Notes du mont Royal

Cette œuvre est hébergée sur « No­tes du mont Royal » dans le cadre d’un

exposé gratuit sur la littérature.SOURCE DES IMAGES

Google Livres

www.notesdumontroyal.com 쐰

OPERA ET DIES

, SÇUTUM HERCULISCARMINÀ

HESIODI ASCRAEIs3; l li le

V LATINIS VERSIBUS EXPRESSA

A BERNARDO ZAMAGNA’ RAGUSINo.

M E D I 0 L A N Iq.’ CIOIDCCLXXX.

Inn Inpnuus MONASTERII s. Ammosn MAJoms.SUPERIORUM PERMISSU.

JOSEPHO SPERGESIOî

PALENTIAE BAR. EQU. S. STEPH. HUNG. R.

AUGG. A CONSILus IN AULA VIEN.PRO REBUS ITALIAE.

BERNAIDUS ZAMAGNA .

H 511.402 jam lingams romano [militas amifïuNympharum ill’e ingerts cura Heliconiadum ,

Cui niveos guandam pqfi’entî in collibuë agnu-

E viridi laura fi’epçra taler: date,

[chaque Hyantaeî jpwfirunt fiüminis flafla,Ut liquida fluerai dulcis ab 0re fluas,

A ij

4 .Antiguumgue chaos, magnorum Ô nomina divum’ ’ Dieerer , 6’ veterùm fiecula terrigenum;

En tibi je tiares, Spergejî çandide, fifiiri ijarum méfias Pieridum monituj. i o

Namgue ego [aurigero Mujas in monte petivi ,Pro ofieiis alignai! munus u: innumeris

Mi placidae innuerenr , quo tu laetatus adeptoLaudares memoris pignus amicitiae.

Diis plaeuir mens grata , baud irrita vora fiere;Orantem fiez; auribus audierunt,

Afiraeigue finis jluflerunr carmina dimeCraja per Aujonios ferre novata choros,’

fujîitiam gueis docet, ’morurngue. pudorem;i Quantague proveniunt pana labore bond:Sidere quo melius pingues inyertere: glebas,

Seminague inveifi) tradere [parfit fila?

Quo fiera non matait cupidus mercator adire ,2Ac vehere citerne litore divitias,

Pacis lapas, magnas rime mortalis in ufusConcefim a janêÎO numine caelicolum.

Ipfè etiam clypei refiret mirabile textum ,Quod tenait vinas Amphitiybniadae,

Quum nemore in fiera Phoebi Pagajaea Par arvacyan"; alto jiravit ruiner: Martigeizàm .

l

Tu dextram nunc tende fini , firmague coaêïumTe coram infizeto findere varan-jonc,

[lia vetus Clara: Latine quem gloria linguaeAurea, Iulaeis aemula temporibus,

Para tibi guae fionte flair: ceu rivus ad ipfizm.Quum fontem illimi profilit e. fiatebra,

Pellucetgue mm jimilis nitidogue eleêÎroFormajis ’clarum Najafin in fineculum.

An miyerum ejieies, murato guzturis uju lSi ,male quad verbum dixerir afjaerius ,’

Nil parians perfirre , tais nifi finfibus aptum PArgui nec talem filma mini rezulit,

Nec te ego’ film tories expertus :i guin’ mage leni

Quernnam faxerunt ingenio Charites,Et mage cer’mnt’em fiai lec70s jungere. arnicas ,

Seruare ac junËÎàs omnibus illecebris P I

Tu milli , magnanimde referain limina MatrisNullis flor’enti [audibus au: meritis;

T u dignum auguflae ficijii munere dextrae,’

Quartz pridem nafiro nomine Maeonidan

Illi oflerre aufiis de me es bene malta .loguutus,’Queis fins agaljit certa patrocinii i

Nec fierilis’, nec parva: a te [une Lomnia. primo.Commoda, flint nabis omnia fauta kana;

.YA4)

ème

6Et venient majora, animum ni lujit Apollo

Saepe .milri de te grandia pollicitus .Quamguamego quid .cupiam majzts? non divitis auri

Me fuis, aut, agitons excitat ambitio.Talia, quos ridens tollit fortuna, figuantur;

Non ego , qui didici ,parcus amure modum ,V irtutigue magis,- caecae guam fidere dime ,

Quae levis aflduas veçfizt agitgue vices .

Mi fat erit, liceat fi guando carmine digneIngens Auflriadum tallera ad ajIra decus,

Matris 6’ auguflae magnum. yulgare per orbemLargificum 6’ nullis cajibus edomitum

Illum animum, late quo [plendet ut aetlzerius folSpicula virtutis. Clara procul jaciens

Omnigenae oceani. trans vafli litora ad ufgueT errarum extremos parte ab utrague polos .«

Caejaris haie magni icelrtaba adiungere nomen ,Cujus fadât olim ferre par ora virant ,

Seu pacem, [en bella gara: , ipfa uegabitLaflato alarum paflè miniflerio; l

Atgue alias centum linguas alia ora fgquœtjVera gueis valent fida fatisfizcere .

Addam illi jocium, eui nuiter ab aetlzere lapfiRelligio facra..cinxit honore capta,

Imperiumque dedit duplex, quo figura potentifuflitia ac divum credita templa regat

Idem regnator popularum , ridemque facerdos,Idem Teutonicarum inclyta fauta equitum.

Addam alias fiatres, quorum munere tellus[tala cum magna fienore lueur vider

Surgère Ateflinos 6’ .Mediceos A fierons

Cafareis minas janguine canubiis.Danubium ad veflrum- tramer finet; aurea lute 1

T empara Saturni noflra peri arva patrisFulgere , 6’ Infitbrum camph- florefiere Athanas

Omnibus eximias artibus ë fludiis .

Gaudebit tuas ille lieras Chaunitius , AtlasQui catus Auflriacum jujlinet imperium;

Tuque idem gaudebis, amor quem Palladis aima:Cultarem doéiis caetibus infiruit ,

Quemque Italae commifla rei tan: cura fatigatUfiue nova ingeniis addere fitbjidia .

lamque amnes duce tanto agitat vigar , omnibus uritGloria honoratis corda cupidinibus

Ex humili tellure alto confitrgere coelol Laude aliqua , ut de je fuma loquatur anus .I

Hac etiam, quad prodit- opus nunc cumququ’pufilhu’n

Sit licet , 6’ foeda barbarie borridulum; ’

8Aujpiciis [me nempegtuis 6’ nomine tutum

iVum metuat doëÎos tendere per populos?

Non , ita me fervent mufae, timet . ergo age fignemRumpe moram, i fidens culta per ora liber.

Nain tibi fi laudem Spergefius annuat allant,Sic quoque mutata vejie legere diu.

Annuet . illum autem, quem tu boue cumque probaris;Et Charites vatem Cajialidchue probant . 1

Sic tibi 6’ Hejiodus vivet donatus , 6’ una AVives, Spergeji , cultus honore milli ,

Nullaque me ficlis oblivifientibus aetas,’ .S pero equidem , ingrata mente feret .

-r ----..,4- .---ü

IDEMA1) LECITOREM.

SI quae veteres foholiaflae recentiorefque latini inter-pretes in Hefiodi Opera ac Dies, quod ego carmenlatinis heic tibi verfibus a me exprcflum exhibeo, hu-maniflime leé’tor , commentati funt , velim enumerare ,dies profeâo me defiiceret. Nam quum 8C Arifloteles,8C Xenophon 8C Plate, 8C qui eorum voce loquiturSocrates, omnifque fere antiquitas Hefiodum femperhabuerit tamquam optimum moralis philofophiaegprae-ceptorem; mirum fane non cil , plurimos dcincepsferiptores , in eo tempus Operamque collocaflè , ut poe;tac tanti tantorumque virorum laudibus commendati velfcripta injuria temporum foede depravata corrigerentexpurgarentque, vel mentem omnem fcientiamque alle-goriis , quafi involucris quibufdam conditam, evolverentarque explicarent. Itaque quemadmodum Homerum di-fciplinarum omnium , praefertim earum , quibus ad aâio-num fingularum prudentiàm facile pervenire pofÎemus ,patrem exflitifiè voluerunt; ira Hefiodum aptiflimum

’effe fiatuerunt , a quo politica v, ethica, atque œcono-micag praecepta.peteremus. Nec ego quidem aliter fen-tio: hos enim duos totius antiquitatis poëtas m’aximospraefiantifiîma philofophiae documenta verfibus traditarenquille fateor . Unum tamen cil illud , in quo vehe-menter difrentio a quibufdam graeculis , qui Hefiodi feriptailluflrantes non verfum , non fyllabam, non litteram

B

10unam myfierio carere arbitrati funt. Ita feelus a lecommiffum elle ducunt, nifi a fingulis vocibus tam-.quem e facris Eleufinae marris, aut Bonae Deae caere-moniis , reconditiorem aliquam fententiam eruerint . Quam.obrem eorum in hunc poëtam commentarios legentimihi ridere faepe acciderit, eos tam longe fludiorumaciem intendiile, ut multa quibus non poëta quum feri-beret ,A fed ipforum mens aefluabat quumlegeret , videreputarint. Fit enim interdum, ut nos praeconcepta ali-qua opinione praeoccupatoque falfis notionibus judicioad legendum dati ea in antiquis praecipue feriptoribuscredamus invenifle, quae invenire fperabamus; vidilÏe,quae videre optabamus, haufillè ab iifdem , quae multoante in nobis exiflebant . Hue acc’edit, plerofque hu-jufmodi homines , quod fere omnium grammaticorumproprium cil , non feriptoris tantum, quem explican-dum fufceperunt , laudem famamque undequaque con-quirere, verum etiam eruditionem fuam doârinamquevenditarel quammaxime cupere. Qua in re magnopere.falluntur: nam 8C a poëtae fenfu non femel longillimeaberrant; 8C le ineptos inanifque. gloriol’ae plus juflocupidos apud cordatos homines ut plurimum exhibent.Atque ego fane non dubito, quin fi ab inferis repenteexcitarentur 8C Homerus 8C Hefiodus 8K multi alii au-,flores, percurrerentque oculis, quae de eorundem car-minibus a grammaticis confcripta funt, diâuri client,-quod Virgilium dixifle feribit in el’ifiis vates ille fefli-villimus; le quidem minus doélum , .quam a DanteAligherio fingatur, fedi multo fapientiorem fuifle. Prae-claie ille quidem ac vere: quid enim tam infulfum ac

II-

reâae minus rationi confonum, quam eas aliis cogni-tiones tribuere , iquas nec habuere umquam , necha-bere potueirunt? Modus igitur adhibendus efi, ac in!genio temperandum . Quod quum dico, nolim quif-piam credat , me doâiflimorum hominum labores indu-firiamque, qua in explicandis illuflrandifque antiquifii-morum auâorum feriptis ufi funt, vituperare. Hoc 8calienum a me cil, 8c fummae effet ignorantiae ne di-cam dementiae indicium . Illorum conatus curamque fin-gularem ego maximi facio, femperque feci; ac palamdico, eos optime de omni litterarum genere meritos meexiflimare, lucemque maximam antiquitati attuliffe, ul-Itro fateri . Quare 8C Scaligerum,z 8C Danielem Hein-fium, 8C Clericum , 8C Cuietum , 8C Craevium aliofque,qui poil Proclum, Tzetzem,-Johannem Diaconum cete-rofque graecos Hefiodi’carmina ’commentati funt’, ma-

ximopere &Tufpicio 8C admiror. Quin immo tantieorum labores facio , ut defperaverim omnino me hacingenii eruditionifque tenuitate polie aliquid ailette,quocl eorumdem curam effugerit: contraque fateor, meplurimum ab iifdem in hac verfione poëtice adornandaadjutum elle, &cpleraque , quae in adnotationes verfi-bus fubjeâas congefli , ab iifdem haufifle . In quibustamen itaïme gefli, ut quod necellarium elle ad expli-canda obfcuriora poëtae loca arbitratus fum, ab im-menfa eorum fylva excerperem; reliqua omitterem ,quae tantum ad ofientandam etuditionis. famam pertinerejudicavi. Sic 8C farragine quadam ac ingenti doârinacpondere te amice leélor, Iiberavi; SI ne me alienisornatum coloribus, tamquam illam corniculam grex

BQ

12

avium, tot tantorumque virorum turba exueret, pro--vidi. Itaque 8C in tempus, quo Hefiodus floruit, quae-rere omifi; 8C quid illa quatuor aetatum fibi fucceden-tium defcriptio faufila a poëta, quid Pandora, quidPrometheus , ejufque filius Epimetheus fignificent, Hein-fio docendum reliqui. Item an haec. illa fint Hefiodicarmina de agrorum cultu tot laudibus ab antiquitatecelebrata , 8C de quibus apud M; Tullium Cato que-rebatur, nihil in iis diâum de flercoratione; perindequafi cetera omnia ad rem ruflicam pertinentia 8c abeodem fingulari fludio pertraâata, continerent? an Vir-gilius, quum gloriabatur fefe carmen afcraeum canereromana pet oppida , haec imitanda fibi propofuerit;an aliud quoddam Hefiodi, quocl interierit, opus, 8cde quo Manilius ait :i .

Quin etiam ruris cultus legchue fatravitMilitiamque fifi: quad colles Bacchus amurer,Quodfbecunda Ceres campos , quad Bacchus utrumque,Atque arbufla vagis eflènt quad adultera pomis;Sylvarumque deos, facrataque numina nynzplzas,Paciseojous, magnas naturae candit in uflts 6c.

Nam ex bis verfibus apparet manifefle Hefiodum egille8C de arborum plantatione ac infitione , 8C de foli na-tura tum Cereri apta tum Libero patri; 8C de aliis re-bus plurimis ad agrorum curam fpeâantibus , quae inhoc poëmate , ut ad nolim tempora pervenit, fruflraquaeras. An demum Servius 8C Scaliger, quum HefiodiOpera ac Dies cum Ceorgicorum libris Virgilii con-tulerunt , injufli fuerint in Hefiodum res inter fe di-verfillimas conferentes, ut ei quem adamabant maxime,

. il;viâoriam facilius referrent? Haec ego omnia ab aliis,ut ajebam,’ difcenda reliqui, quum non aliud hoc tem-pore mihi propofuerim , quam Afcraei vatis , fuaviflimiplacidiflimique fe-nis, ita verfus latinis verfibus exprime-re , ut fine taedio , aut fortalÏe aliqua etiam cum vo-e lluptate , quod a nemine faélum adhuc ’noveram , agraecae linguae imperitis legi poilent. Qui autem P. Vir-gilii aureum illum nitorem , admirandas digrefliones ,elegantifiimam varietatem georgicarum rerum , in qui-bus thefauros poëticorum ornamentorum omnes mufa-

.rumque delicias vates divinus effudille videtur , in hifceverfibus defiderabit, ille certe 8C mecum injuriofe aget,8C Hefiodo non reéle obtreûabitur . Nam 8c mihi illatantum dicenda erant , quae non a Virgilio, fed abHefiodo diéla funt; 8C ipfe Hefiodus quum magna exparte in hoc opere de jufiitia , de religione , de indu-flria , deque rebus univerfis, quae ad vitam refit: ad-miniflrandam pertinent, cum fratre dillerat , faepe flilifeveritatem, ac prope philofophorum fpinofam illamaufleritatem fequatur necellè efi . Nec veto omnis ifertomnia tellus , nec omnis eodem modo res ornanda:fuus cuique color, fua cuique , quae deceat, tribuendaforma: quumque poëfis rerum banc univerfitatem ,quam: naturam appellamus, referat, rebus, quas per-traâat , habitus accomodat -, fingulifque eum adhibet culatum , quem fingularum fpecies requirere videatur, Aliacil amoeuitas florum virentiumque camporum, alia. (yl-Varum afperrimarumque rupium: in illis placet venu-flas , in his horror non difplicet. Polrum tamen feredicere, ita me animum ad banc verfionem applicuiflet,

I4ut qu0tiefcumque liceret , puriflîmam illam Virgilii di-é’tionem verfuumque numerum fuavifiimum imitarer acquafi meam ad rem non invite transferrem .Ï Hoc 8Cin Homeri Odyfrea conatus fum facere, judicioque nonmeo, fed virorum doéliflimorum fum confirmatus, meinon me debere laboris poenitere: hoc 8C in ipfius He-fiodi .Operibus ac Diebus vertendis me nunc effecilÎeputo , fperoque futurum , ut aequi judices, quorum inmanus hi fiudiorum indufiriaeque fruâus pervenerint,idem mecum juxta fateantur. Jam veto nihil me atti-net dicere, quam in tanta, de optimo genere, judicio-rum varietate fequutus fiminterpretandi rationem, quumhac de re in praeleélione ad Homeri Odylleam diffe-ruerim, 8C faâo potins quam verbis cupiam omnibus

I oflendere. Quae fi tibi , erudite Leâor, placebit , ju-dicium. a te meum probari, vehementer gaudebo , .al-a-criorque ad Theogoniam accedam: fin autem non, om-nino placebit, illud a te petam, ut dum’ habeas me-lior’a- vel a me ipfo, vel potins ab aliis 8C ,otio 8c in-genio 8C elegantia abundantioribus, hifce patienter ura-te, iifdemque , qualiacumque funt, contentus fluate .Heic autem tibi, ut uno ferme intuitu , quid HefiodiOpera ac Dies contineant doceantque , videre poilishjampridem a .Daniele Heinfio exaratum atque huic poë-mati praepofitum , quo difficile erat quidquam difiin-fliusi prelliufque confcribere, argumentum fub’jiciam.

15

ARGUMENTUMIN HESIODI OPÉRA SET DIES

’ A qDANIELE HEINSIOGuru: CONSCRIPTUM; ET POSTEA LATINE tisonnant.

v IN EDITIONE GRAEVIAIVA. il

È-.K in.FACTO a contentionum divifione initie, poëta alteram quameffe reprehenfione dignam 8c vituperio oflendit, rejieit; alteramvero lit rebus praeferat omnibus , fratrem fuum Perfen manet:quod altem in fori molefliis omne fere tempus ponit; altera au-tem quae honefla el’t 8c bona,’folo labore cum jufiitia, quae ad

vitam requiruntur, fibi comparat. Poflquam enim mentis, ut poe:ta loquitur , vaferrimae (*) Prometheus , Jovi ignem, ’hoc. en,vitae abundantiam (ficut- hue ,alludens ait alibi divinus’iplato)furtim furripuiiïet, Jupiter hominibus quos iuduflrios vocat ac fo-lertes , hoc .efl, de comparandis facultatibus follicitis ,.malum ma-goumi, Pandoram nempe , hoc ,eft Fortunam, quae omnia dent-nmdona, id en beneficia naturae , fibi vindicare coepit, in mediumproduxit. Ita tata. vitae comparandae ratio , Fortunae cit camoufla:prudentiae autem hominum ac curae ca. filai comparare’ coepitÏeITe

difiicillimum. Olim ergo ante vafrum hoc Promethei flânai,- em-nia, quae ad vivlendum lerant necefi’aria , facile comparabantur 8C

C) Quae heic Heinfius de Promethei , librîs Hefiodi 59mn tu!) HMEPnN conti-Iovis, ac potiflîmum Pandorae allcgori- - netur. Sed leâor pet f: animadvertet,ca. interpretatione habet, fufius expli- cum ingenio mugis, 41mm verimi i.-cat in introduflione in doflrinam, quae dama: .

16ad manus erant. Saturnus enim prîmum omnium genus quoddamaureum fabricabatihominum, cui fus [ponte omnia fuppeditabatterra. Hoc genus’leni ac jucunda morte, quam hac ’vita defun-

geretur , vitam daemonum 8C nomen poll obitum confequebatur.Hoc autem alterum ell fequutum, quad argenteum dixerunt: quodut aureo in omnibus deterius, ira purins fuit quam fequentia.Jupiter ergo, hoc en, Fatum , etiam hoc genus aul’ert": quoddefunâum, vitam eorum ducit, quos Beatos fubterrel’tres vocat .

.Ita ad tertium, aereum nimirum trnnlit , quod feelellum elle 8Cimpetuofum docet, qui quidem hommes caede mutua 8c impruden-

tia cecidere: caeterum necxnomen, nec ut alii certam vivendi,poll obitum confequuti funt rationem , ut qui funditus exl’tinâiad inferos defcenderent .’ Hoc tertium jam genus, Heroes fequun-

tut (ira tum Eteoclem ac Polynicem , reliquofque qui primum 8:antiquilïimum Thebanum bellum , tum Agamemnona 8c Menelaum,

reliquofque qui Trojanum bellum conflituerunt, vocat)xquos Ho-merus defcribit. Quorum alii morte lublati , penitus interierunt aalii eorum etiam nunc Beatorum infulas colunt . Hinc ferreumoptique injufiitiam defcribere pergit: maxime autem tangit judices,quorum. brevi ac venulta fabella corruptelas taxat . Reliqua parslibri , jufiitiae ac injuflitiae praemiaob oculos ponît, tum 8: mo-nita quaedam lapientifiinm Perfae proponiti. Maxima ex parte au-tem ratio feribendi’, quae praecepta continet , parum inter le C04

laneret, ita, ut foluta qualité: nibil minus quam adfiriaa lit ora-tio . Quae fubinde quoque amiquitatem fpirat, 8C non femel idem

. repent; prorfulque a ferihendi ration: , qua recentiores finit uli,qui nudas’ orationilententias inferunt, abhorret. Non raro 8Cdigreditur; videlicet tacdium fratris , quad ex admonitionibushaurire ac praeceptîs poterat, dilueret. Pol! baec, ad Oeconomi-Ï

cam

ï7

cam ,tranlit , cujus rationem, initio ab agricultura faâo, prael’cri-l

bit. Tota autem haec doârina, in defcribendo itempore ad aran-d’um idoneo, tum delineando mellis 8: vindemiae 8C ferendi, le».

candique ligni tempore verfatur. Praeter haec , tum eorum quaereEte ac ordine geruntur, fuccelTum 8C exitum, tum eorum quaenegliguntur, damna ac noxas oflendit. Hue accedunt , tempeflga-,.tum anni dillziné’tiones; tum quibus quaeque rebus lit idonea , uf-

que ad viginti 8c 0&0 aut triginta 8c quatuor fera verfus. Atquehaâenus quidem prima Oeconomiae pars . Caeterum quum homi-nes , partim temporis progrellu, partim acriore lucri deliderio,non unum tantum aliquem lucrandi modum ampleâerentur, verumomnia, quaecumque modo lucrum aliquod promitterent , adoriren-tut, alteram Oeconomiae aggreditur partem: qua occalione de na»tura ac ratione maris loquitur. Ita enim tempus ad navigandummaxime idoneum, videtur vocare. Poli: haec rurfus in praeceptisdelinit. Quum autem de debita diis reverentia inter alia loqua-tur, divilionem ejus fubjungit; 8C quum initium a genere, hocen, deorum veneratione fecilTet; ad lingule, hoc el’t, ejus (pe-cies pergit. Atque ira quidem totum Operum ac Dierum argumen-tum abfolvitur. Quod autem en: reliquum, de boum-nm, ac ma-lorum, tum vero mediocrium dierum obiervatione agit: tum quieligendi, qui rejiciendi lins, breviter praecipit.

n

H ES 1:10 .15

I à i. l i”,O P E4121) A: "a c mD fifi-:53. ’3’

z vv ’r

a J l [9.LAS C .R’ÏA’E :1

Clip.

q Y

,.

’MUSAE , clarifonaé cantu, properate refléta"

l

Pieria, laudemque patri jam" dicite venro;-- IFer quem mortales obfcura in nofle filentur,Et volitant. clari fuma , generolaque jnâant i-Faâa, vel indecores ullo fine nemine vivunt, 5Iplius annuerit ceu- mens 8C dia voluntas . -Nam facile extollit deprefium, deprimit idem ’Elatum , ditatque inopem , ditemque fatigat’;

Erigit 8C curvum facile , curvatq’ue luperbumJupiter altil’ono relidens in vertice olympi. IO

Audi o cunEta videns, c’unâa 8: pater optime anolicensVota hominum , fanâoque tuens tu numine juraDirige, egofratrem dum-Perfen vera mônebo.

l Mujize, clarifonae êc. Multi omnîtempore dubitarunt , utrum Hefiodi elle:hoc exordium: mm En Arifiarchus 8!Plutarchus 8a Paul-amas ’aliique feriptoeres decem tiares verfus in vemliilïimocodice (icelle: affirmant . Accedit etiam,Rhapfodos alienis poëmatibus adfuereconfuevilre prooemia g quod 8C Pindarusdocuit 0d. Il. Nem. Quid igitur? Diceemusne poëtam a. duplici contentionumgenette fine ullo exordio , contra quamfit plerumque a graecis etiam in mini-mis poëmaribus, Carmen elle aufpica-mm? Mini fane id vehementer incre-dibile videtur .

3 Par quem mortales 6c. Potellas lii-

premi numinis egrcgie pet bas homi-num fortunae vicifiitudines declaratur;quemadmodum faepe indium in facrisetiam paginis le imus. Mitre illa. Hora-tii : Valet imaijitmmis mature . I

in . . . . [ane’î’oque mais 6re. U: a in.

dicibus ferventur jura, redire quidempoëra a love poliment, non enim id inpoëtae poteltate: quad ad îplum atti-net, elt veritatem diccre, idque le facElurum pollicetur fratrem exhortans adeamdem ampleâendam. Ceterum fait)àdverfàri banc imerprentionem DanieliHeinfio , cui , re niellas expenfa, etiamGraevius alTentitur; mihi tamen coursaunier place! (entendu. a .Bij

29 .HESIODINoir unum in items lins garus; "igname: nous" " d.4 r. l f 1. .6 , , I 4. q o ’ A . -Pogna ammi , fed enim duplex eIf: alitera lande ,’ t I;Altera cligna probris, hominumque ardentia cordaUrraquei’dii’erlù c’eÏrratim mais urger-ï h LA

Haec etenim bellumque malum 8c feralia caedisDamna fovet crüdelis: cum non ullus amore

Dignatur, certa fed tantum lege canti :0Vi fuperum trifiemque Icolunt nocuamque verentur.No&e nigra prier illa fiîtareflr, quam fummus in altaArce fedens divum genitor mortalibus imaIn tellure dedit meliorem. quippe imorantesInerepat, ac flimulis animos exercer inertes V. q, 2;Ad fludia exacuens. molli qui lentus in umbraAllidet, alterius magnos li vidit acervos,Ipfe ferens coranique domum fubigenfque novaleContinuo paribus fludiis ardefcit , 8C intusAefluat. urit enim properans vicinus ad aimas 30Divitias vicinuminopem: data munere divum

,. Haec hominum generi cura cit. nocer altera, 8C illaFiâor fiâori, fabro faber aemulus artisInvidet , 8c vati vates, 8c egenus egeno.

Omnia quae penitus tu Perla in peâore contiens 3;Trille genus dirae litis luge; neve labore

34. Non unum 6-c. Duo contentionumgenera elfe docet poëta , quorum alte-rum dignum etiam fapientis laude , al-terum vero vituperandum. Primum ho-mines ad honefiam aemulationem exci-tat, torporemque luem animorum acer-bifiimam excurit ; feeundum malam quam-dam in nobis invidentiam creat , aliorum-que inimicos nos facit , non ut eodem

i morio nabis fit bene, fed ils ut male fit,contra excitans. Duo exempla aller-un-mt: prîmum ad bonam contentionemreferendum , alterum ad pravam videtur.

36 Trijle garus 6c. Rejeâa mala con.

tentione , primum , veluti quoddam to-tius oeconomiae fundamentum , poëtaheic laborem fratri commendat, quomaxime inopia fublevatur; eunuque abinani rerum forenlium cura avocat. Exquo loco apparet, Perfam fuilTe plusjufio litium amantem , vatîque hac decaulTa plurimas attulilTe molellias , quodlamper aliquid , tamquam ab haeredi-tare patria tibi debitum, malis artibusjudices ambiendo, expofceret. Quoli-ber tem 0re tara fuit concordia fratrum .ut ad a iam rem Ovidius animadvertit.

O P ErîR A» Ac D-IES. 21A dulci (patine tuam divertere mententClamofoque fora cauffifque intentus agendis.Nam quid vana fori juvat illum cura, repofliCui non multa demi flat in annum copia viâus,’ 4o’Quem facili magma Cereris fert munere tellus,Quoque fàtur litefque ferais, anomique captésRixando bona quaeque? at non 8c deinde licebitSic facere: ,irarum caufTas abrumpere praei’tatJudiciis, quae refila Jovis probat ipfa voiuntas.’ 45Jam patrios cenfus divifimus: ipfe tulifli nPraeterea rapiens tibi multa , invertere hiantumMuneribus largis aggreffus peâora regum,Nos inter voluere ortam qui cernere litem:Dementes, neque enim quanto magis utile toto goDimidium , quantumque boni malvaeque falubtes

’47 Pratterca rapiens Ère. An creden-dum poëtae? Quidni; generi hominumvidelicet minime mendaci; Hefiodo in.

rimis , ui alio dicît in loco , (e aMu-is didiciâë multa loqui & Vera 8c falfa.

47 . . . . . invertere hiantum 5c. Apudgraecos poêlas BuiMü: non femper eflproprio tex: habemus enim eodem inregno plures aliquando hujufinodi re-ges , quos indices melius au: fenatoresldicas quam toges, quales il , quos apudPhacaces Homerus extitific memorat.Ahmed)" vero ab Hefiodo appellan-tur , quod 8c public: merccdis locodona exigebant , 8L privatim a litigan-tibus avidius accipiebant. Juflitiae ma-xime contraria auri (acta faines, a. quaiongiflime rota forenfis natio abeflë de-

bet, ne mala filma laboret. .se . . . . uamo mugis utile Sac. Plate

lib. v. de Ëep. hoc praeceptum avidio-ribus magifiratibus ingeflit , ut cos coër-ceret, 84 lib. 1v. de leg. idem agensde regibus Argivorum 8L Mefleniorum ,qui rapacitatc fe 8a univerfam Grac-ciam peffum dederant , addit: numquid

illud idèo accidit, quod ignorarcnt,’Hcfiodum reâiflîme dicere, dimidiumttoto faepe raefiare ? quandoquidemdamnofum e rem tofam accipere, di-midium tantum acciperc moderatum et! ,moderatum veto immodico 8L immode-rato , umquam potius pejori , antccel-lit &c. Quare reâe Clericus hune lo-cum explicans: nefcîunt , inquit . fatîuscire îis exiguo lucro 8c tenui viâu elfecontentas , adeoque leviora munera exi-gere a civibus , quam dum nîmium lu-crum concupifcunt lautîufque aequo vi-Vunt, bonis omnibus cives fpoliane:Ërimum quia pauca exigences 8l mode-

e viventes amorem fibi civium conci-liant , quam odio fin: (cous agentes;deinde quia 8K non exhauflis civibus.nimia 8l fubita. rapacitate , lapfu tem-poris aiia dona. accipere poiïunt, quai:a penitus fpoliatis non amplius dantur.Haec Clericus , eademque confirma: e-xem lo Ciceronis defumpto e Verni-Il.quo; vide apud Graevium.

5! . .. malvaequefizlubres 6c. In mal-va 8c Afphodclo vitae fimplicitas a

22. H E 310 DitAfphodelufqueiferat , novere: ita numina versasDivitias vitae occulerunt mortalibus aegris.Nonne manas operi admoveas fiiluce ,vel una,’Copiav fuflîceret lanto tibi dives in annuml f il l s;Surpenfo ad Fumum temone, bouque laboreMulorumque fimul .pofito? fed enim Jovis ira qPerdidit has curas, illum quum fraude PrometheusDecepit quondam. fubito aâus corda furoreTriflia .terrigenis pro crimine damna paravit , .60Abfconditque ignem: nofiros quem rurfus ad uquAudax Japeti prolos fubduxit ab arecAetheria in ferula fervans, fallenfque TonantemFulmine gaudentem facvaque ira voce loquutum.

ta commendatur . Ira & Horatius , quumexquifitas aliorum epulas luxumque de-fcripfillet: me , inquit, pafcunt olivae.me ciçhorea levefque malvae . Homerusautem mortuis A’aoaàm’r augite tribuit,

quod vicia in elifiis fimpliciflimo vi-vant , idefi facillimam quantiam vitae ra-tionem ut mufti fin: ,ut ait Heinfius , mul«taque addit ingeniol’e potins quam vere.Vide quae Clericus fenferît Plutarchiurus tcllimonio in Convivio feptem Sa-’pient. tibi ille, poflquam dixit bonam’elle ad edendum malvam 8: fcapum.affphodeli , 8c verfirm Hefiodi protulit ,flatim fubjicit: exifiimas vero tale quidHefiodo in mentem veuille , ac nonpotins cum , ut eû ailiduus parfimoniaelaudator, ad cibos vililîimds nos , quip-’pe dulciflimi qui fiat , voluifl’e adhonari?

s3 Divitias vitae 6m. Auream nem-pe illam Horatii Flacci mediocritatem ,81 fimplicem vivendi modum du ahhominibus ahflulerunt .

55 n. in annum 6c. Apucl Graecos;samarium divites ai a? man-n’y 2mn:dicuntur , 31 pauperes ni si: inépu- Hocautem in loco manet poëta , fieri poile ,tu quia vel ex unius diei labore , vel

pifcanzlo val aliter indufiriam exercen-do, lucri tantum referat, quantum fitotiofo fatis in annum integrum.

58 Perdidit ha: curas 6è. Jupiterhominum generi iratus 0b feelus Pro-methei utiliffimum laboris hune amo-rem ex eorum mente abolevit , infevitdque luxum ceteraquè vitia, de quibusinferius , ubî de éxpcditione Pandorae .

58. . . . fraude Promcthcus 6-42 Pro-methei (ou fabula feu allegoria notifii-ma. Samuel autem Bofchartus ait , no-men vermn Promethei fuill’e , Magog;quia t.ut Iapheti filins Magog, ira Ja-peti Prometheus; a. Caucafo Promet-heus afiixus fifille fingitur, quodivelipfe , vel ens Scytharum ab ipfo oriun-da Caucaiâm incoluit; 3.dicitur igneme caelo detulifTe, quia, metallis circaillum montem efoilis , artem interalla.igue excoquenzli illic au: invenît au:refiituit. Confirmat haec ex Hefchylo8: ex ipfa nominis magog hebraica fi-gnificatione nimirum moug vel magag,quod elt liquefieri contabefcere 8re. lta-’ue fihaec vera funt , Epimetheus erit

êog, ut refis: animadvertit CleriCus.

OPERÎA AC DIES. .3;:1. JapetiOnide, longe! magis omnibus aftu

Heu vaferi audaci nequidquam fraude fuperbis,’Ac vietituna gaudesignem furatus. id ipfiQuippe- erit exitioque tibi (cholique nepotum,Pro rapto-queis igue (labow mala, fcilicet omnesUt laeti exultent animo rua damna fequentes. 7o

Sic fatus rifit divum pater arque hominum rezVulcanumque hauflos telluri infundere julfitContinue tores, imniixtaeque indere vocem ,

- Vimque hominis; pulcro tum divas 0re referreVirgineae eximium formae decus. addere 8C ipfam 7sFemineas artes praeftantem Pallada juilit,D0813 quibus fciret tenues bene texere telas ,Et Venerem capiti formofum alïundere lumen ,Ornandique artus curam arque ardentia vota;Cumque his Mercuriurn fallaccs fingere mores ,. a 80.Expertemque pudore animum. fic juffit: at illiDiâa Jovis colorant fubito; 8c mandata facelruntï

Jam clams roieos e limo virginis artusMulciber effinxit; dea jam Tritonia zona

69 ... fiiliœt omnes 6c. Ma numquidem fupplicium ,ut quîs putet e tumaudere maxime , quum prudens 8;ciens , quemadmodum loquitur M. Tul-

lins. in exitium ruit voluntarium.7o [un damna [équeutes 61’. Pan-

doram videlicet, quae quid fit , imopotins quid cuique elfe videatur , legeinter fe diflidentes digladiantefque mmveteres tumrecentiores interpretes . Suafit Heinfio fortuna, fua fingulis mon-fira; mihi non aliud Pandora nifi amorimmoderatus mulierum feu ipfa ululie-bris luxuries, qua hominesvin perni-cicxn ruunt, ut vider: cil in HefiodiTheog. v. 599. 8re. " ’ i

7l! Sic fait: r’zt 6c. Indi nantisetiam cil ridere , 1 fciat facile à ulci-fci poire . la Homerus Virgilius aliique

poëtae faepifiime. Sequitur vero ele-gans Pandorae defcriptio, ubi Vulcanocura datur eflingendi e lima corpus for-mofiflimae virginis, vocemque animum-

ueiinfundendi; Palladi eamdem artibusemineis excolendi; Veneri plenam ve-nuflatis reddendi , cantdemque tum incorporis cultu immodico, tum in animi-motibus ardentiqrem efiic-iendi; Mercu-rio demum , ut cil efrons ac deorumvaferrimus , cura datur afin im uden-flaque Pandoram imbuendi. A quaeomnia quum etiam Gratiae eademqueSuada fixas contulerunt illecebras, do-lendum potins quam mirandnm ab hu- ijufmodi monflro deceptum fuier Épi-metheum , a quo velprudentiflimi 110-,»inities decipi powerunt, quotidi’çque ce:

9mm. -x

24 iHESIoiDI"Induit ornatamï: Charites venerandaquelS’uada ,2 ’ v 85Aurea pèr cellum cinxere monilia; 8C Horaeï’e iPulcricomae e verno contextam flore corollaiiïr VCunEta vider, manibufque fuis dea caefia traëtata:Jamque Aigi domitor mendacia lpeâore candir,"Infidofque animi fenfus 8c mollia diâa - 90Confilio parens Jovis alti, idemque Idat qolli0re fonum , proprioque vocat de nomine monflrumPandoram, quod quifque. deum Tua dona puellaeContulit heu miferis Ldamnum mortalibus ingens.

Hinc poflquam abfolvit proies Saturnia fraudis I 95Exitiale malum , celeres jubet ire per auras iMercurium , donumque Epimetheo triadere. ’at ille.Immemor heu , quondam dederat quae julïa Prometheus ,Ne. qua fibi a fupero capiat love marrera miiTa,Sed potins retro , fuerint quaecumque, remittat IOO’

Perniciem terris arcens; prius afpera fenfit, .*Quam potuit folvi monitus , jam pelle recepta.Namque olim in terris vitam mortalia feelaDegebant facilem tranquilla pet oria longeA curis morbifque feris dluroque labore ,l IQueîs domiti langueur homines metamque feneâae

Je;Ocyus-attingunt miferi, quam tempora pofcant .At manibus virgo plenae pofiquam ora refolvitPyxidis , exitium fparfit. fpes una reliâaDelituit fundo, fedemque immota priorernServavit nufquam fugiens per inania permis.

le; Namque olim Go. Nimîrum prinf-quam fefe homines efroenato mulierumamori dederent, meretrici’amque virantdecepti ampleflerentur. Nil aliud cettefuperiora fignifica-re videntur r tram fur-icari , Hefiodum viros heic mufleri-13 antiquiores volaille fingere , plane

dcfipere cit . Quis autem dubitet, bine

noOfiia

maïa vei maxima in hominum vitamderivare pontifie?

r09 fins une: reliât: 6c. Ideofunaire, ut vel’ efTet aliqno in malislevamento , vel eadem freti immine:familias darenr fe vitiis: magna enim8e maiomm- medela à: vitiorum illeceelm. fines cit.

OPERA Le DIES. a;Oftia quippe prius claufit fic juiTa TonantisImperio infidians virgo . mala cetera fefeEfïudere , interque homines errantia glifcunt ,3Terrarumque finus implent pelagufque profundumi. il;Nec facie fimili nec vi; noËtuque diuquePallida morborum volitant nos agmina circum,Incumbuntque caput fupra fine murmure. vocemScilicet exemit tacitis Saturnia proles,Ipfius a certa ne quis foret exitus ira. 120

PoiTum etiam nunc rite alia admiranda referte,Ni refugis: tu diëta tua fub mente repone.Ut limul exorti dii flint hominefque caduci,Aurea prima virum gens cil flua munere magnaCaelicolum, quum regna polo Saturnus haberet, 12;Vivebantque deum vitam, nullumque laborem ,AAerumnafque graves laeta inter gaudia mentisNofcebant. non ulla aderat vis dura feneâae,Sed pedibus femper fimiles manibufque vigentesUna epulas paifim viridanti in gramme firati 130

.Inter fe laeti curabant; turbine ab omni ,Curarumque aeflu fecieti , difque beatis’Dileâi femper crefcentia poma videbantArboribus pendere fuis viâumque pat-are.Nec minus 8c domiti placido ceu lumina fomno 135Linquebant .dulces animas, 8c fataiubibant 5

113 ritale cetera fifi 60. Hincilla Horatii: pojI igue"! arrheria damafubducîum maties 6o nova fabriwn terri:incubait achars 6-41

123 Ut fimul exorti 6m. Non (âpre.-mum quidem numen illud, quad 8Lprimum 8c aeternum St potentiilirnumaurifie ante omnem rerum naturam ve-teres multi 8c philofophi 8c poëtae fa-tebamurj (cd illa incredibilis deorurnturba, qua caelum, graeci potiflimum,

a.

impleverunt g ’ itu. Aurca prima 6m. Haec illa acta-

tum variarum emtmeratio, de quibusinterpretes antiqui recemefque tot tan-taque commenti funt. Otio abuterer,fi quid adderem. Hefiodus incipit abaurea aetate: qui homines in hac vitresmm, poil marrent dii faâi fiant au:quidam benefici genii , illifque cura de.mandata homines cufiodiendi , judiciif’que praefidendi, quod reoium cil.

D

26 HESIODIOmnigenum poil ditis opum longilfima vitaeCaudia. nam tellus ullo fine femme foetusSponte rua foecunda prius dabat ubere glebaPer campos vallefque cavas; ipfique volentes 14°

In commune ultro certabant parta referreUnanimes, partifque frui cum pace potiti.Poflquam autem migra genus hoc caligine tellusOcculuit , magnas mutata corpore eofdemJupiter effe deos voluit, terramque benignos 145iIncolere, atque hominum mortalia thêta tueri.Hinc paffim volitant omnes denfo aère fepti,Juflitiamque nefafque vident, 8c praemia diduntMagnorum late fortiti munera regum .

Altera caelicolis fata gens argentea, multo neDeterior prima, nec vi nec laudibus olliIngenii fimilis, nomen quae traxit ab auto .Tardus apud matrem centum puer infcius annosCrefcebat, patriofque colens fine honore penatesIndigus auxilii reptabat. mox ubi Havas 1HSparferat enata circum lanugine malas,Exigui fuerat brevis illum terminus aeviExcipere ailiduo confoffum corda dolore I0b fcelera. baud etenim violenta a crimine quibantAlternas prohibere manus: non magna vereri 160Numina, non aris imponere fiera volebant,

rso Alma caelicolis 6c. Sequituraetas argentea , de qua malta obfcureinterpretes Hefiodi. lllud certe pecu-liare :’ tardas apud marrent 6c. Quidhoc monitri? An diutius apud marrentvelut in quadam morum cuflodia pueridetinebantur , ut ferius ad vitia prola-berentur , quemadmodum contendit Hein.fins? an potins quad 0b ingenii flupi°Iditatem , quamvis aetate jam grandes ,nihilominus pueti tune hommes videri

poiTent? Haec mihi verifimilior vide-tur explicatio, quam praefertim 8c inproverbium abierit Puer tentant an-.norum de homine dici folitum , quitardius confilii maturitatem efi affequu-tus. Ceterum hujus etiam aetatis ho-mines poil mortem etfi feeundum ,e ta-men funt aliquem honorent usai . Exhis maleficos quofdam genios fufpi-cor faflos. tantum adeo viris pernicie-fa muliebris inflitutio! t

OPÉRA AC DIES. 27Certa hominum ceu jura petunt. mox Jupiter illos ,Ingrati fuperos nullo quad honore colebant,Perdidit iratus, tenebris ô: preflit opacis.Nec tamen-omnino genus hoc evanuit: ima’ 165In terra pofuitque domos dicique beatumPromeruit: debetur honos huic nempe fecundus;

Tertia magnanimi nutu levis aenea venir .Gens hominum , argenta abfimilis: de robôre cretaFraxineo, indomita , de violenta. olli horrida cordi 170Praelia, Martis opus; cladefque, injullaque fatîta,Semper erant. Cereris fpernebant mitia dona ,Atque adamante animos duro fub corde ifovebantInformes. vis magna , infraé’taque brachia firmis

Ex humeris enata armabant fortia membra.Arma illis ex acre, domus tex acre rigebant,

17S

Vertebant atque acre folum: nam vifcera terraeScrutando nondum vim ferri invenerat ufus.Dein manibus domitique fuis , alternaque pair:Vulnera nigrantes Erebi fubiere latebras, x80Horribilemque domum Ditis fine nemine. namque,’Terribiles quamquam, atque inviëti viribus client ,Invafit mors atra tamen , folifque coëgit’Linquere purpurei jucundum lumen 8c auras.

Hoc etiam quum terra genus caligine merfit, 18;Rurfum aliud fecit quartum Saturnius auâorJuflius se melius, vaflofque eiïudit in agrosMagnanimum heroum dium genus, inclyta (lioitSemideos quos frima 8c Iaudibus aequat olympe.

:68 Tania magnanimi 6m. Argenteaeactas aenea fucceflit , cujus homines pe-nitus deleti funt , nullumque poil mor-tem nomen am dignitatem ohtinuerunt.

176 Arma illis ex acre &c. Notaufum aeris antiquiorem quam ferri . I

:86 . . . quarrant Saturnius 6c. Quarta

Equitur heroum actas . i ThebanumTrojanum ne bellum geiærunt. His ab,Hefiodo Pedes Iaetiflima in beatoruminfulis tribuitur. Vide Homerum in tv.OdylÎs. libro, ubi Mcnelaus Telema-cho Protei vaticinium narrat, 8s LÜP’pcianiuru lib. Il. Hiit. Ver.

Dr;

28 HESIO.D.INec tamen hi bellumque malum pugnafque icruentas i 190Efïugereralios Cadmaeae ad moenia gentis, -.Septem ubi liant portis Thebae, mors invida flravitlPugnantes miferi capras- armentaque propterOedipodae; ratibufque alios pet caerula longe .Ad Trojam duxit- raptaev pulcherrima forma 195Tyndaridis; fatoque illic oppreflît acerbo.Poil ipfis reddens melioris tempora vitaeJupiter, aveétos procul hinc, qua meta recefiît.

Ultima-terrarum, fecreta in fede locavit, ,Regnat ubi fuperum longe Saturnus ab arce. " zoo

L Sic placidi nullisagitati peâora curis a 1Trans vaflum oceanum celebrant loca laeta piorum,Felices heroes: ibi ter poma per annum,Florentefque’ parit foetus jufiiflîma tellus.

Ipfe utinam generi quinto non vivus adeiTem 105Nunc hominum! periiiTe prius, -vel ferius aurasAfpexiiïe, foret fatius: nunc ferreai minqueProgenies luâus inter noâefque diefque

e Triilis agit; violenta deum fic ira fatigat,Correptamque malis agitat. tamen bis quoque finem 210Fors dabit, 8c (de mifcebunt gaudia fletu.

Non fimilis genitor gnatis , gnatique parenti,Hofpitibufque hofpes carus, nec arnicas amico,

t 93 . . . capra: armentaque proprer 6c.In his antiquifiimorum hominum divi-tias fuiile , nemini non notum. t

205 Ipfe urinant 6’43 Ergo Hefioduspofi Trojanum bellum feu quinta aetatevixit; fed qua olympiade , prorfus in-certum; nec quae idem de arâuro di-cit, e’us natalem diem fatis probant.Haec germa ,dicîtur actas ab Hefiodo,quae non «aliam ob cauiTam deterioromnibus ab eodem flatuitur, nifi quodvetera omnia laudare homincs , ac nova

vituperare folent , irafcique iis quibuf-cum verfantur jam ferres .

210 . . . tamen Iris quoque finem 6m.Hincne illa Virgilii in Salonini geneth-liaco? Ultima cumaei venir jam carmi-nis actas , 8C quae quuuntur . Certe 8:carmen cumaeum en: Hefiodi potelhcujus pater e Cuma, & ex hac acta.-mm continua mutatione heic a poëtadefcripta vetfibus Virgilii multa. lutafl’ulget. -

OPÉRA Ac D"I E S. 29Nec fnatrî dileâus erit jam frater ut olimçContemnent gnati fenio defeflà parentum 2715

Corpora , 8c lincefïent faevis per jurgia (liaisHaud veriti ultores divos, 8c nulla labarum,Pro fa quos tulerunt , ingrati praemia reddent,Cunâa minifirantes manuum vi-. jamque rapinasAlter in alterius vacuam meditabitur utbem; 220Nullus hpnos pietatis erit, nec gratia jufiirAtque boni: laué certa reclus noxamque Tequetur.Nec pudor ullus erit, nec erunt communia juraJ uflitiae, laedetque malus .meliora profeflbsConfilia, injufiufque ferens perjuria vulgo 22;:Audebit quodcumque nefas. truculentus at 0reIlle malis gaudens livor comitabitur omnes,Et miferas acuet falfis rumoribus auras.’ ITum demum ad caelum , vafla tellure reliâa,Veflibus in niveis fulgentia corpora tallent 230Et Pudor 8c Nemefis . mortalibus afpera clades-Linquetur, faevonnec cri: medicina dolori.

Nunc autem haec vobis, quamquam ipfi peâora finît:Haud geritis , dicam reges. in nubila quondamAérios alte pet traâus unguibus uncîs 3HDauliadem accipiter raptam dum portat, 8C illaFiel: miferum 86 curvo dolet ’ungui’faucia , raptorSic illam increpuit- violento turbidus 0re .

Quid firepis o fruflra? multo nunc fortior aÎter

229 Tarn demain ad malum &c. Reâeguidera: nam in rama morum pervert-une ac omnium flagitiorum colluvie

«8: impunitate ui locus elfe patent Pu-dori ac Neme 1? Videtur autem mihipoëta. quum haec feriberet, un bilewehementer laborafle o Tum temporis for-tafÏe aliquam acceperat injuriam , quamulcifci volens generatim in (acculi , quevivcbat , improbitatem invedus cit.

. .239 Quizl gratis o fruflra 6m. No-tiflîma haec balla, qua docemur jusfortioris validiffimum cire; 8c qui inalterius cf! poteflate . fi injufle punia-tut, dqlendum illi quidem , fed feren-dum tamen: potentiori enim refiilere ,infanum et! . Ceterum ii etiam , quipraefum , quales non elfe dallent, ex«d’un fabella difcanto

30 - HESIODITe cohibet; quaque ipfe fera fublimis; eundum 240Nempe tibi, quamvis tam dulcia carmina cantas. iJamque vclit fi mens, difcerptam au: 0re vorabo,Aut mittam. demens, quifquis contendere gaudetCam meliore, caret quaefito vi&us honore ,Ac patitur dures praeter convicia luâus. 24s

Sic ait alta fecans praelongis nubila pennîs’Accipiter. tu Perfa audi quae jufla, nec umquam.Indecores foveas, quos fer: injuria,- fenfusi. IIlla etenim miferoque homini. damnera, nec ipfamFerre bonus facile potis efl, (cd piaffas eadcm 5250Ingemit , expatrias noxam. quae ducit ad iaequumTramite inoffenfo, melior via: faevaque ramperJuflitiae progrefïa ad finem injuria cedit,Stultus 8c ipfe .fuum poil damnum difcit. an Horaus .Non fubito curfu fequitur perjuria pravi v 2;;Judicii, trahitnrque ,r homines quocumque trementemMunerihus capti raptant, male prodita cauffatJaftitiae? quae moefla fequens , cirCum aère. fepta

iObfcuro, quaeriturque urbem defertaque refilaMalta viris minima , illam qui fedibus infiant ’ 260Pellere , nec reâi ad norinam dam urique,- quod aequum en.

Tellus illa mihi placeat, reétiflima jura i

au . . . quamvis zamldula’a 5c. Ideohaec a poëta. addita, u: oflendat nul-AInn! cire tamum meritum, quad valentcontra vim.

à"... un Harem non fubito 5c.0"an heic diverfus 8K a Plutone 8K ajurejurando: nomen progrium en Nu:-mînis , quod Hefiodus agit religioni’ diciocum praefïe . De eodem etiam in

heog. v. 2 31. 8K inferius hoc ipfo inopen. Dicitur autem fequi un ju-dicia i ut perjuros indices plagiat. Sedin oraculo Pythize, quad efl in libs V1.Herodoti, Orci feu jm’isjurandi filius

dicirur fine numine, neque ci adefl’emarins neque perles; celeriter tamenconfequi, donec corripîens univerfamperdu fobolem , 8c domum totam .

:58 .. . faire mœflæfiqaens 6c. Quem-admodum Bonus, fic 8L mania, amin-fla quanwis 8L laefa. ab injuflis homi-aibus , feeleflos infequitur , nec impro-bis parait mirürari . V i262 Talla: illa mihi 6:. Elegamiflî-ma feliciffimae regionis defcrîptio a inqua omnibus refle adminifiratur juni-tia. Elucet heic nativa quaedam ve-nuüas cum mira naturae fimplicitaœ

OPERAac DIES. 3cDantur ubi exœrnifque fuifque, 8c fuflinet aequoIn manibus judex libratam examine lancem. "Illa Viger populis lare florentibus , illam 26;Pax circum fovet aima, nec afro turbine belliJupiter exagitat pavidam. fraus nulla, nec interJuflos dira fames verfatur: mutua femperGaudia 8: alternis celebrant convivia mentis .Arva funin large dam fruâum; in montibusi altis 270Summa pari: quercus nutanti vertice glandes,Mellaque fert eadem media rorantia trunco. g

’ Lanigerae denfantur oves , 8c vellere onuftaeVia redeunt campis fero jam vefpere; parvofqueAiïimiles patribus natos alit ubere mater, 273’

Perpetuifque bonisz florent. non caerula pontiClaire feeant, fruÈlus fat cuique efl divitis agri.

At contra queis trifie nefas queis noxia cordiCrimina, continuo diris ultricibus 2161iSupplicia expendunt; rotas 8c faepe videmus . 280Funditus everfas poenis ç’rudelibus urbesUnius ob culpam, feelc’rofa arque impia .faâa

Aut aufi au: meditantis. cum da: propter in omneaJupiter exitium magnum, pefiemque famemqueConjunâas una campis immitit apertis. ass’

Intereunt lare populi, nec dulcia mattesGermina , fpem fobolis, pariant , patrumque propagantNomina : idifpereunt mtotae fine nemine gentes ’Irati certo nutu Jovis , eruit ollis

conjunfla gmecorum poëtarum omninopropria. Quid illa quercu glandifera 8Kapiiera , fi ira loqui fas efi , evidentius?quid iis verbis: non canula ponti En:aptius ad fignîficandam navigationemiis gentibuskpotifiîmum cire neceflhriam ,quae foli oecunditate carent , quumpericuli plena fit?

a8: Unius 0b culpam 6c. Remue

heic a Clerico impietatis arceflitur Hefiodus, an injuria, videant theologi.Mihi plane videtur, dicam pace tantiviri, omnino abfolvendus, quum etiamnon in imo facrae feriprurae loco quidfimile habeamr . An haec meticulofiorClericivTheologia quiddam aliud ter:

pieu? "bau " I

32 HESIODIInterdum qui verfa folo vel moenia faevus, . 290Ve] juvenum armigeras acies, disjeâaque perditNavigia in fyrtes rapiens jaâantibus undis .

Vos etiam reges vos o fervate verentesJufiitiam. neque enim longe a mortalibus abrutit,Sed propius cernunt divi, quicumque nefandis 295Judiciis alios fpoliantque teruntque viciflim.Ter decies fun: mille , Jovis caeleftis origo,Cuftodes hominum fuperi, qui» femper cherrantFer (paria immenfae telluris, 8c aère cinâiJudicia obfervant vigiles violentaque faôta. 300Ipfa etiam cil virgo magni Jovis aurea prolesAfiraea: banc quifquis prava ad convicia furgensLaeferit, altifono refidens vicina parentiInjuflos queritur fenfus mentemque malignam IMulta rogans, populus luat ut mala crimina regum , 30;Artibus infiruâi pravisqui tramite reâoDefleétunq, caulTafque interro fulmine damnant.Hanc veriti o reges, vefiras intendite vires,Oblitique injufla, nec 0re ad munera hiantesEtifacite, 8c femper quod fas cit, (licite tantum." 310Molitur fibi damna , alii molitus acerbam

i . Perniciem, auEtoremque fuum mens improba perdit.Omnia difpiciens oculus Jovis , omnia nofcens,

294. .1. neque enim longe En. Ut re-ges ipfos, quorum fummum cil in ho-minesimperium , ab injufiitia deterreat,eis reéle poëta deorum praefentium ti-morem infinuat . Itaque ni velint (pon-te, quae fua cuique tribuere, fadantid faitem eorumdem reverentia , qui vi-dent, quaecumque fiunt , 8: rcgumetiam cul as facile ulcifcunmr, quipoptime oratius dixit : regs: in ip osimperium efl lavis.

297 Ter decies 5c. An rmyfieriumaliquod in hoc numero? nullum opiner .

SiIra diâum elfe credo ad fignificandammaximaux eorum multitudinemn

302 Aflraea (un Poflquam terras re-liquit , in caelo Iovi aflidet , eumqueadmonet , ut poenas praemiaque homi-nibus tribuat pro cujufque merito.

313 omnia difiJiciens Cet. Hunc 8cfequentes fex verfus , telle Proclo, ex-pungit Plutarchus; 8! re quidem ver:quid fibi Velint, non fatis liquet. Bel?picit fortaEe poëta , ad injurias , quaefilai a fratre per indices parabantur.

OPERA acSi velit, haec etiam cernit; nec cauiïa latere,DIES. 33Quam nunc urbs agnat, valet ipfum. non ego juiius,,315Non amer 8c natus meus effe, heic omnia quando IDeterius juflis veniunt, fi quifque feeleflusQuo magis cit, potiorjure in certamine vincit.Sed procul ille metus: non id finet ira TonantisSpero equidem , tantumque nefas patierur inultum. 320

Ergo agefis o Perfa , arque haecin peaore fervans. Diâa tuo infandos. auqu fuge femper-,, 8c ultra .

Juliitiae pare. namque banc SaturniusvauâorImpofuit legem, pifces ut: pifcibus acreExitium meditentur, .avefque 8c feelæferarum .3255ere alterna vorent, vivunt, quando infcia reâi.Contra homini jus .fafque dedit, quaeque optima legum ,Nofcere jufiitiam. nam fi quis reâa profari -Eligat, illum opibus large pia numina ditant:At male mentitum 8c perjuria (ponte ferentem 33°

Supplicio perdunt infando, ejufque nepotes.Fama obfcura manet. contra viget omnibus crisProgenies’ jufii tarda .praefiantior, aevo.

Inter-ca fabor , fiulto. quae proforelducamhPerla tibi. ignavae metam, contingere vitae V. .

3151.. non ego juflus 64:." Sane Cle-ricus non fatis refile videtur ob bancfentemiam quafi virum minime bonnmdamnare Hefiodum. Heic, ni fallut ,non aliud poëta val: fignificare, nifiquod jufli homines in judiciis. quae

.tum exercebantur , derrimenta faepe pa-ticbamur :’ hi enim*jure tantum decer-

13.133111; mali autem arribus omnibus,ac dummodo ipfis bene res cederet,fas arque neths mifcere non dubitabant.Iraque haec poëtice diâa ac par (iam-dam animi iracuudiam occipienda e e du-

.co. Nam ut honeilsum utilitati praefera-mus , palliai admonemur ab eodem vate .

335

si: Dicïd rua. infirmât: 6re. Fugenimirum utilitatem, quam fine vi acinjuria confequi nequeas -, illa!!! tanrumfequere. quae a juflitia, venir. Nihil.enimhomine indignius , quam in alio-rum perniciem Opibus 8: facultate ahuri.I 324. Impofiu’t [agent 6c. Quum ho.-mini datum fit ab auflore naturae quid.

,aequum quid iniquum fit a dignofcere ,debet quifque non quantum. polIît , (et!quantum illi jure liceat, in rebus absendere . Belluarum eli.utpote rationisexpertium tantum ad vires refpicere.Quid heic Hobbefius , 8c Machiavellius?

. ai E

34 HESIODIIn manibus (camper, brevis 8c via ducit ad ’ipfam ,Et prope fiat. multus virtutem fudor ut acrem .Anteeat, voluere dei: longe ardua ad ipfamAfperaque horrefcit via prima; ubi deinde cacumen

.Veneris ad fummum , fuerit licet antea vifa. 14°

Diflicilis, facili deducit tramite greffas.Optimus ille quidem , par le qui plurima nofcat,quue fibi’ ad finem quae fint meliora futuraOmnia difpiciens’: bonus 8C parera monentiQui fciat. ille autem qui nec (api: ipfe , nec aures 345Confiliis adhibet, male inutilis exigit aevum.

Haec tu corde memor fervans, incumbe labori ,.Saeva firmes ut te dium genus oderit , utque 0Pulcra’ coronatae .Cereris te gratia’vil’at;

Atque eadem largis tua frugibus horrea vincat. 359’

Ignavo namque atra aviro penuria edendiIt cames; invifumque odere hominefque deique,Lentus agit quiCumque ingrata per noria vitam,Affimilifqueîinhiat fucis . non cura nec ullusArdor agit; refident aliena ad pabula fagnes, HiAbfumuntque apibus, multo quae parta labore,gStipant mella cadis. te vero. munia obireHaud pigent, quaecumque vocent , ut femper abundes,Ut tempefliva rumpantur 8C horrea meffe.

343 quuc fibi al finem 63:. Suppo-fititius a plerifque interpretibus habeturhic verfus , indi ufque Hefiodo a Grac-vio ducitnr. ÆTullius in ont. proCluent. fic habet: Sapienrifiïmumdicam cum, cui quad opus fît verrierin mentent; proxime accedere illum, quialterius banc invenris obteinperer . Liviusetiam melius banc poëtae ex rem: fen-tentiam ita: Sapa ego audtvi militescum primumjwfi virum , qui ipfc confu-Iar quid in rem fit ; facundum cum quibene moncmi obediar; qui nec ipfc con-

filer: , nec ahuri par": fiidt, w]: unrremi ingenii.

as! Igndvo unique and 6m. Jamfuperius dixerat, ignaviam quamvis in’promtu omnibus, fugiendam; virtntem.quanwis princi io dlflicilem ,2 comparan-dam, quod eliciratis plena . lterumheic ad ignaviam relabitur , ab caqueut abflerreat fratrem, ejufdem perni-ciofos enumerat encans , laboremquequam maxime. potefi commendat, utomnium bonorum , quae homini in vitadefideranda, largitorem ampliflimum .

OPÉRA ac DIES. 3sScilicet alliduus. mortalibus omnia donat 360Et pecus 8c lactas linges labor, ille deorumConcilio pariterque hominum dileâus amore .Omnes ignavos odere: baud dedecus ullumFert labor, indecorem fart feeum ignavia labeur;Quin operi incumbens alium quoque rumpere cagesSegnitiem dives, flimulifque ardentibns ures ,Aemulus ut lucrum tua per veliigia quaerat,Et virtus comitatur opes se gloria , queisituPar fuperis dicere , labor ni forte morantemTerreat: baud mifero melior data cura labore 37°

Ulla homini, fi quis parcens aliena votare ,Te.jube0- velut ipfe monens,,induflrius aevumExigat , 8c dignas certatim exerceat artes.Heu malus eii pudor ille, tenet qui fegnis egentem;Saepe homines idem multum .laeditque invatque . 375Pauperibus. cornes nique pucier, fiducia ditiIt cames. baud rapto .quaefita, at numine divumRes placeat conceffa: ingentes namque paravitSi quis opes manuum vi dura aut immine lingualeTraxerit ad fefe forains; (qualia multa .380Afpicimus fieri, quum lucri infana cupidoiDecipit infinuans animes, fanaumque ruboremExcutit efroeni dominata in corde libido)Hunc facile divi attenuant , minuuntque rapinis

36; Quin ..operi incumôens 61:. Ne idquidem pofiremum in laboris laudibus ,quod alii intuentes ad fiuflus , quos a ,Iabore percepimus , nolim excitanturexemplo ad exercendam indufl’riam , ut8K ipfi tandem ditefcam remque aur-geam... Lanr omnia vincîr

Imprabus, ô durit" urgeras in "En:

(giflas. " ’368 Et vinusicomizamr opesôc. Hocq cette philofophiae contrarium; nuai!

enim .adjumentî opes ad virtutem affè-runt, nifi forte hoc loco virtus animi

uamdam generofitatem ac- mobilitaremgnificat. Vide quid Ulyflës Alcinoo

dicat de muneribus , Odyfis. lib. XI.374 Heu malus ch fiât. Hi dans vers

ficuli etiam in Homero leguntur , auhue intruli , an legitimi? Carte picriqueVerfus Homerîci in Hefiodi firipta ne.fcio’quo parfin commigrarunt .

Bi;

36 a HESIODIPana male: exiguo jaâat fe tempore dives; 385Noxius cil aeque , qui fupplicis ora fidemque

Hofpitii baud veritus maculavit crimine dextram,Quique fui fcandens feereta cubilia fratrisPelluit incenfus’furtivo conjugis igue;

[Quique dole aggrefl’us pueras fine patre reliâtes 39°Laefit, ô: incanum fenii jam limine in ipfoIricelfens turpi vielavit voce parentem.Jupiter bis graviter faevit, juflafque repofcitPro (celere admiffe poenas. tu talibus aufisAbfiineas fiulta cobibens in mente furorem; .395:Copia quaeque aderit, cane fit cura beatisDiis facere, 8c pingues aris incendereiodores.Liba interdum illos , interdum viâima placet,Aut "fomni quum tempus adefl , aut purpureus folQuum-matutinas pingit par gramina guttas , 400Ut faciles adfint placide tibi numine , tuqueAlterius laetere, tua non ullus adeptaSorte alius , quamvis aure contendere certet.

Nec minus 8c pofitis fi quando epulabere menfis ,Hofie procul milTo , focios accire memento 405Laetitiae in partem; primufque ex omnibus adfit,Tcéta tuis habitat qui proxima . namque repenteSi qua fuat fors dura, (latin: fine tegmineinudiAuxilio venient vicini, dum male fidiCognati ducuntque moras 8c corpera cingunt.

385 Parte male 64:. Vetus en, 8cexperientia faepe comprobatum illud:male pana cite dilabuntur.

387 Hojjairii haud verims 5c. Videque in numero criminum Hefiodi tem-pore habebatur hofpitii violatio.

405 Hojie procul miflb 6c. An etiambac de te monendus erat Perfa, ut-pote flultiflimus; an frigidum id (me:and diaum tribuendum cil?

4re

407 Namque repente 6e. Qui haecnegat , nae ille parum in ca , quae ac-cidere quotidie videmus , intendit men-tis aciem. Vera item 8L fapientiae ple-na, quae de mutuo , de largitionibus,de liberalitate, de parfimonia, de teaugenda confervandaque, deque cete-ris ad vitam reâe in hominum facie-tate adminifirandam pertinentibus heica poëta congeruntur.

OPERAAc"DIES. . 3,.Magna malus noxa en; vicinus; cemmodus aeque VEn: bonus: hune naâus, thefaurum es unaus opimum;Nec bos, nec deerit quidquam, vicinia circumNi mala fit. quidquid dederit vicinus , ad aequamAccipe menfuram demenfum: rurfus eadem, - 41;Aut etiam poins fi fers. magis ubere, redde,Ut facile invenias iterum, quibus indiget ufus.Haud fine te fallant avidum mala lucra: potitusDura feres; ipfis mala lucra aequalia damnis.Quisquis amet te blandus, cum non fegnis amore N420Profequere; 8c vifat fi forte, invifere eundemNe pigeat. da (ponte illi , qui primus egentiJam tibi quid dederit: nil da, quem noveris ufirHaud facilem; danti dat quifque, negatque neganti.Crede etiam donare bonum: letbale periclum 43:.Sir rapere exitiumque malum. nam plurima quamvisDonarit quis (ponte fixa, laetatur, 8c olliDulcia pertentant generofum gaudia peaus .Qui rapuit contra violente robore fretus ,Exiguum quamvis fuerit; tamen intus acerbis " ’430:quue agiter fiimulis 8c trifli’ peùore moeretl

Si parvis parva addideris, repetenfque fiequenterFeceris , ingenti cumule mirabere parta

«Crefcere, nec miferae metues famis borrida damna.Atque adeo fida quidquid flat fede repofium, i 43;:Haud bomini nocuit: melius latet abdita te&oCopia; quaequeforis, non funt expertia cladis.Non ego te .rebus, nec fils , praefentibus utiAbnuerim: tantum jubeo, ne pefimedo frufiraIndigeas, uti fapienter: utrumque cavendum 44eScilicet ac audio tibi multo faepe putandum. .Incipiet quam vina cadus tibi fundere, quumqueDefinet , haufia fitim cupidi bene pocula placent.Sed media tu parce: quid imo parcere fundo

aw fluo-4*

33 - r H E s r o D 1I Prefuit? baud fallns quemquam fraudatus, 86 omni 44s

ZDiEta vire merces adfit, quae jufia laboriSufiiciat . telles adbibe cum fratre vel ipfoColludens: fugiendum bemini tum credere femper ,Tarn male diffifum non ullis credere diôtis.Ante alia heu caveas, obfcaeno femina culte 4goBlanda tuam capiat mentem, arque improvida fallaitPeâera fubrepens tuguri fub cefpite. fiditQui generi infido, ,fidat vel furibus idem.Molle tibi pafcatque pecus per prata fequutus cUnigena, ac tutae enlies penetralia fedis 455Servet opefque omnes: ita rerum copia crefcet .Atque utinam moflare fenex, natumque relinquasPofli te alium. facile dat opes de pluribus aptasJupiter: auaa viget vis piuribus , 8c fua largo ’Proventu fequitur multorum copia curas . 460

Jamque age fi mentem tenet and arreéta cupide,Sic facito: ufque operi follet-s opus, ufque laberem ’Adde labori infinis , fegm’que irafcere campo.

Plejades oflendunt ubi fefe Atlantides ertae’

450 Ante clic: 6c. Haec de midisfeminis intelligenda , turpique addiéiisquaefiui , quibus fidere quam fit peti-culofitm , utinam qœunplurimi nefcirent l

457 ... narumque relinques Se. Vi-detur hic Proclo verfirs rejiciendus , ’Heinfio tranÏponendm 1, Cuieto enten-dandus , 8K pro Ëflpor legendum chancirnçmpe tenerurn. Ego. nil .aufim muta-re , fufpicorque beic Hefiodum voluifiedicere , ex ferais elfe felicitaae, et nonfolum poli fe haeres filins relinquatur; ’Ed etiam filii filius feu - .’

461 lavique age ée. Abioluta ethiceeparte fibi ad œconomiae praecepta tra-denda viam fierait Befiodus , initîum-que .ab agriculture: êefinnit , quae c3omnium ardurn antiquifiima ac nobi-.Kilima.

x, e

464 PleiaJes o enduit: de. Hutte ver-fun] aliqui ira ifiinguentes a fuperiœriblas fcribunt, ut fit quafi initium al-(crins lihri ejufdem poëmatis: videur:autem continuo duâu totum hoc car-men Open ac Dies cf: confcriiptum ,nec in libres divifum , ucmadmodumpotiea Virgilius aliique cerunt dida-élici poëtae. Sed ad .Plejadttm ortumveniamus. ’Petauvius var. difert. lib. Il.cap. 1X. Plejadum ortum beli-acum, deque tantum beic ferme, faflum elledocet Hefiodi faeculo in I. gradu Tau-ri, 8c incident circa Il Maji diem,quod tempus folet eflë circi’ter initiuntmeflis in Graecia. Ha: vero Te temAdmis filiae idefi Mai: î me a 9Tay en, Afierope , Merope, Alcyon:8c âelœuo .. -Dio’d. Sic. lib. 3.

la

0PERA"ACAethera per fudum , falcem fupponere arifiisIncipe: ubi veto rutilantia lumina condunt,

D I E S; i;Î46î

Vomeris attriti fulco fplendefcere dentem .Coge folum findens . quater illae ex ordine denisNo&ibus occultant fefe totidemque diebus;

456 . .. ubi vero rutilantia 5c. Noncit abs te, ca heic fufius exfcriberequae idem Dion. Petavius habet Bill-cmvar. lib. Il. cap. 1X. Matutinum ortum ’-gan’pmr feu "mana: fi nificari, ac Nonun feu occafum ce mîcum ne puerlquidem nefciunt . Hefiodi faeculo 0msille contingebat, uti nota in fuperiorediflum e11, in Tauro . Stellae funt Ver-giliae plures: una efl ex eis lucidior

. ceteris, magaitudinis tertiae. Ea tem-pore Hefiodi occidebat heliace in gradinarietis 4.. 8.’ oriebatur in’Tauri gratinl I. 4.’ a: prima flella, verfus occidentem,occafum heliacum faciebat. in graduarietis o. sl.’ Intervallum inter occa-fum primae Plejadum 8c ortum lucidaegradus 4o. Merito icaque diebus abfcon-

i quadragima Vergilias canit Hefio--dus . Sol in arietem vero motu fubibat,Hefiodi tempore , manii 3l. Quip eanno periodi Jul. 3714. verus locuslis in arietis initio fuit Athenis Martii3l’ bora poli mediam noâem I. 24.’Itaque Taurum ingrediebatur Aprilis 30;Maji proinde Il die lucîda, Piejadumoriehatur; ultima veto Plejadum ad ori-entem Maji 16 quo temporc mellis in-.cipiebat in Graecia. Occafus earum-dem matutinus in librae gradu 19,

,vuus non afpeflabîlis . Ideo circa ini-tium Scorpii I’ætuæübfl: Galopin acci-

dit inennte Novembri. Nam .aequino-flium autumnale, pet idem tempus ,incidit in Oâobris initium. Tune igi-tut arationisi ac (adonis tempus appe-rit, quod Virgilius hifce verfibus ex-preffit:4me tibi code Atlantide: abfiondamur,Gnofmuc animi: dccedat [15114 comme,

un... ÀM

Debita quam fidcis commîmu femina Goa. .Ex qua Cl. Petavii doârina 8L ex iisquae idem contra Salmafium difputaclib. VIL infert Clericus: in verbis He-fiodi fieri mentionem unius ortus he-liaci Ple’adum, 8c duplicis -earum oc-carne... nus tempus referendum ellead Il. Maji . Priorem occafum, quiarmionis tempus indicabat, fume cof-micum , cum oriente fole una cum Scot1 .i0, in quo efl , Pleiades in Tauro

âme horizontem ex a verfo fubeunt .-Quod circa’initium ’Novembris faâum:tempore Hefiodi. Poüeriorem veto oc-

cafum obfcurius indicari, effeque he-liacum occafum, qui ficha: 3. Aprilis.8K poll quem in radiis filaribus petquadraginta dies latebant Ple’ades. Itavero , diciç, loquutum elfe efiodum .quafi confunderet utrumque illum oc-Acafum: benîgnius tamen ejus verba elfeexplicanda, quum 8: poëta, efl’et, 8cnon ignoraret , quantum fit tempus ara-tionem inter 8c nielTem.

469 Noâibu: occultant fifi 6m: Donce: Scaliger , afirologos veteres mon

- funin occafum folarem dixifle , quan-do flella radiis efl folaribus involuta.idque dici vulgo fiellam combuflam.Illam autem Jim! debere dici m4":efl enim occultatio potins quam occa-fus. Quando Vera fiella explicatur efolis radiis; quod proprîe dicimr 35an-yupjg , hoc vocare 41427on fanait.Hoc autem intervallum elfe juxta col;dem afirologos quindecim graduum feutotidem circiœt dierum . Heic autempet Hefiodum non quindecim , fed v1-.ginti dierum cit occultatio , 8c toxidemcnxcrfio .

,40.

ü

-HESIiODIMox iterum apparent circumvolventibus annumTemporibus, quum ferri acies obtufa novatur.

Has terrae leges aetemaque foedera fervant,Sen propius pelage jaceant, five aequore longe

47°

A refono curvos inter fugere receffus ,Laetaque felici jaâant uligine prata. ’47?

Nudus aratra move, nudus fere, nudus acutaFalce feca meITem , Ceteris fi munera ferreTempore quaeque fuo cupias , eademque videreNon aliena fuis crefcentia. menfibus anni.Namque aliter frullra alterius penetralia vifes 480Indigus, eflîciefque nihil, ceu nuper ad aedesVidi te veuille meas. Ted non ego poflhacEHundam largitus opes , aut’ mutua rerumSufliciam. jam nunc o Perla intendere vires ,iEt juvet affiduo terram exercera labore,

’47o .. . circumvolvcnribus annum 6c.Principium anni hefiodaei viderur in-tra hos quadra inta dies collocandum,&’referendum ortalïe ad initium Tau-ri, a quo 8c Virgilius annum aufpica-tur , quum dicit:

Candidus aurais qui: cumçcornibus

annum -Taurus 6c.Fer Scaligerum vero annus Thebanuâ1empore.Hefiodi erar idem cum ’Del-’phico, 8c idem principium habebat amenfe , qui incidebat in Geminos,Arhenifque dicebatur Thargelion verejam adulto . Haec ex Graevîi adnotatîo-nibus. Si plura defideras vide Peta-vium in libris Variar. dilrert. 8L Cor-finium in Fafl. Attiç. &c. Ceterumquanta fuerit Hefiodi aflronomîca fcien-ria videre efi in Hifi. Afiron. AntiquaeBaillyi, qui eumdem 8L Homero hacin re praefert , à: fummis laudibusejus peritiam extollit, ut etiam nondubitct ejufdem audoritate Atlanticae

.48 5

Quemeuîufdam nationîs afironomîae peritifli-mac interitum ,* quae antiquiflimis tem-

iporibus floruerît, confirmare.476 Nudus 4mm: 6m. Ira 8c Virgi-

lius: nudus ara , i fera nudus ; hyems’igrzdva colono ôta quod praeceptumin utroque poëta , en intelligendum fen-fu, non ut agricolae omnino nudi la-bores hujufmodi aggrediantur , (cd utleviter de more vefiiri 8: arationcmante frigus exe rceant , 8l meiTem col-ligant aeliate jam coepta, 8c ipfam fa-tionem maturi us quam fieri poŒr, con-ficiant in aummno.

482 Vidi te vent]: 6c. Pater ex hoc ver-fu Pèrfen auxilio fratris faepc indiguiffe ,quamvis 8c patris haereditatem aCCepc-rit, 8: majorent tulerir bonorum par-tem vel rapina vel judicum etiam fen-tentia, quas filai malîs artibus.Conci-liarc fludebat . Quid Hefiodus? Dabameperenti? dabat enim ivero; fed ampliusnegar fe daturum non avaritiae caulTa,fed ne fleuris pigritiam confirmer.

0PERAAC DIES. 4:.Quem fuperi fiatuere homini, fi conjugis almae,Si te (ligna manet natorum cura parentem;Ne male vicinos triflis fic nique petendoSollicites, ipfi negleâum denique fpernant.Fers etenim bis terque dzibunt: at pofcere pergesSi gravis, heu vacuus nequidquam multa querere,Verborumque fonus cadet irritus. ergo age fegnesRumpe nieras: quamprimum alienum aes folvere certa,

490

Solarique- famem , propriafque adquirere ferles;Ipfe ubi tu degas , taurufque affuetus aratre, 495Quaeque boves ducat campis, innupta puella.Omnia dein jubeo in domibus fint arma patataAnte tibi , abs alio quaerens patiare repulfamNe triflcm, careafque illis, dum praeterit aeflusInterea, incultoque minus laber utilis agro en. sesCraftina lux fallit multos: nil dilïer in borasInque dies . numquam cunâator frugibus implet

VHorrea, 8: impatiens odit quicumque laborem .Auâat opus bona cura: terit qui tempera lentus;Flava Ceres damnis luâantem ridet olympe. 509

Quum minus igniti fervent jam fpicula folis,Nec lafl’rs calidus fudor fiait artubus, ude

’ 496 Quaeque baves ducat 6m. Multa imterpreres in has voces lin?an u’ yatyen’l,

quae vide in Graevii editione. Mihiancilla- cit innupta. Boves vero dixivaccas r cil enim bos hic 8C haec. Eas

’porro ancillae fequebantur; cura autemtaurorum praecipue ad vires pertinebat ..

SOI. Crafiina lux fallir 6c. Praeclaracette fententia, quae fi rafle ab ho-minibus fervetur , maximarum rerum elfefons 8c orige (blet. Si quis veto mihi

tirai-ci veluerit, quod Hefiodi vocem-c’; 7’ buvoit, quae feu in perendinumFeu in extremimi nicnfis feu in aliudquidquam potins debuillet eKerri, egoin boras inque dies verterim poëtice

i

urus hac circumloquutione , is cettemecuni injufle aget . Etfi enim monvocem, in qua haerenr 8c Harpocra-tien 8L Hefychius 8l Proclus aliique.Crammatici; vim tamen. vecis, ut M,Tullius fuiendum praecipit , ac poëtaementem fatis me arbitrer reddidilïe.Vide autem Columellam lib. XI. c. t.quantum agriculturae noceat dilatio ,ubi ipfius hujufce loci Hefiodaei men,-tienem acit . l

506 (Quum- minus ignîti 6c. Aummnoappropinquante hominum cor ora fir-miora (un: quam aeflate; quadn a con-tinuo fudore relaxautur filme encarta.turque vis. Fi

42 HESIODIImbribus autumno, mortalia corpora viresAccipiunt, fiorentque agili mage vivida motu.Namque caput fupra breviori rempare clari 510Sidus inardefcit relis, nec lumine terrasDefpeflat refile, noâurnaque gratior umbraAgricolis, longique quies placidifiîma (emmi.Tu ferre non ante intaaae robera fylvaeDejice , quam fubter foliis horrere caducis 515Pingue folum afpicias. tum findere ligna feeuriTempus, ubi foetu pubefcere defiit arbor.Incipe: frangendis mortaria frugibus aptaAd ternes incide pedes, ternafque per ulnasPiflillum pariter longum; nec faginus axis 520Sir brevior pedibus feptem , ceu pollulat urus.Malleus ipfe pedes veniat protentus in 0&0,Palmorumque decem cui leng’i robera plauliri,Curvatura rotae tres palmes mobilis aequet.Multaque praeterea e fylvis in teâa referre sa;Te jubeo: in primifque burin, tu ficubi campeMentibus aut relis errans invenerls olim ,Ilignam. haec etenim validi firmiffima aratriMateries, itemone fuber quum fixerit artePalladia, 8c clavis dentali adjunxerit aptam. 530Bina demi folido fint faâa e rebore aratra , -

51! Sidus inardefcir folis 6m. EtiamGuieto St aliis 25,44: in») hoc locoidem ac fol. Non ignerabat porro He-liodus iis poll aeflivum folflitium , quiflint cis aequaterem, minorem elfe ar-cum diurnum felis; lis autem qui transaequatorem incolunt, majorem .

514 Tu ferra 6m. E0 tempore lignacaedenda monet poëta, ut minus fin:obnoxia vermibus, que arbores minus.renerae fiant, minufque abundant hu-

more 0 . l518 Incipe : frangcndis 66.. Multa-

beic, quae magne funt agricolis ufuienumerantur . Ea autem enumeratio licul minutier videbitur, illud Virgiliiad menterîi revecet:

In terrai labor, at terrais non gloria ,fi que":

Numma (flinguant, aulique vaca-tus Apolla

529 ramone faber 6m Lignariisetiam labris Pallas praelfe credebatur:bine Virgilius de ligneo equot Troian°

.. . divina Palladis am andain"!-s3r Bina dom? 61:. Duplex ami-i

Ce

OPEBAAe DIES. 43Compaëtum impaâumque; Ceres nam gaudet utroque ,Utiliufque tibi multo en: fi fregeris lunum,Protinus injicies aliud pet colla juvencis.Ex ulmo laurove venit fortifiima Riva S3;E quercu dentale, burifque ex ilice. jamque

,Ad juga panda mares , quas noua inviferit aellas,Junge baves: illis robur validufque juventaeStat Viger ,ebnixaque ferunt cervice laborem;Nec fulco in media frangent grave pondus aratri 540Certantes fimul, atque opera imperfeâa relinquent.Hos juvenis ducat denis quater integer annis.Quadrifidae cétone faturatus munere quadrae ,Invigilanfque operi direâo limite fulcumSemper agas. non ille aequaevos lumine fpeâat s4;Se circum, an: omni .fludio defixus in une p

. Vomere contendit. fefe huic baud praeferat alter;Quamquam etiam primo vigeat florentior aevo

,Semina rite manu verfos jaEtare per agros,Ne fatio feffum revocet, curamque repofcat. i 550Mobilier juveni mens cil , femperquc vagatur

genus: alterum 4673709! dicebant Grae-ci idcfl nativum non compofitum; al-terum dicebant 7mm" fcilicet non fini-plex St ex une ligne fadum , fed com:politum 8L compaâum ex pluribus .Vide utriufque formam , ut 8: alioruminllrumcntorum quae fuperius neminata;funt, ln editione Hefiodi Graeviana.

s 36 E quercu dentale ÔCÆ’MIM Graee

ris, quad Latinis dentale. Male verodentale cum buri g aliqui interpretes.confuderunt: illa enim ru’n.

s 37 ... quas nana invifirir ée. Ari-fleteles ait de bave: 4’354de n pima-m

«cum»; à! ; paulloque poli fuhdit :19 nEn? bruina»: dardai 74’; 1460161. QuaeArifletelis verba in lib. Vl. c. 21. Hill.anim. ex Hefiodi loco lutent accipiunt ,

voluitque philofophus, ut bene Clari-cus explicat, indican: bubulam carnemeptimam elfe in quinto aune, reburvero corporis ac pellis firmitatcm circanonum , quad 16 Nmâai fignificare vi-Ldetur .

54.3 Quadrifidae adonc 5c. Panesapud Graecos 8c Romanes , (103111151-modum etiam hadie fit multis in lacis,variis incifuris fignari felitos conflit.Athenaeus lib. llI. c. 29, ut. obfervatvertitque Clericus, haec habet: Blo-milios Vecari dicit (Philemon) panesincifuris divifes, quas Romani quadraetes vocant idefl in quadras incifes .ltaque ni fallor, Hefiodus duabus quaedris feu ode fruflis araterem expien-dum praccipit.

F ila

44 HESIODIHue anîmo atque illuc aequaevos inter eberrans.

Contemplare; gruis quum vocem e nubibus altisAudicris; rance tranat clangore quotannis .Nubila , 8c agricelis certum fart tempus arandi, HiOflenditque hyemis pluvias, bobufque carentisAcribus ipfa viri redit praecordia curis.Tunc inflans camuros, plena ad praefepia claufos ,Pafce boves, tune urget opus. non arduadiâu.Res etenim: mihi plaullra date, fortefque juvencos. l 560Reddere fed pariter res en: baud ardua contra:Plauflra bovefque meus labor occupat. hunc quoque failli:Incautum fpes varia, fibi qui dives inaniBit anime, flatuitque extemplo condere currumlgnarus, centum praedurum robera plaullrum 555,Exigere, in domibus quae fint multo ante repofta.

Ergo ubi tellurem monuit profcindere tempus,Aggrcdere ipfe infians pariter, famulantiaque urgensCorpora vernarum tecum una accingie’r armis,Tcmpeflas dum fuda, folumque bumore madefcit 57°

Colleâe; primo te furgens aurea maneTitboni conjux opera inter talia vifatSollicitum, ne plenus agar tua vota moretur.

Vere folum primo domita, rurfumque fereneArva iterato aefiu, tum fcmina fparge novali

553 Contemplare, gruis 6c. Advertebeic fermonem elle de gruum emigra-tiene . non vere de adventu . Plura fi.cupis in banc rem, confule Sam. Bof-chartum Hier. P.ll. lib. l. c.n.

555 fart tempus aramli 6c. Devariis arationibus vide cepiofillime dif-ferentem Claud. Salmafium in fuis adSolinum excrcitationibus .

558 Tune inflans [amuras 6m. E’Antar,

air Guictus, idell boves curvis feu re-flcxis .cornibus. lta Virgilius; G camu-ri: lima: fub cornibus aura 6c. ad

S

MJ.dz-.J- à j I, .

i7î

quem verfum Philargyrus: Camuri boum’unt, qui cenyerfa introrfnm cornuahabent: quibus contrarii. Patuli, quicornua diverfa habent : Laevi quorum

’comua terram fpeâant. His contrariiLicini, qui furfum verfum cornua ha-bent. Eadem ferme docet 8a Servius.

559 . . . non ardua dicïu 6c. Simpli-ciflima quidem fententîa , fed veriflima81 ab ipfa natura ufuque rerum defum-pta; que loquendi Venufliffima 56mmquanta antiquieres funt . tante deleaartut magis poëtae.

ffi’wM

OPERA le DIES. ’ 4;;Profciffo leviter glebifque recentibus atro:Nempe hilarat natofque navale arque arcet avariAgricolae diras. in primis multa precatusTerreflri fer vota Jovi Ceterique verendae ,Laetus uti largo proventu exuberet annus, 530Maturique facro grandefcant munere foetus. l

lncipiens tentare agros cape. robera flivaeSumma manu, flimuloque boum ,contingere tergaNe pigent. juvenis velligia pane fequaturln manibus longum retinens de more ligonem, R 585Seminaque-abfcondat glebis, aviumque rapinasArceat. humanum genus alto induflria caeloAcquat agens, contraque malis infcitia perdit. .Sic plenae ad terram nutabunt pondere arillae ,Finem fi dederit facilem Saturnia proles , - 590Quafque olim in vacuis fublimis aranea telasTexuit, excuties cillis; intufque repofiisMuneribus terme longe lactabere viélu..Ver purum invertiet gaudentem; 8C lumine numquam

585 In manibus Iongum &c. Idellpauénv, quam non ligonem , fedmalleum ad occas frangendas vuli elfeScaliger. Sed falli videtur; quad beicHefiodus de renia aratiene , non occa-liane, lequitur. lgitur 4mm» ad in-vertcndam feminibus terram beic infer-vit, quad non malleo fed ligone fit.

586 . .. aviwnque rapinas ée. Dicitquidem Hefiodus , negetium feu potiuslaborem avibus facefÏat. Ego vcro nonpreffe ac de verbe ad verbum efféren-,dum duxi: avilsufque laborem augeat;fed virgiliana fum 11qu loquutione ,quae rem ipfam eleganter exprimit. De-leéler enim vehementer , uti leëlior eru-ditus facile potuit animadverrere, vir-gilianas voces , ubicumque polfum , ad-hibere , quibus quafi quibufdam gem-

mis mea diflînguatur verfio: fic in Odyf-fea feci , fic tacere nunc hoc ipfo co-

nor in opere. x587 . . . induflria tacle &c. 593130101"ego verti induflriam feu bonum ordi-

’ nem ; mammouth"! infcitiam feu malumordinem’. Guieto enim cil hameau"74’ murai: amassa 19 «Élevage?! 74 lunch

& contra; quad cette potiflimum inindutlria fitum cil, ac contrarium ininfcitia feu mavis tenreritate. Hanc mihifane dabit vèniam Graevius

591 . . . fulzlimis aranca 6c. Elegan-ter diflum de vafis , quae inlplendafunt: nam vacua plena elfe folcnt ara.-nearum relis , quemadmodum de fuacrumena lepide jocatur Catullus inquiens:mm: rai Catulli plenus [acculas e12 arasnatrum Go.

U

46 H E S I O D IRefpicies alios fupplcx, potiufque videbis 595Ad tua vicinos fubrepere limina egentes.

Quod fi devexo quam jam decedit olympe,Converfofquc obliquat equos fol almus, aratroExcrcebis humum; relîdens male pinguis avenae

Defpicies calames, vel inaequales fine cette 600Ordine cemponens per vincula nexa maniplosHeu manibus capies pauxillum triflis» 8c atroPulvere fordefcens. oneri fat parva ferendoSportuIa erit, campeque redux fpeâabere paucis.Nec fuperis miens una tamen, mutantque viciffim 605Confilia: ail homini fenfus deprendere durum,Quos agitant; aliis aliud magis utile tempus.Jamque licet ferus pr,ofcindere coeperis arva,Hinc fegni tibi cerra manet fperanda .medela.Quum primum querna refonat fub fronde Cuculus, 610Mortalefque hilarat cantu, tune Jupiter imbrePler triduum alliduo fitientem temperet agrum

597 Quodfidcvexa 6c. Hoc cil circabrumam: nam ut Salniafius animadver-tit pag. 517. Exerc. Plin. legitimum fe-mentis tempus praecipue triticeae, dequa ferme fola loquitur Hcfiedus, inAfrica ê: Graecia omni erat ab eccafuVergiliarum ufque ad Selllitiuxn hiber-num ita, ut quae in ipfo eccafu inci-piebat melierque fatio habebatur, te-flinata diceretur; quae circa brumauxdeteriorque , ferotina.

599 . . . refilens male pinguis G-c. Ni-mirum nulla erit caulfa, cur fcflines,quamvis otium in metende Vetent , fe-flinationemque Jei ruflicae periti maxi-.-me fuadeant , ut videre cil, apud Ce-lumellam lib. Il. c. 21. qui hujus etiamrei tradit rationcs . H’uéynr and) Graeviocil etiari mollis tempore; quad expreflîpar illa verba relidensidefpicies.

600 . . . .6» inaequalgs.&c. Guietus irainterpretatur 76 unie Imam» , ut prop-

ter inaequalitatem fpicarum aliae altiusaliae inferius in manipules componan-tur , prout ad manus veniunt , nulle or-dine fervato. Alii explicant ex adverfaparte ligans; fed ipfi videant quid hoc-ce fit, mihi fane ignotum. x

607 . . . aliis aliud mugis En. Ali-quanda etiam ea, quae intempefliveaguntur , proveniunt melius , quam ca,quae fue aâa funt tempore, praefertimfi varient temporum circumilantiae .

610 Quum primum qucrna 6m. Verîsfcilicet initie, quum apparat Cuculus;docetque Plinius lib. XVlll. c. 26. anteputandas elfe vites , quod dedecus. ha-bebatur opprobriumque meritum . falcemab illa velucre in vite deprebendi .

612 Par triduum afflua 6:. Hujuspluviae triduanae beneticio, ait Gaie-tus , ferai aratio tempellivae «(1111115fuerit .

4-.4

OPERAAC DIES. 47Humorem infinuans, quantum bovis ungula fubterFixa folo tegitur, bifida ôc velligia fignat.Hoc ubi contigerit, primo jam ictus arater 615Aequus -erit, frugefque fatas mirabitur unaCrefcere , 8c in parilem demum flavefcere melfem.

Quae ferva tu cunâa memor, nec floriferum verNafcens te late-at, nec tempeftivus ab atraNube cadens imber. quumque horrens frigore magna 620Saevit hyems , fuge plena pigris loca quaerere, ferruIn quibus exercent fabri, gratumque teporemIgne fovent. tune multa etiam parat arte colonuslmpiger, auâa quibus niteat domus, 8: minus ipfaLaedat hyems. cave damna hyemis, quam pane fequuta 625Pauperies gaudet tenuatis cernere palmisNequidquam premere agricolas turgentia crura.Quin 8c multa anime verfat fpe lufus inaniFlagitia ignavus, ttiflis quem vexat egellas;Nec bona fpes cette tenet illum, lentus ad ignem 636Qui refidet, fociofque inter nugatur egenusHofpitio in molli. curfu quum volvitur aefta’sIn media, famulis clama: non femper amiciAeflus erit; jam nunc mapalia ponere circum,Et vitare juvat Jani mala tempera bobus. 63 5.

621 fuge plena pigris 6m. Anti-phon in eratione contra Nicoclem ait ,taxa: publica vocabant loca, in qui-bus otiefum vulgus deflidebat. Videquae Clericus ad hunc ipfum verfumex Cleanthis libre de diis alleu. Offi-cinas autem ferrarias etiamnum, ptae-fertim in pagis, plenas hyeme cernimusotiofis mincis inter fe ad ignem vici-num celloquentibus . -- 626 . . . renuaris cernere palmis 6c.Id famelici indicium; 85 Ariftoteles do-cet in Ptoblematis , famelicis fuperiora’arefcere, inferiera tumefcere .

635 . . . lazzi mala rempara 6c. Ha

fichius ad vocem Mm’ô’v ait, nullummenfem ira Beeotios vocare; fufpicariautem Plutarchum effe Êkxæ’l’lo’r, quad

frigidus eft, cratque primus apud The-banos menfis, Atticoque Gamelieni ref-pondens. ltaque ego Lenaeonem prolanuario habui Mofchopulum fequutus .qui de Lenaeone dicit , du; unir o’ imm-pi’or. laannes etiam Tzetzes interptetaturlanuatium , Lenaeumque dicit vocari abIonîbus 1 a?! 7d aubain; et un! 57113",si 31! tu)! homo? Émpwîr n’a Auclair" d’4-

Æpoaiav 376M! &c. Sed alii Lenacorumcelebrationcm refcrunt ad finem autumni .

4s HESIODI.Afpera jam veniet glacies, jam frigora glifcent- Plante aquilone, mari qui fefe immittit aperto

Threiciis volitans e montibus, imaque turbatAequora; lare omnis tenus fana: altaque fylva.

111e finit; cadit iSta abies, dejeâaque quercusMontibus ex altis in valles volvitur imas,Incumbitque folo nemoris cum murmure magna.Horrefcunt paffimquel ferae, caudamque remulcentInguina compofitam fubter, trepidantque rigentesIllae etiam queis reflex cutis: licet afpera villisCorpora fint, aquilo gelidus tamen omnia perfiat.’Quin (St-dura bovis penctrat par tergom, fefelnfinuans; penetratque capras a frigore fetisNon bene defenfas. ovibus modo, longa pet annumIntegrum fervata tegunt quas vellera, parcit. 65°

Vis eadem curvatque fenem, longaevaque membra -Contrahit: at teneram florenti aetate puellamAequa timet, carne thalamo nunc caftan parentisNondum opera idaliae Veneris nec gaudia novit,

iLotaque formofos anus, beneolentis 8: unüa 651Rare olei tacita fervat pçnetralia noâe,

i Tempus ubi hibernum faeçît, rabidoque prehenfos0re pedes mordent exom animalia tergoSedibus in gelidis caecoquelatentia in antre.Haud illis fol namque diu, qua pabula parte 660Inveniant, caelo monftrat; (une ipfe nigrantesAethiopum fupra populos converfus 8c urbes

.’6 s 2 . . . a: ancrant 6m. An quad pue!-

lac praecipue calore abundqm, an po-tins quod donnas (avant , nec forasegrediuntur? Secundum placet.

658 . . . cxofli animalitt targe &c. He-fiodus abfolute dicit évincer, nimirumC ranima, ut infra etiam «ph-ouf, [Ci-Licct ô napalm; 8c alia fimilitcr .

Tardius

662 Anhiopum fifre 6c. Banc Cle-ficus nota: , cum amipodas effe. intel-ligcre debuifTe, qui folis aflcum diur-num rempare brumae intelligebat mi-norem apud Craecos, majorem efTe inAethiopia. AdmifÏa tamen hac notifia,alterum, quamvis necefTario confisque-rctur, negabant vcteres-

OPÉRA AC DIES. 49Tardius. Argivas refpeâat lumine terras.Atque animantum adeo fecla- omnis», cornua quaeque.Fronteflgerunt, ifdemque fuirent, flridentia paflîrn v 7 66 çDentibus horrendum in dumos.-:quercetaque in altaDiffugiunt, lateq-ue (pecus .latebrafque requirun’tIn latere exefae rupis.’ torpentia’ cernasHaud feeus, ac pedibus qui ternisrcorpora firmanIngrediens fraôtoque humero 8: cervice reflexa 670Ad terram, .canos nivis .altae trudere montes. ’

Tunc jubeo glaciem contra munimen in anusInjicere; e denfo mollem’tum vellere lenam,Demifïamque pedes tunicam tune indue ad imos;Quam multo interius crafïam fubtegmine taxes. i 67;Hanc cape tu monitus , ne fummo in verti’ee’ crimes

ArreEti , rigeantque hirfuto in peaore fetaeHorrentes. plantas circum direpta juvencisTergora neâe, addens pedibus florentia fubterVellera; ô: baedorum,- quais funt molliflîma primis ’ 680Corpora, taurinovpelles bene cen-fue nerva; IVenerit ut quando glacies, fuper alta retorquensTerga geras pluviae vim contra. a: vertice fummoRite laboratus, laedat ne frigidusnures l -Humor, flet pileus. borea mm Caepe cadente I 68;Glifcit ntrox aurora gelu, difïufus- 8: aër ’

669 . . .pcdiôus qui terni: 6c. Alla.dit poëta ad aenigma Sphingis : vînt?"73 4618 fini, nahua , i9 71790:1!!! ;0èd’rpus

autem declaravit , ut narra: Diodorus ,hominem elfe quod propofitu’m- erat :infantern enim quadmpedem effe , au-aux!) veto bipedem , fenem dïeniqueflaflum tripedem fcipione mentem prop-iter infirmitatem . Bipedefne hommes na-tura au quadrupedea? Eriam hac de: re 7fi diis placet , difputatum efl, ut nullæfilas. non haberet infini: panamas trid-bus Anticyris infanabiliores. i

r 683... a: varice fizmmo 6c. Autfiniili in vefle am: certe non admodumdiverfo. narrai: Homerus in lib. XXIII.Odyfsfuifle Laërtem înventum ab Ulyflèin praedio res rufli’cas exercentenr , polioquam interfeâis procis ille héros fe ad.

atrem commit ex urbe profugiens.686. . .. défufus 6* aè’r 6M. Aërîs voce

nebulam iHam intelligir Hefiodus , quaefrigidiffima juxta lacus, iroremquc interrain demitrit. Ceterum pofl nebulasplerumque aut folet piner: , au: Rare .

G .

50 HESIODIStellifero a caelo terrain fuper haurit ab amneMatutinus aquas, rurfufque elatus in altumTurbine ventorurnymigro fub vefpere ,,nimbis ’

-Aut pluiti, aut borea mubes turbante flat idem; 690Anteveni,.vexa&oque reai’ fub teâa labore,Incumbens tenebrofa polo ne forte moramem’Infidiis capiat nubes , 8L corporis artusIrriget ô: veflem. fugexlonge; hibernus ab axeScilicet ante alios hic menfis crudior horret 69sAgricolifque ovibufque malus. quo tempore bobusPattern deme cibi mediam; vernifque miniflraPlus media tu parte: juvat nox longior umbris.

Haec animadvertens perfeâis menfibus annumLabentem caelo ferva, noâefque diefque acoAequato, dum terra parens commuais in arvoOmnigenas ofiendat opes. jamque ordine certoSol ubi l’ex denos compleverit aureus orbes,Expuleritque dies hibernos Jupiter, undaSOceani fileras linquens Arâurus honeflum

696 ... quo rempare babas 6c. T65141W hoc en, ut docet Guietus, di-midîa. pars cibi ordinarii bobus detur47a "w denim ; homini vero lus di-midia, ut puta ,dodrans ex a; , hoccil, ttes quartae partes cibi ordinarii ,quad hymne ventres calidiores , longa-rumque noélium quies diuturnîor,.acpropterea miner cibi indigentia.

7oo . . . noêïefizue diefque aequam «Sac.

Obfcurus Guieto locus , quem ira in-terpretatur: cibos praebe ad menfuramlaboris diurni 8L quietis noûumae ita ,ut per totum aunant dies 8K mofles.aequentur; hoc’ cil ,* labori dierum ali-menta debita quietique noâium refpon-deant . Nullane beic de aequinoéliqverne elle poflit fufpicio? V

7o; ... Arc’ïuru: honcjlum 6v., Per

o

i 705

Scalîgerum tempore Hefiodi bruma eratcirca 7 am 8 Ianuarii , circaque IoMartii chnfequenter oriebatur Arâurus.Ex calcule autem Petaviano bruma in-cidebat in 30 Decembris , ortufqueacronychus afflux-i fiebat in pifciLLIngradu I4 qui in Calendario Martii v.convenit . Ortus autem vefpertinus , quem ’Petavii tabula exhibet, verus . poile--rior eh apparenti propret luminis re-fraélionem. Ricciolius autem quum (up-punira tempus , quo id. contingere derhuit, invenit fuilTe circa annum anteCh. n.9s 3. Vide Freretium etiam inDefenf. Chron. P. 479 8L fcq. ex uncolligera poteris omncs flellarum oh er-vatîones , quae hoc in carmine nominau-tur,, in tempus , quo Hefiodus vixit!perbelle quadrette. ,

OPÉRA AC DIES. ilExeret os terris tum primum avefpere fulgenslPan: hune in lucem veiiiet Pandionis ales ,

i i ” Incoepto- jam me , iterans Imiferabile carmenMalle nova. illam adeo praevertens, narnque juvabitSic melius , vites incideaafl arbaris altae 710In ramas Damiporta- fait) quam reptat ab imoPlejadas fiigiens , tempus tunc linquere vites,Ac potins famulofque cie falcefque,navato.’:

Umbriferas fedes , matutinumque foporem,Quum fol exficcat corpus, fuge tempore mefiîs: 715Nam latins celerare, domumque refcrre maniplasSurgentem prima fub llumine, ne bona cnraeDefi’iciat pars ulla: aurora eft tertia femperPars aperis: ciet illa -viam , cîet illa" laborem ,Apparenfqueundis homines à: carpere curfumfl 7 2’o

Et dacuit’multis juga rite impanerebobus.A: fimul e campis Scolymos fe floridus effert ,

707 . . . Pandionis ales 64:. Hirundo ,de qua multa paiîim poëtae , quae coblegit Sam. Bofchartus Hierox. p. z. lib. I.

’* c. to. quem tu adira. -7H In ramas domiporra &c. cupiam:

cochlea Hellodo cil , non tefludo , quaein arbores numquam fubrepit. Quantin rem ait Athenaeus lib. Il. pag. 63;Forum du axai." 9!)me mû i5 Ah:-

5M n rA’ms-a’npo: ë 751 alanguir mm» mm ,. OI 1lplCép84” ir’ «17514.: Tu ailla: &c.

Il. Tullius de divin. lib. Il. c.64. haechabet: quid me igirur monts .9 urfi quismedia: aegroro impact, ut filma: i- Terrigcrzam, herbigradem , damipor-

tem , fanguine enfin: ,potins gnan: hominum more cochleamdal-cr: . Porto dicuntur Cochleae fu-gere Plejadas hac cf! nimias pluvine,propter quas huma reliéh arbores con-

fcendunt. -722 . . . Scolymasjè floridus 5re. Ma-v

lui dicere Scolyman graeca voce fer--vata quam ut vulgo fit , carduum lati-ne vertere- Nam Clericus haec affertex Salmafio ad Solinum p. 16L Gra-viter errant hujus aetatis emditi fermeomnes herbarii, qui enclouai! graeco-mm perfuadere nabis velum fuifl’eaquem latini proprie carduum vocabant,nos articaâum. Banc falun: diffèren-tiam agnofcunt, quad milswm’ agreflisfit, carduus fativus. Ego genere di-flingui cenfeo. imamat vox graeca cil,quae nomen in Latio non habet; ideoScolymus latine fua voce vocandusen, non carduus , ut faciunt vulgoapud Theophrafium 8c Diofcaridem Graci-ci omnesl non folum Paullus 8c Aëtius,verum etiam Diofcarides îpfe UdflâïêcSudàwm feparant . Atqui certnm e11main" graecis dici, quem latini vo-canticarduum , ficulî Kim". Sèolymus ,Graeciae natiflimus, unde illud Hefio- adi &c. 84 ex eo Ariflolelis in) euh»;Gii

,2 .HESIODIAtque arguta..canit fub ramis dulce cicada . ,Concutiens alas, venit aellas plena labore,Tune pinguefque caprae, tunc 8c fuaviflîma. vina , 7HEt mattes veneris cupidne, &tdèmiflla virorumCorpara . nam capiti genibufque incumbit adufi’usSirius , extenuatque artus calors’itergo ubi mollesAut. umbrae nemorum zut lpetrof’ae rupis hiatusInvitant, [irato placeant 8: Biblina vina, 73°Et liba, ô: preflum depulfis-ubere natisCaprarum lac dulce, 8C pafiae terga juvencaeFrondibus arboreis, necdum ulla germine foetale,Haedarumque armi; Lenaei pacula nigri

hoc florente malien-es libidinis avidifli-mac . Scolymum in cibos ariens 8: Grac-cia receperat. Pliuius lib.XXIL c. 22.

v Scolymum quoque in cibos recipit ariens 6:.& allo nomine Limonîam appellavit.Frutex cit numquam cubitalî altier cri-fiifque foliorum ac radice nîgra fed dul-ci . Erntoflheni quoque landau. in pau-peris cacna . Edulis cit potiffirnum ra-dix, fed 84 herba adhuc tenella &c.Itaque per hunc fruticem 8l cicadaecantum aeflatem denatat Hefiadus , ut8L Arifloteles in Problematis ad huneipfum refpiciens paëtae lacum. t

730... à Biblina vina &c. Bybli-num vinum , in uit Scaliger, cujus me-minit Fellus 8L eocritus , cil vinum .cujus vitis delata erat ex urbe SyriaeByblo, ut Remue Ninobrix. Sed tantiviri pace ego edaflus a-Luca Home-nia ad vocem 813A57", quam Steph.,By-zantius docet fume nomen regianisThraciae, a qua vinum Biblinum di-dum , fcriba non 808M!" fed ÆIBN’ror.Ira vit daaiflîmus Athenaei fœtus au-âoritate dicentis lib. I. p. 31. AchaeusBiblinum) commendat: Excepit Biblinîvini oculo. vocatur autem ira a locîcujuf am nemine. Dicit etiam Phili-nus:

Praebîrurum me tibi Lesbium, Chium ;a de .’ ’

Thajfum , Biblinum, Menddcum , in:ut tu ’non

Inebricris 61’.

Epicharmus a quibufdam biblînis mon-tibus vocatum ait . Armenides veto tra-dit Thracîae pattern vacatum elle Bi-bliam, quam Tifaram 8c Oefymam diecum. Thracia quidem ab vini, quadfert, praeflantiam 8K vicina ei omnialoca , adniirariani fuit: Naves ex Lcmcno aderanr vinum vchcntc: 6c. Hip-pias Rheginus, quam vitem tortuofamvocabant , Biblinam diélam fume , ait ,eamque argivum Pollin, qui regnavitSyracufis, primum ex Italia Syracufasinvexifle. Quamobrem quad dulce vi-num Siculi nuncupant , Biblinum fuerit .Haec Holflenius ex Athenaeo , quae 8cClericus exfcripfit , «St multis aliis can-firmavit. Tantum infuper hoc animad-vertendum, ex verfibus Philini ratio-nem etiam patere , propter quam He-fiadus hoc vinum aeflate bibendum ad-monet, quad tenue effet, nec facileinebriaret. Ceterum etunt, qui gene-rafius vinum aeflate praeferant, quoddifcutere ad medicos pertinetn "mm l

cxpediat. .

OvPERAAC DIES.t 5;:Plena bibe, omnigenis dapibus faturatus in lumbra;Et gelidas zephyri vultum converfus ad auras ,Illimis qua lene Huit fans garrulus undis.Nec tamen 8c Baccho nimium tu fide: LyaeiInfundes quartam , tres puro e Humine partes.

Interea famulos tritura exerceat acres , 74°

Fulferit ut primum Orion . aequam cylindraArea fit tereti, perflataque mollibus auris.Omnia dein menfus , Ceteris facra munera coudeRite cadis: demum jubeo, quum fede reportaMeflîs erit jam tata tibi , conducere fervum 74SQuaerentem fibi teéta , puellam 8c prole carentemAddere; quippe gravis, cui nati , ancilla putanda.-Nec te cura canis fugiat, fed dentibus acremSemper habe, nec parce cibo. tua limina enflasIlle vigil fervabit, opefque baud improbus umquamAuferet infidiis urus fur mais amicae. ’ ’

7î°

Collige 8c arentes paleas, 8C gramina pratisSeâa refer, mulis, 8: fortibus annua taurisFabula . tum famulos tandem fine corpora feiTos .Curare , 8c meritis juga folvens deme juvencis. ’ 7H,

Hinc medium quanda Orion 8c Sirius ignisAttigerint caelum , rofeoque afpexerit are

" 739 Infundes quartant 6c. Tempera-tus quidem parus. Sed in Graecia po-tiflimum finitimifque Thraciae regioni-bus vina flint quamplurima , quae ma.-gnam aquae poilant vîm ferre. VideHomerum Odyfs. lib. 1X. dilTerentem deilla vina, quad ab Ifmaro tulerat fe-cum Ulyfies , quoque Polypheniuminebriavit.

74x Fulfnit ut primum 6c. DocetClericus , Theophrafium in libro deVernis Orionem dicere oriri Ü du!7’ O’wa’pu . Nm, Il u 1’va au XHpÆnf,

ibique in?" pro aefiate jam inclinatafumere , diebus aliquot a canfedo 5011

. 31---9-4M qu.ifi. -A fie: ,

(lido. In laterculo Petaviano lucidapedis Orianis heliacum artum facit Carcinanis XVIII. lulii Xll. Sed addit,Theo hrafii aevo 8c Athenis maturiusid fa un: efl’e. alia etiam fi velis exdaârina Petavii , ipfum adito.

742 . . . par-[largue manibus amis 6T.Et Varro 8K Calumella docent, areamefl’e oportere in agro, loco fublimiore,qua perflare pofïit ventus .

748 Ne: le cura ranis 6c. Ut multaalia, fic etiam hac Virgilius imitatusen inquiens: Nec tiôi cura canant [uc-rit pojlrema 6:. I

54 HESIODIAurara Arâurum, tu carpe e vitibus uvasPerfa domum .referens , denafque ex ordine lacesAc na&es totidem phaebaeo expane calori. 760Quinque alias luces umbrofa in fede locato;Sexta autem preiTas calcans de more racemos

[Coude in fiâilibus moelles hilarantia mentesMunera laetantis Bacchi. max rurfus ut altoPlejadefque Hyadefque 8c vis valida 0rionis 765Occiderint caelo, cupidum te vomeris ardorSolliciter , rurifque beic definet annua cura.

Quod tibi fi placent tentare pericula ponti,

758 Aurore Arâurum 61-. Hefiodusira autumnum fignificat . Intelligitur Veraper Clericum aliafque Ai-éiuri ortus he-iiacus, qui incidit in Virginis 27 gra-dum hoc efl Septembr. xxl , quique He-fiodi aevo tempus id aliquot diebuspraecedebat . ls efl’ vents ortus; namrapparens aliquanto ferius fit.

759 . . . danafiue a: ordine 6m. Anim-adverte antiquifllmam Graecorum dili-gentiam in uvis curandis vinoque cau-ficiendo. Hinc fafium credo, optimahabita (nille earumdem vina 8c lauda-tiffima, uti etiamnum maxima funt inpretia apud multos . Quis tamen hujuf-modi curam adhibear in ingentî uva-rum copia? Fondre 8L Hefiodus id defeleâiori vina raecipit. v

765 Plejalcjçue Hyadefque 6re. Deoccafu Plejadum fuperius diflum efl.De Hyadum vera occafit haec notatClericus e Petavii doflrina. Palilium

- idefl lucidiffima hyadum in oculo. Tauripolira marie occidit in gradin 1X Scor-pii Romae , idefi Novembr. il; quo dieCalumella Tauri caput occafitm facereferibit . At in Aegypto matutinus ac-.cafus fiebat in gradu Scorpii Xi, No-vembr. 1V. Sed idem ColumeIla Sueu-lam mane occidere ait Novembr. XXI»qui efl apparens occafns matutinus a p0-flerior veto &c. Vides beic omnia in-

telligenda elle de accai’u matutina (encofmico . Ira St lucida pedis arionis flellainane occidit , Scorpii V. Oâabr. XXIX.Zonae mediae Scorpii X11. Novembr. V.Humerus ejufdem dexterIScorpiî XXI.Novemb. XIV. Igîtur initia hyemis vereoccidere diâus efi.

767 . . . beic drfiner armât: cura 6c.Incredibile diéiu, quae 8c quanta inexplanando hoc verficulo. . . and! enmuni x9016: épinera: in, graeci Scholîa-flac efl’utiverint , quas 84 Latini quam’

plures fequuti flint, fed ineptifiime.Hefiadi mens clariflima: ab hyeme in« -caepit agriculturam ; tum quae vere fa-cienda flint , docuit; abfolutis veto

uae ad aeliatem pertinent , in autumnodefinit; ficque rotins anni agrorum cul-tum concludit , viamque fibi aperit adalteram aeconomiae pattern id efi adnavigationem. Vide Heinfium in librorfingulari contra Tzetzem , St inanim-adverfiane ad ipfum hunc verfum.

768 Quod tibi (î placeur 61-. Tertiaoeconomîae pars eu navigatio, quamfieri vetat Hefiodus Plejadibus maneoccidentîbus , quad ut habemus etiamapud Quintum Smyrnaeum lib. V. v. 367.Plcjas indefefli emmi fluente fubir ti-mens ianyrum Orionem, aè’rem pertur-bait: .- pâmas vcro procclla finit 5c.

Hoc vero hyeme fit. ’

OPER’A AC DIES. g;Heu maie tune pelago fides , quum Plejas aquofumOriona polo fugiens fe merkrit undis. 77°

Omnia ventorum flridentiaflamina fervent,Nec juvat undanti tune pinum in gurgite habere.Exercere folum praeflat, ficcoque carinam kLitore fubduâam magnis circumundique faxis :Munire humentum ventorum praelia contra 77SExhaufla fentina, humer ne robora laedat.Arma domum portans in fedibus omnia claude,Velorumque legens alas fufpende refixumTemonem ad fumum , dum fufcitet aura morantem 780Tempeftiva polo furgens. tune litore puppimMitte citam properans, atque aptis mercibus impieDulcemelaturam multo tibi foehore lucrum.Non aliter genitorque meus, fiultiflîme Perfa ,Atque tuus pelagi fulcabat caerula pina 785Indigus: emenfo hue etiam qui gurgite vexaitAeoliden linquens Cumam, non ipfe bonorum

771 Omnia ventorum fac. Non abfi-mile illud Virgilii : omnia wmorumconcurrcre flamine vidi 6c. 8a illud. . .non illa noc7e par chum ire, tuque aterra inoneat convellere funem 6c. Sim-plicior in tradendis praeceptis Hefio-dus; multo feflivior venufliorque Vir-gilius .

778.Velorumquc tagals au: 6c. ou?quiné: fic etiam Virgilius; 6’ velorumpandimus alas. & aiio loco remigiumalarum dixit SEC. Sollemne enim poëtisca . quae (un: volucrum propria ad na-vcs transfert: , 8: vice verfa , non fineelegantia . i787 Aeolidcn lingams &c. Cuma unaex urbibus Aeolicis , de qua paflîm Geo-graphi veteres .

787 . . . non ipfc bonarum 6m Hi duoNerfus Clerico videntur gallica nivefrigidioresôcindigni tante poëta; adeo-

que jugulandos delendofque cenfet, fiAriflarchi more in males verfus fac-viendum en . Atqui fi poëta intellexif-fet, parrain fuum non luxu quodam .ac taedio , quo homines etiam ditiflimîaflîciuntur , pâtriam reliquiffe; fed pati-pertatis vi compulfum, qua fua fineculpa opprimebatur, quid in hac rc.tam vehementer vituperandum cire: .plane non video . Negari enim non po-tefl, multos homines incommoda ma-xima, quae fecum fer: navigatio, 0b(clam vifcndamm regionum cupiditar-tem, libenter fufcipere, qui alioquinbeatam in patria vitam commodifqucomnibus abundantem pofTent facuri de-gere . Hinc male diceremur divitiarumopulentiaeque pertaefi ? Nonne etiam.antiquis illis temporibus piraticam exer-cere apud Graecos , ut ex Homero aliif-que confia: , iPfis regibus gloriofum

56 . 4 H E S I O ’D IAut pertaefils opum 8c vitae felicis ,. a: atram - ’-Pauperiem fugiens, homini quam Jupiter infert.Exigua veto vicini Heliconis in Afcra 790Paupere fedem habuit vico, brumaque maligno ,iDifficilique aeflate, nec aequo tempore in une.

Ergo agefis, o Perfa, memor tu fidera ferva’Apta operi , quodcumque vocat; maris ire pet aequorPraecipue fi ducit amor . non grandis. lauda 4 795Navigia, ingenti merces impone carinae. lMajus onus lucrum majori foenore iucroAdjiciet, rapido abftiiiennt fi turbine ventî. .

Jamque adeo, verfa in peius fi mente’, per undasTendere mercator properas aliemque fperas 800Reddere falarique famem, te certa doceboTempora, queis refoni vaflum maris aequor arandum,Nautica inexperto quamvis mihi gloria defit.Namque ego non umquam tranfmifi caerula navi, ’ iCarbafa in Euboeam nifi quando ex, Aulide foi-vi, ,80;Graecia ubi quondam detenta furentibus auflris ,

crut? Ceterum aIii aIia de emîgrationeDii paris Hefiodl; quidam debitum,quidam caedem cauflantur.

790 Exigua vero 6m. Afcra. vicusBoeotiae in ipfo monte HeliCone, quiquum imminent Afcrae ira, .ut hyemenon a folis calore ltepefiat , contraqueaeflate maximes colligat refleflatque ca-Iores, quemadmodum habemus ab eo-rum locorum peritis; nil mimai totoanno habitam efi’e incolis Afcram in-commodam . An etiam diflum id apoëta irato propter inguriam aliquamab Afcraeis acceptam. cette poëtaeomnes patriam laudant. Vide gramma-ticos veteres, 8: Paufaniam in primis,qui Afcrae fitum conditorefque memorat .

79S . n non granjia tamia 5c. Vir-gilius contra. dixit: laudato ingentîzun: , exiguum colite. uterque jure in

v - , Militiaefua te , titi pater.799 Iamque adeo verfi in prias 6m.

Hefiodus heic manifefie agriculturammercaturae praeferre videtur ; multoquee112: pracflantiorem & feeuriorem agro-rum cultum nemo fanus negabit , quam-vis fortaffe citius ad opes maximasmercanti-am exercendo perveniatur .

805 Carbafa in Euboeam &c. Euboca.continenti vicina: Aulidis vero portusceleherrimus apud poëtas pro ter exepeditionem Craecorum ad rojanumbellum , & Iphigeniae Agamemnonisfiliae facrificium. Vide Euripidem inhujus nominis tragocdia. Notiffimi 8cilli verfus Luçretiani:

Aulide quo pac’fo triviai virginis 4mmIphianaflbi turpanmtfanguine foedeDuc’fores Dapaum delcâi , prima vire;

tum êc.

OPÉRA AC DIES. s7Militiae Argivae robur , late undique magnumVentutum excidio Trojae colicgerat agmen.Amphidnmantis ego ad certamina Clara profeâus 810Egregii, undifonam trajeci in Chalcida; natiMuira ubi magnanimi pofuerunt praemia.pugnaegMeque adeo dulci vicÏtorem carmine VldltAuritum tripodem ferre admirata juventus,Quem rediens factum mufis Helicone dicavi, 813Qua me fede ptius docuerunt catminis artem.1

c Tantum ego tum naves expertus: nec tamen aItilpfe ’Jovis metunm latitantem pandere mentem,Dulcia Pierides mihi quando carmina douant.

Quinquaginta dies, poftquam fol auteus axe

810 Amphiddmantis ego 6m. Hic Am-phidamas erat Chalcidis rex in Eu-boea; qunm e in hello navali Erctrien-fium occidi et, ejufdem filii maximeapparatu funus celebrarunt varus. pro-politis certaminibus de more luJifque.Hefiodus vicit cantu, praemiumque vi-floriae tripodem, quem redux in pa-triam mufis ille heliconiadibus dica-vit, retul-it. Si effet infcriptioni cre-dendum , quam inter alios profert DionChryfofi. ont. Il. de Regno. non du-bium foret, uin divinus fuetit Home-rus ab eo flans. Sed totum hoc cumHomero certamen inter fabulas aman-dandum, ut jamgliu viti doâilfimi ob-fetvarunt, quamquam 8: verfus profe-xantur 8L ab Homero St ah Hefiodocum recitati ., 8L Panides qui erat Chal-cidis tex , huius concertationis indexmemoretur, de quo proverbium etiamvariât «bien , quad foie: in e05 iaflari ,qui minus fapienter judicant. Quid? utalia omitram , tantumne laudis glutine-que contemptoreui Hefiodum fuifl’e at-bitrabimur ,A ut aemuli a fe vifli nomenfaim pet totam Graeciam eclebratiffi-muni hoc loco teticuiifet modeflia vi-delicet impeditus? Minime fane . A:

820n

vïxetene eodem rempote Homerus S:Hefrodus? Certant fcriptores , 8c adhu:fui) indice lis en, quam funaire di-rimer Aloyflus Lantius in fuis auditif:fimis, quas jamdiu para: in hune poë«tara , difquifitionibus . Quidam poile-riotem H imero Hefiodu-m faciunt , qui--dam , flipparem , quidam etiam anterio-rem flamant, quorum mihi placet fen-tentia. Si enim quo quifque fimpliciori.feribendi genete , nativoque colure quo-dam , i110 quidem putiflîmo ac minimefucato , crebrioribufque apologis prover«biifqüe deleflatus eü , eo antiquior-poëra exiüimandus, plan: veruiiior Ho-mero mihi Heiîodus habebitur- Viieepifl. doflifs. Cam, Carlii ad italicamfuam Theogonîae verfionem .

8:6 Qua me fait prias 6-4: Vide anid contrarium iis ,. quae in principioTheogoniae de fe ip o narra: pnëta.

818 Ipfi: lavis malum 6c. Omnis a.,Iove mufifque fcientia . [taque renfle.dicit Hefiodus , quamvis experiemia na-vigandi careat, tamen fe poife de art:navigandi bene climat-etc a mufxs edo-

dium . I820 Quinquaginta dies 6m. Clericusfufpicarur beic omifi’os elfe a librariis

sa .VHESIODI.Venir equos, progreifa ad finem aeiiate Iaborum,Apti iter ad peiagi mortalibus. baud tibi navemFregerit, aut focios demerfos hauferit unda,Ni ferus exitium, tertam qui concutit omnem,Neptunus meditetut, 8c acrior ira Tonantis, 82;Quos penes imperium. efl à; iniquae fortis 8C aequae .Tune faciles autae, tune 8c tranquilla pet altaRider laeta quies; ventis tune fretus in aequorSalve ratem , cunâis intus tibi rite locatis.Quamptimum veto feflina invifere fedes, "830Nec Bacchi expeâa lentus nova dona, nec udumAutumnum , properamve hyemem, neu flamina divi

HSacva noti, qui turbat aquas maris ufque nigrantiImbte pet autumnum gravidus. furit afpera pontiTempeflas excita, 8C inhorruit unda fub i110. 835Vernum iter en: aliud , quam primum garrula cornixQuanta premit ficca pedibus veftigia arenaIncedens, folia. afpicies pubefcere tantaFrondifeta e fieu. tum pervius aequore curfusScilicet, ait illum nullus perfuadeatlauâor; 840Namque anima baud placitus :- quod capte 8c tempera tantumInvadenda via efl , 8: crebto obnoxia damna. . iquoque non hominum renaît genus , unaque fluitis ’

duos vetfus jam ab antiquîs tempori-bus eo facilius quo pet idem verbumincipiebant. Sibi enim petfuadcte nonpotefl , tam fuifl’e Hefiodum rei nauti-cae imperîtum, ut omnem navigatio-nem coè’rcuiiïct intta quinquagima dies,

10mm initium fumatur ab aeflivo fol-gitio, quum praefettim ante id fumi-tium pet totidem dies non minus tutonavigari omnes norint, nec ipfc po-tucrit Hefiodus îgnorare mari finitimus.

Quamobrem ita fuppleta "H’yat’m raffiner-m 7,39 n’uu’oro nonidi?

Année»: yaourt Mien , «En? 37mnHUM-ra. 9m miam; &c.

ut ci! deinde in texto. Qui vctfus fiadeiTent , ita cirent a me latine red-

dendi: *Quinquafinta dies, prias chum Phoe-bus o ympum

I Quant tcrigir, glanant: mare tumm ,-aliique fiquentes

Quiriqua inrd, alto poflquam fuâli-

nus a arc aVenir equos 64:.Sed nihil muto , quamvis fciam hujufimodi omifliones a libratiis plerafquefadas, Hefiodumque in primis l’indecorruptum ac dcpravatum. i

-.....-,wi

OPÉRA ac DIES. 7’ wlift anima illa avideaquaefita pecunia-corde,Sir miferum quamvis in Huâu occumbere. fed tu 845Haec tecum mea dicta iterumque iterumque volutansOmnia, confiliis adhibe melioribus antes.

Haud quantum cit tibi cumque, carinae credo: relinqucPlura domi , impofita contentus parte minori,Trifle etenim tumidis in fluâibus omnia cogi L850L

Perdete. trifle etiam, fi quando pondete grandi,Impefito plaufltis , cutvatum fregetis axem,Atque encra inteteant. medium te cautus in omni,Quidquid erit, ferva; femper fert optima tempus.

Accipe 8: haec monitus vitae ptaecepta beatae i 855Poil: maris infidias. thalamo tibi jungere ptaefietTum fociam mature, actas quam certa nec .annis’Ter denis aberit multo miner illa; nec ipfosMultum adeo fuperans excefferita optima jufto aConjugio haec actas. quarto pubefcat in anno ’ 860Poli decimum mulier, nubat dein grandiot une.

844. Il]! anima illa avide 6m. Pecu-niant avatis dominari , ante virtutemelfe , teginam haberi , & iimilia pammapud fcriptotes invenias: ipfam vetoelfe animam, elegantiffime diflum afolo, quod fciam , Hefiodo.

853 Argue ouraiimereanr 6c. Dif-plicet Clerico et! inwæbüa, quad eflproprie obfcurentur , vertere intereant ,malletque dicere corrumpantur. Sed nonperfua et: itaque nihil de vocula fol-liciter.

853 .. medium r: azuras 6e. Quam-Fuam 74617:4. endurât: didum putet Hein-lUS heic de tempore tantum opportu-

no ad navigandum; ego tamen generajtim hoc ptaeCeptum accipierËuÆduco,praefenim quum poëta proxmie verne-rit 85 navim plus aequo onetare , 8cnihil domi telînquete St fimilia , quaefun: omnia damais perièulifque obnu-

I xia maximis , fi fiant.855 Accipe ê haec 6m. Hume ego

verficulum addendum putavi, ne ullofine nexu tranfitus fierez a rebus nau-ticis ad res diverfiffimas. Latinorumpoëtarum minot , quam Gra’ecorum li-bertas aut potins quaedam audacia , quafubito in ea, quae dicenda funt , in-

’filiunt . Pindarus inprimis hujufmodicil , ideoque obfcurior vulgo habitus .

856 . . . rhalamo tibi jangere 6c. Ab-folutis brcviter quae ad navigationempertinere videbantur, iterum ad praescepta moralia delabitur poëta , quaenon agricolis folum, fed ornai homi-num generi fun: accommodata , incipit-que a ilatuenda idonea ad matrimo-nium aetate, quam annorum trigintain homine requin: , annorum quinde-cim in muliete.

Hij

60. HESIODIVirgo autem placeat non ante experta bymenaeosConnubio focianda tibi, quae vivere cafiisMoribus affuefcat. ptaefertim delige, maisQuae vicina tuis habitat , prius omnia rite .865Difquirens, circum ne quid vicinia muffet.Nil cette melius cligna vit conjuge terrisPoflîdet , indigna nil durius. eiïuge menfasQuae fequitur; fruflm facibus fine fortin torretMembra viri, traditque citae defeffa feneâae. 870

quue deos colito veritus, fratrique fodalemHaud facito aequalem . quod fi vel feceris , illumNe prier affichas damno, cave, neve laceifas.Cratia mendacis linguae fit nulla: loquutusQuod fi quis fuerit quid laevum aut feeerit idem,Bis tantum punite juvet. fin rurfus amatam ’

K87îf

Pofcat amicitiam, cupiatque rependere poenas,Sufcipe. namque alias alium vir reddit amicumInfelix; numquam mentem celer arguat cris.

867 Nil terre "relias Gc. Hinc illudSomonidis apud Clementem Alexandr.fitom. lib. V I.

ramis: a?" 90371 in?» même: ,FONT: «un», Ni p’i’ym uni; &c.

paflim etiam apud alios fimilia .868 . . . menjas quae faquitur 6:.

Turpe habebarur apud Craecos , un 8:nunc apud orientales omnes , f1 convi-viis mulieres intereiTent; nec in alio-rum domos , nifi propinquiflimorum,dueebantur. Quae contra faciebant,eae putabantur inhonefiae. Lege Cota.Nepotem in Proae’mio-

869... frujlra faiblis fine 6c. Suf-picor diéium de impotenti mulieris im-pudicae com iexu, quae fine facibusidefi fine fru u hominem fatigat. Ni-hil melius .invenio. ’

87! quue deos colite 6c. Diis re-verentiam adhibendam , amicitias non

temere faciendas, faâas autem, fer-vandas praecipit :r multas enim 0b canf-fas nocent , fi dirimantur. v

875 Quod fi qui: fucrir 64:. Id nonplacet: meliota illa, quae de amicitia i8L auaor Pythagoraeorum verfuum 8cM. Tullius docuerunt , quorum alterinquit, non cire odio habendum ami-cum propret exiguum peceatum; alterveto, quae tolerabilia erunt, ferendaeffe; 8C hune honorem vereri amicitiaetribui vult, ut is in culpa fit, qui fa-ciat, non qui patiatur injuriam. lilirafle quidem; nifi forte 8l Hefiodusbenigniorem quamdam mereatur inter-pretanonem.

878 . . . manque alias 6a: Haec nonreferenda ad fuperiora dicit Cuietus. fcdad fequentia. Non video qua ratione.nam quod fequitur: 71(1me mententceler argua: erit feu quocumque mode

OPERAAC DIES. ’61.Non multum indulge hofpitibus , nec nullius hofpesEife velis: pariterque male cornes ire reeufa,Jurgatorque bonis dici. non ingere cuiquamPauperiem ocoram memorans, aut trifiia damnaObjice ludificans: etiam haec funt munera divum .Optimus eft homini thefautus lingua, fed illa .885.Parca; nihilque, modum fi fervet, gratins 0re.Si male quid dicas , majora audire coaétusIrafcere cito. numquam morofus amicosConvivas inter multos conviva repofce,Quod pretium fors cuique dedit; nam gratia contra . 8.90Plurima eontinget, jaauraque parva putanda.

Mane Iovi libans nigrantia vina , cavetoIllotis libes manibus, nullique deorumId facies: neque enim tum vota audite preeantum

. Ulla, fed irati potius contemnete fuerunt . 89sSpernere quis .tentet folem .9. converfus ad illum ,Seu petat oceafum fugiens,.feu furgat in ortu ,Eteâus ne minge. nefas, medioque viaru’m

graeca interpretentur , fempet obfcu-rum erit ac dubium , diâumne id dediffimulatione , an de falfa amicitia &e.

880 Non multum indulge 6-6. ideflne nimius fis. haec autem cligna, quaeetiam in hac morum optimerum luce

imitemur . 1884 Objice ludificans 5c. Sapienter .Nam quid amarulentius elfe poifit quamjocari in aiiorum miferiam? Sapientetetiam quod fequitur de lingua. Namqui multum loquitur , fieri non poteil ,ut femper o rime loquatut.

8go Quo pretium fors caïque 6c.De fymbolis poëta loquitur non im-portune exigendis. Id enim vehemen.ter inurbanum .

892 Mana Iovi &c. Diis cade facri-fieandum: hinc illae veterum frequen-tiŒmae ablutiones apud Homerum Se

Virgilium . Illotis autem manibus etiamin proverbium abiit in ces dici folitum.qui aut imparati aliquid facere aggre-iuntur, au: ejus rei quam fufcipere

volunt , omnino ignari funt. aI 8.96 Spernere quis renter .[blem 6c.

n Haec paucula- verba a me addita , utlatina clarior fiat fententia. An hocproverbium in cos, qui quum nulla inte praeflant, potentioribus nobilioribuf-que non dubirant obtreâare; au quae-dam otius fuperflitio? Cette Claud.Salmafius male intellexit hune loeum ,arque idcirco a Petavio cafligatus efl.Sed heic diutius immorari non operaepretium mihi videtur. Itaque alios il

placet interpretes adito , multumquecujufdam eruditienis videlicet recondietac teferes pèrleâa parte I. lib. Il. e. 56.nierez. Samuelis Bofchatti.

62 «’5HESIODIYProgrediens , extraque viam ii feceris, ipfaNudatus vel acare artus: nox ipfa deorum eft. 900Id facit aut refrdens , cui prudens peâore’ virtus,Parte in’vfecreta, aut fuccedens undiqueefeptaeParietibus canine. nec, f1 fors turpia paifus’, ’

, Detege foedatos immundi corporis artusAnte foeum; nec item rediens a funere triiii , ,- ’ 905Sed potins divum a dapibus , tibi germina prolisCerta para thalami ingteffus penetrale repofium .nJam fluvios non ante gradu tranfire perennesAuferis, ad facri quam verfus numina fontisLaveris irrigua palmas in finminis. unda. fi 9reQuippe aliter f1 tore manas contemferis haufloSpargere, di pochas irati 8c dira patabuntSupplieia illoto feras ventura pet annos.Nee ficcum a viridi follemni in honore deorumNigranti refeca ferre converfus ad tangues; , 915Nec calices umquam crateriimpone bibentum, l vExitiale fubefl nana-fatum: .ubi condere mail ,, .8 A ACoeperis alta, cave imperfeéta relinquas ,

Ü .Ne refidens crocitet deferto in culmine cornix.Nondum luftratis epulas qui raptat ab ollis , 920.

905 Âmepfocum Goa Nam apud hune,etant diiPenates, focufque, ut ait Pro-clus , habebatur tamquam ara dome-fiiea, in un fiebant-iibationes. I

906 5:3 potius divan; En; Male omi-nofum erat liberis operam date polifanas; faufium pofi aliquid laetum. Sedhaec 8c quae fequuntur plena fuperiii-

tionis . ’908 14m fluvios du. Et ipfi .erantfacri, 8: numen habere credebamur:idcireo iifdem fupplicandum iter facien-ti , ut bene faufieque omnia procedant .

914 Na: ficcum a viridi du; Reddetehune volui verfum ipfa ufus Hefiodimetaphora; addidi autem convarfus a!

ungues, ut elfe: minus obfcura. Cete-.rum non modo id in convivio follem-ni dcotum nullo parfit) facicndum , fedne in familiari quidem menfa inter ce-

gnatos aut amicos. . V916 Net calices umquam 6c. Si haecad urbanitatem referautur , fortaife to-leranda tint; fed quum ad reliâionemfpeûare videantur, anili fuper irionedigna funt . Multum quidem laboratProclus, fed fruiira , ut aliquam connemodem airera: explielationem. Animati-verte etiam ollas 8c cetera vafa ,, quifbus utebanrur hujufmodi hommes: lu-firari folita.

Un; on À

OPÉRAACDIES. .6;Ereptafque vorat; quique undas haurit ab ,îpfia HLoturus feras, ciet ipfi baud lenia damna.Ne puer annorum bis fex tibi forte fepulcrîs,Quae vetitum movifl’e loco vel tangere cuiquam ,Affideat , neque çuim fils cil. id reddit inertem 925Nempe virum: pariterque nocet, duodena volutaeTempora fi lunae primo compleverit aevo .Femineo in folio ne tingite corpora lymphisVeflra mares; nam deinde gravis vos poena fequetur .Obvius accenfas ubi filera ardere per aras. 93°Videris, arcanes metuas reprendere ritus; .Haec etiam indignans odit deus. aequor in altumSeu properet fluvius, feu fous argenteus undisMurmure: , ingrato foedare ah parce veneno

923 Ne puer annorum 6m. Proclusqui ÆMPH’TC interpretatur fepulcra, quaemovefe ncfas eut. Hunc ego fequutusfumi baud ignarus eodem jure le,ut ait Clericus. terminos figni care.Hac de re plura , uam oportebat.veteres Scholiafiae . Ëeînfius autem fusdeque venir bos verfus : corruptosenim elfe St male difpofitos arbitraux.Itaque fic interpungit: "(que fitpcr im-mobilibus [06410 (non enim 120mm: cf?)flaque mulicbri Iavacro corpus purgar:rucrum films duodecennem , quia mafcu-los cncrvat, maque duodecim menfium:nocez à illud acquali modo vira: duraenim fuo rempare 6’ liane rem figuiturpoum 6c. Quorfum haec vulgatae le-âionis rama turbatio? ut probabiliorclariorque eniteat fententia. Atqui pro-feâo, quidquid afièrtur de balneis inAthenienfium infiitutionc , eodem mode8L obfcura efl 81 inanis , cujus num-quam certa reddi poterit ratio, nifi admeram fuperflitionem confugias. Tarnenim cil infulfum ac ridiculum ypraecî-pare non dcponendos fepulcris puerasduodecenncs 8c duodecim menfium ,

quam in hac omnino aetate non lavan-.dos in muliebri balneo . lgitur nihil

mutandum cenfeo;928 Fanineo in 1in0 6c. Hoc. prac-

ceptum viguit fondre apud GraecosHefiodi tempore: nam Clemens Alex.contrarium in ufufuîflë poile: docet.exprobratque Pudag. lib. lIl. c. 5. in-quiens: Lice: autem aliis .voIentibus,quae domi fil"! inclufae , unda: viderain balneis; beic enim f: au": fpe-âatoribus mm uam corporum cauponi-bus non embejqcunt. Sed Hcfiodus qui-dem cor us faminco - non cxhilararclavacro filmer . Viris autem G fani-nis communia apura fun: balnea 6c.fic ille. ubi etiam vidctur receptae fa.-vere lcaioni, quum nullam pucrorumduodecennium aut unius anniculi, fedvirorum mentionem faciat .

933 Seu properctlfluvius 6c. Proclusait, Plutarchum ho ce verfus delendoscenfuifTe . Atqui fouailla faniores , quam-alii multi, quum pofîit aliqua probabi-lis afferri caulTa, cur- id faciendum ve-tet poëta , praefenim fi fluvii fin: au:fontes, ubi incplae aquantur.

64 HESIODIExonerans te nempe grav m. quid talia profînt 9HAufa, quid immundo lym bas corrumpere cacno?In primis Vmoneo vitare nocentia famaeMurmura: fama mala en: , facile le tollit ab imoIn fublime levis; ferre illam 8c ponere durum en:Nec perit ulla, homines quam multilpargere certant 940Undique vulgantes; quaedam et! dea nempe vel ipl’a;

Interea fervans labentes ordine luces’Àb love, rite) fuis, quae fiat peragenda, miniftris

Praecipe. lux menfis tricefima quaeque laboremInfpicere, 8c menfum in partes parurier aequas 945Optima, quum p0pulis judex dar jura vocatisIn coetu, refonatque forum clamoribus omne:Ipfe deum gaudet geniror, Saturnia proles .Prima tibi lux facra , 8c quartafôc feptima: Apollo

937 In primis monta 6c. Malam ellehominibus vitandam famam, omnes no-runt; a: in eamdem mêla etiam fader).ces 8L quae a nobis virtus pollulat,exfequentes incurrimus . Hinc illud Vir-gilianum: Fuma malum quo non aliudmortalilzus ullum &c.

942 Imam fermas 6c. Ultima car-minis hujufce pars de dierum cleari-na , quam licet aliqui ab haflenus di-élis (opinent , ego tamen continuandamarbitrer, quum totum poëma fit Opera8: Dies. Sed haec omnia fuperflitiofisaflrologis 8c philofcleniacîs fortalÏc do-nanda philofophis, quibus in rama e-tiam philofophiae luce haec mûr: actasipfa non prorfus caret.

943 rire mis 6c. Petronius me-moriae tradidit c. 30. fume apud Ro-manes etiam in nonnullorum tricliniistabellas affinas; in quibus qui dies.boni quique mali cfl’ent, notatum en: .

946 . . . quam populis judas 6c.Tempore nimirum antennerediano; utex Homerî’Odyfs. aliifque fcrîptoribus

Hac

evincit Scalîger . .948 ijè deum gaude: 6m. Heic inter-

À pretes diverfi in cliver-fa abeunr. Egonermentem poëtae alTequutus? timeo ve-hementer , ut quodi fentio , fatear . Hoctantum dicam: in mea interpretationèconflare inregram fententiam, fi hicverfus ad fuperiores referatur, quem-admodum illa caulTalis particula 7&9 intenu graeco referendum manet. Quidenim prohiber dicere, Iovem gauderehominibus veritatem feu jus agitantibusin fore? Vide quae ad hune locumhaha: Heinfius contra Politianum , Pro-clum , 8L T’Letzem . Sua cuique placent .

94.9 Prima tibi 6c. Guicto 7p???" in!cl! nuai; feu dies tricefimn: fed Sca-liger liquido attendit , in" vocatam efl’etempore Heliodi primam menfis; Solo-nem autem omnium primum amure m71:14:62; in! a; du . Porro Graeci tresin decades menfem dividebam ira utdies primae decàdis lupin diccremur rfecundae planer, tertiae 091mm! SEC!Place: id in ameceffu adnotalfe-

.* v m-fd î" CL r a

-...vfi..-------

OPERÀAC DIES. 6sHac fatus aurato cinâus latus enfe decorumLatonae partu ell: . o&avaque nonaque’ me’nfis

Utraque crefcentis faufle mortalibus apta. .Sic quoque 8c undena, 8c ’veniens duodena puunda, Ç

. Haec bona tondendis ovibus, flaventibus illa . ,Frugibus aeftivos per campos falce fecandis. 5 9HSed melior duodena tamen: namque aère penderie". vStamina tum properat fuhlimris aranea ramisTendere, tum magnes fomfica mollit iacervosHaud hyemis fruflra memor 8c praefaga futuri.« A- LHac juvet ordiri telas , hac fedula virgo - 960Coeptet opus.*decimam poil! menfis tertia primumQuae venir orta,.fatis contraria. femina mitreSpnrgere: felices truncis fylvefiribus illaInferere utilius rames; favet optima plantis .At decimam poft fexta, ubi jam decrefcere luna 965Incipit, arboribus laeva. en; prolique viriliUtilis. baud aeque teneras amat illa puellas; ,Gignendifque adverfa micat, thalamoque jugandis.Haud quoque femineo generi bona prima creandoSema oritur. molles illa felicius hoedos , 976

949. . . Apollo hac fluas 6m. Dio e-nes Laërt. in vira Platonis ait: na ci-.tur Plate Thargelionis feptimo , quoDelii natum Apollinem dicunt &c. Id-circo omnium menfium feptimus dies

Apollini faeer’. i :956 . . . num ne aëre pendens 6m. Ara-neum in aëre ufpenfum nere flairantin mon: idefl die pleno feu adulto, di-cit poëta. Ego illud die adulte feuplena omifi , quad fatis intelligatur fieriid diebus aefiivis, qui non dimidiati’fed pleni dicebantur. Guieto eft lucri.dies quemadmodum 8L Scaligero. Sedquis dicat meridie tantum 8c araneoenere Sa formicas gram colligere? lnep-tiis non fun: ineptiae addendae: sur

lfurdum fatis, eo fieri haec potiflimumdie , aHirmaffe poè’tam. o

9Go Ha: invar. ordiri 6m fief chiusdicit, tri: vocare Graecos «cella illaligna, quibus fiamina intendunmr adtelam faciendam . Latinisefl jugum , 8cCaroni tela jugalis. Itaque in ordiendatela. oportet primum telae pedes exige-re , 8l iis jugum imponere, quad Ovi-dîo en, telam jugo jungere , Hefiodoo

que Mr dada: &c. n961 . .. decimam po]! menfis renia 6c.Cur haec omnia , vident Kefxodus, 3Cqui cum ipfo velit defipere. 4

969 . .. prima creandojèxm oritur 64:.Idefl: fexta dies prima: decadis, feu Imenfis iambe. ’* .

66 HESIODILanigerofque avium fœtus caflrabis , ô: altisSepibus infixis circum fiabula undique claudes .Haeceadem juvat ufque mares, 8c jurgiaigaudetIngerere, 8C falfa mendacia fingere lingua ,Molliaque , ac caeca melius latitantia mâte 975 VVerba loqui , lenes quando vacat.bora fufurros.Menfis at o&ava caprum tu luce, bovemqueCantate implentem magnis mugitibus auras:Praevalidis duodena en: mulis aptior. illaAnte alias placent, bis deno menfis in brtu i 980Quae Venir, ac pleno nitet orbe . aptiflirna prolemFerre marem efl, acquis naturae moribus au&a.Ipfa viris etiam decima utilis; utque puellisPoil; decimam quae quarta fubit. tenerafque bidentesFlexipedefque baves , 8c dentibus afpera fnevis 935Secla canum, mulofque hac luce audire vacantutn’Imperium , durumque pati tu cage laborem.At quartam menfis, vel definit ille, vel arbemAd medium properat, malta vigil arte caveto ,Triflibus heu curis animas acrique idolore 99°

Ne crucies; fiera cil . tibi vincla jugalia portansServatis avibus de more , ubi quarta corufcoLux aderit caela, fubeat tua limîna coniux.Sed fugito quintas; namque omnes amine trifli

976 . .. lene: quando 6m "voter 7’84mm? ego intellexi juta illud Hora-tii Flacci

Lenefque filb noaem fufurriCompofita reperantur bora 5c.

Quae de quarta die dicuntur . aliter’verti quam ceteri. interpretes latin: ,optimum Graevii explicationem fequutus .

994 Sed fugiro quintas 61. Vir iliusin eamdem rem habet: quintaux age ;pallidus Oran, Eumenidrfiguc farde 6m.An 8c in Virgilio feribendum Hotcus

a

non Omis, quemadmodum putat Cle-ricus . 8L ego jam fuperius animadver-ti? San: in faciendum: nant Virgiliusviderurhabuiffe prae oculis hune He-fiodi locum , quum ca. feriberet; 8: ’nullus paëtarum Plutonem feu Orcumelfe Eridis filium dixit 8L jurisjurandipraefidem. Itaque diflinguenda ea no-mina, Orcuf ue feu Pluto fine afpira-tione fcriben us, filins hic difcordiucum afpiratione .

OPÉRA .A’c DIES. 679DiŒcilefque gravefque. illis en: fama catervasEumenidum lare. terras errare pet omnes ,Suppliciifque agitare homines immitibus Horci;Quod mala perjuris genuit’ Difcordia monürum.

Septima poil decimam Ceteri favet: area fruges’Ventilet ad. zephyrum verras , 8L montibus altis 1000Robora dejiciat ferrum, quaeque apta cubili ,Quaeque olim valeant cafus perferre marinas:Incipe fed quarta fragilem tibi condere cymbam.Nana autem decimam poil lucem , ut pronus in aequo:Phoebusrvergit equis, melior. fed noua priores l me;Ante decem, aequa homini, nullique obnoxia fraudi,Ve] tegere arboribus campos, veld certa parare

n Germina fi placent: non votis obüitit umquam.At pauci nomnt , decimam pofl: renia quantisSefe mun’erib’us antet , quae commodà porter , .1010Optima, fieu- caefis intexere dolia lignis ,Seu juga jumentis, bobufque imponere coeptes,Atque alto celeres domitare in pulvere mannosi.Hac etiam in pelagus nigram deducere- pinumLace juvat: pauci tamen illi fidere fuerunt, lorsVeracem-ve putant. decimam poll; folvere quartaOra cadis praeftat: lux omnes. anteit illaSacra deis. :alii contra poil: denique lucemVicenam id- faciunt, rofeo quam fulget E00Exoriens aurora: eadem nam vefpere ab atro I 10-20Deterior nocuae mala femina colligit aurae .

Scilicet hac fuperum dona mortalibus aegrisLuces fata ferunt: mediae fine forte reliâaeNil poifunt ,. aliufque aliam. vit: ’tollere certat

roo4 Nana autem 8m. Adverte, non men’diem filici’ores alios mane. Quoâlum dies omnes non elfe aeque feli- quid ridiculum- magis?ces. fed cofdem etiam dies alios poil a

1 if -

sa . HESIODILaudibus; at pauci cauffas deprendere norunt: raz;Saepe eadem mater lux cit eademque noverez.Illum ego felicem fortunatumque putatimAnte alios unume, qui rite haec omnia prudensEt fciat. a: fervet dis carus; certaque captansAuguria e caelo, male noxia crimina vitet.

[0:6 Saepe «Idem mater 61:. En unoperle verficulo aut deflruâam omnemde faflis diebus , ac nefaflis doflrinam,au: inutilem eorumdum dierum obferfvationem redditam. Reâe igitur Hem-ficlitus re rehenderat Hefiodurn , inaneshujufmo i fabellas merafque nugas, utfapientior caeteris hominibus videretur,volume populo umquam res alicujusmomenti venditare . Apparet etiam Plu-tarchum , in ,quodam commentario adhoc ipfum poëtae carmen, egifle de

1030

hac controverfia , utrum fcilicet aliifint habendi dies faufii , alii veto in-faufli; in vitaque Camillî oflendit iif-dem diebus 8c latta faepe 8c adverfacontigiffe .

1029 Et fciat fr ferret 6c. Optimafententia, fi a vano deorum cultu acfuperflitione ad veram fanflamque reli-gionem transferatur: pictas enim fi ne-

ligatur ut efl infortuniorum cauffa , in.à diligenter excolatur , maxima: cer-,taequç felicitatis origo en.

SCUTUM HERCULIS .

.AD LECTOREM 7’De lzoc altero H efiodi poè’mate

quad Scutum H erculis1 inferibitur .

CONSTAT quidem , ait Clericus, hoc poëma ciredxinV, quomoddcumque primam voculam legamus;fed quaenam defint 8C quam multa minime confiat.Docet nos ’Hefiodus ipfe duobus ultimis Theogoniae.vèrfibus, fe feripfifre de altero illo Heroum genere,qui a diis ex mulieribus geniti credebantur , ejufqueoperîs non raro meminerunt veteres, Ut vel’ ex frag-mentis liquet . Horum autem heroum quum longe prac-fiantiflimus effet j Hercules, non abfurde forte quis con-jecerit hoc poëma, cujus maxima parte defcribîturClypeus Herculis, cire majoris illius ânoovmqm’rtov; quadtamen fragmentum, quafi opufculum difiinâum ab eoquod dixi, ad nos pervenît. Certa tria potiflîmum poë-mata Hefiodi folent memorari, inter quae Heroogoniarecenfetur , non Scùtum. Maximus Tyrius diIÏert. XVI.haec habet: Hefiodus quidem jèorfim Heroum, ’a mu-Iierilms initia afizéïo , recenfizit gazera, 6’ ex guanamguffgue natus fierit. Searjim vero poëmate defcripta a6i110 efl T heologia and cum Theogonia . Scorjim deni-gue virum juvant open: quae facienda , 6’ dies quibusficienda. Haôtenus Clericus, amice Leâor, cujus ver-ba exfcribenda putavi: eadem fere reliqui omnes inter-pretes habent, ex quibus etiam nonnulli dubitarunt,

72 ne .utrum effet Hefiodi , an alterius antiqui feriptoris hocpoëma. Sed ego omifra hujufmodi controverfiai, quaecerto dirimi diffolvique nequit, ad meam venio inter-pretationem. Haud primum nunc latinis verfibus a,meredditum hoc poëma in- lucem prodit: aliquot jamelapfi funt anni, ex quo Semis in Etruria vulgatumefl, ut antequamedyiTeam in manus hominum emit-terem, haberetur aliquod meae .rationis interpretandiexprimendique Craeca latinis carminibus fpecimen, acveluti tentamen. Integrum tunc’imprimendum, proutexflat nimirum in Hefiodi- editionibus, curavi, infcripfiqueAlfonfo Marfilio doâifiimo viro mihique amicifiimo. Nuncautem mutato confilio , primes verfus quinquaginta [ep-tem, qui ad Alcmenam Jovifque 8C Amphitryonis cumeadern congrefÏu pertinent , relinquendos duxi; multo-que fatius incipiendum cire arbitratus film ab iis verfi-bus, quibus narrat .poëta iHerculem, quum. ab eodemCycnus effet vifus in luco Apollinis , fefe ad pugnampanifie. Sic enim duo confe uutus cire. videor, ut reli-ais prioribus illis verfibus gr integrum .legentibus ap-pareret poëma, 8: commodius haberet initium. Egoquidem jamdiu in ea fun] opinione, eodem. modo ni-mirumlfuiffe banc Heroogoniae pattern diâam ScutumHerculis, quemadmodum Iliadis pans illa, quae graeca-mm navium enumerationem habet,’efi appellata Boëo-tia. Pattern banc cire novimus Iliadis, »quod maxima,mufarum bono tota fuperefl legiturque Ilias; Heroo-gonia Hefiodi feu aliud hujufmodi carmen, cujus eratpars pugna Herculis cum Cycno, quum injuria tem-.porum perierit, fragmentum quçd fuperfuit, Scutum

i Herculis

T5Herculîs infcrîptum fuit. Ceterum ne Si primes ver-fus , quas refecandos putai’i , defideres, beic iubjiciam,quales in Senenfi exfiant editione.

Qualis agenareas patria pracul urbe reliâaAmphitryona jequens T hebarum venir ad areesiEgregii Alcmene clarum genus Eleéïryonis;Feminea quae paiera choro praejlabat in omni0re habituque? 011i martali janguine nulleIngenii laudes parerai contendere virgo ,Spirabatque nigris oculis nigraque capillaTale decus, finira: papfiio quale aurea lucoija fias Cytlzerea adiens quam vijit amares.Arque eadenz, quanta non arjêrat alla priorum’,Sollicito cari flagrabat conjugis igne,111e licet mijèrae firaviflèt fimere patremIrafiens in caede boum. qua rempare fitpplex-Finibus e patriis Cadmaeam venir ad urbemHofpitio exceptas pulcra cum virgine , ubi aegramDuxit acidaliae V eneris fine munere vitamAmphitryon . neque enim eorum fils ante cubileScana’ere erat, geminas nymphae uam maximas ultarPlacaflèt bella flaires, ferraque .fizperbas jTelebaum T aphiumque arecs vaflaflet adartus.

Sic anima fixum: promifli numina teflesAdfizerant, quorum veritus eantemnere numenMaturabat ajuts, quad Jupiter ip e probarat.Ergo illum fludio pugnae filCCCIZ a juventusOmnis equum damitrix figuitur Boeotia , 6’ omnesCertatim Locrique vira je adjungere gaudentPhocenjefque and: tantas dux ipje catervas

K

74Laetus agit, mediifque ardens exfitltat in armisj

At pater ille hominurn divumque aeterna potejia35Secum aliam tacite. volvit jizb pec70re curam , i

- Progeniemque parat, poflit quae vincere Martem.Id meditans celanfque dolas difcedit vaiympo,Furtaque noêÎurnus veneris molitur. ad altumJamque T yphaonium, jam Phician alite curfitCeifits abit, rejidenfque apera admiranda volutat.Nec mora fit: captas nymphae Mideatidis igueConcubuit fizrtim votoque patitus amato efl,Amphitryon qua nac7e redux viéî’ricia hello

Arma domum refirens devic70 venit ab hofle.Non famulos prias ille filas, non vijere’ gaudetPaflares , quam nota adeat penetralia nymphae :Tantus amor cupida glifcit fitb pec70re regis!Ac veluti [aevo qui longi elapfizs ab aefluConvaluit morbi , captiva aut vincula fugit;Sic alacer laetufqtæ animi jam marte jointasIntulit aptata longum vefligia tec70Amphitryon , fruiturque datis non ante hymenaeis[dalium carpens flarem , cythereïa dona.

Jamque adeo magni revalutis menfibus arbisNympha jimul filftiln fitmma love. plena , jimulqueEgregia commixta vira duo germina partuEdidit, baud una prognatos robare fratres.Deterior namque alter erat, qui janguine cretusMortali; longe contra praeflantiar alter,

, Magnanimztfque, ingenfque. tua de jemine IphicleusProdiit, Amphitryon: dia lavis editus alterDe. flirpe Alcides heros; qui te quoque, Cycne .

n..-

75,

Marte fatum quondam crudeli caede permit.V iderat hune Phaebi 6c.Tu ipfe profeâo his perleâis verfibus confiliuml

Iaudabis , apinor , meum , induflriamque probabis . Quod.fi 8C placebit, ut hoc poëma impoflerum non ScutumHerculis , fed Pugna Herculis cum Cycno infcribatur,minime pugnabo, imma potius libenter aflentiar. Meotamen arbitrio id facere non aufim: vereor enim anti-quitatis auâoritatem . Itaque idem nomen fervetur,forma tantum mutetur. Haec habui, de quibus te ad-monerem, amice leétor; tu me ama valeque.

K si

-»a a

. 7SCUTUM HERCULIS.7.

VIDERAT inventum Phoebi jaculantis opacoIn nemore Alcides Cycnum cum Marte ,j corufcumAcre renidenti , jaâantemque ignea circum

Fulgura fublimi e curru. cava: ungula pulfu iQuadrupedante folum , fuperas it nimbus ad auras ï. sPulveris excitas volucrum vi fubter equorum , ’Stridentefque gemunt currus. jam gaudia Cycnum

t Sollicitant , magnique lavis demittere lethoProgeniem aurigamque ardetipe laetus, 8c amis .Daedaleis malta viâor cum-laude potiri. IoAt vota Arcitenens rifit fperantis , ô: illiObtulit, indomiti facvus contra Herculis arma.Jamque omnis late lucus Pagafaeaque PhoebiAra relucebatt Cycni venientis ab 3ere ,JaEtabantque oculi flammae jubar acre. quis olli l5Obvius armato contra fe impune tuliiTet,Ni validas hello Alcides, Iolaus 8: acer ,Quais inviâi animi , fartique ingentia tergoBrachia , 8l indomitae ’flabant in corpore vires?

Ac prior Alcides tum fic afiatus amicum au n 200 Iolae, mihi ante alios cariflime, magnas

In (taperas; alti premitur queis limen lolympi,; g Peccavit pater Amphitryon, quum.-venit ad arecs

a In minore 6re. Hoc Apollinîs ne-mus eut in a o Pagafaeo ad feptenqtrionem finus elafgîci. la 2 ...Cycnum 5c. Hernem nempe exmuliere 8L deo Marte genitum, qui ra-pînis 8l icaedibus in ces fat-vient ,qui Apollini dona ferre pet ca locaconfueverant .

:1 . . . Iolaus ê car 6c. lphicli filins,

8c Herculis aurîga hac in pugna ., 23 Peccavitpatcr 6c. Ain hitryon oc-cîfo Eledryone exful venir babas cumAhmena: a qua urbe profeflus cumexercitu vicit Taphios 8L Teleboos .Quo tempore Jupiter concubuit cumAlcmena , Herculemque generavît. Id-cîrco Iphiclo franc melior Hercules;ille Amphiuyonia , hic, lavis films.

’78, S C U T U MThebaram linquens Tirynthia moenia, pacifiai: il. jIrafcens in caede boum Eleâryona peremit , a;Atqae adiit Creonta arque Eniochen farmofam.A quibus bofpitio exceptas, quae munera cumque’Supplicibas fus jurqae finunt concedier ultra, nMalta tulit, daroqaeiuper donnas honoreVixit ibi cara cum conjuge. mOX-ubi tempus - Ü 30Advenit, vitae in (taperas ’prodivimus ’aaras V « ÀNec fimili ingenioï nec eodem, (robera cretil ï , lIpfe paterque tuas, cui iJuppiter abflalit tomne VConfilium. nam teé’ta procul patriamqae relinquensPraetalit Eurifthei ingratosï’celebrare peintes. w 35Infelix: poil: malta gemenstveniamque precatus vOderat heu nullo crimen medicabile fieras?”-At me caelicolae duras volaere labores iFerre dia. fed nunc gnavus mihi dirige currumAlipedum, laetamqae tao fpem concipe corde. 4o

’Ingredere, adverfumqae rotas age reaus inihoflem’(g Nil firepitam Martis veritus, qui turbidas ira V

Terrificis Phoebi lacum clangoribus’implet: A

Sir validas licet ille, tamen defei’fas abibitw ’ 7

Dixerat: illi autem fic cil auiriga loquutasv. 4aO pattue, o quali te tex haminumqae deamquegNeptanufque, altis fummovqai praefidet aequusImperio Thebis , volaere excelleœ lande? lEn etiam hune ipfum mortalem acremque feramqueAddaxere tibi, clam utfpotiare triumpho. . . . sa

34. Con En»: flic. lis apud poëtasmens a ove eripi dicimr, qui maiealiquid. aggrediumur , ruuntque in exi-

tium. 7 aa; Praetulii Eurijlhei :6»: Iphiclusparia renfla domo ad Eux-inhuma (cil:contulerat. Euriflheus erat Peloponefitu, Herculemque confinais «rumini-

bus perîcuiîi’que exponebat: illi enimlieras invidiffimus decepto love la Ju-nonis fraudibns fervire ac parere- c034

fias erat. .38 A: me atelieolae 64:. lune, Ilpotins Apolip , cui Cycnus invitas ina-gnoperc

HERCULIS. 79Quare agefis arque arma humeris citas indue: nullaSit mata , qain magna congreifi cominus hoftiPagnenms; neque enim Martem Jovis inclyta proles,Non 5C Iphiclides metait. vefligia retro ’Spero equidem referet magni daoigermina cernens HAlcidae, juvenes ambes, queis praelia duraGram magis refonant, aliis quam gaudia menfae..

Sic ille: Alcides placide fabrifit arnicaGavifus fermone, iterumque haec impiger infit.

O heros Iolaei lavis cura; afpera pugna « 60Haud procal en: havi expertus te robore firme.Nunc quoque fis memor ipfe rai, nec Ariona nigramLentus agas, fors quaque dabit le laeta, fequare 9 q

Haec (aras, laevi inclufit faros orichalcho,Caelatoque humeris ingentibus induit aura 65Infignem thoraca, olim Tritonia PallasQuem ,dcderat love nata vira tutamen in amis,Praelia quam primum fatalia coepit obire .Nec minus 8C ferra peEtus circumdat, 8c alto. .Sufpendit pharetram tergo, volucrefque [agitais l 7oExitium vocique fimul vitaeque ferentes .His acie in fumma lacrymae, morfque infidet atra,’In mediis rutilat laevor: pars ima nigrefcitHorrida fulmineae pulla lavis alitis ala.Corripit bine hafiam praefixam cafpide ahena, 75Ingentemque quatit dextra: tum tempora circumTerribilem criiiis galeam fignifque rigentemImponit, validam capitis manimen honefli .Deinde. capit clypei non enarrabilis orbem,

62 . . . nec Ariona nigram 6c. Arionhic equus: porto ufitatum equis nomi-na imponere, ut 8L canibus.

7o . . . volutrcfiIue fagittas 6c. Ani-madverte elegamiiiimam fagîttaramde-feriptionem, quae, qua parte vulnus

inti unt, lacrymas ac mot-tem contine-re icuntur; mediae laeviflimae (aux.qua nervo aâtamur. permis armataeunt , ut dire ius tendant .

79 Dcinde tapit clypei 6c. Jure fanelames Diaconus jam adnotavit, hoc

80 SCUTUMMirandum vira, nec ferra, aut arte domandam: 86Nam tenui circum gypfo feâoque elephanto

Eleâroqae micans 8c malta falgidus auraTotus erat, cyano clarum variante nitorem.In media flat terror atrox mortalibus angaisTorva mens , oculifque vomens arderitibus ignem 85Flammeus , ac dentes maculofis faucibus albosExertans. olli nigro (affura venenoSaeva frontecfuper Ivolitat difcordia’, pagnasllla ciens hominum, cunâifque avertere mentemSueta, auii Alcidem quicamque laceffere hello. . 90Horum animae aigri fabierunt oflia DitisTartare’ofque lacus jampridem; at corpora terramFoeda Taper calidi patrefcunt fideris aeftu.Adfunt Incurfafque Fugaeqae Necefque TumultufqaeHorribiles vira formae , Rabiefqae Farorque 95Impatiens animi. tam vaincre. Parca recentemHunc tenet, baic infians Vulnus crudele minatur,Hunc letho domitam pedibus trahit: efl’era vifu ,Sanguineaqae humeras palla circumdata foedoslnfrendet firidore gravi, faevumque taetur. 100Adfunt biffenique altis cervicibas hydri,

Herculis Scutum exhibere nobis totumterrarum orbem 8K quae in eodemfiant , pugnas nimirum , follemnes ho-minum cactus , Indes , certamîna , bel-la, nrbiumque direptiones, moriemium-que emitus . Tain quantes ac menu»tes ugefque in aream congregantes ,mm racemos fecances ac ferentes ad,torcularia. Sun: 8: venatores, 8: le-porem canes infequemes , 8c equî cur-fores, 8L adolefcentes [alunies 8K ca»nentes ad tibiam, 8c cetera huiufmodiquamplurima; quae omnia circum co-mme in modum ambit oceanus. Nonabfimilis efi illa apad Homerum in Ilia-

1,:

Hoflibus

de (cati Achillaei defcrîptio, multiqueverfus iidem omnino faut. Car id ac-ciderit, grammaticorum cil diligentiusinquirere , 8L au pfendo-Hefiodiiit hocpoëma? Ceterum fi quis erit, qui pn-tet malta plara in hoc faire congefiacire , quam quae ipfam feutum capere

omerit , is Popîi animadverfiones adËcutnm Achiliissinnzlîade arien, vide-bitque (olutam pc tus, exhibira ibi-dem figararum menfara, banc omnemdiflicnltatem . .:94 Adf’unt Incurfitfque 6c. Haec om-nia quafi quaedam viva corpora vide-ban’tur: fila urique facies conflabat.

HERCULIS. SIHoflibus Alcidae metus ingens, 0re cientesIngentem crepitum, vquoties Tirynthius heros aPugnabat.’colubrum fufèis lita corpora’guttis .

Terga videbantur , malarumque ater hiatus . . 105Non procul agreflumque ’fuum atque ameuta leonumAddidit Ignipotens. tproperant longe ordine manneIn fe .oculiS’converfaen indignantefilue; nec iftae,NCCÀmÇtUUDt illae: cervix horrefcit utrifque.

Jamque leo cecidit magnus; duo corpora juxta A noStrata jacent apri fortes: cruor omnibusater lVolvitur e membris, jucunda lebnibus efca. -Hinc magis ardefcunt rad pugnam, unaque ferunturSetigeriqtie fues contra .fulvique leones.Parte quoque in clypei Lapitbum pugna afpera furgit- "siPirithoum circa , Caeneumque, Dryantaque regcm,Opleaqug, Exadiumque, Phalerumque, Prolochumque;Et Marte Ampycidem Mopfum genitore creatum,Atque parem fuperis Aegidem Thefea divis:

- Stant ex argente reges, arma aurea regum. " neAt Lapithas contra Centauri in tela ruchantMagnanimum circa Petraeum, Arâumque, Huriumque,Asbolon 8c cbrhm auguriis , nigrumque Mimantu ,Peucidafque duos Dryanum 8:. fratrem Perimedem :

* Ipfi ex argente, aurata gravis abjete dextra cil. la;i Jamque ita nituntur membris, ut’cominus enfe; Aeratifque putes inter fe. cernere telis. .ï Hos inter tumidis fpirantes naribus ignem

t Martis equos bijuges, ipfumque efl cernere Martem« , Sanguineo armatum ferro, tûrmafque cientem 130.

Ion . .. on d’une: 6m Fortafl’e ho-mm ferpemium ora arque dentes ira a

î Vulcano conflati cran: , u! quocumquhmon: impellerentur , interque (de calmi

F i refonarent. - .. . us Pane quoque in clypei 6c. Cui

non nota Lapithamm Centaurorumlêucvpugna? Unique Thefïaliae populi c-roc’xfiimi ac pagnaciflimi ; Cemauri etiam.equitandi pairiflimi , unda partir!) quipurin homines fiai a. fabulis .

L

---;d-fl l À

’Q-Lkæ-â vr. 124--

82.Fulmineum. curru refidens

SCUTUM;fublimis in alto

Fertur; cum propius Terrorque Pavorque fequuti ,vDira lues, ardent mediae fe immittere pugnae.Juxta etiam love nata, ,velut fi praelia coeptet,Cernitur infignis galea, proteaaque peëtus 135Aegide jam telum quaifat, jam tendit in hofies.Altius hinc fuperum chorus -eft: quas inter ApolloDulce fonat. divum.domus efl: in avertice olympi ,Totaque fuaviloquae fremitu tefludinis ardet.Pone forum, rerumque fora vis maxima profiat r40Caelicolum in ludis. fimiles modulantibus adftantMufae Pierides, 8c carmen hiare videntur..At fubter portas facilis venientibus orbemPanditur in curvum nautis. liquido acre videresUndantes fluâus,lmediifque in fluâibus albos tuLudere delphinas variofque intexere curfus.Hac illaca gemini parulis e naribus undasEffiant, ac mutis explent fera pifcibus ora.

. Hi trepidant fugiuntque: uda pifcator in a&aObfervat tacitus-palantes, laxaque tendit neRetia fubfiratum pelagi jaâurus in. aequor. .Praeterea Dames proles fortiflîma PerfeusNec clypei tangens orbem

132 Fertur ; cum-propius &c. Et Ho-merus 8L Virgilius hos deo Marti co-mites adjungunt.

137 Alrius [zinc fupcrum 66. Puldher-rima fane fpecies , qua nobis Apollinismufarumque certamen in follemni deo-runf coetu exhibetur . Sed aliquibuseruditis locus corruptus videtur, necillud and Ï hein crépira; quid beic fi-gnificet-, fat-i8 conflat-. An 3390: pro5mn! legendum? Sed.Clericus huic le-

ioni minime codices favere obfervat.Ego fufpicor , eaux poffe intelligi vo-cem de praemiis a (liés Apollini 8C

...W’..m.., ’, .7 -h - -lAM -.--- 7

rpede., nec procul abfians

Mufis pro cantu propofitis .A 14.3 A: falun portas En. lugeras qui-dem faltus, at piâoribus non inufita-tus: qui piflores habent fane multa ,quae. in hoc poëmate admirentur 8cmntentur.

[52 Praercrca Dames &c. Si que inloco oportebat nieminifïe hoc Scutumfume opus Vulcani, cerce id in hacPerfei defcriptione facicndum erat: ni-hil enim i110, ejufque Ilatu margis ad-miration: dignum .- ne dicam mendi-

bilec -

HER CULIS. w- siEmicat baud facilis diâu, nam Mulciber illumFecerat baud ufquam haerentem: volitantia pluma 1HVerficolore gerit pedibus talaria in imis,Inclufumque nigra vagina funinet enfemDemifihm ex humeris’. "rapide volat ocyor euroTerrifico reclus deliTeâae Gorgonis 0reTerga retro, quod pera chiens argentea totum 160Cingit, 8c ex auro dependens plurima firmatFibula. Cimmeriae mais caligine plenaOrci caffis erat circum cava tempera regis.Ipfe videbatur trepidans fimilifque paventi VTendere iter Perfeus: magna namque impeteGorgoueseffufae inflabant, dextramque cruentamInjicere ardebant. illis properantibus altoCum ürepitu clypeus viridi ex adamante fremebatPulfus acuta rouans. fimul ora attollere binasImplicitos-zonis angues 8c lambere fefe 17gAdfpiceres, preffo fimul acres flridere (lente.Magnus at horrifico glifcebat vertice PhorciNatarum fupra terror: quippe horrida faevitPugna virum, tenduntque adverfa in tela phalanges.A patria hi domibufque fuis gnatifque repellunt- 179Exitium; hi certant populando avertere praedas.Multi utrinque jacent; fed adhuc pars maxima tellsViva finit. pavidae fiant marres turribus altis,Dilaniantque genas cum femineo ululatu,spirantes, fientefque, opus admirabile vira. 180Nec mon &ifenio longaque aetate parentes

A :66 Gorgone: agitât: 6c. Stheno 8cEuryale poll Fer cum fugientem Sorc-ris Medufae mortem ulturae ruchant.Cette haec piâura, non poëfis efl; inoculis omnia, ut Horatiœ ait, fideli-abus fubjcâa film.

:72 Magnus a: horrifia 6m. Supra. .

Gorgones acerrima pugna îni’culptà erat :

ante urbem milites praeliabantur proconjugibus natifque; mattes e mourirbus exitum praelii follicitae’ âefpefla-haut ç fenefquesdiis preces a: vota 05:3rehaut proincolumitate naturam. , l

Li;

84 S C U T UpMIban’t conferti partis , infirmaque divis,Alte extollebant pro caris brachia gnatis,’Afpera quos agitat faevo fortuna periclo,Infequiturque furor Parcarum: bas tegmine nigras 185Fecerat, 8C junâis firidentes dentibus. 8C jamHorribiles torvaeque oculis 8c fanguine (parfileInter (e pugnant, irabidaeque cadavera circumQuaeque inhiat’fufo fatiari prima cruore.Vulnere quem cernunt campo procumbere, aduucos. 190Injiciunt ungues. mifero: fubit ille nigrantem hCocytum circumque flygem vola: ambra; fed atrar"Divae no&e fatale, poflquam fera fanguine cordaExplerunt, jaciunt poil fefe exfanguia membra,Verfanturque inter caedes 8c vulnera rurfum. 195Primae .aderant Clotho 8c Lachefis: miner una duabusAtropos incedit; neque enim en: dea corpore magna,Fortior ait aliis 8l mulro grandior aevo citaErgo omnes caedi videas infiare, minantes ’Unguibus alternum longis manibufque cruentis. 200Exitium fociis, ac fe crudele mentes .Triflitia infelixr bas juxra proxima (tabarHorrentique fame pallens arque arida, foedumCrafla genu: infeôti digitis informibus ungues ,

.Naribus 8c. mucor manabat teter, 8C atras 205Perque. genas perque ora cruor le fufus agebat. .Ipfa autem dentes baud ulli affabilis 0reExacuit flriâo frendens, mulroque fupernePulvere fordefcit latos foedata pet armas,

r85 Infequiturque furor Parcarum GazParcae fanguinis eflhfi avidiflimae fem-per inter caedes verfantur . Earum prac-fides, narn multae -funt , Clotho, La-chefis &,Atropos. Quae beic diverfafieri defcribuntur. non ab iifdem fed

U

a diverfis fieri intelligenda.202 Trêfliria infelix Go. Bene poft

cruentam pugnam defcribitur triflitia;multi enim necefre cil triflenmr ac do-leant. Porro quid triflius hac trillitiaferibi aut etiam excogitari peut ?..

HERCULIS. " 8;Humidaque a fletu. non hinc procul urbis imagoTurrigerae (de amollit, cui partibus aureisSeptem inerant portae, portifque effufa juveutusLaeta indulgebat choreis. nova ducitur altisSponfa tous, late refonant loca Hymen Hymenaee,Semitaque ardenti collucet lumine rota 21;Ordine fervorum longo. praeit inclyta formaTurba puellarum gaudens; quas pane fequutusIt chorus aequalis juvenum, luditque fequendoAut bifores inflans buxos, aut gutture molliIngeminans Carmen , cantantique adfonat echo. 220Jamque illne ad citharae fonitum, jam ducere coeptantHi choreas, dulci refonat dum tibia cantu.Inde alii. arque alii faliunt , 8C carmina dicunt IAlterni, ridentque hilares: urbs tata refultatLaetitia plaufuque fimul choreifque jocifque. .225Altera pars juvenum celfae fub moenibus urbis lExercetur equis, domitatque in pulvere currus.Pars etiam curvo terram profcindit aratroInfudans, tunicafque alte fuccinâa: fiat agroLaeta feges , gravidifque horrens flavefcit ariflis; 23aHinc alii culmumgue levem plenafque feeabantFalcibus incurvis (picas, cerealia dona;Compofitos alii inflabant conferre maniplos,Area qua late fervet . vindemia labro.

no . .. non hinc procul urbi: imago 6c.Cuius urbis?-quae feptem habebat por-

lt’as. ergo Thebarum mentio fit .au. Sponfa rotis 6c. Sollemnis beic

defcribîtur pompa , qua (parafa ad fpon-(un) apud Graecas deducebatur . Inve-nes ac puellae in duos chorus divide-bamur, fponforumque laudes alternacama celebrabant, faltabantque ad ti-biam. Vide Theocritum in Helenaeac Menelai Epithalamio . Qui vero Echo

in feulptura refonabat, fane nequeo in-telligere. Sed non unum hac parumverifimile in hac defcri tian: . quam-vis fumma cil in ver ibus venufias ,quad faris erat poëtae placendi in pri-

mis fludiofo. . .230 Latte figes 6m. Animadvertepuatuor anni partes beic eleganter de-criptas per arationem , pet meficm, per

viudemiam a: venationem .

flx.’ »”

86 SCUTUMInde fubit rofeo fpumans: hic falcibus uvas 3HPampinea de vite fecat, gerit ille racemosPlexis in calathis.modo purpureos, moda canas,Neâare abundantes , foliifque recentibus auâos.Argento e niveo fubnixa flat ardua vitis,Artis opus rarae, 8c foliis agitata tremifcens 24°

Ingenti juveues umbra compleâitur. horumPars uvas pedibus calcat, laticemque lyaeumLaeta haurire parut; pars 8c contendere pugnisGaudet, 8c exercet lu&am, fequiturve fugacesVenatu lepores. gemini fugientibus inflant 24s0re canes, morfuque inhiant: hoc acrius illiMaturantque fugam trepidi arque evadere certant.Heic quoque in herbofo videas certamina campoExercere equitum turmas: fiant curribus altisAurigae, laxantque feris fluitantia lora agaColla friper; volucrum vis emicat excita equorugnLata par arva volans, fanat impete faginus axis .Necdum etiam magna laeti certamine meramAttigerunt, necdum cupidis viâoria munusAnnuit: ex aura tripodes fiant praemia pugnae" 3HIn media, vivoque ardent velut igue corufci.Haec circum extremas clypei perlabitur-orasOceanus late eŒufœ, flrepitantque per ipfumCycni exfultantes inter fe vocibus altis,Ludentefque unda in fumma cum pifcibus . illos

239 Argento e niveo 6er. Quid hacvite formoiius , quid magis alfabre fi-flum? plena fane evidentiae defcriptioin, ut oculis ipfis, tantum perleraisverfibus, omnia mihi videre videar.

255 . . . a: aura tripodes 6c. Praemiaecrtaminum ludorumque apud Graecostripodes plerumque; quamvis 8c aliaproponerentur viéÏoribus. Vide Home--nm ad Patrocli (anus ab Achille cele-

260

bramm , 8: Virgüium ad Anchifae ex-fequias-ab Aenea inflauratas.

257 Haec circum 6c. H35 omnes ha.-’&enus defcriptas tam multiplices va.riantefque figuras Oceanus comme inmodum pet fammasælypei aras difcur-sens claudebat; St ne ipfe etiam inor-natus cirer, Cycnos cum pifcibus ineodem ludentes effluent Vulcanus -

HERCULIS. 87Afpiceres vivos freta per tranquilla moveri.Speâaclum Jove dignum ipfo, cui Mulciber olimEXtuderat’ clypeum jufTus, magnoque laboreCaelarat variis ingentem ex ordine formis.

Hunc rams Alcmena cepit, nec mole gravatur 265Immani ,1 fed utrinque agitans objeâat, 8c altumInfilit in currum, dia par fulguris igni.Jamque levis graditur: bigis Iolaus iifdemAdflat, 5: auratis currum moderatur habenis.Queis dea cacruleo Tritonia lamine Pallas ’ 270

’ Adflitit, incenditque animas his vocibus ufa.Salvete a Lyncei proles clarifiima: vobis

Jupiter ille poli reâor nunc fiernere Cchum,Exuere 8C flratum fulgentibus adnuit armis.Verum age tu memori,,quod dicam, in mente repone, 275Alcida: poflquam Cycnum (poliaveris aura,Intaétum tellure fine ipfum arque arma jacere;Namque aderit Mavors. tu qua fe partevidendumObjiciet clypei’ nudatus tegmine, in illumTende fimul validis jaculatam viribus hafiam, 280Retrorfum fimul ipfe pedem refer: haud etenim. fa:Aut armaveripere, aut bijugos abducere Martis .

Sic fata, infiliit curru: viâoria divaeIn manibus ,. fequitur multa quam gloria lande.

26 2 Spcéïaclum love dignum 6c. Quidmirum , hune filifie clypeum (am affa-bre a Vulcano elaboratum, quum abipfo love fic ,juffus erat?

265 . . . ne: mole gravatur Sac. Reéiequidem haec a poëta animadverfa, utingens. illa vis Herculis imagis appa-reret .

272 Salvcte o Lyncei 6m. Abantispater fait Lynceus , Abas Acrifii , Acri-fias Danaës, Danaë mater Perfei , Perùfeus pater Alcaei, Alcaeus Amphitryo-

F

. nîs , Amphitryon veto Herculisv St Iphi-cli , cujus filins Iolaus. q

278 . . . tu que fe parte videndum 6m.Mars 8L Pallas ambo pugnarum prae-

’fides, fed plerumque adverfi a poëtisfingumuri ille enim furore, haec fa-pientia regitur. Porto fic eadem De:& Diomedem in Iliade in Martem in.

eitat. - i283 . . . videras dime 6m. Nam cuiPallas aux matu: , vicior evadat ace.

self: cil 9 ’

se SCUTUMTune auriga Jovi carus clamore jugales 28;Horrendo increpuit minitans. novere minantemAlipedes , rapiuntque rotas , celerantque per arva;Addit 8C ipfa citis magnas dea caerula viresAegide côncuffa: pulfu gemit excita .tellus.Contra autem fiammae fimilis nimboque volucri- 290Cycnus equûm domitor pariter procedit, 8c 011iIt propior Mavors. divetfa e parte mentesConvenere ut equi, Tobitis hinnitibus aërInfonuit, circumque offenfa remugiit echo,Et Cycno prier Alcides ita voce profatus. . 295

Cycne, quid adverfo contendis tramite currumNos contra adruetofque malo adfuetofque labori?Jam nunc in diverfa rotas age dirige, 8c iiiaCede via abfcedens. Trachinem tendimus altamAd magnum Ceyca, regit felicibus urbem . 300Imperiis qui jam renier: fcis ipfe, neque ejusGuata Themiflonoe frufira tibi.tradita conjux.Infelix! neque enim’a [aevo te fimere Mavors,

. Credo equidem, eripiet , fi congrediemur ad arma. I111e etiam noflri jam tune eft vulnera teli 305Expertus , mecum Pyliis quum turbidus on’sÇonferuit pugnam. ter noflra impulfus ab haflaMembra folo adlifit, clypeum male fancius. iâuAt quarto infurgens totis ego viribus imumTransfodique femur, feutique obflacula tupi.

296 Cyan: , quid 6c. Initie arnaquo-:ionis conatur Hercules Cycnum a pu-gna deterrere , admonens (e 8L IolaurnefTe pugnis periculifque jamdiu adfue-tas. Ex quo confiait non veuille illucHerculem data .opera, ut cum ,occi-deret, fed potius ut cum ,Ceyce deinjuriis a Cycno Apollini illatis con-quereretur.

. 3 1°Concidit

299 . . . Trachinem rendimus 6m. UrbsTheiTaliae eh Trachina non procul a(mu Maliaco . Itaque Hercules , ut jamanimadvertit Clericus , ex regionibusPelio ThelTaliae menti fubjedis ad 0e?nm iter habebat.

300 Ad magnum Ceyca 6c. .Ceyxle: Trachines erat , pater Themiflonocs a& Cycni focer. ’

HERCULIS. » . 3,9Concidit, 8c multa jacuit refupinus arenaPulvere fordefcens: artus , irrifus 8c ipfis.Caelicolis, mihi laude. fimul , fpoliifque reliais.’

Dixerat: at Cycnus nil verbe minantia curansVertere nec bijugos, nec vult abfiflere calle. H 3.15Ergo defiliere altis e curribus. amboFilius 8: magni levis se Mavorti-a proles’, -Aurigaeque feras retro abduxere jugales, a. fEt graviter vi terra pedum tremefaâa ruentum- et! ".-Ceu quondam aërio mentis quam vettice magnae’ * ; 3.20Difiliunt, aliaeque alias fuper impete rupes ’Volvunturque ruuntque; tremit fubjeâa fragoreSylva gravi, lateque immani rabane quercusExcifaeque alni 8: fraâae ah radicibus imis.Procumbunt piceae, lapfu- qua [axa feruntu: i 325Praecipiti, plana denec tellure recumbant.Sic illi-inter le magna dangore ruebantAd pugnam , tanteque- virum late omnis Iolcus,Myrmidonurnque arces, Heliceque , Anthaeaque , 8c ÂmeIntremüit clamore. mitant nec fecius illi A 330Tollere congreflî VOCCS’, tum. parte ferena ’Jupiter intonuit magnum, guttafque cruentas

313 . . . finaliifijue reliais 6c. Cui-igitur fupra. Pallas dixit , nefas efl’eMartem fpeliare? In 1’le fondre li-cuit, hac in pugna non licet. Videquid Plate dicat in lib. Il. de Rep. denon refile mentientibus, uhi invehitun

» in Homerum St Hefiodum.328 . . . lare omnis Iolaus 6c. Urbes

TheiÏaliae inter Te vicinae , quarumPhthia Achillis patria ad trejanum bel--lum Myrmidanunr ducis celeberrima..Abfurdum viderur Clerico voce duo-rum virorum ter unaus terrarum er-fonuiiTe. Atqui fi id abfurdum, p crat-que 8c in Homero. St in Virgilie ah-

.xV’ X- px «k .

fiitdifiîma; immoitota poëfis abfurda.Quid de Alefio illa Virgiliana tainlonge perfonante?

332 Jupiter internât 5c. In honorentSarpedonis fiiii occifi ai Patrocle fingirHomerus in. Iliade fanguineas a love

ttas demiiTas e caelo. Ergo praveefiodus fècit, qui" ab eodem love,

nan- a Marte C cui patte , heic delap-fas memorat. [garem uidemn id Cleri--ce, nifi o rimai-jure efiodo aliter fa-cere licui et. Homerus ab Sarpedonisoccifi commiferationem fanguinis gut--tas demittere farcit 10va , Hefiodusin fignum viâoriae , quam ejus filins

90 » S C U T U M*Demifit gnate laetum certaminis amen .Nec mora: qualis aper gelidis in vallibus illeHorrificutn exertans riâum ferus emicat acri .Voce laceflitus venantum, ac fertur in armaObliquus, dentemque acuit; tum (puma ruenti.Velvitur os circum , inque oculis .rubor igneus ardet,Arreâaeque barrent fetae per colla per larmes:Talis profiluit curru love natus in hoflem.

Tempus erat,wreducis que primum nigra cicadaNunciat aeftatis longas meflbribus haras;Quae viridi refidens arguta fub arboris umbraVivit rare levi, nec dulcem effundere ceiTatquue fenum, fervens quum corpora firius urit;Jamque etiam tenerae milie nafcuntur ariflae-

. Luce fate aeiliva , jam mutat acerba coloremUva, dedit Bacchus quam praemia laeta labarum .

Illa tempeflate inierunt praelia, 8c arvaImpleruntque metu late trepidoque tumultu.Namque , Velut geminis quum cerva leonibus iaaConcidit , in (Je rabie vertuntur 8C ira, ’Praecipites, gravibufque implent rugitibus auras:Aut etiam veluti gemini certamina remisVulturii fub celfae incunt quam rupis hiatuCerva pro pingui vel mentivaga pro capta,Quam juvenis fixit confpeâam e rupe fagittaEminus a nerva emiiTa; diverfa peragratIpfe loca , ignarus qua parte fequatur; at illiCollapfam videre, 8c pugnam iniere cruentam.

, Sic gemini heroes ibant in mutua damnas.Primus ibi Cycnus cupiens proflernere telo

Alciden , magnis jaculatus viribus haflam

Hercules erat de Cycno relaturus. An tae fignificarc?utrumque nequeunt illae fanguineae gut-

335

340

345

35°

3H

-HERCULIS. 9:ln clypeum intorfit; fed non perrumpere ferraAes potuit, donum Vulcani. tum ferus haflaInfurgens contra Alcides jaculatur, 8C alte

iCriftatamque inter galeam clypeumque fub neTranfadigit nudum cervice , 8c vincula colliNervum utrumque feeat. vis toto e corpore ceflîtMagna viri;r ramifque velut frondentibus arbos 37°Alta cadit, perculfa levis vel fulmine rupes,

v Sic cecidit, fonitumque gravem (aper arma dedere.4 Atque illum Alcides linquit tellure jacentemOpperiens Martem validum, fervatque ruentemSaeva tuens oculis. praedam ceu naûus epimam 379Forte leo , poflquam detraxit pcorpore pellemUnguibus atque animam tapait citus, afpera cordaExplet acerba tuens hue atque hue lamine glauco,Dimotaque humeras cauda ferit,’& pede crebraProfubigit terrain; non illi accedere quifquamObvius irato,.aut audet concurrerepugna.Sic tune Alcides magna le (ufcitat ira ,Victor , 8c adverfus Martem furit.’ ille doler:Venit inexpleto praecordia faucius , 8c jam”Saeva gravi matu invadit difeord’ia utrumque,Ut quando celfi moles de culmine mentis

’ Praecipitans rait aâa diu , lateque fragmentExcitat immenfum, il fors gravis incidat altumIn collem , oppofita fraâus perit objice curfusv:Ipfa immota manet, campoque infixa refiüit. 39°Non alio» fremitu Mavors veniebat in ballent

36,4 . . . fit! non perrumpere 6c. Tarnfiiperius admonuerat Hehodus , huneHerculis clypeum nulla vi ferrove po-tuiiTe frangi; qualia funtlarma omnia yquae a Vulcano fiant . l374 Opperiens Martem &c. Sic enim-praeceperat Pallas, ne occupatum in:

Cycm fpoliand’o Mars aggrederemr.376 Font leo ôte. Haec omnis (imiv

l’inidinum comparationum ne coacervat-tîo plane Homerica cil . bi enim: van

vrum ille maximus incalefcit, frequenb’tifliunas adhibere folet fimilitudines , ceveluti. coacervare .-

Mijâ.

92 l SCUTUM’Vociferans; non illum aliter Tirynthius herosExcepit venientem immotus . bellica virgoAegida concutiens Marti [lent obvia , 8c ipfumAfpiciensÏtorve fic cil adfata furentem. :395

O cohibe indomitofque animes infraâaque belleBrachia, Mars: neque enim tibifas fatalibus.,armis

.Exuere Alcidem gnatum levis . ergo age pugnaCede procul , ne forte luas mihi fanguine poenas .

Haechait: ille ardens anime parere recufat, ï 40°

Et fremitu magna flammantia tela corufcans . »ProtinusÀAlcidem invadit , natique peremptiIratus pro cede aeratam conjicit haflamIn clypeum adverfi: Pallas venientis at iâumAvertir , jaculumque alto deflexit ab orbe . 405Ille .dolore furens eduâo protinus enfeIrruit , Alcidemque petit . fed maximus herosAmphitryoniades furgentem cominus , orbeSub clypei extremo, crudeli vulnere nudutnIn femore aiïequitur: clypei tranfverberat aras 4mHafla limai], fulva fimul ipfum fiernit,arêna.Continue currumque. agilem bijugofque volucresAdduxere- colli famuli Terrorque Pavorque;Atque ubi fublimem curru vimpofuere , jugalesImpulerunt ’leris , petiere 8c limen olympi.

At fatus’Alcmena, (oboles 8c fortis Iphiclei

415.

Viâores Cycno exuto fpoliifque potiti . ,Longe abeuntv; dumque alta petunt Trachinia curfu

396 0 cohibe 5c. Sic 8c apud Ho-merum faepe Martem verbis cafligatPallas; nec ille tamen fapientieri aquic-fcitiç arque idcirco non femel mulas-

tus abiit. 4. 4.12 Cominuo currumquc agilem 6m.Aurigae Mania Terror 8L Pavor . quadholtibus injeCli eofdem facile in fugamConvertunt .

ffi-k,

418 . .. dumque alto puant Trahi-nid du. Herculem 8c Iolaum Trachi-nem quidem divertifle dicit Hefiodus,non ivero dicit Ceycem petiiife; quaredefinat mirari Clericus , quomodo Her-cules occifo genero ad focerum ivifi’eah Hefiodo fiugatur. Quod fi etiam adCeycem ivifïe diceretur , henefiam caeedis excufatienem Hercules habuifl’et;

a

HERCULIS.i 93Moenia, caeruleo Pallas circumdata nimbaAethera jam .fubiit ,1 caeloque ingreiia irefedit. 420

Cycnum autem: Ceyx , corpufque exfangue fepulcroReddidit, adcitis, late vicina colebant ’ ’

» Oppida finitimi quicumque 8c Ielcon 8C Anthen ,Myrmidonumque [actas arecs , Arnenque , Helicenque .Turrigeras: excita hemiuum vislplurima venit .4".Dis fuperis carirgaudens- Ceycis honore .Sed molem illius tumulumque evertit AnaurusImbribus exundans brumali tempore: virumQuippe ita Latonae gnato, cui munera -DelphisSaepius avertit rapiens , ipfofque ferentes neJ ucundo vitae fpeliavit lamine Cycnus .

quad 8K illatam vim propulfafïet, 8cinjurias a Cycno p Apollini illatas (na-dente Pallade vindicafïet.

4:1 Cycnum autem 6c. Sepulcrumexfequiaeque Cycno hemiuum concurfumaxime a Ceyce adornantur.’

424 Myrmidonitmque 6c. Nomina urebium paullo immutata ab iis , quatumfuperius poëta mentirait. ., .

426 . . . cari gaudcns Ceycis honore 6c.Ideo,credo haec appofita, ut appare-ret , tantam hemiuum frequentiam non

A l

leonveniiTe Cycni gratia , qui omnibusfortafle invifus erat , Ted Ceycis apti-mi regis , ac propterea dileéli fuperis.

4.27 Sed molem illius 6c. AnaurusTheflaliae fluvius ira voleute Apolline ,ne crudeliflîmi iniquiflîmique praedonishouer aut memoria exflaret , tumulumCycni evertit . Ceterum credit Clericus ,*lut initie multa defunt, ira nec finempâëmatîs beic faille , quad verifimile ,

C o .

94. -ELEcJA.Hue tibi, Spergefi , dum Grajum dona parabam,.

Optabalmque tuum ferre perfora déçus ,Heu quantus trepido fundit (c”luâus rab Iflro,

m Omnia quo lare perfonueremloca , I lSingultufque inter vox haec fonat omnibus um.:....

u O faciles nobis demite. Caelicolae, - , .Demite vos vitam nobis; at -reddite matrem,- - i.

Reddite Caefareisl dulce decus ’laribusl, u . Ï ’Reddite folamenque inopuim , columengue feneâae,’ -

Jucupdum cunâis reddite praefidium . . 47 2*Irrita fed fuerunt populorum vota, nec ullas

Audivere polo’ numina magna .prqèesvw 1

Occidit heu meritis 8C fama maxima regum,Occidit a patriis edita Caefaribus

Àuflrias illa potens pietate &mgrandibus :orfisAv,’Quidquid virtutum , quidquid’ honoris erat

Una in fe capiens; qua nil fpeâabat olympe,u (Seu, ferret Phoebus ,1 five referme; equosi," ”Majusu’tél occafum rofeo. fublimis ab ortu l

’ Per varia omnigenum djinn; ragua virum. ’Î Heu genus , heu benefaâa! Banc. tu mors. invidâ, terris ,g’ ’-

Quae fait aeternum vivere digna,’ tapis?Nec puduit laefiffe facrum caput? heu quot in une

Funere crudelis Perfephone tapait.Quid mihi cum lauro? ferali fronde cupreffus

Crefcite , dum moeflas fiemus ad exfequias .Lux fugiat, lux ipfa polo tenebrofa minetur

Exitium, ac terras umbra maligna tegat ,Quae fuerat longum feeli melioris origo,

Si jura ingratae ferrea mortis agunt ’Cedentem a nabis. ceflit; deviâaque morbo

Marmoreo pofuit frigide: membra toro ’ -Regb’atrix populorum ingens , quos. ipfa beatos

Fecerat aequatis legibus imperitans,

V - .-.--.-A..-. ...A A

Nec terrorelullo , fed dulci matris amoreCunâorum ih le oculos verterat arque animos

Aurea per terras fpargens latè undique jura.Quid faciles aditus, mollia quid memorem

Peâora, 8c afinetos precibus mitefcere feufus,Sparfaque largifica munera magna manu?

Scilicet id propret [blitz eft gaudere , quod eflbtIn magne reliquis ditior imperio,

Divitiis large ut maltes attollere quiret,Et duram a miferis demere pauperiem

Non fibi fed populis dives . velut igneus ardorSalis I, ab immenfa lampade qui radios,

Qua fe cumque undis tollunt fl’ûimntibus arva,Fundit, .8: irrigua promovet igue rata

Infinuans frugum genus omne, 8c mollibus aurisSemina permixtus viva tumcfaciens .

Telles Vindelicique , 8c curvo Pannones enfe ,Atque Bohemorum moenia magnanimum,

.Tefies 8c Belgae, Dacique , 8C fida LiburnumLittora, 8C Infubri, gens opulenta foli.

Ah quoties dextram magnae fenfere parentisNullis parcentem fumptibus atque opibus,

Si quando aut bellum populos exciret ad..arma,,Aut fallax Cereris dona negaret agar.

Ingeniis patefecit îlet, promovit 8c artes ,. Auxit 8C immenfi templa verenda Dei.

Nec dolait quifquam , qui!) illius i513 doloreIpfà pin caneras fpargeret imbre germas;

Nec quifquam. optata votorum efl: forte potitus,Gaudia materna peaore quin caperet,

Adverfaeque cornes fortune unaque faventisAffuerat prae fa (en: vices populi.

Felix q nimium feinte, quam vinœre rutilaFraus valuit tanto in culmine compofitam,

95

96Tranfverfamve egit fceptra inter gemmea fafius

A reâo dine tramite juflitiae, .Quam (ibi propofuit comitem, qua praemia, a: ipfis

. Sueta dare sert poenas providavcriminibus.Yindobona infelix, quo nunc tua gloria ceflît,

Quam dominae in vita dulcis alebat amor?.Moefla jacesA, trifli perculfa a turbine luâus ,

Ceu qui fulmineo taétus abigne Rupet ..At folare tamen: virtus haec praemia pofcit;

Haud fuerat tanto terra fat ma bono.Sceptra diu geflit mortalia, contulit arma ,

Stravit 8C adverfos martevfremente duces;thue minae ceffere , àquilas vîâricia ligna

In tacita jufiît degere claufa dama.Imperii fines provexit , 8c aurea mundum

Quae teneant, mater germina malta tulit,’.Vîrtutifque viam fua poil vefligia vidit

Carpere non ufquam deficiente pede.Vidit 8: ingenuos , duce le, florefcere mores

Tartareum pulfis in barathrum virils ,Et late gentes optata in pace reliquit

Caraque longinquis caraque finitimis.Ergo abiit matura. polo, fubveüaque eaeli .

Vertice fidereas »vifere gaudet opes, ,Quas nec bella agitant dif’cordibus impia telis;

Nec fraudum, aut feelerum turbat acerba cohors , iSed (labiles fine fine manent , lucifque beatae

quue novo aEufae Humine dulce vigentg VIllic plena Deo , caeleftique addita coetu

Potat inexflinâae gaudia laçtitiae. Nomen at in terris venienti clarius aevo

Florefcet ifama b nil rmetuente mon;Quin etiam ante*alios in magne Caefare iriviet,

Cui fpes, cui cota en; noftra refléta Talus.,