Upload
joao-pereira
View
5.221
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
-
~ PORTO EDITORA
SÍNDROMADE DOWN:LEITU RAE ESCRITA
if'
Um guia para pais, educadores e professores
,-~
JnItb~m.).rl('J,."{'1GJ~b:m
J
II
II
n
íNDICE
CAPíTULO 1
DESENVOLVIMENTODAS FUNÇÕES COGNITIVAS NOS ALUNOS COM SíNDROMA DE DOWN ...........................CARACTERíSTICASGERAIS DOS ALUNOS COM SíNDROMA DE DOWN ..........................................
O PROCESSO DE LEITURAE DE ESCRITACOMO FERRAMENTAEDUCATIVA ......................................
CAPíTULO 2
PROGRAMAS EDUCATIVOS PARA CRIANÇAS COM SíNDROMA DE DOWN .........................................PROGRAMAS DE INTERVENÇÃO PRECOCE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .PROGRAMAS ESCOLARES. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ATITUDES DO EDUCADOR ..
CAPíTULO 3
PROCESSO EDUCATIVO DAS CAPACIDADES PERCEPTIVAS E DISCRIMINATIVAS .....................................
INTRODUÇÃO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .DESENVOLVIMENTO DAS CAPACIDADES. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
CAPíTULO 4MÉTODODEAPRENDIZAGEMPERCEPTIVO-DISCRIMINATIVO...................................................
INTRODUÇÃOEOBJECTIVOS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ASSOCIAÇÃO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .SELECÇÃO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CLASSIFICAÇÃO.. . . . . ... .. . . ... . . . .. . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . .. . . .. . . .. . . . .. . . . .. . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .NOMEAÇÃO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .GENERALIZAÇÃO.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Apêndice 1:Materialpara a aprendizagem perceptivo-discriminativo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Apêndice2: Exercíciospara a aprendizagem perceptivo-discriminativa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
CAPíTULO 5MÉTODOS DELEITURAEESCRITAPARAALUNOSCOM DÉFlCEINTELECTUAL.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
PESADAHERANÇA HISTÓRICA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .NOVA PERSPECTIVA. . . . . . . . . . . . . .. . . . . .. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . ... . .PROGRAMASDE LEITURAE DE ESCRITAPARAPESSOASCOM SíNDROMA DE DOWN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
NOVA ORIENTAÇÃO: PRIMEIROSMÉTODOS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .RESULTADOS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
CAPíTULO 6
MÉTODO DE LEITURA: PREPARAÇÃO E ETAPAS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
INTRODUÇÃO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
CONDiÇÕES GERAIS PARA A APRENDIZAGEM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
CONDiÇÕES INDIVIDUAIS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .REQUISITOS PRÉVIOS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ETAPASDO MÉTODODELEITURA. . .. . . . . .. . . . . . . . . .. . . .. . . . . . . . . . . . .. . . . .. . . . . . . . . . .. . . . . . ... . . . . . . . . . .
CAPíTULO 7LEITURA:PRIMEIRAETAPA
PERCEPÇÃOGLOBAL E RECONHECIMENTO DE PALAVRASESCRITAS. . . . . . . . . . . . . . ... . . . . .. . . . ... . . . . . . .. .. . . . .OBJECTIVOS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CRITÉRIOSPARAA SELECÇÃODE PALAVRAS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .PREPARAÇÃODO MATERIAL. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .DESCRiÇÃOE USO DE MATERIAL BÁSICO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LEITURAATENTA E INTELIGENTEDE PALAVRASE FRASES. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
INTRODUÇÃO DA MORFOSSINTAXE ...................................................................PROBLEMASE SOLUÇÕESDURANTEA ETAPA DA LEITURADE PALAVRASE FRASES. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
I :~
1111
15
1919 I121 I23
I I
I25
. I25 1
25
37373844464748
49
52
5959
61626365
67
6768697073
I
i .757576767894
102
103
íNDICE
CAPíTULO 8
LEITURA: SEGUNDA ETAPA
RECONHECIMENTO E APRENDIZAGEM DAS SíLABAS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
INTRODUÇÃO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
OBjECTIVOS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .MATERIAL E MODO DE O USAR. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
CARTILHASESILABÁRIOS ............................................................................LEITURA ATENTA E INTELIGENTE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
CAPíTULO 9
LEITURA: TERCEIRA ETAPA
PROGRESSÃO NA LEITURA. . . . . . . o. . . . . . o. . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . .
OBjECTIVOS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
DESCRiÇÃO DO MATERIAL E MODO DE O USAR. . . . .. . . o. . . . .. . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . ... . . . . . . o... .
DIFICULDADES E SOLUÇÕES. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .SíNTESE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
RESUMO DO MÉTODO DE LEITURA. . . . . . . . . . .. . . . . .. . . . . . . . o. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . .
CAPíTULO 10
ESCRITA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
CONCEITOS E CONSIDERAÇÕES FUNDAMENTAIS. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .. . . . . . . o. . . . . . . . .MÉTODO DE ESCRITA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
CAPíTULO 11
ESCRITA: FASE DE ESTIMULAÇÃO PRECOCE E PRIMEIRA ETAPA.. . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . o. . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . o..
INTRODUÇÃO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
PREPARAÇÃO DAS CRIANÇAS COM SíNDROMA DE DOWN PARA A ESCRITA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ESCRITA: PRIMEIRA ETAPA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
RESUMO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
CAPíTULO 12
ESCRITA: SEGUNDA ETAPA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
INTRODUÇÃO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LETRA SCRIPTOU LETRA CURSIVA o......................................................................
OBjECTIVOS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
MODO DE TRABALHAR. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
JUNÇÃO DE LETRAS: AS SíLABAS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .PRIMEIRAS PALAVRAS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
CALIGRAFIA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
DITADO: A ESCRITA ATENTA E INTELIGENTE DE PALAVRAS.. . . . .. . . . . . . . .. . . ... . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . .. . . . . .
ESCRITA DE FRASES. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
CÓPIAS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
USO FUNCIONAL DA ESCRITA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
CAPíTULO 13
ESCRITA:TERCEIRA ETAPA
PROGRESSÃO NA ESCRITA... . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . .. . . . .. . . .. . . . . . . . . o. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . .. ...
INTRODUÇÃO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .OBjECTIVOS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
CALIGRAFIA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ORTOGRAFIA. . . . .. . . . . . . . . . .. . . . . o.. . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .. . . . .. . . . . . . . . o.. . . . . ... . . . . . . ....
VOCABULÁRIO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
MORFOSSINTAXE. . . . . . . o. .. . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . .. . . . o. . . . o. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . .....
CONJUGAÇÃO DOS VERBOS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ESTRUTURA DAS FRASES. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
USO FUNCIONAL E HABITUAL DA ESCRITA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ESCRITA DE TEXTOS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ANEXOS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
BIBLIOGRAFIA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
105105108108131131
137137138156157159
161161163
169169170173179
181181181182184187188189190194196196
197197198198199200205
206208210211
215
233
5
Cada vez mais os educadores, professores, administradores, psicólogos, terapeutas, técnicos de serviço social,médicos e pais têm um papel de extrema importância na educação dos alunos com necessidades educativas especiais.Este papel é tanto mais importante quanto mais desejável se torna educar estes alunos nas escolas das suasresidências, tendo por base um princípio essencial, o da inclusão.
Assim sendo, a Colecção Necessidades Educativas Especiais pretende dar a conhecer um conjunto de textos práticos,de leitura acessível, que possam servir de base para a elaboração de respostas educativas eficazes para os alunos comnecessidades educativas especiais.
SÍNDROMA DE DOWN: LEITURA E ESCRITAUm guia para pais, educàdores e professores
Na presente obra, traduzida e adaptada do espanhol, oferece-se aos pais, educadores e professores portugueses ummétodo de leitura e de escrita para crianças com síndroma de Down, baseado em vinte anos de prática e de investigação.
Para os educadores e professores pode não parecer novo, porque ele baseia-se realmente no método global de leiturae nos seus pressupostos psicolinguísticos. É, no entanto, diferente porque: implica pôr as <:riançasa ler precocemente(2,3 anos), quando ainda não falam fluentemente; as crianças primeiro lêem e só muito mais tarde escrevem; aos 6ou 7 anos, as crianças com síndroma de Down podem ler cerca de 60 palavras e várias frases, estando aptas aacompanhar as outras criança!,!na fase de leitura silábica; as várias etapas da leitura e da escrita estão profusamenteilustradas com exemplos de actividades que têm em conta a importância de não saltarem etapas, de serempersistentes e de garantirem o sucesso de cada criança.
WWW,,!?ortoeditora.pt
911~11~~~1111IJIJUIJlllllliII11
Cód. 34694.10 ISBN 972-0-34694-9
Dep. Legal N." 224229/D5