O galego e a súa historia 1900-1936

Poboación- Aínda que a comezos do séc. XX comeza a aumentar a poboación a sangría da emigación segue sendo moi grande: entre 1911 e 1940 marchou cara á América preto de 1 millón de persoas.- Dispersión territorial (comeza a concentración urbana migración rural ás cidades e aumento da poboación costeira)- País rural que carecía dunha metrópole.

economía:o agro

País dependente e atrasado: expostación de materias primas (madeira, minerais, electricidade...), de man de obra barata e de capitais.

Inmobilismo das estruturas agrarias (foros). Coa chegada da desamortización (1926) mellora a situación:

Os labregos acceden á propiedade.

Intodución de maquinaria e adubos minerais.

Eliminación do barbeito.

Aumenta a cabana gandeira.

economía: a industria

• Comeza un tímido despegue que se verá truncado no 1936.

• Eivas: a precariedade das vías de comunicación (os camiños de ferro).

• A indrustria conserveira.

• A construción naval (estaleiros de Barreras en Vigo e Bazán en Ferrol).

• A minería,controlada por capital foráneo.• As empresas de electricidade.

• A industria turística vencellada aos baños de praia e aos balnearios.

Panorama político-social

Bipartidismo turnista: liberais e conservadores.

Existencia de redes caiquís.

A supremacía do poder do monarca: tiña a potestade para disolver as Cortes.

Sufraxio non universal: en función da renda e masculino.

Amaño dos resultados das eleccións.

Consolidación das organizacións sindicais (UGT e CNT-CGR)

O agrarismo

Movemento de masas campesiñas que loita pola redención ou abolición dos foros e pola mellora das concicións do agro.

Estivo encarnado por entidades como Solidaridad Gallega ou a Liga de Acción Gallega liderada por Basilio Álvarez

Para ver esta película, debedisponer de QuickTime™ y de

un descompresor .

As irmandades da falaNacen na Coruña o 18 de maio de 1916.

O CORPUS TEÓRICO PLÁSMASE EN: TEORÍA DO NACIONALISMO GALEGO (RISCO) E DOCTRINA NACIONALISTA (VILLAR PONTE)

DOUS NÚCLEOS IMPORTANTES: A CORUÑA E OURENSE QUE ACABAN ROMPENDO NO 1922. MOTIVOS: CARÁCTER DO MOVEMENTO E PARTICIPACIÓN POLÍTICA DO MESMO.

COOFICIALIDADE DO GALEGO E O COOFICIALIDADE DO GALEGO E O CASTELÁNCASTELÁN

ELABORACIÓN DUN PLAN ELABORACIÓN DUN PLAN PEDAGÓXICO PARA PEDAGÓXICO PARA

INTRODUCIR O GALEGO NO INTRODUCIR O GALEGO NO ENSINOENSINO

ELABORACIÓN DUN DICIONARIO E ELABORACIÓN DUN DICIONARIO E UNHA GRAMÁTICAUNHA GRAMÁTICA

CÁTEDRA DE CÁTEDRA DE LINGUA E LIT. LINGUA E LIT. GALEGA NA GALEGA NA

USCUSC

PRESENZA DUN DISCURSO DIGNIFICADOR DA LINGUA GALEGA.AVANCE NO PROCESO DE NORMATIVIZACIÓN E CREACIÓN DUN REXISTRO CULTO SOBRE O GALEGO: COMPENDIO DE GRAMÁTICA GALLEGA (1919) DE CARRÉ; GRAMÁTICA DO IDIOMA GALEGO (1922)DE LUGRÍS FREIRE...ENORME PULO CUANTITATIVO E CUALITATIVO NO EMPREGO LITERARIO DO GALEGO (GRUPO NÓS).EMPREGO DA LINGUA GALEGA EN ÁMBITOS NOS QUE ESTABA PROHIBIDA OU RELEGADA. INICIO DA RECUPERACIÓN DA AUTÉNTICA TOPONIMIA DE GALIZA. CREACIÓN DE EDITORIAIS PARA A POTENCIACIÓN DO LIBRO EN GALEGO: CÉLTIGA (FERROL, 1921), LAR (A CORUÑA, 1924)...FUNDACIÓN DE COMPAÑÍAS DE TEATRO AMADORAS.CREACIÓN DE PUBLICACIÓNS PERIÓDICAS MONOLINGÜES (A NOSA TERRA)CREACIÓN DO SEMINARIO DE ESTUDOS GALEGOS (1923) CENTRADO NO COÑECEMENTO DA REALIDADE GALEGA (HISTORIA, XEOLOXÍA, ECONOMÍA, ARTE...)

o estado da linguaA pesar da incidencia das Irmandades da Fala, a castelanización da sociedade galega continuou avanzando así como os prexuízos cara ao idioma.

En ámbitos de uso, o español era lingua case exclusiva.

Os influxos negativos máis determinantes foron a igrexa e o ensino.

Ningunha materia se daba en galego e castigábase o seu uso.

““Ellos, que en las relaciones de la vida familiar y en las relaciones con sus Ellos, que en las relaciones de la vida familiar y en las relaciones con sus feligreses se expresaban siempre en gallego, pese a que una orden superior feligreses se expresaban siempre en gallego, pese a que una orden superior les exige a los pastores de almas que empleen para la difusión del Evangelio el les exige a los pastores de almas que empleen para la difusión del Evangelio el idioma del país donde residan, siempre desde el púlpito o el altar hacían sus idioma del país donde residan, siempre desde el púlpito o el altar hacían sus prédicas en castellano, en un castellano triste y pobre.”prédicas en castellano, en un castellano triste y pobre.”

Antón Villar PonteAntón Villar Ponte

as irmandades e o ensino

1922: publicación da primeira revista infantil en galego (As Roladas).

Coruña, 1924-1930: Escolas de Ensiño en galego promovidas por Ánxel Casal.

Cofección das primeiras publicacións de carácter pedagóxico: Método de lectura (1932) de Xosefina Iglesias; O libro das primeiras letras (1936) de Ben-Cho Shey.

Propostas de galeguización do ensino para que fose empregado como lingua vehicular: Ensaio “Nosos problemas educativos” publicado en 1918 en A Nosa Terra por Johan Vicente Viqueira; “plan pedagóxico pra galeguizazón das escolas” (revista Nós, 1921) de Vicente Risco.

A ditadura de Primo de Rivera (1923-1930)A ditadura de Primo de Rivera (1923-1930)

Supuxo un reforzo da castelanización e un obstáculo para a Supuxo un reforzo da castelanización e un obstáculo para a normalización.normalización.

Promúlganse normas que prhiben o uso da bandeira galega e Promúlganse normas que prhiben o uso da bandeira galega e dos símbolos “separatistas”.dos símbolos “separatistas”.

Imponse o emprego do castelán na documentación oficial e Imponse o emprego do castelán na documentación oficial e difúndense manuais escolares con prexuízos sobre o galego.difúndense manuais escolares con prexuízos sobre o galego.

1925: prohíbense os materiais escolares que non estean en 1925: prohíbense os materiais escolares que non estean en galego. galego.

Castígase co traslado a outras comunidades a todo o Castígase co traslado a outras comunidades a todo o profesorado que obstaculice o ensino da lingua oficial profesorado que obstaculice o ensino da lingua oficial (español).(español).

O partido galeguista e O partido galeguista e o estatuto de o estatuto de

autonomíaautonomía1931: proclámase a II República e créase o Partido Gaguista. Significa un novo renacer do idioma.No programa do PG recóllese a galeguización do ensino e a cooficialidade do galego e do español.O PG tamén participou activamente na elaboración e aprobación do primeiro Estatuto de Autonomía de Galiza, aprobado o 28 de xuño de 1936. Este recollía a cooficialidade de galego e castelán e promovía o seu uso na escola.