Precio 2 euros Letras Termatalia 2016 celebrarase en ...€¦ · Francisco Peña nomeado “Fillo Predilecto de Ponteareas” Cumio Inter-nacional de Medio-ambiente e Saúde, en Ponteareas

FranciscoPeñanomeado“FilloPredilectode Ponteareas”

CumioInter-nacional de Medio-ambiente e Saúde, en Ponteareas

EspecialLetrasGalegas a ManuelMaría

ANO 2 | Edición nº 17 | Maio de 2016 | Precio 2 euros

Festa do CorpusChristi,2016

Termatalia 2016 celebrarase en México

No Tianguis Turístico de México pre-sentouse oficialmente Termatalia2016 que se celebrará do 29 de se-tembro ao 1 de outubro no Estado deCoahuila de Zaragoza. A presentaciónde Termatalia 2016 correu a cargo dosubsecretario de Turismo de Coahuila,Luís Alfonso Rodríguez Garza, que re-

presentaba ao Gobernador do Estado,Rubén Moreira, e do director de Ter-matalia, Alejandro Rubín Carballoquen indicou que “a celebraciónneste país contribuirá a poñer envalor o enorme potencial en turismode saúde de todo México”. Rubínagradeceu “a implicación e interese

mostrado por todos os axentes dosector para que a feira finalmente ce-lébrese aquí e que asegura que os es-tados mexicanos vaian responder aesta convocatoria do mesmo xeitoque responderon as provincias arxen-tinas en 2014 na que estiveron pre-sentes 19 de 21 provincias termais”.

Páxina 36

Páxina 40-41

Páxina 19-33

Páxina 38

Non entendo a Eu-ropa esta, na quenos vemos envol-

tos. E non entendo o quenos pasa diante dos ollose tanto nos consume enos conmove, para dei-xarnos absortos na incre-dulidade de sabernospersoas con algo de sen-tido, conscientes, quizaisseres humanos. Síntomeavergoñado do espectá-culo que nos presentancos refuxiados. Parecemosseres sen corazón ninsentido. Por un lado a dordesgarrada de tantamorte nos atentados epor outro lado o macabroespectáculo dos expulsa-dos refuxiados sen des-tino. O mesmo inimigo,no mesmo saco vai todo.O inimigo é o mesmo,pero nun caso doe a vidaperdida e noutro non doea morte gañada. Trunfa

novamente a falta domáis elemental, trunfa onegocio por riba da soli-dariedade. Trunfa o nego-cio da venda dearmamento por riba desaman, dese alimento felizque non axunta. Trunfa amercadoría por riba da ir-mandade, mesmo nonatopamos a mínima hu-manidade que sempre ca-racterizou aos que dinhumanos e sobre todoaqueles que din gobernanen nós. Que saberán elesde goberno cando –poloque vemos- carecen deconciencia! A min arre-píame o espectáculo, evexo que lograron o quepretendían deshumani-zando e desculturali-zando. Aquilo queempezou sendo unhatenda na que os paísesricos vendían o que llessobraba aos países po-bres, aquilo que comezousendo un caramelo nasaída dun colexio para osque non soñabamos lar-peiras. Aquilo que des-pois quixo, ao darseconta do esperpento,gañar honor e honra con-formando un horizonte de

dereitos e principios de-mocráticos, agora vese aotrasluz como unhatrampa. Nunca deixou deser aquela tenda de ven-der o que sobraba, no es-caparate luxo e moedascheas de relucentescores, a abundancia. Pordetrás da cortina, pestici-das agresivos, armas dedestrución, danos colate-rais, guerras preventivas,grandes réditos, débedasabusivas, recortes de de-reitos, negociado dearanceis, deportaciónsmasivas, impostos indi-rectos, protocolos poli-ciais degradantes,aramios cortantes nas va-llas das fronteiras, fame,violencia. Vinte e oito es-tados en pé de rexeita-mento dos refuxiados quebuscan un lugar tran-quilo, nin sequera unsoño! E no mar miles demortos, nenos que morrencoa pregunta nos beizos,coa incomprensión dunmundo tan miserable!Como moito, dámosllesinsufribles campamentose a vergoñenta cifra dequerer situar 160.000persoas. Iso si, coa dú-

bida de se virán con boasintencións. Que mesqui-ños somos! Que mesqui-ños son, para mellorfalar, porque eu –visto ocomportamento- non mesei representado neles. Osnosos gobernantes sonmesquiños e, cada díaque pasa, enorme paraquen sofre, demostran asúa ruindade. Chegaron aun trato co goberno

turco: páganlle o aluguerda desfeita. Cheiran mal,por iso mellor canto máislonxe. Non lles importousaltarse as leis da Con-vención de Xenebra sobreo dereito de asilo e dasexpulsións en quente.Que vergoña! Devólvenosa calquera sitio, paganben –non sei cantosmiles de millóns de euros,tamén os mandan a zonas

de guerra onde serán exe-cutados por fuxir dela,por fuxir da humanidadeque os esquece. Alá vai aEuropa do honor e dahonra. Segue a ser a Eu-ropa gris do gris negocio,ultraliberal, xenófoba, unbrazo executor do delitoque se ampara en acor-dos, en odios. A esta Eu-ropa só a moven interesesbastardos no negocio dosparvos. Nós, aliados, mer-camos o que a outros llessobra. É para botar peca-dos!

NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Maio de 20162

Opinión

12 Academia Galega do Audiovisualentregou nÁ Coruña os PremiosMestre Mateo. Unha gala marcada

polo absoluto dominio d’“O descoñe-cido”(12 agasallos de 16 nominacións).Tamén pola axeitada visibilización dos téc-nicos que fan posíbel os nosos produtosaudivisuais (rexedores, eletricistas, carpin-teiros de rodaxe), que por primeira vez en-tregaron parte dos agasallos. E polapreocupación por acadar meirandes cotasde igualdade de xénero. Nin unha soa di-rectora entre os catro nominados. Comopara pensar e actuar.Salientábel foi a ausencia do Goberno deGalicia e do partido que o mantén. Nin oPresidente, nin o Vicepresidente non un sóConselleiro. Tampouco foi o voceiro parla-mentario do PP. Contrastaba esta ausenciacoa presenza de todos os demáis partidos,nomeadamente dos da nova política. Se oPP quería amosar en público a súa des-preocupación e desafección a respecto dofuturo dun sector da importancia econó-mica e cultural do audiovisual galego con-seguiuno. Mensaxe recebida, Monte Pío.A actual desafección da Administracióngalega contrasta co consenso políticoexistente dende 1999 ao 2009, co desen-volvemento dunha Lei Audiovisual apro-

bada por unanimidade no noso Parla-mento. Xa que logo, acadouse un nívelmoi bó en canto a cantidade e calidade detécnicos, actores ou directores. Por des-graza, a industria audiovisual galega noné quén de reter este grande talento e moi-tas tiveron que emigrar. As series españo-las están inzadas de actores e actoras dereparto galegos. Outros moitos en desem-prego ou subempregados. As condicións detraballo en canto salarios, descansos, xor-nada, etc. son sinxelamente inaceptábeis.Foi precisamente a unidade do sector oeixo do discurso do Presidente da Acade-mia, Carlos Ares, que tamén incidiu na ne-cesidade de que o público galego lle esixamáis ao seu audiovisual. A presentadorada TVG, Marga Pazos, por outra banda, in-sistiu en considerar indisolúbel o audiovi-sual galego da nosa lingua. O rol da TVG éindisociábel do uso do galego nos nososprodutos audiovisuais. Despois, podemosfalar de nos abrir ás dobraxes, de captarrodaxes foráneas a medio dunha boa FilmCommision e doutras medidas potentespara relanzar o sector.

Urxe, en calquera caso, unha fonda re-muda da política de desafección que Fei-jóo implantou hai sete anos cara o nosoaudiovisual.

Cadernos da viaxe Por: Xoán Antón Pérez-Lema

O talento do audiovisual Galego

Un dos fenómenos políticos máisinteresantes dos últimos temposson as candidaturas de unidade

cidadá ou “confluencias”, que integranpartidos, axentes sociais e persoas docómún de moi variada pluralidade. A ci-dadanía agasalla a unidade, recoñece asuperación das diferenzas e aposta fortepor esta caste de respostas políticas. Ví-molo nas eleccións locais en Madrid eBarcelona e, no noso país, n’A Coruñaou Compostela.Mais a praxe desta caste de instrumen-

tos políticos habería ter en conta sem-pre que a cidadanía outorga a súaconfianza para unha acción política ur-xente e de mínimo común denominador.Isto é, para construirmos unha gober-nanza transparente e ética, para pormosa economía ao servizo das persoas epara arrincarmos a corrupción, entre ou-tros obxectivos de ampla converxencia.Xa que logo, estarán de máis ocorren-cias como a promoción do veganismo(opción persoal respectábel, pero quenon pertence ao ámbito do mandato re-cebido pola cidadanía), a consideracióndo aleitamento materno como o únicoxeito admisíbel para criarmos nenos oua imposición da doutrina decrecionista,

que non é un ele-mento teórico dexeral aceptaciónentre as bases cidadás destes novos ins-trumentos politicos.Doutro xeito córrese o risco de entrar noámbito propio da burremia, onde se in-siren propostas como a da CUP de Man-resa substituindo tampóns e compresaspor copas vaxinais ou a bolivariana re-comendando á muller venezuelana o usode toallas sanitarias supostamente re-volucionarias.A xente vota esta caste de alternativaspolíticas para que resolva os problemasda gobernanza do común dende paráme-tros de servizo cidadán, renovación eparticipación democrática. Non vota,pois, para que os seus representantesasí eleitos inflúan no ámbito propio dasdecisións persoais de cada unha ninpara crearmos novos problemas ondenon os había.Compre, pois, atendermos ao impor-tante, priorizar unha boa xestión trans-formadora e lembrar a busca constantedo mínimo común denominador que per-mita integrar e seducir máis sociedade.Por riba de todo, compre non perdermoso oremus.

Europa decaída e gris.

Ocorrencias nada políticas

Baldomero Iglesias Dobarrio

Mero

3NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Maio de 2016

Opinión

Os faraons tiñanpor costumefacer borrar de

obeliscos e templos osnomes dos seus antece-sores menos apreciados,moitos deles sufriron amesma sorte polos seus

sucesores.Aproveitando calquera circunstancia, porexemplo o aniversario da II República, algúnsdirixentes políticos, nun intento de cambiar aoseu gusto a historia, eliminan as referenciasdoutras épocas, ata a distancia de séculos, ennomes de rúas, edificios, salóns, ata de festase efemérides ben arraigadas no acervo popular,ou escondendo estatuas e obras máis ou menosartísticas, sen darse conta do inmenso erro quecometen, cando pasan a liña vermella da sen-satez.Para comezar, grave e inútil erro cultural, ninos faraons evitaron que se recuperase, atamiles de anos despois, a memoria daqueles dosque quixeron eliminar o recordo. TampoucoStalin facendo borrar das fotos e libros aos queía purgando, ou ordenando o seu eliminaciónfísica, evito que hoxe saibamos que moito

deles fixeron moi importantes achegas á revo-lución que lle serviu para encaramarse aopoder. Nin os nazis reescribindo os libros dehistoria, ou queimando masivamente todosaqueles que lles disgustaban, e destruíndo aspinturas e obxectos de arte “dexenerados",conseguiron impoñer "a súa ortodoxia" ao fu-turo.Seguindo cos antecedentes que traen conse-cuencias hoxe, esa filosofía condiciona erros devaloración política que poden conducir a gravesconflitos. Un exemplo ben próximo: un alto di-rixente das novas forzas políticas, ao ignorarque Cataluña non paso de ser un principado,non moi importante, do reino de Aragón, e queos seus condes pasaron de vasallos do rei deFrancia, ao rei de Aragón, e nunca independen-tes, ademais de agraviar ao territorio que hoxelle elixiu como representante, contribúe a ali-mentar conflitos que poden chegar a enfron-tamentos, como os 6 ó 7 que conduciron ata aguerras entre conciudadanos.Pero sobre todo erro de inxustiza coa memoria

duns dirixentes desa República que predicaronco exemplo de respectar democráticamente ahistoria anterior a eles. As decisións deses di-rixentes, intentaron preservar o patrimonio detodos, aínda cando iso si dando acceso a el aopobo llano, non é moi coñecido pero ata candoexpropiaron parte dos mosterios, templos e se-minarios, estes quedaban a disposición daIgrexa (outro tema foron os excesos dalgunhasforzas e grupos), o que si eliminaron foi o cultoe o clero de estado. Para ensinar historia ninse derribaron estatuas, nin se incauto arte(algo si mandase aos museos) nin se reescribiua historia, ao contrario, nos libros, que por pri-meira vez intentaban que chegasen a todos,quedaba ben claro o papel que cada personaxetivo na historia da España que eles querían.Os personaxes como Felipe V, Fernando VII, aRaíña Rexente, e demais existiron e convén quese recorde o que fixeron, se é posible todo oque fixeron. E si, a II Republica foi derrocadamediante un golpe de Estado e unha cruentaguerra entre conciudadanos, e houbo 40 anos

dunha ditadura encabezada por Franco, e émáis que conveniente que non se perda a me-moria, se é posible de nada. Igual que é im-prescindible recordar que nos xa 38 deDemocracia xogaron un papel relevante figurase dirixentes, que nos poden gustar máis oumenos, pero son papeis que non temos dereitoa ignorar, e si obrigación de transmitir aosnosos herdeiros, sen esquecer nada do impor-tante.É posible que a Lei de Memoria Histórica sexaalgo pacata e curta, pero é democrática e haique cumprila, pero as febres adanitas(porAdan) que intentan apropiarse só dunha partedesa memoria e desbordala con excesos, nonconducen a nada intelixente. Cando algún dosactuais dirixentes tome decisións para recu-perar “a súa memoria” debe valorar os proble-mas que xorden cando entra esa febre deeliminar, esquecer e intentar dar marchaatrás, porque é inútil, e ata perigoso, como odemostran os antecedentes citados ao prin-cipio. Outro problema engadido será candooutros convecinos tamén queiran recuperar"o seu".Como bo republicano a miña posición é in-tentar recuperar "o noso" e iso marca límites.

Quen esquece a historia esta condenado a repetila

Por: Isidoro Gracia

Llego el comandante y mandó apagar.Foi unha semana intensa, charlas . co-loquios, xornadas técnicas, comida, be-

bida, charangas , orquestas, tvg, radio galega, Si Radio todo en directo para Galicia e omundo, xente moita xente , políticos moitospolíticos, lampreas, moitas lampreas, viñomoito viño, pero chegou o luns, como sempredia soleado como ven sendo costume; che-gou a calma, chegou a píldora do dia despois,xa so queda lixo moito lixo , a pesadilla doslimpiadores, bares cerrados, a xente a descan-sar deixando o sulfato para o martes, o mé-dico a tope en busca de baixas, os feirantes arecoller os bártulos , os aparcamentos vacios,as estradas abertas,… en definitiva a norma-

lidade dun pobo que se convirte en embigodo mundo durante uns días.Os portugueses de en frente voltan a sellar ototoloto e o euro millón coincidindo con asúa festa nacional do 25 de abril despois daresaca na festa do alvarinho .Pero é lei de vida, sempre e así e xa temosque esperar o ano que ven, e chega outro anoe pasa tamén.Pero durante eses días fálase de Arbo e da súalamprea en todolos recunchos, en todalas ci-dades e tamén na capital, todo quisqui en-tende de alvariños, de lamprea, depesqueiras ,de Romanos e do Cesar; de rece-

tas culinarias da preparación da lamprea,pasan polos poexos, o chocolate a compotade mazán, os picatostes e os restaurantes deBarcelona e Madrid que fusionan a sua altacociña facendo un apaño de mousse de lam-prea con sorbete de papaya.Nos discursos non pode faltar Cunqueiro nina pinta de cobra que ten o ciclóstomo, tam-pouco D. manuel Fraga como un claro impul-sor da lamprea na capital ,nin Camilo JoseCela que seica un día discutiu con ela.E do viño, …,tamén se fala de viño, de alva-riño, de condado ,de treixadura, de monova-rietal, de espumosos, de aromas silvestres ,

de lixeiros toques de melocotón en boca ,desulfatos e do caro que sai o novo carnet deaplicador., dos tractores expostos na Arbo-mostra que seica eran moi grandes.Así é a vida. Rematou a romería, rematouunha semana na que todos nos sentimos im-portantes o redor dun peixe que representaa nosa Vila en todo o mundo. Nós seguiremosindo a armar as pesqueiras, a coidar as viñas, a vender as uvas a precio de saldo, despoisdun ano de traballo para que durante tresdías se fale no mundo da excelencia do nososviños e se cale, coma sempre, o mísero pre-cio da materia prima.Ata o ano que ven; , e VIVAMOS COMO GALE-GOS.

Rematou a diversionPor: Edu Pérez (Arbo)

Hai dous anos coñecín unharapaza de Estremadura quecasou o mes pasado cun

mozo de Burdeos. Invitáronme ávoda porque fixeramos boas migascando estabamos en París. Daquela,atraíame deles, ademais do seu op-timismo, o seu gusto polas aventu-ras. Mais, por enriba de todo,admiraba a súa teima por compartirideas e aprender cousas novas. Así foi que, un ano antes de casar,embarcáronse nun proxecto que con-

sistiu en percorrer varias cidades deFrancia e España en bicicleta, coñe-cendo xente que levaba estilos devida sustentables. Tendo istoen conta, cando chegou a súainvitación ao meu buzón, euxa sabía que aquela ía ser unhacerimonia ben diferente dasque coñecera anteriormente.Que non son moitas, vaites,mais suficientes para facermeunha idea do que hoxe en díasignifica para moitos unhafesta de enlace matrimonial.O convite tivo lugar nunhafinca de Cáceres, e asistironpersoas de moitos países dife-rentes. Cada un contribuíu cunprato típico da súa terra. Omeu acompañante e mais eulanzámonos á estrada, dendeGalicia, coas empanadas artesás nosasentos de atrás. Ao principio amo-lounos ter que ocuparnos da comida,

pero cando chegamos alí e vimosbandexas cheas de manxares deli-ciosos e exóticos, caímos na conta

de que fora unha idea estupenda. Desfrutando das espectaculares vis-tas do campo ao solpor, demos boa

conta de toda aquela comida. É certoque en contacto coa natureza émaior o apetito. Nada houbo que

tirar, pois volvemos xantar aodía seguinte. As bebidas pu-xéronnas os anfitrións, e oque non se bebeu, devol-veuse. Desperdicio, cero.Agasallamos a parella cunhafigura de Sargadelos, poisqueriamos algo artesán e au-tóctono para eles, que valorantanto o traballo manual. E opropio vestido da noiva foideseñado e confeccionado porunha costureira estremeña. Eudecidín reutilizar un vestidovello con moitas flores. Oúnico requisito que nos puxe-ron é que foramos cómodospara bailar e coloridos, fa-

cendo xogo coa primavera. Abofé que bailamos, e gozamos decantos e guitarreos dos invitados

andaluces. Se ben a mestura cultu-ral foi unha das pezas clave destedía especial, gustoume máis quenada a mestura de xeracións. Aspersoas maiores –cando non esta-ban na pista de baile- ficaban sem-pre acompañadas dos máis novos.As conversas eran o suficiente-mente interesantes para que nin-guén se escondese detrás do seuteléfono.Foi un día no que trunfou o inter-cambio, a solidariedade e a innova-ción. Dende o meu punto de vista,así deberían ser tódalas vodas.

Unha voda sustentable? si, quero! Por: Andrea Goro


Editorial

Colaboradores:GALIZA: Jesús Losada ([email protected]) – Rocio Rodríguez ([email protected]) – Montserrat Rodríguez ([email protected]) – Porto Ucha – Raquel Vázquez – C. Méi-xome- M. Xiraldez – M. Rguez. Alonso – X. Maure – Uxío Breogán –Pérez Lema – X. Glez. Mtnez.– M. Bragado – B. Iglesias (Mero) – L. Mtnez. Risco – Fco. Peña – Nemesio Barxa – Andrea GORO– Anxo Mena – I. Otero Varel - Susi RodríguezPORTUGAL: Viale Moutinho – Manso Preto – Isabel Varela – Manuel Gonçalves -Joâo Martinho.MADRID: –Juan Louzán – BARCELONA : Fdez. Valdeorra – PAIS VASCO. Nicolás Xamargo.CANARIAS: Fco. Puñal.NOVA IORQUE: Fco. Alvarez (KOKI)Fotografía: Hernández – A. Gutiérrez – M. Preto –Dpto. Propio.Humor: Tokio, Martirena, Pepe Carreiro, X. Marín, M. Fernández (HERMENAGER)Depósito legal: VG-138-2015

Imprime: Publicaciones Tameiga S.L.Publicidade: Departamento propio e axencias [email protected]ía: Hernández e departamento propioDeseño e maquetación: Miguel G. Montero

Director: Guillermo Rodríguez Fdez. T.658 58 50 49 [email protected]: Editorial NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO S.L. Avda. Sarmiento Rivera, 4-4ºD (36860 PONTEAREAS - GALIZA) - T. 986 64 12 69 [email protected]

Non se estrañen polo titu-lar. Son arroutadas que aun se lle ocorren cando le

certas cousas nos medios, sobretodo relativas á política a nivel deEstado e a nivel de País (que soncousas totalmente diferentes,aiínda que exista quen di nonentendelo; alá cada quen. Podia-mos dicir aquilo de “cando naturanon da salmántica non presta”.Tivemos eleccións ás Cortes Xeraisdo Estado para elixir a 350 depu-tados. E abofé que os eliximos,pero serviu de pouco. Coma seforan árbores mal plantadas, des-pois de 2 meses e pico, murchá-ronse. Aínda que o tempo quetiveran de vida souberon aprovei-talo de “carafio”; permítante estepalabro por non utilizar outro quevdes. teñen no maxín. Falaron e fa-laron pero non se entenderon. Xase sabe que non hai maior xordoque o que non quere ouvir. Aquíhoubo xordos a manta. Uns dicíanque o deles era a defensa dos ci-dadáns e dos seus intereses; outrosdicían o mesmo pero non aomesmo prezo. Todo era cuestiónde prezos.Os cidadáns de a pé, que non doPP, estivemos expectantes diantedun xogo de triler que nunca ensi-naron as cartas de verdade. Claro

que se un xogador ensina as súascartas dura menos tempo na mesade xogo que un caramelo no patiodun colexio. Asi foron pasando osdías e os meses. Uns repartían apel do oso e ainda non saíran acazar. Outros esperaban sentadosdiante da porta para ver pasar ocadavre dos seus adversarios (quenon inimigos, digo eu). Non falta-ron os que ansiosos de collercacho, fora como fora, arriscarontodo o que lle permitiron. Claroque había liñas vermellas que nonse podían saltar. Aquí, como encalquera sociedade que se preciede moderna existe, como na Romaclásica, o Consello de Anciáns , osAiatolás, que marcan territorio,non vaia ser que uns pretenciososlle auguen a festa. Foron moitosanos de apretarse os machos, deasentar ban as cousas, para quecheguen un ninguéns, como diríaNeira Vilas, a estragarlles o nego-cio. E menudo negocio. Pensen quesoster unha portas xiratorias benengraxadas non é tarefa fácil.E así chegamos ao día de hoxe noque xa temos anunciadas outrasnovas eleccións. Votamos outra vezou botámolos a todos? Difícil res-posta. Quen somos nós para cam-biar a canle do Amazonas iso sópoden facelo as empresas multina-

cionais; e vaia se o fan. Son quende secar o río con tal de regar asúas hortas particulares. Nós te-remos que armarnos de paciencia evoltar ás urnas. Que importa!!Total, aínda que dedidiramos nonasistir aos prolegómenos do ban-quete, eles ían repartirse a tartaigualmente. Polo menos utilicemoso noso dereito de onde teñen quesentarse; se á esquerda ou a de-reita da mesa do banquete político

que terán durante catro anos.Menos da unha pedra, non cren?Vaian a votar. Dense o pracer demarcarlle territorio aínda que logo,unha vez que lle indiquemos oasento vanse agarrar a el comolapas. De aí o titular, cantos somose a como nos toca. Non imos des-cubrir aquí as cantidades suculen-tas que nós lles pagamos para quenon se fagan mala milk.Que vdes. sexan felices, se poden!!

Cantos somos, a como nos toca?


GaliciaRedacción de VIGO

Ofotógrafo Ricardo Grobaspresentou na Casa daTriga de Ponteareas, o seu

novo libro, “Galicia, todo unmundo”, no que retrata os mássingulares enclaves da nosa xeo-grafía. Paisaxes impoñentes e

monumentos arqueolóxicos e ar-quitectónicos sucédense aolongo de 240 páxinas de fotogra-fías a toda cor, feitas dende o ar,o ar e dende terra.Publicado pola editorial Belagua,cos textos en castelán, galego e

inglés, o libro constitúe unhaapetecible invitación a descubrirGalicia, a través de dous percorri-dos diferentes, un pola Galiciaaberta ao mar, e outro polas te-rras do interior.As fotografías da costa destacan

pola forza que caracteriza outrostraballos de Ricardo Grobas –o úl-timo dedicado ao Parque Nacio-nal das Illas Atlánticas deGalicia–, e que persegue coa súanatural obstinación e paixón polomar, como son as que dedica aomar embravecido e aos faros.

Grobas, que leva máis de vinte-cinco anos dedicado á fotografía,recrea no interior de Galicia “aasombrosa diversidade de paisa-xes” –dixo o autor na presenta-ción– dunha terra á que se sinte“orgulloso de pertencer” e á querende tributo con este libro.

Alcaldes e alcaldesas devinte e tres concellos daprovincia cinco signos po-

líticos diferentes reuníronse nacidade olívica para darlle o vistoe prace ao borrador da Lei deÁrea Metropolitana para sexa tra-mitado no Parlamento polaXunta de Galicia. Vigo confirmouque se adhire ao transporte me-tropolitano autonómico, un dos

flocos pendentes do acordo, ra-tificando o convenio de formainmediata para que, segundo oalcalde Abel Caballero, o textopoida ser aprobado no últimopleno antes do verán. De cum-prise este prazo, a Lei entraríaen vigor en agosto, en setembroconstituiríanse os órganos degoberno e, en outubro, poderíaampliarse a novos concellos.

O fotógrafo Ricardo Grobas presenta o seu libro “Galicia,todo un mundo”

Folga de fame ás portas do Concellode Vigo

Luz verde á ÁreaMetropolitana de Vigo

n Desembocadura do Miño.

Tres familias vigueses iniciaronunha folga de fame ás portasdo Concello de Vigo ante o

risco de perder as súas casas e parareclamar ao goberno local que adi-que inmobles a un parque social devivendas. A tan só uns días de queo xulgado decida sobre os desafiu-zamentos, unha das familias recibiuunha solución por parte da Xunta,pero as tres acordaron manter asprotestas ata que todas elas teñanresposta das autoridades.A Xunta de Galicia adxudicará unhavivenda a un dos vigueses que seatopa en risco de desafiuzamento eque iniciou unha folga de fame ásportas do concello xunto aos mem-bros doutras dúas familias. Así oanunciou o Goberno galego, queasegura que estivo traballandonunha solución desde que tivo co-ñecemento da situación.O Executivo autonómico concedeu-lles un bono de aluguer social eofreceu inmobles baleiros fóra da ci-dade olívica, aínda que sempre den-tro da súa área metropolitana, xaque a Xunta mantén que actual-mente non dispón de pisos desocu-pados en Vigo. Os últimos cos quecontaba, segundo argumenta, forondestinados a atender “necesidadesurxentes”.Concretamente, o afectado en cues-tión aceptou un inmoble en Salva-terra de Miño que se axusta ás súas

necesidades, logo de habelo visi-tado xunto a persoal do servizo pro-vincial de Vivenda, polo que lle seráadxudicado oficialmente nos próxi-mos días. Ademais, o Executivo ga-lego asegura que seguirátraballando para intentar realoxar aesta persoa nun piso de Vigo.As outras dúas persoas en folga defame permanecen á espera de reci-bir unha alternativa por parte dasadministracións. Unha delas xa in-dicou con antelación que debido a"motivos persoais" non pode irse avivir fóra da cidade olívica. Á esperado que decida o xulgado sobre o de-safiuzamento das tres familias, de-cidiron manter a protesta.Polémica no ConcelloEn torno a este caso, a portavoz dogrupo municipal do PP, ElenaMuñoz, afirmou que o concelloposúe tres vivendas sociais que po-

dería “poñer hoxe mesmo” a dispo-sición destas familias e acusou aoalcalde, Abel Caballero, de mentir aoalegar que o consistorio non posúepisos para ofrecer aos afectados.Segundo Muñoz, trátase de tres in-mobles situados en Coruxo queforon cedidos polo Instituto Galegode Vivenda e Só (IGVS) en 2012 “eque o Concello mantivo baleiros du-rante todos estes anos”.Porén, o portavoz do grupo munici-pal do PSOE vigués, Carlos LópezFont, aclarou que a “política social”do consistorio avoga por adicar esasvivendas, do mesmo xeito que moi-tos outros na cidade, para casos deviolencia machista e que debenestar dispoñibles por si fose nece-sario utilizalas en caso de urxencia.En calquera caso, non confirmouque fosen utilizados nestes últimoscatro anos.

Tres familias en risco de perder as súas vivendas por desafiuzamento concéntranse na Praza do Rei


GaliciaRedacción de A CORUÑA

Galicia

Concurso de Fotografía XurxoLobato

O III Carballo Interplay ofrecetres días de contidos dixitais

Carballo aproba un planeconómico que reducirá a cero adébeda coas entidades bancarias

O alcalde e á conselleira deMedio Ambiente falaron da

canalización do río Pastoriza

Participación do alcalde da Coruña,Xulio Ferreiro, na entrega de pre-mios do 12 concurso de fotografía

Xurxo Lobato, que tivo lugar esta tarde noIES Monelos, e no que, entre outras per-sonalidades, estivo acompañado polo con-celleiro de Culturas, Deporte eCoñecemento, José Manuel Sande, ade-mais de polo propio Lobato.No acto, o alcalde destacou que “a foto-grafía non só é destacable porque nosaxuda a narrar a nosa historia, senón por-que, co paso do tempo, converteuse

nunha disciplona excepcionalmente de-mocratizada”. “Certames como o destatarde, que conta co apoio do Concello daCoruña, axudan a que moitas e moitos es-tudantes que até o de agora viran a foto-grafia como unha mera aficción ou unhobby poidan pensar en facer diso un ofi-cio, en dedicarse profesionalmente a ela”,dixo Ferreiro, quen aproveitou para des-tacar o labor dos e das grandes fotógrafasque deu a cidade, entre elas, os e as foto-xornalistas dos medios de comunicacióncoruñeses.

Omes de maio chega ao Concello deCarballo co único festival de web-series de Galicia e o primeiro que

se celebrou en toda España. O Pazo daCultura acolle a terceira edición do Festi-val de contidos dixitais Carballo Interplaypara abordar as posibilidades que ofrecerInternet á hora de xerar produtos audio-visuais, de ficción, de animación, docu-mentais e calquera novo formato queatopa na rede o seu medio de difusión. No programa de actividades destaca a sec-ción oficial on 36 propostas seleccionadasde entre 122 webseries de todo o mundoe este ano estea un novo premio para adirección, patrocinado pola Asociación de

Directores e Realizadores de Galicia, xuntoco premio de 1.500 euros ao mellor pro-xecto de webserie en galego.Ademais, o Carballo Interplay será o esce-nario da preestrea de Estirpe, filme queacaba de pasar polo Festival de Málaga,dirixido polo coruñés Adrián López e quese proxectará con entrada libre por pri-meira vez en Galicia. Relata a historia duncómic de culto que xamais existiu con su-perheroes, nazis e militares na España doFranquismo. O festival organiza tamén ac-tividades paralelas ao programa oficialcomo clases maxistrais, mesas redondas eobradoiros para nenos. Toda a informaciónestá na web www.carballointerplay.com.

ACorporación Municipal de Carballovén de aprobar un plan económicoe financeiro que regulará o gasto

municipal e que saíu adiante cos votos afavor de tódolos concelleiros, a excepcióndos populares. A medida está avaladapolos servizos económicos municipais evén marcada pola lei que impón un teitode gasto aos concellos. Dela realizaraseun seguimento durante os anos 2016 e

2017 para controlar que a administraciónrespecta a norma. O plan permitirá investir tan só 1,8 mi-llóns do remanente, dos cales 840.000 sereservarán para saldar por completo a dé-beda do Concello con entidades bancariase aproximadamente 400.000 euros pode-rán destinarse, segundo estipula a Lei, árealización de actuacións sostibles queserán concretadas nas próximas semanas.

Oalcalde da Coruña, Xulio Ferreiro,reuniuse esta tarde coa conselleirade Medio Ambiente da Xunta de Ga-

licia, Beatriz Mato, nunha xuntanza “cor-dial” celebrada na delegación do Gobernoautonómico na Coruña e na que tamén es-tivo presente aconcelleira con competencias nesta área,María García. Segundo explicou o rexedor, oGoberno municipal tratou coa conselleira eo seu equipo “diversas cuestións relativas aauga e o saneamento” na cidade e na co-marca, para as que solicitou “colaboracióne financiamento do ente autonómico”.Ademais, Ferreiro presentou un ambiciosoproxecto do Executivo local que pasa por

“acometer a rexeneración do Río Pastoriza”.O primeiro edil fixo fincapé en que “o resul-tado non só beneficiaría á Coruña, senón atoda a contorna”.“Nestes momentos, o río está a verter direc-tamente na rede de saneamento, provo-cando por tanto problemas de xestión naEdar de Bens”, explicou Ferreiro. “O que llepresentamos á conselleira é un proxecto decanalización dese fluvial ao Río Monelos quesirva, ao mesmo tempo, para rexenerar epara sacar o río á superficie nalgún dos seustramos. Isto mellorará non só o valor medioambiental e sostible da cidade, senón quetamén será punto de goce e disfrute para aveciñanza”, comentou ante a prensa.


Galicia

O programa Verán CampUSC 2016fomentará a igualdade de xénero

Cita en Santiago coaArqueoloxía e as

Ciencias da Antigüidade

Formación para a escrita através da experiencia dunhadas plumas de referencia da

literatura galega: a de Suso deToro. Dende o 26 de setembro eata o 12 de decembro, ó longo dedez sesións de dúas horas cadaunha, desenvólvese en Santiago oobradoiro Literatela (Literatura deCompostela) que aprenderá as téc-nicas e recursos narrativos ás per-soas participantes, co obxectivoúltimo de que se perda o medo aescribir. O obradoiro nace da iniciativa daEscola de Escritoras e Escritores daAsociación de Escritoras/es en Lin-

gua Galega (AELG) e conta co pa-trocinio da Concellería de Norma-lización Lingüística de Santiago deCompostela. As sesións celebra-ranse os días 26 de setembro; 3,10, 17 e 24 de outubro; 7, 14, 21e 28 de novembro e 12 de decem-bro. A presentación da actividadetivo lugar na Casa do Concellocompostelán e enmárcase, se-gundo o alcalde Martiño Noriega,“nunha nova etapa de relación coaAELG co fin de aproveitar o seupotencial para dinamizar o idioma,a cultura e a literatura galega”. Segundo as explicacións facilita-das pola organización, o obradoiro

vai estar centrado na ficción maliaque tamén haberá un achega-mento á poesía e mesmo a outrasformas de creación como o teatro,o guión ou as cancións, de habertempo para abordalas. Os contidosque impartirá ó alumnado Suso deToro inclúen a formación do escri-tor, as técnicas narrativas, a deli-mitación do campo da poesía e daficción narrativa, construción daautoría e redacción de textos sonalgúns dos contidos deste obra-doiro. Para o escritor o taller, des-tinado a público adulto, vai servirpara que os participantes “amasenas palabras e poidan transformar a

imaxinación en creación literaria”.Vai desenvolverse no Centro Socio-cultural da Trisca os sábados entreas 11:30 e as 13:30 e contará concolaboracións destacadas como ado escritor Pedro Feijóo que parti-cipará como convidado nunha dasxornadas. Para poder preinscribirse ó obra-doiro é preciso enviar un correoelectrónico ó enderezo [email protected]. Debe fa-cerse antes do 12 de agosto,

sinalando o nome completo, nú-mero de identidade e un teléfonode contacto. A admisión efectua-rase por orde de chegada das soli-citudes. O período de matrícula esténdesedo 7 ó 15 de setembro. As persoasque obteñan praza deberán reco-ller a folla de pagamento no Cen-tro Sociocultural das Fontiñas (rúade Berlín, 13) e volver entregalaunha vez cumprimentada e aboadaa taxa de 34 euros.

OConcello de Santiago, a tra-vés da Concellaría de Igual-dade, colabora por primeira

vez coa Fundación USC Deportiva ea Vicerreitoría de Estudantes, Cul-tura e Responsabilidade Social daUSC co programa Verán CampUSC2016, concibido como unha activi-dade deportiva, cultural, socioedu-cativa e de lecer, que permitirá apais e nais traballadores da USCconciliar a vida laboral e familiar du-rante o verán. Dende o 25 de abril está aberto oprazo de preinscrición para os soli-citantes que queiran acollerse a esteprograma a través da web www.fun-dacionuscdeportiva.org onde seatopa toda a información sobre osprazos de reserva e matriculación. Aconcelleira de Igualdade, Marta Lois,destacou na presentación do pro-grama a importancia da colabora-ción entre a Universidade e oConcello "cun claro obxectivo que é

promover a igualdade de xénero enCompostela". Para iso haberá treseixos fundamentais como son "aconciliación da vida laboral e fami-liar a través dunha achega econó-mica para a realización duncampamento de verán que dendehai anos vén organizando a USC; ensegundo lugar, visibilizar as mulle-res na ciencia combatendo os este-reotipos de xénero e a segregaciónhorizontal e, por último, o apoio dosestudos universitarios en materia deigualdade de xénero".A colaboración do Concello de San-tiago, que se plasma nunha achegaeconómica permitirá ampliar de 360a 500 as prazas ofertadas, das cales150 estarán reservadas a nenos enenas que non teñen vinculacióncoa USC. Ademais, amplíase o hora-rio ata as 14:45 horas para dar res-posta así ás dificultades deconciliación doutros anos. Destexeito, o programa desenvolverase

entre as 08:45 e as 14:45 horas en5 quendas, a razón de 100 prazaspor cada unha: do 23 de xuño ao 1de xullo, do 4 ao 15 de xullo, do 18ao 22 de xullo, do 26 ao 29 de xulloe do 1 ao 9 de setembro. A convo-catória está aberta a pais e nais tra-balladores da USC e tamén a aquelaspersoas que, malia non teren vincu-lación coa comunidade universita-ria, precisen desta actividade deconciliación.As persoas participantes recibiráninstrución sobre diferentes xogos edeportes, atendendo as súas idadese desenvolvemento psíquico-físico,inculcándoselles a importancia daactividade físico-deportiva para asaúde e para aprender valores dedisciplina, esforzo, perspectiva dexénero, dedicación e respecto ásnormas que, sen dúbida, resultaránde utilidade para a vida cotiá. O pro-grama está dirixido a nenos e nenasde entre 3 e 13 anos.

Redacción de SANTIAGO DE COMPOSTELA Por: Rocío Pereira

O escritor impartirá en Santiago de Compostela un tallerde creación literaria

Acapital de Galicia acollerá nomes de xullo o segundo en-contro, de carácter interna-

cional, sobre este ámbito de estudo,que contará coa presenza de estudo-sos e novos investigadores que ache-garán os seus resultados napublicación coa que culminará oevento. A concelleira de Igualdade, Desenvol-vemento Económico e Turismo, MartaLois, presentou no Pazo de Raxoi osegundo Encontro Internacional deArqueoloxía e Ciencias de Antigüi-dade, acompañada por Rebeca Cor-deiro e Alia Vázquez, representantesda Asociación Cultural de Arqueoloxíae Ciencias da Antigüidade (Arcian),entidade organizadora do Encontro.O evento desenvolverase entre o 20e o 22 de xullo e reunirá en Santiagoa novos investigadores na Facultadede Xeografía e Historia en varias se-sións nas que se analizarán temáticasque abranguen dende a Prehistoriaata a Antigüidade Tardía. Os participantes achegarán as súascontribucións investigadoras que aoremate do encontro serán compiladosnunha publicación, polo que están

convidados a participar aqueles quecumpran os seguintes requisitos:debe ser alumnado que estea reali-zando estudos de mestrado relacio-nados coa temática do Encontro;estudantes en etapa de predoutora-mento; doutores que non leran a súatese con anterioridade ao 2013; etamén terán cabida as propostas da-queles investigadores que cursaranunha licenciatura ou grao e un mes-trado, pero que non estean inscritosnun programa de doutoramento oupertenzan a algunha institución aca-démica.Arcian é un proxecto sen ánimo delucro, fundado en setembro de 2014,por un grupo de estudantes en etapade predoutoramento da USC que,ante a necesidade de estimular a in-vestigación nas especialidades de Ar-queoloxía, Prehistoria e HistoriaAntiga e facilitar a acción dos novosinvestigadores, trata de fomentar oprogreso destas disciplinas e dos es-pecialistas noveis. A primeira convo-catoria do encontro foi un éxito deasistentes con máis dun cento departicipantes, moitos deles chegadosdo exterior.

Literatela: un obradoiro para aprendera escribir da man de Suso de Toro


GaliciaGaliciaRedacción de SANTIAGO DE COMPOSTELA

AUGA renova o acordo con ASISAampliando servizos e

mellorando condicións

Xosé Lois Foxo reedita“Os segredos da gaita”

No acto celebrado na sede de ASISAen Santiago de Compostela, LisardoDomínguez subliñou que “se ben

AUGA e ASISA xa levan colaborando dendehai anos, a través da renovación desteconvenio melloramos as condicións que ti-ñamos ata a data ata alcanzar a melloroferta do mercado para o colectivo nestesmomentos”.Grazas a esta sinatura, os autónomos so-cios de AUGA poden contar “cunha ampliaoferta de profesionais e centros sanitariosespecializados, servizos de urxencia, me-dicina xeral, enfermería, medicina especia-lizada e probas de diagnóstico coa

particularidade de que todos os servizosson extensivos a socios, empregados dapropia organización e familiares directos,cónxuxes e fillos”.Autónomos de Galicia, AUGA, segue destamaneira reforzando o conxunto de servizosque presta aos seus socios e tal e como re-matou o seu portavoz, Lisardo Domínguez,“coa renovación deste acordo vense acumplir un vello desexo da executiva deAUGA de dar cobertura e asistencia sani-taria complementaria á seguridade socialsobre todo para que os autónomos vexangarantida a súa saúde nas mellores condi-cións e ca máxima urxencia posible”.

Xosé Lois Foxo actualiza “Ossegredos da gaita” coa pu-blicación da sétima edición

deste manual de referencia sobreo instrumento, nunha versión co-rrixida e ampliada promovida polaEscola Provincial de Gaitas da De-putación de Ourense, que ve a luzco apoio da Consellería de Cultura,Educación e Ordenación Universi-taria. O gaiteiro e escritor presen-tou a obra nunha rolda de prensana que o secretario xeral de Cul-tura, Anxo Lorenzo, destacou oseu labor de investigación, asícomo o traballo desenvolvido naEscola de Gaitas. A presentación

da obra contou coa interpretaciónmusical dos gaiteiros Marco Foxoe Noelia Díaz. A primeira ediciónda obra editouse en 1982 e desdeentón “Os segredos da gaita” foitraducida ao alemán, ao inglés, aofrancés, ao xaponés, ao chinés eao castelán. Esta nova edición,que conta co apoio da SecretaríaXeral de Política Lingüística, re-aliza un percorrido pola historiada gaita, polos seus persoeirosfundamentais, por algunhas daspezas musicais máis sobranceiras,así como polas técnicas do instru-mento, e inclúe materiais audio-visuais.

Lisardo Domínguez, voceiro de AUGA, asinoueste novo acordo co xerente de ASISA, José

María Peino, para “reforzar e complementar ascoberturas médicas dos nosos autónomos”

O Gremio de Hospedaxe dosCamiños de Santiago reclama

o regulamento da ofertahostaleira

Aasociación, composta por empresa-rios de distintas rutas xacobeas ga-legas, advirte que o intrusismo en

forma de alugueiros clandestinos está a serunha queixar e c o r r e n t eentre os esta-blecementosdo Camiñopolo que ins-tan á Xuntade Galicia aque reguleoferta no de-creto de vi-v e n d a sturísticas. O Gremio deHospedaxe deCompostela eCamiños deSantiago, en-tidade com-posta porempresariosde hostaleríaen todas as súas modalidades das distintasrutas xacobeas de Galicia, advirten da ne-cesidade de regular toda a oferta do Ca-miño de Santiago. Neste nicho do mercadoturísticos estanse a detectar numerosasqueixas por intrusismo en forma de alu-gueiros non regulados. A entidade considera especialmente preo-cupante a situación nos cascos históricosdas cidades polas que pasa o Camiño ondea oferta está medrando sen control. Este éo caso de Santiago de Compostela, onde enmarzo de 2015 había máis de 1.800 prazasen vivendas turísticas non reguladas, se-gundo os datos que manexa Exceltur. Trá-

tase dunha práctica, segundo afirman, moiprexudicial para o sector xa que incide nanormal actividade dos establecementos le-gais. Ademais, o incremento desta oferta

está afectandoao prezo da vi-venda, tantoen alugueirocomo envenda, produ-cindo a expul-sión dapoboación re-sidente. Así mesmo,nestes casos,os dereitos doconsumidoresnon están ga-rantidos, antea ausenciadun alugueiroregulado, xaque a vivendacarece de se-guro de res-

ponsabilidade civil de maneira que asautoridades non teñen control sobre oshóspedes destes establecementos. Por todoisto, o Gremio de Hospedaxe considera queestá ante un caso de competencia deslealno mercado que prexudica economica-mente aos establecementos sometidos ánormativa. Así, instan á Xunta de Galicia aque axilice a aprobación do decreto de vi-vendas de uso turístico para que haxa unhaoferta regulada nos Camiños de Santiagona que se inclúan os requisitos fiscais e deseguridade, hixiene e saúde esixibles aosofertantes do sector regulado. Por: Rocío Pereira

n Presentación na sede do Consello da Cultura Galega.

AXunta investirá no Concello lucense deSober preto de 280.000 euros -distribuí-dos en dúas anualidades- para remodelar

a Praza do Concello e a súa contorna. Entre ou-tros avances, os traballos suporán a reorgani-zación do tráfico da zona, cun deseño máismoderno, coidado e sustentable, gañando es-

pazo para o uso peonil. Suporá, polo tanto,unha rexeneración da zona en infraestruturas,comunicación e actividade económica, xa quese buscará impulsar o crecemento comercial efavorecer a celebración de eventos públicos napraza, confluencia entre ambos, a través dacreación dunha zona verde. O Plan HURBE2010-2016 nace como resposta á necesidadeda humanización das vilas de Galicia. Tendo enconta o modelo social de integración cidadá,busca o achegamento dos entramados urbanosaos seus habitantes mediante a adecuación ecreación de espazos públicos para as necesida-des vixentes. Segundo o Plan de investimentosda Consellería de Medio Ambiente e Ordenacióndo Territorio, o departamento destinará máis deseis millóns de euros, dos que máis de 3,5 mi-llóns serán para novas actuacións, que permi-tirán realizar investimentos en arredor de 20concellos. O orzamento investirase, principal-mente, na humanización de rúas e á urbaniza-ción e mellora de espazos públicos.

A Praza de Sober dentro do PlanHurbe

n Praza do Concello de Sober na actualidade.

9NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Maio de 2016 9NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Maio de 2016

GaliciaRedacción de LUGO

Cornelius Maximianusconvocou aos membrosda centuria Cohors III

Lucensium o día 7 de maio enDoade (Sober) para participarna colocación da Magna Rola,

obra de Antonio Pereiras Pena-bad, a carón do restauranteaCantina. Un guindastre de

roda (magna rola, en latín) éun guindastre de madeira, detracción humana. Foi utilizadaprincipalmente durante a épocados romanos e na Idade Mediana construción de castelos ecatedrais. As cargas a miúdopesadas eran elevadas mentresun individuo camiñaba dentrodunha roda de madeira tipogaiola. A corda conectada aunha polea enrólase sobre unfuso pola rotación da roda per-mitindo así que o dispositivoize ou baixe a plataforma coacarga para desprazar. O guin-dastre romano, denominadopolispastos, cando era accio-nada por catro homes en ambosos lados do torno, podía levan-tar tres mil quilos. No caso deque o cabrestante fose substi-tuído por unha roda de gaiola,a carga máxima duplicábase aseis toneladas, requirindo á vezsó a metade da tripulación, xaque a roda de gaiola ao ter un

diámetro maior é mecánica-mente máis eficiente (posúe untorque maior). Explica AntonioPenabad que as funcións daMagna Rola son: forxar (dar comazo), izar (levantar), abata-nar (bater), arrastrar e… darque falar. Ese mesmo día 7tamén se inaugura en Doade a“escultura literaria”. Xosé Ma-nuel Núñez Pérez é o autor doacróstico Sacrima e Antón Pe-reiras Penabad, escultor e autorda obra. Núñez Pérez describiuo significado do acróstico Sa-crima (primicia que os romanosentregaban aos deuses en cadacolleita). Pola noite instalouseno Cebreiro outra Magna Rola.Ademais do desfile das tropas,fíxose unha exhibición do fun-cionamento da Magna Rola nasdúas localidades. En Soberasistíu o alcalde, Luís Fernán-dez Guitián e a delegada daXunta en Lugo, Raquel Arias re-cibidos por Décimus Magnus.

n A Magna Rola quedou instalada na Praza de Doade.

n Un momento do xantar no pavillón de deportes.

Festa dos Avós en Sober

Omunicipio de Sober celebrou aXVII Festa dos Avós no pavillóndeportivo do colexio público Virxe

do Carme. Ao redor de 350 persoas ins-cribíronse para participar na comida queconstituíu a parte principal do festexo. Osparticipantes degustaron empanada,

polbo e carne asada, acompañados pordous produtos típicos da comarca: viñosde Amandi e roscas de Millán. O programade actos incluiu misa, actuación musicale sorteo dun cento de agasallos. Houboademais repartición de obsequios para osmaiores de 90 anos que asistiron á festa.

Magna Rola para Doade e O Cebreiro



A agricultura ecolóxicaaumentou a facturación

en 2015

Comezou en Sober o programa Cultura no Camiño

Aagricultura e a ganderíaecolóxica aumentaron enGalicia o seu volume de

facturación en algo máis dun7% durante o pasado ano, ataalcanzar a cifra de 33.334.000euros, segundo datos aportadospor José Antonio Fernández Ál-varez, presidente do ConselloRegulador da Agricultura Ecoló-xica de Galicia (Craega). A con-selleira do Medio Rural, ÁngelesVázquez, a directora xeral deGandería, Agricultura e Indus-trias Agroalimentarias, Belén doCampo; a delegada da Xunta,Raquel Arias e o alcalde deMonforte José Tomé Roca asis-tiron á presentación do balance2015. Fernández Álvarez confir-mou que, un ano máis, as cifrasdo Craega viñeron a constatarque o crecemento da agriculturae da gandería en Galicia non

deixou de mellorar desde o ano1997. Ademais de incrementar afacturación, tamén aumentounun 13,5% o número de opera-dores inscritos no rexistro doconsello regulador -que con-templa a industrias transforma-doras, comercializadores eprodutores gandeiros e agríco-las-, ata chegar aos oitocentos.Tamén se incrementou en máisdun 33% durante o pasado anoo número de hectáreas certifica-das para a produción ecolóxica,de tal modo que actualmente asuperficie acreditada poloCraega xa supera as 20.000 hec-táreas. Lugo segue sendo a pro-vincia con máis hectáreascertificadas para a produciónecolóxica, mentres que a produ-ción de leite e derivados é a ac-tividade con maior peso dentrodas acreditadas polo Craega.

Oespectáculo de teatro in-fantil A xanela do Maxín,de Titeremusicontos, abriu

na Casa da Cultura de Sober a pro-gramación da cuarta edición deCultura no Camino para a provin-cia de Lugo. Este ambicioso pro-grama está promovido polaAxencia Galega das Industrias Cul-turais (Agadic) e Turismo de Gali-cia e figura xa como consolidadoque dende o seu comezo en 2013,prácticamente triplicou o seu or-zamento, as compañías partici-pantes e as actuaciónscontratadas. A delegada territo-rial, Raquel Arias, presentou esteproxecto que ao longo dos vindei-ros cinco meses levará por 24 con-cellos da provincia 92espectáculos de maxia, teatro,circo e música para todos os pú-blicos. Arias subliñou que o ob-xectivo é incentivar a distribuciónde produtos culturais galegos nos

diferentes concellos vinculados aoCamiño de Santiago e facer chegara cultura á cidadanía mediante ac-tividades culturais. “O resultado éque se enriquece con representa-cións artísticas de calidade o pa-trimonio cultural e paisaxístico,de relevancia mundial, que supóno Camiño de Santiago”, afirmou.O programa conta cun investi-mento de preto de 545.000 euros,compartido pola Xunta de Galiciae os concellos inscritos, que asu-men unha parte dos cachés artís-ticos. O ciclo percorrerá tódalasrutas xacobeas que discorren polaprovincia. Así, polo Camiño doNorte participan: Barreiros, Be-gonte, Friol, Guitiriz, Lourenzá, Ri-badeo, Trabada e Vilalba. NoCamiño Francés: Monterroso, Palasde Rei, Paradela, Portomarín e Sa-rria. Polo Camiño Primitivo: A Fon-sagrada, Baleira, Castroverde,Guntín e Lugo. E polo Camiño de

Inverno: A Pobra de Brollón,Chantada, Monforte de Lemos,Quiroga, Ribas de Sil e Sober. Osartistas irán xirando por estes es-cenarios durante a primavera e overán. A última das actuaciónsterá lugar en Vilalba o 23 de se-tembro e correrá a cargo da com-pañía Títeres Cascanueces, queporá en escena a obra de teatroinfantil Barriga Verde contra o es-tragapandeiro. O programa ofreceunha destacada escolma da actualprodución escénica e musical ga-lega con nomes como De Vacas,Uxía, Xoán Curiel, Peter Punk, oMago Rafa, The Covers Band, CircoChosco, Dinamoteatro ou CaxotoContacontos, por citar algúns dos61 artistas ou compañías que ac-tuarán nos municipios de Lugo.Serán 13 representacións de tea-tro, 27 de teatro infantil, 20 demúsica, 3 de música infantil, 21de maxia e 8 de novo circo.

n Rolda de prensa na sede monfortina do Craega.

n A delegada territorial, Raquel Arias, presentou a programación para Lugo.

As compras en Monforte teñen premio

Presentouse en Monforte acampaña de dinamizacióncomercial “As compras na

túa vila teñen premio”, coa quese pretende recompensar a con-fianza dos clientes do comerciode proximidade na cidade. Acampaña, que conta co apoio daConsellería de Economía, Em-prego e Industria e está promo-vida pola Federación Galega deComercio e o Centro ComercialUrbano (CCU) de Monforte, tencomo principal obxectivo dina-mizar o comercio tradicional dalocalidade e contribuír a promo-cionar os establecementos aso-ciados ao CCU mediante afidelización dos seus clientes.Raquel Arias, delegada da Xunta,

gabou “a unión dos comerciantesmonfortinos á hora poñer enmarcha a iniciativa” e trasladouo apoio da Xunta ao comerciotradicional, dado que “da súa ac-tividade depende a dinamizacióneconómica e a xeración de ri-queza nas vilas a ciudades”. “Aexistencia de pequenos estable-cementos comerciais é determi-nante para a xeración e omantemento de postos de traba-llo na nosa provincia, onde ac-tualmente hai máis de 20.000persoas empregadas no comerciode proximidade”, segundo dixo adelegada territorial. Tamén con-siderou a delegada que “o traba-llo desenvolvido polo CCUmonfortino é un exemplo das

vantaxes que aporta a unión” eresaltou o esforzo feito polos co-merciantes para “non só incre-mentar os seus beneficios, senóntamén para dinamizar a econo-mía da cidade e da súa área deinfluencia”. Arias mostrouse sa-tisfeita coa posta en marcha daoitava edición e animou a comer-ciantes a “continuar innovando ea aplicar novas fórmulas de xes-tión, sen esquecer o principalvalor do comercio de proximi-dade, que é o trato personalizadoe o contacto humano co cliente”.A iniciativa remata o 6 de maioe repartirá vales regalo entre osclientes dos establecementosparticipantes por un importe glo-bal de 4.000 euros. n Intervención do alcalde José Tomé.

Xosé Luís Álvarez, alcalde de Pantón,presentou o programa sa XXIII Mos-tra dos Viños da Ribeira Sacra de

Pantón xunto coa tenente de alcalde TamaraLópez e o concelleiro Roberto Eireos. O actocelebrouse na adega Casa Moreiras (fundadaen 1691) na localidade de Siós e o alcaldesinalou que o festexo se celebrará este anonunhas datas máis madrugadoras -antes eraa principios de xuño- a petición dos dezadegueiros participantes. Tamén se cele-brará a primeira edición da Festa da Empa-nada no recinto do Castro de Ferreira e oprimeiro festival Pantón Rock, organizadoen colaboración coa asociación Esperelo, noque actuarán o grupo ourensán Los Suaves,Gin Tonis e as bandas cántabras La Fuga eADN. O festexo non coincidirá coas Xornadasda Rota do Románico de Pantón, que come-zarán a finais de maio. A Mostra será ani-mada polas charangas Madialeva eMekanika. O sábado 14 de maio ás 13 horasa feira será inaugurada polo monfortinoFrancisco Conde, conselleiro de Economía eIndustria. Logo iniciarase a Festa da Empa-nada e ás seis da tarde un grupo de enólo-

gos farán unha cata de viños. Ás 20.30horas, baile animado pola orquestra GranCasino e media hora despois comezará o fes-tival Pantón Rock. O domingo 15 de maio ás12 horas será a recepción de autoridades naCasa do Concello e logo o pregón no campoda festa ás 13 horas a cargo da atleta mon-fortina Saleta Fernández, cuxo pai é naturalde Pantón. Ás 18 horas concerto da bandade gaitas O Castro e ás 20 horas baile popu-lar coa orquestra Los Players.



n Integrantes do Coro Berea de Sober.

n Un dos postos de venta de cereixas de Líncora.

Belesar celebra a XI Festa do viñoe das cereixas

Coro Berea presentouse en sociedade

Os días 21 e 22 de maio celebraraseen Belesar a XI edición da Feira doviño e das cereixas organizada

pola asociación Papeiros (de Chantada) eRabudos (de O Saviñao). O sábado ás 10de mañá os produtores de cereixa e deviño abrirán os respectivos postos deventa. A unha da tarde inaugurarase afeira e o escritor e xornalista AntónGrande ofrecerá o pregón. Logo entrega-ranse as distincións de “cofrades maioresdo bó viño de Belesar e Líncora”. A or-questra Merithel animará toda a xornada.O domingo 22 reabriranse os postos deproductos e grupos musicais, garrafón eRambalúa, animarán a mañá. Ás cinco datarde celebrarase o certame de aturuxosa cargo de Papeiros e Rabudos. A orques-tra Bambalús animará a festa. Durante os

dous días haberá festa campestre á beiraesquerda do río Miño para degustar polboe carne en distintas elaboracións. Parti-ciparán as adegas Terras Bendaña, Con-dado de Sequeiras, Adega Fontao e Adegado Fortes que venderá a copa de viño a1,5º euros e a 6 a botella. Pola súa bandaos 12 produtores de cereixas de Santiagode Arriba, Cartemil, A Sariña, Belesar eSan Pedro de Líncora, pagarán á organi-zación 10 euros por día e venderán oquilo de cereixa a 5 euros. Na pasadaedición foron máis de tres toneladas decereixas as que se venderon na festa naque participaron vinte produtores. Haberápostos de artesanía, chacinería e queixos.Tamén se pode disfrutar de viaxes en ca-tamarán, de rutas de sendeirismo e de ro-mánico.

En Sober acaba de formarse unhanova agrupación musical denomi-nada Coro Berea integrada por

alumnos das clases de canto que se impar-ten todos os xoves na Escola Municipal deMúsica. A formación está integrada porpersoas adultas e presentouse en socie-

dade nun festival de música que se cele-brou no auditorio da Casa de Cultura,baixo o título de “Sober canta”. No actoparticiparon o coro infantil e os alumnosdas clases de música e movemento. O CoroBerea toma o seu nome da antiga deno-minación da actual capital municipal.

Monforte homenaxea ao Pai Estéban

Pantón organiza a XXIII Mostrados Viños

Os restos mortais do Pai Esteban Mar-tínez descansan xa en Monforte,onde pasou máis de 60 anos da súa

vida. Coincidindo coa chegada das súas cin-sas á cidade do Cabe, os seus ex alumnos,familiares e o Concello rendéronlle unha

homenaxe. O bispo de Lugo oficiou unhamisa nos Escolapios na súa memoria coaparticipación da coral Centro ArtísticoSportivo de Ponteareas. Despois presen-touse un libro con semblanzas escritas porquenes tiveron o privilexio de coñecelo.

n O alcalde presentou a programación da mostravinícola.

n Inauguración dun busto do Pai Esteban.

Coa actuación maxistral da Coral do C.A. Sportivo de Ponteareas


Galicia

n Comensais na carpa na que se serviron as viandas.

Redacción de LUGO

Critican o abandono da altavelocidade na provincia

Unha tonelada de carne en Castrode Carballedo

Contactos para mellorar a políticasocial en Pantón

Adeputada luguesa do PSdeG-PSOEMargarita Pérez Herraiz, e o sena-dor lucense, Ricardo Varela, man-

tiveron unha xuntanza con membros daplataforma “Lugo non perdas o tren”. Nelapuxeron de manifesto a súa preocupaciónpolo abandono da alta velocidade na pro-vincia de Lugo. Presentáronlle a esta Pla-taforma as diferentes iniciativaspresentadas, tanto no Congreso como noSenado, para reclamar mellores comunica-

cións na provincia. Herraiz e Varela cuali-fican de moi “positivo que as diferentesasociacións e plataformas se interesen ereivindiquen o que levamos denunciandoe reclamando dende o Partido Socialistadende hai anos, diante de tódalas admi-nistracións pertinentes”. Os socialistas de-nunciaron xa no seu día que o Ministerioparalizou a estación intermodal, sinalanque ten o proxecto realizado, “pero haique licitala”, insisten.

Castro de Carballedo (Lugo) cele-brou a XVI edición da súa festaanual de carne ó caldeiro. A aso-

ciación O Bubaíño, colectivo veciñal or-ganizador, preparou máis de mil quilos decarne. Presentouse ós comensais cocidacon pemento e aceite, a receita máis tí-pica da zona, e richada, é dicir, cortadaen anacos pequenos e fritida. Os cociñei-ros acenderon o lume temperán e durantetoda a mañá prepararon as viandas paraservir, a iso das dúas da tarde, as primei-ras racións aos asistentes que xa forma-ban unha importante ringleira. A metadedas persoas que participaron na festa op-taron por comer na carpa que instalou apropia organización e acompañaron acarne con outros pratos como empanada,queixo de diferentes variedades e torta.Ademais de viño e café. Outros mercarona carne para degustala na casa. AsunciónGómez Neira, presidenta do colectivo ve-

cinal co que colaborou o Sindicato La-brego Galego, sinala que “o vento soproutan forte pola mañá que fixo temer queas carpas das comidas saísen voando.Pero finalmente non pasou e a festaaguantou o tipo. Agora si que podemosdicir que está consolidada”, manifestou apresidenta do Bubaíño e concelleira doBNG. O festexo comezou cun pasarrúasdos grupos Os Rechouchíos, de Taboada,e Amigos da Pandeireta, de Monforte.Media hora despois, o escritor monfortinoLois Diéguez pronunciou o pregón. Logodo xantar houbo una actuación musical eun espectáculo do mago Dani. Ás seis emedia empezou unha festa infantil conxogos tradicionais e malabares, organi-zada pola asociación Velaísca. Ao longodo día estiveron abertos postos de vendade diversos produtos tradicionais, entreeles derivados de porco celta, marmeladase licores artesanais.

Oconselleiro de Política Social, JoséManuel Rey Varela, continua coasúa quenda de encontros cos re-

presentantes locais dos municipios gale-gos cunha nova xuntanza de traballo coalcalde de Pantón (Lugo), José Luis Álva-rez. Os mandatarios galegos abordaron ostemas de índole social do concello lucensee afondaron na cooperación entre ambasinstitucións co obxectivo de incrementaros contactos para mellorar a atención aoscidadáns. Alcalde e conselleiro estudaronmedidas para mellorar os servizos orienta-dos á terceira idade, xuventude, infanciae dependencia. Así mesmo, repasaron as

accións que a Xunta de Galicia leva a cabona localidade, nomeadamente o incre-mento de 206 horas no Servizo de Axudano Fogar á Dependencia, o que supón untotal de 1.453 horas das que se benefician34 veciños e veciñas. Con este incre-mento, a ratio de atención sitúase no90,36%. Pantón conta cunha escola infan-til con 20 prazas públicas adscritas aoConsorcio Galego de Servizos de Igualdadee Benestar. Esta oferta supón unha ratiode cobertura de prazas públicas en escolasinfantís de máis do 95%. O Consorciotamén xestiona as 40 prazas do centro dedía ubicado no municipio.

n Reunión do PSdeG coa plataforma en defensa do tren.

n A reunión celebrouse no despacho do conselleiro en San Caetano.


Redacción de OURENSE

Previsel celebrou en Expourense a súa11ª edición que ofreceu 40 activida-des que espertaron o interese das

preto de 2.000 visitas. É a única cita en Ga-licia que aborda a seguridade laboral e queconsegue a implicación de todos os axentessociais relacionados coa prevención, serviuun ano máis para confirmar que a forma-ción e o investimento neste eido contri-búen ó incremento da produtividade,competitividade e sustentabilidade das em-

presas supoñendo ademais unha diminu-ción dos custos sociais e sanitarios. Baixoo lema da creación de “Empresas Sauda-bles” e co obxectivo de fomentar a culturapreventiva, Previsel foi o lugar elixido paraampliar a súa formación en prevenciónorientada a colectivos específicos como foio caso dos traballadores do sector dos froi-tos secos e oleaxinosas que participaron noseminario organizado polo ISSGA ou oobradoiro de traballos en altura no que par-

ticiparon que despois impartirán obradoirosa traballadores sobre este tema. Ademaisda presenza de profesionais, Previsel con-tou coa participación activa de profesorese alumnos de centros de Formación Profe-sional de toda Galicia. Outra das activida-des que contou cun importanteseguemento profesional foi a xornada in-formativa sobre “Mindfulness + Coaching”na que participaron preto dun cento de tra-balladores en activo convocados pola Con-federación Empresarial de Ourense (CEO).Esta xornada explicou dous conceptos fun-damentais no mundo laboral do século XXI.Por un lado, o mindfulness ou atenciónplena, que fai referencia a ensinarlle ao ce-rebro a centrarse nunha soa actividade encada momento para aumentar así o rende-mento laboral e tamén a satisfacción pro-fesional e persoal de cada traballador. Polooutro, falouse do termo coaching (adestra-mento) como elemento facilitador de pro-cesos de mindfulness.

Unión de esforzosTamén destacou entre as actividades amesa redonda que analizou a eficacia enauto protección, emerxencias e seguridadelaboral na que participaron representantesda Consellería de Economía, Emprego e In-dustria, e dos colexios oficiais de arquitec-tos, aparelladores, enxeñeiros técnicos

agrícolas, enxeñeiros técnicos industriais ede Tesgalicia. Todos eles incidiron na nece-sidade de incluír a prevención como mate-ria no sistema educativo actual coobxectivo de concienciar sobre a seguri-dade laboral dende a infancia. Previsel éposible grazas á unión de esforzos da ad-ministración, patronal, sindicatos, colexiosprofesionais e voluntariado. Así quedou pa-tente no acto de entrega de placas de agra-decemento á trintena de entidadescolaboradoras que mostraron unha ediciónmáis o seu compromiso elixindo Previselcomo aula para impartir formación en pre-vención especializada e dirixida a determi-nados colectivos profesionais. Este actoestivo presidido pola delegada territorial daXunta de Galicia, Marisol Díaz Mouteira,quen agradeceu a participación de todospara conseguir “que a prevención sexaunha prioridade empresarial e que a forma-ción neste eido sexa a mellor ferramentapara combater a sinistralidade laboral”. Pre-visel foi unha cita organizada por Expou-rense que contou co apoio do IGAPE e daDirección Xeral de Emerxencias e Interior.A próxima cita en Expourense será entre o20 e 22 de maio coa celebración do 1º CarOutlet Ourense organizado en colaboracióncoa Asociación de Concesionarios da pro-vincia de Ourense, A.C.A.U.T.O.Por Silvia Pardo

Previsel confirma as vantaxes da prevención

n Quedou patente a necesidade de incluír a prevención como materia no sistema educativo.

Galicia

NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Maio de 201614 NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Maio de 201614

GaliciaRedacción de OURENSE

A“Casa das Rodas” da localidade deArboiro (San Xoán de Río), do es-cultor Florencio Martínez Vázquez,

foi visitada polo presidente da Deputa-ción, Manuel Baltar, acompañado polohistoriador e director da UNED, Jesús deJuana. Nesta “Casa das Rodas" hai pezassingulares e de considerable valor etno-gráfico sobre os oficios populares de Ga-licia, así como a que se considera que é acolección máis importante de rodas deafiar. O presidente do organismo provin-cial indicou que esta “Casa das Rodas”

será “o berce do futuro Museo da Roda deAfiar que a Deputación porá en marcha en2017, tal e como figura non Plan Ourense15-19”. Baltar Blanco volveu destacar aimportancia que os afiadores tiveron naprovincia ourensá, e recalcou que “eranauténticos emprendedores, xuntando acreatividade, o traballo e o carácter emi-grante que definen a alma dos ourensánse da nosa terra”. Jesús de Juana valorouo traballo de investigación e recuperaciónrealizado por Florencio de Arboiro aolongo da súa vida.

AConsellería do Medio Rural colabo-rará co Concello da Gudiña no fo-mento do cultivo,

comercialización, transformación e inves-tigación relacionada coa produción decastaña neste municipio do oriente ou-rensán. Así llo confirmou a titular destedepartamento, Ángeles Vázquez, ao al-calde desta localidade, José María Lago,nunha xuntanza de traballo celebrada enSantiago. Neste encontro o rexedor mu-nicipal e a conselleira analizaron diversasiniciativas relacionadas coa posta envalor e promoción deste produto, con vis-

tas a incentivar a súa transformación e aplantación ordenada de castiñeiros.Tamén acordaron colaborar para poten-ciar a investigación nesta materia e enespecial a súa aplicación práctica paramellorar a comercialización deste pro-duto, así como en materia xenética, entreoutros posibles campos de traballo. Ou-tros asuntos abordados neste encontroestiveron relacionados coa potenciacióndo sector forestal, a prevención e loitacontra os incendios nos montes e a me-llora das infraestruturas de comunicaciónno termo municipal.

A Casa das Rodas, de Arboiro a Ourense

Impulso ó cultivo da castañana Gudiña

Máis de cincocentos bombeiros detoda Galicia mobilizáronse o luns18 de abril en Ourense capital

para protestar pola privatización dos par-ques comarcais e reclamaron un modelode xestión directa do servizo contraincen-dios e que as Administracións asuman oservizo de forma pública. Co lema “Res-cátanos”, o colectivo convocado polamesa intersindical de bombeiros eapoiado pola coordinadora unitaria e aplataforma de Bombeiros de Galicia, queaglutina aos parques públicos da Comu-nidade, celebrou unha gran manifesta-ción. Participaron efectivos dosprincipais parques da área da Coruña edas provincias de Pontevedra, Lugo e Ou-rense. Concentráronse no parque de Bom-beiros de Ourense centos de bombeiros erepresentantes das principais centraissindicais e percorreron as rúas da cidadeata a Praza Maior de Ourense, onde seatopa o consistorio e continuaron a súamobilización ata a Deputación e á sededa delegación de Presidencia da Xuntaarroxando petardos e acendendo bengalasde fume. O portavoz da mesa intersindi-cal, José Luis Parella, denunciou a inten-ción do consorcio provincial de Ourense,que aínda non se pronunciou a favor deabandonar o actual modelo de xestión, decontinuar coa xestión privada dos par-ques con “diñeiro público, con vehículospúblicos e con material comprado polaAdministración”. Sostén que a volta doservizo á xestión pública supoñería unaforro do 30 por cento no seu custo. Nunmomento como o actual “no que se estáexpondo desde as deputacións de esquer-das a posibilidade de rescatar o servizo”e no que “aparentemente” a Xunta vai es-tudar se é viable a recuperación do ser-vizo, considera que a actual postura doconsorcio de situarse “clara e rotunda-mente” na idea da xestión privada “com-plica esta situación”. Nesta liña, oportavoz da plataforma pública de Bom-

beiros de Galicia, Miguel Uclés, favorableá unificación do servizo, aclarou que“non pode haber diferenzas de xestión emoito menos baseadas en valores econó-micos” entre os parques de Bombeiros dacomunidade. Sostén que a privatizacióndo servizo “pon en dúbida” a efectividadena prestación do mesmo para os cida-dáns, polo que defendeu “un único mo-delo de xestión pública” (situación quetrasladaron ao presidente da Deputación,Manuel Baltar). “Nin a nivel económiconin de garantías sociais ten sentido”,abundou este profesional, quen cuestionao cambio de xestión. O responsable dacoordinadora estatal e bombeiro en Pa-lencia, David Ferreiro, asegurou que “oque se está vendo en Ourense é unhaatrocidade”, referíndose ao feito de quea provincia estea a prestar un servizo “in-directamente aínda que digan que é di-recto”. Engadíu que “non se pode permitirque o servizo de xestión sexa privado,unha situación que fixo extensible a ou-tras comunidades, que teñen un problemaparecido”. Na actualidade, Galicia ten 31parques comarcais e preto da metade xes-tiónanse de forma indirecta, situaciónque afectaría a preto de 1.000 profesio-nais. A mesa intersindical denuncia afalta de efectivos en toda a provincia coactual modelo de xestión do servizo fi-nanciado pola Xunta e a Deputación deOurense. Na cidade de Ourense, o servizocontra incendios ten uns servizos míni-mos previstos de 11 efectivos, cifra que,en moitas ocasións non se cumpre, che-gando a ter 8. A mesa intersindical sinalaque noutros 28 concellos xestionados porempresas privadas, en caso de accidenteou incendio, o servizo, conformado porunha dotación de tres bombeiros, é “cla-ramente deficitario”, engadindo a “distri-bución irregular” dos recursos. Ademáis,reclama a posta en funcionamento dun“Estatuto de bombeiro” que regule a súasituación.

Bombeiros de Galiciamanifestaronse en contra

da privatización dos parques

n Jesús de Juana, Manuel Baltar e Florencio de Arboiro.

n Ángeles Vázquez e José María Lago na xuntanza de traballo en Santiago.

n Os manifestantes pola avenida da Habana, en Ourense.



OConcello de Castro Caldelas abriuo prazo de solicitude de axudaspara a rehabilitación de vivendas

na zona vella da vila. A medida, que contacun orzamento total de 129.830 euros,está sufragada polo Concello, a Xunta deGalicia e o Goberno central. Búscase coneste proxecto mellorar a situación das edi-ficacións da contorna do castelo, o puntoturístico máis atractivo da localidade, queestá totalmente restaurado. “Con esteprograma téntase estimular a rehabilita-ción integral dos ámbitos territoriais de-limitados tanto na súa dimensión físicacomo non da súa necesaria revitalizaciónsocial, económica e cultural”, explican asbases da convocatoria. Poden acceder aestas axudas edificios e vivendas, sempre

que despois sexan empregados para usoresidencial unha vez rematada a rehabili-tación. Cada obra recibirá unha axuda co-rrespondente ao 35% do custo total,sempre cun máximo de 11.000 euros. “OConcello de Castro Caldelas aposta polarehabilitación do centro histórico” dí a re-xedora, Sara Inés Vega Núñez. O prazo depresentación de solicitudes está abertoata o próximo día 2 de xuño. As obras de-berán estar rematadas, como moi tarde, o30 de novembro. Poden levar a cabo obrasde conservación ou adecuación estruturale de seguridade dos edificios; de mellorada calidade e a sustentabilidade; de ade-cuación da accesibilidade de vivenda e osaccesos; e doutras que impliquen adaptaros inmobles ás novas normativas.

Osecretario xeral de Política Lin-güística, Valentín García, asis-tiu á inauguración da mostra

Manuel Rodríguez López, que reflictea vida e a obra deste destacado poetaobreiro nado en Paradela (Lugo). Aproposta encádrase no proxecto Ma-nuel Rodríguez López, que apoia a Se-cretaría Xeral de Política Lingüística,co obxectivo de impulsar as creaciónse maila figura deste autor.

No coro alto da igrexa do mosteirode San Rosendo de Celanova cele-braráse a VII edición do ciclo de

concertos didácticos de órgano que ofre-cerá 30 concertos en dez xornadas nas queparticiparán 1.100 alumnos de colexios,institutos e conservatorios de distintos lu-gares de Galicia. O ciclo está impartidopola profesora de órgano do Conservatoriode Música de Ourense, Marisol Mendive.Nesta séptima edición, ata o próximo día8 de xuño participarán un total de 27 cen-tros escolares de toda Galicia. O calenda-rio será o de tres sesións de concertos enhorario de mañá (11,00; 12,00 e 13,00)tódolos mércores, ata o próximo día 8 dexuño. Os participantes poderán interpretarcos seus instrumentos (frautas e outros)de forma conxunta tres pezas musicais nacompaña do órgano. Estas pezas teñensido preparadas previamente nos seus cen-tros escolares cos profesores de música.Ademais, terán a oportunidade de coñecer

os principais referentes históricos e mo-numentais de Celanova participando na vi-sita guiada “Celanova, un paseo polahistoria de Galicia”.

OMinisterio de Agricultura, Alimen-tación e Medio Ambiente, a travésda Confederación Hidrográfica do

Miño-Sil (CHMS), asinou o convenio decolaboración co Concello de Parada de Silpara a entrega das obras do carreiro no ríoMao executadas no ano 2010 e financia-das a través do Plan E. O convenio, quefoi rubricado polo presidente da CHMS,Francisco Marín Muñoz, e pola alcaldesade Parada de Sil, Yolanda Jácome, defineas actuacións de reparación necesarias. Oimporte ascende a 10.500 euros e será su-

fragado na súa totalidade polo organismode Conca. Os traballos consisten na repa-ración dos danos que se foron producindoao longo do tempo na estrutura de ma-deira que constitúe un dos tramos desenda executados. Unha vez finalizadas erecibidas estas obras pola CHMS, comuni-carase ao Concello de Parada de Sil tal cir-cunstancia, achegando unha copia do actade recepción e serán entregadas, nese mo-mento, para o seu uso público, mante-mento e conservación por parte doConcello.

Osecretario xeral de Política Lingüís-tica, Valentín García, participou naÍnsua dos Poetas, na Esgueva, Ma-

darnás, (O Carballiño) no acto co que a fun-dación que leva o seu nome conmemorou oDía da Auga, da Árbore e da Poesía 2016 encolaboración coa Consellería de Cultura eDeputación. A experiencia congregou porsétimo ano consecutivo máis de 400 esco-lares chegados de centros de ensino da co-marca do Carballiño e, por primeira vez,tamén doutros centros convidados doutrasprovincias, nesta ocasión de Ribeira (A Co-ruña). Todos eles contribuíron á celebración

da efeméride promovida pola UNESCO cada21 de marzo con diversas actividades queincluíron un sentido recital poético e aplantación de preto de 300 exemplares deárbores autóctonas, en sinal do agromarda vida e da palabra e do respecto polalingua, polo medio natural e pola ecolo-xía, tamén lingüística. Participaron noacto o presidente da Fundación Ínsua dosPoetas e do PEN Galicia, Luís GonzálezTosar; o alcalde do Carballiño, FranciscoFumega; o vicepresidente da Deputación,Rosendo Fernández e o deputado de Cul-tura Manuel Doval.

Axudas para rehabilitar vivendasen Castro Caldelas

Mostra sobre Manuel Rodríguezen Celanova

Ciclo de concertos didácticos enCelanova

Celebracións na Ínsua dosPoetas

n O Concello aposta pola rehabilitación do centro histórico.

n Francisco Marín e Yolanda Jácome asinando o convenio.

n O acto tivo lugar na Casa dos Poetas de Celanova.

n Órgano da igrexa do mosteirode San Rosendo.

n Participantes no Día da Auga, da Árbore e da Poesía.

Obras no carreiro do río Mao

Galicia


GaliciaRedacción de OURENSERedacción de OURENSE

Artesáns de Galicia, Castela León,Castela A Macha, Asturias, Cór-doba, Madrid, Aragón, Euskadi e

Colombia participarán en Allariz do 4 ao8 de maio nas “Xornadas dos oficios docoiro” que se celebran no museo local. Oprograma iniciouse o 22 de abril coaapertura da exposición “Do Paramentoao Guadamecil”, do cordobés Juan GarcíaOlmedo, na sala A Paneira. A partir dodía 28, a oferta ampliouse coa colecciónde "Caperuzas de cetrería", de José LuisFernández Teijeiro, no Museo do Coiro. Nasala A Fábrica, e do 4 ao 7 de maio, ha-

berá obradoiros, modelado en húmido eelaboración de caperuzas para o seu usoda cetrería. No Museo do Coiro, os días 7e 8 de maio haberá mercado de pezas, fe-rramentas e productos así como montaxedun mural colectivo. Tamén haberá obra-doiro participativo para nenos. Organizao Museo do Coiro, coa colaboración doConcello de Allariz. O alcalde, FranciscoGarcía, e Alberto Conde, concelleiro deMuseos presentaron a programación conresponsables dos museos do paseo dePontovello Ernesto Sánchez e MiriamCampomar. Segundo o alcalde FranciscoGarcía, as xornadas pretenden ser "unhareferencia para os profesionais, artesáns,cos artistas do coiro que van máis aló decreacións para a vida cotiá e son quen defacer verdadeiras pezas de arte", dixo,para acto seguido agradecer o labor de

Sánchez e Campomar “por preservar anosa identidade e que este oficio, queforma parte da nosa historia, siga vivo”.“Queremos que estas xornadas sexan unreferente nos labores de transformacióndo coiro en obxectivos”, dixo MiriamCampomar. A incorporación de activida-des e espectáculos que fagan máis diná-mica e atractiva visita aos museos é oreto que se marcou o Concello de Allarizpara este ano 2016. Unha proposta quearrincou no Museo da Moda co taller in-fantil de creación de marionetas con cal-cetíns. “É a primeira actividade, pero

imos a seguir nesa liña con máis activi-dades e tamén noutros museos, comonon Xoguete onde próximamente organi-zaremos unha sesión de contacontos.Sempre con cautela, porque nos museoshai pezas que requiren certa preserva-ción”, anunciaba Alberto Conde, edil en-cargado da xestión dos museosallaricenses, que festexou o Día do Libroobsequiando cun exemplar a todas aque-las persoas que adquiriron un bono ouentrada para visitar calquera dos museosmunicipais. Outra das novidades nas quexa están a traballar os responsables mu-nicipais é na creación da sección da pezado mes para expoñer artigos “que porproblemas de espazo non poden formarparte da exposición permanente, peroque merece a pena ensinala aos visitan-tes”, dixo Conde.

O13 de maio terá lugar a apertura daVII edición do Festival Internacionalde Xardíns de Allariz, que este ano

ten por tema central “Os xardíns do Futuro”.Os técnicos municipais traballan para insta-lar os 10 xardíns finalistas do concurso in-ternacional que compiten polos votos dosmiles de visitantes que, dende maio a outu-bro, pasan polo recinto e elixen ao gañador.Este festival, cun formato que o fai único entoda España e o sitúa entre os grandes fes-tivais internacionais, constitúe non só unencontro ineludible no eido do paisaxismo,senón unha grande aposta de desenvolve-mento social e económico da localidade.Neste sentido, cobra especial sentido o temacentral da edición 2016, xardíns do futuro,en palabras de Francisco Caldeira Cabral, re-coñecido paisaxista portugués e director doxurado, “cuestións como a importancia daszonas verdes no medio urbano e o crece-mento das mega cidades cos seus problemasambientais e de sustentabilidade”. As pro-postas elixidas, que mostrarán todo o seuesplendor a partir do 13 de maio, expresan

e aventuran estas inquedanzas sobre o fu-turo das cidades e o papel clave que xogaránas zonas verdes urbanas. O Festival consti-túe un agasallo para os sentidos, cun cre-cente nivel nas propostas que compiten,cada ano, polos preto de 40.000 visitantesque, de media, pasan polo recinto. Este anochegaron tamén ideas de todos os rincónsdo mundo, como Colombia, Brasil, Italia,Países Baixos e Austria e tamén concursaronpaisaxistas galegos e españois. De todas aspropostas seleccionáronse 10 finalistas, opasado decembro. Os técnicos municipaisson os encargados de executar a instalacióndos dez xardíns efémeros e están a traballarpara que estean listos para a inauguración.Durante seis meses lucirán mentres perma-neza aberto o festival, de maio a outubro.Xunto aos xardíns que compiten exhíbenseo tamén o xardín que realizan os alumnosdo colexio Padre Feijóo de Allariz e o gaña-dor da pasada edición, o xardín “A la Ima-gine de Allariz” do paraguaio Gabriel Ayala.En total doce xardíns que deixarán patenteo nivel paisaxístico do evento.

Xornadas dos oficios docoiro en Allariz

VII Festival Internacional deXardíns de Allariz

n O alcalde, Francisco García, visitou en abril o recinto dos dez xardíns.

n Do 4 ao 8 de maio celebraranse as xornadas sobre o coiro.


César Fernández, portavozdo PP no Concello de Ri-badavia, cualifica de

“atentado” contra o castelo dosSarmiento a montaxe de ilumina-ción ordenada polo Goberno mu-nicipal ribadaviense, e do que oPP responsabiliza directamenteao alcalde, o socialista IgnacioGómez. Trátase de “unha mon-

taxe impropia dun monumentode especial protección”, sinala oconcelleiro do PP. E iso tras as“reiteradas” queixas que lle foronformuladas tanto en comisiónscomo en Pleno e a pesar dun in-forme técnico negativo, destacao portavoz popular. De modoque, aínda así, di César Fernán-dez, “mantén unha cinta de alu-

meado, un armario eléctrico e unposte na fachada do monu-mento”. Unha actitude que, in-dica o portavoz popular aoreferirse ao rexedor municipal,“amosa a súa máis absoluta faltade respecto cara ao símbolo dávila e aos seus vecinos”. Ante talpostura e proceder do rexedormunicipal, o portavoz do PP disolicitar o informe técnico do de-partamento municipal de Urba-nismo que establece xa nas súasconclusións a especial protecciónque o castelo debe ter, e quecualifica os sistemas denuncia-dos como “elementos estética-mente discordantes”. CésarFernández insta a Ignacio Gómeza tomar “medidas inmediatas”que garantan o respecto ao mo-numento, empezando pola reti-rada da iluminación e o armarioeléctrico exterior.

OConcello de A Pobra deTrives acolleu a reuniónde constitución da Xunta

Local de Seguridade, co-presididapolo subdelegado do Goberno enOurense, Roberto Castro García, eo alcalde, Francisco José Fernán-dez Blanco. Participaron mem-bros das Forzas e Corpos deSeguridade do Estado e da PolicíaLocal. Esta é a segunda locali-dade, despois de Viana de OBolo, na que se instaurou estaferramenta de coordinación aprol da seguridade e benestar dosveciños das comarcas da provin-cia nos derradeiros catro anos.Na actualidade hai constituídas

doce Xuntas Locais de Seguri-dade: Ourense, Barbadás, O Barcode Valdeorras, A Rúa, Viana doBolo, Celanova, Ribadavia, Alla-riz, Verín, Xinzo de Limia, O Car-balliño e A Pobra de Trives.Previa constitución, desenvol-veuse a primeira Xunta Local deSeguridade na que os represen-tantes das diferentes Forzas eCorpos de Seguridade e PolicíaLocal foron dando conta dos in-formes en materia de seguridadecidadá e fixeron fincapé na im-portancia de colaboración entrea Policía Local de Trives e as For-zas e Corpos de Seguridade doEstado. Na comparativa anual

2014 –2015 detéctase un impor-tante descenso tanto no cóm-puto de faltas como de delitos.Tamén diminuíron as infracciónsadministrativas e o número dedetencións. O subdelegado doGoberno manifestou o seu agra-decemento ás Forzas e Corpos deSeguridade do Estado “polo granlabor realizado na comarca ata ode agora”, e amosou o se con-vencemento de que “coa coordi-nación entre todos corpos deseguridade a tarefa aínda serámáis doada o que repercutiránunha maior garantía dos derei-tos e liberdades do veciños dasTerras de Trives”.

Aconselleira de Medio Am-biente e Ordenación doTerritorio, Beatriz Mato

Otero, trasladoulle ao alcalde deRiós, Francisco Veiga Romero,que o departamento que dirixeiniciará este ano as obras paraunha nova captación e acome-tida de augas ao depósito deVenda da Barreira, neste conce-llo ourensán. Mato Otero man-tivo unha reunión co rexedormunicipal, ao que lle adiantouque Augas de Galicia está ac-tualmente revisando e pechandoos últimos trámites da redaccióndo proxecto, que prevé un in-vestimento de case 350.000euros. Posteriormente, deberáasinarse un convenio de colabo-ración entre a Xunta de Galiciae o Concello de Riós, no que sefixarán as obrigas de cada admi-nistración, entre as que destacaa licitación das obras por parteda Xunta. Actualmente, o Con-

cello de Riós abastécese dendeo depósito xeral de Vendas daBarreira, alimentado polo bom-beo de auga situado no ríoMente. As obras, que financiaráAugas de Galicia, consistirán naexecución dunha nova capta-ción de auga, e as conduciónsnecesarias, que permita o trans-porte da mesma por gravidadedende os nacentes dun afluentedo río onde actualmente secapta. Outro dos puntos abor-dados no encontro foi a situa-ción urbanísitica deste concelloda provincia de Ourense. A con-selleira recordou que Riós está aredactar o seu plan xeral, queconta con informe de aproba-ción Inicial, polo que lle brin-dou a colaboración da SecretaríaXeral de Ordenación do Territo-rio e Urbanismo para que avan-cen na tramitación desta figurade ordenación, co fin de apro-balo o antes posible.

O PP cualifica de “atentado” a iluminación do castelo de Ribadavia

Augas de Galicia faráunha nova captación

en Riós

Constitúese a Xunta de Seguridade en Trives

n Exterior do castelo con “elementos estéticos discordantes”.n A conselleira Beatriz Mato con alcalde de Riós, Francisco Veiga.

GaliciaRedacción de OURENSE

OConcello de Allariz e a Asocia-ción Cultural Xan de Arzúa pre-sentaron o programa da Festa

do Boi que se desenvolverá do 21 ao29 de maio. No acto, ademais, presen-touse o cartaz, deseñado por Rei Zen-tolo e protagonizado pola figura deXan de Arzúa. Os encargados da orga-nización da Festa do Boi comentaronas novidades e cambios dos festexos.A seguridade como base, máxima preo-cupación dos organizadores, dominou

os cambios no programa. A proba doboi realizarase dende as cortes e nondende a Barreira. A historia e a recu-peración das orixes da festa será outradas novidades e os nenos e nenas osdestinatarios. Haberá unha versión in-fantil da procesión de Xan de Arzúa eos maiores gozarán da xuntanza degremios no castelo. E para todos ospúblicos, o colexio de Allariz expón asúa obra “Arteboi” que se poderá visi-tar na Fundación Vicente Risco.

Allariz prepara a Festa do Boi 2016

n O programa e o cartel presentouse no consistorio.


GaliciaNOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Maio de 201618


Acaseta expositora do Go-berno do Estado de Coa-huila de Zaragoza no

Tianguis Turístico de México, aco-lleu a presentación oficial de Ter-matalia 2016 neste país, sede dapróxima edición. O acto contoucoa presenza dos directivos dafeira, de representantes institu-cionais do Estado de Coahuila e dedestacados profesionais do sector.O Tianguis Turístico, que se cele-brou en Guadalaxara - Jalisco, é acita turística máis importante doano en México, xa que reunía aosseus 32 estados. Termatalia apro-veitou a presenza nesta cita dosprincipais axentes turísticos dopaís para dar a coñecer os detallesda próxima edición que se cele-brará en Arteaga/Saltillo, Estadode Coahuila, entre o 29 de setem-bro e o 1 de outubro de 2016baixo o lema “Naturalmente Sau-dable”. A presentación de Terma-talia 2016 correu a cargo dosubsecretario de Turismo de Coa-huila, Luís Alfonso RodríguezGarza, que representaba ao Gober-

nador do Estado, Rubén Moreira,e do director de Termatalia, Ale-jandro Rubín Carballo, que estive-ron acompañados polo CónsulXeral de España para a Zona Pací-fico de México, Miguel BenzoPerea; polo delegado de Termata-lia para a Zona Norte de México,Antonio Garza; do presidente Mu-nicipal de Arteaga, José de JuanDurán Flores; polo representanteda Asociación Mexicana de Hoteis,Rafael Armandariz, e polo membrodo comité organizador da feira,Armando da Garza. AlejandroRubín, indicou que “a celebraciónneste país contribuirá a poñer envalor o enorme potencial en tu-rismo de saúde de todo México” eagradeceu “a implicación e inte-rese mostrado por todos os axen-tes do sector para que a feirafinalmente celébrese aquí e queasegura que os estados mexicanosvaian responder a esta convocato-ria do mesmo xeito que responde-ron as provincias arxentinas en2014 na que estiveron presentes19 de 21 provincias termais”.

CoahuilaEsta presentación estivo organi-zada pola Secretaria de Desenvol-vemento Económico,Competitividade e Turismo do Go-berno de Coahuila, o que vén de-mostrar a firme aposta desteEstado por converter a Termatalia2016 nunha das súas citas turís-ticas máis importantes do ano quecontribuirá a situalo como destinode saúde de primeiro nivel, tantodentro do propio México comoentre o mercado estadounidense elatinoamericano. Termatalia Mé-xico 2016 reforzará a nivel inter-nacional o liderado deste país nosector do turismo de saúde enAmérica Latina e Caribe e conso-lidará a feira como o principalcentro de negocios internacionaldo sector e supoñerá novas opor-tunidades para as empresas de Es-paña e México, así como dosdemais países participantes quese esperan que superen os 25. AFeira Internacional de TurismoTermal, Saúde e Benestar volverá

ser un foro de cooperación pú-blico-privada no que se establece-rán sinerxias entre os distintoscampos vinculados á saúde e aobenestar: balnearios, spas, clíni-cas, hospitais… Tamén se promo-cionará a Galicia dun modoespecial como primeira comuni-dade líder en termalismo en Es-paña e situarase a Ourense comocapital termal. Esta edición doTianguis Turístico acolle ademaisa tres países que xunto con Mé-xico conforman a Alianza do Pací-fico: Chile, Colombia e Perú.Trátase de países que participaronxa activamente en Termatalia eque están a desenvolver os seusrecursos para converterse en im-portantes destinos de turismo desaúde.

México liderO potencial do turismo de saúdeen México e a súa capacidade defoco de atracción do turismo nor-teamericano queda fóra de todadúbida. A súa elección como sededa próxima edición de Termatalianon é casual, xa que o turismo desaúde e benestar neste país supóno 50% dos ingresos no sector detoda América Latina e o Caribe,dato que amplía as posibilidades

de negocio das empresas que sedecidan a participar nesta cita.Este tipo de turismo que vive unmomento de expansión considera-ble xa que, entre 2007 e 2013 du-plicou o seu número de spas,contando na actualidade con máisde 3.000 en todo o país e aos quehai que sumar os máis de 575baños termais repartidos por todaa súa vasta xeografía. México é unpaís no que crece anualmente achegada de turistas estranxeirosque cada vez máis demandan ser-vizos relacionados coas terapiasnaturais. En 2013 México recibiu12 millóns de visitantes usuariosda súa oferta de turismo de saúdee benestar, o 60% dos mesmospertencentes ao mercado nacionalmexicano. Isto supuxo uns ingre-sos de 10.500 millóns de dólares.As previsións ademais son moi po-sitivas e espérase alcanzar en2017 os 20 millóns de visitantesno sector. O enorme potencial deMéxico no sector levou a Termata-lia a ampliar o número de delega-cións internacionais da feira nestepaís e conta na actualidade concinco en total divididas en: Mé-xico Norte, Sueste e Golfo, CostaPacífico, Centro e Bajío, e Penín-sula de Baixa California.

Presentación de Termatalia en México, sede da edición de 2016

n Enma González e Alejandro Rubín na presentación de Termatalia en Coahuila de Zaragoza.

n O Tianguis Turístico é a cita turística máis importante de México.

Estamos diante dun día que din im-portante para a nosa lingua: o Diadas Letras Galegas. Nesta ocasión

dedicado a Manuel María, poeta da TerraChá.Sempre pasa o mesmo. Nese día, e os an-teriores, os xornais, que se pasan o anoenteiro desprezando a nosa lingua, debrú-zanse dunha maneira compulsiva sobre oescritor/a a quen selle dedica o 17 demaio de cada ano. De-dícanlle artigos deloubanza, publican li-bros case semprepagos polos poderespúblicos, danse con-ferencias falando dasvirtudes do homena-xeado/a. Durantetoda a súa vida, unsmáis outros menos,foron os esquecidosdo sistema. Eran, son,escritores de segundaque teñen a manía de facelo en galego.Agás uns cantos que se impoñen pola súavalía e non queda outra que recoñecerllescanto valen, aínda a nivel planetario.Homes e mulleres que adoptan o galegocoma medio de expresión e comprobancomo teñen que sufrir un calvario para

que lles editen os seus traballos. Hai unhaconciencia xeral de que en galego nin sevive falándoo, nin se vive escribíndoo.Os xornais diarios ofrécennos de cando envez artigos en galego para que non sediga…pero sempre como unha especie defarangullas que deixa a mesa do señor: ocastelán.Claro que sempre temos a certos persona-

xes e institucións, e aíndaempresas editoriais,queviven da promoción e difu-sión do noso idioma pormedio da edición de libros,de novelas, libros de texto,etc. , pero case sempre bai-lándolle as grazas ao Poder;sempre dependendo desubvencións que non songratuitas en ningún caso.Os que se atreven a escribire publicar en galego du-rante décadas son vistoscoma bichos raros; máximecando non aceptan some-

terse aos ditados dos que mandan, dosque teñen potestas, que non autoritas.Pero así nos vai. Nestes momentos unhamorea de galegos andan en liortas políti-cas para saber quen é máis galego quequen. Trátase de medir o seu galeguismo,o seu nacionalismo, en función do posto

de saída que consigan cara a Madrid. Sem-pre cara a Madrid, igual que fixeron osburgueses no século XVI. Non se atrevena pelexar pola soberanía social, política elingüística deste noso País. Cando o fan éporque estaba no programa, non no seucorazón.Manuel María dános unha lección de hu-mildade e de valentía. El ía para avogado,segundo quería o seu tio cura, pero non

foi quen de desbaratar o seu amor áTerra. Fiíxose poeta, escritor, divulgadorda súa Terra Chá, que é tanto como dicirde toda a terra chá galega.Grazas Manuel María pola túa entrega,pola túa valentía e por decidir vivir a vidaque quixeches, aínda que estivera inzadade problemas. Galicia e o teu carro se-guen cantándote na terra chá dos teusamores.


Manuel María, poeta da paisaxe chairega

Écerto que xa antes se ini-ciara na creación literaria2

pero será con posteriori-dade á publicación de O pacto ga-lego... cando se asente nestecamiño3 no que acadou o premioXerais (2004) e o García Barros(2006). Agora achéganos un breveensaio4 sobre o seu amigo home-naxeado co Día das Letras desteano e unha breve biografía paraacompañar unha escolma dirixidaao mundo escolar5.É un lugarcomún, ademais dunha evidenciacontable, que ao falar de ManuelMaría se sinale o seu exceso deprodución “só de poesía, publicoucorenta e sete libros, pode quealgún máis que non aparece nasobras completas...” (p. 7); “Nin amellor guía crítica parece capaz deorientar o lector entre os 1.525poemas que, a risco de erro, escri-biu (p. 59). Veiga procura atoparunha razón para ese exceso: “Peroese número de libros que publica,a todas luces un exceso, a que sedebe? Reitéranse os temas: as re-flexións sobre a súa vocación depoeta, os pequenos detalles da na-tureza, a paixón pola súa muller, acrítica política, o prego, a burladas modas. É como dar voltas nuncírculo, probablemente buscandoa mellor versión, a máis acertada,

do mesmo sentimento. Pero nonpode ser só iso. Máis alá da esté-tica, parece buscar algo” (p. 9). Para Veiga o Manuel, o seu amigoiniciador nas lecturas, andaba naprocura dun país porque o quetiña, o real, non lle satisfacía:“Vese formando parte dunha cul-tura no transo de desaparecercomo un val asolagado, ben porasimilación exterior, ben por sus-pensión da conciencia do seuspropios protagonistas, unha cul-tura na que escribir un libro depoesía é pouca cousa como fór-mula de resistencia” (p. 38) “...quizais estaba convencido de quea súa vida consistía en asistir,sen podelo evitar, á destruciónpaulatina do seu país...” (p. 10);“o seu destino parece trazado.Coa súa barba, coa forza da súamirada e a voz grave, coa súacalma e obstinación, ManuelMaría parece destinado a ser o reidese país que tanto cita. Un reisen coroa. Tanto que a situaciónsemella a do sebastianismo por-tugués, pero invertida. Chegou orei, pero poucos son os que o es-peran” (p. 17-18). Quizais esta insatisfacción provi-ñese dunha certa incomprensióndo país propia do iniciático pro-xecto intelectual que precisa

todo proceso de construción na-cional, sen vangarda cultural nonse pode rozar un bosque inzadode toxeiras e silvas; pero o ca-rreiro non é único e haberá cami-ños cando cheguen os claros nobosque e a diversidade de itine-rarios faise evidente. Ese perco-rrido que vai dende “Eu son odruída de dazanove anos/ que seenguedella no teu amor,/ verme-llo de lameiras e de ermos/perdi-dos no escuro duncastiñeiro/unha tarde fría de in-verno”6 ata “Ti amada, ollas comovou morrendo/en anacos peque-nos cada día/ e nada podes facerpara reterme/ á beira túa feliz econfiado”7. Reitera Veiga estadupla e recíproca incomprensióne insatisfacción entre o poeta eo pobo “en Saturno (1991),poema de fasquía épica e remateinfeliz, como corresponde ao mo-tivo clásico. Quen devora os seusfillos é Galiza, a “tribo suicida”,imaxe que se repite en moitosoutros poemas. Saturno ten o in-terese de transparentar unha in-terpretación historicista eromántica do nacionalismo, a tra-vés de cinco etapas: a inocenciado país, a fase de construción naque se desenvolven os grandesmitos, a colonización exterior, a

dos poetas e galeguistas que es-clarecen a situación de domina-ción ante o pobo e finalmente aderrota, posto que a cidadaníanon escoita os que buscan redi-mila” (p. 56-57). Esta visiónidealista non é novidosa nalgúnsnacionalismos, tanto centrípetoscomo centrífugos, na Europa doséculo XIX e mesmo, nalgúnscasos, no século XX. Pero nonforon as nostalxias evocadoras dopasado as que construíron assúas realidades políticas, senónos soños dun futuro mellor. Nes-tes retrousos semella andar ensa-rillado, outra vez Sísifo, ogaleguismo político, o que podeentenderse nun país con tantas etan boas persoas cultivadoras daarte poética.Quizais fose ese exceso produ-tivo, dos anos da transición polí-tica e de nacemento-expansióndo galeguismo político o queafastou a “xeración dos oitenta”e posteriores dunha acaída com-prensión da poesía de ManuelMaría, aínda que nesa altura Mén-dez Ferrín o reivindicase “A súaobra poética é máis nutrida quea de ningún outro autor da his-toria da nosa literatura. Esta

abastanza que ás veces distraepola magnitude mesma e arredada análise delongada, non pexa ofeito de que en ocasións a ten-sión criadora se intensifique e

que aparezan textos deste poeta-en calquera das súas múltiplesépocas e tendencias- de calidadee valor absolutos”8. O achegamento de Manuel Maríacoas novas xeracións poéticasnon se producirá ata “ben entra-dos os noventa, cando ManuelMaría fai simbolicamente a pre-sentación da poesía heterodoxade Lois Pereiro. (...) Era unhasorpresa, di un asistente aoacto9: os dous poetas de Mon-forte, tan diferentes na maneirade escribir e de vestir, alí xuntos”(p. 50). Pouco despois deste actofalecería na Coruña Lois Pereiro;tamén nesta cidade finaría Ma-nuel María. Os dous poetas vin-culados á cidade de Monforte, naque a intuición dime que ningúndeles foi feliz, en especial ManuelMaría. O caso é que os dous foronrecoñecidos pola Academia coseu Día das Letras e Monforteconverteuse nun lugar de refe-rencia na cultura galega e en es-pecial na poesía, aínda que aManuel María non poidamosnunca afastalo da súa Terra Chá:“A Terra Chá somentes é:/unpobo aquí e outro acolá,/mil ar-bres, monte raso,/un ceo chumbo

e tráxico/no que andan as aves avoar./O resto é soedá.” Paisaxe ecomunicación dous dos elemen-tos constituíntes da poesía e davida de Manuel María como el

Letras Galegas

Falando con M. Veiga de Manuel María

Por: Carlos Méixome

Sempre coidei que Manolo Veiga, pola súa formacióncomo xornalista e sociólogo, tirase máis polo ensaioque pola literatura de creación. Ao final semella seresta a que se impuxo. A súa tese de doutoramento,recollida en forma de libro1, desenvolvía a idea de queas elites galegas acordaran co estado un troco daidentidade propia a cambio dun progreso tutelado ou,

noutras palabras, dunha “pretendida” modernización acambio da asimilación no marco político estatal. O seutempo de análise é o transito do século XIX ao XX, e unmedio de comunicación o Faro de Vigo. Coido que oesquema analítico, no caso galego, ben pode seraplicado tanto a outras épocas históricas como áoutras áreas xeográficas.

n Lois Pererio e Manuel María


mesmo dixo: “Entendemos queun ser humano é, en esencia, unanaco de paisaxe posto en pé ecamiñando.” “Escribín por unirreprimíbel afán de comunica-ción cos meus semellantes, e porgañarlle un mínimo espazo ámorte”.10

Nestas poucas páxinas ManoloVeiga achéganos a súa interpre-tación, exclusivamente, da obrapoética de Manuel María, perotamén dende a proximidade,dende a amizade forxada na con-vivencia física; nas ideas compar-tidas, no activismo militante, narelación mestre-alumno e nasmoitas horas de chofer, que danpara falar, vai xurdindo o ManuelMaría máis humano.Manuel non conducía, polo quetiña que andar na procura detransporte para os múltiples con-vites, que non gustaba de rexei-tar, fosen dar unha conferencia,falar nun mitin, acudir a unhamanifestación ou recitar os seus

poemas . Nun paralelismo conOtero, que sinalou con tino Mén-dez Ferrín: “Podemos así decirque toda a vida de Manuel Maríaten sido, e segue e seguirá a ser,unha viaxata interminable polosvieiros da saudade, digo da Gali-cia que non se dá visitado, quenon se dá sentido nunca com-pleta. Peregrino incansable de ra-dios curtos, como se definía a simesmo Otero Pedrayo, semprecun pé no estribo do coche deliña...”11. Achéganos así a un Manuel bohe-mio e rebelde, loitador e ino-cente, a un poeta. “Talvez detrásda imaxe ordenada que durantecase toda a súa vida ofreceu desi mesmo, Manuel María ocultaunha idea bohemia da existencia”(p. 26) “A bohemia está vincu-lada en parte ao complexo dePeter Pan. O poeta, o creador,debe ser curioso, ten que estardisposto sempre a contemplarcon sorpresa os infinitos detalles

da vida, e para conseguilo nece-sita a inxenuidade. En ManuelMaría, nas súas bromas, nalgúnsdos seus actos, un descobre sem-pre un certo aire infantil. Quéi-xase moitas veces de todo, nondá nada por feito. De ter outrocarácter, non seguiría escribindopoesía ata o final” (p. 32) “Nonparece condicionado polo pavore o trauma que marcou a xeracióncoa que comparte mesa noscafés. É unha dos voces críticasmáis diáfanas deses anos, talveza que máis. Un atrevemento –fa-natismo, dirán algúns- que o ca-racterizará sempre (p. 20) “Osilencio, a censura, debían xerarnel unha insatisfacción perma-nente, semellante á de todos osaxitadores clandestinos que aca-ban a súa vida cunha derrota.Pero o axitador tamén pode con-tar sempre con algunha vitoria,por pequena que sexa” (p. 11) O Manuel tamén tivo, e terá, assúa vitorias.

1 Veiga, M.: O pacto galego na construción de España. ANosa Terra, Vigo, 2003.2 Veiga, M.: As ruínas da cidade amada. Galaxia, Vigo, 1999 Veiga M.: Biografías de malogrados. Espiral Maior, 20013 O exiliado e a primavera. Xerais, 2004; Lois e Helena bus-cándose un día de tormenta. Galaxia, 2006; O profesor devegliota. Xerais, 2008 e Os xornalistas utópicos, Xerais, 2013.4 Veiga, M.: Manuel María, buscando un país. Xerais, 2016.Ilustracións de Víctor Tizón.5 Veiga, M. E Lastra, X.: Manuel María. Vida, versos e rebel-día. Xerais, 2016. Ilustracións de Nuria Díaz.6 “Pregaria dos dazanove anos” en Muiñeiro de brétemas.1950. Primeiro libro publicado por Manuel María.

7 “Os carreiros da morte” en Camiños de luz e sombra,2000. Último libro publicado por Manuel María. 8 Méndez Ferrín, X.L.: De Pondal a Novoneyra. Xerais,1984, p. 277.9 O acto celebrouse en abril de 1996. Aínda que segundoIago Martínez habería outro acto anterior, en 1992, noque Manuel María presentou o primeiro libro de Lois Pe-reiro, Poemas 1981/1991. Ver Martinez I.: Lois Pereiro.Vida e obra. Xerais, 2011, p.16610 Manuel María: A Terra Chá:poesía e paisaxe. Discursode recepción na Academia. RAG, A Coruña, 2003.11 Méndez Ferrín: Resposta ao discurso de Manuel María.RAG, A Coruña, 2003.


Letras Galegas

Ao longo de dúas sema-nas, os alumnos dequinto e sexto do CEIP

de Atios, Antonio Palacios eSanto Tomás, viviron unha expe-riencia única grazas á visita dopoeta, dramaturgo, director, ar-tista plástico e educador, DavidFernández Rivera (Vigo, 1986),para compartir un novo tallerapoiado na poesía visual, ao“Proxecto Caligrama 2000”.Unha dinámica educativa queleva en vigor desde o 2008 eque se fixo presente en diferen-tes institucións educativastanto nacionais como interna-cionais. Esta actividade está or-ganizada pola Concellería deEducación de Porriño, que dirixeLourdes Moure.O éxito desta dinámica débesefundamentalmente ao traballodos nenos, que a través das di-reccións de Fernández Rivera,aprenden a explorar, interpretare crear poesía visual. O máissorprendente do traballo é que

non se apoia nun material adap-tado á infancia; todo o contra-rio, os infantes adéntranse nasentrañas, aparentemente com-plexas, de grandes clásicos

como Joan Brossa ou Apollina-rie, ademais da obra visual dopropio David.Outro dos puntos relevantes do“Proxecto Caligrama 2000” é o

seu carácter interdisciplinar,que partindo sempre desde aimaxinación e creatividade, osalumnos mergúllanse desdeunha perspectiva crítica caravalores tan importantes como orespecto á vida,aos animais, ánatureza, identidade persoal,etc... Así mesmo, o taller incideno debate sobre temas como aescravitude no século XXI, oconsumismo, a rutina, a impor-tancia da arte..., ademais demoitas outras cuestións propos-tas polos colexiais desde a efer-vescencia que lles dá obterunha nova perspectiva.E dicimos isto porque se haialgo que cambia no alumno,despois da visita de David Fer-nández Rivera, é a súa percep-ción da arte. En dúas horas aexpectativa aburrida e axiomá-tica cara á tradición descom-ponse no sorriso da liberdade edo aperturismo poético. Defeito, o “Proxecto Caligrama2000” busca o fomento do inte-

rese pola lectura, a arte en xerale a formación dos consumidoresculturais do futuro.O “Proxecto Caligrama 2000”non só é un proxecto educativo,senón tamén unha reivindica-ción para reflexionar sobre o roldos máis pequenos dentro dopanorama cultural. O próximocurso David tratará de seguirimpulsando esta proposta,xunto con outros talleres ouxornadas, co obxectivo de con-tinuar compartindo diversasperspectivas da poesía.A Universidade del Valle de Co-lombia (Univalle), concreta-mente a súa Sede de Tuluá,presentou e estudou a poesía vi-sual, escénica e fonética deDavid, xunto ás súas aplicaciónseducativas, a través de tallerescomo o “Proxecto Caligrama2000”. Deste xeito, o poeta dáun paso máis na internacionali-zación da súa pedagoxía e com-promiso educativo desde asartes.

Poesía visual nas aulas de Porriño co educador/poeta DavidFernández Rivera

Letras GalegasNOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Maio de 201622

“Nada bueno esperaba elmundo” Estas palabras do es-critor uruguaio Eduardo Ga-

leano sírvennos para coñecer unpouco mellor a Julio Cortázar ou talvez estoutras: “aquella noche me dícuenta de que yo era un cazador de

palabras. Para eso había nacido. Esaiba a ser mi manera de estar con losdemás después de muerto y así nose iban a morir del todo las perso-nas y las cosas que yo había que-rido” (Galeano. La Biografía.Ediciones B) Cando morreu o noso autor, a escri-tora Cristina Peri Rossi (1941) nonfoi ao seu enterro; se cadra froitodese sentimento e desa inquedanzasaiu a publicación de “Julio Cortá-zar y Cris” (Cálamo) que nos intro-duce nas súas vivencias maisíntimas co escritor de Rayuela. “Aveces se produce el encuentro entredos grandes escritores y de esaconmoción surgen risas, relatos,poemas, cartas, viajes, diarios chis-peantes y fascinación mutua. En laúltima década de su vida” París eBarcelona foron os escenarios, eJulio Cortázar dedicoulle quincepoemas de amor a Cris e moitosanos despois da súa morte, ela es-cribe a crónica desa amizade amo-rosa irrepetible. Pero foron outrosos que se achegaron á figura per-soal e literaria deste grande autor.O Catedrático de Literatura Espa-ñola na Facultade de Humanidades

e CC. de la Comunicación (Univer-sidad de Humanidades CEU CardenalHerrera, Valencia) Miguel Herráez(Valencia -1957) e autor de “JulioCortázar, el otro lado de las cosas”(2001 e edicións ampliadas en2003 y 2004) o “Dos ciudades enJulio Cortázar” (2006 e edición ar-xentina en 2010) achégannos denovo ao noso protagonista en“Julio Cortázar. Una biografía revi-sada” (Alrevés) onde recolle infini-dade de datos da súa vida encidades como París e Bos Aires apartir dun coñecemento profundoda súa obra. Lembrámonos daquelaexcelente entrevista realizada porJoaquín Soler Serrano no seu míticoprograma “A Fondo”.Pero vostedes preguntaránse: Porque un medio en lingua galeganos ofrece, curiosamente, o Díadas Letras Galegas, un textosobre un autor nacido en Bruxe-las de orixe arxentina chamadoJulio Cortázar? A resposta se cadranola dá o poeta e narrador Fran-cisco X. Fernández Naval (Ourense1956) cando fixo da curiosidadeunha virtude e se puxo a traballarnas relacións entre Galicia e o nosoautor. En “O Soño Galego de Cortá-zar” (Linteo) Premio Anxel Casal aolibro non ficción, anteriormente:“Respirar polo idioma. Os galegos eJulio Cortázar” Obra traducida aocastelán pola Editorial Corregidorde Bos Aires, podemos atoparmoitas respostas a estas e outraspreguntas. Foi no ano 2006, comoescribe Fernández Naval, cando Au-rora Bernárdez (1920-2014) esposado escritor cedía a Galicia o seu ar-quivo fotográfico e tamén o do es-critor Julio Cortázar. Un patrimonio

que actualmente está depositadono Centro Galego Das Artes daImaxe (CGAI) encargado da súacustodia en conservación. Estamosfalando do traballo de Naval dunvolume con distintas notas aclara-torias e textos cedidos para estaedición de autores como Eva Veiga,Miguel Mato Fondo, Olalla Cociñaentre outros autores.

BOS AIRESEra a capital editorial da literaturaen lingua castelá. Dende as conver-sas que mantivo con Ramón Chao,que podía ser un dos personaxesdos seus relatos, foron moitos osque naceron fóra de Galicia quetiñan unha relación con ela. As cir-cunstancias fixeron nacer a LorenzoVarela na Habana, a Arturo Cua-drado en Denia (Alicante) e a LuisSeoane en Bos Aires. Os tres che-garon a Galicia onde protagoniza-ron unha intensa actividadecultural interrompida pola GuerraCivil. Os tres cadran en Bos Airesonde se atopan con outros compa-ñeiros e amigos, como CarmenMuñoz, Rafael Dieste, Suárez Pica-llo, Otero Espasandín entre outros.Pero foi no ano 1956 cando AuroraBernárdez e Julio Cortázar chegana España e despois a Galicia ondeutilizan todo tipo de vehículos da-quela época; mesmo existen imaxesdese período que figuran no legadoantes mencionado. No ano 1968Xosé Neira Vilas (Memorias dunneno labrego) coñece a Julio Cor-tázar. É unha das moitas persoasque ofrece material e conversaspara que Fernández Naval poidafacer o seu traballo en torno a VidaLiteraria de Cortázar. Na HabanaJulio con Neiras Vilas, entre outros,fala do conto como xénero literario;conferencia que logo será publicadacomo “Del cuento breve y sus alre-dedores”. Tamén o intelectual IsaacDíaz Pardo lembra conversas nasque Luis Seoane falaba do seuamigo escritor. Pero ao falar deCortázar falamos dun home cunscoñecementos asombrosos; conreferentes coma: Kafka, Hemin-way, Faulkner, Bates, Chesterton,

Nerval, Wilde, D’Annunzio, Valéry,Homero, Shelley, Keats, Eliot, e oJazz negro que ao seu entender erao único xenuino. Semellante autorespertou moitos traballos en tornoa toda a súa vida e obra. Froitodeses traballos é a obra de Navalque neste dia Galego presentamosa vostedes. Foi no bienio2006/2007 cando a iniciativa daprofesora Soledad Pérez AbadínBarro fixo volver a actualidade aobra de Cortázar en Galicia dado ointerese que os alumnos mostrabanpolos contos do escritor. E maistarde a mesma profesora publicaría“Cortázar y el Che Guevara- Lecturade Reunión”. Tamén Camilo Franco(1963), xornalista durante moitosanos, foi o responsable de dar a co-ñecer esa faceta descoñecida no“Culturas” cando lle dedicou a Cor-tázar un número especial baixo otítulo de: “La circunstancia gallegade Julio Cortázar” cunha entrevistaa Aurora Bernárdez e un relato napáxina final, titulado: “No petodunha americana”. Tamén no ano2006 Xavier Seone recibiu o en-cargo de preparar unha conferenciasobre a poesía do escritor arxen-tino. “Falamos dun home, Cortázar,moi culto, di Xavieren conversacon Fer-nández

Naval” Ao que engadimos as pala-bras de Saúl Yurkievich (1931-2005, Julio Cortázar: Mundos yModos) que nun Prólogo para Ra-yuela fala dunha novela talismán,novela iniciática, proposta existen-cial que aspiraba, potenciando o

humano a cambiar a vida”.Fontes bibliográficas: Francisco X. Fernández Naval e Mi-guel Dalmau autor de: “Julio Cortá-zar. Biografia” (Edhasa) e “Aquellosaños del boom. García Márquez,

Vargas Llosa y el grupo deamigos que lo cambia-

ron todo” (RBA)www.edicioneslin-

teo.com

Julio Cortázar e GaliciaPor: Roberto Carlos Mirás

n Julio Cortázar.


Letras Galegas

“Cervantes era de orixe galega pero denacemento non era nin galego nin sa-nabrés” dixo de forma contundente o

xornalista, escritor e artista plástico ferrolánSiro López Lorenzo, na conferencia que pro-nunciou baixo o título “¿Cervantes galego?”na delegación da Xunta en Madrid/Casa deGalicia.“Convíñanos moito programar esta conferen-cia precisamente nesta semana, e así o acor-dei con Siro hai case un ano”, dixo oCoordinador de Actividades da Casa RamónJiménez, na presentación.. Engadiu que “co-ñecendo a brillante traxectoria profesional epersoal do noso invitado desta noite, calculeique dificilmente podiamos atopar a ninguénmellor que el que puidese protagonizar nosaparticular celebración cervantina”.O conferenciante sinalou que “sen dúbidaCervantes foi un home singular e estraño, ro-deado dun halo de misterio desde que, convinte e un anos, cando estaba en Madrid eera discípulo do humanista López de Hoyos,tivo un enfrontamento no que deixou feridoo seu adversario. . O incidente foi gravísimo.O mozo Cervantes tivo que fuxir a Italia e foicondenado en rebeldía pola institución Al-caldes de Casa e Corte”.

Probablemente por este feito “evitou ser iden-tificado co novo protagonista do incidente, oque o levou a ocultar o seu lugar de nace-mento e mesmo a mentir. Varias cidades dis-putásense esa honra”. Con todo o aparecer asúa partida de bautismo en Alcalá de Henares,non debería haber lugar para a discusión:“Cervantes era de orixe galega -algo que nin-guén discute e aceptan toda clase de biógra-fos- e que confirmou de forma incuestionableo xenealoxista lucense Manuel Julio PlateroCampo, pero naceu en Alcalá de Henares”.“Con todo hai quen segue defendendo o seunacemento en Sanabria con argumentos múl-tiples que van desde a afirmación de que apartida de bautismo de Cervantes está mani-pulada e non lle corresponde, a unha amplaselección de voces que non son propias docastelán do Século de Ouro e si da fala pecu-liar sanabresa”. Tal é a tese do escritor CésarBrandariz, presente na sala e que Siro reba-teu.Siro demostrou con imaxes e un informe doprofesor Miguel Romaní, do Departamento dePaleografía da Universidade de Santiago, que“a partida de bautismo non está manipuladae pertence a Cervantes”. Presentou un informedo filólogo galego Alejandro Pérez Gómez, no

que se afirma que a totalidade das voces pre-sentadas como sanabresas figuran no Tesorode la lengua castellana o española, de Sebas-tián Covarrubias, contemporáneo de Cervan-tes.En definitiva, “Cervantes era de orixe galegapero non galego, nin sanabrés de nacemento”.E engadiu con humor “gustaríame que fosegalego e ainda más que fora de Ferrol, e do

meu barrio. Pero, era de Alcalá”. O curioso é,segundo Siro, que “a xenética galega debeude impoñerse na personalidade artística deCervantes, que non só escribiu co Quixote aprimeira novela moderna, senón tamén a pri-meira creación literaria que responde a esapeculiar forma de humor que é o humorismo,que o pobo galego manifestou en refráns,cantigas e contos de tradición oral”.

Siro López: “Cervantes era de orixe galega pero nongalego, nin sanabrés de nacemento”

n De esquerda a dereita, Ramon J imenez, o escritor e poeta Vicente Araguas, o conferencianteSiro e o presidente do Consejo de Estado Jose Manuel Romay.


Por: Xosé González Martínez Presidente do Foro E. Peinador.

Oprofesor e historiador Ri-cardo Gurriarán Rodrí-guez, que é un avezador

investigador capaz de explorarfontes agochadas para recons-truír páxinas da historia de Gali-cia, aceptou a encomenda deescribir a biografía de EnriquePeinador Lines, o empresario demáis proxección internacionalque tivo Galicia no primeiro terzodo século XX. Un descoñecidopara moitos empresarios empeña-dos en alimentar o discurso dacontradición entre os negocios efaceren ao tempo propósitos degaleguismo. O Foro E. Peinadorfólgase dos resultados acadadosnas pesquisas do investigador.Enrique Peinador Lines, propieta-rio do Balneario de Mondariz edas augas mineromedicinais, foio precursor da responsabilidadesocial corporativa, da filantropiae mecenado. O seu activismo ga-leguista foi decisivo na organiza-ción das Irmandades da Fala, e apartir do ano 1931 cando seconstituíu Partido Galeguista. Enambas as dúas organizacións tivoun papel sobranceiro. Mesmo du-rante o tempo da sublevación mi-litar do ano 1936 intentou naclandestinidade reorganizar opartido ata o seu falecementoacaecido o 20 de xuño de 1940.

As súas inquedanzas galeguistasvíñanlle de vello; pois xa figu-raba desde a súa fundación conúmero 15 no censo de afiliadosda Irmandade Nacionalista Ga-lega que dirixía Vicente Risco acarón de Álvaro das Casas, Ma-nuel Banet Fontenla,Ramón Cabanillas e ou-tros coñecidos intelec-tuais. A teor da corresponden-cia rescatada polo bió-grafo temos constanciada estreita relación deamizade que mantivocos intelectuais ouren-sáns da Xeración Nós,que o admiraban e soli-citababan a súa media-ción en moitasocasións.Con data de 3 de setem-bro de 1923 VicenteRisco outorgáballe po-deres así : “Eu, VicenteRisco Conselleiro Supremo daI.N.G autorizo e dou a miña con-fianza prena ós irmáns EnriquePeinador Lines, Manoel BanetFontenla e Antón Lousada Dié-guez, para que, conxuntamento,ou calquera díles, precisen unha

fórmula para chegarmos a unacordo coa Irmandade da Fala daCoruña”. Pretendía Risco poñer asalvo a unidade das Irmandadesameazada polas diverxencias es-tratéxicas que xurdiran entreelas, e Peinador foi o mediador.

”En fin, teño a satisfaición depoder pensar que namentras haxaquen da causa se preocupe comati e coma min, iremos paradiante”, dílle Risco.Pero aínda houbo máis ocasiónsnas que Peinador foi útil á causa.

Cando a revista Nós deixou deeditarse durante dous anos,1923 e 1925, unha vez máisRisco diríxese a Enrique Peinador,o “abastado oficial“ do gale-guismo, demandando axuda eco-nómica para que a revista se

volvese editar, confir-mándolle a colabora-ción solicitada.O 14 de abril de 1935escríbelle Otero Pedrayounha carta solicitando asúa mediación para queVicente Risco non aban-done o Partido Gale-guista: “Vostede queestaba presente, sabecomo se desenvolveronas cousas na IV Asem-blea do Partido. Mais oRisco non está con-forme. Sofre moito i-amin dáme moita doormiralo sufrir. Dóelle naialma arredarse do Par-

tido, e vaise arredar por escrúpu-los de concenza galeguista queconsiderada magoada polá direi-ción política do Partido. Mais seo Risco se vai iránse outros eabonda a saída de Risco para nosmagoar a todos. Eu penso que

vostede podería faguer algoaconsellando a Risco i-eispondo-lle as razós que considere Vde. coseu grande galeguismo, oportu-nas, sen falar para anda de istacarta miña pois élo sería peor”.Pero desta volta Enrique Peina-dor Lines xa non puido facernada; porque son ben coñecidasas diferenzas políticas que foroninsalvables. Vicente Risco conoutros máis escindíronse consti-tuíndo Dereita Galeguista. Peina-dor quedou cos que foranpartidarios de iren ás elecciónsen coalición na Fronte Popular.O próximo día 5 de maio o ForoE. Peinador, no marco da celebra-ción do “Día da Galeguidade Em-presarial”, honrará a memoriadun empresario egrexio, de éxitonos seus negocios, ilustrado egaleguista. Presentarase a súabiografía coincidindo coa desco-berta dun monumento do escul-tor J.Molares nos xardíns daEscola Universitaria de EstudosEmpresariais en Vigo, a ubicaciónmáis natural para que o alum-nado teña un referente na histo-ria económica de Galicia a quenimitar cando asuman postos dexestión e dirección empresarial.

Enrique Peinador Lines e o galeguismo ourensán

Da amplitude que compón opatrimonio cultural inmate-rial, a tradición oral ocupa

un lugar privilexiado dado o ele-vado número de legados culturaisque se conservan ou son interpre-tados por parte da sociedade ga-lega.Diversas son as tradicións e formasde expresión oral que foron recolli-das en Galicia ao longo do tempo edo espazo: adiviñas, coplas, panxo-liñas, poemas, refráns, trabalin-guas... equeseguen formando parteno día a día da vertente lingüísticae cultural;ben como parte principalou ben como complementaria darealización ou recreación de cal-quera actividade, aínda que na ac-tualidade o uso desta sexa o queé.Neste punto tamén se inclúen oscontos, mitos e lendas transmitidosde forma oral,aspecto ó que llequero dedicar tempo dada a súa re-levancia para a sociedade.Moitos de nós, cando falamos decontos, lendas e mitos orais, tras-ladámonos espiritualmente ás va-cacións do inverno, ás fins desemana, ou ós días nos que com-partimos casa cos nosos avós eavoas cando ó carón do lume nosachegabamos para quentarnos dofrío inverno, esperabamos que es-tivese o pote, que fumegaran os

chourizos... namentres as noites sefacían máis longas que os días.Ó redor desa fogueira que emanabacalor, medramos mentres transco-rrían os anos, nela sempre nos si-

tuabamos a falar e a escoitar aquiloque os maiores da casa nos conta-ban ós máis pequenos. Prestandoatención con moita credibilidade,inxenuidade e perplexidade a todoaquilo que alá se reproducía;esashistorias que, os nosos avós eavoas soían inventarse nese mo-mento, de non seren xa coñecidas

pola sociedade,e das que escoitara-mos durante anos diferentes ver-sións, pois cada persoa contábaascomo lle parecía chegando a omitirou reproducir novas partes dentro

destas historias. Era tanta a veraci-dade que se lle outorgaba dende ainocencia da infancia, que inclusolles preguntabamos constante-mente sobre esas narracións conta-das, co fin de saciar a nosaignorancia sobre o emitido.Os que vivimos esta realidade for-mamos, por tanto, parte da trans-

misión oral do noso patrimonio cul-tural inmaterial.Se queremos queesta transmisión cultural perdure eteña vida,correspóndenos transmi-tilas ás novas xeracións.

Esta transmisión non só ten fineducativo ou ensinante como o quetransmiten os contos. As lendas eos mitos dotaránde explicacións einformacións sobre o medioe o con-texto socio-cultural no que reside,a parte doutras aprendizaxes que seadquiran de producirse o uso da in-dagación e da recollida de informa-

ción; relacionándose todas elas conaspectos como a creatividade e aimaxinación, que trasladan ós seusoíntes a outras realidades das quesoen ser os principais protagonis-tas. Non en van, na antiga Grecia atradición oral formaba parte comoelemento educativo, coñecedorespor tanto, dos beneficios que estetipo aprendizaxe podía transmitir.Dende este proceso de recreación,poderíanse pór en valor e en impor-tancia outros elementos esenciaisda ou para a vida, empregándoosde forma complementaria nestashistorias como no caso daauga,pois o gran espectro culturalque xira ó redor dela na nosa terraé impresionante, transcende dendeas crenzas, o carácter máxico, omisticismo ata personaxes como asfeiticeiras, lavandeiras, mouras, se-reas, xacios...deixando un gran es-pazo á creación de contosaproveitables para o apego e a con-cienciación sobre a importanciadeste elemento da natureza.

Por: Rafael José Adalid Rodríguez

Apuntes sobre as historias da tradición oral

Letras Galegas25NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Maio de 2016

OGoberno local do Concello deSober dedícalle o Mes das Letras,maio, a Manuel María, escritor vin-

culado á Ribeira Sacra durante unha longaetapa da súa vida. Así, as actividades or-ganizadas pola Biblioteca Pública Munici-pal no marco das “Merendas con Contos”dos venres serán unha homenaxe ao es-critor chairego. A programación comezouo venres día 6 de maio co contacontos “Opoeta do Miño” a cargo de Polo Correo doVento, unha actividade que forma partedo programa Ler Conta Moito, promovidopola Xunta de Galicia. O mesmo día inau-gurouse na Casa da Cultura a exposiciónde Martínez Coello “48 momentos”, Ale-jandro Ciurluini e Cándido Caneiro. A mos-tra estará aberta ao público do ata o 30

de xuño. O día 13 de maio será a data decelebración das Letras Galegas cun con-certo da Escola Municipal de Música deSober no que haberá música en move-mento, unha actuación do coro infantil,do Coro Berea e da Banda Xuvenil. Coneste concerto afondarase tamén na figurae na obra de Manuel María. O día 20 demaio os nenos e nenas que participan nas“Merendas con Contos” asistirán a unhasesión de cine. E o venres 27 de maio fa-rase a entrega de premios do Certame dasLetras Galegas de narración e debuxo in-fantil. A tarde acabará cunha merendapara todos os participantes. Todas as ac-tividades se celebrarán na Biblioteca Pú-blica Municipal os venres ás 17,30 horas,agás a sesión de cine.

Sober dedícalle o Mes dasLetras a Manuel María

n Asistente ás merendas con contos na Biblioteca de Sober.

Oescritor XoséLois García contou-moitas curiosidades e anécdotassobre a vida de Manuel María ós

alumnos do colexioVirxe do Carme de So-berdándollesunha visión moi próxima epersoal da súa figura e da súa relación comunicipio.Taménparticipou Alfonso Cam-pos e o alcalde, Luis Fernández Guitián,que fixo entrega a cada nenodunexemplardo libro infantil de Manuel María “O bigotede Mimí”. O conto de Manuel María estáeditado pola Fundación Manuel Maríanunha edición especial encargada poloConcello de Sober. E para a biblioteca epara os profesores entregouseo libro: “Ma-nuel María reencontrado”, do que é autorLois García. Manuel María Fernández Tei-xeiro, nado en Outeiro de Rei (Lugo) o 6de outubro de 1929 e finado na Coruña o8 desetembro de 2004, é máiscoñecido

como Manuel María. Foi poeta, narrador edramaturgo recoñecido de extensa obra eprofundo compromiso político co naciona-lismo galego. Este ano adicaselle o Día dasLetras Galegas.

Anécdotas en Sober sobreManuel María

n Os estudantes escoitaron ao escritor XoséLois García.

Xosé Antonio Velo Mosquera nace en1916 en Celanova, no seo dunha fa-milia acomodada. O seu pai tiña

unha tenda de tecidos e foi alcalde e repre-sentante de Celanova na Deputación de Ou-rense. Estudou Filosofíae Letras en Santiago deCompostela. Fíxose mi-litante das mocedadesgaleguistas. E foi mobi-lizado polo bando “na-cional” na Guerra Civil.Ao rematar a contenda,da clase nunha acade-mia de Celanova e, pormor dos atropelos quesofre, trasládase a Vigo,onde abre un colexio eda clases de matemáti-cas. Colabora con gru-pos da resistenciaantifranquista e é de-tido en varias ocasións.En 1944 é encarceradona Coruña, sendo libe-rado en 1945 pola Am-nistía dese ano. En1948 foxe a Portugal edespois a Caracas, onde en 1949 abre unhaacademia. Entrou en contacto con exiliadosgalegos, portugueses e españois e con elesfunda o Directorio Revolucionario Ibéricode Liberación. En 1961, baixo o seu mando, dúas duciasde galegos, portugueses e españois secues-tran o buque Santa María que partira de Ca-racas e Coração. Non querían ser terroristasnin que isto desembocase nunha acción te-rrorista. A nave era de bandeira portuguesae foi tomada en augas internacionais,nunha operación que chamaron “Dulcinea”.Levaba case 600 pasaxeiros, a maioría es-pañois e portugueses, mais tamén había

venezolanos, norteamericanos e doutrasnacionalidades. Xunto coa tripulación fa-cían un total de case mil persoas. Os asal-tantes fixéronse pasar por pasaxeiros e noasalto, na noite do 21 ao 22 de Xaneiro,

perece un tripulantee hai varios feridos. Oseu lema era: liber-dade, xustiza oumorte. Desde os medios ofi-ciais de Portugal eEspaña, chámanllespiratas. Mais eles nonrouban nada e orde-náronlle ao capitándo Santa María quelevantase acta dascontas existentes nacaixa de caudais. Oexilio republicano so-lidarízase con eles ea prensa internacio-nal di que se tratadun acto político enon de piratería. Obuque é localizadopola VI frota ameri-

cana, que non o asalta. Aos doce días, o 2de Febreiro, desembarcan en Recife (Bra-sil)os pasaxeiros e entregan a nave ás au-toridades brasileiras. E os asaltantesreciben asilo político en Brasil. Pepe Velo escribiu tamén poesía e publicouartigos e poemas en varias revistas. Nunpoema escribe que el é “un galego de alma,coa patria prohibida polos donos da ver-dade”. En 1971 fundou a revista “Paraíso 7días”. E en 1972 falece en São Paulo. O día 21 deste mes, teño entendido queinaguran unha exposición sobre el na Casados Poetas de Celanova, que seguro paga apena visitar.

Pepe Velo, galeguista e loitador

Por: Ramón Coira Luaces


Un texto fundamental paracoñecer a Manuel María

Mercedes Queixas Zaspresentou na Casa doLibro de Vigo Labrego

con algo de poeta. Biografía deManuel María , unha achega fun-damental para coñecer a vida ea obra do poeta chairego ao quea Real Academia Galega lle adicao próximo 17 de maio o Día dasLetras. Estivo acompañada porCarlos Lema e Ramón Nicolás. A casa outeirense, a tribo chai-

rega e a nacio n galega represen-tan a triple razon de vida en queManuel Mari a afinca o seu uni-verso biografico e literario.Neste libro, Mercedes Queixassegue –en efecto- o roteiro vitaldo poeta entrefebrando vida eobra, feitos e ideas, letras e sen-tires. Cun relato directo,sintetico e ao tempo rigoroso, aautora acheganos ao itinerariovital de Manuel Mari a. Itinerarioque, coma un ri o sempre fe rtil evizoso, nace coas rai ces na TerraCha, medra na prolongada for-macion academica e autodidactade cara cter enciclope dico e mul-tiplica o seu curso nunha escritaextensa e de tematica ricaz. Oidioma, a fala, o oficio de poetae a tradicion literaria marcan avida de quen se entregou na de-fensa da su a xente e da su a cul-tura. A poesia e o sinal desecompromiso, a biografia e o tes-temuno que corrobora o anceioconstante de liberdade.Mercedes Queixas Zas (ACorun a,

1968) e profesora de lingua e li-teratura galega no ensino secun-dario. Ademais de breves ensaiosde caracter divulgativo, como Ostrobadores do Reino de Galiza(1997), escribiu Martin Sar-miento. O inicio da recuperacionda conciencia galega (2002) eRamon Pin eiro. A expresio n cul-tural dunha estratexia politica(2009). Colaborou na Historia daliteratura galega (1996) e ecoautora da Historia xeral da li-teratura galega (2001). En 2011,publicou Vivir, unha aventurairrepetibel, biografia da poetaMari a do Carme Kruckenberg.


AFeiras do Libro Novo de Galicia am-plían este ano o seu calendario cuntotal de 14 citas, dúas máis que en

2015. Os municipios pontevedreses do Po-rriño e de Redondela súmanse este ano aunha programación que tamén chega,entre o 5 de abril e o 27 de agosto, ás lo-calidades de Pontevedra, Ferrol, Santiago,Lugo, Ourense, Ribeira, Vigo, Rianxo, ACoruña, Viveiro, Foz e Monforte.As novi-dades editoriais volvensaírás rúas dosconcellosgalegos para achegarlle á cida-danía o libro e a lectura, nunpercorridoque as leva polascatro provincias galegase que foi presentado xuntoco calendariodas feirasinternacionais do libro desteano, polo secretario xeral de Cultura,Anxo Lorenzo; pola presidenta e polo vi-cepresidente da Federación de Librarías deGalicia, Pilar Rodríguez e Xosé Antón Pe-dreira, respectivamente; pola presidentada Asociación Galega de Editores (AGE),Laura Rodríguez; e pola subdirectora xeralde Bibliotecas, Cristina Rubal.As Feiras doLibro de Galicia celébranse nos meses deprimavera e verán, con postos de vendade exemplaresxestionados polos libreiros,e complétansecunha extensa programa-ción de actividades paralelas dirixidas atodas as idades, como charlas, encontroscon autores, espectáculos infantís, pre-sentacións de libros etc., que fan desteseventos unha cita de alto interese cultu-ral.Xa se celebraron en abril as de Ponte-vedra e Ferrol. En Santiago remata o 8 demaio. En Porriño será 12 ao 15 de maio.En Ourense do 3 ao 8 de xuñoe na vila deRedondela, do 16 ao 19 dexuño.Xa no

verán, as Feiras do Libro de Galicia perco-rrerán os municipios de Ribeira, do 23 ao26 de xuño; Vigo, do 1 ao 10 de xullo; eRianxo, entre o 21 e o 24 de xullo; naCoruña, desde o 1 ata o día 10; en Vi-veiro, do día 12 ao 15; en Foz, entre o 18e o 21; e, finalmente, en Monforte, do día24 ao 27.A programación de espazos narúa para lle dar visibilidadeao libro e fa-vorecer un achegamentodoado á produ-ción editorial galega complétase coasFeiras de Libro Antigo e de Ocasión, domes de maioao de setembro, que se orga-nizarán nascidades de Santiago (do 14 ao

29 de maio), Lugo (do 2 ao 17 de xullo),Vigo (do 23 de xulloao 7 de agosto), ACoruña (do 14 ao 28 de agosto) e Ourense(do 3 ao 18 de setembro).

Bos Aires“Ademais de favorecer o comercio interiordo libro –afirmou o secretario xeral deCultura– desde a Xunta de Galicia aposta-mos por impulsar a proxección exterior dosector editorial coa participación nasprin-cipaisfeirasinternacionais do libro”. Parafacilitar esta promoción, difusión e inter-cambio literario en diferentes ámbitos

xeográficos de Europa e América, a Con-sellería de Cultura e Educación promove aasistencia ásprincipais citas internacio-nais no ámbito editorial.Anxo Lorenzo re-cordou que o eixo central deste ano paraa proxección exterior do sector será aFeira Internacional do Libro de BuenosAires, que terá como cidade convidada, nasúacuadraxésima segunda edición, a capi-tal de Galicia. “Esta semana presentába-mos un avance da programación das pretode 150 actividades que desenvolveremosnestafeira, na que Galicia contará cunstand de 200 metros cadrados coordinadopolo Gobernogalego, no que tamén esta-rán representados o Concello de Santiagoe mais a Asociación Galega de Editores”,dixo.En coordinación coa AGE, déuselle-prioridade este ano a un calendario noque Galicia Galicia e o seu sector editorialestarán representados, ademais de enBuenos Aires, do 21 abril ao 9 de maio,na Feira Internacional do Libro Infantil eXuvenil de Boloña, do 4 ao 7 deste mesde abril; na Feira Internacional do Librode Fráncfurt, do 19 ao 23 de outubro; emais na Feira Internacional do Libro deGuadalaxara, en México, que se realizaráa finaisdeste ano, do 26 de novembroao4 de decembro.Nasfeirasinternacionais, aseditoriais galegas contancun stand insti-tucional da Xunta de Galicia para a visi-bilidade das súaspublicacións e imaxe,distribución de materiaispromocionais,atención ao público, así como para o de-senvolvemento de reunións que favorezana actividade comercial das empresas dosector.

As feiras do libro de Galicia celébranse en 14 concellos

n Presentación do programa das Feiras do Libro de Galicia 2016

Odelegado de Cultura daDeputación de Lugo, XoséFerreiro, presentou a ter-

ceira edición do Lingua Viva, unproxecto da Área de Cultura daDeputación de Lugo. Xunto a élestivo tamén Paloma Lugilde,coordinadora do proxecto e direc-tora do grupo de teatro lucensePalimoco Teatro, así como algúnse algunhas das integrantes domesmo. O proxecto Lingua Vivacontempla obradoiros de teatro edanza, e é, tal e como expresouFerreiro “un proxecto aberto,anovador e flexible co que que-remos contribuír neste ano deManuel María ao coñecemento edifusión das diferentes facetasque desenvolveu o escritor chai-rego, quen é coñecido pola súadimensión de poeta, máis quetamén explorou outras facetascomo a dramaturxia”, dixo. Ha-berá obradoiros de teatro e danzapara todas as idades, para nenase nenos desde os 8 anos e parapúblico adulto de todas as ida-des, ata o 17 de maio. Asímesmo, destaca tamén o feito deque haberá un grupo de traballoespecífico co grupo de teatro

amador Down Lugo. A represen-tación da peza final que xurdados obradoiros de Lingua Vivaterá lugar o 17 de maio a partirdas 21 horas en diferentes pun-tos do casco antigo de Lugo. Asímesmo, desde a Área de Culturanon descartan que esta peza finalpoida moverse a outros puntos

da provincia de Lugo “habidaconta da calidade e bo facer coaque conta o proxecto LinguaViva, proba disto é o éxito dasedicións pasadas, que este anoagardamos siga a medrar en nú-mero de participantes e tamén,xa que logo, en representacións”,dixo Ferreiro.

OCEIP Plurilingüe Virxe doCarme de Sober formaráparte dun proxecto pio-

neiro promovido pola DirecciónXeral de Centros da Xunta de Ga-licia que introduce robots e alinguaxe de programación nocentros escolares a través dasbibliotecas. O centro soberinocontará con catro destes robotsno marco do proxecto Escorna-bots. Pretendese estimular a ini-ciación do alumnado de Infantile Primaria no campo da robóticae a linguaxe da programación através de actividades manipula-tivas mediante o uso de peque-

nos robots, bautizados como Es-cornabots. Trátase, como expli-can desde o CEIP PlurilingüeVirxe do Carme de Sober, defacer actividades que combinena expresión oral, alfabetizaciónsmúltiples, aprendizaxe manipu-lativo, xogos, investigación etraballo colaborativo. O alcalde,Luís Fernández Guitián, agradé-celle o traballo feito ao CEIPPlurilingüe Virxe do Carme queconseguiu ser un dos centrosnos que se implantará este pro-xecto piloto. O rexedor anima aoalumnado a facer un uso inten-sivo destes robots e sacarlles omaior partido.

Lingua Viva adicada a Manuel María Robots no colexio de Sober

n Espectáculo de danza do proxecto Lingua Viva.

n Modelos de Escornabots.

Letras Galegas


Este ano As Letras Galegascelebran a Manuel María,amigo e compañeiro en

tantas ansias e de tantos soñoscompartidos, anceios que perdu-ran aínda na loita cotiá de ver-nos Patria, e nós reflectidos naNosa Cultura, co sitio que me-rece e coa consideración de pro-piedade na abondosa Casa quenos acolle. Tiven a sorte de co-ñecelo ben, os dous chairegos exunguidos na orixe satisfeita degalegos de nación, coa venturade abrir os ollos e o corazón ásmesmas paisaxes, aos mesmoshorizontes lonxanos da Chaira,extensión enorme que acrecen-tou nostalxias de xustiza e sen-

timentos de esperanza. Musiqueios seus textos e sentín fonda-mente o que estaban a describir,os meus mesmos sentimentos,aqueles que soubo perfilar contanta arte. O Carro, letra da súaautoría, á que eu puxen música,conciliou o renxer dun eixoanunciando farturas das que sónos quedan señardades, as soi-dades e ausencia da terramesma. Non vimos chegar a xus-tiza necesaria para a Nosa Lin-gua e Cultura no eido sublime,sequera, da propia considera-ción. Antes ben, “os insensibles”non souberon uns e outros nonquixeron, elevar a atención so-cial da nosa esencia feita purosentimento. Atacárona desde amentira e a inxustiza de facelade menos, menos “útil” para assúas perversas intencións. Outrosfixérono magnificando outrosidiomas máis “útiles” para os in-tereses bastardos da subordina-ción dos fundamentos culturais

dun pobo, o Noso Pobo. Fixerono imposible por aniquilarnos entodas as formas de relevancia ecohesión social. Lingua, arte,ensino, teatro, xornalismo, au-diovisual, música, danza, et. Odeterioro vese, son os efectos dotrilingüísmo asoballador que“nos consiente” unha participa-ción do 30%, que –por certo-non se cumpre. A cultura queeles gastan é a que somete, ássubvencións, aos seus mandados,ás aparencias dun suicidio asis-tido. Novo fracaso, non só conpolíticas de contención senónpolo retroceso manifesto dosnenos galegofalantes ou nosneofalantes –prácticamente ine-xistentes. Unha pena, o camiñoque eles iniciaron é unha enfer-midade irreversible e colectiva.Os nenos das aldeas xa incorpo-ran o verbo “olvidou” por “es-queceu” que non comprenden,ou inclúen tempos compostosinvasivos na nosa fala. É obriga

nosa lembrar aos culpables, co-bran bos soldos polo labor no-xento e deprimente deperversión, intolerable. Saen nosmedios –do seu ramo- compraci-dos e contentos na propia men-tira: nunca asumen aresponsabilidade. Chámanse di-rectores xerais ou secretarios xe-rais, ou conselleiros de calqueraárea que puidera ser riqueza, tor-pes autoridades dun país que es-vaece no abandono porque elesse encargan de animalo, porquecontra ese País gobernan. Miradesenón a agricultura en alertacontinua. O rural morre a mansdas leis que eles propiciaron. Sa-bemos que a nosa tterapia nonson eles. Baste ver que a idademedia da poboación é inasumi-ble, desempregados, pobres depedir e de buscar no lixo, emi-grados que buscan o seu pan.Eles dormen tranquilos, pensanque ninguén os sinala, impór-tanlles pouco as dificultades de

todos para chegar a fin de mes,dormen tranquilos bébedos defestexo. Non hai para vivir dapesca, para vender o leite, parater médico accesible, ensino pú-blico de calidade, para ter derei-tos e asistencias sociais, vidadigna. Nese mesmo rural ademaisdas terras, no abandono ou eu-caliptos, tamén morren as per-soas por falta da asistenciadebida, tamén morren as plantase os animais por fame e falta deeconomía que gratifique os pro-dutos e o esforzo, pero taménmorre a Nosa Fala, a nosa esen-cia máis evidente. Se vivise Ma-nuel María, os que o coñecimossabémolo ben, dada a súa inte-gridade, non casaría con eles,estes “autoritas” que saen nafoto e que venden á Mai por unatado de poder. Poñeríaos verdese chamaríaos á orde reclamando“sentidiño”. Pódovos dicir que,tan honrado e correcto foi, nonaceptaría sequera saír con elessequera nas fotos. Mágoa teña-mos que roer, estes días, louvan-zas de traidores. Todos dormentranquilos!

Eles dormen tranquilos!

Baldomero Iglesias Dobarrio

Mero

Gostaria recuperar paranossa escrita as letrasgalegas como a J ou a G

na sua fonética. Ou o final VEL.E a Ç. Tambem os dígrafos NH eLH no canto da estrangeira Ñ.Ou que pudese utilizar as vo-gais na fonética que corres-ponde em cada caso. Menosmal que desde há poucos anosao Q chamamos-lhe "que" enão "CÚ" como denantes. Sem-pre pola nefasta influenza deoutro idioma de distinto troncolingüstico. Gostaria que fossenormal a escrita com a ortogra-fia padrão no mundo da lusofo-nia; e gostaria, alo menos, quenão me sancionaram por utili-zar essa ortografia, que é aadequada.Gostaria que na minha patriagalega pudese viver com nor-malidade em galego e que o ga-lego se harmonizara com anorma padrão. Mas este desejofica punido pelos poderes pú-blicos do Estado espanhol emcolaboração com serviles nati-vos colonizados que conside-ram a nossa uma cultura menor

e um idioma inutil para o quetenhem desenhado um final im-placavel. Atopam atrancos noseu caminho de morte poissomos muitos os que não desis-timos na luita e pulamos porrecuperar lingua e cultura ecom elas a nossa identidade,tambem em causa.Gostaria que a nação portu-guesa fose consciente de que acomunidade galega forma parteda mesma cultura e tronco lin-güistico, o da lusofonia; essereconhezimento social e polí-tico outorgaria uma importanteajuda para enfrontar os muitosreptos culturais aos que encarao galego. A dificuldade de viverna Galiza plenamente em ga-lego vem propiciada por actua-ções políticas restando ensinoem galego ou profesorado queensine em galego e estorbandoo emprego da lingua em cen-tros oficiais, alem de uma ac-tuação soterrada para trasladará sociedade o desprezo por umidioma que alcumam de inutil.Os roles adoptados desde sem-pre polos governantes espan-hois e portugueses versus aGaliza e sua cultura venhem delonge e tenhem muito que vercom a política. O Estado espan-hol, e a maioria de seus cida-daos, pensa que umachegamento cultural e lingüis-tico entre a Galiza e Portugal

(que partilham a mesma culturae idioma) poderia gerar ou in-crementar sentimentos sobera-nistas no povo galego ouincluso tentações de ir mais aláda cultura no seu abeiramento.Pola sua parte Portugal, cons-ciente do problema na sua fron-teira Norde, prefire ignoralopara evitar briga, amuo ou dis-puta com seu parceiro mais po-deroso na península ibérica.O Estado espanhol permite cá-tedras de portugués em Extre-madura, onde não existeconfronto idiomático, mas nãoautoriza cátedras de portuguésnas Universidades Galegas. OGoverno portugués ha uns anosvetou a entrada da Galiza nasPALOP, como pais que é de lin-gua oficial portuguesa, quetinha todos os parabens doresto dos paises integrantes. OEstado espanhol não aceptaque o galego seja o portuguésfalado na Galiza e consideraque o portugués é uma linguaestrangeira e que o galego es-crito com ortografia padrãoportuguesa não é galego senomum idioma extrangeiro. É umdos métodos para levar a caboo lingüicidio: erradicar o ga-lego do seu tronco comúm dalusofonia e incluilo no trroncodo castelhano, convertindo-onum dialecto.Nos últimos tempos vimos ob-

servando alguns movimentosfavoraveis em Portugal como arecepção que há poucos anosdispensou a Assembleia da Re-pública a vultos da cultura epolitica galega onde apresenta-rom um relatorio de qual era asituação cultural e lingüistica equales o comportamento que seaguardava do governo e povoportugués na defensa de umacomunidade pertencente ao seumesmo tronco cultural e idio-mático. Foi interesante, massem resultados práticos; quere-mos reconhezimento do idiomae do tronco comúm, ensino emgalego/portugués, recepçãodas emisoras de TV de Portugal,normalização do emprego doidioma... No mes passadohouvo outra comparecencia naAssembleia da República de in-telectuais galegos apresen-tando um novo e actualizadorelatorio do que existe o doque se pretende. O grande pro-blema é que não podemos per-der tempo e que seria precisauma actuação clara por partedo governo de Portugal emajuda da cultura e ligua na Ga-liza, e sería um avanzo impor-tante a integração da Galizanos PALOP.Négase sistematicamente polaReal Academia Galega conce-derlhe o Ano das Letras a Car-valho Calero por ter sido um

importante valedor da correntereintegracionista que o quepretende é achegar o galego asnormas padrom do portugués.Este ano concedeuse ao poetachairego, poeta da terra, Ma-nuel Maria Fernández Teixeiro,teimudo e constante defensorda lingua e duma Galiza sobe-rana, dos que nunca se rendi-rom nem se integrarom emmovimentos ou aventuras comelementos centralistas ou quese diram a mao com os quesempre se aproveitarom de nos.Poeta da fala que nos dicia:"Hai que defender o diomacomo sexa/con rabia, con furor,a metrallazos/hai que defendera fala en loita rexa/con tan-ques, avions i a puñetazos/...temos que pelexar cos renega-dos/cos que intenta borrar anosa fala/temos que loitar cosdesleigados/que desexan ma-tala e enterrala". Grande amigode Portugal como prova no seupoema a Portugal que "En tiatopei os sonhos meus/Recon-hocim en ti o meu esprito/...Comprendo Portugal a tua fa-chenda.../Nom quero falar deDom Henrique/nin de feitosgroriosos memorabeis/Só querodicir que a tua saudade/é oreino que anceia a miñaalma!". Devemos ser conscientes que oidioma portugués na penínsulaIbérica testa polo Sur , poloOeste e polo Norte com oOceano Atlántico.

Por: Nemésio Barxa

Cando as Letras Galegas a Carvalho Calero?


Letras Galegas

Nado en Outeiro de Rei(Lugo) o 6 de outubro de1929 e finado na Coruña o

8 de setembro de 2004, coñecidocomo Manuel María, foi poeta, na-rrador e dramaturgo recoñecido deextensa obra e profundo compro-miso político co nacionalismo ga-lego. Fillo de Antonio FernándezNúñez e Pastora Teixeiro Casanova,a súa familia labrega acomodadaeducouno nun ambiente tradicio-nal e relixioso, ao mesmo tempoque lle ofreceu a oportunidade deachegarse á lectura desde o propiofogar. Cursou o primeiro ensino enRábade, na outra beira do río Miñocon respecto a Outeiro de Rei, e,co pasamento de seu pai o 2 demaio de 1943, Manuel María tras-ladouse a vivir a Lugo co seu tíoXosé Fernández ata que, en 1958,se instala en Monforte. Ao tempoque cursou o ensino secundarioentre o Instituto Masculino e o co-lexio dos Maristas da cidade deLugo, o futuro escritor non ignoroua abondosa biblioteca que o seutío, párroco e profesor, albergabana casa. Tamén nesta altura tem-perá comezou a entrar en contactoco insigne poeta do Courel, UxíoNovoneyra e, máis adiante, no fa-ladoiro do Méndez Núñez, avivá-ronse as inquietudes intelectuaisdo noso biografado ao entrar encontacto co doutor Luís Pimentel,co pensador Celestino Fernándezde la Vega, cos escritores ÁnxelFole e Álvaro Cunqueiro ou cosprofesores Carballo Calero e Aqui-lino Iglesia Alvariño, que daquelaexercían a docencia en Lugo. Che-gado o ano 1949, os seus versosviron por primeira vez a luz na re-vista de poesía Xistral, fundada porel mesmo, cando cursaba sétimode bacharelato, coa axuda do seuamigo Manuel Antonio Sopena. Oseu primeiro libro tampouco tardouen chegar: Muiñeiro de brétemaspublicouse en 1950, cando o autorcontaba só 19 anos, o que o con-verteu no poeta máis novo que pu-blicaba en galego na posguerra.Aínda debedor da mocidade, esteprimeiro poemario inaugurou a de-nominada 'Escola da Tebra', carac-terizada pola influencia da filosofíaexistencialista de Martin Heideggere Karl Jaspers, así como taménpola obra de Jean-Paul Sartre e Al-bert Camus.

Libro de poemasAínda que o seu desexo era estudarFilosofía, a vontade de seu tío le-vouno a matricularse en Dereito naUniversidade de Santiago de Com-postela no ano 1951; época en queconcibiu o libro de poemas Mo-rrendo a cada intre, publicado en1952. A morte por atropelo do seuirmán Xesús María aos 13 anosmultiplicou certa angustia existen-

cial que xa acompañaba ao poetae favoreceu a creación de Libro dospregos, un conxunto de poemaspremiado en Bos Aires no ano1955 e publicado con algúns cam-bios oito anos despois. Co seuamigo Uxío Novoneyra realizou oservizo militar en Compostela nunmomento no que os dous se ache-garon ao pintor Carlos Maside, queintroduciu a Manuel María nasteses marxistas. Nesta altura par-

ticiparon do faladoiro do Café Es-pañol a carón de Borobó, BouzaBrey, Ramón Lugrís, García Sabell,Ramón Piñeiro, Otero Pedrayo... eoutros escritores máis novos comoPura Vázquez, Pilar VázquezCuesta, Celso Emilio ou Xosé Ma-nuel Beiras. Manuel María era, xanaquela altura, coñecido nos cen-tros culturais do país e participabaen numerosos recitais de poesía osanos 50. Arredor de 1954 foi con-vidado por Ramón González Alegre,director da revista Alba, a colabo-rar na publicación e na súa casacoñeceu a dous poetas dos máisnovos: Bernardino Graña e XoséLuís Méndez Ferrín, co que mante-ría unha forte relación amistosa.

ProcuradorAo rematar o servizo militar volveua Lugo, onde se preparou para Pro-curador dos Tribunais desde 1953.No ano seguinte, gañou os XogosFlorais de Ourense e coñeceu al-gúns dos máis importantes intelec-tuais ourensáns: Cuevillas, AntónTovar ou Vicente Risco. Nos anosseguintes participou en diversoscertames poéticos -A Coruña,1960; a Mariña de Lugo, 1965; Vi-lagarcía, Monforte, Guimaraes...-,mentres, en 1957, acadou o títuloprofesional de Procurador, que o

levou a comezar o exercicio da súaprofesión en Monforte. En maio de1959 casou con Saleta Goi García,unha muller que o acompañou enna maior parte dos seus proxectose a quen o poeta quixo citar aolongo da súa obra. Nos anos se-senta e setenta a poesía e a narra-tiva de Manuel María avanzoudesde unha voz existencialista oupesimista cara ao compromiso so-cial, canalizando unha resposta

nacionalista ao franquismo. No en-tanto, a carón do traballo intelec-tual, o poeta manifestou o seucompromiso na militancia políticaclandestina. Así, formou parte daUPG e da Fronte Cultural da ANPG.Este comportamento provocou asúa marxinación en certos sectoresintelectuais que se ben traballabanna resistencia cultural, non apro-baban a participación en organiza-cións políticas marxistas. Nestesentido, a disparidade de posiciónscon respecto ao grupo de Galaxia,levouno a formar a Editorial Xistralen Lugo, no ano 1952. Seis anosmáis tarde, en Monforte, con Sa-leta, publicaron a colección Val deLemos, onde viron a luz poemas deLuz Pozo, Carballo Calero, PuraVázquez e Cabanillas. No ano 1970,Manuel María e Saleta abriron enMonforte a Libraría Xistral, enten-dida, máis que coma unha tenda,coma centro de dinamización cul-tural.

A músicaNo ano 1968 naceu Nova CanciónGalega, un movemento musical deespecial relevancia na nosa histo-ria que foi presentado polo escritorno Cine Capitol de Compostela o 1de decembro. A partir daquela al-tura, Manuel María converteuse

nun dos poetas máis cantadospolos grupos galegos marcada-mente antifranquistas e galeguis-tas. De feito, a implicación políticado noso autor non cesou e, en1977, presentouse de número unna lista do BN-PG ao Senado porLugo. Asemade, nas primeiras elec-cións municipais tras a ditadura foiescollido concelleiro polo BNG enMonforte. Mais tarde chegou a rup-tura coa UPG-Liña Proletaria lide-rada por Ferrín, que concluíu coacontinuidade de Manuel e Saletana UPG. En 1999 o poeta, xa asen-tado na Coruña, foi na lista do BNGás eleccións europeas que supuxe-ron a designación do primeiro de-putado nacionalista no Parlamentode Estrasburgo.A súa produción literaria non seviu afectada a causa da implica-ción política. Pola contra, o escri-tor multiplicou a súa actividadepublicando varios libros de litera-tura infantil. A diversidade nos xé-neros que practicou recoñeceuseao gañar, en 1976, o I Concurso deguións cinematográficos de Nós.Cinematográfica Galega. Na súapoesía, 1977 supón un ano ponteentre Poemas pra construir unhapatria, o libro máis definido naaposta nacionalista, e Poemas óOutono, que marcan en parte unhanova etapa que continua con Librode Baladas e Poemas da Labaradaestremecida, publicado en 1981,onde analiza a vida desde unhaperspectiva máis madura, conmaior preocupación pola forma dosversos e onde se produce, tamén,un regreso á infancia, á paisaxedas súas orixes, Outeiro, a TerraChá.

EnsaiosAdemais da literatura, escribiu en-saios sobre Bouza Brey, Celso Emi-lio Ferreiro, Gabriel Aresti ouCrecente Vega. E publicou centosde artigos e algunhas pezas deteatro en xornais e revistas galegasou de fóra como El Ideal Gallego,

El Correo Gallego, El Progreso, Grialou A Nosa Terra, onde escribiubaixo o pseudónimo Manuel HortasVilanova. Unha das últimas cam-pañas coas que colaborou foi coaBurla Negra e a Plataforma NuncaMáis a raíz do desastre do barcopetroleiro Prestige. Ao longo dasúa vida, foi recoñecido con nume-rosos galardóns entre os que pode-mos salientar o premio "Celanova,casa dos poetas", outorgado en1990, ou o "Pedrón de Ouro", ou-torgado en 1994 na Casa Museo deRosalía de Castro. Asemade, 15 desetembro de 1995 a AsociaciónSocio-Pedagóxica Galega dedicou-lle unha homenaxe no Teatro Ro-salía de Castro da Coruña e, enmaio de 1997, a Asociación de Es-critores en Lingua Galega organi-zou en Outeiro de Rei a homenaxe"O escritor na súa terra" que su-puxo a plantación dun carballo, odescubrimento dunha pedra con-memorativa e a inauguracióndunha rúa co nome do poeta. Ou-tros lugares coma Lugo, Monforteou A Pobra do Caramiñal, contantamén cunha rúa na súa honra. Ainfluencia do escritor foi tal que asúa reivindicación da Terra Chá ob-tivo os seus froitos cando, en xuñode 1990, a Asociación Xermoloscelebrou os Primeiros Encontros naTerra Chá, unha cita que segue ater lugar todos os anos co obxec-tivo de estudar a obra dun creadorda comarca. Ademais, en 1999,todos os centros de ensino da TerraChá, xunto con colectivos culturaise concellos, decidiron celebrartodos os 21 de marzo o "Día dasLetras Chairegas", cuxo primeirohomenaxeado, no ano 2000, foiManuel María. No ano 1987 foi no-meado fillo adoptivo de Monfortee, en 1998, instalouse na cidadeda Coruña, onde viviu ata a súamorte. O 15 de febreiro de 2003 -a proposta de Xosé Luís FrancoGrande, Ramón Lorenzo Vázquez eXosé Luís Méndez Ferrín- ingresouna Real Academia Galega.

Manuel María, do existencialismo ao compromiso

Manuel María en Monforte

Algo máis de 20 persoasleeron algúns versos deManuel María para render-

lle homenaxe no Día Internacio-nal do Libro. A cada un dosparticipantes no acto o Concelloagasallounos cunha rosa de corbranca. O alcalde, José Tomé, e aconcelleira de Cultura, MarinaDoutón, foron algunhas dasvoces que se escoitaron na prazaPonte Fontecha de Monforte. Ve-ciños da cidade que se sumaronó acto coñeceron moi de preto óescritor, polo que ademais de lerunha parte da súa obra, tamén

tiveron agarimosas e emociantespalabras para lembrar á figura doescritor.

n Acto diante do busto de ManuelMaría en Monforte.


A cultura castrexaPor: Ramón Coira Luaces

Acultura castrexa comeza apartir do século IX antesde C. Nesta época, os con-

tactos entre o mundo atlánticofanse máis escasos e xurden nú-cleos culturais independentesentre si, como o galaico. Conso-lídase o proceso de sedentariza-ción e esta convírtese en plena edefinitiva. Pode que por influen-cia dos fenicios, accédese taménao coñecimento da metalurxia doferro, aínda que o bronce sígueseusando tamén e coexisten ambosos dous. Os poboados gozan demurallas e parapetos e estánconstruídos en elevacións natu-rais do terreo, desde os que quecontemplaba con facilidade asterras de cultivo. As rutas marí-timas están en poder dos feni-cios, polo que o mundo castrexoé un mundo máis pechado en simesmo. A sociedade non é com-plexa, pero si está xerarquizada.Porén o feito de que fose unhasociedade guerreira en constantetensión bélica non está docu-mentedo e as armas atopadas nosxacementos son escasas; se benhai problemas para a conserva-ción do ferro no acido e húmidochan galego. Eran sociedadescampesiñas practicamente auto-suficientes, autárticas; relaciona-das só co seu entorno inmediato.É o castro e non a familia o refe-rente directo da orixe do indivi-duo, como pon en relevo aepigrafía galaico-romana. Haiquen di que as murallas propor-cionaban prestixio e protecciónpsicolóxica e disuasión pasivaaos habitantes do castro. Estáclaro que tiñan sensación de pe-rigo, pero non sabemos en queconsistía exactamente ese pe-rigo.A diferenza social non se esta-brecía no tamaño das vivendas,sendo estas sinxelas e de plantacircular, xeralmente. As paredeseran de pedra e os tellados vexe-tais. Os pavimentos normalmenteeran de terra pisada. Tiñan unha

lareira e, ás veces, un bancocorrido de pedra. Podíanter vestíbulo ou non eoutras edificaciónsanexas que ser-vían como cor-tellos oua l ma c é n s .Hai taménfornos emuíños deman. Éunha so-c iedadec a m p e -siña, concertos es-pecialistascomo osencargadosdos laboresmetalúrxicos:e x t r a c c i ó n ,transformación efundición. C ultiva-ban cereais de invernoe de primavera, contaban

cunha cabana gandeira com-plexa (ovellas, cabras, bó-

vidos, cabalos, pitas) erecolectaban landras

e outros froitossilvestres. Nas

zonas costei-ras habíapesca debaixura emarisqueoe nestaszonas eraonde sere a l i z a -ban os in-

tercambioscomerciais

máis impor-tantes.

No século V acultura castrexa

aparece como algoxa consolidado. Au-

menta a desforestacióndos bosques e a erosión dos

solos. Na produción de cerámicaprodúcense avances nos aspectostécnicos e formais. Emprégase otorno lento e fornos de cocciónmáis complexos. Cambian os es-tilos decorativos e tamén as téc-nicas. No século II comezan oscontactos co Imperio Romano,que desembocarían na conquistado territorio por parte de Roma;porén a cultura castrexa perviviubaixo dominio romano, nun pro-ceso de cambios e transforma-cións profundas. Hai quen falados castrexos como aliados deRoma, máis que sometidos polaforza das armas, e que recibendesta un relativo bo trato. As éli-tes indíxenas terían colaboradocos conquistadores romanos, queas utilizaron para controlar ás co-munidades. Porén as campañasmilitares de Roma e a súa pre-senza militar na futura Gallaeciaestán documentadas. Baixo do-minio romano, o castro e o pobo(grupo de castros dun territorio)son os que identifican a orixedunha persoa. As fontes latinaspermiten coñecer a súa distribu-ción por toda a Gallaecia. A es-trutura socioeconómica é máisdesenvolvida e lévanse a caboimportantes obras de infraestruc-tura, como calzadas, pontes,...Neste proceso de enriquece-mento, foise reforzando o papeldas élites locais, como demostranas fermosas pezas da ouriveríacastrexa, destinadas ao adornopersoal, e os traballos da pedra,ben de motivos decorativos daarquitectura, ben dos “guerrei-ros”. As murallas dos castros sonmaiores e máis complexas; e ofeito de que Roma as consintapodería reforzar a tese da febleresistencia armada á conquista.A relixión era complexa, con di-versas divinidades e rituais,según os lugares. Era panteístade base natural, onde están pre-sentes fontes, montañas, ríos,penedos, astros, árbores, encru-cilladas,...


Letras Galegas

Os días 11, 12 e 13 de maio se reali-zarán no noso centro as probas deavaliación instauradas pola LOMCEpara 6º de primaria, e os días 24 e25 do mesmo mes, serán as de 3º deprimaria. Estas probas serán indivi-dualizadas e terán resultados espe-cíficos para cada alumno e alumna.As probas de 3º avaliarán o grao dedominio das destrezas, capacidadese habilidades do alumnado en expre-sión e comprensión oral e escrita,cálculo e resolución de problemas enrelación coa adquisición da compe-tencia en comunicación lingüística eda competencia matemática. O pro-fesorado que lles aplique as probasnon poderá ser de lingua -galega oucastelá- nin de matemáticas. Poroutra banda, o profesorado que co-rrixa as probas aínda que si será delingua e matemáticas, non poderáser o habitual do alumnado de 3º.As probas de 6º avaliarán a comuni-cación lingüística (castelán, inglés,galego) a competencia matemáticae as competencias básicas en cienciae tecnoloxía. Serán aplicadas e co-rrixidas por profesorado que non im-parta clases a este alumnado.É o Goberno do Estado quen esta-blece os criterios de avaliación e ascaracterísticas xerais das probas paratodo o sistema educativo español eexpresará os resultados das probasen niveis. Cada alumno e alumnaterá un nivel que constará nun in-forme que se facilitará -entre outros-ao centro no que curse o seguintecurso escolar. Este nivel etiqueta aosnosos fillos e fillas obviando o tra-

ballo e esforzo acadados duranteeste curso e todos os anteriores.A ANPA Tea rexeita estas avaliaciónspor non estar adaptadas á realidadede cada centro e de cada alumno ealumna, por ser claramente clasistase elitistas, por pretender peneirar aoalumnado socialmente desfavore-cido, por ser antipedagóxicas e so-meter ás nenas e nenos a un estrésinnecesario para a súa aprendizaxe eformación. En Euskadi, Navarra, Canarias, Casti-lla-La Mancha, Asturias, Aragón eCantabria son os propios gobernosautonómicos os que non levarán acabo as probas, a Comunidade Valen-ciana e Extremadura fixeron un re-curso ao Tribunal Supremo. Aprincipios de abril, a maioría do Con-greso votaba a favor da paralizaciónda implantación da LOMCE. En Gali-

cia, as confederacións de ANPASchaman ao boicot destas probas.Por todo isto, animamos ás familiasa que eviten e rexeiten estas probasnon enviando as súas fillas e fillos aclase durante os días das reválidas.O alumnado non perderá materia xaque eses días somentes se adicaránexclusivamente ás probas. Non nosgusta promover o absentismo esco-lar, mais este é o único xeito de evi-tarlles a reválida, xa que oprofesorado está obrigado a facerllase están na aula. Cun xustificante deausencia asinado pola nai, pai outitor/a é máis que suficiente. Por outra banda, sabemos a dificul-tade dalgunhas persoas para conci-liar o traballo con estas xornadas,pero cun chisco de vontade e orga-nización entre familias pódese solu-cionar.

A ANPA Tea rexeita a LOMCE e as súasreválidas de 3º e 6º de primaria

I Festival Costa dos Castros17 e 18 de xuño - Oia O

Festival Costa dos Castros de folk epatrimonio histórico, nace como re-sultado do interese pola visibilización

e divulgación do patrimonio cultural exis-tente en concreto no Concello de Oia e enxeral en todo o País.Por elo, non é un festival musical sen máis,senón que tamén permite a promoción e co-ñecemento da contorna oiense, así como ou-tras cuestións relacionadas có patrimoniohistórico,en especial a cultura castrexa, o de-senvolvemento sostible, a artesanía, a diver-sidade social, a cultura tradicional galega,etc. Todo dende unha perspectiva cooperati-vista e comunitaria. Cantos de taberna, con-certos ao vivo, foliadas, obradoiros emostras, mercadiño, andainas, charlas, xogospopulares, etc. Un conxunto de actividadesque pretenden ofrecer unha programación decalidade, variada e para todo tipo de público,pensado para o desfrute da xente local asícomo para novos visitantes do lugar.Este proxecto supón a colaboración do Con-cello de Oia coa Asociación Minho Reggae,así como tamén as diferentes Comunidadesde Montes, asociacións folclóricas e sociais eempresas e hostalería da zona.

Os obxectivos son múltiples e moi diver-sos; para todas as idades e públicos e conactividades nas seis parroquias do Conce-llo de Oia:- Visibilizar, promover e divulgar a culturatradicional galega, en concreto a música,a artesanía e o patrimonio; valorizando atradición como forma de transmisión e de-coñecemento da nosa cultura.- Fomentar o respecto e o coñecemento danatureza.- Crear e consolidar un Festival cultural ede música folk no Sur da provincia de Pon-tevedra. - Dinamizar e promocionar o Con-cello de Oia e as súas parroquias dando acoñecer o seu potencial turístico e cultu-ral. - Ampliar a oferta cultural e de lecer, apor-tando un novo reclamo turístico para Oiae toda a zona do Baixo Miño. - Fomentaractividades para toda a familia, visibili-zando a diversidade social existente. - Fo-mentar a interrelación entre profesionaisde distintos ámbitos artísticos.- Propor-cionar a quen vai participar no festival unespazo para que amose o seu traballo.


Programa Cultural e das Letras


Galegas do Porriño, 2016Letras Galegas


lóns individuais e apar-cadoiro privado. O res-taurante está situado

na localizade deQuintela. Así, a só

tres minu-t o s

en coche pódese chegarás termas de Outarizpara gozar dun bañotermal e aproveitar aposibilidade de tomar osol nas beiras acondicio-nadas do río Miño. OPazo de Canedo é unlugar con historia a

cinco minutos do centrode Ourense que afrontouunha nova etapa cuncambio de xerencia. Áfronte David Rodríguezcociñeiro cunha amplatraxectoria no mundo dahostalería ofrece unhacociña galega tradicio-

nal con toques renova-dores na que a calidadedo produto é a súa má-xima. Peixes das rías ga-legas, carnes de gandoautóctono e produtos detempada é a oferta culi-naria que se ofrece,todo iso acompañadodun servizo amable eatento en todos os deta-lles. Na adega, viños detodas as denominaciónsde orixe galegas e repre-sentación das nacionais.Dispón dun salón decarta diario, terrazas,comedores privados e unsalón para realizar todotipo de celebracións concapacidade para 160persoas.

Restaurante Pazo de Ca-nedo forma parte daoferta de establecementos

d e dous tenedoresdos que sepode gozaren Ou-rense. Dis-pón decatro sa-

Guía GastronómicaO Pazo de Canedo un referente en Ourense

n David Rodríguez recibíu este ano en Xantar (Expourense) o Prato de Ouro. n Exterior do edificio.

n Salón para todo tipo de celebracións.

n Comedor á carta.

Novas da Raia35NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Maio de 2016

Imóvel histórico, classificadocomo monumento nacionaldesde 23 de junho de 1910,

abre ao público no dia 27 demaio, sexta-feira, pelas 21h00,permitindo um maior contactocom a história e uma paisagemdeslumbrante sobre o rio Minho,casario tradicional de Lapela emargem galega.Trata-se de uma aposta clara doatual executivo na valorização dopatrimónio construído e na revi-

talização da memória coletivados monçanenses, assumindo-secomo mais um motivo de visitapara quem se desloca a Monção..Edificação com valor histórico ecultural, a sua construção é aus-tera e minimalista, onde o supér-fluo não existe e a beleza residena simplicidade. Apresenta umatipologia de torre isolada, comremate ameado e acesso princi-pal e único num patamar ele-vado.

AConcellería de Educación,

que dirixe Lourdes Moure,impulsará, contando coa ex-

periencia de Amador Ordoñez,coordinador de proxectos europeosdo IES Ribeira do Louro, ‘A Gamefor promoting entrepreneurshipacross European Schools’, un pro-xecto que será presentado dentrodo Programa Eramus+ AsociaciónsEstratéxicas, Educación Escolar, eque ten coma obxectivo impulsar oconcepto de emprendimento entreos alumnos de distintos niveis edu-cativos, optando a fondos europeospara poder levar adiante os seusobxectivos.O primeiro deles é a creacióndunha Plataforma on line para pro-mover nos centros de formación, epara traballar conxuntamente, anivel europeo, dando pulo á ideade emprendedor entre as alumnase alumnos, poñendo en man doscentros unha ferramenta que faci-lite esta labor mediante a forma-ción de profesores e estudantes.Os alumnos terán unha visión máiscrara da realidade actual do mundoda empresa, en especial coñecendoque sectores están a medrar, atoparocos de mercado, coñecer as novasestratexias empresariais ou o es-

tado da globalización do mercado,de xeito que, por medio de ideas encomún, experiencias e ideas con-xuntas de cada un dos socios queparticipan nesta Plataforma, con-querir unha visión máis real do quedebe de ser unha empresa na ac-tualidade.O proxecto, coordinado polo Con-cello do Porriño, estará integradopolo IES Ribeira do Louro, o Daco-rum Council for Voluntary Service,do Reino Unido, Atenea, de Portu-gal, University of Business and En-terprise, de Polonia e Magestil -Escola Profissional de Portugal.O vindeiro martes, día 10, no Res-taurante Manolo, haberá unha pri-meira xornada para falar sobreproxectos europeos, que segundo aalcaldesa do Porriño, Eva García dela Torre, “teñen unha importanciaestratéxica” para o goberno local,na que estarán presentes, ademáisda propia rexedora e a concelleirade Educación, representantes dosequipos directivos de centros deinfantil, primaria e secundaria, queabrangue Formación Profesional,de Porriño, Mos, Salceda, Salvate-rra, Ponteareas e Tui. A idea final é a creación dunharede de colaboración entre os cen-

tros, atraendo aos concelleiros deEducación destes concellos paraconquerir proxectos europeos,unha xestión moi complexa que,como se viu na experiencia doutrospaíses, como Suecia, só é factiblecreando ‘consorcios’ formados porcentros, o que podería denomi-narse como ‘escolas de escolas’,que permitan optar aos devanditosfondos europeos de formación.O primeiro paso pasaría polo tecidodesta rede a nivel dos concellos si-nalados, aproveitando as súas si-nerxías e a experiencia de máis de20 anos que ten o IES Ribeira doLouro na xestión de proxectos anivel europeo. Na xuntanza se ex-plicará como funcionan os progra-mas, como optar a eles e cómopoden aproveitarse dos mesmostantos os alumnos destes centrospúblicos, como os seus profesores.

MONÇÃO PORRIÑO

Inauguração do núcleomuseológico “Torre de

Lapela”

Coordinar proxectos de formación dosestudantes a nivel europeo

SALVATERRA

OAlcalde de Salvaterra explicou-lle ao Delegado da Xunta enVigo en que van a consistir as

obras de renovación das pistas detenis, e que se engloba dentro da me-llora dos equipamentos deportivos queestá levando a cabo o Concello. Estaspistas teñen moitos anos e moito uso,xa que sobre todo aos fins de semanasson moitas persoas as que se achegana Canuda para practicar este deporte.Temos que ter en conta que ao longodo mes son centos de persoas, non soda comarca, senón de toda a provinciae norte de Portugal as que se despra-zan hasta Salvaterra para practicar di-versas actividades deportivas elúdicas, o Parque Público A Canuda éun dos espazos naturais con máisafluencia nestes momentos. Este pro-xecto pretende renovar o firme daspistas e as redes da mesmas, e así me-

llorar o servizo gratuíto ofrecido polomunicipio.O Delegado da Xunta en Vigo, IgnacioLópez Chaves, visitou co Alcalde deSalvaterra de Miño, Arturo Grandal Va-queiro, as pistas de tenis do ParquePúblico A Canuda, para ver de primeiraman as necesidades de renovación dasmesmas, obras que vai realizar a Se-cretaría Xeral de Deportes por un im-porte de 40.000€ e cas cales sepretende por en valor unha das dife-rentes alternativas deportivas queofrece o noso Concello.Salvaterra de Miño é un Concello com-prometido co deporte e coa vida sau-dable, inviste na mellora dosequipamentos deportivos e pon envalor o patrimonio a través de diferen-tes rutas de sendeirismo polos seusríos e invita aos seus veciños e visi-tantes a levar uns hábitos saudables.

A Secretaría Xeral de Deportes renovará as pistas de tenis do Parque Público A Canuda

Será tarefa da Concellaría de Educación do Concello do Porriño, que beneficiará a estudantes do Porriño, Mos,

Salceda de Caselas, Salvaterra de Miño, Ponteareas e Tui

Corpus Christi - PonteareasNOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Maio de 201636

Oalcalde, Xosé Represas, e aconcelleira de Cultura e Tu-rismo, Hortensia Bautista,

xunto a unha representación dosalfombristas que participarán noVI Congreso de Noto e na festa daRosa en Monção, presentaron hoxeo cartel para a edición do CorpusChristi 2016. O cartel destaca ocarácter de festa de interese turís-tico internacional, presidido porun ornamento típico das alfombrasde Ponteareas.O arte convertido en alfombra flo-ral, con forte raizame na tradiciónde Ponteareas, terá un ano máis oseu lugar na festa da Rosa na vilaarraiana de Monção. Unha delega-ción de alfombristadeseñará e ela-borará unha nova alfombranaprazaCamoês desde as 6.00 atéas 10.00 horas do vindeiro do-mingo 15 de maio. Os vilegos e tu-ristas poderán contemplar o arte

efémero até o paso da procesiónda NossaSenhora da Rosa ás 17.00horas.Do 12 ao 15 de maio, unha dele-gación de alfombristasdo tramo2 da PrazaMaior, que contarátamén coa asistenciado alcaldeXosé Represas e a concelleira deCultura e Turismo Hortensia Bau-tistavan participar no VI Con-greso Internacional de ArteEfémero en Noto (Sicilia, Italia),o evento máis relevante do pre-sente ano para a internacionali-zación do Corpus de Ponteareas.Amais, na semana seguinteaoCorpus Christi navilaponteareá,outra delegación formada por al-fombristasfará un intercambio,coma todos os anos, ávila tiner-feña de La Orotava, irmandadadesde 1984, e ondetamén, poresas datas teñen por costumefa-cer alfombras florais.

O Concello presenta o cartel para o CorpusChristi 2016

Presentou amais outras actividades como a participación de alfombristas na festa da Rosa en Monçao e no VI Congreso Internacional de Arte Efémero en Noto

Despois de dúas tempadasen Segunda División, oClub Natación Pontea-

reas conseguiu a pasada fin desemana o segundo posto nafinal da Liga de Clubs desta ca-tegoría, unha posición que lleoutorga o dereito a participar, avindeira temporada, na PrimeiraDivisión Galega. A final tivolugar na Cañiza, contando o CNPonteareas co papel de anfitrión

por ter sido o primeiro clasifi-cado na fase previa.Os 22 nadadores e nadadoras deentre 14 e 25 anos competirán,deste xeito, nunha Primeira Di-visión integrada por outros 5equipos da dimensión do CN Co-ruña, o CN Fluvial de Lugo, o CNCiudad de Santiago, o CN Naróne o CN Portamiñá Lugo. “O ob-xectivo vai ser o de manter acategoría que acabamos de re-

cuperar”, recoñece a presidentado club, Pilar Gallego, “pero nohorizonte temos posta a metade volver á División de Honor deGalicia (máxima categoría auto-nómica), na que xa estivemosnon hai moitos anos”.Felicitamos aos deportistaspolo ascenso e desexáronllesmoita sorte para a nova etapado Club Natación Ponteareas naPrimeira División de Galicia.

O Club Natación Ponteareasascende á Primeira División Galega


Corpus Christi - PonteareasNOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Maio de 201638

FESTAS DO CORPUS CHRISTI 2016PROGRAMA DE ACTOS

MaioXOVES 19

PRESENTACIÓN DA REVISTA“PREGÓN”21:00 SALÓN DE PLENOS

SÁBADO 21

LECTURA DO PREGÓN DECORPUS A CARGO doperiodista ROI GROBAGONZÁLEZ e

CONCERTO DA ORQUESTRA DECÁMARA GALEGA21:00 AUDITORIO MUNICIPAL

DOMINGO 22

XOGOS FLORAIS. RECITALPOETICO E MUSICA A CARGODE ALEJO AMOEDO E IRIACUEVAS.20 :00 AUDITORIO MUNICIPAL

MARTES 24

ANIMACIÓN DE RÚA CO GRUPODE GAITAS “OS MUÍÑOS DEOLIVEIRA”21:30

MÉRCORES 25ACTUACIÓN BANDA DE MÚSICA DO CON-SERVATORIO REVERIANO SOUTULLO

ANIMACIÓN DE RÚA CO GRUPODE GAITAS SAN SALVADOR DEPADRÓNS 20:30 AUDITORIOMUNICIPAL21:30H

XOVES 26

ANIMACIÓN DE RÚA CO GRUPODE GAITAS NAIAMA21:30H

VENRES 27

CUMIO DE EXPERTOS ENMEDIO AMBIENTE E SAÚDE(Programa Galego Municipios saudables esostibles)Coordinada polo Prof. Dr. Francisco JoséPeña Castiñeira

ACTO DE ENTREGA DO TÍTULODE FILLO PREDILECTO DEPONTEAREAS A D. FRANCISCOPEÑA CASTIÑEIRA10:00 a 20:00 H. AUDITORIO MUNICIPAL

CONCERTO A CARGO DASOPRANO TERESA NOVOAacompañada polo pianistaPABLO RODRÍGUEZ20:30 AUDITORIO MUNICIPAL

ANIMACIÓN DE RÚA CO GRUPODE GAITAS PEDRA DA GARZADE FOZARA21:30H

SÁBADO 28

INICIO DA CONFECCIÓN DASTRADICIONAIS ALFOMBRASFLORAISA PARTIR 16:00H

APERTURA EXPOSICIÓN DECORPUS22:00 MERCADO MUNICIPAL

ANIMACIÓN DE RÚA COAACTUACIÓN DAS

• CHARANGAS

• IMPERIAIS

• GUACAMAIOSA PARTIR DAS 24:00

DOMINGO 29

DIA DO CORPUS CHRISTI

ACTUACIÓN DA BANDA DEMÚSICA “A UNIÓN” DEGULÁNS,

ESTREA DA “MARCHA DASFLORES” DO COMPOSITORROGELIO GROBA GROBA11:00H diante da Casa do Concello.

ACTOS RELIXIOSOS:Misa solemne cantada pola Coral Polifó-nica do Centro Artístico Sportivo e, deseguido, procesión acompañada daBanda de Música “A UNIÓN” de Guláns 11:30H

BATALLA DE FLORES. DESFILEDE CARROZAS ACOMPAÑADASDA BANDA DE GAITASTREMIÑADO DE PONTEAREAS19:30H

ACTUACIÓN DA ORQUESTRAPALADIUM21:30 PRAZA BUGALLAL

ACTUACIÓN DO GRUPO LUARNA LUBRE22:30 PRAZA MAIOR

FIN DE FESTA COAORQUESTRA PALADIUM24:00 PRAZA BUGALLAL

LUNS 30

ANIMACIÓN INFANTIL NA RÚA Actividades lúdicas na Praza Bugallal11:30H a 14:00H

Inchables, música e Festa17:00 ás 21:30

ACTO RELIXIOSO:

Misa na Igrexa Parroquialpor todos os alfombreirosfinados18:30H

OFRENDA FLORAL INMEMORIAM20:00 MONUMENTO AO ALFOMBRISTA

ACTO ENTREGA DE MEDALLASDO CORPUS CHRISTI20:30 AUDITORIO MUNICIPAL

ORQUESTRA PANORAMA21:30 PRAZA MAIOR

EXPOSICIÓNS E OBRADOIROSSÁBADO 21Obradoiro de modelado en arxila e debanda deseñada e ilustración. Escola DeArte a partir das 17:00 na Praza Maior

Do sábado 28 a partir das22:00h horas ata o luns 30 ás22:00h

EXPOSICIÓN DE CORPUS NOMERCADO MUNICIPAL

Punto de informaciónturística na propia exposiciónDo 22 ao 30 Exposición de Pintura “Pene-dos da Picaraña” de Patri Skinner no Au-ditorio Municipal. Do 26 ao 31 Exposición de reloxios anti-gos de Sechu Suárez Garra , e esculturasrealizadas con material de reciclaxe deHéctor Rodríguez Álvarez no edificio daantiga ferretería Mariño na rúa da Espe-ranza.horaio: xoves e venres de 17 a23:00. Sábado, domingo e luns de 10,30ata peche

Do 28 ao 30 Exposición de pintura aoóleo da academia de pintura IRIS na prazaMaior. Horario de 11 a 13; e de 17 atapeche.

ACTIVIDADESDEPORTIVASDomingo 22

Festa da bicicleta

VII Open de Tenis Vila doCorpus

6 e 13 de xuño

XXI Trofeo de fútbol base “Vilado Corpus”, nos campos dePardellas e Angoares, os días.

11,12, 18,19, 24

XXII Trofeo Vila do Corpus nocampo de futbol de Angoares

29 de maio ao 6 de xuño.

Torneo de Pádel. Torneo“Aguas de Mondariz – Corpus2016” no complexo Álvaro Pinodo

28 de maio de 9:00h a 14:30h

Campionato Provincial deBadminton Escolar.

Lugar Complexo Álvaro Pino.Organiza Clube BadmintonPonteareas.

ACTOSRELIXIOSOSDía 29 de maio. 08:00 h Santa Misa. 11:30 h Misa Solemne e, de seguido, pro-cesión coa Custodia.

Día 30 de maio (Festivo Local)18:30 h Santa Misa na Igrexa Parroquialpor todos os alfombreiros finados.



VENRES 27 MAIO 2016

10.00 h | Benvida aos congresistas: acreditación e en-trega de documentos.

10.30 h | Acto inaugural do “Cumio de Expertos en MedioAmbiente & Saúde” e entrega do medallón de prata e es-malte conmemorativo do Programa Galego MunicipiosSaudables e Sostibles 2000-2020 ao Ilmo. Concello dePonteareas, que recollerá o Sr. Alcalde, D. Xosé RepresasGiráldez.

10.45 h | Área temática I:“A saúde ambiental do planeta: deesperanza utópica a realidade tanxible,¿cando?”

Moderador:Prof. Dr. D. Eleuterio MartínezEnxeñeiro forestal, especialista en Ecoloxía Tropical e Xes-tión Ambiental. Ecoloxista, bioeticista e investigador. Ca-tedrático de varias Universidades (SantoDomingo-República Dominicana).

Relatores:“A saúde ambiental em Moçambique”Dª Teresa Luis MoreiraMinistério dos Recursos Mineraís e Energía de Moçambi-que (Maputo-Moçambique).

“Algumas reflexões sobre a situação ambientalem Angola e na África”Dª Amelia Kamia SamuelInstituto de Desenvolvimento Florestal. Ministério daAgricultura e do Desenvolvimento Rural de Angola(Luanda-Angola).

“A protección e conservación do medio naturalno Estado de México”Prof. D. Carlos S. Pozos ZárateProfesor na Universidad Autónoma do Estado de México.Delegado Federal da Procuraduría de Protección del MedioAmbiente (Estado de México-México).

“Saúde Ambiental; funções da Área GobernativaSaúde”Prof. Dr. D. Rogério Paulo Da Silva NunesPresidente da Sociedade Portuguesa de Saúde Ambiental(Lisboa-Portugal).

“Saúde respiratória no ambiente das crianças”Profª. Dª Raquel Rodrigues SantosVicepresidenta da Sociedade Portuguesa de Saúde Am-

biental (Lisboa-Portugal).“Programas de actuación en materia de saúdeambiental en Galicia”D. Manuel Álvarez CortiñasXefe do Servizo da Subdirección Xeral de Programas deControl de Riscos Ambientais para a Saúde da DirecciónXeral de Saúde Pública da Consellería de Sanidade daXunta de Galicia (Santiago de Compostela-España).

11.45 h | Debate entre relatores e congresistas.

12.15 h | Área temática II: “Cidades saudables e sostibles: aire limpo,modelo enerxético sostible, loita contra acontaminación e o cambio climático”

Moderador:Prof. Dr. D. José Ignacio Elorrieta Pérez de DiegoDoutor en Ciencias Biolóxicas. Exprofesor da UniversidadComplutense de Madrid. Exdirector do Instituto de SaludPública de Navarra. Exdirector xeral de Medio Ambientedo Goberno Foral de Navarra. Exdirector executivo de Sos-tibilidade da Fundación ISR. Exasesor da OMS (Madrid-Es-paña).

Relatores:“A calidade do aire en España”Dra. Dª Rosalía Fernández PatierXefa do Área de Contaminación Atmosférica do Centro Na-cional de Sanidad Ambiental do Instituto de Salud CarlosIII do Ministerio de Economía y Competitividad (Madrid-España).

“Vehículo eléctrico e enerxías renovables”Prof. Dr. D. Francisco Silva CastañoDoutor Enxeñeiro de Minas pola Universidad Politécnicade Madrid. Máster of Science (Massachusetts Institute ofTechnology, MIT). Profesor de Enxeñaría Ambiental naUniversidade da Coruña durante 14 anos. Conferenciantede Dirección de Empresas na Universidade da Coruña e Es-cola Europea de Negocios. Premio extraordinario de dou-torado e primeiro premio nacional de terminación deestudos. Foi director xeral de Reganosa, Forestal de At-lántico, Sogama e Imegasa. Delegado de Iberdrola en Ga-licia (Santiago de Compostela-España).

“Control de vectores en saúde pública: novas es-tratexias de loita frente ás enfermedades emer-xentes”Prof. Dr. D. Rubén Bueno MaríDoutor en Ciencias Biolóxicas. Director técnico e respon-sable Departamento de Investigación e Desarrollo de La-boratorios Lokimica (Valencia-España).

“Saúde e medio ambiente atmosférico: os tem-pos do clima”Prof. Dr. D. Dominic RoyéXeógrafo alemán. Na actualidade, docente e investigadorna Universidad de Cantabria (Colonia-Alemania).“A adaptación ao cambio climático: unha necesi-dade dos municipios, as empresas e a cidadanía”.D. Ramón Barco AlcónEnxeñeiro técnico forestal. Experto en Desarrollo Territo-rial por CEPADE-Universidad Politécnica de Madrid. Mem-bro de CCOO no Observatorio de Cambio Climático(Plasencia-España).

13.30-14:00 h | Debate entre relatores econgresistas.

16.00 h | Área temática III:“Sostibilidade dos recursos hídricos exestión dos residuos”

Moderador:Prof. Dr. D. Aurelio Hernández MuñozCatedrático emérito de Enxeñería Sanitaria e Ambientalda Universidad Politécnica de Madrid. Elaborou diversosplans de abastecemento e saneamento ademais de inter-vir en máis de douscentos proxectos de depuradoras. Tenno seu haber a Medalla da UPM e diversos premios reci-bidos (Madrid-España).

Relatores:“Modelos de avaliación ecotoxicolóxica hídrica”rofª Dra. Dª María Julia Melgar RiolCatedrática de Toxicoloxía da Facultade de Veterinaria daUSC-Campus de Lugo. Académica correspondente da Aca-demia de Farmacia de Galicia (Lugo-España).

“Planificación hidrolóxica en Galicia”Prof. D. Francisco Alonso FernándezXefe do Servizo Territorial de Zona Galicia Sur de Augasde Galicia da Consellería de Medio Ambiente, Territorio eInfraestruturas da Xunta de Galicia. Profesor da Universi-dade de Vigo (Vigo-España).

“A xestión integral sostible da auga no medio ur-bano”D. José Antonio del Rey MartínXerente de Operacións de Viaqua (Santiago de Compos-tela-España).

CUMIO INTERNACIONAL DE EXPERTOS EN MEDIOCo gallo do nomeamento, pola Corporación Municipal de Ponteareas,de “Fillo Predilecto de Ponteareas” ao Prof. Dr. Francisco Peña,celebrarase na Vila do Tea un CUMIO INTERNACIONAL DE EXPERTOS EN

MEDIO AMBIENTE E SAÚDE, baixo a dirección do profesor FranciscoPeña, como agradecemento ao Pobo do Ponteareas por serlleconcedida tal distinción.

A ponte medieval dos Remedios

Castelo do Sobroso

A Pena do Equilibrio


“Xestión dos residuos urbanos no Norte de Por-tugal”Profª Dª Susana PaixãoLicenciada en Saúde Ambiental e mestre en EducaciónAmbiental. Directora do Departamento de Saúde Ambien-tal da Escola Superior de Tecnoloxía da Saúde do InstitutoPolitécnico de Coimbra. Presidenta Global EnvironmentalHealth Faculty Forum – GEHFF 2015 (Coimbra-Portugal).

“Implicacións ambientais, económicas e sociaisdo modelo Sogama para a cidadanía galega”Dª María Esther Campos MosqueraResponsable de Comunicación e Prensa de Sogama (A Co-ruña-España).

“Situación actual do mercado da xestión de resi-duos”D. Juan Mogin del PozoLicenciado en Ciencias Químicas. Experto en xestión deresiduos industriais. Vicedecano del Colegio Oficial deQuímicos de Galicia (Cangas-España).

17.00 h | Debate entre relatores econgresistas.

17.30 h | Área temática IV:“Xestión sostible dos recursos naturaiscomo factor de desenvolvementosocioeconómico: posta en valor dopatrimonio natural de Galicia”

Moderador:Prof. Dr. D. Domingo Gómez OreaCatedrático de Medio Ambiente, Ordenación Territorial ePlanificación do Desenvolvemento Sostible da Universi-dad Politécnica de Madrid: MAUSAR, para ordenación te-rritorial; e IMPRO, para avaliación de impacto ambiental.Premio Augusto González Linares a unha traxectoria enmedio ambiente e territorio, promovido polo Goberno deCantabria e a Universidad de Cantabria (Madrid-España).

Relatores: “Desarrollo, medio ambiente e calidade de vidaen Argentina”Profª Dª Verónica GibertiMáster en Xestión dos Recursos Naturales y Medio Am-biente por CEPADE-UPM. Xefe de traballos prácticos enEIA na Licenciatura de Ciencias Ambientais e subsecreta-ria de Asuntos Estudiantís e Bienestar da Comunidade naFacultad de Agronomía da Universidad de Buenos Aires(Buenos Aires-Argentina).

“Ordenación e xestión integrada do litoral”Prof. Dr. D. Francisco Javier Sanz LarrugaExperto en Dereito Ambiental. Catedrático de Dereito Ad-ministrativo e director do Observatorio do Litoral da Uni-versidade da Coruña. Profesor visitante na University ofBerkeley. Autor de numerosas publicacións científicas (A Coruña-España.

“Gandería e territorio, un binomio sostible e ne-cesario”D. Eduardo Torres FernándezInspector do Corpo Nacional de Veterinarios. Entre outroscargos, ocupou a xefatura do Servizo de Producción Gan-deira no Departamento de Agricultura, Gandería, Pesca,Alimentación e Medio Natural da Generalitat de Catalunya(Barcelona-España).

“Rehabilitación medioambiental da mina de Lignitosde Meirama”D. Roberto González PhilipponSubdirector de Explotación de Activos Mineiros. Gas Na-tural Fenosa (A Coruña-España).

“Aplicación da Lei de Responsabilidade Ambien-tal. Aspectos prácticos”Dª María Victoria Escuredo MerinoXefe do Departamento de Consultoría e Medio AmbienteGalicia. Applus Norcontrol (Sada, A Coruña - España).

“Relevancia do medio natural no Condado-Para-danta”D. Estanislao Fernández de la Cigoña NúñezNaturalista e investigador. Presidente da Asociación Ga-lega para a Cultura e a Ecoloxía. Medalla de prata de Ga-licia concedida pola Xunta de Galicia (O Porriño-España).

“Emprego e medio ambiente”D. Juan José Lirón LagoSubdirector xeral de Emprego da Consellería de Economía,Emprego e Industria da Xunta de Galicia (Santiago deCompostela-España).

“O turismo sostible en Galicia: posta en valor docontorno natural como medio de recreo e rendi-bilidade económica”Dª María Nava Castro DomínguezDirectora da Axencia Turismo de Galicia (Santiago de Com-postela-España).

18.30 h | Debate entre relatores econgresistas.

19.00 h | Presentación do LIBER AMICORUM.

20.15 h | Intervención de clausura(videoconferencia):

Prof. Dr. D. Federico Mayor ZaragozaDoutor en Farmacia pola UCM (1958). Catedrático de Bio-química e reitor da Universidad de Granada (1968-1972),Cofundador en 1974 do Centro de Bioloxía Molecular Se-vero Ochoa da UAM e do CSIC, do que foi ademáis presi-dente científico ata o ano 1978. Diputado ao ParlamentoEspañol (1977-1978). Exministro de Educación e Ciencia(1981-1982). Diputado ao Parlamento Europeo (1987).Director xeral da UNESCO (1987-1999). Presidente doConsello Científico da Fundación Ramón Areces desde1993. En 2005 foi designado polo Secretario Xeral daONU, copresidente do Grupo de Alto Nivel para a Alianzade Civilizacións. En 2007 foi premiado co recoñecementoMare Terra dos Premios ONES Mediterrània pola súa tra-xectoria na loita pola igualdade, a xustiza social e a de-fensa medioambiental. Actualmente preside a ComisiónInternacional contra a Pena de Morte. Presidente da Fun-dación Cultura de Paz (Madrid-España).

20.30 h | Acto de entrega do título e FilloPredilecto de Ponteareas a D. FranciscoJosé Peña Castiñeira, acto promovido eorganizado polo Ilmo. Concello dePonteareas.Presentará o acto D. Roi Groba, presentador de TVE e pregoeiro de CORPUS 2016.

PROGRAMA DO ACTO:

n Benvida ás autoridades, aos invitados e aos asistentes,por parte do alcalde do Ilmo. Concello de Ponteareas,D. Xosé Represas Giráldez.

n Lectura do nomeamento de D. Francisco José Peña Cas-tiñeira como Fillo Predilecto de Ponteareas, aprobadopor unanimidade da Corporación Municipal do Ilmo.Concello de Ponteareas.

n Entrega de atributos a D. Francisco José Peña Casti-ñeira, Fillo Predilecto de Ponteareas.

n Discurso de agradecemento do homenaxeado.

n Intervención do Prof. Dr. D. Federico Mayor Zaragoza,exdirector xeral da UNESCO e presidente da FundaciónCultura de Paz.

n Discursos das autoridades que asisten ao acto.

n Discurso de clausura do Sr. Alcalde do Ilmo. Concellode Ponteareas, D. Xosé Represas Giráldez.

n Concerto de Teresa Novoa, acreditada soprano cun re-coñecido prestixio a nivel nacional e internacional.

22.30 h | Cea-encontro de confraternidadedos pobos do mundoGRAN HOTEL BALNEARIO DE MONDARIZ (SALÓN INFANTA):

AMBIENTE E SAÚDE - PONTEAREAS (GALICIA)

Castro de Trona

O monte de A Picaraña

Mosteiro San Diego de Canedo

Os interesados en asistir deberán confirmar a súa asisten-cia a Dª Amalia Gallego (678721363, [email protected]). Necesario pago previo aoevento con transferencia ao número de conta doBANCO SABADELL: ES81 0081 0492 4500 0129 2532.Indicar en concepto nome do evento e titular da re-serva.

SECRETARIA TÉCNICA (información e inscricións)D. Dalmacio Vázquez TroncosoTel: +34 986 661 674departamentocultura@ponteareas.eswww.medioambienteysalud.comXardíns da Xiralda, s/n – 36860 –PONTEAREAS (Galicia)

Continúa o ciclo “Manual de ins-trucións para educar” organizadopolo Programa de Educación Fa-

miliar e a OMIX do Concello da Guarda,o que se pretende é compartir pautassinxelas e ofrecer un espazo de reflexióne intercambio de experiencias, parapoder axudas ás nais, pais e educado-res/as a lograr o pleno desenvolvementodos nenos e nenas e adolescentes parafacilitar a convivencia familiar.

Educar aos fillos e fillas é unha apren-dizaxe diaria, polo que, nestas charlasse aportarán vías para resolver conflitosde forma construtiva, reforzando a co-municación e o diálogo como claves narelación entres nais e pais con fillos efillas. A última cita terá lugar o 24 de maioco tema “Do berce á adolescencia. Fe-rramentas útiles con adolescentes”,charla coa que se pechará o ciclo.

Remitido.-Despois de ter mantidovarias conversas, as Comunida-des de Montes Veciñais en Man

Común de A Guarda, Salcidos e Campo-sancos, celebraron unha xuntanza nasede social de Comunidade de Campo-sancos, donde concretaron a celebra-ción da 1ª Xuntanza/Romaría Castrexano lugar de Chan, para o vindeiro 24de xuño (día de San Xoan) da que seestá traballando na a súa programacióndefinitiva, e se manteñen propostascon artesán, músicos, técnicos xuvenís,

para atraer as novas xeracións o con-tacto co monte, se coñezan de primeiramán cal é a función das comunidades.Tamén se está en tratos con emprende-dores da área da alimentación para quehaxa participación gastronómica,aberta a todo aquel que queira partici-par, no ensalzamento deste acto, quearranca ca unidade das tres comunida-des existentes no noso pobo, e queteñen toda a intención de que dure notempo, mellorando cada ano, máis emellor.

Manual de instrucións paraeducar

1ª Romaria castrexa no monteSanta Trega


Novas da RaiaA GUARDA

AS NEVES

Centenario de Miss Ledya e AnoCastelao

O Concello organiza unha serie de proxeccions dacurtametraxe Miss Ledya no 1o andar do edificio

de Correos.

Realizado por Jose Gil sobre un ar-gumento de Rafael Lopez del Haroe estreado no ano 1916, tra tase do

primeiro filme galego de ficcio n, que che-gou ata os nosos di as grazas aos mate-riais conservados polo Museo dePontevedra e restaurados polo Centro Ga-lego de Artes da Imaxe (CGAI). A peliculareflicte espazos coma o Gran Balneario daToxa e as ribeiras do Lerez para recrear asperipecias de Miss Ledya, sobrin a do mul-timillonario Mister Kazton, na sua viaxe anosa terra.Na obra tamen participou Castelao, con-siderado como a figura mais importanteda cultura galega do seculo XX e a quense lle dedicou este ano o Dia das ArtesGalegas, feito que motivou que a Deputa-cion de Pontevedra nomease o 2016 comoAno Castelao.A Concelleria de Cultura conmemora asiestes dous fitos de xeito simultaneo. OAno Castelao, polo que houbo e habera mais actividades, e os 100 anos da estreada pelicula Miss Ledya de Jose Gil, quennon so foi un fotografo e director pio-neiro no cinema galego senon que ade-

mais, era natural de Rubios (As Neves).A primeira proxeccio n sera o venres 29 deabril a s 20:00 h. As seguintes faranse odomingo 8 de maio as 16:00h e o sabado14 de maio as 12:30h.

OCampus Joe Arlauckas-Tui volveráabrir as súas portas entre os días 4 e9 de xullo de 2016, ambos inclusive,

datas nas que volverá estar en Tui o estadou-nidense Joe Arlauckas, director do Campus iex xogador da NBA e do Real Madrid.A organización do Campus conta coa cola-boración e asesoramento de Moncho López,ex seleccionador de España, Portugal e An-gola, na actualidade é adestrador do FCPorto.Nesta edición volveremos contar con un stafftécnico de auténtico luxo, ademais contare-mos coa presenza de adestradores de pri-meiro nivel, así como tamén recibiremos avisita de varios xogadores ACB que departiránas súas experiencias deportivas cos partici-pantes do Campus.

O Campus está enfocado para xogadores debaloncesto nacidos entre os anos 1997 e2004, que buscan unha mellora física e téc-nica, ao tempo que comparten experienciase adestramentos con outros xogadores xaprofesionais.Polo Campus teñen pasado xogadores que xadebutaron nas ligas ACB, LEB Ouro, LEBPrata, EBA, Liga portuguesa e na NCAA ame-ricana. Xogadores que fan que este Campusde baloncesto de Tui sexa un referente na-cional e internacional.As inscricións para esta edición 2016 xaestán abertas e poden facerse online na se-guinte páxinawww.campusjoearlauckastui.com , onde ade-mais atoparán toda a información que preci-san sobre o Campus.

Campus Joe Arlauckas-Tui paraxullo de 2016

TUI


Novas da Raia

Aalcaldesa de Tomiño,Sandra González e o con-celleiro de Medio Rural,

Lois Vázquez, celebraron estamañá unha xuntanza co Xefe Te-rritorial de Educación de Ponte-vedra, César Pérez Ares, co finde coordinar as obras que se le-varán a cabo nos colexios públi-cos do municipio, aproveitandoo parón estival.Segundo informou a rexedoratomiñesa, coma resultado destaentrevista, acordouse asinar unconvenio para poder realizar pe-quenas obras nos centros educa-tivos durante o verán.

A alcaldesa aproveitou paralembrar a construción dunhapista de atletismo na zona doMosteiro, próxima ao CEP PedroCaselles (con cargo ao Plan Con-cellos 2016) e solicitar a cola-boración da consellería para oremate da obra.Neste sentido, Sandra González,salientou o bo clima da reuniónmantida co xefe territorial deEducación, facendo fincapé naimportancia de traballar dunxeito coordinado e positivo, decara a conseguir mellorar a ca-lidade de vida dos veciños e ve-ciñas.

ODepartamento de Francésdo IES de Tomiño parti-cipa, unha vez máis, nun

intercambio co país galo. Du-rante unha semana, 37 mozos emozas da rexión Pays de la Loire,son acollidos en casas de alum-nos/as do centro educativo,entre o 23 e o 29 de abril.Acompañado polos seus anfi-trións, o continxente foi recibidoeste mediodía no Salón de Plenospola alcaldesa de Tomiño, SandraGonzález, e varios concelleiros,entre eles os de Cultura, CristinaMartínez, e Deportes, IsmaelTroncoso.Na oportunidade, a rexedora localsalientou os principais valoresnaturais e turísticos da vila,aproveitando para agasallar aosvisitantes con libros e artesaníada terra.Procedentes do centro LycéeNotre Dame de la Tourtelière dePouzauges, un pobo da rexiónPays de la Loire, os estudantesteñen unha apretada axenda quelles permita coñecer a maiorparte dos recursos naturais, tu-rísticos e culturais da vila tomi-ñesa e os seus arredores.

A profesora do Departamento deFrancés, Patricia Caride, explicaque este é o sexto ano que se re-aliza o intercambio. Nestes díasvan visitar Baiona, A Guarda, OGrove, Santiago; van facer Paint-ball, e ademais van asistir a clasecos seus compañeiros. “Comasempre, os rapaces están entu-siasmados, e o intercambio supón

para eles unha motivación paraseguir estudando o idioma, ade-mais de darlle sentido real a todoo traballado na clase”, conclúe.Pola súa banda, o alumnado deFrancés do instituto tomiñés, via-xou a Francia do 11 ao 19 demarzo, visitando as cidades deBordeaux, Nantes; o parque Futu-roscope e asistindo a clases.

TOMIÑO

O goberno de Tomiño tenta asinar un convenio de colaboracióncoa Consellería de Educación para facer melloras nos colexios

durante o verán

Profesores e estudantes francesespasan unha semana con familias

tomiñesas

A actividade é o resultado da axenda de cooperación que Tomiño vén desenvolvendo dende haitempo co municipio fronteirizo

A alcaldesa, acompañada por varios concelleiros e concelleiras do grupo de goberno, foi a encargada

de acoller ao continxente Valença devolve 50% doI.R.S., do Município, aosvalencianos, residentes no

concelho, respeitante aos rendi-mentos coletados em 2015. ACâmara Municipal de Valença ab-dica de metade do valor corres-pondente ao Município (5%) afavor das famílias.Quando receberem o reembolsodo I.R.S., as famílias valencia-nas, contarão com este des-conto, na coleta líquida, pelosegundo ano consecutivo. NoI.R.S., do último ano, a CâmaraMunicipal abdicou, a favor dasfamílias, de 158 mil euros.O concelho permite às famílias,também, descontos sobre a taxado I.M.I., entre 10% e 20%, emfunção do número de filhos.Quando receberem a nota de li-quidação do I.M.I., este ano, asfamílias valencianas, abrangidaspor este benefício, cerca de1000, vão notar já o descontoproporcionado pelo Município.

Estes benefícios são automáti-cos, não requerendo qualquer in-tervenção do contribuinte, sendocalculados automaticamentepela Autoridade Tributária eAduaneira. O valor dos descontosvirá explicado nas notas de liqui-dação dos impostos.Valença reafirma-se como umconcelho de impostos baixos, re-forçando-se como terra atrativapara viver e investir.O objetivo destas medidas é ali-viar a carga fiscal sobre as famí-lias, incentivando a sua fixaçãono concelho, tentando atrairnovos moradores e promover acoesão social. A aplicação destasmedidas só é possível graças aotrabalho desenvolvido pelo Exe-cutivo Municipal, nos últimosanos, de consolidação das finan-ças municipais. Uma gestão rigo-rosa e equilibrada tem permitidoaliviar as contas municipais etransferir para as famílias valen-cianas esse benefício.

VALENÇA

Viver em Valença temVantagens para as

Famílias

NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Maio de 201644 NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Maio de 201644 NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Maio de 201644

Novas da Raia

Entrevistamos o seuComandante D. GAS-PAR RUFINO CALDAS,

que moi amablemente nosatendeunas dependencias doParque de Bombeiros de Mel-gaço.Boa tarde D. Gaspar, fale-nos un pouco da historiade esta institución.z A Associaçao Humanitariados Bombeiros Voluntariosde Melgaçofoiconstituídaem14 de abril de 1929 tendosido considerada de utilidadepublica pelo decreto nº 23425 de 25 de dezembro de1933 e recebeu o louvor daCamara Municipal de Meñga-çoemsessao de 22 de outu-bro de 1930 sendo agraciadacom o grau de Orden de be-nemerenciaem 2 de junho de1934.¿Cales son os servicios queprestan z Esta associaçaotem comofim principal a prestaçao deserviços contra incendios esocorros em casos de calami-dades publicas e asistenciaen serviços de saúde tantono transporte de doentesou-sinistrados como en instala-çoes a ben da orden e dobem públicos quando somosrequisitados por autoridadescompetentes.

¿Como é que colaboran de-sinteresadamente en in-cendios e traxedias enArbo , que esta fora do seuámbito natural de traballopor ser outro país.Este corpo de Bombeiros-quase desde o seunasce-

mento colabora com a vizin-haGalizasendo o 14 de outu-bro de 1930 asuaprimeiraintervençaoa-quanto do descarrilamentodo comboio que facia a rutaVigo – Madrid no tramo entreas estaçoes ferroviarias de

Arbo e Pousa, en esos mo-mentos non había ponte in-ternacional que hoxetemos ,mais os Bombeiros atravesa-ron o rio a nado para socorreros acidentados., sempre quee necesario estamos disponi-veis de forma voluntaria parasocorrer os vizinhos e amigosdo outro lado do rio Minhoque non nos separa mas quenos une.Eu como Arbenseteño vistoinnumerables veces osBombeiros de Melgaçoasistir rápidamente a di-versos sucesos acaecidosen Arbo, tanto incendiosen vivendas, como en soco-rro e tamen incluso en in-cendios forestales, ¿ Quenos chama ou como se coor-

dinan para estar ahí os pri-meiros z Temosintervido en diversasvezesem incendios urbanos,sendo debida a proximidadeos primeiros a chegar, deborecalcar o apoio incondicio-nal da Garda Civil, que apóso alerta se coloca na ponteinternacional para nos con-ducir o lugar do incendio,chegadosalí acometemos anosafunçao e cordinamo-noscom resto do operativoque vaichegando .Faipoucas fechas asistirona un incendio nunhavi-venda da estación en arbo,uns anos atrás a outro in-cendio tamen en outravi-venda na parroquia deCequeliños en arbo, esas

duas familias tanto a deAlfonso Pérez como a deGumersindo Dieguez, es-taban na gala da lampreaemocionados cando voste-des recibían o recoñece-mento,¿ Quesintironvostedes o ver aunanimidade de un poborendidos con un intermi-nable aplauso cando lles-foi entregado o galardón.Foimoiemotivo , non pododeixar de agradecer o SrPresidente da cámara Muni-cipal de Arbo D. Horacio Gil,pela proposta e atribuçaoda “ ARBENSE DISTIN-GUIDO “ titulo que muitos-honrra os Bombeiros , comorecoñecemento da nosain-tervençao desinteresada.

O corpo de Bombeiros Voluntarios de Melgaço arberse distinguidoNa Gala Da Lampréa celebrada en Arbo con motivo dasua Festa Anual donde se otorgan os recoñecementose premios en diversas categorías, queremos destacar o

que se otorgou o corpo deBombeiros Voluntarios da lo-calidadefronteiriza de Melgaço, como ARBENSE DISTIN-GUIDO 2016.

Edu Pérez (ARBO)


Artista iraniana vence PortoCartoon 2016Por: Museu Nacional da Imprensa- Comunicaçao

Aartista MahboobehPakdel, do Irão, foi avencedora do Grande

Prémio do 18º PortoCartoon-World Festival, organizadopelo Museu Nacional da Im-prensa e subordinado ao tema"O entendimento global". Aobra intitula-se “Emigration”. O Segundo Prémio foi atri-buído a Muhittin Koroglu, daTurquia, o Terceiro Prémio ex-aequo a Plantu (França), coma obra intitulada “Viva a Uto-pia!”, e Mihai Ignat (Romé-nia). O desenho de Plantu,caricaturista da 1ª página deLe Monde, tem todo o textoem português. Koroglu eIgnat já haviam ganho oGrande Grémio em 2003(tema: Água) e 2009(tema:Crises), respetiva-mente.A edição deste ano contem-plou dois prémios especiais decaricatura, em homenagem à

figura imortal do cinema,Charlie Chaplin e à modelo in-ternacional Sara Sampaio. Osvencedores foram, respetiva-mente, Cau Gomez (Brasil), eMarzio L. Mariani, de (Itália).A elevada qualidade dos tra-balhos levou o júri internacio-nal a atribuir ainda 12Menções Honrosas a artistasde diferentes países: Brasil,Espanha, Irão (2), Israel, Itá-lia, México (2), Portugal, Rús-sia, Turquia e Ucrânia.Em apreciação estiveram cercade 1800 obras, de quase 500

artistas, oriundas de 60 países

de todos os continentes.Irão é o país com maior parti-cipação: mais de duas cente-nas de trabalhos, de 60cartunistas. Seguem-se-lhe aRoménia, Brasil, Turquia, Por-tugal, China, Sérvia e Ucrânia.Como se pode ler no Regula-mento do PortoCartoon 2016(http://www.cartoonvirtual-museum.org/eventos/pc/xviii/xviiiportocartoon_2016.pdf), “foi com ironia que, hácinco séculos, Thomas Moore,pensou em utopias depois decriticar os abusos de poder, asdesigualdades e distorções daépoca em que vivia. A sua ci-dade utópica continua a serum belo contraponto às con-fusões e desmandos mun-diais”. Em sintonia com o tema es-colhido pela UNESCO, O En-tendimento Mundialconstitui, em si mesmo, umhorizonte da utopia. Por isso

mesmo, 500 anos depois, aUtopia (1516) continua a serum livro precioso, pela suaatualidade. Considerando quevivemos uma época de “con-tradições, conflitos, manifes-tações de força, abusos,dramas migrantes, violaçõesde direitos, novos muros, ga-nância e estupidez de diferen-tes poderes que controlam omundo”, a organização doPortoCartoon sublinhaa a im-portância da arte do cartoonpara “promover o entendi-mento mundial, com o desen-tendimento do humor”.Com esta 18ª edição, o Porto-

Cartoon volta a reforçar o seulugar no pódio dos concursosinternacionais de desenho dehumor e mostra a pertinênciada classificação do Porto como 'capital do cartoon', atri-buída em 2008. O Júri internacional do 18ºPortoCartoon teve como Pre-sidente Honorário GeorgesWolinski - cartunista do Char-lie Hebdo assasssinado em2015, em Paris, e que durante

uma década tinha sido presi-dente do Júri. Integraram oJúri 2016: Bernard Bouton(presidente da FECO), LuísHumberto Marcos (diretor doMuseu Nacional da Im-prensa), Luís Mendonça (re-presentante da Faculdade deBelas Artes do Porto), Ro-berto Merino (encenador) eXaquín Marín (fundador doMuseo de Humor de Fene, Es-panha).

n Sara Sampaio, 1ºPremio Italia Marzio Mariani OddonkeySiro e opresidente do Consejo de Estado Jose Manuel Romay. n Charlie Chaplin, 1ºPremio Brasil Cau Gomez

n GrandePremio Irao MahboobehPakde.

n 3º Premio exAequo Francia Plantu

n 3º Premio exAequo Rumania Mihai Ignat,

n 2ºPremio Turquia Muhtin Koroglu.

Novas da Raia


Novas da Raia

Quando surgiu e com que propó-sito o Lions Clube de Vila Praiade Âncora?z O Lions Clube de Vila Praia deÂncora foi fundado em 10 deJunho de 1980 pela mão do LionsClube de Viana do Castelo, tevecomo primeiro presidente o sau-doso ancorense Dr. Alfredo Pinto etem por lema “Nós Servimos”.O Clube tem tido uma participaçãoactiva na dinamização do Lio-nismo, tendo fundado os Clubesde Ponte de Lima, Valença (ex-tinto) e Ílhavo.Atentas as suas excelentes rela-ções com os Clubes de Espanha, oClube está irmanado com o Clubede Pontevedra e Alicante CostaBlanca.Os Clubes Lions estão inseridosnuma ONG internacional – LionsClubes Internacional – que é amaior organização de prestação deserviços do mundo, envolvendocerca de 1,4 milhões de associadosque realizam serviços importantesem 210 países e áreas geográficasem todo o mundo, que está a co-memorar o Centenário. “Onde há uma necessidade, há umLion” é o grande desafio que osLions têm vindo a cumprir, cons-cientes de que a comunidade éaquilo que dela fazemos.Qual o número de associados?z Normalmente os Lions Clubes sãoaprovados com um mínimo de 20sócios. Este número tem tido os-

cilações ao longo dos anos e nestemomento mantêm-se nesse limite.Quem pode ser sócio e como opode fazer?z Podem ser sócios do Lions aspessoas de maior idade e de re-conhecida idoneidade moral, auto-nomia financeira e reputação nasua comunidade. A filiação comosócio é feita através de con-vite, devendo ser propostopor um sócio e ter o pare-cer favorável da comissãode sócios, sendo admi-tido em cerimónia ade-quada.O Clube tem tam-bém amigos e cola-boradores que oauxiliam em activi-dades de solidarie-dade (recolhas dedádivas de sangue, pedi-tórios para a Liga Portu-guesa Contra o Cancro eFundação Portuguesa de Car-diologia e outras) e que enri-quecem a qualidade do seutrabalho.Ao longo da vossa actividadeque momentos destacariam?z Naturalmente todos os momen-tos em que o Clube satisfez umanecessidade. Sempre que ajudouuma criança, apoiou uma famíliapobre, deu melhor vida a umdoente ou a um incapacitado. Asua Missão é Servir e, por vezes,os mais pequenos gestos são osmais sentidos pelas pessoas. Aju-dar um menino autista, ofereceruma cadeira de rodas a uma pes-

soa incapacitada, fazer sessões deleitura ou de ginástica num lar deidosos, ajudar um doente a encon-trar o dador de sangue compatível,entregar bens alimentares a umafamília pobre, são gestos que nãosão onerosos mas fazem a dife-

rença na vida das pessoas. Todos os anos o Lions distingueuma associação ou pessoa commérito. Qual é o objectivo comesta menção?z Uma das práticas do Lionismo é“Arte do Reconhecimento” quetem vários propósitos, nomeada-mente render merecido tributo aquem, por mérito, se distingue nacomunidade pelo seu trabalho ededicação e também incentivar aspessoas a seguir o seu exemplo.

Foi, nomeadamente, com estespropósitos que o Clube, neste anode 2016, reconheceu o Mérito deuma Instituição e de um Cidadão. Entidade de Mérito – Santa Casada Misericórdia de Caminha – fun-dada em 02.07.1516 Distinguida em reconhecimento

pela sua elevada contribuiçãopara a promoção social e cul-

tural da população do con-celho de Caminha aolongo destes 500 anosde existência e pela

cooperação com ou-tras instituições. Cidadão de Mérito– António ManuelGarrido BarreirosDistinguido em re-conhecimento pela

sua extraordinária einigualável dedicaçãocolocada ao serviço da

divulgação fotográfica dosmais variados eventos reali-

zados no concelho de Ca-minha, do seu património e das

suas gentes.Que nomes destacariam?z Ao longo destes 36 anos de vidado Clube são inúmeras as institui-ções ecidadãos que foram agraciados.Seria demasiado exaustivo referen-ciá-los atodos, dando apenas alguns exem-plos nos mais variados campos:SOLIDARIEDADE – Rotary Clube deCaminha, Bombeiros Voluntários,Conferência Vicentina;EDUCAÇÃO – Ancorensis – Coope-

rativa de Ensino, Patronato deNossa Senhora da Bonança; EscolaPreparatória de Vila Praia de Ân-cora; Associação de Pais dasEscolas de Vila Praia de Âncora;CULTURA – Orfeão de Vila Praia deÂncora; Centro Social e Cultural deVilaPraia de Âncora;CIDADANIA – Dr. Francisco JoséTorres Sampaio, José Viana, Maes-tro Shegundo Galarza; Quim Ba-rreiros; Álvaro Meira;EMPRESARIADO – Intermarché Ân-cora, Hotel Meira, Hotel Porta doSol, Restaurante Âncoramar, etc.INSTITUIÇÕES – Câmara Municipalde Caminha; Junta de Freguesia deVila Praia de Âncora.A área social está presente noLions. Surgem pedidos e inicia-tivas com alguma frequência?z Uma das nossas actividades es-truturantes são as recolhas de san-gue que promovemos em parceriacom o Instituto Português de San-gue e da Transplantação, abran-gendo duas recolhas para osnossos dadores tradicionais emJunho e Dezembro mo Centro Cul-tural de Vila Praia de Âncora etambém as recolhas em tempo depraia, na Avenida Ramos Pereira,para os dadores que nos visitamna época de férias e que se reali-zam nos meses de Julho e Agosto(este ano em 22 de Julho e 19 deAgosto).Outra actividade é o combate àfome distribuindo bens alimenta-res a famílias carenciadas. Nestetrabalho contamos, felizmente,com o apoio de alguns voluntáriose da prestimosa colaboração dosestabelecimentos comerciais, no-meadamente das grandes superfí-cies. A receptividade e agenerosidade das pessoas têm sidoexcelentes. Por outro lado, a divulgação doPatrimónio Cultural é outro dosvossos objectivos. Estando inse-ridos no concelho de Caminha,consideram haver muito a fazernesse sentido?z Um dos objectivos que o Lionsvem assumindo é a defesa donosso património, seja cultural,paisagístico ou gastronómico. Sa-bendo que temos uma excelenterelação com os nossos irmãos ga-legos e com outros Clubes portu-

Por Isabel Varela

Servir está na gene e ADN do Lions Clube de Vila Praia de Âncora O Lions Clube de Vila Praia de Âncora é uma associaçãosem fins lucrativos, integrado no movimento “Lions ClubesInternacional”, que se dedica a «prestar serviços de ca-rácter social, promover e desenvolver o espírito do al-truísmo, de amizade, de compreensão e de solidariedadesocial entre os membros da comunidade e estimular a ele-

vação do nível ético de todas as actividades humanas».O Minho Digital - e porque este Clube está a come-morar 36 anos - falou com o seu presidente, AlbertoMagalhães. Numa conversa em que ficamos a conhe-cer muito mais o Lions Clube de Vila Praia de Âncora,assim como os seus objectivos e aspirações.

Foi criado à uns anos (aproxi-madamente 10 anos) umgrupo de Bombos, para ten-

tar promover uma ocupação dife-rente às gentes daquela terra,durante 8 anos, com altos e baixoso grupo de bombos sempre se foiaguentando,não foi ta-refa fácil,pois a dis-tância a quese encon-tram de mé-dios eg r a n d e saglomeradospopulacio-nais faz comque sejapouco no-tado.No final de2014, ogrupo foi“desfeito”, face ao reduzido nú-mero de elementos constituintes etambém às previsões de atuaçõesque se esperavam.No entanto um grupo de jovens,sendo quase todos eles elementosque faziam parte do grupo desde oprimeiro dia de existência, uniram-

se e quiseram fazer renascer estegrupo, não só pela atividade em si,mas também para se continuar amanter o espírito de grupo e com-panheirismo a que sempre foramhabituados. O novo diretor, BrunoPereira, fala com orgulho do que al-

c a n ç a -r a mdesde aí,deixandode formadetermi-nada asseguin-tes pa-l a v ra s :“porquev a m o ssonhar,se emconjuntos o m o scapazesde ir

mais longe e viver esses sonhos”.Começando do zero, este grupoconseguiu logo no primeiro ano tero maior número de atuações que al-guma vez tiveram durante essaépoca e pela primeira vez foram alocais aonde nunca tinham ido.Tem atualmente o maior número de

elementos que alguma vez teve,constituído por muitos jovens, pro-curando chamar cada vez mais. “Aestes jovens, estamos a dar a con-hecer uma nova paixão e a mostrara eles outras formas de ocuparem oseu tempo, sem para isso ambicio-narem ir passar o fim-de-semanafora da nossa linda aldeia”, comonos referenciou o diretor do grupo,que vê com excelentes perspetivaso futuro deste grupo.Investiram num fardamento novomantendo «é claro» as três coreshabituais já utilizadas desde a sua

criação. Foi criado um logotipopara o grupo, que ainda não tinhanenhum.Em Janeiro do presente ano, con-seguiram comprar uma carrinhausada, num investimento que nãotinham previsto. Previamente tin-ham idealizado investir o lucro doano anterior em duas gaitas defoles. No entanto face à viatura queera, e ao preço que foi negociado,foi uma oportunidade que não pu-deram desperdiçar. Entre todos,conseguiram comprar essa viatura.Esperam este ano, continuar com

muito esforço e empenho de todos,melhorando a cada ensaio quepassa, conseguir investir aindamais e também levar o nome da suaterra natal mais longe e semprebem representada.Este grupo realiza todo o tipo deespetáculos: cortejos, Procissões,encontro de bombos, convívios, al-voradas e outros eventos do gé-nero.Para conseguirem contacto comeste grupo de bombos, devem ligarpara Bruno Pereira (00351933 423741)


gueses, as actividades de divulga-ção do nosso património têm sidomuito participadas e constituemexcelentes momentos de conheci-mento e de divulgação.Refiro-me ao património da SerraD’Arga, Vilar de Mouros, Praia daGelfa, Dolmen da Barrosa, Montedo Calvário, Forte da Lagarteira,Parque da Gelfa, a par também dosconcelhos do Alto Minho. Refiro-me ainda à degustação e aoconhecimento dos pratos ligadosà lampreia, à sardinha, ao sável,ao robalo, ao bacalhau e aos pra-

tos de carne mais característicoscomo o cabrito assado à moda deMonção, o cozido à portuguesa, osarrabulho e à doçaria como oarroz doce à moda de Afife e oleite-creme, que criam apetênciasnovas nos participantes destes en-contros. Todos os anos o Lions realiza en-contros específicos. O quevamos ter para breve?z Já estamos a organizar para opróximo mês de Julho o nosso tra-dicional Encontro de Verão queeste ano nos vai levar a Ponte de

Lima para uma visita ao FestivalInternacional dos Jardins e aoMuseu do Brinquedo.As instituições estão abertas àsvossas iniciativas?z Sempre tivemos total apoio dasinstituições com quem privamos,graças a um relacionamento leal eempenhado das partes envolvidas.E é fruto dessa colaboração que oClube dispõe de uma sede no Cen-tro Coordenador de Transportes emVila Praia de Âncora e de umMarco Lionístico implantado em

pleno Centro Cívico, cuja acesso evisibilidade permitem um contactomais próximo com a comunidade.Quais os projectos futuros doLions Clube de Vila Praia de Ân-cora?z Para além das tradicionais acti-vidades no campo da solidarie-dade, estamos a preparar umasérie de iniciativas de debate deassuntos de interesse comunitário,nomeadamente na área da cultura,da saúde, da tradição pesqueira,que serão anunciadas previamente

e a seu tempo. Aproveito para relembrar que apróxima recolha de sangue e damedula será feita no próximo dia19 de Junho (domingo) no CentroCultural de Vila Praia de Âncora,entre as 09.00 e as 12.30 horas.Permita-me, antes de terminar,que agradeça ao Jornal Minho Di-gital esta oportunidade que medeu para divulgar o Lions Clube deVila Praia de Âncora e o apoio queo jornal tem dado às nossas reali-zações.

Novas da Raia

No Lindoso e só ‘bombar’Trata-se do Grupo de Bombos “Os Amigos de Lindoso”.

Em Lindoso, Pleno coração do Parque Nacional da Peneda Gerês, luta-se cada vez mais contra a desertificação da sua aldeia através do combate contra o esquecimento das suas

tradições e atividades culturais.


Norte de Portugal

A Porta do Mezio encontra-se afuncionar há cerca de sete anos.Como tem sido o seu movi-mento anual e quais previsõespara o corrente ano De onde sãooriundos, maioritariamente, osseus visitantes? E de onde são?z A Porta do Mezio encontra-se afuncionar desde 2009, tendo nosúltimos dois anos tido um forteincremento na sua atividade. Até2013 a visitação a esta infraes-trutura era, em média, de cerca14 mil pessoas por ano; contudo,nos últimos dois anos foi de33.277 e 39.415 visitantes respe-tivamente. Para o corrente anoacreditamos que podemos conti-nuar a crescer, tendo como baseo conjunto de atividades que es-tamos a oferecer, bem como osdados destes primeiros três mesesdo ano. De entre as cinco portas portu-guesas do Parque da Peneda-Gerês (PNPG), é aquela que maisvisitantes e turistas recebe. Estefacto resulta de prestar os mesmoserviços que as outras portas e terassociado uma série de equipa-mentos que a tornam a sua atra-tividade maior, nomeadamente oParque da Biodiversidade, o Par-que Aventura, Observatório deAvifauna, Piscina, Exposições,Núcleo Museológico, Parque deMerendas, Parque de Campismo,Aldeia dos Pequeninos, entre ou-tros. Os visitantes são oriundos dosquatro cantos do Mundo. Porém,os portugueses são cerca de 65%do valor atrás referido para 2015.Estes portugueses são oriundosde todas as regiões do país, commaior incidência no Norte do País.De entre os estrangeiros desta-cam-se os ingleses, franceses, ho-landeses, espanhóis e alemães.Acreditamos que temos, ainda,um enorme potencial de cresci-mento no mercado exterior, no-meadamente em Espanha dada anossa proximidade geográfica.Para além dos turistas e visitantesque demandam ao PNPG, à pro-cura de conhecer esta ReservaMundial da Biosfera e/ou praticaratividades de natureza, temos,como principais públicos, as es-colas, colégios e universidades detodo o país, a população do con-celho e concelhos limítrofes, as

comunidades de emigrantes, gru-pos de associações e instituições,entre outros.

VALÊNCIAS ECALENDÁRIO DEATIVIDADESQue valências e que atividadesoferece, atualmente, aos seusvisitantes? Há algo previsto emespecial para o verão, o período

de maior afluência?z A Porta do Mezio apresenta-se,desde logo, como uma espaço deinformação e receção do PNPG,sendo, por isso, um local onde osturistas e visitantes podem obterinformação sobre esta reserva na-

tural e organizar a sua visita.Outra das funções importantes daPorta do Mezio é, sem dúvida, aeducação e sensibilização am-biental junto das populações es-colares e do público em geral.Além destas duas funções, a Portado Mezio oferece, ao longo doano, um calendário de atividadespara todos aqueles que gostam denatureza.Desde logo, o Programa “12 tril-

hos 12 experiências”, através doqual se organiza um Trilho Inter-pretado no primeiro domingo decada mês. Realizamos, também,Campos de Férias nos períodos depausa letiva, nomeadamente naPáscoa e Verão. Orga-

nizamos um programa de ativida-des de natureza com passeios deBTT, Canoagem, Observações As-tronómicas, entre outras. Estamos, neste momento, a pre-parar um festival de montanha,que será uma evento que in-tegrará toda a oferta deste terri-tório, através de espaços ligadosàs raças autóctones, artesanato,gastronomia, caça e pesca, em-presas de turismo e desporto denatureza e animação. Esta mostradecorrerá nos próximos dias 18 e19 de Junho, na Porta do Mezio.No primeiro fim de semana deagosto iremos realizar a Astro-festa, que é um evento anualonde o mote é partilhar o Cos-mos. É um encontro de amadorese profissionais, centenas de pes-soas curiosas e fascinadas pelaciência dos astros. Trazem os seustelescópios, binóculos, filtros, câ-maras e passam duas noites deverão observando o universo eaprendendo mais sobre astrono-mia. Ao balcão, na Porta do Mezio ofe-recemos diariamente, aos nossosvisitantes, trilhos interpretados,

visitas guiadas, atividades de na-tureza, arborismo, slide, rappel, escalada, paint-ball, aluguer debicicletas, passeios a cavalo, can-yoning e passeios todo o terreno.Qual é o ponto da situação re-lativamente às “Portas” do lado

galego do PNPG, a funcionardesde o ano passado? O território do Parque Transfron-teiriço Geres-Xures tem, nestemomento, as 11 “Portas” em fun-cionamento, ou seja, cinco loca-lizadas no lado português e asrestantes em território espanholEspanha. Embora com dinâmicasdiferentes, as várias “Portas” têmsido fundamentais como locais depromoção do conhecimento e di-vulgação dos valores naturais eculturais do território do Parque.

ORÇAMENTO ERECEITASQual é o orçamento da Porta doMezio e de onde vêm as recei-tas? Quantas pessoas trabalhamna Porta?A entidade gestora da Porta doMezio é a Associação Regional deDesenvolvimento do A l t oLima (ARDAL), pelo que o orça-mento da Porta do Mezio é umaparte integrante do da re fe -rida Associação. O Município de Arcos de Valdevezé um dos parceiros desta associa-ção, pelo uma parte das receitassão provenientes de um protocolode colaboração existente entre aARDAL e a Câmara. Outra dasgrandes fontes de receita são osfundos comunitários através deuma série de candidaturas que aAssociação apresenta e que per-mitem, por um lado, investir embens materiais e imateriais, mas,também, fazer face a despesascorrentes da associação, nomea-damente com os recursos huma-nos. A associação tem, ainda,receitas próprias provenientes dasentradas na Porta do Mezio, dasatividades que organiza e de vá-rios serviços que prestas a empre-sas do setor turístico. Neste momento trabalham naPorta do Mezio seis pessoas.Qual a mais-valia que a Portatem sido para a região? A Porta do Mezio tem sido, aolongo destes anos, um equipa-mento de enorme importânciapara a região do Parque Nacionalda Peneda-Gerês, e em particularpara o concelho de Arcos de Val-devez. Tem tido um papel funda-mental na promoção e divulgaçãodeste território de excelência,

Por: Manso Preto

Melhorar a condições de visitabilidade do Parque daPeneda-Gerês, integrando, ordenando e criandosustentabilidade. Este é a premissa fundamental das11 “portas” deste, cinco do lado português e asrestantes do lado galego.

Entre elas, a Porta do Mezio, em Arcos de Valdevez, afuncionar diariamente, desde 2009, num espaço com30 mil m2, é aquela que, até agora, mais visitantestem registado. Vai a caminho dos 40 mil/ano!Todavia, como observa o seu diretor, Pedro Teixeira,

revela, ainda, um enorme potencial de crescimento nomercado exterior, sobretudo o galego.NOTÍCIAS DO EIXO ATLÂNTICO esteve lá, de visita, efalou com Pedro Teixeira, um arcuense de gema e que“vive”, intensamente, o dia a dia da Porta.

Porta do Mezio, uma reserva mundial da biosfera na “Peneda-Gerês”


bem como tem tido um papel fun-damental na receção e na gestãoda visitação às regiões do PNPG,permitindo melhorar a condiçõesde visitabilidade, integrando, or-denando e criando sustentabili-

dade. Permitiu, na região deArcos de Valdevez, melhorar einovar na oferta de serviços e pro-gramas de visitação, animação,educação e interpretação ambien-tal.

JARDIM BOTÂNICOE PARQUEZOOLÓGICO

No Mezio, existe um bar-res-taurante e, dentro da Porta,está previsto outro. Paraquando? O Parque Aventuraestá já em funcionamento. Hámais projetos em vista?z Dentro da Porta do Mezio existeum Centro de Promoção e Divul-gação de Produtos Locais, queterá associado uma zona de

bar/restaurante. Este equipa-mento está concluído no que serefere à obra de construção civil.Estamos, neste momento, com aCâmara Municipal e o Institutode Conservação da Natureza eFlorestas, a organizar o procedi-mento para o concurso, visandoentregar a sua gestão a um pri-vado.O Parque Aventura, compostopor 11 pontes de arborismo, umslide de 100 metros, rappel e pa-rede de escalada, está em fun-

cionamento, sendo uma dasgrandes atrações do nosso es-paço.Neste momento estamos elabo-rar, em parceria com o Municípiode Arcos de Valdevez, umprojeto para a construção de umParque Biológico na Porta doMezio. Este Parque Biológico,com cerca de 10 ha, será com-posto por duas áreas distintas:um “jardim botânico”, de floralocal, e um “parque zoológico”,com raças autóctones.

Norte de Portugal

VILA NOVA DE CERVEIRA MELGAÇO

OMunicípio de Vila Nova deCerveira, através da Bi-blioteca Municipal, asso-

ciou-se o 23 de abril, àscomemorações do Dia Mundial doLivro e do Direito de Autorcominiciativas para todos os públi-cos.Histórias para os mais peque-nos, apresentação de livro,inauguração de exposição, con-versas com autores e um mo-mento músico-teatral.Um dia literariamente importantesó poderia ser comemorado comuma programação especial parapresentear todos os que gostamde livros, de ler, de estar infor-mados, de conviver, de aprenderjunto da sua biblioteca.Em Vila Nova de Cerveira, o DiaMundial do Livro e do Direito doAutor procurou envolver todas asfaixas etárias com atividadesmarcadas pela interação. No pe-ríodo da manhã, o protagonismofoi para os ‘Heróis Pequeninos’,um espetáculo de contador dehistórias e manipulação de obje-tos em torno de cinco animaispequeninos e o Senhor Desperdí-cio Bota-Fora.

Da parte da tarde, a BibliotecaMunicipal recebeu a apresenta-ção do livro ‘Pinceladas da Vida’,de Fernanda Maia, com textosem prosa e verso, em que a au-tora apresentou diversas cróni-cas e poesia. A seguir arrancouuma homenagem a Eugénio deAndrade através da abertura daexposição “Eugénio de Andrade– (Re)viver o poeta” e uma con-versa com o professor AntónioOliveira, um investigador da obrade Eugénio.Sendo uma organiza-ção da Associação Cultural Con-vento de S. Paio, esta iniciativacontou com a colaboração dosalunos da Unisénior e de ele-mentos do Outra Cena - Grupo deTeatro Amador de Cerveira quefizeram a leitura de poemas deEugénio de Andrade.O Dia Mundial do Livro é come-morado, desde 1996, a 23 deabril, por decisão da UNESCO.Trata-se de uma data simbólicapara a literatura já que, segundoos vários calendários, neste diadesapareceram importantes es-critores como Cervantes e Sha-kespeare.

Vamos comemorar o DiaMundial do Livro juntos?

OCentro de Estágios deMelgaço é um espaçoidealizado e construído

de forma a oferecer um serviço deelevada qualidade, com equipa-mentos adjacentes que visam aactividade desportiva, tanto navertente lúdica como na vertentecompetitiva ao mais alto nível.Este Complexo constitui-se comoum pólo dinamizador do desen-volvimento do desporto, lazer eturismo na região e posiciona-secomo um dos mais modernos,melhor equipados e mais comple-tos complexos desportivos.Divide-se em duas grandes áreas.A primeira é uma área de lazer,com diversos equipamentos quepermitem a prática de desportode manutenção e equipamentosdestinados a actividades lúdicase culturais.A segunda grande área é desti-nada ao desporto de alta compe-tição.Está servida por infra-estruturascapazes de acolher diversas mo-dalidades, tanto para competi-ção como para treino. É nestaárea que se situa o Centro de Es-tágios, dotado de um conjuntode equipamentos próprios, dis-

ponibilizados em exclusivo aosclubes em estágio. É composto porestádio de futebol, pista de atle-tismo, campo de treinos, balneá-rios, clube de saúde, ginásio demanutenção, salas de tratamentoe massagem, entre outros.

Estes equipamentos encon-tram-se vedados ao exterior,mas interligados entre si, vi-sando oferecer as condiçõesnecessárias a um melhor está-gio, em segurança, tranquili-dade e com privacidade.

Centro de Estágios de Melgaço

Norte de PortugalNOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Maio de 201650

Na XXX Feira de Artesanato, cada es-paço foi uma surpresa e diferenteda anterior.

De 27 de abril a 3 de maio, 68 expositorese sete tasquinhas dão as boas vindas atodos os cidadãos que visitarem a XXXFeira de Artesanato, em pleno Jardim Dr.António José de Almeida, onde, além dostradicionais artesãos, encontraron as tas-quinhas, para degustar petiscos, e o es-paço criança, destinado aos maispequenos.À noite, o Coreto do Jardim Dr. AntónioJosé de Almeida ganha vida com os con-certos e os artistas que animam os pre-sentes. Já de 1 a 3 de maio, o Centro Histórico deBragança recebe a Feira das Cantarinhas,um dos mais tradicionais e antigos certa-mes do norte do País.

Centenas de expositores e feirantes darãoa conhecer todo o tipo de produtos, comoloiças e artigos para casa, roupa e calçado,artesanato, gastronomia, produtos hortí-colas e tradicionais, entre tantos outros.

FESTIVAL DEGUITARRA POETA DECORDAS o 7 de maioConcerto de Filho da Mãe Domus Munici-palis. 18h00 – Projeção do filme documen-tário “In SearchofBlind Joe Death - TheSaga of John Fahey” Auditório Paulo Quin-tela (entrada livre). 22h00 – Concerto deNorberto Lobo Centro de Arte Contempo-rânea Graça Morais. 23h00 – Concerto deGlenn Jones Centro de Arte Contemporâ-nea Graça Morais.

Iniciada em 1991, a Coleção daFundação Paço dÀrcos reúnehoje um número muito signi-

ficativo de obras de Graça Morais,sendo atualmente, pelo númerode trabalhos, séries, temas, téc-nicas e períodos nela apresenta-dos, a mais representativa dotrabalho da artista, capaz mesmode refletir uma boa parte do seulongo e prolixo percurso artís-tico. Consolidada no gosto e noentusiasmo do colecionador e empermanente atualização, a cole-ção agrega, entre outros, um nú-cleo forte de trabalhos dasdécadas de 1980 e 1990, com es-pecial enfoque para séries como

Sagrado e Profano, As Máscaras,Cabo Verde, Diários do Japão, OsMeus Brinquedos ou o Mundo àMinha Volta, a maioria apresen-tadas no CACGM pela primeiravez.MUSEU IBÉRICO DAMÁSCARA E DOTRAJE Miguel Moreira e Silva nasce em1967. Desde cedo se movimen-tou entre a pintura e a escul-tura, explorando, ao longo dasua aprendizagem, uma grandediversidade de materiais e técni-cas. As máscaras intersectaram oseu percurso artístico já em

1992 quando realiza a sua pri-meira exposição de mascaras noPorto, derivando de um imaginá-rio fantástico, que assoma, deresto, explicita ou implicita-mente, em toda a sua obra.Tendo vivido no Porto, é com oseu regresso em 2005 às terrastransmontanas de origem, e ainfluência da cultura ancestraldos rituais de Inverno, que assuas máscaras mais se aproxi-mam, ainda que de uma perspec-tiva renovadora, destaabordagem. MIGUEL MOREIRA ESILVA MÁSCARAS EXPOSIÇÃOTEMPORÁRIA [1 de abril a 31 demaio de 2016]

BRAGANÇA

Graça morais na coleção da Fundação Paço DÀrcospintura e desenho (1984 – 2008)

XXX Feira de Artesanato

Aproveitando a II edição do Evento,que decorrerá no dia 29 de Maio.

Composto por um Ultra Trail de 45 KM, umTrail curto de 26 Km e um Mini Trail de 15Km, que permitirão aos participantes desfru-tar de algumas das paisagens mais deslum-brantes do concelho de Melgaço. O convite

que lhe fazemos promete divertimento, emo-ções fortes e respeito pela mãe natureza.Agraciados por excelentes condições natu-rais, quer na montanha quer no rio, as nossasprioridades são estimular os sentidos e au-mentar o respeito pela natureza. Siga a suaintuição, teste a sua perícia e goze da magiadeste concelho.

No seguimento do sucessoorganizativo e desportivoque foi o Iº XCO vila de

Melgaço, a Associação de Ci-clismo de Minho desafiou a Mels-port –Melgaço, Desporto e LazerE.M. a integrar o CampeonatoRegional de Maratonas.Com data já agendada e apro-vada de 10 Julho, pretendemosorganizar uma maratona com umnível de dificuldade médio altomas não descurando as belas pai-sagens oferecidas pelas diferen-ças de relevo existentes noConcelhode Melgaço.

MELÇASO

Melgaço Alvarinho Trail 29 de Maio de 2016

I Maratona de BTT Melgaço ACMCampeonato Regional do Minho

10 de Julho de 2016


Norte de Portugal

Esta proposta a desenvolverpela ATURMINHO, em par-ceria directa com as 3 CIM’S

e os diferentes agentes imobiliá-rios, trata-se, em primeira linha,de uma plataforma digital electró-nica que irá conter toda a infor-mação permanentementeactualizada sobre o mercado imo-biliário no Minho. Tal plataformapretende abranger o universo dasempresas locais da região e seráuma das componentes do projecto"Living INMINHO", a desenvolverem breve. Este projecto resultará da coope-ração a desenvolver entre aATURMINHO-Associação de Tu-rismo do MINHO, diferentes em-presas de Imobiliário do Minho(atendendo ao facto de não exis-tir qualquer entidade associativado sector), da GTI Group e da

SPEYE. O objectivo central da iniciativaé garantir a inscriçãoda maioria das imo-biliárias do Minhonesta plata-forma, tendo emvista a promoçãoexterna de “imó-veis premium”disponíveis,seja parav e n d a ,s e j ap a r aarrenda-mento.De acordo com in-formação avançadapor Antero Filguei-ras, Secretário-Geral daComissão Executiva da ATUR-MINHO, «o projecto ‘Living IN-

MINHO’, enquanto ini-ciativa empresa-

r i a l ,em inent e -mente vol-tada parao turismo

residen-cial, visac r i a r ,

numad e -

sig-nação

única, ca-nais de divulgação e pro-

moção dos imóveis queexistem na região e que podemser adquiridos por investidoresexternos».

«O projecto, que irá igualmenteactuar no domínio do “arrenda-mento premium” destina-se prin-cipalmente aos mercados deinvestimento, de primeira e desegunda residência da comuni-dade da diáspora, activos e refor-mados, em particular na França,Benelux, Grã-Bretanha e Ale-manha, são os mercados alvos decaptação de investidores», se-gundo o quadro da ATURMINHO.A localização geográfica e os be-nefícios fiscais e apoios regio-

nais para quem deseje desenvol-ver negócios locais, estão entreas razões identificadas na essên-

cia da elaboração deste projectopara se viver na região Minho, a

qual, como é sobejamente recon-hecida em Portugal e no estran-geiro, apresenta elevados índices

de qualidade de vida e segu-rança.

Vai nascer projecto “Living INMINHO” para dinamizarsector imobiliário regional e o Turismo Residencial

Por: Manso Preto

MiscelaneaNOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Maio de 201652

Casa de Galicia en Madridacolleu a presentacióndo libro “CGE-CGCEE. 25

PRIMEROS AÑOS”, unha obrasobre os debates e traballos re-alizados polo Consello Xeral daCidadanía Española no Exterior(CGCEE),Na presentación participaron,ademais da autora, María LuisaClemente Martín, o delegado daXunta en Madrid, José RamónÓnega López, o presidente do

CGCEE, Eduardo Dizy e a secre-taria xeral de Inmigración eEmigración, Marina del CorralTéllez.Tamén estiveron presentes odirector xeral de Migracións,Aurelio Miras Portugal, o direc-tor xeral de Españois no Exte-rior e de Asuntos Consulares eMigratorios, Cristóbal Valdés,os membros da Comisión de De-reitos Civís e Participación doCGCEE, entre os que se atopa oanterior presidente do Conse-llo, Francisco Ruiz, o presi-dente da Comisión, AngelCapellán, outros responsables eexresponsables no ámbito daemigración e funcionarios dosministerios de Emprego e Segu-ridade Social e de Asuntos Ex-teriores.Ónega destacou a senlleira re-presentación do colectivo deespañois no exterior que habíana Casa, tanto administrativacomo de membros do CGCEE, através dos compoñentes da súaComisión de Dereitos Civís eParticipación. “Para facernosunha idea da importancia doórgano ao que nos referimos eao que María Luisa Clemente

dedica este traballo, permí-tanme que lles sinale que se-gundo os últimos datos oficiaisdo censo electoral dos españoisresidentes no estranxeiro, a díaun do pasado mes de marzo,había inscritos 1.910.245 espa-ñois residindo fóra das nosasfronteiras”, ilustrou.

O libro da xornalista Mª LuisaClemente é literatura condatos, información precisa edocumentación contrastada”.Dizy resaltou o amplo segui-mento que a autora realizoucomo xornalista dos traballosdo Consello ao longo dos anos;“é unha persoa querida e res-pectada por todos os consellei-ros”.A obra consta de dous tomosque suman máis de dúas milpáxinas, con información sobreeste órgano, súas resolucións,súas relacións con outros foros,unha longa relación de prota-gonistas do Consello e preto de200 fotografías. O libro contoucunha subvención do Ministeriode Emprego e que se publicoucoincidindo co 25 aniversarioda creación do CGCEE.“En definitiva “CGE-CGCEE. 25PRIMEROS AÑOS” é unha va-liosa ferramenta para os conse-lleiros, para os estudosos, paraos que sintan curiosidade equeda para o futuro, sendo untestemuño vivo recolleito defontes de primeira man e porunha das súas testemuñas á vezque protagonista”, afirmou.

O presidente do CGCEE, Eduardo Dizy, presenta o libro“CGE-CGCEE.25 primeros años”, de María Luisa Clemente

n Mº Luisa Clemente (autora), Xosé Ramón Onega. Secretaria Xeral para inmigración, Secretaria Xeral.

n Cristobal Valdes, Marina del Corral, Maria Luisa Clemente, o delegado da Xuntaen Madrid Jose Ramon Ónega, Aurelio Miras, e Eduardo Dizy Xeral.

n Maria Luisa Clemente



Miscelanea

Anova-IN fai un chamamento para que acidadanía consciente acuda á Asemblea de‘En Marea’ convocada para o vindeiro 15de maio no Auditorio de Galiza de Com-postela, co obxectivo de emprender unhaapertura e democratización dese espazopolítico desde a participación directa, ci-dadá, desde abaixo, para así combater conmáis eficacia as nefastas políticas do Par-tido Popular no Estado e en Galiza.Para salvagardar o espazo de confluencia,e debido á cuestión burocrática de que oprazo de inscrición de coalicións remata odía 13 de maio, Anova-IN vese na obrigade asinar preventivamente a coalición ‘EnMarea’ antes de consultar a decisión sobrea fórmula xurídica ás súas bases. Maliaisto, lembra que aínda queda prazo até odía 23 para poder escoller outra fórmula.Anova-IN priorizou sempre a Unidade Po-pular e os espazos de confluencia, sendo‘En Marea’ un proxecto de continuidade coque se sente comprometida, mais entendeque este debe ser democratizado e abertoa cidadanía galega, pois ese foi o compro-miso adquirido o 20D.É por isto que Anova-IN terá moi en contao sentir da Asemblea do 15M de ’En Marea’para adoptar unha decisión definitivaneste eido.

En última instancia a decisión definitivasobre a fórmula xurídica será tamén apro-bada en consulta a vindeira semana polamilitancia de Anova-IN.

Novas primariasinternasPor outra banda, a Comisión Permanentede Anova, delegada pola Coordinadora Na-cional e en coherencia cos postulados dedemocracia interna que rexen na organi-zación, convocará para a semana vindeiraun novo proceso de primarias para diluci-dar os candidatos e candidatas a se inte-graren nas listas electorais de ‘En Marea’para as eleccións ás Cortes do Estado do26X.Neste eido concreto, os consensos inter-nos de Anova, nos que imperan a demo-cracia a irmandade e a igualdade, obrigana facilitar que calquera militante poidaoptar a formar parte das diferentes con-vocatorias electorais. Dado que o vindeiro26X, por mor de que a pasada lexislaturaabortou prematuramente, nos enfrontamosa un proceso ‘ex novo’, no que se poden –e de feito así está a acontecer– mudar ascandidaturas e as listas, Anova convocarádoutra volta unha consulta interna con ca-rácter vinculante.

María Reimóndez participará noII Simposio Norteamericano deEstudos Galegos na University

of Michigan - Ann ArborMaría Reimóndez, xunto a Pemón Bouzas

e Suso de Toro participarán o xoves 21 de abrilnunha Special Session moderada por Teresa

Vilarós da Texas A&M University

Anova-IN aposta por que sexanas bases quen decidan todo

o importanteA organización fará unha consulta interna avindeira semana sobre a fórmula xurídica de

‘En Marea’ e as persoas de Anova a integrar naslistas nas novas eleccións.

Representantes do cine, da litera-tura e da comunicación galega ac-tual estarán presentes para falar

tanto da súa propia produción e do es-tado do mercado artístico galego comopara debater coas investigadoras e inves-tigadores que participarán neste simpo-sio norteamericano de Estudos Galegos.Este encontro, organizado polo Galician

Studies Research Group da University ofWisconsin- Milwaukee, ten como obxec-tivo reunir a profesionais da investiga-ción e do ensino que traballan no campodos Estudos Galegos nas universidades deNorteamerica e doutros países anglófonose no mundo académico galego e ibérico,ademais de artistas e intelectuais da cul-tura galega contemporánea

Bases do III Concurso Revenidas MusicaEmerxente

Festival Revenidas o continúa o seu compromiso coas novas bandas e grupos musicais galegos poñendo en marcha o III ConcursoREVENIDAS de Música Emerxente!Adxúntamos as bases para participar no concurso e agredecemos a súa difusión entre a mocidade galega.

Vilagarcía de Arousa


Miscelanea

A GUARDA

Oalcalde de A Guarda, Antonio

Lomba, acudiu ao edificio da Xefa-tura Provincial de Educación para a

sinatura oficial do Convenio da obra de re-posición da cuberta do Colexio As Solanas.Pola Consellería asinou o conselleiro deEducación, Román Rodríguez; estando pre-sentes o delegado da Xunta en Pontevedra,Jose Manuel Cores Tourís, e o xefe provin-cial de Educación, César Pérez Ares.Esta obra será co-financiada entre a Con-sellería de Educación e o Concello daGuarda coa aportación de 75.000 euros porcada unha das partes.

Sintatura doconvenio de

reposición dacuberta do Colexio

As Solanas

Aalcaldesa do Porriño, acompañadapolo concelleiro de Deportes, asi-nou este mércores os convenios de

axudas municipais a dez entidades de-portivas porriñesas.Para este ano 2016 son 493.500€-o 60%de xeito inmediato- a Baloncesto Po-rriño, Balonmano Porriño, Pontellas,Atios, Budiño, Patín Porriño, U.D.Mo-sende, Tenis Porriño, Atletismo Porriño eClub Colombófilo, para podan desenrolaras súas actividades.A Alcaldesa agradeceu traballo que re-alizan todos os integrantes das entidadesdo Porriño “facendo do deporte unha dosnosos sinais de identidade e un motivode ledicia e orgullo para todos os veci-ños”.A alcaldesa, subliñou que a aposta “maísdecidida” do Goberno local será polo “de-porte de base que, ademáis de garantir o

relevo e a continuidade dos nosos equi-pos, en cada unha das disciplinas, servepara que inculcar ás nosas rapazas e aosnosos rapaces os valores do compañe-rismo, o esforzo, a entrega e a solidarie-dade que acompañan sempre á prácticadeportiva”.García de la Torre indicou o aumento datransparencia nos requisitos que debenfacer os clubes das achegas municipais,“o cal será garantía dunha xestión máisseria e rigorosa”.A rexedora amosouse “moi satisfeita”polo feito de que o Concello siga apor-tando, “cada ano en maior medida”, oseu respaldo aos deportistas porriñesese, unha vez máis, repetiu que o seu com-promiso coa práctica deportiva, cos xo-gadores, adestradores e dirixentes, “queentregan o seu tempo, a súa dedicacióne a súa vida” será sempre “total”.

PORRIÑO

A alcaldesa asina convenios con dez entidades deportivas

de O Porriño por un total de 493.500€

En que momento descubriuque quería ser pintor?z Desde neno tiña afección a de-buxar, unha vez descubrín nunhalousa chea de raiazos unha ca-beza perfecta, que non tiña máisque calcar. A música atraíameenormemente tamén, pero a vidalevoume á pintura.Música e pintura, que relaciónteñen entre si?z En principio ningunha, a mú-sica ocorre no tempo, e a pinturano espazo. Agora ben, cando oartista pintor é sinestésico ato-pará unha enorme relación, xaque como dixo Goethe “música epintura son como dous ríos queflúen da mesma montaña”Que importancia ten o debuxonun pintor?

z Creo que é fundamental, im-prescindible durante a súa forma-ción. Cando se domina hai queesquecelo para quedar só cunhaespecie de pouso, que se une á

capacidade creadora e ao senti-mento mais profundo.Muralista, gravador ou pintor?z As tres especialidades. Sempreme gustou realizar grandes com-posicións, pero as calidades e va-loracións do gravado e tamén nodebuxo poden resultar maravillo-sas.Que premio significou máis nasúa carreira artística? z Sen dúbida o Gran Premio deRoma. Por que?z Porque me permitiu vivir 4 anosen Roma, nun estudo inmellora-ble. Arte por todos os lados…pero o máis interesante e subs-tancial era poder relacionarmecos artistas Premios de Roma decase todo o mundo. Puiden vi-

sitar multitude de talleres asimi-lando a boa pintura.Que correntes artísticas intere-sáronlle ao longo da súa ca-rreira?

z Todas, pero principalmentesentinme vinculado ao cubismo

e ao expresionismo alemán ebelga.

Por que tantos retratos na súapintura? z Non son certamente retratos deninguén, son retratos apócrifos,expresións de rostros que expre-san emocións, sensacións… xente que ás veces atopome en cal-queira sitio…Por que esta exposición en Bar-celos? z Unha casualidade. Participeihai uns anos nunha exposicióncolectiva sob re San Francisco noCamiño de Santiago Portugués,que se iniciou na miña terra,Pontevedra , e logo itinerou porvarias cidades de Portugal. Aochegar a Barcelos as autoridadesmunicipais interesáronse polamiña pintura, convidándome arealizar esta exposición.Atópase a gusto en Portugal?z Encántame Portugal. As súasxentes, o seu trato, e o apreciopopular cara á cultura. Como se define como pintor? z Agora son Rafael Úbeda, perose escarbas cara atrás atoparásretrincos de impresionismo, ex-presionismo, postcubismo, su-rrealismo, así como abundantecociña abstracta… Estiven in-fluenciado polas grandes corren-tes da pintura do século XX.Todas esas correntes decantadasproducen o meu eu profundo.

Editorial NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO S.L.Avda. Sarmiento Rivera, 4-4ºD (36860 PONTEAREAS - GALIZA) T. 986 64 12 [email protected]

RAFAEL ÚBEDA, (Pontevedra, 1932) unha dasgrandes figuras da pintura española actual. Peroalcanzar a cima non lle foi doado. Fillo duntelegrafista e unha mestra, naceu nos anos convulsos

da República. Non coñeceu ao seu pai ata os 6 anos.Pasou fame e frío. Foi músico, caricaturista rueiro,copista no Prado, estudante, muralista e gravador epintor. Rafael Úbeda é paixón, arte e xenerosidade

Recen inaugurada a súa mostra “Espazos Harmónicos” no Concello de Barcelos

“Se escarbas na miña obra verás impresionismo,expresionismo, surrealismo, postcubismo.

E a miña nova figuración”

Opasado 23 de abril inauguróuse na Galería Muni-cipal da Arte de Barcelos a exposición pictórica"Encontros Harmónicos" de Rafael Úbeda. Como

acompañamento á famosa Festa das Cruces de Barcelos,esta exposición, que durará ata o 26 de maio, foi inaugu-rada pola concelheira de Cultura desta localidade e contouco acompañamento de varios artistas locais e de un nu-meroso público que se acercou para disfrutar da especta-cular pintura expresionista deste consagrado pintor.A mostra consta de 35 pinturas cheas de vida, movementoe cor que non dexja indiferente a ningén.“Grande exposição a do Rafael! Magnífica!!! Deixei lá osolhos... Esta é, muito provavelmente, a melhor exposiçãode sempre que passou por Barcelos” comentou o directordun importante xornal de Barcelos.

n O pinto Rafael Úbeda xunto coa concelleira nainauguración da súa exposición “Encontros Har-mónicos”

O pintor pontevedrés, Rafael Úbeda, expón en Barcelos

Documents

Precio 2 euros Letras Termatalia 2016 celebrarase en ...€¦ · Francisco Peña nomeado “Fillo Predilecto de Ponteareas” Cumio Inter-nacional de Medio-ambiente e Saúde, en Ponteareas