CONTEXTO HISTRICO

A DITADURA DEPRIMO DE RIVERA (1923-1930)Contactos en xuo 1923 co Cuadriltero:Cavalcanti, Berenguer, Saro e DabnAnte a actitudetitubeante do Goberno, o Rei chama a Madrida Primo de Rivera para entregarlle o poderIncidentes na Diada de tonoseparatista13/IX/1923:Ocupacin dosprincipais edificiosde BarcelonaPrimo de Rivera asumaa sa falta de formacinao afirmar que todo oque saba de poltica oaprendera no casino localda aristocracia xerezana.Como escribiu Javier Tusell, nin definiu o queera o seu rxime, nin tivo unha idea precisa acercada sa duracin, nin chegou a determinar cales eran os seuspropsitos de futuro.

Diego Caro, en Javier Paredes (coord.):H contempornea de Espaa.

DIRECTORIO MILITAR(1923-1925)Proclamacin do estado de guerraSuspensin dasgarantas constitucionaisSustitucin dos gobernadores civs por gobernadores militaresMilitarizacin da Admon. Pblica:creacin dos delegadosgubernativosDisolucin dos concellosSupresin da Mancomunidadede CataluaDisolucin da CNTPROBLEMASPENDENTESCataluaA orde pblicaMarrocos

O PROBLEMA DE MARROCOS

Un goberno,un xornal,un partidoDIRECTORIO MILITAR (1923-25)DIRECTORIO CIVIL (1925-1929)

CONVOCATORIA DEASEMBLEA NACIONAL CONSULTIVA

POLTICA SOCIALRxime corporativista.Todo sector industrialou comercial estabaincludo nunhacorporacinCreacin de comitsparitarios, formadospor patronos e obreirosRepresin dos sectores revolucionariosdo movementoobreiro (CNT e PCE)

EXPANSIN ECONMICA

1922-29:O PIBmedra ao 3,8%anual1922-30:O sectoragrariomedra ao 0,9%anual

1922-29:A producinindustrialmedra ao 5,6%anual

OPOSICIN DITADURA

Os intelectuais

OPOSICIN DITADURA

Anarquistas, militares e republicanos

OPOSICIN DITADURAEstudantes universitarios

Manifestacins de 1929 contra o proxecto de reforma universitaria que:a) restrinxa a liberdadede ctedra;b) equiparaba ttulos pblicos e privados.

CADA DA DITADURAAnteproxecto de Constitucin de1929, falto de apoiopolticoAgravamento da situacin econmicaReanudacin doconflito universitarioDimisin de Primo deRivera (28 de xaneirode 1930)A DITABLANDA

O ERRO BERENGUER

AFUNDIMENTO DA MONARQUA

Encarcelamento de algunhas figurasCivs da conspiracin: Alcal Zamora,Largo Caballero, Fernando de los Ros

Cada do executivo de Berenguer(14 de febreiro de 1931)Novo gabinete presidido por Juan Bautista Aznar

Convocatoria de eleccins Municipais para o 12 de abrilVitoria da Conxuncin Republicano-Socialista nas principais cidades doPas (41 das 50 capitais de provincia)

O Exrcito non pode tolerar que se utilicen a sa bandeira e o seu nome para manter a un rxime que despoxa ao Pobo dos seus dereitos ...Manifesto Nacin e ao Exrcito de mar e terra, redactado por Melquades lvarez con motivo da Sanjuanada (1926) Dmaso BerenguerNon se di que o erro sexa de Berenguer, senn mis ben ao contrario: que Berenguer un erro...Pero esta vez equivocouse. Tratbase de dar largas. Contbase que con poucos meses de goberno emolente bastaran para facer esquecer amnesia celtbera os sete anos de ditadura. Por outra banda, do anuncio de eleccins agardbase moito. Entre as ideas sociolxicas nada equivocadas que, sobre Espaa pose o rxime actual, est esa de que os espaois se compran con actas. Por iso usou sempre os comicios...Desde Sagunto, a Monarqua non fixo mis que especular sobre os vicios espaois, e a sa poltica consistiu en aproveitalos para a sa exclusiva comodidade... Pero esta vez equivocouse. ste o erro Berenguer. Ao cabo de dez meses, a opinin pblica est menos resolta que nunca a esquecer o que foi a Ditadura...Pero esta vez equivocouse. Este o erro Berenguer, do que a Historia falar. E como irremediablemente un erro, somos ns, e non o rxime mesmo; ns, xente da ra, de tres ao cuarto e nada revolucionarios, os que temos que dicir aos nosos concidadns: Espaois, o voso Estado non existe! Reconstrudeo! Delenda est monarchia.J. Ortega y Gasset, El Sol, 14 de novembro de 1930. Reelaborado.

A Asemblea Nacional que se proxecta non ha de ser o Parlamento, non lexislar, non compartir soberanas; pero por encargo do goberno, e anda por iniciativas propias, colaborar na sa obra de carcter e independencia garantidas pola sa orixe, pola sa competencia e polos seus fueros.Tres grandes ncleos propense a V.M. que integran a Asemblea. Un, de representantes do Estado, as provincias e os municipios... Outro, de representacin de actividades, clases e valores. E o terceiro, designado polas Unins Patriticas e como representacin da grande masa apoltica cidad.Gaceta de Madrid, 14 de setembro de 1927

S cambiou unha cousa despois do Directorio, e que se pode pasear con cartos no peto sen temor a un percance; que xa non hai folgas, que as nosas fbricas marchan e que os patronos non ven cada ma aos obreiros revlver en man presentndose ante eles para asasinalos ou para imporlles a sa vontade...O xeneral Primo fxonos saltar por enriba da Constitucin, e isto grave, evidentemente!...Podera ter conxurado as folgas e rexenerar o esprito poltico de Espaa sen sairse da Constitucin? A Constitucin! Que verba mis lixeira ante a seguridade e a calma que volven serlle restitudas ao pobo...Se volvese abrir o Parlamento, verase como os vellos partidos, que levaban o pas ruina, volveran reanudar as sas disputas e continuar nos seus charloteos desde o punto preciso en que foron interrompidos polo xeneral Primo...De que se compn o parlamentarismo, tan pouco rico en frmulas como en caracteres? Un ideal intanxible para os privilexiados que viven del; iso todo... Para compracer a seis mil persoas, iamos sacrificar a vinte millns?

Declaracins de Alfonso XIII ao xornal francs Pars-Midi, 1925

Pacto de San Sebastin (17 de agosto de 1930)Sublevacin de Jaca (12 de decembro de 1930)Sublevacin de Cuatro Vientos -Queipo de Llano e Ramn Franco-(15 de decembro de 1930)O FINAL DO REINADO DE ALFONSO XIII (1923-1931)Circuito Nacional de Firmes Especiais (1929) Creacin das Confederacins Hidrogrficas (1926)Desembarco de Alhucemas (8 de setembro de 1925)UnamunoAzaaDurante moitos anos, o exrcito non foi en Espaa mis que o sostn do trono, o seu nico sostn; por ser o nico, do exrcito podera sar tamn a ameaza mis perigosa para o rxime. Pero o exrcito, para a solicitude gubernamental, reducase a uns poucos prncipes da milicia, a un puado de xenerais aos que haba que ter contentos a toda costa.Estn furiosos. Sobre todo con Alba, que quen suministrou mis datos e o que ten as probas dos mis sucios xogos do rei. Mais no fondo, o que doe o ataque a todo o que representa e simboliza Martnez Anido, que o dolo do mis podrido, do mis dexenerado, do mis brbaro e troglodtico da oficialidade do exrcito.Blasco IbezXeneral AguileraConde de Romanones Melquades lvarez Acusados da Sanjuanada no xuizo de Zaragoza

Creacin (1927) da FAI