Upload
dofono-ty-nisewe
View
214
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
7/29/2019 Candombl Ketu Explicacoes
1/6
Candombl KetuA 7 Chaves adaptado por Dofono ty Nisw
Portal Religio
Candombl Ketu (pronuncia-se queto) a maior e a mais
popular"nao" doCandombl, uma dasReligies afro-
brasileiras.
No incio dosculo XIX, as etnias africanas eram separadas
porconfrariasdaIgreja Catlicana regio deSalvador,Bahia.
Dentre os escravos pertencentes ao grupo dosNagsestavam
osYoruba(Iorub). Suas crenas e rituais so parecidos com os
de outras naes doCandomblem termos gerais, mas
diferentes em quase todos os detalhes.
Teve inicio emSalvador,Bahia, de acordo com as lendas
contadas pelos mais velhos, algumas princesas vindas
deOyeKetuna condio de escravas, fundaram
umterreironumengenhodecana. Posteriormente, passaram a
reunir-se num local denominadoBarroquinha, onde fundaram
uma comunidade deJeje-Nagpretextando a construo e
manuteno da primitiva Capela daConfrariade Nossa Senhora
da Barroquinha, atualIgreja de Nossa Senhora da
Barroquinhaque, segundo historiadores, efetivamente conta
com cerca de trs sculos de existncia.1
NoBrasil Colniae depois, j com o pas independente mas
ainda escravocrata, proliferaramirmandades. "Para cada
categoria ocupacional, raa, nao - sim, porque os escravos
africanos e seus descendentes procediam de diferentes locais
com diferentes culturas - havia uma. Dos ricos, dos pobres, dos
msicos, dos pretos, dos brancos, etc. Quase nenhuma de
mulheres, e elas, nas irmandades dos homens, entraram
sempre como dependentes para assegurarem benefcios
corporativos advindos com a morte do esposo. Para que uma
irmandade funcionasse, diz o historiadorJoo Jos Reis,
precisava encontrar uma igreja que a acolhesse e ter aprovados
os seus estatutos por uma autoridade eclesistica".
Candombl Ketu
Casa Branca do Engenho Velho
Religies afro-brasileiras
Princpios Bsicos
Deus
Ketu |Olorum| Orixs
Jeje| Mawu |Vodun
Bantu|Nzambi|Nkisi
Templos afro-brasileiros
Babau| Batuque| Cabula
Candombl| Culto de If
Culto aos Egungun| Quimbanda
Macumba |Omoloko
Tambor de Mina| Terec |Umbanda
Xamb| Xang do Nordeste
Sincretismo| Confraria
Literatura afro-brasileira
Terminologia
Sacerdotes
Hierarquia
Religies semelhantes
Religies
AfricanasSanteriaPaloArarLukumRegla
de OchaAbakuObeah
http://pt.wikipedia.org/wiki/Portal:Religi%C3%A3ohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Portal:Religi%C3%A3ohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Na%C3%A7%C3%A3o_(candombl%C3%A9)http://pt.wikipedia.org/wiki/Na%C3%A7%C3%A3o_(candombl%C3%A9)http://pt.wikipedia.org/wiki/Na%C3%A7%C3%A3o_(candombl%C3%A9)http://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Religi%C3%B5es_afro-brasileirashttp://pt.wikipedia.org/wiki/Religi%C3%B5es_afro-brasileirashttp://pt.wikipedia.org/wiki/Religi%C3%B5es_afro-brasileirashttp://pt.wikipedia.org/wiki/Religi%C3%B5es_afro-brasileirashttp://pt.wikipedia.org/wiki/S%C3%A9culo_XIXhttp://pt.wikipedia.org/wiki/S%C3%A9culo_XIXhttp://pt.wikipedia.org/wiki/S%C3%A9culo_XIXhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Confrariashttp://pt.wikipedia.org/wiki/Confrariashttp://pt.wikipedia.org/wiki/Confrariashttp://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_Cat%C3%B3licahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_Cat%C3%B3licahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_Cat%C3%B3licahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Salvador_(Bahia)http://pt.wikipedia.org/wiki/Salvador_(Bahia)http://pt.wikipedia.org/wiki/Salvador_(Bahia)http://pt.wikipedia.org/wiki/Bahiahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Bahiahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Bahiahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Nag%C3%B4shttp://pt.wikipedia.org/wiki/Nag%C3%B4shttp://pt.wikipedia.org/wiki/Nag%C3%B4shttp://pt.wikipedia.org/wiki/Yorubahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Yorubahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Yorubahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Salvador_(Bahia)http://pt.wikipedia.org/wiki/Salvador_(Bahia)http://pt.wikipedia.org/wiki/Salvador_(Bahia)http://pt.wikipedia.org/wiki/Bahiahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Bahiahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Bahiahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oy%C3%B3http://pt.wikipedia.org/wiki/Oy%C3%B3http://pt.wikipedia.org/wiki/Oy%C3%B3http://pt.wikipedia.org/wiki/Ketuhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ketuhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ketuhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Terreirohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Terreirohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Terreirohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Engenhohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Engenhohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Engenhohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Canahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Canahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Canahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Barroquinha_(Salvador)http://pt.wikipedia.org/wiki/Barroquinha_(Salvador)http://pt.wikipedia.org/wiki/Barroquinha_(Salvador)http://pt.wikipedia.org/wiki/Jeje-Nag%C3%B4http://pt.wikipedia.org/wiki/Jeje-Nag%C3%B4http://pt.wikipedia.org/wiki/Jeje-Nag%C3%B4http://pt.wikipedia.org/wiki/Confrariahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Confrariahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Confrariahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_de_Nossa_Senhora_da_Barroquinhahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_de_Nossa_Senhora_da_Barroquinhahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_de_Nossa_Senhora_da_Barroquinhahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_de_Nossa_Senhora_da_Barroquinhahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#cite_note-1http://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#cite_note-1http://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#cite_note-1http://pt.wikipedia.org/wiki/Brasil_Col%C3%B4niahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Brasil_Col%C3%B4niahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Brasil_Col%C3%B4niahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Irmandadehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Irmandadehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Irmandadehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Jo%C3%A3o_Jos%C3%A9_Reishttp://pt.wikipedia.org/wiki/Jo%C3%A3o_Jos%C3%A9_Reishttp://pt.wikipedia.org/wiki/Jo%C3%A3o_Jos%C3%A9_Reishttp://pt.wikipedia.org/wiki/Religi%C3%B5es_afro-brasileirashttp://pt.wikipedia.org/wiki/Religi%C3%B5es_afro-brasileirashttp://pt.wikipedia.org/wiki/Deushttp://pt.wikipedia.org/wiki/Deushttp://pt.wikipedia.org/wiki/Olorumhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Olorumhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Olorumhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Orix%C3%A1shttp://pt.wikipedia.org/wiki/Orix%C3%A1shttp://pt.wikipedia.org/wiki/Orix%C3%A1shttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Jejehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Jejehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Mawuhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Mawuhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Mawuhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Vodunhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Vodunhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Vodunhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Bantuhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Bantuhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Nzambihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Nzambihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Nzambihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Nkisihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Nkisihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Nkisihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Templos_afro-brasileiroshttp://pt.wikipedia.org/wiki/Templos_afro-brasileiroshttp://pt.wikipedia.org/wiki/Baba%C3%A7u%C3%AAhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Baba%C3%A7u%C3%AAhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Batuquehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Batuquehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Batuquehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Cabulahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Cabulahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Cabulahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Culto_de_If%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Culto_de_If%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Culto_de_If%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Culto_aos_Egungunhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Culto_aos_Egungunhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Quimbandahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Quimbandahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Quimbandahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Macumbahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Macumbahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Omolokohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Omolokohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Omolokohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Tambor_de_Minahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Tambor_de_Minahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Terec%C3%B4http://pt.wikipedia.org/wiki/Terec%C3%B4http://pt.wikipedia.org/wiki/Umbandahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Umbandahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Umbandahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Xamb%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Xamb%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Xang%C3%B4_do_Nordestehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Xang%C3%B4_do_Nordestehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Xang%C3%B4_do_Nordestehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Sincretismohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Sincretismohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Confrariahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Confrariahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Confrariahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Anexo:Lista_de_livros_com_tema_afro-brasileirohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Anexo:Lista_de_livros_com_tema_afro-brasileirohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Anexo:Terminologia_de_religi%C3%B5es_afro-brasileirashttp://pt.wikipedia.org/wiki/Anexo:Terminologia_de_religi%C3%B5es_afro-brasileirashttp://pt.wikipedia.org/wiki/Lista_de_sacerdotes_do_candombl%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Lista_de_sacerdotes_do_candombl%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Anexo:Hierarquia_do_candombl%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Anexo:Hierarquia_do_candombl%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Religi%C3%B5es_tradicionais_africanashttp://pt.wikipedia.org/wiki/Religi%C3%B5es_tradicionais_africanashttp://pt.wikipedia.org/wiki/Santeriahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Santeriahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Palohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Palohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Lukum%C3%ADhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Lukum%C3%ADhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Regla_de_Ochahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Regla_de_Ochahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Regla_de_Ochahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Regla_de_Ochahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Abaku%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Obeahhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Obeahhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Obeahhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Casa_branca_engenho_velho.jpghttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Portal.svghttp://pt.wikipedia.org/wiki/Obeahhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Abaku%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Regla_de_Ochahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Regla_de_Ochahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Lukum%C3%ADhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Palohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Palohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Santeriahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Religi%C3%B5es_tradicionais_africanashttp://pt.wikipedia.org/wiki/Religi%C3%B5es_tradicionais_africanashttp://pt.wikipedia.org/wiki/Anexo:Hierarquia_do_candombl%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Lista_de_sacerdotes_do_candombl%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Anexo:Terminologia_de_religi%C3%B5es_afro-brasileirashttp://pt.wikipedia.org/wiki/Anexo:Lista_de_livros_com_tema_afro-brasileirohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Confrariahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Sincretismohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Xang%C3%B4_do_Nordestehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Xamb%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Umbandahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Terec%C3%B4http://pt.wikipedia.org/wiki/Tambor_de_Minahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Omolokohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Macumbahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Quimbandahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Culto_aos_Egungunhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Culto_de_If%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Cabulahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Batuquehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Baba%C3%A7u%C3%AAhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Templos_afro-brasileiroshttp://pt.wikipedia.org/wiki/Nkisihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Nzambihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Bantuhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Vodunhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Mawuhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Jejehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Orix%C3%A1shttp://pt.wikipedia.org/wiki/Olorumhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Deushttp://pt.wikipedia.org/wiki/Religi%C3%B5es_afro-brasileirashttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Casa_branca_engenho_velho.jpghttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Portal.svghttp://pt.wikipedia.org/wiki/Jo%C3%A3o_Jos%C3%A9_Reishttp://pt.wikipedia.org/wiki/Irmandadehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Brasil_Col%C3%B4niahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#cite_note-1http://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_de_Nossa_Senhora_da_Barroquinhahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_de_Nossa_Senhora_da_Barroquinhahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Confrariahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Jeje-Nag%C3%B4http://pt.wikipedia.org/wiki/Barroquinha_(Salvador)http://pt.wikipedia.org/wiki/Canahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Engenhohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Terreirohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ketuhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oy%C3%B3http://pt.wikipedia.org/wiki/Bahiahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Salvador_(Bahia)http://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Yorubahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Nag%C3%B4shttp://pt.wikipedia.org/wiki/Bahiahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Salvador_(Bahia)http://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_Cat%C3%B3licahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Confrariashttp://pt.wikipedia.org/wiki/S%C3%A9culo_XIXhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Religi%C3%B5es_afro-brasileirashttp://pt.wikipedia.org/wiki/Religi%C3%B5es_afro-brasileirashttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Na%C3%A7%C3%A3o_(candombl%C3%A9)http://pt.wikipedia.org/wiki/Portal:Religi%C3%A3o7/29/2019 Candombl Ketu Explicacoes
2/6
Muitas conseguiram construir a sua prpria Igreja como a Igreja do Rosrio da Barroquinha, com a
qual aIrmandade da Boa Mortemanteve estreito contato. O que ficou conhecido como devoo do
povo decandombl. O historiador cachoeirano Luiz Cludio Dias Nascimento afirma que os atos
litrgicos originais da Irmandade de cor da Boa Morte eram realizados na Igreja da Ordem Terceira
do Carmo, templo tradicionalmente freqentado pelas elites locais. Posteriormente as irms
transferiram-se para aIgreja de Santa Brbara, daSanta Casa da Misericrdia, onde existem
imagens deNossa Senhora da Glriae daNossa Senhora da Boa Morte. Desta, mudaram-se para
a bela Igreja do Amparo desgraadamente demolida em 1946 e onde hoje encontram-se moradias
de classe mdia de gosto duvidoso. Dai saram para a Igreja Matriz, sede da freguesia, indo depois
para a Igreja da Ajuda.
O fato que no se sabe ao certo precisar a data exata da origem da Irmandade da Boa
Morte.Odorico Tavaresarrisca uma opinio: a devoo teria comeado mesmo em1820, naIgreja
da Barroquinha, tendo sido osJejes, deslocando-se atCachoeira, os responsveis pela sua
organizao. Outros ressaltam a mesma poca, divergindo quanto nao das pioneiras, que
seriam alforriadasKetu. Parece que o corpus da irmandade continha variada procedncia tnica j
que fala-se em mais de uma centena de adeptas nos seus primeiros anos de vida.
Essas confrarias eram os locais onde se reuniam as sacerdotisas africanas j libertas (alforriadas)
de vrias naes, que foram se separando conforme foram abrindo os terreiros. Na comunidade
existente atrs da capela da confraria foi construdo oCandombl da Barroquinhapelas
sacerdotisas deKetuque depois se transferiram para o Engenho Velho, ao passo que algumas
sacerdotisas deJejedeslocaram-se para oRecncavo BaianoparaCachoeiraeSo Flixpara onde
transferiram aIrmandade da Boa Mortee fundaram vrios terreiros decandombl jejesendo o
primeiro Kw Cej Hund ouRoa do Ventura.
O Candombl Ketu ficou concentrado em Salvador. Depois da transferncia doCandombl da
Barroquinhapara o Engenho Velho passou a se chamar Il Ax Iy Nass mais conhecido
comoCasa Branca do Engenho Velhosendo a primeira casa da nao Ketu no Brasil de onde
saram asIyalorixsque fundaram oIl Ax Op Afonje o Il Iya Omin Ax Iyamass, oTerreiro
do Gantois.
ndice
1 Origens
2 Orixs
3 Ritual
4 Hierarquia
5 Referncias
6 Ver tambm
http://pt.wikipedia.org/wiki/Irmandade_da_Boa_Mortehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Irmandade_da_Boa_Mortehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Irmandade_da_Boa_Mortehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_da_Ordem_Terceira_do_Carmohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_da_Ordem_Terceira_do_Carmohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_da_Ordem_Terceira_do_Carmohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_da_Ordem_Terceira_do_Carmohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_de_Santa_B%C3%A1rbarahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_de_Santa_B%C3%A1rbarahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_de_Santa_B%C3%A1rbarahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Santa_Casa_da_Miseric%C3%B3rdiahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Santa_Casa_da_Miseric%C3%B3rdiahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Santa_Casa_da_Miseric%C3%B3rdiahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Nossa_Senhora_da_Gl%C3%B3riahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Nossa_Senhora_da_Gl%C3%B3riahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Nossa_Senhora_da_Gl%C3%B3riahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Nossa_Senhora_da_Boa_Mortehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Nossa_Senhora_da_Boa_Mortehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Nossa_Senhora_da_Boa_Mortehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Irmandade_da_Boa_Mortehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Irmandade_da_Boa_Mortehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Irmandade_da_Boa_Mortehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Irmandade_da_Boa_Mortehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Odorico_Tavareshttp://pt.wikipedia.org/wiki/Odorico_Tavareshttp://pt.wikipedia.org/wiki/Odorico_Tavareshttp://pt.wikipedia.org/wiki/1820http://pt.wikipedia.org/wiki/1820http://pt.wikipedia.org/wiki/1820http://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_da_Barroquinhahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_da_Barroquinhahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_da_Barroquinhahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_da_Barroquinhahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Jejeshttp://pt.wikipedia.org/wiki/Jejeshttp://pt.wikipedia.org/wiki/Jejeshttp://pt.wikipedia.org/wiki/Cachoeira_(Bahia)http://pt.wikipedia.org/wiki/Cachoeira_(Bahia)http://pt.wikipedia.org/wiki/Cachoeira_(Bahia)http://pt.wikipedia.org/wiki/Ketuhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ketuhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ketuhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_da_Barroquinhahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_da_Barroquinhahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_da_Barroquinhahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ketuhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ketuhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ketuhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Jejehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Jejehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Jejehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Rec%C3%B4ncavo_Baianohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Rec%C3%B4ncavo_Baianohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Rec%C3%B4ncavo_Baianohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Cachoeira_(Bahia)http://pt.wikipedia.org/wiki/Cachoeira_(Bahia)http://pt.wikipedia.org/wiki/Cachoeira_(Bahia)http://pt.wikipedia.org/wiki/S%C3%A3o_F%C3%A9lix_(Bahia)http://pt.wikipedia.org/wiki/S%C3%A3o_F%C3%A9lix_(Bahia)http://pt.wikipedia.org/wiki/S%C3%A3o_F%C3%A9lix_(Bahia)http://pt.wikipedia.org/wiki/Irmandade_da_Boa_Mortehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Irmandade_da_Boa_Mortehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Irmandade_da_Boa_Mortehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_jejehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_jejehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_jejehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ro%C3%A7a_do_Venturahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ro%C3%A7a_do_Venturahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ro%C3%A7a_do_Venturahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_da_Barroquinhahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_da_Barroquinhahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_da_Barroquinhahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_da_Barroquinhahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Casa_Branca_do_Engenho_Velhohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Casa_Branca_do_Engenho_Velhohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Casa_Branca_do_Engenho_Velhohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Iyalorix%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Iyalorix%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Iyalorix%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Terreiro_Opo_Afonj%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Terreiro_Opo_Afonj%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Terreiro_Opo_Afonj%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Terreiro_do_Gantoishttp://pt.wikipedia.org/wiki/Terreiro_do_Gantoishttp://pt.wikipedia.org/wiki/Terreiro_do_Gantoishttp://pt.wikipedia.org/wiki/Terreiro_do_Gantoishttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#Origenshttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#Origenshttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#Orix.C3.A1shttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#Orix.C3.A1shttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#Ritualhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#Ritualhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#Hierarquiahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#Hierarquiahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#Refer.C3.AAnciashttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#Refer.C3.AAnciashttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#Ver_tamb.C3.A9mhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#Ver_tamb.C3.A9mhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#Ver_tamb.C3.A9mhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#Refer.C3.AAnciashttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#Hierarquiahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#Ritualhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#Orix.C3.A1shttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#Origenshttp://pt.wikipedia.org/wiki/Terreiro_do_Gantoishttp://pt.wikipedia.org/wiki/Terreiro_do_Gantoishttp://pt.wikipedia.org/wiki/Terreiro_Opo_Afonj%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Iyalorix%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Casa_Branca_do_Engenho_Velhohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_da_Barroquinhahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_da_Barroquinhahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ro%C3%A7a_do_Venturahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_jejehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Irmandade_da_Boa_Mortehttp://pt.wikipedia.org/wiki/S%C3%A3o_F%C3%A9lix_(Bahia)http://pt.wikipedia.org/wiki/Cachoeira_(Bahia)http://pt.wikipedia.org/wiki/Rec%C3%B4ncavo_Baianohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Jejehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ketuhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_da_Barroquinhahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ketuhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Cachoeira_(Bahia)http://pt.wikipedia.org/wiki/Jejeshttp://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_da_Barroquinhahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_da_Barroquinhahttp://pt.wikipedia.org/wiki/1820http://pt.wikipedia.org/wiki/Odorico_Tavareshttp://pt.wikipedia.org/wiki/Irmandade_da_Boa_Mortehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Irmandade_da_Boa_Mortehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Nossa_Senhora_da_Boa_Mortehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Nossa_Senhora_da_Gl%C3%B3riahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Santa_Casa_da_Miseric%C3%B3rdiahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_de_Santa_B%C3%A1rbarahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_da_Ordem_Terceira_do_Carmohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_da_Ordem_Terceira_do_Carmohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Irmandade_da_Boa_Morte7/29/2019 Candombl Ketu Explicacoes
3/6
7 Ligaes externas
Origens
- "Um dos mitos da criao do mundo (Cf. em Barretti F, (1984/2003) 2012 -"Il-If a Origem do
Mundo.") diz queOdduw. seu criador, fundador e o primeiro ba ni If de Il-If o
progenitor de todo o povo yorb (Cf. em Barretti F, (2003) 2012 -"Odduw ni If"). Numa
sociedade polgama, Odduw teve muitas esposas e uma grande prole. (Cf. em Barretti F, (2003)
2012 -"As Esposas de Odduw").
Os filhos, netos ou bisnetos de Odduw, os deuses, semideuses e/ou heris, formaram a base da
nao yorb, o que faz Odduwser conhecido como O Patriarca dosYorb passando a ser
aclamado de Olfin Odduw jliy. (Cf. em Barretti F, (2003) 2012 -"A Formao do Povo
Yorb")
Enfim, alguns de seus filhos geraram as linhagens dos ba dos yorb (Reis considerados como
descendentes diretos do rcultuado, que representam ou so o prprior em vida) e uns
foram os precursores dos principais subgrupos, ou mais, que deram origem civilizao
dos yorb e, religiosamente falando, de todos os povos do mundo. (Cf. em Barretti F, (2003) 2012
-"Os ba").
O grupo tnico yorb subdividido em vrios subgrupos, tais como: os Ktu, y, j, If, Ifn,
gb, fn, etc. Esses deram origem na dispora religio dos r. OsKtu, no nosso caso, foium importante precursor da religio no Brasil.
Portanto, nos candombls ditos de nao Ktu, de origem tnica Yorb, o r ss, o senhor
da caa e dos caadores, revivido, reverenciado e aclamado como ba Alktu (ttulo real
de Ktu), Rei e Senhor de Ktu e dos Ktu: rei do Candombl Ktu. Nessa mesma nao, or
, principal comunicador, articulador e transformador de todo o sistema religioso yorb e do
candombl, ganha ainda maior notoriedade quando agraciado, saudado e cultuado como
Alktu, Rei em Il-Ktu.
Esses r tornam-se identificadores indiscutveis da nao Ktu e possuem em comum o ttulo
realAlktu. (Cf. em Barretti F, (2010) 2012 -Os r Alktu).
Sendo assim, os r e ss que intitulamos r Alktu, que, alm de seus valores
naturais, revelam-se como poderosos identificadores dos Ktu e de fundamental importncia para a
continuidade do candombl Ktu.
Alktu continua sendo o ttulo do rei da atual cidade de Ktu, antigo reino yorb, situada na
Repblica do Benim (antigo Daom), pas que faz fronteira, a oeste, com a Nigria. Essas regies
so conhecidas poryorubaland
: terras onde habitam osyorb
, independentemente das divises
http://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#Liga.C3.A7.C3.B5es_externashttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#Liga.C3.A7.C3.B5es_externashttp://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/ile-ife/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/ile-ife/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/ile-ife/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/ile-ife/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/ile-ife/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/ile-ife/http://pt.wikipedia.org/wiki/Oduduwahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oduduwahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oduduwahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oduduwahttp://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/oduduwa-ooni-ife/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/oduduwa-ooni-ife/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/oduduwa-ooni-ife/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/oduduwa-ooni-ife/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/oduduwa-ooni-ife/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/oduduwa-ooni-ife/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/oduduwa-ooni-ife/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/esposas-de-oduduwa/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/esposas-de-oduduwa/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/esposas-de-oduduwa/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/esposas-de-oduduwa/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/esposas-de-oduduwa/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/a-formacao-do-povo-yoruba/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/a-formacao-do-povo-yoruba/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/a-formacao-do-povo-yoruba/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/a-formacao-do-povo-yoruba/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/a-formacao-do-povo-yoruba/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/a-formacao-do-povo-yoruba/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/os-oba/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/os-oba/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/os-oba/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/os-oba/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/os-oba/http://aulobarretti.wordpress.com/livro-dos-yoruba-ao-candomble-ketu/dos-yoruba-os-orisa-alaketu/http://aulobarretti.wordpress.com/livro-dos-yoruba-ao-candomble-ketu/dos-yoruba-os-orisa-alaketu/http://aulobarretti.wordpress.com/livro-dos-yoruba-ao-candomble-ketu/dos-yoruba-os-orisa-alaketu/http://aulobarretti.wordpress.com/livro-dos-yoruba-ao-candomble-ketu/dos-yoruba-os-orisa-alaketu/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/os-oba/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/a-formacao-do-povo-yoruba/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/a-formacao-do-povo-yoruba/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/esposas-de-oduduwa/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/oduduwa-ooni-ife/http://pt.wikipedia.org/wiki/Oduduwahttp://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/ile-ife/http://aulobarretti.wordpress.com/revista-ebano-ile-ife/ile-ife/http://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#Liga.C3.A7.C3.B5es_externas7/29/2019 Candombl Ketu Explicacoes
4/6
geopolticas e/ou sociolgicas impostas s etnias africanas." (Barretti F, 2010, dados e extratos:
pp. 7581)2
Orixs
Os Orixs do Ketu so basicamente os daMitologia Yoruba.
Oloruntambm chamadoOlodumare o Deus supremo, que criou as divindades
ouOrixs(rs em yoruba). As centenas de orixs ainda cultuados nafrica, ficou reduzida a um
pequeno nmero que so invocados em cerimnias:
Exu, Orix guardio dos templos, encruzilhadas, passagens, casas, cidades e das pessoas,
mensageiro divino dos orculos.
Ogum, Orix do ferro, guerra, fogo, e tecnologia.
Oxssi, Orix da caa e da fartura.
Loguned, Orix jovem da caa e da pesca
Xang, Orix do fogo e trovo, protetor da justia.
Ayr, Usa branco, tem profundas ligaes com Oxal e com Xang.
Obaluaiy, Orix das doenas epidrmicas e pragas, Orix da Cura.
Oxumar, Orix da chuva e do arco-ris, o Dono das Cobras.
Ossaim, Orix das Folhas, conhece o segredo de todas elas.
OyouIans, Orix feminino dos ventos, relmpagos, tempestades, e do Rio Niger
Oxum, Orix feminino dos rios, do ouro, dojogo de bzios, e do amor.
Iemanj, Orix feminino dos lagos, mares e fertilidade, me de muitos Orixs.
Nan, Orix feminino dos pntanos, e da morte, me de Obaluai.
Yew, Orix feminino do Rio Yewa.
Ob, Orix feminino do Rio Oba, uma das esposas de Xang
Axab, Orix feminino da famlia de Xang
Ibeji, Orixs gmeos
Irco, Orix da rvore sagrada, (gameleira branca no Brasil). Egungun, Ancestral cultuado aps a morte em Casas separadas dos Orixs.
Iyami-Aj, a sacralizao da figura materna, a grande me feiticeira.
Onil, Orix do culto de Egungun
Oxal, Orix do Branco, da Paz, da F.
OrixaNlouObatal, o mais respeitado, o pai de quase todos orixs, criador do mundo e dos
corpos humanos.
IfouOrunmila-Ifa, If o porta-voz de Orunmila, Orix da Adivinhao e do destino.
Odudua, Orix tambm tido como criador do mundo, pai de Oranian e dos yoruba. Oranian, Orix filho mais novo de Odudua
http://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#cite_note-2http://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#cite_note-2http://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#cite_note-2http://pt.wikipedia.org/wiki/Mitologia_Yorubahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Mitologia_Yorubahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Mitologia_Yorubahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Olorunhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Olorunhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Olodumarehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Olodumarehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Olodumarehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Orix%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Orix%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Orix%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%81fricahttp://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%81fricahttp://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%81fricahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Exu_(orix%C3%A1)http://pt.wikipedia.org/wiki/Exu_(orix%C3%A1)http://pt.wikipedia.org/wiki/Ogumhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ogumhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ox%C3%B3ssihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ox%C3%B3ssihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Loguned%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Loguned%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Xang%C3%B4http://pt.wikipedia.org/wiki/Xang%C3%B4http://pt.wikipedia.org/wiki/Ayr%C3%A0http://pt.wikipedia.org/wiki/Ayr%C3%A0http://pt.wikipedia.org/wiki/Obaluaiy%C3%AAhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Obaluaiy%C3%AAhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oxumar%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Oxumar%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Ossaimhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ossaimhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oy%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Oy%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Oy%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Oy%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Oy%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Oxumhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oxumhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Jogo_de_b%C3%BAzioshttp://pt.wikipedia.org/wiki/Jogo_de_b%C3%BAzioshttp://pt.wikipedia.org/wiki/Jogo_de_b%C3%BAzioshttp://pt.wikipedia.org/wiki/Iemanjahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Iemanjahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Nan%C3%A3http://pt.wikipedia.org/wiki/Nan%C3%A3http://pt.wikipedia.org/wiki/Yew%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Yew%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Ob%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Ob%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Axab%C3%B3http://pt.wikipedia.org/wiki/Axab%C3%B3http://pt.wikipedia.org/wiki/Ibejihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ibejihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ir%C3%B4cohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ir%C3%B4cohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Egungunhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Egungunhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Iyami-Aj%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Iyami-Aj%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Onil%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Onil%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Oxalahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oxalahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Obatal%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Obatal%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Obatal%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Obatal%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Obatal%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/If%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/If%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Orunmila-Ifahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Orunmila-Ifahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Orunmila-Ifahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oduduahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oduduahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oranianhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oranianhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oranianhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oduduahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Orunmila-Ifahttp://pt.wikipedia.org/wiki/If%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Obatal%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Obatal%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Oxalahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Onil%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Iyami-Aj%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Egungunhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ir%C3%B4cohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ibejihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Axab%C3%B3http://pt.wikipedia.org/wiki/Ob%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Yew%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Nan%C3%A3http://pt.wikipedia.org/wiki/Iemanjahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Jogo_de_b%C3%BAzioshttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oxumhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oy%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Oy%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Ossaimhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oxumar%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Obaluaiy%C3%AAhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ayr%C3%A0http://pt.wikipedia.org/wiki/Xang%C3%B4http://pt.wikipedia.org/wiki/Loguned%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Ox%C3%B3ssihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ogumhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Exu_(orix%C3%A1)http://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%81fricahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Orix%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Olodumarehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Olorunhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Mitologia_Yorubahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#cite_note-27/29/2019 Candombl Ketu Explicacoes
5/6
Baiani, Orix tambm chamadoDad Ajak
Olokun, Orix divindade do mar
Oloss, Orix dos lagos e lagoas
Oxalufon, Qualidade de Oxal velho e sbio
Oxaguian, Qualidade de Oxal jovem e guerreiro
Orix Oko, Orix da agricultura
Nafricacada Orix estava ligado originalmente a uma cidade ou a um pas inteiro. Tratava-se de
uma srie de cultos regionais ou nacionais. ng emOy, Yemoja na regio deEgb, Iyewa
emEgbado, gn emEkitieOndo, un emIlesa,OsogboeIjebu Ode, Erinl emIlobu,
Lgunnde emIlesa, Otin emInisa, Ol-Obtl emIf, subdivididos em Olfon emIfone
giyan emEjigbo
NoBrasil, em cada templo religioso so cultuados todos os Orixs, diferenciando que nas casas
grandes tem um quarto separado para cada Orix, nas casas menores so cultuados em um
nico quarto de santo (termo usado para designar o quarto onde so cultuados os Orixs).
Ritual
O Ritual de uma casa de Ketu, diferente das casas de outras naes, a diferena est no idioma,
notoquedos Ilus (atabaqueno Ketu), nas cantigas, nas cores usadas pelos Orixs, os rituais mais
importantes so:Pad,Sacrifcio,Oferenda,Sassayin,Iniciao,Axex,Olubaj,guas de
Oxal,Ipet de Oxum,...
Alngua sagradautilizada em rituais do Ketu derivada dalngua Yorubaou Nag. O povo de Ketu
procura manter-se fiel aos ensinamentos das africanas que fundaram as primeiras casas,
reproduzem os rituais, rezas, lendas, cantigas, comidas, festas, e esses ensinamentos so
passadosoralmenteat hoje.
HierarquiaAs posies principais do Ketu (so chamados de cargo ou posto, em yoruba Olys , Ogns e
jis), em termos de autoridade, so:
O cargo de autoridade mxima dentro de uma casa de candombl o de Iylorix (me-de-santo)
ou Babalorix (pai-de-santo). So pessoas escolhidas pelos Orixs para ocupar esse posto. So
sacerdotes, que aps muitos anos de estudo adquiriram o conhecimento para tal funo. Quando a
pessoa escolhida atravs dojogo de bziosainda no est preparada para assumir o posto, ter
que ser assistida por todosEgbomis(meu irmo mais velho) da casa para obter o conhecimento
necessrio.
http://pt.wikipedia.org/wiki/Baianihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Baianihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Dad%C3%A1_Ajak%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Dad%C3%A1_Ajak%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Dad%C3%A1_Ajak%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Olokunhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Olokunhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Olossahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Olossahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oxalufonhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oxalufonhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oxaguianhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oxaguianhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Orix%C3%A1_Okohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Orix%C3%A1_Okohttp://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%81fricahttp://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%81fricahttp://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%81fricahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oy%C3%B3http://pt.wikipedia.org/wiki/Oy%C3%B3http://pt.wikipedia.org/wiki/Oy%C3%B3http://pt.wikipedia.org/wiki/Egb%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Egb%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Egb%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Egbadohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Egbadohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Egbadohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ekitihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ekitihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ekitihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ondohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ondohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ondohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ilesahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ilesahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ilesahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Osogbohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Osogbohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Osogbohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ijebu_Odehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ijebu_Odehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ijebu_Odehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ilobuhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ilobuhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ilobuhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ilesahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ilesahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ilesahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Inisahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Inisahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Inisahttp://pt.wikipedia.org/wiki/If%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/If%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/If%C3%A9http://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Ifon_(Nig%C3%A9ria)&action=edit&redlink=1http://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Ifon_(Nig%C3%A9ria)&action=edit&redlink=1http://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Ifon_(Nig%C3%A9ria)&action=edit&redlink=1http://pt.wikipedia.org/wiki/Ejigbohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ejigbohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ejigbohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Brasilhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Brasilhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Brasilhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Toque_(candombl%C3%A9)http://pt.wikipedia.org/wiki/Toque_(candombl%C3%A9)http://pt.wikipedia.org/wiki/Toque_(candombl%C3%A9)http://pt.wikipedia.org/wiki/Atabaque_(Candombl%C3%A9)http://pt.wikipedia.org/wiki/Atabaque_(Candombl%C3%A9)http://pt.wikipedia.org/wiki/Atabaque_(Candombl%C3%A9)http://pt.wikipedia.org/wiki/Pad%C3%AAhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Pad%C3%AAhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Pad%C3%AAhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Sacrif%C3%ADciohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Sacrif%C3%ADciohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Sacrif%C3%ADciohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oferendahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oferendahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oferendahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Sassayinhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Sassayinhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Sassayinhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Inicia%C3%A7%C3%A3ohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Inicia%C3%A7%C3%A3ohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Inicia%C3%A7%C3%A3ohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Axex%C3%AAhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Axex%C3%AAhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Axex%C3%AAhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Olubaj%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Olubaj%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Olubaj%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%81guas_de_Oxal%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%81guas_de_Oxal%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%81guas_de_Oxal%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%81guas_de_Oxal%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Ipet%C3%A9_de_Oxumhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ipet%C3%A9_de_Oxumhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ipet%C3%A9_de_Oxumhttp://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_sagradas_do_candombl%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_sagradas_do_candombl%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_sagradas_do_candombl%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_Yorubahttp://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_Yorubahttp://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_Yorubahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oralidadehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oralidadehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oralidadehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Jogo_de_b%C3%BAzioshttp://pt.wikipedia.org/wiki/Jogo_de_b%C3%BAzioshttp://pt.wikipedia.org/wiki/Jogo_de_b%C3%BAzioshttp://pt.wikipedia.org/wiki/Egbomihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Egbomihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Egbomihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Egbomihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Jogo_de_b%C3%BAzioshttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oralidadehttp://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_Yorubahttp://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_sagradas_do_candombl%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Ipet%C3%A9_de_Oxumhttp://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%81guas_de_Oxal%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%81guas_de_Oxal%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Olubaj%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Axex%C3%AAhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Inicia%C3%A7%C3%A3ohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Sassayinhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oferendahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Sacrif%C3%ADciohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Pad%C3%AAhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Atabaque_(Candombl%C3%A9)http://pt.wikipedia.org/wiki/Toque_(candombl%C3%A9)http://pt.wikipedia.org/wiki/Brasilhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ejigbohttp://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Ifon_(Nig%C3%A9ria)&action=edit&redlink=1http://pt.wikipedia.org/wiki/If%C3%A9http://pt.wikipedia.org/wiki/Inisahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ilesahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ilobuhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ijebu_Odehttp://pt.wikipedia.org/wiki/Osogbohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ilesahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ondohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ekitihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Egbadohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Egb%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Oy%C3%B3http://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%81fricahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Orix%C3%A1_Okohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oxaguianhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oxalufonhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Olossahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Olokunhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Dad%C3%A1_Ajak%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Baiani7/29/2019 Candombl Ketu Explicacoes
6/6
1. IyalorixouBabalorix: A palavra iy do yoruba significa me, bab significa pai.
2. Iyakeker(mulher): me pequena, segunda sacerdotisa.
3. Babakeker(homem): pai pequeno, segundo sacerdote.
4. Iyalax (mulher): cuida dos objetos rituais.
5. Ojubonou Agibon: me criadeira, supervisiona e ajuda na iniciao
6. Egbomis: so pessoas que j cumpriram o perodo de sete anos da iniciao (significado:
egbon mi, "meu irmo mais velho").
7. Iyabass: mulher responsvel pela preparao das comidas-de-santo
8. Ia: filha-de-santo que j entra em transe.
9. Abi ouabian: novato.
10.Axogun: responsvel pelo sacrifcio dos animais (no entra em transe).
11.Alagb: responsvel pelos atabaques e pelos toques (no entra em transe).12. Ogs ouOgans: tocadores de atabaques (no entram em transe).
13. Ajoi ouekedi: camareira do Orix (no entra em transe). Na Casa Branca do Engenho
Velho, as ajois so chamadas de ekedis. No Gantois, de "Iyrob" e na Angola,
chamada de "makota de angzo". "Ekedi" nome de origem Jeje, que se popularizou e
conhecido em todas as casas de Candombl do Brasil.
Referncias
1. Silveira, Renato da.Candombl da Barroquinha. Editora Maianga, 2007.ISBN 8588543419
Barretti Filho, Aulo.s e , os r Alktu. In:Dos Yorb ao Candombl Ktu: Origens,
Tradies e Continuidade.. Aulo Barretti Filho (org.), pp. 75-139. So Paulo, Edusp, 2010.
http://pt.wikipedia.org/wiki/Iyalorix%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Iyalorix%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Babalorix%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Babalorix%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Babalorix%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/M%C3%A3e_Pequenahttp://pt.wikipedia.org/wiki/M%C3%A3e_Pequenahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Pai_Pequenohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Pai_Pequenohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ojubon%C3%A3http://pt.wikipedia.org/wiki/Ojubon%C3%A3http://pt.wikipedia.org/wiki/Egbomihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Egbomihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Iyabass%C3%AAhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Iyabass%C3%AAhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ia%C3%B4http://pt.wikipedia.org/wiki/Ia%C3%B4http://pt.wikipedia.org/wiki/Abianhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Abianhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Abianhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Axogunhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Axogunhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Axogunhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Alagb%C3%AAhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Alagb%C3%AAhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Alagb%C3%AAhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oganhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oganhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oganhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ekedihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ekedihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ekedihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#cite_ref-1http://pt.wikipedia.org/wiki/Renato_da_Silveirahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Renato_da_Silveirahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Renato_da_Silveirahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Especial:Fontes_de_livros/8588543419http://pt.wikipedia.org/wiki/Especial:Fontes_de_livros/8588543419http://pt.wikipedia.org/wiki/Especial:Fontes_de_livros/8588543419http://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#cite_ref-2http://pt.wikipedia.org/wiki/Aulo_Barretti_Filhohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Aulo_Barretti_Filhohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Aulo_Barretti_Filhohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Aulo_Barretti_Filhohttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#cite_ref-2http://pt.wikipedia.org/wiki/Especial:Fontes_de_livros/8588543419http://pt.wikipedia.org/wiki/Renato_da_Silveirahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Candombl%C3%A9_Ketu#cite_ref-1http://pt.wikipedia.org/wiki/Ekedihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Oganhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Alagb%C3%AAhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Axogunhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Abianhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ia%C3%B4http://pt.wikipedia.org/wiki/Iyabass%C3%AAhttp://pt.wikipedia.org/wiki/Egbomihttp://pt.wikipedia.org/wiki/Ojubon%C3%A3http://pt.wikipedia.org/wiki/Pai_Pequenohttp://pt.wikipedia.org/wiki/M%C3%A3e_Pequenahttp://pt.wikipedia.org/wiki/Babalorix%C3%A1http://pt.wikipedia.org/wiki/Iyalorix%C3%A1