http://www.ghaemiyeh.com

ثیدح مهف همانسرد

: هدنسیون

يدوعسم يداهلادبع

: یپاچ رشان

رئاز

: یلاتیجید رشان

ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زکرم

تسرهف5تسرهف

ثیدح مهف 13همانسرد

باتک 13تاصخشم

13هراشا

25راتفگشیپ

تایلک لوا : 27شخب

27هراشا

یتامدقم ثحابم تسخن : 29سرد

ثیدحلا هقف 29فیرعت

هدیزگرب 30فیرعت

ثیدحلا هقف 31هاگیاج

رگید ياهشناد ثیدحلا و 32هقف

ثیدحلا هقف 32ترورض

ثیدح یمهفدب 34نایز

ثیدحلا هقف دربراک 35هدیاف و

نامیا 36یلاعت

ثیدح فعض توق و 37مهف

فیعضت 37درکیور

حیحصت 40درکیور

43هدیکچ

شهوژپ 44شسرپ و

(1 ) ثیدحلا هقف هنیشیپ مود : 45سرد

45هراشا

www.Ghaemiyeh.comتسرهف ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 5

( روضح هرود ) اهماگ 46نیتسخن

ثیدح تسرد مهف رب ناماما 47دیکأت

نایوار دزن ثیدحلا 48هقف

هرود یلک 49ياهیگژیو

( مجنپ ات موس نرق ) هیلوا عماوج نیودت 50هرود

50یقرب

ینیلک 51خیش

قودص 52خیش

یضترم دیس دیفم و 53خیش

یسوط 54خیش

هرود یلک 55ياهیگژیو

( مهن ات مشش نرق ) یبسن 56دوکر

هرود یلک 57ياهیگژیو

57هدیکچ

شهوژپ 58شسرپ و

(2 ) ثیدحلا هقف هنیشیپ موس : 59سرد

( مهدزای مهد و نرق ) هرابود 59ییافوکش

یسلجم یقت 62دمحم

هرود یلک 63ياهیگژیو

( مهدزاود مهدزای و نرق ) رخأتم ییاور عماوج نیودت 64هرود

یناشاک 64ضیف

یلماع رح 66خیش

یسلجم 67همالع

هرود یلک 71ياهیگژیو

www.Ghaemiyeh.comتسرهف ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 6

ریخا 71نورق

نارصاعم 72ياهشالت

74هدیکچ

شهوژپ 75شسرپ و

ثیدح مهف ریس مود : 77شخب

77هراشا

مهف ياهزاینشیپ یلامجا و ریس مراهچ : 79سرد

ثیدح مهف یلامجا 79ریس

مهف ياهزاین 81شیپ

ثیدح هب یبسن 82نانیمطا

یلصا نتم هب 82یبایتسد

نوگانوگ ياه 83هخسن

اه 84هنومن

87هدیکچ

شهوژپ 87شسرپ و

تادرفم مهف مجنپ : 88سرد

88دمآرد

فرص 89شناد

حیحص مهف 89فرص و

تغل يانعم نتفای 90فرص و

اهییابیز كرد 92فرص و

یسانش 93تغل

يدیلقت 93هویش

يداهتجا 94هویش

www.Ghaemiyeh.comتسرهف ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 7

ثیدحلا بیرغ 95بتک

نهک یبدا ینید و 96نوتم

هغللا قورف 97بتک

98اهداضتم

يریسفت ياه 99هرازگ

100هدیکچ

شهوژپ 101شسرپ و

تابیکرت مهف مشش : 102سرد

102بارعا

یحالطصا 104تابیکرت

106اهزاجم

108هتکن

110هدیکچ

شهوژپ 111شسرپ و

اه هنیرق يروآدرگ متفه : 112سرد

یبای هنیرق 112ترورض

اه هنیرق 114عاونا

115نیمضت

116هیآ

117ثیدح

117لثم

119رعش

ماما 119لیلعت

يوار 121لاؤس

www.Ghaemiyeh.comتسرهف ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 8

122هنومن

123هدیکچ

شهوژپ 124شسرپ و

(1 ) ثیدح دورو بابسا متشه : 125سرد

ثیدح دورو بابسا تیمها 125موهفم و

ثیدح دورو بابسا نتفای 127هویش

هعیش ثیدح ياه 128هنومن

134هدیکچ

شهوژپ 135شسرپ و

(2 ) ثیدح دورو بابسا مهن : 136سرد

136دمآرد

تنس لها ثیدح ياه 136هنومن

144هدیکچ

شهوژپ 144شسرپ و

(1 ) ثیدح هداوناخ لیکشت مهد : 145سرد

ثیدح هداوناخ 145موهفم

ثیدح هداوناخ یبایزاب 146ترورض

دندحاو رون تیب 146لها

انعم 148لقن

ناثدحم 151هریس

ثیدح هداوناخ یبایزاب 153دئاوف

مکح 153صیصخت

مکح 154دییقت

156هدیکچ

www.Ghaemiyeh.comتسرهف ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 9

شهوژپ 157شسرپ و

(2 ) ثیدح هداوناخ لیکشت مهدزای : 158سرد

ثیدح هداوناخ یبایزاب ياه 158هویش

یعوضوم ياهفینصت ییاور و عماوج هب 159هعجارم

یعوضوم یظفل و ياهمجعم زا 160هدافتسا

هنایار زا يریگ 160هرهب

هنومن 162ود

ثیدح گرزب 167هداوناخ

167اهطبترم

168اهلباقتم

169هدیکچ

شهوژپ 170شسرپ و

ضراعم ثیداحا مهدزاود : 171سرد

171دمآرد

بابحتسا رب بوجو رد رهاظ ظافلا 174لمح

زاوج تصخر و رب رما 174لمح

ترورض لاح رب 175لمح

تهارک رب تمرح رد رهاظ ظافلا 176لمح

هیقت رب 177لمح

178خسن

180هدیکچ

شهوژپ 181شسرپ و

يرشب ياهدرواتسد زا يریگ هرهب مهدزیس : 182سرد

182دمآرد

www.Ghaemiyeh.comتسرهف ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 10

یثیدح ریغ 183ياهشناد

يراذگرثا 183ناکما

هدیزگرب 184رظن

ثیدح مهف رب اهشناد ریثأت 186دنیارف

وگتفگ هنیمز لاؤس و 186داجیا

ضراعت 187فالتخا و

یثیدح 189ياهشناد

190هدیکچ

شهوژپ 191شسرپ و

ثیدح مهف عناوم موس : 193شخب

193هراشا

نتم مهف عناوم مهدراهچ : 195سرد

195دمآرد

فیرحت 196فیحصت و

يراتشون 197فیحصت

يرادینش 198فیحصت

لح 199هار

یظفل 199كارتشا

یحالطصا يوغل و يانعم 201طلخ

201هنومن

یبرع یسراف و يانعم 202طلخ

اه 203هنومن

تسردان 203عیطقت

204هنومن

www.Ghaemiyeh.comتسرهف ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 11

205هدیکچ

شهوژپ 206شسرپ و

دوصقم مهف عناوم مهدزناپ : 207سرد

صقان 207عبتت

208هنومن

ارآ اوها و زا 210يوریپ

211هنومن

نخس گنهآ نتفرگ 214هدیدان

214هنومن

219هدیکچ

شهوژپ 220شسرپ و

«1 » 220تسویپ

«2 » 221تسویپ

226همانباتک

زکرم 254هرابرد

www.Ghaemiyeh.comتسرهف ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 12

ثیدح مهف همانسرد

باتک تاصخشم

- 1343 يداهلادبع ، يدوعسم ، هسانشرس :

. يدوعسم يداهلادبع / ثیدح مهف همانسرد روآدیدپ : مان ناونع و

.1389 رئاز ، تاراشتنا ، مق هسدقم هناتسآ مق : رشن : تاصخشم

232ص. يرهاظ : تاصخشم

.198 رئاز ؛ تاراشتنا ، مق هسدقم هناتسآ تسورف :

: لایر 2-141-180-964-978 28000 کباش :

.232 [ - 214 . ] ص همانباتک : تشاددای :

هیاردلا ملع ثیدح -- عوضوم :

BP109/م5د4 1389 هرگنک : يدنب هدر

297/26 ییوید : يدنب هدر

2161134 یلم : یسانشباتک هرامش

1 ص :

هراشا

ثیدح مهف www.Ghaemiyeh.comهمانسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 13

2 ص :

ثیدح مهف www.Ghaemiyeh.comهمانسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 14

3 ص :

ثیدح مهف www.Ghaemiyeh.comهمانسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 15

4 ص :

ثیدح مهف www.Ghaemiyeh.comهمانسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 16

5 ص :

ثیدح مهف www.Ghaemiyeh.comهمانسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 17

6 ص :

ثیدح مهف www.Ghaemiyeh.comهمانسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 18

7 ص :

ثیدح مهف www.Ghaemiyeh.comهمانسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 19

8 ص :

ثیدح مهف www.Ghaemiyeh.comهمانسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 20

9 ص :

ثیدح مهف www.Ghaemiyeh.comهمانسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 21

10 ص :

ثیدح مهف www.Ghaemiyeh.comهمانسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 22

11 ص :

ثیدح مهف www.Ghaemiyeh.comهمانسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 23

12 ص :

ثیدح مهف www.Ghaemiyeh.comهمانسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 24

13 ص :

راتفگشیپ

ینید یگدنز یگـشیمه زاین میرک ، نآرق هب لمع كرد و رانک رد نآ ، داهن كاپ ناگدنیوگ دوصقم كرد ثیدح و مهفراتفگ شیپ نآرق ياه مایپ هب یبایتسد یقیقح و تفرعم هب لین يارب ینید ناملاع زا يرایسب یملع شالت هدوب و رشب تداعـس ریـسم هب ییوجهر و

رب دـنچ ره هتـشاد و هقباس ینید ياه هزوح رد اـهنرق نآرق ، ریـسفت دـننام ثیدـح مهف تسا . هتـسشن رمث هب اتـسار نیمه رد ثیدـح و ششوک تسا . هدوبن شالت نیا ندرک دنم هدعاق يارب ییاه شور زا یهت هاگ چیه اما دراد ، هیکت ییاور نوتم رمتسم ررکم و ندناوخ

ياه هقیلعت اه و هیـشاح اه ، حرـش لد زا اـهنآ جارختـسا اـه و شور نیا نتفاـی رد یکچوک ماـگ رـضاح ، باـتک رد هدیـسر ماـجنا هب چیه هب اما دهد ، یم ناشن ار نآ ماگ نیـسپاو ات هلحرم نیزاغآ زا ثیدح مهف ریـسم هتـشون نیا تسا . ینید ناملاع گرزب کچوک و نیا هیـصوت تسین . نتم اب لماعت رد رگـشهوژپ ینهذ شالت نیزگیاج دـنک و یمن زاین یب ثیدـح هراـمه ندـناوخ زا ار یـسک يور ،

شهوژپ سرد ، ره رد نیودت و همانـسرد تروص هب باتک ور ، نیا زا تسا . ییاور نوتم رب نآ نامزمه قیبطت شور و نتخومآ بناج داینب ناینب و دوش . رـسیم جیردت هب تسا دربراک یهاگآ و زا هتـساخرب تراهم کی هک ثیدح مهف ات هدـش هتـساوخ ییاه نیرمت اه و

ات هدـش نوگرگد هاگ زین نآ شراگن نابز و هتـساک و نآ مجح زا اـما درادـن ، ثیدـح » مهف شور » باـتک اـب یناوارف تواـفت باـتک زین زیزع و نایوجشناد

.

www.Ghaemiyeh.comراتفگشیپ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 25

14 ص :

نیا لاعتم ، يادخ هک نآ دیما دنـشاب . هتـشاد یلیـصحت لاسمین کی رد ار نآ يریگارف تصرف هیملع ، ياه هزوح ردـقنارگ نویناحور هدکشناد یملع تئیه مرتحم وضع یلعمالغ ، دمحا داتسا مرتحم ، دقان هژیو هب ناراکردنا ، تسد رگید هدنب و نیا زا ار درخ سب شالت هامدنفـسا يدوعـسم يداهلا دبع دهد . ياج شیایلوا هارمه شدیواج و تشهب رد ار ام همه دریذپب و هجو نیرتوکین هب ثیدـح ، مولع

1388

.

www.Ghaemiyeh.comراتفگشیپ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 26

15 ص :

تایلک لوا : شخب

هراشا

تایلک لوا : شخب

.

تایلک لوا : www.Ghaemiyeh.comشخب ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 27

16 ص :

. .

تایلک لوا : www.Ghaemiyeh.comشخب ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 28

17 ص :

یتامدقم ثحابم تسخن : سرد

ثیدحلا هقف فیرعت

؛ دوش انـشآ ثیدحلا هقف يانعم اب هدنریگارف : هک تسا نآ سرد نیا بلاطم هئارا زا فدهـسرد فادهایتامدقم ثحابم تسخن : سرد . دنادب ار ثیدحلا هقف ياهدربراک زا یخرب دبایرد ؛ ار نآ ترورض ثیدحلا و هقف هب زاین

يانعم زا یبیکرت ثیدحلا هقف دنا . هدرب راک هب ثیدح مهف يارب ار ثیدحلا هقف حالطـصا زابرید ، زا ناهوژپ ثیدحثیدحلا هقف فیرعت راتفر و نخـس ، هب حالطـصا ، رد ثیدـح تسا و قیقد قیمع و مهف يانعم هب تغل رد هقف تسا . ثیدـح یحالطـصا يانعم هقف و يوغل . تسا ناموصعم رادرک راتفگ و زا فرژ تسرد و مهف ود ، نیا بیکرت زا روظنم دوش و یم هتفگ روما نیا تیاکح ای موصعم و ریرقت هعیش (1) رصاعم ناهیقف تسین . دوصقم اجنیا رد هقف یحالطصا يانعم درادن و صاصتخا یهقف ثیداحا هب ثیدحلا هقف رگید نخس هب

راک هب ار بیکرت نیا تنس لها ناملاع زا يرایسب و

.

ص 48؛ دـیلقتلا ، داهتجالا و ص 715 ؛ يرئاح ، مظاک دیـس سمخلا ، ص 377 ؛ ج 3 ، ینییاـن ، نیـسح ازریم ] ، ] بلطلا هینم ك : ر . - .. 1ص 279. ج 1 ، ینیمخ ، یفطصم دیس هریبکلا ، هراهطلا ییوخ ؛ تیآ هللا ص 49 ج 2 ، هالصلا ، ینیمخ ؛ ماما

یتامدقم ثحابم تسخن : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 29

18 ص :

هدیزگرب فیرعت

ار نآ متسیب هنوگ هدرک و میـسقت هنوگ هب 52 ار یثیدـح مولع ثیدـحلا ، مولع هفرعم باتک رد م 405 ه ) ) يروباشین مکاح دـنا . هدرب . دنا هدرب راک هب انعم رد یتوافت كدنا اب ار ثیدحلا » هیارد » بیکرت حالطصا ، نیا ياج هب یخرب اما (1) تسا . هدناوخ ثیدحلا » هقف »

یثیدح مولع یلصا هنوگ ود زا یکی ثیدحلا ،» هیاور » لباقم رد ار نآ درب و یم راک هب ار ناونع نیا نونظلا ، فشک رد هفیلخ یجاح دوصقم زا زین ثیدـح و ياـه هژاو ياـنعم موهفم و زا هک تسا یملع ثیدـحلا هیارد ملع دـنک : یم فیرعت نینچ ار نآ دـناوخ و یم

رد هکنآ اب اما (2) دریگ . یم رظن رد ار یبن لاوحا یعرـش و طباوض یبرع ، نابز دعاوق یبایانعم ، نیا رد دـنک و یم ثحب اهنآ یلـصا ، ینارهت گرزب اقآ خیش تسا ، ملع نیا اب بسانم زین نآ يوغل يانعم هدمآ و ثیدح قیمع مهف يارب هیارد » » هژاو هعیش ، یثیدح نوتم وا تسا . هتـسناد مه ضرع رد توافتم و ملع هس لاجر ، شناد راـنک رد ار ود نآ هتفرگن و ناـسمه ار ثیدـحلا هقف ثیدـحلا و هیارد

لمجم و ندوب ، دیقم قلطم و ندوب ، صاخ ماع و نوچمه ) ثیدح نتم تلاح یگنوگچ و نایب اه و هژاو حرـش ار ثیدـحلا هقف هفیظو دنیب و یم کیدزن ناسکی و ثیدحلا حرش اب ار ثیدحلا هقف گرزب اقآ خیش تسا . هتسناد نتشادن ) نتـشاد و ضراعم ای و ندوب ، نیبم

(3) تسا . هدروآ ثیدحلا » حرش » ناونع تحت نیش ،» » لصف رد ار ثیدحلا هقف هب طوبرم ياهباتک مان ور نیا زا

: درک فیرعت نینچ ار ثیدـحلا هقف ناوت یم تسا ، هدـش ییاـمنهار نادـب ثیداـحا رد دـش و هتفگ هچنآ هب هجوت ابهدـیزگرب فـیرعت اب دزادرپ و یم ثیدح نتم یسررب هب هک یشناد »

.

ص 63. ثیدحلا ، مولع هفرعم - .. 1ص 635. ج 1 ، نونظلا ، فشک ك : ر . - .. 2

ص 54. ج 8 ، هعیرذلا ، - .. 3

هدیزگرب www.Ghaemiyeh.comفیرعت ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 30

19 ص :

ثیدحلا هقف هاگیاج

، یبدا دعاوق زا هک اه هویش ینابم و نیا دنادرگ ». یم کیدزن ثیدح هدنیوگ یلصا دوصقم هب ار ام نآ ، مهف یقطنم ریس ینابم و هئارا دوصقم رترب تسرد و مهف ثیدح و یلصا يانعم نتفای رد ار ام تسا ، هدش جارختسا ییالقع یلقع و نیناوق رگید یمالک و یلوصا و

، ثیداحا هعومجم هتـسویپ مه هب راتخاس هب هک يا هنوگ هب دـناسر ؛ یم يرای يداـقتعا نوگمه ماـظن کـی رد شنداد ياـج زین نآ و ياهـشناد رگید فدـه تساـهنآ و نیرتاراـک نیرت و دـنمدوس یثیدـح و شناد نیرت مهم ثیدـحلا هقف ور ، نـیا زا دـیاین . دراو یللخ

. تسا شناد نیا هب ندناسر يرای ثیدح ،

میسقت نآ ياوتحم نتم و اب طبترم مولع ثیدح و دنس لاجر و هب طوبرم ياهـشناد هب ناوت یم ار یثیدح ياهـشنادثیدحلا هقف هاگیاج . دریگ یم کمک دوخ لئاسم لح يارب هتسد ود ره ياه هدروآرف زا تسا و هتسباو شخب ود ره هب یثیدح ياهشناد موس هتـسد درک .

تایاور دانسا هب طوبرم تالکشم رگید رگیدکی و اب نانآ تاقبط لاصتا ترصاعم و نایوار و لاوحا هب طوبرم لئاسم تسخن و هتسد اوتحم و مهف هب هک ثیدح ، مولع مود هتـسد تسا . هدوب ثیدـح تیلوبقم تیجح و رگیرای هراومه هدـش و یهدـناماس لاجر » » ملع رد . دراد هدهع هب ار نآ مهف هار رـس رب تالکـشم لح ثیدح و نتم حرـش دراد و مان ثیدحلا » هقف ، » دـناسر یم يرای ثیدـح نومـضم

یبناج ینورب و لئاسم هب رتشیب ثیدح ، تخانـش باتک خیرات و و ثیدح ، دـقن ثیدـحلا ، حلطـصم نوچمه ییاه هخاش اب موس هتـسد یلـصا دوصقم اب امیقتـسم هچنآ اما دـنا ، يرورـض مهم و دوخ یعرف ياه هخاش ماـمت اـب اهـشناد نیا همه هچ رگا تسا . رظاـن ثیدـح

یهلا و مولع رگید رد نآ زا يریگ هرهب ینعی ثیدح ،

.

ثیدحلا هقف www.Ghaemiyeh.comهاگیاج ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 31

20 ص :

رگید ياهشناد ثیدحلا و هقف

ثیدحلا هقف ترورض

تـسا ثیدحلا » هقف » شناد تسا ، طبترم ینید ، راتفر راتفگ و یگدنز و رد نآ ندیـشخب ققحت ندروآ و رد لمع هنحـص هب یناسنا و رب دنک . یم کیدزن ثیدـح یقیقح موهفم هب ار ام دوش ، هدومیپ لامک مامت و هب نآ یقطنم ریـسم دوش و هتـسب راک هب تسرد رگا هک زا ار هوژپ ثیدـح دزاـس و رمث اـب یثیدـح مولع ياـه هنوگ رگید رد ار اـم ياهـششوک دـناوت یم هخاـش نیا رد یباـیماک ساـسا ، نیا

، ثیدـحلا هقف دـیوگ : یم هراب نیا رد يروباشین مکاح دـنک . رو هطوغ ثیدـح مهف ياهتذـل رد دـنم و هرهب تیب لها مالک ياـهییابیز (1) راوتسا . نادب تعیرش تسا و ثیدح مولع هرمث

يدـیدج ياهـشناد زین مالک و تغل ، بدا و هقف ، لوصا دـننام مولع ، ياه هخاـش رگید اـب ثیدـحلا هقفرگید ياهـشناد ثیدـحلا و هقف هقف ملع يریگ دای يارب رتشیب هک هقف ، لوصا شناد برع و تایبدا نایم ، نیا رد دراد . طابترا زین یـسانش انعم یـسانش و نابز نوچمه کی رد شناد هس نیا عقاو رد دراد . ثیدحلا هقف لئاسم لح يریگ و لکـش رد ییازـسب ریثأت دوش ، یم هتخومآ یهقف ثیداحا مهف و

بیکرت و ثحابم تسا . یبرع نابز هب نآ همه ابیرقت هک تسا ینید نوتم يانعم هب لین يارب يریـسم داـجیا نآ دـنا و كرتشم فدـه مومع و هیقت ، هنیرق و روهظ ، تلالد و دننام یلئاسم تسا و تایبدا ثیدحلا و هقف تاکرتشم زا همه هراعتسا ، زاجم و حالطصا ، بارعا ،

نیا زا تسا . ثیدحلا هقف هقف و لوصا یکارتشا تاعوضوم زا ثیداحا ، فالتخا ضراعت و نییبت و لامجا و دییقت ، قالطا و صوصخ ،تسا ضرف هتشر ، نیا رد یبایماک يارب دراد و مربم زاین شناد ود نیا يریگارف هب ثیدح ، مهف رد ییاناوت يارب ثیدح مهف بلاط ور

. دوش هتفرگ ارف هقف لوصا یبرع و بدا یمسر ياهسرد هک

هنیمز يزاسرتسب و رد نآ ریثأت ریذپانراکنا و یمالـسا مولع داجیا رد نآ شقن تسا و یمالـسا مولع ردام ثیدحثیدحلا هقف ترورض . تسا سوسحم راکشآ و اهنآ شرتسگ ینیچ

.

ص 63. ثیدحلا ، مولع هفرعم - .. 1

رگید ياهشناد ثیدحلا و www.Ghaemiyeh.comهقف ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 32

21 ص :

نیا زا يروصت هچ مینکن ، هدافتـسا نآ زا یخیرات ثحابم قـالخا و هقف ، ملع رد رگا میریگن و راـک هب نآرق ریـسفت رد ار ثیدـح رگا مهف نید و ناـیاوشیپ نانخـس هب نآ رد هک یملع تسناد ؟ یمالـسا ار مولع نیا تروص ، نیا رد ناوت یم اـیآ تشاد و میهاوـخ موـلع زئاـح هتکن تسین . اـجنیا نآ ياـج تسا و ناوارف ثیدـح تیمها رد نخـس دوش ؟ یم بستنم نید هب هنوگچ تسا ، هدـشن هجوـت اـهنآ

ثیدح رگا دوش . یم لقتنم نآ مهف هب هطساو نودب میقتسم و يا هنوگ هب میتفگ ، ثیدح هراب رد هچ ره هک تسا نآ اجنیا رد تیمها ار نآ مهف ثیدحلا و هقف تیمها تسا رتهب اجنیا رد تسا . هتفرگن رارق هدافتسا دروم هدشن و هدناوخ هک تسا نآ دننام دوشن ، هدیمهف

یم مالـسلا هیلع قداـص ماـما دـنا . هدوب مهم نیا هب ناگدـنهد رادـشه نیتسخن هک موصعم ناـماما ناـبز زا میریگرب ؛ ثیداـحا دوخ زا ماما نامه ینک . لقن ثیدح رازه هک تسا نآ زا رتهب یمهفب ، بوخ ار ثیدـح کی (1) هیورت . فلأ نم ریخ هیردت ثیدح دـیامرف :متفرع اذإ سانلا هقفأ متنأ دوب : دـهاوخ مدرم نیرت میهف تفای ، ار تیب لها ثیداـحا یناـعم مهف ناوت یـسک رگا هک دـیامرف یم ماـمه یناعم باتک قودـص ، خیـش هک تسا ینتفگ . دوب دـیهاوخ مدرم نیرت هیقف دـینادب ، ار ام نانخـس یناعم هاگره امـش (2) انمالک . یناعم تیاور نیمه زا زین ار شباـتک ماـن هدرک و زاـغآ تیاور نیا اـب تسا ، ثیدـحلا هقف شناد يارب ریظن مک یعبنم هـک ار ، دوـخ راـبخألا

هتشاد يریگ یپ ياهششوک نآ یناعم فشک رد دنا و هدوب يوبن تنس ثیدح و ناحراش نیتسخن دوخ موصعم ، ناماما تسا . هتفرگرب . میزادرپ یم نادب ثیدحلا » هقف هنیشیپ » سرد رد هک دنا

.

ح 3. ص 2 ، رابخألا ، یناعم - .. 1

ح 1. ص 1 ، رابخألا ، یناعم - .. 2

رگید ياهشناد ثیدحلا و www.Ghaemiyeh.comهقف ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 33

22 ص :

ثیدح یمهفدب نایز

دیدپ ياه ههارژک دراد . تیاور ندینـشن ندیدن و ندیمهفن ، زا رتدب يرثا ثیدـح تسردان مهف دراوم ، یخرب ردـثیدح یمهفدـب نایز دنراد و ثیدح هژیو هب ینید و نوتم زا تسردان ياهتشادرب مهف و ءوس رد هشیر نید ، هب بستنم نوگانوگ ياه هقرف اهشیک و هدمآ و

باتک همدقم زا ار (1) ینامعن ، مراهچ ، نرق یعیش ثدحم دنمـشناد و نخـس اهنت اجنیا ، رد تخادرپ و میهاوخ نادب رخآ سرد رد ام هلق نم الإ لطابلا و فرخزلا لهأ بهاذـمب قلعت قحلا و نع لـقتنا نتتفا و و ریحت هاـت و نم یتأ اـم يرمعل میروآ : یم هبیغلا شگرتس

، هیفاصلا هنداعم نم هتیاور هئانتقا و یف مهـسفنأ اوبعتی مل ملعلا و بلطل اومتهی مل ءایقـشألا مهنإف مهفلا . و هیاردلا مدع ملعلا و هیاورلا و یلع اندنع انتعیـش لزانم اوفرعا مالـسلا : هیلع قداصلا دمحم نب رفعج لاق دق وری و مل نم هلزنمب اوناکل اوردی مل مث اوور ول مهنأ یلع سک چیه هک دنگوس ، مناج هب (2) هیورت . ربخ فلأ نم ریخ هیردت ربخ هیاردلا و یلإ جاتحت هیاورلا نإف انم ، مهمهف انع و مهتیاور ردق

تقد و زا دوب و كدنا شتیاور ملع و هتخودنا هکنآ زج تسویپن ، یچوپ لطاب و هب دـیربن و قح زا دـشن و نوتفم ریحتم و نادرگرس و ناـج هـب نآ باـن ياـهناک زا ار شلقن ندروآ و گـنچ هـب جـنر دنتـشامگن و تـمه شناد يوجتـسج رد ناـتخبروش نـیا یهت . مـهف

هدرکن لقن يزیچ هک دـندوب یـسک ناسب زاب دنتـسیرگن ، یمن نآ رد تقد لمأت و هدـید هب یلو دـندرک یم لـقن مه رگا و دـندیرخن ،ام نانخس زا ناشمهف لقن و رادقم اب ام ، دزن ار نامنایعیش تلزنم دومرف : مالسلا هیلع قداص رفعج ماما تسا .

.

(. نرق 4 ، ) بنیز نبا هب روهشم ینامعن ، رفعج نب میهاربا نب دمحم هللادبعوبا - .. 1. همدقم ص 22 ، هبیغلا ، - .. 2

ثیدح یمهفدب www.Ghaemiyeh.comنایز ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 34

23 ص :

ثیدحلا هقف دربراک هدیاف و

رد ینک . تیاور ثیدـح رازه هک تسا نآ زا رتهب ینادـب ، بوخ ار ثیدـح کـی و تسا ، مهف تیارد و دـنمزاین تیاور هک دیجنـسب ،ثیدح تیاور لقن و زین نانآ دزن دراد و هتـشاد و جاور زین تنـس لها ناملاع نایم رد ثیدحلا ، هقف هب هجوت هک مینک یم هراشا نایاپ

ریثک هبلطیام یلع ثیدحلا بلط امأ دـیوگ : یم ملعلا نایب عماج باتک رد م 463 ه ) ) ربلادبع نبا تسین . هدیدنسپ نآ یناعم مهف نودب زا يرایـسب هک هنوگ نآ ثیدح ، ییوج یپ (1) ملعلا . لهأ هعامج دـنع هورکمف هیناعمل ، ربدـتال هیف و هقفت نود مویلا انرـصع لهأ نم

نخـس و تسا . دنـسپان ناملاع ، تعامج دزن دننک ، ربدت نآ یناعم رد هدرک و يرگن فرژ نآ رد هکنآ یب دننک ، یم ام راگزور مدرم . تشذگ ثیدحلا هقف هب تعیرش ندوب راوتسا رد يروباشین مکاح

. تسا داعم ات ایند زا ناسنا و ات ادخ زا یـسانش ، یتسه فراعم نیرت فرژ هدنریگ رب رد ناموصعم تایاورثیدـحلا هقف دربراک هدـیاف و هتفهن ثیداحا يوت رد وت میهافم نیماضم و لد رد همه یعامتجا ، يدرف و ياهیربهار یلمع و ياـهییامنهار یقـالخا و زغن ياـه هتکن

هقف دربراک عقاو ، رد تسا . نانخس نیا زا يریگ هرهب یگنوگچ ناماما و نابز اب ییانشآ ورگ رد نانآ ، زا هدافتـسا جارختـسا و تسا و مهف هاگ نینچمه تسا . نآ تسرد مهف ورگ رد ثیدـح ، يارب هدـش رکذ هدـیاف هنوگره تسا و ثیدـح ياهدربراک ناـمه ثیدـحلا

هتـساخرب لقع نآرق و دننام يراوتـسا ياهرایعم اب ثیدح دـقن زا هک دـشاب ییاهداقتنا يوگخـساپ دـناوت یم ثیدـح فرژ تسرد و ار صاخ ییاهدربراک اهنت اجنیا ، رد ام تسا . ثیدح ییاهن یلـصا و يانعم هب لین مدع هجیتن اهداقتنا لاکـشا و زا يرایـسب اریز تسا .

. میرب یم مان

.

ص 127. ج 2 ، ملعلا ، نایب عماج - .. 1

ثیدحلا هقف دربراک www.Ghaemiyeh.comهدیاف و ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 35

24 ص :

نامیا یلاعت

یتاذ شزرا لیـصا و هرهوج هدنهد ناشن هک نامه تسناد ؛ ینامیا هجرد یلاعت ار ثیداحا مهف هدیاف نیرت مهم ناوتب دیاشنامیا یلاعت هب لین اب دبای و یم ار دییأت قیدصت و ناوت درب و یم یپ اهنآ يانعم هب تایاور ، زا يرایسب قیمع تسرد و كرد اب ناسنا تسا . ناسنا

مالـسلا و هیلع قداص ماما زا دوخ دنـس هب قودـص خیـش دـهد . یم شیازفا ار دوخ نامیا تفرعم و اـهنآ ، هب لـمع ثیداـحا و تقیقح نإف مهتفرعم ، مهتیاور و ردق یلع هعیشلا لزانم فرعا ینب ، ای دـننک : یم لقن نینچ مالـسلا ، هیلع رقاب ماما دوخ ، راوگرزب ردـپ زا ناشیا

مالـسلا هیلع یلعل باتک یف ترظن ینإ ناـمیإلا . تاـجرد یـصقأ یلإ نمؤملا ولعی تاـیاورلل تایاردـلاب هیاورلل و هیاردـلا یه هفرعملا راد یف لوقعلا نم مهاتآ ام ردـق یلع سانلا بساحی یلاعت و كراـبت هللا نإ هتفرعم . هردـق ئرما و لـک همیق نأ باـتکلا یف تدـجوف

تسا و تیاور قیمع مهف نامه تخانـش ، هک جنـسب ، ناشتخانـش ناشتایاور و هزادـنا زا ار ام ناوریپ تلزنم مزیزع ! رـسپ يا (1) ایندلا .شزرا و متفای : نینچ نآ رد متـسیرگن و مالـسلا هیلع یلع باتک رد نم دـشک . یم رپ نامیا تاجرد نیرتالاب هب تایاور ، مهف اب نمؤم ، تسا هداد نانآ هب ایند رد هک یلقع رادـقم نآ هزادـنا هب مدرم زا یلاعت كرابت و دـنوادخ تسوا . تخانـش هزادـنا هب سک ره تلزنم

میهف ینمؤم نینچ دش ، هراشا نادب هک (2) انمالک ،» یناعم متفرع اذإ سانلا هقفأ متنأ » تیاور قبط رب هک تسا ینتفگ دشک . یم باسح . تسا نشور هناهاگآ نامیا اب مهف طابترا تسه و زین نامدرم نیرت

.

ح 2. ص 1 ، رابخألا ، یناعم - .. 1ح 1. ص 1 ، نامه ، - .. 2

نامیا www.Ghaemiyeh.comیلاعت ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 36

25 ص :

ثیدح فعض توق و مهف

فیعضت درکیور

بتک نابحاص نوچمه ) امدـق دزن حیحص (1) ثیدح هک تسا راکـشآ ثیدح مولع اب نایانـشآ دزن انعم نیاثیدح فعـض توق و مهف و يرجه ) م 673 ) سوواط نبا زا هک دـعب ، هرود ثیدـح ياملع دزن رد نآ يانعم اب هیلوا ،) نورق ناثدـحم رگید دـیفم و خیـشو هعبرا هب هن دندرک و یم مکح ثیدح یتسرد هب دنس ، تحص فرـص هب هن نانآ تسا . توافتم دوش ، یم زاغآ يرجه ) م 726 ) یلح همالع هب مکح يارب اه هنیرق زا یکی اهنت هاگ اه و هویـش زا یکی اـهنت دنـس یتسرد توق و دنتـشاذگ . یم راـنک ار نآ دنـس ، فعـض فرص

تسد هب قیمع و قیقد و ياهـشواک زا سپ نانآ دیـسر . یم ماجنا هب نتم یـسررب رد راک رگید شخب دوب . تیاور يرابتعا یب رابتعا و لوبقم و نیزاوم رگید یهقف و تاعامجا یعطق و تنـس نآرق و اب نآ شجنـس هب نتم ، ییاهن دارم زا ییالقع یفرع و ناـنیمطا ندروآ

يددعتم ياهباتک هدش ، ناور وس ره هب ثیدح ، فعـض یتسرد و رب هدننک تلالد نوگانوگ ياه هنیرق یپ رد دنتخادرپ و یم ییالقع مک ود نیا زا کی چیه و نآ ، نتسناد ربتعم ندرک و لوبق هب هاگ دش و یم رجنم یثیدح نداهن رانک هب هاگ هویش نیا دندیواک . یم ار در هب رظان هک ار نانآ زا یخرب نخس ادتبا ، رد ام دنا . هدرب راک هب ار یبیکرت شور نیا ینس هعیش و ناملاع هتسد ود ره دنتـسین . رامش

. میروآ یم تسا ، ثیدح دنس هن نآ و نتم هب هجوت اب ثیدح

رابتعا لصف ، نیا رد وا تسا . هدروآ رداـصملا » قیثوت » ماـن هب ار یلـصف راونـألا ، راـحب همدـقم رد یـسلجم همالعفیعـضت درکیور فلا )ار نآ یخرب هک تسا هعیرشلا حابصم اهباتک نیا زا یکی دنک . یم یـسررب ار اهنآ فعـض توق و دوخ و هدافتـسا دروم عبانم اهباتک و

: دیوگ یم نآ هرابرد یسلجم همالع اما دنا . هداد تبسن مالسلا هیلع قداص ماما هب

.

نرتقا وأ هیلع مهدامتعا یـضتقی امب دضتعا ثیدـح لک یلع حیحـصلا قالطإ مهنیب فراعتملا ناک ، » ص 269 نیسمشلا ، قرـشم - .. 1«. هیلإ نوکرلاو هب قوثولا بجوی امب

ثیدح فعض توق و www.Ghaemiyeh.comمهف ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 37

26 ص :

هعیرشلا حابصم باتک (1) و مهراثآ . همئألا و تاملک رئاس هبشیال هبولسأ رهاملا و بیبللا بیری ام ضعب هیف هعیرـشلا حابـصم باتک و نتم هب هجوت اب وا تسین . هیبش نانآ ثیداحا ناماما و نانخـس رگید هب نآ بولـسا دنکفا و یم دیدرت هب ار رهام لقاع هک دراد یبلاطم رگید اب تیاور نومـضم يراگزاسان یـسلجم ، همالع رگید ، تراـبع هب دـناد . یمن ناـماما زا ار نآ ثیداـحا یخرب باـتک ، ياوتحم و فلؤم ینارحب فسوی خیش ناوت یم هعیـش ، ناهیقف ناملاع و رگید زا تسا . هتـسناد تیاور فیعـضت ياه هنیرق زا یکی ار همئا نانخس یتسرد دنک و یمن در یگداس هب ار یتیاور چیه تسا و لیامتم يرگ يرابخا کلسم هب وا درب . مان ار هرـضانلا قئادحلا گرزب باتک

همشچ نیا زا هدروخ و هطوغ لالدتـسا طابنتـسا و يایرد رد هک یـسک رب دیوگ : یم يو همه نیا اب دراد . رواب ار ثیداحا زا يرایـسب زا نانآ ور ، نیا زا تسا . ضراعم باحـصا قافتا عامجا و اب تایاور یخرب يددعتم ، ماکحا رد هک تسین هدیـشوپ دشاب هدیـشون لالز

اهنآ قبط رب ناملاع زا کی چیه و دندوب ، یحیحـص دانـسا ياراد هک دنچ ره دـندنکفا ؛ رانک هب ار اهنآ دـندنادرگ و يور ثیداحا نیا دوصقم ای هدرکن و لمع اهنآ هب ناـهیقف هک یتاـیاور دروآ . یم ار نهآ تساـجن رب لاد راـبخا هنومن ، يارب ینارحب (2) دنا . هدادن رظن

. دنا هتسناد نهآ اب راک زا سپ ندب ياضعا فیظنت ندرک و زیمت بابحتسا ار اهنآ

.

ص 32. ج 1 ، راونألا ، راحب - .. 1ص398. ص 267 و ج 7 ، ص 21 و ج 3 ، ج 1 ، ك : زین ر . ص 337 ؛ ج 23 ، هرضانلا ، قئادحلا - .. 2

ثیدح فعض توق و www.Ghaemiyeh.comمهف ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 38

27 ص :

فیلأت یباتک وا تسا . هتسد نیا زا يرجه ) م751 ) يزوج میق نبا دنا . هدرک حیرصت هویش نیا دربراک هب یخرب زین تنـس لها نایم رد يارب وا ياهرایعم زا یکی اـما دراد ، رظن رتشیب ثیدـح ، دنـس هب وا دـنچ ره دروآ . درگ نآ رد ار لوعجم یگتخاـس و ثیداـحا درک و

ناکما ایآ هک شـسرپ نیا خساپ رد وا تسا . عامجا یتح یلقن و یلقع و دعاوق نآرق و اب نآ نتم يراگزاسان ثیدح ، ندناوخ یلعج یشسرپ نیا دیوگ : یم هن ، ای دراد دوجو لقن ، قیرط یسررب دنس و رد تقد نودب حیحـص ، ثیداحا نایم زا یگتخاس ثیدح تخانش

اب حیحـص ثیداحا هک دریگب وخ ثیدح اب نانچ هک تسا رـسیم یـسک يارب اهنت راک ، نیا هک تسا نآ خساپ هدـیکچ تسا و گرزب ار هویش نیا (2) يرجه ،) 625 702 ) دیعلا قیقد نبا زین وا زا شیپ (1) دبایرد . ار حیحـص ثیدح یگنوگچ دنوش و نیجع وا تشوگ

رثا رب یخرب هکنآ لصاح دنهد . یم مکح نآ ندوب یلعج هب تیاور ، نتم رابتعا هب يرایـسب ، دراوم رد تسا : هتفگ هدـناوخ و لوادـتم نیا (3) دنـسانشب . زاب مه زا نآ ریغ زا ار ادخ ربمایپ نانخـس دـنرداق دـنوش و یم صیخـشت هکلم ياراد يوبن ، ثیداحا اب ناوارف سنا نیا تسا ینتفگ دناد . یم يدنس حیحصت فیعضت و شور زا رترثؤم ای رتریگارف ار شور نیا دربراک نخس ، همادا رد تنس ، لها ملاع يارب تسا نکمم هچ رگا نارگید ؛ يارب هن تسا ، ربتعم تجح و صخـش نامه يارب اـهنت دـیاین ، رد یملع بلاـق رد اـت سدـح مهف و

. دشاب دیفم قیقحت ، هنیمز يزاس هدامآ کش و

.

ص 37. فیعضلا ، حیحصلا و یف فینملا رانملا - .. 1مولع یف حارتقالا باتک فلؤم تنس و لها ثدحم هیقف و دیعلا ، قیقد نبا هب روهشم يریشق ، یلع نب دمحم حتفلا وبا نیدلا یقت - .. 2

ش1168. ص 1481 ، ج 4 ، ظافحلا ، هرکذت ك : ر . تسا . ثیدحلا ص 94. ج 2 ، راکفألا ، حیضوت - .. 3

ثیدح فعض توق و www.Ghaemiyeh.comمهف ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 39

28 ص :

حیحصت درکیور

، ثیداحا هاگ دنرادن . ینئمطمو لماک دنس هک تسا یتایاور نومضم ندرمش حیحـص يانعم هب حیحـصت درکیورحیحـصت درکیور ب ). دنک یم یهارمه ار اهنآ زین يرگید ياه هنیرق دنراد و تایاور ریاس اب ناوخمه ییاوتحم لوبقم و نومـضم اما دـنرادن ، يربتعم دـنس

نتسناد ثیدح ثیداحا و هنوگ نیا رودص هب نیقی يانعم هب نیا هک تسا ینتفگ میرامشب . ربتعم ار ثیداحا نیا نومضم میناوت یم ام یلو دنا ، هدش لقن ناملاع لوبقم بتک رد هک تسا یتایاور نومضم هب لمع يانعم هب هکلب تسین ، یلعج دنس اب ای دنس نودب نتم ره

یناسک نیتسخن زا دننک ، یم دای (1) ءامدقلا » ناسل » ناونع هب وا زا هک یسوط ، خیش دنا . هرهب یب نارخأتم ، حالطصا هب حیحص ، دنس زا ار هویش نیا يرظن ثحابم لوصألا ، هدع دوخ ، یلوصا باتک رد وا تسا . هدرک لمع نادب دوخ ، هدرک و حیرصت هویش نیا هب هک تسا هدوب و هدافتسا دروم هویـش نیا زین ینونک نامز رد وا و زا سپ (2) تسا . هداد قیبطت ار نآ شا ، یثیدـح یهقف و ياهباتک رد ناماس و

نیودت ماگنه هب نرق 6 ) ناملاع زا ) یـسربط بلاط یبا نب دـمحا ساسا ، نیمه رب دـنا . هداهنن راـنک ار نآ ناـهیقف ، زا يدودـعم زج هب یمن مینک یم لقن باتک نیا رد هک ار يرابخا رتشیب دانسا ام دیوگ : یم دنیب و یمن ثیداحا دانـسا نتـشون هب يزاین جاجتحالا ، باتک

روهـشم قفاوم ، فلاخم و نایم اهباتک ، هریـس و رد ای تسا و لقع قفاوم اهنآ نومـضم ای هدـش و قافتا عامجا و اهنآ رب ای اریز میروآ ،(3) تسا .

.

یف لاقملا ءامـس ك : ر . تسا . هدش دای نیتسخن ) ناملاع نابز « ) امدـقلا ناسل » ناونع هب زین یلح ققحم زا یـسوط خیـش رانک رد - .. 1ص 298. ج 2 ، ص 151 ، لاجرلا ، ملع

زین ص 155. و ص 151 ؛ اهنالطب ،» یلع وأ داحآلا رابخأ هحص یلع لدت یتلا نئارقلا رکذ یف » لصف ج 1 ، لوصألا ، هدع ك : ر . - .. 2ج 1،ص 4. جاجتحالا ، - .. 3

حیحصت www.Ghaemiyeh.comدرکیور ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 40

29 ص :

هب لمع رد یطیرفت یطارفا و نایرج ود در هاگیاج رد وا تسا . هتفگ نخـس رت نشور رت و حیرـص نیا زا يرجه ) م 672 ) یلح ققحم هک دـندشن هجوتم دـندش و مار يربخ ره ربارب رد هک اجنآ ات دـندرک ، طارفا دـحاو ربخ هب لمع رد هیوشح (1) دیوگ : یم دـحاو ربخ یم ناوارف نم رب ناـیوگغورد نم ، زا سپ : » دومرف هک تسا ربماـیپ هتفگ راـبخا ، هلمج زا اریز تسا ، ضقاـنت مزلتـسم اـهربخ همه لوبق

طیرفت بناج یخرب و ددنب .» یم غورد وا رب هک تسا ییوگغورد راتفرگ ام زا کی ره : » هک مالـسلا هیلع قداص ماما هتفگ زین »و دنوشیم تسار هاگ زین قساف وگغورد و هک دندشن هتکن نیا هجوتم میریذپ و یم ار دنـسلا حیحـص ثیدح طقف هک دـنتفگ دـنتفرگ و شیپ

هب هاگ هک تسین يا هدنسیون اریز بهذم ؛ رب ندروآ دراو هشدخ تسا و هعیـش ناملاع رب ندز هنعط نخـس ، نیا هک دندیمهفن دیوگ و لادتعا يور و هنایم ار تسرد هار سپـس وا (2) دنک . یم لمع ربتعم دحاو ربخ هب هک هنوگ نامه دـنکن ، لمع فیعـض ) ) حورجم ربخ

نآ زا باحـصا هچنآ دوش و یم لمع دـنک یم تلالد نآ تحـص رب ینئارق اـی دـنا هتفریذـپ باحـصا هچنآ هب دـیوگ : یم دـناد و یم طرـش هب یقـالخا ، ثیداـحا زا يرایـسب هب ناوت یم شور ، نیا وترپ رد (3) تسا . درلا بجاو تسا ، ردان ذاـش و اـی دـنا هدرک ضارعا

راک هب ار نآ قالخا ناملاع زا يرایسب هک یـشور داهن . رانک ار دهاش نودب ثیداحا اهنت دومن و لمع لقع ، نآرق و اب ندوب ناوخمه یمدآ يوخ ترطف و اب حیحص و اهنآ نومضم هک یثیداحا دنرب . یم دوس وسمه یثیداحا زا یقالخا ، بلاطم هئارا ماگنه هب دنا و هدرب

. دنرادن نارخأتم حالطصا هب حیحص دانسا دنچ ره تسا ، گنهامه

.

یم ثیداحا یناعم رد رتمک نانآ دندرک . یم رپ تسردان تسرد و ثیدـح زا ار دوخ ياهباتک هک دـنتفگ یم یناسک هب هیوشح - .. 1ص 30. حاصفألا ، دیفم ، ك : ر . دنتشاد . یتسردان دیاقع دندیشیدنا و

ص 29. ج 1 ، ربتعملا ، - .. 2. نامه - .. 3

حیحصت www.Ghaemiyeh.comدرکیور ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 41

30 ص :

ثیدح حرش رد وا تسا . هدرک حیرصت نادب دوخ ، یفاکلا لوصا حرش رد اردصالم دراد و دربراک زین يداقتعا ثیداحا رد هویـش نیا نآ ریغ حلاص و نب لضفم دایز و نب لهس دوجو رطاخ هب هچ رگا ثیدح ، نیا دیوگ : یم مالـسلا هیلع مدآ ترـضح رب لیئربج طوبه یم تیوقت دییأت و یلقع ناهرب هلیسو هب اریز دروآ ، یمن دراو نآ نومضم یتسرد هب ینایز هلئسم نیا اما تسا ، فیعض شدنس رد ود

نیمه ار يداقتعا لئاسم رگید دـیحوت و ثحابم فراعم و لوصا رد هدیـسر تایاور زا يرایـسب نخـس ، هلابند رد اردـصالم (1) دوش .هحـصب مزجلا یفانیال هیاورلا هذه دنـس فعـض دیوگ : یم یناردنزام ، حلاصالم یفاکلا ، رگید حراش هلئـسم ، نیمه رد دـناد . یم هنوگ

لقع و هلیسو هب اریز درادن ، نآ ياوتحم یتسرد هب نیقی اب یتافانم تیاور نیا يدنس فعـض (2) لقنلا . لقعلاب و دیؤم هنأل اهنومضم ،هحـص یفاـنیال دانـسألا بسحب فعـضلا نإ دـیوگ : یم نخـس نیا رب هـقیلعت رد ینارعـش (3) نسحلاوبا همـالع و دوش . یم دـییأت لـقن

: تخاس دنتسم لیذ ثیدح هب ناوت یم ار ناملاع یلمع هریس نیا تسین . نومضم یتسرد یفانم دنس ، تهج هب فعـض (4) نیماضملا .: لاق هلآ هیلع و هللا یلص یبنلا نأ دیسأ ، یبأ نع دیمح و یبأ نع

.

ص 132. ج 7 ، نیهلأتملا ، ردص ریسفت ك : ص 220 و ر . ج 1 ، یفاکلا ، لوصأ حرش - .. 1ص 123. ،ج 2 ، یفاکلا لوصأ حرش - .. 2

الم حرـش رب هقیلعت اهنآ هلمج زا هک دراد یناوارف تافیلأت وا دوب . ثیدح ریـسفت و رد هربخ هفـسلف و مالک و زربم ناسردـم زا وا - .. 3. تشذگرد يرمق لاس 1393 رد ینارعش تسا . یناردنزام حلاص

ص 123. ج 2 ، یفاکلا ، لوصأ حرش - .. 4

حیحصت www.Ghaemiyeh.comدرکیور ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 42

31 ص :

هدیکچ

ثیدحلا متعمس اذإ و هب ، مکالوأ انأف بیرق ، مکنم هنأ نورت مکراشبأ و مکراعـشأ و هل نیلت مکبولق و هفرعت ینع ، ثیدحلا متعمـس اذإ ار نم هب بوسنم یثیدـح هک یماگنه (1) هنم . مکدـعبأ انأف دـیعب ، مکنم هنأ نورت مکراـشبأ و مکراعـشأ و رفنت مکبولق و هرکنت ینع ،و مرتراوازس ، نآ نتفگ ] ] هب نم دیدومن ، نآ اب تبارق یکیدزن و ساسحا دیدش و مرن نآ ربارب رد تخانـش و ار نآ ناتیاهلد دیدینش و

نآ زا نم دـیدومن ، نآ زا يرود ساـسحا دـمآ و ناتدـب نآ زا درک و راـکنا ار نآ ناـتیاهلد هک دیدینـش نم زا یثیدـح هـک یماـگنه ار ثیدح يانعم یـسک رگا هدش شرافـس ثیداحا ، نیا رد دنچ ره تسا ، دوجوم زین هعیـش ثیداحا رد انعم نیا تسا ینتفگ مرترود .

(2) دنک . فقوت در لوبق و رد دنادرگزاب و نآ هدنیوگ هب ار ثیدح يانعم نآ ، راکنا در و ياج هب دریذپب ، تسناوتن

رد ام o موصعم . راتفر راتفگ و قیمع مهف ینعی تسا ؛ ثیدـح یحالطـصا يانعم هقف و يوغل يانعم زا یبیکرت ثیدـحلا هقف o هدیکچیپ رد نوگانوگ ، دعاوق زین ثیدح و دقن مهف و یقطنم ياه هویش زا يریگ هرهب اب میزادرپ و یم تیاور نتم یـسررب هب ثیدحلا ، هقف

اـهیژک و نآ ، زا تلفغ تسا و ثیدـح دوـخ هزادـنا هب شناد نیا ترورـض تـیمها و o میتسه . نخـس بحاص یلـصا دوصقم كرد . ثیدح فعض توق و مهف ناسنا و یلاعت زا : دنا ترابع ثیدحلا هقف دیاوف یخرب o تسا . هدروآ دیدپ ار ییاهفارحنا

.

ص 497. ج 3 ، لبنح ، نبا دنسم - .. 1ح1. ص41 ، تاجردلا ، رئاصب ح 1 ، ص 401 ، ج 1 ، یفاکلا : - .. 2

www.Ghaemiyeh.comهدیکچ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 43

32 ص :

شهوژپ شسرپ و

زا يرایـسب هویـش دراد و ازـسب یهاگیاج رابخا ، ياوتحم نومـضم و در دییأت و يارب نآ زا يریگ هرهب ثیدحلا ، هقف دـئاوف نایم رد o. تسا هدوب نینچ زین نیشیپ ناملاع

هچ هب نیتسخن ناثدحم دزن حیحص » » و فیعض » » ثیدح . 2 تسا ؟ یثیدح شناد نیرتدنمدوس ثیدحلا ، هقف ارچ . 1 شهوژپ شسرپ و ثیدح هس . 4 دنا . هتفریذپ ار اه نآ ياوتحم ناملاع دنس ، فعـض دوجو اب هک دیبایب يداقتعا یقالخا و ثیدح ود . 3 تسا ؟ هدوب انعم هعـسوت ثیدح و نآرق و رد تمکح ملع و هایحلا ، دـننام رـصاعم یثیدـح ياه هعومجم هعلاطم اب . 5 دینک . همجرت ناور یـسراف هب ار

. دینک یسررب ینید ياهوگلا یحارط نالک و يزاس ماظن رد ار ثیدحلا هقف دربراک ثیدح ، نآرق و رد يداصتقا

.

شهوژپ www.Ghaemiyeh.comشسرپ و ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 44

33 ص :

(1 ) ثیدحلا هقف هنیشیپ مود : سرد

هراشا

هنیمز رد اهـشهوژپ هقباس اب هدنریگارف ؛ هک تسا نآ سرد نیا بلاطم هئارا زا فدهـسرد فادـها (1 ) ثیدحلا هقف هنیـشیپ مود : سرد همانراک یـسررب يارب دسانـشب . ار ثیدـحلا هقف شناد هتـسجرب ناـملاع ناگدـنروآدیدپ و ناراذـگ ، ناـینب ددرگ ؛ انـشآ ثیدـحلا هقف ضراعت فالتخا و لح و در ، دقن و ریسفت ، حرش و هنیمز رد ار نانآ ياهششوک تسا مزال ثیدحلا ، هقف هنیمز رد ناملسم نادنمـشناد

درگ لقتسم یباتک رد رتمک هچرگا هک ییاه ششوک مینک . یـسررب دنتـسه ، ثیدحلا هقف دربراک ياههاگیاج نیرت مهم هک ثیداحا ،یثیداحا زاغآ ، نامه زا اریز تسا ؛ هدوب هارمه نآ دوکر جوا و اب هتـشاد و دوجو نآ اب دازمه ثیدح و لقن نایرج رانک رد اما هدمآ ،

ثیدـح هدـناشن و ناشیامیـس رب ار ماهبا رابغ اهنآ لقن رد لهاست ای تسا ، هدوب حرـش نییبت و دـنمزاین هک هدـش رداص فرژ یناـعم اـب ، نایوار يوهـس يدـمع و ياه هدوزفا ندودز نینچمه تسا . هدرک راداو اهنآ مهف زا عنام ياـه هدرپ نتـشادرب ریـسفت و هب ار ناـسانش

شناد نیا زا يرگید ههجو ددرگ ، ضراعت مهوت زا عنام هک حیحـص ، مهف هب ندـناسر يرای ضراـعتم و فلاـختم و راـبخا ناـیم عمج . تسا هدش

.

(1 ) ثیدحلا هقف هنیشیپ مود : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 45

34 ص :

( روضح هرود ) اهماگ نیتسخن

نیا یلک ریـس مینک . یم هـئارا ار هرود ره یلک تاصخـشم میـسقت و یخیراـت هرود شـش هـب ار اـهنآ اـهتیلاعف ، نـیا يدـنب هتـسد يارب ياه هلاسر نیودت زین لصفم و گرزب و رایسب ياهحرش هب ریخا ، نورق رد دوش و یم زاغآ ثیدح کی رب هداس ياهحرش زا اهـششوک

(1) دماجنا . یم ثیدحلا هقف هزوح اب طبترم لقتسم

تیـساسح تفر و یم رامـش هب نید یلـصا عبنم نآرق ، زا سپ ناـماما ربماـیپ و ثیداـحا هرود ، نیا رد ( روـضح هرود ) اـهماگ نیتـسخن لح عمج و در و دـقن و لمحت ، ذـخا و يارب نایوار هک دـش یم بجوم ادـخ ربمایپ دوخ و ياه هتفگ حیحـص لاقتنا هب تبـسن ناماما

. تسا مالـسلا هیلع یلع ماما نآ دقن زین ثیدح و ریـسفت يوکین تنـس رگزاغآ ور نیا زا دننک . هعجارم ناماما هب ناکما دـح ات رابخا ،وا هب ثیداحا دـقن مهف و يارب هک داد هزاجا دوخ صاخ باحـصا هب يوبن ثاریم رادـساپ ناونع هب دوخ هاگیاج ناـیب اـب ترـضح نآ زا ار یکچوک شخب اجنیا رد دـنبای . تسد نآ زا یلوبقم حیحـص و مهف هب ای دـنوش هاگآ اهنآ یتسردان یتسرد و زا اـت دـننک هعجارم

شقن هب ات دـننک هعجارم تیاور لماک نتم هب هک میهاوخ یم زیزع نایوجـشناد زا مینک و یم لقن یفاکلا رد دـنلب ثیدـح کی زاـغآ مهف ياهطرـش تامدـقم و نتـسب راک هب رد شترـضح ياهدومنهر هئارا تاحیـضوت و و شناد ، نیا رد مالـسلا هیلع یلع ماما نیداـینب

ناملس و زا نم دیوگ : یم دسر و یم نانمؤم ریما روضح هب سیق نب میلـس دنربب . یپ تایاور اب تسرد لماعت ياهزاین شیپ ثیدح و هچنآ امش هاگ نآ دراد . توافت تسا مدرم رایتخا رد هچنآ اب هک متفرگارف ربمایپ زا یثیداحا نآرق و ریـسفت زا ییاهزیچ رذوبا دادقم و

نینچمه يدرک . قیدصت مدوب ، هدینش رفن هس نیا زا هک ار

.

لها ثیدح هزوح ياهتیلاعف هب دنم هقالع ناگدنناوخ میزادرپ و یم هعیـش ثیدـح هزوح رد هدـش ماجنا ياهتیلاعف هب اجنیا رد ام - .. 1. میهد یم عاجرا ینییان يورغ الهن هتشون نتم ، دقن ياهشور ثیدحلا و هقف باتک هب ار تنس

( روضح هرود ) اهماگ www.Ghaemiyeh.comنیتسخن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 46

35 ص :

ثیدح تسرد مهف رب ناماما دیکأت

ایآ دیناوخ . یم لطاب ار اهنآ دینک و یم تفلاخم اهنآ اب امـش هک مدید مدرم تسد رد ادـخ ربمایپ ثیداحا نآرق و زا ناوارف ییاهزیچ گرزب رای نیا خساپ رد مالسلا هیلع یلع ماما (1) دننک ؟ یم ریسفت دوخ يأر اب ار نآرق دندنب و یم غورد ادخ ربمایپ رب هنادماع مدرم

هناگراهچ میسقت اب دیوگ و یم نخس ثیدح نآرق و هباشتم مکحم و صاخ و ماع و خوسنم ، خسان و ثیدح ، غورد تسار و زا دوخ ،یم هئارا ثیدـح هزوح رد ار حیحـص مهف لقن و هقیرط اطخ و شیاز لماوع طباض ، طباض و ریغ مهف ، هابتـشا مهوتم قفانم ، هب ناـیوار

ریسفت و صاخ ، ماع و زا تنس ، نآرق و بناوج همه تخانش ربمایپ و زا یگشیمه يریگ هرهب رد دوخ عیفر هاگیاج نایب هب هاگنآ دهد .. دنک یم لقن اهنآ ظفح مهف و هراب رد دوخ قح رد ار ربمایپ ياعد زین دزادرپ و یم خوسنم خسان و ات هباشتم مکحم و لیوأت و

هریـس اهیمهفدـب اهیمهفان و بیذاکا و رـشن زا يریگولج ثیدـح و هناداقن تسرد و مهف رب يراشفاپثیدـح تسرد مهف رب ناماما دـیکأت نیدلا اولقع دیوگ : یم نینچ نادـناخ نیا فیـصوت رد دوخ مالـسلا هیلع یلع ماما تسا . هدوب تراهط تمـصع و تیب لها یگـشیمه

نآ هن دنتسب ، راک هب دنتسناد و دیاب هک نانچ ار نید (2) لیلق . هتاعر و ریثک ملعلا هاور نإف هیاور ، و عامـس لقعال هیاعر ، و هیاعو لقع . كدنا نآ نارادساپ دنرایسب و ملع نایوار هک دننک ، لقن نارگید يارب دنونشب و ار نآ اهنت هک

.

ح 1. ص 62 ، ج 1 ، یفاکلا ، - .. 1هبطخ 239. هغالبلا ، جهن - .. 2

ثیدح تسرد مهف رب ناماما www.Ghaemiyeh.comدیکأت ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 47

36 ص :

نایوار دزن ثیدحلا هقف

كاذو ءایبنألا هثرو ءاملعلا نإ دنک : یم نایب نینچ ار مالسلا مهیلع تیب لها نادواج هاگیاج مالـسلا هیلع قداص ماما اتـسار ، نیمه رد مکملع اورظناف ارفاو . اظح ذـخأ دـقف اهنم ء یـشب ذـخأ نمف مهثیداحأ ، نم ثیداحأ اوثروأ اهنإو ارانیدالو امهرد اوثروی مل ءایبنألا نأ

املع (1) نیلهاجلا . لیوأتو نیلطبملا لاحتناو نیلاغلا فیرحت هنع نوفنی الودـع فلخ لک یف تیبلا لهأ انیف نإف هنوذـخأت ، نمع اذـه ، دوش یم هدرب ثرا ناشثیداحا زا یثیدح دنچ نانآ زا اهنت دـنراذگ . یمن ثرا هب يرانید مهرد و ناربمایپ نوچ دـنناربمایپ ، نانیـشناج

لها ام نایم رد هک دـیریگ ، یم یـسک هچ زا ار ناتملع هک دـیرگنب سپ تسا . هدرب ناوارف يا هرهب تخودـنا يزیچ اهنآ زا هک ره هک یتیاور رد و دننک . یم درط ار نالهاج تسردان ياهریسفت نایارگ و لطاب ياهتعدب نایلاغ و فیرحت هک دنتسه ینالداع هشیمه تیب ،

يارب يا هدینش ار هچنآ ره (2) ابذک . کلذب یفکف هب ، تعمـس ام لکب سانلا ثدحتال دیوگ : یم نینچ مالـسلا هیلع یلع ماما رگید . تسا یفاک ییوگغورد يارب نیا هک نکم ، وگزاب مدرم

يوپاکت بجوم ناشیا ، رب اهنآ هضرع ثیداحا و هناداقن قیقد و مهف هرابرد ناـماما ررکم ياـه هیـصوت اـهنایبنایوار و دزن ثیدـحلا هقف دقن ثیدح و ندیمهف تسرد رد هعیش یگشیمه

.

ح 1585. ص 463 ، رفسلا ، مجعم هب دیرگنب ح 2 و ص 32 ، ج 1 ، یفاکلا ، - .. 1ص 160. ج 2 ، راونألا ، راحب - .. 2

نایوار دزن ثیدحلا www.Ghaemiyeh.comهقف ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 48

37 ص :

هرود یلک ياهیگژیو

زا هتفاتش و ناماما رضحم هب روضح ، هرود رد هعیش نایوار دهد یم ناشن هک میراد تسد رد یناوارف ياهشرازگ تسا . هدش اهیمهفژک یلـصا و يانعم ای هدرک ریـسفت ار ثیداحا نآ ناماما دـنا و هدیـسرپ نانآ هب بوسنم تاـیاور رودـص تحـص و زین اوتحم و نومـضم ،

هویش ضراعتم و ثیداحا هرابرد (1) دنا . هدرک در ای دقن ار نآ زین دراوم زا يرایـسب رد دنا و هتفگزاب ار نآ هدـنیوگ یقیقح دوصقم مظاک و ماما باحصا زا م 217 ه ،) ) ریمع یبا نب دمحم دننام همئا گرزب باحـصا یخرب ياه شـشوک هب ناوت یم زین اهنآ لح ياه ود ره هک درک هراشا فیلأت ، یـس زا شیب اب نامحرلادبع نب سنوی وا ياتمه زین تسا (2) و هتـشاد فیلأت دون زا شیب هک اضر ،( ماما

ياه بیع هب رظان ثیدـحلا لـلع شناد تسا . هتـشاگن زین ثیدـحلا (3) للع باتک سنوی دـنا . هتـشاد ثیدـحلا فالتخا مان هب یباتک (4) دریگ . یم ياج یثیدحلا هقف بتک هرمز رد تسا و ثیدح

نارای ناماما ، . 1 درک : هصالخ ریز دـنب جـنپ رد ار ناـموصعم روضح هرود رد یثیدـحلا هقف ياهـشالت ناوت یمهرود یلک ياـهیگژیو فیرحت و فیحـصت و زا یهاگآ ای روظنم ، نیا هب ناماما رب ثیدح هضرع هدرک و قیوشت نآ رد تقد ثیدـح و فرژ مهف هب ار دوخ

نییبت هب زین دوخ همئا تسا و هتشاد جاور یثیدح تارابع تاملک و زا شسرپ . 2 تسا . هتفرگ جوا هتشاد و دوجو نآ ، دقن زین

.

اجنآ رد هدـنراگن ؛ زا ناماما » رب ثیدـح هضرع » هلاقم هرامـش 6 و 9 : ثیدـح ، مولع هلجم ك : اه ر . هنومن نیا اب ییانـشآ يارب - .. 1. تسا هدوب توافتم نآ تدش ترثک و اهنت هتشاد و دوجو ناماما همه راگزور رد هراومه و ثیدح ، هضرع هک میا هداد ناشن

مقر 887. ص 326 ، نامه ، - .. 2. تسا ثیدح نتم دنس و رد ناهنپ ياه بیع يانعم هب ثیدحلا للع - .. 3

هرامش 813. ص 266 ، یسوط ، تسرهفلا مقر 1208 و ص 446 ، نیشیپ ، - .. 4

هرود یلک www.Ghaemiyeh.comياهیگژیو ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 49

38 ص :

( مجنپ ات موس نرق ) هیلوا عماوج نیودت هرود

یقرب

يروآ و عمج ار لولعم ای فلتخم ثیداحا ناماما باحـصا زا یخرب . 3 (1) دنا . هتـشامگ تمه يوبن ثیداحا رد هدش دراو ياه هژاو مهف هب نآ ، یناکم ینامز و طیارـش نداد تسد هب ثیدح و رودص ياه هنیمز نایب اب هاگ همئا . 4 دنا . هدرک دقن لح و ار اهنآ الامتحا

. تسا هدشن شرازگ یثیدح هعومجم کی رب یلقتسم لصفم و حرش هرود ، نیا رد . 5 (2) دنا . هدناسر يرای نآ لوبق و

یناعم مهف هب هعیـش ، نادنمـشناد یثیدـح و ياه باتک ناـفلؤم زین روضح رـصع زا سپ ( مجنپ اـت موس نرق ) هیلوا عماوج نیودـت هرود زا نت دـنچ ياهـشالت رـصتخم رکذ هب ام هک دـنداد ازـسب یتیمها ضراعتم ، راـبخا لـح زین و اـهنآ ، تسرد حرـش ریـسفت و ثیداـحا و

: مینک یم هدنسب نانآ ناگرزب نارگزاغآ و

اب وا نساحملا گرزب باتک هک تسا یعیش قثوم نافلؤم نایوار و زا ای 280 ه ) م 274 ) یقرب دلاخ نب دمحم نب دمحا رفعجوبایقرب . 1ام تسد هب یباوبا زج باتک ، نیا زا هنافـسأتم هک تسا هعیـش هدنام ياج رب عماوج نایم رد یثیدـح عماج نیتسخن لصف ، دـص زا شیب

شباتک و یقطنم بیوبت زین ثیدـحلا و ریـسفت فیرحتلا و ثیدـحلا و یناعم ثیدـحلا ، للع باتک هس شراگن اـب یقرب تسا . هدیـسرن (3) تسا . هدیشوک ثیدحلا هقف ملع ياه هیاپ يزاسراوتسا رد مه ، رانک رد رگیدکی رسفم هباشم و ثیداحا يروآدرگ

.

ص 84 و 272 و 316. رابخألا ، یناعم ك : هنومن ر . يارب - .. 1ح 7. ص 259 ، ج 6 ، یفاکلا ، ص 319 ؛ رابخألا ، یناعم ك : ر . - .. 2

مقر 182. ص 76 ، یشاجنلا ، لاجر ك : ر . - .. 3

( مجنپ ات موس نرق ) هیلوا عماوج نیودت www.Ghaemiyeh.comهرود ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 50

39 ص :

ینیلک خیش

نیرتربتعم زا یفاکلا ، وا باتک هعیـش و ناثدحم نیرت فورعم زا م 329 ه ) ) ینیلک قاحسا نب بوقعی نب دمحم رفعجوباینیلک خیـش . 2تـسردان زا حیحـص زیمت رابخا و ضراعت لح زین ثیدـح و دـقن نیزاوم زا یخرب باـتک نیا همدـقم رد ینیلک تسا . یثیدـح عماوج

باتکلا یلإ درلا «، » ثیدحلا فالتخا » دننام یباوبا نآ ، دلجم نیلوا رد هتشاد و نایب ار هماع ) تفلاخم تنـس و نآرق و رب هضرع دننام )دـیاقع و عیـسو هرتسگ رد ار هباشم نومـضم و مه ثیداحا ینیلک تسا . هداد ناـماس ار باـتکلا » دـهاوش هنـسلاب و ذـخألا » و هنـسلا » و

قیرط نیا زا هدروآ و درگ دوصقم ، رب هدننک تلالد نیوانع لیذ رد مه و رانک رد ار اهنآ شباتک ، رـساترس رد هتفای و ماکحا قالخا و سپـس هدرک و زاغآ ماع قلطم و ثیداحا اـب دراوم يرایـسب رد ینیلک تسا . هدومن یناـیاش کـمک ماـکحا طابنتـسا ثیدـح و مهف هب

« رداونلا » مان هب ییاهباب رد هتخاس و ادج ار لوبقمان هاگ موهفمان و ای ناوخمهان ثیداحا هدروآ و نآ یپ ار صصخم رـسفم و ثیداحا هدرک ریسفت حرش و ار ثحابم یخرب هتخادرپ و لکـشم تاغل همجرت هب نارعاش ، راعـشا ربتعم و عبانم زا هدافتـسا اب وا تسا . هداد ياج

( نامحرلادبع نب سنوی ریمع و یبا نب دمحم رامع ، نب هیواعم هرارز ، دننام ) یگرزب هیقف و نایوار ياه هتفگ زا نینچمه وا (1) تسا .هتـسد ندرواین ضراعتم و ثیداحا هتـسد ود زا یکی شنیزگ ینیلک هویـش هچ رگا (2) تسا . هدرک هدافتـسا ثیدح يانعم نییبت يارب

اب دراوم نیا رد وا تفگ ناوت یم تسا . هتخادرپ ضراعتم ثیداحا يارب لـح هار هئارا حیـضوت و هب يرداـن دراوم رد اـما تسا ، رگید نارگ زا هـهد ود هـب کـیدزن ینیلک (3) تسا . هدرک لـح رگید ثیداـحا اـب ار نآ يرهاـظ ینوگمهاـن ثیدـح ، زا تسرد مهف هـئارا

. تسا تایاور یناعم هب وا لماک هجوت يرگن و فرژ هدنهد ناشن هک داهن یفاکلا تایاور نیودت رس رب ار دوخ رمع مایا نیرتاهب

.

. يدیحوت فراعم ثحابم رد ص 85 و ص 111 و ص 124 و ص 136 ج 1 ، یفاکلا ، ك : ر . - .. 1ص 509. ص 105 و ص 110 و ج 4 ، ص 109 و ج 6 ، ج 7 ، نامه ، ك : ر . - .. 2

ص 91. ص 280 و ج 4 ، ج 3 ، نامه ، ك : ر . - .. 3

ینیلک www.Ghaemiyeh.comخیش ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 51

40 ص :

قودص خیش

تـسدربز ناهیقف راکرپ و ناثدحم زا م 381 ه ،) ) قودص خیش هب فورعم هیوباب ، نب نیـسح نب یلع نب دمحم رفعجوباقودص خیـش . 3هقف هب طوبرم لقتـسم ياهباتک فیلأت هار رد ار دـنلب ماگ نیتسخن راـبخألا ، یناـعم باـتک فیلأـت اـب قودـص خیـش تسا . هعیـش هزوح عمج دنتـشاد یبلاطم اهنآ موهفمان يدیلک و ياه هژاو ای هدـیچیپ ثیداحا هرابرد هک ار یثیداحا هژیو يراکتبا اب وا تشادرب . ثیدـحلا

قودص تسا . تایاور یناعم صیخـشت رد ناهوژپ ثیدح یلـصا عجارم زا یکی باتک نیا درک . هضرع باب اهدـص بلاق رد يروآ و بیرغ مان هب زین یلقتـسم باتک قودـص (1) تسا . هدرب هرهب لکـشم تاغل حرـش رد دـیبعوبا دـننام یناراگن بیرغ زا باـتک ، نیا رد

لکـشم ياه هژاو وا دـیآ ، یم رب باـتک ماـن زا هک هنوگ نآ (2) تسا . هدیـسرن اـم تسد هب هک هتـشاگن نینمؤملا ریمأ یبنلا و ثیدـح ، زین هیقفلا هرضحی نم ال باتک شیوخ ، ییاور گرزب عماج رد قودص تسا . هدرک ریسفت حرش و ار راوگرزب موصعم ود نیا ثیداحا

رابخا ضراـعت عفر رد هاـگ نینچمه (3) تسا . هدرک ریـسفت ار لکـشم تاـغل یخرب هدروآ و يور ثیداـحا حرـش حیـضوت و هب هاـگ هک تسا هدرک هضرع بیوبت و یعوـضوم تروـص هب ار دوـخ یثیدـح ياـهباتک زا يرایـسب قودـص تسا ینتفگ (4) تسا . هدیـشوک

(6) دنا . هدوتس زین رابخا دقان ناونع هب ار قودص خیش یخرب (5) تسا . ثیدح قیقد مهف يارب هویش نیرتهب دوخ ،

.

282 و 291. ، 278 ، 276 ، 273 ، 272 ص 242 ، رابخألا ، یناعم ك : ر . - .. 1ش 1049. ص 391 ، یشاجنلا ، لاجر ص 46 ؛ ج 16 ، هعیرذلا ، - .. 2

... . ح 1640 و ح 1605 و ص 38 ، ح 1600 و ص 25 ، ص 17 ، ح 811 و ج 2 ، ص 26 ، ج 1 ، هیقفلا ، هرضحی نم ال ك : ر . - .. 3179 و 376. ، 139 ص 93 ، ص 363 و ج 2 ، ج 1 ، نامه ، ك : هنومن ر . يارب - .. 4

... . هثالثلا و رهشألا لئاضف ناوخإلا ، هقداصم دیحوتلا ، ياهباتک ك : ر . - .. 5همدقم ) ص13 9 راـبخألا ، یناــعم ك : زین ر . ص 248 ، لاوقـألا ، هصـالخ ش 710 ؛ ص 237 ، تــسرهفلا ، ك : هنوــمن ر . يارب - .. 6

(. ححصم

قودص www.Ghaemiyeh.comخیش ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 52

41 ص :

یضترم دیس دیفم و خیش

زا رتمک ثیدحلا هقف تفرشیپ رد ود نآ ریثأت اما دنتـسین ، راگن عماج یـضترم دیـس دیفم و خیـش هچ رگایـضترم دیـس دیفم و خیـش . 4نومنهر نتم لیصا موهفم هب ار ام (1) اه ، هژاو یلصا یناعم يواک زاب اب دیفم خیش هب روهشم نامعن نب دمحم تسین . قودص ینیلک و

ای مالسلا مهیلع نیموصعم نانخس رد يرنه ياهییابیز نینچ راکنا رطخ ود زا ار ام تایاور ، رد يزاجم یناعم دوجو هئارا اب دنک و یم دشاب نآ هنیمز هراعتسا و زاجم و هنیرق هک اجره زین دوخ دراد و یم رذحرب نیدامن يزاجم و تلاح رب یقیقح الاو و یناعم همه لمح

ار دوخ فالـسا زا یخرب ياهتـشادرب ءوس زین نادـناعم و ياـهیمهف ژک تسناوـت یبدا ياهـششوک نیمه رذـگهر زا وا (2) دریذپ . یم زا راوزاس يا هعومجم تسناوت مالک ملع رد دوخ ياهییاناوت هب هیکت اب نینچمه وا دهد . هئارا ثیداحا زا یتسرد مهف دنک و حیحـصت

، ردق اضق و هدارا ، تیـشم و ضیوفت ، ربج و ادـخ ، تافـص ثیداحا نوچمه یلکـشم لضعم و ثیداحا دـهد و هئارا يداقتعا ثیداحا فالتخا لح يارب وا (3) دنک . ییوج هراچ ار اهنآ ینورد فالتخا ضراعت و نییبت و ار ربق توم و تعجر ، حور ، شرع ، ادب ، ترطف ،ياـهتلاح رد ار ثدـحم هـفیظو دوـمن (4) و لـح عـمج و ار يداـقتعا یهقف و فـلتخم راـبخا تفرگ و هرهب هقف لوـصا مـلع زا راـبخا

ثیدح ای یبنلا » وهس » ربخ دننام رابخا یخرب دقن حرش و رد زین یلقتسم ياه هلاسر دیفم خیش (5) درک . نایب ضراعتم رابخا نوگانوگ درگاش هک زین یضترم دیس هب روهشم يوسوملا نیسحلا نب یلع مساقلاوبا (6) تشاگن . ءایبنألا »... رشاعم نحن »

.

«. یلوملا » ماسقأ انعم و هراب رد وا هلاسر ود هب دیرگنب - .. 1ص 38 33. هراعتسالا ،» هیانکلا و » همکح باب هیمامالا ، تاداقتعا حیحصت هب : دیرگنب - .. 2

. نامه - .. 3. هقفلا لوصأب هرکذتلا باتک زین ص147 و هیمامالا ، تاداقتعا حیحصت رد رونلا حیباصم دیهمتلا و شباتک : هب وا عاجرا هب دیرگنب - .. 4

. باتک رخآ ات ص 147 نامه ، - .. 5«. ءایبنألا رشاعم نحن » ثیدح و یبنلا » وهس مدع » هلاسر هب دیرگنب - .. 6

یضترم دیس دیفم و www.Ghaemiyeh.comخیش ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 53

42 ص :

یسوط خیش

یلاما باتک رد ار ثیداحا تایآ و مهف رد رثؤم یبدا ياهثحب وا ، ریسم رد نداهن ماگ اب شیوخ و داتسا یپ رد تسا ، دیفم خیـش زربم عافد یعیـش ریغ بتاکم ناوردنت رگید زین ولغ و لازتعا ، طخ هرعاشا ، ربارب رد یعیـش تاداقتعا زا دیفم خیـش نوچمه دروآ و شیوخ

یـساسا ياه هیاپ هعیرـشلا ، لوصأ یلإ هعیرذـلا ینعی هقف ، لوصا ملع رد اهباتک نیتسخن زا یکی فیلأت اب نینچمه یـضترم دیـس درک .ثیداحا یلـصا دوصقم یعقاو و موهفم شیوخ ، ددعتم تافیلأت رد يو (1) داهن . ناینب ار فلتخم رابخا عمج ياه هویـش ثیدح و مهف

مهف هنیمز یلاما ، هژیو هب وا ، ياـهباتک هعلاـطم (2) دومن . نییبـت ار رواـب مهف و لـباق ریغ ثیداـحا قیرط ، نیا زا درک و تیبـثت هئارا و ار دیـس وا ، ردارب رثا هیوـبنلا ، تازاـجملا رظن نیا زا دوـش . یم هیـصوت نآ هب هعجارم ور نیا زا دروآ و یم مـهارف ار ثیداـحا زا يرایـسب

. دراد يریثأت نینچ زین هغالبلا جهن فلؤم یضر ،

ثیدـح هیلوا عماج گرزب و باتک راهچ زا باـتک ود نتـشون اـب م 460 ه ) ) یـسوط یلع نب نسح نب دمحم رفعجوبایـسوط خیـش . 5، یـضترم دیـس دیفم و خیـش نوچ یناداتـسا دزن دوب و هربخ نوگانوگ مولع رد يو درک . ثیدح ملع هب یهجوت نایاش تامدخ هعیش ،

تسناوت دوخ شالت اب ملاع و ود نیا رضحم رد يدرگاش اب یسوط خیش دوب . هتفرگ ارف ار نآ اب طبترم مولع یثیدح و مولع زا يرایسب باتک همدقم رد وا (3) دزادرپب . ضراعتم رابخا لح زین راوشد و ثیداحا زا يرایـسب حیـضوت هب ماکحألا ، بیذـهت شگرزب باتک رد

ینابم رابخألا ، نم فلتخا ام یف راصبتسالا شلقتسم ، گرزب و

.

عاونأ » باب صوصخلا ،» مومعلا و » باب هماکحأ ،» هماسقأ و باطخلا و » باـب هعیرـشلا ، لوصأ یلإ هعیرذـلا هب دـیرگنب لاـثم يارب - .. 1 ... . و نایبلا » لمجملا و » باب صیصختلا ،»

. یلامألا ءایبنألا و هیزنت همامإلا ، یف یفاشلا هب دیرگنب - .. 2. فلوم همدقم ج 1 ، ماکحألا ، بیذهت ك : ر . - .. 3

یسوط www.Ghaemiyeh.comخیش ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 54

43 ص :

هرود یلک ياهیگژیو

ياه هویش جیاتن و تسا ، یثیدحلا هقف تاکن زا نوحـشم هک باتک ، نتم رد سپـس هدرک و نایب ار رگید تیاور رب تیاور کی حیجرت ثیدحلا هقف دعاوق یخرب هب زین ، لوصألا ، هدع شهقف ، لوصا باتک رد یسوط خیـش تسا . هداد هئارا ار ضراعتم فلتخم و رابخا لح

تقیقح نوچمه ثیدح ، مهف اب طبترم یبدا ثحابم هب هتخادرپ و نیبم ) لمجم و دیقم و قلطم و خوسنم ، خسان و صاخ ، ماع و دـننام )ياهـشور هارمه هب ضراعتم ای راوشد ثیداحا زا يا هنیجنگ راصبتـسالا ، هژیو هب هدـش ، دای باـتک هس (1) تسا . هدرک هراشا زاـجم ، و

ضیف هک يا هنوگ هب تسا ، هدوب ناهوژپ ثیدح ناهیقف و يانتعا دروم هراومه رابخا رد یسوط خیـش عمج لمح و دنتـسه و اهنآ لح هک دوزفا دـیاب نایاپ رد دـنا . هدروآ هعیـشلا لـئاسو یفاولا و دوخ ، ییاور عماوج رد ار خیـش هتفگ مهف و یلماـع ، رح خیـش یناـشاک و

راوتسا هداوناخ مه دیوم و هباشم ، ثیداحا يروآ عمج ساسا رب يدایز دح ات ثیداحا ، لح هتفهن و یناعم مهف رد یسوط خیـش شور . تسا

يروآدرگ ثیداحا و میظنت اب عماوج ناـبحاص . 2 تفای . همادا ثیدح ریـسفت ثیدـحلا و للع هنیمز رد فیلأت . 1 هرود یلک ياهیگژیو ياهیزاس هعومجم اـب ناـنآ دنتـشادرب . ثیداـحا رتهب تسرد و مهف يارب ار ماـگ نیرت یـساسا نیلوا و اـهنآ ،) يدنـسم هن و ) یعوضوم

رابخألا یناعم مان هب یثیدحلا هقف باتک نیتسخن . 3 دـنداهن . ام رایتخا رد اج کی ار مه هب رظان هباشم و ثیداحا دوخ ، يابیز نـالک و . دش هضرع رابخألا نم فلتخا ام یف راصبتسالا مان هب فلاختم ضراعتم و ثیداحا هنیمز رد لقتسم باتک نیتسخن . 4 دش . هتشون

.

. مشش مجنپ و مود ، لوا ، ياهباب لوصألا ، هدع ك : ر . - .. 1

هرود یلک www.Ghaemiyeh.comياهیگژیو ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 55

44 ص :

( مهن ات مشش نرق ) یبسن دوکر

هجوت ریثأت نینچمه ود نیا دندرک . فیلأت ثیداحا اه و هبطخ یخرب دقن حرش و رد یلقتسم ياه هلاسر یضترم دیـس دیفم و خیـش . 5راـبخا حرـش رد تفرگ و قنور ثیدـحلا بیرغ بتک اـهناوید و زا هدافتـسا . 6 دـنداد . ناـشن یثیدـح نوتم مهف رد ار یبدا ثحاـبم هب

تنس و نآرق و اب تفلاخم تقفاوم و دننام ) یجراخ ياه هنیرق هب هجوت . 7 دش . عقاو نافلؤم داهشتسا هدافتسا و دروم هدیچیپ راوشد و هرود نیا یلوصا ياهباتک رد هک ناـنچمه دوش ، یم هدـهاشم یفاـکلا هیلوا باوبا رد ثیدـح ، دـییأت در و يارب تنـس ) لـها ياوتف زین

. دنداهن هصرع هب اپ ثیدحلا ، هقف ینف یملع و هناوتشپ هلزنم هب هقف ، لوصا ياهباتک . 8 دیآ . یم مشچ هب زین لوصألا ) هدع دننام )

هرود نیا صخاش دارفا تسناد . هعیـش هقف ییافوکـش ثیدح و یبسن دوکر هرود ناوت یم ار هرود نیا ( مهن ات مشـش نرق ) یبسن دوکر (، متفه نرق ناملاع زا ) سوواط نب دمحا نیدلا لامج شردارب سوواط ،) نبا ) یـسوم نب یلع نیدـلا یـضر مساقلاوبا نوچمه ینایم ،

ثحابم نایم رد ار ثیداحا دنتخادرپ و نآ دقن هب رتشیب ثیدح و لقن هب رتمک متشه ،) نرق ناملاع زا ود ره ) لوا دیهـش یلح و همالع یف رابتعالا ءاصقتسا دننام دش ، هتشون اهحرش یخرب رابخا و نایم عمج هرابرد زین یلقتسم ياه هلاسر اما دندرک . لح حرش و هقف ، ملع

عمجلا یـصولا و یبنلا و مـالک نیب عمجلا زین (3) و سمخلا ، تاملک حرش (2) هغالبلا ، جهن حرش رـصتخم (1) رابخألا ، یناعم ریرحت زا هیعدا یخرب زین هغالبلا و جهن رب حرش یلح ، همالع زا زیزعلا (4) باتکلا نم نیتیآ نیب

.

ص 110. لاوقألا ، هصالخ - .. 1ص 112. نامه ، - .. 2

ش 981. ص 118 ، ج 18 ، هعیرذلا ، - .. 3ش 44. ص 112 ، یلحلا ، همالعلا هبتکم - .. 4

( مهن ات مشش نرق ) یبسن www.Ghaemiyeh.comدوکر ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 56

45 ص :

هرود یلک ياهیگژیو

هدیکچ

متشه نرق رد ظحاج . رثا هملک هئم رب طاوطو دیشر حرش هغالبلا و جهن رب م 679 ه ) ) ینارحب مثیم نبا حرش نینچمه (1) سوواط ، نبا یـسراف نابز هب ثیدـح هس هاجنپ و رب يراوزبس نیـسح نب نسح دیعـسوبا حرـش هک بولقلا ، حـیباصم زا بیترت هب ناوت یم زین مهن و

زین و تسادخ ، ربمایپ ثیدح لهچ رب يراوزبس یقهیب یفشاک نیسح نیدلا لامک حرـش هک هیوبنلا ، ثیداحألا یف هیلعلا هلاسرلا تسا ،. درب مان هیسنویلا هلاسرلا میقتسملا و طارصلا فلؤم یطابن ، یضایب دمحم نب یلع زا يداقتعا ثیداحا زا یخرب حرش

ثیدحلا هقف رد ار نآ یلک ياهـصخاش دیمان و ثیدح خـیرات رد ترتف هرود ناوت یم ار هرود نیا یلک روط هبهرود یلک ياهیگژیو هلاسر . 2 تفر . یم راک هب یمالک یهقف و لئاسم لح روظنم هب تشاد و يدربراک تلاح رتشیب ثیدح حرش دقن و . 1 درک : نایب نینچ

هب مالسلا هیلع نانمؤم ریما نانخس ریـسفت حرـش و اهثیدح ، حرـش نایم رد . 3 دش . هتـشون فلتخم رابخا عمج رد يدودعم لقتـسم ياه . تسا هتشاد دوجو زین ثیداحا یخرب یعوضوم حرش تسا . ریگمشچ هغالبلا جهن هژیو

زین رابخا و فالتخا لح ثیدح و دقن ثیدـح ، حرـش هزوح هس رد ثیدـحلا ، هقف هنیمز رد ناملـسم نادنمـشناد ياهـششوک o هدیکچناماما و هب هعجارم اب نایوار دـش و زاغآ ربمایپ تنـس نارادـساپ شالت اـب شناد نیا o تسا . یـسررب لباق لقتـسم ياه هلاسر نیودت

. دنتشامگ تمه تایاور لح مهف و هب نانآ ، گرزب باحصا

.

ص 89 و 96. سوواط ، نبا هناخباتک - .. 1

هرود یلک www.Ghaemiyeh.comياهیگژیو ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 57

46 ص :

شهوژپ شسرپ و

، هیقفلا هرـضحیال نم یفاـکلا ، نساـحملا ، نوچمه یگرزب کـچوک و عماوج نیودـت یط ناثدـحم ياهـشالت روضح ، هرود زا سپ oنیا گرزب درواتـسد طبترم ، هباشم و ثیداحا نداد تسد هب ثیدح و یعوضوم يروآدرگ دش . نایامن راصبتـسالا ماکحألا و بیذهت نیا رد هعیـش هقف دـنچ ره دـش . یبسن دوکر راچد نآ اب طبترم مولع هعومجم ثیدـح و مهن ، اـت مشـش نرق هلـصاف رد o تسا . هرود

. دش افوکش نارود

ار ثیدـحلا هقف هقف و لوصا شناد لماعت . 2 دـینک . نییبت ثیدـحلا هقف شناد رد ار ناشیا نایوار ناماما و شقن . 1 شهوژپ شسرپ و خیش یـسوط و خیـش ياه شالت . 4 دـییامن . یـسررب ار هیقفلا هرـضحی نم ال باتک یفاکلا و رب حرـش ود ياـهیگژیو . 3 دینک . قیقحت

. دینک يدنب هتسد هتفای و هاوخلد عوضوم کی رد ار ثیدح تسیب . 5 دینک . نایب ثیدحلا هقف رد ار هر ) ) دیفم

.

شهوژپ www.Ghaemiyeh.comشسرپ و ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 58

47 ص :

(2 ) ثیدحلا هقف هنیشیپ موس : سرد

( مهدزای مهد و نرق ) هرابود ییافوکش

هقف ياهـشهوژپ همادا اب هدـنریگ ؛ ارف هک تسا نآ سرد نیا بلاـطم هئارا زا فدهـسرد فادـها (2 ) ثیدـحلا هقف هنیـشیپ موس : سرد يرای ثیدـح و حرـش ياهباتک زا یخرب اب دـبایرد ؛ ار ثیدـحلا هقف هصرع رد تاقیقحت شهاـک شیازفا و ریـس دوش ؛ انـشآ یثیدـحلا

؛ دوش انشآ ثیدحلا هقف شناد هب هدنهد

هناملاع ياهیفاکـشوم یهقف و ثیداحا حیـضوت رد هرود نیا ناهیقف قیمع ياهراک رب نوزفا ( مهدزای مهد و نرق ) هرابود ییافوکـش د )ضراعتم ثیداحا هتسد اب ای دقن ریسفت و لقتسم روط هب ار یثیداحا نانآ زا یخرب شیوخ ، یملع ياه هلاسر یهقف و ياهباتک رد نانآ

نبا درمـش . رب ناوت یم ار یلائللا یلاوع بحاص ییاسحا ، روهمج یبا نبا زین یناث و دیهـش ياهـششوک ناـیم ، نیا رد دـنا . هدرک عمج زین م 965 ه ) ) یناث دیهش (1) دز . هقیلعت هیقفلا هرـضحیال نم یفاکلا و لوصا رب تشاگن و یلـصفم هیـشاح دوخ باتک رب روهمج یبا

هلاسر (2) شا ، هـیارد باـتک رد یثیدـحلا هـقف ثحاـبم یخرب حرط رب نوزفا وا تـسا . يرجه مـهد نرق گرزب ناثدــحمو ناـهیقفزا یلقتسم

.

ص 284. ج 2 ، هعیشلا ، نایعأ تاکردتسم - .. 1.405 ، 42 ، 41 ص 33 ، هیاردلا ، ملع یف هیاعرلا - .. 2

(2 ) ثیدحلا هقف هنیشیپ موس : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 59

48 ص :

نیدلا و ملاعم نتشون اب زین نسح ، نیدلا لامج خیش یناث ، دیهـش دنزرف دراد . ادخ ربمایپ زا هرخآلا » هعرزم ایندلا » ثیدح حرـش رد زین نامجلا یقتنم شراگن اب سپـس داد و شرتسگ قمع و دراد ، ثیدـحلا هقف اب یگنتاگنت طابترا هک ار هقف لوصا ملع نیدـهتجملا ، ذالم یبایزرا رایعم اب باتک ، نیا رد وا درک . هئارا ثیدحلا دقن ثیدحلا و هقف هنیمز رد ار یقیمع ثحابم ناسحلا ، حاحصلا و ثیداحألا یف

میـسقت رد یلح همـالع سوواـط و نب دـمحا هیرظن یلمع قیبـطت اـب تخادرپ و هعبرا بتک ناـیم زا لوبقم ثیداـحا شنیزگ هب يدـنس رد حـماست زا دوخ ، هتفگ هب تشامگ و تمه هلح یثیدـح یهقف بتکم تیوقت هب فیعـض ، قثوم و نسح ، حیحـص ، هب ثیدـح یعابر

ياه و نییبت اهریسفت ، دشن و ثیدح نتم هب وا قیمع هجوت عنام هویش ، نیا اما درک ؛ يریگولج سکره زا رابخا ذخا ثیداحا و شریذپ ییاهب خیش ياهشالت نینچمه (1) تسانتعا . دروم ثیدح هقف و رد نانچمه ضراعتم ، رابخا نایم عمج يارب وا يداهنشیپ ياه لح هار

، شراوگرزب ردـپ ياه هقیلعت زین نیـسمشلا و قرـشم باتک هیداجس (2) و هفیحـص حرـش ثیدح ، نیعبرا حرـش رد ار (1030 953 ه )اهحرـش و زا ناوت یم اهتیلاعف ، نیا رانک رد تشاد . رود رظن زا دیابن ار هیداجـس هفیحـص رب (3) یلماع ، دمصلادبع نب نیـسح نیدلازع

خیش ینعی ملاعم ، بحاص رـسپ ود هب هک یفاکلا لوصا حرـش ود هلمج زا (4) درب ؛ مان زین یفاکلا زا ییاهـشخب ای همه رب ییاه هیـشاح (، م 1000 ه ) یغالب دمحم نب یلع دمحم خیش زا یفاکلا لوصأ حرش زین هدش ، هداد تبسن نرق 11 ) م ) یلع خیش و م1030ه ) ) دمحم

نیدلا عیفر الم مامتان حرش نامحرلا ، ءالآ روهشم ریسفت بحاص یغالب داوج دمحم خیش يالعا دج

.

ص47 1. فلؤم ، همدقم ج 1 ، نامجلا ، یقتنم - .. 1ص 233. ج 2 ، یسلجم ، همالع همان تخانش ك : ر . هفیحص ، رب وا حرش زا رتشیب یهاگآ يارب - .. 2

نایعأ ك : ر . دراد . زامن رطع و ناـنز و هب تبـسن ربماـیپ تبحم هراـب رد لوقنم ثیدـح هب ضارتعا هب خـساپ رد زین يا هیباوج وا - .. 3ص 116. ج 2 ، ءاملعلا ، ضایر ص 64 و ج 6 ، هعیشلا ،

ص 229. ج 6 ، هعیرذلا ، ص 452 443 و یفاکلا ، ینیلکلا و باتک ك : ر . - .. 4

(2 ) ثیدحلا هقف هنیشیپ موس : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 60

49 ص :

هقیلعت و هیندـملا ، دـئاوفلا بحاص م 1036 ه ) ) يدابآرتسا نیما دـمحم هیـشاح و ییاهب ) خیـش نادرگاـش زا ) ینـالیگ نمؤم نب دـمحم باتک دامادریم (1) تسا . هدماین تسد هب زین يا هخـسن یخرب زا تسین و لماک کی چـیه هک م 1041 ه ،) ) یفاکلا لوصا رب داـمادریم مجنپ تسیب و و ص 43 ) ) مود هحـشر رد هژیو هب باتک و نیا رد وا دراد . هیوامـسلا حشاورلا مان هب ثیدح مولع هنیمز رد زین یلقتـسم دننام يرت مهم حورـش هب ناوت یم نینچمه تسا . هتخادرپ زین ثیدـحلا هقف تاغل و حرـش هب هاگ یلاـجر ، ثحاـبم راـنک رد (ص 83 )

الم یبرع یـسراف و حرـش ود زین یفاکلا (2) و لوصأ حرـش مان اـب م 1050 ه ) ) اردصالم هب روهـشم يزاریـش نیدلاردص دمحم حرش ازارد هب يرمق ات 1086 لاس 1057 زا یفاشلا فیلأت درک . هراشا مه یفاشلا یفاصلا و مان اـب یفاـکلا رب 1089 1001 ه ) ) ینیوزق لیلخ

رد هک تسا یفاـکلا رب م 1081 ه ) ) یناردنزام دمحا نب حلاص دمحم نیدـلا ماسح الم حرـش ود ، نیا زا رتروهـشم (3) تسا . هدیشک عورف رب یحرش زین یناردنزام يداه الم وا ، دنزرف تسا . هدیسر پاچ هب ینارعـش نسحلاوبا همالع دنمدوس ياه هقیلعت اب ریخا ياهلاس

ه) 1031 1116 ) يدابآ نوتاخ لیعامـسا دـمحم ریم طوسبم حرـش هب ناوت یم نینچمه دراد . رازملا » » اـت هاـکزلا » باـتک » زا یفاـکلا ،ردیح دیـس نب دـمحم ازریم و م 1068 ه ) ) یلماـع نسحلا یبا نب یلع نیدـلا رون دیـس هیـشاح ود زین یباـص و نارمع ثیدـح حراـش

. درک هراشا م 1082 ه ،) ) ینییان نیدلا عیفر ازریم هب روهشم ییابطابط ینیسح

.

. دنا هداد عاجرا نآ عبانم هب هدروآ و ص 18 16 ش 13 ، ثیدح ، مولع هلجم رد يداتسا هللا تیآ ام داتسا ار همه نیا - .. 1يرایـسب تایاور حرـش حیـضوت و هب زین دوخ نآرق ریـسفت رد یفاـکلا ، فراـعم ثحاـبم رب دوخ قیمع حرـش رب نوزفا اردـصالم - .. 2

ص 210 و ص 257. ص 384 و ج 6 ، ص 163 و ج3 ، ج 2 ، میرکلا ، نآرقلا ریسفت ك : ر . تسا . هتخادرپ ش 12. ص 60 ، ج 13 ، هعیرذلا ، - .. 3

(2 ) ثیدحلا هقف هنیشیپ موس : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 61

50 ص :

یسلجم یقت دمحم

رگید ناملاع زین ناملاع و نیمه زا يرایسب تسا و هدوبن دودحم یفاکلا هب مهدزای ، مهد و نورق رد اه یسیون حرـش نیا تسا ینتفگ همدقم هب ار رتشیب یهاگآ ناقاتـشم دروآ و میهاوخ ار یخرب هک دنا هدیزای تسد ماکحألا بیذـهت هژیو هب هعبرا ، بتک رگید حرـش هب

(1) میه . یم عاجرا بتک نیا ناححصم

رب حرش هس وا مینک . دای 1070 1003 ه ) ) یسلجم همالع ردپ یسلجم ، یقتدمحم ياهششوک زا دیاب شخب ، نیا ردیـسلجم یقت دمحم همئألا رابخأ حرـش یف نیقتملا هضور تسا و ماکحألا بیذـهت رب يرـصتخم حرـش هک ءایحإلا ، ءایحإ تشاگن : هعبرا بتک زا باتک ود

باتک نیا رب مه یـسراف یحرـش وا تسا . هیقفلا هرـضحیال نم باتک رب یبرع نابز هب يراوتـسا دـیفم و لماک ، حرـش هک نیموصعملا ،یسلجم (2) تسا . لامک نینس رد فلؤم هتخپ ملق لصاح نیقتملا هضور دوش . یم هدیمان ینارق بحاص عماول ای هیسدق عماول هک دراد يزاجم يانعم هدارا هب دنک (3) و یم نایب مه ار نآ یحالطـصا يانعم هاگ دهد و یم حیـضوت ار ثیدح لصفم تاکن مهبم و تاغل

ثیدح رد یلامتحا تالاکـشا زورب زا رذگهر ، نیا زا دهد و یم رکذـت دوش ، یم لقن وا زا تیاور هک یموصعم طسوت یقیقح ) هن (و نوگانوگ و ياه هخسن ثیدح ، يانعم مهف يارب دهد و یم ناشن دنـس بارطـضا دننام هب ار نتم بارطـضا وا (4) دنک . یم يریگشیپ

زا ار قودص خیش حرش ماما و نخس زا ار يوار مالک دهد (5) و یم هئارا ار نآ دبای و یم ار ثیدح لماک نتم

.

ج هعیرذلا ، طی ؛ حـی و ص ج 1 ، هیقفلا ، هرضحیال نم ص 48 47 ؛ ج 1 ، ماکحألا ، بیذهت همدـقم ؛) ، ) ص 33 30 ج 1 ، یفاکلا ، - .. 1ص 94. ، 14

. تسا هدیسر نایاپ هب لاس 1063 ه رد باتک شراگن فلؤم .) همدقم ) ص 2 ج 1 ، نیقتملا ، هضور ك : ر . - .. 2. هلفسلا نیضراع و بئاوذ ، قدش ، كاوس ، روهط ، تاملک لیذ ص 441 ، 334 و ج 6 ، ، 351 ، 169 ص 31 ، ج 1 ، نامه ، ك : ر . - .. 3

ص 506. ج 6 ، نامه ، - .. 4413 و 439. ص 23 ، ج 6 ، زین : و نیقلأ ) الو نیفلأ ال ، ) ص 365 ج 1 ، نامه ، - .. 5

یسلجم یقت www.Ghaemiyeh.comدمحم ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 62

51 ص :

هرود یلک ياهیگژیو

راوتسا هیرابخا (3) هیماقم (2) و نئارق نتفای زین حراش و هباشم و ثیداـحا ندروآ رب لوا ، یـسلجم راـک (1) دزاس . یم زیامتم ثیدـح زین ینومضم دقن هب تایاور ، دانسا یسررب رب نوزفا لوا یسلجم (5) دنک . یم هراشا زین تنـس لها زا هباشم ثیداحا هب يو (4) تسا .

وا (6) دهد . یم هئارا ناهیقف روهـشم ياوتف عامجا و فلاخم رابخا يارب لوبقم ییانعم نتفای لیوأت و رد ار شیاهـششوک دزادرپ و یم يدمآراک تیمها ، نیقتملا ، هضور زا ددعتم يرادرب هخسن (7) دیآ . یمرب اهنآ لح ددص رد دنک و یم دزشوگ زین ار تایاور ضراعت

حرش تسا . هدرک حرش یبرع یـسراف و نابز هب زین ار هیداجـس هفیحـص لوا یـسلجم (8) دـهد . یم ناشن نآ زا ار ناـملاع لابقتـسا و اقآ خیـش هدرک و حرـش یـسراف هب ار هریبک هعماج ترایز نیقتم و هبطخ نینچمه وا دراد . مان نیقتملا قئادـح نینمؤملا و ضایر یبرع

(9) تسا . هدومن دای عنص )... هیف دابعلل سیل ءایشأ هتس « ) عنص ثیدح » رب شهاتوک حرش زا گرزب

رب یسیون حرش هقیلعت و هجوتم ار ناثدحم هعیش ، ثیداحا هعومجم نیودت نینچمه ثیدح ، هب هرابود درکیور . 1 هرود یلک ياهیگژیو . درک هیداجس هفیحص زین هعبرا و بتک

.

ص 412 و 470. ج 6 ، نامه ، - .. 1. دنتسین مالک نخس و سنج زا اما دنا ، سلجم نامه رد نخس ياه هنیرق هیماقم ، نئارق - .. 2

. تسا عیاش رابخا رد هچنآ ینعی هیرابخا نئارق - .. 3ص 445. و ج 6 ، هلیجعت ) تیملا همارک ) ص 365 جرفلا ،) تاملک ) ص 344 ج 1 ، نامه ، - .. 4

(. كاوس باب ) ثیدح نیتسخن ص 169 ، ج 1 ، نامه ، ك : ر . - .. 5ص 506. ج 6 ، نامه ، ك : ر . - .. 6

ص 245 243. ج 6 ، نامه ، ك : ر . - .. 7داینب هلیسو هب يدراهتـشا و هانپ یلع خیـش ینامرک و يوسوم نیـسح دیـس حیحـصت هب 1352 ش ،) ) ه 1393 لاـس رد باـتک نیا - .. 8همالع ياهشالت ) هلاقم هرامش 34 ، ثیدح ، مولع هلجم ك : ر . دنمشزرا ، حرـش نیا زا رتشیب یهاگآ يارب دیـسر . پاچ هب روپ ناشوک

(. دوصقم ات موهفم زا هلاقم ( هرامش 35 ، و نتم ،) مهف رد یسلجم ص 96. ج 4 ، هعیرذلا ، - .. 9

هرود یلک www.Ghaemiyeh.comياهیگژیو ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 63

52 ص :

( مهدزاود مهدزای و نرق ) رخأتم ییاور عماوج نیودت هرود

یناشاک ضیف

حرطم ار ثیدحلا هقف دعاوق ثحابم و زا یخرب هیوامـسلا ، حـشاورلا دیهـش و هیارد ینعی یثیدـح ، لئاسم باب رد لقتـسم باتک ود . 2هباشم ثیداحا نتفای دننام ) ثیدحلا هقف دعاوق زا اهحرش نیا رد دش و هتشون ثیدح یلصا بتک رب یلصفم اتبسن ياهحرش . 3 دندرک .

، ینومضم ییاوتحم و دقن . 4 دش . هدافتـسا ثیدـحلا ) بیرغ تغل و بتک زا هدافتـسا هیرابخا و هیماقم و نئارق هب هجوت هداوناخ ، مه و . دروخ یم مشچ هب هرود نیا رد يزاجم یناعم هب هجوت لیوأت و

تسا و رادروخرب یـصاخ تیمها زا رخأتم ییاور عماوج نیودـت هرود ( مهدزاود مهدزای و نرق ) رخأـتم ییاور عماوج نیودـت هرود ه )هب لقتـسم تخادرپ هنیمز دزاس و یم زیامتم یلبق هرود زا ار هرود نیا هچنآ تسناد . هباشم هیلوا عماوج نیودت هرود اب ار نآ ناوت یم

هنیمز رد ناگرزب نیا ياهـشالت مجح تسا . ثیدـح رب ناشیا زکرمت نرق و ود نیا ناسیون عماج يراک هرتسگ دروآ ، یم مهارف ار نآ هولج زا یشخب اجنیا رد ام تسین . هیلوا راگن عماج ناثدحم زا یخرب یتح ترتف و هرود ناملاع زا يرایسب اب هسیاقم لباق ثیدحلا هقف

رد ثیداحا ياشگهار میظنت بسانم و نیودـت هنیمز ود رد اهـشالت نیا نیرت مهم میهد . یم هئارا یخیرات بیترت هب ار شالت نیا ياه تایاور يروآدرگ نیا ، رب نوزفا تسا . هدرک زورب رابخا ینومـضم تالکـشم لـح حرـش و و ییاور ، لـصفم گرزب و ياـه هعومجم

هدوب ناثدـحم نیا ياهـششوک زا ضراعتم ، تایاور ناـیم عمج هقیرط اـهنآ و فـالتخا لـح هار هئارا هارمه هب باـب ، کـی رد فلتخم . تسا

ناثدـحم ناهیقف و ناملکتم ، ناـمیکح ، زا 1091 1007 ه ،) ) یناشاک ضیف هب فورعم یـضترم ، هاـش نب نسحم دـمحمیناشاک ضیف . 1نیرت گرزب (1) تسا . هدرک فیلأت يددعتم ياهباتک هتشاد و رحبت مه بدا رعش و رد وا تسا . يرجه مهدزای نرق گرزب

.

... . قئاقحلا و عئارشلا ، ماکحأ یف هعیشلا مصتعم همکحلا ، راونأ نیقیلا ، نیع ءایحإلا ، باتک ءایحإ یف ءاضیبلا هجحملا نوچمه - .. 1

( مهدزاود مهدزای و نرق ) رخأتم ییاور عماوج نیودت www.Ghaemiyeh.comهرود ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 64

53 ص :

ماکحألا و بیذـهت هیقفلا ، هرـضحیال نم یفاکلا ، هعیـش ( ییاور گرزب عماج راهچ زا گرزب ملاع نیا تسا . یفاولا وا یثیدـح باتک حرـش نایب و هب يرارکت ، تایاور فذح اب اهنت دنک و عیطقت ار اهنآ هکنآ نودب هدرک و هدافتـسا دوخ باتک فیلأت يارب راصبتـسالا ) بترم بذـهم و مظنم ، نیودـت ، عمج و ار ثیداـحا دـیوگ : یم نینچ یفاولا همدـقم رد دوـخ وا تسا . هتخادرپ اـهنآ لکـشم ثیداـحا

رد هتـشاد و ناکما هک اجنآ ات متخاس و ناسآ ار شا یناعم تاـیاور و هب یباـی تسد هار مداد ، هئارا حیـضوت لیـصفت و شیارب مدرک ،رگید بتک زا ار مهم ثیداـحا حرـش هک مدرک یعـس متفگ و ینـالوط ) هن و ) رـصتخم ار اهحرـش مدرک . ناـیب ار نآ تسا هدوـب مناوـت لیوأت نیا هک يا هنوگ هب منک ، لیوأت یخرب رب ار یخرب مزاس و کیدزن مه هب دنتـشاد یفانت مه اـب هک ار اـهنآ متفاـی قیفوت مرواـیب و

هب هدنهد ناشن ترابع نیا (1) هیماما . هیجان هقرف يارب یتیاده نآ و هب تفرعم لها هعجارم يارب دـشاب ینوناق ات دـشابن ، بیجع رود و یناشاک ضیف هک یـشور تسا ؛ تایاور یفانت لح مهف و ریـسفت ، رد نومـضم مه ثیداحا ثیدح و هداوناخ هب هجوت شور يریگراک

هب ار نآ و تسا ، هتخادرپ تامهبم فشک تامهم و هب هک اریز مدـیمان ، یفاولا ار نآ دـنک ... : یم حیرـصت نادـب دوخ نخـس همادا رد هک ار ، يونعم تاحیـضوت ما و هدروآ رارکت هب باتک ، کی باب و کی ددـعتم ياه هلمج رد ار يوغل تاحیـضوت مداد . ماـجنا لاـمک

دـشاب هدوشگ ناگدنیوج يارب ار اهیگدیچیپ اهیراوشد و ات ما هدرک ریـسفت ار ظافلا زا یخرب ما . هدرکن رارکت دراد ، مالک طسب هب زاین (2) ددرگ . مهف لباق همه يارب زومرم تاکن و

.

ص 7. ج 1 ، یفاولا ، - .. 1. نامه - .. 2

( مهدزاود مهدزای و نرق ) رخأتم ییاور عماوج نیودت www.Ghaemiyeh.comهرود ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 65

54 ص :

یلماع رح خیش

هچنانچ دیوگ : یم وا تسا . ثیدح مهف دیلک هک هتشاد نایب ار يا هتکن هتخادرپ و رابخا لح حرش و شور هب ضیف نخـس ، نیا زا سپ رد تیاور نآ زا تسا ، هدوبن مه هعبرا بتک رد رگا یتح ما ، هتفای يرگید تیاور رد ار شحرش رگا تسا ، هتشاد زاین حرش هب یتیاور

ار یتیاور حرـش ناگرزب ، زا یکی هچنانچ ما . هتـشون لوا ثیدح رانک رد ار مود ثیدـح اسب هچ و ما ، هتفرگ کمک لوا ثیدـح حرش زع و يادخ يرای هب دوخ ، رصاق لقع مهف و نازیم هب تروص ، نیا ریغ رد ما و هدرک دای ار اهنآ هدمآ ، تغل بتک رد نآ حرش ای هتفگ

لقادح ثیدـح ، حرـش باتک کی ار نآ ناوت یم تسا و هجوت لباق ثیداحا نایب رد ضیف ياهـششوک (1) ما . هدرک نایب ار نآ لـج هک ار ، هعیـش یثیدـح عبانم رد دوجوم رداـن ثیداـحا راـبخا و (2) رداونلا ، شرگید باـتک رد ضیف تسناد . یفاـکلا باـتک هب تبـسن زا نایب » » ناونع اب ار اهنآ هداد و حیضوت هتـشاد ، ریـسفت حرـش و هب جایتحا هک ار کی ره هدروآ و درگ دنا ، هدرواین هعبرا بتک نافلؤم

. تسا هتخاس زیامتم ثیدح نتم

هرود رد هک دوب ، نانبل لماع لبج ناملاع زا 1104 1033 ه ،) ) یلماع رح هب فورعم یلماع ، یلع نب نسح نب دمحمیلماع رح خیـش . 2عماج نیرت گرزب هیـسوطلا ، دئاوفلا همألا و هیادـه هادـهلا ، تابثإ نوچ ییاهباتک فیلأت رب نوزفا تسناوت درک و رفـس ناریا هب يوفص

نآ رد ار ررکم ریغ ثیدح رازه جنپ یـس و زا شیب داهن و باتک نیا رـس رب ار شرمع زا لاس هدجه وا دنک . نیودت ار یهقف تایاور ندودز دصق هب وا دیمان . هعیرشلا لئاسم لیصحت یلإ هعیشلا لئاسو لیصفت ار نآ داد و ياج

.

ص 15 و 40. نامه ، - .. 1ص 348. ج 24 ، هعیرذلا ، - .. 2

یلماع رح www.Ghaemiyeh.comخیش ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 66

55 ص :

یسلجم همالع

هعلاطم هب مه ، رانک رد عوضوم کی تاـیاور يروآدرگ زین اـهنآ و ناـفلؤم مهف حیحـصت دوخ و زا شیپ یثیدـح ياـهباتک تالاکـشا هعومجم ثیدح ، لوبق در و نیزاوم يریگراک هب هقف و ثیدـح و رد دوخ رحبت زا يریگ هرهب اب تخادرپ (1) و هعیش یثیدح ياهباتک

مهف لیهـست رب نوزفا یلماع رح خیـش تخاس . ناسآ ناهیقف زا يرایـسب رب ار تایاور قیمع قیقد و مهف داد و ناماس ار اراک رایـسب يا مهف ریسفت و هاگ اهفلتخم ، اهدیقم و اهصصخم و نداهن سرتسد رد عوضوم و کی لوح اهنآ ندناشن مه درگ قیرط زا یهقف ، تایاور

هاگیاج زا ضراعتم فلتخم و رابخا لـح یگنوگچ رد یـسوط خیـش تاـیرظن ناـیم نیا رد هک داد ، هئارا زین ار گرزب ناثدـحم رگید عومجم زا ار دوخ مهف دراوـم ، زا يرایـسب رد دـهد و یم هئارا ار دوـخ عـمج لـح هار مهف و هاـگ رح خیـش تسا . رادروـخرب يا هژیو

مهم راک دنک . یم اقلا هدنناوخ هب دنیزگ ، یم رب باتک ددعتم ياهباب يارب هک یناونع بلاق رد اهنآ ، راسکنا رـسک و دـنیآرب تایاور و هک تسا هداد صاصتخا یتایاور هب ار ءاضقلا » باتک » ثیداحا زا باب کی وا تسا . رابخا فالتخا ضراـعت و لـح هنیمز رد وا ، رگید

دعاوق هاگ اههار و نایم ، نیا رد دراد و یم ناـیب مالـسلا مهیلع ناـماما زا لـقن هب ار فلتخم ضراـعتم و ثیداـحا ناـیم عمج لـح هار ثیدح ياوتحم هب وا تسا . ثیدح ینومـضم دقن یلماع رح خیـش یثیدـحلا هقف ياهـشالت موس هنیمز دـهد . یم تسد هب ییاهب نارگ

تنـس و نآرق ، اـب نآ نومـضم شجنـس ثیدـح و نتم قیقد یـسررب هب ناـیرابخا ، کلـسم هب شیارگ دوجو اـب هتـشاد و هجوت ـالماک (2) تسا . هتخادرپ هعیش ناهیقف عامجا هاگ یتح روهشم و ثیداحا

باتک هس هک تسا یعیش ثدحم نیرتراکرپ 1111 1037ه ) ) یسلجم رقاب دمحمیسلجم همالع 3

.

(. فلؤم همدقم ) ص 5 ج 1 ، هعیشلا ، لئاسو ك : ر . - .. 1ص 95 93. ج 2 ، نامه ، ك : ر . - .. 2

یسلجم www.Ghaemiyeh.comهمالع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 67

56 ص :

بیذـهت حرـش یف رایخألا ذالم لوسرلا و لآ رابخا حرـش یف لوقعلا هآرم راهطألا ، همئألا رابخأ رردـل عماـجلا راونـألا راـحب شگرزب :يروآدرگ اب یلماـع ، رح خیـش ضیف و نیـشیپ : سیون عماـج ود دـننام زین یـسلجم تسوا . یثیدـحلا هقف ثحاـبم رب لمتـشم راـبخالا ،

هنیمز و نآرق ، بسانتم تایآ ندروآ رگیدکی و رانک رد اهنآ یقطنم شنیچ یعوضوم ، يدنب هتسد مه ، هب رظان نومضم و مه تایاور زا شیب هب ثیداحا ، يانـشآان بیرغ و ياـه هژاو حرـش يارب وا دروآ . یم مهارف راونـالاراحب رد هژیوب ار تاـیاور تسرد مهف همدـقم

دودحم تاغل هب اهنت یسلجم همالع تاحیـضوت تسا . هدرک هعجارم ثیدح حرـش باتک هدزناش ثیدحلا و بیرغ تغل و باتک تسیب یم هضرع و ... ریونت » «، » حاضیا «، » نایبت «، » حرـش «، » لوقأ » بلاق رد تالـضعم ، مهف رد ار دوخ ياه هتفای تالکـشم و حرـش وا تسین .

اب كرحتم کچوک هناخباتک کی قیرط نیدب دنک (1) و یم دقن لقن و ار نامیکح مالک ناحراش و ریسفت دراوم ، يرایـسب رد دراد و هک ار یتایاور دسیون : یم راونألا راحب همدقم رد دوخ وا دراد . یم هضرع یثیدـح یفراعملا هرئاد بلاق رد ار ردـصم دصـشش زا شیب

مجح ددرگن و ینالوط باتک ياهباب ات ما ، هداهن راصتخا رثکادح رب انب ما و هداد حیـضوت اسر ینایب هب دـنا هتـشاد یناعم فشک هب زاین گرزب کچوک و ياهحرش تاحیـضوت و نیا (2) دنوشن . لکـشم راچد باتک زا هدافتـسا رد ناگدنیوج دیازفین و دح زا شیب باتک

یم رامـش هب دوخ عوضوم رد لقتـسم يا هتـشون دنا و هلاسر کی دـح رد یخرب هک تسا ، لصفم حرـش هاجنپ رب نوزفا ثیداحا ، لیذ (3) دنیآ .

.

... . ص 295 و ص 229 و ج 63 ، ص 199 و ج 59 ، ج 37 ، راونألا ، راحب ك : ر . - .. 1(. فلؤم همدقم ) ص 5 4 ج 1 ، راونألا ، راحب - .. 2

ص 354. ج 2 ، یسلجم ، همالع هماندای - .. 3

یسلجم www.Ghaemiyeh.comهمالع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 68

57 ص :

هئارا ار حیحـص نتم دنایامن و یم ار یلامتحا تافیحـصت دنک و یم هراشا رگید هباشم تایاور هب دوخ ، تاحیـضوت رد یـسلجم همالع ثحابم اهنآ ضراعت لح ای راـبخا یخرب لـیوأت يارب دـنک و یم ریـسفت ار اـهزاجم تاحالطـصا و مهبم و ياـهترابع وا (1) دهد . یم

یم يرای ثیدح فرژ مهف هب دوخ یملع ياهـششوک اب دـشک و یم شیپ ار یـضایر یموجن و یتح یمالک و یخیرات ، یهقف ، یبدا ،ناور ریـسفت زا ار وا همه نیا و دزادرپ ، یم نانآ اب جاجتحا نافلاخم و ياه ههبـش در هب دوش و یم رکذتم ار ناینیـشیپ هابتـشا دـناسر ،

هقف گرتس تیلاعف کی ار نآ دـیاب یم هک ، یـسلجم همـالع رگید شـالت (2) دراد . یمن زاب نآ مهف يزاـس ناـسآ روظنم هب ثیداـحا رایخألا ذالم لوقعلا و هآرم لصفم حرش ود تسا . ثیدح هیلوا عماوج زا گرزب هعومجم ود رب وا ياهحرـش دروآ ، رامـش هب یثیدحلا

همالع (3) تسناد . ثیدح ریـسفت رد ماگ نیرت گرزب ناوت یم تسا ، هدـش هتـشون ماکحألا بیذـهت یفاکلا و رب بیترت هب هک ار ، وا مهف هزادنا هب هتفهن یناعم فشک اه و هژاو ياهیراوشد لح رد متفرگ میمصت دراگن : یم نینچ لوقعلا هآرم رب شا همدقم رد یـسلجم

یخرب نخـس نتفرگ ، داریا ای ندرب مان نودـب دـنوادخ ، يرای هب منک و افتکا دنـسر ، یم فیرظ یناعم هب اه هراـشا زا هک كریز ، دارفا (4) مرادب . هضرع ار مناداتسا زا میاه هرهب ناشیاه و هتکن ناراگن و هیشاح

.

و ص 137 لیذ ح 2 ) ) ص 136 و ج 4 ، لیذ ح 107 ) ) ص 146 و ج 23 ، لیذ ح 3 ) ) ص 238 ج 20 ، راونـألا ، راـحب ك : ر . - .. 1(. لیذ ح 4 )

ص 137 ج 86 ، ص 31 ؛ ج 85 ، ص 327 ؛ ج 80 ، ص 56 ؛ ج 69 ، ص 108 ؛ ج 25 ، ص 203 198 ؛ ج 11 ، راونألا ، راحب ك : ر . - .. 2دمحم ثیداحألا ، یلع یسلجملا تاقیلعت لوح تاظحالم ص 95 ، ج 3 ، یسلجم ، همالع هماندای ك : زین ر . ص 285 و ج 91 ، و 144 ؛

. يریخست یلع ص 389. ج 2 ، لاقملا ، فئارط ك : ر . گرزب ، حرش ود نیا رد یسلجم همالع مهس زا یهاگآ يارب - .. 3

ص 3. ج 1 ، لوقعلا ، هآرم - .. 4

یسلجم www.Ghaemiyeh.comهمالع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 69

58 ص :

هب ثیداحا دقن رد هتسج (1) و دوس نارصاعم ناینیشیپ و حورش زین دوخ و یملع ياه هتشاد اه و هتسناد مامت زا حرش نیا رد یـسلجم هدومن هراشا زین توافتم ياه هخـسن هب هداد و ناشن ار ثیدـح نوتم رد هدـش عقاو تافیحـصت هاگو هدرک هجوت ، ود ره اوتحم ، دـنس و راونألا راحب یتح رایخألا و ذـالم تاحیـضوت زا ار لوقعلا هآرم تاحیـضوت یناحبـس ، هللا تیآ نوچمه ناـگرزب ، زا یخرب (2) تسا .

ناوت یم هعیرذلا دننام یتخانش باتک راثآ هب هعجارم اب میا و هدوبن مات يارقتسا ماقم رد ام تسا ینتفگ (3) دنناد . یم رتراوتسا رترب و ياهـشالت نینچمه دنتـسه . یثیدحلا هقف تاقیقحت رب لمتـشم کی ره هک تفای نآ ریغ هعبرا و بتک رب هقیلعت حرـش و اههد یتحار هب

شرازگ ار شخب نیا ثیدح ، مهف شور باتک رد دنچ ره میدرکن ، وگزاب اجنیا رد ار یسلجم همالع اب رصاعم ای دنواشیوخ و ناملاع نوچمه مینک ؛ یم هراشا دـنراد ییاه شراگن هغللا قورف ثیدـحلا و بیرغ ملع رد هک یناسک تیلاعف هب ناـیم نیا رد اـهنت میا . هدرک

یقت خیش و تسا (4) ، روهـشم ثیدح نآرق و بیارغ ریـسفت رد وا نیرینلا علطمو نیرحبلا عمجم هک م 1085 ق ) ) یحیرط نیدلارخف هتخادرپن زین هیداجس هفیحـص هغالبلا و جهن ددعتم حورـش هب ام دنا (5) . هتـشون هغللا قورف هک يریازج هللا همعن دیـس یمعفک و نیدلا

هفیحص حرش هاجنپ دودح هغالبلا (6) و جهن حرش دص زا شیب ینارهت گرزب اقآ خیش اریز میا ؛

.

ص 124. ج 2 ، ادب ، هلئسم رد هلزتعم هرعاشا و مالک دقن نوچمه - .. 1ص 3. ص 39 26 و ج 3 ، ج 2 ، ص 249 238 ؛ ج 1 ، لوقعلا ، هآرم ك : ر . - .. 2

رد یناطلـس ، یلع دـمحم ياقآ هلاقم هب ار عماج حرـش نیا اب رتشیب ییانـشآ ناقاتـشم ام ص 219 . ج 3 ، یـسلجم ، همالع هماـندای - .. 3. میهد یم عاجرا ات 56 ص 31 ج 2 ، یسلجم ، همالع هماندای

ص 394. ج 8 ، هعیرذلا ، . 4 - . 4ش 615 و 616. ص 187 ، ج 16 ، نامه ، - .. 5

حورـش هب زین رگید ياهباتک 40 و 41 . ص 37 ، نامه ، ك : اه ر . هبطخ یخرب حرـش هراـبرد زین و ص 160 121 . ج 14 ، ناـمه ، - .. 6ص 144 و ج 12 ، مالسلا ، هیلع یلع ماما همانشناد رد هغالبلا » جهن ياهحرـش » هلاقم رد اهنآ زا يرایـسب مان هک دنا هتخادرپ هغالبلا جهن

. تسا هدمآ 145

یسلجم www.Ghaemiyeh.comهمالع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 70

59 ص :

هرود یلک ياهیگژیو

ریخا نورق

. دنا هدش هضرع نوگانوگ ياهرازفا مرن هدرشف و ياهحول بلاق رد اهنآ زا يرایسب هک تسا هدرمشرب اج کی ار هیداجس (1)

دنتسناوت لوصف باوبا و یقطنم نیودت عوضوم و کی رد تایاور عمج اب هعیـش ، ثیدح يوناث عماوج نافلوم . 1 هرود یلک ياهیگژیو زا اهنآ لیمکت يرادرب و هرهب ثیدح و ناگرزب ياهحرش اهمهف و لقن هرود ، نیا رد . 2 دنناسر . يرای تایاور زا يرایسب لح مهف و هب

هغالبلا و جـهن هعبرا ، بتک نایم نیا رد درک . هولج هرود نیا رد باتک کی تاـیاور یبیترت حرـش . 3 دـش . رادروخرب يا هژیو هاگیاج نتم مهف رد یبدا ياهـشناد هژیو هـب اهـشناد رگید زا رتـشیب هدافتـسا . 4 دـنداد . صاـصتخا دوخ هب ار اهحرـش نیرتشیب هیداجـس هفیحص هنیمز رد تیلاعف . 5 تسا . هرود نیا زراب ياهیگژیو زا ثیدح ، یلصا دوصقم مهف رد یـضایر یتح موجن و بط و ياهـشناد ثیدح و مشچ هب هرود نیا رد بئارغ رداون و ثیداحا مهف لیهـست راونألا و راحب لصفم ياهنایب دننام یثیدحلا ، هقف لقتـسم ياه هلاسر نیودت

. تفای همادا ثیداحا بیرغ ياه هژاو حرش و رابخا ، ضراعت لح دننام یثیدحلا هقف ياهششوک رگید . 6 دیآ . یم

يراج هدس نیتسخن ههد ود يرجه و مهدراهچ مهدزیـس و هدس ود مهدزاود ، نرق ینایاپ ياه ههد ریخا ، نورق زا روظنمریخا نورق و ). تسا هتفرگ تروص نیشیپ هرود اب یهباشم ياهتیلاعف هتفای و همادا ثیدح ریسفت عمج و ياهتیلاعف هرود نیا رد تسا .

.

ص 385 345. ج 13 ، هعیرذلا : - .. 1

هرود یلک www.Ghaemiyeh.comياهیگژیو ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 71

60 ص :

نارصاعم ياهشالت

رادروخرب يرتشیب لابقا زا یفاولا نایم نیا رد دنتخادرپ . اهنآ حرـش هب ناملاع ناثدحم و زا یخرب رخأتم ، ییاور عماوج نیودـت زا سپ ربارب رد یلوصا داهتجا بتکم ددـجم یناهبهب ، دـیحو رقاـب دـمحم و ات 1168 ه ) هدـنز ) یمق يوضر رقاب دـمحم نب میهاربا دیـس دوب .حاتفم بحاص یلماع داوج دـمحم زا نآ تراهط باـتک رب زین حرـش ود دنتـشون . حرـش نآ زا يددـعتم ياهـشخب رب (1) يرگیرابخا ،

. تفرگ تروص هرود نیا رد زین یلقتسم ياهـشالت تسا . دوجوم م 1248 ه ) ) ینارهت میحرلادبع نب یقتدـمحمو م 1226 ه ) ) همارکلاباتک رد ار لکـشم هدـیچیپ و رابخا زا یخرب (2) ماکحألا ، فراعملا و عماـج گرزب هعومجم بحاـص م 1241 ه ،) ) ربش هللادبع دـیس

كردتـسم بحاص م 1320 ه ،) ) يرون نیـسح ازریم تخادرپ . اهنآ حرـش هب دروآ و درگ رابخألا تالکـشم لـح یف راونـألا حـیباصم دومن و يدنب هتسد لکش نامه هب دروآ و درگ ار هعیـشلا لئاسو ثیداحا اب نومـضم مه ثیداحا همه زین ، لئاسملا طبنتـسم لئاسولا و

دیـس زا راهطألا همئألا ثیداحأ حرـش یف راخزلا رحبلا باتک تسا . طبترم ثیدـحلا هقف اب هک درک حرطم ار یثحابم شباتک همتاخ رد . تسا هنیمز نیا رد اهتیلاعف رگید زا زین هعیشلا نایعأ بحاص م 1371 ه ) ) یلماع نیما نسحم

رد گرزب ملاع نیا درب . ماـن م1380 ه ) ) يدرجورب ییابطابط نیسح هللا تیآ ياهشالت زا ناوت یم رصاعم هرود ردنارـصاعم ياهـشالت هباشم ثیداحا ندمآ درگ دننام ) ثیدح حیحص مهف يارب ار یساسا ياهزاین هعیشلا ، لئاسو هعبرا و بتک رد عبتت اهل اس یپ

.

زین هعیـش و بتک رد دوجوم رابخا همه رابتعا هرابرد هک دنتـسه یعیـش ناهیقف نادهتجم و هدـمع نایرج ود نایرابخا نایلوصا و - .. 1روبع شیالاپ دقن و یفاص زا ار نآ رتمک دنناد و یم ربتعم ان ار يربخ رتمک نایرابخا دنراد . فالتخا مه اب اهنآ زا هدافتـسا یگنوگچ

. دنهد یم تلاخد یهقف طابنتسا رد ار هقف لوصا ملع نایلوصا زا رتمک زین دنهد و یم دوجوم یمالـسا فراعملا هریاد داینب زین ثیدـحلا و راد هناخباتک رد نآ روصم هخـسن یلو هدیـسرن ، پاچ هب گرتس باـتک نیا - .. 2

. تسا

نارصاعم www.Ghaemiyeh.comياهشالت ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 72

61 ص :

ناشیا داهن . یپ ار هعیـشلا ثیداحأ عماج ماـن هب یثیدـح نیون عماـج کـی درک و دزـشوگ بیرغ ) تاـملک حرـش زین ینآرق و تاـیآ و ریـسفت و هب ثیدحلا ، هقف زین لاجرلا و تاقبط ملع زا نتـسج دوس اب بولقم ، ثیدح هن زا مولعلا رحب دیـس لاؤس هب خـساپ رد نینچمه

گرزب باتک زین م 1390 ه ) ) ینیما همالع دش . رشتنم هبولقملا ثیداحألا مان هب کچوک یباتک رد اهدعب هک تخادرپ ثیداحا نیا دقن وا داد . ناماس دروآ و درگ ار ریدغ ثیدح نوگانوگ نئارق تخاس و نوحـشم ثیداحا تلالد نییبت بئارغ و حرـش زا ار ریدـغلا دوخ

دودعم زا زین م 1361 ش ) ) ییابطابط نیسح دمحم دیـس همالع تشامگ . تمه زین یلعج ياهلقن یخیرات و تایاور زا يرایـسب دقن هب راونألا راحب ثیداحا رب اشگراک فرژ و رایـسب ییاه هقیلعت تسناوت دوخ ، عونتم ناوارف و ياه هتخودنا زا هدافتـسا اب هک تسا یناسک

همالع ار هویـش نیمه تسا . هدرک هضرع ثیدـح دـقن مهف و دـعاوق ساـسا رب ار یناوارف ییاور ثحاـبم نازیملا ریـسفت رد وا دراـگنب .1320 1409 ) ینیمخ ماما تسا . هتفرگ شیپ یفاولا رب شا هیـشاح زین یفاکلا و رب یناردنزام حلاص الم حرـش رب شا هقیلعت رد ینارعش

حرش اهنآ هلمج زا هک تشاگن ثیدح حرـش رد قیمع مهم و باتک دنچ شا ، یـسایس ياهیراتفرگ یعامتجا و ياهـشالت همه اب زین ه ). تسا ینافرع یحرش هک رحس ، ياعد حرش و لهج ، لقع و دونج ثیدح حرش باتک زین یقالخا و ثیداحا حیضوت رد ثیدح ، لهچ

تاریرقت اهب و اتک رد ناشیا یثیدـحلا هقف ياـهلیلحت اهدـقن و اـهیرگن ، فرژ اـهتقد ، اـه ، هتکن هضرع قیمع و حورـش زج هب همه اـهنیا اب لقتـسم يا هلاسر هک درک دای يرافغ ، ربکا یلع موحرم رـصاعم ، هوژپ ثیدـح زا دـیاب نینچمه تسا . لوصا هقف و ددـعتم لـصفم و

خیـش ياـهباتک زا یخرب زین هعبرا و بتک همه رب وا تسا . هداد هئارا هیادـهلا ساـبقم زا دوخ صیخلت ناـیاپ رد ار ثیدـحلا هقف ناوـنع همالع یسلجم و همالع ياشگهار هاتوک و حورش دراد و يدنمدوس ياه هقیلعت قودص

.

نارصاعم www.Ghaemiyeh.comياهشالت ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 73

62 ص :

هدیکچ

حرـش همجرت و فلؤم يرفعج ، یقت دـمحم هللا تیآ زا ناوت یم نارـصاعم رگید زا تسا . هدروآ یفاکلا تشوناـپ رد زین ار یئاـبطابط هیاورلا و نیب يوبنلا ثیدحلا دنمشزرا باتک فلؤم یناحبـس ، رفعج هللا تیآ زین تسا و يدنمـشزرا طوسبم و باتک هک هغالبلا ، جهن

نازیم هعوسوم لیمکت نمـض رد ناشیا تسا . ثیدح مهف ریـسم ناگدنیوپ زا یکی زین يرهـش ير يدمحم هللا تیآ درک . دای هیاردـلا يروآدرگ رب نوزفا هک تسا هدرک هضرع زین يا هدـنزرا یعوضوم ياهیراگن کت ثیدـحلا ، راد نارگـشهوژپ يراکمه اـب همکحلا و

لقعلا همکحلا (1) ، ملعلا و هب ناوت یم اهنآ هلمج زا دراد . هارمه هب ار ییاراک ياهنایب اهلیلحت و ینآرق و تایآ نومضم ، مه ثیداحا هنـسلا و باتکلا و یف مالـسلا هیلع بلاـط یبأ نب یلع ماـمإلا هعوسوم همه ، زا رترب هنـسلا (3) و باـتکلا و یف هبحملا لهجلا (2) و و

رازه شـش زا شیب رانک رد یخیرات ، تایاور ثیداحا و دقن لیلحت و حیـضوت ، هحفـص دصناپ دودح رب لمتـشم هک تسا (4) خیراتلا . تسا یلصا نتم هحفص

هعومجم رب يددـعتم ياه هقیلعت حورـش و نرق ، ود نیا یط تفرگ . هرابود یقنور یثیدـح مولع مهدزای ، مهد و ياـهنرق رد o هدیکچ. دش هتشاگن هعبرا ، بتک هژیو هب هعیش ، یثیدح گرزب ياه

.

اب هدنراگن ، همجرت اب سپـس دش و رـشتنم لاـس 1376 رد یبرع و ناـبز هب هنـسلا باـتکلا و یف همکحلا ملعلا و ناوـنع اـب رثا نیا - .. 1. تفای رشن دلج ود رد لاس 1379 رد ثیدح ، نآرق و رد تمکح ملع و ناونع

رد ییارگ درخ ناونع اب نآ یـسراف همجرت هدیـسر و پاـچ هب لاس 1378 رد هنـسلا باتکلا و یف لهجلا لـقعلا و ماـن اـب رثا نیا - .. 2. تسا هتفای رشن يزیرهم يدهم همجرت اب ثیدح نآرق و

. تسا هدیسر عبط هب مق رد لاس 1379 رد یمالسا نسح همجرت اب توریب و رد لاس 1421 هب رثا نیا - .. 3. تسا هدش همجرت ناراکمه هدنراگن و هلیسو هب خیرات ثیدح و نآرق ، هیاپ رب نینمؤملاریما همان شناد ناونع اب رثا نیا - .. 4

www.Ghaemiyeh.comهدیکچ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 74

63 ص :

شهوژپ شسرپ و

نیا اریز تسا ، ثیدحلا هقف هنیمز رد اهماگ نیرت گرزب زا یفاولا ) هعیـشلا و لئاسو راونألا ، راحب دننام ) ییاور هیوناث عماوج نیودت oسپ هیوناث و عماوج نیودـت هرود رد o دندوب . زین رابخا ضراعت لح اهحرـش و اهنایب ، زا هدـنکآ هیلوا ، عماوج یگژیو رب نوزفا عماوج

یلوصا و یهقف ، ثحابم نمـض رد ناثدـحم ناهیقف و دـش و هتـشون رابخا یخرب ریـسفت حرـش و يارب زین یلقتـسم ياـه هلاـسر نآ ، زا رب يددعتم ياهحرش ناشرـصاعم ، ناثدحم اه و یـسلجم o دـنتخاس . حرطم ار ثیدـحلا هقف شناد تاعورف زا يرایـسب دوخ ، یثیدـح یم ریخا نورق رد o دنا . هتـشاد زین يرگید ددـعتم ياهتیلاعف ناشیا دـندرک . نییبت ار راوشد ثیداحا زا يرایـسب دنتـشون و هعبرا بتک هللا تیآ يراـفغ ، ربکا یلع ینیمخ ، ماـما ییاـبطابط ، همـالع ینیما ، همـالع يدرجورب ، هللا تیآ ربـش ، هللادـبع دیـس ياهـششوک زا ناوت

بیرغ و تاغل حرش رابخا ، فالتخا لح یعوضوم ، يدنب هتسد يروآدرگ و ثیداحا ، ریـسفت هنیمز رد يرهـش ير هللا تیآ یناحبس و . درب مان ثیداحا یسررب دقن و

جهن فلتخم حرش ود . 2 دیرمشرب . ار یـسلجم همالع یلماع و رح خیـش یناشاک ، ضیف یثیدحلا هقف ياه تیلاعف . 1 شهوژپ شسرپ و یثیدحلا هقف ياه ششوک یخرب . 4 دینک . یفرعم هیداجس هفیحص رب ار لصفم حرش کی . 3 دینک . هسیاقم مه اب ییاسانش و ار هغالبلا

نایب ار یکی ياهیگژیو شور و دیبایب و تسا ، هدیسر عبط هب ای هتشون و ریخا هدس رد هک یثیدح حرـش هس . 5 دیهد . حیضوت ار رصاعم لهچ باتک رد ار هر ) ) ینیمخ ماـما شور . 7 دیجنـسب . مه اب ار کی ره هویـش یـسررب و ار همکحلا نازیم هایحلا و باـتک ود . 6 دینک .

. دینک نییبت ناشیا ثیدح

.

شهوژپ www.Ghaemiyeh.comشسرپ و ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 75

64 ص :

. .

شهوژپ www.Ghaemiyeh.comشسرپ و ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 76

65 ص :

ثیدح مهف ریس مود : شخب

هراشا

ثیدح مهف ریس مود : شخب

.

ثیدح مهف ریس مود : www.Ghaemiyeh.comشخب ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 77

66 ص :

. .

ثیدح مهف ریس مود : www.Ghaemiyeh.comشخب ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 78

67 ص :

مهف ياهزاینشیپ یلامجا و ریس مراهچ : سرد

ثیدح مهف یلامجا ریس

ریـس لحارم اب هدـنریگارف : هک تسا نآ سرد نیا بلاطم هئارا زا فدهـسرد فادـهامهف ياهزاین شیپ یلامجا و ریـس مراهچ : سرد ثیدح نوگانوگ ياهلقن اه و هخـسن هب یبای تسد ریثأت دنادب ؛ ار ثیدح مهف يوس هب تکرح ياهزاین شیپ دوش ؛ انـشآ ثیدـح مهف

نتم ندروآ تسد هب یلک هویش دربب ؛ یپ ثیدح نتم رد یلامتحا ياهفیرحت فیحصت و زا یهاگآ ترورـض هب دبایرد ؛ نآ مهف رد ار . دریگ ارف ار ثیدح یلصا

هب هاـگ دـنراد ، هاـتوک ینتم هک اـهنآ یتح ثیداـحا ، یخرب تسین . یعفد يا و هظحل ثیداـحا زا يرایـسب مهفثیدـح مهف یلاـمجا ریس هب هلحرم ندومیپ نآ ، هب ندیـسر تسالاو و دـصقم کی ثیدـح مهف دوش . یم وربور لکـشم اب اهنآ مهف دـنوش و یمن كرد یناسآ

نتم مهف . 1 زا : دنا ترابع دمآ دهاوخ اهنآ حیـضوت هدنیآ ياه سرد رد هک لحارم نیا دـبلط . یم ار هاتوک نادـنچ هن يریـسم هلحرم . نآ یلصا دوصقم مهف . 2 ثیدح ؛

.

مهف ياهزاینشیپ یلامجا و ریس مراهچ : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 79

68 ص :

هب رگیدـکی و اب اهنآ طاـبترا یگنوگچ سپـس میروآ و یم تسد هب ار ثیدـح نتم رد هتفر راـک هب ياـه هژاو ياـنعم لوا ، هلحرم رد تـسد ثیدح هیلوا موهفم هب راک ، ود نیا رد تیقفوم تروص رد مینک . یم نییبت ار ثیدح نتم رد عقاو ياه هلمج بیکرت حالطـصا

و تادرفم » مهف » ینعی راک ود نیا رد تیقفوم يارب دمان . یم یلامعتسا » دارم » ای هیلوا » روهظ ، » ار موهفم نیا هقف ، لوصا ملع میبای . یم حیحص یلـصا و نتم هلحرم ، نیا رد هک تسا نشور میدنمزاین . نایب ، یناعم و تغل و وحن ، فرـص ، دننام ییاهـشناد هب تابیکرت » مهف »

اب نخـس موهفم هک میوش نئمطم تسا مزال ثیدح ، هدنیوگ ییاهن دوصقم مهف ینعی مود ، هلحرم رد دـشاب . سرتسد رد دـیاب ثیدـح نیا هب رگا دنک . ناهنپ ار دوخ یلـصا دوصقم هتـساوخ یمن ای هتـشادن و ندز هنعط ای یخوش و دصق يو تسا و دحتم هدنیوگ دوصقم

اب نخـس ییادـتبا موهفم هلمج ، کـی رد تسا نکمم اریز مینک ، ییوج یپ ار نتم راکـشآان هتفهن و دوـصقم دـیاب میدیـسرن ، ناـنیمطا هلمج الثم دشاب . توافتم نخـس ، نتم و یلامعتـسا » دارم » اب نخـس هدنیوگ يدج » دارم » نایلوصا حالطـصا هب هدنیوگ و یلـصا دوصقم رگا اما تسا ، راک محازم ادـص ای امرـس و اریز دـشاب ، رد نتـسب يارب ییاـضاقت هداـس و يربخ هلمج کـی تسا نکمم تسا » زاـب رد »

یـسک تمحازم زا تلـالم زا سپ رگا و تسوا ، هب دورو هزاـجا نداد ياـنعم هب دوش ، ادا دراو هزاـت کـی ندز رد زا سپ هلمج نیمه ياه هنیرق هب یبای تسد دوش ، یم هدـنیوگ یلـصا دوصقم هب ندیـسر بجوم هچنآ دوش . یم یقلت يو ندرک نوریب یعون دوش ، هتفگ

ياهـسرد رد ار اهنآ هب یـسرتسد شور زین ثیدـح و موهفم رب ار اهنآ ریثأت یگنوگچ اه و هنیرق نیا ياـنعم اـم تسا . یظفل یماـقم و مهف رد اهنآ زا یهاگآ هک دنراد دوجو یضراعتم ثیداحا نینچمه دروآ . میهاوخ ثیدح » هداوناخ لیکـشت » و ثیدح » دورو بابـسا »

یم ینوگرگد شوختسد اهنآ زا یکی لقادح ای ثیدح ود ره زا ام نیتسخن مهف اهـضراعت ، نیا لح ریـسم رد دراد . ترورـض ثیدح ثیداحا دنک یم فظوم ار ام هلئسم نیا دوش .

.

مهف ياهزاینشیپ یلامجا و ریس مراهچ : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 80

69 ص :

مهف ياهزاین شیپ

ضراعت و يوس ود زا لصاح دـنیآرب سپـس مینک و هدافتـسا ثیداحا حرـش رد ثیدـح ناملاع ياهـششوک زا هعلاطم و زین ار فلاخم . تساـشگ هرگ زین لکـشم ثیداـحا زا يرایـسب مهف رد ثیدـحلا حرـش بتک هب هعجارم میهد . تبـسن نید هب ار ناثدـحم ياهـششوک

ماگنه هب هچ تقفاوم و ماگنه هب هچ رـشب ، یملع ياهدرواتـسد هاگ یبرجت ، یناسنا و مولع تفرـشیپ اب ریخا و ياـه هدـس رد نینچمه هدید هب يرشب ياهـششوک نیا عومجم هب ام دوب . هجوت یب اهنآ هب ناوت یمن هک تسا هتـشاد ریثأت ثیدح مهف رد ثیداحا ، اب تفلاخم

هتـسسگ مه زا هراومه لحارم نیا تسا ینتفگ مینک . هدافتـسا ثیدـح مهف يارب اهنآ زا میـشوک یم میرگن و یم تیجح هن تیمها و ریـس ناوت یم دش هتفگ هچنآ هیاپ رب دنراد . رگیدکی رب یلباقتم تاریثأت دنا و هدینت مه رد هتـسویپ و مه هب یناوارف دراوم رد دنتـسین و

اهبیکرت مهف اه و هژاو مهف ماگ ود زا بکرم ار نتم مهف هلحرم دومن و میسقت دوصقم مهف نتم و مهف یلک هلحرم ود هب ار ثیدح مهف ثیداحا هب هجوت زین یماقم و یظفل و یجراخ ، یلخاد و ياه هنیرق زا معا اه هنیرق همه يروآدرگ يورگ رد زین دوصقم مهف تسناد .

مهف هب دـناوت یم طبترم ، يرـشب ياهدرواتـسد همه زا يریگ هرهب اـهتنا ، رد تسا . نومـضم مه هباـشم و ثیداـحا رب نوزفا ضراـعتم ،زاین شیپ ود دوصقم ، نتم و مهف لحارم ماگ هب ماگ یط ثیدح و مهف ریسم هب دورو زا شیپ نونکا دنک . کمک ثیدح زا ام تسرد

. میسر یم رب ار ریسم یط

یم مکح لقع تسا . ریگ تقو راد و هنماد یـششوک فرژ لکـشم و ثیداحا رد مک تسد ثیدح مهف يارب شالتمهف ياهزاین شیپ . دشاب هتشاد دوجو یبسن تیقفوم لامتحا هک مینک يراذگ هیامرس ییاج رد تسد ، رود هاگ الاو و فده نیا هب ندیسر يارب هک دنک

: داد خساپ ریز شسرپ ود هب دیاب ثیدح ، مهف يارب شالت تکرح و زا شیپ ور نیا زا

.

مهف ياهزاین www.Ghaemiyeh.comشیپ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 81

70 ص :

ثیدح هب یبسن نانیمطا

یلصا نتم هب یبایتسد

ثیدح هب یبسن نانیمطا بجوم تسخن ، شسرپ خساپ تسا ؟ ترابع نیمه ثیدح ، نتم ایآ . 2 تسا ؟ ثیدح ام ، تسد رد نتم ایآ . 1یم نوصم يدایز دـح ات یمهفان ، یمهفژک و هجیتن رد ثیدـح و نتم رد فیرحت فیحـصت و تلاخد زا ار اـم مود ، خـساپ دوش و یم

. دراد

نانیمطا ام هب ددـعتم ، ياهرازبا دربراک اـب هک تسا جیرخت (1) لاجر و ملع ود هدـهع رب تسخن شـسرپ خـساپثیدح هب یبسن نانیمطا « نیبرقملا تائیس راربألا تانسح » دننام يروهشم ياهنتم ندوبن ثیدح زین هاگ تسین . یگتخاس سرتسد ، رد نتم هک دنشخب یم یبسن

چیه هب هک دننک یم تابثا نانچ ار دحللا » یلا دهملا نم ملعلا اوبلطا » دننام ینانخـس ذخآم دنـس و فعـض زین هاگ دـننک . یم مالعا ار عبانم یگدـنکارپ یگدرتسگ و لـیلد هب تسا ینتفگ دـیامن . یمن رورـض نآ ياوتحم زارد رود و يریگیپ يارب يراذـگ هیامرـس يور

ار نتم کی ندوب رابتعا یب ای ندوبن و ثیدـح ات تسا مزـال لومعم ، دـح زا يرتشیب هلـصوح طاـیتحا و هدرتسگ و یـشهوژپ ثیدـح ،. مینک مالعا

عبانم زا یکی رد نآ لقن نتم و ندوب ثیدح هب تبسن یبسن نانیمطا زا سپ دیاب دبلط و یم خساپ زین مود شسرپیلصا نتم هب یبایتسد هکدـهد یم ناشن ثیدـحلا هقف هب یخیرات هاگن کی میبای . نانیمطا زین دوجوم نتم تحـص زا ات میزادرپب اه هخـسن یـسررب هب ییاور ،

ثیدح نتم تباتک تئارق و رد هابتشا زا یشان هاگ یمهف ، رید یمهفان و

.

یعبنم نیرت میدق نیرت و یلـصا هک دوش یم شـشوک شناد ، نیا رد تسا . ثیدح ذخآم عبانم و یبایردـصم جـیرخت ، زا روظنم - .. 1هملک ود یکی نتـشاد تسد رد اب هک دنا ، ثیدحلا فارطا بتک اهمجعم و راک ، نیا ياهرازبا دیآ . تسد هب هدـمآ نآ رد ثیدـح هک

هاگ هدرک و رما نیا هب یگرزب کمک هنایار ریخا ، ياهلاس رد میبای . تسد ثیدح ذخأم نتم و هب میناوت یم ثیدـح ، يادـتبا ای نتم زا . تسا هداد ناشن ار بستنم ثیداحا یضعب ندوب هشیر یب نوتم و یخرب ندوب هنیشیپ یب

ثیدح هب یبسن www.Ghaemiyeh.comنانیمطا ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 82

71 ص :

نوگانوگ ياه هخسن

میجنـسب و مه اب ار اهنآ میروآدرگ و ار شهوژپ دروم ثیدح سرتسد رد ياه هخـسن اهلقن و همه ادتبا ، رد میریزگان ور نیا زا تسا .ردـص و يراگزاسان لح مهف و يارب دوش ، یم ور هبور (1) نیدلاب » ایندلا نوبنتجی نیذلل لیو : » نتم اب هک یـسک هنومن ، يارب میمهفب .

هژاو نوبنتجی ،) ) هملک ياـج هب هک دـبای تسد رگید يا هخـسن هب رگا اـما دوـش . یم نوگاـنوگ ياـه هیجوـت زا ریزگاـن ثیدـح ، لـیذ يانعم هب بلج ) ) هدام زا نوبلتجی ) ) هژاو هدنرادرب رد هک رت نشور يا هخسن ای دشاب و هتشاد گنرین يانعم هب لتخ ) ) هدام زا نولتخی ) )

هاگ دراد و تیمها هلمج رد اهنآ شقن فورح و تاکرح و نیاربانب تشگ . دـهاوخ رت هاتوک رایـسب وا مهف ریـسم دشاب (2) ، ندناشک . دراذگ یم رثا هلمج همه يانعم رد هطقن ، کی یتح هملک و کی ریخأت میدقت و فرح و کی ریییغت

نتم هب رگیدکی ، اب اهنآ هسیاقم اب تسج و ار ثیدح نتم زا ینوگانوگ ياه هخسن دیاب تشذگ ، هچنآ هب هجوت ابنوگانوگ ياه هخـسن ای فلؤم هخـسن رگید و ياـه هتـشون تسد فلا ) دـیآ : یم تسد هب تواـفتم هنوگ ود هب ددـعتم ياـه هخـسن (3) تفای . تسد یلـصا

. دنشابن ای دنشاب رصع مه فلؤم اب هکنیا زا معا فلتخم ، نابتاک

.

یم راک هب شهوکن نیرفن و يارب لیو » » هژاو هک تسور نآ زا ثیدـح لـیذ ردـص و يراـگزاسان ح 93 ، ص50 ، رظاـنلا ، ههزن - .. 1. تسا وکین ایند ، زا بانتجا هک یلاح رد دور ،

. دراد نوبلتجی » ( » ص129 ) یمق ثیداحألا عماج هخسن و نولتخی » ( » ج2،ص 299 ) یفاکلا هخسن - .. 2لباق ثیدح ، هدش حیحصت ياه هخـسن باتک و هک يدراوم رد ناوت یم تسین و مزال اج همه رد ددعتم ياه هخـسن زا وجتـسج - .. 3

یم ور هبور یظفل ییاوتحم و ياههرگ نتم و مهف لکشم اب هک يدراوم رد طقف درک و يراد دوخ ریـسم نیا ندومیپ زا تسا ، دامتعا . مینک هعجارم نوگانوگ ياه هخسن هب میوش ،

نوگانوگ ياه www.Ghaemiyeh.comهخسن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 83

72 ص :

اه هنومن

هب تبـسن قودـص خیـش ياهباتک دـننام ) دنـشاب ام باتک عبنم اهباتک نیا هچ دـنا ؛ هدرک لقن ار ثیدـح نامه هک يرگید ياهباتک ب )میرادن رود رظن زا یفاکلا .) هب تبسن هیقفلا هرـضحیال نم باتک دننام ) دننک لقن ار ثیدح يرگید قیرط زا دنـشابن و ای راونألا ) راحب

؛ تسا دنمدوس زین هدمآ نآ رد ام یسررب دروم ثیدح هک یعبنم نامه هب دانتـسا اب ییاور ، عماوج اهحرـش و رد ثیدح نامه لقن هک هخسن زا ییاور ، عماوج نافلؤم دزن دوجوم ياه هخسن هاگ اریز هعبرا ؛ بتک زا هعیـشلا لئاسو قودص و یلاما زا راونألا راحب لقن دننام

رگید زا نتم ، تیوقت هباشم و ياهنتم نتفای یبایردصم و نوتم ، حیحصت ایحا ، رد هزورما (1) تسا . هدوب رت حیحص ام سرتسد رد ياه ریثأت راک و نیا ترورـض ات میروآ یم یتوافتم ياهلاثم کنیا دوش . یم هتفرگ يراـی زین ییاور ياـه هعومجم اـهباتک و رگید اـهلقن و

: دوش نشور انعم رد نآ

تناردارب نیرتهب (2) هیلإ . کبنذ بسن نم کناوخإ ریخ تسا : هدـش تیاور نینچ مالـسلا هیلع يرکـسع نسح ماما زا کـیاه . هنومن . دهد تبسن دوخ هب ار وت هانگ هک تسا یسک

.

شیوپ يرادرب و سکع هویش هب ثیدح باتک و يریوصت لقن هک تسا نیا رد اه هخسن اهلقن و همه ندوب اراک دنمدوس و تلع - .. 1یم ار دوخ تئارق سپـس دندناوخ و یم یلـصا هخـسن زا ار ثیدح یثیدح ، ياهباتک نافلؤم دوبن و نکمم ریخا ياه ههد ات نکـسا ) )

هب اطخ ، مدـع ییالقع لصا هب انب هچرگا نتـشون . رد اطخ تئارق و رد اطخ دـبای : هار هیحان ود رد دوب نکمم اـطخ ور ، نیا زا دنتـشون ؛دـش تفای نآ زا يرگید تئارق رگا اما دوش ، یمن ییانتعا تسا ، هدوب هارمه داتـسا رب هضرع اب هک تئارق ياـطخ هژیو هب اـطخ ، ود نیا

لصا اب لوا ، صخش تئارق رد ییالقع لصا اریز درک ، اکتا اطخ مدع ییالقع لصا هب ناوت یمن رگید دشاب ، توافتم تئارق نیا اب هک یمن يراج دراوم هنوگ نیا رد ار لصا القع دـنرادن و یحیجرت يرگید رب مادـک چـیه دوش و یم ضراـعتم مود صخـش رد ییـالقع

. دننادح 15. ص 188 ، ج 74 ، راونألا ، راحب - .. 2

اه www.Ghaemiyeh.comهنومن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 84

73 ص :

تسا یسک ناردارب نیرتهب تسا . ینتفریذپ ییانعم هک دراد یـسن » » هژاو رگید (1) ، هخـسن تسین . موهفم نادنچ انعم نیا هک مینیب یم . دنک تشذگ دربب و دای زا دوخ ، هب تبسن ار ام هانگ اطخ و هک

نإ و دحأ هقادص یف ندهزت و ال كرضی ، هنأ ال تننظ نإ و ادحأ نیداعت ال دومرف : هک تسا هدش تیاور مالسلا هیلع داجس ماما زا . ودو هرذع تلبق الإ دحأ کیلإ رذتعی و ال كودع . فاخت یتم يردت و ال کقیدص وجرت ?? یتم يردـت کنإف ال کعفنی ؛ هنأ ال تننظ

دناسر یمن ینایز وت هب هک يراد نامگ هچرگا نکم ، ینمشد سک چیه اب (2) کناسل . یلع سانلا بیع لقیل و بذاک ، هنأ تملع نإ تتـسود هب یک هک یناد یمن وت اریز دناسر ؛ یمن يدوس وت هب يراد نامگ هچرگا شابم ، تبغر یب سک چـیه اب یتسود هب تبـسن و

رگا یتح يریذپب ، ار شرذع هکنآ رگم درواین ریصقت رذع وت شیپ یسک و يراد . میب تنمشد زا ماگنه هچ هک یناد یمن يراودیما و « بتع » هملک بیع ،» » هملک ياج هب باتک ، رگید هخـسن رد اما يروایب . نابز رب رتمک ار مدرم بیع دـیاب و دـیوگ . یم غورد هک ینادـب

. تسا ندرک ) شنزرس رتمک ) يانعم هب هک هدمآ

اومظع تسا : هدرک لقن نینچ رگیدـکی رب نانمؤم قح هراـبرد مالـسلا هیلع رقاـب ماـما شراوگرزب ردـپ زا مالـسلا هیلع قداـص ماـما . هسار دوخ نارای نیصلخملا . هللا دابع اونوک لخبلا ، و مکایا و اودساحت ، و ال اوراضت و ال اضعب ، مکضعب مهجتی و ال مهورقو و مکباحـصأ

ادخ صلاخ ناگدنب دیزروب و لخب ادابم دیزرون و دسح دینزن و نایز رگیدکی هب دـینکن و ییورـشرت مه اب دـیرادب و مرتحم گرزب و . دیشاب

.

ح 3. ص 377 ، ج 78 ، راونألا ، راحب - .. 1ح 5. ص 142 ، ج 78 ، راونألا ، راحب ص 299 ؛ نیدلا ، مالعأ ح 3 ؛ ص 89 ، رظانلا ، ههزن ك : ح 51 و ر . ص 25 ، هرهابلا ، هردلا - .. 2

اه www.Ghaemiyeh.comهنومن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 85

74 ص :

ینادنچ تبسانم هک هدوب هدمآ مجه » » هدام زا مجهتی ،» » هژاو ییورشرت ، يانعم هب مهجتی » » هژاو ياج هب یفاک یلبق لوادتم و هخسن رد (1) دیآ . یم رظن هب رت تسرد دیدج هخسن درادن و

هخـسن تسا . ینادـمه ثراح هب مالـسلا هیلع یلع ماـما هدومرف هک ، (2)« هب لمجی ام ال هکرت ءرملا لامک نم کبـسح » ثیدـح . راـهچدزاس یمن ابیز ار وا هچره هک سب نیمه یمدآ لامک رد ینعی : لوا نتم ساـسا رب ثیدـح ياـنعم تسا . هب » دـمحی ـال اـم هکرت » رگید

هخسن ود نایم یمهم توافت هک دوش یم هدهاشم دنک . اهر دنیاتـس یمن نادب ار یمدآ هک هچنآ ینعی : مود نتم ساسا رب دنک و كرت فالتخا اب ثیدـح نامه يرگید ، باتک رد اما دنـشاب ، مه هباشم دـنناوت یم باتک کـی ياـه هخـسن همه تسا ینتفگ درادـن . دوجو

ثیدح کی هخـسن ود ار اهنآ ناوت یم دنـسرب ، موصعم کی هب ییاور ، قیرط دنـس و کی اب ثیدح ود نیا رگا دشاب . هدش لقن یئزج سنألا : » تسا بوسنم مالـسلا هیلع اضر ماما هب هک تیاور نیا دننام دیامن ؛ یم رت حیحـص رگید ياهباتک رد ثیدـح لقن هاگ تسناد .

نتفای سنا دهد : یم هجیتن هک تسا هدمآ (4) سنألاب » لاسرتسالا ، » تیاور زاغآ رد رگید عبانم رد هک یلاـح رد (3) هباهملا ،» بهذی يارب هتفر و رتارف زین نیا زا یـسلجم ، همـالع نوـچمه یگرزب ناثدـحم تسا ینتفگ سنا . قـلطم هـن درب و یم ار تـبیه دـح ، زا شیب

هب هتفاـی ، ار ثیدـح نتم زا یتواـفتم ياـه هخـسنو هدرک هـعجارم یمالـسا قرف رگید تایاور (5) اـهباتک و هب یثیدـح نوتم حیحـصت (6) دنا . هداد رکذت ار اهنآ هدرب و یپ اهفیرحت اهفیحصت و

.

ح2067. ص445 ، ج3 ، ثیدحلا ، راد دیدج پاچ یفاکلا ، - .. 1ح 11. مالسلا ، هیلع نینمؤملا ریمأ تاملک لصف رطاخلا ، هیبنت رظانلا و ههزن - .. 2

ح 28. ص 181 ، ج 74 ، راونألا ، راحب ح 101 ؛ ص 36 ، هرهابلا ، هردلا - .. 3ص 307. نیدلا ، مالعأ ح 26 ؛ ص 297 ، هیوقلا ، ددعلا - .. 4

ص 231. ج 2 ، یسلجم ، همالع هماندای - .. 5. میهد یم عاجرا يوره لیام بیجن رثا نوتم حیحصت دقن و باتک هب ار نادنم هقالع - .. 6

اه www.Ghaemiyeh.comهنومن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 86

75 ص :

هدیکچ

شهوژپ شسرپ و

. هدنیوگ دوصقم مهف هلحرم نتم و مهف هلحرم تسا : هلحرم ود لقادح یط دـنمزاین دـتفا و یمن قافتا هرابکی هب ثیدـح مهف o هدیکچرابتعا زا یهاگآ يارب o تسا . نآ نتم یتسرد ثیدح و باستنا تحص هب یبسن نانیمطا ثیدح ، مهف ریـسم ندومیپ ياهزاین شیپ oياهلقن اه و هخسن نتفای ثیدح ، نتم یتسرد زا نانیمطا يارب o میراد . زاین جیرخت نف لاجر و شناد ود هب تیاور ، باستنا یتسرد و

. تسا مزال هباشم ، ياهنتم فلتخم و

ثیدح ریز ياهنتم زا کی مادـک . 2 دنک ؟ یم کمک نآ نتم حیحـصت ثیدح و ییاسانـش هب هنوگچ جیرخت نف . 1 شهوژپ شسرپ و .3 اهطـسوا . رومالا ریخ د ) هعامجلا . عم هللا دـی ج ) هعم . هللا ناک هللا عم ناـک نم ب ) ارفاـک . ناـک ولو فیضلا اومرکأ فلا ) دنتـسه ؟

بلق ب ) هماـیقلا . موی هبلق نع هللا جرف نمؤم ، نع جرف نم فـلا ) دـیبایب : رگید تواـفتم هخـسن کـی ریز ، ياـه نتم زا مادـک ره يارب زا هحفص ود . 5 دنـشاب . توافتم فلتخم ، باتک دنچ رد اه نآ نتم هک دیبایب ثیدـح هس . 4 هبلق . یف لقاعلا ناسل و هناسل یف قمحـألا

. دینک هلباقم مه اب ار یثیدح ، باتک کی یپاچ یطخ و هخسن هس

.

www.Ghaemiyeh.comهدیکچ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 87

76 ص :

تادرفم مهف مجنپ : سرد

دمآرد

بیرغ تغل و فرـص ، ملع ریثأـت زا هدـنریگارف : هک تسا نآ سرد نیا بلاـطم هـئارا زا فدهـسرد فادـهاتادرفم مـهف مـجنپ : سرد یهاگآ تغل ، مهف هنیرق ناونع هب هدننکریسفت ، ياهتیاور زا دوش ؛ انشآ اه هژاو مهف یلـصا هویـش ود اب دبای ؛ عالطا نتم مهف رب ثیدحلا

. دبای

دیاب مه تسناد و ار اه هژاو يانعم دـیاب مه تسا . نآ تاـبیکرت تادرفم و مهف دـنمزاین نوتم ، رگید مهف دـننام ثیدـح ، مهفدـمآرد اهنآ اب میرب و یم راک هب هنازور ياهوگتفگ رد هک ار ییاهبیکرت اه و هژاو ام دیمهف . مه رانک رد ار اهنآ هژیو شنیچ بیکرت و موهفم نیا مهف تخاـس و میهد . یم رارق دوخ تاـجاجتحا اهلالدتـسا و اـهراظتنا ، ياـنبم مینک ، یم ناـیب یتـالمج بلاـق رد ار دوـخ دوـصقم نابز زا ریغ ینابز يریگدای هب هک یـصاخشا دراد و زاین نابز يروتـسد دـعاوق يزاس و هلمج زا یهاگآ اـه و هژاو نتـسناد هب ناـنخس

ییالقع ماع یلک و دعاوق لوصا و اب ییانـشآ و نابز ، رد هتفر راک هب هدش و هتفریذپ ياهدادرارق تخانـش اب دنزادرپ ، یم دوخ يردام . دننک رارقرب طابترا قیرط ، نیا زا دنزومایب و ار نابز نآ دنناوت یم یهافش ، طابترا رب مکاح

.

تادرفم مهف مجنپ : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 88

77 ص :

فرص شناد

حیحص مهف فرص و

یفاک یبرع تارابع مهف يارب نآ ، دعاوق لوصا و اهتغل و يریگارف هدوبن و ینثتـسم هدعاق نیا زا تسه زین ثیدح نابز هک یبرع نابز ییانعم تفر ؛ ثیدـح هیلوا موهفم رهاظ و مهف غارـس هب دـیاب ثیدـح ، یلـصا نتم ندروآ تسد هب زا تغارف زا سپ ور ، نیا زا تسا .

يارب یلبق ، ياهیرواد اهـضرف و شیپ لیمحت نودب صاخ و ياه هنیرق نتفرگ رظن رد نودـب تسا و نابطاخم يارب مهف لباق هک یفرع ، اهنآ نیتسخن هک تسا هتـسباو لماع دـنچ هب یبرع ، نابز رد انعم نیا مهف دوش . یم لـصاح دنتـسه ، انـشآ ناـبز اـب هک یناـسک مومع ام تسا . ثیدح ملع رد ثیدحلا بیرغ تایبدا و رد هغللا هقف فرـص و ملع مهف ، نیا یلـصا رازبا تسا و تاغل تادرفم و اب ییانـشآ

. مینک یم هراشا ثیدح یناعم مهف رد مولع نیا ریثأت هب هداس لاثم دنچ ندروآ اب اهنت

هب فلتخم ، ياه هژاو دیلوت يارب ینعی تسا ؛ یبیکرتریغ یفرص و ياهنابز هورگ زا یبرع نابزحیحـص مهف فرـص و فلافرـص ) شناد یم نادب فرح ود یکی ای دنهد و یم رییغت ار ردـصم یلـصا و هملک تاکرح رتشیب دـیدج ، ای توافتم یناعم ماهفا ندـناسر و روظنم

فرح کی هتـشون ،) ) يانعم هب يا هملک نتخاس يارب هنومن ، يارب دننک . بیکرت مه اب ار هملک ود یـسراف نابز دننام هکنآ هن دـنیازفا ،رییغت فرح و ود یکی ندوزفا اب دننک ، نایب ار باتک يرادهگن ياج هکنآ يارب دـنزاس و یم ار باتک ) ) هژاو دـنیازفا و یم بتک ) ) هب

هاگ ور ، نیا زا دننک . یم بیکرت مه اب ار هناخ باتک و هژاو ود یـسراف نابز رد هک یلاح رد دـنزاس ، یم ار هبتکم ) ) هملک نآ ، لکش ، ثیدـح رودـص رـصع زا يا ههرب رد نوچ دـماجنا و یم نآ يانعم رییغت هب نآ ، نوکـس تکرح و یتح ای هملک رد فرح کی رییغت

یتافالتخا هب نآ لامجا هاگ تسا و مهم رایسب نآ ، تارییغت یگنوگچ هژاو و لکش هب هجوت دش ، یمن هتشهن هتـشون و فورح تکرح تیمها ریز هداس لاثم تسا . هدش رجنم ثیدح ریسفت كرد و رد

.

فرص www.Ghaemiyeh.comشناد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 89

78 ص :

تغل يانعم نتفای فرص و

ام هللا میاو شیرق ، نم اوفنأف سانلل مهتارادم تلق سانلا نم اموق نإ مالـسلا : هیلع قداص ماما دـهد . یم ناشن ار هژاو لکـش تکرح و زا ار اوفنأ ) ) لوقعلا هآرم رد یسلجم همالع (1) عیفرلا . تیبلاب اوقحلأف مهتارادم تنـسح شیرق ریغ نم اموق نإ و سأب ، مهباسحأب ناک هب هفنألا ) ) زا ای و ندرک » نوریب » و ندز » وا غامد رب » يانعم هب لوهجم ، فنأ و درجم یثالث زا ای درط ») ) ءافتنا » ياـنعم هب لاـعفا و باـب

، باتک ححـصم يرافغ ، داتـسا تسا . هتفرگ اوفنف ) ) ای اوقلأف ) ) ار نآ هداد و مه فیحـصت لامتحا يو تسا . هتفرگ يراددوخ » » يانعمیم نینچ ثیدـح همجرت دـیامن . یم رت لوبقم نآ زا لصاح ياـنعم هک تسا هتـسناد لاـعفا باـب زا لوهجم و اوقحلأ ) ) هنیرق هب ار نآ

زا سپ دندرک ، ارادم رتمک مدرم اب اما دـندوب ، شیرق زا دنتـشادن و بسح رظن زا یـصقن چـیه مدرم زا یهورگ دـنگوس ادـخ هب دوش :. دنتشگ قحلم الاو نادناخ هب دندرک ارادم بوخ نوچ اما دندوبن ، شیرق زا یهورگ و دندش . درط شیرق

رب یبرع تغل بتک اریز تسا ؛ مزال زین نآ يوغل يانعم زا وجتـسج ماگنه هب هملک راـتخاس اـب ییانـشآتغل ياـنعم نتفاـی فرـص و ب )نیودت هملک تئیه ساسا رب سورال گنهرف دننام اهباتک یخرب ریخا ياه ههد رد اهنت هدش و بترم هملک هدام یلصا و فورح ساسا

اراد اب زج هروعملا ،» رهظت و هرعملا ثروت اهنإف هراشملا ، و مکایإ » ثیدح ياه هژاو یلـصا فورح هدام و نتفای لاثم ، يارب دـنا . هدـش یمهف هب دراذگ و یم ماکان انعم نتفای رد ار ام هاگ هملک کی هدام تسرد صیخـشت رد هابتـشا تسین . نکمم یفرـص ياهتراهم ندوب

(2) هقئاوب .» هراج نمأی نمل ال نامیإ ال : » هلآ هیلع و هللا یلص مرکا ربمایپ زا لوقنم تیاور نیا دننام دناشک ؛ یم تسردان

.

ص 117. ج 2 ، یفاکلا ، - .. 1. راوجلا قح باب ص 666 ؛ ج 2 ، یفاکلا ، - .. 2

تغل يانعم نتفای www.Ghaemiyeh.comفرص و ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 90

79 ص :

نآ میور و یم قئاو ) ) هملک يانعم لابند هب مینادـب ، ه ) ) و قئاو ) (، ) ب ) زا بکرم ار هملک نیا رگا تسا . قئاوب ) ) هملک ام ، لاثم دـهاش هئارا ام هب ار ثیدـح تسرد يانعم اهنیا ، زا کی چـیه هکنآ لاـح مینک ، یم وجتـسج (3) قوو ) ) اـی (2) و قأو ) ) ای (1) قیو ) ) رد ار

ردـصم لاـبند هب یتـحار هب تسا ، هقئاـب ) ) رـسکم عمج قئاوب ،) ) تسا و ه ) ) و قئاوب ) ) زا یبـیکرت هقئاوب ، ) ) مینادـب رگا اـما دـهد ؛ یمن یساسا دیؤم (4) تسا . لئاوغ مشغ و رـش ، ملظ ، يانعم هب دراد و دوجو قوب ) ) ردـصم اهنت هک میباـی یم میدرگ و یم قیب ) ) اـی ( قوب )

ام و تلق : هقئاوب .» هراج نمآ نم نمؤملا : » لوقی مالـسلا هیلع هللادـبعابأ تعمـس لاـق : هزمح یبأ نع تسا : ور شیپ ثیدـح اـنعم ، نیا هیاسمه هک تسا یـسک نمؤم دیامرف : یم مالـسلا هیلع قداص ماما هک مدینـش دیوگ : هزمحوبا (6) همـشغ (5) .» هملظ و : » لاق هقئاوب ؟

همان رد نجتف ) ) و ینجتت ) ) هملک ود رگید هنومن يدـعت . متـس و دومرف : تسیچ ؟ قئاوب ) ) يانعم متفگ : دـشاب . ناما رد وا قئاوب ) ) زا شا نم سانلا أربأ یندـجتل كاوه نود کلقعب ترظن نئل هیواعم ، ای دـیامرف : یم نآ رد هک تسا هیواعم هب باطخ مالـسلا هیلع یلع ماما

(7) مالسلا ! و کل ، ادب ام نجتف ینجتت ، نأ الإ هنع ، هلزع یف تنک ینأ نملعتل و نامثع مد

.

ص 98. ج 7 ، سورعلا ، جات ضیبأ ؛ - .. 1ص 239. ج 5 ، نیعلا ، ص 370 ؛ ج 10 ، برعلا ، ناسل تسا ؛ ییایرد يا هدنرپ - .. 2

ص 386. ج 10 ، برعلا ، ناسل ریش ؛ يانعم هب - .. 3ص 30. ج 10 ، برعلا ، ناسل ص 160 ؛ ج 1 ، هیاهنلا ، ص 1453 ؛ ج 4 ، حاحصلا ، ك : ر . - .. 4

. تسا نآ رب يریسفت فطع ملظ و يانعم هب زین مشغ - .. 5ص 668. ج 2 ، یفاکلا ، - .. 6

همان 6. هغالبلا ، جهن - .. 7

تغل يانعم نتفای www.Ghaemiyeh.comفرص و ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 91

80 ص :

اهییابیز كرد فرص و

دنا هتـسناد ینجت ) ) زا رما لعف یخرب دنا و هتفرگ نتـشاد هدیـشوپ يانعم هب ننجت ) ) زا رما لعف ار نجتف ) ، ) هغالبلا جهن نامجرتم یخرب نیرت كاپ ارم سوه ، هدید هن يرگنب و درخ هدـید هب رگا هیواعم ! يا دوش : یم نینچ نتم همجرت تسا و گنهامه ینجتت ) ) لعف اب هک مندرگ رب ار هدرکاـن هاـنگ یهاوخب هکنآ رگم مراـنک . هب نآ زا نم هک یناد یم کـش یب ینیب و یم ناـمثع نوخ نتخیر ] ] رد ناـسک

. نکب یهاوخ یم هچره تروص نیا رد هک ینز ، تمهت یهن و

. دوش یم زین ثیدح يونعم یظفل و ياهییابیز رتهب كرد بجوم فرـص ملع فیرظ تاکن اب ندوب انـشآاهییابیز كرد فرـص و ج ): دنتسه انعم نیا يارب یبوخ ياه هنومن ریز تیاور ود

متنأ لب ال ، : » لاق نولکوتملا . نحن اولاـق : متنأ »؟ اـم : » لاـق نوعرزی ، ـال اـموق هللا لوسر يأر تسا : هدـمآ لـئاسولا كردتـسم رد کـی .هـشیپ لکوت ام دنتفگ : دیتسه »؟ هراک هچ امـش : » دیـسرپ نانآ زا دنزادرپ . یمن تعارز هب هک دید ار یهورگ ادخ ربمایپ (1) نولکتملا .»

، لکو ینعی هدام ، کی زا دربراک ود تئیه و ود اب هلآ هیلع و هللا یلص مرکا لوسر دینارگید .» رابرس امـش هن ، : » دومرف ترـضح میناگ .. دنا هدرک دزشوگ ار لاکتا لکوت و فیرظ توافت ابیز زیر و نینچ

يرواین و مهو هب ار ادـخ ) ) وا هک تسا نآ دـیحوت (2) همهتت . نأ ال لدـعلا و همهوتت نأ ال دـیحوتلا دومرف : مالـسلا هیلع یلع ماما ود .. ینکن مهتم ار وا هک تسا نآ لدع

.

ح 12789. ص 217 ، ج 11 ، لئاسولا ، كردتسم - .. 1تمکح 470. هغالبلا ، جهن - .. 2

اهییابیز كرد www.Ghaemiyeh.comفرص و ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 92

81 ص :

یسانش تغل

يدیلقت هویش

هک يداهتجا ؛ هویش يدیلقت و هویـش دور : یم راک هب هویـش ود ثیداحا ، رد هتفر راک هب ياه هژاو یناعم فشک مهف و ياربیـسانش تغل . دور یم راک هب رتمک شندوب ، لکشم ندیشک و لوط لیلد هب تسا ، رتاراک رت و قیقد هک نآ اب مود هویش

هتفگ یتسرد هب دامتعا اب میبای و یم ار رظن دروم هژاو لیذ هدش هئارا يانعم تغل ، بتک هب هعجارم اب هویـش ، نیا ردیدیلقت هویـش فلا )مومع يارب دـنمدوس و عیرـس و دـمآراک ، قفوم ، يرایـسب دراوم رد شور نیا مینک . یم ضرف هملک یلـصا يانعم ار نامه ناناد ، تغل

اما دور ، یم راک هب نونکات تسا ، هدوب تغل ياهباتک شیادیپ زاغآرس هک يرجه ، مود نرق زا يدیلقت هویش تسا . هدافتـسا لباق دارفا ،؛ دنتسین دانتسا لباق لقادح ای دنمدوس هزوح نیا رد رصاعم ، تغل بتک تسا و تغل ربتعم نهک و ياهباتک هب هعجارم نآ یساسا طرش هک تسا لمتحم یـسب هدش و رداص ناموصعم كرابم نابز زا شیپ نرق هدراهچ ات هدزاود دودح رد ام ، یـسررب دروم ياه هژاو اریز

هئارا ناد ، تغل یلـصا هفیظو هچ ، دـشاب ؛ توافتم رـصاعم ناناد تغل طسوت هدـش هئارا ياـنعم اـب راـگزور ، نآ رد تاـملک نیا ياـنعم هک تسین هدیـشوپ هتکن نیا تسین . وا یلـصا تادـهعت زا هژاو ، ياـنعم یلوـحت ریـس هب نتخادرپ تسا و شیوـخ هرود رد هژاو ياـنعم

دـنک و یم ادـیپ ییانعم ینوگرگد نامز ، لوط رد تغل هک دریگ یم همـشچرس اجنآ زا هاگ انعم ، کی زا ناـیوغل تواـفتم ياهریـسفت زا هتـسد نآ ساسا ، نیا رب دـبای . یم توافتم الماک ییانعم هاگ دوش و یم رت هدرتسگ ای رتدودـحم نآ نیتسخن ياـنعم كدـنا كدـنا

يانعم یخیرات ریـس لقن اهنآ ، نافلؤم ای دنـشاب هدش هتـشون ثیداحا رودـص رـصع رد ای هک دـنیآ یم راک هب هصرع نیا رد تغل بتک عبانم یخرب مان باتک ، ینایاپ تسویپ رد دنا . هدیمهف یم هژاو زا ثیدـح نابطاخم هک ییانعم نامه دنـشاب ؛ هتفرگ هدـهع رب ار تاملک

. تسا هدش هداد اهنآ هراب رد يرصتخم حیضوت هدمآ و برع تغل نهک

.

یسانش www.Ghaemiyeh.comتغل ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 93

82 ص :

يداهتجا هویش

هویش اریز دراد ؛ یماو يداهتجا هویش دربراک هب ار هوژپ ثیدح ددعتم ، ثیداحا رد اه هژاو یلصا يانعم نتفای هب زاینیداهتجا هویـش ب )ندـناسر يارب هتفر و راک هب ییاهروظنم هچ يارب هتـشاد و ییاهدربراک هچ هژاو هکنیا ینعی تسا ؛ هژاو یلامعتـسا يانعم هئارا نایوغل ،

هب ای دنشاب یقیقح یلصا و یناعم حالطـصا هب هدش و عضو زاغآ زا یناعم ، اه و دربراک نیا هاوخ تسا ، هدش مادختـسا یناعم نیمادک یلصا هفیظو نایوغل دنشاب . هتفر راک هب هراعتسا هیانک و زاجم و تروص هب یمالک ، ياه هیارآ اهییابیز و هب نادنم هقالع نابیدا و هلیسو

هک يرگید یناعم اب نآ نایم زیامت هژاو و نیتسخن يانعم نتفای یپ رد دـنناد و یم نخـس بطاخم و نایم یطابترا لپ نتخاـس ار دوخ يزاجم و يانعم يزاسادج یتح ناشیا دنرادن . فدارتم ياه هژاو زیر ياهقرف هئارا هب يدهعت دنتـسین و تسا ، هدـش هژاو هارمه اهدـعب

شرازگ یفرع یحالطـصا و يانعم زیامت زا یـصصخت ، هن یمومع و تغل بتک نیا ، رب نوزفا (1) دنریگ . یمن هدـهع هب زین ار یقیقح اب یلصا يانعم فشک يارب رگشهوژپ تسا مزال ور نیا زا (2) دراد . یناوارف ریثأت مهف ءوس رد ود ، نیا طلخ هک یلاح رد دـنهد یمن

. دسرب یلصا يانعم هب ریگارف شـشوک کی یپ رد دنک و هعجارم سرتسد رد عبانم هب میقتـسم روط هب دوخ نآ ، ياهزرم دودح و همه هار اهنت هک تسا ، يودب برع هرمزور یهافـش و تالامعتـسا سرتسد ، لباق ریغ عبنم اهنت دندوجوم و نونکا مه عبانم نیا هناتخبـشوخ

. میرمش یمرب ار عبانم نیا کنیا تسا . بدا تغل و رعش و ياهباتک هب دامتعا نآ ،

.

اهنآ ندوب يزاجم هب درمـش و یمرب ار يزاجم یناعم وا تسا . انثتـسا يرـشخمز هغالبلا ساسأ دـننام اهباتک یخرب ناـیم ، نیا رد - .. 1. تسا هتخادرپ هلئسم نیا هب برعلا ناسل رد زین روظنم نبا دنک . یم حیرصت

. میزادرپ یم تابیکرت ) مهف ) يدعب ثحبم رد هژاو ، دنچ ندمآ مه رانک زا هدمآرب بکرم و تاحالطصا هب ام تسا ینتفگ - .. 2

يداهتجا www.Ghaemiyeh.comهویش ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 94

83 ص :

ثیدحلا بیرغ بتک

دننام يرگید بتک هب دیاب تغل ، ددـعتم ياهباتک ندـید یلبق و لحارم ریـس رب نوزفا يداهتجا ، هویـش رد ثیدـحلا (1) بیرغ بتک . 1فیلأت ثیداحا رد هتفر راک هب يانـشآان ياه هژاو لح روظنم هب ثیدـحلا » بیرغ » ياـهباتک درک . هعجارم ثیدـحلا » بیرغ » ياـهباتک

كرد ات دنزاس و یم گنگ ار نخـس همه دنریگ و یم رارق ثیدح یلـصا ساسح و ياج رد هاگ هک یموهفمان ياه هژاو دـنا ؛ هدـش بیرغ ياه هژاو يانعم هئارا اه ، نآرقلا بیرغ دننام اه ، ثیدحلا بیرغ فیلأت زا فده نیرت مهم دوش . یمن هدیمهف ثیدـح دـنوشن ،نارازه هعلاطم اـب ناراـگن ، ثیدـحلا بیرغ تسا . هدـش هجوت رتمک هژاو تالامعتـسا ریاـس هب تسا و ثیدـح ییاـنعم هزوح ناـمه رد

تغل و ياهباتک هباشم ، ثیداحا دننام یعبانم زا نتسج دوس اب دنوش و انـشآ ثیدح ناگدنیوگ نانخـس گنهرف اب دنا هتـسناوت ثیدح . تسا توافتم اهثیدـحلا بیرغ بیترت نیودـت و دنـسرب . سونأمان بایرید و ياـه هژاو نیا یناـعم هب دوخ ، ناداتـسا زا هدیـسر ریـسافت اه ثیدحلا بیرغ دنا . هدش بترم هملک هدام ساسا رب تغل ، ياهباتک دننام یخرب دنراد و يدنـسم بیترت ثیدـح ، بتک دـننام یخرب

یناعم ندروآ اه و هژاو رـصتخم حرـش رب نوزفا ریثا ، نبا دـشاب . یم م 606 ه ) ) ریثا نبا هیاهنلا اـهنآ ، نیرتاراـک نیرتهب و دـنا و ناوارف . دنک تواضق شنیزگ و دناوتب هدنناوخ ات دنک یم رکذ تسا ، هژاو نآ رب لمتشم هک ار ثیدح نتم زا یشخب اهنآ ، نوگانوگ ياهتئیه نیرحبلا و عمجم یحیرط ، هب روهـشم یجافخ ، یلع دـمحم نب نیدـلارخف تسا . هتـشاد جاور ثیدـحلا بیرغ بتک زین هعیـش ناـیم رد

(2) درب . مان ناوت یم ار راونألا راحب ثیدح بیرغ رضاح ، رصع رد هدروآ و دیدپ ار نیرینلا علطم

.

دنتسه ثیدح يانـشآان ياه هژاو ثیدحلا بیرغ دراد . توافت بیرغ ثیدح اب ثیدحلا بیرغ دیآ ، یم یپ رد هک هنوگ نامه - .. 1. دراد لقن قیرط کی اهنت هک سونأمان ذاش و ثیدح ینعی بیرغ ثیدح و

هب ار ، اهنآ ياهمان زا یهاگآ هب نادنم هقالع تسا . هدیسرن ام تسد هب اهنآ زا يرایسب اما دنا ، ناوارف رایسب ثیدحلا بیرغ بتک - .. 2بیرغ نیودـت ریـس » هلاقم هدـش لیمکت یبرع و نادرگزاـب همدـقم ، نیا میهد . یم عاـجرا راونـألا راـحب ثیدـح بیرغ باـتک همدـقم

. تسا هدمآ ص 110 92 ) ش 13 ، ) ثیدح مولع هلجم رد هک تسا ملق نیمه زا ثیدحلا »

ثیدحلا بیرغ www.Ghaemiyeh.comبتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 95

84 ص :

نهک یبدا ینید و نوتم

ناـهوژپ شناد زا میا و هدروآ شهوژپ شخب رد ار باـیرید بیرغ و ياـه هژاو رب لمتـشم نتم کـی هویـش ، نیا یلمع نتخومآ يارب . دننک هسیاقم نامجرتم ناحراش و ياهریسفت اب هدرک ، وجتسج ثیدحلا بیرغ ياهباتک رد ار اه هژاو نیا ات میهاوخ یم زیزع

نیا زا دنا و هدوب ثیدح رودص هرود رصاعم هک ینوتم تسا ؛ برع تایبدا زا هدنام یقاب نوتم ام رگید عبنمنهک یبدا ینید و نوتم . 2نتم و لد رد هژاو نوگانوگ ياهلامعتسا يروآدرگ نوتم و نیا رد عبتت تسا . ثیدح رد هتفر راک هب يانعم نامه اه ، هژاو يانعم ور ،. دناسر یم تغل يانعم هب ار موصعم اب رصع مه ناد تغل کی هک درب یم شیپ يا هویـش نامه هب ار ام اهدربراک ، نیا نداهن مه رانک هب نآ ، تالامعتسا نداهن مه رانک اب دیواک و یم شیوخ رصاعم تایبدا رد ار هژاو زین ، تغل یلـصا بتک نیودت هرود رد يوغل ، ملاع هب دـنا ، هدرب راک هب ار رظن دروم هژاو هک یبدا نهک لیـصا و نوتم نتفای اـب میناوت یم زین اـم دیـسر . یم تغل هتفهن كرتشم و ياـنعم

ار ناکما نیا هناـیار ، زین یظفل و ياـهمجعم دوجو میـسرب . هژاو نطب رد هتفهن ياـنعم هب ناـیوغل ، يرگ هطـساو نودـب میقتـسم و هنوگ رد يریگ ، یپ نیا مینک . جارختسا ار یلـصا يانعم میبایب و ار هژاو کی تالامعتـسا زا یهوبنا كدنا ، یتصرف رد ات تسا هدروآ مهارف

نیا دوش . یـسررب زین تاـیاور نآرق و رد هژیوب اـه هزوح رگید رد هژاو ياـهدربراک دـیاب هکلب دوـش ؛ یمن هصـالخ بدا رعـش و هریاد دنیآ یم وا يرای هب ققحم ینهذ ياه هتشاد همه هلحرم ، نیا رد تسا . هژاو یلصا يانعم مهف يارب شالت نوتم و مهف رد داهتجا نامه ینهذ ياهتقد ینادیم و ياهشهوژپ دوش و یم هجوت ناراگن بیرغ نایوغل و تایرظن هب دوش ، یم هدافتسا رشب مولع ياه هدروآرف زا و

وا دوخ داهتجا ششوک و لصاح هک هژاو ، کی يانعم هرابرد میقتـسم لقتـسم و ییأر هب ار رگـشهوژپ دنهد و یم مه تسد هب تسد . دنناسر یم تسا ،

.

نهک یبدا ینید و www.Ghaemiyeh.comنوتم ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 96

85 ص :

هغللا قورف بتک

و تاوـمسلا رطاـف هیآ ترطف و ياـنعم مهف رد یناـمزرید وا تسا . ترطف ياـنعم هب ندیـسر رد ساـبع نبا نخـس نآ ، یخیراـت هنوـمن یم دنیب و یم یهاچ بحاصت رس رب ار برع ود عازن نوچ تسا و هدیواک یم قلاخ اب ار نآ توافت تسا و هدیـشیدنا یم (1) ضرألا

(2) هیلوا . هدام ای یلبق هنیمز نودب هناعیدب و تقلخ ینعی رطف هک دـمهف یم موی ،» لوأ اهترطف انأ : » دـیوگ یم ود نآ زا یکی هک دونش يانعم هاگره تفگ : یم دومن و یم قیوشت برع راعـشا هب هعجارم هب ار نانآ درک و یم هیـصوت زین نارگید هب ار هویـش نیا سابع نبا

(3) تسوا . راعشا برع ، سوماق هک دییوجب رعش رد ار نآ دنام ، هدیشوپ امش رب نآرق زا یبیکرت ای هژاو

قورف ياهباتک دـیآ ، یم اه هژاو یناعم دودـح اهزرم و اـهتفارظ و كرد راـک هب رتشیب هک سرتسد ، رد عبنم رگیدـهغللا قورف بتک . 3يروآدرگ ریس رد ام دنزادرپ . یم اهنآ ياهتوافت هب سپس ، دنروآ و یم مه رانک رد ار هباشم یناعم اب ياه هژاو اهباتک نیا تسا . هغللا

میوش یم ور هب ور دوخ شواک دروم هژاو فدارتم ياه هژاو اب ثیدـحلا بیرغ تغل و بتک هب هعجارم زین هژاو و ناوارف ياهلامعتـسا ثحب رد اـم دوش . یم شواـک دروم هژاو ییاـنعم هرتسگ كرد بجوم اـهنآ ، یئزج ياـهتوافت تسا و رثؤم هژاو مهف رد اـهنآ مهف هک

(، تمکح ) و ملع ) ) دننام دروم دنچ توافت یـسررب هب ار یمارگ ناهوژپ شناد ور نیا زا میدـنمزاین و بلطم نیا هب ثیدـح ، هداوناخ (، ات 395 ق هدنز ) يرکسع لالهوبا هتشون قورفلا دننام تسا ، دوجوم هراب نیا رد ینوگانوگ ياهباتک میناوخ . یم ارف ءاجر ) ) و لما ) )

یف تاتشلا عماج و م 429 ق ،،) ) یبلاعث هغللا هقف

.

.11 يروش / ، 46 رمز / ، 1 رطاف / ، 10 میهاربا / ، 101 فسوی / ، 14 ماعنا / - .. 1ص 285. ج 10 ، يرابلا ، حتف ص 410 ؛ ج 3 ، نیرحبلا ، عمجم رطف ؛ هدام نیعلا ، ك : ر . - .. 2

ص 44. ج 12 ، ینغملا ، ص 449 ؛ ج 2 ، نیحیحصلا ، یلع كردتسملا ك : ر . - .. 3

هغللا قورف www.Ghaemiyeh.comبتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 97

86 ص :

اهداضتم

قوذ و لـصاح اـهباتک ، نیا رد هدـش حرط تاـکن هاـگ تـسا ینتفگ م 1095 ق .) ) یحیرط دـنزرف نیدـلا ماـسح زا تاـغللا (1) قورف . درادن یفاک ناقتا تیمومعو و تسا فلوم یصخش تشادرب

هدعاق قادصم هب اه هژاو نیا دنراد . نآ مهف رد ییازـسب شقن یـسررب ، دروم هملک اب داضتم ياه هژاو يداهتجا ، هویـش رداهداضتم . 4يایوگ ياه هنومن لهج ، لقع و رورس ، مغ و دیفس ، هایس و بش ، زور و دنرگیدکی . مهف يارب یمهم دیلک اهدادضأب ،» ءایـشألا فرعت »

، یگرزب دهد و یم حیضوت ار یکیرات رون ، دریگ . یم تروص رت ناسآ رت و عیرس تاسوسحم ، رد لباقتم مهف نیا دنا . « یمهف مه » نیاياهدربراک دراوم ، نیا رد تسا . رت لکـشم یکدـنا یبای تسد نیا سوسحم ، ریغ درجم و یناعم رد اما دزاس ؛ یم نایامن ار یکچوک

نآ یقیقح یلـصا و يانعم اب ار ام دهد و یم حیـضوت ار نآ تالامعتـسا دنک و یم کمک رگید هژاو مهف هب داضتم ، هژاو ود زا یکی موهفم تسا . هدـش شهوکن هتفر و راک هب روفو هب فیرـش ، ثیداحا میرک و نآرق رد هک تسا روهـشم یلاثم لهج ) . ) دزاس یم انـشآ

هدیجنسان تسردان و لامعا هب رظان هک یتالامعتـسا تسین . راگزاس انعم نیا اب نآ تالامعتـسا یخرب اما تسا ، نتـسنادن لهج ، ییادتبا ، بجعت نودب ندیدنخ هنومن ، يارب دراد . مه رتعیسو ای رگید و ییانعم لهج هک دهد یم ناشن تسا و نوگانوگ ياهتیعقوم رد ناسنا

قیداصم و زا همه ندمآرد (5) يراک هب یگدامآ یب یندشان (4) و ياهزیچ هب تبغر (3) يراد ، هدنز بش نودب حبـص باوخ (2)نتسنادن شناد و نتشادن هک یلاح رد دنا ، هدش هدرمش لهج یناعم

.

ص 191. ج 3 ، نیفلؤملا ، مجعم ص 484 ؛ بتکلا ، هآرم - .. 1 . ص 664 ج 2 ، یفاکلا ، - .. 2ح 283. ص 96 ، دهزلا ، - .. 3

ح 5384. مکحلا ، ررغ - .. 4ص 401. رابخألا ، یناعم - .. 5

www.Ghaemiyeh.comاهداضتم ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 98

87 ص :

يریسفت ياه هرازگ

ملع لقع و هژاو ود اب نآ نامز مه دربراک دـنک ، یم کمک لهج يانعم یـسانشزاب هب نایم نیا رد هچنآ دـیآ . یمن مشچ هب اـهنآ رد ود نیا داضت یفاک (1) رد لهج » لقع و دونج » ینالوط ثیدـح تسا . مه اب ود نیا داضت زا یکاح هک يدربراـک تسا ؛ ثیداـحا رد

يانعم مینادـب و نتـسنادن ینعی ملع ،) ) لباقم ار لهج ) ) يانعم کـی هک دـنک یم کـمک اـم هب دـهد و یم ناـشن ینـشور هب ار موهفم . ندیزرو تلاهج ینادان و يدرخبان و ینعی لقع ) ) ربارب رد ار شرگید

یتسه و ماظن زا یهلا ملع هب نانآ . دنا هدوب انشآ نآ قیقد يانعم برع و تغل اب رگید سک ره زا شیب ام نامامایریـسفت ياه هرازگ . 5مرک و بجع و مشخ و هک دـنا هتـسناد یم یتسرد هب هدوب و هاگآ نآ يوت رد وت قیمع و ياه هیال ناسنا و نورد تعیبط و یگنوگچ

هاگ فدارتم و ظافلا زا نینچمه نانآ دـننز . دـنویپ يوغل يانعم اب ار یناـیحو ینآرق و یناـعم هنوگچ دـننک و ریـسفت ناـس هچ ار اوقت هب ار نادـنم هقالع دـشک و یم ازارد هب اهنآ زا ثحب هک دـنا هدرک یم هدافتـسا بطاخم هب نآ لاقتنا یناعم و نیا ریـسفت يارب داضتم ،

و لهجلا )؟ ام (، ) ریذبتلا ینعم ( ) بدألا ریـسفت ) نوچ ییاهلـصفرس زین قودص (2) و خیـش رابخألا یناعم باتک رد یثیدـح ياه هنومن یلـصا يانعم هدـنهد حیـضوت يریـسفت ياه هرازگ ثیداحا نیا عقاو ، رد میهد . یم عاـجرا همکحلا ، نازیم هعومجم رد ریخلا ) ریـسفت )لیکـشت هنیمز ثیداحا ، نیا ، يدربراـک تاـقیقحت رد دـنا . هدـش هضرع یباـجیا یبلـس و ياـه هرازگ لکـش ود هب دـنا و شهوژپ دروم

دودح و اریز دنروآ ؛ یم مهارف ار ثیدح » هداوناخ »

.

ص 27 10. ج 1 ، یفاکلا ، - .. 1، مزح لقع ، هرابرد مالسلا هیلع نسح ماما زا مالسلا هیلع یلع ماما تیاور نیا رد رابخألا . یناعم هحفص 401 رد تیاور 62 دننام - .. 2

یم ریسفت هاتوک ، یتالمج رد ار اهنآ زین مالسلا هیلع نسح ماما دنک و یم لاؤس یقالخا میهافم يرایسب تقر و حش ، تحامـس ، دجم ،. دیامن

يریسفت ياه www.Ghaemiyeh.comهرازگ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 99

88 ص :

هدیکچ

راک دـنمزاین هنیمز ، نیا رد رتشیب ثحب دـنناسر . یم يراـی زین موهفم قیقد نییعت يوغل و ثحب هب دـنهد و یم ناـشن ار عوضوم هرتسگ لـصف هنیمز ، نیا رد سابتقا لباق هنومن کی تسا . بضغ و ... رورـس ، دننام عوضوم کی ثیداحا زا ییانتعا لباق دادـعت نتفای یلمع و

(1) تسا . ایح گنهرف رد یشهوژپ باتک نیزاغآ ياه

رد o تسا . ثیدـح كرد يوس هب ماگ نیتسخن نآ ، ياه هژاو زا کیره مهف ثیدـح ، نتم یتسرد زا نتفای نانیمطا زا سپ o هدیکچتاملک هدام ساسا رب زین تغل بتک رتشیب دراد و یبیکرت ریغ یفرص و يراتخاس یبرع نابز اریز دیآ ، یم راک هب فرص نف نایم ، نیا

يدیلقت و قیرط ود زا هملک ، یلصا هدام نتفای زا سپ o تسا . هژاو ره یلصا فورح تخانش رب فقوتم اهنآ ، هب هعجارم هدش و میظنت تسا و يدیلقت اما جیار ، يا هویش ناسانش تغل هتفگ رب اکتا تغل و بتک هب هعجارم o تفای . تسد یلصا يانعم هب ناوت یم يداهتجا

زین نهک و یبدا و یلصا نوتم هب میقتسم هعجارم رت ، نئمطم رت و حیحص هویـش o تسا . يوغل عبانم رابتعا تمدق و نآ ، یـساسا طرش ییانعم هزوح رد بیرغ ياه هژاو ياـنعم هئارا ثیدـحلا ، بیرغ بتک هفیظو o تسا . تغل بتک رب نوزفا ثیدـحلا بیرغ ياه باتک

هک دـنراد یقیقد ياه هتفگ تاغل ، يانعم نایب رد ناموصعم o تسا . رثؤم اه هژاو مهف رد زین داـضتم ظاـفلا هب هجوت o تسا . ثیدح ریخ بدا ، لهج ، دهز ، دننام یتاملک هیاریپ یب قیقد و موهفم اب ار ام هنیجنگ نیا زا هدافتسا

.

. تسا هدیسر پاچ هب اهراب ثیدحلاراد تاراشتنا يوس زا تسا و هدیدنسپ سابع فیلأت باتک نیا - .. 1

www.Ghaemiyeh.comهدیکچ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 100

89 ص :

شهوژپ شسرپ و

تابثا ینعی یباجیا ، یبلس و لکش ود هب هک میمان ، یم يریسفت » ياه هرازگ » ار اه هژاو هدنهد حیـضوت ثیداحا o دزاس . یم انشآ و .... دندوجوم رابخالا یناعم دننام ییاهباتک رد نآ ، یفن ای هژاو کی يارب انعم کی

بیرغ باتک ود ياـهیگژیو . 2 دـینک . نایب هدـش ، هتـشاگن تسخن نرق جـنپ رد هک ار تغل باـتک ود ياـهیگژیو . 1 شهوژپ شـسرپ و یلص هللا لوسر فلا ) دینک . همجرت يراذگ و بارعا ار ریز نوتم ثیدحلا ، بیرغ تغل و بتک زا هدافتـسا اب . 3 دیرمشرب . ار ثیدحلا اذکو اذک حایرلا اهئفکت عرزلا ، هماخ لثمک نمؤملا لثم هلآ : هیلع و هللا یلـص هللا لوسر ب ) ملعلا . هاغب بحی هللا نإ الأ هلآ : هیلع و هللا

. افصق هفصقیف توملا هیتأی یتح ئش اهبیصی یتلا ال همیقتسملا هبزرألا لثمک قفانملا لثمو ضارمألاو ، عاجوألا هئفکت نمؤملا کلذکو دئتا مالـسلا : هیلع داوجلا مامالا د ) لهألا . یف هبحمو لاـملا ، یف هارثم لـجألا ، یف هأـسنم محرلا هلـص مالـسلا : هیلع قداـصلا ماـمالا ج )

. دکت وأ بصت

.

شهوژپ www.Ghaemiyeh.comشسرپ و ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 101

90 ص :

تابیکرت مهف مشش : سرد

بارعا

یناعم و وحن ، ) یبدا ياهـشناد ریثأت زا هدنریگارف : هک تسا نآ سرد نیا بلاطم هئارا زا فدهـسرد فادـهاتابیکرت مهف مشـش : سرد هتفر راک هب تاحالطصا یخرب يانعم دسانشب ؛ ثیدح مهف رد ار زاجمو حالطصا تخانش ترورـض دبای ؛ یهاگآ ثیدح مهف رب نایب )

. دوش انشآ يزاجم نایب تابثا در و رد طیرفت طارفا و راثآ زا یخرب اب دنادب ؛ ار ثیدح رد

زا یهاگآ اب اه و هژاو نداهن مه رانک اب ناوت یم هک میسر یم يا هلحرم هب اه ، هژاو کت کت مهف زا سپ ثیدح و مهف ریس ردبارعا هدیـشوپ هتـشر نیا نایوجـشناد رب درب . یپ تراـبع موهفم هجیتـن رد اـه و هژاو نیا یناـعم عومجم هب هلمج ، رد هملک شقن وـحن و ملع

ياج اب ار هملک شقن هکنآ رب نوزفا نانابز ، برع دوش و یم راکشآ بارعإ هلیـسو هب هلمج ، رد هملک شقن یبرع ، نابز رد هک تسین نیا دنـشوک یم دـنراد ،) یم مدـقم ربخ رب ار ادـتبم ای دـنرب و یم راک هب لوعفم زا شیپ لعف و زا سپ ار لعاف ـالثم ) دـننامهف یم نآ

دنک و یمن کمک هملک شقن نتخاس نشور هب راک ود نیا زا کی چیه هاگ اما دننامهفب ، زین هملک ره فرح نیرخآ ياوآ اب ار شقن . دنام یم مهبم نوگانوگ ، لمتحم و ددعتم و ياهبیکرت ببس هب هلمج بیکرت و يانعم

.

تابیکرت مهف مشش : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 102

91 ص :

بیکرت ره ییانعم تالامتحا ثیدح ، نتم رد هتفر راک هب تالمج بیکرت و يانعم نتخاس نشور رب نوزفا وحن ، ملع دعاوق اب ییانـشآ همه رد یمومع هدـعاق نیا دراذـگ . یم رانک تسا راـگزاسان یبرع ناـبز روتـسد اـب هک ار یلاـمتحا ره دـهد و یم لـیلقت زین ار مهبم یبدا راوتسا نیناوق رب قبطنم ریغ نخس حیصف دنتسه و حیصف ثیدح ، ناگدنیوگ اریز تسا ؛ يراج رتشیب ثیداحا ، رد هژیو هب نانخس ،

. دوش یم مولعم ثیدح يانعم مهف رد هملک شقن بارعإ و هب هجوت تیمها لاثم ، دنچ رکذ اب (1) دیوگ . یمن

شیرواد هب درزوـب ، فاـصنا مدرم اـب سک ره (2) هریغل . امکح هب یـضر هسفن ، نم سانلا فصنأ نم مالـسلا : هیلع قداـص ماـما . کـیهب درادـن و هاـگداد هب يزاـین دزرو ، فاـصنا یـسک رگا هک درک اـنعم نینچ دـناوخ و مولعم ار یـضر » » ناوـت یم دـنهد . یم تیاـضر

. دهد یم تیاضر نآ مکح هب دنک و یم یضاق ار دوخ هالک حالطصا

يا هدرک یهن ار هچنآ هک سب نیمه وت لهج رد (3) هنع . تیهن ام بکرت نأ الهج کب یفک دیامرف : یم مالـسلا هیلع مظاک ماما ود .(4) هنع . یهن ام بکتری نأ الهج ءرملاب یفک يوش . بکترم يا ) هدش یهن نآ زا ای )

.

ح ص 52 ، ج 1 ، یفاکلا ، ك : ر . « ) ءاحصف موق انإف انمالک اوبرعأ : » دنا هدومرف هدرک و حیرصت ناشنانخس تحاصف هب دوخ ناماما - .. 1(. انثیدح تسا : هدمآ انمالک ياج هب ح 729 ، ص 250 ، راونألا ، هاکشم رد ، 13

ح 12. ص146 ، ج 2 ، یفاکلا ، - .. 2ح 12. ص 16 ، ج 1 ، یفاکلا ، - .. 3

ح 64. ص 8 ، ج 78 ، راونألا ، راحب ص 55 ؛ لوؤسلا ، بلاطم - .. 4

تابیکرت مهف مشش : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 103

92 ص :

یحالطصا تابیکرت

مولعم و ار یهن ) ) لعف ناوت یم ثیدح ود ره رد دوش . بکترم هدش ) یهن نآ زا ای ) هدرک یهن ار هچنآ هک سب نیمه یمدآ لهج رد یتأی ام سانلا یلع رکنی نأ ـالهج ءرملاـب یفک تفاـی : نآ يارب ار ریز تادـیؤم ناوت یم ندـناوخ ، مولعم تروص رد دـناوخ . لوهجم

ياـنعم هب میباـیب ، تسرد لـماک و ار تیاور کـی بارعا بیکرت رگا نیارباـنب ، (2) بکرت . اـمع یهنت نأ ـالهج کـب یفک (1) هلثم .نتفای تسرد ، بارعا نییعت مهف و یـساسا لح هار دـید ، دـیهاوخ ثیدـح » هداوناخ » سرد رد هک هنوگ نامه میا . هدیـسر نآ يرهاـظ

ياه هیآ نایم ، نیا رد دـهد . ناشن عقاو هب کیدزن ار نآ دـنک و نییعت ام يارب ار تالامتحا زا یکی هک یثیداحا تسا ؛ هباشم ثیداحا ماجنا هب ار راک ود نیا يرایـسب ، دراوم رد ییاور بتک حورـش دـنیآ و یم راک هب رایـسب دـنا ، تایاور رودـص یقیقح هنیمز هک نآرق ،

. دنا هدناسر

یناعم هاگ یتح دـنزاس و یم نشور ار ثیداـحا تـالمج اـه و هژاو یناـعم يدودـح اـت وحن تغل و فرـص ، ملعیحالطـصا تاـبیکرت يانعم اـموزل هک دـنراد دوجو هژاو دـنچ زا ییاـهبیکرت ناـبز ، ره رد تسین . یفاـک نیا اـما دـنهد ؛ یم ناـشن ار هژاو کـی یحالطـصا هفاضا هب تسد » » يانعم عمج لصاح اب شورفتـسد » » يانعم هنومن ، يارب دیآ یمن تسد هب نآ تادرفم یناعم عمج لصاح زا بیکرت ،

ملع زا تیعبت نودـب هاگ اهبیکرت شورف .» » يانعم تسد + » » ياـنعم شورف ? » تسد » یـضایر ناـبز هب تسین . ناـسکی شورف » » ياـنعمهب تغل ياهباتک ندرکن هراشا دنک ، یم لکشم ار راک هچنآ تسا . بایرید رایسب هاگ هک دننک یم هدافا ار يرگید يانعم وحن ، تغل و

اهبیکرت یناعم

.

ح 7073. مکحلا ، ررغ - .. 1ص 6. ج 6 ، ءایلوألا ، هیلح - .. 2

یحالطصا www.Ghaemiyeh.comتابیکرت ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 104

93 ص :

يانعم يارب نامز ، رورم هب بکرم تاحالطـصا نیا دـنا . هدرک نایب ار اهنآ زا یهباـنتعم دادـعت ياـنعم تغل ، بتک یخرب هچرگا تسا ،روط هب زاغآ و زا هکنآ هن دـنبای ، یم صاصتخا صاـخ ییاـنعم هب یجیردـت ، رمتـسم و ررکم و دربراـک اـب دـنوش و یم هناـشن یـصاخ مولع رد مه و دنوش ، یم لامعتسا هتخاس و یفرع یمومع و هرواحم رد مه تاحالطـصا دنوش . دیلوت عضو و انعم کی يارب صخـشم

هب رتشیب لوا هتـسد هچرگ دروخ . یم مشچ هب ثیداحا رد هنوگ ود ره نابز و لها زا دودـحم صاـخ و يا هتـسد دزن صاـخ و نونف و . تسا كدـنا ییاه هژاو بلاق رد هدرتسگ ییانعم هدافا تاحالطـصا ، دربراک تلع تسا . رت لکـشم مود هتـسد مهف اما دـنا ، هتفر راـک

هدنهد ناشن اهنآ ، يانعم هئارا مینک . یم هراشا اهنآ زا یخرب هب اهنت درک و يروآ عمج یگداس هب ناوت یمن ار هدش حالطصا تابیکرت لقع (1) هفنأ ، فتح تام دننام ییاهبیکرت تسا . نتم رهاظ مهف رد اهنآ يدیلک شقن زین هیلوا و رهاظ یقیقح و يانعم راکشآ توافت

، دنوادخ زا تفرعم ] ] تفایرد یعیبط ، گرم يانعم هب بیترت هب هک (5) باتکلا ، مأ (4) و هرونلا ، بارج (3) ماقم ، جیوزت (2) هللا ، نع هتخاس ناموصعم هلیسو هب یتح ای هدش هدافتـسا ثیداحا رد رتشیب اهبیکرت نیا زا دنتـسه . هحتاف هروس يا و هیقت نخـس یمئاد ، جاودزا

نم » ثیدح دریگ : رارق هجوت دروم زین ثیدح رد نآ ریثأت ات مینک یم هضرع مه رت یفرع هداس و یحالطـصا بیکرت دـنچ دـنا . هدـش ششناد دنک ، مرش سک ره ینعی تسا ؛ تلاجخ مرش و يانعم هب هکلب یکزان ، يانعم هب هن تقر ، نآ رد هک (6) هملع ،» قر ههجو قر

.

ح 40. ص 69 ، هیوبنلا ، تازاجملا - .. 1ص 387. ج 9 ، ءایلوألا ، هیلح ص 17 ؛ ج 1 ، یفاکلا ، - .. 2

ح 3. ص 457 ، ج 5 ، یفاکلا ، - .. 3«. هرونلا بارج » مان اب یلالج ینیسح اضر دمحم دیس هلاقم ش 2 ، ثیدحلا ، مولع همانلصف ك : ر . - .. 4ح79. ص 111 ، هیوبنلا ، تازاجملا جادخ ؛» یهف باتکلا ماب اهیف أرقی هالص ال لک » ثیدح دننام - .. 5

ح 3. ص 106 ، ج 2 ، یفاکلا ، - .. 6

یحالطصا www.Ghaemiyeh.comتابیکرت ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 105

94 ص :

اهزاجم

تلاجخ تسوکین ، يرما هک ملع ، بلط رد اریز تسا ؛ مومذم قمح و يایح عون زا اجنیا ، رد تلاجخ مرش و تسا ینتفگ دوش . كدنا نانخس رد مالسلا هیلع یلع ماما تسا . هغالبلا جهن عوضوم ، نیا یسررب يارب سرتسد رد بوخ و عبنم کی تسین . هدیدنسپ ندیـشک ،هدوزفا دوخ مالک ییابیز رب اهنآ ، تسرد نتسب راک هب اب هتسج و دوس دوخ رـصاعم یلهاج و برع گنهرف تاحالطـصا و زا شیوخ ،

. تسا

، مالک رد اهنآ عوقو اما تسا ؛ نآ ییابیز نابز و ینیریـش هیام یبدا ، عیانـص زاجم و زا يرگید هنوگ ره هیانک (1) و هراعتسااهزاجم و کی يانعم نداهن مه رانک زا میناوتن ار بیکرت ياـنعم تشذـگ ، تاحالطـصا هب طوبرم ثحب رد هک هنوگ ناـمه اـت دوش یم بجوم هنیمز سپ رد هتفهن هنارعاش و یـساسحا دوجو هب رظن اما دـنا ؛ حالطـصا يا هنوگ زین يزاـجم تاریبعت عقاو هب میباـیرد . تاـملک کـی

زا راشرس نآرق ، ینامسآ باتکدننام ینید ، نایاوشیپ نانخـس میداد . ناماس لقتـسم تروص هب ار اهنآ ناشناوارف ، دربراک زین اهزاجم و يایند هب هک ام زا ناماما یهاگآ دایز هلـصاف هدـنهد ناشن تسا و يونعم یظفل و ياهییابیز هنوگ همه هب هتـسارآ تغالب و تحاصف و

میوش و یم نومنهر سوسحمان ملاع هب اه هیبشت رذـگهر زاو میـسر یم لوقعم يایند هب سوسحم ياـیند زا اـم میا . هدرک وخ یکاـخ : مینک یم نشور ار ثحب ییاهلاثم ، رکذ اب کنیا تسا . ییوگزاجم هراعتسا و هنیمز نیا

.

هیلوا يانعم زا ریغ ییانعم يارب ار هژاو دنچ بیکرت ای هژاو کی ینعی تسا . ییانعم ینیـشناج یعون تقیقح رد هیانک هراعتـسا و - .. 1یم هیانک ، رد تسا ینتفگ دننک . هدافتـسا یـشزرو نامرهق کی يارب ار ریـش هکنیا لثم دنربب ، راک هب هتفرگ و هیراع هب دوخ یقیقح و

رتسکاخ یناوارف يانعم هب دامرلا ریثک روهـشم لاثم تسا . دوجوم هدـش هدارا يانعم اـب ناـمز مه یقیقح ، ياـنعم هک مینک ضرف میناوت نیا دـشاب . هناخ بحاص تواخـس ددـعتم و نداد ینامهم زا هیاـنک لاـح ، ناـمه رد یقیقح و تسناوت یم هتـشذگ راـگزور رد هناـخ ،

. تسا هدمآ ح15 ) ص 637 ، ج 2 ، ) ملسم حیحص زین و ح 44 ) ص 171 ، ءزج 2 ، ج 1 ، ) يراخب حیحص رد حالطصا

www.Ghaemiyeh.comاهزاجم ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 106

95 ص :

درک فقوت هنارعج رد ربمایپ دوب . هتخاس هریخ ار نارواگنج مشچ گنج ، مئانغ هتشگزاب و هنادنمزوریپ نینح گنج زا ادخ ربمایپ . کیشرسپ نایفسوبا و دننام یناسک هب دیشخب و هکم ناناملسم هزات هب ار یناوارف لاوما راصنا ، یتفگـش نایم رد دومن و تمـسق ار مئانغ و

، دنتسناد یم رتشیب ار دوخ مهـس دنتخانـش و یم ار ناسک نیا زیمآ قافن تیهام هک راصنا داد . رتش دص ات شیرق نارـس رگید هیواعم و ربمایپ شوگ هب ارجام نیا دوشگ . ضارتعا هب بل دوب ، هدـش شبیـصن رتش راهچ اهنت هک نانآ ناـیم زا يرعاـش دـندش و رطاـخ هدرـسفا

نابز داد روتـسد یلع هب ربمایپ هک دـبای شرتسگ اه هعیاش دریگ و الاب تفلاخم همزمز دوش و یمومع هک دوب کـیدزن ضارتعا دیـسر .هار هنایم رد تشذـگ ؛ یم رعاش رب تخـس یتاظحل داتفا . هار هب تفرگ و ار رعاـش تسد مالـسلا هیلع یلع ماـما (1) دـنک . عطق ار رعاش هب نوچ تفای و شیازفا رعاش ياهینارگن لد منک .» یم ارجا ار ربماـیپ ناـمرف نم : » تفگ یلع و ینک »؟ یم عطق ار مناـبز اـیآ : » دیـسرپاب ضوع ، رد يرادرب و یناوت یم رتش دص ات : » تفگ وا هب مالسلا هیلع یلع ماما هک ارچ دش ؛ هدز تفگـش دیـسر ، مئانغ لاوما و همیخ

رعاش ینامب .» یقاب هقباساب ناناملسم نارجاهم و هگرج رد ینک و تعانق دوخ كدنا مهس هب یناوت یم يوش و ناسمه ناناملـسم هزات درک و تعانق دوخ مهس هب مالسلا هیلع یلع تروشم اب دوتس و ار تیب لها ملع یمهف و نابز دمآ و دجو هب يرابدرب تمارک و نیا زا

تمکح نایب راصنا و يارب ربمایپ ینارنخس زین و نک » عطق ار شنابز » نحللا دیدش رهاظ هب اما ابیز زاجم دش . راگدنام تیاده ریسم رد یبأ نع »(2) درک . نایکم مهـس ار لاوما و هنیدـم ، راصنا بیـصن ار ربمایپ مارآ و ار هاپـس اهتمینغ ، يواـسمان میـسقت رد بولق » فیلأـت »

و هیلهاجلا یف انـسیئر و ابقع انمرکأ و امأ و ابأ اـنریخ تسلأ هل : لاـقف یبارعأ هلآ هیلع و هللا یلـص یبنلا یتأ : » لاـق مالـسلا هیلع هللادـبع یبنلا لاقف نانـسأ . و ناتفـش نانثا : لاق : باجح »؟ نم کناسل نود مک یبارعأ ! اـی : » لاـق و هلآ هیلع و هللا یلـص یبنلا بضغف مالـسإلا ؟هترخآ یف هل رـضأ وه ائیـش هایند یف دحأ طعی مل هنإ امأ اذه !؟ کناسل برغ انع دری ام نیذه دـحأ یف ناک امف : » هلآ هیلع و هللا یلص

(. ح1 ص 171 ، رابخألا ، یناعم ) مهارد هاطعأف هناسل ، عطقی هنأ سانلا نظف هناسل .» عطقاف مق یلع ! ای هناسل . هقالط نم

.

. هناسل عطقاف مق یلع ، ای - .. 1 : تسه زین يرگید تیاور رد زاجم نیا ص 119 ؛ يرولا ، مالعإ ك : ر . - .. 2

www.Ghaemiyeh.comاهزاجم ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 107

96 ص :

هتکن

؛ ادی نکلوطأ یب ، اقاحل نکعرـسأ دومرف : درک و نانآ هب ور سلجم نایم رد دوب . وگتفگ مرگرـس هتـسشن و دوخ نارـسمه اب ربمایپ ود .زا رتدوز کی مادک هکنیا زا یهاگآ يارب ربمایپ نارسمه تسا . رتدنلب شتسد هک دوش ، یم قحلم نم هب رتدوز امش نایم زا یسک (1)

شحج تنب بنیز دعب ، اهلاس اما دوب . رتدنلب همه زا هدوس تسد دنداهن ؛ مه رانک ار ناشیاهتـسد دندنویپ ، یم ناشیا هب نارـسمه رگید خن وا دوب . رتدنلب همه زا وا تواخس تسد هک دش صخـشم بنیز ، یگدنز رد وجتـسج اب درک . تلحر ربمایپ نارـسمه رگید زا رتدوز

مالسلا هیلع یلع ماما مالک رد هراعتسا نیمه هباشم (2) دیشخب . یم ناریقف هب ار دوخ جنرتسد تخورف و یم دیـسیر و یم دیرخ و یم ( يورخا ) دنلب تسد اب دـشخبب ، شا ) ییایند ) هاتوک تسد اب سک ره (3) هلیوطلا . دیلاب طعی هریـصقلا ، دیلاب طعی نم تسا : دوجوم زین

. دوش اطع وا هب

فارحنا يانبریز ناوت یم تسا . هدروآ دـیدپ زین ار یتالکـشم هیبشت ، هراعتـسا و دربراک ییانک و يزاـجم و یناـعم هب یهجوت یبهتکن : دینک تقد تسا ، هدرک لقن سنا هک ادخ ربمایپ ثیدح هب تسناد . هتکن نیا هب یهجوت یب ار ، هیوشح یخرب يرگ (4) و يرهاظ

.

ح 39. ص66 ، هیوبنلا ، تازاجملا - .. 1ص 112 و 114. ج 18 ، راونألا ، راحب ر.ك : - .. 2

تمکح 232. هغالبلا ، جهن - .. 3رهاظ طقف ار ماکحا طابنتسا دنتسم هک تنـس لها ياهقف زا يا هتـسد بهذم تسا . م 270 ه ) ) يرهاظ دواد بهذم نیا سـسؤم - .. 4

. دوش یم هدـناوخ زین يدواد » بهذـم » مان هب هیرهاظ بهذـم دـنرادن . لوبق ار لقع دـننام رگید ، ياهلیلد دنرامـش و یم تنـس نآرق و (. بحاصم یسراف فراعملا هریاد (ر.ك :

www.Ghaemiyeh.comهتکن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 108

97 ص :

ياه تشگنا زا تشگنا ود نایم نایمدآ ، همه ياهلد (1) ءاشی . فیک اهفرصی نامحرلا ، عباصأ نم نیعبصأ نیب اهلک مدآ ینب بولق نإ نتـشاد هدام مسج و رب لیلد هللااب ، ذایعلا ار ، ثیدـح نیا رهاظ لها دـناخرچ . یم دـهاوخب هک وس ره هب ار اهنآ تسا و ناـمحر يادـخ هتردق تحت کلذ لوخد و اهبیلقت و بولقلا فیرـصت رسیت نع هیانک دنک : یم ریـسفت نینچ ار نآ یـضترم دیـس یلو دنناد ، یم ادـخ

دهاش ناونع هب ار برع نخـس نیا یـضترم دیـس تسا . ندوب ادـخ تردـق تحت رد لد و ینوگرگد شخرچ و یناسآ زا هیانک (2) ؛ : دراد دوجو وا ریسفت رب هنومن دهاش و زین نآرق رد یتضبق .» و يدی یف و یعبصإ يرصنخ و یف ءیشلا اذه : » دنک یم رکذ دوخ ریسفت

یم لاثم يارب میرب . یم راک هب ار یحالطصا نینچ زین یـسراف رد هنیمیب (3) تایوطم تاوامسلا و همایقلا موی هتـضبق اعیمج ضر ألا و رگید هنومن تسا . يراک نداد ماجنا رب ای یـسک رب نتـشاد طلـست زا هیاـنک هک تسا ،» نم تشم رد سک نـالف اـی زیچ نـالف : » مییوگ

هدش هدیمهف نز متش برـض و هیبنت و نآ زا هک تسا ، رادمرب » تا هداوناخ رـس زا ار دوخ ياصع کلهأ ؛ نع كاصع عفرت ال » ثیدحبیرغ یف فنصملا رد مالس نب مساق دیبعوبا هغالبلا (4) و ساسأ رد يرشخمز هکنآ لاح تسا ،

.

ص 39. ج 67 ، راونألا ، راحب - .. 1ص 125. ءایبنألا ، هیزنت - .. 2

. تسا طلست تردق و زا هیانک دی ،» ، » نآرق زا یناوارف تایآ رد ، 68 رمز / - .. 3«. یصع » لیذ هغالبلا ، ساسأ ر.ك : - .. 4

www.Ghaemiyeh.comهتکن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 109

98 ص :

هدیکچ

يور چیه هب ییوگزاجم جاور تسا ینتفگ دنناد . یم هداوناخ تیبرت يارب يا هراعتـسا ار نآ دننک و یم یفن ار انعم نیا ثیدحلا (1) هجو چیه هب ام رگید ، ترابع هب دبای . هار نید رد ریسفت لیوأت و هنوگره دوش و هتـسکش دوجوم یظفل ياهبلاق هک تسین هزادنا نآ هب

هجیتن قیقد ، میهافم یخرب اهنت لاقتنا رد نآ ییاسران زا مینک و یمن راکنا ینید قیمع دـیاقع فرژ و یناعم ياقلا رد ار نابز ییاـناوت نید نابز ور نیا زا تسا ؛ کیلبمس نیدامن و نابز کی ثیدح نید و نابز هتفر و راک هب هراعتسا زاجم و اج ، همه رد هک میریگ یمن

هک یصخش ینطاب و ياهریسفت لیوأت و رب ار هار رذگهر ، نیا زا میناد و یم نابز نیمه هب ریـسفت حرـش و همجرت و لباق ار ثیداحا و یم ثیدح مهف عناوم زا يا هنوگ ار یـصخش ياهریـسفت لیوأت و نیمه میدـنب و یم هدـش ، هدـنکفا اهنآ رب تسادـق نیغورد هلاه هاگ هار هراومه دـیآ و یم رامـش هب هعیـش گرزب ياهقف ناـملکتم و زا هک دـیفم خیـش تسین . اـجنیا رد نآ لقتـسم حرط تصرف هک میناد

اب لماعت رد ار نایارگ نطاب نایارگرهاظ و هقرف ود ره هدرک و دزـشوگ ار طیرفت طارفا و بناج ود رطخ تسا ، هتفرگ شیپ ار لادـتعا (2) تسا . هتسناد كانرطخ راکاطخ و هراعتسا ، زاجم و

بارعا بـیکرت و رثا رب اــنعم رییغت o میـسر . یم ثیدـح تاـبیکرت مهف هب اـه ، هژاو مهف زا سپ ثیدـح ، نـتم مـهف ریـس رد o هدیکچهجوت بارعا بیکرت و شقن هب ثیدح ناحراش زا يرایسب o دیامن . یمرب ار ثیدح بیکرت وحن و شناد هب هجوت ترورـض توافتم ،o دنهد . یم يرای ثیدح يانعم هب یبای تسد رد ار ام اهحرش نیا دنا . هدومن هر ثیداحا بارعا هب دوخ ، ياه هتشون رد هتشاد و

.

ص 344. ج 1 ، ثیدحلا ، بیرغ یف فنصملا - .. 1. هراعتسالا هیانکلا و همکح باب ات 36 ، ص 33 هیمامإلا ، تاداقتعا حیحصت ر.ك : - .. 2

www.Ghaemiyeh.comهدیکچ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 110

99 ص :

شهوژپ شسرپ و

، بیکرت کی o دنا . هجوت روخرد زین ثیداحا یخرب هدعاق زا جراخ یحالطصا و تابیکرت بارعا ، هب هجوت یسانش و بیکرت رانک رد رب فقوتم اهنآ مهف يرایـسب ، دراوم رد تسین و ربارب تادرفم یناعم عومجم اب نآ يانعم اما تسا ، هملک دـنچ ندـمآ مه درگ لصاح ره هیانک و هراعتـسا ، تسا . هتـسباو ثیدـح رد هتفر راک هب یبدا تابیکرت مهف هب ثیداحا زا یخرب مهف o تسا . ناناد نابز زا ندـینش

، زاجم رد هتفهن يانعم مهف يارب o دننک . یم هدافا ار دوخ یظفل رهاظ زا يرت هدرتسگ يانعم ییابیز ، رب نوزفا زاجم ، زا يرگید هنوگ o درب . راـک هب طـیرفت طارفا و نودـب هزادـنا و هب یتـسرد و هب ار نآ تـشاد و زین یلیخت يرنه و ساـسحا دـیاب ناـبز ، مـهف رب نوزفا زا ار ام انعم ، نیا هب هجوت تسا . يزاجم ریغ فراعتم و تروص هب اهنایب رتشیب اما دنتـسین ، یهت زاجم زا ام سرتسد رد یثیدح هعومجم

. دراد یم زاب يرگ ینطاب لیوأت و هاگترپ رد طوقس يرگ و يرهاظ يداو هب ندیتلغرد

زا هدافتسا اب ار اه حالطـصا یخرب ناوت یمن ارچ . 2 دننک ؟ یم ثیدـح مهف هب ییاه کمک هچ یبدا ياه شناد . 1 شهوژپ شسرپ و . تسا هدرک نشور ار يزاجم ياهدربراک یخرب نایب و ار اه حالطـصا یخرب هک دـیبایب تغل باتک ود . 3 درک ؟ انعم یبدا ياه شناد «، نیعلا ضمغ «، » ردصلا حرش » تاحالطصا . 5 دنا . هداد حیضوت ار ثیدح تاملک شقن بارعا و هک دیبایب ثیدح حرـش باتک ود . 4

سپـس هدومن و یظفللا تحت همجرت ادـتبا ار نمدـلا » ءارـضخ مکاـیا و » ثیدـح . 6 دـینک . نییبت ار لاـجرلا » هاـحالم » و هجولا » حفـص ». دینک نایب ار نآ دوصقم

.

شهوژپ www.Ghaemiyeh.comشسرپ و ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 111

100 ص :

اه هنیرق يروآدرگ متفه : سرد

یبای هنیرق ترورض

نتم و يرهاظ ياـنعم تواـفت هدـنریگارف : هک تسا نآ سرد نیا بلاـطم هئارا زا فدهـسرد فادـهااه هنیرق يروآدرگ متفه : سرد لیلعت يوار و شسرپ ریثأت دسانشب ؛ ار اه هنیرق عاونا دوش ؛ انـشآ هدنیوگ دوصقم نییعت رد اه هنیرق ریثأت اب دسانـشب ؛ ار هدنیوگ دوصقم

. دبایرد ثیدح مهف رد ار موصعم

هدیمهف مالک زا ندـناوخ ندینـش و ودـب رد تسخن و هلحرم رد هچنآ هک تسا نشور هتکن نیا ناهوژپ ، شناد ياربیبای هنیرق ترورض یقیقح دوصقم ار شراتفگ زا یخرب دـناوت یم طقف هدـنیوگ درادـن . لماک قباطت نخـس بحاـص دوصقم اـب هشیمه اـموزل و دوش ، یم

زاجم و ثحبم و قطنم ، رد یمازتلا ینمـضت و یقباطم ، هناگ هس تالالد ثحب دـنک . هدارا ار دوخ راـتفگ مزـال ياـنعم اـی دـنادب ، دوخ هب اهنآ ، مهف اه و هنیرق لیـصحت یـسررب و لمأت و اب هک تسا لمتحم ور نیا زا دراد . هراشا هتکن نیمه هب نایب ، یناعم و ملع رد هیانک

. میدوب هدیسرن نادب نآ ، زا شیپ هلحرم رد هک میبای تسد ییانعم

.

اه هنیرق يروآدرگ متفه : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 112

101 ص :

لیـصحت قیرط زا مـالک هیلوا روهظ دوش و یم موهفم نخـس تادرفم ثیدـحلا ، بیرغ تغل و ياـهباتک هب هعجارم اـب هک میتفگ رتشیپ هلحرم دنچ یتکرح یلصا ، دوصقم هب ندیسر هیلوا و مهف نیا زا راذگ يارب اما دیآ . یم تسد هب اه هژاو نیا بیکرت زا هدمآرب يانعم

یم ملکتم نآ ، ياه هنیرق نخـس و نایم ییادـج ناکما ساسا رب میماـن . یم اـه هنیرق يروآدرگ ار تکرح نیا میراد . ور شیپ رد يا هلمج رانک رد نوچ هک دیوگ ینخـس رگید ییاج عقوم و رد سپـس دـنک و نایب لمجم گنگ و رارطـضا ، هاگ هب ار دوخ هلمج دـناوت ینعی ام ، ثحب لحم رد اما دـیآ ، یم مشچ هب هاگ ، یلومعم ياهوگتفگ رد راک نیا دـنامهفب . ار وا یلـصا دوصقم دریگ ، رارق شتـسخن ناشیا دـندوب . اهر دازآ و هاگ و قانتخا ، راشف و تحت هاگ دنتـسیز ، یم یتوافتم ياهراگزور رد نانآ تسا . ناوارف ناـموصعم ، مـالک

تیعضو و هب هجوت اب هن دنتساوخ و یم هن ور نیا زا دنتـشاد ، یهاگآ اهنآ زا دنتتـسناد و یم ار هعماج ره نوگ انوگ ياهزاین نینچمه میتفگ رت شیپ دننک . هضرع صاخ ینامز عطقم کی رد تسا ، هدوب زاین ناگمه يارب هک ار هچنآ همه دنتسناوت یم فلتخم ، نابطاخم ناـمه ینعی یلامعتـسا دارم دـنا . هتخاـس رظاـن روهظ ود نیمه هب ار يدـج دارم یلامعتـسا و دارم حالطـصا ود هقف ، لوـصا ملع رد هک

رگا دزاس . یم نشور ار هدـنیوگ دوصقم دـیآ و یم تسد هب اـه هنیرق زا وجتـسج یپ رد هچنآ ینعی يدـج دارم نتم و زا هیلوا موهفم وجتسج ترورض یناسآ ، هب مینک ، هجوت يوحن یبیکرت و نوگانوگ تالامتحا و یظفل ) كرتشم ) ییانعم دنچ ياه هژاو دوجو هب اهنت

کی دربراک زا ار هدـنیوگ دوصقم میناوت یمن میـشاب ، هتـشادن تسد رد يا هنیرق رگا میبای . یمرد ار اـه هنیرق هب یباـی تسد روظنم هب هلمج رد توافتم ییانعم یبارعا و تالامتحا هک ییاج رد اه هنیرق مینام . یم نادرگرـس نآ ددعتم یناعم نایم میبایرد و كرتشم هژاو

مکح تالامتحا ، هیقب نداهن رانکو هجو کی شریذپ هب دنیآ و یم ام کمک هب دراد ، دوجو

.

اه هنیرق يروآدرگ متفه : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 113

102 ص :

اه هنیرق عاونا

. مینک یم هراشا اهنآ هب هک دنوش یم میسقت یلک هتسد دنچ هب فلتخم ياهرظنم زا اه ، هنیرق دننار . یم

یم لصفنم هنیرق نادـب هک هناگادـج ، هاگ و دـنمان ، یم لصتم هنیرق ار نآ هک دـنوش ، یم نایب نخـس هارمه هاگ اه هنیرقاه هنیرق عاونا اه هنیرق رتشیب هتبلا دنمان . یم یماقم دشاب یمالک ریغ هک یتروص رد یظفل و ار نآ دـشاب یمالک لصتم هنیرق هک یتروص رد دـنیوگ .

هنیرق نیا زا کی ره هب ناریگارف رت ناسآ یسرتسد يارب ام (1) تسین . یماقم ياه هنیرق ندوب تیمها مک يانعم هب نیا اما دـنا ؛ یظفل لـصفنم ياه هنیرق هداد و ياج ثیدـح دورو بابـسا سرد رد ار یماقم لصتم ياه هنیرق اجنیا و رد ار یمالک لصتم ياه هنیرق اـه ،

راـنک رد هک تسا يا هلمج اـی هژاو یظفل لـصتم هنیرق مینک . یم رکذ ثیدـح هداوناـخ سرد رد دنتـسه ، مـالک عون زا رتـشیب هک ار ،هنیعم و هنوگ ود هب لصتم هنیرق لومعم ، یتنـس و ياه يدنب میـسقت رد دنامهف . یم ام هب ار هدـنیوگ یلـصا دوصقم دنیـشن و یم نخس

هژاو اب هژاو کی ینیـشنمه هنیرق ، زا هنوگ نیا رد تسا . رثؤم ییانعمدنچ ياه هژاو مهف رد رتشیب هنیعم هنیرق تسا . هدش میـسقت هفراص يارب دوش ؛ دودـحم نآ تالامتحا هریاد لقادـح ای هدـیمهف انعم کی اهنت هژاو ، کی لمتحم یناـعم ناـیم زا هک دوش یم بجوم رگید

یم شحو غاب هب ریـش ندید يارب : » دیوگب زور نامه رـصع و رخب » ریـش رتیل کی حبـص زورما : » دیوگب شدـنزرف هب يردـپ رگا لاثم ،، هلمج ود ره رد نیشنمه تاملک میور ،»

.

رـس و ثیداحا یهافـش ریغ یبتک و لقن اب اهنت ام هچ ، دـنا ؛ بایرید ثیداحا ، زا يرایـسب یماقم ياه هنیرق هک تسا رکذ ناـیاش - .. 1نانخـس یتح اه و هراشا اههاگن ، اهنحل ، توافت هتـساخرب و نایم زا وگتفگ ماقم لاح و نابز بطاـخت و ماـقم ياـه هنیرق میراد و راـک

رد هک دنا هدیسر ام تسد هب يدروم یقافتا و تروص هب هدش و لقن رتمک نخس ، ياه هنیمز رگید سلجم و ره یلـصا نخـس زا شیپ . درک میهاوخ هراشا یخرب هب ثیدح دورو بابسا سرد

اه هنیرق www.Ghaemiyeh.comعاونا ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 114

103 ص :

نیمضت

ریثأت (1) دننک . یم نیعم ار نخس بحاص روظنم دنا ، هدش ریش نیرق هک ییاه هژاو دناسر و یم یبوخ هب ریـش هملک زا ار ردپ دوصقم ریـش ینعی تالامتحا ، زا یکی رخب ،» ریـش : » دیوگب طقف ردـپ رگا تسخن ، لاثم نامه رد تسا ؛ صقان دودـحم و هاگ اه هژاو ینیـشنمه هنوگ نامه زین ، هفراص هنیرق درخب . بآ تسب زاب و ریـش ای یکاروخ ریـش دناوت یم رـسپ اما دور ، یم نوریب تالامتحا هریاد زا هدنرد ،رظن دروم يانعم يوس هب ار نآ ددرگ و یم هلمج یقیقح موهفم هملک و یلـصا يانعم زا ام مهف رییغت بجوم تسا ، ادیپ نآ مان زا هک

ناسنا ریـش ، زا روظنم هک دنامهف یم ام هب ریـش ، هملک هب راکیپ هصرع ای دربن ياه هشیب ندوزفا لاثم ، يارب دهد ؛ یم فارـصنا هدـنیوگ یقیقح و هن يزاجم و يانعم هدنیوگ ، هک دور یم راک هب ییاج رد لومعم روط هب هفراص هنیرق هدـنرد . ریـش هن تسا و عاجـش روالد و زا یخرب میزادرپب ، کی ره عون نییعت هب ای میشاب هتشاد ارقتسا اصحا و دصق هکنآ نودب اجنیا ، رد ام تسا . هدرک هدارا ار هملک یلـصا

شـسرپ موصعم و لیلعت نیمـضت ، زا : دنا ترابع اه هنیرق نیا مینک ؛ یم رکذ دنا هتفر راک هب رتشیب ثیداحا رد هک ار لصتم ياه هنیرق . يوار

زین یبهذم رثن رد تسین و عیدب هب قلعتم نف کی يرعش و تعنـص کی طقف دوخ ، مالک رد نارگید مالک نداد ياج ای نیمـضتنیمضت ینهذ ای یجراخ و هطبار زا نآ ، اب دوخ مالک ندز دنویپ نارگید و مالک ندروآ اب نخس هدنیوگ دور . یم راک هب

.

زاـغآ رد ار فوفـص هژاو زا دوصقم یـسک تسا نکمم تسا . دوصقم مهف رد هنیعم هنیرق ریثاـت يارب یبوـخ هنوـمن ریز ثیدـح - .. 1: ثیدح نتم اماو تسا ؛ دوصقم تعامج زامن فوفـص هک دـنامهف یم نتم همادا اما دـنادب ، نایرکـشل هدـش بترم ياهفـص ثیدـح ،

جرخ مث هنع ، انلفغ دق انأ يأر یتح حادقلا اهب يوسی امنأک یتح انفوفص يوسی هلآ هیلع و هللا یلص هللا لوسر ناک ریشب : نب نامعنلا . مکهوجو نیب هللا نفلاخیل وأ مکفوفص نووستل هللا دابع لاقف : هردص ، ایداب الجر يأرف ربکی نأ داک یتح ماقف اموی

www.Ghaemiyeh.comنیمضت ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 115

104 ص :

هیآ

یم ناسآ ار دوخ دوصقم رواب لوبق و ای مهف دـنک و یم هدافتـسا دـناد ، یم هدـش نیمـضت هلمج زا بطاـخم هچنآ دوخ و بلطم ناـیم نومضم زا ار دوخ نیـشیپ مهف هک دنک یم تیاده وس نیدب ار بطاخم هدنیوگ ، نخـس ءزج ود یناوخمه ییوسمه و عقاو ، رد دزاس .

مهف و ور نیا زا دنک . يریگولج رگید تالامتحا یمهف و جک زورب زا دهد و رارق تجح مالک ، رگید ءزج مهف رب هدش ، نیمـضت هلمج روضح هب هجوت اب هدنیوگ نیمـضت ، رد دنک . یم کمک هدنیوگ یلـصا دارم نخـس و عومجم مهف هب هدـش ، نیمـضت ياه هلمج كرد نخـس عومجم دوشن ، كرد هیلوا یلـصا و هتکن نآ ات ور نیا زا دـهن و یم انب نآ رب ار رگید يا هتکن بطاخم ، نهذ رد صاخ یبلطم

. رعش لثم و ثیدح ، هیآ ، مینک : یم میسقت هتسد راهچ هب نانآ ، هاگتساخ بسح رب ار اهنیمضت نیا ام ددرگ . یمن موهفم

راتفر و دـننام نانآ ، یهن نامرف و نخـس ، دنرـصع و ره هدـنز نآرق نانآ دـنا . قطان نآرق دوخ ، و نآرق ، فراـعم یلجت ناـموصعمهیآ زا کی ره ینآرق دنتـسم دـنناوت یم دـنا هدومرف هدـناوخ و نآرق زا هتفرگرب ار دوخ ياه هتفگ ناـنآ تسا . نآرق لیـصفت ناـشرادرک ،زا یشخب ای هیآ نانآ يرایـسب ، دراوم رد همه ، نیا اب (1) دـنا . هداد هئارا ار نآ نایوار ، تساوخرد اب هاگ دـنهد و هئارا ار دوخ نانخس زا هراشا ، هب ای تحارـص هب بطاخم ، هب نآ ندـنارواب تاـبثا و اـی دوخ نخـس رتشیب نییبت يارب دـنا و هدرک جرد دوخ مـالک رد ار نآ

یبوخ هنومن دناوت یم مالـسلا ، هیلع داجـس ماما زا (2) هتارـشع » هداحآهتادحا تبلغ نمل هاتأوس ای » ثیدح دـنا . هدرب دوس ادـخ مالک يزجی الف هئیسلاب ءاج نم و اهلاثمأ رشع هلف هنسحلاب ءاج نم هیآ هک یناسک دشاب . نخس يانعم نتفای رد نآ شقن مهف نیمضت و يارب

مه و اهلثم الإ

.

«. باتکلا اهقدصی هللا ، لوسر ثیداحأ هذهف « ؛ ص 290 ج 5 ، نیلقثلا ، رون ر.ك : - .. 1ص 281. لوقعلا ، فحت - .. 2

www.Ghaemiyeh.comهیآ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 116

105 ص :

ثیدح

لثم

اب شناهانگ ، هک یسک رب ياو دنبایرد : ار ثیدح نیا يانعم یناسآ هب دنناوت یم دنـشاب ، هتـشاد دای هب ماعنا هروس رد ار (1) نوملظی ال . تسا هدش رتشیب هدرک و هبلغ دوش ، یم باسح ربارب هد هک شیاهیکین ، رب دوش ، یم هبساحم کی هب کی هکنآ

قباس ناماما ثیداحا دروم رد راک نیمه (2) تسا . هتفرگ رارق نیمضت دروم مرکا ربمایپ ثیداحا هعیـش ، ناماما ثیداحا نایم ردثیدح یم دـیکأت ثیدـح مهف رد نآ ریثأت رب اـهنت ینآرق ، حـیملت نیمـضت و ثحب اـب نآ تهباـشم تهج هب هک تسا ، دوجوم زین ماـما ره رب

. میزادرپ یمن نادب نیا زا شیب میزرو و

هکنآ نودـب دـهد ، یم لاقتنا بطاخم هب ار یهوبنا ییانعم راب یتاملک ، بلاق رد هک تسناد گرزب حالطـصا کی ناوت یم ار لـثملثم دوخ و مه هاتوک ، لثملا برض کی ندروآ اب نخس هدنیوگ دیامن . شیوخ دوصقم هعقاو و لصفم فیـصوت حرـش و دنمزاین ار ملکتم

برض يانعم فشک ور نیا زا دنز . یم زین دوخ ياعدا رب يدییأت رهم هلیسو ، نیدب هاگ دناهر و یم ییوگزارد جنر زا ار هدنونـش مه بحاص یلـصا دوصقم دوش و یم مالک لک يانعم مهف يارب مهم سب يا هنیرق مالک ، رد نآ جرد ندروآ و هجو لیلد و مهف لثملا و

راب دنا هدیشوک هدوب و هاگآ مالک رد هاتوک ياه هلمج نیا شقن تیمها و زا نامجرتم یخرب زین ناحراش و دزاس . یم مولعم ار نخس رگید رگنشور مه دنشاب و نشور دوخ مه هک دنهد لاقتنا يا هنوگ هب ار اه هژاو نیا تشپ رد هتفهن ییانعم

.

.160 ماعنا / - .. 1تـسرهف نیا دـینک . هعجارم يوبن تاـیاور تسرهف شخب هغـالبلا و جـهن ناـیاپ رد حـلاص یحبـص ياـه تسرهف هب هنومن ، يارب - .. 2

. تسا هدرک هیهت هغالبلا جهن يارب نابز برع ققحم نیا هک تسا يا هناگ تسیب سراهف زا تسرهف نیمشش

www.Ghaemiyeh.comثیدح ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 117

106 ص :

زا سپ مالـسلا هیلع ماما میروآ . یم تسا يددعتم ياهلثم رب لمتـشم هک ار هغالبلا جهن هبطخ 35 اجنیا رد ام دندرگ . مالک ياهتمـسق هللا ال الإ هلإ نأ ال دهـشأ و لیلجلا ، ثدحلا و حدافلا بطخلاب رهدلا یتأ نإ و دـمحلا هللا ، تسا : هتفگ مدرم هب باطخ تیمکح ، هئطوت

بقعت و هرـسحلا ثروت برجملا ملاعلا قیفشلا حصانلا هیـصعم نإف دعب ، امأ هلوسر . و هدـبع ادمحم نأ و هریغ ، هلإ هعم سیل هل کیرش ءابإ یلع متیبأـف (1) رمأ . ریـصقل عاـطی ناـک وـل ییأر ، نوزخم مـکل تـلخن و يرمأ هموـکحلا هذـه یف مـکترمأ تـنک دـق و هـمادنلا .

: نزاوه وخأ لاق امک مکاـیإ و اـنأ تنکف (2) هحدقب . دنزلا نض و هحـصنب حـصانلا باترا یتح هاصعلا ، نیذـبانملا و هافجلا نیفلاخملا هدروآ و شیپ راوشد يراک راگزور دنچره تسار ، يادخ ساپـس دغلا .» یحـض الإ حـصنلا اونیبتـست ملف يوللا جرعنمب يرمأ مکترمأ »

هداتسرف وا و هدنب دمحم و تسین ، یهلا وا اب درادن و یکیرش تسا ، یکی ادخ هک مهد یم یهاوگ تسا . هدرک دیدپ گرزب يا هثداح . دراد لابند هب ینامیـشپ دروآ و سوسفا غیرد و نادراـک ياـناد ناـبرهم و هاوخریخ زا یچیپرـس دـعب ، اـما وا . لآ وا و رب دورد تسوا ؛

یم شوگ ار ریـصق نخـس شاک . ) مدرکن ناهنپ امـش زا متـشاد لد نورد هچنآ متفگ و ار شیوخ يأر تیمکح ،) ) يرواد نیا هرابرد هار هب دـیدومن و افج دـیتخاس ؛ هشیپ ینامرفان دـیدز و زاب رـس دـیدرک و تفلاخم اما دـیتفریذپ .] یم رگا دوب نآ تسرد يأر ( ] دـیداد

: تسا هتفگ رعاش هک دش نانچ امـش نم و ناتـساد و ناهد .) جنر اولح ) دش و نامگدب دوخ هب هاوخریخ هکنآ ات دـیداهن . ماگ ینامرفان لابرغ (3) رد بآ وچ نادان ، مدرم شوگ هب تسا سفق رد داب وچ ملاع همه تحیصن

.

زین يرشخمز و لاثمالا یصقتسم ینادیم و لاثمالا عمجم دننام برع ياهلثم هژیو ياهباتک رد شحیضوت هک تسا يروهـشم لثم - .. 1.. تسا هدمآ هغالبلا جهن ياهحرش یخرب

. دیزرو لخب ندز هقرج زا هنز شتآ گنس نینچ : نآ هژاو هب هژاو همجرت تسا و حالطصا کی - .. 2لثم هب ار لثم رعش و هب ار رعـش لداعم و حالطـصا هب ار حالطـصا اجنیا رد ناشیا تسا . رییغت یکدنا اب يدیهـش داتـسا زا همجرت - .. 3

. تسا هدرک همجرت یسراف

www.Ghaemiyeh.comثیدح ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 118

107 ص :

رعش

ماما لیلعت

هدافتسا اهنآ زا نخس يالبال رد اهلثم ، دننام ور ، نیا زا دنک و یم لمع ناسآ عیرـس و بطاخم ، اب ینهذ طابترا داجیا رد زین رعـشرعش زا دنک و یم طبترم وا ینهذ ياه هتفهن اه و هتسناد زا يرایـسب اب ار بطاخم زیگنارب ، لایخ تروص کی هئارا ببـس هب رعـش دوش . یم

. دنادرگ یم انیب تقیقح ، هب ار وا قیقد ، رهام و یـشاقن دننام دراذگ و یم شیامن هب تیعقاو زا ار فیطل فیرظ و يریوصت قیرط ، نیا ار هدنیوگ یقیقح دوصقم یلـصا و يانعم نآ ، کمک هب میناوت یم مینک ، راضحا دوخ نهذ رد ار فیرظ ریوصت نیا میناوتب ام هاگ ره

دوصقم نشور و ار هدنیوگ ياه هتفگان دناشفا و یم رون نخس هیقب رب هک دوش یم یلخاد گرزب هنیرق کی رعش عقاو هب مینک . فشک : لاـق مالـسلا هیلع رفعج یبأ نع يونغلا میطح نب مجن تسا . رعـش هب ناـماما داهـشتسا هنومن ریز ثیدـح دـنک . یم موـهفم ار وا هتفهن

عمطلا و سفنلا ، هتفرع اذإینغلا هتیفلأ سأـیلا تمزع اـم اذإ : » متاـح لوق تعمـس اـموأ هنید ، یف نمؤملا زع ساـنلا يدـیأ یف اـمم سأـیلا یم نمؤم تزع بجوم تسا ، مدرم تسد رد هچنآ زا يدیماان دـنک : یم لقن مالـسلا هیلع رقاب ماما زا يونغ میطح نب مجن (1) رقفلا .»

سفن هب هک یماـگنه یباـی ، یم يرگناوـت ار نآ يدـنکرب ، مدرم زا عـمط مشچ نوـچ : » هک يا هدینـشن ار متاـح نخـس نیا اـیآ دوـش .«. رقف ینعی عمط هک ینامهفب

ثیدـح هدـنیوگ هک یتلع تسا ؛ نآ لیذ ردـص و رد هدـش هدروآ تلع ثیدـح ، مهف رد رثؤم ياه هنیرق رگید زا یکی ماما (2) لیلعت رتشیب هک اهتلع ، نیا تسا . هدرک دنتسم نآ هب ار دوخ مکح

.

ح 6. ص 149 ، ج 2 ، یفاکلا ، - .. 1يارب نآ سیردـت زا دـنناوت یم مرتـحم ناداتـسا تسا و ینتبم هـقف لوـصا مـلع رب هـک هدـمآ یثحاـبم لـصف ، ناـیاپ اـت اـجنیا زا - .. 2

. دننک يراددوخ دنرادن ، ییانشآ هقف لوصا اب هک ینایوجشناد

www.Ghaemiyeh.comرعش ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 119

108 ص :

ثیدح یقیقح روظنم یعقاو و دارم ناشیا هدوب و ناهیقف ناثدحم و هدافتـسا دروم يرایـسب ، دراوم رد دوش ، یم وگزاب مکح هلابند رد حرطم هقف لوصا هقف و ملع رد یلقتـسم ثحب تسا هدـش بجوم اهنآ یقیبطت يرظن و ثحابم دـنا و هتـشاد نایب اـهلیلعت هب هجوت اـب ار

یم ناهیقف نایلوصا و تسا . هدـش رارکت اـهباتک زا يرایـسب رد هک تسا رکـسم » هنـأل رمخلا ، مرح » ثحب نیا روهـشم لاـثم (1) دوش .هچنآ ره لماش ددرگ و یم لیدبت رت ماع یعوضوم هب دوش ، یم هدیمهف رما يادتبا رد هچنآ زا مکح عوضوم تلع ، نایب اب هک دـنیوگ دارم ور نیا زا دیامن . یم تیارـس هدننک ، تسم داوم رگید هب رمخ تمرح لاثم ، يارب دوش . یم دراد ، دوجو نآ رد هدشرکذ تلع نیا

هک تفگ نینچ ناوت یم تسا . هدشن رکذ نآ رد تلع هک دنناد یم یثیدح اب توافتم ییانعم تلع ، رکذ هب هجوت اب ار ثیدـح ییاهن ، تسا هدومن دوخ مکح نایب زاغآ هطقن عیاش ، زراب و لاـثم ناونع هب ار رمخ هدوب و اهرکـسم همه ندرک مارح موصعم ، یلـصا دوصقم

تلع مالک رد هدـشرکذ تلع زا هدافتـسا اب مکح میمعت تسا ینتفگ دـشاب . هدوب رمخ تمرح مکح نایب طـقف عراـش دوصقم هکنآ هن ناهیقف و مامت ابیرقت اـما (2) دـشاب ، یم هقف لوصا ملع رد نآ ثحب لحم هک تسا ، مـالک روهظ ییـالقع دـعاوق عباـت دوخ هصوصنم

نیا ام (4) دنا . هتشاد زاربا یبراقتم اما توافتم ياهرظن نآ ، طورـش دعاوق و رد طقف هتفریذپ (3) و ار يدعت میمعت و نیا ناناد لوصا هطبنتسم و تلع تیجح رد کش هصوصنم و تلع رابتعا ییارچ زین اهثحب و

.

ص 536. هقفلا ، لوصأ - .. 1ص 537. هقفلا ، لوصأ ص 217 ؛ لوصألا ، ملع یلإ لوصولا ئدابم ر.ك : - .. 2

زین هلعلا .» هیف ققحت ام لک یلإ يدعتی هصوصنملا هلعلا نأ لوصألا یف ققحت دق : » ص 8 یناثلا ، دیهشلا لئاسر هنومن ر.ك : يارب - .. 3لها نایم رد و ص 43 ؛ ج 4 ، ههاقفلا ، حابصم ص 319 ؛ ج 2 ، هالصلا ، باتک ص132 ؛ ص 417 و ج 34 ، ج 28 ، مالکلا ، رهاوج ر.ك :

ص 91. ج 3 ، ناهربلا ، ص 536 ؛ ج 9 ، يرابلا ، حتف ص 208 ؛ ج 28 ، راطوألا ، لین ر.ك : تنس ،ات 65. ص 63 ج 1 ، هرضانلا ، قئادحلا ص 657 ؛ ج 2 ، لوصألا ، هدع ك : ر . - .. 4

www.Ghaemiyeh.comرعش ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 120

109 ص :

يوار لاؤس

(1) میراذگ . یماو هقف لوصا ملع هب تسین ، تجح هعیش رظن زا هک سایق ، اب ار لیلعت یلصا توافت نینچمه

هجاوم یتالکشم اب هک يداع یمدرم ای ینید ، فراعم ریاس هقف و هب انشآ نایوار ياه شـسرپ هب خساپ رد يرایـسب ثیداحایوار لاؤس یقالخا و يریـسفت و یهقف و ياهلاؤس هب هدوب و شیوخ رـصع یملع ياه شـسرپ عجرم ام نایاوشیپ اریز تسا ؛ هدش رداص دـنا هدـش دـنداد و یم خـساپ ار نایوار هتفهن راکـشآ و ياه شـسرپ هلاـسر ، هتـشون و رادرک و راـتفگ و اـب ناـنآ دـنا . هداد یم خـساپ اـهنیا زج

تاعیقوت يریمح و تابتاکم لاـجرلا ، لـئاسم رفعج ، نب یلع لـئاسم لـیبق زا ییاـهباتک (2) دـندرک . یم لح ار اه ههبـش تالاکـشا و ، ألخ رد هن ثیداحا هک دنیاعدم نیا دهاش همه همه و تسا ، هتشگ رداص ناشراوگرزب ناردپ رصع و ماما زا هک یـسدقم دنمـشزرا و

ياج شیوخ راگزور یعامتجا یـسایس و دولآ بت هاگ ياـضف رد هک باـتک ، رد هن هتفاـی و رودـص دوخ رـصاعم یملع هصرع رد هک یلـصا روحم هب ار ام تسا ، ثیدـح بطاخم نیتسخن دوخ هک رگـشسرپ ، ای يوار راکـشآ اـی هتفهن لاؤس نتفاـی ور ، نیا زا دـنا . هتفرگ

هاوخ دشاب ، هداتفا قافتا یهافـش هنوگ هب هدوب و سلجم کی رد باوج لاؤس و نیا هاوخ دنک ؛ یم نومنهر نآ ینورد هتـسه خـساپ و نآ هب ماما نخس هک هدوب روهشم جیار و ردق نآ لاؤس ای دشاب و هدیسر دعب اه هتفه اهزور و شخساپ هدش و هتـشون یبتک تروص هب

، یهقف یتدـیقع و ثیداحا هنیمز رد ماـما ، خـساپ مهف رد نآ شقن يوار و لاؤس هب هجوت دـشاب . هدیـسرپ یـسک هکنآ یب هدوب ، هجوتم هدرک هدافتـسا ثیدح رد دوجوم لاؤس زا دوخ ، یثیدح یهقف ثحابم رد ناهیقف زا يرایـسب تسا و هداد خر رگید ياه هنیمز زا شیب

يارب يا هنیرق ار نآ و

.

ص 154. ج 3 ، لوصألا ، دئاوف ص 374 و 458 ؛ لوصألا ، نیناوق ص 538 ؛ هقفلا ، لوصأ - .. 1. هدنراگن زا ناماما » رب ثیدح هضرع » هلاقم ش 6 و 9 ، ثیدح ، مولع هلجم ر.ك : - .. 2

يوار www.Ghaemiyeh.comلاؤس ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 121

110 ص :

هنومن

دنا هداد تبـسن ثیدح هب میمهف ، یم لاؤس نودـب ثیدـح زا هچنآ زا توافتم الماک يروهظ هاگ دـنا و هتـسناد ماما ییاهن دارم نییعت ار خساپ تاقالطا هاگ اهقف (2) دنا . هداهن رانک ار هیقب هدیزگرب و ار ثیدح لمتحم يانعم دـنچ زا یکی يوار ، شـسرپ هنیرق هب ای (1)

دنا هدرک يریگولج مومع قالطا و يریگ لکش داقعنا و زا هاگ دنا ، هدز صیـصخت ار نآ تامومع هاگ دنا ، هدرک دیقم لاؤس هنیرق هب (4) دنا . هتخاس فرطرب لاؤس هلیسو هب ار ثیدح لامجا هاگ (3) و

هک تسا تسد رد یثیدح اما یـسنج ؛ شزیمآ حیر و طئاغ ، لوب ، جورخ باوخ ، دـنک . یم لطاب ار وضو زیچ جـنپ هک میناد یمهنومن ریـصبوبأ تسا : هدومنن رکذ ار هیقب هدرک و حیر ، لوب و طئاغ ، دننام دیآ یم نوریب ناسنا جراخم زا هچنآ هب رـصحنم ار وضو تالطبم

نم جرخ امم ءوضولا امنإ ءوضو ، هیف سیل : » لاقف لئاس ، مد لک و ءیقلا و هماجحلا نع هتلأس مالـسلا : هیلع قداصلا مامإلا نع يدارملا زا هک ینوخ ره یق و تماجح و اب وضو ضقن هرابرد مالسلا هیلع قداص ماما زا يدارم ریـصب وبا کیلع ». امهب هللا معنأ نیذلا کیفرط

ياهتمعن زا هک تسا ، ناسنا جرخم ود زا يزیچ جورخ زا سپ اهنت وضو تسین . وضو اهنیا رد : » دومرف ماما دیـسرپ . دـبای نالیـس اـهگر .« دنیآ یم رامش هب یهلا

.

زا يوار شـسرپ هنیرق هب ماما ، مـالک رد ار اـثاریم » عجری » تراـبع فلؤم ، ص 297 ، ج 9 ، لـئاسملا ، ضاـیر ك : هنوـمن ر . يارب - .. 1. تسا هدرک لمح يزاجم يانعم رب فقو ، تحص

هعطق اب سامت هلئسم ) ص 310 ج 5 ، مالکلا ، رهاوج زامن ؛) تاعکر رد کـش هلئـسم رد ) ص 153 ج 7 ، هعیشلا ، دنتـسم ك : ر . - .. 2(. ناویح ندب زا هدشادج

ص 299؛ ج 2 ، لئاسملا ، ضایر ثرا ؛) هلئسم رد ) ص 287 ج 2 ، ماثللا ، فشک ص 221 و 289 ؛ ج 1 ، سومشلا ، قراشم ك : ر . - .. 3ص 155. ج 3 ، كرادملا ، عماج

ص 284. ج 36 ، مالکلا ، رهاوج - .. 4

www.Ghaemiyeh.comهنومن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 122

111 ص :

هدیکچ

هکلب هتـسنادن ، یقیقح رـصح دیآ ، یم نوریب ناسنا جراخم زا هچنآ هب ار وضو تالطبم راصحنا لکـشم ، نیا لح يارب یـسلجم همالع ، طئاغ لوب و رب نوزفا ایآ هک تسا يوار ینهذ لاؤس هب تیانع اب ماما خـساپ رگید ، نخـس هب (1) تسا . هدناوخ یفاضا ) ) یبسن ار نآ اب مه ماما دنک ؟ یم لطاب ار وضو زین ندرک یق ای ینیب و طالخا تماجح و نوخ دننام دـیآ ، یم نوریب ندـب زا هک يرگید داوم همه

لوب و جرخم زا هک دنک یم داوم نیا زا یـشخب هب روصحم ار وضو ضقاون ندب ، زا هدـش جراخ ياهزیچ ینعی هدودـحم ، نیا هب هجوت هدـمآ ثیدـح نیا رد هچنآ هب ار وضو ضقاون اـم هک دوش یم بجوم هجوت نیا درادـن . رظن رگید ضقاوـن هب دـیآ و یم نوریب طـئاغ

هب رظان ار ثیدح نوریب و ثیدح نایب هریاد زا درادن ندب زا یندش جراخ داوم اب یطابترا هک ار باوخ دننام ییاهضقان مینکن و رصح . مینادب نآ ریغ

رییغت ار نآ هرتسگ ای نوگرگد ار دوخ نخـس ییادتبا يانعم لصفنم ، ای لصتم ياه هنیرق ندوزفا اب دناوت یم نخـس هدنیوگ o هدیکچo دزاس . رابتعا یب ای نشور ار نآ يرگید ، نخس اب سپس دیوگب و نخس ماهبا اب يدماشیپ ، ببـس هب هاگ هک دراد قح ملکتم o دهد .، رگید يوس زا نابطاخم فلتخم بهاذـم يرکف و حطـس و وس ، کی زا نوگانوگ ياه ناـمز اهتیعـضو و رد ناـماما نتـسیز ببـس هب

رد هنیرق ندوزفا ماهبا و نییبت و لامجا و

.

دری الف لاؤسلا ، هنیرقب ضقانب ، سیل اضقان و هماعلا هدعت ام وأ ناسنإلا نم جرخی ام یلإ هبسنلاب یفاضإلا رصحلا نوکی نأ لمتحی - .. 1هب رظان ماما نخس هک تسا هداد لامتحا نینچمه یـسلجم همالع لیذ ح 4 ؛) ص 214 ، ج 77 ، راونألا ، راحب . ) ههابـشأ مونلاب و ضقنلا

. دشاب دنناد ، یم وضو ضقان مالسلا مهیلع همئا هن تنس و لها هچنآ

www.Ghaemiyeh.comهدیکچ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 123

112 ص :

شهوژپ شسرپ و

شواک و زا سپ مینکن و دامتعا ثیدـح زا دوخ هیلوا مهف هب هک دوش یم بجوم اه هنیرق دوجو لاـمتحا o تسا . عیاش هعیش ثیداحا لصتم ياه هنیرق هنوگ و دنچ اه هنیرق o میشخب . رابتعا ثیدح زا دوخ مهف هب اهخسان اهدیقم و اهصصخم ، دننام ییاه هنیرق زا صحف

نامه رانک رد هک دنتـسه يا هلمج ای هژاو هنوگ ، ود ره هفراص . هنیرق هنیعم و هنیرق دنا : هنوگ ود یتنـس يدـنب میـسقت اب قباطم یمالک . دنک یم رصحنم انعم کی هب ار نآ هاگ دهن و یم رانک ار ییانعم دنچ ياه هژاو یناعم زا یخرب هنیعم ، هنیرق o دننیشن . یم لوا نخس

هتفر راک هب ياهلثم راعشا و تایآ ، o دزاس . یم نایامن ار هدنیوگ یلصا دوصقم دهن و یم رانک ار هملک یلـصا يانعم هفراص ، هنیرق o. تسا ثیدح هدنیوگ ییاهن دوصقم مهف يارب مهم يا هنیرق کی ره موصعم ، لیلعت يوار و شسرپ زین ثیداحا و رد

.3 دینک . نایب ار نآ ياه هنوگ لیلعت و موهفم . 2 دـهن ؟ یم ام شود رب ار يا هفیظو هچ لصفنم ياه هنیرق دوجو . 1 شهوژپ شسرپ و : مالسلا هیلع اضرلل نومأملا لاق دینک : نییبت ار نتم نیا رد هتفهن نیمـضت . 4 دیهد . حرش ار هغالبلا جهن همان 28 رد هتفر راک هب ياهلثم

تکـسف انئانبا ؛» الول : » مالـسلا هیلع اضرلا لاقف انئاسن ؛» الول : » نومأملا لاقف انـسفنأ ؛» : » مالـسلا هیلع لاق كدج »؟ هفالخ یلع لیلدـلا ام »لیلحت ار اهنآ مرتحم ، ناداتـسا کمک اب دیبایب و دنتـسه ، نآ تمکح هدنرادربرد هک ار قالط هدع هراب رد ثیداحا یخرب . 5 نومأملا .

. دشاب رثؤم نآ هرتسگ ای ماما و خساپ مهف رد يوار لاؤس هک دیبایب ثیدح کی . 6 دینک .

.

شهوژپ www.Ghaemiyeh.comشسرپ و ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 124

113 ص :

(1 ) ثیدح دورو بابسا متشه : سرد

ثیدح دورو بابسا تیمها موهفم و

بابـسا تیمها موهفم و هدنریگارف : هک تسا نآ سرد نیا بلاطم هئارا زا فدهـسرد فادـها (1 ) ثیدح دورو بابسا متـشه : سرد دربراک زا دنادب ؛ ار ثیدح دورو بابـسا هب یبای تسد هویـش دوش ؛ انـشآ ثیدـح دورو بابـسا زا یخرب اب دسانـشب ؛ ار ثیدـح دورو

. دبای یهاگآ لکشم یخرب لح رد دورو بابسا

یم يرای هیآ دوصقم تسرد مهف رد ار ام نآرق ، فیرش تایآ لوزن نأش اب ییانشآ هک هنوگ نامهثیدح دورو بابسا تیمها موهفم و بجوم هک يا هنیمز ینعی ثیدح ، دورو ببـس دزاس . یم نومنهر ثیدح هدنیوگ دوصقم هب ار ام زین ثیدح دورو ببـس نتفای دـهد ،

رگید هب دهد . ماجنا ار يراک یتح ای دنک و راکنا در و ای حرط ار يا هلئـسم نایب و ار یمکح دـیوگب و نخـس موصعم ات تسا هتـشگ یخیراـت و دانـسا رگید دـننام زین ثیدـح تسین . نوریب هب یگتـسباو هنوـگره زا لقتـسم هتـسب و هعوـمجم کـی ثیدـح نـتم نـخس ،

ياضف کی زا یشخب هدناماجرب ،

.

(1 ) ثیدح دورو بابسا متشه : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 125

114 ص :

زا هدش رداص نتم یظفل و شخب اهنت تسا نکمم ثیدـح ، رگـشرازگ نایوار تسا . نآ اب طبترم نامتفگ زا ییزج رتگرزب و یگنهرف دزاس یم مزلم ار ام هتکن نیا دننامب . زاب ثیدح ، اب طبترم ياه هتشر اه و هیشاح همه لقن هجوت و زا دننک و لقتنم ار مالـسلا هیلع ماما

. میبایب زین ار طبترم اما ینابز ریغ رصانع یتح اه و هنیرق همه مینکن و هدنـسب نایاپ ات زاغآ زا نآ ظافلا مهف هب اهنت ثیدح ، مهف رد هک ، وگتفگ ماقم تیعضو اهتلاح و یملع ، یگنهرف و ياضف یخیرات ، یعامتجا و طیارش دننام یماقم ياه هنیرق لکش هب رتشیب رصانع نیا

نیا هب هجوـت اـب دـنوش . رادـیدپ زین رگید ياـهتروص رد تـسا نـکمم دنتـسه و ثیدـح يوار ناـهن ياهـشسرپ بطاـخم و تیـصخش یم هناگادـج روط هب دـنور ، یم رامـش هب اه هنیرق زا دوخ هکنآ اب ار ، رـصانع نیا نتم ، ياـنعم رب اـهنآ هجوت لـباق ریثأـت ینوگاـنوگ و

نیزاغآ ياه ههد زا هچ ، دراد ؛ يرتشیب تیمها وس ، نیا هب مالـسلا هیلع رقاب ماما زا ثیداحا ، دورو بابـسا نتفاـی ناـیم ، نیا رد میروآ .ناماما هداهن و ناناملسم یملع تایح هصرع هب اپ ینوگانوگ یهقف ياه هسردم یمالک و ياهبتکم يرکف ، ياه هلحن يرجه ، مود نرق

رد هن نانآ ، فیرش تایاور ور نیا زا دندمآرد و نادیم نیا هب دنتشاد ، هدهع هب ار نیتسار مالسا شنیب هدیقع و ینابزرم هک ام موصعم رظن و دـقن ماقم رد ای دـندوب ، نایوار ياهـشسرپ هب خـساپ ماقم رد ای نانآ تسا . هتـشگ دراو ثحب ، دـقن و یملع و ياضف رد هک ـألخ

تروص هب دندرک و یم لمع نسحا لادج هنسح تنس هب ام نایاوشیپ ناهن . راکـشآ و یتعدب راکنا در و ای تنـس و لها ناهیقف ياوتف ناشیا (1) دـنتخادرپ . یم یعیـش ریغ ناهیقف يواتف دـقن حرط و رگید و نایدا ناـملکتم ناوریپ و اـب وگتفگ هب میقتـسم ، ریغ میقتـسم و

نانآ زا دندناشک و هصرع نیا هب زین ار شیوخ زربم نادرگاش نایوار و

.

. یسربط فیلأت جاجتحالا ، قودص و خیش رثا دیحوتلا ، باتک ود ك : ر . - .. 1

(1 ) ثیدح دورو بابسا متشه : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 126

115 ص :

ثیدح دورو بابسا نتفای هویش

ناشیا رب دنیآ ، یمنرب هدهع زا دوخ رگا دننک و ییورایور اهنآ اب ای دنریذپب ای سپـس دنونـشب و کین ار نارگید نانخـس هک دنتـساوخ یم ار ثیدح هدید و یم هدشرداص ثیدـح رانک رد ار تارظن يواتف و نیا نایوار ، هک تسا نشور (1) دنریگب . خساپ دننک و هضرع

گرزب هنیرق کی تسا نکمم هک دنا هدوبن هتکن نیا هجوتم یتح هاگ نایوار دنا . هدرکن لقن ار اه هنیرق نیا همه اموزل اما دنا ؛ هدیمهف نانخس ثداوح و تیاکح رد ام هک هنوگ نامه رگید نخس هب دوش . لیدبت لوفغم یبلطم هدیشوپ و يزار هب نامز ، رذگ رد نشور ، و

نادنمـشیدنا ینهذ ياه هغدغد لقن زا هاگ زین نانآ میلفاغ ، هعقاو ياه همیمـض نخـس و ینوماریپ تایئزج لقن زا رـصاعم ، ناگدنیوگ زا یخرب دـنا . هدوب هاگآ اهنآ زا دوخ هچرگا هدرک ، تلفغ شیدـنارگید ، ناهیقف يواتف لباقتم توافتم و ياهرظن ناـماما و رـصع مه زین و یهلا ، یعقاو و مکح نایب ددـص رد هن تسا ، هعیـش نایک ای يوار ظفح ماقم رد موصعم ماما هک دـنا هدوبن هجوتم هاگ یتح ناـنآ

ولهپود يا هنوگ هب ماما هعقاو ، یقیقح مکح هب لمع یلامتحا تارطخ ای وگتفگ سلجم رد یسوساج روضح ببس هب هکدنتـسناد یمن ار ثیدح مهف هک تسا اه تیعضو نیا تخانش دنک . یم يراددوخ یعقاو مکح نایب زا تحارـص هب ای دیوگ یم نخـس زیمآ هیانک و

. دهد یم ناشن ار نآ هب زاین دنز و یم دنویپ ثیدح دورو بابسا ثحبم هب

عبانم رد شواک اب دیاب هدنیوگ ، ییاهن دارم هب ندیسر ثیدح و رتهب مهف يارب تشذگ ، هچنآ هب هجوت ابثیدح دورو بابسا نتفای هویش تسا نکمم ثیدح ، عوضوم نتم و هب هتسب عبانم ، نیا میوش . علطم نآ یبناج ياضف ثیدح و دورو ببس زا ثیدح ، هب رظان طبترم و

زا مالسلا هیلع نیسح ماما یسامح ياه هبطخ مهف الثم دشاب ؛ يرگید طبترم عبنم ره ای يریـسفت یخیرات و عبانم ای رگید یثیدح عبانم طیارش كرد ورگ رد البرک ، ات هنیدم

.

. هدنراگن زا ناماما » رب ثیدح هضرع » هلاقم ش 6 ، ثیدح ، مولع هلجم ك : ر . - .. 1

ثیدح دورو بابسا نتفای www.Ghaemiyeh.comهویش ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 127

116 ص :

هعیش ثیدح ياه هنومن

، یـسایس ياهنایرج ات دزاس یم ریزگان ار ام رما نیا تسا . مالـسا ردـص خـیرات هعلاـطم ماـما و اـب رـصاعم هعماـج یـسایس یعاـمتجا و عبانم هزوح رد لقادـح ار ، وجتـسج هویـش ام میبایرد . ار ثیدـح رودـص ياه هنیمز میـسانشب و یبوخ هب ار مکاح یعامتجا یگنهرف و

فرگـش ریثأت هنومن ، دنچ هیارا اب اجنیا رد دمآ . دهاوخ يدـعب ياهـسرد رد هک میناد یم ثیدـح هداوناخ نتفای هویـش نامه یثیدـح ،. میهد یم ناشن ثیدح يانعم مهف رب ار ثیدح رودص ببس زا یهاگآ

تراـشب راذآ هاـم ] ] جورخ هب ارم سک ره (1) هنجلا . هلف راذآ جورخب ینرشب نم مرکا : ربماـیپ : تسخن هنومنهعیـش ثیدـح ياـه هنومن نآ لبنح نب دمحا زا لقن هب تسا و هتفرگ رارق هشدخ دروم تنـس ، لها ییاور ياه هعومجم رد ثیدح نیا دور . یم تشهب هب دهد ،

. میریذپ یم ار نآ هدرک و انعم یتحار هب ار ثیدح نآ ، رودص هجو نتفای یعیش و رداصم هب هعجارم اب اما (2) دنا ؛ هتسناد رابتعا یب ار رفن هدنع و ابق دجـسم یف موی تاذ هلآ هیلع و هللا یلـص یبنلا ناک تسا : هدرک لقن سابع نبا زا ار ثیدح رودص ببـس قودص خیش مهنم دـحاو لک و اوجرخف مهنم رفن ماق کلذ اوعمـس املف هنجلا .» لهأ نم لـجر هعاـسلا ، مکیلع لخدـی نم لوأ : » لاـقف هباحـصأ نم

یقب نمل لاقف مهنم ، کلذ هلآ هیلع و هللا یلص یبنلا ملعف هنجلا ، بجوتسیف لخاد لوأ نوکیل دوعی نأ بحی

.

ص 161. حالصلا ، نبا همدقم - .. 1مالکلا اذه حـصی ال : » تسا هتفگ هتفریذـپن و ار مالک نیا یقارع ظفاح اما ص 236 ؛ ج 2 ، ءافخلا ، فشک ك : زین ر . اج . ناـمه - .. 2

(. ات 225 ص 223 یقارعلا ، تکن ك : ر . « ) دمحأ مامإلا نع

هعیش ثیدح ياه www.Ghaemiyeh.comهنومن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 128

117 ص :

یضر ) رذوبأ مهعم و اولخد و موقلا داعف هنجلا .» هلف راذآ جورخب ینرشب نمف نوقبتسی ، هعامج مکیلع لخدیـس هنإ : » هباحـصأ نم هدنع دق : » هلآ هیلع و هللا یلـص لاـقف هللا ، لوسر اـی راذآ جرخ دـق رذوبأ : لاـقف هیمورلا »؟ روهـشلا نم نحن رهـش يأ یف : » مهل لاـقف هنع ) هللا

یمرح نع دورطملا تنأ و کـلذ نوکی ـال فیک و هنجلا ، لـهأ نم لـجر کنأ یموق ملعی نأ تببحأ ینکل و رذاـبأ اـی کـلذ تملع هنجلا یف یئاقفر کئلوأ کنفد ، و كزیهجت نولوتی موق کب دعـسی و كدحو ، تومت و كدحو شیعتف یتیب ، لهأل کتبحمل يدعب

امش رب نونکا هک يدرف نیتسخن دومرف : نانآ هب دوب . هتسشن دوخ باحـصا اب ابق دجـسم رد ربمایپ يزور (1) نوقتملا ». دعو یتلا دلخلا زا ربـخ ، نیا ببـس هب دـندرگ و زاـب ناباتـش اـت دـنتفر نوریب دندینـش ، ار نخـس نیا نوچ دارفا یخرب تسا . ناـیتشهب زا دوش ، یم دراو

تقبس يرگید زا کی ره هک دنیآ یم رد امـش رب رفن دنچ نونکا دومرف : دندوب هدنام هک نانآ هب دیمهف و ار نیا ربمایپ دنوش . نایتشهب . دندش دراو هتـشگزاب و هورگ نآ تسا . تشهب لها دوش ، یم مامت راذآ هام هک دهد تراشب نم هب سک ره نانآ ، نایم زا دـیوج . یم

يا دومرف : ربمایپ دش . مامت راذآ ادخ ، ربمایپ يا تفگ : رذوبا میتسه ؟ یمور هام مادـک رد ام دومرف : نانآ هب ربمایپ دوب . نانآ اب زین رذوبا زا سپ ار وت هک یلاح رد یـشابن ، یتشهب ناسچ و یتسه ، یتشهب وت دـننادب نم تما هک متـشاد تسود اـما متـسناد ، یم ار نیا رذوبا ،

تداعـس یهورگ يریم و یم اهنت ینک و یم یگدـنز اـهنت سپ يراد . تبحم نم تیب لـها هب نوچ دـننار ، یم هنیدـم ) ) ممرح زا نم ،نم ناهارمه نانآ دنبای . یم ار وت نفد نفک و زیهجت و

.

ص 175. ج 1 ، عئارشلا ، للع ح 1 ؛ ص 204 ، رابخألا ، یناعم - .. 1

هعیش ثیدح ياه www.Ghaemiyeh.comهنومن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 129

118 ص :

. تسا هدش هداد هدعو ناراگزیهرپ هب هک یتشهب دنا ؛ نادواج تشهب رد

.« هبیصم یف موق نحن و هنیز باضخلا : » لاقف نینمؤملاریمأ ، ای کبیش تریغ ول مالسلا : هیلع یلعل لیق تسا : هدمآ یتیاور رد : مود هنومن ام تسا و تنیز ندرک باضخ : » دومرف يدرک . یم گنر ار تدیفـس شیر شاک ناـنمؤمریما ، يا دـش : هتفگ مالـسلا هیلع یلع هب (1)

دیـس دننام دیاب میواکب ، ار نآ رودـص خـیرات اضف و اهلقن ، رگید رد میناوتن مینک و هدنـسب تیاور نیا هب رگا میا ». هدز تبیـصم یموق هکنآ اب تسا ، هدرکن گنر ار دوخ نساحم هدوب ، ربمایپ تافو تبیـصم رد مالـسلا هیلع یلع نوچ هک مییوگب ثیدح حرـش رد یـضر

. تساشگهار رودـص ببـس لقن زین اجنیا رد اما تسا . هلـصاف ههد هس هب کیدزن مالـسلا هیلع یلع ماما يریپ نامز ات ربمایپ تافو نایم : لاقف تریغ . ول نینمؤملاریما ، ای هل : لیقف هنطق . هتیحل و هسأر هنأکف نیفـص نم یلع فرـصنا تسا : نینچ ردـلا رثن رد یبآ لـضاف لـقن . دوب دیفس ] ] هبنپ دننام شتروص رس و هک یلاح رد تشگزاب ، نیفص زا مالسلا هیلع یلع (2) نونوزحم ». موق نحن و هنیز باضخلا نإ »

تبیـصم یموق ام تسا و تنیز يا هنوگ ندرک ، باضخ : » دومرف يدرک . یم گنر ار تیاهوم شاـک ناـنمؤمریما ، يا دـش : هتفگ وا هب یتـنیز هنوگره زا نیفـص ، نینوخ راـکیپ رد شگرزب ناراـی ناتـسود و زا يرایـسب دادـعت نداد تسد زا يازع رد ماـما ینعی میا ». هدز

رظان و ار نآ دراد و يرگید خـساپ ربماـیپ ، ثیدـح رد بیشلا اوریغ موهفم باـضخ و هب رما زا شـسرپ ربارب رد ماـما دـنک . یم يرود تردـق و راـگزور رد تسین مزـال ور نـیا زا (3) تسا . هتـسناد ناملـسم ناگدنمزر ندوب كدـنا مالـسا و ردـص تیعـضو هب صتخم

درمریپ نایرکشل ناناملسم ، یناوارف

.

تمکح 473. هغالبلا ، جهن - .. 1ص 307. ج 1 ، ردلا ، رثن - .. 2

تمکح 17. هغالبلا ، جهن - .. 3

هعیش ثیدح ياه www.Ghaemiyeh.comهنومن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 130

119 ص :

. دنهد ناشن ناوج ار دوخ ای دنورب و گنج نادیم هب

نیا يارب قیرط . هار و سپس قیفر و هناخ ؛ سپـس هیاسمه و (1) قیرطلا ؛ مث قیفرلا و رادلا مث راجلا دیامرف : یم ادـخ ربمایپ : موس هنومن لماک نتم دنا . هدرک لقن هرابکی هب ار ارجام همه نایوار تسین و ثیدح نتم زا ادج ارهاظ هک تسا هدش هدروآ يدورو ببس ثیدح

ای لاقف : هلآ هیلع و هللا یلـص هللا لوسر یلإ لـجر ءاـج تسا : نینچ هدـش ، لـقن مالـسلا هیلع یلع زا هک دورو ، ببـس هارمه هب ثیدـح هللا یلـص هللا لوسر لاقف شیرق ؟ یف مأ فیقث یف مأ هنیزم ، یف مأ هنیهج یف يرتشأ ، نأ ینرمأـت نیأ راد ، ءارـش تدرأ ینإ هللا ، لوسر

ییامرف یم اجک مرخب ، يا هناخ مهاوخ یم نم ادـخ ، ربمایپ يا تفگ : دـمآ و ادـخ ربمایپ دزن يدرم (2) رادـلا ». مث راجلا : » هلآ هیلع و هدمآ زین نامقل ياهزردنا رد شرافس نیا هناخ ». سپس هیاسمه و لوا : » دومرف ربمایپ شیرق ؟ ای فیقث رد هنیزم ، رد ای هنیهج رد مرخب ؛ببـس هک هنوگ نامه تسا و هدمآ زین همطاف ( ترـضح زا یثیدح رد نتم نیمه هک تسا نآ ثیدـح نیا هرابرد مهم هتکن (3) تسا .

.: دـهد یم ناشن یبوخ هب ثیدـح مهف رد ار ثیدـح دورو ببـس ریثأت لاثم نیا دـناسر . یم ار رگید ییانعم دـهد ، یم ناشن شدورو لزت ملف ? اهتعمج ، هلیل اهبارحم یف تماـق همطاـف ( یما تیأر ): » بلاـط یبأ نب یلع نب نسحلا هیخأ نع مالـسلا هیلع یلع نب نیـسحلا

یتح هدجاس هعکار

.

ص 179. ج 1 ، ءافخلا ، فشک - .. 1(. توافت یکدنا اب ) ح 4023 ص 470 ، ح 9273 و ج 3 ، ص 209 ، ج 8 ، لئاسولا ، كردتسم ص 164 ؛ تایرفعجلا ، - .. 2

ح 9899. ص 429 ، ج 8 ، لئاسولا ، كردتسم ص 337 ؛ صاصتخالا ، - .. 3

هعیش ثیدح ياه www.Ghaemiyeh.comهنومن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 131

120 ص :

مل هامأ ، ای اهل : تلقف ءیشب ، اهسفنل وعدت و ال مهل ءاعدلا رثکت و مهیمـست و تانمؤملا و نینمؤملل وعدت اهتعمـس و حبصلا دومع حضتا نب یلع نب نسح شردارب زا مالسلا هیلع یلع نب نیسح (1) رادلا » . مث راجلا ینب ، ای تلاقف : كریغل ؟ نوعدت امک کسفنل نوعدـت ال

هدیپس هکنآ ات دـنک ، یم دوجـس عوکر و هتـسویپ هداتـسیا و شبارحم رد هعمج بش همطاف مردام مدـید هک : دـنک یم لقن بلاط ( یبا ییاعد چیه دوخ يارب اما دنک ، یم اعد ناشیا رب ناوارف درب و یم مان ار نانآ دنک و یم اعد نمؤم نز درم و يارب هک مدینـش و دـیمد .

، مکرـسپ : » دوـمرف ینک ؟ یم اـعد نارگید يارب هک هنوـگ ناـمه ینک ، یمن اـعد تدوـخ يارب ارچ رداـم ، يا مـتفگ : وا هـب دـنک . یمن .« هناخ سپس هیاسمه ،

دناد یمن اور ار رانید ود زا شیب نداهن ثرا هب ندرک و زادـنا سپ هک ربمایپ ثیدـح زا دـسر و یم ماما تمدـخ یـسک : مراهچ هنومن هدوب و دایز نادنچ هن یغلبم نتخودنا زا راچان هعماج ، زور نآ يداصتقا طیارـش عاضوا و رد هدـننک لاؤس يوق ، لامتحا هب دـسرپ . یم

اما تسا ، هدرب مان زین ار هدننک لاؤس هدرک و شرازگ ار خساپ شسرپ و نیا جاجح نب نامحرلادبع تسا . هدیسرت یم ربمایپ ثیدح زا هللا لوسر نأ انغلب هنإ هل : تلق و لجرلا اهنم ذخأی ام هاکزلا نع هتلأس تسا : نینچ شرازگ نتم دـنا . هدرب دای زا ار وا مان يدـعب نایوار هللا یلـص هللا لوسر یلع افایـضأ اوناک موق کئلوأ : » لاقف لاق : هینیع ». نیب یک امهف نیرانید كرت لجر امیأ : » لاق هلآ هیلع و هللا یلص ریغب اوحبـصی نأ نوفاخی اونوکی ملف اذه ، دغف بهذا نالف ، ای لاق : حبـصأ اذإف اذه . شعف بهذا نالف ، ای لاق : یـسمأ اذإف هلآ ، هیلع و

عمجف ءاشع ، ریغب و ال ءادغ

.

ج 66. ص 152 ، همامإلا ، لئالد ص 181 ؛ عئارشلا ، للع - .. 1

هعیش ثیدح ياه www.Ghaemiyeh.comهنومن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 132

121 ص :

ذخأی نأ لجرللف هنسلا ، یلإ هنسلا نم نوطعی امنإ سانلا نإف هلاقملا ، هذه هیف هلآ هیلع و هللا یلص هللا لوسر لاقف نیرانید ، مهنم لجرلا هب مدیـسرپ و دریگ یم صخـش هک یتاکز رادقم هرابرد مالـسلا هیلع قداص ماما زا (1) هنسلا ». یلإ هنسلا نم هلاـیع یفکی و هیفکی اـم

هرابرد نیا دومرف : ماما دنهن ». یم غاد نآ اب ار شا یناشیپ دراذـگب ، ياج رب رانید ود هک سک ره : » دومرف ادـخ ربمایپ هک متفگ ناشیا و نک ». ریـس اذغ نیا اب ار دوخ ورب و : » دومرف یم نامهیم ) ) وا هب ربمایپ دش ، یم بش نوچ دندوب و ادـخ ربمایپ نامهیم هک دوب یناسک هب ماش هناحبص و نودب هک دندیـساره یمن نیا زا و نک . هیهت يا هناحبـص دوخ يارب دومرف : یم داد و یم یغلبم دش ، یم حبـص نوچ

هرابکی ار دوخ هلاسکی هنیزه مدرم هنرگو دومرف ؛ ار هلمج نیا شا هرابرد ادخ ربمایپ تخودنا و رانید ود يدرم نایم ، نیا زا دـنرب . رس هب خساپ ، رد مالـسلا هیلع ماما هک تسا نشور دریگب . ار شا هداوناخ دوخ و هلاسکی جراخم دناوت یم سک ره سپ دننک . یم تفایرد هب هراشا اب زین يرگید هباشم ثیدـح هک نآ هجوت بلاـج تسا . هدرک یفن ار ثیدـح نتـشاد تیمومع هراـشا و ثیدـح رودـص ببس

: لاقف مالـسلا هیلع نسحلا یبأ دنع مهـضعب رکذ تسا : هدرک لقن نابا ار ثیدح نیا دـنک . یم بلـس ار مکح تیمومع رودـص ، ببس : لاق اریثک ». كرت : » هلآ هیلع و هللا یلـص هللا لوسر لاقف نیرانید كرت و هلآ هیلع و هللا یلـص هللا لوسر دهع یلع کله الجر نأ انغلب

هدیسر ام هب تفگ : مالـسلا هیلع مظاک ماما دزن یـصخش (2) نیرانید ». كرت و تامف مهلأسیف هفصلا لهأ یتأی ـالجر ناـک کـلذ نإ »رد يدرم هک تسا

.

ص 153. رابخألا ، یناعم - .. 1ص 372. ج 71 ، راونألا ، راحب ص 153 ؛ رابخألا ، یناعم - .. 2

هعیش ثیدح ياه www.Ghaemiyeh.comهنومن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 133

122 ص :

هدیکچ

وا دومرف : مالـسلا هیلع ماما تسا ». هداهن ياج رب یناوارف لام : » دومرف ادـخ ربمایپ داهن و یقاب رانید ود تشذـگرد و ادـخ ربماـیپ ناـمز ياج رب رانید ود تشذـگرد ، نوچ درک و یم ییادـگ نانآ زا دـمآ و یم ربمایپ هناخ ناویا رد هدیزگانکـس ناـیاونیب دزن هکدوب يدرم

. تشاذگ

انأ و هدلب یف عقی نوعاطلا نع مالسلا هیلع نسحلاابأ انباحـصأ ضعب لأس تسا : هدمآ هدش لقن رمحا نابا زا هک یتیاور رد : مجنپ هنومن .« معن : » لاق اهنع ؟ لوحتأ اهیف ، انأ و رادـلا یفف لاق : معن ». : » لاق اهنع ؟ لوحتأ اهیف ، انأ و هیرقلا یفف لاق : معن ». : » لاق اهنع ؟ لوحتأ اـهیف ،

هیلع و هللا یلص هللا لوسر نإ : » لاق فحزلا ». نم رارفلاک نوعاطلا نم رارفلا : » لاق هلآ هیلع و هللا یلص هللا لوسر نأ ثدحتن انإ و تلق :هللا یلـص هللا لوسر لاقف اهنم ، نورفی و مهنکامأ نولخیف نوعاطلا عقیف ودعلا وحن یف ثلا روغ یف نونوکی اوناک موق یف اذه لاق امنإ هلآ

ای رهش رد رگا ایآ هک : دندیسرپ مالسلا هیلع مظاک ماما زا نوعاط زا رارف مکح هرابرد ام ناتسود زا یخرب (1) مهیف ». کلذ هلآ هیلع و : دومرف هک میراد ثیدـح ادـخ لوسر زا متفگ : يرآ . دومرف : تفر ؟ رگید ياج هب اجنآ زا ناوت یم دـیایب ، نوعاـط يا هناـخ اـی اتـسور ، اهزرم رد هک دومرف یهورگ هرابرد ار نیا ادخ ربمایپ داد : خساپ مالـسلا هیلع ماما تسا ». گنج نادیم ] ] زا رارف دـننام نوعاط زا رارف »

هراب رد ار نیا ناشیا سپ دندرک . رارف دنتـشاذگ و یلاخ ار ناشیاهرگنـس عضاوم و داتفا و ناشنایم رد نوعاط دندوب و نمـشد ربارب رد . دومرف نانآ

یگنهرف و یعامتجا و یسایس ، طیارـش زا معا تسا و رظان نآ هب موصعم نخـس هک ثیدح شیادیپ هنیمز ینعی دورو ببـس o هدیکچياهشسرپ يوار و ياهتلاح لماش

.

ص 254. رابخألا ، یناعم - .. 1

www.Ghaemiyeh.comهدیکچ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 134

123 ص :

شهوژپ شسرپ و

یلـصا دوصقم كرد ثیدـح و تسرد مهف رد ار ام نآرق ، لوزن نأش دـننام ثیدـح ، دورو بابـسا o تسا . بطاخم ناهن راکـشآ و ، هرود نیا رد اریز دراد . يرتشیب تیمها قداص ، ماما رقاـب و ماـما نارود رد ثیدـح دورو بابـسا هب هجوت o دننک . یم يرای هدـنیوگ

اهنآ یسررب دقن و هب دوخ ، نادرگاش هلیسو هب ای میقتسم يا هنوگ هب ناماما دوب و هدش هضرع يرایـسب ناملکتم دیاقع ناهیقف و يواتف شناد دـنا و هدـشن لقن لماک روط هب راذـگریثأت یماـقم و ياـه هنیرق o دـندوب . هیقت تلاح رد نانآ اـب یهارمه زا راـچان اـی هتخادرپ یلصا هویـش o دنتـسه . یتدـیقع يریـسفت و یخیراـت ، یهقف ، نوگاـنوگ بتک هب هعجارم زا ریزگاـن اـهنآ هب یباـی تسد يارب ناـهوژپ

. دمآ دهاوخ دعب ياهسرد رد هک تسا ، ثیدح هداوناخ یبایزاب هویش نامه ریسفت ، ثیدح و هزوح رد اه هنیرق نیا یبایزاب

ثیداحا دورو بابسا نتفای يارب . 2 دینک . نییبت یماقم ياه هنیرق اب ار نآ هطبار فیرعت و ار ثیدح دورو بابسا . 1 شهوژپ شسرپ و عنام ناشرودص ، بابـسا هب ندرکن هجوت هک دیبایب ثیدح ود مک تسد . 3 میدنمزاین ؟ یملع ياه هتـشر مادک رد شواک هب يداقتعا ،

. دنا هدرک هئارا هتفای و ار ثیداحا یخرب دورو بابسا هک دیربب مان ثیدحلا حرش باتک هس . 4 تسا . هدش اهنآ تسرد مهف

.

شهوژپ www.Ghaemiyeh.comشسرپ و ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 135

124 ص :

(2 ) ثیدح دورو بابسا مهن : سرد

دمآرد

تنس لها ثیدح ياه هنومن

دورو بابـسا دربراک اـب هدـنریگارف : هک تسا نآ سرد نیا بلاـطم هئارا زا فدهـسرد فادـها (2 ) ثیدـح دورو بابـسا مهن : سرد . دبای یهاگآ ثیدح دوصقم مهف رب ثیدح دورو بابسا ریثأت یگنوگچ زا دوش ؛ انشآ تنس لها مهبم رابخا یخرب لح رد ثیدح

هاگنآ میدـنایامن . ثیدـح رتهب مهف یگنوگچ رد ار نآ تیمها میدرک و فیرعت ار ثیدـح » دورو بابـسا ، » هتـشذگ سرد رددـمآرد رتـهب مهف رد دورو بابـسا ریثاـت یگنوگچ زا ییاـه هنومن ناـیب هب سپـس میدرک و ناـیب ار هدـش لـقن دورو بابـسا هب یباـیتسد هویش

لها عبانم رد ار دورو بابـسا ریثات یگنوگچ زا ییاه هنومن ادـتبا سرد ، مود تمـسق رد نونکا و میتخادرپ . یعیـش عبانم رد ثیداـحا . میرب یم نایاپ هب ار سرد نیا ثحابم ثیدح » دورو بابسا ریثات یگنوگچ » ثحب اب هاگنآ مینک و یم رکذ تنس

: دومرف هک دنک یم لقن ادخ ربمایپ زا مزاح یبا نب سیق : تسخن هنومنتنس لها ثیدح ياه هنومن

.

(2 ) ثیدح دورو بابسا مهن : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 136

125 ص :

روصت تسا نکمم مینکن ، هجوت ثیدح دورو ببـس هب رگا نک . باجتـسم ار دعـس ياعد ایادخ (1) كاعد ؛ اذإ دعسل بجتـسا مهللا هک دیایب نهذ هب شسرپ نیا هاگنآ و تسا ، هدوب هوعدلا باجتسم يدرف شقح ، رد ربمایپ ياعد ببس هب صاقو یبا نب دعـس هک مینک

ياعد هک دنامهف یم ام هب ثیدـح رودـص ببـس هب هجوت هک یلاح رد دز ؛ زاب رـس مالـسلا هیلع یلع ماما اب یهارمه تعیب و زا وا ارچ زا یناربط ار دورو ببس نیا تسا . هدوبن هشیمه يارب ریگارف و ياعد کی هدوب و ردب گنج رد يزادناریت نایرج رد دعـس يارب ربمایپ

هیلع و هللا یلـص یبنلا يدـی نیب یمرأ تنک دـب

ر موی لاق : هوعدـلا ؟ تبجأ یتم صاقو : یبأ نب دعـسل لیق تسا : هدرک لقن نینچ رماع : هلآ هیلع و هللا یلـص یبنلا لوقیف لـعفا ، و مهب لـعفا و مهبولق بعرأ و مهمادـقأ لزلز مهللا لوقأ : سوقلا دـبک یف مهسلا عضأـف هلآ ،

ربمایپ يور شیپ رد نم ردب ، گنج رد تفگ : دش ؟ باجتسم تیاعد یک دش : هتفگ صاقو یبا نب دعس هب (2) دعسل ». بجتسا مهللا »نانآ اب نک و ناساره ار ناشیاهلد نازرلب و ار ناشیاپ ایادـخ ، متفگ : یم مداـهن ، یم ناـمک هلچ رد ار ریت نوچ مدرک و یم يزادـناریت

.« نک باجتسم ار دعس ياعد ایادخ ، : » دومرف یم مه ربمایپ نک و نانچ نینچ و

: تسا هدرک لـقن نینچ همیزخ ، نب دعـس ینب هلیبـق زا لـقعم ، ما ماـن هب ینز زا ماـشه نب ثراـح نب نامحرلادـبع نب رکبوبا : مود هنومن لدـعت ناضمر رهـش یف هرمع نإف ناضمر ، رهـش یف يرمتعا : » لاقف هلآ هیلع و هللا یلـص هللا لوسر تلأـسف يریعب ، لـضف جـحلا تدرأ

(3) هجح ».

.

ح 3835. ص 313 ، ج 5 ، يذمرتلا ، ننس - .. 1ح 318. ص 143 ، ج 1 ، ریبکلا ، مجعملا - .. 2

ص 406. ج 6 ، لبنح ، نبا دنسم - .. 3

(2 ) ثیدح دورو بابسا مهن : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 137

126 ص :

، ورب هرمع هب ناضمر هام رد : » دومرف ادخ ربمایپ متساوخ . ییامنهار ادخ ربمایپ زا مداد و تسد زا ار مرتش اما مورب ، جح هب متساوخ یم ماما هب ور نیا زا تسا و هدوب لکـشم حیبص نب دیلو يارب هرمع ربکا و جح نایم يربارب رواب تسا ». جـح اب ربارب ناضمر هام هرمع هک

یف کلذ ناک امنإ دـیامرف : یم مالـسلا هیلع ماما تسا . جـح اب ربارب ناضمر هام هرمع هک هدیـسر ام هب دـیوگ : یم مالـسلا هیلع قداص ربمایپ هک تسا ینز نامه يارب نیا (1) هجح . کل یهف ناضمر رهش یف يرمتعا اهل : لاقف هلآ هیلع و هللا یلص هللا لوسر اهدعو هأرما

تایئزج رگید ، ياهباتک رد وجتـسج دـیآ ». یم رامـش هب جـح کـی هک راذـگب ، هرمع ناـضمر هاـم رد : » دومرف داد و هدـعو وا هب ادـخ ندوب یصاصتخا رب ینبم مالسلا هیلع قداص ماما يوس زا هدش هئارا موهفم دراذگ و یم ام رایتخا رد ار ثیدح دورو ببـس زا يرتشیب

هدرک لقن لقعم ما شگرزب ، ردام زا مالـس نب هللادـبع نب فسوی یتیاور رد دـنک . یم دـییأت ار نآ ندوب یمومع هدـعاق و هن و مکح ،کله و ضرم اـنباصأ و هللا ، لـیبس یف لـقعموبأ هلعجف لـمج ، اـنل ناـکو عادولاـهجح ، هلآ هیلع و هللا یلـص هللا لوسر جـح اـمل تسا :

و لقعم ، وبأ کلهف انأیهت دـقل تلاق : انعم »؟ یجرخت نأ کعنم ام لقعم ، ما ای : » لاـقف هتئج هجح نم غرف اـملف یبنلا ، جرخ و لـقعموبأ ،کتتاف ذإ امأف هللا . لیبس یف جـحلا نإف هیلع !؟ تجرخ الهف : » لاق هللا . لیبس یف لقعموبأ هب یـصوأف هیلع ، جـحن يذلا وه لمج انل ناـک

یل اذه لاق دق و هرمع ، هرمعلا و هجح جحلا لوقت : تناکف هجحک ». اهنإف ناضمر یف يرمتعاف انعم هجحلا هذه

.

ح 1. ص 535 ، ج 4 ، یفاکلا ، - .. 1

(2 ) ثیدح دورو بابسا مهن : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 138

127 ص :

لقعموبا هک میتشاد يرتش ام درک ، عادولا هجح دصق ادخربمایپ هک یماگنه (1) هصاخ ؟ یلأ يردأ ، ام هلآ ، هیلع و هللا یلـص هللا لوسر نم زا ناشیا مدیـسر . شروضح هب تشگزاب ، نوچ تفر و هکم هب ربمایپ تشذـگرد . دـش و رامیب سپـس دومن و ادـخ هار فقو ار نآ

ار نآ اب ندمآ جح دصق هک ار يرتش شتیـصو رد تشذگرد و لقعموبا اما میدوب ، هدش هدامآ ام متفگ : يدـماین »؟ ام اب ارچ : » دیـسرپهب هک لاح اما تسا . ادخ هار رد راک قادصم ندرازگ ، جـح يدـماین !؟ نآ اب ارچ سپ : » دومرف ربمایپ دومن . فقو ادـخ هار رد میتشاد ،

ربمایپ یلو هرمع ؛ هرمع تسا و جح جـح تفگ : یم لقعم ما سپ تسا ». جـح دـننام هک رازگب هرمع ناضمر هام رد يدیـسرن ، ام جـح اب ییانـشآ هک دـنامهف یم ام هب مالـسلا هیلع قداص ماما هتفگ تسا ؟ نم صوصخم طقف ایآ هک مناد یمن هدومرف و نم هب ار نیا ادـخ

هدوب هدرب یپ يدودح ات زین دوخ لقعمما هک هنوگ نامه دراذـگ و یم ریثأت مکح صیـصخت میمعت و رد هنوگچ ثیدـح ، دورو ببس هرمع تسا ینتفگ تسا . نز نامه هب صوصخم مکح نیا هک دیامرف یم حیبص نب دیلو هب تحارص هب مالـسلا هیلع قداص ماما تسا ،

. تسین لوبقم ربکا جح اب نآ ندوب ربارب اما (2) تسا ، دکؤم بحتسم ناضمر رد

رد وا باذـع بجوم هدرم رب يرگ هحوـن (3) هیلع . حـین امب هربق یف بذـعی تیملا دومرف : هک دـنا هدرک لقن ادـخ ربمایپ زا : موس هنومن . دوش یم شربق

.

ص ج 1 ، مالـسإلا ، مئاعد ح1690 ؛ ص 631 ، ج 2 ، يراـخبلا ، حیحـص ك : زین ر . ص 1989 ؛ ص 204 ، ج 2 ، دواد ، یبأ ننــس - .. 1ص 67. تایرفعجلا ، 333 ؛

ح 2. ص 536 ، ج 4 ، یفاکلا ، ك : ر . - .. 2ص 41. ج 3 ، ملسم ، حیحص ص 82 ؛ ج 2 ، يراخبلا ، حیحص - .. 3

(2 ) ثیدح دورو بابسا مهن : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 139

128 ص :

حیرصت هچ ، (1) دنا ؛ هتـسناد يدنوادخ لدع طسق و نیزاوم فلاخم ار نآ هدرک و هشدخ ثیدـح نیا رد ناملکتم نایوار و زا یخرب حرطم زین زاغآ نامه زا هشدـخ کش و نیا (2) يرخا . رزو هرزاو رزت ال هک : تسا نیا نوگانوگ ياـه هروس زا هیآ نیدـنچ رد نآرق یلصا نتم درک و راکنا در و ار انعم نیا ثیدح ، رت قیقد لقن دورو و ببس رکذ اب دش ، هضرع هشیاع رب ثیدح نیا نوچ تسا و هدوب

نأ هلآ : هیلع و هللا یلـص یبنلا یلإ عفر رمع نبا نأ هشئاـع دـنع رکذ تسا : نینچ شردـپ زا ماـشه لـقن هب ارجاـم داد . هیارا ار ثیدـح هیلع نوکبیل هلهأ نإ و هبنذ و هتئیطخب بذـعیل هنإ : » هلآ هیلع و هللا یلـص هللا لوسر لاق امنإ تلاـقف : هلهأ . ءاـکبب هربق یف بذـعی تیملا یم باذع شا هداوناخ هیرگ ببـس هب شربق رد هدرم هک دهد یم تبـسن ربمایپ هب ار یثیدح رمع نبا دـش : هتفگ هشیاع دزن (3) نآلا ».

رد دنا ». لوغـشم وا رب ندرک هیرگ هب شنادناخ تسا و ندش باذع لاح رد دوخ هانگ هب هدرم : » دومرف ادخ ربمایپ تفگ : هشیاع دوش .هنکل و بذـکی مل هنأ امأ رمع ، ) نبا ینعی نامحرلادـبع ( یبأل هللا رفغی تفگ : هشیاع هک تسا هدـمآ يروباشین مکاح زا يرگید لـقن

ادخ (4) اهربق ». یف بذـعت اهنإ و نوکبی مهنإ : » لاـقف اـهیلع ، یکبی هیدوهی یلع رم هلآ هیلع و هللا یلـص هللا لوسر نإ أـطخأ . وأ یـسن اطخ اما هتفگن ، غورد هک دزرمایب ار رمع ) نبا ینعی ) نامحرلادبعوبا

.

(. ص 203 ءایبنألا ، هیزنت ك : ر . ) هشیاع سابع و نبا دننام - .. 1.38 مجنلا / 7 و رمزلا / 18 ؛ رطاف / 15 ؛ ءارسالا / 164 ؛ ماعنا / - .. 2

ص 9. ج 5 ، يراخبلا ، حیحص - .. 3ص95. ج 1 ، لوصألا ، هدع ك : ر . ص 107 ؛ ج 6 ، لبنح ، نبا دنسم ص 88 ؛ ثیدحلا ، مولع هفرعم - .. 4

(2 ) ثیدح دورو بابسا مهن : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 140

129 ص :

شربق رد وا هک یلاح رد دـنیرگ ، یم نانآ : » دومرف سپ دـندرک ، یم هیرگ شیارب هک تشذـگ يدوهی ینز رب ادـخ ربمایپ تسا . هدرک .« دوش یم باذع

نامه زین ثیدـح نیا تسا . رفن هس نیرتدـب هدازاـنز (1) هثالثلا ؛ رـش انزلا دـلو تسا : هدرک لقن ادـخ ربماـیپ زا هریرهوبا : مراـهچ هنومن رگا هژیو هب مینادب ؛ شراکهانگ ردام ردپ و زا رتدب ار وا هک درادن يریصقت انز زا هدشدلوتم دنزرف اریز دراد ؛ ار نیشیپ ثیدح لاکشا ببـس وا هدـش و هتفگ هشیاع هب زین ثیدـح نیا دوش . ناـنمؤم رگید دـننام دریگ و شیپ رد حالـص هار دـناوت یم هدازاـنز هک میریذـپب

نم ینرذـعی نم : » لاقف هلآ ، هیلع و هللا یلـص هللا لوسر يذؤی نیقفانملا نم لجر ناک اـمنإ تسا : هدرک ناـیب نینچ ار ثیدـح رودـص ار ادخ ربمایپ ناقفانم زا يدرم (2) هثالثلا ». رش هللاو وه : » هلآ هیلع و هللا یلص هللا لوسرلاقف انز . دلو هب ، ام عم هللا ، لوسر ای لیق : نالف »؟

هدازانز یناسررازآ ، نیا رب نوزفا ادخ ، ربمایپ يا دش : هتفگ »؟ دنک یم هدوسآ ینالف تسد زا ارم یسک هچ : » دومرف ربمایپ داد . یم رازآ هتـسناد (3) و یحمج هرغوـبا ار صخـش نیا یتـیاور تسا ». رتدـب شراـکانز رداـم ردـپ و زا وا دـنگوس ، ادـخ هب : » دوـمرف تسه . مه

هیجوت و هب يزاین اهنآ هب هجوت اب هک تسا (4) دورو ببس نیمه رگنایب هک میراد تسد رد زین يرگید ياهتیاور

.

. ص 57 ج 10 ، يربکلا ، ننسلا ص 215 ؛ ج 2 ، نیحیحصلا ، یلع كردتسملا - .. 1ص 215. ج 2 ، نیحیحصلا ، یلع كردتسملا ك : ر . - .. 2

ص 531. ج 4 ، عرابلا ، بذهملا - .. 3. دناد یم شردام لتاق ار روبزم صخش ، لقن نیا ص 59 ، ج 10 ، يربکلا ، ننسلا - .. 4

(2 ) ثیدح دورو بابسا مهن : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 141

130 ص :

(1) میرادن . ثیدح لیوأت

هار رد رگا (2) انزلا . دلو قتعأ نأ نم یلإ بحأ هللا لیبس یف طوسب عتمأ نأل دومرف : ادخ ربمایپ هک دـنک یم لقن هریرهوبا : مجنپ هنومن یبلطم نینچ هریرهوبا هک دیـسر ربخ هشیاع هب نوچ منک . دازآ ار هدازاـنز هکنآ زا تسا رت ینتـشاد تسود میارب مروخب ، هناـیزات ادـخ

هیراج هل اندـحأ نأ الإ قتعن ، ام اندـنع ام هللا ! لوسر ای لیق : هبقعلا ام کیردأ اـم و هبقعلا محتقا ـالف تلزنأ اـمل تفگ : ، تسا هدرک لـقن لیبس یف طوسب عتمأ نأل : » هلآ هیلع و هللا یلـص هللا لوسر لاقف مهانقتعأف . دالوأب نئجف نینزف نهانرمأ ولف هیلع ، یعـست و همدخت ءادوس

: هیآ رد نآ رد هک ، ] دـش لزان هبقعلا ام کیردأ ام و هبقعلا محتقا ـالف هروس نوچ (3) دـلولا ». قتعأ مث انزلاب رمآ نأ نم یلإ بحأ هللا زج میزاس ، دازآ ار يا هدرب نآ اب هک میرادـن یلام ام دـش : هتفگ ادـخ ربمایپ هب تسا ] هدـش شرافـس ناگدرب يزاسدازآ هب هبقر ، کف

دنتسه ام راکتمدخ هک دنراد هدرچ هایس ینازینک ام زا یخرب هکنآ

.

ص 58 و ج 10 ، يربکلا ، ننسلا ص 257 ؛ ج 6 ، دئاوزلا ، عمجم ص 359 ؛ ج 10 ، دوبعملا ، نوع ص 472 ؛ ج 6 ، ریدـقلا ، ضیف - .. 1ص 435. ج2 ، ربتعملا ، ص 95 ؛ ج 1 ، لوصألا ، هدع ح 103 ؛ ص 412 ، رابخألا ، یناعم 59 ؛

ص 215. ج 2 ، مکاح ، كردتسملا ص 214 ؛ ج 2 ، نیحیحصلا ، یلع كردتسملا - .. 2، ثیدـحلا بابـسأ یف عمللا ك : تنـس ر . لـها ثیداـحا هزوح رد ثیدـح دورو ببـس زا رتشیب یهاـگآ يارب ،ص 215 ؛ ناـمه - .. 3

فیرـش دیـس فیرـشلا ، ثیدـحلا دورو بابـسأ یف فیرعتلا نایبلا و يواضرق ؛ فسوی هنـسلا ، عم لماعتن فیک یطویـس ، نامحرلادـبع دمحم دیعس سیسأت ، لیلحت و ثیدح ، دورو بابسا رهزالا ؛ مشاه ، دیجملادبع نیـسح قیقحت هزمح ، نبا هب روهـشم دمحم ، نب میهاربا

. تفأر

(2 ) ثیدح دورو بابسا مهن : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 142

131 ص :

!؟ مینک دازآ ار اهنآ ام دنروایب و ار دوخ ياه هچب دنهد و انز هک میهد نامرف نانآ هب میناوت یم ایآ ] . ] دنهد یم ماجنا ار ام ياهراک و ار هدازانز دنزرف سپـس مهد و نامرف انز هب هک تسا رت ینتـشاد تسود میارب مروخب ، هنایزات ادـخ هار رد رگا : » دومرف ادـخ ربمایپ سپ

بابحتـسا لـیلد تـسین و ناـگداز مارح ندرک دازآ عناـم ثیدـح ، هـک دـهد یم ناـشن ینـشور هـب زین دورو ببـس نـیا مزاـس ». دازآ نینچ ناگدرب يزاسدازآ بابحتـسا لیلد دـیوگ : یم ثیدـح دورو ببـس دوش . یم مه هدازمارح ناـگدرب لـماش ناـگدرب يزاـسدازآ

. میسرب باوث هب ات مینک دازآ ار نانآ سپس هدروآ و دوجو هب یناگدرب مارح ، باکترا اب هک درادن یمایپ

ام هک تسور نآ زا ثیدـح دورو بابـسا رتشیب ریثأت هک میریگ یم هجیتن نینچ اـهلاثم یـسررب زاثیدـح دورو بابـسا ریثأـت یگنوگچ لباق دادـعت هکنآ لاح میناد ، یم ریذـپ میمعت یمومع و ینوناق ، ياه هرازگ ینعی هیقیقح ، هیـضق لکـش هب هراومه ار ناموصعم نانخس

هب هاگ ام گرزب ناهیقف تسا . هدوب هیجراخ هیضق نایقطنم ، حالطصا هب یصخش و صاخ و هعقاو کی هرابرد ینانخـس اهنآ زا ییانتعا یم نایب ار یمئاد ریگارف و یلک ، ماکحا ثیداحا ، رتشیب هکنآ بلطم حیـضوت دـنا . هداد رکذـت هعقاو » یف هیـضق » حالطـصا اـب هتکن نیا نهذ هب یمئاد یمومع و ییانعم ثیدح ، ره اب دروخرب نیتسخن رد ور نیا زا اه ؛ نامز همه يارب و اه ، ناسنا همه يارب یماکحا دننک ؛

، رگید ثیداحا دننام تسا و هدش رداص یـصوصخم تیعقوم تیعـضو و ای صاخ درف يارب ثیداحا زا یخرب هکنآ زا لفاغ دـیآ ، یم همه هب رظان ثیداحا ، رگید دـننام یلو دـنراد ، دوجو اما تسا ، مک رایـسب ناشدادـعت هچرگا ثیداـحا نیا دـنرادن . لومـش يریگارف و طقف تشذگ ، اهلاثم رد هچنآ دننام دنتـسین و طبترم عوضوم تقیقح تعیبط و هب ینعی دنتـسین ، دوخ شـشوپ تحت دارفا تاعوضوم و

ار تقیقح نآ زا درف کی

.

(2 ) ثیدح دورو بابسا مهن : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 143

132 ص :

هدیکچ

شهوژپ شسرپ و

يواست هب مکح هک دهد یم ناشن یبوخ هب ناضمر » هام هرمع » هنومن دنتـسه . یـصاخ درف هب رظان دـنا و هداد رارق دوخ مکح قادـصم اب ربارب شاداپ ناضمر ، كرابم هام رد يا هرمع ره رگید ، نخـس هب تسین . یگـشیمه یمومع و بجاو ، جـح اب ناضمر هرمع تلیـضف هب هکلب تسین ، ناضمر هام رد عوقو لیلد هب زین نآ تسا و صاخ صخـش کـی هرمع يارب طـقف يربارب ، نیا درادـن و ار جـح شاداـپ

. تسا هجح يذ هام نتـشذگ زا سپ جـح ، كرادـت زا زجع هدرک و فقو ادـخ هار رد ار رتش هک یـسک توف هلمج ، زا یـصاخ لیالد نآ شرتسگ عنام مکح ، رودص نایب و ببس ندرک صخشم اب دننک و یم صخشم ار تلاخد مدع تلاخد و نیا ثیدح دورو بابـسا

یفتنم ار مکح ندوب یقیقح يا ، هیقت ماکحا رد هژیو هب دراوم و یخرب رد نینچمه دنوش ؛ یم رگید ياهقادصم دارفا و ریاس هب تبـسن . دنزاس یم نشور ار مکح نایب یلصا فده نخس ، رب مکاح ياضف هئارا اب و

. تسا ریگارف یمومع و هلئسم کی تسین و يا هقرف چیه ثیداحا هب صتخم ثیدح ، مهف رب نآ ریثأت ثیدح و دورو بابـسا o هدیکچدورو بابـسا هب هجوت o دهد . یم خساپ ار ثیدـح هب هجوتم یمالک ياه لاکـشا هاگ ثیدـح ، دورو بابـسا وترپ رد ثیدـح مهف o

. دیامن یم حیحصت ار يرکف ياهتشادرب یهقف و ماکحا دوش و یم ثیداحا رد تسردان میمعت زا عنام ثیدح

شریذپ هک دیبایب ثیدـح ود . 2 دراد . ثیدـح دورو بابـسا اب یطابترا موهفم و هچ هعقاو » یف هیـضق » حالطـصا . 1 شهوژپ شسرپ و ندوبن ای ندوب هک دـیبایب ثیدـح ود . 3 دـنوش . یم لوبقم ثیدـح ، دورو بابـسا کمک اب تسا و وربور لکـشم اب اـهنآ ، هیلوا موهفم

. درادن يریثأت اهنآ موهفم رد ثیدح دورو بابسا

.

www.Ghaemiyeh.comهدیکچ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 144

133 ص :

(1 ) ثیدح هداوناخ لیکشت مهد : سرد

ثیدح هداوناخ موهفم

ثیدح هداوناخ موهفم اب هدنریگارف : هک تسا نآ سرد نیا بلاطم هئارا زا فدهسرد فادها (1 ) ثیدح هداوناخ لیکشت مهد : سرد ؛ دوش انشآ ثیدح هداوناخ لیکشت دئاوف اب دربب . یپ ثیدح هداوناخ لیکشت ترورض هب دوش ؛ انشآ

لصتم و ياه هنیرق میتسه . اه هنیرق همه يروآدرگ دنمزاین ثیدح ، هدنیوگ دوصقم مهف يارب هک تشذـگ رتشیپثیدـح هداوناخ موهفم زا رتشیب لصفنم ياه هنیرق میزادرپ . یم یظفل لصفنم ياه هنیرق هب هکنیا میدرک و یـسررب هتـشذگ ياهـسرد رد ار یماقم ياه هنیرق

موصعم نامه زا هاوخ دـنراد ؛ طابترا میتسه نآ مهف ددـص رد هک یلـصا تیاور اب هک تسا یثیداحا اهنآ ، نیرت مهم دـنا و مالک عون کی زا نانآ ملع دندحاو و يرون ناماما همه هعیش ، یمالک داقتعا رب انب اریز رگید ؛ یماما زا ای دشاب هدش رداص یلصا ثیدح هدنیوگ حراش هاگ و نیبم ، دیقم و صصخم و هاگ دنراد ؛ توافتم ددعتم و ییاه هطبار یلـصا ثیدح اب ثیداحا ، نیا تسا . هدرک شوارت عبنم یلصا كارتشا هجو دنتـسه . انعم مه نومـضم و مه ام مهف دروم یلـصا و ثیدح اب هاگ اهنیا ، همه زا رت مهم دنا و ضراعم خسان و و

رظن ثیداحا ، نیا

.

(1 ) ثیدح هداوناخ لیکشت مهد : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 145

134 ص :

ثیدح هداوناخ یبایزاب ترورض

دندحاو رون تیب لها

خـسان و ثیداحا زا ار رگیدـکی اب طبترم نومـضم و مه ثیداحا میناوت یم ساسا ، نیا رب تسا . يروحم عوضوم کی هب اهنآ نتـشاد هریاد زا ار ضراعتم ثیداحا اجنیا رد ام میمانب . ثیدـح » هداوناخ » ار اـهنآ هتخاـس ، ون حالطـصا کـی ساـسا رب هدرک و ادـج ضراـعم

نومـضم و مه نوچ اما دنراد ، ثیدح مهف رب يرثوم هدننکدودحم و یلباقت ، طابترا ضراعتم ، ثیداحا هکنآ اب میرب ، یم نوریب ثحب یم ثیدـح هدـنیوگ دوصقم ثیدـح و مهف رب ناشریثأت یگنوگچ اهنآ و هب ضراعتم ،» ثیداحا » سرد رد هناگادـج و دنتـسین ، هباـشم رارق مه رانکو نتفای هک تفگ نینچ ناوت یم رگیدکی ، اب نانآ ياه هتفگ دنویپ همئا و نانخس نایم یگنهامه لصا ساسا رب میزادرپ .

تـسرد یعقاو و هاگیاج رد هعطق ره ندـناشن اب هک تسا ، صخـشمان ریوصت کـی زا ییاـه هعطق شنیچ نومـضم ، مه ثیداـحا نداد ثیدح اب هک یثیداحا نتفای نومضم ، مه ثیداحا یبایزاب رد ساسا ، نیا رب میوش . یم رت کیدزن ریوصت ییاهن يامن امیـس و هب دوخ ،

هطبار نیا فیرعت رد ام تسا . يرورـض دنراد ار نییبت لامجا و و دییقت ، قالطا و میمعت ، صیـصخت و ياه هطبار زا یکی ام رظن دروم ترورـض اهنآ ، هب نتخادرپ زا شیپ اما میا . هدرک رت نشور ار دوخ روظنم هنومن ، دـنچ ندروآ اب هتفرگ و يراـی هقف لوصا ملع زا اـه ،

. مینک یم یسررب هلئسم نیا هب تبسن ار ناملاع عضوم شور و ثیدح و هداوناخ لیکشت

رگیدکی قفاوم هدننک و قیدصت نانآ نانخـس دندحاو (1) و يرون همه ام نامامادندحاو رون تیب لهاثیدـح هداوناخ یبایزاب ترورض هدهع هب ار نآ ياه هزومآ جیورت نید و نییبت ادخ ، ربمایپ یپ رد ناماما ، تسا .

.

ص 93، هبیغ ، ص 63 ؛ دشرتسملا ، ص 71 ؛ رثألا ، هیافک ك : ر . دنراد . تلالد بلطم نیا رب يددـعتم ثیداحا ام ، ییاور عبانم رد - .. 1ح 2. ص 85 ، ج 7 ، یفاکلا ، ص 86 ؛ ج 2 ، همغلا ، فشک ص 141 ؛ ج 2 ، میقتسملا ، طارصلا ص 24 ؛ رثألا ، بضتقم ح 24 ؛

ثیدح هداوناخ یبایزاب www.Ghaemiyeh.comترورض ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 146

135 ص :

ناونع و کی رد ار ناماما همه ریهطت ، هیآ دننام نیلقث ، ثیدح دـندش . نآرق رانک رد نید لقث هنزو و کی مه ، اب نانآ همه دنتـشاد و هب رظن ره باستنا يارب يرظن ، يانبم نیا هیاـپرب تسا . هدرک اـهنآ عومجم هدـنبیز ار ترتع » » و تیب » لـها » بقل هدروآ و درگ موهفم ،

عوضوم و کی هراب رد وا نانخـس همه ملکتم ، کی هراب رد هک هنوگ نامه دروآ و رامـش هب ملکتم کی ار ناشیا همه دـیاب یم نانآ ،وا دارم مامت تخانـش رایعم كالم و وا مالک زا یـشخب هاگ چـیه دریگ و یم رارق ثحب مهف و يانبم لاؤس کـی هب وا ياهخـساپ همه مه تسناد و عوضوم کـی هراـبرد ار ماـما کـی نانخـس عومجم دـیاب مه تسا ؛ يراـج هتکن نیا زین موصعم ناـماما دروم رد تسین ،

یتلاح رد ار یماما دازآ رظن راهظا ناکما مدع هیقت و نوچمه یلئاسم رگا دروآ . درگ عوضوم نآ هرابرد ار همئا همه نانخـس عومجم هنوگچ هک میـشیدنیب ، نایوار يرکف حوطـس توافت هب میروآ و رظن رد رگید یماما يارب ای توافتم و یتلاح رد ار ناکما نیا دوجو و

فیحصت فیرحت و عیطقت و مینک و هجوت نایوار شرازگ هتساوخان ياهتوافت هب ای و تسا ، هدرک یم دودحم قیاقح نایب رد ار ناماما هرابرد نتم نیتسخن نتفای اب تروص نیا رد دـیامن . یم خر عوضوم مه ثیداحا ندروآ مه درگ ترورـض یناسآ هب میروآ ، دای هب ار يوضر ثیدـح نیا میتفگ ، ار هچنآ همه میهد . یمن تبـسن ناموصعم هب ار نآ هتـسنادن و مامت نآ زا ار دوخ هیلوا مهف عوضوم ، کی

هلوسر و هللا نع انإ هنـسلا ؛ هقفاوم و نآرقلا هقفاومب انثدـح انثدـحت نإ انإ تسا : هدرک نایب مامت تغالب اب رتهب و هاتوک ، هلمج دـنچ رد (1) انرخآ . مالکل قداصم انلوأ مالک و انلوأ مالک لثم انرخآ مالک نإ انمالک . ضقانتیف نالف ؛ و نالف لاق لوقن : و ال ثدحن

.

مقر 401. نامه ، - .. 1

ثیدح هداوناخ یبایزاب www.Ghaemiyeh.comترورض ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 147

136 ص :

انعم لقن

ات تفگ ینالف ینالف و مییوگ یمن مینک و یم لقن شلوسر ادخ و زا ام مییوگ ؛ یم نخس تنس نآرق و اب قفاوم مییوگب نخس رگا ام . تسام نیرخآ نخس هدننک قیدصت ام نیلوا نخس ام و لوا [ ماما ] نخس دننام ام رخآ ماما ] ] نخس دوش . ضقانتم ام مالک

انعم و لقن ینعی تسانعم ؛ لـقن هویـش دوجو دـنک ، یم تباـث ار هداوناـخ مه ثیداـحا يوجتـسج ترورـض هک يرگید لـیلدانعم لـقن رد زین یبتک لقن رد تسا و یهافـش لقن رد لومعم هویـش کی انعم لقن القع ، دزن اه . هژاو ظافلا و رب دومج نودـب ربخ کی ياوتحم

؛ دندراذگ هحص نآ رب دنچ یثیداحا نمـض دندرک و اضما ار ییالقع هویـش نیا ام ناماما دور . یم راک هب میقتـسم ریغ لوق لقن دراوم همان اهاعد و ریغ رد لقادح دوخ ، ثیداحا لقن رد ار هویش نیا ناشیا (1) دماجنین . انعم توافت هب اه ، هژاو توافت هکنیا رب دیکأت اب اما دزن انعم لقن ور نیا زا دندناسر . يرای نآ ندش یناگمه جـیورت و هب هتخاس و ناسآ ار ثیدـح لقن هزاجا ، نیا اب دنتـسناد و زیاج اه ،

باتک رد ناشیا تسا . هدوب نایوار نایم رد عیاـش يرما يدرجورب هللا تیآ هتفگ هب لوبقم و هدـش و اـضما هریـس کـی یعیـش ناـملاع ظافلا نیع يرایـسب ، دراوم رد هک میبای یمرد میرگن ، یم موصعم ناماما تاـیاور ناـیوار لاوحا رد نوچ دـیوگ : یم هبولقم ثیداـحا

نیا رد هاگ هچرگا دننک ، یم وگزاب دنا هدرپس شیوخ نهذ هب دـنا و هتفایرد ار هچنآ يانعم هکلب دـننک ، یمن لقن دـنا هدینـش ار هچنآ ، انعم لقن هچخیرات هب یهجوت یب تسا . نتم تایئزج همه هب لالدتـسا رد هشدخ هویـش ، نیا هجیتن دـنوش (2) . یم مه اطخ راچد نایم

راتفرگ اه هژاو ظافلا و دنب رد ار ام هاگ

.

ص 230 و 236. ج 10 ، لامعلا ، زنک ص 161 ؛ ج 2 ، راونألا ، راحب ص 51 و ج 1 ، یفاکلا ، ك : ر . - .. 1ص 175. ج 1 ، لوقعلا ، هآرم ك : زین ر . ص 31 . هبولقم ، ثیداحا - .. 2

انعم www.Ghaemiyeh.comلقن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 148

137 ص :

اب لماعت یگنوگچ میریذپب ، تایاور لقن رد ار هلئسم نیا عوقو رگا اما دناسر . یم بیسآ ناماما دارم دوصقم و زا ام مهف هب دنک و یم يوجتسج هب اهلقن ، عومجم رد هدش هدنکارپ وگزاب و تقیقح مامت هب ندیـسر يارب ات دزاس یم يرورـض دبای و یم رییغت ثیدح نوتم

اب ار اهنتم همه یگداس هب ناوت یمن نومـضم ، مه ياهلقن ددـعت ماـگنه هب ور ، نیا زا مییآرب . مه هب رظاـن نومـضم و مه هباـشم ، نوتم توافت و نایم دـیاب هکلب تسناد ، ربتعمان زین ار اهنآ همه ناوت یمن اما تسناد ، ربتعم تسرد و نآ ظافلا اهیراک و هزیر تایئزج و مامت

اما دـنربتعمان ، رگیدـکی اب ندوب ضراعتم تروص رد اهنت نومـضم مه ياهلقن همه هک تساـنعم نیدـب قرف نیا داد . لیـصفت ضراـعت نیا دنربتعم . ضراعت ، مدع تروص رد زین لقن ره هژیو هدنوشان و رارکت ياهـشخب اهلقن ، كرتشم ردق هدـنوش و رارکت شخب رب نوزفا

هب یثیدـح ، ياهباتک اه و هعومجم رد اهنآ ررکت زا میزرو و رارـصا ثیداحا نوتم زا یگرزب شخب رب میناوت یم ام هک تسانعم نادـب ود ضراعت ضرف رد يرآ میهن . رانک هب ار ذاش ياهلقن تایاور ، یعومجم ندید ثیدح و هداوناخ نتفای اب میبایب و نانیمطا ناشرودص

رداص ظافلا قباطم انیع حیرـص و لقن ود یتح تسین و انعم لقن هویـش صتخم نیا یلو دنوش ، یم طقاس تیجح زا اهنآ يود ره لقن ،ای ضراعت هب ار ثیداحا هاگ اهلقن توافت هچرگا مییازفیب دیاب دنتفا . یم تیجح زا دنوش ، ضراعتم رگیدکی اب رگا مه موصعم زا هدش

یظفل و ددعتم ياهتوافت همه اب یتح اهلقن رتشیب تسین (1) و ناوارف هعیش ، ثیدح هزوح رد مک تسد اهتوافت ، اما دناشک ، یم لامجا قزر و هراب رد قداص ماما ربمایپ و ثیدح ود دننام دنرادن ؛ یلصا دوصقم رد یمهم يونعم فالتخا ثیدح ، هدنیوگ موصعم فالتخا

. تسناد زیچ کی ناوت یم ار اهنآ همه مایپ هک يزور

.

اه هخسن تئارق تباتک و رب نایوار ، یلـصا هیکت هعیـش ، ثیدح هزوح رد دوش . یم طوبرم ثیدح لقن لمحت و هوحن هب راک نیا - .. 1. دنوش انعم لقن جاتحم ات یهافش ، لقن ظفح و هن تسا هدوب

انعم www.Ghaemiyeh.comلقن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 149

138 ص :

هعبتل هقزر نم بره مکدحأ نأ ول هلآ : هیلع و هللا یلـص هنعو (1) هلجأ ؛ هبلطی امک دبعلابلطی قزرلا نإ هلآ : هیلع و هللا یلـص هللا لوسر نم رفی امک هقزر نم رف مکدـحأ نأ ول مالـسلا : هیلع قداصلا ماـمالا (2) و هکردـی . یتح هعبت هلجأ نم بره نإ هنأ امک هکردـی یتح

نانخـس ظعاوملا و مکحلا و نویع مکحلاررغ ، نوتم هغالبلا و جـهن ثیداحا زا يرایـسب (3) توملا ؛ هکردـی امک هقزر هکردأل توملا بلط نم باـب لـقن ، فـالتخا هریاد ندوب مک نداد ناـشن يارب رگید هنومن دـنا . هنوگ نیا زین لوقعلا فحت رد مالـسلا هیلع یلع ماـما

مه اب یکدنا ياهتوافت دنا و نومضم مه متفه مشش و موس ، مکی ، ثیداحا باب ، نیا رد تسا . یفاکلا رد مهتاروع نینمؤملا و تارثع 4 دنرادن . یفالتخا نانمؤم ، بویع يریگیپ ییوج و بیع زا یهن ینعی كرتشم ، یلصا و يانعم رد دنراد و

.

«. هبلاط قزرلا و » باب ص 107 ، ج 2 ، همکحلا ، نازیم - .. 1ح 2. ص 304 ، ج 5 ، یفاکلا ، . 3 - . 2

ح 2. ص 57 ، ج 2 ، یفاکلا ، - .. 3

انعم www.Ghaemiyeh.comلقن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 150

139 ص :

ناثدحم هریس

هدنهد ناشن نیا هدوب و ام گرزب ناهیقف ناثدـحم و یمومع شور نومـضم ، مه ثیداحا يروآدرگ یعوضوم و یبایزابناثدـحم هریس نیرت نهک زا نساحملا - باتک ثیداحا یقرب ، تسا . ناـنآ دزن ثیداـحا كرد لیهـست اـی مهف يارب ثیدـح هداوناـخ لیکـشت تیمها

. تسا هدرک نیودت يدنب و هتسد یعوضوم تروص هب ار تسا - سرتسد رد نآ زا یـشخب اهنت هک هعیـش یثیدح گرزب ياه هعومجم لقن رد هک هنوگ نامه دنا ، هداد ناماس نینچ ار دوخ ياهلـصا هللادبع ) نب زیرح دـننام ) هئمعبرا لوصا نابحاص زا یخرب زین وا زا شیپ دهاش رایزهم ) نب یلع يزاوها و دیعس نب نیسح نامحرلادبع ، نب سنوی ریمع ، یبا نبا نوچمه ) راگن عماج نایوار هلیـسو هب ثیداحا

خیش هیقفلا و هرـضحی نم ال رد قودص خیـش تاجردلا ، رئاصب رد رافـص نسح نب دمحم یفاکلا ، رد ینیلک بوقعی نب دمحم میتسه .کی هن ) يوار کی ثیداحا هک یـسیوندنسم ، شور ياج هب نانآ دنا . هتفرگ یپ ار شور نیمه دوخ ، ياهباتک زا يرایـسب رد یـسوط

نیا نانآ دوب . رت هداس رت و نهک يدنـسم شور هکنآ اب دـندیزگرب ، ار یعوضوم بیوبت شور دـهد ، یم رارق مه رانک رد ار عوضوم )ار هطقن کی دنـشاب و هتـشاد هراشا عوضوم کی هب هک یتروص رد دـنرظان و مه هب ثیداحا هک دنتـسناد یم ار یمومع نشور و لصا ار دوخ ياج دنتشاد ، يددعتم ياهدنسم هک تنس لها نایم رد یتح شور ، نیا دنوش . یـسررب هعلاطم و مه رانک رد دیاب دنور ، هناشن هب هچ یهقف و باوبا تروص هب هچ یعوضوم ، ياهیدـنب هتـسد نیا دـنتفرگ . لکـش یعوضوم بیوبت ساـسا رب هتـس حاحـص دوـشگ و

تـسا هتـسناوت دح هچ ات فلؤم هک دنامهف یم هدـنناوخ هب دـهد و یم ناشن ار ثدـحم یگدـیزرو هریـس ، خـیرات و قالخا و تروص ناثدـحم زا یخرب دـبایرد . یتسرد هب ار باب کی رد هدـمآ درگ ثیدـح دـنچ ناگدـنیوگ اـی هدـنیوگ ییاـهن روظنم یقیقح و موهفم

ار دوخ تشادرب هنوگ نیدـب هداد و رارق باـب ناـمه ناونع ار روحم مه تیاور نیدـنچ زا هدـمآ تسد هب هجیتن موهفم و نیا گرزب ،رد ار گرتس يراک هک تسا م 1104 ه ) ) یلماع رح خیش صاخشا ، نیا نیرتزراب دنا . هدرک هئارا

.

ناثدحم www.Ghaemiyeh.comهریس ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 151

140 ص :

رد مه ثیداحا و یبایزاب ذـخا و هلحرم رد مه عقاو ، هب وا دـناسر . ماجنا هب هعیرـشلا لئاسم لیـصحت یلإ هعیـشلا لئاسو لیـصفت باتک یهقف تاعوضوم ثیدح ، ذخا تکرح هطقن أدبم و رد رح خیش دیزگرب . ار یعوضوم شور ثیداحا ، هئارا شنیچ و شنیزگ و هلحرم

زا هتـسد ره دزادرپ و یم اـهنآ نیودـت هب یباـیزاب ، زا سپ دـبای و یم ار یهقف هلئـسم نآ هـب رظاـن ثیداـحا دـهد و یم رارق روـحم ار عمج و رد ار هویـش نیمه یفاولا رد یناشاک ضیف نسحم دمحم وا ، زا شیپ دهد . یم اج باب کی رد ار هلئـسم کی هب رظان ثیداحا

هللا تیآ زین ، رصاعم نارود رد تسا . هداد ناماس نینچ ار هعیش ثیداحا ریاس یسلجم همالع زین ، يو زا سپ هدومیپ و هعبرا بتک حرش شور نیا رگید ، یتایاور تایآ و ندوزفا لئاسولا و كردتسم هعیشلا و لئاسو ییاور گرزب هعومجم ود نداهن مه رانک اب يدرجورب

ناگرزب زا یخرب دومن . رت ناـسآ رت و حیحـص ار ناـهیقف طابنتـسا راـک دیـشخب و ناـماس ار ثیداـحألا عماـج داد و همادا ار هدیدنـسپ عوضوم کی نوماریپ فیعض ثیداحا یتح هک دندقتعم دنا و هتشاد ساپ ار فلس هویش نیا یناجنز ، يریبش هللا تیآ نوچمه رصاعم ،

حیحص و ثیداحا دوصقم ات تسیرگن ، اهنآ هب دحاو هعومجم کی تروص هب داهن و حیحص ثیداحا رانک رد دروآ و درگ دیاب زین ار ، نآرق یعوضوم ریسفت هب ار راک نیا يداتسا هللا تیآ رصاعم ، ناسانش ثیدح نایم رد میبایرد . ار يرگید هب ثیدح ره ندوب رظان زین

دیکأت تسا : هدوزفا هدنادرگزاب و راونألا راحب رد یـسلجم همالع هب ار نآ هقباس هدرک و هیبشت تسا ، هدش هتفریذـپ لوبقم و يراک هک لها ناملاع نایم رد (1) عوضوم . ... کی ثیداحا ندـش عمج ورگ رد تایاور ، زا يریگ هرهب ینعی تسا ، ندرک یعوضوم رب یلـصا

(2) دنا . هتخادرپ عوضوم نیا هب يواضرق فسوی لثم یناسک زین تنس

.

. يداتسا هللا تیآ اب هبحاصم ص 18 و 19 : ش 11 ، ثیدح ، مولع - .. 1ص 128. يوبنلا ، ثیدحلا هساردل لخدملا ر.ك : - .. 2

ناثدحم www.Ghaemiyeh.comهریس ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 152

141 ص :

ثیدح هداوناخ یبایزاب دئاوف

مکح صیصخت

؛ تسا ییاهن مکح ندش نشور ثیدـح ، قیقد مهف رب هوالع ثیدـح ، هداوناخ یبایزاب یلـصا مهم و هدـیافثیدح هداوناخ یبایزاب دـئاوف قـلطم و ماـع و ثیداـحا همه نتفاـی لـماک و يوجتـسج زا سپ ناوـت یم رگید ، تراـبع هب یقـالخا . هچ دـشاب ، یهقف مکح نـیا هـچ تسناد و تجح ار نآ داد و مکح دـیآ یمرب طبترم ثیداحا همه نداهن مه راـنک زا هچنآ عمج و لـصاح هب دـیقم و ،... صـصخم و

هرمزور ياهوگتفگ رد ام تسین . تجح دراد و ناوارف ياطخ لامتحا ناموصعم نید و هب هدـش هداد تبـسن مکح تروص ، نیا رد زج مینک و یمن جاجتحا قلطم ای ماع ظفل نیتسخن هب بطاخم ، ماـقم رد هچ ملکتم و هاـگیاج رد هچ ینعی میراد ، يا هویـش نینچ زین دوخ

طرش تفص و ندوزفا اب مینک و یم دودحم ار نآ هاگ هژاو ، کی ییانعم لومـش یگدرتسگ و دوجو اب میهد و یمن رارق تجح ار نآ . مینک یم حیرـصت قلطم ای ماع ظفل نآ زا اههورگ اهقادـصم و یخرب جورخ هب رگید ، ییاج رد اـی میهاـک یم نآ هرتسگ زا انثتـسا ، و ار ییاه هنیرق وا ، شسرپ زا شیپ هاگ دیازفا و یم دوخ نخـس رب يدویق وا هب خساپ رد ملکتم دنک و یم لاؤس هدنیوگ زا بطاخم هاگ

هتفگ رگید هب هک دـهاوخ یم بطاخم زا زین ، عقاوم یخرب رد دـناسرب . لماک روط هب ار ییاهن دوصقم دارم و ات دروآ یم نخـس هارمه نـشور وا روظنم ات دزیمآرد نخـس نیا اب ار اهنآ دنک و هجوت دـیوگ ، یم نیا زا سپ ار هچنآ هچ هتفگ و رت شیپ ار هچنآ هچ شیاه ،

هدرک دییأت ار فراعتم لومعم و ياهشور نانآ درادن و توافت نادنچ جیار هویـش اب موصعم ، ناماما ینابز لماعت وگتفگ و هوحن دوش .اهنآ زا هنوگ ود هب اجنیا رد هک دـنا هدرمـشرب هدرک و فیرعت ار نانخـس نایم ياـهطابترا هقف ، لوصا ملع ناـملاع دـنا . هدرب راـک هب و

. مینک یم هراشا

ییانعم رب هدـننک تلالد يا هژاو ماع ، هژاو و اهقادـصم ، همه هب تبـسن هژاو ياـنعم يریگارف ینعی حالطـصا ، رد مومعمکح صیـصخت (1) تسا . ریگارف

.

ص 173. لوصألا ، تاحالطصا ر.ك : - .. 1

ثیدح هداوناخ یبایزاب www.Ghaemiyeh.comدئاوف ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 153

142 ص :

مکح دییقت

دشاب و رت يوق نآ زا شتلالد دریگ ، رارق دوخ زا معا ) ) رتریگارف یلیلد ربارب رد نوچ دک ه تسا یلیلد زا ترابع حالطصا ، رد صاخ دنا و یبسن موهفم ود صاخ ماع و رگید ، ترابع هب (1) مینکن . لمع صاخ هب طوبرم شخب رد ماع لیلد نآ مکح هب اـت دوش بجوم ور نیا زا تسا و هدش حرطم هقف لوصا ملع رد هک دنا هدرمـشرب ماع يارب يددعتم تامیـسقت نایلوصا دنبای . یم انعم مه اب هلباقم رد هک دنا ، هتسناد مومذم دنسپان و يراک ار فارسا نآرق ، اب گنهامه يددعتم ثیداحا میرب . یم نایاپ هب ار ثحب لاثم ، کی رکذ اب اهنت

شاپ تخیر و نیرتدب (3) فرسلا ؛ لذبلا حبقأ » »و دنک یم دوبان ار دایز لام ] ، ] فارسا (2) لیزجلا ؛ ینفی فارسإلا : » تساهنآ هلمج زا مومذم فارسإلا : » دننام تسناد ؛ صـصخم ار اهنآ ناوت یم هک دنا هدرک فیرعت دیدحت و ار نآ زین ثیداحا یخرب اما تسا .» فارـسا

(5) فارسإ ؛ ندبلا حلصأ امیف سیل » »و کین ياهراک رد زج تسا ، هدیهوکن يزیچ ره رد فارـسا (4) ربلا : لاعفأ یف الإ ءیش لک یف «. تسین فارسا دروآ ، یم ناماس هب ار ندب هچنآ رد

تالاح همه هب رظان هک تسا يا هژاو يانعم هب حالطـصا ، رد درادـن و دـنب دـیق و هچنآ اهر و لـسرم ، ینعی تغل رد قلطممکح دـییقت صتخم درادـن و عویـش هک يا هژاو ینعی تسا ؛ قلطم لباقم هطقن دیقم درادـن . یـصاخ تلاح هب صاصتخا تسا و موهفم ای درف کـی

، دنرادرب ار دیق هاگره دراد و ار عویش تیلباق هچرگ تسا ؛ موهفم درف و کی ياهتلاح یخرب

.

ص 234. لوصألا ، تاحالطصا ر.ك : - .. 1ص 335. مکحلا ، ررغ - .. 2

ح 2857. نامه ، - .. 3

ح 1938. نامه ، - .. 4(. مالسلا هیلع قداص ماما زا زیزعلادبع نب قاحسا زا ) ح 10 ص 54 ، ج 4 ، یفاکلا ، - .. 5

مکح www.Ghaemiyeh.comدییقت ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 154

143 ص :

. میهد یم حیضوت ار دییقت هنومن ، دنچ رکذ اب کنیا (1) دوش . یم عیاش قلطم و

هرثک دوش : یم دیقم ریز ثیدح ود هلیسو هب ثیدح نیا تسا . یتسود ندنام هدنز هیام ندرک ، شنزرس (2) هدوملا ؛ هایح باتعلا کی .. بتعلا نوهی و بنذـلاب يرغی کلذ نإف بتعلا ؛ ررکت نأ كایإ دزیگنا . یمرب کش ندرک ، شنزرـس دایز (3) بایترالاب ؛ ندؤت باتعلا

. دیامن یم تلزنم مک ریثأت و مک ار شنزرس دنز و یم نماد هانگ هب راک نیا هک ینک ، رارکت ار شنزرس ادابم (4)

یم تلاسک دـنک و یم ناوارف ار شزغل هک ییوگب ، نخـس دایز اداـبم (5) للملا . ثروی و للزلا رثکی هنإـف مـالکلا ، هرثک و كاـیإ ود .هوسق هللا رکذ ریغب مـالکلا هرثک نإـف هللا ، رکذ ریغب مـالکلا اورثـکت ـال دوش : یم دـیقم ریز ثیدـح ود هلیـسو هب زین ثیدـح نیا دروآ .

ریغ یف مالکلا اورثکت ال تسا . بلق تواسق هیام ادـخ ، رکذ زج هب ناوارف نخـس هک دـییوگن ، نخـس دایز ادـخ رکذ زج هب (6) بلقلا .ریغ یف مالکلا نورثکی نیذلا نإف هللا ؛ رکذ

.

ص 246. لوصألا ، تاحالطصا ك : ر . - .. 1ح 315. مکحلا ، ررغ - .. 2

ح 7111. نامه ، - .. 3

ح 3748. نامه ، - .. 4

ح 2680. نامه ، - .. 5(. ادخ ربمایپ زا رمع نبا زا ) ح 1 ص 3 ، یسوط ، یلامألا ، ح 2523 ؛ ص 32 ، ج 4 ، يذمرتلا ، ننس - .. 6

مکح www.Ghaemiyeh.comدییقت ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 155

144 ص :

هدیکچ

تخـس ناشیاهلد ادخ ، رکذ ریغ رد نایوگرپ هک دـییوگم ، دایز نخـس ادـخ رکذ زج هب (1) نوملعی . ـال نکل و مهبولق هیـساق هللا ، رکذ . دوش یمن ادخ رکذ لماش ناوارف ، نخس شهوکن هک دنامهف یم ثیدح ود نیا دنناد . یمن دوخ اما تسا ،

؛ سانلا هارادم لقعلا ناونع » و تسا ؛» مدرم اب يارادـم لقع ، هرمث (2) سانلا ؛ هارادم لقعلا هرمث : » مالـسلا هیلع یلع ماما ثیدح ود . هسكرت ریغ یف سانلا هارادم نیدلا دعب لقعلا سأر » ثیدح هلیسو هب اما دنتسه ، قلطم ود ره تسا » مدرم اب يارادم لقع ، هحول رـس (3)

یم دـیقم هنارادـم قح يارادـم هب دـماجنایب ،» قح كرت هب هکنآ نودـب تسا ، مدرم اب يارادـم يرادـنید ، زا سپ لقع سأر (4) قح ؛دوصقم ندـش نشور رد دـح هچ ات هباشم طبترم و ثیداحا نداهن مه رانک یبایزاب و هک دـنک یم نشور یبوخ هب اـه هنومن نیا دوش .

. تسا رثؤم یلصا

عوضوم کی هب رظان یگمه ثیدـح و نآ اب طبترم هباشم و هک دـنا يرگید ثیداحا ثیدـح ، رد یمالک لصفنم ياه هنیرق o هدیکچنتفای ینعی ثیدح ، هداوناخ لیکشت o تسا . رارقرب دییقت ، صیـصخت و دننام يددعتم ياه هطبار هداوناخ ، مه ثیداحا نایم o دنشاب .

هداوناخ لیکشت نئارق و زا وجتسج ترورض o ثیدح . هدنیوگ یلصا دوصقم مهف يارب رگیدمه ، اب اهنآ ياهتبـسن مهف ثیداحا و نیا : دوش یم یشان هتکن ود زا ثیدح

.

(. مالسلا هیلع قداص ماما زا عیمج نب ورمع ) ح 11 ص 114 ، ج 2 ، یفاکلا ، - .. 1ح 4629. مکحلا ، ررغ - .. 2

ح 6321. نامه ، - .. 3ح 767. هنسلا ، باتکلا و یف لهجلا لقعلا و ص 42 ، لوقعلا ، فحت - .. 4

www.Ghaemiyeh.comهدیکچ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 156

145 ص :

شهوژپ شسرپ و

جاور توافتم و ياهلقن دوجو مود ، تسا و نانآ ثیداحا نایم فالتخا شریذـپ مدـع نآ ، هجیتن هک همئا نایم لـماک یگنهاـمه لوا ،هعیـش یثیدـح ياهباتک ور ، نیا زا تسه و زین ناثدـحم هریـس هداوناخ ، مه ثیداحا يوجتـسج o یظفل . لقن رانک رد اـنعم لـقن هویش

، ثیدح هداوناخ لیکشت زا سپ o تسا . نآرق یعوضوم ریسفت هباشم ، هنومن تسا . هدش نیودت يدنسم ) هن ) یعوضوم هویـش هب رتشیب لیکشت o دـنبای . یم رابتعا ضراـعت ، مدـع طرـش هب زین لـقن ره تواـفتم ياهـشخب دوش و یم ربتعم نوگاـنوگ ياـهلقن كرتشم ردـق

ار مکح ماع ، ثیدـح اب دروخرب نیلوا رد دوش یم بجوم دراد و یمزاب نید هب تسردان مکح نداد تبـسن زا ار ام ثیدـح ، هداوناخ . تسناد تجح ار نآ يریگارف دیقم ، زا وجتسج نودب ناوت یمن تسا و يراج زین قلطم ثیدح هراب رد هتکن نیا مینادن . یمومع

ریسفت اب ار ثیدح هداوناخ یبایزاب ياه تهابش . 2 دنراد ؟ مه اب یتبـسن هچ ثیدح هداوناخ یجراخ و ياه هنیرق . 1 شهوژپ شسرپ و هجوت اب ار وتـسم » یلمع یبر و یلع مدقأ نأ بحال ینإ » ثیدح . 4 تسا ؟ مادک انعم لقن یساسا طرش . 3 دینک . نایب نآرق یعوضوم

ثیداحا هب هجوت اب ار سانلا » نم دیری ام لان هرمأ ، یف اقیفر ناک نم » ثیدح . 5 دینک . همجرت یفاکلا ، باتک رد نآ هباشم ثیداحا هب . دینک نییبت شا هداوناخ مه

.

شهوژپ www.Ghaemiyeh.comشسرپ و ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 157

146 ص :

(2 ) ثیدح هداوناخ لیکشت مهدزای : سرد

ثیدح هداوناخ یبایزاب ياه هویش

یبایزاب ياه هویش اب هدنریگارف : هک تسا نآ سرد نیا بلاطم هئارا زا فدهـسرد فادها (2 ) ثیدح هداوناخ لیکشت مهدزای : سرد . دبای یهاگآ ثیدح گرزب هداوناخ موهفم زا دنادب ؛ ار ثیدح هداوناخ لیکشت دئاوف دوش ؛ انشآ ثیدح هداوناخ

، تسین عیرـس هداس و هشیمه دـنرظان بلطم کی هب دـنراد و طابترا مه اب هک یثیداحا هب یبای تسدـثیدح هداوناخ یبایزاب ياـه هویش . تسا هدیشخب يرتشیب تعرس نادب هتساک و نآ تالکشم زا هنایار ، شخب رد هژیو هب دیدج ياهیروانف يرـشب و ملع تفرـشیپ هچرگا

هعجارم تسا . نیـشیپ ناثدـحم ناملاع و جـنر تسد اهـشالت و زا ینیچ هشوخ رگید ، قیقحت ره نوچمه نادـیم ، نیا رد ماـگ نیتسخن ردـصم باتک عبنم و رگا اـما (1) دزاس ؛ یم نومنهر هباـشم ثیداـحا هب دراوم زا يرایـسب رد ار اـم ثیدـح ، عبنم باـتک و هب میقتـسم

، نوزومان تسردان و يدنب هتسد تلع هب ای هتشادن و یعوضوم يدنب هتسد ام ثیدح

.

ص 491. ج 2 ، یفاکلا ، رد ربمایپ يارب تاولص لعج يانعم ص 248 و ج 2 ، نساحملا ، رد تشوگ ندروخ ثیداحا دننام - .. 1

(2 ) ثیدح هداوناخ لیکشت مهدزای : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 158

147 ص :

یعوضوم ياهفینصت ییاور و عماوج هب هعجارم

هب ثیدـح ، هداوناخ ات دوش هدومیپ مه رانک رد یگمه و دـیاب اههار نیا تسج . دوس رگید ياههار زا دـیاب دـشابن ، يرادرب هرهب لـباق . دیآ تسد هب يرت لماک هچره لکش

دنا هدش يدنب هتسد یعوضوم شور هب هعیش ، ییاور عماوج هژیو هب ییاور ، عماوجیعوضوم ياهفینصت ییاور و عماوج هب هعجارم فلا :نیا دـنک . نومنهر اهنآ هباشم ثیداحا زا يا هتـسد هب ار اـم دـناوت یم اـهنآ باوبا زا یکی رد ثحب دروم ثیدـح نتفاـی ور ، نیا زا و

عماج و يروآدرگ فلؤم و شواک تلع هب هک توافت نیا اب تسا ، ثیدـح ردـصم باتک یلـصا و عبنم رد ثیدـح نتفای لثم تسرد ، یهقف ثیداحا هنیمز رد بتک هتـسد نیا هتـسجرب هنومن میوش . یم ور هب ور فلتخم عبنم نیدنچ زا ددعتم و ثیداحا اب وا ، هبناج همه

هرهب هک تسا هدوب نانچ باتک ود نیا يابیز يدـنب هتـسد تیعماج و تسا . راونألا راحب یهقف ریغ ثیداحا هنیمز رد هعیـشلا و لـئاسو ناهوژپ شناد نایم رد هعبرا بتک تیروجهم هب ریخا ياهنرق رد یتح هتـشاد و زاب ثیدح یلـصا بتک هب هعجارم زا ار ثیدح زا نارب

یبای تسد رد ار اهیماکان زا یخرب مینک و یمن هیـصوت عماوج نیا هب ققحم هعجارم تیافک هب يور چیه هب ام هچرگا تسا . هدـیماجنا یلـصا عوضوم هنیمز رد هدـش هتـشون صاخ بتک هب هعجارم میناد . یم راک نیمه هجیتن یلـصا ، تسرد و نتم ای زاین دروم ثیداحا هب

ثیداحا قودـص و خیـش زا ناوخإلا هقداصم باتک رد ار يردارب یتسود و ثیداـحا لاـثم ، ناونع هب تسا . دـنمدوس زین شهوژپ دروم یبا نبا تنس ، لها ثیدح هزوح رد دید . دیاب ومه زا هثالثلا رهشألا لئاضف رد ار بجر نابعـش و ناضمر و كرابم ياههام هب طوبرم

هعلاـطم تنـس ، لـها ثیداـحا هنیمز رد قمع مک یلومعم و تاـعجارم يارب دراد (1) و ناوارف یعوـضوم مجح و مک ياـهفیلأت ایندـلا همکحلا و نازیم هعومجم نیقیرف ، ثیداحا رب لمتـشم يدربراک و تاعجارم يارب میعنلا و هرـضن يرذـنم و فیلأـت بیهرتلا بیغرتلا و

. دوش یم هیصوت رصاعم یثیدح ياه باتک

.

. ناوخإلا قالخألا ، مراکم رکشلا ، دننام - .. 1

یعوضوم ياهفینصت ییاور و عماوج هب www.Ghaemiyeh.comهعجارم ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 159

148 ص :

یعوضوم یظفل و ياهمجعم زا هدافتسا

هنایار زا يریگ هرهب

يارب یخنرـس دوخ نیا دـنهد و یم عاجرا قیقحت ثحب و هنیمز رد ینغ لیـصا و یعبنم هباشم و یباـب هب ار اـم بتک نیا ناـفلؤم هاـگ . تسا هلئسم رت هدرتسگ يریگیپ

یظفل مجعم ره زا هدافتـسا شور دـنا ، هدرک راـک نآرق ظاـفلا مجعم اـب هـک یناـسک همهیعوـضوم یظفل و ياـهمجعم زا هدافتـسا ب :ياهثیدـح لابند هب سپـس درک و یبای هشیر ار عوضوم نآ هژاو ثیدـح ، يانعم یلـصا روحم نتفاـی اـب ناوت یم دـنناد . یم ار يرگید

عوضوم ناوت یم دـشاب ، ام یـسررب ثحب و دروم (1) نینـض » قیدـص یف ریخ ال » ثیدـح رگا لاثم ناونع هب دـش . ناور نآ نوگانوگ قیدص یف و ال نیهم نیعم یف ریخ ال : » تفای تسد هغالبلا جهن رد ثیدـح نیا هب قدـص هشیر تحت تسناد و قیدـص ار نآ يروحم اموزل صخـشم ، لخدـم کی تحت هدـش هدروآ ثیداحا هک توافت نیا اـب دـنراد ، یتلاـح نینچ زین یعوضوم ياـهمجعم (2) نینض .»

. تفای لیخب قیفر هژاو اب ار ثیدـح نیمه هغالبلا ، جـهن مکحلا و ررغ یعوضوم مجعم رد تسا نکمم دـنرادن و ار هژاو ظفل و نامه تروص هب ار اهنآ ناوت یم دنوش و يدنب هتـسد یعوضوم دنناوت یم یعوضوم ، ياهمجعم ياه هسانـشرس اهلخدم و هک دـنامن هتفگان

رد دـنک . یم نشور الماک ار ثحب هغـالبلا جـهن مکحلا و ررغ یعوضوم یظفل و ياـهمجعم هب هداـس يا هعجارم درک . بترم ییاـبفلا دروم ثیداحا هب یبای تسد قیرط نیا زا هدـش و يزاس هیامن یثیدـح ياهباتک زا یخرب یـسیون ، هیامن نف تفرـشیپ اب ریخا و ياـهلاس

. تسا هتشگ رت نوزفا دنمدوس ، نوتم دادعت ناسآ و رظن ،

، ثیدح هژیو هب یمالسا مولع هنیمز رد هدش هیهت يا هنایار ياه همانرب هنایارهنایار و زا يریگ هرهب ج :

.

ح 10711. مکحلا ، ررغ - .. 1همان 31. هغالبلا ، جهن - .. 2

یعوضوم یظفل و ياهمجعم زا www.Ghaemiyeh.comهدافتسا ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 160

149 ص :

رت مهم هدـیاف اما ربراک . ياطخ یمک تعرـس و رد يریگ مشچ توافت اب هتبلا دـننک و یم لمع یظفل مجاعم نوچمه دراوم رتشیب رد هریاد ندرک دودـحم هتـسب و روظنم هب رتشیب اـی هداـم هملک و ود زا یتاـبیکرت ینعی تساـه ؛ هژاودـیلک زا يریگ هرهب ییاـناوت رد اـهنآ

، ندوب دادعترپ نیمه ببس هب دراد و ییاراک دادعترپ ، ياهباوج دروم رد هک یهار هدمآ ؛ تسد هب ياهخساپ ندرک رت قیقد وجتـسج و یهوبنا دادعت قدص ، هدام ياهتئیه تاقتشم و یناوارف تلع هب یلبق ، لاثم نامه رد تسین . یلمع یباتک ياهمجعم رد یتسد و هویش رد

ای لیخب و اب رگا اما دننک ؛ یم لکـشم ار نوتم یـسررب راک دـنوش و یم هداد ناشن مجعم رد اهتئیه نیا زا یکی رب لمتـشم ثیداحا زا رت عیرس ار يا هنایار يوجتـسج اه ، هدام اه و هژاو بسانتم بیکرت رد تراهم ور ، نیا زا دبای . یم لیلقت تدش هب مینک بیکرت نینض

هژاودیلک نیا باختنا يارب داهنـشیپ کی دهد . یم رارق ام رایتخا رد ار يرتشیب هباشم ثیداحا دراوم ، یخرب رد دـنک و یم رت هاتوک و دراوم رد دـشاب ، ناسکی مه اب اهنآ هیلادنـسم نامه ای داهن هک یهاتوک ثیداحا تسا . رظن دروم ثیدـح هرازگ داهن و زا هدافتـسا اـه ،

: زین (2) و تاعاس . دـمح هعاـس ربص نم (1) الیلق ؛ ربص ربص نم ثیداـحا : نیا دـننام دـنا كرتشم مه اـب یلـصا عوضوم رد يددـعتم . تسا رتمک نآ یناوارف اما قداـص زین لومحم هراـبرد هلئـسم نیا (4) بعت . یف لهاجلا قیدـص (3) بوکنم ؛ بوعتم لهاجلا قیدـص

يارب

.

ح 3. ص 88 ، ج 2 ، یفاکلا ، - .. 1ح 21. ص 136 ، ج 79 ، راونألا ، راحب - .. 2

ح 5829. مکحلا ، ررغ - .. 3ح 9. ص 352 ، ج 75 ، راونألا ، راحب - .. 4

یعوضوم یظفل و ياهمجعم زا www.Ghaemiyeh.comهدافتسا ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 161

150 ص :

هنومن ود

نم اباب نیعبـس هیلع هللا حـتف الإ هلئـسملا نم اباب هسفن یلع حـتف دـبع نم ام تسا : یبوخ هنومن لیذ ، ثیدـح ود ربخ ، هرازگ و یناسمه (2) رقفلا . نم اباب نیعبس هیلع هللا حتف هلئسم باب هسفن یلع حتف نم (1) رقفلا .

: میروآ یم هنومن ود نآ ، مهف رد ثیدح هداوناخ یبایزاب ریثأت ندش نشور ياربهنومن ود

هب ربمایپ ياه هزومآ زا عقاو رد هک ثیدح نیا (3) هقلاحلا .» اهنإف اوضغابت ، ال : » تسا هدومرف مالسلا هیلع یلع ماما قلح ثیداحا کی .اهنت اما تسا . هدش ریـسفت همجرت و یتوافتم ياه هنوگ هب دروخ (4) ، یم مشچ هب زین يوبن ثیداحا نایم رد تسا و مالـسلا هیلع یلع نیا يابیز يانعم هراعتـسا و هب ثیداحا نآ کمک اب دنا و هدید ار نآ هداوناخ مه ثیداحا هک دـنا هدرک همجرت تسرد ار نآ یناسک

زا هداوناخ مه ثیداحا نداتفا ادـج عیطقت و اما تسا ، هتفگ ار نآ يانعم ثیدـح ، نیا نایب ماگنه دوخ مرکا ربمایپ دـنا . هدرب یپ مالک رود یلـصا يانعم زا بیرغ ، لکـشم و نوتم همجرت رد ییاناوت يداتـسا و همه اب ار هغـالبلا جـهن تسدربز ناـمجرتم یخرب رگیدـکی ،

ثیداحا اهنت ام دننک . همجرت اه (6) یکین هدـنرب نیب زا ای يدنواشیوخ (5) دنویپ هدننک عطق هب ار هقلاح » » تسا هدـش بجوم هدرک و هئارا ار نآ همجرت میراذگ و یم نایم رد ار لماک هباشم و

.

ح 1061. ص 379 ، رابخألا ، عماج - .. 1ح 22. ص 154 ، ج 93 ، راونألا ، راحب - .. 2

ص 152. لوقعلا ، فحت هبطخ 86 ؛ هغالبلا ، جهن - .. 3ح 2626. ص 73 ، ج 4 ، يذمرتلا ، ننس - .. 4

. يدیهش رفعج دیس داتسا موحرم همجرت - .. 5. یهیقف رغصا یلع دیس داتسا موحرم همجرت - .. 6

هنومن www.Ghaemiyeh.comود ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 162

151 ص :

. هقلاحلا اهنإف نیبلا ؛ تاذ ءوس و مکایإ دومرف : مرکا ربمایپ هک دنک یم لقن هریرهوبا تسا . مولعم صخـشم و دوخ راک هجیتن میهد . یم هیلع و هللا یلـص هللا لوسر لاق تسا : هدمآ ءادردوبا زا لقن هب رگید یتیاور رد تسا . هدنیادز هک دـیزیهرپب ، دوخ نایم فالتخا زا (1)

نیبلا تاذ داسف و نیبلا ، تاذ حالـصإ لاق : هللا . لوسر ای ?? یلب اولاق : هقدصلا ؟ و هالـصلا و مایصلا هجرد نم لـضفأب مکربخا ـالأ هلآ :و دوخ ، نایم یتشآ دومرف : ادخ . لوسر يا يرآ دنتفگ : مهد ؟ ربخ تسا رترب هقدص زامن و هزور ، زا هچنآ زا ار امش ناه ! (2) هقلاحلا .

یه ءاـضغبلا و دـسحلا ممـالا : ءاد مکیلإ بد میناوـخ : یم ادـخ ربماـیپ زا رگید یثیدـح رد لاـح تسا . هدـنیادز مدرم ، ناـیم فـالتخا هدنیادز هک يا ینمـشد تداسح و تسا : هدـیزخ امـش يوس هب اهتما يرامیب (3) نیدـلا . قلحت نکل و رعشلا ، قلحت لوقأ ـال هقلاـحلا ،

: تسا هدش لقن زین ربمایپ هب ناماما لصتم قیرط زا انعم نیمه دیادز . یم ار نید نکیل دیادز ، یم ار وم میوگ یمن تسا .

.

ح 5481. ص 58 ، ج 3 ، لامعلا ، زنک ح 2508 ؛) ص 663 ، ج 4 ، يذمرتلا ، ننس - .. 1زا همه ) ص 445 ح 6 ، لبنح ، نبا دنـسم ح 2627 ؛ ص 73 ، ج 4 ، يذمرتلا ، ننـس ح 4919 ؛ ص 460 ، ج 2 ، دواد ، یبأ ننــس - .. 2

ح 5480. ص 58 ، ج 3 ، لامعلا ، زنک ءادردوبا ؛)، يربکلا ننسلا ح 669 ؛ ص 32 ، ج 2 ، یلعی ، یبأ دنسم ص 167 ؛ ج 1 ، لبنح ، نبا دنسم ح 2628 ؛ ص 74 ، ج 4 ، يذمرتلا ، ننس - .. 3

ص 127. ج 1 ، رطاوخلا ، هیبنت ص 324 ؛ دیرملا ، هینم ح 7443 ؛ ص 462 ، ج 3 ، لامعلا ، زنک ص 232 ؛ ج 10 ،

هنومن www.Ghaemiyeh.comود ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 163

152 ص :

وم هدنیادز مدوصقم تسا . هدنیادز رگیدکی اب ینمشد ناه ! (1) نیدلا ؛ هقلاح نکل و رعشلا هقلاح ینعأ ال هقلاحلا ، ضغابتلا یف نإ الأ زا (2) نیدـلل ؛ هقلاحلا اـهنإف نینمؤملا ، مکماـحرأ يوذـل هضغبلا و مکاـیإ میناوخ : یم رگید یلقن رد و تسا . نید هدـنیادز هک تسین ،

. تسادز نید هک دیزیهرپب ، دوخ نمؤم نادنواشیوخ اب ینمشد

تسرد و ياه همجرت ياراد ناسنا ، ياهب هراـب رد (3) هنـسحی ،» ام ئرما لک همیق : » یلع ماما روهـشم ثیدـح ناسنا ياهب ثیداحا ود .ینخس ار ثیدح نیا یضردیس تسا . هدش لقن هنسحی ياج هب نسحی هژاو اب داشرإلا (5) هیقفلا (4) و رد ثیدح نیا تسا : یتسردان همجرت تساهنابز و رـس رب ثیدح نیا درک . نیعم ییاهب شیارب ناوت یمن تسین و نآ گنـس مه یتمکح هک تسا هدـناوخ لیدـب یب

. تسوا یکین هزادـنا هب يدرم ره ياهب تسا . لـئاق شزرا شیارب هک تسا يزیچ هب سک ره شزرا (6) دنا : نینچ نآ نوگانوگ ياه . تسوا کین لامعا هزادنا هب یصخش ره ياهب

.

هیلع قداص ماما زا ود ره نانس و نبا زا ) ح 2 ص 181 ، یلامألا ، دیفم ، کلملادبع ؛) نب عمسم زا ) ح 1 ص 346 ، ج 2 ، یفاکلا ، - .. 1ح 101. ص 132 ، ج 74 ، راونألا ، راحب مالسلا ؛)

ص 35. ج 2 ، مالسإلا ، مئاعد - .. 2تمکح 81. هغالبلا ، جهن - .. 3

ح 5834. ص 389 ، ج 4 ، هیقفلا ، هرضحی نم ال - .. 4ص 300. ج 1 ، داشرإلا ، - .. 5

تاقیقحت زکرم زا هغالبلا ) جهن ياهحرش اه و همجرت ) رونلا جهنم هدرـشف حول ر.ك : تسخن ، همجرت هس یناشن زا یهاگآ يارب - .. 6. مق یمالسا ، مولع يرتویپماک

هنومن www.Ghaemiyeh.comود ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 164

153 ص :

لاکـشا ناوتن دیاش دشاب ، تسد رد ثیدـح کی نیمه طقف رگا (1) دـهد . یم ماجنا هک تسا يزیچ نآ هب هتـسب ] ] یناـسنا ره شزرا قیقد تسرد و يانعم یتحار هب میبایب ، ار نآ هداوناـخ مه هباـشم و ثیداـحا رگا اـما تفرگ ، مراـهچ همجرت هژیوب اـه همجرت رب یمهم

رب لمتـشم ثیداحا ات هتخادرپ يا هنایار يوجتـسج هب تسا ، ثیدح يادتبم هک « ئرما لک همیق » هژاودیلک اب لاح میبای . یم ار ثیدـح ، ملعتی نأ ملعی نم ال نییحتـسی ال ( » ب تسا . وا شناد هزادنا هب صخـش ره شزرا (2) هملعی ؛» ام ئرما لک همیق ( » فلا میباـیب : ار نآ

ئبنی ( » ج تسوا . شناد هب سک ره شزرا هک دـشکن ، تلاـجخ شناد نتخومآ زا دـناد یمن هک نآ (3) ملعی ؛» ام ئرما لک همیق نإـف هیلع یلع باتک زا مالـسلا هیلع رقاب ماـما د ) تسوا . شزرا هدـنهد ناـشن سک ره لـقع ملع و (4) هلقع ؛» و هملع ئرما لـک همیق نـع

(5) هتفرعم ؛ هردق و ئرما لک همیق دومرف : ناشیا هک تسا هدرک لقن تسا ، مالسلا هیلع یلع ماما هتـشون تسد تقیقح رد هک مالـسلا ،: دیسر زین نتم نیا هب ناوت یم هژاودیلک ، دربراکرد تراهم اب ه ) تسوا . تخانش سک ره ردق شزرا و

.

ص 196. لوقعلا ، ) فحت همجرت ) درخ درواهر - .. 1ح 6752. مکحلا ، ررغ - .. 2

ح 2787. نامه ، - .. 3ح 11027. نامه ، - .. 4

ح 2. ص 1 ، رابخألا ، یناعم - .. 5

هنومن www.Ghaemiyeh.comود ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 165

154 ص :

ام اذإ يدانلا یف نجهی وهؤاور قوری دق یهب نم مکف : نیتیبلا نیذهب الثمتم دشنأ و ملعتم ،» و ملاع سانلا : » مالـسلا هیلع یلع مامإلا لاق سپس و ملعتم ، ای دنا ملاع ای مدرم دومرف : مالـسلا هیلع یلع ماما (1) املعتم . وأ تئش نإ املاع نکفنـسحم وه ام ءرملا اذه همیقفاملکت

نیا ياهب دوش . یم هدرمش تشز دیوگ ، نخس عمج رد نوچ هک هتـشارفارب / دنلب و ناوید بحاص یـسب درک : داهـشتسا تیب ود نیا هب يدوصقم روظنم و هچ ماما هک دـهد یم ناشن یبوخ هب رعـش نیا ملعتم . ای شاب ملاـع اـی سپ دـناد / یم کـین هک تسا يزیچ ناـسنا

قایس و کی رد هک ام ، رظن دروم هلمج نامه موس عرصم تسا و رعش هب داهشتسا زا لبق ماما مالک رعش ، رخآ عرصم اریز تسا ؛ هتشاد یلعمهنإ ملعلا ، لهأل الإ لضف ال تسا : نیا دوصقم مه ، ماما هب بوسنم رعـشرد هکنیا هجوت بلاج دـننک . یم لابند ار اـنعم کـی قسن ،

هچ دـشابن / یتلیـضف شناد لها يارب زج ءادعأ (2) ملعلا لهأل نولهاجلا وهنـسحی ناک دق ام ءرملا همیق وءالدأ يدهتـسا نمل يدـهلا نیا رگا نینچمه و دـنا . نانمـشد نایاناد اـب ناـنادان و دـناد / یم هک تسا يزیچ ناـسنا شزرا دـنیامنهر . ار ناـیوج هر هک دـنا ناـنآ ردق و نونـسحی ام ءانبأ سانلا میبای : یم تسد لیذ ثیدـح هب میهد ، ماجنا هنـسحی ام ای نسحی ام ینعی لومحم ، ترابع اب ار وجتـسج

نیبت ملعلا یف اوملکتف نسحی ، ام ئرما لک

.

ح 28. ص 52 ، رظانلا ، ههزن - .. 1ص 24. مالسلا ، هیلع یلع مامإلا یلإ بوسنملا ناوید - .. 2

هنومن www.Ghaemiyeh.comود ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 166

155 ص :

ثیدح گرزب هداوناخ

اهطبترم

نشور امش ياهب ات دینارب نخس ملع رد سپ دناد . یم هک تسا نآ سک ره ياهب دنتسه و دنناد یم هچنآ نارـسپ مدرم (1) مکرادقأ .. درک هعجارم زین نابیدا مهف هب ناوت یم رتشیب نانیمطا يارب اما دوش ، یم نشور دوصقم تایاور ، نیا عومجم رد تقد اـب هچرگا دوش .ام ئرما لـک همیق : » بلاـط یبأ نب یلع لوـق ملعلا بلط یلع هملک ثحأ دـیوگ : یم تغل شناد راـگن مجعم نـیلوا يدـیهارف ، لـیلخ یم هک تسا يزیچ نآ سک ره شزرا تسا : مالسلا هیلع بلاط یبا نب یلع هتفگ ملع ، بلط رب نخس نیرت هدننازیگنارب (2) ؛ نسحی »

ياهلغـش یگدـننار و يرگتعنـص ، دـننام یتراـهم مولع تسناد و معا یکدـنا ملعی » اـم » زا ار نسحی » اـم » ناوـت یم تسا ینتفگ دـناد .. دوش یم رت قیقد رتابیز و رایسب یلع ماما ثیدح تروص نیا رد هک تسناد ، نسحی » ام » وزج زین ار یتامدخ

مهف ثیداحا ، زا یخرب مهف رد دـنراد ، تلاخد داضتم فدارتم و ياه هژاو مهف اـه ، هژاو مهف رد هک هنوگ نامهثیدـح گرزب هداوناـخ ، دراد لباقت یتح طابترا و ثیداحا هتسد نیا يروحم یلـصا و عوضوم اب اهنآ یـساسا عوضوم هک یثیداحا تسا ؛ رثؤم رگید ثیداحا

. دشاب تهج کی زا اهنت دودحم و طابترا نیا دنچره

دوخ ثیداحا ، هتسد نیا زا کی ره تسا . ثیداحا زا هتـسد دنچ ای ود يروحم موهفم ندوب کیدزن اجنیا ، رد طابترا زا روظنماهطبترم لیکشت ار ثیدح هداوناخ کی

.

ص 208. لوقعلا ، فحت ص 50 و 14 ؛ ج 1 ، یفاکلا ، - .. 1. نسح هدام حاحصلا ، ص 28 ؛ نیعلا ، - .. 2

ثیدح گرزب www.Ghaemiyeh.comهداوناخ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 167

156 ص :

اهلباقتم

هک یگدـنز ياه هنهپ همه رد رایـسب تایاور دوجو هب هجوت اب اما دنرگنـشور . نشور و دوخ ییاـنعم هزوح رد رظن نیا زا دـنهد و یم تاعوضوم نیا همه لیذ تایاور هک تسا يرورـض میهافم ، نیا براقت ددـعت و دـنا و یقالخا يداقتعا و میهافم زا يرایـسب هب رظاـن

لما تسا . ثیدـح دـصکی زا شیب لماش دایز و رایـسب دوخ وزرآ ،) ) لمأ ثیداحا لاثم ، يارب مینک . هعلاطم ار هتـسویپ مه هب طـبترم و ینمت میهافم اما دنتسه . لما باب یعرف نیوانع زا دوخ همه وزرآ و ... نیرت گرزب زارد ، رود و ینالوط و لامآ حودمم ، لما مومذم ،

لما و هب ام نایاوشیپ مالـسا و قیقد یلک و شرگن يارب ور ، نیا زا دـنا و طبترم نآ اب کیدزن و عوضوم نیا هب یتاـهج زا زین ءاـجر و لماک قیقحت کی میهاوخب رگا رگید ترابع هب میراد . زاین عمط باب ثیداحا زا یخرب یتح هتسد و هس نیا ثیداحا یسررب هب وزرآ ،

میهد و لیکـشت زین ار عمط ءاجر و ینمت ، باوبا زا کی ره ثیدـح هداوناخ لما ، باب ثیداحا همه ندـید رب نوزفا دـیاب میهد ، ماجنا هاگ تسا ینتفگ میراد . نایب وزرآ هرابرد ار ییاهن رظن اه ، هداوناـخ نیا زا کـی ره براـقتم كرتشم و ثیداـحا هب هجوت اـب هاـگ نآ رد دـیآ . یمن تسد هب ثیدـح يدودـعم زج وجتـسج ، يریگیپ و رد دوش و یمن لماش ار ثیداحا زا یگرزب هتـسد طبترم تاعوضوم

لاثم يارب دندرگ . حرطم لقتـسم تروص هب هکنآ هن دـنوش ، یم هداهن یلـصا عوضوم هداوناخ نامه رانک رد نآ ثیداحا تروص نیا . تسا نینچ رورس » » و حرف » » هب تبسن ههزن » » هژاو

درکراک دننام درکراک نیا دوش . یم نییبت فیرعت و دراوم زا يرایـسب رد دیدحت و نآ لباقم موهفم اب موهفم ره ییانعم هزوحاهلباقتم لباقت رد یلـصا عوضوم اب دوخ لباقتم ، موهفم تسا ینتفگ تسا . اهدادضأب » ءایـشألا فرعت » هدعاق ياهقادـصم زا داضتم و ياه هژاو

اب اما دـنا ، عوضوم نامه لخاد ضراعتم ثیداحا تسا . توافتم میناوخ یم دـعب سرد رد هک ضراـعتم ثیداـحا اـب ور نیا زا تسا و . دنضراعتم عوضوم ، نآ ثیداحا زا يا هتسد

.

www.Ghaemiyeh.comاهلباقتم ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 168

157 ص :

هدیکچ

مه و هب کیدزن وس ، ود ره ثیداحا دادعت ینعی دنشاب هتـشاد نزاوتم یبسن ررکت لداعتم و یـشزرا راب لباقتم موهفم ود نیا رگا لاح ثیداحا زا تلفغ لباقت و فرط کی ثیداحا هب ضحم هجوت دشاب ، هزادنا مه اه تساوخرد اه و مکح رد فرط ره فعـض تدش و

ماقم رد مینیب و یم زرم نودب ار ثیدح ياهتمذم ای اه هیـصوت دنک و یم موهفم نآ يراذگ شزرا رد طارفا راچد ار ام رگید ، فرط هک تسا ، يرگید يارب گرزب دـیق کی هلزنم هب لباقتم موهفم ود زا کی ره رگید ، ترابع هب مییارگ . یم طیرفت طارفا و هب زین لمع

دیقم عقاو رد هک ار یمکح دـیآ و یم شیپ ثیدـح هداوناخ کی نورد رد هک دروآ یم دـیدپ ار یلاکـشا نامه نآ هب ندرکن هجوت موهفم هب طوبرم ثیداحا ندـیدن هیوسکی و هجوت نیا میرادـنپ . یم ماع ار صاـخ مکح منیب و یم قلطم دـیق ، ندـیدن ببـس هب تسا ،

دنا و هدـیدن ار مالک ثیداحا هدـید و ار توکـس ثیداحا هک هدـش یناسک يوس زا ینالوط یطارفا و ياهتوکـس بجوم هاگ لباقتم ،هدرب ورف یلایخ ياهبرط یناجیه و ياهیداش رد دنا ، هدرکن هجوت نزح ثیداحا هب یلو هدـید ار حرف رورـس و ثیداحا هک ار نانآ هاگ

داضتم لمأ اب هک سأی باب ثیداحا تسخن ، لاثم رد تسا و مزـال زین لـباقتم موهفم يارب ثیدـح هداوناـخ لیکـشت ور ، نیا زا تسا .رد یلصا ، عوضوم رانک رد لباقتم طبترم و ياهعوضوم ثیداحا ندید ینعی هویش ، نیا دوش . هعلاطم لمأ رانک رد ذخا و دیاب زین تسا

نامیا و لهج و لقع و باتک نداد ناماس رد ینیلک نامدـقتم ، نایم رد تسین . هنمادرپ هچرگا تسا ، راد هقباس ثیدـح نیودـت خـیرات . درک هراشا میعنلا هرضن هایحلا و همکحلا ، نازیم ياه باتک هب ناوت یم رضاح رصع رد تسا و هتسج دوس شور نیا زا یفاک رفک

لکـش ود ره هب یظفل ، یعوضوم و ياهمجعم دربراک ییاور و عماوج هب هعجارم قیرط زا هداوناخ ، مه ثیاحا هب یباـی تسد o هدیکچزا هدافتسا باتک و هب هعجارم

.

www.Ghaemiyeh.comهدیکچ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 169

158 ص :

شهوژپ شسرپ و

ثیداحا o تفای . ار هباشتم ثیداـحا ناوت یم اـه ، هملک نوگ اـنوگ ياـهبیکرت زا هدافتـسا اـب هناـیار و کـمک هب تسا . رـسیم هناـیار ،اه ههبش یخرب لح o دوش . یم لیدبت یتوافتم موهفم هب ثیدح ، هداوناخ لیکشت زا سپ اهنآ نیتسخن موهفم هک دراد دوجو يددعتم

یلـصا عوضوم اب يوحن هب اهنآ عوضوم هک تسه ، زین يرگید تایاور یـسررب دـنمزاین تاعوضوم ، یخرب رد عراش دوصقم فشک و گرزب هداوناخ ار ثیدح گرزب هتسد دنچ نیا عومجم دنریگ . یم ياج لباقتم طبترم و یلک هتـسد ود رد ثیداحا نیا دراد . طابترا لیکـشت رد ار ام دـناوت یم اهنآ ، يروآدرگ هجوت و دراد و توافت ضراعتم ، ثیداحا اب لباقتم ، موهفم ثیداـحا o میمان . یم ثیدح

. دهد يرای ثیدح گرزب هداوناخ

عوضوم ثیداحا . 3 تسانعم . هچ هب ثیدـح ، گرزب هداوناـخ . 2 دـینک . نایب ار هباشم ثیداحا یباـیزاب هویـش ود . 1 شهوژپ شسرپ و ثیداحا . 5 دـیهد . لیکـشت ار جرف » نطب و هفع نم لضفأ هدابع نم ام » ثیدـح هداوناخ . 4 دینک . يدنب هتـسد هدروآ و درگ ار حازم » »

. دینک نایب يرگید رب یکی يرترب رد ار ییاهن هجیتن هدروآ و درگ ار مالک » » و توکس » »

.

شهوژپ www.Ghaemiyeh.comشسرپ و ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 170

159 ص :

ضراعم ثیداحا مهدزاود : سرد

دمآرد

ثحب هینیـشیپ تیمها و هب هدـنریگارف : هک تسا نآ سرد نـیا بلاـطم هـئارا زا فدهـسرد فادـهاضراعم ثیداـحا مـهدزاود : سرد لح ضراعت و ياه هنومن یخرب زا دوش ؛ انـشآ ثیدح مهف رد ضراعم ثیداحا ریثأت یگنوگچ اب دربب ؛ یپ ثیدح ضراعت فالتخا و

. دبای عالطا نآ

هب دننز ، یم صیـصخت ای دییقت ام قیقحت دروم ثیدح هب هک یثیداحا يوجتـسج هک میتفگ ثیدـح ،» هداوناخ » نتفای دـیاوف رددـمآرد فلاختم و تسخن ثیدـح اـب يا هنوگ هب دـیقم صـصخم و ثیداـحا عقاو ، رد دـنناسر . یم يراـی نخـس بحاـص یلـصا دوصقم مهف

دنوش یم تفای یثیداحا هاگ نکیل دوش . یم عمج اهنآ نایم هداس شجنس کی اب دیاپ و یمن يرید يراگزاسان نیا اما دنا ؛ ناوخمهان نیا رد دـنام . یم رقتـسم اج و رب اپ ناـیلوصا ، حالطـصا هب دوش و یمن لـیاز یناـسآ هب یـسررب دروم ثیدـح اـب اـهنآ ینوگمهاـن هک

هنامیکح رب ینبم يددعتم ثیداحا دوجو لیلد هب اریز دهد ؛ یم تسد زا ار دوخ تیجح ددرگ و یم لزلزتم تسخن ثیدـح تروص ،. میریذپب ار راکشآ فالتخا نیا میناوت یمن كاپ ، رون کی زا نانخس نآ یگمه شیاز ناماما و نخس ییانعم تدحو ندوب و

.

ضراعم ثیداحا مهدزاود : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 171

160 ص :

لوسر هب فلاختم ثیداحا باستنا زا یلاله سیق نب میلـس تسا و هتـشاد دوجو ثیدـح ییادـیپ ياهزور نیزاغآ زا اج هب راظتنا نیا ار شسرپ نیمه (1) دنک . نایب وا يارب ار اهفالتخا نیا زار ترـضح نآ ات دباتـش یم نانمؤمریما روضح هب دوش و یم نادرگرـس ادـخ زا موصعم ناماما یتح دنسرپ و یم مالـسلا هیلع قداص ماما زا يرگید ناسک سینخ و نب یلعم مزاح و نب روصنم ملـسم و نب دمحم هب مالـسلا هیلع یلع ماما دـنوش و یم ایوج رگیدـکی اب ثیداـحا فـالتخا ضراـعت و نداد يور هاـگ هب ناـشناوریپ درکلمع یگنوگچ یم نوگانوگ ياهظاحل اهتهج و ياراد ار نخـس ایند ، شهوکن هاگ هب دـنک و یم يریگـشیپ دوخ نخـس رد ضقانت مهوت زا تحارص

نخس هک دینادب (2) ضراع . مالکلا نأل ضقانتم ، یلع مالک نإ مکلئاق نلوقی الف نوجـش ، وذ ثیدـحلا نإ ـالأ دـیامرف : یم دـناوخ و . تسا نوگانوگ ياهتلاح ریثأت تحت مالک نوچ تسا ، ضقانتم یلع مالک هک دیوگن یسک سپ دراد ، ینوگانوگ ياهتلاح اه و هخاش

بتک ناــفلؤم رگید زین وا زا سپ ینیلک و زا شیپ (3) تسا . هدروآ ثیدحلا » فالتخا » باب رد ار دراوم نیا زا يرایـسب ینیلک خـیش مه دنا (4) و هتشاد یباب نینچ ثیدح

.

ح 1. ص 62 ، ج 1 ، یفاکلا ، - .. 1(. یسوط یلامألا زا لقن هب ) ص 347 ج 40 ، راونألا ، راحب - .. 2

ص 68 62. ملعلا ، لضف باتک ج 1 ، یفاکلا ، - .. 3ش 327 و یـشاجنلا ، لاـجر ك : ر . ) مینک هراـشا نامحرلادـبع نب سنوی ریمع و یبا نب دـمحم هب میناوـت یم گرزب ناـیوار زا - .. 4

تـسد هب وا باتک زا شخب نیا هنافـسأتم ، هک درک هراشا نساحملا ، فلؤم یقرب ، هب ناوت یم نافلؤم زا و ص 226 ) تسرهفلا ، 447 ؛ك: ر . ) تسا هدـمآ دـهاوشلا باب رد مالـسلا هیلع قداص ماما زا وا شـسرپ هراـبرد روفعی یبا نبا ثیدـح هچ رگا تسا ، هدیـسرن اـم

رابخا زا يا هنیجنگ هک تشون ار راصبتسالا یـسوط خیـش زین وا زا سپ ص 63 ؛) یشاجنلا ، لاجر ص 5 و ص 225 ؛ ج 1 ، نساحملا ،ص ج 27 ، هعیشلا ، لئاسو ) دوشگ ثحب نیا هژیو یباب دوخ ، ییاور عماج رد یلماع رح خیـش نینچمه تسا . نآ ياهلح هار ضراعم و

. دنتخادرپن یقالخا يداقتعا و ثیداحا هب دندرک و زکرمتم یهقف ثیداحا رد ار دوخ ياهششوک ود ، نیا هک تسا ینتفگ 106 ؛)

ضراعم ثیداحا مهدزاود : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 172

161 ص :

، رـصتخم لاجم نیا رد ام ور ، نیا زا دـنا و لکـشم نیا لح راد هدـهع حـیجارت ، لداعت و ثحابم رد لوصا ناملاع ناهیقف و زین نونکا هب هقف ملع رد هدومن و حرطم هلئـسم نیا يرظن ثحاـبم هزوح رد ار يا هدرتسگ فرژ و ياهـشواک ناـنآ هک ارچ میزادرپ ؛ یمن نادـب زا هتفرگرب هک ضراـعت ، ياـهلح هار هئارا رب نوزفا ناـهیقف ، نـیا زا یخرب دـنا . هـتخادرپ یهقف ماـکحا ثیداـحا و رد نآ جـیاتن قیبـطت

لعج انعم ، لقن اه ، هنیرق نتفاین هیقت ، یمهفدب ، دننام یلماوع دنا و هدرک هراشا زین فالتخا ضراعت و شیادیپ لماوع هب تسا ، ثیداحا ای عوضوم هب نتـشاد صاصتخا نایوار ، شنیب كرد و حطـس فالتخا نابطاخم و ندوب توافتم ماکحا ، نایب ندوب یجیردـت ثیدـح ،

نایوار و يدمع ریغ يدمع و ياهتلاخد اهفیحصت و زین یـصخش و یلک و ماکحا هیلوا و یتموکح و ماکحا نایم توافت صاخ ، نامز هدرک و لیدبت ثیدـحلا هقف شناد مهم ياه هخاش زا یکی هب ار فالتخا ضراعت و ثحبم اهـششوک نیا (1) دنا . هدرمشرب ار ناخسان

نتـشاد رب فقوتم رابخا ، فالتخا لح اریز تسا ؛ نینچ زین یتسار هب هدومن و لیدبت ناثدحم ناهیقف و تردق شجنـس هصرع هب ار نآ هنومن ندروآ اهنآ و هب نتخادرپ اما تسا ؛ ثیدحلا ) هقف لاجر و ات یبدا يوغل و ثحابم زا ) ثیدح مولع ياه هخاش همه رد صصخت

نآ هب رظنم کی زا طقف اجنیا رد ام هدـش ، رـشتنم نیودـت و یباتک نینچ هک اجنآ زا تسا و لقتـسم یباتک روخرد دوخ یثیدـح ، ياه زا ام مهف ضراعم ، ثیداحا نتفای اب هاگ هک تسا نیا اعدا تسا . ثیدـح زا ام مهف رب ضراعم ثیداحا میقتـسم ریثأـت نآ میرگن و یم

، زاوج تصخر و رب بوجو لمح بابحتـسا ، رب بوجو لمح دـننام يدراوم ددرگ . یم نوگرگد الماک ای رت و فرژ تسخن ثیدـح هنومن نایب اب ار ریثأت نیا ام تسا . ضراعم ثیداحا ندروآ رظن رد لصاح همه خوسنم ، خـسان و هیقت و رب لمح تهارک ، رب یهن لمح

. میهد یم ناشن ییاه

.

یف سورد متـشه ؛ دصقم یناسارخ ، دنوخآ لوصألا ، هیافک همتاخ ؛ ج 4 ، لوصألا ، دـئارف مهن ؛ باـب رفظم ، هقفلا ، لوصأ ك : ر . - .. 1رشن رف ، یناسحا دمحم ثیدحلا ، فالتخا بابـسا زین ص 25 و ج 1 ، لوصألا ، ملع یف دفارلا همتاخ ؛ ردـص ، رقاب دـمحم لوصألا ، ملع

. ثیدحلاراد

ضراعم ثیداحا مهدزاود : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 173

162 ص :

بابحتسا رب بوجو رد رهاظ ظافلا لمح

زاوج تصخر و رب رما لمح

. درامش یم بجاو هن بحتسم و ار هعمج زور لسغ هک تسا تسد رد يددعتم ثیداحابابحتـسا رب بوجو رد رهاظ ظافلا لمح کی .ثیدـح رد ار هعمج لسغ بوجو هب مکح نیـشیپ ، ناملاع زا يرایـسب ياوتف زین ثیداحا و نیا کمک هب ناهیقف ناثدـحم و ور نیا زا لسغلا نع هتلأس تسا : هدش لقن مالسلا هیلع اضر ماما زا ثیدح دنا . هدیمهف هعمج ، لسغ ندوب تنس بابحتسا و دیکأت يانعم هب ریز ،

رب دومرف : مدیسرپ ، هعمج زور لسغ هرابرد مالسلا هیلع اضر ماما زا (1) رح ؛ وأ دبع نم یثناو رکذ لک یلع بجاو لاقف : هعمجلا ، موی نیا رد بوجو هژاو دیوگ : یم رگید رابخا اب ربخ نیا نایم عمج ماگنه هب یسوط خیـش (2) تسا . بجاو دازآ هدـنب و نز و درم و ره

. میشاب هتشادن یلاح چیه رد ار نآ كرت هزاجا هک یبجاو هن تسا و نآ ماجنا تیولوا يانعم هب ثیدح ،

. دریذپ یم تروص ضراعم ثیدح دوجو ببس هب هک تسا يدراوم رگید زا زین تصخر رب رما لمحزاوج تصخر و رب رما لمح ود .؟ دنک اضق ار اهنآ دیاب هنوگچ هتفرگن ، هزور ار ناضمر هام زا ییاهزور يدرم رگا دـسرپ : یم مالـسلا هیلع قداص ماما زا یطاباس رامع

موصی نأ هل سیل و امایأ ، امهنیب رطفیلف مایأ هسمخ هیلع ناک نإ و اموی ، امهنیب رطفیلف ناـموی هیلع ناـک نإ دـیامرف : یم خـساپ رد ماـما (3) اموی . امهنیب رطفأ هرشع وأ مایأ هینامث هیلع ناک نإ و هیلاوتم . مایأ هینامث نم رثکأ

.

ح 23. ص 111 ، ج 1 ، ماکحألا ، بیذهت - .. 1لیذ ح 26. ص 112 ، نامه ، - .. 2

ح 831. ص 275 ، ج 4 ، ماکحألا ، بیذهت - .. 3

بابحتسا رب بوجو رد رهاظ ظافلا www.Ghaemiyeh.comلمح ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 174

163 ص :

ترورض لاح رب لمح

دزادنیب هلـصاف اهنآ نایم زور دنچ دیاب درادب ، هزور زور جنپ رگا دنک و راطفا زور کی اهنآ نایم دـیاب دراد ، اضق ) ) هزور زور ود رگا راطفا اهنآ نایم ار يزور دراد ، اضق هزور زور هد ای تشه رگا دریگب و اضق هزور یلاوتم زور تشه زا شیب دـناوت یمن لاح ، ره رد و

نیا دنناد ، یم لضفا حجار و هکلب زیاج ، اهنت هن ار اضق ياه هزور ندوب یپ رد یپ هک يددعتم تایاور هب هجوت اب یـسوط خیـش دـنک .بوجو رب تلالد اجنیا رد ماما رما تساضق و ياه هزور نایم نتخادـنا هلـصاف زاوج روظنم ، هک تسا هدرک ریـسفت هنوگ نیا ار تیاور

(1) دراد . لابند هب فلکم يارب ار زاوج هحابا و هکلب درادن ،

زا بوقعی نب سنوی تیاور تسا . ترورـض لاح رب زاوج رما و لمح ضراعم ، ثیدـح ریثأت دراوم رگید زاترورـض لاح رب لمح هس .یلـصافأ هبعکلا ، یف انأ و هبوتکملا هالصلا ترـضح تسا : ترورـض لاح هب رما صاصتخا يارب یبوخ دـهاش مالـسلا هیلع قداص ماـما

یسوط خیش ناوخب . يرآ ، دومرف : مناوخب ؟ زامن نآ رد ایآ متـسه ، هبعک رد نم دسر و یم رد بجاو زامن تقو (2) لص ». : » لاق اهیف ؟زامن ینعی بوقعی ، نب سنوی ثیدح نومضم : » دیوگ یم هبعک (3) لخاد رد ندرازگ زامن زا هدـننک عنم تایاور هب هجوت اب اجنیا ، رد

(4) رایتخا .» لاح يارب ار رگید ثیداحا نومضم تسناد و ترورض لاح صتخم دیاب ار ، هبعک لخاد رد ندرازگ

.

ص 286. ج 1 ، طوسبملا ، نامه ؛ - .. 1ح 1103. ص 298 ، ج 1 ، راصبتسالا ، - .. 2

ح 1102. نامه ، - .. 3

ص 299. نامه ، - .. 4

ترورض لاح رب www.Ghaemiyeh.comلمح ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 175

164 ص :

تهارک رب تمرح رد رهاظ ظافلا لمح

سأب ال داد : هئارا مارحا هراب رد ار مالـسلا هیلع قداـص ماـما زا جارد نب لـیمج ثیدـح ناوت یم زین ترورـض رب زاوج لـمح هراـب رد . تسا هدش هتسناد زاجم زین نادرم يارب هک اریز درادن ، یلاکـشا نانز يارب نتفر هیاس ریز (1) لاجرلل . هیف صخر دق و ءاسنلل لالظلاب رب لمح ار تایاور نیا یسوط خیـش ور نیا زا دنناد (2) و یمن زیاج مرحم درم يارب ار نتفر هیاس ریز يددـعتم تایاور هک میناد یم

(3) دنک . یم رایتخا ) هن و ) ترورض لاح

، دراد تمرح رد روهظ هک ار یهن ات دـنوش یم بجوم ضراعم رابخا زین ، یهن بناج ردـتهارک رب تمرح رد رهاظ ظافلا لمح راـهچ .مؤیال و نیئضوتملا ممیتلا بحاص مؤی ـال تسا . هدرک حیرـصت هتکن نیا هب ریز ، یتیاور لـیذ رد یـسوط خیـش مینک . لـمح تهارک رب ملاس هک یـسک يارب تسا جلف هکنآ دنکن و تماما دنا هتفرگ وضو هک یناسک رب هدرک ممیت هک یـسک ءاحصألا (4) ؛ جلافلا بحاص

يراـبخا هب تسا ، هدرک لـمح تهارک رب ار ربـخ نیا ارچ هکنیا خـساپ رد تیاور و لـیذ رد یـسوط خیـش دوـشن . تعاـمج ماـما تسا . تسا هدروآ ربخ نیا یپ رد ار اهنآ دنناد و یم زیاج هدنریگ ) وضو ) یـضوتم رب ار هدـننک ) ممیت ) ممیتم تماما هک دـنک یم لالدتـسا

(5)

.

ح 1074. ص 312 ، ج 5 ، ماکحألا ، بیذهت - .. 1ص 312 309. نامه ، - .. 2

ص 312. نامه ، - .. 3ح 362. ص 166 ، ج 3 ، نامه ، - .. 4ح 366 363. ص 167 ، نامه ، - .. 5

تهارک رب تمرح رد رهاظ ظافلا www.Ghaemiyeh.comلمح ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 176

165 ص :

هیقت رب لمح

دوش ضراعم ناملاع ، روهشم يواتف راوتـسا و ثیداحا اب ربتعم ، دنـس اب یثیدح هک تسا مزال ییاج رد هیقت رب لمحهیقت رب لمح جنپ .دتفا یم تیجح زا ثیدح تلاح نیا رد دوشن . تفای نآ لیوات ریسفت و يارب زین یهار دنامن و یلح عمج و قیرط چیه هک يا هنوگ هب

ياهتلاح رد هچنآ میتسه . نآ رودص تهج فشک ای ثیدـح و تلالد رد رییغت زا ریزگان ثیدـح ، دنـس ناقتا یتسرد و هب هجوت اب اما ای مینک و کش وا تقاثو يوار و شرازگ هب هک نآ نودب ینعی تسا . رودـص تهج فشاک هیقت ، اما دوب ، تلالد رد رییغت دـمآ ، یلبق

زاربا زا ریزگان رتگرزب ، یتحلصم يارب ماما مییوگ : مینک و یم هیقت رب لمح ار نآ میربب ، تسد ثیدح نتم حیرص حضاو و تلالد رد قداص ماما زا یـسوم نب رامع تیاور هیقت (1) ، ناوارف ياه هنومن نایم زا تسا . هدـش رگید ثیداحا اب فلاـخم تروص نیا هب مکح

ترضح زا ] (2) کلذ ». هأزجأ : » لاق اضوخ ، امهب ءاملا ضوخی مث هیلجر ، الإ هلک ءوضولا أضوتی لـجرلا یف میروآ : یم ار مالـسلا هیلع : دومرف ترـضح دیوش . یم بآ اب الماک ار اهنآ حـسم ، ياج هب هک اهاپ ، زج هب دـهد یم ماجنا ار وضو لامعا مامت يدرم دـش ]: لاوس

نآ فالخ رب هعیـش ، ناهیقف عامجا ددعتم و تایاور تسین و تسرد نتفرگوضو ، هنوگ نیا هک تسا نشور تسا . تسرد یفاک و نیا (3) دنا . هدرک هیقت رب لمح ار نآ یسوط ، خیش دننام ناهیقف ، ناثدحم و ور ، نیا زا تسا .

.

رد رابخا نیب عمج لیوأت و ياه هویش یسوط و خیش « ؛ ص 23 ش 23 ، ثیدح ، مولع هلجم ك : رگید ر . ياهلاثم زا یهاگآ يارب - .. 1«. ماکحألا بیذهت

ح 187. ص 66 ، ج 1 ، ماکحألا ، بیذهت - .. 2. نامه - .. 3

هیقت رب www.Ghaemiyeh.comلمح ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 177

166 ص :

خسن

یمن ار نآ ور نیا زا دـنناد و یم دـنوادخ لهج مزلتـسم ار خـسن یخرب دراد . دوجو رظن فالتخا خـسن ، لوبق دوجو و ردخـسن شش .ارچ سپ هتـشادن ، تحلـصم رگا دوشن و خـسن دـشاب و یقاـب مه زونه دـیاب دراد ، تحلـصم مکح رگا دـنیوگ ، یم هتـسد نیا دـنریذپ .

، رگید ترابع هب دوش ؛ یم هتفریذـپ ور نیا زا تسا و ینامز صیـصخت يانعم هب هعیـش دزن خـسن اـما تسا . هدرک عضو ار نآ دـنوادخ روهظ هب انب یلیلد ره اریز درب ؛ یم نایم زا یگنادواج ، رد ار نآ يودـب روهظ دراد و یم مالعا ینامز تیدودـحم خوسنم يارب خـسان

، دیامن یم خوسنم زا رت يوق تسا و ضراعم یثیدح هک خسان اما دراد ، یم رقتـسم دبا ات ار دوخ مکح يراذـگنوناق ، زا یـشان يودـب ، دنـشاب ریگارف يدبا و ینید ، ياه نوناق یهلا و ماکحا هک میراد راظتنا هشیمه ام هک نآ بلطم حیـضوت دـیادز . یم ار یگنادواج نیا

يارب دنتـسین و یگـشیمه ماکحا ، زا یکدنا دادـعت اما دـنا نینچ ماکحا قافتا هب بیرق یلیخ و هچ رگا تسین . یحیحـص راظتنا نیا اما دودحم لوا ، مکح عضو زا دعب هلحرم رد رگید و نایب کی هلیسو هب ناشندوب مک لیلد هب ماکحا نیا دنرادن . تحلـصم اه ، نامز همه فالتخا باب ثیداحا زا یخرب تسا . فالتخا نآ هرتسگ رد اـما تسا ؛ ملـسم یعطق و ثیداـحا ، رد خـسن دوجو دـنوش . یم خوسنم و

ادخ لوسر باحصا رظن فالتخا رس زا لاؤس هب خساپ رد ثیداحا نیا زا یخرب دنراد . حیرـصت عوضوم نیا هب یفاک (1) رد ثیدحلا یفاک رد . میروآ یم ار تایاور نیا نیرت هاتوک زا یخرب تسا . هدـش رداص ناماما تاـیرظن اـب ناـنآ يارآ فـالتخا زین رگیدـکی و اـب

هیلع هللا یلص هللا لوسر نع نالف و نالف نع نووری ماوقأ لاب ام هل : تلق لاق : مالسلا هیلع هللا دبع یبأ نع ملسم نب دمحم تسا : هدمآ (2) نآرقلا ». خسنی امک خسنی ثیدحلا نإ : » لاق هب ، هفالخ مکنم ءیجیف بذکلاب ، نومهتی هلآ ال و

.

ص 64 62. ج 1 ، یفاکلا ، - .. 1ص 134. يرکذلا ، ك : ر . ص 64 ؛ نامه ، - .. 2

www.Ghaemiyeh.comخسن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 178

167 ص :

دننک و یم لقن ادخ ربمایپ زا نالف ، نالف و زا ار یثیداحا یناسک دوش یم هنوگچ متفگ : مالـسلا هیلع قداص ماما هب ملـسم : نب دـمحم ینتفگ دوش . یم خسن نآرق ، دننام مه ثیدح دومرف : ترضح دوش ؟ یم لقن امـش زا اهنآ فالخ رب یثیداحا اما دنتـسین ؛ مه وگغورد

صیـصخت و دننام دوش و یم لوبق اعدا و عمج ، ناکما مدع زا نانیمطا زا سپ شهوژپ و ینایاپ لحارم رد هیقت ، دـننام خـسن هک تسا تسا كدنا خسن ، رد تابثا لباق ياهلاثم (1) تسین . ییادتبا یمومع و یفرع ، لح هار کی دراوم ، رگید بابحتـسا و رب لمح دییقت و مارحا لیدبت زامن ، ماگنه مالس هب نداد خساپ بوجو دننام : دنا ، هتفریذپن هعیش ياهقف رتشیب ار هدش خسن ياعدا اهنآ رد هک يدراوم و

هبنشود و هزور بابحتسا (4) تقوم ، جاودزا زاوج (3) رتش ، تشوگ ندروخ زا سپ نتفرگ وضو بوجو (2) عتمت ، هرمع هب دارفا جح زا یتیاور رد مینک . یم هراشا دنا ، هتفریذپ ناهیقف زا یخرب هک يدروم هب تسا . هدـمآ هقف ياهباتک رد هک رگید دراوم هبنش (5) و جنپ

جرخیال لوقن : انک : » لاقف ینم ؟ نم یحاضألا موحل جارخإ نع هتلأس تسا : هدـمآ ملـسم نب دـمحم زا لقن هب مالـسلا هیلع قداص ماـما تشوگ ندرب نوریب هرابرد مالـسلا هیلع قداص ماما زا (6) هجارخإب ». سأب الف سانلا رثک دـقف مویلا امأف هیلإ ، سانلا هجاحل ءیـش اهنم

تهج هب هزورما ، اما دوش ؛ جراخ اجنآ زا يزیچ دیابن مدرم ، زاین ببس هب هک میتفگ یم رتشیپ ام دومرف : ترضح مدیـسرپ ، انم زا ینابرق رایسب و ] مدرم یناوارف

.

ص 318. ج 6 ، ماهفألا ، کلاسم ر.ك : - .. 1ص 269. ج 2 ، فالخلا ، - .. 2

ص 38 و 313. ج 1 ، بلطملا ، یهتنم - .. 3ص 221. ج 1 ، مارملا ، هیاهن - .. 4

(. ص505 ج 3 ، هعیشلا ، فلتخم ك : ر . ) تسا دینج نبا زا اعدا نیا - .. 5ص 500. ج 4 ، یفاکلا ، - .. 6

www.Ghaemiyeh.comخسن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 179

168 ص :

هدیکچ

. تسا دوجوم یهقف بتک ییاور و عماوج رد عوضوم ، نیا هب رظان ثیداحا تسین . نآ ندرب نوریب رد یلاکـشا یناـبرق ،] تشوگ ندوب رقاب دمحم دنتسه . رکذ لباق زین یشحو غالا تشوگ ندروخ اروشاع و زور هزور (2) روبق ، ترایز عنم دننام : يرگید ، ياه هنومن (1)

رهظ و قیبطت ، يرج و دننام : یثحابم تسا ینتفگ (3) تسا . هدرمشرب ار ییاه هنومن 1040 ه ،) ) دامادریم هب روهشم ، يدابآرتسا ینیسح مهف رد اـهنآ هب هجوـت هک تـسا یتاـکن نابطاخم (5) و ،... زاین اـی نایوار (4) كرد حطـس فـالتخا نآرق ، هب رظاـن تاـیاور رد نطب

. میا هتخادرپ اهنآ هب ثیدح تخانش بیسآ باتک رد تسا و رثؤم هدنیوگ دوصقم

هب تسا ؛ ثیدحلا هقف شناد مهم ياه هخاش زا دوخ رگیدکی ، اب تایاور فالتخا لح ضراعم و ثیداحا یبایزاب تخانش و o هدیکچیمن ام هک تساجنآ زا ثیداحا فالتخا لح ضراعت و ثحبم تیمها o دشابن . لح لباق یگداس هب فالتخا ضراعت و نیا رگا هژیو

ضراعت شیادـیپ لماوع o میهد . تبـسن نانآ هب ار ضقانتم ماکحا مینادـب و ضراعم نانخـس اـه و هشیدـنا ياراد ار ناـموصعم میناوت ام هب نابطاخم نایوار و حطس فالتخا ثیدح و لعج انعم ، لقن فیحصت ، اه ، هنیرق نتفاین یمهفدب ، دننام : یخرب دناددعتم و رابخا

.

ص 323. ج 8 ، ءاهقفلا ، هرکذت ص 130 ؛ ج 3 ، رئارسلا ، ص 501 ؛ ج 4 ، یفاکلا ، ص 320 ؛ ج 2 ، نساحملا ، ك : هنومن ر . يارب - .. 1(. ص 65 ج 3 ، ملسم ، حیحص « ) اهوروزف روبقلا هرایز نع مکتیهن - .. » 2

ص 249 247. هیوامسلا ، حشاورلا - .. 3توافتم نایوار ، رگید هب هدـش هئارا يانعم اب یبراـحم حـیرذ هب هدـش هتفگ ياـنعم هک مهثفت اوضقیلو هیآ رد ثفت ریـسفت دـننام - .. 4

(. جحلا باب ج 4 ، یفاکلا ، ك : ر . ) تسا«. ترخآ » و ایند » » و عوج » » ثیداحا دننام - .. 5

www.Ghaemiyeh.comهدیکچ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 180

169 ص :

شهوژپ شسرپ و

لح o دراد . طابترا ثیدح ناگدنیوگ اب رتشیب ماکحا ، نایب ندوب یجیردـت خـسن و هیقت ، دـننام رگید لماوع یخرب دوش و یم طوبرم ثیداحا مهف رد مه ضراعم رابخا هب هجوت دراد و زاین ثیدـحلا هقف ثحابم ریاس هژیو هب یثیدـح و ياهـشناد همه هب راـبخا فـالتخا

ظافلا لمح زین ترورض و هب لعف زاوج صاصتخا یبابحتسا ، هب یبوجو يانعم زا شخرچ لکش هب نتم ، موهفم رد ریثأت o تسا . رثؤم یم ناهنپ ار دوخ يدج دارم موصعم هیقت ، رد o دنتسه . خسن هیقت و ریثأت ، رگید هنوگ ود دوش . یم رادیدپ تهارک رب تمرح رد رهاظ

. تسا مکح ینامز صیـصخت يانعم هب هعیـش ، دزن خـسن o تسین . دانتـسا لـباق دوش ، یم هدـیمهف نتم رهاـظ زا هچنآ هجیتـن رد دراد و عمج ناکما مدع زا سپ هیقت ، خـسن و o دنک . یم دودـحم یـصاخ نامز هب ار نآ درب و یم نایم زا ار مکح يانعم یگنادواج خـسان ،

، خسن هژیو هب دنتسین و یلومعم ياهلح هار ترورض ، بابحتسا و رب لمح زین دییقت و صیصخت و دننام دنوش و یم هتفرگ راک هب یفرع . تسا ربتعم لیلد دنمزاین نآ تابثا دتفا و یم قافتا كدنا رایسب

حیضوت ار هیقت خسن و . 2 دیروایب . هنومن مادک ره يارب هدرمـشرب و ار ضراعتم رابخا شیادیپ لماوع زا لماع ود . 1 شهوژپ شسرپ و هنوگ ود يارب . 4 تسا . هدرک رییغت شموهفم شـضراعم ، ثیدح رطاخ هب هک دیبایب ثیدح کی . 3 دینزب . لاثم کی ، ره يارب دیهد و

. دیهد هئارا يدیدج ياه هنومن ضراعتم ، تایاور عمج لح و عاونا زا

.

شهوژپ www.Ghaemiyeh.comشسرپ و ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 181

170 ص :

يرشب ياهدرواتسد زا يریگ هرهب مهدزیس : سرد

دمآرد

ریثأت ناکما زا هدنریگارف : هک تسا نآ سرد نیا بلاطم هئارا زا فدهسرد فادهایرـشب ياهدرواتـسد زا يریگ هرهب مهدزیـس : سرد اهحرش زا هدافتسا تیمها اب دربب ؛ یپ ثیدح مهف رب يرشب شناد ریثأت دنیارف یگنوگچ و هب دبای ؛ یهاگآ ثیدح مهف رب يرـشب شناد

. دوش انشآ اه همجرت و

رد میـسر . یم طبترم تاعالطا اب مهف نیا شجنـس هلحرم هب نآ ، ینورد ریـسم ندومیپ ثیدح و مهف ددعتم لحارم یط زا سپدمآرد کحم رتهب و مهف يارب نادنمـشناد ياهدرواتـسد زا میجنـس و یم يرـشب شناد اب ار ثیدح زا هدـش هدـیمهف يانعم ماگ ، نیرخآ نیا

بط و ملع دننام يرشب ياهشناد تسخن دراد : توافتم هاگتـساخ ود يریگ ، هرهب شجنـس و نیا میرب . یم هرهب میا ، هدیمهف هچنآ ندز ناملاع و ياهریسفت حرش و مود و قوقح ، تسایس و یسانش و هعماج یسانش و ناور نوچمه دیدج یناسنا مولع زا يرایـسب داصتقا و

زا هدننک هدافتسا طبترم و ینید ياهشناد رگید ثیدح و هزوح رد صصختم ناثدحم

.

يرشب ياهدرواتسد زا يریگ هرهب مهدزیس : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 182

171 ص :

یثیدح ریغ ياهشناد

يراذگرثا ناکما

نیا یگنوگچ اما دنراد ؛ ریثأت ثیدـح زا ام مهف رد هزوح ، ود نیا زا کی ره ياه هدروآرف قالخا . هقف و نآرق ، ریـسفت دـننام ثیدـح . مینک یم نایب شخب ود رد ار سرد نیا ام ور نیا زا تسین . ناسکی نآ فعض تدش و يراذگ و ریثأت

هتکن نیا تسا . نید ملع و هطبار رت گرزب هلئـسم زا یئزج ثیدح ، مهف رب یثیدح ریغ يرـشب و ياه شناد ریثأتیثیدـح ریغ ياهـشناد نیزاغآ شسرپ دبای ، قیمعت ای دوش نوگرگد تسا نکمم یتسه زا يرشب ياهتفایرد یملع و قیاقح فشک رثا رد ثیدح مهف ایآ هک

. تسا يدعب هلئسم هیوسود ، لماعت نیا توافتم ياه هنوگ ریثأت و نیا دنیارف یگنوگچ و تسا و ثحبم نیا

أشنم دنراد و طابترا نیرفآ یتسه اب نانآ دنا ، نیشن كاخ نایمدآ زا رتالاو رتارف و یسب كاپ و ییاهرهوگ ناموصعمیراذگرثا ناکما توبث یتسه ، أشنم اب طابترا (1) دریگ . یم همشچرس یتسه تقیقح زا نانآ نانخس تسا و یهلا یحو هطساواب ، ای میقتـسم نانآ ، ملع

نیا تساهرواب . نیا ساسا رب هدشزاربا يارآ اه و هتفگ ماود عوضوم ، نیا یقطنم هجیتن دهد و یم هجیتن ار نانآ ياهرواب اه و هشیدنا اب یهاگ دـنچ زا ره دریگ و رارق لوحت ریـسم رد ثیدـح يانعم هنوگچ هک دـنک یم داجیا یخرب نهذ رد یگرزب عناـم یقطنم ، هجیتن

نادنمـشناد هتـسویپ روهظ تسا و يرـشب شناد مزاول زا رییغت رگید ، ترابع هب دوش . نوگرگد ون ياه هیرظن اه و هیـضرف ندمآ دـیدپ هدروآرد و ریذپرییغت یجیردت و لایس ، تیعقاو کی تروص هب ار يرشب مولع هزات ، ياه هبرجت اهشیامزآ و ماجنا دیدج و

.

مولع عیمج اوثرو لب سایق ، يأرب و ائیـش نولوقی هلوصا و ال ملعلا و داوم مهدـنع مهنأ باب ص 172 و 191 ، ج 2 ، راونألا ، راحب - .. 1. هرارسأ یلع هللا ءانمأ مهنأ یبنلا و

یثیدح ریغ www.Ghaemiyeh.comياهشناد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 183

172 ص :

هدیزگرب رظن

؟ درک هارمه تباث يانعم نآ اب ار هدـنوش نوگرگد تفرعم نیا ناوت یم هنوگچ تسا . هتخاس جراخ ماود توبث و زا ار يرـشب تفرعم مه ار نآ دـنناد و یم یملع هرازگ کی زین ار ثیدـح نایارگ ، یبسن یخرب تسا ؛ هدـش هئارا لکـشم شـسرپ نیا هب دـنچ ییاهخـساپ

هـشیدنا ناتـسآ هب ار يرـشب ملع زات ه ياهدرواتـسد دـیدج و ياه هرازگ دورو نانآ دـننیب . یم ملع تکرح لاح رد ناوراک زا ییزج ییانثتسا نایم نیا رد دننک و یم راکنا ار یتسه تقیقح زا تباث یتفرعم دنناد و یم یلبق ياه هرازگ نتشگ نوگرگد بجوم یناسنا ،

سدقم نوتم یتح اه ، هنیمز همه رد ار اه هتسناد شیپ ریثأت هداد ، تیارس يرشب شناد ياه هخاش همه هب ار ریثأت نیا دنریذپ و یمن ار . دننک یم اعدا ینید ،

يانعم نایم ناوت یم هک میرواب نیا رب زین ام هشیمه . هن اج و همه رد هن اـما میریذـپ ، یم یلاـمجا روط هب ار ریثأـت نیا امهدـیزگرب رظن دراد يرشب تیهام تسا و موصعم لعف نخس و تیاکح ام ، رـصع رد ثیدح دش . لئاق کیکفت نآ زا هدمآ نهذ هب موهفم اب ثیدح ،

ییاهبیسآ ضرعم رد تسا نکمم ور نیا زا دهن و یم مدق ام نهذ هب هک نآ ، دوخ هن تسا و موصعم نخس ییوگزاب تیاکح و نیا و هدوـمرف و موـصعم هچنآ ینعی دوـخ ، یکحم اـب دریگ و رارق یماـقم یظفل و ددـعتم ياـه هنیرق زا ییادـج فیحـصت و عـیطقت و نوـچ

تقیقح اب قبطنم هتـشاد ، زاربا رواب و هتـسناد و یم موصعم ار هچنآ رگید ، ترابع هب دـشاب . هتـشادن مات تقباـطم تسا هدوب شدوصقم ياهـششوک هنوگ زا نایوار و تیلاعف دـهد ، یم لاقتنا ار موصعم رواب شناد و هچنآ اما ریذـپان ، لاوز تباـث و تسرد و تسا و یتسه

زا هابتـشا و اطخ و ضرعم رد ود نیا تسا و یناسنا ینهذ و شالت یعون میمهف ، یم ناـیوار شرازگ زا زین اـم ار هچنآ تسا و يرـشب ثیداحا یخرب زا ار اـم مهف تسا نکمم ینیلاـب ياهـشیامزآ یملع و هبرجت بط و ملع هنومن ، يارب دـنا . حالـصا رییغت و لـباق ور نیا

نینچ ناثدحم یتح دارفا و زا يرایسب دنک . نوگرگد یبط

.

هدیزگرب www.Ghaemiyeh.comرظن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 184

173 ص :

دارفا همه يارب اهناکم و همه يارب ینعی تسا ، يا هقطنمارف یمومع و اذغ ، نالف هایگ و نالف ندروخ هب ماما شرافس هک دنتشادنپ یم زا دـیاش رابخا و هب شدـبعت همه اب قودـص ، خیـش اما تسا . رثؤم اهنآ نامرد رد دـیفم و ثیدـح ، رد هدـش حرطم صاخ درد هب التبم

کی هژیو اـهنامرد ، وراد و نیا زا یخرب هک داد مکح نینچ يرـشب ، هبرجت بط و مـلع تاـیعطق اـب تفلاـخم اـی ندرکن ریثأـت هدـهاشم شیپ خیرات ملع اب ییاهـضراعت نینچ زین یخیرات ثیداحا نایم رد (1) تسا . دوخ صاخ عیابط اب دارفا اـی نیعم ییاوه بآ و تیعقوم

زا ییادـتبا مهف رتمک دـتفا و یم قافتا دوصقم مهف هیحان رد رتشیب اهرییغت نیا اما تسا ، هدـش رجنم ثیدـح زا ام مهف رییغت هب هدـمآ و دننام هیاپ ، ضحم و مولع زا رتشیب یـسانش ، هعماـج یـسانش و ناور دـننام حلطـصم یناـسنا مولع ریثأـت نینچمه دـهد . یم رییغت ار نتم

یگشیمه ریگارف و یمومع ، ثیدح ، مهف رب يرشب مولع ریثأت هک دهد یمن هجیتن نینچ نانخس نیا تسا . کیزیف یمیـش و تایـضایر ،، يدروم یئزج و ریثأت اهدـص یتح اههد و تابثا رذـگهر زا دـهاوخ و یم یناهرب سایق ای مامت ماـت و يارقتـسا اـعدا ، نیا اریز تسا ،

راذگرثا ياه هرازگ مولع و هدودحم رد لقادـح هک دزاس یم فظوم ار ام ریثأت ، لامتحا نیمه اما درک ، یعطق یلک و مکح ناوت یمن رب هک تسانعم نادب نیا میزاس . رارقرب ار یتفرعم هزوح ود نیا نایم یملع يوگتفگ میشیدنیب و يرشب ياه هدروارف هب ثیدح ، مهف رب

دروم ثیدح ياوتحم اب اهنآ طابترا هک میزادرپب یملع ياه هرازگ زا هتسد نآ هب اهنت يدام ، تاناکما رشب و رمع ياهتیدودحم ساسا ماما همان ياوتحم شجنـس لاثم ، يارب نهذ . زا رود تالامتحا فداصت و رـس زا هن دـشاب و هدـش هبرجت یتح ینـالقع و یطاـبترا مهف ،

ود ياه هداد اب رتشا کلام هب مالسلا هیلع یلع

.

ص 115. تاداقتعالا ، - .. 1

هدیزگرب www.Ghaemiyeh.comرظن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 185

174 ص :

ثیدح مهف رب اهشناد ریثأت دنیارف

وگتفگ هنیمز لاؤس و داجیا

ماما همان رتهب كرد يارب یتخانـش ناور مولع زا يریگ هرهب اـی (1) دسر ، یم رظن هب لوقعم بسانم و تسایـس ، یـسانش و هعماج ملع ود نیا رد رترب مهف هب ندیسر يارب کیزیف یمیـش و ملع ندیواک اما تسا ، ینتفریذپ (2) مالسلا ، هیلع نسح ماما هب مالـسلا هیلع یلع

. دیامن یم لوقعم ان همان ،

ندروآ مهارف لاؤس و داجیا تسخن : دنهن ؛ یم ریثأت ثیدح مهف رب هنوگ ود هب لقادح يرشب ياهشنادثیدح مهف رب اهشناد ریثأت دنیارف . ضراعت فالتخا و مود : و ثیدح ، هراب رد وگتفگ هنیمز

ياه هغدـغد دنتـسه ، ناسنا یحور يدام و ياهزاین باتزاب یعون هب هک يرـشب ، ياهـشناد لوا ، شخب ردوگتفگ هنیمز لاؤس و داـجیا ره رد هتفهن تاکن تفایرد بسانتم و یناعم اب دروخرب ماگنه هب ار رایـشه نهذ اهـشسرپ ، نیا ياقب رذگهر زا دننک و یم دیلوت ینهذ

نوریب ار نتم نیریز ياه هیال دنزیگنا و یم رب نآ رد ناهنپ فیاطل قیاقد و جارختسا هب ار نآ دنزاس و یم لاعف يرگید یملع هرازگ هب ینهذ ياهـشسرپ نیا ربارب رد یلوا قیرط هب انیب ، تخـس ییاهناج زا هدیوارت دـشاب و ثیدـح یملع هرازگ نیا رگا لاح دنـشک . یم

ياه هتکن ددرگ و یم هدوزفا ام مهف رب هکلب دوش ، یمن هدـناوخ تسرداـن ثیدـح ، زا اـم ییادـتبا مهف هصرع ، نیا رد دـیآ . یم نخس ياهـشناد زا یکی رد هک یناثدـحم يریگ هرهب هب هجوت ور ، نیمه زا دوش . یم راکـشآ ماما دوصقم ياه هتفگان ثیدـح و نتم لوفغم

ثیدح و هزوح رد دوخ ياه هتشاد نایم دنا هتسناوت دنا و هتشاد صصخت يرشب

.

همان نیا تسا . مالسلا هیلع یلع ماما یتموکح لمعلاروتسد تسا و هدمآ هرامش 53 تابتاکم ، شخب رد هغالبلا ، جهن رد همان نیا - .. 1. تسا یسانش هعماج شناد يدابم یسایس و تارظن زا ولمم

. تسناد مالسا یقالخا روشنم ار نآ ناوت یم تسا و هغالبلا جهن همان نیمکی یس و همان ، نیا - .. 2

ثیدح مهف رب اهشناد ریثأت www.Ghaemiyeh.comدنیارف ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 186

175 ص :

ضراعت فالتخا و

تغالب بدا و رد تسدربز ناثدـحم هک هنوگ نامه تساشگهر و دـیفم و اـم يارب دـننک ، رارقرب لـماعت طـبترم یملع ياـه هتخودـنا یگژیو اههد هداس ، رهاظ هب ثیدح کی زا ناسنا ، تیـصخش ناور و اب انـشآ ياه هشیدـنا دـننک ، یم جارختـسا ار نتم فیاطل یبرع ،

رتمک سک همه زا وگغورد تورم ابذاک ؛ ناک نم هورم ، سانلا لقأ » ثیدح هنومن ، يارب دنشک . یم نوریب ار ناسنا یناور یتیصخش و هک میریگ یم هجیتـن نآ زا مینیب و یم وگغورد غورد و شهوـکن کـی اـهنت ار نآ ییادـتبا ، رظن رد میریگ . یم رظن رد ار (1) تسا ».

طابترا هب ثیدح ایآ هک دزاسب نهذ رد ار اهـشسرپ نیا دـناوت یم تیـصخش ، یـسانش ناور اب ییانـشآ كدـنا اما تفگ ؛ غورد دـیابن تسا و مادک لقتـسم ریغتم تسا هیوسود رگا تسا و هیوسود ای هیوسکی طابترا نیا ایآ و درادن ؟ هراشا یفاب غورد اب يرتهک ساسحا

هنیمز دـناوت یم هک اهـشسرپ نیا دـماجنا ؟ یم تورم تلق هب ییوگغورد ای دروآ یم ییوگغورد تورم ، تلق ایآ تسیچ ؟ عباـت ریغتم هب زج وگغورد (2) هسفن ؛ هناهم نم الإ بذاکلا بذـکی ال » دـننام یثیدـح هب ار ام دـنک ، مهارف زین ار یـسانش ناور ياهنومزآ نتخاس

سفن و يراوخ یگتـسبمه اـت دـنک یم ساـسح نآ هب ار اـم نهذو دوش یم نومنهر دـیوگ ». یمن غورد شیوخ سفن يراوـخ لـیلد (3) مینک . یسررب لماک روط هب ار غورد

جیاتن ام و مهف نایم ضراعت تسا ؛ ضراعت فالتخا و ثیدح ، مهف رب يرشب ياهـشناد ریثأت رگید هنیمز مود و هنوگـضراعت فالتخا و ببس هب رشب ، نهذ رشب . یملع هبرجت

.

ح 21. ص 259 ، ج 72 ، راونألا ، راحب - .. 1ح 45. ص 262 ، ج 72 ، راونألا ، راحب ح 8231 ؛ لامعلا ، زنک - .. 2

، ثیدح مولع هلجم یـسانش ،» ناور رد ثیدـح زا يریگ هرهب : » یـسانش ر.ك ناور ثیدـح و لماعت هراب رد رتشیب یهاگآ يارب - .. 3هرامش 17. هلجم ، نامه رد يرازلگ رتکد ثحب زین ش 29 و

ضراعت www.Ghaemiyeh.comفالتخا و ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 187

176 ص :

ار ود ره زاغآ ، رد دـتفا و یم نآ لح يوپاکت هب دوخ ، نیـشیپ لوبقم ياه هرازگ زا یکی اب یملع دـیدپون هرازگ ضراعت فـالتخا و دنک یم دیدرت اهنآ يود ره ای یکی رد تسناوتن ، هک هاگنآ دتفا و یم هرازگ ود ره شریذپ ندرک و راومه رکف هب دـنیب و یم تسرد

تروص هزوح کی رد طقف دـیابن اهیـسررب اهدـیدرت و نیا هک تسا نیا اجنیا رد ام نخـس دـهن . یم رانک هب ار اهنآ زا یکی لقادـح و دوصقم نتم و مهف رد رثؤم لماوع رگید رودص و ياضف بابـسا و اه ، هنیرق دیاب هبرجت ، ملع و هصرع رد شواک رب هوالع ینعی دریگ ؛

، دیدج ياهلامتحا اهلاؤس و دوجو اب ثیدح و مهف يارب ددـجم شالت رد تسا نکمم هچرگا دوش . هتفرگ رظن رد زین ثیدـح هدـنیوگ . درک دیدرت یملع هدروارف یتسرد رد دیاب تروص نیا رد هک میروآ ، تسد هب ار نیشیپ هجیتن نامه میسرب و تسخن موهفم هب هرابود هب تسناد و نییبت لباق ریغ موهفمان و ار ثیدـح دـیاب دـباین ، هار نآ رد دـیدرت هک دـشاب یعطق یهیدـب و نانچ یملع هجیتن رگا (1) و

، ثیدح زا یقطنم دنمشور و ياهمهف دیوگ : یم ام هب یخیرات هنیـشیپ هبرجت و (2) دنادرگزاب . نانامه هب ار شملع همئا حیرـص نامرف هنوگ نیا هاگیب هاـگ و يریذـپریثأت دـنک و یمن رییغت یملع ، ياـه هیرظن شیادـیپ یملع و ياـه هرازگ دورو اـب دراوم ، زا يرایـسب رد

، دراد مزال هیصوت هچنآ ور نیا زا دشک . یم ورف یفداصت تاریثأت دح هب ار نآ هک تسا كدنا نانچ يرـشب ، مولع زا تسرد ياهمهف اب ییانـشآ هچرگا ندیـشک ، رـس مولع ياه هخاش همه هب هن تسا و ثیدـح مهف یقطنم ریـسم تسرد ماـگ و هب ماـگ ندومیپ رد تقد

طابترا هک یمولع

.

هجیتن میمعت و لیلحت و هلحرم هب اه هبرجت زا راذگ دـنور ای هیلوا و ياهـضرف رد دـیدرت زا تسا نکمم یملع هدروارف رد دـیدرت - .. 1. دشاب يریگ

ك: ر . قحلا ؛» مکل نیبت اذإ اوملـس و هدـنع ، اوفق و اـنیلإ هودرف هنوفرعت ـال اـم انثیدـح نم متعمـس اذإ ، » ص 116 لوقعلا ، فـحت - .. 2ح 28. ح 20 و ص 191 ، ص 189 ، ج 2 ، راونألا ، راحب ص 77 ؛ تاجردلا ، رئاصب رصتخم

ضراعت www.Ghaemiyeh.comفالتخا و ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 188

177 ص :

یثیدح ياهشناد

مهف ندش رت فرژ هب هزوح ، ود ياه هداد فالتخا لح يارب شالت و قالخا و )... یـسانشناور ، مالک ، دننام ) دنراد ثیدـح اب يرتشیب . دناسر یم يرای ثیدح زا ام

هب یثیدح ياهشناد اما دنتـسه ، يرـشب شناد رگید ياهدومن ثیدح ، تسرد ینف و ياه همجرت یتح ریـسفت و حرـشیثیدح ، ياهـشناد نهک و ياه همجرت ثیدح و حرش بتک هب هعجارم ور ، نیا زا دنا و ثیدح زا يرشب ياهتفایرد اهنیا یثیدح . ریغ هن و دنیآ ، یم رامش

تسا لوبق لباق هتکن نیا دشخب . یم قیمعت ای دنک و یم حیحصت ثیدح زا ار ام مهف یلوصا ، یهقف و بتک ثحابم یخرب زین و ربتعم ،ياضف زین ثیدح و رودـص رـصع هب اهنآ یکیدزن دـنا و هدوب زکرمتم ثیداحا رب ینونک ، لسن زا شیب نیـشیپ ، ناملاع ناثدـحم و هک

رد هتکن نیا تسا . هداد رارق ثیدـح كرد مهف و يارب یهلا تاقیفوت زا يریگ هرهب ضرعم رد اـم زا شیب ار ناـنآ هیلوا ، نورق یملع هدرتسگ هطاحا اب نانآ تسا . قداص يرگید هنوگ هب یلماع رح خیش یسلجم و همالع یناشاک ، ضیف ثیدح هیوناث عماوج نافلؤم هراب

رتهب يرایسب دراوم رد ار ثیدح نابز ثیدح ، بتک اب موادم سنا طابترا و هتـسویپ و تئارق هعیـش و ثیداحا قافتا هب کیدزن رثکا هب بتک حورـش رگید یفاولا و ینایب تاـکن نیقتملا و هضور لوقعلا ، هآرم دـننام یگرزب ياهحرـش ور ، نیا زا دـندرک و یم كرد اـم زا

، دنا هتشون هتفگ و هچره میوش و دیلقت هب راداو ناینیـشیپ ، مهف ربارب رد ام هک تسین انعم نادب نیا تسا . گرزب یتمینغ ام يارب هعبرا ،راودیما مییامن و راومه دوخ رب ار نتفای ییوج و یپ جنر مینک و هجوت زین اهنادب هک تسا نآ روظنم هکلب میریذپب ؛ تقد لمأت و نودب

نیا ام هک اجنآ زا دراد . تیمها اما درادن ، تیجح هچرگا ناینیشیپ ، مهف نارگید و ملع تسا . دنمشزرا ششوک ، نیا لصاح هک میـشاب هتخادرپ نادب هعیرذلا رد ینارهت گرزب اقآ خیش زین میدرک و شرازگ ثیدحلا هقف هنیشیپ شخب رد ار حورش

.

یثیدح www.Ghaemiyeh.comياهشناد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 189

178 ص :

هدیکچ

. مینک یمن رارکت ار اهنآ تسا ،

اب طـبترم یناـسنا و مولع هچ ثیدـح و هنیمز رد هچ تسا ؛ يرـشب ياهـششوک هب هجوت ثیدـح ، مهف قیمعت رد ماـگ نیرخآ o هدیکچزین نارگید و مهف هب هجوت ور ، نیا زا دراد و دوجو اما تسین ، یموزل یمئاد و ثیدـح مهف رب رـشب شناد ریثأت میدـقتعم ام o ثیدح .

ود هب مک تسد ثیدح ، مهف رب رشب شناد ریثأت یگنوگچ o دشخب . قیمعت ای دهد رییغت ار ام مهف دناوت یم يرشب مولع زا يریگ هرهب مولع و ياه هداد ضراعت ماگنه مود هنوگ تسا ؛ ینورد ياـه هیـال ندیـشک نوریب لاؤس و داـجیا لکـش هب تسخن هنوگ تسا : هنوگ

قـالطا اـی مومع هب تبـسن اـم هیلوا مهف رییغت بجوـم یملع ررکم ياـه هبرجت تیعطق هاـگ o دـبای . یم عوقو ناـکما ثیدـح ، موهفم رد ددرگ . یم هدشان ییاهن یملع ياهیزادرپ هیرظن اهلیلحت و رد دیدرت بجوم ربتعم ، یثیدـح راکـشآ يانعم هاگ ددرگ و یم ثیدـح

ناگدنیوگ هب ملعلا » در » ثیداحا دانتسا هب ار ثیدح ریسفت دیاب تروص نیا رد هک دنتسه ، لیوأت لباق ریغ یعطق و ود ره مه يدراوم یملع هرازگ ره یفداصت يراذگریثأت دنک و یمن رییغت اموزل دیدج ، تاعالطا دورو اب ثیدح زا دنمـشور ياه مهف o داهناو . ثیدح

داهتجا هویـش هب رـصع ، ره ياهـشسرپ هب هجوت اما تسین ؛ هیـصوت لباق هتفاین ، ملعت میلعت و تیلباق هدشن و دنمـشور هک ینامز ات دیدج ،زا تسا و ثیدح مهف رد رـشب ياهـششوک زا يرگید هولج زین ، ثیدح تسرد ینف و ياه همجرت اهحرـش و o تسا . مزال یعیش ، هقف

ثیدح و حرش بتک هب هعجارم ور ، نیا

.

www.Ghaemiyeh.comهدیکچ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 190

179 ص :

شهوژپ شسرپ و

. تسین نآ ندوب تجح يانعم هب نارگید ، مهف تیمها تسا ینتفگ تسا . دنمدوس ربتعم ، ياه همجرت

یشهوژپ باتک زا هدافتسا اب . 2 دنا . هدش هتفریذپ ای هدیمهف و رتهب یناسنا ، مولع دشر رثا رب هک دـیبایب ثیدـح ود . 1 شهوژپ شسرپ و کی رد مک تسد سپـس دینک و همجرت هاوخلد هب ار ثیدـح ود . 3 دـیهد . حیـضوت ار تفع ثیداحا یقیقح دوصقم ایح ، گنهرف رد

هدش مالسلا : هیلع یلع ماما دینک . هسیاقم نیون یـسانشناور شناد ياه هداد اب ار ریز ثیدح دننام ثیدح ؛ دنچ . 4 دیهد . حرش هحفص . مهفلا قرفتو هجحلا هدام عطقت وقطنملا ریغت بضغلا

.

شهوژپ www.Ghaemiyeh.comشسرپ و ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 191

180 ص :

. .

شهوژپ www.Ghaemiyeh.comشسرپ و ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 192

181 ص :

ثیدح مهف عناوم موس : شخب

هراشا

ثیدح مهف عناوم موس : شخب

.

ثیدح مهف عناوم موس : www.Ghaemiyeh.comشخب ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 193

182 ص :

. .

ثیدح مهف عناوم موس : www.Ghaemiyeh.comشخب ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 194

183 ص :

نتم مهف عناوم مهدراهچ : سرد

دمآرد

مهف عـناوم ندودز ترورـض هدـنریگارف : هک تسا نآ سرد نیا بلاـطم هئارا زا فدهـسرد فادـهانتم مـهف عـناوم مهدراـهچ : سرد . دوش انشآ ثیدح نتم مهف عناوم یخرب اب دبایرد ؛ ار ثیدح

نیا داد . تبـسن نادب ار ییانعم ره ناوت یمن تسا و دنمـشور راد و هطباض يرگید ، رادانعم نتم ره دننام ثیدـح ، يانعم مهفدـمآرد رب مکاح ییالقع شور زا هک دوش یم کیدزن نآ هب لقادـح ای دـنک یم تقباطم هدنـسیون هدـنیوگ و دوصقم اب یتروص رد اهنت مهف

ياهـسرد رد اـم دوش . یم یهتنم مهف ءوس هب تروـص ، نیا رد هک ددرگن ، راـتفرگ تاـفآ عـناوم و هربـنچ رد دـنک و يوریپ نوـتم مهف ءزج دنروآ و یم دیدپ ار ثیدح مهف ياضتقا هنیمز و لماوع ، نیا هب هجوت میدرک . یـسررب ار ثیدح مهف رب راذـگرثا لماوع نیـشیپ ،

. دنهد یم لکش ثیدح ، مهف بابسا ندروآ مهارف رد ار هیلوا یلصا و

.

نتم مهف عناوم مهدراهچ : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 195

184 ص :

فیرحت فیحصت و

نیشیپ هلحرم رد هچنآ ریثأت زا هدنریگ شیپ عناوم میرمش ؛ یمرب دنک یم يریگشیپ ثیدح تسرد مهف زا هک ار یعناوم سرد ، نیا رد نتساریپ نیشیپ و ياهسرد رد هدرمـشرب ياهییاناوت ندروآ تسد هب ورگ رد ثیدح تسرد مهف رگید ، ترابع هب تسا . هدمآ تسد هب

درگ ياهتیلباق اه و هنیمز همه یتحار هب دناوت یم عناوم نیا تسا . رگید عناوم یخرب زین سرد و ود نیا رد هدش هدرمـش عناوم زا نهذ ود رد عناوم نیا زا یخرب هب ام ساسا ، نیا رب دنک . مورحم ثیدح تسرد مهف هب یبایتسد زا ار ام یثنخ و ار ثیدح مهف ریس رد هدمآ

یـسانش بیـسآ سرد هب ار رتشیب ثحب میزاس و یمن رـصحنم میا هدرمـشرب هچنآ هب ار اـهنآ هجو چـیه هب اـما مینک ، یم هراـشا شخب مهف ینعی ثیدح ، مهف لوا هلحرم رد تسا و نتم هب طوبرم عناوم یخرب تسخن ، شخب میهن . یماو دشرا یسانشراک عطقم رد ثیدح عناوم یخرب میناوت یم ام تسا . ثیدح هدنیوگ دوصقم مهف ینعی ثیدح ، مهف مود هلحرم هب طوبرم مود ، شخب دتفا و یم قافتا نتم

ود اب یلک بسانت ثحب و ندرک رت هداس راصتخا ، لیلد هب اما مینادـب ، ثیدـح اب وا لـماعت یگنوگچ رگـشهوژپ و هب طوبرم ار دوجوم یئزج لحارم همه هب هدرمـش رب عناوم هک دوش یم ناشن رطاخ میرمـش . یم رب هتـسد ود نامه رد ار عناوم ثیدـح ، مهف یلـصا هلحرم اجنیا رد تسا ، ثیدـح مهف عناوم نیرت گرزب زا یکی هک ضراـعم ، ثیداـحا هب یهجوـت یب هنوـمن ، يارب تسین و رظاـن ثیدـح مهف

اهنت دـیآ ، یم یپ رد هچنآ هک مینک یم دـیکأت میا . هدرک افتکا طوبرم ، سرد رد هدـش هدروآ ياـه هنومن ناـمه هب درادـن و يا هنومن . تسا اهنآ همه هن دودعم و یعناوم اه و هنومن

نیا تسا . هداتفا قافتا ثیدح ، لقن نایرج رد هراومه هتشون ، نخس و نتم يدمع ای یهابتشا ینوگرگد فیحصتفیرحت و فیحـصت و هدرک و میسقت يرادینش يراتشون و هنوگ ود هب ار فیحصت دنا . هدش نتم تسرد مهف زا عنام هدوب و انعم هب لخم اهرییغت ،

.

فیرحت www.Ghaemiyeh.comفیحصت و ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 196

185 ص :

يراتشون فیحصت

. میروآ یم ییاهلاثم کی ، ره يارب

اناوخ دننام تسا ؛ ناوارف نآ للع دیآ و یم شیپ اهنآ زا يرادرب هخسن نوتم و تباتک ماگنه هب يراتشون ياهفیحصتیراتشون فیحصت ماگنه هب یلـصا نتم ندناوخ تسردان ای ذغاک ، تاود و طخ و يدـب اه ، هنادـند اه و هطقن نداهنن تسرد نابتاک ، ناخـسان و نتـشونن

نتم تسا و حیحـص هخـسن کی نتم اهنت هاگ تسناد و تسرد ناوت یم ار رتشیب ای هخـسن و ود نتم هاـگ تسا ینتفگ يرادرب . هخـسن . تسین لوبقم تسا و بتاک يوس زا یشحاف هابتشا رگید هخسن

يوس هب ار ام تیاور ، نیا هب ییادـتبا هاـگن هعمجلا . موی لـسعلا بحتـسی هلآ هیلع و هللا یلـص یبنلا ناـک تسا : هدـمآ یتیاور رد . کـیلسع و ندروخ نایم هطبار نتفای يارب ار دوخ تقو اهتعاس تسا لمتحم یـسب میباین ، تسد یلـصا نتم هب رگا درب . یم یبط ثیداـحا . دناسر یم نآ یلـصا موهفم هب ار ام ثیدح ، تسرد نتم نتفای هک یلاح رد میرواین ، تسد هب یلـصاح میهدـب و تسد زا هعمج زور

درادن هعمج زور رد لسع ندروخ بابحتسا رب یتلالد تیاور تروص ، نیا رد تسا ؛ لسغ ) ) زا یفیحصت لسع ) ) هژاو تیاور ، نیا رد یم دـکؤم بحتـسم هعمج زور رد ار لسغو تفاظن هک دریگ یم رارق یثیداحا هوبنا راـنک رد هدـمآ و نوریب یبط تاـیاور هگرج زا و

. دنناد

(2) هدوملا . تبنت هرایزلا تسا : نینچ ثیداحألا عماـج لـقن (1) هدوملا . تبثت هرایزلا تسا : هدـش لقن مالـسلا هیلع قداـص ماـما زا . ودماود هیام تسود ، رادید تسخن ، هخسن ساسا رب تسا . هداد رییغت ار ثیدح يانعم هطقن ، ود ناصقن دوش ، یم هدهاشم هک هنوگ نامه

هیاپ رب تسا و یتسود

.

ح 15109. ص 203 ، ج 13 ، لئاسولا ، كردتسم ص 153 ؛ تایرفعجلا ، - .. 1ح 36. ص 355 ، ج 74 ، راونألا ، راحب ص 84 ؛ ثیداحألا ، عماج - .. 2

يراتشون www.Ghaemiyeh.comفیحصت ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 197

186 ص :

يرادینش فیحصت

رادـید و هک دـسر یم رظن هب هدوب و تواـفتم مه اـب نیوـن یـسانشناور قـالخا و ملع رد اـنعم ود نیا نآ . هدـنروآ دـیدپ مود ، هخـسن . دنک یم رادیاپ راوتسا و ار نآ شندمآ ، دیدپ زا سپ هکلب دروآ ، یمن یتسود ییاهنت ، هب تاقالم ،

و ءارملا كرت نمل اهالعأ ، و اهطـسوأ و اهـضابر یف هنجلا : یف تایبأ هثالثب میعز انأف ءارملا ، اورذ تسا : هدـش لقن مرکا ربمایپ زا هس .رانک و رد هناخ هس تسا ، وا اب قح هک نآ دوجو اب دهناو ار نآ هک یـسک يارب نم هک دیهناو ، ار اهـشکمشک هزیتس و (1) قداص . وه هب هک هتفای رییغت ضایر ) ) هب ضابر ) ) هژاو قودـص ، دـیحوت راونألا و راحب زا ییاه هخـسن رد منک . یم تنامـض تشهب يالاب طـسو و

هداد خر زین تنـس لها بتک رد درادـن و صاصتخا یـصاخ هقرف یثیدـح و باـتک چـیه هب اهفیحـصت هنوگ نیا (2) تسا . غاب ياـنعم مسیلف ترابع ( اب هک (3) دنک ) مامت ار شا هراجا دریگ ، یم يریجا هک یـسک هتراجإ ؛ هل متیلف رجأتـسا نم ) يوبن ثیدح دننام تسا ،

. دوش یم هدیمهف رت ناسآ هدش و لقن زین (4) دنک ) مالعا نیعم و ار شترجا هل ؛

هب تبـسن نآ عوـقو دـیآ و یم شیپ اوآ مـه جرخملا و بـیرق فورح ندینـش هابتـشا ببـس هـب يرادینـش فیحـصتیرادینش فیحـصت هب ناوت یم هنومن يارب تسا . هداتفا یم قافتا ناملـسم هزات برع و ریغ نایوار يارب رتشیب هابتـشا نیا تسا . رتمک يراتـشون فیحـصت

ءاشنم هکدرک هراشا لذ ) ) و لز ) ) ای لض ) هلقعب ینغتسا نم ) ثیدح نوگانوگ ياهلقن

.

ص 175. دیرملا ، هینم - .. 1ح 34. ص 461 ، دیحوتلا ، ح 54 ؛ ص 129 ، ج 2 ، راونألا ، راحب ك : ر . - .. 2

ح 9133. ص 908 ، ج 3 ، لامعلا ، زنک - .. 3ح 15024. ص 235 ، ج 8 ، هبیش ، یبا نبا فنصملا ، - .. 4

يرادینش www.Ghaemiyeh.comفیحصت ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 198

187 ص :

لح هار

یظفل كارتشا

ك) ) و ق ) ) دـننام يرگید ياهفرح ذ ) ز ، ض ، ) فورح رب نوزفا تسا ینتفگ تسناد . يوار ندینـشن تسرد ناوت یم ار اهنآ تواـفت ناـشاک دـننام دـنا ، هدـش یم ظـفلت ق ) ) اـب یبرع رد ك ) ) فرح ياراد یـسراف تاـملک یخرب ور نیا زا دنتـسه و جرخملا بیرق زین

(. سوباق ) سوواک و ناساق ) )

، تسا هتـشاد جاور داتـسا رب درگاش ای درگاش رب داتـسا تئارق یهافـش و لکـش هب میدق ناراگزور رد هک هلباقم ، ضرع و شورلح هار فـشک ، ینوـنک راـگزور رد تسا . هدرک یم فـشک ار يدـمعریغ يدـمع و ياهفیحـصت زا يرایـسب هدوـب و عناـم نیمه ندودز يارب

زین ثیدح ناحراش تسا . ریذپ ناکما اه هنیرق يروآدرگ زین هباشم و ثیداحا نتفای یسانش ، هخسن قیرط زا نوتم حیحصت اهفیحصت و ؛ دننک یم کمک اهفیحصت ییاسانـش هب زین يرگید لماوع دنا . هدش نومنهر اهفیرحت اهفیحـصت و هب دوخ هنمادرپ تاعلاطم رذگهر زا

رصع ره جیار طوطخ عاونا اب ییانشآ دننام یمومع تامولعم تاعالطا و يوار . یناد تغل بدا و طبـض ، تقد ، زا ام یهاگآ نوچمه ماگنه هب اهنآ حیحـصت يرادرب و هخـسن تیفیک زا یهاگآ اه ، هخـسن طخلا مسر و قیلعتـسن ) ثلث و خـسن ، اـی یفوک و طـخ نوچمه )

(1) تسا . رثؤم اهفیحصت تخانش رد زین اهلدب ، هخسن ندوزفا یحالصا و ياه هیشاح ندروآ یگنوگچ ندرک و سیون كاپ تئارق و

.

همجرت هعلاطم هب ینامز هدـنراگن : دومن . لامعا ینیچ فورح هلحرم رد دـیاب رـصاعم ، راـگزور رد ار اـهتقد نیا هک تسا ینتفگ - .. 1هک تشاگنا ، لطاب دیاب ار ثیدح نیا دوب : هدمآ ابیز ثیدح نیا نایاپ رد مدوب ، لوغشم ح 330 ) ص 194 ، ) یسوط یلامألا زا یثیدح

ثیدح نیا هدوب : نینچ لصا رد ترابع هک دش صخـشم مجرتم سیون تسد زین یبرع و نتم هب هعجارم اب دـمآ و یمن تسرد رظن هب ! دوب هدش راچد یتشونرس نینچ هب هلمج هلباقم ، ینیچ و فورح رد ياطخ رثا رد تشاگن و الط اب دیاب ار

لح www.Ghaemiyeh.comهار ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 199

188 ص :

یظفل و كارتشا ثحبم هک ییانعم ، دنچ ياه هژاو نیا دنراد و انعم دنچ هاگ اهنابز ، زا يرایـسب دننام یبرع ، مالک ظافلایظفل كارتشا ار نتم مهف نیعم ، ياه هنیرق نتشادن تلع هب هاگ دنا ، هدروآ دیدپ تایبدا رد ار ماهیا ثحب دنا و هتشگ ببـس لوصا ملع رد ار يونعم

هباشم ثیداحا لصفنم و لصتم و ياه هنیرق ثیدح ، رودص بابسا نتفای یساسا لح هار دراوم ، نیا رد دنزاس . یم راوشد هدنهوژپ رب شجنـس هلمج و نایم رد هژاو توافتم یناعم کی کی ندادرارق ینابز و نورد تفاب زا هدافتـسا رگید ، لـح هار تسا . نومـضم مه و

: مرکا ربمایپ زا لوقنم ثیدـح رد فالتخا هملک مینک : یم هراشا هنومن کی هب ام تسا . هلمج هیقب اـب نآ ینیـشن مه زا لـصاح ياـنعم ماـن هب ناـیوار زا یکی دـش . دـمآ و ياـنعم هب مه دـشاب و یگتـسددنچ هقرفت و ياـنعم هـب مـه دـناوت یم (1) همحر ،» یتمأ فـالتخا »

نادرگرـس دوب ، هدـنام لفاغ فالتخا يارب يرگید يانعم دوجو زا تشاد و دوخ نهذ رد ار لوا يانعم طقف هک يراصنا ، نمؤملادـبع ار دوخ لکـشم دور و یم مالـسلا هیلع قداص ماما دزن دنک ، رواب ار هقرفت يانعم هب فالتخا ندوب تمحر دـناوت یمن نوچ دوش و یم

دـشاب تمحر تما فالتخا رگا دیوگ : یم دونـش ، یم ثیدح رودص هب تبـسن ار ماما دـییأت هکنآ زا سپ دـنک و یم هضرع ناشیا رب ار ادخ ربمایپ هتفگ دنک و یم ریـسفت دش ، دمآ و ینعی شرگید ، يانعم هب ار فالتخا وا ، خساپ رد ماما تسا ! باذـع هیام نانآ عامتجا

دنریگ و ارف ار نید ات دنورب دنیایب و شناد زکارم هب اهرهش زا هک تسا نیا ثیدح روظنم ینعی دناد ؛ یم رفن (2) هیآ هب هراشا

.

ص 164. ج 74 ، راونألا ، راحب - .. 1.122/ هبوت - .. 2

لح www.Ghaemiyeh.comهار ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 200

189 ص :

یحالطصا يوغل و يانعم طلخ

هنومن

هعماج ترایز رد هچنآ دننام تسا ؛ هدـمآ انعم نیا هب فالتخا هژاو زین رگید تایاور رد (1) دننک . فالتخا نآ رد هکنیا هن دنزومایب ،هتفر راک هب انعم نیدـب زین میرک نآرق رد هکنآ رت مهم میناوخ و یم هکئالملا فلتخم ار اهنآ مییوگ و یم تیب لـها هب باـطخ هریبک

(3) تسا . هدش هیجوت دییأت و زین یگتسد ود يانعم نامه اب ثیدح نیا هک تسا ینتفگ (2) تسا .

عامتجا فرع و همه هن یصاخ و هورگ دزن طقف هک تسا هژاو ییانعم لوحت لصاح یحالطـصا ، يانعمیحالطـصا يوغل و يانعم طلخ روظنم يانعم يارب ار نآ هداد رییغت ار يا هژاو یفرع يانعم صاخ ، یملع نادنمـشناد ای مدرم زا یهورگ ینعی تسا ؛ هتفریذـپ تروص بسانم قیثو و ییاهطابترا نآ اب هاگ دراد و یفرع یلـصا و يانعم اب يریگمـشچ توافت هاگ دیدج يانعم نیا دنریگ . یم راک هب دوخ

يانعم هب هدش ، حالطصا هژاو ندناوخ ندینش و ماگنه هب نانآ ات دوش یم بجوم نآ ررکم دربراک حالطـصا و اب نایانـشآ سنا دراد .يانعم هب اهنآ رد هژاو نآ هک ار یثیداحا هجیتن رد دـننام و زاـب يوغل یلـصا و ياـنعم ندروآ رطاـخ هب زا دـنربب و هر هژاو یحالطـصا . تسا هالص هژاو هنیمز نیا رد هئارا لباق هنومن دنمهفب . تسردان يا هنوگ هب تسا ، هتفر راک هب یحالطصا يانعم هن دوخ و يوغل

بجاو و هاوخ تسا ؛ زامن يانعم هب ناهیقف همه دزن هقف و ملع رد هالص هژاو هنومن

.

ص 154. ش 9 ، ثیدح ، مولع هلجم رد هدش رشتنم ثیدح ، هضرع هلاقم ك : زین ر . ص 227 . ج 1 ، راونألا ، راحب - .. 1،6/ سنوی ، 164/ هرقب ك : زین ر . /190 ؛ نارمع لآ بابل ، الا یلو تای ال راهنلا ال و لیلا فاـلتخاو ضر ـألاو تومسلا قلخ یف نإ - .. 2

.80/ نونمؤمص 227. ج 1 ، راونألا ، راحب - .. 3

یحالطصا يوغل و يانعم www.Ghaemiyeh.comطلخ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 201

190 ص :

یبرع یسراف و يانعم طلخ

ینعی نآ يوغل یفرع و يانعم اریز تفای ، يرگید يانعم نآ يارب یگداس هب هقف باوبا رد ناوت یمن هلفان و بحتـسم و هاوخ هضیرف و رد الثم نآرق رد تسین و كورتم هچ رگا انعم نیا دراد . دربراـک یهقف ریغ یتدـیقع و ثحاـبم رد رتشیب ندرک اـعد نداتـسرف و دورد

دهشت رد هک تاولص دننام ییاهرکذ اهاعد و (1) و امیلست لس اوم و هیلع اولص اونمانیذلا اهیأ ای یبنلا یلع نولـصی هتکئالم و هللا نإ هیآ ور نیا زا دـنک . یم روطخ نهذ هب رترید رتمک و یحالطـصا ، يانعم اـب سنا ببـس هب اـما دور ، یم راـک هب دوش یم هدـناوخ زین زاـمن

، بجیلف ماعطلا یلإ مکدحأ یعد اذإ هلآ : هیلع و هللا یلص هللا لوسر لاق میمهفب . يرگید هنوگ هب زاغآ رد ار لیذ ثیدح تسا نکمم يارب اـی ) درازگب زاـمن دوب هزور رگا دـنک و تباـجا دـندرک توعد كاروخ هب ار امـش زا کـی ره نوچ (2) لصیلف . امئاص ناک نإـف ثیدح يانعم ار هدننک توعد صخـش يارب ریخ تکرب و هب ندرک اعد ینعی يوغل يانعم نامه تسا رتهب اجنیا رد دـنک .) اعد نابزیم

(3) دراد . يراگزاس تقباطم و ثیدح ناحراش یخرب ریسفت اب هک تسا ، هتسناد

ار یبرع نابز ياه هژاو زا يرایسب هتفریذپ و ریثأت یبرع نابز زا یسراف نابز نایناریا ، ندش ناملـسم زا سپیبرع یـسراف و يانعم طلخ نابز رد اه هژاو نامه هاگ هدش بجوم ثیدح نآرق و زا هتفرگرب يدـیحوت فرژ قیمع و فراعم دورو نینچمه تسا . هتفرگ راک هب

ییاه هژاو دنوش ؛ رت نشور رتدربراکرپ و دوخ ، یسراف ياهلداعم زا یتح دنریگ و ياج یسراف

.

.56/ بازحا - .. 1ح 777. ص 139 ، ج 2 ، يذمرتلا ، ننس - .. 2

ص 308. ج 3 ، يذمرتلا ، حیحص حرشب يذوحألا هضراع ك : ر . - .. 3

یبرع یسراف و يانعم www.Ghaemiyeh.comطلخ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 202

191 ص :

اه هنومن

تسردان عیطقت

، یسراف ياه هژاو هب یبرع ياه هژاو یخرب يرادینش یلکش و تهابـش نایم ، نیا رد دنا . لیبق نیا زا ملع لقع و تبحم ، رکـش ، دننام :. تسا یسراف هژاو موهفم نامه یبرع ، هژاو نآ موهفم روظنم و هک دوش یم هدنونش هدنناوخ و رد روصت نیا بجوم

تـسیل و هناـحیر هأرملا : » تسا هدومرف نز هراـبرد هک (1) هغالبلا ، جـهن رد مالـسلا هیلع یلع ماما روهـشم ثیدـح لاثم يارباه هنومن انعم نیدـب یبرع نابز رد هنامرهق هکنآ لاح ناولهپ ، هنامرهق و هن تسا و يوبـشوخ لـگ نز هک : تسا هدـش هدـیمهف نینچ هناـمرهقب ،»

تمدخ هب زا یهن اجنیا ، رد ترـضح دوصقم تسا و رگید درف ياهراک يدصتم لیکو و راکـشیپ و يانعم هب یبرع رد هنامرهق تسین .نیا یخرب ات هدـش ببـس هتکن نیمه تسا . رهوش هب طوبرم یـصخش و روما رد وا زا ندیـشک راک هعرزم و هناخ و روما رد نز نتفرگ نیا ندوب یلعج رب لیلد ار مالـسلا هیلع یلع ماما ثیدـح رودـص نامز هب تبـسن نامرهق هژاو شیادـیپ رخأت دـننک و راکنا ار ثیدـح ینعی نامرهق ، ار سینخ نب یلعم تسا و دوجوم هغـالبلا جـهن رب مدـقتم بتک یخرب یفاـک و رد هژاو نیا هکنآ لاـح دـننادب ، ثیدـح تئیه نامه اب یـسراف نابز رد یبرع نابز ياه هژاو زا یخرب هکنآ هجوت بلاج هتکن (2) دنا . هدناوخ مالسلا هیلع قداص ماما راکشیپ

، تسا نامگ سدـح و يانعم هب یـسراف نابز رد لامتحا هژاو لاثم ، يارب دـنور ؛ یم راک هب دوخ یبرع يانعم زا توافتم ییانعم اب اـما ربارب رد يرابدرب لمحت و يانعم هب دـیاب ار هقدـص » لهاجلا لامتحا » ثیدـح ور ، نیا زا دـشاب و یم لمحت يانعم هب یبرع نابز رد اما

. دور یم رامش هب ناسحا قدص و يا هنوگ تسا ،» هقدص یکین راک ره : » لیلد هب هک درک ، انعم درخبان صخش

.

همان 31. هغالبلا ، جهن - .. 1ص 158. ج 5 ، یفاکلا ، - .. 2

اه www.Ghaemiyeh.comهنومن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 203

192 ص :

هنومن

یم ههاریب هب ار ام دـهن و یم ءوس رثا نآ مهف رد شا هداوناخ یلـصا و هرکیپ زا ثیدـح کی يزاسادـج هک هنوگ نامهتـسردان عیطقت تسردان مهف هب هاگ زین هتسشن مه رانک رد ياه هنیرق يزاسادج نآ و زا هلمج کی ندیـشک نوریب ثیدح و ندرک هعطق هعطق دشک ،

عقاوم رد تسا و هدوب مزال اهنتم یخرب ندوب ینالوط لیلد هب عیطقت ، هچرگا دـیامن . یم گـنگ لـمجم و ار نآ دـماجنا و یم ثیدـح اهلقن و هاگ اما تسانشآ نآ ياه هنیرق نتم و اب زین هدننک عیطقت دنزیامتم و مه زا هک ییاه هلمج دننام دناسر یمن یبیسآ زین یـصاخ

يارب ار مزال ياه هنیمز ای هدومن و لفاغ ثیدح رودـص ببـس زا ار وا هدـناشوپ و ققحم دـید زا ار تیاور ردـص تسردان ، ياهعیطقت . تسا هداهنن رایتخا رد ماما باطخ سلجم يوار و لاؤس مهف

تبـسن مرکا ربماـیپ هب ار هناـخ ؛ نز و بسا ، تسا : زیچ هس رد یموش رادـلا ؛» و هأرملا و سرفلا هثـالثلا : یف مؤشلا اـمنا » نتم رگا : هنومنیفف ءیـش یف هریطلا ناک نإ » ترابع ینعی ثیدح ، ردص يوار ، هک هدش هتفگ شـسرپ نیا هب خساپ يارب دتفا !؟ یم یقافتا هچ میهد ،

یم تسرداـن هناـخ ، بسا و نز ، هب یموش نداد تبـسن دوش و یم یطرـش تروص هب هیـضق تروـص نیا رد هک تسا ، هدرواـین ار ...« رد ربمایپ شرازگ ، نیا هیاپ رب هک دـشاب یم نولوقی »... هیلهاجلا لهأ ناک » هلمج هداـتفا ، ورف تراـبع هک تسا نآ رگید خـساپ ددرگ .

خیـش دـید . ثیدـح نیا رد ناوت یم ار تسرداـن عیطقت شقن تروص ره رد (1) تسا . هدوب تیلهاج تسردان نخـس لوق لقن ددـص رگید ثیدح دنچ لاثم ، نیا رب نوزفا لوصألا ، هدع شباتک ، رد یسوط

.

نبا دنـسم ك : ر . ) دنا هدرک لقن هشیاع زا ار هدش حیحـصت لماک و نتم رمع و نب هللا دبع زا ار ثیدح هدش عیطقت نتم ناثدحم - .. 1(. ص 972 ج 2 ، أطوملا ، ص 335 و ص 115 و ج 5 ، ص 180 و ج 2 ، ج 1 ، لبنح ،

www.Ghaemiyeh.comهنومن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 204

193 ص :

هدیکچ

مرکا و ربماـیپ سلجم هب يوار ندیـسر رید ار قاـفتا نیا ياـهتلع زا یکی هدومن و لـقن دـنا ، هدـش عـیطقت یتسرداـن تروـص هب هک ار (1) تسا . هتسناد ثیدح نیزاغآ شخب ندینشن

، ثیدـح نتم رد اه هدوزفا اهیتساک و اـهینوگرگد ، فیرحت : فیحـصت و o زا : دـنا ترابع نتم مهف هدـمع عناوم زا عنام جـنپهدیکچ هاوخ ندیدن ؛ تسرد ای دشاب و ندینـشن تسرد هجیتن تارییغت ، نیا هاوخ دراد . یم زاب نتم ، تسرد موهفم هب ندیـسر زا ار رگـشهوژپ

تاحیـضوت ددعتم و تایاور هعلاطم ثیدح ، لمحت قرط اب ییانـشآ نوگانوگ ، ياهلقن اه و هخـسن نتفای o يوهس . ای دنـشاب و يدمع هژاو یظفل : كارتشا o دهد . یم يرای عنام نیا ندودز رد ار ام یـشهوژپ ، ياه هبرجت تباتک و نونف دننام طبترم ياهـشناد ناحراش ،

لکشم نیا لح هب نومضم ، مه ثیداحا اه و هنیرق زا هدافتسا دروآ . یم دیدپ اهنآ مهف رد ار یتالکشم نابز ، ره رد ییانعم دنچ ياه نیا تسا . مدرم زا یصاخ هورگ دزن هژاو ییانعم لوحت هجیتن یحالطصا ، يانعم یحالطـصا : يوغل و يانعم طلخ o دنک . یم کمک

زا يا هنومن هالـص هژاو درب . یم دای زا ار هژاو يوغل یقیقح و يانعم نآ ، اب سنا دراد و یلـصا يانعم اب يریگمـشچ توافت هاگ اـنعم اب یبرع رد نآ يانعم هاگ اما دـنا ، ناوارف یـسراف یبرع و نابز كرتشم ياـه هژاو یبرع : یـسراف و ياـنعم طـلخ o تسا . هتـسد نیا

زا تسردان مهف بجوم نیا ، تسا و توافتم یسراف

.

ص 94. ج 1 ، لوصألا ، هدع - .. 1

www.Ghaemiyeh.comهدیکچ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 205

194 ص :

شهوژپ شسرپ و

: تسردان عیطقت o دیادزب . ار تلفغ نیا دـناوت یم بدا ، تغل و بتک هب هعجارم يرایـشه و دوش . یم اه هژاو نیا رب لمتـشم ثیداحا هداوناخ لیکـشت نوگانوگ و ياهلقن نتفای اب عیطقت ، دوش . یم ثیدح تسرد مهف عنام اه ، هنیرق يزاسادـج ثیدـح و بسانمان عیطقت

. تسا لح فشک و لباق ثیدح ،

عناوم زا کی مادک امـش ، رظن هب . 2 دـینک . نایب ثیدـح مهف یلامجا یلک و ریـس رد ار مهف عناوم ندودز هاگیاج . 1 شهوژپ شسرپ و اروشاع روهـشم ترایز رد ار کـلاتقل )؛ تبقنت ) تراـبع یخرب . 4 دـیبایب . نتم مهف رگید عناـم ود . 3 دـتفا ؟ یم قافتا رتشیب هدرمـشرب ،همجرت هتفای و ار ییانعم دـنچ هژاو رب لمتـشم ثیدـح کـی . 5 دینک . یـسررب ار هتفگ نیا دـنا . هتـسناد کلاتقل ) تبکنت ) زا یفیحـصت

. دیهد هیارا یبرع اب یسراف و یحالطصا ، اب يوغل يانعم طلخ يارب هنومن ود . 6 دینک .

.

شهوژپ www.Ghaemiyeh.comشسرپ و ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 206

195 ص :

دوصقم مهف عناوم مهدزناپ : سرد

صقان عبتت

مهف هدـمع عناوم یخرب زا هدـنریگارف : هک تسا نآ سرد نیا بلاـطم هئارا زا فدهـسرد فادـهادوصقم مهف عـناوم مهدزناـپ : سرد . دوش انشآ دوصقم مهف عناوم ندودز يارب اهشالت یخرب اب دبای ؛ یهاگآ ثیدح یلصا دوصقم

رد ار اهنآ دبایب و ار شهوژپ عبانم ماخ و داوم همه دـناوتب هدـنهوژپ هک تسا نآ شخب ، هجیتن قفوم و قیقحت ره طرـش شیپصقان عبتت تادرفم مهف ياهرازبا اههار و زین ثیدح و هداوناخ ثحبم رد هچنآ ساسا رب دنیچب . مه رانک رد نوگمه ، تسرد و يدـنب هقبط کی

نخـس هدنیوگ ماما و زا هدش رداص ثیدح یقیقح دوصقم قیقد و مکح هب ندیـسر روظنم هب لماک عبتت زا ریزگان ام تشذگ ، ثیدح نـشور عوضوم کی مکح ات دروآ درگ دـیاب یم ار ناـماما رگید وا و رگید نانخـس همه زین وا و هتفگ همه رگید ، تراـبع هب میتسه .

تفرگ و هجیتن تلوهـس هب اهنآ ، نداهن مه رانک رد ثیدح و دنچ اهنت نتفای ندـید و اب ناوت یمن هک تسانعم نیدـب نخـس نیا دوش .هجیتن هاـگ تسا و رگـشهوژپ يراذـگ هیامرـس دوبمک اـهتلاسک و هدـییاز هاـگ هک تفآ ، نیا تسناد . بوسنم موصعم ناـماما هب ار نآ

رد يراوگان جیاتن شهوژپ ، يارب مزال ياهرازبا تاناکما و دوبمک

.

دوصقم مهف عناوم مهدزناپ : www.Ghaemiyeh.comسرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 207

196 ص :

هنومن

هدرک راداو هعیـشلا لئاسو راونألا و راحب دـننام یثیدـح عماوج هیهت هب ریخا نورق رد ار رخأتم ناملاع هداهن و ياـج رب ثیدـح خـیرات . تسا

ثیدـح تساه . ههبـش ربنچ ه رد ندـمآ راتفرگ ثیداحا و عومجم ندـیدن هجیتن ولغ ، طخ ناگدروخ بیرف ياه یمهفژک یخربهنومن دـنهاوخ و یم ار نید تیونعم هک تسا یناسک يارب یبسانم زیواتـسد نآ ، رـسفم ثیداحا رانک رد نتفرگ رارق نودـب ییاهنت و هب ریز ؟ موصأ و ال نیماوصلا بحأ و یلـصا ـال و نیلـصملا بحأ هللا ! لوسر اـی لاـقف : هلآ هیلع و هللا یلـص یبنلا یتأ ـالجر نإ هن : ار فیلکت ار نارازگزامن نم ادخ ! هداتـسرف يا تفگ : دـمآ و ربمایپ دزن يدرم (1) تبـستکا .» ام کل و تببحأ ، نم عم تنأ : » هللا لوسر هل لاـقف

ناـمه اـب وت : » دومرف وا هب ترـضح مریگ . یمن هزور دوـخ اـما مراد تسود ار ناراد هزور و مرازگ ، یمن زاـمن دوـخ یلو مراد تسود ثیداحا ثیدـح و نیا ساـسا رب یخرب يا .» هدروآ تسد هب هک دوب دـهاوخ ناـمه تیارب يراد و شتـسود هک يوش یم هارمه سک

يراک هب دـشاب مزـال هکنآ نودـب دـنک ، یم تیاـفک تشهب یلاـع تاـجرد هب لـین يارب تیب لـها تبحم دـنا : هتفگ رگید (2) هباـشم و شـشوک ، نودـب یتسود فیلکت ، نودـب تیونعم هصالخ و تیب لها تبحم رد ار مالـسا نانآ میهد . ماجنا ار یفیلکت اـی میزادرپب و

طخ دنتخاس و هدمآرد اطخ هب هلفاق نیا رادولج ار دوخ هویـش ، نیا اب دندرک و هضرع دوخ حول هداس ناقاتـشم هب ار تعاط نودـب نید ناینب يرفعج بهذم يریگ لکش ياهزور نیزاغآ زا ار ولغ

.

ح 35. ص 80 ، ج 8 ، یفاکلا ، - .. 1. تسا هدمآ ناسنإلا » ریصم یف هبحملا رود » باب ص 182 ، هنسلا ، باتکلا و یف هبحملا باتک رد ثیداحا نیا زا یخرب - .. 2

www.Ghaemiyeh.comهنومن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 208

197 ص :

ثیداـحا درط ناـماما و هب ناـنآ راـکفا هضرع اـب دنتـساخرب و ناـنآ اـب زیتـس هـب يرفعج بـتکم گرزب ناـهیقف ناـیوار و اـما دـنداهن .ام رگا دندناسر . نایعیـش یهاگآ هب ار اهنآ رب ناماما نیرفن دنداد و رارق نانآ يورایور ار نید نایاوشیپ رظن دـقن و ناشیا ، هتخاسدوخ

لقن هنوگ نیا ار ارجاـم یـسوط خیـش میروآ . یم تسد هب تلوهـس هب ار ثیدـح نیا تسرد موهفم مینک ، هعجارم هباـشم ثیداـحا هب الإ قدـصتی و ال قدـصتی نم بحی و هضیرفلا ، الإ یلـصی و ال یلـصی نم بحی لجر هللا ! لوسر ای لاـقف : یبنلا لـجر یتأ تسا : هدرک دزن يدرم (1) بحأ ». نم عم ءرملا : » هلآ هیلع و هللا یلـص هللا لوسر لاقف ناـضمر ؟ رهـش اـلإ موصی ـال و موصی نم بحی و بجاولاـب ،

قاـفنا و دـناوخ ، یمن بجاو زاـمن زج دوخ اـما دراد تسود ار نارازگزاـمن هک تسا یـصخش ادـخ ! لوـسر يا تفگ : دـمآ و ربماـیپ هزور ناضمر هام رد زج دوخ یلو دراد تسود ار ناراد هزور و دزادرپ ، یمن بجاو قاـفنا رد زج دوخ یلو دراد تسود ار ناگدـننک

زا رت حیرص رت و نشور دراد .» شتسود هک تسا هارمه یسک اب درم : » دومرف وا باوج رد ترضح تسا ]؟ هنوگچ وا لاح . ] دریگ یمن نآ لئاس روظنم (2) هضیرفلا . سیل عوطتلا ، موصأ و ال یلـصأ ال ینعی : دـیامرف : یم مالـسلا هیلع رقاب ماما نآ رد هک تسا یتیاور نآ ،

. تسین بجاو هزور زامن و وا دوصقم مریگ ، یمن یبحتسم هزور مناوخ و یمن هلفان زامن هک : تسا

.

ح 1281. ص 621 ، یسوط ، یلامألا ، - .. 1ص 72. ج 1 ، مالسإلا ، مئاعد - .. 2

www.Ghaemiyeh.comهنومن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 209

198 ص :

ارآ اوها و زا يوریپ

هدیزگرب رت شیپ ار ییأر وا تسا . ثیدح باقن رد نخس هضرع یپ رد وا تسین . تقیقح لابند هب رگـشهوژپ هاگارآ اوها و زا يوریپ هب نآ نتـشاد بوسنم ندرک و دنتـسم نآ و نداد هولج هجوم يارب یکـسمتسم لابند هب نونکا ، هتخاس و تجح شیوخ يارب ار نآ و

نایب ثیدح بلاق رد ار شیوخ یقیقح دوصقم دـنهد و یم هولج نهربم ثیدـح ، اب ار دوخ باوصان يأر هشیدـنا و نانیا ، تسا . نید زا رگید یکی اهنآ ، هب رظان ریغ ثیداحا هلیـسو هب یملع هدشن تباث ياه هیرظن يرهاظ میکحت شناد و رازاب رد يرگ هولج دننک . یم هب ار تقد دـشاب ، نانآ يأر دـیؤم تسا لمتحم اهنت هک یثیدـح هب یبایتسد ماـگنه دارفا نیا تسا . ثیدـح قیمع تسرد و مهف عناوم

هدش یهن نآ زا تدش هب هک دشاب یم نآرق يأر هب ریـسفت دننامه نیا دنزاس و یم دوخ رظن تابثا زیواتـسد ار نآ دـنهن و یم يرانک یـسدق أدبم زا نآ دننامه تسا و یحو ریـسفت نآرق و نایب ثیدـح ، هچ ، تسا ؛ يراج زین ثیدـح رد یهن ، نیا كالم رایعم و تسا .

يأر و عبات ار ثیدـح هکلب دـنا ، هدرکن ثیدـح عبات ار دوخ يأر مهف و ناـنیا مالـسلا : هیلع یلع ماـما ریبعت هب تسا . هتفرگ همـشچرس الف ثیدحلاب ، مهدحأ ثدحأل ینإ دیامرف : یم هدرک و هوکـش نانآ زا مالـسلا هیلع قداص ماما ور نیا زا (1) و دنا . هتخاس دوخ ياوه نأ بحی لک و ایندلا ، هب نوبلطی امنا هللا و دـنع ام بحب ان و انثیدـحب نوبلطی هنأ ال کلذو هلیوأت ، ریغ یلع هلوأتی یتح يدـنع نم جرخی

، هتفرن نم شیپ زا رونه اما میوگ ؛ یم ثیدح اهنآ زا یکی يارب نم (2) اسأر . یعدی

.

یلع نآرقلا اوفطع » زین و يوهلا » یلع يدهلا اوفطع » هک درب یم راک هب نامزلا رخآ مدرم يارب ار ریبعت نیا مالسلا هیلع یلع ماما - .. 1هبطخ 138. هغالبلا ، جهن يأرلا ،»

هرامش 216. ص 347 ، ج 1 ، یشکلا ،) لاجر ) لاجرلا هفرعم رایتخا - .. 2

ارآ اوها و زا www.Ghaemiyeh.comيوریپ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 210

199 ص :

هنومن

هکلب تـسین ، تسادـخ دزن هـچنآ اـم ، تـبحم ثیدـح و زا ناـشدوصقم هـکور نآ زا دــنک . یم لـیوأت نآ ، دوـصقم ریغ رب ارم نـخس . دنشاب سیئر دنهاوخ یم مادک ره تسا و ایند ناشدوصقم ،

. ددرگ یمزاب ثیدـح نآرق و زا تسردان ياهریـسفت هنوگ نیا هب فلتخم ، ياه هقرف نوگانوگ و ياـه هلحن یخرب شیادـیپ زار هنومن ، يأر هب ریـسفت ثیدح و لعج اب دنتخاس ، دراو هبرـض هعیـش رکیپ رب دندناسر و ناماما هب ار یناوارف ياهدـنزگ هک نایلاغ ، لاثم ، يارب «، تئـش ام لمعاف تفرع اذإ » دننام یثیداحا زا تسردان یمهف هئارا اب دنتخاس و عناق ار دوخ درخ مک ناوریپ ناحول و هداس زا يرایـسب

نینچ ار تئش » ام لمعاف تفرع اذإ » ثیدح نانآ دندیـشک . دوخ لابند هب ار نارذگـشوخ رطاخ و هدوسآ لایخ و شوخ ناقاتـشم لیخ یناوت یم تسا و زاجم وت يارب يراک همه رگید يدرب ، یپ تیب لها تیناقح هب يدیسر و ادخ تفرعم هب نوچ هک : دندرک یم ریسفت

اما دـندرک ؛ یم دـیکأت دـییأت و اهنآ زا دوخ تسردان ياهریـسفت رگید و ثیداحا اب ار اـنعم نیا و يروآ ، يور هاـنگ باـکترا هب یتح ياتسار رد ار ثیدح دنا و هتـسناد ریخ کین و راک ثیدح ، رد ار لمع هژاو زا دوصقم هدرک و تفلاخم تدش هب انعم نیا اب ام ناماما

تسا نامیا تفرعم و لوصح زا سپ اهنت ینعی تسا ؛ لمع لوبق طرـش نامیا ، تخانـش و تفرعم و هک دنا هدرک ریـسفت انعم نیا ياقلا رد میروآ . یم ار انعم نیا رب رظان ثیدـح دـنچ نتم کنیا دـشخب . یمن يدوس لمع تخانـش ، زا شیپ تفر و لمع غارـس هب دـیاب هک «. تئـش ام لمعاف تفرع اذإ : » تلق کنأ انل يور ثیدح مالـسلا : هیلع هللادبع یبأل تلق تسا : هدـمآ درام نب دـمحم زا لقن هب یتیاور

نوکن نأ انوفـصنأ ام هللا و نوعجار هیلإ انإ و انإ هللا یل : لاقف رمخلا ؟ اوبرـش وأ اوقرـس وأ اونز نإ و تلق : لاق : کـلذ ». تلق دـق : » لاـقفام لمعاف تفرع اذإ تلق : امنإ مهنع !؟ عضو و لمعلاب انذخأ

.

www.Ghaemiyeh.comهنومن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 211

200 ص :

: دیا هتفگ امـش هک هدش تیاور ام يارب یثیدح متفگ : مالـسلا هیلع قداص ماما هب (1) کنم » . لبقی هنإف هریثک ، و ریخلا لـیلق نم تئش عاجرتسا هلمج ماما یـشون ؟ هداب ای يدزد انز و یتح متفگ : ما . هتفگ يرآ داد : خساپ ماما نکب . یهاوخ یم هچ ره یتفای تفرعم نوچ

نم هن ! اهنآ میوش و هذخاؤم ناملامعا زا ام دنا ، هدـیزرون فاصنا ام اب دـنگوس ادـخ هب دومرف : دـنار و نابز رب نوعجار هیلإ انإ و انإ هللا قودـص خیـش دوش . یم هتفریذـپ وت زا هک گرزب ، ای کچوک زادرپب ، یتساوخ يریخ راـک ره هب یتفاـی ، تفرعم هاـگ ره ما : هتفگ اـهنت

ءالؤه نإ هل : لیقف مالـسلا هیلع هللادبع وبأ لئـس تسا : هدروآ نامثع نب لیـضف زا لقن هب یتیاور رد وا دنک . یم لقن ار يرگید تیاور : لاق مرحم . لک کلذ دـعب نولحتـسی مهف تئـش ،» ام لمعاف تفرع اذإ : » لاق مالـسلا هیلع كابأ نإ نولوقی کیبأ ، نع نووری ثباخألا

مالـسلا هیلع قداص ماما هب (2) کنم ». لبقی ریخ ، نم تئـش ام لمعاف قحلا تفرع اذإ مالـسلا : هیلع یبأ لاق اـمنإ هللا !؟ مهنعل مهل اـم »ار یمارح راک ره و نکب ، یهاوخ یم هچ ره یتفای ، تفرعم نوچ تسا : هدومرف هک دـننک یم تیاور تردـپ زا اـهثیبخ نیا دـش : هتفگ ار قح نوچ دورف : اهنت مردپ دـنک . ناشتنعل دـنوادخ دـنیوگ ، یم يزیچ نینچ هنوگچ دومرف : مالـسلا هیلع قداص ماما دنرمـش . یم اور

. دوش یم هتفریذپ وت زا هک نکب یهاوخ یم يریخ راک ره یتخانش ،

.

ص 464. ج 2 ، یفاکلا ، - .. 1«(. تئش ام لمعاف تفرع اذإ : » لاق هنأ مالسلا هیلع رقابلا نع يور ام ینعم باب ) ص 182 رابخألا ، یناعم - .. 2

www.Ghaemiyeh.comهنومن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 212

201 ص :

رد قودص خیـش تسا . هتفرگ تروص باطخلاوبا ، نایلاغ ، هدرکرـس هلیـسو هب يونعم فیرحت نیا هک دوش یم هدیمهف دـعب ثیدـح زا کنأ کنع رکذـی باطخلا ابأ نإ هل : لیق تسا : هدروآ نینچ ریمع یبا نب دـمحم زا لـقن هب مالـسلا هیلع قداـص ماـما زا رگید یتیاور

لمعاف قحلا تفرع اذإ تلق : ینکل و اذکه هل تلق ام هللا و (1) باطخلا ! ابأ هللا نعل : » لاقف تئش ،» ام لمعاف قحلا تفرع اذإ : » هل تلق نوقزری هنجلا نولخدی کئلوأف نمؤم وه و یثنأ وأ رکذ نم احلاص لمع نم و لوقی ... : لج و زع هللا نإ کنم ؛ لبقی ریخ نم تئـش ام

قداص ماما هب (4) « (3) هبیط . هایح هنییحنلف نمؤم وه و یثنا وأ رکذ نم احلاص لمع نم یلاعت : و كراـبت لوقی و (2) باسح ریغب اهیف ترضح نکب . یهاوخ یم هچ ره یتخانش ار قح نوچ دیا : هتفگ امش هک دنک یم لقن نینچ امش زا باطخلاوبا دش : هتفگ مالسلا هیلع

هک يریخ راـک ره یتخانـش ، ار قـح نوـچ متفگ : هکلب متفگن ، نینچ هک دـنگوس ادـخ هب دـنک ، تنعل ار باـطخلاوبا دـنوادخ دوـمرف :یلاح رد نز ای دشاب درم هچ دنک هتسیاش راک هک ره و دیامرف ... : یم لج زع و دنوادخ دوش . یم هتفریذپ وت زا هک هدب ماجنا یتساوخ

ای درم زا سک ره دیامرف : یم زین دنبای و یم يزور باسح یب اجنآ رد دنوش و یم تشهب لخاد نانآ هجیتن رد دشاب ، هتشاد نامیا هک نز

.

. تسا هدوب نایلاغ نارس زا باطخلاوبا ، هب روهشم یفوک ، يدسا صالقم نب دمحم - .. 1.40 رفاغ / - .. 2

.97 لحنلا / - .. 3ح 26. ص 388 ، رابخألا ، یناعم - .. 4

www.Ghaemiyeh.comهنومن ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 213

202 ص :

نخس گنهآ نتفرگ هدیدان

هنومن

رظن هدننکدییأت نآرق ، هیآ ود هب ماما داهشتسا میشخب . یقیقح ] ] تایح يا ، هزیکاپ یگدنز اب ار وا اعطق دشاب ، نمؤم دنک و هتسیاش راک . تسا نآ ندوب شخب هجیتن يارب نامیا تفرعم و ندوب طرش رد ناشیا

هاگ هب میرب . یم دوس یمالک توافتم ياهگنهآ زا يرونخـس ، سیردـت و هاگ هب هرمزور و نانخـس رد امنخـس گـنهآ نتفرگ هدـیدان ياه هناشن ناونع هب ار گنهآ نیا هاگ یتح میراد و یم نایب دـییأت اـی خـساپ زا تواـفتم یگنهآ اـب ار دوخ نخـس راـکنا ، اـی شـسرپ انـشآ راتفگ رد نیگنهآ ياهـشسرپ اب همه ام مینک . یم فذـح ار ماهفتـسا رازبا میناشن و یم يراتفگ ياه هناـشن ياـج هب یمـالکریغ

هتشذگ رد اه تمالع نیا دوش . یم لقتنم هدنناوخ هب بسانم میالع قیرط زا اهنت تسین و لاقتنا لباق نتشون رد گنهآ نیا اما میتسه ؛یتالکشم ندمآ دیدپ بجوم هدش و هدیمهف هدناوخ و يربخ هلمج کی تروص هب ماما ، یماهفتـسا هتفگ هاگ ور نیا زا تسا و هدوبن

لمح تیلباق يرای هب وا تسا . هدرک یلالدعمج یهقف ، ضراعتم ثیدح دنچ نایم هتسج و دوس هتکن نیمه زا یسوط خیـش تسا . هدش هیقب اب ار نآ ثیدـح ، زا رت فرژ یمهف هئارا اـب تسا هدیـشوک يراـکنا ، یبجعت و اـی یماهفتـسا ياـنعم رب ضراـعت فرط ود زا یکی

. دوشن راداو ضراعت يود زا یکی درط هب ات دیامن راگزاس دنرت ، حیحص رتدادعترپ و هاگ هک عوضوم ، مه ثیداحا

وه : » لاقف هلکأیأ ؟ هدیصی ، وأ ءارحصلا یف افاطخ بیصیلجرلانع هللادبع یبأ نع یسوم نب رامع تسا : هدمآ نینچ راصبتـسالا ردهنومن »!؟ لکؤی امم

.

نخس گنهآ نتفرگ www.Ghaemiyeh.comهدیدان ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 214

203 ص :

ار نآ دناوت یم ایآ دنک ، یم دیص ای دنز یم ارحص رد ار ییوتسرپ هک دیسرپ يدرم هرابرد مالسلا هیلع قداص ماما زا یسوم نب رامع هلمج هن تسا ، هدومن لـمح بجعت رب ار ریخا تراـبع اـجنیا رد یـسوط خیـش تسا !؟ یندروخ ییاـهزیچ زا نآ دوـمرف : ماـما دروـخب ؟

نیا تسا ینتفگ دـناد . یم مارح ار وتـسرپ ندروخ احیرـص هک تسا هتـسناد اج ناـمه رد یلبق تیاور ار دوخ هیجوت دـیؤم وا يربخ .اذـه میهاربا : ترـضح هتفگ زین (1) و نوقراـسل مکنإ ریعلا اـهتیأ هیآ : فـسوی ، ترـضح ناتـساد رد تسا و يراـج زین نآرق رد ثـحب

، دروم ود ره رد ار موصعم ربماـیپ ود نحل ناراوگرزب نآ تسا . هتفرگ رارق اـم ناـماما هدافتـسا دروم ناکرـشم ، هب باـطخ رد (2) یبر(3) دنا . هتشاد كاپ غورد زا ار نانآ سدقم تحاس هلیسو ، نیدب دنا و هتسناد يراکنا یماهفتسا و

هجیتن هاگ تسا ، طوبرم شهوژپ هب هچنآ همه ندرواین درگ صقاـن : عبتت o زا : دنا ترابع دوصقم مهف هدمع عناوم زا یخربهدـیکچ ربتعم دنتـسم و شهوژپ ، هجیتن لاح ره رد تسا و قیقحتو یبایزاب ياهـشور صقن تاناکما و دوبمک لصاح هاـگ رگـشهوژپ و یتسس

امن قفاوم ثیداحا هب ندز گنچ رد یگدزباتش بجوم یـصخش ، دصاقم يارب ثیدح ندرب راک هب ارآ : اوها و زا يوریپ o دوش . یمن دنـسپان و نآرق رد يأر هب ریـسفت دننام ثیدح ، زا تیعبت هن دوخ و مهف هب تبـسن ثیدح ندرک عبات دوش . یم اهنآ رد ندومنن ربدت و

o تسا . اوران

.

.70/ فسوی - .. 1.76 78/ ماعنا - .. 2

ص 240. ح 4 و ج 12 ، ص 241 ، ج 69 ، راونألا ، راحب ك : ر . - .. 3

نخس گنهآ نتفرگ www.Ghaemiyeh.comهدیدان ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 215

204 ص :

اب اهنت گنهآ نیا دـنامهف . یم ار نخـس ندوب یبجعت ای ندوب یماهفتـسا ندوب ، يربخ نخـس ، گـنهآ نخـس : گـنهآ نتفرگ هدـیدان تسا و هداد يور لالتخا ثیدح مهف رد هاگ هتشادن ، جاور هتشذگرد ، میالع نیا نوچ تسا و هتشون هب لاقتنا لباق بسانم ياهتمالع

. دنا هتشادنپ ییاشنا ار يربخ هلمج ای يربخ ار ییاشنا هلمج

مهف عنام مادک ثیدـح ، هداوناخ لیکـشت . 2 دـهد ؟ یم خر زین نآرق مهف رد دوـصقم مـهف عـناوم زا کـی مادـک . 1 شهوژپ شـسرپ و . دیبایب دیدج هنومن دنچ دوصقم ، مهف عناوم يارب . 3 دیادز ؟ یم ار دوصقم

.

نخس گنهآ نتفرگ www.Ghaemiyeh.comهدیدان ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 216

205 ص :

ار تغل مهم بتک ور نیا زا درک . هعجارم ربتعم نهک و تغل ياه باتک هب دیاب ثیدح ، نتم مهف ياربیبرع تغل مهم بتک (1 ) تسویپيرهوج (2) و حاحـص رب راطع ، رتکد همدـقم مساق ، ضاـیر هتـشون یبرعلا ، مجعملا باـتک زا شرازگ نیا رد (1) مـینک . یم شرازگ

نادب نیا دنا . هدش بترم هملک هدام ساسا رب تغل ، بتک رتشیب تسا ینتفگ میا . هدرک هدافتسا يومح توقای روهشم رثا ءابدالا مجعم زاین نینچمه مینادرگزاب . ار هدش فذـح یلـصا فورح میهنب و رانک ار دـیاز فورح وجتـسج ، دروم هملک هیزجت اب دـیاب هک تسانعم

. دبلط یم ار فرص ملع رد ماغدا ، لالعا و دعاوق اب لماک ییانشآ ود ، نیا میسانشب و ار هتفای لیدبت هدش و بلق فورح تسا

. تسا هدرکدانتسا برع هلیبق داتشه زا شیب تغل دهاوش برع و رعش هب باتک نیا م213) ) ینابیش رارم نب قاحسا میجلا ، باتک . 1

.

: نانبل مساـق ، یکز ضاـیر قیبطتلاو ، جـهنملاو هداـملا یف ثوحب یبرعلا ، مجعملا هب : میهد یم عاـجرا ار رتشیب عـالطا ناقاتـشم . 1 - . 1مجعم اـب عورـش و میجلا باـتک زا هدرک و بترم یخیراـت بیترت ساـسا رب ار تـغل بـتک نـیرت مـهم يو لوا ؛ 1407ق ، هفرعملاراد ،

. تسا هدرک مامت فرحب هیدعتملا لاعفألا لاس رد ار نآ یمالـسا ياروش سلجم هناـخباتک هدرک و همجرت هناگادـج روط هب ار همدـقم نیا یقارع ، ییادـف اـضرمالغ ياـقآ - .. 2

. تسا هدناسر پاچ هب یسمش 1377

نخس گنهآ نتفرگ www.Ghaemiyeh.comهدیدان ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 217

206 ص :

دنچ ياه هژاو لکشم لح راک هب هتخادرپ و كرتشم تاغل هب هک تسا یمجعم م 230 ق) ) ییانه نسحلا نب یلع هغللا ، یف دجنملا . 2. دیآ یم ییانعم

مک تاغل هداد و حرش ار برع یمومع تاغل باتک ، نیا رد هدنسیون م321) ) يرصب يدزا دیرد نب نسحلا نب دمحم هغللا ، هرهمج . 3، یبرع نابز هب اه نابز رگید زا هتفایهار بیرغ و تاغل هب نآ رد دراد و ناوارف یثیدح ینآرق و دهاوش باتک ، . تسا هدرواین ار دربراک

. تسا هدرک هراشا مه

بتاکلا بدأ تیکس و نبا قطنملا حالـصإ مالـس ، نبا ثیدحلا بیرغ زا فلؤم ، م 350) ، ) یباراف میهاربا نب قاحـسا بدألا ، ناوید . 4. تسا هدرک هدافتسا هبیتق نبا

تفر و برع نانیشن هیداب دزن نیتسخن ، ناسانـش تغل رگید لیلخ و دننام فلؤم ، (282 370 ) يرهزا دمحا نب دمحم هغللا ، بیذـهت . 5فذح ار يرایـسب طالغا تساریپ و هدـش فیحـصت ياه هژاو زا ار نآ تشامگ و تمه برع تغل بیذـهت هب وا دینـش . تغل نانآ زا

. دومن

هب دیمع ، نبا هیوب ، لآ دنمشناد ریزو اب شا یهارمه ببـس هب باتک فلؤم (326 385 ) یناقلاط دابع نب لیعامـسا هغللا ، یف طیحملا . 6تغل ياهباتک نیتسخن وزج تسا و طیحملا اهنآ نیرتگرزب زا هک تشون ددـعتم ياه باتک داـبع نب بحاـص دـش . روهـشم بحاـص » »

. درادن يدایز يرعش دهاوش اما هدرک ، حرش ار يرایسب ياه هژاو باتک نیا دشاب . یم ییابفلا

رب ار اهنآ دروآ و درگ تسناد یم حیحـص هک ار یتاغل اهنت يرهوج م 393) ) یباراف يرهوج دامح نب لیعامسا هغللا ، یف حاحـصلا . 7بجوم يرهوج یباختنا يانبم درک . يدنب هتسد لماک ، ییابفلا لکش هب داوم و ساسا

.

نخس گنهآ نتفرگ www.Ghaemiyeh.comهدیدان ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 218

207 ص :

هدیکچ

باتک دـشن . شباتک هب طلغ نتفای هار عنام رما ، نیا هچ رگا درواین ، شباتک رد ار اهنآ درمـشب و تسردان ار تاـغل زا يرایـسب هک دـش نآ زا هدش تیوقت يا هدیزگ يزار ، رکب یبا نب دمحم زا حاحـصلا راتخم دش . صیخلت بیذهت و وربور و ناملاع لابقتـسا اب يرهوج

. دوزفا حاحص زا دوخ هدیزگ هب يرهزا هغللا ي بیذهت زا ار یبلاطم يو تسا .

تسا و هدرک هراشا نآ توافتم یناعم ای انعم هب هدام ، ره تادرفم لـیذ رد فلؤم م 395) ) ایرکز نب سراف نب دمحا هغللا ، سییاقم . 8زا باتک نیا رد فلؤم ، دنتسه . لصا دنچ ای دندرگ و یمزاب لصا کی هب هدام کی توافتم یناعم ایآ هک دهد یم رکذت ار هتکن نیا

يانعم رییغت ریـس ات دروآ یم مهارف ار ناکما نیا هملک ، یلـصا يانعم رکذ رذگهر زا وا تسا . هدرب دوس دـیرد ، نبا يدـیهارف و لیلخ نبا دوب و دابع نب بحاص داتـسا سراف ، نبا مینک . زیامتم یلـصا يانعم زا يرایـسب دودح ات ار اه هراعتـسا اهزاجم و میبایرد و ار تغل . تسوا ددعتم ياه باتک زا هغللا هقف زین لمجملا و باتک تسناد . یم فیحصت مک ار شیاهباتک فینصت و نسح ياراد ار وا دابع

« هیطوف نبا » باتک زا تخادرپ و یبرع لاـعفا فیرـصت هب يو زا 400) دعب م ) یطـسقرسلا يرفاعملا دـمحم نب دیعـس لاعفألا ، باتک . 9هب ریـسفت و زین ار بیرغ تاملک يو تسا . هدرک لقن بلطم زین برطق یناتـسجس و متاحوبا جاجز و زا وا داد . طسب ار نآ درب و دوس

. تسا هدومن داهشتسا ثیدح نآرق و

هدروآ درگ ار دوـخ زا شیپ ياـه باـتک زا يرایـسب يو ، تـغل باـتک (398 458 (، ) هدیـس نبا لیعامـسا ( نـب یلع صـصخملا ، . 10ربتعم زین وا مکحملا باتک تسناد . يرجه مراهچ نرق ات تغل بتک همه عماج ناـیاپ و ار نآ ناوت یم تسا و یعوضوم نآ ، بیترتو

. تسا فورعم و

.

www.Ghaemiyeh.comهدیکچ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 219

208 ص :

شهوژپ شسرپ و

«1 » تسویپ

یلبق لاوقا هدرک و داهتجا تغل رد دوخ هک تسا یسک نیرخآ يرـشخمز (467 538 ، ) يرشخمزلا رمع نب دومحم هغالبلا ، ساسأ . 11، يو زا سپ تسا . هدینش تغل ناتـسبرع رد هماهت دجن و بارعا زا هک دیوگ یم شباتک همدقم رد دوخ وا تسا . هدروآ هدیجنـس و ار

زییمت هب باتک ، نیا رد يرشخمز تسا . هتفر نانیـشن هیداب نایم هب یفلؤم رتمک دنا و یلبق تغل بتک زا هتفرگرب همه تغل ، رگید عبانم . تسا هدرک داهشتسا رعش رازه جنپ زا شیب هب هتخادرپ و مه يزاجم زا یقیقح یناعم

نوچ تسا و نیـشیپ ياه تغل عمج برعلا ، ناسل هدـمع یگژیو (630 - 711 ) روظنم نبا يراصنا مرکم نب دـمحم برعلا ، ناـسل . 12وا تسا . هدروآ دوش ، یم بوسحم ثیدحلا بیرغ هک ار ریثا نبا رثا هیاهنلا ، باتک مامت هتـشاد ، تیانع ثیدـح نآرق و تاغل هب رتشیب نبا حاحصلا یلع هیشاحلا يرهوج و حاحصلا هدیـس ، نبا مکحملا يرهزا ، یهغللا بیذهت ینعی رگید ، باتک راهچ هک دیوگ یم دوخ

. تسا هدرک يروآ عمج زین ار يرب

یعفار (1) ریبک حرـش بیرغ تاـغل هراـب رد هک باـتک نیا م 770) ) یموـیفلا يرقملا یلع نب دـمحم نـب دـمحا رینملا ، حابـصملا . 13ره رد ار لعف مسا و نوگانوگ ياه لکـش یمویف دراد . ار تغل باتک کی ياهیگژیو زا يرایـسب دوخ ، كدـنا مجح اب هدـش هتـشاگن

. تسا هدرک رکذ ار دیزم یثالث ياه باب يانعم يرایسب دراوم رد هداد و حیضوت ار لثامتم هباشتم و ظافلا هدروآ و هدام

بابلا هدیـس و نبا مکحم هدرب و دوس يرهوج حاحـصلا زا فلؤم (729 816 ) يدابآزوریفلا بوقعی نب دـمحم طیحملا ، سوماقلا . 14یشاوح هغللا ، بیذهت هغللا ، هرهمج زا هدام ره حرش رد تسا . هدوزفا نادب ار یناغاص

.

. تسا یعفاش هقف مهم بتک زا م 505 ) ) یلازغ دمحم ماما رثا عورفلا » یف زیجولا » باتک حرش یعفار ، ریبک حرش - .. 1

شهوژپ www.Ghaemiyeh.comشسرپ و ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 220

209 ص :

«2 » تسویپ

. دیازفیب حاحـصلا هدام رازه لهچ رب هدام رازه تسیب تسناوت وا تسا . هدرک هدافتـسا ریثا ، نبا یهیاهنلا يرهوج و حاحـص رب يرب نبا . درک هدافتسا يراذگزمر يارب یصاخ ياه فرحزا دوخ باتک رد نینچمه

تسا و تغل روطت تالوحت و ریـس ییاسانـش يارب یبوخ عبنم باـتک ، نیا (1028 1094 ) يوفک ینیـسح یـسوم نب بویا تایلک ، . 15. دور یم رامش هب يوبن ثیداحا نآرق و یناعم ریسفت يارب یبوخ روای اما دراد ؛ تیانع یهقف یفسلف و تاحالطصا هب رتشیب هچرگا

طیحملا و سوماقلا یجزم حرـش باتک ، نیا (1145 1205 ) يدیبز ینیسح یـضترم دمحم دیـس سوماقلا ، رهاوج نم سورعلا جات . 16يرهوج و يرهزا و دـیرد و نبا يدـیهارف و هک ییاه هژاو هب وا ياه هراشا هب هجوت اب یلو تسا ؛ نآ لیمکت تالکـشم و لـح یپ رد

يرعـش دهاوش فلؤم ، تسناد . نیـشیپ تغل بتک همه يارب یکردتـسم ار نآ ناوت یم دنا ، هداهن لمهم روظنم ، نبا یتح هدیـس و نبا . تسا هدوزفا زین ار يددعتم

.

«2 » www.Ghaemiyeh.comتسویپ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 221

210 ص :

ناسآ ام يارب ار ثیدح نتم مهف بیرغ ، سونأمان و ياه هژاو حرـش اب ثیدحلا بیرغ ياه باتکثیدحلا بیرغ مهم بتک (2 ) تسویپرد هتفر راک هب صاخ ياه هژاو هب نتخادرپ ثیدحلا ، بیرغ بتک مهم یگژیو دنتـسه . تغل ياه باتک دـننام رظن نیا زا دـننک و یم

یمرب ار ثیدـحلا بیرغ مهم باـتک دـنچ اـجنیا رد دـشاب . یم هزوح ناـمه رد هدـش هدارا ياـنعم يرایـسب ، دراوم رد تسا و ثیدـح (1) میهد . یم عاجرا راونالا راحب ثیدحلا بیرغ باتک همدقم هب ار رتشیب یهاگآ نابلاط میرمش و

ثیدـح فیطل یناعم يروآ عمج رد ار دوخ رمع زا لاس لـهچ دـیبع وبا م 224) ) يوره مالـس نب مساق دیبع وبا ثیدـحلا ، بیرغ . 1م ) ینثم نـب رمعم و م 203 ) ) ینزام لیمـش نب رـضن ياه هتـشون دننام ثیدحلا بیرغ هدنکارپ ياه هلاسر زا هدافتـسا اب دومن و فرص

همه اب ور نیا زا داد و ناماس یثیدح ، ياهدنـسم هویـش هب ار شباتک وا تشاگن . ار ثیدـحلا بیرغ هجوت روخ رد باتک نیلوا (، 210. دش هیهت نآ يارب ییاه تسرهف ریخا ، ياه لاس رد ور نیا زا تسا . راوشد نآ رد بیرغ هژاو يانعم نتفای شیاه ، ییوکین

.

. تسا هدیسر پاچ هب هرامش 13 ثیدح ، مولع هلجم رد زین یسراف نابز هب همدقم نیا - . 1

«2 » www.Ghaemiyeh.comتسویپ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 222

211 ص :

نورد زا ار بیرغ ياـه هژاو مالـس نب مساـق دـیبع وبا دـننام زین وا م 276) ) هبیتق نبا ملـسم ، نب هللادـبع دـمحم وبا ثیدـحلا ، بیرغ . 2حرش شباتک زاغآ رد زین ار یهقف تاحلطصم زا يدادعت هبیتق ، نبا داد . ناماس يدنسم لکش نامه هب ار اهنآ درک و جارختسا ثیداحا

. تسا مالس نب مساق يوس زا هدش حرش تاغل زا ریغ وا هدش حرش تاغل تسا ینتفگ درک .

هژاو وا تسا . يدنسم کبس گرزب راگن بیرغ نیموس یباطخ (م 388) یعفاش یباطخ دمحم نب دمح نامیلـس وبا ثیدحلا ، بیرغ . 3زین وا باـتک تفرگ . هدـهع هب ار رگید بیرغ ياـه هژاو حرـش داـهن و راـنک ار هبیتـق نبا مالـس و نب مساـق هلیـسو هب هدـمآ درگ ياـه

. تسا وربور زین اه هژاو یبایراوشد لاکشا نامه اب تسا و نیشیپ باتک ود گنسمه

وا دراد . رب رد مه ار نآرقلا بیرغ درادن و صاصتخا ثیدحلا بیرغ هب وا باتک م 401) ) يوره دمحم نب دمحا دیبع وبا نیبیرغلا ، . 4لکـش هب ار اه هژاو همه تغل ، بتک زا سابتقا اب درک و اج کی نآرقلا بیرغ اب ار اـهنآ سپـس داـهن و مه راـنک ار نیـشیپ باـتک هس

ثیدحلا بیرغ بتک زا يرایسب شراگن روحم وا باتک دش و يراس يراج و دیبع وبا شور داد . ناماس اهنآ ، داوم ساسا رب ییابفلا و . درک صیخلت ار نیبیرغلا » » باتک م 561 ) ) يوحن دمحم نب یلع مراکملا وبا دش .

ار ثیدحلا بیرغ مهم ياه باتک همه ابیرقت وا م 529) ) یسراف لیعامـسا نب رفاغلا دبع نسحلا وبا بئاغرلا ، عبنم بئارغلا و عمجم . 5يرجه لاس 526 ینعی شرمع رخاوا ات راک نیا دـیوگ یم دوخ هک هنوگ نآ دروآ و درگ اـج کـی دوب هدـش فیلأـت يو زا شیپ هک

. دیماجنا لوط هب يرمق

.

«2 » www.Ghaemiyeh.comتسویپ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 223

212 ص :

نآ ریثا ، نبا هک اوتحم رپ ینغ و رایسب باتک نیا م 548) ) يرشخمز دمحم نب دومحم هللا راج مساقلا وبا ثیدحلا ، بیرغ یف قئافلا . 6نتفای ور نیا زا تسین و لماک ییابفلا نآ ، بیترت هنافسأتم اما تسا ، هدیافرپ يرشخمز ، ياه باتک رگید دننام دناوخ ، یم امـسماب ار

. تسا راوشد نآ رد بیرغ ياه هژاو یخرب

گرزب ناملاع زا ینیدم یـسوم وبا م 581) ) ینیدـم رکب یبا نب دـمحم یـسوم وبا ثیدـحلا ، نآرقلا و یبیرغ یف ثیغملا عومجملا . 7دوخ باـتک رد مه يوره دـمحم نب دـمحا دـیبع وبا یتـح هک دـبایب ثیداـحا رد يرگید بیرغ ياـه هژاو تسناوت دوب و مشـش نرق

. دنک یم يربارب تسا ، هتشاد هضرع يوره دیبع وبا هچنآ اب اهنآ یملع شزرا زین وا و هدروآ درگ مجح ریثا نبا هتفگ هب دوب و هدرواین

دیبع وبا هچنآ نداهن مه رانک اب ریثا نبا م 606) ) ریثا نبا يرزج ، دمحم نب كرابم تاداعـسلا وبا رثالاو ، ثیدحلا بیرغ یف هیاهنلا . 8، دوب هتفاـی تسد اـهنآ هب دوخ هک ییاـه هژاو زین دـندوب و هدروآ درگ ثیغملا » عومجملا » رد ینیدـم یـسوم وبا و نیبـیرغ » » رد يوره

لمتـشم ترابع بیرغ ، هژاو رکذ زا سپ داد و ناماس ییابفلا روهـشم بیترت نامه هب ار باتک وا دروآ . دیدپ ار شیوخ گرزب باتک ار يرعش دهاوش زا يرایـسب درک و فذح نیبیرغلا زا ار ینآرق بیرغ ياه هژاو راصتخا ، يارب وا دروآ . ار حرـش دنمزاین هژاو و نآ رب

دننام رگید ، ياه باتک دشاب و ثیدحلا بیرغ عبنم نیرت یلـصا نونک ، ات شباتک هک دـش بجوم وا تاراکتبا اهـششوک و درواین . زین . دـهد رارق عاعـشلا تحت ار بئارغلا » لاوط حرـش یف بلاـطلا لاـنم ، » شدوخ رگید باـتک یتح و م 646 ) ) بجاح نبا لـصفم باـتک

صیخلت ار نآ یطویس ، زین یفنح و نیدلا حالص دنتشاگن و هلمکت و لیذ » ، » هیاهن باتک رب یطویس نیدلا لالج يومرا و نیدلا یفص . دیمان هیاهنلا » مظن یف هیافکلا » دروآرد و رعش هب ار نآ مه یلبنح ءادفلا وبا نیدلا دامع دندرک .

.

«2 » www.Ghaemiyeh.comتسویپ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 224

213 ص :

ثیداحا بیرغ » باـتک ادـتبا وا م 1085) ) یحیرط هب روهـشم دـمحا ، نب یلع دـمحم نیدـلا رخف نـیرینلا ، عـلطم نـیرحبلا و عـمجم . 9درک و حرـش زین ار نآرق بیرغ ياه هژاو يدـعب ، ماگ رد دروآ . درگ ار هعیـش همئا ثیداحا بیرغ تاـغل نآ رد تشون و ار هصاـخلا »

زین اهناکم و یتح نادنمـشناد و ناربمایپ و یخرب هچخیرات هئارا اب باتک نیا رد وا دروآ . دـیدپ ار نیرحبلا عمحم باتک دوزفا و نادـب اما تسا ، هملک رخآ بسح رب ییابفلا و زین وا شنیچ هویـش درب . رتارف ثیدحلا بیرغ کی زا ار دوخ باتک اه ، هقرف دـیاقع و حیـضوت

. داد ياج باتک فلا » » فرح رد ار صقان ماللا و زومهم تاملک همه یبایتسد ، لیهست تهج هب

عماوج حرش و راونالاراحب » » نیودت لوط رد یسلجم رقاب دمحم همالع ( رصاعم ) يدنجریب ینسح نیسح راونالاراحب ، ثیدح بیرغ . 10، حراش رـسفم و ثیداحا رب طلـست زین ثیدـحلا و بیرغ تغل ، بتک زا هدافتـسا اب وا دومن . ریـسفت ار يرایـسب ياـه هژاو هعیـش ، ییاور ، اهنآ ییابفلا بیترت حرـش و اه و هژاو نیا يروآدرگ ور نیا زا دـهدب . تسد هب ثیدـح اب ثیدـح ریـسفت يرایـسب دراوم رد تسناوت

. دنا هدش يروآ عمج باتک نیا رد يدایز هزادنا ات اهنیا تسا و هعیش ثیدح بیرغ ياه هژاو يوس هب يا هچیرد

.

«2 » www.Ghaemiyeh.comتسویپ ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 225

214 ص :

همانباتک

وبا دیـسلا هراجالا ، . 1 1374ش . رفوـلین ، تاراـشتنا نارهت : یهاـشمرخ ، نیدـلا ءاـهب همجرت : میرک ، نآرق مـیرکلا * . نآرقلا هماـنباتک *ربکا یلع نب مساقلا وبا دیـسلا دـیلقتلاو ، داـهتجالا . 2 1365ش . ملعلاراد ، هسردـم مق : يرجه ،) (م 1413 یئوخلا ربـکا یلع نب مساـقلا

م ) يدرجوربلا یئابطابطلا یلع نب نیـسح اهتاباوجو ، هبولقملا ثیداـحالا . 3 موس . ق ، 1410 يداهلاراد ، مق : يرجه ،) م 1413 ( یئوخلاوبا جاجللا ، لهأ یلع جاـجتحالا . 4 1374ش . ثیدحلا ، راد یگنهرف هسـسؤم مق : یلالجلا ، ینیـسحلا اضردمحم قیلعت : يرجه ،) 1340

1413 ه هوسالا ، راد نارهت : هب ، يداه دمحمو يرداهبلا میهاربإ قیقحت : يرجه ،) م 620 ) یسربطلا بلاط یبأ نب یلع نب دمحأ روصنم م 413 ) دـیفملا خیـشلاب فورعملا يدادـغبلا يربکعلا نامعنلا نب دـمحم نب دـمحم هللا دـبع یبأ یلإ بوسنملا صاصتخالا ، . 5 لوا . ،

رفعج وبا یشکلا ،) لاجر ) لاجرلا هفرعم رایتخا . 6 مراهچ . 1414 ه ، یمالسإلا ، رشنلا هسـسؤم مق : يرافغلا ، ربکا یلع قیقحت : يرجه ،). لوا 1404 ه ، تیبلا ، لآ هسسؤم مق : یئاجرلا ، يدهم دیسلا قیقحت : يرجه ،) م 460 ) یسوطلا خیشلاب فورعملا نسحلا نب دمحم

.

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 226

215 ص :

م 413 ) دیفملا خیشلاب فورعملا يدادغبلا يربکعلا نامعنلا نب دمحم نب دمحم هللا دبع وبا دابعلا ، یلع هللا ججح هفرعم یف داشرإلا . 7دومحم مساقلا وبا هغالبلا ، ساسأ . 8 لوا . 1413 ه ، مالسلا ، مهیلع تیبلا لآ هسسؤم مالسلا مهیلع تیبلا لآ هسـسؤم قیقحت : يرجه ،)

، رابخألا نم فلتخا امیف راصبتسالا . 9 رداص 1385 ه . راد توریب : دومحم ، میحرلا دـبع قیقحت : يرجه ،) م 538 ) يرشخمزلا رمع نب هباصإلا . 10 لوا . هیمالسإلا ، بتکلا راد نارهت : ناسرخلا ، يوسوملا نسح : قیقحت يرجه ،) م 460 ) یسوطلا نسحلا نب دمحم رفعج وبا

دمحم یلعو دوجوملا دـبع دـمحأ لداع قیقحت : يرجه ،) م 852 ) ینالقـسعلا رجحلا نب یلع نب دـمحأ لضفلا وبا هباحـصلا ، زییمت یف ، يداهلا رشن مق : ینیکـشملا ، یلع ازریم اهثاحبا ، مظعمو لوصالا تاحالطـصا . 11 لوا . هیملعلا 1415 ه ، بتکلا راد توریب : ضوـعم ،

مالسلادبع رکاش و دمحم دمحا قیقحت : حرش و يرجه ،) م 244 ) قاحسا نب بوقعی تیکس نبا قطنملا ، حالصا . 12 مجنپ . 1413 ه ، مـالعالا بتکم مـق : يرجه ،) م 1388 ) رفظملا اـضر دـمحم خیـشلا هـقفلا ، لوـصا . 13 م . 1970 فراعملا ، راد هرهاـق : نوراـه ، دـمحم

: قیقحت يرجه ،) م 711 ) یملیدلا دمحم نب نسحلا دـمحم وبا نینمؤملا ، تافـص یف نیدـلا مالعأ . 14 مراهچ . 1370 ش ، یمالسالا ،نـسحلا نب لضفلا یلع وبا يدـهلا ، مـالعأب يرولا مـالعإ . 15 مالـسلا . مهیلع تیبلا لآ هسـسؤم مق : مالـسلا ، مهیلع تیبـلا لآ هسـسؤم

. لوا مالسلا 1417 ه ، مهیلع تیبلا لآ هسسؤم مق : مالسلا ، مهیلع تیبلا لآ هسسؤم قیقحت : يرجه ،) م 548 ) یسربطلا

.

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 227

216 ص :

، نیمألا نسح دیـسلا دادـعإ : يرجه ،) م 1371 ) یئارقـشلا یلماعلا ینیـسحلا نیمـألا میرکلا دـبع نب نسحم دیـسلا هعیـشلا ، ناـیعأ . 16خیـشلاب فورعملا نامعنلا نب دمحم نب دمحم هللا دبع وبا نینمؤملا ، ریمأ همامإ یف حاصفإلا . 17 مجنپ . 1403 ه ، فراعتلا ، راد توریب :

یمقلا هیوباب نب نیـسحلا نب یلع نب دمحم رفعج وبا قودصلل ، یلامألا . 18 لوا . 1412 ه ، هثعبلا ، هسسؤم مق : يرجه ،) م 413 ) دیفملارفعج وبا یسوطلل . یلامألا . 19 لوا . 1407 ه ، هثعبلا ، هسسؤم مق : هثعبلا ، هسـسؤم قیقحت : يرجه ،) م 381 ) قودصلا خیـشلاب فورعملا

وبا دیفملل ، یلامألا . 20 لوا . 1414 ه ، هفاقثلا ، راد مق : هثعبلا ، هسـسؤم : قیقحت م 460 ه ،( ( یسوطلا خیـشلاب فورعملا نسحلا نب دمحم ، يرافغلا ربکأ یلعو یلو داتسا نیسح قیقحت : يرجه ،) م 413 ( دیفملا خیـشلاب فورعملا يدادغبلا يربکعلا نامعنلا نب دمحم هللا دبع

نب رقاب دـمحم همالعلا مالـسلا ، مهیلع راهطألا همئألا رابخأ رردـل هعماجلا راونألا راحب . 21 مود . ه ، یمالسإلا 1404 رشنلا هسـسؤم مق :دبع نب دمحم نیدلا ردب نآرقلا ، مولع یف ناهربلا . 22 مود . 1403 ه ، ءافولا ، هسسؤم توریب : يرجه ،) م 1110 ) یسلجملا یقت دمحم نم سورعلا جات . 23 لوا . 1376 ه ، هیبرعلا ، بتکلا ءایحاراد هرهاق : میهاربا ، لـضفلاوبا دـمحم قیقحت : يرجه ،) م 794 ) یشکرزلا هللا

1414 ه رکفلا ، راد توریب : يریش ، یلع قیقحت : يرجه ،) م 1205 ) يدیبزلا ینیسحلا یضترم دمحم نب دمحم دیـسلا سوماقلا ، رهاوج . لوا ،

.

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 228

217 ص :

ربـکأ یلع قـیقحت : يرجه ،) م 381 ) هبعـش نباـب فورعملا ینارحلا یلع نب نـسحلا دـمحم وـبا لوـسرلا ، لآ نـع لوـقعلا فـحت . 24(، يرجه م 748 ) یبهذـلا دـمحأ نب دـمحم هللا دـبع وبا ظافحلا ، هرکذـت . 25 مود . ه ، 1404 یمالسإلا ، رـشنلا هسـسؤم مق : يرافغلا ،

م 726 ) یلحلا هماـلعلاب فورعملا رهطملا ، نب فـسوی نب نـسحلا روـصنم وـبا ءاـهقفلا ، هرکذـت . 26 یبرعلا . ثارتـلا ءاـیحا راد توریب :، یئاکب نسح دمحم حرش : قیقحت و يرجه ،) م 243 ) تیکسلا نبا قطنملا ، حالصا بیترت . 27 مق . تیبلا ، لآ هسسؤم قیقحت : يرجه ،)

نب دمحم نب دمحم هللا دـبع وبا دـیفملا ،) خیـشلا تافنـصم ) داقتعالا حیحـصت . 28 لوا . ه ، 1412 هیمالـسالا ، ثوحبلا عمجم دهـشم :1413 ه دیفملا ، خیشلا هیفلأل یملاعلا رمتؤملا مق : یهاگرد ، نیسح قیقحت : يرجه ،) م 413 ) دیفملا خیشلاب فورعملا يربکعلا نامعنلا . رادیب رشن مق : يوجاوخ ، دمحم حیحصت : يرجه ،) م 1050 ) يزاریشلا میهاربا نب دمحم نیدلاردص میرکلا ، نآرقلا ریـسفت . 29 لوا . ، : مق یتالحملا ، یلوسرلا مشاـه دیـسلا قیقحت : يرجه ،) م 1112 ) يزیوحلا یـسورعلا هعمج نب یلع دـبع خیـشلا نیلقثلارون ، ریـسفت . 30م 605 ) سارف یبأ نب مارو نیـسحلا وـبا مارو ،) هعوـمجم ) رظاوـنلا هـهزنو رطاوـخلا هیبـنت . 31 مراــهچ . 1412 ه ، نایلیعامسإ ، هسـسؤم م 436 ) یضترملا دیـسب فورعملا يوسوملا نیـسحلا نب یلع مساقلا وبا ءایبنألا ، هیزنت . 32 بعـص . رادو فراعتلا راد توریب : يرجه ،)

. یضرلا فیرشلا تاروشنم مق : يرجه ،)

.

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 229

218 ص :

، فراعتلا راد توریب : يرجه ،) م 460 ) یـسوطلا خیـشلاب فورعملا نسحلا نب دمحم رفعج وبا هعنقملا ، حرـش یف ماکحألا بیذهت . 33: قیقحت يرجه ،) م 381 ) قودصلا خیشلاب فورعملا یمقلا هیوباب نب نیـسحلا نب یلع نب دمحم رفعج وبا دیحوتلا ، . 34 لوا . 1401 ه ،

یمقلا یلع نب دمحأ نب رفعج دـمحم وبا ثیداحألا ، عماج . 35 لوا . 1398 ه ، یمالسإلا ، رشنلا هسسؤم مق : ینارهطلا ، ینیـسحلا مشاه هیوضرلا هرضحلل هعباتلا رشنلاو عبطلا هسـسؤم دهـشم : يروباسینلا ، ینیـسحلا دمحم دیـسلا قیقحت : عبارلا ،) نرقلا ) يزارلا نباب فورعملا

هبتکم نارهت : يراـفغلا ، ربکا یلع قیقحت : يرجه ،) م 1405 ) يراسناوخلا دمحا دیـسلا كرادملا ، عماج . 36 لوا . 1413 ه ، هسدقملا ،راد توریب : يرجه ،) م 463 ) یبـطرقلا يرمنلا ربـلا دـبع نب فسوی رمع وبا هلـضفو ، ملعلا ناـیب عماـج . 37 مود . ه ، 1355 قودصلا ،عبط يونین ، هبتکم نارهت : عبارلا ،) نرقلا ) یفوکلا ثعشألا نب دمحم نب دمحم نسحلا وبا تایثعـشألا ،) ) تایرفعجلا . 38 هیملعلا . بتکلا

یضترملا هسـسؤم توریب : يرجه ،) م 1266 ) یفجنلا نسح دمحم مالـسإلا ، عئارـش حرـش یف مالکلا رهاوج . 39 دانـسإلا . برق نمض هسسؤم : رـشن قیقحت و يرجه ،) م 1205 ) یناهبهبلا دیحولا رقاب دـمحم همالعلا ناهربلاو ، هدـئافلا عمجم هیـشاح . 40 ه . 1412 هیملاعلا ،

: مق یلاخلخلا ، اضر دیسلا یئوخلا ،) يوسوملا مساقلاوبا دیسلا تارضاحم ) جحلا . 41 لوا . 1417 ه ، یناهبهبلا ، دیحولا ددجملا همالعلا . 1407 ه ملعلاراد ، هسردم

.

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 230

219 ص :

، یناوریالا یقت دـمحم : قیقحت يرجه ،) م 1186 ) ینارحبلا دـمحأ نب فسوی خیـشلا هرهاطلا ، هرتعلا ماـکحأ یف هرـضانلا قئادـحلا . 42(، يرجه م 430 ) یناهبـصإلا هللا دـبع نب دـمحأ میعن وبا ءایفـصألا ، تاقبطو ءایلوألا هیلح . 43 ه . 1377 هیمالـسإلا ، بتکلا راد فجن :

خیـشلاب فورعملا یمقلا هیوباـب نب نیـسحلا نب یلع نب دـمحم رفعج وـبا لاـصخلا ، . 44 مود . ه ، 1387 یبرعلا ، باــتکلا راد توریب :نب فسوی نب نسح لاجرلا ، ملع یف لاوقـألا هصـالخ . 45 مراـهچ . 1414 ه ، یمالسالا ، رشنلا هسـسؤم مق : يرجه ،) م 381 ) قودصلا

.46 ه . 1402 یـضرلا ، هبتکم مق : مولعلا ، رحب قداص دـمحم دیـسلا قیقحت : يرجه ،) م 726 ) یلحلا هماــلعلاب فورعملا یلحلا ، رهطملا ربکا یلع مالسلا ، هیلع یلع ماما همان شناد . 47 هیملعلا . بتکلا راد مق : يرجه ،) م 460 ) یسوطلا نسحلا نب دمحم رفعج وبا فالخلا ،

یلع نب نیدـلا نیز ثیدـحلا ، حلطـصم ملع یف هیاردـلا . 48 ش . 1380 رـصاعم ، هشیدـناو گنهرف هاگـشهوژپ راثآ رـشن زکرم داشر ،نب دمحم هرهاطلا ، فادصألا نم هرهابلا هردلا . 49 نامعنلا . هعبطم فرشالا : فجنلا يرجه ،) م 965 ) یناثلا دیهشلاب فورعملا یلماعلا ،

: دهـشم يرجه ،) م 786 ، ) لوـألا دیهـشلاب بقلملا ینیزجلا یطبنلا یلماـعلا دـمحأ نب دـماح نب دـمحم نب یکم نیدـلا لاـمج خیـشلا (، يرجه م 1400 ) ردـصلا رقاب دـمحم دیـسلا لوصـالا ، ملع یف سورد . 50 ش . 1365 هسدقملا ، هیوضرلا هناتسآلا رـشنو عبط هسـسؤم

. مود 1406 ه ، ینانبللا ، باتکلا راد توریب :

.

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 231

220 ص :

یمیمتلا نویح نب دـمحأ نب روصنم نب دـمحم نب ناـمعنلا هفینح وبا ماـکحألاو ، اـیاضقلاو مارحلاو لـالحلا رکذو مالـسإلا مئاـعد . 51مامإلا یلإ بوسنملا ناویدلا . 52 موس . 1389 ه ، فراعملا ، راد رصم : یضیف ، رغـصأ یلع نب فصآ قیقحت : يرجه ،) م 363 ) یبرغملا

.53 هوسا . تاراـشتنا نارهت : یماـمإ ، مساـقلاوبأ همجرت : يرجه ،) نرق 6 م ) يردـیکلا نیـسحلا نب دـمحم نسحلا وبا مالـسلا ، هیلع یلع وبا هعیشلا ، يرکذ . 54 موس . 1403 ه ، ءاوضالا ، راد توریب : يرجه ،) م 1348 ) ینارهط گرزب اغآ خیش هعیـشلا ، فیناصت یلإ هعیرذلا ملع یف دــفارلا . 55 یتریــصب . هـبتکم مـق : يرجه ،) م 786 ) لوــألا دیهــشلاب فورعملا ینیزجلا یلماــعلا یکم نـب دــمحم هللا دــبع

، یناتـسیسلا دیـسلا یمظعلا هللا هیآ هبتکم مق : یفیطقلا ، ناندـع دیـسلا رینم دیـسلا یناتـسیسلا ،) ینیـسحلا یلع دیـسلا تاریرقت ) لوصالا: توریب يرجه ،) م 450 ) یشاجنلا یلع نب دمحأ سابعلا وبا يرجهعیشلا ،) یفنصم ءامـسأ سرهف ) یـشاجنلا لاجر . 56 لوا . 1414 ه ، ، یتریـصب هبتکم مق : يرجه ،) م 966 ) یعبجلا یلماعلا دـمحأ نب نیدـلا نیز یناثلا ، دیهـشلا لـئاسر . 57 لوا . ه ، 1408 ءاوضألا ، راد

زیورپ لوقعلا ،) فـحت همجرت ) درخ درواـهر . 58 هیمالـسإلا . تاساردـلا ثاحبألا و زکرم رـشن مق : اریخأ ، هققحملا هعبطلا نم اندفتـساو یشعرملا ینیسحلا رقاب دمحم ریم هیمامإلا ، ثیداحألا حرش یف هیوامسلا حشاورلا . 59 1376ش . نازرف ، شهوژپ رشن و نارهت : یکباتا ،

. لوا 1405 ه ، یشعرملا ، هللا هیآ هبتکم مق : يرجه ،) م 1041 ) دامادلا

.

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 232

221 ص :

. نایلیعامسإ هبتکم مق : نایلیعامـسإ ، هللا دسأ قیقحت : يراسناوخلا ، رقاب دمحم همالعلا تاداسلاو ، ءاملعلا لاوحأ یف تانجلا تاضور . 60ضایر . 62 روپناشوک . یمالسا گنهرف داینب نارهت : يرجه ،) م 1111 ) یـسلجملا یقت دمحم نب رقاب دمحم همالعلا نیقتملا ، هضور . 61

هللا هیآ هبتکم مق : ینیـسحلا ، دـمحأ دیـسلا قیقحت : رـشع ،) یناـثلا نرقلا ) یناهبـصإلا يدـنفأ هللا دـبع ازریم ءالـضفلا ، ضاـیحو ءاـملعلا یبأ نب یلع دمحم دیسلا نب یئابطابطلا یلع دیـسلا لئالدلاب ، ماکحألا قیقحت یف لئاسملا ضایر . 63 لوا . 1401 ه ، هماعلا ، یشعرملا

، یمالسإلا رـشنلا هسـسؤم تاروشنم مق : هققحملا هعبطلا و همیدقلا . هعبطلا 1404 ه ، تیبلا ، لآ هسـسؤم مق : يرجه ،) م 1231 ) یلاعملايزاوهألا یفوکلا دیعس نب نیسح دهزلا ، . 65 مود . مایخلا ، هبتکملا زیربت : رصاعم ،) ) سردملا یلع دمحم بدألا ، هناحیر . 64 1412 ه .

نب دمحأ نب روصنم نب دمحم رفعج وبا يواتفلا ، ریرحتل يواحلا رئارـسلا . 66 1399 ه . هیملعلا ، هعبطملا مق : هرجهلا ) نم ثلاثلا نرقلا )ملع یف لاقملا ءامس . 67 مود . 1410 ه ، یمالسإلا ، رشنلا هسسؤم مق : یمالسإلا ، رشنلا هسسؤم قیقحت : يرجه ،) م 598 ) یلحلا سیردإ

تاساردلل رصعلا یلو هسسؤم ینیوزقلا ، ینیسحلا دمحم دیـسلا قیقحت يرجه ،) م 1356 ) یلاعملا یبأ نب يدهلا یبأ یـسابلک لاجرلا ،: توریب یقابلا ، دبعداؤف دـمحم قیقحت : يرجه ،) م 275 ) ینیوزقلا هجام نب دیزی نب دمحم هللا دـبع وبا هجام ، نبا ننـس . 68 هیمالسإلا .

. لوا 1395 ه ، ثارتلا ، ءایحإ راد

.

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 233

222 ص :

: توریب دیمحلا ، دبع نیدلا ییحم دمحم قیقحت : يرجه ،) م 275 ) يدزألا یناتسجسلا ثعشأ نب نامیلس دواد وبا دواد ، یبأ ننـس . 69: قیقحت يرجه ،) م 297 ) يذمرتلا هروس نب یسیع نب دمحم یـسیع وبا حیحـصلا ،) عماجلا ) يذمرتلا ننـس . 70 هیوبنلا . هنـسلا ءایحا راد : قیقحت يرجه ،) م 458 ) یقهیبلا یلع نب نیسحلا نب دمحأ رکب وبا يربکلا ، ننسلا . 71 ثارتلا . ءایحإ راد توریب : رکاش ، دمحم دمحأ . یگنس نیهلأتملا ، ردص يزاریشلا میکح یفاکلا ، لوصأ حرـش . 72 لوا . 1414 ه ، هیملعلا ، بتکلا راد توریب : اطع ، رداقلا دبع دـمحم

ءایحاراد توریب : روشاع ، یلع دیسلا حیحـصتو : طبـض يرجه ،) م 1081 ) یناردنزاملا حـلاص دـمحم یلوملا یفاکلا ، لوصا حرـش . 731371 ش. (س ،) ینیمخ ماما راثآ رـشن میظنت و هسـسؤم نارهت : سدق ،) ) ینیمخ ماما ثیدح ، لهچ حرـش . 74 1421 ه . یبرعلا ، ثارتلا

وبا يراخبلا ، حیحص . 76 یـسلجم . همالع تشادگرزب شیامه نارهت : ینابر ، يداه يزیرهم و يدهم یـسلجم ، همالع همان تخانـش . 75حیحص . 77 مراهچ . 1410 ه ، ریثک ، نبا راد توریب : اغبلا ، بید یفطصم قیقحت : يرجه ،) م 256 ) يراخبلا لیعامسإ نب دمحم هللا دبع

1412 ثیدحلا ، راد هرهاق : یقابلا ، دبع داؤف دـمحم قیقحت : يرجه ،) م 261 ) يروباسینلا يریشقلا جاجحلا نب ملسم نیسحلا وبا ملـسم ،(، يرجه م 877 ) یضایبلا یطابنلا سنوی نب یلع دمحم یبأ نیدلا نیز خیشلا میدقتلا ، یقحتـسم یلإ میقتـسملا طارـصلا . 78 لوا . ه ،

. لوا 1384 ه ، هیوضترملا ، هبتکملا نارهت : يدوبهبلا ، رقاب دمحم دادعإ :

.

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 234

223 ص :

، یئاجرلا يدهم دیسلا قیقحت : يرجه ،) م 1313 ) یقلباجلا يوسوملا عیفش نب رغصأ یلع لاجرلا ، تاقبط هفرعم یف لاقملا فئارط . 79راثآ رشن میظنت و هسـسوم قیقحت : يرجه ،) م 1297 ) ینیمخ یفطصم دیـسلا هریبکلا ، هراهطلا . 80 یفجنلا . یـشعرملا هللا هیآ هبتکم مق :

، يذمرتلا حیحص حرشب يذوحالا هضراع . 81 لوا . 1418 ه ، (س ،) ینیمخلا مامالا راثآ رشن میظنت و هسـسؤم مق : (س ،) ینیمخلا مامالا هدع . 82 1415 ه . یبرعلا ، ثارتلا ءایحا راد توریب : يراخبلا ، ریمس ماشه دادعا : يرجه ،) م 543 ) یکلاملا هللا دبع نب دمحم یبرع وبا

. لوا ثارتلا ، ءایحإل مالـسلا مهیلع تیبلا لآ هسـسؤم مق : فجن ، يدهم دـمحم قیقحت : یـسوطلا ، نسحلا نب دـمحم رفعج وبا لوصالا ،م 726 ) همالعلاب فورعملا یلحلا رهطملا یلع نب فسوی نب نسحلا روصنم یبأ نیدلا لامج هیمویلا ، فواخملا عفدـل هیوقلا ددـعلا . 83

دمحم هنـسلاو ، باتکلا یف لهجلا لـقعلا و . 84 لوا . ه ، 1408 یـشعرملا ، هللا هیآ هبتکم مق : یئاجرلا ، يدـهم دیـسلا قیقحت : يرجه ،)خیشلاب فورعملا یمقلا هیوباب نب نیـسحلا نب یلع نب دمحم رفعج وبا عئارـشلا ، للع . 85 لوا . 1421 ه ، ثیدحلا ، راد مق : يرهشیرلا ،

راد مق : يرهشیرلا ، دمحم هنسلاو ، باتکلا یف همکحلا ملعلا و . 86 لوا . 1408 ه ، ثارتلا ، ءایحإ راد توریب : يرجه ،) م 381 ) قودصلا(، يرجه م 1329 ) يداـبآ میظعلا قحلا سمـش دـمحم بیطلا وبا دواد ، یبا ننـس حرـش دوبعملا نوـع . 87 لوا . ش ، 1376 ثیدحلا ،

. مود 1415ه ، هیملعلا ، بتکلا راد توریب :

.

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 235

224 ص :

. لوا 1409 ه ، هرجهلا ، راد مق : یموزخملا ، يدـهم قیقحت : يرجه ،) م 175 ) يدیهارفلا دـمحأ نب لیلخلا نمحرلا دـبع وبا نیعلا ، . 88: قیقحت يرجه ،) م 381 ) قودـصلا خیـشلاب فورعملا یمقلا هیوباـب نب نیـسحلا نب یلع نب دـمحم رفعج وبا اـضرلا ، راـبخأ نویع . 89

یطـساولا یثیللا دـمحم نب یلع نسحلا وبا ظـعاوملاو ، مکحلا نویع . 90 ناهج . تاروشنم نارهت : يدروجاللا ، ینیـسحلا يدهم دیـسلا دحاوـلا دـبع ملکلا ، رردو مکحلا ررغ . 91 لوا . ش ، 1376 ثیدـحلا ، راد مق : يدـنجریبلا ، ینـسحلا نیـسح قیقحت : يرجه ،) نرق 6 )

بیرغ . 92 موــس . 1360 ش ، نارهط ، هعماـج يومرـألا ، ثدـحملا نیدـلا لـالج دیـس ریم قـیقحت : يرجه ،) م 550 ) یمیمتلا يدــمآلا ، يرقلا ما هعماج هکم : يوابرغلا ، میهاربا میرکلا دـبع قیقحت : يرجه ،) م 388 ) یتسبلا یباطخلا دمحم نب دمحم نامیلـس وبا ثیدحلا ،: نارهت يراـفغلا ، ربـکأ یلع قیقحت : يرجه ،) م 350 ) یناـمعنلا بتاـکلا رفعج نب میهاربإ نب دـمحم هللا دـبع وبا هبیغلا ، . 93 ه . 1402

دبع قیقحت : يرجه ،) م 852 ) ینالقسعلا رجح نب یلع نب دمحأ لضفلا وبا يراخبلا ،) حیحص حرـش ) يرابلا حتف . 94 قودصلا . هبتکم یضترم خیشلا لئاسرلا ،) =) لوبقلا نع فیزملا زییمت یف لوصالا دئارف . 95 لوا . 1379 ه ، رکفلا ، راد توریب : زاب ، نب هللا دبع نب زیزعلا

، ریبک ریما نارهت : نایبیبط ، دـیمح همجرت : رج ، لیلخ سورـال ، گـنهرف . 96 یمالسإلا . رشنلا هسـسؤم مق : يرجه ،) م 1281 ) يراصنألا(، يرجه م 381 ) قودصلا خیشلاب فورعملا یمقلا هیوباب نب نیسحلا نب یلع نب دمحم رفعج وبا هثالثلا ، رهشألا لئاضف . 97 1375ش .

. لوا يروادلا 1396 ه ، هبتکم مق : ناینافرع ، اضرمالغ قیقحت :

.

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 236

225 ص :

= هیقفلا . 99 1392 ه . هیلـصیفلا ، هبتکملا هرهاق : يرجه ،) م 429 ) یبلاعثلا دمحم نب کلملادـبع روصنم وبا هیبرعلا ، رـسو هغللا هقف . 98: نارهت يرجه ،) م 381 ) قودصلا خیشلاب فورعملا یمقلا ، هیوباب نب نیـسحلا نب یلع نب دمحم رفعج وبا هیقفلا ، هرـضحی نم ال باتک : مق یمویقلا ، داوج قـیقحت : يرجه ،) م 460 ) یـسوطلا نسحلا نب دـمحم رفعج وـبا تسرهفلا ، . 100 ه . 1390 هیمالـسإلا ، بتکلا راد

هللا تمحر قیقحت : يرجه ،) م 1365 ) یناسارخلا یمظاکلا یلعدمحم خیشلا لوصالا ، دئاوف . 101 لوا . ههاقفلا 1417 ه ، رشن هسسؤم (، يرجه نرق 10 ) يوانملا فوؤرلا دبع دمحم نیدلا نیز ریدـقلا ، ضیف . 102 1406 ه . یمالسالا ، رشنلا هسـسؤم مق : یکارا ، یتمحر راد توریب : يرجه ،) م 817 ) يدابآ زوریفلا بوقعی نب دمحم نیدلا دجم رهاط وبا خیـشلا طیحملا ، سوماقلا . 103 رکفلا . راد توریب :

.105 ق . ه . 1378 نارهط ، هـیملعلا ، هـبتکملا يرجه ،) م 1231 ) ینـالیجلا مساـقلا وـبا یمقلا ازریملا همکحملا ، نیناوـقلا . 104 رکفلا .راد توریب : يراـفغلا ، ربکا یلع : قیقحت يرجه ،) م 329 ) يزارلا ینیلکلا قاحـسإ نب بوقعی نب دمحم مالـسإلا هقث رفعج وبا یفاکلا ،

لوسر یئارق و یلع دیـس همجرت : گربلک ، ناتا وا ، راثآو لاوحاو سوواط نبا هناـخباتک . 106 مراهچ . 1401 ه ، فراعتلا ، رادو بعص 1413 ق. یفجن ، یشعرم یمظعلا هللا هیآ یمومع هناخباتک مق : نایرفعج ،

.

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 237

226 ص :

م 1162 ) یحارجلا ینولجعلا دـمحم نب لیعامـسإ سانلا ، هنـسلأ یلع ثیداـحألا نم رهتـشا اـمع ساـبلإلا لـیزمو ءاـفخلا فشک . 107یبـلچلا بتاـک هللا دـبع نب یفطـصم نونفلاو ، بتکلا یماـسأ نع نونظلا فشک . 108 ه . 1408 هـیملعلا ، بـتکلا راد توریب : يرجه )

، همئـألا هفرعم یف همغلا فشک . 109 موس . 1387 ه ، هیمالـسإلا ، هبتکملا تسفوا نارهت : يرجه ،) م 1067 ( ) هفیلخ یجاـحب فورعملا ).110 لوا . 1401 ه ، یمالسإلا ، باتکلا راد توریب : یتالحملا ، یلوسرلا مشاه دیسلا حیحصت : يرجه ،) م 687 ) یلبرإلا یسیع نب یلع : مق يرجه ،) م 1137 ) يدنهلا لضافلاب فورعملا یناهفـصإلا ، دمحم نب نیدلا جات نب دمحم ماکحألا ، دعاوق باتک نع ماثللا فشک 1422 یمالسإلا ، رشنلا هسسؤم مق : يرجه ،) م 1329 ) یناسارخلا مظاک دمحم دنوخآلا لوصالا ، هیافک . 111 یگنس . یشعرملا ، هبتکم . 1409 ه هیملعلا ، بـتکلا راد توریب : يرجه ،) م 463 ( ) يدادـغبلا بیطخ ) تباث نب یلع نب دـمحا هیاورلا ، ملع یف هیاـفکلا . 112 ه .

ننس یف لامعلا زنک . 114 لوا . 1416 ه ، یمالسالا ، رشنلا هسـسؤم مق : رافغلا ، نسحلا دبع لوسرلا دبع خیـشلا یفاکلاو ، ینیلکلا . 113ثارتلا هبتکم توریب : اقـسلا ، هوفـص حیحـصت : يرجه ،) م 975 ) يدـنهلا نیدـلا ماسح نب یقتملا یلع نیدـلا ءـالع لاـعفألاو ، لاوقـألا

دادعإ يرجه ،) م 449 ) یـسلبارطلا یکجارکلا نامثع نب یلع نب دمحم حتفلا وبا خیـشلا دئاوفلا ، زنک . 115 لوا . 1397 ه ، یمالسإلا ،. لوا 1410 ه ، رئاخذلا ، راد مق : همعن ، هللا دبع :

.

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 238

227 ص :

. لوا رداـص 1410 ه ، راد توریب : يرجه ،) م 711 ) يرـصملا روظنم نب مرکم نب دـمحم نیدـلا لامج لضفلا وبا برعلا ، ناـسل . 116هیلع يدهملا مامالا هسردم مق : مالـسلا ، هیلع يدهملا مامالا هسردم قیقحت : نرق 3 ،) ) يزاوهالا یفوکلا دیعس نب نیسح نمؤملا ، . 117

یلحلا همالعلاب فورعملا یلحلا ، فسوی نب نسحلا نیدـلا لامج روصنم وبا لوصالا ، ملع یلإ لوصولا ئداـبم . 118 1404 ه . مالسلا ،يوسوملا نیـسحلا نب دـمحم نسحلا وبا هیوبنلا ، تازاـجملا . 119 ءاوضـألا . راد توریب : لاـقبلا ، یلع دـمحم قیقحت : يرجه ،) م 726 )

نیدلا رخف نیرحبلا ، عمجم . 120 یتریـصب . هبتکم مق : ینیزلا ، دمحم هط حرـش : قیقحت و يرجه ،) م 406 ) یضرلا فیرـشلاب فورعملا دئاوزلا عمجم . 121 مود . ه ، 1408 هیمالسإلا ، هفاقثلا رـشن هبتکم نارهت : ینیـسحلا ، دمحأ دیـسلا قیقحت : يرجه ،) م 1085 ) یحیرطلا

. لوا 1412 ه ، رکفلا ، راد توریب : شیورد ، دمحم هللا دبع قیقحت : يرجه ،) م 807 ) یمثیهلا رکب یبأ نب یلع نیدلا رون دئاوفلا ، عبنمو لهأل یملاعلا عمجملا مق : یئاجرلا ، يدهم دیـسلا قیقحت : يرجه ،) م 280 ) یقربلا دلاخ نب دمحم نب دـمحأ رفعج وبا نساحملا ، . 122

، عیزوتلاو رشنلاو هعابطلل ثیدحلا راد توریب : يرهشیرلا ، دمحم هنـسلاو ، باتکلا یف هبحملا . 123 لوا . 1413 ه ، مالسلا ، مهیلع تیبلا حرش یف لوقعلا هآرم . 125 1393 ه . رکفلاراد ، توریب : يزارلا ، رداقلادبع نب رکب یبا نب دمحم حاحصلا ، راتخم . 124 لوا . 1421 ه ،

بتکلا راد نارهت : یتالحملا ، یلوسرلا مشاه قیقحت : يرجه ،) م 1111 ) یسلجملا یقت دمحم نب رقاب دمحم همالعلا لوسرلا ، لآ رابخأ . موس 1370 ش ، هیمالسإلا ،

.

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 239

228 ص :

، هماعلا یـشعرملا هللا هیآ هبتکم مق : يرئاـحلا ، یلع دـمحم قیقحت : يرجه ،) م 1330 ) يزیربتلا مالـسالا هقث هماـلعلا بتکلا ، هآرم . 126(، يرجه م 966 یناثلا ( دیهشلاب فورعملا یلماعلا ، یلع نب نیدلا نیز مالسإلا ، عئارش حیقنت یلإ ماهفألا کلاسم . 127 لوا . 1414 ه ،

يرونلا نیسح ازریم لئاسملا ، طبنتسمو لئاسولا كردتـسم . 128 هیمالسإلا . فراعملا هسسؤم مق : هیمالسإلا ، فراعملا هسـسؤم قیقحت :دمحم هللا دبع وبا نیحیحصلا ، یلع كردتسملا . 129 لوا . 1407 ه ، مالسلا ، مهیلع تیبلا لآ هسسؤم مق : يرجه ،) م 1320 ) یسربطلا

.130 لوا . ه ، 1411 هیملعلا ، بتکلا راد توریب : اطع ، رداـقلا دـبع یفطـصم قیقحت : يرجه ،) م 405 ) يروباسینلا مکاـحلا هللا دـبع نب یئاـبطابطلا نسحم دیـسلا یقثولا ، هورعلا کسمتـسم . 131 ه . 1408 فراعتلا ، راد توریب : نیمـالا ، نسح هعیـشلا ، ناـیعا تاکردتـسم

دمحم نب دمحأ هعیرشلا ، ماکحأ یف هعیشلا دنتـسم . 132 1404 ه . هرس ،) سدق ) یشعرملا دیـسلا هبتکم مق : يرجه ،) م 1290 ) میکحلایلعی یبأ دنـسم . 133 ثارتـلا . ءاـیحإل مالـسلا : مهیلع تیبـلا لآ هسـسؤم عبط : قیقحت و يرجه ،) م 1245 ) یقارنلا رذ یبأ نـب يدـهم

1408 ه هلبقلا ، راد هدج : يرثألا ، قحلا داشرإ قیقحت : يرجه ،) م 307 ) یلصوملا یمیمتلا ینثملا نب یلع نب دمحأ یلعی وبا یلصوملا ،: توریب شیوردلا ، دمحم هللا دـبع قیقحت : يرجه ،) م 241 ) ینابیشلا لبنح نب دمحم نب دمحا لبنح ، نب دمحأل دنـسملا . 134 لوا . ، (، يرجه م 1099 ) يراسناوخلا دمحم نیدلا لامج نب نیسح اقآ سوردلا ، حرش یف سومشلا قراشم . 135 مود . 1414 ه ، رکفلا ، راد

. مالسلا مهیلع تیبلا لآ هسسؤم یف تیسفوألاب عبط

.

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 240

229 ص :

يدـهم دیـسلا قیقحت : یئاهبلا ، خیـشلاب فورعملا یلماعلا نیـسحلا نب دـمحم لـئاضفلا وبا نیتداعـسلا ، ریـسکاو نیـسمشلا قرـشم . 136(، عباسلا نرقلا ) یـسربطلا یلع لضفلا وبا رابخألا ، ررغ یف راونـألا هاکـشم . 137 ه . 1414 هسدقملا ، هیوضرلا هناتسآ دهـشم : یئاجرلا ،(، يرجه م 1242 ) ربش هللا دبع رابخالا ، تالکشم لحل راونالا حیباصم . 138 لوا . 1418 ه ، ثیدحلا ، راد مق : دنمشوه ، يدهم قیقحت :

یمقلا هیوباـب نب یلع نسحلا یبا نب دـمحم رفعج وـبا ناوخـالا ، هقداـصم . 139 یتریـصب . مق : دـمحم ، دیـسلا لجن یلع دیـسلا قیقحت :نب مساقلا یبا دیسلا ههاقفلا ، حابصم . 140 1402 ه . هماعلا ، نامزلا بحاص ماـمالا هبتکم قارع : يرجه ،) م 381 ) قودصلاب فورعملا

يورغلا ینادمهلا يداه دمحم نب اضر هیقفلا ، حابصم . 141 موس . 1371ش ، ینادجو ، هبتکم مق : يرجه ،) م 1413 ) یئوخلا ربکا یلع هبیش یبأ نب دمحم نب هللا دبع رکب وبا راثآلاو ، ثیداحألا یف فنـصملا . 142 ثارتلا . ءایحإل هیرفعجلا هسسؤملا مق : يرجه ،) (م 1322

ماـمه نب قازرلا دـبع رکب وـبا فنـصملا ، . 143 رکفلا . راد توریب : ماـحللا ، دــمحم دیعــس قـیقحت : يرجه ،) م 235 ) یفوـکلا یـسبعلا لآ بقانم یف لوؤسلا بلاطم . 144 یملعلا . سلجملا تاروشنم توریب : یمظعـألا ، نمحرلا بیبح قیقحت : يرجه ،) م 211 ) یناعنصلا

یناعم . 145 1420 ه . يرقلا ، ما هسسؤم مق : يرقلا ، ما هسسؤم قیقحت : يرجه ،) م 652 ) یعفاشلا هحلط نب دمحم نیدلا لامک لوسرلا ،، يرافغلا ربکأ یلع قیقحت : يرجه ،) م381 قودصلا ( خیشلاب فورعملا یمقلا هیوباب نب نیـسحلا نب یلع نب دمحم رفعج وبا رابخألا ،

. لوا 1361 ش ، یمالسإلا ، رشنلا هسسؤم مق :

.

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 241

230 ص :

هنجل قیقحت : يرجه ،) م 676 ) یلذهلا دیعس نب ییحی نب نسح نب رفعج نیدلا مجن یلحلا ققحملا رـصتخملا ، حرـش یف ربتعملا . 146(، يرجه م 576 ) یفلـسلا دمحم نب دمحا رهاط وبا رفـسلا ، مجعم . 147 1364 ه . ءادهشلا ، دیس هسسؤم مراکم ، رصان خیشلا فارـشإب

م 360 ) یناربطلا یمخللا دمحأ نب نامیلس مساقلا وبا ریبکلا ، مجعملا . 148 1414 ه . رکفلاراد ، توریب : يدورابلا ، رمع هللا دبع قیقحت :رمع روتکدلا : نیفلؤملا ، مجعم . 149 مود . 1404 ه ، یبرعلا ، ثارتلا ءایحإ راد توریب : یفلـسلا ، دیجملا دبع يدـمح قیقحت : يرجه ،)

(، يرجه م 405 ) يروباسینلا مکاـحلا هللا دـبع نب دـمحم هللا دـبع وبا ثیدـحلا ، مولع هفرعم . 150 ینثملا . هبتکم توریب : هلاـحک ، اـضر راد توریب : يرجه ،) م 620 ) همادـق نب دـمحا نب هللا دـبع دـمحم وـبا ینغملا ، . 151 مراـهچ . 1400 ه ، هدـیدجلا ، قاـفآلا راد توریب :

م ) سراف نباب فورعملا ایرکز ، نب سراف نب دـمحأ نیـسحلا وبا هغللا ، سییاقم مجعم هغللا = سییاقم . 152 1403 ه . یبرعلا ، باتکلا نوتم دقن سییاقم . 153 1404 ه . یمالسإلا ، مالعإلا بتکمل رشنلا زکرم مق : نوراه ، دمحم مالسلا دبع طبـض : قیقحت و يرجه ،) 395

وبا رشع ، ینثالا همئالا یلع صنلا یف رثالا بضتقم . 154 1404 ه . ینیمدلا ، هللا مزع نب رفسم ضایر : ینیمدلا ، هللا مرغ نبرفسم هنسلا ،مولع یف حالـصلا نبا همدـقم . 155 ه . 1405 ءاوضــالا ، راد توریب : يرجه ،) م 401 ) يرهوجلا شاـیع نب دـمحم نب دـمحا هللا دـبع

، 1416 ه هیملعلا ، بتکلا راد توریب : هضیوع ، دـمحم حالـص قیقحت : يرجه ،) م 643 ) يروزرهـشلا نامحرلا دبع نب نامثع ثیدحلا ،. لوا

.

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 242

231 ص :

.157 لوا . ، 1416 ثارتلا ، ءاـیحال تیبـلا لآ هسـسؤم مق : يرجه ،) م 1416 ) یئابطابطلا زیزعلا دـبع دیـسلا یلحلا ، همـالعلا هبتکم . 156بتکلاراد توریب : یفاـشلا ، دـبع دـمحا قیقحت : يرجه ،) م 751 ) هیزوـجلا میق نب رکب یبا نب دـمحم نیدـلا سمـشل فـینملا ، راـنملا

بحاصب فورعملا یناثلا ) دیهـشلا ) نیدـلا نیز نب نسحلا ناسحلا ، حاحـصلا و ثیداـحألا یف ناـمجلا یقتنم . 158 ه . 1408 هیملعلا ،وبا بهذـملا ، قـیقحت یف بـلطملا یهتنم . 159 یمالـسإلا . رـشنلا هسـسؤم مق : يراـفغلا ، ربـکأ یلع قیقحت : يرجه ،) م 1011 ) ملاـعملایلع نیدلا نیز دـیرملا ، هینم . 160 يوضر . سدق ناتسآ ياهـشهوژپ داینب دهـشم : يرجه ،) م 726 ) یلحلا فسوی نب نسحلا روـصنم

نب دمحا نیدلا لامج عرابلا ، بذهم . 161 1415 ه . یمالسإلا ، مالعإلا بتکم مق : يرجه ،) م 965 ) یناثلا دیهشلاب فورعملا یلماعلا یلع مامالا هعوسوم . 162 1407 ه . یمالسإلا ، رشنلا هسسؤم مق : یقارعلا ، یبتجم خیشلا قیقحت : يرجه ،) م 841 ) یلحلا دهف نب دمحم

نب کلام أـطوملا ، . 163 لوا . ه ، 1420 ثیدحلاراد ، مق : يرهـشیرلا ، يدمحم دـمحم هنـسلاو ، باتکلا یف مالـسلا هیلع بلاط یبا نب دمحم همکحلا ، نازیم . 164 لوا . 1406 ه ، یبرعلا ، ثارتلا ءایحا راد توریب : یقاـبلا ، دـبع داؤف دـمحم قیقحت : يرجه ،) م 158 ) سنأهسسؤم مق : يرجه ،) م 1402 ) یئابطابطلا نیسح دمحم همالعلا نآرقلا ، ریسفت یف نازیملا . 165 1416 ه . ثیدحلا ، راد مق : يرهشیرلا ،

، هنرق یلع دـمحم قیقحت : يرجه ،) م 421 ) یبألا نیـسحلا نب روصنم دیعـس وبا ردلا ، رثن . 166 موـس . 1394 ه ، نایلیعامسإ ، یتاعوبطم . لوا 1981 م ، هماعلا ، هیرصملا هئیهلا رصم :

.

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 243

232 ص :

ماـمإلا هســسؤم قـیقحت : سماـخلا ) نرقلا مـالعأ نـم ) یناوـلحلا دـمحم نـب نیــسحلا هللا دــبع وـبا رطاـخلا ، هیبـنتو رظاـنلا هـهزن . 167نب دمحم دیـسلا ناهربلا ، هدئافلا و عمجم میمتت یف مارملا هیاهن . 168 لوا . 1408 ه ، جع ،) ) يدهملا مامالا هسـسؤم مق : جع ،) ) يدهملا

ثیدـحلا بیرغ یف هیاـهنلا . 169 یمالسإلا . رـشنلا هسـسؤم يرجه ،) م 1009 ) كرادـملا بحاـصب فورعملا یلماـعلا يوـسوملا یلع هـسسؤم مق : يوازلا ، دـمحأ رهاـط قیقحت : يرجه ،) م 606 ) ریثـألا نباـب فورعملا يرزجلا كراـبم نب كراـبم تاداعـسلا وبا رثـألاو ،

نم يوسوملا یـسوم نب نیـسحلا نب دمحم یـضرلا فیرـشلا نسحلا وبأ هراتخا ام هغالبلا ، جهن . 170 مراهچ . 1367 ش ، نایلیعامسإ ،1372 یمالـسا ، بالقنا شزومآ تاراشتنا و ناـمزاس نارهت : يدیهـش ، رفعج دیـس همجرت : يرجه ) م 406 ) نینمؤملا ریمأ مامإلا مـالک

راطوالا لین . 172 یملعألا . هسسؤم توریب : رصاعم ،) ) يدومحملا رقاب دمحم خیشلا هغالبلا ، جهن كردتسم یف هداعـسلا جهن . 171 ش .نسحم الم یفاولا ، . 173 1973 م . لیجلا ، راد توریب : يرجه ،) م 1255 ) یناکوشلا دمحم نب یلع نب دمحم رایخالا ، دیـس ثیداحا نم

، مالسلا هیلع نینمؤملا ریمأ مامإلا هبتکم ناهفصا : یناهفصا ، نیسح نیدلا ءایض قیقحت : يرجه ،) م 1091 ) یناشاکلا ضیفلا یضترم نب هسسؤم مق : مالسلا ، مهیلع تیبلا لآ هسسؤم قیقحت : م 1104 ه ،) ) یلماعلا رحلا نسحلا نب دمحم خیشلا هعیشلا ، لئاسو . 174 1406 ه .

. لوا 1409 ه ، مالسلا ، مهیلع تیبلا لآ

.

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 244

233 ص :

. بلاطم تسرهف

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 245

234 ص :

. .

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 246

235 ص :

. .

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 247

236 ص :

. .

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 248

237 ص :

. .

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 249

238 ص :

. .

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 250

239 ص :

. .

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 251

240 ص :

. .

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 252

www.Ghaemiyeh.comهمانباتک ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 253

زکرم هرابرد یلاعت همسب

نوملعی ال نیذلاو نوملعی نیذلا يوتسی له ؟ دنناسکی دنناد ىمن هک ىناسک دنناد و ىم هک ىناسک ایآ

9 رمز / هروس

: همدقمسدق ) یماما هیقف نسح دیـس جاح هللا تیآ ترـضح فارـشا تحت ش . ـ لاس 1385 ه زا ناهفـصا ، هیمئاق يا هنایار تاقیقحت هسـسوم

ياه هنیمز رد ار دوخ تیلاعف هاگـشناد ، هزوح و ناگتخیهرف ناگبخن و زا یهورگ يزور هنابـش هناصلاخ و تیلاـعف اـب فیرـشلا ،) هرس . تسا هدومن زاغآ یملع یگنهرف و یبهذم ،

: همانمارممولع هزوح رد یتاقیقحت رازبا راثآ و هب نیققحم یـسرتسد عیرـست لیهـست و ياتـسار رد ناهفـصا هیمئاق يا هناـیار تاـقیقحت هسـسوم

رود هب یملع و افرص یهاگن اب و لوصولا ، بعص ددعتم و عبانم هصرع و نیا رد لاعف زکارم یگدنکارپ ددعت و هب هجوت اب و یمالـسا ،زا هتفای راشتنا هدش و دیلوت راثآ تیریدم بلاق « رد یحرط يارجا يانبم رب يدرف ، یموق و یسایس ، یعامتجا ، تانایرج تابـصعت و زا

بلاطم و و نیـصصختم ، يارب یـشهوژپ تالاقم بتک و زا راشرـس ینغ و يا هعومجم ات دـیامن یم شالت هعیـش » زکارم یماـمت يوس هب يزاجم ياضف رد دـیلوت و نوگانوگ ياه تمرف اب فلتخم و ياه نابز هب یمدرم تاقبط مومع ناگتخیهرف و يارب اشگهار یثحابم

. دهد رارق نادنمقالع رایتخا رد ناگیار تروص

: فادها( مالسلا مهیلع تیبلا لها هللا و باتک ) نیلقث بان فراعم گنهرف و طسب .1

ینید لئاسم رت قیقد یسررب هب تبسن ناناوج صوصخب مدرم هماع هزیگنا تیوقت .2 ... اه و هنایار اه ، تلبت هارمه ، ياه نفلت رد اوتحم یب بلاطم ياج هب دنمدوس ياوتحم ندرک نیزگیاج .3

وجشناد بالط و نیققحم هب یهد سیورس .4هعلاطم یمومع گنهرف شرتسگ .5

. دوخ راثآ ندومن یلاتیجید يارب نیفلؤم تاراشتنا و قیوشت تهج يزاس هنیمز .6

: اه تسایس ینوناق ياه زوجم يانبم رب لمع .1

وس مه زکارم اب طابترا .2يراک يزاوم زا زیهرپ .3

یملع ياوتحم هئارا افرص .4رشن عبانم رکذ .5

زکرم www.Ghaemiyeh.comهرابرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 254

رشن عبانم رکذ .5 . دشاب یم نآ هدنسیون ي هدهع ي هب راثآ یمامت تیلوئسم تسا یهیدب

: هسسوم ياه تیلاعف همانهام هوزج و باتک ، رشن پاچ و .1

یناوخباتک تاقباسم يرازگرب .2... يرگشدرگ و یبهذم ، نکاما رد اماروناپ يدعب ، هس يزاجم : ياه هاگشیامن دیلوت .3

... يا و هنایار ياه يزاب نشیمینا ، دیلوت .4www.ghaemiyeh.com سردآ : هب هیمئاق یتنرتنیا تیاس داجیا .5

... ینارنخس و یشیامن ، تالوصحم دیلوت .6يداقتعا یقالخا و یعرش ، تالاوس هب ییوگ خساپ هناماس یملع ینابیتشپ يزادنا و هار .7

... SMS و کسویک ، بو ثوتولب ، یتسد راکدوخ و هناماس زاس ، لیابوم زاس ، هناسر يرادباسح ، ياه متسیس یحارط .8( يزاجم ) مومع هژیو یشزومآ ياه هرود يرازگرب .9

( يزاجم ) یبرم تیبرت ياه هرود يرازگرب .10: یناهج تمرف رد 8 هارمه و ... نفلت تلبت ، هنایار ، عاونا رد ارجا لباق یتاقیقحت رازفا مرن نارازه دیلوت . 11

JAVA.1ANDROID.2

EPUB.3CHM.4PDF.5HTML.6CHM.7GHB.8

: هخسن هیمئاق باتک رازاب مان اب تکرام ددع و 4 ANDROID.1

IOS.2WINDOWS PHONE.3

WINDOWS.4 . ناگیار تروص هب هسسوم تیاس بو يور رب نداد رارق یسیلگنا و یبرع و یسراف ، نابز هس هب

: نایاپردیناراوگرزب همه نیفلؤم و تاسـسوم ، تاراشتنا ، اهداهن ، اه ، نامزاس نینچمه دیلقت و مظعم عجارم رتافد نوچمه ییاهداهن زکارم و زا

. مییامن یم رکشت ریدقت و دنداد رارق ام رایتخا رد ار دوخ ياه اتید ای هدومن و يرای فده نیا هب یبایتسد رد ار ام هک

: يزکرم رتفد سردآ

زکرم www.Ghaemiyeh.comهرابرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 255

لوا هقبط كالپ 129/34 - - یلکوت نسح دمحم دیهش هچوک يا - هدابآ رفعج دمحم جاح هچرازاب قازرلادبع - نابایخ - ناهفصاwww.ghbook.ir تیاس : بو Info@ghbook.ir لیمیا :

09132000109 يزکرم : رتفد نفلت 021 88318722 ـ نارهت : رتفد

09132000109 شورف : یناگرزاب و 09132000109 ناربراک : روما

زکرم www.Ghaemiyeh.comهرابرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 257زکرم هحفص 256

http://www.ghaemiyeh.com