View
222
Download
5
Embed Size (px)
Citation preview
Taxonomia
• Visa classificar em grupos de acordo com propriedades físicas e químicas comuns
• Vírus no mesmo grupo frequentemente tem propriedades biológicas semelhantes:– Replicação– Doença não! (cuidado!)– Transmissão
Classificação definida pelo:
Comitê Internacional de Taxonomia de Vírus (ICTV)
ICTVdB - The Universal Virus Database(acesso fácil na Internet)
International Committee onTaxonomy of Viruses
Classificação viral Estrutura (morfologia): Forma Tamanho Simetria Envelope Estrutura do genoma
Propriedades físicas : Sensibilidade a agentes físicos e químicos
Relações antigênicas Propriedades biológicas Estratégias de replicação Gama de hospedeiros Modo de transmissão Patogenicidade
Taxonomia
Ordem: ... viralesFamília ... viridaeSubfamília ... virinaeEspécie/Gênero: ... virus
Seis ordens estabelecidas até o presente (ICTV):
Caudovirales bacteriófagos com cauda
Herpesvirales vírus herpes de eucariotos
Mononegavirales RNA não segmentado polaridade negativa - plantas e animais .
Nidovirales RNA polaridade positiva de vertebrados.
Picornavirales pequenos vírus RNA que infectam plantas, insetos e animais.
Tymovirales RNA de fita simples; infectam plantas.
Ordens
Vírus com genoma RNA de fita simples não segmentados, polaridade positiva: Arteriviridae
AstroviridaeCaliciviridaeCoronaviridaeFlaviviridaeHepeviridaePicornaviridaeTogaviridae
Vírus da arterite equinaVírus da PRRSVírus elevador da lactato dehidrogenase
Grupo IV: RNA (+) fsOrdem: NidoviralesFamília: Família: ARTERIVIRIDAE
Astrovírus
• Família Astroviridae• 28-35 nm, aparência de estrêla com 5 - 6 pontas • RNA fs+ ~7 kb, poli-A em 3’ , sem cap em 5’ • 3 ORFs (overlap 70 nt entre ORF1a (protease) e ORF1b (RdRP) • Dois gêneros:
» Mamastrovirus: gatos, suinos, ovelhas, etc» Aviastrovirus: aves
Família ASTROVIRIDAEGênero: Astrovírus
- RNA fs, nús 20-30 nm- encontrados em fezes - associados a diarréias
Família Caliciviridae
• RNA fita simples, nús, polaridade positiva • Gêneros:• Sapovírus • Norovírus • São as mais importantes causas de
gastroenterite viral em humanos. • Geralmente causam gastroenterites leves em Geralmente causam gastroenterites leves em
animais jovens de várias espécies . animais jovens de várias espécies .
Ordem Nidovirales Família Coronaviridae
- Pleomórficos, envelopados- peplômeros espaçados- RNA fs positiva (+) Gêneros: Coronavírus; Torovírus
Coronavírus humano (resfriados)Bronquite Infecciosa das Aves Peritonite Infecciosa dos felinos
FAMÍLIA FLAVIVIRIDAEFAMÍLIA FLAVIVIRIDAE
- Flavi = amarelo - globulares (50 nm)- RNA fs positiva - nucleocapsídeo icosaédrico- envelopados
-Gêneros: Flavivírus Febre Amarela, Dengue 1,2,3,4
Pestivírus Peste Suína Clássica,BVD, BDO
Hepacivirus: Hepatite C (!!!)
Hepeviridae
• Gênero Hepevírus=> Vírus da hepatite E• - Não envelopado, fs, +, 7200 nt,• - Com cap, poliadenilado• Genoma: 5´ UTR- três ORFs - 3´UTR• -
Família Picornaviridae
- Pico = pequeno - simetria icosaédrica (20-30 nm)- RNA (+) fs - não envelopados
- Gêneros: Hepatovirus (Hepatite A) Enterovírus (Polio, Coxsackie, Entero) Rinovírus (resfriados) Aftovírus (Febre Aftosa)
-
Família Togaviridae
- Grupo IV : RNA fs (+)
- envelopados- pleomórficos (70 nm)- RNA fs positiva
-Gêneros: Alfavírus (n= 27): infectam várias espécies -Causam arboviroses: -ex: Encefalites equinas este, oeste, venezuelana
Rubivírus: Vírus da Rubéola (não é arbovirose!)
Vírus com genoma RNA de fita simples não segmentado, com polaridade negativa Filoviridae
ParamixoviridaeRhabdoviridae
Família Filoviridae
- filamentosos (80-14 000 nm)- envelopados- RNA fs negativa
MarburgEbola
Família Paramyxoviridae
Duas sub-famílias:Paramyxovirinae:Respirovirus: Parainfluenza PI-1, PI-3,
Rubulavirus: PI-2,Cachumba Morbillivirus: Cinomose, Sarampo,
Morbilivírus das focas
Pneumovirinae: Pneumovirus: HRSV, BRSV, Metapneumovirus humano
Metapneumovírus aviário
Henipavirus: Hendra, Nipah
Gêneros: Lyssavirus: Raiva, Lagos Bat, Mokola, Obodhiang, Kotonkan
Vesiculovírus: Estomatite Vesicular Efemerovirus:
• forma de bala
• Simetria helicoidal
• RNA fs negativa
Família Rhabdoviridae
Vírus com genoma RNA de fita simples, segmentado, polaridade negativa (Baltimore Grupo V)
ArenaviridaeBornaviridaeBunyaviridaeOrthomyxoviridae
Família: Arenaviridae - Pleomórficos (globulares) 50-300 nm - Envelopados - Duas fitas simples de RNA (L e S) - Contem ribossomos - Usualmente são vírus latentes de roedores Gênero Arenavirus - Coriomeningite linfocítica - Febre Lassa
- Febres hemorrágicas: Argentina e Boliviana
LCMV-Lassa virus (Old World) complex:
Gbagroube virusIppy virusKodoko virusLassa virusLujo virusLuna virusLunk virusLymphocytic choriomeningitis virusMerino Walk virusMenekre virusMobala virusMopeia virus
Tacaribe virus (New World) complex:
Amapari virusChapare virusFlexal virusGuanarito virusJunin virusLatino virusMachupo virusOliveros virusParaná virusPichinde virusPirital virusSabiá virusTacaribe virusTamiami virusWhitewater Arroyo virus
Arenavírus: genoma de RNA segmentado, polaridade negativa (mas ambisenso!)Os dois segmentos são denominados “S” (Small) e “L” (Large), Codificam 4 proteínas em sentido ambisenso, muito particular:
Duas fitas de RNA sentido “ambíguo”, ou seja, parte do RNA codifica uma proteína (2), outra parte gera uma cópia de sentido positivo (mRNA) para produzir proteína viral.
Família: Bunyaviridae Ordem: Mononegavirales - Globulares (100nm) - Envelopados
- Três segmentos de RNA de fita simples, polaridade negativa
- Quatro gêneros: Bunyavirus (18 grupos antigênicos, 161 arbovírus, 4 ainda não agrupados; Cullicoides) Ex.: Capim, Melão, Ororoca, Tucunduba, Guaroa e muitos outros. Phlebovirus (8 grupos antigênicos, transmitidos por Phlebotomum). Nairovirus (6 grupos antigênicos, pelo menos 33 virus transmitidos por carrapatos). Hantavirus (pelo menos 6 vírus, não-arbo, transmitidos por roedores)
Orthomyxoviridae
- myxo = muco- pleomórficos- RNA fs (-) - nucleocapsídeo helicoidal, segmentado (C=7; A & B= 8) - envelopados
- Gênero: Influenza A,B,C> importante: A
Vírus com genoma RNA de fita dupla segmentado(Baltimore grupo III) Birnaviridae
Reoviridae
Família Birnaviridae
- sem envelope, icosaédricos- RNA bisegmentado
Gêneros: Aquabirnavirus; type species: Infectious pancreatic necrosis virus Avibirnavirus; type species: Infectious bursal disease virus Blosnavirus; type species: Blotched snakehead virus Entomobirnavirus; type species: Drosophila X virus
Família ReoviridaeFamília Reoviridae
- dois capsídeos com simetria icosaédrica (20-30 nm)- RNA fita dupla - não envelopados
- Gêneros: Orthoreovírus Orbivírus Rotavírus
Os reovírus apresentam propriedades oncolíticas e tem sido testados como como anti-cancerígenos.
Sedoreovirinae: contém seis gêneros:
CardoreovirusMimoreovirusOrbivirusPhytoreovirusRotavirusSeadornavirus Spinareovirinae: contém nove gêneros: Aquareovirus Coltivirus Cypovirus Dinovernavirus Fijivirus Idnoreovirus Mycoreovirus Orthoreovirus Oryzavirus
Outro gênero não classificado:Crabreovirus[9]
Reoviridae: duas subfamílias:
Referência sobre reovírus e terapia anti-cancer:
Gene Therapy of Cancer Methods in Molecular Biology™ Volume 542, 2009, pp 607-634 Oncolytic Viral Therapy Using ReovirusChandini Thirukkumaran & Don G. Morris
Vírus RNA (+), com transcriptase reversa
Retroviridaevírus da leucemia felina
imunodeficiencia humana, bovina, felina, dos símios
Leucose dos bovinos e das aves
Visna/maedi, Artrite-encefalite caprina
Família Retroviridae- nucleocapsídeo icosaédrico - genoma diplóide, RNA fita simples, polaridade positiva - envelopados, frágeis - contém transcriptase reversa
- Três Gêneros: 1- Oncovírus Leucose bovina (bovine leukemia virus) HTLV (Human adult T cell leukemia virus)
2- Lentivirus: Vírus da imunodeficiência humana (HIV), Vírus da imunodeficiencia bovina (BIV), vírus da imunodeficiencia dos símios (SIV), vírus da artrite-encefalite caprina (CAEV), vírus da anemia infecciosa equina (EIAV) 3- Spumavírus
Vírus com genoma DNA
VÍRUS DNA
PARVOVIRIDAE
PAPILLOMAVIRIDAE PAPOVAVIRIDAE
ADENOVIRIDAE
HERPESVIRIDAEHEPADNAVIRIDAE
POXVIRIDAE
CIRCOVIRIDAE
ANELLOVIRIDAE
Famílias de vírus com genoma DNA de fita simples
Circoviridae
Parvoviridae
circovírus suínos (e outros)
parvovírus canino
vírus da panleucopenia felina
parvovírus suíno
parvovírus humano (B19)
Vírus Torque Teno (TTV) e muitos outrosAnelloviridae
Anelloviridae
Vírus com genoma de DNA. 1,7 – 3KBFita simplesNão envelopadosMuito ubíquosAssociação como doenças? Ex: vírus Torque teno de diversas espécies
Família Circoviridae
- DNA fs 1,76 a 3,7 kilobases (TTV, TTMV, TTMDV)
- simetria icosaédrica- Ex: Circovírus dos suínos, Chicken Anemia, Vírus Torque teno (TTV) (humanos e muitos outros similares em diversas espécies)
PARVOVIRIDAE- DNA fita simples- não envelopados (15-25 nm)
3 gêneros: Parvovirus (MVM)Erythrovirus (B19)Dependovirus
Eritema infeccioso Parvovirose canina, suína
Famílias de vírus com genoma de DNA de fita dupla
Poxviridae
Herpesviridae
Adenoviridae
Papilomaviridae
Poliomaviridaepapilomavírus > 70adenovírus >40
Herpes simples
Varicela-zoster
poxvírus (em quase todas as espécies)
Epstein-Barr
PAPILOMAVIRIDAE
- DNA fita dupla circular - Sem envelope
- Vários associados a cânceres
Papilomavírus: - verrugas (>70) - condiloma acuminado
- NIC- epidermodisplasia verruciforme
Gêneros: AlphapapillomavirusBetapapillomavirusGammapapillomavirusDeltapapillomavirusEpsilonpapillomavirusEtapapillomavirusIotapapillomavirusKappapapillomavirusLambdapapillomavirusMupapillomavirusNupapillomavirusOmikronpapillomavirusPipapillomavirusThetapapillomavirusXipapillomavirusZetapapillomavirus
PAPILLOMAVIRIDAE
POLIOMAVIRIDAE
- DNA fita dupla circular - Sem envelope
- Importância em imunocomprometidos
Poliomavirus: BK, JC (leucoencefalopatiamultifocal progressiva)
ADENOVIRIDAE
- icosaédricos- não envelopados- DNA dupla fita linear- potencial oncogênico (inativam p53 e pRb)
Gêneros: - Mastadenovírus (em mamíferos) - Aviadenovírus (em aves)
- fita dupla parcial de DNA - envelopado, pleomórfico - transcrição reversa
2 gêneros: - Ortohepadnavirus: Hepatite B (humanos) - Avihepadnavirus (aves)
HEPADNAVIRIDAE
Ordem Herpesvirales Família Herpesviridae
• Subfamílias:• Alfaherpesvirinae (vírus do Herpes simples,
vírus da Varicela/Zoster)• Betaherpesvirinae (Citomegalovírus; CMV)
• Gamaherpesvirinae (vírus Epstein Barr; EBV)
Família Herpesviridae
• Subfamília:Betaherpesvirinae
– Cytomegalovirus HHV-5 – Muromegalovirus MCMV-1– Roseolovirus HHV-6
Família Herpesviridae
• Subfamília:Gammaherpesvirinae
– Lymphocryptovirus HHV-4 (vírus Epstein Barr, EBV)
– Rhadinovirus
Varíola Molusco contagiosoEctima dos ovinosVários outros poxvírus
POXVIRIDAE
- os maiores vírus conhecidos (~ 300 nm)- simetria complexa- DNA duplo (codifica > 100 prots)- multiplicação intracitoplásmica
Família Asfarviridae
• Gênero: Asfivírus: – Vírus da peste suína
Africana– Somente infecta suídeos– Interesse veterinário