29
Pneumococo La vacuna del nieto en el abuelo Purificación Robles Grup de vacunes-profilaxi

Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

  • Upload
    ledung

  • View
    212

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

Pneumococo La vacuna del nieto en el abuelo

Purificación Robles Grup de vacunes-profilaxi

Page 2: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

•Colonizador habitual de la nasofaringe humana •Posee una cápsula de polisacáridos que le confiere su virulencia y evita su fagocitosis

•Se conocen más de 93 serotipos (agrupados en 46 serogrupos). 15-20 son los que causan enfermedad invasora

http://www.msps.es/en/ciudadanos/proteccionSalud/infancia/docs/neumo

S. Pneumoniae (neumococo)

Page 3: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

1881 Aislamiento de neumococo como causa de neumonía

1914 Desarrollo de la primera vacuna de célula completa

’30 Descubrimiento de los serotipos ‘40 Vacuna de polisacáridos capsular 6 valente 1977 Vacuna de polisacáridos capsular 14 valente

1983 Vacuna de polisacáridos capsular 23 valente

No eficaces en menores de 2 años

Historia de la vacuna

Page 4: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

• Estimulación timo-independiente

• No es eficaz en <2años

• Escasa antigenicidad. Moderada producción de Ac

• Ac de poca especificidad

• No inmunidad de recuerdo (la revacunación no potencia

la respuesta de Ac)

• Inmunidad de mucosas limitada o nula

• Protección de duración muy limitada. Inducción del

fenómeno de tolerancia inmunitaria o hiporrespuesta con

la revacunación

• Escasa sensibilización en SIDA o drepanocitosis

PPV23

Page 5: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

• La respuesta en adulto sano se inicia a las 2-3 sem

• Los Ac disminuyen gradualmente a partir del primer año

• La eficacia en adulto inmunocompetente sobre:

– Enfermedad invasora está entre el 49-91%

– Neumonía no bacteriémica entre 0-70%

PPV23

Page 6: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

– Sujetos inmunocompetentes de edad > 60 años (según CCAA, 65 años)

– Personas con alto riesgo de ENI entre 2 y 64 años:

• Inmunodeficiencia congenita o adquirida (VIH)

• Anemia de células falciformes o asplenia anatómica o

funcional

• Enfermedad crónica (cardiaca, pulmonar excepto asma,

renal, o hepática)

• Cáncer y tto quimioterápico

• Diabetes Mellitus

• Fístulas de LCR, implantes cocleares

• Alcoholismo crónico, tabaquismo (≥ 20 cigarrillos/día)

Indicaciones de PPV23

Page 7: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

• Revacunación:

• si primera dosi s >60a: NO REVACUNAR

• si primera dosis <60a: Dosis única de recuerdo a los 5a

• en menores de 10a: es recomienda revacunació a los 3ª

(por ahora no está recomendada la 3ª dosis en ningún grupo)

Indicaciones de PPV23

Page 8: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

1881 Aislamiento de neumococo como causa de neumonía 1914 Desarrollo de la primera vacuna de célula completa 1930 Descubrimiento de los serotipos 1940 Vacuna de polisacáridos capsular 6 valente 1977 Vacuna de polisacáridos capsular 14 valente 1983 Vacuna de polisacáridos capsular 23 valente 2000 Vacuna de polisacáridos CONJUGADA 7 valente (PCV7) 2009 Vacuna de polisacáridos CONJUGADA 10 valente (PCV10) 2010 Vacuna de polisacáridos CONJUGADA 13 valente (PCV13)

en menores de 5 años 2012 Vacuna de polisacáridos CONJUGADA 13 valente (PCV13) en adultos mayores de 50 años

Historia de la vacuna

Page 9: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

• Respuesta timo-dependiente

• Eficaces a partir de los 2 meses

de vida

• Síntesis idónea de Ac de alta

especificidad (IgG)

• Generan memoria inmunológica

• Generan inmunidad de grupo y disminuyen el

estado de portador

Vacuna polisacárida conjugada

Page 10: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

1 5 7F

4 23F 19F 6B 9V 14 18C

3 6A 19A

Proteína transportadora CRM197 Mutante atóxica de la toxina diftérica

1, 2, 3, 4, 5, 6B, 7F, 8, 9N, 9V, 10A, 11A, 12F, 14, 15B, 17F, 18C, 19F, 19A, 20, 22F, 23F, 33F

Vacuna polisacárida conjugada

Page 11: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

¿Qué ocurrió tras la introducción de VPC?

Page 12: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

¿Qué ocurrió tras la introducción de VPC?

Page 13: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

Evolución en la Tasa de Hospitalizaciones por ENI en CAM (≤15años)

por Serotipos-PCV13 vs serotipos no vacunales

Tasas de incidencia

(/100,000)

NS

54,94% (p<0,01)

67.53% (p<0,001)

Diapositiva cedida por Cristina Méndez PhD Responsable Médico Área de Vacunas Pfizer SCBU

Page 14: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

<2 mo 2-5

mo

6-11

mo

1 2-4 5-9 10-14 15-44 45-64 65-74 75-79 80+

1996-97 1997-98 1998-99 1999-00 2000-01 2001-02

2002-03 2003-04 2004-05

Health Protection Agency. Available at:

http://www.hpa.org.uk/webw/HPAweb&HPAwebStandard/HPAweb_C/1195733823380?p=12034

09671876.

Accessed June 8, 2009.

Incidencia de ENI en Inglaterra y Gales

Page 15: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

0 10 20 30 40

Neumonía complicada

Neumonía no complicada

Meningitis

Bacteriemia sin foco

Sepsis

Peritonitis

Otras

*Neumonía complicada: Derrame pleural paraneumónico típico, empiema o afectación multilobar

71,2%

Porcentaje de pacientes

N = 5

N = 8

N = 9

N = 14

N = 19

N = 66

N = 70

Polverino E, ECCMID 2012

Estudio ODIN. Distribución de ENI según forma de presentación 2010-2011

*

Page 16: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65

EPOC

Asma

Neoplasia

Diabetes mellitus

Hepatopatía crónica

I. Cardiaca

I. Renal Crónica

Infección VIH

SIDA

Ictus

Inmunodeficiencia

Hospitalización ≤ 2 meses

Neumonía previa

Tabaquismo

Alcoholismo

Tto. Inmunosupresor

Esplenectomizado

≥ 18 y ≤ 49 ≥ 50 y ≤ 64 ≥ 65 y ≤ 74 ≥ 75 N =178 (93%)

Número de pacientes (n)

Inmunosupresión 84 (44%)

39 (20.4%)

42 (21.9%)

32 (16.7%)

Estudio ODIN. Distribución de ENI según factores de riesgo 2010-2011

Polverino E, ECCMID 2012

Page 17: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

Población total≥ 18 años (N=191) vs ≥ 50 años (N=137)

≥18 años: PCV13-ST & 6C: 112 casos (58,6%)

≥50 años. PCV13-ST & 6C: 77 casos (56,2%)

≥18 años: PPV 23-no PCV13: 35 casos (18,3%)

≥50 años: PPV 23-no PCV13: 24 casos (17,5%)

≥18 años: No PPV 23-ni 6C ni 6A: 44 casos (23%)

≥50 años: No PPV 23-ni 6C ni 6A: 36 casos, (26,2%)

Fenoll A , ECCMID 2012

Estudio ODIN. Coberturas de las vacunas

Page 18: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

60–64 a

50–59 a

1 mes

Estudio 004:

PCV13 vs PPV23 en sujetos naïve entre 50 y 64 años

PPSV23 (n = 414)

PCV13 (n = 403)

PCV13 (n = 417)

Sujetos Naïve

Page 19: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

PPSV23>PCV13 PCV13>PPSV23

1.4 (146:104)

1.1 (93:85)

1.6 (2062:1295)

1.2 (199:162)

12.1 (2593:213)

2.5 (1984:788)

2.8 (1120:405)

2.9 (1164:407)

0.9 (612:692)

1.9 (1726:925)

1.9 (682:352)

1.0 (517:539)

5.2 (375:72)

• Se cumple el criterio de no-inferioridad para todos los serotipos comunes

• Superioridad en la respuesta para 8 de los 12 serotipos comunes y 6A

6A

1

3

4

5

6B

7F

9V

14

18C

19A

19F

23F

0.0 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 8.0 12.0

*

Estudio 004:

PCV13 vs PPV23 en sujetos naïve entre 50 y 64 años

Page 20: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

N = 924

PPSV23 (n = 473)

PCV13 (n = 463)

Año 0 Año 1 Año 2

Estudio 3005: sujetos ≥70 años vacunados con PPV23 ≥ 5

años antes. Evaluación de la respuesta a 1 dosis adicional

de PCV13 1 año después de PCV13 o de PPV23

PPSV23 preinmunizados (≥5 años)

Page 21: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

• Superioridad de la respuesta a PCV13 cuando PCV13 se administra primero vs PPV23

PPSV23PCV13>PCV13PCV13 PCV13PCV13>PPSV23PCV13

2.2 (76:34)

1.7 (55:33)

1.8 (472:267)

1.4 (56:42)

2.1 (1134:549)

2.2 (1565:721)

1.5 (185:120)

2.2 (158:72)

1.2 (238:194)

1.9 (975:513)

1.4 (339:248)

1.7 (311:180)

3.6 (310:87)

1

3

4

5

6A

6B

7F

9V

14

18C

19A

19F

23F

0.0 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0

*

PCV13: ficha técnica

Estudio 3005: sujetos ≥70 años vacunados con PPV23 ≥ 5 años

antes. Evaluación de la respuesta a 1 dosis adicional de

PCV13 1 año después de PCV13 o de PPV23

Page 22: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

Estudio 3005: sujetos ≥70 años vacunados con PPV23 ≥ 5

años antes. Evaluación de la respuesta a 1 dosis adicional

de PCV13 1 año después de PCV13 o de PPV23. Serotipo 1

Geom

etr

ic M

ean T

iter

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Prevaccination 1 Postvaccination 1 Prevaccination 2 Postvaccination 2

PCV13 PCV13

PCV13

PPSV23

Page 23: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

Estudio de extensión 004: PCV13 en sujetos naïve entre 60 y 64 años. OPA GMT Ratio (1 mes después de la dosis 1)

Evaluación de la respuesta 3 o 4 años después

60-64 a

50–59 a

3 – 4 años

(N =405)

PPSV23

PCV13

PCV13

PPSV23 naïve

PCV13

PPSV23

PPSV23

PCV13 3 – 4 años

(N= 214)

Jackson L et al IDSA 2011

Page 24: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

Serotipo 1: Evidencia de efecto booster con la

revacunacunación en sujetos previamente vacunados con

PCV13

Paradiso P, CID 2012

Page 25: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

Déficits inmunitarios primarios

Déficits de la inmunidad innata (déficit de complemento)

Déficit de inmunidad humoral (linfocitosis b): déficit de IgG, enf. De Bruton

Déficit de inmunidad celular o mixta (linfocitosis T +/- B): déficit de IgA, Wiskott-Aldrich, Di George

Déficits inmunitarios 2arios

Enf. Renal crónica

VIH

Transplante de órganos sólidos

Transplantados de progenitores hematopoyéticos

QTP

Hemopatía maligna: linfoma de Hodgkin, leucemia, mieloma

Enf. Autoimnunes: EII, Esclerosis múltiple, Artritis reumatoide, psoriásica, EA

Tto con corticoides, inmunosupresores o agentes biológicos

Asplenia anatómica o funcional

Recomendaciones de vacunación antineumocócica

en el adulto

Protocolos de la SEMPHSPH

Page 26: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

Condiciones médicas Indicación médica incluida

Enf. Hepática crónica cirrosis, atresia biliar, hepatitis crónica

Enf. Respiratoria crónica EPOC, BNCO, enfisema, fibrosis quística, asma

Cardiopatía crónica cardiopatia congénita, isquémica, valvulopatía, IC

DM I y II. Se excluye el diabético controlado con dieta

Fístulas de LCR Fístulas con válvulas de derivación

Implantes cocleares

Enf. Hereditarias incluye anomalías cromosómicas como sd. Down

Tabaquismo fumadores activos de >20 cig/d

exfumadores con consumo histórico de >10paq/año

Alcoholismo crónico consumo de > 280gr /sem en hombres y >168 gr/sem en mujeres

Internos en centros o residencias

Recomendaciones de vacunación antineumocócica

en el adulto

Protocolos de la SEMPHSPH

Page 27: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

Esquema vacunal recomendado

Naive Previamente vacunado con PPV23

Inmunodeprimidos

primarios y

secundarios,

implantes cocleares,

fístulas del LCR,

Enfermos con cirrosis

Inmunocompetente

con condición médica

subyacente

PCV13

PCV13 (≥1 año)

*Se recomienda la revacunación con PPV23 hasta un máximo de 2 dosis sólo para los

sujetos incluidos en el 1º grupo

PPV23 PPV23 PCV13 > 1 año > 2 meses

> 5 años

PPV23 PCV13 > 2 meses

Page 28: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

Grupos sujetos a reembolso Incluye Vacunación con PCV13

Enfermedad de Hodgkin,

leucemias y linfomas

La eficacia depende del grado de inmunosupresión. En

general 10 a 14 días antes de iniciar el tto o 3 meses después

de suspendida la quimioterapia o radioterapia. Si se vacuna

durante la quimioterapia, revacunar 3 meses después Mieloma múltiple

Tratamiento quimioterápico

Transplante de órgano sólido

De corazón, pulmón, hígado,

riñón.

En general es mejor vacunar antes del trasplante. En caso

contrario, esperar al menos 6 meses.

Transplante de células

hematopoyéticas

Autólogo o heterólogo Vacunar a partir de los 3-6 meses postranplante. Pueden

requerirse dosis múltiples (hasta 3) en caso de inicio precoz

de la vacunación (3 meses postransplante)

Insuficiencia renal, síndrome

nefrótico

Dializados o no Eficaz. Pueden requerirse revacunaciones por lavado de los

Ac en sujetos dializados

Tratamiento inmunosupresor Corticoides (> 20mg/día de

prednisona o equivalente más de

14 días); Anti-TNF

(etanercept,…), Antimetabolitos

(MTX, Azatioprina, Sirolimus),….

La eficacia depende del grado de inmunosupresión. En base

a la experiencia con PCV7 pueden requerirse 2 dosis de

PCV13 en pacientes tratados con MTX o azatioprina. En caso

de anti-TNF, 1 dosis es suficiente.

Incluye: AR, AP, EA, EII (enf. Chron, CU), Asma crónica,

patología intersticial tipo sarcoidosis o BONO, etc

Infección por VIH Incluye portador asintomático y

con criterios de SIDA

La eficacia depende del nivel de inmunosupresión. En

general con un nivel de CD4 totales > 200 (supresión

moderada) se considera que la respuesta será adecuada.

Nota: CD4 >500 = sin inmunosupresión

Diapositiva cedida por Cristina Méndez PhD Responsable Médico Área de Vacunas Pfizer SCBU

Page 29: Pneumococo La vacuna del nieto en el abueloprojectes.camfic.cat/CAMFiC/Seccions/Formacio/Docs/Material_XI... · que le confiere su virulencia y evita su ... –Personas con alto riesgo

Grup de Vacunes i profilaxis

[email protected]

Declarem no tenir cap interès monetari amb els

laboratoris farmacèutics fabricants i/o

distribuïdors de vacunes