Upload
mayco-velasco
View
224
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
wqwqwq
Citation preview
www.vivan.com.br 19 anos 11 3865 24 58 [email protected]
ESTUDO COMPARATIVO ENTRE OS COBRIMENTOS INDICADOS PELA EN 1992-1 E PELA NBR 6118: 2014 1/9
ESTUDO COMPARATIVO ENTRE COBRIMENTOS NOMINAIS DA ARMADURA
INDICADOS PELA EN 1992-1 E PELA NBR 6118: 2014
Elaborado por Pedro Henrique Dellamano Laranjeira (PHD Laranjeira)
Verificado por Milton Emlio Vivan (ME Vivan)
Introduo
Os mtodos para considerao do cobrimento nominal em estruturas de concreto armado
adotados pela norma europeia EN 1992-1 e pela norma brasileira NBR 6118 so bastante
distintos.
Com o objetivo de comparar os resultados obtidos pelas duas normas foram estudados dois
casos corriqueiros: um edifcio em uma cidade litornea (Edifcio 1) e um edifcio em uma
cidade do interior, com umidade relativa do ar mdia no inferior a 65% (Edifcio 2). Para os
dois casos foram estudados seis elementos estruturais: faces superior e inferior de laje
interna, pilares e vigas externos e internos, trecho de pilar de fundao (em contato com o
solo) e bloco de fundao.
Para os seis elementos estruturais dos dois casos foram determinados os cobrimentos
nominais mnimos recomendados pelas duas normas.
NBR 6118
Pela NBR 6118, os cobrimentos nominais recomendados para cada elemento estrutural em
cada classe de agressividade so dados pela Tabela 7.2, considerando c = 10 mm
(tolerncia de execuo).
Assim, necessrio definir as classes de agressividade ambiental (CAA) para cada um dos
casos. Pela Tabela 6.1, teremos:
Edifcio 1 Elementos internos - CAA II reduzida uma classe do ambiente marinho (nota a da tabela)
Edifcio 1 Elementos externos - CAA III ambiente marinho Edifcio 1 Elementos de fundao - CAA III ambiente marinho
Edifcio 2 Elementos internos - CAA I reduzida uma classe do ambiente urbano (nota a da tabela)
Edifcio 2 Elementos externos - CAA II ambiente urbano Edifcio 2 Elementos de fundao - CAA II ambiente urbano
Conhecendo as classes de agressividade ambiental pode-se adotar as classes de concreto
a serem consideradas. De acordo com a tabela 7.1, ser considerado concreto classe C30
para o Edifcio 1 e concreto classe C25 para o Edifcio 2.
www.vivan.com.br 19 anos 11 3865 24 58 [email protected]
ESTUDO COMPARATIVO ENTRE OS COBRIMENTOS INDICADOS PELA EN 1992-1 E PELA NBR 6118: 2014 2/9
Com as classes de agressividade ambiental e classes de concreto definidas, pode-se obter
os cobrimentos nominais recomendados pela Tabela 7.2:
Edifcio 1 NBR 6118 - concreto C30
- Face sup. da laje: CAA II - c = 15 mm (nota b da tabela 7.2)
- Face inf. da laje: CAA II - c =25-5= 20 mm (concreto de resistncia sup. mnima exigida)
- Viga/pilar int.: CAA II - c =30-5= 25 mm (concreto de resistncia sup. mnima exigida)
- Viga/pilar ext.: CAA III - c = 40 mm
- Pilar fundao: CAA III - c = 45 mm (nota d da tabela 7.2)
- Fundao: CAA III - c = 40 mm
Edifcio 2 NBR 6118 concreto C25
- Face sup. da laje: CAA I - c = 15 mm (nota b da tabela 7.2)
- Face inf. da laje: CAA I - c =20-5= 15 mm (concreto de resistncia sup. mnima exigida)
- Viga/pilar int.: CAA I - c =25-5= 20 mm (concreto de resistncia sup. mnima exigida)
- Viga/pilar ext.: CAA II - c = 30 mm
- Pilar fundao: CAA II - c = 45 mm (nota d da tabela 7.2)
- Fundao: CAA II - c = 30 mm
Se for considerada a utilizao de concreto classe C40 para ambos os edifcios, de acordo
com a NBR 6118 pode-se reduzir os cobrimentos nominais em at 5 mm, o que resultaria nos
seguintes cobrimentos:
Edifcio 1 NBR 6118 - concreto C40
- Face sup. da laje: CAA II - c = 15 mm (nota b da tabela 7.2)
- Face inf. da laje: CAA II - c =25-5= 20 mm (concreto de resistncia sup. mnima exigida)
- Viga/pilar int.: CAA II - c =30-5= 25 mm (concreto de resistncia sup. mnima exigida)
- Viga/pilar ext.: CAA III - c =40-5= 35 mm (concreto de resistncia sup. mnima exigida)
- Pilar fundao: CAA III - c = 45 mm (nota d da tabela 7.2)
- Fundao: CAA III - c =40-5= 35 mm (concreto de resistncia sup. mnima exigida)
Edifcio 2 NBR 6118 - concreto C40
- Face sup. da laje: CAA I - c = 15 mm (nota b da tabela 7.2)
- Face inf. da laje: CAA I - c =20-5= 15 mm (concreto de resistncia sup. mnima exigida)
- Viga/pilar int.: CAA I - c =25-5= 20 mm (concreto de resistncia sup. mnima exigida)
- Viga/pilar ext.: CAA II - c =30-5= 25 mm (concreto de resistncia sup. mnima exigida)
- Pilar fundao: CAA II - c = 45 mm (nota d da tabela 7.2)
- Fundao: CAA II - c =30-5= 25 mm (concreto de resistncia sup. mnima exigida)
www.vivan.com.br 19 anos 11 3865 24 58 [email protected]
ESTUDO COMPARATIVO ENTRE OS COBRIMENTOS INDICADOS PELA EN 1992-1 E PELA NBR 6118: 2014 3/9
EN 1992-1
Pela EN 1992-1, em seu item 4.4.1.1 o cobrimento nominal (cnom) definido pela soma do
cobrimentos mnimo (cmin) com o desvio executivo permitido (cdev). Considerando cdev =
10 mm, conforme recomendado no item 4.4.1.3 (1) para controle de qualidade de
execuo no especial, basta definir o cobrimento mnimo, que, excluindo casos especiais,
ser dado pela Tabela 4.4N.
Ressalta-se que a Tabela 4.4N da EN 1992-1 apresenta os cobrimentos mnimos (cmin), que
devem ser somados aos desvios executivos permitidos (cdev) para a obteno dos
cobrimentos nominais. J a Tabela 7.2 da NBR 6118 apresenta os cobrimentos nominais
considerando a tolerncia de execuo c como 10 mm.
Assim, para a definio do cobrimento necessrio definir as classes de exposio e as
classes estruturais para cada um dos casos.
www.vivan.com.br 19 anos 11 3865 24 58 [email protected]
ESTUDO COMPARATIVO ENTRE OS COBRIMENTOS INDICADOS PELA EN 1992-1 E PELA NBR 6118: 2014 4/9
Classes de exposio adotados de acordo com a EN 1992-1
Pela Tabela 4.1, define-se as classes de exposio:
www.vivan.com.br 19 anos 11 3865 24 58 [email protected]
ESTUDO COMPARATIVO ENTRE OS COBRIMENTOS INDICADOS PELA EN 1992-1 E PELA NBR 6118: 2014 5/9
Edifcio 1 Elementos internos XC3 ambiente interno com umidade moderada Edifcio 1 Elementos externos - XS1 estrutura prxima costa Edifcio 1 Elementos de fundao XC2 considerando fundao exposta longo
tempo ao contato com gua, raramente seca
Edifcio 2 Elementos internos XC3 ambiente interno com umidade moderada Edifcio 2 Elementos externos XC4 contato com gua de chuva Edifcio 2 Elementos de fundao XC2 considerando fundao exposta longo
tempo ao contato com gua, raramente seca
No caso de contato com solos quimicamente agressivos, a determinao da classe de
exposio seria dada pela Tabela 2 da EN 206-1. Neste estudo admite-se que as fundaes
no esto em contato com solos quimicamente agressivos.
www.vivan.com.br 19 anos 11 3865 24 58 [email protected]
ESTUDO COMPARATIVO ENTRE OS COBRIMENTOS INDICADOS PELA EN 1992-1 E PELA NBR 6118: 2014 6/9
Conhecendo as classes de exposio pode-se adotar as classes de concreto a serem
consideradas. De acordo com a tabela E.1N:
Ser considerado concreto classe C30 para todas as estruturas de ambos os edifcios.
Com as classes de exposio e classes de concreto definidas, pode-se obter as classes
estruturais. Pelo item 4.4.1.2 (5), a classe estrutural recomendada (para 50 anos de vida til)
a S4, devendo ser modificada de acordo com o disposto na Tabela 4.3N:
Assim, considerando concreto classe C30 (sem as consideraes das notas 1 e 2 da Tabela
4.3N), vida til de 50 anos e controle de qualidade no especial, teramos alterao
somente para as lajes que passariam a ser classificadas como S3.
www.vivan.com.br 19 anos 11 3865 24 58 [email protected]
ESTUDO COMPARATIVO ENTRE OS COBRIMENTOS INDICADOS PELA EN 1992-1 E PELA NBR 6118: 2014 7/9
Dessa forma, de acordo com a tabela 4.4N:
Edifcio 1 EN 1992-1 - 50 anos C30
- Face sup. da laje: XC3, S3 cmin = 20 mm cnom = 20 + 10 = 30 mm
- Face inf. da laje: XC3, S3 cmin = 20 mm cnom = 30 mm
- Viga/pilar interno: XC3, S4 cmin = 25 mm cnom = 35 mm
- Viga/pilar externo: XS1, S4 cmin = 35 mm cnom = 45 mm
- Pilar fundao: XC2, S4 cmin = 25 mm cnom = 35 mm
- Fundao: XC2, S4 cmin = 25 mm cnom = 35 mm
Edifcio 2 - EN 1992-1 50 anos C30
- Face sup. da laje: XC3, S3 cmin = 20 mm cnom = 30 mm
- Face inf. da laje: XC3, S3 cmin = 20 mm cnom = 30 mm
- Viga/pilar interno: XC3, S4 cmin = 25 mm cnom = 35 mm
- Viga/pilar externo: XC4, S4 cmin = 30 mm cnom = 40 mm
- Pilar fundao: XC2, S4 cmin = 25 mm cnom = 35 mm
- Fundao: XC2, S4 cmin = 25 mm cnom = 35 mm
Caso fosse considerada vida til de 100 anos para as estruturas, de acordo com a Tabela
4.3N, a classe estrutural de todos os elementos aumentaria em 2 graus, passando a ser S6,
exceto para as lajes que passariam a ser classificadas como S5. Com a considerao de
100 anos de vida til de projeto, de acordo com a tabela 4.4N, teramos ento:
Edifcio 1 EN 1992-1 100 anos C30
- Face sup. da laje: XC3, S5 cmin = 30 mm cnom = 40 mm
- Face inf. da laje: XC3, S5 cmin = 30 mm cnom = 40 mm
- Viga/pilar interno: XC3, S6 cmin = 35 mm cnom = 45 mm
- Viga/pilar externo: XS1, S6 cmin = 45 mm cnom = 55 mm
- Pilar fundao: XC2, S6 cmin = 35 mm cnom = 45 mm
- Fundao: XC2, S6 cmin = 35 mm cnom = 45 mm
Edifcio 2 EN 1992-1 - 100 anos C30
- Face sup. da laje: XC3, S5 cmin = 30 mm cnom = 40 mm
- Face inf. da laje: XC3, S5 cmin = 30 mm cnom = 40 mm
- Viga/pilar interno: XC3, S6 cmin = 35 mm cnom = 45 mm
- Viga/pilar externo: XC4, S6 cmin = 40 mm cnom = 50 mm
- Pilar fundao: XC2, S6 cmin = 35 mm cnom = 45 mm
- Fundao: XC2, S6 cmin = 35 mm cnom = 45 mm
www.vivan.com.br 19 anos 11 3865 24 58 [email protected]
ESTUDO COMPARATIVO ENTRE OS COBRIMENTOS INDICADOS PELA EN 1992-1 E PELA NBR 6118: 2014 8/9
Se for considerada a utilizao de concreto classe C40 para ambos os edifcios pode-se, de
acordo com a Tabela 4.3N, reduzir a classe estrutural de todos os elementos em 1 grau,
passando a ser S3, exceto para as lajes que passariam a ser classificadas como S2, com a
considerao de 50 anos de vida til de projeto. Assim, para esse caso, de acordo com a
tabela 4.4N:
Edifcio 1 EN 1992-1 - 50 anos C40
- Face sup. da laje: XC3, S2 cmin = 15 mm cnom = 25 mm
- Face sup. da laje: XC3, S2 cmin = 15 mm cnom = 25 mm
- Viga/pilar interno: XC3, S3 cmin = 20 mm cnom = 30 mm
- Viga/pilar externo: XS1, S3 cmin = 30 mm cnom = 40 mm
- Pilar fundao: XC2, S3 cmin = 20 mm cnom = 30 mm
- Fundao: XC2, S3 cmin = 20 mm cnom = 30 mm
Edifcio 2 - EN 1992-1 50 anos C40
- Face sup. da laje: XC3, S2 cmin = 15 mm cnom = 25 mm
- Face inf. da laje: XC3, S2 cmin = 15 mm cnom = 25 mm
- Viga/pilar interno: XC3, S3 cmin = 20 mm cnom = 30 mm
- Viga/pilar externo: XC4, S3 cmin = 25 mm cnom = 35 mm
- Pilar fundao: XC2, S3 cmin = 20 mm cnom = 30 mm
- Fundao: XC2, S3 cmin = 20 mm cnom = 30 mm
Se for considerada a utilizao de concreto classe C40 para ambos os edifcios e vida til
de projeto de 100 anos, de acordo com a Tabela 4.3N a classe estrutural de todos os
elementos em passaria a ser S5, exceto para as lajes que passariam a ser classificadas como
S4. Assim, de acordo com a tabela 4.4N os cobrimentos para esse caso seriam:
Edifcio 1 EN 1992-1 - 100 anos C40
- Face sup. da laje: XC3, S4 cmin = 25 mm cnom = 35 mm
- Face sup. da laje: XC3, S4 cmin = 25 mm cnom = 35 mm
- Viga/pilar interno: XC3, S5 cmin = 30 mm cnom = 40 mm
- Viga/pilar externo: XS1, S5 cmin = 40 mm cnom = 50 mm
- Pilar fundao: XC2, S5 cmin = 30 mm cnom = 40 mm
- Fundao: XC2, S5 cmin = 30 mm cnom = 40 mm
Edifcio 2 - EN 1992-1 100 anos C40
- Face sup. da laje: XC3, S4 cmin = 25 mm cnom = 35 mm
- Face inf. da laje: XC3, S4 cmin = 25 mm cnom = 35 mm
- Viga/pilar interno: XC3, S5 cmin = 30 mm cnom = 40 mm
www.vivan.com.br 19 anos 11 3865 24 58 [email protected]
ESTUDO COMPARATIVO ENTRE OS COBRIMENTOS INDICADOS PELA EN 1992-1 E PELA NBR 6118: 2014 9/9
- Viga/pilar externo: XC4, S5 cmin = 35 mm cnom = 45 mm
- Pilar fundao: XC2, S5 cmin = 30 mm cnom = 40 mm
- Fundao: XC2, S5 cmin = 30 mm cnom = 40 mm
Concluses
O resumo dos resultados obtidos no estudo dos dois casos hipotticos est apresentado na
tabela a seguir, sendo o Edifcio 1 um edifcio em cidade litornea e o Edifcio 2 em
qualquer cidade do interior com umidade relativa do ar mdia no inferior a 65%.
(1) Variaes grandes impostas pela padronizao do valor 45 mm na ABNT NBR 6118.
(2) Parece exagerada a recomendao da EN 1992-1 de no reduzir o cobrimento pela
presena de eventual proteo dada pelos revestimentos (item 4.4.1.2 (8))
(3) Pareceria razovel revisar e manter o cobrimento do trecho superior do pilar, mas
este o estudo apenas comparativo com o objetivo de identificar os cobrimentos
recomendados por cada norma.
(4) A ABNT NBR 6118 no utiliza a vida til de projeto para a definio dos cobrimentos.
A ABNT NBR 15575 cita a ABNT NBR 8681 que admite 50 anos como perodo de
referncia para vida til de projeto.
Observa-se que o critrio adotado pela EN 1992-1 na determinao dos cobrimentos de
projeto mais detalhado e leva em considerao mais fatores do que o critrio adotado
na NBR 6118, mais simples e objetivo.
Nota-se que os valores de cobrimento obtidos pela EN 1992-1 so geralmente superiores aos
obtidos pela NBR 6118, exceo feita aos elementos em contato com o solo, em especial
os pilares na fundao provavelmente pelo valor padronizado de 45 mm.
Face sup. laje 15 30(2)
40(2) 15 25
(2)35
(2)
Face inf. laje 20 30 40 20 25 35
Viga/pilar int. 25 35 45 25 30 40
Viga/pilar ext. 40 45 55 35 40 50
Pilar fundao 45 35(3)
45(3) 45 30
(3)40
(3)
Fundao 40 35 45 35 30 40
Face sup. laje 15 30(2)
40(2) 15 25
(2)35
(2)
Face inf. laje 15 30 40 15 25 35
Viga/pilar int. 20 35 45 20 30 40
Viga/pilar ext. 30 40 50 25 35 45
Pilar fundao 45(1)
35(3)
45(3)
45(1)
30(3)
40(3)
Fundao 30(1) 35 45 25
(1) 30 40
Ed
ifc
io 1
Ed
ifc
io 2
NBR 6118(4) EN 1992-1
(50 anos)
EN 1992-1
(100 anos)
Elemento
estrutural
Concreto C40
NBR 6118(4) EN 1992-1
(50 anos)
EN 1992-1
(100 anos)
Cobrimento nominal (mm)
Concreto C25/C30