การท างานเชงวเคราะห

เสถยร คามศกด บคลากรเชยวชาญ

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

(ฉบบปรบปรง มกราคม 2559)

ค ำน ำ กำรเขยนหนงสอเรอง“กำรท ำงำนเชงวเครำะห” เลมนนบวาเปนงานยาก

พอสมควรเพราะจากประสบการณทรเรมบกเบกเขยน ”คมอการท างานวเคราะห” ตงแตเดอน

สงหาคม 2551 มการปรบปรงเปน ฉบบเรงรด เมอป พ.ศ. 2554 และน ามาปรบปรงแกไขอกครง

หนง เมอกนยายน พ.ศ. 2556 ไดมการปรบแกไขใหสมบรณยงขน เมอ เมษายน 2558 และเมอ

ไปศกษาคนควาเพมเตมจงอยากจะเพมหวขอการประเมนโครงการอกหนงเรองจงมการปรบปรง

เมอ มกราคม 2559

จะน าเสนอในลกษณะทงายตอการท าความรความเขาใจและสามาถน าไปลงมอเขยน

ผลงานเชงวเคราะหไดอยางมประสทธภาพยงขน โดยมความคดรวบยอดดงนคอ งานทปฏบต

หรอเอกสารทเกยวของกบการปฏบตงาน มปญหา/มขอสงสย/อยากรอยากทราบ/หรอเจานายสง

ใหท าการวเคราะห ตองน ามาเปนหวเรองในการท างานเชงวเคราะห มเอกสารทเกยวของกบ

เรองทจะวเคราะหอะไรบาง จะมการแยกแยะองคประกอบของเรองอยางไร ตความขอมลในการ

วเคราะหอยางไร หาความสมพนธเชงเหตผลอยางไร มสาเหตทแทจรงของเรองทเกดขนแตละ

องคประกอบอยางไร จะท างานใหมคณภาพอยางไร การเสนอผลงานวเคราะหและการท างาน

อยางมคณภาพ สรปผลการวเคราะหและการท างานอยางมคณภาพ วพากษ ใหขอเสนอแนะและ

การประเมนโครงการ

หวงวาหนงสอ”การท างานเชงวเคราะห” เลมน จะเปนแนวทางใหผเขารบการอบรม

หรอผทศกษาคนควาไดใชเปนแนวทางในการเขยนงานเชงวเคราะหไดเปนอยางด หากผศกษา

คนควาตองอาน”คมอการท างานวเคราะห สงหาคม 2552” ควบคไปดวย และหวงวาคนรนใหมจะ

น าไปประยกตตอยอดการท างานเชงวเคราะหใหมคณภาพ เพอเปนประโยชนในการพฒนางาน

พฒนาหนวยงานและพฒนาสถาบนตอไป

เสถยร คำมศกด บคลำกรเชยวชำญ

มกรำคม 2559

สำรบญ

หนำ

ค ำน ำ ก

บญชตำรำง ค

ภำพประกอบ ง

บทท 1 ควำมส ำคญและควำมหมำยกำรท ำงำนเชงวเครำะห……………… 1

ความส าคญของผลงานเชงวเคราะห................................................................ 1

ความหมายของงานเชงวเคราะห..................................................................... 2

วตถประสงคของงานเชงวเคราะห....................................................................3

หนาทของงานเชงวเคราะห..............................................................................3

ประโยชนของการท างานเชงวเคราะห............................................................. .4

ขอบเขตของการท างานเชงวเคราะห................................................................4

บทท 2 กำรเลอกเรอง รปแบบและกำรวำงโครงรำงงำนเชงวเครำะห……..5

การเลอกเรองท างานเชงวเคราะห....................................................................5

รปแบบของงานเชงวเคราะห.......................................................................... 7

กระบวนการท างานวจย....................................................................................9

การวางโครงรางของงานเชงวเคราะห.............................................................. 10

สรปการท างานเชงวเคราะห............................................................. ............... 12

การก าหนดกรอบแนวคดการวเคราะห...............................................................12

บทท 3 กำรเขยนปญหำของงำนเชงวเครำะห .................................................. 15

หลกการการเขยนปญหาของงานเชงวเคราะห...................................................15

การเขยนวตถประสงคของเรองทจะวเคราะห.....................................................18.

การเขยนประโยชนของเรองทจะวเคราะห..........................................................18

การเขยนขอบเขตของเรองทจะวเคราะห............................................................19

การเขยนนยามศพทเฉพาะ/นยามเชงปฏบตการ..................................................20

บทท 4 กำรบททวนวรรณกรรม........................................................................... 21

เอกสารงานทเกยวของ.................................................................................... 21

แหลงสบคนวรรณกรรม........................................................................... ........23

การเขยนเนอหาของบททบทวนวรรณกรรม........................................................23

บทท 5 วธด ำเนนกำรวเครำะห .................................................................... 24

ขอมลน ามาวเคราะห..........................................................................................24

ระบบการแยกแยะองคประกอบ..........................................................................24

เครองมอการแยกแยะปญหาอยางมระบบ………………………………….. …......24

กญแจไขปญหาสการตความ หาความสมพนธเชงเหตผลและหาสาเหตทแทจรง...33

การตความขอมลใหกระจาง.................................................................................38

การหาความสมพนธเชงเหตผล............................................................................38

เครองมอในการท างานอยางมคณภาพ……………………………………………….38

เทคนคการวเคราะห.............................................................................................44

บทท 6 กำรน ำเสนอผลงำนเชงวเครำะห กำรวพำกษและขอเสนอแนะ......... 55

การน าเสนอผลงานเชงวเคราะห .........................................................................55

การสรป วพากษและใหขอเสนอแนะงานวเคราะห................................................ 55

บทท 7 กำรประเมนโครงกำร...................................................................................59

บรรณำนกรม.................................................................................................................................... 69

ประวตผเข ......................................................................................................................... 72

บญชตำรำง

ตำรำง หนำ

1 การปฏบตงานหลกวงจรเดมมง....................................................................... 41

2 การปฏบตงานหลก Six Sigma........................................................................ 43

3 ก าหนดขนาดกลมตวอยางจากประชากร............................................................52

ภำพประกอบ

ภำพประกอบ หนำ

1 ภาพตวอยางท 1 การก าหนดกรอบแนวคด..............................................12

2 ภาพตวอยางท 2 การก าหนดกรองแนวคด...............................................12

3 ภาพแสดงแผนผงกางปลา ......................................................................25

4 ภาพแสดงผงตนไม.................................................................................. 28

5 ภาพแสดงการวเคราะหแบบ Why-Why-Tree ผงรากไม..........................29

6 ภาพการวเคราะหตาราง SWOT………………………………………………48

7 ภาพกระบวนการประเมนโครงการแบบ CIPP……………………………… 65

บทท 1 ควำมส ำคญและควำมหมำยของงำนเชงวเครำะห

ควำมส ำคญของงำนเชงวเครำะห งานเชงวเคราะห เปนงานทท าเพอมงพฒนางาน หรอพฒนาหนวยงาน และหรอพฒนาสถาบน และยงเปนงานทท าเพอศกษาปญหา ท าใหมความรความเขาใจสาเหตของปญหา และท าใหมวการหรอแนวทางในแกไขปญหาในการปฏบตงาน การปฏบตหนาทราชการกอนนน จะตองถอปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ มต

หรอหนงสอเวยนอยางเครงครด แตประมาณป พ.ศ. 2546 ถงปจจบน แนวคดถกเปลยนไป

รฐบาล โดยคณะรฐมนตรก าหนดใหผปฏบตหนาทราชการมการทบทวนเสนอความคด หรอ

ขอเสนอแนะเกยวกบตวบทกฎหมายทท าใหการปฏบตหนาทราชการไมคลองตว หรอลาสมยไมทน

กบการเปลยนแปลงของกระแสโลก ไดตราเปนพระราชกฤษฎกาวาดวย “หลกเกณฑและวธกำร

บรหำรกจกำรบำนเมองทด พ.ศ. 2546 หมวด 6 มำตรำ 35 และมำตรำ 36”

“มำตรำ 35 สวนราชการมหนาทส ารวจ ตรวจสอบ และทบทวนกฎหมาย กฎ

ระเบยบ ขอบงคบ และประกาศทอยในความรบผดชอบ เพอด าเนนการยกเลก ปรบปรง หรอ

จดใหมกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบ หรอประกาศขนใหมใหทนสมย และเหมาะสมกบ

สภาวการณ หรอสอดคลองกบความจ าเปนทางเศรษฐกจ สงคม และความมนคงของประเทศ

ทงนโดยค านงถงความสะดวก รวดเรว และลดภาระของประชาชนเปนส าคญ

ในการด าเนนงานตามมาตราน ท าใหสวนราชการน าความคดเหน หรอขอเสนอแนะ

ของประชาชนมาประกอบการพจารณาดวย

มำตรำ 36 ในกรณทส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกาเหนวากฎหมาย กฎ ระเบยบ

ขอบงคบ หรอประกาศทอยในความรบผดชอบของสวนราชการใด ไมสอดคลองหรอเหมาะสมกบ

สถานการณในปจจบน ไมเอออ านวยตอการพฒนาประเทศ เปนอปสรรคตอการประกอบกจการ

หรอการด ารงชพของประชาชน หรอกอใหเกดภาวะหรอความยงยากตอประชาชนเกนสมควร ให

ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เสนอแนะตอสวนราชการนน เพอด าเนนการแกไข ปรบปรง

หรอยกเลกโดยเรวตอไป

ในกรณทสวนราชการมไดรบการเสนอแนะ ไมเหนชอบดวยกบค าเสนอแนะของ

ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา ใหเสนอเรองตอคณะรฐมนตร เพอพจารณาวนจฉย”

2

สำระส ำคญ คอ ผปฏบตงานทมหนาทความรบผดชอบ ทเปนทงผใช และ/หรอเปนผ

ทไดรบผลกระทบกบกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ประกาศ มต หนงสอเวยน (เอกสาร)

ตองมหนาทส ารวจ ตรวจสอบ และทบทวน เพอด าเนนการปรบปรง หรอจดประกาศขนใหมให

ทนสมยและเหมาะสมกบสภาวการณ หรอสอดคลองกบความจ าเปนในปจจบน โดยค านงถง

ความสะดวก รวดเรว และลดภาระของผรบบรการ (ลกคา) เปนส าคญ

แนวคดในการส ารวจตรวจสอบ ทบทวน เพอจดใหมการปรบปรง หรอจดใหมขนใหม

ตองด าเนนการวเคราะหเอกสาร โดยประยกตใชวธการวเคราะหงานทกลาวไว แลวน ามาใชใน

การด าเนนการวเคราะหเอกสาร (เสถยร คามศกด และคณะ. 2551 : 27-28)

สรป การท างานเชงวเคราะหจงมความส าคญ และจ าเปนส าหรบบคลากรผปฏบตงาน

ประเภททวไป วชาชพเฉพาะ หรอผเชยวชาญเฉพาะ และพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนน

วชาการ และพนกงาน สสวท. กลมอ านวยการทจะเลอนขนเปน เจาหนาทอาวโส ผช านาญ

ผเชยวชาญ และกลมวชาการทจะเลอนขนเปนนกวชาการอาวโส ผช านาญ ผเชยวชาญ ทจะตอง

วเคราะหงานทปฏบต และหรอวเคราะหเอกสารทใชประกอบการปฏบตงาน เพอพฒนา ปรบปรง

และแกไขและหรอศกษาปญหา หาสาเหตของปญหา รวมทงหาแนวทางแกไขปญหาการ

ปฏบตงานใหมประสทธภาพตอไป

ควำมหมำยของงำนเชงวเครำะห กำรวเครำะห หมายถง การจ าแนก แยกแยะองคประกอบของสงใดสงหนงออกเปน

สวน ๆ เพอคนหาวามาจากอะไร เชอมโยงสมพนธกนอยางไร เพอคนหาสาเหตทแทจรงของสงท

เกดขน (เกรยงศกด เจรญวงศศกด. 2547 : 2)

กำรวเครำะห คอ การแยกแยะหาตนตอสาเหต หาตวแปรทส าคญ การใชเครองมอ

ทางสถต ใชเครองมออปกรณมาท าการวเคราะห หรอคดแบบวเคราะห (ผงกางปลา ผงรากไม

กราฟ การดแนวโนม ฯลฯ) สวนกำรสงเครำะห คอ การรวม การสรป การคดรวบยอด

เปนเรองทท า จะยากกวาการวเคราะห (วรภทร ภเจรญ. 2546 : 106)

กำรวเครำะห (Analysis) หมายถง การจ าแนกแยกแยะออกมาใครครวญหาเหตปจจยของสงของ หรอเรองราวตางๆ (ประเวศน มหารตนสกล. 2549 : 47) ผลงำนเชงวเครำะห หมายถง ผลงานทแสดงการแยกแยะองคประกอบตาง ๆ ของ

เรองอยางมระบบ มการศกษาในแตละองคประกอบและความสมพนธขององคประกอบตาง ๆ

3

เพอใหเกดความรความเขาใจในเรองนน ซงเปนประโยชนตอหนวยงานหรอสถาบนอดมศกษา

(เอกสารแนบ 5 ทายประกาศ ก.พ.อ. เรองมาตรฐานการก าหนดระดบต าแหนงและการแตงตง

ขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษาใหด ารงต าแหนงสงขน พ.ศ. 2553 ฉบบลงวนท 22

ธนวาคม 2553) ระเบยบสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย: สสวท.วาดวย

หลกเกณฑและวธการเลอนต าแหนงพนกงานกลมอ านวยการใหด ารงต าแหนงสงขน พ.ศ. 2557

ฉบบลงวนท 31 กรกฎาคม 2557และระเบยบสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย: สสวท.วาดวยหลกเกณฑและวธการเลอนต าแหนงพนกงานกลมวชาการใหด ารง

ต าแหนงสงขน พ.ศ. 2557 ฉบบลงวนท 31 กรกฎาคม 2557 ก าหนดความหมายไวคลายกน

เปลยนตอนทายสดจากหรอสถาบนอดมศกษาเปนสถาบน

สรป การท างานเชงวเคราะห คอ การคนหาความจรง แยกแยะองคประกอบในทกแง

ทกมมของสงใดสงหนง หรอหลายอยาง

วตถประสงคของงำนเชงวเครำะห

การท างานเชงวเคราะหมวตถประสงคดงตอไปน

1. เพอศกษาตรวจสอบ แยกแยะองคประกอบใหชดเจน

2. เพอการศกษาตความท าความเขาใจ

3. เพอการหาความสมพนธเชงเหตและผล

4. เพอการศกษาหาความจรง

5. เพอหาขอสรป และประเมนตดสนใจ

หนำทของงำนเชงวเครำะห

หนาทของงานเชงวเคราะหมดงตอไปน

1. เพอแจกแจงขอมลใหรวาสงนนประกอบดวยอะไร

2. เพอแยกแยะความแตกตางใหชดเจนมากยงขน แยกองคประกอบ/ตวแปร/แยก

หมวดหม จดล าดงความส าคญ

3. เพอคนหาเหตและผลของสงทเกดขน เชอมโยงกนอยางไร /คาดการณในอนาคต

4

ประโยชนของงำนเชงวเครำะห

การท างานเชงวเคราะห มจดมงหมายทส าคญดงตอไปน

1. ศกษาปญหาเพอใหมความรความเขาใจในเรองนน

2. เพอหาสาเหตของปญหาของเรองทจะท าการวเคราะห

3. เพอหาแนวทางแกไขหรอปองกนปญหาของเรองทจะท าการวเคราะห

4. เสนอแนวทางการท างานทมคณภาพ

5. เพอเสนอวธการท างานทมคณภาพ

ขอบเขตของกำรท ำงำนเชงวเครำะห

การท างานเชงวเคราะห ตองระบขอบเขตใหชดเจน วาจะวเคราะหงานทปฏบตอะไร

เมอใด สงกดทไหน หรอจะวเคราะหเอกสารการปฏบตงานเมอป พ.ศ.เทาใดถงเทาใด เปนตน

เพอปองกนความเขาใจผดในการน าไปอางอง และหรอน าไปใชในการระบสาเหตของปญหา และ

หรอแนวทางแกไขปญหา นน ๆ

5

บทท 2 กำรเลอกเรอง รปแบบ และกำรวำงโครงรำงของงำนเชงวเครำะห

กำรเลอกเรองท ำผลงำนเชงวเครำะห

โดยทวไปแลวจะเลอกเรองทเปนปญหา เรองทมขอสงสย อยากรอยากทราบ เรองท

เจานายสงใหท า เรองในทนหมายถง งานทปฏบต หรอเอกสารทใชประกอบการปฏบตงาน

ดงนนเพอใหเขาใจงายคลองจองกน สรปไดวา ตองเลอกเรองทเปนปญหำ เรองทมขอสงสย

เรองทเจำนำยสง น าเอามาตงเปนชอเรองในการท าผลงานเชงวเคราะหไดทงนน

หลกกำรเลอกเรองทจะท ำผลงำนเชงวเครำะห โดยศกษาปญหาทไดจากสง

ตอไปน

1. งานประจ าทปฏบต จะไดหาขอมลประกอบการวเคราะหไดงาย และเปนงานท

ตนเองมความรความเขาใจ มประสบการณ มความเชยวชาญในงาน

2. จากการประชมสมมนา

3. การศกษาคนควา รายงานการประชม กฎระเบยบ ขอบงคบ ประกาศ

4. ผลการตรวจสอบการประกนคณภาพการศกษา หรอการท าระบบ ISO

5. หนงสอตอบขอหารอ หนงสอเวยน

6. ผลการส ารวจคามพงพอใจ

ในการท างานเชงวเคราะหใด ๆ งานขนแรกทส าคญและเปนปญหาของผคดท างาน

เชงวเคราะหคอ การเลอกหวขอ (Topic) ผคดท างานเชงวเคราะหมาเสยเวลากบการตงชอเรอง

หาหวเรอง มาท างานเชงวเคราะห หากเราพบปญหา มขอสงสย ขอขดแยง หรอขอคดทตองการ

หาค าตอบ และการหาค าตอบนนกระท าโดยอาศยวธการทเชอถอได นนคอการท างานเชง

วเคราะหโดยแยกแยะองคประกอบของสงนน ๆ เพอคนหาค าตอบ ซงการเลอกเรองท างานเชง

วเคราะหมแนวดงน

6

1.เรองจำกงำนประจ ำทปฏบต เลอกงานประจ าทปฏบตและเปนงานหลกทตนเอง

ปฏบต เจาตวจะทราบดอยแลววางานเปนอยางไร ขอมลจะเอามาจากไหน ขนตอนการท างาน

กระบวนการท างานเปนอยางไร ใครเปนลกคาหรอผรบบรการ เอกสารทใชประกอบการ

ปฏบตงานเปนอยางไร จะสะดวกและงายตอการคนหาขอมลมาท าการวเคราะห

2.เรองทตนเองมควำมสนใจและมควำมเชยวชำญ เมอเรามความเชยวชาญหรอม

ความสนใจในงานนน ๆ อยแลว จะท าใหเรามความลกซงในงานทจะน ามาวเคราะห จะทมเท ม

แรงกระตน มความเพลดเพลนสนกกบการท างานเชงวเคราะห และจะท าใหการท างานประสบ

ความส าเรจไดอยางรวดเรว

3.เรองทมควำมส ำคญและเปนประโยชน งานทท าตองมความส าคญและเปน

ประโยชนตอการปฏบตงาน ตอหนวยงาน และหรอตอสถาบน และตองเปนประโยชนมากทสด

ส าหรบผศกษาคนควาและผท าการวเคราะห ตองพจารณาวาคมกบเวลา แรงงาน คาใชขาย

ความสนเปลองตาง ๆ หากมหลายเรองทจะตองท า ตองพจารณาเรองทมความส าคญและม

ประโยชนมากทสดกอน

4. เรองทมแหลงขอมลใหคนควำ การท างานวเคราะหตองมแหลงขอมลใหคนควา

สงทเกยวของหากเรามแหลงขอมลทพรอมอยแลว และทนสมยเปนปจจบน สามารถเอามาอางอง

ไดไมนอยจนเกนไป ไมตองไปขอความรวมมอจากแหลงอน ๆ กควรตดสนใจท าการวเคราะหใน

เรองน

5. ขอบเขตของเรอง การตดสนใจเลอกเรองท าการวเคราะห ตองพจารณาดวา

ขอบเขตของเรองแคบเกนไปอาจจะดแลวดอยคณคา หากขอบเขตกวางเกนไปอาจจะวเคราะห

ไมครอบคลม ตองพจารณาดใหรอบคอบ ใหเหมาะสมกบระดบต าแหนงของความเปนผช านาญ

งาน ผช านาญงานพเศษ ผช านาญการ หรอผช านาญการพเศษ หรอผเชยวชาญ หรอ

ผเชยวชาญพเศษ เปนตน

6. ไมสนเปลองเวลำและคำใชจำยเกนไป เรองบางเรองตองใชเวลาในการ

ด าเนนงานหากทงไปเปนเวลานานอาจลาสมย หรอบางกรณตองเสยคาใชจายในการด าเนนงาน

มากเกนไป ไมคมกบเวลาทเราอทศใหและคาใชจายททมลงไปกไมควรท า

7

7. เสยงตออนตรำย การหาขอมลบางทตองลงภาคสนามเปนสงทยากล าบาก และไม

แนใจในความปลอดภย หรอเสยงตออนตราย หากเปนเชนน กไมควรเลอกเรองนมาท าการ

วเคราะห

สรป การเลอกเรองท างานเชงวเคราะหของบคลากรประเภททวไป วชาชพเฉพาะ

เชยวชาญเฉพาะ และพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนวชาการ ตองเลอกเรองจากงานทปฏบต

ประจ ากอนล าดบแรก โดยการศกษาคนควาจากรายงานประจ าป จากรายงานการประชม จาก

ขอรองเรยนตาง ๆ จากการประชมสมมนา และการระดมสมอง หรอการตรวจประกนคณภาพ

น ามาท าการศกษาวเคราะหหาค าตอบนน ๆ เพอใหเกดความรความเขาใจในเรองนน

รปแบบของงำนเชงวเครำะห

งานวเคราะหเปนสวนหนงของงานวจย หรอ อกนยหนงเปนงานวจยเชงส ารวจประเภท

หนง ตามหลกการโดยทวไปการวจย (Research) เปนกระบวนการทอาศยวธการทางวทยาศาสตร

(Scientific Method) เพอจดหาความรความจรงทเชอถอได (Reliable knowledge) โดยวธการทม

ระบบเชอถอได (Reliable Method) ความจรงทเชอถอไดน ไมไดคงทแนนอนตลอดไป แตจะคง

สภาพเชนน (Stable) อยในชวงเวลาหนง ซงจะสอดคลองกบกฎของความนาจะเปนของ

ปรากฏการณตามธรรมชาต (Probabilistic Law of Nature) ถาปรากฏการณตามธรรมชาตผน

แปรไปความรความจรงทคนพบ อาจเปลยนแปลงไปได(ชาญวทย เทยมบญประเสรฐ.2525: 1)

นกวจย และนกการศกษา แบงประเภทของการวจยไวหลายรปแบบ ซงขนอยกบ

แนวคดของแตละทานวาจะใชอะไรเปนเกณฑ ทจะน าเสนอในตอไปน จะเปนการวจยเชงพรรณนา

(Descriptive Research) หรอการวจยเชงบรรยาย เชดศกด โฆวาสนธ (2522) กลาววา “กำร

วจยเชงบรรยำยมงตรง ทจะอธบำยหรอบรรยำยปรำกฏกำรณ สภำพกำรณ หรอ

ภำวกำรณทปรำกฏอยในปจจบน เพอเปนกำรประเมนมำตรฐำนในปจจบนวำมสภำพ

ควำมเปนจรงเชนไร” การศกษาประเภทน มกจะเปนการตอบค าถาม “เหตกำรณในขณะน

เปนเชนใด” มากกวาทจะเปนการตอบค าถามเรองในอดตหรออนาคต ซงสมหวง พรยานวฒน

(2524) ใหความหมายของการวจยเชงบรรยายวา “เปนกระบวนกำรใหไดมำซงควำมรท

เชอถอไดในรปค ำบรรยำยเกยวกบสภำพ และกำรเปลยนแปลงของปรำกฏกำรณธรรมชำต

ตลอดจนควำมสมพนธของตวแปรตำง ๆ ในสภำพปจจบน โดยอำศยวธธรรมชำต หรอ

กำรสงเกตเชงสหสมพนธ (Correlation Observation)” และชาญวทย เทยมบญประเสรฐ

(2525 : 45) กลาววา “เปนกำรวจยเพอศกษำคนควำหำควำมรควำมจรงจำกปรำกฏกำรณ

8

หรอสถำนกำรณทเปนจรงในปจจบน โดยใชวธกำรทเชอถอได และใชวธกำรอธบำย

ปรำกฏกำรณ สถำนกำรณทเกดขนนน วำมลกษณะเปนอยำงไรในปจจบน”

ประเภทของการวจยเชงพรรณนา แบงออกเปนประเภทใหญ ๆ ได 3 ประเภท คอ

การศกษาเชงส ารวจ การศกษาความสมพนธภายใน และการศกษาการพฒนาการ แตในทนจะ

กลาวเฉพาะกรณการศกษาเชงส ารวจ ซงเปนการศกษาเพอหาความรความจรง เพอแกปญหาท

เกดขนในปจจบน โดยใชวธส ารวจและอธบายขอเทจจรงตาง ๆ วามลกษณะอยางไร เปน

ลกษณะกวาง ๆ เพอทราบถงเกณฑปกต มาตรฐาน และรปแบบตาง ๆ จากการส ารวจนจะท า

ใหทราบขอเทจจรงเปนแนวทางในการวางแผน การปรบปรงแกไขสงตาง ๆ ใหดขน โดย

สามารถแบงการวจยเชงส ารวจออกไดเปน 5 ประเภท คอ การส ารวจโรงเรยน (School

Survey) การวเคราะหงาน (Job Analysis) การวเคราะหเอกสาร (Documentary Analysis)

การส ารวจประชามต (Public Opinion Survey) และการส ารวจชมชน (Community Survey)

(ชาญวทย เทยมบญประเสรฐ. 2525 : 48)

กำรวเครำะหงำนจงเปนการมองประเดนไปทเวลาทใชในการปฏบตงาน ขนตอนการ

ปฏบตงาน ความผดพลาดในการปฏบตงาน การปฏบตงานไมเปนไปตามตวชวด (KPI) ซง

อาจจะเปนทวธการปฏบตงาน หรอบคลากรผปฏบตงาน เปนตน นอกจากนนยงตองมวธการท

กระบวนการท างานหรอขนตอนการปฏบตงาน โครงสรางการบรหารจดการ และการไหลของงาน

ส าหรบการเลอกงานทจะน ามาท าการวเคราะห ตองเลอกงานหลกทมปญหากอนภาระงานรอง

เพอจะไดน ามาปรบปรงพฒนางาน ใหมความรวดเรวขน และลดความผดพลาดใหนอยลง หรอน า

ระบบเทคโนโลยและสารสนเทศ (IT) มาใชในการปฏบตงานใหเกดความคลองตวและม

ประสทธภาพเพมขน (เสถยร คามศกด และคณะ. 2551 : 19)

กำรวเครำะหเอกสำร หมายถง หลกเกณฑ วธการ เงอนไข แบบฟอรมทใช

อางองหรอเปนแนวทางในการปฏบตงานนน ๆ ในทนอาจจะเปนพระราชบญญต พระราช

กฤษฎกา กฎ ขอบงคบ ประกาศ หนงสอเวยน มตทประชม ค าสง รวมทงแบบฟอรมทใชใน

การปฏบตงาน หรอระบบอเลกทรอนกส ตอน ามาวเคราะหดวา ลาสมย ใชมานาน อะไรเปนเหต

ของการลาชา บางหวขอไมจ าเปนตองกรอกขอมล บางงานไมตองมเงอนไขมากมายในเรอง

เอกสาร หรอแบบฟอรม เปนตน

9

กระบวนกำรวจยท ำอยำงไร?

จากทกลาวไวขางตนวา งานวเคราะหเปนสวนหนงของงานวจยเชงส ารวจ ดงนน

รปแบบของการท างานเชงวเคราะห กตองมรปแบบเหมอนกบงานวจย ซงรปแบบของงานวจย

ตองมความสมบรณและชดเจนตลอดทงกระบวนการวจย เชน การก าหนดประเดนปญหา

วตถประสงค การท าวรรณกรรมปรทศน สมมตฐาน การเกบรวบรวมขอมล การพสจน

สมมตฐาน การวเคราะหขอมล การประมวลสรปผลและใหขอเสนอแนะ การอางอง และอน ๆ

(เอกสารแนบทาย ประกาศ ก.พ.อ. เรอง หลกเกณฑและวธการพจารณาแตงตงบคคลใหด ารง

ต าแหนงผชวยศาสตราจารย รองศาสตราจารย และศาสตราจารย (ฉบบท 2) พ.ศ. 2550 ฉบบลง

วนท 1 มนาคม 2550)

กระบวนกำรวจย (Research Process) โดยหลกการจะมองคประกอบทส าคญ

ดงตอไปน

บทท 1 บทน ำ

- ภมหลง/ปญหา

- วตถประสงคของการศกษา

- ประโยชนของการศกษา

- ขอบเขตของการศกษา

- นยามศพทเฉพาะ

- สมมตฐานการววจย

บทท 2 เอกสำรทเกยวของกบกำรศกษำ

บทท 3 วธกำรด ำเนนกำรวเครำะห

บทท 4 ผลกำรวเครำะหขอมล

บทท 5 สรป อภปรำยผล และขอเสนอแนะ

บรรณำนกรม

ภำคผนวก

10

ปญหาทเกดตามมาจากงานวเคราะห เพอศกษาปญหา มความรความเขาใจถงสาเหต

ของปญหา มวธการแกไขปญหา แตไมรวาจะแกไดจรงตามผลการวเคราะหหรอไม ในระดบการ

ท างานเชงวเคราะหของผช านาญงาน ช านาญงานพเศษ ช านาญการ ช านาญการพเศษ กคงพอ

เปนผลงานทมคณภาพแสดงความเปนผช านาญงาน ช านาญการ ช านาญการพเศษไดระดบหนง

แตยงไมถงขนระดบดเดน หากจะใหมคณภาพระดบดเดน หรอเปนผลงานเชงวเคราะหระดบ

ผเชยวชาญ หรอผเชยวชาญพเศษ จะตองน ำไปทดลองแกปญหำจรงจรงในกำร

ปฏบตงำนกอน เมอผลเปนอยำงไร แลวจงน ำมำเขยนเปนรำยงำนกำรวเครำะห

อกครงหนง จงจะถอวำผลงำนเชงวเครำะหนนบรรลผลส ำเรจ

กำรวำงโครงรำงงำนเชงวเครำะห

การวางโครงรางของงานเชงวเคราะห ในหนงสอฉบบน พอสรปไดวามโครงราง 2

แบบคอ โครงรำงงำนเชงวเครำะห แบบท 1 งำนเชงวเครำะหแบบวจย

บทท 1 บทน า

- ภมหลง/ปญหาและความเปนมาของเรองทจะวเคราะห

- วตถประสงคของเรองทจะวเคราะห

- ประโยชนของเรองทจะวเคราะห

- ขอบเขตของเรองทจะวเคราะห

- นยามศพทเฉพาะ/นยามปฏบตการ

บทท 2 เอกสารทเกยวของกบเรองทจะวเคราะห

บทท 3 วธการด าเนนการวเคราะห

- การแยกแยะองคประกอบ

- การตความขอมลวเคราะหใหกระจางชด

- การหาความสมพนธเชงเหตผล

- การหาสาเหตทแทจรงของแตละองคประกอบทเกดขน

11

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

บทท 5 สรป วพากษ และขอเสนอแนะ

บรรณานกรม

ภาคผนวก(ถาม)

ประวตผวเคราะห

โครงรำงงำนเชงวเครำะห แบบท 2 งำนเชงวเครำะหแบบคณภำพ บทท 1 บทน า

- ภมหลง/ปญหาและความเปนมาของเรองทจะวเคราะห - วตถประสงคของเรองทจะวเคราะห - ประโยชนของเรองทจะวเคราะห - ขอบเขตของเรองทจะวเคราะห - นยามศพทเฉพาะ/นยามปฏบตการ

บทท 2 เอกสารทเกยวของกบเรองทจะวเคราะหและการท างานทมคณภาพ

บทท 3 วธการด าเนนการวเคราะหและการท างานทมคณภาพ

- การแยกแยะองคประกอบ

- การตความขอมลวเคราะหใหกระจางชด

- การหาความสมพนธเชงเหตผล

- การหาสาเหตทแทจรงของแตละองคประกอบทเกดขน

- หลกการ/ทฤษฎการท างานอยางมคณภาพ

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมลและวเคราะหและการท างานทมคณภาพ

บทท 5 สรปผลการวเคราะห/สรปการท างานทมคณภาพ วพากษ และขอเสนอแนะ

บรรณานกรม

ภาคผนวก(ถาม)

ประวตผวเคราะห

12

สรปกำรท ำงำนเชงวเครำะห

1. งำนเชงวเครำะหเปนสวนหนงของงำนวจยเชงส ำรวจ

2. กำรวำงโครงเรองท ำงำนเชงวเครำะหตองเหมอนกบงำนวจย

3. กำรน ำเสนอรำยละเอยดเนอหำเหมอนงำนวจย

4. ตอมระบบแยกแยะปญหำกำรวเครำะห

5. ตองมกำรหำควำมสมพนธเชงเหตผลระหวำงองคประกอบ และคนหำ

สำเหตทแทจรงของสงทเกดขน

6. ตองมกำรวพำกษผลกำรวเครำะห

วธท ำงำนวเครำะห

1.น าปรมาณงาน/ภาระงานยอนหลง มาจดหมวดหมใหเปนระบบแลวท าการวเคราะห

เรยกวาการวเคราะหบรสทธ( Pure Analysis ) ถามการออกแบบสอบถาม แลวมาท าการ

วเคราะห เรยกวา วเคราะหกงวจย ( Research Analysis)

2.วเคราะหโดยใชเทคนคผงกางปลา/ผงรากไม ดวยวธระดมสมอง

3.วเคราะหโดยใชเทคนคเดลฟลาย

กำรก ำหนดกรอบแนวคดกำรวเครำะห

สงจ าเปนอกประการหนงคอการก าหนดกรอบแนวคดในการวเคราะห โดยการหาตว

แปรตน ตวแปรตาม ในการวเคราะห เพอจะไดวเคราะหเจาะลกใหกระจางชดลงไปในแตละ

ประเดน อกประการหนงเพอจะไดน าเสนอตารางรอยละในการคดวเคราะห และการน าเสนอใน

รปกราฟของบทท 4 ตวอยางท 1 การก าหนดกรอบแนวคด

7.

8.

9.

ตวแปรตน *คณำจำรย

-ประเภท

-ต าแหนง

-วฒการศกษา

-ประสบการณ

-อายตว

ตวแปรตำม

การขอเลอนต าแหนงทางวชาการของ

คณาจารย

13

1. ตวแปรตน ประเภท ผศกษาวเคราะหลงไปถง ขาราชการ และพนกงาน

มหาวทยาลย มจ านวนไรทไดต าแหนงทางวชาการ ทไมไดต าแหนงทางวชาการ

2. สงกดอยสาขาวชาใดบาง คณะใดบาง ทไดต าแหนงทางวชาการ ทไมไดต าแหนง

ทางวชาการ

3. วฒการศกษาใดบาง ทไดต าแหนงทางวชาการ ทไมไดต าแหนงทางวชาการ

4. ประสบการณในการท างานมาอยางไร จงไดต าแหนงทางวชาการ ทไมไดต าแหนง

ทางวชาการ

5. เคยลาไปเพมพนความรทางวชาการมาอยางไร

6. เคยลาศกษาตอ มาแลวหรอไมอยางไร

7. มแผนการหรอโครงการท าผลงานทางวชาการอยางไรบาง

8. ขอมลดงกลำวขำงตน เกบจำกประวต แผนปฏบตงำนของคณะ สำขำวชำ

รำยงำนผลกำรปฏบตงำนประจ ำป เปนตน

ตวอยางท 2 การก าหนดกรอบแนวคด

1. ตวแปรตน ประเภท คอ ขาราชการ และพนกงานมหาวทยาลย ใครลาออก

มากกวากน มาจากสาเหตอะไร

2. สายงาน คอสายวชาการ และสายสนบสนนวชาการ ใครลาออกมากกวากน มา

จากสาเหตอะไร

ตวแปรตน * บคลากร

-ปะเภท

-สายงาน

-คณะ/ส านก/สถาบน/กอง

-ประสบการณการท างาน

-เพศ

-อายตว

-สถานะภาพ

สถานะถาพ

ตวแปรตาม

สาเหตของการลาออกจาก

ราชการ

14

3. คณะ/ส านก/สถาบน/กอง แยกเปนคณะศกษาศาสตร คณะวทยาศาสตร คณะพล

ศกษา คณะทมในมหาวทยาลยนน หนวยไหน ใครลาออกมากกวากน มาจาก

สาเหตอะไร

4. ประสบการณการท างาน ท างานมาแลวกป จงลาออก ปทเทาไรจงลาออกปไหน

มากกวากน มาจากสาเหตอะไร

5. เพศ คอหญง ชาย ใครลาออกมากกวากน มาจากสาเหตอะไร

6. อายตว อายทเทาไร จงลาออก อายทเทาไรลาออกมากกวากน

7. สถานะภาพ คอโสด มครอบครว หยาลาง ใครลาออกมากกวากน

8. สรปสาเหตการลาออกจากราชการทงหมดจดล าดบตามจ านวนนบทซ า ๆกนจาก

มากมาหานอย

9. ขอมลทจะเกบเอำมำจำกขอเทจจรงจำกใบลำออก กอนท ำค ำสงใหออกจำก

รำชกำร ควรท ำประมำณ 10 ป ยอนหลง หรอตงแตเรมรบพนกงำน

มหำวทยำลยหยดรบขำรำชกำร เปนตน

15

บทท 3 กำรเขยนปญหำของงำนเชงวเครำะห

หลกกำรเขยนปญหำของกำรท ำงำนเชงวเครำะห ดงทกลาววาบทท 1 ของการเขยนคมอการปฏบตงาน ตองเขยนใหเหนถงควำมส ำคญของงานทท าจงมความส าคญและความจ าเปนทตองท าเปนคมอการปฏบตงาน สวนการท างานเชงวเคราะห นนเปนการปฏบตงานทมปญหา และหรอเอกสารทใชในการอางองในการปฏบตงานนนมปญหา จงตองมาท าการวเคราะห แยกแยะปญหา หาสาเหตของปญหา หาวธการแกไขปญหา หาวธปองกนปญหา กลาวโดยทวไปการท างานวเคราะหตองอธบายถงปญหา

การจะตดสนใจเลอกท างานเชงวเคราะหแบบงานวจย หรอการจะเลอกท างานวเคราะหแบบมคณภาพ กมกระบวนการหรอขนตอนการท างานลกษณะเดยวกน ในบทท 1 และบทท 2 สวนบทท 3 บทท 4 และบทท 5 อาจมวธการน าเสนอทแตกตางกนไปบาง เพราะมวธการทท างานแบบมคณภาพเพมขน

ในบทท 1 ของงานเชงวเคราะห จะกลาวถงปญหาของเรองทท าการวเคราะหวาเปนมา

อยางไร หวเรอง ชอเรองทเลอกแลววาจะมาท าการวเคราะห จะตองหาค า Keyword ของหว

เรองใหได แลวดงเอาค านนมาอธบายภมหลง และปญหาวาเปนมาวาเปนอยางไร ท าไมจงสนใจ

ท าการวเคราะหเรองน และควรมหลกฐานสนบสนนขอความทเขยนปญหาขนทกขนตอนวาปญหา

เกดจากเชน ขอหารอ จากการตรวจประกนคณภาพการศกษา จากขอรองเรยนตาง ๆ จากการ

ประชมสมมนา หรอจากรายงานการประชม หรอจากมขอสงสยในหนงสอ ประกาศ มต เปนตน

หลกฐานสนบสนนคอการอางองขอมลวาเอามาจากแหลงทเชอถอไดอยางไร การอางองควรอางอง

ตามหลกสากลทใชกนอยปจจบน ประเดนทควรค านงในการเขยนบทน าน คอ เอาเหตผลของการ

เลอกชอเรองมาท าการวเคราะหเขยนอธบายชแจงในสวนแรก และสวนทสอง ท าแลวไดอะไร

สวนทสามตองสรปปมทอยากรใหได วาอยากรค าตอบอะไร โดยทว ๆ ไปจะอยประมาณ 2 หนา

ของกระดาษ A4

สงทควรค านงและระลกอยเสมอในการเขยนงานวเคราะหคอเรองคณภาพของงาน

วเคราะห ทแตละสภาถาบนอดมศกษาก าหนดเชน

16

ระดบพอใช หมายถง เปนงานวเคราะหทมความชดเจนของปญหาและวตถประสงคของ

การวเคราะห มการศกษาเอกสารทเกยวของ มหลกเกณฑในการวเคราะห มการแยกแยะ

องคประกอบ และหาความสมพนธขององคประกอบ เสนอผลการวเคราะห สรปและวพากษผล

การวเคราะห เพอใหเกดความรความเขาใจในเรองนนๆ

ระดบด หมายถง นอกจากอยในเกณฑระดบพอใชแลว จะตองเปนผลงานทแสดงถง

ความรความเขาใจในการปฏบตงานใหมมาตรฐานหรอมวธการท างานทมคณภาพยงขน หรอให

ขอเสนอแนะในการแกไขปญหาทชดเจน

ระดบดมาก นอกจากอยในเกณฑระดบดแลว จะตองเปนผลงานทแสดงถงความรความ

เขาใจดวยขอเทจจรงและเหตผล แสดงถงความสามารถ ความช านาญหรอความเชยวชาญในงาน

ทศกษาวเคราะห

ระดบดเดน หมายถง นอกจากจะอยในเกณฑระดบดมากแลว จะตอง

1. จะตองน าเสนอเทคนควธการใหม ๆ ในการปฏบตงานทเปน

ประโยชนตอการพฒนางานในหนาทหรอหนวยงาน และ

2. เปนทเชอถอและยอมรบในวงวชาชพนน ๆ หรอ

3. ไดมการพมพเผยแพรหรอน าเสนอทประชมสมมนาวชาการหรอ

วชาชพนน ๆ หรอ

4. เปนผลงานทไดรบรางวลหรอไดรบอางองเชอถอได และเปนท

ยอมรบของผเชยวชาญในสาขาหรอในวชาชพนนๆ

ขอสงเกต : จะเหนไดวามการประเมนความชดเจนของปญหาของงานวเคราะหดวย

ดงนนจงจ าเปนตองเขยนใหชดเจน

เมอพจารณากระบวนการท างานเชงวเคราะห ในบทท 1 ภมหลงและปญหางาน

วเคราะห มหวขอรองทตองพจารณาควบคกนไปดวยคอ

-ภมหลงและปญหางานวเคราะห

-วตถประสงคของการวเคราะห

-ประโยชนหรอความส าคญของการวเคราะห

-ขอบเขตของการวเคราะห

-นยามศพทเฉพาะ/นยามเชงปฏบตการ

17

ลดดาวลย หวงพานช(2528:52-56) กลาววาการเขยนนยามปญหาการวจย ม

ความส าคญมาก จะตองเขยนบรรยายตวปญหาทตองการศกษาใหแจมชดและรดกม เพอให

ผอานเขาใจถงปญหาทตองการศกษาทงหมดโดยตลอด พอสรปไดดงตอไปน

“1. ภมหลงหรอความเปนมาของปญหา ในสวนนผวจยตองเขยนใหตรงกบหวขอ

ปญหาชดเจน เปดเผย และยนยอทสด ซงแสดงใหผอานไดรโดยสรปถงความ

เปนมาของปญหา ผวจยมเหตผลในการท าวจยอยางไร มความเขาใจถง

ความส าคญและคณคาของปญหาอยางไร มทฤษฎหลกการทเปนความรพนฐาน

ของปญหา ตลอดจนผลงานวจยอน ๆ ทเกยวของและเปนทยอมรบ เชอถอได

เพยงใด ผวจยไดแสวงหาหลกฐานทส าคญ ๆยนยนไดหรอไมวาปญหาทก าลง

ศกษาอยนมสวนสมพนธหรอเปนสวนทยงขาดค าตอบตามตองการและจะพบ

ค าตอบดวยวธการวจยในเรองดงกลาวนไดอยางไร การเขยนภมหลงหรอความ

เปนมาของปญหานนควรใชถอยค าใหชดเจน สน ใชภาษางาย ๆ และควรม

หลกฐานสนบสนนขอความทเขยนขนทกขนตอนเทาทจะท าได หรอเทาทขอความ

นน ๆจะอ านวยใหตองอางองถงเพอใหผอานเกดความเชอถอในสวนทเปนเนอหา

สาระและกระบวนการ แนวใหญ ทใชยดในการเขยนภมหลกหรอความเปนมาของ

ปญหา มดงน

1.1 เขยนน าจากหลกทวไปแลววกเขาสเรองเฉพาะ(Deductive Style) โดย

กลาวถงหลกเกณฑทว ๆ ไป ทเปนทฤษฎพนฐานของเรองนน ๆ กอน

แลวจงน าเขาสตวปญหาทก าหนดไววาจะท าการศกษาคนควาหาค าตอบ

หรออาจจะขยายหลกการทส าคญ ๆ ทเปนทเชอถอได โดยมหลกฐาน

เหตผล หรอผลงานวจยทเชอถอไดมาสนบสนนขอเขยนของผวจยทกตอน

ทมความส าคญ และตอนทเปนปญหาชวนใหนาสงสย ตอจากนนจงวกเขา

สปญหาทตองการจะหาค าตอบ

1.2 เขยนน าจากกรณเฉพาะแลวด าเนนไปสเรองทวไป(Inductive Style) โดย

กลาวถงตวปญหาทท าการวจย อาจเรมจากประวตความเปนมาของปญหา

มลเหตจงใจหรอความจ าเปนทตองท าวจย และขอคนพบทไดจะน าไปส

หลกการทฤษฎ เพอใชในกรณทว ๆ ไปอยางไร”

18

จากขอความดงกลาวขางตน ผท างานเชงวเคราะหตองน ามาประยกตเขยนบทท 1

ของการท างานเชงวเคราะห

กำรเขยนวตถประสงคเรองทจะวเครำะห

หลกการโดยทว ๆ ไป ตองคดวาเรองนเราท าไปเพออะไร ตอบสนองประเดนปญหาท

เราอยากร หรอสงสยตอนทายของบททหนงทสรปเอาไวหรอไม ตองใหสมพนธกน ประเดนท

ส าคญอกประการหนงของการเขยนวตถประสงค คอ ตองเขยนในเชงใหเปนรปธรรมทสามารถจบ

ตองได อธบายได และวดได ไมใชเขยนในเชงนามธรรม ซงไมชดเจนอธบายไมได สวนใหญ

การท างานเชงวเคราะห จะเขยนวตถประสงคในลกษณะดงตอไปน

1. เพอศกษาปญหาของเรองทท าการวเคราะห

2. เพอแยกแยะปญหาและหาสาเหตของปญหาของเรองทท าการวเคราะห

3. เพอหาวธหรอแนวทางในการแกปญหาของเรองทท าการวเคราะห

4. เพอหาวธปองกนปญหาของเรองทท าการวเคราะห

5. เพอศกษาวธการท างานทมคณภาพ เปนตน

กำรเขยนประโยชนของเรองทท ำกำรวเครำะห

ตองเขยนใหสอดคลองกบวตถประสงคทต งไว ไมควรไปเขยนใหมากกวา หรอนอย

กวาวตถประสงคทต งไว หลกการวตถประสงคจะก าหนดวาท าไปท าไม ? ประโยชนทคาดวา

จะไดรบกควรไดรบตามทท าไปนน ลกษณะท าอยางไรกตองไดสงนน ไมควรเพมเตม

นอกเหนอจากทท า เชน

1. ท าใหมความรความเขาใจถงปญหาของเรองทท าการวเคราะห

2. ท าใหสามารถแยกแยะปญหาและมความรความเขาใจถงสาเหตของปญหาของเรอง

ทท าการวเคราะห

3. ไดวธการหรอแนวทางแกปญหาของเรองทท าการวเคราะห

4. ไดวธการปองกนปญหาของเรองทท าการวเคราะห

5. มความรความเขาใจวธการท างานทมคณภาพ เปนตน

19

กำรเขยนขอบเขตของเรองทวเครำะห

การจ ากดขอบเขตเปนสงทมความส าคญไมนอย เพราะถาไมจ ากดขอบเขตทแนนอน

อาจจะตองท ากวางเกนไป ท าไมครอบคลมลกซง ท าใหการด าเนนการดอยคณคาลงไปได หรอ

จ ากดขอบเขตแคบเกนไปกท าใหเรอทท าแคบท างายเกนไปไมมน าหนก การจ ากดขอบเขตบงบอก

ถงความทนสมย เปนการครอบคลมในเนอหาสาระ และยงเปนการก าหนดหรอขดวงจ ากดลงไปใหแน

ชด และเพอน าไปใชอางองประกอบการศกษาคนควาตอไป บางครงการจ ากดขอบเขตไมไดใชวธใด

วธหนงเปนการเฉพาะ หรอใชเพยงวธเดยว แตอาจใชหลาย ๆ วธผสมผสานกนกได ซงวธการ

จ ากดขอบเขตมหลายวธ คอ

1. จ ำกดโดยระยะเวลำ ระบขอบเขตดวยเวลาของเรอง หรอดวยเวลาของขอมล

ประกอบการด าเนนการวเคราะห เชน ในปการศกษา 2554 หรอ ตงแตมหาวทยาลยม

พระราชบญญตเปนมหาวทยาลยในก ากบของรฐ ป พ.ศ. 2553 หรอ ศกษาเอกสาร ระเบยบ

ขอบงคบ ประกาศ หนงสอเวยน มตตาง ๆ มหาวทยาลยของรฐ จ านวน 20 แหง ทน าเสนอใน

การจดประชมผอ านวยการกองการเจาหนาท สถาบนอดมศกษาของรฐทวประเทศ ณ วนท 29

มกราคม 2547 ยกเวนมหาวทยาลย..เปนตน

2. จ ำกดขอบเขตโดยสถำนท การระบสถานทจะท าใหเรองทท าการวเคราะหแคบลง

และมความชดเจนเฉพาะเจาะจงมากยงขน เชน “พนกงำนมหำวทยำลย/สถำบนของรฐ”

การก าหนดสถานทเฉพาะมหาวทยาลย/สถาบนของรฐเชนนจะไมเกยวกบมหาวทยาลยเอกชน

หรอการก าหนดวา “กำรบรหำร 10 สวนงำนในก ำกบสงกดมหำวทยำลยศรนครนทรวโรฒ

ตำมระเบยบกำรบรหำรสวนงำนในก ำกบของมหำวทยำลย พ.ศ. 2543” ตวอยางนกเปนการ

จ ากดขอบเขตเฉพาะสวนงาน 10 สวนงานในสงกดมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เทานน เปนตน

3. จ ำกดขอบเขตโดยเนอหำ เปนการท าใหขอบเขตของเรองแคบลง ตวอยางเชน

“กำรเปรยบเทยบกำรบรหำรบคคลระบบสญญำจำงพนกงำนมหำวทยำลย/สถำบนของรฐ”

ก าหนดเนอหาใหแคบลง เปน “กำรเปรยบเทยบกำรจดสวสดกำรและประโยชนเกอกลพนกงำน

มหำวทยำลย/สถำบนของรฐ “ เนอหาจะมเฉพาะเรองการการจดสวสดการและประโยชนเกอกล

เทานน

20

กำรเขยนนยำมศพทเฉพำะ/นยำมเชงปฏบตกำร

เปนค าเฉพาะทใชในเรองการวเคราะหนเทานนวามความหมายเชนน ความหมายท

ก าหนดทอนน ามาใชในทนไมได เปนขอตกลงและท าความเขาใจกบผอานหรอผศกษาเบองตน

กอน เพอปองกนการน าไปอางหรอน าไปใช อาจเกดการผดพลาดคลาดเคลอนได ถอเปนการ

สรางความคดของผอานใหเขาใจตรงจดตามความมงหมายของผวเคราะห และยงถอวาค า

หรอศพทเหลานเปนค าส าคญทจะระบเรองราวและใชในความหมายนน ๆ ไปตลอดการวเคราะห

น อกประการหนง การก าหนดนยามศพทเฉพาะน ท าใหการเขยนในเนอหาสาระครงตอ ๆ

ไป ไมตองเขยนอธบายใหยดยาว เหมอนกบการก าหนดความหมายของค าในกฎหมายตาม

พระราชบญญต หรอระเบยบหรอขอบงคบหรอประกาศ เปนตน

สงทเปนขอความทมการกลาวซ า ๆ กนหลายท เพราะใชในการวเคราะหครงน อาจจะ

ยกมาเขยนอธบายไวตอนนกได เรยกวา “นยามเชงปฏบตการ”

21

บทท 4 กำรทบทวนวรรณกรรม

เอกสำรงำนทเกยวของ

วรรณกรรม ตามพระราชบญญตลขสทธ พ.ศ. 2537 ก าหนดวา หมายถงงานนพนธทท า

ขนทกชนดเชน หนงสอ จลสาร สงเขยน สงพมพ ปาฐกถา เทศนา ค าปราศรย สนทรพจน และให

หมายความรวมถงโปรแกรมคอมพวเตอรดวย

ในสวนนตองศกษาแนวคด หรอบทความ ของผรผเลนในเรองทท าการวเคราะห ซงถอวา

เปนผเชยวชาญในสาขาวชาชพน ตลอดจนศกษาหลกการทฤษฎพนฐาน และผลงานวเคราะห

วพากษอน ๆ ทเกยวของ รวมทงกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ประกาศ หนงสอเวยน มตทประชม

พระราชบญญต พระราชกฤษฎกา เปนตน น ามาเขยนอธบาย ไมใชน าเอาสงทกลาวขางตนมาสรป

ยอเรยงตอกนเทานน แตตองน าเอาสงตาง ๆ เหลานมาศกษาเอาขอเทจจรงตาง ๆ มาสมพนธกนกบ

เรองทจะท าการวเคราะห โดยเฉพาะเรองราวทต งวตถประสงค หรอกรอบแนวคดไววาตองการจะ

วเคราะหอะไรบาง เสนอในลกษณะ(ผสมผสานใหเปนเนอเดยวกน) “Intricate” ไมใชลกษณะ “ขนม

ชน” อาจจะเรยงตามล าดบของเนอเรอง หรอเรยงตามล าดบเวลา เพอใหผอานเหนความสมพนธท

เกยวของกน อกประกำรหนง จะตองสรปสวนทเหนสอดคลองกนและสวนทขดแยงกนไวดวย ซง

จะเปนแนวทางในการน าไปวพากษวจารณสนบสนนใหเปนเหตเปนผลในบทสรป วพากษและการให

ขอเสนอแนะงานวเคราะห ประกำรทส ำคญ ควรสรปในแตละเรองตามแนวความคดเหนของผท า

การวเคราะหวาเปนอยางไรไวดวย

สวนของการน าเสนอขอมลทเกยวของนจะตองทนสมย ตองเปนขอมลทใชปจจบน

โดยตองมการอางอง หนาขอความ ระหวางขอความ ทายขอความ หรอถอดความตองท า

เครองหมายอญประกาศ เพราะการอางองจะท าใหผอานเกดความศรทธาในขอเขยน เพราะผอาน

ทราบแหลงทมาของขอเขยนนน และยงเปนเครองยนยนวาผเขยนอานอยางแตกฉานและ

กลนกรองมาเปนอยางด ไมใชประพฤตตวเยยงโจรขโมยคดลอกความคดของผอน บนลอ

พฤกษะวน และด ารง ศรเจรญ. (2532 : 101-102) การอางองในสวนนเกยวกบกฎหมาย ตอง

อางองแหลงปฐมภม มากกวาแหลงทตยภม คอตองอางองวาน ามาจากราชกจจานเบกษา เลมท

เทาไร ตอนไหน ลงวนทเทาไร เปนตน

22

เอกสารและผลงานวจยวเคราะหทเกยวของ ในสวนน ลดดาวลย หวงพานช

(2528:56) กลาววาควรเขยนถงแนวความคดหรอบทความของผเชยวชาญ หรอผรในสาขานน

ตลอดจนทฤษฎพนฐาน และผลการวจยหรอวเคราะหทเกยวของนมใชเปนกรน าเอาขอความจาก

เอกสารหรอผลงานการวจยมาสรปยอแลวเรยงตามล าดบเหตการณเทานน แตเปนการศกษาเพอ

น าเอาขอเทจจรงตาง ๆ ของขอความในเอกสารหรอผลการวจยทเกยวของมาสมพนธกบปญหาท

ก าลงท าการวจยหรอวเคราะห การเสนอเอกสารและผลการวจยทเกยวของ จะตองเรยงล าดบ

ความส าคญของตวแปรหรอขอมลทจะรายงาน และจดเรยงใหเปนล าดบขน โดยอาจเรยง

ตามล าดบเนอเรอง หรอเรยงตามล าดบเวลา เพอใหผอานเหนความสมพนธเกยวของกน

นอกจากนควรมการสรปสวนทเหนพองและขดแยงกนอนจะเปนแนวทางใหเขาใจปญหาทจะ

ศกษาไดครอบคลมกวางขวางยงขน

ศาสตราจารย ดร.มนส สวรรณ(2549:29) กลาววาควรใชค าวาการทบทวนวรรณกรรม

ทเกยวของมากกวาการทบทวนงานวจยทเกยวของ เหตผลส าคญคอ ถามการทบทวนเฉพาะงาน

วจยทเกยวของเปนการจ ากดมากเกนไป ความจรงอาจมงานเขยนหรอทเรยกวาวรรณกรรมอน ๆ

อกมากมายทเกยวของกบปญหาทท าการวจย การทบทวนงานเขยนเหลานจะท าใหผวจยได

ความร ทฤษฎและหรอแนวคดทแปลกและใหมเพมมากขน สามารถทจะน าสงเหลานไป

ประยกตใชในงานวจยของตนเองเพอใหประสบผลอยางดตามวตถประสงคทต งไว

ความส าคญของการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ สรปไดดงน

1. ท าใหผวจยสามารถเลอกและก าหนดปญหาเพอการวจยได

2. ท าใหผวจยรและเขาใจสถานภาพปจจบนและความกาวหนาของสาขาทตนสนใจท า

วจย

3. ท าใหทราบวาปญหาทนาสนใจอะไรบางทท าวจยแลว อะไรบางทยงไมไดท าวจย

4. ท าใหทราบปญหาในการท าวจยและขอบกพรองตาง ๆ เพอน ามาปรบปรงหรอ

พฒนางานของตนใหประสบความส าเรจ

5. ไดทราบถงวธการ การออกแบบสอบถาม การน าเสนอการวเคราะห แหลงทมาของ

ขอมล ฯลฯ

23

การแนะน าใหไปศกษางานวจยทเกยวของเพอประโยชนส าหรบผจะท าวจยหรอผจะท าการ

วเคราะห ดงตอไปน (เกยรตสดา ศรสข 2552:44)

1. ชวยท าใหผวจยไดทราบขอเทจจรง แนวคด ทฤษฎทจ าเปนตองใชในการวเคราะห

วจย

2. ชวยปองกนไมใหท างานวจยหรอวเคราะหซ ากบผอน

3. ชวยท าใหผวจยหรอวเคราะห มแนวทางในการท างานวเคราะหหรอวจยของตนเอง

ในเรองการก าหนดปญหา การออกแบบวจยหรอวเคราะห การน าเสนอ การสราง

เครองมอ ฯลฯ

4. ชวยท าใหงานวเคราะหหรอวจยมคณคานาเชอถอมากยงขน

แหลงสบคนวรรณกรรม ปจจบนแหลงสบคนวรรณกรรมมความสะดวกงายดายเปนอยางมาก นอกจากจะเขาไปท

Search Google แลวแหลงสบคนดงเดมกจะเปนทส านกหอสมด หรอส านกวทยาบรการเปนตน

และนอกจากนกตองเปนสงพมพตาง ๆ เชน ต ารา หนงสอ ผลงานแปล วารสาร จลสาร เอกสาร

ประกอบการสอน เอการค าสอน ผลงานเชงวเคราะห ผลงานเชงสงเคราะห คมอการปฏบตงาน

สารานกรม พจนานกรม งานวจย ปรญญานพนธ หรอทางสอโสตทศน รายการโทรทศน

รายการวทย วซด วดโอ หรอสอทางอเลกทรอนกส เปนตน

กำรเขยนเนอหำของบททบทวนวรรณกรรม หลกการทวๆ ไป เขยนหลายรปแบบ เชนตามล าดบเหตการณ เรยงตามป พ.ศ.

เรยงตามล าดบสถานท ตามหลกภมศาสตร ฯลฯ ประเดนส าคญของการเขยนบทน คอตองมการ

อางองแหลงทมา จะอางองตนขอความ ระหวางขอความหรอทายขอความ แลวน าไปอางอง

ในบรรณานกรมอกครงหนง และอกประเดนหนงคอการเขยนตองเปนในลกษณะการวงผลดคอตอง

เชอมโยงกนไป (integrated) ไมใชเปนขนมชน เหมอเอามาตอ ๆ กน เปนตน

24

บทท 5 วธด ำเนนกำรวเครำะห

หวขอในบทนตองประกอบไปดวยหวขอส าคญดงตอไปน

1. ขอมลทน ามาวเคราะห 2. ระบบการแยกแยะองคประกอบ 3. การตความขอมลใหกระจางชดเจน 4. การหาความสมพนธเชงเหตผล 5. การหาสาเหตทแทจรงของแตละองคประกอบทเกดขน

ขอมลทน ำมำวเครำะห เขยนอธบายวาจะน าขอมลอะไร มาจากไหน ทจะเอามาวเคราะห เชนน าขอมลจากการปฏบตงานการประเมนผลการปฏบตงาน ยอนหลง 5 ป ของงานการประเมนและการพฒนาบคลากร กองการเจาหนาท ส าหนกงานอธการบด มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มาด าเนนการวเคราะห ระบบกำรแยกแยะองคประกอบ เขยนอธบายใหชดเจนวาจะมวธการแยะแยะองคประกอบอยางไร เชนใชหลกของใคร อยางไร เชนใชหลกการบรหารงานบคคล ตงแตรบเขามา การจดสวสดการ การพฒนานา ฯลฯ จนถงการตาย หรอการคนเครองราชอสรยาภรณ หรอจะใชหลก 4 M (Man=คน Money=เงน Material=วสดสงของ Management=การบรหาร) หรอใชหลกการบรหารของลเทอร กลค “POSDCoRB” (การวางแผนP=Planning การจดองคกรO=Organizing ทมบรหารS=Staffing การสงการD=Directing การประสานงานCo=Coordinating การรายงานR=Reporting งบประมาณB=Budgeting ) เปนตน เพอจะวเคราะหไดตรงประเดนวาเมอสาเหตของปญหามาจากหวขอเหลาน มาจากสาเหตอะไร จะหาวธการแกไขอยางไร จะมวธการปองกนอยางไร ซงจะท าใหการแยกแยะองคประกอบเปนทนาเชอถอได และมระบบ เปนตน เครองมอกำรแยกแยะปญหำอยำงมระบบ

การจะแยกแยะเรองทจะท าการวเคราะหอยางมระบบวามปญหาอยางไรบาง ปญหาแต

ละปญหามาจากสาเหตอะไร แตละสาเหตเหลานนจะแกไข ปรบปรงและพฒนาอยางไร จาก

การศกษาคนควาพอสรปเครองมอทจะใชแยกปญหาอยางมระบบไดดงตอไปน

25

1.เทคนคแผนภำพผงกำงปลำหรอแผนผงสำเหตและผล (Fish Bone

Diagram or Cause and Effect Diagram)

วธการสรางผงกางปลา ท าเพอคนหาสาเหตของปญหา อาจท าไดหลายวธ วธหนงคอ

แสดงความคดเหนอยางอสระกอนแลวจงน ามาจดระเบยบ จดล าดบในภายหลง อกวธหนงคอ

ก าหนดแนวอยางกวางๆ แลวเจาะลกลงไปเรอยๆ ลกษณะตอบค าถามวา ท าไม จนถงสาเหต

ลกๆ ทพอจะน ามาแกได และเปนตนเหตจรงๆ ของปญหา ลกษณะโดยทวไปจะน าตวปญหามา

เขยนเปนหวปลา สาเหตของปญหากเปนกางปลา กางใหญสดแตกแขนงออกเปนกางยอยๆ ลง

ไป กางใหญคอสาเหต กางเลกคอสาเหตยอยๆ พอสรปไดดงน

1. ก าหนดปญหาทหวปลา 2. ก าหนดกลมปญหาทจะท าใหเกดปญหานนๆ

3. ระดมสมองเพอหาสาเหตในแตละปจจย 4. หาสาเหตหลกของปญหา

5. จดล าดบความส าคญของสาเหต 6. ใชแนวทางการปรบปรงทจ าเปน

โดยทวไปแลวหวขอปญหาถาก าหนดเปนลบ ตองชดเจนมความเปนไปได

ภำพประกอบ 1 แสดงแผนผงกำงปลำ

ปญหา

ปจจย ปจจย

ปจจย ปจจย

สาเหตหลก

สาเหตรอง

สาเหตยอยๆ

สาเหตยอย

26

สรปผลการวเคราะหดวยการใชเทคนคกางปลา ดวยวธการดงตอไปน

1. สรปแตละปจจยซงเปนสาเหตหลกทท าใหเกดปญหาวามสาเหตมาจากอะไรบาง

เอาสาเหตยอยๆ มาสรป โดยท าการสรปทละกางปลา

2. จดล าดบของสาเหตหรอปจจยหลก แลวจดล าดบสาเหตยอยๆ

3. เลอกสาเหตทมผลกระทบกบปลามากๆ และงายในการด าเนนการหรอใชเวลาสนๆ

ในการแกไขปรบปรง หรอพฒนา มาด าเนนการ หากสาเหตทมผลกระทบกบหวปลานอยและยาก

ตอการแกไข ยงไมควรน ามาด าเนนการ เพราะนอกจากจะเสยงตอความไมส าเรจและยงไมสงผล

ใดๆ กบปลา และเสยเวลาเปลาๆ วนรตน จกทกจ (2547: 44) ใหขอคดวาการเลอกสาเหตจาก

กางปลาออกมาท าการแกไขนน ใหเลอกตามหลกของพาเรโต คอ 80-20 หรอ 20-80 หมายถง

เลอกกางปลามา 20% ทม นใจวาสงผลกระทบกบหวปลา 80% เปนตน

2.เทคนคผงรำกไมหรอผงตนไม(Tree Diagram)

วรภทร ภเจรญ (2546: 54-56) มแนวคดวา ผงรากไมไมตางจากผงกางปลา โดย

การเอาปญหามาก าหนดเปนโคนตนไม แลวแตกเปนรากแขนง (Primary root) มากมายและแต

ละรากแขนงจะแตกออกเปนรากฝอย (Secondary root) ยอยๆ ตอไปอก สดทายจะไดค าตอบท

ปลายรากแตละราก ซงผงกางปลาจะเปน 4 หมวดหม แตผงรากไมหรอผงตนไมท าใหมองการ

แตกเหตผลออกไปโดยมากมาย ตนตอของสาเหตโยงใยกลบไปกลบมาได เหมาะส าหรบปญหาท

ไมคอยเปนวทยาศาสตร และปองกนกบคนหวสเหลยม

วนรตน จนทกจ (2547: 151) กลาววา แผนผงตนไมเปนแผนผงทใชในการหา

มาตรการทดทสดจากหลายๆ มาตรการ เพอทจะแกปญหาทส าเรจลลวงไปได ซงผงตนไมไดรบ

การพฒนามาจากแนวคดแผนผงครอบครว (Family Tree) และการจดแผนผงองคกร

(Organization Chart)

ประเภทของแผนผงตนไมทใชในการแกปญหา สามารถแบงได 2 ประเภทใหญๆ

ดวยกนคอ (วนรตน จนทกจ. 2547: 154-156)

1. ประเภทการวเคราะหแบบ Why-Why Tree

2. ประเภทการวเคราะหแบบ How-How Tree

27

การวเคราะหแบบ Why-Why Tree จะใชเมอตองการจะวเคราะหหาสาเหตรากเหงา

(Root Cause) ของปญหา โดยทยอดของแผนผงตนไมจะแสดงปญหาทเกดขน แลวตงเปนค าถาม

ไปเรอย ๆวาท าไม (Why)เพอหาสาเหต ยดหลกของ 5W1H (What-Why-Who-When-Where-How)

การวเคราะหแบบ How-How Tree จะใชเมอตองการหามาตรการการแกไข เพอจะให

ถงเปาหมายทตองการจะไปใหถง

28

ภาพประกอบ 2 แสดงแผนผงตนไม(Tree Diagram)

29

ภาพประกอบ 3 ภาพแสดงการวเคราะหแบบ Why-Why Tree ผงรากไม

ปญหา

สาเหตของปญหา

หลก

Why Why

สาเหตของปญหา

สาเหตของ

ปญหา

แขนงยอย

สาเหตของ

ปญหา

สาเหตของ

ปญหา

สาเหตของ

ปญหา

แขนงยอย

Why Why Why

สาเหตของ

ปญหา

แขนงยอย ๆ

สาเหตของ

ปญหา

แขนงยอย ๆ

Why Why

สาเหตของปญหา

สาเหตของ

ปญหา

แขนงยอย ๆ

สาเหตของ

ปญหา

แขนงยอย ๆ

Why

สาเหตของปญหา

หลก

สาเหตของปญหา

หลก

แขนงหลก

Why Why

30

การจะไดขอมลมาใสในผงกางปลาหรอผงรากไมกด มเทคนคทจะใหไดขอมลอยางเปน

ระบบทนาเชอถอไดอย 2 วธการคอ

1. ใชเทคนคระดมสมอง (Brain Storming) โดยจดกลมทสนใจ (Focus Group) ผลการวจย

พบวาตองใชคนอยางนอย 6 คน ไมเกน 12 คน เลอกมาจากกลมบคคลทเกยวของกบเรองนน ๆ

ภายใตเทคนคการเลอกเฉพาะเจาะจง (Purposive Sampling) มาประกอบการระดมสมอง ซงทง

12 คนจะมาเผชญหนากนหรอประชมรวมกน เพอแยกแยะปญหาและหาสาเหต ถายขอมลลงผง

กางปลาหรอผงรากไม

สงทควรรในกำรระดมสมอง

1.1 การระดมสมองเปนทมจะไดขอมลแปลกๆ และหลากหลายมากกวาการระดม

สมองแบบเดยว

1.2 การระดมสมองถาตงค าถามวา “ท าไม” อยเรอยๆ หรอ จะตองสาเหตของ

ปญหามาจาก 4 M ( คน-เงน-วสดเครองมอเครองใช-วธการ) หรอจะตองสาเหตของปญหามาจาก

กฎหมาย เกณฑมาตรฐาน กระบวนการท างาน การจดองคกร แผนกลยทธ ปจจยสนบสนนการ

ท างาน หรอมาจากเงน ลกคา การเรยนรและการพฒนา เปนตน ในทสดจะไปจบทวสยทศน

(Vision) ขององคกร สงทไมมจดจบตดออกไดเพราะเปนสวนเกนทไมจ าเปน

1.3 การคดทไรกรอบ จะท าใหคนอสระทคด ความคดจะพรงพรราวกบพาย

1.4 การแกปญหาตางๆ ตองแกทสาเหต เพราะฉะนนการระดมความคดเดยวหรอเปน

กลมจะชวยไดมาก

1.5 การระดมสมองหาสาเหตเปนเรองทคอนขางยาก สาเหตอาจจะซบซอน ตองน ามา

เรยงเชอมกนภายหลง เพอจะไดเหนการแกปญหาอยางเปนระบบ การคดมาตรการในการแกไข

ตองแนใจวาสามารถจะแกปญหาไดทกระดบทงหมด หลงจากระดมสมองหาสาเหตทแทจรงได

แลว

1.6 การฝกระดมสมองจะสรางคนไวแกปญหาทยงยากซบซอนและล าลกได อยา

มองวาปญหาไมเกยวกบการท างาน

1.7 การไปดงานเมอไปเปนกลมและตองกลบมาระดมสมองกน โดยใหทกคนแสดง

ความคดเหนเปนการสรางความคดใหมจากความคดเดมของเพอนๆ

31

1.8 ผน ากลมตองท าเรองใหยตททกคนยอมรบได มฉะน นจะมเรองคาใจอย

ตลอดเวลา เพราะพนฐานตางๆ ของคนแตกตางกน

1.9 โปรดระลกอยเสมอวาค าตอบทถกตองขนอยกบเหตผลในมตตางๆ ของการ

ระดมสมอง เมอสนสดการหาค าตอบแลวจงตองมาอภปรายหาเหตผล

1.10 สงทไมควรท าคอ ผน ากลมแสดงความไมเหนดวย หรอถามหาเหตผลในการ

ระดมสมอง

1.11 น าผลสรปไปท าผงกางปลา หรอผงตนไมกได

การส ารวจปญหา คอ การก าหนดประเดนดวยการตงค าถามทเรมตนดวย “ท าไม”

“อยางไร” หรอ “อะไร” แลวก าหนดเปนปญหาในการระดมสมอง

การสรางความคด คอ การระดมสมองจากปญหาทก าหนดเปนประเดนไวแลววา “ม

สาเหตอะไรบาง” แลวน ามาจดกลมแนวคด

การพฒนาหนทางแกไข คอ การน าเอาแตละสาเหตมาระดมความคดหาวธการแกไข

อาจจะหลากหลายความคด แลวน ามาจดกลมความคดใหเปนหมวดหม ซงในขนนตองท าการ

ประเมนตรวจความซ าซอน หรอความเหนทไมตรงประเดน อาจใชเกณฑกรอง (filter) เพอตด

ความเหนดงน

1. คาใชจายเหมาะสม

2. สามารถท าไดในเวลาทก าหนด

3. มทรพยากรพรอม

4. สอดคลองกบปรชญา/วธการท างาน

5. มผลเชงบวกตอผรบบรการ

6. เปนไปไดในทางปฏบต

ทงนการด าเนนการหลงระดมสมองแลว ตองน ามาจดหมวดหมความคด และน ามา

อภปรายเพอหาความเหนเอกฉนทหรอจดล าดบความส าคญ

32

2. ใชเทคนคเดลฟาย (Delphi Technique) วธการเหมอนเทคนคระดมสมอง ผลการวจย

พบวาจะเลอกผเชยวชาญ ผร ผเลนในเรองนน ๆ เลอกกลมทสนใจ เฉพาะเจาะจงลงไปลกษณะ

เดยวกบการระดมสมอง ไมควรนอยกวา 17 คนขนไป (ถอวาเหมาะสมกนมาก) ซงเปนวธการ

รวบรวมความคดจากกลมผเชยวชาญทแสดงความคดตอบแบบ สอบถามอยางอสระ สามารถ

กลนกรองความคดของตนอยางรอบคอบ ปราศจากการชน าจากกลม เพราะทกคนไมตอง

เผชญหนากน จงไมตกอยภายใตอทธพลทางความคดของผอน เพอแยกแยะปญหาและหาสาเหต

ถายเทขอมลลงผงกางปลาหรอผงรากไม

วธการของเทคนคเดลฟาย อาจจะตองถามผเชยวชาญอยางนอย 3- 4 รอบ ดงน

1. รอบท 1 ตงค าถามปลายเปดใหผเชยวชาญแตละคน เขยนปญหา และสาเหต

ของปญหา แนวทางการแกปญหา วธการปองกนปญหา สงกลบมายงผวเคราะห

2. รอบท 2 ผวเคราะหน าปญหา สาเหตของปญหา วธการแกไข วธการปองกน

ปญหาและมาวเคราะหสรางเปนแบบสอบถามปลายปด หรอแบบสอบถามแบบมาตราสวน

ประมาณคา (Rating Scale)อาจจะแบงออกเปน 3 ระดบ หรอ 5 ระดบ (เหนดวย – ไมเหนดวย

เหมาะสม-ไมเหมาะสม หรอเหนดวยอยางยง เหนดวยมาก เหนดวยปานกลาง เหนดวยนอย ไม

เหนดวย เปนตน)กได แลวสงไปใหผเชยวชาญ ตอบอกครงในลกษณะเหนดวยหรอไมเหนดวย

พรอมทงขอค าแนะน าเพมเตม ในรอบนจะวเคราะหคาสถต คามธยฐาน ฐานนยม (เพอหาคา

ความเหมาะสม ) และหาคาพสยระหวางควอไทลหรอคา IR ( Interquartile Range) หรอ

หาคารอยละ เพอหาคาความสอดคลอง ของขอมล

ก าหนดเกณฑการพจารณาคาความสอดคลองกบของค าตอบ ดงน

คา IR ตงแต 0.01 – 0.99 ถอวา ค าตอบมความสอดคลองกนสงมาก

คา IR ตงแต 1.00 – 1.99 ถอวา ค าตอบมความสอดคลองกนสง

คา IR ตงแต 2.00 – 2.99 ถอวา ค าตอบมความสอดคลองกนต า

คา IR ตงแต 3.00 ขนไป ถอวา ค าตอบไมมความสอดคลองกน

หาคารอยละ เพอพจารณาความสอดคลองกนมากนอยอยางไร จ านวนตวเลข

อยางไร เปนตน

33

3. รอบท 3 เปนการพฒนาค าตอบจากแบบสอบถามรอบท 2 โดยพจารณาจากคาพสย

ระหวางควอไทล ถาพบวา คา IR มคานอยแสดงวามความคดเหนสอดคลองกน แตถา IR มคา

มากแสดงวาความคดเหนไมสอดคลองกน คอนขางกระจดกระจาย หรอคารอยละ ยงสรปไมได

ตองสรางแบบสอบถามใหม ขอค าถามเหมอนเดม เพยงแตแจงใหผเชยวชาญรวาคนอน(ทมงาน

17 คน)ตอบมาอยางไร เพอวาสมาชกจะไดใหความเหนทมงสการตดสนใจของทม ของเขาเองจะ

ยนยนค าตอบเดมหรอจะเปลยนแปลอยางใด

4. ผวเคราะหน ามาหาคาความเหาะสมและคาความสอดคลอง อกครงจงสรปเปน

ค าตอบ หากยงสรปความเหนรวมไมไดอาจตองขอความเหนในรอบท 4 แตถามความเหน

แตกตางกนในจดยน ตองมกระบวนการลงคะแนนประกอบการตดสนใจ สรปเปนค าตอบสดทาย

อะไรบางเปนปญหา อะไรบางเปนสาเหต อะไรบางเปนวธการแกปญหา และหรออะไรบาเปน

วธการปองกนปญหา เปนตน

เมอไดขอมลลงในผงกางปลาหรอผงรากไมแลว กน าภาพแสดงผงกางปลาหรอ

ผงรากไม ไปน าเสนอในบทการ าเสนอขอมลในการวเคราะห โดยมวธการดงน

1.น าเสนอเปนภาพผงกางปลาพรอมขอมลทไดวเคราะหมาหรอภาพผงรากไม

พรอมขอมลทไดวเคราะหมา

2.ถอดขอมลจากภาพทแสดงไวตอนแรก มาเปนขอความ

3.สรปปญหา สาเหตของปญหา วธการแกไข และหรอวธการปองกน

4.น าประเดนทสรป มาวพากษ วาเพราะเหตใด หรออาจเปนเพราะอะไร หรอ

อาจเนองมาจากอะไร หรอสอดคลองกบผลงานของใครทพบ หรอไมสอดคลองหรอขดแยงกบ

ผลงานของใครทพบ เปนตน

กญแจไขปญหำสกำรตควำมขอมลใหกระจำงชด กำรหำควำมสมพนธเชง

เหตผล และกำรหำสำเหตทแทจรงของแตละองคประกอบ

ตองใชกญแจทน าไปสไขปญหาของ Jon A. Simone, Sr. และ วธการตงค าถามแบบโสเคร

ตส (Socratic questions) เปนเครองมอในการตงค าถาม โดยการถามเอง-ตอบเอง หรอท า

แบบสอบถามวธการเดลฟาย(Delphi Technique) หรอวธการระดมสมอง(Brain Storming) (เกรยง

ศกด เจรญวงศศกด :2558)

34

ก าหนดขอบเขตของเรองทจะด าเนนการวเคราะหใหขดเจน แยกแยะองคประกอบของเรอง

ยอย ๆ วามอะไรบาง มกหมวดหม จดล าดบความส าคญ จากค าถามตอไปน

กำรตงค ำถำมเชงวเครำะหตำมแบบของ John A. Simone, Sr. แบบ 3 มต

1. มตความกวาง

.ใคร(WHO) ใครอยในเหตการณบาง ใครนาเกยวของกบเหตการณบาง

ใครนาจะเปนคนท าใหสถานการณนเกดขนมากทสด

เหตการณนเกดขน ใครไดประโยชน ใครเสยประโยชน

อะไร(WHAT) มอะไรเกยวของกบเหตการณนบาง เกยวของกนอยางไร

อะไรนาจะเปนหลกฐานทส าคญทสด

ทไหน(WHERW) สถานทเกดเหตมลกษณะพเศษอะไรบาง บอกเงอนง าอะไรบาง

หรอไม

เหตการณนนาจะเกดทใดมากทสด เพราะเหตใด

เมอไร(WHEN) เวลาทเกดเหตบอกอะไรบางหรอไม

เหตการณนนาจะเกดขนเมอไร เพราะเหตใด

เวลาใดบางทสถานการณเชนนจะเกดขนได

2. มตความลก

อยางไร(HOW) ล าดบเหตการณน ดวาเกดขนไดอยางไร

เขาท าสงนไดอยางไร

สงนเกยวของกบเรองทเกดขนอยางไร

เพราะเหตใด

(WHY)

เหตใดตองเปนคนน เปนเวลาน เปนสถานทน

เพราะเหตใดจงเกดขน

ท าไมคนนจงมาเกยวของ

35

3. มตความไกล

ถา...จะเกด

(If…then)

ถาเหตการณนไมเกด ใครจะไดประโยชน ใครจะเสยประโยชน

ถาเราท าสงนได เหตใดเราจงท าสงนนไมไดตางกนอยางไร

ถาเขามนสยเชนน เขานาทจะตอบสนองเหตการณนอยางไร

ถาคนนอยทน จะเกดอะไรขน เหตการณจะเปนเชนนไหม เพราะวา

อะไร

ประเดนส าคญตองปรบปรงค าถามใหเขากบเรองทจะด าเนนการวเคราะห และ

วตถประสงคทก าหนดไววาจะวเคราะหอะไร เมอไดค าตอบแลวจงน ามาวเคราะหวา

ท าไมจงเปนเชนนน

กำรตงค ำถำมแบบโสเครตส(SOCRATIC QUESTIONS)

การตงค าถามแบบ โสเครตส มอยดวยกน 6 แบบ โดยการถามเอง-ตอบเอง หรอ

ท าแบบสอบถามวธการเดลฟาย(Delphi Technique) หรอวธการระดมสมอง(Brain

Storming) ประเดนส าคญตองปรบปรงค าถามใหเขากบเรองทจะด าเนนการวเคราะห

และวตถประสงคทก าหนดไววาจะวเคราะหอะไร เมอไดค าตอบแลวจงน ามาวเคราะหวา

ท าไมจงเปนเชนนน

แบบท 1 ค ำถำมเพอควำมกระจำงในแนวคด /สรำงควำมกระจำงในมโนทศน

(Conceptual clarification questions)

1. เพราะเหตใดคณจงกลาวเชนนน Why are you saying that?

2. แทจรงแลวเรองนมนหมายความวาอยางไร What exactly does this mean?

3. เรองนมนเกยวของกบเรองทเราพดคยกนอยางไร How does this relate to what

we have been talking about ?

4. อะไรคอธรรมชาตของ... What is the nature of…..?

5. เรารเรองอะไรเกยวกบเรองนแลวบาง What do we already know about this ?

6. คณสามารถยกตวยอยางไดหรอไม Can you give me an example ?

7. คณก าลงพดวา...หรอ.....Are you saying……or…..?

8. ขอคณชวยแปลความสงทพดไดไหม Can you rephrase that , please?

36

แบบท 2 ค ำถำมเพอพสจนขอสมมตฐำน(ลวงไปใหถงขอสมมตฐำนใหกระจำง)

(Probing assumptions)

1. เราสามารถสรป/สนนษฐานในเรองนไดอยางไรอกบาง What else could we

assume?

2. ดคณพยายามทจะสรปทกทกเอาวา....You seen to be assuming…?

3. เพราะเหตใดคจงเลอกขอสมมตเหลาน/เลอกทจะสรปเชนน How did you choose

those assumptions?

4. ชวยอธบายหนอยวาเหตใด/อยางไร Pleases explain why/how…?

5. คณสามารถพสจนขอสมมตฐานวาขอสมมตนนถกตองหรอผดไดอยางไร How can

you verify or disproves that assumption?

6. มนอาจจะเกดอะไรขนถา What would happen if….?

7. คณเหนดวยหรอไมเหนดวยกบ...Do you agree pf disagree with…?

แบบท 3 ค ำถำมเพอพสจนกำรใชเหตผล และหลกฐำน(หำตรรกะ /หลกฐำนมำ

รองรบ)Probing rationale ,reasons and evidence)

1. เพราะตใดสงนนจงเกดขน Why is that happening?

2. คณรไดอยางไร How do you know this?

3. ไหนลองบอกซ Sow me….?

4. คณสามารถยกตวอยางเกยวกบเรองนนสกเรองไดไหม Can you give me an

example of that?

5. คณคดวาอะไรเปนเหต What do you think causes…?

6. อะไรคอธรรมชาตของสงน What is nature of this?

7. เหตผลเหลานดพอหรอยง Are these reasons good enough?

8. มนสามารถใชเปนขออางในศาลไดหรอไม Would it stand up on court?

9. มนอาจถกพสจนวาไมจรงไดอยางไร How might it be refuted?

10. ผมจะมนใจไดอยางไรในสงทคณก าลงพด How can I be sure of what you are

sayings?

11. เพราะเหต....จงเกดขน Why is……..Happening?

12. เพราะเหตใด Why? Why? ถามใหลกไปเรอย ๆ

37

13. มหลกฐานอะไรมาสนบสนนในสงทคณก าลงกลาว What evidence is there to

support what you are saying ?

14. ขอถกเถยงของคณมอะไรทนาเชอถอรองรบ On what authority are you basing

your argument?

แบบท 4 ค ำถำมเพอทำทำยทศนะคตและมมมอง(ค ำถำมเพอไมใหมขอสงสย

ตอไป(Question viewpoints and perspectives)

1. ถามนเปนแบบนมนจะยงสมเหตผลหรอไม Another way of looking at this is…

Dose this seem reasonable?

2. วธจะมองเรองนในมมมองทแตกตางมหรอไม อยางไร What alternative ways of

looking at this are there?

3. เพราะเหตใดเรองนจง.....ส าคญWhat it is …. Necessary?

4. ใครไดประโยชนจากเรองน Who benefits from this?

5. อะไรคอความแตกตาง ระหวาง.....กบ... What is this difference ….and…?

6. เพราะเหตใดมนจงดกวา ….What is if better than….?

7. อะไรคอจดแขงจดออนของ... What are the strength and weaknesses of…?

8. สองสงนเหมอนกนอยางไร How are …and….Similar?

9. จะพดเรองทเกดขนอยางไร What would …say about it?

10. จะเปนอยางไร ถาคณเปรยบเทยบ....กบ... What it you compared …and…?

11. คณสามารถมองเรองนในมมมองอนไดอยางไรบาง How could you look another

way at this?

แบบท 5 ค ำถำมเพอพสจนควำมหมำยโดยนยและผลทตำมมำ(นยและผลท

ตำมมำอะไรจะเกดขน) Probe implications and consequences

1. มนสมเหตสมผลไหม Do these make sense?

2. อะไรจะเกดขนตอไป แลวจะเปนอยางไร Then what would happen?

3. ถาเปนเชนนอะไรจะเกดขนตามมา What are the consequences of that

assumption?

4. อะไรคอความหมายโดยนยของ....What are the implications of….?

5. สงผลกระทบตอ.....อยางไร How dose …affect…?

38

6. ...เหมาะสมกบสงทเราเคยเรยนรมากอนหนานอยางไร How dose…..if with what

we learned before?

7. เพราะเหตใด..จงส าคญ Why is …important?

8. อะไรคอ...ทดทสด เพราะเหตใด What is the best …? Why?

แบบท 6 ค ำถำมเกยวกบค ำถำม Questions about the question

1. อะไรคอเปาประสงคของการถามค าถามนน What was the point of asking that

question?

2. เพราะเหตใดคณจงคดวาผมถามค าถามน Why do you think I asked this

question?

3. ทถาม หมายความวายางไร What does that mean?

กำรตควำมขอมลใหกระจำง

สรปผลจากค าถามดงกลาวมาแลว มาตความดงตอไปน

1. ขอมลทไดรบเปนความจรง(truth) หรอ ความเชอ(belief)

2. ขอมลทไดรบเปนขอเทจจรง(fact) หรอ ขอคดเหน(opinions)

3. ขอมลทไดรบเปนการกลาวอาง(assertion) หรอ หลกฐาน(evidence)

กำรหำควำมสมพนธเชงเหตผล

การหาความสมพนธเชงเหตและผล จากขอมลทเปนความจรง ขอมลทเปนขอเทจจรง ขอมล

ทมหลกฐานรองรบ น ามาสรปลงผงกางปลา หรอผงรากไม เพอใหเหนชดเจนเปนผงทแสดง

ความเชอมโยง สมเหตผล

หลกเกณฑกำรท ำงำนอยำงมคณภำพ

จากการไปเปนวทยากรตามมหาวทยาลย มหาวทยาลยราภฎ มหาวทยาลยเทคโนโลย ม

บคลากรสานสนบสนน ถามวาเมอท าผลงานวเคราะห เสรจเรยบรอยแลว ตองน าไปทดลองใช

กอนหรอไมวา วธการแกปญหา หรอวธการปองกนปญหา ทไดจากงานวเคราะห ใชไดจรงหรอ

เปนผลในทางปฏบตหรอไม ผเขยนในฐานะวทยากรและในฐานะผรเรมเขยนการท างานวเคราะห

คดวาการจะน าไปทดลองใชกบกลมทดลองและกลมไมไดทดลองนนนาจะเปนการท าผลงาน

39

วเคราะหในการขอก าหนดต าแหนงเปนระดบเชยวชาญ หรอระดบเชยวชาญพเศษ ในสวนผลงาน

ระดบช านาญงาน ช านาญงานพเศษ ช านาญการ ช านาญการพเศษ ท าแคไดมความรความเขาใจ

ปญหา มความรความเขาใจสาเหตของปญหา มวธการแกไขปญหา มวธการปองกนปญหา ก

เพยงพอแลว แตควรเพมตอยอดอกสกประเดนคอเมอวเคราะหโดยใชเครองมอการแยกแยะ

ปญหาอยางมระบบแลว นาจะตอยอด แลวจะมวธการท างานใหมคณภาพ ตองท าอยางไร จงคด

รเรมเสนอหลกการท างานอยางมคณภาพ ดงตอไปน

1.เทคนควงจรกำรควบคม (PDCA Cycle) หรอวงจรเดมมง

(Deming Cycle)

ศภชย อาชวระงบโรค (2547: 9-10) กลาววา วงจร PDCA เรมครงแรกโดยนกสถต

Walter Shewhart ใชในการพฒนาจากการควบคมกระบวนการเชงสถต ในสหรฐอเมรกาเมอ

1930 เรยกวา วงจร Stewart ตงมาเมอ 1950 W. Edwards Deming ไดน ามาเผยแพรพฒนา

ดานการบรหารคณภาพ จงเรยกวงจร Deming โดยเนนถงความสมพนธ 4 ฝายในการด าเนน

ธรกจเพอใหไดมาซงคณภาพ และความพงพอใจของลกคา คอ ฝายออกแบบ ฝายผลต ฝายขาย

และฝายวจย ตอมาแนวคดนไดถกพฒนาใหเขากบวงจรการบรหาร ประกอบดวย ขนการวางแผน

ขนการปฏบต ขนการตรวจสอบ และขนการด าเนนการใหเหมาะสม (ขนการปรบปรงแกไข) แต

น ามาใชงานยงไมมประสทธภาพ เพราะเปนลกษณะทคอนขางแขงกระดาง ไมมการประเมน

ศกยภาพ ขาดการประสานมสวนรวมในการวางแผน จงไดมการปรบปรงพฒนาจนเปนท รจกกน

อยางแพรหลายในประเทศญป น ซงวงจร PDCA สามารถประยกตใชไดกบทกๆ เรอง เชน การ

แกปญหาทเกดขนในกระบวนการท างาน การปรบปรงการใหบรการ และการรเรมโครงการใหมๆ

เปนตน

ไพโรจน หลวงพทกษ และคณะ (2542: 56-57) กลาววา PDCA Cycle เปนความร

พนฐานของการบรหารจดการควบคมคณภาพทตองหมนไปตามวงลอของกจกรรม การวางแผน

(Plan) ปฏบต (Do) ตรวจสอบผลลพธทได (Check) และก าหนดมาตรการแกไข (Action) ดวย

การท าซ าๆ และมการพฒนาใหกาวหนาไปอยางรวดเรวและมงคง โดยขนตอนการวางแผน

หมายถง การฟง การด การคด จะเปนตวก าหนดวาผลการปฏบตจะออกมาไดดหรอไม ตองดวา

สงทไดยนมา 100 ครง ไมเทากบเหนครงเดยว สงทเหน 100 ครงไมเทากบคดครงเดยว คด 100

ครงไมเทากบท าครงเดยว ท า 100 ครงไมเทากบท าใหเกดผลครงเดยว จากนนเขาสข นตอนการ

ปฏบต (Do) ตองตรวจดวาผลงานมประสทธภาพหรอไม ดขนหรอไม ไดรบความพงพอใจหรอไม

40

วฑรย สมะโชคด (2545: 43) กลาวไววา PDCA กคอ วงจรเดมมง (Deming Cycle)

เรยกตามปรมาจารยดานคณภาพ ดร.เอดเวรด พบเบลย เดมมง (Dr.Edward W. Deming) อน

ประกอบดวย การวางแผน (P) การน าไปปฏบต (D) การตรวจสอบ ( C) และการแกไขปรบปรง

(A) ท าหมนซ าไปเรอยๆ จะท าใหเกดการปรบปรงงานและท าใหผลลพธสงขนเรอยๆ จงเทากบ

การสรางคณภาพทนาเชอถอมากขน จดเนนของวงจร PDCA จงอยทการพยายาม ตอบค าถาม

ใหไดวา “ท าอยางไรจงจะดขน” วางแผนแลวน าไปปฏบตตามแผนตรวจสอบผลลพธทได หรอ

ตรวจสอบวาเปนไปตามคาดชนชวด (KPI) หรอมาตรฐานทงหมดหรอไม หากไมเปนไปตามนนก

น ามาปรบปรงแกไขทบทวน เรมวางแผนใหมด าเนนการวงจรซ าไปเรอยๆ

PDCA กบการแกปญหาและปรบปรงงาน มข นตอนดงตอไปน

1. ขนตอนการวางแผน (Plan)

ขนท 1 เลอกหวขอทจะคด

ขนท 2 เกบรวบรวมและวเคราะหขอมล

ขนท 3 ระบสาเหตตนตอ

2. ขนตอนการปฏบต (Do)

ขนท 4 ก าหนดแนวทางปรบปรง

3. ขนตอนการตรวจสอบ (Check)

ขนท 5 ประเมนแนวทางแกไข

4. ขนตอนการด าเนนการแกไขปรบปรง (Act)

ขนท 6 จดท ามาตรฐาน

ขนท 7 บนทกผลการปฏบตและเลอกหวขอศกษาใหม

วธการใชหลกเกณฑการท างานอยางมคณภาพโดยใชเทคนควงจรเดมมง PDCA อน

เชอไดวาถาใชหลกการวงจรเดมมงแลวจะท าใหการท างานมคณภาพ วธการน าหลกการของวงจร

เดมมงคอท าตาราง เกบรวบรวมขอมลยอนหลง 3-5 ป มาใสลงในชองการปฏบตงาน หากหวขอ

41

ใดไมไดปฏบต ชองแสนอแนะ กตองชแจงใหปฏบต ตามหลกของเดมมง ดงตาราง 1 การ

ปฏบตงานหลกวงจรเดมมง

หลกวงจรเดมมง การปฏบตงาน ขอเสนอแนะ

1.ขนการวางแผน

1.1เลอกหวของาน

1.2เกบรวมรวมขอมลและ

วเคราะหขอมล

1.3 ระบถงสาเหต

2.ขนการลงมอปฏบตตามแผน

2.1ก าหนดแนวทางการปรบปรง

งาน

3.ขนการตรวจสอบ

3.1ประเมนผลหาแนวทางแกไข

4.ขนการด าเนนการแกไข

4.1จดท ามาตรฐานงาน

4.2บนทกผลการปฏบตงานเลอก

งานทท าวงจรเดมมงใหม

การน าเสนอผลการวเคราะหขอมล กน าเสนอในรปของตารางดงกลาวขางตน แลวสรปวา

หวขอใดปฏบตจรง หวขอใดไมไดปฏบต แลวน ามาวพากษ วาเพราะเหตใด หรออาจเปนเพราะ

อะไร หรออาจเนองมาจากอะไร หรอสอดคลอง หรอไมสอดคลอง กบหลกการของวงจรเดมมง

อยางไร เปนตน

42

2. เทคนค SIX Sigma เปนวธประยกตใชกลวธทางสถตเพอชวยใหองคไดก าไรเพมขน ไดผลผลตมากขน Bill Smith นกวทยาศาสตรและวศวกรอาวโสสายโทรคมนาคม ได

ประยกตสตรวชาทางสถตมาใชในโครงการคณภาพเปนความพยายามเพอลดขอบกพรองหรอ

ความสญเสยใหนอยทสด โดยเฉพาะกระบวนการพฒนาคณภาพ

ปจจบนกระบวนการ Six Sigma เปนกลยทธของฝายบรหารในการพฒนาคณภาพ

เพอใหสามารถตอบสนองความตองการของลกคา ท าใหลกคาเกดความพงพอใจสงสด และลด

ความสญเสยทท าใหเกดความไมพงพอใจของลกคาเหลอนอยทสด

หลกกำรของกระบวนกำรพฒนำคณภำพแบบ Six Sigma ประกอบดวย

1. การยดลกคาเปนจดศนยกลาง ตองทราบความตองการของลกคา ตองพยายาม

สรางคณคาบรการตอบสนองความตองการ และสรางคณภาพเหนอความตองการของลกคา

2. การบรหารจดการโดยใชขอมลขอเทจจรง ยดหลกทางสถตการวเคราะหขอมล การ

ทดสอบขอมล การสรปผลและการตดตามผลตองอาศยกลวธทางสถตชวย

3. การมงเนนกระบวนการ มองทกอยางเปนกระบวนการ มงเนนการจดการหรอการ

ปรบปรงและการวเคราะหกระบวนการ

4. เนนการจดการเชงรก ตองคนปญหาหลก ปญหาเรอรงขององคกร และน าปญหานน

มาแกไขหาสาเหตทแทจรงของปญหา และหาทางก าจดตนตอของปญหา เพอใหสามารถแกไข

ปญหาไดอยางถาวร ไมใหเกดซ าอก จะตองหาทางแกปญหาในเชงปองกนเสมอ

5. เนนการแกปญหาแบบไรพรมแดน ตองยดปญหาเปนตวตง โดยการวเคราะห

ปญหาดงกลาวเชอมโยงหรอเกยวของกบกระบวนการใด และใหหนวยงานเหลานนเขามามสวน

รวมในการแกปญหา ซงเปนการจดการปญหาแบบครอมสายงาน และไรเสนแนวพรหมแดน

ระหวางหนวยงานตางๆ เมอทดลองแกปญหาตามผลการวเคราะหจนไดขอสรปชดเจนแลว ทก

หนวยงานทเกยวของจะตองมการปรบปรงเปลยนกระบวนการท างานโดยทวกน เพอขจดความ

ซ าซอนขนตอนทไมจ าเปน ดวยหลกการส าคญนจะสงเสรมใหเกดการท างานรวมกนเปนทมแบบ

ครอบสายงานทวทงองคกร

6. เนนภาวะผน าและการมสวนรวมของฝายบรหาร ตงแตขนตอนการก าหนดทศทาง

และเปาหมายองคกร การคนหาปญหาหลกและโอกาสพฒนา การจดโครงสรางและการ

43

มอบหมายความรบผดชอบ การมสวนรวมในฐานะผรบผดชอบหลก การใหการสนบสนนปจจย

และทรพยากรอยางพอเพยง การเขารวมทบทวนความกาวหนาของโครงการเปนระยะๆ การ

ตดตามผล และการควบคมผลลพธทไดใหย งยน

7. การมงเนนนวตกรรมและความคดสรางสรรค โดยการตงเปาไวทการสรางความพง

พอใจสงสด การท าใหเหนอความคาดหมายของลกคา และการสรางผลงานทเปนเลศ การม

นวตกรรมหรอความคดสรางสรรคใหมๆ จงเปนหวขอของการพฒนา

8. การมงความเปนเลศ ไมเกรงกลวตอความเปลยนแปลงและอดทนตอความลมเหลว

คอ การเปรยบเทยบผลงานทไมมขอบกพรอง ตองมความมงมนพฒนาแบบไมหยดยง โดยมง

ผลลพธหรอผลงานเปนเลศ อาจจะตองมการเปลยนแปลง อาจตองลองผดลองถก อาจตอง

ลมเหลว ตองอดทนมงมนพฒนาตนเองอยางไมทอถอยหรอหมดก าลงใจ และสรางผลงานใหด

ทสดภายใตทรพยากรทมอย

วธการประยกตหลกการของ Six Sigma มาใชในการท างานใหมคณภาพ ตอจากการ

วเคราะหโดยใชเครองมออนแลว วธการท าลกษณะเดยวกบการท าวงจรเดมมง ดงตาราง 2 การ

ปฏบตงานหลก Six Sigma

หลก Six Sigma การปฏบตงาน ขอเสนอแนะ

1.ยดลกคาเปนศนยกลาง

2.การบรหารจดการใชขอมลขอเทจจรง

3.มงเนนทกระบวนการ

4.เนนท างานเชงรก

5.แกปญหาแบบไรพรมแดน

6.ฝายบหารมสวนรวมในการก าหนดทศทาง/

เปาหมาย

7.มความคดสรางสรรค/ใชนวตกรรมบรหาร

8.มงความเปนเลศ

44

การจดท าเทคนค Six Sigma ตองหาขอมลจากขอเทจจรงยอนหลง 3-5 ปมาใสไวในชองการ

ปฏบตงาน วาปฏบตหรอไมอยางไร การน าเสนอผลการวเคราะหขอมล กน าเสนอในรปของ

ตารางดงกลาวขางตน แลวสรปวาหวขอใดปฏบตจรง หวขอใดไมไดปฏบต แลวน ามาวพากษ วา

เพราะเหตใด หรออาจเปนเพราะอะไร หรออาจเนองมาจากอะไร หรอสอดคลอง หรอไม

สอดคลอง กบหลกการของเทคนค Six Sigma อยางไร เปนตน

เทคนคกำรวเครำะห

นอกจากใชเทคนคผงกางปลา หรอผงรากไม หรอเทคนคระดมสมอง หรอเทคนคเดล

ฟาย แลว อาจจะใหเทคนคตาง ๆ ในการวเคราะหปญหาการปฏบตงานและวเคราะหปญหา

เอกสารทใชในการปฏบตงาน ดงทกลาวไวแลวตอนตน คอ

1.เทคนคการเปรยบเทยบ (Comparative) เปรยบเทยบกบหนวยงานอนทมลกษณะ

เดยวกน ภายในสถาบน และหรอตางสถาบน

2.เทคนค Balanced Scorecard

3.เทคนคทางกฎหมาย งานทปฏบตเปนไปตามกฎหมายทวางไวหรอไม

4.เกณฑมาตรฐานของสถาบน งานทปฏบตไมเปนมาตรฐานทก าหนด หรอ ตวชวด

(KPI)ทก าหนด

5.เทคนคการท า SWOT พจารณาจดออน-จดแขง ปญหาอปสรรค-โอกาส

6.หลกสถตแบบงาย เชนหาคาเฉลย คารอยละ นบจ านวนปรมาณมากนอย เปนตน

เทคนคกำรเปรยบเทยบ (Comparative )

กำรคดเชงเปรยบเทยบ หมายความวา ความสามารถในการพจารณาเทยบเคยงความ

เหมอน และ/หรอ ความแตกตางระหวางสงหนงกบสงอน ๆ รวมทงความสามารถในการเปรยบเปรย

สงหนงใหเปนอกสงหนง เพอใหไดผลลพธทพงประสงคตอบสนองเปาหมายทตองการ เกรยงศกด

เจรญวงศศกด( 2554 : 16-18) กำรเปรยบเทยบลกษณะวเครำะห หมายความวา การจ าแนก

แจกแจงความเหมอน และความแตกตางระหวางวตถสงของ คน หรอแนวคด ขอก าหนด เงอนไข

วตถประสงค เปาหมาย ตวชวด มาตรฐาน ฯลฯ ตงแต 2 สงขนไป โดยก าหนดเกณฑการ

45

วเคราะหเปรยบเทยบอนเดยวกนจะท าใหเมอน ามาเปรยบเทยบกนแลวไดเหนขอเทจจรงทกระจาง

ขน เกดความเขาใจสงทเกดขนอยางชดเจน สามารถอธบายได และชวยในการประเมน และ

ตดสนใจคดเลอกสงทตรงกบเปาหมาย หรอความตองการของเราได

เทคนคกำรเปรยบเทยบ แบงออกเปน 2 ลกษณะคอ

1.เปรยบเทยบในลกษณะการวเคราะห แยกหวขอทจะเปรยบเทยบเชน ระบบ

ขนตอน กฎเกณฑ หนวยงาน สาวชา วทยาเขต สวนกลาง สวนภมภาค เปนตน แลว

เปรยบเทยบเฉพำะขอด กบขอเสย

2.เปรยบเทยบลกษณะสรางสรรค แยกหวขอในการเปรยบเทยบเหมอนกนเชน ระบบ

การบรหาร ขนตอน เครองมอเครองใช หรอแยกลกษณะตามขอ 1 แลวดงเฉพำะลกษณะเดน

มำเปรยบเทยบ

อาจตองประยกตใชกลวธ Benchmarking เปรยบเทยบใหเจาะลกลงไปกบหนวยงานท

มลกษณะคลายคลงกน มผลผลตเหมอนกน วเคราะหเปรยบเทยบในประเดน ดงตอไปน

1. กระบวนการท างาน

2. ปจจยทชวยสนบสนนการผลตและบรการ

3. การจดองคการ

4. กลยทธ

วธกำรเปรยบเทยบ

1.คดเลอกหนวยงานทมลกษณะงานเดยวกนหรอคลายกน ทอยในสถาบนเดยวกนหรอ

ตางสถาบน เอาขอมลทเปนขอเทจจรงยอนหลง 3-5 ป มาเปรยบเทยบกนตามหวขอทก าหนดซง

เปนการแยกแยะปญหาอยางมระบบวธหนง

2.เสนอผลการวเคราะห โดยการสรางหรอออกแบบตารางเปรยบเทยบ เสนอในรปกราฟ

3.สรปผลการวเคราะหเปรยบเทยบ และวพากษ วาเพราะเหตใด หรออาจเปนเพราะ

อะไร หรออาจเนองมาจากอะไร หรอสอดคลองกบผลงานของใครทพบ หรอไมสอดคลองหรอ

ขดแยงกบผลงานของใครทพบ ฯลฯ และใหขอเสนอแนะ

46

เทคนค Balanced Scorecard (BSC)

แ น ว ค ด Balanced Scorecard ม า จ า ก Professor Robert Kaplan อ า จ า ร ย

มหาวทยาลย Harvavd และ Dr.David Norton ทปรกษาทางดานการจดการ โดยศกษาและ

ส ารวจสาเหตของตลาดหนอเมรกาประสบปญหา พบวา องคกรสวนใหญในอเมรกาประเมนผล

โดยใชตวชวดทางดานการเงนเปนหลกเพยงอยางเดยว

ในปจจบนการประเมนผลการปฏบตงาน ผบรหารตองพจารณาถงการประเมนผล

มมมองดานอนๆ ประกอบดวย เพอทจะบอกใหทราบถงปญหาและโอกาสตางๆ ทจะเกดขนกบ

องคกรในอนาคตได โดยการประเมนใน 4 ดานคอ

1. ดานการเงน (Financial Perspective)

2. ดานลกคา (Customer Perspective)

3. ดานกระบวนการภายใน (Internal Process Perspective)

4. ดานการเรยนรและการพฒนา (Learning and Growth Perspective)

กำรประยกตแนวคด Balanced Scorecard มาใชกบการวเคราะหงานทปฏบตหรอ

วเคราะหเอกสารทใชในการปฏบตงาน ตามแนว BSC ดงน

1. ยดหลกมองหรอพจารณาใน 4 ดาน เปนส าคญ ดวยขอมลสารสนเทศทเปน

ขอเทจจรง (fact) มาวเคราะหวา ดานการเงน เปนอยางไร ดานลกคาเปนอยางไร ดาน

กระบวนการภายในเปนอยางไร และดานการเรยนรและพฒนาเปนอยางไร เปนไปตาม

หลกเกณฑ BSC หรอไม

2. น าขอมลทไดแตละดานมาเปรยบเทยบกบปทผานมา หรอ 3-5 ปทผานมาเปน

อยางไร บรรลผลส าเรจตามตวชวดหรอไม มแนวโนมเปนอยางไร เพมขน ลดลง คงท อาจท าเปน

กราฟหรอแผนภมแทง หรอแผนภมรปสญลกษณกได

3. น าขอมลจากการเปรยบเทยบมาวเคราะหหาตนตอของสาเหตหรอรากเหงาของสาเหต

แตละดานทง 4 ดาน วพากษ วาเพราะเหตใด หรออาจเปนเพราะอะไร หรออาจเนองมาจากอะไร

หรอสอดคลองกบผลงานของใครทพบ หรอไมสอดคลองหรอขดแยงกบผลงานของใครทพบ ฯลฯ

และใหขอเสนอแนะ

47

เทคนคเปรยบเทยบทำงกฎหมำย

หลกเกณฑการปฏบตงาน และวธการปฏบตงาน ซงสรปเอามาจากตวบทกฎหมายหรอ

ทฤษฎทใชประกอบการปฏบตงาน (พระราชบญญต พระราชกฤษฎกา ระเบยบ ขอบงคบ

ประกาศ หนงสอเวยน มตรายงานการประชม ฯลฯ ถอเปนกฎหมายทงนน)

วธการแยะแยะปญหาอยางมระบบ ตองก าหนดหวขอเรองทจะตองเกบรวบรวมขอมล

ขอเทจจรงจากภาระงานยอนหลง 3-5 ป เชนก าหนดหวขอเปนระบบ ขนตอน กฎเกณฑ

หนวยงาน สาวชา วทยาเขต สวนกลาง สวนภมภาค เปนตน แลวเปรยบเทยบผลงานนนเปนไป

ตามกฎหมายหรอไมอยางไร การเสนอผลการวเคราะหกลกษณะเดยวกนคอออกแบบตารางหรอ

กราฟแสดงผลการวเคราะหแลวสรปผลและวพากษวา เพราะอะไร หรออาจเปนเพราะอะไร หรอ

อาจเนองมาจากอะไร หรอสอดคลองกบผลงานของใครทพบ หรอไมสอดคลองหรอขดแยงกบ

ผลงานของใครทพบ ฯลฯ และใหขอเสนอแนะ

เทคนคเปรยบเทยบเกณฑมำตรฐำนกำรปฏบตงำน

ตามหลกการทกหนวยงานหรอสถาบนตองมการก าหนดเกณฑมาตรฐานการปฏบตวา

จะตองเปนอยางไร เพอเปนเกณฑวดคณภาพในการปฏบตงาน โดยท าเปนประกาศใหทราบโดย

ทวกน จะใชกนโดยทวไปคอ ตองมปรมาณเทาไร ถกตองรอยละเทาไร ส าเรจภายในเวลาเทาไร

ไดรบความพงพอใจรอยละเทาไร ประหยดงบประมาณไดเทาไร เปนตน เพอก าหนดเปนตวชวด

ผลส าเรจของการปฏบตงาน หรอ KPI

วธการแยกแยะปญหาอยางมระบบ ตองก าหนดหวขอตามแบบประเมนของการประกน

คณภาพการศกษา หรอก าหนดตามหวขอของแบบประเมนผลการปฏบตงาน แลวเกบรวบรวม

ขอมลจากขอเทจจรง จากแบบการประเมนมาวเคราะห หาสาเหตทไมส าเรจตามตวชวดหรอ

มาตรฐานการปฏบตงานเพราะอะไร มาจากปญหาอะไร จะหาวการแกไข จะมวธการปองกน

อยางไร การเสนอผลการวเคราะหกลกษณะเดยวกนคอออกแบบตารางหรอกราฟแสดงผลการ

วเคราะหแลวสรปผลและวพากษวา เพราะอะไร หรออาจเปนเพราะอะไร หรออาจเนองมาจาก

อะไร หรอสอดคลองกบผลงานของใครทพบ หรอไมสอดคลองหรอขดแยงกบผลงานของใครทพบ

หรอไมสอดคลองกบหลกเกณฑหรอตวชวดอะไร ฯลฯ และใหขอเสนอแนะ

48

การท า SWOT Analysis

ภาพประกอบ 4 ภาพการวเคราะหดวย ตาราง SWOT

ปจจยภายใน

ปจจยภายนอก

จดแขง S จดออน W

โอกาส

O

S/O

O/W

ภาวะ

คกคาม

หรอ

อปสรรค

T

T/S

W/T

49

การวเคราะหสภาพแวดลอม “ภำยนอกและภำยใน” เพอใหเขาใจสถานะทเปนอยของ

องคกรและ/หรอกระบวนการพฒนา (เรองนน ๆ) อยางลกซงจากการ “รเขำรเรำ” ทเปนการ

วเคราะหจดแขง (Strength) จดออน (Weakness) ของสภาวะแวดลอมภายใน (เรา) และวเคราะห

โอกาส (Opportunity unity) ภาวะคกคาม หรอขอจ ากด หรออปสรรค (Threat) ของสภาวะ

แวดลอมภายนอก (เขา)

งานนจะส าเรจตามเปาหมาย จะมวธการปฏบตอยางไร จะมวธการด าเนนการเชงรก

อยางไร แผนกลยทธจะเปนเครองมอชวยชน าการบรหารองครวม โดยยดหลกการวเคราะหให

ทราบสภาวะแวดลอม ใหรเขารเรา เพอชแนะเปาประสงค (วสยทศน พนธกจ และวตถประสงค

หลกของแผน) โดยมวธการด าเนนการ SWOT ได ดงน (เสถยร คามศกด. 2549 : 28-29)

(1) วเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก (outside in) คอ ปจจยภายนอก พจารณาท

Opportunity (โอกาส) สงทสงผลกระทบทางบวกตอหนวยงาน Threat (ภยคกคาม) สงทสงผล

กระทบทางลบตอหนวยงาน

(2) วเคราะหสภาพแวดลอมภายใน (Inside out) คอปจจยภายใน พจารณาท Strength (จด

แขง) คอ มอะไรโดดเดนของหนวยงาน Weaknesses (จดออน) คอ อะไรบางทตองการปรบปรง/

พฒนา

(3) เมอไดตามขอ 1 ขอ 2 แลว ตองน ามาหาความสมพนธกน แลวก าหนดเปน

ประเดน (ยทธศาสตร)

ก าหนดประเดน S- O โดยเอาจดแขงและโอกาสมาก าหนดวาจะท าอะไร

ก าหนดประเดน O-W โดยเอาโอกาสมาปดจดออน ก าหนดทางแกจดออน

ก าหนดประเดน S-T โดยเอาจดแขงมาแก ภยคกภาม หรอหาทางหลบหลกภย

คกคาม

ก าหนดประเดน W-T โดยหาทางปองกน เสรมสราง จดออน แกไข/หลบหลกภย

คกคาม

(4) เมอไดประเดนตามขอ 3 แลว น ามาพจารณาก าหนดวสยทศน (Vision) โดยเอา

ทก ๆ ประเดนมารอยเรยงกนใหเปนวสยทศน สวนใหญแลวจะเอาเฉพาะประเดนทเราตองการ

ปรารถนา อยากทจะใหเปน (What) หลกการตงค าถามไปเรอย ๆ วาตองการอะไร แตตองอย

50

ภายในกรอบประเดนตามขอ 3 ซงวสยทศนน เปรยบเหมอนพลงลมปราณทจะวงกระจายแทรกซม

ไปทวทงองคกร (ถาหากเลอดลมไมวงกระจาย หวหนาตองฝงเขม)

(5) เมอไดวสยทศนแลว ตองมาก าหนดกรอบใหชดเจน ไมใหหลงทาง พนธกจ

(Mission) คอ กจทตองท าเพอใหสนองวสยทศนทต งความหวงเอาไว โดยตองก าหนดกรอบให

ชดเจนไมใหหลงทาง หรอไปทางออมเกนไปโดยมากพนธกจจะเอามาจากประเดนทต งไวในขอ 3

(6) ก าหนดประเดนยทธศาสตรวาจะท าอยางไรจงจะไปถงวสยทศนนนได ตาม

หลกการจะก าหนดประเดนยทธศาสตรทตองท าตามกฎหมาย (งานประจ า) และประเดน

ยทธศาสตรตามวสยทศนทเราวเคราะห (SWOT) มาได โดยเอาประเดนตามขอ 3 มาเปน

ประเดนยทธศาสตรไดเลย

(7) น าเอาประเดนยทธศาสตร ตามขอ 6 มาแตกเปนประเดนยอย ๆ จะไดชดเจนวาจะ

ท าอยางไรในแตละประเดน เพอใหครอบคลมทกดาน

(8) ก าหนดเปาประสงค ตามขอ 6 ในแตละประเดนวาท าแลวไดอะไร ใหเปนกจกรรม

(Action) ใหได สวนมากมกจะม ค าวา ม ท า จด วาง ปรบปรง พฒนา ลด สราง ฯลฯ

(9) ดชนวดความส าเรจในการปฏบตจะอยในรปของตวเลข (Quantity) เปอรเซนต

คาใชจาย (Cost) ทไดเพม หรอลดลง อตราสวนตอทวดอยางไดชดเจน

(10) ก าหนดกจกรรมแตละยทธศาสตรวา มกจกรรมอะไรบาง พจารณาความจ าเปน

เพอตดสนใจวาควรมโครงการหรอไม

10.1 โครงการอะไร (ชอโครงการ)

10.2 ท าไมตองท า (อธบายหลกการและเหตผล)

10.3 ท าเพออะไร (วตถประสงค)

10.4 ท าอยางไร (วธด าเนนการ)

10.5 ท าเมอไร และนานเพยงใด (ระยะเวลาด าเนนการ)

10.6 ตองใชอะไร (งบประมาณและทรพยากรทใช)

10.7 ใครท า (ผรบผดชอบ)

51

10.8 ท าแลวจะไดอะไร (เกณฑวดความส าเรจ)

10.9 อะไรเปนตวชวดความส าเรจ (การประเมน/ตดตามโครงการ)

ขอสงเกต การท า SWOT Analysis จะตองใหตรงกบค านยามของการท างานเชงวเคราะหท

ก าหนดวาผลงานทแสดงการแยกแยะองคประกอบตาง ๆของปญหาอยางมระบบ มการศกษาใน

แตละองคประกอบ และหาความสมพนธของแตละองคประกอบตาง ๆ เพอใหเกดความรความ

เขาใจในเรองนน ๆ ซงเปนประโยชนตองานของหนวยงานหรอสถาบนอดมศกษา

หลกสถตอยำงงำย

การวเคราะหแบบใชสถตอยางงาย เชน คารอยละ เปอรเซน คาเฉลย คาจ านวนนบ

เพอวเคราะหดวาความเหนดวย ไมเหนดวย หรอวเคราะหดวาประสบความส าเรจหรอไมประสบ

ผลส าเรจ หรอวเคราะหแนวโนมวาเปนอยางไร

วธการในการด าเนนการใชหลกสถตอยางายในการวเคราะห คอ

1.การแยกแยะปญหาอยางมระบบ จะตองก าหนดหวขอทจะเกบรวบรวมขอมลจาก

ขอเทจจรง วาจะก าหนดอยางไร จงจะคอบคลมปญหาทจะวเคราะห ใชหลกวชาอะไรก าหนด

หวขอเชน หลก 4 M คน(Man) วสด(Material) เงน(Mony) ระบบบรหาร(Management) หรอ

หลกการบรหารในทศนะของ Luther Gulick นกวชาการศกษาทางการบรหาร มกใชค าวา

(POSDCORB) เชน P = Planning O=Organizing S=Staffing D=Directing CO=Coordinating

R=Reporting B=Budgeting แลวเกบขอมลจากผลการปฏบตงานตามหวขอตาง ๆ ดงกลาว

ขางตน จากหนงสอรองเรยน จากรายงานการประชม จากการบนทกผลการปฏบตงาน ประกาศ

หนงสอเวยน น าขอมลเบองตนมาวเคราะห ซงเปนการยาก และขอมลอาจอยกระจดกระจาย

ความนาเชอถอไดมนอย

2.สรางเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล อาจเปนแบบสอบถาม ตองใหผเชยวชาญ

ชวยตรวจสอบ และตองหาความเชอมนของเครองมอ อาจตองมการ ทดลองใช(Try-Out) ได

ขอมลมาแลวกน ามาหาคาสถต

การวเคราะหบางครงอาจจะตองสรางเครองมอคอแบบสอบถามปลายเปด หรอ

แบบสอบถามประมาณคา หาคารอยละ หรอหาคาสถตคาเฉลย แลวน ามาเทยบคาตามแนวของ

เบสต (Best.1981 : 179-187) คอ

52

คาคะแนนเฉลย 1.00 - 1.49 ไมเหนดวยอยางยง/เปนปญหานอยมาก

คาคะแนนเฉลย 1.50 - 2.49 ไมเหนดวย/เปนปญหานอย

คาคะแนนเฉลย 2.50 - 3.49 ไมแนใจหรอเฉย ๆ

คาคะแนนเฉลย 3.50 - 4.49 เหนดวย/เปนปญหามาก

คาคะแนนเฉลย 4.50 - 5.00 เหนดวยอยางยง/เปนปญหามากอยางยง

หรอ (Best. 1977 : 169-175)

คาคะแนนเฉลย 3.68 - 5.00 เหนดวยมาก/ปญหามาก

คาคะแนนเฉลย 2.34 - 3.67 เหนดวยปานกลาง/ปญหาปานกลาง

คาคะแนนเฉลย 1.00 - 2.33 เหนดวยนอย/ปญหานอย

การวเคราะหทตองเกยวกบตวแปรประชากร หรอกลมตวอยาง บางครงจะตองมการสม

ตวอยางมาเปนตวแทนกลมประชากร อาจจะน าเอาผลงานยอนหลง 3-5-10-15-20 ป มาวเคราะห

โดยเอาขอมลจรง หรออาจจะมการสมตวอยางสอบถามความคดเหน โดยใชแบบเดลฟาย วเคราะห

ขอมล เพราะถาหากเอาประชากรมาวเคราะหจะมากเกนไป ท าใหเสยเวลาและคาใชจายโดยไม

จ าเปน กลมตวอยางทนยมใชกนคอการสมตามแนวของ Krejcie. (1970 : 608) ดงตาราง 1

ตอไปน ( N = ขนาดประชากร S = ขนาดกลมตวอยาง)

ตำรำง 3 ก ำหนดขนำดกลมตวอยำงจำกประชำกร

N S N S N S N S

10 10 160 113 500 217 2800 338

15 14 170 118 550 226 3000 341

20 19 180 123 600 234 3500 346

25 24 190 127 650 242 4000 351

53

30 28 200 132 700 248 4500 354

35 32 210 136 750 254 5000 357

40 36 220 140 800 260 6000 361

45 40 230 144 850 265 7000 364

50 44 240 148 900 269 8000 367

55 48 250 152 950 274 9000 368

60 52 260 155 1000 278 10000 370

65 56 270 159 1100 285 15000 375

70 59 280 162 1200 291 20000 377

75 63 290 165 1300 297 30000 379

80 66 300 169 1400 302 40000 380

85 70 320 175 1500 306 50000 381

90 73 340 181 1600 310 75000 382

95 76 360 186 1700 313 1000000 384

100 80 380 191 1800 317

110 86 400 196 1900 320

120 92 420 201 2000 322

130 97 440 205 2200 327

140 103 460 210 2400 313

150 108 480 214 2600 335

54

น าเอาเครองมอหรอแบบสอบถาม ไปสอบถามจากกลมประชากรหรอกลมตวอยาง เพอ

รวบรวมขอมล มาท าการวเคราะห โดยใชคาสถตอยางงายในการวเคราะหวาเปนอยางไร การ

เสนอผลการวเคราะหกลกษณะเดยวกนคอออกแบบตารางหรอกราฟแสดงผลการวเคราะหแลว

สรปผลและวพากษวา เพราะอะไร หรออาจเปนเพราะอะไร หรออาจเนองมาจากอะไร หรอ

สอดคลองกบผลงานของใครทพบ หรอไมสอดคลองหรอขดแยงกบผลงานของใครทพบ หรอไม

สอดคลองกบหลกเกณฑหรอตวชวดอะไร ฯลฯ และใหขอเสนอแนะ

55

บทท 6 กำรน ำเสนอผลงำนวเครำะห กำรวพำกษและขอเสนอแนะ

กำรน ำเสนอผลงำนวเครำะห

ในสวนนตองเขยนอธบายชแจงวา มข นตอนในการจะท าการวเคราะหอยางไรให

ละเอยด และระบใหชดเจนวาจะใชเกณฑในการวเคราะหอยางไร หรอจะเปรยบเทยบกนอยางไร

ในประเดนไหนบางเปนตน

ในสวนนจงเปนสวนทตองออกแบบตารางทจะเสนอผลการวเคราะห หรอออกแบบใน

รปกราฟเสน กราฟแทง รปสดสวนตาง ๆ เพอใหการศกษาไดสะดวกรวดเรว และชดเจน

มากกวาการน าเสนอดวยการอธบายตวอกษรเพยงอยางเดยว

ในบทนยกผงกางปลา หรอผงรากไม ทไดจากการระดมสมอง มาวางไว เปนการเสนอ

ผลการวเคราะหขอมล แลวถอดขอความจากผงรากไมหรอผงกางปลามาเปนตวอกษร น าเสนอ

ผลการวเคราะหตามขอเทจจรงทไดจากการศกษา

นอกจากน ถาไมเสนอเปนตาราง กอาจเสนอเปนคารอยละ แลวท าเปนกราฟวงกลม กราฟ

แทง แลวใตกราฟนน ๆ สามารถน ามาอธบายเปนการวเคราะหใตภาพอกท

กำรสรป วพำกษ และใหขอเสนอแนะงำนวเครำะห

หลกการในสวนน จะน าวตถประสงคของการท างานวเคราะหในบทน ามาน าเสนอไว

เปนสวนแรก เพอเนนย าวาการด าเนนการครงนมวตถประสงคอยางไร เปนขอ ๆ เหมอนบทน า

สวนทสอง ตองเขยนอธบายชแจงวา มวธการด าเนนการวเคราะหอยางไร ตอนไหนท า

อยางไร

สวนทสำม เขยนอธบายชแจงวา เมอไดขอมลมาแลวมวธการวเคราะหขอมลอยางไร

และใชเกณฑอะไร

56

สวนทส เปนการสรปผลการวเคราะห

ในสวนนมนกวชาการศกษาหลายทานเสนอแนวคดในการแปลผลการวเคราะห และ

การสรปผลการวเคราะหไวดงน คอลดดาวลย หวงพานช. (2528 : 226-228) กลาวไววา

1. หลกกำรแปลผลกำรวเครำะห

1.1 พจารณาตวเลขหรอคาสถตตาง ๆ นน ๆ แสดงถงอะไร มความหมายอยางไร

1.2 พยายามแปลความหมายของผลการวเคราะหใหสอดคลองกบขอจ ากดของ

ขอมล โดยใชภาษาทงาย และชดเจน รดกม

1.3 ตองแปลความหมายผลการวเคราะหใหอยในขอบเขตของขอมล เพราะขอมลท

ไดมความเปนจรงส าหรบขอบเขตนน เทานน

1.4 ผลทไดพาดพงถงสงใด ควรแปลในลกษณะใดจงจะเหมาะสมถกตอง

1.5 ขอมลมความนาเชอถอไดเพยงใดมขอบเขตจ ากดหรอองคประกอบใด

คลาดเคลอนไดบาง

2. ขอควรระวงในกำรแปลผลกำรวเครำะห

2.1 ไมแปลความหมายเกนขอบเขตของขอมลทได ถาจะแสดงความคดเหนให

แสดงในการวพากษ

2.2 ระวงการใชเหตผลผด

2.3 ระวงการล าเอยงโดยไมรตว ตองก าจดใหมากทสด

2.4 ไมตองน าผลงานของคนอนมาเกยวของในชวงน

3. เกณฑในกำรเขยนสรป

3.1 เขยนในรปบอกเลาในลกษณะประโยคสน ๆ ชเฉพาะกบปญหานน ๆ

3.2 ตองจ ากดภายในขอบเขตของปญหา และความรทไดรบจรง

3.3 ตองเปนเรองของการคนพบตามขอเทจจรงไมรวมทศนคตความคดเหนสวนตว

3.4 ขนอยกบขอมลเปนส าคญ ตองอางองไปยงกลมประชากร

57

3.5 การสรปผลในเรองใดควรเปนผลเนองมาจากการคดใครครวญอยางรอบคอบ

แลว

3.6 ผลการสรปตองสอดคลองกบขอเทจจรง และหลกการตาง ๆ ของธรรมชาต

4. กำรประเมนผลกำรสรปผลกำรวเครำะห

4.1 การสรปขนอยกบขอมลหรอไม

4.2 ขอมลมความเทยงตรงและเชอถอไดหรอไม

4.3 ขอมลทไดมาเปนตวแทนของมวลประชากรทไปอางองหรอไม

4.4 การเขยนขอสรปยดหลกเกณฑเหตและผลหรอไม

4.5 ขอสรปนนคงเสนคงวาตรงกบขอสรปทมมาแลวแคไหน

4.6 มการตรวจสอบ ทดสอบ หรอหาเหตผลอน ๆ มาสรปไดหรอไม

4.7 ขอสรปมการแยกแยะความเหนสวนตว หรอไม

4.8 ขอสรปตอบค าถามโจทย หรอวตถประสงคอยางชดเจนแจมแจงหรอไม

4.9 ขอสรปเปดโอกาสหรอเปดชองทางใหผอานน าไปใชประโยชนไดหรอไม

ไพบลย ดวงจนทร. (2538 : 25-27) เสนอความคดเหนในการเขยนสรปอภปราย และ

ขอเสนอแนะไวดงน

1. กำรเขยนสรป เปนการเขยนเฉพาะสาระส าคญทครอบคลมเรองราวในการท า

ทงหมด เพอใหผอานทราบความเปนมา ความส าคญ จดมงหมาย ขอบเขต วธการด าเนนการ ผล

ของการด าเนนการ รวมทงขอสรป (Conclusion) วธเขยนควรเขยนในลกษณะบทความ ซงม

ขอเสนอแนะดงน

1.1 ตองตอบค าถามหรอปญหาในการวเคราะหทก าหนดไว

1.2 ตองอยภายใตขอบเขตของการวเคราะห

1.3 ตองตามขอเทจจรงของขอมลตอพยายามก าจดความล าเอยงสวนตวออกให

หมด อยาใชความคดเหนสวนตวมาสรป

58

1.4 ตองเปนประโยชนตอการน าไปใช หรอวเคราะหเพมเตม

1.5 ขอสรปทไดตองเปนผลมาจากคดทบทวน ไตรตรองอยางละเอยดแลวรอบคอบ

2. กำรเขยนวพำกษ หรออภปรำย เพอยนยนใหผอานเหนวา ผลการวเคราะหทได

นาเชอถอ ถกตอง หรอผลทไดมขอขดแยง จะตองอธบายเหตผลและหาขอมลเพมเตม ชแจง

ความเปนไปไดทขดแยงนน

3. กำรเขยนขอเสนอแนะ มขอสงเกต คอ

3.1 ประเดนการน าผลวเคราะหไปใชประโยชน เปนการเขยนเสนอใหผอาน และผ

ทเกยวของทราบวา ผลงานวเคราะหนสามารถน าไปใชประโยชนอะไรไดบาง อยางไร ซงจะตอง

เสนอแนะใหรายละเอยดอยางเพยงพอทสามารถน าไปใชได

3.2 ประเดนทเกยวกบระเบยบวธวเคราะห เปนการเสนอแนะใหผจะท าการ

วเคราะหในเรองท านองเดยวกนกบเราไดทราบวาควรท าอยางไร ท าตามอยางทเราท าหรอควรใช

วธการอนอยางไร รวมทงขอควรระวง วาเราท ามปญหาอยางไร จะแกอยางไร ตองเสนอแนะให

ชดเจน

3.3 ประเดนเกยวกบการท าตอไป เปนการเสนอแนะใหผอาน หรอผสนใจหวเรอง

ทคลาย ๆ กบเราไดทราบวา ควรท าการวเคราะหในประเดนอะไรอกบาง

3.4 ในการเขยนขอเสนอแนะดงกลาวควรยดหลกคอ

3.4.1 ขอเสนอแนะนนจะตองเปนสาระทเกดจากผลการวเคราะห มใชเกดจาก

ขอคดเหน

3.4.2 ขอเสนอแนะแตละขอจะตองใครครวญและตระหนกถงขอจ ากด ขอบเขต

ก าลงความสามารถ เงน เวลา และความจ าเปน

3.4.3 ขอเสนอแนะนนตองเปนเรองใหม ถาเปนเรองเกาตองชใหเหน

ความส าคญเปนพเศษ

3.4.4 ขอเสนอแนะทกขอจะตองมรายละเอยดใหมากพอสมควร พอทจะ

สามารถน าไปปฏบตได

59

สรป จากประสบการณในการท างานวเคราะห ขอเสนอในการไดผลการวเคราะหมาแลว

ตองน ามาวพากษวาท าไมจงเปนเชนนนเพราะเหตใด หรอท าไมไมเปนเชนนนเพราะเหตใด โดย

อางองอยางมเหตผล หรอจากประสบการณการปฏบตงานมาพบอะไรทเปนเหตผลไดบาง หรอตาม

ประเพณปฏบตกนมาอยางไร เปนตน

กำรเขยนขอเสนอแนะ : ผบรหารทมหนาทความรบผดชอบ ควบคมก ากบดแล

เกยวกบบรหารบคคลระบบสญญาจางพนกงานมหาวทยาลย/สถาบนของรฐ โดยเฉพาะกองการ

เจาหนาทหรองานการเจาหนาท รวมทงผปฏบตหนาทรบผดชอบ ตองมความรความเขาใจ

เกยวกบระบบบรหารงานบคคล ระบบสญญาจางพนกงานมหาวทยาลยในมหาวทยาลยทสงกด

เปนอยางด และตองศกษาวเคราะหในแนวลกของมหาวทยาลยอนในระบบเดยวกน เพอศกษา

จดออน จดแขง น ามาปรบปรง แกไขระบบบรหารบคคล ตงแตผบรหารระดบสง ผบรหาร

ระดบกลาง และผปฏบต เพอระดมความคดน ามาปรบปรงแกไข และหาวธการปองกนปญหาท

อาจจะเกดขนในอนาคตในการบรหารบคคลระบบสญญาจางพนกงานมหาวทยาลย/สถาบนของ

รฐ ใหเหมาะสมกบสถานะภาพของแตละมหาวทยาลย/สถาบนตอไป โดยค านงถงหลกนตธรรม

หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม หลกความรบผดชอบ หลกความคมคา และ

ประโยชนสงสดทมหาวทยาลย/สถาบนจะไดรบ

กำรจดท ำบรรณนกรม ภำคผนวก และประวตผวเครำะห

ตามทเคยกลาวไวในการเขยนคมอการปฏบตงาน เสถยร คามศกด. (2549 : 14)

กลาวไววา บรรณำนกรม จะอยทายเลมตอจากบทสดทาย เปนการบอกวาผเขยนไดศกษา

คนความาจากทใดบาง ของใคร เมอไร ปจจบนจะอางแบบนามป (Name – Year System) ตอง

เอามาจากการอางองในสวนของเนอหามาแลว และไมควรเกน 30 รายการ และหากมภาษาไทย

และตางประเทศ ควรแยกออกจากกน โดยเอาบรรณานกรมภาษาไทยขนกอน และตามดวย

ภาษาตางประเทศ ซงทงภาษาไทย และตางประเทศ ตองเรยงตามล าดบอกษร

ภำคผนวก เปนสงทน ามาเพมเตมตอนทายตอจากบรรณานกรม เพอบอกใหผอานเขาใจ

ชดเจนยงขน เปนสวนทเกยวของกบงานทเขยน แตไมใชเนอหาของงาน เปนสวนทน ามาเพมขนใน

ตอนทาย เพอชวยใหผศกษาคนควาไดเขาใจแจมแจงยงขน ทนยมกนสวนใหญคอเครองมอในการ

รวบรวมขอมลหรอแบบสอบถาม จะมภาคผนวกหรอไม แลวแตความจ าเปน ทงนสวนทส าคญ คอ

สวนเนอเรองทเปนเนอหาตองมตอนน า ตอนตวเรอง และตอนลงทาย ควรเรยงล าดบหวขอให

ชดเจนตงแตตนจนจบ เนอหาทเขยนตองมหลกเกณฑ มการอางองหลกวชา แสดงความคดความ

60

อานทลกซงแหลมคม โดยเฉพาะสวนประกอบของเนอหา บางครงตองท าอญประกาศ หรอ

เชงอรรถ หรออางองในเนอหา หรอตองมตารางภาพประกอบ (สนท ตงทว. 2529 : 165 – 167)

ประวตผวเครำะห เปนการเขยนประวตอยางยอของผเขยนในเรองนวาท างานทไหน

ต าแหนงอะไร วฒการศกษาระดบใด มความรความช านาญอยางไร เปนตน เพอใหผศกษาคนควาได

ทราบถงความรความเชยวชาญ ซงจะท าใหผลงานเปนทนาเชอถอประการแรก และยงใหผอาน

สามารถตดตอกบผเขยน ถาตองการขอมลเพมเตม หรอสอบถามเรองทเกยวของไดอกเปนประการท

สอง

สรปกำรท ำงำนเชงวเครำะห

การท างานเชงวเคราะหสามารถท าได 3 ลกษณะคอ

ลกษณะท 1 การท างานเชงวเคราะหลกษณะก าหนดตวแปรตน ตวแปรตาม แลวก าหนดกรอบ

แนวคด ตงค าถามแบบโสเครตส(SOCRATIC QUESTIONS)

ลกษณะท 2 การท างานเชงวเคราะห ดวยการแยะแยะองคประกอบดวยเทคนคผงกางปลา

เดลฟาย ระดมสมอง ตงค าถามแบบโสเครตส(SOCRATIC QUESTIONS)

ลกษณะท 3 การท างานเชงวเคราะหเหมอนลกษณะท 1 และท 2 แตเพมการท างานอยางม

คณภาพ

61

บทท 7

กำรประเมนโครงกำร

กำรวเครำะหโครงกำร หมายถงกระบวนการในการศกษาโครงการอยางละเอยด เพอให

โครงการด าเนนไปไดและเปนประโยชนตอแผนขององคกรอยางแทจรง

การวเคราะหโครงการทค านงถงองคประกอบ 2 ลกษณะ(ประชม รอดประเสรฐ,2529:55)

1. กำรวเครำะหองคประกอบภำยนอกโครงกำร คอการวเคราะหสภาพแวดลอมทจะม

ผลกระทบตอโครงการทงทางตรงและทางออม เชนสภาพเศรษฐกจ สภาพการเมอง

สภาพทางสงคม กลมอทธพลตาง ๆ สภาพดน ฟา อากาศ หากมผลกระทบรนแรง

อาจจะตองชะลอหรอยกเลกโครงการกะทนหน เปนตน

2. กำรวเครำะหองคประกอบภำยในโครงกำร(ตวโครงการ) พจารณาจาก 3 ลกษณะคอ

ความสอดคลองของโครงการ ความเหมาะสมของโครงการ ความเปนไปไดของโครงการ

ความสอดคลองของโครงการ ตองพจารณาจากสวนประกอบดงน

1. วตถประสงคและเปาหมาย

2. วธด าเนนการ

3. คาใชจาย

ความเหมาะสมของโครงการ ตองพจารณาจากสวนประกอบดงน

1. เหตผลและความจ าเปน

2. ระยะเวลาในการด าเนนการ

3. ความสมประโยชนในเชงเศรษฐกจและสงคม

4. ความสอดคลองระหวางคาใชจายกบผลตอบแทน

ความเปนไปไดของโครงการ ตองพจารณาจากสวนประกอบดงน

1. ความเปนไปไดทางเศรษฐกจ

2. ฐานะการเงนของโครงการ

3. ความสามารถของผด าเนนงานและหนวยงาน

4. ความพรอมทางดานเทคนค

62

5. ขอจ ากดตาง ๆ

การวเคราะหโครงการผวเคราะหตามค าถามทง 6 ประการคอ 5W 1H คอ

What (จะท ำอะไร) วเคราะหวาโครงการมวตถประสงคและเปาหมายชดเจนหรอไม

สอดคลองกบนโยบายหลกมากนองเพยงใด

Why(จะท ำไปท ำไม) วเคราะหวาโครงการมเหตและผลอยางไรทตองท า มความจ าเปน

อยางไรทตองท า

When(จะท ำเมอไร) วเคราะหวาระยะเวลาด าเนนการ เหมาะสมหรอไมในการด าเนนการ

Where(จะท ำทไหน) วเคราะหวาสถานทเหมาะสมหรอไม

Who/Whom(ใครท ำ/ท ำเพออะไร) วเคราะหวาผด าเนนโครงการมคณสมบตเหมาะสม

หรอไม ผไดรบผลประโยชนมากนอยเหมาะสมหรอไม

How(ท ำอยำงไร) วเคราะหวามวธด าเนนการเพอใหบรรลวตถประสงคหรอไม

วเคราะหแตละองคประกอบใหเดนชด คอ วตถประสงคตองเฉพาะเจาะจงชดเจน โครงการ

ตองมคณคาและใหประโยชนตอองคกร ชวงระยะเวลาด าเนนการเหมาะสมเพยงพอ มผมความร

ความสามารถด าเนนการ และผลประโยชนเกดขนตรงกบเปาหมาย มข นตอน าเนนการอยางชดเจน

การประเมนผล หมายถง กระบวนการรวบรวมและวเคราะหขอมลเพอการตดสนใจ

ด าเนนการสงใดสงหนง

โครงการ(Project/Program) หมายถง แผนหรอเคาโครงทก าหนดไว /แผนงานทมรายละเอยด

ในการปฏบตงาน

การประเมนโครงการ หมายถง กระบวนการทางวทยาศาสตรหรอใชวธการวจยเพอหาขอมล

ทเปนจรงและมความเชอถอไดของโครงการ แลวพจารณาตดสอนวาโครงการนนบรรลถงวตถประสงค

หรอไมและดวยคณภาพของความส าเรจนนเปนเชนไร

การประเมนโครงการ หมายถง กระบวนการในการเกบรวบรวมและวเคราะหขอมลของการ

ด าเนนการโครงการ และพจารณาบงชใหทราบถงจดเดนหรอจดดอยของโครงการอยางมระบบแลว

ตดสนใจวาจะปรบปรงแกไขโครงการนนเพอการด าเนนการตอไปหรอจะยตการด าเนนงานโครงการนน

เสย(ประชม รอดประเสรฐ , 2529 : 79)

63

ความมงหมายและความส าคญของการประเมนโครงการ เคนอก (Alan B . Knox, 1972)

กลาวไววาการประเมนโครงการมความมงหมายดงตอไปน

1. เพอแสงดใหเหนเหตและผลทชดเจนของโครงการ วาลกษณะใดของโครงการทม

ความส าคญมากทสด ซงจะตองท าการประเมนเพอหาประสทธผล และขอมลชนดใดท

จะตองเกบรวมรวมไวเพอการวเคราะห

2. เพอรวบรวมหลกฐานความเปนจรง

3. เพอการวเคราะหขอมลและขอเทจจรงตาง ๆ เพอน าไปสสรปผลโครงการ

4. เพอการตดสนใจวาขอมลหรอขอเทจจรงใดทสามารถน าเอาไปได

5. เพอสนบสนนการตดสนใจ

ประชม รอดประเสรฐ (2529:76-77) สรปความมงหมายของการประเมนโครงการถง

ความส าคญและประโยชนของการประเมนโครงการไวดงตอไปน

1.การประเมนโครงการชวยใหการก าหนดวตถประสงคและการด าเนนการทชดเจน

2.การประเมนโครงการชวยใหการใชทรพยากรเปนไปอยางคมคาและเกดประโยชนสงสด

3.การประเมนโครงการชวยแผนบรรลวตถประสงค

4.การประเมนโครงการชวยในการแกปญหาอนเกดจากผลกระทบ(Impact)ใหมความเสยหาย

นอยลง

5.การประเมนโครงการชวยมสวนส าคญในการควบคมคณภาพงานในทกสวนของโครงการ

ขอมลน าเขา(Input) กระบวนการ(Process) ผลงาน(Output) จะไดรบการตรวจสอบ

. 6.การประเมนโครงการชวยในการสรางขวญก าลงใจในการปฏบตงานตามโครงการ สราง

ความพงพอใจในการปฏบตงานตามโครงการ

7.การประเมนโครงการชวยในการตดสนใจในการบรหารโครงการ เพราะจะทราบถงปญหา

อปสรรค ขอด ขอเสย ความเปนไปได และแนวทางในการปรบปรงแกไข

กระบวนการของการประเมนโครงการ มหลายวธการแตกตางกนไปตามแนวคด อาจประเมน

ตามแตละประเภทของโครงการ อาจประเมนตามรปแบบของการประเมน สวนใหญจะประเมน ขอมล

น าเขา(Input) ประเมนตวโครงการทกระบวนการ(Process) และการประเมนผลงาน (Output) แตละจะ

ประกอบไปดวยขนตอนทส าคญคอ

64

1.การศกษาและพจารณารายละเอยดของวตถประสงคโครงการ วตถประสงคสามารถ

ด าเนนการไดหรอไม เปนการประเมนกอนปฏบตจรง เปนการตรวจสอบ ทบทวนความเรยบรอยของ

วตถประสงคเปนส าคญ

2.การศกษาความเปนไปไดของขอมล ประเมนขอมลทรพยากรตาง ๆ ทตองใชในการ

ด าเนนการ วามหรอเหมาะสมทจะใชในการปฏบตหรอไม

3.การเกบรวบรวมขอมล และการกระท ากบขอมลและทรพยากร การเกบและการจด

ด าเนนการกบขอมลไมดพอ ผลทเกดขนยอมไมมคณภาพ หรอดอยคณภาพ เชนเนอยางจะด ตองใช

กบเตาถานทไฟไมแรงเกนไป ยอมไดเนอยางทไมไหมเกรยม เปนตน

4.การวเคราะห การแปลความหมาย และสรปผลซงเปนขนตอนทขอมลไดผานกระบวนการ

เรยบรอยแลว และผประเมนจะตองท าการวเคราะหผลทเกดขนวาเปนเชนไร ตรงตามวตถประสงค

หรอไม ตรงตามมาตรฐานทก าหนดไวหรอไม จะมการปรบปรงแกไขใหดยงขนในลกษณะใด ผลท

เกดขนจะมแนวโนมไปลกษณะใด เปนการประเมนทงหมดวาทรพยากร ขอมลน าเขา กระบวนการท

ใช และดวยผลงานทปรากฏนน โครงการโดยรวมเปนเชนใด มคณคาคมกบการด าเนนการหรอไม

ควรปรบปรงเปลยนแปลงใหดขนแลวด าเนนการตอหรอยตการด าเนนการ

สตฟเฟลบม (Daniel L. Stufflebeam.1983) น าเอารป “CIPP Model” เปนการประเมน

สภาพแวดลอม (Content) ขอมลน าเขา(Input) กระบวนการ(Process) และผลงาน(Product) มาใชในการ

ประเมนโครงการ

65

กำรประเมนโครงกำรแบบ CIPP

ระบบปฏบตงาน

ปกตปกต แนวทาง/วธแกไขปญหา

ประเมน

สภาพแวดลอม

พจารณา

เปลยนแปลง

งง

อธบายปญหา/ก าหนด

วตถประสงค แนว

ทางแกไข

ปญหาท

พอใจ

ประเมนขอมล

น าเขา

พบยทธศาสตร

ในการประเมน

มความตองการ

พฒนา/ทดสอบ

โครงการ

การสนบสนนโครงการ

ประเมนกระบวนการ/ผลงาน

ประเมนผลเปน

ทพอใจหรอไม

โครงการมคณ

คาทจะท า

หรอไม

ยกเลก

โครงการ

แนวทางในการแกไขยงม

ทตองการตอไปหรอไม

66

จากภาพโดยเรมตนจากมมซายบนของแผนภม การด าเนนการโครงการตองประเมน

สภาพแวดลอมโครงการ(Context evaluation) ทงภายนอก/ภายใน ผลจากการประเมนจะท าใหมการ

ตดสนใจเปลยนแปลงโครงการ หรอ าเนนการตอ หากมการเปลยนแปลงโครงการจะตองชแจงปญหา

และแนวทางแกไข การประเมน(Input evaluation)จะตองมยทธศาสตรหรอวธการทเหมาะสม การ

ทดสอบดวยวธตาง ๆ และจะตองมการประเมนกระบวนการ( Process and Project evaluation ) วา

กระบวนการนนมคณคาหรอไม มากนองเพยงใด ถากระบวนการไดรบการพจารณาวาไมคมคากบการ

ลงทนลงแรง โครงการนนอาจตองไดรบการตรวจสอบใหม หรออาจลมเลกโครงการ หากโครงการเปน

ทนาพงพอใจ โครงนนอาจจะไดรบการแกไขและสามารถสนบสนนใหด าเนนการตอไปได

ขนตอนการประเมนโครงการ สวนมากจะตองจดท า 6 ขนตอนคอ

ขนท 1 ก าหนดความมงหมายหรอวตถประสงคของการประเมน (อะไรคอความมงหมายของ

การประเมนโครงการน วตถประสงคของการประเมนมอะไร ท าไมจงตองประเมนโครงการน)

ขนท 2 การหาความตองการในการประเมน ควรพจารณายอนหลงไปในระยะเวลา 3-5 ป ม

ความส าคญและจ าเปนอนใดหรอไม ควรพจารณาความจ าเปนใหรอบคอบ การจดล าดบความส าคญ

ของสงตาง ๆในการประเมน การประหยดเวลา เงน วสดอปกรณ และแรงงาน

ขนท 3 การหาเครองมอและการรวบรวมขอมล ตองชดเจนใหมความเปนจรงมากทสด(ก าหนด

วตถประสงคใหชดเจน ขอมลทตองการเกบ จะเกบขอมลอยางงไร จะเกบขอมลเมอใด ใครจะเปนผ

เกบขอมลเหลานน)

ขนท 4 การวเคราะหขอมล จ าแนกขอมลตามวตถประสงคทตอการ วเคราะหขอมลตอง

สอดคลองกบวตถประสงคและรปแบบ ของการประเมน (ประเภทของขอมลทรวบรวมเปนทเหนพอง

ตรงกน เครองมอใชรวบรวมตองไดรบการตรวจสอบ ขอมลทไดตองจ าแนกเปนหมวดหม วธการ

วเคราะหขอมลตองก าหนดไวลวงหนา)

ขนท 5 การรายงานขอมลและรายงานผล คอรายงานวตถประสงคการประเมน วธการในการ

ประเมนผล จดเดน จดดอย วธการแกปญหาจดดอย จะท าอยางไรกบจดเดน ตอมขอเสนอแนะในการ

ปรบปรงโครงการ

ขนท 6 การตดตามผล จดเดน จดดอยของผลงานไดรบการสงเสรมและปรบปรงเพอการ

ด าเนนการ แลวท าการประเมนซ าอกครงหนง หากผลเปนทนาพอใจไดถอวาโครงการนนประสบ

ความส าเรจ (ประเมนอะไร ประเมนไปทกไม ประเมนอยางไร ประเมนเมอใด ประเมนโดยใคร)

67

สงทส าคญทตองค านงในการประเมนทจะท าใหโครงการบรรลเปาหมายคอ ขอเทจจรง

คณประโยชน ความถ ขอมลยอนกลบ ความผกพน ความนาเชอถอ วตถประสงค มาตรฐาน ความ

จ าเปน และคณคา ( Alan B. Knox , 1972 : 200-202)

1.ขอเทจจรง (Evidence) ตองมรายละเอยดทเปนจรง และมเหตผลอยางเพยงพอ

2.คณประโยชน(Benefit) การลงทนกบคณประโยชนทจะไดรบคนกนหรอไม

3.ความถ(Frequency) ควรมความถในการเกบขอมล โครงการระยะยาวอาจจะตองเกบขอมล

ทก 6 เดอน ทกป หรอแลวแตความเหมาะสม อาจตองเกบขอมลวเคราะหอยางตอเนอง เปนตน

4. ขอมลยอนกลบ(Feedback) ตองพจารณาขอมลยอนกลบอยางตอเนองเพอจะไดปรบปรง

ปญหาไดทนทวงท ขอมลยอนกลบอาจเปนอปสรรค ปญหา ผลหรอผลเสยตาง ๆอนเกดจากด าเนน

โครงการ

5.ขอผกมด(Commitment) บคคลทไดรบผลกระทบ ทงผด าเนนโครงการ ผประเมนโครงการ

ผทน าผลการด าเนนโครงการไปใช ทกคนมสวนรวมกน จะตองมพนธะผกพนในการประเมนโครงการ

โดยตลอด ตองมความเชอมนไมล าเอยง

6.ความเปนปรนย(Objectivity) ความเปนปรนยหรอความตรงไปตรงมา ตองสงมาก ยอมตอง

อาศยผเชยวชาญ ผทรงคณวฒจากภายนอกมารวมประเมนโครงการ

7.วตถประสงค(Objective) โครงการตองมวตถประสงค รายละเอยดในการด าเนนโครงการ

อยางชดเจน วตถประสงคชวยใหการด าเนนโครงการเปนไปดวยด พงระลกเสมอวาโครงการจ านวน

มากด าเนนการแลวกอใหเกดประโยชนอยางมาก เพราะความชดเจนในวตถประสงคของโครงการ

เหลานน

8.มาตรฐาน(Standards) มาตรฐานสามารถเอามาเปรยบเทยบไดวาเปนอยางงไร ม 2

ลกษณะคอมาตรฐานตายตวแนนอน เปลยนแปลยาก (Absolute Standards ) หรอมาตรฐานความเปน

เลศ(Standards of Excellence) อกมาตรฐานคอมาตรฐานทเหมาะสม( Appropriate Standards )

มาตรฐานทง 2 ลกษณะก าหนดโดยผเชยวชาญ

9.ความสอดคลองสมพนธ(Relevance ) การเกบรวบรวมขอมลตองสอดคลองสมพนธกบ

โครงการเปนไปตามขอเทจจรงทน าเขา เหมาะสมกบกระบวนการ และเกดผลงานตามทคาดหวง

68

10.คานยม( Values) สวนประกอบทส าคญอกอยางหนงในการประเมนคอคานยม บางคนเนน

การวพากษวจารณโครงการเปนหลก บางคนเนนทกษะในการกระท าเปนหลก การเนนการกระท าเปน

หลกพจารณาถงคณคาและความเหมาะสมของขอมล พจารณาขอตกลงผกมด การพจารณาตดสน

โครงการดวยวธนยอมจะมวธทสามารถปรบปรงแกไขโครงการดกวาการวจารณโครงการแตเพยงอยาง

เดยวทไมใหแนวทางแกไขปรบปรงโครงการทแนนอนชดเจน

สรปการวเคราะหโครงการเปนการวเคราะหกอนด าเนนโครงการ สวนการประเมนโครงการ

เปนการด าเนนการกอนการด าเนนโครงการ ระหวางด าเนนการโครงการ หลงด าเนนโครงการ โดยใช

“CIPP Model” ตองจดท าทง 6 ขนตอนของการประเมนโครงการ ทงนตองค านงถงประเดนทส าคญ

10 ประการ (ขอเทจจรง คณประโยชน ความถ ขอมลยอนกลบ ความผกพน ความนาเชอถอ

วตถประสงค มาตรฐาน ความจ าเปน และคณคา ของ Alan B. Knox , เพอใหบรรลวตถประสงคของ

โครงการ

69

บรรณำนกรม

เกยรตสดา ศรสข(2552) ระเบยบวธวจย. สาขาวชาประเมนผลและวจยการศกษา คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยเชยงใหม

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2547). กำรคดเชงวเครำะห. พมพครงท 4. กรงเทพฯ : ซคเซสมเดย

--------------(2545). กำรคดเชงเปรยบเทยบ. กรงเทพฯ : ซคเซสมเดย

-------------(2558) เอกสำรประกอบกำรบรรยำย “หลกสตรกำรท ำงำนเชงวเครำะหและกำรท ำงำน

เชงสงเครำะห เมอวนท 17 มนำคม 2558 สถำบนสงเสรมกำรสอนวทยำศำสตรและเทค

โนโลย สสวท

ชาญวทย เทยมบญประเสรฐ. (2525). ประเภทกำรวจย. กรงเทพฯ. ส านกทดสอบทางการศกษาและ

จตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ชศร วงศรตนะ.(2525). เทคนคกำรใชสถตเพอกำรวจย. กรงเทพฯ : เจรญผล.

-----------(2527). วธกำรทำงสถตส ำหรบวจย.กรงเทพฯ: ภาควชาพนฐานการศกษา คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

เชดศกด โฆวาสนธ. (2522). กำรวจยทำงพฤตกรรมศำสตรและสงคมศำสตร. กรงเทพฯ. โอเดยนส

โตร

ประเวศน มหารตนสกล. (2549). คมอกำรบรหำรคำจำงเงนเดอน. พมพครงท 2. ปทมธาน. พมพ

ตะวน.

ไพบลย ดวงจนทร. (2538). ขอควรคดและกำรใชภำษำในวทยำนพนธ. ส านกงานสงเสรมและ

พฒนาวชาดนตร. บณฑตวทยาลย. มหาวทยาลยมหดล.

ไพโรจน หลวงพทกษ และคณะ,(2542).SG เพอกำรพฒนำคณภำพ,พมพครงท 2 .ผลงานแปลจาก

หนงสอ 5-GEN SHUGI NGUUMON. กรงเทพฯ:สมาคมสงเสรมเทคโนโลย(ไทย-ญป น).

มนส สวรรณ(2549) ระเบยบวธวจย. โอ.เอส.พรนตง เฮาส.กรงเทพมหานคร.

70

ลดดาวลย หวงพานช. (2528). วธกำรวจยทำงพฤตกรรมศำสตรและสงคมศำสตร. ส านกทดสอบ

ทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร

วฑรย สมะโชคด.(2545).คณภำพคอกำรบรณำกำร.กรงเทพฯ: สมาคมสงเสรมเทคโนโลย(ไทย-

ญป น).

วนรตน จนทกจ(2547).17 เครองมอนกคด Problem Solving Devices. พมพครงท 4,กรงเทพฯ:

สถาบนเพมผลผลตแหงชาต

วรภทร ภเจรญ. (2546). กำรคดอยำงเปนระบบและเทคนคกำรแกปญหำ. อรยชน จ ากด.

ศภชย อาชวระงบโรค.(2547). Practical PDCA: แกปญหำและปรบปรงงำนเพอควำมส ำเรจ.

กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน จ ากด (มหาชน).

สนท ตงทว. (2529). กำรใชภำษำเชงปฏบต. ภาควชาภาษาไทย คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ มหาสารคาม. ส านกพมพโอเดยนสโตร.

สถาบนสงเสรมการบรหารกจการบานเมองทด : ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ

(ส านกงาน ก.พ.ร.) (2547). แนวทำงกำรด ำเนนเรองลดขนตอนและระยะเวลำกำร

ปฏบตรำชกำรเพอประชำชน ป 2547-2550. กรงเทพฯ. สขมวทมเดยมารเกตตง.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย.(2557). ระเบยบวำดวยวำดวยหลกเกณฑ และวธกำรเลอนต ำแหนงพนกงำนกลมวชำกำรใหด ำรงต ำแหนงสงขน พ.ศ. 2557 ประกาศลงวนท 31 กรกฎาคม 2557

--------.(2557). ระเบยบวำดวยวำดวยหลกเกณฑและวธกำรเลอนต ำแหนงพนกงำนกลม อ ำนวยกำรใหด ำรงต ำแหนงสงขน พ.ศ. 2557 ประกาศลงวนท 31 กรกฎาคม 2557

สมหวง พรยานวฒน. (2524). กำรวจยเชงบรรยำย. กรงเทพฯ. โรงพมพและท าปกเจรญผล.

ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (2550). ประกาศ ก.พ.อ. เรอง หลกเกณฑและวธกำร

พจำรณำแตงตงบคคลใหด ำรงต ำแหนงผชวยศำสตรำจำรย รองศำสตรำจำรยและ

ศำสตรำจำรย (ฉบบท 2) พ.ศ. 2550, วนท 1 มนาคม 2550

71

ประกาศ ก.พ.อ. เรองมำตรฐำนกำรก ำหนดระดบต ำแหนงและกำรแตงตงขำรำชกำรพลเรอน

ในสถำบนบนอดมศกษำใหด ำรงต ำแหนงสงขน, วนท 22 ธนวาคม 2553

ประชม รอดประเสรฐ(2529),กำรบรหำรโครงกำร, เนตกลการพมพ, กรงเทพมหานคร.

เสถยร คามศกด. (2549). กำรเขยนคมอกำรปฏบตงำน. กรงเทพฯ. ศนยการพมพมหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ.

เสถยร คามศกด และคณะ. (2551). คมอกำรท ำงำนวเครำะห. คณะวทยาศาสตร

มหาวทยาลยเชยงใหม.

Best, John.W. (1977). Research in Education. 3rd.ed., Englewood Cliffs., New Jersey, Prenticel-

Holl, Inc.,

Knox, Alan B. ,(1972) “Continuous Program Evaluation” ,in Peter A .Taylor and Doris M. Cowley

(eds.) Readings in Curriculum Evaluation Dubuque, lowa; Wm. C. Brown Company

Publishers,

Krejcie, Robert V. and Dargle W. Morgan. (1970). “Determining Sample Size for Research

Activities.”Journal of Education and Psychological Measurement.

Stufflebeam, Daniel L.,(1983) “The CIPP Model for Program Evaluation”, in Ceorge F, Madaus,

Michael S, Scriven and Daniel L,. Stufflebeam (eds,) , Evaluation Model : Viewpoints on

Educational and Human Services Evaluation, Hingham, Massachusetts; Kluwer-Nijhoff

Publishing,

72

ประวตและผลงานผเขยน

ชอ-สกล ปจจบนทอย E-mail ต าแหนงปจจบน การศกษา ประสบการณ

*นายเสถยร คามศกด MR.SATHIEN KAMEESAK /AT7666/QM04090 *บานเลขท 19/291 ถนนพหลโยธน 54 แขวงคลองถนน เขตสายไหม กรงเทพฯ 10220 โทร. 089-7979-845 * sathien@swu.ac.th *เขาโครงการเกษยณกอนก าหนดเมอป พ.ศ. 2553 ต าแหนงบคคลกร เชยวชาญ ส านกงานอธการบด มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ *กศ.ม.(การบรหารการศกษา) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ2529 *บธ.บ.(การเลขานการ) วทยาลยเทคโนโลยและอาชวศกษา2524 *ปม.(การศกษา) วทยาลยเทคโนโลยและอาชวศกษา *ปวส.(การเลขานการ-การเงนธนาคาร)วทยาลยบพตรพมข2522 *มธยมศกษา โรงเรยนจระศาสตรวทยา พระนครศรอยธยา *ประถมศกษา โรงเรยนวดคามหาม พระนครศรอยธยา -อดตผอ านวยการกองการเจาหนาท มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ -อดตผชวยอธการบดฝายพฒนาระบบและบคคล ป พ.ศ.2550 -อดตผทรงคณวฒดานบรหารงานบคคล อทธรณและรองทกข มหาวทยาลยอบลราชธาน 2 วารและสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ 2 วาระ -ปจจบนกรรมการผทรงคณวฒดานบรหารงานบคคล อทธรณและรองทกข 1.มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล 2.มหาวทยาลยราชภฎพระนคร -กรรมการผทรงคณวฒพจารณาผด ารงต าแหนงช านาญการ ช านาญการพเศษ ผเชยวชาญและผเชยวชาญพเศษ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร 2554 -ทปรกษาทประชมสภาขาราชการ พนกงานและลกจางมหาวทยาลย แหงประเทศไทย(ปขมท) -ทปรกษาดานการบรหารงานบคคล สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.)2556 -ผทรงคณวฒดานการบรหารบคคลกรรมการบรหารพนกงานมหาวทยาลยสวนสนนทา -วทยากรบรรยาย ดานการเขยนคมอปฏบตงาน การท างานเชงวเคราะห การท างานเชงสงเคราะห และการท า KPI ของสายสนบสนนวชาการ

73

ผลงานวจย ผลงานเชงวเคราะห งานเขยนหนงสอ

1.หลกเกณฑและวธการประเมนผลงานทางวชาการตามทศนะของผบรหาร และคณาจารยในมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ (2529) 2.หลกเกณฑและวธการประเมนขาราชการสาย ข และสาย ค เพอพจารณา เลอนขนเงนเดอนประจ าปในมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ (2540) 3.การบรหารงานบคคลระบบสญญาจางมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ (2549) 4.การศกษาหลกเกณฑและวธการพจารณาการด ารงต าแหนงผช านาญการ ผเชยวชาญและผเชยวชาญพเศษ ของขาราชการและพนกงานสาย สนบสนนวชาการในสถาบนอดมศกษา (2551) 1.หลกเกณฑและวธการขอเลอนต าแหนงผช านาญการ 6,7-8 และ ผเชยวชาญและผช านาญการพเศษ 9 ในมหาวทยาลยของรฐดวยการ ประยกตกลวธ Benchmarking (2545) 2.การบรหาร 10 สวนงานในก ากบสงกดมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ตามระเบยบการบรหารสวนงานในก ากบของมหาวทยาลยพ.ศ. 2543(2546) 3.ภาระงานของลกจางประจ าส านกงานอธการบด มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ (2546) 4. การเปรยบเทยบการบรหารงานบคคลระบบสญญาจางพนกงาน มหาวทยาลยสถาบนของรฐทวประเทศ (2548) 5. การวเคราะหขอหารอของมหาวทยาลยของรฐแหงประเทศไทย:กรณขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษาประเภทผบรหาร ประเภทวชาชพเฉพาะหรอเชยวชาญเฉพาะและประเภททวไป (2554) 1.การโอนขาราชการ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ(2536) 2.การปฏบตงานบคคล ต าแหนงผอ านวยการกองการเจาหนาท ส านกงาน อธการบด มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ(2541) 3.ประสบการณในปาชา (12 ตอน 2539) 4.การบรหารงานบคคลจากจดหมายจากแม (2542) 5.คนนอกระบบ(2543) 6.คนส านกงาน(2544) 7.หลกเกณฑและวธการบรหารบคคลพนกงานมหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ (2545) 8.การขอก าหนดต าแหนงเปนผช านาญการ6,7-8และผเชยวชาญ 9

74

เครองราชฯ

ผช านาญการพเศษ 9 ของขาราชการประเภททวไปในสงกดมหาวทยาลย ของรฐ(2546) 9.คาตอบแทนสวสดการและประโยชนเกอกล มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ (2549) 10.การเขยนคมอปฏบตงาน(2549) 11.คมอการท างานวเคราะห(2551) 12.เขยนใหเจานายอาน(2551) 13.หวอกเจานาย(2551) 14.คนกบงาน(2553) 15.ผช านาญการและผเชยวชาญในมหาวทยาลย(2553) 16.การท างานเชงวเคราะหฉบบเรงรด(2554) 17.การท างานเชงสงเคราะหฉบบเรงรด(2554) 18.พนกงานมหาวทยาลย (2555) 19.การท างานเชงวเคราะหฉบบปรบปรง (2555) 20.การท างานเชงสงเคราะหฉบบปรบปรง(2555) 21.การก าหนดตวชวดและสมรรถนะสายสนบสนนวชาการ(2556) 22.การท างานเชงวเคราะห(2556) 23.การท างานเชงสงเคราะห(2556) 24.การเขยนคมอปฏบตงาน(2556) 5ธ.ค.25 จตถาภรณมงกฎไทย- จ.ม. 5ธ.ค.27 จตถาภรณชางเผอก -จ.ช. 5ธ.ค.29 ตรตาภรณมงกฎไทย -ต.ม. 5ธ.ค.33 ตรตาภรณมงชางเผอก –ต.ช. 5ธ.ค.37 ทวยาาภรณมงกฎไทย -ท.ม. 5ธ.ค.42 ทวยาภรณชางเผอก –ท.ช. 5ธ.ค.45 เหรยญจกรพรรคมาลา –ร.จ.พ. 5ธ.ค.45 ประถมาภรณมงกฎไทย –ป.ม. 5 ธ.ค.48 ประถมาภรณชางเผอก –ป.ช. 5 ธ.ค.53 มหาวชรมงกฎ -ม.ว.ม.