17
As Ações de Imunizações e o Programa de Saúde da Família 1º. a 3 de junho de 2004 [email protected] No Brasil, vacina-se desde 1804. 1973 foi criado um Programa Nacional de Imunizações – racionalizar, sistematizar e ampliar as coberturas. 1975 o PNI foi instituído e em 1976 regulamentado 1977 estabelecido o primeiro Calendário Básico com as vacinas obrigatórias para os < 1 ano e o Cartão de Vacinas (Portaria nº 452) PNI. Dados Históricos

As Ações de Imunizações e o Programa de Saúde da Família189.28.128.100/dab/docs/eventos/2a_mostra/acoes_imunizacoes... · Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: As Ações de Imunizações e o Programa de Saúde da Família189.28.128.100/dab/docs/eventos/2a_mostra/acoes_imunizacoes... · Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária

Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária de 1 a 4 anos, Brasil, 2003.

1

As Ações de Imunizações e o Programa de Saúde da Família

1º. a 3 de junho de 2004

[email protected]

No Brasil, vacina-se desde 1804.

1973 foi criado um Programa Nacional de Imunizações – racionalizar, sistematizar e ampliar as coberturas.

1975 o PNI foi instituído e em 1976 regulamentado

1977 estabelecido o primeiro Calendário Básicocom as vacinas obrigatórias para os < 1 ano e o Cartão de Vacinas (Portaria nº 452)

PNI. Dados Históricos

Page 2: As Ações de Imunizações e o Programa de Saúde da Família189.28.128.100/dab/docs/eventos/2a_mostra/acoes_imunizacoes... · Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária

Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária de 1 a 4 anos, Brasil, 2003.

2

ü Aproximar a família brasileira das equipes de vacinação e implementar a vacinação de todas as faixas etárias, conforme calendário básico vigente

ü Contribuir para a manutenção da situação epidemiológica alcançada; para o controle das infecções pelo Hib, da hepatite B, da rubéola e síndrome da rubéola congênita, da caxumba, da influenza e suas complicações na população idosa, de outros agravos em situações especiais.

PNI. Objetivos

• 1942 Erradicação da febre amarela urbana

• 1973 Erradicação da varíola

• 1989 Erradicação da poliomielite/1994 a

certificação

• 2000 O último caso autóctone de Sarampo

• Controle de outras doenças imunopreveníveis

• Crescente adesão à vacina contra influenza.

Conquistas das Imunizações no Brasil

Page 3: As Ações de Imunizações e o Programa de Saúde da Família189.28.128.100/dab/docs/eventos/2a_mostra/acoes_imunizacoes... · Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária

Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária de 1 a 4 anos, Brasil, 2003.

3

ü Representantes dos três âmbitos de gestão

ü Comitê Técnico Assessor (experts em áreas afins, representantes das macro-

regiões e de associações de classe)

Participam

Calendário Básico

Calendário Básico de Vacinação da Criança

Page 4: As Ações de Imunizações e o Programa de Saúde da Família189.28.128.100/dab/docs/eventos/2a_mostra/acoes_imunizacoes... · Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária

Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária de 1 a 4 anos, Brasil, 2003.

4

difteria, tétano, coqueluche, meningite e outras infecções causadas pelo Haemophilus

influenzaetipo b

difteria, tétano, coqueluche, difteria, tétano, coqueluche, meningite e outras infecções meningite e outras infecções causadas pelo causadas pelo HaemophilusHaemophilus

influenzaeinfluenzaetipo btipo b

1ª dose1ª dose1ª doseVacina tetravalente (DTP + Hib) (2)

Vacina tetravalente Vacina tetravalente (DTP + (DTP + HibHib) ) (2)(2)

poliomielite ou paralisia infantil poliomielite ou paralisia infantil poliomielite ou paralisia infantil VOP (vacina oral contra pólio)

VOP (vacina oral contra VOP (vacina oral contra pólio)pólio)

2 meses 2 meses 2 meses

hepatite B hepatite B hepatite B 2ª dose2ª dose2ª doseVacina contra hepatite BVacina contra hepatite BVacina contra hepatite B1 mês1 mês1 mês

hepatite B hepatite B hepatite B 1ª dose1ª dose1ª doseVacina contra hepatite B (1)

Vacina contra hepatite B Vacina contra hepatite B (1)(1)

formas graves de tuberculose formas graves de tuberculose formas graves de tuberculose dose única

dose dose únicaúnicaBCG - IDBCG BCG -- IDID

Ao nascer

Ao Ao nascernascer

DOENÇAS EVITADAS DOENÇAS EVITADAS DOENÇAS EVITADAS DOSESDOSESDOSESVACINASVACINASVACINASIDADEIDADEIDADE

difteria, tétano, coqueluche, meningite e outras infecções causadas pelo Haemophilus

influenzaetipo b

difteria, tétano, coqueluche, difteria, tétano, coqueluche, meningite e outras infecções meningite e outras infecções causadas pelo causadas pelo HaemophilusHaemophilus

influenzaeinfluenzaetipo btipo b

2ª dose2ª dose2ª dose

Vacina tetravalente (DTP + Hib)

Vacina tetravalente Vacina tetravalente (DTP + (DTP + HibHib) )

poliomielite ou paralisia infantil poliomielite ou paralisia infantil poliomielite ou paralisia infantil VOP (vacina oral contra pólio)

VOP (vacina oral contra VOP (vacina oral contra pólio)pólio)

4 meses 4 meses 4 meses

DOENÇAS EVITADAS DOENÇAS EVITADAS DOENÇAS EVITADAS DOSESDOSESDOSESVACINASVACINASVACINASIDADEIDADEIDADE

poliomielite ou paralisia infantil poliomielite ou paralisia infantil poliomielite ou paralisia infantil VOP (vacina oral contra pólio)

VOP (vacina oral contra VOP (vacina oral contra pólio)pólio)

hepatite Bhepatite Bhepatite BVacina contra hepatite B Vacina contra hepatite B Vacina contra hepatite B

difteria, tétano, coqueluche, meningite e outras infecções causadas pelo Haemophilus

influenzaetipo b

difteria, tétano, coqueluche, difteria, tétano, coqueluche, meningite e outras infecções meningite e outras infecções causadas pelo causadas pelo HaemophilusHaemophilus

influenzaeinfluenzaetipo btipo b3ª dose3ª dose3ª doseVacina tetravalente

(DTP + Hib)

Vacina tetravalente Vacina tetravalente (DTP + (DTP + HibHib) )

6 meses6 meses6 meses

difteria, tétano e coqueluche

difteria, tétano e difteria, tétano e coqueluchecoqueluche

1º reforço

1º 1º reforçoreforçoDTP (tríplice bacteriana)DTP (tríplice bacteriana)DTP (tríplice bacteriana)

poliomielite ou paralisia infantil

poliomielite ou paralisia poliomielite ou paralisia infantilinfantilreforçoreforçoreforçoVOP (vacina oral contra

pólio)

VOP (vacina oral contra VOP (vacina oral contra pólio)pólio)

15 meses15 meses15 meses

sarampo, rubéola e caxumba

sarampo, rubéola e sarampo, rubéola e caxumbacaxumba

dose única

dose dose únicaúnicaSRC (tríplice viral) SRC (tríplice viral) SRC (tríplice viral) 12 meses12 meses12 meses

febre amarelafebre amarelafebre amareladose única

dose dose únicaúnica

Vacina contra febre amarela (3)

Vacina contra febre Vacina contra febre amarela amarela (3)(3)9 meses 9 meses 9 meses

sarampo, rubéola e caxumba

sarampo, rubéola e sarampo, rubéola e caxumbacaxumbareforçoreforçoreforçoSRC (tríplice viral)SRC (tríplice viral)SRC (tríplice viral)

difteria, tétano e coqueluche

difteria, tétano e difteria, tétano e coqueluchecoqueluche2º reforço2º reforço2º reforçoDTP (tríplice bacterianaDTP (tríplice bacterianaDTP (tríplice bacteriana

4 - 6 anos4 4 -- 6 anos6 anos

Page 5: As Ações de Imunizações e o Programa de Saúde da Família189.28.128.100/dab/docs/eventos/2a_mostra/acoes_imunizacoes... · Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária

Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária de 1 a 4 anos, Brasil, 2003.

5

DOENÇAS EVITADAS DOENÇAS EVITADAS DOENÇAS EVITADAS DOSESDOSESDOSESVACINASVACINASVACINASIDADEIDADEIDADE

febre amarela febre amarela febre amarela reforçoreforçoreforçoVacina contra febre amarela

Vacina contra febre Vacina contra febre amarelaamarela

10 anos10 anos10 anos

formas graves de tuberculose

formas graves de formas graves de tuberculose tuberculose reforçoreforçoreforçoBCG - ID (4)BCG BCG -- IDID (4)(4)6 a 10

anos6 a 10 6 a 10 anosanos

Calendário Básico de Vacinação do Adolescente

Page 6: As Ações de Imunizações e o Programa de Saúde da Família189.28.128.100/dab/docs/eventos/2a_mostra/acoes_imunizacoes... · Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária

Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária de 1 a 4 anos, Brasil, 2003.

6

reforçoreforçoreforçoa cada 10 anos por toda a vida

a cada 10 anos por toda a a cada 10 anos por toda a vidavida

3ª dose3ª dose3ª dose4 meses após a 1ª dose contra difteria e tétano

4 meses após a 1ª dose 4 meses após a 1ª dose contra difteria e tétanocontra difteria e tétano

2ª dose22ªª dosedose2 meses após a 1ª dose contra difteria e tétano

2 meses ap2 meses apóós a 1s a 1ªª dose dose contra difteria e tcontra difteria e téétanotano

3ª dose33ªª dosedose6 meses após a 1ª dose

contra hepatite B

6 meses ap6 meses apóós a 1s a 1ªª dose dose contra hepatite Bcontra hepatite B

2ª dose2ª dose2ª dose1 mês após a 1ª dose

contra hepatite B1 mês após a 1ª dose 1 mês após a 1ª dose

contra hepatite Bcontra hepatite B

dose única

dose dose única única

dose inicial

dose dose inicialinicial

1ª dose1ª dose1ª dose

febre amarelafebre amarelafebre amarela

difteria e tétanodifteria e tétanodifteria e tétano

difteria e tétanodifteria e tétanodifteria e tétano

difteria e tétanodifteria e tdifteria e téétanotano

hepatite B hepatite B hepatite B

hepatite B hepatite B hepatite B

sarampo, caxumba e rubéola

sarampo, caxumba e sarampo, caxumba e rubéolarubéola

febre amarelafebre amarelafebre amarela

difteria e tétanodifteria e tétanodifteria e tétano

hepatite B hepatite B hepatite B

De 11 a 19 anos (na primeira visita ao serviço

de saúde)

De 11 a 19 anos (na De 11 a 19 anos (na primeira visita ao serviço primeira visita ao serviço

de saúde) de saúde)

DOENÇAS EVITADAS DOENÇAS EVITADAS DOENÇAS EVITADAS DOSESDOSESDOSES

Vacina contra febre amarela

Vacina contra Vacina contra febre amarelafebre amarela

dT (5) dTdT (5) (5)

dTdTdT

dTdTdT

Vacina contra hepatite B

Vacina contra Vacina contra hepatite Bhepatite B

Vacina contra hepatite B

Vacina contra Vacina contra hepatite Bhepatite B

SCR (4)SCR SCR (4)(4)

Vacina contra febre amarela (3)

Vacina contra Vacina contra febre amarela febre amarela (3) (3)

dT (2)dTdT (2)(2)

Vacina contra hepatite B

Vacina contra Vacina contra hepatite B hepatite B

VACINASVACINASVACINASIDADEIDADEIDADE

Calendário Básico de Vacinação

do Adulto e Idoso

Page 7: As Ações de Imunizações e o Programa de Saúde da Família189.28.128.100/dab/docs/eventos/2a_mostra/acoes_imunizacoes... · Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária

Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária de 1 a 4 anos, Brasil, 2003.

7

3ª dose3ª dose3ª dosedTdTdT4 meses após a 1ª dose contra difteria e tétano

4 meses após a 1ª dose 4 meses após a 1ª dose contra difteria e tétanocontra difteria e tétano

2ª dose22ªª dosedosedTdTdT2 meses após a 1ª dose contra difteria e tétano

2 meses ap2 meses apóós a 1s a 1ªª dose dose contra difteria e tcontra difteria e téétanotano

DOSESDOSESDOSESVACINASVACINASVACINASIDADEIDADEIDADE

dose única

dose dose única única SCR (3)SCR SCR (3)(3)

dose única

dose dose únicaúnica

contra FA (2)

contra FA contra FA (2) (2)

1ª dose1ª dose1ª dosedT (1)dTdT (1)(1)

A partir de 20 anosA partir de 20 anosA partir de 20 anos

dose única

dose dose única única

contra pneumococo

(6)

contra contra pneumococo pneumococo

(6)(6)

difteria e tétanodifteria e tétanodifteria e tétano

difteria e tétanodifteria e tdifteria e téétanotano

DOENÇAS EVITADAS DOENÇAS EVITADAS DOENÇAS EVITADAS

sarampo, caxumba e rubéola

sarampo, caxumba e sarampo, caxumba e rubéolarubéola

febre amarelafebre amarelafebre amarela

difteria e tétanodifteria e tétanodifteria e tétano

infecções pelo pneumococoinfecções pelo pneumococoinfecções pelo pneumococo

influenza ou gripeinfluenza ou gripeinfluenza ou gripedose anual

dose dose anualanual

contra influenza (5)

contra contra influenza influenza (5) (5)

60 anos ou mais60 anos ou mais60 anos ou mais

reforçoreforçoreforço

contraFAcontraFAcontraFA

difteria e tétanodifteria e tétanodifteria e tétanodT (5) dTdT (5) (5) a cada 10 anos por toda

a vida

a cada 10 anos por toda a cada 10 anos por toda a vidaa vida

febre amarelafebre amarelafebre amarela

Proteção Materno-Infantil

Mulheres em idade fértil

Deve-se garantir o esquema completo contra difteria e tétano (dT).

São 3 doses, com intervalo de 2 meses entre elas (mínimo de 1 mês) e um reforço a cada 10 anos. Em caso de gravidez ou acidente com risco de tétano, caso já haja 5 anos da última dose, aplica-se uma dose de reforço.

Interrupção de esquema não é indicação para reinício de novo esquema. Todas as doses anteriormente recebidas de DTP, DT, DTPa, TT ou AT e dT devem ser consideradas.

Page 8: As Ações de Imunizações e o Programa de Saúde da Família189.28.128.100/dab/docs/eventos/2a_mostra/acoes_imunizacoes... · Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária

Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária de 1 a 4 anos, Brasil, 2003.

8

Proteção Materno-Infantil

Mulheres em idade fértil

Devem receber uma dose da vacina dupla/tríplice viral.

Cries - as imunodeficiências congênitas ou adquiridas (inclusive Aids), as doenças crônicas graves e as metabólicas

Povos indígenas – calendário especial

Grupos populacionais vulneráveis – grupos de risco epidemiológico, assentamentos, fronteiras, profissionais do sexo, etc.

Campanhas massivas – controle, eliminação e/ou erradicação de enfermidades

Vacinação de Grupos Especiais

Page 9: As Ações de Imunizações e o Programa de Saúde da Família189.28.128.100/dab/docs/eventos/2a_mostra/acoes_imunizacoes... · Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária

Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária de 1 a 4 anos, Brasil, 2003.

9

ü Profilaxia pré e pós-exposição a agentes infecciosos

ü Substituição de produtos disponíveis normalmente no país, por história de hipersensibilidade ou eventos adversos

ü Imunização de imunodeficientes

ü Tratamento e acompanhamento de eventos adversos graves

ü Apoio ao desenvolvimento de pesquisas

Indicações - Cries

Page 10: As Ações de Imunizações e o Programa de Saúde da Família189.28.128.100/dab/docs/eventos/2a_mostra/acoes_imunizacoes... · Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária

Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária de 1 a 4 anos, Brasil, 2003.

10

Segurança da Vacina

•• Qualidade (Rede de Frio)Qualidade (Rede de Frio)

•• Credibilidade (EAPV)Credibilidade (EAPV)

ü Armazenamento, conservação, manipulação, distribuição e transporte de imunobiológicos do PNI

ü Objetivo: assegurar a manutenção das características iniciais dos imunobiológicos para que confiram imunidade àqueles que os recebem.

ü Reestruturação da rede nacional, energia alternativa

Controle de qualidade: análises pelo INCQSControle de qualidade: análises pelo INCQS

Rede de Frio

Page 11: As Ações de Imunizações e o Programa de Saúde da Família189.28.128.100/dab/docs/eventos/2a_mostra/acoes_imunizacoes... · Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária

Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária de 1 a 4 anos, Brasil, 2003.

11

1995 a 2003 R$ 23.007.045,10

17 centrais estaduais emconstrução

Rede de Frio

ü Analisar os fatores ligados à vacina

ü Analisar os fatores relacionados aos vacinados

ü Analisar os fatores relacionados à técnica de aplicação

ü CRIE – Referência para os casos EAPV

Vigilância de Eventos Adversos (SI-EAPV)

Page 12: As Ações de Imunizações e o Programa de Saúde da Família189.28.128.100/dab/docs/eventos/2a_mostra/acoes_imunizacoes... · Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária

Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária de 1 a 4 anos, Brasil, 2003.

12

Evolução histórica do percentual de municípios brasileiros com alcance de

coberturas adequadas, por macro-região brasileira.

PNI e Homogeneidade

VOP3. Menores de 1 ano de idadeVOP3. Menores de 1 ano de idade

Brasil, 1995 a 2003Brasil, 1995 a 2003

Fonte: CGPNI/DEVEP/SVS/MS

0

20

40

60

80

100

95 96 97 98 99 0 0 0 1 0 2 0 3

NNESESCO

Page 13: As Ações de Imunizações e o Programa de Saúde da Família189.28.128.100/dab/docs/eventos/2a_mostra/acoes_imunizacoes... · Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária

Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária de 1 a 4 anos, Brasil, 2003.

13

DTP3. Menores de 1 ano de idadeDTP3. Menores de 1 ano de idade

Brasil, 1995 a 2003Brasil, 1995 a 2003

Fonte: CGPNI/DEVEP/SVS/MS

0

20

40

60

80

100

95 96 97 98 99 0 0 0 1 0 2 0 3

NNESESCO

-

20

40

60

80

100

SUSC.% 9,18 3,31 4,75 - - 50,26 70,14 70,92

CV % 90,82 96,69 95,25 100,0 100,0 49,74 29,86 29,08

< 1ano 1 ano

2 anos

3 anos

4 anos

5 a 10 anos

11 a 14

anos

15 a 19

anos

Cobertura vacinal com a terceira dose da vacina contra Cobertura vacinal com a terceira dose da vacina contra hepatite B, por faixa ethepatite B, por faixa etáária, Brasil, 2003.ria, Brasil, 2003.

Page 14: As Ações de Imunizações e o Programa de Saúde da Família189.28.128.100/dab/docs/eventos/2a_mostra/acoes_imunizacoes... · Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária

Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária de 1 a 4 anos, Brasil, 2003.

14

020406080

100

% Cobertura 100,0 99,2 97,9 93,7

% Resíduo - 0,80 2,13 6,70

1 ano 2 anos 3 anos 4 anos

Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária de 1 a 4 anos, Brasil, 2003.etária de 1 a 4 anos, Brasil, 2003.

CONTRA INFLUENZA. População idosaCONTRA INFLUENZA. População idosa

Brasil, 1995 a 2003Brasil, 1995 a 2003

Fonte: CGPNI/DEVEP/SVS/MS

0

20

40

60

80

100

99 0 0 0 1 0 2 0 3

NNESESCO

Page 15: As Ações de Imunizações e o Programa de Saúde da Família189.28.128.100/dab/docs/eventos/2a_mostra/acoes_imunizacoes... · Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária

Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária de 1 a 4 anos, Brasil, 2003.

15

PNI e PACS

9,469,46137137Coberturas inadequadas de Coberturas inadequadas de todas as vacinastodas as vacinas

26,0426,0414481448TOTALTOTAL

53,5953,59776776Coberturas adequadas de Coberturas adequadas de algumas vacinasalgumas vacinas

36,9536,95535535Coberturas adequadas de Coberturas adequadas de todas as vacinastodas as vacinas

%%nnºº. de . de

municmunicíípiospios

PACS e PSF 100%PACS e PSF 100%

SITUASITUAÇÃÇÃO DOS MUNICO DOS MUNIC ÍÍPIOSPIOSCom relaCom relaçãção o àà vacinavacinaçãção de o de

menores de 1 ano e SRCmenores de 1 ano e SRC

Ações RelevantesAções Relevantes

•• Capacitação das equipes de saúde, inclusive as equipes Capacitação das equipes de saúde, inclusive as equipes PACS/PSF,PACS/PSF, ressaltando a importância do calendário de ressaltando a importância do calendário de vacinação, normas e procedimentos específicos do PNI, vacinação, normas e procedimentos específicos do PNI, importância do cartão de vacinas, redução das oportunidades importância do cartão de vacinas, redução das oportunidades perdidas, faixas etárias e produtos preconizadosperdidas, faixas etárias e produtos preconizados

•• Implantação do cartão de aprazamento e busca de faltosos Implantação do cartão de aprazamento e busca de faltosos

•• Reuniões conjuntasReuniões conjuntas

•• Integração com o setor educação e outros setores da Integração com o setor educação e outros setores da comunidade (lideranças religiosas, setor privado, comunidade (lideranças religiosas, setor privado, órgãos locais)órgãos locais)

•• Avaliações de campoAvaliações de campo

Page 16: As Ações de Imunizações e o Programa de Saúde da Família189.28.128.100/dab/docs/eventos/2a_mostra/acoes_imunizacoes... · Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária

Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária de 1 a 4 anos, Brasil, 2003.

16

“Quem sabe faz a hora não espera acontecer...”“Quem sabe faz a hora não espera acontecer...”

Geraldo VandréGeraldo Vandré

Page 17: As Ações de Imunizações e o Programa de Saúde da Família189.28.128.100/dab/docs/eventos/2a_mostra/acoes_imunizacoes... · Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária

Cobertura vacinal com a tríplice viral, na faixa etária de 1 a 4 anos, Brasil, 2003.

17