomal montaj leaw netam mambeo-laran.

11 Pero monguich montaj lembenomal nde meyac minütiw nejiw wüxaaga nawiig, nganandot marangüwleawa nejiw andiümüw, apmengochowixaw alinomb. Nots quiajngome apmayac omeajtsüw wüxmarangüw leaw andiüm Teat Cristo.12 Quiaj apmajiürüw nisoet cosngo marangüw leaw lamapiüngüwapmarangüw. 13 At aton nganandot

majüyjüyiw aniüng nipilan, ngomarangüw minajiütüw nejiw. Cosngome áagan arangüw anch quiaj,ndot mayambüw cuane mandeacn-deacüw wüx, masocoj ombeayiw tiülcuajantanej mondeac, mandeacüwleawngometammandeacüw. 14Paressapiüng meáwan monguich montajlemben omal nandeow minojownejiw, najneaj sitiül apmengochowixaw alinomb,majiürüwmicualüwnejiw, majawüw wüx aniüngüwnejiw. Quiaj nejinguind ngomeapmaxom cuane mandeacndeacüwwüx ombasüw. 15 Cos almajlüyacas monguich montaj lemben omallambiüjlajow, lamandüjpiw wüxmarangüw leaw andiüm Satanás.

16 Sitiül aljane tiül minipilan TeatCristo ajiürmicoj nej michiig nej lem-ben omal najtaj, nej netam mam-beol aaga lemben omal quiaj. Ngomajneaj macueat müüch ajcüw noicajlüy minipilan Teat Cristo mambe-olüw. Cos minipilan Teat Cristo ne-tammambeolüwajcüwa lembenomalmontaj leaw naleaing ngo majiürüwnejinguind.

17 Ajcüwa montangtang ombasmonajiüt tiül noicnoic ajlüy minip-ilan Teat Cristo leaw arangüw najneajnetam marangüchiw casa, peronetam majntsop wüx marangüchiwcasa jane ndoj ombas mandeac wüx ymaquiaach Mipoch Teat Dios. 18 Costiül Mipoch Teat Dios apiüng: “Ndemeyac minchiiüts ombeay a boy wüxarang najiüt acuüüch tiüt trigo mawosaab”, aw. Aton apiüng: “Nopnerang najiüt netam mangüyaran”,aw.

19 Nde majmel asoet nop natangnenajiüt tiül minipilan Teat Cristo,sitiül ngo majlüy ijpüw arojpüwmonjaw leawa tarang. 20 Pero leawanaleaing tanaámb arang ngomajneaj,netam mepaj ocueaj niüng ajlüyaran,cos atquiaj apmimboloj meáwanmondüüb Teat Cristo. 21 Sasaj icwüx minüt Teat Dios, wüx minütTeat Jesucristo, y wüx ajcüwa nangaj

Page 364: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 TIMOTEO 5:22 361 1 TIMOTEO 6:12ángeles, netam meyac wüx imeaatsmerang atnej lanasaj ic quiaj. Ndemerang nicuajind sitiül ngo mejawnaleaing nguineay tajlüy; netammerang meáwan atotow. 22 Ndemerang najen meyac iwix wüx omalaljane meaach majiür najiüt tiülminipilan Teat Cristo. Netam mejawnaleaing nguineay arang, nganandotngomajneaj teamarang, quiaj alndommapiürang najneájan mejaw leawarang. At netammejaw wüx iquiáyanquiaj, merang najneájan.

23 Alinoic sanasaj ic teat Timoteo,cos xowüy iüniün indeow, ngo ma-jneaj tiül imeaats. Nganüy nde men-ganeow áagan napac yow; irang mis-üüig inganeow noic pite vin.

24 Altiül nipilan ranüy ajüiquichayarang ngo majneaj, maseynganaw majaraw wüx ombasüwleaw arangüw. Pero altiül ngomejüiquichay nganüy, alinoic nütapmajüic. 25Atanquiaj ajlüy atonwüxmonrang najneaj, cos altiül nipilanajüic arang najneaj nganüy, altiülnganaw majüic, condom alinoic nütapmajüic nguineay arang najneaj.

61 Meáwan najon mos najlüyiw

tiül minipilan Teat Cristo netammarangüw casa neneay nejiw, nganamitsojaran minüt Teat Dios, tengwüymitsojaran leaw saquiajchiün icon.2At sitiül neneay nejiw nopminipilanTeat Cristo aton, nde mapiüngüwngo metam marangüw casa cos nejaton ayar andeac Teat Cristo. Ngwüy,ich majntsopiw wüx arangüw najiüt,cos aaga neneay najiüt quiaj nopminipilan Teat Cristo aton; paresnetam mejiür aweaag lasta. Atquiajnetammequiaach wüx, mesajüw wüxmeáwan monyar andeac Teat Dios.

Xeyay nembeat leawa teamandüjpi-iüts

3 Sitiül aljane aquiaach pálwüx,ngo matnej aaga najneaj MipochMiteatiiüts Jesucristo, tengwüyngo matnej aquiaachayoots wüxmarangaats leaw andiüm Teat Dios;

4 aag ayaj, arangrangǘyan wüx,ngo majaw nicuajind. Lamichachwüx cuajantanej andeac, ayacyácanwüx poch. Aaga poch quiaj witiowwüx mondeacndeac wüx ombasaran,moncüy majaw nop alinop, mondeacngo maleaing wüx alinop, monteotswüx ngo majneaj, 5 monyambyambmoncüy cos ayacüw omeajtsüwwüx ngo majneaj, ngo majawüwcuane naleaing. Nejiw apiüngüwalndom maxomüw tomiün wüxleaw andüjpiiüts. Nde mequiüjpüwajcüwa nipilan quiaj. 6 Naleaingnembeat xeyay leaw andüjpiiüts,cos aaga atajcaats creer quiaj üüchmapac omeajtsaats, ngometamxeyaycuajantanej. 7 Cos wüx wijquiatootsngo majamiünaats nicuajind wüxaaga iüt cam; at wüx apmandeowaatsngondom majoyiiüts nicuajind.8 Sitiül ajiüraats ombeat üetiiüts,apixaats, ich mapac omeajtsaats wüxáagan ayaj. 9 Cos sitiül aljane andiümmajiür xeyay, ajan wüx aag ayajapmalocooch nej. Quiaj apmandiümmarang cuajantanej ngo majneajpara alndom maxom wüx xeyay.Condom apmbiüjlam wüx mayacomeaats wüx marang meáwan ngomajneaj; quiaj apndromombas. 10Cossitiül andiüram xeyay tomiün, wüxaag ayaj witiow arangüch meáwanngo majneaj. Altiül wüx lamarangaag ayaj lamacueat mandüüb leawandüjpiiüts. Nejáyan quiaj ayacüytiül naél, mamongoch ngo majneajtiül omeaats.

Tan iriümb irang minajiüt TeatCristo

11 Nganüy ique Timoteo, taniriümb irang minajiüt Teat Dios, ndembiüjlamear wüx merang nicuajindaaga ngo majneaj quiaj; indüübopech leawa najneaj. Cos netammendüüb leaw andiüm Teat Dios,nde mecueat leaw andüjpiiüts; ijiürlasta nop alinop; iíüc wüx meáwancuajantanej; ich majneaj imeaatsmejaw jangantanej. 12 Iyac imeaatswüx mendüüb Teat Cristo atnej

Page 365: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 TIMOTEO 6:13 362 1 TIMOTEO 6:21meamb wüx apuesta; isap nandandwüx leaw apmüüch mapacaranmeáwan nüt. Cos Teat Dios tarriiüdic, ndoj tendeac manguiayiw xeyaynipilan nguineay lameyar andeacTeat Cristo. 13 Nganüy sasaj ic wüxminüt Teat Dios, aag teamapacüüchmeáwan leaw almajlüy, sasaj ic atonwüx minüt Miteatiiüts Jesucristo,aaga tandeac naleaing ngo mimbolwüx taquiüraab mamb niüng ajlüya gobernador Poncio Pilato. 14 Wüxminütiw nejiw sasaj ic merang palanleawa lanasaj ic merang, tan iriümb,leaw atüch a nüt mandilil MiteatiiütsJesucristo. Nde mengowüüchnicuajind, quiaj nejinguind ngondommayac isoet. 15Wüx lamatüch a nüt,quiaj Teat Dios, aaga najlüy wüxmeáwan leaw almajlüy, apmüüchmandilil Teat Cristo. Néjan Teat Diosalndom marang cuajantanej. Nejnajneajay, nej natangüy wüxmeáwanmontangtang monajiüt. 16 NéjanTeat Dios ngondom mandeow.Nej acül tiül noic najneajay ranniüng nejinguind ngondom matüch.Nejinguind nipilan ngondom maxommajaw Teat Dios. Néjan netammarangüch casa, cos nej ajlüy wüxmeáwan leaw almajlüy, tanaámbmeáwan nüt. Amén.

17 Isajüw leawa monjiür xeyay wüxiüt cam, ngo metam merangrangayejwüx; isajüw ngomayacüw omeajtsüwwüx leaw almajiürüw, cos aagaajiürüw quiaj acas nüt ajlüy. Isajüwnetammayacüw omeajtsüwwüx TeatDios, cos nej almapac, nej üüch icootsmeáwan leawa netam para mapacomeajtsaats. 18 Isajüw ich marangüwnajneaj, ich mayacüw omeajtsüwwüx mambeolüw jangantanej, ichmüjchiw cuajantanej wüx apmetam,nde marangüw reech. 19 Pues atquiajapmüjndiw majiürüw meáwan leawnetam nejiw tiül cielo alinoic nüt, aagayaj najntsop wüx ajneaj.

Andondoch tasaj Timoteo20 Teat Timoteo, iyac wüx imeaats

irang leawa Teat Dios lamayac tiüliwix merang. Nde meaach nipilan

mitsojow imal wüx cuajantanej nan-derac, cos ngo membeat nicuajind.Nde meyar nanderac ocueaj nipilanapiüngüw nendüyiw, pero monwai-ich nejiw. 21 Altiül lamandüjpiwajcüw ayaj, lango mandüjpiw TeatCristo.

Tanaámb ichmambeol ic Teat Dios.Amén.

Page 366: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 TIMOTEO 1:1 363 2 TIMOTEO 1:18

Amb iwic nanderac tarangSan Pablo müüch Timoteo2ª TIMOTEO

Teat Pablo atepeay teat Timoteo1Xique Pablo, miapóstol Teat Jesu-

cristo cos Teat Dios tüüch xic narangminajiüt nej, napiüng nguineay TeatCristo Jesús andiüm müüch nipilanmapac meáwan nüt niüng ajlüy TeatDios. 2 Xique sarang aaga nawiigcam nüüch ic, xechiig Timoteo, cosxeyay sandiüm ic. Miteatiiüts Dios atMiteatiiüts Jesucristo tanaámb mam-beolüw ic xeyay, majiürüw ic lasta,müjchiw ic xeyay monajneaj.

Andeac wüx leaw arang Teat Cristo3Xique sayaag tiül ximeaats sarang

minajiüt Teat Dios najneaj, atnejtarangüw xexejchiw. Süüch graciasTeat Dios wüx ique Timoteo. Ngondrom ximeaats ic wüx satün ocueajTeat Dios masey nüt, masey ongwi-iüts. 4 Xeyay sandiüm najaw ic paramapac ximeaats, cos meáwan nütleaaw ximeaats ic nguineay tejiüntswüx tecueatayor. 5At leaaw ximeaatsnguineay lameyar andeac Teat Dios,ngome ipíüngan. Cos ombas mimümvida, müm Loida, at aton mimümique, müm Eunice, tayariw andeacTeat Cristo, condom sajaw atquiajique aton.

6 Pares sandiüm nasaj ic ndemamong mendiüm aaga najiüt leawaTeat Dios tüüch ic merang wüxtayacas xiwix wüx imal, wüx tatüniüsmambeol ic Teat Dios. 7 Cos TeatDios ngo müüch icoots mimbolaats.Nej ayac icoots mapacaats wüxnej, majiüraats lasta nop alinop,at ngo müüch icoots marangaatsleaw andiümaats. 8 Nde mexingmendeac wüx Teat Cristo; at ndemexing wüx sal tiül manchiüc cosminajiüt nej sarang. Naleaing netammeyac wüx imeaats aaga najneajnanderac wüx Teat Cristo maseymemongoch cuajantanej naél, cosTeat Dios apmüüch ic meíüc wüx

cuajantanej. 9 Teat Dios tawünasoetiiüts, tayamb icoots marangaatsleaw andiüm nej. Aag ayaj ngomecos arangaats najneaj, pero cosnej áag andiüm; at cos andiümmajüiquich mimonajneaj nej. Coswüx nganaw marang a iüt cam, nejlamajaw apmüüch miün Teat CristoJesús. 10 Nganüy lajüic nguineayandiüm marang Teat Dios wüx tüüchmiün Miteatiiüts Cristo Jesús mawünasoetiiüts. Nej tandrooch ombas aaganandeowaran quiaj, lamüüch icootsmapacaats meáwan nüt. Aag ayajngome apndrom ombas, tajüic wüxtayariiüts aaga najneaj nanderac wüxTeat Cristo Jesús.

11 Teat Dios tayac xic narang após-tol, nandeac Nangaj Mipoch Nej,naquiaach monaw palpálwüx iüt wüxaaga jayats nanderac wüx Teat Jesu-cristo. 12 Masey wüx aag ayaj teana-mongoch cuajantanej, pero ngo nax-ing, cos sajaw jane sandüüb, at sa-jaw nej alndom majiür tiül owix nejxenajiüt leawa lanarang, leaw apma-jüiquich aaga nüt wüx nej aliüc ali-nomb.

13 Tan iriümb iquiaach aaga na-jneaj poch tenguiay saquiaach. Wüxirang atquiaj netam mejüiquich ijiürxeyay lasta, at tan iriümb netammersapüy nandand wüx Mipoch TeatDios, áag lamayariiüts cos nóiquianajlüyiiüts maquiüjpaats Teat CristoJesús. 14 Iyac wüx imeaats, ndemecueat aaga naleaing pochTeat Diostüüch ic mequiaach, cos apmambeolic Nangaj Espíritu ocueaj Teat Diosleaw acül tiül omeajtsaats.

15 Lamejaw lamacueatiw xicmeáwan monaw tiül iüt Asia, altiülFigelo at Hermógenes. 16 Satün TeatDios majiür lasta meáwan acualaatsteat Onesíforo, cos xeyay tambeolxic. Nej ngo maxing mamb majawxic, masey sal tiül manchiüc. 17 Cosnej naleaing wüx tapeay tiül cambajRoma tayambyamb xic, quiaj taxomxic. 18 Ique lamejaw nguineaytambeol icor tiül cambaj Efeso aton.Satün Teat Dios mambeol nej, majiür

Page 367: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 TIMOTEO 2:1 364 2 TIMOTEO 2:19nej lasta xeyay wüx aaga nüt aliücTeat Cristo.

2Irang at ic nop najneaj soldado

ocueaj Teat Jesucristo1 Ique Timoteo, sayaag ijlüy atnej

najiür xecual, pares sasaj ic netammepac wüx Teat Cristo Jesús cos nejteamambeol icoots xeyay. 2 Aagapoch tenguiay nguineay tandeacasnasajüw xeyay nipilan, atquiajiquiajchiw monxey leaw naleainglamayariw andeac Teat Dios, cosatquiay nejiw apndom maquiajchiwnop alinop aton.

3 Ique netam meíüc wüx leawimongoch wüx indüüb Teat Jesu-cristo. Irang atnej arang nop najneajsoldado, cos nej aíüc wüx cuajantanejnaél. 4Nop soldado ngondommarangcuajantanej najiüt tarang nomb, peronetam marang leaw apmapiüng mi-natang nej. 5At aton sitiül nop arangatnej arangüwmonpeaxay acuiür, nejngo müünd nicuajind sitiül ngo mat-soj atnej netam. 6 Aton sitiül noparang najiüt tiül corrül, nej ombasalndommaxaing omeaats corrül leawaneay nej. 7 Iyamb imeaats wüx aagasasaj ic quiaj, ndoj Teat Dios apmüüchic mejaw meáwan cuane wüx sasaj ic.

8 Ich leaam imeaats wüx Teat CristoJesús nguineay tapac tiül mondeow.Aton aaga natang nenajiüt tajlüytanomb, nenüt David, naleaing mix-eech nej. Xique mbójan naquiaachwüx aaga najneaj nanderac quiaj.9 Cos sandeac aaga najneaj nanderacwüx Teat Cristo, pares taoelaranas,teanamongoch ngo majneaj tiülmanchiüc cam atnej nop nerangxeyay ngomajneaj. Pero Mipoch TeatDios niquimas ngondom maoelich.10 Naleaing xique saíüc wüx meáwanaag ayaj, cos atquiaj alndom nambeolleawa lamarriiüd nejiw Teat Diosmanguiayiw nguineay Teat CristoJesús lamawün nejiw wüx meáwannisoet, quiaj apmajlüyiw najneajaymeáwan nüt.11Aag ayaj naleaing nanderac:

Sitiül landeowaats nóiquian maquiüj-paats Teat Cristo,

quiaj aton apmapacaats maquiüj-paats;

12 sitiül aiücaats wüx leaw amon-gochiiüts, aton apmaquiüj-paats Teat Cristo wüx arangnatang tiül cielo.

Sitiül apmawaijchaats mapiüngaatsngo mandüjpiiüts,

nej aton apmapiüng ngo majaw janeicoots.

13 Masey sitiül icoots achiweaatsomeajtsaats wüx Teat Dios,

nej tanaámb apmarang leawalamapiüng,

cos Teat Dios, ¿nguineay al-ndom ndrom omeaats leawlamapiüng apmarang?

Irang najneaj wüx minajiüt TeatCristo

14 Ijchaw leaam omeajtsüw,isajüw wüx minüt Teat Cristonetam macueatiw asajsajayej wüxcuajantanej poch. Cos aag ayajngondom mambeol nejiw nicuajind.Naleaing awün ngana ocueaj janeteamandiüm manguiay Mipoch TeatDios. 15 Irang najneaj leaw alndommerang, quiaj apmajaw Teat Diostemerang minajiüt nej najneaj.Ndoj ngome apmejiür cuane wüxmexing, cos iquiaach áagan leaw TeatDios lamapiüng naleaing. 16 Ndembiüjlamear wüx menguiaynguiayandeacndeacüw nipilan leaw ngomandiüm Mipoch Teat Dios, cos ngomembeat nicuajind leaw andeacüw.Wüx aag ayaj witiow arangüw xeyayngo majneaj. 17 Aaga poch quiajapmarang xeyay ngo majneaj atnejnoic necoy ngo majaw ndej, andüyquiaj teamatexiich. Cos atquiaj arangleaw aquiajchiw Himeneo y Fileto.18 Nejiw lango mandeacüw naleaing,cos apiüngüw landoj apacaran tiülmondeow. Atquiaj lamitsojowomal aljane; altiül lango majawüwnguineay apiüng Mipoch Teat Dios.19 Leawa lamapiüng Teat Dios tiülNangajMipochNej, aag ayaj apmajlüymeáwan nüt. Nej lamapiüng: “Xique

Page 368: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 TIMOTEO 2:20 365 2 TIMOTEO 3:9sajaw jane xicueaj xique”, aw. Ataton lamapiüng: “Meáwan mondüübTeat Cristo netammacueat arang ngomajneaj”, aw.

20 Tiül nop nadam iüm ngome áa-gan oro tengwüy plat ajlüy nita-jquiayminajiütaran; altiül narangüchxiül, altiül narangüch iüt. Cos ajlüyacas xeyay netam, at ajlüy alacasnguiajantanej tojliüm. 21 Atquiajicoots ajlüyiiüts ocueaj Teat Cristo,atnej ajcüwa nitajquiay minajiütaranquiaj. Cos sitiülmacueatiiütsmeáwanngo majneaj, quiaj apmajlüyiiüts at-nej ajlüy najneaj nitajquiay mina-jiütaran; ndoj Teat Cristo apndommarang meáwan najneaj najiüt leawnej andiüm marang wüx icoots.

22 Ique Timoteo, nde mbiüjlamearwüx mendüüb leaw andiüm mon-ench monüx leaw ngo mandüjpiwTeat Cristo. Cos palǘyan andiümüwmarangüw leaw nejiw andiümüw.Pero ique indüüb opech aaga na-jneaj teamerang quiaj. At indüübwüx leaw ijaw naleaing, ijiür lastanop alinop, ich majneaj imeaats me-jaw jangantanej, iquiüjpüw áaganajcüw leawa naleaing andüjpiw TeatCristo. 23Nde meyar ombeayiw mon-deacndeac cuajantanej ngo metam,cos wüx aag ayaj witiow wüx xeyaymoncüy. 24 Nop nerang minajiütTeat Cristo ngo metam majmel tiülmoncüy; naleaing netam majüiquichmimonajneaj nej tiül meáwan nipi-lan. Netam ndoj ombas maquiaachnajneaj, at netam maíüc wüx cua-jantanej. 25 Netam majiür xeyaymonajneaj mawüywüy müüch ma-jneaj omeaats jane najcüy majaw nej,ndot Teat Dios apmüüch nejiw leaamomeajtsüw majawüw cuane naleaing.26 Quiaj apmawüw teowix nimeechleawa lamasap nejiw mayac nejiwwüx marangüw andiüm nej.

3Nguineay apmajlüy nipilan wüx lal-

iüc mümb a iüt cam

1 At aton Timoteo, netam mejawaag agüy, cos wüx landüy wüxapmümbaaga iüt cam, quiaj apmajlüyxeyay naél, xeyay ngo majneaj.2Apmajlüy nipilan andiümüy nejáyanquiaj, at apmajlüy mondiümdiümtomiün, monlombojchay, monran-grangüy, mondeac ngo majneaj wüxTeat Dios. At apmajlüy nipilanngo mayariw andeac nateataran,nexiül, ngo marangüw casa nicuajinddios. 3 Altiül nadam omeajtsüw,ngo metam nejiw aljane. Ngondommawüniw wüx omeajtsüw leaw arangalinop. Andeacüw ngo majneaj wüxombas alinop. Ngo maiücüw wüxleaw nejiw andiümdiümüw. Ajcüyiw,ngo majiürüw lasta nejinguind.Itsojayéjan jane nendiümmarang na-jneaj. 4 Apmajlüy monwaiich maseyajüic ajneaj aweaag. Apmajlüy mon-rang leaw andiümüw, langomajawüwwüx; ngo marangüw casa nejinguind,lamong wüx alomboochayej. Altiülapmandiümdiümüw leaw andiümüw,ngome leawandiümTeatDios. 5Altiülapmapiüngüw arangüw najneaj,apmajüiquiw atnej mondüüb TeatCristo nejiw pero arangǘwan, ngomenaleaing.

Nde mequiüjpüw ajcüwa nipilanquiaj. 6 Cos altiül ajcüwa monquiaachquiaj andiümüw majmeliw jangan-tanej aniüng, maxomüw alngünnechach najtaj mawaijchaw. Ajcüwamontaj quiaj najen apmanguiayiwcos xeyay ajiürüw nisoet, arangüwáagan leawa nejiw andiümüw.7 Ajcüwa montaj quiaj andiümüwmanguiayiw leaw aquiaach jangan-tanej; pero masey nop apmaquiaachnejiw leaw naleaing, ngo mayariw.8 Atnej ajcüwa monxey monwüneay,nenütiw Janes y Jambres, leawatandiümüw mapalüw a Moisés;atnej nganüy aton ajcüwa nipilanquiaj andiümüw mapalpalüw leawnaleaing. Cos nejiw ayacüw wüxomeajtsüw leaw ngo majneaj, paresniquimas ngondom mayariw andeacTeat Cristo. 9 Pero nejiw ngon-

Page 369: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 TIMOTEO 3:10 366 2 TIMOTEO 4:8dom marangüw leaw andiümüw,cos meáwan nipilan apmajawüwnguineay michachiw, atnej tajarawnguineay tarangüw ajcüwa ijpüwmonxey tanomb wüx tandiümüwmapalüw a Moisés.

Pablo ndójwüx asaj Timoteonguineay netam marang

10 Pero ique Timoteo, lamejawnguineay saquiaach, nguineaysarang. At lamejaw cuane sandiümnarang, ijaw nguineay sandüüb TeatCristo. Lamejaw nguineay saíüc wüxcuajantanej, nguineay sajiür lastanipilan; at aton ijaw ngo nacueatmasey samongoch cuajantanej.11 Lamejaw nguineay tamongochiüstiül ajcüwa cambaj Antioquía, Iconio,Listra, nguineay tamongochiüs ngomajneaj quiaj. Masey, cos Teat Cristotawün xic tiül meáwan aag ayaj.12 Icootsa ajawaats naleaing meáwanleawa nendiüm marang najneajapmamongoch xeyay moncüy, cosandüüb Teat Cristo Jesús. 13 Peronipilan monrang ngo majneaj, ymonwaiich apmarangüw más xeyayngo majneaj, apmewaijchaw, atapmawaiicharanüw.

14Nganüy iqueTimoteo, tan iriümbindüüb leawa terquiajchay wüx, coslamejaw aag ayaj naleaing; at ijawjane taquiaach ic. 15 Cos nde wüxiliün mepateay terquiajchay wüxNangaj Mipoch Teat Dios. Wüxaag ayaj ijaw nguineay alndommendüüb Teat Cristo Jesús, y nejapmawün ic wüx meáwan nisoet.16 Meáwan Nangaj Mipoch Teat Dios,aag ayaj taw naleaing atnej TeatDios tandiüm. Apmambeol wüxapmaquiajchich, apmüüch mayaagaljane cuane teamarang, apmambeolmarangüch palan, apmatiib ocueajichcuane najneaj marangüch. 17 Atquiajnopnop nendüüb Teat Dios apmajiürpalan leawa netam, quiaj apndommarang meáwan najneaj leawa TeatDios apmüüch nej marang.

4Iquiajchiw Mipoch Teat Dios

1 Nganüy Timoteo, sasaj ic wüxminüt Teat Dios y wüx minüt TeatJesucristo, aag aliüc majaw wüxasoetiw jane almapac y jane landeow.Nej wüx aliüc alinomb apmajlüynatang nenajiüt wüx micambajnej. 2 Nganüy netam mendeacaaga najneaj nanderac leaw apiüngtiül Mipoch Teat Dios. Isajüwwǘxan andiümüw manguiayiw,aton masey ngo mandiümüwmanguiayiw. Pero naleaing netammeyamb nguineay mesajüw, ipajocueajiw, isajüw najneájan wüxiquiajchiw. 3 Cos aliüc miün nüt wüxngome apmandiümüw manguiayiwmaquiaacharanüw wüx leawanaleaing, palǘyan apmandiümüwmanguiayiw leawa najneaj man-guiayiw. At apmayambyambüw janemaquiaach nejiw leawa andiümüwmanguiayiw. 4 Ngome apmüjchiwolajcüw manguiayiw leawa naleaing;ngwüy, apmandiümüw mandüjpiwleawa ngo maleaing. 5 Pero iqueTimoteo, netam meyamb imeaatswüx leaw irang. Netam meíüc wüxleaw apmemongoch. Tanaámb isajüwnipilan wüx aaga najneaj nanderacnguineay alndom maw nisoet. Irangpalan leawa netam marang nopminerang minajiüt Teat Cristo.

6 Laliüc mambiyaw xic atnejarangüch wüx nichech; laliücmatüch a nüt nacueat icon. 7 Xiquelasatsoj xeyay, lanarang najneaj leawalndom narang. Lanambich xenajiüt,tanaámb teanayac ximeaats wüx TeatCristo. 8 Apmapac ximeaats xeyay,cos wüx aaga nüt aliüc, sanüünd noiccorona cos tarangas najneaj. Aagayaj apmüüch xic Teat Cristo wüxaliüc majaw wüx asoetaran, cos nejnajneaj arang. Ngome xíquian quiajsanüünd, at aton apmüünd meáwanleaw andiümüw Teat Cristo, leawteamacül nej wüx aliüc alinomb.

Pablo asaj Timoteo alacas poch

Page 370: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 TIMOTEO 4:9 367 2 TIMOTEO 4:229 Irang leaw alndom sitiül mewiün

mejaw xic najen. 10 Teat Demaslamacueat xic, cos nej andiüm atnejandiüm meáwan nipilan. Nganüylaámb andüy tiül cambaj Tesalónica.Teat Crescente ngo majlüy, tamb tiüliüt Galacia. Ata teat Tito ngo ma-jlüy, tamb tiül iüt Dalmacia. 11 Áaganteat Lucas alnaquiiüb. Nganüy iyambteat Marcos mequiiüb miün wüx il-iüc, cos nej aton alndommambeol xicwüx aaga najiüt sarang. 12 At teatTíquico aton lanasaj mamb andüy tiülcambaj Efeso. 13 Wüx iliüc Timoteo,ijamiün aaga capot tacueatiüs tiülcambaj Troas aniüng teat Carpo. Átanijamiün xelibros, at xenawiig aton cosxeyay atam xic.

14 Tamongochiüs xeyay ngo ma-jneaj teowix Alejandro, aaga nerangmanchiüc. Teat Dios apmapalüch om-bas leawa tarang wüx ximbas. 15 Iqueaton netam mejaw wüx nej, cos nejnómban ngo mandiüm leaw aquia-jchiiüts.

16 Wüx ombas mayacüw xic tiüljostis napiüng cuane tarangas, ne-jinguind ngo mambeol xic, meáwantacueatiw xic. Malüy Teat Diosngo mayac nej asoetiw wüx aagayaj. 17 Pero naleaing Teat Cristo al-maquiiüb xic mambeol xic müüch xicnandeac palan nguineay nej alndommawün wüx asoet nipilan. Quiajtanguiayiw meáwan nipilan ngomejudío. Tayajcas atnej ajlüy nambteombeay nop león; pero atanquiajtawas wüx, taton ngo marangüw wüxximbas nicuajind. 18 Átan Teat Cristoapmawün xic tiül meáwan ngo ma-jneaj leaw aliüc miün apmajlüy; y sa-jaw apmaquiiüb xic namb niüng ajlüynej tiül cielo. Nej najneajay ajlüymeáwan nüt. ¡Amén!

Ndójwüx atepeay19 Sandiümmetepeaymüm Priscila

at teat Aquila, aton meáwan leawalaniüng teat Onesíforo. 20 TeatErasto tacǘlan tiül cambaj Corinto;pero teat Trófimo tacueatiüs tiülcambaj Mileto, cos niün andeow.

21 Irang nguineay alndom mewiünwüx nganaw maquind. Aton ate-peayiw ic meáwan minipilan TeatCristo monaw ningüy, nop teat Eu-bulo, alinop teat Pudente, alinop teatLino, alinop müm Claudia.

22 Miteatiiüts Jesucristo tanaámbmaquiiüb ic; at Teat Dios tanaámbmüüch icon mimonajneaj nejmeawarónan. ¡Amén!

Page 371: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

TITO 1:1 368 TITO 1:15

Poch tarang San Pablomüüch TitoTITO

Teat Pablo atepeay teat Tito1 Xique Pablo nerangas minajiüt

Teat Dios, atmiapóstol Teat Jesucristoxic. Xique tüjndiüs niün nasajüw ma-yariwmipoch Teat Cristo leaw lamar-riiüd nejiw Teat Dios; nüjchiw max-omüw omeajtsüw wüx aaga naleaingnanderac leaw andüjpiiüts, cos aagayaj üüch marangüch leaw andiümTeat Dios. 2 Xique sarang meáwanaag ayaj para majawüw wüx aagaleawa teamacüliiüts, aag ayaj ma-pacaats meáwan nüt. Cos aag ayajnde wüx nganaw majlüy a iüt camTeat Dios lamapiüng apmüüch; nejngondom mawaiich. 3 Nganüy coslamatüch a nüt, Teat Dios aaga newünicoots wüx, lamüüch xic nüüch man-guiayaran aaga najneaj nanderacwüxTeat Jesucristo. 4 Aaga nawiig camsarang nüüch ic teat Tito, cos sayaagnaleaing ique atnej xecual ic, cosayariür andeac Teat Cristo. Miteati-iüts Dios at Teat Jesucristo newünicoots wüx, mambeol ic, müüch icxeyay monajneaj, at mejiür mona-pacüy wüx Mipoch Teat Dios.

Leaw tarang teat Tito tiül Creta5 Ique lamejaw neol tacueatiüs ic

tiül aaga iüt tiül ndec nenüt Creta,cos tacueatiüs ic mendondoch leawnganaw mümb majlüy, at meyacmontangtang ombas monajiüt tiülmonyar andeac Teat Cristo tiülmeáwan noicnoic cambaj, atnejtasajas icmerang. 6Peronaleaing iyacleaw ijaw nerang najneaj, leaw ajiürnop minjtaj nej, at micual nej atonandüjpiw Teat Cristo, ngo manderacwüx ombasüw nejiw mapiürangnejiw arangüw leaw andiümüw, ngomajiürüw nepaj nej ocueajiw. 7 Janenatang nenajiüt tiül mondüüb TeatCristo netam marang najneaj, cosminerang minajiüt Teat Dios nej.

Ngondom marang andíüman nej,ngome najen ajcüy, ngome nangün,ngome neyambyambmoncüy, ngomenewaiich maxomxom tomiün. 8 Peronej netam majüiquich naleaingapac omeaats majaw jangantanejwüx apeay majaw nej. At netammajiür monajneaj, nop nexomomeaats, nerang najneaj, neechomeaats marang leaw andiüm TeatDios, nop nerang leaw ayaag tiülomeaats aag ayaj najneaj, ngomeleaw andíüman nej. 9 Netam nopleaw nendüüb wüx aaga naleaingnanderac leawa taquiaacharan wüx,para alndom mambeol jangantanejmaxom omeaats wüx Mipoch TeatDios, y müüch mapal ombeay janenepiüng aag ayaj ngo maleaing.

10 Cos almajlüy xeyay nipilan ngomayariw wüx ajpaj ocueajiw, nelom-boochayej wüx andeacüw, monwai-ich. Leaw najntsop wüx arangüwatquiaj, ajcüw ayaj judíos monpiüngnetam aaga circuncisión. 11 Meáwanajcüw ayaj netam majpal ombeayiw,cos üjchiw machiweaw omeajtsüwmoncül tiül nden niüng ajmeliw.Aquiajchiw leaw ngo maleaing paramaxomüw wüx alngün tomiün.

12 Atnej tanomb tapiüng nop nawtiül nejiw, tandeac wüx ombasüwmicual miíüt nej. Tapiüng: “MonawCreta monwaiich nejiw, napatüw,rombüy, aton neanchiw”, aw. 13 Aagananderac quiaj naleaing. Pares ne-tam mepaj ocueajiw para marangüwnajneaj, majüiquich naleaing ayariwandeac Teat Cristo. 14 Isajüw ndemüjchiw olajcüw manguiayiw ma-yariw leaw andeacndeacüw nipilanjudío, at leawa nipilan apiüngüw ne-tam marangüch, cos ajcüwa nipilanquiaj ngo mandüjpiw leaw naleaing.

15 Ajcüwa monyac omeaats wüxleawa najneaj, meáwan cuajantanejleaw almajlüy, najneaj majawüw.Pero jane ngo mayariw andeac TeatDios, jane monyac omeaats wüxleaw ngo majneaj, nejiw ayajcüwngo majlüy nicuajind najneaj; cosxeyay ngo majneaj alwüx omeajtsüw

Page 372: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

TITO 1:16 369 TITO 3:1nejiw, langomayajcüw cuane najneaj.16 Nejiw apiüngüw andüjpiw TeatDios, pero naleaing ombeayíwan;cos wüx meáwan aaga arangüwquiaj, ajüiquichaw ngome áagteamarangüw. Xowüy micorajeomeajtsüw, ngo marangüw leawasoiquiw, at ngondom marangüwnicuajind najneaj.

2Najneaj naquiajchich wüx Mipoch

Dios1 Nganüy ique teat Tito, netam

mequiaach leawa naleaing wüxMipoch Teat Dios. 2 Isajüw montangombas monxey ich mesapayejwüx, nde mamongochiw wüx leawarangüw, ich marangüw palanüynajneaj. Isajüw mayacüw wüxomeajtsüw mayariw áagan naleaing,majiürüw lasta jangantanej, maiücüwwüx cuajantanej netam mamon-gochiw. 3 At montang ombas montajaton isajüw marangüw áagan najneajleaw andiüm Teat Dios. Isajüwnde mandeacndeacüw leaw ngometam. Nde mangüniw. Nejiw netammajüiquichaw nguineay netammarangüch najneaj, 4 cos atquiajalndom maquiajchiw monguichmontaj nguineay netam majneajajlüyiw maquiüjpüw minojow nejiw,at majiürüw lasta micualüw nejiw.5 Isajüw mayambüw omeajtsüw wüxleawa netam, ndemajüyjüyiw. Netammajawüw cuane netam marangüwaniüngüw nejiw. At majüiquichawajneaj omeajtsüw marangüw leawapiüng minojow nejiw, nganamanderac ngo majneaj wüx MipochTeat Dios cos nejiw ngo marangüwatnej netam.

6 At monench aton ipaj ocueajiwmarangüw leaw netam marangüw.7 Ique teat Tito, ijüiquich majawüwnguineay irang najneaj wüx meáwancuajantanej. At wüx iquiaach,iquiaach najneaj, nde mertsoj.8 Indeac leaw netam, quiaj nejinguind

ngondom maxom alngün ngo ma-jneaj wüx iquiaach. Atquiaj apmaxin-guiaw ajcüwa moncüy majaw icoots,cos ngome apmaxomüw mandeacüwngo majneaj wüx ombasaats.

9 Ipaj ocueajiw ajcüwa najonüwmonrang najiüt, marangüw leawandiüm neneay nejiw. Ich marangüwnajneaj, nde mangochiw ombeay.10 Isajüw nde menejtiw; netammarangüw najneaj wüx cuajantanej,cos atquiaj apmandeacüw meáwannipilan xeyay najneaj wüx aaganajneaj nanderac wüx Teat Dios, áagnewün icoots wüx.

11 Nganüy Teat Dios lamajüiquichmimonajneaj nej, cos andiümmawünwüx asoet meáwan nipilan. 12 Aagayaj üüch icoots majawaats netammacueatiiüts nómban leawa Teat Diosngo mandiüm, meáwan ngo majneajleaw andiüm nipilan wüx aaga iütcam. Netam mayacaats omeajtsaatsmarangaats najneaj, nde mamon-gochiiüts wüx leaw arangaats; ne-tam majlüyiiüts atnej andiüm TeatDios. 13 At üüch icoots majawaatsnguineay mapac omeajtsaats macüli-iüts aaga najneajay teamandiümaatsmajawaats. Xeyay najneajay apma-jlüy wüx apmandilil Teat Cristo Jesús,cos nej Midiosaats newün icoots wüx.14 Nej teyacüy nejáyan quiaj teow-ixaw monajiüt mandeow ingow an-deowaats icootsa, mawün icoots tiülmeáwan ngo majneaj. Nej andiümmambeol icoots majlüyiiüts noic na-jneaj cambaj ocueaj nej, mandiü-maats marangaats áagan najneaj.

15 Meáwan aag ayaj indeac, iquia-jchiw wüx, ipaj ocueajiw atnej arangnop nenajiüt. Nde merang leaw ajüicngo majneaj, ngana mapiüngüw ngomertam tiül minajiüt Teat Dios.

3Leaw netam marangüw mondüüb

Teat Jesús1 Iich leaam omeajtsüw netam

marangüw leaw apiüngüw mon-tangtang monajiüt, at chingüymonajiüt tiül cambaj, mandiümüw

Page 373: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

TITO 3:2 370 TITO 3:15mambeolüw wüx cuajantanej najneajnajiüt leawa netam. 2 Isajüwnde mandeacüw ngo majneaj wüxombas aljane, nde mayambyam-büw moncüy, netam maiündüwwüx cuajantanej, majüiquichawajiürüw monajneaj wüx andeacüwmaquiüjpüw meáwan nipilan.

3 Cos icootsa nomb aton tajlüyiiütsatnej nop nexiül ngo manguiay nan-derac, ngo marangaats leaw andiümTeat Dios. Ndrotoots tandüjpiiütsleaw ngo majneaj, tarangaats leawandiümaats. Ngo majneaj majawaatsalinop nejiür cuajantanej. At tajcü-yaran majarawaats, tajcüyiiüts ma-jawaats nop alinop. 4 Pero naleaingwüx Teat Dios, aaga newün icootswüx, tajüiquich andiüm icoots attüüch meáwan nipilan mimonajneajnej, 5 cos tawün icoots wüx asoeti-iüts. Naleaing aag ayaj ngome ajcanarangaats najneaj, aag ayaj tarang cosxeyay ajiür icoots lasta, tawün icootswüx asoetiiüts, majlüyiiüts nerixixay.Nganüy ajlüyiiüts atnej jayats wi-jquiamoots, awiquiach icoots NangajEspíritu ocueaj Teat Dios. 6 Paresngo macueat müüch icoots NangajMiespíritu nej, cos ambeol icoots TeatJesucristo, aaga newün icoots wüx.7Cos nej lamarang aaga xeyay najneajquiaj wüx ombasaats, nganüy ajlüyi-iüts atnej nómban ngo marangaatsngo majneaj. Pares nganüy tenguialmacüliiüts leaw Teat Dios apmüüchicoots, aag ayaj mapacaats meáwannüt tiül cielo.

8 Meáwan aag ayaj naleaing,sandiüm mepac wüx mequiajchiwwüx, cos atquiaj alndom meáwanmonyar andeac Teat Dios mayacüwwüx omeajtsüw marangüw najneaj.Cos aag ayaj najneaj, y apmambeolmeáwan nipilan. 9 Naleaing ndemejmel tiül cuajantanej mondeacleaw ngo metam. Nde meyambyambmendeac wüx leawa tarangüwmixejchiün nde tanomb, nde mejmeltiül moncüy. At nde mendeacndeacmejcüy anaag aljane wüx aaga poch

tüünd Moisés, cos aag ayaj ngomambeol wüx nicuajind, ngo majiürümb.

10 Sitiül aljane ayac naél tiül mon-yar andeac Teat Cristo, netam mepajocueaj nomb ijmbüw. Pero naleaingsitiül ngo mayar indeac, icueatiün,ndemequiüjpan. 11Cos quiaj lamejawaaga nipilan quiaj lamitsoj nej omal,lamanot nej marang ngo majneaj, ne-jáyan quiaj ayacüy tiül naél.

Teat Pablo asaj teat Tito alacas poch12 Wüx sanüüch mamb niüng ijlüy

teat Artemas tengwüy teat Tíquico,iyamb nguineay alndom meamb me-jaw xic tiül cambaj Nicópolis, coslanapiüng quiaj sanamongoch nütwüx apmaquind. 13 Iyamb atonnguineay membeol teat Zenas, aaganendüy wüx nguineay amb apiüngaaga ley. At teat Apolos aton imbeol,meajchiw meáwan leawa netam ne-jiw tiül tiiüd. 14 Cos atquiaj meáwanmonyar andeac Teat Cristo alndommequiaachayej wüx marangüw cua-jantanej najneaj, mambeolüw jangan-tanej leaw ngo majiür. Atquiaj apma-jüiquichaw arangüw najneaj.

Andondoch atepeay15 Meáwan leawa almajlüyiw

ningüy naquiüjpüw atepeayiw ic.Aton sandiüm metepeayiw tamninguiaj alacas leaw almajlüyiiütsnóiquian wüx minüt Teat Cristo.Teat Dios mambeol icon tamtámban.Amén.

Page 374: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

FILEMN 1 371 FILEMN 22

Poch leawa tarang SanPablo müüch FilemónFILEMNPablo y Timoteo atepeayiw Filemón

1 Xique Pablo, nayacüchiüs tiülmanchiüc ajcan sarang minajiüt TeatJesucristo. Xique sarang aaga pochwüx nawiig cam naquiiüb teat Timo-teo, natepeayiün ic teat Filemón, cosnoic nej najiüt arangaats. 2 At sate-peayiünmeáwanmonyar andeac TeatCristo leaw mbichmeaw canchiüjowiniüng. Átan satepeayiün müm Apia.At teat Arquipo, áag nerang na-jneaj soldado wüx minajiüt Teat Jesu-cristo maquiüjpaats. 3 Tambtámbanijlüyiün, nejneajíünan, at sandiümmejiüran monapacüy ocueaj Miteati-iüts Dios y Miteatiiüts Jesucristo.

Filemón andüüb Teat Cristo4Xique wüx sataag orar süüch gra-

cias Teat Dios wüx ique teat Filemón,ngondrom ximeaats ic. 5 Cos lanan-guiay anderac wüx ique nguineayajüic iyar andeac Teat Jesús, nguineayindiümmeáwanmondüüb Teat Jesús.6 Satün ocueaj Teat Dios mambeolmeáwan leaw lamembeolüwmayariwandeac Teat Dios, majawüw meáwanaaga najneajay leaw Teat Dios üüchicoots wüx Teat Cristo Jesús. 7 Teat,xeyay ajneaj nayaag, üüch mapacximeaats wüx sanguiay nguineay in-diümüw, at lameaach mapac omeajt-süw meáwan mondüüb Teat Cristo.

Pablo atün majneaj majaraw aOnésimo

8 Masey nop apóstol ocueaj TeatCristo xic, pares alndom nasaj icnguineay netam merang, 9 peronganüy sandiüm natün icueaj wüxmimonajneaj Teat Dios. Xique Pablonop xic natang ombas, nganüy sal tiülmanchiüc cos sarang minajiüt TeatJesucristo. 10 Sandiüm natün icueajmajneaj mejaw teat Onésimo, cos nejajlüy atnej najiür xecual ningüy tiül

manchiüc, cos xique tasajas nej wüxTeat Cristo.

11 Naleaing nej ninguinüt ngometam ic; pero nganüy nej xeyaynetam icor cos alndommambeol ic, atalndommambeol xic aton. 12Nganüysanüüch mamb majaw ic alinomb.Ich mapac imeaats, ingoch atnejmengoch xic. 13 Masey tandiümasmacül ningüy naquiiüb mambeol xicingow imbeol xic wǘxan sajlüy tiülaaga manchiüc cam, niüng sandeacwüx aaga najneaj nanderac wüxTeat Cristo. 14 Pero ngo nandiümnarang nicuajind xiquiáyan quiaj;netam natün icueaj mesaj xic. Cosxique ngo nandiüm meaach Onésimomacül ningüy ajcan sasaj ic; xiquesandiümmerang con imeaats, ngomecos netam merang. 15 Cos, ¿jondengwüy naleaingue? teat Onésimotaw niüng ijlüy acásan nüt, nganüyalndom mandilil niüng ijlüy macülquiaj nómban. 16 Nganüy langomajlüy atnej nop najon nerang najiüt,nej nganüy ajntsop wüx atam, ngomatow nej ambeat nop najon nerangnajiüt, cos nej ajlüy atnej nop micojmichiig wüx Teat Cristo. Sitiül xiquesandiüm nej, ique alwüx netammendiüm cos apmambeol ic wüxminajiüt, at aton cos ajlüyiiüts noicnej wüx minajiüt Teat Dios.

17 Pares sapiüng sitiül iyaagajlüyiür amigos, sandiüm mengochnej atnej mengoch xic. 18 Sitiül aleaiclamarang wüx imbas, tengwüy aleaicajüch ic, iyac atnej xique alnajüchic. 19 Xique sarang aag agüy naagxiwix napiüng xic sanangüymeáwan.Pero sapiüng ngo metam nüüchleaam imeaats nguineay tambeolasic, pares ijüch xic aton. 20 Nganüyxechiig, sandiüm meaach mapacximeaats merang leaw sasaj ic quiaj,cos andüjpiiüts Teat Cristo.

21 Xique sayaag apmerang leawasapiüng, pares tarangas aaga nawiigcamnüüch ic, cos sajaw apmeyacwüxalquiriw leawa satün. 22 Satün icueajaton teat, meyamb niüng sanaxood,

Page 375: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

FILEMN 23 372 FILEMN 25cos sapiüng Teat Dios apmüüch iconleaw itüniün ocueaj, apmambeol xicnamb najaw icon.

Andondoch atepeay23 Nganüy atepeay ic teat Epafras,

áag saquiiüb ningüy tiül manchiüc,cos arang minajiüt Teat Cristo Jesúsaton. 24 Átan atepeayiw ic teat Mar-cos, teat Aristarco, teat Demas, at teatLucas. Nejiw ajlüyiw ningüy aton,ambeolüwxicwüx aaganajiüt sarang.

25 Miteatiiüts Jesucristo mambeolicon, müüch majlüy tiül imeajtsanmimonajneaj nej, tambtámban.Amén.

Page 376: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HEBREOS 1:1 373 HEBREOS 2:2

Tarangüch wüx nawiig aagananderac cam müjndiw

nipilan judíoHEBREOS

Teat Dios tandeac wüx Teat Cristo1 Teat Dios tanomb tandeac xeyay,

tayamb nguineay masaj mondeacandeac nej (profetas) nguineayalndom masajüw mixejchiiütspalpálwüx poch leaw andiüm masajnejiw. 2 Nganüy wüx aaga nüt camTeat Dios tüüch miün Micual Nejmandeac masaj icoots. Tüüch MicualNej marang meáwan ocas, nüt, ata iüt cam; ndoj tacueat teowix nejmeáwan leaw almajlüy. 3 Micual nejajlüy najneajay, atanej Teat Dios cosDios nej aton; cuajantanej alndommarang. Wüx áagan andeac nejteamajiür meáwan leaw tarang, ngondrom ombas nicuajind. Wüx landojmawün meáwan asoetiiüts, quiajtamb andüy cawüx tiül cielo chetemamb wüx miác Teat Dios.

Micual Teat Dios natang, ángeleschingüyiw

4 Micual Teat Dios natang, nganüymeáwan ángeles chingüyiw, ngomatüchiw. Minüt nej micual TeatDios nembeat xeyay. 5 Cos Teat Diosngo masaj nejinguind ángel:Ique Xecual ic;nganüy lanajüiquich xique miteat, aj.At ngo mandeac wüx nejinguind án-gel:Xique sanajlüy miteat nej,nej apmajlüy xecual, aj.6 Pero wüx Teat Dios tüüch miünanopǘyan Micual nej ningüy wüx aiüt cam, quiaj tasaj meáwan miánge-les nej:Irangan nej casa, aj.7Teat Dios tandeacwüxmiángeles nejwüx tapiüng:Tarangasüw majlüyiw atnej nepepep,aton tarangas majlüyiw atnej oniw

biümb, aw.

8 Pero wüx Teat Dios tandeac wüxMicual Nej, tapiüng:Ique Dios, apchetemear wüx aaga

najneajay chetejeran wüxmeáwan nüt;

apmejlüy wüx meáwan leaw alma-jlüy.

Ique najneajay apmejaw wüx cuajan-tanej wüx apmeyar minajiüt.

9 Ique palüy indiüm leawa najneaj,ijcüy mejaw meáwan leawango majneaj;

pares Teat Dios, aaga naleaingMidios,lamüüch ic mapac imeaats mejlüy

natang,mejntsop wüx iquiüjpüw, aw.10Aton Teat Dios tasaj Micual Nej:Teat, ique ombas terang a iüt cam

wüx nganaw majlüy nicua-jind,

Terang nüt, caaw, at ocas naag iwix.11 Meáwan ajcüw ayaj apndrom om-

bas,pero ique tan ijlüy ngo ndrom imbas.Ajcüw ayaj apmataxeyiw atnej noic

napixeran;12 ajcüw ayaj apmembiül melox

ninguiün atnej ngarratsnapixeran,

apmengowüüch majlüy jayats.Pero ique tan iriümb meáwan nüt,mineat ngondom mümb, aj.13Teat Dios ngo masaj nejinguind án-gele:Cheter ningüy wüx xeác,leaw sanayacmeáwanmoncüymajaw

ic majmiücüw tileaj, maj.14 Pero meáwan ángeles mimonrangminajiüt Teat Dios, tüjndiw miünüwmambeolüw nipilan leaw apmawüwwüx asoetiw nejiw.

2Aaga leaw tawün icoots wüx, nem-

beat xeyay1 Pares nganüy netam mayacaats

wüx omeajtsaats leawa laman-guiayiiüts, nganandot macueatiiütsmandüjpiiüts. 2 Cos sitiül aljane ngomarang aaga nembeat poch leawnomb Teat Dios tüüch mandeacüwmiángeles nej, sitiül jane ayaag ngo

Page 377: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HEBREOS 2:3 374 HEBREOS 2:18

metam marangüch palan aaga pochquiaj, nej apmüünd mamongochiwxeyay ngo majneaj. 3 ¡Cuantemásicoots nganüy apmamongochiiütsxeyay ngo majneaj sitiül ngomayacaats wüx omeajtsaats aaganajneajay leawa tarang Teat Cristopara mawün icoots wüx meáwanasoetiiüts! Aag ayaj Teat Jesúsombas mandeac nguineay apmarang,condom ajcüwa leawa tanguiayiwandeac nej tajawüwaag ayaj naleaing,ndoj tasajüw icoots. 4 Teat Dios atontajüiquich aag ayaj naleaing, costüüch majaraw cuajantanej; tüüchapóstoles ndom ombasüw marangüwxeyay cuajantanej ateócan. Tambeolnejiw Nangaj Espíritu ocueaj TeatDios cos tüüch ndom marangüwcuajantanej najiüt leaw andiüm nej.

Jesucristo tajlüy atnej nipilan5 Teat Dios ngome apmayac ánge-

les majlüyiw wüx a iüt cam alinoicnüt wüx apmarang aaga jayats iütleawa teamandeacaats wüx. 6 Tiülaaga ajlüyay Mipoch Teat Dios aljanetapiüng:¿Cuane nej nipilan ndom leaam

imeaats wüxe?¿Neol indiüm membeol micual nipi-

lana?7 Ique Teat Dios, acásan nüt teyac

nipilan majlüy chingüy,pero teyac ángeles majlüyiwnatang.

Condom teaach nipilan majlüynatang wüx a iüt cam,marangüch casa;

teaachmajlüywüxmeáwan leaw lam-erang;

8 lango majlüy nicuajind leaw ngomeyac majlüy teoleaj nej, aw.

Teaach nipilan majlüy wüx meáwanleaw almajlüy, nicuajind ngo majlüyleaw ngondom majlüy wüx. Peronganaw majawaats nipilan majlüyiwwüx meáwan leaw almajlüy. 9 Peroajawaats Teat Jesús, acas nüt tajlüychingüy, wüx ángeles tajlüyiwnatang. Condom Teat Jesús tajlüynatang, marangüch casa; cos Teat

Dios tandiümmüüch nej mamongochxeyay ngo majneaj wüx tandeowmawün wüx asoet meáwan nipilan.

10 Cos Teat Dios tarang meáwanleaw almajlüy, nganüy netammarangüch meáwan leaw andiümnej. Nej andiüm xeyay micualnej mambüw tiül cielo, áag tüüchTeat Jesús mamongoch xeyay ngomajneaj. Nej tarang palan leawandiüm Teat Dios, cos atquiajalndom mawün nejiw wüx asoetiw.11 Teat Jesús tapaj nipilan majlüyiwocueaj nej, aton ajcüw leawa tajpajmajlüyiw nóiquian, cos nopmiteatiw;pares Micual Teat Dios ngo maxingmasajüw micojow michijquiaw nej.12 Cos nomb tapiüng:Sanasajüw xecojow xechijquiaw jane

ic Teat Dios.Niüng canchiüjow, quiaj sanataag

cantar najneajay wüx ique,aw.

13Aton tapiüng:Xique sanayac ximeaats wüx nej, aw.Alinomb tapiüng:Jogüy xic, salnaquiüjpüw meáwan

xecualüw leaw Teat Dioslamüüch xic, aw.

14 Cos nacualaran ajiürüw quiej,ajiürüw cuerpo, Teat Jesús aton tajiürcuerpo, at tajiür quiej cos nipilannewiquiach nej. Nej tandeow paramandrooch ombas aaga minatangüwnimeech nasoic diablo, cos nejneyac mandeowaran tiül nipilan.15 Teat Jesús tandeow mawün imbolmandeowüw nipilan, cos meáwannüt nipilan imboloj mandeowüw.16 Aag agüy naleaing, cos Teat Cristongome tiün mambeol ángeles, tiünmambeol acualaats Abraham. 17ParesTeat Jesús tiün majlüy nipilan nej,mayaag atnej ayaag nipilan, cosatquiaj alndom marang najneajnatang miteaats leaw ajiür lastanipilan wüx arang leaw Teat Diostüüch nej marang. Teat Jesús nejaytarang nichech, mawün wüx asoetiwnipilan. 18 Cos nej tamongoch xeyayngo majneaj, tayacüch wüx naél.

Page 378: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HEBREOS 3:1 375 HEBREOS 4:1Pares nganüy alndom mambeol leawteayacüch wüx majiür naél.

3Teat Jesús natang, Moisés chingüy

1 Xecojow xechijquiaw, Teat Dioslamawün isoetiün, lamapaj iconmendüjpiün nej; nganüy ich leaamimeajtsan wüx Teat Cristo Jesús, cosTeat Dios tüüch nej miün marangminatang miteaats ocueajiiüts. 2 Nejtarang meáwan palan leawa tüüchnej Teat Dios marang, atnej tarangtanomb teat Moisés wüx tarangminajiüt Teat Dios, cos nej atontarang palan tiül minipilan Teat Dios.3 Nganüy Teat Jesús xeyay netammarangüch casa, ngo matnej teatMoisés, cos atnej nop nerang iümmás netam ajlüy, ngo matnej aagaiüm leawa tarang. 4 Cos meáwaniüm arang nej nipilan, pero leawanerang meáwan leaw almajlüy, aagayaj Teat Dios. 5 Naleaing teatMoisés tarang najneaj tiül meáwanmonrangminajiüt Teat Dios. Meáwannajiüt leaw tarang, aag ayaj apiüngwüx leaw aliüc miün apmanderacalinoic nüt. 6 Pero Teat Cristoajlüy wüx minipilan Teat Dios atnejnop natang nacualaran ajlüy wüxaniüng nej. Aaga aniüng nej quiajapiüng wüx icootsa. Netam tanaámbmandüjpiiüts, aton macüliiüts ndeapac omeajtsaats leawa Teat Dioslamapiüng aliüc miün apmajlüy.

Wüx axojtüw minipilan Teat Dios7 Pares netam manguiayiiüts leaw

apiüng Nangaj Espíritu ocueaj TeatDios, cos apiüng:Nganüy sitiül inguiayiün andeac Teat

Dios,8nde merangan adam imeajtsan mat-

nej tarangüw tanomb mixe-jchiün,

cos nejiw ngo mayariw andeac TeatDios, tüjchiwmajcüywüx aliwtiül wajchiüc.

9Nejiw tüjchiw xic najcüy xeyay,masey tajawüw nguineay tambeo-

lasüw tiül ic miow (40) neat.

10 Wüx aag ayaj tajcüyiüs najawüwajcüwa nipilan quiaj,

tapiüngas: “Mbójan ndroj omeajtsüwxic,

ngo mayacüw wüx omeajtsüwmarangüw leaw sandiüm”,saw.

11 Pares tajcüyiüs xeyay,tapiüngas: “Langome sanüjchiw

majmeliw maxojtüw niüngsajlüy”, aw Teat Dios.

12 Ijawan xecojow xechijquiaw, ndemajlüy nejinguind tiül icona mayacwüx omeaats ngo majneaj, mepiün-gan ngo meyariün andeac Teat Dios,mecueatiün aaga Teat Dios almapac.13 Ipajüw nop alinop meáwan nütwǘxan aliün majlüy nganüy nüt cam,ngana madam omeaats aljane tiülicona mapiüng arang najneaj maseyarang ngo majneaj. 14 Apmajlüyiiütsnóiquian maquiüjpaats Teat Cristositiül tanaámb apmandüjpiiüts atnejtarangaats wüx tayariiüts andeac nej.

15 Pares apiüng:Nganüy sitiül inguiayiün andeac Teat

Dios,nde madam imeajtsan matnej

tarangüw tanomb mixe-jchiün,

wüx tüjchiw majcüy Teat Dios, aw.16 ¿Jane nejiw tanguiayiw andeacTeat Dios quiaj, condom ngo ma-yariw? ¿Ngome ajcüw ayaj meáwanleaw tawüw tiül Egipto, tawün ne-jiw teat Moisésa? 17 ¿Jane tajcüymajaw nejiw Teat Dios tiül aaga icmiow (40) neat quiaja? ¿Ngome ajcüwayaja leaw tarangüw ngo majneaja,condom tandeowüw tiül wajchiüca?18 ¿Jane nejiw tasaj nejiw Teat Diosniquimas ngondom majmeliw maxo-jtüw niüng ajlüy neje? ¿Ngome ajcüwayaja leaw ngo mayariw andeac TeatDiosa? 19 Quiaj ajawaats nejiw ngon-dom majmeliw tiül aaga niüng ap-maxojtüw, cos ngo mayariw andeacTeat Dios.

41 Ata nganüy Teat Dios apiüng al-

iün ndom müüch icoots maxojtaats

Page 379: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HEBREOS 4:2 376 HEBREOS 5:4niüng ajlüy nej. Pares netam me-jawan wüx leaw irangan, nganan-dot ngo metüchiün. 2 Icoots atonnganüy lamasoiquiiüts aaga najneajnanderac quiaj atnej tasoiquiw mix-ejchiiüts, ndoj ngo mambeol nejiwnicuajind wüx tanguiayiw a pochquiaj, cos tanguiayíwan, ngo ma-yariw. 3 Pero icootsa leawa lama-yariiüts andeac Teat Dios, tajmeli-iüts maxojtaats niüng ajlüy Teat Dios.Wüx aag ayaj nej tapiüng:Wüx tajcüyiüs tapiüngas,niquimás lango majmeliw maxojtüw

niüng saxood, saw.Atquiaj tapiüng Teat Dios cos mina-jiüt nej laǘmb nde wüx tarang a iütcam. 4 Aton tiül Mipoch Teat Diosandeac wüx nej taxood wüx ayaíwnüt, cos apiüng:Teat Dios taxood wüx ayaíw (7) nüt,

wüx landoj marang meáwanminajiüt nej, aw.

5Alinoic poch tapiüng:Lango majmeliw niüng saxood, aw.6Altiül nejiw leawombasmanguiayiwandeac Teat Dios nganaw majmeliw,cos ngomandiümüwmandüjpiw TeatDios. Nganüy aliün ndom aljane ma-jmel tiül niüng axood Teat Dios. 7TeatDios lamayac alinoic nüt, aag ayajnganüy cam. Cos atquiaj tapiüng ReyDavid, lamajiür xeyay neat, tapiüng:Sitiül nganüy inguiayiün andeac Teat

Dios,nde madam imeajtsan, aw.8 Ndot teat Josué müüch maxojtüwnipilan Israel tiül niüng alndommaxojtüw, quiaj Teat Dios ngometammapiüng alinomb netam maxojtüw.9 Cos ngo maxojtüw ninguiün nüt,pares Teat Dios nganüy andiümmüüch maxood minipilan nej atnejnej axood. 10 Meáwan leaw laxoodniüng axood Teat Dios, at aton laxoodwüx cuajantanej najiüt arang, atnejTeat Dios taxood wüx landoj marangminajiüt nej. 11 Netam marangaatsleaw alndom, maxojtaats niüngaxood Teat Dios, ngana marangaatsatnej tarangüw leaw nomb ngo

mayariw andeac Teat Dios, ndojngome tajmeliw niüng apmaxojtüw.

12 Mipoch Teat Dios almapac,alndom marang cuajantanej. AagaMipoch nej alndom majmel tiülomeaatsaran atnej nots espadanexing necamb necamb; alndommatüch tiül omeaats nipilan müüchmayajcüw nguineay ajlüy tiülomeaatsaran. 13 Meáwan leaw TeatDios tarang, nej teamajaw nguineayajlüy. Naleaing meáwan leawaalmajlüy, ranüy majaw Teat Dios, ngomexotüy nicuajind. Netam masajaatsTeat Dios nguineay tarangaats.

Teat Jesús minatang miteaats14 Icoots ajiüraats nop minatang

miteaats, aaga laámb tiül cielo.Aag ayaj Teat Jesús micual TeatDios. Netam mesapayoots nandandwüx andeac nej leawa lamayariiüts.15 Cos aaga minatang miteaatsajiüraats quiaj, ajaw nguineayayajcaats wüx amongochiiüts naél,cos ajaw nguineay ajlüyiiüts. Maseynej aton tamongoch naél atnejamongochiiüts, pero nej ngo marangnicuajind ngo majneaj. 16 Paresalndom matüchiiüts niüng ajlüy TeatDios, ngo metam mimbolaats, cos nejapmajiür icoots lasta, apmaxomaatsmimonajneaj nej; apmambeol icootswüx amongochiiüts cuajantanej naél.

51 Meáwan natang miteaats nar-

riüjtüch tiül nipilan, tajmel marangminajiüt Teat Dios mambeol nipilanmayac nichech, at mambiy nimalmarang nichech mangüy asoeteran.2 Cos meáwan natang miteaatsnipilan nejiw, amongochiw naélatnej amongochiiüts. Pares alndommajiürüw lasta jane ngo majawcuane arang, at leaw ajaw arangngo majneaj. 3 Cos nipilánan nejiw,netam mayacüw ichechiw mawünnej asoetiw, aton netam mayacüwnichech mawün asoet meáwannipilan.

4 Nejinguind ngondom mapiüngapmarang natang miteaats, cos áag

Page 380: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HEBREOS 5:5 377 HEBREOS 6:9miün Teat Dios alndom mayac nopnatang miteaats atnej tayac Aarón.5 Atquiaj Teat Cristo aton ngome ne-jáyan quiaj tapiüng apmarang natangmiteaats, Teat Dios neyac nej, costasaj:Ique Xecual,nganüy lanüüch ic mejlüy nipilan ic,

aj.6Aton Teat Dios tapiüng:Ique miteaats ic meáwan nüt,atnej tanomb wüx tarang miteaats

Melquisedec, aw.7 Teat Cristo wüx tajlüy ningüy wüxiüt tatün xeyay, tajiünts masaj TeatDios, aaga alndom mambeol nej ngomandeow. Teat Dios tanguiay nejandeac cos nej tandiüm marang leawTeat Dios apiüng. 8 Masey MicualTeat Dios nej, pero netam mamon-goch naél, cos atquiaj tajaw nguineayayajcüw nipilan, at nguineay netammarangüch leaw andiüm Teat Dios.9 Cos landoj mamongoch aaga xeyaynaél quiaj; quiaj meáwan nüt al-ndom mawün wüx asoeteran jan-gantanej nipilan leaw apmayar nejandeac. 10 Quiaj Teat Dios tayacnej marang minatang miteaats atnejtarang Melquisedec.

Nde ndrom imeajtsan Mipoch TeatDios

11Wüx aag ayaj aliün najiür xeyaysandiüm nasaj icon; aag ayaj naél,pero ngondom nasaj icon najen cosicona nequiy menguiayiün. 12 Coslamajiür xeyay nüt mendüjpiün TeatCristo, pares lajneaj merquiajchiün;nganüy icona netam mequiaacha-ranan wüx leaw ngo maél tiülMipoch Teat Dios. Ijlüyiün atnejnop lambiniow nine tealeámbanachech, nganaw müet nüeteran.13 Jangantanej leawa tealeámbanachech ajlüy atnej nop nine, cosnganaw majaw nguineay aquiaachaaga poch leaw apiüng cuane najneajcuane ngo majneaj. 14 Cos nipilanwüx latang alndommüet cuajantanejnüeteran. Aag ayaj apiüng wüxnipilan leaw ayacüw wüx omeajtsüwmarangüw leaw apiüng Teat Dios,

cos atquiaj apmajawüw cuane najneajcuane ngo majneaj.

61 Pares lango nasaj icon alinomb

leaw landoj mesoiquiün wüx TeatCristo. Nganüy netam matangaatswüx Mipoch Teat Dios; ngo metammequiaachayoots wüx nguineay ne-tam macueatiiüts marangaats ngomajneaj, nguineay netam mayariiütsandeac Teat Dios. Meáwan aag ayajlanasaj icon xeyay. 2 Lango nasajicon alinomb netam meyariün yow,tengwüy nguineay netam mayacüchowixeran wüx omalaran. Aton ngonasaj icon wüx apacaran tiül mon-deow, at wüx Teat Dios apmajawwüx asoeteran alinoic nüt. Cosmeáwan aag ayaj lanaquiaach iconwüx. 3 Sitiül Teat Dios andiüm,nganüy sanasaj icon nguineay netammatangaats wüx Mipoch Teat Dios.

4Meáwan leawa lamajawüw ranüyleaw apiüng tiül Mipoch Teat Dios,lamayariw aag imiün tiül cielo,lamüjndiw Nangaj Espíritu ocueajTeat Dios, 5 sitiül tayajcüw najneajaaga andeac Teat Dios, at lamayariwnguineay apmarang Teat Dios alinoicnüt; 6 sitiül ajcüw ayaj apmacueatiwmandüjpiw Mipoch Teat Dios, langondom leaam omeajtsüw mandüjpiwTeat Cristo alinomb, cos aag ayaj atnejayacüw Teat Cristo wüx cruz alinombmüjchiw mamongoch monxing.7 Ajcüw ayaj ajlüyiw atnej nacatsiüt niüng ajoet najneaj, cos sitiülaag iüt quiaj apmayac najneaj leawapiürüch tiül, at monpiür alcuaneapmaxaingiw müetiw, quiaj ajüicTeat Dios tambeol majlüy aag ayaj.8Pero sitiül noic iüt palüy sats ayac, atcualsoj ajlüy tiül, aaga iüt ngo metamnicuajind, ngo majneaj apmanderacwüx. Ndójwüx apmambeliw leawaltiül.

Leaw teamacüliiüts ambeol icootsmandüjpiiüts Teat Cristo

9 Xecojow xechijquiaw leaw xeyaysandiüm, masey atquiaj sandeacan,

Page 381: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HEBREOS 6:10 378 HEBREOS 7:6sapiüngan icona atnej aaga iütterangüy, tanaámb apmerangannajneaj; aag ayaj ajüic leriowan wüxisoetiün. 10 Cos Teat Dios najneajarang, ngo ndrom omeaats nguineayteamerangan, nguineay tanaámbmembeolan meáwan mondüüb TeatCristo. 11 Sandiüman inopnopontanaámb mepacan wüx mendüjpiünTeat Cristo, cos wüx irangan aag ayaj,quiaj apmeajndiün leawa temecüliünwüx ümb minütiün ningüy. 12 Ndemeranchiün; irangan atnej arangüwajcüwa mondüüb Teat Cristo conomeajtsüw, cos taiündüw wüxcuajantanej amongochiw, condomayariw leaw Teat Dios lamapiüngapmüüch nejiw.

13 Wüx Teat Dios tasaj Abrahamcuane apmüüch nej alinoic nüt, quiajnejáyan quiaj tandeac wüx minǘtannej, cos ngo majlüy alinop natangatnej. 14 Quiaj Teat Dios tasaj Abra-ham: “Xique sanambeol ic xeyay,sanüüch ic mejiür xeyay icualaats”,aw. 15 Atquiaj Abraham, cos tacül,ngo paxiümocueaj, quiaj tüünd leawalamasoic apmüünd. 16 Naleaing, tiülnipilan apajüwminüt nopmásnatangwüx ngo meyarayej andeacüw. Coswüx andeacüw atquiaj, quiaj ajüicandeacüw naleaing, lango metammandeacüw wüx más. 17 Wüx TeatDios tandiüm majüiquich naleaing,nej ngondom mangowüüch leawalamapiüng apmüüch acualaatsAbraham, quiaj tandeacwüxminǘtannej majüiquich naleaing apmarangleaw lamapiüng. 18 Cos Teat Diostapiüng nguineay apmarang, tandeacwüx minüt nej, pares leaw tandeacngondommangowüüch, cos Teat Diosngondom mawaiich. Nganüy icootsaleawa lajwanaats wüx asoetiiüts,Teat Dios teamambeol icoots ngopaxiüm macüliiüts aaga leaw nejlamapiüng apmüüch icoots alinoicnüt. 19 Nganüy aaga teamacüliiütsquiaj, aag ayaj üüch icootsmajlüyiiütsnandand wüx mandüjpiiüts TeatDios, atnej nop müx nandand ajlüy

wüx ajiür micang müx masap nej.Wüx aaga leawa teamacüliiütsquiaj, alndom majmeliiüts necambaaga cortina tiül nangaj iüm tiülcielo; 20 niüng tajmel Teat Jesús,ombas nej, marang natang miteaatsocueajiiüts meáwan nüt atnej tarangMelquisedec.

7Teat Jesús natang miteaats atnej

tajlüy Melquisedec1 Pues aaga Melquisedec quiaj

minatang nenajiüt tiül cambaj Salem,aton miteaats nej ocueaj Teat Diosnajlüy tiül cielo. Aaga naxey quiajtaw mangoch Abraham wüx tapeaylandoj ajntsop wüx montangtangmonajiüt tiül montsoj. Quiaj aagaMelquisedec tasaj Abraham najneajtarang, at tasaj Teat Dios mambeolnej. 2 Condom Abraham tüüchMelquisedec igajpowüw (1/10) awüntiül leaw axom tiül montsoj. Puesaaga minüt Melquisedec quiaj apiüngwüx najneaj natang nenajiüt tiülcambaj Salem; at tajiür alinoicminüt nej, aag ayaj natang nenajiütnendondoch moncüy. 3 AagaMelquisedec quiaj ngo majiür miteatnej, mimüm nej, mixeech nej; ngomajaraw nguineay tajlüy, nguineaytandeow. Nej tajüic atnej Micual TeatDios nej, apmarang miteaats meáwannüt.

4 Nganüy ijawan nguineaytarangüch casa aaga Melquisedecquiaj, cos mixejchiiüts Abrahamtüüch nej igajpowüw naw tiül leawtaxom wüx tamb tiül montsoj.5 Ajawaats meáwan micual Leví leawmonrang miteaats netam mayariwigajpowüw naw tiül leaw axomcambaj, cos atquiaj apiüng tiül aagapoch tüünd Moisés. Naleaing nejiwalndom mayariw aag ayaj ocueajcambaj, maseymicual nejiwAbrahamaton. 6 Nganüy Melquisedec maseyngome naw tiül nejiw, nej tayarigajpowüw naw tiül leaw taxomAbraham, at tatün ocueaj Teat Dios

Page 382: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HEBREOS 7:7 379 HEBREOS 7:27mambeol nej, marang wüx leawapiüng apmarang. 7 Wüx aag ayajajüic leaw atün mimonajneaj TeatDios wüx alinop, nej ajlüy natang;pero aaga leaw neyar monajneajajlüy chingüy. 8 Naleaing nganüyaton miteaats ayariw igajpowüw nawtiül leaw axomüw nipilan, maseynipilan nejiw. Pero ninguiün nütwüx tandeac wüx Melquisedec,apiüng nej almapac ngo mandeow.9 Ajawaats ajcüwa miteaats micualLeví aton tangüyiw Melquisedecigajpowüw naw tiül leaw taxomüw,cos Abrahammixejchiw nejiw tangüyMelquisedec, masey nejiw nganawmajlüyiw. 10 Cos wüx Melquisedectamb mangoch Abraham, naleaingnejiw nganaw majlüyiw. Maseynganaw majlüyiw, tajlüy atnejtangüyiw aton, cos apwijquiamoj tiülacualaats Abraham.

11 Teat Dios tüüch nipilan israelaaga ajlüyay poch müüch majawüwnguineay miteaats netam marangüwwüx ayacüw ichechiw nejiw. Peromiteaats micual Leví ngondommawün asoet nipilan, pares netammajlüy alinop miteaats marang atnejtarang Melquisedec leaw ngomenaw tiül micual Aarón. 12 Cos sitiülmiteaats mbiüjlat, pues aaga ajlüyaypoch tüünd Moisés aton netammbiüjlam müünd alinop pálwüxmiteaats marang minajiüt Teat Dios.13 Aaga landerac wüx quiaj, aag ayajTeat Cristo. Nej ngome naw tiülmicual Leví, nej naw tiül micual Judá.Nejinguind tiül ajcüw ayaj ngondommayac nichech wüx artül. 14Naleaingajawaats nej Teat Cristo tajlüy nawtiül micual Judá; nganüy Moisésngo mandeac wüx Judá nicuajind,ngo mapiüng aljane apmaw marangmiteaats.

15 Wüx aag ayaj ranüy ma-jawaats, cos aaga jayats miteaatsquiaj, apmajlüy atnej Melquisedec.16 Aaga jayats miteaats quiaj tarangmiteaats, cos niquimás ngondomndrom ombas. Nej ngo marangmiteaats atnej ajcüwa nipilan leaw

tarangüw miteaats cos miteatiwnejiw tarangüw miteaats. 17 Atquiajaton Teat Dios apiüng tiül MipochNej:Ique miteaats ic meáwan nüt,atnej tarang Melquisedec, aw.18Quiaj ajüic aaga ajlüyay poch tüündMoisés lango membeat nganüy, cosngondom mawün asoet nipilan.19Atquiaj tajlüy, cos wüx aaga ajlüyaypoch quiaj, nejinguind ngondommaw wüx asoet nej. Nganüy ajlüyalinoic poch jayats, xeyay najneaj;wüx aag ayaj alndom matüchiiütsniüng ajlüy Teat Dios.

20Wüx aaga jayats poch quiaj, TeatDios tandeac wüx minǘtan nej wüxtayac Teat Cristo marang minatangmiteaats. 21 Cos Teat Dios ngo man-deac wüx minüt nej wüx tayacüchiwajlüyay miteaats; nganüy wüx TeatJesús tarang miteaats, quiaj Teat Diostandeac wüx minüt nej. Aag ayajapiüng tiül Mipoch Dios:Teat Dios tandeac wüx minüt nej,

pares ngondommambiülüüchandeac nej.

Nej tasaj Teat Cristo: “Ique apmerangmiteaats meáwan nüt,

atnej tarang Melquisedec”, aj.22 Pares nganüy ajiüraats noic pochnajneajay, cos Teat Jesús, aaga najlüywüx a poch quiaj, apmajlüy meáwannüt. 23 Tajlüyiw xeyay miteaats;nganüy cos landeowüw, áag ngon-dom marangüw miteaats meáwannüt. 24 Nganüy nej Teat Jesús, cosalmajlüy meáwan nüt, pares alinopngondom mayar aaga najiüt ocueajnej. 25 Aton Teat Jesús alndommawün wüx asoet meáwan nipilanleaw mondüüb Teat Dios. Cos nejalmapac meáwan nüt, pares alndommatün ocueaj Teat Dios mambeol ne-jiw.

26Aaga natangmiteaats ocueajiiütsquiaj, xeyay ajneaj, nangaj nej, ne-jinguind ngondom mayac nej asoet,cos ngo majiür nisoet nicuajind, ngomajlüy matnej meáwan nipilan. Atontayacüchmajlüy natangwüxmeáwannajlüy tiül cielo. 27 Nej ngo metam

Page 383: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HEBREOS 7:28 380 HEBREOS 8:13

ombas mambiy nimal mayac ichechnej majüiquich asoet nej, condommayac ichech nipilan atnej arangüwajcüw ajlüyaymontangtangmiteaats.Cos nejiw rawrráwan tiüt ombasmambiyaw nimal majüiquich mawasoetiw nejiw; condom ambiyawnimal majüiquich maw asoet nipilan.Nganüy Teat Jesús teyacüy mandeowmarang nichech mawün asoetnipilan. Aag ayaj ngocháyan, ngometam marangüch alinomb. 28 Tiülaaga poch tüünd Moisés apiüng janeapmarang minatang miteaats; cosajcüw ayaj nipilánan nejiw, ajiürüwnisoet aton. Condom wüx Teat Diostandeac wüx minüt nej, tayac Micualnej marang minatang miteaats, cosnej apmajlüy palanüy meáwan nüt.

8Teat Jesús ajlüy wüx noic jayats poch

1 Nganüy leaw xeyay netam me-jawan, aag ayaj wüx aaga minatangmiteaats landoj nasaj icon wüx. Cosnej alchetem ambwüxmiác Teat Diostiül cielo niüng ajlüy xeyay najneaj.2Aaga minatang miteaats quiaj arangminajiüt nej tiül aaga najneajay nan-gaj iüm tiül cielo. Aaga nangaj iümquiaj, ngome nipilan nerang, TeatDios nerang. 3 Pero meáwan mi-natangmiteaats ningüywüx iüt ajmelmayac nichech, mambiy nimal paramaw nisoet. Nganüy aaga minatangmiteaats tiül cielo quiaj, netam ma-jiür cuanemayac aton. 4Nganüy sitiülTeat Cristo majlüy ningüy wüx iüt,niquimas ngondommarangmiteaats,cos ajcüwa miteaats najlüyiw ningüywüx iüt ayacüw ichechiw nejiw atnejapiüng tiül aaga poch tüünd Moisés.5 Aaga najiüt leaw arangüw ajcüwamiteaats ningüywüx iüt cam, aag ayajapiüng wüx leawa najlüy tiül cielo.Cos wüx Moisés tasoic nguineay ap-marang aaga nine nangaj iüm tiülwajchiüc miotaag nimal, quiaj tasajnej Teat Dios: “Irang meáwan at-nej tüjchiüs ic mejaw wüx tiüc”,aj. 6 Pero minajiüt Teat Cristo tiül

cielo najntsopwüx ajneaj, ngomatnejarangüwajcüwamiteaats ningüywüxiüt. Nej ajlüy wüx noic poch najntsopwüx ajneaj leawa tüünd Moisés, cosaaga poch leaw xeyay najneaj quiaj,apiüng wüx nguineay Teat Dios ajiürlasta nipilan mawün asoetiw nejiw.

7 Sitiül aaga ombas majlüy pochtajlüy najneaj, quiaj lango metammarangüch amb ijquiaw poch. 8 PeroTeat Dios tajawngomepalan arangüwajcüwa nipilan, cos ngomarangüw at-nej apiüng tiül aaga poch quiaj. Quiajtapiüng Teat Dios:Aliüc miün nüt sanarang noic jayats

poch naquiüjpüw nipilanmonaw Israel, at nipilanmonaw Judá.

9 Aaga jayats poch quiaj, ngomatnej aaga poch tarangasnaquiüjpüw mixejchiw nejiw

wüx a nüt tawünasüw imiün Egipto;cos nejiw ngo marangüw atnej

apiüng tiül a poch tarangasnaquiüjpüw;

pares ngo nanguiay andeacüw.10 Nganüy aaga jayats poch sanarang

naquiüjpüw nipilan israelwüx lamatüch aaga nüt aliücmiün, apmajlüy atcüy:

Sanüüchmacül xepoch teomalüw ne-jiw,

sanayac wüx omeajtsüw nejiw.Quiaj xique sanajlüy Midiosüw nejiw,nejiw apmajlüyiw xenipilan.11 Nejinguind ngome apmetam

maquiaach alinop;ngo metam maquiaach micoj nej

michiig nej mapiüng: “Netammendüüb Teat Dios”, maw,

cos meáwan nipilan apmajawüw janexic,

masey namix masey natang.12 Sanajiürüw lasta masey ngo ma-

jneaj tarangüw;asoetiw nejiw lango leaam ximeaats

wüx alinomb, aw Teat Dios.13 Wüx Teat Dios andeac wüx aagajayats poch quiaj, quiaj ajüic aaga om-bas majlüy lango metam. Pares leawlango metam apmamong, apndrom.

Page 384: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HEBREOS 9:1 381 HEBREOS 9:149

Niüng arangüch casa Teat Diosningüy wüx iüt, at tiül cielo

1 Naleaing aaga ajlüyay pochtapiüng nguineay marangüch casaTeat Dios, at tandeac wüx nopnangaj iüm ningüy wüx iüt. 2 Cosaaga nine nangaj iüm taag quiaj,nasoic tabernáculo, tajiür ijquiawteomeaats. Aaga ombas teomeaatsquiaj minüt nej Nangaj. Altiülnoic nadam candiler, at nop mesalwüx pan leawa tajmel marangüchcasa Teat Dios. 3 Aaga nine nangajiüm quiaj ajiür cortin pinawan;necamb aaga cortin quiaj ajiür alinoicteomeaats; aag ayaj minüt nej XeyayNangaj. 4 Tiül aaga Xeyay Nangajteomeaats quiaj, alquiaj noic artülnarangüch oro ambeliw wüx pom.Aton tajlüy quiaj nop mbaw, ombasnej oro. Aaga mbaw quiaj minüt nejMimbaw Jayats Poch, cos tiül aagambaw quiaj ajlüy nop nine xar palüyoro, iquial aaga atnej pan nenütmanáleaw tajmiüc imiün tiül cielo. Atonaltiül a mbaw quiaj aaga nangoraadtsatsat, aag ayaj angot Aarón. Átanaltiül ajcüwa piedra alwüx gajpowüwpoch tarang Teat Dios. 5 Wüx opechaaga mbaw quiaj alembemoj ijpüwquerubines, ajlüyiw atnej ángeles,cos aag ayaj ajüiquichaw Teat Diosajlüy quiaj. Ajcüw ayaj andeniw naagmiolümbiw nejiw aaga mbaw quiaj.Aag ayaj nganüy lango matüch nasajicon wüx palan.

6 Wüx landoj lajlüy quiaj meáwantiül aaga nangaj iüm quiaj, quiajajcüwa miteaats ajmeliw rawrráwantiüt tiül aaga mbas teomeaats iümtaag marangüw minajiütüw nejiwmarangüw casa Teat Dios. 7 Perotiül aaga amb ijquiaw teomeaats iümtaag, néjan minatang miteaats al-ndom majmel nomb oleaj tiül nombneat. Naleaing nej ngondom ma-jmel sitiül ngo majoy miquiej ni-mal maripip quiaj, cos ombas netammayac ichechnej, ndoj alndommayacichech nipilan majüiquich asoetiw

masey ngomayajcüw arangüw. 8Wüxaag ayaj Dios Nangaj Espíritu üüchicoots majawaats nganaw lejquiammajmeleran tiül aaga Xeyay Nangajtiül iüm taag, wǘxan ajcüw miteaatsarangüw minajiütüw nejiw tiül aagaombas palaw teomeaats nangaj iümquiaj. 9 Aaga nangaj iüm ningüy wüxiüt cam apiüng wüx nguineay ajlüytiül cielo niüng ajlüy Teat Dios. Cosaaga leaw tearangüch tiül aaga nan-gaj iüm quiaj, wüx ayacüw nichech,ambiyaw nimal majüiquich asoetiwnejiw, aag ayaj ngondom müüch ne-jiw mayajcüw laáw asoetiw nejiw.10 Cos aaga ajlüyay tarangüw quiajwüx nüeteran, wüx nanganeowaran,wüx cuajantanej najantsüch; ajcüwayaj najneaj, ocueaj ombasaran. Cosmeáwan aag ayaj tetam, tiün ndomwüxTeat Dios tüüchmiünTeat Cristo,quiaj mbiüjlat aag ayaj, lango metam.

11 Pero wüx Teat Cristo tambmarang minatang miteaats tiül cielo,nej tüüch icoots noic tabernáculoleaw xeyay najneajay. Aag ayajngome arangüch naag owix nipilan,at ngome ocueaj iüt cam. 12 Cos wüxTeat Cristo tajmel quiaj tiül aagaXeyay Nangaj tiül cielo niüng ajlüyTeat Dios, nej ngo majoy miquiejteants, tengwüymiquiejwacüx; nejaytamb mayac miquiej nej marangnichech. Atquiaj lamawün asoetiiütsnómban. 13 Cos nomb jane ngomarang leaw ajlüyay netam marang,netam majwich wüx ombasüwmiquiej toro, tengwüymiquiej teants,tengwüy mingweat vaquilla; cosatquiaj alndom majlüyiw najneajalinomb teombas Teat Dios. 14 Sitiülaaga leaw arangüw quiaj tüüchnejiw majlüyiw najneaj, ¡cuantemasnganüy miquiej Teat Cristo nómbanapmüüch icoots majlüyiiüts najneaj!Cos Teat Cristo masey ngo majiürnisoet nicuajind, nejay teyacüymarang nichech müüch Teat Dios.Tarang aag ayaj cos Nangaj Espírituocueaj Teat Dios leaw almajlüymeáwan nüt tambeol nej. Nganüy

Page 385: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HEBREOS 9:15 382 HEBREOS 10:2lango metam marangaats aagaajlüyay quiaj; alndom marangaatsleaw Teat Dios andiüm cos nejalmapac.

15 Teat Cristo ajlüy wüx noic jayatspoch. Nganüy meáwan nipilan leawaTeat Dios lamarriiüd apmüjndiwleawa nej lamapiüng apmüüchmajiürüw meáwan nüt. Cos TeatCristo tandeow mawün nej asoetiw,masey áag leawa tarangüw wüxaliün majlüyiw tiül aaga poch ombasmajlüy. 16 Wüx ajlüy noic pochapiüng wüx nguineay apmbajcamcuajantanej leaw aneay aljane, quiajombas netammajaraw sitiül naleainglandeow leaw neyac aaga pochquiaj, 17 Cos aaga poch quiaj ngomembeat sitiül nerang nej aliünmapac; nganüy sitiül landeow, quiajnembeat. 18 Atquiaj sitiül ngo majlüymiquiej nop nimal marang nichech,aaga ombas poch ngo membeataton. 19 Cos Moisés wüx landojmasaj nipilan meáwan poch leawatüüch nej Teat Dios, quiaj tayarmiquiej nine toro, at miquiej teants,mayac tiül yow; condom tayarnacants milan sap, at mipüüig xiülnasoic hisopo masoc tiül a quiej,cas tawiichwiich wüx nawiig; attawiichwiich wüx ombasüw meáwannipilan. 20 Wǘxan tenguial marangaag ayaj Moisés tapiüng: “Aaga quiejcam üüch membeat aaga poch tayacTeat Dios, leaw netam merangan”,aw. 21 Ngome áagan ayaj, at atontawiichwiich quiej wüx aaga nangajiüm taag, y wüx meáwan cuajantanejleawa netam nejiw wüx arangüwcasa Teat Dios. 22 Lami cuajantanejnetam mawiichwiich wüx quiej paramatajcüch majneaj atnej apiüng tiülaaga poch tüünd Moisés. Átan sitiülnimal ngo mambiyaran maw miquiejnej, nejinguind ngondom maw wüxasoet.

Teat Cristo wüx tandeow tawünasoeteran nómban

23 Quiaj ajüic netam majwich quiejwüx cuajantanej najlüy tiül aaga nan-

gaj iüm taag, para matajcüch majneajatnej apiüng tiül aaga poch tayacMoisés; cos aag ayaj apiüng wüx leawalmajlüy tiül cielo. Nganüy aaga na-jlüy tiül cielo netam mayacüch noicnichech alwüx ajneaj, alwüx atam,ngome atnej najlüy ningüy wüx iüt.24 Cos Teat Cristo ngo majmel tiülaaga Xeyay Nangaj omeaats iüm tiülnangaj iüm leaw almajlüy ningüywüx iüt; naleaing, tajmel tiül aagaXeyay Nangaj leawa najlüy tiül cielo.Cos aaga nangaj iüm leawa najlüyningüy wüx iüt, aag ayaj apiüng wüxnguineay ajlüy tiül cielo. Pares TeatCristo tajmel quiaj tiül cielo niüngajlüy Teat Dios matün ocueajiiüts.25 Nej ngo metam meyacüy marangnichech neatneátan atnej arang mi-natang miteaats wüx ajmel tiül aagaXeyay Nangaj majoy mamb miquiejnimal, ngomemiquiej nej. 26Cos sitiülTeat Cristo netam mayac nichechmangüy asoetiiüts neatneátan atnejtetam marangüw minatang miteaats,quiaj apmetam mandeow neatneátanaton, nde wüx tajlüy aaga iüt cam.Nganüy nde wüx tapeay ningüy wüxiüt cam, quiaj nomb teyacüy man-deow mawün asoeteran. 27 Meáwannipilan nomb netam mandeow, con-dom Teat Dios apmajaw wüx asoetiwnejiw. 28Atquiaj Teat Cristo aton tey-acüy nomb mandeow mawün asoetxeyay nipilan. Nganüy wüx aliücamb ijmbüw langome apmawün asoetnipilan; nej aliüc mawün wüx nipilanleaw teamacül nej.

101Aaga poch tüündMoisés ajüiquich

wüx leawanajneajay apmajlüy alinoicnüt, ngo mapiüng ranüy nguineayapmajlüy. Pares wüx aaga pochtüünd Moisés, nejinguind ngondommajwan asoet nej nómban maseymayac nichech, cos neatneátan ne-tam mayacüch nichech. 2 Sitiül al-jane mayac ichech nej maw asoet nejnómban, quiaj ngome apmayaag ajiürnisoet. Nganüy cos asoet nej ngon-dom maw nómban, pares ngondom

Page 386: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HEBREOS 10:3 383 HEBREOS 10:23macueat mayac nichech. 3 Pero aaganichech ajmel neatneátan quiaj, al-ndom müüch leaam omeajtsüw wüxasoetiw nejiw, áagan alndommarang.4 Cos miquiej toro, tengwüy miquiejteants niquimás ngondom mawünasoeteran nómban.

5 Por aag ayaj wüx tapeay TeatCristo ningüy wüx iüt, nej tasaj TeatDios, tapiüng:Ngo mendiüm majmel wüx artül

nimal nambiyeran, tengwüycuajantanej nichech,

cos ique teaach xic najlüy nipilanpara ndom nandeow narangnichech.

6 Ngo mind mejaw aaga nichech wüxnimal mandaab wüx artül;

at ngo mind mejaw cuajantanejnichech leaw nayacüch mawnisoet.

7 Quiaj tapiüngas: “Jogüy xic Teat,lasapeay ningüy narang leawaique indiüm,

atnej larangüch tiül nawiig niüngapiüng wüx xique”, aw.

8 Wüx aaga landoj mapiüng quiaj,ajawaats Teat Cristo tasaj Teat Dios:“Ique ngo mendiüm, ngome tajneajmejaw majmel wüx artül nimal nam-biyeran marang nichech. At ngometendiüm mejaw cuajantanej nichechleaw andaab wüx artül; at ngometendiüm mejaw cuajantanej alinoicnichech ocueaj nisoet”, aw. Atquiajtapiüng Teat Dios, masey meáwannipilan tayacüw ichechiw nejiw atnejapiüng tiül aaga poch tüünd Moisés.9 Condom Teat Cristo tapiüng ali-nomb: “Jogüy xic Teat, lasapeayningüy narang leaw ique indiüm”,aw. Aag ayaj ajüic Teat Dios lamawünajcüwa nichech leaw Moisés tayac,condom nejay Teat Cristo teyacüymarang nichechwüx tandeow. 10TeatCristo tarang leaw apiüng Teat Dios,pares nganüy laáw asoetiiüts nóm-ban, cos nej tandeowmarang nichechnómban mangüy asoetiiüts.

11 Naleaing ajcüwa miteaats tiülnipilan israel arangüw minajiütüwnejiw rawrráwan, mbójan ayacüw

nichech; pero aag ayaj ngondommawün nisoet nómban. 12 NganüyTeat Cristo áagan nomb teyacüyman-deow marang nichech mawün asoetnipilan. Condom quiaj tamb andüytiül cielo chetem amb wüx miác TeatDios. 13 Teamacül wüx Teat Dios ap-mayac tiüt teoleaj nej meáwan leawngo mandiümüw nej. 14 Cos TeatCristo áagan nomb teyacüy mandeowmarang nichech. Naleaing nej nóm-ban tawünnisoet ocueajmeáwannip-ilan leawa larriüjtüch majlüyiw na-jneaj, nangaj. 15 At aaga Nangaj Es-píritu ocueaj Teat Dios aton ajüiquichaag ayaj naleaing wüx tapiüng:16 Aag agüy jayats poch sanarang

naquiüjpüw wüx aaga nüt al-iüc miün, atcüy apmajlüy:

Sanüüch macül xepoch tiül omalüw,at wüx omeajtsüw nejiw.

Sanüjchiw majawüw nguineaysandiüm marangüw, aw.

17Aton apiüng:Niquimás ngome apleaam ximeaats

wüx asoetiw nejiw, leaw ngomajneaj arangüw.

18 Pues wüx laáw asoeteran, quiajlango metam majmel nichech ali-nomb maw nisoet.

Netam mayambaats Teat Dios19 Pares xecojow xechijquiaw,

ngo metam mimbolaats cos alndommajmeliiüts tiül aaga Xeyay Nangajniüng ajlüy Teat Dios, cos Teat Cristotandeow, taw miquiej nej mangüyasoetiiüts. 20 Nej tarang aaga jayatstiiüd leaw among necamb aaga cortinwüx teyacüy nejáyan quiaj mandeowmangüy asoetiiüts. Cos nej tarangatquiaj, nganüy alndom mapacaatsmeáwan nüt. 21 Nganüy ajiüraatsTeat Cristo, nej minatang miteaatsocueaj meáwan minipilan Teat Dios.22Pares alndommatüchiiüts Teat Dioscon omeajtsaats cos ajawaats leawateamandüjpiiüts. At ajawaats miquiejTeat Cristo lamawün asoetiiüts; quiajngo mayajcaats ajiüraats nisoet, cosaag ayaj atnej Teat Dios taxejmbeachicoots naag nerexix yow. 23 Nganüy

Page 387: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HEBREOS 10:24 384 HEBREOS 11:2

netam tanaámb macüliiüts aagaxeyay najneaj leaw apmüjndiiütsalinoic nüt; ngondom machiweaatsomeajtsaats, cos Teat Dios apmüüchicoots leawa lamapiüng apmüüch,nej ngo mawaiich. 24 Pares netammayambaats nguineay alndommejiürayoots lasta nop alinop,nguineay alndom membeolayootsmarangaats más najneaj. 25 Tanaámbnetam canchiümoots nóiquianmequiaachayoots wüx Mipoch TeatDios; ngondom mecueatayootsmatnej arangüw altiül. Tanaámbnetam membeolayoots, pero nganüymásnetamcos ajawaats laliücmatüchaaga nüt wüx aliüc Teat Cristo.

26 Nganüy sitiül aljane alwüxomeaats mandiüm marang ngomajneaj, masey nej lamajaw naleaingleaw apiüng tiül Mipoch Teat Dios,quiaj lango majlüy nicuajind nichechpara ndommawün asoet nej. 27Xeyayapmbayamoj majawüw aaga xeyayngo majneaj leaw apmajlüy alinoicnüt wüx Teat Dios apmajaw wüxasoeteran, ndoj apmandrooch ombastiül biümb meáwan leaw ngo mayarnej andeac. 28 Cos nomb sitiülaljane ngo marang atnej apiüng tiülaaga poch tüünd Moisés, at sitiülajlüy ijpüw arojpüw monjaw leawarang, aaga nipilan quiaj netammandeow, niquimás ngondom mawwüx. 29 ¡Sitiül aag ayaj tetammandeow, cuantemas ngo majneajapmajlüy wüx aljane leaw apiüngngo metam nej Micual Teat Dios;at leaw tayac atnej ngo membeatmiquiej nej; at leaw ngo marang casaNangaj Espíritu ocueaj Teat Dios, aaganembeol icoots! Pues miquiej TeatCristo awün asoet meáwan nipilanleaw ayariw aaga jayats poch leawüüch nejiw marangüw najneaj. 30 Cosajawaats Teat Dios tapiüng: “Xiquesanapalüch ombas mangüyiw leawatarangüw”, aw. Alinoic tapiüng:“Teat Naxey apmajaw wüx asoetiwminipilan nej”, aw. 31 ¡Xeyay xeyayngo majneaj apmamongoch nop

nerang ngo majneaj wüx apmajmiücteowix Teat Dios almapac!

32 Pero ich leaam imeajtsan wüxteyariün aaga poch ocueaj TeatCristo, quiaj temongochiün xeyayngo majneaj. Masey tajcüy majawicon nipilan, naleaing icona teiücanwüx. 33 Naleaing nguiaj titsojowicon, tandeacüw ngo majneaj wüximbasan niüng ajlüy nipilan. Nguiajtequiüjpan tiül ajcüw leawa tamon-gochiw ngo majneaj. 34 Tejiüran lastaleawa tajmeliw tiül manchiüc. Atwüx tajnot icueajiün leaw ijiüranngo mamix imeajtsan, cos tejawanapmeajndiün tiül cielo leaw alwüxajneaj, leaw nejinguind ngondommanood, cos aag ayaj apmejiüranmeáwan nüt. 35 Nde paxiümicueajiün; ich leaam imeajtsan aaganajneajay leaw apmeajndiün tiülcielo. 36 Pares icona netam meiündanwüx leaw apmemongochiün wüxirangan leaw andiüm Teat Dios; quiajapmeajndiün leaw lamapiüng TeatDios apmüüch. 37 Tiül Mipoch TeatDios apiüng:Najénan aliüc leawa lamapiüng aliüc,

ngome apmequiy.38 Nganüy leaw lamayar sandeac,

tanaámb netam mandüüb xicmeáwan nüt.

Pero sitiül aljane achiw omeaats, ngomandüüb xic, aag ayaj ngomapac ximeaats najaw, aw.

39 Pero icootsa ngo majlüyiiütsmatnej ajcüw lapaxiow ocueajiw,lamacueatiw nómban, ndoj apndromombasüw tiül aaga xeyay ngomajneaj. Naleaing ajlüyiiüts tiülajcüw leaw tanaámb teamayariwMipoch Teat Dios, ndoj laawüw wüx,lango mambüw tiül aaga xeyay ngomajneaj.

11Ajawaats naleaing leawa tea-

mandüjpiiüts1 Wüx lamayariiüts andeac Teat

Dios, quiaj ajawaats apmajiüraatsleawa teamacüliiüts, masey nganawmaxomaats majawaats aag ayaj. 2 At

Page 388: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HEBREOS 11:3 385 HEBREOS 11:16wüx nipilan nde tanomb tayariwandeac Teat Dios, quiaj Teat Diosnajneaj majaw nejiw.

3 Nganüy cos lamayariiüts andeacTeat Dios, quiaj ajawaats nej tarangiüt, tarang nüt, tarang caaw, tarangocas; cos wüx nej tandeac quiajtajlüy meáwan leaw almajlüy. Paresmeáwan leaw axomaats majawaatsnganüy, aag ayaj Teat Dios tarangnaag leawa ngomeaag ajaraw.

4 Abel tayar andeac Teat Dios,tayac noic nichech leawa Teat Diostandiüm, ngo matnej leawa tayac mi-coj nej Caín; aag ayaj Teat Dios ngomandiüm. Quiaj Teat Dios tajüiquichnajneaj arang Abel wüx tayar ichechnej. Nganüy masey nej landeow,tanaámb anderac wüx nguineay nejtayar andeac Teat Dios.

5 At Enoc, cos tayar andeac TeatDios, aleáingan tamb andüy tiülcielo, ngo mandeow. Masey nipilantamb mayambüw nej, ngo maxomüw,cos Teat Dios lamaquiiüb nej mambandüy tiül cielo. Wüx nganawmaquiüraab andüy tiül cielo, tajüicnej naleaing tarang palan leawaandiüm Teat Dios. 6 Nejinguindngondommarang palan leaw andiümTeat Dios sitiül ngomayar andeac nej.Cos leawa nendiüm matüch niüngajlüy Teat Dios, netam mayaag tiülomeaats, majaw Teat Dios almajlüy.Jangantanej leaw apmayambnej, TeatDios apmüüch majaw jane nej.

7 Aaga Noé nde tanomb tayar an-deac Teat Dios, tarang nop nadammüx mawün nejiw wüx, ngo mande-owüw tiül yow mintaj nej, at meáwanmicual nej. Atquiaj tarang cos TeatDios ombas lamasaj nej apmajlüyleaw nganaw majaraw. Quiaj Noétayar andeac Teat Dios, tarang at-nej lamasoic. Wüx nej tarang aagayaj, quiaj tajüiquich meáwan alde-mas nipilan wüx iüt ngo mayariwandeac Teat Dios. Noé tayar andeacTeat Dios, quiaj tawwüx cos Teat Diostajaw najneaj arang.

8 Teat Abraham aton, wüx tapajnej Teat Dios, tayar leawa tasoic; tawtiül miíüt nej, tamb andüy tiül ali-noic iüt niüng lamapiüng Teat Diosapmüüch nej. Tamb andüy alinoiciüt masey ngo majaw nguiane andüyapmamb. 9 Tayar andeac Teat Dios,pares tacül tiül aaga iüt niüng TeatDios lamapiüng apmüüch. Tacül quiajatnej napeay miün nipilan tíülan iümtaag maquiiüb micual nej Isaac y Ja-cob. Atquiaj tarangüw cos Teat Dioslamapiüng nejiw apmüjndiw aaga iütquiaj. 10 Atquiaj tarang Abrahamcos teamandiüm macül tiül aaga na-jneajay cambaj leaw ngo ndrom om-bas cos witiüt wüx leawa nandand.Aaga cambaj quiaj Teat Dios tapiüngnguineay apmajlüy, ndoj tarang.

11 At nejay müm Sara mintaj Abra-ham, tayar andeac Teat Dios; paresTeat Dios tüüch nej majiür teomeaatsnej micual nej, masey lamong nütalndom majiür micual nej. Atquiajtajlüy, cos tayar andeac Teat Dioswüx tasaj nej apmüüch nej micualnej. 12 Ajan wüx nop naxey tajlüyxeyay nacualaran, masey nej xeyaylatang. Ajan wüx micual nej quiaj,tajlüyiw xeyay nipilan atnej ajlüyiwocas, aton atnejmiwiiüd nadamndec,nejinguind ngondom mateow.

13 Meáwan nejiw tandeowüw wüxnganaw müjndiw leaw Teat Dioslamapiüng apmüüch. Pero nejiwcos lamayariw andeac Teat Dios,áag tapiüngüw naleaing alinoicnüt apmüjndiw aag ayaj. Nejiwapiüngüw ajawüw ajlüyiw ningüywüx iüt at nejiw napeaymiün nipilan.14 Cos leaw nepiüng atquiaj ajüictealeámban mayambüw noic iütniüng apmacüliw. 15Sitiül ndot leaamomeajtsüw miiütüw nejiw niüngtawüw, quiaj ngo maél mandilileawalinomb. 16 Pero nejiw tayacüwomeajtsüw wüx noic cambaj másnajneaj, aag ayaj tiül cielo. ParesTeat Dios apac omeaats masoicnej Midiosüw ajcüwa nipilan quiaj;nej lamarang noic cambaj niüng

Page 389: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HEBREOS 11:17 386 HEBREOS 11:33apmacüliw.

17 Teat Abraham cos tayar andeacTeat Dios, quiaj tayac Isaac micualnej marang ichech nej, cos Teat Diostandiüm majaw sitiül naleaing ap-marang atnej lamasaj. Quiaj Abrahamtamb maquiiüb aag anopǘyan micualnej marang ichech nej, masey tilüyquiaj Teat Dios tasaj nej: 18 “Ajanwüx Isaac apmajlüy xeyaymicual”, aj.19 Cos Abraham tapiüng tiül omeaats,tajaw Teat Dios alndom mapacüüchmicual nej alinomb. Pero masey TeatDios ngo müüch Abraham mambiymicual nej, naleaing Abraham tayaagatnej landeowmicual nej, ndoj tayaagatnej Teat Dios lamapacüüch nej ali-nomb.

20 Teat Isaac cos tajaw nguineayapmajlüy alinoic nüt, quiaj tayar an-deac Teat Dios, tatün ocueaj Teat Diosmambeol micual nej Jacob at a Esaú.21 Aton teat Jacob cos tayar andeacTeat Dios, pares wüx laliüc mandeow,quiaj tayar mapeaand tiüt angot nej,ndoj tangueer omal tiüt, tatün ocueajTeat Dios mambeol nopnop micualJosé. 22 Teat José aton cos tayar an-deac Teat Dios, pares wüx laliüc man-deow tapiüngmicual Israel apmawüwtiül Egipto alinoic nüt. Aton tasajnejiw netam macajüw tiüt miolaatsnej majoyiw mamb mamiütüw niüngandüyiw quiaj.

23 Aton miteat Moisés y mimümnej, cos tayariw andeac Teat Dios,pares wüx wijquiat Moisés taxotüwarej caaw; cos tajawüw nej nopnine najneaj natsüjyay ombas. Ngomimboloj masey minatang nenajiütlamapiüng netam mandeow meáwannamix nine monench tiül nipilan is-rael. 24 At teat Moisés aton tayarandeac Teat Dios, pares wüx la-tang ngomandiümmasoic micual nejaaga nüx micual Faraón. 25 Peroteat Moisés tarriiüd mamongoch ngomajneaj nóiquian maquiiüb minipi-lan Teat Dios ingow mapac omeaatsacásan nüt marang leaw ngo ma-jneaj. 26 Atquiaj tarang cos ajaw más

najneaj mamongoch naél wüx aagaCristo leaw aliüc miün alinoic nüt,ingow ajiür cuajantanej tiül Egipto.Cos nej tajaw Teat Dios apmüüchnej leaw xeyay nembeat alinoic nüt.27Teat Moisés tayar andeac Teat Dios,pares taw tiül Egipto; ngo mimbolmasey xeyay apmajcüy natang nena-jiüt. Moisés taíüc wüx meáwan cosatnej taxom majaw Teat Dios maseyngondom maxoram majaraw.

28 At cos teat Moisés tayar andeacTeat Dios, pares tapiüng marangüwaaga pascua atnej lamasaj nej TeatDios. Aton tasaj minipilan nejmawichwich miquiej sap mbeaym-beay ombiümüw nejiw, cos atquiajaaga ángel apmamónganwüx, ngomeapmambiy aaga ombas wijquiamnacualaran tiül israel. 29 Ajcüwanipilan israel cos ayariw andeacTeat Dios, pares tamongoj tiül aagaNacants Ndec. Tamongoj cos TeatDios tambaag a ndec, tüüch nómbanmawaag, íütan tiüt. Nganüy wüxmonawEgipto tandiümüwmamongojaton, quiaj tapal nejiw tiüt tiül ndec,meáwan nejiw tandeowüw.

30At aton cos nipilan israel tayariwandeac Teat Dios, pares wüx lan-doj mayeyiw tiüt a cambaj Jericóayaíw nüt, quiaj Teat Dios tüüchmajmiüc meáwan aaga piedra leawarangüch otüeng coet neyey tiütaaga cambaj quiaj. 31 At aaga Ra-hab, nop nelomblombüy najtaj leawandoj tayar andeac Teat Dios, tam-beol ajcüwa monxey monaw Israel,ajcüw leaw tambüw mandacüwiw aiüt. Aaga Rahab ndoj taw wüx, ngomandeowmaquiiüb nipilan tiül Jericóleaw ngo mayariw andeac Teat Dios.

32 ¿Cuane alinoic sanasaj icon wüxaag ayaja? Naleaing lango matüchnasaj icon wüx Gedeón, wüx Barac,wüx Sansón, wüx Jefté, wüx David,wüx Samuel, at wüx meáwan mon-deac andeac Teat Dios. 33 Pues nejiwtayariw andeac Teat Dios, áag wüxtambüw tiül montsoj tajntsopiw wüxmeáwan leaw tajcüy majawüw nejiw

Page 390: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HEBREOS 11:34 387 HEBREOS 12:6tiül palpálwüx iüt. Ndoj tarangüwnajneaj wüx a nipilan quiaj. TeatDios tüüch nejiw leawa lamapiüngapmüüch, at tapal ombeay león, ngomatsamb nejiw. 34 Aton leaw tay-acaranüw tiül biümb, ngo manda-jpüw. At wüx aljane andiüm mam-biy nejiw naag espada, nejiw tawüwwüx. Altiül tambeol nejiw TeatDios tiül montsoj wüx ngondom om-basüw. Aton altiül ndoj ombasüwmajntsopiw wüx leaw ajcüy majawnejiw tiül montsoj, tüüch mecuiür-rüw montsoj monaw palpálwüx iüt.35 Alacas montaj, cos tayariw andeacTeat Dios, pares Teat Dios tapacüüchalinomb acualajtsüw nejiw leawa lan-deowüw.

Altiül monyar andeac Teat Diostamongochiw xeyay ngo majneaj;tambiyaranüw cos ngo mandiümüwmacueatiw andüjpiw Teat Dios.Nejiw tajawüw apmajlüyiw másnajneaj wüx apmapacüw alinomb.36 Alacas cos ayariw andeac TeatDios, pares titsojaranüw. Altiültajwüchiw, altiül taoeleranüw naaggalen, altiül tajmeliw tiül manchiüc.37 Alacas cos tayariw andeac TeatDios tandeowüw najlosüw; alacastandooigaranüw naag sier; alacastambiyaranüw naag espada. Alacastajüyjüyiw acüliwninguiünninguiün,tasoijquiw apixaw nejiw miotaagsap miotaag teants, ngo majiürüwnicuajind; tajcüyaran majarawüw,tamongochiw xeyay cuajantanej ngomajneaj. 38Alacas cos tayariw andeacTeat Dios netam majüyjüyíwan.Altiül tacüliw tiül wajchiüc, altiültacüliw wüx tiüc, at tiül warrajtiüc, tengwüy tiül nadam warrajiüt. Masey tamongochiw meáwanaaga ngo majneaj quiaj, nejiw xeyaynembeatiw majaw nejiw Teat Dios.39 Naleaing tajüiquichaw ayariwandeac Teat Dios cos tajüic nguineaytamongochiw aag ayaj. Nganüy TeatDios tiül aaga nüt quiaj ngo müüchnejiw leaw lamapiüng apmüüch.40 Cos Teat Dios tajaw alinoic nüt

apmüüch icoots leawa más najneaj,áag ngo müüch nejiw ombas leawlamapiüng apmüüch icoots.

12Netam mayacaats omeajtsaats wüx

Teat Jesús1 Ajawaats tajlüyiw xeyay nipi-

lan leaw taiündüw wüx cuajantanejcos tayariw andeac Teat Dios; ajcüwayaj atnej oic ayeyiw icoots tiütnganüy. Sitiül ajlüy cuajantanej leawalndommapal icoots ngo marangaatsnajneaj, tengwüy sitiül nisoet itsojomalaats, meáwan aag ayaj netammacueatiiüts. Netam mandüjpiiütsleaw Teat Dios lamayac icoots wüx.2 Netam mayacaats omeajtsaats wüxTeat Jesús, cos nej tayac icoots wüxleaw teamandüjpiiüts, at teamambeolicootsmarangaats palan leaw andiümTeat Dios. Nej tajaw alinoic nütxeyay apmapac omeaats, pares taíücwüx mamongoch xeyay necoy wüxtandeow wüx cruz, ngo mapiüng wüxmasey xeyay monxing. Wüx ndoj aagayaj, nej tamb chetem amb wüx miácTeat Dios wüx aaga najneaj chete-jeran wüx tiül cielo.

3 Ich leaam imeajtsan wüxnguineay tamongoch Teat Jesús;cos xeyay tajcüyiw majawüw nejnipilan monrang ngo majneaj. Parestanaámb indüjpiün, nde paxiümicueajiün, nde mamix imeajtsan.4 Masey itsojon mequiüjpan nisoet,pero nganaw maw miquiejiünmendeowan cos iyariün andeac TeatJesús. 5 ¡Neol landroj imeajtsan wüxaaga poch tüüch icon Teat Dios atnejasoic wüx nop nacualaran! Cos tiülMipoch Teat Dios atcüy apiüng:Xecual, nde mepiüng ngo mind

menguiaywüx apmapaj icueajTeat Dios.

Nde paxiüm icueajiün wüx nej ap-mayac ic wüx naél.

6 Cos meáwan nipilan leawa Teat Diosandiüm, nej apmapaj ocueaj.

Aton nej alic meáwan leawa lajlüyiwmicual nej.

Page 391: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HEBREOS 12:7 388 HEBREOS 12:237 Netam meiücan wüx aaga apajicueajiün quiaj; cos quiaj ajüic TeatDios apaj icueajiün atnej nop nateat-eran apaj ocueaj micual nej. ¿Mbichajlüy nop nacualaran ngo mapaj nejocueaj miteat neje? 8 Pero sitiülTeat Dios ngo mapaj icueajiün atnejajpaj ocueaj nacualaran, quiaj ajüicicona ngome naleaing necualaranan,ijlüyiün atanej necualaranan wüxlada. 9 Cos ajiüraats miteatiiütsningüy wüx iüt leaw tapajüwocueajiiüts, ndoj tayariiüts ocueajiw.¡Cuantemas Miteatiiüts Dios tiülcielo netam mayariiüts ocueaj wüxapaj ocueajiiüts, ndoj apmapacaatsmeáwan nüt! 10 Naleaing miteatiiütsningüy wüx iüt tapajüw ocueajiiütsacas neat cos nejiw apiüngüw netam;pero Teat Dios meáwan nüt apajocueajiiüts cos nej ajaw aag ayaj ap-mambeol icoots marangaats najneaj,majlüyiiüts najneaj atnej ajlüy nej.11 Cos wüx ajpaj ocueajiiüts, aag ayajngomüüch icootsmapac omeajtsaats;üüch icoots mamix omeajtsaats. Perowüx landoj mamongochiiüts aagaapajaran ocueajiiüts quiaj, lama-jawaats nguineay netam marangaats.Condom quiaj apmajiüraats másnajneaj omeajtsaats, at apmarangaatsmás najneaj.

Xeyay ngo majneaj apmajlüy janengo mind manguiay andeac Teat Dios

12 Pares ijchan mapac iwixan ilea-jiün leaw ngo majiür apac, para al-ndom meiücan wüx leawa tememon-gochiün. 13 Netam meyacan ileajiünwüxmejüyiün tiül aaga naleaing tiiüdpara ndom merangan leaw andiümTeat Dios, cos atquiaj apmembeolanleaw atnej necoex nganamajmiüc tiültiiüd, ngo mapac wüx mandüüb TeatCristo.

14 Átan ipacan wüx mejlüyiün na-jneájan mequiüjpan meáwan nipi-lan, tanaámb netam merangan leawandiüm Teat Dios. Cos sitiül ngomerangan atquiaj niquimas ngondommejawan Teat Dios. 15 Aton ipacan

wüx, ngana aljane ngomayarmimon-ajneaj Teat Dios. Cos sitiül mon-cüy majntsop tiül icona, aag ayaj at-nej mioxiich nangaag soex leaw ap-mayac ngo majneaj tiül icona. Cosatquiaj alndom majüy aaga nangaagtiül icona mayac icon wüx majlüyngo majneaj. 16 Nde mejiüran mi-najtajan, minaxeyiün; nde mepiün-gan ngo membeat leawa Teat Diosajaw nembeat, cos atquiaj tarangEsaú. Nej tanüüb leaw apmajcueatmüünd natang nacualaran. Tanüübaag ayaj cos tandiüm noic nüeteran.17 Icona lamejawan alinoic nüt wüxEsaú tandiümmayar leaw apmajcueatmüünd, naleaingngondommüünd, atngo maxom nguineay alndom mayar,masey tajiünts xeyay cos andiümma-yar.

18 Aaga leawa lamayariiüts ocueajTeat Dios nganüy, aag ayaj ngomeatnej cuajantanej alndom majarawmasaramb. Ngo matnej wüx nütmixejchiiüts tajawüw aaga tiüc te-andaab, ancatitit, at anpojniün wüx,aton ancatearriür wüx atnej napaciünd. 19 Icona ngo menguiayiünajiünts trompet, taton ngomenguiay-iün andeac Teat Dios. Nganüy leawtanguiayiw aaga andeac Teat Diosquiaj, xeyay tatüniw nde mandeacalinoic poch. 20 Cos ngo mind man-guiayiw aaga xeyay naél poch quiajleaw tapiüng: “Sitiül ndot nop nimalmamong wüx aaga tiüc quiaj, netammajlos tengwüy majengueran”, aw.21 Xeyay tambolooch nejiw aaga ta-jawüw quiaj wüx mitiüc Sinaí. QuiajMoisés tapiüng: “Xeyay ximbol, am-beapmbeap xic”, aw.

22Nganüy icona atnej lametüchiünaaga tiüc nenüt Sión, tiül micambajTeat Dios almapac, aaga Jerusaléntiül cielo niüng ajlüy xeyay ángelesngomatüchmateoraw; teamarangüwcasa Teat Dios. 23 At aton atnejlerpeayiün tiül niüng canchiüjownacualaranüw ombas, larangüchminütiw nejiw tiül cielo. At atnejlerpeayiün niüng ajlüy Teat Dios,

Page 392: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HEBREOS 12:24 389 HEBREOS 13:9áag apmejaw wüx ombas meáwannipilan. At atnej lerpeayiün nóiquianmequiüjpan ajcüw espíritus ocueajmonyar andeac Teat Dios leawtajlüyiw nomb. Nganüy Teat Dioslamüüch nejiw majlüyiw palanüynajneajay tiül cielo. 24 At atnejlerpeayiün niüng ajlüy Teat Jesús,aaga najlüy wüx jayats poch. Atniüng ajlüy miquiej nej leaw xeyaynembeat, ngome atnej miquiej Abel.

25 Ijawanwüx, ndemepalan ilajcan,netam menguiayiün leaw asaj iconTeat Dios. Cos sitiül ajcüwa nipilantajlüyiw tanomb tamongochiw ngomajneaj, cos ngo mayariw leawtasaj nejiw Moisés ningüy wüx iüt;¡cuantemas icootsa ngo mawaatswüx asoetiiüts sitiül ngo mayariiütsleaw lamasaj icoots Teat Dios najlüytiül cielo! 26 Wüx Teat Dios tendeacwüx aaga tiüc nenüt Sinaí müüchmanguiayiw nipilan israel, áagandeac nej nómban alanglang a iüt.Pero nganüy Teat Dios asaj icootstiül Mipoch nej, apiüng: “Alinombsanüüch melanglangüy ngome áagana iüt; apmelanglangüy a nüt, caaw,ocas aton”, aw. 27 Aaga poch leawtapiüng quiaj: “Alinomb sanüüchmelanglangüy” maw, aag ayaj apiüngwüx leaw apmelanglangüy ngomeapmacül meáwan nüt. Nganüy aagaleaw ngondom melanglangüy, aagacielo niüng acül Teat Dios, aag ayajapmacül meáwan nüt. 28 Paresnganüy müjchiiüts gracias Teat Dios,cos lamüüch icoots mayariiüts aaganajneajay cambaj tiül cielo leawngondom melanglangüy. Netammarangaats casa Teat Dios conomeajtsaats atnej andiüm nej. 29PuesMidiosaats ajlüy atnej noic biümbleaw alndom mambel cuajantanej.

13Netam marangaats leaw andiüm

Teat Dios1 Tanaámb ijiürayon lasta, netam

mejlüyiün atnej nop necual icon.2 Aton nde ndrom imeajtsan, netam

mapac imeajtsan mejawan napeaymiün nipilan, meajchiün leaw netam.Cos atquiaj tarangüw acas monxeytanomb, tüjchiw maxood aniüngüwnejiw ángeles, ngo mateotsüw wüxjane nejiw.

3Aton netam leaam imeajtsan wüxleaw altiül manchiüc, meyajcan at-nej ilean tiül manchiüc mequiüj-pan. Átan leaw teamamongochiwngo majneaj, netam meyajcan at-nej teamemongochiün ngo majneajnóiquian mequiüjpan.

4 Leaw langoch owixaw mequi-iübayej najneaj arangüw, wüxameayiw nóiquian ngo majiürnicuajind. Pero naleaing naxeyngondom majiür pálwüx najtaj,at najtaj ngondom majiür pálwüxnaxey. Meáwan monxey monjiürpálwüx najtaj tengwüy nüx, atonmeáwan montaj monjiür pálwüxnaxey tengwüy nench, pues Teat Diosapmajaw wüx asoetiw nejiw.

5 At aton nde meyacan imeajtsanwüx mendiümdiüman tomiün. Ichmapac imeajtsan wüx leaw alme-jiüran nganüy, cos Teat Dios apiüng:“Ngo nacueat nambeol icon”, aw.6Pares ngomachiweaats omeajtsaats,alndom mapiüngaats atnej tanderacnomb:Teat Dios nembeol xic,ngo nimbol nicuajind leaw alndom

marang wüx ximbas aljane.7 Ich leaam imeajtsan wüx ajcüw

leaw tarangüw natang tiül icona,leaw taquiajchiw icon wüx MipochTeat Dios. Iyamban imeajtsanmejawan nguineay tarangüw najneajwüx almequiüjpan; irangan atnejtarangüw wüx tayariw andeac TeatCristo.

8 Teat Jesucristo, áag tambeol ne-jiw tim quiaj, atanej teamambeolicoots nganüy, aton atanej apmam-beol icoots oxep nawiür, ngo majiürümb. 9 Nde mendüjpiün wüx sitiülaljane apmaquiaach icon wüx cua-jantanej pálwüx, ngo matnej lama-yariiüts. Áagan Teat Dios alndommüüch icoots mimonajneaj nej cos

Page 393: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

HEBREOS 13:10 390 HEBREOS 13:25ajiür icoots lasta. Sitiül mandüjpiiütsaaga poch leaw andeac wüx nguineayalndom meteran, aag ayaj ngo mam-beol icoots nicuajind.

10 Nganüy ajiüraats noic nichechmás xeyay nembeat, ngo matnejtajlüy nomb. Tanomb miteaatstayacüw nimal wüx artül marangnichech tiül nangaj iüm taag, ngon-dom müetiw. 11 Cos nomb minatangmiteaats ajmel tiül aagaXeyayNangajtiül nangaj iüm ajoyiw miquiej nimalmaripip quiaj mangüy asoeteran.Ndoj taquiüjpüw aaga nandeownimal mambeliw mbeay cambaj.12 Pares Teat Jesús aton tandeowmbeay cambajmangüy asoetmeáwannipilan naag miquiej nej. 13 Nganüynetam mambaats mbeay cambajniüng Teat Jesús tandeow, maseymamongochiiüts monxing atnej nejtamongoch. 14 Pues ningüy wüx iütcam ngo majiüraats micambajaatsleaw apmajlüy meáwan nüt. Nganüyteamayambaats aaga cambaj leawaaliücmiünniüng apmacüliiüts alinoicnüt. 15 Cos Teat Jesucristo tandeow,pares netam marangaats casa TeatDios meáwan nüt, cos aag ayaj atnejmüjchiiüts ichechiiüts nganüy, ymüjchiiüts gracias Teat Dios. 16 Atontanaámb netam membeolayoots,mejiürayoots lasta, cos aag ayajatnej nichech leaw Teat Dios najneajmajaw.

17Netammerangan leaw apiüngüwmonajiüt tiül minipilan Teat Dios; ne-tam meyajcan chingüy icona, nganüynejiw natangüw. Cos aag ayaj mi-najiütüw nejiw, netam mambeolüwicon wüx minajiüt Teat Dios. Ali-noic nüt Teat Dios apmajaw wüxnguineay tarangüw. Pares imbe-olüw marangüw najneaj, cos atquiajapmapac omeajtsüw wüxminajiütüwnejiw, ngome apmamix omeajtsüw.Cos sitiül amix omeajtsüw wüx mina-jiütüw nejiw, aag ayaj ngo mambeolicon nicuajind.

18 Itüniün ocueaj Teat Dios mam-beol xicon, cos tanaámb sandiüman

narangan leaw apiüng Teat Dios,nayajcan najneaj tiül ximeajtsanwüx cuajantanej leaw sarangan.19 Alinomb sasaj icon metüniünmambeol xic Teat Dios para ndomnamb najaw icon najen.

Ndójwüx atepeay, teamasaj TeatDios mambeol nejiw

20 Nganüy satün ocueaj Teat Dios,aaga neech icoots majlüyiiüts najneá-jan, leaw tapacüüch alinomb Miteati-iüts Jesucristo. Nej nganüy nopnatang nejiür icoots, atnej nop ne-jiür sap ajiür misap nej. Nej ajlüywüx aaga jayats poch leaw apmajlüymeáwan nüt, cos taw miquiej nejtandeow. 21 Ich mambeol icon TeatDios merangan palan leaw andiümnej, müüch icon merangan najneaj,cos Teat Cristo apmambeol icon. Nejnetam marangüch casa meáwan nüt.Amén.

22 Satün icueajiün xecojow xechi-jquiaw, inguiayiün leaw lanasaj icontiül aaga nawiig cam, iyacan wüximeajtsan. Áagan acas poch sarangwüx nawiig cam ngome xeyay najal.23 Nganüy sanasaj icon aton, michi-jquiaats Timoteo laáw tiül manchiüc.Sitiül nej mapeay najen, saleambanquiaj najawan icon.

24 Itepeayiün meáwan natang ne-najiüt tiül icona; aton itepeayiünmeáwan monyar andeac Teat Cristo.Leaw aliw ningüy monaw Italia ate-peayiw icon aton.

25 Teat Dios tanaámb müüch iconmimonajneaj nej, tamtámban. Amén.

Page 394: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SANTIAGO 1:1 391 SANTIAGO 1:18

Noic nanderac tarang wüxnawiig

SANTIAGOTeat Santiago atepeay nipilan israel

nguiajantanej1 Xique nenütiüs Santiago,

nerangas minajiüt Teat Dios atminajiüt Teat Jesucristo. Satepeayiwmeáwan micual Israel, ajcüwa micualgajpiüp (12) monxey leaw ndajrriütojtandüyiw tiül palpálwüx iüt.

Teat Dios üüch maxoram omeaat-saran

2 Xecojow xechijquiaw, ich mapacimeajtsan xeyay, masey imongochiüncuajantanej ngomajneaj. 3Cos ijawanwüx imongochiün xeyay ngo majneajwüx indüjpiün Teat Dios, quiaj apme-jawan nguineay üüch icon meiücanwüx, ngo paxiüm icueajiün. 4 Sitiülapmeiücan wüx meáwan cuajantanejleaw imongochiün, aag ayaj apma-jüiquich irangan palan najneaj, langometam icon nicuajind.

5 Sitiül aljane icona ngo maxomomeaats nguineay netam marangleaw Teat Dios andiüm, ich matünocueaj Teat Dios, quiaj apmüünd.Cos nej xeyay üüch meáwan nipilanleaw apmatün nej ocueaj, ngomalic. 6 Wüx nop apmatün, tiülomeaats netam mapiüng apmüünd,ngondom machiw omeaats, cos janeapmachiw omeaats, aag ayaj ajlüyatnej arang omal yow tiül ndec,aquiiüb nej mamb iünd tengwüyncherrec nguiajantanej. 7 Leawanerang atquiaj ngondom mapiüngTeat Dios apmüüch nej leaw atün.8 Cos nop nipilan nejiür ijquiawomeaats, noic nüt andiüm marangatnej andiüm Teat Dios, alinoic nütandiüm marang andiüm nej. Aaganipilan quiaj ngondommandüüb noicnej.

9 Nop nendüüb Teat Dios maseynapateay ajiür, ich mapac omeaats

wüx ambeol nej Teat Dios. 10Nop ne-jiür, ich mapac omeaats aton, maseynipilan itsojow nej wüx andüüb TeatDios. Nej alinoic nüt apmandeow,at leaw almajiür apmamong atnejamong ajpoet mbaj. 11 Cos wüx ap-majntsop nüt apmerraar xeyay, quiajsoex apmawaag, ajpoet nej apma-jtean, quiaj ümbajüic atsüjyay ombas.Atquiaj alndom majlüy wüx nop ne-jiür, masey teamapiüng marang mi-najiüt nej oxep nawiür, pero tealeám-ban marang, quiaj andeow.

Netammaiücaran wüx meáwan naél12 Najneajay apmajlüy jane aíüc

wüx meáwan naél amongoch, coswüx landoj maíüc mamongochmeáwan aaga naél quiaj, quiajapmüünd atnej noic corona leawapmüüchmapacmeáwan nüt, cos aagayaj Teat Dios lamapiüng apmüüchmeáwan mondiüm nej. 13 Sitiülaljane ayaag tiül omeaats nej andiümmarang ngo majneaj, ngondommapiüng Teat Dios tüüch nej leaamomeaats aag ayaj, cos nejinguindngondom mayac wüx Teat Diosmarang ngo majneaj, at Teat Diosngo mayac wüx nejinguind marangngo majneaj. 14 Cos jangantanejnejáyan quiaj ayacüy tiül omeaatsnej mandiüm marang ngo majneaj,wüx anot nej mandiüm marang leawaxom majaw, quiaj apmeyacüy tiülnaél. 15 Wüx nop apmapiüng tiülomeaats nej marang ngo majneaj,aaga nisoet wüx landoj lamarangalndom mambiy nej.

16 Xecojow xechijquiaw, ndemewaiicharanan wüx aag ayaj.17 Meáwan leawa najneajay üjndiiütsüjndíiütsan, aag ayaj palanüyajiüraats. Meáwan aag ayaj aliücimiün cawüx niüng ajlüy Teat Dios,aaga nerang nüt, nerang caaw,nerang ocas. Nej ngondom mam-biülüüch atnej angowüüch mindencuajantanej. 18 Cos nej Teat Diostandiüm müüch icoots wijquiamootswüx aaga naleaing poch wüx Teat

Page 395: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SANTIAGO 1:19 392 SANTIAGO 2:8Cristo, para majlüyiiüts natang tiülmeáwan leawa lamarang.

Netam marangüch atnej apiüng19 Xecojow xechijquiaw, ich

leaam imeajtsan netam mecüliünmenguiayiün. Ndoj, wüx lamejawannguineay ajlüy, quiaj tendeacan. Ndemajénan mejcüyiün. 20 Cos sitiülaljane apmajcüy, quiaj langondommarang najneaj atnej andiüm TeatDios. 21 Nganüy netam mecueatiünmeáwan ngo majneaj irangan,meáwan ngo majneaj ajlüy tiülimalan at tiül imeajtsan. Iyariüncon imeajtsan aaga Nangaj Poch leawalndom mawün icon wüx nisoet.

22 Netam merangan atnej apiüngtiül Mipoch Teat Dios, nde men-guiayíünan. Cos sitiül apmenguiayíü-nan, ngo merangan leaw apiüng,quiaj apmejüiquichan icoyónan quiajtenguial iwaiichayon. 23 Sitiül aljaneanguiáyan Mipoch Teat Dios, ngomarang atnej apiüng, aag ayaj ajlüyatnej nop naxey nejaw mitey nejtiül cheeg nguineay ajlüy. 24 Cosaaga nerang atquiay quiaj maseytajaw nguineay ajlüy, condom wüxapmamb, quiaj landroj omeaatsnguineay tajaw. 25 Pero jane tanaámbmajaw palan aaga poch ocueaj TeatDios aaga newün icoots wüx, mayacwüx omeaats marang leaw apiüng,quiaj aaga nipilan lango majlüymatnej nop nenguiáyan condomlandroj omeaats. Pero nej apmajlüynop nerang atnej apiüng Teat Dios,condomxeyay apmapac omeaats wüxleaw arang.

26 Sitiül aljane tiül icona apiüngxeyay andüüb Teat Dios, peronaleaing ngo majaw wüx andeac,aag ayaj nejáyan quiaj tenguialawaijchay, cos masey apiüng andüübTeat Dios, aag ayaj ngo maleaing.27 Sitiül aljane naleaing andüübMipoch Teat Dios, ngo matsopochnej nicuajind nisoet teombas TeatDios; aag ayaj apmamb majawmambeol ajcüwa nendeoj monguich,at apmambeol monlemben omal

montaj wüx amongochiw naél.Atquiaj alndom majlüy nerixixayomeaats, ngo marang atnej arangüwnipilan nganaw mandüjpiw MipochTeat Dios.

2Ngo metam marriüjtan tiül nipilan

1 Xecojow xechijquiaw, cosindüjpiün najneajay MiteatiiütsJesucristo, ngo metam merriüjtantiül nipilan. 2 Cos sitiül aljaneapmamb niüng canchiüron, nopasooig najneajay apix nej, at iquialowix nej oro; pero alinop apmambquiaj netiün andüy, nguirich apix nej;3 condom icona apmajneaj mejawanaaga xeyay ajneaj asoijquiay quiaj,apmesajan: “Mac cheter ningüytiül najneajay chetejaran wüx cam”,merajan. Condom apmesajan aaganetiün andüy quiaj: “Lombóranninguiaj, tengwüy tsotóran ningüytiüt”, merajan. 4 Wüx iranganatquiaj, ajüic ngo majneaj tenguialirriiüdayon, cos tenguial mejawannguineay ajlüy wüx ombas nopalinop; aag ayaj ngomajneaj ipiüngantiül imalan quiaj.

5 Xecojow xechijquiaw, inguiayiünsanasaj icon: Teat Dios lamarriiüdajcüwa nipilan ngo majiür xeyaywüx aaga iüt cam mandüjpiw nej;at apmajlüyiw nóiquian maquiiübTeat Cristo tiül micambaj nej tiülcielo. Cos lamapiüng apmüüch aagayaj meáwan leawa nej andiüm.6 Pero icona ngo mind mejawannipilan leaw ngo majiür, ¿neol,ngome ajcüwa monjiür, nejiw xeyayarangüw ngomajneaj wüx imbasana?¿Neol, ngome nejiw asapüw iconmayacüw icon teombas monajiüta?7 ¿Neol, ngome ajcüwa monjiürandeacndeacüw ngo majneaj wüxaaga najneajay minüt Teat Jesucristo,áag tenguial mendüjpiün nganüye?

8 Sitiül icona apmerangan atnejTeat Dios apiüng tiül Nangaj MipochNej wüx apiüng: “Netammendiümannop alinop atnej iquiáyan quiaj

Page 396: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SANTIAGO 2:9 393 SANTIAGO 2:26indiümüy”, aw. Aag ayaj najneajapmerangan. 9 Pero sitiül irriiüdayonnop alinop, aag ayaj xeyay nisoetijiüran; aaga poch tayac Teat Diosajüiquich ngo majneaj irangan.10 Sitiül aljane apmapiüng arangpalan meáwan aaga poch tayac TeatDios; pero sitiül nej ngo marangmasey noic poch, aag ayaj Teat Diosajaw atnej ngo marang nicuajindleaw apiüng tiül Mipoch Nej. 11 Cosnejay Teat Dios leaw tapiüng: “Nopnaxey ngondom majiür pálwüxnajtaj, nop najtaj ngondom majiürpálwüx naxey”, aton tapiüng: “Ndemembiy nejinguind”, aw. AtquiajTeat Dios apiüng, cos sitiül nopnaxey ngo majiür pálwüx najtaj, atnajtaj ngo majiür pálwüx naxey, perositiül apmambiy nipilan, aag ayajngo marang leaw apiüng aaga pochtayac Teat Dios. 12 Netam merangannajneaj, aton netam mendeacannajneaj atnej apiüng Teat Cristo,cos nej andiüm icon, pero atonapmajaw wüx isoetiün alinoic nüt.13 Sitiül aljane ngo majiür lastaalinop, alinoic nüt wüx Teat Cristoapmajaw wüx asoet nej, ngomeapmajiür nej lasta nicuajind. Perositiül aljane apmajiür lasta alinop,quiaj Teat Cristo apmajiür nej lastawüx apmajaw wüx asoeteran.

Netam mejüiquich nguineay indüübTeat Dios

14 Xecojow xechijquiaw, ¿cuajparsitiül aljane mapiüng andüüb TeatCristo sitiül ngo majüic arang leawapiüng Teat Cristo? Aag ayaj ngomajüiquich laáw asoet nej. 15 Jondotnop micoj michiig ngo majiür apix,ngo majiür cuane apmüet, 16 condomnop icona masaj nej: “Tamtámbanijlüy, quiür iyamb ipix ngana mambiyic naquind, iyamb it ngana mendeowlop”, maj nej. Pero sitiül ngo müüchnicuajind, ¿nguineay ajüic ambeolneje? 17 Atquiaj sitiül aljane apiüngayar andeac Teat Dios; pues aaga

apiüng quiaj ngo membeat nicua-jind sitiül ngo marang leawa netammarang.

18 Sitiül apmasaj xic aljane: “Iqueipiüng temeyar andeac Teat Dios,pero xique teanarang leaw apiüngTeat Dios”, maw. Pues iich xicnajaw nguineay iyar andeac TeatDios masey ngo majüic irang na-jneaj, nganüy xique sanüüch icmejawnguineay sayar andeac Teat Dios cossarang leawa nej andiüm. 19 Iqueipiüng ijaw áagan nop Dios alma-jlüy, aag ayaj naleaing ipiüng. Ataton nimeech ajawüw nop Teat Diosalmajlüy, pero ambeapmbeap nejiw,xeyay imboloj mandüyiw. 20 ¡Iquenerchach! ¿Ngo mejaw sitiül nopapmayar andeac Teat Dios, pero ngomarang leaw apiüng Teat Dios, aagayaj por ngana miün mapiüng lama-yar andeac Teat Dios? 21 ¿Neol ngomenguiayiüna nguineay tarang mix-ejchiiüts Abrahamwüx tayac nichechmüüch Teat Diosa? Cos nej tarangleaw tasaj nej Teat Dios, taquiiübmicual nej Isaac mayac wüx artülmarang nichech. 22Naleaing ajawaatsAbraham tarang aag ayaj cos tayarandeac Teat Dios. Quiaj tajüic nejnaleaing ayar andeac Teat Dios, costarang leaw tapiüng Teat Dios. 23Wüxtarang aag ayaj, quiaj tajüic nej lama-rang atnej apiüng tiül Mipoch TeatDios, cos apiüng: “Abraham tayarleaw tasaj nej Teat Dios, quiaj tajüicTeat Dios lamawün nej asoet nóm-ban”, aw. Ndoj tanderac najneaj wüxAbraham cos nej xeyay ajneaj aweaagTeat Dios.

24 Nganüy ijawan sitiül naleaingnop ayar andeac Teat Dios, at sitiülarang atnej Teat Dios andiüm, aagayaj ajüic Teat Dios lamawün nejasoet nómban. 25 Tanomb aaga najtajnejiürjiür naxey nenüt Rahab, TeatDios tawün nej asoet, cos nej tarangleaw Teat Dios andiüm wüx taxotaniüng nej ajcüwa monxey, ndojtüüch mambüw amb tiül alinots ti-iüd, ngana ndeajmoj. 26 Atquiaj ajlüy,

Page 397: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SANTIAGO 3:1 394 SANTIAGO 3:17cos nop nandeow nipilan ngo majiürespíritu; at aton masey nop apiünglamayar andeac Teat Dios, sitiül ngomarang leaw apiüng Teat Dios, aagayaj ajlüy atnej nop nandeow.

3Oniweran

1 Xecojow xechijquiaw, ngometam majlüy tiül icona xeyayleawa apiüngüw alndom ombasüwmaquiajchiw, cos ijawan leaw aquia-jchiiüts sitiül ngo maquiajchiiütsnaleaing atnej apiüng Teat Dios, nejapmayac asoetiiüts xeyay. 2 Naleaingnejinguind ngondom marang palan.Ndot sitiül aljane ngo mandeacnicuajind leaw ngo metam mandeac,aag ayaj arang palan. Aton nejalndom mesapüy wüx marangpalanüy leaw netam marang. 3 Ndotayacaats freno teombeay nop cawüy,quiaj alndom maleainguijchaatsmayacaats tiül tiiüd. 4 At nop nadammüx masey nadam, aaga nejüyich nejalndommaleainguiich naag nots ninetimón, masey napac iünd mandiümmaquiiüb nej nguiajantanej. 5Atquiajajlüy wüx oniweran, cos masey nineoniweran, alndom merangrangüymandeac wüx cuajantanej. ¿Neol ngomejawana, noic nine biümb alndommambel xeyay xiüla? 6 Atquiajajlüy oniweran, cos alndom marangxeyay ngo majneaj atnej biümbalndom marang. Aaga oniweran,nimeech alndommajüyich nejmüüchmandeacaats xeyay ngo majneaj.Pares netam leaam omeajtsaatsnguineay andeacaats meáwan nüt.7 Meáwan nimal masey napatüw,alndom müünd memas, masey quiec,masey ndiüc, masey nimal nawtiül ndec. Meáwan ajcüwa nimalquiaj, nipilan alndom müüch memas.8 Pero nejinguind ngondom mapalombeay müüch memas oniw nej,cos aaga oniweran quiaj ngondommüünd memas. Aag ayaj ajlüy atnejmicüy olüic napat ndiüc cos alndom

mambiy. 9 Cos naag ombeayaranalndom mandeacaats najneaj wüxTeat Dios; at alndom mapaijchaatsnipilan, aag tarang Teat Dios atnejajlüy nej. 10 Cos ombeayaran alndommandeac najneaj, aton alndommandeac ngo majneaj. Xecojowxechijquiaw, atquiay ngo metammarangüch. 11 ¿Jondot, noic oniiügyow, mbich nóiquian alndom mawtiül nangan yowa, at nangaag yowa?12 Xecojow xechijquiaw, ¿alndomnoic owil toc maóng olívas? ¿Ngwüyalndom noic owil uva maóng toca?¡Aag ayaj ngondom niquimas! Atonnoic oniiüg yow ngondom mawtiül najtix yow nóiquian maquiiübnangan yow.

Teat Dios ambeol maxoram omeaat-saran

13 ¿Jane tiül icona xeyay axomomeaats, at ajaw wüx cuajantaneje?Nej ich majüiquich nguineay axomomeaats marang cuajantanej najneaj,at ngo merangrangüy wüx nicuajind.14 Sitiül aljane ayac wüx omeaatsajcüy majaw alinop, at xeyay arangcuajantanej leaw arang melombo-jcháyan wüx; aag ayaj ngondommerangrangüy wüx mapiüng nejxeyay andüy, cos nop nerang atquiajajüiquich tenguial awaiich. 15 Leawnepiüng atquiaj, aag ayaj ngomeocueaj Teat Dios, aag ayaj ocueajnipilan ningüy wüx iüt, tengwüyocueaj nimeech. 16 Cos sitiül aljaneandiümdiüm ocueaj alinop, tengwüysitiül alwüx omeaats ajcüy majawaljane, quiaj apmajlüy xeyay moncüy,aton meáwan palpálwüx ngo majneajalndom marangüch. 17 Nganüysitiül aljane axom omeaats wüxcuajantanej, aaga leawa teamaxomomeaats wüx quiaj imiün cawüxniüng ajlüy Teat Dios. Palanüynajneaj ajlüy, ngo müüch moncüy,ajiür monajneaj, alndom manguiayleaw apiüng alinop, ajiür lastajangantanej, arang najneaj mambeolalinop. Ngo marang casa nop, peroalinop ngwüy; at ngo mawaiich

Page 398: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SANTIAGO 3:18 395 SANTIAGO 4:15nejinguind. 18 Jane ayamb monajneajnguiajantanej mamb, apmaxommonajneaj.

4Mondiümdiüm leaw almajlüy wüx

aaga iüt cam1 ¿Cuane wüx ajlüy moncüye, at

mondeacndeac tiül icona? ¿Ngomeaag ayaja naw tiül imeajtsana, meran-gan leaw icona indiümana? 2 Cosindiüman mejiüran cuajantanej leawngondommejiüran, pares tendiümanmembiyan leaw nejiür. At atonindiüman mejiüran leaw almajiüralinop, pero ngondom mejiüran, áagteyambyamban moncüy, mejcüyiünmequiüjpan monjiür, para alndommenojtiün leaw almajiürüw. Níünganaton ngondom mexoman mejiürannicuajind, cos ngo meyamban TeatDios metüniün ocueaj. 3 At atonmasey itüniün, naleaing ngo mea-jndiün cos Teat Dios ajawngomajneajitüniün. Nej ngo müüch cos itüniünpara merlomboochayon wüx. 4 Iconatepiüngan apmerangan leaw andiümTeat Dios, ndoj ngo merangan. ¿Neolngo mejawana sitiül irangan ngomajneaja leaw arangüch ningüy wüxiüta, Teat Dios ngo majneaj majawicon? 5 ¿Ngwüy, cuane ipiüngana?¿Jow, leaw apiüng tiül Mipoch TeatDios ngo metama? Ngwüy netam,cos apiüng: “Aaga Nangaj Espírituocueaj Teat Dios leawa nej tayac tiülomeajtsaats andiüm icoots xeyay;teamajiür icoots, ngo mandiümmarangaats ngo majneaj”, aw. 6 TeatDios teamambeol icoots xeyay, ngometam mandiümaats marangaatsngo majneaj. Atcüy apiüng: “TeatDios ambeol jane ngo merangrangüy;pero leaw nerangrangüy, nej ngomambeol”, aw. 7 Ijchan imeajtsanTeat Dios; nde merangan leawminatangüw nimeech andiüm. Ndojquiaj apaxiüm, apmacueat icon.8 Sitiül apmeajchiün imeajtsan TeatDios, nej apmatüch niüng ijlüyiünmambeol icon. ¡Icueatiün irangan

ngo majneaj icona monrang nisoet!Iwüniün tiül imeajtsan meáwanngo majneaj, nde mejiüran ijquiawimeajtsan. Netam merangan áaganleaw andiüm Teat Dios; ngondommerangan leaw icona indiüman.9 Netam meyajcan ngo majneajtiül imeajtsan, mejiüntsan xeyay.Nde mapac imeajtsan wüx aagango majneaj irangan. 10 Sitiül ngomerangan adam imeajtsan teombasTeat Dios, nej apmajüiquich najneajirangan.

Leaw nendeac ngo majneaj wüx om-bas alinop

11 Xecojow xechijquiaw, ndemendeacan ngo majneaj wüx ombasnop alinop. Cos leaw nendeac ngomajneaj wüx ombas alinop, tengwüyayac asoet alinop, aag ayaj atnejandeac ngo majneaj wüx aaga pochtayac Teat Dios. Cos atquiaj ajüic ngometam nej, ngo marang leaw apiüng.12 Cos néjan Teat Dios lamayacMipoch Nej, aton néjan alndommayac asoet aljane. Nej alndommawün wüx asoeteran, aton nejalndom mandrooch ombas nipilantiül aaga xeyay ngo majneaj. ¿Jownganüy icona, neol teyacan asoetalinopa?

Ngondom mejaw cuane apmajlüyoxep nawiür

13 Sitiül aljane apmasaj iconmapiüng: “Nganüy tengwüy oxepapmambaats marangaats najiüt tiülnoic cambaj miünquiaj; apmacüliiütsquiaj nomb neat; apmengalayootsapmenüübayoots alndommaxomaatstomiün”, maw; aag ayaj ngo majneajmapiürang atquiaj. 14 Cos ngomejawan cuane apmexoman oxepnawiür, sitiül alndom mepacantengwüy mendeowan. Acásan nütajlüyiiüts niüngüy atnej oic, cos oicalndom majlüy acásan ores condomlamong. 15Netam mepiüngan: “SitiülTeat Dios apiüng aliün mapacaats,quiaj apmarangaats aaga najiütcam. Pero sitiül Teat Dios ngomandiüm marangaats aaga najiüt

Page 399: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SANTIAGO 4:16 396 SANTIAGO 5:15cam, quiaj lango marangaats”,merawan. 16 Pero naleaing icona ngomepiüngan atquiaj, cos indeacndea-can, erlomboochayon wüx nguineayapmerangan oxep nawiür. Meáwanajcüwa monlombojchay quiaj, TeatDios ngo majneaj majaw nejiw. 17 Cossitiül nop ajaw nguineay netammarang, ndoj ngo marang, quiajlamajiür xeyay nisoet.

5Apaj ocueajiw monjiür

1 ¡Inguiayiün icona monyac imea-jtsan wüx leaw almejiüran! Sanasajicon, netam mejiüntsan, merpajan,cos laliüc memongochiün xeyayngo majneaj. 2 Cos meáwan leawalmejiüran, aag ayaj atnej pandiün, atmeáwan najneaj ipixan almejiüran,aag ayaj ajlüy atnej lamüet nejndeoog. 3 At meáwan oro, meáwanplata leaw almejiüran, aag ayaj ajlüyatnej lajtep miíüt, lango majneaj.Ninguiaj ajüic icona nerrejchiün wüxleaw almejiüran. Wüx aag ayaj alinoicnüt apmeyajcan xeyay ngo majneajwüx Teat Dios apmajaw wüx isoetiün;cos apmeyajcan atnej teamambelicon biümb. 4 Icona tewaijchanajcüwa nipilan monrang minajiütan,ngo mengüyiün palan, por aag ayajTeat Dios apmepalüch ombas, cos nejlamanguiay nguineay teamapiüngüwajcüwa monrang najiüt quiaj. 5 Iconanajneajay ijlüyiün ningüy wüxaaga iüt cam, lamong wüx ijiürancuajantanej; temerangan meáwanleaw üüch mapac imeajtsan. Icona aticon nop naxip nimal wüx apmatücha nüt apmembiyaranan. 6 Iconalameyacan asoet mandeowüw leawango majiürüw nisoet nicuajind.¡Nejiw ngondom mewünayej!

Iiücan wüx cuajantanej leaw imon-gochiün

7 Xecojow xechijquiaw, netammeiücan wüx meáwan ngo majneajleaw imongochiün, leaw atücha nüt mandilil Teat Jesús. Cosijawan nguineay arang nop nepiür,

netam maíüc wüx leaw ajoet ndojapmapiür. Condom apmatüchaaga nüt maxaing omeaats corrül.8 Atquiaj icona aton netam meiücanwüx leaw almendüjpiün, nde paxiümicueajiün; cos laliüc mapeay TeatJesús imiün tiül cielo. 9 Xecojowxechijquiaw, nde mendeacan ngomajneaj wüx ombas nop alinop,nganandot Teat Dios mayac xeyayisoetiün, cos laliüc matüch a nütmajaw wüx asoeteran. 10 Xecojowxechijquiaw, netam merangan atnejnomb tarangüw ajcüwa mondeacandeac Teat Dios, cos nejiw taiücüwwüx meáwan ngo majneaj leawatamongochiw. 11 Ajawaats najneajaytajlüyiw leawa taiücüw wüx meáwanngo majneaj tamongochiw quiaj.Lamenguiayiün nguineay teat Jobtaíüc wüx meáwan ngo majneaj, atnguineay Teat Dios tambeol nej xeyaywüx landoj mamongoch aag ayaj.Atquiaj arang Teat Dios cos najneajomeaats, andiüm meáwan nipilan.

12 Nganüy xecojow xechijquiaw,sasaj icon nde mepajan wüx minütTeat Dios. Nde mepajan wüx minütcuajantanej najlüy tiül cielo, tengwüyleaw najlüy wüx iüt. Nde mepa-jan minüt wüx cuajantanej leaw al-majlüy. Ngwüy netam mepiüngannaleaing tajawas, tanguiayiüs; teng-wüy ipiüngan naleaing ngo najawngo nanguiay. Cos sitiül apmeran-gan atquiaj Teat Dios ngome apmayacisoetiün alinoic nüt.

13 Sitiül aljane icona amongochngo majneaj, ich masaj Teat Diosmambeol nej; sitiül aljane apacomeaats, ich mataag cantar himnoswüx minüt Teat Dios. 14 Sitiül aljanetiül icona niün andeow, ich mapajmontangtang monajiüt tiül iconamonyar andeac Teat Cristo, mambüwquiaj matüniw ocueaj Teat Diosmambeol nej. Aton ichmatequejchiwwüx ombas nej aceite wüx minütTeat Jesucristo. 15 Condom ichmatüniw ocueaj Teat Dios, ndemachiweaw omeajtsüw. Quiaj aaga

Page 400: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

SANTIAGO 5:16 397 SANTIAGO 5:20niün andeow quiaj apmajneaj, TeatDios apmawitich nej, y sitiül ajiürnisoet Teat Dios apmawün meáwanasoet nej. 16 Nganüy sitiül aljanetiül icona arang ngo majneaj, ichmacheed masaj icon cuane nisoetajiür. Condom isajan Teat Diosmambeol nop alinop wüx aag ayaj;quiaj apmamong, apmajneaj iünandeow. Cos sitiül nop naleaingandüüb Teat Dios con omeaats yarang leaw andiüm Teat Dios, wüxapmatün ocueaj Teat Dios, quiajapmarangüch leaw nej atün. 17 Aagateat Elías tajlüy tanomb, aag ayajnop naxey atnej icootsa. Naleaingwüx nej tatün ocueaj Teat Dios ngomajoet, quiaj ngomajoet aroombneatpinawan. 18 Condom tatün alinombocueaj Teat Dios, tasaj müüchmajoet,quiaj tajoet. Condom tajlüy nüeterancos terangüy omeaats micorrüliwnejiw.

19 Xecojow xechijquiaw, sitiül al-jane tiül icona lango mandüüb aagapoch naleaing leaw tandeac Teat Dios,nganüy sitiül alinop icona apmam-beol nej mandilil alinomb mandüübTeat Dios, 20 quiaj aaga nerang ngomajneaj quiaj apmaw wüx asoet nej,langomandeow tiül nisoet. Aton aaganembeol nej alndom mayaag najneajcos lamawün wüx aaga nipilan quiaj,lango majiür nicuajind nisoet.

Page 401: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 PEDRO 1:1 398 1 PEDRO 1:13

Anoic nanderac arang wüxnawiig San Pedro

1ª Carta de SAN PEDROAtepeay

1 Xique nop apóstol ocueajTeat Jesucristo, nenütiüs Pedro.Nganüy sarang aaga acas poch camnatepeayiw meáwan nipilan israelleawa tajwanüw tiül micambajüwnejiw, leawa nganüy ajlüyiw tiülalinoic iüt, tiül Ponto, tiül Galacia,tiül Capadocia, tiül Asia, tiül Bitinia.2 Cos Teat Dios nde tanomb ajawicona apmendüjpiün nej; pareslamarriiüd icon meajchiün imeajtsanmerangan leawa Nangaj Espíritu asajicon. Lamajants icon miquiej TeatJesucristo para mejlüyiün nerexixay.Tamtámban nejneajíünan, ichmexeyay tiül icona mimonajneaj TeatDios.

Teamacüliiüts leaw ngome apndromombas

3 Najneajay ajlüy Teat Dios, MiteatMiteatiiüts Jesucristo, cos tajmiücomal omeaats majaw leaw amon-gochiiüts. Tüüch icoots wijquiamootsalinomb cos tapac tiül mondeow TeatJesucristo. Aag ayaj üüch mapacomeajtsaats xeyay macüliiüts aaganütwüx icoots apmapacaats alinomb.4 Quiaj apmüjndiiüts leawa Teat Dioslamapiüng apmüüch icoots ninguiüntiül cielo. Aaga leaw apmüjndiiütsquiaj, ngome apndrom ombas, apma-jiüraats meáwan nüt. Ngondom mat-sopoch nej nicuajind; aton ngondommantsoy mawaag. 5 Cos ijchan imea-jtsan meyariün andeac Teat Dios, nejteamajiür icon leaw apmatüch a nütnómbanmeriowan wüx isoetiün. Aagayaj aliüc miün apmajlüy wüx ümbwüx nüt.

6 Meáwan wüx aag ayaj iconanetammapac imeajtsan xeyay, maseyningüy wüx aaga iüt cam apmem-ongochiün xeyay naél. Naleaingaag ayaj acásan nüt apmajlüy.

7 Icona netam meiücan wüx meáwannaél leaw apmemongochiün wüxindüjpiün Mipoch Teat Dios, cosaag ayaj najntsop wüx ambeat, ngomatnej netsüjyay ombas oro. Maseymajmel wüx biümb maponcharanmajwan misoy nej maw áaganjayats oro. Atquiaj icona sitiülapmejüiquichan nguineay iiücanwüx meáwan imongochiün quiaj,najneajay apmapac omeaats TeatJesucristo majaw icon wüx nej aliücalinomb.

8 Cos Teat Jesucristo indiüman,masey ngome nejay tejawan, nganüytanaámb iyariün mipoch nej. Xeyayapac imeajtsan wüx nej, maseyngo mexoman poch leaw alndommapiüng wüx nguineay ajneaj ajlüy.9 Pues aaga mipoch Teat Jesucristoleawa temeyacan imeajtsan wüx, aagayaj apmawün icon wüx isoetiün.

10 Ajcüwa mondeac andeac TeatDios monlüy tanomb tandiümüwmajawüw nguineay ajlüy mimona-jneaj Teat Dios leaw apmeajndiün,ijndeánan. Tayambüw teamteámanmajüiquichaw nguineay ajlüy aagaawaran wüx asoeteran. 11 Tayambüwngün nipilan ngün nüt andeac wüxaaga Nangaj Espíritu ocueaj TeatCristo leaw almajlüy tiül nejiw.Cos tandeac wüx meáwan ngomajneaj leaw apmamongoch aagaCristo, condom tajuiquich nguineayapmajlüy xeyay najneajay. 12Condomtüjndiw majawüw aag ayaj ngomeapmajlüy tiül minütiw nejiw; aagayaj apmajlüy wüx icootsa. Cosmeáwan leawa tandeacüw, aagayaj lajlüy nganüy, lamenguiayiünwüx. Pues aaga Nangaj Espírituniün imiün tiül cielo tambeol nejiwmandeacüw aag ayaj. Meáwan aagalajlüy quiaj, ajcüwa ángeles monawtiül cielo xeyay tandiümüwmajawüwnguineay ajlüy.

Teat Dios tayamb icoots marangaatsnajneaj

13 Nganüy iyacan wüx imeajtsanleaw lamenguiayiün, merangan

Page 402: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 PEDRO 1:14 399 1 PEDRO 2:5palanüy leawa najneaj. Icüliünmeajndiün aaga monajneaj leawapmeajndiün wüx Teat Cristo aliücalinomb. 14 Nganüy irangan atnejarangüw nacualaran leaw arangüwasaj nejiw miteatiw nejiw. Ndemerangan ngo majneaj atnej teran-gan nomb wüx nganaw meyariünandeac Teat Cristo. 15 Cos aaga nepajicon mendüjpiün nej arang palanüynajneaj; at icona netam meranganáagan najneaj meáwan nüt wüxijlüyiün wüx aaga iüt cam. 16 TiülMipoch Teat Dios apiüng: “Netammerangan najneaj cos xique najneajsarang”, aw Teat Dios.

17 Sitiül icona ipiüngan Teat Diosmiteatiün, pues nej ajaw jane arangnajneaj jane ngwüy; nej apmajawwüx leawa arangaats anopnopoots.Netam mermbolan mendüyiün TeatDios meáwan nüt wüx almejüyiünwüx aaga iüt cam atnej napeay miünnipilan. 18 Cos Teat Dios lamawünicon tiül meáwan leaw ngo metammerangan, áag leawa tayacüw iconwüx mixejchiün. Nganüy ijawanaaga tawün icon wüx isoetiün ngomenangüyaran naag oro tengwüy plataleaw alndom ndrom ombas. 19 Perotejwanaranan naag xeyay nembeatmiquiej Teat Jesucristo wüx tandeowwüx cruz mangüy isoetiün. Cos nejtajlüy atnej nop quicheech sap na-jneajay, ngome ndron ombas. 20 NejTeat Cristo lajlüy netam mandeowndewüxnganawmajlüy aaga iüt cam,pero nej tiün mejuiquichay majarawwüx tatüch a nüt, cos xeyay andiümicon. 21 Nganüy icona lamexomanTeat Dios cos nej Teat Cristo tamon-goch meáwan aag ayaj. Nejay TeatDios tapacüüch alinomb Teat Cristotiül mondeow; tüüch nej majlüy na-jneajay. Nganüy icona lameyacanimeajtsan wüx Teat Dios.

22 Nganüy ijlüyiün atnej ler-jantsaranan nerexix nde wüx NangajEspíritu tambeol icon meyariün,mendüjpiün aaga naleaing poch.Nganüy netam mejlüyiün nóiquianatnej nop necual icon, meyacan

imeajtsan wüx mendiüman nopalinop. 23 Nganüy ijlüyiün atnejlawijquiaron alinomb; aag ayajngome atnej macual icon miteatiünmimüman, cos nejiw apmandeowüw.Nganüy aaga ijiüran quiaj ngomeapndrom ombas, cos aag ayaj MipochTeat Dios tanaámb apmajlüy meáwannüt. 24Mipoch Teat Dios apiüng:Meáwan nipilan ajlüyiw at nejiw

nateaic soex,nganüy meáwan nalombocharanüw

wüx, ajlüy atnej ajpoet soex.Cos aaga soex quiaj apmawaag, ajpoet

nej apmajtean;25 Pero Mipoch Teat Dios tanaámb

apmajlüy meáwan nüt, aw.Aaga poch cam tenguiayiün wüxtasajüw icon nguineay Teat Cristoalndom mawün isoetiün.

21 Nganüy netam mecueatiün

meáwan ngo majneaj irangan: mon-waiich, mondeacndeac iwüniünanwüx imeajtsan, moncüy majawalinop leaw nejiür, at meáwanmondeacndeac wüx ombasaran.2 Irangan atnej arangüw namixnine les wijquiat cos ayambyambüwmachech. Atquiaj icona netammeyamban metangan wüx aagaNangaj Mipoch Teat Dios leawatemendüjpiün, cos aag ayaj apmewünisoetiün. 3 Atquiaj apmerangan sitiülnaleaing ijawan Teat Dios najneajarang.

Teat Cristo atnej noic piedra xeyaynetam

4 Itüchiün niüng ajlüy Teat Cristo,ijchan imeajtsan, cos nej ajlüy atnejnoic piedra almapac. Masey nipi-lan aloxiw ninguiün, apiüngüw ngometam. Nganüy Teat Dios landojlamarriiüd majlüy nembeat xeyay.5 Nganüy icona ijlüyiün atnej xeyaypiedras almapac. Teat Cristo ap-mawitich wüx icona atnej noic tem-plo ocueaj Teat Dios; at apmejlüy-iün noic ajlüy miteaats nangaj ocueajTeat Dios, meajchiün imeajtsan atnejmeyacan noic nichech müüch mapac

Page 403: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 PEDRO 2:6 400 1 PEDRO 2:19omeaats Teat Dios. 6 Lamapiüng tiülMipoch Teat Dios:Xique sanayac tiül Jerusalén noic

piedra xowüy latam, nar-riüjtüch, nembeat xeyay,apmamb tiül oxing iüm.

Jane apmayar, mandüüb aquiaachnej, ngome apmaxing, mamixomeaats, aw.

7 Jane tiül icona lameyariün aquiaachTeat Cristo, lamepiüngan nej xeyaynembeat. Nganüy jane ngo mayaraquiaach nej, atcüy apiüng wüx nejiwtiül Mipoch Teat Dios:Aaga piedra leaw monrang iüm

ngome tandiümüw;nganüy lamarang aaga netamüy

piedra tiül oxing iüm, aw.8 Aton tandeac wüx Teat Cristo wüxapiüng:Aaga piedra nelimb oleajaran, aton

üüch majmiücaran wüx, aw.Atquiaj apiüng cos altiül ajtoechiw

wüx leawa taquiaach Teat Cristo,ngo mandiümüw marangüw leawatapiüng, landoj lajwanüw marangüwaaga ngo majneaj quiaj.

9 Nganüy icona ijlüyiün noicajlüy nipilan leaw lerriüjtücharananmejlüyiün noic ajlüy miteaatstiül noic nangaj cambaj ocueajTeat Dios. Netam mejüiquichanmesajan meáwan nipilan nguineayTeat Dios tapaj icon meriowantiül pojniün, mendüyiün tiül aaganajneajay ran. 10 Icona tanombngome tejlüyiün minipilan TeatDios; nganüy lejlüyiün minipilan nej.Tanomb ngome tetüchiün meyariünmimonajneaj Teat Dios; nganüymbich lametüchiün, lamejiüran.

Netam merangan atnej andiüm TeatDios

11Xecojow xechijquiaw, inguiayiünleawa sanasaj icon. Icona netammeyajcan ijlüyiün at icon napeaymiün nipilan tiül aaga iüt cam.Iiücan wüx, nde merangan ngomajneaj leaw indiüman. Cos meáwanaag ayaj tenguial atsoj wüx müüchndrom imeajtsan indüjpiün Teat

Dios. 12 Tanaámb irangan najneajpara majawüw meáwan nipilan leawnganaw mayariw andeac Teat Dios.Masey nejiw nganüy andeacndeacüwngo majneaj wüx imbasan, ayacüwicon monrang xeyay ngo majneaj.Wüx apmatüch a nüt Teat Diosapmajaw wüx asoeteran, nejiwapmajawüw icona terangan najneaj.Quiaj apmapiüngüwTeat Dios najneajarang.

13 Cos temendüjpiün Teat Cristo,pares netam meyariün andeacüwmeáwan monajiüt leaw ajmeliwmarangüw natang wüx aaga iütcam, masey aaga minatangüynenajiüt nasoic rey aton. 14 Atiyariün andeacüw ajcüwa chingüymonajiüt cos najmeliw majawüwwüx nipilan monrang ngo majneaj,müjchiwmangüyiw aaga ngomajneajarangüw; pero apmandeacüw najneajwüx ombasüw monrang najneaj.15 Aag agüy andiüm Teat Dios:merangan najneaj, cos atquiajalndom mepalan ombeayiw ajcüwanipilan leaw ngo majawüw nicuajind,leaw andeacndeacüw ngo majneajwüx imbasan.

16 Icona nganüy leriowan wüxisoetiün para merangan leaw apiüngTeat Dios. Naleaing ngondommepiüngan por aaga leriowanwüx quiaj alndom merangan leawindiüman. Ngwüy, cos icona ijlüyiünmimonrang minajiüt Teat Dios.17 Itüniün monapacüy teombasüwmeáwan nipilan. Meáwan minipilanTeat Cristo netam mendiüman. Aagmiün Teat Dios netam merbolanmendüyiün. At itüniün monapacüyteombas aaga minatang monajiüt.

Leaw tamongoch Teat Cristo18 Nganüy sanasaj icon monrang

minajiüt alinop nipilan: iyariünirangan leaw andiüm neneay najiüt,ngome áagan ajcüwa xeyay ajneajomeajtsüw majawüw icon, at ajcüwleawa xowüy apatüw. 19 Sitiülicona apmeiücan wüx naél wüxirangan minajiüt alinop, maseyimongochiün ngo majneaj leaw ngo

Page 404: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 PEDRO 2:20 401 1 PEDRO 3:9metam memongochiün, nde mamiximeajtsan, cos Teat Dios najneajmajaw merangan atquiaj, meiücanwüx cuajantanej. 20Sitiül icona teran-gan alngün ngo majneaj, condomapmeajndiün memongochiün naél,ndoj iiücan wüx leaw imongochiün,¿nguineay ajüic irangan najneaja?Pero jondot imongochiün leaw ngometam memongochiün wüx irangannajneaj, at iiücan wüx, aag ayajnajneaj majaw Teat Dios. 21 Wüxaag ayaj teyambücharanan cos TeatCristo aton tamongoch meáwanngo majneaj ingow amongochiiütsicootsa. Nej taíünd wüx meáwan aagayaj paramajüiquich nguineay netammendüjpiün wüx merangan atnejtarang. 22 Cos Teat Cristo nómbanngome tarang nisoet, nómban ngomawaiich aljane; 23 y wüx tasajsajüwnej, ngo mangoch nej ombeayiw; atwüx tüjchiw mamongoch xeyay ngomajneaj, xeyay necoy, nej nómbanngo mapiüng apmapalüch ombas.Leawa tarang, meáwan tayac teowixTeat Dios, cos nej ajaw wüx janearang najneaj jane ngwüy. 24 TeatCristo nejáyan quiaj tayar asoetiiütswüx tamb wüx cruz, cos icootsatandeowaats nóiquian maquiüjpaats;nganüy lango metam marangaatsnisoet, alndom marangaats najneaj.Cos nej tamongoch xeyay necoy paramawün icootswüx asoetiiüts. 25 Iconanomb tejlüyiün atnej tigüy ndron sap;nganüy lerndililean niüng ajlüy TeatCristo aaga najneaj nejiür sap; nejtanaámb teamajiür icon cos ijlüyiünteowix nej.

3Nguineay netam majlüyiw leaw lan-

doj angoch owixaw1 Átan icona müm montaj, netam

mejlüyiün nóiquian mequiüjpanminojon, mendiüman meranganleaw nejiw andiümüw. Cos atquiajleaw nganaw mandiümüw MipochTeat Dios alndom mandiümüwmandüjpiw masey ngo mesajan wüx,cos nejiw apmajawüw nguineay

irangan najneaj. 2 Cos apmajawüwnguineay ijlüyiün ocueajíwan nejiw,at majawüw nguineay irangan leawTeat Dios andiüm. 3 Ngo metammejüiquichan ámban wüx imbasanwüx isojquiün noic najneajaynapixeran, wüx itajcan majneajipeatiün imalan, at wüx meyacannajneajay iquial owixan, tengwüyarend olajcan. 4 Ngwüy netammejüiquichan nguineay larangüy tiülimeajtsan leawa ngondom ndromombas; aag ayaj apmajüiquich iconnguineay ajneaj imeajtsan, cosaag ayaj nembeat xeyay teombasTeat Dios. 5 Atquiaj nde tanombtejüiquichayej ajcüwa müm montajleaw tüjchiw omeajtsüw Teat Dios;at tajlüyiw nóiquian marangüw leawandiümüw minojow nejiw. 6 Atquiajtarang nop müm najtaj nenüt Sara,nej tarang leaw tandiüm minoj nejteat Abraham, at tandeac wüx nej,“xeteat naxey”, aj. Cos naw wüxnej tejlüyiün icona atnej micual nej.Nganüy sitiül atquiaj apmeranganáagan najneaj, quiaj lango metammermbolan wüx nicuajind.

7 Icona teat nanojaranüw, netammecüliün nóiquian mequiüjpanmintajan najneájan. Ijchanmayajcüwnaleaing indiüman nejiw, cos maseynop najtaj ngo matüch apac nopnaxey, nejiw ajlüyiw tiül nóiquianmequiüjpan leaw Teat Dios tüüchǘüchan mapacaran wüx. Nganüysitiül apmerangan atquiaj, Teat Diosapmanguiay wüx apmetüniün ocueajalcuane.

Najneajay omal omeaats8Ndójwüx, sapiüng netam mejlüy-

iün noic nej imeajtsan, mendiü-man nop alinop atnej nacojarannachiigueran, mejüiquichan ajneajimeajtsan. Nde meyajcan nopxeyay netam, alinop ngwüy. 9 Ndemendiümanmepalüchiün ombas janearang ngo majneaj wüx imbasan; ndemengochiün ombeay leaw itsojówanicon. Leaw netam merangan,mendeacan najneaj, metüniün

Page 405: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 PEDRO 3:10 402 1 PEDRO 4:3monapacüy teombasüw nejiw; cosTeat Dios tarriiüd icon meranganatquiaj, at icona aton teyariünmimonapacüy Teat Dios. 10 Cos atcüyapiürang:Jane andiüm majlüy najneájan wüx

acül ningüy wüx aaga iüt cam,mapac omeaats meáwan nüt,

netam majaw wüx andeac,at ngondom mawaiich.11 Iwün ileaj tiül ngo majneaj, irang

aaga najneaj leaw netam,iyamb monapacüy, áag indüüb.12 Cos Teat Dios tenguial ajaw ajcüwa

monrang najneaj,aton anguiay cuane atüniw;pero nej ajüiquich ajcüy majaw mon-

rang ngo majneaj.13 ¿Jane alndom marang ngo ma-

jneaj wüx imbasan sitiül icona áagannajneaj indüjpiün? 14 Sitiül aleaicimongochiün wüx irangan najneaj,masey, cos Teat Dios apmambeolicon memongochiün najneájan. Ndemermbolan mendüyiün nejiw leawarangüw ngo majneaj wüx imbasan;nde paxiüm icueajiün, iiücan wüx,nde mejcüyiün. 15 Iyacan imeajtsannómban wüx Teat Cristo. Meáwannüt netam mejiüran tiül imeajtsancuane alndom mepiüngan, nguineayalndom mesajan jangantanej leawapmatün manguiay icon. Peronaleaing netam mesajan teamteá-man, ijüiquichan xeyay ajneajimeajtsan wǘxan ilean ningüy wüxiüt. 16 At ijüiquichan nguineay ajneajimeajtsan para alndom majawüwmeáwan leaw mondeacndeac wüximbasan ngo majneaj. Ndoj apmaxin-guiaw wüx meáwan leaw andeacüwquiaj, wüx apmajawüw icona najneajirangan cos indüjpiün Teat Cristo.17 Najneaj sitiül apmemongochiünnaél wüx irangan najneaj sitiül TeatDios atquiaj andiüm memongochiün,ngome wüx irangan ngo majneaj.

18 Cos Teat Cristo nomb tandeowmawün asoeteran; masey nej ngomajiür nicuajind nisoet, naleaingtandeow ingow andeowüw monrangngo majneaj, para mambaats niüng

ajlüy Teat Dios. Alndom mandeowcos nipilan nej, condom tapacalinomb, apacüüch nej NangajEspíritu ocueaj Teat Dios. 19 Wüxnej tandeow, miespíritu nej tambtiül mondeow mandeac masaj ajcüwespíritu monlüy atnej ajlüyiw tiülmanchiüc, 20 ajcüwa leawa tanombngo mayariw leaw tasoiquiw. Aagayaj wüx minüt teat Noé, cos TeatDios tacül nejiw mayambüw nejwǘxan tenguialeámban arangüchaaga nadam müx, nasoic arca. Wüxaaga nüt quiaj acásan nipilan tayariwnej andeac; áagan ojpeacüw nipilantawüw wüx, ngo mandeowüw tiülnajal yowwüxndiliteaymeáwana iüt.21Atnej tawüwwüx, ngomandeowüwtiül yow, ata nganüy apiüng wüxnguineay alndom mawaats wüxasoetiiüts wüx apmayariiüts yow.Aaga ayarich yow quiaj ngondommajants meáwan ngo majneajarangüch. Leawa ajüiquich aagayaj majiüraran tiül omalaran attiül omeaatsaran naleaing andiürammarangüch leaw Teat Dios andiüm,cos Teat Jesucristo landoj lapac tiülmondeow. 22 Teat Cristo wüx tapacalinomb, tandilil andüy tiül cielo.Nganüy ajlüy amb wüx miác TeatDios. Nej ajlüy wüx meáwan ángeles,at ajlüy wüx meáwan monajiüt.

4Marangaats minajiüt Teat Dios

leawa nej üüch icoots1 Cos Teat Cristo tamongoch

xeyay ngo majneaj, xeyay necoyingow amongochiiüts; ata iconaaton netam mejlüyíünan maseymemongochiün necoy. Nganüy janelamamongoch necoy cos andüüb TeatCristo, ajüiquich lamacueat nisoet.2 Quiaj nej langondom mandiümmarang andíüman nej, aton ngomeapmarang leaw arangüw meáwannipilan wüx aaga iüt cam. Nejapmarang áagan leaw andiüm TeatDios. 3 Cos xeyay nüt teranganatnej arangüw ajcüwa nipilan ngo

Page 406: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 PEDRO 4:4 403 1 PEDRO 4:19

mandüjpiw Teat Dios. Terangan leawtendiüman; terangan meáwan ngomajneaj leawa texoman meranganwüx aaga iüt cam: tengüniün,terangan xeyay nangos nüt niüngtembichan meáwan leawa tejiüran,at terangan xeyay ngo majneaj wüxtendüjpiün ajcüwa narangüch dios.4 Nganüy leawa nipilan tealeámbanmarangüw aag ayaj, xeyay amb wüxomeajtsüw neol lango mequiüjpanmerangan meáwan ngo majneajatnej terangan nomb. Wüx aagayaj tenguial mandeacndeacüw ngomajneaj wüx imbasan. 5 Alinoicnüt wüx apmajlüjyiw teombas TeatDios apmapiüngüw meáwan leawatarangüw; cos nej apmajaw wüxcuane arangüw leaw almapac y leawalandeow. 6 Cos nejiw wüx aliünmapacüw tasoiquiwwüxMipoch TeatDios, nguineay alndom mawüw wüxasoetiw mapacüw wüx miespírituTeat Dios. Masey wüx aaga iütcam ajaraw cuane tarangüw, atnejmeáwan nipilan.

7 Nganüy cos laliüc mümb minütmeáwan leaw almajlüy ningüy wüxaaga iüt cam; icona netam meranganmeáwan najneaj, tanaámb itüniünocueaj Teat Dios, nde paxiüm icuea-jiün. 8 Leawa más netam mejiürantiül icona, aag ayaj merjiürayon lastaxeyay, cos sitiül xeyay indiüman nopalinop alndom mewüniün wüx imea-jtsan meáwan nisoet. 9 Ijchan maxo-jtüw iniüngan nop alinop, ngometammendeacndeacan wüx. 10 Leawalameajndiün inopnopon merangan,lamüüch icon Teat Dios, nganüy ne-tam merangan aag ayaj para mem-beolan nop alinop, cos ijlüyiün noicajlüy monjiür aaga monajneaj leawaTeat Dios lamüüch. 11 Sitiül al-jane andeac, netam mandeac atnejasaj nej Teat Dios. Sitiül aljaneajiür najiüt mambeol wüx cuajan-tanej, ich marang atnej Teat Diosüüch nej marang. Cos meáwannarangüch quiaj, tenguial ajüiquicha-ran nguineay ajneaj Teat Dios wüxminüt Teat Jesucristo, cos nej ajlüy

wüx meáwan leaw almajlüy; alndommarang cuajantanej nganüy, oxep,nawiür, at meáwan nüt. Amén.

Leawameáwanmondüüb Teat Cristonetam mamongochiiüts

12 Xecojow xechijquiaw, ndembayameron wüx apmemongochiüncuajantanej leaw aliüc miün, cosapmeyajcan atnej memongon tiülbiümb. Nde mepiüngan aag naélquiaj ngondom majlüy wüx icona.13 Leaw netam merangan, ich mapacimeajtsan xeyay, cos atquiaj apme-jüiquichan atnej almequiüjpan TeatCristo tiül leaw tamongoch. Atquiajalndom mapac imeajtsan xeyay wüxnej aliüc alinomb mejüiquichaynajneajay ajlüy. 14 Sitiül andeacüwngo majneaj wüx imbasan áagindüjpiün Teat Cristo, najneajayijlüyiün, cos ajlüy tiül icona NangajEspíritu ocueaj Teat Dios. Naleaing,masey nejiw itsojówan minüt TeatCristo, nganüy icona indeacannajneaj wüx nej. 15Malüy nejinguindtiül icona ngomemongochiünmatnejamongoch nop nembiy nipilan,matnej nop neneed, matnej nopnerang alinoic ngo majneaj, tengwüywüx nop apmajmel tiül ocueaj alinopniüng ngo metam majmel. 16 Perositiül aljane aleaic mamongoch cosandüüb Teat Cristo, aag ayaj ngometam maxing wüx; leaw netammarang, ichmapiüng najneajay arangTeat Dios cos almaquiiüb nej.

17 Nganüy lamatüch a nütmamelich Teat Dios majaw wüxasoeteran naw wüx minipilan nej.Naleaing sitiül apmamelich naw wüxicootsa, ¿nguineaye apmajlüyiweajcüwa leawnganawmayariwMipochTeat Diosa? 18 Cos sitiül nop nerangnajneaj, pero xeyay aél maw wüxasoet nej, ¿nguineay apmajlüyeleaw ngo mayamb Teat Diosa, leawtanaámb arang nisoete? 19 Nganüysitiül imongochiün xeyay naél wüxirangan leaw andiüm Teat Dios, ndepaxiüm icueajiün; iyacan imeajtsanteowix Teat Dios, tanaámb irangan

Page 407: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 PEDRO 5:1 404 1 PEDRO 5:14áagan najneaj cos nej nerangmeáwanleaw almajlüy.

5Netam mejlüyiün nóiquian

1Sapaj ocueajiwmeáwanmontang-tang monajiüt leaw ajlüy tiül icona.Xique nop xic natang ombas sat ne-jiw. Xique tajawas meáwan nguineaytamongoch ngo majneaj Teat Cristo.Sanajlüy quiaj aton wüx nej apme-jüiquichay nguineay ajneajay ajlüyalinoic nüt. 2 Ijlüyiün wüx, ijawanminipilan Teat Dios leaw almequiüj-pan. Aag ayaj ngo metam meran-gan cos aljane teamasaj icon meran-gan; ngwüy, irangan cos indiüman.At nde mepiüngan aleaic apmexo-man wüx; ngwüy, irangan najen ndeapac imeajtsan. 3 Ngondom mepiün-gan ineayiün meáwan leaw ijlüy-iün wüx. Leaw netam merangan,mejüiquichan nguineay irangan áa-gan leaw netam, majawüw meáwanminipilan Teat Cristo. 4 Cos wüx al-iüc alinomb aaga natang najlüy wüxicona, aag ayaj Teat Cristo, quiaj ap-meajndiün najneajay corona leawangondom ndrom ombas.

5 Sasaj icon monguich, iranganleawa apiüngüwmontangtang mona-jiüt tiül icona. At tíülan icona iyariünleaw apiüng nop alinop; ijüiquichanajneaj imeajtsan, cos apiürang:Teat Dios ajcüymajawmonrang adam

omeaats.Nej üüch mimonajneaj nej leaw na-

jneaj omeaats.6Netam meyajcan nicuajind icon, cosijlüyiün tiül nangaj owix Teat Dios;naleaing alinoic nüt nej apmantsopi-ich icon mapiüng najneaj terangan.7 Iyacan tiül owix nej meáwan leawalwüx imeajtsan cos tenguial majiüricon.

8 Netam mejawan cuane temeran-gan, at tanaámb mepacan wüxMipoch Teat Dios, cos aaga nimeechajcüy majaw icon, atnej nop napatleon tenguial mayeyey icon tiütmayamb jane masap matsamb.9 Netam mendandand wüx aaga leaw

iyacan imeajtsan wüx mendüjpiün.At netammejawan atanquiaj tenguialmamongochiw micojon michijquianminipilan Teat Cristo tiül meáwanaaga iüt cam. 10 Masey lamem-ongochiün xeyay naél, aag ayajacásan nüt. Nganüy nej Teat Diosapmüüch icon mejlüyiün palan, atmandand wüx imeajtsan Mipoch nej,mejüiquichay tiül icona. Cos TeatDios üüch meáwan leaw netam paramejlüyiün atnej andiüm, cos tayambicoots wüx minüt Teat Jesucristomajlüyiiüts niüng ajlüy nej meáwannüt. 11 Néjan quiaj najneajay ajlüy.Aton nej ajlüy wüx meáwan leawalmajlüy nganüy, oxep, nawiür, atmeáwan nüt. Amén.

Andondoch atepeay12 Süüch teat Silvano majoy mamb

aaga acás poch cam müüch icon, cossajaw nej nop najneaj minipilan TeatCristo. Tarangas nüüch leaam imea-jtsan nasaj icon aaga naleaing ocueajTeat Dios, üüch ǘüchan leaw nganüytenguial mendüjpiün.

13 Ajcüwa minipilan Teat Cristonajlüyiw tiül Babilonia, ajcüwa lar-riüjtücharanüw majlüyiw nóiquianatnej icona, atepeayiw icon. Atxecual teat Marcos atepeay icon.14 Itepeayiün ninguiaj nop alinop ndeapac imeajtsan, at itüniün mona-pacüy.

Tamtámban ijlüyiün, at mejnea-jíünan meáwan icona minipilan TeatCristo. Amén.

Page 408: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 PEDRO 1:1 405 2 PEDRO 1:17

Amb iwic nanderac yarangwüx nawiig San Pedro

2ª Carta de SAN PEDROAtepeay

1 Xique Simón Pedro nop apóstolocueaj Teat Jesucristo, nop nerangminajiüt nej. Nganüy sarang aagaacas poch cam nüüch icon leawalamendüjpiün Miteatiiüts Diosatnej sarangan. Miteatiiüts Diostarang xeyay najneaj wüx icoots,cos Teat Cristo tawün asoetiiüts.2 Tambtámban ijlüyiün. Tanaámbmambeol icon Teat Dios, müüch iconmejiüran monajneaj, cos lamejawannguineay andiüm Teat Dios yMiteatiiüts Jesús.

Nguineay netam marangüw minipi-lan Teat Cristo

3 Pues Teat Dios lamüüch icootsmeáwan leaw netam para alndommapacaats marangaats leaw andiümnej, cos tüüch icoots mayariiütsandeac Teat Cristo, majlüyiiütsnajneaj nóiquian maquiüjpaats. 4 Attüüch icoots majawaats nguineayalndom marang meáwan najneajayleaw lamapiüng apmarang. Poraag ayaj nganüy alndom merangannajneaj, atnej arang Teat Dios,mecueatiün irangan ngo majneajleaw arangüw meáwan nipilan leawngo mayariw andeac Teat Cristo, cosnejiw arangüw leaw nejíwan quiajandiümüw marangüw. 5 Nganüycos lameyariün andeac Teat Cristo,pares netammepacan wüxmerangannajneaj. Pero ngome áagan ayaj, cosnetam mexoman imeajtsan mejawanleawa Teat Dios andiüm merangan.6Wüx ijawan cuane andiümTeat Dios,quiaj alndom mersapayon wüx, ngometam merangan leaw indiüman.Netam meiücan wüx cuajantanejalmajlüy, at aton merangan casa TeatDios tanaámb. 7 Netam merjiürayonlasta atnej ijiüran lasta micojonmichijquian, mendiüman nop alinop.

8 Pues wüx irangan meáwanaag ayaj con imeajtsan, quiaj ajüicnaleaing irangan najneaj, ngomeirangánan iyariün andeac Teat Cristo.9 Sitiül aljane lamanguiay meáwanaag ayaj, ndoj ngo marang, aagayaj landroj omeaats nguineay TeatDios tawün nej tiül meáwan nisoetleawa tarang nomb; ajlüy atnej nopnesomom oniiüg. 10 Nganüy xecojowxechijquiaw, netam mepacan wüxmerangan leawa Teat Dios tarriiüdicon merangan, cos nej tarriiüd iconmerangan áagan najneaj. Sitiülapmeyacan imeajtsan wüx meranganatquiaj, langome apmejmiücan tiülnisoet. 11 Atquiaj apmeajndiünmejmeliün najneajay tiül aaga nangajcambaj niüng ajlüy MiteatiiütsJesucristo, aaga newün icoots wüxasoetiiüts. Quiaj apmecüliünmeáwannüt, ngo majiür ümb.

12 Wüx aag ayaj, xique ngonacueat nüüch leaam imeajtsan,masey lamejawan, lerndandandwüx aaga naleaing indüjpiün quiaj.13 Nganüy sapiüng najneaj napajicueajiün wǘxan saliün napac,nüüch leaam imeajtsan nguineaynetam merangan; 14 cos MiteatiiütsJesucristo tüüch xic najaw laliücmatüch a nüt nacueat a iüt cam,nandeow. 15 Pares sandiüm nacueatnüüch icon leaw alndom, cos atquiajmasey lango najlüy ningüy, iconaapleaam imeajtsan tanaámb leawateanasaj icon quiaj.

Tajüic nguineay ajneaj ajlüy TeatCristo

16 Meáwan leawa lanasajan iconwüx Miteatiiüts Jesucristo, nguineaynej aliüc alinomb xeyay najneajay,pues aag ayaj ngome sapiüngánan,ngome nandeacánan; aag ayaj palüynaleaing. 17 Cos xicona tajawasantanguiayasan wüx Teat Dios tendeacimiün tiül raan oic, xeyay tarangüchcasa Teat Jesús wüx tüüch militlitombas nej. Condom tasaj: “Ique xe-cual, naleaing xecual ic, xeyay sajiüric lasta, apac ximeaats najaw ic”, aj

Page 409: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 PEDRO 1:18 406 2 PEDRO 2:11nej. 18 Xicona tanguiayasan aagananderac tiün imiün tiül cielo wüxsalnaquiüjpan Teat Jesús, saliünanquiaj nóiquian wüx tiüc. Quiaj tan-guiayasan andeac Teat Dios masajTeat Jesús.

19 Nganüy ajawaats naleaingaaga poch tandeacüw nomb ajcüwamondeac andeac Teat Dios. Paresnetam mayariiüts, cos aaga pochquiaj ajlüy atnej nots najquiolteatitit tiül pojniün pal ongwiiüts,pero wüx lachiüjmbaw lajntsopaaga nadamüy ocas marraj tiülomeaatsaran. 20 Netam mexomanimeajtsan wüx aag agüy: nejinguindngo ndom maquiaach wüx MipochTeat Dios, awǘnan tiül omal nej;naleaing netam mayaag ambeol nejNangaj Espíritu ocueaj Teat Dios.21 Ajcüwa mondeac andeac Teat Dios,ngo marangüw wüx nawiig leawanejíwan quiaj taxomüw omeajtsüwwüx. Ngwüy, nejiw tarangüw wüxnawiig leawa Nangaj Espíritu tüüchnejiw marangüw.

2Altiül aquiajchiw leaw ngo maleaing(Judas 3-13)

1 Nomb tajlüy tiül nipilan israelacas leawa ngo maleaing mondeacandeac Teat Dios nejiw. Atanejnganüy apmajlüy tiül icona leawangome naleaing monquiaach MipochTeat Dios. Apmamelichaw ámbantiüt, apmandiümüw maquiajchiwicon leawa ngomeaag, cos andiümüwmecueatiün mendüjpiün aaganaleaing. Ngo majüic naleaingandüjpiw Teat Jesús leawa tandeowmangüy asoetiw nejiw. Pues ajcüwamonquiaach quiaj, najen apndromombasüw. 2 Pero xeyay nipilanapmandüjpiw nejiw, apmarangüwxeyay ngo majneaj atnej arangüwnejiw. Wüx aaga arangüw quiaj,apmanderac wüx Mipoch Teat Diosngo maleaing. 3 Cos andiümdiümüwtomiün apmexomxomayej wüximbasan, apmaquiajchiw icon leawngo maleaing; nganüy ajcüwa

nipilan quiaj ngome nequiy apndromombasüw, landoj lajwanüw mambüwtiül aaga xeyay ngo majneaj.

4 Teat Dios ngome tawün wüxomeaats aaga nisoet tarangüw tegüyángeles; áag tajlosüw tiül niüngamongocharan xeyay ngo majneajtiül noic pojniün, maoeleranüwmajlüyiw quiaj leaw apmatüch a nütTeat Dios apmajaw wüx asoeteran.5Naleaing Teat Dios ngo mawün wüxomeaats leaw ngo majneaj tarangüwnipilan tanomb. Áagan teat Noétawün wüx cos tarang at taquiaachwüx leaw andiüm Teat Dios. AtonTeat Dios tawün wüx alayaíw nipilanacualaats Noé. Condom tüüchmajal a yow ndilimeay iüt, quiajtandeowüw meáwan nipilan. 6 AtTeat Dios aton nómban tandroochombas ajcüwa nadamdam cambajSodoma maquiiüb Gomorra wüxtandajpüw, tacülüw ngweátan, cosxeyay ngo majneaj tarangüw moncülquiaj. Pues atquiaj tarang Teat Diospara majüiquich majawüw ajcüwanipilan monrang ngo majneaj leawaliüc miün apmajlüy. 7 Pero teatLot taw wüx cos nej nop neyambTeat Dios; lapaxiow majaw arangüwxeyay nisoet ajcüwa nipilan quiaj.8 Cos aaga naxey nerang najneajquiaj, nütnǘtan xeyay tamix omeaatsmajaw, manguiay leawa ngo majneajarangüw aaga nipilan quiaj. 9Nganüyaton Teat Dios alndom mambeol,mawün tiül ngo majneaj ajcüwamonrang leawa nej andiüm. Nganüyajcüwa monrang ngo majneaj landojlajwanüw mangüyiw leaw arangüwwüx apmatüch a nüt majaraw wüxasoeteran. 10 Teat Dios apmüüchmamongochiw xeyay ngo majneajajcüwa nipilan monrang aaga ngomajneaj leaw andiümüw, leaw ngomarangüw nej casa. Cos nejiwarangüw adam omeajtsüw, ngomimboloj mandeacüw ngo majneajwüx ombas Teat Dios, tengwüywüx ombas monajiüt monlüy tiülnangaj cielo. 11Masey ajcüw ángeles

Page 410: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 PEDRO 2:12 407 2 PEDRO 3:3ocueaj Teat Dios leaw najntsop wüxatam ajlüyiw, y alndom marangüwcuajantanej, nejiw ngo mayacüwasoet ajcüwamonwaiich quiaj. 12Peroajcüwa nipilan monwaiich quiaj, an-deacüw ngomajneaj wüx cuajantanejleaw ngo majawüw; ngo majiürüwfis. At nejiw nimal, cos nimalajaw áagan leaw teamamongochningüy wüx iüt; wijquiajow parandeajmoj mandeowüw. Atquiajajlüyiw ajcüwa monwaiich quiaj,cos áagan ayaj apiüngüw wüx, leawaxomüw majawüw ningüy wüxiüt. Itsojow leawa ngo maxomüwmajawüw. Por aaga ngo majneajarangüw quiaj, wüx apmandeowüwapmambüw tiül aaga xeyay ngomajneaj. 13 Quiaj apmamongochiwxeyay ngo majneaj, apmangüyiwaaga ngo majneaj arangüw, cos nejiwarangüw rawrráwan tiüt leaw alndommüüch mapac nej omeajtsüw. Pareswüx itean mequiüjpan, aag ayaj noicmonxing icueajiün, cos nejiw ngoyaymacueatiw arangüw ngo majneaj.Xeyay apac omeajtsüw wüx aaga ngomajneaj arangüw quiaj.

14 Nejiw ngo maiündüw majawüwnop najtaj, andiümüw manajtajüw;tanaámb arangüw nisoet. Ayambüwnguineay maloxiw tiüt jane nganawmandand wüx Mipoch Teat Dios.Nejiw áag ajlüyiw wüx mawaijchaw,ndoj apmambüw tiül castigo.15 Nejiw ngo mandiümüw marangüwleaw apiüng Teat Dios, lambójanmarangüw alinoic, cos arangüw atnejtarang nop naxey tajlüy tanomb,micual Beor nenüt Balaam. Aaganaxey quiaj tandiümdiüm marangngo majneaj maxom tomiün wüx.16 Pares Teat Dios tapaj nej ocueaj,tüüch mendeac mibür nej masaj nejngo majneaj arang. Atquiaj tarangTeat Dios wüx ombas a naxey quiaj,ngana marang aaga ngo majneajteamandiüm marang quiaj.

17 Ajcüwa nipilan quiaj ajlüyiw atnejiw noic lol ngo majlüy tiül yow.At ajlüyiw at nejiw oic ajüyich nejnepepep. Nejiw landoj lajwanüw

mamongochiw xeyay ngo majneajtiül xeyay pojniün niüng nómbanngome apmaxomüw majawüw ran.18 Nejiw aquiajchiw ombeay nipilan,pero aaga aquiajchiw quiaj ngomembeat nicuajind, cos asajüwjayats monyar andeac Teat Diosmandilileaw marangüw ngo majneajatnej arangüw nejiw. 19 At asajüwalndom marangüw leaw andiümüw,ngo majiür nicuajind. Nganüyajcüwa monwaiich quiaj, maseyapiüngüw andüjpiw Teat Dios, aagayaj ngo maleaing cos arangüw atnejandiümüw; arangüw leaw ataagnejiw mandar nisoet. 20 Sitiül aljanelamayar andeac Teat Cristo, aaganewün icoots wüx, at lamacueatmarang ngo majneaj ningüy wüxiüt cam, ndoj apmandilil marangalinomb aaga nisoet, ndójwüxapmajlüy más xeyay ngo majneaj.21 Pues sitiül nop tajaw, tayaagMipoch Teat Dios aag ayaj naleaing,y tandüüb acas nüt marang atnejapiüng, condom tandilil marang ngomajneaj, quiaj apmajiür xeyay nisoet,cos tajaw aag ayaj naleaing, perongo mandiüm marang atnej apiüng.22 Nejiw ajlüyiw atnej apiüng noicnanderac: “Pet andililmüet ajtiür nej,at sow andilil maxeeb ndeor alinombmasey taxejmbeacharan”.

3Wüx apmandilil Teat Cristo

1 Xecojow xechijquiaw, aag agüyamb ijquiaw nanderac narangwüx nawiig nasaj icon. Tiül aagaijquiaw nawiig sasaj icon leaamimeajtsan wüx leaw naleaing. 2 Atsandiüm nüüch leaam imeajtsanleawa tandeacüw tanomb ajcüwmondeac andeac Teat Dios, at nüüchleaam imeajtsan nguineay tapiüngüwapóstoles wüxMiteatiiüts Teat Cristo,aaga newün icoots wüx asoetiiüts.

3 Netam mejawan, wüx laliücmatüch a nüt mandilil Teat Cristo,xeyay nipilan apmitsojow leawapiüng Teat Dios, apmarangüw ngo

Page 411: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 PEDRO 3:4 408 2 PEDRO 3:18majneaj leaw andiümüw marangüw.4 Cos nejiw apmapiüngüw: “¿Wül,ngow apmandilil a Cristo, aagaapiüngüw aliüc alinomba? Coslamajiür xeyay nüt wüx aliünmapac xeteatiün tapiüngüw aliüc.Nganüy tanaámb níüngan ajlüymeáwan cuajantanej, atnej wüxtarangüch a iüt cam”, apmawüw.5 Pero aaga apmapiüngüw quiaj ngomaleaing, awaijchaw, cos nejiw ngomandiümüwmajawüw nguineay TeatDios tarang a iüt cam tanomb. CosTeat Dios wüx tapiüng marang nüt,caaw, ocas, iüt; pues quiaj tajlüyiüt imiün tiüt tiül yow, cos atquiajtapiüng Teat Dios majlüy. 6 Condomajcananǘyan a yow, Teat Dios tüüchndilimeay iüt, ndrom ombas nipilan.7 Nganüy aaga nüt, caaw, ocas, iüt,leaw almajlüy apmandaab, cos atquiajapiüng Teat Dios apmajlüy. Atquiajapmajlüy wüx Teat Dios apmajawwüx asoet nipilan ngo mayar nejandeac. Condom apndrom ombasüw.

8 Xecojow xechijquiaw, nde ndromimeajtsan, Teat Cristo ngome nequiyaliüc. Cos gajpowüw acoic miow(1,000) neat Teat Dios ajaw atnejnoic nüt, aton noic nüt ajlüy atnejgajpowüw acoic miow neat. 9 Xeyaynipilan apiüngüw Teat Cristo nequiyapmapeay, lango miün najen atnejtapiüng. Naleaing Teat Cristoaíüc wüx majaw icoots, cos ngomandiüm ndrom ombas nejinguind.Nej andiüm meáwan nipilan leaamomeajtsüw wüx asoetiw nejiw,macueatiw.

10 Wüx aaga nüt aliüc Teat Cristonejinguind ngo mateots wüx, atnejarang nop need wüx ngo mateot-saran, quiaj apmajmel meneed. Cosaaga nüt quiaj apmeterriür cawüx,apmajlüy noic nadam monbayan.Quiaj apmandrooch ombas meáwanleaw almajlüy cawüx, aton meáwanleaw almajlüy wüx iüt apmandaab.

11 Sitiül atquiaj apndrom om-bas meáwan, ¿jow nganüy icona,nguineay apmerangan? Netam mea-

jchiün imeajtsan Teat Dios meranganpalanüy najneaj, merangan leawa nejandiüm. 12 Tatow tam temecüliünmatüch aaga nüt quiaj, iranganminajiüt Teat Dios leaw alndom; cosaaga nüt quiaj apmandaab, apjayammeáwan ocas, at a nüt, at a caawaton. 13 Nganüy icootsa, ngome aagaapndrom ombas quiaj teamacüliiüts,teamacüliiüts majlüy jayats ocas,jayats caaw, jayats nüt, jayats iüt.Cos aag ayaj lamapiüng Teat Diosapmarang. Condom tiül aaga jayatsquiaj, apmajlüy najneajay.

14 Xecojow xechijquiaw, tatow tamteamecüliün meáwan aag ayaj, iran-gan leaw alndom, irangan najneajmajaw Teat Dios. Nde mejcüyiün me-jawan nop alinop, ijlüyiün najneájan,ngo mejiüran nisoet. 15 At netammejawan neol ngo miün Teat Cristonajen. Aag ayaj, cos nej ajiür lastameáwan nipilan, andiüm mawün ne-jiw wüx asoetiw. Atquiaj tarangwüx nawiig micojoots teat Pablo,leawa xowüy andiümaats, cos TeatDios tüüch nej majaw nguineaymasajicon. 16 Cos meáwan leawa nej tarangtiül noicnoic minawiig nej tandeacandüywüx aaga nganüy teanasaj iconcam, masey altiül noicnoic naél max-oram cuane amb apiüng. Altiül nip-ilan leaw naleaing ngo mandiümüwmajawüw mayariw leaw apiüng, an-gowüjchiw andeac teat Pablo. Atan-quiaj arangüw wüx meáwan MipochTeat Dios. Aag ayaj ayambüw ndromombasüw.

17 Aag agüy lanasaj icon wüx,xecojow xechijquiaw, netam me-jawan wüx aag ayaj, nde mawaiichicon ajcüwa monrang ngo ma-jneaj quiaj, nde merangan atnejarangüw nejiw, cos nots quiaj manoticon, mecueatiün irangan najneaj.18 Sandiüm tanaámb metanganwüx aaga poch tayac MiteatiiütsJesucristo, aaga newün icoots wüxasoetiiüts, para marangaats leaw nejandiüm. Marangaats casa Teat Cristonganüy at meáwan nüt. Amén.

Page 412: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 JUAN 1:1 409 1 JUAN 2:6

Anoic nanderac arang wüxnawiig San Juan

1ª carta de SAN JUANAaga poch cam alndom müüch ma-

pacaran1 Sarang aaga acas poch cam nasaj

icon wüx aaga leawa lajlüy ndetanomb wüx nganaw majlüy aagaiüt cam. Aag ayaj tanguiayasanandeac, tajawasan nejay, tajawasannguineay arang, aton tarreegasannaag xiwixan. Aaga Nanderac quiajleaw alndom müüch mapacaran,aag ayaj Teat Cristo. 2 Nej wijquiatwüx aaga iüt cam. Wüx latang,quiaj xicona tajawasan nejay. Aagnganüy sasajan icon wüx TeatCristo, aaga alndom müüch icootsmapacaats meáwan nüt. Cos nejtajlüy maquiiüb Teat Dios, condomtiünmejüiquichay najawan. 3Nganüysanasaj icon menguiayiün wüxaaga leawa tajawasan, tanguiayasanandeac; para alndom majlüyiiütsnóiquian atnej xicona sajlüyiünnóiquian naquiüjpan Teat Dios yMicual nej Teat Jesucristo. 4Aag agüysarang wüx nawiig menguiayiün,para müüch mapac imeajtsan xeyay.

Teat Dios ran nej5 Nganüy sanasaj icon leaw

tanguiayasan asaj xicon Teat Cristo.Nej tapiüng: “Xeteat Dios ajlüyran nej, ngo majlüy pojniün wüxnej”, aw. 6 Sitiül icootsa apiün-gaats ajlüyiiüts najneaj nóiquianmaquiüjpaats Teat Dios, nganüynaleaing sitiül tenguialeámbanajüyiiüts tiül aaga pojniün quiaj, quiajajüiquichaats tenguial awaijchaats,ngo marangaats aaga naleaing leawaTeat Dios lamapiüng. 7 Nganüysitiül ajüyiiüts tiül aaga ran quiajatnej Teat Dios ajlüy ran nej, quiajalndom majlüyiiüts najneaj nóiquianmaquiüjpaats nop alinop. Cos TeatJesucristo Micual Teat Dios nejants

icoots naag miquiej nej mawünmeáwan asoetiiüts.

8 Sitiül icootsa apiüngaats ngomajiüraats nisoet, quiaj ajüiquichaatsicoyóotsan quiaj awaiichayoots,ngo mandeacaats naleaing. 9 Perositiül apmachejtiiüts asoetiiüts,masajaats Teat Dios cuane ngomajneaj arangaats, quiaj alndommajawaats naleaing nej apmawünicoots wüx asoetiiüts; apmüüchicoots majlüyiiüts nerixix teombasnej. 10 Pero sitiül apiüngaats nómbanngo majiüraats nisoet, wüx aagapoch quiaj ayacaats nej Teat Diosnewaiich, y aaga naleaing poch leawanej lamapiüng, ngo majlüy wüxomeajtsaats.

2Teat Cristo nop nembeol icoots

1 Xecualüw, nganüy sarang aagagüy nasaj icon ndemerangan nisoet;pero sitiül aljane apmarang nisoet,quiaj Teat Jesucristo apmasaj TeatDios mawün wüx omeaats asoetnej. Cos Teat Cristo arang palanáagan najneaj, üüch atowtow. 2 TeatCristo tandeow ingow andeowaatswüx asoetiiüts. Naleaing ngome nejtandeow mawün áagan asoetiiüts,nej tandeow mawün wüx asoetiwmeáwan nipilan wüx aaga iüt cam.

3 Sitiül marangaats atnej apiüngTeat Dios, quiaj alndom mayajcaatstiül omeajtsaats áagan nej andüjpi-iüts. 4 Pero jane apiüng: “Xique sa-jaw jane Teat Dios”, maw; naleaingsitiül nej ngo marang atnej apiüngtiül Mipoch Teat Dios, aaga nepiüngatquiaj nop newaiich nej; pues aaganaleaing nanderac ngo majlüy tiülomeaats nej. 5Nganüy jane ayac wüxomeaats Mipoch Teat Dios, quiaj ajüicnaleaing arang atnej andiüm TeatDios, at Teat Dios ajlüy tiül omeaatsnej. Aag ayaj neech icoots majawaatsnaleaing ajlüyiiüts nóiquianmaquiüj-paats Teat Dios. 6Nganüy jane apiüngajlüy nóiquian maquiiüb Teat Dios,aaga nepiüng quiaj netam marang

Page 413: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 JUAN 2:7 410 1 JUAN 2:21meáwan najneaj atnej tarang TeatCristo.

Jayats poch nepaj ocueajaran7 Xecojow xechijquiaw, aaga poch

leaw teanarang cam nasaj icon, aagayaj ngome jayatsmajlüy, cos aag ayajajlüyay poch tejiüran mbas; nganüyaaga ajlüyay poch quiaj, aag ayajlamenguiayiün nde wüx teyariünMipoch Teat Dios. 8 Pero nganüysarang noic jayats poch nasaj icon.Aag ayaj ajüic naleaing wüx TeatCristo, aton teajlüy naleaing wüxicona. Cos aaga pojniün tenguialamong; nganüy aaga ran naleaingteamarraj nipilan.

9 Sitiül jane apiüng ajlüy tiül ran,pero ajcüy majaw alinop nendüübTeat Cristo, quiaj nej ajüiquich al-iün tiül pojniün, nganaw majntsoptiül ran. 10 Jane andiüm nop alinop,quiaj ajüic ajlüy tiül aaga ran, cosarang atnej andiüm Teat Cristo. Quiajngo majlüy nicuajind cuane alndommüüchnejmajtoechmajmiüc tiül ngomajneaj. 11 Nganüy sitiül jane ajcüymajaw alinop nendüüb Teat Cristo,quiaj ajüic aliün tiül pojniün; tenguialajüy tiül aaga pojniün quiaj niüng ngomajaw nguiane andüy amb, cos aagapojniün quiaj lamüüch nej mesomb.

12 Xecualüw, nganüy aag agüysarang menguiayiün, naleaing TeatDios landoj lamawün isoetiün, cosiyacan wüx imeajtsan mipoch TeatCristo. 13Sarang aag agüy nüüch icon,teat monxey, cos icona lamejawannej, aaga lajlüy nde tanomb wüxnganaw majlüy aaga iüt cam. Sarangaag agüy nüüch icon monench, cosicona lejntsopiün wüx leaw nimeechandiüm mayac icon wüx.

Sarang aag agüy xecualüw nasajicon, cos lamejawan jane nej TeatDios. 14 Sarang aag agüy nasajicon teat monxey, cos lamejawanjane aaga lajlüy nde tanomb wüxnganaw majlüy aaga iüt cam. Sarangaag agüy nasaj icon monench, cosipacan wüx Mipoch Teat Dios. Aaga

poch quiaj landoj lajlüy wüx imeajt-san; lejntsopiün wüx leaw nimeechandiüm mayac icon wüx.

15 Nde mendiüman imeajtsancuajantanej leaw ajlüy wüx aagaiüt cam. Nde meyacan imeajtsanwüx cuajantanej ngo majneaj leawalmajlüy ningüy wüx iüt; cos sitiülaljane andiüm marang ngo majneaj,quiaj ajüic ngo mandiüm marangleaw apiüng Teat Dios. 16 Meáwanngo majneaj leaw ajlüy wüx aaga iütcam, aag ayaj wüx nipilan andiümüwmarangüw leaw andiümǘwan nejiw,aton meáwan ngo majneaj leawandiüm oniüjcüw nejiw majaw,aton andiümüw majiürüw meáwancuajantanej leaw alndom meran-grangayej wüx. Meáwan aaga ngomajneaj quiaj witiünǘyan wüx aagaiüt cam, ngome imiün niüng ajlüyTeat Dios. 17 Pues aaga iüt camteaǘmb teandroj ombas, at meáwanngo majneaj andiüram marangüchapmümb ndrom ombas. Perojane arang leaw andiüm Teat Diosapmapac meáwan nüt.

Leaw naleaing, leaw ngo maleaing18 Xecualüw, aaga nüt ajlüyiiüts

tiül cam, aag ayaj ndójwüx nganüy.Icona lamenguiayiün aliüc aljaneapmapiüng Cristo nej; aag ayajapmajcüy majaw Teat Cristo. Nganüylajüic lajaraw lajlüyiw leaw apiüngüwCristo nejiw. Wüx lajüic aag ayaj,quiaj ajawaats laliüc mümb aaga nütcam. 19 Nejiw nawǘwan tiül icootsa,pero ajcüw ayaj ngome aquiüjpaats,cos sitiül nejiw aquiüjpaats, ngomawüw tiül icootsa. Pero cos tawüw,quiaj tejüiquichay nejiw ngomeaquiüjpaats.

20 Teat Cristo lamüüch icon Nan-gaj Espíritu ocueaj Teat Dios mam-beol icon wüx iyariün mipoch nej, ypara alndommejawan ngün naleaing,ngün ngo maleaing. 21 Sarang aagagüy nasaj icon, ngome cos iconango mejawan cuane naleaing; sajawijawan cuane naleaing, at ijawan jane

Page 414: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 JUAN 2:22 411 1 JUAN 3:10tenguial awaiich aag ayaj ngo man-deac leaw naleaing.

22 ¿Jane aaga newaiiche? Aag ayajleaw nepiüng Teat Jesús ngome aagaCristo lapiürang aliüc. Aag ayajngome áagan Teat Cristo ajcüy ma-jaw; ajcüy majaw Teat Dios aton.23 Meáwan jane apiüng Teat Cristongome Micual nej Teat Dios, aag ayajngomajlüy tiül omeaats nej Teat Dios.Nganüy leaw ayar, apiüng Teat CristoMicual nej Teat Dios, aag ayaj ajlüytiül omeaats nej Teat Dios.

24 Leawa lamenguiayiün ndetanomb wüx teyariün Mipoch TeatDios, aag ayaj ajlüy, acül wüximeajtsan. Nganüy sitiül meáwantenguiayiün nde tanomb iyacan wüximeajtsan, aag ayaj apmüüch iconmejlüyiün nóiquian mequiüjpan TeatDios y Micual nej Teat Jesucristo.25 Nganüy aag ayaj leaw Teat Cristolamapiüng apmüüch icoots, aag ayajapmüüch mapacaats meáwan nütniüng ajlüy Teat Dios.

26 Sarang aaga nawiig cam nasajicon nde mawaiich icon ajcüwamonwaiich. 27 Icona ijiüran NangajEspíritu ocueaj Teat Dios; ajlüynóiquian maquiiüb icon. Aag ayajtüüch miün Teat Cristo. Nganüynejinguind alinop pálwüx ngometam maquiaach icon, cos aagaNangaj Espíritu aquiaach iconmejawan ngün naleaing, ngün ngomaleaing. Tanaámb netam meyariünmendüjpiün Teat Cristo nóiquianatnej lamaquiaach icon NangajEspíritu.

28 Nganüy xecualüw, ndemecueatiün mendüjpiün wüx leawtaquiaach Teat Cristo, cos atquiajalndom masap imbasan wüx nej,ngo mermbolan mejawan wüx aaganüt aliüc, ngome apmexinguiünmejawan. 29 Cos icona ijawan TeatCristo arang áagan najneaj, quiajalndom mejawan meáwan leawnerang najneaj, aag ayaj micual TeatDios nej.

3Jane micual nejiw Teat Dios

1 Nganüy ich leaam imeajtsannguineay andiüm icoots Teat Dios.Alndom masoiquiiüts micual TeatDios icoots, cos naleaing micual nejicoots nganüy. Masey ajcüwa nipilanwüx aaga iüt cam ngo majawüwjane icoots, cos nganaw majawüwjane Teat Dios. 2 Nganüy ajlüyiiütsmicual icoots Teat Dios, maseynganaw majawaats nguineay aliücmiün apmajlüyiiüts alinoic nüt.Pero ajawaats wüx Teat Cristo aliücalinomb, quiaj apmajlüyiiüts atnejajlüy nej, cos quiaj apmajawaatsnejay nguineay ajlüy. 3 Nganüymeáwan jane teamacül Teat Cristowüx aliüc alinomb, nejáyan quiajüjchay merixixay omeaats, atnej TeatCristo ajlüy nerixix.

4 Pero jangantanej arang nisoet,aag ayaj teamarang leaw MipochTeat Dios apiüng ngondom; cos wüxapmarangüch nisoet aag ayaj ngomatüch marang leaw apiüng TeatDios. 5 Icona ijawan Teat Cristotiün wijquiam ningüy wüx aaga iütcam mawün asoetiiüts. Nej nómbanngome tajiür nisoet. 6 Meáwan leawajlüy nóiquian maquiiüb Teat Cristo,aag ayaj lango mandüy wüx marangnisoet. Jane tanaámb arang nisoetngo majaw jane nej. 7 Xecualüw, ndemawaiich icon nejinguind, cos janearang palan ajüiquich najneaj arang,atnej arang Teat Cristo. 8 Nganüyjane tanaámb arang nisoet, aag ayajminipilan nej nimeech, cos nimeechnde wüx tajlüy aaga iüt cam nejtenguial arang nisoet. Nganüy TeatCristo,Micual TeatDios, tiünmandar-riich meáwan leawa nimeech lama-rang.

9 Meáwan jane awiquiach nej TeatDios ngo mandüy marang nisoet, cosTeat Dios lamambiülüüch omeaatsnej. Áag ngo mandiüm mandüywüx marang nisoet, cos micual nejTeat Dios. 10 Wüx meáwan aagayaj ajüiquichayej jane micual nejiw

Page 415: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 JUAN 3:11 412 1 JUAN 4:3Teat Dios, at aton jane micual nejiwnimeech. Meáwan jane ngo marangpalan atnej netam, at ngo mandiümnop nendüüb Teat Cristo, aag ayajngome ocueaj nej Teat Dios.

Netam mandiümaats nop alinop11 Cos aaga nanderac cam landoj

lamenguiayiün nde tanomb apiüng:“Netam mandiümaats nop alinop”,aw. 12 Ngondom marangaats atnejnomb tarang nop minipilan nimeechnenüt Caín, cos tambiy michiig nej.¿Neola, cuane wüx tambiye? Costajaw meáwan leawa nej tarang, aagayaj ngo majneaj; nganüy michiig nejmeáwan leawa tarang, aag ayaj palanleaw andiüm Teat Dios.

13 Xecojow xechijquiaw, ndembayameron sitiül majcüy majawicon jangantanej nipilan. 14 Icootsaajawaats atnej laawaats tiül mon-deow, tapacaats; cos nganüy andiü-maats meáwan mondüüb Teat Cristo.Jane ngo mandiüm nop nendüübTeat Cristo ajüic tanaámb andeow.15 Meáwan jane ajcüy majaw nopnendüüb Teat Cristo, aag ayaj atnejnop nembiy nipilan. Icona ijawannop nembiy nipilan ngondom mapacmeáwan nüt. 16 Teat Cristo tandeowmawün icoots wüx asoetiiüts; quiajajawaats nguineay nej xeyay andiümicoots. Nganüy icoots aton netammandeowaats ingow andeow alinopnendüüb Teat Cristo. 17Nganüy sitiülaljane tiül icoots ajiür cuajantanejwüx aaga iüt cam, condom ajawalinop nendüüb Teat Cristo netiünandüy, pero aaga nejiür quiajarang adam omeaats, ngo müüchnicuajind; pues ¿nguineay alndommajüiquich ajlüy tiül omeaats nejmimonajneaj Teat Dios? 18Xecualüw,nde majüiquichaats andiümaats nopalinop ombeayíiütsan; ngwüy, netammajüiquichaats naleaing tenguialarangaats aag ayaj.

Netam masap ombasaats teombasTeat Dios

19 Wüx meáwan aag ayaj ajawaatsajlüyiiüts tiül ajcüw leaw andüjpiw

aaga naleaing nanderac leaw apiüngTeat Dios. Aton ajawaats ajlüyiiütsteombas nej najneaj. 20 Sitiülayajcaats tiül omeajtsaats ngomarangaats atnej netam, nganüyTeat Dios ajntsop wüx ajaw meáwancuane alwüx omeajtsaats, cos nejajawmeáwan cuajantanej. 21Xecojowxechijquiaw, sitiül ayajcaats tiülomeajtsaats najneaj teamarangaats,quiaj alndom mayajcaats lasapombasaats teombas Teat Dios.22Atquiaj cuajantanej leaw apmatüni-iüts ocueaj nej apmüjndiiüts, cosayacaats wüx omeajtsaats mipochnej; arangaats leawa nej andiüm.23 Aag agüy apiüng marangüch:Mayariiüts mandüjpiiüts Micual nejTeat Jesucristo; at mandiümaatsnop alinop atnej landoj lamapiüng.24 Jane apmayacwüx omeaatsmarangleaw apiüng Teat Dios, nej ajlüynóiquian maquiiüb Teat Dios, y TeatDios ajlüy nóiquian maquiiüb. CosTeat Dios lamüüch icoots NangajMiespíritu nej, ajawaats nej meáwannüt almaquiiüb icoots.

4Nde mendiümdiüman cuajantanej

ocueaj a mundo cam1 Xecojow xechijquiaw, nde

meyariün andeacüw meáwan leawapiüngüw ambeol nejiw NangajEspíritu ocueaj Teat Dios, pero netammejawan sitiül naleaing ambeol nejiwNangaj Espíritu, tengwüy ngwüy; cosxeyay monwaiich lajlüyiw ningüywüx aaga mundo cam. 2 Wüxaag agüy alndom mejawan ngünnaleaing ambeol nej Nangaj Espíritu:Meáwan espíritu jane apmapiüngTeat Jesucristo tiün imiün cielowijquiam ningüy wüx aaga iüt cam,aag ayaj ocueaj nej Teat Dios. 3At atonmeáwan espíritu jane apmapiüngTeat Cristo ngome tiün imiün niüngajlüy Teat Dios, aag ayaj ngomeocueaj nej Teat Dios; cos ambeol nejespíritu ocueaj aaga newaiich aaganajcüy majaw Teat Cristo. Aag ayajicona lamenguiayiün aliüc apmajlüy,

Page 416: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 JUAN 4:4 413 1 JUAN 4:21nganüy lapeay, lajlüy wüx aaga iütcam.

4 Xecualüw, icona ocueaj iconTeat Dios. Cos tejntsopiün wüxombasüw ajcüwa monwaiich quiaj,nganüy ngondom mawaijchaw icon.At aton cos aaga Nangaj Espíritunembeol icon, aag ayaj ajntsopwüx marang cuajantanej; pero aagaespíritu ocueaj nimeech ngo matüchmatnej. 5 Nganüy ajcüwa monwaiichquiaj, ngome ocueaj nejiw TeatDios; pares andeacüw leaw ajlüywüx aaga iüt cam, aton nipilanaag andiümüw manguiayiw. 6 Peroicootsa micual icoots Teat Dios. Janeayamb Teat Dios apmüüch olaagmanguiay andeacaats; pero janengome ocueaj nej Teat Dios ngomandiümmanguiay leaw andeacaats.Wüx aag ayaj ajawaats jane ambeolnej Nangaj Espíritu ocueaj Teat Dios,at jane nembeol nej espíritu ocueajaaga newaiich.

Teat Dios xeyay andiüm icoots7 Xecojow xechijquiaw, netam

mandiümaats nop alinop, cos TeatDios üüch icoots mimonajneaj nejalndom mandiümaats nop alinop.Meáwan jane ajiür aaga monajneajquiaj ajüiquich micual nej Teat Dios,at ajaw jane nej Teat Dios. 8 Pero janengo mandiüm nop alinop, aag ayajnganawmajaw jane nej Teat Dios, cosTeat Dios andiüm meáwan nipilan.9 Teat Dios ajüiquich xeyay andiümicoots, cos tüüch miün anopǘyanMicual nej ningüy wüx aaga iütcam mandeow para mapacaats pornej. 10 Wüx aag agüy ajüic nguineayandiüm icoots Teat Dios: cos ngomeicootsa tayambaats mimonajneajnej; ngwüy, nej tǘüchan icoots aagamonajneaj quiaj, wüx tüüch miünMicual nej mandeow para mawaatswüx asoetiiüts.

11 Xecojow xechijquiaw, cos sitiülTeat Dios xeyay lamandiüm icoots,atquiaj aton icootsa netam mandiü-maats nop alinop. 12 Nejinguindnganaw maxom majaw Teat Dios,pero sitiül andiümaats nop alinop,

quiaj Teat Dios apmajlüy tiül omea-jtsaats; aton mimonajneaj nej ap-matang tiül omeajtsaats. 13 Wüx aagagüy ajawaats ajlüyiiüts tiül nej, atonnej ajlüy tiül icootsa, cos lamüüchicoots Nangaj Espíritu ocueaj nej.14 Nganüy xicona cos tajawasan ne-jay, aag sandeacan wüx, naleaingTeat Dios tüüch miün Micual nejmawün wüx asoet meáwan camba-jiüt. 15 Sitiül jangantanej apma-jüiquich mapiüng Teat Jesús aag ayajMicual nej Teat Dios, quiaj Teat Diosajlüy tiül omeaats nej, aton nej ajlüytiül omeaats Teat Dios.

16 Icootsa lamajawaats Teat Diosandiüm icoots cos lamayariiütsmimonajneaj nej. Cos Teat Diosajiür xeyay monajneaj, jane ayaraaga monajneaj quiaj, ajlüy tiülomeaats Teat Dios, y Teat Dios ajlüytiül omeaats nej. 17 Wüx aag ayajajüiquichaats nguineay larangüy tiülomeajtsaats mimonajneaj Teat Dios,cos aaga nüt wüx apmajaraw wüxasoetaran ngo metam mimbolaats.Pues atnej ajlüy Teat Cristo, atquiajicoots netam majlüyiiüts wüx aagaiüt cam. 18 Jane ajiür tiül omeaatsnej mimonajneaj Teat Dios ngomimbol, cos aaga monajneaj quiajüüch nej ndrom omeaats mbol.Nganüy aaga mbol quiaj ngo müüchmasap ombasaran wüx mimonajneajTeat Dios; alndom malox tiül naélnop. Nganüy jane imbol, aag ayajnganaw merangüy tiül omeaats nejmimonajneaj Teat Dios.

19 Icootsa andiümaats Teat Dios cosnej ombas tandiüm icoots. 20 Sitiülaljane apiüng: “Xique sandiüm TeatDios”, maw; pero aaga nepiüngquiaj ajcüy majaw alinop nendüübTeat Cristo, aag ayaj newaiich. Cosjane ngo mandiüm nop nendüübTeat Cristo leaw mbichmeaw majaw¿nguineay alndom mandiüm TeatDios leaw ngondom maxom majaw?21 Icootsa ajiüraats aaga poch niüngapiüng: jane andiümTeat Dios, netammandiüm aton alinop nendüüb TeatCristo.

Page 417: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 JUAN 5:1 414 1 JUAN 5:175

Apmajntsopiiüts wüx leaw almajlüywüx a iüt cam

1 Meáwan jane apmayar andeacTeat Jesús wüx tapiüng nej aagaCristo lapiürang aliüc, aaga leawnepiüng atquiaj ajüiquich awiquiachnej Teat Dios. At meáwan janeandiüm Teat Dios apmandiümmeáwan micual nej aton. 2 Wüxayambaats mimonajneaj TeatDios, y ayacaats wüx omeajtsaatsmarangaats leawa nej lamapiüng,quiaj ajawaats naleaing andiümaatsmeáwan micual Teat Dios. 3 Sitiülarangaats atnej apiüng Teat Dios,quiaj ajüic andiümaats Teat Dios,cos aaga poch leawa nej tayac, aagayaj ngome xeyay naél marangaats.4 Meáwan leaw awiquiach nej TeatDios, aag ayaj ngo marang atnejandiüm nipilan ningüy wüx iüt.At leaw andüjpiiüts apmantsopiichicoots wüx meáwan ngo majneajleaw altiül aaga iüt cam. 5 ¿Janealndom majntsop wüx leaw ngomajneaj arangüw nipilan? Áaganleaw nendüüb Teat Jesús cos ajawMicual Teat Dios nej.

Apiüng wüx jane Micual Teat Dios6 Teat Jesucristo tiün tejüiquichay

wüx tayar yow, at wüx tajünch tiütmiquiej nej. Ngome tejüiquichayáagan wüx tayar yow; ngwüy, nejtiün, tayar yow, y aton tajünch tiütmiquiej nej. Aaga Nangaj Espírituocueaj Teat Dios lamajüiquich nejcos apiüng áagan leaw naleaing,ngondom mawaiich. 7 Cos ajlüyarojpüw leaw ajüiquichayej tiülnangaj cielo. Ajcüw ayaj nop TeatDios, nop aaga Nanderac, alinopaaga Nangaj Espíritu; miarojpüéjajlüyiw nop nej. 8At ajlüy miarojpüéjnejüiquichayej wüx aaga iüt cam.Nop aag ayaj Nangaj Espíritu ocueajTeat Dios; alinop tejüiquichay wüxtayar yow; y alinop aag ayaj TeatJesús wüx tandeow tajünch tiütmiquiej nej. Aaga arojpüw quiaj,noic nej andeacüw. 9 Sitiül icootsa

ayariiüts leaw andeacüw nipilan,nganüy najntsop wüx atam leawapiüng Teat Dios. Cos aaga netampoch leaw apiüng Teat Dios, aagayaj andeac wüx Micual nej. 10 Janeayar andeac Teat Cristo micual TeatDios, nej aaga neyar quiaj ajüiquichajlüy tiül omeaats nej Mipoch TeatDios. Pero jane ngo mayar andeacTeat Dios, aag ayaj nop newaiich,cos ngo mejüiquichay tiül omeaatsnej Mipoch Teat Dios leawa landeracwüx Micual nej. 11 Nganüy aagagüy ajüiquicharan manguiayaran:Teat Dios lamüüch icoots mapacaatsmeáwan nüt; aaga apacaran quiajaxoram wüx Micual nej. 12 Jane ajiürtiül omeaats nej Micual Teat Dios,aton lamajiür aaga apacaran quiaj.Nganüy jane ngo majiür Micual TeatDios tiül omeaats nej, at ngo majiüraaga apacaran quiaj.

Andondoch, apaj ocueajaran13Nganüymeáwan aag agüy sarang

wüx nawiig nasaj icon leaw lame-yariün mendüjpiün Micual Teat Dios,para alndommejawan naleaing lame-jiüran aaga üüch mapacaran meáwannüt.

14Wüx aag agüy üüch icoots masapombasaats wüx nej; cos sitiül ap-matüniiüts cuajantanej leaw andiümnej, nej apmanguiay andeacaats.15 Sitiül ajawaats nej anguiay andea-caatswüx atüniiüts cuajantanej, quiajaton ajawaats apmüjndiiüts meáwanleawa lamatüniiüts.

16 Sitiül aljane ajaw nop nendüübMipoch Teat Dios arang nisoet, peroaaga nisoet quiaj ngome indeowü-yaran wüx, pues aaga nejaw quiajnetam matün ocueaj Teat Dios mam-beol nej macueat aaga nisoet. Aagayaj leawajcüwarangüwnisoet ngon-dom mindeowüyaran wüx. Cos ajlüynisoet andeowaran wüx, aag ayajngo napiüng majtan ocueaj Teat Dios.17 Cos meáwan leaw ngo majneajarangüch, aag ayaj nisoet. Pero ajlüynisoet ngo metam mindeowüyaranwüx.

Page 418: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

1 JUAN 5:18 415 1 JUAN 5:2118 Ajawaats meáwan jane aw-

iquiach nej Teat Dios, ngo mandüymarang nisoet, cos Teat Cristo MicualTeat Dios tenguial majiür nej, ndetegüy matüch nej nimeech. 19 Icootsanganüy ajawaats micual icoots TeatDios, masey ajawaats meáwan aagaiüt cam ajlüy teowix nimeech.

20 Ajawaats Micual Teat Diostiün ningüy wüx aaga iüt cam; nejtüüch icoots maxomaats omeajtsaatsmajawaats ngün aaga naleaingDios nej. Nganüy ajlüyiiüts ocueajaaga naleaing Dios quiaj, nóiquianmaquiüjpaats Micual nej TeatJesucristo. Aag ayaj naleaing Diosnej, neech mapacaran meáwannüt. 21 Xecualüw, nde mendüjpiünnarangüch dioses. Amén.

Page 419: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

2 JUAN 1 416 2 JUAN 13

Amb iwic nanderac arangwüx nawiig San Juan

2ª Carta de SAN JUANAtepeay

1 Xique nop teat naxey natangombas; sarang aaga acas poch cam,müm najtaj, nüüch ic, at nüüchmicualüw. Xique xeyay sandiümüwcos andüjpiw aaga naleaing nangajpoch. Ngome áagan xique sapiüngaag ayaj, aton atquiaj apiüngüwmeáwan leawa lamayariwmandüjpiwaaga poch leawa naleaing. 2 Cos aaganaleaing poch nanderac quiaj lajlüytiül icootsa, at aton ajawaats landojapmacül tiül icoots meáwan nüt.3 Tamtámban ijlüyiün, MiteatiiütsDios mambeol icon mejiüran mon-apacüy, at nejneajíünan wüx minütTeat Jesucristo Micual Teat Dios; cosindüjpiün aaga naleaing nanderac, atijiüran monajneaj.

Tanaámb indüjpiün aquiaach TeatCristo

4 Xeyay tapac ximeaats wüxtaxomas acas micualüw tanaámbandüjpiw aaga naleaing nangaj pochleawa tayariiüts ocueaj Teat Dios.5 Nganüy sandiüm nasaj ic müm naj-taj, ngome sarangnüüch ic noic jayatspoch. Ngwüy, aag ayaj lamajiüraatsxeyay neat, niüng apiüng: Netammandiümaats nop alinop. 6 Sitiülajiüraats mimonajneaj Teat Dios,quiaj apmarangaats leaw apiüng tiülMipoch Nej. Nganüy leawa netammarangaats: majüyiiüts tiül aagamonajneaj quiaj, mandiümaats nopalinop atnej lamenguiayiün lamajiürxeyay nüt.

Monwaiich7Xeyaymonwaiich lajlüyiw ningüy

wüx aaga iüt cam, ngo mapiüngüwTeat Jesucristo tiün wijquiammarangnipilan. Jane apiüng atquiaj, monwai-ich nejiw, y ajcüyiw majawüw Teat

Cristo. 8 Ijawan wüx aag ayaj icoyó-nan quiaj, ngana ndrom ombas mina-jiüt Teat Dios leaw icona lamerangan,ndoj ngome apmeajndiün palan leawTeat Dios andiüm müüch icon.

9 Sitiül aljane apmapiüng nej ajawxeyay, pero aag ayaj ngo matnejaquiaach Teat Cristo, nej ngo majiürtiül omeaats nej Teat Dios. Nganüyjane tanaámb ayac wüx omeaats leawaquiaach Teat Cristo, aag ayaj ajiürtiül omeaats nej Teat Dios, aton ajiürtiül omeaats Micual nej Teat Cristo.10 Nganüy sitiül aljane mamb majawicon, ngo majoy aaga poch aquiaachTeat Cristo, nde mengochiün iniün-gan, aton nde metepeayiün. 11 Cosjane apmatepeay aaga newaiich quiaj,aton ajüic nej ambeol wüx aaga ngomajneaj leaw aquiaach quiaj.

Ndójwüx atepeay12 Sajiür xeyay leaw netam nasaj

icon, pero ngo nandiüm narang wüxaaga nawiig cam,más najneaj sapiüngsanamb najaw icon, quiaj alndommejawayoots mendeacaats, y mapacomeajtsaats nóiquian.

13 At atepeayiw ic micual michiignajtaj, áag leaw Teat Dios lamarriiüd.Amén.

Page 420: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

3 JUAN 1 417 3 JUAN 15

Amb arojmbüw nanderacarang wüx nawiig San Juan3ª Carta de SAN JUANAtepeay teat Gayo

1Xique nop teat naxey natang om-bas tiül mondüüb Teat Cristo; sarangaaga acas poch wüx nawiig camnüüch ic teat Gayo, naleaing sandiümic xeyay.

2 Xechiig wüx minüt Teat Cristo,xique meáwan nüt satün mambeol icTeat Diosmemongochnajneaj, mejiürmonapacüy. Sajaw tenguial itangwüx Mipoch Teat Dios leaw andüjpi-iüts. 3 Xeyay tapac ximeaats wüxtapeayiw micojoots michijquiaatswüx minüt Teat Cristo mapiüngüwnguineay ajneaj ijlüy wüx aaganaleaing nanderac leaw andüjpiiüts,cos naleaing ique temerang atnejapiüng Teat Dios. 4 Wüx sanguiaymeáwan xecualüw wüx Mipoch TeatDios andüjpiw aaga naleaing poch,ngo majlüy alinoic leaw alndommüüch xic mapac ximeaats xeyay.

5 Xechiig, xeyay najneaj irang wüximbeolüw mondüüb Mipoch TeatDios leaw napeay miün, masey ngomeyaag ombasüw. 6 Cos ajcüwateat monxey quiaj, wüx tandilileawtandeacüw tiül niüng canchiüjowmajüiquichaw nguineay ajneajimeaats. Naleaing nganüy sandiümnatün icueaj imbeolüw alinomb;ijchaw leaw netam nejiw tiül tiiüdwüx apmambüwmasajüw nipilan tiülalinoic cambaj, cos arangüw minajiütTeat Dios. 7Nejiw tambüwmarangüwminajiüt Teat Cristo, naleaing ngomayariw nicuajind ocueaj nipilanleaw nganaw mayambüw TeatDios. 8 Aag ayaj netam marangaats,mambeolaats ajcüwmondeacMipochTeat Dios quiaj, marangaats najiütnóiquian maquiüjpaats.

Ngo majneaj tarang teat Diótrefes9Ninguiün nüt xique tarangas acas

poch wüx nawiig nüüch mondüüb

Mipoch Teat Dios; pero naleaingDiótrefes ngo mayar leaw tapiüngascos nej tanaámb andiüm marangnatang tiül icona. 10 Sitiül sanambnajaw icon, quiaj sanandeac nasajüwmeáwan icona nguineay arang, cosandeac ngo majneaj wüx ximbasan,awaiich. Ngome áagan ayaj, at ngomandiüm müüch maxojtüw aniüngnej mondüüb Mipoch Teat Diosmonaw alinoic cambaj. Átan andeacniüng canchiüjow, asaj nejiw ndemüjchiw maxojtüw aniüngüw nejiwmondüüb Mipoch Teat Dios. Nganüysitiül aljane apmarang aag ayaj, nejapmawün nejiw tiül moncanchiün.

11 Xechiig, nde mendüüb wüxmerang ngo majneaj, tanaámb irangnajneaj. Cos jane nerang najneaj,ajneaj majaw nej Teat Dios; pero janenerang ngo majneaj, aag ayaj nganawmajaw leaw andiüm Teat Dios.

Najneaj tarang Demetrio12 Meáwan nipilan andeacüw

najneaj wüx ombas teat Demetrio,cos meáwan nüt ajüiquich nguineayajneaj arang. At xicona aton alndomnandeacan nguineay ajneaj arang.Ique ijaw xicona ngo nawaijchan,sandeacan naleaing.

Ndójwüx atepeay13 Aliün najiür xeyay nasaj ic, pero

naleaing ngo nandiüm narang wüxnawiig. 14 Sapiüng alndom mej-awayor najen, quiaj apmendeacar.

15 Nganüy satepeay ic tamtám-ban, at atepeayiw ic meáwan leawajawüw jane ic. At sandiümmetepeayanopnopoj leaw lamajawüw jane xic.

Page 421: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

JUDAS 1 418 JUDAS 12

Noic nanderac arang wüxnawiig San JudasSAN JUDAS

Teat Judas atepeay meáwan leawTeat Dios lamapaj

1Xique nenütiüs Judasmichiig TeatJacobo (Santiago), nerangas mina-jiüt Teat Jesucristo. Nganüy xiquesarang acas poch wüx aaga nawiigcam nüüch meáwan leawa landoj la-jwanüw majlüyiw micual Teat Dios,lajlüyiw nóiquian mandüjpiw TeatJesucristo cos nej teamajiür nejiw.2Tamtámban ijlüyiün,mejiüranmon-apacüy, nejneajíünan, mexeyay tiülicona mimonajneaj Teat Dios.

Monquiaach leaw ngo maleaing(2 Pedro 2:1-7)

3 Xecojow xechijquiaw, xeyaytandiümas narang acas poch nüüchicon, nasaj icon nguineay laawaatswüx asoetiiüts. Pero nganüy langonasaj icon wüx aag ayaj, cos netamnapaj icueajiün mersapayon wüx,at mepacan wüx leawa lameyariünnde wüx indüjpiün Mipoch TeatDios, áag leawa lamüjndiw meáwanmondüüb Teat Dios. 4 Nganüycos ajlüy acas nipilan lajmeliwaxotayéjan almequiüjpan. Ajcüw ayajlamapiüng wüx nejiw tiül MipochTeat Dios lamajiür xeyay neat. Cosnejiw landoj lajwanüw mambüw tiülcastigo alinoic nüt. Nejiw arangüwmeáwan ngo majneaj; awüyayej wüxapiüngüw Teat Dios xeyay aíüc wüxcuajantanej, ngome apmayac nejiwtiül aaga xeyay ngo majneaj maseyarangüw leaw andiümüw. ApiüngüwTeat Dios ngome néjan quiaj ajlüynatang; átan apiüngüw MiteatiiütsJesucristo ngome natang nej.

5 Nganüy sandiüm nüüch leaamimeajtsan wüx nipilan israel, maseyicona lamejawan nguineay TeatDios tawün nejiw wüx naél tiül iütEgipto; condom tandrooch ombasjane ngo mayar andeac nej. 6 At

ajcüwa ángeles, leaw ngo marangüwatnej netam wüx minajiütüw nejiwcos tawüw tiül cielo niüng netammacüliw. Ndoj tasap nejiw TeatDios matsaag nejiw tiül noic pojniün,niüng apmacüliw meáwan nütleaw apmatüch aaga nadam nütmajaraw wüx asoeteran. 7 Atquiajtajlüy tiül ajcüwa cambaj Sodomay Gomorra, aton alacas cambajmonlüy quiájan. Nejiw tarangüwxeyay ngo majneaj ngomeaagwijquiajow marangüw. Cos monxeytandiümüw marangüw montaj,monjtaj tandiümüw marangüwmonxey. Atquiaj tajlüy ndommajawüw meáwan nipilan leaw ngomayariw andeac Teat Dios nguineayapmamongochiw tiül biümb alinoicnüt.

8 Masey nejiw tamongochiw aaganaél quiaj, atanquiaj aton alndommamongochiw ajcüwa monümeayquiaj. Cos nejeyéjan quiaj tenguialandroochayej ombasüw wüx ngomandiümüw mayariw leaw apiüngTeat Dios. At itsojayéjan meáwanmonlüy tiül nangaj cielo. 9 Wüxaaga minatangüy ángel nenütMiguel tajcüy aweaag minatangüynimeech, tandeacndeacüw nguineayapmarangüw wüx micuerpo Moisés.Aaga ángel Miguel ngo ndommalic minatangüy nimeech. Tasajatcüy: “Teat Dios mapaj icueaj”, aj.10 Nganüy ajcüwa nipilan monwaiichquiaj itsojayéjan leaw ngo majawüwcuane amb apiüng. Nejiw arangüwleaw awüníwan tiül omalüw, at nejiwnop nimal ngo majiür omal omeaats,cos ngo majawüw cuane arangüw.

11 ¡Pobre nejiw! ¿Neol tajlüyiwatquiaja? Cos tandüjpiw mitiiüdCaín, aton tambüw wüx tomiün atnejtarang Balaam. ¿Neol tajcüyiw ma-jawüw Teat Dios? ¿Ngo majawüwa,nej alndom mandrooch ombasüw at-nej tarang wüx Coré? 12 Ajcüwamonwaiich quiaj tenguial manchomiconwüx iquiüjpan tiül niüng irangannoic monet ocueaj hermanos. Ne-jiw üetiw, anganeowüw, apac omea-

Page 422: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

JUDAS 13 419 JUDAS 25jtsüw, ngo mapiüngüw wüx. At nejiwoic ngo majoy yow, alüeliich nejiwiünd nguiajantanej andüy. At nejiwnoic owil xiül ngo mayac aóng wüxatüch a nüt meóng, cos landeow la-sojndiow tiüt mioxiich nej. 13 Nejiwnapatüw, at nejiw wüx arang napacndec, ayac apop, atepich cuajantanejnequiachquiach. Aag arangüw quiajüüchayéjan monxing. At nejiw na-jüyjǘyan ocas, cos landoj lajwanüwmajlüyiw tiül pojniün meáwan nütniüng nómban ngondom maxomüwmajawüw ran.

14Wüxmeáwan ajcüw ayaj tandeacnop nendeac andeac Teat Dios nenütEnoc; cos aaga Enoc quiaj, ambayaíw nipilan naw wüx teat Adán.Tapiüng: “Tajawas Teat Dios lapeay,aquiiüb miün xeyayiw nangaj mián-geles nej, 15 majaw wüx meáwanasoeteran tiül meáwan nipilan. Ap-majaw wüx meáwan monrang ngomajneaj,meáwanngomajneaj laman-deacüw arangüw wüx omeajtsüw; atmeáwan cuajantanej ngo majneaj an-deacüw wüx ombas Teat Dios”, aw.16 Ajcüw ayaj ndeac mbeay nejiw,cos arangüw leaw üüch nejiw ma-jneaj omeajtsüw; at ombeayiw nejiwandeac cuajantanej axom mandeacndom marangrangayej wüx; at an-deacüw najneaj wüx ombasüw nipi-lan ndom maxomxomayej wüx.

Asaj nejiw, ajpaj ocueajiw17 Nganüy icona xecojow xechi-

jquiaw, ich leaam imeajtsan wüxaaga poch tandeacüw miapóstolesMiteatiiüts Jesucristo. 18 Cos nejiwtapiüngüw aliüc miün nüt apmajlüynipilan apmitsojówan leaw apiüngTeat Dios, at apmarangüw xeyayngo majneaj leaw nejiw andiümüwmarangüw. 19 Ajcüw ayaj ambajcüwmawüniw pálwüx mondüüb MipochTeat Dios. Arangüw leaw awüníwantiül omalüw nejiw, cos ngo majiürüwNangaj Espíritu ocueaj Teat Dios.

20 Nganüy icona xecojow xechi-jquiaw, ijchan matang wüx imeajtsanaaga nangaj poch leaw indüjpiün. At

itüniün ocueaj Nangaj Espíritu mam-beol icon, matiib icueajiün leawa nejandiüm. 21 Iyacanwüx imeajtsan aagamimonajneaj Teat Dios. At icülíü-nan matüch aaga nüt wüx aliüc ali-nomb Miteatiiüts Jesucristo. Quiajapmüüch icoots mapacaats meáwannüt niüng ajlüy nej.

22 Sitiül aljane nganaw ram ocueajleaw indüjpiün, teamteáman imbe-olan maxom omeaats wüx. 23 Átaniwüniün tiül ngo majneaj leawalajmiücüw, ixainguiün mawüw tiülbiümb macueatiw arangüw nisoet.Nganüy alacas iteowan imeajtsanmejawan wüx isajan; naleaing ijawannde tegüy manchom icon apixawnejiw cos nejiw lamanchomüw wüxmeáwan ngo majneaj arangüw, ndemanot icon tiül merangan leaw nejiwteamarangüw.

Andondoch andeac24 Teat Dios nej nadam ajlüy, al-

ndom majiür icon ngondom mejmiü-can tiül nisoet. Nej apmajüiquichicon alinoic nüt nerixixay imeajtsan,at xeyay apmapac imeajtsan teom-bas nej. 25 Nej anopǘyan Dios nejawmeáwan cuajantanej leaw almajlüy.Nej newün icoots wüx asoetiiüts wüxtandeow Teat Jesucristo. Cos nej na-jneajay ajlüy, ajlüy wüx meáwan leawalmajlüy tiül cielo, átan leaw alma-jlüy wüx aaga iüt cam. Nej tanaámbalndom marang cuajantanej nganüy,oxep, at meáwan nüt. Amén.

Page 423: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 1:1 420 APOCALIPSIS 1:11

San Juan tüünd majawcuane apmajlüy alinoic nüt

APOCALIPSISTeat Jesucristo tapiüng wüx

nguineay apmajlüy1 Tiül aaga nawiig cam ajüiquich

cuane apmajlüy alinoic nüt. Cos TeatDios tüüch Jesucristo mapiüng masajmonrang minajiüt nej cuane laliücmajlüy. Ndoj Teat Cristo tüüch miünnop miángel nej masaj nop nerangminajiüt nej nenüt Juan, cuane ap-majlüy. 2 Aaga Juan tapiüng naleaingmeáwan leawa tajaw, leawa tanguiay;tapiüng meáwan leawa tasaj nej TeatDios, meáwan leaw Teat Jesucristotüüch nej majaw.

3 Najneajay xeyay apmapacomeaats jane apmateow manguia-yaran nguineay lamapiüng TeatDios tiül aaga nawiig cam. Atxeyay apmapac omeajtsüw sitiül wüxapmanguiayiw aag agüy apmayacüwwüx omeajtsüw; cos laliüc miün nütapmajlüy leaw lamapiüng tiül aaganawiig cam.

Atepeay ayaíw ajlüy mondüüb TeatCristo

4 Xique Juan sarang aaga nawiigcamnüüch ayaíwnoicnoic ajlüymon-yar andeac Teat Cristo monlüy tiüliüt Asia. Satepeay icon, tamtámbanijlüyiüna. Teat Dios mambeol icon,müüch icon monajneaj. Nej almajlüynganüy, nej najlüy tanomb, at aliücmiün alinomb. At atepeayiw iconajcüw ayaíw espíritu najlüyiw niüngajlüy aaga najneajay trono chetej wüxTeat Dios. 5 Aton atepeay icon TeatJesucristo, aaga nendeac naleaing.Nej ombas mapac alinomb imiün tiülmondeow; nej ajlüy wüx meáwanmontangtang monajiüt wüx iüt.Nej andiüm icoots xeyay, lamawünasoetiiüts wüx tajants icoots naagmiquiej nej wüx tandeow wüx cruz.6 Nej lamayac icoots marangaatsmontangtang monajiüt; at lamayac

icootsmarangaats noic ajlüymiteaatsmarangaats minajiüt Teat Dios,miteat nej. Néjan quiaj meáwannüt netam marangüch casa; néjanquiaj meáwan nüt netam majlüy wüxmeáwan leaw almajlüy. Amén.

7 ¡Ijawan, Teat Cristo aliüc amb tiüloic! Quiaj apmajawüw nej meáwannipilanwüx iüt. Masey ajcüw tatileawtambiyaw nej apmajawüw nej aton.Quiaj meáwan cambaj wüx iüt ap-majiüntsüw wüx apmajawüw, cosapleaam omeajtsüw nguineay tambi-yaran. Atquiaj apmajlüy. ¡Amén!

8 Teat Dios apiüng: “Xique om-bas xic, salnajlüy atnej letra A; atsajlüy ǘmbwüx atnej letra Z. Salna-jlüy nganüy, salnajlüy nde tanomb, atxique saliüc alinomb. Xique alndomnarang meáwan cuajantanej”, aw.

Juan atnej taǘm majaw najneajayajlüy Teat Cristo

9 Xique, micojon Juan, xique atonsamongoch atnej tenguial memon-gochiün. Naleaing netam maiü-caats wüx cuajantanej. Nóiquianteamacüliiüts aaga nüt wüx aliücTeat Cristo majlüy wüx meáwan iüt,meáwan cambaj. Xique sal tiül pres,ayacüw xic ningüy wüx noic nine iüttindec nenüt Patmos, ajcan tandeacasMipoch Teat Dios, at tandeacas leawtarang Teat Jesucristo. 10 Wüx noicnüt domingo, aaga Nangaj Espírituocueaj Teat Dios tüüch xic najaw atnejsaǘm. Quiaj tanguiayiüs imiün wanxipech noic nanderac napac, atnejajiünts trompet. 11Aag ayaj apiüng:

―Xique ombas xic salnajlüy atnejletra A; aton sajlüy ǘmbwüx atnejletra Z. Nganüy irang wüx nawiigleawa tenguial mejaw. Ndoj iichmamb niüng ajlüyiw ajcüw ayaíwajlüy monyar andeac Teat Cristo leawajlüy tiül iüt Asia. Ajcüw ayaj noicajlüy tiül cambaj Efeso, alinoic tiülEsmirna, alinoic tiül Pérgamo, alinoictiül Tiatira, alinoic tiül Sardis, alinoictiül Filadelfia, alinoic tiül Laodicea―aw.

Page 424: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 1:12 421 APOCALIPSIS 2:812 Condom quiaj wantsatos najaw

aaga nendeac masaj xic quiaj. Wüxwantsatos, quiaj tajawas ayaíw can-deleros narangüch oro. 13 Alpinawanaag ayaíw candeleros quiaj, ajlüy nopatnej Teat Naxey, asooig noic apixnej najal, atüch nic oleaj. Aton alatsmal miíünd nej nots cinta de oro.14At omal nej, at miondeats omal nejxowüy larraw atnej raan lan, tengwüyraan atnej nieve. At oniiüg nej atnejoniw biümb. 15 At oleaj nej xeyaynelitlit atnej broncewüx landoj jayawtiül biümb landoj asoetich. At andeacnej atnej atearriür napac ndec. 16 Atmiác owix nej almasap ayaíw ocas.At imiün teombeay nej tenguial awnots espada nexing necamb necamb.Teombas nej atnej nüt xowüy larraj.

17 Wüx tajawas, quiaj tajmiücasteoleaj nej atnej lasandeow. Quiajtayacwüx ximbasmiác owix nej, tasajxic:

―Nde mbayamear. Xique mbasxic salnajlüy, at sajlüy ǘmbwüx.18 Xique salnapac, masey tandeowasnomb, nganüy salnapac meáwannüt. Xique alndom napiüng ngowapmandeow jangantanej nipilan, atnguiane apmamb wüx apmandeow.19 Irang wüx nawiig leawa landojmejaw, leaw apmejaw nguineayajlüy nganüy, at leaw aliüc miünapmajlüy alinoic nüt. 20 Nganüysanasaj ic wüx leaw nganaw majüiccuane, leaw apiüng wüx aaga ayaíwocas tejaw tiül miác xiwix, atonaaga ayaíw candeleros de oro tejaw:ajcüw ayaíw ocas quiaj apiüng wüxajcüwa ángeles najlüyiw wüx ajcüwayaíw ajlüy monyar sandeac. Atonajcüw ayaíw candeleros tejaw, ajcüwayaj apiüngüw wüx ajcüw ayaíwajlüy monyar sandeac, ajcüw iglesiasxicueaj.

2Leawa tasaj ayaíw ajlüy iglesias: Ich

manguiayiw monlüy tiül Efeso1 ’Irang noic nawiig, iich aaga án-

gel ocueaj monyar andeac Teat Cristo

monlüy tiül cambaj Efeso. Isaj masajnejiw aaga nejiür ayaíw ocas tiül miácowix nej, leaw ajüy pinawan ayaíwcandeleros de oro, atcüy apiüng:2 “Xique sajaw nguineay teameran-gan; sajaw irangan xeyay najiüt, ngopaxiüm. At sajaw ngome iiündanmejawan majlüy monrang ngo ma-jneaj tiül icona. Sajaw icona te-jawan wüx ajcüwa nipilan monpíün-gan apóstoles nejiw, ndoj tejawan ngomaleaing, tejawan monwaiich nejiw.3At sajawnaleaing iiücanwüx cuajan-tanej, masey lamemongochiün xeyaywüx xenüt, ngo paxiüm icueajiün.4 Naleaing sanasaj icon nganüy wüxnoic ngo majneaj sajaw wüx icona.Aag ayaj cos langomendiüman xic at-nej tendiüman xic nomb. 5 Ich leaamimeajtsan nguineay terangan najnea-jay nomb wüx jayats mendüjpiünxic. Nganüy lango merangan na-jneaj atnej terangan nomb. Ich leaamimeajtsan mendüyiün wüx meran-gan atnej terangan nomb. Sitiülngo mendüyiün wüx merangan atnejterangan nomb, quiaj sanamb niüngijlüyiün najen. Sanawün micandeler-iün niüng almajlüy nganüy, sitiül ngoleaam imeajtsan meyamban xic ali-nomb. 6 Masey ngo majneaj teran-gan, pero altiül noic najneaj iran-gan, cos ngo mind mejawan aagango majneaj teamarangüw qjcüwanicolaítas, cos xique aton ngo mindnajaw leaw teamarangüw. 7 Leawnendiüm manguiay, ich manguiayleaw apiüng Nangaj Espíritu, masajnoicnoic ajlüy monyar andeac TeatCristo. Cos apiüng: Jane apma-jntsop wüx meáwan moncüy majawnej, ngo majmiüc tiül ngo majneaj,xique sanüüch müet aóng aaga xiülneechmapacaran, aaga najlüy tiül na-jneajay cambaj niüng acül Teat Dios”,aw.

Aaga poch cam ich manguiayiwmonlüy tiül Esmirna

8 ’Irang alinoic nawiig, iich aagaángel ocueaj mondüüb Teat Cristomonlüy tiül cambaj Esmirna. Isaj

Page 425: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 2:9 422 APOCALIPSIS 2:20masaj monyar andeac Teat Cristo,áaga mbas majlüy, at ajlüy ǘmbwüx,aaga tandeow ndoj tapac. Nejatcüy apiüng: 9 “Xique sajawnguineay teamerangan, nguineayimongochiün naél. Sajaw ngomejiüran xeyay ningüy wüx iütcam, pero naleaing Teat Diosajaw atnej xeyay ijiüran, cos nejteamambeol icon mejiüran leawnetam. Sajaw nguineay andeacüwxeyay ngo majneaj wüx imbasanajcüwa nipilan israel monpíüngannejiw minipilan Teat Dios. Ngwüy,ngo maleaing cos minipilan nejiwminatangüw nimeech nasoic Sa-tanás. 10 Nde mermbolan wüx leawapmemongochiün, cos minatangüwnimeech apmüüch majmel tiülmanchiüc acas iconamajawwüx icon,majüic sitiül apmeiücan wüx leawateamendüjpiün. Apmemongochiünxeyay ngomajneaj tiül gajpowüwnüt.Nganüy sitiül tanaámb indüjpiünxic leaw indeowan, quiaj sanüüchicon noic corona tiül cielo niüngapmepacan mejlüyiün najneajaymeáwan nüt. 11 Leaw nendiümmanguiay, ich manguiay leaw apiüngNangaj Espíritu masaj noicnoic ajlüymonyar andeac Teat Cristo. Cos atcüyapiüng: Leaw apmaíüc wüx, ngomajmiüc tiül ngo majneaj, langomeapmandeow alinomb”, aw.

Aaga poch cam ich manguiayiwmonlüy tiül Pérgamo

12 ’Aton irang alinoic nawiig, iichaaga ángel ocueaj monyar andeacTeat Cristo monlüy tiül cambaj Pérg-amo. Isaj masaj nejiw: Aaga nejiürespada nexingnecambnecamb, atcüyapiüng: 13 “Xique sajaw nguineayteamerangan. Sajaw icüliün niüngajlüy mitrono minatangüw nimeechnenüt Satanás, majaw wüx minajiütnej. Sajaw tealeámban temeyariünxenüt. At sajaw ngo mecueatiünxic masey wüx nüt tambiyaw teatAntipas tiül icona ajcan ngo mimbolmandeac wüx xique tiül micambajanniüng acül Satanás. 14 Pero nganüy

netam napiüng wüx acas ngomajneajleaw irangan: Cos ajlüy tiül iconaacas nipilan andüjpiw leaw nombtaquiaach Balaam, aaga nequiaachBalac mayac wüx marangüw ngomajneaj nipilan israel. Balaamtawaiich nipilan israel, cos tasajnejiw najneaj matsambüw mionijnimal nambiyeran marang nichechnajmel teombas narangüch dios.At tayac nejiw wüx majiürüwpalpálwüx najtaj, palpálwüx naxey.15 At ajlüy tiül icona acas nipilanandüjpiw leaw aquiajchiw ajcüwanicolaítas. Aaga aquiajchiw quiajsajcüy nanguiay. 16Nganüy ich leaamimeajtsan nguineay teamerangan,iwüniün tiül icona. Sitiül ngwüy,najénan saleamb quiaj nembiyayonnaquiüjpüw naag xaespada naw tiülximbeay. 17 Leaw nendiüm manguiayich manguiay leaw apiüng NangajEspíritu masaj noicnoic ajlüy monyarandeac Teat Cristo. Atcüy apiüng:Jane apmajntsop wüx, ngo majmiüctiül ngomajneaj, xique sanüüchmüetnamix nine pan naxoraad, nasoicmaná. At sanüüch anopnop noicnine raan piedra. Wüx aaga ninepiedra quiaj tarangüch wüx noicjayats minüteran leaw nejinguindalinop ngo majaw”, aw.

Aag poch cam ich manguiayiw mon-lüy tiül Tiatira

18 ’Aton irang alinoic nawiig,iich aaga ángel ocueaj monyarandeac Teat Cristo monlüy tiülcambaj Tiatira. Isaj masaj meáwanmondüüb Teat Cristo aaga pochcam leaw ayac Micual Teat Dios,aaga nejiür atnej oniw biümboniiüg nej, oleaj nej atnej nelitlitbronce. Atcüy apiüng: 19 “Xiquesajaw nguineay teamerangan; sajawnguineay erjiürayon lasta; sajawnguineay iyariün andeac Teat Dios;sajaw nguineay ermbeolayon; sajawnguineay iiücan wüx imongochiüncuajantanej naél; at sajaw nganüyxeyay najneaj irangan, ngome atnejterangan nomb. 20 Pero nganüy

Page 426: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 2:21 423 APOCALIPSIS 3:6netam nasaj icon wüx acas ngomajneaj leawa temerangan. Aagayaj cos teameiücan wüx nop najtajleaw teamarang ngo majneaj atnejtarang aaga Jezabel nomb. Nej apiüngnop nej nendeac andeac Teat Dios,cos andiüm mawüywüy monrangxenajiütmajiürüwpalpálwüxmontaj,palpálwüx monxey. Aton nej neyacnejiw wüx matsambüw mionij nimalnambiyeran marang nichech najmelteombas narangüch dioses. 21 Xiquelanaíüc wüx arang a najtaj quiaj,nguineay alndom leaam omeaatsmacueat arang ngo majneaj, perongo mandiüm macueat. 22 Nganüysanüüch miün andeow aaga najtajquiaj. At meáwan leaw lama-rangüw ngo majneaj maquiüjpüw,sanüüch mamongochiw xeyay ngomajneaj, sitiül ngo leaam omeajtsüwcuane ngo majneaj teamarangüw,macueatiwmeáwan aaga ngomajneajquiaj. 23 At sanambiy minipilan nejleaw arang aweaag ngo majneaj.Meáwan noicnoic ajlüy monyarandeac Teat Cristo apmajawüwnaleaing xique sajaw nguineayapiüngüw, nguineay omeajtsüwnejiw. At apmajawüw nguineayxique sanüüch inopnopon atnejterangan. 24 Nganüy sandiüm nasajicon monlüy tiül Tiatira, icona leawngo meyariün andeac aaga najtajquiaj, icona leaw ngo mendüjpiünwüx merangan aaga nexotüy leawarang minatangüw nimeech nasoicSatanás; xique ngo nandiüm nayacicon wüx alinoic cuane apmerangan.25 Netam mesapan nandand wüxaaga najneaj leaw lamenguiayiün,iyacan wüx imeajtsan meranganaag ayaj leaw sapeay. 26 Cos janeapmaíüc wüx, ngo majmel tiül aagango majneaj quiaj, leaw arang atnejsandiüm marang leaw sapeay; aagayaj sanüüch majlüy wüx meáwannipilan tiül meáwan iüt. 27 Naagnapac owix nej apmüüch marangüwleawa nej apiüng. Nganüy leawngo mandiüm, aag ayaj apndrom

ombas atnej ndrom ombas nop xornajwüch naag nangoraad manchiüc.Cos Xeteat tüüch xic narang aagayaj. 28 At jane apmaíüc wüx,xique sanüüch aaga ocas najntsopchiüjmbaw. 29 Leawa nendiümmanguiay, ich manguiay leaw apiüngNangaj Espíritu masaj meáwannoicnoic ajlüy monyar andeac TeatCristo tiül meáwan cambaj”, aw.

3Aaga poch cam ich manguiayiw

monlüy tiül Sardis1 ’At irang alinoic nawiig, iich aaga

ángel ocueaj monyar andeac TeatCristo monlüy tiül cambaj Sardis:“Aaga nejiür ayaíw Espíritu ocueajTeat Dios, at ayaíwocas, atcüy apiüng:Xique sajaw nguineay temerangan,masey nipilan apiüngüw iconaalmepacan, aag ayaj ngomaleaing cossajaw atnej lerndeowan. 2 ¡Nganüynetam mepacan mejawan nguineaytemerangan! Irangan con imalanimeajtsan mejawan sitiül alndommepacan wüx leaw andiüm TeatDios. Cos lanajaw ngo meranganpalan, laliüc mecueatiün nómban.3 Ich leaam imeajtsan wüx leawtenguiayiün, at wüx leaw tesoiquiün.Ich macül wüx imeajtsan merangannajneaj. Cos sitiül ngo mepacanwüx merangan najneaj, quiaj sanambwüx nüt ngo meteotsan, atnejwüx ajmel nop need. 4 Sajawtiül micambajan aliün majlüy acasnipilan tiül monyar andeac TeatCristo ngo marangüw aaga ngomajneaj quiaj. Nejiw apmaquiüjpüwxic, apmasoijquiw apixaw nejiwrajnüy cos ngo majiürüw nicuajindnisoet. 5 Leaw apmaíüc wüx, ngomajmel tiül marang ngo majneaj,aag ayaj apmamb niüng sajlüy,teamasooig rajnüy apix nej. Xiquelango nandarriich minüt nej tiül aaganawiig niüng ajlüy minüteran janelamüjndiw mapacüw meáwan nütnaquiüjpüw. At niüng ajlüy Xeteatmaquiiüb miángeles nej, sanapiüngxenipilan nejiw. 6 Leawa nendiüm

Page 427: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 3:7 424 APOCALIPSIS 3:20manguiay, ich manguiay leaw apiüngNangaj Espíritu masaj meáwannoicnoic ajlüy monyar andeac TeatCristo tiül meáwan cambaj”, aw.

Aag poch cam ich manguiayiw mon-lüy tiül Filadelfia

7 ’Irang alinoic nawiig, iich aagaángel ocueaj monyar andeac TeatCristo monlüy tiül cambaj Filadelfia.Isaj: “Aag agüy apiüng aaga Nangaj,aaga Nendeac Naleaing, leawa nejiüraaga llave ocueaj Rey David, alndommaleaaig majmel jangantanej niüngajlüy nej; at wüx apmapal nejinguindngo ndom maleaaig matüch niüngajlüy nej, cos nej atcüy apiüng:8 Xique sajaw nguineay temerangan.Nganüy lanayac icon mendeacanxepoch, nejinguind ngondom mapalicon. Masey ngome xeyay mepacanwüx xenajiüt, naleaing ngo mepiün-gan ngo metam xepoch, aton ngomecueatiün xic nómban. 9 Nganüyijawan sanasaj icon wüx ajcüwamonwaiich monpiüng nipilan israelnejiw. Cos nejiw minipilan minatangnimeech nasoic Satanás. Nejiwsanüjchiw miünüw niüng ijlüyiünmaquiejliw micosüw timbasan,majawüw icona naleaing xenipilan,lanajiür icon lasta. 10Naleaing teran-gan atnej tasajas icon, teiücan wüxmeáwan naél leaw temongochiün;áag xique aton ngo nacueat icon.Sanambeol icon, sanawün icon wüxa nüt apmajlüy xeyay naél tiülmeáwan iüt, wüx apmatajcüchiwporbar meáwan nipilan wüx iüt.11 Xique saliüc najénan, tanaámbisapan nandand wüx leaw ijawannaleaing; quiaj nejinguind ngondommanood icueajiün aaga corona leawapmeajndiün. 12 Leaw apmaíüc wüx,ngo majmiüc tiül aaga naél quiaj,nej sanüüch majlüy natang tiül cieloniüng ajlüy Teat Dios; lango mawquiaj. Sanayac wüx ombas nej minütXeteat Dios, at minüt micambajXeteat Dios; aag ayaj jayats Jerusalén,áag aliüc miün imiün cielo niüngajlüy Teat Dios. Wüx ombas nej

aton apmajüic jayats xenüt. 13 Leawnendiüm manguiay, ich manguiayleaw apiüng Nangaj Espíritu masajmeáwan noicnoic ajlüy monyarandeac Teat Cristo tiül meáwancambaj”, aw.

Aaga poch cam ich manguiayiwmonlüy tiül Laodicea

14 ’Aton irang alinoic nawiig, iichaaga ángel ocueaj monyar andeacTeat Cristo monlüy tiül cambajLaodicea. Isaj: “Aaga nasoic Amén,aaga nendeac meáwan naleaing, aaganajlüy wüx meáwan leawa tarangTeat Dios, atcüy apiüng: 15 Xiquesajaw nguineay teamerangan, cossajaw icona ngo mecueatiün xicnómban, at ngo mapac imeajtsanmendüjpiün xic. ¡Malüy mecueatiünnómban tengwüy mepacan wüxmerangan leawa sapiüng! 16 Nganüycos ntsan miün ijlüyiün, ngomenaquind tengwüy ngome nerraar,sanajtiür nawün icon maw tiülximbeay, cos ngo mind najawleaw irangan. 17 Masey ipiünganicona naleaing temendüjpiün TeatDios, imongochiün najneaj, iranganmeáwan palan, pero ngo meyajcanicona ngo mertaman, ngo meyajcanngo mejiüran nicuajind, ijlüyiünatnej nop nesomb, atnej miotáaganaton. 18Nganüy sanasaj icon, najneajmeyariün sandeac naag imeajtsan;cos aag ayaj atnej mengalan orojayam tiül biümb, para mejiüranmeáwan leaw netam. Cos sitiüliyariün sandeac, quiaj ngomeapmajlüy cuane wüx mexinguian,cos apmejiüran ipixan rajnüy. Atapmejiüran misüüig oniiügaran paraalndom mexoman mejawan. 19Xiquembójan napaj ocueaj, at salic janesajiür lasta. Nganüy ich leaamimeajtsan nguineay teamerangan,cos netam mecueatiün meranganleaw ngo majneaj. 20Xique salembenteombeay nden, teanapaj natepeayicon. Sitiül aljane apmanguiaysandeac, apmaleaaig mbeay nden,quiaj sanajmel tiül nden naquiiüb,

Page 428: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 3:21 425 APOCALIPSIS 4:11ndoj sanüet anaag. 21 Leawa apmaíücwüx, ngome apmajmiüc tiül ngomajneaj, xique sanüüch chetemnóiquianmaquiiüb xic niüng chetejoswüxxetrononajawwüxmeáwan leawalmajlüy. Aag ayaj cos tajntsopiüswüxmeáwan leaw tajcüyiwmajawüwxic. Nganüy chetejos naquiiüb Xeteatwüx najneajay mitrono nej. 22 Leawnendiüm manguiay, ich manguiayleaw apiüng Nangaj Espíritu masajmeáwan noicnoic ajlüy monyarandeac Teat Cristo tiül meáwancambaj” ―aw.

4Anderac najneaj wüx Teat Dios tiül

cielo1 Landoj aag ayaj, quiaj tajawas

tiül cielo noic ombeay nden lejquian.Aaga ombas nendeac tanguiayiüs an-deac, tandeac najneajay atnej ajiüntstrompet, atcüy tasaj xic:

―Mac ningüy cawüx niüng sajlüy.Sanüüch icmejaw nguineay apmajlüyalinoic nüt ―aw.

2 Ndoj quiaj taquiiüb xic mambNangaj Espíritu andüy tiül cielo.Quiaj tajawas noic najneajay tronoaltiül cielo; Teat Dios alchetem wüx.3Aaga alchetemquiaj xeyaynajneajayajlüy, atnej ajlüy noic najneaj nacantspiedra xeyay nelitlit nenüt jaspe,tengwüy alinoic najneajay piedranenüt cornalina. Aton ayey nej tiütaaga najneajay trono quiaj, atnejndequiamb poj ajlüy nateaic, atnejpiedra esmeralda. 4 Aaga najneajaytrono niüng alchetem Teat Dios,ayey nej tiüt nimiow apiquiw (24)tronos xeyay najneajay. Alchetemojwüx nimiow apiquiw monxey mon-tangtang ombas monajiüt, xowüylarraw apixaw nejiw; alwüx omalüwnejiw noicnoic corona narangüchoro. 5 Imiün wüx aaga najneajaytrono chetejeran wüx quiaj, niüngalchetem Teat Dios, tajawas teajlipliptiüt; at tanguiayiüs teatearriür tiütxeyay napac, tajüic atnej aljaneteandeac. Niüng ajlüy aaga najneajay

trono quiaj, teandaab ayaíw najquiol.Aag ayaj apiüng wüx ayaíw Espírituocueaj Teat Dios. 6 Niüng ajlüy aaganajneajay trono leaw alchetem wüxTeat Dios, alquiaj aton atnej ndecnerijrij atnej vidrio.

Aaga najneajay trono quiaj, ayeynej tiüt aton apiquiw atnej nimalalmapacüw, ajiürüw oniüjcüw ne-jiw xeyay, amb teombas, aton ambteopech. 7Aaga ombas nej nimal quiajajüic atnej nop león; nganüy aagaamb ijpüw nimal ajüic atnej nop toro;at amb arojpüw nimal ajiür teombasnej atnej teombas nop naxey; at ambapiquiw ajüic atnej noic águila tea-jlüel. 8 Ajcüw apiquiw atnej nimalquiaj almapacüw, nopnopoj ajiürüwanaíw miolümbiw nejiw, chipchip-iow ombasüw nejiw ajiürüw xeyayoniüjcüw nejiw amb teombas mi-olümbiw nejiw, at amb teopech. Ne-jiw ngo ndijchiümoj, nüt ongwiiütsteamapiüngüw:Nangaj ic Teat Dios, nangaj ic Teat

Dios, nangaj ic Teat Dios.Teat, ique cuajantanej alndom

merang.Ique almejlüy tanomb, ique almejlüy

nganüy, ique iliüc alinomb.9 Nejiw a nimal quiaj andeacüw

najneajay wüx Teat Dios, aag almapacmeáwan nüt. Üjchiw gracias aagaalchetem wüx aaga najneajay tronoquiaj. 10Quiaj ajcüwa nimiow apiquiw(24) montangtang ombas monajiütaquiejliw micosüw nejiw teombasaaga cheten quiaj, marangüw casaaag almapac meáwan nüt. Quiajawüniwmicoronajüwnejiwmayacüwniüng ajlüy aag alchetem quiaj,teamapiüngüw:11 Teat Dios, ique Xeteatiün Dios.Ique xeyay netam ijlüy, xeyay netam

merangüch casa.Ique ijlüywüxmeáwan leaw almajlüy,

terang meáwan cuajantanej.Cos ique tendiüm majlüy, pares

terang meáwan leaw alma-jlüy.

Page 429: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 5:1 426 APOCALIPSIS 5:135

Apiüng wüx noic nawiig, at wüxQuicheech Sap

1 Quiaj tajawas aaga alchetem tiülnajneajay trono, almandeaand noicnawiig tiül miác owix nej. Aaganawiig quiaj nembiül, alwüx pochamb teombas amb teopech, naquiandnaag ayaíw sello. 2 Quiaj tajawas nopángel xowüy lapac, tandeac napac,tatün manguiay:

―¿Jane nembeata, alndommacheed ajcüwa sello quiaja,mateaaig a nawiigue? ―aw.

3 Nejinguind ngo majlüy macheeda sello; ngo majlüy aljane alndommajaw cuane alwüx aaga nawiigquiaj, ngome tiül cielo, ngome wüxiüt, ngome tiüt tiül iüt. 4 Xiquequiaj tajiüntsas xeyay cos ngomaxoram nejinguind nembeatalndom mateaaig a nawiig majawcuane alwüx. 5 Quiaj nop tiül ajcüwamonxey natangtang ombas tasaj xic:

―Nde mejiünts, jogüy nop naxeynaw tiül Judá, naw tiül acualaats aagaRey David. Aag ayaj nasoic nopleón, cos nej lajntsop wüx meáwanmoncüy majaw nej. Nej alndommacheed mawün aaga ayaíw selloquiaj, mateaaig a nawiig ―aw.

6 Quiaj tajawas niüng ajlüy aaganajneajay trono, alembem nopQuicheech Sap amb pinawan ajcüwapiquiw nimal, at pinawan ajcüwmontangtang ombas quiaj. AagaQuicheech Sap quiaj tajüic atnejlandoj ambiyeran. Nej almajiürayaíw miweac nej, aton ayaíw oniiügnej. Ajcüw ayaíw oniiüg nej quiaj,apiüng wüx ayaíw espíritu ocueajTeat Dios leaw Nej üüch mambmeáwan wüx iüt. 7 Quiaj tambaaga atnej Sap quiaj mayar a nawiigtiül miác owix Teat Dios niüngalchetem. 8 Wüx tayar aaga nawiigquiaj, ajcüw apiquiw nimal, at ajcüwanimiow apiquiw (24) montangtangombas taquiejliw micosüw nejiwteombas aaga Quicheech Sap quiaj.Alteowixaw nejiw noicnoic arpa, aton

alteowixaw nejiw noicnoic nitombpalüy oro, chipchipiow pom. Aagapom quiaj apiüng wüx leaw atüniwmondüüb Teat Dios. 9 Quiaj tatajcüwcantar noic jayats canto, tapiüngüw:Ique xeyay netam ijlüy, pares alndom

meyar aaga nawiig quiaj,mewün misello nej, cos ique tembiy-

eran, tendeow.Wüx miquiej tewün xicon wüx

sasoetiün ndom najlüyiünnóiquian naquiiüjpan TeatDios.

Xicona monaw meáwan noicnoicajlüy nipilan; monaw tiül nipi-lan leaw andeacüw palpálwüxombeayaran; monaw tiülmeáwan cambaj, meáwannación wüx iüt.

10 Ique teaach xicon najlüyiün noicajlüy miteaats ocueaj TeatDios;

sanarangan montangtang monajiütwüx iüt, awüw.

11 Quiaj tajawas xeyay ángeles,tanguiayiüs andeacüw. Nejiwayeyiw tiüt aaga najneajay trononiüng ajlüyiw ajcüw apiquiw nimalalmapacüw; niüng ajlüyiw ajcüwamontangtang ombas aton. Ajcüwaángeles ajlüyiw xeyayiw, ngondommateoraw. 12 Teandeacüw napac,teamapiüngüw:Aaga Quicheech Sap tambiyaran

xeyay netam,nej netam majlüy wüx meáwan

leaw almajlüy, alndom mayarmeáwan nembeatmbeat,

nej nendüy wüx meáwan leaw al-majlüy; néjan alndom ombasmarang cuajantanej,

netam marangüch casa nguiajan-tanej, masoic najneajay ajlüy,awüw.

13 Aton tanguiayiüs andeacüwmeáwan leaw aliw tiül cielo, at leawaliw wüx iüt, at leaw aliw tiüt tiüliüt, at leaw aliw tiül ndec. Meáwanleaw almajlüy tanguiayiüs andeacüw,tapiüngüw:Aaga alchetem wüx aaga najneajay

trono quiaj, at aaga Quicheech

Page 430: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 5:14 427 APOCALIPSIS 6:14Sap quiaj, netam masoiquiwnajneajay ajlüyiw.

Netam marangüchiw casa, manderacnajneajay wüx nejiw,

cos meáwan nüt ndoj ombasüwmarangüw cuajantanej.

14 Condom ajcüw apiquiw nimaltapiüngüw:

―¡Amen, aag ayaj naleaing!―awüw.

At ajcüwa nimiow apiquiw (24)montangtang ombas taquiejliw mi-cosüw nejiw tiüt marangüw casaTeat Dios, aton marangüw casa aagaQuicheech Sap quiaj, ajcüw alma-pacüw meáwan nüt.

6Ayaíw sello

1 Condom quiaj tajawas wüx aagaQuicheech Sap tacheed noic sello nawtiül aaga ayaíw quiaj. Quiaj tanguiay-iüs nop naw tiül ajcüw apiquiw nimalquiaj tendeac napac atnej atearriür,tapiüng:

―¡Mac, ijaw! ―aw.2 Quiaj tajawas nop raan cawüy.

Aaga nejtep cawüy quiaj alteowixnej mimüm jeng. Condom tayacüchwüx omal nej noic corona, tamb tiülmontsoj, tajntsop wüx meáwan.

3 Condom wüx aaga Quicheech Sapquiaj tacheed amb ijquiaw sello, quiajtanguiayiüs andeac amb ijpüw aaganimal naw tiül ajcüw apiquiw quiaj,tapiüng:

―¡Mac, ijaw! ―aw.4 Condom quiaj taw alinop cawüy

xowüy lacants. Aaga nejtep cawüytüünd ndom müüch majlüy moncüyningüy wüx iüt, at müüch mem-biyayej nipilan. Tüünd nots nadamespada aton.

5Wüx aaga Quicheech Sap tacheedamb arej sello, quiaj tanguiayiüs an-deac amb arojpüw nimal, tapiüng:

―¡Mac, ijaw! ―aw.Quiaj tajawas alinop cawüy

nambeor. Aaga nejtep cawüy quiajalteowix nej noic nipeaxay. 6 Quiajtanguiayiüs andeac nop nendeac

pinawan ajcüw apiquiw nimal quiaj,tapiüng:

―Noic kilo trigo ambeat noicdenario, aton arej kilo cebadaambeat noic denario. Nganüy ndemendrooch ombas aaga aceite, at ndemendrooch ombas aaga vin ―aw.

7Wüx aaga Quicheech Sap tacheedamb apiquiw sello, quiaj tanguiayiüsandeac amb apiquiw nimal, tapiüng:

―¡Mac, ijaw! ―aw.8 Quiaj tajawas nop cawüy lasüen.

Aaga nejtep cawüy quiaj minüt nejNandeow. Aton almandüüb nejalinop nenüt Hades. Nejiw tüjndiwmambiyaw pinawan pinawan aaganipilanwüx iüt; müjchiwmembiyayejnaag espada ajcüwa nipilan quiaj,at majlüy lop, aton majlüy xeyaymonandeow, tengwüy majlüy napatnimal mambiy nipilan.

9 Wüx aaga Quicheech Saptacheed amb acoquiaw sello, quiajtajawas alteoleaj artül miespíritunipilan, aag tambiyaranüw wüxandeacüw Mipoch Teat Dios masajüwnipilan. 10 Nejiw tendeacüw napac,tapiüngüw:

―Teat Dios, ique nangaj, iquembójan merang leaw lamepiüng ap-merang. Nganüy ¿ngow apmejawwüx asoetiwnipilanwüx iüta? ¿Ngowapmepalüch ombas wüx ombasüwmonbiy xicona? ―awüw.

11Quiaj tüjndiw apixaw nejiw raan,tasoiquiw:

―Iiündánan alquiriw, cos nganawpalameron mequiüjpan monrang mi-najiüt Teat Cristo leaw netam mam-biyeranüw atnej icona tembiyeranan―ajowiw.

12 Camüm tajawas aaga QuicheechSap tacheed amb anaíw sello. Quiajtajlang noic nadam ateam, nüt po-jniüt nómban atnej nambeor jael. At acaaw tacants atnej quiej. 13At ajcüwaocas najlüy tiül cielo tajmiücüw wüxiüt atnej ajtean naliw aóng toc wüxataad nej tiüt napac iünd. 14 Quiajaaga cielo niüng ajlüy nüt, caaw, ocas,ndrot atnejmambiülarannoic nawiig.

Page 431: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 6:15 428 APOCALIPSIS 7:12Aton tümb mambiülüjchiw meáwantiüc; at leaw iüt nacül tindec tam-biülüjchiw. 15 Quiaj tecuiürrüw mex-otayej tiül warraj tiüc, at teombaspiedra ajcüwamontangtangmonajiütwüx iüt, ajcüwa montangtang ombas,ajcüwa monjiür xeyay, ajcüwa mi-natangüw soldado, ajcüwa ngo mim-boloj tiül montsoj, ajcüwa monrangnajon mos, at ajcüw leaw ngome aagarang najon mos; 16 tepajüw masajüwa tiüc, at nadamdam piedra:

―Ichar xicon tiüt, ixot xiconnganamajaw xicon Teat Dios, áag chetentiül najneajay trono, ngana marangngo majneaj wüx ximbasan aagaQuicheech Sap leaw ajcüy majawxicon; 17 cos lamatüch aaga netamnüt wüx ajcüy majaw icoots TeatDios. ¿Jane alndom maíüc wüx ayaj?―awüw.

7Lajmeliw sello monaw tiül nipilan is-

rael1 Wüx landoj meáwan aag ayaj,

quiaj tajawas apiquiw ángel alembe-moj wüx piquiw oxing iüt. Nejiw ten-guial mapalüw aaga piquiw nepepepwüx iüt, cos atquiaj ngondom mapacwüx iüt, at ngome tiül ndec, at ngomewüx alngün xiül. 2 Quiaj tajawasalinop ángel tajntsop imiün nonüt.Nej almajoy misello Teat Dios alma-pac. Quiaj tendeac napacmasaj ajcüwapiquiw ángeles leaw lamayariw pochmandrojchiw ombas leaw najlüy wüxiüt, leaw najlüy tiül ndec. Tasaj nejiw:

3―Nde mendrojchiün ombas leawnajlüy wüx iüt, leaw najlüy tiül ndec,at nde meloxiün tiüt xiül; icüliünleaw sayacan sello teombas omalüwajcüw monrang minajiüt MiteatiiütsDios ―aj nejiw.

4 Condom quiaj tanguiayiüs ngui-tow ajlüyiw ajcüwa leaw lajmeliwsello. Nejiw ajlüyiw coic miow icmiow apiquiw mil (144,000) naw tiülmeáwan micual micual Israel. 5 Nawtiül micual acualaats Judá tajmeliwsello agajpiüp mil (12,000) nipilan.Naw tiül micual acualaats Rubén

tajmeliw sello agajpiüp mil. Nawtiül micual acualaats Gad tajmeliwsello agajpiüp mil. 6 Naw tiül micualacualaats Aser tajmeliw sello aga-jpiüp mil. Naw tiül micual acualaatsNeftalí tajmeliw sello agajpiüp mil.Naw tiül micual acualaats Manaséstajmeliw sello agajpiüpmil. 7Naw tiülmicual acualaats Simeón tajmeliwsello agajpiüp mil. Naw tiül micualacualaats Leví tajmeliw sello agajpiüpmil. Naw tiül micual acualaats Isacartajmeliw sello agajpiüpmil. 8Naw tiülmicual acualaats Zabulón tajmeliwsello agajpiüp mil. Naw tiül micualacualaats José tajmeliw sello agajpiüpmil. Naw tiül micual acualaats Ben-jamín tajmeliw sello agajpiüp mil.

Noic ajlüy xeyay nipilan palǘyanraan asojquiw

9 Wüx landoj aag ayaj, quiajtajawas xeyay nipilan, nejinguindngondom mambich mateow. Cosnejiw nawǘwan tiül meáwan naciónwüx iüt; nawǘwan tiül meáwannoicnoic ajlüy nipilan; nawǘwan tiülnoic noic cambaj niüng tajlüyiw. Atnawǘwan tiül meáwan nipilan leawandeacüw palpálwüx ombeayaran.Nejiw alembemoj quiaj niüng ajlüyaaga najneajay trono, niüng ajlüyaaga Quicheech Sap. Nejiw almaso-jquiw apixaw nejiw palǘyan raan,alteowixaw nejiw op nit. 10 Nejiwtendeacüw napac, tapiüngüw:Miteatiiüts Dios cheten tiül aaga na-

jneajay trono quiaj,at aaga Quicheech Sap quiaj;nejiw lamawüniw icoots wüx asoeti-

iüts.11 Condom meáwan ángeles leawalembemoj ayeyiw tiüt najneajaytrono chetej wüx Teat Dios, atonayeyiw tiüt ajcüwa montangtangombas, at ayeyiw tiüt ajcüw apiquiwnimal almapacüw, taquiejliw tiütmicosüw nejiw, nómban mejquiejowtiüt marangüw casa Teat Dios.12Nejiw tapiüngüw:

Page 432: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 7:13 429 APOCALIPSIS 8:13¡Amén! Teat Dios najneajay arang, nej

netam marangüch casa,netam masoic nej nendüy wüx

meáwan leaw almajlüy.Nej netam müjchiiüts gracias;netam marangüch casa cos nej

alndom marang cuajantanejleaw andiüm.

Atquiaj netam majlüy meáwan nüt.Amén.

13 Quiaj nop natang ombas tatünmanguiay xic:

―¿Jane nejiwe monsooig raanquiaja, nguiane nawüwa? ―aw.

14Quiaj xique tasajas:―Teat, ique ijaw nguiane nawüw

―saj.Quiaj tasaj xic:―Ajcüw ayaj leaw laawüw tiül

xeyay ngo majneaj wüx iüt. Nganüynejiw ajlüyiw najneaj, cos tajantsüwapixaw nejiw rajnüy tiül miquiej aagaQuicheech Sap. 15Por aag ayaj ajlüyiwteombas aaga trono niüng chetej TeatDios. Nüt ongwiiüts nejiw teama-rangüw minajiüt nej tiül aaga nan-gaj templo tiül cielo. Aaga alchetemtiül aaga najneajay trono quiaj, nejapmajiür nejiw cos apmaquiiüb ne-jiw. 16 Nejiw langome apmaiündüwlop, at ngome apmaiündüw yow. Nütlangome apmambel nejiw, at lan-gome apmayajcüw nerraar. 17 AagaQuicheech Sap najlüy niüng ajlüy na-jneajay chetej wüx Teat Dios apma-jiür nejiw, apmayac nejiw niüng ajlüyxeyay oniiüg yow leawa neech ma-pacaran. Teat Dios apmajend miyowoniüjcüw nejiw―aj xic.

8Amb ayaíw sello

1Wüx aaga Quicheech Sap tacheedamb ayaíw sello, tanaámb ndijchiowtiül cielo maseyme pinawan ores.2 Quiaj tajawas ayaíw ángeles alem-bemoj niüng ajlüy Teat Dios. Ne-jiw tüjndiw ayaíw trompet. 3 Ndojquiaj tajngot alinop ángel, lembetamb teombas artül, andeaand noicnitomb narangüch oro. Quiaj tüündxeyay pom mambel wüx aaga artül

narangüch oro najlüy niüng ajlüymitrono Teat Dios, wǘxan atajcüworar meáwan mondüüb Teat Cristo.4 Minasop aaga pom quiaj, tajn-doc niüng ajlüy Teat Dios imiüntiül owix aaga ángel quiaj, nóiquianmaquiiüb leaw atajcüw orar ajcüwamondüüb Teat Cristo quiaj. 5Condomaaga ángel quiaj, tayar noic nit-omb machipich olüic biümb nawwüx artül. Condom tawiich andüywüx iüt. Quiaj teatearriür, aneorrorxeyay, xeyay tajliplip tiüt, at xeyaytajlanglang ateam.

Ajcüwa trompeta6 Condom ajcüwa ayaíw ángeles

quiaj, monjiür ayaíw trompet, laliücmeindeaw.

7 Ndoj aaga ombas nej ángel taíndtrompet, quiaj tajoet hielo wüx iüt.At tajmiüc biümb aquiiüb tiül quiej.Quiaj tandaab noic naw tiül arej ajlüya iüt maquiiüb noic arej ajlüy a xiül.Tandaab meáwan nateaic soex aton.

8 Wüx taínd trompet amb ijpüwángel, quiaj tajlos tiül nadam ndecatnej ajlüy noic nadam tiüc tean-daab. Quiaj iwear a nadam ndectangowüüch marang quiej. 9 Quiajtandeowüw iwear (1/3) nimal najlüytiül ndec. At iwear barco najlüy tiülndec ndrot ombasüw.

10Wüx taínd trompet amb arojpüwángel, quiaj tajmiüc imiün tiül cielonoic nadam ocas tenguial andaab at-nej andaab nots najquiol. Aag ayajtajmiüc tiül iwear meáwan lam, tiüliwear oniiüg yow aton. 11Minüt aagaocas quiaj, Ajenjo. Condom iweara yow tangaag. Quiaj xeyay nipilantandeowüw, cos tanganeowüw aaganangaag yow quiaj.

12 Wüx taínd trompet amb ipeicángel, quiaj ndrot ombas iwear ajlüya nüt, iwear ajlüy a caaw, iwear ajlüya ocas; ajcüw ayaj pojniüt iwear. Quiajngo ram wüx iüt iwear, at nüt, atongwiiüts.

13 Quiaj tajawas nop ángel tenguialajlüel tiül cielo atnej águila. Aag ayajtendeac napac, tapiüng:

Page 433: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 9:1 430 APOCALIPSIS 9:20―¡Jaa, pobre nejiwmoncül wüx iüt

wüx apmajiünts alacas trompet, áagapmaindeaw alarojpüw ángel! ―aw.

91 Condom wüx taínd trompet amb

acoquiaw ángel, quiaj tajawas atnejnoic ocas lajmiüc wüx iüt imiün tiülcielo. Nej tüünd nots llave maleaaigaaga nequiliüt lol najlüy tiüt, ngomajiür ümb. 2 Quiaj taleaaig aaganequiliüt lol najlüy tiüt; taw nasopimiün tiül aaga lol quiaj, atnej mi-nasop xeyay biümb. Aaga xeyaynasop naw tiül a lol quiaj taponi-ich a nüt. 3 Naw tiül aaga na-sop quiaj tawüw xeyay nchiül andüywüx iüt. Ajcüw ayaj tüjndiw ndommendalüw atnej andal napüp na-jlüy wüx iüt. 4 Tasoiquiw ngondommüetiw soex wüx iüt, at cuajantanejnateaic, at owil xiül, aag miün nipi-lan alndommandalüw leawa ngo ma-jiür misello Teat Dios teombas omalnej. 5 Nejiw tüjndiw ndom man-dalüw nipilan áagan acoquiaw caaw.Naleaing ngondom mambiyaw nipi-lan nómban, áaga andalǘwan. Coswüx andalüw, quiaj nipilan apmaya-jcüw xeyay necoy atnej wüx an-dal nejiw napüp. 6 Wüx aaga nütquiaj, nipilan apmandiümüw mande-owüw nómban, pero naleaing ngon-dom mandeowüw.

7Ajcüwa nchiül quiaj, ajüic at nejiwcawüy apmambüw tiül montsoj.Alwüx omalüw nejiw ajüic atnejcorona narangüch oro; nganüyteombasüw nejiw atnej teombasnipilan. 8 Aton ajiürüw miondeatsomalüw atnej miondeats omalmontaj; olüiquiw nejiw atnej olüicleón. 9 Opangüw nejiw lil atnejmanchiüc; ajiünts miolümbiw nejiwatnej atearriür oleaj xeyay carret anotnej cawüy wüx acuiür tiül montsoj.10 Ajiürüw miwiülüw nejiw atnejmiwiül napüp, andalüw atnej andalnapüp. Ajcüw ayaj tüjndiw ndommandalüw nipilan naag miwiülüwnejiw meáwan acoquiaw caaw.

11 Ajiürüw minatangüw nejiw aton,aaga ángel najlüy wüx aaga nequiliütlol najlüy tiüt. Minüt nej wüx hebreoAbadón, at wüx griego Apolión.

12Nganüy lamong aagambas xeyayngo majneaj tamongochiw nipilanwüx iüt; aliün majlüy alijquiaw xeyayngo majneaj apmamongochiw nipi-lan.

13 Condom wüx taínd trompet ambanaíw ángel, quiaj tanguiayiüs noicnanderac imiün tiül ajcüw apiquiwmiweac aaga artül narangüch oro na-jlüy teombas Teat Dios. 14 Aaga nan-derac quiaj tasaj amb anaíw ángelnejiür trompet:

―Ichejtiün ajcüw apiquiw ángelesnaoelaranüw niüng ajlüy nadam lamEufrates ―aj.

15 Quiaj tacheedaranüw ajcüwapiquiw ngo majneaj ángeles. Nejiwayaj teamacüliw ngünantanej ores,ngünantanej nüt, ngünantanej caaw,ngünantanej neat mambiyaw iweara nipilan leaw almajlüy wüx iüt.16 Xique tanguiayiüs nguitow ajlüyiwajcüwa soldados montep cawüy,ajlüyiw ijquiaw acoic miow millones(200,000,000).

17 Condom tüjndiüs najaw atnejsaǘm xeyay cawüy alwüx mon-tep. Ajcüwa montep cawüy quiajasoijquiw mal miiündüw nejiwmanchiüc nacants, azul, maril. Atonomalüw cawüy atnej omal león; awteombeayiw nejiw biümb, nasop,azufre. 18 Ndoj quiaj tandeowüwiwear (1/3) a nipilan wüx iüt; ambiynejiw ajcüw arej ngo majneaj nawteombeayiw cawüy; aag ayaj biümb,nasop, azufre. 19 Ajcüwa cawüyquiaj naag ombeayiw nejiw, at naagmiwiülüw nejiw alndom marangüwngo majneaj. Miwiülüw nejiw atnejomal ndiüc, alndom matsambüwnipilan.

20 Meáwan nipilan leaw ngomandeowüw tiül aaga xeyay ngomajneaj quiaj, ngo leaam omeajtsüwmacueatiw arangüw casa leawowixaw nejiw tarangüw. Ngo

Page 434: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 9:21 431 APOCALIPSIS 11:3

macueatiw marangüw casa nimeech,tengwüy aaga dios narangüch oro,plata, bronce, piedra, xiül. Ajcüwanarangüch dios quiaj, ngondommajawüw, ngondom manguiayiw,ngondom majüyiw. 21 At atonajcüwa nipilan quiaj, ngo leaamomeajtsüw macueatiw ambiyawnipilan, ngo leaam omeajtsüwmacueatiw arangüw nesomüy, ngomacueatiw ajiürüw pálwüx najtaj,pálwüx naxey; at aton ngomacueatiwanejtiw.

10Nop ángel alteowix nej noic nine

nawiig1 Quiaj tajawas alinop ángel xowüy

lapac, imiün tiül cielo. Nej awin-chay tiül oic, alwüx omal nej nd-equiamb poj. Teombas nej xowüylachech atnej nüt, oleaj nej atnej oniwbiümb. 2 Almandeaand noic ninenawiig tejquian. Nej tacuüüch miácoleaj nej tiül nadam ndec, miquiamboleaj nej wüx iüt. 3 Quiaj tendeac na-pac atnej apaj nop león. Wüx landojandeac, quiaj tetearriür ayaíw napacanendeoog andeac nej. 4 Wüx lan-doj atearriür ayaíw andeac nej, xiquelasamb sanarangwüxnawiig aag ayaj,quiaj tanguiayiüs nop nendeac tiülcielo masaj xic:

―Ipálan tiül imeaats leawaapiüngüw ajcüwa ayaíw netearriürquiaj, nde merang wüx nawiig ―ajxic.

5 Aaga ángel sajaw necuüüch oleajtiül nadam ndec, aton wüx iüt, nejtaxaing miác owix nej andüy tiülcielo. 6Quiaj tandeac wüx minüt TeatDios, aaga almapac meáwan nüt, aaganerang cielo at leawa almajlüy quiaj,aaga nerang iüt at leawa almajlüywüx iüt, aaga nerang nadam ndecat leawa almajlüy tiül ndec. Quiajtapiüng:

―Nganüy apmajlüy leaw apma-jlüy, lango mequiy; 7 wüx aaga nütapmaínd trompet aaga amb ayaíw án-gel, quiaj apmajlüy atnej tapiüngüw

mondeac andeac Teat Dios, leaw tasajnejiw Teat Dios ―aw.

8Condom aaga landoj nanguiay an-deac imiün cielo, tendeac alinombmasaj xic, tapiüng:

―Quiür, iyar aaga nine nawiigtejquian najlüy teowix aaga ángelnecuüüch oleaj tiül nadam ndec atwüx iüt ―aj xic.

9 Quiaj tambas natüch aaga ángel,tasajas:

―Chiün najaw aaga nine nawiigquiaj ―saj.

Nej tasaj xic:―Iyar, it, aag ayaj apmangan tiül

imbeay atnej angan cün, pero apman-gaag tiül imeaats ―aj xic.

10 Quiaj tayariüs aaga nine nawiigteowix aaga ángel, tüetiüs. Quiajtangan tiül ximbeay atnej angan cün,pero wüx landoj nüet, quiaj tan-gaag tiül ximeaats. 11 Condom quiajtasoiquiüs:

―Netam mepiüng alinomb leawlamasaj ic Teat Dios, nguineayapmamongochiw palpálwüx cambaj,palpálwüx iüt; nguineay apma-mongochiw nipilan leaw andeacüwombeayaran, at nguineay apma-mongochiw montangtang monajiüt―sajow.

11Ijpüw monjaw

1 Quiaj tüjndiüs nots najchow ne-peaxay. Quiaj tasoiquiüs:

―Lemben, quiür ipeax aaga nadamnangaj iüm ocueaj Teat Dios, atonipeax aaga artül leaw alquiaj. Atoniteow meáwan monrang casa TeatDios tiül aaga nangaj iüm quiaj.2 Nganüy amb wüx opech nangajiüm, ich majlüy nde mepeax, cosTeat Dios lamüüch pálwüx nipilanngome israel. Cos ajcüwa nipilanquiaj apmacuüüchcuüjchiw tiüt aaganangaj cambaj quiaj meáwan icmiow ijquiaw (42) caaw. 3 Condomsanüüch mamb ajcüw ijpüwamonjawaag tajlüy. Nejiw apmasoijquiwnambeor apixaw nejiw majüic xeyayamix omeajtsüw. At apmüjndiw

Page 435: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 11:4 432 APOCALIPSIS 11:18ndom mandeacüw andeac Teat Diosmeáwan noic mil ijquiaw acoic miower miow (1,260) nüt ―aj xic.

4Ajcüwa ijpüw monjaw leaw tajlüyquiaj, ajcüw ayaj at nejiw ijquiaw owilolivo, aton at nejiw ijquiaw candilernajlüy niüng ajlüy Teat Dios nejawwüx meáwan iüt. 5 Sitiül aljane aleaicmandiüm marang wüx ombasüw ne-jiw, quiaj apmaw biümb teombeayiwnejiw, apmandrojchiw ombas mon-cüy majaw nejiw quiaj. Atquiaj sitiülaljane aleaic mandiüm marang wüxombasüw nejiw, quiaj apmandeowaton. 6 Ajcüw ayaj alndom ma-palüw a cielo lango majoet meáwannüt wüx apmandeacüw andeac TeatDios. At alndom mangowüjchiw yowmarang quiej. At alndom müjchiwmajlüy cuajantanej ngo majneaj wüxiüt, leawa nejiw andiümüw may-acüw. 7 Wüx landoj marangüw mi-najiütüw nejiw, quiaj aaga napatnimal imiün tiüt tiül nequiliüt lolleaw ngo majiür ümb, apmatsojowmaquiüjpüw, apmantsop wüx, ap-mambiy nejiw. 8 Condom níünganandeowüw, apmacülíwan quiaj tiülcalle tiül aaga nadam cambaj niüngtajmel wüx cruz Teat Cristo Mid-iosüw nejiw. Cos aaga nadam cambajquiaj atnej Sodoma, tengwüy atnejEgipto. 9 Condom meáwan er nütalwüx pinawan, apmacüliw tiül callemajaraw. Meáwan nipilan monawtiül namix cambaj, meáwan noic-noic ajlüy nipilan, meáwan mondeacpalpálwüx ombeayaran, at meáwannipilan monaw tiül palpálwüx iüt ap-majawjawüw ajcüwa mondeow quiaj.Nejiw langome apmüjchiw mamiüra-jtüw. 10 Condom quiaj meáwannipilan wüx iüt apmapac omeajt-süw, cos landeowüw ajcüwa monxeyquiaj. Quiaj apmarangüw nangos nüt,apmüjndiw cuajantanej nop alinop,cos ajcüw ijpüw mondeac andeacTeat Dios quiaj, langome apndommüjchiw mamongoch ngo majneajalinomb. 11 Pero wüx laǘmb ernüt alwüx pinawan, quiaj Teat Dios

tapacüüch nejiw alinomb. Quiajwitiütoj lembemoj. Ndoj xeyaymbay-atoj meáwan nipilan majawüw nejiw.12 Quiaj ajcüwa ijpüw monjaw quiajtanguiayiw noic nanderac napac im-iün tiül cielo, apiüng:

―Macaron―ajowiw.Quiaj tambüw andüyiw cawüx tiül

cielo, ambüw tiül oic, teamajawüwnejiw ambüw ajcüwa monbiy nejiw.13 Quíajan tajlang noic nadam ateam;tandrooch ombas igajpowüw (1/10)iüm tiül a cambaj quiaj. Wüx tajlangaaga ateam quiaj, tandeowüw ayaíwmil nipilan. Quiaj meáwan nipilanleaw ngo mandeowüw xeyay mbaya-toj, tarangüw casa Teat Dios tiül cielo.

14 Aaga amb ijquiaw ngo majneajquiaj, lamong. Condom amb arej ngomajneaj apmajlüy najénan.

Amb ayaíw trompet15Wüx taínd a trompet amb ayaíw

ángel, quiaj tajlüy xeyaymondeac tiülcielo, tapiüngüw napac:Nganüy Miteatiiüts Dios, at Teat

Cristo micual nej apmajlüyiwwüx palpálwüx iüt;

condom Teat Cristo apmajlüy wüxmeáwan leaw almajlüymeáwan nüt.

16 Quiaj ajcüwa nimiow apiquiw (24)montangtang ombas moncheten tiülmitronojüw niüng ajlüy Teat Dios,taquiejliw micosüw nejiw, nómbanmejquiejow tiüt marangüw casa TeatDios. 17 Teamapiüngüw:Süjchiün ic gracias Xeteatiün Dios,ique alndommerangmeáwan cuajan-

tanej,ique almejlüy nganüy, ique tejlüy

nde tanomb, at iliüc miün ali-nomb.

Nganüy lamejüiquich ndoj imbasmerang cuajantanej;

lamesapminajiütmerangnatangwüxmeáwan iüt.

18Meáwan palpálwüx nación wüx iüttajcüyiw majawüw ic,

pero nganüy lamatüch a nüt mejcüymejawüw.

At lamatüch a nütmejawwüx asoetiwmondeow,

Page 436: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 11:19 433 APOCALIPSIS 12:14at aton apmeajchiw leaw apmüjndiw

monrang minajiüt, ajcüw ayajmondeac indeac.

Apmeajchiw leaw apmüjndiwmeáwan micambajiüt,meáwan monyar indeac,

masey natang, masey chingüy.At aton lamatüch a nüt mendrooch

ombasüw ajcüw leawa tea-mandrojchiw ombas iüt.

19 Quiaj aaga nadam nangaj iümocueaj Teat Dios tiül cielo lejquiat.Quiaj tajüic aaga nangaj cüx altiül.Condom quiaj tajliplip tiüt, aneorrortajlüy, tetearriür tiüt, tajlang noicateam, y tajmiüc xeyay hielo.

12Nop najtaj y nop nadam nimal atnej

jüm.1 Quiaj tajüic noic nadam majaraw

tiül cielo. Aag ayaj nop najtaj, apixnej xowüy lachech atnej nüt, at a caawaltiüt teoleaj nej. Alwüx omal nej noiccorona alwüx gajpic (12) ocas. 2 Aaganajtaj quiaj, alteomeaats micual nej,teajiünts wüx acoy omeaats cos lal-iüc wijquiam micual nej. 3 Condomquiaj tajüic alinoic majaraw tiül cielo.Aag ayaj nop nadam nimal atnej jüm,nacants ombas, ajiür ayaíw omal nej ygajpowüw (10)miweac nej; ajiür noic-noic corona wüx omal nej. 4Naag mi-wiül nej tajimb tiüt iwear (1/3) ocasnajlüy tiül cielo, talox nejiw tiüt wüxiüt. Aaga nimal atnej jüm quiaj, tambmojcom niüng ajlüy a najtaj laliüc wi-jquiam micual nej, cos andiüm mat-samb micual nej wǘxan apwijquiam.5 Aaga najtaj quiaj, wijquiat micualnej, nop nench. Aaga nench quiaj, ap-majlüy wüx meáwan cambaj wüx iüt;nejinguind ngome apndom marangleawa nej ngo mandiüm. Naleaingquiaj tajnot a nine ocueaj aaga na-jtaj quiaj, taquiüraab andüy cawüxniüng ajlüy Teat Dios, at niüng ajlüynajneajay mitrono nej. 6 Condomaaga najtaj quiaj tecuiür andüy tiülwajchiüc niüng Teat Dios tasaj nejmamb macül. Quiaj tüünd meáwan

leaw apmetam nej noic mil ijquiawacoic miow er miow (1,260) nüt.

7 Condom quiaj tajlüy noic nadammontsoj tiül cielo; aaga natang án-gel nenüt Miguel aquiiüb miángelesnej, tatsojow maquiüjpüw aaga nimalatnej nadam jüm, aquiiüb miángelesnej. 8 Ndoj aaga nimal atnej nadamjümngomajntsopiwwüx; quiaj ngon-dom macüliw tiül cielo. 9 Quiaj taj-los tiüt wüx iüt aaga nadam nimalatnej jüm quiaj. Cos nejay aaga ndiücnajlüy nde tanomb nenüt diablo, aagayaj minatang nimeech, nenüt Sa-tanás aton. Aaga newaiich nipilanwüx iüt tajlos tiüt wüx iüt maquiiübmeáwan miángeles nej.

10 Quiaj tanguiayiüs andeac nopnendeac tiül cielo; tandeac napac,tapiüng:

―Canüy Teat Dios lajntsop wüxmeáwanngomajneaj. Teat Dios lama-jüiquich nejay alndom majlüy wüxmeáwan leaw almajlüy. Teat Cristo,aag micual nej, lamajüiquich nej atonajlüy wüx meáwan leaw almajlüy; cosaaga neyac asoet nüt ongwiiüts wüxombasüwmondüüb Teat Cristo niüngajlüy Miteatiiüts Dios, nej lajlos tiütwüx iüt. 11 Nejiw ajcüwa mondüübTeat Cristo quiaj, tajntsopiw wüx mi-natang nimeech, cos tandeow aagaQuicheech Sap, tajünch tiüt miquiejnej para mawün nejiw wüx. Atcos ngo mimboloj mandeacüw wüxTeat Cristo masey tajawüw apmam-biyaranüw. 12 Nganüy ich mapacimeajtsan meáwan monlüy tiül cielo.Pero nganüy xeyay ngo majneaj ap-majlüyiw moncül wüx iüt, at mon-cül wüx iüt leaw ajlüy tiül ndec, cosminatangüw nimeech lapeay niüngijlüyiün. Nej xeyay ajcüy, cos ajawngome xeyay nüt aliün majiür ndommarang leaw andiüm―aw.

13 Condom aaga nadam nimal at-nej jüm quiaj, wüx tayaag lajlos tiütwüx iüt, quiaj tapeax acuiür aaga na-jtaj newiquiach nine nench. 14 Quiajtüünd ijquiaw miolümb nej aaga naj-taj quiaj, atnej miolümb noic nadam

Page 437: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 12:15 434 APOCALIPSIS 13:12águila, para majlüel andüy tiül wa-jchiüc niüng apmüünd meáwan leawnetam. Aag ayaj apmajlüy aroombneat alwüx pinawan, tiül niüng ngon-dom matüch nej aaga nadam nimalatnej jüm quiaj. 15 Condom aaganadam nimal atnej jüm quiaj, tawünteombeay nej atnej nots lam ambteopech a najtaj. Aag ayaj tarangpara macuarreech nej lam. 16Nganüyaaga iüt tambeol aaga najtaj quiaj,cos lejquiat, tümb xiüm a lam nawteombeay aaga nimal atnej jüm quiaj.17Condomaaga nimal atnej jümquiaj,masey xeyay tajcüy majaw aaga naj-taj quiaj, ngondommarang nicuajind.Ndoj quiaj tamb matsoj maquiüjpüwaldemas micual aaga najtaj quiaj. Cosajcüw ayaj ayariw aaga poch leawlamayac Teat Dios; at ngo mimbolojmandeacüw wüx leaw lamarang TeatJesucristo.

13Ijpüw napat nimal

1 Xique lembetos mbeay nadamndec. Quiaj tajawas tiül ndec nop ngomajneaj nimal almajiür ayaíw omalnej, gajpowüw miweac nej. Wüx not-snotsmiweac nej ajiür noic corona; atwüx noicnoic omal nej ajlüy wüx noicminüteran xeyay ngo majneaj, cosandeac atnej dios nej. 2 Aaga alinopnimal sajaw quiaj, ajlüy atnej noplüw, oleaj nej atnej oleaj oso, ombeaynej atnej ombeay león. Condomaaga alinop nimal atnej jüm tüüchnej ndom marang cuajantanej; atontüüch nej niüng tsotoj majlüy wüxmeáwan cuajantanej. 3 Quiaj tajawasnoic omal nej atnej tajcoch, ajüicatnej apmandeow; pero aaga ajiüraaga tajcoch quiaj tajneaj. Meáwannipilan wüx iüt mbayatoj majawüwnguineay tarang aaga nimal quiaj,ndoj tandüjpiw nej. 4 Condom quiajmeáwan nipilan tarangüw casa aaganimal atnej jüm quiaj, cos nej tüüchmarang natangüy aaga nimal atnejlüw quiaj. At tarangüw casa aaganimal atnej lüw quiaj, tapiüngüw:

―¿Jane alndom marang cuajan-tanej atnej arang aaga nimal quiaja?¿Jane alndom matsoj aweaag ma-jntsop wüxe? ―awüw.

5 Quiaj aaga ngo majneaj nimal at-nej lüw quiaj telombüy nejáyan quiaj.At tüünd mandeac xeyay ngo ma-jneaj wüx ombas Teat Dios; at tüündmarang leawa nej andiüm meáwanic miow ijquiaw (42) caaw. 6 Quiajtandeac xeyay ngo majneaj wüx om-bas Teat Dios. Tapaiich minüt TeatDios, tapaiich niüng acül Teat Dios,tapaiich meáwan monlüy tiül cielo.7 At tüünd matsoj aweaag mondüübTeat Cristo majntsop wüx nejiw. Attüünd majlüy wüx meáwan nipi-lan monaw cuajantanej iüt, meáwanmonaw tiül namix cambaj, meáwanmondeac palpálwüx ombeayaran, atmeáwan nipilan monaw tiül palpál-wüx nación. 8 Quiaj tarangüw casaaaga nimal atnej lüw quiaj meáwannipilan monlüy wüx iüt leaw ngomarangüch minütiw nejiw tiül aaganawiig najlüy nde wüx nganaw ma-jlüy a iüt cam. Cos aag miün leawlamüünd mapac meáwan nüt ajlüyminüt nej tiül aaga nawiig quiaj. Aagayaj ocueaj aaga Quicheech Sap tam-biyaran.

9Nganüy leaw nendiüm manguiay,ich manguiay. 10 Sitiül aljane ap-mayac alinop tiül manchiüc, nej atonapmamb tiül manchiüc. Aton sitiülaljane apmambiy alinop naag espada,nej aton naag espada apmindeowüy.Pares mondüüb Teat Cristo netammaiücüw wüx leaw apmamongochiw,tanaámb ngo macueatiw Teat Dios.

11 Ndoj quiaj tajawas alinop ngomajneaj nimal teaáw imiün tiüt tiüliüt. Aag ayaj ajiür ijtsüw miweacnej atnej miweac sap; nganüy an-deac nej atnej andeac aaga nimal at-nej jüm. 12 Aaga nimal nejiür ijt-süw weac quiaj, tüünd majlüy wüxcuajantanej atnej arang aaga nimalatnej lüw quiaj. Nganüy aaga nimalatnej lüw quiaj ajlüy wüx aaga nimalnejiür ijtsüw weac. Quiaj tapiüng

Page 438: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 13:13 435 APOCALIPSIS 14:8meáwan nipilan monlüy wüx iüt ne-tam marangüw casa aaga ombas wüxnimal atnej lüw, aaga leaw tajneajminecoy nej. 13 Aton tarang nadamateócan, cos tüüch majmiüc biümbimiün tiül cielo andüy wüx iüt, tea-majawüw nipilan. 14 Quiaj tawai-ich meáwan nipilan monlüy wüx iütnaag aaga ateócan leawa tüüch nejmarang aaga nimal atnej lüw quiaj.Aton tasaj meáwan nipilan mon-lüy wüx iüt netam marangüw nopnarangüch dios majüic atnej aaga ni-mal atnej lüw quiaj, aaga tacoocha-ran naag espada ndoj tajneaj ali-nomb. 15 Quiaj aaga nimal nejiürijtsüw miweac nej tüünd mapacüüchaaga narangüch dios ajüic atnej lüwquiaj, tüüch mendeac. Aton tüüchmambiy meáwan leawa ngo marangcasa aaga narangüch dios atnej lüwquiaj. 16 At aton tapiüng netam ma-jmel sello wüx miác owixaw, teng-wüy teombas omalüw meáwan nipi-lan nde namix, nde natang; masey ne-jiür xeyay, masey ngo majiür nicua-jind; masey najon mos, masey ng-wüy. 17 Quiaj nejinguind ngondommangalüw tengwüy manüjpiw nicua-jind sitiül ngo majiürüw aaga sellonajlüy wüx minüt aaga nimal, teng-wüy aaga número apiüng wüx minütnej. 18 Aag agüy naél maxoramomeaatsaran wüx nguineay apiüngaaga número alwüx sello. Leaw al-ndom maxom omeaats wüx, ich ma-jaw cuane apiüng minúmero minütaaga nimal quiaj, cos aaga númeroquiaj apiüng wüx minüt nop naxey.Aaga número quiaj, aag ayaj anaíwacoic miow er miow anaíw (666).

14Atajcüw cantar 144,000 nipilan

1Ndoj quiaj tajawas aagaQuicheechSap, alembem wüx mitiüc Siónalmaquiiüb coic miow ic miowapiquiw mil (144,000) nipilan. Nejiwalmajiürüw minüt Teat Cristo, atminüt Miteat nej narangüch teombasomalüw. 2 Quiaj tanguiayiüs noic

nanderac imiün tiül cielo atnejatearriür nadam lam, atnej noicnapac netearriür wüx ajüy monteoc.At aaga nanderac quiaj, atnej wüxteatsündiw xeyay montsünd arpa.3 Quiaj ajcüwa coic miow ic miowapiquiw mil nipilan tatajcüw cantarnoic jayats himno niüng ajlüynajneajay alchetem wüx Teat Dios,at niüng ajlüy ajcüw apiquiw nimalalmapac monlüy quiaj, at niüngajlüy ajcüwa montangtang ombasmonajiüt. Nejinguind ngondommasap mataag cantar aaga cantoquiaj, áagan ajcüw acoic miow icmiow apiquiw mil nipilan. Ajcüwayaj leaw tajwanüw naw tiül meáwannipilan monlüy wüx iüt. 4 Nejiwngo marangüw nisoet maquiüjpüwmontaj. Nejiw ayaj almandüjpiwaaga Quicheech Sap nguiajantanejmamb, ombas majwanüw naw tiülmeáwan nipilan majlüyiw atnejnajneaj nichech müünd Teat Dios yaaga Quicheech Sap. 5Nejiw nómbanngo mawaijchaw; at ngo majiürüwnisoet teombas Teat Dios niüng chetejtiül cielo. Tiül ombeayiw nejiw ngomaxoram awaiich, aaga nisoet ngomatsopoch nejiw.

Leawa tapiüng arojpüw ángeles6 Quiaj tajawas alinop ángel

tenguial ajlüel cawüx tiül cielo. Nejteandeac masaj meáwan nipilan wüxiüt nguineay alndom mawüw wüxmeáwan asoetiw nejiw. Teamasajmeáwanmonlüywüx a iüt cam, ajcüwayaj monaw tiül meáwan nación,meáwan noicnoic ajlüy nipilan,monaw tiül mondeac palpálwüxombeayaran, at monaw tiül meáwannamix cambaj wüx iüt. 7Nej tendeacnapac, tapiüng:

―Netam mermbolan mendüyiünTeat Dios, netam meyajcan mejawanTeat Dios najneaj arang. Coslamatüch a ores majaw wüx asoetnipilan. Irangan casa aaga nerangcielo, nerang iüt, nerang ndec,nerang meáwan oniiüg yow―aw.

8Alinop ángel tapiüng:

Page 439: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 14:9 436 APOCALIPSIS 15:2―Landroj ombas aaga nadam

cambaj Babilonia cos aaga cambajquiaj tüüch meáwan nación wüxiüt mangüniw; tayac nejiw wüxmanganeowüwaaga vino leawapiüngwüx tandüjpiw palpálwüx dioses―aw.

9 Andǘüban aaga amb arojpüw án-gel tandeac napac, tapiüng:

―Sitiül aljane apmarang casa aagango majneaj nimal atnej lüw quiaj,tengwüy aaga narangüch dios atnejlüw quiaj; aton sitiül apmayarmisellonej teombas omal nej, tengwüy wüxowix nej, 10 aaga leaw apmarangatquiaj apmajcüy majaw nej TeatDios. Apmayac nej tiül xeyay ngomajneaj, tiül biümb maquiiüb azufreniüng apmamongoch xeyay necoy;teamajawüw nej nangaj ángeles yaaga Quicheech Sap aton. 11Minasopaaga biümb niüng apmamongochiwnecoy apmajndocmeáwan nüt. Nejiwnüt ongwiiüts ngondom maxojtüw,cos tarangüw casa aaga nimal atnejlüw, at aaga narangüch dios quiaj.Aton tayariw sello alwüx minütaaga nimal quiaj. 12 Pares meáwanmondüüb Teat Cristo, ajcüwa leawalamayacüw wüx omeajtsüw aagapoch tayac Teat Dios; nejiw netammaiücüw wüx cuajantanej leawapmamongochiw ningüy wüx iüt―aw.

13 Quiaj tanguiayiüs andeac nopnendeac imiün tiül cielo, tasaj xic:

―Irang wüx nawiig atcüy: “Na-jneajay apmapac omeajtsüw ndenganüy at meáwan nüt jane lamayarandeac Teat Cristo masey ndojtandeowüw”, aj xic. Aton aagaNangajEspíritu tapiüng naleaing apmaxo-jtüw, lango metam marangüw najiüt;apmüjndiw leaw Teat Dios apmüüchnejiw cos tarangüw najneaj.

Taxaingueran cosecha wüx iüt14 Condom tajawas, alcawüx noic

raan oic. Wüx aaga oic quiaj alchetemnop atnej Teat Naxey. Alwüx omal nejnoic corona narangüch oro; alteowixnots machat nexing. 15 Ndoj quiaj

taw alinop ángel imiün tiül nadamnangaj iüm, tenguial andeac napacmasaj aaga alchetem wüx oic:

―Imelich icooch, cos lamatüch anüt netam mecooch. Aaga cosechanajlüy wüx iüt latang ―aj.

16Quiaj aaga cheten wüx oic tapotsmacooch maxaing a cosecha najlüywüx iüt.

17Quiaj taw alinop ángel imiün tiülnadam nangaj iüm najlüy tiül cielo,alteowix nots machat nexing. 18Quiajtaw alinop ángel imiün niüng ajlüyartül. Nej najlüy wüx aaga biümbwüx artül. Tandeac napac, tasaj aagaalteowix aaga nexing machat quiaj:

―Imelich icooch, ixaing ajcüwatsongol uvas najlüy wüx iüt, cos lajün―aj.

19 Condom quiaj aaga ángeltamelichmacoochmaxaing aaga uvasnajlüy wüx a iüt cam. Tayac tiül noicnadam iquial niüng apmapatsüchmiyow nej. Aag ayaj apiüng lajcüymajaw nejiw Teat Dios. 20 Aagaiquial uvas tajlüy mbeay cambaj; ndojtapatsüch a uvas maw miyow nejquiaj. Quiaj tawün xeyay miyow nejatnej quiej, tajal, atüch niüng ajlüyfreno teombeay cawüy, atüch arejacoic miow (300) kilómetros adamajal tiüt.

15Ajcüwa ángeles tayacüw ümb wüx

ayaíw ngo majneaj wüx iüt1 Condom quiaj tajawas alinoic

nadam ateócan mbayamaran ma-jaraw tiül cielo, xeyay mbayajosnajaw: Ayaíw ángeles üjndiwmayacüw wüx iüt ayaíw ngo majneajndójwüx. Wüx aag ayaj apmamongajcüy Teat Dios.

2 Tajawas aton atnej nots ndecnerijrij atnej vidrio xowüy lachech,nacants atnej olüic biümb. Attajawas ajcüwa leaw tajntsopiwwüx maquiüjpüw aaga nimal atnejlüw, cos ngo marangüw casa aaganarangüch dios, at ngo mayariwmisello nej, tengwüy mayariw

Page 440: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 15:3 437 APOCALIPSIS 16:8minúmero minüt nej. Nejiwalembemoj mbeay aaga ndec atnejvidrio, almandeajndiw arpa leawtüüch nejiw Teat Dios. 3 Nejiwtenguial atajcüw cantar aaga cantoocueaj teat Moisés, aaga nerangminajiüt Teat Dios, at aaga cantoocueaj Quicheech Sap, leaw apiüngatcüy:Ique meáwan leawa lamerang xeyay

najneajay, teat,cos ique cuajantanej alndommerang,

Teat Dios;ique mbójan najneaj irang, at

naleaing irang aton,cos ique minatang Rey wüx meáwan

iüt.4 Meáwan nipilan apmimbol ma-

jawüw ic, Teat Dios.Apmandeacüw najneaj wüx minüt,cos ique nangaj ic.Meáwan nipilan wüx iüt apmambüw

niüng ijlüy marangüw ic casa,cos ajawüw najneaj teamerang wüx

ijaw wüx asoeteran.5Wüx landoj aag ayaj, quiaj tajawas

tiül cielo lejquiat aaga xowüy langajtabernáculo, aaga najlüy tiül nadamnangaj iüm. 6 Quiaj tawüw ayaíwángeles imiünüw tiül aaga nangajiüm quiaj. Nejiw tüjndiw mayacüwalayaíw ngo majneaj wüx iüt. Ne-jiw asoijquiw apixaw nejiw najneaj,nerixix, nelitlit. Anopnopoj alatsüwmal miiündüw nejiw notsnots cintanarangüch oro. 7 Quiaj nop tiül ne-jiw ajcüw apiquiw nimal tüüch nejiwnoic tas oro anopnopoj ajcüw ayaíwángeles quiaj, chipchipiow aaga ngomajneaj; apmatongoj wüx iüt. Aagaleaw apmatongoj quiaj, apiüng wüxaag ayaj ajcüyTeatDios, aaga almapacmeáwan nüt. 8 Condom aaga nangajiüm quiaj chipiüt tiül nasop. Aag ayajajüiquich Teat Dios najneajay ajlüy,at alndom marang leawa nej andiüm.Nejinguind ngo ndom majmel tiülaaga nangaj iüm quiaj, leaw ajcüwayaíw ángeles landoj mayacüw aagaayaíw xeyay ngo majneaj wüx iüt.

16Aaga tas apiüng wüx apmamon-

gocharan xeyay ngo majneaj1 Quiaj tanguiayiüs noic nanderac

napac imiün tiül aaga nangaj iümquiaj, tasaj ajcüw ayaíw ángeles:

―Quiüran itongon wüx iüt nawtiül aaga ayaíw tas quiaj, cos ajcüwayaj apiüng wüx Teat Dios lajcüy ―ajnejiw.

2 Quiaj tamb aaga mbáswüx án-gel matong andüy wüx iüt naw tiülmitas nej. Quiaj taxom nejiw na-jloc atiümtiümbǘüchan ajcüwa nip-ilan leawa almajiürüw misello aaganimal atnej lüw, leawa tarangüw casamidios nej.

3 Condom amb ijpüw ángel tatongandüy tiül nadam ndec naw tiülmitas nej. Quiaj aaga ndec tan-gowüüch marang quiej atnej miquiejnandeow nipilan. Quiaj tandeowüwmeáwan cüet, meáwan nimal najlüytiül nadam ndec.

4 Ndoj quiaj amb arojpüw ángeltatong andüy tiül lam, at andüy tiülmeáwan oniiüg yow naw tiül mitasnej. Quiaj tangowüüch marang quiejmeáwan yow. 5 Quiaj tanguiayiüs an-deac aaga ángel najlüy wüx meáwanyow, tapiüng:

―Teat Dios, ique nangaj, iquetejlüy nde tanomb, at almejlüymeáwan nüt. Ique najneaj irang wüxapmejaw wüx asoet nipilan. 6Atquiajirang cos nipilan tambiyaw monyarandeac Teat Cristo, at tambiyawmondeac indeac, taw miquiejiwnejiw. Condom ique aton lameaachquiej manganeowüw, cos atquiajnetam nejiw―aw.

7 Quiaj tanguiayiüs alinoic nan-derac imiün wüx artül, tapiüng:

―Naleaing Teat Dios, ique alndommerang cuajantanej. Ique irangnaleaing, ique najneaj ijaw wüx asoetnipilan ―aw.

8 Ndoj quiaj amb apiquiw ángel,tatong wüx nüt naw tiül mitasnej. Quiaj a nüt tüünd merraarxeyay, tayac biümb mambel nipilan.

Page 441: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 16:9 438 APOCALIPSIS 17:39Tandajpüw nipilan cos xeyay arraar.Quiaj tapaijchaw Teat Dios, aag neechmajlüy aaga xeyay ngo majneajwüx iüt. Naleaing nejiw ngo leaamomeajtsüw macueatiw meáwan ngomajneaj leaw teamarangüw; ngomarangüw casa Teat Dios.

10 Ndoj quiaj aaga amb acoquiawángel tatong naw tiül mitas nej andüywüx aaga najneajay trono niüng tso-toj aaga nimal atnej lüw. Quiaj po-jniüt meáwan niüng ajlüy wüx aaganimal atnej lüw quiaj. Quiaj nip-ilan atsamtsambüw oniweaw nejiwcos ayajcüw xeyay necoy, xeyay ngomajneaj. 11 Xeyay tapaijchaw TeatDios najlüy tiül cielo cos xeyay necoy,xeyay ngo majneaj ayajcüw, xeyaynajloc axom nejiw. Masey amon-gochiw aag ayaj, ngo leaam omea-jtsüw macueatiw leawa ngo majneajteamarangüw.

12 Ndoj quiaj aaga amb anaíw án-gel tatong naw tiül mitas nej andüytiül aaga nadam lam nenüt Eufrates.Quiaj tawaag a yow tiül aaga lamquiaj, para mamongoj ajcüwa mon-tangtang monajiüt monaw nonüt.

13 Quiaj tajawas aaga nimal atnejjüm, aaga alinop nimal atnej lüw,aton aaga newaiich nepiüng nej nen-deac andeac Teat Dios. Quiaj ta-jawas taw teombeayiw nejiw nopnopnimeech atnej chiyam. 14 Ajcüw aro-jpüw nimeech quiaj, arangüw ateó-can. Nejiw apmambüw masojnon-goj meáwan montangtang monajiütwüx iüt wüx aaga netam nüt, mat-sojow maquiüjpüw Teat Dios, aaganerang cuajantanej. 15 Quiaj tendeacTeat Cristo, tapiüng: “Saliüc wüxngo mateotsaran, atnej arang nopneed. Najneajay apmajlüy leaw alma-pac teamacül xic, tanaámb ngo ma-soond apix nej atnej wüx almameay;quiaj ngome apmajlüy miotáagan,lango maxing wüx nüt saliüc”, aw.16 Quiaj tasojnongoj meáwan mon-tangtang monajiüt niüng nasoic Ar-magedón wüx aaga ombeayaran he-breo.

17 Condom aaga amb ayaíw án-gel tatong naw tiül mitas nej tíülannepepep. Quiaj tanguiayiüs noic nan-derac napac imiün tiül aaga nadamnangaj iüm tiül cielo niüng ajlüy aaganajneajay trono niüng chetej TeatDios, tapiüng:

―¡Canüy landoj! ―aw.18 Quiaj xeyay tajliplip tiüt, xeyay

aneorror, xeyay tetearriür. At tajlangnoic nadamüy ateam, ngomeaag ajlüytatow ajlüy nipilan wüx a iüt cam.19Quiaj aaga nadam cambaj Babiloniambajcat arej ajlüy. Aton meáwancambaj tiül meáwan palpálwüxnación tümb ndrom ombas. Atquiajtarang Teat Dios wüx leaad omeaatsnguineay tarang aaga nadam cambajBabilonia, cos xeyay lajcüy majaw.20 At meáwan iüt pinawan ndec, atmeáwan tiüc tümb ndrom. 21 Quiajtajmiüc wüx ombasüw nipilan xeyaynadamdam hielo imiün tiül cielo,noicnoic aǘm maseyme ic miow(40) kilos. Quiaj nipilan tanaámbxeyay tapaijchaw Teat Dios cos nejtüüch miün aaga hielo najmiüc wüxombasüw nejiw, cos aag ayaj xeyaynecoy, xeyay ngo majneaj.

17Wüx Teat Dios apmajaw wüx aaga

najtaj nejiürjiür naxey1 Quiaj tiün majaw xic nop imiün

tiül ajcüwa ayaíw ángeles monjiürayaíw tas. Nej tendeac masaj xic:

―Mac ningüy, sanüüch ic mejawnguineay Teat Dios apmajaw wüxaaga minatang nelomblombüy naj-taj, aaga altsotom wüx xeyay yow.2 Cos nej aaga nelomblombüy najtajquiaj tawüywüy meáwan montang-tang monajiüt wüx iüt marangüwnisoet maquiüjpüw. At meáwannipilan wüx iüt angüniw wüx aagavino leaw apiüngwüx arangüwnisoetmaquiüjpüw―aw.

3 Quiaj Nangaj Espíritu tüüch xicnajaw atnej saǘm. Quiaj tayajcasatnej aaga ángel taquiiüb xic mamb

Page 442: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 17:4 439 APOCALIPSIS 17:17andüy tiül noic wajchiüc. Quiaj ta-jawas nop najtaj almajtep nop nimalnacants ombas. Alwüx ombas aaganimal quiaj xeyay minüt ngo ma-jneaj. At aaga nimal quiaj ajiür ayaíwomal nej y gajpowüw miweac nej.4Aaga najtaj quiaj almasooig apix nejmorada, at nacants. Ayac arend olaag,ayac andiig, ayac iquial owix. Altiüloro, altiül natsüjyay ombas piedra,altiül perlas. Almandeaand noic tasnarangüch oro, chipiow tiül xeyayngo majneaj. Aaga altiül a tas quiaj,apiüng wüx cuajantanej ngo majneajnarangüch, at wüx aaga nisoet nejtarang. 5 Alteombas omal nej noicminüt nej ngo majüic cuane wüxapiüng. Aag ayaj apiüng: “Babilo-nia nej natang, nej mimüm meáwanmonlomblombüy montaj, nej neyacmeáwan ngomajneaj najlüywüx iüt”,aw. 6 Quiaj tajawas aaga najtaj quiajlangün, cos tanganeow miquiej mon-yar andeac Teat Cristo. At tanganeowmiquiej ajcüwa tambiyaranüw costandüjpiw Teat Cristo. Wüx tajawas,quiaj mbayatos xeyay. 7 Condomquiaj aaga ángel tasaj xic:

―¿Neol mbayatear? Xique sanasajic cuanewüx apiüng aaga najtaj quiaj.Aton sanasaj ic cuane apiüng wüxaaga nimal nejiür ayaíw omal, atgajpowüw miweac nej, aaga alma-jtep a najtaj quiaj. 8 Aaga nimallandoj mejaw quiaj, tanomb tajlüy,nganüy lango majlüy. Naleaing lal-iüc maw tiül nequiliüt lol leaw ngomajiür ümb, ndoj apmamb andüy tiülbiümb. Quiaj ajcüwa nipilan mon-cül wüx iüt, leawa ngo marangüchminütiw nejiw tiül aaga nawiig najlüynde wüx nganaw majlüy iüt, leawajiür minütiw tiül aaga nawiig leawapiüngwüx apmapacüwmeáwannüt;nejiw apmbayamoj majawüw aaga ni-mal tajlüy tanomb, nganüy langoma-jlüy, ndoj apmajlüy alinomb.

9 ’Leaw nexom omeaats alndommajaw cuane wüx andeac leawsanapiüng nganüy: Ajcüw ayaíwomal nej quiaj, apiüng wüx ayaíw

tiüc altsotom wüx aaga najtaj.10 Aton aaga ayaíw omal apiüngwüx ayaíw montangtang monajiüt.Acoquiaw nejiw lango majlüyiw,nop aliün mapac nganüy, alinopnganaw majlüy. Naleaing wüx nejapmapeay apmajlüy áagan acasnüt. 11 Aaga nimal leaw nombalmapac nganüy lango majlüy, nejamb ojpeacüw natangtang nenajiüt,naleaing nej ajlüy tiül aaga ayaíw,condom apmamb tiül biümb.

12 ’Aaga gajpowüw (10) weac tejaw,aag ayaj apiüng wüx gajpowüwmontangtang monajiüt. Nejiwnganaw müjndiw niüng apmajlüyiwwüx. Naleaing apmüjndiw ndommarangüw natang monajiüt noicores nóiquian maquiüjpüw aaganimal quiaj. 13 Ajcüw ayaj apma-jlüyiw nóiquian, noic omeajtsüwmaquiüjpüw aaga nimal atnej lüwquiaj. Nejiw apmüjchiw aaga nimalquiaj marang minajiütüw nejiw.14 Nejiw apmatsojow maquiüjpüwaaga Quicheech Sap. Naleaing nejapmajntsop wüx nejiw, cos nej TeatNaxey ajlüy natang wüx meáwanmontangtang monxey; nej minatangnenajiüt wüx meáwan montangtangmonajiüt. Ajcüwa almaquiüjpüw,ajcüw ayaj najpajüw, narriüjtüchiw;at ajcüw ayaj leaw ngo macueatiwmandüjpiw Teat Cristo, masey wüxtajlüy xeyay moncüy ―aj xic.

15Aton aaga ángel tasaj xic:―Aaga nelomblombüy najtaj te-

jaw altsotom wüx xeyay yow, aagayow quiaj apiüng wüx xeyay cambaj,xeyay nipilan, xeyay nación, xeyaypalpálwüx ombeayaran. 16 Ajcüwagajpowüw weac tejaw wüx omal aaganimal, aag ayaj apiüngwüx gajpowüwmontangtang monajiüt. Ajcüw ayajaquiüjpüw aaga nimal, apmajcüyiwmajawüw aaga nelomblombüy naj-taj, apmayariw meáwan leaw alma-jiür, apmüjchiw majlüy miotáagan,apmatsambüw mionij nej y apmam-beliw nej tiül biümb. 17 Atquiaj ap-majlüy, cos Teat Dios apmayac tiül

Page 443: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 17:18 440 APOCALIPSIS 18:12omeajtsüw nejiw marangüw leawanej andiüm. Cos nej tandiüm ma-jlüyiw nóiquian, müjchiw aaga nimalmarang aag ayaj. Atquiaj apmajlüycos atquiaj alndom majlüy meáwanleawaTeat Dios lamapiüngnetamma-jlüy. 18 Aaga najtaj tejaw, aag ayajapiüng wüx aaga nadam cambaj na-jlüy wüxmeáwanmontangtangmon-ajiüt wüx iüt ―aj xic.

18Ndrot ombas aaga cambaj Babilonia

1Wüx landoj aag ayaj, quiaj tajawasalinop ángel imiün tiül cielo, áaganejiür nadam najiüt. Nej nómban an-marrajwüx iüt cos xeyay alitlit ombasnej. 2Quiaj tendeac napac, tapiüng:

―¡Landroj ombas, landroj ombasaaga cambaj Babilonia! Nganüyaaga cambaj lamarang niüng acüliwnimeech, at meáwan ngo majneajespíritu. Aton alquiaj ombiümmeáwan ngo majneaj quiec leaw ngomandiüram. 3 Aaga cambaj quiajndrot ombas cos nej tüüch meáwannación manganeow aaga vino apiüngwüx aaga xeyay nadam nisoettayac nejiw wüx; at cos meáwanmontangtang monajiüt tarangüwngo majneaj nisoet maquiüjpüw.At tüüch mongalüy at monüjpeaywüx meáwan iüt majiürüw xeyaycuajantanej wüx nejiw tarangüwxeyay ngo majneaj maquiiüb ―aw.

4 Quiaj tanguiayiüs alinoic nan-derac tiül cielo, tapiüng:

―Xenipilanüw, iriowan tiülaaga cambaj quiaj; nde mejlüyiünnóiquian mequiüjpan wüx aaganisoet arangüch quiaj, ngana mem-ongochiün aaga ngo majneaj leawapmamongochiw quiaj. 5 Cos asoetiwnejiw lajüic tiül cielo. Teat Dios leaadomeaats wüx aaga xeyay ngo majneajleawa narangüch quiaj. 6 Iranganwüx ombas nej atnej lamarang wüximbasan; ijchan alinoic más ngomajneaj leaw nej tarang. Tiül aagatas niüng nej tayac ngo majneajnanganeowaran müüch nipilan, quiaj

iyacan alinoic atonej ngo majneaj.7 Cos nej xeyay talombojchay, tarangmeáwan cuajantanej leaw axomomeaats marang. Nganüy netammeajchiün mamongoch xeyay necoyatnej temongochiün, ijchan atonejtejiüntsan cos xeyay amix imeajtsan.Cos nej tiül omeaats nej apiüng:“Xique salcheten at xic nop natangnenajiüt, xique ngome nop lembenomal, xique ngo metam najiünts,ngo mamix ximeaats nicuajind”,aw. 8 Por aag ayaj, wüx noic nütnej apmamongoch meáwan aagango majneaj quiaj. Apmajlüy xeyaymondeow; apmajlüy xeyay amixomeaatsaran, xeyay monjiünts;apmajlüy xeyay montiün andüy.Condom nej apmandaab tiül biümb,cos Teat Dios leaw nejaw wüx asoetnej alndom marang cuajantanej―aw.

9 Condom meáwan montangtangmonajiütwüx iüt leawa tarangüwngomajneaj maquiiüb, leaw tarangüwaaga axom omeajtsüwmarangüw, ap-majiüntsüw, xeyay apmamix omeajt-süw wüx ombas nej, wüx apmajawüwminasop nej cos teandaab. 10 Nejiwaplombomoj miünquiaj cos imbolojmatüchiw, ngana maxom nejiw atnej.Apmapiüngüw:

―¡Jaa, ique nadam cambaj Ba-bilonia! Ique terang leaw tendiümmerang, nganüy noic ores landroj im-bas ―apmawüw.

11 Quiaj meáwan monüjpeay ymongalüy wüx iüt apmajiüntsüw,xeyay apmamix omeajtsüw wüxaaga cambaj quiaj; cos nejinguindlango majlüy tiül aaga cambaj paramangal leawa nejiw ajiürüw. 12 Cosnejiw ajiürüw oro, ajiürüw plata,ajiürüw natsüjyay ombas piedras,ajiürüw perlas. Aton ajiürüwnajneajay jael nenüt lino, ajiürüwmorada jael, at jael narangüchseda, at nacants jael. Aton ajiürüwcuajantanej najmboc angan xiül,aton cuajantanej narangüch marfil,aton cuajantanej narangüch najneaj

Page 444: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 18:13 441 APOCALIPSIS 19:2xiül, ajcüw narangüch bronce, atleawa narangüch manchiüc, meáwannarangüch piedra nenüt mármol.13 Ajiürüw canela aton, y cuajantanejnajmboc angan soex, pom, aaga soexnenüt mirra, aaga xeyay nembeatperfume nenüt olíbano, vino, aceite,najneaj harina, at trigo. Ajiürüwboy, sap, cawüy, carret, aton ajiürüwnajon nipilan marang mos. 14 Quiajajcüwa monüjpeay at mongalüyapmasajüw aaga cambaj quiaj:

―Nganüy meáwan leaw xowüytendiüm mejiür, aag ayaj langondommejiür. Meáwan cuajantanej aóngxiül xowüy lambeat, cuajantanejxowüy lajneaj langondom mejiür,ngondom mexom alinomb―awüw.

15Quiaj ajcüwa monüjpeay at mon-galüy leawa taxomüw xeyay tiül aagacambaj quiaj, aplombomoj miünquiá-jan, apmajiüntsüw napac, cos xeyayamix omeajtsüw, imboloj matüchiwniüng ajlüy, ngana maxom nejiwaaga xeyay ngo majneaj maquiüjpüw.16Aton apmapiüngüw:

―¡Jaa, pobre ique nadam cambaj!Minipilan ajlüyiw atnej nop najtajasooig najneaj jael nenüt lino, asooigmorada y nacants jael. Asooig cua-jantanej oro, asooig natsüjyay ombaspiedras, y perlas; 17 pero nganüy noicores landroj ombas xeyay cuajantanejnembeatmbeat ―apmawüw.

Aton meáwan capitán tiül barco,meáwan monjüy ambüw tiül barco,meáwan marineros, at meáwan mon-jüy tiül ndec menüjpeay y mengalüy,nejiw aton lombotojmiünquiájanma-jawüw, 18 y wüx tajawüw minasopaaga nadam cambaj quiaj wüx tan-daab, quiaj tapiüngüw:

―¿Wül alinoic cambaj matnej aaganadam cambaj quiaja? ―awüw.

19 Quiaj tawijchaw iüt teomalüwnejiw majüiquichaw xeyay amixomeajtsüw. Tajiüntsüw, tepajüwnapac:

―¡Jaa! ¡Pobre nadam cambaj! Cosmeáwan leawa monjiür barco lamax-omüw xeyay tiül a cambaj quiaj.¡Nganüy noic ores landroj ombas!

20 ’Nganüy ich mapac imeajtsanicona monlüy tiül cielo, icona após-toles, icona mondeac andeac TeatDios, meáwan icona minipilan TeatDios. Ich mapac imeajtsan, cos TeatDios lamapalüch ombas leaw aagacambaj tarang wüx imbasan ―awüw.

21 Quiaj nop ángel xowüy lapactayar noic nadam piedra atnej mip-iedra molino, talox tiül nadam ndec,tapiüng:

―Atnej aaga piedra ngo maxo-ram majaraw alinomb, atquiaj atonaaga nadam cambaj Babilonia ap-majlos tiüt majmiüc napac, nóm-ban langome apmaxoram majaraw.22 Tiül aaga cambaj quiaj, langomeapmanguiayaran ajiünts arpa, lan-gome apmajiünts ind, langome ap-majiünts flauta, langome apmajiüntstrompeta. Aton nejinguind mondüymonrang cuajantanej najiüt langomeapmajlüy quiaj. At langome ap-manguiayaran teanchiülaran quiaj.23 Lámpara nómban langome apmar-raj quiaj, at langome apmanguia-yaran nangos nüt wüx angoch ow-ixaran. Masey mongalüy at monüj-peay tiül aaga cambaj quiaj, alom-baranüw meáwan wüx iüt, y atonmonsüet quiaj tawaijchaw meáwannación, pero lango majlüyiw.

24 At aton tiül aaga cambaj quiajtaxorammiquiej ajcüwamondeac an-deac Teat Dios, at miquiej meáwanmondüüb Teat Cristo leaw tambi-yaranüw wüx meáwan iüt ―aw.

19Anderac najneaj wüx Teat Dios

1 Wüx landoj aag ayaj, quiaj tan-guiayiüs andeacüw xeyay nipilan tiülcielo, apiüngüw napac:¡Aleluya! ¡Üjchiiuts gracias Miteati-

iüts Dios!Nej tawün icoots wüx asoetiiüts, nej

netam marangüch casa, cua-jantanej alndom marang.

2Naleaing nej ajaw wüx asoet nipilanatnej netam nejiw.

Page 445: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 19:3 442 APOCALIPSIS 19:15Cos nej lamajaw wüx, lamayac asoet

aaga natang nelomblombüynajtaj,

aaga tüüch marang nisoet meáwannipilan wüx iüt.

Nganüy Teat Dios lamapalüch ombas,cos aaga najtaj quiaj tambiymonrang minajiüt Teat Dios,awüw.

3Ndoj quiaj tapiüngüw alinomb:―¡Aleluya! Üjchiiüts gracias Teat

Dios, cos minasop aaga biümb niüngteandaab aaga nelomblombüy najtajapmajndocndoc cawüx meáwan nüt―awüw.

4 Quiaj ajcüwa ic miow apiquiw(24) montangtang ombas monxey,aton ajcüw apiquiw atnej nimal leawalmapac taquiejliw micosüw nejiwmejquiejow tiüt marangüw casa TeatDios, aaga alcheten tiül najneajaytrono, tapiüngüw:

―¡Amén, aleluya! ―awüw.5 Condom quiaj tanguiayaran noic

nanderac imiün niüng ajlüy aaga na-jneajay trono niüng chetejeran quiaj,tapiüng:Irangan casa Miteatiiüts Dios,meáwan icona monrang minajiüt nej,masey chingüy masey natang, iran-

gan nej casa, irangan leawapiüng ―aw.

Nangos nüt wüx apmengoch owixQuicheech Sap

6 Condom tanguiayiüs atnej xeyaynipilan andeacüw, atnej atearriürlam, atnej atearriür tiüt ajüy mon-teoc. Nejiw tapiüngüw:¡Aleluya! Miteatiiüts Dios lajlüy wüx

meáwan cambaj, nej ndoj om-bas marang cuajantanej leawandiüm.

7 Ich mapac omeajtsaats, mayajcaatsxeyay najneajay, marangaatscasa Teat Dios;

lamatüch a ores mengoch owix aQuicheech Sap.

Minüx nej latajquiay majneaj maqui-iüb minench nej.

8 Nej tüünd apix nej, masooig na-jneaj jael nenüt lino, nerixix,nelitlit ―awüw.

Pues aaga najneaj jael nenüt linoquiaj, apiüngwüxnguineaymondüübTeat Cristo tarangüw najneaj atnejandiüm Teat Dios.

9Quiaj nop ángel tasaj xic:―Irang wüx nawiig, ipiüng: “Na-

jneajay ich mapac omeajtsüw leawatajpajüw metiw wüx tengoch owix aQuicheech Sap” ―aw.

Ndoj tasaj xic:―Aaga poch ocueaj Teat Dios quiaj,

naleaing ―aj xic.10Quiaj xique taquiejliüs xecos tiüt

narang casa aaga ángel quiaj. Ndojtasaj xic:

―Ngwüy, nde merang xic casa,cos xique nerangas minajiüt TeatDios atnej ique irang, atnej arangüwmeáwan mondüüb Teat Cristo,meáwan monyar andeac nej. NéjanTeat Dios irang casa. Cos aaganaleaing leawa taquiaach Teat Jesús,áag miün tandeacüw nomb ajcüwamondeac andeac Teat Dios ―aj xic.

Nop nejtep raan cawüy11Condom tajawas lejquiaw a cielo.

Quiaj tajntsop nop raan cawüy al-wüx nejtep nej. Aaga nejtep cawüyquiaj minüt nej Nerang Leaw ApiüngApmarang, at Naleaing alinoic minütnej. Nej najneaj arang wüx ajaw wüxasoeteran, at wüx amb tiül montsoj.12 Oniiüg nej atnej oniw biümb; al-wüx omal nej xeyay corona. Atonalmajiür noic minüt nej narangüchteombas nej; naleaing nejinguind ngomajaw cuane apiüng, néjan ajaw.13 Almasooig noic apix nej nesongtiül quiej. Minüt nej NanderacOcueaj Teat Dios. 14Meáwan monlüytiül cielo tandüjpiw nej, ajteptepiwraan cawüy. Asoijquiw apixaw nejiwxowüy lajneaj jael nenüt lino, rajnüy,nerixix. 15 Ajüic imiün teombeay nejnots espada nexing. Naag aag ayaj ap-mandrooch ombas meáwan nación.Condom nej apmasap nejiw, müüchmarangüw leawa nej apmapiüng. Nejapmarang wüx ombasüw nejiw atnejarangüch wüx uvas wüx ayacüch tiül

Page 446: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 19:16 443 APOCALIPSIS 20:8noic nadam iquial niüng apmapat-süch miyow nej. Aag ayaj ajüiquichxeyay ajcüy majaw nejiw Teat Dios,y nej alndom marang cuajantanej.16 Aton wüx aaga najal apix nej, atwüx mitsac nej narangüch minüt nej,apiüng: “Minatang Rey wüx meáwanReyes, Natangüy wüx meáwan mon-tangtang”, aw.

17Quiaj tajawas nop ángel alembemwüx nüt, tendeac napac masajmeáwan quiec najlüel cawüx,tapiüng:

―Macaron, canchiüron, cos TeatDios apmayac noic nadam nüeteran.18Cos apmetsambanmionijmontang-tang monajiüt, mionij minatangüwsoldados, mionij aag xowüy lapat,mionij micawüy soldados, mionij sol-dados montep cawüy, mionij meáwannipilan masey ngomeaag arangüwmos, masey mionij nipilan arangüwnajon mos, mionij chingüy nipilan,mionij natang nipilan ―aw.

19 Quiaj tajawas aaga nimal atnejlüw almaquiiüb meáwan montang-tang monajiüt wüx iüt at misol-dadojüw nejiw. Nejiw sonongotojmatsojow maquiüjpüw aaga nejtepcawüy quiaj, at misoldados nej leawaalmaquiiüb. 20 Quiaj aaga nimalatnej lüw quiaj, ndeaad maquiiübaaga nerang ateócan, aaga newaiichnepiüng nej nop nendeac andeacTeat Dios. Nej tawaiich nipilanleawa tajiürüw misello aaga nimalatnej lüw quiaj, leaw tarangüwcasa aaga narangüch dios. Ndojajcüwa ijpüw quiaj, tan apacüwtajlosüw tiül biümb niüng teandaabazufre. 21 Condom aldemas nipilanleaw taquiüjpüw aaga nimal atnejlüw quiaj tambiyaranüw naag aagaespada naw teombeay aaga nejtepcawüy quiaj. Ndoj meáwan quiecpaxiüt üetiw matsambüw mionijeawnejiw.

20Apiüng wüx noic mil neat

1 Ndoj quiaj tajawas nop ángel im-iün tiül cielo almajoy millave aaganequiliüt lol leaw ngomajiür ümb; al-teowix nej nots nadam galen. 2 Quiajtasap aaga nimal atnej jüm, aagayaj aaga ndiüc najlüy de tanomb,minatangüw nimeech nenüt diablo,aton minüt nej Satanás. Aag ayajndeaadmatsajcüch naag galen,macülnoic mil neat. 3 Quiaj talox tiülaaga nequiliüt lol najlüy tiüt, condomtapal, tayac wüx noic sello. Quiajngondom maw mawaiich nipilan tiülpalpálwüx nación leawa among noicmil neat. Condom wüx landoj aagamil neat, quiaj netam tsüjmbiüm ala-cas nüt.

4 Quiaj tajawas tigüy najneajaytronos chetejeran wüx, alchetemojwüx ajcüwa tüjndiw majawüw wüxasoet nipilan. At tajawas ajcüwanipilan leawa tambiyaranüw tan-dooigaran oniquiaw wüx andeacüwwüx Teat Jesús y wüx Mipoch TeatDios. Aton cos nejiw ngo marangüwcasa aaga nimal atnej lüw quiaj; atngo marangüw casa aaga narangüchdios. At ngo mayariw sello teombasomalüw nejiw, tengwüy wüx owixawnejiw. Ajcüw ayaj tapacüw alinombmarangüw montangtang monajiütwüx meáwan iüt maquiüjpüw TeatCristo aaga noic mil neat. 5 Ajcüwayaj leaw ombas mapacüw. Nganüyaldemas mondeow ngo mapacüücha-ranüw alinomb leaw landoj noic milneat. 6 Xeyay apmapac omeajtsüw,at nangaj apmajlüyiw meáwan leawombas mapacüw alinomb. Nejiwngome apmambüw tiül biümb, aagayaj nasoic amb ijmbüw andeowaran.Nejiw apmarangüw miteaats ocueajTeat Dios at ocueaj Teat Cristo.Nejiw apmajlüyiw wüx meáwan iütmaquiüjpüw Teat Cristo wüx nejapmayar marang minajiüt nej noicmil neat.

7 Wüx lamong aaga noic milneat, quiaj aptsüjmbiüm alinombminatangüw nimeech nenüt Satanásnaw tiül manchiüc. 8 Quiaj apmambtiül palpálwüx nación mawaiich

Page 447: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 20:9 444 APOCALIPSIS 21:8meáwan nipilan wüx iüt. Apma-sojnong nipilan tiül Gog at Magogmatsojow maquiüjpüw minipilanTeat Dios. Ajcüw ayaj apmajlüyiwxeyay nipilan atnej miwiiüd nadamndec. 9 Quiaj ajcüwa nipilan tambüw,ambǘwan wüx iüt. Condom tayeyiwtiüt niüng acüliw mondüüb TeatDios, at tayeyiw tiüt aaga cambajleaw Teat Dios xeyay andiüm. QuiajTeat Dios tüüch majmiüc biümbimiün tiül cielo wüx ombasüw,tümb mandajpüw. 10 Quiaj aagaminatangüw nimeech newaiichnejiw, ndeaad. Condom tajlos tiülniüng ajlüy xeyay biümb niüngteandaab azufre, niüng almajlüyiwaaga nimal atnej lüw, aton niüngajlüy aaga newaiich nepiüng nej nopnendeac andeac Teat Dios. Quiajapmamongochiw xeyay ngo majneajnüt ongwiiüts meáwan nüt.

Apmajaraw wüx asoeteran11 Quiaj tajawas nop alchetem wüx

aaga nadam trono, rajnüy. Quiajtawüw niüng ajlüy nej iüt, nüt, caaw,ocas; nómban langome apmaxorammajaraw alinomb. 12 Quiaj tajawasmeáwan mondeow, natang atchingüy, alembemoj niüng ajlüy aaganajneajay trono. Condom lejquiatacas nawiig. Ndoj lejquiat alinoicnawiig, altiül minütiw nejiw leawapmapacüw meáwan nüt. Condomquiaj tajawaranüw wüx ombasüwmondeow atnej larangüch tiülajcüwa nawiig, nguineay tarangüwanopnopoj. 13 Quiaj tawüw imiüntiül nadam ndec meáwan mondeowleawa tandeowüw tiül ndec. Attawüw imiün tiül niüng acüliwmondeow, nenüt Hades, meáwanmondeow leawa alquiaj. Quiajtajawaranüw wüx ombasüw nejiwanopnopoj nguineay tarangüw wüxalmapacüw. 14 Condom quiaj ajcüwleaw acüliw niüng ajlüy mondeow,at leaw altiül aaga Hades, tajlos tiülbiümb. Aag ayaj apiüng wüx ambijmbüw andeowaran. 15Ninguiaj ajüicleawa ngo maxoram minüt nej tiül

aaga nawiig niüng ajlüyminütiw leawapmapacüw meáwan nüt, ajcüw ayajtajlosüw tiül biümb.

21Jayats iüt, jayats cielo

1 Ndoj quiaj tajawas larangüchnoic jayats iüt, nüt, caaw, ocas; cosmeáwan leaw mbas majlüy langomajlüy. At nadam ndec langomajlüy. 2 Condom xique Juan, atontajawas aaga nangaj cambaj, aagayaj jayats Jerusalén aliüc imiün tiülcielo niüng ajlüy Teat Dios. Aagacambaj quiaj ajlüy najneajay atnejnop nüx lasoijquiay apmengochowix maquiiüb minench nej. 3 Quiajtanguiayiüs noic nanderac napacimiün tiül cielo, tapiüng:

―Jogüy, Teat Dios lapeay niüngajlüy nipilan. Nejiw apmajlüyiwminipilan nej, nejay Teat Diosapmacül maquiiüb nejiw, apmajlüyMidiosüw nejiw. 4 Teat Dios apma-jend miyow oniiügaran. Langomeapmajlüy andeowaran; langomeapmajlüy amix omeaatsaran, lan-gome apmajlüy monjiünts, langomeapmajlüy necoy, cos meáwan leawatajlüy nomb lango majlüy ―aw.

5Condom aaga cheten tiül aaga na-jneajay trono quiaj, tapiüng:

―Nganüy xique sarang jayatsmeáwan cuajantanej ―aw.

Quiaj tasaj xic aton:―Irang wüx nawiig, cos aaga poch

cam naleaing, alndom meyar meyacwüx imeaats ―aj xic.

6Quiaj tasaj xic alinomb:―Canüy landoj. Xique ombas

salnajlüy, atnej letra A; at sajlüyǘmbwüx, atnej letra Z. Leawa nindanganeow yow xique sanüüch,sǘüchan aaga yow neech mapacarannaw tiül oniiüg yow ajlüyay pacaw.7 Sitiül aljane apmaíüc wüx meáwanngo majneaj, nej sanüüch maneaymeáwan aaga jayats leaw apmajlüy.Xique sanajlüy Midios nej, nejapmajlüy xecual. 8 Nganüy meáwanleaw imbol mandüüb Teat Cristo,

Page 448: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 21:9 445 APOCALIPSIS 21:23meáwan leawa ngo mayar andeacnej, meáwan monrang xeyay ngomajneaj, meáwan monbiy nipilan,meáwan monjiür palpálwüx najtajpalpálwüx naxey, meáwan monsüetmonwüneay marang ngo majneaj,meáwan monrang casa narangüchdios, meáwan monwaiich, meáwanajcüw ayaj apmambüw tiül xeyaybiümb niüng teandaab azufre.Meáwan leawa apmambüw tiül aagabiümb quiaj, aag ayaj nasoic ambijmbüw andeowaran―aj xic.

Jayats Jerusalén9 Quiaj tiün majaw xic nop ángel

naw tiül aaga ayaíw ángeles, ajcüwtajiürüw ayaíw tas chipchipiow leawxeyay ngo majneaj tatongoj wüx a iütcam. Nej tendeac masaj xic, tapiüng:

―Mac ningüy, sanüüch ic mejawaaga nüx, minüx aaga Quicheech Sap―aj xic.

10 Condom quiaj aaga Nangaj Es-píritu ocueaj Teat Dios tüüch xic na-jaw atnej saǘm. Tayajcas atnej taqui-iüb xic mamb aaga ángel andüy wüxnop najal oleaj tiüc. Quiaj tüüch xicnajaw aaga nangaj cambaj Jerusalénaliüc imiün tiül cielo niüng ajlüy TeatDios. 11 Aaga cambaj quiaj, xeyay na-jneajay atnej ajlüy Teat Dios. Xowüylalitlit atnej noic natsüjyay ombaspiedra, atnej noic piedra nenüt jaspe,nerijrij atnej vidrio. 12 Aaga cam-baj quiaj, ayey nej tiüt noic nadammuro atnej otüeng coet najal oleaj.Ajiür gajpic (12) ombeay niüng ajmel-eran, y nopnop ángel niüng ajmel-eran. Narangüch wüx noicnoic niüngajmeleran noic minüteran. Aag ayajminütiw gajpiüp (12) monxey micualIsrael. 13 Aaga cambaj quiaj ambnonüt ajiür arej niüng ajmeleran;amb calüy ajiür arej niüng ajmeleran;amb cawac ajiür arej; ambnoleat ajiürarej. 14 Aaga muro ayey nej tiüt aagacambaj quiaj, ajiür gajpic (12) nadampiedra witiow wüx a muro. Noic-noic piedra alwüx minüt nop apóstol,

ajcüwa gajpiüp (12) apóstoles ocueajaaga Quicheech Sap.

15 Aaga ángel tenguial andeacmasaj xic quiaj, alteowix nej notsnipeaxay narangüch oro paramapeaxaaga cambaj, mapeax meáwanpuerta, at apmapeax aaga nadammuro ayey tiüt a cambaj. 16Aaga cam-baj quiaj atowtow ajlüy mepiquiw.Quiaj tapeax aaga cambaj naag aipeaxay quiaj. Tatüch ijquiaw milijquiaw acoicmiow (2,200) kilómetrosandüy wüx ajal, atonej andüy wüxoxet, atonej andüy wüx ajal oleaj.17 Condom tapeax aaga muro atnejotüeng coet quiaj, atüch er miowacoquiaw (65) metro ajal oleaj. Aagaipeaxay a ángel quiaj, aag ayaj atownej apeaxiw owix nipilan.

18 Aaga muro quiaj, narangüchnaag xeyay natsüjyay ombas piedranenüt jaspe. Nganüy aaga cambajquiaj narangüch palǘyan oro nerijrijatnej vidrio. 19 Ajcüwa gajpic (12)nadamdam piedra witiow wüx aagamuro neyey tiüt cambaj, ajmel wüxmimbaj nej palǘyan natsüjyay ombaspiedra. Aaga mbáswüx piedra nenütjaspe, amb ijquiaw piedra nenützafiro, amb arej nenüt ágata, ambapiquiw nenüt esmeralda. 20 Atonamb acoquiaw nenüt ónice, ambanaíw nenüt cornalina, amb ayaíwnenüt crisólito, amb ojpeacüw nenütberilo, amb ojquiyej nenüt topacio,amb gajpowüw nenüt crisopraso,amb gajpanoic nenüt jacinto, ambgajpic nenüt amatista. 21 Nganüyajcüwa gajpic puerta ajlüy gajpicnadamdam perla, noicnoic puertaajlüy noic nadam perla. Aaga calletiül aaga cambaj quiaj palǘyan oro,nerijrij atnej vidrio.

22 Tiül aaga cambaj quiaj, ngonaxom najaw noic templo; ngomajlüy, cos Teat Dios leaw al-ndom marang cuajantanej, at aagaQuicheech Sap ajlüyiw ingow ajlüynangaj iüm. 23 Aaga cambaj quiajngo metam nej nüt, ngo metam nej

Page 449: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 21:24 446 APOCALIPSIS 22:11caaw marraj quiaj, cos Teat Diosleaw xeyay najneajay ajlüy, xowüyarraj meáwan tiül a cambaj quiaj.At aaga Quicheech Sap arraj atnejlámpara. 24Meáwan nipilan naw tiülpalpálwüx nación leawa tawüw wüxasoetiw nejiw apmajüyiw tiül aagaran tiül aaga cambaj quiaj. Meáwanmontangtang monajiüt najlüyiw wüxiüt apmambüw tiül aaga najneajaycambaj quiaj, majoyiw mamb leawaxeyay najneajay ajiürüw müjchiwTeat Dios, marangüw nej casa.25 Meáwan puerta niüng ajmeleranocueaj aaga cambaj quiaj aplejquiammeáwan nüt, ngo palam cos ngo ma-jlüy ongwiiüts quiaj. 26 Apmajoyaranmamb meáwan leaw xeyay najneajaymüünd Teat Dios marangüch casa.27 Tiül aaga cambaj quiaj, ngondommajmel nicuajind ngo majneaj, atnejinguind nerang ngo majneaj, atmonwaiich; naleaing apmajmeliwajcǘwan leawa apmapacüw meáwannüt, cos larangüchminütiw nejiw tiülaaga nawiig ocueaj Quicheech Sap.

221 Wüx landoj aag ayaj, quiaj aaga

ángel tüüch xic najaw nots lam ner-ixixay, nerijrij atnej vidrio; aaga yowquiaj neech mapacaran. Aag ayajimiün niüng ajlüy najneajay tronochetej wüx Teat Dios, at niüng ajlüyaaga Quicheech Sap. 2 Aaga lamquiaj among amb pinawan aaga calletiül a cambaj quiaj. Mbeaymbeayaaga lam quiaj, ajlüy xiül neech ma-pacaran meáwan nüt. Aaga xiülquiaj, apmeóng gajpic (12) aóng tiülnomb neat; aag ayaj aóng noicnoiccaaw. Aton naag aóp aaga xiülquiaj alndom mamongoch iün an-deow meáwan nación. 3 Tiül aagacambaj quiaj lango majlüy nicua-jind ngo majneaj. Naleaing aaganajneajay trono niüng chetej TeatDios, at a trono niüng chetej aagaQuicheech Sap apmajlüy tiül aagacambaj quiaj. Quiajmeáwanmonrangminajiüt nej apmarangüw nej casa.

4 Apmajawüw mitey nej, aton minütnej apmajlüy teombas omalüw ne-jiw. 5Quiaj langome apmajlüy ongwi-iüts, ngome apmetam lámpara mar-raj; ngome apmetam atil nüt, cos TeatDios apmarraj meáwan leaw almajlüyquiaj. Nejiw apmajlüyiw montang-tang meáwan nüt, meáwan neat.

Teat Cristo apmandilil najen6Quiaj aaga ángel tasaj xic:―Aaga poch cam naleaing, ngo

mawaiich, alndom meyar leawapiüng. Aaga Nangaj Espíritu ocueajTeat Dios, aag neech marangüwwüx nawiig leaw andeac nej ajcüwmondeac andeac nej, nej tüüch miünmiángel nej majüiquich leawa laliücmajlüy, majawüw aag ayaj monrangminajiüt nej ―aw.

7―¡Xique saliüc najénan! ¡Najnea-jay, ich mapac omeajtsüw leawa ap-mayac wüx omeaats andeac Teat Diosatnej apiüng tiül aaga nawiig cam,cos nej lamapiüngnguineay apmajlüyalinoic nüt! ―aw Teat Cristo.

8 Xique, Juan, tanguiayiüs, tajawasmeáwan aag ayaj. Wüx landojnanguiay, najaw aag ayaj, quiajtaquiejliüs xecos teoleaj aaga ángelnarang casa, cos nej neech xic najawaag ayaj. 9Quiaj tasaj xic:

―Ngwüy, nde merang xic casa, cosxique aton sarang minajiüt Teat Diosat ic, atnej tarangüwmondeac andeacTeat Dios, atnej arangüw leawa ayacwüx omeaats aaga poch najlüy tiülaaga nawiig cam. Néjan Teat Diosnetam merang casa ―aj xic.

10Ndoj tasaj xic:―Nde mexot aaga poch najlüy

tiül aaga nawiig cam, aag apiüngwüx nguineay apmajlüy alinoic nüt,cos laliüc majlüy aaga lamapiüngquiaj. 11 Leawa nerang ngo majneaj,tanaámb ich marang ngo majneaj,at leawa nerang nisoet ich marangtanaámb. Nganüy leawa nerang na-jneaj, tanaámb ich marang najneaj.At leawa nerang andiüm Teat Dios,tanaámb ich marang leaw andiümTeat Dios ―aj xic.

Page 450: JayatsnanderacwüxmiteatiiütsJesucristo · tacualüw a Judá, y alacas micoj nej michiig nej. 3 Judá tacualüw a Fares, at a Zara, Tamar mimümüw nejiw.FarestacualüwaEsrom,Esrom

APOCALIPSIS 22:12 447 APOCALIPSIS 22:2112Quiaj Teat Jesús tapiüng:―Naleaing xique saliüc najénan,

sanajamiün leaw sanüüch nopnopojleaw tarang. 13 Xique mbas salnajlüyatnej letra A, at sajlüy ǘmbwüx atnejletra Z ―aw.

14Najneajay apac omeajtsüw leawatajwan asoetiw nejiw, cos aag ayajatnej lajantsüch apixaw nejiw, ma-jmeliw ambüw tiül aaga puerta ocueajaaga najneajay cambaj, at matüchiwaaga xiül neech mapacaran meáwannüt. 15 Nganüy ajcüwa leawa ngomüjndiw majmeliw tiül aaga cambajquiaj, ajcüw ayaj atnej ngo majneajnimal leaw mbójan arang ngo ma-jneaj. Ajcüw ayaj monsüet; ajcüwayaj monjiür pálwüx minajtaj pálwüxminaxey; ajcüw ayaj monbiy nipilan;ajcüw ayaj monrang casa narangüchdios; at meáwan mondiüm leaw ngomaleaing, tengwüy monwaiich.

16―Xique Teat Jesús tüjchiüsmiünxeángel mapiüng aaga poch lajlüytiül aaga nawiig cam, manguiayiwmeáwan mondüüb xic tiül palpálwüxcambaj. Xique nawas tiül acualaatsaaga Rey David tajlüy nomb. At xiquesajlüy natang atnej aaga nadam ocasnajntsop chiüjmbaw―aw.

17 Aaga Nangaj Espíritu ocueajTeat Dios, y meáwan mondüüb TeatCristo, nejiw ajlüyiw atnej minüx nej,apiüngüw:

―Mac―awüw.At leaw anguiay, ich mapiüng aton:―Mac―ich maw.Aton jane nind anganeow, ich

miün manganeow; meáwan leawaandiümüw manganeowüw, ichmanganeowüw aaga yow neechmapacaran meáwan nüt, aag ayajüjndíwan.

18 Xique Juan, sasaj meáwanleawa apmanguiay andeac TeatDios tiül aaga nawiig cam: Sitiülaljane apmayac wüx, quiaj TeatDios apmüüch majlüy wüx ombasnej meáwan ngo majneaj atnejlamapiüng tiül aaga nawiig cam.19 Aton sitiül aljane apmawün quiriwnaw tiül aaga nawiig cam niüngTeat Dios apiüng nguineay apmajlüyalinoic nüt, quiaj Teat Dios langomeapmüüch nicuajind leaw lamapiüngapmüüch minipilan nej tiül aaganangaj cambaj; ngome apmayar aaganajneaj atnej apiüng tiül aaga nawiigcam.

20 Aaga nepiüng meáwan aag agüy,apiüng:

―Naleaing xique saliüc najénan―aw.

Amén. ¡Atquiaj apmajlüy! ¡MacTeat Jesús!

21 Sandiüm Miteatiiüts Jesucristomüüch icon meáwan mimonajneajnej. Amén.