39
=SS…i…Æ˙¥…t…±…™……x…… Δ E fiÚi… HIGHER SECONDARY COURSE B ŒSU Ù EÚ®… ¬ - ∂……∫j…®… ¬ OPTIONAL SASTHRA E˙I™…… - 12 Standard - XII Government of Kerala DEPARTMENT OF EDUCATION ST ST ST ST STATE COUNCIL OF EDUCA TE COUNCIL OF EDUCA TE COUNCIL OF EDUCA TE COUNCIL OF EDUCA TE COUNCIL OF EDUCATIONAL RESEARCH AND TRAINING (SCER TIONAL RESEARCH AND TRAINING (SCER TIONAL RESEARCH AND TRAINING (SCER TIONAL RESEARCH AND TRAINING (SCER TIONAL RESEARCH AND TRAINING (SCERT); KERALA T); KERALA T); KERALA T); KERALA T); KERALA 2015

sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

  • Upload
    others

  • View
    20

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

=SS…i…Æ¥…t…±…™……x……∆ EfiÚi…‰HIGHER SECONDARY COURSE

B‰ŒSUÙEÚ®…¬ - ∂……∫j…®…¬OPTIONAL SASTHRA

E˙I™…… - 12Standard - XII

Government of Kerala

DEPARTMENT OF EDUCATION

STSTSTSTSTAAAAATE COUNCIL OF EDUCATE COUNCIL OF EDUCATE COUNCIL OF EDUCATE COUNCIL OF EDUCATE COUNCIL OF EDUCATIONAL RESEARCH AND TRAINING (SCERTIONAL RESEARCH AND TRAINING (SCERTIONAL RESEARCH AND TRAINING (SCERTIONAL RESEARCH AND TRAINING (SCERTIONAL RESEARCH AND TRAINING (SCERT); KERALAT); KERALAT); KERALAT); KERALAT); KERALA

2015

Page 2: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

¥…π…™……x…÷GÚ®…h…EÚ…*

……`ˆ∫™… x……®… …÷]ı∫…∆J™……

BEÚEÚ®…¬ - I ¥™……EÚÆ˙h…∂……∫j…®…¬*

(1) +V…xi……÷∆±…R¬ÛM…|…EÚÆ˙h…®…¬ ............... 9

(2) E‰Ú¥…±…∫…®……∫…:* .......................... 25

(3) +¥™…™…“¶……¥…∫…®……∫…:* ................... 29

(4) i…i…÷Ø˚π…∫…®……∫…:* ....................... 43

(5) §…Ω÷˛µ…“Ω˛∫…®……∫…:* ....................... 75

(6) n¬˘¥…xu˘∫…®……∫…:* .......................... 87

BEÚEÚ®…¬ - II i…E«Ú∂……∫j…®…¬ *

(1) i…E«Ú∫…∆O…Ω˛n˘“…EÚ…* ...................... 101

BEÚEÚ®…¬ - III n˘∂…«x……Æ˙S…™…:*

(1) EÚi……™……: E‰ÚÆ˙±…“™…n˘…∂…«x…EÚ…:* ...... 115

(2) x…¥…fi«i……\S…EÚ®…¬* ...................... 126

BEÚEÚ®…¬ - IV V™……‰i…∂∂……∫j…®…¬*

(1) V™……‰i…π……®…™…x…∆ S…I…÷:* ................137

Page 3: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890
Page 4: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

BEÚEÚ®…¬-1

+V…xi……÷Œ±±…R¬ÛM…|…EÚÆ˙h…®…¬*

+…®…÷J…®…¬¥™……GÚ™…xi…‰ ¥™…÷i……txi…‰ ∂…§n˘…: +x…‰x… <i… ¥™……EÚÆ˙h…®…¬* ¥™……GÚ™…xi…‰

<i™…∫™… ¥…¥…S™… GÚ™…xi…‰ <i™…l…«:* +∫……v…÷∂…§n‰˘¶™…: ∫……v…÷∂…§n˘…x……∆ ¥…¥…S™…

+¥…M…®…x……™… ¥™……EÚÆ˙h…®…÷…EÚ…Æ˙E∆Ú ¶…¥…i…* ∫…∆∫EfiÚi……`ˆx…∆ ∫…÷M…®…∆ EÚi…÷«®…¬

+…¥…πEfiÚi……™……: …… ˆ …ri…‰: ®…⁄±…∆ ¶…¥…i… ¥™……EÚÆ˙h……÷∫i…EÚ®…n®…¬* ¶……π……… ˆx…‰

¥™……EÚÆ˙h…… ˆx…∫™… +x…¥……™…«i……∆ Y……i¥…… ∫……‰n…ΩÆ˙h…∆ ¥™……EÚÆ˙h…i…k¥……x… +Œ∫®…x…¬

O…xl…‰ |…i………n˘i……x…*

+™…∆ O…xl…: ∫…r˘…xi……x…¬ ±…±…i…™…… Æ˙“i™…… ¥…¥…fih……‰i… <i… EÚ…Æ˙h…‰x…

∫…¥…Êπ……∆ UÙ…j……h……∆ ®…Ω˛n÷…EÚ…Æ˙EÚ: ¶…¥…π™…i…*

+EÚ…Æ˙…xi……÷Œ±±…R¬ÛM…∂…§n˘…: ∫……®……x™…i…™…… ∫…¥…Í: Y…‰™……:* +i…:

Æ˙…®…∂…§n˘∫™… ∫…¥…∫i…Æ∆ |…i………n˘x…®…j… EfiÚi…®…¬* ∫…∆∫EfiÚi……`ˆx…‰ ∫…®……∫…Y……x…∫™…

®…Ω˛i∫l……x…®…¬ +Œ∫i…* EÚ®…… O…xl…∆ ¥…x…… ∫…®……∫…®…¬ +¥…M…xi…÷∆ x… ∂…C™…i…‰

<i™…i…: ∫…®……∫……x……®…… ∫……®……x™……`ˆx……™… ±…P…÷∫…r˘…xi…EÚ…Ë®…÷t…:

∫…®……∫…¶……M……: +j… ∫¥…“EfiÚi……:*

7 7

Page 5: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

…`ˆx……v…M…®……:q ∫…÷§…xi…|…i™…™……x…¬ +¥…M…i™… ∫…⁄j……h… …`ˆi… ±…J…i… S…*

q ∫…⁄j……h… ∫……‰n˘…Ω˛Æ˙h…∆ Y……i¥…… ∞¸…x…π…Àk… ±…J…i…*

q ∫…∆Y……¥…v……™…EÚ…x… ∫…⁄j……h… …`ˆi…*

q +EÚ…Æ˙…xi……∆÷Œ±±…R¬ÛM…∫™… Æ˙…®…∂…§n˘∫™… ∞¸…x…π…Àk… Y……i¥……

∫¥…∫¥……÷Œ∫i…EÚ…∫…÷ ±…J…i…*

q …Æ˙¶……π……∫…⁄j……h……∆ |…™……‰V…x…∆ Y……i¥…… ∞¸…x…π…Àk… ±…J…i…*

q EÚ…‰π`ˆ…i∫…®…÷S…i…®…÷k…Æ∆˙ x…v……«™…« ±…J…i…*

q ∫…⁄j…∫™… ∫…⁄j…¥…fik…‰: ¥…… ¶……M…‰x… Æ˙HÚ…∆∂…∫l…±…∆ …⁄Æ˙™…i…*

q …Æ˙∫…Æ˙§…xv…∆ Y……i¥…… ™…l……‰S…i…∆ ™……‰V…™…i…*

q ∫…®……∫…¶…‰n˘…x…¬ +¥…M…i™… ∫……‰n˘…Ω˛Æ˙h…∆ ∫¥…∫¥……÷Œ∫i…EÚ…∫…÷ ±…J…i…*

q ∫…|…®……h…∆ ∫…®……∫…EÚ…™…» ¥…∂…n˘“EfiÚi™… ±…J…i…*

q …Æ˙¶……π……h……®…¬ +l…«Y……x……÷Æ˙∫∫…Æ∆˙ ∫…®……∫…∞¸…x…π…Àk… Y……i¥……

±…J…i…*

q ¥……Ãi…EÚ…x……®…l……«x…¬ Y……i¥…… |…GÚ™……∆ ±…J…i…*

88

Page 6: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

9 9 BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

|…l…®…: ……`ˆ:

+V…xi……÷Œ±±…R¬ÛM…|…EÚÆ˙h…®…¬*

|…¥…‰∂…EÚ&*

Æ˙…®……‰ Æ˙…V…®…h…& ∫…n˘… ¥…V…™…i…‰ Æ˙…®…∆ Æ˙®…‰∂…∆ ¶…V…‰Æ˙…®…‰h……¶…Ω˛i…… x…∂……S…Æ˙S…®…⁄ Æ˙…®……™… i…∫®…Ë x…®…&*Æ˙…®……z……Œ∫i… …Æ˙…™…h…∆ …Æ˙i…Æ∆˙ Æ˙…®…∫™… n˘…∫……‰%∫®™…Ω˛®…¬Æ˙…®…‰ S…k…±…™…& ∫…n˘… ¶…¥…i…÷ ®…‰ Ω‰ Æ˙…®…! ®……®…÷r˘Æ˙**

+x¥…™…: +l…«:Æ˙…V…®…h…: Æ˙…®…: - Æ˙…V…Æ˙ix…: Æ˙…®…:

∫…n˘… ¥…V…™…i…‰ - ∫…¥…«n˘… ¥…V…™…“ ¶…¥…i…*

Æ˙®…‰∂…∆ Æ˙…®…∆ ¶…V…‰ - +Ω∆ Æ˙®……x……l…∆ Æ˙…®…∆ x…®…∫EÚÆ˙…‰®…*

(™…‰x…) Æ˙…®…‰h… x…∂……S…Æ˙S…®…÷: - (™…‰x…) x…∂……S…Æ˙∫…Ëx™…∆

+¶…Ω˛i…… - Ω˛i…∆ ¶…¥…i…

i…∫®…Ë Æ˙…®……™… x…®…& - i…∫®…Ë Æ˙…®……™… x…®…: (x…®…∫EÚ…Æ∆ +…«™……®…)

Æ˙…®……i…¬ …Æ˙i…Æ∆˙ …Æ˙…™…h…∆ x……Œ∫i…- Æ˙…®……i…¬ ∏…‰π`ˆi…Æ˙®…¬ +…∏…™…∆ x… ¶…¥…i…

1.1

+V…xi……÷Œ±±…R¬ÛM…|…EÚÆ˙h…®…¬*

Page 7: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

1010BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

+Ω∆ Æ˙…®…∫™… n˘…∫……‰%Œ∫®… - +Ω∆ Æ˙…®…∫™… n˘…∫…& ¶…¥……®…

®…‰ S…k…±…™…& ∫…n˘… Æ˙…®…‰ +∫i…÷ - ®…®… ®…x…∫…& ±…™…& Æ˙…˙®…‰ ¶…¥…i…÷

Ω‰ Æ˙…®… ®……®…÷r˘Æ˙ - Ω‰ Æ˙…®… ®……®…¬ =z…“™…i…*

Ω‰˛ UÙ…j……:, ∂±……‰E‰ÚÚ%Œ∫®…x…¬ Æ˙…®…∂…§n˘∫™… ∫…¥……«∫…÷ ¥…¶…HÚπ…÷ ¥…i…«®……x……x…

BEÚ ¥ …S… x …∞¸ … … h… ∫…z… ¥ … ‰ ∂ … i … … x …* i…… x … S… i ¥ … … ±…J… x i … ÷ *

u˘¥…S…x…§…Ω÷˛¥…S…x…∞¸……h™…… +v™………EÚ∫……Ω˛…™™…‰x… S…x¥…xi…÷*

+E˙…Æ…xi…: …÷À±±…M…: Æ…®… ∂…§n:*B.¥…. u. ¥…. §…. ¥….

|…l…®…… Æ…®…: Æ…®……Ë Æ…®……:∫…. |…l…®…… Ω‰ Æ…®… Ω‰ Æ…®……Ë Ω‰ Æ…®……&ui…“™…… Æ…®…∆ Æ…®……Ë Æ…®……x…¬i…fii…“™…… Æ…®…‰h… Æ…®……¶™……®…¬ Æ…®…Ë&S…i…÷l…‘ Æ…®……™… Æ…®……¶™……®…¬ Æ…®…‰¶™…&…\S…®…“ Æ…®……i…¬ Æ…®……¶™……®…¬ Æ…®…‰¶™…&π…π`“ Æ…®…∫™… Æ…®…™……‰& Æ…®……h……®…¬∫…i…®…“ Æ…®…‰ Æ…®…™……‰& Æ…®…‰π…÷**

|……i……n˘EÚ∫…∆Y……¥…v……™…E∆Ú ∫…⁄j…®…¬*+l…«¥…n˘v……i…÷Æ˙|…i™…™…& |……i……n˘EÚ®…¬ 1*2*45**

v……i…÷∆ |…i™…™…∆ |…i™…™……xi…∆ S… ¥…V…«™…i¥……%l…«¥…SUÙ§n˘∫¥…∞¸…∆

|……i……n˘EÚ∫…∆Y…∆ ∫™……i…¬* +l…«¥…n¬ +v……i…÷& +|…i™…™…& |……i……n˘EÚ®…¬ <i… S…i…÷π…n∆

∫…⁄j…®…¬* ™…l…… “Æ˙…®…&” <i… …n‰ Æ˙…®… <i™…∫™… |……i……n˘EÚi¥…®…¬*

EfiÚk…r˘i…∫…®……∫……∂S… 2*2*46**

EfiÚk…r˘i……xi……Ë ∫…®……∫……∂S… |……i……n˘EÚ∫…∆Y……& ∫™…÷&* EfiÚk…r˘i…∫…®……∫……&

S… <i… u˘…n∆ ∫…⁄j…®…¬*

Æ˙®…xi…‰ ™……‰M…x……‰%Œ∫®…x…¬ <i… Æ˙…®…&* +j… EfiÚk…r˘i…∫…®……∫……∂S…

<i… ∫…⁄j…‰h… , n˘∂…Æ˙l…∫™… …÷j…& n˘…∂…Æ˙l…& <i™…j… i…r˘i……xi……SS… |……i……n˘EÚ∫…∆Y……*

Page 8: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

11 11 BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

∫¥……n˘|…i™…™…¥…v……™…E∆Ú ¥…v…∫…⁄j…®…¬*∫¥……Ë-V…∫…®……Ë]¬ı-UÙπ]ı…¶™……®…¬-¶…∫…¬-R‰Û-¶™……®…¬- ¶™…∫…¬- RÛ∫…- ¶™……®…¬- ¶™…∫…¬-

R…∫…¬ +…‰∫…¬ +…®…¬- R¬Û™……‰∫…¬- ∫…÷…¬ 4*1*2 |……i……n˘EÚ…i…¬ ∫¥……n˘™…& |…i™…™……& ∫™…÷&*

∫…÷ +…Ë V…∫…¬ <i… |…l…®……*

+®…¬ +…Ë]¬ı ∂…∫…¬ <i… u˘i…“™……*

]ı… ¶™……®…¬ ¶…∫…¬ <i… i…fii…“™……*

R‰Û ¶™……®…¬ ¶™…∫…¬ <i… S…i…÷l…‘*

RÛ∫… ¶™……®…¬ ¶™…∫…¬ <i… …\S…®…“*

RÛ∫…¬ +…‰∫…¬ +…®…¬ <i… π…π`ˆ“*

RÛ +…‰∫…¬ ∫…÷…¬ <i… ∫…i…®…“*

™…l…… Æ˙…®…∂…§n˘…i…¬ ∫¥……n˘™…& |…i™…™……& * Æ˙…®… + ∫…÷ <i…*

R¬Û™……i|……i……n˘EÚ…i…¬ 4*1*2* "=…n‰∂…‰%V…x…÷x……∫…EÚ <i…¬'

|…i™…™…& 3*1*2* =…n‰∂…‰ +x…÷x……∫…EÚ +S…¬

…Æ˙∂S… 3*1*2* <i∫…∆Y…& ∫™……i…¬

<i™…v…EfiÚi™…* R¬Û™……xi……n˘…§…xi……i|……i……n˘EÚ…SS… …Ɖ ∫¥……n˘™…& |…i™…™……& ∫™…÷&*

BEÚ¥…S…x……n∫…∆Y……¥…v……™…E∆Ú ∫…⁄j…®…¬*∫…÷…& 1*4*10*

∫…÷…∫j…“h… j…“h… ¥…S…x……x™…‰EÚ∂… BEÚ¥…S…x…-u˘¥…S…x…- §…Ω÷¥…S…x…∫…∆Y……x… ∫™…÷&*

∫…÷ <i… BEÚ¥…S…x…®…¬* +…Ë <i… u˘¥…S…x…®…¬ * V…∫…¬ <i… §…Ω÷¥…S…x…∆ S…*

(BEÚ¥…S…x…-u˘¥…S…x…¥…v……™…E∆Ú x…™…®…∫…⁄j…®…¬)

n¬¥™…ËEÚ™……‰Ãu˘¥…S…x…ËEÚ¥…S…x…‰ 1*4*22**

u˘i¥…ËEÚi¥…™……‰& BEÚ¥…S…x…u˘¥…S…x…‰ ∫i…&*

(™…l…… +…Ë <i™…∫™… u˘¥…S…x…∫…∆Y……* V…∫…¬ <i™…∫™… §…Ω÷¥…S…x…∫…∆Y……)

Page 9: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

1212BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

+¥…∫……x…∫…∆Y……¥…v……™…E∆Ú ∫…⁄j…®…¬*¥…Æ˙…®……‰%¥…∫……x…®…¬ 2*4*220**

¥…h……«x……®…¶……¥……‰%¥…∫……x…∫…∆Y…& ∫™……i…¬* ™…l…… Æ˙…®… <i™…j… +EÚ…Æ˙∫™…

+¥…∫……x…∫…∆Y…&* Ø˚i¥…¥…∫…M……Í- Æ˙…®…& <i…*

|…l…®…… BEÚ¥…S…x…®…¬- Æ˙…®… + ∫…÷ - Æ˙…®…&*

+EÚ…Æ˙…xi…∫™… Æ˙…®…∂…§n˘∫™… ‘+l…«¥…n˘v……i…÷Æ˙|…i™…™…& |……i……n˘EÚ’®…i…

∫…⁄j…‰h… |……i……n˘EÚ∫…∆Y……* i…∫®……i…¬ |…l…®……¥…¶…HÚ…Ë BEÚi¥…¥…¥…I……™……∆

‘n¬¥™…ˉEÚ™……‰Ãu˘¥…S…x…ËEÚ¥…S…x…‰’ <i… ∫…⁄j…‰h… BEÚ¥…S…x…‰ ∫¥……ËV…∫…®……Ë]¬ı...........

<i™……n˘x…… ∫…⁄j…‰h… ∫…÷|…i™…™…&* Æ˙…®… ∫…÷* ‘=…n‰∂…‰%V…x…÷x……∫…EÚ <i…¬’ <i…

∫…⁄j…‰h… =EÚ…Æ˙∫™… <i∫…∆Y……™……∆ ‘i…∫™… ±……‰…&’ <i… ±……‰…&* Æ˙…®… ∫…¬ <i… Œ∫l…i…‰

∆ ‘∫…∫…V…÷π……‰ Ø˚&’ <i… Ø˚i¥…‰ Æ˙…®… Ƭ* ‘¥…Æ˙…®……‰%¥…∫……x…®…¬’

<i… ∫…⁄j…‰h… +¥…∫……x…∫…∆Y……™……∆ "J…Æ˙¥…∫……x…™……‰Ã¥…∫…V…«x…“™…:'

<i… Ɖ°Ú∫™… ¥…∫…M…Ê Æ˙…®…& <i… ∞¸…®…¬**

BEÚ∂…‰π…¥…v……™…E∆Ú ∫…⁄j…®…¬*∫…∞¸……h……®…‰EÚ∂…‰π… BEÚ¥…¶…HÚ…Ë 1*2*64**

BEÚ¥…¶…H…Ë ™……x… ∫…∞¸……h™…‰¥… o˘π]ı…x… i…‰π……®…‰EÚ B¥… ∂…π™…i…‰* ∫…∞¸……h……®…¬

BEÚ∂…‰π… BEÚ¥…¶…HÚ…Ë <i… j……n∆ ∫…⁄j…®…¬*

™…l……- Æ˙…®… Æ˙…®… + +…Ë <i™…j… +x…‰x… ∫…⁄j…‰h… BEÚ& Æ˙…®…∂…§n˘& B¥… ∂…π™…i…‰*

…⁄¥…«∫…¥…h…«n˘“P…«¥…v……™…E∆Ú ∫…⁄j…®…¬*

|…l…®…™……‰: …⁄¥…«∫…¥…h…«& 6*1*102**

+EÚ& |…l…®……u˘i…“™…™……‰Æ˙S… …⁄¥…«∫…¥…h…«n˘“P…« BEÚ…n‰∂…& ∫™……i…¬*

|…l…®…™……‰& …⁄¥…«∫…¥…h…«& <i… u˘…n∆ ∫…⁄j…®…¬*

Page 10: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

13 13 BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

x……n˘S… 6*1*104*

+…n˘S… …Ɖ x… …⁄¥…«∫…¥…h…«n˘“P…«&* x… +…n¬ <S… <i… j……n∆ ∫…⁄j…®…¬*

Æ˙…®…∂…§n˘…i…¬ |…l…®……u˘¥…S…x…|…i™…™…‰ Æ˙…®… ++…Ë <i™…j… x… …⁄¥…«∫…¥…h…«n˘“P…«&*

<S…¬ …Æ˙i¥……¶……¥……i…¬*

¥…fir˘Æ‰S… <i… ¥…fir˘&*

|…l…®……u˘¥…S…x…®…¬

Æ˙…®… ++…Ë -Æ˙…®……Ë*

Æ˙…®…∂…§n˘…i…¬ |…l…®……u˘¥…S…x…‰ ∫¥……ËV…∫…®……Ë]¬ı......... <i™……n˘x…… ∫…⁄j…‰h… +…Ë

|…i™…™…‰ Æ˙…®… +Æ˙…®… ++…Ë * ‘∫…∞¸……h……®…‰EÚ∂…‰π… BEÚ¥…¶…HÚ…Ë’ <i…

∫…⁄j…‰h… BEÚ∂…‰π…‰ Æ˙…®… ++…Ë <i…* ‘|…l…®…™……‰: …⁄¥…«∫…¥…h…«&’ <i… ∫…⁄j…‰h…

…⁄¥…«∫…¥…h…«n˘“P…Ê |……i…‰ ‘x……n˘S…’ <i… ∫…⁄j…‰h… i…z…π…‰v…‰‰Ù ‘¥…fir˘Æ‰S…’ <i…

∫…⁄j…‰h… +EÚ…Æ˙-+…ËEÚ…Æ˙™……‰& ∫l……x…‰ ¥…fir˘…Ë +…ËEÚ…Æ˙˙ BEÚ…n‰∂…‰ Æ˙…®……Ë <i… ∞¸…®…¬**

§…Ω÷π…÷ §…Ω÷¥…S…x…®…¬ 1*4*21**

§…Ω÷i¥…¥…¥…I……™……∆ §…Ω÷¥…S…x…∆ ∫™……i…¬* §…Ω÷π…÷, §…Ω÷¥…S…x…®…¬ <i… u˘…n∆ ∫…⁄j…®…¬**

™…l…… Æ˙…®…∂…§n˘…i…¬ §…Ω÷i¥…¥…¥…I……™……∆ §…Ω÷¥…S…x…|…i™…™…& ∫™……i…¬*

|…l…®……§…Ω÷¥…S…x…‰ Æ˙…®… V…∫…¬*

<i∫…∆Y……¥…v……™…E∆Ú ∫…⁄j…®…¬S…÷]⁄ı 1*3*7**

|…i™…™……n˘…Ë S…÷]⁄ı <i……Ë ∫i…&* ™…l…… Æ˙…®… V…∫…¬ <i™…j… V…¬ <i™…∫™… +x…‰x…

∫…⁄j…‰h… <i∫…∆Y……*

Page 11: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

1414BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

¥…¶…HÚ∫…∆Y……¥…v……™…E∆Ú ∫…⁄j…®…¬¥…¶…HÚ∂S… 1*4*104**∫…÷Œi…RÛ…Ë ¥…¶…HÚ∫…∆Y……Ë ∫i…&* ™…l…… Æ˙…®… V…∫…¬ <i™…j… V…∫…& ¥…¶…HÚ∫…∆Y…… *

¥…¶…HÚ& S… <i… …n˘SU‰Ùn˘&*

<i∫…∆Y……x…π…‰v…∫…⁄j…®…¬x… ¥…¶…HÚ…Ë i…÷∫®……& 1*3*4**

¥…¶…HÚ∫l……∫i…¥…M…«∫…EÚ…Æ˙®…EÚ…Æ˙… x… <i……‰ ∫™…÷&* ™…l…… - Æ˙…®…+V…∫…¬

<i™…j… ¥…i…«®……x…∫™… ∫…EÚ…Æ˙∫™… x…‰i¥…®…¬* x… ¥…¶…HÚ…Ë i…÷∫®……& <i… j……n∆ ∫…⁄j…®…¬*

™…l…… Æ˙…®……&*

Æ˙…®……:*Æ˙…®…∂…§n˘…i…¬ |…l…®……§…Ω÷˛¥…S…x…¥…¥…I……™……∆ "맅Ω÷˛π…÷ §…Ω÷˛¥…S…x…®…í¬' <i… ∫…⁄j…‰h…§…Ω÷¥…S…x…®…¬* V…∫… EfiÚi…‰ Æ˙…®… Æ˙…®… Æ˙…®… V…∫…¬ <i…* i…j… "ë∫…∞¸……h……®…‰EÚ∂…‰π…BEÚ¥…¶…HÚ…Ëí' <i… ∫…⁄j…‰h… BEÚ& Æ˙…®…∂…§n˘& B¥… ∂…π™…i…‰* Æ˙…®… V…∫…¬ <i… *ë"S…÷]⁄ıí' <i… ∫…⁄j…‰h… V…¬ <i™…∫™… <i∫…∆Y……™……∆ ±……‰…‰ Æ˙…®… +∫…¬ <i… Œ∫l…i…‰∫…EÚ…Æ˙∫™… ë"Ω˛±…xi™…®…¬í¬' <i™…x…‰x…‰i∫…∆Y……™……& |……i……Ë ëx… ¥…¶…HÚ…Ë i…÷∫®……&í <i™…x…‰x…i…z…π…‰v…‰ ëííí"|…l…®…™……‰& …⁄¥…«∫…¥…h…«&í' <i… …⁄¥…«…Æ˙™……‰& …⁄¥…«∫…¥…h…«n˘“v…Ê ∫…EÚ…Æ˙∫™…Ø˚i¥…‰ ¥…∫…M…Ê S… Æ˙…®……& <i… ∞¸…®…¬*

∫…®§…÷r˘∫…∆Y……¥…v……™…EÚ∆ ∫…⁄j…®…¬*BEÚ¥…S…x…∆ ∫…®§…÷r˘& 2*3*49**

∫…®§……‰v…x…‰ |…l…®……™…… BEÚ¥…S…x…∆ ∫…®§…÷r˘∫…∆Y…∆ ∫™……i…¬* BEÚ¥…S…x…∆ ∫…®§…÷r˘&

<i… u˘…n∆ ∫…⁄j…®…¬* ™…l…… - Ω‰ Æ˙…®… <i™…j… ∫…®§…÷r˘∫…∆Y…&*

"J…Æ˙¥…∫……x…™……‰Ã¥…∫…V…«x…“™…:'J…Æ˙ +¥…∫……x…‰ S… …n˘…xi…∫™…

Ɖ°Ú∫™… ¥…∫…M…«& ∫™……i…¬*

Page 12: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

15 15 BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

+R¬ÛM…∫…∆Y……¥…v……™…E∆Ú ∫…⁄j…®…¬™…∫®……i|…i™…™…¥…v…∫i…n˘…n˘ |…i™…™…‰%R¬ÛM…®…¬ 1*4*13**

™…& |…i™…™……‰ ™…∫®……i…¬ GÚ™…i…‰ i…n˘…n˘∂…§n˘∫¥…∞¸…∆ i…Œ∫®…x…¬ …Ɖ˙ +R¬ÛM…∫…∆Y…∆

∫™……i…¬* ™…∫®……i…¬ |…i™…™…¥…v…& i…n˘…n˘ |…i™…™…‰ +R¬ÛM…®…¬ <i… …\S……n∆ ∫…⁄j…®…¬*

™…l…… - Ω‰ Æ˙…®… <i™…j… ®…EÚ…Æ˙…i…Æ˙∫™… +EÚ…Æ˙∫™… +R¬ÛM…∫…∆Y……*

±……‰…¥…v……™…E∆Ú ∫…⁄j…®…¬*BR¬Ûø∫¥……i…¬∫…®§…÷r‰& 6*1*61**

BRÛxi……n¬Q…∫¥……xi……SS……%R¬ÛM……r±±…÷™…i…‰ ∫…®§…÷r‰∂S…‰i…¬* BR¬Û ø∫¥……i…¬ ∫…®§…÷r‰&

<i… j……n∆ ∫…⁄j…®…¬*

™…l……- Ω‰ Æ˙…®… ∫…÷ <i™…j… ∫……‰±……Ê…&*

∫…®§……‰v…x…|…l…®…… BEÚ¥…S…x…®…¬- Ω‰ Æ˙…®…*

Æ˙…®…∂…§n…i…¬ ∫…®§……‰v…x…|…l…®……™……®…¬ BEÚ¥…S…x…‰ ∫¥……ËV…∫…®……Ë]¬ı............. <i™……nx……∫…÷ |…i™…™…&* Ω‰ Æ˙…®… ∫…÷* "ë=…n‰∂…‰%V…x…÷x……∫…EÚ <i…í¬' <i… ∫…⁄j…‰h… =EÚ…Æ˙∫™…<i∫…∆Y……™……∆ ±……‰…‰ Ω‰ Æ˙…®…∫…¬ <i… Œ∫l…i…‰ ë"BEÚ¥…S…x…∆ ∫…®§…÷r˘&í' <i… ∫…⁄j…‰h…|…i™…™…∫™… ∫…®§…÷r˘∫…∆Y……* "ë™…∫®……i…¬ |…i™…™…¥…v…∫i…n˘…n˘|…i™…™…‰%R¬ÛM…®…í¬' <i…∫…⁄j…‰h… +R¬ÛM…∫…∆Y……™……®…¬ ë"BR¬Û ø∫¥……i∫…®§…÷r‰&'í <i… ∫…®§…÷n¬v™…¥…™…¥…∫™… ∫…EÚ…Æ˙∫™…±……‰…‰ Ω‰˛ Æ˙…®… <i… ∞¸…®…¬*

Ω‰˛ Æ˙…®……Ë* Ω‰˛ Æ˙…®……& <i…* u˘¥…S…x…∆ §…Ω÷˛¥…S…x…∆ S… |…l…®……¥…i…¬*)

…⁄¥…«∞¸…¥…v……™…E∆Ú ∫…⁄j…®…¬*+®… …⁄¥…«& 6*1*107**+EÚ…‰%®™…S… …⁄¥…«∞¸…®…‰EÚ…n˘∂…& ∫™……i…¬*

"¥…fir˘Æ‰˙S…'+…n‰S… …Ɖ ¥…fir˘Æ‰EÚ…n‰∂…:

∫™……i…¬*

Page 13: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

1616BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

+®… …⁄¥…«& <i… u˘…n∆ ∫…⁄j…®…¬*

™…l…… Æ˙…®…®…¬*

Æ˙…®…∂…§n˘…i…¬ u˘i…“™…ËEÚ¥…S…x…|…i™…™…‰ Æ˙…®… ++®…¬* ‘+®… …⁄¥…«&’ <i…∫…⁄j…‰h… …⁄¥…«∞¸…®…‰EÚn‰˘∂…‰ Æ˙…®…®…¬ <i… ∞¸…®…¬*

<i…¬¥…v……™…EÚ∆ ∫…⁄j…®…¬*±…∂…C¥…i…r˘i…‰ 1*3*8**i…r˘i…¥…V…«|…i™…™……t… ±…∂…˝EÚ¥…M……«& <i…& ∫™…÷&*

±…∂…E÷Ú +i…r˘i…‰ <i… u˘…n∆ ∫…⁄j…®…¬* E÷Ú∂…§n‰x… EÚ¥…M…«& M…fi¡i…‰*

x…i¥…¥…v…™…E∆Ú ∫…⁄j…®…¬*i…∫®……SUÙ∫……‰ x…& …÷∆∫… 6*1*103**

…⁄¥…«∫…¥…h…«n˘“P……«i…Æ˙…‰ ™…& ∂…∫…& ∫…∫i…∫™… x…& ∫™……i…÷∆∫…* i…∫®……i…¬ ∂…∫…&

x…& …÷∆∫… <i… S…i…÷π…n∆ ∫…⁄j…®…¬*

h…i¥…¥…v……™…E∆Ú ∫…⁄j…®…¬*+]¬ıE÷Ú¥……R¬Ûx…÷®¥™…¥……™…‰%… 8*4*2**

+]¬ı EÚ¥…M…«& …¥…M…«& +…R¬Û x…÷®…¬ Bi…Ë¥™…«∫i…Ë™…«l……∫…®¶…¥…∆ ®…±…i…Ë∂S…

¥™…¥…v……x…‰%… Æ˙π……¶™……∆ …Æ˙∫™… x…∫™… h…& ∫™……i∫…®……x……n‰*

+]¬ıE÷Ú¥……™…R¬Ûx…÷®¥™…¥……™…‰ +… <i… u˘…n∆ ∫…⁄j…®…¬*

Æ˙π……¶™……∆ x……‰ h…: ∫…®……x……n‰ (8-4-1) <i… ∫…⁄j…®…¬ +x…÷¥…i…«i…‰*

h…i¥…x…π…‰v…∫…⁄j…®…¬*…n˘…xi…∫™… 8*4*37**…n˘…xi…∫™… x…∫™… h…i¥…∆ x… ∫™……i…¬*

BEÚ…n∆ ∫…⁄j…®…¬*

™…l…… -Æ˙…®……x…¬*

"Ω˛±…xi™…®…¬'=…n‰˘∂…‰%xi™…∆ Ω˛±…¬ <i…¬

∫™……i…¬*

Page 14: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

17 17 BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

Æ˙…®…∂…§n˘…i…¬ u˘i…“™……§…Ω÷˛¥…S…x…|…i™…™…‰ Æ˙…®… + ∂…∫…¬ * ‘±…∂…C¥…i…r˘i…‰’

<i… ∫…⁄j…‰h… ∂…EÚ…Æ˙∫™…‰i∫…∆Y……™……∆ ±……‰…‰ Æ˙…®… +∫…¬* ‘|…l…®…™……‰& …⁄¥…«∫…¥…h…«&’

<i… …⁄¥…«∫…¥…h…«n˘“P…Ê Æ˙…®……∫…¬* ‘i…∫®……SUÙ∫……‰ x…& …÷∆∫…’ <i… ∫…⁄j…‰h… ∫…∫™…

x…EڅƉ ‘+]¬ıE÷Ú¥……R¬Ûx…÷®¥™…¥……™…‰%…’ <i… ∫…⁄j…‰h… h…i¥…‰ |……i…‰ ‘…n˘…xi…∫™…’

<i… ∫…⁄j…‰h… i…z…π…‰P…‰ Æ˙…®……x…¬ <i… ∞¸…®…¬*

<x……i∫™……n‰∂…¥…v……™…E∆Ú ∫…⁄j…®…¬*]ı…RÛ∫…RÛ∫……®…x……i∫™……& 7*1*12**

+n˘xi……]¬ı]ı…n˘“x……®…x……n˘™…& ∫™…÷&* ]ı…RÛ∫…RÛ∫……®…¬ <x……i∫™……& <i…

u˘…n∆ ∫…⁄j…®…¬*

|…i™…™……: +…n‰˘∂……:

]ı… <x…

RÛ∫… +…i…¬

RÛ∫…¬ ∫™…

]ı…RÛ∫…RÛ∫……∆ <x……n˘™…: +…n‰∂……: ™…l……GÚ®…∆ ¶…¥…Œxi…*

™…l…… Æ˙…®…‰h…*

Æ˙…®…∂…§n˘…i…¬ i…fii…“™…ËEÚ¥…S…x…|…i™…™…‰ Æ˙…®… ]ı…* ë"]ı…RÛ∫…RÛ∫……®…x……i∫™……&í' <i…

∫…⁄j…‰h… ]ı… <i™…∫™… ∫l……x…‰ ë<x… +…n‰∂…‰ Æ˙…®… <x…* "ë+…n¬M…÷h…&í' <i… ∫…⁄j…‰h…

M…÷h…‰ Æ˙…®…‰x…* ë"+]¬ıE÷Ú¥……R¬Ûx…÷®…¬..........í' <i™…x…‰x… x…∫™… h…i¥…‰ Æ˙…®…‰h… <i…

∞¸…®…¬*

"+…n¬M…÷h…&'+¥…h……«n˘S… …Ɖ …⁄¥…«…Æ˙™……‰& M…÷h…BEÚ…n‰∂…& ∫™……i…¬*

Page 15: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

1818BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

n˘“P…«¥…v……™…E∆Ú ∫…⁄j…®…¬*∫…÷… S… 7* 3* 102*

™…\……n…Ë ∫…÷™…i……‰%R¬ÛM…∫™… n“P…«& ∫™……i…¬* ∫…÷… S… <i… u…n∆ ∫…⁄j…®…¬* ™…l…… Æ˙…®……¶™……®…¬**

Æ˙…®…∂…§n˘…i…¬ i…fii…“™……u˘¥…S…x…|…i™…™…‰ Æ˙…®… ¶™……®…¬ <i… Œ∫l…i…‰ "ë™…∫®……i…¬|…i™…™…¥…v…..........'í <i™…x…‰x… +R¬ÛM…∫…∆Y……™……∆ "ë∫…÷… S…'í <i… ∫…⁄j…‰h… +R¬ÛM…∫™…n˘“P…Ê Æ˙…®……¶™……®…¬ <i… ∞¸…®…¬**

B‰∫……n‰∂…¥…v……™…E∆Ú ∫…⁄j…®…¬*+i……‰ ¶…∫… B‰∫…¬ 7*2*1**+EÚ…Æ˙…xi……nR¬ÛM……Œn¬¶…∫… B‰∫…¬ ∫™……i…¬* +i…& ¶…∫… B‰∫…¬ <i… j……n∆ ∫…⁄j…®…¬*

+x…‰EÚ…Œ±∂…i∫…¥…«∫™… * ™…l…… - Æ˙…®…Ë&*

Æ˙…®…∂…§n˘…i…¬ i…fii…“™……§…Ω÷˛¥…S…x…|…i™…™…‰ Æ˙…®… + ¶…∫…¬* ë"+i……‰ ¶…∫… B‰∫…'¬í<i… ∫…⁄j…‰h… B‰∫……n‰∂…‰ Æ˙…®… B‰∫…¬ * ë"¥…fir˘Æ‰S…í' <i… ¥…fir˘…Ë Æ˙…®…Ë∫…¬* ∫…EÚ…Æ˙∫™…Ø˚i¥…‰ ¥…∫…M…Ê S… Æ˙…®…Ë& <i… ∞¸…®…¬**

™……n‰˘∂…¥…v……™…EÚ∫…⁄j…®…¬*R‰Û™…«& 7*1*13**

+i……‰%R¬ÛÛM……i…Æ˙∫™… R‰Û™……«n‰∂…&* R‰Û: ™…& <i… u˘…n∆ ∫…⁄j…®…¬* ™…l…… Æ˙…®……™…*

∫l……x…¥…n˘…n‰∂……‰%x…Œ±¥…v……Ë 1*1*56**+…n‰∂…& ∫l……x…¥…i∫™……z… i…÷ ∫l……x™…±……∏…™…¥…v……Ë* <i… ∫l……x…¥…i¥……i…¬ ∫…÷…

S…‰i… n˘“P…«&* ∫l……x…¥…n¬ +…n‰∂…& +x…Œ±¥…v……Ë <i… j……n∆ ∫…⁄j…®…¬*

™…l…… Æ˙…®……™…* "+EÚ& ∫…¥…h…Ê n˘“P…«:'

+EÚ: ∫…¥…h…Ê +S… …Æ ‰˙…⁄¥…«…Æ˙™……‰: n˘“P…« BEÚ…n‰∂…: ∫™……i…¬*

Page 16: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

19 19 BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

Æ˙…®…∂…§n˘…i…¬ S…i…÷l™…ÍEÚ¥…S…x…|…i™…™…‰ Æ˙…®… R‰Û* "ëR‰Û™…«&í' <i… ∫…⁄j…‰h… R‰Û <i™…∫™…™……n‰∂…‰ Æ˙…®… ™…* "ë∫l……x…¥…n˘…n‰∂…....í' <i™…x…‰x… ∫…⁄j…‰h… ∫l……x…¥…n¬¶……¥…‰ ë∫…÷…S…í <i… ∫…⁄j…‰h… n˘“P…Ê Æ˙…®……™… <i… ∞¸…®…¬*

S…i…÷l…‘u˘¥…S…x…∆ i…fii…“™……u˘¥…S…x…¥…i…¬- Æ˙…®……¶™……®…¬*

Bi¥…¥…v……™…EÚ∫…⁄j…®…¬*§…Ω÷¥…S…x…‰ Z…±™…‰i…¬ 7*3*203*

Z…±……n˘…Ë §…Ω÷˛¥…S…x…‰ ∫…÷™…i……‰%R¬ÛM…∫™…ËEÚ…Æ˙& ∫™……i…¬* §…Ω÷˛¥…S…x…‰ Z…±… Bi…¬ <i…

j……n∆ ∫…⁄j…®…¬* ™…l…… Æ˙…®…‰¶™…&*

Æ˙…®…+ ¶™…∫…¬- Æ˙…®…‰¶™…∫…¬*

Æ˙…®… ¶™…∫…¬ <i… Œ∫l…i…‰ Z…±……n…Ë §…Ω÷¥…S…x…‰ ¶™…∫…¬ |…i™…™…‰ …Ɖ Æ˙…®… <i™…EÚ…Æ˙…xi…∫™…+R¬ÛM…∫™… ë"§…Ω÷˛¥…S…x…‰ Z…±™…‰i…í¬ë' <i… ∫…⁄j…‰h… Bi¥…‰ Æ˙…®…‰¶™…∫…¬* ∫…EÚ…Æ˙∫™… Ø˚i¥…‰¥…∫…M…Ê S… Æ˙…®…‰¶™…& <i… ∞¸…®…¬*

S…i¥…«¥…v……™…EÚ∫…⁄j…®…¬*¥……%¥…∫……x…‰ 8*4*56**

+¥…∫……x…‰ Z…±……∆ S…Æ˙…‰ ¥…… ∫™……i…¬* ¥…… +¥…∫……x…‰ <i… u˘…n∆ ∫…⁄j…®…¬*

™…l…… Æ˙…®……i…¬, Æ˙…®……n¬*

Æ˙…®…∂…§n…i…¬ …\S…®™…ËEÚ¥…S…x…|…i™…™…‰ Æ˙…®… RÛ∫…* ë"ë]ı…RÛ∫…RÛ∫……∆.......ë'í <i™…x…‰x…∫…⁄j…‰h… +…n¬ +…n‰∂…‰ Æ˙…®… +…i…¬* ëë"+EÚ& ∫…¥…h…Í n˘“P…«&íë' <i™…x…‰x… ∫…⁄j…‰h…∫…¥…h…«n˘“P…Ê Æ˙…®……i…¬ <i… ∞¸…®…¬* +j… ëë"¥……¥…∫……x…‰íë' <i… ∫…⁄j…‰h… i…EÚ…Æ˙∫™…S…i¥…«…I…‰ (i…EÚ…Æ˙∫™… i…EÚ…Æ˙ B¥…) Æ˙…®……i…¬ <i…* S…i¥……«¶……¥……I…‰ ë"ëZ…±……∆V…∂……‰%xi…‰íë' <i… V…∂i¥…‰ Æ˙…®……n¬˘ <i… *

Page 17: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

2020BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

Æ˙…®…∫™…Æ˙…®…∂…§n˘…i…¬ π…π…¬ ˆ ËEÚ¥…S…x…‰ |…i™…™…‰ Æ˙…®… RÛ∫…¬* ë"ë]ı…RÛ∫…RÛ∫……®…x……i∫™……&ë'í<i™…x…‰x… ∫…⁄j…‰h… RÛ∫…¬|…i™…™…∫™… ∫™……n‰∂…‰ Æ˙…®…∫™… <i… ∞¸…®…¬*

Bi¥…¥…v……™…EÚ∫…⁄j…®…¬*+…‰∫… S… 7*3*104**+…‰∫… …Ɖ +i……‰%R¬ÛM…∫™…ËEÚ…Æ˙& ∫™……i…¬* +…‰∫… S… <i… u˘…n∆ ∫…⁄j…®…¬* ™…l……

Æ˙…®…™……‰&*

Æ˙…®…∂…§n˘…i…¬ π…π`ˆ“˛u˘¥…S…x…|…i™…™…‰ Æ˙…®… +…‰∫…¬ * ëë"+…‰∫… S…ë'í <i… ∫…⁄j…‰h…BEÚ…Æ˙…n‰∂…&* Æ˙…®…‰ +…‰∫…¬* ë"ëBS……‰%™…¥……™……¥…&íë' <i… ∫…⁄j…‰h… +™……n‰∂…‰ Æ˙…®…™……‰∫…¬*∫…EÚ…Æ˙∫™… Ø˚i¥…‰ ¥…∫…M…Ê S… Æ˙…®…™……‰& <i… ∞¸…®…¬*

x…÷b˜…M…®…¥…v……™…EÚ∫…⁄j…®…¬*ø∫¥…x…t………‰ x…÷]¬ı 7*1*54**

ø∫¥……xi……z…txi……n˘…§…xi……SS……R¬ÛM……i…Æ˙∫™……®……‰ x…÷b˜…M…®…& ∫™……i…¬*ø∫¥…x…t……& x…÷]¬ı <i… u˘…n∆˘ ∫…⁄j…®…¬* ™…l…… Æ˙…®…∂…§n˘…i…¬ π…π`ˆı“§…Ω÷˛¥…S…x…|…i™…™…‰ Æ˙…®…

+…®…¬* +j… ø∫¥……xi……i…¬ x…÷b˜…M…®…‰ Æ˙…®… x…¬ +…®…¬*

x……®… 6*4*3**x……®… …Ɖ +V…xi……R¬ÛM…∫™… n˘“P…«& ∫™……i…¬*

BEÚ…n∆ ∫…⁄j…®…¬*

™…l…… Æ˙…®……h……®…¬*

Æ˙…®…∂…§n˘…i…¬ π…π`ˆ“§…Ω÷˛¥…S…x…|…i™…™…‰ Æ˙…®… +…®…¬* ë"ëø∫¥…x…t………‰ x…÷]¬ıë'í <i…∫…⁄j…‰h… x…÷b˜…M…®…‰ +x…÷§…xv…±……‰…‰ Æ˙…®… x……®…¬* ëë"x……®…íë' <i… ∫…⁄j…‰h… Æ˙…®…∂…§n˘∫™…+EÚ…Æ˙∫™… n˘“P…Ê Æ˙…®……x……®…¬* ëë"+]¬ıE÷Ú¥……R¬Û..........íë' ë<i™……nx……˘ ∫…⁄j…‰h… x…∫™…h…i¥…‰ Æ˙…®……h……®…¬ <i… ∞¸…®…¬*

ë"i…∫™… ±……‰…:ë'i…∫™…‰i……‰ ±……‰…: ∫™……i…¬

ë"BS……‰%™…¥……™……¥…: ë'BS…:GÚ®……n¬ +™…¬ +¥…¬ +…™…¬ +…¥…¬

Bi…‰ ∫™…÷Æ˙S…*

Page 18: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

21 21 BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

π…i¥…¥…v……™…EÚ∫…⁄j…®…¬+…n‰∂…|…i™…™…™……‰& 8*3*51**

<hEÚ¥…M……«¶™……∆ …Æ˘∫™………n˘…xi…∫™……%%n‰∂…& |…i™…™……¥…™…¥…∂S… ™…& ∫…EÚ…Æ˙∫i…∫™… ®…⁄v…«x™……n‰∂…&

∫™……i…¬* <«π…u˘¥…fii…∫™… ∫…∫™… i……o∂… B¥… π…&*

™…l…… Æ˙…®…‰π…÷

Æ˙…®…∂…§n˘…i…¬ ∫…i…®…“§…Ω÷˛¥…S…x…|…i™…™…‰ Æ˙…®… ∫…÷…¬* ‘Ω˛±…xi™…®…’ ¬ <i…

∫…⁄j…‰h… …EÚ…Æ˙∫™… <i∫…∆Y……™……∆ ±……‰…‰ Æ˙…®… ∫…÷* ‘§…Ω÷˛¥…S…x…‰ Z…±™…‰i…¬’ <i… ∫…⁄j…‰h…

+EÚ…Æ˙∫™… Bi¥…‰ Æ˙…®…‰ ∫…÷* ë"+…n‰∂…|…i™…™…™……‰&ë' <i… ∫…⁄j…‰h… ∫…EÚ…Æ˙∫™… π…EڅƉ Æ˙…®…‰π…÷<i… ∞¸…®…¬*

…`ˆx…|…¥…i…«x……x…

EÚ…‰π`ˆ…i∫…®…÷S…i…®…÷k…Æ∆ x…v……«™…« ±…J…i…-1. Æ˙…®…& <i… …n‰ Æ˙…®… <i™…∫™… |……i……n˘EÚi¥…∆ E‰Úx… ∫…⁄j…‰h… ¥…v…“™…i…‰?

(R¬Û™……i|……i…˘…nEÚ…i…¬, EfiÚk…r˘i…∫…®……∫……∂S…, +l…«¥…n˘v……i…÷Æ˙|…i™…™…&

|……i……n˘EÚ®…¬)

2. ∫…∞¸……h……®…‰EÚ∂…‰π… --------------*(+¥…∫……x…®…¬, BEÚ¥…¶…HÚ…Ë, BEÚ¥…S…x…‰)

3. Bπ…÷ <i∫…∆Y…… ¥…v……™…E ∆ ∫…⁄j…∆ E˙®…¬?( x… ¥…¶…HÚ…Ë i…÷∫®……&, ±…∂…C¥…i…r˘i…‰, ∫…÷… S…)

4. Æ˙…®… +®…¬ <i™…j… …⁄¥…«∞¸…∆ E‰Úx… ∫…⁄j…‰h… ¥…v…“™…i…‰?( +®… …⁄¥…«&, …n˘…xi…∫™…, ∫…÷… S…)

5. +i……‰ ¶…∫… ..............*( +…‰∫…¬, +∫…¬, B‰∫…¬)

Page 19: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

2222BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

6. +v……‰x…Ãn˘π]‰ıπ…÷ ∫…⁄j…‰π…÷ h…i¥…¥…v……™…E∆Ú ∫…⁄j…∆ EÚ®…¬?

( i…∫®……SUÙ∫……‰ x…& …÷∆∫…, +]¬ıE÷Ú¥……R¬Ûx…÷®…¬¥™…¥……™…‰%…, ]ı…RÛ∫…RÛ∫……®…x……i∫™……&)

7. x……®… …Ɖ +V…xi……R¬ÛM…∫™… ------------- ∫™……i…¬*

(ø∫¥…&, n˘“P…«&, …⁄¥…«∞¸…®…¬)

8. Æ˙…®…‰π…÷ <i… ∞¸…∫…n¬v™…l…» +v……‰x…Ãn˘π]‰ıπ…÷ ÀEÚ ∫…⁄j…∆ |…¥…i…«i…‰*

(+…n‰∂…|…i™…™…™……‰&, ø∫¥…x…t………‰ x…÷]¬ı, x……®…)

¥……E¬Ú™…‰x… ¥……C™…u˘™…‰x… ¥…… =k…Æ∆ ±…J…i…-

1. ∫…⁄j……h… EÚi… ¥…v……x… ? i……x… EÚ…x…?

2. Æ˙…®… +…Ë <i™…j… …⁄¥…«∫…¥…h…«n˘“P…«x…π…‰v…∫…⁄j…∆ EÚ®…¬/ E÷Úi…&?

3. Æ˙…®…‰h… <i… ∞¸…∆ EÚl…∆ ∫…n¬v™…i…?

4. ë"<x…ë'í +…n‰∂…& E‰Úx… ∫…⁄j…‰h… ¥…v…“™…i…‰?

5. Æ˙…®……i…¬, Æ˙…®……n¬ <i… ∞¸…u˘™…∆ EÚl…∆ ∫…n¬v™…i…?

∫…⁄j……h… ¥™……J™……i…-

1. EfiÚk…r˘i…∫…®……∫……∂S…*

2. |…l…®…™……‰& …⁄¥…«∫…¥…h…«&*

3. ¥…¶…HÚ∂S…*

4. +®… …⁄¥…«&*

5. i…∫®……SUÙ∫……‰ x…& …÷∆∫…*

6. +…n‰˘∂…|…i™…™…™……‰&*

∞¸…∆ ∫…|…®……h…∆ ∫……v…™…i…

1. Ω‰ Æ˙…®…

2. Æ˙…®……Ë

3. Æ˙…®……i…¬

Page 20: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

23 23 BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

4. Æ˙…®……h……®…¬

5. Æ˙…®…™……‰:

6. Æ˙…®…‰¶™…:

7. Æ˙…®…‰π…÷

™…l……‰S…i…∆ ™……‰V…™…i… E˙ J…BR¬Ûø∫¥……i∫…®§…÷r‰˘: Æ˙…®…®…¬

+®… …⁄¥…«: Æ˙…®…∫™…

]ı…RÛ∫…RÛ∫……®…x……i∫™……: Ω‰ Æ˙…®…

ø∫¥…x…t………‰ x…÷]¬ı Æ˙…®…‰π…÷

+…n‰˘∂…|…i™…™…™……‰: Æ˙…®……h……®…¬

Page 21: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

2424

Page 22: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

25 25 BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

|…¥…‰∂…EÚ&*∫…®…∫…x…∆ ∫…®……∫…&* +x…‰EÚ∫™… …n˘∫™… BEÚ…n˘“¶…¥…x…∆ ∫…®……∫…&

<i™…l…«&* ∫…®……∫…& ∫…÷§…xi……x……∆ ¶…¥…i…, x…i…÷ i…RÛxi……x……®…¬* ∫…®……∫…‰

…⁄¥…«j… ∏…⁄™…®……h…∆ …n∆˘ …⁄¥…«…n˘®…i…, =k…Æ˙j… ∏…⁄™…®……h…∆ …n˘®…¬

=k…Æ˙®…n˘®…i… S… ¥™…¥…ø™…i…‰* ∫…®……∫…‰ V……i…‰ …⁄¥…«…n˘®…¬ =k…Æ˙…n˘®…¬ S…

|……i……n˘EÚ∞¸…‰h… Œ∫l…i…∆ ¶…¥…i…* i…i…& ∫…®…∫i……i…¬ …n˘…i…¬ ¥…¶…HÚ& ™……‰V…x…“™…&*

¥…fii™…l……«¥…§……‰v…E∆Ú ¥……C™…∆ ¥…O…Ω˛&* ∫…®……∫……n‰Æ˙l…» §……‰v…™…i…÷∆ ™…u˘…C™…®…÷S™…i…‰

i…u…C™…∆ ¥…O…Ω& <i… ¥™…¥…ø™…i…‰* ∫…∆Ωi……™……∆ ∫…Œxv…&* …n™……‰& …n…x……∆ ¥…… …Æ˙∫…Æ˙…x¥…™…&

∫…®……∫…& <i…* ∫…®……∫…& …\S…v……* ∫… S… ¥…∂…‰π…∫…∆Y……¥…x…®…÷«HÚ& E‰Ú¥…±…∫…®……∫…&

|…l…®…&**1** |……™… ‰h… … ⁄¥… « …n˘…l… «|…v……x…… ‰%¥™…™…“¶……¥…& u˘i…“™…&**2**

|……™…‰h……‰k…Æ˙…n…l…«|…v……x…∫i…i…÷Ø˚π…& i…fii…“™…&* i…i…÷Ø˚π…¶…‰n& EÚ®…«v……Æ˙™…&* EÚ®…«v……Æ˙™…¶…‰n…‰

uM…÷&**3** |……™…‰h……x™……n…l…«|…v……x……‰ §…Ω÷µ…“Ω˛∂S…i…÷l…«&**4** |……™…‰h……‰¶…™……n|…v……x……‰

u˘xu˘& …\ˆS…®…&**5**

∫…®…l…«& …n˘¥…v…& 2*2*2*…n˘∫…®§…xv…“ ™……‰ ¥…v…& ∫…& ∫…®…l……«∏…i……‰ §……‰v™…&* ∫…®…l…«& …n˘¥…v…&

<i… u˘…n∆ ∫…⁄j…®…¬*

…n˘…l…… «¶…v……x… ∆ ¥… fik…&* Efi Úi… ¬- i…Œr˘i…-∫…®……∫…- BEÚ∂… ‰π…-

1.2+l…

∫…®……∫

…|…EÚÆ˙h

…®…¬

u˘i…“™…: ……`ˆ:

E‰Ú¥…±…∫…®……∫…&*E‰Ú¥…±…∫…®……∫…&*

Page 23: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

2626BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

∫…x……txi…v……i…÷∞¸……& …\S… ¥…fik…™…&* ¥…fik™…l……«¥…§……‰v…E∆Ú ¥……C™…∆ ¥…O…Ω˛&* ∫… S…

±……ËEÚEÚ…‰%±……ËEÚEÚ∂S…‰i… u˘v……*

∫…Ω˛ ∫…÷…… 2*1*4*∫…÷…¬ ∫…÷…… ∫…Ω˛ ¥…… ∫…®…∫™…i…‰* ∫…Ω˛ ∫…÷…… <i… u˘…n∆ ∫…⁄j…®…¬* ∫…®……∫…i¥……i…¬

|……i……n˘EÚi¥…‰x… ∫…÷……‰ ±…÷E¬Ú* ¶…⁄i……⁄¥…Ê S…Æ˙b˜i… x…nÊ˘∂……i…⁄¥…«x………i…&*

™…l…… ¶…⁄i……⁄¥…«&*

…⁄¥…» ¶…⁄i…& ¶…⁄i……⁄¥…«& <i… ±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&* …⁄¥…« +®…¬ ¶…⁄i… ∫…÷ <i™…±……ËEÚEÚ¥…O…Ω‰ëë"∫…Ω˛ ∫…÷……íë'í <i… ∫…®……∫…‰ ∆ ë∫…÷……‰ v……i…÷|……i……n˘EÚ™……‰&í <i… ∫…÷…& ±…÷EÚ…⁄¥…«¶…⁄i… ë<i…ëí* ë"붅⁄i……⁄¥…Ê S…Æ˙]ë'í¬ıí <i… x…nÊ˘∂……i…¬ ¶…⁄i…∂…§n˘∫™… …⁄¥…«x………i…‰,|……i……n˘EÚi¥……i…¬ ∫……Ë Ø˚i¥…‰ ¥…∫…M…Ê ¶…⁄i……⁄¥…«& <i… ∞¸…®…¬*

<¥…‰x… ∫…®……∫……‰ ¥…¶…Ci™…±……‰…∂S…* (¥……Ãi…EÚ®…¬)- <¥…∂…§n‰˘x… ∫…Ω˛ ∫…®……∫…‰¥…¶…HÚ±……‰……‰ x… ∫™……i…¬*

™…l…… ¥……M…l……Í <¥… - ¥……M…l……«¥…¥…**

¥……M…l……Í <¥… <i… ±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&* ¥……M…l…« +…Ë <¥… <i… +±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&*ë"ë<¥…‰x… ∫…®……∫……‰ ¥…¶…Ci™…Ú±……‰…∂S…í <i…ë'í ¥……Ãi…E‰Úx… ∫…®……∫…‰ ¥……M…l……Í <¥… *ë"BS……‰%™…¥……™……¥…&ë'í <i… +…¥……n‰˘∂…‰ ¥……M…l……«¥…¥… <i… ∞¸…®…¬*

<i… E‰Ú¥…±…∫…®……∫…&*

Page 24: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

27 27 BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

…`ˆx…|…¥…i…«x……x…

EÚ…‰π`ˆ…i∫…®…÷S…i…®…÷k…Æ∆ x…v……«™…« ±…J…i…1. ∫…®…∫…x…∆ ------------* (∫…Œxv…:, ∫…®……∫…:, ¥…O…Ω˛:)

2. ¥…fik™…l……«¥…§……‰v…E∆Ú ¥……C™…∆-----------* (∫…Œxv…:, ¥…O…Ω˛:, ∫…®……∫…:)

3. ∫…®……∫…:----------* (BEÚv……, S…i…÷l……«, …\S…v……)

4. ∫…®…l…«:--------* (∫…Ω ˛∫…÷……, …n˘¥…v…:, ¥…fik…&)

5. --------- S…Æ˙]¬ı* (∫…Ω˛ ∫…÷……, <¥…‰x…, ¶…⁄i……⁄¥…Ê)

6. ∫…÷……‰ v……i…÷|……i…˘…n˘EÚ™……‰: <i… ∫…⁄j…‰h…--------- ¥…v…“™…i…‰*

(∫…÷…: ±…÷E¬Ú, ∫…®……∫…:, +…n‰∂…:)

=k…Æ˙™…i…-1. EÚ…‰ x……®… ¥…O…Ω˛:? ¶…⁄i……⁄¥…«: <i™…∫™… ±……ËEÚEÚ®…¬ +±……ËEÚE∆Ú S… ¥…O…Ω∆˛

±…J…i…*

2. i…i…÷Ø˚π…∫…®……∫…: EÚ:? EÚ∫™… ¶…‰n˘: ¶…¥…i… EÚ®…«v……Æ˙™…:?

3. u˘M……‰: ±…I…h…∆ EÚ®…¬?

4. ¥…fik…™…: EÚ…:?

5. ¶…⁄i……⁄¥…«: <i… ∞¸…∆ ∫……v…™…i…?

6. <¥…∂…§n‰x… ∫…Ω˛ ∫…®……∫…:* +j… x…™…®…: EÚ:?

Page 25: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

28

28

BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

+v…EÚ¥…∫i…Æ˙&∫…®……∫…&

+v…EÚ¥…∫i…Æ˙&∫…®……∫…&

+¥™…™…“¶……¥…:*(|……™…‰h… …⁄¥…«…n˘…l…«-

|…v……x…:)

‘+¥™…™…∆ ¥…¶…HÚ-

∫…®…“…∫…®…fir˘....’

+v…Ω˛Æ˙*

i…i…÷Ø˚π…:‘u˘i…“™…… ∏…i……i…“-

i……i…i…....’

EfiÚπh…∏…i…:

i…i…÷Ø˚π…¶…‰n˘: EÚ®…«-

v……Æ˙™…:*

EfiÚπh…∫……«:

EÚ®…«v……Æ˙™…¶…‰n˘:

u˘M…÷:*

∫…∆J™………⁄¥……Ê u˘M…÷:

∫…i…π…«™…:*

§…Ω÷µ…“Ω˛:*(|……™…‰h… +x™…-

…n˘…l…«|…v……x…:)

ë"+x…‰EÚ®…x™……n˘…l…Êë'í…“i……®§…Æ˙:*

uxu:(|……™…‰h… =¶…™…-

…n˘…l…«|…v……x…:)

ë"S……l…Ê u˘xu˘:ë'í<«∂…EfiÚπh……Ë*

E‰Ú¥…±…∫…®……∫…:(¥…∂…‰π…∫…∆Y……¥…x…®…÷«HÚ:)

∫…Ω˛ ∫…÷……*

¶…⁄i……⁄¥…«:

Page 26: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

29 29 BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

∫…⁄j…®…¬- +¥™…™…“¶……¥…& 2*1*5*+v…EÚ…Æ˙…‰%™…∆ |……E¬Ú i…i…÷Ø˚π……i…¬* i…i…÷Ø˚π…∫…®……∫…∆ ™……¥…i…¬ +¥™…™…“¶……¥…& <i…

…n˘®…x…÷¥…i…«i…‰ <i™…l…«&*

∫…⁄j…®…¬- +¥™…™…∆ ¥…¶…HÚ∫…®…“…∫…®…fir˘¥™…fin¬v™…l……«¶……¥……i™…™……∫…∆|…i…-∂…§n˘|…˙…n÷˘¶……«¥……∂S……tl……x…÷…⁄¥™…«™……ËM……t∫……o˘∂™…∫…®…k…∫……EÚ±™……xi…¥…S…x…‰π…÷2*1*6**

¥…¶…Ci™…l……«nπ…÷ ¥…i…«®……x…®…¥™…™…∆ ∫…÷§…xi…‰x… ∫…Ω˛ x…i™…∆ ∫…®…∫™…i…‰ ∫……‰%¥™…™…“¶……¥…&*

]ı…h…& - u˘…n∆ ∫…⁄j…®…¬* +¥™…™…∆ ¥…¶…HÚ- ∫…®…“…- ∫…®…fir˘- ¥™…fir˘- +l……«¶……¥…-

+i™…™…- +∫…®|…i…- ∂…§n˘|……n÷¶……«¥…- …∂S……i…¬- ™…l…… - +…x…÷…⁄¥™…«- ™……ËM……t- ∫……o˘∂™…-

∫…®…k…- ∫……EÚ±™…- +xi…¥…S…x…‰π…÷ <i… …n˘SU‰Ùn˘&* ¥…¶…Ci™……n˘“x……®…l…Ê ¥…i…«®……x……x…

+¥™…™……x… ∫…÷§…xi…Ë& ∫…Ω x…i™…∆ ∫…®…∫™…xi…‰* Bi…‰ +¥™…™…“¶……¥…∫…®……∫…&* +™…∆ x…i™…∫…®……∫…&*

i…‰x… ∫¥……n˘¥…O…Ω˛…‰ x……Œ∫i…* +∫¥……n˘¥…O…Ω˛ B¥… ¥…H÷∆Ú ∂…C™…i…‰*

¥…¶…HÚ…Ë +¥™…™…“¶……¥…∫™……‰n˘…Ω˛Æ˙h…∆ ™…l…… +v…Ω˛Æ˙ <i…*

Ω˛Æ˙…Ë <i… +v…Ω˛Æ˙* Ω˛Æ˙ RÛ +v… <i… +±……ËEÚEÚ¥…˘O…Ω˛&* ëë"+¥™…™…∆¥…¶…HÚ....ë'íí <i™……n˘x…… ∫…⁄j…‰h… ∫…®……∫…&* ¥…¶…Ci™…l…Ê +v… <i™…¥™…™…\S…*ë" ëE fi Úk…r˘i…∫…®……∫……∂S…ë' í í <i… ∫… ⁄j… ‰h… |……i……n˘EÚ∫… ∆Y……™…… ∆ ë∫… ÷…… ‰v……i…÷|……i……n˘EÚ™……‰&í <i… ∫…÷…& ±…÷EÚ Ω˛Æ˙ +v…* (¥…∫i…fii…∆ ∞ …®…x™…j…)

1.3+l…

∫…®……∫

…|…EÚÆ˙h

…®…¬

i…fii…“™…: ……`ˆ:

+¥™…™…“¶……¥…∫…®……∫…&*+¥™…™…“¶……¥…∫…®……∫…&*

Page 27: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

3030BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

∫…⁄j…®…¬-|…l…®……x…Ãn˘π]∆ı ∫…®……∫… =…∫…V…«x…®…¬ * 1*2*43**∫…®……∫…∂……∫j…‰ |…l…®……x…Ãn˘π]ı®…÷…∫…V…«x…∫…∆Y…∆ ∫™……i…¬*

]ı…h…&- j……n∆ ∫…⁄j…®…¬* +x…‰x… ∫…⁄j…‰h…

=…∫…V…«x…∫…∆Y…… ¥…v…“™…i…‰* ∫…®……∫…∂……∫j…‰

|…l…®……¥…¶…HÚx…Ãn˘π]ı®…÷…∫…V…«x…∫…∆Y…∆

∫™……i…¬* ™…l……- Ω˛Æ˙…Ë <i… +v…Ω˛Æ˙ <i™…j…

‘+¥™…™…∆ ¥…¶…H’Ú <i… ∫…⁄j…‰h… ∫…®……∫…&* +Œ∫®…x…¬ ∫…⁄j…‰ +¥™…™…®…¬ <i… |…l…®……*

+i…& +v… <i™…∫™… =…∫…V…«x…∫…∆Y…… *

∫…⁄j…®…¬- =…∫…V…«x…∆ …⁄¥…«®…¬ 2*2*30*∫…®……∫…‰ =…∫…V…«x…∆ |……C|…™……‰V™…®…¬*

]ı…h…&- u˘…n∆ ∫…⁄j…®…¬* +x…‰x… ∫…⁄j…‰h… =…∫…V…«x…∫™… …⁄¥…«|…™……‰M…&* ∫…®……∫…‰ =…∫…V…«x…∆

|……E¬Ú |…™……‰V™…®…¬*

™…l…… - Ω˛Æ˙…Ë <i… +v…Ω˛Æ˙ <i™…j… ëë"+¥™…™…∆ ¥…¶…HÚíë...'í <i™……n˘x…… ∫…⁄j…‰h…∫…®……∫…&* ëë"|…l…®……x…Ãn˘π]∆ı ∫…®…∫… =…∫…V…«x…®…í ¬ ë'í <i… +v… <i™…∫™…=…∫…V…«x…∫…∆Y……™……®…¬ ë"ë=…∫…V…«x…®…¬ …⁄¥…«®…¬íë'í <i… …⁄¥…«|…™……‰M…‰ +v… Ω˛Æ˙* i…∫®……i…¬∫…÷ |…i™…™…‰ +v… Ω˛Æ˙ ∫…÷* ëë"+¥™…™…“¶……¥…∂S…íë'í <i… ∫…⁄j…‰h… +¥™…™…“¶……¥…∫™…x……÷∆∫…EÚi¥……i…¬ ë"í+¥™…™……n˘…∫…÷…:ë'íí <i… ∫…÷…& ±…÷EÚ +v…Ω˛Æ˙ <i… ∞¸…®…¬*

∫…⁄j…®…¬- +¥™…™…“¶……¥…∂S… 2*4*18*+¥™…™…“¶……¥…& x……÷∆∫…E∆Ú ∫™……i…¬*

]ı…h…&- u˘…n∆ ∫…⁄j…®…¬* +¥™…™…“¶……¥…& S… <i…* +™…∆ +¥™…™…“¶……¥…& x……÷∆∫…E∆Ú

∫™……i…¬* ™…l…… Ω˛Æ˙…Ë <i… +v…Ω˛Æ˙*

∫…⁄j…®…¬- x……¥™…™…“¶……¥……n˘i……‰%®i¥……\S…®™……& 2*4*83*+n˘xi……n˘¥™…™…“¶……¥…i∫…÷……‰ x… ±…÷E¬Ú i…∫™… …\S…®…” ¥…x…… +®……n‰∂…∂S… ∫™……i…¬*

ë"∫…÷……‰ v……i…÷|……i……n˘EÚ™……‰:ë'ív……i…÷|……i……n˘EÚ™……‰:+¥…™…¥…∫™…

∫…÷……‰ ±…÷E¬Ú ∫™……i…¬*

Page 28: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

31 31 BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

]ı…h…&- x… +¥™…™…“¶……¥……i…¬ +i…& +®…¬ i…÷

+…\S…®™……& <i… π…Ù]¬ı…n∆ ∫…⁄j…®…¬* ‘+¥™…™……n˘…∫…÷…&’

<i… ∫…⁄j…‰h… ¥…v…“™…®……x…∫™… ∫…÷…& ±…÷E¬Ú

+x…‰x… ∫…⁄j…‰h… x…π…v™…i…‰* +n˘xi……n˘¥™…™…“¶……¥……i∫…÷……‰

x… ±…÷E¬Ú, i…∫™… …\S…®…” ¥…x…… +®……n‰∂…∂S… ∫™……i…¬*

M……∆ ……i…“i… M……‰……:, i…Œ∫®…x… ¬ <i™…v…M……‰…®… ¬* M……‰…… RÛ +v…<i™…±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&* ë"ë+¥™…™…∆ ¥…¶…HíÚë...'í <i™……n˘x…… ∫…®……∫…‰ ∫…i…®™…l…Ê+v… <i™…¥™…™…∆ S… * +v… <i™…∫™… =…∫…V…«x…∫…∆Y……™……∆ …⁄¥…«|…™……‰M…‰ +v…M……‰……RÛ* ë"ë∫…÷……‰ v……i…÷|……i……n˘EÚ™……‰&íë'í <i… ∫…÷…& ±…÷EÚ +v…M……‰……* +¥™…™…“¶……¥…∂S…<i… x……÷∆∫…EÚi¥…®…¬* ø∫¥…‰ +v…M……‰…* i…∫®……i∫…÷|…i™…™…‰ +v…M……‰… ∫…÷* +j…ë"ëx……¥™…™…“¶……¥……n˘i……‰%®i¥……\S…®™……&íë'í <i… +®……n‰∂…‰ +v…M……‰… +®…¬* ë"+®……⁄¥…«&ë'í <i… …⁄¥…«∞¸…‰ +v…M……‰…®…¬ <i… ∞¸…®…¬*

∫…⁄j…®…¬ - i…fii…“™……∫…i…®™……‰§…«Ω÷±…®…¬ 2*4*84*+n˘xi……n˘¥™…™…“¶……¥……i…¬ i…fii…“™……∫…i…®™……‰§…«Ω÷˛±…®…®¶……¥…: ∫™……i…¬*

]ı…h…&- i…fii…“™……∫…i…®™……‰& §…Ω÷±…®…¬ <i… u˘…n∆ ∫…⁄j…®…¬* +x…‰x… ∫…⁄j…‰h… ¥…EÚ±…‰x…

i…fii…“™……∫…i…®™……‰& +®¶……¥…& ¥…v…“™…i…‰*

M……& ……i…“i… M……‰……&, i…Œ∫®…x…¬ <i… +v…M……‰…®…¬* +v…M……‰…∂…§n˘…i…¬i…fii…“™…ËEÚ¥…S…x…|…i™…™…‰ ]ı… ¥…¶…HÚ…Ë +v…M……‰… ]ı…* +j… ë"ëi…fii…“™……∫…i…®™……‰§…«Ω÷±…®…¬í'í<i™…x…‰x… ¥…EÚ±…‰x… +®¶……¥…‰ +v…M……‰… +®…¬* …⁄¥…«∞¸…‰ +v…M……‰…®…¬*

+®…: +¶……¥…‰ ëë"]ı…RÛ∫…RÛ∫……®…x……i∫™……&íë'í <i… <x……n‰˘∂…‰ +v…M……‰…<x…* "ë+…n¬˘M…÷h…&'í <i… M…÷h…‰ +v…M……‰…‰x… <i… ∞¸…®…¬*

ë"+¥™…™……n˘…∫…÷…:ë'í+¥™…™……u˘Ω˛i…∫™………:

∫…÷…∂S… ±…÷E¬Ú ∫™……i…¬*

ë"ø∫¥…‰ x……÷∆∫…E‰Ú |……i……n˘EÚ∫™…ë'íx……÷∆∫…E‰Ú |……i……n˘EÚ∫™……V…xi…∫™…

ø∫¥…& ∫™……i…¬*

Page 29: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

3232BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

B¥…∆ ∫…i…®™……®…¬ +v…M……‰…‰ +v…M……‰…®…¬ <i… ∞¸…u™…®…¬* +v…M……‰…RÛ <i™…¥…∫l……™……∆ ëë"i…fii…“™……∫…i…®™……‰§…«Ω÷˛±…®…ë'íí¬ <i… ¥…EÚ±…‰x… +®¶……¥…‰ …⁄¥…«∞¸…‰S… +v…M……‰…®…¬* +®…: +¶……¥…‰ +v…M……‰… RÛ* +x…÷§…xv…±…‰…‰ +v… M……‰… <*M…÷h…‰ +v…M……‰…‰ <i…*

EfiÚπh…∫™… ∫…®…“…®…¬ =…EfiÚπh…®…¬* EfiÚπh… RÛ∫…¬ =… <i™…±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&*ë"ë+¥™…™…∆ ¥…¶…HÚíë'í- <i™……n˘x…… ∫…⁄j…‰h… ∫…®……∫…&* ∫ … ® … “ … … l … Ê = …<i™…¥™…™…®…¬*∫…®……∫…i¥……i…¬ ∫…÷…: ±…÷E¬Ú* =… <i™…∫™……‰…∫…V…«x…∫…∆Y……™……∆ …⁄¥…«|…™……‰M…‰ =…EfiÚπh…*i…∫®……i…¬ ∫…÷|…i™…™…‰ ë"ëx……¥™…™…“¶……¥……n˘i……‰%®i¥……\S…®™……&íë'í <i… ∫…⁄j…‰h… +®……n‰˘∂…‰=…EfiÚπh… +®…¬* …⁄¥…«∞¸…‰ =…EfiÚπh…®…¬ <i… ∞¸…®…¬*

®…p˘…h……∆ ∫…®…fir˘& ∫…÷®…p˘®…¬* ®…p˘ +…®…¬ ∫…÷ <i™…±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&* ëë"+¥™…™…∆¥…¶…HÚí-ë'í <i™……n˘x…… ∫…®…fir˘ <i™…l…Ê ∫…÷ <i™…¥™…™…∆ ®…p˘…h……®…i™…x…‰x… ∫…®…∫™…i…‰*∫…÷……‰ v……i…÷Æ˙i… ∫…÷±……‰…‰ ®…p˘ ∫…÷* ∫…÷ <i™…∫™……‰…∫…V…«x…∫…∆Y……™……∆ …⁄¥…«|…™……‰M…‰∫…÷®…÷p˘* i…∫®……i∫…÷… ë"ëx……¥™…™…“¶……¥……n˘i……‰%®i¥……\S…®™……&íë'í <i… +®¶……¥…‰ …⁄¥…«∞¸…‰S… ∫…÷®…p˘®…¬*

™…¥…x……x……∆ ¥™…fir˘& n÷˘™…«¥…x…®…¬* ¥™…fir˘& <i™…∫™… B‰∑…™……«¶……¥…& <i™…l…«&*™…¥…x… +…®…¬ n÷˘Æ¬˙ <i™…±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&* ë+¥™…™…∆ ¥…¶…HÚ......í <i™……n˘x……∫…®……∫…‰ ¥™…Ãr˘˘Æ˙i™…l…Ê n÷˘Æ¬˙ <i™…¥™…™…∆ ™…¥…x……x……®…i™…x…‰x… ∫…®…∫™…i…‰* n÷˘Æ¬˙<i™…∫™……‰…∫…V…«x…∫…∆Y……™……∆ …⁄¥…«|…™……‰M…‰ n÷˘Æ¬˙ ™…¥…x…* i…∫®……i∫…÷… +®… …⁄¥…«∞¸…‰ S…n÷˘™…«¥…x…®…¬*

®…I…EÚ…h……®…¶……¥…& x…®…«I…EÚ®…¬* ®…I…EÚ +…®…¬ x…Ƭ <i™…±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&*ë"ë+¥™…™…∆ ¥…¶…HÚ......íë'í <i™……n˘x…… ∫…®……∫…&* …⁄¥…«x………i…‰ x…Ƭ ®…I…EÚ +…®…¬*∫…÷……‰v……i…÷Æ˙i… +…®……‰ ±…÷EÚ x…Æ˙:˙ |……C|…™……‰M…‰ x…®…«I…EÚ* ∫……‰Æ˙®… …⁄¥…«∞¸…‰x…®…«I…EÚ®…¬*

Page 30: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

33 33 BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

Ω˛®…∫™……i™…™…& +i…Ω˛®…®…¬* +i™…™…& v¥…∆∫…&* Ω˛®… RÛ∫…¬ +i…* ë"ë+¥™…™…∆¥…¶…HÚíë'í- <i™……n˘x…… ∫…®……∫…‰ +i™…™……l…Ê +i… <i™…¥™…™…\S…* +i… <i™…∫™……⁄¥…«|…™……‰M…‰ ∫…÷……‰ ±…÷EÚ +i…Ω˛®…* ∫…÷…& +®… …⁄¥…«∞¸…‰ +i…Ω˛®…®…¬*

x…p˘… ∫…®|…i… x… ™…÷V™…i…‰ <i™…i…p˘®…¬* ∫…®|…i… x… ™…÷V™…i…‰ <i™…l…Ê +i…<i™…¥™…™…®…¬* x…p… ∫…÷ +i… <i™…±……ËEÚEÚ¥…O…Ω&* ë"ë+¥™…™…∆ ¥…¶…HÚíë'í- <i™……nx……∫…®……∫…:* +i…“i™…∫™… …⁄¥…«|…™……‰M…‰ ∫…÷…& ±…÷EÚ S… +i…x…p˘…* ëë"+¥™…™…“¶……¥…∂S…í'í<i… x……÷∆∫…EÚi¥…‰ ë"ëø∫¥……‰ x……÷∆∫…E‰Ú |……i……n˘EÚ∫™…íë'í <i… ø∫¥…‰+i…x…p˘* i…∫®……i∫……Ë …⁄¥…«∞¸…‰ S… +i…x…p˘®…¬ <i… ∞¸…®…¬*

Ω˛Æ˙∂…§n˘∫™… |…EÚ…∂…& <i…Ω˛Æ˙* ∂…§n˘|……n÷¶……«¥…∫™……‰n˘…Ω˛Æ˙h…®…n˘®…¬* Ω˛Æ˙RÛ∫…¬ <i… <i™…±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&* ëë"+¥™…™…∆ ¥…¶…HÚíë'í - <i™……n˘x…… ∫…⁄j…‰h…∫…®……∫…‰ |…EÚ…∂… <i™…l…Ê <i… * <i… <i™…∫™… =…∫…V…«x…i¥…‰ …⁄¥…«|…™……‰M…‰ ∫…÷…&±…÷EÚ S… <i… Ω˛Æ˙* i…∫®…i∫……Ë ëë"+¥™…™……n˘…∫…÷…&íë'í <i… ±…÷EÚ S… <i…Ω˛Æ˙<i… ∞¸…®…¬*

™…l…… <i™…¥™…™…∫™… S…i¥……Æ˙& +l……«& ∫…Œxi…* i…‰ ™……‰M™…i……, ¥…“∫……,…n˘…l……«x…i…¥…fik…, ∫……o˘∂™…∆ S…* ∞¸…∫™… ™……‰M™…®…¬ +x…÷∞¸…®…¬* ™……‰M™…i……l…Ê+x…÷:* ∞¸… RÛ∫…¬ +x…÷ <i™…±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&* ëë"+¥™…™…∆ ¥…¶…HÚ.....ë'íí <i™……n˘x……∫…®……∫…:* +x……‰& =…∫…V…«x…i¥…‰ …⁄¥…«|…™……‰M…&* ∫…÷…& ±…÷EÚ +x…÷∞¸…* i…∫®……i∫…÷…+®……n‰˘∂…‰ …⁄¥…«∞¸…‰ S… +x…÷∞¸…®…¬ <i…* ™…l……∞¸…®…¬ ™…l……¥…™…¥…®…¬ <i™……*

+l…«®…l…» |…i™…l…«®…¬* ¥…“∫……™……∆ u˘Ø˚HÚ&* …⁄h…«i……™……& ¥™……Œi…: ¥…“∫……*+l…« +®…¬ |…i… <i™…±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&* ëë"+¥™…™…∆ ¥…¶…H....ë'íÚí <i™……n˘x……∫…®……∫…‰ ¥…“∫……™……∆ |…i…“i™…¥™…™…∆ S…* |…i…“i™…∫™… =…∫…V…«x…i¥…‰ …⁄¥…«|…™……‰M…&*∫…÷…& ±…÷EÚ |…i… +l…«* ë"ë<EÚ…‰ ™…h…S…ë'íí <i… ™…h… |…i™…l…«* i…∫®……i∫…÷… +®……⁄¥…«∞¸…‰ S… |…i™…l…«®…¬ <i… ∞¸…®…¬*

ë"x…±……‰…: |……i……n˘EÚ…xi…∫™…ë'í|……i……n˘EÚ∫… ∆Y…E∆ ™…i…n∆ ˘

i…n˘xi…∫™… x…∫™… ±……‰…: ∫™……i…¬*

Page 31: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

3434BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

∂…HÚ®…x…i…GÚ®™… ™…l……∂…HÚ* ∂…HÚ +®…¬ ™…l…… <i™…±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&*ë"ë+¥™…™…∆ ¥…¶…HÚíëí--ë'í <i™……n˘x…… ∫…®……∫…‰ +x…i…GÚ®™…‰i™…l…Ê ™…l…… <i™…¥™…™…\S…*™…l…‰i™…∫™……‰…∫…V…«x…i¥…‰ …⁄¥…«|…™……‰M…‰ ∫…÷±……‰…‰ S… ™…l……∂…HÚ* …÷x…& |……i……n˘EÚi¥……i…¬|…l…®…ËEÚ¥…S…x…‰ ∫…÷ |…i™…™…‰ ëë"+¥™…™……n˘…∫…÷…&íë'í <i… ∫……‰±…÷«EÚ ™…l……∂…HÚ <i…∞¸…®…¬*

∫…⁄j…®…¬ - +¥™…™…“¶……¥…‰ S……EÚ…±…‰* 6*3*81*∫…Ω˛∫™… ∫…& ∫™……n˘¥™…™…“¶……¥…‰ x… i…÷ EÚ…±…‰*

]ı…h…&- +¥™…™…“¶……¥…‰ S… +EÚ…±…‰ <i… j……n∆ ∫…⁄j…®…¬* +x…‰x… ∫…⁄j…‰h… ∫…Ω‰i™…¥™…™…∫™…

∫……n‰∂…& ¥…v…“™…i…‰* ∫…Ω˛∫™… ∫… <i™……n‰∂…& ∫™……n¬ +¥™…™…“¶……¥…‰ x… i…÷ EÚ…±…‰*

Ω˛Æ‰& ∫……o˘∂™…∆ ∫…Ω˛Æ˙* Ω˛Æ˙ RÛ∫…¬ ∫…Ω˛ <i™…±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&* ëë"+¥™…™…∆ ¥…¶…HÚí'í<i™……n˘x…… ∫…®……∫…‰ ∫……o˘∂™…®…i™…l…Ê ∫…Ω‰i™…¥™…™…\S…* ∫…Ω‰i™…∫™……‰…∫…V…«x…∫…∆Y……™……∆…⁄¥…«|…™……‰M…‰ ∫…÷…& ±…÷EÚ S… ∫…Ω˛ Ω˛Æ˙* +j… ëë"+¥™…™…“¶……¥…‰ S……EÚ…±…‰íë'í <i…∫…⁄j…‰h… ∫…Ω˛∫™… ∫……n‰∂…‰ ¥…¶…HÚEÚ…™…Ê ∫…Ω˛Æ˙ <i… ∞¸…®…¬*

V™…‰π`ˆ∫™……x…÷…⁄¥™…Êh… +x…÷V™…‰π`ˆ®…¬* V™…‰π`ˆ RÛ∫…¬ +x…÷ <i™…±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&*ë"ë+¥™…™…∆ ¥…¶…HÚ...ë'íí <i™……nx…… ∫…®……∫…& +…x…÷…⁄¥™…Êh… <i™…l…Ê +x…÷ <i™…¥™…™…\S…*+x……‰Ø˚…∫…V…«x…i¥…‰ …⁄¥…«|…™……‰M…&* ∫…÷…& ±…÷EÚ +x…÷V™…‰π`ˆ* i…∫®……i∫……Ë"ëx……¥™…™…“¶……¥……n˘i……‰%®i¥……\S…®™……&í' <i™…®… …⁄¥…«∞¸…‰ S… +x…÷V™…‰π`ˆ®…¬ <i…∞¸…®…¬*

S…G‰Úh… ™…÷M……n¬ ∫…S…GÚ®…¬* S…GÚ ]ı… ∫…Ω˛ <i™…±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&* ë"+¥™…™…∆¥…¶…HÚ -ë'í <i™……nx…… ∫…®……∫…‰ ™……ËM……t…l…Ê ∫…Ω <i™…¥™…™…\S…* ∫…Ω∫™……‰…∫…V…«x…i¥…‰…⁄¥…«|…™……‰M…&* ∫…÷…& ±…÷EÚ ∫…Ω˛S…GÚ* ë"ë+¥™…™…“¶……¥…‰ S……EÚ…±…‰íë'í <i… ∫…Ω˛∫™…∫……n‰∂…‰ ∫…S…GÚ * ¥…¶…HÚEÚ…™…Ê ∫…S…GÚ®…¬*

Page 32: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

35 35 BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

∫…o˘∂…& ∫…J™…… ∫…∫…J…* ∫…Ω˛ ∫…J… ]ı… <i™…±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&* ë"ë+¥™…™…∆¥…¶…HÚí-' í<i™……n˘x…… ∫…®……∫…‰ ∫……o˘∂™……l…Ê ∫…Ω˛ <i™…¥™…™…\S…* ∫…÷…& ±…÷EÚëë"+¥™…™…“¶……¥…‰ S……EÚ…±…‰íë'í <i… ∫……n‰∂…‰ ∫…∫…J… * ¥…¶…HÚEÚ…™…Ê ∫…∫…J… <i…∞¸…®…¬*

I…j……h……∆ ∫…®…k…& ∫…I…j…®…¬* ∫…®…k…& +x…÷∞¸…∫¥……i®…¶……¥…&* I…j… +…®…¬∫…Ω˛ <i™…±……ËEÚEÚ: ¥…O…Ω˛&* ë"ë+¥™…™…∆ ¥…¶…HÚ....ë'íí <i™……nx…… ∫…®……∫…‰ ∫…®…i™…l…Ê∫…Ω˛ <i™…¥™…™…\S…* ∫…Ω˛∫™……‰…∫…V…«x…i¥…‰ …⁄¥…«|…™……‰M…‰ ∫…÷±……‰…‰ ∫…Ω˛I…j…* ∫……n‰˘∂…‰¥…¶…HÚEÚ…™…Ê ∫…I…j…®…¬*

i…fih…®……Æ˙i™…V™… ∫…i…fih…®…¬* ∫……EÚ±™……l…Ê (+…Æ˙i™…V™…) ∫…Ω˛ <i™…¥™…™…®…¬*i…fih… +®…¬ ∫…Ω˛ <i™…±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&* ë+¥™…™…∆ ¥…¶…HÚ....í <i™……n˘x…… ∫…®……∫…&∫……EÚ±™……l…Ê ∫…Ω‰˛i™…¥™…™…\S… * ∫…Ω˛∫™……‰…∫…V…«x…i¥…‰ …⁄¥…«|…™……‰M…&* ∫…÷…& ±…÷E¬Ú*∫…Ω˛∫™… ∫……n‰∂…‰ ∫…i…fih…* ¥…¶…HÚEÚ…™…Ê ∫…i…fih…®…¬ <i… ∞¸…®…¬*

+ŒMx…O…xl……™…«xi…®…v…“i…‰ ∫……ŒMx…* +ŒMx… +®…¬ ∫…Ω˛ <i™…±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&*ë"ë+¥™…™…∆ ¥…¶…HÚ...ë'íí <i™……n˘x…… ∫…®……∫…‰ +xi……l…Ê ∫…Ω˛ <i™…¥™…™…\S…*∫…Ω˛∫™……‰…∫…V…«x…i¥…‰ …⁄¥…«|…™……‰M…&* ∫…÷…& ±…÷EÚ ∫…Ω˛ +ŒMx…* ∫…Ω˛∫™… ∫……n‰˘∂…‰ëë"+EÚ& ∫…¥…h…Ê n˘“P…«&íë'í <i… n˘“P…Ê S… ∫……ŒMx… * ¥…¶…HÚEÚ…™…Ê ∫……ŒMx… <i…∞¸…®…¬*

∫…⁄j…®… ¬ - x…n˘“¶…∂S… 2*1*20**x…n˘“¶…& ∫…Ω˛ ∫…∆J™…… ∫…®…∫™…i…‰*

]ı…h…& - u˘…n∆ ∫…⁄j…®…¬* +x…‰x… ∫…⁄j…‰h… ∫…∆J™…… x…n˘“¥……S…EËÚ& ∂…§nË& ∫……E∆Ú ∫…®…∫™…i…‰

∫……‰%¥™…™…“¶……¥…& <i™…÷S™…i…‰*

¥……Ãi…EÚ®…¬- ∫…®……Ω˛…Ɖ S……™…®…π™…i…‰*+™…∆ ∫…®……∫…& (∫…∆J™…… x…n˘“¥……S…EËÚ& ∫…Ω˛ ∫…®…∫™…i…‰ <i…) ∫…®……Ω˛…Æ˙…l…Ê

B¥… |…™…÷V™…i…‰*

Page 33: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

3636BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

…\S……x……∆ M…R¬ÛM……x……∆ ∫…®……Ω˛…Æ˙& …\S…M…R¬ÛM…®…¬* …\S…x…¬ +…®…¬ M…R¬ÛM…… +…®…¬<i™…±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&* ë"ëx…n˘“¶…∂S…íë'í <i… ∫…®……∫…&* ∫…®……Ω˛…Ɖ S……™…®…π™…i…‰<i… ¥……Ãi…EÚ§…±……i…¬ ∫…®……Ω˛…Æ˙…l…Ê ∫…®……∫…&* ∫…∆J™……¥……S…EÚ∫™… …\S…x∂…§n˘∫™…ë"ë|…l…®……x…Ãn˘π]∆ı ∫…®……∫… =…∫…V…«x…®…í¬ë'í <i™…÷…∫…V…«x…∫…∆Y……™……®…¬ ë=…∫…V…«x…∆ …⁄¥…«®…¬í<i… …⁄¥…«|…™……‰M…&* ∫…÷…& ±…÷EÚ …\S…x…¬ M…R¬ÛM……* ë"ëx…±……‰…&ëí |……i……n˘EÚ…xi…∫™…í'<i… x…±……‰…‰ …\S…M…R¬ÛM……* ëë"+¥™…™…“¶……¥…∂S…ë'íí <i… x……÷∆∫…EÚi¥…‰ ø∫¥…‰ x……÷∆∫…E‰Ú|……i……n˘EÚ∫™… <i… ø∫¥…‰ …\S…M…R¬ÛM…* ¥…¶…HÚEÚ…™…Ê …\S…M…R¬ÛM…®…¬*

u˘™……‰& ™…®…÷x…™……‰& ∫…®……Ω˛…Æ˙& u˘™…®…÷x…®…¬* u˘ +…‰∫…¬ ™…®…÷x…… +…‰∫…¬ <i…+±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&* ë"ëx…n˘“¶…∂S…íë'í <i… ∫…⁄j…‰h… ∫…®……∫…‰ ∫…÷…& ±…÷EÚ S… u˘™…®…÷x……*ë"ëø∫¥……‰ x……÷∆∫…E‰Ú |……i……n˘EÚ∫™…ë'íí <i… ø∫¥…‰ u˘™…®…÷x…* u˘¥…¶…HÚEÚ…™…Êu˘™…®…÷x…®…¬ <i… ∞¸…®…¬*

∫…⁄j…®…¬- i…r˘i……& 4*2*76**+……\S…®…∫…®……i…‰Æ˙v…EÚ…Æ˙…‰%™…®…¬*

]ı…h…&- …\S…®……v™……™…∫…®……Œi……™…«xi…∆ i…r˘i…& <i… …n˘®…x…÷¥…i…«i…‰*

∫…⁄j…®…¬ - +¥™…™…“¶……¥…‰ ∂…Æ˙i|…¶…fii…¶™…& 5*4*107**∂…Æ˙n˘…n˘¶™…π]ıS…¬ ∫™……i∫…®……∫……xi……‰%¥™…™…“¶……¥…‰*

]ı…h…:-- u˘…n∆˘ ∫…⁄j…®…¬* +x…‰x… ∫…⁄j…‰h… ]S…¬|…i™…™…& ¥…v…“™…i…‰* ∂…Æ˙n˘…n˘¶™…&

∂…§n‰¶™…& ]ıS…¬|…i™…™…& ∫™……i…¬ ∫…®……∫……xi……‰%¥™…™…“¶……¥…‰ *

∂…Æ˙n˘& ∫…®…“…®…¬ =…∂…Æ˙n˘®…¬* ∂…Æn¬˘ RÛ∫…¬ =… <i™…±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&* ë"ë+¥™…™…∆¥…¶…H... ë' í í Ú <i™……n ˘x…… ∫…®……∫…&* ∫…®…“……l… Ê =… ‰i™…¥™…™…\S…*=…‰i™…∫™……‰…∫…V…«x…i¥…‰ …⁄¥…«|…™……‰M…&* ∫…÷……‰ ±…÷EÚ =…∂…Æ˙n¬˘* +j… ë"ë+¥™…™…“¶……¥…‰∂…Æ˙i|…¶…fii…¶™…&íë'í <i… ∫…⁄j…‰h… ]ıS|…i™…™…&* ]ıS… ]ıS……Ë <i……Ë* i…™……‰& ±…÷E¬Ú*=…∂…Æ˙n¬ + (=…∂…Æ˙n˘) * ¥…¶…HÚEÚ…™…Ê =…∂…Æ˙n˘®…¬*

Page 34: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

37 37 BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

∂…Æ˙n˘…n˘M…h…‰ ¥………∂…¬ V…Æ˙… <i™……n˘™…& ∂…§n˘…& +xi…¶…«¥…Œxi…* ¥………∂…∆|…i… |…i…¥………∂…®…¬* ¥………∂…¬ +®…¬ |…i… <i™…±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&* ë"ë+¥™…™…∆¥…¶…H...íÚë'í <i™……n˘x…… ∫…®……∫…&* ∫…®……∫…i¥……i…¬ ∫…÷±……‰…&* |…i… <i™…∫™……⁄¥…«x………i…‰ |…i…¥………∂…¬* ë"+j… ë+¥™…™…“¶……¥…‰ ∂…Æ˙i|…¶…fii…¶™…&ë'íí <i… ]ıS|…i™…™…‰|…i…¥………∂…* ¥…¶…HÚEÚ…™…Ê |…i…¥………∂…®…¬*

V…Æ˙…™…… V…Æ˙∂S…* M…h…∫…⁄j…®…n˘®…¬* V…Æ˙…∂…§n˘∫™… V…Æ˙∫……n‰∫…& ]ıS…¬ |…i™…™…∂S… ∫™……i…¬+¥™…™…“¶……¥…∫…®……∫…‰ *

V…Æ˙…™……& ∫…®…“…®…÷…V…Æ˙∫…®…¬* V…Æ˙… RÛ∫…¬ =… <i™…±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&* ë"ë+¥™…™…∆¥…¶…HÚ...ë'íí <i… ∫…⁄j…‰h… ∫…®……∫…& ∫…®…“……l…Ê =…‰i™…¥™…™…\S…* =…‰i™…∫™… …⁄¥…«|…™……‰M…‰∫…÷……‰ ±…÷EÚ S… =…V…Æ˙…* +j… ëë"V…Æ˙…™……& V…Æ˙∂S…ë'íí <i… ]ıS…¬|…i™…™…‰ V…Æ˙…∂…§n˘∫™…V…Æ˙∫……n‰∂…‰ S… =…∫…Æ˙∫…* ¥…¶…HÚEÚ…™…Ê =…V…Æ˙∫…®…¬*

∫…⁄j…®…¬- +x…∂S… 5*4*108*+z…xi……n˘¥™…™…“¶……¥……]¬ı]ıS…¬ ∫™……i…¬*

]ı…h…&- u˘…n∆ ∫…⁄j…®…¬* +x…‰x… ∫…⁄j…‰h… ]S…¬|…i™…™…& ¥…v…“™…i…‰* +z…xi……i…¬

+¥™…™…“¶……¥……n¬ ]ıS…¬ ∫™……i…¬*

Æ˙…Y…& ∫…®…“…®…÷…Æ˙…V…®…¬* Æ˙…V…x…¬ RÛ∫…¬ =… <i™…±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&* ë"ë+¥™…™…∆¥…¶…HÚ....ë'íí <i™……n˘x…… ∫…®……∫…&* ∫…®…“……l…Ê =…‰i™…¥™…™…\S…* =…‰i™…∫™……⁄¥…«|…™……‰M…&* ∫…®……∫…i¥……i…¬ ∫…÷……‰ ±…÷EÚ =…Æ˙…V…x…¬* +j… ë"ë+x…∂S…íë'í <i…∫…⁄j…‰h… ]ıS|…i™…™…‰ =…Æ˙…V…x…¬ +* ë"x…∫i…ui…‰íë'í <i… ]ı±……‰…‰ ë"ëx……¥™…™…“¶……¥……n¬í....ë'í<i… +®… ë+®… …⁄¥…«&í <i… …⁄¥…«∞¸…‰ =…Æ˙…V…®…¬*

Page 35: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

3838BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

∫…⁄j…®…¬- x…∫i…r˘i…‰ 6*4*144*x……xi…∫™… ¶…∫™… ]‰ı±……Ê…& ∫™……i…¬ i…r˘i…‰*Û

]ı…h…& x…: i…r˘i…‰ <i… u˘…n∆ ∫…⁄j…®…¬* ¶…∫™… ]‰ı& ±……‰…& <i… …n˘…x… +x…÷¥…i…«xi…‰*

+x…‰x… ∫…⁄j…‰h… ]ı±……‰…& ¥…v…“™…i…‰* x……xi…∫™… ¶…∫™… ]‰ı±……Ê…& ∫™……i…¬ i…r˘i…‰*

=…Æ˙…V…x…¬ + <i™…j… ]ıS…¬ <i… i…ri…|…i™…™…& …Æ˙i¥…‰x… ¥…i…«®……x…i¥……i…¬ ë"ëx…∫i…ri…‰í‰'í<i™…x…‰x… ]‰ı& +x…& ±……‰…‰ =…Æ˙…V…¬ +* ¥…¶…HÚEÚ…™…Ê =…Æ˙…V…®…¬ <i…* B¥…®…¬+v™……i®…®… ¬* +…i®…x… <i… +v™……i®…®… ¬* +…i®…x… ¬ RÛ +v…<i™…±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&*

∫…⁄j…®…¬- x……÷∆∫…EÚ…n˘x™…i…Æ˙∫™……®…¬ *5*4*101*+z…xi…∆ ™…i…¬ C±…“§…∆ i…n˘xi……n˘¥™…™…“¶……¥……n¬ ]ıS…¬ ¥…… ∫™……i…¬*

]ı…h…&- u˘…n∆ ∫…⁄j…®…¬* +i…& +¥™…™…“¶……¥……n¬ ]ıS…¬ ∫…®……∫……xi…& i…r˘i…&

<i™…‰i……x… …n˘…x… +x…÷¥…i…«xi…‰* +x…‰x… ∫…⁄j…‰h… ¥…EÚ±…‰x… ]ıS|…i™…™…& ¥…v…“™…i…‰*

+z…xi…∆ ™…i…¬ C±…“§…∆ i…n˘xi……n˘¥™…™…“¶……¥……n¬ ]ıS…¬ ¥…… ∫™……i…¬*

S…®…«h…& ∫…®…“…®…¬ =…S…®…«®…¬ =…S…®…« ¥…… * S…®…«x…¬ ∂…§n˘& +z…xi…∆ C±…“§…∆¶…¥…i…* S…®…«x…¬ RÛ∫…¬ =… <i™…±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛& * ëë"+¥™…™…∆ ¥…¶…HÚ...ë'í í<i™……n˘x…… ∫…®……∫…& ∫…®…“……l…Ê =…‰i™…¥™…™…\S…* =…‰i™…∫™… …⁄¥…«|…™……‰M…&* ∫…÷……‰±…÷EÚ =…S…®…«x…¬* +j… ëë"x……÷∆∫…EÚ…n˘x™…i…Æ˙∫™……®…ë'í¬í <i… ¥…EÚ±…‰x… ]ıS… =…S…®…«x…¬+* x…∫i…r˘i…‰ <i… ]ı±……‰…‰ =…S…®…«* ë"ë+¥™…™……n˘…∫…÷…&íë'í <i… ∫…÷±……‰…&*

Page 36: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

39 39 BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

∫…⁄j…®…¬- Z…™…& 5-4-111Z…™…xi……n˘¥™…™…“¶……¥……n¬ ]ıV¥…… ∫™……i…¬*

]ı…h…&- BEÚ…n∆ ∫…⁄j…®…¬* +x…‰x… ∫…⁄j…‰h… ]ıS…¬ ¥…EÚ±…‰x… ¥…v…“™…i…‰*

∫…®…v…& ∫…®…“…®…¬ =…∫…®…v…®…¬ =…∫…®…i…¬ ¥…… * ∫…®…v…¬ RÛ∫…¬ =…<i™…±……ËEÚEÚ¥…O…Ω˛&* ëë"+¥™…™…∆ ¥…¶…HíÚ-ë'í <i™……n˘x…… ∫…®……∫…‰ ∫…®…“……l…Ê =…<i™…¥™…™…\S…* =… <i™…∫™… …⁄¥…«|…™……‰M…&* ∫…÷……‰ ±…÷EÚ =…∫…®…v…¬* +j… ëë"Z…™…&í'í<i… ∫…⁄j…‰h… ]ıS|…i™…™…‰ =…∫…®…v…¬ +* ¥…¶…HÚEÚ…™…Ê =…∫…®…v…®…¬* ]ıS…&+¶……¥…‰ =…∫…®…v…¬* i…∫®……i∫…÷|…i™…™…‰ ë"ë+¥™…™……n…∫…÷…&ë'íí <i… ∫…÷±……‰…&* 륅…¥…∫……x…‰í<i… ∫…⁄j…‰h… ¥…EÚ±…‰x… S…i¥…Ê =…∫…®…i…¬*

<i™…¥™…™…“¶……¥…∫…®……∫…&

…`ˆx…|…¥…i…«x……x…

I EÚ…‰π`ˆ…i∫…®…÷S…i…®…÷k…Æ∆ x…v……«™…« ±…J…i…-1. ¥…¶…Ci™…l…Ê +¥™…™…“¶……¥…∫…®……∫…∆ ¥…v…“™…®……x…∫™… ∫…⁄j…∫™… =n˘…Ω˛Æ˙h…∆ EÚ®…¬?

(+v…Ω˛Æ˙, =…EfiÚπh…®…¬, ∫…÷®…p˘®…¬)

2. I…j……h……∆ ∫…®…k…:----------*

(∫…i…fih…®…¬, ∫…I…j…®…¬, ∫……ŒMx…)

3. |……i……n˘EÚ∫…∆Y……¥…v……™…E∆Ú ∫…⁄j…∆---------- ¶…¥…i…*

(+¥™…™…∆ ¥…¶…HÚ...., =…∫…V…«x…∆ …⁄¥…«®…¬, EfiÚk…r˘i…∫…®……∫……∂S…)

4. |…l…®……x…Ãn˘π]∆ı ∫…®……∫… ---------*

(=…∫…V…«x…®…¬, …⁄¥…«∞¸…®…¬, …Æ˙∞¸…®…¬)

Page 37: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

4040BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

5. +¥™…™…“¶……¥…∂S… <i… ∫…⁄j…‰h… ÀEÚ ¥…v…“™…i…‰?

(+¥™…™…“¶……¥…∫…®……∫…:, x……÷∆∫…EÚi¥…®…¬, +¥™…™…i¥…®…¬)

6. x……¥™…™…“¶……¥……n˘i……‰%®i¥……\S…®™……: <i… ∫…⁄j…‰h… ÀEÚ ¥…v…“™…i…‰?

(+¥™…™…“¶……¥…∫…®……∫…:, +®……n‰∂…:, …\S…®…“¥…¶…HÚ:)

II. ∫…⁄j……h… ¥™……J™……i…-1. =…∫…V…«x…∆ …⁄¥…«®…¬*

2. +¥™…™…“¶……¥…‰ S……EÚ…±…‰*

3. x…n˘“¶…∂S…*

4. i…fii…“™……∫…i…®™……‰§…«Ω÷˛±…®…¬*

III. =k…Æ˙i…-1. +v…M……‰…®…¬, +v…M……‰…‰ <i… ∞¸…u˘™…∆ EÚl…∆ ∫…n¬˘v™…i…?

2. ™…l……l……«: E‰Ú? ¥…∂…n˘™…i…*

3. =…∫…®…v…®…¬ =…∫…®…i…¬ <i… ∞¸…u˘™…∆ EÚl…®…¬?

4. ë∫…®……Ω˛…Ɖ S……™…®…π™…i…‰í <i™…∫™… EÚ…‰%l…«:?

IV. ∫…|…®……h…∆ ∫…®…∫™…i…1. n÷˘™…«¥…x…®…¬*

2. x…®…«I…EÚ®…¬*

3. <i…Ω˛Æ˙*

4. ™…l……∂…HÚ*

5. ∫…S…GÚ®…¬*

Page 38: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

41 41 BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

V. ™…l……‰S…i…∆ ™……‰V…™…i… E˙ J…

1. +¥™…™…“¶……¥…‰ ∂…Æ˙i|…¶…fii…¶™…: 1. ]ı±……‰…:

2. x…∫i…r˘i…‰ 2. ∫……n‰˘∂…:

3. Z…™…: 3. ]ıS|…i™…™…:

4. +¥™…™…“¶……¥…‰ S……EÚ…±…‰ 4. ]ıV¥……

5. =…∫…V…«x…®…¬*

Page 39: sastra Fnial Draft - SCERT...1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890

4242BEÚEÚ®…¬ -1 ¥™……EÚÆ˙h…®…¬

+v…EÚ¥…∫i…Æ˙&+¥™…™…“¶……¥…∫…®……∫…:+v…EÚ¥…∫i…Æ˙&

+¥™…™…“¶……¥…∫…®……∫…:+¥™…™…∆ ¥…¶…HÚ∫…®…“…∫…®…fir¥™…fin¬v™…l……«¶……¥……i™…™……∫…®|…i…∂…§n|……n÷¶……«¥……∂S……™…l……x…÷…⁄¥™…«-™……ËM……t∫……o∂™…∫…®…k…∫……EÚ±™……xi…¥…S…x…‰π…÷ <i… ∫…⁄j…‰h… ∫…®……∫…: ¥…v…“™…i…‰*

+l…«: ∫…®…∫i…∆ ∞¸…®…¬ ¥…O…Ω˛:¥…¶…HÚ& +v…Ω˛Æ˙ ΩÆ˙…Ë <i…∫…®…“…®…¬ =…EfiÚπh…®…¬ EfiÚπh…∫™… ∫…®…“…®…¬*∫…®…fir: ∫…÷®…p®…¬ ®…p…h……∆ ∫…®…fir:*¥™…fiÃr: n÷™…«¥…x…®…¬ ™…¥…x……x……∆ ¥™…Ãr˘:*+¶……¥…: x…®…«I…EÚ®…¬ ®…I…EÚ…h……®…¬ +¶……¥…:*+i™…™…: (v¥…∆∫…:) +i…Ω®…®…¬ Ω˛®…∫™… +i™…™…:*+∫…®|…i… (∫…®|…i… +i…x…p®…¬ x…p˘… ∫…®|…i… x… ™…÷V™…i…‰ <i…x… ™…÷V™…i…‰ <i…)∂…§n|……n÷¶……«¥…: (|…EÚ…∂…:) <i…ΩÆ˙ ΩÆ˙∂…§n∫™… |…EÚ…∂…:*…∂S……i…¬ +x…÷¥…πh…÷ ¥…πh……‰: …∂S……i…¬™…l……l……«: S…i¥……Æ˙:-™……‰M™…i…… ∞¸…∫™… ™……‰M™…®…¬ +x…÷∞¸…®…¬¥…“∫…… (…⁄h…«i……™……: ¥™……Œi…:) |…i™…l…«®…¬ +l…«®…¬ +l…» |…i…*+x…i…GÚ®™… (…n…l……«x…i…¥…fik…) ™…l……∂…HÚ ∂…HÚ®…¬ +x…i…GÚ®™…∫……o∂™…®…¬ ∫…Ω˛Æ˙ Ω˛Æ‰: ∫……o˘∂™…®…¬*+…x…÷…⁄¥™…«®…¬ +x…÷V™…‰π`ˆ®…¬ V™…‰π ˆ∫™……x…÷…⁄¥™…Êh…*™……ËM……t∆ (™…÷M……i…¬) ∫…S…GÚ®…¬ S…G‰Úh… ™…÷M……i…¬*∫…®…k…: ∫…I…j…®…¬ I…j……h……∆ ∫…®…k…:*∫……EÚ±™…®…¬ (+…Æ˙i™…V™…) ∫…i…fih…®…¬ i…fih…®…… +…Æ˙i™…V™…+xi…®…¬ ∫……ŒMx… +ŒMx…O…xl……™…«xi…®…¬*