36
ANEMIAS CAUSADAS POR MAL METABOLISMO DEL HIERRO

Anemia por anormalidades del fe

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Anemia por anormalidades del fe

ANEMIAS CAUSADAS POR

MAL METABOLISMO DEL

HIERRO

Page 2: Anemia por anormalidades del fe

CAUSAS

Bloqueo incorporación Fe al Hem

Reutilización defectuosa de Fe

No hay Fe para producir Hb

Deposito de Fe (bazo, hígado, médula ósea)

Ferritina

Eritropoyesis ineficaz

Anillo protoporfirina

Liberación lenta Fe de macrófagos

Page 3: Anemia por anormalidades del fe

ANEMIAS SIDEROBLÁSTICAS

Fe Corporal

Sideroblástos anillados MO

Anemias hipocrómica

Características

I. HereditariaA. Ligada al sexo

B. Autosómica recesiva

II. Adquirida

A. ASRI (A.S. Refractaria idiopática)

B. Secundaria: Fármacos, Toxinas, Pb

C. Secundarias relacionadas con neoplasias

CLASIFICACIÓN

Page 4: Anemia por anormalidades del fe

Otras Clasificaciones

HereditariasHerencia ligada al cromosoma XEsporádica congénitaAsociada a citopatía mitocondrial (Síndrome de Pearson)

Adquirida idiopáticaAnemia sideroblástica refractaria pura (serie roja)Anemia refractaria con sideroblastos en anillo (verdadero s.

Mielodisplásico)

ReversibleAlcoholismoFármacos: isoniazida, cloranfenicolDéficit de cobreToxicidad por zincHipotermia

Page 5: Anemia por anormalidades del fe

FISIOPATOLOGÍA

Sideroblastos anillados1

Acumulo de Fe. no ferritínico en las

mitocondriasAlrededor del núcleo en los normoblastos

Cardiopatía CirrosisDeficiencia endocrina

Page 6: Anemia por anormalidades del fe

Fisiopatología de A.S. con herencia ligada al cromosoma X

Glicina + Succinil coenzima A

– ALA, Sintetasa

Ácido aminolevulinico

Coproporfirina I

Uroporfirinógeno decarboxilasa

Uroporfirinógeno IUroporfirina I

(uroporfirinógeno sintetasa I)

Porfobilinógeno

Deshidrasa - ALA

Uroporfirinógeno III

Coproporfirinógeno I

Fe++

Protoporfirina IX

Hem

(ferroquelatasa)

(uroporfirinógeno sintetasa I)

(cosintetasa uroporfirinógeno III)

Uroporfirina I

(Uroporfirinógeno decarboxilasa)

Coproporfirinógeno III Coproporfirina III

(Coproporfirinógeno oxidasa)

Protoporfirinógeno III

(Protoporfirinógeno oxidasa)

2

Page 7: Anemia por anormalidades del fe

Formas de ALA

Nombre Número Presente en Cromosoma

Doméstica ALA sintetasa 1 Células cuerpo

3

ALA sintetasa 2 Eritrocitos X

FOSFATO DE PIRIDOXAL

- Síntesis de anticuerpos y glóbulos rojos.- Absorción adecuada de vitamina B12.- Condiciona las respuestas inmunes y la formación de CD4.

Solo en hombresSe corrige con la

administración de suplementos de Vit. B6

Fisiopatología de A.S. con herencia ligada al cromosoma X

Page 8: Anemia por anormalidades del fe

A.S. HEREDITARIA X CON ATAXIA

Fenotipo raro Anemia leve protoporfirina libre eritrocitariaataxia cerebelosa no progresiva.

A.S. HEREDITARIA SIN DEFECTO MOLECULAR IDENTIFICADO

Ligado al cromosoma XEs autosomicaAfecta a los dos sexos

SINDROME DE PEARSON

Multisistémica congénitaAnemia severa Sideroblastos en MOPancitopenia asociada a Insuficiencia pancreática y acidosis láctica

Page 9: Anemia por anormalidades del fe

Manifestaciones Clínicas de las anemias sideroblásticas hereditarias• Principalmente en niños• Hepatoesplemomegalia• Cirrosis• Complicaciones ( Diabetes, insuficiencia cardiaca, arritmias, alteración en el

crecimiento)

Diagnóstico de las anemias sideroblásticas hereditariasFSP Poiquilocitoisis Hb Leucocitos Plaquetas

MicrocitosHipocromía

Diana Siderocitos

+/- Normal Normal

Ferritina Saturación Transferrina

Transferrina PEL

ALTA ALTA BAJA BAJA

BIOPSIA HEPÁTICA

Tratamiento de las anemias sideroblásticas hereditarias

Piridoxina 50 – 200 mg/día, Transfusiones, quelantes (desferroxamina), esplenectomía

Page 10: Anemia por anormalidades del fe

FISIOPATOLOGÍA

• Precursor clonal hemopoyético

• Clasificada como síndromes mielodisplásicos de la FAB (grupo francoangloamericano) como anemia refractaria con sideroblastos en anillo

• Defecto reside en el ADN mitocondrial, en el complejo citocromo-oxidasa de la cadena

• respiratoria; mutaciones alteran el metabolismo del Fe. impidiendo la reducción de férrico a ferroso

A.S. Adquirida Idiopática

CLÍNICA• Pacientes de edad media y adultos• Anemia variable (palidez, hepatomegalia)• Roja – eritrocitos Mielodisplásica – granulocitos y plaquetas

FSP Leucocitos y plaquetas

Ferritina Saturac. transferrina

MO

Micro - macrocitosHipocromía

Normales ALTOS

ALTO ALTO Hiperplasia Sideroblastos

DIAGNÓSTICO

TRATAMIENTO

Transfusiones, quelantes, eritropoyetina, Interferon

Page 11: Anemia por anormalidades del fe

ANEMIA SIDEROBLASTICA ADQUIRIDAQuimioterapéuticosAntituberculosos (Isoniazida)

Plomo Cobre

AlcoholCloranfenicol

DROGAS TOXINAS METALES

Ácido fólico Megaloblasto

Inhibe síntesis del fosfatopiroxidal (cofactor de ALA sintetasa 2)

Produce

ALCOHOLISMO

NEOPLASIAS Leucemias Histiocitosis Mieloma múltipleLinfoma

Siderocitos Sideroblastos

(citocromos a+a3 b)

(ALA sintetasa 2)

(Disminución de absorción intestinal y deficiencia de citocromo oxidasa)

Zinc (Metalotioneina)

HIPOTERMIA Sensibilidad de varias funciones mitocondriales al frio

Page 12: Anemia por anormalidades del fe

Glicina + Succinil coenzima A

– ALA, Sintetasa

Ácido aminolevulinico

Coproporfirina I

Uroporfirinógeno decarboxilasa

Uroporfirinógeno IUroporfirina I

(uroporfirinógeno sintetasa I)

Porfobilinógeno

Deshidrasa - ALA

Uroporfirinógeno III

Coproporfirinógeno I

Fe++

Protoporfirina IX

Hem

(ferroquelatasa)

(uroporfirinógeno sintetasa I)

(cosintetasa uroporfirinógeno III)

Uroporfirina I

(Uroporfirinógeno decarboxilasa)

Coproporfirinógeno III Coproporfirina III

(Coproporfirinógeno oxidasa)

Protoporfirinógeno III

(Protoporfirinógeno oxidasa)

•Saturnismo

•Plumbosis

•Lengua Negra

ANEMIA SIDEROBLASTICA ADQUIRIDA

Page 13: Anemia por anormalidades del fe

ANEMIA SIDEROBLASTICA ADQUIRIDA Saturnismo

Pb : Vía respiratoria, oral, cutánea

Contaminado IntoxicadoTrifosfato plúmbico x Trifosfato cálcico

FUENTES INTOXICACIÓN

a)Profesional: industria metalúrgica, soldadores, laminadores, chapistas, mecánicos, mecánicos dentales , joyeros , cañerías, etcb)Accidentales: Cenizas de fabricas, pinturas, agua de cañerías, alimentos envasados en latas de conserva, frutas tratadas con arsenito de plomo como insecticida

CLÍNICA

SÍNDROME NEUROPSIQUIATRICO

Irritabilidad Vómito Síndrome de pica Convulsiones

Parálisis Impotencia sexual Astenia Insomnio Neuritis óptica

Encefalopatía hipertensiva Cefalea Coma Parestesias

Page 14: Anemia por anormalidades del fe

ANEMIA SIDEROBLASTICA ADQUIRIDA Saturnismo

SÍNDROME GASTROINTESTINAL

Constipación Daño gingival Inapetencia Cólico abdominal

Dolores espasmódicos Dispepsias Síndrome pseudoulceroso

SÍNDROME URINARIO

Glucosuria Aminociduria ( -ALA – Glicina) Coproporfirina III urinaria (+30mg%)

CLÍNICA

Page 15: Anemia por anormalidades del fe

HIPOCRÓMICOSNORMOCRÓMICOSMICROCITICOS

Protorpofirina eritrocitaria

ANEMIA SIDEROBLASTICA ADQUIRIDA Saturnismo

SÍNDROME HEMATOLÓGICO

Anemia microcítica – hipocrómica Punteado basófilo

PUNTEADO BASÓFILO

Cuerpos de PappenheimerPOIQUILOCITOSISANISOCITOSIS

Page 16: Anemia por anormalidades del fe

TTO Piridoxina Ácido fólico FlebotomíaQuelante

Desferrinoxamina

Espectrofotómetro de DIGESA

Varón de 12 años. Plombemia: 25,7 µg/dl. Bandas metafisarias densas de 4 mm de espesor en fémures. Se observa la presencia de bandas peroneas.

NORMAL .hasta 40 ug/100 ml sangre) 40 a 80 ug/100 ml presaturnismo o contaminación + 80 ug/100 ml saturnismo

ANEMIA SIDEROBLASTICA ADQUIRIDA Saturnismo

Page 17: Anemia por anormalidades del fe

ANEMIAS SIDEROBLÁSTICAS POR PADECIMIENTOS CRÓNICOS

FISIOPATOLOGÍA

I. Inhibición citoquinas (IL1 – FNT) EPOProduce

II. Bloque en la liberación de Fe de los macrófagos

Fe para Normoblástos

III. Disminución vida media eritrocitos

Factores extra corpusculares

LABORATORIO

Anemia Normocítica hipocrómicaHto 27 % - Hb 9 g/dlFe sérico bajo - PPZ alto

Respuesta inmune inflamación

Page 18: Anemia por anormalidades del fe

ENFERMEDADES QUE SE ACOMPAÑAN CON ANEMIA

Infecciones crónicas

Pulmonares – Abscesos – Enfisema – Tuberculosis - Neumonía

Endocarditis bacteriana subaguda

Enfermedad pélvica inflamatoria

Osteomielitis

Crónicas de las vías urinarias

Enfermedad crónica por hongos

Meningitis

Page 19: Anemia por anormalidades del fe

ENFERMEDADES QUE SE ACOMPAÑAN CON ANEMIA

Inflamaciones crónicas no infecciosas

Artritis reumatoide Fiebre reumática

Lupus eritematoso sistémico

Traumatismo grave Lesión térmica

Enfermedad adyuvante de las ratas

Abscesos estériles

Page 20: Anemia por anormalidades del fe

ENFERMEDADES QUE SE ACOMPAÑAN CON ANEMIA

Enfermedades neoplásicas

Carcinoma

Linfosarcoma

Mieloma MúltipleLeucemia

Enfermedad de Hodgkin

Page 21: Anemia por anormalidades del fe

ENFERMEDADES QUE SE ACOMPAÑAN CON ANEMIA

Diversos

Enfermedad hepática alcohólica

Insuficiencia cardiaca congestiva

Tromboflebitis

Cardiopatía isquémica

“Idiopática”

Page 22: Anemia por anormalidades del fe

• Autosómica recesiva Raza europea • Mutación del gen HFE(expresa criptas intestinales que

interactúa con el TfR1, regulando la absorción de Fe.)• Se puede expresar también en hígado, macrófagos, monocitos,

granulocitos, etc

Tirosina x Cisteína posición C 282 Y

Aspartato x Histidina posición H 63 D

HFE TfR1 Deficiencia Fe intracelular (duodeno)

Hígado Nivel Fe sérico Normal

Liberación de Fe. De enterocitos y macrófagos duodenales FERROPORTINA

Hepcidina

HEMOCROMATOSIS

Page 23: Anemia por anormalidades del fe

HEMOCROMATOSIS

SOBRE CARGA DE Fe

Fe Total > de 4gr

Transfusión 250 mg de Fe

Absorción intestinal

Hepatocitos Macrófagos Tejido Cardiaco Tejido Parenquimatoso Células endocrinas

Ferritina

Fe Sérico

TTO Flebotomía

Quelante Desferrinoxamina

Daño tisular parenquimatoso

CTFH

Excretado orina

Cirrosis Color bronceado de la pielDiabetes

Hallazgos Clínicos

Hallazgos Laboratorio

Control HTO - Abstinencia de alcohol

Page 24: Anemia por anormalidades del fe

Algoritmo para definir la Hemocromatosis

Page 25: Anemia por anormalidades del fe

• Coiloniquia

Las uñas en cuchara son una deformidad frecuente en la cual la placa de la uña, que normalmente tiene un contorno convexo, se sustituye por una concavidad central y un repunte lateral y de los bordes distales. La uña suele ser fina y quebradiza a menudo. La coiloniquia se puede heredar según un patrón autosómico dominante, y también se observa en pacientes con anemia por deficiencia de hierro prolongada o síndrome de Plummer Vinson. Otras causas son el síndrome de Raynoud, hemocromatosis y traumatismos.

Page 26: Anemia por anormalidades del fe

PORFIRIAS

ADQUIRIDAS

Griseofulvina Isopropilacetamida Hexaclorobenceno Plomo Succinil -acetona Estireno

HepáticasPorfiria aguda intermitente (PAI)Porfiria de DossPorfiria variegata (PV)Coproporfiria hereditaria (CPH)Porfiria cutánea tarda (PCT)

Enfermedad Metabólica, ocasionada por hipoactividad de las enzimas que participan en la biosíntesis del HEM, se caracteriza por la excesiva

producción de Porfirinas o sus precursores

COPROFIRINURIAS HEPÁTICAS SECUNDARIAS A:

Alcoholismo crónico Colestasis

EritropoyéticasProtoporfiria eritropoyética (PPE) Porfiria eritropoyética congénita (PEC).

SEGÚN EL ÓRGANO AFECTADO

Page 27: Anemia por anormalidades del fe

PORFIRIAS

SINTETIZADAS Hígado – Médula Ósea

Bloqueo en la síntesis Defecto enzimas

Porfirias en Tejido

Excretan en orina

Fotosensibilidad Dolor abdominal Neuropatía

Porfirina Eritropoyética (Enf. Gunther)

Protoporfirina Eritropoyética

Page 28: Anemia por anormalidades del fe

1

Page 29: Anemia por anormalidades del fe

Glicina + Succinil coenzima A

– ALA, Sintetasa

Ácido aminolevulinico

Coproporfirina I

Uroporfirinógeno decarboxilasa

Uroporfirinógeno IUroporfirina I

(uroporfirinógeno sintetasa I)

Porfobilinógeno

Deshidrasa - ALA

Uroporfirinógeno III

Coproporfirinógeno I

Fe++

Protoporfirina IX

Hem

(ferroquelatasa)

(uroporfirinógeno sintetasa I)

(cosintetasa uroporfirinógeno III)

Uroporfirina I

(Uroporfirinógeno decarboxilasa)

Coproporfirinógeno III Coproporfirina III

(Coproporfirinógeno oxidasa)

Protoporfirinógeno III

(Protoporfirinógeno oxidasa)

PORFIRIA ERITROPÓYETICA (Enf. Gunter)

+

P. Doss

Coproporfiria hereditaria

Porfiria Variegata

Page 30: Anemia por anormalidades del fe

Glicina + Succinil coenzima A

– ALA, Sintetasa

Ácido aminolevulinico

Coproporfirina I

Uroporfirinógeno decarboxilasa

Uroporfirinógeno IUroporfirina I

(uroporfirinógeno sintetasa I)

Porfobilinógeno

Deshidrasa - ALA

Uroporfirinógeno III

Coproporfirinógeno I

Fe++

Protoporfirina IX

Hem

(ferroquelatasa)

(uroporfirinógeno sintetasa I)

(cosintetasa uroporfirinógeno III)

Uroporfirina I

(Uroporfirinógeno decarboxilasa)

Coproporfirinógeno III Coproporfirina III

(Coproporfirinógeno oxidasa)

Protoporfirinógeno III

(Protoporfirinógeno oxidasa)

PROTOPORFIRINA ERITROPOYÉTICA

+

No hay anemia marcada Protoporfirina (Sangre heces)

Page 31: Anemia por anormalidades del fe
Page 32: Anemia por anormalidades del fe

PORFIRIAS

CLÍNICA

Orina: Rosa, Café, Roja

Fotosensibilidad en piel

Cicatrices: Cara, Manos, Pabellón auricular

Dientes manchados

Hipertricosis

Pelo rubio tosco

Esplenomegalia

Hemólisis

LABORATORIO

Anemia Normocítica

Anisocitósis - Poiquilocitosis

PolicromatofíliaEritrocitos nucleados

ReticulocitosisHierro sérico normal

Bilirrubina no conjugada

Urobilinógeno

Excreción Uroporfirina I Coproporfirina I

TTO: Evitar exposición al sol

Esplenectomia Transfusión con Quelantes

Betacaroteno Colesteramina

Eritrocitos fluorescentes

Page 33: Anemia por anormalidades del fe
Page 34: Anemia por anormalidades del fe
Page 35: Anemia por anormalidades del fe
Page 36: Anemia por anormalidades del fe

Gracias