аудандық қоғамдық-саяси газет№17(7806)

28 сәуір,Сейсенбі,2020 жыл

uil-gazet@mail.ru

Газет 1930 жылдың

қараша айынанбастап шығады.

Қадірлі жерлестер!Ардақты ағайын!Баршаңызды береке мен бірліктің мейрамы 1 мамыр – Қазақстан халқының

бірлігі күні мерекесімен шын жүректен құттықтаймын!1 мамыр – барша қазақстандық ұрпақтың сабақтастығы мен біздің

қауымдастығымыздың белгісі. Дәл осы күн жылдар бойы сақталып, тамырынтереңге жайған достығымыздың, бауырластығымыздың айқын көрінісі іспетті.«Бір ел – бір тағдыр» қағидасына негізделген келісім мен халық бірлігіҚазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтыңмемлекеттік саясатының іргетасы саналады.Қазақстанда осы күні 130-дан астам ұлт бар болса, соның ішінде біздің

облысымызда 90-нан астам ұлт өкілдері ынтымақтаса еңбек етуде,ауданымызда өзге ұлт өкілдерінен құралған «Достық» клубы бүгіндеауданымыздың қоғамдық-саяси және мәдени өміріне беслсенді атсалысып,ауданымыздың әлеуметтік-экономикалық дамуына елеулі үлестерін қосуда.Қадірменді жерлестер!Баршаңызға мәлім, қазір бүкіл әлем өте күрделі ахуалды бастан өткеруде.

Бұл қиындықты бәріміз бір халық, бір қоғам болып міндетті түрде еңсеріпшығатынымызға сенімім мол.Сіздерге отбасылық береке, денсаулық, бақыт, істеріңізде табыс тілеймін.

Мереке құтты болсын! Құрметпен,Ойыл ауданының әкімі А.Қазыбаев

1 МАМЫР — ҚАЗАҚСТАН ХАЛҚЫНЫҢ БІРЛІГІ КҮНІНЕ ОРАЙОЙЫЛ АУДАНЫНЫҢ ӘКІМІ

ҚАЗЫБАЕВ АСҚАР ҚАЙЫРҒАЛИҰЛЫНЫҢАУДАН ЖҰРТШЫЛЫҒЫН ҚҰТТЫҚТАУЫ

Құрметті отандастар!Баршаңызға белгілі, Қазақстан

халқы 16 наурыздан бастап төтеншежағдай режиміне көшті.Әрине, бұлкезең жұртшылыққа оңай тимегеніанық. Кейбір азаматтар жұмысынжоғалтып, табыссыз қалды. Ойғаалған жоспарларын өзгертуге мәж-бүр болғандар да бар.Адами тұрғыдан мен мұны түсіне-

мін. Қауіпті вирус Қазақстанда кеңжайылып кетпеуі үшін осындай күр-делі, бірақ аса қажет шешім қабыл-дадым. Соның арқасында індетжаппай таралған жоқ. Дүниежүзілікденсаулық сақтау ұйымы да, халық-аралық сарапшылар да Қазақстан-ның іс-қимылын оң бағалап отыр.Елімізде қатаң карантин шараларыенгізіліп, қоғамдық көліктің жұмысытоқтатылды. Мекемелер мен кәсіп-орындардың басым бөлігі қашықтанжұмыс істеу режиміне көшті. Көше-лер, тұрғын үйлер дезинфекция-ланып, науқастарға дәрігерлік көмеккөрсетілуде. Әрине, барлық облыс-тағы жағдай бірдей емес. Кейбіраймақтарда індет шарықтау шегіненөткен сияқты. Бірақ бірқатар өңірдевирустың таралу қаупі әлі десейілмей отыр. Біз ондағы нақтысанитарлық ахуалға қарай әрекетжасаймыз. Басты міндет – азамат-тарымыздың денсаулығын сақтап,өмірін қорғап қалу. Әлеуметтік жәнеэкономикалық тұрақтылықты қамта-масыз етіп, халықтың табысын сақ-тау үшін де арнайы шаралар қабыл-данып жатыр. Тағы да қайталапайтамын: қазіргідей күрделі кездеәрбір азамат біздің назарымыздаболады. Мемлекет ешкімді қиын-дықта қалдырмайды.Мен төтенше жағдай кезеңінде

азаматтарымызға қолдау көрсетугеарналған шаралардың екі топта-масын жария еттім. Бұл шараларбарынша жүзеге асырылуда. Қоғамтарапынан айтылған орынды сын-пікірлер де бар. Оны ескереміз.Бүгінгі күні 4 миллион 250 мың аза-матқа қаржылай көмек көрсетілді.570 мыңнан астам адамға азық-түліктаратылды. Жалпы, 1,1 миллионнанастам адамды азық-түлікпен қамта-

масыз етуді жоспарлап отырмыз.Елбасының бастамасымен құрылған«Біргеміз» қорынан қаржы бөлінді.«Nur Otan» партиясы белсенді жұ-мыс атқаруда. Сәуір-мамыр айла-рында 1,6 миллионнан астам адамғакоммуналдық төлем үшін көмеккөрсетіледі.Азық-түліктің жеткілікті болуына

және оның сапасына қатысты ұдайымониторинг жүргізілуде. Еліміздеазық-түлік тапшылығы жоқ. Жергілік-ті билік органдары әлеуметтікмаңызы бар тауарлар бағасын бақы-лауда ұстап отыр. Біз індетпенкүрестің алдыңғы шебінде жүр-ген дәрігерлерді қаржылай қолдапжатырмыз. Денсаулық сақтауминистрлігі және әкімдер басқа дамедицина қызметкерлеріне көмеккөрсету үшін шаралар қабылдауда.1,6 миллионнан астам адам, 11,5 -

мың шағын және орта бизнес өкілінесиелерін кейін төлеуге мүмкіндікалды. Бұл жалпы алған-да 360 мил-лиардтан астам теңгені қамтиды.Бүгінде шағын және орта бизнескүрделі жағдайға тап болды. Осысалаға қазір көмектеспесек, эконо-миканы қалпына келтіре алмаймыз.700 мыңнан астам компания менжеке кәсіпкерге салықтық жеңіл-діктер жасалды. Сол арқылы олар 1триллион теңгеге жуық қаржыныүнемдей алады. Шағын және ортабизнеске тиімді несие беру үшін қа-ражат бөлінді. Жұмысшы санын жәнееңбекақы көлемін азайтпау мақса-тында ірі компанияларға тиісті қол-дау көрсетіледі. Қазір олардың тізіміжасалуда. Оған ел экономикасы үшінаса маңызды компаниялар ғанаенгізіледі.Ауыл шаруашылығы еңбеккерлері

қиындыққа қарамастан жұмыс істеу-де. Шаруалардың еңбегіне дәнризамыз. Көктемгі егіс науқаны мәсе-лелері шешімін тапты. Бұл жұмысқаешқандай кедергі болмауы керек.Ауыл шаруашылығы министрлігінежәне әкімдерге осындай міндетжүктеледі. Осы науқанға және өнімдіалдын ала сатып алуға 200 мил-лиард теңге бөлінді. Соның 70 мил-лиарды тұқым өндірісін дамытуға,

тыңайтқыштар сатып алуға жұмса-лады. Жалпы, азаматтар мен бизнес-ті қолдау үшін 6 триллион теңгегежуық қаржы бөлініп отыр. Бұл –қомақты қаражат. Үкімет пен құзыр-лы органдардың міндеті – қаржыныңтиімді жұмсалуын және осы үдерістіңбарынша ашық болуын қамтамасызету. Қол жеткізген нәтижемен шек-телуге болмайды. Қалыптасқанахуал әлі де күрделі. Коронавирусбүкіл әлемді жайлап келеді. Вирусжұқтырғандардың саны 3 миллион-ға жуықтады. Бұл көрсеткіш өсіп баражатыр. Пандемияның екінші кезе-ңі басталып кетуі де ықтимал.Қазақстан індеттің шарықтау шегі-

нен өткен жоқ. Ахуалдың бақылау-дан шығып кету қаупі бар.Өкінішкеқарай, кейбір аймақтарда, әсіресе,Алматыда вирус жұқтырған дәрігер-лер және медицина қызметкерлеріөте көп. Сондықтан, солардың қауіп-сіздігін қамтамасыз ету үшін шұғылшаралар қабылдануда.Мәселеніңанық-қанығын зерттеп, бұған жолберген басшылардың жауапкер-шілігін қарау керек. Мұндай жағдай-ларға жол бермеу қажет. Қауіпсіздікшараларын қатаң сақтаған жөн.Онсыз болмайды. Олай етпесек,індеттің жаңа ошақтары пайда болуымүмкін. Коронавирусқа жеңіл-желпіқарауға болмайды. Карантин талап-тарынан бір сәтте бас тартсақ, дерттіқайтадан өршітіп аламыз. Корона-вирус – адамның денсаулығынақатер төндіретін өте жұқпалы індет.Мұны бүкіл әлем мойындап отыр. Ал,оны жоққа шығарып, жұртқа жалғанақпарат таратудың арты жақсылыққаапармайтыны белгілі. Бұл – азамат-тарымыздың денсаулығына нұқсанкелтіретін әрекет.Еліміздегі қазіргі ахуалға байла-

нысты және Мемлекеттік комиссия-ның ұсыныстарын негізге алып,мен Төтенше жағдай режимін биыл-ғы 11 мамырға дейін ұзарту туралыЖарлық шығару жөнінде шешімқабылдадым. Бұл – біз бастанөткеріп жатқан күрделі кезеңніңталабы.

МЕМЛЕКЕТ БАСШЫСЫҚАСЫМ-ЖОМАРТ ТОҚАЕВТЫҢ МӘЛІМДЕМЕСІ

(Жалғасы келесі бетте)

Біздің ауданымызда соңғы жыл-дары «Туған жерге тағзым!» акциясықарқынды жүзеге асып келеді.Әсіресе балалар ойын алаңдары менворкауттар, саябақтар әр көшелердіңкөркін келтіруде. Одан басқа «Туғанжерім - тұғырым» - дейтін жерлес-теріміздің туған жерге тарту еткен игіістерінің барлығына әрдайым куәболып келеміз.Елімізде төтенше жағдай енгізі-

луіне байланысты бүгінгі қиын жағ-дайды бастан кешіп жатқанымызбелгілі. Алайда жерлестеріміз ауда-нымыздың әлеуметтік-экономикалықдамуына қолдан келген көмектерін

беруден аянып қалмауда. Осынаукиелі өңірде дүниеге келген 1972жылы туған балғындардың бірібүгінде әр саланың тізгінін ұстапотырса, бірі өмірде өзіндік жолынтапқан тұлғаға айналды. Міне осы1972 жылы туылған азаматтаржұдырықтай жұмылып, ауданорталығында «Біз біргеміз» саябағынсалуда. Бұл саябақтың салынуыселоның көшесіне көрік бермек. Айтакетсек, алтын бесігінен алыстажүрген азаматтар да қаржылайкөмектерін көрсетіп жатыр.

Муса ӘДІЛБАЙҰЛЫ,Ойыл селосы.

Қазақта «Ауылына қарап, азама-тын таны», - деген керемет ұғым бар.Осы бір ұғымның астарына мәнқойған ойылдықтар ауданның кел-бетін көркейтуге, абаттандырып,көгалдандыруға, тазалық жұмыс-тарын жандандыруға жыл сайын атсалысып келеді.Осы орайда «Туған жерге тағзым!»

акциясы аясында Ойылдың 1989жылғылары бірігіп, Құрманов көше-сінің бойына алма, алмұрт, өріктіңәрқайсысынан 10 түптен барлығы 30түп жеміс ағашын отырғызды. Отыр-ғызылған әр түп жеміс ағашы күтіп,бапталуына байланысты бой көтеріпкетсе, көшелердің көркін ғана кел-

тірмей, жемісімен де талайды тәнтіетері сөзсіз. Сондықтан осындайжақсы іске жұмыла кіріскен 1989жылғы азаматтар жеміс ағаштарынотырғызып ғана қоймай оның сыртынәдемілеп, ықшамдап, тормен қоршапберді. Малдың басы жетпейтіндейетіліп қоршалған жеміс ағаштарынсуарып, әрдайым бақылап тұруды даөз мойындарына алды. Үлкендердіңалғысына бөленіп, өзінен кейінгі-лерге үлгі көрсеткен 1989 жылғыазаматтарға біздің де алғысымызшексіз.

Муса ӘДІЛБАЙҰЛЫ,Ойыл селосы.

30 ЖЕМІС КӨШЕТІЖАСТАРДЫҢ ТАРТУЫ

«БІЗ БІРГЕМІЗ» САЯБАҒЫ САЛЫНУДА

28 сәуір 2020 жыл22222

Заңға сәйкес 11 мамырда Төтеншежағдай режимі аяқталады. Еліміздіпандемияның шеңгелінен құтқару – бәрімізге ортақ міндет. Мен үшін әразаматтың өмірінен қымбат ештеңежоқ. Сонымен қатар Төтенше жағдайрежимін қамтамасыз ету жөніндегіМемлекеттік комиссия карантинталаптарын жеңілдетуге дайын.Алдымен, вирустың таралуын қатаңбақылауда ұстап отырған облыстармен қалалардан бастауға болады.Мемлекеттік комиссияға елорданыңүлгісімен еліміздің барлық аймағын-да өз жұмыстарына кірісетін меке-мелердің тізімін жасау тапсырылды.Бірінші кезекте өнеркәсіп кәсіп-орындары, құрылыс, жол құрылысыжәне көлік компаниялары, банктержәне халыққа қызмет көрсету орта-лықтары жұмысқа кірісуі керек. Бірақбарлық санитарлық нормалардысақтап, жұмыс орындарында үнемідезинфекция жүргізіп тұру қажет.Күнделікті өмірде әлеуметтік арақашықтықты ұстанған жөн. Кәсіп-орын басшыларына және жергіліктіатқару органдарына жеке жауапкер-шілік жүктеледі. Бұл орайда барлықдеңгейдегі әкімдіктердің рөлі айтар-лықтай артады. Үкімет келесі айдада табысынан айырылған азамат-тарға 42500 теңге көлемінде көмекбереді. Қайтадан өтінім жіберудіңқажеті жоқ. Төлем бұрын ұсынылғанқұжат бойынша жүзеге асырылады.Мұқтаж отбасылар азық-түлік алабереді. Оқшаулану кезінде ата-аналарға кішкентай балаларыментөрт қабырғаға қамалып отыру оңайемес. Мемлекеттік комиссия әкімдік-термен бірлесіп, аулаларды жәнеойын алаңдарын ашу мәселесінойластыруға тиіс. Әрине, алдымен,барлық санитарлық нормалар менсанитарлық қауіпсіздік талаптарықатаң сақталуы керек. Саяжай иелеріде қатты алаңдап отыр. Өйткені,қазір көктемнің дәл ортасы, жұртқақолайлы кезең. Мемлекеттік комис-сия бұл мәселені қарастырды, ендіоны шешу жолын айтады. Еліміздежолаушыларға арналған барлық әуетасымалы тоқтады. Бұл дер кезіндеқабылданған дұрыс шешім болды.Дегенмен, салыстырмалы түрде

жағдайдың тұрақтанғанын ескеріп,Үкімет 1 мамырдан бастап Елордамен Алматы арасындағы рейстердіашатын болды. Мұндай шара аза-маттармен қатар індетпен күресіпжүрген көптеген мамандардыңжұмысы үшін қажет. Барлық қауіп-сіздік шараларын мұқият ойлас-тырып, авиациялық және санитар-лық қызметтердің өзара іс-қимыл

тәртібін әзірлеу маңызды. Карантинрежимін біртіндеп жеңілдету дегені-міз өзіміз үйренген күнделікті тірші-лікке қайта оралу емес екенін ұғын-ғанымыз жөн. Ойын-сауық жәнесауда орталықтары, кинотеатрлар,ресторандар, саябақтар мен адамкөп жиналатын басқа да орындарәзірге жабық болады. Жоғары оқуорындары, колледждер, мектептерқашықтан оқытуды жалғастырабереді. Ел тұрғындарын бұл шара-ларға түсіністікпен қарауға шақыра-мын. Халқымызда «Төзім тілеккежеткізеді» деген мақал бар. Сон-дықтан сабыр сақтайық.Күннің жылынуы мен карантиннен

шаршағандық жауапсыздыққа себепболмауға тиіс. Карантин режимібұзылса, коронавирусқа шалдыққан-дардың саны күрт көбейіп кетуімүмкін. Әсіресе, созылмалы ауруыбар және егде адамдар ерекше сақболуы керек. Тіпті, кішкентай бала-лар да ауру жұқтыруы мүмкін екенінбайқадық. Сондықтан олардыңденсаулығына бей-жай қарауғаболмайды. Әзірге бұл вирустың вак-цинасы жоқ. Карантин шараларынқатаң ұстансақ қана індеттен құтыла-мыз. Аса қажеттілік болмаса, ешқай-да шықпай, үйде отырыңыздар. Бұл,әсіресе, қазіргі қасиетті Рамазанайында өте маңызды. Осы кезеңніңде асыл мұраты – шыдам мен төзім,сабыр мен қанағат екенін білесіздер.Биыл Қазақстан мұсылмандары дінибасқармасы Оразада бірқатар рәсім-нен тартынуды ұсынды. Сондықтаносындай уақытта ауызашардың өзінкөпшілікпен бірге өткізе алмайты-нымыз белгілі.Алдағы мамыр айындағы мереке-

лерді де үйде атап өтуге тура келеді.Бірақ, Жеңіс күнінде Ұлы Отан

соғысы ардагерлерінің бірде-біреуіелеусіз қалмайды. Бәріне лайықтықұрмет көрсетіледі. Әкімдер соғысжәне тыл ардагерлеріне материал-дық көмек береді. Денсаулық сақтауминистрлігі ауруды тест арқылыанықтау жұмысын барынша күшей-туге тиіс. Оны халықаралық стан-дартқа сәйкес тәулігіне кем деген-де 20-25 мыңға дейін жеткізу қажет.Осыған орай, Үкіметке қысқа мерзімішінде отандық тест-жүйесінің өндірі-сін қолға алуды тапсырамын.Біз иммунобиологиялық препарат-

тарды әзірлеу үшін қолда бар мүмкін-діктерімізді толық пайдалануымызкерек. Вакцина қолжетімді болғанкезде Қазақстан шетелдің дәрі-дәрмегін күтіп отырмауы қажет. Дағ-дарыстан кейін де біз медицинаныдамытуға баса мән береміз. Бұл

МЕМЛЕКЕТ БАСШЫСЫҚАСЫМ-ЖОМАРТ ТОҚАЕВТЫҢ МӘЛІМДЕМЕСІ

салаға мемлекет тарапынан ауқым-ды қолдау көрсетіледі. Үкімет Халықденсаулығы және денсаулық сақтаужүйесі туралы жаңа кодекс жоба-сына осы саланы жетілдіретін нақтыұсыныстар енгізуге тиіс. Парламентбұл кодексті сессияның соңына дейінқабылдайды деп ойлаймын. Бізқазірден бастап дағдарыстан кейінгікезеңге дайындалуымыз керек. Бұлжөнінде Елбасы Қауіпсіздік Кеңесінің24 сәуірде өткен отырысында нақтыайтты. Үкімет пен Ұлттық банк 11мамырға дейін Экономикалық даму-ды қалпына келтіру жөніндегі кешен-ді жоспарды дайындайды. Ондадағдарыстан зардап шеккен сала-ларға қолдау көрсету шараларықамтылады. Бүгінде еліміз даму-дың жаңа деңгейіне қадам басыпотыр. Шын мәнінде, біз енді мүл-де жаңа жағдайда өмір сүретін бола-мыз. Сондықтан экономикаға жәнемемлекеттік басқару жүйесінеауқымды әрі маңызды өзгеріс-тер қажет. Індетпен күрестің алдың-ғы шебіндегі азаматтарды тағы даерекше атап өткім келеді. Халықтыңқауіпсіздігі үшін жанкештілік танытыпжүрген дәрігерлер мен медицинақызметкерлеріне, құқық қорғауоргандарының өкілдеріне жәнеәскери қызметшілерге алғыс айта-мын. Қауіп-қатерге қарамай мұқтажжандарға көмек қолын созған волон-терлерге де ризашылық білдіремін.Сондай-ақ, халыққа жедел және

шынайы ақпарат таратып жүр-ген журналистер қауымына алғысайтамын. Дағдарысқа қарсы шара-ларды жүзеге асыруға атсалысқанмемлекеттік аппараттың қызмет-керлері де құрметке лайық. Қазақ-стан халықаралық қоғамдастықтанеш нәрсені жасырмай, барлықмәліметті ашық жариялап отыр.Сондықтан кейбір азаматтарды боссөз бен жалған мәліметке жолбермеуге шақырамын.Әрине, мемлекеттік органдардың

жұмысында олқылықтар бар, бірақ,мемлекеттік қызметшілердің көпші-лігі жұмысын адал атқаруда. Кем-шіліктерді біз көріп отырмыз. Одантиісті сабақ алып, қажетті шара-ларды қабылдаймыз. Бұл дағдарысбірлігі бекем, елін сүйетін отаншылжұрт екенімізді көрсетті. Қашандаосылай ұлт болып ұйыса білсек,барлық мақсатымызға қол жеткізе-міз. Оған ешқандай күмән жоқ. Елдіңқамы үшін бастаған ісіміз қайырлыболады деп сенемін! Халқы-мыз «Береке басы – бірлікте» дейді.Жұдырықтай жұмылсақ, кез келгенқиындықты жеңеміз! Біз біргеміз!

Коронавирус індеті қанат жайғанда Дүниежүзілікденсаулық сақтау ұйымы пандемия деп жариялады.Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-ЖомартТоқаев дереу кезек күттірмейтін шешімдер қабылдады.Әлемдік ақпарат көздері таратқан мәліметтерге сүйенсек,мемлекет басшысының сол сәттегі батыл қадамдарыныңдұрыстығына көз жеткізіп отырмыз.Ескермеген кейбір мемлекеттердің басшылары аурудың

кең таралуына жол беріп алып, кеш қимылдап қалғанын дакөріп отырмыз. Біз «Мың қосшыдан бір басшы!» қағидасынасүйендік. Батпандап келген аурудың таралуын тежедік.Әрине, карантин талаптарын бұзып, опық жегендер болды.Төтенше жағдай режимінің енгізілуіне орай уақытшатабысынан айрылған азаматтарға мемлекет тарапынанқаншама қолдау жасалып жатыр. «Nur Otan» партиясыныңбастамасымен жүзеге асқан «Біз біргеміз!» акциясыхалқымыз асыл қасиетін тағы бір паш етті. Әлі де бір-бірінеқамқор қолын созып жатқандар бар. «Бірлік түбі – береке!»- деген осы. Азық-түлік бағасының көтерілуіне де жолберілген жоқ. Рас, жіберілген ағаттықтар болды. Бірақ,дүрбелеңге жол бермей, «Тәртіпке бағынған құл болмайды!»- деген Бауыржан атамыздың қанатты сөзіне сүйендік.

«Күннің жаманы кетеді» - дейтін ұлттың өкіліміз.Бұйыртса, мамыр айының 11-і күні Төтенше жағдай режиміаяқталады. 1 мамырдан бастан Елорда мен Алматыарасында рейстер ашылады. Әрине, әлі де аурудыңтаралуына жол бермеу үшін шектеулер болады. Ол елдіңболашағы үшін жасалып отырған қадам!

Берік БИСЕКЕНОВ,Аудандық аумақтық сайлаукомиссиясының төрағасы.

Вопросы Единого национального тестирования охватывают основныетемы, осваиваемые в рамках школьной программы.Согласно учебным программам в IV четверти школьники 11-го класса, в

основном, закрепляют изученный ранее материал, то есть новых тем впоследней четверти в 11 классе мало.В связи с этим в Национальном центре тестирования заявили, что вопросы,

которые будут использованы на ЕНТ 2020 года, практически не охватываютпрограмму 4 четверти.По словам Директора Национального центра тестирования

ДидараСмагулова, специалистами детально проанализировано содержаниетестовых заданий.Также он отметил, что проведение ЕНТ останется в прежнем формате,

однако санитарные меры будут усилены. Кроме того, на случай продлениякарантина готовится альтернативный вариант проведения ЕНТ.

Еліміздегі төтенше жағдайға бай-ланысты, Қазақстан РеспубликасыБілім және ғылым Министрлігінің01.04.2020 жылғы №123 бұйрығынегізінде 2019-2020 оқу жылының 4-ші тоқсаны 6-шы сәуірден бастапқашықтықтан оқу жүйесімен оқупроцесі басталып кетті. Соңғы уақыт-та қашықтықтан оқу процесініңұйымдастырылуы туралы көптегенсұрақтар келіп түсуде. Адамдардыңбойында, әсіресе, осындай қиынкезеңде, жаңа әрі белгісіз нәрсегедеген қорқыныш сезімінің болуы –қалыпты жағдай. Жаңа режимдежұмыс істеу, дәстүрлі емес білім беруформасын аз уақытта меңгерупедагогтер үшін де, балалар үшін де,біраз күш-қуатты талап ететінін басаайтқым келеді. Қашықтықтан білімберуге көшу – коронавирустықинфекцияның таралуын азайтуғабағытталған шаралар аясында жүзе-ге асып жатқанын барлығы түсінгеніжөн. Сол себепті де, қазіргідейтөтенше жағдай кезінде ата-аналарбалалардың уақытын тиімді өткізседеген ұсынысым бар. Бүгінгі қашық-тықтан оқыту жүйесі ата-аналары-мызға кейбір қиындықтарды туында-туы мүмкін екенін жақсы түсінеміз.Бір отбасында бірнеше оқушы бол-ған жағдайда бір компьютер мен бірсмартфонды пайдалану ыңғайсызболуы немесе қажетті техниканыңмүлдем болмауы да мүмкін. Кейбір-еулерде интернет байланысы мүл-дем жоқ немесе әлсіз. Президентімізқашықтықтан оқытуды ұйымдастыруүшін барлық қажетті шаралардықабылдауға тапсырма берді. Бұлмәселелер қазір ерекше бақылауда.Мектептегі компьютерлерді оқушы-лар мен мұғалімдерге уақытшапайдалануға беру, тіпті, қажет болғанжағдайда, мектептерге қосымшатехника (планшеттер немесе ком-пьютерлер) сатып алып, оларды дауақытша пайдалануға беру мәселе-лері қарастырылды. Бүгінгі күні ауда-нымыздағы 23 білім беру ұйымын-дағы 3280 білім алушыларының 5мектептегі 1733 оқушысы ақпараттықпортал арқылы қашықтықтан оқуда.Ал қалған 18 мектептегі 1487 оқу-шыға білім беру «Балапан», «Ел-арна» телеарналарымен, электрон-дық құрылғылармен және тапсыр-маларды курьерлердің көмегіменүйге жеткізу қызметі арқылы жүргі-зілуде. Арнайы мамандандырылғанинтернет-платформалары арқылыөткізілетін цифрлық жүйелер оқушы-

ларға өткен сабақты немесе бұрынталқыланған тақырыпты қайта қа-рауға, сондай-ақ онлайн-сабақ өткі-зуге, кері байланыс орнатуға зормүмкіндік береді. Сонымен қатар, бұлформат тестілеу жұмыстарын өткі-зуге және алған білімдерін бағалауғамүмкіндік жасайды. Бұрын мұндайкомпаниялардың білім беру контен-тіне қол жеткізу ақылы болса, осыкезеңде біздің балалар барлық керекақпаратты және платформалардытегін пайдалана алады. Ата-аналар-дың көмегімен оқушылар толықэлектрондық құрылғылармен қамты-лып, мектептердегі компьютерлер 11отбасының 37 оқушысына ата-ана-лар тарапынан жауапкершілік мін-деттеме ала отырып берілді. Елді-мекенде интернет желісінің жоқты-ғына және ұялы байланыс желісініңәлсіз болуына байланысты оқупроцесі курьерлердің қызметі арқы-лы қашықтықтан оқыту жүргізіліпкеледі. Мұғалімдердің, курьерлердіңжұмыс істеу кестесі жасақталып,санитарлық жағдайлар қатаң бақы-лауда. Санитарлық-эпдемиология-лық жағдайларды қамтамасыз етумақсатында қажетті залалсыздан-дыру жұмыстары жүргізіліп, білімберу ұйымдарының жұмысы бақы-лауда. Бүгінгі күні барлық мұғалімдермен мектеп әкімшілігінің еңбектерініңарқасында көптеген жұмыстар жаса-лып, төртінші тоқсанның 2 аптадағыоқу процесі ойдағыдай өткізілді.Мамыр айының алғашқы және үшіншіонкүндігінде бөлімді немесе тараудықорытындылау сынақтары ұйымдас-тырылады. 9-11 сынып оқушыларынақорытынды аттестаттау және клас-тан класқа көшу емтихандары бол-майтындықтан оқушыларымыз үшінбұл сынақтар маңызды. Қазіргі таңдаосы бөлім бойынша жиынтық баға-лау/ тарау бойынша жиынтық баға-лауды білім беру ұйымдарындаұйымдастыру жұмыстары жүргізілу-де. Биылғы ұлттық біріңғай тесті-леуге қатынасатын мектеп бітірушітүлектер де қазір тестілеуге қаты-насу үшін онлайн өтініштер тапсы-рып жатыр. Аудандық білім бөлімініңқызметкерлері мен барлық педагог-тардың бірлескен күш-жігеріміздіарқасында осы кезеңді абыройменеңсере алатынымызға шын жүректенсенемін.

С.МЕРУЕНОВ,Ойыл аудандық білім, дене

шынықтыру жәнеспорт бөлімінің басшысы.

КАРАНТИН КЕЗЕҢІ:аудандағы білім берудің жайы қандай?

ҰБТ 2020 СҰРАҚТАРЫҰлттық бірыңғай тестілеудің сұрақтары мектеп бағдарламасының

шеңберінде меңгерілетін негізгі тақырыптарды қамтиды.Оқу бағдарламасына сәйкес 11-сынып оқушылары IV тоқсанда, негізінен,

бұрын оқылған материалды қайталап, бекітеді, яғни, 11-сыныптың соңғытоқсанында жаңа тақырыптар аз.Осыған байланысты Ұлттық тестілеу орталығы 2020 жылғы ҰБТ-да

пайдаланылатын сұрақтар IV тоқсанның бағдарламасын қамтымайтынынмәлімдеді.Ұлттық тестілеу орталығының директоры Дидар Смағұловтың айтуынша,

мамандар тест тапсырмаларының мазмұнын егжей-тегжейлі талдады.Ол, сондай-ақ, ҰБТ-ны өткізу бұрынғы форматта қалатынын, алайда

қосымша санитарлық шектеу шаралары енгізілетінін атап өтті. Соныменқатар, карантин ұзартылған жағдайда ҰБТ-ді өткізудің балама нұсқасыдайындалуда.

ВОПРОСЫ ЕНТ 2020

«БІРЛІК ТҮБІ – БЕРЕКЕ!» -ДЕГЕН ОСЫ

Кеше Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевеліміздегі төтенше жағдайға байланысты мәлімдемежолдады. Мәлімдемеде Президент ауылшаруашылығы еңбеккерлері қиындыққа қарамастанжұмыс істеп жатқандығына тоқталып өтті.Шаруалардың еңбегіне дән риза екендіктерін де ашыпайтқан. Төтенше жағдай кезінде көктемгі егіснауқанына ешқандай кедергі болмауы керектігін атайкеле, ауыл шаруашылығы министрлігіне жәнеәкімдерге осындай міндет жүктеді. Осы науқанға жәнеөнімді алдын-ала сатып алуға 200 миллиард теңгебөлінген. Соның 70 миллиарды тұқым өндірісіндамытуға, тыңайтқыштар сатып алуға жұмсалатынынмәлім етті. Осы бағытта бізде жерге түрен тастап, дәнегу жұмыстарын бастап кеттік. Өйткені, бұл ауылшаруашылығындағы маңызды міндеттердің бірі депбілеміз. Мал бағумен қатар егіс егу жұмыстары дамардымды жүзеге асса, экономикамызға оң әсерінберетіні сөзсіз. Сондықтан ауданымызда қуаңшылықсалдарынан кенже қалып келе жатқан жұмыстыңкөрсеткіші төмен. Әйтсе де енжарлыққа еті үйренбегеншаруалар егін егуден қол үзген емес. Ылғалды жергесебілген дәннен мол өнім алуды көздеп отырмыз.

Жұма ЖАҚЫП,«Жақып» шаруа

қожалығының төрағасы.

КЕШЕНДІ ШЕШІМ –КЕЛЕШЕКТІҢ КЕПІЛІ

3333328 сәуір 2020 жыл

Газет Қазақстан РеспубликасыИнвестициялар және Даму

министрлігі Байланыс, Ақпараттандыружәне Ақпарат комитетінде

2016 жылдың 21 қаңтарындатіркеліп,

№15790-Г куәлігі берілген.

Меншік иесі: «Ойыл газеті» жауапкершілігі шектеулі серіктестігіДиректоры-Редактор Серікбай Қойбағаров

Мекен-жайы: 030900, Ойыл селосы, Көкжар көшесі №69 үй, 3 қабатБайланыс телефоны: 8-(71332)-2-11-07.

Газет аптасына бір рет шығады.Таралымы 1654 дана. Тапсырыс №510Көлемі 1 баспа табақ, индексі 65525

«Хабар-Сервис» ЖШС-нің баспаханасындабасылды. Ақтөбе қаласы, Ә. Смағұлов көшесі 9/2.

Басылу сапасы жөнінде 400-400 телефонынахабарласуға болады.

Газетте жарияланған мақала авторының пікірімен редакцияныңкөзқарасы қабыспайды. Суреттің сапасына редакция жауапты.

Менің бүгінгі кейіпкерім – Ғалияапай! Азан шақырып қойған аты –Сақыпжамал болғанымен, елгеҒалия Бекешова болып танылды.«Ұстаз» - деген ұлы ұғымға нағызлайық тұлға! Осыдан тура елу жылбұрын қазіргі Атыраудың институтынбітіріп, Ойылдың Қаракемер ауылы-на келін болып келген Ғалия апайшынтуайтында өзінің тынымсызеңбегімен тұлға болып қалыптасты.Әрине, өзі келген жоқ. Дұрысы, солуақыттағы ауыл спортының көгіндежүрген, өзі де Атыраудың институтынбітірген «Ел мақтаған жігіт...» Бақ-тығали ағамыз алып келді. Тумысы-нан пысық, сол уақыттағы ұлттықұғыммен кеңестік тәрбиенің ұштас-қан патриотизмімен сусындаған

буынның өкілі алақандай ауылдыңсегіз жылдық мектебінде жүріп-ақөзінің белсенділігімен көзге түсебастады. Әрине, ауыл мектебі жасмамандарды алақайлап қарсы алды.Сонымен қатар, мектептің пионерлерұйымының жетекшісі қызметін қосаатқарды. Тек бір қиналған сәті аптасайын өтетін дружина жиынындамектеп директорына рапорт беру.Әрине, алғашқыда оны өзі де аңда-ған жоқ. Рапорттың «Апта сайын өте-тін жиынға дружина дайын!» - дегенқалыптасқан мәтіні бар. Сол мәтіндеекі қайнағасының аты қатар бар екен.Аңғарымпаз абысындары аңдапқалып, Бақтығали ағамызды қағытсакерек, «Біздің келін екі қайнағасынқатар «ұрып» жіберді» - деп...Апайды көп кешікпей қайнағала-

рын атаудан ауданға қызметке ауыс-қан Бақтығали ағамыз «құтқарды».Ғалия апай Ойылдағы білім ордасы-ның қара шаңырағы сол уақыттағыН.К.Крупская атындағы Ойыл қазақорта мектебінде еңбек жолын жал-ғастырды. «Жігіттің тағына талассаң

да, бағына таласпа!» - дегендей,Ғалия апайдың бағына білімге құш-тар, белсенді, негізінен ауданның солуақыттағы «сүт бетіндегі қайма-ғының» балалары топтасқан класстап болды. Қыздармен құрбысындайсырласып, анасындай ақылын ай-тып, ұлдарды ұлағатты сөздерменқайрап, көп кешікпей мектептің маң-дай алды класы болып шыға келді.Класындағы қыздардың «Болмаса

да ұқсап бағуға тырысқан» идеалынаайналды. Сондықтан, сол кластанмұғалімдік мамандықты таңдағанжастар көп болды. Олардың барлы-ғы да жоғары оқу орнын бітіре салаапайларымен үзеңгілес еңбек етіп,атына кір келтірмеген ізбасары болабілді. Мұғалімнен үлгі-өнеге, білім-тәрбие алып, өмір теңізіне құлашұрған кез-келген шәкірті ұстазыменмақтанса, әр шәкірті өмірде өз орнынтауып, Абай айтқан «дүниенің кеті-гіне кірпіш болып қаланып», ұстазы-нан озып жатса, төккен тері мен адалеңбегінің ақталғанына ұстазы мақта-нады. Ғалия апай қазір сондайшәкірттерімен мақтана алады.Сол тынымсыз еңбектің жемісі

ұзақ күттірген жоқ. Отыз жасында-ақ«Қазақ ССР-і білім беру ісінің үздігі»деген төсбелгіге ие болуы көп жайдыаңғартса керек. Әрине, бұл жерде текбір кластың жетістігі ескерілмесекерек. Тіпті өзінің шығармашылықшеберлігін шыңдауға да уақыт тапты.Әуелден өнерге жақын Ғалия мек-тепте «Аққайың» ансамблі құрыл-

ғанда, алғашқы мүшесі болды. Ау-данды қойып, облыста да ойып орыналған ансамбль болды. Сабағынантыс уақытта қоғамдық жұмыстың белортасында жүріп, арасы бір-екі жас-тан бірінен соң бірі өмірге келгенбалалардың тәрбиесі мен тамағы,жуылатын кір-қоңы, жағатын оты бар,азаматының келдім-кеттім қонағынқарсы алуды қоссаңыз, бәрі тек қолеңбегіне тәуелді уақытта «Қалайүлгерді екен?» - деп еріксіз таңқаласыз!1983 жылы аудан орталығында

жаңа мектеп ғимараты салынып,іргелі білім ордасы екіге бөлінді. Солуақытта Ғалия апай Ойыл сегіз жыл-дық мектебінде мұғалім болып қал-ды. 1986 жылы мектеп директоры-ның орынбасары болып тағайын-далды. Мектептің бастауыш партияұйымының хатшысы болып тұрғантұста, Ғалия апайдың аудандық пар-тия комитетінің бюро мүшесі болыпсайлануын атқарған қызметіне құр-мет екенін аға буын ғана біледі.Еліміз тәуелсіздік алған жылдары

мектептегі тәрбие жұмысы мүлдембасқа арнаға ауысты. Сол уақыттажаңа қоғамның талабына сай ұлттықтәрбиені ұлттық педагогикамен ұш-тастыруды ойластырған Ғалия апайоблыста алғашқылардың бірі болып«Салауатты өмір салтын қалыптас-тыру» бағдарламасымен жұмысжасады. 1996 жылы сол мектептіңтізгінін ұстағанда облыстық мұғалім-дердің білімін жетілдіру инсти-тутының әдіскерлерімен тұрақтыбайланыс орнатып, оқу-тәрбие про-цессіне көптеген жаңалықтар енгізді.Үнемі ізденіспен енгізген жаңашыл-дықтары да нәтижесін ұзақ күттіргенжоқ. Ойыл қазақ орта мектебі облыс-тың ауыл мектептері арасындағыбайқауда бас жүлдені жеңіп алды.Ғалия апайдың мектеп басшысы

ретінде қайраткерлігін көрсеткентұсы да сол кезең. Көмір жоқ, мұнайтапшы. Мектепті жылыту мұң болғантұста жігіттерді жұмылдырып, өзікүндіз-түні бірге жүріп жырақтағымектептің жылу қазандығын үш күндемектептің іргесіне көшірді. ҚазіргіОйыл қазақ орта мектебінің ортамектеп мәртебесін алуына Ғалияапайдың тигізген септігі көп. Тіпті2000-шы жылдардың басында Ойыл-дағы ата-аналардың балаларын осымектепке беруге тырысқанын көзімізкөрді.Ғалия апай мектеп директоры

болған білім ордасындағы әр бала-ның отбасын, тұрмыс жағдайынзерттеп, класс жетекшілеріне кеңесберіп отыратын. Мектепке келген жасмұғалімдердің сыртқы келбеті, сөзсаптауы мен киім үлгілеріне көңілбөліп, ақылын айтып отырғанына куәболған замандастары оқушыны ғанаемес, жас мұғалімдердің бойындағықасиетті дамытуға, қалыптастыруғакөп күш салғанын айтады. «Сен

«БАТЫЛ ЖҮРЕКТІҢ» ИЕСІЕРТЕРЕКТЕ ТІЛШІЛІК ҚЫЗ-МЕТКЕ КІРІСКЕН КЕЗДЕ МҰҒА-ЛІМ ТУРАЛЫ АЛҒАШҚЫ ТУЫН-ДЫЛАРЫМДЫ ОҚЫҒАН ЕЛГЕСЫЙЛЫ АЗАМАТ «ШЫРАҒЫМ,МҰҒАЛІМНІҢ БӘРІ ҰСТАЗ БО-ЛУЫ МҮМКІН ЕМЕС! ҰСТАЗ -ДЕГЕН ҰЛЫ ҰҒЫМ . ЕКІНІҢБІРІНЕ ТЕЛИ БЕРУГЕ БОЛ-МАЙДЫ. ТІПТІ, КЕРЕК ДЕСЕҢ,ҚОЙШЫНЫҢ ДА ҰСТАЗЫ БАР...»- ДЕП, ӨЗІНІҢ ТҰЖЫРЫМЫНТҮСІНДІРДІ. ӘРИНЕ, СОЛ УАҚЫТ-ТА АҚСАҚАЛДЫҢ КЕЙБІР ПІКІРІ-МЕН КЕЛІСПЕСЕМ ДЕ, ОЙЛАНЫПҚАЛДЫМ. ХАЛҚЫМЫЗДЫҢ БІР-ТУАР ҰЛЫ, ҚАҺАРМАН ПЕР-ЗЕНТІ БАУЫРЖАН МОМЫШ-ҰЛЫНЫҢ «ҰСТАЗДЫҚ – ҰЛЫҚЫЗМЕТ» ДЕГЕН СӨЗІ ЕРІКСІЗЕСІМЕ ТҮСТІ...

ешбір жаңа нәрсе меңгермеген жәнеөзіңнің біліміңе еш нәрсе қоспағанкүнді немесе сағатты бақытсыз са-на» - деп ғалым Коменский айтқан-дай, «Мұғалімнің әрбір күні ізденіске,жетістіккке жетуге деген талпынысқатолы болуы керек екені жас маман-дарға үнемі айтып отыратын» - дейдіізбасарлары.

«Егер бір жылдығыңды ойласаң,егін ек, жүз жылдығыңды ойласаң,ағаш ек, ал мың жылдығыңды ойла-саң адам тәрбиелеп, білім бер» -деген ежелгі данышпан ғұламалар-дың сөзіне сүйенсек, Ғалия апай жүзжылдығын да, мың жылдығындаойлаған адам. Мектептің оқу, тәрбиежұмыстарымен қатар, оның сыртқыкелбетіне де көп көңіл бөлді. Мемле-кет ақша берген жоқ деп отырмады.Мектепке басшылық еткен тұстаОйыл орман шаруашылығының ма-мандарын әкеліп, отырғызған қара-ғайлары қазір мектептің көше бетінекөрік беріп тұр.Тіпті бір жылы Саралжын ауылдық

округінің алқабына тары егіп, оныжинайтын комбайн болмай, мектеп-тің бүкіл қызметкерін жауып, тарынықолмен орғызып, мектептің спортзалына үйгізіп, аяқпен бастырып,тарыны сатып, түскен қаржыны мек-тептің жарығы мен жылуы сияқтымұқтажына жұмсады. Енді бір жылыкартоп екті. Қолында адам күшіненбасқа құралы болмаса да, мектептеқосалқы шаруашылық жүргізудіңүлгісін көрсетті.Ғалия апайдың бастамасы сол

мектепте әлі күнге жалғасып жатыр.Апайдың сол уақыттағы қоғамдық

жұмыстары тек мектеппен, білім са-ласымен шектелген жоқ. Аудандағы

«Ұстаз» деген ұлы сөзді аузыма алғанда алдымен көз алдымаөзімнің екі ұстазым келеді. Алғашқысы – Бибі апай болса, екіншісі– Ғалия апай. Әрине, қолымызға қалам ұстатып, білімніңбаспалдағына жетелеген Бибі апай болса, Ғалия апай өмірдіңдүрмегінде өзіңнің орныңды табуға баулыды.Алты жыл біздің класқа жетекшілік еткенін айтпағанда, тәрбиесағаты, болмаса басқа да басқосуларда сабақта ғана емес,қонақта қалай отыру керек, қасық-шанышқыны қалай ұстауқажеттігін де түсіндіруден жалыққан жоқ. Қыз болып бой жетебастағанда, киімді таңдау, тіпті қалай бояну керектігін детәптіштеп түсіндіріп отыратын. Әсіресе, қыз баланың әдепкеайналатын әдеттерін ұлттық ұяңдықпен ұштастыра отырып,оқушыны мейірімді мінезімен бағындыратын еді. Апайдыңақылдарының бәрі «өмір мектебінде» кәдемізге асты. Сондықтан,кластағы қыздардың басым бөлігі «болмасақ та», апайға «ұқсапбағуға» тырыстық...Апайдың сабақты түсіндіруі мүлдем бөлек. Өсімдік пен жануарларәлемі, адамның дене құрылысы туралы әр сабаққа кітаптағытапсырмадан тыс дайындалып келетін. Ал, кластан тыс,қоғамдық жұмыстардан қалу біз үшін небір қызықтан құрқалумен тең еді. Содан болар, біздің кластың талай жерде топжарып, мектептің де мерейін асқақтатқан сәттері көп болды.Білім мен тәрбиені тең беріп, талай шәкіртінің жүрегінен орыналған Ғалия апайды көктемнің шуағына шомылған сәттегімерейлі жасымен құттықтаймын! Отбасындағы жарастықуаныштары жалғасын таба берсін!

Ақмарал БИЖАНОВА,шәкірті, Ойыл қазақ орта мектебінің мұғалімі.

«Ұстазы жақсының ұстамы жақсы» - деген сөз орындыайтылған. Баланың бойындағы шынайы білім , біліктілікдағдылары, мінезі, қайырымдылығы жақсы ұстаздан сіңіргенәдет болса керек...1975-1980 жылдар арасында бізге класс жетекші және ботаника,зоология, анатомия, биология пәндерінен дәріс беріп, табиғатпен адам жанының үндестігін түсінуге зор ықпал еткенСақыпжамал (Ғалия) Бекешова апайымыз біз үшін ірі тұлға. Олөзінің бойындағы аналық мейірімін, білімін, тәжірибесін алдындағышәкірттеріне беріп, біздердің өмірден өз орындарымызды адаспайтабуға, тура жолмен жүруге тәрбиеледі. Шәкірт-ұстаздан дәрісқана емес, өмірлік ұлағат тәрбие алады деген сөз, сонау 1980жылы мектепті аяқтаған 10 «а» класының 32 оқушысының 18-нің жоғары оқуға түсуі және оның 10-ның мұғалім мамандығынтаңдауының куәсі іспетті. Біздерге өмір сүрудің мәнін ұғындырып,оның қыр-сырын ашқан, адамдардың дүниелік түсінігінтереңдеткен Ғалия апайымызға деген сый-құрметіміз ерекше.Бүгінгі таңда осы апайымыз салған сара жолмен жүріп,оқушыларға дұрыс тәрбие мен тағылым беру жолында көптегеншәкірттері еңбек етуде. Ұстаз бен шәкірт арасындағы өзарасыйластық пен қамқорлық сезімдер, институтты бітіріп келгенжас маман, біздердің апаймен бірге жұмыс жасаған кезде өзісімен және қолдау көрсетуімен білім мен біліктілікті өмірдеқолданудың жақсы үлгісі бола білді.Ендеше өз ісіне берілген, жаңалықты жатсынбай қабылдаған,шәкірттерінің жанына нұр құйып, өмірде өзі де бақытты болып,өзгелерді де бақытқа жеткізсем деген ұстанымды берік ұстанғанҒалия апайымыздың асқаралы жасы құтты болсын! Ағайменекеуі немере, шөбере қызықтарына бөленіп, әдемі өмір сүре беруінетілектеспін!

Маржан ЖОНЫСОВА,шәкірті, Ж.Жүсібалиев атындағы

Ойыл қазақ орта мектебінің директоры.

әйелдер кеңесінің төрайымы болғантұста тұрмысы ауыр, әлеуметтікжағынан аз қамтылған отбасылардыүнемі аралап, жағдайларымен таны-сып, біреулеріне отын-су жеткізуге,біреулеріне азық-түлік алуына ұйыт-қы болса, кейбір отбасылардыңбалаларына киім-кешек, оқу құрал-дарымен қамтуға қайырымдылықшараларын ұйымдастырды. Осын-дай тынымсыз тірліктің ортасындаөнерден де қол үзбей, әртүрлі шара-ларда ән салып, көрер-мендердіңықыласына бөленді. Кейіннен аудан-дық деңгейде «Ұстаз. Ана. Басшы»деген өзінің шығар-машылық кешінөткізді. Нағыз «Ұстаз» – диқансияқты, - дейді. Шындығында солай.Ғалия апай да оқушының санасынаақыл мен білімнің дәнін сеуіп, әроқушының жан дүниесін нұрлан-дырып, жүрегіне шапағат нұрын төкті.Шәкіртіне білім мен тәрбие беріп қанақоймай, әр шәкірттің жүрегінен орынтаба білді. Нағыз ұстаз бақытынабөленді. Өзінің сүйікті кәсібіненләззат алды. «Ұстаз» деген ардақты,киелі, үлкен құрметпен айтылатынсөзге Ғалия апай нағыз лайық.Алдындағы шәкіртіне өнегелі тәрбиеберіп, «Білім» атты кемеге отырғы-зып, болашаққа жол көрсетті. Бала-ларды анасындай әлпештеп, маң-дайынан сипады.Оқушының бойына әдеп, әдет,

дағды сияқты жақсы қасиеттердіқалыптастыра білген Ғалия апайағайынның арасында да өзініңөнегелі ісімен сый-құрметке бөленді.Үлкендеріне ізетпен құрмет көрсет-се, қайны-келіндеріне қамқор болып,ақылымен жол сілтеді. Үлкен жүректіүлгілі отбасының отанасы өздерініңқатар-құрбыларының ортасында даісімен ізет көрсетіп, өнерімен өрісінкеңейтті. Қандай ортада да Ғалияапай ән салмай кеткен басқосу жоқшығар... Әсіресе, «Гәккуді» шырқа-ғанда шын беріліп, образға еніпкететін. Ағайынның, мектебінің, тіптіауданның абыройы үшін, жаман атышықпасын деп шапқылап жүргенде,өзі-нің денсаулығының сыр беребастағанын да сезбей қалды. Амал-сыз бәрінен қол үзуге тура келсе де,бүгінде жетпістің төріне шыққан

Ғалия апай ана бақытына бөленіп,әже бақытына кенелген адам.Қазір екі ұлы екі үй болып отырса,

қызы бір әулеттің түтінін түзу ұшырыпотыр. Бәрі де жоғары білімді. Тіптібалалардың өзі келін түсіріп, әжесінешөберенің қолынан су ішкізді.Білім саласы – кез-келген қо-

ғамның даму дәрежесінің, өркениет-ке жеткенін анықтайтын көрсеткіш.Білім саласындағы басты тұлға –мұғалімнің мерейі, міне осындай өзісіне шын берілген тұлғаның ең-бегімен бағалы.

Серікбай ҚОЙБАҒАРОВ,Ойыл селосы.

БИЫЛ ҰЛЫ ОТАН СОҒЫСЫНЫҢАЯҚТАЛҒАНЫНА 9 МАМЫРДА 75ЖЫЛ ТОЛАДЫ. ОСЫҒАН ОРАЙМЫНАДАЙ ҚЫЗЫҚТЫ ДА, ҚАЙ-ҒЫЛЫ ЖАЙДЫ ГАЗЕТ ОҚЫР-МАНДАРЫНА ҰСЫНУДЫ ЖӨНКӨРДІМ.Бұл соғысқа біздің сол кездегі №22

Тамдыкөл ауылдық советіне қарастышағын алты колхоздан екі жүзденастам жасы он сегізге толған жасжігіттер мен елуден аспаған егделертүгел аттанды. Бұл 1942 жылдыңқаңтар айы болатын.Әлі көз алдымда, соғысқа сапар

шеккендер қолдарындағы киім-кешектерін нар өгіз жегілген шанағаарта салып, сол көліктің артынанжабу шұбыртып бара жатқандары.Артынан улап-шулаған аналары менқарындастары бірін-бірі құшақтайзарлап, аман болса келер-ау депжұбатып, көз жастарын көл қылып,ауылда қала бергені.Сол қанды қырғыннан елге

оралғаны жиырмаға жетер-жетпесжауынгер болды. Олардың бірі қо-лын, бірі аяғын сол майдан дала-сында қалдырып жарым-жан болып,туған жеріне жеткендер болса, басымкөпшілігі қанды қол фашистероғының құрбаны болып, соғыс дала-сында қалды.Елі, жері үшін шайқаста шыбын

жандарын пида еткендер жөніндежазамын деген қаламгерлергеқызықты да қайғылы оқиғалар көп...Менің жазбағым мүлде басқа

оқиға. Әкем жастайынан байлардыңжылқысын бағып үйренген адамекен. Ол кәсібі кейінгі коллек-тивизацияға ұласып, әр қожалықтанортаға түскен азды-көпті жылқы-ларын күтіп бағу бұйырыпты.Жылқы табыны елден шеткері

өрісті алқабында бағылатыны белгіліғой. Сол кезеңде біздің елдің жылқыауылы Байқоңыр жайлауында болсакеректі. Бұл қоныс Ойыл өзенінің оңжақ жағасына орналасқан. Ал өзен-нің батыс беткейі Ақшат қыраты, жа-зық далада шоқтығы биік тұрған-дықтан болса керек, ел халқы Ақшаттауы депте тайтын. Бұл өңірдің жерісулы да, нулы жайылымдағы мол,ақселеулі етекке келетін, жусаны менбетегесі биік өскен, ебегелі де аяққаоралатын, әсіресе жылқы өсіругеқолайлы жер жайлау болатын. Аленді Ақшат тауынан әрі асып түссеңКеңой алқабы шексіз, шетсіз сияқтыкең жазықтық еді. Жылқышылар биікқырат үстіне шығып көз салғандаКеңой өрісінде жайылып, жүргенжылқыларының қай үйірі қай орындаекенін анық байқайтынбыз – дейтінжылқышылар.1942 жылдың қазан айының соңы,

қараша айының басы болса керкті.Қырғын соғыстың қызған шағы. Елдіңбас көтерлерінің бәрі соғыста. Елтұрғындары жабырқаулы. Сонда даелдегі қарттар мен әйелдер колхозжұмысына жұмылған.Колхоз басқармасы жылқы ауылға

суыт келіп. бас жылқышыға ауданбасшыларының хабарын жеткізді. Олхабар: табындағы жылқының 30басын бөлектеп айдап, елден 90-100шақырымдай жердегі Шұбарқұдықстансасына тездетіп жеткізу еді.Басқарманың тағы бір айтқаны:

жылқыны айдасатын, баруға көмек-тесетін бала-жігіт ықсанды қосамын.Оны кейін қайырасың. Өзіңнің ілгерікетуің бек мүмкін. Киім кешегіңді алакетерсің. Жолыңа қаржы егерсің, -деп біршама ақша ұсынады. Барлықжерге де соғыс жағдайындағыдаймәселе. Айтылған тәртіп орындалуымаңызды.Көмекші баланың келуін күтпей-ақ

жылқының осы қалай деген саяқ-тарын бөле бастады. Қой ішіндегісерке сияқты үнемі табынның алдын-да жүретін Құла айғырды да қосыпалды. Бұл жануар о баста ортағаҚорқыт ақсақалдан түскен. Қолғаөскен тай-құнан болатын. Мініс пенжегіске де үйренген мал. Кейіндөненге толып, бестіге жете қолқатұсы биіктеген, дене тұрқы ұзарып,құйрық жалы шұбатылған көріктіжылқыға айналған соң, үйіргесалынған еді.Жарты жолға жеттік-ау деген

шамада бізді қайда айдап барадыдеген ой келді ме, әлде табынға

қалған үйірін іздеді ме кім білсін, Құлаайғыр өнер шығара бастады. Жиі-жиікісінеп, топтың алдын ойқастап, кейінқарап бұрылғысы келгендей, екіқұлағын қайшылап, топтан оқшау-ланып, қашып кетпекке де ыңғай-ланғандай болды.Бұл айғыр топтан шыға қашса,

қуып жете алмаспыз, - деген ойғакелген бас жылқышы астындағыатын тебініп жіберіп, Құланың мой-нына құрық салады. Қолға үйретіл-ген мал ғой, көп бұлұқынбастан тұрақалды. Жетегіме алсам қайтер екендеген ойынан тез айнып, айғырды тезеріттеп мініп алады.Жылқыны жайып айдап, екі күн

дегенде көздеген жерге жетті. Стансабасы толған жылқы, кісілерде көп,қатар-қатар, лек-легімен тұрғанқызыл вагондар. Қоршауға айдапқамаған аттарды біртіндеп санап,кіргізіп жатыр. Бас жылқышынықарсы алған ұзын бойлы, шымырденелі әскери орыс жігіті оң қолыншекесіне тақай амандасты да, Ойылауданы ма қанша? Отыз болар деп,өзі сұрап, өзі жауап қайырды.Иығындағы портфелінен журналыналып, көрсетілген сандардың тұсынақол қойыңыз, - деп ұсынды.Айдап келген жылқыны мына

вагондарға тиейсіз. Соған жауаптысіз боласыз. Қайда жол тарта-рымызды менде білмеймін. Күндізтұрамыз. Түн түсе қозғаламыз. Қайдажол тарттыңдар деп сұрағандарғаеш жауап бермейсіңдер. Алдымыз-дағы үлкен стансаларда жылқығашөп, су беріледі. Соны алып,күтімдегі жылқыларды азықтандыра-сыңдар. Комендатура өздеріңе азық-түлік ұсынады. Түсінікті ме, - дедіәскер адам. Мақұл дегендей басынизеді жылқышы.Асау жылқыларды көптеп-көлем-

деп айдап қамадық. Ал енді жете-гімдегі Құланы вагонға кіргізу қиын-ның қиыны болды. Жетекке жүрмейкейін шегіншектей береді. Алдыңғықос аяғын жоғары көтеріп, шалқа-лақтап тұрып алады. Алдына барған-ды қарпып алатындай, артындағынытеуіп жіберетіндей сес көрсетіп,әбден мазалады. Кейін тартқылапбармаймын, кірмеймін дегендейәрекет көрсеткеніне қарғығанда,ертеректе үлкендердің «Жылқыдаақыл жоқ, ес бар», - деген сөздерірас екен-ау деп түйіндедім. Бәрің-ніңде естеріңде жүрсін дегенді қартжылқышы. Алдымызды қыс орайберді. Желтоқсан өтіп, қалшылдағанқаңтар келді. Күндіз селт етпейміз.Түнде қозғалған боламыз. Оған жүрісөнбейді екен. Тоқтаған кезде малдыазықтандыруға шығамыз. Құла айғыртұрған вагонға кірсем болды,оқыранып вагонның тақтайын тесіпжіберердей тарпып-тарпып, меніқайда апарасың дегендей күй кешеді.Мені танып алғандай иіскелеп,тұмсығымен түртіп-түртіп қалады.Менде мойнынан сипалап, шыдажануарым дегендей ишарат білді-ремін. Баратын жерімізді сұрағанменешкім тіс жармайды. Әскери құпияболса керекті. Қойшы әйтеуір, күнжүріп, ай жүріп тоқтайтын жерге декелдік.Бізді сарыала киінген әскерилер

қарсы алып, жеткізген жылқылары-мызды қабылдады. Шені жоғарғысыболуы керек, ересектеу біреуі қатартұрған біздерге қарап, дауысынкөтеріңкіреп сөйлеп: Сіздер соғысболып өткен, әлі де ұрыс жүріпжатқан Сталиград қаласына 12-15километр жақын келіп тоқтадыңдар.Біз бұл жылқыларды зеңбірікке жегіп,алға тезірек жылжимыз. Жаудыжеңеміз, - деп қысқаша сөйледі де,Қазақстанға оның халқына, сіздергерақметімізді білдіреміз деді. Қасын-дағы офицерге қарап, бұйыртасөйлеп, тылдан келген азаматтардымоншаға түсіріп, үстері азып-тозған.Солдат формасымен толықтайкиіндіріңдер. Бұларда тылдан келгенжауынгер солдаттар. Жеткілікті азық-түлік беріп, кейін қарай шығарыпсалыңдар, - деген қысқаша тәртіпберді.Моншаға түсіп, жуынып, қырынып,

солдаттарша киінген біздер бір-бірімізді танымай қалғандай болдық.Вагоннан түскен жылқылар ішіненҚұла айғыр бізге қайта-қайта қарап,

жерге мойнын сала оқыранып, ай-даушының алдына түсіп, кете бар-ғанын көріп, ішімнен ай жануарымайесті адамдай қоштастық-ау дегенмін.Арада біраз уақыт өтті. Ауылға келесала қыстың ызғарына қарамай, түнгікүзетіне барған бас жылқышы (меніңәкем) суық тиіп қайтыс болды.Орнына бұрынғы көмекшісі Өмірғалиақсақал ие болды.Ұмытпасам, - деп бастады әңгіме-

сін Өмекең ағай. Мамыр айыныңортасынан ауған кез болатын.Жайылыс мол, биелер жаппайқұлындап болып қалған кез еді. Біркүні таң елең-алаңда табынға бар-сам, жылқы іші азан-қазан, қым-қуытшабыс. Қасқыр тиіп жатқан жоқпаекен деп жедел жүріп жетсем, бөрітигеннен аман сияқты. Көзіме түс-кені: құйрық-жалы күзелген, түрідеөзгеріңкіреген, іші-бауыры тартыңқы,мойыны мен қолқасында қамыттыңқиған ізі қалған. Сары шолақ ат,мойнын салып жіберіп, екі құлағынқайшылап, әр биені бір қуып тыныш-тығын алып-ақ жүр. Үйірдегі айғыр-лармен де тұра қалып тебіседі.Айқай салып, құрығымды көтеріп,

қайдан келген пәлесің дегендей,жаңағы атты табыннан бөлек шығар-дым. Көп ұзамай маған қарап, - менкелдім ғой, танымай тұрсың ба, -дегендей төрт тағандап, біресежылқы жаққа, біресе маған қараптұрып алғаны. Енді ойласам қасқырекен ғой депті ертеректе бөріденқатты қорыққан бір жеңгелеріміз.Сол айтқандай, - дейді жылқышытопқа кіруге рұқсат болмаса тұраберейін дегендей кейіп танытқан«бөгде» атқа назар аудара қарадым.Кейпі, тұрқы, азған, арықтап, біразысылғаны болмаса, соғысқа айдал-ған Құла айғырға ұқсайды. Жақынбарып мойнына құрық салып, ауылғажетектеп келдімде, алдыңғы оңаяғының топшысынан күрмеп бай-лап, ұызн арқандап ауыл маңынажайылысқа қойдым.Елге келдім ғой, енді ешқайда

жібермессің, дегендей біраз аңыраптұрды да, көп шөпке ауыз салды.Арқаннан босатпадым, үйдегі

келінім шелек пен су апарып беріптұрды. Сөйтіп екі-үш күн өткенде,ауылға келген мал дәрігері, анадайжерде арқандаулы тұрған құлашолақ атты көріп, «қонағың» құттыболсын айтып қалжыңға басты.Болған жағдайды баяндап едім,

жүр жақын барып көрейікші дегені.Аттың олжақ-бұл жағына шығыпқарап, жақын барып, құлағынанұстап, мойнын сипалады. Армияныңқолына түскен соң, қамытқа жегілгенекен жануар. Сол баяғы құла айғыр-дың өзі. Қамыттан сәл босаған кезде,ел жаққа тайып тұрған ғой. Елін,жерін табындағы үйірін есіне алып,өзге жерді жерсінбей, соншамақашықтан өзен-сулардан өтіп, қалайтауып келген десеңші. Жылқы малыжершіл, айлық алыс жерлерденөскен өлкесін тауып келеді, - дегенсөз рас екен ғой. Оған көзімізді Құлаайғырымыз жеткізді емеспе, - дептаңқалды мал дәрігері. Майдандаласынан елге қашып келген жа-нуарға біз қуандық. Бір жетідей қолғаұстап бағыңыз, демалсын, тойын-сын, болса жем беріңіз. Оты суықанық болсын. Бір аптадан соңкелермін. Жылқыға қосып, үйіргесалармыз – деп мал дәрігері жүріпкетті. Осындай құлағына жағымдысөздерді естіп тұрғандай, соғыстанқашып, жылқы ауылға аман жеткенінбілдіргендей, Құла айғыр алдыңғы екіаяғымен Байқоңыр жайлауыныңқара топырағын көсіп-көсіп бауырынақарай лақтырды да, табын жаққақарай мойнын созып, шұрқырайкісінеді.Бұл оқиғаны бас кейіпкер болған

марқұм бас жылқышы көрмеді де,естімеді. Оның артында қалған асылұрпағы мен естідім де, көрдім.Қырғын соғыстан қашып, үйренгенөскен жеріне күн-түн жүріп, небірқиын қыстау жерлерден аман өтіп,еліне жетіп, үйіріне қосылған Құлаайғырдың басынан өткергені, оныкөрген жандардың куә болғаноқиғалары осындай еді.

Арыстан АЙМАҒАМБЕТҰЛЫ,«Қазақстанның Құрметті

журналисі» төсбелгісінің иегері.

Болған оқиға ізімен

СОҒЫСТАН ҚАШҚАН ҚҰЛА АЙҒЫР

28 сәуір 2020 жыл44444

Ойыл ауданы,Шұбарши ауылы

Қитанов Самғат Кенжанұлы(19.05.1980- 05.04.2015)

Көп болды, бір бәйтерек құлағалы,Көп болды, жоқтап әке жылағалы.Көп болды, кіп –кішкентай қарындасың,Көкем қашан келеді деп сұрағалы.Көп болды ғой жүзіңді көрсмегелі,Жақсы көрем мен сені ес білгелі.5 жыл болды, қаламымды қолға алып,Құран оқып, еске аламыз біз сені.Көре алмай тіршіліктің қызығын,Тата алмай шаттық өмір шырынын.Армандарым орындалады деуші ең,Әттең ерте сөнді – ау сенің ғұмырың.Еске алушы: папа-мамасы, бауырлары .

ЕСКЕ АЛУ

Алтын ұя атамекеніміздің бола-шағы – кемел білім мен ғылымда.Қазақстан атты Отанымызда тұра-тын барша ұлт пен ұлыстың қарашаңырағы болып келген ҚазҰУ еңсе-лі білім ордасы екені бәрімізге мәлім.Сан мыңдаған талапкерге білім нәрінқұйып, кеуделерін нұрландырып,болашақ өмірлеріне жол бағыттап,маман ретінде қанат қақтырғантүпсіз терең білім мекені – дәл осыуниверситет. Өткен жылы Әл-Фара-би атындағы ҚазҰУ құрылғанына 85жыл толды. Жоғары білім беружүйесінің шыңында бола отырып,ҚазҰУ ғылыми тұрғыда дамудыңдаңқты жолынан өтіп, бүгінгі таңдаҚазақстанды беделді халықаралықғылыми - білім беру қауымдастық-тары танытуда.Әл-Фараби атындағы Қазақ

Ұлттық Университеті – адамгер-шіліктің мың жылдық дәні егілген,жастық шақтың мәңгілік мекені,білімге сусындаған бақытты кезе-ңіміздің самал лебі есіп тұрғануниверситет. Университет қабырға-сында оқытушылар жетекшілігіменөтетін көптеген ғылыми шаралар менконференциялар, түрлі шараларөтеді. Атап айтар болсам, т.ғ.д,профессор Қозыбақова Ф.А ғылымижетекшілігімен «Рухани жаңғыру»және «Ұлы даланың жеті қыры»бағдарламаларының аясында фило-логия және әлем тілдері факуль-тетінде «Әл-Фараби – ұлы даланыңұлы тұлғасы» атты тақырыбындағылыми конференция болып өтті.Конференция барысында ғұламағалымның өмірі мен шығармашы-лығы, ол туралы шетел ғалымдар-дың қалдырған ой-пікірлері менеңбектері және Әл-Фараби мұрасынжаңғырту көзделген болатын. Соны-мен қатар, әлемнің «екінші ұстазы»атанған даңқты тұлға Әбу Насыр Әл-Фараби жайлы тарих шежіресіндешаң басып қалған түрлі ақпараттартуралы мәліметтерді толық қамта-масыз ете алдық. Аталмыш шара

жас студенттердің сана-сезімін оя-тып, мәдени әрі рухани бағыттадамуына зор ықпалын тигізді.1934 жылы өз әргетасын қалаған

ҚазҰУ қазіргі таңда, әлемдік деңгей-дегі зерттеу университетіне айналаотырып, әлемдік рейтингтерде едәуіржылжып келе жатқанын атап өткенжөн. Мәселен, 2019 жылы QS жаһан-дық рейтингісінің нәтижесі бойыншажетекші қазақстандық университетәлемнің үздік ЖОО тізімінде 207-орынға ие болды.ҚазҰУ-да дарынды студенттерді

жан-жақты түрде қолдауға ерекшемән беріліп келеді. Мысалы, соңғыүш жылда, университетке 350миллионнан астам қаржыны құрай-тын сырттан 1300 демеушілік шәкірт-ақы тартылды. Жыл сайын мыңнанастам әлеуметтік жағдайы төментоптағы үздік оқыған студенттергеоқу ақысын төлеуде жеңілдіктерберіледі. Керемет» студенттергеқызмет көрсету орталығында сту-денттер 500-ден астам білім беру,әлеуметтік, мәдени және демалысқызметтерін пайдалана алады,соның ішінде алғашқы медициналық-санитарлық көмек және денсаулықдиагностикасы да бар.ҚазҰУ – білімді, талантты студент-

терді біріктіретін құтты мекен.Тұлғалық қасиеттерді дамыту менжан-жақты терең білім шыңдауға зорықпалын тигізетін мекен. Достастықпен ұлттық бірлікті қалыптастыратынмекен. Сол себепті де, әл-Фарабиатындағы Қазақ Ұлттық Универ-ситетінде білім алу өз білімін шыңдапжүрген әрбір студент үшін үлкенмәртебе деп санаймын.

Ф.ҚОЗЫБАҚОВА,әл-Фараби атындағы ҚазҰУ

Тарих, археология, этнологияфакультеті, тарих

ғылымдарының кандидаты,профессор.

Зарина ДОСАНОВА,Филология және әлем тілдеріфакультетінің 1-курс студенті.

ҚАЗҰУ -ҒЫЛЫМ МЕН БІЛІМ ОРДАСЫ

Аудандық мәдениет үйінің ұжымы және кәсіподақ коммитеті мәдениетүйінің кіші қызметкері Молдашев Қайыржанға күйеу баласы

Жарасқалиұлы Әділханныңмезгілсіз қайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

Аудандық мәдениет үйінің ұжымы және кәсіподақ коммитеті Тайсойғанауылдық клубының мәдени ұйымдастырушы Раушанова Жазираға әжесі

Ілиясова Жаңылдыңқайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

МЕКТЕП ҚАБЫРҒАСЫНДА ОҚЫП ЖҮРГЕН СӘТТЕН БАСТАП, АРМАНҚУЫП, ЖҮРЕГІММЕН ҚАЛАҒАН ОҚУ ОРНЫНА ТҮСЕМІН ДЕП КІМОЙЛАҒАН? МЕНІҢ ӨМІРІМДЕ БОЛҒАН СЫНАҚТАРҒА ҚАРАМАЙ, ОҚУШЫКЕЗІМНІҢ ТӘТТІ АРМАНЫ ОРЫНДАЛЫП, НИЕТ ЕТКЕН УНИВЕРСИТЕТІМЕТҮСКЕНДЕГІ СЕЗІМДІ СӨЗБЕН АЙТЫП ЖЕТКІЗУ МҮМКІН ЕМЕС ШЫҒАР...ЕЛІМІЗДІҢ ТҮКПІР-ТҮКПІРІНЕН ҚАЗҰУ-ҒА АРМАН ҚУЫП КЕЛГЕНЖАСТАРДЫҢ АРАСЫНДА МЕНДЕ БОЛДЫМ. 85 ЖЫЛ ЖИНАҒАНАБЫРОЙЫ МЕН АТАҒЫ БАР, ҚАНША ТҮЛЕКТЕРДІҢ ҚУАНЫШЫНАСЕБЕПКЕР БОЛЫП, ТҮЛЕТІП ҰШЫРҒАН ҚАЗҰУ-ДЫҢ СТУДЕНТІБОЛУДЫҢ ӨЗІ ҮЛКЕН МАҚТАНЫШ. ҚАРА ШАҢЫРАҒЫ-МЫЗ ҚАЗІР ДЕАТА-АНА АРТҚАН СЕНІМДІ АҚТАУҒА ТЫРЫСЫП ЖҮРГЕН, ЖАҢАШЫЛСТУДЕНТТЕРГЕ ҚАЙТА КЕЛМЕС СТУДЕНТТІК ӨМІРДІҢ ЕҢ КЕРЕМЕТСӘТТЕРІН СЫЙЛАУДА. АРМАНЫМ САНАМА АУЫР ЖҮКТІ АРТҚАНДА ДАМОЙЫМАҒАННЫҢ АРҚАСЫНДА МЕНІҢ ДЕ СТУДЕНТТІК ӨМІРІМ ҚАЗҰУҚАБЫРҒАЛАРЫНДА ӨТУДЕ.