1 | garemos erovnuli saagento saqarTvelos garemos dacvis

saministro

garemos erovnuli saagento

sainformacio biuleteni # 2

mokle mimoxilva saqarTvelos garemos dabinZurebis

Sesaxeb

2013 weli

Tebervali

Qq.Tbilisi

2 | garemos erovnuli saagento

sarCevi

Sesavali . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

I. atmosferuli haeri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

II. zedapiruli wyali . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

III. atmosferuli naleqebi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

IV. radioaqtiuri mdgomareoba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

3 | garemos erovnuli saagento

Sesavali

garemos dabinZurebis winamdebare mimoxilva momzadebulia garemos erovnuli

saagentos mier Tebervlis TveSi Catarebuli garemos dabinZurebis monitoringis

Sedegebis mixedviT.

atmosferuli haeris dabinZurebis monitoringi warmoebda xuT qalaqSi:

TbilisSi (3 jixuri), rusTavSi, zestafonSi, quTaissa da baTumSi. sul Catarda 1025

analizi.

zedapiruli wylis 38 sinji aRebulia saqarTvelos 20 mdinaresa da erT tbaze

(paliastomi).

mimdinareobda radioaqtiuri dabinZurebis regularuli monitoringi 12

punqtSi miwispira atmosferul haerSi -gamosxivebis eqspoziciuri dozis

simZlavris sididis dasadgenad.

saqarTvelos 9 qalaqSi aRebuli iqna atmosferuli naleqebis sinjebi da

Catarda maTi analizi.

4 | garemos erovnuli saagento

I. atmosferuli haeri

q. Tbilisi Tebervlis TveSi atmosferuli haeris dabinZurebis regularuli monitoringi

warmoebda sam sadamkvirveblo jixurze, romlebic mdebareoben: wereTlis gamz-ze,

moskovis gamz-ze da kvinitaZis quCaze.

wereTlis gamzirze ganisazRvra atmosferuli haeris mxolod erTi damabinZurebeli ingredienti:

naxSirJangi _ saSualo Tviuri koncentracia Seadgenda _ 3.8 mg/m3-s, rac 1.3-jer aRemateboda zRvrulad dasaSveb normas.

moskovis gamzirze ganisazRvra atmosferuli haeris Semdegi damabinZurebeli ingredientebis koncentraciebi:

naxSirJangi _ saSualo Tviuri koncentracia gautolda _ 2.9 mg/m3-s, rac ar

aRemateboda zRvrulad dasaSveb koncentracias. azotis dioqsidi _ saSualo Tviuri koncentracia Seadgenda _ 0.103 mg/m3-s, rac

zRvrulad dasaSveb koncentracias aRemateboda 2.6 - jer.

kvinitaZis quCaze ganisazRvra atmosferuli haeris Semdegi damabinZurebeli

ingredientebis koncentraciebi:

mtveri _ saSualo Tviuri koncentracia Seadgenda _ 0.68 mg/m3-s, rac zRvrulad dasaSveb koncentracias aRemateboda 4.5-jer.

naxSirJangi _ saSualo Tviuri koncentracia Seadgenda _ 4.3 mg/m3-s, rac 1.4-jer

aRemateboda zRvrulad dasaSveb koncentracias. gogirdis dioqsidi _ saSualo Tviuri koncentracia Seadgenda _ 0.11 mg/m3-s.

rac zRvrulad dasaSveb koncentracias aRemateboda 2.2-jer. azotis dioqsidi _ saSualo Tviuri koncentracia Seadgenda _ 0.075 mg/m3-s. rac

zRvrulad dasaSveb koncentracias aRemateboda 1.9-jer.

ozoni _ saSualo Tviuri koncentracia Seadgenda _ 0.008 mg/m3-s. rac ar aRemateboda zRvrulad dasaSveb koncentracias.

5 | garemos erovnuli saagento

Tebervlis Tvis saSualo koncentraciebi

naxSirJangis saSualo Tviuri koncentraciebi, wereTlis gamz-ze. (2012-2013 ww)

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

4

4.5

5

naxSirJangi

q. Tbilisi (wereTlis gamziri)

zdk

mg/m3

0

1

2

3

4

5

6

7

8

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II

mg/m3

zdk

6 | garemos erovnuli saagento

Tebervlis Tvis saSualo koncentraciebi

naxSirJangis saSualo Tviuri koncentraciebi, kvinitaZis q. (2012-2013 ww)

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

na xSirJ angi azotis dioqsid i

q. Tbili si (moskovis gamziri)

zdk

mg/ m3

0

1

2

3

4

5

6

7

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II

mg/m3

zdk

7 | garemos erovnuli saagento

azotis saSualo Tviuri koncentraciebi, moskovis gamz-ze. (2012-2013 ww)

Tebervlis Tvis saSualo koncentraciebi

00.010.020.030.040.050.060.070.080.09

0.10.110.120.130.14

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II

mg/m3

zdk

0

0 .5

1

1 .5

2

2.5

3

3.5

4

4 .5

5

naxSirJangi mtveri gogirdis dioqsidi

azotis dioqsidi

ozoni

q. Tbilisi (kvinitaZis q.)

zdk

mg/m3

8 | garemos erovnuli saagento

mtvris saSualo Tviuri koncentraciebi, kvinitaZis q. (2011-2012 ww)

gogirdis dioqsidis saSualo Tviuri koncentraciebi, kvinitaZis q. (2012-2013 ww)

naxSirJangis saSualo Tviuri koncentraciebi, kvinitaZis q. (2012-2013 ww)

0

0.10.2

0.3

0.40.5

0.6

0.70.8

0.9

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II

mg/m3

zdk

0

0.02

0.04

0.06

0.08

0.1

0.12

0.14

0.16

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II

mg/m3

zdk

0

1

2

3

4

5

6

7

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II

mg/m3

zdk

9 | garemos erovnuli saagento

azotis dioqsidis saSualo Tviuri koncentraciebi, kvinitaZis q. (2012-2013 ww)

q. baTumi

Tebervlis TveSi q. baTumSi atmosferuli haeris dabinZurebis regularuli monitoringi warmoebda erT sadamkvirveblo jixurze.

mtveri _ saSualo Tviurma koncentraciam Seadgina 0.47 mg/m3, rac 3.1 -jer aRemateba zRvrulad dasaSveb koncentracias;

gogirdis dioqsidi _ saSualo Tviurma koncentraciam Seadgina _ 0.16 mg/m3,

rac 3.2 -jer aRemateba zRvrulad dasaSveb koncentracias.

naxSirJangi _ saSualo Tviurma koncentraciam Seadgina _ 2.25 mg/m3, rac ar aRemateba zRvrulad dasaSveb koncentracias.

azotis dioqsidi _ saSualo Tviurma koncentraciam Seadgina 0,139 mg/m3, rac aRemateba zRvrulad dasaSveb koncentracias _ 3.5 -jer.

00.010.020.030.040.050.060.070.080.09

0.10.110.120.130.14

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II

mg/m3

zdk

10 | garemos erovnuli saagento

Tebervlis Tvis saSualo koncentraciebi

mtvris saSualo Tviuri koncentraciebi (2012-2013 ww)

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

naxSirJangi mtveri gogirdis dioqsidi

azotis dioqsidi

q. baTumi

zdk

mg/m3

00.10.20.30.40.50.60.70.80.9

11.11.2

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II

mg/m3

zdk

11 | garemos erovnuli saagento

gogirdis dioqsidis saSualo Tviuri koncentraciebi (2012-2013ww)

naxSirJangis saSualo Tviuri koncentraciebi (2012-2013 ww)

azotis dioqsidis saSualo Tviuri koncentraciebi (2012-2013 ww)

00.010.020.030.040.050.060.070.080.09

0.10.110.120.130.140.150.160.170.18

I I I II IV V VI VII VIII IX X XI XII I II

mg/m3

zdk

00.020.040.060.08

0.10.120.140.160.18

0.2

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II

mg/m3

zdk

0

1

2

3

4

5

6

7

8

II II I IV V VI VII VIII IX X XI XII I II

mg/m3

zdk

12 | garemos erovnuli saagento

q. zestafoni

Tebervlis TveSi q. zestafonSi atmosferuli haeris dabinZurebis regularuli monitoringi warmoebda erT sadamkvirveblo punqtSi.

mtveri _ saSualo Tviurma koncentraciam Seadgina 0.44 mg/m3, rac 2.9 - jer aRemateba zRvrulad dasaSveb koncentracias;

gogirdis dioqsidi _ saSualo Tviurma koncentraciam Seadgina 0.119 mg/m3,

rac zRvrulad dasaSveb koncentracias aRemateba 2.4-jer.

naxSirJangi _ saSualo Tviuri koncentracia Seadgenda _ 1.2 mg/m3-s. rac ar aRemateba zRvrulad dasaSveb koncentracias.

azotis dioqsidi _ saSualo Tviurma koncentraciam Seadgina 0,045 mg/m3, rac

1.1-jer aRemateboda zRvrulad dasaSveb koncentracias. manganumis dioqsidi _ saSualo Tviurma koncentraciam Seadgina 0.005 mg/m3, rac

5-jer aRemateba zRvrulad dasaSveb koncentracias.

Tebervlis Tvis saSualo koncentraciebi

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

naxSirJangi mtveri gogirdis dioqsidi

azotis dioqsidi

manganumis dioqsidi

q. zestafoni

zdk

mg/m3

13 | garemos erovnuli saagento

naxSirJangis saSualo Tviuri koncentraciebi (2012-2013 ww)

mtvris saSualo Tviuri koncentraciebi (2012-2013 ww)

g gogirdis dioqsidis saSualo Tviuri koncentraciebi (2012-2013 ww)

0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

0.7

0.8

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II

mg/m3

zdk

00.010.020.030.040.050.060.070.080.09

0.10.110.120.130.140.15

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II

mg/m3

zdk

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

4

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II

mg/m3

zdk

14 | garemos erovnuli saagento

azotis dioqsidis saSualo Tviuri koncentraciebi (2012-2013 ww)

manganumis dioqsidis saSualo Tviuri koncentraciebi (2012-2013 ww)

0

0.010.02

0.030.04

0.050.060.070.080.09

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II

mg/m3

zdk

00.0010.0020.0030.0040.0050.0060.0070.0080.009

0.010.0110.012

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II

mg/m3

zdk

15 | garemos erovnuli saagento

q. quTaisi

Tebervlis TveSi q. quTaisSi atmosferuli haeris dabinZurebis regularuli monitoringi warmoebda erT sadamkvirveblo jixurze.

mtveri _ saSualo Tviurma koncentraciam Seadgina 0.9 mg/m3, rac 6-jer aRemateba zRvrulad dasaSveb koncentracias;

gogirdis dioqsidi _ saSualo Tviurma koncentraciam Seadgina 0.189 mg/m3, rac

3.8-jer aRemateba zRvrulad dasaSveb koncentracias.

naxSirJangi _ saSualo Tviurma koncentraciam Seadgina 3.4 mg/m3, rac 1.1-jer aRemateba zRvrulad dasaSveb koncentracias.

azotis dioqsidi _ saSualo Tviurma koncentraciam Seadgina 0,12 mg/m3, rac 3-jer aRemateba zRvrulad dasaSveb koncentracias.

azotis oqsidi _ saSualo Tviuri koncentracia Seadgenda 0.11 mg/m3-s. rac

zRvrulad dasaSveb koncentracias aRemateboda 1.8 -jer.

Tebervlis Tvis saSualo koncentraciebi

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

4

naxSirJangi mtveri gogirdis dioqsidi

azotis dioqsidi

azotis oqsidi

q. quTaisi

zdk

mg/m3

16 | garemos erovnuli saagento

naxSirJangis saSualo Tviuri koncentraciebi (2012-2013 ww)

mtvris saSualo Tviuri koncentraciebi (2012-2013 ww) gogirdis dioqsidis saSualo Tviuri koncentraciebi (2012-2013 ww)

0

1

2

3

4

5

6

7

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II

mg/m3

zdk

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

1.4

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II

mg/m3

zdk

0

0.05

0.1

0.15

0.2

0.25

0.3

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II

mg/m3

zdk

17 | garemos erovnuli saagento

azotis dioqsidis saSualo Tviuri koncentraciebi (2012-2013 ww)

azotis oqsidis saSualo Tviuri koncentraciebi (2012-2013 ww)

0

0.02

0.04

0.06

0.08

0.1

0.12

0.14

0.16

0.18

II I II IV V VI VII VIII IX X XI XII I II

mg/m3

zdk

0

0.02

0.04

0.06

0.08

0.1

0.12

0.14

0.16

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II

mg/m3

zdk

18 | garemos erovnuli saagento

q. rusTavi

Tebervlis TveSi q. rusTavis atmosferuli haeris dabinZurebis regularuli

monitoringi warmoebda erT sadamkvirveblo punqtSi.

naxSirJangi _ saSualo Tviurma koncentraciam Seadgina 3.65 mg/m3, rac 1.2-jer

aRemateba zRvrulad dasaSveb koncentracias;

azotis dioqsidi _ saSualo Tviurma koncentraciam Seadgina 0,101 mg/m3, rac zRvrulad dasaSveb koncentracias aRemateba 2.5-jer.

Tebervlis Tvis saSualo koncentraciebi

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

4

naxSirJangi azotis dioqsidi

q. rusTavi

zdk

mg/m3

19 | garemos erovnuli saagento

naxSirJangis saSualo Tviuri koncentraciebi (2012-2013 ww)

azotis dioqsidis saSualo Tviuri koncentraciebi (2012-2013 ww)

KDKDKDK

0

1

2

3

4

5

6

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II

mg/m3

zdk

0

0.02

0.04

0.06

0.08

0.1

0.12

0.14

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II

mg/m3

zdk

20 | garemos erovnuli saagento

II. zedapiruli wyali

Tebervlis TveSi md. mtkvarze SenakadebTan erTad aRebuli iqna wylis sinjebi

13 wertilSi. maTSi ganisazRvra 33 ingredienti. zRvrulad dasaSveb

koncentracias aRemateboda nitritebi md. mtkvarSi q. TbilisTan (vaxuStis xidi)

da Sesabamisad udrida 1.1 zdk-s.

Tebervlis TveSi wylis sinjebi aRebul iqna md. rionis auzis Semdeg mdinare-

ebze: rioni (quTaisTan, foTTan da WaladidTan, sul 5 wertilSi), yvirila

(zestafonsa da WiaTuaraSi 2 wertilSi), oRaskura (q.quTaisTan 2 wertilSi),

cxeniswyali, aWaris regionSi: sufsa, kintriSi, yoroliswyali, qubaswyali,

barcxana, Woroxi, aWariswyali, agreTve md. aragvsa (cixisZiri, CinTi, Tvalivi) da

md. alazanze (Saqriani),

zRvrulad dasaSveb koncentraciebze maRali iyo amoniumis ioni md. rionis

auzis Semdeg mdinareebSi: rioni, yvirila, oRaskura da cxeniswyali. maTi

Sesabamisi mniSvnelobebi mocemulia qvemoT moyvanil cxrilSi:

cxrili 1

punqtebi mgN/l zdk-ze meti

(_jer)

rioni-quTaisi-qveda 0.82 2.1 rioni-Waladidi 0.88 2.3 rioni-foTi samx.Sen. 0.8 2.1 rioni-foTi Crd.Senak. 0.85 2.2 yvirila-WiaTura zeda 0.5 1.3 yvirila-WiaTura qveda 0.7 1.8 yvirila-zestafoni 0.95 2.4 oRaskura-quTaisi qveda 0.8 2.1 cxeniswyali-SesarT. 0.7 1.8

zdk – 0.39 mgN/l

zRvrulad dasaSveb koncentraciebze maRali iyo rkinis Semcveloba md.

rionSi _ s. WaladidTan _ 1.3 zdk, q. foTTan (samxr. da Crd. toti) _ 1.5 zdk da 1.5

21 | garemos erovnuli saagento zdk, md. yvirilaSi q. WiaTurasTan (qveda) da q. zestafonTan _ 1.3 zdk da 1.7 zdk,

md. oRaskuraSi q. quTaisTan (qveda) - 1.3 zdk.

III. atmosferuli naleqebi

Tebervlis TveSi Catarda dakvirveba atmosferul naleqebze. sinjebi aRebuli

iqna Semdeg qalaqebSi: axalcixe, bolnisi, gori, Tbilisi, Telavi, baTumi, foTi,

quTaisi, zestafoni.

IV. radioaqtiuri mdgomareoba

2013 wlis Tebervlis TveSi radioaqtiuri dabinZurebis Sesaxeb operatiuli

informacia Semodioda 12 sadguridan: Tbilisi, quTaisi, foTi, saCxere, zestafoni,

axalqalaqi, axalcixe, gori, Telavi, fasanauri, lagodexi, dedofliswyaro.

miwispira atmosferul haerSi -gamosxivebis eqspoziciuri dozis simZlavre

meryeobda 8.3 mkr/sT _ 13.9 mkr/sT-is farglebSi, rac dedamiwis bunebriv radiaciul

fons ar aRemateba (ix. cxrili 1).

22 | garemos erovnuli saagento

atmosferul haerSi γ-gamosxivebis eqspoziciuri

dozis simZlavre (mkr/sT)

cxrili 1

sadguri

saSualo

mniSvneloba

foTi 8.3

quTaisi 11.9

saCxere 11.3

zestafoni 10.8

fasanauri 11.4

dedofliswyaro 10.4

axalcixe 13.6

gori 13.9

Tbilisi 12.4

Telavi 12.3

lagodexi 12.3

axalqalaqi 12.5