5
LIVROS RECEBIDOS

310 - Universidade de Coimbra · 310 quer com a definição de critérios e metodologias. Com os estudos sobre o texto bíblico mais adiantados, se assim se pode falar, do que os

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 310 - Universidade de Coimbra · 310 quer com a definição de critérios e metodologias. Com os estudos sobre o texto bíblico mais adiantados, se assim se pode falar, do que os

310

quer com a definição de critérios e metodologias. Com os estudos sobre o texto bíblico mais adiantados, se assim se pode falar, do que os dedicados aos textos clássicos — o que se afigura compreensível no contexto da nova «geografia religiosa» que na Europa se ia desenhando —, a erudição clássica aproxima-se da «Textges-chichte» (p. 130) em finais do séc. XVII. O séc. XVIII, mercê sobretudo da inves­tigação germânica, irá caracterizar-se pelo «Neohelenismo», em que avulta a obra de Winkelmann; acentua-se assim a ideia já adiantada por J. J. Escalígero de que o mundo antigo deve ser considerado como um todo, englobando todos os aspectos, incluindo a religião. O Autor chama justamente a atenção para a importância que, para esta Altertumswissenschaft, tiveram os Prolegomena ad Homerum de Friedrich Wolf, publicados em 1795.

Um longo caminho fora entretanto percorrido, desde Francesco Petrarca. Um percurso recheado de pormenores tantas vezes significativos do interesse dos homens eruditos pelo mundo antigo, como testemunham manuscritos hoje conser­vados e que pertenceram ao próprio Petrarca, alguns dos quais viriam a passar por mãos de outros grandes huministas, como Valia; códices que guardam ainda as notas marginais dos seus possuidores e que, em muitos casos, constituem hoje espó­lios preciosos de algumas bibliotecas. Além disso, o amor pelo texto antigo e pela sua publicação era tal que por vezes ultrapassa a linha mais característica de um autor; assim sucede com a primeira edição tipográfica da Geografia de Ptolomeu feita em Basileia, em 1533, por Erasmo, que utilizou um manuscrito antes perten­cente a Pico delia Mirandola.

Entretanto a cultura clássica ultrapassava o só interesse pela sonoridade do latim clássico, afastando-se de mitos «medievais» como o do «Virgilius christianus» ou de Séneca correspondente epistolar de S. Paulo. Ao longo de todo esse caminho a erudição clássica foi conseguindo vencer os preconceitos cristãos que identificavam a cultura antiga com o paganismo e, portanto, dificultavam o seu estudo. O «Sancte Socrates ora pro nobis» num dos Colóquios de Erasmo é bem o símbolo dessa orientação.

Na parte final do seu livro, o Prof. Pfeiffer recorda a recuperação da impor­tância do Latim nos estudos clássicos em meados do séc. XIX, graças principal­mente à obra de Karl Lachmann. Fica, evidentemente, de fora o papel decisivo que a arqueologia veio desempenhar no aprofundamento da Altertumswissenschaft. De permeio foram apontados os nomes e as obras de Políciano, Salutatí, J. C. Esca­lígero, Richard Bentley, Niebuhr, Droysen e muitos outros. Mais para trás fica­vam os anónimos frades que, apesar do pecado da «corruptio», copiaram pacien-, temente muitos dos textos que os humanistas italianos e os investigadores seguintes tiveram a sorte de encontrar. Todos preparam o terreno para a actual ciência clássica que, para além da diversidade de concepções e métodos que a caracterizam, continua a linha da Altertumswissenschaft. Poder-se-ia falar, pois, numa translatio studii ao longo deste séculos. E se o único português referido por Pfeiffer é Aires Barbosa, iniciador do ensino do Grego entre nós nos começos do séc. XVI, outros haveria que incluir numa História da Cultura Clássica que se prolongasse até nossos dias; como que a revelar que a lição de Wilheim von Humboldt não ficou perdida.

L I V R O S R E C E B I D O S

JORGE A. OSóRIO

Page 2: 310 - Universidade de Coimbra · 310 quer com a definição de critérios e metodologias. Com os estudos sobre o texto bíblico mais adiantados, se assim se pode falar, do que os

ANASTASI, Rosário, Studi di Filologia Bizantina. Catania, Istituto di Studi Bizan-tini e Neoellenici, 1976. 146 p.

ARNOTT, W. Geoffrey, Menander, Plautus, Terence. Oxford, at the Clarendon Press, 1975. 62 p.

ASSMANN, Dietrich, Thomas Manns Roman «Doktor Faustus» und seine Beziehungen zur Faust-Tradition. Helsinki, Suomalainen Tiedeakatemia, 1975. 225 p.

AZEVEDO, Maria Teresa Schiappa, À volta do poeta fingidor. Sep. de Biblos LU, Coimbra, 1976. 18 p.

BALLAIRA, G.—PARRONI, P., Maestri di Umanità. Antologia dagli scritti di Cice­rone, Orazio e Quintilliano. Torino, Loescher Editore, 1975. 348 p.

BENNER, Margareta, The Emperor Says. Studies in the Rhetorical Style in Edicts of the Early Empire. Gõteborg, Acta Universitatis Gothoburgensis, 1975. 202 p.

BERGER-LOCHER, Gertrude, Neuchâtel sous l'occupation des Douzes Cantons, 1512-1529. Neuchâtel, 1975. 308 p.

BRAGANçA, Joaquim O., Missal de Mateus. Manuscrito 100 da Biblioteca Pública e Arquivo Distrital de Braga. Lisboa, Fundação Calouste Gulbenkian, 1975. 762 p.

BURSTEIN, Stanley Mayer, Outpost of Hellenism: The Emergence of Heraclea on the Black Sea. London, University of California Press, 1976. 153 p.

CAROBBI, Guido-Rodolico Francesco, I Mineral! delia Toscana. Saggio di minera­logia régionale. Firenze, Leo S. Olscki Editore, 1976. 278 p.

CASTAGNA, Luigi, / Bucolici Latini Minori. Una ricerca di critica testuale. Firenze, Leo S. Olschki, 1976. 294 p.

CISKA, Joséf, Clássica atque mediaevalia Jaroslao Ludvíkovsky octogenário oblata. Brno, Universitas Purkynia Brunensis, 1975. 302 p.

CíCERO, As Catilinárias. Defesa de Murena. Defesa de Árquias. Defesa de Milão. Prefácio de Américo da Costa Ramalho. Traduções de Carlos Alberto Louro Fonseca, Ana Paula Quintela F. Sottomayor, Sebastião Tavares de Pinho. Lisboa-São Paulo, Verbo, 1974. 316 p.

M. Tulli Ciceronis Scripta quae mansuerunt omnia. Fase. 46. De Divinatione. De Fato. Timaeus. Ed. W. Ax Leipzig, B. G. Teubner, 1975. 237 p.

M. Tulli Ciceronis Scripta quae mansuerunt omnia. Fase. 9. Oratio pro Q. Roscio Comoedo. Ed. J. Axer, Leipzig, B. G. Teubner, 1976. 20 p.

Page 3: 310 - Universidade de Coimbra · 310 quer com a definição de critérios e metodologias. Com os estudos sobre o texto bíblico mais adiantados, se assim se pode falar, do que os

314

ClRESOLAE, Theodori, Pusillus Grex Carmen. In Certamine poético hoeufftiano magna laude ornatum. Amstelodami, 1975. ! fl.

/ Classici nel Medioevo e neU'Umanesimo, Miscellanea Filológica. Génova, Istítuto di Filologia Clássica e Médiévale, 1975. 300 p.

Commedie Latine del XII e XIII sècolo I. Génova, Istítuto di Filologia Clássica e Médiévale, 1976. 344 p.

CORDON, Arthur E., The Inscribed Fibula Praenestina Problems of Authenticity. London, University of California Press, 1975. 84 p.

CORTE, Francesco della, Opuscula V. Génova, Istítuto di Filologia Clássica e Mediaevalia, 1975. 321 p.

CORTESãO, Armando, Esparsos. Vols. I, II, III. Coimbra, Acta Universitatis Conimbrigensis, 1974-1975.. 3 vols. 427 + 356 + 258 p.

DRAKE, H. A., In Praise of Constantine. A Historical Study and New Translation of Eusebius' Tricenniai Orations. London, University of California Press, 1975. 191 p.

ELOVAARA, Raili, The Problem of Identity in Samuel Beckett's Prose. An Approach from Philosophies of Existence. Helsinki, Suomalainen Tiedeakatemia, 1976. 301 p.

Euripidis Orestes. Ed. W. Biehl, Leipzig, B. G. Teubner, 1975. 158 p.

EVRARD-GILLIS, Janine, La récurrence lexicale dans l'oeuvre de Catulle. Étude stylistique. Paris, Les Belles Lettres, 1976. 274 + 18 p.

FERREIRA, José Ribeiro, O Coro do «Filoctetes» de Sófocles. Sep. de Biblos LI, Coimbra, 1975, 16 p.

FIALHO, Maria do Céu G. Z., O Homem «Paixão inútil» na Aparição de Vergílio Ferreira. Sep. de Biblos LU, Coimbra, 1975. 14 p.

FLASHAR, Helmut, Formen utopischen Denkens bei den Griechen. Innsbruck, Ins­titut fur Sprachwissenschaft der Universitãt, 1974. 18 p.

FoÀ, Virginia Guazzoni, Ricerche sulVEtica delle scuole ellenistiche. Génova, Istítuto di Filologia Clássica e Médiévale, 1976. 145 p.

FOGELMAK, Staffan, Chrysaigis IG XII, V, 611. Lund, CWK Gleerup, 1975. 52 p.

FONSECA, Carlos Alberto Louro. Vide CíCERO.

GARCIA HERNANDEZ, Benjamin, El campo semântico de «ver» en la lengua latina. Estúdio Estructural. Salamanca, Universidad de Salamanca, 1976. 177 p.

Grammatici Latini d'Età Impériale. Miscellanea Filológica. Génova, Istítuto di Filologia Clássica e Médiévale, 1976. 236 p.

GRIFFIN, Nigel, Jesuit School Drama. A checklist of critical literature. London, Grant & Cutler 1976. 54 p.

HELEN, Tapio, Organization of Roman Brick Production in the First and Second Cen­turies A. D. An Interpretation of Roman Brick Stamps. Helsinki, Suoma­lainen Tiedeakatemia, 1975. 154 p.

315

HESSEN, Otto von, Secando contributo alla archeologia longobarda in Toscana. Reperti isolati e diprovenienza incerta. Firenze, Leo S. Olschki Editore, 1975. 117 p.

HIETALA, Marjatta, Der neue Nationalismus in der Publizistik Ernst JUngers und des

Kreises urn ihn 1920-1933. Helsinki, Suomalainen Tiedeakatemia, 1975. 274 p.

JEQUIER, Jean-Pierre, Le Moustérien alpin. Révision critique. Yverdon, Institut d'archéologie yverdonnoise, 1975. 131 p.

JORDAN, Borimir, The Athenian Navy in the Classical Period. A Study of Athenian Naval Administration and Military Organization in the Fifth and Fourth Centuries B. C. London, University of California Press, 1975. 293 p.

KORKKANEN, Irma, The Peoples of Hermanaric Jordanes, getica 116. Helsinki,

Suomalainen Tiedeakatemia, 1975. 89 p.

KORPANTY, Józef, Studia nad Lacinska Terminologia Polityczno-Socjalna Okresu Republiki Rzymskiej. Kraków, Polskiej Akademii Nauk, 1976. 135 p.

LAITINEN, Tuomo, Aspects of Henry James' Style. Helsinki, Suomalainen Tiedea­

katemia, 1975. 150 p.

LESZL, Walter, Il «De Ideis» di Aristotele e la teoria platónica delle idee. Edizione critica del testo a cura di... Firenze, Leo S. Olschki Editore, 1975. 359 p.

LOURDAUX, W., The concept of Heresy in the middle ages (II th-13 th). Proceedings

of the international conference Louvain May 13-16, 1973. Leuven, Uni­

versity Press, 1976. 232 p.

LUNTINEN, Pertti, The Baltic Question 1903-1908. Helsinki, Suomalainen Tiedea­

katemia, 1975. 252 p.

MANNI, Eugénio, Studio di Storia Antica offerti dagli allievi a... Roma, Giorgio

Bretschneider, 1976. 304 p.

MATEUS, Maria Helena Mira, Aspectos da fonologia portuguesa. Lisboa, I. A. C ,

1975. 275 p.

Muiioz VALLE, Isidoro, La verdad sobre Tácito. Valladolid, Editorial Heraldo, 1975.

168 p.

MURGIA, Charles, Prolegomena to Servius 5. The Manuscripts. London, Uni­

versity of California Press, 1975. 207 p.

NAJOCK, Dietmar, Anonyma de Musica Bellermanniana. Leipzig, B. G. Teubner,

1975. 38 p.

NORO, Mauri, Das Problem der Ethischen Autonomie und die 'Positive' Religion in

den Jugendschriften Hegels. Helsinki, Suomalainen Tiedeakatemia, 1976.

114 p.

PARATORE, Ettore, Romanae Litterae. Roma, Bardi Editore, 1976. 706 p.

PâRRONCHI, Alessandro, Opere Giovanili Michelangelo II. II paragone con I'antico.

Firenze, Leo S. Olschki Editore, 1975. 299 p.

Page 4: 310 - Universidade de Coimbra · 310 quer com a definição de critérios e metodologias. Com os estudos sobre o texto bíblico mais adiantados, se assim se pode falar, do que os

316

PATRILLI, Giovanni Caseio, V Université e il Principe. Gli studi di Siena e di Pisa

tra Rinascimento e Controriforma. Firenze, Leo Olschi Editore, 1975. 255 p.

PERUGI, Maurizio, // «Sermo» di Ramon Muntaner. La versificazione Romanza dalle Origini. Firenze, Leo Olschki Editore, 1975. 167 p.

PFEIFFER, Rudolf, History of Classical Scholarship from 1300 to 1850. Oxford, at the Clarendon Press, 1976. 213 p.

PFISTER, Charly, La validité de la note scolaire. Berne, H. Lang, Frankfurt, M. P. Lang, 1975. 163 p.

Pindari Carmina cvm fragmentis. Pars II. Fragmenta. Indices Post Brunonem Snell ed. H. Maehler, Leipzig, B. G. Teubner, 1975. 219 p.

PINGREE, David, Dorothei Sidonii Carmen Astrologicvm. Interpretationem arabicam in lingvam anglicam versam vna cvm Dorothei fragmentis et graecis et latinis. Leipzig, B. G. Teubner, 1976. 444 p.

PINHO, S. Tavares, Lopo Serrão (séc. XVI), Médico e Poeta Novilatino. Separata de

Humanitas XXV-XXVI (1974), Coimbra, pp. 51-90.

Vide CíCERO.

PLATãO, A República. Introd., trad, e notas de M. H. Rocha Pereira, Lisboa, Fun­dação Calouste Gulbenkian, 21976. 501 p.

PULQUéRíO, Manuel de Oliveira, O julgamento de uma feiticeira: A «Medeia» de Euripides. Sep. de Biblos LI, Coimbra, 1975. 15 p.

POPESCU, Emilian, Inscriptile grecesti si latine din secolele 1V-XIII descoperite in Romania. Culese, traduse in româneste, insotite de indici si comentate de . . . , Bucaresti, Academiei Repubiicii Socialiste Românie, 1976. 438 p.

QUELLET, Henri, Concordance verbale du «.De corona» de Tertullien. Concordance, index, listes de fréquence, bibliographie. Neuchâtel, Secret, de l'Univer­sité, 1975. 434 p.

RAMALHO, Américo da Costa, Mestre Anrique da «Farsa dos Físicos» de Gil Vicente.

Sep. de Humanitas Coimbra, 1974. 24 p. Um elogio em latim contemporâneo de Miguel Corte Real. Sep. de Huma­

nitas Coimbra, 1974. 16 p.

Sobre uma ode de André de Resende. Sep. dos Arquivos do Centro Cultural Português VIII, Paris, 1974. 4 p.

Discurso no Doutoramento solene dos Doutores Salvador Dias Arnaut e P.e Ave­lino de Jesus Costa. Sep. da Biblos XLI, Coimbra, 1974. 10 p.

The Classical Tradition in Os Lusíadas, Sep. de The Journal of the Ameri­can Portuguese Society, vol. VII, n. 1, 1974. 21 p.

Palavras de Saudação. Sep. do IV Encontro dos Bibliotecários Arquivistas e Documentalistas Portugueses, Coimbra, 1974. 6 p.

Romance de um poeta português que assistiu ao afundamento do «Revenge». Sep. das Memórias da Academia das Ciências de Lisboa, Classe de Letras, t. 16, Lisboa, 1975. 30 p.

317

Sobre o «Mostrengo» de Fernando Pessoa. Sep. de Littera, 15, ano VI, Rio de

Janeiro, 1976. 5 p.

Vide CíCERO.

Vide SíCULO, Cataldo Parísio.

REICHEL, Daniel. Le Maréchal Davout, Duc d'Auerstaedt, Prince d'Eckmuhl, 1770-

-1823. Recherches sur sa formation, son action pendant la Révolution et

ses commandements jusqu'à la bataille d'Auerstaedt, 1806. Coppet, Centre

d'hist.; Neuchâtel et Paris, Deiachaux et Niestlé, 1975. 442 p., cartes.

ROCHA, António dos Santos. Memórias e explorações arqueológicas. Vol. III.

Memórias sobre a antiguidade. Coimbra, Acta Universitatis Conimbri-

gensis, 1975. 230 p.

ROCHA-PEREIRA, M. H., Ecos da Reforma Pombalina na Poesia Setecentista. Sepa­

rata de Bracara Augusta XXVIII, Braga, 1974. 19 p.

Estudos de História da Cultura Clássica. Vol. I. Cultura Grega. Lisboa,

Fundação Calouste Gulbenkian, 41976. 610 p.

Pindars Wertbegriffe. Separata da revista Hellikon XV-XVI, Roma, 1975-

-1976. 7 p. Res Romanae. Antologia da Cultura Romana. Coimbra, Instituto de Estudos

Clássicos, 1976. 158 p.

O Tema da Metamorfose na Poesia Camoniana. Separata de Biblos LI, Coim­

bra, 1975. 19 p.

Vide PLATãO.

ROSAS, Allan, The Legal Status of Prisoners of War. A Study in International Huma­

nitarian Law Applicable in Armed Conflicts. Helsinki, Suomalaien Tie-

deakatemia, 1976. 513 p.

SÁ, A. Moreira de, Auctorium Chartularii Universitatis Portugalensis. Documentos

coligidos e publicados por ... Vol. IL (1516-1529). Lisboa, I. A. C ,

1975. 552 p.

SALONEN, Erkki, Neubabylonische Urkunden verschiedenen Inhalts 1. Helsinki,

Suomalainen Tiedeakatemia, 1975. 87 p.

C. Sallusti Crispi Catilina. lugurtha Fragmenta Ampliara. Ed. A. Kurfess.

Leipzig, Teubner, 1976. 200p.

SAPORI, Giuliana, // fondo di Medicina antica della Bibliotheca necologica Emilio

Alfieri. Milano, Université degli Studi di Milano, 1975. 420 p.

SíCULO, Cataldo Parísio, Martinho, Verdadeiro Salomão. Prólogo, tradução e notas de Dulce Cruz Vieira. Introdução e revisão de Américo da Costa Ramalho. Coimbra, Instituto de Estudos Clássicos, 1974. 164 p.

Duas Orações. Prólogo, tradução e notas de Maria Margarida Brandão Gomes da Silva. Introdução e revisão de Américo da Costa Ramalho. Coimbra, Centro de Estudos Clássicos e Humanísticos, 1974. 154 p.

SILVA, Maria Margarida Brandão Gomes da — Vide SíCULO, Cataldo Parísio.

ÚfÉÊ

Page 5: 310 - Universidade de Coimbra · 310 quer com a definição de critérios e metodologias. Com os estudos sobre o texto bíblico mais adiantados, se assim se pode falar, do que os

318

SKEMP, J, B., Plato, Oxford, at the Clarendon Press, 1976. 63 p.

SMITH, Ole Langwitz, Scholia Graeca in Aeschylum Quae Extant Omnia, Pars 3 Scholia in Agamemnonem, Choephoros, Eumenides, Supplices continens Leipzig, Teubner, 1976. 218 p.

SQUMANO, Asclépio le aree del mito. Génova, Istituto di Filologia Clássica e Médié­vale, 1976. 146 p.

SOLIN, Heikki, Epigraphische Untersuchungen in Rom und Umgebung. Helsinki, Suomalaien Tiedeakatemia, 1975. 78 + 47p. il.

Sophoclis Tragoediae, Tom. I. Aiax. Electra. Oedipus Rex. Ed. Dawe, Leipzig, B. G. Teubner, 1975. 195 p.

SOTTOMAYOR, Ana Paula Quinteia F.. Vide CíCERO.

Studi Noniani III. Istituto di Filologia Clássica e Médiévale, Génova, 1975. 263 p.

SVENDRO, Jesper, La parole et le marbre. Aux origines de la poétique grecque. Lund Studentlitteratur, 1976. 255 p.

TOVAR, Antonio, Iberische Landeskunde, zweiter Teil, Die Võlker und die Stãdte des antiken Hispanien, Band 2, Die Lusitanien. Baden-Baden, Valentin Koer-ner, 1976. 307 p.

VALLETTA, Giuseppe, Opere Filosofiche a cura di.. 1975. 622 p.

Firenze, Leo Olschki Editore,

VEUOLA, Timo. Die Ewige Dynastic. David und die Entsttehung seiner Dynastie nach der deuteronomischen Darstellung. Helsinki, Suomalainen Tiedea­katemia, 1975. 164 p.

VERBEKE, G., Aquinas and problems of his time. Leuven, University Press, 1976. 229 p.

ZELIMER, Ernst. Die lateinischen Worter auf-ura. Frankfurt, Erweiterte Neubear-beitung, 1976. 294 p.

REVISTAS R E C E B I D A S EM PERMUTA