53
ÈlPfff

ÈlPfffobjdigital.bn.br/.../div_iconografia/icon1285809.pdf · 2010-04-08 · Philipp von Martius (1868-1968), ... saber e presença a espelharem-se em obras como a História

  • Upload
    donhu

  • View
    224

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

ÈlPfff

"Paepalanthus (Actinocephalus) Claussenianus". Ilustração da "Flora Brasi l iensis".

E X P O S I Ç Ã O C O M E M O R A T I V A D O C E N T E N Á R I O

DE M O R T E DE

K A R L F R I E D R I C H P H I L I P P V O N M A R T I U S

1 8 6 8 - 1 9 6 8

H o m e n a g e m ao s e s q u i c e n t e n á r i o

d o M u s e u N a c i o n a l

B I B L I O T E C A N A C I O N A L

DIVISÃO DE PUBLICAÇÕES E DIVULGAÇÃO

SEÇÃO DE EXPOSIÇÕES

1 9 G 8

Martius quando jovem .

Exposição organizada pela Seção de Exposições da

Biblioteca Nacional e inaugurada em

16 de dezembro de 1968

APRESENTAÇÃO

Incorporando ao acervo de suas realizações culturais a Expo-sição comemorativa do centenário de falecimento de Karl Friedrich Philipp von Martius (1868-1968), que neste Catálogo se materia-liza como bibliografia seletiva da obra e da vida do grande natura-lista germânico, a Biblioteca Nacional cumpre um dever de reco-nhecimento coletivo, ao mesmo tempo em que reflete, na mostra que se inaugura, um dos objetivos do seu trabalho silencioso mas realmente efetivo em mais de século e meio de existência.

Homenageando o homem de ciência que tanto fêz pelo estudo da flora brasileira no século passado, e pelo conhecimento das nossas peculiaridades físicas e sociais nos poucos anos em que viveu entre nós, saber e presença a espelharem-se em obras como a História Naturalis Palmarum e a monumental Flora Brasiliensis, a Biblio-teca Nacional confirma ainda uma vez o papel que lhe cabe no panorama cultural do país, como órgão sem o qual, praticamente, tóda a história do Brasil, seja qual fôr o seu aspecto, estaria pre-judicada ou seria até mesmo inexistente na sua objetividade documental.

Consciente dêste papel e désta importância, a Biblioteca Na-cional agradece a todos os que colaboraram para a realização desta mostra, com especial relêvo à Biblioteca do Museu Nacional, entidade que comemora, êste ano, o seu sesquicentenário de cons-tante e fecundo labor pelo desenvolvimento das ciências naturais no Brasil.

ADONIAS F I L H O

Diretor

Í N D I C E

Obras de Martius 11 Botânica 11 Etnograf ia 18 Viagem pelo Brasil 21 Outros assuntos 24 Prefácios, trabalhos editoriais etc 25 Tradução 27 Mapas 27 Desenhos 28

Correspondência 28 Obras sôbre Martius 36 Retratos de Martius 44 Ilustrações 45 Medalhas 46

11

A B R E V I A T U R A S

Coleções da Biblioteca Nacional:

B.N. — S.B. Seção Brasiliana B.N. — S.E. „ de Exposições B.N. — S.I. „ de Iconografia B.N. — S.L. „ de Leitura B.N. — S.L.R. ,, de Livros Raros B.N. — S.M. „ de Música B.N. — S.Mss. „ de Manuscritos B.N. — S.P. „ de Periódicos B.N. - S .P.O. de Publicações Oficiais B.N. — S.R. „ de Referência

Out ras coleções:

A.J.L. Américo Jacobina Lacombe I .H.G.B. Instituto Histórico e Geográfico Brasileiro J.S.L. Joaquim de Souza Leão M.B. Mário Barata M.I .P . Museu Imperial de Petrópolis M . N . Museu Nacional M.R.E. Ministério das Relações Exteriores

O B R A S D E M A R T I U S

B O T Â N I C A

1 — Beitrag zur Kenntniss der Natürlichen Familie der Ama-rantaceen. . . Mit einer geographischen T a f e l . (Acta Acad. Caes. Leop. Carol. Nat . Cur. Vol. XIII, P. I) |s.n.t.| 114 p. 2 mapas desd.

B.N. _ S.L.

2 — Beiträge zur Kenntniss der Gattung Erythroxylon. . .

Abhandlungen der Mathematisch-Physi-kalischen Classe der Königlich Bayerischen Akademie der Wissenschaften. München, v. 3, p. 281-412, est., 1843.

M.N.

3 — Beschreibung einiger neuen Nopaken , etc. — Description de quelques espèces de Nopalées nouvelles, par le docteur de Martius, avec 10 planches lithographièes (Actes de l'académie des curieux de la nature, v. X V I , p. 1) Annales des sciences naturelles. Paris, 2, sér., t. 2 — botânica, p. 107-111, 1834.

M.N.

4 — Drei neue mexicanische Palmen, bestimmt vom Hof ra th Dr. v. Mart ius in München . Linnaea. Berlim, v. 5, p. 204-205, 1830.

M.N.

11

Die Eriocauleae als Sebststaendige Pflanzen-Familie aufgestellt und erlaeutert, von Dr. von Mart ius . — Les Eriocaulées considérées comme une famille dis-tincte, par le D. Mart ius . Annales des sciences na-turelles. Paris, 2. sér., t. 2 — botânica, p. 25-45, 1834.

"Extrait ]par Steinheilj d'un mémoire lu à l'aca-démie royale des sciences de Bavière le 19 marz 1832".

M.N.

Die Fieber-Rinde, der China-Baum, sein Vorkommen und seine Cultur; vom geheimen Rath Dr. C. F . Ph. von Martius |Druck von Dr. C. Wolf & Sohn| 90 p. "Besonderer Abdruck aus Buchner's N . Repertorium für Pharmacie, Bd. XII , S. 337" .

I.H.G.B.

Flora brasiliensis; seu enumeratio plantarum in Brasilia, tam sua sponte quam accedente cultura provenien-tium, quas in itinere auspiciis Maximiliani Josephi I. Bavariae regis, annis 1817-1820, peracto collegit, partim descripsit; alias a Maximiliano seren. principe Widensi , sellovio aliisque advectas addidit, commu-nibus amicorum propriisque studiis secundum metho-dum naturalem dispositas et illustratas edidit C. F. Ph. de Mart ius. Stuttgartiae et Tubingae, Sumptibus J. G. Cottae, 1829-1833. 2 v.

O v. 1 é de 1833, e o v. 2 de 1829. B.N. _ S.L.R.

Flora brasiliensis. Enumeratio plantarum in Brasilia hactenus detectarum, quas suis aliorumque botani-corum studiis descriptas et methodo naturali digestas partim icone illustratas ediderunt Carolus Fridericus Philippus de Martius et Augustus Guilielmus Eichler iisque defunctis successor Ignatius Urban . Opus cura

"Oenocarpus distichus". Estampa, segundo desenho de Martius, i lustrando a "Historia naturalis palmarum".

Musei C. R. Pal. vindobonensis auctore Steph. Endlicher successorc Ed. Fenzl conditum sub aus-piciis Ferdinandi I . . . Ludovici I . . . Petri I I . . . Su-blevatum populi brasiliensis liberalitate. . . Monachii, Friid Fleischer, 1840-1906. 15 v. em 40 est., mapas .

Exemplar incompleto. B.N. — S.L.R.

9 — Goethea, novum plantarum genus, a sereníssimo principe Maximiliano, neovidensi ( ex itinera brasiliensi relatum, descripserunt et cum affinibus e malvacearum familia naturali composuerunt Dr. C. G. Nees ab Esenbeck... et Dr . C. Ph. a M a r t i u s . . . (cum tabulis 3. aeneis) |s.n.t.| 1 f., 91-102 p. est.

B.N. — S.L.R.

10 — Herbarium florae brasiliensis. Plantae brasilienses ex-siccatae, quas denominatas, partim diagnosi aut ob-servationibus instructas botanophilis offer t Dr. C. Fr . Ph. d e Mar t ius . Monachii, 1837. 128 p.

"Beiblätter zur allgemeinen botanischen Zeitung, zweiter Band, 1837" .

M.N.

11 — Historia naturalis palmarum. O p u s tripartitum cuius Vo-lumen primum palmas generatim tractat, volumen se-cundum Brasiliae palmas singulatim descriptione et icone illustrat, volumen tertium ordinis familiarum generum characteres recenset species selectas describit et figuris adumbrat adiecta omnium synopsi. Accedunt tabulae C C X L V . Auetor Carol . Frid. Phil, de M a r -t i u s . . . Monachii, Impensis auctoris; Lispsiae, apud Frid. Fleischer in comm., 1823-1850. 3 v. est. (alg. color) mapas

O exemplar da B.N. está incompleto, fal tando in-clusive a fôlha de rosto geral e as dos vols. 1 e 3 . O exemplar do I .H.G.B, possue a fôlha de rosto geral .

11

A obra tem sido registrada em várias bibliografias e catálogos sob o título do vol. 2: "Genera et species palmarum quas in itinere per Brasiliam annis. . . Mo-nachii, Typis Lentnerianis, 1823".

B.N. _ S.L.R.

12 — ícones plantarum cryptogamicarum quas in itinere annis M D C C C X V I I - M D C C C X X per Brasiliam jussu et auspiciis Maximiliani Josephi I Bavariae regis augus-tissimi instituto collegit et descripsit Carol . Frideric. Philip de M a r t i u s . . . Monachii, Impensis auctoris>

1828-1834. 138 p. est. color. M.N.

J3. — Imperia florae brasiliensis. In: Anstett, J. Philipp. His-toria natural popular... coordenada e traduzida dos tratados dos autores allemães F. Martin e Rebau. Rio de Janeiro, E. & H. Laemmert, 1866-1867, v. 2, p. 635-656.

B.N. S.L.

14 — Nova genera et species plantarum quas in itinere annis M D C C C X V I I - M D C C C X X per Brasiliam jussu et auspiciis Maximiliani Josephi I . Bavariae regis augus-tissimi instituto collegit et descripsit Carol . F r i e d e t e . Philip. de M a r t i u s . . . . opus tria Volumina continens cum tabulis C C C . Monachii, Impensis auctoris, 1823--1832. 3 v. est. color.

v. 1: "Pingendas curavit ct secundum auctoris schedulas digessit Dr. J. G. Zucca r in i . . . Monachii, Typis Lindaueri, 1824"; v. 2: "Monachii, Typis C. Wol f , 1826"; v. 3: "Monachii, Typis Caroli W o l f , 1829".

A B.N. só possue os vols. 1 e 2; o M . N . e o I.H.G.B, possuem os 3 vols.

B.N. M.N.

u

Palmetum orbignianum. Descriptio Palmarum in Para-guaria et Bolívia crescentium, secunden Àlc. de O r -bigny exempla, schedulas et icônes digessit Car. Fr . Ph. de M a r t i u s . . . In: Orbigny. Alcide d ' . Voyage dans l'Amérique Méridionale. Paris, P. Bertrand; Strasbourg, Levrault, 1847, v. 7, pt. 3: Palmiers.

M.N.

Die physiognomie des Pflanzenreiches in Brasilien, eine Rede, gelesen in der zur Feier der fünfundzwanzig-jähringen glorreichen Regierung Seiner Majes tä t des Königs am 14 Februar 1824, gehaltenen ausserorden-tlichen festlichen Sitzung der Königl. baierischen Aka-demie der Wissenschaf ten . . . München, M. Lindauer js.d.; 36 p.

I.H.G.B.

A fisionomia de reino vegetal no Brasil |por| C. F. Ph. von Mart ius . Tradução de Ernesto Niemeyer e Carlos Stellfeld. Separata dos Arquivos do Museu Para-naense, v. 3, p. 239-271, 1943.

"Die Physiognomie des Pflanzen-Reiches in Brasi-lien. Rede zur oeffentl. Sitz. Akad. Wiss . Muenchen, 1824".

B.N. S.L.

Plantas aliquot brasilienses. Denkschriften der K. Bayer. Botanischen Gesellschaft zu Regensburg. v. 3, p. 295-304, est., 1841 .

M.N.

Quelques observations sur la Flore de l 'Inde, sous le point de vue de la distribution géographique des vé-gétaux; par M. Mart ius de Munich (Algemeine Bo-tanisch Zeitung, n. 1, Janvier 1834) Annales des sciences naturelles. Paris, 2. sér., t. I — botânica, p. 245-250, 1834.

M.N.

11

20 — Sobre algumas drogas brasileiras. De uma conferência do Dr. V . Martius em uma sessão da Real Academia Bávara de Sciencias em 28 de fevereiro de 1829. Traduzida pelo phco. Oswaldo Riedel. Revista da Flora Medicinal. Rio de Janeiro, ano 2; n. 4, p. 245--254, jan. 1936; n. 5, p. 313-317, fev. 1936; n. 6, p. 379-387, mar. 1936; n. 7, p. 439-445, abr. 1936; n. 8, p. 495-501, maio 1936.

M.N.

21 — Specimen materiae medicae brasiliensis, exhibens plantas médicinales in itinere annis 1817-1820 . . . Denks-chriften der Königlichen Akademie der Wissenscha-ften zur München, v. 9, p. 77-96, 1825.

M.N.

22 — Sur la gangrène sèche des pommes de terre, observée depuis quelques années en Allemagne. Annales des sciences naturelles. Paris, sér. 2, t. 18 — botânica, p. 141-148. 1842.

"Extrait des Comptes rendus des séances de l 'A-cademie des Sciences (16 a o û t ) " .

M.N.

23 — Systema materiae medicae vegetabilis brasiliensis. Com-posuit Car. Frid. Phil. de Mart ius . Lipsiae, Frid. Fleischer; Vindobonae, Frid. Beck in comm., 1843. 3 f., |xiiij-xxvi, 155 p.

B.N. — B.L.

24 — Systema de matéria medica vegetal brasileira, contendo o catalogo e classificação de todas as plantas brasi-leiras conhecidas; os seus nomes em lingua nacional com individuação de modo porque são chamadas nas diversas localidades; a sua nomenclatura botânica; a sua habitação e os seus usos medicinaes; modo porque costumão e podem ser vantajosamente empregadas, e a correspondência das mesmas plantas com as da

J6

materia medica geral. O b r a utillissima e illustrativa para o exercicio e progresso de qualquer systema me-dico, extrahida e traduzida das obras de Car. Fred . Phil, de Mart ius pelo desembargador Henrique Vel-loso d'OSliveira. Rio de Janeiro, E. & H. Laemmert, 1854. 2 f., xii, 284 p.

B.N. S.L.

25 — Über die Entwickelung der Botanik seit dem Bestehen der K. b. botanischen Gesellschaft zu Regensburg, ein Vortrag, gehalten in den Sitzung der Gesellschaft am 15. april 1840. Denkschriften der Königlich-Bayeris-chen Botanischen Gesellschaft zu Regensburg, v. 3, p. 1-29, 1841.

M.N.

26 — Lieber die Pflanzen-namen in der tupi Sprache, von Dr. Carl. Friedr. Phil. v. Mar t ius . . . München, J. G. Weiss , 1858. 18 p. "Separatdruck aus dem Bulletin der K. Bayer. Akad. d. W . , 1858 Nro. 1 -6" .

B.N. _ S.L.

27 — Ueber die Vegetation der unaechten und aechten Para-

siten, zunächst in Brasilien. Gelehrte Anzeigen he-rausgegeben von Mitgliedern der K. bayer. Akade-mie der Wissenschaften. München, n. 44-49, 3-10 mar. 1842.

B.N. _ S.L.R.

28 — Versuch eines Commentars Über die Pflanzen in den W e r k e n von Marcgrav und Piso über Brasilien, nebst weiteren Erörterungen über die Flora dieses Reiches, I Kryptogamen. Abhandlungen der Mathemat.-Phyi sikalischen CldsSe der Königlich Bayerischen Aka-demie der Wissenschaften. München, v. 7, p. 179-"238, 1855.

M.N.

11

E T N O G R A F I A

29 — Zur Etnographie Amerika's zumal Braziliens von Dr. Carl. Friedrich Phil. v. Mart ius . Mit einem Kärtchen über die Verbreitung der Tupis und die Sprachgrup-pen. Leipzig, Friedrich Fleischer, 1867. viii, 801 p. mapa col. (Beiträge zur Ethnographie und Sprachen-kunde Amerika's zumal Bras i l iens . . . 1( zur Ethno-graphie!

Conteúdo. — 1. Die Vergangenheit und Zukunft der americanischen Menschheit . — 2. Von dem Re-chtszustande unter den Ureinwohnern Brasiliens. — 3. Die indianischen Völkerschaften, Stämme und Horden in Brasilien und einigen benachvarten Ge-bieten, Land und Leute.

B.N. — S.L.R.

30 — O passado e o futuro da raça americana. In: Anstett , J. Philipp. Historia natural popular. . . coordenada e traduzida dos tratados dos autores allemães F . Mart in e Rebau. Rio de Janeiro, E. ö H . Laemmert, 1866-67, v. 2, p. 657-683.

B.N. _ B.L.

31 A ethnographia da America, especialmente do Brazil, do dr. Carlos Frederico Philippe de Martius, traduzida pelo dr. A. Lofgren e revista pelo dr. T h . Sampaio: O passado e futuro do homem americano. Revista do Instituto Histórico e Geográfico de S. Paulo. São Paulo, v. 9, p. 534-562, 1904.

B.N. _ S.B.

32 — Von dem Rechtszustande unter den Ureinwohnern Bra-siliens. Eine Abhandlung, gelesen in der öffentlichen Sitzung der Königl. Bayer . Akademie der Wissens -chaften, zur Feier ihres dreiundsiebzigsten Stif tungs-tages am 28 März 1832, von Dr. C. F . Ph. von

11

Mar t iu s . . . München , Mich. Lindauer, 1832. iv, 85, 20 p. 1 m a p a .

B.N. _ s.L.R.

33 — O estado de direito entre os autochtones do Brazil, pelo dr. Carlos Frederico Philippe von Mar t iu s . T r a d , pelo dr. Alber to Lüfegren e revisto pelo dr. A. C. de Mi randa Azevedo . Revista do Instituto Hlstóüco e Geográfico de S. Paulo. São Paulo, v. 11, p. 20-82, 1906.

B.N. S.B.

33a — O direito entre os indígenas do Brasil . T r a d , coordenada lit. por Amaraj] Gurgel , com um prefacio do prof. Spencer V a m p r é . São Paulo, Edições e Publicações Brasil . 149 p. (Coleção nacionalista, 1 ) .

M.R.E.

34 — Glossaria l inguarum brasil iensium. Glossários das di-versas lingoas e dialectos, que fal lao os indios no império do Brazil . Wör t e r s ammlung brasilianischer Sprachen von Dr . Carl . Fr ied. Phil, von Mar t i u s . Er langen Junge Õ Sohn, 1863. xxi, 548 p. (i.é. 546) IBeiträge zur E thnograph ie und Sprachenkunde Bra-siliens . . . 2, Zur Sprachenkunde! .

B.N. — S.L.

35 — W ö r t e r s a m m l u n g Brasilianischer Sprachen . Glossaria

l inguarum Brasil iensium. Glossários de diversas !in-goas e dialectos, que fallao os indios no império do Brasi l . V o n dr. Friedrich Phil. v. M a r t i u s . Leipzig, Friedrich Fleischer. 1867. xxi, 548 p. [Beiträge zur E thnographie und Sprachenkunde America 's zumal B r a s i l i e n s . . . 2, zur Sprachenkunde | .

B.N. _ S.L.R.

36 — Dialectos dos chavantes, cherentes, ca ra jás e caiapós

|T radução resumida de Glossaria Linguarum Brasi-

11

liensium feita pelo padre Pio Joaqiuim Marques | In : Magalhães , José V eira Couto de. Viagem ao Ara-guaya. 4. ed. São Paulo, Cia. ed. Nacional , 1938, p. 225-257.

M.N.

37 — D a s Naturell , die Krankheiten, das Arz thum und die Heilmittel der Urbewohner Brasiliens, von Dr . K. F r . Ph . v. Mar t ius . München Druck der Dr . C . W o l f -t

sehen Buckdruckerei |s.d., 1843| 192 p.

Extra ído do v. 33 do "Repertorium fur die P h a r -macie" de Buchner .

B.N. _ S.L.R.

38 — Natureza , doenças, medicina e remedios dos indios bra-sileiros, pelo sábio naturalista allemão dr. Carlos F r e -derico Philippe von Mar t ius (Excerptos da t raducção portugueza inédita, do original editado no anno de 1844, em Munich) pelo prof. dr. M . P i ra já da S i l v a . . . . Conferencia realisada em 4 de maio de 1937. Boletim do Instituto Teuto-Brasileiro de Alta Cultura. Rio de Janeiro, n. 1, p. 63-116, jan.- jun. 1937.

B.N. B.P.

39 — Natureza , doenças, medicina e remedios dos indios bra-sileiros . . . Rio de Janeiro, T y p . do Jornal do Com-mercio, 1937. 49 p.

M.N.

40 — Natureza , doenças, medicina e remedios dos indios b ra -sileiros . . . Ed . i l lustrada. Traducção , prefacio e notas de Pi ra já da Silva. São Paulo, Cia. ed. Nacional , 1939. 286 p. il. (Biblioteca pedagógica brasi leira. Sér. 5a: Brasiliana, 1 5 4 ) .

B.N. _ 8.B.

11

"Im Porto dos Mirandas, am Rio Japurá". Litografia segundo esbôço de Martius. Estampa n.» 30 do

"Atlas zur Reise in Brasi l ien".

VIAGEM PELO BRASIL

41 — Reise in Brasilien auf Befehl Sr. Majes tä t Maximilian Joseph I., königs von Baiern, in den Jahren 1817 bis 1820 gemacht und beschrieben von Dr. Joh. Bapt. von S p i x . . . und Dr . Carl. Friedr. Phil, von M a r t i u s . . . München, Gedruckt bei M . Lindauer, 1823-31. 3 v. v. 2: "München, Gedruckt by I. J. Lentner, 1828; v. 3: "München, bei dem Verfasser ; Leipzig, in Comm. bei F. Fleischer, 1831.

B.N. _ S.L.R.

42 — — Atlas zur Reise in Brasilien von Dr. v. Spix und Dr. v. Mart ius |s.n.t.| 42 est. (alg. col.) 11 mapas .

B.N. _ S.I.

43 — Reise in Brasilien in den Jahren 1817-1820 von Joh. Bapt. von Spix und Carl Friedr. Phil, von Mar t ius . Unveränderter Neudruck des 1823-1831 in M ü n -chen in 3 Textbänden und 1 Tafe lband erschiene-nen W e r k e s . Herausgegeben und mit einem Le-bensbild des Botanikers C .F .P . von Mart ius sowie mit einem Register versehen von Karl M ä g d e f r a u . Stuttgart , F . A. Brockhaus, 1966. 3 v. ret., mapas . (Quellen und Forschungen zur Geschichte der Geo-graphie und der Reisen. . . 3) .

M.N.

44 — Travels in Brazil, in the years 1817-1820, undertaken by command of His Majes ty the King of Bavaria, by Dr. Joh. Bapt. von Spix und Dr. C. F. Phil, von M a r t i u s . . . London, Longman, Hurst , Rees, Orme, Brown, and Green, 1824. 2 v. front, il.

B.N. _ _ S.L.R.

45 — Viagem pelo Brasil, por J. B. von Spix e C. F. P. von Mar t ius . Tradução brasileira promovida pejo Insti-

11

tuto Histórico c Geográfico Brasileiro para a come-moração do seu centenário. Tradutora d. Lucia Furquim Lahmey.er, bibliotecária do Instituto; revi-sores, o dr. B. F. Ramiz Galvão e o prof. Basilio de Magallhães (que foi também o anotador) Rio de Ja-neiro, Imprensa Nacional, 1938. 4 v. est., ret., mapas, facs.

Inclue a reprodução da fólha de rosto original.

B.N. _ S.L.R.

46 — Viagem pelo Brasil, 1817-1820. Tradução de Lúcia Furquim Lahmeyer, revista por B. F . Ramiz Galvão e Basílio de Magarlhães, que a anotou. 2. ed. |São Paulo] Melhoramentos (1961 j 3 v. il.

B.N. _ S.L.

47 — J. B. v. Spix und C. F. P. v. Mart ius Reise in Brasilien in den Jahren 1817-1820 nebst Skizzen aus Alex v. Humboldt und A. Bonpland Reise in die Aequi-noctial-Gegenden des neuen Continents. Für die Jugend bearbeitet von Carl Friedrich Die tzsch . . . Mit 4 Kupfern. Leipzig, bei C. G. Kayser, 1831. vi, 207 p. 4 est. col. (Taschenbuch der neueren, für die Jugend bearbeiteten Entderckungs-Reisen, 2. Bänd-chen . . . ) .

B.N. . _ S.L.R.

48 — Através da Bahia, excerptos da obra Reise in Brasilien, trasladados a português por dr. Manoel A. Pirajá da Silva e dr. Paulo W o l f . . . Bahia, Imprensa official do estado, 1916. 230 p. iL

M.N.

49 — Através da Bahia |por| von Spix e von Mart ius . Ex -cerptos da obra Reise in Brasilien, trasladados a por-tuguês pelos drs. Pirajá da Silva e Paulo W o l f . . .

11

3. ed. São Paulo, Cia. Ed. Nacional, 1938. 342 p. (Bibliotheca pedagógica brasileira. Sér. 5a., Brasi-liana, 118) .

B.N. — S.B.

50 — Brasilianische Volkslieder und indianische Melodien. Musikbeilage zu Dr. v. Spix und Dr. v. Mart ius Reise in Brasilien |s.n.t.| partitura, 15 p.

B.N. _ S.L.R.

51 — Contribuições para a geologia do Brasil, t iradas das viagens dos Srs. von Spix e von Martius, reunidas e annotadas por W . L. von Eschwege. In: Co'llectanea de scientistas estrangeiros, organizada pelo prof. Ro-dolpho Jacob. Belo Horizonte, Imprensa Oficial de Minas-Gerais, 1932, v. 2, t. 2, p. 69-118.

B.N. — S.L.

52 — Viagem ao Brasil. . . realizada e descrita de 1817 a 1820 pelos Drs. Joh. Bapt. von Spix e Carl. Fried. Phil, von Mart ius . Revista nacional de educação. Rio de Janeiro, 1933.

B.N. — S.P,

53 — Viagem de Spix e Mart ius pela capitania de São Paulo (1817-1818) Revista do Museu Paulista. São Paulo, v. 16, p. 117-210, 1929.

B.N. — S.P.

54 — Viagem do Rio de Janeiro à cidade de S. Paulo . Ex-cerpto do Jivro "Reise in Brasilien" (Viagem no Brasil) de Spix e Mar t ius . Traduzido do allemão por João W e t t e r . Revista do Instituto Histórico e Geográfico de S. Pautd. São Paulo, v. 15, p. 337-.360, 1910.

B.N. S.B.

11

OUTROS ASSUNTOS

55 — Akademische Denkreden von Carl. Fr . Ph. v. Martius,

Mitgliede der K. Bayer . Akademie der Wissens-chaften und Secretaer der Mathemat.-Physikal. Clas-se. Leipzig. Friedrich Fleischer, 1866. 619 p.

B.N. _ S.L.

55a — Denkreden auf Mitglieder der math.-phys. Classe gehalten in der öff. Sitzung der K. B. Akademie d. W . am 28 März 1868 von Dr. v. M a r t i u s . . . Separat druck aus dem Sitzungsberichten. München, F . Straub, 1868. 45 p.

M.R.E.

56 — Como se deve escrever a historia do Brazil. Dissertação offerecida ao I. Instituto Historico e Geogr, do Brazil, pelo doutor Carl. Fred. Ph. de Martius, accompanhada d 'hua Bibliotheca Braziliana ou lista de obras pertencentes à história do Brazil. Munich, 10 jan. 1843. 35 p. manuscrito autógrafo.

Texto em alemão, acompanhado da tradução (ras-cunho) feita pelo barão de Capanema, de 25 p. Falta a lista "Bibliotheca Brasiliana".

I.H.G.B.

57 — Como se deve escrever a historia do B r a z i l . . . Revista do Instituto Histórico e Geográfico Brasileiro. Rio de Janeiro, t. 6, n. 24, p. 381-403, jan. 1845, e v. 219, p. 187-205, abr.-jun. 1953.

B.N. _ S.Mss.

58 — Dissertação sôbre a Historia do Brasil | Munich, 10 de janeiro de 1843| Trabalho publicado no volume V I da Revista do Instituto Histórico e Geográfico Bra-sileiro. Revista de imigração ei colonização. Rio de Janeiro, ano 4, n. 2, p. 212-235, jun. 1943.

B.N. s .P .

2J,

59 — Idéas sobre a fabricação do pão feito de farinha de man-dioca, pelo conselheiro dr. von Martius, seguidas de uma apreciação pelo dr. M. A. de Macedo . Rio de Janeiro, E. & H. Laemmert |1868| v, 36 p.

B.N. _ S.L.R.

PREFÁCIOS, TRABALHOS EDITORIAIS ETC.

60 — Agrostologia Brasiliensis seu descriptio graminum im Império Brasiliensi hue usque detectorum, auctore C. G. Neesio ab E s e n b e c k . . . . Stuttgartiae et Tubingae, Sumptibus J. G. Cottae, 1829. 1 f., ii, 608 p.

Prefácio de Mart ius : p. ji| - ii B.N. _ S.L.R.

61 -— Avium species novae quas in itinere per Brasiliam annis M D C C C X V I I - M D C C C X X jussu et auspiciis M a -ximiliani Josephi I . Bavariae regis suscepto collegit et descripsit Dr. J. B. de Spix. . . Tabulae C X V a m. Schmidt monacensi depictae. Monachii, Typis Franc. Seraph. Hiibschman, 1824-39. 2 v. est. col.

v. 2: " . . . O p e r i s a Spixio anno M D C C C X X V , primum editi tabulas revisit, denuo imprimendas et emendatis coloribus imbuendas curavit Dr. Carl. Frid. Phil, de Mar t ius . . . Tabulae C X V I I I a Mich . Schmid monacensi sculptae. Monachii, Impensi editoris, 1839".

B.N. _ S.L.R.

62 — Delectus animalium articulatorum quae in itinere per Bra-siliam annis M D C C C X V I I - M D C C C X X jussu et auspiciis Maximiliani Josephi I . Bavariae regis augus-tissimi peracto collegerunt Dr. J. B. de S p i x . . . et Dr . C. F. Ph. de M a r t i u s . . . Digessit, descripsit, pingenda curavit Dr. Maximilianus Perty, praefatus est et edidiit Dr. C. F. Ph. de Mar t ius . Monachii,

11

prostat apud editorem; Lipsiae, apud Frid. Fleischer in comm., 1830. 2 f., iii, 224 p. 40 est. col.

B.N. _ 3.L.R.

63 — Historia natural popular. . . coordenada e traduzida dos tratados dos autores aliemães F. Mart in e Rebau pelo Dr. J. Ph. Anstet t . . . Rio de Janeiro, E. õ H . Laem-mert, 1866-1867. 2 v.

Prólogo de Mart ius: p. |v| - viii B.N. _ S.L.

64 — Selecta genera et species piscium quos in itinere per Bra-siliam annis M D C C C X V I I - M D C C C X X jussu et auspiciis Maximiliani Josephi I . Bavariae regis augus-tissimi peracto collegit et pingendos curavit Dr . }. B. de S p i x . . . digessit, descripsit et observationibus ana-tomicis illustravit Dr. L. Agassiz, praefatus est et edidit itineris socius Dr. F. C. Ph. de Mar t ius . Monachii, Typis C. Wol f , 1829. 4 f., xvi, ii, 138 p. front., 96 est. (maior pte. col.)

B.N. _ S.L.R.

65 — Species novae lacertarum quas in i t i n e r e a n n i s M D C C C X V I I - M D C C C X X per Brasiliam jussu et auspiciis Maximiliani Josephi I . Bavariae regis augus , tissimi suscepto collegit et descripsit Dr . Joannes Bapt. de Sp ix . . . Operis a Spixio anno M D C C C X X V primum editi tabulas revisit, denuo imprimendas et emendatis coloribus imbuendas curavit Dr. Car. Frid. Phil, de Mart ius. . . Monachii, Impensis editoris, 1838. 26 p. , 30 est. col.

B.N. _ S.I.

66 — Testacea fluviatilia quae in itinere per Brasiliam annis M D C C C X V I I - M D C C C X X jussu et auspiciis M a -ximiliani Josephi I . Bavariae regis augustissimi sus-cepto collegit et pingenda curavit Dr. J. B. de Spix. . .

11

Digessit, descripsit et observationibus illustravit Dr . J. A. W a g n e r . Ediderunt Dr . F . a Paula de Schrank et Dr . C. F . Ph. de Mar t ius . Monachii, Typis C. W o l f , 1827. 1 f., iv, 36 p., 1 f. 29 est. col.

B.N. _ S .L .a .

T R A D U Ç Â O

66a — Sir Humphry Davy 's Cröstende Betrachtungen auf Reisen oder die letzten T a g e eines Naturforschers . Nach der dritten Ausgabe verdeutscht von C. Fr . Ph. v. Mar t ius . Zweite verbesserte Ausgabe mit dem Bildnisse der Ver fassers . Nürnberg, T . L. Schräg, 1839. 268 p. front.

M.R.iS.

M A P A S

67 — Calque pris sur Ja Car te de l 'Amérique Méridionale dressée par les Docteurs de Spix et de Martius, et publiée à Munich en 1825.

Copia, a aquarela, em papel végétal. B.N. _ S.I.

68 — Car ta geographica de Piauhy ( provincia do Imperio do Brasil. Redigida segundo as cartas manuscriptas de José Pedro César de Menezes e Mathias José da Silva Pereira, por Mr. Jos. Schwarzmann. . . e Mr . Le chevr. de Mar t ius . Munich, 1828.

B.N. _ S.I.

69 — General — charte von Süd-America. Carte Générale de l 'Amérique Méridionale |dressee par I. F . W e i s s | . . . d 'après les observations et les cartes spéciales, rap-portées du voyage dans l'intérieur du Brésil pendant les années de 1817-1820 . . . par les docteurs Spix et M a r t i u s . . . Munich, 1825.

B.N. _ S.I.

11

70 —- Karte von Ost — Brasilien. Carte géographique de la partie orientale de l'empire du B r é s i l . . . par Guill . de Eschwege et Ch. Fr . Ph. de Martius; dressée par I. Schwarzmann. Munich, 1831.

B.N. _ B.I.

D E S E N H O S

70a — Desenhos aquarelados (13) Ensaios para o livro "História naturalis palmarum", provàvelmente originais de Mart ius .

J.S.L.

C O R R E S P O N D Ê N C I A

Correspondência com Goethe

71 — Goethe und Martius |Apresentação por Alexander von Martius| Mittenwald, A. Nemayer \\932\ 110 p. est., facs.

Contém 8 cartas de Martius, de Munique, e 10 de Goethe, de Weimar , correspondência trocada entre 23 out. 1823 e 27 dez.' 1829.

B.N. _ S.L.

CARTAS DE MARTITJS

A D. Pedro II, imperador do Brasil

72 — Agradecendo a condecoração recebida, da "Imperial Ordem do Cruzeiro". Munique, 20 fev. 1841. 3 p. Autógrafo .

M.I.P.

73 — Oferecendo-lhe o livro "Systema materiae medicae ve-getab. Brasiliensis". Munique, 4 agó. 1843. 2 p. Autógrafo.

M.I.P.

11

74 — Solicitando noticias sobre a remessa de um exemplar do "esboço de um sistema das plantas medicinais do Brasil", enviado ao Imperador, e 200 exemplares ao Govêrno Brasileiro, e solicitando novas providências sôbre as pesquizas referentes à flora brasileira, em virtude da morte do naturalista Schuch, que estava incumbido desta ta re fa . Munique, 15 dez. 1844. 3 p. Autógrafo .

M.I.P.

75 — Justificando o atraso de sua obra sôbre a historia natural dos vegetais medicinais do Brasil, que considera como a "tarefa da minha vida", pela "catástrofe atual da Alemanha" . Munique, 25 abr. 1848. 2 p. Autógrafo .

M.I.P.

76 — Solicitando auxílio financeiro para a publicação da Flora Brasiliensis, e sugerindo várias maneiras pelas quais poderia ser concedido êste auxílio, entre as quais estaria a compra de sua "Biblioteca Americana". Munique, 1 agó. 1851. 4 p. Autógrafo .

M.I.l:,

77 — Oferecendo-lhe 50 estampas de paisagens, tiradas sepa-radamente, da Flora Brasiliensis, e duas outras obras para serem anexadas à "Biblioteca Americana" do Imperador dedicada ao Instituto Histórico e Geográ-fico. Munique, 28 abr. 1856. 2 p. Autógrafo .

M.I.P.

78 — Oferecendo-lhe "um livro sôbre a etnografia da gentili-dade d'America e principalmente do Brasil"; comu-nicando ter enviado, em 1863, ao Marquês de Abran-tes, então Ministro de Estado, mil exemplares do vo-lume de glossários da referida obra para serem dis-tribuídos pelas províncias do Império e pedindo no-

11

t idas do destino da publicação. Munique, 17 jul. 1867. 3 p. Autógrafo .

M.I.P.

79 — Contendo agradecimentos e comentários sôbre a Flora, e enumerando os seus colaboradores vivos e mortos. Munique, 8 dez. 1867. 4 p. (em alemão) . Autógrafo .

M.I P.

A Paulo Barbosa da Silva, Conselheiro do Império

80 — Agradecendo o bracelete oferecido pelo Imperador à sua esposa, presente que supõe, em parte, devido à inter-ferência do amigo; mostrando-se feliz por saber que êle viria à Europa. Munique, 14 maio 1846. 3 p. Autógrafo.

M.I.F.

81 — F a l a n d o da satisfação em recebê-lo na Europa; tratando da emigração alemã para o BrasiJ dificultada por ser a religião protestante no Brasil somente tolerada; so-licitando informações, inclusive sôbre o comércio e a indústria, para serem publicadas na Alemanha como propaganda da emigração. Munique, 7 jul. 1846. 4 p. Autógrafo .

M.I.P.

82 — Dizendo achar-se ocupado em redigir uma memória sôbre a colonização alemã. Comunica ter recebido cartas e notícias do Dr. Freire Alemão, "correspondente qu e

eu hei de cultivar sempre". Munique, 15 nov. 1847. 3 p. Autógrafo.

A.J.L.

8 3 — Comentando sua aposentadoria de Diretor do Jardim Botânico d e Munique; tratando da política européia e de outros assuntos. Marienbad, 15 jul. 1855. 4 p. Autógrafo.

A.J.L. 11

84 — Comentando a febre de industrialização européia; en-viando-lhe um exemplar da tábua fisionômica da Flora e outro para o Imperador, assim como outras obras; pedindo-lhe propor ao Imperador confiar um hábito de uma Ordem Brasileira ao doutor Edua rdo Fenzl, por ser êste curador da Flora em Viena; soli-citando dados para a confecção dos mapas da Flora e dados botânicos; comentando não ter escapado "à malícia de alguns, que insinuam que eu tratava mais de trabalhar para o Brasil que para os meus ofícios". Ao terminar cita um verso de Camões: "para o povo que amo e para a minha gente" . Munique, 30 abr. 1856. 8 p. Autógrafo .

M.I.P.

85 — Tra tando da Flora Brasiliensis. Munique, 18 maio 1857. 3 p. Autógrafo .

A.J.L.

86 — Enviando ao Imperador, por seu intermédio, os fascículos 27 e 28 da Flora; comentando seus estudos que auxi-liariam a união dos índios brasileiros pela "língua gera(l"; enviando a lista de nomes dos animais em língua tupi (em alemão) . T ra t a também de pro-blemas agrícolas relacionados com o Brasil. |s.l.| 1 mar. 1861. 4 p. Autógrafo .

M.I.P.

87 — Tra tando de sua obra sôbre a flora brasileira, grande emprêsa que "precisa das simpatias de alguns sábios botânicos da Europa, que possam conduzida a uma conclusão mesmo depois da minha morte"; solicitando pedir a graça de Sua Mages tade para conferir uma condecoração aos seus auxiliares mais enérgicos, os Srs. Fenzel e Meissner . T ra t a também dos "Glos-sários" enviados ao Brasil; fala sôbre sua memória sôbre a quina: "esta coisa vale pouco menos q;ue o

11

café"; acusa o recebimento dos retratos do Imperador e da Imperatriz. Ao terminar, escreve: "Ainda alguns anos; depois dormirei no chão destas pacíficas mon-tanhas; mas algumas pessoas do Brasil, dirão: "Mor -reu um alemão, um sábio e ativo lente, que trabalhou entre nós e amou a nossa gente!" Schledorf, 18 agô. 1863.

Impressa na publicação do I .H.G.B. comemorativa do centenário da chegada de Martius ao Rio de Ja-neiro, n. 124 dêste catálogo.

B.N. — S.Mss.

88 — Aludindo à guerra no sul do Brasil; pedindo opinião sobre a colocação, no título da Flora, da frase: Populi Brasiliensis liberallitate"; pedindo notícias sobre a con-tinuação da subscrição da Flora, a qual calcula seja terminada em 10 anos "por mim ou (post-mortem) por meus amigos"; enviando, pelo livreiro Laemmert, duas medalhas em zinco, uma, cópia do seu medalhão, outra, cópia do de Galeottus Martius, seu bisavô. Munique, 4 mar. 1865. 4 p. Autógrafo .

M.I.P.

89 — Tra tando da situação política da Alemanha; da sub-venção da Flora; recomendando o Sr. Ladislau Netto; solicitando material para a elaboração do mapa do Brasil; comentando sôbre as minas de grafite abun-dantes em Minas . Munique, 26 nov. 1866. 8 p. Autógrafo.

A.J.L.

90 — Tra tando da Flora Brasiliensis. Munique, 10 dez. 1866. Jornal do Brasil. Rio de Janeiro, 1 dez. 1957. Repro-dução facsimilar, acompanhada pela transliteração e a notícia "Martius e o Brasil".

A.J.L.

11

Ao cónego Januário da Cunha Barbosa, 1* secretário perpétuo do I.H.G.B.

91 — Agradecendo a maneira pela qual o Instituto recebeu sua memória "Como se deve escrever a Historia do Brasil". Munique, 8 mar. 1844. 7 p.

Publicada na Revista do Instituto Histórico e Geo-gráfico Brasileiro. Rio de Janeiro, t. 6, n. 23, p. 372--374, out. 1844.

I . H . G . B .

92 — Remetendo um segundo exemplar de sua monografia "sôbre o natural, a medicina e as moléstias dos indí-genas do Brazil". Munique, 15 dez. 1844. 2 p. Autógrafo.

I . H . G . B .

93 _ Remetendo, de ordem da Real Academia de Sciencias da

Baviera, o Almanaque da mesma para 1844 e solici-tando permuta de publicações. Munique, 15 dez. 1844. 1 p. Autógrafo.

I . H . G . B .

94 — Sôbre o trabalho que empreendia referente às plantas medicinais do Brasil e outros assuntos. Nuremberg, 25 set. 1845. 2 p. Autógrafo.

I . H . G . B .

A Joaquim Caetano Fernandes Pinheiro

95 — Contendo observações sôbre botânica, vocábulos tupis e origem das tribus americanas. Munique, 8 nov. 1861 . Revista do Instituto Histórico e Geográfico Brasileiro. Rio de Janeiro, t. 58, pte. 1, p. 59-68, 1«? semestre 1895.

B . N . _ S . M s s .

96 Agradecendo o favor que lhe prestou junto a Freire Alemão e reclamando notícias sôbre a Flora; comu-

33

nicando que já expediu para o Brasil 900 exemplares do "Glossário", sobre o qüal pede opinião dos membros do Instituto; que está, juntamente com seu amigo Meissner, redigindo as monografias das Gen-ticeneas, Conífera, etc.; solicitando recomendar o seu amigo Jorge Martins Thomas para ser aceito sócio do Instituto Histórico e Geográfico Brasileiro. M u -nique, 11 abr. 1863. 4 p. Autógrafo .

B.N. S.Mss.

97 — Comunicando o envio de sua obra sobre a etnografia dos indios do Brasil. Munique, 17 jul. 1867. Revista do Instituto Histórico e Geográfico Brasileiro. Rio de Janeiro, t. 30, pt. 2, p. 461-462, 1867.

B.N. _ S.Mss.

A outros destinatários

98 —' Ofício da Academia Litterarum et Scientiarum Regia Monacensis ao Instituto Histórico propondo coope-ração intelectual e troca de publicações. Munique, 10 agô. 1843. 1 p.

Assinado e com anotações manuscritas feitas pelo secretário da classe fisico-matemática, Mar t ius .

I.H.G.B.

99 — Carta a J. D. Sturz, comentando a obra de Ramon de la Sagra sobre Cuba, na qua] Mart ius encontra seme-lhanças com o Brasil. Munique, 11 out. 1845. Revista do Instituto Histórico e Geográfico Brasileiro. Rio de Janeiro, t. 80, p. 704-708, 1916.

B.N. S.Mss.

100 — Carta ao Ministro do Interior do Brasil, t ratando dos mapas que estão sendo elaborados para serem publi-

11

cados na Flora Brasiliensis e solicitando qualquer obra e notícia que possa auxiliá-lo. Munique, 21 set. 1853. 4 p. Autógrafo .

Acompanhada por uma dissertação sôbre a carta geognóstica do Brasil (11 p.( em alemão) que deve ser a dissertação do dr. Frederico Pfa f f , de que trata Mart ius na carta .

M.I.P.

Carta a Antônio Gonçalves Dias a respeito do glossário das línguas e dialetos dos índios do Brasil. Munique, 6 abr. 1857. 4 p. Autógrafo .

B.N. _ s.Mss.

Carta a José Caetano Fernandes Pinheiro, oferecendo-se para assistir ao dr. Francisco Freire Alemão na defi-nição das suas coleções botânicas, e outros assuntos. Schledorf, 18 jul. 1863. 4 p. Autógrafo .

I.H.G.B.

CORRESPONDÊNCIA PASSIVA

Cartas (17) de Francisco Freire Alemão a Mar t ius . Rio de Janeiro, 1844-1867. Cópias de próprio punho.

B.N. . _ S.Mss.

Carta a Mart ius em resposta à de 21 de setembro "do ano próximo findo", sôbre a elaboração dos mapas do Brasil a serem incluídos na Flora Brasiliensis, acom-panhada de um artigo sôbre os limites do Brasil (4 p.) Rio de Janeiro, 16 jan. 1855. 10 p.

Não está assinada, mas parece ser a resposta à carta de Martius ao Ministro do Interior (n. 100 deste ca tá logo) .

M.I.P.

CORRESPONDÊNCIA DE TERCEIROS

105 — Carta, em francês, da viúva de Martius ao Imperador Pedro II, comunicando-lhe a morte de Martius ocorrida

a 13 de dezembro. Munique, 26 dez. 1868. 3 p.

M.I.P.

106 — Carta de A. W . Eichler, em francês, a destinatário não mencionado, acusando o recebimento de 2 cadernos: "Configuração etc. dos vegetais seculares"; tratando de assuntos referentes à Flora Brasiliensis. Graz, 19 set. 1872.

Papel com o timbre impresso: "Rédaction Von Martius ' Flora Brasiliensis. (Prof . Dr . Eichler)"

M.I.P.

O B R A S S Ô B R E M A R T I U S

107 A R A U J O , Carlos Benjamin da Silva, 1894 — Von Mart ius e o Cristo que ofertou ao Brasil. Desenvolvimento das conferências pronunciadas no Instituto de Es-tudos Brasileiros (Rio de Janeiro) em 16 de maio de 1941, e na Sociedade Paulista de História da Me-dicina (S. Paulo) em 20 de junho de 1941, respecti-vamente, sob os títulos: "Um Cristo a que devemos brasileiros, dobrada devoção — Oferenda de Von Martius" e "Um grande e sábio amigo do Brasil: V o n Mar t ius" . Rio de Janeiro, 1941, 28 p. il.

B.N. _ S.L.

108 C A N D O L L E , Alphonse d e — Notice sur la vie et les ouvrages de M. de Mart ius . . . publié à l'occasion de sa retraite des fonctions actives de l 'enseignement. . . Genève, Ramboz et Schuchardt, 1856. 29 p. "Tiré de la Bibliothèque Universelle de Gèneve, janvier 1856".

B.N. s.L.

11

109 C A R L O S V O N M A R T I U S , um grande amigo do Brasil. Boletim do Instituto Hans Staden. São Paulo, n. 4, p. 1-4, dez. 1951.

M.N.

110 C A R V A L H O , Alfredo de, 1870-1916 - Mart ius [Biblio-grafia] In: — Biblioteca exótico brasileira. Rio de Ja-neiro, Paulo, Pongetti & C„ 1930, v. 3, p. 331-338.

B.N. _ s .R.

111 C A T A L O G U E de la Bibliothèque Américaine de Mr . de Mar t ius . Munich, 1848. 54 p. l i tografadas.

B.N. — L.n.

112 C U N H A , Narciso Soares da — De von Mart ius aos erva-nários da Bahia. Prefácio d e Alexandre Leal Cos ta . Bahia, Papelaria Dois Mundos |1941| 52 p. il.

B.N. _ S.L.

113 D A M A S C E N O , Darcy, e, C U N H A , W a l d i r - O s ma-

nuscritos do botânico Freire Alemão, catálogo e trans-crição p o r . . . Rio de Janeiro, Biblioteca Nacional, 1964. 372 p. il.

B.N. _ S.E.

114 D U T R A , José Soares — Mart ius . Rio |de Janeiro] Emiel editora, 1942. 132 p. il.

B.N. _ S.L.

114a IEICHLER, A. W . | - C. F. Ph. von Martius, eine bio-graphische Skizze. Regensburg, Druck der Fr . Neu-bauer'schen Buchdruckerei, 1869. 18 p.

M.R.E.

115 F E D E R , Ernst , 1881 — Goethes Liebe zu Brasilien. . . Ijui, R. G. do Sul, Ulrich Low, 1950. 47 p. il.

B.N. _ S.L.

11

116 F U N D A Ç Ã O M A R T I U S . Boletim do Instituto Hans Staden. São Paulo, n. 4, p. 4-7, dez. 1951.

M.N.

117 G A R C I A , Rodolfo, 1873-1949 — História das explorações científicas. In: Instituto Histórico e Geográfico Bra-sileiro. Diccionário histórico, geographico e ethno-graphico do Brasil. Rio de Janeiro, Imprensa Nacio-nal, 1922, v. 1, Introdução geral, p. 856-910.

B.N. . _ S.R.

118 G O E T H E , Johann Wol fgang von, 1749-1832. Como Goethe apreciou as obras de Mart ius sôbre o Brasil. Tradução do último artigo dos "Fascículos morfoló-gicos" de Goethe, tomo II, fase0 . 2 de 1824; "Goethes Naturwissenschaftliche Schriften", edição de Rodolfo Steiner em 5 vol., Union Stuttgart, vol. I, pag. 191-94 |por| J. A. Padberg-Drenkpol. Boletim do Museu Na-cional . Rio de Janeiro, v. 8, p. 61-64, 1932.

B.N. — S.P.

119 — Eckermann — Conversações com Goethe. Tradução do alemão e notas por Marina Leivas Bastian Pinto . Pre-fácio de Augusto Meyer . Rio de Janeiro, Pongetti, 1950, p. 285-287, 329.

B.N. _ S.L.

120 G O M E S , Bernardino Antonio, 1806 — Noticia resumida da Historia Naturalis Palmarum de Karl Frederick Philippe von-Martius, lida na sessão da Academia Real das Sciencias de Lisboa, em 28 de maio de 1851 pelo doutor Bernardino Antonio Gomes. |s.n.t.| 20 p.

B.N. _ S.L.R.

121 G R I E C O , Agripino, 1888 — Goethe e Mart ius . Boletim de Ariel. Rio de Janeiro, n. 6, p. 17 mar. 1932.

M.N.

11

122 H O E H N E , Frederico Carlos, 1882 — Notas bio-bibliográ-ficas de naturalistas botânicos... In: — O Jardim Bo-, tãnico de São Paulo. São Paulo, Departamento de Botânica do Estado, 1941, p. 19-246.

B.N. _ S.R.

123 — O 74« aniversário do falecimento de von Mar t ius . Cor-reio Paulistano. São Paulo, 21 dez. 1941, p. 13.

Conferência proferida em sessão solene, comemo-rativa, da Sociedade "Amigos da Flora Brasílica", em 15 dez. 1941.

B.N. _ S.L.

124 I N S T I T U T O H I S T Ó R I C O E G E O G R Á F I C O BRASI-LEIRO, Rio de Janeiro — Centenário da chegada de Carlos Frederico Philippe von Mart ius ao Rio de Ja-neiro, 1817-1917. Rio de Janeiro, Imprensa Nacional, 1918. 50 p. il.

Contém a ata da inauguração da exposição das obras de Martius, em 16 de julho de 1917, com os discursos de Afonso Celso e Roquete Pinto; artigo de M. Fleuiss, publicado no Jornal do Comércio, em 16 jul. 1917; trechos de dois artigos de Clemente Brandenburger, publicados no Deutsche Post, S. Leo-poldo, R. G. do Sul, 3 e 4 agô. 1917, e na Revista Americana, Rio de Janeiro, agô.-set. 1917; artigo de Gama Rosa; relação das obras de Mart ius perten-centes ao arquivo do Insti tuto.

B.N. S.L.

125 — Revista do Instituto Histórico e Geográfico Brasileiro, Rio dv; Janeiro, t. 83, p. 427-462.

Publicado também na ed. do I .H.G.B. da Viagem pelo Brasil, 1938, v. 1, p. V - X X X V .

B.N. _ S.Mss.

89

126 LEÃO, Teophilo Azevedo Pacheco, 1910 — Carlos Frede-rico Philippe von M a r t i u s . . . Rio de Janeiro, Im-prensa Nacional, 1918. 6 p. il. "Separata dos Annaes da Faculdade de Medicina do Rio de Janeiro, ano 1, 1917".

B.N. — S.L.

127 LUIS, Teodoro, irmão — Para o estudo da flora sul-rio-gran-dense, qual o valor da "Flora brasiliensis" de M a r -tius? Por Irmão Teodoro Luis, F.S.C. Canoas, Insti-tuto Geobiológico, 1957. |59| p. (Canoas . Rio Grande do Sul. Instituto Geobiológico. Contribuições, 8 ) .

B.N. _ S.L.

128 M A R Q U E S , Cesar Augusto — O naufragio de Mart ius no rio Amazonas. Revista do Instituto Histórico e Geo-gráfico Brasileiro. Rio de Janeiro, t. 51, pte. 2, p. 73--77, 3» e 4? trimestres 1888.

B.N. _ S.Mss.

129 M A R T I U S jBibliografia| In: Morais, Rubens Borba de . ß i -bliographia Brasiliana... Amsterdam, Rio de Janeiro, Colibris ed. ltda. |1958| v. 2, p. 25-30.

B.N. _ S.E.

130 N O T I C E sur Charles-Fréd-Phil . von Martius, associé de l 'Académie |s.n.t.| 42 p. Do Anuário da Academia de Ciências da Bélgica.

B.N. _ S.L.

131 O B E R A C K E R , Karl Heinrich. Pintores alemães e d e des-cendência germânica no Brasil. Intercâmbio. Rio de Janeiro, ano 6, n. 10-12, p. 411-419, out.-dez. 1941.

B.N. _ S.P.

132 R A M B O , Balduíno, sacerdote, 1905 — Martius. São Paulo. Instituto Hans Staden, 1952. 20 p.

M.N.

ho

133 R A U , Charles — Memoir of C.F.P. von Martius, W a s h i n g -ton, Government printing office, 1871. p. 169-178.

M.N.

134 R O D R I G U E S , João Barbosa, 1842-1909 - A Flora Bra-siliensis de Mar t ius . Rio de Janeiro, Typ . do "Jornal do Comércio" de Rodrigues & c., 1907. 32 p.

B.N. — S.L.R.

135 — Notícia sobre alguns jardins botânicos da Europa... Rio de Janeiro, Imprensa Nacional, 1904. 58 p.

M.N.

136 — Les palmiers; observations sur la monographie de cette famille dans la Flora Brasiliensis, par J. Barbosa Ro-d r i g u e s . . . Rio de Janeiro, Imprimerie du Messager du Brésil, 1882. iii, 53 p. est.

B.N. _ S.L.R.

137 R O D R I G U E S , José Honório, 1913 — Mar t ius . In: — Vida e história |Rio de Janeiro| Civilização Brasileira |1966| p. 151-161.

B.N. _ S.L.

138 R O M E R O , Silvio, 1851-1914. Carlos Frederico F . de Mart ius e suas idéias acêrca da História do Brasil. In: — História da literatura brasileira. 3. ed. Rio de Janeiro, José Olympio, 1943, v. 5, p. 133-162.

B.N. — S.E.

139 — — — Revista da Academia Brasileira de Letras, Rio de Janeiro, ano 3, n. 8, p. 231-272, abr. 1912.

B.N.

140 R O Q U E T E - P I N T O , Edgar, 1884-1954. Aborígenes e ethnografos (conferências da Bibliotheca Nacional — série de 1913) In: — Seixos rolados. Rio de Janeiro |Mendonça, Machado & c.| 1927, p. 103-162.

B.N. S.L.

hl

141 — C. F. Ph. Von Mart ius . In: — Seixos rolados. Rio de Ja-neiro |Mendonça, Machado & C.| 1927, p. 253-262.

Discurso no Instituto Histórico, por ocasião da co-memoração do centenário da chegada de Mart ius (ver n. 124 dêste catá logo) .

B.N. _ s .L.

142 S A M P A I O , Alberto José de, 1881-1946 — Apontamentos para a revisão da Flora Brasiliensis de Martius, cui-dando especialmente do índice das novas diagnoses, posteriores às diversas monographias da Flora de Martius e cm geral de plantas brazileiras não citadas nessa obra e bem assim da área geographica das plantas brazileiras segundo os actuaes conhecimentos de geographia botânica, por A. J. de S a m p a i o . . . e J. Cezar Diogo, I - I V . . . Rio de Janeiro, Imprensa Nacional, 1914. 32 p. (Sociedade Nacional de Agri-cultura) .

B.N. _ S.L.

143 — Considerações sobre a Flora Brasiliensis de Martius quanto à necessidade de sua revisão e de sua conti-nuação. Relatório do Ministério da Agricultura, In-dustria e Comércio, Rio de Janeiro, 1911, v. 2. p. 197-224.

B.N. S.P.O.

144 S A M P A I O , Teodoro, 1855-1937 - O s naturalistas via-jantes dos séculos X V I I I e X I X e o progresso da ethnographia indigena no Brasil, pelo Dr . Theodoro S a m p a i o . . . Terceira these official (quarta do pro-grama da 3? secção) Revista do Instituto Histórico e Geográfico Brasileiro, Rio de Janeiro, t. especial, con-sagrado ao 1' Congresso de História Nacional (7-16 set. 1914) pte. 2, p. 543-594, 1918.

B.N. _ S.Mse.

145 S C H A D E N , Egon, 1913 - O estudo do Índio brasileiro -ontem e hoje. Revista de História, São Paulo, ano 3, v. 5, n. 12r p. 385-401, out.-dez. 1952.

B.N. _ s .P.

145a S C H R A M M , Hugo — C. F. Ph. v. Mar t ius . Sein Lebens--und characterbild insbesondere seine Reiseerlebnisse in Bras i l i en . . . Leipzig, Ludwig Denicke, 1869. 2 v.

M.R.E.

146 S C H W Ä G R I C H E N - Bemerkungen über einige Stellen in der Flora Brasiliensis von Endlicher und Martius, 1 stes H e f t . 1840. Fol., vom Dr. Schwägrichen in Leipzig. Linnaea, v. 14, p. 515-528, 1840.

M.N.

147 S E N A , Nelson de — O que deve o Brasil à cultura e à co-operação germanicas. São Leopoldo, R. G. do Sul, Of f . graph. Rotermund & co., 1935. 59 p.

B.N. _ S.L.

148 S ILVA, Manuel Augusto Pirajá da, 1873 — A obra do sábio naturalista e amigo do Brasil dr. Carlos Frede-rico Philippe von Martius; conferência realisada na sessão festiva em 12 de abril de 1937. Boletim do Instituto Teuto-Brasileiro de Alta Cultura. Rio de Janeiro, n. 1, p. 25-53, jan.-jun. 1937.

B.N. _ S.P.

149 S O M M E R , Friedrich, 1915 — A vida do botânico Mart ius "Pai das Palmeiras" |São Paulo| Melhoramentos |1955| 184 p. il |Arquivos históricos, 12|.

Bibliografia: p. 164-174.

B.N. __ s.L.

150 T A U N A Y , Afonso d'Escragnolle, 1876-1958 — Viagens e viajantes. Revista do Instituto Histórico e Geográ-

ks

fico Brasileiro. Rio de Janeiro, t. 92, v. 146, p. 211-336, 1922.

"Spix e Martius": p. 263-286.

B.N. S.Mss.

151 T H E O N I . |pseud.?| Karl Friedrich Philip von Mart ius. Cultura artística. Rio de Janeiro, ano 1-2, n. 8 9, p. 20-22, dez. 1934 — jan. 1935.

B.N. — S.M.

152 V O N M A R T I U S . Revista brasileira de geografia. Rio de Janeiro, ano 2, n. 1, p. 56-57, jan. 1940.

B.N. B.P.

R E T R A T O S D E M A R T I U S

153 — Em 1861. Fot. de uma litografia por Vogel |?j Embaixo, em letra manuscrita, lê-se: "Ein ächtes W e r k der Kunst wirst Du vollbringen wenn, wie in Dir, im Bild sich Geist und Leib durchdung. Dr. Carl. Fr . Ph. v. Martius, geb. 17 apr. 1794 in Erlangen".

B.N. — S.E.

\J 154 — Sentado, meio corpo. Litografia por Er. Torrens, 1850. Embaixo, em letra manuscrita, lê-se: "In palmis sem-perparens juventus; in palmis resurgo. Mart ius" .

Ocorre como frontispício do v. 1 da "Historia na-turalis palmarum".

B.N. — S.I.

v/ 155 — Fotografia retocada por F. Cakera, de um quadro a óleo. 1906.

B.N. — S.I.

156 — Quando jovem, com um livro na mão, meio corpo. Fot.

B.N. — S.E.

u

157 — Em 1821, aproximadamente. Busto. Fot . B.N. — S.E.

158 — Em 1860, aproximadamente. Busto. Fot. B.N. — s.E.

159 - N a velhice. Busto. Fot. B.N. — s.E.

160 — Busto de Martius no Jardim Botânico do Rio de Janeiro. Fot.

B.N. — s.E.

160a — Quadro a óleo. J.S.L.

I L U S T R A Ç Õ E S ( F O T O G R A F I A S )

161 — Arco da entrada do antigo Jardim Botânico de Munique, do qual Mart ius foi diretor.

B.N. — s.E.

162 — "Farmácia da Côrte", em Erlangen (1800) , casa natal

de Mar t ius . B.N. — s.E.

163 — Universidade de Erlangen, 1798. B.N. — s .E .

164 — Retrato de Johann Baptist von Spix (cêrca de 1821) zoólogo, companheiro de Martius em sua expedição ao Brasil.

B.N. — S.L.R.

164a — Placa em homenagem a Martius colocada no local de sua antiga residência em Munique pelo Cônsul Geral do Brasil nesta cidade, em nome da nação brasileira, as-sociando-se às comemorações do centenário da morte de Martius, realizadas em 1968 na Alemanha.

J.S.L.

•'lõ

164b —- Recorte do Süddeutsche Zeitung, de 4 set. 1968, noti-ciando a colocação da placa referida no item anterior.

J.S.L.

M E D A L H A S

165 — Medalhão uniface com a efígie de Mart ius . I.H.G.B.

166 — Medalhão com a efígie de Galeotus Martius, antepassado de Mart ius .

A.J.L.

167 — Medalha comemorativa do centenário da morte de Mar -tius, com a inscrição: "In palmis semperparens ju-ventus, in palmis resurgo", mandada gravar pelo Museu Nacional do Rio de Janeiro.

M.N.

I G U A S S Ú R. Sen. Dantas, 80-B — Rio de Janeiro —

: * • • • "'.MH*