บทที่4.1 PNC 1110 · บทที่4.1 pnc 1110 การดูแลผู้ที่มีปัญหาระบบประสาทและประสาท สัมผัสและการเคลื่อนไหว

บทท 4.1 PNC 1110การดแลผทมปญหาระบบประสาทและประสาท

สมผสและการเคลอนไหว

อาจารยเพชรตน เตชาทววรรณ วทยาลยพยาบาลและสขภาพ

มหาวทยาลยราชภฎสวนสนนทา

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ 1

การดแลผทมปญหาในระบบประสาทและการเคลอนไหว

วตถประสงค

1. บอกความผดปกตในระบบประสาทและการเคลอนไหวได2. บอกวธดแลผใหญทมความผดปกตในระบบประสาทและการเคลอนไหวได

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

ระบบประสาทสมผสทเปลยนแปลง1. การรบรสเนองจากตอมรบรสทลนลดจ านวนลง ประกอบกบ

น าลายจะขนขน ท าใหชองปากแหงไดงาย

2. การรบกลนลดลง

3. การมองเหน มการเปลยนแปลงตงแตทเปลอกตาบนจะตกลงเลกนอย น าตาในเบาตามากขน เนองจากการอดตนของทอทางเดนน าตาและอาการเคองตา

4. การไดยน มการเปลยนแปลงของหชนในทเรยก Cochlear ท าใหสญเสยความสามารถในการไดยนเสยง

5. การรบรการสมผส จากความรอน ความเยน เปลยนไป


ระบบประสาทสมผสทเปลยนแปลง


อาหารรสหวานจด

ตาแหง

หไดยนลดลง

รอน-หนาว

รบกลนลดลง

ปญหาในระบบประสาทและการเคลอนไหวการทรงตว พบวามการเปลยนแปลง โดยเสนประสาททรบผดชอบอยใกลเคยงกบสวนทรบผดชอบการไดยน อาการวงเวยนศรษะรสกวาบานหมน


ปญหาในระบบประสาทและการเคลอนไหวสตปญญา พบวาผสงอายจะสญเสยความจ าระยะสน ตองใชเวลานานขนในการนกทบทวน


ปญหาในระบบประสาทและการเคลอนไหวสมองเสอม


ปญหาในระบบประสาทและการเคลอนไหวการนอน พบวามการเปลยนแปลงของคลนไฟฟาสมองขณะหลบ ท าใหระยะเวลาทอยในระดบหลบสนทสนลง


ปญหาในระบบประสาทและการเคลอนไหวระบบประสาทอตโนมต จะลดประสทธภาพลง มผลตออาการผดปกตทพบบอยในผสงอาย เชน อาการหนามดเมอลกขนยนหรอนงเรว ๆ จากความดนโลหตทลดลง อาการปสสาวะราด


10 ความเสยงตอระบบประสาทของผสงอาย


1) อารมณซมเศรา (Depression) หากมภาวะแยกตว เบอหนาย หรอทกขใจ ไมควรละเลย

ความเสยงระบบประสาทของผสงอาย


2) การลม (Fall) การลมเปนปญหาทพบบอยและอนตรายมากในวยสงอาย



สมองเสอม (Alzheimer's Disease)



กลามเนอออนแรง (Muscle Weakness)



กลามเนอออนแรง (Muscle Weakness)



เดนชา (Changes in gait) สมรรถภาพทางกายของผสงอายจะเสอมลงตามวย โดยเฉพาะการเดนทชาลง การกาวเทาทสนลง เนองจากความเสอมของเนอเยอขอกระดกและกลามเนอ







ประสาทสมผสเปลยนแปลง (Sensory changes)

ห ตาจมก



ระบบขบถายเปลยนแปลง (Changes to excretory system) ปสสาวะไมอย ปสสาวะเลด ปสสาวะบอย





กระดกพรน (Senile Osteoporosis) น าหนกกระดกลดลง เปราะ หกงาย ความยาวกระดกสนหลงลดลง หมอนรองกระดกบางลง หลงคอมมากขน ความสงลดลง เคลอนไหวขอไมสะดวก ตง แขง อกเสบ ตดเชองายขน







ทาทรงตว (Posture change) ปญหาทพบคอนขางบอย เชน เดนแอนหลง เดนหลงคอม เดนเซ กาวเทาสนลง







ความอด (Endurance)เมออายเพมมากขนความอดยอมลดลง





เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ30

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว


1) โรคหลอดเลอดสมองอดตน หรอ Stroke หรออมพฤกษ /อมพาต





2) โรคพารกนสน เปนโรคความเสอมของสมองทเกดจากการขาดสารโดพามน พบมากในคนอาย 60ปขนไป มกเรมดวยอาการสนทแขนขา กราม หรอใบหนา กลามเนอเกรง เคลอนไหวชา พดหรอกลนล าบาก ซมเศราหดห









3) โรคกระดกตนคอเสอม (Text Neck)เกดจากการ “กมหนา” (จนหต าลงมาเกอบแนวเดยวกบไหล) บอย ๆ ซ า ๆ นาน ๆ จนท าใหกลามเนอ เสนประสาท และเสนเอนตง เกรง เครยด




4) กระดกหกจากโรคกระดกพรน สามารถเกดไดทกชวงวย เดกมกกระดกหกจากการเลนซน ผใหญมกเกดจากอบตเหต ผสงวยมกเกดกระดกหกจากกระดกพรน เพราะมวลกระดกทเปราะบาง เพยงลนหกลมกหกไดงาย







5) ขอไหลตดพบมากในชายและหญงวยสงอายทมความเสอมของเอนรอบขอและปลายกระดกไหปลาราทอยตดกบขอ มหนปนเกาะไปขดเอนรอบขอจนอกเสบ







6) ขอเขาคลอนแคลน หรอโรคขอเขาเสอมตามวย มกพบในหญงอาย 60 ปขนไป หรอโรครมาตอยด โรคเกาต นงพบเพยบ ขดสมาธ คกเขา หรอนงยอง ๆ นาน ๆ เขาเสอมจากอบตเหต ท าใหเขาหลวม รวมถงการดมสรา สบบหรจด ทานยาสเตยรอยด







7)ขอสะโพกโยกแยก ส าหรบใครทมอาการปวดงามขาดานหนาขางใดขางหนง เจบแปลบทขอสะโพกขณะเดนหรอวง ปวดสะโพกและปวดเขา (บางคนปวดเขากอนปวดสะโพกคลายโรคปวดหลง) สวนวยกลางคน 80% มปญหาขอสะโพกเสอม เพราะขาดเลอดเลยงสวนหวของกระดกตนขา ดมสรา สบบหรจด ทานยาสเตยรอยด เกดอบตเหตขอหลด





8)หมอนรองกระดกทบเสนประสาท หลายคนคงเคยทรมานกบอาการปวดหลงราวลงขาไปถงนองหรอหลงเทาขางใดขางหนง บางคนเจบขอพบเขาดานหลง ปวดนอง นวเทาชา









9)โรคปวดศรษะไมเกรน พบบอยในผหญงมากกวาผชาย อาการปวดตบ ๆ เปน ๆ หาย ๆ ปวดขางเดยวทหนาผาก ขมบทายทอย คลนไสอาเจยน ไวตอเสยงและแสง







10)โรคนอนกรนเปนสงทเราไมควรละเลย เพราะเสยงกรนขณะหลบ อาการสะดงตนตอนดก ขาขยกขยกออนเพลย ปวดหวเมอตน งวงนอนมากผดปกตในเวลากลางวน สงผลใหเรยนหรอท างานไดไมเตมท ความจ าแย




เปาหมายทส าคญทสดคอ ท าใหผปวยมคณภาพชวตดขน ประกอบดวย

1) ผปวยสามารถกลบไปท ากจวตรประจ าวนกบครอบครวไดเปนปกต

2) ผปวยสามารถดงศกยภาพออกมาใชไดอยางเตมทในการท ากจกรรมตาง ๆ 3) สมองและกลามเนอถกกระตนและพฒนาความสามารถในระยะยาว

4) ไมเกดความพการซ าซอน


การดแลฟนฟผปวยระบบประสาทผดปกต

ดานรางกาย

1. การฝกนง

2. การฝกยน 3. การฝกเดน

4. การฝกขนลงบนได


การดแลฟนฟผปวยทมปญหาในการเคลอนไหว


ฝกรางกาย

นง

ยน

เดน

ขน-ลงบนได

ดานรางกาย

5. การเคลอนไหวมอและแขน การบรหารกลามเนอและขอ

6. การฝกท ากจวตรประจ าวนตาง ๆ เชน การสวมเสอผา การรบประทานอาหาร การฝกกลน 7.การดแลการนอน การจดทานอน

8. การฝกสอสารทงการพดและการฟง



ฝกรางกาย

มอและแขน

ทานอาหาร

นอน

สอสาร


ถาม-ตอบ

THE END


65

Documents

บทที่4.1 PNC 1110 · บทที่4.1 pnc 1110 การดูแลผู้ที่มีปัญหาระบบประสาทและประสาท สัมผัสและการเคลื่อนไหว