PRONOMES

DEFINICIÓNCARACTERÍSTICAS

• Definición

• Forma.

• Función

• Significado.

• Formas nominais (xénero, número e caso) que funcionan como substantivos ou adxectivos e teñen significado referencial.

• Teñen forma de adxectivo, pero con algúns morfemas de caso diferentes dos substantivos e adxectivos

• Funcionan indistintamente como substantivos ou como adxectivos esta casa cae / esta cae.

• Non teñen significado conceptual se non referencial (eu, este)

TIPOS DE PRONOMES

PERSOAIS-POSESIVOS

ego, tu, se, nos, uos

meus, tuus, noster, vester,suus

DEMOSTRATIVOS hic, iste, ille, is, ipse,idem

INTERROGATIVOS INDEFINIDOS RELATIVOS

Qui, qualis, quot,uter…

PRONOMES PERSOAIS-POSESIVOS-REFLEXIVOS

• Son os que fan referencia aos interlocutores da comunicación, tradicionalmente chamados “persoas gramaticais”

– 1ª persoa – Emisor– 2ª persoa – Receptor– 3ª persoa – Calquera elemento distinto

destes.• En latín non existe pronome específico

de 3ª persoa.Úsanse os demostrativos.

• Nesta serie inclúese o reflexivo, que fai referencia ao suxeito “non persoal”.

– Marcus se laedit– Marco máncase

• Persoais funcionan como substantivos– Ego te amo – Eu ámote

• e os posesivos como adxectivos – Ego tuum fratrem amo – Eu amo ao teu irmán

Ego tibi Marcum commendo

1ª persoa2ª persoa

3ª persoa

PERSOAIS

1 PERSOA 2 PERSOA REFLE

SING PLU SING PL SIN-PL

NOM ego nos tu uos

VOC

ACU me nos te uos se

XEN mei nostrum

nostri

tui uestrum

uestri

sui

DAT mihi nobis tibi uobis sibi

ABL me te se

mecum nobiscum tecum uobiscum secum

PERSOAIS E PREPOSICIÓNS

• Os pronomes persoais poden ser rexime de preposicións como os substantivos.

• Coa preposición CUM compórtase dun xeito especial, pois colócase en anástrofe (non antes, senón despois do pronome) e faise enclítica, (pegada ao pronome).

Eo sine comiteteVou sen compañeiro ti

Eo tesinecumVou contigo

PERVIVENCIA DOS PRONOMES

• Os pronomes persoais e posesivos galegos e casteláns son herdeiros do latín, ata o punto de que son as únicas palabras galegas que se declinan (cambian de forman segundo a función).

Ti queres a Laura,

pero ela non te quere ,

así e todo deuche un bico

para ser amable contigo

SUXEITO

O.D

O.I

C.Circ

PERVIVENCIA DOS PRONOMES

• As formas anómalas do latin mecum, tecum... produciron as galegas comigo, contigo... cando en latín volveron engadir a preposición cum:

mecumcum

cum mecum comigo

cum tecum contigo

cum secum consigo

cum nobiscum connosco

cum vobiscum convosco